Tpp VIII(9) So Eko Temi i Ikt Celosno

7/24/2019 Tpp VIII(9) So Eko Temi i Ikt Celosno

http://slidepdf.com/reader/full/tpp-viii9-so-eko-temi-i-ikt-celosno 1/30



ТЕМАТСКО-ПРОЦЕСНО ПЛАНИРАЊЕ VIII(9) ОДД

Училиште: ОУ„Сл!е"#$ А%&$!'- &П$*$ч+иН&т!е+ ,%е*ет:и$л$.и" Н&т!+и#:С/0и Си*$+$!&# ОVIII(9)

ТЕМА I СЛИ1НОСТИ И РА2ЛИКИ МЕ3У 4И5ОТНИТЕ И РАСТЕНИ6АТА

Наставни

единици

Сличности и разлики Време на

реализација

7 5$!е-2,$0+!8е &$ &$%и+ите и +чи+$т + %$т; 5%&#и + и!ите $%.+и0*и &$ и!$т+т &%еи+ и

+и!+т ,%и&,$&$е+$&тсептември

< Слич+$&ти и %0ли#и *е=/ и!$т+ите и %&те+и"т-,%и*е+ + ИКТ

септември

> Си&те*ти0?и" + те* 7 септември

5$!ее+ ч&-7 ч&Воведниот час е за запознавање со содржините по предметот биологија(целите , наставните

теми, активностите и методите во наставата) како и со начинот на проверување и оценување

на задачата.Наставникот ги запознава учениците со учебникот и другите извори што е ги

користат во наставата.

Цели:(час 2)

!"а ги открива и именува врските на животните и растенијата со средината низ потребите за

вода,гасови, минерални материи, светлина и топлина

!"а наведува примери за приспособеноста на организмите кон животните услови (кактус,

штрк, крт, камила, риба...)

Наставна содржина(час 2):5РСКИ НА 4И5ИТЕ ОР@АНИ2МИ СО 4И5ОТНАТА СРЕДИНА И НИ5НАТАПРИСПОСОЕНОСТ

Поими:животни, растенија, врски со средината, приспособеност

А#ти!+$&ти и *ет$и!#азгледување и дискусија за условите за живот кој ги нуди животната средина

!Наб$удување на кактус(природен материјал), %отогра%иои од различни животни(крт, штрк,

камила) и опишување на различни приспособувања кон условите во средината

Н&т!+и &%е&т!!&рироден материјал свеж или конзервиран од растенија и животни

!#азновидна гра%ика' цртежи, шеми, %отогра%ии, видео и В!%илмови, " со презентација,



слики од различни животни средини, енциклопедии...

наставна содржина(час 3)Слич+$&ти и %0ли#и *е=/ и!$т+ите и %&те+и"т

цели:

"а ги набројува сличностите и разликите поме*у растенијата и животните

"а објаснува и прави разлика ме*у автотро%на и +етеротро%на ис+рана

&реку примери по сопствен избор да ги опише сличностите и разликите на дадените

претставници

Поими што ќе се изчваат:

автотро%ност, +етеротро%ност

А#ти!+$&ти и *ет$и!#азгледување и дискусија за'

!природен материјал,свеж или конзервиран од растенија и животни, модели

!разновидна гра%ика ( цртежи, шеми, %отогра%ии, ")

!Наб$удување и споредување'

!биолошки сличности и разлики на едно растение и животно ( по избор)

!изработување на табела со податоци од наб$удувањето

!-зработување на шема за поврзаност на организмите во зависност од ис+раната и животната

средина на компјутер

!-зработка на шема(венов дијаграм) за заедничките биолошки особини и за разликите

поме*у растенијата и животните

Наставни средства

!&рироден материјал свеж или конзервиран од растенија и животни

!#азновидна гра%ика'цртежи, шеми, %отогра%ии, видео и В!%илмови, " со

презентација,слики од различни организми, енциклопедии.

Наставна содржина(час !)

СИСТЕМАТИ2ИРАЊЕ НА 2НАЕЊА 2А НАСТА5НАТА ТЕМА :СЛИ1НОСТИ ИРА2ЛИКИ МЕ3У РАСТЕНИ6АТА И 4И5ОТНИТЕ

цели:

Утврдување и систематизирање на знаењата за наставната тема 1:Сличности и разлики

меѓу растенијата и животните

!да ги проценува и изложува врските на растенијата и животните според начинот на

ис+раната

!да ги разбира врските на организмите со средината во која живеат

!да ги утврдува и систематизира знаењата за наставната тема

А#ти!+$&тиA*ет$и +&т!+и &%е&т!Наставникот изработува инструменти за проверување на постигањата на учениците(шеми,

прашања, гра%ички организери) со кои ја согледува е%икасноста во наставата и учењето.



Наставникот води белешки за активностите на учениците ( нивната мотивираност, учество во

активностите, редовност, истрајност, креативност ) и знаењата на учениците за оваа тема.Врз

основа на релевантни показатели се одредува оценката на секој ученик.

Мет$и + $?е+/!8ее применува %ормативно оценување во сите %ази на часот, при што целите на часот јасно се

де%инирани и нагласени на почетокот на часот.е поставуваат релевантни прашања од страна

на наставникот и учениците.е користи бодирање во тек на активностите дискусија и

примена.

Наставникот дава усна повратна ин%ормација во текот на процесот на учење и во текот на

презентацијата на наученото, со цел ученикот подобро да го осознае процесот на сопственото

учење./чениците ја оценуваат работата на своите соученици (заемно оценување), со помош

на бодовната листа.

/чениците кои се запознати со целите на темата и сами се оценуваат врз база на

критериумите кои наставникот ги изработува (бодовна листа ).0ценувањето се врши тековно

(%ормативно оценување) кое се практикува во сите %ази на реализацијата на темата.&рашањата се поставуваат по нивоа на знаење./чениците добиваат усна повратна

ин%ормација за нивните постигања, како во истражувањата така и во презентирањето.

П$.$т$!# 0 +%е+т те*/чениците треба да повторат за градба на клетката,ткивата и органите.

К$+&тт?ии $ %ели0?и" + те*тНаставникот кусо го опишува текот на наставата (наставниот процес за наведените часови),

изработува шеми, подготвува прашања за проверување и утврдување на основните

поимиподготвува шеми, обиди и вежби.



ТЕМА II@РАДА НА КЛЕТКИТЕB ТКИ5АТА И ОР@АНИТЕ КА6 4И5ОТНИТЕ

Наставни

единици

Стрктра на темата Време на


1 0сновни одлики на градба и %ункции на животинска клетка

2 личности и разлики поме*у животинска и растителна клетка

3 Вежбање,проверување и утврдување на знаењата за

животинската клетка

септември

4 5ивотните се изградени од клетки, ткива, органи и органскисистеми! примена на -6

7 истематизација на темата

8радба на клетките, ткивата и органите кај животните

7A ;A < ч&цели

!"а означува, именува и објаснува делови на животинската клетка

!"а ја опишува градбата на животинската клетка и %ункциите на деловите на клетката!"а ја споредува градбата и %ункциите на растителната и животинската клетка и да ги

воочува разликите

!да ја разбере делбата на клетката како процес кој доведува до растење на организмот,

размножување, зараснување на повредите

наставна содржина(час ")

О&+$!+и C/+#?ии + .% и C/+#?ии + и!$ти+&# #лет#

наставна содржина(час 2)

Слич+$&ти и %0ли#и ,$*е=/ и!$ти+&# и %&тител+ #лет#

наставна содржина(час 3)

5е8еA ,%$!е%/!8е и /т!%/!8е + 0+е8т 0 и!$ти+&#т #лет#

Поими:животинска клетка, клеточна мембрана, цитоплазма, јадро, органели

А#ти!+$&ти и *ет$и

Наб$удување на животинска клетка (јајце клетка од кокошка)

0пишување на составните делови (јадро, цитоплазма, клеточна мембрана)

-зработување цртежи на растителна и животинска клетка, %орми на клетки

-зработување шема (!табела, Венов дијаграм) за споредба на растителна и животинскаклетка



Н&т!+и &%е&т!&рироден материјал свеж или конзервиран јајце од кокошка, модели

#азновидна гра%ика' цртежи, шеми, %отогра%ии, видео и В!%илмови, слики од растителна

и животинска клетка, енциклопедии...

6омпјутер, проектор, платно, " со презентација

Наставна содржина(час !)4И5ОТНИТЕ СЕ И2@РАДЕНИ ОД КЛЕТКИB ТКИ5АB ОР@АНИ И ОР@АНСКИСИСТЕМИ

цели:

!"а ги препознава и именува видовите ткива кај животните, органите и органските системи

!"а го објаснува редоследот на поврзување на клетките во ткиво!орган!органски систем!

организам

!"а ги објаснува градбата и %ункциите на различни видови животински ткива

!"а умее да ги наведува ткивата во состав на еден орган кај животните

!"а ја разбира ме*узависноста и усогласеноста на %ункциите кај животинскиот организам

Поими:

киво орган, организам, органски систем,усогласеноста на %ункциите кај животинскиот

организам


#азгледување на'

!природен материјал, свеж или конзервиран од животни , модели

!#азновидна гра%ика (цртежи, шеми, %отогра%ии,")

9икроскопирање на трајни препарати од животински ткива ' епително, мускулно, коскено

"емонстрирање на препарати'различни органи (срце, желудник, црево,кожа)

#азгледување модели и гра%ика на органи и органски системи на -нтернет ( циркулаторен

систем, мускулен, дигестивен, полов, систем за излачување)

#азгледување шеми за групирање на органите во системи!организам.


&рироден материјал (конзервирани животни)

рајни препарати од животински ткива

#азновидна гра%ика 'цртежи, шеми, %отогра%ии од '(животински клетки, ткива ,органи,

органски системи), енциклопедии за животни

6омпјутер, проектор, платно," со презентацијаВидео и В !%илмови

наставна содржина(час #)

Ут!%/!8е и &и&те*ти0и%8е + 0+е8т 0 +&т!+т те*;-@% + #лет#итеAт#и!т и $%.+ите #" и!$т+ите

А#ти!+$&тиA *ет$иA+&т!+и &%е&т!

Наставникот изработува инструменти за проверување на постигањата на учениците(шеми,

прашања, гра%ички организери: со кои ја сигледува е%икасноста на наставата, активностите,

учењето и почувањето.ој води белешки за активностите на учениците (нивнатамотивираност, учеството, редовноста,истрајноста,креативноста) и знаењата на учениците за

оваа тема.Врз основа на показателите се одредува оценката на секој ученик.



Мет$и + $?е+/!8е

На учениците им се познати целите на часот и сами се оценуваат врз база на критериумите!

бодовна листа (види стандарди на знаење за ; одделение).ековно се оценува активноста и

ангажираноста на учениците, соработката во групи, логично размислување и точноста на

дадените одговори.

/чениците постојано добиваат усна повратна ин%ормација за нивните постигања. 0свен тоа,

учениците заемно се оценуваат според бодовна листа.<ктивноста на секој ученик се

евидентира со кревање на рака (самооценување).

Наставникот дава усна е%ективна повратна ин%ормација во текот на процесот на учење како

и во текот на презентација на наученото со цел ученикот подобро да го осознае процесот на

сопственото учење (да биде ин%ормиран што треба да направи за да напредува).

Под$отовки за наредна тема

/чениците треба да повторат за петте царства и за начинот на именување на организмите во

природата.

К$+&тт?ии $ %ели0?и" + те*т

Наставникот кусо го опишува текот на наставата (наставниот процес за наведените часови),

изработува шеми, подготвува прашања за проверување и утврдување на основните поими и

подготвува шеми, обиди, вежби и друго.



ТЕМА III @РУПИ 4И5ОТНИ И ИМЕНУ5АЊЕ ("" часа)

Цели: ченикот%ченичката:!да го разберат групирањето на животните според сродноста

!да ја осознаат историската поврзаност(%илогенезата) од едноклеточните организми па до

денес

!да ги препознаваат, именуваат и набројуваат праживотните, безрбетните и рбетните животни

!да ги опишуваат основните својства на праживотните , безрбетните и рбетните животните

!да се запознаат со причините за изумирање на одделни групи животни, преку опишување на

исчезнувањето на диносаурусите

Наставни

единици

труктура на темата Време на


1 Филогенетски преглед на групи живи организми =

2 рупирање на животните според

сродноста!"раживотни#"римена на еко тема $%:

&иодиверзитет''точка1()окален и национален

*иодиверзитет+ ,"римена на -./

=

3 Веж*ање и проверување на знаења за групирање и

0илогенетски преглед на животните

=

4 &езр*етни животни#Сунѓери и копривкари ,примена на

-./

=

7 &езр*етни животни#сплескани црви'цевчести црви и

прстенести црви

=

> &езр*етни животни#мекотели' членконоги и иглокожи#

примена на -./

=

; "овторување и утврдување на знаења за *езр*етници =

? .арактеристики на р*етници#ри*и' водоземци'влечуги#


=@

A "тици и влечуги#примена на -./ =@

1:. Веж*и' проверување и утврдување на знаења за р*етници =@

11. Систематизирање на стекнатите знаења за групирање на

животните

=@

Н&т!+ еи+и?(ч& 7):&ило$енетски 'ре$лед на $р'и живи ор$анизми

Н&т!+ еи+и? (ч& ;): р'ирае на животните с'оред сродноста

*Праживотни

*Примена на еко тема +,: -иодиверзитет..точка"(/окален и национален0иодиверзитет)



Н&т!+ еи+и? (ч& < ): Веж0ае. 'ровервае и тврдвае на знаеа за $р'ирае

и 1ило$енетски 'ре$лед на животните

цели'

!да се научи основното групирање на животните според сродноста

!да можат да ги објаснуваат доказите врз основа на кои се врши групирањето на животните

!да ги научат основните групи на животни

П$и*и шт$ Dе &е и0/ч/!т:потекло, сродност, класа, таксономија, %осили, анатомија

А#ти!+$&тиA *ет$иНаставникот ги запознава учениците со науката систематика или таксономија.е наведуваат

петте царства во кои се групирани сите живи организми на нашата планета.&отоа учениците

се запознаваат со основните карактероистики на претставниците од пооделните царства и по

што може да се препознаваат.

е разгледуваат слики со цел полесно да се осознае групирањето на животните.Наставникот ги поттикнува учениците да доа*аат до сознанија за сродноста на групите

животни, како се одвивала %илогенијата односно настанувањето на одделни видови низ

историскиот развиток на Bемјата.&ри тоа се користат слики и шеми од книгата, -нтернет

итн.

&реку користење на слики се запознаваат со карактероистиките на праживотните(амеба,

парамециум,плазмодиум,трипанозома).-стите ги цртаат и ги одбележуваат во своите

тетратки.

Наствникот ја следи активноста на учениците и степенот на постигнатите знаења преку

користење на различни инструменти за проверка на знаењето, како усни прашања,дискусии и

др.

Наставни средства: учебник, цртежи, слики, -нтернет

Н&т!+ еи+и? (ч& >): -езр0етни животни*снери.ко'ривкари

Н&т!+ еи+и? (ч& E ): -езр0етни животни*с'лескани црви.цевчести црви.

'рстенести црви

Н&т!+ еи+и? (ч& F): -езр0етни животни*мекотели. членконо$и и и$локожи

Н&т!+ еи+и? (ч& G): Повторвае и тврдвае на знаеа за 0езр0етници

цели'

!да ги знаат основните карактероистики на безрбетните животни

!да може да ги препознаваат претставниците од одделните групи на безрбетници според

нивните основни надворешни белези


сун*ери, копривкари, +идра, планарии, роти%ери,нематоди,мекотели, +итони,главоноги,

скорпии, членконоги,иглокожи

А#ти!+$&тиA *ет$и



Наставникот ги запознава со поимот безрбетници!немаат рбет.&отоа ги изнесува основните

карактеристики на сун*ери и копривкари при тоа служеји се со слики од учебник и

-нтернет.е наведуваат по некој претставник од секоја група.

-сто преку слики и цртежи се запознаваат со претставници од групата на црвите(планарија,

тении,метил, детска глиста,роти%ера, нематоди), каде живеат и како се +ранат.

Bапознавање со групите на мекотели (+итони,полжави, школки, главоноги), како изгледаат и

каде живеат,кое е нивното значење за човекот.&реку разгледување на инсектариуми учениците се запознаваат со основните својства на

групата на членконоги(ракови, пајаци,скорпии, инсекти,многуноги).

/чениците изработуваат приказ со изучуваните групи на безрбетни животни на +амер.

Наставникот изработува средства за проверка на знаењата на учениците како што се наставни

ливчиња,усни прашања,гра%ички организери и др. - води белешки за успе+от на секој

ученик.

Наставни средства: слики, цртежи,-нтернет

Н&т!+ еи+и? (ч& H)' арактеристики на р0етници*ри0и. водоземци.влеч$и

Н&т!+ еи+и? (ч& 9): Птици и цицачи

Н&т!+ еи+и? (ч& 7): Веж0и. 'ровервае и тврдвае на знаеа за р0етници

цели'

!да се запознаат со основните карактеристики на рбетните животни

!да ги научат групите на рбетници

!да можат врз основа на изучените својства да ги групираат животните во соодветна група од

рбетни животни


туникати, ам%иоксус,странична линија кај риби, водоземци, влечуги,цицачи,

плацента,торбари, клунари

А#ти!+$&тиA*ет$и

&реку прашања наставникот ги насочува учениците да доа*аат до сознанија за особините на

групите од рбетници.&ри тоа дообјаснува каде живеат ,како се +ранат, кои подгрупи спа*аатво рамките на овие групи и какво е нивното значење за човекот. &реку разгледување на

слики од учебник и енциклопедии се класи%ицираат животните во класите на 'риби,

водоземци,влечуги, птици и цицачи.

/чениците го дополнуваат +амерот со претставници од рбетниците.

Н&т!+ еи+и? (ч& 77): Систематизирае на стекнатите знаеа за $р'ирае на

животните

Наставникот приготвува инструменти за проверка на степенот на совладаност на содржините

(наставно ливче,шеми ) и води белешки за постигањата на секој ученик.



JKLM IVНАД5ОРЕNНА ПОКРИ5КА КА6 4И5ОТНИ

цели'ученикCученичка

!да ги препознава и именува кожата и кожните творби како стргунки,рожнилушпи,пердуви,влакна,канDи...

!да ги поврзува претставниците на одделните групи животни со животната средина според

видот на покривката

Наставни

единици



1. Надворе2на покривка на телото и нејзина 0ункција =@

2. /елесна покривка кај 3р*етните животни

#град*а на кожа кај 3р*етниците и кожни

твор*и

=@

3. Веж*ање'проверување на стекнатите знаења за

надворе2на покривка кај животните

=@

4. Систематизирање на знаења за наставна тема#

надворе2на покривка кај животните

=@

наставна единица(час ")

Надворешна покривка на телото и нејзина %ункција

наставна единица(час 2)

елесна покривка кај Eрбетните животни

!градба на кожа кај Eрбетниците и кожни творби

наст4единица(час 3)

Вежбање,проверување на стекнатите знаења за надворешна покривка кај

животните(наб$удување на различни видови кожни творбинаб$удување на различни видови

на покривки на телото)

наст4единица(час !)

истематизирање на знаења за наставна тема!надворешна покривка кај животните

Поими што ке се изчваат

Надворешна покривка ,кожа,кожни творби




!#азгледување на модел на кожа кај цицачи

!-стражување на покривка на животните и кожни творби кај риби,жаби,

влечуги,птици,цицачи и изработување на табели со податоци

!Наб$удување со лупа'влакна од цицачи,пердув,стргунка од риба

!-зработување на училишна збирка од кожни творби кај животни(пердуви од различни

птици)

!Наставникот изработува инструменти за проверка на знаењата(прашања, шеми)

Н&т!+и &%е&т! цртежи,слики,шеми,%отогра%ии,збирка од кожни творби(стргунки,пердуви)

П$.$т$!# 0 +%е+ те* /чениците да повторат за органи за движење кај животните(од F одделение)

К$+&тт?ии $ %ели0?и" + те*

ТЕМА V Д5И4ЕЊЕ НА 4И5ОТНИТЕ

цели'ученикотCученичката

!да ги препознава и именува начините на движење и органите за движење кај животните

!да ги опишува различните начини на движење во зависност од животната средина

!да ја опишува градбата на скелетот кај птиците и цицачите

!да ја објаснува улогата на зглобовите

!да разбере кај кои животни се развил +идроскелет,внатрешен и надворешен скелет

Наставни

единици



1. 4вижење и органи за движење =@

2. 5ргани за движење во зависност од животната

средина#примена на -./

=@@

3. Веж*и#на*6удување на движење кај

парамециум'членконоги'ри*и'

птици'цицачи

=@@

4. Систематизација на знаења за движење кај

животните

=@@

наст4единица(час ")

Д!ие8е и $%.+и 0 !ие8е (движење со потпорни органи,мускули,зглобови)


О%.+и 0 !ие8е !$ 0!и&+$&т $ и!$т+т &%еи+




5еи-+O//!8е + !ие8е #" ,%*е?и/*Aчле+#$+$.иA%ииA,ти?иA?и?чи


Си&те*ти0?и" + 0+е8 0 !ие8е #" и!$т+ите

Поими што ќе се 'рочваат!начини на движење

!органи за движење

А#ти!+$&ти и *ет$иНаб$удување на движење на животни со камшичиња кај камшикари,членковити нозе кај

ракови и инсекти,перки кај риби,крилја кај птици и лилјаци,нозе кај цицачи.

-стражување!наб$удување и споредување органи за движење на различни групи животни во

нивните животни средини и изработка на презентација на компјутер

&римена на цртежи,В %илмови за проучување на движењето во различни

животни средини и кај различни животни.Водење белешки за активностите на учениците и проверка на стекнатите знаења за органи и

начини на движење кај животните како и причините за движење.

Н&т!+и &%е&т!цртежи,шеми,%отогра%ии,В!%илмови,компјутер

Мет$и + $?е+/!8е -зработка на наставни листови за проверка на знаењаусна повратна ин%ормација

П$.$т$!# 0 +%е+ те* "а се повтори за видови на ис+рана и како се делат животните според тоа со што се

+ранат




ТЕМА VI ИСPРАНА НА 4И5ОТНИТЕ


!да ги препознава начините на ис+рана и органите за варење на +раната кај животните

!да го разбираат местото на животните како потрошувачи на +рана во природата

!да ја опишува основната градба на +ранителниот канал и да ги именува неговите делови

!да ги опишува разликите во градбата на органите за варење според типот на ис+рана на

групите

!да ги објаснува приспособувањата на органите за варење кај различни групи животни

според видот на +раната

Наставн

и

единици



1. -с7рана и видови на ис7рана - "римена на еко

тема $%%% : 8дравје' точка 9

=@@

2. рад*а на системот за дигестија кај одделни

групи животни

=@@

3. Веж*ање'проверување и утврдување на град*ата

на системот за дигестија кај различни групи

животни и видови на ис7рана

=@@

4. Начини на ис7рана кај различни животни#примена

на -./

=@@

7. Веж*и =@@

>. Систематизација на знаења за ис7рана на

животните

=@@

+&т!+ еи+и?(ч& 7) И&Q%+ и !и$!и + и&Q%+

"римена на еко тема $%%% : 8дравје' точка 9 (автотро%на,+етеротро%на,тревојади,месојади,сештојади)

+&теи+и?(ч& ;) @% + &и&те*$т 0 и.е&ти" #" $ел+и .%/,и и!$т+и

(риби,водоземци,влекачи,птици ,цицачи)

+&теи+и?(ч& <) 5е8еA,%$!е%/!8е и /т!%/!8е + .%т + &и&те*$т 0 и.е&ти" #"%0лич+и .%/,и и!$т+и и !и$!и + и&Q%+

+&теи+и?(ч& >) Нчи+и + и&Q%+ #" %0лич+и и!$т+и (сун*ери,мешести,црви,тревојади,грабливци,паразити)



+&теи+и?(ч& E) 5еи Наб$удување на ис+рана кај одделни животни'полжав,риба,птици,цицачи

+&теи+и?(ч& F)

Си&те*ти0?и" + 0+е8 0 и&Q%+ + и!$т+ите

А#ти!+$&ти и *ет$и Наставникот ги презентира начините на ис+рана кај одделни групи на животни и градбата

на органите за варење кај истите.

Наб$удување и споредување на ис+рана на животни во аквариум или вивариум.

-стражување!споредување на начини на ис+рана и органи за варење кај различни

животни(ракови,инсекти,птици,жаби,влечуги,цицачи) во животните средини и изработување

на табели со податоци.

#азгледување на цртежи,шеми на системот за варење кај парамециум,птици и цицачи на

-нтернет. Наставникот води белешки за активноста на учениците,мотивираноста,

креативноста.-зработува инструменти за проверка на знаењата(шеми.гра%ички

организери,тестови).

Мет$и + $?е+/!8е Gормативно оценување,усна повратна ин%ормација,изработка на тестови по нивоа на

знаење.

П$.$т$!# 0 +%е+т те* "а се потсетат за тоа што им е потребно на животните за живот!+рана и гасови(кислород)

и да се размисли како тие е стигнат до секоја клетка.




ТЕМА VII

ПРЕНЕСУ5АЊЕ НА PРАНАТА И @АСО5ИТЕ


!да ги наведува видовите на циркулаторниот систем и неговите делови

!да го објаснува значењето и %ункцијата на течноста и садовите во циркулаторниот систем

!да го опишува шематски редоследот на движење на крвта кај отворениот и затворениот

крвоток

!да ги поврзува претставниците на одделните групи според градбата на срцето

Наставни

единици



1. рад*а и 0ункции на циркулаторниот систем @

2. /ипови на преносен#циркулаторен систем @

3. Веж*ање'проверување и утврдување на знаења за

град*а'0ункции и типови циркулаторен систем

@

4. ;иркулаторен(преносен+ систем кај 3р*етниците @

7. Веж*и#изра*отка на 2еми за крвоток и град*а на

срце кај ри*и'жа*и'гу2тер'птица'цицач

@@

>. Систематизација на темата @@


@% и C/+#?ии + ?и%#/лт$%+и$т &и&те*


Ти,$!и + ,%е+$&е+-?и%#/лт$%е+ &и&те*


5е8еA,%$!е%/!8е и /т!%/!8е + 0+е8 0 .%AC/+#?ии и ти,$!и

?и%#/лт$%е+ &и&те*


Ци%#/лт$%е+(,%е+$&е+) &и&те* #" R%ет+и?ите

наст4единица(час #)

5еи-и0%$т# + ше*и 0 #%!$т$# и .% + &%?е #"%ииAиA./ште%A,ти?A?и?ч


Си&те*ти0?и" + те*т

П$и*и:циркулаторен систем!крвоток,лим%а,+емолим%а,+идролим%а,



срце,оксидирана и редуцирана крв,постојана и променлива температура на телото.

А#ти!+$&ти и *ет$и#азгледувањ е на модели,цртежи,шеми на циркулаторен систем кај различни животни.

0пишување на текот на отворен и затворен крвоток.

-зработка на шема за движење на крвта во отворен и затворен крвоток кај различни

претставници.

0пишување на усложнувањето на градбата на срцето кај различни групи.

#азработка на причини за појава на терморегулација кај птици и цицачи во врска со градбата

на срцето.

Наставникот изработува инструменти за проверка на знаењето(шеми,прашања,

гра%ички организери) и води белешки за активноста на

учениците( мотивираност,креативност,...) и врши оценување.

Н&т!+и &%е&т!!цртежи,шеми,слики

!компјутер

!гра%о%олии,%отогра%ии

Мет$и + $?е+/!8еGормативно оценување,усна повратна ин%ормација од наставникотизработка на тестови по

нивоа на знаење.

П$.$т$!# 0 +%е+ те*"а се прочита за дишење кај растенијата.




ТЕМА VIIIДИNЕЊЕ КА6 4И5ОТНИТЕ


!да го разбира животното значење на поимот дишење!размена на гасовите со средината и

клеточно дишење

!да ги препознава начините на дишење кај животните

!да ги опишува различните органи за дишење кај различни животни во зависност од

животната средина

Наставни

единици


реализација1. 4и2ење и значење на ди2ењето @@

2. 5ргани за ди2ење во водна средина

"римена на -./

@@

3. <азмена на гасови кај копнени *ез3р*етни

животни

@@

4. Веж*ање'проверување и утврдувањена знаења за

ди2ење и органи за ди2ење во вода и на копно кај

*ез3р*етници

@@

7. Начини на ди2ење и органи за ди2ење кај

3р*етниците кои живеат на копно#примена на

-./

@@

>. Систематизација на знаењата @@


Дише8е и 0+че8е + ише8ет$


О%.+и 0 ише8е !$ !$+ &%еи+(жабри кај безEрбетници и кај некои Eрбетници)


Р0*е+ + .&$!и #" #$,+е+и е0R%ет+и и!$т+и!тра+еен систем и ди%узни бели дробови


5е8еA,%$!е%/!8е и /т!%/!8е+ 0+е8 0 ише8е и $%.+и 0 ише8е !$ !$ и+ #$,+$ #" е0R%ет+и?и




Нчи+и + ише8е и $%.+и 0 ише8е #" R%ет+и?ите #$и и!ет + #$,+$


Си&те*ти0?и" + 0+е8т

Поими што ќе се изчваатдишење!размена на гасови,органи за дишење,кожа,тра+еи,жабри,бели дробови

А#ти!+$&ти и *ет$и#азгледување на цртежи,шеми на системот за дишење кај различни животни%илмови на

-нтернет на HHH.IJKLKMN.OJP за дишењето на животните во различни животни средини.

0пишување на градба на бели дробови и воздушни есиња кај птици преку цртежи и шеми.

0бјаснување на градба на бели дробови кај цицачи.

-стражување со споредување!поставување белодробно ткиво во вода и на возду+ и

поставување жабри во вода и на возду+.

Наб$удување на градба на бели дробови(од свиња и говедо)

Наб$удување на дишење кај инсекти(мува,пчела)со тра+еен систем.ледење на активноста на учениците и проверка на нивото на знаење преку

прашања,наставно ливче,тестови...

наставни средства

!шеми,цртежи,слики

!модели на бели дробови од човек

!компјутер

!природен материјал(инсекти,риби)

6етоди на оценвае

/сна повратна ин%ормација%ормативно и сумативно оценување.

Под$отовка за наредна тема

"а се повтори за ис+рана кај животните

онстатации од реализација на темата



ТЕМА ISИ2ЛА1У5АЊЕ КА6 4И5ОТНИТЕ


!да ги објаснува поимите излачување,органи за излачување и продукти на излачувањето

!да ги опишува различните органи за излачување кај различни животни

!со помош на шема да ги објаснува процесите што се случуваат во текот на излачувањето

!да ги споредува одделните претставници на различни групи животни според начинот на

излачување

!да ги раскажува научените сознанија за различните начини на излачување

Наставни

единици



1. -злачување кај животните "римена на

еколо2ка тема % : Вода' точка 1(8начење на

водата за живиот свет+#примена на -./

@@@

2. 5ргани за излачување и нивната улога кај

поважните групи животни

@@@

3. Веж*ање'проверување и утврдување настекнатите знаења за органи за излачување

@@@

4. Систематизација на темата @@@


И0лч/!8е #" и!$т+ите(приспособување на органите за излачување во слатки,солени

води и кај копнените животни)

"римена на еколо2ка тема % : Вода' точка 1(8начење на водата за живиот свет+

наст4единица(час 2)О%.+и 0 и0лч/!8е и +и!+т /л$. #" ,$!+ите .%/,и и!$т+и(мекотели,прстенести црви,членконоги,Eрбетници)


5е8еA,%$!е%/!8е и /т!%/!8е + &те#+тите 0+е8 0 $%.+и 0 и0лч/!8е


Си&те*ти0?и" + те*т

Поими кои ќе се изчваат

излачување,бубрег,не%рон,органи за излачување,продукти на излачување



А#ти!+$&ти и *ет$ие објаснува улогата на водата во организмите,за што е се потребна.6ако се отстрануваат

штетните материи од организмот.&отоа се објаснува какви се прилагодувања кај животните

во слатки,солени води и на копно во однос на тоа како се регулира примањето и губењето на

водата од организмот.

Наставникот го објаснува усложнувањето на градбата на органите за излачување кај одделни

групи организми!мекотели,прстенести црви,дождовен црв,инсекти.

о разгледување на модел се објаснува градбата на бубрегот кај Eрбетниците,се опишува

создавањето на мочта и нејзиниот состав.

На вежби се црта бубрегот,се обележуваат неговите делови,се пребарува на -нтернет.ледење на активноста на учениците.наставникот води белешки за секој ученик поединечно

за степенот на стекнатите знаења.е проверува знаењето.

наст4средства

!цртежи,модели на бубрегот,компјутер

методи на оценвае

усна повратна ин%ормација


"а се потсетат за тоа што се сетила и дразби(од 7!то одд.)




JKLM SСЕТИЛА КА6 4И5ОТНИТЕ И 5РСКИ СО

4И5ОТНАТА СРЕДИНА


!да ги препознаваат и именуваат поимите дразба,сетило,нервен систем

!да вршат поделба на сетилата според видот на дразбата

!да го опишуваат примањето на различните дразби со помош на соодветните сетила

!да ја откриваат врската животна средина!сетило!нервен систем

!да ги раскажуваат научените сознанија за различните типови на нервен систем кај различниживотни

Наставни

единици



1. 8начење на врските со животната средина @@@

2. Сетила прилагодени за откривање на 7емиски драз*и#


@@@

3. Сетила прилагодени за откривање на ме7анички

драз*и

@@@

4. Сетила за звук и прием на светлосни драз*и#примена

на -./

@@@

7. Нервен систем'видови и организација на нервниот

систем кај *ез3р*етници и 3р*етници

@F

>. Систематизирање на стекнатите знаења за темата @F


2+че8е + !%&#ите &$ и!$т+т &%еи+(рецептори на дразби и е%ектори,сетилниоргани)


Сетил ,%ил.$е+и 0 $т#%и!8е + Qе*и&#и %0и(сетило за мирис и вкус)


Сетил ,%ил.$е+и 0 $т#%и!8е + *еQ+ич#и %0и(сетила за допир и притисок)


Сетил 0 0!/# и ,%ие* + &!етл$&+и %0и


Не%!е+ &и&те*A!и$!и и $%.+и0?и" + +е%!+и$т &и&те* #" е0R%ет+и?и и R%ет+и?и




Си&те*ти0и%8е + &те#+тите 0+е8 0 те*т

Поими што ќе се изчваат

драз0а.сетило.нервен систем.реце'тори.мрежест НС.$ан$лионарен НС.цевчест нервен

систем

А#ти!+$&ти и *ет$ие објаснува значењето на сетилата и нивната врска со средината.

Наставникот ја објаснува градбата на сетилата за мирис,вкускаде се тие сместени кај

одделни претставници.-сто се објаснува за сетилото за допир и притисок (кај

членконоги,риби,цицачи).&реку слики и цртежи се опишува како се примаат звучни

дразбисе објаснува градбата на окото кај безEрбетници и Eрбетници.&реку цртежи се опишуваат различните видови на нервен систем кај безEрбетници(мрежест

кај копривкари,ганглионарен кај мекотели,врвчест кај сплескани црви,скалест нервен систем

кај членконоги).На крај се запознаваат со градбата на цевчестиот нервен систем кај

Eрбетници(Н и &Н)

е врши истражување преку интернет за сетилата.

е изработуваат шеми за типовите на нервен систем кај различни животни.#азгледување на

%илмови за врските на сетилата и нервниот систем кај различни животни во различна

животна средина.

ледење на активноста на учениците и проверка на стекнатите знаења.


!слики,цртежи,шеми

!%илмови,компјутер

!модел на уво,око

!природен материјал!дождовен црв,полжав,риба во аквариум


усна повратна ин%ормација%ормативно и сумативно оценување


"а се повтори за размножувањето како животен процес и бесполово и полово

размножување(од 7!то и >!то одделение)




ТЕМА SI РА2МНО4У5АЊЕ И РА25ИТОК


!да ги препознава начините на размножување,органите за размножување и клетките кои

учествуваат во процесот на размножување

!да разликува полово и бесполово размножување

!да го сваа внатрешното и надворешното оплодување

!да го поврзува значењето на поимите спарување и оплодување

!да поврзува кај познати претставници вид на оплодување со условите во животната средина!да ги воочува различните %ази во директниот и индирекниот развиток

Наставни

единици



1. <азмножување#*есполово и полово(ма2ки и женски

полов систем+

@F

2. 5плодување и видови на оплодување(надворе2но и

внатре2но оплодување+

@F

3. Веж*ање'проверување и утврдување на знаењата

за размножување и оплодување

@F

4. <азвиток и начини на развиток кај

животните(директен и индиректен развиток+#


@F

7. Веж*ање'проверување на стекнатите знаења за

развиток кај животните

@F

>. Систематизирање на знаењето за наставната

тема#размножување и развиток

@F

Поими кои ќе се изчваат

полово и бесполово размножувањеоргани за размножување,оплодување,размножување со

јајцаразмножување со ра*ање,сперматозоиди,јајце!клетка,развиток,преобразба.


Р0*+$/!8е-е&,$л$!$ и ,$л$!$(машки и женски полов систем)

А#ти!+$&ти и *ет$ие потсетуваат учениците преку прашања за размножувањето како биолошка одлика,која е

неговата улога и значење.Наставникот ги објаснува видовите на размножување кај попримитивно изградени

организми.



е цртаат начините на размножување кај бактерии,планарија,+идра,сун*ери.е објаснува

појавата на регенерација.

&реку разгледување на слики,цртежи од учебник,енциклопедии,се доа*а до сознание за тоа

каде се сместени и како се изградени'

!машкиот полов систем!семеници и градба на сперматозоид

!женски полов систем!јајници,јајцеводи и јајце!клетка

е објаснува појавата на присуство и на машки и на женски полови органи кај едно истоживотно(+ерма%родитизам)

наст4единица(час2)

О,л$/!8е и !и$!и + $,л$/!8е(надворешно и внатрешно оплодување)


5е8еA,%$!е%/!8е и /т!%/!8е + 0+е8т 0 %0*+$/!8е и $,л$/!8е


&реку поврзување со оплодување кај растенијата се објаснува што е всушност процесот наоплодување.

е разгледуваат примери кај кои се гледа надворешно оплодување(жаби,риби...)и внатрешно

оплодување со објаснување на процесот на копулација.

Наставникот ја следи активноста на учениците,води белешки за секоја наставна единица.8о

проверува нивото на стекнатото знаење преку усни прашања,вежби...


Р0!ит$# и +чи+и + %0!ит$# #" и!$т+ите(директен и индиректен развиток)


5е8еA,%$!е%/!8е + &те#+тите 0+е8 0 %0!ит$# #" и!$т+ите


Си&те*ти0и%8е + 0+е8ет$ 0 +&т!+т те*-%0*+$/!8е и %0!ит$#

А#ти!+$&ти и *ет$иНаставникот го објаснува индиректниот и директниот развиток кај животните преку примери

од животинскиот свет,со цртежи,слики,видео презентации од -нтернет(ларви кај

пеперутки,жаба,риби...)

-стражување!собирање и конзервирање на јајца од птици и нивно споредување по

големина,боја и други особини.-зработување на шема за директен и индиректен развој на животните.

&реку слики објаснување на ембрионалниот развој кај цицачите(со објаснување на поимите

матка,постелка,папочна врвца...)

Наб$удување на грижата за потомство кај различни претставници од животните.

&осета на зоолошка градина или %арма за животни.

Наставникот води белешки за активноста на учениците,подготвува инструменти за проверка

на знаењата!тестови,наставни ливчињаусна повратна ин%ормација.


!шеми,цртежи,слики!природен материјал(инсекти,ларви,пеперутки)

!тетратка(бележник)



!гнезда од птици

!стручна литература,компјутер


наставно ливче,усна повратна ин%ормација

Под$отовка за наредна темада се потсетат за наследувањето кај растенијата

онстатации од реализација на тем

JKLM SII

НАСЛЕДУ5АЊЕAОПСТАНОК И СЕЛЕКЦИ6А


!да го разбира текот на наследните процеси(причини и последици)

!да ги препознава и именува поимите генетички материјал(гени,+ромозоми)

!да ги разбираат поимите за ненаследни промени(моди%икации) и наследнипромени(мутации)

!да наведува примери за наследување,опстанок и селекција кај животните

!да ги споредувас природната и вештачката селекција преку примери кај различни животни

Наставни

единици



1. "ренесување на наследните осо*ини од една на друга

генерација#примена на -./

F

2. Веж*и F

3. "роменливост на организмите#моди0икации и

мутации ,"римена на -./

F

4. &ор*а за опстанок и селекција

"римена на -./

F

7. Веж*ање'проверување и утврдување на стекнати

знаења за променливост'*ор*а за опстанок и

селекција

F

Поими што ќе се изчваатнаследување,генетички материјал,+ромозоми,гени,моди%икации,мутации,опстанок,селекција


П%е+е&/!8е + +&ле+ите $&$и+и $ е+ + %/. .е+е%?и"(поим за

гени,+ромозоми,доминантни и рецесивни гени,мејоза)


5еи


Наследувањето се објаснува преку разгледување на слики,шеми,при тоа се објаснува што сетоа гени и +ромозоми.&реку примери се разработуваат поимите доминантен и рецесивен ген.

е разгледуваат слики,цртежи на +ромозоми.




П%$*е+ли!$&т + $%.+и0*ите-*$иCи#?ии


$% 0 $,&т+$# и &еле#?и"


5е8еA,%$!е%/!8е и /т!%/!8е + &те#+ти 0+е8 0 ,%$*е+ли!$&тA$% 0$,&т+$# и &еле#?и"

А#ти!+$&ти и *ет$ие наб$удуваат животни од ист вид,во природата на некоја %арма или ид инсектариум.е

врши споредување дали се сосема исти или не.о тоа се објаснува променливоста,зошто

доа*а до тоа.

&реку разгледување на слики и слајдови се објаснуваат мутациите како наследни

промени(во ситуации кога се корисни и кога се штетни)!-стражување на надворешни белези на куички од полжави(собирање и наб$удување на

куичка на полжави!големина, шарки, боја), изработка на табели со податоци,

класи%ицирање и изработување на збирки.

!обирање на повее примероци од еден вид инсект(споредување на големина, боја, шари на

телото и крилјата),изработување на табели со податоци и збирка.

!#азговори за природната селекција (добивање на животни со подобри особини, нови видови)

Наставникот ја следи активноста на секој ученик ,води белешки, припрема инструменти за

проверка на знаењата на учениците(изработка на тестови, контролни задачи, прашања...)


!шеми, цртежи,слики

!природен материјал (куички од полжави, инсекти!еленче, пеперутки)

!компјутер


усна повратна ин%ормација, истражување



ТЕМА SIII ОР@АНИ2МИТЕ И 4И5ОТНАТА СРЕДИНА ( 5 часа )

Цели: ченикот%ченичката:

!да ги разбира еколошките поими и да ја користи еколошката терминологија

!да го објаснува влијанието на еколошките %актори врз опстанокот на животинските видови

и заедници

!да може да ги поврзува пирамидата на ис+рана со кружењето на материјата

!да ја сваа поврзаноста на синDирите на ис+рана со пирамидата на ис+рана

!да опишува свои претстави за одржливиот развој и опстанокот на биос%ерата

Наставни

единици



1. 5рганизација на природата "римена на еколо2ка

тема : Уреден двор'точка =(-зра*отка на

упатства за одржување на дворот Се применува

еко стандард %$ :Уреден и еколо2ки двор ' со точка

на акција 1

F

2. >коло2ки 0актори и одржливоста на

животинските заедници "римена на еколо2ка

тема $%: &иодиверзитет'точка ? (Влијанието на

климатските промени врз *иодиверзитетот+

F

3. 5дноси и син@ири на ис7рана во екосистемот#

"римена на еколо2ка тема %% : >нергија 'точка

1A(значење на енергијата за живиот свет+ "римена

на -./

F

4. >коло2ка контрола во екосистемите и нивна

за2тита "римена на еколо2ка тема 5држлив развој'точка

?(<ационално користење на природните ресурси+

F@

7. Веж*ање' проверување и утврдување на изучуваните

поими

F@

>. Систематизација на темата B5рганизмите и

животната срединаC

F@

Н&т!+ еи+и? (ч& 7): 7р$анизација на 'риродата Примена на еколошка тема : 8реден двор.точка 5(9зра0отка на 'атства за одржвае

на дворот



цели'

!да ги препознаваат и користат поимите што се поврзани со природата

!да ги де%инираат и опишуваат животната средина, животната заедница и екосистемот

П$и*и шт$ Dе &е и0/ч/!тбиос%ера, биотоп, единка, популација, екосистем, акција , реакција , коакција

А#ти!+$&тиA *ет$ие објаснуваат поимите екологија, животна средина , биос%ера, биотоп и екосистем.&ри тоа

се разгледува разновидна гра%ика' цртежи, шеми, %отогра%ии, %илмови за биос%ерата,

екосистемите и еколошките %актори./чениците изработуваат приказ за изучените содржини

на +амер со слики за разни животни средини, со единки од разни популации, разни животни

заедници....

Наставникот преку усни прашања ги насочува учениците да доа*аат до сознанија за

изучуваните поими, проверува колку е осознаена наставната содржина.

Во тек на реализација на наставната единица за животната средина се 'рименва екостандард ,+ :8реден и еколошки двор . со точка на акција " која $ласи:7тстранвае на

не'отре0ни и не1нкционални 'редмети и растенија во дворот4


цртежи, слики, шеми, %отогра%ии

Н&т!+ еи+и? (ч& ;): колошки 1актори и одржливоста на животинските

заедници

Примена на еколошка тема +,: -иодиверзитет.точка #(Влијанието на климатските

'ромени врз 0иодиверзитетот)

цели'

!да го опишуваат влијанието на еколошките %актори врз правилниот раст и развој како и

опстанокот на животните

!да знае кои се абиотички а кои биотички %актори и да ги објаснува


абиотички, биотички, орогра%ски, еда%ски %актори

А#ти!+$&тиA *ет$и&реку примери и соодветни слики(може и видео) се објаснуваат карактеристиките на

еколошките %актори како што се климатските(температура, ветер, врнежи, светлина),еда%ските %актори(плодноста на почвата), орогра%ските %актори(релје%от, надморската

височина), а од биотичките %актори се објаснува заемното дејство ме*у организмите,

влијанието на живите организми на надворешната средина и на крај за влијанието на човекот

врз животната средина.

Н&т!+ еи+и?(ч& <): 7дноси и син;ири на ис<рана во екосистмот*Примена на

еколошка тема ,, : нер$ија .точка "2(значее на енер$ијата за живиот свет)

цели'

!да се избираат и подредуваат синDирите на ис+рана и претставниците во пирамидите на

ис+рана со кружењето на материјата!да го разбира протекувањето на енергијата во еден екосистем




произведувачи, потрошувачи, разградувачи

А#ти!+$&тиA *ет$и&реку соодветни примери се разработуваат вее изучуваните поими за тоа што се

произведувачи, потрошувачи(од @ , @@, @@@ ред), разградувачи.

-зработување на шема за пирамида на ис+раната и разговори за односите на ис+раната воекосистемот.Наб$удување на синDири на ис+рана на компјутер.

Н&т!+ еи+и?(ч& >): колошка контрола во екосистемите и нивна заштита

Примена на еколошка тема 7држлив развој.точка #(=ационално користее на

'риродните ресрси)

цели'

!да го опишува влијанието на еколошките %актори врз правилниот раст и развој и опстанок

на животните

!да го с%аа влијанието на човекот врз природните живеалишта на живите организми

!да ги знаат обновливите и необновливите животни ресурси


животни ресурси, %осилни горива

А#ти!+$&тиA *ет$и&реку примери се објаснуваат обновливите животни ресурси!шума, почва, необновливите

животни ресурси!вода, %осилни горива (јаглен,на%та, гас).Наставникот со прашања ги

насочува да размислуваат за важноста на заштитата на животната средина, активностите кои

треба да се преземаат во таа насока.

Н&т!+ еи+и?(ч& E): Веж0ае. 'ровервае и тврдвае на изчваните 'оими

А#ти!+$&тиA *ет$и-стражување на промените во локалната средина (еколошка контрола) преку бележење на

промените во локалната средина во определен период.9оже да се изработи приказ со

коментар на промените на еколошките %актори и да се презентира.&остои можност да се

изработи табела со податоци за температура, звук, светлина, врнежи...

Н&т!+ еи+и?(ч& F): Систематизација на темата >7р$анизмите и животната

средина?

А#ти!+$&тиA *ет$иНаставникот изработува инструменти за проверка на стекнатото знаење за изучуваните

поими од темата за односот на организмите со средината, еколошките %актори, синDирите на

ис+рана.Води белешки за постигањата на секој ученик,заинтересираноста, мотивираноста и

совладаноста на знаењата за темата.

Tpp VIII(9) So Eko Temi i Ikt Celosno

Documents

Transcript of Tpp VIII(9) So Eko Temi i Ikt Celosno