Hmasawnna Thar - NEITHAM.IN Thar/2018/April/HT-24-04... · 2018. 12. 20. · AR Ex-Servicemen Rally...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 Hmasawnna Thar Vol - 33/186 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy thlatun (april) 24, 2018 thawleni (tuesday) NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI GAS NEWS VANGSEI INDANE K. Salbung Booking :25-03-2018 to 26-03-2018 delivery :24-04-2018 (tUe) Time : 9AM -11AM stOCK : 306 GAS NEWS Agency : SAS Booking :28th. Feb. , 2018 to 21st. March . 2018 delivery :24-04-2018 (tUe) Time : 9AM ll stock last stOCK : 306 @rate:Rs. 762/- GAS NEWS Agency : KIM JOE Booking: 23rd.April to 15th May, 2018 (advance booking) delivery : 24-04-2018 (tUe) Time :9AM- ll stock Stock : 415 Pi Lalzarzo ruong Saikawt-ah vuiliem CCpur: April 22, 2018 zan dar 9-10 inkar vela JNIMS, Imphal-a enkawl a nina hmuna thi Pi Lal- zarzo, w/o Pu Lalditsang, MDC, ADCC/Senvawn ru- ong chu Saikawt, CCPur- a an In hmuna innghatin zani (April 23, 2018) khan Saikawt thlanmuolah a ru- ong vuiliem a ni tah. Parbung ah Safety Clinic awareness parbung: April 23, 2018 khan Indian Oil Corporation Ltd hnuoiah Sunrise Indane Gramin Vitrak, Gas Agen- cy: Tipaimukh chun, Gas Consumer-hai Safety Clin- ic Awareness an nei pui. Hi huna hin Pu Lalthl- amuong Keivom, Manager, Sunrise Indane Gramin Vit- rak, Tipaimukh in Consum- erhai hrilhrietna le practical- in Gas cylinder le stove (a thuk) hai siem\hat le sukfai danhai hrilhrietna a nei a. Domestic gas, (thlaisuongna) ei hmanghai laka mihriem insukhliem theina kawng a le kangmei inumtir thei hai laka inveng dan le a pum- pel danhai khawm mipuihai inhrilhrietna nei a ni bawk. Safety Clinic Awareness a hin mi 120 vel an \hang a, Parbung VA member- hai khawmin an uop bawk. Hi huna thanghai chun an hlawkpui hle thu an hril. Lawmthu hril \awng\aina CCpur: April 28, 2018, 11AM-2:00PM inkar sung khin Prayer Mountain, Muolvaiphei, CCPur-ah Hmar \awng\aipawl a, Con- venor Rev Lalpienglawm le Miss May Roses hai hmalaknain, HPC (D) le Mizoram sawrkar han in- remna thuthlung an ziek le inzawma Pathien kuoma lawmthu hrila \awng\aina nei ning a tih. Hun vawngtu in Miss May Rose \hang a ta, Hmar Christian Leaders Forum inrawinain silent prayer nei ni bawk a tih. Hi huna \awng\aina thupui ding hai chu - ram le hnam ta dinga hringna lo inhlan tah tlangval sung le kuo hai ta ding le tuchena hring dama la um hai ta dinga \awng\aina nei >>sunzawmna phek 2-ah Meghalaya le AP a inthawk AFSPA laksuok; PAP inthlazal shillOng: Union Home Ministry in zanita gazette notification an suo dungzuiin, April 1, 2018 a inthawk khan Meghalaya state le Arunachal Pradesh state a Police Station 8 huom sunga Armed Forces Special Powers Act, 1958 a z^m chu laksuok a ni tah thu a puong. AFSPA hnuoia hmun ralmuong lo, “disturbed area” a puongna haia chun Armed Forces han civil mihai chengna \hangin, an nuomna hmun le an nuom hun hunah dap- pui an thaw thei a, ring- hlaum hai an thu thu in an man thei bawk a nih. Home Ministry thu- suokin a hril pei dan chun, Manipur, Mizoram le Na- galand states haia ramdang- mi inzinhai tadinga khapna dan a siemhai khawm a suktawp thu a hril. |hang 6 zet liemtah a Home Ministry in ‘Protected Area Permit regime’ a z^m chu April 1, 2018 a inthawk kum 5 sung inthlazal a ni a, rambung ngaimaw um zuol hieng Pakistan, Afghani- stan le China haia inthawka khuolzinmihai ti lo chun ‘special permit’ ngai kher lovin states pathum haia hin an inzin thei ta ding a nih. Foreigners (Protected Areas) Order, 1958 hnu- oiah ‘Inner line’ le ‘Inter- national Border’ a um state hai chu ‘protected areas’ a puong niin, hieng hai lai hin state 3 hai hi an \hang ve a nih. Officers 2 sus- pended imphal: April 19, 2018 zana Moreh Ward No. 3 a kangmei suok leia In 8 a kangna le inzawmin Ma- nipur Fire Service, Moreh Station-a Sub-Officers pahni, M. Thangpou Zou le R. Paojel Rongmei hai chu an sin haia inthawk sus- pended an nih. Kangmei suok zan khan an chunga hotuhai kuomah chawl la si lova an absent leia suspended an nih. Chun, Moreh Fire Station a thawktuhai po po hmun dangah sawn vawng an ni bawk a, tuhin Imphal- a inthawk mi 8 Moreh Fire Station-a thawk dingin sawn an ni a, darkar 24 sung an duty ni tina thaw dingin an hriettir tawl. Nam Ki Pumkhatna Week flag off CCpur: April 27, 2018, 10:30AM a inthawk Mata Community Hall, Mata, CCPur-a 56th Paite Tribe Council (PTC) GHQ Gen- eral Assembly-cum-Elec- tion nei ding le inzawma thupui dinga Hnam Inpum- khatna ti a ni dungzuiin zani zingkar 7:30AM khan PTC GHQ Office tuolah NAM KI PUMKHATNA WEEK flag offi programme hmang a ni a, Rev. Khen P. Tomb- ing, Chief Coordinator PCI (R ) in a vailiem a, hi huna hin PTC GHQ Ex officio member hai an \hang tawl. Gilgal Children Home in 8th Graduation Day 2018 an hmang CCpur: Gilgal Children Home, Muolvaiphei chun April 23, 2018 khan an Home campus-ah Gradu- ation Day an hmang a, an chitea inthawka hi home- a um le enkawl mi 14 han graduation an lak. Graduation hmangna huna hin Home Adminis- trator Rev. James Lalrobul chun naupang hai infuina thu a hril a, Rev. Michael Z. Zote in graduate student hai ta dinga \awng\aipekna a nei a, zantieng ruoi ropui takin an \he bawk. Gilgal Children Home hi nu le pa le enkawltu ding nei lo naufahra le chanhai ta dingin Home a tling takzet a, hi Home-a enkawl mi \hahnemtawk tak chun of- ficer le sin dang dang chelin sungkuo an indin mek ta a nih. Hi lei hin Gilgal Chil- dren Home hi mi riengvai le chanhai hai ta dinga ‘Home’ a tling tak zet a nih. Home enkawltu khawmin Pathiena inthawk hmangai- na indik tak neia naupang hai hi a enkawl an ni leiin Home-a um naupang hai khawm hi an thla a muong hle a nih. Tuhin naufahra mi 300 bawr vel Home-ah hin en- kawl mek an ni a, hieng naupang hai puitling taka enkawl an ni theina dinga \awng\ainaa lo san hlak dingin Administrator chun mitin a fiel. Assembly Monsoon Sessionah Indigenous People Protection Bill putlut ning a tih: CM Ei Khawtlanga suol dona dinga ei \hangtlang a hun tah: Dr Najma Heptullah imphal: Kum tina Mani- pur sawrkarin a thaw hlak, Manipur pasal\ha han An- glo-Manipuri War 1891-a British sipaihai huoisen tak an dona ni Khongjom Day an ser hlak chu zani khan Khongjom War Memo- rial Complex, Khebaching, Thoubal ah ropui taka inser a nih. Governor Dr Najma Heptullah le Chief Minis- ter Mr N. Biren Singh hai chu khuol lien le khuol chawngpu an ni a. Sawrkar milien dang dang le mipui tamtakin an uop bawk. Khuol lien Governor Pi Dr Najma Heptullah chun, tienlaia ei pi le pu haiin British sipaihai an lo do ang khan ni ta lovin, tuhin chu ei khawtlanga suolhai (social evil) doa ei sukbo a hun ta thu a hril a. “Ei renga \hangruolin khawtlang suol ei do tlang a hun tah” tiin a hril. Governor chun, “Ei rama retheina, inthlie- rhrangna, lekha thiemnaw- na, hnufuolna le social evils hai sukbona dinga \hang ei laka kal ei pen ta naw chun, Khongjom Day nia pasal\ hahai hrietzingna dinga hunser hmang ringawtin \angkaina nei naw ni a. Ei inserna san khawm umzie bo a nih ding a nih” tiin a hril. Tulaia nuhmei le nau- pang chunga nunrawngna pung hrat em em pawi a ti thu hrilin, nuhmeihai dawmkang mek an ni lai hienga an chunga nun- rawngna hi suktawp vat an naw chun hmasawnna ding a dal ding a nih tiin, tukhawm sakhuo, \awng, hnam, ringna, tradition, culture, etc thlier bik um lovin ram kilkhawr tak chenhai hmasawn dinga sinthaw a hun takzie a hril bawk. Khuol chawngpu Chief Minister Pu N. Biren Singh chun, tuta hung tlung ding State Assembly Monsoon Session ah hin indigenous people hai humhimna ding Bill thar put lut a ni ding thu a hril. “Manipur phairam le tlangram inang rawnga in- digenous people (Meitei le Tlangmi) hai humhim ei nih theina ding, mi tinin ei pawm thei ding Bill thar sawrkar tharin a tiem angin sukpuitling ei tum a nih” tiin a hril. Khongjom Day inserna san chu, 1891 Khongjom War ah ei ram pasal\ha han British sipai hrat takhai huoisen taka an dona, ei ram humhimna dinga an hringna an inhlan hrietzing- na a ni thu a hril a. “Khong- jom Day inser dan indiktak le \hatak chu Manipur pas- al\ha han an hringna an lo inhlanna lungril laka hrieta inzana pek hi a nih” tiin a hril. >>sunzawmna phek 4-ah Sawrkar hratna dingin Legislature, Execu- tive & Judiciary \hangkawp a \ul: CM imphal: Ei rama sawrkarna hrat tak le det tak, thilthawthei siemna ding chu sawrkar kaupeng pathum Legislature, Execu- tive le Judiciary hai kar thu a \haa inthuruol taka sin an thaw tlang a pawimaw tiin Chief Minister Mr N. Biren Singh chun zani ta High Court of Manipur phun a nia inthawka kum 5 a tling lawmna 5th An- niversay Celebration, High Court Auditorium, Imphal- a kharna hunsera khuollien anga thu a hrilnaah a hril. Ei ram mipuihai le ei tuolbawmhai chen khawm an hringnun sukhmasawna humhim ei mawphurna a ni a. Sin ei thaw naw chun ei ramah hmasawnna le dan- glamna a um thei naw ding a nih tiin Pu Biren chun a hril a, May 1 a inthawka \an ding “Go to the Village” thil- tum hrilin, khawte kilkhawr tak chenhai fea, mipuihai harsatna hrieta \hangpui a ni thu a hrilin . “A thiltum tak chu sawrkar hung paw ve phak lohai khawm, an kawlah fea sawrkar welfare scheme hran hran an ham\ hatpui thei dinghai hril- hmua, an dawng thei ding thilhai indawngtir a nih” tiin a hril. Tuilien vengna dingin >>sunzawmna phek 4-ah Floating Fish Cage for Inland Aquaculture hawng CCpur: RUTAG IIT Bombay project le Ministry of Development of North Eastern Region, Govern- ment of India funding- na hnuoia NERCORMP (North Eastern Region Community Resource Man- agement Project) in imple- ment a thaw, ‘Floating Fish Cage for Inland Aquacul- ture’ chu zani khan Mata Mualtam Village, Chura- chandpur District-ah Pu S.N. Pradhan, Joint Secre- tary (Ministry of DONER, GOI) in a hawng. K Hrishikesh Singh, Di- rector (Admn, NERCORMP) chun, hi project hi ‘organ- ic fishing’ hmanga Nga a hmun 10 a sukpungna dinga hmalakna a nih tiin a hril. Mawikhai lo taka Nga manna \hatnaw zie uor taka hrilin, NGOs tum tum hai chu dy- namo, battery le damdawi hmanga Nga manna suktawp dinga \hang tlang dingin Pu K Singh chun fielna a siem. Project hawngna a hin Dr. Ketaki Bapat, Scientist F (Principal Scientific Ad- viser, GOI), Dr. Shailendra Chaudhari, Managing Di- rector (NERCORMP), Pu Shyam Lal Poonia, IAS, DC Churachandpur, Pu Rakesh Balwal IPS, SP Churachand- purand le Pu Khuala Vaiphei, District Project Director (NERCORMP) hai khawm an \hang. Justice p. Vaiphei lawmpuina an nei CCpur: Tulai hnaia Chairman, Human Rights Commission, Assam dinga ruot thar Justice P. Vaiphei chu zanikhan Zomi Coun- cil chun lawmpuina neiin Zomi Puon insiltirna an nei. Edn. Minister in H.Basanta Kumar Award, 2018 an hlan imphal: Education, Labour & Employment Minister Pu Thokchom Radheshyam in zani khan ziektu inlai, ‘Nongdi Tara- khidarae’ tienami a zieka inthawka mi hriet hlaw Pu Keisham Priyokumar chu Heisnam Basantaku- mar Award, 2018 hma- satak an hlan. Award chu ‘World Book Day Celebra- tion’ hmangna le inzawma peksuok niin, sumfai Rs. 10,000 a phur sa a, Sah- itya Thoupang Lup hmal- aknain kum tin hi Award hi peksuok hlak ni tang a tih. Hi huna Pu Radheshy- am in thu a hrilna a chun, ‘conventional books’ hai hi hrietna bulpui le mihriem nungchang siem danglama mizie \ha tak inneitirtu an nih tiin a hril. School subjects ringawt ni lo lekhabu dang dang naupanghai tiem rawn din- ga chawkphur an pawimaw zie Pu Radheshyam chun a hril a, lekhabu tiem rawn hin hrietna a mi pek el chau ni lovin, mihriem ta- dingin \hatna tamtak a nei leiin, sin nei hnung chen khawmin sunzawm pei ding a nih tiin a hril. Le- kha tiem zawngsakna nei dinga naupang hai thuhne ding an na, tiem zawngsak le lekha ziek hai hi pawisa thir khingtieng ve ve an pawimaw ang bawka \he thei lo, pawimaw le hlu tak an nih. Lekhabu hi mi- hriem ruol\ha tak, hrietna \ha tak neia lampui indik mi kawkhmu a, mihriem indik tak ni dinga mi \huoi thei tu a nih tiin Pu Radheshyam chun a hril. Pu Phungzathang Tonsing in YPA office a hawng CCpur: Manipur Health Minister hlui le National Peoples Party (NPP) Na- tional Vice President Pu Phungzathang chun zani zantieng 1:20PM khan Mualveng, CCPur-a YPA Hiangtam Lamka Unit of- fice building thar khuolliena \hangin a hawng a, Pas- tor S. Thangchinlun, Local Pastor in \awng\aia inhlanna a nei. YPA Hiangtam Lamka Unit office building bawlna ding hin Pu Phungzathang Tonsing in Rs. 32 lakh chung a thawlawm bakah mipui haia inthawk Rs. 3 lakh vel dawlkhawm hmanga bawl a ni a, Pu Phungzathang Tons- ing bawkin October 21, 2006 a kha office bawlna ding lungphumna a lo nei ta a nih. Pu Tonsing chun, hnam le insung a hmasawnna a um theina dingin inthur- uol a pawimaw thu a hril a, chu ding chun PTC, YPA le SSPP hai inrem tak le inthur- uol taka hma an lak tlang a \ul thu a hril. AR Ex-Servicemen Rally April 28-ah imphal : April 28, 2018 khin Khuman Lampak In- door Stadium-ah Assam Rifles Ex-Servicemen ral- ly um a tih. Hi Mega rally hi Major General Virendra Singh, VSM, Inspector General Assam Rifles (South) in- rawina hnuoia nei ning a ta, Manipur state sunga Assam Rifles Veterans 1000 vel an \hang beisei a nih. Hi taka \hang ding Ex- servicemen hai ta dingin an fe le hungna ding (trans- portation) chu Assam Ri- fles in an tum ding a nih. Rally sung hin a \ul dan izira medical aids khawm sem ning a ta, Medical Check up, AAdhaar Reg- istratioon, Bank Accounts hawngna ding le Griev- ances Redressal Cell hai khawm hawng ning a tih. PRO thar Inhmelhrietpuina le a hlui inthlana CCpur/imphal: Mani- pur Hill Journalists Union (MHJU) team chun April 23, 2018 khan Public Re- lations Officer (PRO) De- fence thar ding Lt. Col. Mohit Vaishnava chu a Office-ah inhmelhriet- puina an nei a, hi huna hin Zou Puonlaisen insiltirna an nei. Chun, Gangtok hmuna posting dinga sawn (out- going PRO) Lt. Col. Ajay Sharma Kumar khawm a office-ah sirin Hmar Thangsuopuon insiltirna an nei. Hi huan hin Lt. Col. Ajay Sharma khawmin MHJU kuomah Memento a lo inhlan ve. PRO hlui le thar inhmu- puinaa hin MHJU a in- thawk Pu S. Nengkhanlun, Gen. Secretary; Pu Timo- thy Z. Zote, Finance-cum- Treasurer; Kapham, Asst. Secretary le Raymond, Ex- ecutive Member hai an \hang.

Transcript of Hmasawnna Thar - NEITHAM.IN Thar/2018/April/HT-24-04... · 2018. 12. 20. · AR Ex-Servicemen Rally...

Page 1: Hmasawnna Thar - NEITHAM.IN Thar/2018/April/HT-24-04... · 2018. 12. 20. · AR Ex-Servicemen Rally April 28-ah Agency Ajay Sharma khawmin : SAS Booking :28th. Feb. , 2018 to 21st.

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377 Hmasawnna Thar Vol - 33/186 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

thlatun (april) 24, 2018 thawleni (tuesday)

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI

GAS NEWSVANGSEI INDANEK. SalbungBooking :25-03-2018 to 26-03-2018delivery :24-04-2018 (tUe) Time : 9AM -11AMstOCK : 306

GAS NEWS Agency : SASBooking :28th. Feb. , 2018 to 21st. March . 2018delivery :24-04-2018 (tUe) Time : 9AM till stock laststOCK : 306 @rate:Rs. 762/-

GAS NEWS Agency : KIM JOEBooking : 23rd.April to 15th May, 2018 (advance booking) delivery : 24-04-2018 (tUe) Time :9AM-tillstockStock : 415

Pi Lalzarzo ruong Saikawt-ah vuiliem

CCpur: April 22, 2018 zan dar 9-10 inkar vela JNIMS, Imphal-a enkawl a nina hmuna thi Pi Lal-zarzo, w/o Pu Lalditsang, MDC, ADCC/Senvawn ru-ong chu Saikawt, CCPur-a an In hmuna innghatin zani (April 23, 2018) khan Saikawt thlanmuolah a ru-ong vuiliem a ni tah.

Parbung ah Safety clinic awareness

parbung: April 23, 2018 khan Indian Oil Corporation Ltd hnuoiah Sunrise Indane Gramin Vitrak, Gas Agen-cy: Tipaimukh chun, Gas Consumer-hai Safety Clin-ic Awareness an nei pui. Hi huna hin Pu Lalthl-amuong Keivom, Manager, Sunrise Indane Gramin Vit-rak, Tipaimukh in Consum-erhai hrilhrietna le practical-in Gas cylinder le stove (a thuk) hai siem\hat le sukfai

danhai hrilhrietna a nei a. Domestic gas, (thlaisuongna) ei hmanghai laka mihriem insukhliem theina kawng a le kangmei inumtir thei hai laka inveng dan le a pum-pel danhai khawm mipuihai inhrilhrietna nei a ni bawk. Safety Clinic Awareness a hin mi 120 vel an \hang a, Parbung VA member-hai khawmin an uop bawk. Hi huna thanghai chun an hlawkpui hle thu an hril.

Lawmthu hril \awng\ainaCCpur: April 28, 2018, 11AM-2:00PM inkar sung khin Prayer Mountain, Muolvaiphei, CCPur-ah Hmar \awng\aipawl a, Con-venor Rev Lalpienglawm le Miss May Roses hai hmalaknain, HPC (D) le Mizoram sawrkar han in-remna thuthlung an ziek le inzawma Pathien kuoma lawmthu hrila \awng\aina nei ning a tih.

Hun vawngtu in Miss May Rose \hang a ta, Hmar Christian Leaders Forum inrawinain silent prayer nei ni bawk a tih. Hi huna \awng\aina thupui ding hai chu - ram le hnam ta dinga hringna lo inhlan tah tlangval sung le kuo hai ta ding le tuchena hring dama la um hai ta dinga \awng\aina nei >>sunzawmna phek 2-ah

Meghalaya le AP a inthawk AFSPA laksuok; PAP inthlazal

shillOng: Union Home Ministry in zanita gazette notification an suo dungzuiin, April 1, 2018 a inthawk khan Meghalaya state le Arunachal Pradesh state a Police Station 8 huom sunga Armed Forces Special Powers Act, 1958 a z^m chu laksuok a ni tah thu a puong. AFSPA hnuoia hmun ralmuong lo,

“disturbed area” a puongna haia chun Armed Forces han civil mihai chengna \hangin, an nuomna hmun le an nuom hun hunah dap-pui an thaw thei a, ring-hlaum hai an thu thu in an man thei bawk a nih. Home Ministry thu-suokin a hril pei dan chun, Manipur, Mizoram le Na-galand states haia ramdang-

mi inzinhai tadinga khapna dan a siemhai khawm a suktawp thu a hril. |hang 6 zet liemtah a Home Ministry in ‘Protected Area Permit regime’ a z^m chu April 1, 2018 a inthawk kum 5 sung inthlazal a ni a, rambung ngaimaw um zuol hieng Pakistan, Afghani-stan le China haia inthawka khuolzinmihai ti lo chun ‘special permit’ ngai kher lovin states pathum haia hin an inzin thei ta ding a nih. Foreigners (Protected Areas) Order, 1958 hnu-oiah ‘Inner line’ le ‘Inter-national Border’ a um state hai chu ‘protected areas’ a puong niin, hieng hai lai hin state 3 hai hi an \hang ve a nih.

Officers 2 sus-pended

imphal: April 19, 2018 zana Moreh Ward No. 3 a kangmei suok leia In 8 a kangna le inzawmin Ma-nipur Fire Service, Moreh Station-a Sub-Officers pahni, M. Thangpou Zou le R. Paojel Rongmei hai chu an sin haia inthawk sus-pended an nih. Kangmei suok zan khan an chunga hotuhai kuomah chawl la si lova an absent leia suspended an nih. Chun, Moreh Fire Station a thawktuhai po po hmun dangah sawn vawng an ni bawk a, tuhin Imphal-a inthawk mi 8 Moreh Fire Station-a thawk dingin sawn an ni a, darkar 24 sung an duty ni tina thaw dingin an hriettir tawl.

Nam Ki Pumkhatna Week flag off

CCpur: April 27, 2018, 10:30AM a inthawk Mata Community Hall, Mata, CCPur-a 56th Paite Tribe Council (PTC) GHQ Gen-eral Assembly-cum-Elec-tion nei ding le inzawma thupui dinga Hnam Inpum-khatna ti a ni dungzuiin zani zingkar 7:30AM khan PTC GHQ Office tuolah NAM KI PUMKHATNA WEEK flag offi programme hmang a ni a, Rev. Khen P. Tomb-ing, Chief Coordinator PCI (R ) in a vailiem a, hi huna hin PTC GHQ Ex officio member hai an \hang tawl.

Gilgal children Home in 8th Graduation Day 2018 an hmang

CCpur: Gilgal Children Home, Muolvaiphei chun April 23, 2018 khan an Home campus-ah Gradu-ation Day an hmang a, an chitea inthawka hi home-a um le enkawl mi 14 han graduation an lak. Graduation hmangna huna hin Home Adminis-trator Rev. James Lalrobul chun naupang hai infuina thu a hril a, Rev. Michael Z. Zote in graduate student hai ta dinga \awng\aipekna a nei a, zantieng ruoi ropui takin an \he bawk. Gilgal Children Home hi nu le pa le enkawltu ding nei lo naufahra le chanhai ta dingin Home a tling takzet a, hi Home-a enkawl mi

\hahnemtawk tak chun of-ficer le sin dang dang chelin sungkuo an indin mek ta a nih. Hi lei hin Gilgal Chil-dren Home hi mi riengvai le chanhai hai ta dinga ‘Home’ a tling tak zet a nih. Home enkawltu khawmin Pathiena inthawk hmangai-na indik tak neia naupang hai hi a enkawl an ni leiin Home-a um naupang hai khawm hi an thla a muong hle a nih. Tuhin naufahra mi 300 bawr vel Home-ah hin en-kawl mek an ni a, hieng naupang hai puitling taka enkawl an ni theina dinga \awng\ainaa lo san hlak dingin Administrator chun mitin a fiel.

Assembly Monsoon Sessionah Indigenous People Protection Bill putlut ning a tih: cMEi Khawtlanga suol dona dinga ei \hangtlang a hun tah: Dr Najma Heptullahimphal: Kum tina Mani-pur sawrkarin a thaw hlak, Manipur pasal\ha han An-glo-Manipuri War 1891-a British sipaihai huoisen tak an dona ni Khongjom Day an ser hlak chu zani khan Khongjom War Memo-rial Complex, Khebaching, Thoubal ah ropui taka inser a nih. Governor Dr Najma Heptullah le Chief Minis-ter Mr N. Biren Singh hai chu khuol lien le khuol chawngpu an ni a. Sawrkar milien dang dang le mipui tamtakin an uop bawk. Khuol lien Governor Pi Dr Najma Heptullah chun, tienlaia ei pi le pu haiin British sipaihai an lo do ang khan ni ta lovin, tuhin chu ei khawtlanga suolhai (social evil) doa ei sukbo a

hun ta thu a hril a. “Ei renga \hangruolin khawtlang suol ei do tlang a hun tah” tiin a hril. Governor chun, “Ei rama retheina, inthlie-rhrangna, lekha thiemnaw-na, hnufuolna le social evils hai sukbona dinga \hang ei laka kal ei pen ta naw chun,

Khongjom Day nia pasal\hahai hrietzingna dinga hunser hmang ringawtin \angkaina nei naw ni a. Ei inserna san khawm umzie bo a nih ding a nih” tiin a hril. Tulaia nuhmei le nau-pang chunga nunrawngna pung hrat em em pawi a

ti thu hrilin, nuhmeihai dawmkang mek an ni lai hienga an chunga nun-rawngna hi suktawp vat an naw chun hmasawnna ding a dal ding a nih tiin, tukhawm sakhuo, \awng, hnam, ringna, tradition, culture, etc thlier bik um lovin ram kilkhawr tak

chenhai hmasawn dinga sinthaw a hun takzie a hril bawk. Khuol chawngpu Chief Minister Pu N. Biren Singh chun, tuta hung tlung ding State Assembly Monsoon Session ah hin indigenous people hai humhimna ding Bill thar put lut a ni ding

thu a hril. “Manipur phairam le tlangram inang rawnga in-digenous people (Meitei le Tlangmi) hai humhim ei nih theina ding, mi tinin ei pawm thei ding Bill thar sawrkar tharin a tiem angin sukpuitling ei tum a nih” tiin a hril. Khongjom Day inserna san chu, 1891 Khongjom War ah ei ram pasal\ha han British sipai hrat takhai huoisen taka an dona, ei ram humhimna dinga an hringna an inhlan hrietzing-na a ni thu a hril a. “Khong-jom Day inser dan indiktak le \hatak chu Manipur pas-al\ha han an hringna an lo inhlanna lungril laka hrieta inzana pek hi a nih” tiin a hril.>>sunzawmna phek 4-ah

Sawrkar hratna dingin Legislature, Execu-tive & Judiciary \hangkawp a \ul: CM

imphal: Ei rama sawrkarna hrat tak le det tak, thilthawthei siemna ding chu sawrkar kaupeng pathum Legislature, Execu-tive le Judiciary hai kar thu a \haa inthuruol taka sin an thaw tlang a pawimaw tiin Chief Minister Mr N. Biren Singh chun zani ta

High Court of Manipur phun a nia inthawka kum 5 a tling lawmna 5th An-niversay Celebration, High Court Auditorium, Imphal-a kharna hunsera khuollien anga thu a hrilnaah a hril. Ei ram mipuihai le ei tuolbawmhai chen khawm an hringnun sukhmasawna

humhim ei mawphurna a ni a. Sin ei thaw naw chun ei ramah hmasawnna le dan-glamna a um thei naw ding a nih tiin Pu Biren chun a hril a, May 1 a inthawka \an ding “Go to the Village” thil-tum hrilin, khawte kilkhawr tak chenhai fea, mipuihai harsatna hrieta \hangpui a ni thu a hrilin . “A thiltum tak chu sawrkar hung paw ve phak lohai khawm, an kawlah fea sawrkar welfare scheme hran hran an ham\hatpui thei dinghai hril-hmua, an dawng thei ding thilhai indawngtir a nih” tiin a hril. Tuilien vengna dingin >>sunzawmna phek 4-ah

Floating Fish Cage for Inland Aquaculture hawng

CCpur: RUTAG IIT Bombay project le Ministry of Development of North Eastern Region, Govern-ment of India funding-na hnuoia NERCORMP (North Eastern Region Community Resource Man-agement Project) in imple-ment a thaw, ‘Floating Fish

Cage for Inland Aquacul-ture’ chu zani khan Mata Mualtam Village, Chura-chandpur District-ah Pu S.N. Pradhan, Joint Secre-tary (Ministry of DONER, GOI) in a hawng. K Hrishikesh Singh, Di-rector (Admn, NERCORMP) chun, hi project hi ‘organ-

ic fishing’ hmanga Nga a hmun 10 a sukpungna dinga hmalakna a nih tiin a hril. Mawikhai lo taka Nga manna \hatnaw zie uor taka hrilin, NGOs tum tum hai chu dy-namo, battery le damdawi hmanga Nga manna suktawp dinga \hang tlang dingin Pu K Singh chun fielna a siem. Project hawngna a hin Dr. Ketaki Bapat, Scientist F (Principal Scientific Ad-viser, GOI), Dr. Shailendra Chaudhari, Managing Di-rector (NERCORMP), Pu Shyam Lal Poonia, IAS, DC Churachandpur, Pu Rakesh Balwal IPS, SP Churachand-purand le Pu Khuala Vaiphei, District Project Director (NERCORMP) hai khawm an \hang.

Justice p. Vaiphei lawmpuina an neiCCpur: Tulai hnaia Chairman, Human Rights Commission, Assam dinga ruot thar Justice P. Vaiphei

chu zanikhan Zomi Coun-cil chun lawmpuina neiin Zomi Puon insiltirna an nei.

Edn. Minister in H.Basanta Kumar Award, 2018 an hlan

imphal: Education, Labour & Employment Minister Pu Thokchom Radheshyam in zani khan ziektu inlai, ‘Nongdi Tara-khidarae’ tienami a zieka inthawka mi hriet hlaw Pu Keisham Priyokumar chu Heisnam Basantaku-mar Award, 2018 hma-satak an hlan. Award chu ‘World Book Day Celebra-tion’ hmangna le inzawma

peksuok niin, sumfai Rs. 10,000 a phur sa a, Sah-itya Thoupang Lup hmal-aknain kum tin hi Award hi peksuok hlak ni tang a tih. Hi huna Pu Radheshy-am in thu a hrilna a chun, ‘conventional books’ hai hi hrietna bulpui le mihriem nungchang siem danglama mizie \ha tak inneitirtu an nih tiin a hril. School subjects ringawt

ni lo lekhabu dang dang naupanghai tiem rawn din-ga chawkphur an pawimaw zie Pu Radheshyam chun a hril a, lekhabu tiem rawn hin hrietna a mi pek el chau ni lovin, mihriem ta-dingin \hatna tamtak a nei leiin, sin nei hnung chen khawmin sunzawm pei ding a nih tiin a hril. Le-kha tiem zawngsakna nei dinga naupang hai thuhne ding an na, tiem zawngsak le lekha ziek hai hi pawisa thir khingtieng ve ve an pawimaw ang bawka \he thei lo, pawimaw le hlu tak an nih. Lekhabu hi mi-hriem ruol\ha tak, hrietna \ha tak neia lampui indik mi kawkhmu a, mihriem indik tak ni dinga mi \huoi thei tu a nih tiin Pu Radheshyam chun a hril.

Pu Phungzathang Tonsing in YPA office a hawng

CCpur: Manipur Health Minister hlui le National Peoples Party (NPP) Na-tional Vice President Pu Phungzathang chun zani zantieng 1:20PM khan Mualveng, CCPur-a YPA

Hiangtam Lamka Unit of-fice building thar khuolliena \hangin a hawng a, Pas-tor S. Thangchinlun, Local Pastor in \awng\aia inhlanna a nei. YPA Hiangtam Lamka

Unit office building bawlna ding hin Pu Phungzathang Tonsing in Rs. 32 lakh chung a thawlawm bakah mipui haia inthawk Rs. 3 lakh vel dawlkhawm hmanga bawl a ni a, Pu Phungzathang Tons-ing bawkin October 21, 2006 a kha office bawlna ding lungphumna a lo nei ta a nih. Pu Tonsing chun, hnam le insung a hmasawnna a um theina dingin inthur-uol a pawimaw thu a hril a, chu ding chun PTC, YPA le SSPP hai inrem tak le inthur-uol taka hma an lak tlang a \ul thu a hril.

AR Ex-Servicemen Rally April 28-ahimphal : April 28, 2018 khin Khuman Lampak In-door Stadium-ah Assam Rifles Ex-Servicemen ral-ly um a tih. Hi Mega rally hi Major General Virendra Singh, VSM, Inspector General Assam Rifles (South) in-

rawina hnuoia nei ning a ta, Manipur state sunga Assam Rifles Veterans 1000 vel an \hang beisei a nih. Hi taka \hang ding Ex-servicemen hai ta dingin an fe le hungna ding (trans-portation) chu Assam Ri-

fles in an tum ding a nih. Rally sung hin a \ul dan izira medical aids khawm sem ning a ta, Medical Check up, AAdhaar Reg-istratioon, Bank Accounts hawngna ding le Griev-ances Redressal Cell hai khawm hawng ning a tih.

PRO thar Inhmelhrietpuina le a hlui inthlana

CCpur/imphal: Mani-pur Hill Journalists Union (MHJU) team chun April 23, 2018 khan Public Re-lations Officer (PRO) De-fence thar ding Lt. Col. Mohit Vaishnava chu a Office-ah inhmelhriet-puina an nei a, hi huna hin Zou Puonlaisen insiltirna an nei. Chun, Gangtok hmuna posting dinga sawn (out-going PRO) Lt. Col. Ajay Sharma Kumar khawm

a office-ah sirin Hmar Thangsuopuon insiltirna an nei. Hi huan hin Lt. Col. Ajay Sharma khawmin MHJU kuomah Memento a lo inhlan ve. PRO hlui le thar inhmu-puinaa hin MHJU a in-thawk Pu S. Nengkhanlun, Gen. Secretary; Pu Timo-thy Z. Zote, Finance-cum-Treasurer; Kapham, Asst. Secretary le Raymond, Ex-ecutive Member hai an \hang.

Page 2: Hmasawnna Thar - NEITHAM.IN Thar/2018/April/HT-24-04... · 2018. 12. 20. · AR Ex-Servicemen Rally April 28-ah Agency Ajay Sharma khawmin : SAS Booking :28th. Feb. , 2018 to 21st.

Hmasawnna Thar2thlatun (april) 24, 2018 thawleni (tuesday) artiCle/health & emplOyment news

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor ramditum ralsun: Asst. EditorJoseph Joute: Co-Editorlalsansuok pulamte &samuel Zothanglien@sZ Zote:Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at Lamka Super Printer, Vengnuam, Hiangtam Lamka, CCPur, Manipur.

Editorial

Tuolsung SUNZAWMNAVAWISUN THUPUINisienlakhawm, “A suong taphawt chun Lalpa chu suong raw se.” Mani inhrilmawi chun in-pak a hlaw naw a, Lalpan a hrilmawi chun in-pak a hlaw lem hlak. - 2 Korinth 10:17-18

‘Go to Village’ MissionNongthombam Biren Singh Chief Minister nina hnuoia Manipur-a BJP in sawrkarna an hung siem hnung hin Manipur hripui le \hangmawbawk, a be hlui \henkhat chu damfel hmak loa inlangsuok chang la hung nei hlak sienkhawm sawrkar hmasa thaw ngai lo thil thar “Go to the Hills”, “Hill Leaders Day” hai a hung \an hnungin Manipur state kilkhawr tak chenah hmasawnna hmel thar intlungtir tumna neiin May 1, 2018 hin “Go to Village” mission hung \an nawk tum a hmalak le inbuotsai mek a ni a, hi thil hin tlangram kilkhawr taka cheng hai ta dinga danglamna iemani bek a hung phursuok ngei ring a um leiin lawm a um hle. Hi mission thar hawng ding le inzawm hin Ma-nipur CM Pu Biren Singh chun April 5, 2018 khan Ministers, Administrative Secretaries, Heads of De-partments le DC hai City Convention Centre, Palace Compound-ah meeting neipuiin hi mission hlawtling dan ding le thiltum hai a lo hrilhriet ta a. Hi le inzawm hin Chief Secretary Dr J. Suresh Babu chun District tina DC hai chu April 25, 2018 chenah an awpna district sunga khuo um hai mamaw, \ul le harsatna hai detailed report pelut seng dingin a lo inhriettir ta bawk a nih. Chun, April 22, 2018 khan Manipur Secretary South Block Conference Hall-ah Administrative Sec-retaries, Nodal Officers, DCs, Head of Departments le officials dang dang hai review meeting a neipuiin hi mission a hlawtling ngei theina dinga hma la dingin an fui bakah Officials hai chu awptu MLAs le DC hai le inrawntuoa, district tinah hmun pakhat hi Mis-sion hawngna ding thlangsuok dingin officials hai an hriettir bawk a nih. A scheme/mission thiltum hi Manipur ram kilkhawr tak chen hai khawm hmai um der lova de-velopment inthlungtir a ni a. A thiltum hi a \ha hle a, a thu el chau chu a la ni a, hi thila ding hin sawrkar chun a \ul dungzuia a \ulnaa hmang ding motor le thil dang danga haia dingin fund pek belsa an huom thu CM chun a hril bawk a. Lo siem hun a hung tlung nawk ta ding le inzawmin Agriculture Department le department dang dang hai khawm loneitu hai harsat-na zawngsuoka, an theitawpa \hangpui dingin an cha bawk a nih. Hi mission thar hawng ding hin educa-tion tiengpang le infepawna bakah govt. scheme tum tum mipuiin an hmu ding ang tak hai an hmu theina ding hai chen a huom vawng leiin indik taka fepui a ni phawt chun inthlakdanglamna iemani tak chu hung um ngei dingin hang beisei phawt ei tih. April 20, 2018 nia Manipur CM Pu Biren Singh in Parbung, Pherzawl District-a 1st State Level Ginger Festival-cum-Business Summit a hawng \um khawm khan a bik takin Pherzawl District sunga loneituhai le mipui ham\hatna ding package \henkhat a puong a. Chu hai lai chun Mission Organic hnuoiah Rs. 75 lakh senga ram 200 hectares a Aithing chingna ding \hangpuina pek ding, hi laia Rs. 35 lakh chu loneitu-hai kuomah Grant anga pek ding; Aithing man thuah Aithing chingtuhai \hangpuina ding Rs. 20 lakh pek ding; Aithing sie\hatna ding Cold Storage le Ginger Processing Unit hai indin a ni ding thu, Nisa hmanga Aithing em\awlna ding (solar drier) sie ding le Heli-copter Service \an a ni ding thu hai a puong bawk a. Hieng thil hai khawm hi a taka CM Pu Biren Singh in a hung sukpuitling chun Pherzawl District in hma-sawnna hmelthar a chuongkaina ding hma\huoitu a hung ni ding a nih. Tipaimukh a sir hman tanaw thuah chun nidangah hun remchangah a la sir ding thu hrilin Tipaimukh mipui kuomah CM chun ngaidam an hni nghe nghe a. Mipui harsatna le ngirhmun chieng lema a hmu theina dingin officials hai report el dittawk loa ama ngeiin Tipaimukh biel khawm la hang sir ngei sien thil \ha a hung rasuok ngei ring a um. US President hlui le fam lo chang tah pu Abraham Lincoln in “ Ka lawn hrat naw hle khawmin hnung-tieng zawng chun ka fe ngai nawh” a lo ti ang deuin, Manipur state sunga ngaisak hlaw lo tak tuta Pher-zawl District hung nita le Tipaimukh biel hi a ni a. Resources tam tak um si development kawnga hnufuol le in\hang hrat lo em em nisienkhawm tuta \uma CM Pu Biren in Parbung a hung sir hin mipui lungrilah beiseina thar a pek a, development kawngah hnufuolin in\hang hrat naw hle sienkhawm Pu Abraham Lincoln in a lo hril ang hin a hnungtieng zawnga intawl loin hmatieng a fe det det nia an lang leiin lawm a um. Hmasawnna hmel thar ditum tak a hung inlang ngei theina dinga mipui hai khawmin indikna, ring-umna, titakna le tuorselna hai neia. Sawrkar thil hung pek hai sin thaw si loa lo chang tumna um loa, tal-ent sukpung thiem tak anga sawrkarin \hangpuina kut a hung rawl hai hi indik taka ei hmanga, ei sukpung thiem a ni phawt chun ei rama hin resources tam tak, sum hmusuokna ding a um leiin hmun ropui tak le mi hai inhnar khawp ni dingin a la hung parvul ngei ding a nih. Chu ding chun tu pawl khawmin development sin thawna kawngah sukbuoitu neka \hangpuitu ni tum seng ei tiu. A hnung zawnga intawl motor khawm siet rup a tlung nuom hlak, chuleiin hmatieng ei fe hrat-naw khawmin hmatieng fe pei dingin hma lang ei tiu.

THENMUOL LOCAL CHURCH-AH

~ Ruoivel Pangamte

Kan tumlàwk le kan inbuotsai làwk ni dêr lovin, tûkum 2018-a Good Friday programme chu, kan

nupa’n Thenmuol Local Church-ah kan va hmang thut el a. Biek In programme hi dârkâr khat le a chenve sùnga zo a nih a. Dârkâr khat vèl kan chawlhadam hnungin, Lêngkhâwm programme \an a nih. Ka lungrila ka’n vawihai hrilsuokna hun ruotpêkin ka um a. Dârkâr khat chuong hiel thu ka hrila chu, ka ditkhawp nâw hle. Kum 10 bâwr vèl liem ta lai khan Thenmuol Local Church-a hin Seminar Paper present dinga fielin ka lo um tah a. Chû \úm chun sûngkuoa pâ mawphurna thu, dârkâr 3 chuong hiel ka hril niin ka hriet. Ka hril nuom po po lem chu ka hril suok zo hman chuong nawh. Ei ramin Kohran pâwl a’n rui buoi lai a, in 90 vèl umna Thenmuol khuoa kohran pakhat thenmuol local Church a hei ngir el thei hin, ka lung a buo èm êm hlak a. “ Hi ngei hin Hmangaina Pathien chu a’n nuitir àwm hih…!” ka ti hlak. Tirko Paula’n, “Mi pakhatin, ‘ Paula pawl ka nih’, mi dangin, ‘Kei chu Appolo pawl ka nih’, in ti sùng chu, khawvêl mi in ni zing a ni naw am a nih?” a ti ang a, ei ram le ei hnamin, pathien Kohran hluihlâwn a, Kohran pâwl uoiin a’n rui buoi hlak ka thlìr chàng hin, mî mi lo inzaapui lo dingin, ka lungril a na ngawi ngawi hlak a nih. Chuong ang boruok inhnawpin a ichìm buoi phàk lo, thenmuol khuoin entawn tlâk tak saiding a phun hi, ka chèngna ina inthawka kilometer 9-a hla, Thenmuol khuo tienga ka lungril mi’n lèntir rawp hlaktu a nih. Pathienin Ama ringtuhai, khawvêl mihai laia inthawka suok dawk a, Ama ta dinga inser thienghlim dinga A ko hranna lungril tarmit inbûka ka hei en chun, thenmuol local Church in\hutna tlângbâwk hi ka hmu insâng hle. Khuo pakhata chêngkhàwm, Lal Isu zuitu haiin, Biekbùk pakhata lungruol taka inlawi lût a, “Aw Pathien, Nangma Chanchin\ha zàrah, Làwmthû kan hril che…” an hei ti ruol dup dup hlak dàm hi, Lal Isu hin ennuomum a ti hlak ka ring. Kalvari tlànga thing kraws lèra A tuorna natziehai dàm kha theinghilin, A’n nui sieu sieu hlak ka ring a nih. Thenmuol Local Church Good Friday Lengkhawm programme-a, hun inthâwl tak pèka ka um chu remchânga hmangin, Good Friday le inzawm chie lo, inzawmlo chuong bawk lo, thu dang iemanizàt ka zep sa a. Thuhrilna hun ka chang chànga ka hril hmaih ngai lo chu, zielhâwp \hatnawzie hi a ni hlak. A san chu zielhawp hi hrisèlna suksethei, sum le pai sukhektû, zielhâwp ve lo, an bula umhai ta ding chen khawma \ium a ni leiin, ieng angin hrilmawi hlak inla khawm, kei chun ka kal bur el hlak hi a nih a. Hieng ang chîngmihai hi, Pathien Thlarau Thienghlim chèngna in haiah kei chun ka pawm ve thei nâw tawp el hlak a nih. “Kei ka’n thieng angin, nangni khawm in inthieng ding a nih” titû hi, ka iring Pathien chu a ni sih a! Zielhâwp kawnga hin chu tûkhawm ka’n dawi thiem nawh a. Mi hringtû ka pâ ngei khawm ka’n za zo ngai chuong nawh. Chu chu ka ti leiin ka pâ kha ka hnuoisie tinâ a ni chuong nawh. Ieng anga ka’n za le ka ngaisàng hlak khawm ni hai sien, \ha lo le indik lova ka hriet thawtûhai hi chu, ka’n zana le ka ngaisàngnahai khawm chawplechilin a rê duok el hlak a nih. Kum 8 mi a ni laia inthawka ziel hâwp \an, du èm êm hlak ka pâ ngei khawmin, ka ngenna mi ngaipawimawpèkin, kum 55 sûng, du èm êma a hàwp hlak chu a nghei tawp el a nih. Ka pâ kha Pathien Thlarau Thienghlimin A chenchil, a upat hnunga Kohran Upaa thlang a ni khawm kha ka’n zapui ngam lo a nih. Ka pâ kha Kohran Upa nina ding Bible-in a ziekhai hraw dik râwn pawl tak niin ka hriet a. Ka pâ kha ka naupâ dingin ka’n hnar thei hle. Ka pâ ang ngawt kha chu sàwmkhat ruol enkawl inla khawm, lungril sâwlna ding umin ka ring nawh. Ka pû kha chu pa vàngnei a lo nih. Nau thuawi thei nei nêka ham\hatna dang hi a um thei ka ring nawh. Khawvêl sawrkar hmana zielkhawp khapna Order a’n suo ngam a, Pathien Thlarau Thienghlim Chêngna In-a insâ Kohran Pâwlin, zielhâwp a khap ngamnâw el hi chu, mak ka ti tàwp thei lo chu a nih. Hienga zielhâwp dodàlna thu ka sàksuok hlak lei hin, ka naupa’n a mi kamkhat hiel nghe nghe a. “Mi’n an nuom leh hâwp an t’a, an nuomnaw leh hâwp naw’ng an t’a; hril hril a ngai le’m..!” tiin a mi kamkhat a nih. Hmar hnam hrisèlna suksetû le Pathien Thlarau Thienghlim chèngna inhai sukpawrchetû ziel hi, ka hrilmawi thei

bawk si nawh. Good Friday programme-a hril àwmlo ták angin inlang sien khawm, Ama chêngna in dinga A mi’n tlanna thisen, a thienghlím èm lei le a to èm lei hin, Pathien in le Pathien Thlarau chèngna in ka ni lei a, ziel, kuva le zû haia ka sukpawrche ngam ngainaw thuhai uor takin ka hril a. Kei, \hibê lovin ka hril ka hril hlak nêk hin, Kohran pâwl |huoitû hai hin hril lem hlak hai sien, kawngro a suk lem âwm vei leh….! Kei’a hril ringawt hin chu, châwra vate inhràm khawm a tluk zo si nawh. Good Friday thucha - inpêkruokna thucha hin ei taksa nuomzàwng thiltirdakum peithla ding hin a mi tur ngai naw ’mani ding aw….? Chun, kum 40 chuong hiel ka lo inbuolna dìl a ni lei hin, thuhril dinga ka ngîr ta hin chu, ‘inchûkna thumal’ pakhat bêk lam ri lova in\hung hi harsa ka ti hlak a. Thenmuol hi ka \awng hmangpuihai inlalna khuo a ni leiin, inchûkna tienga hmâ la nasa dingin ka ditsak èm êm hlak a. Hieng làwma inchûkna ka phulpui hlak hi ieng dang lei a ni nawh a; inchûkna hi hnam damkhawsuok theina umsun nia ka hriet lei chauh a nih. Thu tam tak ka hrilhai laia pakhat chauh la zuk belsâ ngawi ka nuom chu: inchûknaa hmâ ei làk dàn thlàkthleng ka nuom thu hi a nih. Mî nèka ka thiem danglam bìk lei ni chuong lovin, inchûkna khawvela ka lo inbuol sàwt ta leia ka thil tawnhriet haiin an mi’n chùktir thil iemanizàt a um a. Chuong ka thil inchùk dawkhai hmangna ding, Pathien zâra ka sina inthawka ka retire (pension) phâ, ruOiVel pangamte uniQue sChOOl (rpus) indin ka tum thû chen khawm ka va hril dawk nghê nghe a nih. Inchûkna Zàwlbùk (School) indintû tam takin, Pâwl inhnuoihai enkawltu dinga Pâwl inhnuoi bawk an ruoi hlak hi, ruoivel pangamte unique school-a chun a um ve naw ding a nih. rpus-a chun a thiem insâng sàngin a pawl inhnuoihai an inchûktir ve thung ding a nih. Rengkai Road-a ka in hmunah \an hmasa tak ka t’a. Muolvaipheia ka ramah intâwl peiin, Saikawta ka leilet zàwlah intâwl lùt ka tum a nih. Chu zovah Pherzawl District Headquarters tieng nghain, ka piengna khuo Senvawn-a intâwl lùt tum ka ni thu dàm ka hril a. Ka hmun dit ang ka hmu chun, Thenmuol khawm ka lùt nuom thû ka hril bawk. Mihriem el ka nih a. Kum a hung tam pei hin hràtna khawm a hung tlahnuoi pei a. Ka lungril ditzàwnghai Lalpa’n A mi pèk chun, ka thiltumhai hi sukpuitling a la ni ding a nih. Ka tlin bàk chu ka nauha’n mi hung sunzawmpêk el an tih. rpus danglamna ding pakhat chu, hi inchùkna zàwlbùka inchûk suok taphawtin, Sâp\awng (English), Vai\awng (Hindi) le Meitei\awng (Manipuri) hi an thiem seng ding a nih. Chu chu ka duthusâm el ni lovin, a taka intlungtir ka tum tlat chu a nih. Tumna a um chun lampui a um hlak a. Pathienin rem A ti chun, rpus umna hmun hmunah danglamna a tlung ding a nih. rpsu danglam nàwkna ding pakhat chu, Sierkawp (Mathematics), Hrietnavar (Science) le |awng 3 (English, Hindi le Manipuri) hai hi, inchûklai haiin inhnelna taka an hmang ding a nih. Hî inchùkna zàwlbùka inchûk suokhai chun Mingo an hmu leh Sâp\awngin inbiekpui an t’a, Mi hàng deu an hmu leh Hindi \awngin inbiekpui an t’a; chal nàl an hmu chun Manipuri \awngin an inbiekpui pei el ding a nih. Chû hun hung tlung ding chu nghâkhla’n, Tlumte thlîrin ka thlìr hlak a. Hieng chen mi la’n phatsan ngainawtû Lal Isu hin, ka lungril ditzàwnghai A mi’n thawtir thei ka beisei tlat a. A mawina po po sâwrkang a, A ropuina mi’n hlàntû Lal Isu hin, Ama ringtû le zuituhai chu A mi thlathlam naw ka ring tlat a nih! Thenmuol Local Church-a Good Friday hmang dinga ngaina taka \awngbauva mi fieltu Upa Saikham, Chairman, Thenmuol Local Church le ka sangpa Lalthangkhum, Sinlung Lal hai kuomah lawmthu ka hril a. Lal Isu’n “.. In inhmangai chun mi haiin ka hnungzuitu in nih ti hrethei an tih..” a ti hre zing a, khawkhata Kohran Pâwl khat chauh um theina Thenmuol khuo hin, Lal Isu hnungzuitu an nina an suklang zawm pei a, mîhai entawn an hung ni zawm pei hi, chul theilo ka duthusàm a nih.

April 01, 2018Rengkai, Churachandpur

Maharashtra le AP election hun puongnew delhi: Maharashtra le Andhra Pradesh biennial elections chu May 21, 2018 zingkar dar 8:00 AM le zan-tieng dar 4:00 PM inkara inthlangna nei dingin zani khan Election Commission in a puong. May 31 le June 21 hai hin Maharashtra a chun Legislative Council members 6 hai term a tawp ta ding leia inthlangna chu nei ding a ni a, Andhra Pradesh a chun February 7, 2018 khan Chittoor local authorities’ constituency bieltu Gali Muddukrishna-ma Naidu a thi leia by-election nei ding a ni thung. EC in thusuok a siem dungzuiin, states pahni haia election dinga hin April 26, 2018 le May 3, 2018 inkar sung candidates han nomination file thei an ta, May 4, 2018 in scrutiny nei le May 4, 2018 chen candidates han nomination an hnuk-kir thei ding a nih.

ning a ta, lawmthu hrilna, suolthupha chawina le Mizoram sawrkar le HPC(D) in inremna thuthlung an lo siem tah a takchang ngei theina dinga \awng\aina um bawk a tih. Chun, hi huna hin Rev. Lalhmingthang (EFCI); Rev. Lalngailien (RPC); Rev. Neichongthang (ICI); Rev. Ruolneisang (EAC); Rev. Tlanghmingthang (Methodist); Rev. Lalpienglawm, AGEI hai le thuhril nuom han hun hmang bawk an tih. Hi huna ding refreshment thawlawm nuom hai ta ding khawmin kawt hawng a nih.

Lawmthu hril \awng\aina

Run for Bharat Ke Veer Samir Singh CCPur tlungCCpur: Ultra Marathon (12 hour) runner Samir Singh (45) of Kanaheda Village, Madhya Pradesh in Central Armed Police Force hnuoia BSF martyrs hai inzana le tuorpuina ba-hah martyrs sungkuo hai ta dinga fund drive malama ‘Run for Bharat Ke Veer’ December, 2017 a inthawk a lo \an ta chu zani 11AM khan CCPur a hung tlung. Samir Singh hin Aizawl a inthawk Gute Road zuia CCPur hung tlung a ni a, thla 5 sungin states 24 le UT 7 a km. 15,000 a tlan thlung ta a nih. Singngat-a um 2nd As-

sam Rifles han an lo lawm-lut bakah Khuga Dam-a um Mohun Junction-ah 6th Sikh Li Khuga Battalion han an lo lawmlut a, Lighthouse Lane a, Sielmat lam\he lai 54 Bn. BSF han lo lawmlut nawkin hi hmuna hin bu an lo infaktir bawk.

Samir Singh hi a ruol dang mi 6 hai le April 17, 2018 a Aizawla inthawk CCPur pana hung an ni a, a ruol hai hin motor in a hnungah an zui pei a, nitin km. 80-100 a kein a tlan hlak niin ei thu dawngna chun a hril.

Hi ‘Run for Bharat Ke Veer’ hi Ministry of Home Affairs hmalakna hnuoia nei a ni a, Samir in mara-thon a nei sunga a ruol hai le an fak man le thautui man chu Bollywood actor Akshay Kumar in a tum pek vawng a nih. December 1, 2017 khan Punjab-a Amritsar khawpui bul Waga Border-ah BSF DG KK Sharma in a flag off a, chu taka inthawk Rajasthan, Gujarat, Maharashtra, Goa, Karnataka, Kerala, Andhra Pradesh, Odisha, West Ben-gal le Mizoram hai sirin tuhin Manipur a hung tlung a nih.

Singngat Police Station an kan

CCpur: Khomunnom, Singngat Sub-Disivion sunga um Lyzon Friend-ship English School chun a vawihnina dingin action plan/activities sukpuitling-nain Singngat Police Sta-tion kanna an nei a, hi huna hin Principal Thanglunlal Samte chun kum 2018 sun-ga school action plan hril-langna neiin, school nau-pang hai hrietna sukzauna dinga Singngat khaw sunga Govt. Department tum tum hai kanna an nei hlak a ni thu, chu huna student hai le awareness le interaction

nei hlak a ni thu, student han sawrkar fed an le thil thaw dan hai an hrietthiem nuomna leia hieng thil hi an buotsai a ni thu a hril. Tuta hma khan Singngat PHC khawm kanna an lo nei tah. Singngat police Station an kan huna hin Sub-In-spector Biak chun student hai hriet dinga pawimaw le \ul hran hran hai le Po-lice hai hmalakna hai a hril. Hi huna hin students 50 le thawktu 9 hai bakah police station a personnel hai an rengin mi 80 an \hang.

PLS GB meeting le BoD election nei

CCpur: April 24, 2018 khan Paite Literature So-ciety (PLS) chun Dorcas Hall mini Auditorium-ah Annual General Body meeting le kum 2018-21 sunga PLS a Board of Di-rectors (BoDs) ding thlang-na nei a nih. BoDs dingin mi 15 th-lang an ni a, thlang thara um hai hi Presiding Of-ficer Dr Lalzagou Neihsial in intiemkamna an neitir a,

Rev. Ginmalsawm in th-lang thar hai ta dinga \awng\aipekna a nei. Annual Meeding huna hin PLS Secretary a in-thawk secretary report le Paite Elective Subject-Sub Committee le Bibliography Sub-Committee report hai ngaithlak a ni bakah Asst. Professor hmu thar mi 9 hai lawmpuina hun hmangin Memento le thilpek inhlan-na an nei.

BSF jawan 1 a hliemraipur: Naxal hratna biel Kanker district, Chhattisgarh-ah zani zingkar dar 10:00 AM vel khan Border Security Force (BSF) le Naxal an inkaptuo a, BSF constable Shree Bhagwan Singh in hliemna a tuok. Inkaptuona chu Parta-pur police station huom sung, Raipur a inthawk 300 km vela hlaa tlung a nih. Mahla village bul BSF patrolling han an tlung laiin Naxal han Improvised Explosive Devices (IEDs) an kap an sukpuok a, chu hnungin an inkaptuo \an nghal. Minute iemanizat an inkaptuo hnungin Naxal hai an umna chin hriet lovin an tlanhmang.

Yoga a diploma degree neihai ditsak bik ning an tih: UGCnew delhi: University Grants Commission (UGC) chun Physio-therapy degree course inchuk dinghai lai Yoga a diploma zohai ditsak bik ning an tih tiin thusuok siemin a hril.

UGC in ‘expert committee’ a siem han uluk taka an sui hnunga thutlukna hi an siem a ni a, Physiotherapy de-gree course inchuk dinga candidates han entrance examination a marks an

hmu le, tlinna dang danghai chu Yoga tieng hrietna nei leh an tluk tawkin an pawm a nih. Expert committee in rec-ommendation an siem chu HRD Min-istry khawmin a pawm tah a nih.

Page 3: Hmasawnna Thar - NEITHAM.IN Thar/2018/April/HT-24-04... · 2018. 12. 20. · AR Ex-Servicemen Rally April 28-ah Agency Ajay Sharma khawmin : SAS Booking :28th. Feb. , 2018 to 21st.

KA PILE NATNA A MI SUKDAM PEK Pile natna ka nei leiin ka mawnga inthawk thisen a hung suok hlak bakah kan hnawm changin ka tawl dam a hung intawldawk a, hnawlut ka tum changin a hung sa vut vut hlak. Ka ek dam Kel ek angin a hung inhriel hlak. Ka mawnga in-thawka thisen a hung suok chan-gin ni 2/3 vel inhnawm harsa ka ti hlak. Doctor hran hran ka pan a, an mi enkawl dam thei nawh. Ka beidawngin MV Azad Phusam ka pan a, hun iemanichen a mi enkawl hnungin ka dam fel tah. Hi lei hin ka lawm hle a, Press-hai fe thelngin Oja MV Azad Phusam chungah lawmthu ka hung hril. MV Azad Phusam hi hi Centre Road, Oppt: JP Selection, Near Police Station traffic point, Chura-chandpur-ah pan thei le contact numbers 9089738275/ 7628890261 haiah inbiekpui le rawn thei a nih.

Lawmthu hriltu,sd/-moite,

New Bazar, CCPur.

3thlatun (april) 24, 2018 thawleni (tuesday) natiOnal/internatiOnal & adVertisement Hmasawnna Thar

laKtawi OrIens’ HerBAl prOdUCt OFFICe HAwnGnA

Manipur state sunga a hmasa takna dingin April 24, 2018 chawhnung dar 2 khin Oriens’ Global Market-ing Pvt. Limited chun District Office hawngna nei an tih. District Office hawngna programme hi YMA Hall, Hmuia Veng, Churachandpur-ah nei ning a tih. Office hawngna huna hin Company hotuhai, a bik ta-kin Aizawla inthawk Nk. Helen Lalhmingsangi, Gold Director & Super Stockist, Aizawl le hmun dang danga mi han thuhrilna nei an tih. Chun, Zoram khawvela hlasakthiem Israel Lalbiakrema, Nk Lalparzo le Jajai Singsit han hla sak bawk an tih. Orien product-hai lai hin hriselna thil tiengpang, Cosmetics le insunga bur le bel chi tum tum, \ha tak tak le nal em em, mit la takel hai a \hangsa. Hi huna \hang ding hin Hmasawnna Thar tiemtuhai po po le inhnikna nei taphawt ka hung fiel cheu.

sd/- tete sungteProprietor,

Oriens’ Herbal Product.(20-24)

(24-28)

Mobile Legends Online Tournament

HZLS Mobile Legends Tournament Organizing Com-mittee chun May 6, 2018 a inthawk khin Mobile Leg-ends Online Tournament huoihawt a tih.Tournament details:1. Prize: Winner Rs. 3000, Most MVP from winning team: Rs. 300; Most Savage (From Semi Final): Rs.500.2. Last Date of Registration: 5th May, 20183. Form will be available at: 1. Blessed Pharmacy, Saikawt 2. A |ha bek Bek Store, Rengkai 3. Parate Enterprise, Sielmat 4. Max Computer, Muolvaiphei

sd/- C. Faiheng sd/- Johnny Chawnghmunte Chairman, Secretary,HZLSMobileLegendsTournamentOrganizingCommittee

Class 9 -12 ah health and physical education makmaw

in an nei ding: CBSEnew delhi: 2018-19 session a inthawk CBSE schools haiah ni tinin Class 9 le 12 inkar han makmaw in health and physical edu-cation class nei an tih tiin CBSE senior official chun a hril. Health and physical education class hi Class X le XII board exams-ah qualifying subjects niin, an grade hmu in maw a phur hle ding a nih tiin a hril bawk. Hi hmalakna hi tlei-rawl hun sung mi tam takin school kai nghawkna an nei hlak sukbona dinga thaw a ni a, CBSE chun sports guidelines le methodolo-gies umna phek 150 manu-al book a siem zo ta bawk.

Health and Physical Education chu ni tin period khat pei nei dingin CBSE chun CBSE schools hai inhriettirna a siem a, class lak le enkai dan ding ruok chu a school mawphurna-ah an nghat thung. Health and Physical education sub-ject a students han marks an hmu zat hai chu CBSE website a peklut pei dinga ti a ni a, hi grades hi board exam hunah belsa pei ning a tih. Health and Physical Education class sung hin students hai chu classroom-ah ni lovin playground-ah class lang an ta, taksa in-sawizawina le sport items chi tum tum nei hlak an tih

Rajya Sabha Chairman in CJI impeachment notice a hnawlnew delhi: Rajya Sabha Chairman le Vice President, M. Venkaiah Naidu chun opposition parties tum tum han Chief Justice of India (CJI), Dipak Mishra banna dinga impeachment notice an peklut chu a sin-ah tlinna a nei tawk a nih tiin a hnawl. Mr. Naidu chun thutlukna a siem hmain Chief Justice hlui le Judges \hangin top legal le constitutional ex-perts hai leh vawi tamtak inrawn tlangna an nei a

nih. CJI impeachment thaw dinga motion notice petu-hai chu opposition parties 7 hai an na, notice a chun mi

64 han hming an signed a nih. CJI impeachment thaw tumna hi India history-ah a vawi khatna a nih.

Mr. Naidu chun, motion notice chu mithiem hai leh a bula inthawk a tawp chena uluk taka ngaituo vawng an nih tiin a hril. “Vel tamtak ennawnna nei a ni hnun-gin, notice hi laklut tlak a pawm a ni nawh tia thut-lukna siem a nih. Uluk nawk zuola enfiena nei a ni hnungin, motion notice hin innghatna detindo tak a nei nawh ti hriet a nih. Sawrkar ban pawimaw tak pakhat hi ngaituona, thu le

thilthaw a a sukchau remti a ni nawh” tiin Mr. Naidu chun a hril. Hi thu ngaituo ding hin Rajya Sabha Chair-man, Mr. Naidu chun Rajya Sabha Secretariat-ah senior officials hai an hmupui a, Supreme Court judge hlui B Sudarshan Reddy, Lok Sab-ha Secretary General hlui Subhash Kashyap, ex-Law Secretary PK Malhotra le Legislative Secretary San-jay Singh hai khawm a rawn tawl bawk.

Russia Lawng Battleship Pakhat British Lawngin A Lo Hnaw KirlOndOn: Tulai hin Russia le Britain kara innghirng-hona chu a zuol pei ding niin an lang. G-7 Summit neia Russia en bei nghek a, Britain-in ‘in puong’ dinga a hrila tur hmanga an tum lai zingin Russia lawng lien pakhat Battleship chu English Channel a lut leiin British lawng Royal Navy Frigate HMS St Albans chun a lo danga, an ram tieng a hnawkir nawk. Russia lawng Battleship Neustrashimyy hi “Syria

duty’ nia hril a nih a, anti-submarine warfare thiem a nih. Ton 4, 400 zeta rik Russia Battleship, anti-sub-marine, anti-ship le sonar detection hai nei vawng chu, Portsmouth-a um Brit-ish lawng Type 23 Frigate, anti-ship, anti-sub torpedos le laipui hai nei ve vawng chun, indo dinga inring zin-gin zan khat karin a zawng suoka, a thak kir tah a nih. Russia lawng English Channel a hung lut dan le Syria pan dinga fe tum

Syria a inthawka hung kir lam inhmang hriet a nih nawh. Hienga Russia lawng an hmu vat theina hi Royal Navy hai \uon \hat lei le thiemna zar a nih tiin HMS St Albans Commander John Cromie chun a hril. “Royal Navy, hieng tuipui laia inralring zinga um Unit kan ni angin a che hmasatak kan nih. Vawisuna Russia lawng hung lut lo detect-na khawm Royal Navy hai professional skills, abikin hi tuipui laia umhai

insang zie suklangtu a nih. UK le a tuipuihai veng ding hin ni tin darkar 24, kum khatah ni 365 kan in-ring zing a nih ” tiin a rawihai a suon thu a hril. Russia lawnghai hi kha hma khawm Syria pana fe le hung an kat nuk nuk hlaka, chuongchun iengkhawm buoina or tithawngna a um ngai nawh. Tulai hin an inlaichinna a \ha nawa, an inkhak deu ran leiin hienga invengthawngna khawm hi tlung niin an lang.

Pistol le a mu leh mi 2 man

Jammu: Jammu and Kashmir a Paloura area lai zani khan J&K Police han local siem pistol 1 le a mu iemanizat leh Babber Khan le Riyaz Ahmed an man. Khan le Ahmed hai hi tu-olthatna le suolna tum tum leia police han hun sawt taka inthawka an zawng ta hrim an nih. Janipur police station-ah thubuoi siem khuma hrentang mek an na, an chanchin kimchang lem hriet tuma sui mek an nih.

Shiv Sena \huoitu Sawant kaphlum

mumbai: Shiv Sena leader Sachin Sawant chu zani khan hmelhriet lo bike a inphur mi 2 in four rounds pistol hmangin Kandivali, Mumbai-ah an kaphlum. Mr. Sawant chu hliemna inrik tak tuora hospital pan-pui a ni laia thi a nih. Ien-gleia kaphlum am ti hriet a ni nawh a, Kurar Police station-ah thubuoi ziekluta suizui mek a nih tiin Kurar police thusuok chun a hril.

Train station-ah mi 1 an chil hlum

luCKnOw: Uttar Pradesh a Harauni rail-way station-ah zani khan mipui an tam hle a, hmun dang danga fe ding hai an tlankuol le an innawr buoi velna-ah Pradeep (25) of Latifnagar chu ch$l hlum a nih. Pradeep hi Lucknow khawpuia damdawi inchaw tuma a fena lampuia tuoks-iet tuok a nih. Train station a mipui pungkhawm mi za tamtak hai chun R>l tlan chu inchawltir dingin an ph<t a, R>l lampui khawm an suksiet pha bawk. Hi hun lai hin station master chu a tlanhmang nia hril a nih.

Vice President in ISCON gold-en temple a hawng

hyderabad: Vice Pres-ident M. Venkaiah Naidu in zani khan Telangana state a golden temple hmasatak, Sri Lakshmi Narasimha Swamy temple a hawng. Temple chu Banjara Hills a 4.38 acres a lien hmun-ah Hare Krishna Movement (HKM) le Hyderabad and Smart Creations (HSC) han \hangruola an bawl a nih. ISCON founder, Srila Prab-hupada a hrietzingna dinga inhlan temple chu mawi le dangdai tak, temple hmun-pui tak ‘Vimana Gopuram’

le ‘Upalaya Gopurams’ hai chu handicraft gold plating a cheimawi an nih. Temple thar hi mihriem 5 lakh velin thla khat sungin an kan ring a ni thu HKM chun a hril. Temple hi kum 4 sunga bawl a ni a, khuolzinmi le midang dang h$ptu dingin temple sunga chun “Narasim-ha Leela”, “Narasimha Kala Kshetra” annawleh open-air theatre le “Vedic Samskara” hall hai siem an nih tiin Shri Satya Gaura Chandra Das, President, Hare Krishna Movement chun a hril.

new delhi: Congress Vice President Rahul Gandhi chun Congress party hin Dalit le hnam hnufuolhai rights humhalin, an tadingin ngir zing a tih tiin a hril. Mr. Rahul hin New Delhi hmuna ‘Save The Constitution campaign’ hawngna a nei huna hi thu hi a hril a nih. Supreme Court, Lok Sabha, Rajya Sabha, IITs, IIMs le In-dia rama institutions tum tum hai hi Indian Constitution besana indin an nih tiin Mr. Rahul chun a hril sa bawk. Mr. Rahul chun India rama institutions hai NDA sawrkarin a suksiet a nih tiin a hril a, NDA in sawrkarna a chel \ana in-

thawk institutions haiah mawphurna neia roreltu dingin RSS mi le sa, ‘RSS ideo-logues’ hai a ruot leia institutions hai chu suksiet niin an tum bawk. Mr. Rahul chun BJP chu Dalit khingna lungril put, anti-Dalit nia intumin, an lungril \hatnaw lei le rorelna an chalai suolna hi 2019 Lok Sabha election-ah hremna hmung an tih tiin a hril. ‘Save the Constitution’ campaign hi NDA sawrkarin India Constitution le Dalits hai a sirde zie tarlangna dinga huoihawt a nih. Campaign chu Dalit icon Bhim Rao Ambedkar a piengchampha April 14, 2018 chen, kum khat sung ^w ding a ni a, Con-gress in 2019 Lok Sabha election le inza-wma campaign a neina khawm a nih. Cam-paign hi India pum huopin, zilla parishad, civic bodies le panchayat samitis level haia nei ning a tih. Zanita campaign hawngna a hin Prime Minister hlui Dr. Manmohan Singh, party General Secretary Ghulam Nabi Azad, senior leaders Mallikarjun Kharge, Sushil Kumar Shinde le mi pawimaw tum tum an \hang.

Dalits le hnam hnufuolhai tadingin Congress ngir zing a tih: Rahul Gandhi

FRS Software hmangin ni 4 sung naupang inhmang 3,000 hmusuok

new delhi: Delhi Po-lice han ni 4 sungin Facial Recognition System (FRS) Software hmangin naupang inhmang 3,000 vel an hmu-suok nia hril a nih. FRS soft-ware hi naupang inhmang zawngsuokna dinga siem a ni a, tuta hi a ensinna din-ga an thaw a nih. Hi thu hi Women and Child Develop-ment Ministry in Delhi High Court a affidavit a peklutna-

a a hril a nih. Women and Child De-velopment Ministry in a hril pei dan chun, naupang 3,000 vel hai chu an umna hmun hrietchieng an tah a, an sunghai leh an inhmu nawk dan ngaituo mek a nih tiin a hril. FRS software hmang hin Delhi police han children’s home tum tuma naupang 45,000 vel an en-sin a, chu hai laia 2,930 chu

April 6 le 10, 2018 inkar sung khan an hrietchieng a nih tiin Ministry chun a hril bawk. FRS Software hi Delhi High Court phalnaa Delhi police han an hmang a ni a, naupang inhmang za-wng le sansuokna-ah \an-gkai taka hmang pei dinga beisei a nih. FRS software hin naupang hmelputzie chu a laksawng a, Track Child portal a naupang inhmang thlalakhai leh a enhme a, an dik le an diknaw result a suksuok hlak a nih. National Commission for Protection of Child Rights (NCPCR) khawmin, hi hma khan India rama naupang inhmang hai zawngsuokna ding hi ang software hi hmang dinga \ha a ti thu a lo hril ta bawk.

Cricket inkhel ena inchawi hlak man’KOlKata: West Bengal a Mainaguri town, Jalpai-guri district-ah zani khan CID han cricket inkhel ena inchawina, ‘cricket betting racket’ thaw hlak mi 4 an man. CID hai hin informa-tion an hmu dungzuia mi 4 hai hi an man a ni a, an kuta inthawk betting an thawna documents, mobile phones 10 le sumfai Rs. 3,77,620 an man sa bawk. Tuta Indian Premier League matches fe meka hin online fethlengin mi 4 hai hin betting an huoi-hawt a, pawisa tam tak tak an inchawi hlak nia hril a nih.

Kashmir buoina-ah student 1 a hliemsrinagar: Kashmir phairuoma students han zani khan Kathua district a nuhmei kum 8 mi suol-hrawna thatna thuah protest an huoihawt nawk a, Secu-rity Forces hai leh an insuk-buoina-ah student pakhat, Wamiq Aijaz in hliemna a tuok pha. Students hai chun suollui le thata um hi zang-nadawmna pe ding le a that-tuhai hremna pe dingin an ph<t a, Security Forces hai lungin an deng a, Anantnag town le hmun tum tum-ah buoina a sosang nasa hle. Anantnag town hi pro-test an thawna hmunpui tak a ni leiin boruok a lum hle a, Security hai le an in-

sukbuoi hnungin thuneitu han curfew an puong ng-hal. Shopian le Pulwama districts haia khawm An-antnag ang bawkin protest thaw pawl han Security Forces hai lungin an deng a, hun iemanichen buoina a sosang nasa hle. Police thusuokin a hril dan chun, Shopian district a Army motor students han lunga an deng zovin, Army han protest thaw pawlhai hnawt darna dingin silai vawi tamtak v^n v^wrin an kap niin a hril. Murran village, Pulwama district a khawm Army motor protest thaw pawl han lungin an deng bawk.

North Korea Nuclear Bomb Sukbo Ni Lova Hmang Lo Tum Lem: Reportwest palm beaCh: Pathienni khan US President Donald Trump chun, Zir-tawpnia North Korea Presid-net Kim Jong Un \awngbau, ‘North Korea-in Nuclear test le Missile test thaw tah naw nih. Test thawna khawm khar (vur) an tah’ tia hril, nuclear bomb sukbo a nuom tia a lak/hril chu a hriet suol deu a nizie official report pakhatin a hril. Kim Jong Un chun South Korea le US leh in-biekna Summit nei hmain North Korea chun Nuclear bomb le Ballistic Missile ensin ta naw nih a, a ensina hmunpui khawm suksiet a ni tah, tiin a hril a. Nuclear a sukbo ding thu hrilna an nawh a, Nuclear bomb a nei tah leiin test a \ul ta nawh ti a hrilna lem a nih, tiin intel-ligence report chun a hril. President Trump-in Ti-wtter ah, Pathienni khan “North Korea-in denuclear-ization (so great for world) a tum a, test-na hmun khar, tes nei tah lo’ a tum bawk” tiin a tweet a. Amiruokchu, a hnungah, ‘sukbo \ha tina concept le sukbo dinga in-tiemna ruok chu thu hran hran a nih’ tiin a hrilfie nawk

a. Kim-in Nuclear bomb hmanglo a tum chu lawm a um lai zingin sukbo tumna le hmalakna chu thil \ha lem, inbiekna ding zawn lem nia a hriet thu a hril bawk. South Korea ruok chun Kim Jong Un hin Nuclear bomb sukbo a nuom/tum niin a ngai tlat a, Kim Jong Un indiktaka sukbo a nu-omna a hril suok niin a ngai. Amiruokchu, US leh ‘denuclearization’ thua an ngaidan an ang naw hle niin an lang. North Korea chun US-in a sipaihai Korean Peninsula a inthawka a lak suok vawng hmakhat chu Nuclear bomb (invengna dingin) nei zing a tum thu a hril a nih. Zirtawpnia a thuhril khawm, ‘nuclear bomb sukbo kan tih, a ti nawh a.

Nuclear bomb test thaw a \ul ta nawh, kan nei ta tho’ a tina lem a nih. Ballistic missile test khawm a \ul ta nawh. Atmosphere re-entry thaw thei, nuclear bomb phur thei kan nei tah, a tina a nih. US ngaidan le ditdan chun North Korea-in nuclear bomb nei loa Korean Penin-sula lai muongna le himna hnuoiah ama khawm um ve zing a nih. North Korea ditdan ruok chu US sipaihai South Korea um ta lo ding a ni nawk a. Nuclear bomb thuah chu ‘sukbo ding’ tina iengkhawm a um nawh. Nuclear bomb sukbona ding chun US sipaihai hnuk kir vawng phawt ding ti khawmin North Korea hin ‘demand’ siem nawng a tih ti thei an nawh tiin US expert hai chun an hril a.

North Korea chu a thuhrilah thutaka lak el thei a la ni nawzie an hril bawk. Hienglai zing hin US President Trump chun CIA director dinga a ruot Mike Pompeo chu Kim Jong Un inhmupuia inbiekna dinga pawimawhai sukfel din-gin a tir a. Mike Pompeo chun, “President Kim chun denuclearization a nuoma inbiekna hlawtling ngei sien a nuom” tiin Trump a hrila. Chu chu Nuclear bomb sukbo a nuom anga an ngai niin an lang. South Korea palai khaw-min, “North Korea chun nuclear bomb sukbo a nuom thu a hril, tiin President Trump a lo hrilpek tah bawk. Hieng thu vel lei hin a nih President Trump-in ‘de-nuclearization’ a thua hril le a taka thaw an ang nawh, a tina san chu. White House Legislative Director, Mr Marc Short-in NBC’s “Meet the Press a hril dan chun, “Zirtawpnia a thuhril kha Nuclear test ne chun a la \halem tho tho a. Chu neka \ha chu a ni thei nawh” tiin a hril. Iem a ang pei ding hunin la hril a tih. (Reuters/AP)

Goa CM hriselna thua RTI file-tu manpanaJi: Goa Chief Minister Manohar Parrikar a thi tah anga facebook a post siem leia man nia hril le bail a insuo tah, sumdawngtu Mr. Kenneth Silveira chun, Goa CM hriselna thu hriet tuma Goa Chief Minister’s Office-ah RTI a file leia man niin an hril. Kum 35 mi Mr. Silveira hi chawlkar hmasaka bail a insuo a ni a, zani khan facebook-ah post thar siem nawkin police hai sawisak dan kimchang takin a tarlang. Mr. Parrikar chu cancer leia New York hospital a inenkawl mek a nih. Mr. Silveira hi 2017 Panaji Legislative Assembly bypoll \uma Mr. Parrikar laka tlawm a ni a, CM Office thupek dungzuia Crime Branch han dan lova an man niin a

hril. “BJP sawrkar hin an mi \i a, chuleiin, an mi sukbuoi tum a nih. Tuta ka thil tuok hi indik lo taka an mi man theina umsun ning a tih” tiin a hril. “RTI ka file kha CM office-ah tlang takin a lut nghal a, san chite leia man ka nih. BJP hi a mi khing dingin a ngir zing a, an min totir theina umsun chu an mi that chauin ning a tin” tiin Mr. Sil-veira chun a hril sa bawk. Mr. Silveira chun RTI a file-na photo-copy khawm facebook-ah a upload a, CM um naw sunga Goa sawrkar sunga thiltlung le, CM enkawlna dinga sawrkarin a tum zat, a medical bill copy le CM hung kir nawk hun ding hai hriet a tum tak niin a hril.

Bomb Sukpuoktu Kum 20 Jail Intang Dinginbrussels: Belgian a court insang deu pakhat chun, kum 2015 a Paris ah bomb sukpuok leia mi 130 an thina thua bomb suk-puoktu kum 28 a upa Salah Abdelslam chu a tawi takah kum 20 Jail intang dingin a chungthu Thaw\anni khan a rel. “Salah Abdeslam chu paris bomb attack thawtuhai laia dam umsun an tah leiin, kum 2016-a man a ni hmaa mi tamtak thattu le police officer thattu a nih leiin kum 20 neka tlawm lo Jail intang dingin a rel a nih” tiin a puong.

Prosecutor hai chun Salah Andeslam le a ruolpa Sofiane Ayari hai chu an pahni hnia kum 20 ve ve intang dinga relpek dingin an phut dungzuia court hin a rel a nih. Anni ruok chu Court ah an um nawh a, Salah Anduslam chu Paris Jaila um a nih, case danga neia intang a nih. Paris bomb puokah khan mi 130 an thi a. Bomb suk-puoktuhai chu March 15, 2016 Brussels ah an umna hriet a ni leiin man dinga po-lice fehai an lo kapa, ploice pali an hliem. A tlan suok a. Ni thum hnungin Belgian

capital kawl lai man a nih. March 21, 2016 khan, Paris attack-a \hang le inzawmna nei suicide bomber han Belgium khawpuia airport le rail station an bomb nawk a, mi 32 thiin za chung an hliem a nih. Aldeslam chun, Paris bomb sukpuoka thichiltu a unaupa Brahim kha mani inthat ni lovin, Islam hero martyr a nih lem tiin a hril a. A nu lekha a thawnaa chun, “Allah (Pathienin) hi lam hi hraw sdingin a mi ruot a. Chuleiin, hmelmahai chu ka hratna po poin ka do ding a nih” tiin a ziek.

Nomination file hun a tawp ta

dingbengaluru: May 12, 2018 a Karnataka Assem-bly election hung um dinga ngir dingin political parties tum tuma candidates han nomination an file tah a, vawisun hi candidates hai tadinga nomination file-na dinga hun tawp a ni tah. Zani chena mi langsar zuol candidates nomination file hai chu Congress candi-dates Bengaluru develop-ment Minister K J George, Law Minister T B Jay-achandra, Party State Presi-dent Dr. G Parameshwar le senior leader Shamanur Shivashankarappa le BJP candidates Dr. CN Ash-wathnarayan, CP Yogesh-war le AN Patil Nadahalli hai an nih.

Page 4: Hmasawnna Thar - NEITHAM.IN Thar/2018/April/HT-24-04... · 2018. 12. 20. · AR Ex-Servicemen Rally April 28-ah Agency Ajay Sharma khawmin : SAS Booking :28th. Feb. , 2018 to 21st.

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportS

puong. Naute thar hung pieng ding chu His/Her Royal High-ness (HRH) Prince/Princess of Cambridge ti ning a tih. Kate-in a nauhai a nei lai khan, St Mary Hospital neitu Imperial College Healthcare NHS Trust a inthawkin mith-iem (Medics) 23 in an umchil zinga, tukhawm hin emer-gency a um pal chun tiin an umchil zing bawk. Journalist ruol le photographer, camera-men, pen le lekhabu le video camera leh, hospital tuola an sip mur zing tah bawk. St Mary’s Hospital, Lin-do Wing hi Prince William le Harry hai piengna khawm a nih a. World Class Mater-nity Care niin zan khat riek man chu £5,900 chu (Rs.4.83 lakh) a nih. Deluxe suit chu £6,275 (Rs.5.14 lakh vel) a nih. Hi bakah ‘extra night’ chu, zan khat peiah £1,000 (Rs.82, 000) a nih tah. Kate in nau a nei zo

char hin Kensington Palace chun dan angin puong ata, announcement chu press le media hai e-mail nghal ning a tih. Twitter official page @KesingtonRoyal ah puong nih nghal bawk a tih. Kate hin ‘natural birth’ (dan pan-gaia nei) a beisei a. Pasal am nuhmei ti ruok chu hriet a lan nawh. A pieng thlak charin lal naute an thaw dan angin Buckingham Palace sunga iron railing hnungah lien deu lekhapuona ziek, rangkachak frame-a inhuol lekha tar siem ni bawk a tih. A hming dinga an lo hrillawk \henkhat chu pasal anleh Arthur, Albert, Freder-ick, James le Philip. Nuhmei an chun, Alice, Alexandra, Elizabeth, Mary le Victoria hai an nih. Prince William hi kum 120 hnunga Brit-ish Royal nau pathum nei hmasatak/umsun a nih. A pi Queen Elizabeth-in nau palai a neia chu nuhmei a nih a. Lal sungkuo pasal nau pathum nei umsun a nih, kum za neka tam sungin. An naute hi pasal a ni chun William le Kate hai hin Queen Elizabeth le Duke of Edinburg, Prince Phlip hai hnung an zui ning a tih. Queen hai hin Nau pasal an nei a, chun naunuhmei, chu zovah nau pasal bawk. Amiruokchu, Queen Eliza-beth le Philip hin nau palina ding an nei a, pasal bawk Prince Edward.

thlatun (april) 24, 2018 thawleni (tuesday)

sun ZAWMnA.......

The 15th Hmar Martyrs Trophy 2018 Venue: Saikawt Playground

results : 23 april 2018 Tuiring FC 1-1 BUOINA FC

FC RIDIL 0-1 Symropia April 24th 2018 Fixture:

1:30PM- FAST vs Saikot YC A3:00PM- Konsham FC vs Fangfar FC

Mohamed Salah in PFA Player of the Year Award a laklOndOn: Liverpool Egyptian forward Mohamed Salah (25) chu English football-a professional foot-baller chanpui han Premier league a khel \hat leiin player of the year in an thlang a. Hi le inzawm hin pathinni khan London-a Award ceremony huna Professional Football Asso-ciation (PFA) Footballer of the Year award inhlan a nih. Chelsea player hlui Mohamed Salah hi nikum-a kha Roma-a in-thawk 42 million euros ($47 million) a Liverpool in an inchawk a ni a, Liv-erpool ta dinga a khel hnung hin all competitions –ah vawi 46 an langna haiah goals 41 zet a thun a, ball a tawk zatin goal in an changtir pei ti hiela

inpak hlaw a nih. Tuta season sung ringawt hin vawi 33 an lang a, goal 31 thunin vawi 9 a assist bawk a nih.

Salah hin hi Award dawng thei dinga hming inlang ve hai Manches-ter City midfielder Kevin De Bruyne (pahnina) le Tottenham striker Harry Kane (pathumna) hai khumkhelin PFA chawimawina hi a dawng a nih. Salah hi North African ram-bung haia inthawk English football chawimawina insang tak dawngtu hmasa tak a ni a, World Cup-ah Egypt team an rawi ding a nih. Salah baka hin Manchester City Winger Leroy Sane chu PFA young player of the year inhlan a ni a, PFA Women’s player award chu Chelsea forward Fran Kirby le Bristol City player Lauren Hemp chu young play-er prize inhlan a ni bawk.

Football Thuthang:• Manchester United Manager Jose Mourinho chun tuta nipui transfer window hunah squad siem\hatna ding a \ul zuol hai ti loa sum tam tak seng tum a ninaw thu a hril. • Brazil international hlui Rivaldo chun Neymar (26) chu khawvela footballer \ha tak “best in the world” ni a nuom chun Paris St-Germain suoksan dingin thurawn a pek. • Tottenham chun manager Mauricio Pochettino in a suoksan naw ngei an beisei. • Manchester City le Belgium midfielder Kevin de Bruyne (26) chun Premier League winner ni chu danglam deuin an hriet.

Serie A:Napoli in Juventus hnein title beiseina a suk tharlOndOn: Serie A khel mekah hma\huoitu Juven-tus chun zanikhan Juven-tus Stadium-ah pahnina ni mek Napoli a mikhuol a. Napoli chun hun bo tawm-a Kalidou Koulibaly goal hmangin a mikhuoltu Ju-ventus 1-0 in an hne. First-half chenah tukhawm goal thun bik um loin 0-0 in an indraw a, sec-ond-half minutes 90 naah Kalidou Koulibaly in goal a hung thun hlau leiin Napoli chun Juventus hi 1-0 in an hne a nih. Napoli in zani zingkara Juventus an hne lei hin Games 34-ah points 84 an hmu ta a, hma\huoitu Juventus chun an hratnaw

lei hin games 34-ah points 85 hmuin an la chawl hri a, an karah point khat chau a tla ta a nih. Hi lei hin Napoli ta ding chun Serie A Title inchuna kawngah nasa ta-kin a sukphur thar a nih. Juventus le Napoli hi top 1 le 2 naa \hang an ni leiin an

inhnetawk hle a, ball pos-session khawm Napoli 60% le Juventus 40% a nih. Nikum October thlaa Lazio in 2-1-a an hneban hnungah tuta \um hi Juven-tus an lost nawkna hmasa tak a nih. A hma chun Nap-oli hi hma\huoitu ni zar zar

an ni a, sienkhawm ieman-ichena inthawk an hung che fuknaw leiin Juventus hin hung lekhal a hma an hung \huoi ta pei a nih. Juventus le Napoli chun tuhin games pali ve ve khel ding an la nei a nih. Juven-tus hin April 28, 2018 khin Inter Milan, May 5 in Bo-logna; May 13 in Roma le May 20 in Verona inkhel-pui an ta; Napoli chun April 29 in Fiorentina; May 6 in Torino; May 13 in Samp-doria le May 20 khin Cro-tone inkhelpui an tih. Match an la nei hai dungzui chun Napoli hin title an hung lak lem dinga ringna a um.

Premier League:Title latu Man. City in an home-ah Swansea City 5-0 in an hnelOndOn: Premier League season fe meka tuta season-a dinga title lo la tah Manchester City chun Pathienni zan khan City of Manchester stadium-ah Swansea City a mikhuol a, Man. City chun 5-0 zetin Swansea City hi a hneban. Goal hmasa tak David Silva in minutes 12-naah Man. City ta dingin goal a thun a, hi zo minutes 16 naah Raheem Sterling chun City ta dinga goal a hung thun nawk leiin first-half chenah City chun 2-0 in Swansea City hi an hne a. Second-half ah Kevin De Bruyne

in minutes 54; Bernardo Silva in minuntes 64-na le Babriel Jesus in minutes 88 naah City ta dinga goal an hung thun belsa nawk leiin inkhel tawp chenah City chun Swansea City hi 5-0

zetin an hne a nih. City hin an hne cham cham hle. Ball possession zawnga khawm City 83% a ni a, Swansea City chu 17% chau a nih. Swansea City hi league fe mekah games 34-ah

points 33 hmuin a 17-na ni mek an ni a, City chun tuhin games 34-ah points 90 an hmu ta a, pahnina ni mek Man. United le an karah points 16 zet a tla ta a nih. April 15, 2018 a Man. United le West Brom inkhel huna khan United in West Brom lo hne hai sien chu tuta \um hi City in title an lakna ding a ni a, sienkhawm kha \um khan West Brom in United 1-0 a an hne hlau leiin City in title an lak ding iemanichen sukhnuk a ni hnungah an beisei neka inh-main Premier League title an lo lak ta a nih.

La liga:

Atletico Madrid le Real Betis 0-0 in an indraw; Las Palmas relegatedmadrid: League fe meka pahnina Atletico Madrid chun zani zingkar khan Wanda Metropoli-tano stadium-ah pangana ni mek Real Betis 0-0 in an indrawpui. Ball Possession chu Atletico Madrid 32% le Real Betis 68% a nih. Real Betis an indraw-pui lei hin Atletico Ma-drid chun tuhin games 34-ah points 72 an hmu ta a, hma\huoitu Barcelona chun games 33-ah points 83 an hmu ta leiin an karah points 11 a tla ta a. Barcelona chun title an lak na dingin game khat chau an hrat a \ul ta a, April 29, 2018 za-

nril khin Relegation spot-a um Deportivo an inkhel-pui ding a ni a, hi huna hin Barcelona chun La Liga champion nopui an dawm ngei dinga ring a nitah. Pathumna Real Madrid chun tuhin games 33-ah

points 68 an hmu a, At-letico Madrid le an karah points 4 a tla a, Valencia chun tuhin games 34-ah points 66 hmuin a palina an ni mek a nih. Chun, Pathienni khan Malaga in Real Sociedad 2-0 in an hne a, Alaves chun Las Palmas 4-0 in an hne bawk. Las Palmas chu Alaves

an hne zonaw lei hin sec-ond tier-a relegated an ni tah. Las Palmas hin sea-son fe mekah games 34-ah points 21 chau an la hmu a nih. Hieng laizing hin Rel-egated tah Malaga chun Pathienni zan khan Real Sociedad 2-0 in an hneban ve thung. Real Sociedad hi games 34-ah points 43 hmua a 11-na ni mek an nih. Malaga hin April 20, 2018 a Levante an hne naw leia relegated-a lo um ta an nih. Tuhin Deportivo La Co-runa chu relegation spot-ah an la um mek. Deportivo hin games 34-ah points 28 chau la hmuin a mawng-dapa inthawk pathumna an nih.

Kate Nau Nei Ding Hospital Zan Khat Rs. 4.81 Lakh ah Admit

Charlize Theron-in Nau Dang Nei A Nuom Ta NawhlOndOn: Sungkuo det tak le thisen line mumal taka inthlasawng peia sungkuo inzaum tak, ziding ni lo, pasal le nuhmei, nau khawm nuom nuom nei pawl zel zulhai, abikin America a zalen taka lo khawsa tahai chun President Donald Trump hmalakna, immigrants zawng suok le laklut tah lona ding chu an dit naw thei hle a, tamtakin an tuor pha bawk ding a nih. Hollywood actress hlawtling tak tah Charlize Theron khawm midum naupang pahni a laka sungkuo indin ve tum chu America a ta dinga him naw deu deu niin a hriet leiin nau dang khawm nei a nuom tah naw thu a hril. Hieng ang khawvel buoina pung pei kara hin sungkuo \ha takin an din thei dim khawm a hriet tah naw leiin nau dang chu nei or lak sa a tum ta naw thu a hril. Kum 42-a upa Charliz hin midum naupang pahni nau a laka, tuhin Jackson (7) le August (2) hai enkawlin a buoi hle ringawt el a nih. “Mi tinin ei thil dit le nuomzawng ei hriet a, ei buoina khawm ei hriet. Ka ta ding chun hi hi ka sungkuo a nih tah a, hi bak hi chu ka fe thei khawm ka ring tah nawh”

tiin nau pahni enkawl khawm sawl a um hle niin a hril.

HELLO Magazine a hril dan chun, “Nau pathum le a neka tam neihai hlawtling tak tak khawm an um theia. Keia ta ding ruok chun pahni enkawl khawm an tak taluo. Hlawtling ka tih khawm ka ti thei nawh” tiin naulak enkawl hau intak zie a hril. Amiruokchu, harsatna tamtak kara a nau han thil tamtak, zaidawtheina dam an inchuktir lem nia a hriet thu a hril. A chang chu nghawk an um hlak a, ka zaidawtheinain a tlin naw vang vang hlak. Amiruokchu, zaidaw thei taka naupang chu enkawla an zai nghak a \ul ti ka hriet suok phaa, ka nghak hlaka, zaidawtheina an min chuktir lem hlak niin ka hriet” tiin a hril. Charliz Theron hi kar liemtah khan US khawm migrants hai ta dinga a him naw deu deu dan a hmuin, a naulakhai khawm midum an nih bawk leh, US ah sawt a um thei tah a ring naw thu le US puotienga umsawng a nuom thu a hril a, London inizin a nih. Nau nei le enkawl hi khawvela nu le pa ta dinga hlimum tak nih si, thil dang po po neka sawlum tak khawm a nih.

lOndOn: Duchess of Cambridge, Kate chu a nau pathumna ding, Britain lal sungkuoa lal pangana ding, Princess Charlotte sang ding a nei a hnai tah leiin St Mary Hospital, Paddington, London ah admit a nih. Kate hin a nau pathumna ding hi a uhai pahni, Prince George le Princess Charlottee hai khawm a nei ve vena Lindo Wing ah bawk nei nawk a tih. George kha hospial admit a nia inthawka darkar 10 hnungah a nei a, Charlotte ruok chu darkar hni le a chenve hnungah a nei. Kensington Palace thu-suok chun, “Royal Highness The Duchess of Cambridge chu St Mary Hospital, Pad-dington, London ah vawituk khan a nauha an vawi \an tah leiin admit a nih. Duchess hi Kensinton a inthawka Lindo Wing chen Car-in a fe a, Duke of Cambridge-in a zui” tin a

Bomb-a Hliem Hollie Boot Britain Got Talent Fe Thleng

lOndOn: Ni kuma Ariana Grande Manchester concert laia bomb puoka mi 22 an thi khan a nute Kelly Brewster-in a humnaah ama a thia, Hollie Booth (13) chu damin a suoka chu a hiema a, a zeng sawng tah a. A ke zeng zing puma wheel chair-a \hung pumin Britain Got Talent 2018-ah a ruolhai Dancer 11, RISE lai a la hung \hang nawk chu mi tamtak mitthli a sukthlak a nih. Hollie Booth (13) hi nuh-meite kum 10-24 inkar mi 11 dancer le hlasakthiem RISE membre a nih a. Bomb puoka a ke pahni a sie tah leiin wheel chair hmangin lam a la \hang ve a. An hei perform chu an la hnesaw taluoa, judge hai lungril a them hle a, YES pali awlsam deuvin a hmu el a nih. Judge hai laia khirtak Simon Cowell khawmin a ‘sa-lute’ tawp el a nih. “Hollie...hi hi chu an tak a nih...i tuok po po fe thleng hnunga hi laia hung inlanga hienga positive taka i la hung thaw thei hi

awi um lo rak khawp a nih. Hieng bomb sukpuokuhai hi mi dawizep an nih. Nang ruok chu huoisen takin stage ah i la hung ngir suoka, i thil thaw hin mi tin le i ruolhai hratna a pek a nih. Ka suong takzet che. Diktak chun ka salut che a nih!” tiin a hril. Judge Amanda Holden chun awi harsa a ti taluoa, a mit ngeiin wheel chair hmanga a lama a ruolhai leh inmil taka a lam thei chu ropui a ti chauh bakah a lungriemin a thlaka, mitthli pumin a lo thlira, lun-grila ngaina tak ti hriet thei le hmu theiin YES a pek a nih. A tawng nawa chu a ngaina hle ti an lang thei. Hollie hin a ruolhai ang bawk an form zakuo hakin wheel chair ah \hungin an lamnaa a part ding chu hnesaw takin a thaw ve vawng thei a nih. An lam zoa nal taka an hei par suok daia mipui chibai an hei buk chu, ngir puma kut benin standing ovation an hmu hlawl a nih.

Lawmum a ti thu hrilin, mipui tamtak an hung pung khawma inthawk hin ei ra-mah danglamna le hmasawnna a um tah a, mipuiin neitu nina chanvo changin thil ei thaw thei tah ti suklangtu a nizie a hril. “Zalenna hi hringnun hmasawnna din-ga pawimawtak chu a nih a. A bo chun, ei hringnun hlutnain umzie nei naw ni a, Prime Minister Modi vision anga “One Na-tion One People” ti khawm sukpuitling an tak hle ding a nih. Ei zalenna, thuneina le inpumkhatna humhimna dingin det takin ei ngir ding a nih” tiin a hril. Mipuihai kuomah lungril inpumhkata umin, inthuruol takin, lungril indiktak le thienghlim tak putin ram le hnam hma-

sawnna ding ngaituoa hmatieng pan pei dingin an fui tawl bawk. Chief Minister chun a sawrkar hnu-oia welfare scheme hran hran hieng, ‘Go to the Hills”, Chief Minister-hi Hakshelgi Tengbang (CMHT), UJWALA, etc hai hlawtling taka hlen a ni thu a hril a. Tuhin “Go to the Village” mission May 1 a in-thawka hlen \an dingin an singsa mek thu a hril a. “Khawte han an mamaw, school, hospital le hmun dang dang an nei le nei nawhai kanin, an harsatnahai phuhrukpek ning an tih” tiin mission hi hun sawt tak (long-term) aw dinga ruohman a ni thu a hril. (DIPR)

Assembly Monsoon Sessionah Indigenous .....

vadung \uonghai siem\hat zing an ni thu, tu-ilien laia tui dawn ding thlaksamna phuhruk-na dingin Lamphelpat ah acres 475-a lien ram chu tui dawn ding siema sem suokna ding hmun dinga inchawk a ni thu, sawrkar office administration tienga sin varzang taka thaw a ni theina dinga hmalakna pak-hatah, sinthaw dan system siem\hain, Bu-reaucrats hai Additional Chief Secretary level chenhai chu Transfer le Posting thua file work haia chu sawk zangkhai ni tang an ta. Transfer & Posting chu Joint Secre-tary level chenhai chauvin them tang an a, Secretary hai, Commissioners, Principal Secretaries le Addl Secretaries hai chu Pol-icy Formulation le Implementaton ah chau inbur tang an tih, tiin a hril. Cyber Crime pung hrat thua sawrkar hmalakna hrilin, sawrkar chun commu-nal feeling thu \ha lo thedara buoina siem hlakhai theitawpin a zawng suok tah a. Hieng ang propaganda \halo thedarna dan-gna dingin theitawp hma a lak thu a hril a. Hi kawnga hin Judiciary chu sawrkar

hmalakna lo thlawpa danhai hmang \ang-kai dingin a fiel. Khuol chawngpu nina chan chang thu hrilin, Acting Chief Justice of High Court of Manipur, Justice N. Kotiswar Singh chun, Judiciary thiltum lientak chu mi ti-nin rorelna indik an chang seng theina ding a nih tiin a hril a. Manipur chun hun sawt taka inthawkin rorelna \ha le hrat a lo nei tah a, Judiciary Officer \ha tak tak an lo um tah hlak thu a hril bawk. Minister, Law and Legislative Af-fairs Mr. L. Jayentakumar chun, ei renga \hangruolin judiciary system ei sukhrat a \ul thu a hril ve. Hi huna hun Souvenir khawm tlangzar a nih a. High Court of Manipur-a Judge, Jus-tice Kh. Nobin Singh, Chairman, Bar Coun-cil of Manipur Mr. O. Madhuchabdra Singh, President, High Court Bar Association of Manipur Mr. H.S. Paonam, President, All Manipur Bar Association Mr. H. Chandrajit Sharma le, High Court of Manipur officers le staffs hai khawm an \hang. (DIPR)

Sawrkar hratna dingin Legislature, Executive & Judiciary ...

RGG Football Memoriaum 2018CCpur: Ropiang Founda-tion Trust (RFT) chun May 19, 2018 a inthawk khin District Administration rem-tipuinain Public Ground, CCPur-ah Raja Goukho-

thang Guite (RGG) Football Memoriam- 2018 \an an tih. RFT le CDSA in MoU an nei dungzuia tournament hi nei ding a ni a, hi dugnzui hin Manipur a Sports Assn. tum tuma Club/Teams hai

\hang thei an tih tiin RFT thusuok chun a hril. Hi tournament-a cham-pion team in Rs. 2 lakh dawng an ta, runnersup in Rs. 1 lakh le Best performer bakah inkhelnaa \hang hai

Citation pek ning an tih. Registration Fee 5,000 le security deposit Rs. 1,000 hai pein May 10, 2018 chenin CDSA Office, Hi-angtam lamka-ah peklut thei ning a tih.

eaC K|p annual sports, 2018 \anCCpur: Kristien |halai Pawl (K|P), Evangelical Assembly Church, Hmar-sak Pastorate in ‘Annual sports 2018’ a huoihawt chu zani khan Saidan khel-muol-ah \an a nih. Opening ceremony hmangna Sports Committee Convenor, Tv. Nehemiah Buongpui in an rawi a, hun hawng \awng\aina Rev. Ruolneisang, Pastorate Officer, HSP in a nei zovin, khuollien Pu Joseph Lalremruot Sungte, Registrar, Indra Gandhi National Tribal University (IGNTU) in kick-off na neiin inkhel \an nghal a nih. Inkhel hmasatak-ah Rengkai A le Langza an inkhel a, goal score 1-0 niin Rengkai A in hratna an

chang a, 2nd le 3rd match haia results chu Imphal 0-3 Rengkai B le Lamka 0-2 NECH hai an nih. Football inkhela hin unit tum tuma inthawk teams 11 a \hang ding an um a, pool 3 a \he in fixture siem a na, chawlkar tin Inrinni zatin inkhelna um a ta, May 25 le 26, 2018

hai khin Ngurte khuo-ah Annual sports puithu taka hmangin final inkhel ning a tih. Sports nipui ni haia hin tui\haphaia K|P unit tum tuma inthawk \halai tam-tak fekhawm an ta, football chau lo khawm items chi tum tum huoihawt ning a tih.