Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

download Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

of 238

Transcript of Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    1/238

    Chng 1. M U

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    2/238

    1.1 Khi nim v phn loi d bo1.2 Cc nguyn tc d bo

    1.3 Tng quan v tiu chun la chnphng php d bo

    1.4 Cc phng php nh gi d bo

    Chng 1

    M U

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    3/238

    1.1.1 Khi nim d bo

    Chng 1

    1.1 Khi nim v phn loi d bo

    Ting Hy Lp progrosic ngha l bit trc

    T c xa d bo c p dng trong cucsng hng ngy nhng mang nng mu scthn b tn gio.

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    4/238

    Chng 1

    1.1 Khi nim v phn loi d bo

    Cc hin tng t nhin

    Cc hin tng x hi

    Cc hin tng v i sng x hi

    Thi Hy lp c chia chia thnh cc lnh vc:

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    5/238

    Chng 1

    1.1 Khi nim v phn loi d bo

    n th k XVI, XVII khi cc khoa hc t nhin pht trin c bit l s xut hin cc hcthuyt ca Marx th d bo t thn b kinhnghim pht trin thnh b mn khoa hc clp.

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    6/238

    Chng 1

    1.1 Khi nim v phn loi d bo

    Ngy nay vai tr ca d bo ngy cng ckhng nh v tng ln ng k trong mi lnhvc ca i sng x hi.

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    7/238

    Chng 1

    1.1 Khi nim v phn loi d bo

    D bo l s tin on c cn c khoa hc,mang tnh cht xc sut v mc , ni dung,cc mi quan h, trng thi, xu hng phttrin ca i tng nghin cu hoc v cch

    thc v thi hn t c cc mc tiu nhtnh ra trong tng lai

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    8/238

    Chng 1

    1.1 Khi nim v phn loi d bo

    D bo bao gi cng c thi gian xc nh hay

    tm xa ca d bo. Tm xa d bo l khongcch ti a t hin ti n thi im pht biud bo

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    9/238

    1.1.2 Phn loi d bo

    Chng 1

    1.1 Khi nim v phn loi d bo

    - D bo kinh t- D bo tin b khoa hc cng ngh

    - D bo dn s v ngun nhn lc- D bo x hi- Do mi trng sinh thi

    a. Theo i tng

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    10/238

    Chng 1

    1.1 Khi nim v phn loi d bo

    - D bo ngn hn: c tm xa d bo t 1 3nm, lm cn c cho vic xy dng v iuchnh cc k hoch ngn hn. Sai s cho phpnn < 5%

    b. Theo tm xa

    - D bo tc nghip: c tm xa ngn, c th lgi, ngy, tun, thng n di nm. Sai sthng < 3%

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    11/238

    Chng 1

    1.1 Khi nim v phn loi d bo

    - D bo trung hn: c tm xa t 5 - 7 nm, lmcn c cho vic lp cc k hoch trung hn, khoch 5 nm. L d bo c vai tr rt quantrng trong nn kinh t quc dn

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    12/238

    Chng 1

    1.1 Khi nim v phn loi d bo

    - D bo di hn: c tm xa d bo t 10 20

    nm, nhm cung cp thng tin v d liu chovic hoch nh cc chin lc pht trin kinht x hi di hn hay hnh thnh mt tm nhnc tnh nh hng trong s pht trin lu di

    ca t nc- Ngoi ra cn c cc d bo siu di hn

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    13/238

    Chng 1

    1.1 Khi nim v phn loi d bo

    - D bo vi m: l cc d bo cp n v nhhay cc doanh nghip

    c. Theo quy m, cp ca i tng

    - D bo vm: l cc d bo v cc ch tiuln mang tnh tng hp bao hm ton b nnkinh t, cc vng kinh t, cc ngnh

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    14/238

    1.2.1 Nguyn tc lin h bin chng

    Chng 1

    1.2 Cc nguyn tc d bo

    Yu cu xem xt mi vn trong mt iukin v hon cnh c th, tnh n s phthuc ln nhau gia cc mt ca vn nghin

    cu. ng thi phi tnh n c mi quan hvi cc lnh vc khc...

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    15/238

    1.2.2 Nguyn tc k tha lch s

    Chng 1

    1.2 Cc nguyn tc d bo

    S nghin cu su sc trng thi ca itng d bo trong qu kh v hin ti s lc s tt, vng chc d bo cc xu hng

    vn ng v pht trin ca i tng d botrong tng lai

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    16/238

    1.2.3 Nguyn tc tnh c th v bn cht

    ca i tng d bo

    Chng 1

    1.2 Cc nguyn tc d bo

    Phi tnh n c im, c th v bn chtca i tng d bo, tnh c th v nhng

    quy lut pht trin ca n, gi tr tuyt i v gitr tnh ton ca gii hn pht trin trong tnglai

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    17/238

    1.2.4 Nguyn tc m t ti u i tngd bo

    Chng 1

    1.2 Cc nguyn tc d bo

    i hi m t i tng d bo nh th no nhm m bo s xc thc v chnh xc cho

    trc ca d bo vi chi ph d bo thp nht

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    18/238

    1.2.5 Nguyn tc v tnh tng t cai tng d bo

    Chng 1

    1.2 Cc nguyn tc d bo

    i hi khi phn tch phi thng xuyn sosnh nhng tnh cht ca i tng d bo vinhng i tng tng t bit v vi cc

    m hnh ca cc i tng nhm tm ra itng tng t hoc mt s yu t ca mhnh... ng dng vo d bo cho cc itng mi nhm tit kim chi ph v thi gian...

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    19/238

    1.3.1 Tng quan v phng php d bo

    Chng 1

    1.3 Tng quan v tiu chunla chn phng php d bo

    L cc phng php da trn mi lin h xy dng m hnh d bo

    Vic xy dng m hnh ch yu da trn 2phng php c bn l phn tch hi quy vchui thi gian

    a. Nhm cc phng php m hnh ha

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    20/238

    Chng 1

    1.3 Tng quan v tiu chunla chn phng php d bo

    c s dng trong trng hp cc s liuthc nghim khng p ng c yu cu

    nghin cu hoc i tng d bo khng thnh lng hoc c th nh lng nhng rttn km

    b. Nhm cc phng php chuyn gia

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    21/238

    Chng 1

    1.3 Tng quan v tiu chunla chn phng php d bo

    c thc hin trn c s thu thp x l cc kin nh gi d bo ca cc chuyn gia ri

    a ra kt qu d bo. Trong c s dngcc cng c ton hc v logic m bo sthng nht khch quan

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    22/238

    Chng 1

    1.3 Tng quan v tiu chunla chn phng php d bo

    c tin hnh theo 1 quy trnh lp nhm thchin vic xch li gn nhau gia cc phng n

    nhn c t vic m phng theo m hnh trnmy tnh vi cc kin ca cc chuyn gia choti khi t c s thng nht chp nhn c

    c. Nhm cc phng php kt hp

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    23/238

    1.3.2 Tiu chun la chn pp d bo

    Chng 1

    1.3 Tng quan v tiu chunla chn phng php d bo

    chnh xc ca d bo

    Chi ph ca d bo

    Tnh tng hp v kh nng ng dng ca pp

    Thi gian d bo

    C s d liu d bo

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    24/238

    1.4.1 nh gi trc d bo

    Chng 1

    1.4 Cc phng php nh gid bo

    Kim tra thng tin v tnh y , chnh xc,ph hp vi mc tiu d bo, di chuiquan st, cu trc chui quan st

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    25/238

    1.4.1 nh gi trc d bo

    Chng 1

    1.4 Cc phng php nh gi d bo

    Kim tra cc bin tham s i din cho cc miquan h ca chng ti i tng d bo

    Kim tra dng hm hoc m hnh d bo sdng

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    26/238

    1.4.2 nh gi sau d bo

    Chng 1

    1.4 Cc phng php nh gi d bo

    : l gi tr thc t thi im t.K hiu

    : l gi tr d bo thi im t.

    : l sai s d bo thi im t.

    tY

    tY

    te

    ttt YYe

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    27/238

    a. Sai s trung bnh

    Chng 1

    1.4 Cc phng php nh gi d bo

    n

    YY

    n

    e

    ME

    n

    t

    tt

    n

    t

    t

    11

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    28/238

    b. Sai s tuyt i trung bnh

    Chng 1

    1.4 Cc phng php nh gi d bo

    n

    YY

    n

    e

    MAE

    n

    t

    tt

    n

    t

    t

    11

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    29/238

    c. Sai s bnh phng trung bnh

    Chng 1

    1.4 Cc phng php nh gi d bo

    n

    YY

    n

    e

    MSE

    n

    t

    tt

    n

    t

    t

    1

    2

    1

    2

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    30/238

    d. Sai s phn trm tuyt i trung bnh

    Chng 1

    1.4 Cc phng php nh gi d bo

    n

    Y

    YY

    n

    Y

    e

    MAPE

    n

    t t

    tn

    t t

    t

    11

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    31/238

    e. Cn bc hai ca sai s bnh phng trung bnh

    Chng 1

    1.4 Cc phng php nh gi d bo

    n

    YY

    n

    e

    MSERMSE

    n

    t

    tt

    n

    t

    t

    1

    2

    1

    2

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    32/238

    Chng 1

    1.4 Cc phng php nh gi d bo

    f. H s khng ngang bng Theils U

    2

    1

    2

    tt

    tt

    NAIVE

    NEW

    YY

    YY

    RMSE

    RMSEU

    : RMSE ca m hnh d bo: RMSE ca m hnh d bo th

    NAIVE

    NEW

    RMSE

    RMSE

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    33/238

    Chng 1

    1.4 Cc phng php nh gi d bo

    2

    1

    2

    tt

    tt

    NAIVE

    NEW

    YY

    YY

    RMSE

    RMSEU

    : Tt hn MH d bo th: Ngang vi MH d bo th: Km MH d bo th1

    1

    1

    U

    U

    U

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    34/238

    n Yt Yt^ et |et| et^2 |et/Yt|

    1 30

    2 39 30 9 9 81 0.230769

    3 36 39 -3 3 9 0.083333

    4 42 36 6 6 36 0.142857

    5 38 42 -4 4 16 0.105263

    6 57 38 19 19 361 0.333333

    7 63 57 6 6 36 0.095238

    8 59 63 -4 4 16 0.067797

    9 70 59 11 11 121 0.157143

    Tng 434 364 40 62 676 1.215734

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    35/238

    Chng 1

    1.5 Cc bc tin hnh d bo

    Bc 1: Xc nh mc tiu d bo (i tngd bo, khu vc d bo v khong thi giancn d bo)

    Bc 2: Phn tch cc yu t nh hng ni lng cn d bo

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    36/238

    Chng 1

    1.5 Cc bc tin hnh d bo

    Bc 3: Thu thp v phn loi d liuBc 4: Phn tch xu hng tin trin ca ilng cn d bo

    Bc 5: Xc nh k thut (phng php) dbo s s dng v tnh ton cc gi tr d bo

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    37/238

    Chng 1

    1.5 Cc bc tin hnh d bo

    Bc 6: Kim tra tnh ph hp ca m hnh

    Bc 7: Xc inh cc gi tr d bo

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    38/238

    Chng 2

    D BO BNGPHN TCH HI QUY

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    39/238

    2.1 Cc khi nim c bn2.2 M hnh hi quy nhiu bin

    2.3 c lng v kim nh gi thit

    2.4 Phn tch hi quy v d bo2.5 D bo bng MHHQ vi bin gi

    Chng 2

    D BO BNG PHN TCH HI QUY

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    40/238

    2.1.1 Phn tch hi quy

    Chng 2

    2.1 Cc khi nim c bn

    Nghin cu mi lin h ph thuc gia gi trca mt bin Y- gi l bin ph thuc hay binc gii thch vi gi tr ca mt hoc nhiu

    bin khc Xj (j=1,..,m) cc bin ny gi l ccbin c lp hay bin gii thch

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    41/238

    Ta thng gi thit

    Chng 2

    2.1 Cc khi nim c bn

    Bin ph thuc Yl bin ngu nhin, c quylut phn phi xc sut xc nh

    Cc bin c lp Xjkhng phi l bin ngunhin, gi tr ca chng l xc nh

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    42/238

    Phn tch hi quy gip ta:

    Chng 2

    2.1 Cc khi nim c bn

    -c lng gi tr ca bin ph thuc Y khi bit gi tr ca (cc) bin c lp Xj

    - Kim nh gi thit v s ph thuc

    - D bo gi tr trung bnh hoc c bit ca binph thuc khi bit gi tr ca (cc) bin clp

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    43/238

    2.1.2 M hnh hi quy tng th v m hnhhi quy mu

    Chng 2

    2.1 Cc khi nim c bn

    ( 2.1 )

    M hnh hi quy tng th (hm tng th - PRF)l hm c dng tng qut

    )()/( j ij i XfXYE

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    44/238

    Nu (2.1) biu din mi quan h gia bin phthuc Yv mt bin gii thch Xth (2.1) c

    gi l m hnh hi quy n hay m hnh hi quy2 bin

    Chng 2

    2.1 Cc khi nim c bn

    Nu s bin gii thch nhiu hn 1 th (2.1)

    c gi l m hnh hi quy bi (hi quy nhiubin)

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    45/238

    Chng 2

    2.1 Cc khi nim c bn

    ( 2.2 )

    l c lng ca E(Y / Xji)

    l c lng ca f

    M hnh hi quy mu (hm hi quy mu - SRF)c th c biu din nh sau

    )( jii XfY

    iY

    f

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    46/238

    2.1.3 Sai s ngu nhin

    Chng 22.1 Cc khi nim c bn ca kinh t

    lng

    Ui = Yi E ( Y / X ji), j=1,..,m; i=1,..,n

    Ui c gi l sai s ngu nhin (nhiu ngu

    nhin), biu th nh hng ca cc yu t khcngoi cc bin gii thch Xj ti gi tr ca bin Y

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    47/238

    2.1.3 Sai s ngu nhin

    Chng 22.1 Cc khi nim c bn ca kinh t

    lng

    Khi hm hi quy tng th (2.1) c th biudin di dng

    ij ii UXfY )(

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    48/238

    2.2.1 M hnh hi quy nhiu bin

    Chng 22.2 M hnh hi quy nhiu bin v

    phng php bnh phng nh nht

    ikikiii UXXXY ...33221

    Trong :Yi: gi tr ca bin ph thuc Y ( )

    h s chn (h s t do)h s gc (h s hi quy ring) ca bingii thch Xj ( j= )

    Ui: sai s ngu nhin

    ni ,1

    1j

    2,k

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    49/238

    M hnh hi quy mu xy dng da trn mungu nhin kch thc n

    Chng 22.2 M hnh hi quy nhiu bin v

    phng php bnh phng nh nht

    Trong :

    c lng ca Yi ( )c lng ca h s hi quy tng th

    ni ,1

    kikiii XXXY ... 33221

    niXXXY kiiii ,1),,...,,,( 32

    iY

    j

    ),1( kjj

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    50/238

    Ta k hiu

    Chng 22.2 M hnh hi quy nhiu bin v

    phng php bnh phng nh nht

    Th m hnh hi quy tng th c th biu dindi dng ma trn:

    nY

    Y

    Y

    Y...

    2

    1

    k

    ...

    2

    1

    nU

    U

    U

    U...

    2

    1

    knnn

    k

    k

    XXX

    XXX

    XXX

    X

    ...1

    ...............

    ...1

    ...1

    32

    23222

    13121

    U XY

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    51/238

    Tng t, nu ta k hiu

    Chng 22.2 M hnh hi quy nhiu bin v

    phng php bnh phng nh nht

    Th m hnh hi mu cng c th biu dindi dng ma trn nh sau:

    nY

    Y

    Y

    Y

    ...

    2

    1

    k

    ...

    2

    1

    XY

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    52/238

    Cc gi thit c bn ca MHHQ nhiu bin

    Chng 22.2 M hnh hi quy nhiu bin v

    phng php bnh phng nh nht

    Gi thit 1. Cc bin gii thch Xj (j = ) khngphi bin ngu nhin, gi tr ca chng l xcnh

    2,k

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    53/238

    Chng 22.2 M hnh hi quy nhiu bin v

    phng php bnh phng nh nht

    Gi thit 2. K vng ton ca cc sai s ngunghin U

    ibng khng

    Gi thit 3.

    )(0

    )().(

    2

    ji

    jiUUE ji

    )(0)/()( iXUEUE ii

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    54/238

    Chng 22.2 M hnh hi quy nhiu bin v

    phng php bnh phng nh nht

    Gi thit 4. Hng ma trn X bng k

    rg(X) = kGi thit ny c ngha gia cc bin Xj khng chin tng cng tuyn hay cc ct ca ma trn

    X c lp tuyn tnh

    Gi thit 5. )(),0(~ 2 iNUi

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    55/238

    2.2.2 Phng php bnh phng nh nht

    Xt hm hi quy tng th v hm hi quy mu

    hoc dng ma trn

    Chng 22.2 M hnh hi quy nhiu bin v

    phng php bnh phng nh nht

    ikikiii UXXXY ...33221

    kikiii XXXY ... 33221

    U XYXY

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    56/238

    Ta k hiu cc phn d ei:

    Cc phn d ny cng c th biu din didng ma trn nh sau:

    Chng 22.2 M hnh hi quy nhiu bin v

    phng php bnh phng nh nht

    iii YYe

    XYYY

    ...

    ......e 2

    1

    2

    1

    2

    1

    nnn Y

    YY

    Y

    YY

    e

    ee

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    57/238

    Theo phng php bnh phng nh nht, khi

    xy dng hm hi quy mu, cc h s hi quymu phi c xc nh sao cho tng bnhphng cc phn d t gi tr nh nht, tc l:

    Chng 22.2 M hnh hi quy nhiu bin v

    phng php bnh phng nh nht

    min2

    ie

    j

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    58/238

    Ta c

    Gii phng trnh trn ta c:

    Chng 22.2 M hnh hi quy nhiu bin v

    phng php bnh phng nh nht

    eeeT

    i 2

    0

    )(min2

    eeeT

    i

    )3.2(. 1 YXXX TT

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    59/238

    Cng thc (2.3) l cng thc xc nh h s hiquy mu theo phng php bnh phng nh

    nht v cc c lng c xc nh theocng thc (2.3) c gi l cc c lng bnhphng nh nht.

    Chng 22.2 M hnh hi quy nhiu bin v

    phng php bnh phng nh nht

    )3.2(.

    1

    YXXXTT

    j

    j

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    60/238

    Ma trn XTX c xc nh nh sau:

    Chng 22.2 M hnh hi quy nhiu bin v

    phng php bnh phng nh nht

    knn

    k

    k

    knkk

    n

    XX

    XX

    XX

    XXX

    XXX

    ...1

    ............

    ...1

    ...1

    ...

    ............

    ...

    1...11

    XX

    2

    222

    121

    21

    22221T

    2

    32

    232

    2

    22

    32

    ...

    ...............

    ...

    ...

    kiikiikiki

    kiiiiii

    kiii

    XXXXXX

    XXXXXX

    XXXn

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    61/238

    Ma trn XTY cng c xc nh tng t:

    Chng 22.2 M hnh hi quy nhiu bin v

    phng php bnh phng nh nht

    kii

    ii

    i

    nknkk

    n

    XY

    XYY

    Y

    YY

    XXX

    XXX

    ......

    ...

    ............

    ...1...11

    YX22

    1

    21

    22221T

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    62/238

    Nghin cu mi quan h ph thuc gia doanhs bn ra vi chi ph dnh cho qung co vgi bn, ngi ta thu thp c cc s liu sauy ti 10 ca hng cng kinh doanh mt loimt hng:

    V D 2.1

    Yi 84 90 92 96 100 108 120 126 130 136

    Xi 8 9 10 9 10 12 13 14 14 15

    Zi 9 8 8 7 7 8 7 7 6 6

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    63/238

    Trong :

    Yi: doanh s bn ra trong mt thng ca cahng th i (triu ng)

    Xi: chi ph dnh cho qung co trong mt thngca ca hng th i (triu ng)

    Zi: gi bn ca ca hng th i (ngnng/1sn phm)

    Bng phng php bnh phng nh nht v davo s liu trn, hy xy dng hm hi quy mudi dng sau:

    1 2 3

    i i i Y X Z

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    64/238

    p s:

    1082

    12746

    7766

    i

    T

    i i

    i i

    Y

    X Y YX

    YZ

    2

    2

    10 114 73

    114 1356 816

    73 816 541

    i i

    T

    i i i i

    i i i i

    n X Z

    X X X X XZ

    Z ZX Z

    1 9 4 4TX X

    67740 2106 5964

    2106 81 162

    5964 162 564

    T

    A A A

    X X A A A

    A A A

    11 21 31

    12 22 32

    13 23 33

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    65/238

    1

    67740 2106 59641 1

    2106 81 16219445964 162 564

    T T

    TX X X XX X

    1

    67740 2106 5964 1082 69 537041

    2106 81 162 12746 6 083331944

    5964 162 564 7766 4 20370

    T T

    , X X .X Y ,

    ,

    6 9 5 3 7 0 4 6 0 8 3 3 3 4 2 0 3 7 0i i iY , , X , Z

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    66/238

    : Khi gi bn khng i, chi phdnh cho qung co tng ln 1 triu ng, thdoanh s bn ra trung bnh ca ca hng tng

    ln 6.08333 triu ng.

    : Khi chi ph dnh cho qung cokhng i, gi bn tng ln 1ngn ng/ 1 vsn phm, th doanh s bn ra trung bnh caca hng gim xung 4.2037 triu ng.

    ngha ca cc h s hi quy

    2 6 08333.

    3 4 2037.

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    67/238

    Cc tnh cht ca c lng BPNN

    1. ng hi quy mu i qua im trung bnhmu , tc l:

    trong :

    Chng 22.2 M hnh hi quy nhiu bin v

    phng php bnh phng nh nht

    kk XXY ... 221

    ),...,( 2 kXXY

    iYnY1

    ),2(1

    kjXn

    X jij

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    68/238

    2. Gi tr trung bnh ca cc gi tr c xc nh

    theo hm hi quy mu bng gi tr trung bnh cabin ph thuc, tc l:

    3. Tng cc phn d ca hm hi quy mu bng 0:

    Chng 22.2 M hnh hi quy nhiu bin v

    phng php bnh phng nh nht

    YYn

    Y i 1

    0 ie

    iY

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    69/238

    4. Cc phn d ei khng tng quan vi :

    5. Cc phn d ei khng tng quan vi :

    Chng 22.2 M hnh hi quy nhiu bin v

    phng php bnh phng nh nht

    iY

    j iX

    0 iiYe

    ),2(0 kjXe jii

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    70/238

    6. (nh l Gauss Markov): Vi cc gi thit

    ca m hnh hi quy tuyn tnh c in th ccc lng bnh phng nh nht l cc clng tuyn tnh, khng chch v c phng sainh nht trong lp cc c lng tuyn tnh,khng chch ca .

    Chng 22.2 M hnh hi quy nhiu bin v

    phng php bnh phng nh nht

    j

    ),1( kjj

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    71/238

    Xt hm hi quy tng th v hm hi quymu

    Chng 22.3 Khong tin cy v kim nh gi

    thit v cc h s hi quy

    ikikiii UXXXY ...33221

    kikiii XXXY ... 33221

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    72/238

    Chng 22.3 Khong tin cy v kim nh gi

    thit v cc h s hi quy

    C th chng minh c rng:

    trong Ajj l phn t th j trn ng chochnh ca ma trn

    jjTjA

    XXVar

    2

    )(

    *)( XX

    T

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    73/238

    Chng 22.3 Khong tin cy v kim nh gi

    thit v cc h s hi quy

    Trong thc hnh khi s dng cng thc ny, dophng sai cha bit, nn ngi ta thngthay bng c lng khng chch ca n l:

    knei

    2

    2

    2

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    74/238

    Chng 22.3 Khong tin cy v kim nh gi

    thit v cc h s hi quy

    c xc nh bng cng thc :

    Nu khai trin cng thc trn, ta c:

    YXYYeeeTTTT

    i 2

    kiikiiiii XYXYYYe ... 22122

    2ie

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    75/238

    2.3.1 Khong tin cy ca cc h s hi quy

    Chng 22.3 Khong tin cy v kim nh gi

    thit v cc h s hi quy

    Do ta cha bit m phi thay bng c lngkhng chch ca n l , nn

    ),1()(~)(

    kjknTseT j

    jj

    22

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    76/238

    Chng 22.3 Khong tin cy v kim nh gi

    thit v cc h s hi quy

    ),1()(~)(

    kjknT

    seT

    j

    jj

    1)(

    )(

    2

    kntse

    Pj

    jj

    1)().()().(22

    jjjjj sekntsekntP

    )().(;)().(

    22

    jjjj sekntseknt

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    77/238

    2.3.2 Kim nh gi thit v cc h s hi quy

    Chng 22.3 Khong tin cy v kim nh gi

    thit v cc h s hi quy

    Gi s vi mc ngha cho trc ta cn kimnh gi thit:

    ),(:

    :

    ***

    1

    *

    0

    jjjjjj

    jj

    H

    H

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    78/238

    2.3.2 Kim nh gi thit v cc h s hi quy

    Chng 22.3 Khong tin cy v kim nh gi

    thit v cc h s hi quy

    Ta xy dng tiu chun kim nh

    )(

    *

    j

    jj

    seT

    Nu H0 ng th T~T(n-k)

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    79/238

    Chng 22.3 Khong tin cy v kim nh gi

    thit v cc h s hi quy

    Loi gt H0 H1 WHai pha

    Tri

    Phi

    *

    jj

    *

    jj

    *

    jj

    *

    jj

    *

    jj

    *

    jj

    )(:2/ kntttW tntn

    )(: kntttW tntn

    )(: kntttW tntn

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    80/238

    2.4.1 H s xc nh bi

    Chng 22.4 Phn tch phng sai v kim nh

    gi thit ng thi

    Xt hm hi quy tng th v hm hi quy mu:

    ikikiii UXXXY ...33221

    kikiii XXXY ... 33221

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    81/238

    Tng t trng hp hi quy 2 bin ta c hthc sau:

    Chng 22.4 Phn tch phng sai v kim nh

    gi thit ng thi

    2)(.1 YYTSS i

    22)()(.2 YYYYESS ii

    2)(.3 ii YYRSS

    TSS ESS RSS

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    82/238

    nh ngha: H s xc nh bi R2

    c nh ngha nh sau:

    R2 =

    Chng 22.4 Phn tch phng sai v kim nh

    gi thit ng thi

    1E SS RSST SS T SS

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    83/238

    Trong thc hnh ta c th s dng cng thc:

    Chng 32.4 Phn tch phng sai v kim nh

    gi thit ng thi

    2T

    2TT

    2

    YnYY

    YnYXR

    22

    2

    2212...

    YnY

    YnXYXYYR

    i

    kiikiii

    Nu khai trin ta c

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    84/238

    1. 0 R2 1

    - Nu R2 = 1, hm hi quy c th coi l hon ho- Nu R2 = 0, hm hi quy a ra l khng ph hpV th R2 c dng lm thc o mc ph hpca hm hi quy

    2. R2 l hm khng gim, ph thuc vo s bingii thch c trong m hnh

    Chng 32.4 Phn tch phng sai v kim nh

    gi thit ng thi

    Ch 2

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    85/238

    2.4.2 Kim nh gi thit ng thi

    Xt gi thit

    hay gi thit tng ng l

    Chng 22.4 Phn tch phng sai v kim nh

    gi thit ng thi

    ),(:

    ...:

    kjshmtnhttH

    H

    j

    k

    20

    0

    1

    320

    0:

    0:2

    1

    2

    0

    RH

    RH

    Ch 2

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    86/238

    Ta xy dng tiu chun kim nh:

    Chng 22.4 Phn tch phng sai v kim nh

    gi thit ng thi

    1.12

    2

    kkn

    R

    RF

    Nu H0 ng th F~F(k-1, n-k)

    ),1(: knkfffW tntn

    )),1(( knkfFP

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    87/238

    Xt hm hi quy tng th v hm hi quy mu

    hoc dng ma trn

    Chng 22.5 Phn tch hi quy v d bo

    ikikiii UXXXY ...33221

    kikiii XXXY ... 33221

    U XY

    XY

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    88/238

    Bi ton t ra: vi cc gi tr cho trc ca bingii thch X2=X20, X3=X30, ..., Xk=Xk0hoc c th

    k hiu

    cn d bo gi tr trung bnh E(Y/X0) hoc gi trc bit Y=Y0khi X=X0

    Chng 22.5 Phn tch hi quy v d bo

    0

    30

    20

    0

    1

    kX

    X

    X

    X

    ...

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    89/238

    2.5.1 D bo gi tr trung bnh

    Chng 22.5 Phn tch hi quy v d bo

    0303202100 .... kkT

    XXXXY

    Vi tin cy = 1 cn d bo E(Y/X0)

    c lng im ca E(Y/X0) l:

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    90/238

    Do cha bit nn thng k

    Chng 22.5 Phn tch hi quy v d bo

    2

    )(~)(

    )/(

    0

    00 knTYse

    XYEYT

    )(2/ knt ta tm gi tr phn v sao cho: 1)(2/ kntTP

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    91/238

    Chng 22.5 Phn tch hi quy v d bo

    1)(

    )()/(

    2/

    0

    00 kntYse

    XYEYP

    1)().()/()().( 02/0002/0 YsekntYXYEYsekntYP

    )().(;)().(02/002/0

    YsekntYYsekntY

    1)(2/ kntTP

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    92/238

    Chng 22.5 Phn tch hi quy v d bo

    0

    1

    0

    2

    000 ).(.).cov(.)( XXXXXXYVar

    TTT

    0

    1

    000 ).()()( XXXXYVarYse

    TT

    Trong

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    93/238

    2.5.2 D bo gi tr c bit

    Chng 22.5 Phn tch hi quy v d bo

    0303202100.... kk

    TXXXXY

    Vi tin cy cn d bo gi tr Y=Y0khi X=X0

    c lng im ca Y0vn l:

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    94/238

    Hon ton tng t ta xy dng thng k

    Chng 22.5 Phn tch hi quy v d bo

    )(~)(

    00

    00 knTYYse

    YYT

    )().(;)().( 002/0002/0 YYsekntYYYsekntY

    Bng php bin i tng ng ta cng suy

    ra c khong tin cy ca Y0 l

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    95/238

    Chng 22.5 Phn tch hi quy v d bo

    2

    000 )()( YVarYYVar

    )

    ()

    ( 0000 YYVarYYse

    Trong

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    96/238

    Chng 22.5 Phn tch hi quy v d bo

    V d: Xt tip v d 2. Vi tin cy = 0,98hy d bo doanh s bn ra trung bnh trongmt thng ca cc ca hng c chi ph dnhcho qung co l 10 triu ng/ thng v gi

    bn l 8 ngn ng/ .v.

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    97/238

    Chng 22.5 Phn tch hi quy v d bo

    Xt tip v d 2. Vi tin cy = 0,98 hy dbo doanh s bn ra trong mt thng ca cahng c chi ph dnh cho qung co l 10 triu

    ng/ thng v gi bn l 8 ngn ng/ .v.

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    98/238

    2.6.1 Khi nim v bin gi

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    Bin cht lng: Biu th nhng thuc tnhno (v d: gii tnh, ngh nghip)

    Bin s lng:Gi tr ca cc bin cbiu th bng s (v d: thu nhp, doanh s)

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    99/238

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    biu th mc nh hng ca cc bin

    cht lng ti bin ph thuc, ta cn lng hacc tiu thc, thuc tnh ny bng cch sdng bin gi

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    100/238

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    VD: biu th gii tnh, ta s dng bin gi Z

    v quy c:- Z = 0 Nam- Z = 1 N

    Vy bin gi l g? L bin cht lng clng ha, cc gi tr c th c ca bin gi ch

    l 2 gi tr 0 v 1. N ch ra c hay khng cmt thuc tnh no .

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    101/238

    2.6.2 MHHQ vi bin cht lng c 2 phm tr

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    Gi s mt x nghip sn xut c th p dng 2cng ngh sn xut A v B, nng sut ca micng ngh l LNN phn phi theo quy lut

    chun c phng sai bng nhau, nhng kvng ton c th khc nhau

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    102/238

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    )1.4(21 iii UZY

    Trong :Yi: nng sut ca x nghipUi: sai s ngu nhinZ

    i: bin gi biu th cng ngh sn xut c

    p dng v c th quy c:- Zi = 0 cng ngh sn xut A- Zi = 1 cng ngh sn xut B

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    103/238

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    c lng MHHQ (4.1) ta cng s tin hnh

    tng t i vi MHHQ 2 bin thng thng

    Yi 22 19 18 21 18.5 21 20.5 17 17.5 21.5

    Zi 1 0 0 1 0 1 1 0 0 1

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    104/238

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    c lng MHHQ (4.1) ta cng s tin hnh

    tng t i vi MHHQ 2 bin thng thng2,3

    5,2

    822

    i

    ii

    z

    zy

    185,02,36,19

    21 xZY

    ii ZY 2,318

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    105/238

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    Vi gi thit E(Ui) = 0 c tha mn th

    )3.4()1/()2.4()0/(

    21

    1

    iiii

    ZYEZYE

    -(4.3) cho bit khi p dng cng ngh sn xutB, nng sut trung bnh ca x nghip l 1 + 2

    -(4.2) cho bit khi p dng cng ngh sn xutA, nng sut trung bnh ca x nghip l 1

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    106/238

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    Vi gi thit E(Ui) = 0 c tha mn th

    )3.4()1/()2.4()0/(

    21

    1

    iiii

    ZYEZYE

    - Nh vy 2 l s chnh lch (khc nhau) vnng sut khi chuyn t cng ngh sn xut Asang cng ngh sn xut B

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    107/238

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    Tr li v d va ri:

    ii ZY 2,318

    Nng sut trung bnh khi p dng cng nghsn xut B l 18 + 3,2 = 21,2 (vsp)

    Nng sut trung bnh khi p dng cng nghsn xut A l 18 (vsp)

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    108/238

    2.6.3 MHHQ vi bin cht lng c nhiu hn

    2 phm tr

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    Nu k hiu s phm tr l m th s bin gi cna vo m hnh ( lng ha bin cht

    lng) s l m 1

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    109/238

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    Gi s x nghip n ngoi cng ngh sn xut

    A v B cn c th p dng cng ngh sn xutC, khi ta cn s dng 2 bin gi l Z1i v Z2iv m hnh hi quy tng th s c dng sau:

    )4.4(23121 iiii UZZY

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    110/238

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    Yi: bin ph thuc (nng sut)Ui: sai s ngu nhin

    Z1i, Z2i: bin gi biu th cc cngngh sn xut c p dng

    )4.4(23121 iiii UZZY

    Z1i Z2i

    A 0 0

    B 1 0

    C 0 1

    Ch 2

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    111/238

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    Vi gi thit E(Ui) = 0 c tha mn th

    3121

    2121

    121

    )1,0/(

    )0,1/(

    )0/(

    iii

    iii

    iii

    ZZYE

    ZZYE

    ZZYE

    Ch 2

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    112/238

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    - Nng sut trung bnh ca x nghip khi pdng cng ngh sn xut B l 1 + 2

    -Nng sut trung bnh ca x nghip khi p

    dng cng ngh sn xut A l 1

    - Nng sut trung bnh ca x nghip khi pdng cng ngh sn xut C l 1 + 3

    Ch 2

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    113/238

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    - 2: chnh lch (khc nhau) v nng sut khichuyn t CNSX A sang CNSX B

    - 3: chnh lch (khc nhau) v nng sut khichuyn t CNSX A sang CNSX C

    3121

    2121

    121

    )1,0/(

    )0,1/(

    )0/(

    iii

    iii

    iii

    ZZYE

    ZZYE

    ZZYE

    Ch 2

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    114/238

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    H0: 2 = 3 = 0

    )4.4(23121 iiii UZZY

    Nu mc ngha no ta khng bc bc H0 th iu ny c ngha ( mc ngha ) cc cng ngh sn xut khc nhau cho nngsut nh nhau

    Ch 2

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    115/238

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    Ch

    Phm tr c s hiu theo ngha l vic so snh

    c tin hnh vi phm tr ny

    Phm tr ng vi cc gi tr bng 0 ca cc bingi c gi l phm tr c s.

    Ch 2

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    116/238

    2.6.4 MHHQ vi nhiu bin cht lng

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    Gi s MHHQ c k bin gii thch l bin chtlng, s phm tr ca Xj l mj

    Tng s bin gi cn thit biu th cc bin

    cht lng cn a vo m hnh s l:

    )( 1jm

    Ch 2

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    117/238

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    Xt m hnh hi quy biu th nhu cu v maymc ca nam, n thanh nin thuc cc nghnghip khc nhau: cng nhn, nng dn, tiuthng, sinh vin.

    S bin gi cn a vo m hnh s l:

    (2 1) + (4 1) = 4

    Ch g 2

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    118/238

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    Z1i Z2i Z3i Z4i

    Nam SV 0 0 0 0N SV 1 0 0 0

    Nam CN 0 1 0 0

    N CN 1 1 0 0

    Nam ND 0 0 1 0

    N ND 1 0 1 0

    Nam TT 0 0 0 1

    N TT 1 0 0 1

    Chng 2

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    119/238

    2.6.5 MHHQ hn hp

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    L m hnh hi quy m trong c c bin slng ln bin cht lng, bin cht lng s

    c biu th bng bin gi theo quy tc nh ni trn.

    Chng 2

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    120/238

    2.6.5 MHHQ hn hp

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    Vic phn tch hi quy mi quan h gia binph thuc vi cc bin gii thch (bao gm cbin s lng v bin gi), c tin hnhtng t nh i vi m hnh hi quy nhiubin

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    121/238

    iu tra v mc chi tiu cho may mc canam, n cng nhn mt nh my, ngi tathu c s liu sau:

    V D 3

    3.0 4.0 3.5 4.5 4.0 4.5 4.0 5.5

    2.5 2.5 3.0 3.0 3.5 3.5 4.0 4.00 1 0 1 0 1 0 1

    iY

    iX

    iZ

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    122/238

    Trong :Yi: mc chi tiu cho may mc trong mt nm

    (triu ng)Xi: mc thu nhp trong mt thng (triu ng)Z

    i: l bin gi biu th gii tnh, trong :

    Zi = 0: nam Zi = 1: nBng phng php bnh phng nh nht v davo s liu trn, hy xy dng hm hi quy mu

    di dng sau:

    1 2 3

    i i i Y X Z

    ngha ca cc h s hi quy

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    123/238

    : Nu cng gii tnh, khi thu nhp

    tng thm 1 triu ng/ thng th chi tiu trungbnh cho may mc s tng thm 0,8 triu ng/nm.

    : Nu cng thu nhp, th n cngnhn chi tiu cho may mc trung bnh nhiu hnnam l 1,0 triu ng/ nm.

    ngha ca cc h s hi quy

    iii ZXY 8,0025,1

    8,02

    0,13

    Chng 2

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    124/238

    2.6.6 ng dng ca MHHQ vi bin gi

    Chng 22.6 M hnh hi quy vi bin gi

    So snh 2 hi quy

    Phn tch thi v

    Hi quy tuyn tnh tng on

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    125/238

    Chng 3CHUI THI GIAN V D BO

    TRN CHUI THI GIAN

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    126/238

    3.1 Chui thi gian

    3.2 D bo trn chui thi gian

    Chng 3CHUI THI GIAN V D BO TRN

    CHUI THI GIAN

    Ch 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    127/238

    3.1.1 Khi nim chui thi gian

    Chng 3

    3.1 Chui thi gian

    Chui thi gian l tp hp cc gi tr ca mtbin ngu nhin (ch tiu thng k) c spxp theo th t thi gian: ngy, tun thng, qunm,

    c k hiu bng cc ch ci Yt, Xt, Zt

    Ch 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    128/238

    Chng 3

    3.1 Chui thi gian

    Phn tch chui thi gian l s dng ccphng php thng k khc nhau lm rcu trc (cc thnh phn) ca chui thi giantrong s bin ng ca n

    Ch 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    129/238

    Chng 3

    3.1 Chui thi gian

    - Thnh phn xu th (Tr T)

    Chui thi gian thng cha 4 thnh phn:

    - Thnh phn chu k (Cl C)

    - Thnh phn ma (Sn S)- Thnh phn ngu nhin (Ir I)

    Ch 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    130/238

    Chng 3

    3.1 Chui thi gian

    Chui thi k: l chui s biu hin bin ngca ch tiu nghin cu qua tng thi k

    Chui thi im: l chui s liu biu hin

    bin ng ca ch tiu nghin cu qua cc thiim nht nh

    Ch 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    131/238

    Chng 3

    3.1 Chui thi gian

    Cc mc trong chui thi k c th cng li

    vi nhau qua thi gian, phn nh mc cach tiu nghin cu trong 1 thi k di hn (vd:sn lng c ph)

    Cc mc trong chui thi im khng th

    cng li theo thi gian v con s ny khng ngha (vd: gi vng)

    Ch 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    132/238

    3.1.2 Cc i lng m t chui thi gian

    Chng 3

    3.1 Chui thi gian

    Vi chui thi k, th:

    a. Trung bnh theo thi gian

    n

    Y

    Y

    n

    i i 1

    Ch 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    133/238

    3.1.2 Cc i lng m t chui thi gian

    Chng 3

    3.1 Chui thi gian

    Vi chui thi im, th:

    a. Trung bnh theo thi gian

    12

    1...

    2

    1

    21

    nYYYY

    n

    i

    n

    i

    ii

    t

    tY

    Y 1

    Ch ng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    134/238

    Chng 3

    3.1 Chui thi gian

    Lng tng (gim) tuyt i lin hon

    b. Lng tng (gim) tuyt i

    ),2(1

    niYY iii

    Lng tng (gim) tuyt i nh gc),2(

    1niYYii

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    135/238

    Chng 3

    3.1 Chui thi gian

    ),2(1

    niYY iii

    ),2(1

    niYYii

    n

    n

    i

    i 2 Ta thy

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    136/238

    Chng 3

    3.1 Chui thi gian

    111

    12

    n

    YY

    nn

    nn

    n

    i

    i

    Lng tng (gim) tuyt i trung bnh

    i lng ny ch c ngha khi cc lng tng

    (gim) tuyt i lin hon xp x nhau, ngha ltrong sut thi k nghin cu, hin tng tng(gim) vi mt lng tng i u

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    137/238

    Chng 3

    3.1 Chui thi gian

    Tc pht trin lin hon

    c. Tc pht trin

    ),2(1

    niY

    Yt

    i

    ii

    Tc pht trin nh gc),2(

    1

    niY

    YT ii

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    138/238

    Chng 3

    3.1 Chui thi gian

    Ta thy

    i

    i

    i tT

    T

    1

    n

    n

    i

    i Tt 2

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    139/238

    Chng 3

    3.1 Chui thi gian

    Tc pht trin trung bnh

    1

    1

    1

    2

    n nnn

    i

    iY

    Ytt

    i lng ny ch c ngha khi cc tc phttrin lin hon xp x nhau, ngha l trong sutthi k nghin cu, ch tiu pht trin vi mttc tng i u

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    140/238

    Chng 3

    3.1 Chui thi gian

    Tc tng (gim) lin hon

    d. Tc tng (gim)

    ),2(111

    1 nitYY

    YYa i

    i

    i

    i

    iii

    Tc tng (gim) nh gc),2(1

    11

    1 niTYY

    YYA i

    iii

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    141/238

    Chng 3

    3.1 Chui thi gian

    Tc tng (gim) trung bnh

    1 ta

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    142/238

    Chng 3

    3.1 Chui thi gian

    e. Tr tuyt i ca 1% tng (gim) lin hon

    100100

    (%)

    1

    1

    1

    1

    i

    i

    ii

    ii

    i

    ii

    Y

    Y

    YY

    YY

    ag

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    143/238

    3.2.1 Cc phng php d bo n gin

    Chng 3

    3.2 D bo trn chui thi gian

    Vd: Mt quy bo d kin s ly bao nhiu tbo Tui Tr vo ngy mai c th cn nhctrong ngy hm nay tiu th ht bao nhiu

    a. M hnh d bo th n gin

    )1.3( 1 tt YY

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    144/238

    Chng 3

    3.2 D bo trn chui thi gian

    M hnh ny c p dng trong trng hpthiu d liu qu kh, v n ch da trn ccthng tin sn c gn nht

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    145/238

    Chng 3

    3.2 D bo trn chui thi gian

    : gi tr d on thi im n + L

    : gi tr thc t thi im n: lng tng (gim) tuyt i trung bnh: tm xa d bo

    b. D bo bng lng tng (gim) tuyt i trung bnh

    )2.3( LYY nLn

    L

    Y

    Y

    n

    Ln

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    146/238

    Chng 3

    3.2 D bo trn chui thi gian

    Phng php ny c s dng khi bin ng

    ca hin tng c lng tng (gim) tuyt ilin hon xp x nhau.

    b. D bo bng lng tng (gim) tuyt i trung bnh

    )2.3( LYY nLn

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    147/238

    Chng 33.2 D bo trn chui thi gian

    : gi tr d on thi im n + L

    : gi tr thc t thi im n: tc pht trin trung bnh: tm xa d bo

    c. D bo bng tc pht trin trung bnh

    )3.3( LnLn tYY

    L

    t

    Y

    Y

    n

    Ln

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    148/238

    Chng 33.2 D bo trn chui thi gian

    Phng php ny c s dng khi bin ng

    ca hin tng c tc pht trin lin hon xpx nhau.

    c. D bo bng tc pht trin trung bnh

    )3.3(L

    nLn tYY

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    149/238

    Chng 33.2 D bo trn chui thi gian

    : gi tr d on thi im n + 1: gi tr thc t thi im n: khong trt, thng chn l 3, 4, 5,

    d. D bo bng phng php trung bnh trt

    )4.3(... 11

    1k

    YYYY knnnn

    k

    Y

    Y

    n

    n 1

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    150/238

    Chng 33.2 D bo trn chui thi gian

    Xu th l s vn ng tng hay gim ca d liutrong mt thi gian di. S vn ng ny c thc m t bng mt ng thng hay ngcong ton hc

    C th m hnh ha xu th bng cch thc hinmt hm hi quy thch hp gia bin cn d boY v thi gian T

    3.2.2 D bo bng cc MH xu th

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    151/238

    Chng 33.2 D bo trn chui thi gian

    tt UTY 21

    tt UTTY 2

    321

    tt UTTTY 3

    4

    2

    321

    Mt s dng hm xu th in hnh

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    152/238

    Chng 33.2 D bo trn chui thi gian

    tt UTY )ln(21

    tt UTY )1

    (21

    tUT

    t eY 21

    tt UTY 21)ln(

    Mt s dng hm xu th in hnh

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    153/238

    Chng 33.2 D bo trn chui thi gian

    D bo im vi hm xu th

    TYt 21

    2

    321 TTYt

    3

    4

    2

    321 TTTYt

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    154/238

    Chng 33.2 D bo trn chui thi gian

    )ln(21 TYt

    )

    1

    ( 21 TYt

    2

    22

    221 )

    ln( tYTt eeY

    TYt 21 )ln(

    D bo im vi hm xu th

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    155/238

    g3.2 D bo trn chui thi gian

    L ng dng m rng ca phng php trungbnh trt:

    3.2.2 D bo bng pp san m

    Trung bnh trt da vo k quan st gn nht

    Da vo gi tr trung bnh trt vi trng s gimdn cho tt c cc quan st trong qu kh

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    156/238

    g3.2 D bo trn chui thi gian

    : gi tr d on thi im t + 1

    : gi tr d on thi im t: gi tr quan st thi im t: h s san m

    a. San m n gin

    )5.3(1 1 ttt YYY

    t

    t

    t

    Y

    Y

    Y

    1

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    157/238

    g3.2 D bo trn chui thi gian

    a. San m n gin

    Phng php san m n gin cho rng gi tr

    d bo mi l mt gi tr trung bnh c trng sgia gi tr thc t v gi tr d bo thi im t

    )5.3(1 1 ttt YYY

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    158/238

    g3.2 D bo trn chui thi gian

    Nu dy s c nhiu bin i bt thng ta nnchn gn 0 v ngc li nn chn gn 1 nu

    mun kt qu d bo kt hp vi nhng thay ign nht trong s liu.

    Yu t quan trng nht trong phng php san

    m l vic xc nh h s san m .

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    159/238

    g3.2 D bo trn chui thi gian

    b. San m Holt

    Hu ht cc chui d liu kinh t him khi theomt xu th c nh

    Khi chui thi gian c yu t xu th (cc b) th ta

    cn phi d bo c gi tr trung bnh (gi tr sanm) v dc (xu th) hin ti lm c s chod bo tng lai.

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    160/238

    g3.2 D bo trn chui thi gian

    Khi chui thi gian c yu t xu th (cc b) th tacn phi d bo c gi tr trung bnh (gi tr sanm) v dc (xu th) hin ti lm c s chod bo tng lai.

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    161/238

    g3.2 D bo trn chui thi gian

    tng c bn ca phng php Holt l sdng cc h s san m , khc nhau clng gi tr trung bnh v dc ca chui thigian (theo m hnh san m n gin)

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    162/238

    g3.2 D bo trn chui thi gian

    : gi tr san m (mi) thi im t: gi tr quan st thi im t: h s san m ca gi tr trung bnh (0

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    163/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    : gi tr c lng xu th

    : gi tr san m mi: h s san m ca gi tr xu th (0<

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    164/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    : gi tr d on thi im t+p

    : gi tr c lng xu th: gi tr san m mit

    t

    pt

    L

    T

    Y

    D bo p giai on trong tng lai

    )3.6.3( ttpt pTLY

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    165/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    c. San m Holt-Winter

    L m rng ca san m Holt i vi cc d liuc cha yu t ma.

    Yu t ma trong chui thi gian c th thucdng cng tnh hoc nhn tnh.

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    166/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    Dng cng tnh: c ngha l yu t ma cc

    nm khc nhau c lp i lp li mt cch un.

    Dng nhn tnh: c ngha l yu t ma nm

    sau c lp i lp li nhng vi mt cng cao hn hoc thp hn so vi tng ma trongnm trc.

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    167/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    M hnh san m Holt Winter tng qut nht lm hnh dng nhn tnh

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    168/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    : gi tr san m (mi) thi im t: gi tr quan st thi im t

    : h s san m ca gi tr trung bnh (0 < < 1): gi tr c lng xu th: gi tr c lng ca ch s ma vi di s

    1.7.3))(1( 11

    tt

    st

    tt TLS

    Y

    L

    st

    t

    t

    t

    S

    T

    Y

    L

    c lng gi tr trung bnh hin ti

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    169/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    : gi tr c lng xu th

    : gi tr san m mi: h s san m ca gi tr xu th (0<

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    170/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    : gi tr c lng ca ch s ma: gi tr san m mi: gi tr quan st ti thi im t: h s san m ca ch s ma

    t

    t

    t

    Y

    L

    S

    c lng gi tr ch s ma

    3.7.3)1( stt

    tt S

    LYS

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    171/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    : gi tr d on thi im t+p: gi tr c lng xu th: gi tr san m mi: gi tr c lng ca ch s ma

    t

    t

    t

    pt

    S

    L

    T

    Y

    D bo p giai on trong tng lai

    )4.7.3()( pstttpt SpTLY

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    172/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    Khng phi khi no d bo bng m hnh xu thcng c p dng n gin nh trnh bytrong phn trc

    3.2.4 D bo bng pp phn tch

    Thc t d liu nhiu khi khng ch tng gimtheo thi gian m cn bin i theo ma

    Chng 3

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    173/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    - Thnh phn xu th (Tr T)

    Chui thi gian thng cha 4 thnh phn:

    - Thnh phn chu k (Cl C)

    - Thnh phn ma (Sn S)- Thnh phn ngu nhin (Ir I)

    Chng 33 2

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    174/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    Khi nghin cu cc thnh phn ca mt chui

    thi gian, cn xem xt cc thnh phn ny linquan nh th no vi chui d liu gc Y

    C 2 m hnh th hin mi quan h ny l mhnh cng tnh v m hnh nhn tnh

    Chng 33 2 D b t h i thi i

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    175/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    M hnh nhn tnh (Multiplicative compomentsmodels):

    Yt = Trt . Clt . Snt . Irt

    M hnh cng tnh (Additive compoment models)Yt = Trt + Clt + Snt + Irt

    Chng 33 2 D b t h i thi i

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    176/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    Yt = Trt . Clt . Snt . Irt

    M hnh nhn tnh s ph hp khi s bin thinca chui thi gian tng dn theo th t thigian. C ngha l cc gi tr ca chui tri rng ra

    khi xu th tng dn v tp hp cc quan st cdng hnh ci loa hay hnh phu.

    Chng 33 2 D b t h i thi i

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    177/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    Yt = Trt + Clt + Snt + Irt

    M hnh cng tnh c hiu qu khi chui d liuang c phn tch c s bin thin xp x unhau sut di ca chui thi gian. C ngha lcc gi tr ca chui thi gian v c bn nm

    trong mt di gi tr c rng l mt hng s vtrung tm ca di ny l ng xu th.

    240 9000

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    178/238

    40

    80

    120

    160

    200

    03Q1 03Q3 04Q1 04Q3 05Q1 05Q3 06Q1 06Q3

    Y

    4000

    5000

    6000

    7000

    8000

    1996 1997 1998 1999

    Y

    m hnh nhn tnh m hnh cng tnh

    Chng 33 2 D b t h i thi i

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    179/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    Vi m hnh nhn tnh, ta s dng t l trung bnhtrt

    Vi m hnh cng tnh, ta s dng chnh lch so

    vi trung bnh trt

    Chng 33 2 D b t h i thi i

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    180/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    a. D bo bng m hnh nhn tnh

    Bc 1. Tnh trung bnh trung tm (CMA)

    quYYYYY

    thngYYY

    CMAttttt

    ttt

    t

    45.05.0

    12

    5.0......5.0

    1112

    66

    Chng 33 2 D b t h i thi i

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    181/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    CMA bao gm xu th v chu k kt hp li

    quYYYYY

    thngYYY

    CMAttttt

    ttt

    t

    4

    5.05.012

    5.0......5.0

    1112

    66

    Chng 33 2 D b t h i thi i

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    182/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    Bc 2. Tnh t l

    ttt CMAY /

    Do Yt = Trt . Clt . Snt . Irt nn

    ttt IrSn

    Chng 33 2 D bo trn chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    183/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    Bc 3. Tnh ton cc ch s ma v

    Nu chui d liu theo thng, ch s ma im chothng m bng trung bnh ca vi cc quan stch cho nhng thng m (mi nm c 1 thng m)

    Nu chui d liu theo qu, ch s ma iq cho quq bng trung bnh ca vi cc quan st ch chonhng qu q (mi nm c 1 qu q)

    t

    t

    Chng 33 2 D bo trn chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    184/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    qu

    thng

    Bc 4. iu chnh cc ch s ma tch cachng bng 1 bng cch tnh cc nhn t ma Sn

    nh sau

    121 2 3 12

    ...

    mm

    iSn

    i i i i

    41 2 3 4

    q

    q

    iSni i i i

    Chng 33 2 D bo trn chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    185/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    Bc 5. Chui d liu iu chnh yu t ma:

    Yt/Snt = Trt.Clt.Irt

    Ta gi nh khng c yu t chu k v yu tngu nhin b trit tiu khi tnh trung bnh nhmtm ra ch s ma bc 3: Clt = Irt = 1

    Ta s s dng chui Yt/Snt d on thnhphn xu th trong tng lai

    t

    Chng 33 2 D bo trn chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    186/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    b. D bo bng m hnh cng tnh

    Bc 1. Tnh trung bnh trung tm (CMA)

    quYYYYY

    thngYYY

    CMAttttt

    ttt

    t

    45.05.0

    12

    5.0......5.0

    1112

    66

    Chng 33 2 D bo trn chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    187/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    Bc 2. Tnh s khc bit

    ttt CMAYd

    Chng 33 2 D bo trn chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    188/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    Bc 3. Tnh ton cc ch s ma v

    Nu chui d liu theo thng, ch s ma im chothng m bng trung bnh ca vi cc quan stcho nhng thng m (mi nm c 1 thng m)

    Nu chui d liu theo qu, ch s ma iq

    cho quq bng trung bnh ca vi cc quan st ch chonhng qu q (mi nm c 1 qu q)

    td

    td

    Chng 33 2 D bo trn chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    189/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    Bc 4. iu chnh cc ch s ma tng cachng bng 0 bng cch tnh cc nhn t ma Sn

    nh sau

    l trung bnh ca tt c cc ch s ma.Sn

    tcho bit thi im t, Y cao hn (hay thp

    hn) 1 lng Snt so vi chui d liu iuchnh yu t ma.

    iiSn tt

    i

    Chng 33 2 D bo trn chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    190/238

    3.2 D bo trn chui thi gian

    Bc 5. Chui d liu iu chnh yu t ma:

    Yt Snt = Trt + Clt + Irt

    Ta gi nh khng c yu t chu k v yu tngu nhin b trit tiu khi tnh trung bnh nhmtm ra ch s ma bc 3: Clt = Irt =0

    Ta s s dng chui Yt Snt d on thnhphn xu th trong tng lai

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    191/238

    Chng 4D BO BNG PHNG PHP

    BOX-JENKINS

    Chng 4D BO BNG PHNG PHP

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    192/238

    4.1 Tnh tng quan trong d liu

    chui thi gian4.2 Tnh dng ca chui thi gian

    4.3. M hnh Box-Jenkins (ARIMA)

    4.3. M hnh Box-Jenkins cho chui thi gianc tnh ma v (SARIMA)

    BOX-JENKINS

    Chng 44.1 Tnh tng quan trong d liu

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    193/238

    4.1.1 H s t tng quan

    chui thi gian

    )(

    ),(

    t

    kttk

    YVar

    YYCov

    Phng trnh trn c gi l hm t tngquan, k hiu l ACF

    Chng 44.1 Tnh tng quan trong d liu

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    194/238

    chui thi gian

    )(

    ),(

    t

    ktt

    k YVar

    YYCov

    Tnh cht:1. -1 k 1 k

    2. 0 = 1

    Chng 44.1 Tnh tng quan trong d liu

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    195/238

    chui thi gian

    Do thc t ch c d liu mu, nn ta ch c thc lng c h s t tng quan mu thayv h s t tng quan tng th

    Chng 44.1 Tnh tng quan trong d liu

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    196/238

    chui thi gian

    n

    t

    t

    kt

    n

    kt

    t

    k

    YY

    YYYY

    r

    1

    2

    1

    )(

    ))((

    : gi tr trung bnh mu ca Yt: tr: s quan stn

    kY

    H s t tng quan mu:

    Chng 44.1 Tnh tng quan trong d liu

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    197/238

    chui thi gian

    n

    t

    t

    kt

    n

    kt

    t

    k

    YY

    YYYY

    r

    1

    2

    1

    )(

    ))((

    Tng t, rk cng c tnh cht:

    1. -1 rk 1 k2. r0 = 1

    Chng 44.1 Tnh tng quan trong d liu

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    198/238

    chui thi gian

    H s t tng quan ring PACFk dng o

    lng mc quan h gia Yt v Yt-k khi ccnh hng ca cc tr t 1 n k-1 cloi tr

    Chng 44.1 Tnh tng quan trong d liu

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    199/238

    4.1.2 Kim tra tnh tng quan

    chui thi gian

    C 2 cch kim tra t tng quan:

    1. Xem xt tng rk = 0 hay khng

    2. Xem xt ton b tp cc gi tr rk = 0 hay khng

    Chng 44.1 Tnh tng quan trong d liu

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    200/238

    chui thi gian

    Ta tha nhn kt lun: Nu chui thi gian mbo tnh c lp th rk ~ N (0, 1/n )

    T ta c khong tin cy ca rk:

    n

    ur

    n

    uk

    2/2/

    Cch 1. H0: rk = 0

    Chng 44.1 Tnh tng quan trong d liu

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    201/238

    chui thi gian

    Chui thi gian c th c kt lun khng chin tng t tng quan nu tt c cc h s

    tng quan mu tnh ton c u nm tronggii hn ny. Chui khi c tnh nhiu trng

    n

    ur

    n

    uk

    2/2/

    Chng 44.1 Tnh tng quan trong d liu

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    202/238

    chui thi gian

    Cch 2: H0: r1 = r2 = = rk = 0

    h

    k

    krkn

    nnQ1

    2*.

    1)2(

    : s quan st

    : tr: h s tng quan bc k: tr ln nht c xem xth

    r

    k

    n

    k

    Chng 44.1 Tnh tng quan trong d liu

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    203/238

    chui thi gian

    h

    k

    krkn

    nnQ1

    2*.

    1)2(

    Nu H0 ng th Q* ~2(h-m)

    )(:2**

    mhQQW tntn

    Chng 44.2 Tnh dng ca chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    204/238

    4.2.1 Khi nim chui thi gian dng

    4.2 Tnh dng ca chui thi gian

    Chui thi gian Yt, phi tha mn:constYE t )(

    constYVar t 2

    )(

    constYYEYYCov kkttktt ))((),(

    Chng 44.2 Tnh dng ca chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    205/238

    4.2 Tnh dng ca chui thi gian

    Gi s ta dch Y t Yt ti Yt+m. Nu Yt l chui

    dng th gi tr trung bnh, phng sai v hipphng sai ca Yt v Yt+m phi bng nhau

    )( tYE

    2

    )( tYVar kkttktt YYEYYCov ))((),(

    Chng 44.2 Tnh dng ca chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    206/238

    d g ca c u g a

    Tm li, nu l mt chui dng, th gi tr trung

    bnh, phng sai v hip phng sai (c trkhc nhau) bng nhau, khng cn bit ta olng chng ti thi im no

    iu ny c ngha cc i lng ny khng itheo thi gian

    Chng 44.2 Tnh dng ca chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    207/238

    g g

    Mt chui d liu nh vy s c xu hng tr

    v gi tr trung bnh v nhng dao ng xungquanh gi tr trung bnh s nh nhau

    Nu mt chui thi gian khng dng theo cchnh ngha trn, ta gi l chui khng dng

    Chng 44.2 Tnh dng ca chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    208/238

    g g

    Vi mt chui thi gian khng dng, ta ch

    c th nghin cu hnh vi ca n ch trongkhong thi gian c xem xt.

    Do vy ta khng th khi qut ha cho cc giaion thi gian khc

    Chng 44.2 Tnh dng ca chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    209/238

    4.2.2 Kho st tnh dng

    g g

    Ngoi vic chng minh mt chui dng theonh ngha, ta cn c th da vo biu ttng quan xc nh mt chui thi giandng hay khng

    Chng 44.2 Tnh dng ca chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    210/238

    g g

    Nu h s t tng quan u tin khc 0nhng cc h s t tng quan tip theo bng

    khng c ngha thng k th l mt chuidng.

    Nu mt s h s tng t tng quan khc

    khng mt cch c ngha thng k th lmt chui khng dng.

    Chng 44.2 Tnh dng ca chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    211/238

    4.2.3 Loi b tnh khng dng

    g g

    iu kin c bn nht cho vic d bo mtchui thi gian l n phi c tnh dng.

    Vy khi gp mt chui khng dng ta cn loi

    b tnh khng dng trc khi lm cc phn tchk tip.

    Chng 44.2 Tnh dng ca chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    212/238

    g g

    Ta c th lm dng mt chui bng phng

    php sai phn.

    Chng 44.2 Tnh dng ca chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    213/238

    g g

    Sai phn bc 1

    1 ttt YYYSai phn bc 2.

    )( 21112

    ttttttt YYYYYYY

    21

    22 tttt YYYY

    Chng 44.2 Tnh dng ca chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    214/238

    g g

    Chui sai phn bc 1 s dng nu xu hng

    ca chui gc l tuyn tnh v n ch cn (n-1)quan st.

    Nu sau khi ly sai phn bc 1 m cc bin

    kim tra vn cho thy d liu cha dng thphi ly tip sai phn bc 2, , bc n.

    Chng 44.2 Tnh dng ca chui thi gian

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    215/238

    Vi mt s xu th phi a thc, ta p dng

    phng php sai phn bin dng.

    Nh s bin thin ca , phng php tnh sai

    phn ny c th p dng cho rt nhiu xu thkhc nhau

    )10(1

    ttt YYY

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    216/238

    M hnh Box-Jenkins l tn gi chung ca mt

    h rt nhiu m hnh khc nhau do s tn tiring l hoc kt hp ng thi ca qu trnh thi quy (AR) v trung bnh trt (MA) v c thkt hp c qu trnh ly sai phn nu chui l

    khng dng (I).

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    217/238

    4.3.1 Qu trnh t hi quy (AR)

    M hnh t hi quy bc 1, AR(1), c dng

    Trong :

    1. ut: sai s tha mn tnh nhiu trng2. - 1

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    218/238

    Cc MH t hi quy ch ph hp vi chui dng,v h s 0 th hin mc trung bnh ca chui

    ttt uYY 110

    Nu d liu giao ng xung quanh gi tr 0hoc dng sai phn th khng cn h s 0trong m hnh

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    219/238

    M hnh t hi quy bc p, AR(p), c dng

    iu kin mt chui trong m hnh AR(p) ldng nu tha mn iu kin

    tptpttt uYYYY ...22110

    11

    p

    i

    i

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    220/238

    xc nh s tr p, ta s dng gin ttng quan nh sau:

    ACF s c xu hng bng 0 ngay lp tc

    H s t tng quan ring PACF c xu hng

    khc 0 mt cch c ngha thng k cho n tr p v bng 0 ngay sau tr p

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    221/238

    4.3.2 Qu trnh trung bnh trt (MA)

    M hnh trung bnh trt bc 1, MA(1), c dng

    Trong : : l hng sut : l sai s tha mn nhiu trng

    11 ttt uuY

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    222/238

    M hnh trung bnh trt bc q, MA(q), c dng

    Qu trnh ny dng nu -1 < i < 1.

    qtqtttt uuuuY ...2211

    Thng thng ta hay gp q < 2.

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    223/238

    xc nh s tr q, ta s dng gin ttng quan nh sau:

    PACF s c xu hng bng 0 ngay lp tc

    ACF c xu hng khc 0 mt cch c nghathng k cho n tr q v bng 0 ngay sau tr q

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    224/238

    4.3.3 Qu trnh phi hp t hi quy trungbnh trt (ARMA)

    Kt hp m hnh AR(1) v m hnh MA(1) ta cm hnh ARMA(1,1)

    11110 tttt uuYY

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    225/238

    Tng t, nu kt hp m hnh AR(p) v mhnh MA(q) ta c m hnh ARMA(p,q)

    qtqtttptpttt uuuuYYYY ...... 221122110

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    226/238

    M hnh ARMA(p,q) ch thch hp vi cc chuidng, ta cn xc nh tr p v q thch hptheo cch trnh by trn: ACF bng 0 ngaylp tc sau tr th q cn PACF bng 0 ngaysau tr p

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    227/238

    4.3.4 M hnh ARIMA

    M hnh ARMA ch c th c thc hin khi Ytl chui dng.

    Chui thi gian trong kinh t v ti chnhthng l chui khng dng

    suy ra chui dng, ta phi kh yu t xu thtrong d liu gc bng phng php sai phn

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    228/238

    Chui thi gian nu dng sai phn bc 1,

    c k hiu I(1)M rng ra, nu mt chui dng sai phn bcd, ta k hiu I(d)

    M hnh ARIMA c k hiu chung lARIMA(p,d,q)

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    229/238

    Bc 1. Kho st d liu gc

    Quy trnh la chn m hnh ARIMA

    Tnh ACF v PACF ca d liu gc, kim trachui c dng hay khng, nu dng, chuyn

    sang bc 3

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    230/238

    Bc 2. Ly sai phn bc 1 ca Yt

    Trong trng hp d liu gc bin ng nhiuta cn ly log ri mi ly sai phn.

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    231/238

    Bc 3. Phn tch gin t tng quan tm p v q, t suy ra cc m hnh c th c

    Bc 4. c lng m hnh d kin (cxc nh trong bc 3)

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    232/238

    Bc 5. Phn tch, chun on v la chn MH

    Kim tra h s ca tr cao nht nu khngc ngha thng k, gim bt tr p, q

    Nu m hnh ng th ACF v PACF khng c

    ngha thng kSo snh cc sai s d bo, ph hp cc MH

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    233/238

    Bc 6. Nu c thay i trong m hnh gc,quay tr li bc 4

    Ch . Nn so snh gia cc m hnh vi nhauch khng nn phn tch mt cch ring l

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    234/238

    4.3.5 M hnh SARIMA

    M hnh SARIMA p dng cho chui thi gianc tnh ma v

    Ta s xem xt ring bit thnh phn c tnhma v v khng c tnh ma v bng m hnhARIMA

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    235/238

    Bc 1. Kim tra nu l chui khng dng thloi b tnh dng

    Ta cng s dng sai phn bin mt chuithi gian khng dng c tnh ma thnh chuidng

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    236/238

    Bc 2. Xem xt thnh phn khng c tnhma v

    Kho st trn ACF v PACF ti cc tr khng lbi s ca di ma L kt lun AR hay MA

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    237/238

    Bc 3. Xem xt thnh phn c tnh ma v

    Kho st trn ACF v PACF ti cc tr l bi sca di ma L kt lun AR hay MA

    Chng 44.3 M hnh Box-Jenkins

  • 8/2/2019 Bai Giang CPPDB [Compatibility Mode]

    238/238

    M hnh tng qut

    ARIMA(p,d,q)(P,D,Q)L