ความสามารถในการสร้างสรรค์...

การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาเพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและความสามารถในการสรางสรรคผลงานสำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

โดย นางสาวธญญารตน รตนหรญ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ แผน ก แบบ ก 2 ระดบปรญญามหาบณฑต

ภาควชาหลกสตรและวธสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2562 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

LEARNING MANAGEMENT BY STEM EDUCATION TO DEVELOP SCIENCE PROCESS SKILL AND TASK CREATIVE ABILITY FOR SEVENTH GRADE STUDENTS

By

MISS Tanyarat RATTANAHIRAN

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for Master of Education (CURRICULUM AND SUPERVISION)

Department of Curriculum and Instruction Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2019 Copyright of Graduate School, Silpakorn University

หวขอ การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาเพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและความสามารถในการสรางสรรคผลงานสำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

โดย ธญญารตน รตนหรญ สาขาวชา หลกสตรและการนเทศ แผน ก แบบ ก 2 ระดบปรญญา

มหาบณฑต อาจารยทปรกษาหลก ผชวยศาสตราจารย ดร. ชนสทธ สทธสงเนน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ไดรบพจารณาอนมตใหเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต

(รองศาสตราจารย ดร.จไรรตน นนทานช)

คณบดบณฑตวทยาลย

พจารณาเหนชอบโดย

ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.มาเรยม นลพนธ)

อาจารยทปรกษาหลก (ผชวยศาสตราจารย ดร.ชนสทธ สทธสงเนน)

อาจารยทปรกษารวม (ผชวยศาสตราจารย ดร.วสตร โพธเงน)

อาจารยทปรกษารวม (ผชวยศาสตราจารย ดร.แสงเดอน เจรญฉม)

ผทรงคณวฒภายนอก (รองศาสตราจารย ดร.กรณยพล ววรรธมงคล )

ง

บทคดยอภาษาไทย

59253404 : หลกสตรและการนเทศ แผน ก แบบ ก 2 ระดบปรญญามหาบณฑต คำสำคญ : การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา, ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร, ความสามารถในการสรางสรรคผลงาน

นางสาว ธญญารตน รตนหรญ: การจดการเรยนร ตามแนวสะเตมศกษาเพ อพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและความสามารถในการสรางสรรคผลงานสำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : ผชวยศาสตราจารย ดร. ชนสทธ สทธสงเนน

การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา 2) เพอศกษา พฒนาการทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนร ตามแนวสะเตมศกษา 3) เพอประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา

กล มตวอยางเปนนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) ไดมาโดยการส มอยางง าย (Simple Random Sampling) จำนวน 22 คน เคร องมอท ใช ในการวจย ประกอบดวย 1) แผนการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เรอง ความรอน 2) แบบทดสอบเพอวดสมฤทธทางการเรยน เร อง ความรอน 3) แบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 4) แบบประเมน

ความสามารถในการสรางสรรคผลงาน เปนการวจยเชงทดลอง วเคราะหขอมลโดยคาเฉล ยคา (x ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการทดสอบคาท (t- test) แบบ Dependent

ผลการวจยพบวา

1) ผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 หลงเรยน สงกวากอนเรยน

2) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเร ยนช นม ธยมศกษาปท 1 ดวยการ จดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาและโดยภาพรวมอยในระดบดและมพฒนาการสงขน

3) ความสามารถในการสรางสรรคผลงานของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 ดวยการ จดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา มความสามารถในการสรางสรรคผลงานอยในระดบด

จ

บทคดยอภาษาองกฤษ

59253404 : Major (CURRICULUM AND SUPERVISION) Keyword : THE LEARNING MANAGEMENT BY STEM EDUCATION, SCIENCE PROCESS SKILL, TASK CREATIVE ABILITY

MISS TANYARAT RATTANAHIRAN : LEARNING MANAGEMENT BY STEM EDUCATION TO DEVELOP SCIENCE PROCESS SKILL AND TASK CREATIVE ABILITY FOR SEVENTH GRADE STUDENTS THESIS ADVISOR : ASSISTANT PROFESSOR CHANASITH SITHSUNGNOEN, Ph.D.

The purposes of this research were to 1) compare the achievement of learning on heat of seventh garde students’ before and after learning management by STEM education 2) study the development of science process skills of seventh garde students’ who received stem learning management 3) Assess the student's task creative ability of seventh garde students’ that has been managed according to the STEM education. The samples of this research consisted of 22 students of Wat Bangnoi school (jamprachanikun).

The samples were selected by a simple random sampling. The research instruments were 1) lesson plans using by STEM education, 2) an achievement test, 3) a science process skill assessment, and 4) a task creative ability assessment. Is an experimental research. The data were

analyzed by mean (x), standard deviation (S.D.) and t-test of dependent.

The result of the research showed that.

1) The seventh garde students’ learning outcomes on heat after begin taught by STEM education were hight then before the instruction.

2) The seventh garde students’science process skill on heat after the instruction by STEM education were good.

3) The seventh garde students’ task creative ability on heat after the instruction by STEM education were good.

ฉ

กตตกรรมประกาศ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสำเรจลลวงไดดวยความอนเคราะหจากผชวยศาสตราจารย ดร.ชนสทธ สทธสงเนน ผชวยศาสตราจารย ดร.แสงเดอน เจรญฉมและผชวยศาสตราจารย ดร.วสตร โพธเงน ทกรณาใหความอนเคราะห เปนท ปรกษาวทยานพนธ คอยใหคำปรกษา คำแนะนำและใหความ ชวยเหลอแกไขขอบกพรองตาง ๆ ทำใหวทยานพนธฉบบนมความสมบรณยงขน ตลอดจนใหกำลงใจตลอดระยะเวลาททำการวจยเปนอยางด ผวจยจงขอกราบขอบพระคณอาจารยทกทานเปนอยางสง

ขอขอบพระคณผชวยศาสตราจารย ดร.มาเรยม นลพนธ ทเปนประธานในการพจารณา วทยานพนธ และรองศาสตราจารย ดร.กรณพล ววรรธมงคล ผ ทรงคณวฒ ทกรณาใหคำแนะนำ ในการแกไข ขอบกพรองตลอดจนคณาจารยในสาขาวชาหลกสตรและการนเทศ และคณาจารย ทกทานทใหความรและประสบการณอนมคายงแกผวจยตลอดเวลาทศกษาอยในคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากรใหประสบความสำเรจได

ขอบพระคณผ เช ยวชาญผ ชวยศาสตราจารย ดร.รจราพร รามศร ผ ชวยศาสตราจารย ดร.ยวร ญาณปรชาเศรษฐ และอาจารย ดร.พชญาณ พานะกจ ท กรณาใหคำแนะนำ ปรบปรง เครองมอในการตรวจเครองมอประกอบการวจยเพอใหเครองมอทใชในการวจยมคณภาพ

ขอบพระคณผ อำนวยการโรงเรยนวดบางนอย (แจมประชานกล) นางสาวดษณย ชลงส คณครกตตศกด ตนธง คณครกฤษณา แสงสกล คณครกนกวรรณ สทธประเสรฐ คณครอาพนธชนก สวนจนทร ตลอดจนคณครโรงเรยนวดบางนอย (แจมประชานกล)ทกทานและผท ไมไดกลาวนาม ณ ทน ทกทาน ทกรณาใหขอมลทเปนประโยชนตอการทำวทยานพนธในคร งน นอกจากนนยงให ความชวยเหลอ อปการะ ใหการสนบสนนและใหกำลงใจเสมอมาตลอดจนความหวงใยและปรารถนาดแกผวจยมาโดยตลอด

ขอบพระคณบดา มารดาและครอบครวรวมถง พ ๆ เพอน ๆ รนรหส 59 สาขาวชาหลกสตร และการนเทศ ทกทานทไดใหความชวยเหลอ อปการะ การสนบสนนและเปนทงแรงใจ แรงทรพย สนบสนนและใหกำลงใจตลอดจนความหวงใยและปรารถนาดแกผวจยมาโดยตลอด

หากวทยานพนธฉบบน กอใหเกดประโยชนและคณคา ผ วจยขอมอบคณความดท งมวล แกผทเกยวของทงหมดททำใหวทยานพนธนประสบความสำเรจลลวงไปไดดวยด

ธญญารตน รตนหรญ

ช

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ............................................................................................................................... ง

บทคดยอภาษาองกฤษ .......................................................................................................................... จ

กตตกรรมประกาศ ................................................................................................................................ ฉ

สารบญ ................................................................................................................................................. ช

สารบญตาราง ....................................................................................................................................... ฎ

สารบญภาพ ......................................................................................................................................... ฑ

สารบญแผนภม .................................................................................................................................... ฒ

บทท 1 บทนำ ....................................................................................................................................... 1

ความเปนมาและความสำคญของปญหา .......................................................................................... 1

กรอบแนวคดทใชในการวจย ............................................................................................................ 8

คำถามในการวจย........................................................................................................................... 13

วตถประสงคของการวจย ............................................................................................................... 13

สมมตฐานของการวจย ................................................................................................................... 13

ขอบเขตของการวจย ...................................................................................................................... 13

นยามศพทเฉพาะ ........................................................................................................................... 15

ประโยชนทไดรบ ............................................................................................................................ 16

บทท 2 วรรณกรรมทเกยวของ ........................................................................................................... 17

1. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง 2562) กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ........................................................................................................... 17

1.1 เรยนรอะไรในวทยาศาสตร .............................................................................................. 19

1.2 คณภาพผเรยน ................................................................................................................. 19

ซ

1.3 สาระและมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ...................... 21

1.4 หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) (ฉบบปรบปรง 2560) กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ........................................................................................ 23

1.5 สมรรถนะสำคญของผเรยนและคณลกษณะอนพงประสงค ............................................. 24

1.6 ระดบการศกษา ............................................................................................................... 26

1.7 การจดเวลาเรยน .............................................................................................................. 26

1.8 คำอธบายรายวชาและโครงสรางรายวชา กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ................... 28

2. การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา..................................................................................... 31

2.1 แนวคดการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา (STEM EDUCATION) .......................... 31

2.2 ความหมายของสะเตมศกษา ........................................................................................... 31

2.3 การบรณาการสะเตมศกษา (STEM Education) ............................................................ 33

2.4 ขนตอนวธสอนตามแนวสะเตมศกษา ............................................................................... 39

2.5 การวดและประเมนสะเตมศกษา ..................................................................................... 41

3. แนวคดและทฤษฎการเรยนรเกยวกบการสอนวทยาศาสตร...................................................... 42

3.1 แนวคดและทฤษฎทเกยวกบการสอนวทยาศาสตร .......................................................... 44

4. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ......................................................................................... 50

4.1 ความหมายของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ....................................................... 50

4.2 ประเภทของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ............................................................ 51

4.3 การประเมนผลทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ....................................................... 56

5. ความสามารถในการสรางสรรคผลงาน ...................................................................................... 57

5.1 ความหมายของความสามารถในการสรางสรรคผลงาน ................................................... 57

5.2 ลกษณะผลงานสรางสรรค ............................................................................................... 61

5.3 เกณฑในการพจารณาและประเมนผลงานสรางสรรค ...................................................... 62

6. งานวจยทเกยวของ .................................................................................................................... 65

ฌ

6.1 งานวจยในประเทศ .......................................................................................................... 65

6.2 งานวจยในตางประเทศ .................................................................................................... 69

บทท 3 วธการดำเนนการวจย ............................................................................................................ 71

วธและขนตอนการดำเนนการวจย ................................................................................................. 71

แบบแผนการวจย ........................................................................................................................... 72

เครองมอทใชในการวจย ................................................................................................................ 72

การสรางเครองมอทใชในการวจย .................................................................................................. 73

การดำเนนการทดลองและเกบรวบรวมขอมล................................................................................ 91

การวเคราะหขอมลและคาสถตในการใชวเคราะหขอมล ............................................................... 93

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล ........................................................................................................... 95

ตอนท 1 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา .................................................. 96

ตอนท 2 ผลการศกษาพฒนาการทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา ............................................................... 96

ตอนท 3 ผลการประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา ....................................................................... 99

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ .................................................................................... 103

สรปผล ........................................................................................................................................ 104

อภปรายผล ................................................................................................................................. 104

ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................... 109

รายการอางอง .................................................................................................................................. 110

ภาคผนวก ........................................................................................................................................ 116

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญตรวจคณภาพเครองมอทใชในการวจย ..................................... 117

ภาคผนวก ข หนงสอขอเชญผเชยวชาญตรวจเครองมอ หนงสอขอทดลองเครองมอวจย และ หนงสอขอความอนเคราะหเกบรวบรวมขอมล .................................................................... 119

ญ

ภาคผนวก ค การตรวจสอบคณภาพเครองมอ และผลการวเคราะหเครองมอทใชในการวจย ... 125

ภาคผนวก ง ผลการวเคราะหขอมล ............................................................................................ 137

ภาคผนวก จ เครองมอทใชในการวจย ........................................................................................ 141

ภาคผนวก ฉ ภาพกจกรรม ......................................................................................................... 186

ประวตผเขยน .................................................................................................................................. 199

ฎ

สารบญตาราง

หนา ตารางท 1 โครงสรางเวลาเรยนระดบมธยมศกษาโรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) .. 27

ตารางท 2 โครงสรางรายวชาวทยาศาสตร 2 โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) ........ 29

ตารางท 3 ผลการศกษาการจดการเรยนรแบบบรณาการสะเตมศกษาทง 4 ระดบ ........... 35

ตารางท 4 มาตรฐานสะเตมศกษา: บรณาการความรและทกษะทางวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตรเพอใชแกปญหาชวตจรง ............ 36

ตารางท 5 การสงเคราะหความหมายของความสามารถในการสรางสรรคผลงาน ............. 60

ตารางท 6 เกณฑในการประเมนความคดสรางสรรคจากผลงานตามทฤษฎของ Beseme และ Traffinger ................................................................................ 63

ตารางท 7 เกณฑในการประเมนความคดสรางสรรคจากผลงานตามทฤษฎของ Besemer และ Quin ....................................................................................... 64

ตารางท 8 ความสมพนธระหวางสาระการเรยนร ตวชวดและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ..................................................................................................... 74

ตารางท 9 วเคราะหขอสอบวดผลสมฤทธการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 แบบปรนยชนดเลอกตอบ (Multiple Choice) .......................................................................................... 81

ตารางท 10 เกณฑการประเมนพฒนาการทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร .................. 85

ตารางท 11 เกณฑการประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงาน ................................ 89

ตารางท 12 สรปวธดำเนนการวจย ....................................................................................... 94

ตารางท 13 เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน กอนและหลง การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา ดวย t – test แบบ Dependent ...... 96

ตารางท 14 แสดงผลการศกษาพฒนาการทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา . 97

ตารางท 15 ผลการประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา ............... 100

ฏ

ตารางท 16 ตวอยางผลงานของการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาเพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลงานสรางสรรค ........................................ 102

ตารางท 17 แสดงคาดชนความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร เรอง ความรอน ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรและผลงานสรางสรรค สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จากผเชยวชาญ 3 คน แผนท 1 ........................................................................ 126



ตารางท 20 แสดงคาดชนความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร เรอง ความรอน ทไดรบ การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรและผลงานสรางสรรค สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จากผเชยวชาญ 3 คน แผนท 4 ....................................................................... 129

ตารางท 21 คาดชนความสอดคลองของสวนประกอบในแผนการจดการเรยนร เรอง ความรอน ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลงานสรางสรรค สำหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 จากผเชยวชาญ 3 คน จำนวน 4 แผน ............................ 130

ตารางท 22 คาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลงานสรางสรรค สำหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ......................................................................................... 131

ฐ

ตารางท 23 คาดชนความสอดคลองของแบบประเมนทกษะประเมนทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรเรอง ความรอน ทไดรบการจดการเรยนรตามแนว สะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลงาน สรางสรรค สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จากผเชยวชาญ 3 คน .......... 133

ตารางท 24 คาดชนความสอดคลองของแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรค ผลงาน เรอง ความรอน ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลงานสรางสรรค สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จากผเชยวชาญ 3 คน ............................ 134

ตารางท 25 แสดงผลการวเคราะหความยากงาย (p) คาอำนาจจำแนก (r) และคา ความเชอมนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรและผลงานสรางสรรค สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 . 135

ตารางท 26 ผลการวเคราะหขอมลจากการทำแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน แบบปรนยชนดเลอกตอบ (Multiple Choice) 4 ตวเลอก จำนวน 22 คน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงการจดการเรยนรตามแนว สะเตมศกษา โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร ...................................................... 138

ตารางท 27 แสดงผลการประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรอง ความรอน ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะ กระบวนการทางวทยาศาสตรและผลงานสรางสรรค สำหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 แผนท 1-4 ...................................................................... 139

ตารางท 28 แสดงผลการประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงาน เรอง ความรอน ทไดรบ การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะ กระบวนการทางวทยาศาสตรและผลงานสรางสรรค สำหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 แผนท 1-4 ...................................................................... 140

ฑ

สารบญภาพ

หนา ภาพท 1 กรอบแนวคดทใชในการวจย ............................................................................... 12

ภาพท 2 แบบแผนการวจยแบบ one-group pre-test post-test design และ แบบ One – Shot Case Study ........................................................................ 72

ภาพท 3 แบบแผนการวจย แบบศกษากลมเดยววดหลายครง Time – Series design ... 72

ภาพท 4 ขนตอนการสรางแผนการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา ............................ 80

ภาพท 5 ขนตอนการสรางแบบทดสอบเพอวดผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความรอน .... 83

ภาพท 6 ขนตอนการสรางแบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ................... 87

ภาพท 7 ขนตอนการสรางแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงาน ................ 91

ฒ

สารบญแผนภม

หนา แผนภมท 1 แสดงพฒนาการทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ..................................... 96

แผนภมท 2 แสดงความสามารถในการสรางสรรคผลงาน ................................................... 99

1

บทท 1 บทนำ

ความเปนมาและความสำคญของปญหา

สงคมปจจบนจะเหนไดว ามการเปล ยนแปลงเกดข นตลอดเวลาและสงผลตอความ เจรญกาวหนาทางวทยาการตาง ๆ ททนสมยและมความเจรญเตบโตขนอยางรวดเรว สงผลทำใหเกดการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ในสวนของการศกษานนมบทบาทสำคญเปนอยางยงเพราะการศกษาจะชวยพฒนาคน พฒนาสงคมและพฒนาประเทศชาต ใหมความกาวหนาทงทางดานวทยาการและเทคโนโลยใหมความเทาเทยมกบนานาอารยประเทศ ดงนนการปร บปรงและพฒนาคณภาพการศกษาจงมความสำคญทจะชวยสรางใหคนไทยเปนคนด เกง และมความสข ดงทผชวยศาสตราจารยกตตภม มประดษฐ ผอำนวยการสำนกวชาศกษาทวไป มหาวทยาลยศรปทม ไดกลาววา “จะตองพฒนาคนไทยใหมศกยภาพพรอมทจะแขงขนและรวมมออยางสรางสรรคในเวทโลก และม งเนนความสำคญท งดานความร ความคด ความสามารถ กระบวนการเรยนร และ ความรบผดชอบตอสงคมเพ อพฒนาคนใหมความสมดล โดยยดหลกผ เรยนสำคญทสด ทกคน มความสามารถเรยนรและพฒนาตนเอง “ดวยเหตนการจดการเรยนการสอนในปจจบนครผ สอน จงตองมการเปลยนบทบาทจากการเปนผบอกความรเปลยนเปนโคช คอ ผใหคำแนะนำ ทปรกษาแกผเรยน ซงตอบสนองตอทกษะศตวรรษท 21 ทมงเนนพฒนาผเรยนใหมทกษะดานการเรยนรและนวตกรรม ดงทศาสตราจารยนายแพทย วจารณ พานช ไดกลาวถงทกษะเพอการดำรงชวตในศตวรรษท 21 ไววา “สาระวชากมความสำคญแตไมเพยงพอสำหรบการเรยนรเพอมชวตในโลกยคศตวรรษท 21 ปจจบนการเรยนรสาระวชา (content หรอ subject matter) ควรเปนการเรยนจากการคนควาเองของศษย โดยครชวยแนะนำและชวยออกแบบกจกรรมทชวยใหนกเรยนแตละคนสามารถประเมนความกาวหนาการเรยนรของตนเองได โดยสาระวชาหลก (Core Subjects) ประกอบดวย ภาษาแม และภาษาสำคญของโลกรวมไปถง ศลปะ คณตศาสตร การปกครองและหนาทพลเมอง เศรษฐศาสตร วทยาศาสตร ภมศาสตรและประวตศาสตร โดยวชาแกนหลกนจะนำมาสการกำหนดเปนกรอบแนวคดและยทธศาสตรสำคญตอการจดการเร ยนร ในเน อหาเชงสหวทยาการ ( Interdisciplinary) โดยการสงเสรมความเขาใจในเนอหาวชาแกนหลกและสอดแทรกทกษะแหงศตวรรษท 21 เขาไปในทกวชาแกนหลก”

2

การจดการเรยนร ในศตวรรษท 21 น นจะตองมการออกแบบกจกรรมการเรยนร โดย เนนผเรยนเปนศนยกลาง มการวางกรอบแนวคดสำคญเพอการเรยนร สามารถสรปเปนทกษะสำคญ ท ผ เร ยนควรมค อ ทกษะการเรยนร และนวตกรรม 3R, 8C มองคประกอบดงน 3R ไดแก 1) Reading การอานออก 2) Riting การเขยนได 3) Rithmetics การคดเลขเปน และ 8C ไดแก 1) Critical Thinking & Problem Solving มทกษะดานการคดอยางมว จารณญาณและทกษะ ในการแก ป ญหา 2) Creativity & Innovation ม ท กษะด านการสร างสรรค และนว ตกรรม 3) Collaboration, Teamwork & Leadership มทกษะดานความรวมมอการทำงานเปนทมและภาวะผ นำ 4) Cross - cultural Understanding ม ท กษะด านความเข าใจต างว ฒนธรรม ตางกระบวนทศน 5) Communication, Information & Media Literacy มทกษะดานการสอสารสนเทศ และรเทาทนสอ 6) Computing & Media Literacy มทกษะดานคอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศและการส อสาร 7) Career & Learning Self-reliance ม ท กษะอาชพและทกษะ การเรยนร และ 8) Change มทกษะการเปลยนแปลง รวมไปถงมทกษะชวตและอาชพ (Learning Skills) และทกษะภาวะผ นำ (Leadership) (วจารณ พานช, 2556) ซ งสอดคลองกบแผนพฒนา การศกษาของกระทรวงศกษาธการฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 – 2564) ทกลาวถงความสำคญของ การพฒนาการศกษา ความวา

“การศกษาเปนเคร องมอสำคญในการสรางคน สรางสงคมและสรางชาตเปนกลไกหลก ในการพฒนากำลงคนใหมคณภาพ สามารถดำรงชวตอยรวมกบบคคลอนในสงคมไดอยางเปนสข ในกระแสการเปลยนแปลงอยางรวดเรวของโลกศตวรรษท 21 เนองจากการศกษามบทบาทสำคญ ในการสรางความไดเปรยบของประเทศเพอการแขงขนและยนหยดในเวทโลกภายใตระบบเศรษฐกจ และสงคมทเปนพลวต ประเทศตาง ๆ ทวโลกจงใหความสำคญและทมเทกบการพฒนาการศกษาเพอพฒนาทรพยากรมนษยของตนใหสามารถกาวทนการเปลยนแปลงของระบบเศรษฐกจและสงคมของประเทศภมภาคของโลก ควบคกบการธำรงรกษาอตลกษณของประเทศ ในสวนของประเทศไทยไดใหความสำคญกบการจดการศกษา การพฒนาศกยภาพและขดความสามารถของคนไทย ใหมทกษะ ความรความสามารถและสมรรถนะทสอดคลองกบความตองการของตลาดงาน และการพฒนา ประเทศ ภายใตแรงกดดนภายนอกจากกระแสโลกาภวฒนและแรงกดดนภายในประเทศทเปนปญหาวกฤตทประเทศตองเผชญเพอใหคนไทยมคณภาพชวตทด สงคมไทยเปนสงคมคณธรรม จรยธรรม และประเทศสามารถกาวขามกบดกประเทศทมรายไดปานกลางไปสประเทศทพฒนาแลวเพอรองรบ การเปลยนแปลงของโลกทงในปจจบนและอนาคต”

จากแผนพฒนาการศกษาของกระทรวงศกษาธการ ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 – 2564) สอดคลองกบความตองการของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 – 2564) โดยสำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ไดจดทำ

3

บนพนฐานของกรอบยทธศาสตรชาต 20 ป (พ.ศ. 2560 - 2579) ซงเปนแผนหลกของการพฒนา ประเทศและเปาหมายการพฒนาท ย งยน (Sustainable Development Goals: SDGs) รวมทง การปรบโครงสรางประเทศไทยไปสประเทศไทย 4.0 ตามกรอบยทธศาสตรชาต 20 ป สอดคลองกบแผนยทธศาสตรในดานท 8 คอยทธศาสตรการพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจยและนวตกรรม โดยมแนวทางการพฒนาสำคญ ประกอบดวย (1) เรงสงเสรมการลงทนวจยและพฒนาและผลกดนสการใชประโยชนในเชงพาณชยและเชงสงคม อาท ลงทนวจยและพฒนากลมเทคโนโลยทประเทศไทย มศกยภาพพฒนาไดเอง และกลมเทคโนโลยทนำสการพฒนาแบบกาวกระโดด ลงทนวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมทางสงคมเพอลดความเหลอมลาและยกระดบคณภาพชวตของประชาชน (2) พฒนาผประกอบการใหเปนผประกอบการทางเทคโนโลย อาท สงเสรมผประกอบการใหมบทบาทหลกดานนวตกรรมเทคโนโลยและรวมกำหนดทศทางการพฒนานวตกรรม สงเสรมการสรางสรรคนวตกรรมดานการออกแบบและการจดการธรกจท ผสานการใชเทคโนโลยใหแพรหลายในกลม ผประกอบการธรกจของไทย และ (3) พฒนาสภาวะแวดลอมของการพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรม ดานบคลากรวจยอาท การเรงการผลตบคลากรสายวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทมคณภาพและสอดคลองกบความตองการโดยเฉพาะในสาขา STEM และพฒนาศกยภาพนกวจยให มทงความรและความเขาใจในเทคโนโลย (สำนกงานคณะกรรมการการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2559)

ดงนน การจดการเรยนรวทยาศาสตรจงมบทบาทสำคญยงในสงคมปจจบนและอนาคต เพราะวทยาศาสตรเก ยวของกบทกคนทงในชวตประจำวนและการงานอาชพตาง ๆ ตลอดจน เทคโนโลย เคร องมอ เคร องใชและผลผลตตาง ๆ ทมนษยไดใชเพออำนวยความสะดวกในชวต และการทำงานเหลานลวนเปนผลของความรจากวทยาศาสตรทผสมผสานกบความคดสรางสรรค และศาสตรอ น ๆ ว ทยาศาสตรช วยใหมนษยได พ ฒนาวธ ค ดท งความคดเปนเหตเป นผล คดสรางสรรค คดวเคราะห วจารณ มทกษะสำคญในการคนควาหาความร มความสามารถใน การแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมลทหลากหลายและมประจกษพยาน ท ตรวจสอบได ว ทยาศาสตรเป นวฒนธรรมของโลกสมยใหมซ งเป นสงคมแหงการเร ยนร (knowledge-based society) ดงนนทกคนจงจำเปนตองไดรบการพฒนาใหรวทยาศาสตร เพอใหเกดความรความเขาใจในธรรมชาตและเทคโนโลยทมนษยสรางสรรคขน สามารถนำความรไปใช อยางมเหตผล สรางสรรคและมคณธรรม (กระทรวงศกษาธการ, 2560) สอดคลองกบการจดการเรยนร ตามแนวสะเตมศกษา (STEM Education) ซงเปนการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการระหวางวชาวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตรโดยอาศยเน อหาสาระความรวทยาศาสตร,คณตศาสตร และใชหลกการทางวศวกรรมศาสตรในการสรางสรรคชนงานและนำไปประยกตใชในชวตประจำวน เปนการจดการศกษาทสามารถพฒนาใหผเรยนนำความรทกแขนง

4

ทงดานความร ทกษะการคดและทกษะอน ๆ มาใชในการแกปญหา การคนควา สรางและพฒนา คดคนสงตาง ๆ การเนนความเขาใจอยางลกซง การมสวนรวมของผเรยนกบขอมลเครองมอทางเทคโนโลย การสรางความยดหยนในเนอหาวชา ความทาทาย การสรางสรรคความแปลกใหมและการแกปญหา (พรทพย ศรภทราชย, 2556) และสอดคลองกบการจดการเรยนร ดวยวธการสอนวทยาศาสตรในรปแบบตาง ๆ ทเปดโอกาสใหผเรยนไดศกษา คนควาและลงมอปฏบตดวยตนเองตามความสามารถ ความถนดและความสนใจ โดยอาศยกระบวนการทางวทยาศาสตรหรอกระบวนการ อนใด เพอนำไปใชในการศกษาหาคำตอบในเร องนน ๆ โดยมครผ สอนคอยกระตนแนะนำและ ใหคำปรกษาแกผเรยนอยางใกลชด

จากผลการจดระบบการศกษาของประเทศไทยสงผลใหเกดปญหาและความทาทาย ของระบบการศกษาในกลมวยทแตกตางกนออกไป ปญหาทเกดขนเปนผลจากระบบการศกษา ของประเทศทยงไมสามารถเตรยมและพฒนาคนในแตละชวงวยใหมทกษะและคณลกษณะทพรอม จะรองรบการเปล ยนแปลงอยางรวดเรวของเศรษฐกจและสงคม ทำใหเกดปญหาท เช อมโยง กบระบบหลกสตร การจดการเรยนการสอน การวดและประเมนผลการศกษาในทกระดบการศกษา มาตรฐานสมรรถนะของผบรหารสถานศกษาและครตามมาตรฐานวชาชพ ระบบการจดการศกษาและการเรยนร เพ อสรางทกษะการเรยนร ทกษะการดำรงชวตรวมถงการสรางลกษณะนสยและคณลกษณะทพงประสงคสำหรบพลเมองในศตวรรษท 21 จากการศกษาสรปผลการประเมน PISA 2015 พบวาผลการประเมนผลดานการร เร องว ทยาศาสตรม แนวโนมคะแนนวทยาศาสตร ของนกเรยนไทยโดยรวมลดตำลง จาก PISA 2012 ถง PISA 2015 คะแนนวทยาศาสตรลดลงอยาง มนยสำคญ และคะแนนยงลดลงจนเทากบการประเมนรอบ PISA 2006 ทผานมา (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2559) จากผลการประเมน PISA 2015 ในครงนน ดร.ไกรยส ภทราวาท ไดกลาววา มไดตองการใหประเทศตาง ๆ นำคะแนน PISA ไปจดอนดบแขงขนกน แตตองการใหนำผลการวเคราะหคะแนน PISA ไปใชประโยชนในเชงนโยบายและพฒนาการเรยนการสอนในโรงเรยนทงในแงการสงเสรมคณภาพ และลดความเหลอมลำในการพฒนากำลงคนเพอสนบสนนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศชาตเปนสำคญ ดงน นจงตองมการปรบกระบวนการจดการเรยนรเพอพฒนาศกยภาพของผเรยนและแกปญหาดงกลาวขางตน (ไกรยส ภทราวาท, 2559)

และจากผลรายงานการทดสอบขอสอบมาตรฐานกลางโดยสำนกทดสอบทางการศกษา (สพฐ.)ระดบชนมธยมศกษาปท 1 ของโรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) จงหวดสมทรสงคราม ตงแตปการศกษา 2557 - 2559 มคะแนนรายวชาวทยาศาสตรเฉลยคดเปนรอยละ 26.91, 33.71 และ 34.56 ตามลำดบ โดยทกษะทนกเรยนไมผานเกณฑ คอ ทกษะการกำหนดนยามเชงปฏบตการ ท กษะการต งสมมตฐาน และผลสมฤทธ ทางการเร ยนกล มสาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร

5

ชนมธยมศกษาปท 1 อยในระดบตำกวาเกณฑมาตรฐานทโรงเรยนกำหนดไว คอรอยละ 75 (อางองขอมลสถตผลสมฤทธทางการเรยนรวชาวทยาศาสตรของโรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) ป 2557-2559) แสดงใหเหนวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนโรงเรยน วดบางนอย(แจมประชานกล) ยงไมบรรลเปาหมายท ต งไว จากการประเมนโดยผ สอนพบวา ความสามารถในการคดสรางสรรคของนกเรยนอยในระดบตำ นกเรยนขาดทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตร ไมแสดงความคดเหนและไมมการสอสารทดกบเพอน ครเนนเน อหาการสอนมากกวาใหนกเรยนแกปญหาจากสถานการณจรง นอกจากนหลกสตรสาระการเรยนรวทย าศาสตร ทกำหนดไว มเนอหาเปนจำนวนมากทำใหยากแกการสอนในเวลาทจำกด(อางองขอมลการวเคราะหปญหาผเรยนในรายวชาวทยาศาสตรของโรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) ป 2557-2559) จากสภาพปญหาดงกลาว ผวจยในฐานะครผสอนวชาวทยาศาสตรมความสนใจทจะแกปญหาดงกลาว จงไดศกษาวธการสอนวทยาศาสตรใหเหมาะสมสอดคลองกบผเรยนในยคศตวรรษท 21 และพบวามหลากหลายวธดวยกน อาทเชน การจดการเรยนรแบบสบเสาะ (Inquiry Process) การจดการเรยนรแบบมสวนรวม (Participatory Learning) การจดการเรยนรแบบใชโครงงานเปนฐาน (Project Base Learning) วธสอนแบบรวมมอ (Cooperative Learning) การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน(Problem Solving) จากวธการสอนวทยาศาสตรดงกลาว เปนวธการจดการเรยนรทครเปนผกระตนเพอนำความสนใจอนเกดจากตวนกเรยนหรอเกดจากปญหาในชวตประจำวน มาใชในการทำกจกรรมคนควาหาคำตอบดวยตวเอง ทำใหเกดการสรางองคความรดวยตนเองจากการลงมอปฏบต การฟงและการสงเกต โดยนกเรยนจะเรยนรผานกระบวนการทำงานเปนกลมทจะนำมาสการสรปความร มการเขยนข นตอนกระบวนการแกปญหา การวางแผนการทำงานจนไดผลงานท เปนรปธรรม (ดษฎ โยเหลาและคณะ, 2557: 19-20) ทงนผวจยยงไดศกษาการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา(STEM Education) ซงสอดคลองกบวธการสอนวทยาศาสตรขางตนททำใหผเรยนเกดการถายโอนความร ผเรยนสามารถบรณาการเชอมโยงความสมพนธระหวางความคดรวบยอดในศาสตรตาง ๆ (ธรชยปรณโชต, 2544: 1-2; สรพชร เจษฎาวโรจน, 2548: 223; วชย วงษใหญ, 2554: 136-137; สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย , 2557: 6) เปนการสอนททำใหผ เรยนเกดพฒนาการในหลาย ๆ ดานอยางครบถวน และสอดคลองกบแนวการพฒนาคนใหมคณภาพ ในศตวรรษท 21 เชน ดานปญญา ผเรยนเขาใจในเนอหาวชา ผเรยนสามารถพฒนาทกษะการคดโดยเฉพาะการคดขนสง เชน การคดวเคราะห การคดสรางสรรค ดานคณลกษณะผเรยนมทกษะ การทำงานกลมทกษะการสอสารทมประสทธภาพ การเปนผนำตลอดจนการนอมรบคำวพากษวจารณของผอน (พรทพย ศรภทราชย, 2556)

6

จากความสำคญของการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา (STEM Education) จะสามารถพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรใหกบผเรยนโดยเนนใหผเรยนทำความเขาใจกบปญหา และฝกการแกปญหาดวยกระบวนการหรอวธการผนวกกบความรทางทกษะตาง ๆ ประกอบกนอยางมเหตผลและเปนระบบ สอดคลองกบแนวคด ทฤษฎ หลกการของการจดการเรยนการสอนดวยกระบวนการสบสอบและแสวงหาความรเปนกลม (Group Investigation Instructional Model) (นนทกา พหลยทธ, 2554, อางถงใน Yoyce & Weil, 1996: 80-88) ซงไดอธบายไววาสงสำคญ ท สามารถชวยใหผ เรยนเกดความร สกหรอความตองการท จะสบคนหรอเสาะแสวงหาความร นนคอ ปญหา แตปญหานนจะตองมความหมายตอผเรยนและทาทายเพยงพอทจะทำใหผเรยน เกดความตองการในการแสวงหาคำตอบ นอกจากนนยงตองเปนปญหาชวนใหเกดความงนงงสงสย หรอกอใหเกดความขดแยงทางความคด จะยงทำใหผเรยนเกดความตองการทจะเสาะแสวงหาความรหรอคำตอบมากยงขน รวมถงการพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรซงเปนกระบวนการทางความคด สอดคลองกบ วรรณทพา รอดแรงคา และ พมพนธ เดชะคปต (2542: 3) ทกลาววา ทกษะ กระบวนการทางวทยาศาสตรเปนทกษะทางสตปญญา นกวทยาศาสตรรวมถงผ นำวธการทางวทยาศาสตร จะนำมาใชแกปญหา ศกษาคนควา สบเสาะหาความรตาง ๆ เพอใหบรรลตามเปาหมายทกำหนดไว ซงงานวจยในครงน ผวจยไดศกษาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรโดยยดตามแนวคดของนกการศกษาวทยาศาสตรสมาคมอเมรกนเพอความกาวหนาทางวทยาศาสตร (The American association for the advancement of science: AAAS: 1848 - 1899 ) ได จำแนกท กษะ กระบวนการทางวทยาศาสตรไว 2 ประเภท คอ ระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน 8 ทกษะ เหมาะสำหรบระดบประถมศกษา และระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขน บรณาการ 5 ทกษะเหมาะสำหรบระดบมธยมศกษา ซงทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทผวจยตองการใหเกดขนกบผเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา คอ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ข นบรณาการ 5 ทกษะ (พมพนธ เดชะคปต , 2548) ไดแก 1) การกำหนดและ การควบคม ตวแปร 2) การต งสมมตฐาน 3) การกำหนดนยามเชงปฏบ ต การของตวแปร 4) การทดลองและ 5) การตความขอมลและการลงขอสรป เพอตอบสนองตอทกษะศตวรรษท 21 ทมงเนนพฒนาผเรยนใหมทกษะดานการเรยนรและนวตกรรม ประกอบดวย 8 ทกษะทสำคญไดแก 1) ทกษะดานการคดอยางมวจารณญาณและทกษะในการแกปญหา 2) มทกษะดานการสรางสรรคและนวตกรรม 3) ทกษะดานความรวมมอการทำงานเปนทมและภาวะผนำ 4) ทกษะดานความเขาใจตางวฒนธรรม ตางกระบวนทศน 5) ทกษะดานการสอสารสนเทศและรเทาทนสอ 6) ทกษะดานคอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 7) ทกษะอาชพและทกษะการเรยนร และ 8) ทกษะการเปลยนแปลง ซงทกษะทผวจยตองการใหเกดกบผเรยน คอ ทกษะดานการสรางสรรคและนวตกรรม (Creativity & Innovation) โดยมพนฐานมาจากแนวคดทฤษฎการสรางความรดวย

7

ตนเองโดยการสรางสรรคช นงาน (Constructionism) ผ เรยนมโอกาสไดสรางความคดและนำ ความคดของตนเองไปสรางสรรคชนงานโดยอาศยสอและเทคโนโลยทเหมาะสม เมอผเรยนสรางสงใดส งหน งข นมากหมายถงการสรางความร ข นในตนเองน น เอง ความร ท ผ เรยนสรางข นในตอนน มความหมายตอผเรยน คงทน ถาวร ผเรยนจะไมลมงายและสามารถถายทอดใหผอนเขาใจความคด ของตนไดด นอกจากนนความร ทสรางขนเองนจะเปนฐานใหผเรยนสามารถสรางความรใหมตอไป อยางไมมทสนสด (ทศนา แขมมณ, 2559: 96)

ดวยโรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) มจดเนนทตองการพฒนาผเรยนใหมทกษะและความเปนเลศดานวทยาศาสตร เพอใหสอดคลองกบทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 ทมงเนนใหผเรยนมความรความเขาใจ มความสามารถในการสอสาร การคด การแกปญหา การใชเทคโนโลยอยางชาญฉลาด มทกษะชวตและสามารถนำความรไปประยกตใชในชวตประจำวนได จงไดมการสงครผสอนวทยาศาสตรไปอบรมเพอศกษาเทคนควธการสอน การออกแบบกจกรรมการเรยนร อาทเชนการสอนและการจดกจกรรมตามแนวสะเตมศกษา เปนตน ดวยเหตน ผ ว จ ยซ งเปนครสอน วชาวทยาศาสตรไดเลงเหนความสำคญของการนำความรทไดรบมาพฒนาและตอยอดกบผเรยน ตลอดจนเมอสงเกตพฤตกรรมการทำกจกรรมและศกษาผลสมฤทธทางการเรยนเพอนำมาวเคราะหผเรยนเปนรายบคคลแลวกบพบวา ยงตองพฒนาในดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและความสามารถในการสรางสรรคผลงานยงอยในเกณฑทตองปรบปรง ดงนนผวจยจงไดมความสนใจทจะนำการสอนตามแนวสะเตมศกษามาเปนแนวทางในการพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและพฒนาความสามารถในการสรางสรรคผลงานของนกเรยนใหดยงขน

จากเหตผลดงกลาวน ผวจยเหนถงความสำคญของการจดกจกรรมการเรยนรใหสอดคลองกบ ทกษะศตวรรษท 21 ทตองการใหนกเรยนเกดทกษะการสรางสรรคและนวตกรรม (Creativity & Innovation) ซ งผ เรยนจะใชกระบวนการแสวงหาความร ดวยตนเองผานการลงมอปฏบตจรง นำความรทไดรบมาบรณาการ ทำใหผเรยนเกดความคดสรางสรรคในการพฒนาผลงานใหม ๆ และเพอพฒนาใหผเรยนเกดทกษะทางสตปญญาจนนำมาสการศกษาคนควา สบเสาะหาความรตาง ๆ เพอใชแกปญหาจนบรรลตามเปาหมายทกำหนดไว ซงผวจยไดศกษา/อบรม เกยวกบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาแลวพบวา มแนวทางดวยการต งปญหาหรอการต งคำถามจนนำไปส การหาคำตอบ และเพมการออกแบบทางวศวกรรม (Engineering Desing Process) เขารวมดวย เพอใหสามารถสรางและพฒนาผลงานใหม ๆ ดวยเหตนผวจยจงสนใจทจะพฒนาผเรยนใหมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและดานความคดสรางสรรคของผเรยน จากการสรางสรรคผลงาน จงไดเกดเปนแนวคดการวจยเชงทดลอง การจดการเรยนร ตามแนวสะเตมศกษาในร ายวชาว ทยาศาสตร พ นฐาน เพ อพ ฒนาทกษะกระบวนการทางว ทยาศาสตร และความสามารถ ในการสรางสรรคผลงาน สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

8

กรอบแนวคดทใชในการวจย การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาเพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและ

ความสามารถในการสรางสรรคผลงาน สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ผวจยไดศกษาแนวคด ทฤษฎและผลงานวจยทเกยวของ เพอใชกำหนดกรอบแนวคดในการวจยดงน

1. ทฤษฎคอนสตรคตวสต (Constructivist Theory) ยรวฒน คลายมงคล (2542, อางถงใน พมพนธ เดชะคปต, 2548: 3) กลาววา เปนทฤษฎ

ทเนนการเรยนรดวยการกระทำของตนเอง โดยใหผเรยนเผชญกบสถานการณทเปนปญหาทำใหเกดความขดแยงทางปญญา โดยผเรยนจะตองพยายามคดหรอกระทำอยางไตรตรอง จนสามารถนำไปสการสรางโครงสรางใหมทางปญญาทสามารถคลคลายสถานการณทเปนปญหาได ซงความรใหมทไดสามารถเชอมโยงกบประสบการณเดมเกดการเรยนรทมความหมาย

ทศนา แขมมณ (2559: 90-91) ไดกลาวถงทฤษฎการเรยนรตามแนว Constructivism วาจดเปนทฤษฎการเรยนร กล มปญญานยม (cognitive psychology) มรากฐานมาจากผลงาน ของ Ausubel และ Piaget กลาวไว 2 ประเดนท สำคญดวยกนคอ ประเดนสำคญประการแรก ของทฤษฎการเร ยนร ตาม Constructivism คอผ เร ยนเปนผ สร าง (Construct) ความร จาก ความสมพนธระหวางสงทพบเหนกบความรความเขาใจทมอยเดม โดยใชกระบวนการทางปญญา(cognitive apparatus) ของตนประเดนสำคญประการท สองของทฤษฎ คอการเรยนร ตามแนว Constructivism คอโครงสรางทางปญญา เปนผลของความพยายามทางความคด ผเรยนสรางเสรมความรผานกระบวนการทางปญญาดวยตนเอง ผสอนไมสามารถปรบเปลยนโครงสรางทางปญญา ของผเรยนได แตผสอนสามารถชวยผเรยนปรบเปลยนโครงสรางทางปญญาไดโดยจดสภาพการณ ททำใหเกดภาวะไมสมดลขน

Brooks and Brooks (1993: VII, อางถงใน สเทพ อวมเจรญ, 2559: 102) กลาววา ความรเปนสงชวคราวทถกสรางขนโดยอาศยสอกลางทางสงคมและวฒนธรรม ไมมความเปนปรนย สวนการเรยนรเปนกระบวนการกำกบตนเองทบคคลใชเพอแกปญหาทเกดจากความขดแยงทาง ความคด โดยใชประสบการณทเปนรปธรรม การสนทนาในขณะทำงานและการสะทอนความคดเหน ใหกนและกน

Duffy and Cunningham (1996) ไดกลาววาการเร ยนร ตามแนว Constructivism เปนความรทสรางดวยตนเองและเปนกระบวนการสรางมากกวาการรบความร ดงนนเปาหมายของการจดการเรยนการสอนจะสนบสนนการสรางมากกวาความพยายามในการถายทอดความร มงเนนการสรางความรใหมอยางเหมาะสมของแตละบคคลและเชอวาสงแวดลอมมความสำคญในการสรางความหมายตามความเปนจรง

9

จากความหมายดงกลาวสรปไดวา ทฤษฎคอนสตรคตวสต เปนทฤษฎทเนนการเรยนร ดวยการลงมอกระทำผเรยนจะเผชญกบสถานการณหรอปญหา ทำใหผเรยนเกดความขดแยงซงจะทำใหผเรยนตองหาทางออกของปญหาโดยใชความรและประสบการณเดมทมอยเชอมโยงกนอยางมความหมาย

2. ทฤษฎการสรางความรดวยตนเองโดยการสรางสรรคชนงาน (Constructionism) เปนการเรยนร ท เกดจากการสรางพลงความร ในตนเองและดวยตนเองของผ เรยน หากผ เรยน มโอกาสไดสรางความคดและนำความคดตนเองไปสรางสรรคชนงานโดยอาศยสอและเทคโนโลย ทเหมาะสมจะทำใหเหนความคดนนเปนรปธรรมทชดเจน และเมอผเรยนสรางส งใดสงหนงขนมา นนหมายถงการสรางความรข นในตนเอง ความรท ผ เรยนสรางขนจะอยคงทน ผเรยนไมลมงาย และจะสามารถถายทอดใหผอนเขาใจในความคดของตนไดด นอกจากนนความรทสรางขนยงเปนฐานใหผเรยนสามารถสรางความรใหมตอไปอยางไมมทสนสด (ทศนา แขมมณ, 2559: 96) และเปนการ เปดโอกาสใหผเรยนไดเลอกตามความสนใจจะทำใหผเรยนมแรงจงใจในการคดทำและการเรยนรตอไปการจดสภาพแวดลอมท มความแตกตางกนอนจะเปนประโยชนตอการสรางองคความร เชน ความถนด ความสามารถและประสบการณแตกตางกน ซงจะเออใหมการชวยเหลอกนและกน การสรางสรรคผลงานและความร รวมท งพฒนาทกษะทางสงคมดวย รวมไปถงบรรยากาศทม ความเปนมตรเปนกนเองททำใหผเรยนรสกอบอน ปลอดภยสบายใจซงจะเออใหการเรยนรเปนไปอยางมความสข (ทวป แซฉน, 2556: 11)

3. แนวคดการจดการเรยนร ตามแนวสะเตมศกษา เปนแนวทางการจดการศกษาท บรณาการความรใน 4 สหวทยาการ ไดแก วทยาศาสตร วศวกรรม เทคโนโลย และคณตศาสตร โดยเนนการนำความรไปใชแกปญหาในชวตจรง รวมทงการพฒนากระบวนการหรอผลผลตใหม ทเปนประโยชนตอการดำเนนชวตและการทำงานชวยใหนกเรยนสรางความเช อมโยงระหวาง 4 สหวทยาการกบชวตจรงและการทำงาน การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาเปนการจดการ เรยนรทไมเนนการทองจำทฤษฎหรอกฎทางวทยาศาสตรและคณตศาสตร แตเปนการสรางความเขาใจทฤษฎหรอกฎเหลานนผานการปฏบตใหเหนจรงควบคกบการพฒนาทกษะการคด ตงคำถาม แกปญหาและการหาขอมลและวเคราะหขอคนพบใหม ๆ พรอมทงสามารถนำขอคนพบนนไปใชหรอบรณาการกบชวตประจำวนได การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษามลกษณะ 5 ประการไดแก 1) เปนการสอนทเนนการบรณาการ 2) ชวยนกเรยนสรางความเชอมโยงระหวางเนอหาวชาทง 4 กบชวตประจำวนและการทำอาชพ 3) เนนการพฒนาทกษะในศตวรรษท 21 4) ทาทายความคดของนกเรยน และ 5) เปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนและความเขาใจทสอดคลองกบเนอหา ทง 4 วชา (สถาบนสงเสรมวทยาศาสตรและเทคโนโลย สสวท, กระทรวงศกษาธการ, 2557) ผวจย ไดยดขนตอนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ของสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและ

10

เทคโนโลย (สสวท.) 6 ขนตอนดงน 1) ระบปญหา (Problem Identification) ทำความเขาใจปญหาหรอความทาทาย วเคราะหเง อนไขหรอขอจำกดของสถานการณปญหา เพ อกำหนดขอบเขต ของปญหา ซงจะนำไปสการสรางชนงานหรอวธการในการแกปญหา 2) รวบรวมขอมลและแนวคด ท เก ยวของกบปญหา (Related Information Search) เปนการรวบรวมขอมลและแนวคดทาง วทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลยท เก ยวของกบแนวทางการแกปญหาและประเมน ความเปนไปได รวมถงข อดและขอจำกด 3) ออกแบบวธ การแกป ญหา (Solution Design) เปนการประยกตใชขอมลและแนวคดทเกยวของเพอการออกแบบชนงานหรอวธการในการแกปญหา โดยคำนงถงทรพยากร ขอจำกดและเงอนไขตามสถานการณทกำหนด 4) วางแผนและดำเนนการแกปญหา (Planning and Development) เปนการกำหนดลำดบขนตอนของการสรางชนงานหรอวธการ แลวลงมอสรางชนงานหรอพฒนาวธการเพอใชในการแกปญหา 5) ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรงแกไขวธการแกปญหาหรอชนงาน (Testing, Evaluation and Design Improvement) เปนการทดสอบและประเมนการใชงานของชนงานหรอวธการ โดยผลทไดอาจนำมาใชในการปรบปรงและพฒนาใหมประสทธภาพในการแกปญหาไดอยางเหมาะสมทสด 6) นำเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหาหรอชนงาน (Presentation) เปนการนำเสนอแนวคดและขนตอนการแกปญหาของ การสรางช นงานหรอการพฒนาวธการ ใหผ อ นเขาใจและไดขอเสนอแนะเพ อการพฒนาตอไป (สถาบนสงเสรมวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ, 2557)

4. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เปนทกษะทตองการใหเกดขนกบผเรยนโดยอาศยวธการทางวทยาศาสตรในการแกปญหา สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท)(2524: 1-17) ไดกลาวถงความสำคญของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรวาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรจะนำไปสการคนหาความรจากการสำรวจตรวจสอบหรอจากการทดลอง เพอหา ขอเทจจรงหรอเพอตองการพสจนกฎ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรแบงออกเปน 13 ทกษะ โดยยดตามสมาคมอเมรกนเพอความกาวหนาทางวทยาศาสตร (The American association for the advancement of science: AAAS, 1970: 30-176) แบงเปน 2 ประเภท คอ ระดบทกษะ กระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน 8 ทกษะ เหมาะสำหรบระดบประถมศกษา และระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรข นบรณาการ 5 ทกษะ เหมาะสำหรบระดบมธยมศกษา (พมพนธ เดชะคปต, 2548) การวจยในครงนผ วจยไดอางองทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรดงกลาว ซ งเหมาะกบระดบช นมธยมศกษาโดยแบงการประเมนไว 5 ทกษะ คอ 1) การต งสมมตฐาน 2) การกำหนดนยามเชงปฏบตการของตวแปร 3) การกำหนดและการควบคมตวแปร 4) การทดลอง และ 5) การตความหมายของขอมลและลงขอสรป

11

5. แนวคดผลงานสรางสรรค ผลงานสรางสรรค คอ การสรางผลงานทมการศกษาคนควาจนนำมาผสมผสานกบ

ความคดสรางสรรค ประสบการณ มการวางแผน ออกแบบ มขนตอนกระบวนการเพอใหไดชนงานทมความกลมกลนกน เปนผลงานทมความแปลกใหม มความคดรเรมสรางสรรค จนเกดเปนผลงานทมคณคาและมประโยชนตอสงคมและผอน (อาร รงสนนท, 2532)

ลกษณะผลงานสรางสรรคเปนผลงานทสบเนองมาจากความคดสรางสรรคของผเรยน ผลงานทเกดขนจะตองเปนประโยชน มความสวยงาม เปนผลงานทมความแปลกใหมหรอมการพฒนา จากของเดมทมอยใหมคณคามากยงข น ผลงานสรางสรรคจะอยในระดบใดนนขนอยกบระดบ ความสามารถของผเรยนทถายทอดออกมา ซงความสามารถทแตกตางกนนนจะทำใหไดชนงานทมความแตกตางกนดวย ผลงานสรางสรรคทผลตออกมาจะใหคณคาทงดานการลงมอปฏบตดวยตนเอง ผเรยนเกดความภาคภมใจในความสำเรจของตนเอง ดงนนการพจารณาผลงานสรางสรรคของผเรยน จงควรมลกษณะทหลากหลายเพอใหผเรยนไดแสดงความคดสรางสรรคไดอยางเตมทและเพอใหสามารถพฒนาผลงานสรางสรรคใหมคณคาและเปนประโยชนมากยงขน (Schoell & Guiltinan, 1988)

ความคดสรางสรรคท เกดข นระหวางการสรางผลงานจะชวยพฒนาความสามารถ ในการสรางสรรคผลงานทำใหเกดเปนความคดใหม มแนวทางใหมและการดำเนนงานใหม ๆ มความเขาใจและแกปญหาในรปแบบใหมโดยเกดจากความคดท เช อมโยงสมพนธกบความร ท ไดรบ โดยผลงานนนจะเกดมาจากความรและประสบการณนำมาเชอมโยงจนไดเปนชนงานทมความหมาย ผลงานทเกดขนอาจมความแปลกแหวกแนวหรออาจเปนผลงานทยงไมเปนทรจกมากอนกได

ดงนนความสามารถในการสรางสรรคผลงาน หมายถง การสรางสรรคงานสงใหม เปนการ พฒนาผลงานใหม ๆ โดยเกดจากการเรยนรและอาศยศกษาตามแบบอยางเทคโนโลยทมการพฒนาอยแลว และใชประสบการณเดมบวกความรทไดรบมาใหม จนกระทงเกดเปนการสรางความรของตนเอง การสรางสรรคผลงานจงเปนกจกรรมทมความสอดคลองกบความตองการของผเรยนและทำใหเกดความเพลดเพลนในการเรยนร โดยมการนำเอาวสดเหลอใชหรอวสดในทองถนมาสรางชนงานเพอใหไดผลงานตามทตนเองตองการ และนำเสนอผลงานสรางสรรคของตนเองเพอนำไปสการแลกเปลยนประสบการณกบผอน (ชาญณรงค พรรงโรจน, 2546)

การประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานนน ประเมนโดยการวดความสามารถ ในการคดของผเรยน โดยวดจากผลงานทมความแปลกใหม เปนผลงานทมความคดสรางสรรค สามารถนำมาใชแกปญหาไดและมการตอเตมหรอมการสงเคราะหผลงานขนมาใหม ซงผลงานเหลานจะเกดมาจากความร และประสบการณท ไดร บนำมาเช อมโยงใหสมพนธกบสถานการณ เช น ดานวทยาศาสตร เปนตน (วกพเดย, 2560)

12

จากการศกษาแนวคด ทฤษฎ งานวจยทเกยวของดงกลาว ผวจยไดกำหนดกรอบแนวคด ในการวจย ดงแผนภาพท 1 ดงน กรอบแนวคดในการวจย ดงแผนภาพท 1

ภาพท 1 กรอบแนวคดทใชในการวจย

ผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน

ทกษะกระบวนการ

ทางวทยาศาสตร

ความสามารถ

ในการสรางสรรคผลงาน

การจดการเรยนรตามแนว

สะเตมศกษา

(สถาบนสงเสรมวทยาศาสตร

และเทคโนโลยกระทรวงศกษาธการ2557)

1. ระบปญหา

2. รวบรวมขอมลและแนวคด ทเกยวของกบปญหา

3. ออกแบบวธการแกปญหา

4. วางแผนและดำเนนการแกปญหา

5. ทดสอบ ประเมนผลและปรบปรงแกไขวธการแกปญหาหรอชนงาน

6. นำเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหาหรอชนงาน

แนวคดและทฤษฎการเรยนรทเกยวกบ การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา

ทฤษฎคอนสตรคตวสต (Constructivist Theory) 1. ยรวฒน คลายมงคล (2542, อางถงใน พมพนธ เดชะคปต,

2548: 3) 2. ทศนา แขมมณ (2559: 90-91) 3. Brooks and Brooks (1993: VII, อางถงใน สเทพ อวมเจรญ,

2559: 102) 4. Duffy and Cunningham (1996) 5. กมลฉตร กลอมอม และคณะ (2557: 129-139) 6. พมพนธ เดชะคปต (2548: 3)

ทฤษฎการสรางความรดวยตนเองโดยการสรางสรรคชนงาน(Constructionism)

1. ทวป แซฉน (2556: 11) 2. อไรวรรณ ศรธวงค (2561) 3. บปผชาต ทฬหกรณ (2551)

แนวทางสะเตมศกษา 1. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย(สสวท.)

กระทรวงศกษาธการ (2557) 2. คณะกรรมการพฒนาหลกสตรการจดการเรยนการสอนสะ

เตมศกษาในสถานศกษา (2559) 3. มนตร จฬาวฒนทล. (2556: 3) 4. พรทพย ภทราชย (2556: 50)

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 1. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท)

(2524: 1-17) 2. The American association for the advancement of

science: AAAS (1970: 30-176)

ผลงานสรางสรรค 1.นภาภรณ เพยงดวงใจ (2558) 2. อาร รงสนนท (2532) 3. ชาญณรงค พรรงโรจน (2546) 4. วกพเดย (2560) 5. .สมศกด ภวภาดาวรรธ (2537: 56) 6. โกศล เพชรสวรรณ (2528: 20-29) 7. Schoell and Guiltinan (1988)

13

คำถามในการวจย 1. ผลสมฤทธทางการเรยน เร อง ความรอน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ท ไดรบ

การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา หลงเรยนสงกวากอนเรยนหรอไม 2. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเร ยนช นมธยมศกษาปท 1 ท ได รบ

การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา อยในระดบใด 3. ความสามารถในการสรางสรรคผลงานของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 ท ไดรบ

การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา อยในระดบใด วตถประสงคของการวจย

1. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา

2. เพอศกษาพฒนาการทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา

3. เพอประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา สมมตฐานของการวจย

1. ผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน หลงไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 สงกวากอนเรยน

2. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเร ยนช นมธยมศกษาปท 1 ท ได รบ การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาอยในระดบดและมพฒนาการสงขน

3. ความสามารถในการสรางสรรคผลงานของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 ท ไดรบ การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาอยในระดบด ขอบเขตของการวจย

1. ประชากรทใชในการวจยครงน คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนขยายโอกาส สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสงคราม จำนวน 545 คน

2. กลมตวอยาง ทใชในการวจยครงนคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดบางนอย (แจมประชานกล) สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสงคราม จำนวน 22 คน จำนวน 1 หองเรยน ปการศกษา 2562 ดวยวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยการจบสลากไดโรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล)

14

3. ตวแปรทใชในการศกษา 3.1 ตวแปรตนไดแก

การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา 3.2 ตวแปรตาม ไดแก

1) ผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความรอน 2) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 3) ความสามารถในการสรางสรรคผลงาน

4. สาระการเรยนร เปนสาระการเรยนรจากกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) และหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) รายวชาวทยาศาสตรพนฐาน รหส ว 21102 ชนมธยมศกษาปท 1 สาระท 2 วทยาศาสตรกายภาพ มาตรฐาน ว 2.3 เขาใจความหมายของพลงงานการเปล ยนแปลงและการถายโอนพลงงาน ปฏสมพนธระหวางสสารและพลงงาน พลงงานในชวตประจำวน ธรรมชาตของคลน ปรากฏการณ ทเกยวของกบเสยง แสงและคลนแมเหลกไฟฟารวมทงนำความรไปใชประโยชน ตวชวด ว 2.3 ม.1/1 วเคราะห แปล ความหมาย ขอมล และ คำนวณปรมาณ ความรอนททำใหสสารเปลยน อณหภมและเปลยนสถานะ โดยใชสมการ Q = mc∆t และ Q = mL ,ว 2.3 ม.1/2 ใชเทอรมอมเตอรในการวด อณหภมของสสาร,ว 2.3 ม.1/3 สรางแบบจำลองท อธบายการขยายตวหรอหดตวของสสาร เนองจากไดรบหรอสญเสยความรอน ,ว 2.3 ม.1/4 ตระหนกถงประโยชนของความรของการหดและขยายตวของสสารเนองจากความรอนโดยวเคราะห สถานการณปญหาและเสนอแนะวธการนำความร มาแกปญหาในชวตประจำวน,ว 2.3 ม.1/5 วเคราะหสถานการณการถายโอนความรอนและคำนวณ ปรมาณความรอนทถายโอนระหวาง สสารจนเกดสมดลความรอนโดยใชสมการ Q สญเสย = Q ไดรบ, ว 2.3 ม.1/6 สรางแบบจำลองทอธบายการถายโอนความรอนโดยการนำความรอน การพาความรอนการแผรงสความรอน ,ว 2.3 ม.1/7 ออกแบบเลอกใชและสรางอปกรณเพอ แกปญหาในชวตประจำวนโดยใชความรเกยวกบการถายโอนความรอน ประกอบดวย 4 เรองไดแก 1. ความรอนกบอณหภม, การถายโอนความรอน 2. ปรมาณความรอนกบการเปลยนอณหภมและสถานะของสาร, สมดล ความรอน 3. การดดกลนความรอน การคายความรอนของวตถและประโยชน, ความรอนกบ การขยายตวและหดตวของวตถและประโยชน และ4. การนำความรเรองความรอนไปประยกตใช

5. ระยะเวลาในการทดลอง ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2562 ใชเวลาทดลองสปดาหละ 3 ชวโมง จำนวน 4 สปดาห รวมทงหมด 12 ชวโมง

15

นยามศพทเฉพาะ 1. การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา หมายถง การจดการเรยนรแบบบรณาการ 4 วชา

ไดแก คณตศาสตร วทยาศาสตร เทคโนโลย และการออกแบบทางวศวกรรมโดยการใหนกเรยนไดเรยนรจากการลงมอปฏบตจรง ซงผวจยไดนำขนตอนและวธการสอนตามแนวสะเตมศกษาของสถาบนสงเสรมวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) (สถาบนสงเสรมวทยาศาสตรและเทคโนโลยกระทรวงศกษาธการ, 2557) ม 6 ขนตอนดงน

1.1 ระบปญหา (Problem Identification) 1.2 รวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา (Related Information Search) 1.3 ออกแบบวธการแกปญหา (Solution Design) 1.4 วางแผนและดำเนนการแกปญหา (Planning and Development) 1.5 ทดสอบ ประเมนผลและปรบปรงแกไขวธการแกปญหาหรอช นงาน (Testing,

Evaluation and Design Improvement) 1.6 นำเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหาหรอชนงาน (Presentation)

2. ผลสมฤทธ การเรยนร หมายถง คะแนนของนกเรยนท ไดจากการทดสอบความร ความเขาใจ เรอง ความรอน วดโดยแบบทดสอบแบบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จำนวน 20 ขอ

3. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถง ระดบความสามารถของนกเร ยน ในการศกษาคนควาขอเทจจรงดวยวธการทางวทยาศาสตร เพอสบคนรวบรวมขอมลสำหรบใช แกปญหา เปนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนบรณาการ 5 ทกษะซงเหมาะสำหรบระดบการศกษาในช นมธยมศกษา(The American association for the advancement of science: AAAS (1970: 30-176) ประกอบดวย 5 ทกษะดงน 1) การต งสมมตฐาน 2) การกำหนดและ การควบคมตวแปร 3) การกำหนดนยามเชงปฏบตการของตวแปร 4) การทดลอง 5) การตความ ขอมลและการลงขอสรป ซงใหคะแนนเปนรายกลมตามเกณฑการใหคะแนนแบบ Rubrics Score ม 5 ระดบ คอ ดมาก ด ปานกลาง พอใชและปรบปรงโดยใชแบบประเมนทผวจยไดสรางขน

4. ความสามารถในการสรางสรรคผลงาน หมายถง การสรางสรรคและพฒนาผลงาน ของนกเรยนโดยวดความสามารถของนกเรยนจากชนงานทนกเรยนสรางข น ซ งความสามารถ ในการสรางสรรคผลงานของนกเรยนนนจะเกดจากการคดเชอมโยงและสมพนธกบความรทนกเรยนไดรบ เมอนกเรยนไดเรยนรในเนอหาแลวสามารถนำความรนนมาใชแกไขปญหาตามสถานการณทครกำหนดขนจนไดเปนชนงานออกมา ซงลกษณะของการสรางสรรคผลงานของนกเรยนนนอยในลกษณะของผลงานดดแปลง(modification product) เปนผลงานทเกดจากการปรบปรงขนมาใหมหรอมการพฒนาจากผลงานเดมทมอยกอนแลวโดยมการเปลยนแปลงรปแบบใดรปแบบหนงจนเกดเปนผลงานชนใหม (Schoell and Guiltinan) และใชการประเมนความสามารถในการสรางสรรค

16

ผลงานโดยกำหนดเกณฑการใหคะแนนแบบ Rubric Score มรายการประเมน 4 ดาน คอ 1) ดาน นวภาพหรอดานความสรางสรรคของผลงาน จำนวน 1 ขอ 2) ดานการแกปญหา จำนวน 2 ขอ 3) ดานการใชประโยชน จำนวน 2 ขอ และ 4) ดานการตอเตมและการสงเคราะห จำนวน 2 ขอ และจำแนกระดบความสามารถออกเปน 3 ระดบ คอ ด พอใชและปรบปรง โดยใชแบบประเมน ทผวจยไดสรางขน

5. นกเรยน หมายถง ผ เรยนท กำลงศกษาอย ในช นมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2562 โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) อำเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม ประโยชนทไดรบ

1. น กเร ยนท ได ร บการจ ดการเร ยนร ตามแนวสะเต มศ กษาสามารถนำความร และประสบการณไปประยกตใชใหเหมาะกบสถานการณในชวตประจำวนได

2. ครผ สอนวทยาศาสตรสามารถนำรปแบบการจดการเรยนร ตามแนวสะเตมศกษา ไปประยกตใชในการจดการเรยนรวทยาศาสตรได

3. โรงเรยนไดบคลากรทมความสามารถในการพฒนาวชาชพและนกเรยนทมคณภาพ

17

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

การวจยเรอง : การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาเพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและความสามารถในการสรางสรรคผลงานสำหรบนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 ในครงนผวจยไดทำการศกษาคนควาเอกสาร แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนร ตามแนวสะเตมศกษาเพ อพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและความสามารถ ในการสรางสรรคผลงาน ซงผวจยไดเรยบเรยงหวขอดงน 1) หลกสตรโรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาข นพ นฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง 2562) กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 2) การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา 3) แนวคดและทฤษฎ การเรยนรเกยวกบการสอนวทยาศาสตร 4) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 5) ความสามารถ ในการสรางสรรคผลงาน และ 6) งานวจยทเกยวของ เพอใชเปนขอมลประกอบการวจยมรายละเอยดดงตอไปน

หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) ไดจดทำข นตามแนวทาง ทกำหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรปปรง 2560) และเปนไปตามมาตรา 27 วรรค 2 แหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ซงกำหนดใหสถานศกษา มหนาทจดทำสาระของหลกสตรสถานศกษาตามวตถประสงคทคณะกรรมการศกษา ข นพ นฐานกำหนดไวในหลกสตรแกนกลาง ในสวนท เก ยวกบสภาพปญหาในชมชนและสงคม คณลกษณะอนพงประสงคเพ อเปนคนเกง ดและมความสข ของครอบครว ชมชน สงคมและ ประเทศชาต หลกสตรโรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) พทธศกราช 2562 ตามหลกสตร แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรประกอบไปดวยรายละเอยดดงน

1. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง 2562) กลมสาระ

การเรยนรวทยาศาสตร วทยาศาสตรมบทบาทสำคญยงในสงคมโลกปจจบนและอนาคต เพราะวทยาศาสตรเกยวของ

กบทกคนทงในชวตประจำวนและการงานอาชพตาง ๆ ตลอดจนเทคโนโลย เครองมอเครองใช และ ผลผลตตาง ๆ ทมนษยไดใชเพออำนวยความสะดวกในชวตและการทำงานเหลานลวนเปนผลของความรวทยาศาสตร ผสมผสานกบความคดสรางสรรคและศาสตรอน ๆ วทยาศาสตรชวยใหมนษยได

18

พฒนาวธคดทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดว เคราะหวจารณ มทกษะสำคญในการคนควาหาความรมความสามารถในการแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมล ทหลากหลายและมประจกษพยานทตรวจสอบไดวทยาศาสตรเปนวฒนธรรมของโลกสมยใหมซงเปนสงคมแหงการเรยนร (knowledge-based society) ดงนนทกคนจงจำเปนตองไดรบการพฒนาใหรวทยาศาสตรเพอทจะมความรความเขาใจในธรรมชาตและเทคโนโลยทมนษยสรางสรรคขน สามารถนำความรไปใชอยางมเหตผลสรางสรรคและมคณธรรมกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรมงหวงใหผเรยนไดเรยนรวทยาศาสตรทเนนการเชอมโยงความรกบกระบวนการมทกษะสำคญในการคนควาและสรางองคความร โดยใชกระบวนการในการสบเสาะหาความรและการแกปญหาทหลากหลาย ใหผ เรยนมสวนรวมในการเรยนร ทกข นตอน มการทำกจกรรมดวยการลงมอปฏบตจรงอยางหลากหลายเหมาะสมกบระดบชน โดยไดกำหนดสาระสำคญไวดงน (สำนกวชาการและมาตรฐานการศกษาสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกระทรวงศกษาธการ)

การจดการศกษาขนพนฐานจะตองสอดคลองกบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม สภาพแวดลอม และความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยทเจรญกาวหนาอยางรวดเรว เพอพฒนาและเสรมสรางศกยภาพคนของชาตใหสามารถเพมขดความสามารถในการแขงขนของ ประเทศ โดยการยกระดบคณภาพการศกษาและการเรยนรใหมคณภาพและมาตรฐานระดบสากล สอดคลองกบประเทศไทย 4.0 และโลกในศตวรรษท 21

กระทรวงศกษาธการโดยสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานจงไดดำเนนการ ทบทวนหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 โดยนำขอมลจากแผนพฒนา เศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 ยทธศาสตรชาต 20 ป และแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560 – 2579 มาใชเปนกรอบและทศทางในการพฒนาหลกสตรใหมความเหมาะสมชดเจน ย งข น ในระยะสนเหนควรปรบปรงหลกสตรในกล มสาระการเรยนร คณตศาสตร วทยาศาสตร และสาระภมศาสตรในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ซงมความสำคญตอการพฒนาประเทศ และเปนรากฐานสำคญทจะชวยใหมนษยมความคดรเรมสรางสรรค คดอยางมเหตผลเปนระบบ สามารถวเคราะหปญหาหรอสถานการณไดอยางรอบคอบและถถวน สามารถนำไปใชในชวตประจำวน ตลอดจนการใชเทคโนโลยทเหมาะสมในการบรณาการกบความรทางดานวทยาศาสตรและคณตศาสตร เพอแกปญหาหรอพฒนางานดวยกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรม ทนำไปสการคดคนสงประดษฐ หรอสรางนวตกรรมตาง ๆ ทเออประโยชนตอการดำรงชวต การใชทกษะการคดเชง คำนวณ ความรทางดานวทยาการคอมพวเตอรและเทคโนโลยและการสอสาร ในการแกปญหาทพบในชวตจรงไดอยางมประสทธภาพ รวมทงใชความร ความสามารถ ทกษะ กระบวนการและเครองมอทางภมศาสตรเรยนรส งตาง ๆ ทอยรอบตวอยางเขาใจสภาพทเปนอย และการเปลยนแปลง เพอนำไปสการจดการและปรบใชในการดำรงชวตและการประกอบอาชพ อยางสรางสรรค (สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, กระทรวงศกษาธการ)

19

1.1 เรยนรอะไรในวทยาศาสตร กล มสาระการเรยนร ว ทยาศาสตรม งหวงใหผ เร ยนไดเรยนร ว ทยาศาสตรท เนน

การเชอมโยงความร กบกระบวนการ มทกษะสำคญในการคนควาและสรางองคความร โดยใชกระบวนการในการสบเสาะหาความร และแกปญหาทหลากหลาย ใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนรทกขนตอน มการทำกจกรรมดวยการลงมอปฏบตจรงอยางหลากหลายเหมาะสมกบระดบชน โดยกำหนดสาระสำคญ ดงน

วทยาศาสตรชวภาพ เรยนรเก ยวกบชวตในสงแวดลอม องคประกอบของสงมชวต การดำรงชวตของมนษยและสตว การดำรงชวตของพช พนธกรรม ความหลากหลายทางชวภาพและววฒนาการของสงมชวตวทยาศาสตรชวภาพ

วทยาศาสตรกายภาพ เรยนร เก ยวกบธรรมชาตของสาร การเปลยนแปลงของสาร การเคลอนท พลงงานและคลน

วทยาศาสตรโลกและอวกาศ เรยนรเกยวกบโลกในเอกภพ ระบบโลก และมนษยกบ การเปลยนแปลงของโลก

เทคโนโลย - การออกแบบและเทคโนโลย เรยนรเกยวกบการพฒนาผเรยนใหมความรความเขาใจ

เกยวกบเทคโนโลยเพอดำรงชวตในสงคมทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ใชความรและทกษะทางดาน วทยาศาสตร คณตศาสตร และศาสตรอน ๆ เพอแกปญหาหรอพฒนางานอยางมความคดสรางสรรคดวย กระบวนการออกแบบเชงวศวกรรม เลอกใชเทคโนโลยอยางเหมาะสมโดยคำนงถงผลกระทบตอชวต สงคม และสงแวดลอม

- วทยาการคำนวณ เรยนรเกยวกบการพฒนาผเรยนใหมความรความเขาใจ มทกษะ การคดเชงคำนวณ การคดวเคราะห แกปญหาเปนขนตอนและเปนระบบ ประยกตใชความร ดานวทยาการคอมพวเตอร และเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการแกปญหาทพบในชวตจรง ไดอยางมประสทธภาพ (มาตรฐานการเรยนรและตวชวดฯ (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, กระทรวงศกษาธการ)

1.2 คณภาพผเรยน เมอจบชนมธยมศกษาปท 3 1. เขาใจลกษณะและองคประกอบทสำคญของเซลลสงมชวต ความสมพนธของการ

ทำงานของ ระบบตาง ๆ ในรางกายมนษย การดำรงชวตของพช การตอบสนองตอสงเราของสงมชวต การถายทอดลกษณะ ทางพนธกรรม การเปล ยนแปลงของยนหรอโครโมโซมและตวอยางโรค ทเกดจากการเปลยนแปลงทางพนธกรรม ประโยชนและผลกระทบของสงมชวตดดแปรงพนธกรรม ความหลากหลายทางชวภาพ การถายทอดพลงงานในสงมชวต

20

2. เขาใจองคประกอบและสมบตของธาต สมบตของสารละลาย สารบรสทธ สารผสม หลกการ แยกสาร การเปลยนแปลงของสารในรปแบบของการเปลยนสถานะ การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม

3. เขาใจแรงเสยดทาน โมเมนตของแรง การเคลอนทแบบตาง ๆ ในชวตประจำวน กฎการอนรกษพลงงาน การถายโอนพลงงาน สมดลความรอน การสะทอน การหกเหและความเขม ของแสง

4. เขาใจแรงลพธและผลของแรงลพธกระทำตอวตถ แรงเสยดทาน การหมนของวตถ โมเมนตของ แรง แรงทปรากฏในชวตประจำวน ความสมพนธระหวางงาน พลงงานจลน พลงงานศกย กฎการอนรกษพลงงาน การถายโอนพลงงาน สมดลความรอน ความสมพนธระหวางปรมาณทางไฟฟา หลกการตอวงจรไฟฟาในบาน พลงงานไฟฟาและหลกการเบองตนของวงจรอเลกทรอนกส

5. เขาใจสมบตของคลน และลกษณะของคลนแบบตาง ๆ เสยง การสะทอน การหกเห และความเขมของแสง

6. เขาใจตำแหนงของกลมดาวฤกษบนทองฟา สมบตและองคประกอบของดาวเคราะห แตละดวงในระบบสรยะ และปรากฏการณท เกดข นบนโลก ความสำคญและประโยชนในการ ใชงานของเทคโนโลยอวกาศ สมบตและประโยชนของบรรยากาศแตละชนทมตอสงมชวต

7. เขาใจระบบโลก โครงสรางของโลก กระบวนการเปลยนแปลงทางธรณวทยาบนโลก และใตผวโลก กระบวนการเกดซากดกดำบรรพ การเปล ยนแปลงของลมฟาอากาศททำใหเกดปรากฏการณตาง ๆ กระบวนการเกดธรณพบตภย และปรากฏการณเรอนกระจกทมผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม สอสารความคด ความรจากผลการสำรวจตรวจสอบโดยการพด เขยน จดแสดง หรอใชเทคโนโลยสารสนเทศ

8. เขาใจแนวคดหลกของเทคโนโลย ไดแก ระบบทางเทคโนโลย การเปลยนแปลงของ เทคโนโลย ความสมพนธระหวางเทคโนโลยกบศาสตรอน โดยเฉพาะวทยาศาสตร หรอคณตศาสตร วเคราะห เปรยบเทยบ และตดสนใจเพอเลอกใชเทคโนโลย โดยคำนงถงผลกระทบตอชวต สงคม และสงแวดลอม ประยกตใชความร ทกษะและทรพยากรเพอออกแบบและสรางผลงานสำหรบ การแกปญหาในชวตประจำวนหรอการประกอบอาชพ โดยใชกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรม รวมทงเลอกใชวสด อปกรณ และเครองมอไดอยางถกตอง เหมาะสม ปลอดภย รวมทงคำนงถง ทรพยสนทางปญญาแสดงถงความสนใจ มงมน รบผดชอบ รอบคอบ และซอสตยในการสบเสาะหาความรโดยใชเครองมอและวธการทใหไดผลถกตองเชอถอได

9. นำขอมลปฐมภมเขาสระบบคอมพวเตอร วเคราะห ประเมน นำเสนอขอมลและสารสนเทศไดตามวตถประสงค ใชทกษะการคดเชงคำนวณในการแกปญหาทพบในชวตจรง และเขยนโปรแกรมอยางงายเพอ ชวยในการแกปญหา ใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารอยาง รเทาทนและรบผดชอบตอสงคม

21

10. ตงคำถามหรอกำหนดปญหาทเชอมโยงกบพยานหลกฐานหรอหลกการทางวทยาศาสตร ทมการกำหนดและควบคมตวแปร คดคาดคะเนคำตอบหลายแนวทาง สรางสมมตฐานทสามารถนำไปสการสำรวจ ตรวจสอบ ออกแบบและลงมอสำรวจตรวจสอบโดยใชวสดและเครองมอทเหมาะสม เลอกใชเครองมอและเทคโนโลยสารสนเทศทเหมาะสมในการเกบรวบรวมขอมลทงในเชงปรมาณและคณภาพทไดผลเทยงตรงและปลอดภย

11. วเคราะหและประเมนความสอดคลองของขอมลทไดจากการสำรวจตรวจสอบจาก พยานหลกฐาน โดยใชความรและหลกการทางวทยาศาสตรในการแปลความหมาย และลงขอสรป และสอสาร ความคด ความรจากผลการสำรวจตรวจสอบหลากหลายรปแบบ หรอใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอใหผอนเขาใจไดอยางเหมาะสม

12. แสดงถงความสนใจ มงมน รบผดชอบ รอบคอบ และซอสตย ในสงทจะเรยนร มความคด สรางสรรค เกยวกบเรองทจะศกษาตามความสนใจของตนเอง โดยใชเครองมอและวธทเชอถอได ศกษาคนควา เพมเตมจากแหลงความรตาง ๆ แสดงความคดเหนของตนเอง รบฟงความ คดเหนผอน และยอมรบการ เปลยนแปลงความรทคนพบเมอมขอมลและประจกษพยานใหมเพมขนหรอแยงจากเดม

13. ตระหนกในคณคาของความรวทยาศาสตรและเทคโนโลยทใชในชวตประจำวน ใชความรและกระบวนการทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยในการดำรงชวต และการประกอบอาชพแสดงความชนชมยกยอง และเคารพสทธในผลงานของผคดคน เขาใจผลกระทบทงดานบวกและ ดานลบของการพฒนาทางวทยาศาสตร ตอสงแวดลอมและตอบรบทอน ๆ และศกษาหาความร เพมเตมทำโครงงานหรอสรางชนงานตามความสนใจ

14. แสดงถงความซาบซง หวงใย มพฤตกรรมเกยวกบการใช และรกษาทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมอยางรคณคา มสวนรวมในการพทกษ ดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในทองถน (มาตรฐานการเรยนรและตวชวดฯฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560.สำนกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐาน, กระทรวงศกษาธการ)

1.3 สาระและมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สาระท 1 วทยาศาสตรชวภาพ มาตรฐาน ว 1.1 เขาใจความหลากหลายของระบบนเวศ ความสมพนธระหวาง

สงไมมชวต กบสงมชวต และความสมพนธระหวางส งมชวตกบสงมชวตตาง ๆ ในระบบนเวศ การถายทอดพลงงาน การเปลยนแปลงแทนทในระบบนเวศ ความหมายของประชากร ปญหาและผลกระทบทมตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม แนวทางในการอนรกษทรพยากรธรรมชาต และการแกไขปญหาสงแวดลอมรวมทงนำความรไปใชประโยชน

22

มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การลำเลยงสาร ผานเซลล ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยททำงานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชททำงานสมพนธกน รวมทงนำความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว 1.3 เขาใจกระบวนการและความสำคญของการถายทอดลกษณะ ทางพนธกรรม สารพนธกรรม การเปลยนแปลงทางพนธกรรมทมผลตอสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพและววฒนาการของสงมชวตรวมทงนำความรไปใชประโยชน

สาระท 2 วทยาศาสตรกายภาพ มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวาง

สมบตของสสารกบโครงสราง และแรงยดเหนยวระหวางอนภาคหลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลง สถานะของสสาร การเกดสารละลายและการเกดปฏกรยาเคม

มาตรฐาน ว 2.2 เขาใจธรรมชาตของแรงในชวตประจำวน ผลของแรงทกระทำตอวตถ ลกษณะการเคลอนทแบบตาง ๆ ของวตถรวมทงนำความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว 2.3 เขาใจความหมายของพลงงาน การเปลยนแปลงและการถายโอน พลงงาน ปฏสมพนธระหวางสสารและพลงงาน พลงงานในชวตประจำวน ธรรมชาตของคลน ปรากฏการณทเกยวของกบเสยง แสงและคลนแมเหลกไฟฟารวมทงนำความรไปใชประโยชน

สาระท 3 วทยาศาสตรโลก และอวกาศ มาตรฐาน ว 3.1 เขาใจองคประกอบ ลกษณะ กระบวนการเกด และววฒนาการของ

เอกภพ กาแลกซ ดาวฤกษ และระบบสรยะ รวมทงปฏสมพนธภายในระบบสรยะทสงผลตอสงมชวต และการประยกตใชเทคโนโลยอวกาศ

มาตรฐาน ว 3.2 เขาใจองคประกอบ และความสมพนธของระบบโลก กระบวนการเปล ยนแปลงภายในโลกและบนผวโลก ธรณพบตภย กระบวนการเปล ยนแปลงลมฟาอากาศ และภมอากาศโลกรวมทงผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

สาระท 4 เทคโนโลย มาตรฐาน ว 4.1 เขาใจแนวคดหลกของเทคโนโลยเพอการดำรงชวตในสงคมทมการ

เปลยนแปลงอยางรวดเรว ใชความรและทกษะทางดานวทยาศาสตร คณตศาสตร และศาสตรอน ๆ เพอแกปญหาหรอพฒนางานอยางมความคดสรางสรรคดวยกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรม เลอกใชเทคโนโลยอยางเหมาะสมโดยคำนงถงผลกระทบตอชวต สงคมและสงแวดลอม

มาตรฐาน ว 4.2 เขาใจและใชแนวคดเชงคำนวณในการแกปญหาท พบในชวตจร งอยางเปนขนตอนและเปนระบบ ใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการเรยนร การทำงาน และการแกปญหาไดอยางม ประสทธภาพ รเทาทนและมจรยธรรม (ตวชวดและสาระการเรยนร

23

แกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) ตามหลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2552)

1.4 หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) (ฉบบปรบปรง 2560) กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

หลกสตรสถานศกษาการศกษาขนพนฐานโรงเรยนวดบางนอย“แจมประชานกล ” ไดดำเนนการตามหลกการและมาตรฐานการเรยนรของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง 2560) ไดกำหนดกรอบและทศทางในการจ ดทำหลกสตร สถานศกษาและจดการเรยนการสอน เพอพฒนาผเรยนทกคนในระดบการศกษาขนพนฐานใหมคณภาพ ดานความรและทกษะทจำเปนสำหรบการดำรงชวตในสงคมทมการเปลยนแปลงและแสวงหาความรเพอพฒนาตนเองอยางตอเนองตลอดชวต

มาตรฐานการเรยนรและตวชวดทกำหนดไวในหลกสตรสถานศกษาเลมนสามารถชวยใหผ เรยนเกดการพฒนาอยางมคณภาพ มการวดและประเมนผลการเรยนรเนนตามสภาพจรงและ ชวยแกปญหาการเทยบโอนการศกษาระหวางสถานศกษา ทำใหผเรยนเกดคณภาพตามมาตรฐาน การเรยนรและตวชวดทกำหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง 2560) รวมท งไดกำหนดกรอบและทศทางในการจดการศกษาทกรปแบบและครอบคลมผเรยนทกกล มเปาหมายในระดบการศกษาข นพนฐาน การจดหลกสตรสถานศกษาการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง 2560) โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) นจะประสบความสำเรจตามเปาหมายทคาดหวงไดเพราะทกฝายทเกยวของทงระดบชาต ชมชน ครอบครว และบคคลตองรวมรบผดชอบโดยรวมกนทำงานอยางเปนระบบและตอเนองเพอพฒนาและสงเสรมใหผ เรยนไปสคณภาพตามมาตรฐานการเรยนร และตวช วดทกำหนดไว ในหลกสตรสถานศกษาการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง 2560)

1.4.1 วสยทศน หลกสตรสถานศกษาการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง 2560)

โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) มงพฒนาผเรยนทกคน ซงเปนกำลงของชาตใหเปนมนษยทมความสมดลทงดานรางกาย ความร คณธรรมมจตสำนกในความเปนไทย ยดมนในความเปนพลเมองไทยและพลโลก ยดมนในการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข มความรและทกษะพนฐานรวมทงเจตคตทจำเปนตอการศกษาตอการประกอบอาชพและการศกษาตลอดชวต โดยมงเนนผเรยนเปนสำคญบนพนฐานความเชอวาทกคนสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดเตมตามศกยภาพ

24

1.4.2 จดหมาย หลกสตรสถานศกษาการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง 2560)

โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล )มงพฒนาผเรยนใหเปนคนด มคณธรรมเปนคนเกง มปญญา อยในสงคมไดอยางมความสขมศกยภาพในการศกษาตอและประกอบอาชพจงกำหนดเปนจดหมายเพอใหเกดกบผเรยนเมอจบการศกษาขนพนฐาน ดงน

1. มคณธรรม จรยธรรมและคานยมทพงประสงค เหนคณคาของตนเองมวนยและปฏบตตนตามหลกธรรมของพระพทธศาสนา หรอศาสนาทตนนบถอยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

2. มความร ความสามารถในการสอสาร การคด การแกปญหาการใชเทคโนโลย และมทกษะชวต

3. มสขภาพกายและสขภาพจตทด มสขนสย และรกการออกกำลงกาย 4. มความรกชาต มจตสำนกในความเปนพลเมองไทยและพลโลก ยดมนใน

วถชวตและการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข 5. มจตสำนกในการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไทย การอนรกษและพฒนา

สงแวดลอมมจตสาธารณะทม งทำประโยชนและสรางสงทดงามในสงคมและอยรวมกนในสงคม อยางมความสข

1.5 สมรรถนะสำคญของผเรยนและคณลกษณะอนพงประสงค ในการพฒนาผเรยน ตามหลกสตรสถานศกษาการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551

(ฉบบปรบปรง 2560) โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) นนมงเนนพฒนาผเรยนใหมคณภาพ ตามมาตรฐานทกำหนด ซงจะชวยใหผเรยนเกดสมรรถนะสำคญและคณลกษณะอนพงประสงคดงน

1.5.1 สมรรถนะสำคญของผเรยน หลกสตรสถานศกษาการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง

2560) โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) มงใหผเรยนเกดสมรรถนะสำคญ 5 ประการ ดงน 1. ความสามารถในการสอสาร เปนความสามารถในการรบและสงสาร มวฒนธรรม

ในการใชภาษาถายทอดความคด ความรความเขาใจ ความรสก และทศนะของตนเองเพอแลกเปลยนขอมลขาวสารและประสบการณอนจะเปนประโยชนตอการพฒนาตนเองและสงคม รวมทงการเจรจา ตอรองเพอขจดและลดปญหาความขดแยงตาง ๆ การเลอกรบหรอไมรบขอมลขาวสารดวยหลกเหตผลและความถกตอง ตลอดจนการเลอกใชวธการสอสาร ทมประสทธภาพโดยคำนงถงผลกระทบทมตอตนเองและสงคม

25

2. ความสามารถในการคด เปนความสามารถในการคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคด อยางสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณและการคดเปนระบบ เพอนำไปสการสราง องคความรหรอสารสนเทศเพอการตดสนใจเกยวกบตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม

3. ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอปสรรคตาง ๆ ทเผชญไดอยางถกตองเหมาะสมบนพนฐานของหลกเหตผล คณธรรมและขอมลสารสนเทศ เขาใจความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณตาง ๆ ในสงคมแสวงหาความร ประยกตความรมาใชในการปองกนและแกไขปญหาและมการตดสนใจทมประสทธภาพโดยคำนงถงผลกระทบทเกดขนตอตนเอง สงคมและสงแวดลอม

4. ความสามารถในการใชทกษะชวต เปนความสามารถในการนำกระบวนการ ตาง ๆ ไปใช ในการดำเนนชวตประจำวน การเรยนรดวยตนเอง การเรยนรอยางตอเนองการทำงานและการอยรวมกนในสงคมดวยการสรางเสรมความสมพนธอนดระหวางบคคล การจดการปญหา และความขดแยงตาง ๆ อยางเหมาะสม

การปรบตวใหท นกบการเปล ยนแปลงของสงคมและสภาพแวดลอม และการรจกหลกเลยงพฤตกรรมไมพงประสงคทสงผลกระทบตอตนเองและผอน

5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย เปนความสามารถในการเลอกและใช เทคโนโลยดานตาง ๆ และมทกษะกระบวนการทางเทคโนโลยเพอการพฒนาตนเองและสงคมในดานการเรยนรการสอสารการทำงานการแกปญหาอยางสรางสรรค ถกตองเหมาะสมและมคณธรรม

1.5.2 คณลกษณะอนพงประสงค หลกสตรสถานศกษาการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง 2560)

โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล ) มงพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค เพอใหสามารถ อยรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสขในฐานะเปนพลเมองไทยและพลโลก ดงน

1. รกชาต ศาสน กษตรย 2. ซอสตยสจรต 3. มวนย 4. ใฝเรยนร 5. อยอยางพอเพยง 6. มงมนในการทำงาน 7. รกความเปนไทย 8. มจตสาธารณะ

26

1.6 ระดบการศกษา หลกสตรสถานศกษาการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง 2562)

โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) จดระดบการศกษาเปน 2 ระดบ ดงน 1. ระดบประถมศกษา (ชนประถมศกษาปท 1-6) การศกษาระดบนเปนชวงแรกของ

การศกษาภาคบงคบมงเนนทกษะพนฐานดานการอาน การเขยน การคดคำนวณ ทกษะการคดพนฐานการตดตอสอสาร กระบวนการเรยนรทางสงคมและพนฐานความเปนมนษย การพฒนาคณภาพชวตอยางสมบรณและสมดลทงในดานรางกาย สตปญญา อารมณ สงคมและวฒนธรรม โดยเนนจดการเรยนรแบบบรณาการ

2. ระดบมธยมศกษาตอนตน (ชนมธยมศกษาปท 1-3) เปนชวงสดทายของการศกษา ภาคบงคบ ม งเนนใหผ เรยนไดสำรวจความถนดและความสนใจของตนเองสงเสรมการพฒนาบคลกภาพสวนตนมทกษะในการคดวจารณญาณ คดสรางสรรคและคดแกปญหา มทกษะในการดำเนนชวต มทกษะการใชเทคโนโลยเพอเปนเครองมอในการเรยนร มความรบผดชอบตอสงคม มความสมดลทงดานความร ความคด ความดงามและมความภมใจในความเปนไทย ตลอดจนใชเปนพนฐานในการประกอบอาชพหรอการศกษาตอ

1.7 การจดเวลาเรยน หลกสตรสถานศกษาการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง 2562)

โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) ไดกำหนดกรอบโครงสรางเวลาเรยนขนตำสำหรบกลมสาระการเรยนร 8 กลมและกจกรรมพฒนาผเรยน ไวดงน

1. ระดบชนประถมศกษา (ชนประถมศกษาปท 1-6) จดเวลาเรยนเปนรายปโดยมเวลาเรยนวนละ 5 ชวโมง ปละ 1,000 ชวโมง

2. ระดบชนมธยมศกษาตอนตน (ชนมธยมศกษาปท 1-3) จดเวลาเรยนเปนรายภาค มเวลาเรยนวนละ 6 ชวโมง ภาคเรยนละ 600 ชวโมง คดนำหนกของรายวชาทเรยนเปนหนวยกต ใชเกณฑ 40 ชวโมงตอภาคเรยน และมคานำหนกวชาเทากบ 1 หนวยกต (นก.)

การกำหนดโครงสรางเวลาเรยนพนฐาน เพมเตมและกจกรรมพฒนาผเรยนสถานศกษา ไดกำหนด ดงน

ระดบประถมศกษา ปรบเวลาเรยนพนฐานของกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม โดยเพ มสาระประวตศาสตร จำนวน 40 ช วโมง/ปและเลอกวชาเพ มเตมไดอก ไมเกน 40 ชวโมง/ป

ระดบมธยมศกษา ปรบเวลาเรยนพนฐานของกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมโดยเพมสาระประวตศาสตร จำนวน 20 ชวโมง/ภาคเรยน (40 ชวโมง /ป) และเลอกวชาเพมเตม ไดอกไมเกน 100 ชวโมง/ภาคเรยน(ไมเกน 200 ชวโมง /ป)

27

กจกรรมพฒนาผเรยน กำหนดในชนประถมศกษาปท 1 ถงชนมธยมศกษาปท 3 ปละ 120 ชวโมง นนเปนเวลาสำหรบปฏบตกจกรรมแนะแนว กจกรรมนกเรยนและกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนในสวนกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน สถานศกษาจดสรรเวลาใหผ เร ยนไดปฏบตก จกรรมดงน ระดบประถมศกษา (ป.1-6) รวม 6 ป จำนวน 60 ช วโมง ระดบมธยมศกษาตอนตน (ม. 1-3) รวม 3 ป จำนวน 45 ชวโมง

โครงสรางเวลาเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน กำหนดกรอบโครงสรางเวลาเรยนระดบมธยมศกษาไว ดงน ตารางท 1 โครงสรางเวลาเรยนระดบมธยมศกษาโรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล)

กลมสาระการเรยนร/กจกรรม เวลาเรยน/ป

ระดบมธยมศกษาตอนตน ม.1 ม.2 ม.3

• กลมสาระการเรยนร

ภาษาไทย 120(3นก.) 120(3นก.) 120(3นก.) คณตศาสตร 120(3นก.) 120(3นก.) 120(3นก.) วทยาศาสตร 120(3นก.) 120(3นก.) 120(3นก.) สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม 120(3นก.) 120(3นก.) 120(3นก.) ประวตศาสตร 40(1นก.) 40(1นก.) 40(1นก.) สขศกษาและพลศกษา 80(2นก.) 80(2นก.) 80(2นก.) ศลปะ 80(2นก.) 80(2นก.) 80(2นก.) การงานอาชพ 80(2นก.) 80(2นก.) 80(2นก.) ภาษาตางประเทศ 120(3นก.) 120(3นก.) 120(3นก.) ดนตร-นาฏศลป 40(1นก.) 40(1นก.) 40(1นก.) รวมเวลาเรยน(พนฐาน) 880(22นก.) 880(22นก.) 880(22นก.)

• กจกรรมพฒนาผเรยน 120 120 120

•รายวชา/กจกรรมทสถานศกษาจดเพมเตมตามความพรอมและจดเนน

ปละไมเกน 200 ชวโมง

รวมเวลาเรยนทงหมด ไมเกน 1,200 ชวโมง/ป

28

1.8 คำอธบายรายวชาและโครงสรางรายวชา กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

คำอธบายรายวชา รายวชาวทยาศาสตร 2 รหสวชา ว 21102 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 2 จำนวน 60 ชวโมง

ศกษาวเคราะห สมบตทางกายภาพของธาตโลหะ อโลหะ และก งโลหะ สารบรสทธ สารประกอบโครงสรางอะตอม การเคลอนทของอนภาคของแขง ของเหลว แกส พลงงานความรอนกบการเปลยนสถานะของสสาร ความดนอากาศ ปรมาณความรอนททำใหสารเปลยนอณหภม และสถานะ การใชเทอรมอมเตอร การหดตวและขยายตวของสาร การถายโอน การรวบรวมขอมล ปฐมภม การประมวลผลขอมล การสรางทางเลอกและประเมนผลเพอตดสนใจ ซอฟตแวรและบรการบนอนเทอรเนตท ใชในการจดการขอมล แนวทางการใชงานเทคโนโลยสารสนเทศใหปลอดภย การจดการอตลกษณ การพจารณาความเหมาะสมของเนอหา ขอตกลงและขอกำหนดการใชสอ และแหลงขอมล

โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การสงเกต สบคนขอมล การทดลอง การลงความเหนจากขอมลการสอความหมาย การจำแนกประเภท การวเคราะห การอภปราย การรวบรวมขอมลและสรางทางเลอกในการตดสนใจไดอยางมประสทธภาพใชเทคโนโลยคนหาความร มความคดสรางสรรค มเจตคตทดตอวชาวทยาศาสตร และตระหนกถงการใชงานเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย เกดประโยชนตอการเรยนร และไมสรางความเสยหายใหแกผอน มาตรฐานและตวชวด ว 2.1 ม.1/1, ม.1/2, ม.1/3, ม.1/4, ม.1/5, ม.1/6, ม.1/7, ม.1/8, ม.1/9, ม.1/10 ว 2.3 ม.1/1, ม.1/2, ม.1/3, ม.1/4, ม.1/5, ม.1/6, ม.1/7 ว 4.2 ม.1/1 , ม.1/2 , ม.1/3 , ม.1/4 รวม 21 ตวชวด

29

โครงสรางรายวชาวทยาศาสตร 2 รหสวชา ว 21102 ชนมธยมศกษาปท 1 จำนวน 60 ชม./ป

หนวยท ชอหนวยการเรยนร มาตรฐาน การเรยนร

สาระสำคญ เวลาทใช

(ชม.) นำหนก

(คะแนน)

1 - ความรอนกบอณหภม, การถายโอนความรอน

- ปรมาณความรอนกบการเปลยนอณหภมและสถานะของสาร,สมดลความรอน

- การดดกลนความรอน การคายความรอนของวตถและประโยชน,ความรอนกบการขยายตวและหดตวของวตถและประโยชน

- การนำความรเรองความรอนไปประยกตใช

ว 2.3 ม.1/1 ว 2.3 ม.1/2 ว 2.3 ม.1/3 ว 2.3 ม.1/4 ว 2.3 ม.1/5 ว 2.3 ม.1/6 ว 2.3 ม.1/7

- ความรอนกบอณหภม การถายโอนความรอน

- ปรมาณความรอนกบการเปลยนอณหภมและสถานะของสารและสมดลความรอน

- การดดกลนความรอน การคายความรอน ความรอนกบ การขยายตว หดตวและประโยชน

- ทดลองเรองความรอนและ การนำไปใชประโยชน

ตารางท 2 โครงสรางรายวชาวทยาศาสตร 2 โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล)

3 3 3 3

2 2 2 2

2 โครงสรางอะตอม สมบตของสาร

ว 2.1 ม.1/1-8 ว 2.1 ม.1/4-6

- ธาตโลหะ อโลหะ และกงโลหะ - สารบรสทธและสารผสม - อะตอม ธาต และสารประกอบ - สถานะของสาร - ทดลองสมบตของสาร - การจำแนกสาร

3 3 2 3 5 2

2 2 2 2 3 2

สรปทบทวนภาพรวมและสอบกลางภาคเรยนท ๒ 3 20

3 ธาตและสารประกอบ

ว 2.1 ม.1/1-3 ว 2.1 ม.1/7

- ธาตและสญลกษณของธาต - สารประกอบ - ประโยชนของธาตและสารประกอบ

2 2 3

2 2 3

30

หนวยท ชอหนวยการ

เรยนร มาตรฐาน การเรยนร

สาระสำคญ เวลาทใช

(ชม.) นำหนก

(คะแนน)

4 สถานะของสารและการเปลยนแปลงสถานะ

ว 2.1 ม.1/9-10 - สถานะและสมบตสาร - การเปลยนสถานะของสาร - ปจจยทมผลตอการเปลยนสถานะของสาร - ประโยชนของการเปลยนสถานะของสาร

2 3 2 3

2 2 2 3

5 การใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย

ว 4.2 ม.1/1-4 - การใชเทคโนโลยสารสนเทศ - นำเสนอแนวทางการปฏบตตนภายใตการ

เปลยนแปลงภมอากาศโลก

2 2

2 2

สรปทบทวนภาพรวมและสอบปลายภาคเรยนท ๒ 3 30

รวมตลอดภาคเรยน 60 100

อตราสวนคะแนนระหวางเรยนกบการสอบเทากบ 70/30

ทมา: โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) หลกสตรสถานศกษา สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชวงชนท 2, 2551 (ฉบบปรบปรง 2562) (อดสำเนา)

จากตารางโครงสรางรายวชาวทยาศาสตร ช นมธยมศกษาปท 1 ผ ว จยไดเลอกหนวย การเรยนร ท 1 เร อง ความรอน 12 ช วโมง มาตรฐาน ว 2.3 เขาใจความหมายของพลงงาน การเปล ยนแปลงและการถายโอนพลงงาน ปฏสมพนธระหวางสสารและพลงงาน พลงงานในชวตประจำวน ธรรมชาตของคลน ปรากฏการณทเกยวของกบเสยง แสงและคลนแมเหลกไฟฟา รวมทงนำความรไปใชประโยชน ตวชวด ว 2.3 ม.1/1 วเคราะห แปล ความหมาย ขอมล และคำนวณปรมาณความรอนททำให สสารเปล ยน อณหภมและเปล ยนสถานะโดยใชสมการ Q = mc∆t และ Q = mL ว 2.3 ม.1/2 ใช เทอร มอมเตอร ในการว ดอ ณหภม ของ สสาร ว 2.3 ม.1/3 สรางแบบจำลอง ทอธบายการ ขยายตวหรอหดตวของสสารเนองจากไดรบหรอสญเสยความรอน ว 2.3 ม.1/4 ตระหนกถง ประโยชนของความรของการหดและขยายตวของ สสารเนองจาก ความรอนโดย วเคราะห สถานการณปญหาและเสนอแนะวธการนำความร มาแกปญหาในชวตประจำวน ว 2.3 ม.1/5 วเคราะห สถานการณการถายโอนความรอนและคำนวณปรมาณความรอน ทถายโอนระหวาง สสารจนเกดสมดล ความร อนโดยใชสมการ Q สญเส ย = Q ได ร บ ว 2.3 ม.1/6 สรางแบบจำลองทอธบายการถายโอนความรอนโดย การนำความรอนการพาความรอน การแผรงสความรอน ว 2.3 ม.1/7 ออกแบบเลอกใชและสรางอปกรณ เพอแกปญหาในชวตประจำวนโดยใชความรเกยวกบการถายโอนความรอนมาใชในการวจยครงนเนองจากในหนวยการเรยนนมเนอหาสาระทเหมาะสมในการสงเสรมทกษะทางวทยาศาสตรและความสามารถในการสรางสรรคผลงาน

31

2. การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา 2.1 แนวคดการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา (STEM EDUCATION)

ในปจจบนความเจรญกาวหนาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยมการพฒนา อยตลอดเวลาแนวคดเกยวกบทกษะในศตวรรษท 21 สงผลตอกระบวนทศนทางการเปลยนแปลงไป การจดการศกษาทกระดบเนนใหผเรยนเกดการพฒนาทกษะการคด เชน การคดสรางสรรค การคดแกปญหาฯลฯ รวมทงการพฒนาทกษะการสอสาร การใชเทคโนโลยใหเปนเครองมอในการแสวงหาความร การมทกษะทางสงคม แนวโนมการจดการศกษาจงจำเปนตองบรณาการศาสตรตาง ๆ เขาดวยกน ผเรยนสามารถบรณาการการเรยนร ไดทงในหองเรยนและในชวตจรง ทำใหการเรยนนน มความหมายเปนประโยชนตอผ เร ยนตลอดจนสามารถนำไปใชในชว ตประจำวนไดและเปน กำลงสำคญในการพฒนาประเทศใหมความแขงแกรง (พรทพย ศรภทราชย, 2556)

สะเตมศกษา (STEM Education) เปนแนวทางการศกษาทบรณาการวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร ทมงแกไขปญหาทพบเหนในชวตจรง เพอเสรมสรางประสบการณ ทกษะชวต ความคดสรางสรรคและเปนการเตรยมความพรอมใหนกเรยนในการปฏบตงานทตองใชองคความรและทกษะกระบวนการดานวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลย รวมทงนำไปสการสรางนวตกรรมในอนาคต(สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย(สสวท) กระทรวงศกษาธการ)สอดคลองกบแนวคดของ Dewy (1859-1952) นกปรชญาและ นกการศกษาชาวอเมรกนเปนผวางรากฐานแนวคดการศกษาใหมแกผเรยนโดยการนำความคดไปส การกระทำ (Learning by doing) จากแนวคดนสามารถเชอมโยงกบการจดกจกรรมการเรยนการสอน ในลกษณะบรณาการความร เพราะการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา จะทำใหผเรยนไดรบประสบการณ ตรงจากการคดแกปญหา เรยนรการทำงานรวมกนเกดทกษะกระบวนการคดและทกษะกระบวนทางวทยาศาสตร ผเรยนสามารถเชอมโยงประสบการณความรเดมกบความรใหมทไดรบและสามารถสรางผลผลตทมคณภาพจากการปฏบตงานดงนนวธสอนตามแนวทางสะเตมศกษาจงเปนเทคนควธการ หนงทจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรจรงปฏบตจรง สามารถคดแกปญหาอยางมระบบเปนขนตอน ผเรยนสามารถสรางสรรคผลงานใหมตามศกยภาพของตนเองโดยมครเปนผใหคำปรกษาเพอสรางเสรมคณลกษณะใหเปนบคคลทมคณภาพและสามารถนำความรทไดรบไปประยกตใชในชวตประจำวน ใหเกดประโยชน

2.2 ความหมายของสะเตมศกษา สถาบนทเกยวของการศกษาและนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายของการสอน

ตามแนวทางสะเตมศกษาไวดงน สถาบนการสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) อธบายวา “สะเตม

ศกษา” (STEM Education) คอแนวทางจดการศกษาทบรณาการใน 4 สหวทยาการไดแกวทยาศาสตร

32

วศวกรรมศาสตร เทคโนโลยและคณตศาสตรโดยเนนการนำความร ไปใชแกปญหาในชวตจรง รวมทงพฒนากระบวนการหรอผลผลตใหม ๆ ทเปนประโยชนตอการดำรงชวตและการทำงาน

มนตร จ ฬาวฒนทล (2556: 3) อธบายวา “สะเตมศกษา” (STEM Education) เปนแนวทางใหมในการจดการศกษาสายวชา วทยาศาสตรทเนนการบรณาการการเรยนวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลยโดยเรมตงแตการศกษาขนพนฐานจนถงอดมศกษา อาชวศกษาและการศกษาตลอดชวตเพอใหคนไทยมความรและทกษะสำหรบสรางสรรคสงใหม สามารถประกอบวชาชพวทยาศาสตรและเทคโนโลยตลอดจนมคณภาพชวตทดในยคประชาคมอาเซยน

อภ ส ทธ ธงไชย (2556: 15) อธ บายว า “สะเต มศ กษา” STEM Education เปนวทยาการจดการ เร ยนร แบบบรณาการท ม การนำวทยาศาสตร (Science), เทคโนโลย (Technology), วศวกรรมศาสตร (Engineering) และคณตศาสตร (Mathematics) เขาดวยกน โดยผานการแกปญหาทเชอมโยงกบชวตจรง

พรทพย ภทราชย (2556: 50) กลาววา “สะเตมศกษา” STEM Education คอ การสอบ แบบบรณาการขามกลมสาระวชา ( Interdisciplinary Integeation) ระหวางศาสตรสาขาตาง ๆ ไดแก วทยาศาสตร (Science: S) เทคโนโลย (Technology: T) วศวกรรมศาสตร (Engineering: E) และคณตศาสตร (Mathematics: M) โดยจดเดนของธรรมชาตตลอดจนวธสอนของแตละสาขาวชา มาผสมผสานกนอยางลงตว เพอใหผเรยนนำความรทกแขนงมาใชในการแกปญหาการคนควาและการพฒนาสงตาง ๆ ในสถานการณโลกปจจบน ซงอาศยการจดการเรยนรทครผสอนหลายสาขารวมมอกนเพราะในการทำงานจรงหรอในชวตประจำวนนนตองใชความรหลายดานในการทำงานทงสนไมไดแยกใชความรเปนสวน ๆ นอกจากนสะเตมศกษายงเปนการสงเสรมการพฒนาทกษะสำคญในโลก โลกาภวตนหรอทกษะทจำเปนสำหรบศตวรรษท 21

Capraro, Capraro, and Morgan (2 0 1 3 ), Gonzalez and Kuenzi (2 0 1 2 ) แ ละ Zollman (2011) กลาววา สะเตม (STEM) เปนคำทยอมาจากวทยาศาสตร (Science) เทคโนโลย (Technology) วศวกรรม (Engineering) และคณตศาสตร (Mathematics) สวนสะเตมศกษา (STEM Education) เปนแนวคดการจดการเรยนรแบบบรณาการทเกดขนในประเทศสหรฐอเมรกา โดยผสอนจะสอนแบบแยกเปนรายวชาเฉพาะวชาวทยาศาสตรและคณตศาสตร ตอมามการสอนแบบบรณาการโดยเพมวชาวศวกรรมและเทคโนโลยเขาไป จงทำใหสะเตมศกษาเกยวของกบ 4 วชา ดงกลาว ในปจจบนสะเตมศกษา(STEM Education) หมายถงแนวทางการจดการเรยนรทบรณาการ ใน 4 สาขาวชา ไดแก วทยาศาสตร (Science) เทคโนโลย (Technology) วศวกรรมศาสตร (Engineering) และคณตศาสตร (Mathematics) ดงนนความหมายของสะเตมศกษาในปจจบนจะครอบคลมการเกษตร สงแวดลอม เศรษฐศาสตร การศกษาและการแพทย

33

จากความหมายดงกลาวมาขางตนนสามารถสรปไดวา สะเตมศกษา (STEM Education) คอการบรณาการวชาวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและใชกระบวนการออกแบบทางวศวกรรมเขารวมดวย โดยมจดมงหมายใหผเรยนสามารถนำความรมาบรณาการเพอใชในการแกปญหาหรอสถานการณทเกดขน ผเรยนจะสามารถสรางสรรคผลงานใหม ๆ ทเกดจากความคดสรางสรรคของตนองทำใหผเรยนมทกษะสำคญในการสรางสรรคสงใหม ๆ ทเปนประโยชนตอตนเองและผอนอนเปนทกษะทสำคญในศตวรรษท 21

2.3 การบรณาการสะเตมศกษา (STEM Education) สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) กระทรวงศกษาธการ

(2557) กลาวถง สะเตมศกษาไวในคมอกจกรรมสะเตมศกษา Science Technology Engineering and Mathematics Education (STEM Education) ไววา เปนแนวทางทบรณาการวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร ท ม งแกปญหาทพบเหนในชวตจรง เพ อเสรมสรางประสบกา รณ ทกษะชวต ความคดสรางสรรคและเปนการเตรยมความพรอมใหกบนกเรยนในการปฏบตทตองใช องคความรและทกษะกระบวนการดานวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลย รวมทงนำไปส การสรางนวตกรรมในอนาคต

การจดกระบวนการเรยนรแบบสะเตมศกษา เปนการเรยนรผ านกจกรรมหรอโครงงาน ทบรณาการการเรยนร วทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลย ผนวกกบแนวคดการออกแบบเชงวศวกรรม โดยนกเรยนจะไดทำกจกรรมเพอพฒนาความรความเขาใจและฝกทกษะดานวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลย และไดนำความร มาออกแบบช นงานหรอวธการ เพ อตอบสนอง ความตองการหรอแกปญหาทเกยวของกบชวตประจำวนเพอใหไดเทคโนโลยซงเปนผลผลตจากกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรม

กระบวนการออกแบบเชงวศวกรรมเปนขนตอนของการแกปญหาหรอสนองความตองการ มขนตอนหลก ๆ ดงน

1. การระบปญหา (Identify a Challenge) เปนขนตอนทผแกปญหาทำความเขาใจใน สงทเปนปญหาในชวตประจำวนและจำเปนตองหาวธการหรอการสรางสงประดษฐ ( innovation) เพอแกไขปญหาดงกลาว

2. การคนหาแนวคดทเกยวของ (Explore ldeas) คอ การรวบรวมขอมลและแนวคด ทเกยวของกบการแกปญหาและประเมนความเปนไปได ความคมทน ขอดขอดอยและความเหมาะสม เพอแลกแนวคดหรอวธการทเหมาะสมทสด

3. การวางแผนและการพฒนา (Plan and Develop) ผแกปญหาตองกำหนดขนตอนยอย ในการทำงาน รวมทงกำหนดเปาหมายและระยะเวลาในการดำเนนการใหชดเจนรวมถงออกแบบและพฒนาตนแบบ (prototype) ของผลผลต เพอใชในการทดสอบแนวคดทใชในการแกปญหา

34

4. การทดสอบและประเมนผล (Test and Evaluate) เปนขนตอนทดสอบและประเมนการใชงานตนแบบเพอแกปญหาโดยผลทไดอาจถกนำมาใชในการปรบปรงและพฒนาผลลพธใหมประสทธภาพในการแกปญหา

5. การนำเสนอผลลพธ (Present the Solution) หลงการพฒนา ปรบปรงทดสอบ และประเมนวธการแกปญหาหรอผลลพธจนมประสทธภาพตามทตองการแลว ผ แกปญหาตองนำเสนอผลลพธ โดยออกแบบวธการนำเสนอขอมลทเขาใจงายและนาสนใจ

การแกปญหาตามขนตอนกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรมอาจมลำดบข นตอน การดำเนนงานแตกตางจากน โดยอาจมการสลบขนตอนหรอยอนกลบขนตอนได และโดยทวไป การสรางสรรคช นงานหรอการแกปญหาเร องใดเร องหน ง มกเปนกระบวนการ ท ต องทำซำ และตอเนองจนกวาจะสามารถแกปญหาได

จากท กลาวมาขางตนแลววา สะเตมศกษาเปนการจดการเรยนร แบบบรณาการ ซงการบรณาการสามารถแบงไวได 4 ระดบดงน

1. การบรณาการภายในวชา (Disciplinary Integration) เปนการจดการเรยนร ท นกเรยนไดเรยนเนอหาและฝกทกษะแตละวชาแยกกน

การจดการเรยนร แบบนคอการจดการเรยนรวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลยทเปนอยทวไป ทครผสอนแตละวชาตาง ๆ จดการเรยนรใหแกนกเรยนตามรายวชาของตนเอง

2. การบรณาการแบบพหวชาการ (Multidiscipnary Integration) เปนการจดการเรยนรทนกเรยนไดเรยนเนอหาและฝกทกษะของแตละวชาแยกกน

แตมขอหลก (Theme) ทครทกวชากำหนดรวมกนและมการอางองถงความเชอมโยงระหวางวชา นน ๆ การจดการเรยนรแบบนชวยใหนกเรยนเหนความเชอมโยงของเนอหาในวชาตาง ๆ กบสงท อยรอบตว

3. การบรณาการแบบสหวทยาการ (Interdiscipnary Integration) เปนการจดการเรยนรทนกเรยนไดเรยนเนอหาและฝกทกษะอยางนอย 2 วชารวมกน

โดยกจกรรมมการเช อมโยงความสมพนธของทกวชาเพอใหนกเรยนไดเหนความสอดคลองกน ในการจดการเรยนรแบบนครผสอนในวชาทเกยวของตองทำงานรวมกน โดยพจารณาเนอหาหรอ ตวชวดทตรงกนและออกแบบกจกรรมการเรยนรในรายวชาของตนเองโดยใหเชอมโยงกบวชาอน ผานเนอหาหรอตวชวด

4. การบรณาการแบบขามสาขาวชา (Transdisciplinary Integration) เปนการจดการเร ยนร ท ช วยเช อมโยงความร จากวทยาศาสตร เทคโนโลย

วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตรกบชวตจรง โดยนกเรยนไดประยกตใชความรและทกษะเหลานน ในการแกปญหาทเกดข นจรงในชมชนหรอสงคม และสรางประสบการณการเรยนร ของตนเอง

35

ครผสอนจดกจกรรมการเรยนรตามความสนใจหรอปญหาของนกเรยน โดยครอาจกำหนดกรอบหรอหวขอหลกของปญหากวาง ๆ แลวใหนกเรยนระบปญหาทเฉพาะเจาะจงและวธการแกปญหา ทงน ในการกำหนดกรอบของปญหาใหนกเรยนศกษานนครตองคำนงถงปจจยทเกยวของกบการเรยนร ของนกเรยน 3 ปจจยไดแก

1. ปญหาหรอคำถามทนกเรยนสนใจ 2. ตวชวดในวชาตาง ๆ ทเกยวของ 3. ความรเดมของนกเรยน

การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) หรอโครงงานเปนฐาน (Project-Based Learning) เปนกลยทธในการจดการเรยนร (Instructional Strategies) ทมแนวทางใกลเคยงกบแนวทางการบรณาการแบบน ตวอยางเชน พจารณาการใชกระตบขาวเปนหวขอในการเรยนรสะเตมศกษา ครสามารถจดการเรยนรบรณาการแบบขามสาขาวชา โดยกำหนดเหตการณหรอสถานการณทเกยวของกบการพฒนา เชน การใชกระตบขาวในรานอาหารทม กมการบรรจขาวในถงพลาสตกกอนบรรจลงในกระตบขาว เพอปองกนขาวเหนยวตดคางทกระตบซงจะทำความสะอาดไดยาก ดงนนผเรยนจะตองออกแบบกระตบขาวหรอวธการทจะทำใหกระตบขาวมสมบต ลดการตดของขาวเหนยวเพอลดการใชถงพลาสตก หลงจากทผ สอนนำเสนอปญหาดงกลาวแลว ผเรยนตองกำหนดแนวทางในการแกปญหาโดยใชแนวคดและทกษะทางวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลยผานกระบวนการออกแบบทางวศวกรรม (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) กระทรวงศกษาธการ, 2557) จากการศกษาผลการบรณาการสะเตมศกษาสามารถสรปไดดงตารางท 3

ตารางท 3 ผลการศกษาการจดการเรยนรแบบบรณาการสะเตมศกษาทง 4 ระดบ

สงทสามารถ บรณาการได

การบรณาการภายในวชา

การบรณาการแบบ พหวชาการ

การบรณาการแบบ สหวทยาการ

การบรณาการแบบ ขามสาขาวชา

1. ดานเนอหา ✓ ✓ ✓ ✓ 2. กระบวนการ

ของสะเตมศกษา ✓ ✓ ✓ ✓

3. ศกษาเรองใกลตว ✓ ✓ ✓ ✓ 4. ฝกคดแกปญหา ✓ ✓ ✓ ✓ 5. เชอมโยงกบวชาอน ๆ - - ✓ ✓ 6. การทำงานรวมกน - - ✓ ✓

36

2.3.1 มาตรฐานสะเตมศกษา ฝายประเมนมาตรฐาน สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

(สถาบนสงเสรมการอสนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท) กระทรวงศกษาธการ (2558) กลาวถง มาตรฐานสะเตมไววา มาตรฐานสะเตมศกษาเปนเครองมอในการตรวจสอบคณภาพของผเรยนทผานการเรยนรตามแนวทางสะเตมศกษา ทจะชวยสะทอนภาพการจดการเรยนรวาสามารถพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามทมาตรฐานกำหนดหรอไม เพอเปนแนวทางใหผ สอนนำไปใชในการพฒนาและสงเสรมคณภาพการจดการเรยนร ตามแนวทางสะเตมศกษาใหเกดผลในเชงปฏบตในช นเรยน สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) ไดกำหนดเปาหมายสำคญของ การพฒนาผเรยนตามแนวทางสะเตมศกษา มรายละเอยดดงน

ตารางท 4 มาตรฐานสะเตมศกษา: บรณาการความร และทกษะทางวทยาศาสตร เทคโนโลย

วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตรเพอใชแกปญหาชวตจรง

ตวชวด ระดบ

มธยมศกษาตอนตน

ตวชวดท 1 : ระบปญหาทพบ

· ระบปญหาทพบจากการรวบรวมขอมลโดยใชการคดอยางมวจารณญาณได ผลงาน หลกฐานรองรอยหรอการแสดงออก

- การตอบซกถาม การเสนอความคดเหน การอธบาย การอภปรายกลมทแสดงถง การระบปญหา อาจพจารณาจากแบบบนทกการสงเกต หรอแบบสมภาษณ

- ขอมลจากใบงาน แบบบนทก กจกรรม รายงาน ผงความคด - บนทกการศกษาคนควาขอมลหรอแนวคดจากแหลงขอมลตาง ๆ · กำหนดของเขตของปญหาได ผลงาน หลกฐานรองรอยหรอการแสดงออก

- การตอบขอซกถาม การอธบาย การอภปรายกลมเกยวกบหวขอโครงงาน - ขอมลจากใบงาน แบบบนทกกจกรรม รายงาน เคาโครงโครงงาน ผงความคด

อาจพจารณาจากจดประสงค หรอการระบตวแปร ตวชวดท 2 : รวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา

· รวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา ผลงาน หลกฐานรองรอยหรอการแสดงออก

- การบนทกขอมลทเชอมโยงกบหลกการทางวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร

· วเคราะหและเลอกขอมลทเหมาะสมเพอใชในการแกปญหาได ผลงาน หลกฐานรองรอยหรอการแสดงออก

- การตอบขอซกถาม การอธบาย การอภปรายรวมกบครผสอนเกยวกบเหตผลทใช ในการเลอกขอมลทใชในการแกปญหา

37

ตารางท 4 มาตรฐานสะเตมศกษา: บรณาการความร และทกษะทางวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตรเพอใชแกปญหาชวตจรง (ตอ)



ตวชวดท 2 (ตอ) - ขอมลจากใบงาน แบบบนทกกจกรรม รายงาน ผงความคดทแสดงแนวคดในการเลอกขอมลทใชในการแกปญหาอาจมการแสดงการจดกระทำกบขอมลเพอประกอบ การตดสนใจ เชน การเขยนกราฟ ตาราง แผนภม เปนตน

- แบบบนทกแสดงการวเคราะหขอมล และ/หรอแนวคดทเลอกใชในการแกปญหา

ตวชวดท 3 : ออกแบบวธการแกปญหาโดยเชอมโยงความรและกระบวนการทางวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร

· ออกแบบวธการแกปญหาโดยเชอมโยงความรและกระบวนการทางวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร ผลงาน หลกฐานรองรอยหรอการแสดงออก

- การนำเสนอแนวคดทใชในการออกแบบวธการแกปญหาโดยใชเทคโนโลย หรอรปแบบภาพสามมต

· เลอกวธการแกปญหาทเหมาะสมภายใตเงอนไขทกำหนดได ผลงาน หลกฐานรองรอยหรอการแสดงออก

- การตอบซกถาม การเสนอความคดเหน การอธบาย การอภปรายกลมทแสดงถง การระบปญหา อาจพจารณาจากแบบบนทกการสงเกต หรอแบบสมภาษณ

· การอธบายแนวคดทใชในการออกแบบวธการแกปญหา ผลงาน หลกฐานรองรอยหรอการแสดงออก การนำเสนอแนวคดทใชในการออกแบบวธการแกปญหาโดยใชเทคโนโลย หรอรปแบบภาพสามมต

ตวชวดท 4 : วางแผนและดำเนนการแกปญหา

· วางแผนและดำเนนการแกปญหา ผลงาน หลกฐานรองรอยหรอการแสดงออก

- แบบบนทกแผนการปฏบตงานในการแกปญหา อาจพจารณาจากเอกสาร เคาโครงโครงงานหรอปฏทนงาน

· ดำเนนการแกปญหาโดยใชเครองมอ และอปกรณไดอยางถกตองและปลอดภย ผลงาน หลกฐานรองรอยหรอการแสดงออกขอมลจากแบบบนทกการสงเกต วธการใชเครองมอของนกเรยนขณะปฏบตงาน ชนงานหรอวธการ

· บนทกขนตอนการแกปญหาและผลการแกปญหาอยางเปนระบบ ตามความเปนจรงและสอดคลองกบปญหา ผลงาน หลกฐานรองรอยหรอการแสดงออก

- แบบบนทกขนตอนปฏบตงาน เชน เอกสารบนทกกจกรรม การทดลอง ซงครเปนผออกแบบหรอนกเรยนออกแบบเอง

38

ตารางท 4 มาตรฐานสะเตมศกษา: บรณาการความร และทกษะทางวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตรเพอใชแกปญหาชวตจรง (ตอ)



ตวชวดท 5 : ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรงแกไขวธการแกปญหา

· ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรงแกไขวธการแกปญหา ผลงาน หลกฐานรองรอยหรอการแสดงออก

- แบบบนทกผลการทดสอบ แบบบนทกกจกรรม แบบบนทกผลการทดลอง โดยพจารณาจากผลการทดสอบและเสนอแนวทางการแกไข

- แบบประเมนผลงานทประเมนโดยคร เพอนและตนเอง - ผลงาน ซงอาจเปนชนงานหรอวธการ - การนำเสนอดวยวาจาเกยวกบวธการปรบปรงแกไข หรอผลงานทผานการปรบปรง

ตวชวดท 6 : นำเสนอวธการแกปญหา และผลการแกปญหา

· นำเสนอวธการแกปญหา และผลการแกปญหา ผลงาน หลกฐานรองรอยหรอการแสดงออก

- ผลงาน ซงอาจเปนชนงานหรอรายงานผลงาน - รายงานผลการดำเนนการแกปญหาแบบบนทกผลการทำกจกรรม - นำเสนอผลงาน เชน การพดหนาชนเรยน การจดนทรรศการแสดงผลงาน

การประกวดผลงาน การแสดงโปสเตอร การทำแผนพบ เอกสารทางวชาการ การนำเสนอตอสาธารณชน

- การนำเสนอผลงานโดยการใชเทคโนโลย - แบบประเมนการนำเสนอผลงาน · อธบายประเดนหรอปญหาทเกดขนจากการแกปญหาผลงาน หลกฐานรองรอย

หรอการแสดงออก ผลงาน หลกฐานรองรอยหรอการแสดงออก

- รายงานผลการดำเนนการแกปญหา อาจพจารณาจากบนทกขอเสนอแนะ ในการดำเนนการแกปญหา

- แบบประเมนการนำเสนอผลงาน

จากขอมลดงกลาวขางตนนสรปไดวา สะเตมศกษา คอการบรณาการ วทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและใชกระบวนการออกแบบทางวศวกรรมเขามารวมดวยเพอใหนกเรยนสามารถสรางสรรคช นงานใหม ๆ ซ งเกดจากการนำความร ท ง 4 กล มวชามาเช อมโยงกนโดยกระบวนการออกแบบทางวศวกรรมม 5 ขนตอน ไดแก 1) การระบปญหา (Identify a Challenge) 2) การคนหาแนวคดทเกยวของ (Explore ldeas) 3) การวางแผนและการพฒนา (Plan and Develop) 4) การทดสอบและประเมนผล (Test and Evaluate) และ 5) การนำเสนอผลลพธ (Present the Solution) แตละขนตอนนสามารถสลบขนตอนหรอยอนกลบไดตามความเหมาะสมของกจกรรมทงน

39

การจดการเรยนรสะเตมศกษาสามารถใชวธการบรณาการไดทงหมด 4 วธการไดแก 1) การบรณาการภายในวชา (Disciplinary Integration) 2) การบรณาการแบบพหว ชาการ (Multidiscipnary Integration) 3) การบรณาการแบบสหวทยาการ (Interdiscipnary Integration) และ 4) การบรณาการแบบขามสาขาวชา (Transdisciplinary Integration) ซงตองคำนงปจจยสำคญ 3 ปจจยไดแก 1) ปญหาหรอคำถามทนกเรยนสนใจ 2) ตวชวดในวชาตาง ๆ ทเกยวของ 3) ความรเดมของนกเรยน ซงไดมการกำหนดมาตรฐานตวชวดการประเมนสะเตมศกษาเพอเปนเครองมอในการตรวจสอบคณภาพของผเรยนทและสะทอนการจดการเรยนรวาสามารถพฒนานกเรยนใหมคณภาพตามทมาตรฐานกำหนดหรอไม เปนแนวทางทดใหครไดนำไปใชในการพฒนาและสงเสรมคณภาพการจดการเรยนรตามแนวทางสะเตมศกษาโดย สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) ไดกำหนดตวชวดไว 6 ดานดงน ตวชวดท 1 ระบปญหาทพบตวชวดท 2 รวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหาตวชวดท 3 ออกแบบวธการแกปญหาโดยเชอมโยงความรและกระบวนการทางวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตรตวช วดท 4 วางแผนและดำเนนการแกปญหาตวช วดท 5 ทดสอบ ประเมนผลและปรบปรงแกไขวธการแกปญหาและตวช วดท 6 นำเสนอวธการแกปญหาและผลการแกปญหา

2.4 ขนตอนวธสอนตามแนวสะเตมศกษา สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2557) เสนอขนตอนกระบวนการ

ออกแบบเชงวศวกรรม ซงเปนขนตอนการแกปญหาหรอสนองความตองการ มขนตอน ดงน 1. ระบ ป ญหา (Problem Identification) เป นการทำความเข าใจป ญหาหรอ

ความทาทาย วเคราะหเงอนไขหรอขอจำกดของสถานการณปญหา เพอกำหนดขอบเขตของปญหา ซงจะนำไปสการสรางชนงานหรอวธการในการแกปญหา

2. รวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา (Related Information Search) เปนการรวบรวมขอมลและแนวคดทางวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลยทเก ยวของกบ แนวทางการแกปญหาและประเมนความเปนไปได ขอดและขอจำกด

3. ออกแบบวธการแกปญหา (Solution Design) เปนการประยกตใชขอมลและแนวคด ทเกยวของเพอการออกแบบชนงานหรอวธการในการแกปญหา โดยคำนงถงทรพยากร ขอจำกดและเงอนไขตามสถานการณทกำหนด

4. วางแผนและดำเนนการแกปญหา (Planning and Development) เปนการกำหนดลำดบขนตอนของการสรางชนงานหรอวธการ แลวลงมอสรางชนงานหรอพฒนาวธการเพอใชใน การแกปญหา

40

5. ทดสอบ ประเมนผลและปรบปรงแกไขวธการแกปญหาหรอช นงาน (Testing, Evaluation and Design Improvement) เปนการทดสอบและประเมนการใชงานของชนงานหรอวธการ โดยผลท ไดอาจนำมาใชในการปรบปรงและพฒนาใหมประสทธภาพในการแกปญหา ไดอยางเหมาะสมทสด

6. นำเสนอว ธ การแก ป ญหา ผลการแก ป ญหาหร อช นงาน ( Presentation) เปนการนำเสนอแนวคดและข นตอนการแกปญหาของการสรางช นงานหรอการพฒนาวธการ ใหผอนเขาใจและไดขอเสนอแนะเพอการพฒนาตอไป

โดยการแกปญหาตามขนตอนกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรมอาจมลำดบขนตอน การดำเนนงานแตกตางจากน โดยอาจมการสลบขนตอนหรอยอนกลบขนตอนได และโดยทวไป การสรางสรรคชนงานหรอการแกปญหาเรองใดเรองหนง มกเปนกระบวนการทตองทำซำและตอเนองจนกวาจะสามารถแกปญหาได

พลศกด แสงพรมศร (2558) ไดนำเสนอขนตอนการจดการเรยนการสอนตามแนวทางสะเตม ดงน

1. การระบปญหาหรอสถานการณ เพ อใหผ เรยนวเคราะหถงประเดนปญหาหรอ ความตองการ รวมทงเงอนไขตาง ๆ จากขอมล หรอสถานการณทกำหนดให

2. การเกบรวบรวมขอมลทเกยวของ เปนขนทผเรยนตองรวบรวมขอมลตาง ๆ ทจำเปนสำหรบการแกไขปญหา หรอสถานการณตามเง อนไขทกำหนด โดยวเคราะหวาจะใชความร ใน เร องใดบางในการแกไขปญหาและตองสรปองคความร น นเอง รวมท งตองทำการทดลองเพอประกอบการตดสนใจเลอกสารเคมและอปกรณ (ซ งพบเหนไดในชวต ประจำวนของผ เร ยน) ทจะใชในการแกปญหา พรอมบอกเหตผลประกอบดวยตวของผเรยนเองทงหมด

3. การออกแบบชนงานหรอวธการแกปญหา ผเรยนชวยกนระดมความคด วางแผน วาดรป และแสดงชนงานทออกแบบไว ซงการทผ เรยนสามารถวาดรปออกแบบชนงานออกมาได จะแสดงถงไดผานกระบวนการคดเปนลำดบขนมากอนแลวเพอนำไปสการสรางชนงานและปฏบตจรง

4. การทดลอง ขนนผเรยนตองทำการทดลองตามทนกเรยนแตละกลมรวมกนออกแบบไวและนกเรยนจะตองบนทกขอมลทกอยางทไดเพอนำไปพจารณาผลการทดลองตอไป

5. การประเม นและปร บปร งแก ไข ผ เร ยนจะได ประเม นผลการทดลองท ได ของแตละกลม พรอมทงบอกปญหาทเกดขนระหวางการทดลองและบอกวธในการปรบปรงแกไข หากยงไมสามารถแกปญหาตามเงอนไข หรออาจแกปญหาไดตามเงอนไข และยงตองการปรบปรง ใหดขนพรอมทงอธบายเหตผลประกอบดวย

41

สำหรบงานวจยในครงน ผวจยไดนำวธการจดการเรยนรโดยใชกระบวนการสะเตมศกษาของสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) (2557) ซงประกอบดวย 6 ขนตอน ดงน 1) ระบปญหา (Problem Identification) 2) รวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา (Related Information Search) 3) ออกแบบวธการแกปญหา (Solution Design) 4) วางแผนและดำเนนการแกปญหา (Planning and Development) 5) ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรงแกไข วธการแกปญหาหรอชนงาน (Testing, Evaluation and Design Improvement) และ6) นำเสนอวธการแกปญหาผลการแกปญหาหรอช นงาน (Presentation) เน องจากผวจยเหนวามข นตอน ทเหมาะสม ซงขนตอนดงกลาวครอบคลมตอการพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และ ความสามารถในการสรางสรรคผลงาน อกทงขนตอนดงกลาวนทำใหผเรยนไดวางแผนการทำงานอยางเปนขนตอน

นอกจากเหตผลดงกลาวขางตนนเมอพจารณาการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา ของ สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) ทละขนตอนนนจะพบวาสามารถ การพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและความสามารถในการสรางสรรคผลงานได โดยขนระบปญหาจะเปนขนตอนทตองทำความเขาใจและวเคราะหปญหาจากสถานการณทกำหนดใหเพอนำมาตงเปนประเดนทจะใชแกไข ขนรวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา ขนนจะเปนขนตอนศกษา คนควาแลรวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวกบปญหา โดยนกเรยนจะใชเทคโนโลย ในการสบคนขอมลและชวยกนระดมสมองเพอรวบรวมขอมลทเกยวกบปญหา ขนออกแบบวธการแกปญหา เปนขนของการแกปญหาโดยใชแนวคดตาง ๆ เพอใหผอนเขาใจ ขนวางแผนและดำเนนการแกปญหานกเรยนจะไดมการวางแผนชวยกนสรางผลงานไดลงมอทำงานรวมกบคนอน ขนทดสอบ ประเมนผล และปรบปรงแกไขวธการแกปญหาหรอผลงาน นกเรยนจะไดทดสอบและปรบปรงผลงานของกลมนกเรยนเอง โดยผลงานนนอาจเกดความแตกตางกนระหวางกลมตนเองกบกลมอน ซงจดนจะทำใหเกดการพฒนางานขน และขนนำเสนอวธการแกปญหาผลการแกปญหาหรอผลงานจะเปน ขนของการสอสารนำเสนอผลงานของกลมตนเองใหเพอนกลมอนไดรบฟง ทำใหเกดการวพากษวจารณ ผลงาน เกดการเรยนรรวมกนและเปนการฝกการรบฟงความคดเหนของผอน

2.5 การวดและประเมนสะเตมศกษา สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) กระทรวงศกษาธการ (2558)

มแนวทางการวดและประเมนดงน 1. การประเมนตามสภาพจรง (authentic assessment) คอ การประเมนความสามารถ

ทแทจรงของผเรยนจากการแสดงออก จากผลงาน ในขณะทผเรยนแสดงออกในการปฏบตกจกรรมหรอสรางชนงาน ซงสามารถสะทอนใหเหนกระบวนการคดขนสง กระบวนการทำงานและความสามารถ ในการแกปญหาหรอการแสวงหาความร การประเมนตามสภาพจรงจองประเมนหลาย ๆ ดาน โดยใช

42

วธการทหลากหลายใหสอดคลองกบสถานการณตาง ๆ และตองประเมนอยางตอเนองเพอใหไดขอมลทมากพอทจะสะทอนการพฒนาและความสามารถของผเรยนเพอใหการวดและประเมนผลไดสะทอนความสามารถทแทจรง สามารถประเมนไดจากแหลงขอมลและวธการดงน

สงเกตการแสดงออกเปนรายบคคลหรอรายกลม ชนงาน ผลงาน รายงาน การสมภาษณ บนทกของผเรยน การประชมปรกษาหารอหรอรวมกนระหวางผเรยนและคร การวดและประเมนผลภาคปฏบต (practical assessment) การวดและประเมนผลดานความสามารถ (performance assessment) การวดและประเมนผลการเรยนรโดยใชแฟมผลงาน (portfolio assessment) การทดสอบ ฯลฯ

2. การวดและประเมนผลดานความสามารถ (performance assessment) เปนการประเมน ความสามารถผเรยนจากการแสดงออกโดยตรงจากการทำงานตาง ๆ จากสถานการณทกำหนดให เปดโอกาสใหผเรยนไดแกปญหาจากสถานการณจรงหรอปฏบตงานได โดยประเมนจากกระบวนการทำงาน กระบวนการคดและผลงานทได ลกษณะสำคญของการประเมนความสามารถ คอ กำหนด วตถประสงคของงาน วธการทำงาน ผลสำเรจของงานและมเกณฑการใหคะแนนทชดเจนการประเมนขนอยกบสภาพแวดลอม สถานการณและความสนใจของผเรยน เชน การมอบหมายงานใหทำ การกำหนดชนงาน การกำหนดตวอยางงานใหและใหผเรยนศกษางานและปฏบตตามขนตอน 3. แนวคดและทฤษฎการเรยนรเกยวกบการสอนวทยาศาสตร

ระบบการจดการศกษาในปจจบนมบทบาทสำคญในการกอใหเกดสงคมแหงการเรยนร (Knowledge Society) ซงตองพงพาความรวทยาศาสตรและเทคโนโลยในการพฒนาคน องคกร เศรษฐกจ สงคม อตสาหกรรม เกษตรกรรมและการบรการเปนปจจยสำคญในการพฒนาประเทศดงนนระบบและกระบวนการจดการเรยนการสอนวยาศาสตรและวทยาศาสตรประยกตทเหมาะสมและมคณภาพจงเปนกลไกสำคญในการนำพาประเทศไปอย ในกล มประเทศกาวหนาปจจบน (กรมวชาการ, 2545)

การจดการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย เนนกระบวนการทนกเรยนเปน ผคดลงมอปฏบต ศกษาคนควาอยางมระบบดวยกจกรรมหลากหลาย ทงการทำกจกรรมภาคสนาม การสงเกตการสำรวจตรวจสอบ การทดลองในหองปฏบตการ การสบคนขอมลจากแหลงขอมล การทำโครงงานวทยาศาสตรและเทคโนโลย การศกษาจากแหลงเรยนรในทองถน ซงการเรยนร

43

ของนกเรยนจะเกดข นจากการท นกเรยนมสวนรวมโดยตรงในการทำกจกรรมเหลาน น ทำให มความสามารถในการสบเสาะหาความร สามารถแกปญหาดวยวธการทางวทยาศาสตรทำใหพฒนากระบวนการคดข นสง กระบวนการเรยนร ดงกลาวจะทำใหนกเรยนไดร บการพฒนาเจตคต ทางวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรม ในการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางสรางสรรค มเจคตและคานยมทเหมาะสมตอวทยาศาสตรและเทคโนโลยรวมทงสามารถสอสารและทำงานรวมกบผอนไดอยางมประสทธภาพ

จากความสำคญของการจดการเรยนรวทยาศาสตรสามารถสรปไดวาวทยาศาสตร ทำใหคนไดพฒนาวธคด ทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดวเคราะหมทกษะสำคญในการคนควาหาความรมความสามารถในการแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมลทหลากหลาย และสามารถตรวจสอบได การเรยนรวทยาศาสตรเปนการพฒนาผเรยนใหไดรบทงความร ซงเกดจากการศกษาคนควา สบเสาะหาความร รวบรวมขอมล วเคราะหจนผลนำไปส คำตอบของคำถาม สามารถตดสนใจดวยการใชขอมลอยางมเหตผล และสามารถสอสารสงทคนพบจากการเรยนรใหผอน เขาใจไดดงนแลวการเรยนรวทยาศาสตรจงเปนการเรยนรตลอดชวต เนองจากความรวทยาศาสตร เปนเรองราวเกยวกบโลกธรรมชาตซงมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ทกคนจงตองเรยนรเพอนำ ผลการเรยนรไปใชในชวตและการประกอบอาชพในอนาคต

ในการจดการเรยนรวทยาศาสตรผสอนจำเปนตองมความรความเขาใจในความหมายของ วทยาศาสตร ซงนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายของวทยาศาสตรไวดงน

ภพ เลาหไพบลย (2540) กลาววา วทยาศาสตรคอวธการทางวทยาศาสตรและเจตคตทางวทยาศาสตรหมายความวาในการเรยนวทยาศาสตรนนผเรยนจะตองไดทงตวความรวทยาศาสตร วธการ และเจตคตวทยาศาสตรไปพรอม ๆ กน

พชรา ภรณพสวต (2522: 3) อธบายวา วทยาศาสตร คอ วชาทมเนอหาสาระซงเปนเรองราวของสงแวดลอม ปรากฎการณธรรมชาต ซงมนษยไดรวบรวมความจรง (facts) เพอนำมาประมวลเปนความร (knowledge) และตงเปนกฎเกณฑ (principles) ขน

ชตมา ทองสข (24547: 3) ไดใหความหมายของวทยาศาสตรวาหมายถง ความรทแสดงหรอพสจนไดวาถกตองเปนความจรง จดไวเปนหมวดหม มระเบยบและขนตอน สรปไดเปนกฎเกณฑสากล เปนความรทไดมาโดยวธการทเรมตนดวยการสงเกต และหรอ การจดทเปนระเบยบมขนตอน และปราศจากอคต

มงกร ทองสขด (ม.ป.ป.: 1-2) กลาววาวทยาศาสตร หมายถง ความรเก ยวกบธรรมชาต ทอยรอบ ๆ ตวเรา ซงมนษยไดศกษาคนควาสะสมมาตงแตอดตจนกระทงถงปจจบน และจะศกษาตอไปในอนาคตอยางไมรจกจบสน

44

สวฒก นยมคา (2531: 105-107) ไดรวบรวมทศนะตาง ๆ ท เก ยวกบความหมายของวทยาศาสตร จากนกวทยาศาสตรและนกการศกษาทางวทยาศาสตร ไวดงน คอ

จากความหมายขางตนสรปไดวา วทยาศาสตร หมายถง ความรท เกดข นจากกระบวน การสบเสาะและแสวงหาความจรงเกยวกบธรรมชาตโดยอาศยหลกการทางวทยาศาสตร มการศกษาคนควาตงแตอดตจนถงปจจบนเพอใหไดมาซงความรทางวทยาศาสตรอนเปนทยอมรบโดยทวไป

3.1 แนวคดและทฤษฎทเกยวกบการสอนวทยาศาสตร ในการจดการเรยนรวทยาศาสตรเปนสงจำเปนทครผสอนจะตองศกษาหลกการและ

ทฤษฎการสอนวทยาศาสตรเพอนำไปใชในการออกแบบการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหมความสอดคลองกบผเรยน ดงนนผวจยจงไดศกษาทฤษฎการเรยนรท สอดคลองกบการจดการเรยนรวทยาศาสตรสำหรบการจดกจกรรมเพอใหผเรยนเกดการเรยนรและมการเปลยนแปลงดานพฤตกรรมและมเจตคตทดตอวชาวทยาศาสตรมรายละเอยดดงตอไปน

3.1.1 ทฤษฎการเรยนรจากการปฏบตของ John Dewey ร งทพ จนทรมณ (2552 , อางถงใน ประทม องกรโรหต , 2543) กลาววา

“ประสบการณ”ตามความคดของจอหน ดวอ แบงเปน 2 ประเภท คอ ประสบการณปฐมภม (Primary experience) และประสบการณทตยภม (Secondary experience) ประสบการณปฐมภม คอ ประสบการณท ยงไมเปนความร หรอยงไมไดมการคดไตรตรองเปนเพยงกระบวนการของ การกระทำและการประสบความเปลยนแปลงระหวางอนทรยและสภาพแวดลอม สวนประสบการณ ทต ยภม เป นประสบการณประเภทท เป นความร ได ผ านกระบวนการคดไตรตรองมาแลว ประสบการณปฐมภมจะเปนเนอหาของประสบการณทตยภมเปนขอมลเบองตนสำหรบคดไตรตรองดงนนการจดกระบวนการเรยนรจงเนนการปฏบตจรงเปนการเรยนรในแบบ Learning by doing ผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนร ผเรยนไดเรยนจากการปฏบตจรงเปนการเรยนจากประสบการณตรง โดยการทดลองปฏบต เสาะหาขอมล จดระเบยบขอมล พจารณาหาขอสรป คนควาหาวธการ กระบวนการดวยตนเอง หรอรวมกนเปนกลม เนนใหผเรยนมอสระในการศกษาหาความรตามหลกประชาธปไตยใหผเรยนไดรจกการทำงานรวมกบผอน ใหไดคนควาหาขอมลความรจากแหลงตาง ๆ ผลการเรยนรตามแนวทฤษฎประสบการณของจอหน ดวอ ดงน

1. ผ เรยนมความสขกบการเรยนไดเรยนร อยางสนกสนานโดยผานกจกรรม ทหลากหลาย และสอทเราความสนใจ

2. ผเรยนไดเรยนรตามความสนใจ ตามความถนดและศกยภาพดวยการศกษา คนควา ฝกปฏบตฝกทกษะจนถงการเรยนรดวยตนเองทำใหเกดความเชอมนเปนแรงจงใจใหเกด การใฝรใฝเรยน

45

3. กจกรรมกลมชวยเสรมสรางลกษณะนสยทพงประสงค เกดกระบวนการทำงาน เชน มการวางแผนการทำงาน มความรบผดชอบ เสยสละ เออเฟอเผอแผ มวนยในตนเอง มพฤตกรรม ทเปนประชาธปไตย เปนผนำและผตามทด ร จกรบฟงความคดเหนของผอ น ผเรยนทเรยนรชา จะเรยนรอยางมความสข มชวตชวา ไดรบกำลงใจและไดรบความชวยเหลอจากเพอน ทำใหเกดความมนใจ ผเรยนทเรยนดจะไดแสดงความสามารถของตนเอง มความเออเฟอเผอแผและแบงปนสงทดใหแกกน

4. ผเรยนเกดกระบวนการคดจากการรวมกจกรรมและการคนหาคำตอบจากประเดนคำถามของผสอนและเพอน ๆ สามารถคนหาคำตอบและวธการไดดวยตนเอง สามารถแสดงออกไดชดเจนมเหตผล

5. ทกขนตอนการจดกจกรรม จะสอดแทรกคณธรรมและจรยธรรม เพอใหผเรยนไดซมซบ สงทดงามไวในตนเองอยตลอดเวลา

6. คำนงถงความแตกตางระหวางบคคลในการเรยนรและการปฏบตงาน โดยใหแตละคนเรยนรเตมตามศกยภาพของตน ไมนำผลงานของผเรยนมาเปรยบเทยบกน มงใหผเรยนแขงขนกบตนเองและไมเลงผลเลศจนเกนไป

7. ผลทเกดขนกบผเรยน คอ ผเรยนเรยนอยางมความสข เกดการพฒนารอบดานมอสระท จะเลอกวธ การเรยนร ท เหมาะสมกบตนเอง และนำความร ท ไดร บไปใชประโยชน ในชวตประจำวนไดอยางเหมาะสม

3.1.2 ทฤษฎการสอนของ Jerome S. Bruner Bruner (1956) เชอวา การเรยนรจะเกดขนไดกตอเมอผเรยนไดมปฏสมพนธ

กบส งแวดลอมซ งนำไปส การคนพบการแกปญหา ผ เร ยนจะประมวลขอมลขาวสารจากการ มปฏสมพนธกบสงแวดลอม และจะรบรสงทตนเองเลอก หรอสงทใสใจ การเรยนรแบบนจะชวยใหเกดการคนพบ เนองจากผเรยนมความอยากรอยากเหน ซงจะเปนแรงผลกดนททำใหสำรวจสงแวดลอมและทำใหเกดการเรยนรโดยการคนพบ โดยมการแบงขนตอนการพฒนาไว 3 ขนตอนดงน

1. ขนการเรยนรจากการกระทำ (Enactive Stage) คอ ขนของการเรยนรจากการใชประสาทสมผสรบรสงตาง ๆ การลงมอกระทำชวยใหเดกเกดการเรยนรด การเรยนรเกดจากการกระทำ

2. ข นการเรยนร จากความคด ( Iconic Stage) เปนข นท เดกสามารถสราง มโนภาพในใจไดและสามารถเรยนรจากภาพแทนของจรงได

3. ขนการเรยนรสญลกษณและนามธรรม (Symbolic Stage) ขนพฒนาการ ทางความคดทผเรยนสามารถถายทอดประสบการณหรอเหตการณตาง ๆ โดยใชสญลกษณ ผเรยน จะใชในการเรยนไดเมอม ความสามารถทจะเขาใจในสงทเปนนามธรรม หรอความคดรวบยอด ทซบซอน

46

3.1.3 ทฤษฎคอนสตรคตวสต (Constructivist) เปนทฤษฎทใหความสำคญกบตวผเรยน เชอวาผเรยนสามารถสรางความรไดดวย

ตนเอง จากการมปฏสมพนธกบบคคลอนและสงแวดลอมอยางกระตอรอรน (กมลฉตร กลอมอม และคณะ, 2557: 129-139) กรอบแนวคดของทฤษฎคอนสตรคตวสต (Constructivist) ไดแก 1) นกเรยนเปนผสรางความรดวยตนเอง และนกเรยนแตละคนสรางความรดวยวธการทแตกตางก นรวมทงอาจแตกตางกบแนวทางของผสอน 2) ประสบการณเดมของนกเรยนเปนพนฐานทสำคญ ของการสรางความร ใหม และนกเรยนแตละคน มความร และประสบการณเดมท แตกตางกน 3) การมปฏสมพนธกบสงแวดลอม การมประสบการณตรงและการแลกเปลยน ความคดเหนกนของ ผเรยนมสวนชวยในการสรางความรใหม 4) ครมบทบาทในการจดบรบทการเรยนรตงคำถามททาทายความสามารถ กระตนสนบสนนใหนกเรยนเกดการสรางความร และใหความชวยเหลอนกเรยน ในทก ๆ ดาน

3.1.4 ทฤษฎ การสร า งความร ด วยตน เอง โดยการสร า งสรรค ช น งาน (Constructionism)

เปนทฤษฎการสรางความรดวยตนเองโดยการสรางสรรคชนงานมรากฐานมาจากทฤษฎการสรางความรดวยตนเองของ Piaget เชอวาการเรยนรท ดเกดจากการสรางพลงความร ในตนเองดวยตนเองของผ เรยน ผ เรยนไดรบโอกาสสรางความคดและนำความคดของตนเอง ไปสรางสรรคชนงานโดยอาศยสอและเทคโนโลยทเหมาะสม (อไรวรรณ ศรธวงค, 2561) การใหผเรยน ไดมโอกาสสรางชนงานนน ผสอนจำเปนตองเตรยมเครองมอสรางทเหมาะสม เพอผเรยนจะสามารถนำเครองมอนน ๆ ไปใชสรางความรหรอชนงานทมความหมายตอตนเอง ถงแมวาผเรยนจะไดรบเครองมอชนดเดยวกนแตชนงานแตกตางกนตามจนตนาการ ความคด และความสามารถในการ แกปญหาของแตละคนทแตกตางกนไป (บปผชาต ทฬหกรณ, 2551) และเปนทฤษฎการเรยนรทเกดจากการสรางพลงความรในตนเองและดวยตนเองของผเรยน หากผเรยนมโอกาสไดสรางความคดและนำความคดตนเองไปสรางสรรคชนงานโดยอาศยสอและเทคโนโลยทเหมาะสมจะทำใหเหนความคดนนเปนรปธรรมทชดเจน (ทวป แซฉน, 2556: 11) กรอบแนวคดของทฤษฎการเรยนรตามแนวคอนสตรคชนนสซม (Constructionism) ไดแก 1) เปดโอกาสใหผเรยนไดเลอกตามความสนใจ จะทำให ผเรยนมแรงจงใจในการคดทำและการเรยนรตอไป 2) เปนการจดสภาพแวดลอมทมความแตกตางกนอนจะเปนประโยชนตอการสรางองคความร เชน ความถนด ความสามารถและประสบการณแตกตางกน ซงจะเออใหมการชวยเหลอกนและกน การสรางสรรคผลงานและความรรวมทงพฒนาทกษะ ทางสงคมดวย 3) เปนบรรยากาศทมความเปนมตร เปนกนเองททำใหผเรยนร สกอบอนปลอดภย สบายใจจะเออใหการเรยนรเปนไปอยางมความสข

47

3.1.5 ทฤษฎการเรยนรแบบมสวนรวม (Participatory learning) เปนทฤษฎทใหความสำคญกบตวผเรยนจดเนนของการเรยนแบบมสวนรวมคอ

การใหนกเรยนมสวนรวมทางดานจตใจ การไดรบประสบการณทสมพนธกบชวตจรง ไดรบการฝกฝนทกษะชวตตาง ๆ การแสวงหาความร การคด การจดการความร การแสดงอกก การสรางความรใหม และการทำงาน (จราณ เมองจนทร, 2557: 3) กรอบแนวคดของทฤษฎการเรยนรแบบมสวนรวม ไดแก 1) นกเรยนแตละคน มสวนรวมทำใหเกดการเรยนรทงทางตรงและทางออม อาศยหลกการเรยนร เชงประสบการณ และการเรยนรทมประสทธภาพไดรบประสบการณทสมพนธกบชวตจรง ไดรบการ ฝกฝนทกษะการแสวงหาออก ทกษะการสรางความรใหม และทกษะการทำงานกลม 2) เปดโอกาส ใหนกเรยนมสวนรวมในการแสดงความคดเหน ตดสนใจเลอกบทเรยนทตองการเรยนรในลกษณะกลมหรอศกษาดวยตนเอง นกเรยนจะรวมกนจดกจกรรมการเรยนรทกขนตอนฝกปฏบตการวางแผน การทำกจกรรมการเรยนรรวมกนและทำรายงานผลการเรยนร 3) นกเรยนไดรบผดชอบตอการเรยนร ของตนเอง ไดลงมอปฏบตทำกจกรรมกลม ฝกฝนทกษะการเรยนรทกษะการบรหาร ก ารจดการ การเปนผนำผตามและทสำคญเปนการเรยนรทมความสมพนธสอดคลองกบชวตจรงของนกเรยน 4) ครมบทบาทกระตนใหนกเรยนไดเลาประสบการณของตนเอง ผ สอนอาจใชใบชแจงกำหนดกจกรรมของนกเรยน ในการนำเสนอประสบการณ ในกรณทนกเรยนไมมประสบการณ ในเรองทจะสอนหรอมนอย ผสอนอาจจะยกกรณตวอยางหรอสถานการณกได

3.1.6 ทฤษฎการเรยนรอยางมความหมาย (Meaningful verbal Learning) Ausubel (1963) กลาววา การเรยนรอยางมความหมาย (Mearningful learning)

เปนการเรยนทผเรยนไดรบมาจากการทผสอนอธบายสงทจะตองเรยนรใหทราบและผเรยนรบฟง ดวยความเขาใจโดยผเรยนเหนความสมพนธของสงทเรยนรกบโครงสรางพทธปญญาทไดเกบไวใน ความทรงจำและจะสามารถนำมาใชในอนาคต และชใหเหนวาทฤษฎนมวตถประสงคเพอทจะอธบายเกยวกบพทธปญญาโดยเนนความสำคญของการเรยนรอยางมความเขาใจและมความหมายการเรยนร เกดขนเมอผเรยนไดเรยนรวมหรอเชอมโยง (Subsume) สงทเรยนใหมหรอขอมลใหม ซงอาจจะเปน ความคดรวบยอด (Concept) หรอความรทไดรบใหมในโครงสรางสตปญญากบความรเดมทอยในสมองของผเรยนอยแลว (สมาล ชยเจรญ, 2557: 92) กรอบแนวคดของทฤษฎการเรยนรอยางม ความหมาย (Meaningful verbal Learning) ไดแก 1) ผสอนควรมการแนะนำบทเรยนกอนการเรยนการสอน และกอนท จะสอนส งใดใหมมการสำรวจความร ความเขาใจของผ เร ยนเสยกอนวา มพอทจะทำความเขาใจเรองทจะเรยนใหมหรอไม ถายงไมมตองจดใหกอนสอนเรองใหม 2) ผสอน ควรสอนโดยไมเนนการทองจำ แตสอนใหเกดการสรางความเชอมโยงระหวางความรทมมากอนกบขอมลใหมหรอความคดรวบยอดใหมทจะตองเรยน 3) ผสอนควรใช Advance organizer เปนเทคนค ท ชวยใหผ เรยนไดเรยนอยางมความหมายจากการสอนหรอการบรรยายของผ สอน 4) ผ สอน

48

ควรชวยใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมความหมาย โดยการจดเรยบเรยงขอมลขาวสารทตองการใหเรยนรออกเปนหมวดหม 5) ผสอนควรนำเสนอกรอบหลกการกวาง ๆ กอนทจะใหเรยนรในเรองใหม

3.1.7 ทฤษฎการเรยนรแบบรวมมอ (Theory of Cooperative or Collaborative Learning)

สวทย มลคำ และ อรทย มลคำ (2552) ไดกลาวถงการเรยนรแบบรวมมอไววา กระบวนการเรยนรไดรวมมอกนและชวยเหลอกนในการเรยนรโดยแบงกลมผเรยนทมความสามารถตางกนออกเปนกลมเลก ๆ ซงเปนลกษณะการรวมกลมอยางมโครงสรางอยางชดเจน มการทำงานรวมกนมการแลกเปลยนความคดเหน มการชวยเหลอพงพากนและกน มความรบผดชอบรวมกน ทงตนเองและสวนรวม เพอใหตนเองและสมาชกในกลมประสบผลสำเรจตามเปาหมายทกำหนด

สมศกด ภวภาดาวรรธน (2554) ไดกลาววาการเรยนรแบบรวมมอเปนวธการเรยน ทมการจดกลมการทำงาน เพอสงเสรมการเรยนรและเพมพนแรงจงใจทางการเรยน การเรยนแบบ รวมมอไมใชวธการจดนกเรยนเขากลมรวมกนแบบธรรมดา แตเปนการรวมกลมอยางมโครงสรางอยางชดเจน จากการทสมาชกแตละคนในทมมปฏสมพนธตอกนในการเรยนร และสมาชกทกคนจะไดรบการกระตนใหเกดแรงจงใจเพอทจะชวยเหลอและเพมพนการเรยนรของสมาชกในทม

ลกขณา สรวฒน (2557: 193-206) ไดกลาวถงทฤษฎการเรยนรแบบรวมมอวา เปนวธการจดการเรยนรทสอดคลองกบนโยบายของกระทรวงศกษาธการทเนนใหครใชวธการสอน ทเนนผ เรยนเปนสำคญ โดยมรปแบบการสอนใหเลอกอยางหลากหลายตามวตถประสงคของ การจดการเรยนรในกลมสาระตาง ๆ

ทศนา แขมมณ (2559) กลาวถงทฤษฎการเรยนรแบบรวมมอวา เปนทฤษฎท เนนการใหผเรยนชวยกนในการเรยนร โดยมการจดกจกรรมทใหผเรยนมการพงพ าอาศยกนในการเรยนรมการปรกษาหารอกนอยางใกลชด มการสมพนธกน มการทำงานรมกนเปนกลม มการวเคราะห กระบวนการของกลม และมการแบงหนาทกนรบผดชอบงานรวมกน

จากทฤษฎการเรยนรแบบรวมมอดงกลาวสรปไดวา เปนการจดการเรยนรทเนน ผเรยนเปนสำคญ โดยการใหผเรยนทำกจกรรมรวมกนเปนกลมมการแบงกลมคละความสามารถใหคนทเรยนเกงชวยเหลอคนทเรยนออน เปนการสงเสรมการทำงานรวมกนเปนทมมการชวยเหลอซงกน และกน ทำใหสมาชกในกลมเกดแรงจงใจในการเรยนรและนำไปสความสำเรจของการเรยน

จากการศกษาแนวคดและทฤษฎการสอนวทยาศาสตรขางตนสรปไดวา การสอนวทยาศาสตรนนจำเปนตองอาศยแนวคดและทฤษฎมาพฒนาผเรยน เพอนำไปใชในการออกแบบ กจกรรมการเรยนรและใหมความสอดคลองกบความสามารถของผเรยนซงครผสอนจำเปนตองวเคราะห ผเรยนเปนรายบคคลเพอจดกลมผเรยน นอกจากนครตองเปนผใหคำแนะนำ ปรกษา อำนวยความสะดวกและจดบรรยากาศทเหมาะสมแกการเรยนรใหกบผเรยนดวย

49

ทงนจากการศกษาการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาของสถาบนการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) กระทรวงศกษาธการ (2557) โดยมขนตอนการสอนประกอบดวย 6 ขนตอน ดงน 1) ระบปญหา (Problem Identification) 2) รวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา (Related Information Search) 3) ออกแบบวธ การแกป ญหา (Solution Design) 4) วางแผนและดำเนนการแกปญหา (Planning and Development) 5) ทดสอบ ประเมนผลและปรบปรงแกไขวธการแกปญหาหรอช นงาน (Testing, Evaluation and Design Improvement) และ 6) นำเสนอวธการแกปญหาผลการแกปญหาหรอชนงาน (Presentation) มกระบวนการจดการเรยนรโดยผเรยนนำความรทไดรบมาใชแกปญหาตามสถานการณทถกกำหนดขน ซงครผสอนตอง แนะนำบทเรยนใหผเรยนไดเขาใจกอน มการสำรวจความรพนฐานของผเรยนกอนการสอนเพอนำไปส การจดการเรยนร การจดการเรยนรตามสะเตมศกษาไมเนนการทองจำแตสอนใหผเรยนสามารถเชอมโยงความรเดมกบความรใหมทไดรบมาใชแกปญหา สอดคลองกบกรอบแนวคดของทฤษฎการเรยนรอยางมความหมาย (Meaningful verbal Learning) ทกลาววา ผสอนควรแนะนำบทเรยนกอนการเรยนการสอนถายงไมมตองจดใหกอนสอนเรองใหม ผสอนเนนการสอนททำใหผเรยนเกดความคดเชอมโยงมากกวาการเรยนรแบบทองทำและผสอนควรเรยบเรยงเนอหาใหเปนหมวดหมเพอใหงายตอการเรยนร นอกจากนนการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษายงเปนกจกรรมททำใหผเรยนไดเรยนรรวมกน ชวยเหลอซงกนและกนอกทงยงมปฏสมพนธระหวางเพอนและคร ผเรยนจะเรยนรผานการ ลงมอทำกจกรรมตาง ๆ ไดร จกการวางแผนในการทำงานอยางเปนขนตอน สอดคลองกบกรอบแนวคดทฤษฎการเรยนแบบรวมมอ (Theory of Cooperative or Collaborative Learning) และ กรอบแนวคดทฤษฎการเรยนรแบบมสวนรวม ทกลาววา กระบวนการเรยนรแบบรวมมอและชวยเหลอ กนในการเรยนรโดยการแบงกลมแบบคละความสามารถ มการทำงานรวมกนมการแลกเปลยนความคดเหน มการชวยเหลอพงพากนและกน มความรบผดชอบรวมกนทงตอตนเองและส วนรวม ฝกฝนทกษะการบรหารเปนทงผนำและผตามทด เพอใหบรรลตามเปาหมายทกำหนด นอกจากนนยงเปดโอกาสใหผ เร ยนไดแสดงความคดเหน มส วนรวมในกจกรรมการเรยนการสอนทกข นตอน และสอดคลองกบกรอบแนวคดทฤษฎคอนสตรคตวสต (Constructivist) ทกลาววา การมปฏสมพนธ การแลกเปลยนความคดเหนกนของผเรยนมสวนชวยในการสรางความรใหม การจดการเรยนร ตามแนวสะเตมศกษานอกจากเปนการนำความร ท งวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลย มาเชอมโยงเพอแกไขปญหาแลวยงมกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรมเขามาเก ยวของดวย ผเรยนจะไดสรางช นงานข นมาซ งช นงานดงกลาวน เกดการนำความร ท ไดร บมาใชในการออกแบบ ตามสถานการณทถกกำหนดขน โดยครเปนผอำนวยความสะดวกและจดบรรยากาศใหเหมาะสมกบการทำกจกรรม สอดคลองกบกรอบแนวคดทฤษฎการสรางความรดวยตนเองโดยการสรางสรรคชนงาน (Constructionism) ทกลาววา เปนการเปดโอกาสใหผเรยนไดเลอกและทำตามความสนใจ

50

ซงจะทำใหผเรยนมแรงจงใจในการคดทำและการเรยนร อกทงตองจดสภาพแวดลอมทเปนประโยชนตอการสรางความรซ งจะทำใหเกดบรรยากาศการเรยนรท เปนม ตรทำใหผเรยนร สกเปนกนเอง การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษายงเปนกจกรรมท และสอดคลองกบกรอบแนวคดทฤษฎ การสอนของ Jerome S. Bruner ขนการเรยนรจากการกระทำ (Enactive Stage) ทกลาววาผเรยนไดเรยนรจากการใชประสาทสมผส การลงมอทำจะทำใหเกดการเรยนรทด ทงนการจดการเรยนร ตามแนวสะเตมศกษายงเปนการสอนทเนนใหผเรยนไดทำกจกรรมดวยตนเองอนจะสงผลใหผเรยนเกดการเรยนรและพฒนาตนเอง มความสขกบการเรยนเพราะไดเรยนรรวมกบเพอน ๆ ผานการสรางผลงานดวยกน ทำใหผเรยนเกดคณลกษณะทพงประสงค สอดคลองกบผลการเรยนรตามแนวทฤษฎการเรยนรจากการปฏบตของ John Dewey ทกลาววา ผเรยนจะมความสขกบการเรยนไดเรยนรอยางสนกสนานโดยผานกจกรรมท หลากหลายและส อท เร าใจ กจกรรมกล มจะชวยสงเสรมคณลกษณะนสยทพงประสงค เชน มความรบผดชอบ เสยสละ มนำใจ รจกรบฟงความคดเหนของผอน ผเรยนจะเกดกระบวนการคดจากการรวมทำกจกรรม ในการทำกจกรรมนนผเรยนจะไดคำนงถงความแตกตางของผลงานตนเองกบผอน ผลทเกดขนจากการทำงานรวมกนจะทำใหผเรยนเรยนรอยางมความสข เกดการพฒนาและสามารถนำความรไปประยกตใชในชวตประจำวนไดอยางเหมาะสม 4. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

4.1 ความหมายของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ปรชา วงคชศร (2527: 249) กลาววา ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปรยบเสมอน

เครองมอทจำเปนในการใชเสาะแสวงหาความรทางวทยาศาสตร สวฒน นยมคา (2531: 104) กลาววา กระบวนการทางวทยาศาสตรเปนกระบวนการ

ทางความคด เปนกระบวนการทางปญญาฉะนนจงเปนกระบวนการใชแกปญหา สนย คลายนล (2537: 59) กลาววา ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนเครองมอ

ทชวยใหนกเรยนคดรวบรวมขอมลไดดวยการสงเกต การจำแนกประเภท การวด การตความหมายขอมลลงขอสรปและทดลอง

วรรณทพา รอดแรงคา และ พมพนธ เดชะคปต (2542: 3) กลาววา ทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรเปนทกษะทางสตปญญา นกวทยาศาสตรและผ ท นำวธการทางวทยาศาสตร มาแกปญหา ใชในการศกษาคนควา สบเสาะหาความรและแกปญหาตาง ๆ

สรปทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถงความสามารถในการเลอกใช พฤตกรรมตาง ๆ ในการแสวงหาความร และแกปญหาอยางมระบบ ในการเรยนการสอนวทยาศาสตร ตองใหนกเรยนไดฝกทกษะกระบวนการวทยาศาสตร เพอจะไดนำไปใชเปนเครองมอในการแสวงหาความรในวชาอน ๆ และสามารถนำไปใชในชวตประจำวน

51

4.2 ประเภทของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร สมาคมอเมรกนเพอความกาวหนาทางวทยาศาสตร (The American association for

the advancement of science: AAAS (1970: 30-176) ไดกำหนดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 13 ทกษะทพฒนาขนตามหลกสตร Science a process approach (SAPA) แบงเปน 2 ระดบ คอ ระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน 8 ทกษะเหมาะสำหรบระดบการศกษาปฐมและระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนบรณาการ 5 ทกษะเหมาะสำหรบระดบการศกษามธยม

1. ระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรข นพ นฐาน 8 ทกษะ เปนทกษะเพอ การแสวงหาความรทวไป ประกอบดวย

ทกษะท 1 การสงเกต (Observing) หมายถง การใชประสาทสมผสของรางกาย อยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง ไดแก ห ตา จมก ลน กายสมผส เขาสมผสกบวตถหรอเหตการณเพอใหทราบและรบรขอมลรายละเอยดของสงเหลานน

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ คอ สามารถแสดงหรอบรรยายคณลกษณะของวตถได จากการใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง สามารถบรรยายคณสมบต เชงประมาณ และคณภาพของวตถไดและสามารถบรรยายพฤตการณการเปลยนแปลงของวตถได

ทกษะท 2 การวด (Measuring)หมายถงการใชเคร องมอสำหรบการวดขอมล ในเชงปรมาณของสงตาง ๆ เพอใหไดขอมลเปนตวเลขในหนวยการวดทถกตองแมนยำได

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ คอ สามารถเลอกใชเครองมอไดเหมาะสมกบสงทวดไดสามารถบอกเหตผลในการเลอกเครองมอวดได สามารถบอกวธการขนตอนและวธใชเครองมอไดอยางถกตอง และสามารถทำการวดรวมถงระบหนวยของตวเลขไดอยางถกตอง

ทกษะท 3 การคำนวณ (Using numbers) หมายถง การนบจำนวนของวตถ และการนำตวเลขทไดจากนบ และตวเลขจากการวดมาคำนวณดวยสตรคณตศาสตร

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ คอ สามารถนบจำนวนของวตถไดถกตองและสามารถบอกวธคำนวณ แสดงวธคำนวณ และคดคำนวณไดถกตอง

ทกษะท 4 การจำแนกประเภท (Classifying) หมายถง การเร ยงลำดบและ การแบงกลมวตถหรอรายละเอยดขอมลดวยเกณฑความแตกตางหรอความสมพนธใด ๆ อยางใด อยางหนง

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ คอ สามารถเรยงลำดบและแบงกลมของวตถ โดยใชเกณฑใดไดอยางถกตองและสามารถอธบายเกณฑในเรยงลำดบหรอแบงกลมได

ทกษะท 5 การหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส และสเปสกบเวล (Usingspace/ Time relationships) สเปสของวตถ หมายถงทวางทวตถนนครองอย ซงอาจมรปรางเหมอนกนหรอแตกตางกบวตถนน โดยทวไปแบงเปน 3 มต คอ ความกวาง ความยาว และความสง ความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสของวตถ

52

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ คอ สามารถอธบายลกษณะของวตถ 2 มต และวตถ 3 มต ได สามารถวาดรป 2 มต จากวตถหรอรป 3 มต ทกำหนดใหได สามารถอธบายรปทรงทางเราขาคณตของวตถได สามารถอธบายความสมพนธระหวางวตถ 2 มต กบ 3 มตได เชน ตำแหนง หรอทศของวตถและตำแหนงหรอทศของวตถตออกวตถ สามารถบอกความสมพนธของการเปลยนแปลง ตำแหนงของวตถกบเวลาไดและสามารถบอกความสมพนธของการเปลยนแปลงขนาด ปรมาณของวตถกบเวลาได

ทกษะท 6 การจดกระทำและสอความหมายขอมล (Communication) หมายถง การนำขอมลท ไดจากการสงเกตและการวดมาจดกระทำใหมความหมายโดยการหาความถ การเรยงลำดบ การจดกลมการคำนวณคา เพอใหผ อ นเขาใจความหมายไดดข น ผานการเสนอ ในรปแบบของตารางแผนภม วงจร เขยนหรอบรรยาย เปนตน

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ คอ สามารถเลอกรปแบบ และอธบายการเลอกรปแบบในการเสนอขอมลทเหมาะสมได สามารถออกแบบและประยกตการเสนอขอมลใหอยใน รปใหมทเขาใจไดงาย สามารถเปลยนแปลงปรบปรงขอมลใหอยในรปแบบทเขาใจไดงายและสามารถบรรยายลกษณะของวตถดวยขอความทเหมาะสม กะทดรดและสอความหมายใหผอนเขาใจไดงาย

ทกษะท 7 การลงความเหนจากขอมล (Inferring) หมายถง การเพมความคดเหน ของตนตอขอมลทไดจากการสงเกตอยางมเหตผลจากพนฐานความรหรอประสบการณทมความสามารถ ทแสดงการเกดทกษะ คอ สามารถอธบายหรอสรปจากประเดนของการเพมความคดเหนของตน ตอขอมลทไดมา

ทกษะท 8 การพยากรณ (Predicting) หมายถง การทำนายหรอการคาดคะเนคำตอบ โดยอาศยขอมลทไดจากการสงเกตหรอการทำซำผานกระบวนการแปรความหายของขอมลจากสมพนธภายใตความรทางวทยาศาสตร

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ คอ สามารถทำนายผลทอาจจะเกดขนจากขอมลบนพนฐานหลกการ กฎ หรอทฤษฎทมอย ทงภายในขอบเขตของขอมล และภายนอกขอบเขตของขอมลในเชงปรมาณได

2. ระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรข นบรณาการ 5 ทกษะ เปนทกษะ กระบวนการข นสง ท มความซบซอนมากข นเพ อแสวงหาความร โดยใชทกษะกระบวนการทาง วทยาศาสตรขนพนฐานเปนพนฐานในการพฒนา ประกอบดวย

ทกษะท 9 การตงสมมตฐาน (Formulating hypotheses) หมายถง การตงคำถามหรอคดคำตอบลวงหนากอนการทดลองเพออธบายหาความสมพนธระหว างตวแปรตาง ๆ วาม ความสมพนธอยางไรโดยสมมตฐานสรางขนจะอาศยการสงเกต ความร และประสบการณภายใตหลกการ กฎหรอทฤษฎทสามารถอธบายคำตอบได

53

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ คอ สามารถตงคำถามหรอคดหาคำตอบลวงหนา กอนการทดลองไดและสามารถตงคำถามหรอคดหาคำตอบลวงหนาจากความสมพนธระหวางตวแปร ตาง ๆ ได

ทกษะท 10 การกำหนดนยามเชงปฏบตการ (Defining operationally) หมายถง การกำหนด และอธบายความหมาย และขอบเขตของคำตาง ๆ ทเกยวของกบการศกษาหรอการทดลองเพอใหเกดความเขาใจตรงกนระหวางบคคล

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ คอ สามารถอธบายความหมาย และขอบเขตของคำหรอตวแปรตาง ๆ ทเกยวของกบการศกษาและการทดลองได

ทกษะท 11 การกำหนดและควบคมตวแปร (Identifying and controlling variables) หมายถง การบงช และกำหนดลกษณะตวแปรใด ๆ ใหเปนตวแปรอสระหรอตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคม

ตวแปรตน คอ สงทเปนสาเหตททำใหเกดผลหรอสงทตองการทดลองเพอใหทราบวา เปนสาเหตของผลทเกดขนหรอไม

ความสามารถทแสดงการเกดทกษะ คอ สามารถในการวเคราะห และสรปประเดนสำคญ รวมถงการแปลความหมายหรอบรรยายลกษณะของขอมล และสามารถบอกความสมพนธของขอมลได (The American association for the advancement of science: AAAS (1970: 30-176)

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สมจต สวธนไพบลย , 2535: 66-73) ไดกลาวถง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรไว 13 ทกษะ ดงน

1. การสงเกต หมายถง การใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง ไดแก ตา ห จมกลนและผวกาย เขาไปสมผสโดยตรงกบวตถหรอเหตการณ

2. การวด หมายถง การเลอกและการใชเครองมอทำการวดปรมาณของสงตาง ๆ ออกมาเปนตวเลขทแนนอนไดอยางเหมาะสมถกตองโดยมหนวยกำกบเสมอ

3. การจำแนกประเภท หมายถง การแบงพวก หรอการเรยงลำดบวตถหรอสงทมอย ในปรากฏการณโดยเกณฑ ซงเกณฑดงกลาวอาจจะใชความเหมอน ความแตกตางหรอความสมพนธ อยางใดอยางหนงกได

4. การหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลาสเปสของวตถ หมายถง ทวางทวตถนนครองอย ซงจะมรปรางลกษณะเชนเดยวกบวตถนน โดยทวไปแลวสเปสของวตถ จะม 3 มต คอความกวาง ความยาวและความสง ความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสของวตถ

5. การคำนวณ หมายถง การวดจำนวนของวตถและการคำนวณตวเลขทนบไดมา คำนวณโดยการบวกลบคณ หารหรอหาคาเฉลย

54

6. การจดกระทำและสอความหมายของขอมล หมายถง การนำขอมลทไดจาก การสงเกตการวด การทดลองและจากแหลงอน ๆ มาจดกระทำเสยใหมโดยการหาความถ เรยงลำดบจดแยกประเภทหรอคำนวณหาคาใหม เพอใหผอนเขาใจความหมายของขอมลชดนดขน โดยอาจเสนอ ในรปตาราง แผนภมแผนภาพ ไดอะแกรมกราฟสมการ เขยนบรรยายเปนตน

7. การลงความคดเหนจากขอมล หมายถง การเพมความคดเหนใหกบขอมลทไดจาก การสงเกตอยางมเหตผล โดยอาศยความรหรอประสบการณเดมมาชวย

8. ทกษะการพยากรณ หมายถง การสรปคำตอบลวงหนากอนจะทดลองโดยอาศยปรากฏการณทเกดขนซำ ๆ หลกการกฎหรอทฤษฎท มอย แลวในเร องนน ๆ มาชวยในการสรป การพยากรณเกยวกบตวเลข ไดแก ขอมลทเปนตารางหรอกราฟทำได 2 แบบ คอการพยากรณภายในขอบเขตของขอมลทมอยกบการพยากรณภายนอกขอบเขตขอมลทมอย

9. การตงสมมตฐาน หมายถง การคดหาคำตอบลวงหนากอนทำการทดลอง โดยอาศย การสงเกต ความรประสบการณเดมเปนพนฐาน คำตอบทคดลวงหนานยงไมทราบหรอย งไมเปน หลกการ กฎ หรอทฤษฎมากอน สมมตฐานหรอคำตอบทคดไวลวงหนาหรอทกลาวไวเปนขอความ ทบอกความสมพนธระหวางตวแปรตน (ตวแปรอสระ) กบตวแปรตาม สมมตฐานทตงขนอาจจะผดหรอถกกได

10. การกำหนดนยามเชงปฏบตการ หมายถง การกำหนดความหมายและขอบเขตของคำตาง ๆ (ทอยในสมมตฐานทตองการทดลอง) ใหเขาใจตรงกน สามารถสงเกตหรอวดได

11. การกำหนดและควบคมตวแปร หมายถงการชบงตวแปรตน ตวแปรตามและ ตวแปรทตองควบคมในสมมตฐานหนง ๆ

11.1 ตวแปรตน คอสงทเปนสาเหตททำใหเกดผลตาง ๆ หรอสงทเราตองการทดลองดวาเปนสาเหตทกอใหเกดผลเชนนนจรงหรอไม

11.2 ตวแปรตาม คอสงทเปนผลเนองมาจากตวแปรตน เมอตวแปรตนหรอ สงทเปนสาเหตเปลยนไปตวแปรตามหรอสงทเปนผลจะเปลยนตามไปดวย

11.3 ตวแปรทตองควบคม คอสงอน ๆ นอกเหนอจากตวแปรตนทมผลตอ การทดลองดวย ซงจะตองควบคมใหเหมอน ๆ กน มฉะนนอาจทำใหผลการทดลองคลาดเคลอนความสามารถทแสดงวาเกดทกษะคอ ชบงและกำหนดตวแปรตน ตวแปรตามและตวแปรทตองควบคมได

12. การทดลอง หมายถง กระบวนการท ปฏบตเพ อหาคำตอบ หรอทดสอบ สมมตฐานทตงไว ในการทดลองจะประกอบดวยกจกรรม 3 ขนตอน

12.1 การออกแบบการทดลอง หมายถง การวางแผนการทดลองกอนลงมอ การทดลองจรงเพอกำหนด

55

12.1.1 วธการทดลอง (ซงเกยวกบการกำหนดและควบคมตวแปร) 12.1.2 อปกรณและ/หรอสารเคมทจะตองใชในการทดลอง

12.2 การปฏบตการทดลองหมายถงการลงมอปฏบตการทดลอง 12.3 การบนทกผลการทดลอง หมายถง การจดบนทกขอมลทไดจากการทดลอง

ซงอาจจะเปนผลจากการสงเกตการวดและอน ๆ 13. การตความหมายของขอมลและลงขอสรปการตความหมายขอมล หมายถง

การแปลความหมายหรอการบรรยายลกษณะของขอมลทมอย ซ งในบางครงอาจตองใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรอน ๆ เชน ทกษะการสงเกตทกษะการคำนวณเปนตนการลงขอสรป หมายถงการสรปความสมพนธของขอมลทงหมด

จากทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรดงกลาวสรปไดวา ประเภทของทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรสามารถแบงระดบของทกษะดงกลาวได เปนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ข นพ นฐานซ งประกอบดวย 8 ทกษะมความเหมาะสำหรบผ เร ยนในระดบปฐมศกษาไดแก 1. ทกษะการสงเกต (Observing) 2. ทกษะการวด (Measuring) 3. ทกษะการคำนวณ (Using numbers) 4. ทกษะการจำแนกประเภท (Classifying) 5. ทกษะการหาความสมพนธระหวาง สเปสกบสเปสและสเปสกบเวลา (Using space/ Time relationships) 6. ทกษะการสอความหมายขอมล(Communication) 7. ทกษะการลงความเหนจากขอมล (Inferring) 8. ทกษะการพยากรณ(Predicting) และระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนบรณาการ 5 ทกษะเหมาะสำหรบระดบมธยมศกษา ไดแก 9. ทกษะการตงสมมตฐาน (Formulating hypotheses) 10. ทกษะการกำหนด นยามเชงปฏบตการ (Defining operationally) 11. ทกษะการกำหนดและควบคมตวแปร (Identifying and controlling variables) 12. ทกษะการทดลอง(Experimenting) และ 13. ทกษะการตความหมาย ขอมลและการลงขอมล (Interpreting data and conclusion) สมาคมอเมรกนเพอความกาวหนา ทางวทยาศาสตร (The American association for the advancement of science: AAAS (1970: 30-176)

ซงในการวจยครงน ผวจยตองการพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของผเรยนในระดบมธยมศกษาจงไดศกษาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและพบวา สมาคมอเมรกนเพอความกาวหนาทางวทยาศาสตร (The American association for the advancement of science: AAAS (1970: 30-176) ไดกำหนดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรไว 13 ทกษะ และแบงเปน 2 ระดบ คอระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน 8 ทกษะซงเหมาะสำหรบระดบการศกษาปฐมและระดบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนบรณาการ 5 ทกษะซงเหมาะสำหรบระดบการศกษาในชนมธยมประกอบไปดวย 5 ทกษะไดแก 1. การตงสมมตฐาน 2. การกำหนดนยามเชงปฏบตการของตวแปร 3. การกำหนดและการควบคมตวแปร 4. การทดลองและ 5. การตความขอมล

56

และการลงขอสรป ซงสอดคลองกบงานวจยทผวจยตองการพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ของนกเรยนระดบมธยมศกษาดงนนผวจยจงไดเลอกทกษะดงกลาวขางตนเพอพฒนาผเรยนใหมพนฐานทดในการเรยนวทยาศาสตรและเกดเจตคตทดตอการเรยนวชาวทยาศาสตร

4.3 การประเมนผลทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร วรรณทพา รอดแรงคา (2544: 166-182, อางถงใน จรรยสมร เหลองสมานกล, 2557: 69)

กลาวถง การประเมนทางวทยาศาสตรวาม 2 รปแบบ คอ การประเมนโดยใชแบบทดสอบชนดเลอกตอบ (Multiple-choice paper and pencil tests) และการประเมนพฤตกรรมการใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร (Performance Assessment)

1. การประเมนโดยใชแบบทดสอบชนดเลอกตอบ (Multiple-choice paper and pencil tests) ค อ การประเม นท ใช แบบทดสอบโดยม การพ ฒนาแบบทดสอบในระหว าง ป ค.ศ. 1960-1970 ใชวดกระบวนการสบเสาะหาความร แบบทดสอบถกพฒนาขนตามจำนวนทกษะ ทผประเมนตองการทดสอบ ในระยะแรกแบบทดสอบนพฒนาขนเพอนำไปใชกบหลกสตรวทยาศาสตร แผนใหมแตตอมาไดนำไปใชพฒนาเปนแบบทดสอบเพอวดทกษะกระบวนการขนพนฐานและขนผสม

2. การประเมนพฤตกรรมการใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร (Performance Assessment) คอ การประเมนพฤตกรรมของผเรยนซงมการพฒนาวธการประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยนกวจยและนกวทยาศาสตรจากมหาวทยาลยแคลฟอรเนย (The University of California) และจากสถาบนเทคโนโลยแคลฟอรเนย (The California Institute of Technology) ประเทศสหรฐอเมรกา ม 4 วธ คอ 1) สงเกตพฤตกรรมขณะนกเรยนลงมอปฏบตกจกรรม 2) ประเมนจากสมดจดบนทกทนกเรยนใชบนทกวธการทดลอง 3) ใชไอคอน (Icon) จากสถานการณจำลองในเครองคอมพวเตอร และ 4) การตอบคำถามสน ๆ เกยวกบการทดลอง

ชนนนท พฤกษประมล (2557) ไดกลาวถงแนวทางในการประเมนทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรไววา การประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนสวนสำคญทแสดงถงผลลพธ (Outcome) ของการเรยน ชวยพฒนาความเขาใจและพฒนาความสามารถในการแกปญหาและการตดสนใจ ซงมแนวทางในการประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรดงน

1) การใชทกษะกระบวนการสงเกต (Observation) ใชสงเกตพฤตกรรมทจะเกดขนในระหวางทผเรยนทำการทดลองหรอทำกจกรรมการเรยน โดยมเครองมอหลายแบบเชน การสงเกตอยางไมเปนทางการ (Informal observation) การสงเกตทมโครงสราง (Structured observation) และการสงเกตแบบการเลาเรอง (Narratives)

2) การใชคำถาม (Question) โดยการใชรปแบบของการการสมภาษณ ( Interview) แบบสอบถามเพ อประเมนตนเอง (Self-assessment questionnaire) การทดสอบ (Testing) เปนตน

57

3) การประเมนจากผลงานของนกเรยน (Looking at students’ work) เปนการประเมน โดยพจารณาจากใบงาน (Worksheet) การเขยนอนทน (Journal) ผลงาน โครงงาน ชนงาน และ การสาธต (Project, product and demonstration) และแฟมสะสมผลงาน (Portfolio) เปนตน ซงเครองมอเหลานเปนสงสำคญทใชในการวเคราะหถงทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนไดลงลกถงรายบคคลและมประโยชนอยางยงในการจดการชนเรยนแตครผสอนตองใชเวลาในการตรวจและประเมนคอนขางมากหากมผเรยนหลายคนจะเปนการเพมภาระใหกบครยงขน

จากการศกษาการประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขางตน ผวจยสรปไดวา การประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนสวนสำคญในการสงเสรมการเรยนรและพฒนาความสามารถในการแกปญหาและการตดสนใจของผเรยน จากการศกษาแนวทางการประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขางตนนพบวา การประเมนพฤตกรรมการใชทกษะกระบวนการทาง วทยาศาสตร (Performance Assessment) มความสอดคลองกบแนวทางการประเมนโดยใชทกษะกระบวนการสงเกต (Observation) และการประเมนจากผลงานของนกเรยน (Looking at students’ work) ซ งการวจยในครงนผ วจยจะทำการประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรโดยการประเมนจากการสงเกตผเรยนในขณะทำงานและประเมนผลงานนกเรยนจากรองรอยการทำใบงาน 5. ความสามารถในการสรางสรรคผลงาน

ผลงานสรางสรรคเปนผลสบเน องมาจากความคดสรางสรรคท เก ดจากจนตนาการ ประสบการณความรท ไดรบจนนำมาสรางเปนผลงาน การคดสรางสรรคนนจะไมหยดเฉยแตจะพยายามทำใหเกดเปนผลงานทนาสนใจและเปนประโยชนได (อาร รงสนนท, 2532) ผวจยไดนำเสนอผลการศกษาดงน

5.1 ความหมายของความสามารถในการสรางสรรคผลงาน ศศเกษม ทองยงค (2521: 2) ไดกลาวถง ความสามารถในการสรางสรรคผลงาน

วามนษยรจกสรางสงตาง ๆ ขนมาใชประโยชนตงแตโบราณ มนษยยคแรกจำเปนตองสรางอาวธ เครองมอบางอยางเพอชวยในการดำรงชวตอยได ของใชทมใชกนอยทกวนลวนถกคนพบหรอถกสรางขนมากอนทงนน

โกศล เพชรสวรรณ (2528: 20-29, อางถงใน จรรยสมร เหลองสมานกล, 2557: 70) กลาวถงความสามารถในการสรางสรรคสงประดษฐวา เปนการพฒนาสงประดษฐใหมโดยเกดจาก การทเรามการเรยนรและเลยนแบบเทคโนโลยทมการพฒนาอยแลวจนเรามประสบการณ ความรและ เกดความมนใจจนกระทงเกดเปนองคความรของตนเองโดยมการพฒนาและปรบปรงใหดขน ตลอดจนสามารถดงประสบการณเดมทสงสมมาผสานกบความรใหมจนเกดเปนการพฒนาสงใหม ๆ ขน

58

เยนใจ เลาหวนช (2529: 11) ไดกลาววา การประดษฐเปนการสรางสรรคทมการเชอมโยง กบเทคโนโลย ซ งเปนเร องทยาก เนองจากการสรางสรรคตองอาศยวงจรการพฒนามาใช เชน ในการสราง จะตองเรมออกแบบ ทดลอง จนกระทงปรบปรงและสดทายจงจะไดของทด ซงขนตอน เหลานอยในขนการสรางชนงานทางวทยาศาสตร

ไพบลย เจรญกรง (2532: 713, อางถงใน จรรยสมร เหลองสมานกล, 2557: 70) กลาววา การพฒนาผลงานสรางสรรคเปนการคดสรางสรรคหรอการจดทำสงตาง ๆ เพอใหสอดคลองกบ ความตองการหรอเปนกจกรรมทใหความเพลดเพลนในยามวาง โดยการนำวสดเหลอใชหรอวสด ในทองถนมาสรางชนงานเพอใหไดผลงานตามทตนเองตองการ

กรมวชาการ (2535) กลาววา ผลงานสรางสรรค คอการสรางผลงานทมความแปลกใหมไมซำรปแบบเดมทมอยโดยการผสมผสานความรและความคดอยางกลมกลน อาจเกดจากการสงเกตสงทเกดขนทงจากธรรมชาตและมนษยสรางขนโดยการนำรปแบบนนมาใช หรอมการดดแปลงปรบเปลยนรวมทงการใชจนตนาการในการสรางสรรคผลงาน มเปาหมายและเชอมนในผลงานของตนเองแสดงใหเหนถงความคดรเรมของผปฏบต

สมนก เออจระพงษพนธ และคณะ (2553) ไดใหความหมายของ นวตกรรม หมายถง สงใหมทเกดขนจากการใชความร ทกษะประสบการณ และความคดสรางสรรค ในการพฒนาขน ซงอาจจะมลกกษณะเปนผลตภณฑใหม บรการใหมหรอกระบวนการใหม ทกอใหเกดประโยชน ในเชงเศรษฐกจและสงคม

งานสรางสรรค หมายถง ผลงานศลปะและสงประดษฐทางศลปะประเภทตาง ๆ ทม ความเปนนวตกรรม โดยมการศกษาคนควาอยางเปนระบบทเหมาะสมตามประเภทของงานศลปะ ซงมแนวทางการทดลองหรอการพฒนาจากแนวคดสรางสรรคเดมเพอเปนตนแบบหรอความสามารถ ในการบกเบกศาสตรอนกอใหเกดคณคาทางสนทรยภาพและคณประโยชนทเปนทยอมรบในวงวชาชพตามการจดกลมศลปะของอาเซยน (ทมา: คมอการประกนคณภาพการศกษาภายในระดบอดมศกษา พ.ศ. 2557)

วกพเดย สารานกรมเสร (2560) หมายถง การสรางสงใหม ๆ ทมคณคาโดยสงใหม ทเกดขนอาจมการอางถงบคคลผสรางสรรค หรอสงคม,ขอบเขตภายในทไดสรางสรรคสงแปลกใหมขนมา ซงการวดคณคาดงกลาวอาจใชไดหลายวธสำหรบดานวชาการนน ตางใหความสนใจเกยวกบการสรางสรรคกนอยางแพรหลายทงทางจตและกระบวนการทางระบบประสาททเ ก ยวของกบ กจกรรมสรางสรรค, ความสมพนธระหวางลกษณะทางบคลกภาพและความสามารถในการสรางสรรค, ความสมพนธระหวางความคดสรางสรรคและสตปญญา , การเรยนรและสขภาพจต ตลอดจนวธการเสรมสรางความคดสรางสรรคผานการฝกอบรมและเทคโนโลยเขาชวยความคดสร างสรรคและ การกระทำเชงสรางสรรคจงมการศกษาในหลายสาขาการเรยนร ทงทางดานจตวทยา, วทยาการการร, การศกษา, ปรชญา

59

จากขอมลขางตนน ผ ว จยสรปไดวา ความสามารถในผลงานสรางสรรค หมายถง การสรางสรรคงานสงใหม พฒนาผลงานใหม ๆ เปนความสามารถดานสมองทสามารถคดเชอมโยงอยางมความสมพนธกนและมความแปลกใหม โดยเกดจากการเรยนรและเลยนแบบตาม เทคโนโลย ทมการพฒนาอยแลว และใชประสบการณเดมบวกความรใหมจนกระทงเกดเปนองคความรของตนเอง เปนกจกรรมทสอดคลองกบความตองการและทำใหเกดความเพลดเพลนโดยการนำวสดเหลอใชหรอวสดในทองถนมาสรางชนงานเพอใหไดผลงานตามทตนเองตองการ และมการนำเสนอผลงานสรางสรรคของตนเองเพอนำไปสการแลกเปลยนประสบการณกบผอ น จากขอมลขางตนผวจยสามารถสงเคราะหความหมายของความสามารถในการสรางสรรคผลงานไดดงน

60

ตารา

งท 5

การ

สงเค

ราะห

ความ

หมาย

ของค

วามส

ามาร

ถในก

ารสร

างสร

รคผล

งาน

ศศเก

ษม ท

องยง

ค (2

521)

โก

ศล เพ

ชรสว

รรณ

(252

8)

เยนใ

จ เล

าหวน

ช (2

529)

ไพ

บลย

เจรญ

กรง

(253

2)

กรมว

ชากา

ร (2

535)

สมนก

เออจ

ระพง

ษพนธ

แล

ะคณะ

(2

553)

คมอก

ารปร

ะกน

คณภา

พฯ

(255

7)

วกพเ

ดย

สารา

นกรม

เสร

(256

0)

ผลกา

รสงเค

ราะห

มนษย

รจกส

รางส

งตา

ง ๆ ข

นมาใ

ชเพอ

ชวยใ

นการ

ดำรง

ชวตน

บตงแ

ตยค

แรกจ

นถง

ปจจบ

นของ

ใชทม

อย

ลวนถ

กสรา

งขน

มาแล

ะพฒน

าจน

ถงปจ

จบน

เปนก

ารพฒ

นาผล

งานใ

หม ๆ

โดย

เกดจ

ากกา

รเรยน

รแล

ะเลย

นแบบ

เทคโ

นโลย

ทมอย

แล

วจนม

ปร

ะสบก

ารณเ

กดเป

นองค

ความ

รของ

ตนเอ

งและ

มการ

พฒนา

ปรบป

รงให

ดขน

สามา

รถดง

ประส

บการ

ณเดม

ทสง

สมมา

ผนวก

กบคว

ามรใ

หมจน

เกด

เปนผ

ลงาน

ขน

เปนก

ารสร

างสร

รค

โดยก

ารเช

อมโย

งกบ

เทคโ

นโลย

ตอง

อาศย

วงจร

การ

พฒนา

มาใช

การ

สราง

ผลงา

นจะต

องเรม

ออกแ

บบ

ทดลอ

ง จนก

ระทง

ปรบป

รงแล

ะจะไ

ดขอ

งทด

เปนก

ารคด

สราง

สรรค

หรอก

ารจด

ทำเพ

อให

สอดค

ลองก

บควา

มตอ

งการ

เปน

กจกร

รมทใ

หควา

มเพ

ลดเพ

ลนใน

ยาม

วาง โ

ดยกา

รนำว

สด

เหลอ

ใชหร

อวสด

ในทอ

งถนม

าสรา

งชน

งานเ

พอให

ไดผล

งานต

ามทต

นเอง

ตองก

าร

การส

รางผ

ลงาน

ทม

ความ

แปลก

ใหมไ

มซำ

รปแบ

บเดม

ทม

อยมก

ารผส

มผสา

นคว

ามรแ

ละคว

ามคด

เกดจ

ากกา

รสงเก

ตสงท

เก

ดขนท

งจาก

ธรรม

ชาตแ

ละมน

ษยสร

างขน

โดย

นำรป

แบบน

นมาใ

ช หร

อดดแ

ปลง

ปรบเ

ปลยน

ใช

จนตน

าการ

ในกา

รสร

างสร

รคผล

งาน

สงให

มทเก

ดขนจ

ากกา

รใชค

วามร

ทกษ

ะปร

ะสบก

ารณ

และ

ความ

คดสร

างสร

รค

เพอพ

ฒนาข

นจน

มล

กษณะ

เปน

ผลตภ

ณฑให

ม หร

อกร

ะบวน

การใ

หม ท

เก

ดประ

โยชน

ในเช

งเศ

รษฐก

จและ

สงคม

ผลงา

นศลป

ะและ

สงปร

ะดษฐ

ทาง

ศลปะ

ทมค

วามเ

ปนนว

ตกรร

ม ม

การศ

กษาค

นควา

ขอมล

ใหเห

มาะส

มกบ

งาน

มแนว

ทาง

การท

ดลอง

หรอก

ารพฒ

นาจา

กแนว

คดสร

างสร

รคเด

มเพอ

เปนต

นแบบ

ในกา

รสร

างสร

รคผล

งาน

การส

รางส

งใหม

ๆ

ทมคณ

คา

การส

รางส

งใหม

อาจม

การก

ลาว

อางถ

งบคค

ลหรอ

ขอบเ

ขตขอ

งสง

นน ๆ

การ

สราง

สรรค

นนจะ

ตองใช

ความ

รใน

หลาย

ๆ ส

าขา

ประก

อบกน

จงจะ

ทำให

สำเรจ

ผล

ความ

สามา

รถใน

การส

รางส

รรค

ผลงา

น คอ

การ

สราง

สรรค

พฒ

นาผล

งาน

ทม

การศ

กษาค

นควา

จนนำ

มาเช

อมโย

งแล

ะสมพ

นธกบ

ความ

รทได

รบ

โดยม

การว

างแผ

นแล

ะทำง

านอย

างเป

นขนต

อน

61

จากตารางท 6 ผวจยไดสงเคราะหความสามารถในการสรางสรรคผลงานจากแนวคด ศศเกษม ทองยงค (2521), โกศล เพชรสวรรณ (2528), เยนใจ เลาหวนช (2529), ไพบลย เจรญกรง (2532), กรมวชาการ (2535), สมนก เออจระพงษพนธ และคณะ (2553), คมอการประกนคณภาพฯ(2557) และ วกพเดย สารานกรมเสร (2560) สามารถสรปไดดงน ความสามารถในการสรางสรรคผลงาน คอ การสรางสรรคพฒนาผลงาน ทมการศกษาคนควาจนนำมาเชอมโยงและสมพนธกบความรทไดรบโดยมการวางแผนและทำงานอยางเปนขนตอน

5.2 ลกษณะผลงานสรางสรรค ลกษณะของผลงานสรางสรรคนนเปนการสรางผลงานหรอการสรางสรรคผลงานใหม

(productive) เปนการเชอมโยงความคดสรางสรรคไปสการออกแบบ สรางชนงาน หรอประดษฐผลงานออกมาสอดคลองกบ Schoell and Guiltinan (1988) ทกลาวถงลกษณะผลงานสรางสรรค ไววา เปนการผลตผลงานหรอการสรางสรรคผลงานใหม เปนการถายโอนกระบวนการคดสรางสรรคไปสการออกแบบ การสรางสรรคหรอการประดษฐผลงาน สามารถแบงผลงานหรอผลตภณฑได 3 ลกษณะ คอ 1) ผลงานนวตกรรม (innovation product) คอ เปนผลงานใหมเกดจากการสรางสรรค ขนมาเปนครงแรก เปนผลงานใหมทแทจรง 2) ผลงานดดแปล (modification product) เปนผลงาน ทเกดจากการปรบปรงขนใหม หรอมการพฒนาจากผลงานเดมทมอยกอนแลวโดยมการเปลยนแปลงในรปแบบใดรปแบบหนงจนเกดเปนผลงานชนใหม 3) ผลงานเลยนแบบ (imitation product) เปนผลงานทเกดจากการสรางเลยนแบบผลงานทมอยแลวหรอเรยกอกแบบ วาผลงานทดแทน นอกจากนน Good and Brophy (1980) ไดกลาวถงลกษณะของผลงานสรางสรรคไววา จะตองม ลกษณะทแปลกใหม มคณคา เปนทยอมรบวาสามารถใชงานได มความสวยงามหรอมสนทรยภาพ สอดคลองกบ ชาญณรงค พรร งโรจน (2546) กลาววา ความสามารถในการสรางสรรคผลงาน เปนผลสบเนองมาจากความคดสรางสรรค ซงเปนการกระทำททำใหเกดขนมทงกระบวนการ วธการ และลกษณะของชนงานเปนการดดแปลงหรอประยกตหลกการหรอวธการ เพอใชในการแกปญหาและสรางใหเกดเปนผลผลต เปนชนงานทมคณภาพ สามารถพจารณาคณภาพของงานโดยอาจแบงตามระดบของการสรางสรรคได 4 ลกษณะดงน 1) การคนพบสงใหม (discovery) เปนผลงานใหม ทไมเคยมใครคนพบมากอน 2) การรเรมใหม (innovation) เปนผลงานทเกดจากการรวบรวมขอมล หลกการตาง ๆ มาสรางใหไดสงใหมทสามารถแกปญหาหรอตอบโจทยความตองการของมนษยได การสรางผลงานประเภทนผสรางตองมความรความเขาใจในเรองนน ไดเปนอยางด 3) การสงเคราะห (synthesis) เปนผลงานทเกดจากการรวบรวมผลงานหลาย ๆ ผลงานทมอยเดมมาสงเคราะหและสรางเปนชนงานใหม ผลงานประเภทนจะเหนอยเปนจำนวนมาก และ4) การดดแปลง (mutation) เปนผลงานทพบเหนไดทวไป เกดจาการเหนจดบกพรองของชนงานและเกดเปนการพฒนาดดแปลง ในรปแบบ ขนาด หรอคณสมบตบางอยางจนกระทงมความแตกตางไปจากเดมทเปนอย ตลอดจน มความนาสนใจมากขนกวาเดม

62

จากลกษณะผลงานสรางสรรคทกลาวมาขางตนนอาจกลาวไดวา ผลงานสรางสรรคเปนผลงานทสบเนองมาจากความคดสรางสรรคของผเรยน ผลงานทเกดขนนนจะตองเปนประโยชน มความสวยงาม เปนผลงานทมความแปลกใหมหรอมการพฒนาจากของเดมทมอยใหมคณคามาก ยงขน การสรางสรรคผลงานเพอใหไดชนงานออกมานน ชนงานจะอยในระดบใดกขนอยกบระดบความสามารถทผเรยนจะถายทอดออกมา ซงความสามารถทแตกตางกนนนและทำใหไดชนงานทมความแตกตางกนดวย ผลงานสรางสรรคทผลตออกมาจะใหคณคาทงดานการลงมอปฏบตดวยตนเองและผเรยนเกดความภาคภมใจในความสำเรจของตนเอง ดงนแลวการพจารณาผลงานสรางสรรคของผ เรยนจงควรมลกษณะทหลากหลายเพ อใหผ เรยนไดแสดงความคดสรางสรรคไดอยางเตมท และเพอใหสามารถพฒนาผลงานสรางสรรคใหมคณคาและเปนประโยชนมากยงขน

5.3 เกณฑในการพจารณาและประเมนผลงานสรางสรรค ในการประเมนผลงานสรางสรรคจากท Schoell and Guiltinan (1988) กลาวถง

ลกษณะผลงานสรางสรรคไววา เปนการผลตผลงานหรอการสรางสรรคผลงานใหมทเปนการถายโอนกระบวนการคดสรางสรรคไปสการออกแบบหรอการสรางสรรคประดษฐผลงาน จงกลาวไดวา การประเมนผลงานนนเปนผลผลตมาจากความคดสรางสรรค จงจำเปนตองมเกณฑเพอใชในการ ประเมนทงในสวนของความใหม (newness) และการใชประโยชน (uesful) Yong (1970: 77-78) ไดเสนอเกณฑในการประเมนผลงานโดยแยกวาจะตองมลกษณะแปลกใหม (newness) และมคณคา (value Serve) โดยแยกเปนลกษณะยอยดงน 1) ผลงานใหมจากกลมอางอง (New as Statistically in Frequency) 2) ผลงานใหมทแตกตางจากแนวทวไป (New as a change from the Regular Way) 3) ผลงานทสรางขนมาใหม (New as Renovated) และการประเมนคณคา 2 ลกษณะ คอ 1) คณคา ตอผสราง (Value to The Creator) และ 2) คณคาตอผอน (Value to Others) ตอมาในป ค.ศ. 1981 Besemer and Traffinger (1981: 158-178) ไดเสนอทฤษฎการวดความคดสรางสรรคโดยการ ประเมนผลงานขน ในรปแบบเมตรกการวเคราะหความคดสรางสรรคจากผลงาน (The Creative Product Analysis Matrix or CPAM) โดยสร ปรวบรวมมาจากทฤษฎ บทความและงานว จย ทกลาวถงเกณฑในการประเมนความคดสรางสรรคจากผลงานมากกวา 90 ชน ซงมเกณฑในการประเมนถง 125 เกณฑ นำมาสงเคราะหเปนเกณฑทจะใชประเมนความคดสรางสรรคของผลงาน ซงประกอบดวย 3 มต (Dimensions) แยกเปน 14 ประเภท (categories) ไดดงตาราง ท 6 และ ตอมา Besemer and Quin (1986, อางถงในสมาน ถาวรรตนวณช, 2541) ไดพฒนาเกณฑการประเมน CPSS (The Creative Product Analysis Matrix ) จากทฤษฎเมตรกการวเคราะหความคดสรางสรรค จากผลงาน มเกณฑการประเมนผลงานดงตารางท 6 ตามลำดบดงน

63

ตารางท 6 เกณฑในการประเมนความคดสรางสรรคจากผลงานตามทฤษฎของ Beseme และ Traffinger

1. นวภาพ (novelty) 2. การแกปญหา (resolution) 3. การตอเตมเสรมแตง

และการสงเคราะห (elaboration and synthesis)

โดยพจารณาจากกระบวนการใหม (new process) วธการใหม (newtechniques) มโนทศนใหม (new concepts) การมอทธพลตอการสรางผลงานในอนาคต โดยมลกษณะคอ การเพาะความคด(germinal) ผลงานทมอทธพลตอการสรางงานในอนาคตความคดรเรม (original) ผลงานไมเหมอนและไมซำกบความคดของคนอนทมการเรยนร การฝกหรอมประสบการณใกลเคยงกนการเปลยนร(transformational) ผลงานทไดทำใหเกดการเปลยนแปลงการรบรของผใช ผฟงและผพบเหน

โดยพจารณาจากระดบความสามารถในการแกปญหาของผลงานอยางเหมาะสมความเพยงพอ (adequate) ผลงานสามารถแกปญหาในสถานการณทเปนปญหาได ความเหมาะสม (appropriate) ผลงานสามารถแกปญหาตรงตามความตองการ ความสมเหตสมผล (logical) ผลงานมกระบวนการแกปญหาถกตอง สมเหตสมผลตามวธการ การใชประโยชน(useful) สามารถนำผลงานนนมาใชประโยชนไดคณคา (valuable) ผลงานนนมคณคาตอสงคม เชน ดานกายภาพ

โดยพจารณาจาก ความสมบรณ (organic) ความซบซอน (complex) ความประณต (elegant) สอความหมาย (expressive) นาสนใจ (attractive) การแสดงฝมอและความชำนาญ (well-crafted)

ทมา: Beseme and Traffinger (1981, ตามการถอดความของพฒนานสรณ สถาพรวงศ , 2532, อางถงใน ศรนนท สรสนตวรการ, 2554)

64

ตารางท 7 เกณฑในการประเมนความคดสรางสรรคจากผลงานตามทฤษฎของ Besemer และ Quin มต / มโนทศน ความหมาย

ดานท 1 นวภาพ (novelty) พจารณาจากกระบวนการใหม วธการ วสดใหม

อทธพลตอการสรางผลงานในอนาคต ความคดรเรม (original) เปนผลงานทไมเหมอนใคร ไมซำกบผลงานของคน

อนทมระดบประสบการณเดยวกน ความประหลาดใจ (surprising) เปนผลงานททำใหผพบเหนเกดความประหลาดใจ การเพาะความคด (germinal) ผลงานทมอทธพลตอการสรางงานในอนาคต

ดานท 2 การแกปญหา (resolution) พจารณาจากความสามารถในการแกปญหาตาม

สถานการณตาง ๆ ได คณคา (valuable) ผลงานนนมคณคาตอสงคมหรอผพบเหน

ความสมเหตสมผล (logical) ผลงานสรางดวยวธการทสมเหตสมผลและมความเหมาะสม

การใชประโยชน (useful) ผลงานนนสามารถนำไปใชประโยชนได ดานท 3

การตอเตมและการสงเคราะห (elaboration and synthesis)

โดยพจารณาจากความสมบรณ ความสวยงามประณตของผลงาน

การจดสวนประกอบ (organic) เปนผลงานทมการจดองคประกอบ รปรางสมบรณและมความเปนอนหนงอนเดยวกน

ความประณตสวยงาม (elegant) ผลงานมความดงดดผพบเหนมความกลมกลนกน ความซบซอน (complex) ผลงานมหลายองคประกอบ มความนาสนใจ

การแสดงฝมอและความชำนาญ (well-crafted)

ผลงานสรางขนมาดวยความตงใจทำ

ความเขาใจ (understanding) เปนผลงานทผใชหรอผพบเหนเขาใจงายมความชดเจน

ทมา: Besemer and Quin (1986, อางถงใน สมาน ถาวรรตนวณช, 2541) และ ศรนนท สรสนตวรการ (2554)

65

เม อผ วจยไดศกษารปแบบการวดและประเมนดงกลาวพบวามความสอดคลองกบงานวจย ดงนนผวจยจงไดนำรปแบบการประเมนดงกลาวมาพฒนาเพอใหมความสอดคลองกบการวด และประเมนผลสะเตมศกษาโดยวดผลดานความสามารถ ซงเปนการประเมนความสามารถของผเรยน จากการแสดงออกโดยตรงจากการทำงานตาง ๆ จากสถานการณทกำหนดใหเปดโอกาสใหผเรยนไดแกปญหาจากสถานการณจรง ซงลกษณะสำคญของการประเมนความสามารถคอ กำหนดวตถประสงค ของงาน วธการทำงานและผลสำเรจของงาน เปนตน (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตร และเทคโนโลย, 2526) เพอใชในการประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงาน โดยกำหนด เกณฑการใหคะแนนแบบ Rubric Score มรายการประเมน 4 ดาน คอ 1) ดานนวภาพหรอ ดานความสรางสรรคของผลงาน จำนวน 1 ขอ 2) ดานการแกปญหา จำนวน 2 ขอ 3) ดานการใช ประโยชน จำนวน 2 ขอ และ 4) ดานการตอเตมและการสงเคราะห จำนวน 2 ขอ และจำแนกระดบความสามารถออกเปน 3 ระดบ คอ ด พอใชและปรบปรง (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตร และเทคโนโลย, 2526)

นอกจากนผวจยไดศกษาเกณฑการใหคะแนนแบบรบรกส (rubrics scoring) เนองจาก ปจจบนเปนทนยมใชอยางมาก ทงนการวดและการประเมนผลในปจจบนเนนการประเมนตาม สภาพจรงและการประเมนองการปฏบต ซงเกณฑในการใหคะแนนแบบรบรกส ( rubrics scoring) สามารถวเคราะหผลงานไดอยางละเอยดและสามารถจำแนกคณภาพของงานไดอยางถกตอง โดยเกณฑการใหคะแนนแบบรบรกสทนยมใชกน ม 2 ประเภท (ไชยยศ ไพวทยศรธรรม, 2557) คอ 1) เกณฑการใหคะแนนในภาพรวม (holistic) เปนเกณฑการประเมนในภาพรวม เปนการใหคะแนนผลงานโดยพจารณาจากภาพรวมของชนงานวามคณภาพอยางไร และมคำอธบายลกษณะของงานไว อยางชดเจน 2) เกณฑการใหคะแนนแบบแยกองคประกอบ (analytic) เปนเกณฑการใหคะแนน แบบแยกองคประกอบ เปนการใหคะแนนผลงานทมความชดเจนมากขน โดยแยกองคประกอบ ในการพจารณา แลวนำแตละสวนมารวมกนเปนคะแนนรวม โดยผวจยใชเกณฑการใหคะแนน แบบแยกองคประกอบ (analytic) เพอพฒนาแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงาน ใหมประสทธภาพมากยงขน 6. งานวจยทเกยวของ

6.1 งานวจยในประเทศ วรรณา รงลกษมศร (2551: บทคดยอ) ไดศกษาผลของการเรยนการสอนทเนนกระบวนการ

ออกแบบทางวศวกรรมทมตอความสามารถในการแกปญหาเชงวทยาศาสตร และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนผสมผสานของนกเรยนมธยมศกษาตอนตนในโรงเรยนสาธต ผลการวจยพบวา นกเรยนกลมทเรยนวทยาศาสตรโดยจดการเรยนการสอนทเนนกระบวนการออกแบบทางวศวกรรม

66

มคะแนนความสามารถในการแกปญหาเชงวทยาศาสตรเฉลยรอยละ 75.58 ซงสงกวาเกณฑทกำหนด คอ รอยละ 70 นกเรยนกลมทเรยนวทยาศาสตรโดยจดการเรยนการสอน ทเนนกระบวนการออกแบบทางวศวกรรมมคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ข นผสมผสานเฉล ยรอยละ 83.90 ซงสงกวาเกณฑทกำหนด คอ รอยละ 70 นกเรยนกลมทเรยนวทยาศาสตรโดยจดการเรยนการสอนทเนนกระบวนการออกแบบทางวศวกรรมมคะแนนความสามารถในการแกปญหาเชงวทยาศาสตรเฉลยสงกวากลมทเรยนดวยวธสอนแบบทวไปอยาง มนยสำคญทางสถตทระดบ.05 และนกเรยนกลมทเรยนวทยาศาสตรโดยจดการเรยนการสอนทเนนกระบวนการออกแบบทางวศวกรรมมคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนผสมผสานเฉลยสงกวากลมทเรยนดวยวธสอนแบบทวไปอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ .05

สาลกา สำเภาทอง (2553: บทคดยอ) ศกษาการพฒนากจกรรมพฒนาผเรยน โดยใชของเลนพนบาน เพอสงเสรมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ผลการวจยพบวา 1)ผลการศกษาการจดกจกรรมพฒนาผเรยนควรใชรปแบบการจดกจกรรมโดยใชของเลนพนบาน ใหผ เรยนลงมอปฏบตจรงและใชความรวทยาศาสตรบนพนฐานความเปนไทย 2) แผนการจดกจกรรมพฒนาผเรยนทสรางขนมคาประสทธภาพเทากบ 80.59 /80.63 ซงสงกวา เกณฑ 80/80 3) ผลการเรยนร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1/2 แตกตางกนอยางมนยสำคญ ทางสถตทระดบ .05 โดยมคะแนนหลงเรยนสงกวากอนเรยน 4)ผลการประเมนและปรบปรงกจกรรมพฒนาผเรยน ในภาพรวม แผนท 8 ปจฉมนเทศ มคะแนนสงสด ระดบคณภาพด นกเรยนมความ พงพอใจตอการจดกจกรรมพฒนาผเรยนโดยใชของเลนพนบาน โดยภาพรวมอยในระดบพงพอใจมาก

จรรยา เจรญรตน (2555: บทคดยอ) ศกษาการพฒนาความสามารถในการคดวเคราะหและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรสำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทสอนดวยวธสอนแบบโครงงาน 1) แผนการจดการเรยนร ดวยวธสอนแบบโครงงานเร องระบบนเวศ สำหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 มประสทธภาพ 83.59/80.21 2) ผลการเรยนรเรองระบบนเวศ ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 หลงจดการเรยนร ดวยวธสอนแบบโครงงานสงกวากอนการจดการเรยนร อยางมนยสำคญทางสถตท .05 3) ความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทรบการจดการเรยนรดวยวธสอนแบบโครงงาน อยในระดบด 4) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทรบการจดการเรยนรดวยวธสอนแบบโครงงาน อยในระดบด 5) นกเรยนทแบงกลมตามผลสมฤทธทางการเรยนและการแบงกลมตามความสนใจมความสามารถ ในการทำโครงงานไมแตกตางกน 6) ความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรดวยวธสอนแบบโครงงานมความคดเหนอยในระดบมากทสด

67

จรรยสมร เหลองสมานกล (2557: บทคดยอ) การพฒนากจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เพอสงเสรมทกษะทางวทยาศาสตรและความสามารถในการสรางสรรคสงประดษฐ ของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 3 ผลการวจยมดงน 1. กจกรรมวทยาศาสตรตามเกณฑมาตรฐาน 81.86 / 83.00 สงกวา 80/80 2. ผลการเรยนรหลงจากทำกจกรรมวทยาศาสตรสงกวากอนทำกจกรรมวทยาศาสตร อยางมนยสำคญทางสถตทระดบ. 05 3. ทกษะทางวทยาศาสตรในการทำกจกรรมวทยาศาสตร โดยรวมอยในระดบมาก 4. ความสามารถในการสรางสงประดษฐหลงจากทำกจกรรมวทยาศาสตร โดยรวมอยในระดบสง 5. ความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ทมตอกจกรรมวทยาศาสตร อยในระดบเหนดวยสง

นภาภรณ เพยงดวงใจ (2558: บทคดยอ) ศกษาการพฒนารปแบบการจดการเรยนร วทยาศาสตร โดยใชโครงงานรวมกบเทคนคการสบเสาะหาความรตามแนวคดหองเรยนกลบดาน เพอเสรมสรางความสามารถในการสรางนวตกรรมและจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3 ผลการวจยพบวา 1. ร ปแบบ “SCIENCE Model”ม 5 องคประกอบไดแกหลกการวตถประสงค กระบวนการจดการเรยนร (1. กระตนผเรยน 2. พจารณาสาเหต 3. สบเสาะแสวงหา 4. สำรวจ และตรวจสอบ 5. บนทกและอภปราย 6. สรปและขยายความร) การวดและประเมนผลและเงอนไขสำคญในการนำรปแบบไปใชให ประสบผลสำเร จร ปแบบน ม ประสทธภาพ 80.00/80.21 2. ประสทธผลของรปแบบพบวานกเรยนม 1) ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงใชรปแบบสงกวากอนใชรปแบบอยางมนยสำคญทางสถตระดบ .05 2) ความสามารถในการสรางนวตกรรมระดบสง 3) จตวทยาศาสตร ระดบมากทสดและ4) ความคดเหนตอการใชรปแบบมความรรวมกบพฒนาจตวทยาศาสตรและสอใช ไดทกททก

พลศกด แสงพรมศร, ประสาท เนองเฉลม และ ปยะเนตร จนทรถระตกล (2558) ศกษาการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงและเจตคตตอ การเรยนเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาป ท 5 ทไดรบการจดการเรยนรสะเตมศกษากบแบบปกต ผลการวจยพบวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรสะเตมศกษามผลสมฤทธท างการเรยน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงและเจตคตตอการเรยนเคมสงกวาการเรยนรแบบปกต ดงนน ควรสนบสนนใหครผ สอนไดนำแนวคดสะเตมศกษาไปประยกตใชใน การจดการเรยนการสอน ในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรและวชาทเกยวของกบสะเตมศกษาตอไป

ปรเมศวร วงศชาชม (2559) ศกษาการพฒนากจกรรมการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษารวมกนการเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐานของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ผลการวจยพบวา แผนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษารวมกบการเรยนร โดยใชโครงงานเปนฐานในวงรอบ ปฏบตการท 1 และ 2 มประสทธภาพเทากบ 94.93/44.55 และ 98.14/80.00 ตามลำดบ ผลสมฤทธของนกเรยน มคะแนนเฉล ยสงกวาเกณฑรอยละ 75 อยางมนยสำคญทางสถตท ระดบ .05 การคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนทเรยนตามแนวคดสะเตมศกษารวมกบการเรยนรโดยใช

68

โครงงานเปนฐานมคะแนนเฉลยสงกวาเกณฑรอยละ 75 อยางมนยสำคญทางสถตท ระดบ .05 ความคดสรางสรรคของนกเรยนกอนเรยนดวยกจกรรมจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษารวมกบการเรยนร โดยใชโครงงานเปนฐานมพฒนาการท ดข นตามลำดบ นกเรยนมเจตคตตอก จกรรม การเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษารวมกบการเรยนรโดย ใชโครงงานเปนฐานในวงรอบปฏบตการท 1 อยในระดบมากและวงรอบปฏบตการท 2 อยในระดบมากทสด

ภาณพงศ โคนชยภม (2559: บทคดยอ) ศกษาการพฒนากจกรรมการเรยนรสะเตมศกษา เรอง การสงเคราะหดวยแสง เพอสงเสรมผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถดานการคดเชง ระบบผลการวจย พบวานกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรสะเตมศกษา เรอง การสงเคราะหดวยแสง มผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ . 05 ผลสมฤทธทางการเรยน และความสามารถดานการคดเชงระบบหลงการจดกจกรรมการเรยนร สะเตมศกษามความสมพนธกนอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ.05

ณฐพล รำไพ และ มหาชาต อนทโชต (2559: บทคดยอ) ศกษาการพฒนารปแบบ การเรยนการสอนแบบ U-Learning โดยใชแนวทางการเรยนรตามโครงงานเพอเสรมสรางทกษะ การสรางนวตกรรมของนกเรยน การศกษามวตถประสงคเพอพฒนารปแบบการเรยนการสอนแบบ U-Learning โดยใชวธการเรยนรแบบโครงงานเพอเพมทกษะในการสรางสรรคนวตกรรมของนกเรยน นอกจากนแบบจำลองนจะใชเปนกรอบในการพฒนาและประเมนผลระบบการเรยนรทมประสทธภาพในระดบอดมศกษาในประเทศไทยการออกแบบ แบบจำลองนไดมาจากการวเคราะหงานวจยและวรรณกรรมตาง ๆ เกยวกบการเรยนรดวยตวเอง แบบจำลองจะแสดงใหเหนถงสปจจยทมอทธพลตอการเรยนรดวยตนเอง งานวจยนเนนถงการมสวนรวมของปจจยเหลานในกระบวนการของการเรยนรตามโครงการ สดทายแบบจำลองจะกลาวถงสทกษะการสรางนวตกรรมสำหรบผเรยนในศตวรรษท 21

กรณยพล ววรรธมงคล (2560: บทคดยอ) รปแบบการพฒนาครโดยใชกระบวนการ ชมชนการเรยนรทางวชาชพเพอสงเสรมความสามารถจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาในระดบการศกษาขนพนฐาน พบวา ผลการพฒนารปแบบการพฒนาครโดยใชกระบวนการชมชนการเรยนรทางวชาชพเพอสงเสรมความสามารถจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาในระดบการศกษาขนพนฐาน รปแบบมประสทธภาพเชงประจกษโดยไดดำเนนนำสงเคราะหและนำไปผานผทรงคณวฒ ทดลองใช จรงและนำไปตรวจสอบกบผ ทรงคณวฒอกคร งยนยนประสทธภาพเชงประจกษของรปแบบฯ ทพฒนาขนและผลการใชรปแบบการพฒนาครโดยใชกระบวนการชมชนการเรยนรทางวชาช พ เพอสงเสรมความสามารถจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาในระดบการศกษาขนพนฐาน พบวา ครมความร ความเขาใจหลงการพฒนาสงกวากอนการพฒนา มระดบนยสำคญทางสถตท 0.05 ความสามารถการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาสำหรบครอยในระดบด ความคดเห นของคร ตอการใชกระบวนการชมชนการเรยนรทางวชาชพเพอสงเสรมความสามารถจดการเรยนรตามแนว สะเตมศกษาในระดบการศกษาขนพนฐานอยในระดบมาก

69

6.2 งานวจยในตางประเทศ Hami dah (1983: 19-22) ไดศกษาความสมพนธระหวางผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยใชกล มตวอยางท เปนนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายของมาเลเซยท ม ความสามารถสงพบวาผลสมฤทธ ทางวทยาศาสตรมความสมพนธกบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเพยงเลกนอย

Corbett et al. (2013) ไดนำเสนอการจดการเรยนการสอนโดยใชสะเตมศกษา (STEM Explore, Dicover, Apply) ในกระบวนการออกแบบทางวศวกรรมสำหรบนกเรยนทเรยน STEM ใน Middle School โดยกลมตวอยางทใชในงานวจยคอนกเรยนในระดบชน ป.6 ม.1 และ ม.2 ใชเวลาในการเรยนแตละเรอง ซงผลจากการวจยการใชกระบวนการออกแบบทางวศวกรรมโดยใช สะเตมศกษาทำใหผเรยนไดเกดการเรยนรและแกปญหาโดยใชกระบวนการคดอยางเปนระบบ

Miletic (2013) ไดศกษางานสรางสรรคของเดกแนวทางเปรยบเทยบการสอนศลปะ ภาพและดนตรวตถประสงคของงานวจยนคอการนำเสนอวธการใหม ๆ และความเปนไปไดในการ เตรยมและสรางแรงจงใจใหกบนกเรยนในกระบวนการสรางสรรคงานดานภาพและดนตร ภายในงานสรางสรรคดนตรและภาพเดก ๆ ความคดสรางสรรคดานการแสดงออกจะไดรบการพฒนาขน โดยการแสดงออกทไมจำกดและเปนธรรมชาตผานทางภาพทศนศลปและดนตรซงผลตภณฑไมไดรบ การประเมนตามความสวยงามแตข นอย กบวตถประสงคทางการศกษาและการใชงานทไดรบ การประเมนในหลกสตร ของกระบวนการสราง วธการเปรยบเทยบการสอนดนตรและทศนศลป หมายถงการใชผลงานทางดนตรเปนแรงจงใจทนำไปสความคดสรางสรรคทางทศนศลปและการใชภาพงานศลปะเปนแรงจงใจในการสรางสรรคงานของเดก

WahChu (2017) ไดศกษาประสทธผลของวกพเดยสำหรบการเรยนร ตามโครงงาน ในสาขาวชาทแตกตางกนในระดบอดมศกษา เปนการศกษาเกยวกบประสทธภาพของการใชวกพเดยสำหรบการเรยนร ในโครงงานในระดบอดมศกษา การศกษาคร งน เปรยบเทยบความร สกและ การกระทำของนกเรยนในหลกสตรปรญญาตรสามสาขาวชาไดแก สาขาวชาภาษาองกฤษ สาขา การจดการขอมลและสาขาวศวกรรมเครองกลทใชวกพเดยในการจดหลกสตร จากการศกษาพบวา นกเรยนสวนใหญ มทศนคตทดตอการใช วกพเดยในการเรยนรตามโครงงาน อยางไรกตามความ แตกตางอยางมนยสำคญใน 5 ดานเชน “แรงจงใจ”และ“การจดการความร ” ในแบบสอบถามของ ผเขารวมทงหมด นอกจากนระดบการมสวนรวมและการดำเนนการหลก ๆ ของวกพเดยแตกตางกนไปในหมนกเรยนของสามสาขาวชา ผลการวจยเหลานสามารถอธบายไดจากรปแบบของประสบการณ การเรยนรทผานมาของผเขารวมการศกษาประวตความเปนมาทางเทคนคและความสมพนธระหวาง เปาหมายการเรยนรกบการเรยนรวมกน ชดขอมลเชงลกมใหในบรบทของการใชวกพเดยในการเรยนรตามโครงการในระดบอดมศกษา

70

จากการศกษาวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของสรปไดวา การพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและความสามารถในการพฒนาผลงานสรางสรรคโดยใชการจดการเรยนรตามแนว สะเตมศกษาเปนการสอนรปแบบหนงท จะทำใหผ เรยนสรางองคความร ไดดวยตนเอง ผ เรยน เกดความคดสรางสรรคในการสรางผลงานสามารถแกปญหาจากสถานการณทกำหนดให โดยใช กระบวนการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาผสานกบการจดการเรยนรวทยาศาสตรโดยเรมจาก รวบรวมปญหาและระบปญหา รวบรวมขอมลวางแผนและออกแบบการแกปญหา ดำเนนการแกปญหา ลงมอปฏบตทดสอบประเมนผล ปรบปรงแกไข ลงขอสรป นำเสนอวธการแกปญหาและประเมนผล โดยมครเปนผแนะนำใหความชวยเหลอและอำนวยความสะดวกใหกบผ เรยนเพอใหการเรยนร ของผเรยนประสบความสำเรจ

สรป

การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาเปนการเรยนรทชวยพฒนาความสามารถของผเรยน ชวยใหผเรยนฝกคดแกปญหา สามารถยอมรบความคดเหนและทำงานรวมกบผอนได มนำใจและ ยงรจกการแสดงความชนชมเมอผอนประสบความสำเรจ การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาเพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร มงเนนการพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทเปนพนฐาน 5 ทกษะในระดบมธยมศกษา โดยการใชกลวธใหผเรยนไดทดลองและเรยนรดวยตนเองจากสถานการณตาง ๆ ทครกำหนดขน ซงจะชวยพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรอยางม ประสทธภาพตลอดจนการพฒนาความสามารถในการสรางสรรคผลงาน โดยผลงานนนจะเกดขนหลงจากทผเรยนไดเรยนรดานเนอหาและผานการทำกจกรรมทดลองมาแลว ผเรยนจะนำความรและประสบการณทไดนนมาสรางสรรคเปนชนงานภายใตเงอนไขและขอกำหนด ซงจะชวยใหผเรยนรจกการแกปญหาในสถานการณตาง ๆ ทมขอบงคบ ทำใหผเรยนเกดความทาทาย กลาแสดงความคดเหนภายในกลมหรอระหวางกลมได สามารถนำความรท ไดรบจากการทำกจกรรมไปประยกตใหเกด ประโยชนในชวตประจำวน การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาเพอพฒนาทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรและความสามารถในการสรางสรรคผลงาน สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มวตถประสงคเพอมงพฒนาผเรยนใหไดรบความรประสบการณจากการทำกจกรรมรวมกบผอน ฝกการคดอยางเปนลำดบขนตอน มการวางแผนการทำงานและรจกนำความรทไดรบไปใชใหเกดประโยชน โดยครเปนผใหคำแนะนำ และอำนวยความสะดวกในดานสอและอปกรณแก ผ เรยน มการดำเนนการตามขนตอน 3 ขนตอน ดงน ข นตอนท 1 ศกษาเอกสาร ตำรา วรรณกรรมและ งานวจยทเกยวของกบการสรางเครองมอ ขนตอนท 2 ทดลองและเกบรวบรวมขอมล และขนตอนท 3 รายงานผลการวจย

71

บทท 3

วธการดำเนนการวจย

การวจยเร อง การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาเพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและความสามารถในการสรางสรรคผลงานสำหรบนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 เปนงานวจยลกษณะเชงทดลอง แบบแผนการวจยแบบการทดลองขนพนฐาน(pre experimental design) แบบ one- group pre- test post- test design และแบบ One – Shot Case Study ใชการวจยศกษากลมเดยววดหลายครง (Time – Series design) โดยมขนตอนการวจยดงน

วธและขนตอนการดำเนนการวจย

ผวจยไดกำหนดรายละเอยดในการดำเนนการวจยไว 3 ขนตอน ดงน ข นตอนท 1 การจดเตรยมโครงการวจย โดยการศกษาจากเอกสาร ตำรา วรรณกรรม

และงานวจยทเกยวของกบการสรางเครองมอ ไดแก 1) แผนการจดการเรยนร 2) แบบทดสอบวดผลการเรยนร 3) แบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 4) แบบประเมนความสามารถ ในการสรางสรรคผลงาน และปรบปรงคณภาพเครองมอเสนอขอความเหนชอบโครงการวจย

ขนตอนท 2 ดำเนนตามโครงการวจยเปนขนตอนทผวจยทดลองใชเครองมอทพฒนาขนในตอนท 1 นำไปทดลองใชเพอเกบรวบรวมขอมลมาตรวจสอบความถกตอง วเคราะหขอมลทางสถตและแปลผลการวเคราะหขอมล

ข นตอนท 3 การรายงานผลการวจย เปนข นตอนการเสนอผลตออาจารยท ปร กษา วทยานพนธ ตรวจสอบความถกตองจดพมพรายงานฉบบราง เพอเสนออนมตโครงการวจย ปรบปรงแกไข ตามทคณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธ เสนอแนะและสงรายงานผลการวจยฉบบสมบรณ ตอบณฑตวทยาลย

วธการและขนตอนการวจย ขอบเขตของการวจย 1. ประชากรทใชในการวจยครงน คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ในโรงเรยนขยายโอกาส

สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสงคราม จำนวน 545 คน 2. กลมตวอยาง ทใชในการวจยครงนคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดบางนอย

(แจมประชานกล) สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสงคราม จำนวน 22 คน จำนวน 1 หองเรยน ปการศกษา 2562 ดวยวธการสมแบบอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยการจบฉลากไดโรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล)

72

แบบแผนการวจย แบบแผนการวจยแบบทดลองขนพนฐาน(pre-experimental design) แบบ one-group

pre-test post-test design และ แบบ One – Shot Case Study (มาเรยม นลพนธ, 2558: 144) และแบบแผนการวจยแบบศกษากล มเดยววดหลายคร ง Time – Series design (Campbell & Stanley, 1963: 7) ดงน

T1 หมายถง การทดสอบกอนเรยน X หมายถง การทดลองการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา T2 หมายถง การทดสอบหลงเรยน

ภาพท 2 แบบแผนการวจยแบบ one-group pre-test post-test design และ แบบ One – Shot Case Study

x O1 O2 O3 O4

X หมายถง การทดลองใชแบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร O1 ,O2 ,O3 ,… หมายถง การประเมนระหวางการทดลองใชแบบประเมนทกษะ

กระบวนการทางวทยาศาสตร ภาพท 3 แบบแผนการวจย แบบศกษากลมเดยววดหลายครง Time – Series design เครองมอทใชในการวจย

การวจยครงนผวจยกำหนดเครองมอทใชในการวจย ดงน 1. แผนการจ ดการเร ยนร ตามแนวสะเต มศ กษา เร อง ความร อน จำนวน 4 แผน

ใชเวลาทดลองสปดาหละ 3 ชวโมง จำนวน 4 สปดาห รวมทงหมด 12 ชวโมง 2. แบบทดสอบเพอวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน เปนแบบทดสอบปรนย

ชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จำนวน 20 ขอ 1 ฉบบ 3. แบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรแบบ Rubrics Score ประกอบดวย

5 ทกษะดงน 1) การตงสมมตฐาน 2) การกำหนดนยามเชงปฏบตการของตวแปร 3) การกำหนดและการควบคมตวแปร 4) การทดลอง 5) การตความขอมลและการลงขอสรปม 5 ระดบ โดยกำหนดเกณฑแบงระดบความสามารถ คอ ดมาก ด ปานกลาง พอใชและปรบปรง

T1 X T2

73

4. แบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานแบบ Rubric Score มรายการประเมน 4 ดาน คอ 1) ดานนวภาพหรอดานความสรางสรรคของผลงาน จำนวน 1 ขอ 2) ดานการแกปญหา จำนวน 2 ขอ 3) ดานการใชประโยชน จำนวน 2 ขอ และ 4) ดานการตอเตมและการสงเคราะห จำนวน 2 ขอโดยกำหนดเกณฑแบงระดบความสามารถออกเปน 3 ระดบ คอ ด พอใช และปรบปรง การสรางเครองมอทใชในการวจย

ผวจยไดดำเนนการสรางเครองมอโดยมรายละเอยดดงตอน 1. ขนตอนการสรางแผนการจดการเรยนร เรอง ความรอน ทสอนดวยวธการตามแนว

สะเตมศกษา ชนมธยมศกษาปท 1 มขนตอนดงน 1.1 ศกษาวเคราะหหลกสตรแกนกลางการศกษาข นพ นฐาน พทธศกราช 2551

(ฉบบปรบปรง 2560) สาระการเรยนรวทยาศาสตรและหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนวดบางนอย (แจมประชานกล) จงหวดสมทรสงครามกลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ศกษาผลการเรยนร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 รายวชาวทยาศาสตรพนฐาน หนวยการเรยนรเรอง ความรอน

1.2 ศกษาแนวคด ทฤษฎและหลกการวธการจดการเรยนรตามแนวสะเตมซงมทงหมด 6 ขนตอนดงน 1. ระบปญหา 2. รวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา 3. ออกแบบวธการแกปญหา 4. วางแผนและดำเนนการแกปญหา 5. ทดสอบ ประเมนผลและปรบปรงแกไขวธการแกปญหาหรอชนงาน6. นำเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหาหรอชนงาน (สถาบนสงเสรมวทยาศาสตรและเทคโนโลยกระทรวงศกษาธการ, 2557) และวเคราะหความรเดมความสนใจรวมทงความสามารถของผเรยนเพอเปนแนวทางในการจดกจกรรมการเรยนร

1.3 กำหนดสาระการเรยนรรายวชาวทยาศาสตรพนฐาน รหส ว 21102 ชนมธยมศกษา ปท 1 หนวยการเรยนร ความรอน ประกอบดวย 4 เรองไดแก 1. ความรอนกบอณหภม, การถายโอนความรอน 2. ปรมาณความรอนกบการเปล ยนอณหภมและสถานะของสาร, สมดลความรอน 3. การดดกลนความรอน การคายความรอนของวตถและประโยชน , ความรอนกบการขยายตว และหดตวของวตถและประโยชน 4. การนำความรเรองความรอนไปประยกตใช

1.4 สรางแผนการจดการเรยนร โดยวเคราะหความสมพนธระหวางสาระการเรยนร ตวช วดและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เพ อจะสรางแผนการจดการเรยนร ตามแนว สะเตมศกษา จำนวน 4 แผน ดงตารางท 8

74

ตารา

งท 8

ควา

มสมพ

นธระ

หวาง

สาระ

การเร

ยนร ต

วชวด

และท

กษะก

ระบว

นการ

ทางว

ทยาศ

าสตร

แผนก

ารจด

การ

เรยนร

ท เรอ

ง

มาตร

ฐานต

วชวด

สะเต

มศกษ

า (ส

ถาบน

สงเส

รมกา

รสอน

วทยา

ศาสต

รและ

เทคโ

นโลย

สส

วท.)

STEM

ตว

ชวด

ทกษะ

กระบ

วนกา

ร ทา

งวทย

าศาส

ตร

สาระ

สำคญ

จำ

นวน

(ชวโ

มง)

ชอ ผลงา

น

1 1.

ความ

รอนก

บอณห

ภม

และก

ารถา

ยโอน

คว

ามรอ

น

- ควา

มรอน

- อ

ณหภม

- การ

นำคว

ามรอ

น - ก

ารพา

ความ

รอน

- การ

แผรง

สควา

มรอน

ต. 1

ระบป

ญหาท

พบ

ต. 2

รวบร

วมขอ

มลแล

ะแนว

คดทเ

กยวข

องกบ

ปญหา

ต.

3 อ

อกแบ

บวธก

ารแก

ปญหา

เชอม

โยง S

TEM

ต.

4 ว

างแผ

นและ

ดำเน

นการ

แกปญ

หา

ต. 5

ทดส

อบ ป

ระเม

นผลแ

ละปร

บปรง

ต.

6 น

ำเสนอ

วธกา

รแกป

ญหา

และผ

ลการ

แกปญ

หา

S

ระบป

ญหาท

พบ

T

รวบร

วมขอ

มลแล

ะแน

วคดท

เกยว

ของก

บปญ

หา

E

, M อ

อกแบ

บวธก

ารแก

ปญหา

เชอม

โยง

STEM

วาง

แผนแ

ละดำ

เนนก

ารแก

ปญหา

ทดสอ

บ ปร

ะเมน

ผลแล

ะปรบ

ปรง

T

นำเส

นอวธ

การ

แกปญ

หาแล

ะผลก

ารแก

ปญหา

ว 2.3

ม.1/

2 ว

2.3 ม

.1/6

ว 2.3

ม.1/

7

ท

กษะท

1

การต

งสมม

ตฐาน

ทกษ

ะท 2

กา

รกำห

นดนย

ามเช

งปฏบ

ตการ

ของ

ตวแป

ร

ทกษ

ะท 3

กำห

นดแล

ะควบ

คมตว

แปร

ท

กษะท

4

การท

ดลอง

ทกษ

ะท 5

กา

รตคว

ามแล

ะ ลง

ขอสร

ป

S

ควา

มรอน

เปนพ

ลงงา

นทถา

ยโอน

จาก

วตถห

รอระ

บบทม

อณหภ

มสงก

วาไป

ยงวต

ถหรอ

ระบบ

ทมอณ

หภมต

ำกวา

สวน

ระดบ

ความ

รอน

T

ใชอป

กรณส

ำหรบ

การท

ดลอง

ไดอย

างเห

มาะส

มปลอ

ดภยแ

ละใช

สอเท

คโนโ

ลย

หาขอ

มลเพ

มเตม

E ส

ามาร

ถสรา

งชนง

านโด

ยนำค

วามร

เรอง

การถ

ายโอ

นควา

มรอน

มาปร

ะยกต

ใชดว

ยกา

รทำง

านรว

มมอก

นอยา

งเปนร

ะบบ

M

สาม

ารถค

ำนวณ

หาปร

มาณค

วามร

อนทใ

ชไดจ

าก Q

= m

c∆t แ

ละ Q

=ml

3 บา

นเอ

สกโม

75

ตารา

งท 8

ควา

มสมพ

นธระ

หวาง

สาระ

การเร

ยนร ต

วชวด

และท

กษะก

ระบว

นการ

ทางว

ทยาศ

าสตร

(ตอ)

แผนก

ารจด

การ

เรยนร

ท เรอ

ง

มาตร

ฐานต

วชวด

สะเต

มศกษ

า (ส

ถาบน

สงเส

รมกา

รสอน

วทยา

ศาสต

รและ

เทคโ

นโลย

สส

วท.)

STEM

ตว

ชวด

ทกษะ

กระบ

วนกา

ร ทา

งวทย

าศาส

ตร

สาระ

สำคญ

จำ

นวน

(ชวโ

มง)

ชอ ผลงา

น

2 2.

ปรมา

ณควา

มรอน

กบกา

รเปลย

นอณห

ภมแล

ะสถ

านะข

องสา

รและ

สมดล

ความ

รอน

- ป

รมาณ

ความ

รอนท

เก

ยวขอ

งกบก

ารเป

ลยนแ

ปลงอ

ณหภม

แล

ะสถา

นะขอ

งสาร

-

คำน

วณปร

มาณค

วาม

รอนท

เกยว

ของก

บการ

เปลย

นอณห

ภมแล

ะสถ

านะข

องสา

ร

ต. 1

ระบป

ญหาท

พบ

ต. 2

รวบร

วมขอ

มลแล

ะแนว

คดทเ

กยวข

องกบ

ปญหา

ต.

3 อ

อกแบ

บวธก

ารแก

ปญหา

เชอม

โยง S

TEM

ต.

4 ว

างแผ

นและ

ดำเน

นการ

แกปญ

หา

ต. 5

ทดส

อบ ป

ระเม

นผลแ

ละปร

บปรง

ต.

6 น

ำเสนอ

วธกา

รแกป

ญหา

และผ

ลการ

แกปญ

หา

S

ระบป

ญหาท

พบ

T

รวบร

วมขอ

มลแล

ะแน

วคดท

เกยว

ของก

บปญ

หา

E

, M อ

อกแบ

บวธก

ารแก

ปญหา

เชอม

โยง

STEM

วาง

แผนแ

ละดำ

เนนก

ารแก

ปญหา

ทดสอ

บ ปร

ะเมน

ผลแล

ะปรบ

ปรง

T

นำเส

นอวธ

การ

แกปญ

หาแล

ะผลก

ารแก

ปญหา

ว 2.3

ม.

1/1

ว 2.3

ม.

1/2

ว 2.3

ม.

1/5

ท

กษะท

1

การต

งสมม

ตฐาน

ทกษ

ะท 2

กา

รกำห

นดนย

ามเช

งปฏบ

ตการ

ของ

ตวแป

ร

ทกษ

ะท 3

กำห

นดแล

ะควบ

คมตว

แปร

ท

กษะท

4

การท

ดลอง

ทกษ

ะท 5

กา

รตคว

ามแล

ะลง

ขอสร

ป

S

สาร

เมอไ

ดรบค

วามร

อนจะ

ทำให

เกด

การเป

ลยนอ

ณหภม

และส

ถานะ

สมดล

ความ

รอนเ

กดจา

กภาว

ะทวต

ถทม

อณหภ

มตาง

กนสม

ผสกน

เกดก

ารถา

ยโอ

นควา

มรอน

จากว

ตถทม

อณหภ

มสง

ไปสว

ตถทม

อณหภ

มตำ จ

นกระ

ทงวต

ถทง

สองม

อณหภ

มเทา

กน จ

งหยด

การ

ถายโ

อนคว

ามรอ

น

T ใช

อปกร

ณสำห

รบกา

รทดล

องได

อยาง

เหมา

ะสมป

ลอดภ

ยและ

ใชสอ

เทคโ

นโลย

หา

ขอมล

เพมเ

ตม

E

สาม

ารถส

รางช

นงาน

โดยน

ำควา

มรเรอ

งกา

รปรม

าณคว

ามรอ

นกบก

ารเป

ลยน

อณหภ

มและ

สถาน

ะของ

สารแ

ละสม

ดลคว

ามรอ

น

M ส

ามาร

ถคำน

วณปร

มาณค

วามร

อนทใ

ชใน

การเป

ลยนอ

ณหภม

ของส

ารได

ดวย

สตร Q

= m

c∆t แ

ละคำ

นวณป

รมาณ

ความ

รอนท

ใชใน

การเป

ลยนส

ถานะ

ของ

สารด

วยสต

ร Q=m

l

3 ไอ

ศกรม

หลอด

76

ตารา

งท 8

ควา

มสมพ

นธระ

หวาง

สาระ

การเร

ยนร ต

วชวด

และท

กษะก

ระบว

นการ

ทางว

ทยาศ

าสตร

(ตอ)

แผนก

ารจด

การ

เรยนร

ท เรอ

ง

มาตร

ฐานต

วชวด

สะเต

มศกษ

า (ส

ถาบน

สงเส

รมกา

รสอน

วทยา

ศาสต

รและ

เทคโ

นโลย

สส

วท.)

STEM

ตว

ชวด

ทกษะ

กระบ

วนกา

ร ทา

งวทย

าศาส

ตร

สาระ

สำคญ

จำ

นวน

(ชวโ

มง)

ชอ ผลงา

น

3 3.

การด

ดกลน

ความ

รอน

การค

ายคว

ามรอ

นของ

วตถแ

ละปร

ะโยช

น 4.

ความ

รอนก

บการ

ขยาย

ตวแล

ะหดต

วของ

วตถแ

ละปร

ะโยช

น

ต. 1

ระบป

ญหาท

พบ

ต. 2

รวบร

วมขอ

มลแล

ะแนว

คดทเ

กยวข

องกบ

ปญหา

ต.

3 อ

อกแบ

บวธก

ารแก

ปญหา

เชอม

โยง S

TEM

ต.

4 ว

างแผ

นและ

ดำเน

นการ

แกปญ

หา

ต. 5

ทดส

อบ ป

ระเม

นผลแ

ละปร

บปรง

ต.

6 น

ำเสนอ

วธกา

รแกป

ญหา

และผ

ลการ

แกปญ

หา

S

ระบป

ญหาท

พบ

T

รวบร

วมขอ

มลแล

ะแน

วคดท

เกยว

ของก

บปญ

หา

E

, M อ

อกแบ

บวธก

ารแก

ปญหา

เชอม

โยง

STEM

วาง

แผนแ

ละดำ

เนนก

ารแก

ปญหา

ทดสอ

บ ปร

ะเมน

ผลแล

ะปรบ

ปรง

T

นำเส

นอวธ

การ

แกปญ

หาแล

ะผลก

ารแก

ปญหา

ว 2.3

ม.1/

3 ว

2.3 ม

.1/4

ท

กษะท

1

การต

งสมม

ตฐาน

ทกษ

ะท 2

กา

รกำห

นดนย

ามเช

งปฏบ

ตการ

ของ

ตวแป

ร

ทกษ

ะท 3

กำห

นดแล

ะควบ

คมตว

แปร

ท

กษะท

4

การท

ดลอง

ทกษ

ะท 5

กา

รตคว

ามแล

ะลง

ขอสร

ป

S

วตถ

สเขม

ดดกล

นและ

คายร

งสอน

ฟาเรด

ไดดก

วาวต

ถสออ

น

T ใช

อปกร

ณสำห

รบกา

รทดล

องได

อยาง

เหมา

ะสมป

ลอดภ

ยและ

ใชสอ

เทคโ

นโลย

หา

ขอมล

เพมเ

ตม

E

สาม

ารถส

รางช

นงาน

โดยน

ำควา

มรเรอ

งกา

รดดก

ลนคว

ามรอ

น กา

รคาย

ความ

รอนข

องวต

ถและ

ประโ

ยชน

สามา

รถสร

างชน

งานโ

ดยนำ

ความ

รเรอง

ความ

รอนก

บการ

ขยาย

ตวแล

ะหดต

วของ

วตถแ

ละปร

ะโยช

น

M -

3 โค

มลอ

ย

77

ตารา

งท 8

ควา

มสมพ

นธระ

หวาง

สาระ

การเร

ยนร ต

วชวด

และท

กษะก

ระบว

นการ

ทางว

ทยาศ

าสตร

(ตอ)

แผนก

ารจด

การ

เรยนร

ท เรอ

ง

มาตร

ฐานต

วชวด

สะเต

มศกษ

า (ส

ถาบน

สงเส

รมกา

รสอน

วทยา

ศาสต

รและ

เทคโ

นโลย

สส

วท.)

STEM

ตว

ชวด

ทกษะ

กระบ

วนกา

ร ทา

งวทย

าศาส

ตร

สาระ

สำคญ

จำ

นวน

(ชวโ

มง)

ชอผล

งาน

4 5.

การน

ำควา

มรเรอ

ง คว

ามรอ

นไปป

ระยก

ตใช

ต. 1

ระบป

ญหาท

พบ

ต. 2

รวบร

วมขอ

มลแล

ะแนว

คดท

เกยว

ของก

บปญห

า ต.

3 อ

อกแบ

บวธก

ารแก

ปญหา

เชอม

โยง S

TEM

ต. 4

วาง

แผนแ

ละดำ

เนนก

ารแก

ปญหา

ต.

5 ท

ดสอบ

ประ

เมนผ

ลและ

ปรบป

รง

ต. 6

นำเส

นอวธ

การแ

กปญห

าแล

ะผลก

ารแก

ปญหา

S

ระบป

ญหาท

พบ

T

รวบร

วมขอ

มลแล

ะแน

วคดท

เกยว

ของ

กบปญ

หา

E

, M อ

อกแบ

บวธ

การแ

กปญห

าเช

อมโย

ง STE

M วา

งแผน

และ

ดำเน

นการ

แกปญ

หาทด

สอบ

ประเ

มนผล

และป

รบปร

ง

T น

ำเสนอ

วธกา

รแก

ปญหา

และผ

ลการ

แกปญ

หา

ว 2.3

ม.1/

3 ว 2

.3 ม.

1/6

ว 2.3

ม.1/

7

ท

กษะท

1

การต

งสมม

ตฐาน

ทกษ

ะท 2

กา

รกำห

นดนย

ามเช

งปฏบ

ตการ

ของ

ตวแป

ร

ทกษ

ะท 3

กำห

นดแล

ะควบ

คมตว

แปร

ท

กษะท

4

การท

ดลอง

ทกษ

ะท 5

กา

รตคว

ามแล

ะลง

ขอสร

ป

S

ตงค

ำถาม

ทกำห

นดปร

ะเดน

หรอต

วแปร

ทสำ

คญใน

การส

ำรวจ

ตรวจ

สอบห

รอศก

ษาคน

ควาเร

องทส

นใจไ

ดอยา

งครอ

บคลม

และ

เชอถ

อได

- สรา

งสมม

ตฐาน

ทสาม

ารถต

รวจส

อบได

และ

วางแ

ผนกา

รสำร

วจตร

วจสอ

บหลา

ย ๆ

วธ

- ตงค

ำถาม

ทกำห

นดปร

ะเดน

หรอต

วแปร

- ส

รางสม

มตฐาน

ทสาม

ารถตร

วจสอ

บไดแล

ะวาง

แผนก

าร - เ

ลอกเ

ทคนค

วธกา

รสำร

วจทง

เชงป

รมาณ

และเ

ชงคณ

ภาพ

- รวบ

รวมข

อมลจ

ดกระ

ทำขอ

มลเช

งปรม

าณแล

ะคณภ

าพ

- วเค

ราะห

และป

ระเม

นควา

มสอด

คลอง

ของ

ประจ

กษพย

านกบ

ขอสร

ป - ส

รางค

ำถาม

ทนำไ

ปสกา

รสำร

วจตร

วจสอ

บ

T ใช

อปกร

ณสำห

รบกา

รทดล

องได

อยาง

เหมาะส

มปลอ

ดภยแ

ละใช

สอเทค

โนโลย

หาขอ

มลเพ

มเตม

E ส

ามาร

ถสรา

งสรา

งแบบ

จำลอ

งหรอ

รปแบ

บ

M -

3 กล

องอบ

พลงง

านแส

งอาท

ตย

78

1.5 วธการหาคณภาพแผนการจดการเรยนร 1.5.1 นำแผนการจดการเรยนรเสนออาจารยทปรกษาวทยานพนธ เพอตรวจสอบ

ความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนร แลวนำมาปรบปรงแกไข 1.5.2 นำแผนการจดการเรยนรทง 4 แผน ไปใหผเชยวชาญจำนวน 3 คน ไดแก

ผเชยวชาญดานเนอหาวทยาศาสตรและผเช ยวชาญดานสะเตมศกษา จำนวน 2 คน ผเชยวชาญ ดานวดและประเมนผลจำนวน 1 คน เพ อตรวจสอบความสอดคลองเชงเน อหา และประเมน ความเหมาะสมของแผนการสอนทสรางขนซงคาดชนความสอดคลองของเครองมอ ( Index of Item Objective Congruence : IOC) โดยกำหนดเกณฑการใหคะแนน ดงน

ใหคะแนนเทากบ +1 เมอแนใจวาแผนการจดการเรยนรสอดคลองกบเนอหา ใหคะแนนเทากบ 0 เมอไมแนใจวาแผนการจดการเรยนรสอดคลองกบเนอหา ใหคะแนนเทากบ -1 เมอแนใจวาแผนการจดการเรยนรไมสอดคลองกบเนอหา

โดยคำนวณหาคาด ชน ความสอดคลองของเคร องม อ ( Index of Objective

Congruence : IOC) จากสตร

เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลองของแผนจดการเรยนร

ΣR แทน ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ N แทน จำนวนผเชยวชาญ

พจารณาคาด ชนความสอดคลองของเคร องมอ ( Index of Objective

Congruence : IOC) ต งแต 0.5 ข นไป จงจะถอวาแผนการจดการเรยนร มความเหมาะสมและ สอดคลองกบเน อหา(มาเรยม นลพนธ , 2558:177) ไดคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00 ทกแผนการสอน ผเชยวชาญแนะนำเรองการออกแบบกจกรรมใหสอดคลองกบตวชวดและสาระ การเรยนร

1.5.3 นำแผนการจดการเรยนรท ปรบปรงกจกรรมการเรยนรตามทผ เช ยวชาญแนะนำ ไปทดลองใชนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จำนวน 30 คน ของโรงเรยนวดดอนมะโนรา ทไมใชกลมตวอยาง ดำเนนการทดลองระหวางวนท 12 พฤศจกายน 2562 ถงวนท 14 พฤศจกายน 2562 เพอตรวจสอบความเหมาะสมกอนนำไปใชจรงกบกลมทดลอง

79

โดยใชแผนการจดการเรยนรท 1 จำนวน 3 ชวโมง ผลการทดลองใชพบวา นกเรยนใชเวลาคอนขางมากในการทำกจกรรมการทดลอง ทำใหเกนเวลาทกำหนดไวในแตละครง ดงนนจงไดปรบปรงกจกรรมการเรยนรใหเหมาะสมกบเวลา

1.5.4 นำแผนการจดการจดการเรยนร ท ไดรบการปรบปรงกจกรรมการเรยนร ไปทดลองใชกบกลมตวอยาง คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จำนวน 22 คน โรงเรยนวดบางนอย (แจมประชานกล) ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2562

80

สรปขนตอนการสรางแผนการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาดงภาพท 4

ภาพท 4 ขนตอนการสรางแผนการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา

ศกษาวเคราะหหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ฯ สาระการเรยนรวทยาศาสตรและหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล)

ศกษาแนวคด ทฤษฎและหลกการวธการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เพอเปนแนวทางในการจดกจกรรมการเรยนร

กำหนดสาระการเรยนรรายวชาวทยาศาสตรพนฐาน รหส ว 21101 ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรเรองความรอน

สรางแผนการจดการเรยนรตามความสมพนธระหวางสาระการเรยนร ตวชวดและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

นำแผนการจดการเรยนรทปรบปรงไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 1 โรงเรยนวดดอนมะโนรา ทไมใชกลมตวอยาง

นำแผนการจดการจดการเรยนรทไดรบการปรบปรงไปทดลองใชกบกลมตวอยางนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล)

นำแผนการจดการเรยนรเสนออาจารย ทปรกษาวทยานพนธหลงจากนนนำไปใหผเชยวชาญตรวจสอบความสอดคลองเชงเนอหาและประเมนความเหมาะสมของ

แผนการสอน

ปรบปรงแกไข ไมผาน

ผาน

81

2. ขนตอนการสรางแบบทดสอบเพอวดผลสมฤทธทางการเรยน เรองความรอน เปนแบบทดสอบปรนย ชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จำนวน 20 ขอ

2.1 ศกษาวเคราะหหลกสตรแกนกลางการศกษาข นพ นฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง 2562) สาระการเรยนรวทยาศาสตรและหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนวดบางนอย (แจมประชานกล) จงหวดสมทรสงครามกล มสาระการเรยนร ว ทยาศาสตร ศกษาผลสมฤทธ การเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 รายวชา วทยาศาสตรพนฐานหนวยการเรยนรความรอน

2.2 ศกษาแนวคด ทฤษฎและวธการจดการเรยนร วเคราะหความรเดม ความสนใจ และความสามารถของผเรยน

2.3 สรางตารางวเคราะหขอสอบใหสอดคลองกบวตถประสงค และครอบคลมสาระ การเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เพอวดผลสมฤทธทางการเรยนโดยใชในการทดสอบกอนและหลงการจดการเรยนร สำหรบแบบทดสอบทจดทำขนม 1 ฉบบเปนแบบทดสอบปรนย 4 ตวเลอก (Multiple Choice) จำนวน 20 ขอ ดงตารางท 10 และผวจยไดสรางขอสอบเปน 2 เทา จำนวน 40 ขอ ตารางท 9 วเคราะหขอสอบวดผลสมฤทธการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1 แบบปรนยชนดเลอกตอบ (Multiple Choice)

ตวชวด

จำนวนขอ

รวม

ความ

ร/คว

ามจำ

ความ

เขาใ

จ

การป

ระยก

ตใช

การว

เครา

ะห

การป

ระเม

นคา

ความ

คดสร

างสร

รค

ว 2.3 ม.1/1 วเคราะหแปลความหมายขอมลและคำนวณปรมาณความรอนททำใหสสารเปลยนอณหภมและเปลยนสถานะโดยใชสมการ Q = mc∆t และ Q=ml

ว 2.3 ม.1/2 ใชเทอรมอเมเตอรในการวดอณหภมของสาร 2 2 1 1 - - 6

ว 2.3 ม.1/3 สรางแบบจำลองทอธบายการขยายตวหรอหดตวของสสารเนองขากไดรบหรอสญเสยความรอน

ว 2.3 ม.1/4 ตระหนกถงประโยชนของความรอนของการหดหรอขยายตวของสสารเนองจากความรอน โดยวเคราะหสถานการณปญหา และเสนอแนะวธการนำความรมาแกปญหาในชวตประจำวน

1 1 1 - - 1 4

ว 2.3 ม.1/5 วเคราะหสถานการณการถายโอนความรอนและคำนวณปรมาณความรอน ทถายโอนระหวางสสารจนเกดสมดลความรอนใชสมการ Qสญเสย = Qไดรบ

1 2 1 1 - - 5

ว 2.3 ม.1/6 สรางแบบจำลองทอธบายการถายโอนความรอนโดยการนำความรอน การพาความรอนและการแผรงส

ว 2.3 ม.1/7 ออกแบบ เลอกใชและสรางอปกรณเพอแกปญหาในชวตประจำวน โดยใชความรเกยวกบการถายโอนความรอน

- 1 2 1 - 1 5

รวม 4 6 5 3 - 2 20

82

2.4 นำแบบทดสอบเสนออาจารยท ปรกษาวทยานพนธ เพ อพจารณาความถกตอง ของเนอหาแลวนำมาปรบปรงแกไข

2.5 นำแบบทดสอบทปรบปรงแกไขเนอหาแลว นำไปใหผเชยวชาญเดมจำนวน 3 คน คอ ดานเนอหาวทยาศาสตร, ดานสะเตมศกษา และดานวดและประเมนผลเพอตรวจสอบคณภาพความเท ยงตรงของเน อหา (Content Validity) แลวนำมาหาคาดชนความสอดคลอง ( IOC) เพอพจารณาความเหมาะสมจากคาเฉลยความคดเหนตงแต 0.50 ขนไป จงจะถอวาแบบทดสอบนน มความเท ยงตรงของเน อหานำขอสอบนนไปใชได (มาเรยม นลพนธ , 2558: 177) และหากม ขอเสนอแนะของผเชยวชาญกนำไปปรบปรงแกไข ขอเสนอแนะทผเชยวชาญแนะนำคอการออก ขอสอบใหสอดคลองกบตวชวดและออกขอสอบใหสอดคลองกบหวขอการประเมน ซงไดคาดชน ความสอดคลองอยระหวาง 0.67 – 1.00

2.6 นำแบบทดสอบไปทดลองใช (Try Out) กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ภาคเรยน ท 2 โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล)จงหวดสมทรสงคราม จำนวน 30 คน ท เคยเรยน เรอง ความรอนมาแลวซงไมใชกลมตวอยางเพอดความเหมาะสมของแบบทดสอบ

2.7 ตรวจสอบคาความยากงาย (Difficulty) และคาอำนาจจำแนก (Discrimination) ของแบบทดสอบปรนย โดยใชเกณฑความยากงายระหวาง 0.20 – 0.80 ถาคาความยากงาย < 0.20 ถอวาแบบทดสอบนนยากเกนไป ถาคาความยากงาย > 0.80 ถอวาแบบทดสอบนนงายเกนไป (มาเรยม นลพนธ, 2558:186 - 188) ซงไดคาความยากงายอยระหวาง 0.37 – 0.70 (รายละเอยด ดงตารางท 25 ภาคผนวก ค: 133) (มาเรยม นลพนธ, 2558: 186 - 188) และเกณฑการพจารณา คาอำนาจจำแนก ควรมคาอำนาจจำแนกตงแต 0.20 ขนไป มการแปลคาอำนาจจำแนกไดดงน

0.40 – 1.00 คอ จำแนกไดด ซงมคาระหวาง 1 ถง +1 เปนขอสอบทด 0.30 – 0.39 คอ จำแนกไดด เปนขอสอบทดพอสมควร อาจตองปรบปรง 0.20 – 0.29 คอ จำแนกไดพอใช แตตองปรบปรง -1.00 – 0.19 คอ ไมสามารถจำแนกได แตตองปรบปรงหรอตดทง

ซงไดคาอำนาจจำแนกอยระหวาง 0.30 – 0.65 (รายละเอยดดงตารางท 25 ภาคผนวก ค: 133 ) 2.8 ตรวจสอบคาความเชอมน (Reliability) คอ การตรวจสอบวดคาความเชอมนทคงท

โดยผวจยเลอกขอสอบทผานเกณฑแลว จำนวน 20 ขอ มาหาคาความเช อมนของแบบทดสอบ โดยใชวธของคเดอร – รชารดสน (Kuder - Richardson) จากสตร KR - 20 โดยมเกณฑการพจารณา คาความเช อม นต งแต 0.75 ข นไป (มาเร ยม นลพนธ , 2555: 182) ซ งไดค าความเช อมน ของแบบทดสอบเทากบ 0.78 ซงเปนไปตามเกณฑ (รายละเอยดดงภาคผนวก ค: 133)

83

2.9 นำแบบทดสอบทหาคาความเช อม นแลวไปทดสอบวดผลสมฤทธ ทางการเรยนวทยาศาสตร กบกลมตวอยางทงกอนและหลงการจดการเรยนร โดยขอสอบหลงเรยนจะสลบขอและสลบตวเลอก

สรปการสรางแบบทดสอบเพอวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน ดงภาพท 5

ภาพท 5 ขนตอนการสรางแบบทดสอบเพอวดผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความรอน

3. ขนตอนการสรางแบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ผ วจยกำหนดเกณฑการใหคะแนนแบบ Rubric Score ประกอบดวย 5 ทกษะดงน

1) การกำหนดและการควบคมตวแปร 2) การตงสมมตฐาน 3) การกำหนดนยามเชงปฏบตการของตวแปร 4) การทดลอง 5) การตความขอมลและการลงขอสรปม 5 ระดบ โดยกำหนดเกณฑแบงระดบความสามารถ คอ ดมาก ด ปานกลาง พอใชและปรบปรง มขนตอนดงน

ไมผาน ปรบปรงแกไข

นำแบบทดสอบไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) จงหวดสมทรสงคราม ทไมใชกลมตวอยางเพอดความเหมาะสมของแบบทดสอบ

ตรวจสอบคาความยากงาย และคาความเชอของแบบทดสอบปรนย และคดเลอกเพอนำไปใชจรง 20 ขอ

นำแบบทดสอบทไดมาตรฐาน ไปวดผลทดลองใชกบกลมตวอยาง

ผาน

นำแบบทดสอบเสนออาจารย ทปรกษาวทยานพนธพจารณาความถกตองของเนอหาแลวนำมา

ปรบปรงแกไขแลวนำแบบทดสอบเสนอผเชยวชาญเพอตรวจสอบความตรงของเนอหาและคาดชน

ความสอดคลอง(IOC)

ศกษาวเคราะหหลกสตรแกนกลางสาระการเรยนรวทยาศาสตรและหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนวดบางนอย (แจมประชานกล) และศกษาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

สรางตารางวเคราะหขอสอบใหสอดคลองกบเปนแบบทดสอบ จำนวน 1 ฉบบ ฉบบละ 20 ขอ เพอคดเลอกแลวนำไปใชจรงจำนวนฉบบละ 20 ขอ

ศกษาแนวคด ทฤษฎและวธการจดการเรยนร วเคราะหความรเดม ความสนใจและความสามารถของผเรยน

84

3.1 ศกษาวธการสรางแบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรจากเอกสาร และงานวจยทเกยวของกบการประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

3.2 วเคราะหทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 3.3 สร างแบบประเม นท กษะกระบวนการทางว ทยาศาสตร สำหร บน กเร ยน

ชนมธยมศกษาปท 1 ซงจะประเมนระหวางการทำกจกรรมโดยครเปนผประเมน แบงการประเมนเปน 5 ทกษะ ไดแก 1) การตงสมมตฐาน 2) การกำหนดนยามเชงปฏบตการของตวแปร 3) การกำหนด และการควบคมตวแปร 4) การทดลองและ 5) การตความหมายของขอมลและลงขอสรป โดยใชเกณฑการใหคะแนนแบบรบรคส(Rubric Scoring) จำแนกความสามารถออกเปน 5 ระดบ โดยมเกณฑการใหคะแนน ดงตารางท 10 เกณฑการประเมนพฒนาการทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

85

ตารา

งท 1

0 เก

ณฑกา

รประ

เมนพ

ฒนาก

ารทก

ษะกร

ะบวน

การท

างวท

ยาศา

สตร

รายก

ารปร

ะเมน

ทก

ษะกร

ะบวน

การท

างวท

ยาศา

สตร

ระดบ

คะแน

น

5 4

3 2

1

1. กา

รตงส

มมตฐ

าน

คาดก

ารณค

ำตอบ

ลวงห

นา

เขยน

สมมต

ฐานโ

ดยอา

ศย

ความ

รเดม

จากก

ารสง

เกต

ใช

ความ

สมพน

ธของ

ตวแป

รตน

และต

วแปร

ตามไ

ดอยา

งสม

เหตส

มผล

เขยน

สมมต

ฐาน

โดยอ

าศย

ความ

รเดม

จากก

ารสง

เกต

ใช

ความ

สมพน

ธของ

ตวแป

รตน

และต

วแปร

ตามไ

ดคอน

ขาง

สมเห

ตสมผ

ล

เขยน

สมมต

ฐาน

โดยอ

าศย

ความ

รเดม

จากก

ารสง

เกต

ใช

ความ

สมพน

ธของ

ตวแป

รตน

และต

วแปร

ตามส

มเหต

สมผล

บางส

วน

เขยน

สมมต

ฐาน

โดยอ

าศย

ความ

รเดม

จากก

ารสง

เกต

ใช

ความ

สมพน

ธของ

ตวแป

รตน

และต

วแปร

ตามไ

มสมเ

หตสม

ผล

เขยน

สมมต

ฐาน

โดยอ

าศย

ความ

รเดม

จากก

ารสง

เกต

ใช

ความ

สมพน

ธของ

ตวแป

รตน

และต

วแปร

ตามไ

มถกต

อง

2. กา

รกำห

นดนย

ามเช

งปฏ

บตกา

รของ

ตวแป

ร กำ

หนดค

ำเฉพา

ะท

ใชใน

การท

ดลอง

กำ

หนดค

ำเฉพา

ะทใช

ในกา

รทด

ลองได

ครบถ

วนแล

ะถกต

อง

กำหน

ดคำเฉ

พาะท

ใชใน

การ

ทดลอ

งไดคร

บถวน

และค

อนขา

งถก

ตอง

กำหน

ดคำเฉ

พาะท

ใชใน

การ

ทดลอ

งไดคร

บถวน

แตถก

ตอง

บางส

วน

กำหน

ดคำเฉ

พาะท

ใชใน

การ

ทดลอ

งไดคร

บถวน

แตไม

ถกตอ

ง กำ

หนดค

ำเฉพา

ะทใช

ในกา

รทด

ลองไม

ครบถ

วนแล

ะไมถ

กตอง

3. กา

รกำห

นดแล

ะกา

รควบ

คมตว

แปร

การก

ำหนด

ตว

แปรต

น

ตวแป

รตาม

ตว

แปรว

บคม

กำหน

ดตวแ

ปรตน

ตวแ

ปรตา

มแล

ะตวแ

ปรคว

บคมไ

ดครบ

ถวน

และถ

กตอง

ทงหม

ด

กำหน

ดตวแ

ปรตน

ตวแ

ปรตา

มแล

ะตวแ

ปรคว

บคมไ

ดครบ

ถวน

แตถก

ตองบ

างสว

น

กำหน

ดตวแ

ปรตน

ตวแ

ปรตา

มแล

ะตวแ

ปรคว

บคมไ

มครบ

ถวน

แตถก

ตองท

งหมด

กำหน

ดตวแ

ปรตน

ตวแ

ปรตา

มแล

ะตวแ

ปรคว

บคมไ

ดครบ

ถวน

แตไม

ถกตอ

ง

กำหน

ดตวแ

ปรตน

ตวแ

ปรตา

มแล

ะตวแ

ปรคว

บคมไ

มครบ

ถวน

และไ

มถกต

อง

4. กา

รทดล

อง

ความ

สามา

รถ

ในกา

รออก

แบบ

ออกแ

บบ/ท

ดลอง

และใ

ชอปก

รณ

ถกตอ

ง เหม

าะสม

และถ

กวธ

ออกแ

บบ/ท

ดลอง

และใ

ชอปก

รณ

คอนข

างถก

ตองแ

ตยงไม

เหมา

ะสม

และถ

กวธ

ออกแ

บบ/ท

ดลอง

และใ

ชอปก

รณ

ถกตอ

งเหมา

ะสมบ

างสว

น แต

ถกวธ

ออกแ

บบ/ท

ดลอง

และใ

ชอปก

รณ

ถกตอ

ง แตไ

มเหม

าะสม

และ

ไมถก

วธ

ออกแ

บบ/ท

ดลอง

และใ

ชอปก

รณ

ไมถก

ตอง เ

หมาะ

สมแล

ะไมถ

กวธ

การบ

นทกผ

ล บน

ทกผล

ถกตอ

งและ

ออกแ

บบตา

รางบ

นทกผ

ลทเห

มาะส

มกบ

ขอมล

บนทก

ผลถก

ตองแ

ละออ

กแบบ

ตารา

งบนท

กผลท

คอนข

างเห

มาะส

มกบ

ขอมล

บนทก

ผลถก

ตองแ

ละออ

กแบบ

ตารา

งบนท

กผลท

เหมา

ะสมก

บขอ

มลบา

งสวน

บนทก

ผลถก

ตองแ

ตออก

แบบ

ตารา

งบนท

กผลท

ไมเห

มาะส

มกบ

ขอมล

บนทก

ผลไม

ถกตอ

งออก

แบบ

ตารา

งบนท

กผลไ

มเหม

าะสม

กบขอ

มล

5. กา

รตคว

ามหม

ายขอ

งขอม

ลและ

ลงขอ

สรป

สรปแ

ละวเค

ราะห

ผล

สรปแ

ละวเค

ราะห

ผลปร

ะเดน

สำคญ

ไดคร

บถกต

อง

สรปแ

ละวเค

ราะห

ผลปร

ะเดน

สำคญ

ไดคร

บและ

คอนข

างถก

ตอง

สรปแ

ละวเค

ราะห

ผลปร

ะเดน

สำคญ

ไดคร

บและ

ถกตอ

งบาง

สวน

สรปแ

ละวเค

ราะห

ผลปร

ะเดน

สำคญ

ไมคร

บแตถ

กตอง

สร

ปและ

วเครา

ะหผล

ประเ

ดนสำ

คญไม

ครบแ

ละไม

ถกตอ

ง

86

จากนนนำคะแนนเฉลยทไดไปเปรยบเทยบกบการแปลความหมาย สำหรบเกณฑการใหคะแนนคาเฉลยในแตละระดบนน ใชสตรคำนวณอนตรภาคชน ( Interval Scale)) ใชสตรการคำนวณความกวางของอนตรภาคชน ดงน (ช ใจ คหารตนไชย , 2542 ; ไชยยศ ไพวทยศรธรรม, 2557: 12)

ความกวางของอนตรภาคชน = ขอมลทมคาสงสด – ขอมลทมคาตำสด

จำนวนชน

= 5−1

5

= 0.80

และไดแบงอนตรภาคชนเทา ๆ กนโดยใหแตละชวงชนมความกวางเทากบ 0.80 ซงเรยงคาระดบความสามารถมากนอยตอระดบพฒนาการทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ของนกเรยนเฉลยทคำนวณไดมความหมายดงน

4.21 - 5.00 หมายถง ดมาก 3.41 - 4.20 หมายถง ด 2.61 – 3.40 หมายถง ปานกลาง 1.81 – 2.60 หมายถง พอใช 1.00 – 1.80 หมายถง ปรบปรง

3.4 เสนอแบบประเมนพฒนาการทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรตออาจารยทปรกษา วทยานพนธ เพอตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) (ชใจ คหารตนไชย, 2542; ไชยยศ ไพวทยศรธรรม, 2557: 12) สำหรบการใหความหมายของคาทวด

3.5 นำแบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเสนอผเชยวชาญจำนวน 3 คน เพอตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหา(Content Validity) แลวนำมาหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) และพจารณาความเหมาะสมโดยกำหนดเกณฑการใหคะแนน ดงน

ใหคะแนนเทากบ +1 เมอแนใจวาแบบประเมนมความเหมาะสม ใหคะแนนเทากบ 0 เมอไมแนใจวาแบบประเมนมความเหมาะสม ใหคะแนนเทากบ -1 เมอแนใจวาแบบประเมนไมมความเหมาะสม และพจารณาความเหมาะสมจากคาเฉลยความคดเหน อยระหวาง 0.50 - 1.00

จงจะถอวาแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานนน มความเทยงตรงของเนอหา (มาเรยม นลพนธ, 2558: 177) ไดคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00 (ดงรายละเอยดภาคผนวก ค:131) ขอเสนอแนะทผเชยวชาญแนะนำคอใหตรวจสอบความสมบรณดานเนอหาระดบคะแนนของเครองมอวจย

87

3.6 นำแบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทไดรบการปรบปรงเนอหาของระดบคะแนนและขอคำถามทใชในการวดรวมถงปรบเกณฑการประเมนใหเหมาะสมกบนกเรยน นำไปทดลองใชกบกลมตวอยางนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) ใชประเมนระหวางนกเรยนทำกจกรรม

สรปขนตอนการสรางแบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ดงภาพท 6

ภาพท 6 ขนตอนการสรางแบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ผาน

นำแบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทปรบปรงไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดดอนมะโนรา ทไมใชกลมตวอยาง

นำแบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทไดรบ การปรบปรงนำไปใชเปนเครองมอในการวจยกบนกเรยน

กลมตวอยาง

ศกษาวธการสรางแบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

วเคราะหทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

สรางแบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรแลวนำเสนอตออาจารย ทปรกษาวทยานพนธและทปรกษารวมแลวนำมาปรบปรงแกไข

ไมผาน

นำแบบประเมนทกษะ กระบวนการทางวทยาศาสตรเสนอผเชยวชาญ

เพอตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหา(Content Validity) และหาคา IOC

ปรบปรงแกไข

88

4. ขนตอนการสรางแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงาน ผวจยไดศกษาเอกสารทเกยวของกบการประเมนผลงานสรางสรรค (The Creative Product Sematic Scale, CPSS) ทพฒนาโดย Besemer and Quin (1986) ประเมนผลงานสรางสรรคใน 3 ดาน ไดแก ดานนวภาพ ดานการแกปญหาและดานการตอเตมและการสงเคราะห เปนการประเมนคาตามมาตรจำแนก โดยพฒนานสรณ สถาพรวงศ (2532) และประสาร มาลากล ณ อยธยา นำมาพฒนาใหเปน แบบประเมนโครงงานวทยาศาสตรซ งอาศยการพจารณารวมกบเกณฑของสมาคมวทยาศาสตร แหงประเทศไทย ตอมาสมาน ถาวรรตนวณช (2541) ไดนำแบบประเมนนมาใชในการประเมนสงประดษฐทวไปและใชชอวาแบบประเมนความคดสรางสรรคจากงานประดษฐ เมอผวจยไดศกษารปแบบการวดและประเมนดงกลาวพบวามความสอดคลองกบงานวจย ดงนนผวจยจงไดนำรปแบบการประเมนดงกลาวมาพฒนาเพอใหมความสอดคลองกบการวดและประเมนผลสะเตมศกษาโดยวดผลดานความสามารถ ซงเปนการประเมนความสามารถของผเรยนจากการแสดงออกโดยตรงจากการทำงานตาง ๆ จากสถานการณทกำหนดใหเปดโอกาสใหผ เรยนไดแกปญหาจากสถานการณจรง ซงลกษณะสำคญของการประเมนความสามารถคอ กำหนดวตถประสงคของงาน วธการทำงานและผลสำเรจของงาน เปนตน (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2526) ในการวจย คร งน ผ ว จ ยไดนำรปแบบการประเมนดงกลาวมาพฒนาเพ อใชในการประเมนความสามารถ ในการสรางสรรคผลงาน โดยกำหนดเกณฑการใหคะแนนแบบ Rubric Score มรายการประเมน 4 ดาน คอ 1) ดานนวภาพหรอดานความสรางสรรคของผลงาน จำนวน 1 ขอ 2) ดานการแกปญหา จำนวน 2 ขอ 3) ดานการใชประโยชน จำนวน 2 ขอ และ4) ดานการตอเตมและการสงเคราะห จำนวน 2 ขอ และจำแนกระดบความสามารถออกเปน 3 ระดบ คอ ด พอใชและปรบปรง (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2526) มขนตอนดงน

4.1 ศกษาการสรางแบบประเมนจากเอกสารและงานวจยท เก ยวของกบการสราง แบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานผลงาน

4.2 นำขอมลทศกษามากำหนดโครงสรางเนอหาของเครองมอ และดำเนนการสราง เครองมอ โดยกำหนดรายการประเมน 4 ดาน คอ 1) ดานนวภาพหรอดานความสรางสรรคของ ผลงาน จำนวน 1 ขอ 2) ดานการแกปญหา จำนวน 2 ขอ 3) ดานการใชประโยชน จำนวน 2 ขอ และ 4) ดานการตอเตมและการสงเคราะห จำนวน 2 ขอ โดยใชเกณฑการใหคะแนนแบบรบรคส (Rubric Scoring) จำแนกความสามารถออกเปน 3 ระดบ โดยมเกณฑการใหคะแนน ดงตารางท 11 เกณฑการประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงาน

89

ตารางท 11 เกณฑการประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงาน รายการประเมน

ความสามารถในการสรางผลงาน

ระดบคะแนน

3 (ด) 2 (พอใช) 1 (ปรบปรง)

1. ดานนวภาพหรอดานความสรางสรรคของผลงาน (novelty)

1.1 ดานผลงานมการออกแบบอยางสรางสรรค ผลงานมความแปลกใหม

มการออกแบบผลงานอยางสรางสรรค ผลงานมความแปลกใหมไมซำใคร(สรางผลงานทมความแตกตางจากผอน)

มการออกแบบผลงานอยางสรางสรรคแตผลงานมการดดแปลงคลายของคนอนบางเลกนอย

มการออกแบบผลงานอยางสรางสรรคแตผลงานมการดดแปลงคลายของผทงหมด

2. ดานการแกปญหา (resolution)

2.1 ดานการเลอกใชวสดในการสรางผลงานไดเหมาะสม คมคา

มการเลอกใชวสดในการสรางผลงานไดเหมาะสม คมคาและปลอดภย

มการเลอกใชวสดในการสรางผลงานไดเหมาะสมเลกนอย และปลอดภย

มการเลอกใชวสดในการสรางผลงานไมเหมาะสมเลกนอย และไมปลอดภย

2.2 ดานแกปญหาโดยเชอมโยงความรกบกระบวนการทางวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร (STEM)

แกปญหาโดยเชอมโยงความรกบกระบวนการทางวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตรไดถกตอง

แกปญหาโดยเชอมโยงความรกบกระบวนการทางวทยาศาสตร เทคโนโลยวศวกรรมศาสตรและคณตศาสตรไดบางสวน

แกปญหาโดยเชอมโยงความรกบกระบวนการทางวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตรไมได

3. ดานการใชประโยชน (useful)

3.1 ดานผลงานสามารถตอบสนองตอการนำไปใชในชวตประจำวนได

ผลงานสามารถนำไปใชประโยชนไดจรงในชวตประจำวน

ผลงานสามารถนำไปใชประโยชนในชวตประจำวนไดบางสวน

ผลงานไมสามารถนำไปใชไดจรงในชวตประจำวน

3.2 ดานความปลอดภยและความสะดวกในการใชงาน

ผลงานมความปลอดภย มความสะดวก เหมาะสมทงชนงาน

ผลงานมความปลอดภย แตไม มความสะดวกในการใชงาน

ผลงานไมมความปลอดภย และไมมความสะดวกในการใชงาน

4. ดานการตอเตมและการสงเคราะห (elaboration and synthesis)

4.1 ดานความสวยงาม ผลงานมความสวยงามตลอดทงชนงาน

ผลงานมรความสวยงาม แตมรองรอยตำหนของชนงานบางสวน

ผลงานขาดความสวยงามและมรองรอยตำหนทงชนงาน

4.2 ดานการตกแตงเพมเตม ผลงานมการตกแตงรายละเอยด ตาง ๆ อยางเหมาะสมและนาสนใจ

ผลงานมการตกแตงรายละเอยด ตาง ๆ ไดเหมาะสมบางสวน

ผลงานมการตกแตงรายละเอยด ตาง ๆ ไมเหมาะสม

ซงมเกณฑการแปลความหมายเกณฑการประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงาน ดงน

ระดบคะแนนเฉลย ระดบคณภาพ 2.64 - 3.00 ด 1.67 – 2.63 พอใช 1.00 – 1.66 ปรบปรง

90

จากนนนำคะแนนเฉลยทไดไปเปรยบเทยบกบการแปลความหมาย สำหรบเกณฑ การใหคะแนนคาเฉลยในแตละระดบนน ใชสตรคำนวณอนตรภาคชน ( Interval Scale)) ใชสตร การคำนวณความกวางของอนตรภาคชน ดงน (ช ใจ คหารตนไชย , 2542)

ความกวางของอนตรภาคชน = ขอมลทมคาสงสด – ขอมลทมคาตำสด

จำนวนชน

= 3−1

3

= 0.67

และไดแบงอนตรภาคชนเทา ๆ กนโดยใหแตละชวงชนมความกวางเทากบ 0.67 ซงเรยงคาระดบความสามารถมากนอยตอระดบความสามารถในการสรางสรรคผลงานของนกเรยนเฉลย ทคำนวณไดมความหมายตอไปน

2.64 - 3.00 หมายถง ความสามารถในการสรางสรรคผลงานอยในระดบ ด 1.67 – 2.63 หมายถง ความสามารถในการสรางสรรคผลงานอยในระดบ พอใช 1.00 – 1.66 หมายถง ความสามารถในการสรางสรรคผลงานอยในระดบ ปรบปรง

4.3 เสนอแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานตออาจารยท ปรกษา วทยานพนธ เพอตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) สำหรบการใหความหมายของคาทวด

4.4 นำแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานทปรบปรงแลวใหผเชยวชาญ จำนวน 3 คน เพอตรวจสอบคณภาพความเทยงตรงเชงเนอหา ซงผเชยวชาญแนะนำใหปรบปรงเกณฑการประเมน และนำแบบประเมนไปทดลอง แลวนำมาหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence: IOC) โดยกำหนดเกณฑการใหคะแนน ดงน

ใหคะแนนเทากบ +1 เมอแนใจวาแบบประเมนมความเหมาะสม ใหคะแนนเทากบ 0 เมอไมแนใจวาแบบประเมนมความเหมาะสม ใหคะแนนเทากบ -1 เมอแนใจวาแบบประเมนไมมความเหมาะสม และพจารณาความเหมาะสมจากคาเฉล ยความคดเหน ต งแต 0.50 - 1.00

จงจะถอวาแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานนน มความเทยงตรงของเนอหา (มาเรยม นลพนธ, 2558: 177) ไดคาดชนความสอดคลองเทากบ 0.67 - 1.00 (ดงรายละเอยด ภาคผนวก ค: 133) ขอเสนอแนะทผเชยวชาญแนะนำคอใหตรวจสอบความสมบรณดานเนอหาและเกณฑในการประเมนของเครองมอวจย

91

4.5 นำแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานมาปรบปรงแกไข ขอคำถาม ทใชในการวดและปรบเกณฑการประเมนใหเหมาะสมกบนกเรยนเนอหาตามทผเชยวชาญแนะนำ และนำไปใชประเมนหลงนกเรยนสรางผลงานสำเรจในแตละแผนจำนวนทงสน 4 แผน

ขนตอนการสรางแบบประเมนความสามารถในการสรางสรางสรรคผลงาน ดงแผนภาพท 7

ภาพท 7 ขนตอนการสรางแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงาน การดำเนนการทดลองและเกบรวบรวมขอมล

ในการทดลองและเกบรวบรวมขอมล ผวจยดำเนนตามขนตอนดงตอไปน 1. ผ วจยดำเนนการทดสอบกอนเรยน (Pre-test) ดวยแบบทดสอบทผ วจยสรางข นกบ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) 2. ผ วจยดำเนนการจดการเรยนร ตามแนวสะเตมศกษาเพ อพฒนาทกษะกระบวนการ

ทางวทยาศาสตรและความสามารถในการสรางสรรคผลงานของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 ตามแผนการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาตามขนตอนทง 6 ขนตอนดงน

ไมผาน

ผาน

ศกษาการสรางแบบประเมนจากเอกสารและงานวจย

เสนอแบบประเมนใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธตรวจสอบความเหมาะสม และความถกตองของเนอหาและนำมาปรบปรงแกไข

นำแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานไปใชประเมนหลงนกเรยน สรางผลงานสำเรจ

ปรบปรงแกไข

นำแบบประเมนความสามารถ

ในการสรางสรรคผลงานเสนอผเชยวชาญเพอตรวจสอบความ

เทยงตรงของเนอหา(Content Validity) และหาคา IOC

92

2.1 ระบปญหา (Problem Identification) เปนการทำความเขาใจปญหาหรอความทาทาย วเคราะหเงอนไขหรอขอจำกดของสถานการณปญหา เพอกำหนดขอบเขตของปญหา ซงจะนำไปส การสรางชนงานหรอวธการในการแกปญหา โดยครทำหนาทเปนผนำเสนอเหตการณหรอสถานการณทจะทำไปสปญหาและใชคำถามเพอกระตนใหนกเรยนอยากเรยนร เมอนกเรยนไดรบรถงปญหาแลว จงเกดการระดมความคดเพอชวยกนกำหนดขอบเขตของปญหา แบงปญหาออกเปนรายขอและเลอก ปญหาทสำคญทสดเพอนำไปสการรวบรวมขอมล

2.2 รวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา (Related Information Search) เปนการรวบรวมขอมลและแนวคดทางวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลยทเกยวของกบแนวทาง การแกปญหา เมอนกเรยนเลอกปญหาทสำคญทสดจำเปนตองหาขอมลเพมเตมเกยวกบปญหานน โดยขอมลนนไดจากการครเปนผสอนในบทเรยนและนกเรยนสบคนขอมลเพมเตมจากอนเทอรเนต โดยใชโทรศพทสมารทโฟนเปนเครองมอในการคนหาเพอนำขอมลทไดนำไปใชในการออกแบบชนงาน

2.3 ออกแบบวธการแกปญหา (Solution Design) เปนการประยกตใชขอมลและแนวคด ทเกยวของเพอการออกแบบชนงานหรอวธการในการแกปญหา นกเรยนจะเรมออกแบบชนงาน โดยอาศยขอมลทรวบรวมมาชวยในการออกแบบ โดยมครเปนผใหคำแนะ, ชวยเหลอและสงเกต การทำงานของนกเรยนแตละคน

2.4 วางแผนและดำเนนการแกปญหา (Planning and Development) เปนการกำหนด ลำดบขนตอนของการสรางชนงานหรอวธการ แลวลงมอสรางชนงานหรอพฒนาวธการเพอใชใน การแกปญหา เมอนกเรยนไดแบบรางมาแลวจงเรมสรางชนงานขนตามแบบทไดกำหนดไว โดยมคร เปนผใหคำแนะ, ชวยเหลอตลอดจนดแลดานความปลอดภยในการใชอปกรณและสงเกตการทำงานของนกเรยนแตละคน

2.5 ทดสอบ ประเมนผลและปรบปรงแกไขวธการแกปญหาหรอช นงาน (Testing, Evaluation and Design Improvement) เปนการทดสอบและประเมนการใชงานของชนงานหรอวธการ โดยผลทไดอาจนำมาใชในการปรบปรงและพฒนา เมอนกเรยนสรางชนงานเสรจเรยบรอยแลวจงนำไปทดสอบวาชนงานนสามารถแกปญหาไดหรอไมโดยทดสอบชนงานทละกลม แตละกลม ทดสอบและจดบนทกผลขอบกพรองเพอนำไปใชในการปรบปรงชนงาน หลงจากทนกเรยนทดสอบชนงานแลวครใหนกเรยนแตละกลมมสวนรวมในการใหคะแนนชนงานของเพอนนกเรยนดวยกน เพอใหนกเรยนแสดงความรสกและฝกการยอมรบขอแตกตาง โดยครทำหนาทเปนผดำเนนกจกรรม

2.6 นำเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหาหรอชนงาน (Presentation) เปนการนำเสนอ แนวคดและขนตอนการแกปญหาของการสรางชนงาน ใหผอนเขาใจและไดขอเสนอแนะเพอการพฒนา ตอไป เมอนกเรยนทดสอบชนงานและรวบรวมผลทไดจากการทดสอบแลว ใหนกเรยนแตละกลม นำเสนอผลการแกปญหา ขอดขอเสยของช นงานและการขอเสนอแนะในการทำงานคร งตอไป

93

จากนนครและนกเรยนรวมกนสรปผลการทำกจกรรม ปญหาเพอใชเปนแนวทางในการทำกจกรรม ในครงตอไป เมอนกเรยนทำกจกรรมครบในหนวยการเรยนแลวครใหนกเรยนเชอมโยงสงทตนเอง ไดเรยนรมาทงหมดวาเชอมโยงกบวชาหรอความรในดานใดบาง โดยใหนกเรยนเขยนแสดงออกมา ในรปของผงความคด ซงการวจยครงนผวจยไดสรางแผนการจดการเรยนร จำนวน 4 แผน 4 สปดาห สปดาหละ 3 ชวโมง เปนระยะเวลา 12 ชวโมง ทำการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2562

3. ผวจยดำเนนการประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ระหวางการจดการเรยนร ตามแนวสะเตมศกษาในหนวยการเรยนรท 1 เรองความรอน จำนวน 4 ครง ของทกแผนการจดการเรยนร ซงจะประเมนในชวงทนกเรยนทำกจกรรมดวยวธการสงเกตและจดบนทกโดยใชแบบประเมนพฒนาการทกษะกระบวนการ

4. ผวจยดำเนนการประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงาน โดยประเมนผลงานหลงจากจดกจกรรมการเรยนร ตามแนวสะเตมศกษาในหนวยการเรยนร ท 1 เร องความรอน แผนการจดการเรยนร ท 1, 2, 3 และ 4 ทกแผนตามลำดบ ซ งจะไดผลงานท งหมด 4 ผลงาน โดยใชแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงาน

5. ผ วจยดำเนนการทดสอบหลงเรยน (Post-test) ดวยแบบทดสอบทผ วจยสรางข นซง เปนแบบทดสอบเดยวกบแบบทดสอบกอนเรยนโดยใชวธการสลบขอและสลบตวเลอก การวเคราะหขอมลและคาสถตในการใชวเคราะหขอมล

การตรวจสอบคณภาพเครองมอสำหรบการวจยครงน มรายะเอยดดงน 1. ตรวจสอบคณภาพของแผนการจดการเรยนร โดยหาคาดชนความสอดคลอง เชงเนอหา

(Index of Objective Congruence : IOC) 2. การวเคราะหขอมลจากแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน โดยใช

คาสถต คาเฉลย ( X ) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน กอนการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาและหลงการจดการเรยนรตามแนว สะเตมศกษา

3. วเคราะหขอมลจากแบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยแบบประเมน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ใชคาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

4. วเคราะหขอมลแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงาน ซงใชคาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

94

ตารางท 12 สรปวธดำเนนการวจย

วตถประสงค วธการ กลมเปาหมาย เครองมอ การวเคราะห

ขอมล

1. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธ การเรยนร เรอง ความรอน

ทดสอบผลสมฤทธ การเรยนรกอนและหลงการจดการเรยนร

นกเรยนชนมธยมศกษา ปท 1 โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) จงหวดสมทรสงคราม

แบบทดสอบผลการเรยนร

คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) คา t-test dependent

2. เพอประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรระหวางการจดกจกรรม การเรยนร


แบบประเมนทกษะกระบวนทางวทยาศาสตร

คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

3. เพอประเมนความสามารถ ในการสรางสรรคผลงาน

ประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานหลงจดกจกรรมการเรยนร


แบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงาน

คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

95

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การวจยเร อง การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาเพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและความสามารถในการสรางสรรคผลงานสำหรบนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 เปนงานวจยลกษณะเชงทดลอง แบบแผนการวจยแบบการทดลองขนพนฐาน (pre - experimental design) แบบ one-group pre-test post-test design และแบบOne – Shot Case Study โดยใช การวจยศกษากลมเดยววดหลายครง (Time – Series design) โดยมขนตอนการวจย 3 ขนตอน ดงน 1) ศกษาขอมลการวจยจากเอกสาร ตำรา วรรณกรรม แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการจดการเรยนรวทยาศาสตรและงานวจยทเกยวของกบการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาเพอสรางเคร องมอและปรบปรงคณภาพเคร องมอ 2) ทดลองใชกจกรรมการเรยนร สะเตมศกษา และประเมนผลของการจดกจกรรมโดยมนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดบางนอย (แจมประชานกล) ทกำลงศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2562 เปนหนวยการวเคราะห (Unit of Analysis) นำผลมาวเคราะหขอมลทางสถตและแปลผลการวเคราะหขอมล 3) รายงานผลการวจยเพ อเสนอตออาจารยท ปรกษา และปรบปรงแกไขตามท คณะกรรมการท ปรกษาวทยานพนธไดเสนอแนะ และสงรายงานผลการวจยฉบบสมบรณตอบณฑตวทยาลย ผลการวเคราะหขอมล

ผวจยเสนอผลการวเคราะหขอมลตามวตถประสงคของการวจย ดงน ตอนท 1 ผลการเปร ยบเทยบผลสมฤทธ การเร ยนร เร อง ความร อน ของนกเร ยน

ชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา ตอนท 2 ผลการศกษาพฒนาการทกษะกระบวนการทางว ทยาศาสตรของนกเร ยน

ชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา ตอนท 3 ผลการประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา

96

ตอนท 1 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา ผลการวเคราะหขอมลจากการทำแบบทดสอบวดผลสมฤทธ ทางการเรยนแบบปรนย

ชนดเลอกตอบ (Multiple Choice) 4 ตวเลอก ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จำนวน 22 คน กอนและหลงการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา ไดผลดงตารางท 13

ตารางท 13 เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน กอนและหลงการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา ดวย t – test แบบ Dependent

การทดสอบ จำนวนนกเรยน (n) คะแนนเตม �� S.D. t-test Sig. คะแนนกอนเรยน 22 20 12.91 1.10

-13.282 .000** คะแนนหลงเรยน 22 20 16.86 0.83

* มนยสำคญทางสถตทระดบ .05

จากตารางท 14 พบวา ผลสมฤทธการเรยนรกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนมความแตกตางกนอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ .05 โดยผลสมฤทธทางการเรยนหลงการจดกจกรรม การเร ยนร ตามแนวสะเต มศ กษา ( ��= 16.86 S.D. = 0.83) ส งกว าก อนเร ยน (��=12.91, S.D. = 1.10) อยางมนยสำคญทางสถตท ระดบ .05 ซ งสอดคลองกบสมมตฐานการวจยขอท 1 ยอมรบสมมตฐานขอท 1

ตอนท 2 ผลการศกษาพฒนาการทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา ผลการวเคราะหขอมลจากการศกษาพฒนาการทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา ผวจยไดประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยน 5 ทกษะ ดงแผนภมท 1 และตารางท 14

2.86 3.77 3.86 4.952.683.73 3.50

4.642.77

3.23 3.59

4.73

2.612.98 3.32

4.07

2.91

3.184.00

4.59

2.773.38

3.65

4.60

0.00

5.00

10.00

15.00

20.00

25.00

30.00รวม

5. การตความหมายของ ขอมลและลงขอสรป4. การทดลอง

3. การก าหนดและการควบคมตวแปร

แผนการจดการเรยนรท 1 ความรอนกบอณหภม ฯ

แผนการจดการเรยนรท 2 ปรมาณความรอนฯ

แผนการจดการเรยนรท 3 การดดกลนความรอน ฯ

แผนการจดการเรยนรท 4 การนำความรฯ

แผนภมท 1 แสดงพฒนาการทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

97

ตารา

งท 1

4 แส

ดงผล

การศ

กษาพ

ฒนาก

ารทก

ษะกร

ะบวน

การท

างวท

ยาศา

สตรข

องนก

เรยนช

นมธย

มศกษ

าปท

1 ทไ

ดรบก

ารจด

การเร

ยนรต

ามแน

วสะเ

ตมศก

ษา

แผนก

ารจด

การเร

ยนร

ทกษะ

กระบ

วนกา

รทาง

วทยา

ศาสต

ร

รวม

ระดบคณภาพ

1. ก

ารตง

สม

ตฐาน

2.

การ

กำหน

ดนยา

มเชง

ปฏบต

การข

องตว

แปร

3. ก

ารกำ

หนดแ

ละกา

รคว

บคมต

วแปร

4.

การ

ทดลอ

ง 5.

การ

ตควา

มหมา

ยขอ

ง ขอม

ลและ

ลงขอ

สรป

��

S.D.

ระดบ

คณภา พ

��

S.D.

ระดบ

คณภา พ

��

S.D.

ระดบ

คณภา พ

��

S.D.

ระดบ

คณภา

พ ��

S.D

. ระ

ดบคณ

ภา พ ��

S.D

.

1 คว

ามรอ

นกบอ

ณหภ

ม,

การถ

ายโอ

นควา

มรอน

2.8

6 (2

) 0.5

6 ปา

นกล

าง

2.68

(4)

0.48

ปาน

กลาง

2.7

7 (3

) 0.4

3 ปา

นกล

าง

2.61

(5)

0.48

ปานก

ลาง

2.91

(1)

0.29

ปาน

กลาง

2.7

7 (4

) 0.4

5 ปา

นกล

าง

2. ปร

มาณค

วามร

อนกบ

การเป

ลยน

อณหภ

มและ

สถาน

ะของ

สาร,

สมดล

ความ

รอน

3.77

(1)

0.43

ด 3.7

3 (2

) 0.4

6 ด

3.23

(3)

0.61

ปาน

กลาง

2.9

8 (5

) 0.4

2 ปา

นกลา

ง 3.1

8 (4

) 0.5

9 ปา

นกล

าง

3.38

(3)

0.50

ปาน

กลาง

3. กา

รดดก

ลนคว

ามรอ

น

การค

ายคว

ามรอ

นของ

วตถ

และ

ประโ

ยชน,

ควา

มรอน

กบ

การข

ยายต

วและ

หดตว

ของว

ตถ

และป

ระโย

ชน

3.86

(2)

0.35

ด 3.5

0 (4

) 0.6

0 ด

3.59

(3)

0.50

ด 3.3

2 (5

) 0.4

7 ปา

นกลา

ง 4.0

0 (1

) 0.7

6 ด

3.65

(2)

0.54

ด

4. กา

รนำค

วามร

เรองค

วามร

อน

ไปปร

ะยกต

ใช

4.95

(1)

0.21

ดมาก

4.6

4 (3

) 0.7

3 ดม

าก

4.73

(2)

0.46

ดมาก

4.0

7 (5

) 0.3

6 ด

4.59

(4)

0.59

ดมาก

4.6

0 (1

) 0.4

7 ดม

าก

รวม

3.86

(1)

0.39

ด 3.6

4 (3

) 0.5

6 ด

3.58

(4)

0.50

ด 3.2

4 (5

) 0.4

3 ปา

นกล

าง

3.67

(2)

0.56

ด 3.6

0 0.4

9 ด

98

จากตารางท 14 และแผนภมท 1 แสดงใหเหนวา นกเรยนมพฒนาการทกษะกระบวนการ

ทางวทยาศาสตร โดยภาพรวมอยในระดบ ด (��= 3.60, S.D. = 0.49) เมอพจารณาเปนรายแผนการ จดการเรยนร พบวา แผนท 4 การนำความรเรองความรอนไปประยกตใชอยในระดบดมาก อนดบ 1

มคาเฉลย (�� = 4.60, S.D. = 0.47) รองลงมาคอแผนท 3 การดดกลนความรอน การคายความรอนของวตถและประโยชน, ความรอนกบการขยายตวและหดตวของวตถและประโยชน มคาเฉลย

(��= 3.65, S.D. = 0.54) และแผนท 2 ปรมาณความรอนกบการเปลยนอณหภมและสถานะของสาร,

สมดลความรอน มคาเฉลย (��= 3.38, S.D. = 0.50) และแผนท 1 ความรอนกบอณหภม, การถาย

โอนความรอน มคาเฉลย (��= 2.77, S.D. = 0.45) ตามลำดบ และเมอพจารณาเปนรายดานของแตละ แผนการจดการเรยนร พบวา แผนท 1 ความรอนกบ

อณหภม, การถายโอนความรอน ดานท 1 การตความหมายของขอมลและลงขอสรป อยในระดบ

ปานกลาง อนดบ 1 มคาเฉลย (��= 2.91, S.D. = 0.29) รองลงมา ไดแก ดานท 2 การตงสมมตฐาน

มคาเฉลย (��= 2.86, S.D. = 0.56) และดานท 3 การกำหนดและการควบคมตวแปร มคาเฉลย

(��= 2.77, S.D. = 0.43) และดานท 2 การกำหนดนยามเชงปฏบตการ มคาเฉล ย (��= 2.68,

S.D. = 0.48) และดานท 4 การทดลอง อย ในระดบปานกลาง อนดบ 5 มคาเฉล ย (��= 2.61, S.D. = 0.48) ตามลำดบ แผนท 2 ปรมาณความรอนกบการเปลยนอณหภมและสถานะของสาร ,

สมดลความรอน ดานท 1 การตงสมมตฐาน อยในระดบด อนดบ 1 มคาเฉลย (��= 3.77, S.D. = 0.43)

รองลงมา ไดแก ดานท 2 การกำหนดนยามเชงปฏบตการของตวแปร มคาเฉลย (��= 3.73, S.D. = 0.46)

และดานท 3 การกำหนดและการควบคมตวแปร มคาเฉลย (��= 3.23, S.D. = 0.61) และดานท 4

การตความหมายของขอมลและลงขอสรป มคาเฉล ย ( ��= 3.18, S.D. = 0.59) และดานท 5

การทดลอง อยในระดบ ปานกลาง อนดบ 5 มคาเฉลย (��= 2.98, S.D. = 0.42) ตามลำดบ แผนท 3 การดดกลนความรอน การคายความรอนของวตถและประโยชน, ความรอนกบการขยายตวและหดตวของวตถและประโยชน ดานท 5 การตความหมายของขอมลและลงขอสรป อยในระดบด อนดบ 1

มคาเฉลย (��= 4.00, S.D. = 0.76) รองลงมา ไดแก ดานท 1 การตงสมมตฐานคาเฉลย (��= 3.86,

S.D. = 0.35) และดานท 3 การกำหนดและการควบคมตวแปร มคาเฉลย (��= 3.59, S.D. = 0.50)

และดานท 2 การกำหนดนยามเชงปฏบตการของตวแปร มคาเฉล ย ( ��= 3.50, S.D. = 0.60)

และดานท 5 การทดลอง อย ในระดบปานกลาง อนดบ 5 มคาเฉล ย (��= 3.32, S.D. = 0.47) ตามลำดบ และแผนท 4 การนำความรเร องความรอนไปประยกตใช ดานท 1 การตงสมมตฐาน

อยในระดบด อนดบ 1 มคาเฉลย (��= 4.95, S.D. = 0.21) รองลงมา ไดแก ดานท 3 การกำหนดและ

การควบคมตวแปร มคาเฉลย (��= 4.73, S.D. = 0.46) และดานท 3 การกำหนดนยามเชงปฏบตการ

99

ของตวแปรมคาเฉล ย (��= 4.64, S.D. = 0.73) และดานท 5 การตความหมายของขอมลและ

ลงขอสรป มคาเฉลย (��= 4.59, S.D. = 0.59) และดานท 4 การทดลอง อยในระดบด อนดบ 5

มคาเฉลย (��= 4.07, S.D. = 0.36) ตามลำดบ

ตอนท 3 ผลการประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา ผลการวเคราะหขอมลจากการประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา ผวจยไดประเมนความสามารถ ในการสรางสรรคผลงานทงหมด 4 ดาน ดงแผนภมท 2 และตารางท 15

แผนภมท 2 แสดงความสามารถในการสรางสรรคผลงาน

2.91 2.771.91

3.00

2.52 2.70 2.77 2.80

2.322.93

2.392.61

2.932.77

2.77 2.57

0.00

2.00

4.00

6.00

8.00

10.00

12.004. ดานการตอเตมและการสงเคราะห

3. ดานการใชประโยชน

2. ดานการแกปญหา

1. ดานความสรางสรรคผลงาน

บานเอสกโม ไอศกรมหลอด โคมลอย กลองอบพลงงานแสงอาทตย

100

ตารา

งท 1

5 ผล

การป

ระเม

นควา

มสาม

ารถใ

นการ

สราง

สรรค

ผลงา

นของ

นกเรย

นชนม

ธยมศ

กษาป

ท 1

ทไดร

บการ

จดกา

รเรยน

รตาม

แนวส

ะเตม

ศกษา

แผนจ

ดการ

เรยนร

ความ

สามา

รถใน

การส

รางส

รรคผ

ลงาน

รว

ม

ระดบคณภาพ

1. ด

านคว

ามสร

างสร

รค

ผลงา

น 2.

ดาน

การแ

กปญ

หา

3. ด

านกา

รใชป

ระโย

ชน

4. ด

านกา

รตอเ

ตมแล

ะการ

สงเค

ราะห

��

S.D.

ระดบ

คณภา

พ ��

S.D

. ระ

ดบคณ

ภาพ

��

S.D.

ระดบ

คณภา

พ ��

S.D

. ระ

ดบคณ

ภาพ

��

S.D.

1 คว

ามรอ

นกบอ

ณหภ

ม, ก

ารถา

ยโอน

ความ

รอน

ชอผล

งาน

: บาน

เอสก

โม

2.91

(2)

0.29

ด 2.5

2 (3

) 1.0

1 พอ

ใช

2.32

(4)

0.90

พอใช

2.9

3 (1

) 0.5

1 ด

2.67

(3)

0.68

ด

2. ปร

มาณค

วามร

อนกบ

การเป

ลยน

อณหภ

มและ

สถาน

ะของ

สาร,

สม

ดลคว

ามรอ

น

ชอผล

งาน

: ไอศ

กรมห

ลอด

2.77

(2)

0.43

ด 2.7

0 (3

) 0.9

3 ด

2.93

(1)

4.70

ด 2.7

7 (2

) 0.8

3 ด

2.80

(1)

1.72

ด

3. กา

รดดก

ลนคว

ามรอ

น กา

รคาย

คว

ามรอ

นของ

วตถแ

ละปร

ะโยช

น,

ความ

รอนก

บ กา

รขยา

ยตวแ

ละหด

ตวขอ

งวตถ

และ

ประโ

ยชน

ชอผล

งาน

: โคม

ลอย

1.91

(3)

0.29

พอใช

2.7

7 (1

) 0.5

1 ด

2.39

(2)

0.77

พอใช

2.7

7 (1

) 0.8

6 ด

2.46

(4)

0.61

พอใช

4. กา

รนำค

วามร

เรองค

วามร

อน

ไปปร

ะยกต

ใช

ชอผล

งาน

: กลอ

งอบพ

ลงงา

นแส

งอาท

ตย

3.00

(1)

0.00

ด 2.8

0 (2

) 0.7

1 ด

2.61

(3)

0.90

พอใช

2.5

7 (4

) 1.0

0 พอ

ใช

2.74

(2)

0.65

ด

รวม

2.65

(3)

0.18

ด 2.7

0 (2

) 0.2

3 ด

2.56

(4)

1.92

พอใช

2.7

6 (1

) 0.2

1 ด

2.67

0.64

ด

101

จากตารางท 15 และแผนภมท 2 ผลการประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงาน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา โดยภาพรวมอยใน

ระดบด (��=2.67, S.D.= 0.64) เมอพจารณาเปนรายแผนการจดการเรยนร พบวา แผนท 2 ปรมาณความรอนกบการเปลยนอณหภมและสถานะของสาร, สมดลความรอน ผลงาน : ไอศกรมหลอด อยใน

ระดบด อนดบ 1 มคาเฉลย (��= 2.80, S.D. =1.72) รองลงมาคอแผนท 4 การนำความรเรองความรอน

ไปประยกตใช ผลงาน : กลองอบพลงงานแสงอาทตย มคาเฉลย (��= 2.71, S.D. = 0.65) และแผนท 1

ความรอนกบอณหภม, การถายโอนความรอน ผลงาน:บานเอสกโม มคาเฉลย (��= 2.64, S.D. = 0.68) และแผนท 3 การดดกลนความรอน การคายความรอนของวตถและประโยชน, ความรอนกบการขยายตว

และหดตวของวตถและประโยชน ผลงาน : โคมลอย มคาเฉลย (��= 2.54, S.D. = 0.61) ตามลำดบ และเมอพจารณาเปนรายดานของแตละแผนการจดการเรยนร พบวา แผนท 1 ความรอนกบ

อณหภม,การถายโอนความรอน ดานท 4 ดานการตอเตมและการสงเคราะห อยในระดบด อนดบ 1

มคาเฉลย (��= 2.93, S.D. = 0.51) รองลงมา ไดแกดานท 1 ความสรางสรรคผลงาน มคาเฉลย

(��= 2.91, S.D. = 0.29) และดานท 2 การแกปญหา มคาเฉลย (��= 2.52, S.D. = 1.01) และดานท 3

การใชประโยชน อยในระดบพอใช อนดบ 4 มคาเฉลย (��= 2.32, S.D. = 0.90) ตามลำดบ แผนท 2 ปรมาณความรอนกบการเปลยนอณหภมและสถานะของสาร, สมดลความรอน ดานท การใชประโยชน

อยในระดบด อนดบ 1 มคาเฉลย (��= 2.93, S.D. = 4.70) รองลงมา ไดแก ดานท 1 ความสรางสรรค

ผลงาน มคาเฉลย (��= 2.77, S.D. = 0.43) และดานท 4 การตอเตมและการสงเคราะห มคาเฉลย

(��= 2.77, S.D. = 0.83) และดานท 3 การแกปญหา อยในระดบด อนดบ 3 มคาเฉลย (��= 2.70, S.D. = 0.93) ตามลำดบ แผนท 3 การดดกลนความรอน การคายความรอนของวตถและประโยชน , ความรอนกบการขยายตวและหดตวของวตถและประโยชน ดานท 1 การแกปญหา อยในระดบด

อนดบ 1 มคาเฉลย (��= 2.77, S.D. = 0.51) และดานท 4 การตอเตมและการสงเคราะห มคาเฉลย

(��= 2.77, S.D. = 0.86) รองลงมา ไดแก ดานท 3 การใชประโยชน มค าเฉล ย (��= 2.39,

S.D. = 0.77) และดานท 1ความสรางสรรคผลงาน อยในระดบพอใช อนดบ 3 มคาเฉลย (��= 1.91, S.D. = 0.29) ตามลำดบ และแผนท 4 การนำความรเรองความรอนไปประยกตใชแสงอาทตย ดานท 1 ความสรางสรรคผลงาน อยในระดบด อนดบ 1 คาเฉลย (= 3.00, S.D. = 0.00) รองลงมา ไดแก

ดานท 2 การแกปญหา มคาเฉลย (��= 2.80, S.D. = 0.71) และดานท 3 การใชประโยชน คาเฉลย

(��= 2.61, S.D. = 0.90) และดานท 4 การตอเตมและการสงเคราะห อยในระดบพอใช อนดบ 4

มคาเฉลย (��= 2.57, S.D. = 1.00) ตามลำดบ

102

ตารางท 16 ตวอยางผลงานของการจดการเรยนร ตามแนวสะเตมศกษาเพ อพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลงานสรางสรรค

แผนการจดการเรยนร ผลงานบานเอสกโม

กลมท 1 กลมท 2 กลมท 3 กลมท 4 กลมท 5

แผนท 1 ความรอนกบอณหภม, การถายโอนความรอน

แผนการจดการเรยนร ผลงานไอศกรมโบราณ


แผนท 2 ปรมาณความรอนกบการเปลยนอณหภมและสถานะขอ งส า ร , สมด ล ค ว าม ร อน ผลงาน : ไอศกรมหลอด

แผนการจดการเรยนร ผลงานโคมลอย


แผนท 3 การดดกลนความรอน การคายความรอนของวตถและประโยชน , ความร อนกบการขยายตวและหดตวของวตถและประโยชน

แผนการจดการเรยนร ผลงานกลองอบพลงงานแสงอาทตย


แผนท 4 การนำความรเรองความรอนไปประยกตใช

สรปกจกรรม


103

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและความสามารถในการสรางสรรคผลงานสำหรบนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 เปนงานวจยลกษณะเชงทดลอง เปนงานวจยลกษณะเชงทดลอง แบบแผนการวจยแบบการทดลอง ขนพนฐาน(pre experimental design) แบบ one-group pre-test post-test design และแบบ One – Shot Case Study ใชการวจยศกษากลมเดยววดหลายครง (Time – Series design) โดยมวตถประสงคการวจยเพอ 1) เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา 2) เพอศกษาพฒนาการ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบกรจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา 3) เพอประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา ประชากรทใชในการวจยครงน คอ นกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ในโรงเรยนขยายโอกาส สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสงคราม จำนวน 545 คน กลมตวอยาง ทใชในการวจยครงนคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสงคราม จำนวน 22 คน จำนวน 1 หองเรยน ปการศกษา 2562 ดวยวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยการจบสลากไดโรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) เครองมอในการวจยครงน ไดแก 1. แผนการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เรอง ความรอน จำนวน 4 แผน คอ แผนท 1. ความรอนกบอณหภม, การถายโอนความรอน แผนท 2 ปรมาณความรอนกบการเปลยนอณหภมและสถานะของสาร, สมดลความรอน แผนท 3 การดดกลนความรอน การคายความรอนของวตถและประโยชน, ความรอนกบการขยายตวและหดตวของวตถและประโยชนและแผนท 4 การนำความรเรองความรอนไปประยกตใชเวลาทดลองสปดาหละ 3 ชวโมง จำนวน 4 สปดาห รวมทงหมด 12 ชวโมง 2. แบบทดสอบเพอวดผลการเรยนร เรอง ความรอน เปนแบบทดสอบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จำนวน 20 ขอ มคาความยากงาย (P) ระหวาง 0.37-0.70 มคาอำนาจจำแนกระหวาง 0.30 - 0.65 และมคาความเชอมน (Reliability) เทากบ 0.78 3. แบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรแบบ Rubrics Score มคาความสอดคลอง (IOC) เทากบ 0.67 - 1.00 4. แบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานแบบ Rubric Score มคาความสอดคลอง ( IOC) เทากบ 0.67 - 1.00 การวจยครงน วเคราะหขอมลโดยการคำนวณคะแนนคาเฉลย( ��) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการทดสอบคาท (t – test) แบบ Dependent สรปผลการวจยไดดงน

104

สรปผล การวจยเร องการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตรและความสามารถในการสรางสรรคผลงานสำหรบนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 สรปผลการวจยตามวตถประสงคของการวจยไดดงน

1. ผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 เมอไดรบ การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา มคะแนนหลงเรยนสงกวากอนเรยน

2. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 เมอไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาโดยภาพรวมอยในระดบดและมพฒนาการสงขน

3. ความสามารถในการสรางสรรคผลงานของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 เม อไดรบ การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา มความสามารถในการสรางสรรคผลงานอยในระดบด อภปรายผล

การวจยเร องการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและความสามารถในการสรางสรรคผลงานสำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ผวจยไดนำผลมาอภปรายดงน

1. การศกษาผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน ทไดรบการจดการเรยนรตามแนว สะเตมศกษากอนและหลงเรยนสงกวากอนเรยน ทงนเนองมาจากการสอนตามแนวสะเตมศกษา มกระบวนการและขนตอนทสามารถฝกใหนกเรยนรจกแกปญหาดวยตนเอง รจกวางแผนในการทำงาน กลาแสดงความคดเหน สามารถเชอมโยงความรเดมกบความรใหมเพอนำไปสการแกปญหาจนสามารถสรางเปนชนงานไดตามความคดและจนตนาการของนกเรยน สอดคลองกบทฤษฎการเรยนรตามแนว Constructivism ทกลาวไว 2 ประเดนทสำคญดวยกนคอ ประเดนแรกผเรยนเปนผสราง(Construct) ความรจากความสมพนธระหวางสงทพบเหนกบความรความเขาใจทมอยเดม โดยใช กระบวนการทางปญญา (cognitive apparatus) ของตน ประเดนทสอง คอ การเรยนรตามแนว Constructivism คอโครงสรางทางปญญา เปนผลของความพยายามทางความคด ผเรยนสรางเสรมความรผานกระบวนการทางปญญาดวยตนเอง ผสอนไมสามารถปรบเปลยนโครงสรางทางปญญาของผเรยนได แตผสอนสามารถชวยผเรยนปรบเปลยนโครงสรางทางปญญาไดโดยจดสภาพการณททำใหเกดภาวะไมสมดลขนเพอใหผเรยนไดคดหาทางแกปญหาดวยตนเอง (ทศนา แขมมณ, 2559: 90-91) และเปนการเรยนรท เกดจากการสรางพลงความรในตนเอง ผเรยนมโอกาสไดสรางความคดและ นำความคดตนเองไปสรางสรรคชนงานโดยอาศยสอและเทคโนโลยทเหมาะสมจะทำใหเหนความคดนนเปนรปธรรมทชดเจน (ทวป แซฉน, 2556: 11) และสอดคลองกบผลการวจยของ ภาณพงศ โคนชยภม (2559: บทคดยอ) ศกษาการพฒนากจกรรมการเรยนรสะเตมศกษา เรอง การสงเคราะห

105

ดวยแสง เพอสงเสรมผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถดานการคดเชงระบบผลการวจย พบวา ผลสมฤทธการเรยนรเรอง การสงเคราะหดวยแสงของนกเรยนทสอนโดยวธการสะเตมศกษ ากอนเรยนและหลงเรยนแตกตางกนอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ .05 สอดคลองกบงานวจยของ พลศกด แสงพรมศร, ประสาท เนองเฉลม, ปยะเนตร จนทรถระตกล (2558) ศกษาการเปรยบเทยบ ผลสมฤทธทางการเรยนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงและเจตคตตอการเร ยนเคมของนกเรยนชนมธยมศกษาป ท 5 ทไดรบการจดการเรยนรสะเตมศกษากบแบบปกต ผลการวจยพบวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรสะเตมศกษามผลสมฤทธทางการเรยน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงและเจตคตตอการเรยนเคมสงกวาการเรยนรแบบปกต

2. พฒนาการทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตม มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 5 ทกษะ ไดแก 1) การตงสมมตฐาน 2) การกำหนดนยามเชงปฏบตการของตวแปร 3) การกำหนดและการควบคม ตวแปร 4) การทดลอง 5) การตความขอมลและการลงขอสรป จากการศกษาพบวานกเรยนม พฒนาการทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรโดยภาพรวมอยในระดบดและมพฒนาการสงขนตามลำดบ ยอมรบสมมตฐานขอท 2 และเมอแยกเปนรายทกษะโดยเรยงลำดบพฒนาการไดดงน 1) ทกษะการตงสมมตฐานภาพรวมอยในระดบด 2) ทกษะการตความหมายของขอมลและลงขอสรปภาพรวมอยในระดบด 3) ทกษะการกำหนดนยามเชงปฏบตการของตวแปรภาพรวมอยในระดบด 4) ทกษะการกำหนดและควบคมตวแปรภาพรวมอยในระดบด และ 5) ทกษะการทดลองภาพรวม อยในระดบปานกลาง จากผลการวจยทกษะการตงสมมตฐานมพฒนาสงทสดเปนอนดบหนงเพราะวานกเรยนมความเขาใจในการตงสมมตฐาน เกดจากทกคร งท มการทำกจกรรมครจะใหนกเรยน ฝกการตงคำถามและลองคาดเดาคำตอบกอนเปนประจำเมอนกเรยนไดปฏบตซำบอย ๆ จงทำใหเกดความเคยชนและสามารถปฏบตไดด สวนทกษะการทดลองทมพฒนาการอยในลำดบสดทาย เพราะวาในทกษะการทดลองนจะแบงเปนสองดานดวยกนไดแก ดานการออกแบบและการบนทกผล จากการ สงเกตการณทำกจกรรมของนกเรยนตลอดระยะเวลาในการวจยพบวา ดานการออกแบบนกเรยนออกแบบการทดลองโดยไมใสรายละเอยดของการทดลอง ทงนเพราะครยงอธบายไมครอบคลมและ มการชแนะเพมเตมคอนขางนอยบวกกบเวลาการทำกจกรรมทคอนขางมอยางจำกด จงทำให ไมสามารถอธบายเพมเตมได ดานการบนทกผลการทดลองนกเรยนยงเขยนผลการทดลองเปนภาพรวมไมเจาะจงผลท ไดทำใหการส อความไมชดเจนและผลการทดลองยงขาดรายละเอยด ทงนเพราะครยงไมสมำเสมอในการใหนกเรยนบนทกผลอยางละเอยด มกใหบนทกผลเปนภาพรวมกอนเสมอทำใหนกเรยนเกดความเคยชน และเมอตองการใหนกเรยนบนทกผลโดยเกบรายละเอยดจงตองใชเวลาคอนขางมาก แตถานกเรยนไดฝกปฏบตการใหรายละเอยดของการออกแบบและบนทกผลทกคร งโดยมการแลกเปล ยนความคดเหนของนกเรยน พรอมกบครชวยช แนะเพ มเตมทกครง

106

กจะทำใหนกเรยนมพฒนาการทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรดยงขน สอดคลองกบทฤษฎทฤษฎคอนสตรคตวสต (Constructivist) ทกลาววานกเรยนเปนผสรางความรดวยตนเองและนกเรยนแตละคนสรางความรดวยวธการทแตกตางกนรวมทงอาจแตกตางกบแนวทางของผสอน ประสบการณเดมของนกเรยนเปนพ นฐานทสำคญของการสรางความร ใหม และนกเรยนแตละคนมความร และประสบการณเดมทแตกตางกน การมปฏสมพนธกนการไดรบประสบการณตรงและการแลกเปลยนความคดเหนกนของกนและกนมสวนชวยในการสรางความรใหม (กมลฉตร กลอมอม และคณะ, 2557: 129-139) ซ งวรรณทพา รอดแรงคา และ พมพนธ เดชะคปต (2542: 3) ไดกล าววา ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนทกษะทางสตปญญา นกวทยาศาสตรและผทนำวธการทางวทยาศาสตรมาแกปญหาใชในการศกษาคนควา สบเสาะหาความร และแกปญหาตาง ๆ และสอดคลองกบสวฒน นยมคา (2531: 104) กลาววา กระบวนการทางวทยาศาสตรเปนกระบวนการ ทางความคด เปนกระบวนการทางปญญาฉะนนจงเปนกระบวนการใชแกปญหา ซงสอดคลองกบงานวจยของจรรยสมร เหลองสมานกล (2557: บทคดยอ) ไดศกษาการพฒนากจกรรมการเรยนร วทยาศาสตร เพอสงเสรมทกษะทางวทยาศาสตรและความสามารถในการสรางสรรคสงประดษฐ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ผลการวจยพบวา ผลการเรยนรหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ .05 และสอดคลองกบงานวจยของสาลกา สำเภาทอง (2553: บทคดยอ) ไดศกษาการพฒนากจกรรมพฒนาผเรยนโดยใชของเลนพนบาน เพอสงเสรมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ผลการวจยพบวา ผลการเรยนร เรอง กจกรรม พฒนาผเรยนโดยใชของเลนพนบาน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1/2 หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสำคญทางสถตท ระดบ .05 สอดคลองกบพลศกด แสงพรมศร , ประสาท เนองเฉลม และ ปยะเนตร จนทรถระตกล (2558) ไดศกษาการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงและเจตคตตอการเรยนเคมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการจดการเรยนรสะเตมศกษากบแบบปกตผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรสะเตมศกษามผลสมฤทธทางการเรยน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรข นสงและเจตคตตอ การเรยนเคมสงกวาการเรยนรแบบปกตและสอดคลองกบวรรณา รงลกษมศร (2551: บทคดยอ) ศกษาผลของการเรยนการสอนทเนนกระบวนการออกแบบทางวศวกรรมทมตอความสามารถในการ แกปญหาเชงวทยาศาสตร และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรข นผสมผสานของนกเรยน มธยมศกษาตอนตนในโรงเรยนสาธตผลการวจยพบวานกเรยนกลมทเรยนวทยาศาสตรโดยจดการเรยนการสอนทเนนกระบวนการออกแบบทางวศวกรรมมคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนผสมผสานเฉลยสงกวากลมทเรยนดวยวธสอนแบบทวไปอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ .05

107

3. ผลการประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงานของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา โดยภาพรวมทง 4 ผลงานอยในระดบด คะแนนเฉลยท 2.67 ยอมรบสมมตฐานขอท 3 เมอพจารณาเปนรายดานไดผลดงน 1) ดานนวภาพหรอดานความ สรางสรรคของผลงาน (novelty) ภาพรวมอยในระดบด 2) ดานการแกปญหา (resolution) ภาพรวมอยในระดบด 3) ดานการใชประโยชน (useful) ภาพรวมอยในระดบพอใช 4) ดานการตอเตมและ การสงเคราะห ภาพรวมอยในระดบพอใช มคะแนนเฉลย 2.76 จากผลการศกษาความสามารถในการสรางสรรคผลงานนนดานทนกเรยนไดคะแนนสงเปนอนดบ 1 คอดานการตอเตมและการสงเคราะห พบวานกเรยนสามารถสรางผลงานไดหลากหลาย มความคดสรางสรรคในการสรางชนงานรจก ประยกตวสดอปกรณตาง ๆ ใหมประโยชนได และดานท นกเรยนไดคะแนนลำดบสดทายคอ ดานการใชประโยชน พบวาชนงานทนกเรยนสรางขนมานนยงไมตอบสนองในดานการใชประโยชน เพราะวาการออกแบบกจกรรมของครผ สอนยงตองปรบปรงดานการนำความรไปประยกตใชในชวตประจำวนใหสามารถนำความรไปพฒนาหรอตอยอดโดยสรางเปนชนงานทสามารถใชไดจรงใหมประโยชนตอตนเองและผอ น และจากการศกษาความสามารถในการสรางผลงานของนกเรยนทง 4 ผลงาน ผลงานทอยในระดบด อนดบ 1 ไดแก ไอศกรมหลอด จากการศกษาพบวานกเรยนใหความสนใจกบการทำการทำกจกรรมไอศกรมหลอดเปนอยางด กอนเรมทำกจกรรมมความตงใจเรยนรทงทฤษฎและภาคปฏบต ในขณะททำกจกรรมนกเรยนมความสนกสนาน ตนเตนและลนตลอดเวลา วาจะสามารถทำไอศกรมไดไหม หลงทำกจกรรมเมอตองสรปผลและเชอมโยงกบความรในภาคทฤษฎนกเรยนกสามารถตอบคำถามไดด เชน ตอบไดวาในขณะทสารเปลยนสถานะมความรอนแฝงเขามาเกยวของ เปนตนทงนเพราะนกเรยนมความเขาใจเนอหาสามารถเชอมโยงความรและใชเทคโนโลย เขามาชวยในการสรางชนงาน และผลงานทนกเรยนทำไดอยในระดบพอใช คอ โคมลอย เพราะกจกรรม ทจดใหนกเรยนนนมขนตอนซบซอนคอนขางยากและใชเวลานาน จงทำใหขนการรวบรวมขอมลและแนวคดทเก ยวกบปญหาครใหเวลาในขนนคอนขางนอย และการอธบายของครไมกระชบทำให นกเรยนยงไมเขาใจวาจะสามารถนำไปใชประโยชนในดานใด สถานการณท กำหนดใหนกเรยน ไมเชอมโยงกบการนำไปใชในชวตประจำวนทำใหนกเรยนมองภาพของการสรางชนงานไมชดเจน ครจงควรยกตวอยางหลาย ๆ สถานการณจากงายไปหายากเพ อใหนกเรยนเขาใจมากย งขน ซงการออกแบบกจกรรมใหนกเรยนดงกลาวนมเนอหาทนำมาใชในการจดกจกรรมการเรยนรคอ เรอง ความรอน เนอหาสาระมความเหมาะสมทนำมาใชในการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาและสงเสรมความสามารถในการสรางสรรคผลงานสอดคลองกลบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง 2562) กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ซงกระทรวงศกษาธการโดยสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดดำเนนการทบทวนหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 โดยนำขอมลจากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12

108

ยทธศาสตรชาต 20 ป และแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560 – 2579 มาใชเปนกรอบและทศทาง ในการพฒนาหลกสตรใหมความเหมาะสม โดยเนนใหผเรยนสามารถวเคราะหปญหาหรอสถานการณ ไดอยางรอบคอบและถถวน สามารถนำไปใชในชวตประจำวน ตลอดจนการใชเทคโนโลยทเหมาะสมในการ บรณาการกบความรทางดานวทยาศาสตรและคณตศาสตร เพอแกปญหาหรอพฒนางานดวยกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรมทนำไปส การคดคนสงประดษฐ หรอสรางนวตกรรมตาง ๆ ท เอ อประโยชนตอการดำรงชวต การใชทกษะการคดเชง คำนวณ ความร ทางดานวทยาการ คอมพวเตอรและเทคโนโลยและการสอสารในการแกปญหาทพบในชวตจรงไดอยางมประสทธภาพ (สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน,กระทรวงศกษาธการ) สอดคลองกบทฤษฎการสรางความรดวยตนเองโดยการสรางสรรคชนงาน (Constructionism) โดยเกดจากการสรางพลงความรในตนเองและดวยตนเองของผเรยน หากผเรยนมโอกาสไดสรางความคดและนำความคดตนเองไป สรางสรรคช นงานโดยอาศยส อและเทคโนโลยทเหมาะสมจะทำใหเหนความคดนนเปนรปธรรม ทชดเจน (ทวป แซฉน, 2556: 11) สอดคลองกบจรรยสมร เหลองสมานกล (2557: บทคดยอ) การพฒนากจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เพอสงเสรมทกษะทางวทยาศาสตรและความสามารถ ในการสรางสรรคสงประดษฐ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ผลการวจยพบวา ผลการเรยนรหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ .05 และนกเรยนมความสามารถในการ สรางสรรคสงประดษฐพบวาโดยภาพรวมอยในระดบสง สอดคลองกบนภาภรณ เพยงดวงใจ (2558: บทคดยอ) ศกษาการพฒนารปแบบการจดการเรยนรวทยาศาสตร โดยใชโครงงานรวมกบเทคนค การสบเสาะหาความรตามแนวคดหองเรยนกลบดาน เพอเสรมสรางความสามารถในการสราง นวตกรรมและจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธเรยนรวทยาศาสตรโดยใชโครงงานรวมกบรวมกบเทคนคการสบเสาะหาความรตามแนวคดหองเรยนกลบดานสงกวากอนการใชรปแบบอยางมนยสำคญทางสถตท ระดบ .05 และสอดคลองกบวรรณา รงลกษมศร (2551: บทคดยอ) ศกษาผลของการเรยนการสอนทเนนกระบวนการออกแบบทางวศวกรรมท มตอความสามารถในการแกปญหาเชงวทยาศาสตร และทกษะกระบวนการทาง วทยาศาสตรขนผสมผสานของนกเรยนมธยมศกษาตอนตนในโรงเรยนสาธตผลการวจยพบวา นกเรยนกลมทเรยนวทยาศาสตรโดยจดการเรยนการสอนทเนนกระบวนการออกแบบทางวศวกรรมมคะแนนความสามารถในการแกปญหาเชงวทยาศาสตรเฉลยรอยละ 75.58 นกเรยนกลมทเรยนวทยาศาสตรโดยจดการเรยนการสอนทเนนกระบวนการออกแบบทางวศวกรรมมคะแนนความสามารถในการแกปญหาเชงวทยาศาสตรเฉลยสงกวากลมทเรยนดวยวธสอนแบบทวไปอยาง มนยสำคญทางสถต ทระดบ.05

109

ขอเสนอแนะ

การวจยเร องการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะกระบวนการทาง วทยาศาสตรและความสามารถในการสรางสรรคผลงานสำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ผวจย ไดสรปขอเสนอแนะการวจยดงน ขอเสนอแนะเพอนำผลการวจยไปใช

1. จากผลการวจยดานความการพฒนาทกษะกระบวนทางวทยาศาสตร พบวา ทกษะ การทดลองอย ในระดบปานกลาง ดงน น ครควรฝกใหนกเรยนเขยนบนทกผลการทดลองและ ควรยกตวอยางวธการเขยน

2. จากผลการวจยความสามารถในการสรางสรรคผลงานของนกเรยน พบวา ดานการใช ประโยชนจากผลงานทสรางขนอยในระดบพอใช ดงนน ครควรมการปรบปรงกจกรรมและอธบายขนตอนการทำพรอมยกตวอยางประกอบ

3. ในการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา กจกรรมทจดใหนกเรยนในแตละหวขอคอนขางใชเวลาในการสรางชนงานพอสมควร ดงนน ครอาจใหนกเรยนสรางชนงานเพยงชนเดยวหลงจากเรยนเรยนจบในหนวยการเรยนรนน ๆ ขอเสนอแนะเพอการวจยในครงตอไป

1. ควรมการวจยศกษาเปรยบเทยบวธการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษารวมกบวธสอน เชน โครงงาน,

2. ควรมการนำวธการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาไปใชในการพฒนารวมกบทกษะอน ๆ เชน ทกษะการจำแนกประเภท

3. ควรมการวจยการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เพอสงเสรมความคดสรางสรรคและ การออกแบบเพอการนำไปประยกตใชในชวตประจำวน

4. ควรมการศกษาเจตคตทมตอวชาวทยาศาสตรและการสรางสรรคผลงานโดยใชการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา

110

รายการอางอง

รายการอางอง

กมลฉตร กลอมอน. (2559). “การจดการเรยนรแบบบรณาการสะเตมศกษา สำหรบนกศกษาวชาชพ ค ร Learning management based on STEM education for student teacher.” ศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร, 18(4), 334-348.

กรมวชาการ. (2554). การจดกระบวนการเรยนรทผเรยนสำคญทสด. กรงเทพฯ. กรมวชาการ. (2544). ความคดสรางสรรค. กรงเทพฯ: กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. กระทรวงศกษาธการ. (2542). คมอครแนวทางจดทำแผนการสอนพฒนาศกยภาพ โครงการทดลอง

พฒนาศกยภาพเดกไทย. กรงเทพฯ: กองวจยทางการศกษา. กระทรวงศกษาธการ. (2551). การจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรตามหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: ชมชนสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย

กระทรวงศกษาธการ. (2560). ตวช ว ดและสาระการเรยนร แกนกลาง กล มสาระการเรยนรวทยาศาสตร (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจำกด.

กรณยพล ววรรธมงคล. (2560). “รปแบบการพฒนาครโดยใชกระบวนการชมชนการเรยนร ทาง วชาชพเพอสงเสรม ความสามารถจดการเรยนร ตามแนวสะเตมศกษาในระดบการศกษา ข นพ นฐาน (Model of developing teachers by using the process of Professional Learning Community (PLC) in promoting learning management abilities based on the STEM education approach at the basic education level.”VeridianE-Journal, 11(3), 92-114

ไกรยศ ภทราวาท. (2559). PISA 2015 บทเรยนสำคญจากระดบนานาชาต. THAIPUBLICA ไทยพบล ก า: กล าพ ดความจร ง . เข าถ งเม อ 12 ก มภาพนธ 2560. เข าถ งได จาก https://thaipublica.orc/2016/12/kraiyos-pisa-2015/

จรรยสมร เหลองสมานกล (2559). “การพฒนากจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรเพอสงเสรมทกษะ ทางวทยาศาสตรและความสามารถในการประดษฐสงประดษฐของนกเรยนชนประถมศกษา ปท 3 (การพฒนากจกรรมวทยาศาสตรเพอการพฒนาทกษะทางวทยาศาสตรและการสราง ความสามารถในการประดษฐของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3.”ศลปากรศกษาศาสตร วจย มหาวทยาลยศลปากร, 8(1), 267-282.

111

จรรยา เจรญรตน (2557). “การพฒนาความสามารถในการคดวเคราะหและทกษะกระบวนการทาง วทยาศาสตร สำหรบนกเรยนช นมธยมศกษาปท 3 ท สอนดวยวธสอนแบบโครงงาน. ” ศลปากรศกษาศาสตรวจย มหาวทยาลยศลปากร, 6(2), 182-194.

จำรส อนทลาภาพร, มารต พฒผล, วชย วงษใหญ และศรสมร พ มสะอาด (2558). “การศกษา การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาสำหรบผเรยนระดบประถมศกษา.”วารสารวชาการ ฉบบภาษาไทย มนษยศาสตร สงคมศาสตรและศลปะ, 8(1), 62-74.

ชนนนท พฤกษประมล. (2557). “การประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร Assessing Science Process Skills.”วารสารสทธปรทศน, 28(86), 356-359.

ชยทศ จำเนยรกล. (2556). ความหมายของวทยาศาสตร. เขาถงเมอ 21 ธนวาคม 2556. เขาถงไดจาก http://www.chaiyatos.com/profile.htm.

ชใจ คหารตนไชย. (2542). สถตเบองตน. กรงเทพฯ: ภาควชาสถตประยกต มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร.

ไชยยศ ไพวทยศรธรรม. (2557). การวดและประเมนผลการศกษา. มหาวทยาลยศลปากร ณฎพงษ เจรญพทย. (2539). ทางเลอกในการพฒนาความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตร : แนวคด

และแนวปฏบต. กรงเทพฯ: ดวงกมล. ณฏชยานนต เกตศรศกดา, เจษฎากร โนอนทร, กรต ตนเรอน และ พสษฐ พลประเสรฐ. (2560).

“ผลส มฤทธ ทางการเร ยนและท กษะกระบวนก ารทางว ทยาศาสตร ของน กเร ยน ช นประถมศกษาปท 5 ท ไดรบการจดการเรยนร แบบสะเตมศกษา. ”การประชมวชาการระดบชาต “นอรทเทรนวจย”ครงท 3 ประจำป 2559. น.1-9.

ดษฎ โยเหลา และคณะ. (2557). การศกษาการจดการเรยนรแบบ PBL ทไดจากโครงการสรางชดความรเพอสรางเสรมทกษะแหงศตวรรษท 21 ของเดกและเยาวชน : จากประสบการณความสำเรจของโรงเรยนไทย. กรงเทพฯ: หางหนสวนจำกดทพยวสทธ.

ทศนา แขมมณ. (2545). ศาสตรการสอนองคความรเพอจดกระบวนการการเรยนรทมประสทธภาพ . กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ธระชย ปรณโชต. (2544). โครงงานวทยาศาสตร:การวจยทางวทยาศาสตรเบ องตน การเรยน การสอนทเนนผ เรยนเปนสำคญ: แนวคดวธและเทคนคการสอน 1 . กรงเทพฯ: บรษท เดอะมาสเตอรกรป แมเนจเมนท จำกด.

นพรตน ศรเจรญ. (2562). “ความเขาใจเกยวกบการพฒนาความคดสรางสรรคในนกเรยน.”วารสารรามคำแหง ฉบบศกษาศาสตร, 1(1), 38-39.

นภาภรณ เพยงดวงใจ. (2560). “การพฒนารปแบบการจดการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชโครงงาน รวมกบเทคนคการสบเสาะหาความร ตามแนวคดหองเร ยนกลบดาน เพ อเสร มสราง

112

ความสามารถในการสรางนวตกรรมและจตวทยาศาสตรของนกเรยนระดบชนมธยมศกษา ป ท 3 (The Development of Instructional Science Model by using Project-based Learning Through Inquiry-based Learning by Flipped Classroom Approach to Enhance Creative Innovation Ability and Scientific Minds on Ninth Grade Students).”ศลปากรศกษาศาสตรวจย มหาวทยาลยศลปากร, 9(2), 190-204.

นฐยา ทองจนทร และ พงษศกด แปนแกว. (2559). “การพฒนาความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนโดยการจดการเรยนรแบบระดมสมอง Development of Creative Thinking In Science of Lower Secondary Students Learning Through Brain Storming.”วารสารบณฑตวจย, 7(1), 2-14.

บญชา แสนทว. (2551). เตรยมพรอมหลกสตรแกนกลางฯ 51. กรงเทพฯ: ศนยพฒนาสอการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรวฒนาพานชสำราญราษฎร (วพ.).

บญชา แสนทว. (2551). แนวคดการออกแบบการเรยนร แบบยอนกลบ . กรงเทพฯ: สำนกงานขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (กคศ.).

บญชา แสนทว. (2552). การพฒนาขาราชการครเพอใหมหรอเลอนวทยาฐานะเปนครชำนาญการพเศษ. ครงท 2. กรงเทพฯ: สำนกงานขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (กคศ.).

บญชา แสนทว. (2552). คณะผจดทำแผนการจดการเรยนรตามแนว Backward Design. กรงเทพฯ: บรษทอกษรเจรญทศน อจท.จำกด.

บญชา แสนทว. (2552). สอการเรยนรกล มสาระการเรยนรวทยาศาสตรเตรยมพรอมหลกสตรแกนกลางฯ 51. กรงเทพฯ: บรษทสำนกพมพวฒนาพานชจำกด.

ปรชา วงคชศร. (2557). ทกษะกระบวนการวทยาศาสตร. เขาถงเมอ 25 มกราคม 2557. เขาถงไดจาก http://www.l3nr.org/posts/390286

ปยะพงษ ทรงประวต. (2557). “การพฒนากจกรรมการเรยนรปทศนศลปดวยวธซนเนคตกสเพอสงเสรมความสามารถในการสรางสรรคภาพวาดสำหรบนกเรยนระดบช นประถมศกษาปท 4. ”วารสารวชาการ ฉบบมนษยศาสตร สงคมศาสตรและศลปะ, 8(2), 852-863.

พรทพย ศรภทราชย. (2556). “STEM Education กบการพฒนาทกษะในศตวรรษท 21.”วารสารนกบรหาร, 33(2), 49-56.

พลศกด แสงพรมศร, ประสาท เนองเฉลม และ ปยะเนตร จนทรถระตกล. (2558). “การศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสงและเจตคตตอการเรยนเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการจดการเรยนรสะเตมศกษากบแบบปกต.”ศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม, 9(พเศษ), 401-418.

113

พมพนธ เตชะคปต. (2548). การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง . กรงเทพฯ: เดอะมาสเตอรกรป แบเนจเมนท.

ภพ เลาหไพบลย. (2537). แนวการสอนวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ภสสร ตดมา, มลวรรณ นาคขนทด และ สรนภา กจเกอกล. (2558). “การจดการเรยนรตามทาง STEM

Education เรองระบบของรางกายมนษยเพอสงเสรมการคดสรางสรรคสำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2.”วารสารราชพฤกษ, 13(3), 71-76.

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. (2546). ประมวลสาระชดวชาการพฒนาเครองมอสำหรบการประเมนการศกษา (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

มาเรยม นลพนธ. (2558). วธวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. นครปฐม: โครงการสงเสรมผลตตำราและเอกสารการสอน คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยศลปากร.

ลดดา ภเกยรต. (2544). โครงงานเพอการเรยนรหลกการและแนวทางการจดกจกรรม . กรงเทพฯ: คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วรรณทพา รอดแรงคา และ พมพพนธ เดชะคปต. (2542). กจกรรมทกษะกระบวนการสำหรบคร. กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาคณภาพชวต.

วชรา เลาเรยนด. (2556). รปแบบและกลยทธการจดการเรยนรเพอพฒนาการคด. คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยศลปากร.

วกพเดยสารานกรมเสร. (2560). การสรางสรรค. เขาถงเม อ 12 ตลาคม 2560. เขาถงไดจาก https://th.wikipedia.org/wiki/

วจารณ พานช. (2556). การสรางการเรยนรสศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: โรงพมพ ส.เจรญการพมพ. วชย วงษใหญ. (2554). การพฒนาหลกสตรระดบอดมศกษา. กรงเทพฯ: อาร แอนด ปรนท. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) กระทรวงศกษาธการ. (2557).

ส ะ เ ต ม ศ กษ า Science Technology Engineering and Mathematics Education (STEM Education). ครงท 1. กรงเทพฯ: ม.ป.พ.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท). (2559). สรปผลการประเมน PISA 2015 วทยาศาสตร การอานและคณตศาสตร. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 1-19. เขาถงเมอ 12 กมภาพนธ 2560. เขาถงไดจาก https://pisathailand. ipst.ac.th/isbn-9786163627179/

สธน เสนาสวสด. (2549). การศกษาการทำโครงงานวทยาศาสตร เรองส งแวดลอมตามแนวคอนสตรคชนนซม. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สมจต สวธนไพบลย. (2527). วทยาศาสตรสำหรบครประถม . กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

114

สมนก เออจระพงษพนธ, พกตรผจง วฒนสนธ, อจฉรา จนทรฉาย และ ประกอบ คปรตน. (2553). “นวตกรรมความหมายประเภทและความสำคญตอการเปนผ ประกอบการ. ”วารสารบรหารธรกจ, 33(128), 49-65.

สมศกด ภวภาดาวรรธณ. (2537). เทคนคการสงเสรมความคดสรางสรรค. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. สวยา สรมณ, ธรช อารราษฎร และ วรปภา อารราษฎร. “รปแบบการเรยนการสอนตามแนวทฤษฎการ

สอนตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต โดยอาศยสถานการณจำลอง วชาเครอขายคอมพวเตอรเ พ อ ก า ร ศ กษ า Teaching- Learning Model Based upon Constructivist Theort by Simulation Technique on Computer Network for Education, 10(พเศษ), 940-956.

สาลกา สำเภาทอง. (2554). “การพฒนากจกรรมพฒนาผเรยน เพอสงเสรมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยใชของเลนพ นบาน สำหรบนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1. ”ศลปากรศกษาศาสตรวจย มหาวทยาลยศลปากร, 2(2), 245-258.

สำนกงานคณะกรรมการการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2559). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 - 2564). กรงเทพฯ: ม.ป.พ.

สำนกงานปลดกระทรวงศกษาธการกระทรวงศกษาธการ. (2559). แผนพฒนาการศกษาของกระทรวงศกษาธการ ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564). กรงเทพ: ม.ป.พ.

สรพชร เจษฎาวโรจน. (2548). การจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ. กรงเทพฯ: บคพอยท. อาร พนธมณ. (2537). ความคดสรางสรรค. กรงเทพฯ: ตนออ แกรมม. อไรวรรณ ศรธวงค. (2559). http://kruoiysmarteng.blogspot.com/2016/08/constructionism

-seymour- papert.html. [online]. เขาถงเมอ 25 กรกฎาคม 2561. http://theory-tishafan.blogspot.com/p/constructionism.html. [online] เ ข า ถ ง เ ม อ 2 5

กรกฎาคม 2561. http://52e186001ee.blogspot.com/p/constructivism.html. [online]. เขาถงเมอ 25 กรกฎาคม

2561. De Cecco, J. P. (1 9 6 8 ) . The Psychology of Learning and Instruction. New Jersey:

Prentice-Hall. Duffy, T. M., & Cunningham, D. J. (1996) . Constructivism: Implication for the Design and

Delivery of Instruction. In D. H. Jonassen (Ed.), Hand book of Research for Educational Communications and Technology (pp. 1 7 0 - 1 9 5 ) . New York: Macmillan Library Reference USA.

Guilford, J. P. (1956). Structure of Intellect Psychological. New York: McGraw-Hill Book.

115

Co. Kaufman, J. C., & Beghetto, R. A. (2009). “eyond big and little: The four C model of creativity.”Review of General Psychology, 13(1).

Tomlinson, C. A. (2000). Differentiation of instruction in the elementary grades. Eric Digest. Eric Clearinghouse on Elementary and Early Childhood Education. [Online]. Available from http://education.ky.gov/educational/diff/ Documents/tomlin00.pdf.

Torrance, E. P., & Myers, R. E. (1 9 6 2 ) . Creative Learning and Teaching. New York: Good, Mead and Company.

Wallach, M. A., & Nathan, K. (1965 ) . Model of Thinking in Young Children. New York: Holt, Rinehartandwinston.

National Research Council. (2012). A Framework for K-12 Science Education: Practices, Crosscutting Concept, and Core Ideas. Committee on New Science Education Standards, Board on Science Education, Division of Behavioral and Social Science and Education. Washington, DC: National Academy Press.

Vasquez, J. A., Sneider, C., & Comer, M. (2 0 1 3 ) . STEM Lesson Essentials: Integrating Science, Technology, Engineering, and Mathematics. Portsmouth, NH: Heinemann.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญตรวจคณภาพเครองมอทใชในการวจย

118

รายชอผเชยวชาญตรวจคณภาพเครองมอทใชในการวจย

....................................................

1. ผศ.ดร. รจราพร รามศร ตำแหนงอาจารยโรงเรยนสาธตแหง มหาวทยาลยเกษตรศาสตรวทยาเขตกำแพงแสน ศนยวจยและพฒนาการศกษา ผเชยวชาญดานการสอนวทยาศาสตร 2. ดร. พชญาณ พานะกจ ตำแหนง คร วทยฐานะครชำนาญการ โรงเรยนวดราษฎรรงสรรค สงกดสำนกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษาสมทรสาคร จงหวดสมทรสาคร ผเชยวชาญดานการสอนวทยาศาสตร/สะเตมศกษา 3. ผศ.ดร.ยวร ญาณปรชาเศรษฐ ตำแหนงอาจารยภาควชาพนฐานทางการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร จงหวดนครปฐม ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล

ภาคผนวก ข หนงสอขอเชญผเชยวชาญตรวจเครองมอ

หนงสอขอทดลองเครองมอวจย และ หนงสอขอความอนเคราะหเกบรวบรวมขอมล

ภาคผนวก ค การตรวจสอบคณภาพเครองมอ

และผลการวเคราะหเครองมอทใชในการวจย

126

ตารางท 17 แสดงคาดชนความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร เร อง ความรอน ท ไดรบ การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลงานสรางสรรค สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จากผเช ยวชาญ 3 คน แผนท 1

รายการประเมน ผเชยวชาญคนท

∑R IOC ความสอดคลอง 1 2 3

มาตรฐานการเรยนรและตวชวด

1.1 มาตรฐานการเรยนรเปนไปตามหลกสตร +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง

1.2 ตวชวดสอดคลองกบสาระการเรยนร +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง

สาระสำคญ

2.1 สอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง

2.2 สอดคลองกบตวชวด +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง

จดประสงคการเรยนร



3.2 สอดคลองกบสาระสำคญ +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง

3.3 สอดคลองกบสาระการเรยนร +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง

สาระการเรยนร


4.2 สอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรแลตวชวด +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง

สมรรถนะสำคญของผเรยน

5.1 สอดคลองกบจดประสงคการเรยนรและกจกรรมการเรยนร +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง



คณลกษณะอนพงประสงค


ชนงาน/ภาระงาน

8.1 สอดคลองกบกระบวนการจดการเรยนร +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง

กระบวนการจดการเรยนร

9.1 สอดคลองในขนการระบปญหา +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง

9.2 สอดคลองในขนรวบรวมขอมลและแนวคด +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง

9.3 สอดคลองในขนออกแบบวธการแกปญหา +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง

9.4 สอดคลองในขนวางแผนและดำเนนการแกปญหา +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง

9.5 สอดคลองในขนทดสอบ ประเมนผลและปรบปรงแกไข +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง


9.6 สอดคลองในขนนำเสนอวธการแกปญหา/ผลของชนงาน +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง

สอการเรยนร/แหลงการเรยนร


การวดและประเมนผล


127






































128






































129






































130

ตารางท 21 คาดชนความสอดคลองของสวนประกอบในแผนการจดการเรยนร เร อง ความรอน ทไดรบการจดการเรยนร ตามแนวสะเตมศกษา เพ อพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลงานสรางสรรค สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จากผเชยวชาญ 3 คน จำนวน 4 แผน



1. ความสอดคลองของสวนประกอบ ในแผนการจดการเรยนรท 1

+1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง







131

ตารางท 22 คาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน ทไดรบการจดการเรยนร ตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลงานสรางสรรค สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

ตวชวด ขอ ประเภท ผเชยวชาญคนท


ว 2.3 ม.1/1 วเคราะหแปลความหมายขอมลและคำนวณปรมาณความรอนททำใหสสารเปลยนอณหภมและเปลยนสถานะโดยใชสมการ Q = mc∆t และ Q=ml ว 2.3 ม.1/2 ใชเทอรมอเมเตอรในการวดอณหภมของสาร

1 ความร/ความจำ +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง

2 เขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง

3 ประยกตใช +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง

4 การวเคราะห +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง

5 ความจำ +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง


7 ความร/ความจำ +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง






ว 2.3 ม.1/3 สรางแบบจำลองทอธบายการขยายตวหรอหดตวของสสารเนองขากไดรบหรอสญเสยความรอน ว 2.3 ม.1/4 ตระหนกถงประโยชนของความรอนของการหดหรอขยายตวของสสารเนองจากความรอน โดยวเคราะหสถานการณปญหา และเสนอแนะวธการนำความรมาแกปญหาในชวตประจำวน




16 สรางสรรรค +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง





132

ตารางท 22 ค าด ชน ความสอดคล องของแบบทดสอบว ดผลการเร ยนร เร อง ความร อน ทไดรบการจดการเรยนร ตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลงานสรางสรรค สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 (ตอ)

ตวชวด ขอ ประเภท ผเชยวชาญคนท


ว 2.3 ม.1/5 วเคราะหสถานการณการถายโอนความรอนและคำนวณปรมาณความรอนทถายโอนระหวางสสารจนเกดส ม ด ล ค ว า ม ร อ น ใ ช ส ม ก า ร Qสญเสย = Qไดรบ











ว 2.3 ม.1/6 สรางแบบจำลองทอธบายการถายโอนความรอนโดยการนำความรอน การพาความรอนและการแผรงส ว 2.3 ม.1/7 ออกแบบ เลอกใชและสรางอปกรณเพอแกปญหาในชวตประจำวนโยใชความรเกยวกบการถายโอนความรอน










40 สรางสรรรค +1 +1 0 +2 0.67 มความสอดคลอง

133

ตารางท 23 คาดชนความสอดคลองของแบบประเมนทกษะประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเรอง ความรอน ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลงานสรางสรรค สำหรบนกเร ยนชนมธยมศกษาปท 1 จากผเชยวชาญ 3 คน



1. การตงสมมตฐาน 1.1 คาดการณคำตอบลวงหนา


2. การกำหนดนยามเชงปฏบตการของตวแปร 2.1 กำหนดคำเฉพาะทใชในการทดลอง


3. การกำหนดและการควบคมตวแปร 3.1 การกำหนดตวแปร - ตวแปรตน - ตวแปรตาม - ตวแปรควบคม


4. การทดลอง 4.1 ความสามารถในการออกแบบ


4.2 การบนทกผล +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง

5. การตความหมายของขอมลและลงขอสรป 5.1 สรปและวเคราะหผลการทดลอง


134

ตารางท 24 คาดชนความสอดคลองของแบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงาน เร อง ความรอน ทไดรบการจดการเรยนร ตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลงานสรางสรรค สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จากผเชยวชาญ 3 คน



1. ดานนวภาพหรอดานความสรางสรรคของผลงาน (novelty)

1.1 ดานผลงานมการออกแบบอยางสรางสรรค ผลงานมความแปลกใหม

+1 0 +1 +2 0.67 มความสอดคลอง

2. ดานการแกปญหา (resolution) 2.1 ดานการเลอกใชวสดในการสรางผลงาน

ไดเหมาะสม คมคา


2.2 ดานแกปญหาโดยเชอมโยงความรกบกระบวนการทางวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร(STEM)


3. ดานการใชประโยชน (useful) 3.1 ดานผลงานสามารถตอบสนองตอการ

นำไปใชในชวตประจำวน


3.2 ดานความปลอดภยและความสะดวกในงานใชงาน


4. ดานการตอเตมและการสงเคราะห (elaboration and synthesis)

4.1 ดานความสวยงาม


4.2 ดานการตกแตงเพมเตม +1 +1 +1 +3 1.00 มความสอดคลอง

135

ตารางท 25 แสดงผลการวเคราะหความยากงาย(p) คาอำนาจจำแนก(r) และคาความเชอมนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลงานสรางสรรค สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

ขอท P r สรปผล ขอท P r สรปผล

1 0.57 0.43 เลอกใช 21 0.67 0.57 เลอกใช

2 0.67 0.40 เลอกใช 22 0.47 0.30 เลอกใช

3 0.67 0.23 ตดทง 23 0.37 0.33 เลอกใช

4 0.70 0.44 เลอกใช 24 0.50 0.34 เลอกใช

5 0.57 0.09 ตดทง 25 0.37 0.33 เลอกใช

6 0.53 0.39 เลอกใช 26 0.50 0.17 ตดทง

7 0.63 0.18 ตดทง 27 0.37 0.50 เลอกใช

8 0.57 0.26 ตดทง 28 0.47 0.13 ตดทง

9 0.57 0.43 เลอกใช 29 0.60 0.48 เลอกใช

10 0.67 0.57 เลอกใช 30 0.33 0.11 ตดทง

11 0.53 0.56 เลอกใช 31 0.57 0.43 เลอกใช

12 0.60 0.14 ตดทง 32 0.67 0.57 เลอกใช

13 0.57 0.26 ตดทง 33 0.60 0.65 เลอกใช

14 0.63 0.18 ตดทง 34 0.63 0.52 เลอกใช

15 0.53 0.39 เลอกใช 35 0.30 0.34 ตดทง

16 0.63 0.18 ตดทง 36 0.57 0.43 เลอกใช

17 0.63 0.35 เลอกใช 37 0.67 0.57 เลอกใช

18 0.53 0.39 เลอกใช 38 0.57 0.43 เลอกใช

19 0.67 0.40 เลอกใช 39 0.47 0.64 เลอกใช

20 0.57 0.26 ตดทง 40 0.30 0.24 ตดทง

คาความยากงายอยระหวาง 0.37 – 0.70 และคาอำนาจจำแนกอยระหวาง 0.30 – 0.65

คำนวณหาคาความเชอมนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน คาความเชอมนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน (Reliability) วเคราะหโดยใชวธ

ของคเดอร– รชารดสน (Kuder - Richardson) จากสตร KR- 20 (มาเรยม นลพนธ, 2555: 182) โดยคำนวณจากสตรดงน

rtt =

− 1k

k

−

2s

pq1

rtt = 40

40−1(1 −

14.50

9.81)

rtt = 0.78 ดงนน ความเชอมนของแบบทดสอบมคา 0.78

136

จากการนำแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความรอน ไปทดลองใช (Try out)

กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) เพอหาความยากงาย(p)

คาอำนาจจำแนก (r) และคาความเชอมนของแบบทดสอบ ซงผวจยไดคดเลอกขอสอบทมคณภาพตรง

ตามตวชวด ไดจำนวน 20 ขอ ไดแกขอ 1,2,4,6,9,10,11,15,17,18,21,22,23,24,27,31,33,36,38,39

ภาคผนวก ง ผลการวเคราะหขอมล

138

ตารางท 26 ผลการวเคราะหขอมลจากการทำแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนแบบปรนยชนดเลอกตอบ (Multiple Choice) 4 ตวเลอก จำนวน 22 คน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร

Paired Samples Statistics

Mean N Std. Deviation Std. Error Mean

Pair 1 pretest 12.91 22 1.109 .236

posttest 16.86 22 .834 .178

Paired Samples Test

Paired Differences t df Sig. (2-tailed)

Mean Std. Deviation

Std. Error Mean

95% Confidence Interval of the Difference

Lower Upper

Pair 1

pretest - posttest

-3.955 1.397 .298 -4.574 -3.335 -13.282 21 .000

139

ตารางท 27 แสดงผลการประเม นท กษะกระบวนการทางว ทยาศาสตร เร อง ความร อน ทไดรบการจดการเรยนร ตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลงานสรางสรรค สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 แผนท 1-4

คนท

รายการประเมน

�� S.D.

1. กา

รตงส

มตฐา

น 1.1

คาด

การณ

คำตอ

บลวง

หนา

2. กา

รกำห

นดนย

ามเช

งปฏบ

ตการ

ขอ

งตวแ

ปร

2.2 ก

ำหนด

คำเฉ

พาะท

ใชใน

การท

ดลอง

3. กา

รกำห

นดแล

ะการ

ควบค

มตวแ

ปร

3.1 ก

ารกำ

หนดต

วแปร

ตน

ตวแป

รตาม

ตวแ

ปรคว

บคม

4. กา

รทดล

อง

4.1 ค

วามส

ามาร

ถในก

ารออ

กแบบ

4.2 ก

ารบน

ทกผล

5. กา

รตคว

ามหม

ายขอ

ง ขอม

ลและ

ลงขอ

สรป

5.1 ส

รปแล

ะวเค

ราะห

ผล

1 16 15 13 13 13 14 14.00 1.26 2 15 12 11 13 12 13 12.67 1.37

4 15 14 15 14 12 16 14.33 1.37

5 16 16 15 13 13 16 14.83 1.47

6 15 14 13 15 12 14 13.87 1.17

7 15 13 16 12 14 14 14.00 1.41

8 16 15 14 14 13 14 14.33 1.03

9 16 16 15 12 13 16 14.67 1.75

10 11 15 12 13 12 15 13.00 1.76

11 15 15 15 14 14 13 14.33 0.82

12 16 13 15 13 13 16 14.50 1.38

13 15 16 15 13 13 15 14.50 1.22 14 15 15 14 12 13 15 14.00 1.26

15 17 16 15 12 14 16 15.00 1.79

16 14 16 16 12 13 14 14.17 1.60

17 14 16 14 15 13 17 14.83 1.47

18 15 14 14 12 13 14 13.67 1.03

19 17 15 13 12 14 15 14.33 1.75

20 15 15 15 12 12 16 14.17 1.72

21 16 15 15 13 13 12 14.00 1.55

22 15 13 13 13 13 15 13.67 1.03

�� 15.13 14.55 14.18 13.05 12.95 14.68 S.D. 1.41 1.41 1.26 1.00 0.65 1.29

140

ตารางท 28 แสดงผลการประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงาน เรอง ความรอน ทไดรบ การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลงานสรางสรรค สำหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 แผนท 1-4

กลมท/ คนท

รายการประเมน

รวม ระดบ ��

S.D.

11.1

ดานผ

ลงาน

มการ

ออกแ

บบอย

างสร

างสร

รค ผ

ลงาน

มควา

มแปล

กใหม

2.1 ด

านกา

รเลอก

ใชวส

ดในก

ารสร

างผล

งานไ

ดเหม

าะสม

คมค

า

2.2 ด

านแก

ปญหา

โดยเ

ชอมโ

ยงคว

ามรก

บกร

ะบวน

การท

างวท

ยาศา

สตร เ

ทคโน

โลย

วศวก

รรมศ

าสตร

และค

ณตศา

สตร

(STEM

)

3.1 ด

านผล

งานส

ามาร

ถตอบ

สนอง

ตอกา

รนำไ

ปใชใ

นชวต

ประจ

ำวนไ

ด

3.2 ด

านคว

ามปล

อดภย

และค

วาม

สะดว

กในง

านใช

งาน

4.1 ด

านคว

ามสว

ยงาม

4.2 ด

านกา

รตกแ

ตงเพ

มเตม

กลมท 1

1 11 12 11 10 12 10 8 74 ด 10.57 1.40

2 9 11 10 9 10 12 12 73 ด 10.43 1.27

3 11 12 11 12 11 8 8 73 ด 10.43 1.72

4 9 12 11 10 10 8 12 72 ด 10.29 1.50

5 11 12 11 11 10 12 8 73 ด 10.43 1.27

กลมท 2

1 10 12 10 11 11 9 12 74 ด 10.57 1.40

2 11 12 10 11 9 12 9 71 ด 10.14 1.21

3 10 11 9 11 11 8 12 72 ด 10.29 1.38

4 11 11 11 11 12 12 8 74 ด 10.57 1.27

กลมท 3

1 11 12 10 11 11 8 12 78 ด 11.14 0.69

2 11 12 11 11 11 12 8 73 ด 10.43 1.40

3 10 12 8 10 12 8 12 75 ด 10.71 1.50

4 11 12 10 11 12 10 8 73 ด 10.43 1.51

กลมท 4

1 11 11 10 11 11 8 10 74 ด 10.57 0.53

2 10 11 9 9 12 12 8 70 ด 10.00 1.41

3 9 12 12 11 12 10 12 76 ด 10.86 1.68

4 9 11 11 12 12 10 10 75 ด 10.71 1.11

5 10 12 11 10 12 10 10 76 ด 10.86 0.90

กลมท 5

1 11 12 11 11 12 10 11 78 ด 11.14 0.69

2 11 11 11 11 12 9 9 74 ด 10.57 1.13

3 9 12 11 11 11 11 12 77 ด 11.00 1.00

4 10 11 12 11 12 11 8 75 ด 10.71 1.38

�� 2.57 2.91 2.63 2.68 2.82 2.43 2.49

S.D. 0.83 0.49 0.96 0.77 0.88 1.24 1.79

ภาคผนวก จ เครองมอทใชในการวจย

142

แผนการจดการเรยนรท 1 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท 6 ความรอน ชนมธยมศกษาชนปท 1 เรอง ความรอนกบอณหภมและการถายโอนความรอน เวลาเรยน 3 ชวโมง ครผสอน นางสาวธญญารตน รตนหรญ โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) …………………………………………………………………………………………………..………………………………… 1. มาตรฐานการเรยนร / ตวชวด

มาตรฐาน ว 2.3 : เขาใจความหมายของพลงงาน การเปลยนแปลงและการถายโอนพลงงาน ปฏสมพนธระหวางสสารและพลงงานในชวตประจำวน ธรรมชาตของคลน ปรากฏการณทเกยวของกบเสยง แสงและคลนแมเหลกไฟฟา รวมทงนำความรไปใชประโยชน

ว 2.3 ม.1/2 ใชเทอรมอมเตอรในการวด อณหภมของ สสาร ว. 2.3 ม.1/6 สรางแบบจำลองทอธบายการถายโอนความรอนโดยการนำความรอน การพา

ความรอนและการแผรงสความรอน ว. 2.3 ม.1/7 ออกแบบเลอกใชและสรางอปกรณเพอแกปญหาในชวตประจำวนโดยใชความร

เกยวกบการถายโอนความรอน ว. 4.2 ม.1/4 ใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางปลอดภย ใชสอและแหลงขอมลตามขอกำหนด

และขอตกลง 2. สาระสำคญ (Concept)

พลงงานความรอนเปนพลงงานทมการถายเทจากอณหภมสงไปอณหภมตำ การถายโอนความรอนม 3 แบบไดแก การนำความรอน การพาความรอนและการแผรงสความรอน ระดบความรอนในเนอวตถเรยกวา อณหภมสามารถวดไดโดยใชเทอรโมมเตอร 3. สาระการเรยนร

อธบายวาอณหภมเปนระดบความรอนของวตถว ดไดโดยใชเคร องมอว ดอณหภม (เทอรมอมเตอร)อยางถกตอง สามารถแยกแยะความแตกตางของการถายโอนความรอนซงมสามวธ คอ การนำความรอนการพาความรอนและการแผรงสความรอน การนำความรอนเปนการถายโอนความรอนโดยการสนของโมเลกล การพาความรอนเปนการถายโอนความรอนโดยโมเลกลของสารเคลอนทไปดวยการแผรงสความรอนเปนการถายโอนความรอนจากคลนแมเหลกไฟฟาและการนำความรเรองการถายโอนความรอนไปใชประโยชน ใชอปกรณสำหรบการทดลองไดอยางเหมาะสมปลอดภยและสามารถสรางชนงานโดยนำความรเรองการถายโอนความรอนมาประยกตใชดวยการทำงานรวมมอกนอยางเปนระบบ

143

4. สาระการเรยนร STEM ออกแบบบานเอสกโมทสามารถปองกนการถายโอนความรอนจากภายนอกมาสภายใน ตวบานไดมากทสด 5. จดประสงคการเรยนร(K+P+A) 1. เพอใหผเรยนสามารถใชเทอรมอมเตอรไดอยางถกตอง

2. เพอใหผเรยนสามารถอธบายการถายโอนความรอนและนำความรมาใชในการออกแบบบานเอสกโม

3. เพอใหผเรยนไดออกแบบสรางบานอยางอสระ พรอมวาดภาพแสดงสวนตาง ๆ ประกอบ 6. ภาระงาน/ชนงาน 1. ใบงานกจกรรมท 1 สมบตการเปนฉนวนความรอนของวสดตาง ๆ 2. ใบงานกจกรรมท 2 การถายโอนความรอนของชอนโลหะและชอนพลาสตก 3. ใบงานกจกรรมท 3 อากาศรอนภายในบานและการแผรวสความรอน 4. ชนงานท 1 บานเอสกโม 7. กจกรรมการจดการเรยนร การเตรยมการลวงหนาใหนกเรยนแบงกลมกลมละ 4-5 คน (แบงกลมคละความสามารถ) พรอมตงชอกลม ชวโมงท 1 -2 ขนท 1 ระบปญหา (10 นาท ) 1. ครนำเขาสบทเรยนโดยการใหนกเรยนดวดทศนเกยวกบนำแขงขวโลกละลาย เพอกระตน ใหนกเรยนอยากเรยนร เชอมโยงความรเดมของนกเรยนและปอนความรใหม โดยใชคำถามกระตนความคดของนกเรยนเพอเขาสกจกรรม

ครถามนกเรยนวา : จากการดวดทศนนนกเรยนคดวา ภาวะโลกรอนคออะไร (แนวคำตอบ : คอการเพมขนของอณหภมเฉลยของอากาศใกลพนผวโลกและนำในมหาสมทรตงแตชวงครงหลงของครสตศตวรรษท 20 และมการคาดการณวาอณหภมเฉลยจะเพมขนอยางตอเนอง)

ครถามนกเรยนวา : ผลกระทบทเกดจากภาวะโลกรอนทมตอทอยอาศยของสงมชวตในขวโลกมอะไรบาง (แนวคำตอบ : ระดบนำทะเลเพมสงขน อณหภมทวโลกสงขนจากการขยายตวทางความรอนของนำในมหาสมทร ,กาซเรอนกระจก ,ปาทกำลงตาย เกดความแหงแลงทวโลกเพมสงขน เกดนำทวมจากแมนำเพมขนในพนทสวนมากของทวปยโรป และตามพนทชายฝงจะเสยงตอนำทวม ฯลฯ

144

ครถามนกเรยนวา : จากการดวดทศนถานกเรยนตองอาศยอยในขวโลกเหนอแบบชนเผาเอสกโม นกเรยนจะออกแบบบานอยางไร และนกเรยนคดวาภายในบานตองใชหลกการใดเพอใหมนษยอาศยอยได (แนวคำตอบ : ออกแบบโดยใชกอนหมะอดแนนจนเปนนำแขง ตดออกมาใหเปนรปรางคลายอฐขนาดใหญนำไปเรยงใหเปนวงกลม เมอวางจนสงขนพอเหนเคาโครงวาเปนโดมแลว จงคอยสรางสวนทเปนหลงคาครอบลงไป ใชหลกการการถายโอนความรอน)

2. ทดสอบกอนเรยนเพอเกบคะแนนนกเรยน 3. ครเกรนนำเรอง พลงงาน สามารถแบงได 2 ประเภท คอ พลงงานทใชแลวหมดไปไดแก

นำมน แกสธรรมชาต ถานหนและพลงงานทใชแลวไมมหมดไปหรอพลงงานทดแทน ไดแก กาซชวภาพซงไดจากการหมกมลสตว แกสโซฮอลล พลงงานนำ พลงงานลมและพลงงานแสงอาทตย นกเรยนจะสงเกตไดวาพลงงานทเราใชประโยชนมากทสดนนอยในรปของพลงงานความรอน ซงแหลงพลงงานความรอนทมหาศาลทสด คอดวงอาทตยเราใชพลงงานความรอนอยางไรบางใหนกเรยนแตละกลม ตอบมากลมละ 1 ขอโดยไมซำกน (แนวคำตอบ : เปลยนรปเปนพลงงานไฟฟา เปนพลงงานแสง การตากแหงอาหาร การอบ เครองทำนำอน เตาอบ ฯลฯ)

ขนท 2 รวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา ( 100 นาท ) - ครแจกใบความรเรอง ความรอนกบอณหภมใหนกเรยนแตละกลมศกษา - นกเรยนทำกจกรรมโดยศกษาจากใบความร ใหแตละกลมสมผสทแกวนำแขงแลวเอามอไป

จบทแขนเพอนและนกเรยนอกคนทไมไดจบแกวนำแขงจบแขนเพอนคนเดยวกน จากนนครถามนกเรยนทงสองคนวาแขนเพอนรอนหรอเยนตอบจากความรสก (แนวตอบ : นกเรยนทเอามอจบนำแขงจะตอบวาเยน เนองจากความรสกของเราไมสามารถบอกอณหภมทแมนยำได จากการทดลองนกเรยนทงสองคนจบแขนเพอนคนเดยวกนแตตอบแตกตางกน)

- ครถามนกเรยนวาเครองมอวดอณหภมไดแก เทอรโมมเตอรแบบธรรมดาและแบบวดไขและถามนกเรยนวาเทอรโมมเตอรทงสองแบบนมความแตกตางกนอยางไร โดยถออปกรณไวในมอ

(แนวคำตอบ : นกเรยนตอบวาเทอรมเตอรทงสองมการใชงานแตกตางกนแบบวดไขใชวดอณหภมของรางกายแตแบบธรรมดาใชวดอณหภมของสารทว ๆ ไป)

- นกเรยนศกษาความรเพมเตมจากการศกษาขอมลทางอนเทอรเนตเกยวกบเทอรมอมเตอร เชน เทอรมเตอรอาศยหลกการขยายตวของสารทเมอไดรบความรอนกจะขยายตวและหดตวเมออณหภมลดลง เทอรโมมเตอรแบบธรรมดา ม 2 แบบ คอแบบใชแอลกอฮอลกบแบบใชปรอท

- นกเรยนแตละกลมลองวดอณหภมของนำในบกเกอร 1. จมเทอรมอมเตอรในของเหลวทตองการวด โดยใหแทงเทอรมอมเตอรอยในแนวดง 2. ใหกระเปาะของเทอรมอมเตอรจมอยในของเหลวโดยไมใหตวกระเปาะสมผสกบภาชนะท

ใชบรรจ

145

3. ในการอานคาของอณหภมตองรอใหระดบของเหลวในเทอรมอมเตอรมการขยายตว หรอหดตวคงทเสยกอน และอานเทอรมอมเตอรโดยใหระดบของเหลวตรงกบระดบสายตา - ครเสรมความรนกเรยนในเรองหนวยของอณหภมทใชในการวดและการเปลยนหนวยจากนนใหนกเรยนทำใบงาน - นกเรยนศกษาจากใบความรเรองการถายโอนความรอนดงน

ความรอนสามารถถายเทจากอณหภมสงไปตำไดเรยกวาการถายโอนความรอน ม 3 วธดวยกน คอการนำความรอน การพาความรอนและการแผรงสความรอน

การนำความรอน ในกระบวนการนำความรอน (Conduction) ความรอนจะถกถายเทจากโมเลกลหนงของสสารไปยงอกโมเลกลหนงโดยทสสารนนไมเคลอนทตวอยางเชน ชอนโลหะวางอยบนถาดโลหะตงอยบนเตาไฟฟาโมเลกลของขวดลวดไฟฟาจะสนมากขนและเคลอนทเขาชนโมเลกลทอยตดกนเมอไดรบความรอนทำใหโมเลกลทอยตดกนสนและจะสนตอเนองกนไปจากโมเลกลของขดลวดไปยงโมเลกลของถาดโลหะไปยงโมเลกลของนำสนไปจนชนกบโมเลกลของชอนโลหะจนกระทงความรอนทวชอน

ตวนำความรอน คอวตถทยอมใหความรอนผาน ไดแกโลหะและแกรไฟตโลหะทนำความรอนไดดทสด คอเงน(โลหะนำความรอนไดดเพราะมอเลกตรอนอสระ ซงสามารถเคลอนทผานโลหะและสงผานพลงงานไดเรวกวา) ของแขงนำความรอน ๆ ไดดทสด ของเหลวสวนมากเปนตวนำความรอนทไมดและแกสทกชนดเปนตวนำความรอนทไมดทสด เชน อากาศนงทแทรกอยในผาขนสตวจะเปนฉนวนความรอนทชวยกนความรอนไว

ฉนวนความรอน คอวตถท ไมยอมใหความรอนผาน หรอผานไดเพยงเลกนอยเชน ไมพลาสตกยาง (ฉนวนไมมอเลกตรอนอสระจงไมนำความรอน)

การพาความรอน (Convection) สงเกตนำในหมอตมบนเตาไฟ จะเหนวาเมอนำไดรบ ความรอนนำ

บรเวณกนหมอจะรอนกอนและนำทกนนจะเคลอนทขนมาดานบนของหมอเพราะโมเลกลของของเหลว (และแกส) เมอไดรบความรอนโมเลกลจะสนและจะอยหางกนมากขน ทำใหความหนาแนนลดลงโมเลกลทไดรบความรอนนจะลอยตวขนและพาความรอนไปดวยโมเลกลทอยขางเคยงจะเคลอนทเขาแทนทการถายโอนพลงงานความรอนโดยโมเลกลของสารเคลอนทไปลกษณะนเรยกวาการพาความรอน (Convection current) จะเหนวาการนำความรอนและการพาความรอนจะมตวกลางใหพลงงานความรอนทสามารถเคลอนทผานไปไดแตพลงงานความรอนจากดวงอาทตยสงมาถงโลกไดอยางไร

146

การแผรงส (Rediation) นกวทยาศาสตรพบวา ดวงอาทตยจะกระจายคลนแมเหลกไฟฟาออกไปโดยรอบโดยไมตองอาศยตวกลางการเคลอนทคลนแมเหลกไฟฟาประกอบดวยคลนชนดตาง ๆ มากมายเชน รงสแกมมารงสอลตราไวโอเลต คลนวทยและรงสอนฟาเรด ดวงอาทตยเปนแหลงกำเนดรงสอนฟาเรดทใหญทสดในระบบสรยะรงสอนฟาเรดนจะสามารถทะลผานเมฆหมอกไดเมอมาถงโลกจะเปลยนเปนพลงงานความรอนไดโดยตรงความรอนทโลกไดรบจากดวงอาทตยจงเปนการถายโอนความรอนจากคลนแมเหลกไฟฟา เรยกการถายโอนความรอนในลกษณะนวาการแผรงส

- นกเรยนทำกจกรรมการทดลอง เรองการนำความรอน การพาความรอนและการแผรงสความรอนเพอใหนกเรยนไดเขาใจมากยงขน จากนนครและนกเรยนรวมกนสรปความรโดยการสกถามและตงคำถาม

- นกเรยนศกษาจากสถานการณตาง ๆ ตอไปน เพอเชอมโยงกบความรขางตน สถานการณท 1 สมบตการเปนฉนวนความรอนของวสดตาง ๆ ( 10 นาท ) 1. นกเรยนศกษาสมบตการเปนฉนวนความรอนของวสดตาง ๆ ตามใบกจกรรมท 1 และ

บนทกผลการทดลองในใบบนทกกจกรรมท 1 2. นกเรยนรวมอภปรายความรเกยวกบความเปนฉนวนและสรปผลการทดลองวา วสดชนด

ใดทสามารถรกษาความเยนของนำอดลมในกระปองจากมากทสดไปนอยทสด สถานการณท 2 การถายโอนความรอนของชอนโลหะและชอนพลาสตก ( 5 นาท ) 1. นกเรยนศกษาการถายโอนความรอนของชอนโลหะและชอนพลาสตก ตามใบกจกรรมท 2

และบนทกผลการทดลองในใบกจกรรมท 2 2. นกเรยนรวมอภปรายความรเก ยวกบการถายโอนความรอนและตอบคำถามหลงการ

ทดลองดงน - วสดทเปนโลหะสมผสแลวรสกเปนอยางไร - ชอนคนใดททำใหนำแขงละลายไดเรวกวา - คำนวณหามวลของนำแขง สถานการณท 3 อากาศรอนภายในบานและการแผรงสความรอน ( 10 นาท ) 1. นกเรยนศกษาอากาศรอนภายในบานและการแผรงสความรอน ตามใบกจกรรมท 3 และ

บนทกการทดลองในใบกจกรรมท 3 2. นกเรยนรวมอภปรายความรเกยวกบอากาศรอนภายในบานและการแผรงสความรอน

2.1 ระหวางบรเวณชนบนและบรเวณชนลางบรเวณใดมอากาศรอนกวากน 2.2 วสดมนวาวจะดดซบความรอนไดดหรอไม

147

ขนท 3 ออกแบบวธการแกปญหา ( 20 นาท ) 1. ครช แจงรายละเอยดกจกรรมการออกแบบสรางบานเอสกโม โดยมวตถประสงคเพอพยายามใหบานเอสกโมทสรางขนมาสามารถปองกนการถายโอนความรอนจากภายนอกมาสภายในบานใหไดมากทสด กำหนดใหนกเรยนใชกระบวนการจากสถานการณทง 3 สถานการณ ในการสรางบานเอสกโม โดยคำนงถงบานเอสกโมท สรางข นมาสามารถปองกนการถ ายโอนความรอนจากภายนอกมาสภายในตวบานใหไดมากทสด โดยทครกำหนดวสด ราคาวสดและงบประมาณเพอเปนเงอนไขการเรยนร 2. ครปลอยใหผเรยนแตละกลมไดอภปราย, ออกแบบอยางอสระและใหนกเรยนคาดการณคำตอบลวงหนา, กำหนดตวแปรตนตวแปรตามและตวแปรควบคม

3. ครสงเกตใหคำแนะนำ ตอบคำถาม หรอถามคำถาม เพอกระตนใหแตละกลมไดพจารณา 4.ใหนกเรยนวาดแสดงสวนตาง ๆ พรอมคำอธบายสน ๆ ของสวนนน ๆ ของบานวาใช

หลกการอะไร มความสำคญอยางไรพรอมกบตงชอบานนกแพนกวน ขนท 4 วางแผนและดำเนนการแกปญหา ( 25 นาท ) 1. นกเรยนออกมารบอปกรณตามทออกแบบไว 2. นกเรยนสรางบานเอสกโมตามทไดออกแบบไว ชวโมงท 3 ขนท 5 ทดสอบ ประเมนผลและปรบปรงแกไขวธการแกปญหาหรอชน ( 25 นาท )

1. เมอสรางบานเอสกโมเสรจแลว ใหแตละกลมตรวจสอบและทำการทดลองโดยการใหนำบานทสรางเสรจและนำกอนนำแขงทจะใชแทนคนมาชงดวยเครองชง เพอหามวลเรมตนและบนทกผล จากนนใหนำนำแขงใสเขาไปในบาน กอนจะนำไปวางไวในกลองทครจดเตรยมไวใหโดยการนำไปวางตองเปนการปฏบตทพรอมเพรยงกนทกกลม 2. หลงจากเวลาผานไปประมาณ 20 - 30 นาท ใหแตละกลมนำนำแขงทอยในบานมาชงเพอหาคามวลทเหลออยครใหผเรยนไดลองใชหลกการทางพชคณตคำนวณหาคามวลของนำแขงทละลายไปของแตละกลม จากนนนำไปเปรยบเทยบกบมวลเรมตน เพอหาวากลมใดทสามารถสรางบานเอสกโมทรกษาความเยนไดดทสดและประกาศใหกลมนนเปนผชนะเลศ (การเปรยบเทยบมวลนำแขงทละลายไปกบมวลนำแขงเรมตนอาจใหผ เร ยนคำนวณเปนรอยละ เพ อเปนการฝกทกษะทางคณตศาสตรเพมเตม)

ขนท 6 นำเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหาหรอชนงาน ( 10 นาท ) 1. ใหนกเรยนนำเสนอผลงานและอธบายในประเดนดงตอไปน - บานเอสกโมของกลมใดมการถายโอนความรอนไดดทสด - นกเรยนคดวาวสดชนดใดเหมาะแกการสรางบานมากทสด

148

- นกเรยนจะปรบแกชนงานใหดขนอยางไร - ใหนกเรยนแตละกลมประเมนชนงานของเพอนแตละกลมโดยการใหนกเรยนแตละ

คนเขยนความรสกถงผลงานของเพอนและนำไปแปะไวทชนงานของกลมทตนเองชอบ 2. หลงจากทำกจกรรมแลวครและนกเรยนรวมกนสรปและอภปรายความรเรอง ความรอน

กบอณหภมและการถายโอนความรอน โดยครถามคำถามจากเพอเชอมโยงกบชวตประจำวนวา เวลาทนกเรยนตมไขทงฟอง แลวนำไขทผานการตมแลวไปทำใหเยนลงดวยการนำไปวางไวในภาชนะทใสนำทมอณหภมเทากบอณหภมหอง นกเรยนคดวามกระบวนการใดททำใหไขเยนลงได (แนวคำตอบ : พลงงานความรอนจากไข ทมอณหภมสงกวาถกถายโอนไปใหนำทมอณหภมตำกวา) 8. สอ/วสดอปกรณ/แหลงเรยนร 1. หนงสอเรยนวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 2. ใบงานกจกรรมท 1 สมบตการเปนฉนวนความรอนของวสดตาง ๆ 3. ใบงานกจกรรมท 2 การถายโอนความรอนของชอนโลหะและชอนพลาสตก 4. ใบงานกจกรรมท 3 อากาศรอนภายในบานและการแผรวสความรอน 5. ชนงานท 1 บานเอสกโม 6. ชนงาน 7. วดทศน 8. หองวทยาศาสตร 7. บทความวารสาร 8. การวดผลประเมนผล การวดและประเมนผล วธการ เครองมอ

1. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

1. สงเกตการทำงานโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและรองรอยการทำใบกจกรรม

แบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

2. ความสามารถในการสรางสรรคผลงาน

2. ตรวจชนงาน แบบประเมนความสามารถในการทำชนงาน

149

ใบกจกรรมท 1 สถานการณท 1 สมบตการเปนฉนวนความรอนของวสดตาง ๆ วตถประสงค

1. เพอใหนกเรยนสามารถเขาใจการถายโอนความรอนได 2. เพอใหนกเรยนบอกไดวาวสดชนดใดทสามารถถายโอนความรอนไดดทสด วสด/อปกรณ 1. กระปองนำอดลม 5 กระปอง 2. ถงเทาผาขนสตว (Wool Sock) 3. ถงเทาผาฝาย (Cotton Sock) 4. พลาสตกหออาหาร (Plastic Wrap) 5. อะลมนมฟรอยล (Aluminum foil) 6. กระดาษทชชอเนกประสงค (Paper tower) วธการทดลอง 1. นำกระปองนำอดลมทง 5 กระปอง ทผานการแชเยนมาจากนนนำวสดทกำหนดใหมาหมกระปองทงหมด 2. ใหนกเรยนตงสมมตฐานและสมผสวาวสดไหนสามารถรกษาความเยนไดดทสดและบนทกผลการทดลอง คาดการณคำตอบลวงหนา ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ กำหนดนยามเชงปฏบตการณ(คำเฉพาะทใชในการทดลอง) ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ตวแปรตน ................................................................................................................................................................ ตวแปรตาม ................................................................................................................................................................ ตวแปรควบคม ................................................................................................................................................................

150

ตารางบนทกผลการทดลอง ลำดบท วสด สมมตฐานการทดลอง ผลการทดลอง

1 ถงเทาผาขนสตว (Wool Sock)

2 ถงเทาผาฝาย (Cotton Sock)

3 พลาสตกหออาหาร (Plastic Wrap)

4 อะลมนมฟรอยล (Aluminum foil)

5 กระดาษทชชอเนกประสงค (Paper tower)

สรปและวเคราะหผลการทดลอง ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ คำถามทายการทดลอง ใหนกเรยนเรยงลำดบวสดทสามารถรกษาความเยนของนำอดลมในกระปองจากมากไปหานอยทสด ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

151

ใบกจกรรมท 2 สถานการณท 2 การถายโอนความรอนของชอนโลหะและชอนพลาสตก วตถประสงค

1. เพอใหนกเรยนสามารถเขาใจการนำความรอน 2. เพอใหนกเรยนสามารถอธบายการถายโอนความรอนได วสด/อปกรณ 1. ชอนโลหะ 2. ชอนพลาสตก 3. กอนนำแขง 4. ภาชนะรองรบนำ วธการทดลอง 1. ใหนกเรยนคนใดคนหนงในกลมใชมอขางหนงถอชอนโลหะ สวนมออกขางหนงใชถอชอนพลาสตกไว 2. จากนนนำนำแขงสองกอนทมนำหนกใกลเคยงกนมาวางลงบนชอนทงสองคน คนละหนงกอน 3. จดใหสวนปลายชอนอยเหนอภาชนะรองรบนำ เชน กระดาษทชชอเนกประสงคหรอแกวพลาสตก คาดการณคำตอบลวงหนา ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ กำหนดนยามเชงปฏบตการณ(คำเฉพาะทใชในการทดลอง) ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ตวแปรตน ................................................................................................................................................................ ตวแปรตาม ................................................................................................................................................................ ตวแปรควบคม ................................................................................................................................................................

152

ตารางบนทกผลการทดลอง ลำดบท วสด มวลนำแขงกอน(g) มวลนำแขงหลง(g) ผลการทดลอง

1 ชอนโลหะ

2 ชอนพลาสตก

สรปและวเคราะหผลการทดลอง ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ คำถามทายการทดลอง 1. วสดทเปนโลหะสมผสแลวรสกไดวา ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. ชอนคนใดนำแขงละลายไดเรวกวา ................................................................................................................................................................ 3. คำนวลหามวลของนำแขง ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

153

ใบกจกรรมท 3 สถานการณท 3 อากาศรอนภายในบานและการแผรงสความรอน

วตถประสงค 1. เพอใหนกเรยนอธบายไดวาบรเวณใดทมอากาศรอนกวากน

2. เพอใหนกเรยนสามารถอธบายการแผรงสความรอนได อปกรณสำหรบทดสอบการแผรงสความรอน 1. บานจำลอง 2. โคมไฟ 3. อะลมนมฟรอยล (Aluminum foil) กจกรรมการทดลอง 1. ใหนกเรยนนำโคมไฟสองไปทหลงคาบานจำลองเปนเวลา 10 นาท และหลงจากนนนำบานมากลบดานใหดานลางของบานอยดานบน 2. ใหนกเรยนใชมอใสเขาไปในบานและสมผสวาบรเวณดานบนหรอดานลางของบาน มอากาศรอนมากกวากน 3. จากนนใหนกเรยนหมหลงคาบานจำลองดวยอะลมนมฟรอยลและใชโคมไฟสองไปทหลงคาบาน 4. ใชมอสมผสบรเวณบานดานหลงอะลมนมฟรอยลและบอกใหเพอนทราบวารสกรอนมากนอยเพยงใด 5. บนทกผลการทำกจกรรม คาดการณคำตอบลวงหนา ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ กำหนดนยามเชงปฏบตการณ(คำเฉพาะทใชในการทดลอง) ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ตวแปรตน ................................................................................................................................................................ ตวแปรตาม ................................................................................................................................................................ ตวแปรควบคม ................................................................................................................................................................

154

ตารางบนทกผลการทดลอง ลำดบท สถานท/

บรเวณบาน การสองหลอดไฟ หลงคาทหมดวย

อะลมนมฟรอยล ความรสกทสมผส

1 ชนบน

2 ชนลาง

สรปและวเคราะหผลการทดลอง ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ คำถามทายการทดลอง 1. ระหวางบรเวณชนบนและบรเวณชนลางบรเวณใดมอากาศรอนกวากน ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. วสดมนวาวจะดดซบความรอนไดดหรอไม ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

155

กจกรรมสรางบานเอสกโม วตถประสงค เพอใหบานเอสกโมทสรางขนสามารถปองกนการถายโอนความรอนจากภายนอกเขามาสภายในบานใหไดมากทสด วสด/อปกรณในการสรางบาน 1. กระดาษลง 2. กระดาษแขง 3. ฟวเจอรบอรด 4. แผนโฟม 5. ไมไอศกรม 6. พลาสตกกนกระแทกสำหรบหอของขวญ 7. สำล งบประมาณ 50,000 Science คาดการณคำตอบลวงหนา ................................................................................................................................................................ กำหนดนยามเชงปฏบตการณ(คำเฉพาะทใชในการทดลอง) ................................................................................................................................................................ ตวแปรตน ................................................................................................................................................................ ตวแปรตาม ................................................................................................................................................................ ตวแปรควบคม ................................................................................................................................................................ เงอนไข กำหนดใหนกเรยนใชกระบวนการจากสถานการณทง 3 สถานการณในการสรางบานเอสกโม โดยคำนงถงบานทสรางขนมาสามารถปองกนการถายโอนความรอนจากภายนอกมาสภายในตวบานใหไดมากทสด โดยเลอกวสดทกำหนดใหโดยใหนกเรยนออกมาเลอกวสดอปกรณสำหรบสรางบานโดยมเงอนไขวาจะตองเลอกวสดในราคาและวงเงนทกำหนดให จากนนใหนกเรยนทดสอบและนำเสนอผลงาน

บนทกผลการทดลอง(ใหนกเรยนสรางตารางบนทกผล) สรปและวเคราะหผลการทดลอง ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

156

แผนการจดการเรยนรท 2 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท 6 ความรอน ชนมธยมศกษาชนปท 1 เรอง ปรมาณความรอนกบการเปลยนอณหภมและสถานะของสารและสมดลความรอน เวลาเรยน 3 ชวโมง ครผสอน นางสาวธญญารตน รตนหรญ โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) ………………………………………………………………………………………………………………..…………………….. 1. มาตรฐานการเรยนร / ตวชวด


ว. 2.3 ม.1/1 วเคราะหแปลความหมายขอมลและคำนวณปรมาณความรอนททำใหสสารเปลยนอณหภมและเปลยนสถานะโดยใชสมการ Q = mc∆t และ Q = mL

ว 2.3 ม.1/2 ใชเทอรมอมเตอรในการวด อณหภมของ สสาร ว 2.3 ม.1/5 วเคราะหสถานการณการถายโอนความรอนและคำนวณปรมาณความรอนท

ถานโอนระหวางสสารจนเกดสมดลความรอนใชสมการ Q สญเสย = Q ไดรบ 2. สาระการเรยนร

สารตาง ๆ อาจอยในสถานะของแขง ของเหลว หรอแกสกได ขนอยกบชนดของสาร สารแตละชนดจะมจดเดอด จดหลอมเหลวตางกน ซงเปนคณสมบตเฉพาะตวของสาร การเปลยนแปลงอณหภมและความดนจะมผลตอการเปลยนแปลงสถานะของสาร

อณหภมเปนคณสมบตหนงทใชบอกระดบพลงงานของระบบ ถานำวตถสองกอนทอณหภมตางกนมาสมผสกนกจะเกดการถายเทความรอนจากวตถทมอณหภมสงกวาไปยงวตถทมอณหภม ตำกวา จนกวาอณหภมของทงสองเทากน กระบวนการถายเทความรอนจงจะสนสดลง ณ จดทอณหภมของวตถทงสองเทากน เรยกวา สมดลความรอน 3. สาระสำคญ (Concept)

สารเมอไดรบความรอนจะทำใหเกดการเปลยนอณหภมและสถานะ โดยคำนวณปรมาณความรอนทใชในการเปลยนอณหภมของสารไดดวยสตร Q = mc∆t และคำนวณปรมาณความรอนทใชในการเปลยนสถานะของสารดวยสตร Q=ml

สมดลความรอนเกดจากภาวะทวตถทมอณหภมตางกนสมผสกน เกดการถายโอนความรอนจากวตถทมอณหภมสงไปสวตถทมอณหภมตำ จนกระทงวตถทงสองมอณหภมเทากน จงหยดการถายโอนความรอน

157

4. สาระการเรยนร STEM ออกแบบการทำไอศกรมหลอด 5. จดประสงคการเรยนร (K+P+A) 1. ผเรยนบอกปจจยทมผลตอการเปลยนสถานะของสารได

2. ผเรยนสามารถคำนวณหาคาพลงงานความรอนททำใหสารเปลยนสถานะอณหภมหรอสถานะของสารได

3. ผเรยนทดลองและอธบายการเกดสมดลความรอนได 4. เพอใหผเรยนไดออกแบบการทำไอศกรมหลอด

6. ภาระงาน/ชนงาน 1. ใบงานกจกรรมท 4 การเกดสมดลความรอน 2. ชนงานท 2 ไอศกรมหลอด 7. กจกรรมการจดการเรยนร ชวโมงท 1-2 ขนท 1 ระบปญหา (10 นาท ) 1. ครเกรนนำนกเรยนวาจากเรอง สถานะของสารและการเปลยนสถานะ ทำใหนกเรยนทราบวา ความรอนเปนปจจยททำใหสารเปลยนสถานะ นกเรยนคดวาปรมาณความรอนทใชในการเปลยนสถานะของสารสามารถระบคาไดหรอไม “และนกเรยนรจกไอศกรมโบราณหรอไอศครมหลอดหรอไม นกเรยนคดวาเครองทำไอศกรมหลอดมการทำงานอยางไรถงสามารถทำใหเปนไอศรมหลอดไดโดยไมตองใชตเยน

ขนท 2 รวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา ( 100 นาท ) 1. นกเรยนศกษากราฟความสมพนธระหวางเวลาทใหความรอนแกสารกบอณหภมของสาร

และการเปลยนสถานะจากของแขงเปนของแกสขนบนกระดาน 2. ครอธบายเพมเตมเรองกราฟความสมพนธโดยใหนกเรยนสงเกตจดทมการเปลยนอณหภม

และจดทมการเปลยนสถานะ โดยถาเสนกราฟมความลาดชนจะเปนชวงทสารไดรบความรอนและมการเปลยนอณหภม แตเมอเสนกราฟอยในแนวระนาบจะเปนชวยทสารไดรบความรอนจนมการเปลยนสถานะ

3. ครบอกนกเรยนวาเราสามารถคำนวณหาปรมาณความรอนและความรอนแฝงของสารโดยใชสตร

4. นกเรยนศกษาเรองสตรการคำนวณและอธบายเพมเตม 5. นกเรยนใช MAC iLink เพอทำโจทยคำนวณหาปรมาณความรอนทเกยวของกบการเปลยน

อณหภมและสถานะของสาร จากหนงสอเรยนวทยาศาสตร ม.1 หนา 132

158

6. ครและนกเรยนรวมกนใหความหมายของคำตอไปน ปรมาณความรอนคอ, ความจความรอนจำเพาะคอ, ความรอนแฝงคอ, ความรอนแฝงจำเพาะ

ของการหลอมเหลวคอ, ความรอนแฝงจำเพาะของการกลายเปนไอคอ , ความรอนแฝงของการหลอมเหลวคอ ความรอนแฝงของการกลายเปนไอคอ และรวมกนสรปองคความรดงน “สารเมอไดรบความรอนจะทำใหเกดการเปลยนอณหภมและสถานะ โดยคำนวณปรมาณความรอนทใชในการ

เปลยนอณหภมของสารดวยสตร Q = mcΔt และคำนวณปรมาณความรอนทใชในการเปลยนสถานะของสารดวยสตร Q = mL”และยกตวอยางปรมาณความรอนททำใหอณหภมและสถานะของสารเปลยนทเกดขนในชวตประจำวน

7. ครถามนกเรยนวา “ถานำนำเดอดทอยในหลอดทดลองแชลงในนำอณหภมหองทอยในบกเกอร สดทายแลวนำทง 2 อณหภมจะมอณหภมเปนอยางไร”

8. นกเรยนแบงกลมเพอทำกจกรรมการทดลองเรอง สมดลความรอน โดยศกษาวธการปฏบตกจกรรมการทดลอง จากนนครและนกเรยนรวมกนสรปผลการทดลองดวยคำถามทายกจกรรมและสรปความรดงน “วตถจะถายโอนความรอนจากวตถทมอณหภมสงไปยงวตถทมอณหภมตำ จนกวาวตถทงสองจะมอณหภมเทากนจงหยดถายโอนความรอน เรยกสภาวะนวา สมดลความรอน”

9. ครอธบายการคำนวณหาคาปรมาณความรอนเมอเกดสมดลความรอนจากตวอยางท 5 ในหนงสอเรยน วทยาศาสตร ม.1 หนา 137

10. นกเรยนทำใบงานเรองการคำนวณหาคาปรมาณความรอนเมอเกดสมดลความรอน 11. ครและนกเรยนรวมกนสรปความรดงน “สมดลความรอนเปนการถายโอนความรอนจาก

วตถทมความรอนสงใหกบวตถทมความรอนตำกวา จนอณหภมของวตถทงสองเทากน Qเพม = Qลด ขนท 3 ออกแบบวธการแกปญหา ( 20 นาท ) 1. จากปญหาขางตนทตงคำถามไววา นกเรยนรจกไอศกรมโบราณหรอไม และมหลกการ

ทำงานอยางไร โดยครเปดภาพประกอบหลงจากการตงคำถาม 2. ครถามนกเรยนวา ถาเราไมมอปกรณดงภาพเราจะมวธการใดทจะทำไอศกรมโบราณ โดย

ครใหนกเรยนรวมกนออกแบบวธการทำไอศกรมโบราณ ครสงเกตใหคำแนะนำ 3. นกเรยนวาดแสดงสวนตาง ๆ พรอมคำอธบายสน ๆ ขนท 4 วางแผนและดำเนนการแกปญหา ( 25 นาท ) 1. นกเรยนวางแผนขนตอนการทำและสรางผลงาน ชวโมงท 3 ขนท 5 ทดสอบ ประเมนผลและปรบปรงแกไขวธการแกปญหาหรอชน ( 25 นาท ) 1. นกเรยนแตละกลมนำผลงานมาทดสอบและปรบปรงแกไข

159

ขนท 6 นำเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหาหรอชนงาน ( 10 นาท ) 1. ครใหนกเรยนแตละกลมนำเสนอผลงานและวธการแกปญหาจากนนใหนกเรยนแตละกลม

ประเมนผลงานซงกนและกน 11. สอ/วสดอปกรณ/แหลงเรยนร 1. หนงสอเรยนวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 2. ใบงานกจกรรมท 4 การเกดสมดลความรอน 3. ชนงานท 2 ไอศกรมหลอด 4. หองวทยาศาสตร 12. การวดผลประเมนผล

การวดและประเมนผล วธการ เครองมอ 1. ทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตร 1. สงเกตการทำงานโดยใช

กระบวนการทางวทยาศาสตรรองรอยการทำใบกจกรรม




160

ใบกจกรรมท 4 กจกรรมการทดลอง การเกดสมดลความรอน วตถประสงค

1. เพอใหนกเรยนเขาใจการเกดสมดลความรอนและสามารถยกตวอยางสมดลความรอนในชวตประจำวนได วสด/อปกรณ 1. เทอรมอมเตอร 2. หลอดทดลอง 3. บกเกอรขนาด 250 ลกบาศกเซนตเมตร 4. ขาตง วธการทดลอง 1. นำบกเกอรขนาด 250 ลกบาศกเซนตเมตร ใสนำปรมาตร 250 ลกบาศกเซนตเมตร วดอณหภมและบนทกผล 2. นำหลอดทดลองขนาดใหญ ใสนำปรมาตร 10 ลกบาศกเซนตเมตร นำไปตมจนนำเดอดและวดอณหภม 3. นำหลอดทดลองทบรรจนำรอนไปจมในบกเกอรทบรรจนำอณหภมปกต วดอณหภมในบกเกอรและในหลอดทดลองขนาดใหญ โดยอานอณหภมทก 1 นาท จนนำในภาชนะทงสองมอณหภมคงทและบนทกผล คาดการณคำตอบลวงหนา ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ กำหนดนยามเชงปฏบตการณ(คำเฉพาะทใชในการทดลอง) ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ตวแปรตน ................................................................................................................................................................ ตวแปรตาม ................................................................................................................................................................ ตวแปรควบคม ................................................................................................................................................................

161

ตารางบนทกผลการทดลอง

การทดลอง อณหภมทวดไดทก 1 นาท (๐C)

เรมตน 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ........ นำในบกเกอร นำในหลอดทดลอง

สรปและวเคราะหผลการทดลอง ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ คำถามทายการทดลอง 1. นำในหลอดทดลองกอนทจะนำมาแชในบกเกอรมอณหภมเทาไหร ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. เมอใหความรอนแกนำในหลอดทดลอง ขณะทอณหภมเพมขนจะสงเกตพบปรมาตรของนำเปนอยางไร ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 3. นำในบกเกอรกอนทจะนำหลอดทดลองบรรจนำรอนมาแชมอณหภมเทาไหร ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 4. เมอนำหลอดทดลองใสนำรอนมาแชในบกเกอรเกดการเปลยนแปลงของอณหภมของนำในภาชนะทงสองอยางไร ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 5. เมอเวลาผานไป 3 นาท การเปลยนแปลงของอณหภมของนำในภาชนะทงสองมคาความแตกตางลดลงเพราะเหตใด ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

162

6. เมอเวลาผานไป 8 นาท อณหภมของนำในบกเกอรกบนำในหลอดทดลองเปนอยางไรเพราะเหตใดจงเปนเชนนน ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

กจกรรมออกแบบไอศกรมหลอด

163

คาดการณคำตอบลวงหนา ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ กำหนดนยามเชงปฏบตการณ(คำเฉพาะทใชในการทดลอง) ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ตวแปรตน ................................................................................................................................................................ ตวแปรตาม ................................................................................................................................................................ ตวแปรควบคม ................................................................................................................................................................ บนทกผลการทดลอง (ใหนกเรยนสรางตารางบนทกผล) สรปและวเคราะหผลการทดลอง ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

164

แผนการจดการเรยนรท 3 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท 6 ความรอน ชนมธยมศกษาชนปท 1 เรอง การดดกลนความรอน การคายความรอน ความรอนกบการขยายตว และการหดตวของวตถและประโยชน เวลาเรยน 3 ชวโมง ครผสอน นางสาวธญญารตน รตนหรญ โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) ………………………………………………………………………………………………………………..…………………… 1. มาตรฐานการเรยนร / ตวชวด


ว. 2.3 ม.1/3 สรางแบบจำลองทอธบายการขยายตวหรอหดตวของสสารเนองจากไดรบหรอสญเสยความรอน

ว 2.3 ม.1/4 ตระหนกถงประโยชนของความรอนของการหดหรอขยายตวของสสาร เนองจากความรอน โดยวเคราะหสถานการณปญหา และเสนอแนะวธการนำความรมาแกปญหา ในชวตประจำวน

ว 2.3 ม.1/7 ออกแบบเลอกใชและสรางอปกรณเพอแกปญหาในชวตประจำวนโดยใชความรเกยวกบการถายโอนความรอน 2. สาระการเรยนร

การดดกลนและการคายความรอน ประโยชนของการดดกลนและการคายความรอน การขยายและหดตวเนองจากความรอน ประโยชนของการขยายและหดตวเนองจากความรอน

3. สาระสำคญ (Concept) วตถสเขมดดกลนและคายรงสอนฟราเรดไดดกวาวตถสออน วตถเมอไดรบความรอนจะ

ขยายตว และเมอวตถคายความรอนจะหดตว วตถตางชนดกนมสมบตการขยายและหดตวตางกน 4. สาระการเรยนร STEM ออกแบบการดดกลนความรอน คายความรอน การขยายตว การหดตวของวตถ 5. จดประสงคการเรยนร (K+P+A) 1. ผเรยนออกแบบ เลอกใช และสรางอปกรณเพอแกปญหาในชวตประจำวนโดยใชความรเกยวกบการถายโอนความรอนได

2. ผเรยนสรางแบบจำลองทอธบายการขยายตวหรอหดตวของสสารเนองจากไดรบหรอสญเสยความรอนได

165

3 . ผ เร ยนตระหนกถ งประโยชนของความร อนของการหดหร อขยายตวของสสาร เนองจากความรอน โดยวเคราะหสถานการณปญหา และเสนอแนะวธการนำความรมาแกปญหา ในชวตประจำวนได6. ภาระงาน/ชนงาน 1. ใบงานกจกรรมท 5 การเกดสมดลความรอน 1 2. ใบงานกจกรรมท 6 การเกดสมดลความรอน 2 3. ชนงานท 3 ออกแบบโคมลอย 7. กจกรรมการจดการเรยนร ชวโมงท 1-2 ขนท 1 ระบปญหา (10 นาท ) 1. ครเกรนนำ “นกเรยนเคยสงเกตหรอไมวาเวลาใสเสอสดำหรอสเขม ๆ ยนกลางแดดจะรสกรอนมากกวาเวลาทใสเสอสขาวหรอสออน ๆ “เพราะเหตใดทำไมจงเปนเชนนน “นกเรยนคดวาวตถสเขมหรอวตถสออน วตถใดสามารถดดและคายความรอนไดดกวากน” และ “นอกจากการเปลยนอณหภมและสถานะของสารแลว ความรอนยงมผลตอวตถหรอสารอยางไรบาง “นกเรยนรจกโคมลอยหรอไม นกเรยนลองชวยกนคดวาโคมลอยมนสามารถลอยไดอยางไร

ขนท 2 รวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา ( 100 นาท ) 1. นกเรยนแบงกลมเพอทำกจกรรมการทดลองโดยใหนกเรยนแตละกลมศกษาวธการทดลอง

จากใบกจกรรมท 5 การเกดสมดลความรอน 1 2. จากนนครและนกเรยนรวมกนสรปองคความรดงน “วตถสเขมจะดดกลนและคายความ

รอนไดดกวาวตถสออน” 3. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายถงประโยชนของการดดกลนและคายความรอนของวตถ

รวมกนศกษาเนอหาในหนงสอเรยน วทยาศาสตร ม.1 หนา 139-140 และทำกจกรรมตรวจสอบการเรยนรในหนงสอเรยน วทยาศาสตร ม.1 หนา 141

4. ครถามนกเรยนวา “ถานำลกเหลกมาเผาไฟจะทำใหเกดอะไรขน” 5. นกเรยนแบงกลมเพอปฏบตกจกรรมการทดลองโดยใหนกเรยนแตละกลมศกษาวธการ

ทดลองจากใบกจกรรมท 6 การเกดสมดลความรอน 6. นกเรยนรวมกนสรปองคความรดงน “วตถเมอไดรบความรอนจะขยายตว และจะหดตว

กลบเมอความรอนลดลงหรอไดรบความเยน” 7. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายถงประโยชนของการขยายและหดตวของวตถรวมกน

ศกษา เนอหาในหนงสอเรยนวทยาศาสตร ม.1 หนา 143-144

166

ขนท 3 ออกแบบวธการแกปญหา ( 20 นาท ) 1. จากปญหาขางตนทตงคำถามไววา นกเรยนรจกโคมลอยหรอไม และมหลกการทำงาน

อยางไร โดยครเปดภาพประกอบหลงจากการตงคำถาม 2. นกเรยนมวธการใดบางทจะสามารถทำโคมลอยใหสงและอยไดนาน โดยครใหนกเรยน

รวมกนออกแบบวธการทำโคมลอย ครสงเกตใหคำแนะนำ 3. ใหนกเรยนวาดแสดงสวนตาง ๆ พรอมคำอธบายสน ๆ ขนท 4 วางแผนและดำเนนการแกปญหา ( 25 นาท ) 1. นกเรยนวางแผนขนตอนการทำและสรางผลงาน ชวโมงท 3 ขนท 5 ทดสอบ ประเมนผลและปรบปรงแกไขวธการแกปญหาหรอชน ( 25 นาท ) 1. นกเรยนแตละกลมนำผลงานมาทดสอบและปรบปรงแกไข ขนท 6 นำเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหาหรอชนงาน ( 10 นาท ) 1. นกเรยนแตละกลมนำเสนอผลงานและวธการแกปญหาจากนนใหนกเรยนแตละกลม

ประเมนผลงานซงกนและกน 11. สอ/วสดอปกรณ/แหลงเรยนร 1. หนงสอเรยนวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 2. ใบงานกจกรรมท 5 การเกดสมดลความรอน 1 3. ใบงานกจกรรมท 6 การเกดสมดลความรอน 2 4. ชนงานท 3 ออกแบบโคมลอย 5. หองวทยาศาสตร 12. การวดผลประเมนผล



กระบวนการทางวทยาศาสตร




167

ใบกจกรรมท 5 กจกรรมการทดลอง การเกดสมดลความรอน 1 วตถประสงค

1. เพอใหนกเรยนเขาใจการเกดดดกลนและการคายความรอนของวตถ วสด/อปกรณ 1. เทอรมอมเตอร 3 อน 2. ผาสขาว 3. ผาสดำ 4. หนงยาง วธการทดลอง 1. นำเทอรโมมเตอรมา 3 อน อนท 1 หมดวยผาสขาว อนท 2 หมดวยผาสดำ และอนท 3 ไมมผาหม อานอณหภมของเทอรมอมเตอรทง 3 บนทกผล 2. นำเทอรโมมเตอรมา 3 อน ไปวางไวกลางแดดเปนเวลา 10 นาท อานอณหภมและบนทกผล 3. นำเทอรโมมเตอรมา 3 อน มาวางไวในทรมเปนเวลา 10 นาท อานอณหภมและบนทกผล คาดการณคำตอบลวงหนา ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ กำหนดนยามเชงปฏบตการณ(คำเฉพาะทใชในการทดลอง) ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ตวแปรตน ................................................................................................................................................................ ตวแปรตาม ................................................................................................................................................................ ตวแปรควบคม ................................................................................................................................................................

168

ตารางบนทกผลการทดลอง

การทดลองกบ เทอรมอมเตอร

อณหภมทสงเกตได (๐C)

เรมตน หลงวางไวกลางแดด 10 นาท

อณหภมทเพมขน

วางไวทรม 10 นาท อณหภมทลดลง

1. ไมมผาหม 2. มผาสดำหม 3. มผาสขาวหม

สรปและวเคราะหผลการทดลอง ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ คำถามทายการทดลอง 1. อณหภมเรมตนของเทอรมอมเตอรแตละอนในการทดลองเทากนหรอไม ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. หลงจากนำเทอรมอมเตอรทง 3 อนไปวางไวกลางแดดเปนเวลา 10 นาท อณหภมเพมขนเทากนหรอไม อยางไร ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 3. หลงจากนำเทอรมอมเตอรทง 3 อนไปวางไวในรมเปนเวลา 10 นาท อณหภมลดลงหรอไม อยางไร ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 4. เทอรมอมเตอรมอณหภมสงขนไดเนองจากสาเหตใด ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

169

ใบกจกรรมท 6 กจกรรมการทดลอง การเกดสมดลความรอน 2 วตถประสงค

1. เพอใหนกเรยนเขาใจการขยายตวของวตถเมอไดรบความรอน วสด/อปกรณ 1. ลกตมเหลก 2. คม 3. ขาตง 4. ตะเกยงแอลกอฮอล วธการทดลอง 1. นำลกตมเหลกกลมมาลอดผานหวงเหลก สงเกตผลการลอดผานบนทกผล 2. นำลกเหลกกลมมาเผาไฟใหรอนลอดผานหวงเหลกอกครง สงเกตผลการลอดผานหลงใหความรอน บนทกผล 3. ปลอยลกเหลกกลมทงไวจนลกเหลกเยนลง นำไปทดลองลอดผานหวงเหลกอกครง สงเกตและบนทกผล คาดการณคำตอบลวงหนา ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ กำหนดนยามเชงปฏบตการณ(คำเฉพาะทใชในการทดลอง) ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ตวแปรตน ................................................................................................................................................................ ตวแปรตาม ................................................................................................................................................................ ตวแปรควบคม ................................................................................................................................................................

170

ตารางบนทกผลการทดลอง การทดลอง ผลการทดลองทสงเกตได

1. เมอนำลกเหลกกลมลอดผานหวงเหลกกอนใหความรอน

2. เมอนำลกเหลกกลมลอดผานหวงเหลกหลงใหความรอน

3. เมอนำลกเหลกกลมทเยนตวแลวลอดผาน หวงเหลก

สรปและวเคราะหผลการทดลอง ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ คำถามทายการทดลอง 1. ลกเหลกกลมทมอณหภมปกตลอดผานหวงเหลกหรอไม ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. ลกเหลกกลมทไดรบความรอนลอดผานหวงเหลกไดหรอไม ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 3. การทลกเหลกกลมไดรบความรอนแลวลอดผานหวงเหลกไมไดเปนเพราะเหตใด................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 4. ลกเหลกกลมมขนาดใหญขนไดเนองมาจากสาเหตใด ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

171

กจกรรมออกแบบโคมลอย

172

คาดการณคำตอบลวงหนา ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ กำหนดนยามเชงปฏบตการณ(คำเฉพาะทใชในการทดลอง) ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ตวแปรตน ................................................................................................................................................................ ตวแปรตาม ................................................................................................................................................................ ตวแปรควบคม ................................................................................................................................................................ บนทกผลการทดลอง(ใหนกเรยนสรางตารางบนทกผล) สรปและวเคราะหผลการทดลอง ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

173

แผนการจดการเรยนรท 4 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท 6 ความรอน ชนมธยมศกษาชนปท 1 เรอง การนำความรเรองความรอนไปประยกตใช เวลาเรยน 3 ชวโมง ครผสอน นางสาวธญญารตน รตนหรญ โรงเรยนวดบางนอย(แจมประชานกล) ……………………………………………………………………………………………………………….…………………..… 1. มาตรฐานการเรยนร / ตวชวด


ว. 2.3 ม.1/3 สรางแบบจำลองทอธบายการขยายตวหรอหดตวของสสารเนองจากไดรบหรอสญเสยความรอน

ว 2.3 ม.1/6 สรางแบบจำลองทอธบายการถายโอนความรอนโดยการนำความรอน การพาความรอน และการแผรงส

ว 2.3 ม.1/7 ออกแบบเลอกใชและสรางอปกรณเพอแกปญหาในชวตประจำวนโดยใชความรเกยวกบการถายโอนความรอน 2. สาระการเรยนร การถายโอนความรอนมสามวธ คอ การนำความรอน การพาความรอนและการแผรงสความรอน การนำความรอนเปนการถายโอนความรอนโดยการสนของโมเลกล การพาความรอนเปนการถายโอนความรอนโดยโมเลกลของสารเคลอนทไปดวยการแผรงสความรอนเปนการถายโอนความรอนจากคลนแมเหลกไฟฟา

การดดกลนและการคายความรอน ประโยชนของการดดกลนและการคายความรอน การขยายและหดตวเนองจากความรอน ประโยชนของการขยายและหดตวเนองจากความรอน

3. สาระสำคญ (Concept) ตงคำถามทกำหนดประเดนหรอตวแปรทสำคญในการสำรวจตรวจสอบหรอศกษาคนควา

เรองทสนใจไดอยางครอบคลมและเชอถอได สรางสมมตฐานทสามารถตรวจสอบไดและวางแผนการสำรวจตรวจสอบหลาย ๆ วธ ตงคำถามทกำหนดประเดนหรอตวแปร สรางสมมตฐานทสามารถตรวจสอบไดและวางแผนการ เลอกเทคนควธการสำรวจทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ รวบรวมขอมลจดกระทำขอมลเชงปรมาณและคณภาพ วเคราะหและประเมนความสอดคลองของประจกษพยานกบขอสรป สรางแบบจำลองหรอรปแบบ สรางคำถามทนำไปสการสำรวจตรวจสอบ บนทกและอธบายผลการสงเกตการสำรวจตรวจสอบ คนควาเพมเตมจากแหลงความร

174

4. สาระการเรยนร STEM ออกแบบชนงานโดยนำความร เร อง ความรอนทไดเรยนมาแลว มาใชแกปญหาใหเกดประโยชน 5. จดประสงคการเรยนร (K+P+A) 1. ผเรยนออกแบบ เลอกใช และสรางอปกรณเพอแกปญหาได

2. ผเรยนตระหนกถงประโยชนของการถายโอนความรอน ความรอนของการหดหรอขยายตวของสสารเนองจากความรอน โดยวเคราะหสถานการณปญหาและเสนอแนะวธการนำความรมาแกปญหาในชวตประจำวนได 6. ภาระงาน/ชนงาน

ชนงานท 4 กลองอบพลงงานแสงอาทตย 7. กจกรรมการจดการเรยนร ชวโมงท 1-2 ขนท 1 ระบปญหา (10 นาท ) 1. ครเกรนนำวาในชมชนบางนอยทนกเรยนอาศยอยสวนใหญแลวประกอบอาชพทำสวนกลวยและมะพราวเปนหลก ในระยะหลงผลผลตสวนใหญมราคาคอนขางตำ นกเรยนคดวาจะมวธใดบางทจะแปรรปผลผลตใหมมลคาเพมขนได โดยใชความรเรองความรอนทไดเรยน มาประยกตใชใหเกดประโยชน ประเทศไทยอยในเขตรอนไดรบแสงจากดวงอาทตย ดงนน ถานกเรยนจะออกแบบเตาอบพลงงานแสงอาทตยโดยใชความรเรองการถายโอนความรอน การดดกลนและคายความรอน นกเรยนจะออกแบบเตาอบพลงงานแสงอาทตยและเลอกใชวสดอยางไร โดยมเง อนไขว าเตาอบพลงงานแสงอาทตยทออกแบบจะตองสามารถอบอาหารอนไดและประหยดพลงงานไดดวย

ขนท 2 รวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา ( 100 นาท ) 1. นกเรยนแบงกลมและชวยกนระดมความคดกนวาผลไมในชมชนชนดใดทนกเรยนสนใจจะ

นำมาแปรรปโดยใชเตาอบพลงงานแสงอาทตยมอะไรบาง เมอไดขอสรปภายในกลมแลวใหนกเรยนชวยกนสบคนขอมลดงตอไปน ชอวทยาศาสตร ชอสามญ ลกษณะทวไปและประโยชน

2. นกเรยนคนควาความรและรวบรวมขอมลเพมเตมเกยวกบวธการแปรรปผลไมชนดนน ขนท 3 ออกแบบวธการแกปญหา ( 20 นาท ) 1. นกเรยนออกแบบเตาอบพลงงานแสงอาทตยตามเงอนไขทกำหนดให ขนท 4 วางแผนและดำเนนการแกปญหา ( 25 นาท ) 1. นกเรยนวางแผนขนตอนการทำและสรางผลงาน

175

ชวโมงท 3 ขนท 5 ทดสอบ ประเมนผลและปรบปรงแกไขวธการแกปญหาหรอชน ( 25 นาท ) 1. นกเรยนแตละกลมนำผลงานมาทดสอบและปรบปรงแกไข ขนท 6 นำเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหาหรอชนงาน ( 10 นาท ) 1. นกเรยนแตละกลมนำเสนอผลงานและวธการแกปญหาจากนนใหนกเรยนแตละกลม

ประเมนผลงานซงกนและกน 11. สอ/วสดอปกรณ/แหลงเรยนร 1. หนงสอเรยนวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1

2. ชนงานท 4 กลองอบพลงงานแสงอาทตย 4. หองวทยาศาสตร 12. การวดผลประเมนผล



กระบวนการทางวทยาศาสตรและรองรอยการทำใบกจกรรม




176

กจกรรมออกแบบสรางกลองอบพลงงานแสงอาทตย

177

คาดการณคำตอบลวงหนา ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ กำหนดนยามเชงปฏบตการณ(คำเฉพาะทใชในการทดลอง) ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ตวแปรตน ................................................................................................................................................................ ตวแปรตาม ................................................................................................................................................................ ตวแปรควบคม ................................................................................................................................................................ บนทกผลการทดลอง(ใหนกเรยนสรางตารางบนทกผล) สรปและวเคราะหผลการทดลอง ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

178

ประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร กจกรรม.............................................................................................................กลมท................

รายชอสมาชกในกลม 1...............................................................................................เลขท.............ชน.............. 2...............................................................................................เลขท.............ชน.............. 3...............................................................................................เลขท.............ชน.............. 4...............................................................................................เลขท.............ชน.............. 5...............................................................................................เลขท.............ชน..............

รายการประเมน ระดบคณภาพ

หมายเหต 5 4 3 2 1

1. การตงสมมตฐาน 1.1 คาดการณคำตอบลวงหนา

2. การกำหนดนยามเชงปฏบตการของตวแปร 2.1 กำหนดคำเฉพาะทใชในการทดลอง

3. การกำหนดและการควบคมตวแปร 3.1 การกำหนดตวแปร - ตวแปรตน - ตวแปรตาม - ตวแปรควบคม

4. การทดลอง 4.1 ความสามารถในการออกแบบ

4.2 การบนทกผล

5. การตความหมายของขอมลและลงขอสรป 5.1 สรปและวเคราะหผลการทดลอง

5 หมายถง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรอยในระดบ ดมาก 4 หมายถง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรอยในระดบ ด 3 หมายถง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรอยในระดบ ปานกลาง 2 หมายถง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรอยในระดบ พอใช 1 หมายถง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรอยในระดบ ปรบปรง

179

แบบประเมนความสามารถในการสรางสรรคผลงาน ชอผลงาน.............................................................................................................กลมท................

รายชอสมาชกในกลม 1...............................................................................................เลขท.............ชน.............. 2...............................................................................................เลขท.............ชน.............. 3...............................................................................................เลขท.............ชน.............. 4...............................................................................................เลขท.............ชน.............. 5...............................................................................................เลขท.............ชน..............

รายการประเมน ระดบคณภาพ หมายเหต 3 2 1

1. ดานนวภาพหรอดานความสรางสรรคของผลงาน (novelty) 1.1 ดานผลงานมการออกแบบอยางสรางสรรค ผลงานมความ

แปลกใหม

2. ดานการแกปญหา (resolution) 2.1 ดานการเลอกใชวสดในการสรางผลงานไดเหมาะสมคมคา

2.2 ดานแกปญหาโดยเชอมโยงความรกบกระบวนการทางวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร (STEM)

3. ดานการใชประโยชน (useful) 3.1 ดานผลงานสามารถตอบสนองตอการนำไปใชใน

ชวตประจำวน

3.2 ดานความปลอดภยและความสะดวกในงานใชงาน 4. ดานการตอเตมและการสงเคราะห (elaboration and

synthesis)

4.1 ดานความสวยงาม 4.2 ดานการตกแตงเพมเตม

3 หมายถง ความสามารถในการสรางสรรคผลงานอยในระดบ ด 2 หมายถง ความสามารถในการสรางสรรคผลงานอยในระดบ พอใช 1 หมายถง ความสามารถในการสรางสรรคผลงานอยในระดบ ปรบปรง

180

แบบทดสอบวดผลฤทธทางการเรยนกอนเรยน วชาวทยาศาสตร เรองความรอน

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 ************************************************************************************************ คำชแจง ใหนกเรยนเลอกคำตอบทถกตองทสดเพยงคำตอบเดยว 1. ขอใดแสดงถงการใชเทอรมอมเตอรแบบกระเปาะท

ถกตอง ก. ถอเทอรมอมเตอรในแนวเฉยงขณะวดอณหภม

สาร ข. ถอเทอรมอมเตอรใหสมผสกบภาชนะใสสารท

ตองการวด ค. อานคาอณหภมโดยใหสายตาอยในระดบ

เดยวกบกระเปาะ ง. อานคาอณหภมโดยใหสายตาอยระดบเดยวกบ

ผวของเหลวในหลอดแกว 2. เมออากาศหนาวเยนผทอยตางจงหวดมกจะกอกอง

ไฟแลวนงอยรอบ ๆ กองไฟ จะทำใหรสกอนขนได เกดจากการถายโอนความรอนแบบใด ก. การนำความรอน ข. การพาความรอน ค. การแผรงสความรอน ง. การนำความรอนและการแผรงสความรอน

3. การยางกงโดยใชตะแกรงเหลกวางบนเตาถานจะเกดการถายโอนความรอนวธใดบาง ก. การพาความรอน ข. การแผรงสความรอนและการนำความรอน ค. การพาความรอนและการนำความรอน ง. การแผรงสความรอน การพาความรอนและการนำความรอน

4. ในประเทศหนาว นำในแมนำลำคลองจะแขงตวเปนนำแขงแตเหตใดปลาจงยงสามารถวายนำไปมาและมชวตอยภายใตนำแขงได ก. บรเวณใตนำแขงเปนนำทอนกวา เพราะนำทม

อณหภม 4ºC จะจมอยทกนแมนำลำคลอง ข. กนสระไดรบความรอนจากใตพนโลก นำจงอน

เสมอ

ค. ปลาเปนสตวทอาศยอยในนำ และสามารถปรบอณหภมภายในตวปลาได

ง. ถาอากาศเยนมอณหภมตำกวา 4ºC ปรมาณนำจะลดลง ทำใหปลาวายอยในนำได

5. ความสามารถในการรบความรอนของสาร เรยกวาอะไร ก. อณหภม ข. ความรอนแฝง ค. ความจความรอน ง. สมดลความรอน

6. การทความรอนสามารถเคลอนทจากวตถทมอณหภมสงไปยงวตถทมอณหภมตำ เราเรยกวาอะไร ก. การดดความรอน ข. การคายความรอน ค. การขยายตวความรอน ง. การถายโอนความรอน

7. ธดาเลอกใสเสอสนำเงนในวนทอากาศเยน แสดงวาธดามเหตผลในขอใด ก. เสอสนำเงนดดความรอนไดดทำใหอนขน ข. เสอสนำเงนปองกนไมใหความรอนจากรางกาย

ออกสภายนอก ค. เสอสนำเงนเปนฉนวนความรอน ง. เสอสนำเงนชวยปองกนการแผรงสความรอน

จากดวงอาทตย 8. เพราะเหตใดเราจงนยมใชตะเกยบไมคบอาหารรอน

มากกวาตะเกยบททำจากอะลมเนยม ก. เพราะสามารถคบอาหารไดมากกวาการใชชอน ข. เพราะตะเกยบทำจากไมจงสะอาดและปลอดภย

จากสารพษ ค. เพราะตะเกยบทำดวยไมเปนฉนวนความรอนจง

ไมนำความรอน ง. เพราะตะเกยบไมผลตไดงายกวาตะเกยบททำ

จากอะลมเนยม

181

9. ความรอนทสารใชในการเปลยนสถานะ เรยกวาอะไร ก. ความจความรอน ข. ความรอนแฝง ค. สมดลความรอน ง. อณหภม

10. ลกเสอกลมหนงตงคายพกแรมทอยใกลลำธาร บงเอญในระหวางเดนทางนำทเตรยมมาเกดหกหมด และพวกเขาตองการดมนำ พวกเขาจะทำเชนไรจงจะมนำดมทบรสทธไว ก. ตกนำในลำธารมาตมเพอฆาเชอ ข. ตกนำในลำธารมาและใชผาผกคอลกเสอกรอง

เชอโรค ค. ตกนำในลำธารและทำเครองทำนำกลนพลงงาน

แสงอาทตยอยางงายและนำนำทไดไปตม ง. หาตนไมทเปนพชอวบนำและกนนำจากตนไมนน

11. เรยงลำดบสสารทขยายตวไดดเมอไดรบความรอนจากมากไปนอย ก. ของแขง ของเหลว แกส ข. แกส ของเหลว ของแขง ค. ของแขง แกส ของเหลว ง. ของเหลว ของแขง แกส

12. ขอใด เกดจากการพาความรอน ก. การเกดลมบก ลมทะเล ข. ความรอนจากดวงอาทตยเดนทางถงผวโลก ค. เมอเราเอามอไปใกลหลอดไฟฟาจะรสกรอน ง. เมอถอแทงเหลกยนเขาไปในเปลวไฟจะรสกรอน

13. หนวยวด ก และ ข คอหนวยวดใด เมอกำหนดจดเดอดและจดเยอกแขงของนำ ดงตาราง

หนวยวด จดเยอกแขง จดเดอด

A 273 373

B 0 80

ก. A คอ เคลวน B คอ องศาโรเมอร ข. A คอ เคลวน B คอ องศาเซลเซยส ค. A คอ เคลวน B คอ องศาฟาเรนไฮต ง. A คอ องศาโรเมอร B คอ องศาฟาเรนไฮต

14. เมอละลายนำแขงอณหภม -10 องศาเซลเซยส มวล 100 กรม ใหกลายเปนนำอณหภม 60 องศาเซลเซยส จะตองใชความรอนกกโลแคลอร (กำหนดใหความรอนจำเพาะของนำแขงมคาเทากบ 2.1 กโลจลตอกโลกรม/เคลวน ความรอนจำเพาะของนำมคาเทากบ 4.2 กโลจลตอกโลกรม/เคลวน และความรอนแฝงจำเพาะของการหลอมเหลวของนำมคาเทากบ 333 จโลจลตอกโลกรม) ก. 11.2 กโลแคลอร ข. 12.3 กโลแคลอร ค. 13.4 กโลแคลอร ง. 14.5 กโลแคลอร

15. เพราะเหตใดการวางรางรถไฟจะตองมการเวนชองวางระหวางทอนรางรถไฟ ก. เพอความสะดวกในการกอสราง ข. ประหยดคาใชจายในการวางราง ค. ชวยลดแรงเสยดทานขณะทรถไฟวงผาน ง. เพอใหมพนทสำหรบการขยายตวเมอไดรบความรอน

16. ถาตองการรบประทานถวเขยวตมนำตาลทตกจากหมอตมขณะรอน ๆ นกเรยนควรเลอกชอนชนดใด เพราะเหตใด ก. ชอนกระเบอง เพราะไมนำความรอน ข. ชอนกระเบอง เพราะไมพาความรอน ค. ชอนโลหะ เพราะนำความรอนไดด ง. ชอนโลหะ เพราะพาความรอนไดด

17. เหตใดผนงดานนอกของบานหรออาคารควรทาสออน ก. ผนงสออนดดกลนความรอนนอย อากาศภายใน

บานจงเยนสบาย ข. ผนงสออนดรมรนสบายตาและมองเหนได

ชดเจน ค. ผนงสออนเวลาเกาแลวสามารถทาสทบลงไปได ง. ผนงสออนชวยสะทอนแสงจากดวงอาทตยไดด

182

18. การทเรานำลกตมเหลกไปวางบนหวงเหลกวงกลม ลกตมเหลกจะลอดหวงเหลกวงกลมได แตเมอเรานำลกตมเหลกไปเผาไฟใหรอนแลวนำไปวางบนหวงเหลกวงกลม ลกตมเหลก ไมสามารถผานไดเปนเพราะสาเหตใด ก. ความรอน ข. ความดน ค. ความหนาแนน ง. ถกทง 3 ขอ

19. เมอนำไขไกไปวางไวบนพนถนนกลางแจง พบวาอณหภมไขไกสงขน เปนเพราะเหตใด(การวเคราะห) ก. การนำความรอน ข. การพาความรอน ค. การแผรงสความรอน ง. เกดขนไดทงหมด

20. วตถในขอใดทมหลกการทำงานเมอนำไปใชประโยชนตางจากขออน ๆ (สรางสรรค) ก. ตอบพลงงานแสงอาทตย ข. กลองอบแหงพลงงานแสงอาทตย ค. เครองกลนนำพลงงานแสงอาทตย ง. โคมไฟพลงงานแสงอาทตย

183

แบบทดสอบวดผลฤทธทางการเรยนหลงเรยน วชาวทยาศาสตร เรองความรอน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1

************************************************************************************************ คำชแจง ใหนกเรยนเลอกคำตอบทถกตองทสดเพยงคำตอบเดยว 1. เมออากาศหนาวเยนผทอยตางจงหวดมกจะกอกอง

ไฟแลวนงอยรอบ ๆ กองไฟ จะทำใหรสกอนขนได เกดจากการถายโอนความรอนแบบใด ก. การนำความรอน ข. การแผรงสความรอน ค. การพาความรอน ง. การนำความรอนและการแผรงสความรอน

2. เพราะเหตใดเราจงนยมใชตะเกยบไมคบอาหารรอนมากกวาตะเกยบททำจากอะลมเนยม ก. เพราะสามารถคบอาหารไดมากกวาการใชชอน ข. เพราะตะเกยบทำจากไมจงสะอาดและปลอดภย

จากสารพษ ค. เพราะตะเกยบทำดวยไมเปนฉนวนความรอนจง

ไมนำความรอน ง. เพราะตะเกยบไมผลตไดงายกวาตะเกยบททำ

จากอะลมเนยม 3. ในประเทศหนาว นำในแมนำลำคลองจะแขงตวเปน

นำแขงแตเหตใดปลาจงยงสามารถวายนำไปมาและมชวตอยภายใตนำแขงได ก. กนสระไดรบความรอนจากใตพนโลก นำจงอน

เสมอ ข. ปลาเปนสตวทอาศยอยในนำ และสามารถปรบ

อณหภมภายในตวปลาได ค. บรเวณใตนำแขงเปนนำทอนกวา เพราะนำทม

อณหภม 4ºC จะจมอยทกนแมนำลำคลอง ง. ถาอากาศเยนมอณหภมตำกวา 4ºC ปรมาณนำ

จะลดลง ทำใหปลาวายอยในนำได

4. เรยงลำดบสสารทขยายตวไดดเมอไดรบความรอนจากมากไปนอย ก. แกส ของเหลว ของแขง ข. ของแขง ของเหลว แกส ค. ของเหลว ของแขง แกส ง. ของแขง แกส ของเหลว

5. ธดาเลอกใสเสอสนำเงนในวนทอากาศเยน แสดงวาธดามเหตผลในขอใด ก. เสอสนำเงนเปนฉนวนความรอน ข. เสอสนำเงนดดความรอนไดดทำใหอนขน ค. เสอสนำเงนปองกนไมใหความรอนจากรางกาย

ออกสภายนอก ง. เสอสนำเงนชวยปองกนการแผรงสความรอน

จากดวงอาทตย 6. การยางกงโดยใชตะแกรงเหลกวางบนเตาถานจะ

เกดการถายโอนความรอนวธใดบาง ก. การพาความรอน ข. การแผรงสความรอนและการนำความรอน ค. การพาความรอนและการนำความรอน ง. การแผรงสความรอน การพาความรอนและการ

นำความรอน 7. การทความรอนสามารถเคลอนทจากวตถทมอณหภม

สงไปยงวตถทมอณหภมตำ เราเรยกวาอะไร ก. การดดความรอน ข. การถายโอนความรอน ข. การคายความรอน ง. การขยายตวความรอน

8. ความรอนทสารใชในการเปลยนสถานะ เรยกวาอะไร ก. ความจความรอน ข. สมดลความรอน ค. ความรอนแฝง ง. อณหภม

184

9. ความสามารถในการรบความรอนของสาร เรยกวาอะไร ก. อณหภม ข. สมดลความรอน ค. ความรอนแฝง ง. ความจความรอน

10. ลกเสอกลมหนงตงคายพกแรมทอยใกลลำธาร บงเอญในระหวางเดนทางนำทเตรยมมาเกดหกหมด และพวกเขาตองการดมนำ พวกเขาจะทำเชนไรจงจะมนำดมทบรสทธไว ก. หาตนไมทเปนพชอวบนำและกนนำจากตนไมนน ข. ตกนำในลำธารมาและใชผาผกคอลกเสอกรอง

เชอโรค ค. ตกนำในลำธารและทำเครองทำนำกลนพลงงาน

แสงอาทตยอยางงายและนำนำทไดไปตม ง. ตกนำในลำธารมาตมเพอฆาเชอ

11. เหตใดผนงดานนอกของบานหรออาคารควรทา สออน ก. ผนงสออนดดกลนความรอนนอย อากาศภายใน

บานจงเยนสบาย ข. ผนงสออนเวลาเกาแลวสามารถทาสทบลงไปได ค. ผนงสออนดรมรนสบายตาและมองเหนได

ชดเจน ง. ผนงสออนชวยสะทอนแสงจากดวงอาทตยไดด

12. ขอใด เกดจากการพาความรอน ก. ความรอนจากดวงอาทตยเดนทางถงผวโลก ข. เมอเราเอามอไปใกลหลอดไฟฟาจะรสกรอน ค. การเกดลมบก ลมทะเล ง. เมอถอแทงเหลกยนเขาไปในเปลวไฟจะรสกรอน

13. เมอละลายนำแขงอณหภม -10 องศาเซลเซยส มวล 100 กรม ใหกลายเปนนำอณหภม 60 องศาเซลเซยส จะตองใชความรอนกกโลแคลอร (กำหนดใหความรอนจำเพาะของนำแขงมคาเทากบ 2.1 กโลจลตอกโลกรม/เคลวน ความรอนจำเพาะของนำมคาเทากบ 4.2 กโลจลตอกโลกรม/เคลวน และความรอนแฝงจำเพาะของการ

หลอมเหลวของนำมคาเทากบ 333 กโลจล/กโลกรม) ก. 14.5 กโลแคลอร ข. 11.2 กโลแคลอร ค. 12.3 กโลแคลอร ง. 13.4 กโลแคลอร

14. วตถในขอใดทมหลกการทำงานเมอนำไปใชประโยชนตางจากขออน ๆ (สรางสรรค) ก. ตอบพลงงานแสงอาทตย ข. โคมไฟพลงงานแสงอาทตย ค. กลองอบแหงพลงงานแสงอาทตย ง. เครองกลนนำพลงงานแสงอาทตย

15. เมอนำไขไกไปวางไวบนพนถนนกลางแจง พบวาอณหภมไขไกสงขน เปนเพราะเหตใด (การวเคราะห) ก. การนำความรอน ข. เกดขนไดทงหมด ค. การพาความรอน ง. การแผรงสความรอน

16. เพราะเหตใดการวางรางรถไฟจะตองมการเวนชองวางระหวางทอนรางรถไฟ ก. เพอความสะดวกในการกอสราง ข. เพอใหมพนทสำหรบการขยายตวเมอไดรบ

ความรอน ค. ประหยดคาใชจายในการวางราง ง. ชวยลดแรงเสยดทานขณะทรถไฟวงผาน

17. การทเรานำลกตมเหลกไปวางบนหวงเหลกวงกลม ลกตมเหลกจะลอดหวงเหลกวงกลมได แตเมอเรานำลกตมเหลกไปเผาไฟใหรอนแลวนำไปวางบนหวงเหลกวงกลม ลกตมเหลก ไมสามารถผานไดเปนเพราะสาเหตใด ก. ความดน ข. ความหนาแนน ค. ถกทง 3 ขอ ง. ความรอน

185

18. หนวยวด ก และ ข คอหนวยวดใด เมอกำหนดจดเดอดและจดเยอกแขงของนำ ดงตาราง

หนวยวด จดเยอกแขง จดเดอด

A 273 373

B 0 80

ก. A คอ เคลวน B คอ องศาเซลเซยส ข. A คอ เคลวน B คอ องศาโรเมอร ค. A คอ เคลวน B คอ องศาฟาเรนไฮต ง. A คอ องศาโรเมอร B คอ องศาฟาเรนไฮต

19. ถาตองการรบประทานถวเขยวตมนำตาลทตกจากหมอตมขณะรอน ๆ นกเรยนควรเลอกชอนชนดใด เพราะเหตใด ก. ชอนกระเบอง เพราะไมพาความรอน ข. ชอนโลหะ เพราะพาความรอนไดด ค. ชอนกระเบอง เพราะไมนำความรอน ง. ชอนโลหะ เพราะนำความรอนไดด

20. ขอใดแสดงถงการใชเทอรมอมเตอรแบบกระเปาะทถกตอง ก. ถอเทอรมอมเตอรใหสมผสกบภาชนะใสสารท

ตองการวด ข. ถอเทอรมอมเตอรในแนวเฉยงขณะวดอณหภม

สาร ค. อานคาอณหภมโดยใหสายตาอยในระดบ

เดยวกบกระเปาะ ง. อานคาอณหภมโดยใหสายตาอยระดบเดยวกบ

ผวของเหลวในหลอดแก

ภาคผนวก ฉ ภาพกจกรรม

187

การถายโอนความรอน

188


189


190

สรางบานเอสกโม

191


192


193

ทำไอศกรมโบราณ

194

ทำไอศกรมโบราณ

195

ทำโคมลอย

196

เครองอบกลวยตาก

197

อากาศรอนเยน

198

STEM EDUCATION

199

ประวตผเขยน

ประวตผเขยน

ชอ-สกล นางสาวธญญารตน รตนหรญ วน เดอน ป เกด 19 ธนวาคม 2533 สถานทเกด จงหวดสมทรสงคราม วฒการศกษา ครศาสตรบณฑต มหาวทยาลยราชภฎบานสมเดจเจาพระยา ทอยปจจบน 8/1 หม 2 ต.บานปราโมทย อ.บางคนท จ.สมทรสงคราม 75120 ผลงานตพมพ - รางวลทไดรบ โรงเรยนตนแบบการจดการเรยนรสหกรณระดบจงหวด

โรงเรยนตนแบบการจดการเรยนรสหกรณระดบประเทศ

ความสามารถในการสร้างสรรค์...

Documents

Transcript of ความสามารถในการสร้างสรรค์...