แผนการสอน/การเรยนรภาคทฤษฎ หนวยท 1 ชอวชา ระบบควบคมในงานอตสาหกรรม สอนสปดาหท 2-4

ชอหนวย ความรเบองตนของระบบควบคมอตโนมต และโปรแกรมเมเบลลอจกคอมโทรลเลอร

คาบรวม 16

ชอเรอง. โปรแกรม STEP7-Micro/WIN จ านวนคาบ 12 หวขอเรอง

ดานความร 1. อธบายการใช โปรแกรม STEP7-MicroWIN ไดอยางถกตอง ดานทกษะ 2. ปฏบตการใช โปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic, Timer และ

Counter ไดอยางถกตอง ดานคณธรรม จรยธรรม 3. ความสนใจใฝร ความรอบร รอบคอบ ระมดระวง

สาระส าคญ

การเขยนค าสงเพอควบคมการท างานของเครองโปรแกรมเมเบลคอนโทรลเลอรนน มลกษณะการเขยนโปรแกรมอย 3 แบบ โดยในการเขยนแตละแบบจ าเปนตองอาศยโปรแกรมเฉพาะในการเขยนโปรแกรมเพอท าการปอนขอมลตางๆ ใหกบเครองโปรแกรมเมเบลคอนโทรลเลอร การเขยนโปรแกรมเพอควบคมการท างานของเครองโปรแกรมเมเบลคอนโทรลเลอรของเรานนเราจะใช โปรแกรม STEP7-MicroWIN

การเขยนโปรแกรมเมเบลลอจกคอมโทรลเลอร (PLC) ควบคมการท างานของเครองจกรทไมซบซอน จ าเปนตองใชค าสงชวยในการเขยนโปรแกรม หรอใชค าสงกลม Bit Logic ถอวามขนตอนทไมซบซอนและงายตอการเขยนโปรแกรม

การเขยนโปรแกรมเมเบลลอจกคอมโทรลเลอร (PLC) ควบคมการท างานของเครองจกรใหท างานตามก าหนดเวลา การเรมท างาน หรอการหยดท างานตามล าดบขนตอนการท างาน จ าเปนตองใชค าสงชวยในการเขยนโปรแกรม หรอใชค าสงกลม Timer ซงมหลายฟงกชนใหเลอกใชขนอยกบรปแบบของการหนวงเวลาในลกษณะงานตางๆ ทตองการควบคม

การเขยนโปรแกรมเมเบลลอจกคอมโทรลเลอร (PLC) ควบคมการท างานของเครองจกรทมการนบจ านวนชนงานจ าเปนตองใชค าสงชวยในการเขยนโปรแกรม หรอใชค าสงกลม Counter ซงมหลายฟงกชนใหเลอกใชขนอยกบลกษณะงานทตองการควบคม

การเขยนโปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอร ไดอยางถกตอง และชวยเสรมสรางทกษะความสามารถทางดานการท างานเปนกลม การแลกเปลยนความรซงกนและกน ท าใหนกศกษาไดมบทบาทในการเรยน สรางสรรคบรรยากาศทดจากการเรยน สามารถปฏบตงานไดอยางถกตอง และส าเรจภายในเวลาทก าหนดอยางมเหตและผล ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (ดานทกษะ ดานคณธรรม จรยธรรม)

สมรรถนะอาชพประจ าหนวย (สงทตองการใหเกดการประยกตใชความร ทกษะ คณธรรม เขาดวยกน) 1. วางแผนควบคมระบบไฟฟาดวย PLC

จดประสงคการสอน/การเรยนร

จดประสงคทวไป / บรณาการเศรษฐกจพอเพยง 1. เพอใหมความรเกยวกบการใช โปรแกรม STEP7-MicroWIN (ดานความร) 2. เพอใหมทกษะในการใช โปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic,

Timer และ Counter (ดานทกษะ) 3. เพอใหมเจตคตทดตอการเตรยมความพรอมดานการเตรยม วสด-อปกรณ และการปฏบตงานอยาง

ถกตอง ส าเรจภายในเวลาทก าหนด มเหตและผลตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และคณลกษณะ3D (ดานคณธรรม จรยธรรม และคณลกษณะ3D)

จดประสงคเชงพฤตกรรม / บรณาการเศรษฐกจพอเพยง 1. อธบายการใช โปรแกรม STEP7-MicroWIN ไดอยางถกตอง (ดานความร) 2. ปฏบตการใช โปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic, Timer และ

Counter ไดอยางถกตอง (ดานทกษะ) 3. ปฏบตงานไดอยางถกตอง และส าเรจภายในเวลาทก าหนดอยางมเหตและผลตามหลกปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงและคณลกษณะ3D (ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการเศรษฐกจพอเพยง และคณลกษณะ3D)

การบรณาการกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

• หลกความพอประมาณ 1. ผเรยนจดสรรเวลาในการฝกปฏบตการเขยน โปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใช

ค าสงกลม Bit Logic, Timer และ Counter ไดอยางเหมาะสม 2. ก าหนดเนอหาเหมาะสมกบเกณฑการประเมนการฝกปฏบตการเขยน โปรแกรม STEP7-Micro/WIN

เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic, Timer และ Counter 3. ผเรยนปฏบตตนเปนผน าและผตามทด 4. ผเรยนเปนสมาชกทดของกลมเพอนและสงคม

• หลกความมเหตผล 1. เหนคณคาของการเขยน โปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic,

Timer และ Counter ไดอยางชดเจนและถกตอง 2. ทดลองเขยน โปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic, Timer และ

Counter ไดอยางถกตอง มเหตผล และสามารถน าไปประยกตใชในการท างานได 3. กลาแสดงความคดอยางมเหตผล 4. กลายอมรบฟงความคดเหนของผอน 5. ไมมเรองทะเลาะววาทกบผอน 6. มความคดวเคราะหในการแกปญหาอยางเปนระบบ

• หลกความมภมคมกน 1. มทกษะในการเขยน โปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic, Timer

และ Counter อยางมประสทธภาพ 2. ผเรยนไดรบความรทถกตอง พรอมทงก าหนดเนอหาไดครบถวนถกตองจากการเขยน โปรแกรม STEP7-

Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic, Timer และ Counter และมสาระส าคญทสมบรณ 3. มการเตรยมความพรอมในการเรยนและการปฏบตงาน 4. กลาซกถามปญหาหรอขอสงสยตางๆ อยางถกกาลเทศะ 5. แกปญหาเฉพาะหนาไดดวยตนเองอยางเปนเหตเปนผล 6. ควบคมอารมณของตนเองได 7. ควบคมกรยาอาการในสถานการณตางๆ ไดเปนอยางด

การตดสนใจและการด าเนนกจกรรมตางๆ ใหอยในระดบพอเพยงหรอตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงนน ตองอาศยทงความรและคณธรรมเปนพนฐาน ดงน

• เงอนไขความร 1. ผเรยนไดใชกระบวนการคดในการทดลองเขยนการเขยน โปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการ

ท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic, Timer และ Counter (ความสนใจใฝร ความรอบร รอบคอบ ระมดระวง) 2. มความร ความเขาใจในการเขยน โปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit

Logic, Timer และ Counter 3. ปฏบตงานดวยความละเอยดรอบคอบ 4. มความร ความเขาใจเกยวกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

• เงอนไขคณธรรม 1. ปฏบตงานทไดรบมอบหมายเสรจตามก าหนด (ความรบผดชอบ) 2. มความเพยรพยายามและกระตอรอรนในการเรยนและการปฏบตงาน (ความขยน ความอดทน) 3. ใหความรวมมอกบการท ากจกรรมของสวนรวม อาสาชวยเหลองานครและผอน (แบงปน)

การบรณาการกบคณลกษณะ 3 D แกผเรยน

• ดานประชาธปไตย (Democracy) 1. การใหผฟงแสดงความคดเหนภายในชนเรยนไดอยางอสระ

• ดานคณธรรมจรยธรรมและความเปนไทย (Decency) 1. ปฏบตงานทไดรบมอบหมายเสรจตามก าหนด (ความรบผดชอบ) 2. มความเพยรพยายามและกระตอรอรนในการเรยนและการปฏบตงาน (ความขยน ความอดทน) 3. ใหความรวมมอกบการท ากจกรรมของสวนรวม อาสาชวยเหลองานครและผอน (แบงปน)

• ดานภมคมกนภยจากยาเสพตด (Drug - Free) 1. การปลกฝงใหนกศกษาเอาใจใสในการเรยนรดหนงสออยางสม าเสมอ และสงเสรมใหเลนกฬาอยเสมอ

เพอใหรางกายแขงแรงความจ าด เปนการใชเวลาวางใหเปนประโยชน ซงสงผลท าใหหางไกลจากยาเสพตดอยางแทจรง

เนอหาสาระการสอน/การเรยนร

ดานความร (ทฤษฎ) 1. โปรแกรมเมเบลคอนโทรลเลอร (จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 1)

ดานทกษะ (ปฏบต) (จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 2)

1. การเขยนโปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic, Timer และ Counter

ดานคณธรรม/จรยธรรม/จรรยาบรรณ/บรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ 3D (จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 3)

1. การเตรยมความพรอมดานการเตรยม วสด-อปกรณ นกศกษาจะตองกระจายงานไดทวถง และตรงตามความสามารถของสมาชกทกคน มการจดเตรยมวสด-อปกรณไวอยางพรอมเพรยง และนกศกษาทกคนจะตองรจกใช และจดการกบวสด-อปกรณเหลานนอยางคมคา และประหยด งานจะส าเรจไดนกศกษาจะตองมความขยนอดทน มความเพยรพยายาม และกระตอรอรนในการเรยน และการปฏบตงาน และรจกแบงปนใหความรวมมอกบการท ากจกรรมของสวนรวม ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และหลกคณลกษณะ 3D

2. ความมเหตมผลในการปฏบตงาน ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และหลกคณลกษณะ3Dนกศกษาจะตองมการ ปฏบตงานดวยความละเอยดรอบคอบ นกศกษาจะมภมคมกนในตวทดไดนกศกษาจะตองมความสนใจใฝร รอบร รอบคอบ และระมดระวง (จะสอนเนอหาอะไรทเกยวกบการเตรยมความพรอมดานการเตรยม วสด อปกรณ และการ ปฏบตงานอยางม เหตและผลตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ 3D)

กจกรรมการเรยนการสอนหรอการเรยนร

ขนตอนการสอนหรอกจกรรมของคร ขนตอนการเรยนรหรอกจกรรมของนกเรยน ขนเตรยม (30 นาท)

1. จดเตรยมเอกสาร สอการเรยนการสอนแนะน ารายวชา วธการเรยน การมอบหมายงาน และวธวดผลประเมนผล

2. แจงจดประสงคการเรยนของหนวยเรยนท 1 และการใหความรวมมอของนกศกษาในการท ากจกรรม ขนการเรยนการสอน (180 นาท)

1. ครอธบาย โปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic, Timer และ Counter (บรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 1)

2. แบงกลมนกศกษา กลมละ 1-6 คน แลวมอบหมายงาน เรองการเขยนโปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic, Timer และ Counter (บรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 2) ขนสรป (30 นาท)

1. ครสรปจากทนกศกษาท างานพรอมทงอธบายเพมเตม และสรปเนอหาตามจดประสงคเชงพฤตกรรม ตามหวขอสาระส าคญพรอมทงปลกฝงใหนกศกษาเอาใจใสในการเรยนร ดหนงสออยางสม าเสมอ และสงเสรมใหเลนกฬาอยเสมอเพอใหรางกายแขงแรง ความจ าด เปนการใชเวลาวางใหเปนประโยชน (สงผลท าใหหางไกลจากยาเสพตดอยางแทจรง Drug-Free ดานภมคมกนภยจากยาเสพตด : 3D) (บรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท3)

ขนเตรยม (30 นาท) 1. จดเตรยมเอกสาร สอการเรยนการสอนตามท

อาจารยผสอนและบทเรยนก าหนด 2. ท าความเขาใจเกยวกบจดประสงคการเรยนของ

หนวยเรยนท 1 และการใหความรวมมอในการท ากจกรรม ขนการเรยนการสอน (180 นาท)

1. นกศกษาฟงและคดตามพรอมทงจดบนทกเกยวกบโปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic, Timer และ Counter พรอมกบศกษาใบความรประกอบการเรยนการสอนเรอง โปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic, Timer และ Counter (บรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 1) 2. เขากลมตามทครจดแบง แลวเขยนสวนประกอบของโปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอร(บรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 2) ขนสรป (30 นาท)

1. นกศกษารบฟงค าสรปและขอแนะน าจากครพรอมทงจดบนทกขอมล และซกถามหรอตอบค าถามหรอแสดงความคดเหน ในหวขอทยงไมเขาใจพรอมทงรบฟงการปลกฝงจากทานอาจารยเรองการเอาใจใสในการเรยนร ดหนงสออยางสม าเสมอ และสงเสรมใหเลนกฬาอยเสมอเพอใหรางกายแขงแรง ความจ าด เปนการใชเวลาวางใหเปนประโยชน (สงผลท าใหหางไกลจากยาเสพตดอยางแทจรง Drug-Free ดานภมคมกนภยจากยาเสพตด : 3D) (บรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 3)

งานทมอบหมายหรอกจกรรมการวดผล และประเมนผล

กอนเรยน 1. ท าความเขาใจเกยวกบจดประสงคการเรยนของหนวยเรยนท 1 และการใหความรวมมอในการท ากจกรรม

ในหนวยการเรยนท 1

ขณะเรยน 1. ปฏบตตามงานท 1 เรองการโปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic,

Timer และ Counter

หลงเรยน 1. ตรวจสอบ และจดเกบ วสด-อปกรณทใชในการทดลองใหอยในสภาพเรยบรอยพรอมใชงาน

ผลงาน/ชนงาน/ความส าเรจของผเรยน

โปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic, Timer และ Counter

สอการเรยนการสอน/การเรยนร สอสงพมพ

1. ใบความรบทท 1 เรอง โปรแกรมเมเบลลอจกคอมโทรลเลอร (ใชประกอบการเรยนการสอนขนสอน เพอใหบรรลจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 1)

2. งานท 2 เรอง โปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic, Timer และ Counter (ใชประกอบการเรยนการสอนจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 2)

สอโสตทศน

-- สอของจรง

-- แหลงการเรยนร

ในสถานศกษา 1. หองสมดวทยาลยการอาชพพมาย 2. หองปฏบตการคอมพวเตอร ศกษาหาขอมลการสตารทมอเตอรไฟฟากระแสสลบ 3 เฟสดวย PLC ทาง

Internet นอกสถานศกษา

-- การบรณาการ/ความสมพนธกบวชาอน --

การประเมนผลการเรยนร

หลกการประเมนผลการเรยนร กอนเรยน.

--

ขณะเรยน 1. ตรวจผลการ โปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic, Timer และ

Counter ทละขนตอน 2. สงเกตพฤตกรรมการท างานเปนกลม

หลงเรยน

--

ผลงาน/ชนงาน/ผลส าเรจของผเรยน ตรวจผลงาน โปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic, Timer และ

Counter

รายละเอยดการประเมนผลการเรยนร

จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 1 อธบายหลกการโปรแกรม STEP7-MicroWIN ไดอยางถกตอง 1. วธการประเมน : ถาม-ตอบ 2. เครองมอ : แบบประเมนผลการเรยนร และการทดลอง 3. เกณฑการใหคะแนน : อธบาย โปรแกรม STEP7-MicroWIN ได จะได 5 คะแนน 4. เกณฑการตดสนการผาน : ผานระดบรอยละ 80 (ตองไดคะแนนไมนอยกวา 4 คะแนน)

จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 2 ทดสอบการท างาน โปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสงกลม Bit Logic, Timer และ Counter ดวย PLCไดอยางถกตอง 1. วธการประเมน : ทดสอบการท างาน 2. เครองมอ : แบบประเมนผลการเรยนร และการทดลอง 3. เกณฑการใหคะแนน : ทดสอบการท างาน โปรแกรม STEP7-Micro/WIN เขยนการท างานโดยใชค าสง

กลม Bit Logic, Timer และ Counter ดวย PLCได จะได 5 คะแนน 4. เกณฑการตดสนการผาน : ผานระดบรอยละ 80 (ตองไดคะแนนไมนอยกวา 4 คะแนน)

จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 3 ปฏบตงานไดอยางถกตอง และส าเรจภายใน เวลาทก าหนดอยางมเหตและผลตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D 1. วธการประเมน : ตรวจผลการทดลอง 2. เครองมอ : แบบประเมนผลการเรยนร และการทดลอง 3. เกณฑการใหคะแนน : ปฏบตงานไดอยางถกตอง และส าเรจภายใน เวลาทก าหนดอยางมเหต และ ผลตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง จะได 5 คะแนน 4. เกณฑการตดสนการผาน : ผานระดบรอยละ 80 (ตองไดคะแนนไมนอยกวา 4.00 คะแนน)

... ใบความร ... บทท 1

โปรแกรม STEP7-MicroWIN ในการเขยนค าสงเพอควบคมการท างานของเครองโปรแกรมเมเบลคอนโทรลเลอรนน มลกษณะการเขยนโปรแกรมอย 3 แบบ โดยในการเขยนแตละแบบจ าเปนตองอาศยโปรแกรมเฉพาะในการเขยนโปรแกรมเพอท าการปอนขอมลตางๆ ใหกบเครองโปรแกรมเมเบลคอนโทรลเลอร 1. โปรแกรม STEP7-MicroWIN

เมอเราเปดโปรแกรม STEP7-Micro/WIN จะปรากฏหนา Program Editor ขนมาเพอใชในการสราง Project ตามทไดท าการออกแบบไว แตกอนทจะท าการสราง Project ไดนนเราตองท าการศกษารายละเอยดการใชงานของแตละสวนของโปรแกรมกอน

รปท 6.1 โปรแกรม STEP7-MicroWIN

Menu Bar เปนชดเมนค าสงของโปรแกรมไดแก File, Edit, View, PLC, Debug, Tools, Window และ Help

Toolbars เปนแถบเครองมอแสดงในรปของไอคอนทแทนค าสงทเรยกใชงานบอย Navigation Bar เปนไอคอนแสดงกลมของการควบคม ไดแก

กลม View ปมควบคมส าหรบ Program Block, Symbol Table, Status Chart, Data Block, System Block, Cross Reference, Communications, และ Set PG/PC Interface

กลม Tool ปมควบคมส าหรบ Instruction Wizard, TD 200 Wizard, Position Control Wizard EM 253 Control Panal, Modem Expansion Wizard, Ethernet Wizard, AS-I Wizard, Internet Wizard, Recipe Wizard, Data Log Wizard, PId Tune Control Panal, S7-200 Explorer, TD Keypad Designer

Instruction Tree เปนสวนแสดงโครงสรางของ Project และแสดงกลมค าสงโดยสามารถลาก หรอดบเบลคลก ค าสงมาวางใน Program Editor ได

Output Window เปนสวนทแสดงขอมลเมอท าการ compile โปรแกรมเชน ขนาดของ Project แสดงการ Error ของโปรแกรม และสาเหตของการ Error Program Editor Window หรอ Main Program (OB1) จะม Local Variable Table และสวนทใชเขยนโปรแกรม (LAD, FBD หรอ STL) โดยเราสามารถสราง Subroutines หรอ Interrupt Routines เพมขนได โดยปกตจะม Subroutines และ Interrupt Routines อยแลว ซงจะมชอแสดงอยทดานลางโปรแกรมสามารถสลบการท างานระหวางหนาตาง Main Program (MAN), Subroutines (SBR_0) และ Interrupts routines (INT_0)

Local Variable Table เปนตารางก าหนดคาตวแปรเฉพาะ (Local Variable) เพอใชใน Subroutines และ Interrupt routines ตวแปรทสรางใน Local Variable Table จะใชหนวยความจ าชวคราวต าแหนง Address จะถกก าหนดโดยระบบ และจะใชตวแปรทจ ากดอยใน POU เทานน

Symbol Table Window เปนสวนทใชในการก าหนดและแกไขตวแปรสญลกษณ สามารถสรางสญลกษณแทนลงในตาราง (Table) และอางต าแหนง Address ได

Status Chart Window เปนสวนทแสดงสภาวะของ Input, Output หรอ สญลกษณแสดงในรปแบบของ Chart สามารถสราง Status Chart ไดหลายแบบ

Data Block Window เปนสวนแสดงและแกไขรายละเอยดของ Data Block Cross Reference เปนมมมองในการอางอง และสวนประกอบทถกใชในค าสงของโปรแกรม Status Bar เปนสวนแสดงสถานการณท างานของโปรแกรม STEP 7 Micro / WIN

2. อปกรณเชอมตอระหวาง Personal Computer กบ PLC

ในการท างานของเครองจกรกลทใช PLC มาเปนตวควบคมการท างานนน PLC จะสงงานใหเครองจกรกลท างานตามเงอนไขทเราก าหนดไดนนกจะตองมการสรางเงอนไข และน าเงอนไขในการควบคมนนมาเขยนโปรแกรมผานอปกรณ ซงอปกรณในการเขยนโปรแกรมอาจจะใชตวเขยนโปรแกรมกไดหรอทเรยกวา Handy Program หรออาจ

มการเขยนจากโปรแกรมบน Software ผานเครองคอมพวเตอร ซงในหวขอนจะขอกลาวถงการเขยนโปรแกรมบนเครองคอมพวเตอรผาน Software Step 7-Micro/WIN ซงในการเชอมตอสอสารระหวาง PC กบ PLC เราจะใชสาย PC/PPI Cable ทมความแตกตางจากสายเชอมตอสอสารของ PLC โดยทวไป

รปท 6.2 อปกรณเชอมตอระหวาง Personal Computer กบ PLC การเชอมตอสอสารระหวางเครองคอมพวเตอรกบ PLC Siemens S7-200 นนตองใชสาย PC/PPI Cable ซง

สายชนดนมความแตกตางจากสายเชอมของ PLC โดยทวไป เนองจากตวสายม Adaptor ในการแปลงสญญาณ RS 232 จาก Series Port ของคอมพวเตอรเปน RS 485 ทใชกบ PLC Siemens S7-200 ในปจจบนกมสาย PC/PPI ใหเลอกใช 2 แบบดวยกนคอ แบบ USB แบบ RS 232 (COM PORT)

จากรปท 6.3 ถาเราสงเกตท Adapter แปลงสญญาณจะเหนวามการปรบตง Dipswitch ซงในการใชงานเราอาจจะตองสงเกตต าแหนงของ Dipswitch วามการปรบตงอตราการสงขอมลตรงกบทตงไวใน Software ซงถามการปรบตงไมตรงกนการเชอมตอสอสารอาจจะไมส าเรจ ในการปรบตงอตราการสงขอมลทใชกนโดยสวนมากจะเทากบ 9.6 Kbytes

รปท 6.3 สาย PC/PPI Cable

3. การ Interface ระหวางคอมพวเตอรกบ PLC ในการเขยนค าสงเพอควบคมการท างานของเครองโปรแกรมเมเบลคอนโทรลเลอร โดยใช โปรแกรม

STEP7-Micro/WIN นน ทกครงจะตองท าการ Interface โดยท าการตดตงสาย PC/PPI ระหวางคอมพวเตอรกบ PLC กอนทกครง ในการ Interface มขนตอนดงตอไปน

3.1 เขาสไดอะลอกซ Communication

คลกทไอคอน Communication ใน Navigation Bar

คลกท Menu Bar > View > Component > Communication

รปท 6.4 การ Communication ใน Navigation Bar หรอใน Menu Bar

3.2 เขาสไดอะลอกซ Set PG/PC Interface

คลกทปม Set PG/PC Interface

ดบเบลคลกทไอคอน PG/PC Cable (PPI)

คลก

คลก

รปท 6.5 การ Set PG/PC Interface

3.3 คลกปม Properties จะปรากฏไดอะลอกซ Properties PC/PPI Cable (PPI) ในแทป PPI 3.4 ตรวจสอบความถกตองของการ Interface คาทก าหนดของอตราการสงขอมลคอ 9600 baud (9.6 Kbps)

รปท 6.6 ไดอะลอกซ Properties PC/PPI Cable (PPI)

คลก

3.5 คลกทแทป Local Connection เพอเลอกต าแหนง Port ทตอกบเครองคอมพวเตอรใหถกตอง

รปท 6.7 Local Connection เพอเลอกต าแหนง Port

3.6 คลกทปม OK ในไดอะลอกซ Properties PC/PPI Cable (PPI) 3.7 คลกทปม OK ในไดอะลอกซ Set PG/PC Interface 3.8 ดบเบลคลกไอคอน Double-Click to Refresh ในไดอะลอกซ Communication เพอคนหารนและ

Version ของ CPU ของ PLC 4. การสราง Project

ในตวอยางนเปนการสราง Project อยางงาย เพอใหเขาใจพนฐานการสราง Project โดยใชภาษา Ladder Diagram บน Instruction Tree

4.1 สราง Project ใหม

คลกทค าสง File > New

รปท 6.8 การสราง Project ใหมดวย Menu Bar

คลก

คลกทปม New Project บนแถบเครองมอ Standard

รปท 6.9 การสราง Project ใหมดวย Toolbars

4.2 สราง Project ดวยภาษา Ladder diagram (LAD)

คลกเมาสในต าแหนงทจะวางค าสงใน Network ทเลอก

ดบเบลคลกทโฟลเดอรกลมค าสงทตองการ หรอคลกทเครองหมายบวกหนาโฟลเดอรกลมค าสง

คลกเลอกค าสงทตองการแลวลากเมาสไปทต าแหนงทจะวางค าสงและปลอยเมาส หรอดบเบลคลกทค าสงนนๆ กได

รปท 6.10 การสราง Project ดวยภาษา Ladder diagram (LAD)

ก าหนด Operand และ Address ตามรปแบบทถกตอง เชน I0.0, Q0.0, T200 เปนตน แลวกดทปม Enter

รปท 6.11 การก าหนด Operand และ Address

คลก

คลก

คลก

คลก

4.3 ตวอยางการเขยนโปรแกรม โดยใชภาษา Ladder Diagram

รปท 6.12 การเขยนโปรแกรม โดยใชภาษา Ladder Diagram

5. การ Compile Project

เมอเราสราง Project (Ladder Diagram) เรยบรอยแลวใหท าการ Compile Project เพอตรวจสอบความสมบรณของ Project โดยมขนตอนดงน

5.1 Compile Project

คลกทค าสง PLC > Compile หรอ Compile All

คลกทปม Compile หรอ Compile All บนแถบเครองมอ Standard

Compile คอ จะท าการ Compile เฉพาะหนาตาง Program Block

Compile All คอ จะท าการ Compile ทงหมดคอหนาตาง Program Block Data Block, System Block

รปท 6.13 การ Compile Project ดวย Menu Bar และ Toolbars

5.2 ตรวจสอบผลของ Project ท Output window เพอตรวจสอบวา Project สามารถ Compile ผานหรอไม ถาหากการ Compile ไมผานจะสงเกตไดจากขอความแสดงการ Error ในต าแหนงใด ๆ และรหสการ Error พรอมทงสาเหตการ Error นน นอกจากน Output window ยงบอกขนาดของ Project ดวย

5.3 ท าการแกไข Project ในต าแหนงทเกดการ Error ใหถกตอง แลวท าการ Compile อกครง 6. การ Download Project

เมอ Project ท าการ Compile ผานแลว และตองการ Download Project ใหกบ PLC กอนท าการ Download ใหตรวจสอบสภาวะของ PLC จะตองอยใน Mode STOP กอน หากไมอยใน Mode STOP ใหเลอนต าแหนงสวทซของ PLC ไปท Mode STOP หรอเปดเมน PLC เลอก STOP หรอคลกทไอคอน Download บนแถบเครองมอ Debug การ Download มขนตอนดงน

คลก

คลก

6.1 Download Project

คลกทค าสง File > Download

รปท 6.14 การ Download Project ดวย Menu Bar และ Toolbars

คลกทปม Download บนแถบเครองมอ Debug จะปรากฏไดอะลอกซ โดยคาทก าหนดของ Options จะเลอกในสวนของ Program Block, Data Block และ System Block

รปท 6.15 การ Download Project บนแถบเครองมอ Debug

6.2 คลกทปม Download เมอผานแลวทหนาตาง Output Window จะแสดงสถานะ Download

Successful 7. การ RUN-STOP Project

หลงจากการ Download Project ใหกบ PLC เรยบรอยแลว ใหท าการ RUN Project 7.1 RUN Project

คลกทค าสง PLC > RUN

คลกทปม RUN บนแถบเครองมอ Debug จะปรากฏไดอะลอกซ RUN

คลก

คลก

คลก

รปท 6.16 การ Run Project ดวย Menu Bar และ Toolbars

7.2 ตรวจสอบ Dip Switch ต าแหนงของ PLC อกครงใหอยในต าแหนง RUN Mode แลวคลกทปม Yes จากนน Program จะท าการ RUN Project เมอตองการหยดการท างาน ใหท าการ STOP Project

7.3 STOP Project

คลกทค าสง PLC > STOP

รปท 6.17 การ Stop Project ดวย Menu Bar และ Toolbars

คลกทปม STOP บนแถบเครองมอ Debug จะปรากฏไดอะลอกซ STOP 7.4 คลกทปม Yes

8. ดสถานการณท างานของ Project

ในขณะทท าการ RUN Project เราสามารถตรวจดสภาวะการท างานของ Project ไดดงน 8.1 การเปด Program Status

คลกทค าสง Debug > Start Program Status

คลกทปม Program Status บนแถบเครองมอ Debug จากนนท Project จะปรากฏแทปส และขอมล แสดงสภาวะการท างานของ Project

คลก คลก

คลก

คลก

รปท 6.18 การ Start Program Status ดวย Menu Bar และ Toolbars

8.2 การปด Program Status

คลกทค าสง Debug > Stop Program Status

คลกทปม Program Status บนแถบเครองมอ Debug

รปท 6.19 การ Stop Program Status ดวย Menu Bar และ Toolbars

9. บนทก Project หลงจากทเราสราง Project เสรจแลว และตองการบนทก Project มขนตอนดงน

9.1 เขาส ไดอะลอกซ Save หรอ Save As

รปท 6.20 การ Save ดวย Menu Bar และ Toolbars

คลก

คลก

คลก

คลก

คลก

คลก

คลกทค าสง File > Save หรอ Save As

คลกทปม Save บนแถบเครองมอ Standard 9.2 เลอกต าแหนงในการบนทกในชอง Save in 9.3 ใสชอ Project ในชอง File Name

รปท 6.21 การ Save Project

9.4 ในชอง Save at type ก าหนดสกลเปน *.wmp เทานน 9.5 คลกทปม Save

... ใบความร ... บทท 1

ค าสงพนฐานในการเขยนแลดเดอรไดอะแกรม ในการเขยนโปรแกรม PLC เพอควบคมการท างานในรปแบบตางๆ นนกจะมลกษณะการเขยนไดหลายภาษาดงไดกลาวไปแลวในบททผานมา แตส าหรบบทตอไปนจะเปนการเขยนโปรแกรมในภาษาหนงทมลกษณะรปคลายวงจรทางไฟฟา หรอทเรยกวาแลดเดอร ซงการเขยนโปรแกรมภาษาแลดเดอร จดวาเปนภาษาทในการเขยนทเปนลกษณะของสญลกษณทเราสามารถดโครงสรางและเขาใจการท างานไดเปนอยางด ในการใชค าสงตางๆ ของ Software STEP7-Micro/WIN ในการเขยนโปรแกรมเพอสงงาน PLC Siemens S7-200 กจะมกลมค าสงตางๆ ใหเลอกใชงานหลากหลายแตในบทนจะกลาวถงรายละเอยดเกยวกบกลมค าสงพนฐานทใชงานเปนประจ า 1. กลมค าสง Bit Logic

การเขยนโปรแกรม PLC ซงใชค าสงพนฐานกลม Bit Logic ถอวามขนตอนทไมซบซอนและงายตอการเขยนโปรแกรม โดยค าสงกลม Bit Logic จะมดงน

รปท 7.1 การเลอกใชงานค าสงกลม Bit Logic จากแถบค าสง

ตารางท 7.1 ความหมายของค าสงกลม Bit Logic

ค าสง สญลกษณ ความหมาย

Normally Open

เปนค าสงหนาสมผสปกตเปดทอางองคาจากหนวยความจ า หนาสมผสจะปด (NC) เมอ Input เปน 1

Normally Closed

เปนค าสงหนาสมผสปกตปดทอางองคาจากหนวยความจ า หนาสมผสจะเปด (NO) เมอ Input เปน 0

Normally Open Immediate

เปนค าสงรบคา Input ทมการเปลยนแปลงแบบทนททนใด หนาสมผสจะปด (NC) เมอ Input เปน 1

Normally Close Immediate

เปนค าสงรบคา Input ทมการเปลยนแปลงแบบทนททนใด หนาสมผสจะเปด (NO) เมอ Input เปน 0

Not

เปนค าสงทหนาสมผสจะเปลยนสภาวะของ Input เปนตรงกนขาม

Positive Transition

เปนหนาสมผสท ON เปนระยะเวลา 1 scan time เมอมการเปลยนแปลงสญญาณในชวงขอบขาขน (off-to-on)

Negative Transition

เปนหนาสมผสท ON เปนระยะเวลา 1 scan time เมอมการเปลยนแปลงสญญาณในชวงขอบขาลง (on-to-off)

Output

เปนค าสงแสดงผลของ Output

Output Immediate

เปนค าสงแสดงผลของ Output แบบทนททนใด

Set (N bits)

เปนค าสงทใชกระท าการ Set หรอ Reset คาทตองการ (bit) ยานของต าแหนงทสามารถท าการ Set หรอ Reset ไดคอ 1-255 ตว หากใชค าสง Reset กบ T (Timer) หรอ C (Counter) จะมผลท าใหคาเวลาของ Timer และคาการนบของ Counter ถกเคลยรไปดวย Reset (N bits)

Set Immediate (N bits)

เปนค าสงทใชกระท าการ Set หรอ Reset คาทตองการ (bit) ยานของต าแหนงทสามารถท าการ Set หรอ Reset ไดคอ 1-128 อกษร

Reset Immediate (N bits)

“I” บอกใหทราบวาเปนค าสงทมการท างานแบบทนททนใด นนคอ Output ของ PLC จะเปลยนแปลงทนททนใดเมอสนสดค าสงน

Set Dominant Bistable

เปนค าสงทใหความส าคญทการ Set ถา Set (S1) และ Reset (R) ม Input เปน 1 จะท าให Output (OUT) เปน 1 ดวย

Reset Dominant Bistable

เปนค าสงทใหความส าคญทการ Reset ถา Set (S) และ Reset (R1) ม Input เปน 1 จะท าให Output (OUT) เปน 0 ดวย

No Operation

เปนค าสงทไมมผลตอการท างานของโปรแกรมและค าสงไมสามารถใชงานในโหมด FBD Operand โดย Operand N สามารถก าหนดคาไดจาก 0-255

2. ตวอยางการเขยนโปรแกรมกลมค าสง Bit Logic

2.1 ตวอยางการใชงานค าสง NC, NO และ Output

Timing diagram ของค าสง NC, NO และ Output

I0.0

I0.1

I0.3

I0.4

Q0.0

Q0.1

Q0.2

2.2 ตวอยางการใชงานค าสง Positive และ ค าสง Negative Transition

Timing diagram ของค าสง Positive และ ค าสง Negative Transition

I0.0

I0.1

I0.2

Q0.0

Q0.1

Q0.2

Q0.3

2.3 ตวอยางการใชงานค าสง Set และ ค าสง Reset

Timing diagram ของค าสง Set และ ค าสง Reset

I0.0

I0.1

Q0.0 – Q0.3

... ใบความร ... บทท 1

ค าสงพนฐานในการเขยนแลดเดอรไดอะแกรม ในการเขยนโปรแกรม PLC เพอควบคมการท างานในรปแบบตางๆ นนกจะมลกษณะการเขยนไดหลายภาษาดงไดกลาวไปแลวในบททผานมา แตส าหรบบทตอไปนจะเปนการเขยนโปรแกรมในภาษาหนงทมลกษณะรปคลายวงจรทางไฟฟา หรอทเรยกวาแลดเดอร ซงการเขยนโปรแกรมภาษาแลดเดอร จดวาเปนภาษาทในการเขยนทเปนลกษณะของสญลกษณทเราสามารถดโครงสรางและเขาใจการท างานไดเปนอยางด ในการใชค าสงตางๆ ของ Software STEP7-Micro/WIN ในการเขยนโปรแกรมเพอสงงาน PLC Siemens S7-200 กจะมกลมค าสงตางๆ ใหเลอกใชงานหลากหลายแตในบทนจะกลาวถงรายละเอยดเกยวกบกลมค าสงพนฐานทใชงานเปนประจ า 3. กลมค าสง Counter

การเขยนโปรแกรม PLC ควบคมการท างานของเครองจกรทมการนบจ านวนชนงานจ าเปนตองใชค าสงชวยในการเขยนโปรแกรม หรอใชค าสงกลม Counter ซงมหลายฟงกชนใหเลอกใชขนอยกบลกษณะงานทตองการควบคม โดยค าสงกลม Counter จะมดงน

รปท 7.2 การเลอกใชงานค าสงกลม Counter จากแถบค าสง

ตารางท 7.2 ความหมายของค าสงกลม Counter

ค าสง สญลกษณ ความหมาย

Count Up

เปนค าสงนบขน (CU) โดยจะนบชวงขอบขาขนของ CU และเมอนบคาการนบ (Cxxx) เพมขนจนกระทงเทากบ หรอมากกวา Preset Value (PV) Counter bit จะ ON และ สามารถ Reset ไดเมอ Input R อยในสภาวะ ON และจะหยดนบเมอคาการนบเทากบ PV

Count Down

เปนค าสงนบลง (CD) โดยจะนบจากคา PV เมอนบลงจนถง 0 Counter bit จะ ON และสามารถโหลดคาได เมออนพท LD มสภาวะON

Count Up/Down

เปนค าสงนบขนและนบลง (CD) เมอคาการนบ (Cxxx) เพมขนหรอเทากบ PV Counter bit จะ ON และสามารถรเซทไดเมออนพท R อยในสภาวะ ON

High Speed Counter Definition

เปนค าสงใชในการก าหนด MODE อางอง ของ HSC

High-Speed Counter

เปนค าสงทใชในหนวยความจ าพเศษ โดยพารามเตอร N จะระบจ านวนของ HSC (ใน CPU226 จะม 6 HSC)

Pulse Output

เปนค าสงทใชในการตรวจสอบ bit ในหนวยความจ าพเศษ (Q0.0 หรอ Q0.1)

4. ตวอยางการเขยนโปรแกรมกลมค าสง Counter 4.1 ตวอยางการใชงานค าสง Count Up

Timing diagram ของค าสง Count Up

I0.0 Up

I0.1 Reset

C0 Current

C0 (bit)Q0.0

1

2

3

4.2 ตวอยางการใชงานค าสง Count Down

Timing diagram ของค าสง Count Down

I0.0 Down

I0.1 Load

C1 Current

C1 (bit)Q0.0

2

1

3

2

33

0

3

4.3 ตวอยางการใชงานค าสง Count Up/Down

Timing diagram ของค าสง Count Up/Down

I0.0 Up

I0.1 Down

I0.2 Reset

C48 Current 0

4

0

C48 (bit)Q0.0

1

2

3

4

5

3

4

5

... ใบความร ... บทท 1

ค าสงพนฐานในการเขยนแลดเดอรไดอะแกรม ในการเขยนโปรแกรม PLC เพอควบคมการท างานในรปแบบตางๆ นนกจะมลกษณะการเ ขยนไดหลายภาษาดงไดกลาวไปแลวในบททผานมา แตส าหรบบทตอไปนจะเปนการเขยนโปรแกรมในภาษาหนงทมลกษณะรปคลายวงจรทางไฟฟา หรอทเรยกวาแลดเดอร ซงการเขยนโปรแกรมภาษาแลดเดอร จดวาเปนภาษาทในการเขยนทเปนลกษณะของสญลกษณทเราสามารถดโครงสรางและเขาใจการท างานไดเปนอยางด ในการใชค าสงตางๆ ของ Software STEP7-Micro/WIN ในการเขยนโปรแกรมเพอสงงาน PLC Siemens S7-200 กจะมกลมค าสงตางๆ ใหเลอกใชงานหลากหลายแตในบทนจะกลาวถงรายละเอยดเกยวกบกลมค าสงพนฐานทใชงานเปนประจ า 5. กลมค าสง Timer

การเขยนโปรแกรม PLC ควบคมการท างานเครองจกรใหท างานตามก าหนดเวลา การเรมท างาน หรอการหยดท างานตามล าดบขนตอนการท างาน จ าเปนตองใชค าสงชวยในการเขยนโปรแกรม หรอใชค าสงกลม Timer ซงมหลายฟงกชนใหเลอกใชขนอยกบรปแบบของการหนวงเวลาในลกษณะงานตางๆ ทตองการควบคม โดยค าสงกลม Timer จะมดงน

รปท 7.3 การเลอกใชงานค าสงกลม Timer จากแถบค าสง

ตารางท 7.3 ความหมายของค าสงกลม Timer

ค าสง สญลกษณ ความหมาย

On-Delay Timer

เปนค าสงการนบคาเวลาโดยจะเรมนบเมออนพท (IN) มสภาวะ ON และ Timer Bit จะมสภาวะ ON เมอคาเวลาการนบมคาเทากบหรอมากกวาคาเวลาท ก าหนดไว (PT)

คาเวลาการนบของ ON-Delay Timer จะเรมนบจนกระทงถงคาเวลาทตงไว (PT) และจะยงนบตอไป จนกระทงถงคาสงสดท 32,767 และสามารถเคลยรคาเวลาการนบ ไดดวยการก าหนดให Input (IN) มสภาวะ OFF

Retentive On-Delay Timer

เปนค าสงการนบคาเวลา ชนดคงคาเวลาการนบได โดยจะนบเมอ Input (IN) มสภาวะ ON และ Timer bit จะมสภาวะ ON กตอเมอคาเวลาการนบมคามากกวาหรอเทากบคาเวลาทก าหนดไว (PT)

คาเวลาการนบของ Retentive On-Delay Timer จะยงคงคางคาเวลาการนบแมวา Input (IN) และ Timer bit จะมสภาวะเปน OFF ดงนนจงสามารถใช Timer ประเภทนส าหรบนบชวงเวลาการ ON ของ Input (IN) ได ส าหรบการเคลยรคาเวลาการนบ สามารถเคลยรไดดวยค าสง Reset (R)

Off-Delay Timer

เปนค าสง Timer แบบหนวงเวลา OFF ส าหรบการท างานของ Timer ชนดน เมออนพท ON จะให Timer Bit มสภาวะ ON ทนทเชนเดยวกนกบสภาวะ Input และคาเวลาการนบของ Timer Bit จะยงคง ON อยพรอมกบ Timer เรมนบคาเวลาจนกระทงถงคาเวลาทก าหนด (PT) Timer Bit จงเปลยนสภาวะเปน OFF และคาเวลาการนบของ Timer กจะหยดลงดวย

Beginning Interval Timer

เปนค าสงทใชอานคาการนบคาของชวงเวลา 1 ms และท าการเกบคาไวท OUT

ชวงเวลาสงสดทสามารถเกบคาไดเทากบ DWORD millisecond

Calculate Interval Timer

เปนค าสงทใชในการค านวณคาระหวางคาของเวลา (EN) กบชวงของเวลา (IN) โดยผลตางของการค านวณจะท าการเกบคาไวท OUT

ชวงเวลาสงสดทสามารถเกบคาไดเทากบ DWORD millisecond

6. ตวอยางการเขยนโปรแกรมกลมค าสง Timer

6.1 ตวอยางการใชงานค าสง On-Delay Timer

Timing diagram ของค าสง On-Delay Timer

6.2 ตวอยางการใชงานค าสง Retentive On-Delay Timer

Timing diagram ของค าสง Retentive On-Delay Timer

6.3 ตวอยางการใชงานค าสง Off-Delay Timer

Timing diagram ของค าสง Off-Delay Timer

วทยาลยการอาชพพมาย แบบประเมนผล บทท 1 โปรแกรมเมเบลคอนโทรลเลอร แผนกวชาไฟฟาก าลง วชา ระบบควบคมในงานอตสาหกรรม (3104-2007) เวลา 120 นาท ผออกขอสอบ อ.ธนเศรษฐ สขสวาง คะแนน 30 คะแนน

ค าชแจง 1. อนญาตใหน าเอกสารเขาในหองสอบ 2. ขอสอบมทงหมด 4 ขอใหท าทกขอ

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ชอ .......................................... สกล........................................... รหสประจ าตว ................ ............................... --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1. จงอธบายการท างานของแลดเดอรไดอะแกรมตอไปน

............................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................................................................... 2. จากแลดเดอรไดอะแกรมทก าหนดให เอาทพต Q0.0 จะท างานเมอ ท าอะไร จ านวนกครง

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................. ........................................

3. T37 เปน Timer ทมการท างานแบบใด

......................................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................. ........................................ 4. จงออกแบบโปรแกรมควบคมการท างานของมอเตอรสามเฟส แบบสตารทมอเตอรโดยตรง (Direct Start)

ก าหนดต าแหนงอนพท เอาทพท

สถานะ ต าแหนง สญลกษณ และความหมาย

เขยน Ladder Diagram และ Timing Diagram