CHÖÔNG 3

CAÙC HOÏC THUYEÁT THÖÔNG MAÏI VAØ ÑAÀU TÖ QUOÁC TEÁ

Xerox ñöôïc nghieân cöùu vaø saûn xuaát ñaàu tieân ôû QG naøo?

United States

Japan

Great Britain

Fuji-Xerox

Rank- Xerox

Singapore

Thailand

Canon (Japan)Olivetti(Italia)

Myõ töø nöôùc xuaát khaåu trôû thaønh nöôùc nhaäp khaåu!!!

LYÙ THUYEÁT CHU KYØ SAÛN PHAÅM QUOÁC TEÁ The Product Life-Cycle Model

• Taùc giaû - Giaùo sö Raymond Vernon (1966)

• Chu kyø saûn phaåm ñöôïc chia 3 giai ñoaïn: Giai ñoaïn 1 - Saûn phaåm môùi

Saûn xuaát taïi TT coâng nghieäp hoùa raát caoLao ñoäng kyõ naêng caoChi phí saûn xuaát caoTT tieâu thuï taïi nöôùc nhaøGiaù ñoäc quyeàn (keùm co daõn)Khi saûn xuaát vöôït quaù söï tieâu thuï ôû ñòa phöông xuaát khaåu

Giai ñoaïn 2 - Saûn phaåm tröôûng thaønhSaûn xuaát môû roäng, tieâu chuaån hoùa daàn daànGiaûm lao ñoäng kyõ naêngTaêng xuaát khaåuÑoái thuû CT ôû nöôùc khaùc giôùi thieäu SP caûi tieánTaêng caïnh tranhGiaûm giaù Nhu caàu giöõ thò phaàn Ñaàu tö nöôùc ngoaøi, cung öùng cho nhöõng TT caùc QG keùm phaùt trieån hôn

LYÙ THUYEÁT CHU KYØ SAÛN PHAÅM QUOÁC TEÁ

LYÙ THUYEÁT CHU KYØ SAÛN PHAÅM QUOÁC TEÁ

Giai ñoaïn 3 - Saûn phaåm tieâu chuaån hoùa

Saûn xuaát hoaøn toaøn tieâu chuaån hoùa, kyõ thuaät phoå bieán

Lao ñoäng reû, khoâng caàn kyõ naêng cao

Caïnh tranh gay gaét

Lôïi theá caïnh tranh chuyeån sang nöôùc keùm phaùt trieån - xuaát khaåu ngöôïc laïi cho caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån

Öu ñieåm

Giaûi thích baûn chaát ñaàu tö nöôùc ngoaøi

Chuyeån nghieân cöùu töø QG ñeán saûn phaåm

Nhìn nhaän söï di chuyeån tö baûn, coâng ngheä, thoâng tin,…

Nhöôïc ñieåm

Chæ phuø hôïp saûn phaåm coâng ngheä cao

Khoâng giaûi thích hoaït ñoäng sx toaøn caàu

LYÙ THUYEÁT CHU KYØ SAÛN PHAÅM QUOÁC TEÁ

LYÙ THUYEÁT CHU KYØ SAÛN PHAÅM QUOÁC TEÁ

• Nhieàu khuynh höôùng môùi veà PLC:Thöïc hieän xuaát khaåu cuûa nhöõng QG coù kinh nghieäm ñoåi môùi SP toát hôn nhöõng QG khaùcCoâng ngheä, kyõ thuaät toát hôn taïi nhöõng QG phaùt trieån- do SP phoå bieán neân saûn xuaát chuyeån töø taän duïng kyõ thuaät sang taän duïng lao ñoängNhöõng QG phaùt minh coù theå bò maát vò tríThöông maïi coù theå gia taêng töø sau giai ñoaïn chín muoài do chi phí vaø giaù giaûm, qui moâ kinh teá taêng

LYÙ THUYEÁT CHU KYØ SAÛN PHAÅM QUOÁC TEÁ• Giôùi thieäu SP môùi, caàn voán, lao ñoäng kyõ naêng

• Saûn phaåm tröôûng thaønh vaø ñöôïc moïi ngöôøi chaáp nhaän, noù ñöôïc tieâu chuaån hoùa

• Sau ñoù ñöôïc saûn xuaát haøng loaït, söû duïng lao ñoäng ít kyõ naêng

Lôïi theá töông ñoái trong saûn phaåm ñöôïc chuyeån töø nöôùc phaùt trieån sang nöôùc ñang phaùt trieån

Ñaàu tö xuaát hieän khi caùc doanh nghieäp

chuyeån cô sôû saûn xuaát sang nöôùc keùm phaùt trieån hôn ñeå taän duïng lao ñoäng vaø taøi nguyeân reû

The Product Life-Cycle ModelExhibit 2-5: Product cycle model of

international trade – innovating country

The Product Life-Cycle Model

Exhibit 2-6: Product cycle model of international trade – imitating country

LYÙ THUYEÁT LÔÏI THEÁ CAÏNH TRANH TOAØN CAÀU

Coâng ty taïo laäp lôïi theá caïnh tranh laâu daøi, baèng

Naém quyeàn sôû höõu saûn phaåm trí tueä

Ñaàu tö lónh vöïc R & D, nhaèm taän duïng öu theá thöôïng phong (First-Mover Advantage)

Tieát kieäm chi phí nhôø taêng quy moâ saûn xuaát (Economies of Scales) hoaëc ña daïng hoùa saûn phaåm (Economies of Scope)

Khai thaùc ñöôøng cong kinh nghieäm (Exploiting experience curve)

LYÙ THUYEÁT LÔÏI THEÁ CAÏNH TRANH QUOÁC GIA

– MOÂ HÌNH KIM CÖÔNG CUÛA PORTER• Taùc giaû – Michel Porter, tröôøng Harvard

• Tö töôûng chính

Lôïi theá caïnh tranh baét nguoàn töø söï

töông taùc cuûa caùc yeáu toá trong

moâi tröôøng kinh doanh

Söï thaønh coâng treân thò tröôøng

quoác teá caàn moâi tröôøng kinh doanh

thuaän lôïi vaø naêng löïc caïnh tranh

baûn thaân doanh nghieäp

PORTER’S DIAMOND

Chieán löôïc, caáu truùcsöï caïnh tranh

Yeáu toá thaâm duïng Ñieàu kieän nhu caàu

Ngaønh coâng nghieäp hoã trôï, coù lieân quan

YEÁU TOÁ THAÂM DUÏNG(ENDOWMENT FACTORS)

* Yeáu toá cô baûn (Basic Factors): taøi nguyeân , khí haäu, nhaân löïc, ñòa ñieåm…

thuaän lôïi ban ñaàu* Yeáu toá taêng cöôøng (Advance Factors): cô

sôû haï taàng, kyõ naêng, phöông tieän nghieân cöùu, bí quyeát coâng ngheä…

lôïi theá caïnh tranhsöï ñaàu tö cuûa caù nhaân, coâng ty, chính

nhuû Muoán duy trì vò theá caïnh tranh, moät QG

phaûi:o Thöôøng xuyeân naâng cao, giöõ vöõng y/tá

thaâm duïngo Phaùt trieån nhöõng yeáu toá caàn thieát

NHU CAÀU (DEMAND CONDITIONS)

Nhu caàu + söï tinh teá cuûa KHlôïi theá CT

Hieåu nhu caàu:cung caáp nhöõng gì ngöôøi mua

caànThay ñoåi saûn phaåm theo

ñieàu khaùch haøng muoán

NGAØNH COÂNG NGHIEÄP LIEÂN QUAN VAØ HOÃ TRÔÏ (RELATED

&SUPPORTING INDUSTRIES)Ngaønh coâng nghieäp caïnh tranh quoác

teá Ñaàu tö yeáu toá taêng cöôøng vaøo

moät ngaønh CN söï phaùt trieån cuûa ngaønh söï

phaùt trieån cuûa ngaønh coâng nghieäp lieân quan

Choïn nhaø cung caáp:Vò tríchi phíChia seû thoâng tin

CHIEÁN LÖÔÏC, CÔ CAÁU, SÖÏ CAÏNH TRANH CUÛA COÂNG

TY: Quan ñieåm quaûn trò cuûa cty Muïc tieâu chieán löôïc cuûa QG Söï caïnh tranh trong ngaønh aùp löïc

caûi tieán, ñaàu tö lôïi theá ra TT nöôùc ngoaøi

Caùc thaønh phaàn cuûa Porter’s Diamond hoaït ñoäng nhö moät heä thoáng, phuï thuoäc nhau

Söï aûnh höôûng cuûa chính phuû ñeán caùc thaønh phaàn

Phaùt minh môùi

Quyeát ñònh chính trò cuûa Chính phuû caùc nöôùc

Chieán tranh

Thay ñoåi cuûa thò tröôøng taøi chính theá giôùi

Thay ñoåi chi phí ñaàu vaøo

Nhu caàu theá giôùi taêng

Phaùt trieån coâng ngheä, khoa hoïc

VAI TROØ VEÀ CÔ HOÄI VAÄN MAY RUÛI

Trôï caáp

Chính saùch giaùo duïc

Thay ñoåi caùc quy ñònh trong thò tröôøng voán

Thaønh laäp tieâu chuaån saûn phaåm ñòa phöông

Luaät thueá, luaät choáng ñoäc quyeàn

VAI TROØ CHÍNH PHUÛ

LYÙ THUYEÁT NOÄI BOÄ HOÙA• Chi phí giao dòch – chi phí thöông löôïng, giaùm

saùt, vaø ñoác thuùc caùc beân ñoái taùc thöïc

hieän hôïp ñoàng quaù lôùn, lôùn hôn chi phí

thaønh laäp vaø ñieàu haønh chi nhaùnh coâng

ty

• Löïa choïn phöông aùn kinh doanh hieäu quaû

vaø kinh teá

Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi (FDI) laø

phöông aùn ñöôïc löïa choïn nhaèm giaûm thieåu

chi phí kinh doanh vaø naâng cao naêng löïc

caïnh tranh

LYÙ THUYEÁT CHIEÁT TRUNG CUÛA DUNNINGFDI ñöôïc thöïc hieän hieäu quaû khi 3 ñieàu

kieän sau ñöôïc thoûa maõn:

Lôïi theá quyeàn sôû höõu (Ownership Advantages) – coâng ngheä ñoäc quyeàn, tính kinh teá nhôø quy moâ, kyõ naêng quaûn lyù, uy tín,…

Lôïi theá ñòa ñieåm (Location Advantages) – ñòa ñieåm coù öu theá taøi nguyeân, chi phí lao ñoäng, thueá, chi phí vaän taûi,…

Lôïi theá noäi boä hoùa (Internalization Advantages) chi phí giao dòch thoâng qua FDI thaáp hôn caùc hoaït ñoäng xuaát khaåu, hôïp ñoàng ñaëc quyeàn,...…