ncerthelp.com sample papers/class 8/SANSKRIT...3 खण ड ‘ ख ’ च त क क ण - 12...

1

कक्षा – अष्टमी अङ्काः – 60

विषयः – संस्कृतम ् अिध ः – सा धद्विहोरे छात्रस्य नाम :- …………………………………………………… कक्षा :- अष्टमी , विभागः :- …………………………. अनुक्रमाङ्कः :- ………………………………….…………… ननरीक्षकस्य हस्ताक्षरम ्:- …………………………………. क ख ग घ प्राप्ताङकााः :- + + + =

06 12 18 24 60 परीक्षकस्य हस्ताक्षरम ्:- ……..…………………

अस्स्मन ्प्रश्नपत्र ेचत्वाराः खण्ााः सस्तत

1. क – खण्ाः अपठित अवबोधनम ्– 06 अङकााः

2. ख – खण्ाः रचनात्मकलेखनम ् - 12 अङकााः

3. ग – खण्ाः अनपु्रयकु्त व्याकरणम ्– 18 अङकााः

4. घ – खण्ाः पठित अवबोधनम ् - 24 अङकााः

छात्राणाां कृते सचूना –

1. सवे प्रश्नााः समाधेयााः | 2. प्रश्नानाां उत्तराणण उत्तरपसु्स्तकायाां एव लेणखतव्यानन | 3. प्रश्नानाां उत्तराणण खण्ानसुारां क्रमशाः लेणखतव्यानन | 4. एकस्य खण्स्य प्रश्नानाां उत्तराणण एकत्रवै लेणखतव्यानन |

केन्द्रीय विद्यालय संगठनम ्, हैदराबाद संभागः द्वितीयसङ्कलनात्मकं मूल्याङ्कनम

www.ncerthelp.com

Visit www.ncerthelp.com for Ncert Solutions in Text and Video , CBSE Sample papers, Exam tips, NCERT BOOKS, Motivational Videos, Notes for All Classes and Many More...

2

खण्डः ‘ क ’ अपठितावबोधनम ् 06 अङ्काः

1. अधोलिखतम् अपठितम् अनुच्छेद ं पठित्वा प्रश्नान् संस्कृतेन उत्तरत -----

प्राचीनकािे “मथुरा” नगरे एकः कू्ररः नरपलतः आसीत् | तस्य नाम कंसः आसीत् |

कंसः श्रीकृष्णस्य मातुिः आसीत् | सः कंसः दवेकीं, वसुदवें च कारागारे अलिपत ् |

तत्र कारागारे एव श्रीकृष्णस्य जन्म अभवत् | वसुदवेः स्वपुत्रं लििु ंश्रीकृष्णं करण्डके लनधाय

यमुनायाः नद्या: पारे गोकुिम् अनयत् | ततः सः नन्दस्य पुत्रीं च गृहीत्वा मथुरानगरीम्

प्रत्यागच्छत् |

1. एकपदने उत्तरत- 1/2 x 4 = 2

i. कुत्र कू्ररः नरपलतः आसीत् ? उत्तरम ्-----------------------

ii. कारागारे एव कस्य जन्म अभवत् ? उत्तरम ्----------------------

iii. कस्य लपतुः नाम वसुदवेः आसीत् ? उत्तरम ्---------------------- iv. श्रीकृष्णस्य मातुिः कः आसीत् ? उत्तरम ्----------------------

2. पूणणवाक्येन उत्तरत - 1 x 1 = 1

i. वसुदवेः स्वपुत्र ं श्रीकृष्णं कथं गोकुिम् अनयत् ?

उत्तरम ् ---------------------------------------------------------------------------- -------

3. लनदिेानुसारम् उत्तरं लचत्वा लिखत - 1 x 2 = 2

i. “ कंसः ” इत्यस्य का लवभलतः ? ( प्रथमा / सप्तमी / तृतीया)

उत्तरम ्……………………

ii. “ कू्ररः नरपलतः” इत्यत्र लविेषणम ्ककम् ? ( कू्रर: / नरपलतः / इत्यत्र )

उत्तरम ्-------------------

4. अस्य अनचु्छेदस्य कृत ेउधितं शीषधकं ललखत । 1 x 1 = 1

………………………………………….

www.ncerthelp.com


3

खण्डः ‘ ख ’ रचनात्मक कायणम ्- 12 अङ्का:

2. मञ्जूषातः प्राथणना पत्र े उलचतपद ः ठरतस्थानालन पूरयत - 1 x 6 = 6

कदनाङ्कः , भवताम् , लनवेदनम् , ज्वरेण , कदनद्वयस्य , चचतमयववद्यालयाः

प्राचायणमहोदयाः ,

1. …………………………… ,

ठिल्ली

आदरणीयाः महोदयाः ,

सेवायां 2 --------------- अलस्त यद ् अहम ् 3 ---------------पीलडतः अलस्म |

अतः आगालमनः 4 ---------------अवकािः दीयताम् इलत प्राथणये |

5 -------------- 20 - 1 – 2014

6 ---- ---------लिष्यः

लनमणिः

3. अधोदत्तं लचत्र ंदषृ््वा मञ्जूषायां प्रदत्त िब्दानां सहायतया षड् संस्कृतवाक्यालन लिखत - 1 x 6 = 6

www.ncerthelp.com


4

मञ्जषूा

लचककत्साियः, भवनम् , मलहिाः , अलस्त , सेवाम ्, पठरचाठरका ,

जनाः , पठरचरलत, आगच्छलन्त , औषधम् , करोलत , ददालत ,

रुग्णान्, वाहनम् , लचककत्सथणम् , स्त्री , वदृ्ध: , व द्यः, सलन्त

1. ..........................................................................

2. ...........................................................................

3. ...........................................................................

4. ..............................................................................

5. ..............................................................................

6. ………………………………………………………...

अथवा

अधोदत्ता ं कथाम् मञ्जूषायां प्रदत्त िब्दाना ं सहायतया पूरयत -

एकदा वल्मीककः नाम 1. ........................... आसीत् | सः 2. ....................

सह स्नातंु 3 ............................ अगच्छत् | 4. ………………. व्याधेन लवद्ध ं एकं

5 .................... अपश्यत् | तदा तस्य 6 .......................... द्रवीभूतः |

मञ्जषूा

हृदय:, तमसानदीम् , महर्षष: , क्रौञञ्चपलिणम,् स्वलिष्य : , मागे

www.ncerthelp.com


5

खण्डः ‘ग’ अनपु्रयतुव्याकरणम ्– 18 अङ्का:

4. मञ्जूषायां प्रदत्तपदालन लचत्वा ठरतस्थानालन पूरयत - 1/2 x 4 = 2

एते , एताः , एतत् , एतालन

i. बािकाः उद्याने ----------- फिालन खादलन्त |

ii. ---------- --- बालिका: उद्यानात् गृह ं गच्छलन्त |

iii. ------------- बािकाः ‘ कक्रकेट ’ क्रीडाम् क्रीडलन्त |

iv. अहम ् ------------- फिम ् लमत्राय ददालम |

5. रेखालङ्कतपदानां सलंन्धम् अथवा सलन्धलवच्छेद ं कृत्वा लिखत - ½ x 4 = 2

यथा - लिवाियः = लिव + आियः

(i) अद्यावप = अद्य + -----------------

(ii) स्मरणार्थम ् = स्मरण + ----------

(iii) इनत + अस्स्मन ् = ---------------

(iv) सहसा + ---------- = सहसवै

6. मञ्जूषायां प्रदत्त-लविोमपदानां मिेनं कुरुत - ½ x 6 = 3

अधः, प्रदानम ् , अवरोहः , सावणजलनकम ्, परुतः , परकीयम ् i. आदानम् x ------------------

ii. उपठर x ------------------

iii. स्वकीयम् x ------------------

iv. आरोहः x ------------------

v. व्यलतगतम् x --------------------

vi. पृष्ठतः x --------------------

www.ncerthelp.com


6

7 .उदाहरणमनसृत्य िकारपठरवतणनं कुरुत - 1 x 4 =4

यथा - सः अध्यापकः भवलत | सः अध्यापकः अभवत ् |

वतणमानकािः (िट् ) - अतीतकािः (िङ् )

i. सा लिलिका अलस्त । = ----------------------------- |

ii. मलहिाः जिम् नयलन्त । = ----------------------------- |

iii. ते बािकााःगहृां गच्छस्तत | = ------------------------------ |

iv. वयं पािं पिामः | = -------------------------------- |

8. अधोलिलखत- वाक्येषु कोष्ठकात् उलचत-कक्रयापद : पूरयत - 1 x 4 =4

i. त्वं पत्र ं --------------------| ( लिखलस \ लिखतः \ लिखलन्त )

ii. अहम ् ------------- मातरम् | ( नमालम \ नमलत \ नमलन्त )

iii. ते पादकन्दकेुन -------------- | ( क्रीडलन्त \ क्रीडतः \ क्रीडलत )

iv. मम समीपे पुस्तकालन ------------- | ( सलन्त \ अलस्त \ स्तः )

9. कोष्ठकेष ुदत्तेष ुिब्दषे ुउलचतिब्दरूपेण ठरतस्थानालन पूरयत - 1/2 x 2=1

i.------------------ पठरतः वृिाः सलन्त | ( लवद्याियस्य \ लवद्याियम् \ लवद्यािय:)

ii. सीता ------------- सह वनम् अगच्छत् | ( रामेण \ राम: \ रामस्य )

www.ncerthelp.com


7

10.अङ्कानां अगे्र मञ्जषूातःउलचतसंख्यावाचाकपदालनलचत्वालिखत- ½ x 4 = 2

सप्तनवलत: , चतुष्षलटः , चतुःपञ्चाित् , पञ्चसप्तलतः

i. 54 - -----------------------

ii. 75 - ---------------------

iii. 97 - ------------------------

iv. 64 - -----------------------

खण्डः- ‘घ’-पठितावबोधनम ्– 24 अङ्का:

11. अधोलिलखतं गद्यांिं, नाट्ांि ंच पठित्वा प्रश्नानाम् उत्तरालण संस्कृतेन लिखत -

अ. गद्यािंः -

476 तम ेलिस्ताब्द े आयणभट: जन्म िब्धवान् इलत तेन व लवरलचते ‘ आयणभटीयम ्’

इत्यलस्मन् ग्रन्थ े उलल्िलखतम् | ग्रन्थोऽयम ् तेन त्रयोवविलततमे वयलस लवरलचतः |

ऐलसहालसकस्रोतोलभः ज्ञायते यत् पाटलिपतु्रं लनकषा आयणभटस्य वेधिािा आसीत् | अनेन

इदम् अनुमीयते यत् तस्य कमणभूलमः पाटलिपुत्रमेव आसीत् |

1.एकपदने उत्तरत - 1/2 x 2= 1

i. आयणभटस्य ग्रन्थस्य नाम ककम ् ? उत्तरम ् ------------------

ii. आयणभट : कदा जन्म िब्धवान् ? उत्तरम ् --------------------

www.ncerthelp.com


8

2.पूणणवाक्येन उत्तरत- 1 x 1 = 1

i. आयणभटस्य वेधिािा कुत्र आसीत् ?

उत्तरम ् --------------------------------------------------------------------------

3.लनदिेानुसारम् उत्तरं लचत्वा लिखत - 1/2 x 2 = 1

i.“आयणभटस्य” इत्यस्य का लवभलतः ? ( षटी / सप्तमी / तृतीया) उत्तरम ् -----------

ii. “ आसीत् ” इत्यस्य कः िकारः ? ( िट् \ िङ् \ िोट् ) उत्तरम ्--------------

आ- नाट्ािंः -

रोजलिन् > हिा , आत्मानमलप पश्य |

चेनम्मा > आम् | आम् | पश्यालम एव | मम सलवधे कङ्कतम ् ,

कुण्डिम् , केिबन्धः , घठटपठिका , कङ्कणम ्, इत्यादीलन

सवाणलण लवराजन्ते | ककमलस वतुकामा ?

ठरपञ्ची > इद ं ध्यातवं्य यद ्एतालन सवाणलण वस्तूलन प्रायः प्िालस्टकेन लनर्षमतालन सलन्त |

कचनार ् > पूवं तु प्रायः कापाणसेन , चमणणा , लौहने , िािया , मृलत्तकया , काष्िेन , लनर्षमतालन वस्तूलन एव प्राप्यन्ते स्म |

1. पूणणवाक्येन उत्तरत - 2 x 2 = 4

i. चेनम्मायाः समीपे कालन कालन वस्तूलन ववराजतत े ?

उत्तरम ् ---------------------------------------------------------------------------

ii. कचनार ् कक वदलत ?

उत्तरम ् -----------------------------------------------------------------------

www.ncerthelp.com


9

12. श्लोकांिान् मिेयत - 1 x 4 = 4

i. अस्त्युत्तरस्यां -- पुण्यगन्धं मनोहरम ् |

ii. विृाग्रवासी -- लचत्रं च त्ररथ ं यथा |

iii. नन्दनं लवबुधोद्यानं - न च पक्षक्षराजाः |

iv. अनकेगतधप्रवहां - ठिशश िेवतात्मा ।

i. ----------------------- - ----------------------------------

ii. -------------------------- - ----------------------------------

iii. ---------------------------- - ----------------------------------

iv. ----------------------------- - --------------------------------

13. रेखालङ्कतपिस्य प्रश्नलनमाणणं कुरुत - 1 x 4 = 4

i. गजधरः सुन्दरः िब्दः अलस्त |

प्रश्न: --------------------------------------------------------?

ii. पाटलिपुत्रे आयणभटस्य वेधिािा अलस्त |

प्रश्न: ------------------------------------------------------------?

iii. कुमारसभंवम् महाकावं्य कालिदासने लिलखतम् |

प्रश्न: ----------------------------------------------------------------?

iv. पचृर्व्या: मानिण्: हहमालय: अस्स्त ।

प्रश्न: ------------------------------------------------------------------?

www.ncerthelp.com


10

14. अधोलिलखतपदालन आधृत्य संस्कृतेन वाक्यालन रचयत - 1 x 3 = 3

i. स्वकीयम् > -----------------------------------------------------------------

ii. प्रदिेस्य > ------------------------------------------------------------------

iii. लहमािये > ---------------------------------- ---------------------------------

15. घटनाक्रमानुसारं वाक्यालन पुनः िेखनीयालन - 1 x 6 = 6

1. सालवत्री ज्योलतबाफुिे महोदयेन लववाहम ्अकरोत् |

2. सालवत्री 1831 तमे वषे जन्म अिभत |

3. 1848 तम ेवषे पूण े - नगरे कन्यानां कृते प्रथमं लवद्याियम् आरभत |

4. सालवत्रयाः मृत्युः 1897 तमे वषे अभवत्

5. 1851 तमे वष े बालिकानां कृते अपरः लवद्याियः प्रारब्धः |

6. सालवत्रयाः माता िक्ष्मीबाई , लपता च खण्डोजी इलत अलभलहतौ |

उत्तरालण

i.-------------------------------------------------------------------

ii.-------------------------------------------------------------------

iii. -------------------------------------------------------------------

iv. ------------------------------------------------------------------

v. -------------------------------------------------------------------

vi .-------------------------------------------------------------------

*समाप्तम् *

www.ncerthelp.com


ncerthelp.com sample papers/class 8/SANSKRIT...3 खण ड ‘ ख ’ च त क क ण - 12...

Documents

Transcript of ncerthelp.com sample papers/class 8/SANSKRIT...3 खण ड ‘ ख ’ च त क क ण - 12...