THLAZING(AUGUST) 12, 2017 INrINNI (SATUrdAy) Contact ... Thar/2017/August/HT-12-08-2017.pdf ·...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 Hmasawnna Thar Vol - 32/293 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy THLAZING(AUGUST) 12, 2017 INrINNI (SATUrdAy) Contact Numbers pawimaw : dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Control room: 03874- 233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 SP Hotline Number 7085-256-377 NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI Aug. 14 chena pelut dingin an hriettir CCPUr : Pherzawl District sunga Lal, Village Authori- ties le mipui tuelkhawm, June le July, 2017 inkar sunga thli le ruo in In, lo, th- lai le thil dang dang a suks- iet hai SDRF/NDRF hnuoia \hangpuina (assistance) hmu theina dingin August 18, 2017 chenin Thanlon, Tipaimukh le Vangai haia Sub-Divisional Officers hai kuomah documents le thlal- ak pelut dingin A. Tombi- kanta Singh, DC, Pherzawl chun inhriettirna a siem. Vawisun Hmar Art- ists meet CCPUr : Vawisun August 12, 2017, 10AM a inthawk hin Rengkai Commu- nity Hall-ah Hmar Artists Meet, 2017 puithu taka hmang ning a tih. Programme hi sun le zan huna hmang ding a ni a, sun huna Unit tin han Hlapawl inruolsiekna nei an ta, zan huna lawm- man semna le Music Nite hmang ning a tih. Mitin \hang dinga fiel ei nih. SBI in CMRF-ah Rs. 50 lakh an pek ImPHAL : Zani hmasa khan P.V.S.L.N. Murti, Chief General Manager, State Bank of India (SBI), North East Region in Chief Minister’s Secretariat, Imphal-ah Manipur CM N. Biren Singh an hmupui. Murty chun bank branch thar hawng ding chungchang, bank le inzawma mipuihai harsatna sawk zangkhai ding dan, a bikin hmun kilkhawr haia chenghai harsatna sutkieng ding dan, bank in schemes le thaw dan an neihai, Sawrkar thawktu pension tahai le tar pension sum la hai harsatna CM dit dana hlipkieng ding dan hai a hrilpui. Manipur a tuilien leia harsatna tuorhai \hangpuina din- gin Chief Minister’s Relief Fund (CMRF)-ah SBI, Local Head Office (LHO), Guwahati chun Rs. 50 lakh a thaw- lawm. Murty le SBI Officials han CM N. Biren Singh kutah Rs. 50 lakh cheque inhlanna an nei. SBI chun tuta hma khan Assam a tuilien leia harsatna tuorhai \hangpuina dingin As- sam Chief Minister’s Relief Fund-ah Rs. 1 crore an lo pek ta bawk. SBI, LHO, Guwahati in Manipur CMRF a sum an pek hi pawl pakhata inthawka pe tahai laia chu a la tam tak a nih. Hiengang zat zat \hangpuina sum pehai chungah hin CM chun Manipur mipuihai aiawin lawmthu a hril. B.A. 2nd Semester Exam result ImPHAL : Manipur University hnuoia B.A. 2nd Semes- ter Examination, 2017 (May) result chu insuo a ni tah. Candidates nuhmei 506, pasal 6030, an rengin mi 11036 an exam a, mi 8500 an passed a, pass percentage 77.02 a nih. A pasihai lai hin pasal 4449 le nuhmei 4051 an \hang. July thla sung HIV/AIDS positive 6 CCPUr: Integrated Test- ing Centre tum tuma in- thawk District AIDS Pre- vention and Control Unit (DAPCU), CCPur in report an hmu dungzuiin July, 2017 thla sung khan CC- Pur district-ah HIV/AIDS positive 6 hmusuok a nih. Report dungzui hin July thla sung khan Injecting Drug User (IDU) mi 163 le Female Injecting Drug User (FIDU) 29 bakah Female Sex Worker 153 hai test an ni hunah positive hmusuok an um naw a, mi pangngai (general client) 833 hai test thawnaa HIV/AIDS posi- tive 6 hai hi hmusuok an nih. Positive 6 hai laia 2 in ART an fak \an a, nuhmei naupai mi 534 test naah positive hmusuok an ni naw bawk. Thla liemtaa HIV positive 2 in nau an nei a, nuhmei positive haia in- thawka naute pieng thla 18 le a chungtieng mi 2 hai test huna positive hmu an ni nawh. Inbieknaa \hang hai hun an hmangpui CCPUr: August 11, 2017, 3:30PM khan PTC GHQ Conference Hall, Hiang- tam Lamka hmunah Zomi Council chun August 9, 2017 nia UPF palaihai le sawrkar thlungpui le state sawrkar palai han New Delhi hmuna Tripartite po- litical talk a vawithumna an nei huna zu \hang UPF palai hai lawmlutna an nei. Hi huna hin UPF palai mi 11 hai laia 4- Calvin H ZRO, L Sanga Hmar HPC (D), Kethoes ZRO le Kamkhanpao Zou, ZDV hai an \hang a, B. Dongza- lian Simte, Chairman, ZC in hun hmangna an rawi a, UPF palai haia inthawk re- port ngaithlak a nih. Hi huna L. Sanga Hmar in report a peknaa chun, po- litical talks vawithum nei ta haia a vawikhatna kha inhmelhriettuonaa hmang a ni a, a vawihnina kha India sawrkar kuoma thil ngen (demand) peklutnaa hmang le a vawithumna kha de- mand peklut a um hai chungchang hriltlangnaa hmang dinga beisei a ni laiin India sawrkar chun hi chungthu hril \an na dinga Central palai dinga a hung tir Interlocutor Dineshwar Sharma official-a pawm- pui/namdetna in a hmang- pui lem thu a hril. Kamkhanpao Zou chun, inbiekna nei ding le inzawma CCPur district mipui han an thlawpna an lo suklang chu ropui a ti thu hrilin, tuta \um inbiekna nei zo khan UPF/ KNO chun Interlocutor din- ga ruot Dineshwar Sharma an inhmupui thu; Septem- ber thla sung inbiekna nei \an nawk ding a ni leiin in- thuruol taka hma lak tlang a pawimaw thu a hril. Kethoes chun, inbiekna ding le inzawma ngenna siem a ni dugnzuia sawrkar thlungpuiin Interlocutor a hung pek hin sawrkarin a mi ngaipawimaw a nih ti a suklang tiin a hril a. August 10, 2017 khan UPF palai iemanizat han Interlocu- tor thar an inhmupui hu- nah, kum 9 sung SoO um hnunga duthusama thil a fe hratnaw chu siem\hat le hrat lema fepui a nuom thu Interlocutor thar hin a hril. UPF hin hnam pakhat is- sue chau ni loin Zohnathlak hai roinrelna pakhat hnuoia ei um theina ding a fepui a ni tiin Kethoes chun a hril a, August 31, 2017 khin Interlocutor hi Manipur CM inhmupui dinga Ma- nipur a hung inzin ding thu; Political solution hi vawikhat thua hmu el thei a ninaw a, hun sawt tak a aw hlak leiin mipui hai chu dawthei taka nghak dingin mipui hai a ngen. Calvin chun political agenda tum tum Interlocu- tor thar le hriltlang \an theina dinga namdet a ni a, hmatieng peia mipui hai thlawp dingin a ngen. ATM a mi hlem ch- ing man CCPUr: ATM Bood haia ATM hmang ieng hre lo hai hlema an Account-a in- thawk ama account a pawi- sa transfer hlak nia intum Mr Liansuanlal of Hausa Veng, Bungmual chu man nitain ei thu dawngna chun a hril. Hi le inzawm hin Po- lice chun FIR an registered. 3rd Tripartite Talk nei, September-a inbiek nâwk dingin an inrem Kangpokpi Dist \hiek nâwk ditnawtu han PM & CM Memorandum an pêk ImPHAL: District thar pasari a pienga buoina a re ding chauh leh khingtieng pangah Manipur sawrkâr, sawrkâr thlungpui le UNC han tri-partite political talk an nei vawi thumna chu Zirtawpni August 11 khan DRDA Conference Hall, DC/Senapati office ah nei nawk a ni a. Thutlukna fumfe tak siem thei lovin September thlaa inibiek nawk dingini an inrem. Inbiekna hi sawrkâr thlungpui aw awin Satyen- dra Garg, Joint Secretary (NE), Ministry of Home Affairs a \hang a. Manipur sawrkâr aiin Agriculture, Veterinary & AH Minis- ter, V. Hangkhanlian, TD & Hills Minister, N. Kayi- sii, Labour & Employment Minister Mr Th Radheshym Singh, Addl. Chief Sec- retary (Home) Dr Suresh Babu le IPR & Works Com- missioner K. Radhakumar Singh hai an \hang. UNC chu President Gaidon Kamei-in an rawi a. Mr S. Milan, Gen. Sec- retary, UNC, Mr Seth Shat- sang President, All Naga Students’ Association, Manipur le Ms Asha Wun- gnam, President Naga Women’s Union hai an \hang. Inbiekna nei hma hin UNC chun Manipur sawrkârin December 8, 2016-a district thar pasari a siemhai \hiek nawk dingin sawrkâr a nawr ding ti thu hriet a ni leiin abîkin Kang- pokpi District sûnga hnam hran hran le pawl hran hran fekhawmhai chun Manipur sawrkâr team le UNC team \henkhathai chu Imphal a in- thawka Kangpokpi District lûtna Trans Asian Highway No.1 zula khuo Gampiphai ah an lo hmuok a. Banner lientak “No Roll Back of Kangpokpi District, No Alteration of Boundaries” ti le lekha ziek dang dang chawiin an lo hmuok a. District thar Kangpokpi chu \hiek nawk lo dingin an ngen a. District tâwpna tak lamlien Taphou Kuki chen inthlain inbiekna \ha taka nei dingin ditsakna an inhlan bawk. Ruo sur hnuoiah Kuki, Meetei, Nepali nupui papui, nunghâk tlangvâl tamtakin lam hrawin “No Roll Back of Kangpokpi District, No Alteration of boundaries” tia khekin, le- khatar (placards) chi hran hran “Kangpokpi District for Administrative Conve- nience and Justice”, “No Roll-Back of Kangpokpi District”, “No Alteration of Kangpokpi District Bound- aries”, “Kangpokpi Dis- trict is Sadar Hills” tihai an chawi bawk a. Kangpokpi khawpui sung bazaar le lamlien zula dawr po po chu zing dar 8am a inthawka dar 1pm chen an inkhâr vawng a, motor inlawn khawm an um nawh. UNC-in district tharhai \hiek nawk rawtna an dit- naw zie entirna le ngenna Memorandum Prime Min- ister kuoma ding, Mr Saty- endra Garg fe thlengin Kuki Student’s Organization (KSO) Sadar Hills Presi- dent Thangminlen Kipgen- in a pêk a. Manipur Chief Minister ta ding Chief Sec- retary Mr RR Rashmi, IAS fethlenga pek ding Agricul- ture Minister (team leader) Mr V. Hangkhanlian kutah pek a nih bawk. An memorandum chun hieng hin a ziek, “Decem- ber 8, 2016 khan Kang- pokpi district le a dang parukhai chu rorêlna fel lem beiseinain siem an nih a. Amiruokchu, \hiek nawk dinga nawrna chun a biel mipuihai nasatakin an um a suk inhawi nawh a. Mipui lungrilah him nâwna le thlaphangna a um zing a nih” tiin. “Kangpokpi district hi thi le thau tamtak senga, hun sâwt tak mitthli le \awng\ai- nahai leh kan lo ngen ta a ni a. Chuleiin, Kangpokpi dis- trict sûnga hnam hran hran han lâwm tak le beisei taka kan lo thlîr UNC-in \hiek nawk tuma hma a hung lak hi kan lungril a na takzet a, kan hrietthiem nawh. Dis- trict hi hnam politics lungril put (ethno-centric politics)- a siem a nih nawh” tiin an ziek bawk. Memorandum hi Kang- pokpi mipuihai aiin, Mr Seikhomang Khongsai, President, Kuki Innpi- Kangpokpi District le Thangminlen Kipgen, Pres- ident, KSO Sadar Hills han an signed a. Prime Minister chu hung inrawla, district thar siema um chu \hiek nawk lo ding le ramrihai khawm sukdanglam lo din- gin an ngen a nih. Minister Pu V. Hang- khanlian le N. Kayisii hai kuomah khawm, sawrkârin Kangpokpi district a siem leiin an lâwm hle thu an hril a. Puotienga inthawka nawrna leia \hiek nawk amanih ramri sukdanglam dinga nawrna leia thaw a nih chun Kangpokpi mipui han hrethiem naw hleng an ta, tuor nawng an tih, tiin an hrilpek bawk. “District thar in siem tah a, official takin puong a nih ta bawk a. Lungril takin lâw- mthu kan hril a, \hiek nawk ding thu chu mi hrilpek naw hram ro” tiin Kangpokpi mipuihai ngirna chu district \hiek lo le ramri sukdanglam lo a nih tiin a hril bawk. UNC chun puotieng a inthawka district siemthar hai \hiek nawk vawng dinga nawrna a um angin, district thar abîkin Senapati lak hêka Kangpokpi siem chu \ha an ti naw thu an hril a. Inbiekna political level-a Manipur sawrkârin a hlankai leia lâw- mthu hrilin, buoina thenkhat a um ruok chu tha an tin aw thu an hril a. Manipur sawrk chun inbiekna nuhnungtak Marh 19, 2017 dungzuiin ieng- kim tha takin a zaiin a hung thaw ding thu a hrilpek a. State sawrkâr le UNC chun inbiekna a tâwp chen ra tha an suo hma chu inbiekna hmasahaia inremna angin buoina um lo dinga thaw dingin an intiem v eve a. September thlaa inbiekna nei nawk an remti tah a nih. (DIPR & Input from K. Chongloi) Mass cleanliness drive le pledge insam CCPUr: A vawikhatna dinga State Level Swachhta Award, 2017 nei ding le inzawmin August 11, 2017 khan khawpui sung le Insti- tution tum tum hai cleanli- ness drive nei nawk a nih. August 5, 2017 nia Dis- trict Administration inrawi- naa khawpui sung inthiel- faina sin thawna Manipur CM in lawmum a ti hle leia Award siem a hung rawt a ni a, hi le inzawm hin August 12 le 13, 2017 hai hin CCPur Survey team hung an ta, hmun tum tum inspection an nei ding a nih. Inspection team hin DC Office le Govt. Offices, Hospital, PHC, School, College, Bazar area le lam- pui sir hai baka Public toilet hai an enfel ding a nih. Cleanliness drive thaw- na hin DC le SP han \ha takin an enkai a, bazar-a hmeruo zawrtu hai khawm Dustbin hmang seng din- gin an inhriettir a. CEO, ADCC chun, dawr le a se vel hmun enkawl fai lo hai chunga action lak a ni ding thu a hril. Zani zingkar khan Tid- dim Road dunga dawrkai le mahajon han New Ba- zar a inthawk Lanva chen hmunphi hmangin lampui an phitfai bakah Cleanli- ness Pledge an insamruol. Pu Shyam Lal Poonia, DC, CCPur chun khawpui sung thienghlimna dinga hmalakna mitin thlawp seng dingin ngenna a siem. Ei ram fai le thienghlimna ding hi tu mi hung thaw pek ding khawm a ninaw a, ei ni thaw ding a ni thu hrilin District in pakhatna a lo lak chun ham\hatna tam tak ei dawng thei ding a nih tiin a hril. Rakesh Balwal, SP, CCPur chun, thil tum tum leia thienghlimna dinga hma lak \an thei lova um tuta hma lak \ana um chu mitin thlawp dingin a ngen. MZP Manipur 65th Anniversary hmang CCPUr: August 11, 2017, 1:00PM khan Chiengkawn- pang Community Hall, CCPur-ah Mizo Zirlai Pawl (MZP) Hqrts. Manipur 65th Anniversary hmang a nih. Pu Lungmuana, Lakher, IAS, Principal Secretary, Manipur khuollienin a \ hang a, J.C. Ramthanga, IAS, Principal Secretary, Manipur guest of honour in a \hang. Hi huna hin BoSEM hnuoia Class X topper Kip- varnei Rostina Gangte, Bon- ny Thiemhatzo le Lalrinfeli hai kuomah award inhlan an ni a, Class XII CBSE Art-ah Pauchungnung, Sci- ence George Lamlalmuon, CoHSEM Arts-ah K. Marie, Science-ah Jeffrey, Lalbiak- duhi le MIL Class X ah Lal- biakduhi le Class XII MIL ah Lalramngaihzuala hai kuomah award pek a nih. Khuollien Lungmuana chun, a tlawm a tam thu hril lova award dawngtuhai chu nasa lema lekha inchuk dingin an fui a, ieng pawl khawm nisien \huoitu ngirh- mun harsatna mipui han hrie a an thlawp a pawimaw tia hri- lin hun hmang dik a pawimaw thu uor takin a hril bawk. Zani zana zan pro- gram hmang dinga ti chu Chiengkawn-ah mithi an um leiin August 12, 2017 zana hmang lem dinga sawn a ni a, chun vawisun a a nipuini tak 11:30AM a hmang dinga ti ti chu mithi vui zo 12:30 a inthawk hmang \an lem dinga sawn a ni bawk. Trucks 3 a eksiden, mi 1 a thi, mi 1 a hliem ImPHAL : Zanikhan NH-2 le NH-37 haiah Trucks 3 an eksiden a, mi pakhat a thi a, mi pakhat a hliem. Zani zing dar 10 vel khan NH- 37 (Imphal_jiribam Road) a Irang leilak bulah Truck pakhat a eksiden a, lamth- langa khurah an letthla a, Truck handyman a thi a, a Driver a hliem a, Imphal tieng Hospital panpui a nih. Chun, zanikhan NH-2 (Imphal-Dimapur Road) a Senapati le Karong inkarah Trucks pahni an eksiden a, thi le hliem ruok chu an um nawh. Imphal-ah Science City bawl nîng a tih: Dy CM ImPHAL: Deputy Chief Minister Mr Y. Joykumar Sing chun, tulai khawvel science and technology tieng hma ei sawn pei leiin a hmasâwnna, state mipui abikin \halaihai khawmin an hnawt phâk ve theina dingin Imphal khawpui sûngah Science City bawl a ni ding thu a hril. Hi thu hi August 11-a Institute of Bio-resources and Sustainable Develop- ment (IBSD) in Takyelpat, Imphal-a Lecture Pro- gramme an buotsaina huna a hril a nih. District \henkhat haia khawm Science Centres hawng a ni ta a. Science le technology nasataka hma a sawn leiin eini khawm ei hringnun sukinhawitu le siem\hatua hmang tumin nasatakin ei in update ve pei a \ul a nih, tiin Dy. CM chun a hril. Science le technol- ogy bâkah Agriculture, Agronomy, Horticulture le a dang dang hai fumfe taka inchukna ding hmun (Insti- tutes le Universities) IBSD, ICAR, Central Agriculture University hai ei nei ta a. “Ei state pumpui in\hanglienna ding le hmasâwnna ding, ei thlai thar hai a tam lem ei tlo suok theina dinga chingdan \hahai le nundân inhawi lem le \ha lem ei hriet/nei theina dingin ngun taka suichiengna thawa ngaidan thar le thaw dan tharhai ei hmu suok pei a \ul” tiin, mipuihai \hathnempui theina dingin hieng hmun- pui (institutes) hai khawm hin nasataka hma an lak a \ul thu le mipui khawmin thlawp an \ul thu a hril bawk. Dr. Manju Sharma, For- mer Secretary, Department of Biotechnology, Govt. of India chun, Bio-technology hi India ramin ei hmelhriet- na la sâwt naw sienkhawm, mi tamtak le khawtlangin a \hathnempui theina ding kawng tamtak hmu suok a ni ta a, sawtnawte-a chun, ei rama mi tamtak sin pêk theitu single sector lientak a la hung nih vat el thei thu a hril bawk. Dr. Dinabandhu Sahoo, Director IBSD chun, IBSD chun thei tawpin, a campus 11.5 acre zeta lien hman- gin, hmangruo changkang chi hran hran hai inbukin a sinthawna nasataka suklien pei a tum niin a hril. Venkaiah Naidu in India Vice President 13-na dingin intiemkamna a nei New deLHI: Union Minister hlui Mr M Venkaiah Naidu chun zanikhan Rashtrapati Bhavan, New Delhi hmu- na special function-ah India Vice- President 13-na dingin President Ram Nath Kovind hmaah intiem- kamna a nei. Mr Naidu in Vice President dinga intiemkamna a nei hunsera hin out- going Vice President Hamid Ansari, Prime Minister Narendra Modi, Lok Sabha Speaker Sumitra Mahajan, PM hlui Dr Manmohan Singh, Gover- nors, Chief Ministers, Union Minis- ters le Member of Parliament (MPs) hai an \hang tawl. Vice President dinga intiemkamna a neizo hin Mr Naidu chun Parliament House a panin Rajya Sabha Chair- man charge a lak nghal a, a Chair- man nina hnuoia zanikhan Rajya Sabha in\hung nghal a nih. August 5, 2017-a Vice President Election huna khan Mr Naidu hin Opposition candidate Gopal Krish- na Gandhi hnebanin Vice President dinga thlangting a nih. Mr Naidu hi July 1, 1949 khan Chavatapalem, Nellor dis- trict, Andhra Pradesh-ah a pieng a, Andhra University, Visakhapat- nam a inthawk Law degree zo a nih. BJP ah sin pawimaw tak tak lo chel ta a ni a, kum 2002-2004 inkar sung khan National president, Atal Behari Vajpayee PM a ni huna khan Rural Development minister le Modi sawrkar-ah Minister of Housing and Urban Affairs, Par- liamentary Affairs and Information and Broadcasting a lo chel bawk a nih. Jolie le Pitt inmak sawng lo dinga hril-P4

Transcript of THLAZING(AUGUST) 12, 2017 INrINNI (SATUrdAy) Contact ... Thar/2017/August/HT-12-08-2017.pdf ·...

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984

Hmasawnna Thar Vol - 32/293 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

THLAZING(AUGUST) 12, 2017 INrINNI (SATUrdAy)

Contact Numbers pawimaw : dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police station : 03874-202248 sp Control room: 03874- 233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600

SP Hotline Number 7085-256-377

NEWS TOMkiMCHANCHIN LAKTAWI

Aug. 14 chena pelut dingin an hriettir

CCPUr : Pherzawl District sunga Lal, Village Authori-ties le mipui tuelkhawm, June le July, 2017 inkar sunga thli le ruo in In, lo, th-lai le thil dang dang a suks-iet hai SDRF/NDRF hnuoia \hangpuina (assistance) hmu theina dingin August 18, 2017 chenin Thanlon, Tipaimukh le Vangai haia Sub-Divisional Officers hai kuomah documents le thlal-ak pelut dingin A. Tombi-kanta Singh, DC, Pherzawl chun inhriettirna a siem.

Vawisun Hmar Art-ists meet

CCPUr : Vawisun August 12, 2017, 10AM a inthawk hin Rengkai Commu-nity Hall-ah Hmar Artists Meet, 2017 puithu taka hmang ning a tih. Programme hi sun le zan huna hmang ding a ni a, sun huna Unit tin han Hlapawl inruolsiekna nei an ta, zan huna lawm-man semna le Music Nite hmang ning a tih. Mitin \hang dinga fiel ei nih.

SBI in CMRF-ah Rs. 50 lakh an pek ImPHAL : Zani hmasa khan P.V.S.L.N. Murti, Chief General Manager, State Bank of India (SBI), North East Region in Chief Minister’s Secretariat, Imphal-ah Manipur CM N. Biren Singh an hmupui. Murty chun bank branch thar hawng ding chungchang, bank le inzawma mipuihai harsatna sawk zangkhai ding dan, a bikin hmun kilkhawr haia chenghai harsatna sutkieng ding dan, bank in schemes le thaw dan an neihai, Sawrkar thawktu pension tahai le tar pension sum la hai harsatna CM dit dana hlipkieng ding dan hai a hrilpui. Manipur a tuilien leia harsatna tuorhai \hangpuina din-gin Chief Minister’s Relief Fund (CMRF)-ah SBI, Local Head Office (LHO), Guwahati chun Rs. 50 lakh a thaw-lawm. Murty le SBI Officials han CM N. Biren Singh kutah Rs. 50 lakh cheque inhlanna an nei. SBI chun tuta hma khan Assam a tuilien leia harsatna tuorhai \hangpuina dingin As-sam Chief Minister’s Relief Fund-ah Rs. 1 crore an lo pek ta bawk. SBI, LHO, Guwahati in Manipur CMRF a sum an pek hi pawl pakhata inthawka pe tahai laia chu a la tam tak a nih. Hiengang zat zat \hangpuina sum pehai chungah hin CM chun Manipur mipuihai aiawin lawmthu a hril.

B.A. 2nd Semester Exam resultImPHAL : Manipur University hnuoia B.A. 2nd Semes-ter Examination, 2017 (May) result chu insuo a ni tah. Candidates nuhmei 506, pasal 6030, an rengin mi 11036 an exam a, mi 8500 an passed a, pass percentage 77.02 a nih. A pasihai lai hin pasal 4449 le nuhmei 4051 an \hang.

July thla sung HIV/AIDS positive 6CCPUr: Integrated Test-ing Centre tum tuma in-thawk District AIDS Pre-vention and Control Unit (DAPCU), CCPur in report an hmu dungzuiin July, 2017 thla sung khan CC-Pur district-ah HIV/AIDS positive 6 hmusuok a nih. Report dungzui hin July thla sung khan Injecting Drug User (IDU) mi 163 le Female Injecting Drug User (FIDU) 29 bakah Female Sex Worker 153 hai test an ni hunah positive hmusuok

an um naw a, mi pangngai (general client) 833 hai test thawnaa HIV/AIDS posi-tive 6 hai hi hmusuok an nih. Positive 6 hai laia 2 in ART an fak \an a, nuhmei naupai mi 534 test naah positive hmusuok an ni naw bawk. Thla liemtaa HIV positive 2 in nau an nei a, nuhmei positive haia in-thawka naute pieng thla 18 le a chungtieng mi 2 hai test huna positive hmu an ni nawh.

Inbieknaa \hang hai hun an hmangpui

CCPUr: August 11, 2017, 3:30PM khan PTC GHQ Conference Hall, Hiang-tam Lamka hmunah Zomi Council chun August 9, 2017 nia UPF palaihai le sawrkar thlungpui le state sawrkar palai han New Delhi hmuna Tripartite po-litical talk a vawithumna an nei huna zu \hang UPF palai hai lawmlutna an nei. Hi huna hin UPF palai mi 11 hai laia 4- Calvin H ZRO, L Sanga Hmar HPC (D), Kethoes ZRO le Kamkhanpao Zou, ZDV hai an \hang a, B. Dongza-lian Simte, Chairman, ZC in hun hmangna an rawi a, UPF palai haia inthawk re-port ngaithlak a nih. Hi huna L. Sanga Hmar in report a peknaa chun, po-litical talks vawithum nei ta haia a vawikhatna kha inhmelhriettuonaa hmang a ni a, a vawihnina kha India sawrkar kuoma thil ngen (demand) peklutnaa hmang le a vawithumna kha de-mand peklut a um hai chungchang hriltlangnaa hmang dinga beisei a ni laiin India sawrkar chun hi chungthu hril \an na dinga Central palai dinga a hung tir Interlocutor Dineshwar Sharma official-a pawm-pui/namdetna in a hmang-pui lem thu a hril. Kamkhanpao Zou chun, inbiekna nei ding le inzawma CCPur district mipui han an thlawpna an lo suklang chu

ropui a ti thu hrilin, tuta \um inbiekna nei zo khan UPF/KNO chun Interlocutor din-ga ruot Dineshwar Sharma an inhmupui thu; Septem-ber thla sung inbiekna nei \an nawk ding a ni leiin in-thuruol taka hma lak tlang a pawimaw thu a hril. Kethoes chun, inbiekna ding le inzawma ngenna siem a ni dugnzuia sawrkar thlungpuiin Interlocutor a hung pek hin sawrkarin a mi ngaipawimaw a nih ti a suklang tiin a hril a. August 10, 2017 khan UPF palai iemanizat han Interlocu-tor thar an inhmupui hu-nah, kum 9 sung SoO um hnunga duthusama thil a fe hratnaw chu siem\hat le hrat lema fepui a nuom thu Interlocutor thar hin a hril. UPF hin hnam pakhat is-sue chau ni loin Zohnathlak hai roinrelna pakhat hnuoia ei um theina ding a fepui a ni tiin Kethoes chun a hril a, August 31, 2017 khin Interlocutor hi Manipur CM inhmupui dinga Ma-nipur a hung inzin ding thu; Political solution hi vawikhat thua hmu el thei a ninaw a, hun sawt tak a aw hlak leiin mipui hai chu dawthei taka nghak dingin mipui hai a ngen. Calvin chun political agenda tum tum Interlocu-tor thar le hriltlang \an theina dinga namdet a ni a, hmatieng peia mipui hai thlawp dingin a ngen.

ATM a mi hlem ch-ing man

CCPUr: ATM Bood haia ATM hmang ieng hre lo hai hlema an Account-a in-thawk ama account a pawi-sa transfer hlak nia intum Mr Liansuanlal of Hausa Veng, Bungmual chu man nitain ei thu dawngna chun a hril. Hi le inzawm hin Po-lice chun FIR an registered.

3rd Tripartite Talk nei, September-a inbiek nâwk dingin an inremKangpokpi Dist \hiek nâwk ditnawtu han PM & CM Memorandum an pêk

ImPHAL: District thar pasari a pienga buoina a re ding chauh leh khingtieng pangah Manipur sawrkâr, sawrkâr thlungpui le UNC han tri-partite political talk an nei vawi thumna chu Zirtawpni August 11 khan DRDA Conference Hall, DC/Senapati office ah nei nawk a ni a. Thutlukna fumfe tak siem thei lovin September thlaa inibiek nawk dingini an inrem. Inbiekna hi sawrkâr thlungpui aw awin Satyen-dra Garg, Joint Secretary (NE), Ministry of Home Affairs a \hang a. Manipur sawrkâr aiin Agriculture, Veterinary & AH Minis-ter, V. Hangkhanlian, TD & Hills Minister, N. Kayi-sii, Labour & Employment Minister Mr Th Radheshym Singh, Addl. Chief Sec-retary (Home) Dr Suresh Babu le IPR & Works Com-missioner K. Radhakumar Singh hai an \hang. UNC chu President Gaidon Kamei-in an rawi a. Mr S. Milan, Gen. Sec-retary, UNC, Mr Seth Shat-sang President, All Naga Students’ Association, Manipur le Ms Asha Wun-gnam, President Naga Women’s Union hai an \hang.

Inbiekna nei hma hin UNC chun Manipur sawrkârin December 8, 2016-a district thar pasari a siemhai \hiek nawk dingin sawrkâr a nawr ding ti thu hriet a ni leiin abîkin Kang-pokpi District sûnga hnam hran hran le pawl hran hran fekhawmhai chun Manipur sawrkâr team le UNC team \henkhathai chu Imphal a in-thawka Kangpokpi District lûtna Trans Asian Highway No.1 zula khuo Gampiphai ah an lo hmuok a. Banner lientak “No Roll Back of Kangpokpi District, No Alteration of Boundaries” ti le lekha ziek dang dang chawiin an lo hmuok a. District thar Kangpokpi chu \hiek nawk lo dingin an ngen a. District tâwpna tak lamlien Taphou Kuki chen inthlain inbiekna

\ha taka nei dingin ditsakna an inhlan bawk. Ruo sur hnuoiah Kuki, Meetei, Nepali nupui papui, nunghâk tlangvâl tamtakin lam hrawin “No Roll Back of Kangpokpi District, No Alteration of boundaries” tia khekin, le-khatar (placards) chi hran hran “Kangpokpi District for Administrative Conve-nience and Justice”, “No Roll-Back of Kangpokpi District”, “No Alteration of Kangpokpi District Bound-aries”, “Kangpokpi Dis-trict is Sadar Hills” tihai an chawi bawk a. Kangpokpi khawpui sung bazaar le lamlien zula dawr po po chu zing dar 8am a inthawka dar 1pm chen an inkhâr vawng a, motor inlawn khawm an um nawh.

UNC-in district tharhai \hiek nawk rawtna an dit-naw zie entirna le ngenna Memorandum Prime Min-ister kuoma ding, Mr Saty-endra Garg fe thlengin Kuki Student’s Organization (KSO) Sadar Hills Presi-dent Thangminlen Kipgen-in a pêk a. Manipur Chief Minister ta ding Chief Sec-retary Mr RR Rashmi, IAS fethlenga pek ding Agricul-ture Minister (team leader) Mr V. Hangkhanlian kutah pek a nih bawk. An memorandum chun hieng hin a ziek, “Decem-ber 8, 2016 khan Kang-pokpi district le a dang parukhai chu rorêlna fel lem beiseinain siem an nih a. Amiruokchu, \hiek nawk dinga nawrna chun a biel mipuihai nasatakin an um a suk inhawi nawh a.

Mipui lungrilah him nâwna le thlaphangna a um zing a nih” tiin. “Kangpokpi district hi thi le thau tamtak senga, hun sâwt tak mitthli le \awng\ai-nahai leh kan lo ngen ta a ni a. Chuleiin, Kangpokpi dis-trict sûnga hnam hran hran han lâwm tak le beisei taka kan lo thlîr UNC-in \hiek nawk tuma hma a hung lak hi kan lungril a na takzet a, kan hrietthiem nawh. Dis-trict hi hnam politics lungril put (ethno-centric politics)-a siem a nih nawh” tiin an ziek bawk. Memorandum hi Kang-pokpi mipuihai aiin, Mr Seikhomang Khongsai, President, Kuki Innpi-Kangpokpi District le Thangminlen Kipgen, Pres-ident, KSO Sadar Hills han an signed a. Prime Minister chu hung inrawla, district thar siema um chu \hiek nawk lo ding le ramrihai khawm sukdanglam lo din-gin an ngen a nih. Minister Pu V. Hang-khanlian le N. Kayisii hai kuomah khawm, sawrkârin Kangpokpi district a siem leiin an lâwm hle thu an hril a. Puotienga inthawka nawrna leia \hiek nawk amanih ramri sukdanglam dinga nawrna leia thaw a

nih chun Kangpokpi mipui han hrethiem naw hleng an ta, tuor nawng an tih, tiin an hrilpek bawk. “District thar in siem tah a, official takin puong a nih ta bawk a. Lungril takin lâw-mthu kan hril a, \hiek nawk ding thu chu mi hrilpek naw hram ro” tiin Kangpokpi mipuihai ngirna chu district \hiek lo le ramri sukdanglam lo a nih tiin a hril bawk. UNC chun puotieng a inthawka district siemthar hai \hiek nawk vawng dinga nawrna a um angin, district thar abîkin Senapati lak hêka Kangpokpi siem chu \ha an ti naw thu an hril a. Inbiekna political level-a Manipur sawrkârin a hlankai leia lâw-mthu hrilin, buoina thenkhat a um ruok chu tha an tin aw thu an hril a. Manipur sawrk chun inbiekna nuhnungtak Marh 19, 2017 dungzuiin ieng-kim tha takin a zaiin a hung thaw ding thu a hrilpek a. State sawrkâr le UNC chun inbiekna a tâwp chen ra tha an suo hma chu inbiekna hmasahaia inremna angin buoina um lo dinga thaw dingin an intiem v eve a. September thlaa inbiekna nei nawk an remti tah a nih. (DIPR & Input from K. Chongloi)

Mass cleanliness drive le pledge insam

CCPUr: A vawikhatna dinga State Level Swachhta Award, 2017 nei ding le inzawmin August 11, 2017 khan khawpui sung le Insti-tution tum tum hai cleanli-ness drive nei nawk a nih. August 5, 2017 nia Dis-trict Administration inrawi-naa khawpui sung inthiel-faina sin thawna Manipur CM in lawmum a ti hle leia Award siem a hung rawt a ni a, hi le inzawm hin August 12 le 13, 2017 hai hin CCPur Survey team

hung an ta, hmun tum tum inspection an nei ding a nih. Inspection team hin DC Office le Govt. Offices, Hospital, PHC, School, College, Bazar area le lam-pui sir hai baka Public toilet hai an enfel ding a nih. Cleanliness drive thaw-na hin DC le SP han \ha takin an enkai a, bazar-a hmeruo zawrtu hai khawm Dustbin hmang seng din-gin an inhriettir a. CEO, ADCC chun, dawr le a se vel hmun enkawl fai lo hai

chunga action lak a ni ding thu a hril. Zani zingkar khan Tid-dim Road dunga dawrkai le mahajon han New Ba-zar a inthawk Lanva chen hmunphi hmangin lampui an phitfai bakah Cleanli-ness Pledge an insamruol. Pu Shyam Lal Poonia, DC, CCPur chun khawpui sung thienghlimna dinga hmalakna mitin thlawp seng dingin ngenna a siem. Ei ram fai le thienghlimna ding hi tu mi hung thaw pek ding khawm a ninaw a, ei ni thaw ding a ni thu hrilin District in pakhatna a lo lak chun ham\hatna tam tak ei dawng thei ding a nih tiin a hril. Rakesh Balwal, SP, CCPur chun, thil tum tum leia thienghlimna dinga hma lak \an thei lova um tuta hma lak \ana um chu mitin thlawp dingin a ngen.

MZP Manipur 65th Anniversary hmangCCPUr: August 11, 2017, 1:00PM khan Chiengkawn-pang Community Hall, CCPur-ah Mizo Zirlai Pawl (MZP) Hqrts. Manipur 65th Anniversary hmang a nih. Pu Lungmuana, Lakher, IAS, Principal Secretary, Manipur khuollienin a \hang a, J.C. Ramthanga, IAS, Principal Secretary, Manipur guest of honour in a \hang. Hi huna hin BoSEM hnuoia Class X topper Kip-varnei Rostina Gangte, Bon-ny Thiemhatzo le Lalrinfeli hai kuomah award inhlan an ni a, Class XII CBSE Art-ah Pauchungnung, Sci-ence George Lamlalmuon, CoHSEM Arts-ah K. Marie, Science-ah Jeffrey, Lalbiak-

duhi le MIL Class X ah Lal-biakduhi le Class XII MIL ah Lalramngaihzuala hai kuomah award pek a nih. Khuollien Lungmuana chun, a tlawm a tam thu hril lova award dawngtuhai chu nasa lema lekha inchuk dingin an fui a, ieng pawl khawm nisien \huoitu ngirh-mun harsatna mipui han hrie a an thlawp a pawimaw tia hri-

lin hun hmang dik a pawimaw thu uor takin a hril bawk. Zani zana zan pro-gram hmang dinga ti chu Chiengkawn-ah mithi an um leiin August 12, 2017 zana hmang lem dinga sawn a ni a, chun vawisun a a nipuini tak 11:30AM a hmang dinga ti ti chu mithi vui zo 12:30 a inthawk hmang \an lem dinga sawn a ni bawk.

Trucks 3 a eksiden, mi 1 a thi, mi 1 a hliem

ImPHAL : Zanikhan NH-2 le NH-37 haiah Trucks 3 an eksiden a, mi pakhat a thi a, mi pakhat a hliem. Zani zing dar 10 vel khan NH-37 (Imphal_jiribam Road) a Irang leilak bulah Truck pakhat a eksiden a, lamth-langa khurah an letthla a,

Truck handyman a thi a, a Driver a hliem a, Imphal tieng Hospital panpui a nih. Chun, zanikhan NH-2 (Imphal-Dimapur Road) a Senapati le Karong inkarah Trucks pahni an eksiden a, thi le hliem ruok chu an um nawh.

Imphal-ah Science City bawl nîng a tih: Dy CM

ImPHAL: Deputy Chief Minister Mr Y. Joykumar Sing chun, tulai khawvel science and technology tieng hma ei sawn pei leiin a hmasâwnna, state mipui abikin \halaihai khawmin an hnawt phâk ve theina dingin Imphal khawpui sûngah Science City bawl a ni ding thu a hril. Hi thu hi August 11-a Institute of Bio-resources and Sustainable Develop-ment (IBSD) in Takyelpat, Imphal-a Lecture Pro-gramme an buotsaina huna a hril a nih. District \henkhat haia khawm Science Centres hawng a ni ta a. Science le technology nasataka hma a sawn leiin eini khawm ei hringnun sukinhawitu le siem\hatua hmang tumin nasatakin ei in update ve pei a \ul a nih, tiin Dy. CM chun a hril. Science le technol-ogy bâkah Agriculture, Agronomy, Horticulture le a dang dang hai fumfe taka inchukna ding hmun (Insti-tutes le Universities) IBSD, ICAR, Central Agriculture University hai ei nei ta a. “Ei state pumpui in\hanglienna ding le

hmasâwnna ding, ei thlai thar hai a tam lem ei tlo suok theina dinga chingdan \hahai le nundân inhawi lem le \ha lem ei hriet/nei theina dingin ngun taka suichiengna thawa ngaidan thar le thaw dan tharhai ei hmu suok pei a \ul” tiin, mipuihai \hathnempui theina dingin hieng hmun-pui (institutes) hai khawm hin nasataka hma an lak a \ul thu le mipui khawmin thlawp an \ul thu a hril bawk. Dr. Manju Sharma, For-mer Secretary, Department of Biotechnology, Govt. of India chun, Bio-technology hi India ramin ei hmelhriet-na la sâwt naw sienkhawm, mi tamtak le khawtlangin a \hathnempui theina ding kawng tamtak hmu suok a ni ta a, sawtnawte-a chun, ei rama mi tamtak sin pêk theitu single sector lientak a la hung nih vat el thei thu a hril bawk. Dr. Dinabandhu Sahoo, Director IBSD chun, IBSD chun thei tawpin, a campus 11.5 acre zeta lien hman-gin, hmangruo changkang chi hran hran hai inbukin a sinthawna nasataka suklien pei a tum niin a hril.

Venkaiah Naidu in India Vice President 13-na dingin intiemkamna a neiNew deLHI: Union Minister hlui Mr M Venkaiah Naidu chun zanikhan Rashtrapati Bhavan, New Delhi hmu-na special function-ah India Vice-President 13-na dingin President Ram Nath Kovind hmaah intiem-kamna a nei. Mr Naidu in Vice President dinga intiemkamna a nei hunsera hin out-going Vice President Hamid Ansari, Prime Minister Narendra Modi, Lok Sabha Speaker Sumitra Mahajan, PM hlui Dr Manmohan Singh, Gover-nors, Chief Ministers, Union Minis-ters le Member of Parliament (MPs) hai an \hang tawl. Vice President dinga intiemkamna

a neizo hin Mr Naidu chun Parliament House a panin Rajya Sabha Chair-man charge a lak nghal a, a Chair-man nina hnuoia zanikhan Rajya Sabha in\hung nghal a nih. August 5, 2017-a Vice President Election huna khan Mr Naidu hin Opposition candidate Gopal Krish-

na Gandhi hnebanin Vice President dinga thlangting a nih. Mr Naidu hi July 1, 1949 khan Chavatapalem, Nellor dis-trict, Andhra Pradesh-ah a pieng a, Andhra University, Visakhapat-nam a inthawk Law degree zo a nih. BJP ah sin pawimaw tak tak lo chel ta a ni a, kum 2002-2004 inkar sung khan National president, Atal Behari Vajpayee PM a ni huna khan Rural Development minister le Modi sawrkar-ah Minister of Housing and Urban Affairs, Par-liamentary Affairs and Information and Broadcasting a lo chel bawk a nih.

Jolie le Pitt inmak sawng lo dinga hril-P4

Hmasawnna Thar2 THLAZING (AUGUST) 12, 2017INrINNI (SATUrdAy) ARTICLE/HEALTH & EMPLOYMENT NEWS

Editorial

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor Joseph Joute: Freelancelalsansuok pulamte &samuel Zothanglien@sZ Zote:Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at Lamka Super Printer, Vengnuam, Hiangtam Lamka, CCPur, Manipur.

VAWISUN THUPUITisa ditzawng chu Pthien dona a ni si a. Chuchu Pa-thien danah a um nghal si naw a, um khawm a um thei bawk nawh. Chuleiin tisaa umhai chun Pathien an suk-lawm thei nawh. Nisienlakhawm tisaa um in ni naw a, Thlarauva um in ni lem a nih; chuong a ni chun Pa-thien Thlarau chu nangniah a cheng a nih, amiruokchu tukhawm Krista Thlarau nei naw chu ama mi an nawh. - Rom 8:7-9

Faina le thienghlimna

ALL INDIA RADIO: CHURACHANDPUR PROGRAMMEdate: August 12, 2017 (Inrinni)

TrANSmISSION- FM-101.4 Megahertz

Hours Studio/ Programme

4.53pm CR/P Signature

4.55pm Vande Mataram, Time Reading, Opening Announcement

5.00pm P Hyms to God: (Thadou) Lamneilhing

5.05pm P Local Announcement/Prog. Summary

5.10pm P Minor Dialect (Zou): Aamson Lalhmathuoi & party

5.25pm PScience Hints (Thadou): “Timel;y detection and timely interven-

tion of anxiety” by Nemneihoi

5.30pm P

PAITE Prog. Sig. Tune & Announcement Announcer: Nemhaukim

1. Mualkawi PCF (dev)2. Children Variety programme “Kris adia sehtuam” by BCD

Dorcas Veng3. Employment news

6.00pm P

HMAR Prog., sig. Tune & Announcement Announcer:Zarzokim

1. Lalthamawi & party (dev)2. Employment news

7:00PM P

THADOU Prog., sig. Tune & Announcement Announcer: Chinneilam

1. Letkhohao Haokip (mod)2. Employment News

Farm & Home: Thadou1. Jangkhosei Haokip & party2. Talk:”Economic management of the family” by Kham-khotinsei

HLA THU (INZÂwT) HrIL -H.Zaneisang.

Khawv>l hnam tin chi tin hai hi hla nei naw an um ring a um nawh. Mihriem nunah hl^’n umzie a nei inth<k zie chu mi vengva deu chin chun ei hriet vawng sa a ni kha. Pathien mi hmangaina thu Bible-a inziek tiema l^m hril ding hrie ei v^ng vieu ring a um lai; hlaphuok thiem haiin Pathien hmangaina hla thiem tak a, a thl<k inn>m le sak inhawi bawk sia an phuok ei sak ch^ng chu, b^n pharin ei l^m suou suou el hlak a ni hih. Hieng kawnga hin ei society hi ei v^ngnei khawp el. Ei society s<nga ringtu hmasahai inp>kzona z^ra vawis<na za ah za kristien lo ni tahhai hin, Pathien inp^kna hla sak ding nei d>r naw inla chu, Krismas le Kum Thar l^wm z^nhaia hin d^rk^r hni khat b^k ei inp^wl tl^ng pei ring a um nawh. Kei ve bawk khawm hi, naupangt> ka ni lai, Kross thu le Isu, eini misuolhai sandam dinga Kross-a hemdea a um chungch^ng d^m, mihriem hrietna p^ngngaia ka hriet ve mei mei lai khawm khan; nasa takin hla hi ka lo tleipui ve hlak a. Hla th<’n a mi hn> lei ni b>k b>k lovin, a thl<kin a mi lo z>mhne ve >m hlak lei khawm n$ng a tih, Krismas le Kum Thar l^wm z^nhaia khawm z^n khawv^r v^rin l>ngkh^wmah ka lo \hang ve hlak. Kei ang bawka hla pakhat te khawm la phuok ve lo ringtu tam takhai hin, hla phuok thiemhai hla phuokin ringtuhai nun ah thil a thaw thei zie hretuhai vawng ei ni ka ring. Hla \h^’n thil \ha lampuiah mihriemhai a mi \huoi hlak ang bawkin, hla \hanaw chun mihriem le mihriem inkârah inngeinawna chawk suokin, thisen tamtak an fartir thei bawk. Kum 1856 lai v>l khan, Mizoram (chuong hun laia Lushai Hill)-a lal pakhat Vuttaia an ti chun Buanhmun an ti hmunah khaw thar kai tumin b^wk a khaw a. A bâwk khaw chu a hluo hm^’n, lal Lalpuithanga chun a lo kai (hluo) khal a. Vuttaia chu a kai lui ve ta tho a. Chuphing leh Lalpuithanga chu a dawilema \hangin Ch>ngte hmunah an sawn n^wk ta lem a. Chu chu Vuttaia le a r^wihai chun hieng hin hl^’n an deusaw a. Buanhmun pai ang pawm tawh hnu, Ch>ngte-ah l^mang l>t e, Lalpuithanga l>m a.tia indeusawna hla an phuok khum chun Lushai Hills sim le hmar indo a chawk suok pha hiel hrim a ni kha. Inhmusitna le inelrelna hla chun inngeinawna le indona hiel a chawk dawk hlak a. Pathien inp^kna hla \ha le hring ruok chun misuolhai khawm Sandamtu inpantirin suol ngaidamna an/ei chang hlak bawk. Inhn>mna ding dang nei lo, lus<n, mithi ngaia \ap inr<m el hai khawm lungawina le hr^tna thar a p>k hlak. Hi thuziek ziektu ngei khawm hi, ama Siemtu hre lova suol rawng b^wla hun a hmang m>klai, Isu Krista thisen inthawina z^rin, a nina ang anga Pathienin A nau dittak dinga a pawm zie, a hei hriet ve meu khan chu, l^wmna-a sip liemin a so ve bawr bawr a. Lalpa ka suol a tam a, tuipuia tieu z^tin, Sandamtu I thisen hi a hunt^wk suol faina ….ti hla an hei sak lem khan chu, ‘ng$r d$’m aw ?’ tia inngaituona hman a nei nawh; an khaw dawk zawt el chu a ni kha tie ! Kh^ng hun lai d^m kha ngai a um ta b^k el. Tu ruok hin chu, lal David ang el in, “I mi sandam hlimna chu mi pe n^wk la…” ti’n a kh>k a kh>k el chu an ta ^wm ie !! Ekhai, thuhma a sei ta bawk a, ei thupuiah l<t t^ng ei tih ie. Ei thupui kha ‘hla ch^ng inz^wt’ /‘hla ch^ng hril’ a ni kha. Hla ei sak m>k laia hla thu hriltu hi an pawimaw khawp el. Hla thu inz^wt thiem tak r^wl chun inp^kna hlasak a sukinhnik a; a hril thiemnaw chun l>ngkh^wm/ inp^kna hlasak a sukinhawinaw thei bawk. |um khat chu mithi ruong vui el ding ins<nga a z^l m>k lai, r^ltu mipui fekh^wmhai chun Dangv>l hla phuok, ‘Damlai thlal>r ram hi ka kh>l pha chun,’ ti hla kan sak a. A thunawn chu hla ch^ng hriltu chun hril kher naw sien khawm hriet l^r a ni vei leh, a thunawn khawm chu hieng ang hin a hril hlawk hlawk a. Thina i t<r khawl^m a um a ? Thina i t<r khawl^m i sie a ? Thina chungah thu hang nei t^ng ei ta, Lal Krista z^rin. ti’n an z^wt hlawk hlawk a. V>l thum lai kan sak s<ng chun, a thunawn khawm hmai d>r lovin, ‘Thina chungah thu hang nei t^ng ei ta’ ti’n an z^wt hlawk hlawk a. Kohran \huoitu ins<nga thina tlung a ni leiin, hla inz^wttu bula chun Pastor le Upa \hahnem tak an in\hung khup a. V>l khat kan sak suok hnungin \um hni zet a bula inthawk an z^wt nawn leiin, v>l thum zet kan sak s<ng po chun, a thunawn tlar 3-na chu “Thina chungah thu hang nei t^ng ei ta” ti’n vawi 10 n>ka tam

rau a hei inz^wt nawn hnung khawm chun, a bul hnaia in\hung kohran \huoituhai chun a hlach^ng hril d^n ang ang chun an sak ve hmiel hmiel el ni^wm tak a nih. Mak ka ti deu leiin, ka bula in\hunghai kuomah, “Ei hla sak chu chuong ang chun an sut hrim a ni maw ? A bula kohran hotu in\hung khep khup hai hlak chu an to \awk \awk bawk sih a,” ti’n ka lo chier hman nghe nghe a. In ka tlung chun, eini rawi hi hla sukdanglam ei ch$ng b>k a, hla ch^ng hriltunu thiemnaw khawm a ni da’l thei a, tiin Independent Hlabu chu ka keu ngh^l sawk sawk a. Sukdanglam um lovin, ‘Thina chungah’ ni lovin, phuoka a um ang charin, ‘Ti’n (tiin) a chungah thu hang nei t^ng ei ta,’ tia sut a la ni zing sih a. Chuphing leh ka kh^t khatin, ‘Kohran \huoituhai zet hi chu, Bible-in ‘Sawis>l naw ro’ a ti lei seka hla ch^ng hril indiknaw khawm, chuong chu an nawh, chuong ding lem chu a nih, zuk ti nuom d>r lo el hai pu chuh. An ruolnu (an nuhmei)-haiin Alu zeu ah sath< lo thl^k huom ch^wr hai sien khawm, lungawi taka fa hmiel hmiel ding khawpin zai an lo dawthei zo a ni tah ^wm hi tie ?” lungrila innui tet tet pumin ka ti tah v>l mei mei a. Khaws^wt in l>ng ka fe z^t deuthawa ka lung suksentu hlak chu, hla ch^ng hriltu taphawt deuthaw’n, Patea hla phuok, ‘Chung tieng Jerusalem thar khi’ ti hla ch^ng 4, tlar khatna an hril indik thei mang d>r naw hi a nih. Hi hla phuoktu’n Lalpa Pathien hung hun ding a hriet naw leia indawnna, “I hung vak ding an t^’m a nih Lalpa ?” tia indawnna a siem hi, hla ch^ng hriltu \henkhat, a hung vak t^k ding thu hrechieng b>k b>k ni^wm fahran a, “I hung vak ding an tah Lalpa,” tia an hei inz^wt hlawk hlawk el hlak hi chu, ngai an hawi naw thei ngei ! A tukhawm hlak a, ‘chuonga inz^wt ding lem chu a nih’ ti tum hlak um lohai. Pulpit tl^nga inthawk Pathien thu vuok funga hmanga kohran mipuihai hr^ng khum hlaktu khawma, ‘I hla thu hril chu, chuong lem ding chu a nih ie,’ b>k khawm ti thei lo khawpin an lo zaidam b>k b>k zo tah a ni ^wm de’ ti nuom a um hiel hlak. He he he, nang kohran \huoitu, lo innui ve mei mei el hlak la tie. Awleh, a dang khawm iemani z^t ka hriet a chu ditt^wk tum ei ta. A chunga ei hriltah pahnihai ruok khi chu, inz^wt/ hril suol chun ei thuring fe tluong p^ngngai khawm a khak buoi met thei nia ei hriet leiin ei hei hril hr^m a nih. Ei hohlimna thu kh^rna dingin thil pakhat la hei hril hr^m ei tih. ‘Aw hmangaina min thlanawtu’ Kristien 261 (Tonic Solfa) hi a hma chun, “Aw hmangaitu mi m^ksan naw’ ti a ni kha. Pathienni z^n \um khat chu inkh^wm \$n t^wm kan sak a, kan hlim khawp el a. L^mz^wl inleng lo deuthaw khawpin an l^m mup mup el a. Kan hei \$n chu nupui hawn lai ka l<t a, hieng ang hin indawnna ka siem tah a. “Aw L^wmna tuora mi zawngtu…” ti khan ei phar sup sup t^wl a, l^wmna hi an tuor thei hrim am a nih ? ‘L^wmna tuor’ umzie mi hang hrilfie ta u,” ti’n ka sai t^wl a. Hrilfie tum chun an bau an ka deu mar mar a. Amiruokchu, an in^wk ta lai lai a. Chuphing leh kei chun, “L^wmna tuor” a um ngai nawh. In hla ch^ng hril, ‘Aw l^wmna tuora mi zawngtu’ ti kha an dik nawh. A ziek kha en unla, “Aw L^wmna, tuora mi zawngtu” ti a ni kha. L^wmna zo chara khan ch^wlna (coma) a um nghe nghe kha. Hla thu hriltu khawm, ‘Aw Lwmna’ - ti a lam char khan ch^wl met a ta –‘tuora mi zawngtu’ ti’n a hril ding a nih. A ch^ng bul tin a, ‘Aw hmangaitu,’ ‘Aw Êng,’ ‘Áw L^wmna’ le ‘Aw Kross’ tihai kha, hi hla siemtu hin Isu hming sika a hmang vawng an nih, ka tih a, kan innui dar dar a. Hla thu hril (inz^wt) indiknaw tl^ngpui, ka na kuoa l<t r^wn deu pahni khat chau t^rlangin ei thuziek sukt^wp ei tih. (a)-na hi hril d^n indik lo, (b)-na hi hril d^n ding indik a nih.

a) Ranthl>ng le thing \awngsephur leh,V^na lallukhuma inzawm.

b) Ranthl>ng le thing \awngsephur leh,V^na lallukhum a inzawm.

a) V^n mirilb<ng d^wntuoi thlafam ni chun.b) V^n miril b<ngd^wntuoi thlafam ni chun.

a) An r^wl ri’n p^ngmuol a kh<m tah ie.b) An r^wl ri’n pangmuol a kh<m tah ie.

Dated Rengkai the 25th July 2016.Phone 9862065735.

BJP \huoina hnuoia National Democratic Alliance (NDA) Sawrkarin Swach Bharat Mission an din hma dai taa inthawk khan India Sawrkar chun faina hi a lo ngaipawimaw hle a. Kum tin India hnam Pa Mahatma Gandhi piengchampha October 2 chu ram pumpui huopin National Cleanliness Day-a hmang a lo ni ta hlak. October 2 hi Gandhi Jay-anti tia hmang a ni bawk hlak. Hi hapta hi faina hapta ti khawma hmang a nih. Faina le thieng-hlimna hi mihriemhai mamaw thil chi tum tum hai laia a pawimaw zuol bik laia \hang, hriselna le Pathien hnai theina a ni a. Ei ram Sawrkarin a hung ngaipawimaw hi lawm a um hle. Ei renga ta dinga dam theina le hriselna ding a ni leiin faina le thienghlimna kawnga ei ram Sawrkar hmalakna hi mipui han ei thlawp \hat hle nuom a um. Ms Jacintha Lazarus,IAS in DC, Churachand-pur sin a chel lai khan Churachandpur khawpui le a se vela khaw um hai faina kha a ngaipawimaw a, veng le khaw fai lawmman hai a siem a, ama hun lai khan mipui tiengpang khawmin veng le khaw sukfaina kha an ngaipawimaw a. Churachandpur District a ding chun ama hun lai kha Churachand-pur khawpui le a se vela khuo um hai fai hun tak a ni el thei. Kha hnung khan chu Churachandpur khawpui, veng le khaw hran hran sukfaina kha mipui han ei hung ngaitha deu deu a, ei khawpui, ei veng le khuo hai a hung inhnawkin a hung \awp deu deu niin an lang. Tuhin DC thar ei hung nei a. Ei DC thar Shy-am Lal Poonia, IAS, Village Authorities, Civil Society Organisations le District Level Officers hai \hangruola Swachh Bharat Mission-Gramin Scheme hnuoia Churachandpur khawpui sukfai-na ei hung nei nawk thei hi lawm a um. Faina hi hriselna le natna hri chi tum tum hai laka invengna \ha tak a ni leiin mipui han ienglai huna khawm ei ngaipawimaw ding a nih. Tulai tak lem hin chu Dengue, Japanese Encephalitis le Swine Flu natna hri hai ei ramah an leng a. Dengue natna hri leiin tu kum sung hin mi 7 lai zet an thi ta a nih. Chura-chandpur District lem chu Dengue le Japanese En-cephalitis natna hri hai bu khuorna hmunpui a ni a. Hi lei hin Churachandpur District mipui han faina le thienghlimna hi ei ngaipawimaw zuol bik seng nuom a um. Dengue le Japanese Encephalitis natna hri laka invengna ding le hieng natna hri leia damnawhai enkawlna dingin ei State Sawrkar khawma cheng nuoi 10 chuong a sangsawn a. Amiruokchu, hieng natna hrihai laka inhrilhrietna (Awareness pro-gramme) le media-hai fe thlenga District mipuihai hril hrietna hi hmu le hriet ding a la um meu nawh. Hi lei hin ei DC sap le CMO sap hai hin public-ity tieng hi hung ngaipawimaw hai sienla ei Dis-trict mipui ta dingin \angkai a ta, a District mipui khawm lawm hleng an tih. Mipui han hnatlang neia ei khawpui sung ei in-thielfai vuk hi lawm a um. Amiruokchu, hun ie-mani chen sung chau ei inlangfai vukna ringaw-tah hin lungawi pal ei tih ti hi inlau a um khawp el. Insukfaina hin hun bik neinaw sienla, ieng hun khawm hi insukfainain hmang inla nuom a um. Hnatlang hun, National Cleanliness Day le faina hapta hmang hun haiah chau khawpui sung, mani In bul le khawlaidung hai hi sukfai tum naw inla, kum tluona sukfai ding ei nih ti hi ei lungril haiah umzing ta sienla nuom a um. Khawtin le Vengtinah Khawsung le Veng faina tiengpang enkai le mawphurtu ding bik Commit-tee indin nisienla, hi committee kutah hin hnat-langa \hanghai thingpui dawnna ding sum Swachh Bharat Mission-Gramin fund-a inthawk sum sang-sawn nisienla, hi committee hin khawtlang sukfai-na sin thaw a \ul pha leh hnatlang nei pei ni hlak sienla chu ei khawpui sung le ei khawtlang hai hi a fai thei zing ring a um. Kum khat sunga vawikhat vawihni vel hnatlang ringawt hin chu ei khawpui le ei khawtlang hi fai thei tak tak naw nih. A hnunga bawzuitu ding ei \ul a nih.

Odisha-ah Swine flu leiin mi 6 an thi tah

BHUBANeSwAr: Odi-sha a chun Swine Flu leiin mi 2 an thi belsa nawk leiin tuchena Odisha hmuna Swine Flu leia mihriem thi-na tuok chu 6 an tling ta niin official thusuok chun a hril. Swine flu leia thi 2 hai hi SCB Medical College and Hospital, Cuttack hmu-

na enkawl an ni a, damzo lova zani hmasa zana kha thi an nih. Hieng laizing hin SCB Medical College and Hos-pital, Cuttuck a doctor pakhat le Capital Hospital a doctor pakhat hai chu H1N1 virus an invawi ti hmusuok a ni bawk.

HMAR ARTISTS MEET, 2017 PROGRAMME (Business Session & Choir Com-

petition)

Venue : Rengkai Community HallDate : 12th August, 2017.

Time: 10:00am (Arrival of Public) 2:00 pm (Arrival of Guests)Chief Guest : Shri. Ginsuanhau Zou, MLA, Chair-man MANIREDA.Guest of Honour : Smt. Joyce Lalrinpui, Project Officer, DRDA, CCpur.Functional President : Smt. Mary Lalrengpui, Promotor, HAA.Gen.Hqtrs.Comperes : John L. Varte & Priscilla L. DarngawnOpening Prayer : Rev. Lalramlawm Inbuon. PS, ICI.Welcome Address : Lalvullien, President, HAA. Gen.Hqtrs.Vote of Thanks :V. President, HAA.Gen.Hqtrs.Closing Prayer : Rev. Lalhmingthang, PS, EFCI.Special Items le Choir Competition um bawk a tih.

mUSIC NIGHT & PrIZe dISTrI-BUTION PrOGrAmme

Time : 7:00 pm (Arrival of Public) 7:30 pm (Ar-rival of Guests)

Chief Guest : Smt. Thangneikim, Programme Exec. AIR, Manipur.Guest of Honour : Shri. Francis Songate, Secy., Hmar Inpui Gen.HqtrsFunctional President : Smt. Rita Vanlalchhanhimi, Headmistress, The Pathway SchoolComperes : Eljay Ngaite & Lalengvari SinateOpening Prayer : Rev. Lalkhumvel Joute,D S, Phairam District, RPCNEIWelcome Address : V.President, HAA. Gen.Hqtrs.Short Message : Pastor. David Ralsun, Director, Bethel World MissionCompetition Result & : Secretary, HAA.Gen.Hqtrs.Prize DistributionClosing Prayer : Rev. Joseph R. Joute.BUS ROUTE8:30am - Thingchom 8:50am - Khawmawi le M. Ramthar. 9:20am - Saidan 9:30am - Hmarveng 8:30am - Thenmuol le Ngurte 9:30am - Saikawt le Muolvaiphei.Hieng hunbi (Time) ei siem ang hin Bus a chuong hman dinga lo inzo seng dingin ei inhriettir a nih. Hi programme a hin Hlasak thiem tamtak hai le Band hai in hla sak an ta Unit haiin Hlapawl inruolsikna nei ding a ni a, Hi programme uop seng dingin HAA GHQ chun mitin a fiel.

UN body ECOSOC member dingin Upma ChaudharySHImLA: Indian IAS Of-ficer Ms Upma Chaudhary chu United Nations Com-mittee of Experts on Pub-lic Administration by Eco-nomics and social council

(ECOSOC) member dinga ruot a nih. Ms Chaudhary hi 1983 batch IAS Officer, Himach-al Pradesh Cadre a ni a, tuhin Lal Bahadur Shastri National

Academy of Administration (LBSNAA) a Director sin thaw lai mek a nih. Ms Chaudhary hi ECO-SOC members 25 um hai laia pakhat a ni ve a, hi

committee chun April 23-27, 2018 inkar sung khin United Nations Headquar-ters, New York hmuna 17th Session meeting nei an tih. (PTI)

employment News 1. Inkhelmihai (Sports Persons) ta dingin sports quota in Directorate General, Assam Rifles, Shillong hnuoiah Rifleman (General Duty) posts 65 a ruok. Hi sin lakna hi September 30, 2017 a inthawk khin Laitkor, Shillong, Meghalaya, NRS, Guwahati hmuna nei \an ning a tih. Sin ruokna discipline hai chu Thalkap (nuhmei le pasal), Box-ing (nuhmei le pasal), Equestrain (pasal), Football (nuhmei le pasal), Judo (nuhmei le pasal), Karate-Do (nuhmei le pasal) le Taekwondo (nuhmei le pasal) a nih. Hnina lekha 20/08/2017 chenin peklut thei a nih. Thiemna matriculate le kum 18-23 (ST-28) ni a \ul. Thu chieng lem Recruit-ment Branch, HQ DGAR, Shillong or www.assamrifles.gov.in ah hriet thei ning a tih. Hnina lekha chu Director-ate General, Assam Rifles (Recruitment Branch, Laitkor, Shillong, Meghalaya – 793010 ah peklut ding a nih. 2. Oriental Insurance Company, Limited, Asaf Ali Road, New Delhi hnuoiah Administrative Officer (scale-1) posts 300 (ST-21) a ruok. Thu chieng lem www.orientalin-surance.org.in ah hriet thei ning a tih. Hnina lekha peklut theina hun nuhnung tak 15-09-2017 a nih. 3. Intelligence Bureau (IB), Ministry of Home Af-fairs, New Delhi hnuoiah Assistant Central Intelligence Officer posts 6067 a ruok. Online hmangin hnina lekha September 2, 2017 chena peklut thei ning a tih. Thu chieng lem www.mha.nic.in ah hriet thei ning a tih.

HSA Imphal in Felicitation Prog. an hmangImPHAL: HSA Imphal Jt. Hqtr. chun August 10, 2017, 1PM khan Imphal Hmar Community Hall, Lamphel hmunah Felicita-tion programme an hmang. Hun hmangna hi Lal-belsang Infimate in a kei-hruoi a, Upa John L. Fi-mate in \awng\ainain hun a hawng a, Malsawmthang Ralsun, President, HSA Imphal JHQ in lawmlutna thucha a hril a, Pastor Joseph Laneilien Khaw-

bung chun thuhril tawi hun hmangin inchuklai mipui fekhawm hai chu hun vawngdik dingin an fui

tawl. Felicitation huna chun Jacob L. Pulamte, Secre-tary, Education inrawi-

nain Class X MIL topper \hangin Class X exam-a hlawtlingna chang mi 12 ; Class XII passed mi 19, Bachelor Course - 7(Eng-lish le Environmental Sci-ence Department ah 4 po-sition ve ve mi 2), UPSC Exam - 1, SSC Exam - 2 hai kuomah lawmpuina thilpek inhlan an nih. Hun tawpah Pastor Jo-seph Lalneilien Khabung in hun khar \awng\aina a neiin hun hmang zo a nih.

Hmasawnna Thar3 THLAZING (AUGUST) 12, 2017INrINNI (SATUrdAy) NATIONAL/INTerNATIONAL & AdverTISemeNT

lAwMTHU HRIlNAHun iemanichena inthawk ta khan Pile natna ka nei a. Sawt tak tak inhnawmnain hun ka hmang a, a chang changin thisen a suok a, ka tawl a hung lienin a hung puom a, ka kawng a hung na a, Gastric a hung um a, ka ph-ing a hung inri rak rak a, ka tak-sa a hugn chauin ka hung cher deu deu a. Ka beidawngin MV Azad Phusam ka pan a, hun iemanichen a mi enkawl a, tuhin chu ka dam fel tah. Hi lei hin ka lawm hle a, hi chanchinbu hmang hin ka lawmthu MV Azad Phusam chunga ka hung hril a nih. MV Azad Phusam hi nitin 8AM-4:30PM inkar sungin Centre Road (Opp. ICI Church, ICI Road) Hiangtam Lamka, CCPur-a le Oppt. Hatta Oil Pump near Public Hospital, Hatta, Imphal hmun haia pan thei ning a ta, Mobile Phone Nos. 8014025567/ 7628890261 haiah biekrawn thei a ni bawk.

Lawmthu hriltu, Sd/-Niangjoujam

Zouveng

LAKTAWI tABlet InstAlMent!!!Internet khawvela hrietna in\hangpei lai hin nang-stu-dent, Competitive Exam dinga in buotsai mek le tulai deua in update nuom hai ta dingin installment in TAB-LET 4G support dual SIM mit sawl bek loa lekha tiem, ziek theina inman deuin kan pek thei che. Hrietna in\hangpeina khawvela hin HLAWTLING dingin kan ditsak che a, mi hung pan rawh lo \hangpui kan che.

Add: systechRengkai Road, CCPur

Opp: Dr Chinkholal’s ResidenceContact Nos. 8729905213/ 8258051965

(10,

12,1

4,17

,19,

21,2

3,25

,27,

29)

|ek in unau 3 a denghlum

BArABANkI: Uttar Pradesh-a Muhammad-pur –a chun zani hmasa zantieng khan ran chinga um hai \ekin a deng fuk a, |ek tla hin unau pathum a denghlum bakah midang 3 in hliemna an tuok. |ekin a denghlum hai chu Anil Kumar Kannau-jia (16), Abhishek (12) le Hema (11) hai an ni a, hliem hai chu- Chhavinath, Shiv Prakash le Bablu hai an ni a, district hospital-ah admit an nih tiin Satrikh police station incharge Ajay Kumar Singh chun a hril. District Magistrate Akhilesh Kumar Tiwari chun thina tuok sungkuo hai kuomah zangnadawm-na Rs. 4 lakh seng pek an ni ding thu a hril. (PTI)

Kerala beach-ah nuhmei sunhlum

kOCHI: Kerala-a Cherai beach a chun zani zingkar khan nuhmei pakhat chu chema sunhlum a nih. Sunhluma um nuhmei hi Varappuzha mi Seethal a ni a, a taksaa hin chema inthuk taka sun na be hmu a ni a, inrang takin Hospital panpui a ni a, sienkhawm a hliemna tuorzo lovin a thi a nih. (ENS)

Hnawtdawka um Gujarat Congress MLA 7 han inbanna an pekAHmedABAd: August 8, 2017 nia Gujarat-a Rajya Sabha seat 3 haia inthlang-na um huna party candidate Ahmed Patel vote lova NDA-BJP candidate an vote leia party-a inthawka hnawtdawka um Congress MLAs 7 hai chun zani hmasa zan khan Assembly Speaker Ramanlal Vora kuomah MLA a intahwk inbanna an pek.

Gujarat-a Opposition leader hlui Shankarsinh Vaghela le MLAs 7 hai hi Rajya Sabha election huna party kal zawnga vote an pek leia August 9, 2017 a kha kum 6 sunga dinga Congress in an hnawtdawk an nih. MLA a inthawka inban-na pe hai lai hin Mr Va-ghela naupa Mahendrasinh khawm a \hangsa.

Gujarat Congress MLA hel hai laia 2- Raghavji Pa-tel le Bholabhai Gohel hai vote Election Commission in invalid (vote thi) a a pu-ong lei khan Congress Can-didate Mr Ahmed Patel in hratna a hung chang pha a nih. Mr Shankarsinh Va-ghela ti lo MLA hai hin sawtnawte hnunga BJP an zawm ring a nih. (PTI)

Sharad Yadav in a lampui hraw a thlang thei: Nitish Kumar

New deLHI: Bihar Chief Minister Nitish Ku-mar chun, senior JD(U) leader le MP ni lai mek Sharad Yadav chun a lam-pui hraw dingah amain thutlukna siemin a thlang thei tiin zanikhan a hril. Mr Sharad Yadav hi Nitish Kumar in Grand Alliance suoksana Bihar-a BJP le \hangruola sawrkar-na an hung siem hnunga Nitish Kumar thutluknaa lungawilo a nih. Hi chungthua hin Mr Ni-tish Kumar chun, BJP/NDA le \hangruol dinga thutlukna siema um chu ama mimal khat thutlukna a ninaw thu hrilin party member hai laia

remtitlangna dungzui (con-sensus) a thutlukna siem a ni thu a hril. Mr Sharad Yadav hi JD(U) President lo ni hlak a ni a, Bihar-a sawrkar siemna dingin Nitish Kumar chun BJP \hangruolpui sien khawm Congress le RJD hai umna Grand Alliance-ah a la um zing thu a hril a nih. Mr Nitish Kumar hin July 26, 2017 khan Bi-har CM a ninaa inthawk inbanin Congress le Rash-triya Janata Dal (RJD) hai le an \hangruolna thla 20 a upa Grand Alliance suok-sanin Centre-a sawrkarna siemtu BJP \ang a bel ta a nih.

GOVERNMENT OF MANIPURPUBlIC wORKS DEPARTMENT

CIRCUlARDt/CCPur, the 10th August, 2017

In pursuance of Govt. Memorandum No. 5/20/2017-FD (TAX) Pt. dt. 27-7-2017 of the Com-missioner (Finance), Govt. of Manipur and a No-tice Served by The Chief Engineer P.W. D, Mani-pur vide No. CET/111/2017 (Pt)/771 dt. 3/8/2017, It is further hereby inform to all the Contractors who have registered with the State PWD, Mani-pur are requested to register GST or migrate from VAT to BST immediately without fail. Any difficul-ties in online registration, Contractors are advised to contact the Department of Taxes, Old Guwa-hati High Court Building, Imphal or D.C’s Office, Churachandpur for any assistance. It may also be noted that registration under GST shall hence-forth, be mandatory for all procurements and award of contracts made under Govt. of Manipur.

Sd/- T. Jangkhonagam HaokipExecutive Engineer,

Churachandpur DivisionP.W.D. Manipur

Bihar IAS Officer Rel lampuiah a thisaa hmuGHAZIABAd: Bihar-a senior IAS Officer Muke-sh Pandey chu zani hmasa zantieng khan Ghaziabad Rel station-a inthawk km. 1 vela hla Rel lampui lai a thisaa hmu a nih. A ruong umna bula le-khaziek a maksan a chun, a hringnun a nghawk leia

ama le am inthat niin an ziek. Mr Pandey hi 2012 batch IAS Officer niin Bihar-a Buxar district-a District Magistrate (DM/DC) sin chel lai a nih. Bi-har CM Nitish Kumar chun IAS Officer thi hi a sun thu a puong. (PTI)

JAmmU: Jammu and Kashmir-a Kathua district sunga Rajbagh area-a ram-hnuoiah zanikhan Indian Air Force (IAF) ta Un-manned Aerial Vehicle (UAV) chu a tla thla a, UAV hi an dar vawng a, sienkhawm thi le hliemna tuok tukhawm an um nawh. UAV hi zani zingkar 2:30 AM a inthawk a chin-chang hriet lova inhmang a ni a ni a, Khanpur hmuna IAS Officer in UAV

inhmang a hung zawng huna Police han a tlak thu hi an hriet chau a nih. UAV a tlak thu an hriet le inruol hin IAF team chun a tlakna hmun an pan nghal a, UAV hi indar vawngin an hmu a nih. A tlakna bul laia um Ladoli khawmi hai chun zani thil puok ri an hriet thu an hril. UAV hi iengleia tla thla am a nia ti hriet a la ninaw a, thuneitu han an suizui mek. (ENS)

J&K-ah UAV a tla thla

wHO ambassador dingin Milkha Singh

New deLHI: Sprint legend Milkha Singh chu global health body South-East Asia Region (SEAR)-a physical ac-tivity tiengpanga World Health Health Organisation (WHO) goodwill ambassa-dor dinga ruot a nih. ‘Flying Sikh’ tia hrietlar Mr Singh hin non-commu-nicable diseases (NCDs) laka himna ding tiengpang a fepui ding a nih. (PTI)

China Chu Neutral-in A Um Ding A Nih: Global Times

BeIJING: China sawrkâr ni tin chanchinbu suok Global Times chun, North Korea-in US (Guam) kap dinga an buotsai zing thu le August thla lailung velah chu a peifel vawng ta a beisei thu a hril zing laiin, North Korea-in US (le midang) a kap chun China chu a Neutral ding a nih, tiin a ziek. China hi North Korea ruol\ha a nih a, indo suok sien China hi North Korea tieng a \hang a beisei/ring lei khawm a ni el theia chu, China ruok chun indo a dit nawh a. A tut u khawm sumdâwngna tienga inruol\hatpui a nuom leiin indona a suok chun ‘neutral’ a tum thu a lo puonglawk a nih. Hi thil hi US President Donald Trump-in North Korea’n a hung kap/bei chun, a tuor ding chu “meipui châwk le lungsenna râpthlâk” a nih tia a vauna thu lei le, Kim Jong Un-in Guam Km.30-40 vel chen a ICBM kap a tumna thuah indona a suok an lau lei le, awn bik nei a nuom naw lei a nih tiin Global Times chun warning angin a ziek. Hienga indona thuthang a hung sosang lei hin Asian Stock Market le European Stock market nasatakin an tlahnuoi a. Sumdawngna

nasatakin a kakhawk a nih. Asia Economist ropui Rober t Carne l l chun , “Cuban Missile Crisis” laia stock market le economy a tlaksiet ang khan a um ding a hawi. Tuta kâra Europe le Asia stock market chu tu kum sûnga \ha naw tak a la nih. US President vauna \awngbau le Kim Jong Un chona \awngbau hai hin, inbiekremna (diplomatic solution) chu a hnai naw khawp el” tiin a hril. Sumdawng lungrila le thiemtak China chun, sumdawngtua inhril Trump chu a ngaina a hriet nawh a, sumdawngpui thei ding le ding naw a enthlak zing laia indona thuthangin boruok a suksiet chu \ha a ti nawh a. A tu tu khawm inkeidei dingin a ngen a nih. Global Times editorial chun, China sawrkâr zilna malamin, “North Korea-in US a kap a, US-in a thung let ve chun China chu tutu tieng khawm \hang lo dinga an puocha a pawimaw. A tu tu tieng khawm \hang lovin a um ding a nih” tiin a ziek. China Foreign Ministry khawmin, tukhawm inkeideiin, ni danga hrâtna in show off a, tharum le hrâtna suklang hun an tah nawh a, boruok sukdei dinga \hang la seng

dingin a hril bawk. North Korea News Agency chun, August thla lailung chena khin chu Guam chen kap phâk ding intermediate-range missiles pali siem zo hman an beisei thu a hril a. US President Trump chun, “A hung kap vai vai chun râpthlâk hleng a tih, tuor naw nih. Kim Jong un hin America a hmusitna hi mei mei chun suokpui naw nih” tiin a hril bawk. “Guam ah iem a thaw en ei tih. Guam a hung bei chun, North Korea-a thil tlung ding chu khawvelin a la hmu ngai \hak lo thina râpthlâk nîng a tih” tiin hmai puom teng tung lungsen puokkawi naw chauin New Jersey-a newsmen hai a hril. Hmai puom le hmai puom tawng puom inbeina a nih a, puokdar naw hram siem nuom a um. H i t h u a h r i l z o sawtnawte ah, Secretary of Defence James Mattis chun chanchinbumihai kuomah, “US chun Korea buoina chu inbieka sukfel a nuomtak a la ni zing a. Indona chun thil tha iengkhawm suksuok naw nih a, ‘sietna rapthlaktak’ chau a ni ding a nih” tiin a hril a. Reporter han America chu indo dingin an ring am? ti an indawn chun, “Aw, an ring zing” tiin a dawn bawk.

Parliament Moonsoon Session zo a nitahNew deLHI: July 17, 2017 –a inthawk Parlia-ment Monsoon Session Inpui pahni Lok Sabha le Rajya Sabha in\hung \ana lo um ta chu zanikhan zo le tiemchin um lova suktawp a lo nitah. Parliament Moonsoon session huna khan Lok Sabha chun sittings vawi 19 neiin darkar 71 sung rorelnaa hun hmang a ni a, Bills 17 phara um hai lai 14 passed a ni a, inpui in\hung sukbuoi leiin darkar 30 deuthaw hun inhmang a nih tiin Lok Sabha Speaker Ms Sumitra Mahajan chun Lok Sabha in\hung tiem-chin um lova a suktawp huna thu a hrilnaah a hril. Tuta |um Monsoon Session chun President le

Vice President election hai a hmasuon a, Inpui in\hung sung hin Bawng that chungthu, tharum insu-ona le Gujarat hmuna Con-gress Vice President Rahul Gandhi lunga deng le beina thu haiah Opposition han risie siemin Inpui in\hung vawi iemanizat an sukbuoi. Inpui in\hung sukbuoi leiin Congress members 6 han Inpui in\hung \hang thei lo dinga suspension an tuok.

Lok Sabha in\hung suk-buoi leia hun\ha inhmang zat hi darkar 29.58 a ni tiin Lok Sabha Speaker chun a hril a, starred questions 63 \awngbaua dawnna pek a ni a, unstarred questions 4370 zieka dawnna pek a ni a, Ministers han state-ments 1270 an pek a, Pri-vate members Bills 28 phar a ni bawk. Bills passed hai lai Company (Amendents)

Act 2016 le NABARD (Amendment) Act 2017 hai a \hang. Rajya Sabha a khawm Bawng humhimna dinga tharum insuona le inthatna chungthu haiah Opposition parties han vawi iemanizat rorelna an sukbuoi a, Sit-ting vawi 19 a um a, dark-ar 80 sung rorelnaa hun hmang a ni a, thil chi tum tum haia Inpui in\hung sukbuoina leiin darkar 25 vel an hmang pha. Rajya Sabha-a Bills phara um hai lai 9 passed a ni a, Bills passed hai lai hin National Institutes of Technology, Science Education and Research (Amendment) Bill, In-dian Institutes of Informa-tion Technology (Public

Private Partnership) Bill, Right of children to free and compulsory education Bill hai a \hangsa. Session sung hin starred questions 285 le unstarred questions 3040 lut a, starred ques-tions 46 hai chu \awngbaua dawn a ni a, Inpui in\hung sukbuoi leiin ni 3 sung Question hour hmang thei a ni nawh. Rajya Sabha in\hung sung hin members thar pahni Vinay Dinu Ten-dulkar, le Sampatiya Ui-key hai member a laklut an nih. Zanita Rajya Sabha in\hung tawpni tak hi Vice President thar le Rajya Sabha Chairman Mr M. Venkaia Naidu nina hnu-oia in\hung a nih.

South Korea-in Nuclear râlthuom nei ve a \ul: DESeOUL: Korean Peninsula laia North le South an indona 1950-53 hnunga indona boruok la sosang tak le \iumtak, indona a suok vai vai chun mihriem a sang tel el ni ta lova a nuoi tel thâwk le khata thina ding indona boruok le North Korea nuclear ralthuomin khawvel boruok a suklum hut hut laiin South Korea khawm nuclear râlthuom nei dingin a ‘mawr’ nasa hle niin US defence expert hai chun an hril. North Korea lululna le nuclear bomb a siem zinga mi a chophawk zingna chun South Korea khawm lo thei lova a sipai le ralthuomhai sukchangtlung a \ul a, nuclear bomb a nei ve naw chun North Korea-in a ti naw ding a nih leiin nei ve tumin hmalak a tul el thei a nih. Chu chun Northeast Asia laia boruok sukdanglamin a suk \ium hle bawk ding niin an hril. Kawng khatah chu South Korea-in nuclear bomb a nei naw lei hin North Korea-in a ti nawh a. South Korea khawmin nuclear bomb nei ve sien chu North Korea khawmin ti deu a ta, hieng ang em em hin an hrosain mi a cho phawk naw el thei a. Indo tak tak ding chun ngam bik naw nih a, ‘nuclear balance’ \hatak khawm a ni pha thei bawk tiin defence expert le thil umdân thlîrtuhai chun an hril. North Korea-in July 28a ICBM a ensin zo char a inthawk khan President Moon Jae-in, Missile dit nawtu khan THAAD tamlem ramri zula sielut dan a ngaituo nghâl a. A ngaidân hmasa, THAAD bang po lan thut tah lo ding, environmental studies nei hma chu, ti khawm a bawzui nuom ta nawh.

U.S. Defence Department chun, South Korea ngenna angin, Missile \halem le tamlem a nei thei dan dingin an rambung pahni kâra ‘Ballistic Missile Guidelines’ chu a ennawn mek niin a hril. President Moon chun President Trump fawnin, South Korea khawmin ‘nuclear powered submarine’ (tuihnuoilawng) a dit ve a nih tiin a hril a. Trump chu bawzui pui a tum a. “Hieng po po hin South Korea militarization suksâng a ta, Korea Peninsula chu ralthuomin a sip ding a nih” tiin Korea Defence and Security Forum-a senior researcher Yang Uk chun a hril. South Korea chun a kum khat budget hmun sawma hmun khat vel Defence dingin a hmang chau a, sipai 625, 000 a nei a, US sipai 28, 000 an um bawk. Tu tak hin US siem Patriot Missile le THAAD a nei a, invêngna dingin. Beina dingin Km 400-600 (North Korea po) kap phakna ding Missile iemani zat a nei bawk. Tuta Guidelines chun South Korea chun ballistic missile Km.800 (mel 497) kap phâk,

maximum 500 Kg bomb (warheads) phûr thei nei phal a nih. Km 800 neka hla kap phâk a dit naw bawk, China, Russia, Japan a kap phâkna chu an ditnaw/dodal ding an leiin. Chu nêkin North Korea nuclear bomb hnuoi sûnga suksiet vawng theina ding tawka hrât a bomb phur zat (load) 1000 Kg peia suksâng a dit lem a nih. Chu khawm chun April-a US in Taliban helpawlhai a beina ‘mother of all bombs’ 21, 600 Pound GBU-43 laka chu ‘hlekte’ chauh ang a la nih. Hi lei hin South Korea chun ‘nuclear balance’ a umna dingin nuclear bomb a nei ve ngei a tul. Ama khatin a siem thei naw khawmin US \hangpuina hni raw seh, tiin opposition Liberty Korea Party hotu Chung Woo-taik chun a tur a nih. Korea pahni han 195-53 indo zova nuclear râlthuom siem lo le hmang lo dinga an intiem ve ve hnungin 1992 khan US chun nuclear râlthuom po po South Korea a inthawkin a keikir vawng a. Chu dan le UN SC resolution bawsein North Korea chun nuclear test vawi nga a nei tah a. Tuhi eini khawm ‘tactical nuclear weapons’ hmang nawk hun an tah, tiin a hril bawk. Observer \henkhat ruok chun, South Korea-in nuclear bomb a siem/nei chun, tuta US le South Korea bâkah UNO han North Korea a nuclear program tawpsan dinga an ngenna/nawrna umzie a neinaw ding a na. Khawvel chu a derthawng lem lem ding a nih tiin an hril ve. Khawvel chu a derthawng tah rêng a nih.

Trump-in Nuclear Râlthuom Po Po Sukbo Vawng NuomwASHINGTON: Tulaia North Korea in nuclear râlthuom thar a nei leia naupang thil thar lâwm ang ela a Missile thar leh kap sin velin US a cho phawk a cho phawka, President Trump khawmin thei tawpa \awngbaua khakdei tuma a vau a vau hnung khawma boruok re tieng nêka a sosang tiel tiela Nuclear War khawvelin a hmasuon el ta chu a lungkham ve tho nîng a tih, US President Trump chun, lungril sâwl tak ti hriet hmêl putin, “Khawvela rambung po po hai hin nuclear râlthuom nei ta \hak naw vawng inla ka nuom a nih” tiin a hril. Bedminster, New Jersey-a thu a hrilnaa chun, “Nuclear bomb hi khawvêla \ium tak bomb a nih a. Atomic bomb neitu rambung po pohai hin nei tanaw vawng hai sienla, rambung a nei tasa hai po po khawm ‘de-nuke’ (nuclear bomb bova siem) vawng ka nuom” tiin a hril. Tu taka khawvêla Nuclear Bomb neihai chu US, Russia, China, Britain, France, India,

Pakistan le Israel an nih. US le Russia hin 1000 chuong veve an nei a. A dang po hi chu 500 hnuoi vawng an nih. Nuclear Bomb pakhat hin khawpui mihriem nuoi tel umna thâwk le khatin a suksiet/kang hawp vawng thei a. Meikhu hu (radiation) in tamtak a la that thei bawk. Nuclear Bomb um ta lona khawvel siem a

nih si naw chun, America chu Nuclear Bomb hautak a la nih zing ding thu a hril bawk. “Nuclear-free khawvel ei siem si naw chun America chu a hautak la ni zing a tih” tiin a hril. Trump chun, tukhawmin, North Korea khawmin America chu in\hi mei mei thei/chi an nawzie a hril a. North Korea lululna le hi lai biela boruok sosang lei le a ruolhai a \hangpui peia khawvel him taka a enkawl theina ding chun, ama le ama bâkah a ruolhai interest a vengna dingini US chun a defence budget Dollar billion telin a sukpung ding thu a hril bawk. Kawng khatah Buclar bomb sukbo dit a, kawng danga defence budget sukpung rawt bawk chu an balance thei dim tiin military expert hai chun nasatakin an lo buk tawn vel bawk. Khawvel hi ama le ama an la suksiet der ding ti thu Bible-in a lo hril der tah. (Reuters, JP)

Opposition meeting-ah NCP \hang loNew deLHI: Congress President Ms Sonia Gan-dhi inrawinain zanikhan Opposition party \huoitu han New Delhi hmunah meetig pawimaw tak an nei a, hi huna hin Mr Sharad Pawar inrawi Na-tionalist Congress Party (NCP) \huoituhai chu

an \hangnaw niin ei thu dawngna chun a hril. NCP leader Praful Patel chun, Congress in Opposi-tion meeting a ko hi NCP chun a boycott niin a hril a, a san ruok chu a hrillang nawh. Meeting a hin PM hlui Manmohan Singh, Sonia

Gandhi, Ghulam Nabi Azad, AK Antony, Trin-amool Congress (TMC) Chief Ms Mamata Ba-nerjee, NC leader Omar Abdullah, CPI leader D. Raja, CPI-M General Sec-retary Sitaram Yechury le opposition leader dang dang hai an \hang.

Nitish in PM le Amit Shah an

hmupuiNew deLHI: Bihar Chief Minister Nitish Kumar chun zanikhan Parliament Complex, New Delhi hmu-nah PM Narendra Modi an hmupui a, Bihar state-a development sin thaw dan ding tum tum hai an hrilt-lang. Nitish Kumar hin BJP President Amit Shah khawm zanikhan New Dehi-a a chengna inah an hmupui a, Shah hin Mr Ni-tish Kumar hi zantieng bu a fakpui bawk.

Aadhar-PAN link-age hun bituk umloNew deLHI: Finance Minister Arun Jaitley chun, Aadhar le Permanent Ac-count Number (PAN) tlungzawm (linkage) theina ding hun bituk iengkhawm a um nawh tiin zanikhan Lok Sabha a hril. June 28, 2017 chen khan India ramah PAN Card nei mi vaibelsie 25 chuong an um ta a, Aadhar Card chu mihriem vaibel-sie 111 kuoma pek a nitah.

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSTHLAZING (AUGUST) 12, 2017INrINNI (SATUrdAy)

Angelina Jolie le Brad Pitt in-mak sawng lo dinga hril

LOS ANGeLeS: Hollywood-a nupa inhmetak le inlâr tak Angelina Jolie le Brad Pitt, an hming kei kawpa “Brangelina” hai nupa September 2015 a in\he rawta court thubuoi neihai chu, Brad Pitt khawm a thutiem anga zu a nghei tah lei le Angelina khawma ‘sungkuo mi’ anga a la en zing leiin in\he sawng tak tak an nuom naw leiin an case khawm an fepui ta nawh tiin an sûnghai tienga inthawka thusuok pakhat chun a hril. An sûnghai thuhril Daily Mail-in a ziek sâwng dan chun, “Inmakna ding chu \hul a ni tah. Thla tamtak iengkhawm an thaw ta naw a, tukhawma an in\he sawng khawm an ring tah bawk nawh” tiin, asan pakhat chu May thlaa GQ magazine interview ah Brad Pitt-in zu a ngei tah thu a hril a. Kar tin vawi khat Counsel-in a enfie peinaah zu a dawn tanaw ti a hmu bawk lei niin a hril. Angelina ruolnu pakhatin Us Weekly a hril dan chun, Jolie khawma Pitt chu zu a nghei tak tak niin a hriet a. Sungkuo indin a lungril tak tak tah nia a hmu leiin in\hena thu iengkhawm a sunzawm nuom ta nawh a. Innei nawk a nuom lem tah niin a hril a. An nauhai paruk Maddox, 15; Pax, 13; Shiloh, 11; Zahara, 12 le, inphir Vivienne le Knox kum 9 ve ve hai enkawlna a sâwl thei taluoa, tuhin chu Brad le enkawl kawp a nuom tah niin a hril. “Mi po povin an innei nawk an ring seng a. An in\hena thu an \hula, sûngkuo indin dinga \hang tlâng an rawt tah ti thupuong hung um sienkhawm thilmak ni naw nih. In\hena process chu a fe ta naw hrim hrim a, an ngaisak ta nawh” tiin a hril. A hril pei dan chun, an nupa hin an nauhai leiin innei nawk \hain an hriet, an nauhai leia innei nawk an tum niin a hril. Brad Pitt (53) khawmin zu dawn tah lovin Cranberry juice chau a dawn ta a. Glastonbury Festival, Somerset, UK-ah June-a party an nei \um khawm khan zu no khat khawm a dawn nawh

a. Alcohol hrim hrim a them ta naw a, kar tin check-up a fe hlak niin a hril. “Ka zu dawn khan ka mimal nun chauh ni lovin kan insung khawm a chawkbuoi vawng leiin no khat kawm dawma ka baua thun ka tum ta nawh” tiin GQ magazine le interview ah khawm a lo hril ta bawk a. Jolie khawmin September 2016 Vanity Fair magazine ah, “Sungkuo kan la nih zing. Hun rinum le harsatak kan tawng meka, hi hun hi kan pal tlang phât chu sûngkuo \halem le hrat lem kan la hung suok ngei ka beisei” tiin a hril bawk. An pa Brad insiem \hatna dingin hun pein, ‘in\he’ a rawt a. A nungchangin a zir ta leiin sungkuoa um nawk a nuom tah niin a hril. Angelina Jolie le Brad Pitt hin naulak pathum an nei bâkah, an pahnia an nautak pathum an nei bawk a. A naupangtakhai pahni, inphir khawm kum 9 an ni tah. An pahni hin 2004 Mr & Mrs Smith an chang kawp khan an indit \an a. Brad chu Jennifer Aniston le innei lai an nih. Kum 12 an inzui hnungin 2014, August 23 khan Correns, France ah an innei a. Kum 2006 khan an naulutir Shiloh an nei a. Chu zovah 2008 khan inphir Knox le Vievienne an nei nawk a. Tu tak hin an nauhai paruk hi Angelina Jolie in a umpui vawng a nih.

NEW DELHI: FIFA Rank-ing suok nuhnung taka India chu hmun 96-naa inthawk 97-naah an tawl thla. Thla hmasak lai khan Stephen Constantine rawi-hai hin kum liemta laia an thaw\hat \um tak niin 96th hmun an inpet kaia, amiruokchu July thla khan international match a um rak naw leiin Sunil Chhetri le a rawihai ta ding hin kai-sangna ding hmun a um pek rak naw a nih. Hmun khata insawnthla hai sien khawm Stephen rawihai hin thla hmasaka an rating point la humhimin 341 points an la nei zing. Hienglaizing hin Cana-da ruok chu CONCACAF Gold Cup-a an thaw \hat lei-in point 5-a kaisangin 95na hmun an hluo ve thung. Hi lei hin India hai point kha-tin an intawlsuk pha ta a nih. Point khatin tla hai sien

khawm India hai hin Asian rambung hailai 12th highest ranked team hmun an hluo phak ve zing tho. Thla thar vel khin India hai hi Cham-pionship Cup; St. Kitts le Nevis hai le inkhel dinga insingsa mek a ni a, hi ram-bung pathum hai hi Chen-nai-a inkhel ding ti nisien khawm Mumbai-a inkhel lem ta dinga ti an nih. Khawvel rambung fut-bawl inkhel thiem team hai lai Brazil-in Germany le Argentina hai laka hma \huoiin, a dawta Swit-zerland le Poland haiin an hung zui ve thung.

Indian team point khatin an intawl thla

Premier League Season thar \an English Premier league season 2017-18 chu zani zan (Zir-tawpni) khan \an a lo ni tah. A \an zan khan Arsenal le Leicester City an inkhel a, hi thu ei buotsai chena hin result ei hriet hman nawh. Vawizan hin inkhel pariet um a tih. Chuonghai chu a hnuoiahai khu an nih.Watford vs Liverpool (5:00 pm)Chelsea vs Burnley (7:30 PM)Crystal palace vs Huddersfield (7:30 PM)Everton vs Stoke City (7:30 PM)Southampton vs Swansea(7:30 PM)West Brom vs AFC Bournemouth (7:30 PM)Brighton vs Manchester City (10:00 PM)

Borussia Dortmund chun Barcelona ngenna an hnawlBarcelona chun Borussia Dortmund-a inthawk Ous-mane Dembele chu lak ngei tumin an hnawtzui zing a. Dortmund ruok chun an la hn^wl zing. Ousmane hi Nin-gani khan training-ah an lang naw leiin pawisa inchawitir a ni bawk. Dembele hi May 2016 khan kum nga dai ding

contract a ziek a nih. Club head coach Peter Bosz chun Dembele hi ie-mani chen biek paw thei

lova a um thu a hril a, a hnungah Dortmund-a um zing a ni thu an hriet nawk tho. Hieng anga a um lei hin kar thar Thaw\anni chena dingin club-a inlang theilo dinga hrem a nih. Amiruokchu zawr dawk a ni naw ding thu Coach chun a la hril tho tho a nih.

Brighton chun Colombia player Jose Izquier-do an lak dingPremier League inhlang-kai thar, Brighton chun an club record fee ni dingin Colombia player, Jose Iz-quierdo chu £13.5m-in an lak ding. Hi chungchanga inbiekna chu tluong takin a fe mek a, medical test a zo charin inbie fel an tih. Jose hin nikum khan Bel-gian Pro League tieng goal 15 tawp a thun a nih. Ningani khan Brighton chun Almere City-a in-thawk Soufyan Ahannach khawm an lak fel ta thu an puong bawk. Brighton

manager Hughton chun Jose hi kum thum liem ta sung khan a lo en hlak thu le a lo dit thu a hril a, hien-ga an club-a a hung lut thei hi lawmum a ti thu a hril bawk. Ama hi a ram Co-lombia ta dingin vawi tam tak a lo inkhel ta a, Euro-

pa League le Champions League-a chen lo inkhel ve tah a ni bawk. Chun, Belgium hming khawma a lo inkhel hlak a, kum 2015-16 khan Belgium player of the Year lawm-man khawm a dawng nghe nghe bawk.

Atletico Kolkata chun Portuguese striker Jose Egas dos Santos Branco an inchawkIndian Super League-a vawihni champion tah At-letico de Kolkata(ATK) chun tukum sunga foreign player an inchawk pahnina dingin Portuguese striker Jose Egas chu an lo lak fel tah. Jose Egas hi Portugal hmingin FIFA Under 20 World Cup 2007 khan a lo inkhel a. Chun Club dang dang GD Tourinzense, FC Penafiel le Gondomar haiah a lo inkhel hlak bawk. A

club inkhelna nuhnung tak chu CD Nacional a nih. ATK Club neitu San-jiv Goenka chun, ‘Hieng anga club thahratna suk-phuisuitu ding player ei lak

thei hi ka lawm hle a, hma tieng hlawtlingna ei chang pei khawm ka beisei,’ tiin a hril. Chun, Jose Egas chun, ‘Kolkata hi football tieng boruok lien tak an nei a, ISL tieng khawm an mikhuol naw bawk. Hieng ang club-a ka hung \hang ve thei hi ka ta ding chun hmasawnna lien tak a nih,’ tiin a hril bawk. Ama hma hin Robby Keane khawm an lo lak ta bawk.

Man. United chun Serge Aurier an lak fel vang tahTuta nipui sung hin Man-chester United chun player pathum an inchawk tah a. Chuonghai chu Everton-a inthawk Romelu Luka (€84.7 million), Chelsea-a inthawk Nemanja Matic (€44.7 million) le Benefica-a inthawk Victor Lindelof (€35 million) hai an nih a. Tuhin a palina dingin par-is St. Germain-a inthawk

Serge Aurier chu la dingin inbiekna an nnei mek.

Chanchinbu dang dan-gin a tarlang dan chun Club pahnihai le Aurier hi an in-biek mek a, an thu khawm an inhmu tlang hle bawk. Hi inbiekna dungzui hin Aurier man ding hi Paris St. Ger-main chun €30 million an sak a, chu chu United khaw-ma an inhuom bawk. Trans-fer kawt inhawng sung an lak fel ngei ring a nih.

Hernan Crespo: Manchester United-in Pre-mier league title lang an tihChelsea striker hlui, Argen-tina international player ni hlak Hernan Crespo chun tuta season thara hin Pre-mier League chu Manches-ter United hai ta a ni ding thu huoi takin a hril. Nikum khan Chelsea-in an lak a, tukum ruok chu Chelsea nekin United hin player an nei \ha lem niin a hril bawk. United hi nikum khan parukna an ni a, tukum ruok chu pakhatna an ni ngei a ring thu a hril. Crespo hin kum 2006 khan tuta United Manager Jose Mourinho rawiin Chelsea-ah Premier League title an lo lak a nih. Crespo chun, ‘Tukum

premier league chu United haiin an lak ngei ka ring, asanchu Mourinho hi sea-son vawihninaah a tlawm ngai nawh,’ a ti tawp. Chun Mourinho hi khawvel coach laia \ha tak a ni thu a hril a, Porto, Inter Milan le club dang dangah

chanchin a lo siem ta a, United ta ding khawm hin a siem ngei a ring thu a hril bawk. Chun ama ring dan chun palina chen ding chu United bakah Manchester City, Chelsea le Arsenal hai an nih.

Arsene wenger chun Antonio Conte a lunginsietArsenal manager Arsene Wenger chun Chelsea manager Antonio Conte a lunginsiet thu a hril. Ama chun Chelsea hin player tam tak loan-in an peksuok leiin anni le anni an insuk-buoi mei mei a ni thu a hril. Chubakah premier league champion lai mek ding chun Chelsea hin player an nei \ha tawk naw hle thu a hrilsa bawk. A hma khawm khan Gary Cahill khawma hieng ang deu hin Chelsea chungchang a lo hril ta bawk.

Wenger chun tuhin player 33 a nei thu le hienghai nitina enkawl chu thil harsa ve tak a ni thu a hril a, mi dang lak belsa ding thua indawnna chu,

‘A tu tu khawm ei hei en vel a ka dit ding ang chu kan lo nei vawng ta leiin tu hri hin chu iengkhawm hril thei a lan’ nawh,’ tiin a dawn.

english Premier League-a inchik tlak \henkhathaiKum 1992 August 10 khan Eng-lish Premier league hi \an a lo ni a. August 10, 2017 kha kum 25 a tlingna char a nih. Hi sung hin inchik tlak thil tam tak a um a, eini tiengin ei en rawn pawl tak a ni bawk leiin chuonghai laia \henkhat chu ei hung tarlang a nih. Hi Premier league-a cham-pion lo ni tahai :

Manchester United – 13Chelsea – 5Arsenal – 3Manchester City 2Blackburn Rovers – 1Leicester City – 1Goal thun rawn tak pangahai:Alan Shearer – 260Wayne Rooney – 199Andrew Cole 187Frank Lampard – 177

Thiery Henry – 175Inchik tlak danghai : • Goalkeeper goal insuo \hak-lona nei tam tak chu Peter Cech a nih. (vawi 190) • Season khat sunga hrat rawn tak chu Chelsea an nih. (vawi 30, 2016-17) • Season khat sunga hrat tlawm tak chu Derby County an nih. (Vawikhat an hrat, 2007-08)

• Season khat sunga hrat inza-wm sawt tak chu Arsenal le Chel-sea an nih. (Vawi 13 ve ve, Arse-nal 2001-02, Chelsea2016-17) • Season khat sunga hrat naw nei \hak lo chu Arsenal char an la nih. (2003-04) • Season khat sunga khuolrala hrat naw nei \hak lo chu Arsenal char an la nih. Anni hi 2001-02 le 2003-05 khan vawi 19 tawp

khuolralah hratnaw an nei nawh.• Season khat sunga khingpuihai le in-ang tawk nei \hak lo chu Man-chester United le Chelsea an nih. Manchester United hi chuong ang chu season hni an nei tah (2008-09 le 2012-2013. Chelsea 2016-17).• Season khat sunga goal thun rawn tak chu Chelsea an la nih. Kum 2009-10 khan goal 103 tawp an thun.

Japan le US Sipai Han Military Drill An NeiTOkyO: Khawvel po po thu awi nuom lova North Korea in ni kuma nuclear bomb test vawi hni le July thla tu kum ICBM test vawi 2 neia, America ram Guam August thla lailung ah kap dinga an hrilna le inzawmin boruok a sosang em em a, Sea of Japan lem chu an tlawk bur bur a ni tak. Hmai puom Kim Jong Un-in hmai sen US President Trump ‘thu laklo pa’ a ti hnung lem chu US lung a sen hle a, Japan leh Joint Military Drill August 11 a inthawk khan a neipui nghâl. Nuclear râlthuom nei phal an nawa chu mani invêngna ding Missile nei phal Japan chun North Korea kap phâk missile a nei ve a. Abikin US ta Aegis ang anti-missile le silaimu le bomb nei belsa a tum bawk. Ningani a inthawk khan ni 18 sung aw ding Joint Military Drill, Sea of Japan ah an nei a. Japan sipai 3, 500 hai chu US sipai hieng zat vel bawk leh tui chung le khawmuola inbei dan, Hokkaido thlierkar ah an \an. Japanese Defence Force hril dan chun, hi Northern Viber Drill hi tulaia North Korea boruok sosang leia nei a nih nawh a, routine anga mani invêngna dinga Japan Self Defence Forces han an nei zie hlak Drill a nih, tiin a hril. North Korea chêt dan hin South Korea khawm a sukthlaphang leiin râlthuom \halem nei tumin hma a lak mek a. “North Korea-in Guam a kap chun, a missile po po a hring vawng ding an leiin Seoul khawm kap thut thei a nih a, inring zinga ei um a \ul” tiin Kyungnam University’s Institute

of Far Eastern Studies, Seoul-a military expert Kim Dong-yub chun a hril. South Korea le US chu August 21 a inthawk khin kum tina an nei hlak Joint Military Training, Ulchi Freedom Guardian an ti chu, US sipai 30, 000 hai leh nei nawk an tih, tiin Blue House thupesawngtu chun a hril. Zirtawpni khan Trump chun Kim Jong Un vauin, North Korea-in Guam (US) a hung kap chun North Korea chun a tuor nawh le ding thu a hrilpek a. Boruok a sosang pei leiin North Korea hin a hung kap tak tak ring pawl an um leiin lo inring lo thei lovah an ngai a nih. Hienglai zing hin North Korea simsak tienga Km 3, 000 chuonga hla Guam ah chun boruok a panngai hle a, a dei dap. A rama chenghai khawm ni tin an nundân ngaiin an um zing a. Mi pakhat chun, “In\hung \awk \awk kan ta, vawkril dam fang kan ta, sa tuihang dam dawnin um mei mei kan tih” tiin Peter Toves (47) chun a hril. Guam mihai hi tourism fak zawngnaa nei, lawng le motor-boat hai inhawtira hotel le restaurant siema fak zawng an nih a. “Thaw thei iengkhawm kan nei nawh, lo nghak el ti naw chu” tiin a hril. Guam-a hin US mi nuoi 200, 000 an um a, chuhai laia 6, 000 chu Naval sipai le Air Force sipai an nih. Guam kapna ding hin Japan vuong khêl a \ul a. Tui chunga fena ding chun Japan tupui pal tlâng a \ul bawk. US chun Guam inthawk bâkah, Japan le South Korea hai inthawkin North Korea chu dittawkin a kap thei ve zing a nih.

Balloon a dawl pal leiin naute thla 8 mi a thi

NASHIk: Maharashtra-a Hanuman Nagar a chun za-nikhan pasal naupang thla 8 mi chun plastic balloon (mutpuom) a dawl pal leiin thuok insamin a thi. Naupang hin \uong laia um mutpuom chu ieng hre lovin a fak a, a fak zo hin a balloon fak chun an thuok-na pipe a hruk leiin inthuok

thei lovin a um a, a nu le pa han inrang takin hospital an panpui a, sienkhawm doctor han san hman ta lovin thuok insamin a thi a nih. Naupangpa pa hi Uttar Pradesh-a Allahabad mi a ni a, Nashik hmuna la-bour (inhlawfa) sin thawa a sunghai le um an nih.(PTI)

Mehbooba in PM an hmupuiNew deLHI: Jammu and Kashmir Chief Minister Ms Mehbooba Mufti chun zan-ikhan Prime Minister Nar-endra Modi an hmupui nawk a, Constitution Article 35A hnuoia Jammu and Kash-mir special status peka um sukbona dinga hmalakna um mek le Supreme Court che-na khing a nina thuah \hang-pui dingin PM hi a ngen. Ms Mehbooba hi zani hmasaa kha New Delhi hungtlung a ni a, zani hmasa khan hi chungthua hin Jam-mu and Kashmir Governor bakah Union Home Minister Rajnath Singh khawm a lo inhmupui tah. Ms Mehbooba chun hi chungthua party tum tum hai

inlungruolna (consensus) a dit leiin Opposition National Conference (NC) president Farooq Abdullah khawm a lo inhmupui ta a, chu hunah Prime Minister bakah Cen-tral ministers le BJP \huoitu-hai khawm inhmupui dingin Ms Mehbooba hi thurawn a lo pek a nih. Constitution Article 35A hnuoia J&K special status peka umna thua cho-na hi kum 2014-a NGO ‘We the Citizens’ in Su-preme Court-a PIL an file-a inthawka hung in\an a ni a, PIL a chun, Article 35A hi kum 1954 presidential or-der dungzuia Constitution-a belsa a ni a, peihmang ta dingin an phut a nih. (PTI)

Salma Hayek-in Ryan Reynold Thlai A SuongpekLOS ANGLeS: Celebrity le film star hmingthang le hausa taktak hai khawmin nuhmei chun thlai an suong ve tho a nih. Mexican nunghâk hmêl\ha le zei “Desperado” a inthawka inlâr film tamtak chang tah, nau pakhat neia kum 50 a ni hnung khawma nunghâk ang thoa lan lang tar thei lo chi Salma Hayek (50) chu a ruolpa Ryan Reynolds-in bu fa dingin a ko a, ama’n thlai a va suogpek. Ryan Reynolds hi a parawl lai tak a nih a. Salma Hayek leh film thar an siem zo chau a nia chu Sallma Hayek ta ding chun sin a la bo naw niin an lang. Ryan-in bu fa dingin a ko a. Naute pawm pumin thlai a la suong pek. Ningani-a a thlalâk a upload dânah chun, naute pawm pumin thlai a suong a, a hnung Ryan-in naute dawn ding theitui leh a lo nghâk run. “Nau dawn ding le thlai suong dinga fiel a nih ringawt” a tih. “In ruol han bu fa dinga an ko phât cheu chu thlai po po an insuongtir hlak cheu!” tiin fiemthu takin, naute pawm puma a thlai suong lai thlalâk a social media account ah a upload a, film-a lem a chang nêkin a taka ‘nuhmei’ nun an hme lem a hawih. F i e m a t h a w z i n g laiin Salma Hayek chun Hollywood le hmun tina

n u h m e i h a i i n s u n g l e s i n t h a w n a a n e k s a w r , hnuoisie an nina a hrillang bawk. Nuhmei han an pasal hai an nawleh an sin, an hlâw an chan nâwkna dinga rinum an tuor nasat thei zie le nuhmei le pasal hlâw vawisun chena a lan ang thei nawnahai a hril. Digital magazine The EDIT a hril dan chun, “Pasal nêkin nuhmei hi an ‘demanding’ lem a. Suklungawi khawm an intak. Mak deuh a nih. Sinah kan dittawk nawh a, ngaizawnghai chungah kan dittawk nawh a, a mi hlêm zing ti hriet zing khawmin; mani nauhai mi ngai zinghai kan dittawk nawh a, kan insit a, ieng thil khawm pe inla an lungawi chuong bik nawh” tiin in khat nu nina a hril. Mex ican -Amer i can Salma Hayek hin pasal nêkin nuhmei hin sin an thaw

nasa lem niin a hril, nuor, pheng, chier le hrang tieng. “Nuhmei hin pasal nêkin sin an thaw nasa lema chu an lung a la awi naw lem a. Thaw tawkah an lan hriet naw leiin hlâw tha lem/insâng lem ngen khawm an inphalam hlak” tiin an fakzawngna (acting) thu khawm a hril. “Pas a l chu s i n an thaw tlâwm lem a, anni le anni chungah khawm an ‘demanding’ (induthaw) nawh a. An standard khawm an hnuoi lema chu, hlâw tam lem le sin insâng lem nei dingin an inngai tlat” tiin pasal mizie khawm a hril bawk. Salma Hayek hi French billionaire, Francois-Henri Pinnault, CEO Kering Co leh 2009 khan an innei a. Nau pakhat Valentina an nei a, thla thar khin kum 10 a tling ta ding a nih.

Press Briefing an nei

CCPUr: SHALOM hnu-oia Project Sunrise enkawl Overdose Helpline Number thuah zani sun dar 12 khan DACO Office chamber-ah \angkai lema hi helpline hmang a ni theina dingin Press Briefieng nei a nih. Overdose Helpline number hi damdawi inruit-hei chingzawngsak, dose neka insang lo thaw pal leia buoi an lo um chun Hospi-

tal pan kher \ul lova 24x7 a ko thei ding, Project Sun-rise a inthawk Overdose Management team in Over-dose hai a \ul e pawimaw angin an enkawl ding a nih. Drugs overdose an lo um pal chun 7423-918-414 le 8119-050-881 haia biek-paw le Management team ko thei zing an ni thu Ben-jamin, District Supervisor, DAPCU chun a hril.