Agape - October, 2013
-
Upload
mizoram-presbyterian-church-synod -
Category
Documents
-
view
297 -
download
1
Transcript of Agape - October, 2013
-
8/14/2019 Agape - October, 2013
1/36
October 2013 AGAPE 1
www.mizoramsynod.org
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
2/36
October 2013 AGAPE 2
www.mizoramsynod.org
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
3/36
October 2013 AGAPE 3
www.mizoramsynod.org
Editorial
Ringtute hian Pathian duh zwng kan hriat hi
a pawimawhin a \ul a. Amaherawhchu, engtin ngePathian duh zwng chu kan hriat ang le? A duh zwnghre tur chuan amah Pathian hriat chian hmasakphawt a ngai a. Pathian chu engkim ti thei, engkimsiamtu, engkim chunga roreltu a nihah hian chianghmasa ila. Hetiang hian Pathian duh zwng chu kanhre thei:
Pathian chuan a Fapa Isua Krista hmangin minrawn zawng hmu a; chuvangin, a Fapa hmang vekhian a duh zwng chu kan hre thei ang. Lal Isuan, Lalpa, Lalpa, mi ti nazawng chu vanramah an lut lovang a; ka Pa vana mi duh zwng titu erawh chu anlut ang a ti a (Mat 7:21).
A thu ngaithlatu leh a zirtirte chuan AmahISUA hnen a\angin a duh zwng an hre thei a. Tunaherawh chuan Pathian duh zwng kan hriatna ber turchu A chanchin ziakna Bible a\angin a ni. Biblechhiara zir \hin mi chuan Pathian duh zwng chu nitin an hriat belh \hin.
Kohhran hi Pathian inhriattirna leh a chennaa ni a. Kohhran inzirtirna leh kaihhruaina a\anginPathian duh zwng kan hre thei. Kohhran pawn lam
a\anga Pathian hriatna kawng chu awm ve tho mahse a him tawk lo fo. Pathian duh zwng hre chiang turchuan rinawm taka kohhrana awm leh kohhranin tihtur a tihte zawm a ngai a ni. Mahni awmna kohhranainkhawm leh kohhran programme ngaihsak lova BiakIn pawn rawngbawlna um chingte hian Pathian duhzwng aiin anmahni lungawina leh hlimna an zawng\hin. Hetiang mite kawng hi chu a him lo va, bo ahlauhawm a, kohhran miten chin loh a \ha a ni.
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
4/36
October 2013 AGAPE 4
www.mizoramsynod.org
Kristian Chhungkua
I FATE SUAL LAKAH VENG RAWH
- LallianpuiaDinthar Vengthlang
Tunlai khawvel sualna pung zelah nu leh paten kan rohlu ber kan fate sual laka kan venhim a pawimawh tak zet a,hei hi kan mawhphurhna pawh a ni. Khawvel thil dangah mihlawhtling tak ni mah ila; kan fate nun ber kan hloh si chuanmi hlawhtling kan ni thei lo vang a, nun hlimna tak tak kan
nei chuang lo vang. Chuvangin, engtin nge kan fate sual lakahan him theih ang? A chhnna dang a awm thei lo - kan fatesual laka an himna kulhpui chu Kristian chhungkua hi a ni.
Kristian chhungkua dinturin lehkhathiam emaw,hausak deuh emaw, fin vardeuh emaw a \ul kher lo va,
eng dinhmunah pawh ding ilachhung tinten kan tih theihvek a ni. A hnuaia thil harsalo tak takte hi i zawm phawtchuan, i fate sual lakah i venghim ngei ang a, Kristianchhungkaw dik tak i din thei
ang.1. Nupaa pianthar: Nupaapiangthar hmasa lovinKristian Chhungkua a dintheih lo va; chuvangin, innupain in piangthar tawh em?Lal Isua in nei tawh em? In
chhungkuaah Lal Isua aLalber em? Fate hnena
chhandamna thu zirtir turin nuleh paten chhandamna kanchan hmasak a ngai a, fatehnena Pathian \ih leh thu
wih tura zirtir turin kan nunaPathian \ihna nun an hmuhhmasak a ngai a, inkhawmtaima tura zirtir i duh chuan,nangman hma hruai zel angche. Kan fate naupang maiemaw kan tihte hian kan nun
dan engkim hi an hre vek a,min zir ve reng a ni. Thufingpakhatin Zirtirtu ni tur chuanzirtu ni hmasa rawh a tih anghian kan fate entawn tlaka kannun a pawimawh ber a ni.Nu leh pa nunah Lal Isuahmel, Lal Isua nun an hmuh
loh chuan, an naupan zual lai
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
5/36
October 2013 AGAPE 5
www.mizoramsynod.org
chauhvin thu an wih ang a,a zah vang che ni lovin, ahlauh vang chein, a lo puitling
zel ang a, a hlauh loh hunche a thlen hun hunah, sualkawng a la zawh ang. Sualkawng a zawh hrep hunah iinhmu chhuak hnuhnawh anga, chutih hunah chuan anunna i chn em lo a nihpawhin, pianthar a harsat hletawh ang.
Chuvangin, nu leh papiangthar lova innei kan nihchuan Kristian chhungkuakan din thei dawn lo va. Tunainnei mek leh innei tawhzingah piangthar lo kan awm
chuan keimah leh kanchhungkaw tana thil pawi-mawh hmasa ber chu Lal Isuaneitu nih hi a ni. Chutiang mikan nih chuan kan fatePathian lamah kan hruai theiang a, sual lakah kan veng
him thei dawn a ni.2. Pathian thuin chawm
rawh: Kan fate sual laka anhim theihna turin, Computeremaw, bike emaw, sikul \haaluhtir kher emaw ngai ta maise chuan chhungkaw tam tak
chuan kan veng him thei awmlo asin. Mahse, chutiang thil
harsa chu eng mah a ngai lo,Pathian \hatna kan chan ropuitak a ni a, kan fate sual laka
an himna tur kulhpui chu IsuaKrista hi a ni. Nu leh patehian baptismaa kan thutiamangin, kan fate Pathian thutaka kan chawm sei len a va\ul tak em! Khawvel thil anduh leh mamawh apiang pevek thei mah la, a pawimawh
ber Lal Isua i pek si loh chuani la inchhir ang tih a vahlauhawm em! Nu leh patenkan hmuh phak lohna hmunahmu rengtu, eng lai pawhaan hnena awm reng, sual lakaan himna kulhpui ber chu LalIsua hi a ni si a. Chuvangin,an naupan laiin Pathian fa anni a, a thu wih mai hi kantih tur a ni tih hrilh reng la,Pathian \ihna nung an neihtheih nan thu takin chawmzel ang che. An puitlin hunleh sual kawng an zawh tawh
hnua pianthartir tum chu asawt mawh tawh \hin a,naupang t an nih lai, kan thu-hnuaia an kun lai leh nu lehpa engkima min rin hun laihian Pathian thuin i enkawlang u.
Fa, nu leh pa thu wih,thil leisak tura nu leh pa vau
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
6/36
October 2013 AGAPE 6
www.mizoramsynod.org
ngai lo, lehkha zir taima,inkhawm ngai pawimawh,ruih hlova fihlim, sex lama
thianghlim neih i duh em? Anunah Lal Isua lalbera a dahtheih nan a naupan lai a\anginPathian thuin enkawl la,zirtirin kaihruai la,kohhranho zingah telpui tamila; tichuan, sual lakah i venghim thei ang.
Nu leh paten kan fate BiakIna kan hruai a va ngai tawhem aw, Nilai zan leh Inrinzanahte hian naupanginkhawm hmel hmuh tur a vatlem tawh em! Kohhranhunpuiah lah naupang lam a
hranin programme kanneihpui \hin si a, kannaupangten Biak In chhunganun dan tur pawh an hre talo em ni tih tur khawpin BiakIn chhung zahna an tlachhama, nakin lawka kohhran
enkawltu turte hi tun a\angaPathian biak kan zirtir lohchuan nakin lawkah Sap raman sawi ang kan la ni mai angtih a hlauhawmin ka hria.Chuvangin, nu leh paten kanfate inkhawmpui \hin ilaPathian biak inkhawm i
ngainattir ang u, an inkhawm
tam avangin an zirlai pawhan tihchhiat phah chuang lovang, Pathian an nuna a
lalber phawt chuan an zirlaiahpawh an tih\hat phah zawkngei ang.
3. Nupa \an rual a ngai:
Sual kawng zawh tawh mitam takte a\anga ka tawn hriatchu, sual kawng an zawh
\anna chhan leh sual a\angakir leh an harsat chhan liantak pakhat chu nu leh pa\anrual lohna hi a ni.Hetiangah hian a bik takinchhungkaw nu kan pawi-mawh em em a, a thiam lozawk pawh kan ni \hin, fate
hriata nupa kan \anrual lohchuan, min zah lovin min hlaulo vat \hin.
Chuvangin, pasalten anzilhhau laia lo khawngaiha anlama lo \an tlat maite hi a pawiem em a, fate thiam zawk-
naah pain an lo hau palh anih pawhin, an hriat laia \anloh tur a ni. Tin, chhungkhatlaina leh \hian \haten kan fateawm dan dik lo min hrilhhian, hetiang min hrilhtu chumin duhsaktu an ni tih hriat a
\ul; chuvangin, min duhsak-tuten kan fate chanchin \ha lo
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
7/36
October 2013 AGAPE 7
www.mizoramsynod.org
min hrilhin haw mai lovinlawm thu hrilh zawk la. Anthil sawi chu a tak tak a ni
em, hriat chian tum vat zawkang che, an sualnaa i \an zela nih chuan sual zel rawh itihna ang a ni.
Pasalte hriat lova pawisaleh thil dang pek chin hi a\ha lo va, chin loh tur a ni.
An duh zwng ni lo anmamawh chu in nupain sawidun ula, an tana \ha tur anmamawh chu leisak mai tura ni. An kuta pawisa pek hia him lo em em a, sualkawnga hruaitu a ni tih hriat
reng tur a ni.Tin, nu \henkhat fate
sualna thuppui ching kan awm
a, anmahni kan khawngaihluatah sual lian zawk ti turinkan pui a ni tih hriat a \ha.Pasalte hriat loha fate thiltihsual kan hriat chuan pasaltehrilh vata, simtir danngaihtuah nghal a ngai a ni.Nupa \ang rual ila kan fatesual laka an him theih nantheihtawp i chhuah ang u.
Thufingin - tihdam aiininven a pawimawh zawk alo tih hi kan fate enkawlnaahi hmang \angkai ang u.
Pafa hi vur ramah an cheng a. Tlai khat chu zu in tura a pachhuah hlan chuan vur thlipui a lo tleh a, an bkte chu a len chhedawn ta mai a. Naupang chuan a hlau em em a, thlabar taka \apchungin a pa chu a zawng zel a, a tawpah chuan zu dawrah a vahmu ta! Chutiang zu zawrh leh nawmchenna hmuna a fapain arawn chhui thleng ta mai chu a hrilhhai hle mai a, Eng vanginnge he hmunah hian i lo kal? Helai hmun hi i awm vena hmun tur
a ni hlei nem tiin a han hrawk a. A fapa chuan khur zawihzawih chungin, Ka pa, min chhuahsan hnu khan vur thlipui a lotleh a, ka hlau lutuk a. Kalna tur dang ka hriat loh avangin karawn zawng zel che a, vur zinga i hniak kha ka rawn hmu ta a, i kehniak chu rawn rap zelin he lai hmun hi ka lo thleng ve a ni a ti.
Nu leh pate u, in fate kal ve lo se in tihna hmun lamahchuan in hniak hnutchhiah lo hram rawh u. Hruai thlen in tumna
kawng chu nangmahnin zawh hmasa ula, in fate chuan an rawnzui dawn che u nia.
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
8/36
October 2013 AGAPE 8
www.mizoramsynod.org
INSENGSOVA RAWNGBAWL
(2 Sam 24:24; Lk 19:10)- Pastor C. LalngaihthangaMadanrting
Thlawhhma a zau: 2011 India ram chhiarpui-ah mihring1,21,01,93,422 zet kan awm a. Heng zawng zawng zingaKristian zat hi hriat theih a la ni chiah lo! April 30, 2013khan New Delhi-ah Home Minister Sushil Kumar Shinde
chuan Census 2011 Primary Census Abstract a tlangzarh a.Inchhiarna dang a lan kim viau laiin sakhaw inchhiarna lamerawh a lang lo. Chhiarpuia chhungkaw chhiarna column 7-na-ah khan sakhaw lam inchhiarna chu a tel ngei kha mawle! A lan loh chhan hi ziaktu pakhat chuan, India ramaHindu an tlem zel laia Muslim an pun zel vang a ni thei mailo maw! a ti! Eng pawh ni se, 2001 chhiarpuia a lan daninKristian zaa 2.34 (2,40,80,016) lek kan awm a ni. 2011
chhiarpuiah khan India hmarchhak bikah mihring 4,55,87,982awmin India ram mipui zawng zawng zaa 3.76 chauh kan ni.North East India Harvest Network-in a tar lan danin Indiahmarchhakah hian Kristian zaa 39.2 (Pray and TransformNorth East India pamphlet) vel kan ni awm e. 60% zet churing lo mi kan tihte a la nih chu.
Lal Isua a thiha a thawh
leh hnua vana a lawn hmakhan, amah zuitute hnenah,Khawvel zawng zawngahkal ula, thil siam zawng
zawng hnenah chuan
Chanchin |ha hi hril rawh
u, (Mk 16:15) tiin thupekropui a pe a. Lal Isua ngeipawh kha Mi bote zawnga
chhandam turin a lo kal a ni
reng a ni (cf. Lk 19:10).Za-a za (cent per cent) hiChanchin |ha kan hrilnahmun tura Lalpa thu min pekchu a ni. Ringtute hma a vachhah tehlul em! Kan thawkreng chung hian kan ram(India)-ah ngei pawh Kristianni lo an pung zel mai si a.
Sermon
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
9/36
October 2013 AGAPE 9
www.mizoramsynod.org
Kan \henawm maiah pawh anla \hahnem hle mai. Kan beihdan pangngai, kan thawh dan
pangngai hian thawk zel ilahma kan hlen zo ang em!
Thlawhhma kan lak dan:
Chanchin |ha puan darhnaatana thlawhhma kan lak danlangsar tak mai chu thilpekhi a ni a. Hma kan sawn danenin a lawmawm tak zet a ni.Kum 2012-2013 SynodBudget a\ang hian thlir ta ila.Pathian Ram ipa Ramthara\anga kan hmuh hi Ramtharsum tlingkhawm a\angin65.31% a tling a. Tin, sawmapakhat pawn lam a\anga
Thawktu chawmna kanthawh khawm hi 31.75% zeta tling bawk. Ramthar budgetzawng chu `40,82,57,000 anih laiin kan hmuh zawngzawng chu `51,10,61,465 laimai a ni. Za zela 125.18-inbudget kan khum a nih chu
maw le!Thingtlang kilkhawr ber
a\anga khawpui in chungthuahthipa chengte thlenginkan bei a. Missionarychengkawl kan khawrh a,missionary thingfak kan phur
a, vawk kan ser a, ramthimzin tiin phal ang kan ken
khawmte chu ka lilam a, michhuat nawtin an pheikhawkbal thlengin kan hruk faisak
\hin. A \hen lahin missionarybuhfai kan thawh khawm a,mi thawmhnaw hlui fawmkhawmin kan hralh a,tuk\huan ngheiin kan ei ai kanpe a. Chung kan beihnaa\anga kan han theh khawmtak tak chuan kohhran budget
pawh cheng nuai tam takinkan khum reng mai. Kaninpekna a ropui tak zet a ni.Mahse, heti chung hianKristian kan tlem tial tial a,sakhaw dang betute erawh anpung tual tual a ni ber mai.Chhui miten an sawi danahphei chuan Kristian kan hekber! an ti nghe nghe.
Mi thlawhhma lak dan:
Tirhkoh Paula chuan,Pathian khawngaihnaChanchin |ha puan darh thu
hi, ka hlen phawt chuan ka
nun pawh thlakhlelh turah kangai lo, (Tirh 20:24 Lehlinthar) a ti a. Kan thawh danen hi chuan chu rilru chu kanpu a ni lawm ni tih mai pawha awl viau! Mahse, han inbihchian tak tak hian rim takathawktute(!) hian kankhawvel nuam leh changkang
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
10/36
October 2013 AGAPE 10
www.mizoramsynod.org
tak tak te, kan in leh lophuisui tak tak te, kan hnaleh kan hmelte hi kan la
thlahlel lutuk a ni mai lo mawtih a awl \hin.
Alexander Duff-a, 1830-a Scotland Kohhranin Indiarama Chanchin |ha hril turaan rawn tirh luh chuan Indiaram a vei em em a. India ram
mite thlarau bo man turin sumleh pai mai ni lo, thawktu tamzawk intir turin Krista tantu nge India ram la turin penchhuak dawn? tiin anKohhran General Assembly-ah a thlen ta a. Mahse,chhangtu an awm lo. Chutah
amah vek chuan, Kan LalnuVictoria chuan Britain tanaIndia ram la turin \halaite ako va. Mi tam takin anchhng. Lei leh van lal LalIsua pawhin a tana India ramla turin \halaite a sawm a.
Chhngtu an awm lo. Nangniin kal dawn lo a nih pawhin,mi dang in tir dawn lo a nihpawhin, keimah ka kal anga, Ganges lui kamah ka lu kaphum ang. Tichuan, Indiamiten Scotland mi zingapakhat tal pawhin an thlarauan hmangaih tih an lo hre
dawn nia, a ti. Mahni inphatanun chan ngama rawngbawlduhtu chuan chutiang chuan
an lo ti asin.Hman ni lawk, 18thMay,
2013 zing dar 5:50-ah khanMizo pakhat Pu DavidZohmangaiha, RepublicVeng Pastor Bial leh Branch-a K|P hruaitu chuan
khawvela tlang sang ber, Mt.Everest a lawn chhuak a.Tlang chhip a thlen hian amaBible ken ngei mai chukhawvela tlang chhip sangber-ah chuan a nghat ta a ni.20.7.1969-a Neil Armstrong-a te thlaa an lawn khan an
ram USA chhinchhiahna flagchu an han phun a. Pu David-a pawh hian a ramchhinchhiahna Bible chu tlangchhipah, hnehna a channahmunah chuan a han nghatve ta a ni. Chanchin |ha hianan nunah hmun a va han
chang thuk tehlul em!Mahni ngei feh a hun ta e:
Tunlai Chanchin |ha kan hrildan hi lawm tha ruaia mahnilo kel e awl der mai kan angta viau em le! Rev. H.Lengluta hla chuan, Ringtute
u, thupek khauh tak mai kanhmu, Kal ula, Chanchin |ha
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
11/36
October 2013 AGAPE 11
www.mizoramsynod.org
hril rawh u, a ti. Kal
chhuak thei lote pawhin,
mawhphurhna lian tak kan
nei, Thilpeka rawngbawlturin Lalpan min ko ,(KHB 590:2) a tiha tlar 3-naleh tlar 4-na hi lawm tha-ah kan hmang ta mai em!Lawm tha hi a hlawk ngeie. Mahse, lawm chauh fehtir
chuan neitu rilrua thawh ahar deuh ang em le!
Kan sum leh pai hmanginmi fa duat laite ramthimahkan tir lut a, thosi lehvaihmite chaw niin malariaan vei phah a, mi duh laitenhmelma leh dotu anhmachhawn \hin. Mihmangaih ngawih ngawihlaite chu hrehawm pawhpawisa lo, khawvelhmasawnna leh changkannathil ngaihtuah ve lo turin kanla beisei zui a. Inkhawm leh
hnatlanga tel kim vek hleithei lote hian Kristapasal\hate chu ni tin krawspu turin kan la chah bawk\hin. Hmun \hute thilpek leh\awng\aina tel lo chuanthawh a har lah tak a.Mahse, hmun \hua thawktunih hi mahni inthiam chawp
nana hman theih tak a nihhmel hle mai. Ngun taka hanchhut hian ramthim vei takte
hian mi dangte inpekna hiremchangah kan la ta lutuk ani lo maw!
Rawngbawla min tirtuKrista chu maw, mihringteanga lo piangin, bwih angah
a insiam a, amah leh amah a
intitlawm ta zawk a, tih a ni.(Phil 2:7). A hmangaihte minchhan chhuak turin amah ngeia lo kal. Lal Davida chuan halral thilhlan a hlan theihna turinArauna ram chu lei a tum a.Arauna erawh chuan a peka
lo pek mai a duh a ni. Mahse,Davida chuan Chutiangzawng ni lo ve, a leiin ka lei
zawk ang e; eng mah inseng
lovin Lalpa ka Pathian hnenah
halral thilhlan ka hlan tawp
lo vang, (2 Sam 24:24 LT)
tiin a lo chhang a nih chu! Amanun ngei nghawng lova Lalpahnena thilhlan chu a lo duhawzawng lo mai. Jebus mithilphalna kha remchangah laka tum hauh lo. Lo pawm maita se, ama rawngbawlna nilovin tute emaw inphalna kharemchanga laa rawngbawlna
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
12/36
October 2013 AGAPE 12
www.mizoramsynod.org
a ni dawn si. Chu chu tawk ati thei mawlh lo.
Sum leh pai kan thawh
avanga mi dangte inpeknaremchanga lak kan chin \hinavang hian a ni lo maw kanbeih nasat ang aia kanrawngbawlna hian rah achhuah nep! Khawvel hianChanchin |ha hi a mamawh
a, a mamawhna pawh a zualzel asin. Rom 10:14 chuan,An rin lohva chu engtin ngean lam theih ang? An hriat
lohva chu engtin nge an rin
theih ang? Hrilhtu an awm
si loh chuan engtin nge an
hriat ang? a tih tak kha mawle. Hla siamtu chuan, Awkhawiah nge an awm Lal
hnathawktu, Tlang leh phaia
buh awm seng khawm tur
chu; (KHB 392:1) a ti.Mahni ngei kal huamarawngbawlna, chhungkuaa\anga pen chhuah ngamarawngbawlna kan kalpui ahun ta em! Chanchin |ha hriltura Ai kal rilru kan put \hinhi thlak a hun ta a ni.Luhchilha thawktu turLalpan a mamawh. Kan tu
leh fate lehkha kan zirtir hian
eng ni turin nge kan zirtir!Doctor, Engineer, Architech,Civil Service, Sumdawng an
nih nan maw! A nih leh anfin an thiam hi eng tih nannge! Chhungkaw khawsak anawm theih nan, hming mawinan, hausak nan em ni? A\angkai \hin khawp mai.
Chu chu kan tih lai mek a
ni lawm ni. Lalpa zawnchhuah rama cheng, Pathianthu tuipui tak tak, a bik takinnuhote hian kan fate lehkhakan zirtir chhan, finna lehthiamna kan chhartir zelchhan hi anmahni ngei kalchhuaka Chanchin |ha hrilnan kan hlan phal em le!Tunlai khawvel kilkhawr ber-ah pawh hriatna leh finnasang lutuk tawh hianKristiante rinna hi a chhaihbuai mek a. Anmahni hnenafing leh thiam taka rawngbawl
tur hi Lalpan a mamawh ani. Abrahama chuan rinnaina fapa Isaaka chu Pathianhmaa hal ral thil hlan atan ahlan phal ang khan kan duatlaite ngei mai hi hlan phal veila, tun ai hi chuan kan lopawh a hnim lo zawk ngeiang. Amen.
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
13/36
October 2013 AGAPE 13
www.mizoramsynod.org
TAWNGTAI TLAIVAR- Lalthanmawii Sailo
Ex.Central Committee, Ramhlun Venglai
Bible chang thlan: Estheri 4:16-17
Kum tinin Kohhran Hmeichhiaten kan ram tana tlaivara\awng\aina hun kan hmang \hin a, kuminah pawh hmang lehturin kan inbuatsaih a. |awng\ai tlaivar hi a huphurhawm\hin hle mai a, Kohhran \henkhatte phei chuan, Keini chu\awng\ai thupui kan zo va tlaivar lovin kan bang ta mai, ti
lah kan bo lo va, chutih laiin Kohhran \henkhat chu Centralthu zawm loh hreh siin peih lo chung chungin kan tlaivarhram a, Kohhran \henkhatte erawh chu inthiam lohna pawhnei hran lovin tlaivar tum lo sa hrim hrima rel nghal pawhkan awm bawk, chutih laiin Kohhran \henkhat erawh chuhlim takin, kham lo takin \hahnemngai takin kan tlaivar thung\hin niin a lang. Eng pawh ni se, kuminah pawh 1stOctober2013 zanah tlaivara \awng\ai turin hun buatsaih a ni leh ta a.
Heng hunte hi Pathian Thlarau Thianghlim awmpuia hlimtaka tlaivara kan \awng\ai theih a \ha hle mai.
Kan ramah sualna a pungdeuh deuh va, tunhmaa kanhriat ngai loh harsatna kantawk mek a, chanchinrapthlak tak tak leh mak tak
takin ni tin min chim a,hmasawnna lama ke kan penchak ang bawkin a chhelamah pawh hma kan sawnzel a ni. Kan tu leh fate, kan\halai tam takte chuan nawm-chen an chak a, kanhmelmapa bumin an awm a,
thi mai turin an mit hmuh lehbeng hriat hmangin a hruai
dul dul a, chhantu nei lo angmaiin an liam zut zut mai anih hi. Sual hi khawvel awmchhung chuan a bo vek lovang, amaherawhchu, sual
laka tlanna leh himna hivawiin thlengin kan tan a lapangngai reng a, a \ha lamzirtirna aiin a chhe lamzirtirna kan wih zawk a,chuvangin, kan chakna lehthiltihtheihnain a hneh loh sualhnathawh hneh tur hian
Hnehtu Lalpa au ila, a\anpuina i dil ang u.
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
14/36
October 2013 AGAPE 14
www.mizoramsynod.org
Lal Ahasuera hi lal ropuitak leh ram zau tak awptu ani a, Ethiopia a\anga India
ram thlengin, ram \hen 127chunga lal a ni a, tunlaikhawvelah ram \hen pakhatalal pawh an lal tehlul nen, anichu ram \hen tam tak chungalal a ni. A khawnbawl, a upamin Hamana chu lalAhasueran a kaisantir, achawisang a, a mi liantezawng zawng aia a dahchungnun chuan lal zungbunnemin Juda hnam zawngzawng thah chimih vekna turthupek a chhuah a, thupekchhuah tawh chu sut leh rual
a ni tawh lo va, a khauh emem a, a hlauhawm em em a,tihhlawhtlin ngei ngei tur ani ringawt mai a ni. He thupekhian Susan khua a timanganghle a ni. Mordekaia, Juda michuan lalnu Estheri chu a punta a, Estheri pawhin hmalak
a ngai a ni tih a pawm a, ahmachhawp a turu emavangin inbuatsaihna \ha taknei lo chuan a hlawhchham ahlau hle a; chuvangin, atheihtawpin a inbuatsaih a,Susan-a awm Juda zawng
zawngte chu ni thum leh zanthum eng mah ei lo leh in
lovin Pathian hnena \awng\aiphawt tur a ti a, amah leh anulahote pawh chutiang chuan
an awm tih kan hria a ni.Lalnu Estheri remruatna leh
\hahnemngaihna avanga nithum leh zan thum chaw nghei\awng\aina chu nasa takin ahlawhtling a, lal thupek zawngzawng sut theih tawh loh hiala
ngaih chu sut leh vek a ni.Juda-te chu an thih ni turaruatah a leha lingin anmahnihawtute chunga ro an relna nia lo ni ta zawk a. Hamanapawh chu Mordekaia khaihlumna tura a siam ngeiahchuan khai hlum a ni ta zawk
a. Mordekaia pawh nasa takalal duhsakna changin, lalAhasuera dawttu a ni a, ropuitakin a hun a hmang ta zawka nih kha. Lalpa ringtute\awng\aina chuan thil a va tithei em!
Unaute u, he thu avangringawt pawh hian kan ramtana zan khat lek chaw pawhnghei lo lehnghala \awng\aihi thil huphurhawm a va nilo em! Kan ram dinhmunngaihtuah phei chuan zan khat
chauh chu a tlem lutuk zawklo maw! Thi mai tura hruai
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
15/36
October 2013 AGAPE 15
www.mizoramsynod.org
mekten chatuana nun an neihnana tlaivar chu a va phur-awm tehlul em. Hawh u, phur
takin kan ram chhan tur hianhmeichhiate hi i \awng\ai angu, Lalpan kan \awng\ai hi minchhang ngei ngei ang. Davidaangin kan Pathianah intichakila, insengso ngeiin Lalpa idawr ang u, kan hlawhtling
tawh \hin a, kan la hlawhtlingleh zel ang.
Kan Pathian ropui hian amite \awng\ai a ngaithla \hin,
Lalpa mit chu amah \ihtutechungah chuan a fu reng \hina, an nunna thihna laka chhan
him tur leh, \am tlaka anmahnitungnung turin. Amah \ihtutechu, an velah Lalpa vantirh-koh chuan a awm chilh a, achhanhim \hin, Lalpa mitchuan mi felte lam a en \hina, A beng chuan an au hre
turin a ngaithla reng \hin.Lalpan a thu malsawm
rawh se.
George Bernard Shaw chuan, Lungngaihnaleh rilru hah theihna thuruk chu, kan vanneihleh neih loh te, kan hlim leh hlim loh te,kan nawm leh nawm loh lam suangtuahna
hun neih loh hi a ni e, a ti.
I lungngai \hin em? I khua a har \hin em? I vnruai \hin em? I nun a hlim thei lo em ni?
Chutianga awm dawna i inhriat phawt chuan awmmai mai suh. |awng\ai la, i puan veng la, buaihle khawpin eng emaw ti nghal rawh. Chu velehi thisen kal a rawn dik nghal ang a, i hnaahchuan i rilru zawng zawng a kal zo vang a;damdawi lei \ul miah lo leh, sum senga doctorrwn ngai hauh lovin, rilru hah thawi damna \haber, man tlawm ber bawk si i nei nghal ngei ang.
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
16/36
October 2013 AGAPE 16
www.mizoramsynod.org
NUN KRISTA- C. Januari
Ramhlun South
Keia tan zawng nun hi Krista a ni si a,thih pawh hlawkna a ni (Phil 1:21)
Mi tam tak chu khawvela kan awm chhan, pian chhanleh dam chhan pawh chhut lem lovin kan nung ve tawp a,zanah kan mu a, zingah kan tho va, kan tawn ang leh kanchunga thil lo thleng ang angin kan nung vel mai mai a. Kanun chhan hi eng nge, eng vanga nung dama la awm nge kanih tih ngaihtuah lovin, changpat cheh chhum an sawi angmaiin kan tal vel mai mai a ni ber e.
Nun hi eng nge a niha,khawvela piang tawh zawngzawngten an zawn nunnawmna chu khawiah ber hian
nge a awm? Nun awmzia hikhawvel thiamnaa zir chhuahchi leh hriat ril avanga hriatchi a ni ber lo, nun hmangtuina nun a hman dan a\anga fiahchi a ni ang. India ram PrimeMinister hmasa ber Pu Nehru-
a khan USA a tlawh \uminScientist hmingthang AlbertEinstein-a hnenah, I finginthil i hre hle a, khawvel tanthil \angkai tak tak ihmuchhuak a, nun hi eng ngea nih min hrilh teh, a ti a.Einstein-a chuan, E, ka hre
hauh lo mai, hei hi chu ka la
hmuchhuak thei rih lo a ni,tiin a chhang an ti.
Nun awmzia leh nunchhan nia kan ngaih hi ainang lo hle hlawm mai.Khawvel chanchinah pawhkhawvela mi tam berten nunchhana an ngaih chu lalna lehthuneihna, thiltihtheihnate hia ni. A ke vawi khat perinEurope khawmualpui a
tinghing e tia an sawi \hinNepoleon-a chu Waterlooindonnaah a tlawm let der a,hneha a awm chuan a chanchu chau tak a ni.
Hausakna, sum leh paitam tak neih hi nun chhan,
dam chhan niin kan ngai \hin.
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
17/36
October 2013 AGAPE 17
www.mizoramsynod.org
Sum hi khawvelah chuan thilhlu tak a ni. Pawisa tam takneia hausakna chuan
khawvela kan mamawh tamber chu min pe thei a, mitengaihsan chenin min nihtirthei. Kan Bible-ah pawhThuhriltu 10:19-ah Tangkainengkim a si thlu a ti. NewInternational Version chuan,Pawisa hi engkim chhanna ani tiin a letling lehnghal!Mihring nuna Pathiandinhmun luahlan theituhlauhawm ber chu sum a nie an ti hial reng a ni.
Tunlai \halai leh kum lanaupang deuh zinga ngaih danlar tak, Ka nun ka ta, ka thuthu, ka duh ang anga kahmana ka chen tur, tih ngaihdan a lar hle. Chutianga mitechuan a nuam thei ang beranun chen tumin ruihhlo chihrang hrang tih an ching a,
hmeichhiat mipatna dik lo takahmante pawh a hluar a. Chuchuan a tawpah beidawnnaleh mahni intihchhiat duhnahial a thlen thei.
Heng kan sawi takte aiangaih dan pawmawm hmel
zawk a awm leh a, Nun chueizawnna \ha leh zahawm
deuh neiha, nupui pasal \hatak neiha, fanaute nen nuamsataka khawtlang leh kohhranah
tlangtla tawka rawngbawla,mi zah kai taka awm hi a ni.Amaherawhchu, heng zawngzawng hi nun a ni lo va, nunawmzia, nun chhan, damchhan pawh a ni hek lo.
Paula chuan, Keia tan
zawng nun hi Krista a ni a tia, a awmzia chu Kristan lalnaleh thuneihna zawng zawnga channa hi a ni. PaulanDamaska khaw daia Isua ahmuh chinah chuan a thiltih,a duh zwng, a nun hman danchu a inletling thawk a.Tiduhdahtu kha, Krista \antua lo ni ta. A nunah Isua duhdan ang lo ngaih dan hran aneih pawhin a duh dan lovin,Krista duh danin thutlukna asiam a, a nun khalhtu, aduhthlanna siamtu leh a nun
chhan chu Isua Krista a ni tavek a. Harsa leh hrehawmzawka lan chang awm mahse Krista duh dan, Kristan titura a tih chu a zawm ta zelzawk a ni.
Kan nun hi min neitu
Pathian ta a ni a, kan tan, kanthu thua kan chen tura siam a
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
18/36
October 2013 AGAPE 18
www.mizoramsynod.org
ni lo. Kan \hatna turin kawngengkimin min thawhsak tihPaula chuan min hrilh. Tuna
ka awm dan leh nih dan hika \hatna ber tura Lalpa minthawhsak a ni. Pathian hian aduh chuan, sum tam tak, inleh lo \ha tak, hriselna leh damreina min pe thei, hming-thanna leh chawimawina,thiamna sang tak pawh minpe thei, mahse heng hi a neituhian hmangaihte pekah chuana duhtawk lo va, a neih hluber, \ha ber, a neih chhun afapa Isua Krista min pe a ni.
A pain min hmangaihem em ang bawkin Isuapawhin min hmangaih a, kansual avanga a vn ropuinazawng zawng hlipin, chawi-mawina leh ropuina thlahlelthei lovin leiah hian a lovakvai a, thi thei lo Pathiankha thi theiin, a thilsiamah a
rawn chang a, thiam lohna,sualna reng reng nei lo khakeimahni avangin thiam thusawi thei lovin a ngawi renga, kan sualna avangin a k aang thei lo. Thiam lohchantirin thihna rapthlak lehhmuhsitawm ber krawsakhenbeh a ni ta. Tui in tur
petu kha tuihalin a au va,leilung leh a chhunga thilawm zawng zawng neitu chu
phatsan, kalsan niin, athawmhnaw neih chhun\hui loh kawrpawh laksakin,saruakin mualpho takakhenbeh a ni.
Paula chuan, kan menpawhin, kan muthilh pawhin
amah nena kan nun tlan theihnan ani chu kan thih aiin athi a ni. A nungte chuanmahni tan an nun tawhlova, an thih aia thia, tho lehatan chuan an nun tawhzawkna turin a ni mi zawngzawng thih aiin a thih ni a ti.A nunah ngaihhlut tur lehhmasa tur a hriat fiah tawhavangin khawvel thil ropuinalem leh chatuan tling lo thil,nawm leh hausak, chawimawileh hmuhsita awm dan, tlaileh puara awm dan, dam leh
tawrhna hmuna awm danpawh a thiam vek tawhavangin a lungawi \hin.
Isuan min hmangaihnaleh min tuarsakna, Pathiankhawngaihna en lova, mahnichauh kan inngaihtuahna hian
khawvel tukverhah mindahtir \hin. Chu chuan
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
19/36
October 2013 AGAPE 19
www.mizoramsynod.org
lungawi lohna, natna,thinurna leh khkna, midangte phutna, phunnawina
leh sual hrang hrang a rahchhuak \hin.
Retheih, hmingchhiat,natna leh thihna te kan hlauva, chutiang chu kan chungaha lo thleng dawn nia kan hriatchuan kan phili ruai \hin a nih
hi. Heng zawng zawng aiahlauhawm chu Krista tel lonun, Krista tel lova dam laini chhiar hi a ni. Lal Isua nen
chuan engkim a ropui a,Kristaa nungte chuan thih luikamah pawh Lalpa chu
chawimawiin an fak \hin. Kannuna hlauhawm ber churetheih, pachhiat, sawichhiat,tuarna leh lungngaihna nilovin, kan chanchin ziaknabua Krista tel ve lohna phekawm te, a tel ve lohna bungleh chang awmte hi a ni.
Nun Krista neitu chuanlungawina nen dam lai ni anchhiar \hin.
Germany-a Lubeck Biak in bangah chuan he thu hi an tar a
Zirtirtu min ti a, ka thu in zawm leh si lo.
Khawvel ntu min ti a, min hmu leh duh si lo.
Kawng min ti a, min zawh chuang si lo va.
Nunna min ti a, min thlahlel si lo.
Mi Fing min ti a, min zui duh si lo va.
Fel min ti a, min hmangaih chuang si lo.
Hausa min ti a, ka zarzo in tum si lo.
Chatuan mi min ti a, min zawng si lo va.
Zahngaithei min ti a, innghah nan min ring zo lo va.
Mi \ha min ti a, rawng min bawlsak lo va.
Pathian min ti a, min \ih chuang hlei lo va.
Eng angin nge i ngaih ve le?
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
20/36
October 2013 AGAPE 20
www.mizoramsynod.org
|HALAITE HNENA THUCHAH
- Hmingthanpuii Ralte
LL.M (NET) Mizoram Law College
Pathianin \halaite hi mi tumruh, hna zahawm tak thawktura inbuatsaih mi leh mawhphurhna phur taka tihlawhtlingmi ni turin a duh a, Amah Pathian ropui nan leh mihringtemalsawm tura rilru thianghlim nei, \halai chak leh huaisen,tumruh, mahni hmazawna harsatna awm apiang huai taka dongam mi a zawng mek a ni. Chumi atan chuan, Kei heta hika awm e,ti thei turin \halai ni mekte hi kan beisei che u a ni.
Kan \hat lai hun hi apawimawh a, kan chakvanglai a ni a, kan hma hunatana kan inbuatsaihna hun\ha a ni bawk, kan tum a sanga, hetih hun lai hian kei beremaw kan inti \hin a, chu kan
chakna leh tumruhna chubawhpelh a awl hun lai tak ani. Miin an bawhpelh chuandam chhunga tluk hlentheihna a nih avangin kanhman \hat a pawimawh.
Hengte hi thinlung leh tih
tak zeta kan vawn tlat chuankan thiltihna kawng hranghrangah kan sawtpui ngei kabeisei a, kan hlawhtlin phahngei pawh ka beisei a ni.
1. Pathian thu wih leh
tumruhna: |halaite hiPathianin amah chawimawitur leh rinawm taka a
rawngbawl turin min ko va,thianghlimna, tumruhna,taimakna leh rinawmna nenkan mawhphurhnate hlenturin min duh a ni.
2. Mahni inthununna neih:Thufing chuan, Mi thinnelchu mi chak aiin a \ha zawk
a, a rilru thunun hneh mi chu
khaw latu aiin a ropui zawk
a ni,a ti.
Hlawhtling tur leh turlo fiahna \ha ber chu mahniinthunun thei mi an nih leh
nih lohah hian a ni. Eng thilpawh lo thleng se, a kawngzawh lai tawp a thlen hma loha ding nghet tlat leh nghingngai lo mi chu a tawpah ahlawhtling nge nge \hin a ni.Mi, a kawng zawh lai
pensana kawng dik lova a penzauh chuan a ke pen tin chu
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
21/36
October 2013 AGAPE 21
www.mizoramsynod.org
chhiatna leh sualnain a phuarbet thuai \hin. Nghet taka kankawng zawh lai zawh thei
tura mahni kan inthunun angai a ni.
Thununna reng reng
hi tuar laiin nuamin a lang
lo a, lungchhiatthlakin a lang
zawk thin. Nimahsela,
chumia sawizawia awmte tan
chuan rah thlamuanawm takfelna chu a chhuahsak \hin,
tiin kan Bible chuan min hrilha, chuvangin, mahni inthununthei mihring chu a tawpah ahlawhtling \hin a ni.
3. Taimakna: Pathian thuahchuan, Thawhrimna zawngzawngah hian hlawkna a
awm, a ti a, he thu kan ena\ang hian thawkrim chuanhlawhtlinna a hmu ang a,thawkrim lo chuan lawmmana hmu dawn lo tihna a ni. Midawngdah leh thatchhia chuan
a hnathawh a hlawhtlinna lehhlawkna chu a thawhrimnaaha innghat a ni tih a hriatchhuah meuh chuan, a taninsiam \hatna hun a awmtawh \hin lo va, rethei lehmangangin a lo awm ta \hina ni. Kan Bible-ah, Thawklo chuan ei pawh ei suh se,
tih leh Mut thlahlel suh, i lopachhe dah ang e, tiin minhrilh a, Pathian malsawmna
dawng tlaka kan thawhrim angai tih kan hriat a \ul hle.
4. Tawrhchhelna: |halaitehian, ni tin, darkar tin,mitkhapkar tin hian nakina kannihna tur atan kan inchherreng a ni tih kan hre tur a ni.
Miten mi dang \hatna turahrehawm tam tak anmahninunna hial pawhin a tawrhphah hialna tur khawp anhlan theih laia, mahni tana \haturah pawh kan tuar peih loa nih chuan mi hlawhtling lehropui a nih theih ngai loh
vang. Mihring nunah hianhlawhchhamna a bet tel a nitih kan hriat a \ha.Hlawhchhamna leh harsatnakan tawh ni pawh a lo thlengang, chu chuan min tichauvin,kan inbawhbehtir mai tur a
ni lo va, chungte chu nasalehzuala \anna leh tumruhnamin siamsaktu, hmanruaahkan hmang hlauh tur zawk ani ang. Thufingah pawh, Beila, bei nawn rawh, vawi hnih
peih lo an fail fan,(fail thin),
tih a nih kha. I hlawhtlin hmachu taima takin i bei mai tur
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
22/36
October 2013 AGAPE 22
www.mizoramsynod.org
a ni. Mi tam tak beidawnglova ti hram hrama hlawhtlingta sawi tur tam tak an awm
thei awm e.5. Nu leh pa thu wih:Ephesi 6:1-3 kan en chuan,hetiang hian nu leh pa thuwih turin min hrilh a,Naupangte u, Lalpaah
chuan in nu leh pate thu
zawm rawh u, chu chu thildik a ni si a. I nu leh Pa
chawimawi rawh, chu chu
thupek tiam nei hmasa ber a
ni. Chutichuan i tan a \ha ang
a, leiah hian i dam rei bawk
ang, tiin.
Nu leh pa thu wih himalsawm dawnna a ni a, damreina a ni bawk. Nu leh pathu wih loh avanga sualkawng zawha \halai thi sawitur an awm fo mai, a rapthlakhle, Pathian hian nu leh pa hia dah pawimawh em em a,
Thuthlung Hluiah chuan, Anu emaw, a pa emaw nchhe-
lawh apiang chu tihhlum ngei
tur a ni (Lev. 20:9), tiin minhrilh a; tin, Mi tu pawh anu emaw a pa emaw (vua)
kutthlak apiang chu tihhlum
ngei tur a ni, (Exo. 21:15)
tiin min hrilh bawk a ni. Nu
leh pate hi leia kan Pathianhmuh theih an nih avanginkan zahin an thu kan wih
tur a ni.6. Incheina leh nungchang:Incheina mawi ber chunungchang \hatna hi a ni a,eng anga man to leh nalhthawmhnaw inbelin nei mahla, i nungchangin a zir chuan
si loh chuan, miten, Amahaiin a thawmhnaw saw kaduh zawk an ti tho che anga, nalh an tih phah chuang lovang che, A hak mai maiatan chuan ka ui mang e,
an ti ang. I nu leh pa thawhchhuah leh in in chhung mila
inchei a \ha ber fo va, mahnikhawsak aia sang daiha incheihi miin min hriat chian hunazahpuiawma min siamtu a nihavangin chin loh a \ha.
Nungchang \ha chubeidawng lo leh chau lova
beih hram hramna te, a \halam talent i neih apiang lehkan thil tihtheihnate Pathianropuina atana hman pun zelnaa\anga siam theih a ni.Hmanlai chuan, Hmel tihchauh lo chu eng mah siam
\hat theih loh a awm lo, anti \hin, tunah chuan hmel
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
23/36
October 2013 AGAPE 23
www.mizoramsynod.org
pawh a tih \hat theih tawh a,nungchang leh lek phei chu ava siam \hat theih nasa lehzual
em! Chuvangin, \halaite u,eng anga thlemna nasa kantawh pawhin, nungchang \hasa hloh turin kan peng thianglo a ni.
A tawp ber atan chuan,Thil eng pawh ti dawn ila,
ngun taka ngaihtuahin, hei hiLal Isuan a ti duh ve ang em?tih hi inzawt fo \hin ang u.Thil bul leh tawpna chuPathian a nih avangin, Amahriatpui tlak loh thil tih hiankeimahniah rah \ha a chhuahngai lo a ni tih hriain
engkimah Pathian rawn \hinla, Isua hi i hnungzuitu nilovin i hmahruaituah hmang\hin ang che. I thil tiha
hlawhtlinna chu nangmaropuina ni lovin Pathianropuina tur lo ni zawk zel
sela, i thiltih \hat te, ihlawhtlinna te, i nungchangmawina te hi nangmah iinchawimawina mai ni lovini nu leh pa i chawimawi a nitih hria la, Paula angin, thil\ha tih kan ning tur a ni lo
vang. I hlawhtlinna lehhausaknate Pathian tan leh midang tan ui lova pe chhuaktunih tum la; tichuan, i buhzemte, i grep sawr khur te a lokhat lehzual ang.
Eng ang mi pawh ni ila
Kohhran kan belh tlat chuanmi hausa, mi neinung mawitak taka incheite aiin mi zahkan phur zawk thei a ni tih itheihnghilh lo vang u.
SAWMNA
Ni 14-20 October, 2013 chhung hian RuantlangPresbyterian Kohhran chuan kan kohhran Centenary
kan lawm dawn a. He hun hmang tur hian Ruantlang
kohhrana lawi tawh zawng zawngte kan sawm a che u.
In rawn ngaih pawimawha Centenary hi a hmuna in
rawn lawm chuan a lawmawm lehzual ngawt ang.
Secretary
Information & Publicity: Ruantlang Kohhran
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
24/36
October 2013 AGAPE 24
www.mizoramsynod.org
LUNGAWINA
Mi lungawi tak hmel hmuh hi a nuam hle mai \hin tirawhu. Lungawi kan duh a, kan chk hle bawk. Chuti chungchuan lungawina kim reng kan hmu thei si lo. Engtin ngelungawi takin kan awm ang le?
Russel Peters-aCanadian fiamthu thiamchuan India rama kutdawhte
lungawi dan hetiang hian asawi, India ram kutdawhtechu an dinhmunah anlungawi khawp a, khaw lumem em, tuallai pawh sa vekahslipper pawh nei lovinpakhat hian kut a rawn dawha, i van khawngaihthlakve, kha pheikhawk bun turpawh i nei lo va, a ti a,kutdawh chuan, kei chu keka la nei a, saw ka piaha misaw ke a nei tawh lo va, akhawngaihthlak zawk, a tia, a piaha mi hnenah chuan
ke pawh i nei tawh lo va,kutdawh pawh a harsangawt ang i vankhawngaihthlak ve aw, a tia, kei chu ke chauh a nia,ka piaha mi sawkhawngaihthlak zawk tiin apiaha khup achin bul chu akawhhmuh a, chumi hnenah
chuan, khup achin bulin itawlh a ni a, i vankhawngaihthlak ve aw, ti a,
kei ai chuan ka piaha misaw a khawngihthlak zawk,tiin a piaha kwng chin bulvek chu a kawhhmuh a,chumi hnenah chuanhetiang reng renga damchu, enkawltu nei lovinkutdawh i ngai lehnghal a, ivan khawngaihthlak veaw, a va ti a, ani chuan, apiaha pa hausa bus changatei kual chu kawhhmuhin,kei chu ngaihtuahna ka la neia, kei ai chuan saw pa hausasaw a khawngaihthlak zawk,
ngaihtuahna a nei lo va, a ti a.Lungawina Krista neitu
inti si, Pathian malsawmnatam tak dawng bawk si,kutdawh pawh tluk lo,Kristian nia inchhal si,kutdawhin lungawina an neih
ang zatve pawh nei pha lo hieng zah tak awm ang maw?
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
25/36
October 2013 AGAPE 25
www.mizoramsynod.org
FA I HRING TAM ANG U- Rev. R. LalchanglianaDirector, Synod Revival
Chi tam tak thlaha lo pungin, leilung hi luah khatrawh u (Gen 9:1).A \hal bawm faa khat nei mi chu lawm takin aawm \hin a; kulh kawngkaa an dote an biak lai
pawhin an mualpho lo vang (Sam 127:5).
Mizote hian Chanchin |ha kan hrilna apiangah hnam dang
missionary-te aiin ringthar kan siam hnem a, kan thawh hlawkbik tlat \hin leh hnam dang missionary-ten kum tam tak chhungan thawh hnuah pawh ringtu tlem te chauh an hmuh theihlaiin keinin kum rei lo te chhungin ringthar tam tak kan neileh mai \hin hi a mak a, Pathian hnathawh tih loh rual a ni lo.Pathianin min ko a ni tih a tichiang awm e.
Mihring bawhchhiatna
sual avanga khawvel siam \hatlehna tura mawhphurtu berchu mihring vk a ni. Pathianhriatnaa leilung hi a lo khaha,mihring nun leh khawvel hisiam \hat a lo nih leh theihnan kan Pathian ngei chuannun pein bul a rawn \an a,
chu hna chhunzawmtute chukan ni. Chuvangin, Lal Isuaringtute kan pun tam deuhdeuh chuan zawi zawiinleilung hi Lalpa hriatnain kantikhat leh thei dawn a ni.
Pathian thu chuan Lalpa
chuan tipung deuh deuh cheu rawh se, nangmahni leh in
fate nen. Lalpa malsawm
dawngtu in ni. Ani chu lei leh
van siamtu a ni. Vante khi Lalpa
vante a ni a; Leilung erawh hi
chu mihring fate a pe a ni a tia (Sam 115:14-16).
Tuna kan dinhmun en hianfa hring tam tura \an lak kanmamawh a ni. A chhan chu
kan pian pun dan en hianmitthi zat aiawh pha manglovin kan piang a, kan punglo niin a lang. Chuti a nihchuan engtin nge khawvel hiLalpa hriatnain kan tihkhahang le?
Bible chuanNunna chi neiin,pumkhatah a siam lo vem ni?
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
26/36
October 2013 AGAPE 26
www.mizoramsynod.org
Engah nge pumkhatah a siam?
Chi thlah Pathian ngaihsak a
zawng a ni; ...nang chu sing
hlira sang tam tak nu lo ni la, ithlahte chuan anmahni hawtute
kulh kawngkhar chu neihsak rawh
se, a ti a ni.
Khawvel hi kan Lalpa lehKrista lalna ram a nih theihnatura Lalpa hnam thlan kan ni.Mihring nun siam \hat lehnani mai lovin khawvel siam \hatlehna hi amah ringtute kutaha awm a ni.
Chhungkaw hung - Tunhma Mizote kha chhungkawhung tak tak an tam mai a,chung mite chu mi dangte tan
pawh malsawmna an ni \hin.Chhiatni \hatniah pawhchhungkaw hung chu anzahawm \hin. Bible-in a \halbawm faa khat nei mi chu aeng a thawl e a tih te kha niawm tak pawh an ni.
Chanchin |ha hmangakhawvel chiah hneh tur chuanLal Isua ringtu chhungkuatehian tam kan mamawh a,tam tur chuan kan pian punerawh a ngai. Zoram ringtutehian Lalpa thuthlung kanbawhchhiaa kan tuar meknaah
hian sual thupha chawi kanngai niin ka hria.
Insiam (birth control) hi
- Family planning leh birthcontrol hi thil inzawm a ni.
Health & Family Welfarechuan kum 1966 a\ang khanMizoramah he policy hikalpui \anin, Fa neih tlemhlimna, changkanna;
chhungkaw hlim nan enkawl
zawh tawk fa i nei ang u,
tiin an campaign a. Kum1987-ah chuan a ti \ha berstate niin, lawmman pakhatnaFamily Welfare Awardhialkan dawng a nih kha. Fa neitlem tura sawrkar policy himihring pun chak avanga ramei leh bar dinhmun thlirin State
\henkhat tan chuan \an laknatur pawimawh tak pawh a niang. Amaherawhchu, Mizohnam tlem t, mahni ramahpawh la thawl em em tan hichuan insiam lam sawi mawichu a tawk tawh lawm ni?Kan ramin kan chhiatpui meka ni lawm ni?
Kan kohhran inkhawmpuilian (Synod)-ah pawh \um 6lai a sawi ho a ni tawh a. Kum2006 hnu lam a\ang pheichuan kan buaipui zual ta a.Nau piang kan tam theih
nan, Synod-in hma la rawhse tih thute kan chai ta a
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
27/36
October 2013 AGAPE 27
www.mizoramsynod.org
(2008 Synod Gen.26). Kum1985 a\ang khan Birth Controlchungchangah kaihhruaina
siam rawt a ni tawh a. Kum2009-ah kaihhruaina bu chukohhran in tina sem thu nenngaihtuah nawn leh a ni bawka (2009 Gen. 30).
Fa neih tlem kan \hatpui
em? - Fa nei tlemchhungkuate aia fa ngahhote
buaina leh changkan lohnasawi tur kan hria em le?Pianpun mamawh tak hnamhi Pathianin min pek ramahkan la thawl em em lai leh,Chanchin |ha hril vei em emhnam ni bawk si, khawvelram dangah hnam dang anawm loh avangin pian punvak vak kan mamawh a ni.
Fa neih tlem hichangkanna, hlimna... tiamin lo zirtir \hin kha Setananfing tak leh thiam taka minbeihna a lo ni em le? A bikin,
Fa hringtu hmeichhe tanzawm a lo nuam si a; hulhar,nulat leh thuai an duh a, fapahnih khat lek an neih chuanan duh tawk mai a, fa nei tampeih kan awm ta meuh lozawng a nih hi! Hrisel lohna
bik vang ni lova, kan insiamthuai \hin hi Pathian laka kan
bawhchhiatna sual niin kanngai em le?
|henkhat chuan Pathian
malsawmna an dawn tur angan dawn loh phah niin angaihtuah theih. Kan \hianpa,fa 5 fel tak tak leh hlawhtlingtak tak nei pawh a fapa pakhatchuan Ka pa, tun aiin fa minlo hring hnem ula chuan
Pastor tur pawh kan awmvein ka ring tlat, a ti asin.An tam phawt chuan an awmlo vang tih tu nge sawi thei?Hrisel lohna leh harsatna bikvang ni lova, insiam thuahkhawvel mite thlir dan kan
\awmpui lutuk hi chu ringtute
tan chuan Pathian rin lohna
sual chi khat a ni thei mai lo
maw?
Fa neih hi Pathianmalsawmna liau liau a ni. Faneih duh ngawih ngawih, neithei lo tam tak an awm, tam
zawk neih duh a, pahnih khatleka tawp daih an awm bawk.Revival Speaker pakhat chuanfa tam tak neih ka duh a,
mahse Pathianin 4 bak a
phal lo a ni ang, kan nei zui
thei tawh lo a ti. Fa neih
thuah harsatna bik neih vangni si lova, pahnih khat leka
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
28/36
October 2013 AGAPE 28
www.mizoramsynod.org
kan insiam hi chu Pathianthupek bawhchhiatna, Pathianrin lohna chi khat a ni lo
maw? Pathianin malsawmnamin pek a tum ang, entir nan:Pastor tur, sipai officer tur,doctor tur, IPS tur, mission-ary tur, etc. pawh kan insiamhma luat vangin kan neih lohphah a ni lo maw? Chawmzawh tawk fa neih tih hiPathian remruatna ni lovinmihring remruatna a niin alang. Pathianin kan enkawlzawh tawk min pe ang tih hikan ring ngam em?
Chhungkaw \henkhatchuan fa neih tlem kan tuar
mek niin a hriat. |henkhatan vanduai a, an fa neihchhun an thi a, nu leh pakhawhar takin an awm a.|henkhatten an fa neih chhunan duat sual vanga nu leh parilru hrehawm leh na ngawih
ngawih eng zat tak awm angi maw! Fa tlem te neiainsiama, inchhir leh ta tam takan awm. Kan ramin Pathianthuthlung kan bawhchhiat lehkan tluksan meknaah hian,tihdama kan awm leh theih
nan kan ram hian sual thuphai chawi ang u.
Fa i hring tam ang u -
Pathianin pumkhata min siamchhan chu Chi thlah, amah
ngaihsaktu a zawng a ni tiha ni. Zoram chhungkaw \halbawmah hian hmelma donatur thal (fa) tlem t t chauh aawm a, engtin nge kan dotekan hneh theih ang le?
Chi a sawi tham loh,
hnam tlemte hi Chanchin|hain min zawng chhuak a,min din a, Chanchin |ha minkawltir zui nghal bawk a.Keini aia hnam thiltithei lehlian leh ropui India ramah antam teh reng nen, chunghote
thlang lova Mizo hnam minthlang tlat hi a mak a. Engkimchunga roreltu, thil mak takteti \hintu Pathian a nihzia hi,chia sawi tham loh, hnamtlem te kaltlang hian, belhtlak, rin tlak, innghahna tlak
a nihzia hi khawvel hnenahentir a duh a ni ngei ang.Nasa zawka Chanchin |hahril turin Fa i hring tam angu kan ti a ni. Chu chuZoram damna, hmuingilnatur leh kohhran ropui zelnatur leh, Isua hre loten anhriat zel nan a \ul a ni.
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
29/36
October 2013 AGAPE 29
www.mizoramsynod.org
BUHFAI|HAM SAM - C. Lianpari
Ex-Central Committee Member
Aw, Buhfai\ham, i sakhming a mawi hluan e,
I hlutzia hi ka hril seng long e,
Chhungkaw tinte thleng phak rawngbawl ngei i lo ni e,
Ka fak tawp thei long che khua rei mah se.
Chhungkaw nu leh tleirawl, rawltharte tan,
Khawngaih rawngbawl hna hlantu i lo ni si,
Leitu, hralhtu kan vannei lua e;
La khawmtute nen lam malsawmna hnar i lo ni e.
Kan ram dung tluanah nangmah vang hian maw,
Lalpan mi tling lo min hman hi le,
Lawm thu kan hrilh a che kumtluang khua rei thlengin,
I zarah harsa chhuanchham nunna lo ni e.
Chhawmdawlin an awm \hin mi harsate kumtluanga i zar
zovin,
I \ham belin chhungkaw tinte choka a mawi chuang e,
I sum thawhchhuahin khawvel a deng chhuak e,
Thawktute hlawh, mi harsa \anpuina.
I zarah ring loten chatuan nunna an chang si,
Hralhna i hnawng ngai lo, i hlut em vang hian maw,
|ham bel khah hma chuan kan \ham zel dawn,
Aw, Buhfai\ham, ka va ngaisang tak che em!
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
30/36
October 2013 AGAPE 30
www.mizoramsynod.org
WOMEN CENTRE CHUNGCHANG
Women Centre sakna atana thawhtute hming kan
han tar lang leh a, thil petute zawng zawng chungah lawmthu kan sawi nawn leh e (Receipt No. 1866 - 1933).
Sl.No. Petu Pek zat
1. Sihphir Bial ` 10,000.00
2. Biate Bial ` 10,000.00
3. Ramhlun North Bial ` 50,000.00
4. Thingsulthliah Bial ` 27,000.00
5. Khawlailung Dinthar Bial ` 3,000.006. Venghlui Bial ` 20,000.00
7. Pi Lalchhuanthangi, Ex CC Durtlang ` 100.00
8. Pi Liankungi, Ex CC Durtlang ` 500.00
9. Zohmun Bial ` 4,500.00
10.Evangelical Nurses Fellowship Unit,
Synod Hospital Durtlang ` 30,000.0011.Mualpheng Bial ` 5,000.00
12.Hliapui Bial ` 7,000.00
13.Guwahati Bial ` 5,000.00
14.Zemabawk Bial ` 20,000.00
15.Bawngkawn Bial ` 32,110.00
Hnathawh chin tlangpui:
(1) Main Building 1st Foor chhuat beam tur khawih mek ani a, Basement - I bang rem mek a ni bawk.
(2) A building chhak lam leh thlang lam basement - I bangleh room brick rem hna thawh zawh thawkhat a ni a,ceiling leh bang plaster hna pawh zawh fel \ep a ni.
(3) A building chhak lam leh thlang lam basement - II kochu lung rem (retaining wall) mek a ni.
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
31/36
October 2013 AGAPE 31
www.mizoramsynod.org
AGAPE CHUNGCHANGA KOHHRANTE
HRIATTIRNA
Kohhran Hmeichhia, Central Committee chuanAGAPE Chanchinbu chungchanga kohhran tinte hriattur hetiang hian a rel a, kan han inhriattir a ni.
1. Lak tur zat report: Kohhran tinte kum thar 2014-aAGAPE kan lak tur zat hi December/Jannuary thlachhungin emaw Kohhran Hmeichhe office-ah hriattir theihni se a lawmawm hle ang.
2. A man chungchang: AGAPE Chanchinbu chhutman hi January 2013 a\ang khan Press lamin antisang tawh a. Chuvangin, kum khat lak man hiKum 2014 January thla a\ang chuan copy khat ` 60 zela ni tawh dawn a, Central Committee chuan AGAPElatute hriattiamna a ngen a ni. Press-a chhuttirna man hithla tin pek nghal zel a ngaih avangin, kohhran tintenkum tir lamah Agape Office-a kan pek luh theih chuan alawmawm hle ang.
3. Thawn chhuah dan: Kohhran \henkhatin AGAPEAgent-te hi an thlak zin deuh \hin avangin Office lama\anga thawn chhuah kawngah thil tih fel loh palh a
awm \hin a. Chuvangin, a awlsam zawk theih nan Kohhrantina Kohhran Hmeichhe Secretary-te address-in thawnchhuah \hin a ni ang a. Kohhran Secretary-te hminga lokal chu a \ul angin a buaipuitu tur Agent chu mahnikohhranin lo ruat mai ni se.
4. AGAPE Silver Jubilee puala lehkhabu: Thuziak\ha zual 50 thlan chhuah chu peih fel a ni tawh a, a duh
tan copy khat ` 100 zela lei theih a ni e.
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
32/36
October 2013 AGAPE 32
www.mizoramsynod.org
Hruaitute huang
PI R. RENGKHUMI
Pi R. Rengkhumi hi kum1954-ah R. Manthanga (L) lehLal\huamite karah a lo piang a,an unau hi mipa 4 leh hmeichhia4 niin a parukna a ni. SerchhipahMiddle leh High School-te zir
zovin 1973 a\ang D.C.s Office(Pisapui)-ah a thawka tunahhian Directorate of IndustriesOffice-ah Assistant hna a thawkmek a ni.
Kum 1976-ah PuLiansuama nen inneiin fapa 2 leh
fanu 2 an nei a, tu 8 (pariat) annei tawh, tunah hian ChawnpuiVeng, Aizawlah an cheng a ni.
Rawngbawlna lam:Naupang ta nih lai a\anga zai nuam ti chia nih avangin High School kallai a\angin Revival Speaker leh
Pastor-te rawngbawlnaah zaiarawngbawlna te a nei ve \hin,
Kum 1974-1976 chhungin SynodAssembly Choir-ah telinKohhran hrang hrangah leh
Mizoram pawnahte zaiarawngbawlin a hun a hmang ve\hin.
Nulat laiin Naupang S.S.Zirtirtu leh Secretary-te a ni\hin a. Kum 1997 a\anginNaupang S.S. Zirtirtu a ni a,
tunah hian Puitling S.S. Zirtirtu,Inrinni zan thuhriltu a ni.Kristian Chhungkaw CommitteeMember leh RefreshmentComt. Member a ni mek.
Chawnpui KohhranHmeichhiaah Asst. Secretary,
Secretary leh Vice Chairman-te niin tunah hian Secretary a nimek. Chawnpui Pastor BialBuhfai\ham Ziaktu a ni tawh a,Bial Kohhran HmeichheCommittee-ah tel chhovinSecretary leh AssistantSecretary-te chelh tawh, tunah
hian Assistant Secretarymawhphurhna a chelh mek a ni.Bialah leh Kohhran malahteZaipawl Zaipawl Conductormawhphurhna a koah Pathianina nghat ve \hin.
Bible chang leh Hla duh
zwng, Sam 126:5-6, Sam119:105 leh KHB 389
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
33/36
October 2013 AGAPE 33
www.mizoramsynod.org
PI C. ZOPARI
Pi C. Zopari hi Pu M.
Hanga leh Pi Zahliri te fa pangazinga upa ber niin, KelsihKhuaah a piang a. RepublicVengah a seilian thung. Kum1970 khan Pu H. Lalenga nenInneiin, fanu 3 leh fapa 1 an neia, tu 5 an nei bawk a, ChanmariWest-ah an awm a ni.
In lama pasal fanau lehchhungkaw tan a \ul apiangthawk chungin kohhran lehkhawtlangah theih ang tawkin aninhmang ve \hin.
NPSS Zirtirtu,Nilai zan
thupui hawngtu, OrganisingCommittee/Sub-Committeepeng hrang hrangah Secretaryleh Committee Member-te a nive \hin a. Tunah hian RamtharCommittee Member, PuitlingSunday School Zirtirtu, Inrinnizan leh Pathianni Chawhnu
thuhriltu, Kristian Chhungkaw
Committee Member/ViceChairman a ni mek.
Kum 1985, Chanmari West
Kohhran indan a\angin hruaitumawhphurhna hi a chelh renga, Secretary, Asst. Secy,Chairman a ni \hin a ni. Bialahchuan kum 1987 a\angin Comt.Member a ni a. Buhfai\hamZiaktu, Asst. Secretary,
Fin. Secretary, Secretary, ViceChairman, Chairman te a nitawh a ni.
Pi Pari hi khawtlangahpawh a theih ang tawkin ainhmang \hin a, Branch MHIP-ah Office Bearer TreasurerPost tih chauh loh chu chawllovin a chelh kim vek a. MHIPHqrs leh Branch a\angin hruaitu\ang rei chawimawina pawh adawng nghe nghe a ni. Hengbakah hian NGO hma laknadang Committee-ah Secretary/Committee Member-ah te a ni
\hin.Bible chang a duh zwng chu
Rom 12:18 leh Sam 118:8-9 ani a. A hla duh zwng - KHB.509 leh 517.
A theih phawt chuannangmahni lam tal, mi
zawng zawng nen inreminawm rawh u (Rom 12:18).
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
34/36
October 2013 AGAPE 34
www.mizoramsynod.org
Hriat atan
1. Dt. 9 - 11.7.2013 khan heng Bialahte hian LeadershipTraining leh Kristian Chhungkaw Campaign neih a ni a,
Pathian hruainain tluang taka hun hman a ni.(1) Lawngtlai Bialah - Pi Rosangpuii, Pi Lalbiakengi lehPi Sailuti, Committee Member-te an kal
(2) Khawlailung Bialah - Dr. Vanlalhruaii Asst. Secretary,Pi C. Lalrinliani leh Pi C. Chawngpuii, CommitteeMember-te an kal.
2. Dt. 9.8.2013-ah Baktawng Bial tan Baktawng VenghlunKohhranha Leadership Training neih a ni a, PiVanlaltluangi Fin. Secretary leh Pi Maria Lalchhanhimi,Committee Member-te an kal.
3. Dt. 24.8.2013 khan Lungleng-I Pastor Bialah Kristianchhungkua leh Buhfai\ham Campaign neih a ni a, PiLaltlanmawii, ex-Chairman leh Pi Lalrinzuali te an kal.
4. August thla a \awng\ai pui tura kan rawn tar lan tawh,Hmangaihna ina kan naute enkawl lai, Ranjoni, a lu chauh\hang avanga vawi 2 zai lo ni tawh chu August 11, 2013(1:00 a.m.) khan a thi a. Rev J. Lalremsiama, DurtlangBialtu Pastor, Management Committee Member ni bawkchuan a vui a ni.
5. August 1, 2013 khan Mizoram State Child ProtectionSociety buatsaihinManagement of Child Care Institutionin Mizoram tih thupuia hmangin I&PR Auditorium-ahtraining neih a ni a. Hmangaihna In Management Com-mittee aiawhin Pi C. Lalhmangaihi, Chairman leh Pi H.Lalpianthangi, Gen. Secretary te an kal.
Mi fel thil tlem te neih chuMi suaksual tam tak thil neih rei rui te ai chuan a \ha
zawk a ni (Sam 37:6)
******
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
35/36
October 2013 AGAPE 35
www.mizoramsynod.org
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/ -
8/14/2019 Agape - October, 2013
36/36
October 2013 AGAPE 36