RLLK jaarverslag 2014

REGIONAALLANDSCHAP

LAGE KEMPEN

JAAROVERZICHT2014

Prinect Printready ColorCarverPage is color controlled with Prinect Printready ColorCarver 15.00.031Copyright 2014 Heidelberger Druckmaschinen AGhttp://www.heidelberg.com

You can view actual document colors and color spaces, with the free Color Editor (Viewer), a Plug-In from the Prinect PDF Toolbox. Please request a PDF Toolbox CD from your local Heidelberg office in order to install it on your computer.

Applied Color Management Settings:Output Intent (Press Profile): FOGRA39 U320 K98 G70S10.icc

RGB Image:Profile: sRGB Color Space Profile.icmRendering Intent: PerceptualBlack Point Compensation: no

RGB Graphic:Profile: sRGB Color Space Profile.icmRendering Intent: PerceptualBlack Point Compensation: no

CMYK Image:Profile: Link Fogra39 U320 K100 G70S10 tv.iccRendering Intent: PerceptualBlack Point Compensation: noPreserve Black: no

CMYK Graphic:Profile: Link Fogra39 U320 K100 G70S10 tv.iccRendering Intent: PerceptualBlack Point Compensation: noPreserve Black: no

Device Independent RGB/Lab Image:Rendering Intent: PerceptualBlack Point Compensation: no

Device Independent RGB/Lab Graphic:Rendering Intent: PerceptualBlack Point Compensation: no

Device Independent CMYK/Gray Image:Rendering Intent: PerceptualBlack Point Compensation: no

Device Independent CMYK/Gray Graphic:Rendering Intent: PerceptualBlack Point Compensation: no

Turn R=G=B (Tolerance 0.5%) Graphic into Gray: yes

Turn C=M=Y,K=0 (Tolerance 0.1%) Graphic into Gray: noCMM for overprinting CMYK graphic: yesGray Image: Apply CMYK Profile: noGray Graphic: Apply CMYK Profile: yesTreat Calibrated RGB as Device RGB: noTreat Calibrated Gray as Device Gray: yesRemove embedded non-CMYK Profiles: yesRemove embedded CMYK Profiles: yes

Applied Miscellaneous Settings:Colors to knockout: noGray to knockout: noPure black to overprint: noTurn Overprint CMYK White to Knockout: yesTurn Overprinting Device Gray to K: yesCMYK Overprint mode: set to OPM1 if not setCreate "All" from 4x100% CMYK: noDelete "All" Colors: noConvert "All" to K: no

Prinect Printready TrapperPage is trapped with Prinect Printready Trapper 15.00.031Copyright 2014 Heidelberger Druckmaschinen AGhttp://www.heidelberg.com

You can view actual document traps, with the free Trap Editor (Viewer), a Plug-In from the Prinect PDF Toolbox. Please request a PDF Toolbox CD from your local Heidelberg office in order to install it on your computer.

Settings:Width: 0.028 mm = 0.080 ptPrintorder: Black / Cyan / Magenta / Yellow / Step Limit: 25.0%Common Density Limit: 0.50Centerline Trap Limit: 100%Trap Color Scaling: 100.0%Image to Object Trapping: yesImage to Image Trapping: noBlack Width Scaling: 100.0%Black Color Limit: 95.0%Overprint Black Text: 12.0 ptOverprint Black Strokes: noOverprint Black Graphics: no

BESTE LANDSCHAPSPARTNER

De Lage Kempen staat te boek als het meest waardevolle natuur- en groen-gebied van Vlaanderen. Het landschap werd in de loop van de geschiedenis in sterke mate benvloed door menselijk gebruik. Hiervan vinden we op vele plekken nog sporen. Het verbinden van natuur, mensen en cultuur was ook in 2014 de kernmissie van het Regionaal Landschap Lage Kempen.

Ons Energiek Landschap-project is hier een schoolvoorbeeld van. Via gericht houtkantenbeheer waarbij de houtsnippers gebruikt worden voor lokale ver-warming, wordt bijgedragen aan een duurzame economie. Tegelijkertijd krijgende biodiversiteit en streekidentiteit een fikse boost. Een jaarverslag is een nuttig instrument om terug te kijken op wat er het voorbije jaar is gebeurd. Maar het is ook een basis om te evalueren en bij te sturen waar nodig.

Samenwerking met de gemeenten

Ook de Parkrangers krijgen in dit jaarverslag de aandacht die ze verdienen: in samenwerking met de gemeenten worden deze arbeiders uit de sociale economie dagelijks ingezet om het landschap te verzorgen en haar uitstraling te vergroten.

Om de natuur en het natuurlijk erfgoed van onze provincie de aandacht en kansen te geven die ze verdienen, zetten de drie Limburgse regionale landschappen in 2015 nog meer in op samenwerken. Met vereende krachten maken we, samen met onze partners, van 2015 een topjaar voor de landschap-pen van Vlaanderens groenste provincie.

LUDWIG VANDENHOVE

Voorzitter Regionaal Landschap Lage KempenGedeputeerde voor Leefmilieu en Natuur

LANDSCHAPSZORG EN STREEKEIGEN

KARAKTER4-5

NATUURBEHOUD EN BIODIVERSITEIT

6-7

NATUURRECREATIE8-9

ENERGIEKLANDSCHAP

10-11

PARKRANGERS12-13

DANKWOORD15

VOORWOORD

INHOUD

ILSE IDELER

Directeur Regionaal Landschap Lage Kempen

JAAROVERZ ICHT 2014 1 REG IONAAL LANDSCHAP LAGE KEMPEN 3


















Om het typische, Kempense karakter van de streek te behouden en haar troeven maximaal uit te spelen, zette het Regionaal Landschap Lage Kempen ook het afgelopen jaar weer volop in op het verhogen van de kwaliteit van de duinen, houtkanten, heiden en bossen. Al deze landschapselementen dragen, samen met cultuurhistorische parels, bij tot de streekidentiteit en konden dan ook weer op de nodige aandacht rekenen.

LANDSCHAPSZORG EN STREEKEIGEN KARAKTER


















ENKELE REALISATIES

Om een vlotte doorstroom van de beek te verzekeren

en de zwarte elzen langs de beek te verjongen, werden er werken uitgevoerd aan

de WINTERBEEK. Oude hakhoutstoven

werden terug in hakhout gezet.

IN HOUTHALEN-HELCHTEREN kregen verschillende KAPELLETJES een opfrisbeurt. Daarbij werd extra aandacht geschonken aan de omgeving. Streek-oneigen soorten werden gekapt om inheemse soorten meer kansen te bieden en monumentale bomen kregen de nodige zorgen.

In opdracht van de provincie werd een onder-

zoek gevoerd naar deHISTORISCHE ECOLOGIE

van de Lage Kempen. Via interviews met oude

bewoners werd een beeld geschetst van het landgebruik

van vroeger en hoe dit het landschap benvloedde. De resultaten zijn te vinden op

www.biodiversiteitlimburg.be. Er werden drie wandel-

lezingen georganiseerd.

COMMUNICATIE / EDUCATIE

OPLEIDING, FILM EN HANDLEIDING INVASIEVE SOORTEN VOOR LANDBOUWERS 5 EN 6 JUNI

Vijftien landbouwers namen deel aan een opleiding in Peer rond het bestrijden van Amerikaanse vogelkers in houtkanten. Het Regionaal Landschap Lage Kempen ontwikkelde ook een praktische handleiding, die op 1.000 exemplaren werd gedrukt, en instructiefilmpjes over het duurzaam bestrijden van deze woekerende soort. Beiden kunnen worden gedownload via www.rllk.be.

KLEINE LANDSCHAPSELEMENTEN

Nieuw plantgoed (Plant van Hier) 8.840 stuks

Verzorging historische bomen 134 stuks

Beheer houtkant 18,5 km

Parkherstel 40 ha

Aanplant bossen 1,8 ha

Herstel vijvers, poelen en vennen 3,3 ha

Exotenbestrijding in bos of park 460 ha



















De Lage Kempen herbergen niet enkel de grootste aaneengesloten bos- en heide-gebieden van Vlaanderen, maar ook het grootste aandeel aan Europees ecologisch prioritaire gebieden. Zo ligt hier ruim 21% van het Europese Vogelrichtlijngebied en 16% van het Habitatgebied. Via initiatieven zoals de aanleg van biodiversiteitsakkers en het herstel van topnatuur op heel wat locaties werd ook het afgelopen jaar gezorgd voor een levend landschap, waar kwetsbare soorten via groene stapstenen alle kansen krijgen. Hiervoor wordt samengewerkt met landbouwers, jagers, imkers, gemeente-besturen, landeigenaren en andere betrokkenen.

NATUURBEHOUDEN BIODIVERSITEIT


















Met het BIJ-ZONDER LAND-SCHAPSPROJECT EN DE AANLEG VAN BIODIVERSITEITSAKKERSworden verloren hoekjes, akkers en akkerranden ingezaaid met streekei-gen bloemen en kruiden voor bijen en andere bestuivers. Dit jaar werd 46,5 ha ingezaaid.

In nauwe samenwerking met de VLM, Natuurpunt en

landbouwers uit de ZWARTE BEEKVALLEI werden er twee

OOIEVAARSNESTEN geplaatst. Om weidevogels van voedsel te voorzien werd een omvangrijk

snoer van een 35-tal poelen aangelegd en werden hooilanden

optimaal ingericht als kuikenland. En met succes: eind augustus werd

het gebied gedurende een week ingepalmd door zon 140 ooievaars

en andere zeldzame weidevogels.

Met behulp van de INVESTERINGS-SUBSIDIE NATUUR (ISN) werd

in het Natura2000-gebied BUITEN-HEIDE in Hamont-Achel een

belangrijk natuurherstelproject gerealiseerd. Er werden poelen

gegraven, een bosrand aangelegd en houtkanten verjongd. Bovendien werd

een corridor gecreerd die habitats met elkaar verbindt. Zo krijgen

soorten als de grauwe klauwier en de boomkikker meer kansen om zich in dit gebied te vestigen en

te handhaven.


DE WIJERS IN BEELDMet het lespakket De Wijers in beeld maken leerlingen uit het secundair onderwijs tijdens fietsexcursies op interactieve wijze kennis met de doelen en uitdagingen van het Life+ project 3Water. Dit lespakket werd grondig getest door een groep leerkrachten. Op verschillende plaatsen in de Wijers werden bovendien kijkwanden ingericht en educatieve totempalen geplaatst. Hiermee nam Regionaal Landschap Lage Kempen de educatieve en recreatieve acties binnen het project voor haar rekening en droeg zo bij aan het verzoenen van tegengestelde belangen. Dit voorbeeldproject ontving daarvoor een belangrijke Europese award.

ENKELE REALISATIES



















De Lage Kempen is een streek waar er ruimte is voor zowel mens als natuur en waar cultuur en groen elkaar vinden. Voortdurend wordt er initiatief genomen om het waardevolle natuurpatrimonium open te stellen voor recreanten, om zo iedereen de kans te geven om de natuur te beleven en te waarderen. Een efficint onderhoud van de wandelpaden is op dit gebied een van de kerntaken van het Regionaal Landschap Lage Kempen. Ook het afgelopen jaar werd het recreatieaanbod opgewaardeerd en uitgebreid en waren er leuke (familie)evenementen.

NATUURRECREATIE


















ENKELE REALISATIES

Tijdens de ERFGOEDDAG IN PAAL-BERINGEN op 27 april nam een bevlogen gids bezoekers op sleeptouw langs de holle wegen. Er werd stilgestaan bij bijzondere oogstlo-caties van Plant van hier en de gids vertelde het verhaal over de oogst van de zaden, de opkweek, de heraanplant, de zorg voor houtkanten en waarom Planten van Hier zo belangrijk zijn voor onze biodiversiteit.

Om tegemoet te komen aan de wensen van de geoefende wandelaar, werd een LANGEAFSTANDSWANDELING

VOOR DE WIJERS uitgewerkt. Deze meerdaagse wandeltocht telt in totaal 76 km en leidt langs de diverse

landschappen en markante historische sites. De bezoeker mag zich verwachten aan bos, heide en natuurlijk heel wat vijvers.

Onderweg kan je ondermeer uitrusten op het nieuwe picknickeiland in Kelchterhoef.

Onze WANDELTELLERS, die in 15 van de 25 wandelgebieden van de Lage Kempen waren opgesteld, registreerden in totaal maar liefst

498.330 passages van recreanten.


DAG VAN DE WIJERS 201428 SEPTEMBER OP 14 WIJERS-LOCATIES De Dag van de Wijers was een groot succes, met talloze activiteiten voor jong en oud, waarvan er uiteraard heel wat rond en op het water plaatsvonden. Op zondag 28 september maakten bijna 10.000 mensen kennis met de diverse aspecten van het land van 1001 vijvers. Boottochtjes, sportieve uitdagingen, toffe activiteiten voor kinderen, maar ook proeverijen van streekproducten: er was voor elk wat wils op verschillende locaties in de Wijers. Ook de oudste Limburgse (107 jaar!) genoot van een boottochtje.



















Ons houtkantenlandschap, ooit zo typisch voor de regio, een duurzame toekomst geven, samen met alle partners: dat is de essentie van het project Energiek landschap. Houtkanten worden verjongd door gericht te oogsten via hakhoutbeheer. Dat zorgt voor variatie in de houtkanten, wat goed is voor de biodiversiteit. Het door landbouwers geoogst hout wordt, versnipperd en gedroogd, gebruikt als brandstof voor lokale verwarming. Dit is een topvoorbeeld van duurzame, co-neutrale en lokale groene economie.

ENERGIEKLANDSCHAP


















ENKELE REALISATIES

Regionaal Landschap Lage Kempen ontwikkelde een belangrijke tool voor het slim plannen van (houtkanten)beheer: het DIGITAAL

PLATFORM LANDSCHAP (DIPLA). Hiermee kan het beheer vlot op kaart worden ingepland en berekend voor de komende jaren. DIPLA

zorgt voor een efficinte afstemming tussen alle partijen en berekent de verwachte hoeveelheid oogsthout of geoogste energie. Goede afspraken

zijn nodig. Regionaal Landschap Lage Kempen maakt daarom een houtkantenplan op, dat rekening houdt met de verwachtingen van alle

sectoren: landbouw, natuur, erfgoed, jacht, recreatie...

Regionaal Landschap Lage Kempen geeft iedereen met plezier advies over houtkanten, ook via haar diverse publicaties. Het OOGSTEN van

de houtkanten gebeurt, op basis van het houtkantenplan, door de land-bouwers zelf. De houtkanten betekenen voor hen extra inkomsten en goed

beheerde houtkanten geven minder hinder naar landbouwgebruik toe.

Dit jaar werd in Bocholt een PILOOTPROJECT uitgewerkt, waarbij een scholencampus volledig verwarmd

wordt via een houtsnipperkachel. De provincie Limburg voorzag een

subsidie voor deze testcase. Waar mogelijk worden ook nieuwe HOUTKANTEN GEPLANT. Uiteraard kiest Regionaal Landschap Lage Kempen enkel voor

streekeigen planten van hier, om de biodiversiteit, met soorten zoals

de geelgors die dol is op gevarieerde houtkanten, alle kansen te bieden.


HOUTKANTEN BELEVENWat zijn houtkanten, wat was hun nut en hoe kunnen we ze nu gebruiken, en hun toekomst verzekeren? Op deze vragen wordt een antwoord gegeven in het interactief lespakket Houtkanten beleven. In dit pilootproject kregen kinderen de kans om een houtkant in de buurt van hun school te ontdekken en zelf takjes te oogsten, waarmee later een mobiele bakoven werd opgestookt. Dit lespakket kwam tot stand dankzij de unieke samenwerking tussen natuurvereniging Werkgroep Isis en Plattelandsklassen.

JAAROVERZ ICHT 2014 1 REG IONAAL LANDSCHAP LAGE KEMPEN 1 1


















In Limburg zijn 36 Parkrangers actief via sociale tewerkstelling. Door het onderhoud van recreatieve voorzieningen en landschapsherstel dragen zij in belangrijke mate bij aan de kwaliteit en uitstraling van ons landschap. De 12 Parkrangers die actief zijn in de Lage Kempen hebben het afgelopen jaar maar liefst 1.880 mandagen voor ons gepresteerd. Ze werden hoofdzakelijk ingezet voor de kwaliteit van wandelpaden en parken, het onderhoud van houtkanten en het verjongen en aanplanten van bossen.

PARKRANGERS


















ENKELE REALISATIES

Ook klein historisch erfgoed verdient de aandacht van de Parkrangers.

Aan het OUD KERKHOF VAN ZELK werd een bouwvallige zijmuur over een

lengte van 20 meter gerestaureerd.

Ruiters kunnen hun hartje ophalen op de HERSTELDE

RUITERROUTE IN GERHOEVEN (Ham).

Langs de route werd gekapt en het pad kreeg een

nieuwe deklaag.

In het Neerpeltse KOLISBOS werd een SPEELBOS (5,4 ha) INGERICHT met 5 speelelementen. Verder werd 1,5 ha

bosrand omgevormd en werd de parking opgewaardeerd door het opruimen van

oude takkenwallen en palen.

Met behulp van trekpaarden werden in het gebied De

Vloed in TESSENDERLO BOMEN GEROOID.

Zo werd een open plek gecreerd die zorgde voor

een verbinding met de achterliggende vijvers.

In LEOPOLDSBURG werden meer dan 90 bomen gesnoeid en twee gevaarlijke bomen geveld. Verder werden ook 78 hoogstambomen en 2700 stuks bosplantsoen aangeplant langs trage wegen.

De HONDENLOSLOOPZONE VANIN DEN BRAND in Hechtel-Eksel werd ingericht door het plaatsen van 950 m raster, 3 klaphekjes, 4 overstapjes en 2 grote poorten. Honden hebben daar sinds dit jaar maar liefst 2 ha omheind bos tot hun beschikking.



















DANKWOORD

Al deze projecten ook effectief realiseren op het terrein, dat vergt de mede-werking en inzet van talloze partners. Hen wensen we dan ook uitdrukkelijk te bedanken. Wat zouden we immers beginnen zonder het aanhoudend enthou-siasme van de verschillende overheden, landeigenaars, organisaties en vrijwil-ligers? Het spreekt voor zich dat we ons ook in de toekomst samen met hen blijven inzetten voor een biodivers en aangenaam landschap waar iedereen blijvend van kan genieten.

FINANCIERING

Ook op financieel vlak werkt REGIONAAL LANDSCHAP LAGE KEMPENmet heel wat partners samen.

FOTOS Koen Luts, Monique Bogaerts, Peter Guedens, Razzi, Kobe Van Looveren, Bosland, RLLK TEKENING ENERGIEK LANDSCHAP Geert de Sutter REDACTIE Leen Raats, Regionaal Landschap Lage KempenVORMGEVING Luc Schreurs



















REGIONALELAND

SCHAPPEN IN VLAAN

DEREN

REGIONAAL LANDSCHAPLAGE KEMPEN

Grote Baan 176 3530 [email protected] www.rllk.be

PROVINCIE AANTAL GEMEENTEN

Limburg 15

Beringen, Bocholt, Halen, Ham, Hamont-Achel, Hechtel-Eksel,Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren, Leopoldsburg,

Lommel, Lummen, Neerpelt, Overpelt, Tessenderlo, Zonhoven

REGIONAAL LANDSCHAP LAGE KEMPENis 1 van de 17 Regionale Landschappen in Vlaanderen, waarvan 3 in Limburg.

Meer info vind je op WWW.REGIONALELANDSCHAPPEN.BE

DezepublicatiekwamtotstandmetfinancilesteunvandeprovincieLimburg.


















RLLK jaarverslag 2014

Documents

Transcript of RLLK jaarverslag 2014