1

Ai La ø Cô Ño ác Nha ân A-na-bap- tít?Palmer Becker

Môû Ñaàu

Cô Ñoác nhaân coù quan ñieåm A-na-baùp-tít veà ñöùc tin vaø cuoäc soáng, ñaõ xuaát hieän ngay töø ñaàu coâng nguyeân (C.N.). Thaäm chí ngaøy nay, haàu nhö trong töøng nhoùm hoäi thaùnh vaø coù leõ haàu nhö trong töøng hoäi chuùng, ñeàu coù nhöõng ngöôøi hieåu nieàm tin Cô Ñoác töông töï nhö caùch hieåu cuûa nhöõng ngöôøi theo truyeàn thoáng A-na-baùp-tít. A-na-baùp-tít laø moät caùch laøm Cô Ñoác nhaân. Gioáng nhö coù Cô Ñoác nhaân Anh quoác giaùo, Baùp-tít, vaø Lutheran, thì cuõng coù Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít.

“A-na-baùp-tít” laø danh xöng coù nghóa “laøm baùp teâm laïi,” goïi chung moät nhoùm Cô Ñoác nhaân trong theá kyû 16, vì hoï cho raèng baùp teâm haøi nhi khoâng coù yù nghóa laém, neân chæ laøm baùp teâm cho ngöôøi lôùn khi xöng nhaän ñöùc tin. Caùc Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít naøy laø nhöõng ngöôøi tieàn phong cuûa Cô Ñoác nhaân Mennonite ngaøy nay vaø cuûa nhieàu ngöôøi khaùc trong truyeàn thoáng “Hoäi Thaùnh Töï do” (töùc laø caùc Hoäi thaùnh khoâng do chính quyeàn naøo thieát laäp hay yeåm trôï).

Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít/Mennonite coù nhieàu nieàm tin chung vôùi caùc tín nhaân khaùc. Hoï tin moät Ñöùc Chuùa Trôøi Ba ngoâi coù thaân vò, vöøa thaùnh khieát vöøa nhôn töø; tin vaøo söï cöùu roãi nhôø aân suûng, qua söï aên naên vaø ñöùc tin; tin vaøo nhaân taùnh vaø thaàn taùnh cuûa Chuùa Gieâ-xu; tin vaøo söï haø hôi (töùc laø Thaùnh Linh caûm höùng ngöôøi vieát) vaø thaåm quyeàn cuûa Thaùnh Kinh; vaøo quyeàn naêng cuûa Thaùnh Linh vaø vaøo hoäi thaùnh laø thaân cuûa Ñaáng Cô Ñoác. Nhöng hoï thöôøng giöõ nhöõng nieàm tin naøy theo caùch hôi khaùc vôùi nhieàu ngöôøi.

A-na-baùp-tít ñoâi khi ñöôïc goïi laø caùnh thöù ba cuûa cuoäc Caûi Chaùnh Lôùn. Hoï xuaát hieän vaøo thôøi ñieåm ñaày bieán ñoäng kinh teá vaø xaõ hoäi vôùi yù ñònh tieáp noái cuoäc caûi chaùnh do Martin Luther, Ul-

2

rich Zwingli vaø John Calvin khôûi xöôùng. Noùi chung, Cô Ñoác nhaân theo quan ñieåm A-na-baùp-tít xuyeân suoát lòch söû vaãn ñaëc bieät nhaán maïnh vieäc theo Chuùa Gieâ-xu trong cuoäc soáng haèng ngaøy, keát öôùc trung thaønh vôùi nhau trong coäng ñoàng taäp trung vaøo Chuùa Gieâ-xu, vaø tìm caùch giaûi quyeát xung khaéc theo ñöôøng loái baát baïo ñoäng. Baïn coù phaûi laø Cô Ñoác nhaân theo quan ñieåm A-na-baùp-tít khoâng?

Caùc nhaø caûi chaùnh chuû choát neâu treân giuùp chuùng ta hieåu roõ raèng söï cöùu roãi chæ coù ñöôïc laø nhôø aân suûng bôûi ñöùc tin, nhöng treân nhieàu phöông dieän,hoï ñaõ töï haïn cheá trong nhöõng cô caáu cuøng caùch suy nghó do Constantine vaø Augustine ñeà ra trong theá kyû thöù 4 vaø thöù 5. Cô Ñoác nhaân Mennonite ñoâi khi cuõng töï giôùi haïn, khi chæ tìm caùch tieáp tuïc ñieàu do Menno Simons vaø ngöôøi A-na-baùp-tít cuûa theá kyû 16 ñaõ khôûi xöôùng. Taát caû chuùng ta ñeàu coù theå hoïc yù ng-hóa cuûa vieäc laøm Cô Ñoác nhaân töø nhieàu phong traøo ñoåi môùi trong caùc thôøi ñieåm vaø neàn vaên hoùa khaùc nhau. Treân heát, taát caû chuùng ta ñeàu caàn trôû veà vôùi Chuùa Gieâ-xu laø Ñaáng khôûi nguyeân vaø saùng laäp ñöùc tin chuùng ta, ñeå tìm neàn taûng cho yù nghóa laøm Cô Ñoác nhaân trong thôøi ñaïi cuûa mình.

Vaán ñeà cuûa Cô Ñoác giaùo khoâng nhaát thieát laø do coù nhieàu heä phaùi, maø laø do caùc thaønh vieân khoâng saün saøng hoïc hoûi laãn nhau. Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít coù nhieàu ñieàu caàn hoïc töø Cô Ñoác nhaân thuoäc caùc neàn vaên hoùa vaø truyeàn thoáng khaùc, lieân quan caùc vaán ñeà nhö quyeàn teå trò cuøng aân suûng cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, taàm quan troïng cuûa caùc tín ñieàu, vaø khuoân maãu tham gia trong xaõ hoäi beân ngoaøi hoäi thaùnh. Cô Ñoác nhaân thuoäc caùc truyeàn thoáng khaùc cuõng coù theå hoïc hoûi nhieàu töø truyeàn thoáng A-na-baùp-tít, trong caùc laõnh vöïc nhö theo Chuùa Gieâ-xu trong neáp soáng haèng ngaøy, giaûi thích Kinh Thaùnh theo quan ñieåm ñaïo ñöùc xoay quanh Ñaáng Cô Ñoác, vaø daønh vò trí haøng ñaàu cho Ñaáng Cô Ñoác laøm chuû trong ñôøi soáng haèng ngaøy.

Thaân Ñaáng Cô Ñoác laø moät, vôùi nhieàu chi theå. Neáu moät nhoùm trong thaân ñaùnh maát nhöõng ôn töù cuøng nhaän thöùc ñaëc saéc, thì seõ gioáng nhö muoái maát maën. Trong taùc phaåm Differentiate or Die [Hoaëc Khaùc Bieät hoaëc Cheát], Jack Trout noùi, “Neáu moät toå chöùc khoâng coù ñaëc ñieåm naøo ñeå coáng hieán, thì seõ cheát.”1 Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít coù nhöõng nhaän thöùc naøo mang laïi söï soáng ñeå coáng hieán, vaø coù gì ñeå tieáp nhaän khoâng?

Duø chöông trình vaø muïc tieâu coù theå thay ñoåi, nhöng nhöõng giaù trò noàng coát ñaëc bieät taïo neân moät toå chöùc ñoâi khi ñöôïc cho laø “thieâng lieâng” vaø khoâng neân thay ñoåi.2 A-na-baùp-tít Cô Ñoác nhaân

3

coù nhöõng giaù trò noàng coát “thieâng lieâng” naøo? Saùch nhoû naøy seõ giaûi thích döôùi daïng ba khaúng ñònh quan troïng. Ñoù laø:

1. Chuùa Gieâ-xu Cô Ñoác laø troïng taâm cuûa ñöùc tin chuùng ta.

2. Coäng ñoàng laø troïng taâm cuûa ñôøi soáng chuùng ta.3. Hoaø giaûi laø troïng taâm vieäc laøm cuûa chuùng ta.

Laøm Cô Ñoác nhaân theo quan ñieåm A-na-baùp-tít laø keát hôïp giöõa vieäc tin nhaän Chuùa Gieâ-xu, vôùi gaén boù trong coäng ñoàng vaø cö xöû theo caùch hoøa giaûi.3 Moät soá ñieàu maø ngöôøi A-na-baùp-tít soáng vaø cheát cho, baây giôø ñaõ ñöôïc haàu heát Cô Ñoác nhaân chaáp nhaän vaø xem nhö chuyeän ñöông nhieân. Nhöõng taäp quaùn cuøng lôøi daïy khaùc, coù theå vaãn coøn coù veû khoù thöïc haønh hoaëc khoù hieåu. Nhöng ngaøy nay caøng coù nhieàu ngöôøi thaáy vieäc hieåu vaø thöïc haønh nieàm tin A-na-baùp-tít raát höõu ích cho noã löïc muoán trung thaønh theo Chuùa Gieâ-xu trong thôøi ñaïi chuùng ta.

Ba khaúng ñònh trong saùch nhoû naøy laø caùch aùp duïng ngaøy nay cuûa The Anabaptist Vision [Khaûi Töôïng A-na-baùp-tít], moät khaúng ñònh ñaõ ñöôïc chaáp nhaän roäng raõi do Harold S. Bender ñöa ra naêm 1943, khi oâng laø Chuû tòch cuûa American Society of Church His-tory [Hoäi Lòch Söû Hoäi Thaùnh Myõ].4 Bender giaûi thích raèng, theo caùch oâng hieåu Kinh Thaùnh vaø lòch söû cuûa caùc nhoùm A-na-baùp-tít, thì:

1. Cô Ñoác giaùo laø nhieäm vuï laøm moân ñoà. Ñoù laø theo Chuùa Gieâ-xu trong neáp soáng haèng ngaøy.

2. Hoäi Thaùnh laø hoäi aùi höõu hoaëc gia ñình. Thaønh vieân khoâng chæ trung thaønh vôùi Ñaáng Cô Ñoác maø coøn töï nguyeän trung thaønh vôùi nhau.

3. Moân ñoà Chuùa Gieâ-xu coù ñaïo ñöùc yeâu thöông vaø khoâng khaùng cöï. Vì ñaõ ñöôïc bieán ñoåi, hoï tìm caùch hoøa giaûi vaø khöôùc töø tham gia baïo ñoäng cuøng chieán tranh.

4

Ba giaù trò noàng coát naøy coù nhieàu khôûi ñieåm khaùc nhau. Saùch nhoû naøy seõ moâ taû caùch theå hieän caùc giaù trò naøy qua lòch söû vaø gôïi yù caùch aùp duïng cho theá giôùi ngaøy nay. Sau ñoù, nhaéc laïi qua nhöõng khaúng ñònh töông phaûn keøm theo caâu hoûi thaûo luaän. Toâi ñaõ chuû taâm nhaán maïnh nhöõng ñoùng goùp tích cöïc cuûa ngöôøi A-na-baùp-tít thôøi kyø ñaàu, vaø giaûm thieåu nhöõng maët tieâu cöïc. Muïc ñích cuûa saùch naøy laø nhaèm taïo cô hoäi cho ngöôøi ñang tìm hieåu, neâu thaéc maéc vaø traû lôøi cho caâu hoûi, “Theá naøo laø moät Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít lyù töôûng?”

Toâi raát bieát ôn Jeff Wright, cöïu Giaùo Haït tröôûng cuûa Pacific Southwest Mennonite Conference (Giaùo Haït Taây Nam Mennonite ôû Myõ), ngöôøi ñaõ khôi nguoàn thöïc hieän coâng taùc naøy. Toâi cuõng bieát ôn moät soá ngöôøi coù nhöõng quan ñieåm thaàn hoïc khaùc nhau, goàm anh reå toâi laø Theodore A Weathers, ngöôøi vôï saùng suoát cuûa toâi laø Ardys, cuøng vôùi Myron Augsburger, David Martin, John Roth, James Reimer, Andre Gingerich Stoner, Alan Kreider, Marlene Kropf, John Rempel, David Pfrimmer, Neal Blough vaø James Krabill, ñaõ maïnh meõ pheâ phaùn caùc baûn thaûo khaùc nhau cuûa coâng trình naøy. Tuy nhieân, toâi vaãn hoaøn toaøn chòu traùch nhieäm veà noäi dung chung cuoäc cuûa saùch, vì nhaän bieát raèng nhieàu Cô Ñoác nhaân seõ thaáy mình ñaâu ñoù, khoaûng giöõa nhöõng quan ñieåm toâi coá gaéng moâ taû trong saùch nhoû naøy.

5

Giaù Trò Noàng Coát # 1Chuùa Gieâ-xu Cô Ñoác

laø troïng taâm cuûa ñöùc tin chuùng ta

Chuùa Gieâ-xu baét ñaàu phuïc vuï khoaûng naêm 30 CN qua vieäc laäp ra moät nhoùm moân ñoà. Suoát ba naêm, caùc moân ñoà naøy soáng chung, aên ôû vaø cuøng laøm vieäc vôùi Chuùa Gieâ-xu. Hoï quan saùt caùch Ngaøi chaêm soùc keû ngheøo, chöõa laønh ngöôøi bònh, ban aùnh saùng cho keû muø, tha thöù toäi nhaân vaø daïy doã ñaùm ñoâng. Suoát nhöõng naêm phuïc vuï naøy, cuõng nhö trong nhöõng ngaøy sau khi soáng laïi, Chuùa Gieâ-xu trôû thaønh troïng taâm cuûa cuoäc soáng cuøng nieàm tin cuûa hoï. Hoï tin nhaän Ngaøi laøm Thaày, Cöùu Chuùa vaø Chuùa cuûa hoï, khaùc nhieàu vôùi nhöõng giaùo sö, nhöõng vò cöùu tinh cuøng baäc thaày ñöông thôøi.

Ñoái vôùi caùc moân ñoà ñaàu tieân naøy, laøm Cô Ñoác nhaân khoâng chæ coù nghóa laøm tín nhaân hoaëc ngöôøi thôø phöôïng, maø phaûi laø ngöôøi ñaày daãy Thaùnh Linh, vaâng phuïc Chuùa Gieâ-xu trong neáp soáng haèng ngaøy. Nhôø hoï trung thaønh vôùi Chuùa Gieâ-xu vaø coù söï hieän dieän lieân tuïc cuûa Thaùnh Linh trong ñôøi soáng, neân ngöôøi khaùc thaáy thaùi ñoä cuøng caùch soáng cuûa hoï ñöôïc bieán ñoåi trôû neân gioáng nhö Ñaáng Cô Ñoác. Neáu baïn hoûi caùc moân ñoà ñaàu tieân ñoù, toâi tin hoï seõ nhieät tình noùi raèng Chuùa Gieâ-xu Cô Ñoác laø troïng taâm cuûa ñöùc tin chuùng toâi!”

Suoát 250 naêm, caùc Cô Ñoác nhaân ñaàu tieân vaãn tieáp tuïc kinh nghieäm Thaàn Linh cuûa Chuùa Gieâ-xu giöõa voøng hoï. Nhöng roài suoát nhieàu theá kyû keá tieáp, quaù nhieàu thay ñoåi ñaõ ñöôïc ñöa vaøo nieàm tin Cô Ñoác suyùt bieán nieàm tin naøy thaønh moät toân giaùo khaùc.5 Ñaëc bieät coù hai ngöôøi ñaõ trôû thaønh bieåu töôïng cho söï thay ñoåi naøy. Moät laø chính trò gia. Coøn ngöôøi kia laø thaàn hoïc gia.

Constantine, chính trò gia,6 laø ngöôøi laõnh ñaïo Ñeá quoác La Maõ. Sau kinh nghieäm taâm linh nhìn thaáy khaûi töôïng veà caây thaäp töï, oâng ngöng baét bôù Cô Ñoác nhaân vaø cho pheùp Cô Ñoác giaùo trôû thaønh moät toân giaùo ñöôïc coâng nhaän trong Ñeá quoác La Maõ. Tuy nhieân, suoát thôøi trò vì cuûa oâng vaø veà sau, con ngöôøi ñöôïc ñaùnh giaù baèng tín ñieàu hôn laø baèng neáp soáng haèng ngaøy.

Augustine, nhaø thaàn hoïc,7 noåi baät vaøi naêm sau ñoù. OÂng coù ñöôïc kinh nghieäm qui ñaïo thaät saâu saéc vaø moät soá cho oâng laø thaàn hoïc gia lôùn nhaát cuûa giaùo hoäi phöông Taây. Nhöng nhöõng xu höôùng vaø quan ñieåm khaùc ñaõ xuaát hieän ñoái laäp vôùi caùc moân ñoà ñaàu tieân.

6

Thay vì taäp chuù vaøo cuoäc ñôøi cuøng söï phuïc vuï cuûa Ñaáng Cô Ñoác, hoäi thaùnh chuû yeáu löu taâm ñeán söï cheát cuûa Ñaáng Cô Ñoác. Baøi Tín Ñieàu Caùc Söù Ñoà ñaõ noåi baät trong thôøi gian naøy, khoâng heà ñeà caäp lôøi daïy cuøng söï phuïc vuï cuûa Chuùa Gieâ-xu. Thay vì noùi, “Chuùa Gieâ-xu laø troïng taâm cuûa ñöùc tin chuùng toâi,” nhöõng ngöôøi theo Au-gustine laïi gôïi yù, “Söï cheát cuûa Ñaáng Cô Ñoác laø troïng taâm cuûa ñöùc tin chuùng toâi.”

Nhöõng thay ñoåi ngoaïn muïc ñaõ dieãn ra. Trong khi caùc Cô Ñoác nhaân ñaàu tieân laø moät thieåu soá bò baét bôù phaûi thôø phöôïng leùn luùt thì baây giôø hoï nhoùm hoïp trong nhöõng giaùo ñöôøng loäng laãy. Trong khi caùc taân tín höõu trong maáy theá kyû ñaàu phaûi theo lôùp ñaøo taïo, ñöôïc baùp tem khi ñeán tuoåi tröôûng thaønh, vaø nhaäp vaøo coäng ñoàng soáng caùch khaùc vôùi xaõ hoäi chung, thì baây giôø caùc haøi nhi ñöôïc baùp teâm vaø moïi coâng daân, ngoaïi tröø ngöôøi Do Thaùi, taát caû ñeàu laø thaønh vieân cuûa moät hoäi thaùnh lieân keát vôùi chính quyeàn. Trong khi hoäi thaùnh ñaàu tieân nhaán maïnh vieäc theo Chuùa Gieâ-xu, thì baây giôø nhaán maïnh vaøo giaùo lyù ñuùng möùc, nghi thöùc röôøm raø cuøng söï töï veä choáng laïi quaân thuø. Trong khi thaønh vieân cuûa hoäi thaùnh ñaàu tieân chia seû ñöùc tin haèng ngaøy vôùi laùng gieàng, thì baây giôø truyeàn giaùo chuû yeáu coù nghóa laø môû roäng bôø coõi cuûa ñeá quoác “Cô Ñoác.”. Trong khi ña soá Cô Ñoác nhaân thôøi ñaàu baùc boû phuïc vuï trong quaân ñoäi, thì vaøo luùc Augustine qua ñôøi, chæ coù Cô Ñoác nhaân môùi ñöôïc pheùp gia nhaäp Quaân ñoäi La Maõ.

Giöõa caùc naêm 1200 vôùi 1500 CN, nhieàu ngöôøi vaø nhoùm ngöôøi quan taâm, baét ñaàu nhaän thaáy coù thieáu soùt nghieâm troïng trong hieåu bieát ñöôïc chaáp nhaän roäng raõi veà söï cöùu roãi vaø veà hoäi thaùnh. Mar-tin Luther, moät tu só ngöôøi Ñöùc, ñöôïc hoïc thoâng suoát veà thaàn hoïc Augustine, laø moät trong soá nhöõng nhaø caûi chaùnh naøy. Nhöõng ngöôøi khaùc goàm coù Ulrich Zwingli, muïc sö ngöôøi Thuïy Só vaø John Calvin, moät nhaø thaàn hoïc caûi chaùnh. Hoï ñöùng ra khôûi xöôùng caûi toå.

Luther ñaëc bieät khoù chòu veà nhöõng vieäc laøm cuûa giôùi tu só vôùi vieäc giaùo hoaøng tuyeân boá tha toäi vaø giaûi thoaùt khoûi loø luyeän toäi döïa treân vieäc laøm vaø vieäc baùn buøa xaù toäi. Ngaøy 31 thaùng Möôøi, 1517, vôùi öôùc muoán keâu goïi baøn luaän coâng khai, oâng ñaõ ñoùng baûng lieät keâ 95 luaän ñeà hoaëc luaän cöù leân cöûa nhaø thôø taïi Witten-berg, nöôùc Ñöùc. Haønh ñoäng naøy ñaõ khôi maøo cho cuoäc Caûi Chaùnh cuûa Tin Laønh.8

Luther vaø Zwingli khaúng ñònh Kinh Thaùnh laø thaåm quyeàn duy nhaát veà ñöùc tin laãn thöïc haønh vaø nhaán maïnh söï cöùu roãi chæ nhôø aân suûng bôûi ñöùc tin maø thoâi. Tuy nhieân, söï cöùu roãi naøy ñöôïc hieåu

7

phaàn lôùn coù yù nghóa laø vieäc nhaän ñöôïc söï soáng ñôøi ñôøi. Moät soá goïi laø söï cöùu roãi linh hoàn thay vì cöùu roãi toaøn veïn. Trong khi Cô Ñoác nhaân ñöôïc khuyeán khích ñaùp öùng baèng söï trung thaønh phuïc vuï Ñöùc Chuùa Trôøi vaø ngöôøi laân caän, thì vieäc theo Chuùa Gieâ-xu trong neáp soáng haèng ngaøy vaø gaén boù nhau trong coäng ñoàng khoâng ñöôïc ñaëc bieät nhaán maïnh.

Vaøi hoïc troø cuûa Ulrich Zwingli, goàm coù Conrad Grebel, Felix Manz vaø George Blaurock, tieáp tuïc hoïp nhau hoïc Kinh Thaùnh ñeàu ñaën taïi Zurich, Thuïy Só. Hans Hut, Hans Denck, Pilgrim Mar-peck vaø Jakob Hutter cuõng laøm töông töï ôû mieàn Nam nöôùc Ñöùc vaø Moravia. Sau ñoù ít laâu, Menno Simons, moät linh muïc Coâng giaùo tröôùc ñaây, ñaõ daïy vaø lieân keát caùc nhoùm xuaát hieän taïi Haø Lan.9

Nhöõng nhaø nghieân cöùu Kinh Thaùnh naøy tieáp tuïc tìm hieåu veà Chuùa Gieâ-xu cuøng caùc moân ñoà ñaàu tieân. Heâ-bô-rô 12:2, “Chuùng ta haõy nhìn xem Chuùa Gieâ-xu, Ñaáng khôûi nguyeân vaø hoaøn taát ñöùc tin cuûa chuùng ta,” trôû thaønh troïng taâm ñoái vôùi nhieàu ngöôøi. 1 Coâ-rinh-toâ 3:11, “Chaúng ai coù theå laäp moät neàn khaùc ngoaøi neàn ñaõ laäp, laø Chuùa Gieâ-xu Cô Ñoác,” trôû thaønh phöông chaâm cho Menno Simons. Ñoàng thôøi, baøi Giaûng treân Nuùi, nhôø quyeàn naêng Thaùnh Linh, ñöôïc xem laø chuaån möïc cho neáp soáng Cô Ñoác.

Tuy nhöõng Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít ñaàu tieân naøy xaùc nhaän baøi Tín ñieàu caùc Söù ñoà vaø phaàn lôùn lôøi giaûng cuûa Luther vaø Zwingli, nhöng hoï muoán tieán xa hôn. Hoï hay nhaéc ñeán vieäc ñöôïc “taùi sanh” hôn laø ñöôïc “xöng coâng chính nhôø ñöùc tin.” Tuy söï cöùu roãi thöïc söï laø nhôø aân suûng Ñöùc Chuùa Trôøi, nhöng hoï keâu goïi tín nhaân phaûi ñaùp öùng trieät ñeå hôn, baèng söï vaâng phuïc. Hoï nhaán maïnh raèng söï cöùu roãi ñöôïc thöïc hieän qua Chuùa Gieâ-xu vaø quyeàn naêng cuûa Thaùnh Linh, daãn tôùi söï ñoåi môùi trong neáp soáng ñaïo ñöùc, xaõ hoäi vaø kinh teá cuûa con ngöôøi. Neáu baïn hoûi nhöõng Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít ñaàu tieân ñoù, toâi tin raèng hoï seõ ñoàng thanh vôùi caùc moân ñoà ñaàu tieân, noùi raèng “Chuùa Gieâ-xu Cô Ñoác laø troïng taâm cuûa ñöùc tin chuùng toâi!”

Ñieàu naøy coù yù nghóa gì ñoái vôùi chuùng ta ngaøy nay? Cô Ñoác nhaân theo quan ñieåm A-na-baùp-tít tìm caùch aùp duïng hieåu bieát cuûa hoï veà Chuùa Gieâ-xu theo ba caùch quan troïng.

8

1. Caàn phaûi theo Chuùa Gieâ-xu trong neáp soáng haèng ngaøy

Laøm Cô Ñoác nhaân khoâng chæ coù nghóa laø coù ñöôïc moät kinh nghieäm taâm linh, xaùc nhaän moät tín ñieàu hoaëc ñöôïc xöng coâng chính tröôùc maët Ñöùc Chuùa Trôøi. Laøm Cô Ñoác nhaân coù nghóa laø theo Chuùa Gieâ-xu trong neáp soáng haèng ngaøy. Cô Ñoác nhaân theo quan ñieåm A-na-baùp-tít noùi, “Cô Ñoác giaùo laø nhieäm vuï laøm moân ñoà!” Trong tieáng Ñöùc, goïi laø “Nachfalge Christi” töùc laø “theo sau Ñaáng Cô Ñoác.” Hans Denck, moät ngöôøi A-na-baùp-tít thôøi ñaàu, khaúng ñònh roõ raøng khi oâng noùi, “Chaúng ai coù theå thöïc loøng bieát Ñaáng Cô Ñoác neáu khoâng theo sau Ngaøi trong neáp soáng haèng ngaøy vaø chaúng ai coù theå theo sau Ñaáng Cô Ñoác trong neáp soáng haèng ngaøy neáu khoâng thöïc loøng bieát Ngaøi.”10

Söï cöùu roãi theo truyeàn thoáng A-na-baùp-tít, coù nghóa laø ñöôïc thay ñoåi töø neáp soáng cuõ sang neáp soáng theå hieän tinh thaàn cuøng haønh ñoäng cuûa Chuùa Gieâ-xu. Söï cöùu roãi khoâng chæ laø söï thay ñoåi thaùi ñoä cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ñoái vôùi chuùng ta, maø laø söï thay ñoåi trong thaùi ñoä cuøng haønh ñoäng cuûa chuùng ta ñoái vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi, ñoái vôùi ngöôøi khaùc vaø ñoái vôùi theá giôùi. Söï thay ñoåi naøy coù ñöôïc laø nhôø Thaùnh Linh hieän dieän beân trong chuùng ta, laø Ñaáng ban naêng löïc cho moân ñoà theo Chuùa Gieâ-xu trong neáp soáng haèng ngaøy.

Nhieàu Cô Ñoác nhaân, ngay caû sau khi ñöôïc cöùu, vaãn tieáp tuïc thaáy mình laø toäi nhaân voâ voïng, khoâng coù khaû naêng soáng cuoäc ñôøi ñoåi môùi caùch ñaéc thaéng. Moät soá noùi, “Toâi chaúng coù gì khaùc. Toâi chæ ñöôïc tha toäi thoâi.” Cô Ñoác nhaân theo quan ñieåm A-na-baùp-tít, khoâng ñoàng yù vôùi ñieàu naøy. Hoï tin raèng lôøi daïy vaø Thaàn Linh cuûa Chuùa Gieâ-xu giuùp ngöôøi ñaõ cam keát trung thaønh, ñöôïc bieán ñoåi vaø chieán thaéng quyeàn löïc cuûa ñieàu aùc. Hoï ñöôïc khích leä theo Chuùa Gieâ-xu moät caùch trieät ñeå trong neáp soáng haèng ngaøy.

2. Caàn giaûi thích Kinh Thaùnh theo quan ñieåm xoay quanh Ñaáng Cô Ñoác

Nhieàu Cô Ñoác nhaân tin caùi goïi laø Kinh Thaùnh “baèng phaúng” cho raèng lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi qua hieåu bieát cuûa Moâi-se trong Cöïu Öôùc cuõng coù thaåm quyeàn nhö lôøi phaùn cuûa Chuùa Gieâ-xu trong Taân Öôùc. Khi gaëp nhöõng vaán ñeà nhö chieán tranh, aùn töû hình hoaëc caùch ñoái xöû vôùi ngöôøi soáng leäch laïc, ngöôøi tin vaøo Kinh Thaùnh “baèng phaúng” thöôøng duøng nhöõng baûn kinh vaên Cöïu Öôùc laøm thaåm quyeàn cho nieàm tin cuøng haønh ñoäng cuûa mình, cho duø coù

9

khaùc vôùi Chuùa Gieâ-xu. Moät soá Cô Ñoác nhaân khaùc thì giaûi thích Kinh Thaùnh theo quan

ñieåm “cheá ñoä ñoái xöû.” Ñeå bieát yù muoán Ñöùc Chuùa Trôøi, tröôùc tieân hoï phaûi bieát phaân ñoaïn Kinh Thaùnh ñoù lieân quan cheá ñoä hoaëc thôøi ñieåm naøo. Theo caùch naøy thì vieäc vaâng phuïc lôøi daïy cuûa Chuùa Gieâ-xu trong baøi Giaûng treân Nuùi thöôøng bò luøi laïi cho tôùi thôøi kyø vöông quoác cuûa Ñaáng Cô Ñoác taùi laâm. Coøn hieän taïi thì Chuùa Gieâ-xu ñöôïc thôø phöôïng, nhöng lôøi daïy khoâng ñöôïc vaâng phuïc haèng ngaøy.

Cô Ñoác nhaân theo quan ñieåm A-na-baùp-tít tìm caùch giaûi thích toaøn boä Kinh Thaùnh theo quan ñieåm ñaïo ñöùc xoay quanh Ñaáng Cô Ñoác. Chuùa Gieâ-xu ñöôïc xem laø söï maïc khaûi toaøn veïn nhaát veà Ñöùc Chuùa Trôøi vaø veà yù muoán Ñöùc Chuùa Trôøi, coù nghóa laø ñoâi khi nhöõng lôøi daïy cuûa Chuùa Gieâ-xu vöôït treân nhöõng lôøi daïy tröôùc ñoù. Chính Chuùa Gieâ-xu coù phaùn, “Caùc ngöôi coù nghe noùi. . . nhöng Ta phaùn cuøng caùc ngöôi.” (Ma-thi-ô 5:21, 27, 31, 33, 38 vaø 43). Taùc giaû thö Heâ-bô-rô cuõng noùi “Ñôøi xöa, Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ duøng caùc nhaø tieân tri phaùn daïy toå phuï chuùng ta nhieàu laàn, nhieàu caùch, nhöng trong nhöõng ngaøy cuoái cuøng naøy, Ngaøi phaùn daïy chuùng ta bôûi Con Ngaøi…laø aùnh saùng röïc rôõ cuûa vinh quang Ñöùc Chuùa Trôøi vaø laø hình aûnh trung thöïc cuûa baûn theå Ngaøi…” (1:1-3). Giaùo só Peter Kehler coù laàn noùi “Neáu toaøn boä vieäc laøm cuûa Kinh Thaùnh laø giôùi thieäu Chuùa Gieâ-xu Cô Ñoác cho toâi, thì nhö vaäy laø ñuû roài!”11

Cô Ñoác nhaân theo quan ñieåm A-na-baùp-tít khaúng ñònh toaøn boä Kinh Thaùnh ñöôïc Thaùnh Linh haø hôi, nhöng hoï khoâng baùm saùt ng-hóa ñen töøng töø. Hoï tìm caùch hieåu lôøi thaønh vaên vôùi tinh thaàn cuûa Chuùa Gieâ-xu theo caùch ñoái chieáu saùng suoát. Toaøn boä Kinh Thaùnh caàn ñöôïc giaûi thích trong Thaàn Linh cuûa Chuùa Gieâ-xu. Moân ñoà cuûa Ñaáng Cô Ñoác gaëp raéc roái khi hoaëc naâng lôøi thaønh vaên leân cao hôn Thaàn Linh hoaëc naâng Thaàn Linh cao hôn lôøi thaønh vaên. Lôøi vaø Thaàn Linh caàn gaén lieàn nhau.12

Tuy Cô Ñoác nhaân theo quan ñieåm A-na-baùp-tít xem Kinh Thaùnh laø nguoàn thoâng tin toái haäu, nhöng vaãn xem Chuùa Gieâ-xu laø thaåm quyeàn toái haäu cho nieàm tin vaø cuoäc soáng. Ngaøi laø Chuùa cuûa Thaùnh Kinh vaø laø chuaån möïc cho ñaïo ñöùc caù nhaân laãn xaõ hoäi. Caùc lôøi thaønh vaên chæ coù thaåm quyeàn khi ñöôïc lieân heä moät caùch trung thöïc vôùi lôøi daïy vaø Thaàn Linh cuûa Chuùa Gieâ-xu. Do ñoù, khi Cô Ñoác nhaân coù tinh thaàn A-na-baùp-tít ñoái dieän moät vaán ñeà ñaïo ñöùc, tröôùc tieân hoï ñeán vôùi lôøi daïy cuûa Chuùa Gieâ-xu ñeå ñöôïc höôùng daãn,

10

roài sau ñoù tìm nhöõng caâu Kinh Thaùnh khaùc ñeå laøm neàn taûng vaø ñeå hieåu theâm vaán ñeà. Neáu hai phaân ñoaïn Kinh Thaùnh coù veû maâu thuaãn nhau, thì hoï ñeå Chuùa Gieâ-xu laøm troïng taøi!

3. Caàn tieáp nhaän Chuùa Gieâ-xu laøm Cöùu Chuùa vaø Chuùa

Nhieàu Cô Ñoác nhaân xaùc nhaän Gieâ-xu laø Cöùu Chuùa cuûa mình nhöng laïi yeáu ñuoái trong vieäc theo Chuùa moãi ngaøy. Hoï troâng chôø Chuùa Gieâ-xu cöùu hoï khoûi thoùi xaáu, nhöng tröôùc nhöõng vaán ñeà lôùn veà xaõ hoäi hoaëc chính trò thì hoï laïi tuaân phuïc ngöôøi chuû, hoaëc laõnh ñaïo daân söï, töôùng laõnh quaân söï hay toång thoáng. Keát quaû laø nhieàu Cô Ñoác nhaân ngaøy nay tuaân phuïc caùc meänh leänh cuûa laõnh tuï traàn gian hôn caùc maïng lònh cuûa Chuùa Gieâ-xu.

Cô Ñoác nhaân theo quan ñieåm A-na-baùp-tít cho raèng caàn phaûi tuaân phuïc chính quyeàn tôùi möùc nhieäm vuï moân ñoà Cô Ñoác cho pheùp. Muïc ñích cuûa chính quyeàn laø nhaèm baûo veä söï soáng vaø taïo laäp traät töï trong xaõ hoäi traàn gian. Tuaân thuû luaät phaùp khoâng coù nghóa chuùng ta muø quaùng vaâng phuïc baát kyø meänh leänh naøo cuûa chính quyeàn. Vì loøng trung thaønh cao nhaát cuûa chuùng ta luoân luoân daønh cho Chuùa Gieâ-xu cuøng vöông quoác Ñöùc Chuùa Trôøi, cho neân ñoâi khi chuùng ta cuõng caàn phaûi baát tuaân lònh cuûa chính phuû neáu lònh ñoù traùi ngöôïc vôùi lôøi daïy cuøng tinh thaàn cuûa Chuùa Gieâ-xu. Khi coù xung khaéc giöõa caùch cuûa Chuùa Gieâ-xu vôùi caùch cuûa Seâ-sa, chuùng ta ñoàng thanh vôùi caùc moân ñoà ñaàu tieân noùi raèng, “Chuùng ta thaø vaâng lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi coøn hôn vaâng phuïc chính quyeàn loaøi ngöôøi”13 (Coâng Vuï Caùc Söù Ñoà 5:29).

Toùm laïi, Cô Ñoác nhaân theo quan ñieåm A-na-baùp-tít laø ngöôøi tin Chuùa vaø cuøng tìm caùch:

1. Theo Chuùa Gieâ-xu trong neáp soáng haèng ngaøy2. Giaûi thích Kinh Thaùnh theo tinh thaàn cuûa

Chuùa Gieâ-xu.3. Höùa nguyeän tuyeät ñoái trung thaønh vôùi Chuùa

Gieâ-xu Cô Ñoác. Chuùa Gieâ-xu Cô Ñoác laø troïng taâm ñöùc tin cuûa hoï. Baïn coù phaûi

laø Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít khoâng?

11

Giaù Trò Noàng Coát # 2: Coäng ñoàng laø troïng taâm cuoäc soáng

cuûa chuùng ta

Moät trong nhöõng vieäc ñaàu tieân Chuùa Gieâ-xu ñaõ laøm khi Ngaøi baét ñaàu phuïc vuï, laø laäp ra moät coäng ñoàng. Ngaøi môøi goïi Phi-e-rô vaø Anh-reâ, roài sau laø Gia-cô vaø Giaêng theo Ngaøi. Sau ñoù trong soá nhieàu ngöôøi theo mình, Ngaøi choïn ra möôøi hai moân ñoà. Hoï cuøng nhau hoïc taäp, aên ôû, ñi laïi vaø phuïc vuï chung vôùi nhau cho tôùi ngaøy Nguõ Tuaàn, vaø trôû thaønh noøng coát cho moät xaõ hoäi môùi goïi laø hoäi thaùnh. Trong Coâng Vuï Caùc Söù Ñoà 2 chuùng ta thaáy caùc tín nhaân ñaàu tieân moãi ngaøy hoïp laïi vôùi nhau khoâng chæ trong Ñeàn thôø, maø coøn taïi nhaø rieâng ñeå duøng böõa vôùi loøng vui veû, khieâm cung, ngôïi khen Ñöùc Chuùa Trôøi vaø ñöôïc ôn tröôùc maët moïi ngöôøi.

Hoäi thaùnh thôøi Taân Öôùc cho thaáy moät caùch soáng khaùc, tröôùc nhöõng thöïc taïi toân giaùo vaø chính trò thôøi ñoù. Caùch soáng naøy ñöôïc daïy doã vaø thöïc hieän trong haønh lang ñeàn thôø, roài ñöôïc thaûo luaän vaø aùp duïng trong caùc nhoùm taïi gia.

Khi ñeà caäp ngöôøi theo Ngaøi baèng nhöõng töø moâ taû lieân heä trong gia ñình, roõ raøng laø Chuùa Gieâ-xu muoán ngöôøi theo Ngaøi khoâng chæ tin nhaän Ngaøi maø coøn coù yù thöùc maïnh meõ söï gaén boù vôùi nhau. Ngöôøi ngoaøi laáy laøm ngaïc nhieân tröôùc coâng vieäc Ñöùc Chuùa Trôøi laøm beân trong vaø qua caùc nhoùm Cô Ñoác nhaân ñaàu tieân naøy. Hoï coù ôn töù, nhaän thöùc saùng suoát cuøng can ñaûm ñeå tieáp tuïc laøm ñieàu Chuùa Gieâ-xu ñaõ khôûi ñaàu trong khi Ngaøi coøn ôû vôùi hoï. Neáu baïn hoûi nhöõng ngöôøi ñaàu tieân theo Chuùa Gieâ-xu ñoù, toâi tin hoï seõ noùi, “Coäng ñoàng xoay quanh Chuùa Gieâ-xu laø troïng taâm cuoäc soáng cuûa chuùng toâi!”

Thay vì nhaán maïnh hoäi thaùnh laø gia ñình cuûa nhöõng anh chò em hoïp laïi ñeå nghieân cöùu Kinh Thaùnh, chia seû, caàu nguyeän vaø thôø phöôïng, Constantine laïi nhaán maïnh hoäi thaùnh nhö moät toå chöùc, nhoùm laïi trong nhöõng ñeàn thaùnh voâ caûm, bao la. Ngöôøi giaøu, töø tröôùc voán choáng ñoái vieäc tin ñaïo, nay laïi saün saøng gia nhaäp hoäi thaùnh coù dính líu vôùi hoaøng ñeá. Ñoâng ñaûo ngöôøi ñöôïc baùp teâm, duø khoâng thöïc söï theo Chuùa Gieâ-xu. Keát quaû laø thay vì hoäi thaùnh ôû trong theá gian, thì “theá gian” ñaõ böôùc vaøo hoäi thaùnh.

12

Ñöôïc meï khuyeán khích vaø hoã trôï, Constantine baét ñaàu xaây nhöõng giaùo ñöôøng lôùn treân nhöõng ñòa ñieåm Chuùa Gieâ-xu sinh ra vaø chòu cheát. Chaúng bao laâu, cô sôû nhaø thôø ñöôïc xaây leân haàu nhö trong töøng tænh. Thay vì noùi “Coäng ñoàng xoay quanh Ñaáng Cô Ñoác laø troïng taâm cuoäc soáng chuùng ta,” Cô Ñoác nhaân baét ñaàu noùi, “Giaùo ñöôøng naèm ngay trung taâm thaønh phoá chuùng ta.”

Augustine phaûi khoù khaên laém môùi nuoâi döôõng ñöôïc neáp soáng caù nhaân vaâng phuïc Chuùa trong boái caûnh moät xaõ hoäi maø ai cuõng ñöôïc xem laø Cô Ñoác nhaân. Ñoái vôùi oâng cuøng nhöõng ngöôøi theo mình, khoâng theå naøo phaân bieät nhöõng ngöôøi trong thaân Ñaáng Cô Ñoác vôùi ngöôøi ngoaøi. OÂng noùi, “Luùa mì vôùi coû luøng moïc chung.”

Thay vì kinh nghieäm ñöôïc söï hieän dieän cuûa Ñaáng Cô Ñoác trong coäng ñoàng, Augustine nhaán maïnh vieäc kinh nghieäm söï hieän dieän cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi qua caùc thaùnh leã. Theá laø ñöùc tin thaùnh leã xuaát hieän, qua ñoù neáu muoán ñöôïc tha nguyeân toäi, caàn phaûi nhaän nghi thöùc baùp teâm. Muoán ñöôïc tha toäi loãi tieáp theo, tín nhaân caàn phaûi nhaän tieäc thaùnh. Qua nhieàu theá kyû, daãn tôùi quan nieäm cho raèng muoán thoaùt khoûi loø luyeän toäi, con ngöôøi caàn phaûi caàu nguyeän vôùi caùc thaùnh, ban phaùt tieàn baïc cho keû ngheøo, vaø mua buøa xaù toäi cuûa giaùo hoaøng.

Theo thôøi gian, yù nieäm veà söï gaén boù vôùi Ñaáng Cô Ñoác vaø vôùi nhau trong moät coäng ñoàng khaéng khít haàu nhö phaàn lôùn ñaõ tan bieán. Nhöõng ai muoán vaâng phuïc theo Chuùa Gieâ-xu vaø muoán kinh nghieäm ñöôïc coäng ñoàng khaéng khít, thì choïn laøm nam vaø nöõ tu só ñeå soáng trong nhöõng nam vaø nöõ tu vieän. Ñieàu naøy taïo neân aán töôïng cho raèng theo Chuùa Gieâ-xu trong neáp soáng haèng ngaøy vaø soáng vôùi nhau trong coäng ñoàng xoay quanh Ñaáng Cô Ñoác, laø chuyeän baát khaû thi ñoái vôùi ngöôøi thöôøng.

Martin Luther vaø caùc nhaø caûi chaùnh khaùc, luùc ñaàu döï tính caûi toå hoäi thaùnh theo neàn taûng Kinh Thaùnh. Hoï töï taùch bieät khoûi La Maõ, vaø trong lôøi giaûng Kinh Thaùnh, hoï baét ñaàu nhaán maïnh vai troø thaày teá leã cuûa moïi tín nhaân. Nhieàu ngöôøi theo Luther vaø Zwingli cuõng haêng haùi taùch mình khoûi nhöõng heä thoáng phong kieán baïo taøn thôøi baáy giôø. Khi moät soá noâng daân duøng vuõ khí thaùch thöùc nhöõng vieäc laøm baát coâng cuûa caùc laõnh chuùa cuøng nhöõng oâng hoaøng phong kieán, thì Luther vaø Zwingli, vì lo cho traät töï, ñaõ ñöùng veà phe cai trò. Trong khi caûnh caùo caáp cai trò veà traùch nhieäm ñoái vôùi keû ngheøo, hoï ñaõ voâ tình taïo ra moät lieân minh môùi giöõa giaùo hoäi vôùi chính quyeàn. Trong tieán trình naøy, hoï ñaùnh maát loøng tin

13

cuûa nhieàu noâng daân.Cuoäc Chieán Noâng Daân cuøng nhöõng aùp löïc chính trò ñaõ ngaên

caûn Luther vaø Zwingli thöïc hieän nhieàu caûi toå nhö döï tính. Hoï tieáp tuïc vôùi cô caáu caên baûn cuûa Constantine vaø vôùi thaàn hoïc cuûa Augustine, duy trì giaùo hoäi nhaø nöôùc nhö laø chính saùch cuûa giaùo hoäi, giaùo ñöôøng laø cô caáu cuûa giaùo hoäi, baùp teâm haøi nhi laø nghi thöùc gia nhaäp hoäi thaùnh vaø chính quyeàn duøng göôm laøm duïng cuï kyû luaät trong hoäi thaùnh, cuõng nhö giaûi thích rieâng tö Kinh Thaùnh baèng phaúng nhö laø caùch chuû yeáu ñeå hieåu yù muoán Ñöùc Chuùa Trôøi.

Nhöõng ngöôøi A-na-baùp-tít ñaàu tieân, keå caû Menno Simons, thaát voïng veà tình traïng chöa hoaøn chænh cuûa cuoäc Caûi chaùnh. Hoï khoâng muoán chæ caûi toå hoäi thaùnh theo nhöõng cô caáu khôûi xöôùng bôûi Constantine vôùi thaàn hoïc do Augustine ñeà ra. Hoï muoán khoâi phuïc hoäi thaùnh theo khuoân maãu vaø hình thöùc nguyeân thuûy cuûa thôøi Taân Öôùc. Hoï cho raèng hoäi thaùnh phaûi laø moät xaõ hoäi khaùc bieät vaø ñoäc laäp (khoâng leä thuoäc chính quyeàn naøo) trong theá gian.

Do bò baét bôù, ngöôøi A-na-baùp-tít thôøi ñaàu gioáng nhö Cô Ñoác nhaân cuûa hoäi thaùnh ñaàu tieân, phaûi hoïp leùn luùt ñeå hoïc Kinh Thaùnh, chia seû, caàu nguyeän vaø thôø phöôïng. Trong boái caûnh taïi gia vaø leùn luùt, hoï thöôøng kinh nghieäm söï hieän dieän cuûa Ñaáng Cô Ñoác ôû vôùi mình. Khi taân tín höõu ñaët nieàm tin nôi Chuùa Gieâ-xu vaø höùa nguyeän theo Ngaøi trong neáp soáng haèng ngaøy, hoï ñöôïc baùp teâm vaø nhaän vaøo moät hoäi chuùng cuï theå nôi hoï yù thöùc maïnh meõ söï gaén boù.

Nhöõng nhoùm nhoû naøy laø lôøi chöùng thaät maïnh meõ trong coäng ñoàng cuûa hoï. Sau khi nghieân cöùu saùu möôi hai luaän aùn tieán só veà nhöõng khôûi ñieåm cuøng tö töôûng A-na-baùp-tít, Muïc sö Takashi Yamada, moät hoïc giaû Nhaät Baûn, tin raèng “tính caùch ñaëc bieät cuûa Hoäi Thaùnh Ñaàu tieân laãn ngöôøi A-na-baùp-tít thôøi ñaàu chính laø ôû choã hoï hoïp nhau theo nhoùm nhoû ñeå ñoái ñaàu nhau vaø giuùp nhau maïnh meõ ñuû ñeå ñoái ñaàu theá gian.”14

Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít thöôøng noùi veà quyeàn naêng ñeå soáng khaùc ngöôøi. Hoï mong moïi thaønh vieân vaø nhaát laø caáp laõnh ñaïo phaûi coù “neáp soáng thaùnh thieän.” Khoâng chæ ñöôïc tha toäi, hoï moâ taû Cô Ñoác nhaân trung thaønh laø nhöõng ngöôøi coù neáp soáng ñaïo ñöùc, ñaày daãy Thaùnh Linh. Nhöõng thaønh vieân khoâng theo Chuùa Gieâ-xu trong cuoäc soáng haèng ngaøy hoaëc vaãn tieáp tuïc trong neáp soáng khoâng gioáng nhö Ñaáng Cô Ñoác, thì bò truïc xuaát khoûi thaân cuûa Ñaáng Cô Ñoác.

Ngöôøi A-na-baùp-tít xem hoäi thaùnh laø taäp theå nhöõng tín nhaân

14

ñöôïc bieán ñoåi, cam keát trung thaønh vôùi Chuùa Gieâ-xu vaø vôùi nhau trong nhöõng coäng ñoàng cam keát trung thaønh vôùi nhau. Caáp laõnh ñaïo cuûa caû Tin laønh laãn Coâng Giaùo ñeàu xem ñaây laø moái ñe doïa cho giaùo hoäi chính thöùc. Keát quaû laø hoï ñaõ boû tuø vaø gay gaét baét bôù nhieàu ngöôøi A-na-baùp-tít. Treân 4000 ngöôøi tuaän ñaïo vì ñöùc tin do bò dìm cheát ñuoái, chaët ñaàu hoaëc thieâu soáng beân coïc.15

Söï ña daïng loä roõ giöõa voøng nhöõng ngöôøi A-na-baùp-tít ñaàu tieân naøy. Moät soá quaù lo cho kyø taän theá. Ngöôøi khaùc thì trôû laïi tö caùch xöû duïng baïo löïc. Moät nhoùm ôû Muntzer, nöôùc Ñöùc, coøn tieán tôùi choã thay theá caû hoäi ñoàng thaønh phoá baèng möôøi hai tröôûng laõo töï xöng mình laø Ít-ra-eân môùi, khôûi xöôùng tuïc ña theâ, vaø duøng vuõ khí ñeå töï veä. Haønh ñoäng naøy bôûi moät nhoùm thieåu soá A-na-baùp-tít ñaõ gaây tieáng xaáu cho Cô Ñoác nhaân Mennonite vaø A-na-baùp-tít, vaãn coøn keùo daøi tôùi ngaøy nay trong vaøi giôùi.

YÙ thöùc maïnh meõ ñöôïc gaén boù vôùi Chuùa Gieâ-xu cuøng söï trung thaønh hoã trôï nhau, ñaõ giuùp Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít thôøi kyø ñaàu taän tình soáng ñaïo ñöùc trong boái caûnh moät theá giôùi thuø ñòch. Neáu baïn hoûi hoï, toâi tin hoï seõ ñoàng loøng noùi nhö caùc moân ñoà ñaàu tieân, “Coäng ñoàng xoay quanh Ñaáng Cô Ñoác laø troïng taâm cuûa cuoäc soáng chuùng toâi!”

Trong theá giôùi ngaøy nay, Cô Ñoác nhaân coù quan ñieåm A-na-baùp-tít hieåu vaø theå hieän coäng ñoàng xoay quanh Ñaáng Cô Ñoác theo ba caùch khaù roõ raøng:

1. Tha thöù laø ñieàu thieát yeáu trong coäng ñoàng.Chuùa Gieâ-xu ñaõ ñeán ñeå chuùng ta ñöôïc söï soáng vaø söï soáng dö

daät hôn. Ngaøi soát saéng caàu nguyeän cho chuùng ta hieäp moät gioáng nhö Ngaøi hieäp moät vôùi Cha. Caûm giaùc aám loøng trong coäng ñoàng cuøng moïi ñieàu lôïi ích lieân quan vôùi coäng ñoàng, seõ ñeán, khi chi theå trong thaân Ñaáng Cô Ñoác cam keát yeâu caàu söï tha thöù. Xöng toäi vaø tha thöù caát boû nhöõng raøo caûn ngaên trôû söï thoâng coâng vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi vaø vôùi nhau. Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít tin raèng tha thöù laø ñieàu thieát yeáu ñeå taïo neân vaø nuoâi döôõng coäng ñoàng.

Vaán ñeà chính cuûa nhaân loaïi khoâng phaûi laø thieáu taøi chính, thieáu giaùo duïc hoaëc thieáu naêng löïc. Vaán ñeà chính laø chuùng ta xuùc phaïm nhau. Ngay töø khôûi thuûy, con ngöôøi caû caù nhaân laãn hoäi ñoaøn, ñaõ xuùc phaïm Ñöùc Chuùa Trôøi vaø xuùc phaïm nhau qua thaùi ñoä cuøng

15

haønh ñoäng cuûa mình. Keát quaû laø nhöõng moái lieân heä gaõy ñoå giöõa chuùng ta vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi, vôùi nhau, vôùi caùi toâi beân trong vaø vôùi toaøn theå ñòa caàu.

Ñieåm böôùc ngoaëc ñeå giaûi quyeát söï xuùc phaïm thöôøng coù ñöôïc, khi moät beân thaønh thaät aên naên vaø xin söï tha thöù. Raát tieác laø trong theá giôùi khoâng tin Chuùa, con ngöôøi coá gaéng queân maø khoâng tha thöù. Thöôøng laø choái toäi vaø töï veä thay vì thaønh khaån nhaän loãi vaø tha thöù.

2. Caàn giaûi thích Kinh Thaùnh trong coäng ñoàng.Nhieàu Cô Ñoác nhaân chæ nghieân cöùu Kinh Thaùnh caùch rieâng tö,

roài rao cho ngöôøi khaùc bieát nhöõng gì caù nhaân mình ñaõ hieåu. Khi caù nhaân töï haïn cheá trong caùch giaûi thích rieâng tö nhö vaäy, hoï thöôøng hieåu Kinh Thaùnh sai leäch vaø luùng tuùng.

Nhöõng Cô Ñoác nhaân khaùc thì xem muïc sö, linh muïc cuøng giaûng vieân coù ñaøo taïo nhö ngöôøi duy nhaát coù khaû naêng giaûi thích Kinh Thaùnh ñuùng möùc. Keát quaû laø, tín ñoà thöôøng laøm ngô vieäc hoïc Kinh Thaùnh vaø aùp duïng caù nhaân trong neáp soáng.

Cô Ñoác nhaân coù quan ñieåm A-na-baùp-tít tin raèng Kinh Thaùnh caàn ñöôïc nghieân cöùu rieâng tö cuõng nhö trong boái caûnh coäng ñoàng coù Thaùnh Linh soi daãn, nôi anh chò em tín nhaân cuøng trao ñoåi yù kieán. Thöôøng thöôøng thaønh vieân trong coäng ñoàng hoïp nhau trong nhoùm nhoû, trong lôùp hoïc hoaëc hoäi nghò trong Thaàn Linh cuûa Ñaáng Cô Ñoác, hoï coù theå xaùc ñònh ñöôïc ñieàu Kinh Thaùnh phaùn vôùi mình veà moät tröôøng hôïp cuï theå naøo ñoù.

3. Nôi kinh nghieäm ñöôïc coäng ñoàng laø trong nhoùm nhoû gaàn guõi.

Ñoâi khi hoäi thaùnh ñöôïc moâ taû nhö con chim coù hai caùnh. Moät caùnh tieâu bieåu cho ñeàn thaùnh, nôi nhaán maïnh moái lieân heä thaúng ñöùng vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi thaùnh khieát sieâu vieät cuûa chuùng ta. Caùnh kia tieâu bieåu cho caùc nhoùm nhoû gaàn guõi, nhaán maïnh nhöõng moái lieân heä theo chieàu ngang.16 Caû hai caùnh ñeàu caàn thieát.

Moät soá khía caïnh cuûa neáp soáng Cô Ñoác dieãn ra toát ñeïp nhaát trong caùc nhoùm möôøi hai ngöôøi hoaëc ít hôn. Ñieàu naøy thöôøng thích hôïp cho vieäc trao ñoåi yù kieán, nhaän ra ôn töù thích hôïp cho coâng taùc, vaø deã thoâng coâng vui veû vôùi nhau. Nhöõng hoäi chuùng laønh maïnh ñeàu coù cô caáu coäng ñoàng. Nhöõng coäng ñoàng naøy thöôøng laø maïng

16

löôùi nhöõng nhoùm nhoû. Moät soá ngöôøi coøn tieán xa hôn, cho raèng nhoùm nhoû chính laø ñôn vò cô baûn cuûa hoäi thaùnh.17

Toùm laïi, Cô Ñoác nhaân theo quan ñieåm A-na-baùp-tít kinh ng-hieäm ñöôïc coäng ñoàng xoay quanh Ñaáng Cô Ñoác laø troïng taâm cuûa ñôøi soáng hoï. Hoï coù khuynh höôùng xem:

1. Tha thöù laø ñieàu thieát yeáu ñoái vôùi coäng ñoàng.2. Ñoái thoaïi trong nhoùm tín höõu laø caàn thieát ñeå

giaûi thích Kinh Thaùnh.3. Nhoùm nhoû gaàn guõi laø troïng taâm neáp soáng cuûa

hoäi thaùnh.

Tin nhaän Chuùa Gieâ-xu, gaén boù vôùi hoäi thaùnh, vaø cö xöû theo caùch môùi trôû thaønh thöïc höõu trong boái caûnh coäng ñoàng.18 Baïn coù phaûi laø Cô Ñoác nhaân coù tinh thaàn A-na-baùp-tít khoâng?

17

Giaù Trò Noàng Coát # 3: Hoøa Giaûi laø Troïng Taâm Vieäc Laøm cuûa

Chuùng ta

Ñöùc Chuùa Trôøi sai con Ngaøi laø Chuùa Gieâ-xu laøm giaûi phaùp cho vaán ñeà toäi loãi. Chuùa Gieâ-xu laø Ñaáng trung baûo ñeå hoøa giaûi moïi ngöôøi chòu ñaùp lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi vaø ñaùp öùng nhau. Ngaøi haøn gaén moïi ñoå vôõ vaø moïi thöù baát coâng, ñaøo taïo moät nhoùm moân ñoà ñeå laøm ñaïi söù hoøa giaûi.

Chuùa Gieâ-xu neâu ra nhöõng böôùc cuï theå cho söï hoøa giaûi beân trong coäng ñoàng ñöùc tin nhö ñöôïc kyù thuaät trong Ma-thi-ô 18:15-20. Nhöõng caù nhaân vaø nhoùm ngöôøi bò xuùc phaïm ñeàu phaûi ñích thaân ñeán vôùi nhau ñeå giaûi quyeát vaán ñeà. Neáu khoâng giaûi quyeát ñöôïc, caàn tieán theâm nhöõng böôùc khaùc, nhôø caùc anh em khaùc trong coäng ñoàng giuùp ñôõ.

Trong baøi Giaûng treân Nuùi, Chuùa Gieâ-xu daïy moân ñoà raèng söï hoøa thuaän vaø coâng lyù seõ tôùi, qua vieäc tìm kieám vöông quoác Ñöùc Chuùa Trôøi tröôùc heát, aên naên ñieàu sai laàm vaø ñoái xöû vôùi ngöôøi khaùc theo caùch mình muoán ñöôïc ñoái xöû. Chuùa Gieâ-xu phaùn, “Ñöøng chæ yeâu keû yeâu caùc con. Ngay caû ngöôøi ngoaïi giaùo coøn laøm ñöôïc nhö vaäy! Haõy yeâu keû thuø vaø caàu nguyeän cho keû baét bôù caùc con” (Ma-thi-ô 5:43-48). Chuùa Gieâ-xu phaùn lôøi ñaày yù nghóa naøy ñeå moïi moân ñoà Ngaøi laøm theo! Laøm moân ñoà Chuùa Gieâ-xu coù nghóa laø cö xöû theo caùch môùi.

Luùc keát thuùc phuïc vuï, Chuùa Gieâ-xu phaùn, “Nhö Cha ñaõ sai ta theå naøo, ta cuõng sai caùc con theå aáy” (Giaêng 20:21). “Haõy ñi khaép theá gian vaø bieán muoân daân thaønh moân ñoà, laøm baùp teâm cho hoï vaø daïy hoï giöõ moïi ñieàu ta ñaõ truyeàn cho caùc con” (Ma-thi-ô 28:18-20). Keát quaû laø caùc moân ñoà ñaàu tieân ñaõ ñi khaép theá giôùi quen bieát, giaûng, daïy vaø thöïc haønh caùch soáng môùi ñeå moïi ngöôøi khaép nôi ñöôïc hoøa giaûi vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi vaø vôùi nhau.

Moät trong nhöõng thaùch thöùc lôùn nhaát ñoái vôùi caùc Cô Ñoác nhaân ñaàu tieân laø söï xung khaéc veà chuûng toäc, toân giaùo vaø vaên hoùa giöõa ngöôøi Do Thaùi vôùi daân Ngoaïi. Sau khi chöùng kieán nhieàu goác daân khaùc nhau ñöôïc ñaày daãy Thaùnh Linh vaø böôùc vaøo gia ñình Ñöùc Chuùa Trôøi, caùc Söù ñoà ñoàng yù vôùi nhau raèng nhôø ñöùc tin nôi Ñaáng Cô Ñoác, chôù khoâng nhôø luaät phaùp cuøng nghi thöùc, maø con ngöôøi töø

18

nhieàu nguoàn goác khaùc nhau môùi trôû thaønh moät thaân vaø trieån khai ñöôïc moät neàn vaên hoùa hoøa bình.

Suoát vaøi traêm naêm ñaàu, nhöõng ngöôøi theo Chuùa Gieâ-xu khöôùc töø tham gia chieán ñaáu trong quaân ñoäi. Hoï hieåu raèng hoï ñöôïc lònh phaûi yeâu, chôù khoâng gieát keû thuø. Söù ñoà Phao Loâ noùi trong 2 Coâ-rinh-toâ 5:18, “Moïi ñieàu naøy ñeán töø Ñöùc Chuùa Trôøi, laø Ñaáng giaûng hoøa chuùng ta vôùi Ngaøi qua Ñaáng Cô Ñoác vaø ñaõ giao chöùc vuï giaûi hoøa cho chuùng ta.” Neáu baïn hoûi nhöõng Cô Ñoác nhaân ñaàu tieân, toâi tin hoï seõ noùi “Hoøa giaûi ngöôøi vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi vaø vôùi nhau laø troïng taâm vieäc laøm cuûa chuùng toâi!”

Khi Constantine baét ñaàu saùp nhaäp hoäi thaùnh vôùi chính quyeàn, thì hoäi thaùnh coù nhöõng thay ñoåi quan troïng. Chuùa Gieâ-xu töøng phaùn, “Vöông quoác cuûa Ta khoâng thuoäc veà ñôøi naøy,” theá nhöng Constantine laø vua. Theo thôøi gian, söï khaùc bieät giöõa vöông quoác töï nguyeän do Chuùa Gieâ-xu cai trò vôùi vöông quoác do hoaøng ñeá cai trò, bò lu môø daàn. Nhöõng xaùc tín roõ reät cuûa caùc Cô Ñoác nhaân thôøi ñaàu ñaõ bò mai moät. Beân trong hoäi thaùnh moät soá giaøu leân, coøn ngöôøi khaùc laïi ngheøo ñi. Cô Ñoác nhaân trôû thaønh keû baét bôù. Ngöôøi ñi laøm hoøa tröôùc ñaây, laïi tham gia chieán tranh. Thay vì duøng naêng löïc ñeå truyeàn giaùo, giaûng hoøa vaø phuïc vuï, thì nhöõng nguoàn löïc khoång loà laïi ñoå vaøo vieäc xaây nhöõng ñaïi giaùo ñöôøng trong haàu heát töøng tænh khaép AÂu chaâu. Xaây nhöõng cô sôû naøy trôû thaønh troïng taâm vieäc laøm cuûa hoï.

Augustine raát lo ngaïi cho nhöõng vaán ñeà ñaïo ñöùc caù nhaân nhö say söa, tham lam, côø baïc vaø ngoaïi tình, nhöng lôøi daïy cuøng haønh ñoäng cuûa oâng lieân quan vôùi hoøa bình vaø coâng lyù bò haïn cheá nghieâm troïng trong moät giaùo hoäi voán gaén lieàn chaët cheõ vôùi ñeá quoác. Thay vì tìm caùch hoøa giaûi vôùi keû thuø, Augustine theo thuyeát cho raèng Cô Ñoác giaùo caàn ñöôïc baûo veä choáng laïi keû thuø. Thuyeát “chieán tranh coâng chính” ñöôïc trieån khai, cho pheùp Cô Ñoác nhaân tham gia baïo löïc vaø chieán tranh trong moät soá tröôøng hôïp. Quan ñieåm naøy ñoái vôùi chieán tranh vaãn laø laäp tröôøng cuûa nhieàu truyeàn thoáng Cô Ñoác.

Luther, Zwingli, vaø Calvin ñaõ laøm nhieàu vieäc toát. Luther trieån khai yù nieäm laäp quyõ cöùu teá cho ngöôøi ngheøo, coøn Calvin thì tìm caùch taùc ñoäng leân xaõ hoäi ñeå soáng theo nguyeân taéc Cô Ñoác. Tuy nhieân, gioáng nhö Augustine, hoï cuõng nhaán maïnh söï tha thöù caù nhaân vaø tuaân phuïc Möôøi Ñieàu Raên, nhöng laïi thieáu lôøi daïy vaø thöïc haønh cuï theå lieân quan ñeán aân suûng bieán ñoåi, truyeàn giaùo vaø laøm hoøa.

19

Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít thôøi ñaàu döôùi quyeàn laõnh ñaïo cuûa Menno Simons vaø nhöõng ngöôøi khaùc, cuøng nhau traên trôû tìm ra nhöõng hieåu bieát chung veà caùch soáng nhö thaân cuûa Ñaáng Cô Ñoác trong theá gian. Hoï cho raèng nhôø vieäc laøm cuûa Thaùnh Linh cuøng loøng trung thaønh vôùi nhau, moân ñoà cuûa Chuùa Gieâ-xu coù theå trôû neân gioáng Ñaáng Cô Ñoác vaø cö xöû theo caùch gioáng nhö Ñaáng Cô Ñoác.

Ngöôøi A-na-baùp-tít thôøi ñaàu thöôøng nhoùm taïi gia vaø trong boái caûnh nhoùm nhoû, nôi hoï caûm nhaän ñöôïc söï hieän dieän cuûa Thaùnh Linh vaø nghieân cöùu Kinh Thaùnh laøm neàn taûng cho vieäc khuyeân baûo nhau veà caùch soáng. Ngöôøi A-na-baùp-tít muoán Kinh Thaùnh laø “khí giôùi” duy nhaát cuûa hoï. Trong vieäc nghieân cöùu, hoï nhaán maïnh vieäc chia seû kinh teá, hoøa thuaän vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi, hoøa thuaän vôùi nhau vaø hoøa thuaän vôùi keû thuø.

Phong traøo A-na-baùp-tít treân vaøi phöông dieän, chính laø phong traøo ôn töù hoaëc Thaùnh Linh cuûa kyû nguyeân Caûi Chaùnh.19 Giôùi laõnh ñaïo A-na-baùp-tít noùi veà quyeàn naêng bieán ñoåi cuûa Thaùnh Linh nhieàu hôn nhöõng nhaø caûi chaùnh khaùc. Hoï tin raèng Thaùnh Linh ban quyeàn naêng cho hoï ñeå laøm moân ñoà, truyeàn giaùo vaø hoøa giaûi vaø soáng neáp soáng ñôn giaûn.

Phong traøo A-na-baùp-tít cuõng laø phong traøo truyeàn giaùo cuûa theá kyû möôøi saùu. Vôùi nhieät tình vaø loøng kieân trì, caáp laõnh ñaïo chuû choát ñaõ hi sinh tính maïng ñi khaép AÂu chaâu tìm caùch hoøa giaûi con ngöôøi vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi vaø vôùi nhau.20 Haøng ngaøn ngöôøi ñaõ böôùc vaøo moái lieân heä caù nhaân vôùi Chuùa Gieâ-xu vaø gia nhaäp caùc nhoùm thoâng coâng A-na-baùp-tít ñang xuaát hieän treân gaàn khaép AÂu chaâu.

Ngoaøi ra, ngöôøi A-na-baùp-tít cuõng giöõ vai troø quan troïng trong vieäc thuùc ñaåy chính nghóa cuûa coâng lyù xaõ hoäi thôøi baáy giôø. Nhieàu nhoùm ñòa phöông trong phong traøo noåi tieáng veà vieäc chia seû taøi chaùnh vaø nhaán maïnh vieäc ñoái xöû moïi ngöôøi caùch coâng baèng. Caáp laõnh ñaïo vaø nhöõng ngöôøi uûng hoä, ñaõ xöû lyù nhieàu vaán ñeà veà kinh teá vaø xaõ hoäi ñaët ra bôûi noâng daân laø nhöõng ngöôøi ñang choáng laïi baûn chaát ñoäc taøi cuûa heä thoáng phong kieán. Caùc nhoùm thoâng coâng nhoû hoaït ñoäng nhö nhöõng hoäi ñoaøn khaùc bieät vôùi caû heä thoáng Ñeá quoác laãn phong kieán. Ñoái vôùi hoï, neáu ngöôøi naøo ñaõ thaät loøng tin Chuùa Gieâ-xu, ñaõ ñöôïc baùp teâm vaøo Thaân Chuùa, vaø ñöôïc Thaùnh Linh bieán ñoåi, maø khi thaáy anh em trong Chuùa tuùng thieáu, vaãn cöù baùm laáy cuûa caûi thöøa hoaëc taøi saûn cuûa mình, vaø khoâng chòu chia seû vôùi anh em, thì thaät laø khoù hieåu.21

20

Qua vieäc hoïc Thaùnh Kinh vaø khoâng nao nuùng cam keát theo Chuùa Gieâ-xu trong cuoäc soáng haèng ngaøy, haàu heát Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít tin raèng tham gia chieán tranh vaø cö xöû baèng baïo löïc laø sai. Gioáng nhö caùc moân ñoà ñaàu tieân, hoï töø choái gia nhaäp quaân ñoäi cho duø ngöôøi Thoå Nhó Kyø Hoài giaùo ñang laêm le xaâm chieám AÂu chaâu. Thay vì ñaùnh laïi keû thuø, ngöôøi A-na-baùp-tít töï choïn theo göông Chuùa Gieâ-xu laø Ñaáng “khoâng traû ñuõa khi bò ngöôøi khaùc laêng nhuïc vaø khoâng heà haêm doïa khi phaûi chòu khoå” (1 Phi-e-rô 2:23).

Neáu baïn hoûi hoï, toâi tin Menno Simons vaø haàu heát Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít thôøi ñaàu seõ ñoàng thanh vôùi caùc moân ñoà ñaàu tieân traû lôøi raèng “Giaûi hoøa con ngöôøi vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi vaø vôùi nhau laø troïng taâm vieäc laøm cuûa chuùng toâi!”

Ñieàu naøy coù yù nghóa gì ngaøy nay? Cô Ñoác nhaân theo quan ñieåm A-na-baùp-tít tin raèng:

1. Chuùng ta phaûi giuùp hoøa giaûi con ngöôøi vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi

Gioáng nhö Ñöùc Chuùa Trôøi chuû ñoäng trong Chuùa Gieâ-xu Cô Ñoác ñeå giaûi hoøa chuùng ta vôùi chính Ngaøi vaø vôùi nhau theå naøo, thì Ngaøi cuõng baûo chuùng ta phaûi chuû ñoäng laøm phaàn cuûa mình trong vieäc hoøa giaûi ngöôøi khaùc vôùi Ngaøi taïi caùc nôi ñòa phöông – (“Gieâ-ru-sa-lem”), caùc vuøng xa hôn – (“xöù Giu-ñeâ, xöù Sa-ma-ri”), vaø tôùi theá giôùi roäng lôùn hôn cuûa chuùng ta theå aáy. Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ giao cho chuùng ta chöùc vuï giaûng hoøa!

Cô Ñoác nhaân theo quan ñieåm A-na-baùp-tít ngaøy nay coù nhieäm vuï moân ñoà hoùa, laøm baùp teâm vaø daïy moïi ngöôøi theo caùch Chuùa Gieâ-xu ñaõ soáng vaø daïy doã. Hoï muoán moïi ngöôøi quen bieát ñeàu tin nhaän Chuùa Gieâ-xu, gaén boù vôùi coäng ñoàng xoay quanh Ñaáng Cô Ñoác vaø cö xöû theo caùch ñöôïc bieán ñoåi.

Khi ngöôøi tìm hieåu chaáp nhaän “vaâng phuïc caân xöùng vôùi möùc ñoä hoï hieåu veà Ñaáng Cô Ñoác,” töùc laø hoï ñaõ ñöôïc taùi sanh.22 Hoï ñöôïc ban cho moät khôûi ñaàu môùi trong cuoäc soáng. Hoï coù nhöõng giaù trò môùi vaø Thaùnh Linh cho hoï naêng löïc ñeå soáng nhöõng giaù trò ñoù.

Ñöôïc giaûng hoøa vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi daãn tôùi neáp soáng bieán ñoåi. Chuùa Gieâ-xu thay ñoåi caùch suy nghó, tình baïn cuøng nhöõng haønh vi cuûa keû tieáp nhaän Ngaøi. Hoï ñöôïc bieán ñoåi trong taâm trí, tình caûm, theå xaùc, xaõ hoäi vaø chính trò. Do ñoù, hoï töông phaûn thaät roõ reät vôùi theá gian.

21

2. Chuùng ta phaûi giuùp giaûi hoøa con ngöôøi vôùi nhau

Giaûi hoøa con ngöôøi khoâng chæ vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi maø coøn vôùi nhau, chính laø troïng taâm vieäc laøm cuûa chuùng ta. Vieäc laøm naøy coù theå mang yù nghóa tìm hieåu lyù do cuûa vuï xung khaéc naøo ñoù vaø giuùp caùc beân hoøa giaûi xung khaéc baèng caùch chaêm chuù laéng nghe, thaät loøng nhaän loãi, tha thöù voâ kyû vaø boài thöôøng thoûa ñaùng.

Tha thöù xoùa boû böùc töôøng xuùc phaïm chaúng nhöõng giöõa chuùng ta vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi maø coøn giöõa chuùng ta vôùi ngöôøi khaùc trong hoäi thaùnh. Döï Tieäc thaùnh chung vôùi nhau trôû thaønh kinh nghieäm thoâng coâng coù ñöôïc laø nhôø söï tha thöù chuùng ta nhaän töø Ñöùc Chuùa Trôøi vaø töø laãn nhau.

Cô Ñoác nhaân phaûi laø nguoàn phöôùc cho ngöôøi khaùc khoâng phaân bieät nguoàn goác, giôùi tính hoaëc nieàm tin. Khi gaëp hai ngöôøi hoaëc hai nhoùm ngöôøi xung khaéc nhau, chuùng ta phaûi “suy nghó hoøa giaûi” thay vì chæ leân aùn. Nhöng chuùng ta khoâng theå giuùp ngöôøi khaùc tieán xa hôn möùc chuùng ta ñaõ thöïc hieän. Ngay caû khi giuùp ngöôøi khaùc hoøa giaûi, chuùng ta cuõng phaûi tieáp tuïc tìm hieåu chính baûn thaân mình caàn ñöôïc thay ñoåi ôû nhöõng ñieåm naøo.

3. Chuùng ta phaûi laø ñaïi söù hoøa giaûi trong theá gian

Truyeàn giaùo vaø laøm hoøa keát hôïp trong khaùi nieäm hoøa giaûi. Trong khi moät soá Cô Ñoác nhaân noùi truyeàn giaùo laø troïng taâm vieäc laøm cuûa chuùng ta, ngöôøi khaùc laïi noùi phaûi laøm hoaø, thì coù leõ toát nhaát, neân noùi, “Giaûng hoøa laø troïng taâm vieäc laøm cuûa chuùng ta!” Muïc ñích cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi laø “khieán muoân vaät laøm hoøa vôùi Ngaøi qua Ñaáng Cô Ñoác” (Coâ-loâ-se 1:19).

Chính do quan nieäm söï cöùu roãi laø söï bieán ñoåi, maø Cô Ñoác nhaân theo quan ñieåm A-na-baùp-tít ngaøy nay ñaõ töø choái tham gia chieán tranh. Chieán thuaät hieän ñaïi ñoøi hoûi binh lính noùi doái, ganh gheùt vaø huûy dieät. Ngöôøi ñöôïc bieán ñoåi thì khoâng laøm nhöõng vieäc nhö theá.

Laøm hoøa khoâng phaûi laø xoa dòu. Laø moân ñoà cuûa Chuùa Gieâ-xu ñaõ ñöôïc bieán ñoåi, chuùng ta phaûi “choáng” ñieàu aùc cuøng baát coâng maïnh hôn baát kyø ngöôøi naøo khaùc, nhöng chuùng ta caàn “choáng” theo caùch khaùc. Chuùng ta ñöôïc khuyeán khích ñoàng thanh vôùi Söù ñoà Phao Loâ, noùi raèng “…chuùng toâi duø soáng trong theá gian nhöng khoâng chieán ñaáu theo caùch cuûa theá gian. Vuõ khí chuùng toâi duøng ñeå chieán ñaáu khoâng phaûi laø vuõ khí cuûa theá gian” (2 Coâ-rinh-toâ 10:3-4).

22

Lòch söû vaø kinh nghieäm cho thaáy baïo löïc thöôøng daãn tôùi baïo löïc nhieàu hôn. Chæ coù theå giaûm thieåu baïo löïc baèng baát baïo ñoäng vaø baèng caùch söûa ñoåi nhöõng baát coâng thuùc ñaåy baïo löïc. Moïi luùc moïi nôi, chuùng ta ñöôïc keâu goïi noi theo göông cuøng tinh thaàn cuûa Chuùa Gieâ-xu. Ngaøi duøng lôøi noùi, söï chaêm soùc cuøng vieäc laøm baát baïo ñoäng, chôù khoâng duøng vuõ khí baïo doäng ñeå giaûi hoøa xung khaéc, vaø ñöa con ngöôøi vaøo gia ñình Ñöùc Chuùa Trôøi. Thaùi ñoä cuûa chuùng ta “phaûi gioáng nhö cuûa Chuùa Gieâ-xu Cô Ñoác” (Phi-líp 2:5).

Giaûi hoøa laø vieäc khoù laøm, ñoøi hoûi chuùng ta phaûi hieán daâng cuoäc ñôøi mình ñeå con ngöôøi trong theá gian coù theå ñöôïc hoøa giaûi vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi, vôùi nhau, vaø ngay caû vôùi keû thuø. Nhöng khoâng coù nieàm vui naøo lôùn hôn so vôùi moät ñôøi soáng ñaõ ñöôïc giaûi hoøa vaø ñem ngöôøi khaùc vaøo moái lieân heä ñöôïc hoøa giaûi vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi vaø vôùi nhau.

Toùm laïi, Cô Ñoác nhaân theo quan ñieåm A-na-baùp-tít tin raèng hoï ñöôïc keâu goïi ñeå:

1. Giuùp hoøa giaûi con ngöôøi vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi.2. Giuùp hoøa giaûi con ngöôøi vôùi nhau.3. Phuïc vuï trong vai troø ñaïi söù hoøa giaûi cuûa Ñöùc

Chuùa Trôøi trong theá gian.

Hoaø giaûi laø troïng taâm vieäc laøm cuûa hoï. Baïn coù phaûi laø Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít khoâng?

Keát LuaänChuùng ta phaûi nghó gì veà caùch ngöôøi A-na-baùp-tít hieåu nieàm

tin Cô Ñoác? Chuùng ta hoïc ñöôïc gì töø ñoù? Caùch ñaây moät traêm naêm, Giaùo sö Rufus M. Jones ôû London ñaõ toùm löôïc “nhöõng nguyeân taéc lôùn veà töï do löông taâm, taùch rôøi hoäi thaùnh khoûi chính quyeàn vaø söï töï nguyeän trong toân giaùo, voán thieát yeáu ñoái vôùi neàn daân chuû, ñeàu phaùt xuaát töø phong traøo A-na-baùp-tít trong thôøi kyø Caûi Chaùnh. Nhöõng nhaø laõnh ñaïo can ñaûm naøy ñaõ neâu roõ caùc nguyeân taéc naøy vaø khuyeán khích theá giôùi Cô Ñoác cuøng thöïc haønh vôùi hoï.”23

23

Nhöõng phaùt bieåu sau ñaây coù toùm löôïc hieåu bieát cuûa baïn veà nieàm tin Cô Ñoác khoâng? Neáu coù, thì baïn laø Cô Ñoác nhaân coù quan ñieåm A-na-baùp-tít!

Chuùa Gieâ-xu laø Troïng Taâm Ñöùc tin cuûa toâi.

- Toâi nhìn xem Chuùa Gieâ-xu laø khôûi nguyeân vaø hoaøn taát ñöùc tin cuûa toâi.

- Toâi giaûi thích Kinh Thaùnh theo quan ñieåm xoay quanh Ñaáng Cô Ñoác.

- Toâi xem Cô Ñoác giaùo laø nhieäm vuï laøm moân ñoà vaø tìm caùch theo Chuùa Gieâ-xu trong neáp soáng haèng ngaøy.

Coäng ñoàng laø troïng taâm cuoäc soáng cuûa toâi.

- Toâi tin söï tha thöù giuùp taïo neân coäng ñoàng.

- Toâi hoïc Kinh Thaùnh vôùi ngöôøi khaùc ñeå tìm ra nhöõng aùp duïng cho thôøi ñaïi chuùng ta.

- Toâi xaùc ñònh nhoùm nhoû laø thieát yeáu ñoái vôùi hoäi thaùnh laønh maïnh.

Hoaø giaûi laø troïng taâm vieäc laøm cuûa toâi.

- Toâi ñöôïc keâu goïi giuùp hoøa giaûi con ngöôøi vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi qua nieàm tin nôi Chuùa Gieâ-xu.

- Toâi tin raèng hoøa giaûi bao goàm truyeàn giaùo vaø laøm hoøa.

- Toâi baùc boû moïi hình thöùc baát coâng cuøng baïo löïc vaø khuyeán khích nhöõng giaûi phaùp hoøa bình thay cho chieán tranh cuøng nhieàu xung ñoät khaùc.

24

Ghi chuù1. Jack Trout, Differentiate or Die [Hoaëc Khaùc Bieät Hoaëc

Cheát], (New York: John Wiley and Sons, 2000).2. Xem James C. Collins and Jerry I. Porras, “Building Your

Companys Vision,” [Xaây Döïng Khaûi töôïng cho Coâng ty cuûa Baïn] trong Harvard Business Review (Lewis, Del.: Harvard Business Publishing, September 1996).

3.Vieäc laëp laïi nhöõng giaù trò naøy do Grace Davie, trích trong saùch cuûa Alan Kreider, The Change of Conversion and the Origin of Christendom [Thay Ñoåi trong söï Tin Ñaïo vaø Nguoàn Goác cuûa Theá Giôùi Cô Ñoác] ( Eugene, Ore.: Wipf & Stock Publishers, 1999) tr. xiv – xvi.

4. Harold S. Bender, The Anabaptist Vision [Khaûi Töôïng A-na-baùp-tít], (Scottdale, Pa.: Herald Press, 1944).

5. Veà baûn nghieân cöùu töôøng taän nhöõng thay ñoåi trong tieán trình ñöa taân tín höõu vaøo laøm thuoäc vieân hoäi thaùnh, xem nhö treân, Kreider, The Change of Conversion [ Thay Ñoåi trong söï Tin Ñaïo].

6. Veà tieåu söû Constantine, xem William Smith, chuû bieân, A Dictionary of Christian Biography [Töø Ñieån veà Tieåu Söû Cô Ñoác], Taäp 1 (New York:AMS Press, 1974), tr. 623-649.

7. Veà ñaïi cöông cuoäc ñôøi cuøng thaàn hoïc cuûa Augustine, xem Erwin Fahlbusch, chuû bieân, The Encyclopedia of Christianity [Baùch Khoa Töø Ñieån veà Cô Ñoác giaùo], Taäp 1 (Grand Rapids, Mich.: Eerdmans Publishing, 1999) tr. 159-165.

8. John D. Roth, Stories, How Mennonites Came to Be [Chuyeän Keå, Nguoàn Goác Mennonite], (Scottdale, Pa.: Herald Press, Scottdale, 2006). Xem chöông 2 moâ taû söï vuøng leân, caûi toå, vaø ñoåi môùi trong cuoäc Caûi Chaùnh.

9. Ñeå hieåu theâm veà caùc traøo löu khaùc nhau cuûa A-na-baùp-tít, xem C. Arnold Snyder, Anabaptist History and Theology [Lòch Söû vaø Thaàn Hoïc A-na-baùp-tít], (Kitchener, Ont.:Pandora Press, Kitchener, 1997).

10.Veà nhöõng nguoàn chính, coù lieân quan caùc chuû ñeà quan troïng ñoái vôùi ngöôøi A-na-baùp- tít, xem Anabaptism in Outline [Ñaïi Cöông veà A-na-baùp-tít], do Walter Klaassen chuû bieân, (Scottdale, Pa., Herald Press,1981).

11. Peter Kehler laø ñoàng nghieäp truyeàn giaùo vôùi toâi. OÂng phuïc vuï taïi Taiwan töø 1959-1975 vaø 1991-1993.

25

12. Xem Klaassen, Anabaptism in Outline [Ñaïi Cöông veà A-na-baùp-tít] tr. 23-24, 72-73,140 vaø tieáp theo.

13. John H. Redekop, Politics under God [Chính Trò döùôùi quyeàn Ñöùc Chuùa Trôøi] (Scottdale, Pa.: Herald Press, 2007). Xem ñaëc bieät chöông 6, “What does God require of governments?” [Ñöùc Chuùa Trôøi ñoøi hoûi gì nôi chính quyeàn?]

14.Töø cuoäc ñaøm thoaïi rieâng tö ôû Mennonite World Conference hoïp taïi Wichita, Kansas, 1978.

15. Xem Roth, Stories: How Mennonites Came to Be [Chuyeän Keå: Nguoàn Goác Mennonite], chöông 4

16. William A. Beckham, The Second Reformation: Reshaping the Church for the 21st Century [Cuoäc Caûi Chaùnh Thöù Nhì: Taùi Ñònh Hình Hoäi Thaùnh cho Theá Kyû 21], (Houston, TX: Touch Outreach Ministries, 1998) tr. 25-26.

17. Ñeå bieát theâm thaàn hoïc cuûa toâi cuøng vieäc thöïc haønh trong nhoùm nhoû, xin xem hai aán phaåm, Called to Care [Ñöôïc Keâu Goïi ñeå Phuïc vuï] vaø Called to Equip [Ñöôïc Keâu Goïi ñeå Trang Bò] (Scottdale, Pa.: Herald Press) 1993.

18. Xem Kreider, The Change of Conversion [Thay Ñoåi trong söï Tin Ñaïo], tr. xiv—xvi.

19. Walter Klaassen, Living at the End of the Ages [Soáng vaøo Cuoái Caùc Thôøi Ñaïi], (Lanham, Md.: University Press of America, Lanham, MD, 1992) Chöông VI. The Age of the Spirit [Thôøi Ñaïi cuûa Thaùnh Linh].

20. Hyoung Min Kim, Sixteenth-century Anabaptist Evangelism [Truyeàn giaùo cuûa A-na-baùp-tít trong Theá Kyû Möôøi Saùu], (Ann Arbor, Mich.: ProQuest, 2002).

21.Veà caùch aùp duïng ngaøy nay cuûa nhieäm vuï laøm moân ñoà trong nhöõng vaán ñeà coâng lyù vaø haønh ñoäng xaõ hoäi, xem Ronald, J. Sider, I am not a Social Activist [Toâi Khoâng Phaûi laø Nhaø Hoaït ñoäng Xaõ hoäi], (Herald Press, Scottdale, 2008).

22.Samuel Shoemaker, How to Become a Christian [Caùch Trôû Thaønh Cô Ñoác nhaân], (New York, NY: Harper and Row, 1953) tr.71.

23. The Recovery of the Anabaptist Vision [Söï Phuïc Hoài Khaûi Töôïng A-na-baùp-tít], hieäu ñính bôûi Guy F. Hershberger, (Scottdale, Pa.: Herald Press,1957) tr.29-30. Taäp naøy cuõng goàm raát nhieàu luaän vaên veà söï xuaát hieän vaø thaàn hoïc A-na-baùp-tít.

26

Quan Ñieåm vaø Caâu Hoûi Thaûo Luaän

Giaù Trò Noàng Coát # 1: Chuùa Gieâ-xu laø Troïng Taâm cuûa Ñöùc tin Chuùng ta

Haõy nhìn xem Chuùa Gieâ-xu, Ñaáng khôûi nguyeân vaø hoaøn

taát ñöùc tin cuûa chuùng ta. (Heâ-bô-rô 12:2)

Nhieàu Cô Ñoác nhaân nhaán maïnh:

Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít nhaán maïnh:

1. Söï Cheát cuûa Ñaáng Cô Ñoác

Nhieàu Cô Ñoác nhaân chuû yeáu taäp chuù vaøo söï thaùnh khieát cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi cuøng nhu caàu cöùu roãi cuûa caù nhaân. Hoï nhaán maïnh “Ñaáng Cô Ñoác ñeán ñeå cheát” vaø taäp chuù ít hôn vaøo cuoäc ñôøi, lôøi daïy cuøng Thaàn Linh ban quyeàn naêng cuûa Chuùa Gieâ-xu. Cô Ñoác giaùo chuû yeáu laø söï tha thöù.

1. Cuoäc Ñôøi cuûa Ñaáng Cô Ñoác

Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít khaúng ñònh söï thaùnh khieát cuøng aân suûng tha thöù cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi nhöng cuõng nhaán maïnh “Chuùa Gieâ-xu ñeán ñeå soáng.” Söï cheát cuûa Ngaøi moät phaàn laø do caùch Ngaøi ñaõ soáng. Laø Chuùa Phuïc sinh, Ngaøi ban cho chuùng ta quyeàn naêng ñeå theo Ngaøi trong cuoäc soáng. Cô Ñoác giaùo chuû yeáu laø nhieäm vuï laøm moân ñoà.

Baïn coù ñoàng yù vôùi phaùt bieåu “Cô Ñoác giaùo laø nhieäm vuï laøm moân ñoà” khoâng?

27

2. Kinh Thaùnh “Baèng phaúng”

Nhieàu Cô Ñoác nhaân coù khuynh höôùng xem Kinh Thaùnh, thay vì Chuùa Gieâ-xu, laø thaåm quyeàn toái haäu. Höôùng daãn cho cuoäc soáng haèng ngaøy, döïa treân vaøi caâu Kinh Thaùnh coù veû thích hôïp vôùi hoaøn caûnh. Moïi quyeát ñònh khoâng caàn phaûi aên khôùp vôùi lôøi daïy cuøng tinh thaàn cuûa Chuùa Gieâ-xu.

2. Kinh Thaùnh “xoay quanh Ñaáng Cô Ñoác”

Ngöôøi A-na-baùp-tít khaúng ñònh raèng toaøn boä Kinh Thaùnh ñeàu ñöôïc haø hôi, nhöng Chuùa Gieâ-xu laø söï maïc khaûi troïn veïn nhaát veà Ñöùc Chuùa Trôøi. Ngaøi laø thaåm quyeàn toái haäu ñeå thöïc hieän quyeát ñònh. Chuùa Gieâ-xu laøm troïn Cöïu Öôùc vaø Ngaøi laø chuaån möïc cho ñaïo ñöùc caù nhaân laãn caùch tham döï vaøo caùc cô caáu cuûa xaõ hoäi chung quanh mình.

Haõy giaûi thích söï khaùc bieät giöõa Kinh Thaùnh “baèng phaúng” vôùi Kinh Thaùnh “xoay quanh Ñaáng Cô Ñoác.”

3. Chính phuû Coù Quyeàn Toái haäu

Nhieàu Cô Ñoác nhaân cho raèng vì caáp laõnh ñaïo chính phuû do Ñöùc Chuùa Trôøi laäp ra, cho neân hoï phaûi tuaân phuïc, cho duø hoï coù bò ñoøi hoûi phaûi laøm ngöôïc laïi lôøi daïy cuûa Chuùa Gieâ-xu hoaëc tieáng noùi cuûa löông taâm.

3. Chuùa Gieâ-xu Coù Quyeàn Toái haäu

Ngöôøi A-na-baùp-tít coâng nhaän chính quyeàn do Ñöùc Chuùa Trôøi laäp neân ñeå duy trì maïng soáng vaø giöõ traät töï trong moät theá giôùi tuïc traàn. Tuy nhieân, ñoøi hoûi cuûa chính quyeàn khoâng ñöôïc tu-aân theo neáu choáng ñoái vôùi quyeàn Chuû teå cuûa Chuùa Gieâ-xu.

“Gieâ-xu laø Chuùa,” coù yù nghóa gì ñoái vôùi baïn?

28

Giaù Trò Noàng Coát # 2:Coäng ñoàng laø troïng taâm cuoäc soáng chuùng ta

Moãi ngaøy…..

hoï ñeàu beû baùnh taïi nhaø vaø duøng böõa cuøng nhau vôùi loøng vui veû chaân thaønh,

ca ngôïi Ñöùc Chuùa Trôøi vaø ñöôïc ôn tröôùc maët moïi ngöôøi.(Coâng Vuï Caùc Söù Ñoà 2:46-47)

Nhieàu Cô Ñoác nhaân nhaán maïnh:

Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít nhaán maïnh:

1. Tha thöù theo chieàu Thaúng Ñöùng

Nhieàu Cô Ñoác nhaân taäp chuù vaøo söï tha thöù theo chieàu thaúng ñöùng töø Ñöùc Chuùa Trôøi nhieàu hôn vaøo söï tha thöù theo chieàu ngang ñoái vôùi nhau. Tha thöù ñöôïc xem nhö phöông tieän ñeå tieáp nhaän söï cöùu roãi caù nhaân vaø söï soáng ñôøi ñôøi.

1. Tha thöù theo Chieàu Naèm Ngang

Cô Ñoác nhaân caàn caû söï tha thöù theo chieàu thaúng ñöùng töø Ñöùc Chuùa Trôøi, laãn theo chieàu ngang vôùi nhau. Tha thöù taïo neân coäng ñoàng vaø laø phöông tieän ñeå coù moái lien heä hoøa thuaän vôùi nhau.

Söï tha thöù giuùp gì cho coäng ñoàng?

29

2. Caù Nhaân Giaûi Thích 2. Taäp Theå Giaûi thíchNhieàu Cô Ñoác nhaân tìm caùch

giaûi Thích Kinh Thaùnh theo hieåu bieát vaø theo kinh nghieäm caù nhaân. Ngöôïc laïi, moät soá ngöôøi haàu nhö nöông caäy hoaøn toaøn vaøo nhöõng giaùo sö ñöôïc ñaøo taïo, hoaëc muïc sö, ñeå giaûi thích Kinh Thaùnh cho hoï.

Ngöôøi A-na-baùp-tít cho raèng vieäc caù nhaân nghieân cöùu Thaùnh Kinh phaûi keát hôïp vôùi vieäc nghieân cöùu trong nhoùm. Thaønh vieân trong nhoùm chuyeân taâm tieáp nhaän vaø ban phaùt lôøi daïy trong tinh thaàn Chuùa Gieâ-xu.

Baïn nghieân cöùu Kinh Thaùnh vôùi nhau theo caùch naøo trong hoäi thaùnh cuûa baïn?

3. Nhoùm hoïp trong Ñeàn Thaùnh 3. Nhoùm Hoïp Theo Nhoùm Nhoû

Nhieàu Cô Ñoác nhaân coù khuynh höôùng nghó raèng hoäi chuùng thôø phöôïng trong nhaø thôø laø ñôn vò caên baûn cuûa hoäi thaùnh. Hoäi thaùnh thöôøng ñöôïc xem laø moät cô caáu, moät toå chöùc hoaëc söï trình dieãn cuûa saùng Chuùa Nhöït.

Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít xem hoäi thaùnh laø gia ñình. Nhieàu hoäi thaùnh laønh maïnh ñöôïc toå chöùc nhö nhöõng maïng löôùi caùc nhoùm nhoû trong ñoù thaønh vieân thoâng coâng, hoïc hoûi, chia seû vaø caàu nguyeän chung vôùi nhau.

Neáu laø caên baûn ñoái vôùi söï soáng cuûa hoäi thaùnh laønh maïnh, thì baèng caùch naøo, caùc nhoùm nhoû trôû thaønh moät thöïc taïi

roäng lôùn hôn trong hoäi chuùng cuûa baïn?

30

Giaù Trò Noàng Coát # 3:

Giaûi hoøa laø troïng taâm vieäc laøm cuûa chuùng ta

Moïi ñieàu ñoù ñeán bôûi Ñöùc Chuùa Trôøi Ñaáng ñaõ cho chuùng ta ñöôïc hoøa giaûi vôùi Ngaøi qua Ñaáng Cô Ñoác , vaø giao cho chuùng toâi chöùc vuï hoøa giaûi. (2 Coâ-rinh-toâ 5:18)

Nhieàu Cô Ñoác nhaân nhaán maïnh:

Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít nhaán maïnh:

1.Söï Xöng Coâng Chính bôûi Ñöùc tin

1. Söï Bieán Ñoåi Ñôøi Soáng

Nhieàu Cô Ñoác nhaân chuû yeáu nhaán maïnh söï thaùnh khieát cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Hoï taäp chuù vaøo nhu caàu ñöôïc xöng coâng chính nhôø söï cheát cuûa Ñaáng Cô Ñoác.

Söï caûi ñaïo coù nghóa laø ñöôïc tha toäi vaø ñöôïc leân thieân ñaøng.

Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít cuõng taäp chuù vaøo söï thaùnh khieát cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi vaø ñöôïc cöùu roãi nhôø söï hy sinh cuûa Ñaáng Cô Ñoác. Ñoàng thôøi hoï nhaán maïnh baûn chaát yeâu thöông, nuoâi döôõng cuûa Ngaøi maø khieân cho tín nhaân ñöôïc bieán ñoåi trong loái soáng. Söï caûi ñaïo coù nghóa laø ñöôïc hoøa giaûi vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi vaø ñöôïc Thaùnh Linh ban quyeàn naêng ñeå theo göông Chuùa Gieâ-xu trong neáp soáng haèng ngaøy.

Caû hai baûn chaát cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ñeàu quan troïng nhö nhau . Baïn nhaán maïnh baûn chaát naøo?

31

2. Söï cöùu roãi caù nhaân

Nhieàu Cô Ñoác nhaân coù khuynh höôùng nghó veà söï giaûi hoøa theo nghóa caù nhaân. Laøm hoøa vaø haønh ñoäng xaõ hoäi laø nhöõng vieäc laøm phuï, chôù khoâng thieát yeáu ñoái vôùi Phuùc aâm.

2. Soáng Vôùi Tinh Thaàn Hoøa Giaûi

Ngöôøi A-na-baùp-tít coù khuynh höôùng nghó veà söï hoøa giaûi vöøa theo nghóa caù nhaân laãn trong caùc cô caáu xaõ hoäi. Truyeàn giaùo vaø laøm hoøa keát hôïp nhau trong töø giaûi hoøa.

Caùc böôùc trung gian naøo ñöôïc ñeà caäp trong Ma-thi-ô ñoaïn 18?

3. Nghóa Vuï Quaân Sö 3. Nghóa Vuï Thay Theá Nhieàu Cô Ñoác nhaân tu-

aân phuïc chính quyeàn cho duø bò buoäc haønh ñoäng traùi ngöôïc vôùi löông taâm vaø vôùi lôøi daïy cuûa Chuùa Gieâ-xu. Moät soá tin vaøo“baïo löïc cöùu vaõn” vaø thuyeát chieán tranh coâng chính. Khi chính phuû ñoøi hoûi haønh ñoäng quaân söï, hoï chaáp haønh vaø thöïc hieän nghóa vuï naøy.

Ngöôøi A-na-baùp-tít tuaân phuïc chính quyeàn trong giôùi haïn khoâng ngöôïc vôùi söï tu-aân phuïc Ñaáng Cô Ñoác. Hoï seõ khöôùc töø tuaân lònh tham gia baïo löïc. Söûa ñoåi baát coâng vaø hoøa giaûi vôùi keû thuø laø quan troïng. Nhöõng haønh ñoäng thay theá cho nghóa vuï quaân söï, nhaèm tìm caùch giaûi quyeát xung khaéc, ñöôïc ma-ïnh meõ khuyeán khích.

Coù nhöõng nghóa vuï hoøa giaûi naøo thay cho nghóa vuï quaân söï?

32

Ñoïc Theâm :

ª BENDER, Harold S., The Anabaptist Vision [Khaûi Töôïng A-na-baùp-tít], (Scottdale, Pa.: Herald Press, 1944).

ª BLOUGH, Neal, Christ in Our Midst: Incarnation, Church and Discipleship in the Theology of Pilgram Marpeck [Ñaáng Cô Ñoác Giöõa Chuùng ta: Söï Nhaäp Theå, Hoäi thaùnh vaø Vai Troø Moân Ñoà trong Thaàn hoïc cuûa Pilgram Marpeck] (Kitchener, Ont.: Pandora Press, 2007).

ª Confession of Faith in a Mennonite Perspective [Lôøi Tuyeân Xöng Ñöùc tin theo Quan ñieåm Mennonite] (Scottdale, Pa.: Herald Press, 1995).

ª DRESCHER, John M., Why I am a Conscientious Objector [Taïi Sao Toâi Laø Ngöôøi Choáng Ñoái Coù YÙ Thöùc], Morgan-town, Pa.: Masthof Press, 2007).

ª HERSHBERGER, Guy F., Chuû bieân, The Recovery of the Anabaptist Vision [Söï Phuïc Hoài Khaûi Töôïng A-na-baùp-tít], Scottdale, Pa.: Herald Press, 1957).

ª KLAASSEN, Walter, Anabaptism: Neither Catholic Nor Protestant [A-na-baùp-tít: Khoâng Phaûi Coâng Giaùo Cuõng Chaúng Phaûi Tin Laønh], aán baûn thöù 3 (Kitchener, Ont.: Pan-dora Press, 2001).

ª KREIDER, Alan, The Change of Conversion and the Ori-gin of Christendom [Thay Ñoåi trong söïTin Ñaïo vaø Nguoàn Goác cuûa Theá Giôùi Cô Ñoác], (Eugene, Ore.: Wipf and Stock Publishers, 1999).

ª MURRAY, Stuart, The Naked Anabaptist: The Bare Es-sentials of a Radical Faith [A-na-baùp-tít Khoâng Che Giaáu: Nhöõng Ñieàu Thieát Yeáu cho Ñöùc tin Caáp Tieán] (Scottdale, PA.: Herald Press, 2010).

ª NEUFELD, Alfred, What We Believe Together [Nieàm Tin Chung cuûa Chuùng Ta], (Intercourse, Pa.: Good Books, 2007).

33

ª ROTH, John D., Stories: How Mennonites Came to Be [Chuyeän Keå: Nguoàn Goác Mennonite], (Scottdale, Pa.: Her-ald Press, 2006).

ª SNYDER, C. Arnold, From Anabaptist Seed [Töø Haït Gioáng A-na-baùp-tít], (Kitchener, Ont.: Pandora Press, 1999).

ª SNYDER, C. Arnold, Following in the Footsteps of Christ: The Anabaptist Spirituality [Theo Daáu Chaân Ñaáng Cô Ñoác: Thuoäc linh cuûa Ngöôøi A-na-baùp-tít] (Maryknoll, NY: Orbis Books, 2004).

34

Loaït aán phaåm MissioDeiSoá 1: Calvin E. Shenk, Understanding Islam: A Christian Reflection on the Faith of our Muslim Neighbors [Tieàm Hieåu Hoài giaùo: Suy nghó Cô Ñoác veà Nieàm tin cuûa Laùng gieàng Hoài giaùo] (2002).

Soá 2: James R. Krabill, Does Your Church “Smell” Like Mission? Reflections on Becoming a Missional Church [Hoäi thaùnh cuûa Baïn coù “Muøi” Truyeàn giaùo khoâng? Suy nghó veà vieäc Trôû thaønh moät Hoäi thaùnh Truyeàn giaùo] (2003).

Soá 3: Donna Kampen Entz, From Kansas To Kenedougou … And Back Again [Töø Kansas Tôùi Kenedougou … Vaø Quay Trôû Laïi] (2004).

Soá 4: Alan Kreider, Peace Church, Mission Church: Friends or Foes?[Hoäi thaùnh Hoøa Bình, Hoäi thaùnh Truyeàn giaùo: Baïn hay Thuø?] (2004).

Soá 5: Peter Graber, Money and Mission: A Discernment Guide for Congregations [Tieàn vaø Truyeàn giaùo: Chæ Nam Giuùp Hoäi chuùng Thaûo Luaän] (2004)

Soá 6: Craig Pelkey-Landes, Purpose Driven Mennonites [Nhöõng Ngöôøi Mennonite Soáng Coù Muïc Ñích] (2004).

Soá 7: James R. Krabill vaø Stuart W. Showalter, ñoàng chuû bieân, Students Talk About Service [Sinh vieân Baøn Veà Phuïc vuï] (2004).

Soá 8: Lynda Hollinger-Janzen, “A New Day in Mission:” Irene Weaver Reflects on Her Century of Ministry [Moät Ngaøy Môùi trong Truyeàn giaùo: Irene Weaver Nghó veà Theá kyû Phuïc vuï cuûa Mình] (2005).

Soá 9: Delbert Erb vaø Linda Shelly, The Patagonia Story: Congregations in Argentina and Illinois Link “Arm-in-Arm” for Mission [Caâu Chuyeän Patagonia: Caùc Hoäi chuùng ôû Ar-gentina vaø Moái Lieân keát Illinois “Tay-trong-Tay” ñeå Truyeàn giaùo] (2005).

35

Soá 10: Together in Mission: Core Beliefs, Values and Com-mitments of Mennonite Mission Network [Ñieåm Chung trong Truyeàn giaùo: Nhöõng Nieàm Tin, Giaù trò vaø Cam keát Noàng Coát cuûa Maïng Löôùi Truyeàn giaùo Mennonite] (2006).

Soá 11: James R. Krabill, chuû bieân, What I Learned from the African Church: Twenty-two Students Reflect on a Life-Changing Experience [Ñieàu Toâi Hoïc Ñöôïc töø Hoäi thaùnh Phi chaâu: Hai Möôi hai Sinh vieân Nghó veà moät Kinh nghieäm Thay ñoåi Cuoäc Ñôøi] (2006).

Soá 12: Ryan Miller vaø Ann Graham Price, ñoàng chuû bieân, Together, Sharing All of Christ with All of Creation [Cuøng Nhau Chia Seû Toaøn theå Ñaáng Christ cho Toaøn Theá Gian] (2006).

Soá 13: Michael J. Sherrill, On Becoming A Missional Church in Japan [Veà Vieäc Trôû thaønh moät Hoäi thaùnh Truyeàn giaùo taïi Nhaät] (2007).

Soá 14: Alicia Horst vaø Tim Showalter, ñoàng chuû bieân, Bike-Movement: A Mennonite Young Adult Perspective on Church [Phong Traøo Ñi Xe Ñaïp: Moät Quan ñieåm cuûa Traùng Nieân Mennonite veà Hoäi thaùnh] (2007).

Soá 15: Jackie Wyse, Digging for Treasure in Your Own Backyard: Reflections on Missional Experiments in the Neth-erlands [Ñaøo Kho Taøng trong Saân Sau Nhaø Baïn: Nghó veà Thí nghieäm Truyeàn giaùo ôû Nethelands] (2007).

Soá 16: Alan Kreider, Tongue Screws and Testimony [Tongue Screws vaø Lôøi Chöùng] (2008).

Soá 17: Conrad L. Kanagy, No Purse, No Bag, No Sandals: A Profile of Mennonite Church Planters [Khoâng Tuùi, Khoâng Xaùch, Khoâng Deùp: Caùch nhìn Mennonite veà Ngöôøi Môû Hoäi thaùnh Môùi], 1990-2005 (2008).

Soá 18: Palmer Becker, What is an Anabaptist Christian [Ai Laø Cô Ñoác nhaân A-na-baùp-tít]? (2008). AÁn baûn hieäu ñính (2010).

AI LAØ CÔ ÑOÁC NHAÂNA-NA-BAÙP-TÍT

Taùc giaû: Palmer Becker

Nhaø xuaát baûn Ñoàng Nai1953J (Soá cuõ 210) Nguyeãn AÙi Quoác, Tp.Bieân Hoøa, Ñoàng Nai

Ñt: (0613) 825 292 - Fax: (0613) 946 530

Chòu traùch nhieäm xuaát baûn:Buøi Quang Huy

Bieân taäp:Buøi Laâm Ngoïc

Söûa baûn in:Buøi Laâm Ngoïc

In: 2000 baûn - khoå 14x20 cm In taïi: Cty TNHH DV-TM-SX IN THIEÂN NGOÂN

Soá ÑKKHXB: 232 - 2011/CXB/09-03/ÑoN,CXB xaùc nhaän ngaøy: 10/03/2011In vaø noäp löu chieåu: quyù 2/2011.