การพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข

The Development of Coaching System for Professional Nurses at a Specialty Hospital in the Department of Medical Services

under the Ministry of Public Health Administration

ยพน เรองพสฐ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยครสเตยน พ.ศ. 2558

ลขสทธของมหาวทยาลยครสเตยน

ก

วทยานพนธ เรอง

การพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข

ไดรบการพจารณาอนมตใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร พยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการพยาบาล

วนท 16 พฤษภาคม 2558

....................................................................

นางยพน เรองพสฐ

ผวจย

............................................................................ รองศาสตราจารย ดร.นงลกษณ จนตนาดลก วท.บ. (พยาบาล)

วท.ม. (พยาบาลศาสตร), พย.ด. ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ

........................................................................................... รองศาสตราจารย ดร. กรรณการ สวรรณโคต วท.บ. (พยาบาล), M.S. (Nursing)

ค.ด.(อดมศกษา) กรรมการสอบวทยานพนธ

………………………………………....……..........….. ผชวยศาสตราจารย ดร.เรณ พกบญม วท.บ. (พยาบาล) ค.ม. (บรหารการพยาบาล), พย.ด. กรรมการสอบวทยานพนธ ………………………………………..........……

…………………………….....................………………

รองศาสตราจารย ดร.นงลกษณ จนตนาดลก รองศาสตราจารย สมพนธ หญชระนนทน วท.บ. (พยาบาล) วท.บ. (พยาบาล) เกยรตนยม, M.S. (Nursing) วท.ม. (พยาบาลศาสตร) ,พย.ด. ประธานกรรมการบรหารหลกสตร คณบดบณฑตวทยาลย พยาบาลศาสตรมหาบณฑต

ข

วทยานพนธ เรอง

การพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข

………………….......……………………….

นางยพน เรองพสฐ

ผวจย

…………………………………………………

ผชวยศาสตราจารย ดร. กรรณการ สวรรณโคต

วท.บ. (พยาบาล), M.S. (Nursing)

ค.ด. (อดมศกษา)

อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก

………………………………………………..

อาจารย ดร.เบญจวรรณ พทธองกร

วท.บ. (พยาบาลและผดงครรภ)

ค.ม. (การบรหารการพยาบาล)

ปร.ด. (การจดการพยาบาล)

อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม

………………………………………...……. ………………………………………………… รองศาสตราจารย ดร.นงลกษณ จนตนาดลก รองศาสตราจารย สมพนธ หญชระนนทน วท.บ. (พยาบาล) วท.บ. (พยาบาล) เกยรตนยม, M.S. (Nursing) วท.ม. (พยาบาลศาสตร), พย.ด. ประธานกรรมการบรหารหลกสตร คณบดบณฑตวทยาลย พยาบาลศาสตรมหาบณฑต

ค

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงไดดวยความกรณา และความชวยเหลอจากคณาจารยหลายทานอยางดยง ขอกราบพระคณผชวยศาสตราจารย ดร. กรรณการ สวรรณโคต อาจารย ทปรกษาวทยานพนธหลก และอาจารย ดร. เบญจวรรณ พทธองกร อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม ทใหคาปรกษา ตลอดจนตรวจสอบแกไขขอบกพรองตาง ๆ และใหโอกาสใหผวจยไดเรยนรประสบการณอนมคาในการทาวทยานพนธ และใหกาลงใจมาโดยตลอด ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย เพญจนท ส. โมไนยพงศ และอาจารย ดร. ปณยนช พมไจใส ทใหคาปรกษาและชแนะแนวทางในการทาวทยานพนธเพมเตม รวมท ง ผชวยศาสตราจารย ดร.เรณ พกบญม ผทรงคณวฒภายนอก ทกรณาใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนในการปรบปรงแกไขวทยานพนธ ใหมความสมบรณมากยงขน ขอกราบขอบพระคณนางอารรตน วรพมล พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ สถาบนประสาทวทยา นางสาวประไพ บญยเจรญเลศ หวหนาหอผปวยหนกประสาทวทยา สถาบนประสาทวทยา นางสาวรชดาภา สดาดาษ และนางพรจนทร สยละมย พยาบาลวชาชพชานาญการ สถาบนมะเรงแหงชาต กรมการแพทย นางวนทนย ตนตสข รองผจ ดการฝายการพยาบาล โรงพยาบาลนครธนทใหความกรณาเปนผทรงคณวฒตรวจสอบความตรงตามเนอหาของเครองมอ ทใชในการวจย และคาแนะนาตางๆทเปนประโยชน ขอขอบพระคณเจาหนาทหอผปวยหนกประสาทวทยา หอผปวยประสาทวทยาหญง หอผปวยประสาทวทยาชาย หอผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเฉยบพลน และบคลากรสถาบนประสาทวทยาทมความเกยวของทกทาน ทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม และเขารวม ในการวจยเปนอยางด สดทายขอกราบขอบพระคณบดามารดา และครอบครวทเปนกาลงใจอยางยง และใหการสนบสนนดวยความเขาใจ สงผลใหสาเรจการศกษาตามทคาดหวง

ง

564005 : สาขาวชา :การบรหารการพยาบาล ; พย.ม. (การบรหารการพยาบาล) คาสาคญ : ระบบการสอนงาน/ความพงพอใจ ยพน เรองพสฐ : การพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข (The Development of Coaching System for Professional Nurses at a Specialty Hospital in the Department of Medical Services under the Ministry of Public Health) คณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธ: ผชวยศาสตราจารย ดร. กรรณการ สวรรณโคต, ค.ด., อาจารย ดร. เบญจวรรณ พทธองกร, ปร.ด., 96 หนา การวจยและพฒนาน มวตถประสงคเพอพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ศกษาความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ และเปรยบเทยบความพงพอใจตอระบบการสอนงานกอนและหลงการใชระบบการสอนงาน ในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข กลมตวอยางจานวน 11 คน เปนพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาล ไดจากการสมตวอยางแบบงาย เครองมอวจย ไดแก 1) ระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ผานการหาความตรงตามเนอหาโดยผทรงคณวฒ จานวน 5 ทาน ไดคาดชนความตรงตามเนอหาเทากบ 1.00 2) แบบสอบถามความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ไดคาดชนความตรงตามเนอหาเทากบ 0.97 และคาสมประสทธ ความเชอมนเทากบ 0.95 วเคราะหขอมลโดยหาคาความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และ Wilcoxon matched-pairs signed –rank test

ผลการวจยพบวา 1. ระบบการสอนงานทพฒนาขน 4 ขนตอน ประกอบดวย 1) การวเคราะหความจาเปน

ระบบการสอนงาน 2) การออกแบบและพฒนา และพฒนาระบบการสอนงาน 3) การนาระบบการสอนงานไปใช 4) การประเมนผลระบบการสอนงาน

2. ระดบความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพกอนการใชระบบการสอนงานอยในระดบมาก (x=4.02, SD=0.52) ระดบความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาล-วชาชพหลงการใชระบบการสอนงาน อยในระดบมากทสด (x=4.76, SD=0.36) ระดบความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพหลงการใชระบบการสอนงานสงกวาระดบความพงพอใจกอนการใชระบบการสอนงาน (Z=-2.847, P<0.01)

ผวจยเสนอแนะใหผบรหารทางการพยาบาล ควรนาระบบการสอนงานนไปใชในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพอยางตอเนอง เพอพฒนาการดาเนนงานของพยาบาลวชาชพใหมประสทธภาพตอไป

จ

564005 : MAJOR : Nursing Management ; M.N.S. (Nursing Management) KEYWORDS : COACHING SYSTEM/SATISFACTION Yupin Ruangpisit : The Development of Coaching System for Professional Nurses at a Specialty Hospital in the Department of Medical Services under the Ministry of Public Health. Thesis Advisors; Assistant Professor Dr. Khannika Suwonnakote, Ph.D., Dr. Benjawan Buddiangkul, Ph.D., 96 pages. This research aimed to develop the coaching system for professional nurses, to study satisfied on coaching system, and to compare satisfaction on coaching system before and after the use of coaching system at a specialty hospital in the Department of Medical Services under the Ministry of Public Health. There search samples of eleven professional nurses were randomly selected. The research tools were: 1) coaching system which was validated by five experts. Its content validity index was 1.00, and 2) satisfaction on a set of coaching system questionnaires. Its content validity index was 0.97 and the reliability coefficient was 0.94. The data analysis was done by frequency, percentage, mean, standard deviation and Wilcoxon matched-pairs signed–rank test. The findings of the research were the following: 1. Coaching system has developed four stages which contained: 1)coaching system needs analysis, 2) design and development, 3) implementation, and 4) evaluation. 2. Before using the system, satisfaction on coaching system was at a high level (x=4.02, SD=0.52), but after the use of coaching system, satisfaction with the coaching system of nurses was at the highest level (x=4.76, SD=0.36). After the use of coaching system, professional nurses felt highly satisfied on coaching system (Z=-2.847, P<0.01). Based on the findings of this research, the researcher recommends that nurse administrators should use the coaching system for professional nurses continuously to improve their performance more effectively.

ฉ

สารบญ หนา

กตตกรรมประกาศ………………………………………………………………………….... ค บทคดยอภาษาไทย………………………………………………………………………..….. ง บทคดยอภาษาองกฤษ……………………………………………………………………..…. จ สารบญ…………………………………………………………………………………..…… ฉ สารบญตาราง…………………………………………………………………………..…….. ซ สารบญภาพประกอบ…………………………………………………………………..…….. ฌ บทท 1 บทนา……………………………………………………………………………..….. 1 ปญหาของการวจย ....………………………………………………………… 1 คาถามของการวจย…………………………………………………………….. 6 วตถประสงคของการวจย……………………………………………………... 6 สมมตฐานของการวจย………………………………………………………… 7 กรอบแนวคดในการทาวจย………………………………………………..…... 7 ขอบเขตของการวจย…………………………………………………………... 9 นยามตวแปรทใชในการศกษาวจย…………………………………………..… 9 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ…………………………………………………… 9 บทท 2 วรรณกรรมและผลการวจยหรอขอคนพบทเกยวของ……………………………..…. 10 แนวคดทฤษฏระบบการสอนงาน…………………………………………....… 10 บรบทสถาบนประสาทวทยา…………………………………………….…….. 22 แนวคดทฤษฏความพงพอใจตอระบบการสอนงาน……………………..….… 25 บทท 3 วธดาเนนการวจย………………………………………………………………….…. 29 วทยาการวธวจย…………………………………………………………..….. 29

การออกแบบการวจย…………………………………………………….……. 29

เครองมอทใชในการวจย………………………………………………………. 30

การพทกษสทธของกลมตวอยาง……………………………………………… 33 การเกบรวบรวมขอมลทใชในการทาวจย…………………………………….... 34 การวเคราะหและการแปลผลขอมล…………………………………………… 40 การวเคราะหทางสถต…………………………………………………………. 41 บทท 4 ผลการวจย…………………………………………………………………………… 42

ช

สารบญ (ตอ) หนา

บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ………………………………….…… 49 สรปผลการวจย………………………………………………………….…….. 50

อภปรายผล……………………………………………………………….……. 51

ขอเสนอแนะ……………………………………………………………….….. 53 บรรณานกรม………………………………………………………………………………… 55 ภาคผนวก………………………………………………………………………………….… 62 ก รายชอผทรงคณวฒ…………………………………………………………. 63 ข การพทกษสทธผเขารวมการวจย…………………………………………… 65 ค การหาคา CVI และคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาคของแบบสอบถาม.. 69 ง เครองมอทใชในการวจย……………………………………………………. 73 จ คมอการสอนงานของพยาบาลวชาชพ……………………………………….. 77 ประวตผวจย………………………………………………………………………………… 96

ซ

สารบญตาราง ตารางท หนา

1 กจกรรมการสอนงาน…………………………………………………………………. 39 2 จานวนและรอยละของพยาบาลวชาชพผรบการสอน จาแนกตามขอมลสวนบคคล… 43 3 จานวนและรอยละของพยาบาลวชาชพผสอนงาน(ผชวยวจย) จาแนกตามขอมล

สวนบคคล……………………………………………………………………………

44 4 กจกรรมการสอนงานของพยาบาลวชาชพ…………………………………………… 45 5 คาเฉลย (x ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน(SD) และระดบความพงพอใจตอระบบการสอน

งานของพยาบาลวชาชพกอนและหลงการใชระบบการสอนงาน……………………

47 6 การเปรยบเทยบคาเฉลยของลาดบทของคะแนนความพงพอใจตอระบบการสอนงาน

ของพยาบาลวชาชพ กอนใชและหลงการใชระบบการสอนงาน…………………….

48

ฌ

สารบญภาพประกอบ

หนา แผนภมท

1 กรอบแนวคดของการวจย………………………………………………………. 8

2 ระบบการสอนงาน……………………………………………………………. 17 3 กระบวนการสอนงาน………………………………………………………… 18 4 ระบบการสอนงานพยาบาลวชาชพของสถาบนประสาทวทยา……………….. 24 5 ขนตอนการออกแบบและพฒนาระบบการสอนงาน………………………….. 37

 

บทท� 1

บทนา

ความสาคญของปญหา

การพฒนาประเทศหรอองคกร ส�งท�เปนองคประกอบสาคญท�สดในการพฒนา คอ

ประชากรหรอบคลากร การพฒนาบคลากรเปนส�งจาเปน เพราะบคลากรเปน ทรพยากรมนษย ท�สาคญ

ในการนาไปสความเจรญกาวหนาของประเทศและองคกรซ�งการพฒนาทรพยากรมนษยเปนการ

เปล�ยนแปลง และเพ�มพนความร ประสทธภาพศกยภาพใหแกบคลากรใหมความรความสามารถ และม

คณคาท�นาความเจรญกาวหนามาสตนเอง และสงคมได (อตกานต กาบขนทด, 2554) การศกษาม

ความสาคญย�งในการพฒนาประเทศ เน�องจากปจจยสาคญของการพฒนาประเทศ คอคณภาพของคน

และการศกษาเปนกระบวนการพฒนาคน ดงน�น การจดการศกษาใหมคณภาพสามารถพฒนาคนใน

ประเทศใหเปนมนษยท�สมบรณ สมดลท�งสตปญญา จตใจ รางกาย และสงคม เปนผมความร

ความสามารถ ใฝร ใฝเรยนตลอดชวต มคณธรรม จรยธรรม ยอมเปนรากฐานสาคญในการสรางสรรค

ความเจรญกาวหนาของประเทศในทกดาน (ยพน ยนยง, 2553)

ปจจบนโลกมการเปล�ยนแปลงทางดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง วฒนธรรม และ

เทคโนโลย รวมถงการแขงขนทางดานธรกจท�ตางฝายตางใชวธการและกลยทธเพ�อสรางความ

ไดเปรยบทางการแขงขน จงทาใหผบรหารตองเตรยมความพรอมทางดานทรพยากรบคคล เงนทน

ระบบการบรหารจดการ เคร�องจกรหรออปกรณท�จาเปนในการดาเนนธรกจ ทรพยากรบคคลถอ เปน

ทรพยากรท�มความสาคญตอองคการเปนอยางย�งถงแมองคกรจะมความพรอมในทกดาน แตหากขาด

ทรพยากรบคคลท�มความร ความชานาญในงาน จะทาใหผลการปฏบตงานขององคการไมเปนไป

ตามเปาหมายท�วางไว จงทาให หวหนางานเขามามบทบาทสาคญในการสอนงาน ตดตาม ควบคม

การทางานเพ�อทาใหลกนองเกดความชานาญ และสามารถปฏบตงานไดอยางถกตองตรง ตาม

เปาหมายขององคการ การสอนงานเปนการมองท�กระบวนการหรอเทคนคในการสอนและช�แนะ

การปฏบตงาน แตหากพนกงานขาดการรบรความสามารถของตนเอง ท�เช�อวาตนสามารถ ปฏบตงาน

ท�ทาทายได ถงกระบวนการสอนงานจะวางรปแบบไวดเพยงไร ยอมทาใหผลการ ปฏบตงานของ

พนกงานไมเปนไปตามเปาหมาย (นพดล เพ�มสมบรณ, 2552) การสอนงานของหวหนางานน�นม

บทบาทตอการพฒนาพนกงานในองคกร การสอนงานอยางมประสทธภาพ จะตองมหวหนางานท�ม

สมรรถนะในการสอนงาน โดยเฉพาะอยางย�งกบการสอนงานของหวหนางาน (บณญดา ถานบญญา,

2553)

พยาบาลเปนบคลากรกลมใหญท�สดในโรงพยาบาลและเปนผใหการพยาบาลผปวยตลอด

24 ช�วโมง ท�งในดานการรกษาพยาบาล การปองกนโรค การสงเสรมและการฟ� นฟสขภาพใหครอบคลม

การดแลแบบองครวม (Holistic care) ท�งดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคมและจตวญญาณ พยาบาล

จงตองมความร ทกษะ และความสามารถในการใหการพยาบาลท�มคณภาพ และตอบสนองความ

ตองการของผปวยแตละรายไดอยางถกตองเหมาะสม (มาเรยม เพราะสนทร และอารยวรรณ อวมตาน,

2552) การนากระบวนการทางการพยาบาลมาใชในการแกไขปญหา โดยมเคร�องมอสาคญท�แสดงถง

ความเปนวชาชพ น�นคอ การปฏบตงานโดยใชกระบวนการพยาบาล มลกษณะท�คลายคลงกบ

กระบวนการบรหารงาน อนประกอบดวย การวางแผน การจดองคกร การนาองคกร และการนเทศ/

ตดตามผล

การวางแผนกลยทธระดบกลมงานการพยาบาล เปนการวเคราะหอยางเปนระบบถง

สถานการณการบรการพยาบาลในภาพรวมของหอผปวยทกแผนกในปจจบน เพ�อคนหาปจจยท�สาคญ

ในการพฒนาสมรรถนะบคลากรและพฒนาคณภาพการบรการ และการจดสรรทรพยากรอยางคมคาท�

นาไปสการเปล�ยนแปลงภายในกลมการพยาบาลในกรอบเวลาและทศทางท�สอดคลองกบวสยทศน

ของโรงพยาบาล และการเปล�ยนแปลงท�มการวางแผนลวงหนาไมใชเปนการเปล�ยนแปลงขององคกร

พยาบาลไปเร�อยๆ อยางไมมทศทางหรอเปนการเปล�ยนแปลงการบรหารงานและการปฏบตการ

พยาบาลตามพฒนาการขององคกร รวมถงการวางแผนท�จะนาและกระตนใหหอผปวยแผนกตางๆ

ภายในกลมการพยาบาลเตมใจและมงม�นท�จะเรยนรเพ�อการเปล�ยนแปลงตามกลยทธท�กาหนดไป

พรอมกนและเรยนรการทางานเปนทมอยางมประสทธภาพผบรหารทางการพยาบาลจะตองเปนผรเร�ม

และเปนผนาในการวางแผนกลยทธของกลมการพยาบาล (Strategy leadership) เพ�อรวมเปนสวนหน�ง

ของการใหบรการรกษาท�มคณภาพแผนกลยทธระดบกลมการพยาบาลสวนใหญมงไปท�ประเดนหลก

ท�สาคญท�สดคอ คณภาพการพยาบาลดานการดแลผปวยกลมตางๆ คณภาพการบรหารการพยาบาล

และการพฒนาสมรรถนะของบคลากรการพยาบาล (นงนช บญยง, 2554)

ปจจบนเปนยคของการแขงขน ยคของการท�ตองกาวทนตอการเปล�ยนแปลงทกหนวยงาน

ตองมการปรบปรงและพฒนาตวเองเพ�อความอยรอด โดยเฉพาะผบรหาร ผนา ตองมวสยทศนท�

3

กาวไกล เปนผท�กลานาในการเปล�ยนแปลงองคกร โดยมการสรางองคกรใหเปนองคกรแหงการเรยนร

เทคนคในการสนบสนนใหคนในองคกรมการเรยนรมหลายประการโดยม การสอนงาน เปนเทคนค

ท�สาคญอนจะชวยสงเสรมการเรยนรอยางท�วถงใหแกของบคลากรการเรยนรจะทาไดอยางท�วถงและ

รวดเรว มตองมคาใชจายท�งน� เพ�อใหบคลากรในองคกรเปนบคลากรแหงการเรยนรอนจะเปนตวจกร

สาคญท�จะนาพาองคกรใหกาวไปสความสาเรจการพฒนาองคกรใหเปนองคกรแหงการเรยนร

บคลากรในองคกร (เกศรา รกชาต, 2549) กลาวไววา ตองมการเรยนรอยตลอดเวลา และเรยนรอยาง

ตอเน�อง ซ�งมเทคนคท�ควรนามาใชในการพฒนาการ เรยนรของบคคลากรในองคกร ไดรวบรวมไว

7 เทคนค ซ�ง Coaching และ Mentoring เปนเทคนคหน� งท�สาคญท�จะชวยสงเสรมการเรยนร อนจะ

เปนตวจกรสาคญท�จะนาไปสความสาเรจโดยมงเนนให บคลากรในองคกรมความสามารถ ผลการ

ปฏบตงานดข�น และองคกรมความพรอมท�จะรบการเปล�ยนแปลง การสอนงานเปนการสอนงาน

ลกนองของตนเอง ผสอนงาน (Coach) ซ�งผบรหารทกระดบ สามารถเปนผสอนงานได ผถกสอนงาน

(Coachee) สวนใหญจะเปนลกนองท�อยในทมหรอกลมงาน เดยวกน การสอนงานจะเนนไปท�การ

พฒนาผลการปฏบตงาน (Individual performance) และพฒนาศกยภาพ (Potential) ของลกนอง

การสอนงานเปนการส�อสารอยางหน�งท�เปนทางการและไมเปน ทางการระหวางหวหนาและลกนอง

เปนการส�อสารแบบสองทาง (Two way communication) ทาให หวหนาและลกนองไดรวมกนแกไข

ปญหาตางๆ ท�เกดข�นจากการทางาน กอใหเกดความสมพนธอนด ระหวางหวหนาและลกนอง

อยางไรกตาม การท�จะสอนงานไดดน�น ตองมความพรอมท�งผสอนและผถกสอน (อาภรณ ภวทยา-

พนธ, 2548)

การบรหารองคกรในปจจบน โดยเฉพาะดานพฒนาทรพยากรบคคล ไดนาสมรรถนะ

มาเปนปจจยกาหนดความสามารถในการทางาน เพ�อเพ�มขดความสามารถในการแขงขนใหแกองคกร

เพราะสมรรถนะมสวนสาคญในการบงบอกลกษณะศกยภาพท�บคลากรควรไดรบการพฒนา ซ�งการ

พฒนาสมรรถนะบคลากรท�เหมาะสม จะนาไปสการพฒนาองคกรในท�สด ดวยความสาคญของ

สมรรถนะของบคลากรดงกลาว จงไดมนโยบายในระดบประเทศท�กาหนดใหการประเมนสมรรถนะ

(Competency) เปนสวนหน�งของการบรหาร ผลการปฏบตงาน และเปนสวนหน� งของมาตรฐาน

กาหนดตาแหนง สาหรบสมรรถนะการบรหารดานการสอนงานและมอบหมายงาน เปนสมรรถนะท�

มความสาคญของผบรหารทกระดบ ท�จะตองมความรและทกษะ ท�จะสามารถทาหนาท�ในการสอน

งานใหกบผใตบงคบบญชา จะเปนการพฒนาองคความรใหแกคนท�งสองกลม ท�งดานพฤตกรรมท�ม

ตอกน และการสงถาย แลกเปล�ยนความรและผลของงานในระดบบคคล นาไปสผลงานในระดบ

หนวยงานและผลงานในระดบองคกร (นลน ธนสนต, 2554)

4

การสอนงาน คอ การเปนผสอนใหกบผใตบงคบบญชาในเร�องของงานท�รบผดชอบ

โดยผรบการสอนจะเปนผท�มผลงานอยในระดบมาตรฐาน การสอนงานเปนหน� งในเทคนคท�สาคญ

ท�จะชวยสงเสรมการเรยนรของ บคลากรใหเปนบคลากรแหงการเรยนรอนจะเปนตวจกรสาคญท�จะ

นาไปสความสาเรจและเปน ประโยชนตอองคกรและตวบคลากรในการทางานใหบรรลเปาหมาย

(อาภรณ ภวทยาพนธ, 2548) การสอนแนะ กระบวนการหน�งในการพฒนาบคลากร ซ�งไดนามาใช

ท�งในวชาคร และวชาชพอ�น โดยมเปาหมายเพ�อใหผรบการสอนแนะมความรความชานาญในการ

ปฏบตงาน และปรบปรงประสทธภาพในการปฏบตงาน โดยผท�เปนผสอนแนะจะใหการแนะนาดแล

อยางใกลชด สนบสนนและรวมปฏบตงานดวย การฝกอบรมโดยการสอนแนะจะเนนใหการแนะนา

การใหความร และแนวทางการปฏบตงานใหมใหแกผเร�มเขาสวชาชพ และผท�ปฏบตงานอยแลวให

สามารถนาวธการใหมๆ มาปรบปรงการปฏบตงานของตน (วมล มาดษฐ, 2547)

การสอนงานเปนกลยทธท�มโครงสรางอยางมระบบประกอบดวยการวางแผนอยางกวาง ๆ

หรอกาหนดการดาเนนงานข�นตอนของการใหความรและการฝกปฏบตกจกรรมเปนข�นตอนท�วดผล

(นพรตน รจรารงเรอง, 2551) การสอนงานเปนเคร�องมอสาคญของหวหนางานท�จะตอง นามาใชใน

การพฒนาผปฏบตงานเพ�อเพ�มประสทธภาพในการทางาน และเพ�มผลผลตใหกบองคกร การฝกอบรม

เพ�อใหความรเก�ยวกบการสอนงาน กเปนท�ยอมรบกนอยางกวางขวางในการนามาใชเพ�อพฒนา

บคลากร หรอผนาระดบตนขององคกร ท�งในประเทศ และตางประเทศ ซ�งผบรหาร สามารถท�จะทา

การประเมนหรอสงเกตไดวา บคลากรท�ไดรบการฝกอบรมความรในการสอนงานจะมการเปล�ยน

พฤตกรรมในการสอนท�ดข�นกวาเดมหลงจากไดรบการฝกอบรม การยกระดบคณภาพการสอนงาน

ใหกบหวหนางานใหม ความรความเขาใจวธการสอนงานท�ถกตอง มทกษะ และเทคนคในการถายทอด

มทศนคตท�ดตอการสอนงานท�ไดรบจากการฝกอบรมลงสงานไดอยางเตมประสทธภาพ (แพรวพรรณ

บญฤทธ� มนตร, 2550)

พยาบาลผมประสบการณในการปฏบตการพยาบาลสามารถวางแผนใหการพยาบาล และ

ปฏบตงานตามแผน เร�มแยกแยะออกวาปญหาใดควรใหความสนใจ ปญหาใดควรวางเฉย แตยงขาด

ความยดหยนในการทางาน และตองการความชวยเหลอในดานการจดการ เพ�อใหงานออกมาไดผลด

ในขณะท�พยาบาลเกาท�มประสบการณ ปฏบตการพยาบาล 5-7 ป เตรยมการปรบบทบาทใหม จะตองม

การสอนงานสาหรบพยาบาลวชาชพท�จบใหม หรอพยาบาลวชาชพท�โอนยายสถานท�ทางาน หรอ

หนวยงานในดานความรและทกษะลกษณะงาน วธการเรยนรท�แตกตางกน การสอนงานจงขาดการ

ปฏบตใหเปนแนวทางเดยวกน เกดความสบสนบทบาทการพยาบาล การสอนงานพยาบาลวชาชพท�

จบใหมหรอพยาบาลวชาชพท�โอนยายสถานท�ทางานหรอหนวยงาน ยงขาดระบบแบบการดาเนนงาน

พยาบาลวชาชพ จงควรท�จะตองมการพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ

5

บคลากรทางการพยาบาลไมไดรบการตอบสนองตามความตองการยอมทาใหเกดความ

เบ�อหนายในการทางานและเกดความทอแทความพงพอใจในงานจงเปนปจจยสาคญท�มผลตอคณภาพ

บรการพยาบาล หากมความพงพอใจงานท�ทาใหมแรงจงใจในการทางานปฏบตงาน ความต�งใจและ

เตมกาลงความสามารถรวมท�งยดม�นผกม�นตอองคกรและคงอยในวชาชพ (ชลดา ตาคาปญญา, 2552)

การทางานของบคลากรในองคกร มผลตอความสาเรจของงานและองคกร รวมท�งความสขของ

ผรวมงาน องคกรใดกตามหากบคลากรไมมความพงพอใจในการทางาน เปนสวนหน� งท�ทาใหผลงาน

และการปฏบตงานต�า คณภาพของงานลดลงสงผลใหมการขาดงาน ลาออกจากงานในทางตรงกน

ขามหากองคกรมบคลากรมความพงพอใจในการทางานสงกยอมสงผลทางบวกตอการปฏบตงาน

ความพงพอใจในการทางานแสดงถงประสทธภาพของการปฏบตงาน (เรณ สขฤกษกจ, 2554)

การเปล�ยนแปลงทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และส�งแวดลอม ทาใหประชาชนม

พฤตกรรมการดารงชวตและสขภาพท�เปล�ยนแปลงไป มผลใหอตราการเจบปวยและตายจากโรค

ระบบประสาท มแนวโนมสงข�นทกป สถาบนประสาทวทยายงคงเปนท�พ�งของประชาชน ดวยการ

รกษาคณภาพมาตรฐานเฉพาะทาง ใหบรการตรวจ วนจฉย รกษาและฟ� นฟผปวยโรคระบบประสาท

อยางครบวงจร พรอมท�งบรการเชงรกไปตามพ�นท�ตางๆ ท�วประเทศ โดยจดทาโครงการเผยแพร

ความรเก�ยวกบโรคระบบประสาทสประชาชนตามทองถ�น ตางๆ ใหประชาชนมความร พ�นฐานการ

ปองกนดแลตนเองและฟ� นฟสมรรถภาพผปวย สามารถชวยเหลอซ�งกนและกน เพ�อดารงคณภาพชวต

ใน สงคม ไดตามศกยภาพ มความมงม�นและความพรอมท�จะพฒนาสรางองคความรและเทคโนโลย

ท�เหมาะสม เพ�อบรการบาบดและรกษาประชาชน อยางดย�ง พรอมท�งถายทอดเทคโนโลยสบคลากร

ทางการแพทยและพยาบาล ตามวสยทศน เปนสถาบนช�นนาทางวชาการและบรการดานระบบประสาท

ในระดบชาต และเปนท�ยอมรบในทวปเอเชย ภายในป พ.ศ.2563 พนธกจ มงม�นพฒนาวชาการ

ถายทอดเทคโนโลยดานระบบประสาทท�มคณภาพ พรอมบรการท�มมาตรฐานในดานการรกษาพยาบาล

และฟ� นฟสมรรถภาพ โดยมระบบบรหารจดการท�มคณภาพ ปรชญา มงวสยทศน พฒนาตอเน�อง

โดยเนนเร�องสามคค กรมการแพทยไดกาหนดสมรรถนะหลกของกรมการแพทย จานวน 5 ดาน

ประกอบดวย การมงผลสมฤทธ� (Achievement motivation) บรการท�ด (Service mind) การส�งสม

ความเช�ยวชาญในงานอาชพ (Expertise)การยดม�นในความถกตองชอบธรรมและจรยธรรม (Integrity)

การทางานเปนทม (Teamwork) สถาบนประสาทวทยา เปนสถาบนโรคเฉพาะทางระดบตตยภมไดม

การพฒนาอยางตอเน�องจนปจจบนไดขยาย เตยงผปวย 300 เตยง โดยยงคงมงม�นและรบผดชอบตาม

ปณธานในดานการบรการ สถาบนประสาทวทยาไดพฒนาระบบการบรการทกข�นตอน และเตรยม

ความพรอมในการพฒนาพยาบาลวชาชพท�สาเรจการศกษา เพ�อเตรยมความพรอมในการเปดหอผปวย

ใหมและจดต�งศนยวจยทางระบบประสาท ป พ.ศ. 2559 ระบบการสอนงาน จดแขงการสอนงาน

ผบรหารเหนความสาคญและใหการสนบสนนตอระบบการสอนงานพยาบาลวชาชพทกข�นตอน แต

6

จดออนของการสอนงาน หวหนาหอผปวยหรอผรบผดชอบสอนงานตองปฏบตการพยาบาลดวยทาให

ไมมเวลาในการสอนงาน ขาดการตอเน�องของระบบการสอนงานพยาบาลวชาชพในทศทางเดยวกน

โอกาสพฒนาสถาบนประสาทวทยาเปนโรงพยาบาลเฉพาะทางซ� งมนโยบายเก�ยวกบการพฒนา

วชาการและคณภาพ การบรการทางการพยาบาล เพ�อพฒนาศกยภาพพยาบาลวชาชพตลอดเวลา

ผบรหารทางการพยาบาลสนบสนนทางดานการพยาบาลและวชาการอยางตอเน�องเพ�อพฒนาการ

พยาบาลและมงหวงพยาบาลวชาชพทกคนพงพอใจในการปฏบตงานและผลสาเรจของงานการ

พยาบาลเกดการรกองคกร ทาใหผรบบรการทกทานพงพอใจในงานบรการ

ผศกษาในฐานะท�เปนพยาบาลวชาชพ ตาแหนงพยาบาลวชาชพชานาญการ พยาบาล-

ประจาการ หวหนาทมการพยาบาลหอผปวยแหงหน� ง สถาบนประสาทวทยา มความสนใจใน

การพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ สอดคลองกบวสยทศน พนธกจ ปรชญา ของ

สถาบนประสาทวทยา และการประเมนผลการพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพของ

สถาบนประสาทวทยาไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ กอใหเกดผลดตอองคกรพยาบาล เพ�อ

พฒนาบคลากรใหสอดคลอง และเหมาะสมกบความตองการของผปฏบตงาน เพ�อใหเกดความพง-

พอใจสงสดและปฏบตงานได บคลากรมความพงพอใจในการปฏบตงานดวยความเตมใจ รกองคกร

มความสขตองานท�ปฏบตซ�งมผลตอกระบวนการทางาน การใหบรการแกผปวยและผใชบรการท�ม

คณภาพ นอกจากน�ผบรหารทางการพยาบาลสถาบนประสาทวทยา ยงสามารถนาระบบการสอนงาน

ของพยาบาลวชาชพไปประเมนสมรรถนะของพยาบาลวชาชพไดอกดวย

คาถามการวจย

1. ระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพท�พฒนาข�น ในสถาบนประสาทวทยา สงกด

กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ควรเปนอยางไร

2. พยาบาลวชาชพมความพงพอใจตอระบบการสอนงานท�พฒนาข�น ในสถาบนประสาท-

วทยา สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข หรอไม มากนอยเพยงใด

3. พยาบาลวชาชพมความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ในระยะ

กอนและหลงการสอนงานแตกตางกนหรอไม

วตถประสงคของการวจย

1. พฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพในสถาบนประสาทวทยา สงกดกรมการ-

แพทย กระทรวงสาธารณสข

7

2. ศกษาความพงพอใจตอระบบการสอนงานในระยะกอนและหลงการใชระบบการสอน

งาน

3. เปรยบเทยบความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ในสถาบน

ประสาทวทยา สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข กอนและหลงการใชระบบการสอนงาน

สมมตฐานของการวจย

ความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพหลงการใชระบบการสอนงาน

สงกวาความพงพอใจกอนการใชระบบการสอนงานในสถาบนประสาทวทยา สงกดกรมการแพทย

กระทรวงสาธารณสข

กรอบแนวคดในการทาวจย

การศกษาการพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพคร� งน� ผวจยไดศกษา การวจย

และพฒนา (Research and Development) เปนการวจยเพ�อพฒนานวตกรรมหรอกระบวนการ รปแบบ

จาลองการสอนงาน (ธญพร ช�นกล�น, 2553) เปนแบบจาลองท�ใชวธการเชงระบบ เปนข�นตอนการ

ดาเนนการ 4 ข�นตอน ข�นตอนท� 1 การวเคราะหสภาพ และประเมนความตองการจาเปน ข�นตอนท� 2

การออกแบบและพฒนารปแบบการสอนงาน เปนการระบกจกรรมการเรยนร การประเมนการ

เรยนร การเลอกส�อ และวธการจดการเรยนการสอน ข�นตอนท� 3 การทดลองใชรปแบบ เปนการนา

แผนการจดการเรยนร นวตกรรมและเคร�องมอผลการเรยนร ไปใชในสถานการณจรง ข�นตอนท� 4

การประเมนผล เปนการประเมนผลกอนการสอนงาน ระหวางการสอนงาน หลงการสอนงาน และ

กระบวนการสอนงาน ประกอบดวย 4 ข�นตอน ดงน� 1) การเตรยมการสอนงาน 2) การกาหนด

แผนการสอนงาน 3) การดาเนนการสอนงาน และ 4) การตดตามและประเมนผลการสอนงาน

ผวจย ออกแบบกรอบแนวคด ระบบการสอนงานเชงระบบ เปนการจดการเรยนการสอน

ท�มข�นตอนและเช�อมโยงกบการสอนงานของพยาบาลวชาชพสถาบนประสาทวทยา โดยอาศยความร

แนวคดและทฤษฎ รวบรวมกระบวนการตางๆ มาตดสนใจการออกแบบระบบการสอนใหเขากบ

บรบทของสถาบนประสาท เพ�อทดลองการใชระบบและวดความพงพอใจตอระบบการสอนงาน

ของพยาบาลวชาชพ โดยมข�นตอนดงน� ข�นตอนท� 1 การวเคราะหความจาเปน (Analysis) ระบบการ

สอนงาน จดแขง จดออน โอกาสพฒนา ข�นตอนท� 2 การออกแบบและพฒนาระบบการสอนงาน

(Design and Development) การนาระบบท�พฒนาข�นไปตรวจสอบความสมเหตสมผล โดยประยกต

8

รวมกบการออกแบบเชงระบบ ข�นตอนท� 3 การนาระบบการสอนงานไปใช (Implementation:

Research) การนาระบบท�สรางข�นไปทดลองใชในสถาบนประสาทวทยา ข�นตอนท� 4 การประเมนผล

ระบบการสอนงาน (Evaluation: Development) และกระบวนการสอนงาน (ธญพร ช�นกล�น, 2553)

ประกอบดวย 4 ข�นตอน ดงน� 1) การเตรยมการสอนงาน 2) การกาหนดแผนการสอนงาน 3) การดาเนน

การสอนงาน และ 4) การตดตามและประเมนผลการสอนงาน การเปรยบเทยบความพงพอใจตอระบบ

การสอนงานของพยาบาลวชาชพ กอน–หลงการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ดงแผนภาพท� 1

กรอบแนวคดในการทาวจย

แผนภาพท� 1 กรอบแนวคดในการทาวจย

การวเคราะหความจาเปน

ระบบการสอนงาน

การนาระบบการสอนงานไปใช

1. ช�แจงหลกการและเหตผล

ของการวจย

2. ประเมนความพงพอใจกอน

ใชระบบการสอนงาน

3. ทดลองใชระบบการสอน

งานพยาบาลวชาชพ 1 เดอน

4. ตดตามการใชระบบการ

สอนงานสปดาหท� 1 และ

สปดาหท� 4

การประเมนผล

ระบบการสอนงาน

1. ประเมนความ

พงพอใจตอ

ระบบการสอน

งานของพยาบาล-

วชาชพ

การออกแบบและพฒนา

ระบบการสอนงาน

1. รางระบบการสอนงานและระบบ

การสอนงาน 4 ข�นตอน

ข �นตอน 1 การเตรยมการสอนงาน

ข �นตอน 2 การกาหนดการสอนงาน

ข �นตอน 3 การดาเนนการสอนงาน

ข �นตอน 4 ตดตามและประเมนผล

การสอนงาน

2. ตรวจสอบความตรงตามเน�อหาของ

ระบบการสอนงานของพยาบาล-

วชาชพสาหรบผทรงคณวฒ

3. เตรยมพยาบาลวชาชพผสอนงาน

และผรบการสอนงาน

9

ขอบเขตของการวจย

กาหนดขอบเขตการศกษาเปน 3 ดาน คอ ขอบเขตดานเน�อหา ขอบเขตดานประชากร

ขอบเขตดานเวลา ซ�งมรายละเอยด ดงน�

1. ขอบเขตดานเน�อหา เน�อหาท�ใชในการศกษาไดแก ระบบการสอนงาน ความพงพอใจ

ตอระบบการสอนงาน ในสถาบนประสาทวทยา สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข

2. ขอบเขตดานประชากร ไดแก พยาบาลวชาชพมประสบการณการปฏบตงาน ต�งแต 5 ป

เตมข�นไป ผานการอบรมเฉพาะทางระบบประสาท 4 เดอน ไดรบการมอบหมายจากหวหนาหอผปวย

ผบงคบบญชาใหปฏบตหนาท�สอนงานของพยาบาลวชาชพ แกพยาบาลสาเรจการศกษา หรอพยาบาล

โอนยายมาจากหนวยงานอ�น ซ�งมประสบการณในการปฏบตงานนอยกวา 4 ปเตม

3. ขอบเขตดานเวลา ใชเวลาเดอน กมภาพนธ–มนาคม พ.ศ. 2558

นยามตวแปรท�ใชในการศกษาวจย

ระบบการสอนงาน หมายถง กระบวนการออกแบบและพฒนารปแบบการสอน แสดง

ของการใหการชวยเหลอ แนะนาสงเสรมของพยาบาลวชาชพในการจดการเรยนการสอนอยางเปน

ข�นตอนในการเสรมสรางสมรรถนะในการปฏบตการพยาบาลแกพยาบาลวชาชพ ประกอบดวย 4

ข�นตอน ไดแก 1) การเตรยมการสอนงาน 2) การกาหนดแผนการสอนงาน 3) การดาเนนการสอนงาน

4) การตดตามและประเมนผลการสอนงาน

ความพงพอใจตอระบบการสอนงาน หมายถง ความรสกดานบวกของพยาบาลวชาชพตอ

ระบบการสอนงาน ประกอบดวย การออกแบบและพฒนาระบบการสอนงาน กระบวนการนาระบบ

ไปใช และผลของการใชระบบ วดโดยใชแบบสอบถามความพงพอใจตอระบบการสอนงาน

ประโยชนท�คาดวาจะไดรบ

1. สามารถนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพไปใชใน การพฒนาศกยภาพ

บคลากรทางการพยาบาลของสถาบนประสาทวทยา

2. พยาบาลวชาชพ เขาใจบทบาท เกดการเรยนร และมแนวความคดใน การพฒนาการ

สอนของงานพยาบาลวชาชพตอไป

 

บทท 2  

วรรณกรรมและผลการวจยหรอขอคนพบทเกยวของ

การศกษาการพฒนาระบบการสอนงานพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ผศกษาไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของเพอเปนแนวทางในการศกษาและกาหนดขอบเขตของการศกษา ดงน 1. แนวคดทฤษฎการสอนงาน (Coaching) และระบบการสอนงาน 1.1. ความหมาย ความสาคญและประโยชนการสอนงาน 1.2 บทบาทและหนาทของผสอนงาน 1.3. ระบบการสอนงานในโรงพยาบาล 2. บรบทสถาบนประสาทวทยาตอระบบการสอนงาน 3. แนวคดทฤษฎความพงพอใจตอระบบการสอนงาน แนวคดทฤษฎการสอนงาน (Coaching) และระบบการสอนงาน  ความหมาย ความสาคญและประโยชนการสอนงาน 1.1 ความหมายของการสอนงาน สมต สชฌกร (2547) กลาววา การสอนงานเปนหนาทประการหนงของผบงคบบญชาทจะพงปฏบตตอผใตบงคบบญชาในอนทจะใหเขาเกดความเขาใจในงาน มความชานาญ และสามารถทางานไดอยางถกตอง โดยหวหนางานจะตองชแจงถงวตถประสงค วธการปฏบตงานอยางละเอยดและชดเจน เพอจะนาไปสความสาเรจของงานและองคการในทสด การสอนงานถอเปนกระบวนการเรยนรงานอยางของพนกงานและยงชวยใหเกดความสมพนธอนดในการทางานรวมกนอกดวย

11

อาภรณ ภวทยาพนธ (2548) กลาววา การสอนงานลกนองของตนเอง ผสอนงานซงเปนผบรหารทกระดบสามารถเปนผสอนงานได ผรบการสอนงาน สวนใหญจะเปนลกนองทอยในทมหรอกลมงานเดยวกน การสอนงานจะเนนไปทการพฒนาผลการปฏบตงาน (Individual performance) และพฒนาศกยภาพ (Potential) ของลกนองเปนการสอสารอยางหนงทเปนทางการและไมเปนทางการระหวางหวหนาและลกนองเปนการสอสารแบบสองทาง (Two way communication) ทาใหหวหนาและลกนองไดรวมกนแกไขปญหาตางๆ ทเกดขนจากการทางาน กอใหเกดความสมพนธอนด ระหวางหวหนาและลกนอง อยางไรกตาม การทจะ Coaching ไดดนน ตองมความพรอมทงผสอนและผถกสอน ประวณา คาไซ (2551) กลาววา การสอนงาน เปนบทบาทหนาทของผจดการในฐานะหวหนางานท จะแนะนา ใหคาปรกษาพนกงานหรอในทนหมายถง ลกนอง ในการหาทางแกไข ปรบเปลยนพฤตกรรมการทางานทไมพงประสงค ใหเปนพฤตกรรมทพงประสงค เพอการบรรลเปาหมายของแผนกงาน และองคกรในทสด ศรพร ประนมพนธ (2552) กลาววา การสอนงานกระบวนการเพอปลกฝง ถายทอดและแบงบนความร ใหความชวยเหลอ ใหคาปรกษาระหวางบคลสองฝาย คอ ผเรยนงาน และผสอนงาน โดยมเปาหมายเพอใหผเรยนงาน เกดการเรยนร ทกษะและความชานาญ รวมทงสามารถรจดบกพรอง และสามารถปรบปรงตนเองใหมศกยภาพดขน แพททรเซย (Patricia, 2007 อางถงใน วชน หตถพนม, ไพรวลย รมซาย และเอมหทย ศรจนทรหลา, 2554) กลาววา การสอนงานกระบวนการทเกยวของกบการพฒนาบคคลในองคกร กระบวนการสอนงานนเปนการปฏสมพนธกนระหวางบคคล และผปฏบตงานอยางสมาเสมอโดยมพนฐานทการบรรลผลลพธทสงสดรวมกน ผลการปฏบตงานอยในระดบดทสด การสอนงานกระทาไดทงเปนรายบคคลและเปนทม เพอการปฏบตงานตามแผนทวางไว โดยการบรหารจดการ สามารถ สงเสรมใหเกดทมงานและมวธการปฏบตงานทดทสดของผทไดรบการสอนงาน การสอนงานเปน พฤตกรรมการเรยนรเพอบรหารพยาบาลใหสามารถพฒนาตนเองในการทางาน รางวลทสาคญสาหรบผสอนงานและผรบบรการสอนงานคอการสอสารททาทาย และกระบวนการประเมนผลการปฏบตงาน ทมประสทธภาพระหวางผสอนงาน และผรบการสอนงาน นพดล เพมสมบรณ (2552) กลาววา การสอนงานกระบวนการปลดปลอยศกยภาพของบคคลใหมากทสด หรอปรบปรงและพฒนาผลการปฏบตงาน รวมถงทกษะของบคคล โดยหวหนางานหรอเพอนรวมงานทมผลการปฏบตงานทดเยยม และรวมถงการใหคาแนะนาจากผชานาญทงจากภายในหรอภายนอกองคกร และเปนกระบวนการ สอสารสองทางระหวางผสอนงานและ ผถกสอนงานทไมใชการสอนหรอการรบฟงคาเตอนจาก หวหนาอยางเดยว ผสอนงานสามารถชวยวนจฉยงานวาควรปรบปรงสงใดและปรบปรงอยางไร เพอทาใหเกดการเรยนรรวมกนมากกวาการบอกเพยงวธปฏบตงาน

12

  แพรวพรรณ บญฤทธมนตร (2550) กลาววา การสอนงาน การทหวหนางานทาหนาทถายทอด หรอแนะนา วธการทางานทถกตองใหแกผปฏบตงาน เพอใหเขาใจขนตอนในการทางานจนสามารถทางานไดอยางม ประสทธภาพ ไดแก การสอนลาดบขนตอนในการทางาน การใชเครองมอ และอปกรณ การอธบาย และสาธตวธการทางาน การบอกใหรถงจดสาคญ หรอจดอนตรายในการทางาน การใหทดลองปฏบตงาน ตลอดจนการควบคมดแลเพอใหการปฏบตงานใหเปนไปตามเปาหมาย โดยการสอนงานจะเกดขนเสมอใน กรณทมพนกงานเขามาทางานใหม หรอพนกงานเกาทมผลงานยงไมไดมาตรฐาน หรอเมอมการโอนยาย แผนก และการหมนเวยนงานของพนกงาน ตลอดจนมการเปลยนแปลงสายการผลตใหมทตองมการนา เครองจกรกลหรออปกรณใหมเขามาใชในการทางาน   บณญดา ภานบญญา (2553)กลาววา การสอนงานการทคนๆ หนง ชวยใหใครกตามพฒนาขดความสามารถในการทางานมการนาไปใชปรบปรงการทางานใหดขน ชวยพฒนาทกษะการทางาน คดเปน ทาเปน ชวยแกปญหาในการทางาน การสอนงานจงเปนวธการหนงในการบรหารทผบงคบบญชาควรทาความเขาใจใหละเอยดถองแท เพอการนาไปใชในการบรหารงานจะไดเกดประโยชนและมประสทธภาพ สกญญา รศมธรรมโชต (2551) กลาววา การสอนงานกระบวนการทหวหนางานเขาไปชวยใหลกนองของตนเปลยนแปลง หรอปรบปรงผลงานใหเปนไปตามเปาหมายทองคกรกาหนด ดวยการแนะนา มอบหมายงาน และให Feedback ทงในดานผลงานและพฤตกรรมการทางานแกลกนอง เพอใหลกนองพฒนาความร ความสามารถ และปรบปรงตว ซงจะนาไปสการสรางผลผลต หรอเปลยนแปลงผลงานใหเปนไปตามเปาหมายทองคกรคาดหวง โดยการปรบปรง หรอเปลยนแปลงดงกลาวจะมงเนนไปทการพฒนาพนกงานเปน “รายบคคล” ใหเกดการเปลยนแปลงทางาน อนนา ไปสการเตบโตทางอาชพทสงขนของพนกงาน  ปารค (Park, 2007) การสอนงาน การพฒนากระบวนการเรยนการสอนเพอเปนการชวยใหพนกงาน พฒนาตวเองและเปนผทมประสทธภาพมากขน ไมไดเปนเพยงเหตการณเดยวหรอเพยงครงเดยว แตเปนเทคนคสาหรบผจดการทจะเขาใจโอกาสการพฒนาของพนกงานการพฒนาเพอทจะปรบปรงประสทธภาพการทางานของพนกงานและเพอเพมศกยภาพของพนกงาน 

เชอรนอฟ (Chernoff, 2007) กลาววา การสอนงานขององคกรและการใชทกษะการสอนงานเปนกลยทธการเปนผนาทจะสรางแรงบนดาลใจของพนกงานใหมความพงพอใจและความผกพนเพมขน การสอนงานในสถานททางานมการพฒนา จากการทางานของพนกงานกระบวนการการจดการประสทธภาพการทางานกบเทคนคการเปนผนาการเปลยนแปลงอยางเหนอกเหนใจ การสอนงานเปนแรงบนดาลใจใหผคนเขาถงทกษะทแทจรง ความคดสรางสรรค คานยม และความเชอทดขนของตวเองของพวกเขา ความสมพนธในสถานททางานและองคกร

13

  เกตแมน (Gettman, 2008) กลาววา กจกรรมการสอนงาน 6 มต ประกอบดวย การ

ประเมน ความทาทาย การสนบสนนทางอารมณ การสนบสนนทางยทธวธ การเสรมสรางแรงบนดาลใจ และการสงเสรมการเรยนรการในการกาหนดเปาหมาย สรปการสอนงาน หวหนางานหรอผทไดรบมอบหมายสอนงานมประสบการณความรในการถายทอด ชแนะ แนะนา วธการ ขนตอนการปฏบตงานใหเกดประโยชนสงสดสาหรบผรบการสอนงานและสามารถนาความรทไดรบจากการสอนงานปฏบตงานไดถกตอง การสอนงานในองคกรหรอหนวยงานของตนเอง นาไปสความสาเรจของงาน หรอเปลยนแปลงผลงานใหเปนไปตามเปาหมายทองคกรคาดหวง เพอใหผรบการสอนงานพฒนาความรความสามารถและปรบปรงในการปฏบตงาน การสอนงานมความสาคญและประโยชนการสอนงานดงกลาวตอไป 1.2 ความสาคญการสอนงาน   สมต สชฌกร (2547) กลาววา การสอนงานมคณคาเปนพเศษทาใหเกดผลด ทาใหการทางานมประสทธภาพสง เพราะเปนการชวยเพมศกยภาพใหแกผปฏบตงานในทกระดบ เปนการลดคาใชจายซงเปนตนทนในการพฒนาทรพยากรบคคลโดยทพจารณาวา มงานใดทผดารงตาแหนงยงไมสามารถทางานไดอยางถกตอง หรอพจารณาวา ผปฏบตงานในตาแหนงใดจาเปนตองรงานเพมมากยงขนเพอใหทางานไดตามเปาหมายทกาหนดในการสอนงานโดยทวไปจะเปนหนาทของผบงคบ- บญชาโดยตรง หรอผมทกษะในแตละงานชวยเปนผสอนงาน ซงกตองอยในความรบผดชอบของผบงคบบญชาโดยตรง ทจะตองควบคมดแลใหมการสอนงานอยางครบถวนสมบรณ โดยทวไปความสาคญของการสอนงาน มดงตอไปน 1. ไมเกดการลองผดลองถก การสอนงานเปนไปอยางถกตองและมประสทธภาพ ลดความผดพลาดเสยหายและเวลาการทางาน 2. การเรยนรเปนไปอยางถกตองสมบรณ เกดการถายทอดงานและเทคนคการปฏบต งานจากหวหนาไปสผรวมทมงาน ชวยใหเกดความรในการทางานทถกตอง เพมประสทธภาพในการทางาน 3. การปฏบตงานสะดวก รวดเรว และปลอดภย สามารถปรบปรงงานใหดขน 4. ไมเสยเวลาแกไขงานทผดพลาดและบกพรอง 5. ผบงคบบญชากบผใตบงคบบญชาไววางใจกนและเปนโอกาสทจะแลกเปลยนความคดเหนกน 6. ทาใหองคความรไมตดกบตวบคคล เมอมการเขาออกจากงานกมผสบตองานได นลน ธนสนต (2554) กลาวไววา ความสาคญการสอนงานเพอพฒนาความร ความสามารถ และทกษะในการทางานใหยกระดบสงขน หรอทาไดมาตรฐานงานทกาหนด เตรยมคนทดแทน ตาแหนงสงขน พฒนาความกาวหนาในอาชพ สรางบรรยากาศทมสมพนธภาพทดระหวาง

14

 กน เสรมสรางขวญกาลงใจของสมาชกในองคกร กอใหเกดการประหยดเวลาในการเรยนร เนองจากเปนการเรยนรทามกลางการปฏบต สรางมาตรการปองกน ความผดพลาดในการทางาน สมาชกในองคกรทางานแทนกนไดทงในสภาวะปกต และภาวะวกฤต ดานกาลงคน ทาใหใชประโยชนดานศกยภาพของคนไดสงสด รวมถงสรางพฤตกรรม ความเอออาทร การแขงขนในการทางานแบบสรางสรรค   สรปความสาคญการสอนงาน การพฒนาความรความสามารถและทกษะการปฏบตงาน ใหมประสทธภาพการทางานเพอยกระดบการสอนงาน เกดขอผดพลาดระหวางการทางานนอยทสดหรอไมมเลย การปฏบตงานสะดวก รวดเรวและปลอดภย พฒนาความกาวหนาในการทางาน สรางบรรยากาศทมสมพนธภาพทดระหวางกน เสรมสรางขวญกาลงใจของบคลากรในองคกร เพอสามารถใชประโยชนการสอนงานตอไป  1.3 ประโยชนการสอนงาน ศรพร ประนมพนธ (2552) กลาววา ประโยชนการสอนงานนนไดรบการยอมรบอยางกวางขวางในปจจบนวามคณคาอยางมหาศาล เพราะผททาหนาทสอนงานนนตองมบทบาททหลากหลาย อาท ผทใหคาปรกษาแนะแนว ผสอนฝก ผใหคาปรกษาทเชอถอได คร ครพเศษ ผกระตน ผอปถมภ ตวแทนจดหางาน และเปนตนแบบทดเปนตน พบวาในหลายสาขาวชาชพไดนาเสนองานมาเปนเครองมอขบเคลอนและพฒนาทรพยากรบคคลในองคกรใหมคณภาพดง เชน วชาชพการแพทย การพยาบาล การศกษาและธรกจ รวมถงไดขยายผลไปยงการดาเนนงานของการทหาร และวชาชพอนๆ อกดวย ผลของการใชประโยชนการสอนงานทาใหมทง หนงสอ บทความเอกสาร และงานวจยตางๆ สนบสนนคณคาการสอนงานจาแนกตามวชาชพหลก 3 สาขาวชา ไดแก การแพทยและการพยาบาล การศกษา และธรกจ สมต สชฌกร (2547) กลาววา การสอนงานจะทาใหไดรบผลตรงตามความตองการของผเกยวของทกฝายทงตอตวหวหนา พนกงาน และหนวยงาน ดงตอไปน 1. หวหนามอบหมายงานไดมากขน 2. หวหนาไมตองเสยเวลาแกไขงาน 3. หวหนาไดทบทวนและปรบปรงขนตอนการปฏบตงาน 4. พนกงานปฏบตงานไดตรงตามความตองการ 5. พนกงานทางานเปน ไมเกดการผดพลาด 6. พนกงานไมตองทนรบคาตาหน 7. เกดความสมพนธอนดระหวางหวหนากบพนกงาน 8. หวหนาควบคมงานงายขน เนองจากมความใกลชดกน 9. เกดการมสวนรวมและสรางแรงจงใจ ในการทาใหหนวยงานเขมแขง

15

  10. สามารถใชพนกงานไดเตมขดความสามารถ ลดความสญเสยจากการเกดอบตเหตในการทางาน สไตนวเดล (Steinwedel, 2005) กลาววา การสอนงาน การทางานในฝนสามารถจดการไดประสบความ สาเรจ กบผบรหารผานการสอนงานและชวยเพมความเรวในการสรางความสามคคกระบวน การระหวางผสอนงานและผรบการสอนงาน นพรตน รจรารงเรอง (2551) กลาววา ประโยชนการสอนงาน มดงน 1. การสอนงานภายใตบรรยากาศทเปนมตรและมผสอนแนะ คอยใหคาแนะนา อานวยความสะดวก จะชวยใหผปวยลดความรสกโดดเดยว สงผลใหผปวยเกดความรสกมนใจไววางใจ สามารถปฏบตกจกรรมไดอยางถกตอง 2. การใหขอมลยอนกลบในกระบวนการสอนแนะ จะชวยใหผปวยสามารถนาวธการปฏบตไปใชไดอยางตอเนองและมประสทธภาพ 3. การสอนชวยใหผปวยเขาใจเปาหมายในการพฒนาทกษะ ในการปฏบตการดแลตนเองมากขน 4. การสอนแนะกระตนใหผสอน และผปวยมการแลกเปลยนความคดเหน และประสบการณซงกนและกน มโอกาสแสดงปฏกรยาโตตอบเกยวกบการเรยนการสอน สรปประโยชนการสอนงาน ผสอนงานและผรบการสอนงาน การปฏบตงานสะดวก รวดเรวและปลอดภย พฒนาความกาวหนาในสายอาชพ สรางบรรยากาศทมสมพนธภาพทดระหวางกน เสรมสราง ทกษะการทางาน แบงเบาภาระงานชวยใหมเวลาทจะคดพจารณาปรบปรงระบบงาน ขนตอนและวธการปฏบตงานใหมประสทธภาพยงขนใหผรบการสอน สาหรบผสอนงานมโอกาสรจดแขง จดออน สามารถปฏบตงานอยางมประสทธภาพเพมมากขน การสอนงานควรมบทบาทและหนาทการสอนงานดงกลาวตอไป 1.2 บทบาทและหนาทของผสอนงาน บทบาทหนาทการสอนงาน กลาวความหมายดงน นพดล เพมสมบรณ (2552) กลาววา ผสอนจะตองมบทบาททหลากหลาย และตองเลอกใชบทบาทใหเหมาะสมกบผถกสอนงาน ซงบทบาททควรปฏบตคอ การสรางบรรยากาศทเปนมตร เพอทาใหผถกสอนงานเกดความรสกเชอใจ และไวใจ ซงจะเปนการทาให ผถกสอนงานเปดรบการเรยนรใหมทมากขน ไมเกดการตอตานความรหรอสงทผสอนงานมอบให และ อกบทบาทหนงทสาคญคอ บทบาทการใหขอมลยอนกลบ เปนบทบาทในการใหขอเสนอแนะแกผถกสอนงาน เพอชวยปรบปรงการปฏบตงานใหเปนไปตามเปาหมายทองคกรตงไว

16

  มลกษณะการสอนทดประกอบดวย 1. ไดรบการยอมรบนบถอจากเพอนรวมงาน 2. เปนทยอมรบ 3. มความยนดทจะไดชวยเหลอผอน 4. มความอดทนและมความเปนระบบ 5. มความเขาใจผอน 6. มความตนตวตอการเรยนร 7. มความสามารถแสดงใหผอนสนใจและเกดความเชอมน สรปบทบาทและหนาทผสอนงาน คอ การถายทอดใหผรบการสอนงานเขาใจและยอมรบในบทบาท ความเชอมนในบทบาทหนาทของตนเอง เมอทงผสอนงานและผรบการสอนงานเขาใจและยอมรบในบทบาทหนาทซงกนและกน กจะมสวนผลกดนระบบการสอนงานใหมประสทธภาพมากขน 1.3 ระบบการสอนงานในโรงพยาบาล ระบบการสอนงานเปนกระบวนการทใชในการวางแผนและดาเนนการตางๆ เพอให บรรลผลตามจดมงหมายทกาหนดไว ระบบประกอบดวย สงทปอนเขา (Input) กระบวนการหรอการดาเนนงาน (Process) ผลผลตหรอการประเมนผล (Output) ระบบการสอนงาน (ธญพร ชนกลน, 2553) ประกอบดวย 1. ขนตอนท 1 การศกษาวเคราะหสภาพและประเมนความตองการจาเปน (Analysis Research) เปนการวเคราะหสภาพขอมลพนฐาน และการประเมนความตองการจาเปน รวมทงศกษาวเคราะหหลกการ แนวคด และทฤษฎ ซงการวเคราะหในครงนประกอบดวย 1) การศกษาวเคราะหสงทคาดหวงกบสภาพทเปนจรง 2) การศกษาวเคราะหหลกการ แนวคด ทฤษฏ และงานวจยทเกยวของ 3) การระบเปาหมายและผลลพธทพงประสงค เปนการวเคราะหประเดนทตองนามาดาเนนการแกไขดวยการวเคราะหชองวางระหวางสงทคาดหวงกบสภาพทเปนจรง และระบใหชดเจนถงเปาหมายและผลลพธทพงประสงค 2. ขนตอนท 2 การออกแบบและพฒนา รปแบบการโคช (Design and Development) นาผลทไดจากการตรวจสอบความสมเหตสมผล โดยผเชยวชาญ นาผลทไดจากการตรวจสอบรางตนแบบไปสการแกไขปรบปรงตนแบบใหมประสทธภาพมากยงขน รวมทงการพฒนาตางๆ ในแตละองคประกอบและกระบวนการของรปแบบ 3. ขนตอนท 3 การทดลองใชรปแบบ (Implementation) การนารปแบบทสรางขนไปทดลองใช โดยใชการวจยเชงทดลองแบบกงทดลอง (Quasi-Experimental Designs) โดยประยกตใช

17

 แบบดลยภาพเวลาและกลมตวอยางการทดลองตอเนอง มการทดสอบกอนหลงการทดลอง (Equivalent time-samples pretest-posttest design) 4. ขนตอนท 4 การประเมนผลและปรบปรงรปแบบ (Evaluation ) เปนขนของการพฒนา การประเมนผลกอนการโคช ระหวางการโคชและหลงการโคช การนาขอมลจากการประเมนผลไปปรบปรงรปแบบใหมความสมบรณ และมประสทธภาพเพมมากขน ดงแผนภมท 2 แผนภมท 2 ระบบการสอนงาน (ธญพร ชนกลน, 2553) ระบบการสอนงาน ประกอบดวย 4 ขนตอน ดงน (สกญญา รศมธรรมโชต, 2551) 1. การเตรยมการสอนงาน ขนตอนนเปนการสงเกต พฤตกรรม เพอคนหา “จดออน”และ “จดแขง” ของพนกงานทจะสอนงาน ซงหวหนางานสามารถนาผลทไดจาก การประเมนผลการปฏบตงานประจาป มาใชเปนขอมลประกอบ รวมกบ การสงเกตพฤตกรรมการทางานของ พนกงาน เพอใหมนใจวา อะไรคอ “จดออน” ทพนกงานควรพฒนา และ อะไรคอ “จดแขง” ทควรสงเสรมให พนกงานกระทาใหดยงขน 2. การกาหนดแผนการพฒนา รวมกนขนตอน คอ ขนตอนของการพดคยกบพนกงานเพอบอกวตถประสงค หรอเปาหมายในการพฒนา “จดออน” ของพนกงาน ซงในขนตอนนหวหนางานจะตองทาใหพนกงานเขาใจ และเหนความสาคญของการพฒนาตนเอง กลาวคอ หวหนาอาจ บอกถงความคาดหวงขององคกรททาใหตองเตรยม ความพรอมของพนกงานเพอรบงานทยาก และทาทายมากขน หรอเพอให เขาสามารถสรางผลงานทดขนกวาเดม หรอบอกถงเปาหมายทจะเตรยมตวเขา สาหรบการ Promote สตาแหนงทสงขน เปนตน ขนตอนนจงเปนการกระตน และสรางแรงจงใจใหพนกงาน “ตองการพฒนา และเปลยนแปลงตนเอง” เพออนาคตทดขนของตวเขาเอง 3. การดาเนนการสอนงานตามแผน เมอตวพนกงานเขาใจในวตถประสงคหรอเปาหมายของการพฒนา และไดรวมกบหวหนางานกาหนดแผนพฒนาตนเอง (Personal Development Plan: PDP) ขนตอนท 3 คอ การทพนกงานปฏบตตามแผน PDP ดงกลาว ในขณะทหวหนางาน ก

ขนตอนท 1 การศกษาวเคราะหสภาพและประเมนความตองการจาเปน

ขนตอนท 2 ขนการออกแบบ และพฒนารปแบบ การโคช

ขนตอนท 3 ขนการทดลองใชรปแบบ

ขนตอนท 4 ขนการประเมนผล และปรบปรงรปแบบ

18

 คอยใหคาชแนะ แนะนา รวมทงการให Feedback (การให Feedback คอ การใหขอมลทงในดานพฤตกรรม และผลงานแกพนกงาน ทงในดานทด และดานทพนกงานควรปรบปรง เพอให พนกงานรบทราบ และนาไปสการปรบปรงแกไขตนใหดยงขน) แกพนกงาน เปนระยะๆ ตามแผนทกาหนดรวมกน 4. การตดตามและประเมนผลขนตอนสดทายนมกจะดาเนน ควบคไปกบขนตอนท 3 กลาวคอ การสอนงาน ทมประสทธผลนน หวหนางานจะตองคอยตดตาม และประเมนผล พนกงานเปนระยะๆ เชน ทกเดอน หรอทก 3 เดอน เปนตน โดยการ ตดตาม และประเมนผลดงกลาวกระทา ไดหลายวธ เชน การตรวจเชคพฤตกรรม การทางานของพนกงานจากทม หรอ เพอนรวมงาน ทเกยวของ หรอเรยกวา พนกงานเขามาพดคยเพอให Feedback อยางเปนทางการ ทก 1-3 เดอน เพอตรวจดความคบหนาของผลงาน และ พฒนาการของการปรบเปลยนพฤตกรรมการทางานวาเปนไปตามเปาหมายทกาหนดพฒนาตนเองของพนกงานหรอไม มปญหา หรออปสรรค อะไรเกดขนบาง เพอใหหวหนางาน ปรบเปลยนวธการสอน ดงแผนภมท 3 แผนภมท 3 กระบวนการสอนงาน (สกญญา รศมธรรมโชต, 2551) วชน หตถพนม, ไพรวลย รวมซาย และเอมหทย ศรจนทรหลา (2554) ศกษาวจยประสทธภาพการใชกระบวนการสอนงาน การพฒนาความสามารถของพยาบาลวชาชพ ในการใชการปรบแนวคดและพฤตกรรมบาบดเพอลดภาวะซมเศราของผปวยเรอรง เปนการวจยกงทดลองแบบกลมเดยววดกอนหลง กลมตวอยางเปนพยาบาลทโรงพยาบาลจตเวช โรงพยาบาลทวไป โรงพยาบาลชมชน และหนวยบรการปฐมภม จานวน 20 คน ผลการศกษาพบวา กระบวนการสอนงานทพฒนาขน สามารถทาใหพยาบาลทเขารวมโครงการมความร ความสามารถในการบาบดดวยการปรบแนวคดและพฤตกรรม (Cognitive Behavioral Therapy: CBT) ไดมประสทธภาพและเปนประโยชนในการลดภาวะซมเศราและความวตกกงวลของผปวยได

กระบวนการ Coaching

ขนตอนท 4 ตดตามผล ขนตอนท 1 เตรยมการ Coach

ขนตอนท 3 Active Coaching

ขนตอนท 2 กาหนดแผนพฒนารวมกน

19

 

ธญพร ชนกลน (2553) ศกษาวจยการพฒนารปแบบการโคช เพอพฒนาสมรรถนะการจดการเรยนรของอาจารยพยาบาล ทสงเสรมทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาลในสงกดสถาบนพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสข ดาเนนการวจยดวยวธการวจยและพฒนา (Research and Development) และการวจยแบบผสม (Mixed method) ดาเนนการทดลองโดยประยกตการวจยแบบดลยภาพเวลาและกลมตวอยางของการทดลองตอเนอง มการทดสอบกอนและหลงการทดลอง (Equivalent time-samples pretest-posttest design) กลมตวอยางไดจากการเลอกแบบเจาะจง ผลการวจยสรปไดดงน การพฒนารปแบบการโคช มกระบวนการดาเนนการ 4 ระยะ ไดแก ระยะท 1 ระยะการเตรยมการ (Preparing Phase: P) ระยะท 2 ระยะวางแผนการโคช (Planning Phase: P) ระยะท 3 ระยะการปฏบตการโคช (Coaching Phase: C) และระยะท 4 ระยะการประเมนผลการโคช (Evaluating Phase: E) ผลการทดลองพบวา รปแบบการโคชพพซอ มประสทธภาพเชงประจกษ กอนและหลงการทดลอง อาจารยพยาบาลมสมรรถนะการโคชแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 มสมรรถนะการจดการเรยนรทสงเสรมการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาลแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 นกศกษาพยาบาลมทกษะการคดอยางมวจารณญาณแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 อาจารยพยาบาลและผบรหารมความพงพอใจตอรปแบบการโคชพพซอในระดบมากทสด รวมทงนกศกษาพยาบาลมความคดเหนวาการจดการเรยนรทสงเสรมการคดอยางมวจารณญาณมความเหมาะสมในระดบมาก ศรพร ประนมพนธ (2552) ศกษาวจยโปรแกรมการสอนงานเพอเพมผลลพธการเรยนรของนสตปรญญาบณฑต ผลการวจยพบวา 1. โปรแกรมการสอนงานทพฒนา ประกอบดวยแผนการจดการเรยนร 8 แผนสาหรบสาระการเรยนร 8 เรอง แตละแผนมเอกสารเนอหาการเรยนร แบบฝกหด และสอการเรยนการสอน การสอนงานในวจยครงนใชเวลาสปดาหละครงๆ ละประมาณ 1-2 ชวโมง จานวน 10 ครง กระบวนการสอนงานแตละครงมการจดกจกรรมการเรยนร 5 ขนตอน คอ ขนการเสนอแนะแหลงการเรยนรตอไป และขนการสารวจความคดเหนและความรสก 2. ผลการสอนงานทมผลลพธการเรยนรพบวา มอทธพลปฏสมพนธอยางมนยสาคญระหวางประเภทการสอนงาน กลมวชา และขนาดกลม และมอทธพลทางออมของประเภทการสอนงานและกลมสาขาวชาสงผานความตงใจเรยน นลน ธนสนต (2554) ศกษาวจยรปแบบการจดการความรเพอพฒนาสมรรถนะผบรหารดานการสอนงานและมอบหมายงานของผบรหารสายสนบสนนสองคกรแหงการเรยนร สานกงานอธการบด มหาวทยาลยอบลราชธาน โดยใชรปแบบการวจยเชงคณภาพ (Qualitative research) ผใหขอมลในการศกษาคอ กลมผบรหาร กลมบคลากรสายสนบสนน และกลมบคลากรภายนอก จานวน 30 คน ผลการวจยพบวา รปแบบการจดการความร เปนโมเดลตนแบบชอ Coaching Model เปนรปแบบทมรปแบบ กลไก วธการ กจกรรม และการประเมนผล 8 ขนตอนคอ ดงน

20

  2.1. C-Collaboration การพดคยหารอรวมกน 2.2. O-Objective การกาหนดวตถประสงค/เปาหมาย/กจกรรม/ระยะเวลา/ผลผลต/ผลลพธ 2.3. A – Action (ลงมอปฏบต) 2.4. C-Check (การประเมน) 2.5. H-Holism (แนวคดองครวม) 2.6. I-Innovation (การถอดองคความรมาเปนเอกสาร) 2.7. N- Networking (การจดตงกลมพเลยงดานตางๆ) 2.8. G-Goal for resultant การพฒนาตน สคนสองคกรในการนาเขาสองคกรแหงการเรยนร เพอพฒนาใหผบรหารสายสนบสนน สานกงานอธการบดพฒนา ความร ทกษะ และคณลกษณะสวนบคคล เปนตนแบบของบคลากรสายสนบสนน ในการพฒนาประสทธภาพสมรรถนะบรหารดานการสอนงานและมอบหมายงาน ซงเปนสมรรถนะทมความจาเปนสงสดในจานวนสมรรถนะบรหารทง 10 ดานของมหาวทยาลยอบลราชธาน โดยการสรางรปแบบการจดการความรดงกลาวไปถายทอดความรใหกบบคลากรอนๆในสานกงานอธการบด โดยขบเคลอนในการสรางเครอขายในการสอนงานและมอบหมายงานใหเปนวฒนธรรมการเรยนรอยางตอเนอง ทนาไปสบรรยากาศขององคกรแหงการเรยนร วราพร วนไชยธนวงศ ปลมจต โชตกะ วรรณภา พพฒนธนวงศ และโรชน อปรา(2554) ศกษาวจยผลของการนเทศทางคลนกตอความร ความสามารถในการปฏบตการพยาบาล เพอจดการความปวดในผปวยหลงผาตดและความพงพอใจในการนเทศของพยาบาล โดย เกบขอมลโดยการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) ในผบรหารและอาจารยของวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน เชยงใหม จานวน 31 คน ในเดอนมถนายน-กนยายน 2554 วเคราะหขอมลโดยการนาเนอหาของขอมลทไดมาจดหมวดหม สรป และ นาเสนอในเชงคณภาพผลการวจยพบวากลมตวอยางไดเสนอแนวทางการเตรยมการ การดาเนนการและการประเมนผลการนาระบบการสอนแนะ(Coaching) มาใชในการพฒนาการผลตงานวจย โดยใหความสาคญกบบรบทดานบคคลและนโยบาย ซงแนวทางดงกลาวเปนแนวทางทวเคราะหมาจากบรบท ของวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน เชยงใหมโดยเฉพาะ ซงผลการวจยดงกลาวจะเปนแนวทางใหผรบผดชอบ กากบและดแลการผลตผลงานวจยของวทยาลยฯนาไปดาเนนการไดจรงและสอดคลองกบความตองการของอาจารยในวทยาลยฯ ซงการนาระบบวธการสอนแนะมาใชในการผลตงานวจยจะทาใหบคลากรมการพฒนาตนเองอยตลอดเวลาและยงกอใหเกดประโยชนอยางยงตอสถาบนในการเพมผลผลตทางดานวชาการและการกาหนดนโยบายตางๆทเหมาะสมและเอออานวยตออาจารยผสอนในการผลตผลงานวจยอกดวย

21

 

เยเดรสทน (Yedreshteyn, 2008) ศกษา คณภาพของการดาเนนการ โปรแกรมการฝกผบรหารในโกลบอลคอรปอเรชน การใชทฤษฎจตวทยาองคการ โปรแกรมการฝกผบรหารในโกลบอลคอรปอเรชน มประโยชน โปรแกรมการฝก มการพฒนาเพมขนการรบรดวยตวเองใชโคชเปนทรพยากรมออาชพ การปรบปรงการบรหารองคกรและการปรบปรงความสมพนธระหวางเพอนรวมงานกบผใตบงคบบญชาและผจดการประโยชนทจะไดรบจากการฝกโปรแกรม ผจดการ โคช ลกคา ความสาเรจของโปรแกรมการฝกบรหารภายในในแงของการดาเนนงานและความคมคาของลกคาอยางมากขนอยกบวาพรอมและความสนใจของลกคาแตละการฝกคอการไดรบความคดเหนและการทางาน หรอโคชจะมการปรบปรงพฤตกรรม พบวาเปนทสนใจในการฝกการใหมโคชตดตามการทางานของผใตบงคบบญชา รบผดชอบสาหรบการประชมทตกลงกนเปาหมายของการมสวนรวมการฝกและการพฒนาความสมพนธทดกบโคชของพวกเขาเปนสงจาเปนตอความสาเรจของการฝก ปจจยททาใหการฝกททาทายความสามารถทไดรบการฝก สวนการสอนการนดหมายทไมเปนไปตามโครงสรางหรอผสอนไมปรบแตงเพอใหตอบสนองความตองการของลกคา คลอฟเฟนสไตน (Klopfenstein, 2006) ไดศกษาการออกแบบโปรแกรมการสอนงานทมศกยภาพใหกบ หลกฐานทแสดงถงความจาเปนสาหรบโปรแกรมการสอนงานทไดรบการระบวาเปนผลมาจากการสารวจ ความจาเปนสาหรบโปรแกรมการฝกอบรมทเพมขน มนเปนความตงใจ การพฒนาโปรแกรมการฝกทมประสทธภาพสาหรบบรษท เพอวตถประสงคและประสทธผลขององคกรอยางย งยนในการแขงขนโดยรวมขนอยกบพนหลงและความตองการของ บรษท นอกจากนการศกษาครงนรวมถงการบรหารงานของเครองมอทใชในการสมภาษณ ออกแบบมาเพอชวยนกวจยในการพฒนาโปรแกรมการสอนงาน ในการสนบสนนของโปรแกรมการสอนงานทมศกยภาพในการวเคราะหของโปรแกรมการสอนงานทมอยเปนดาเนนการและรวมอยในการทบทวนวรรณกรรม ขนตอนการวเคราะหนจะชวยนกวจยใน ระบขอดและขอเสยของโปรแกรมการสอนงานตางๆ และวางรากฐาน สาหรบการพฒนาโปรแกรมการสอนงานทมประสทธภาพมากทสดทเหมาะสมกบบรษท การวเคราะหขอมลพบวาการสอนงานประสบความสาเรจเมอวางแผนทเหมาะสมและการบรหารจดการในรปแบบทเปนทางการ การสอนงานควรจะบรหารโดยผสอนงานภายในเมอเทยบกบผสอนงานจากองคกรภายนอก นอกจากนกจกรรมการสอนงานเหลานควรจะมงเนนเปนการเฉพาะทบรษท ตองการแกไขปญหาทมลกษณะทวไปเชอมโยงกบโปรแกรมการฝกอบรมในปจจบน บรานล (Brantley, 2007) ศกษาความสมพนธระหวางการสอนงานและการฝกอบรมผบรหารรวมกบการเรยนรการเปลยนแปลงกระบวนการสอนงานมมมองทางจตวญญาณในการ สอนงาน วธการสอนงานของผบรหารผลการวจยพบวา

1. รปแบบทมมมมองทางจตวญญาณเปนการทาทาย การการสอนงานของผบรหารและเปนผลประโยชนของผบรหารระดบสง เสมอนการคาทางธรกจ

22

 

2. รปแบบทใชจตวญญาณในการสอนงานหรอการฝกผบรหาร ผลประโยชนของผบรหารอยใน รปแบบทอยเหนอสภาพแวดลอมทางธรกจ

3. รปแบบการสอนงานและการฝกอบรมผบรหารตามจตวญญาณทสงเสรมการเรยนรการเปลยนแปลงตลอดเวลา

4. การสอนงาน คอ การเรยนรทเกดขนดเหมอนจะเกยวของโดยตรงกบปรมาณของเวลาทผสอนงานหรอผบรหารสามารถฝกฝนได สรประบบการสอนงาน การกาหนดขนตอนการสอนงานหรอกระบวนการสอนตามขนตอน กระบวนการสอนงานทมประสทธภาพ การเตรยมการสอน การกาหนดแผนการพฒนา การดาเนนการสอนงาน การตดตามและการประเมนผล และนาขนตอนมาพฒนาระบบการสอนงานในโรงพยาบาลตามขนตอนหรอกระบวนการ เพอนาระบบการสอนงานทมประสทธภาพและเขากบบรบทของสถาบนประสาทวทยามาพฒนาระบบการสอนงาน  บรบทสถาบนประสาทวทยา ประวตความเปนมาของสถาบนประสาทวทยา สถาบนประสาทวทยา สถาบนโรคเฉพาะทางระดบตตยภม (Tertiary Medical Care) ไดมการพฒนา อยางตอเนองจนปจจบนไดมงมนและรบผดชอบตามปณธาน ดานการพฒนาบคลากรและวชาการสถาบนประสาทวทยาไดรบความรวมมอและชวยเหลอจากผเชยวชาญ จากสถาบนตางๆ ทงภายใน และตางประเทศ นอกจากนยงไดรบทนสงเจาหนาททกระดบ ทงแพทย พยาบาล และนกวชาการไปศกษาฝกอบรมในตางประเทศ อยางตอเนอง ซงบคลากรเหลานไดกลบมาทาใหสถาบนการแพทยแหงน ไดรบการยอมรบในมาตรฐานการบรการ บาบดรกษา และฟนฟสมรรถภาพผปวยโรคระบบประสาทอยางครบวงจร รวมทงเปนศนยกลางการฝกอบรมแพทย บคลากรทางการแพทย และนสต นกศกษาจากสถาบนตางๆ สถาบนประสาทวทยา สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข เปนสถาบนชนนาทางวชาการและบรการดานโรคระบบประสาท วสยทศน เปนสถาบนชนนาทางดานวชาการและบรการดานระบบประสาทในระดบชาต และเปนทยอมรบในทวปเอเชย ภายในป พ.ศ.2563 พนธกจ   มงมนพฒนาวชาการ ถายทอดเทคโนโลยดานระบบประสาททมคณภาพ พรอมบรการทมมาตรฐานในดานการรกษาพยาบาล และฟนฟสมรรถภาพ โดยมระบบบรหารจดการทมคณภาพ ปรชญา มงวสยทศน พฒนาตอเนอง เนนเรองสามคค 

23

 

คานยม: Prasat P : Professional ทาแบบมออาชพ R : Respect การยอมรบนบถอซงกนและกน A : Accountability ความรบผดชอบ ตรวจสอบได S : Supertertiary & Supperior Service บรการดแลรกษาระดบเหนอกวาตตยภม A : Attitude & Advanced Knowledge มทศนคตทด มจตสานกบรการ รกองคกร ยดปรชญาพอเพยง และ ความรทกาวหนา T : Teamwork การทางานเปนทม รวมมอ รวมใจ มงสเปาหมายเดยวกน วฒนธรรมองคกร

Harmonization : ความกลมเกลยว Middle path : ทางสายกลาง Love to learn : รกเรยนร Research mind : สานกในงานวจย

สถาบนประสาทวทยา สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข มพนธกจในการพฒนาวชาการ ถายทอดเทคโนโลยดานระบบประสาททมคณภาพ พรอมบรการทมมาตรฐานในดานการรกษาพยาบาลและฟนฟ สมรรถภาพ นอกจากนยงมสวนรวมในการพฒนานโยบายสขภาพเชงรกเพอแกปญหาประชาชนระดบประเทศ โดยมระบบบรหารจดการทมคณภาพ โดย 1. ศกษา วเคราะห วจย และพฒนาองคความรและเทคโนโลยทางการแพทย ดานประสาท-วทยา 2. ถายทอดองคความร และเทคโนโลยทางการแพทยฝายกายดานประสาทวทยา แกสถานบรการ สขภาพ ทงภาครฐและภาคเอกชน 3. จดใหมบรการเพอรองรบการสงตอผปวยเฉพาะทางดานประสาทวทยา 4. ใหการเพมพนความรและทกษะการปฏบตงานดานการบาบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพทางการ แพทยเฉพาะทางดานประสาทวทยา แกแพทย และบคลากรทางดานสขภาพในสถานบรการทงภาครฐและเอกชน 5. กากบ ดแลการดาเนนงานของโรงพยาบาลประสาทในสวนภมภาค 6. ปฏบตงานรวมกบหรอ สนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของ หรอทไดรบมอบหมาย ภาระหนาทของกลมภารกจบรการวชาการ กลมภารกจบรการวชาการ สถาบนประสาทวทยา รบผดชอบงานบรหาร งานบรการพยาบาล งานวชาการและฝกอบรม ระบบการสอนงานกลมภารกจบรการวชาการพยาล ดงน 1. ปฐมนเทศพยาบาลวชาชพสาเรจการศกษา หรอพยาบาลวชาชพทโอนยายโรงพยาบาล

24

 

2. การหมนเวยนตามหอผปวยตาง ๆ จานวน 14 หอผปวย หอผปวยละ 2 วน หวหนาหอผปวย หรอพยาบาลวชาชพทไดรบมอบหมาย ทาหนาทในการสอนงานของพยาบาลวชาชพ 3. เลอกหอผปวยทตองการประจา หรอจากการทหนวยงานขาดแคลน หวหนาหอผปวย หรอ พยาบาลวชาชพทไดรบมอบหมายมการสอนงานของพยาบาลวชาชพ กลมภารกจบรการวชาการ มหนวยงานในความรบผดชอบ หนวยงานของ กลมภารกจบรการวชาการ หนวยงานตางๆ รบผดชอบบรการพยาบาลทมคณภาพและประสทธภาพ ตอบสนองความตองการของผปวยโรคทางระบบประสาททรบไวรกษาในหอผปวย ตอเนองตลอด 24 ชวโมง ตามสภาพปญหาทเกดขน ครอบคลมการรกษาพยาบาล การฟนฟสภาพ การปองกนโรค และการสงเสรมสขภาพ ตลอดจนประสานงานกบบคลากรในทมสขภาพ โดยใชกระบวนการพยาบาลทกขนตอน ในการแกไขปญหาสขภาพทงดานรางกาย จตใจ จตวญญาณ และสงคม สงเสรมใหผปวย มสขภาพดเตมตามศกยภาพทมอย ผปวยและครอบครวมความรความสามารถในการดแลตนเอง เพอยกระดบคณภาพชวตใหดขน สาหรบในสวนของกลมภารกจบรการวชาการ มการสอนงานใหกบพยาบาลวชาชพ 2 ประเภท ประกอบดวย พยาบาลวชาชพทไดรบการบรรจเขาทางานใหม และ/หรอ พยาบาลวชาชพทโอนยายมาจากโรงพยาบาลอน ปรากฏรายละเอยดดงแผนภมท 4  แผนภมท 4 ระบบการสอนงานพยาบาลวชาชพของสถาบนประสาทวทยา 

กลมภารกจบรการวชาการพยาบาล ดาเนนการดงน 1. ปฐมนเทศพยาบาลวชาชพ 2. จดตารางการฝกปฏบตงานประมาณเดอนครง เพอใหพยาบาลวชาชพปฏบตงานในหอผปวย 3. จดพยาบาลวชาชพปฏบตงานประจาแตละหอผปวย

ระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ สถาบนประสาทวทยา ประกอบดวย 1. พยาบาลวชาชพทไดรบการบรรจเขาทางานใหม 2. พยาบาลวชาชพทโอนยายจากโรงพยาบาลอน

หอผปวย ดาเนนการดงน 1. หวหนาหอผปวย/พยาบาลวชาชพทไดรบมอบหมาย สอนงานแกพยาบาลวชาชพ ฝก ปฏบตงานในเวรเชา 2. พยาบาลทไดรบมอบหมายใหสอนงานพยาบาลวชาชพ ฝกปฏบตงานในเวรบาย และเวรดก ระยะเวลาและกจกรรมการสอนงานของพยาบาลวชาชพของหอผปวยมความแตกตางกน ไปตามสภาพการปฏบตงาน

25

  สถาบนประสาทวทยา มระบบการสอนงานตามขนตอนทไดแสดงแผนภาพท 4 แตดวยมการวางแผนเพมหอผปวยขยายโรงพยาบาลเปนศนยความเปนเลศโรคทางระบบประสาทวทยาศกษา วจยดานทางระบบประสาท และเตรยมรบพยาบาลวชาชพทสาเรจการศกษา จานวน 50 คน ในป พ.ศ.2558 การวางแผนระบบการสอนงานใหกบพยาบาลวชาชพ ตามหอผปวยขนตอนการสอนงานแตละหอผปวย มแนวทางการสอนงานอาจจะไมเหมอนกนของผสอนงาน ผวจยจงสนใจศกษาเกยวกบการพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ เนองจากสถาบนประสาทวทยา เปนหนวยงานดานวชาการในการศกษาคนควาและวจยโรคทางระบบประสาท และเปนแหลงศกษาทงดานการแพทยและการพยาบาล การศกษาวจยเกยวกบการพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ จงเปนสงทสาคญทจะเปนสวนหนงทจะชวยใหสามารถนามาประยกตในการปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพมากยงขน พยาบาลวชาชพทรกองคกรและหนวยงานทปฏบตงาน ความพงพอใจตอระบบการสอนงานจงมความสาคญดงกลาวตอไป แนวคดทฤษฏความพงพอใจตอระบบการสอนงาน ความพงพอใจตอระบบการสอนงาน มผใหความหมายไวดงน อตกาญจน บวขา (2550) กลาวไววา ความพงพอใจ หมายถง ความรสกทเกดจากทศนคต หรอแรงจงใจ ความตองการทเปนไปตามความคาดหวง ซงเปนความรสกนกคดทด มความสข ถาความตองการไดรบการตอบสนองความพงพอใจกจะเกดขน ธญพร ชนกลน (2553) กลาววา ระดบความรสกทแสดงถงความชอบ และความคดเหนของอาจารยพยาบาลและผบรหาร ทมตอรปแบบการสอนงาน ประกอบดวย ความพงพอใจ 3 ดานคอ ดานองคประกอบของรปแบบ ดานกระบวนการนารปแบบไปใช และดานผลของการใชรปแบบ ยพน ยนยง (2553) กลาววา ความพงพอใจ หมายถง ความรสกนกคด หรอเจตคตของบคคลทมตอการทางาน ความรสกชอบใจ เอาใจใส พอใจ เตมใจ กระตอรอรนทจะปฏบตกจกรรมอยางตอเนอง เพอใหการดาเนนกจกรรมนนบรรลผลสาเรจ มลลกา นลาสน (2552) กลาววา ความพงพอใจ หมายถง ความรสกหรอทศนคตในทาง บวก ของบคคลทมตองานททาอย ซงเปนผลมาจากปจจยตางๆ ทเกยวของกบการทางาน สามารถตอบสนองความตองการของบคคลทงดานรางกายและจตใจไดอยางเหมาะสม เมอสรางความพงพอใจในการทางานใหเกดขนในหนวยงาน บคคลมความพงพอใจในการทางาน จะแสดงพฤตกรรมออกมาใหเหนดงน 1. มความเอาใจใสตองาน ขยน ตดตามผลงานทไดรบมอบหมายอยเสมอ เมอพบขอบกพรองเสยหายกพยายามแกไข หรอรบชแจงใหผบงคบบญชาทราบ

26

  2. เหนแกประโยชนสวนรวมมากกวาสวนตว ยอมเสยสละเวลา และความสขสวนตวเพองาน โดยไมตองชกชวนหรอขอรอง 3. มความสามคคเปนนาหนงใจเดยวกน ไมแตกแยกเปนกกเปนเหลา 4. ไมขาดหรอหยดงานโดยไมจาเปน มความสบายใจทไดมาทางานและอยรวมกบเพอนฝง มลลน (Mullin, 1985 อางถงใน สมหมาย บญสน, 2554) กลาววา ความพงพอใจเปนทศนคตของบคคลทมตอสงตางๆ หลายๆ ดานเปน สภาพภายในทมความสมพนธกบความรสกของบคคลทประสบความสาเรจในงานทงดานปรมาณ และคณภาพ เกดจากการทมนษยมแรงผลกดนบางประการในตนเอง และพยายามจะบรรลเปาหมาย บางอยางเพอทจะสนองตอบความตองการ หรอความคาดหวงทมอยและเมอบรรลเปาหมายนนแลว จะเกดความพงพอใจ เปนผลสะทอนกลบไปยงจดเรมตน เปนกระบวนการหมนเวยนตอไปอก ความพงพอใจ เปนความรสกสองแบบของมนษย คอ ความรสกในทางบวก ความรสกทางบวกเปนความรสกทเกดขนแลวจะทาใหเกดความสข ความสขนเปนความสขทแตกตางจากความรสกทางบวกอนๆ กลาวคอเปนความรสกทมระบบยอนกลบ ความสขสามารถทาใหเกดความสข หรอความรสกทางบวกเพมขนไดอก ดงนนจะเหนไดวาความสขเปนความรสกทสลบซบซอน และความสขนจะมผลตอบคคล มากกวา ความรสกทางบวก  เชลล (Shelly, 1975 อางถงใน สมหมาย บญสน, 2554) ไดกลาวถง ทฤษฎความพงพอใจวาเปนความรสกสองแบบของมนษย คอ ความรสกทางบวกและความรสกทางลบ ความรสกทางบวกเปนความรสกทเมอเกดขน แลวจะทาใหเกดความสข ความสขนเปนความรสกทแตกตางจากความรสกทางบวกอนๆ กลาวคอ เปนความรสกทมระบบยอนกลบ ความสขสามารถทาใหเกดความสขหรอความรสกทางบวกเพมขนไดอก ดงน น จะเหนไดวาความสขเปนความรสกทสลบซบซอน และความสขนจะมผลตอบคคลมากกวา สงหนงทจะทาใหเกดพงพอใจของมนษยไดแก ทรพยากร หรอสงเรา การวเคราะหระบบความพงพอใจ คอการศกษาวาทรพยากรหรอสงเรา แบบใดเปนสงทตองการทจะทาใหเกดความพอใจ และความสขแกมนษย ความพอใจจะเกดไดมากทสด เมอมทรพยากรทกอยางทเปนความตองการครบถวน ประนต จรฐตกาล (2547) ศกษาผลของการใชการนเทศงานการสอนแนะของหวหนาหอผปวยตอความพงพอใจในงานของพยาบาลประจาการ เปรยบเทยบความพงพอใจในงานของพยาบาลประจาการกอนและหลงไดรบการนเทศงานโดยการสอนแนะของหวหนาหอผปวยเปรยบเทยบความพงพอใจในงานของพยาบาลประจาการ ระหวางกลมทไดรบการนเทศงานโดยการสอนแนะกบกลมท ไมไดรบการนเทศงานโดยการสอนแนะ กลมตวอยางเปนหวหนาหอผปวยทมประสบการณการเปน หวหนาหอผปวยอยางนอย 1 ป จานวน 26 คน แบงกลมทดลองและกลม

27

 ควบคม กลมละ 13 คน และ พยาบาลประจาการทกคนทปฏบตงานกบหวหนาหอผปวยนนๆ จานวน 226 คน โดยแบงเปนกลม ทดลอง 116 คน และกลมควบคม 110 คน ผลการวจยพบวา 1. คาเฉลยคะแนนความพงพอใจในงานของพยาบาลประจาการหลงไดรบการนเทศงาน โดยการสอนแนะของหวหนาหอผปวยสงกวากอนไดรบการนเทศงานโดยการสอนแนะอยางม นยสาคญทางสถตทระดบ .05 2. ความพงพอใจในงานของพยาบาลประจาการในกลมทไดรบการนเทศงาน โดยการ สอนแนะสงกวากลมทไมไดรบการนเทศงานโดยการสอนแนะ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 อตกาญจน บวขา (2550) ศกษาความพงพอใจทมตอการประกนคณภาพ การศกษา ใน 4 ดาน คอ ดานการศกษาและการเตรยมการ ดานการควบคมคณภาพการศกษา ดานการตรวจสอบทบทวนและปรบปรงคณภาพการศกษา และดานการรายงานผลการตรวจสอบ และทบทวนคณภาพการศกษา และเปรยบเทยบความพงพอใจทมตอการประกนคณภาพ การศกษา จาแนกตามวฒการศกษา และประสบการณทางการบรหารการศกษา ของผบรหาร สถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 2 จานวน 155 คน เครองมอทใชใน การวจยเปนแบบสอบถาม วเคราะหขอมลดวยการหาคารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ทดสอบสมมตฐานดวยการทดสอบ Z (Z-test) โดยกาหนดคานยสาคญทางสถตทระดบ .05 ผลการวจย พบวา 1. ความพงพอใจทมตอการประกนคณภาพการศกษาของผบรหารสถานศกษา สงกด สานกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 2 โดยภาพรวมอยในระดบมาก และเมอพจารณารายดานพบวา ผบรหารสถานศกษามความพงพอใจตอการประกนคณภาพการศกษาอยในระดบมาก ทง 4 ดาน คอ ความพงพอใจดานการศกษาและการเตรยมการ ดานการควบคมคณภาพ การศกษา ดานการตรวจสอบทบทวนและปรบปรงคณภาพการศกษา และดานการรายงานผลการ ตรวจสอบและทบทวนคณภาพการศกษา 2. ผลการเปรยบเทยบความพงพอใจทมตอการประกนคณภาพการศกษาของผบรหาร สถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 2 ทมวฒการศกษาสงสดระดบปรญญาตร และสงกวาปรญญาตร โดยภาพรวมไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต และเมอแยกพจารณารายดาน พบวาความพงพอใจดานการศกษาและการเตรยมการ ดานการควบคมคณภาพการศกษา ดานการรายงานผลการตรวจสอบและทบทวนคณภาพการศกษาไมแตกตางกน และความพงพอใจดานการตรวจสอบทบทวนและปรบปรงคณภาพการศกษา แตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 3. ผลการเปรยบเทยบความพงพอใจทมตอการประกนคณภาพการศกษาของผบรหาร สถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 2 ทมประสบการณทางการบรหารนอยกวา 10 ป และ10 ปขนไป โดยภาพรวมไมแตกตางกน และเมอแยกพจารณาเปนรายดาน พบวาความพง

28

 พอใจดานการศกษาและการเตรยมการ ดานการควบคมคณภาพการศกษา ดาน การตรวจสอบทบทวนและปรบปรงคณภาพการศกษา และความพงพอใจดานการรายงานผลการ ตรวจสอบและทบทวนคณภาพการศกษาไมแตกตางกน สรปความพงพอใจตอระบบการสอนงาน ความรสกชอบระบบการสอนงานการปฏบตงาน ทาใหความตงใจมงมนทจะทางานใหไดเตมความสามารถ มขวญและกาลงใจ ผลตอคณภาพการทางาน ประสทธภาพและประสทธผลของการทางาน สงผลตอความสาเรจตามเปาหมายขององคกร และบคลากรรกองคกรเพมมากขน ไมมการยายโรงพยาบาลหรอลาออกทกคนทมเทกบการทางาน และสงผลดตอผปวยเกดความพงพอใจตอการใหบรการหรอการปฏบตงานของบคลากรความพงพอใจตอระบบการสอนงานมความสาคญมาก จากการทบทวนวรรณกรรมผวจยสนใจในการทาการพฒนาระบบการสอนงาน เพอการพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ สอดคลองกบวสยทศน พนธกจ ปรชญา ของสถาบนประสาทวทยา และเรยนรขนตอนการสอนงาน เตรยมความพรอมในการพฒนาพยาบาลวชาชพทสาเรจการศกษา พรอมในการเปดหอผปวยใหมและตงศนยวจยทางระบบประสาท ป พ.ศ. 2559 ระบบการสอนงาน จดแขงการสอนงาน ผบรหารเหนความสาคญและใหการสนบสนนตอระบบการสอนงานพยาบาลวชาชพทกขนตอน แตจดออนของการสอนงาน หวหนาหอผปวยหรอผรบผดชอบสอนงานตองปฏบตการพยาบาลดวยทาใหไมมเวลาในการสอนงาน ขาดการตอเนองของระบบการสอนงานพยาบาลวชาชพในทศทางเดยวกน โอกาสพฒนาสถาบนประสาทวทยาเปนโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงซงมนโยบายเกยวกบการพฒนาวชาการและคณภาพ การบรการทางการพยาบาล เพอพฒนาศกยภาพพยาบาลวชาชพตลอดเวลา ผบรหารทางการพยาบาลสนบสนนทางดานการพยาบาลและวชาการอยางตอเนองเพอพฒนาการพยาบาลและมงหวงพยาบาลวชาชพทกคนพงพอใจในการปฏบตงานและผลสาเรจของงานการพยาบาลเกดการรกองคกร และสามารถนาไปประเมนผลการพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพของสถาบนประสาทวทยาไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ เพอพฒนาบคลากรทางการพยาบาลเกดความพงพอใจสงสดและปฏบตงานได บคลากรมความพงพอใจในการปฏบตงานดวยความเตมใจ รกองคกรมความสขตองานทปฏบตซงมผลตอกระบวนการทางาน การใหบรการแกผปวยและผใชบรการทมคณภาพ นอกจากนผบรหารทางการพยาบาลสถาบนประสาทวทยา ยงสามารถนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพไปประเมนสมรรถนะของพยาบาลวชาชพได   

 

บทท 3

วทยาการวธวจย

วธดาเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยและพฒนา (Research and Development) ในการพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ผวจยนาเสนอออกเปน 7 ประเดนดงน 1. การออกแบบการวจย 2. เครองมอทใชในการวจย 3. การพทกษสทธผเขารวมวจย 4. การเกบรวบรวมขอมลทใชในการทาวจย 5. การวเคราะหและการแปลผลขอมล 6. การวเคราะหทางสถต 7. ขนตอนการศกษาวจย โดยมรายละเอยดดงตอไปน

การออกแบบการวจย วจยครงนเปนวจยและพฒนา (Research and Development) เพอศกษาการพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ สถาบนประสาทวทยา สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ประชากร ในการศกษาครงน คอ พยาบาลวชาชพทสาเรจการศกษาและพยาบาลทโอนยาย เขาปฏบตงาน ไมเกน 4 ปเตม กลมภารกจบรการวชาการพยาบาล สถาบนประสาทวทยา สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข แผนกประสาทวทยา ดงน หอผปวยหนกประสาทวทยา

30

หอผปวยประสาทวทยาชาย หอผปวยประสาทวทยาหญง หอผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเฉยบพลน หอผปวยพเศษประสาทวทยา หอผปวยโรคลมชก พยาบาลวชาชพ จานวน 23 คน (ขอมล ฝายการพยาบาล ณ วนท 1 มนาคม 2557)

ลกษณะของสถานททใชในการเกบขอมล คอ สถาบนประสาทวทยา สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ซงเปนโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง ตงอยกรงเทพมหานคร วธการสมตวอยางและกลมตวอยาง (Sampling technique and sample) วธการสมตวอยางผวจยใชการสมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive sampling) เลอกกลมงานประสาทวทยา มลกษณะการทางานทคลายคลงกน และเลอก 3 หอผปวย (พยาบาลวชาชพหอผปวยหนกประสาท-วทยา หอผปวยพเศษประสาทวทยา ไมคดเลอกเปนกลมตวอยางเนองจากมปญหาภาระงาน และกลมตวอยางตดเรยนการพยาบาลพนฐานทางระบบประสาทหอ และผปวยโรคลมชกไมมกลมตวอยาง) พยาบาลวชาชพทสาเรจการศกษาและพยาบาลทโอนยาย เขาปฏบตงาน ไมเกน 4 ปเตม จานวน 3 หอผปวย ผรบการสอนงาน จานวน 11 คน ดงน หอผปวยประสาทวทยาหญง พยาบาลผรบการสอนงาน 5 คน หอผปวยประสาทวทยาชาย พยาบาลผรบการสอนงาน 5 คน หอผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเฉยบพลน พยาบาลผรบการสอนงาน 3 คน พยาบาลผสอนงาน(ผชวยวจย) จานวน 3 คน ทมประสบการณการทางาน 5 ปเตมขนไป ผานการอบรมเฉพาะทางระบบประสาท 4 เดอน หรอไดรบการมอบหมายจากหวหนาหอผปวย ผบงคบบญชาใหปฏบตหนาทสอนพยาบาลพยาบาลวชาชพ ดงน หอผปวยประสาทวทยาหญง พยาบาลผสอนงาน(ผชวยวจย) 1 คน หอผปวยประสาทวทยาชาย พยาบาลผสอนงาน(ผชวยวจย) 1 คน หอผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเฉยบพลน พยาบาลผสอนงาน(ผชวยวจย) 1 คน เครองมอทใชในการวจย การพฒนาเครองมอทใชในการทาวจย เครองมอทใชในการวจยในครงน ผวจยสรางเครองมอในการทาวจยเปน 3 สวนดงน สวนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล ไดแก อาย เพศ ระดบการศกษา หนวยงานทปฏบตงาน และประสบการณในการปฏบตงาน และ ลกษณะคาถามเปนแบบเตมคาในชองวาง และแบบเลอกตอบ สาหรบใหผตอบไดเลอกตอบตามจรง จานวน 5 ขอ สวนท 2 แบบสอบถามความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพมจานวน

31

17 ขอ ไดแก 1) การเตรยมการสอนงาน 4 ขอไดแก ขอท 1 ถงขอท 4 2) การกาหนดแผนการสอนงาน 4 ขอไดแก ขอท 5 ถงขอท 8 3) การดาเนนการสอนงาน 4 ขอ ไดแก ขอท 9 ถงขอท 12 และ 4) การตดตามและประเมนผลการสอนงาน 5 ขอ ไดแก ขอท 13 ถง ขอท 17 คาตอบแบบสอบถามมลกษณะเปนมาตรา ประมาณคา 5 ระดบ โดยกาหนดคะแนนดงน 5 หมายถง รสกพงพอใจระดบมากทสด 4 หมายถง รสกพงพอใจระดบมาก 3 หมายถง รสกพงพอใจระดบปานกลาง 2 หมายถง รสกพงพอใจระดบนอย 1 หมายถง รสกพงพอใจระดบนอยทสด การแปลระดบความพงพอใจตอระบบการสอนงาน ใชเกณฑคะแนนเฉลย ดงน (บญใจ ศรสถตยนรากร, 2553)

4.50–5.00 หมายถง ความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ อยในระดบมากทสด

3.50–4.49 หมายถง ความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ อยในระดบมาก

2.50–3.49 หมายถง ความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ อยในระดบปานกลาง

1.50–2.49 หมายถง ความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ อยในระดบนอย

1.00–1.49 หมายถง ความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ อยในระดบนอยทสด

สวนท 3 ระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ พฒนาขนตรวจสอบความสมเหตสมผล โดยประยกตรวมกบการออกแบบระบบการเรยนการสอน แนวคดของ (ธญพร ชนกลน, 2553) ตามทฤษฎ แนวคดเกยวกบระบบการสอนงาน ผวจยพฒนาระบบการสอนงาน 4 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 การวเคราะหความจาเปนระบบการสอนงาน ขนตอนท 2 การออกแบบและพฒนาระบบการสอนงาน (Design and Development) เพอสงเสรมการสอนงานของพยาบาลวชาชพ มแบบตรวจสอบความสมเหต สมผลเชงทฤษฎ ความเปนไปได และความสอดคลองของระบบการสอนงานพยาบาลวชาชพ

32

ขนตอนท 3 การนาระบบการสอนงานไปใช (Implementation) การนาระบบทสรางขนไปทดลองใชในสถาบนประสาทวทยา จานวน 3 หอผปวย หอผปวยประสาทวทยาหญง หอผปวยประสาทวทยาชาย หอผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเฉยบพลน ขนตอนท 4 การประเมนผลระบบการสอนงาน (Evaluation) ประกอบดวย การเปรยบเทยบความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ กอน หลงการสอนงานของพยาบาลวชาชพ 2.2 คณภาพของเครองมอทใชในการทาวจย การตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content validity) ผวจยนาแบบสอบถามทพฒนาขน เสนออาจารยทปรกษาเพอพฒนาตรวจสอบความถกตองและครอบคลม นาขอเสนอมาปรบปรงแกไข กอนนาแบบทดสอบผานการตรวจสอบคณภาพดานความตรงตามเนอหา จากผเชยวชาญจานวน 5 คน ดงน พยาบาลชานาญการพเศษการสอนงาน สถาบนประสาทวทยา 1 คน หวหนาหอผปวยหนกประสาทวทยา สถาบนประสาทวทยา 1 คน หวหนาหอผปวยหญง 7 สถาบนมะเรงแหงชาต 1 คน พยาบาลผเชยวชาญดานการสอนงาน สถาบนมะเรงแหงชาต 1 คน รองผจดการฝายการพยาบาล โรงพยาบาลนครธน 1 คน หาคาดชนความตรงเชงเนอหา (Content validity index: CVI) เปนการประเมนความตรงตามเนอหา เปนวธทพฒนาขนโดย Hambleton และคณะเมอป ค.ศ. 1975 วธหาคาดชนความตรงเชงเนอหา (CVI) มขนตอนดงน (บญใจ ศรสถตยนรากร, 2553) ขนตอนท 1 นาแบบสอบถามพรอมโครงรางการวจยฉบบยอซงมคานยามของตวแปรทศกษาไปใหผเชยวชาญตามทผวจยไดเรยนเชญ เพอใหผเชยวชาญพจารณาความสอดคลองระหวางคาถามกบคานยามเชงปฏบตการของตวแปร ซงกาหนดระดบการแสดงความคดเหนเปน 4 ระดบ คอ 1, 2, 3 และ 4 โดยแตละระดบมความหมายดงน 1.ไมสอดคลอง หมายถง ขอความไมสอดคลองกบคานยามตวแปร 2. สอดคลองบางสวน หมายถง ขอความมความสอดคลองกบคานยามตวแปรบางสวน 3. คอนขางสอดคลอง หมายถง ขอความสอดคลองกบคานยามตวแปรเปนสวนมาก 4. สอดคลองมาก หมายถง ขอความมความสอดคลองกบคานยามตวแปร ขนตอนท 2 รวบรวมความคดเหนของผเชยวชาญแตละทานมาแจกแจง ตามระดบความคดเหน 4 ระดบ คอ 1, 2, 3 และ 4 ขนตอนท 3 รวมจานวนคาถามขอทผเชยวชาญทกคนใหความเหนในระดบ 3 และ 4 ขนตอนท 4 หาคาดชนความตรงตามเนอหาจากสตร

33

CVI = จานวนคาถามขอทผเชยวชาญทกคนใหความเหนในระดบ 3 และ 4

จานวนคาถามทงหมด ผวจยนาคมอระบบการสอนงาน และแบบประเมนความพงพอใจตอระบบการสอนงาน ของพยาบาลวชาชพ ใหผเชยวชาญ จานวน 5 ทาน ตรวจสอบไดคาดชนความตรงตามเนอหาของระบบการสอนงานเทากบ 1.00 และของแบบประเมนความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพเทากบ 0.97 การหาความเชอมน (Reliability) ผวจยนาแบบสอบถามความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพทผานการตรวจความตรงตามเนอหา แลวไปทดลองใช กบพยาบาลวชาชพ ทลกษณะกลมประชากรคลายหรอใกลเคยงกน จานวน 30 คน นาผลทไดมาคานวณหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient) ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป ไดคาเทากบ 0.95 การพทกษสทธผเขารวมการวจย โครงการวจยผานการพจารณาเหนชอบ จากคณะกรรมการพจารณาจรยธรรมการวจยในมนษย มหาวทยาลยครสเตยน หนงสอเลขท 4/2557 คานงถงการพทกษสทธกลมตวอยาง ดงน 1. ชแจงดวยตนเองกบรองผอานวยการกลมภารกจบรการวชาการ สถาบนประสาทวทยา ในการตอบแบบสอบถามพรอมขอคายนยอมเขารวมการวจย การพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข 2. ชแจงเรองการพทกษสทธอยางเปนลายลกษณอกษร ในหนาแรกของแบบสอบถามการวจย โดยบอกวตถประสงคในการตอบแบบสอบถาม ใหความกระจางเกยวกบแบบสอบถาม อธบายประโยชนเกยวกบการเขารวมการวจยใหกบกลมตวอยางไดรบทราบ และดาเนนการเกบขอมลเฉพาะในกลมตวอยาง ทยนยอมเขารวมโครงการเทานน กลมตวอยางสามารถหยดหรอปฏเสธการเขารวมโครงการไดทกเวลาซงการปฏเสธนจะไมมผลกระทบใดๆ ตอกลมตวอยางทงสน 3. เมอไดแบบสอบถามกลบมาแลว ผวจยเกบขอมลดบทไดจากแบบสอบถามไวเปน ความลบ และอยในททปลอดภย 4. วเคราะหขอมลในลกษณะภาพรวม การรายงานผลการวเคราะหในลกษณะทไมสามารถเชอมโยงถงตวบคคลใดบคคลหนง

34

การเกบรวบรวมขอมลทใชในการทาวจย การเกบรวบรวมขอมลการวจยครงน ผวจยดาเนนการตามขนตอนดงน 1. ผวจยขอหนงสอแนะนาตวผวจยจากบณฑตวทยาลยถงผอานวยการสถาบนประสาท-วทยา ขออนญาตเกบรวบรวมขอมลและการทดลองใชระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ โดยชแจงวตถประสงคในการทาวจย รายละเอยดวธการเกบรวบรวมขอมลแบบสอบถามจากกลมตวอยาง 2. ภายหลงไดรบอนญาตจากคณะกรรมการจรยธรรมของสถาบนประสาทวทยา หนงสอเลขท สธ 0310/826 ผวจยประสานงานกบกลมภารกจบรการวชาการและหวหนาหอผปวยเพอขอความรวมมอผเกยวของ ไดแก หอผปวยประสาทวทยาหญง หอผปวยประสาทวทยาชาย หอผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเฉยบพลน โดยชแจงวตถประสงคในการทาวจย รายละเอยดวธการเกบรวบรวมเพอขอความรวมมอในการทาวจย 3. ผวจยดาเนนรายละเอยดวธดาเนนการวจย แบงออกเปน 4 ขนตอน มดงตอไปน ขนตอนท 1 การวเคราะหความจาเปนระบบการสอนงาน การดาเนนการวเคราะหสภาพ และการประเมนความตองการจาเปนระบบการสอนงาน การวเคราะหระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ สอดคลองกบวสยทศน พนธกจ ปรชญา ของสถาบนประสาทวทยา วสยทศน เปนสถาบนชนนาทางวชาการและบรการดานระบบประสาทในระดบชาต และเปนทยอมรบ ในทวปเอเชย ภายในป พ.ศ. 2563 พนธกจ มงมนพฒนาวชาการ ถายทอดเทคโนโลยดานระบบประสาททมคณภาพ พรอมบรการทมมาตรฐาน ในดานการรกษา-พยาบาล และฟนฟสมรรถภาพ โดยมระบบบรหารจดการทมคณภาพ ปรชญา มงวสยทศน พฒนาตอเนอง เนนเรองสามคค จดแขง ของระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ผบรหารเหนความสาคญและใหการสนบสนนตอการสอนงานพยาบาลวชาชพ จดออน หวหนาหอ หรอผทรบมอบหมายสอนงาน ตองปฏบตการพยาบาลดวยทาใหไมมเวลาในการสอนงาน ขาดการตอเนองของระบบการสอนงานพยาบาลวชาชพในทศทางเดยวกน โอกาสพฒนา สถาบนประสาทวทยาเปนโรงพยาบาลเฉพาะทางแหง ซงมนโยบายเกยวกบการพฒนาวชาการและคณภาพการบรการทางการพยาบาล เพอพฒนาศกยภาพพยาบาลวชาชพตลอดเวลามการวางแผนเพมหอผปวยขยายโรงพยาบาลเปนศนยความเปนเลศโรคทางระบบประสาทวทยา ศกษาวจยดานทางระบบประสาท และเตรยมรบพยาบาลวชาชพทสาเรจการศกษา จานวน 50 คน ในป พ.ศ.2558 การวางแผนระบบการสอนงานใหกบพยาบาลวชาชพ ดงนนผวจยนาปรกษา ผบรหาร ผรวมงานทางการพยาบาลเพอนามากาหนดระบบการสอนงาน

35

ขนตอนท 2 การออกแบบและพฒนาระบบการสอนงาน (Design and Development) การดาเนนพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพตามทฤษฎแนวคดเกยวกบ ระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ (ธญพร ชนกลน, 2553) เพอสงเสรมการจดการเรยนรอยางมขนตอน และความสามารถในการเรยนรของพยาบาลวชาชพ ดงรายละเอยดตอไปน 1. พฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพตามทฤษฎ แนวคดเกยวกบกระบวนการสอนงาน (ธญพร ชนกลน, 2553) ผวจยพฒนาระบบการสอนงานโดยปรบแนวคด การออกแบบระบบ การเรยนการสอน 2. จดทาคมอการสอนงานของพยาบาลวชาชพตามทฤษฎ แนวคดเกยวกบระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพในสถาบนประสาทวทยา (ภาคผนวก ง) ขนตอนการดาเนนการ มดงน 1. การพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพตามทฤษฎ แนวคดเกยวกบระบบการสอนงาน เพอสงเสรมการจดการเรยนรอยางมขนตอน และความสามารถในการเรยนรของพยาบาลวชาชพ มขนตอนในการดาเนนการดงน 1.1 การนาขอมลพนฐานตางๆ มาสงเคราะหระบบการเรยนการสอนงานของพยาบาลวชาชพตามทฤษฎ แนวคดเกยวกบระบบการสอนงาน เพอสงเสรมความสามารถในการเรยนรการสอนงานของพยาบาลวชาชพโดยกาหนดองคประกอบและรายละเอยดของระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ มความชดเจนเขาใจงาย 1.2 ระบเปาหมาย และผลลพธทพงประสงคของระบบการสอนงานของระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพตามทฤษฎ แนวคดเกยวกบระบบการสอนงาน 1.3 นาระบบการสอนงานตามทฤษฎ แนวคดเกยวกบระบบการสอนงาน ทสรางขนใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธ เพอตรวจสอบความถกตอง ความเหมาะสมและนาเสนอผเชยวชาญ 5 คน สามารถปรบปรงแกไขรายละเอยดของภาษาเกยวกบหลกการ วตถประสงคการเรยนการสอน กระบวนการดาเนนการประกอบดวย 4 ขนตอน ไดแก 1) การเตรยมการสอนงาน 2) การกาหนดแผนการสอนงาน 3) การดาเนนการสอนงาน และ 4) การตดตามและประเมนผลการสอนงาน และตามกจกรรมการสอนงานพยาบาลวชาชพดงน 1.3.1 การประชมปรกษากอนการปฏบตงาน (Pre-conference) หมายถง การประชมปรกษากอนเรมปฏบตงานในแตละเวรเพอมอบหมายงาน ชแนวทางปฏบตงาน การปฏบตการพยาบาลเฉพาะอยาง ซงอาจอภปรายในรปของภาระความรบผดชอบ และสงจาเปนตาง ๆ ในการใหการดแลผปวยอยางมประสทธภาพ เหมาะสม และเพยงพอ 1.3.2 การใชกระบวนการพยาบาลในการฝกปฏบตการพยาบาล (Nursing– process) หมายถงวธทชวยใหพยาบาลปฏบตงานไดในสถานการณทซบซอนเนองจากเปนกระบวนการ

36

ทตองมการคดอยางเปนเหตผล รวบรวมขอมลตาง ๆ เขาดวยกน และทาการตดสนใจเพอชวยแกไขปญหา และตอบสนองความตองการของผปวย 1.3.3 การแสดงแบบประชมปรกษาทางการพยาบาล (Nursing-conference) หมายถง การประชมปรกษาของกลมบคลากรพยาบาล ซงอาจจะเปนพยาบาลประเภทเดยวกน หรอหลายๆ ประเภทกได เพอทจะอภปรายกนในเรองของการพยาบาลผปวยเฉพาะราย อนจะมผลโดยตรงตอการวางแผนการพยาบาล 1.3.4 การสอนแบบสาธตและสาธตยอนกลบ (Demonstration and Return demonstration Method) หมายถง วธททาใหผเรยนไดรบประสบการณตรงเปนการสอนทผสอนแสดงใหด หรอผเรยนมโอกาสไดกระทาดวยตนเอง 1.3.5 การประชมปรกษาขางเตยง (Bedside conference) หมายถงการปฏบต การประชมปรกษาในลกษณะทกลมบคคลรวมการประชมไปกบผปวย อาจจะประชมปรกษากนขางเตยงผปวยกไดในเรองทจาเปนและอาจปฏบตได หรอประชมกนในหองประชม โดยนาผปวยเขามารวมดวยเฉพาะเวลาทเกยวของกบผปวยโดยตรง 1.3.6 การสอนโดยใชกรณ (Case method) หมายถง กรณศกษาทใชเพอการเรยนการสอนมลกษณะเปนเรองสนทเขยน ขนเพอบรรยายสภาพการณของเหตการณใด เหตการณหนง บทบาทของผทเกยวของและสถานการณคบขนทสมควรไดรบการแกไข หรอประเดนปญหาทตองตดสนใจภายในชวงเวลาทกาหนด และขอมลทเกยวของในการ ตดสนใจ 1.3.7 การสอนแบบถาม-ตอบ (Ask and Question Method) หมายถง การสอนเพอสงเสรมใหผเรยนไดรจกคดและรจกหาคาตอบดวยตนเอง ซงในการตงคาถาม ผต งคาถามจะตองใชความคดในการตงคาถาม ขณะเดยวกนผต งคาถามจะตองมคาตอบอยในใจ การสอนแบบถามตอบเปนการสงเสรมใหผเรยนคด วเคราะห วจารณ และผเรยนจะเรยนรเกยวกบการใชภาษาในการสอสาร และเปนการสงเสรมกระบวนการคด 1.3.8 การประชมปรกษาหลงการปฏบตงาน (Post-conference) หมายถง การประชมปรกษาหลงการปฏบตงานในแตละเวร โดยสมาชกในทมการพยาบาลรวมกนอภปรายประสบการณ วเคราะหสถานการณ ระบปญหา ระบายความรสก และพฒนาระบบสนบสนน เพอชวยใหการปฏบตการพยาบาลมประสทธภาพยงขนเลอกกจกรรมการสอนงาน 4 กจกรรม 1) การรบผปวย 2) การประเมนผปวยทางระบบประสาท 3) การใหสารนา และยาทางหลอดเลอดดา 4) การพยาบาลผปวยทไดรบการเจาะตรวจน าไขสนหลง เลอกการสอนงาน 4 กจกรรม ปรกษาผบรหาร ผชวยวจย เนองจากเปนสถาบนเฉพาะทางระบบประสาทจงเหนความสาคญของแตละกจกรรมดงน

37

กจกรรมท 1 การรบใหมผปวย เปนกจกรรมทสาคญ มการประเมนผปวยตงแตแรกรบ การเตรยมบคลากร การเตรยมอปกรณในการรบผปวย กจกรรมท 2 การประเมนผปวยทางระบบประสาทมความสาคญ เนองจากตองประเมน การวดระดบความรสกตว (Coma scale) ลกษณะของรมานตา (pupils) การเคลอนไหวและกาลงของแขนขา (motor power) การวดสญญาณชพ (Vital signs) เพอทราบอาการเปลยนแปลงอยางทนทวงท สามารถรายงานแพทยได กจกรรมท 3 การใหสารนา และยาทางหลอดเลอดดา เนองจากการใหสารนาและยาทมความเสยงสงมาก เชน ยากนชก กจกรรมท 4 การพยาบาลผปวยทไดรบการเจาะตรวจนาไขสนหลง เนองจากเปนการตรวจวนจฉยโรค แยกโรคเฉพาะทาง จงจาเปนตองเรยนรเตรยมอปกรณ การพยาบาลการเจาะตรวจนาไขสนหลง 2. สรางคมอการใชระบบการงานของพยาบาลวชาชพตามทฤษฎ แนวคดเกยวกบระบบการสอนงาน ประกอบดวย คมอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ และขนตอนการออกแบบและพฒนาระบบการสอนงาน ตามแผนภมท 5 แผนภมท 5 ขนตอนการออกแบบและพฒนาระบบการสอนงาน

ศกษาขอมลจากเอกสาร หนงสอ และวรรณกรรมทเกยวของ ปรกษาผบรหาร ผรวมงานทางการพยาบาล เพอนามากาหนดระบบการสอนงาน

พฒนาระบบการสอนงานใหครอบคลม ตรงตามเนอหา

นาระบบการสอนงานทพฒนาเสนออาจารยทปรกษาวทยานพนธ เพอตรวจสอบความชดเจน ถกตองเหมาะสมและนาไปปรบปรง แกไข

นาระบบการสอนงานทพฒนาเสนอผเชยวชาญ และความตรงตามเนอหา โดยหาคาดชนความตรงตามเนอหา (Content validity index: CVI)

ปรบปรง แกไข ตามคาแนะนาของผเชยวชาญ

38

ขนตอนท 3 ขนการนาระบบการสอนงานไปใช (Implementation) การดาเนนการวจยใน ขนตอนนเปนการนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพทพฒนาขน ไปทดลองใชในสถาบนประสาทวทยา จานวน 3 หอผปวย หอผปวยประสาทวทยาหญง หอผปวยประสาทวทยาชาย หอผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเฉยบพลน จานวน กลมตวอยาง 11 คน เปนเวลา 1 เดอน ขนตอนการดาเนนการทดลอง 1. ผวจยนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ดาเนนการตามกระบวนการสอนงาน ดงนไดแก กอนการลงระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ หวหนาหอผปวยไดชวยคดเลอกผชวยวจยทมประสบการณในการสอนงานพยาบาลวชาชพและผานการอบรมเฉพาะทางระบบประสาทจานวน 3 คนและผรบการสอนงานจานวน 11 คน ไดแก หอผปวยประสาทวทยาหญงผชวยวจย 1 คน ผรบการสอนงาน 5 คน หอผปวยประสาทวทยาชายผชวยวจย 1 คน ผรบการสอนงาน 3 คน หอผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเฉยบพลนผชวยวจย 1 คน ผรบการสอนงาน 3 คน หลงจากนนประชมชแจงกลมผสอนงาน(ผชวยวจย)และผรบการสอนงานเพอชแจงระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ความรของการสอนงาน บทบาทของผสอนงาน เพอสรางความเขาใจและสมพนธภาพทดระหวางผสอนงานและผรบการสอนงานทาความเขาใจรวมกน เกยวกบกจกรรมการปฏบตการพยาบาลการประเมนผล ไดกาหนดแนวทางปฏบตไว ไดดาเนนการทดลองระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ แบงออกเปน 4 ขนตอน 1.1 การเตรยมการสอนงาน ผวจยและผชวยวจย มการประชมปรกษาเตรยมการสอนงานมการเตรยมคมอการสอนงาน และกระบวนการสอนงาน ระยะเวลา 30–45 นาท การประชมปรกษาปฏบตงานในแตละเวรเพอมอบหมายงาน ผรบการสอนงานชแนวทางปฏบตงาน การปฏบตกจกรรมการสอนงานการสงเกต พฤตกรรม “จดออน” และ “จดแขง” ของพยาบาลวชาชพผรบการสอนงานการสงเกตพฤตกรรมการทางานของพยาบาลวชาชพ เพอใหมนใจวา อะไรคอ “จดออน” ทพยาบาลวชาชพผรบการสอนงานควรพฒนา และควรสงเสรมให พยาบาลวชาชพกระทาใหดยงขน การจดการเรยนการสอน การออกแบบการเรยนการสอนรวมกนระหวางผสอนงานและผรบการสอนงานในการกาหนดวตถประสงคการสอนงาน กจกรรมการสอนงานทง 4 กจกรรม 1.2 การกาหนดแผนการสอนงาน การวางแผนการสอนงานระหวางผวจย ผชวยวจย และผรบการสอนงานชแจงกจกรรมสอนงาน 15-30 นาท กจกรรมสอนงานเรองละ 1 สปดาห ดงน

39

ตารางท 1 กจกรรมการสอนงาน

กจกรรม การสอนงาน ชวงระยะเวลาทดาเนนการ 1 การรบผปวย วนท 6–12 กมภาพนธ 2558 2 การประเมนผปวยทางระบบประสาท วนท 13–19 กมภาพนธ 2558 3 การใหสารนา และยาทางหลอดเลอดดา วนท 20–26 กมภาพนธ 2558 4 การพยาบาลผปวยทไดรบการเจาะตรวจนาไขสนหลง วนท 27-28 กมภาพนธ

ถงวนท 5 มนาคม 2558

ผรบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ชแจงความสาคญของการพฒนาตนเองของกจกรรมและ ผสอนงานบอกประโยชนของกจกรรมสอนงานมความสาคญพฒนาและเสรมสรางสมรรถนะในการปฏบตการพยาบาลในหนวยงาน ผสอนงานและผรบการสอนงานสามารถเลอกกระบวนการสอนงานเพอใหเขากบกจกรรมททาการสอน วธการจดการเรยนการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ใหเหมาะสมกบการสอนงานตามกจกรรมทสอนงานผรบการสอน

การประชมปรกษากอนการปฏบตงาน ระยะเวลา 15-30 นาท การใชกระบวนการพยาบาลในการฝกปฏบตการพยาบาล ระยะเวลา 30-45 นาท การแสดงแบบประชมปรกษาทางการพยาบาล ระยะเวลา 15-30 นาท การสอนแบบสาธตและสาธตยอนกลบ ระยะเวลา 30-45 นาท การประชมปรกษาขางเตยง ระยะเวลา 15-30 นาท การสอนโดยใชกรณ ระยะเวลา 30-45 นาท การสอนแบบถาม-ตอบ ระยะเวลา 15-30 นาท การประชมปรกษาหลงการปฏบตงาน ระยะเวลา 15-30 นาท

1.3 การดาเนนการสอนงาน ผสอนงานและผรบการสอนงานรวมกนสงเกตการสอนงานตามระยะเวลาการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ผสอนงานพยาบาลวชาชพและผวจย ประชมปรกษารวมกนกอนการสงเกตการณสอนงานของพยาบาลวชาชพ ทบทวนการจดการเรยนการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ระหวางพยาบาลผสอนงานกบพยาบาลผรบการสอนงาน 1.4 การตดตามและประเมนผล ขนตอนสดทายน ทาควบคไปกบขนตอนท 3 การสอนงานทมประสทธผล หวหนางานหรอผสอนงานตองคอยตดตาม และประเมนผล ผรบการสอนงานเปนระยะๆ เชน ทกเดอน หรอทก 3 เดอน เปนตน โดยการ ตดตาม และประเมนผล ทาไดหลายวธ เชน การตรวจเชคพฤตกรรม การทางานของผรบการสอนงานจากทม หรอ เพอนรวมงาน

40

ทเกยวของ หรอเรยกผรบการสอนงานเขามาพดคยเพอให Feedback ทก 1-3 เดอน เพอตรวจดความคบหนาของผลงาน และ พฒนาการของการปรบเปลยน พฤตกรรมการทางานวาเปนไปตาม เปาหมายของผรบการสอนงานหรอไมมปญหา หรออปสรรค อะไรเกดขนบาง เพอใหผสอนงานปรบเปลยนวธการสอนงาน การประเมนผลการสอนงาน ประกอบดวย 1.4.1 การประเมนกอนการสอนงาน เปนการประเมนความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ กอนเรมตนกระบวนการสอนงาน เพอการสอนงานของผททาหนาทสอนงาน และนาขอมลขาวสารทไดรบมาใชเปนประโยชนสาหรบการวางแผนการสอนงาน และการเตรยมความพรอมในการใหความรและทกษะทจาเปนตองมมากอน 1.4.2 การประเมนผลระหวางการสอนงาน เปนการประเมนผลการสอนงาน ทเปนการประเมนโดยตนเอง ผสอนงาน ผรบการสอนงาน และผวจย เพอนาขอมลทไดรบมาใชเปนประโยชน สาหรบการตดตามพฒนาการ และการปรบปรงแกไข 1.4.3 การประเมนหลงเสรจสนการสอนงาน เปนการประเมนผลความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ เมอกระบวนการสอนงานเสรจสน การสอนงานของผสอนงาน และ ผรบการสอนงาน ขนตอนท 4 ขนการประเมนผลและปรบปรงระบบ (Evaluation: Development) การวจยขนตอนน เปนการนาผลการทดลองการใชระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ มาประเมนผลและปรบปรงระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ประเมนผลการพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ นาขอมล กอน- หลง ความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ผสอนงานและผรบการสอนงาน รวมทงผลการวเคราะหสภาพปญหา อปสรรค และความคดเหนทมตอ ความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ มาพจารณาปรบปรงแกไขระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ใหมความเหมาะสมมากยงขน และพรอมทจะนาไปใชตอไป   การวเคราะหและการแปลผลขอมล นาแบบประเมนมาตรวจสอบความครบถวนของขอมล และนาไปบนทกขอมลในระบบคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรมสาเรจรปสาหรบวเคราะหขอมล

41

การวเคราะหทางสถต ใชโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป สาหรบวเคราะหขอมลตามสมมตฐานทตงไว สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก 1. ขอมลทวไปของกลมตวอยาง ประกอบดวย เพศ อาย ระดบการศกษา หนวยงานทปฏบตงาน ประสบการณในการปฏบตงาน โดยใชสถตเชงบรรยาย (Descriptive statistics) ไดแก คาความถ (Frequency) คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) 2. ขอมลความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพโดยใชคาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) และวเคราะหความแตกตางของ การทดสอบ ความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพกอนและหลงการทดลองใชระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ โดยการใช Wilcoxon matched-pairs signed-rank test

บทท 4

ผลการวจย

การวจยครงนเปนการวจยและพฒนา (Research and Development) ในการพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพในสถาบนประสาทวทยา สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข โดยกลมตวอยางเปนพยาบาลวชาชพทสาเรจการศกษาและพยาบาลทโอนยาย เขาปฏบตงานไมเกน 4 ปเตม จานวน 11 คนโดยใชแบบสอบถามขอมลสวนบคคล และแบบสอบถามความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ นาขอมลมาวเคราะหดวยคารอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และสถต Wilcoxon matched-pairs signed–rank test การนาเสนอผลการวจยตามการตอบวตถประสงค ของงานวจยดงน สวนท 1 ผลการวเคราะหขอมลสวนบคคล สวนท 2 ผลการพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ในสถาบนประสาทวทยา สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข สวนท 3 ผลการศกษาความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ในระยะกอนและหลงการใชระบบการสอนงาน สวนท 4 ผลการเปรยบเทยบความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพในสถาบนประสาทวทยา สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข กอนทดลองและหลงการใชระบบการสอนงานดวยสถต Wilcoxon matched-pairs signed –rank test สวนท 1 ขอมลสวนบคคล กลมตวอยาง จานวน 11 คน เปนพยาบาลวชาชพทมอายในชวง 25 ถง 30 ปทกคน สาเรจการศกษาระดบปรญญาตรและเปนชาย 1 คน เพศหญง 10 คน หอผปวยประสาทวทยาหญง 5คน คดเปนรอยละ 45.50 หอผปวยประสาทวทยาชาย คดเปนรอยละ 27.25 หอผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเฉยบพลน คดเปนรอยละ 27.25 (ดงแสดงในตารางท 2)

43 

 

ตารางท 2 จานวนและรอยละของพยาบาลวชาชพผรบการสอน จาแนกตามขอมลสวนบคคล (n=11)

ขอมลสวนบคคล จานวน รอยละ อาย (ป) นอยกวา 25 ป 2 18.18 25-30 ป 9 81.82 พสย 24-30 ป (Minimum=24 ป,  Maximum= 30 ป) ระดบการศกษา ปรญญาตร 11 100.00 หนวยงานทปฏบตงาน หอผปวยประสาทวทยาหญง 5 45.50 หอผปวยประสาทวทยาชาย 3 27.25 หอผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเฉยบพลน 3 27.25

ผสอนงาน(ผชวยวจย) จานวน 3 คน เปนพยาบาลวชาชพทมอายในชวง 37 ถง 50 ป ทกคนสาเรจการศกษาระดบปรญญาตรและเปนชาย 1 คน เพศหญง 2 คน ประสบการณในการปฏบตงาน 16-20 ป จานวน 1 คน คดเปนรอยละ 33.33 และ 21 ปขนไป จานวน 2 คน คดเปนรอยละ 66.67 (ดงแสดงในตารางท 3)

44 

 

ตารางท 3 จานวนและรอยละของพยาบาลวชาชพผรบการสอน (ผชวยวจย) จาแนกตามขอมลสวนบคคล (n=3)

ขอมลสวนบคคล จานวน รอยละ อาย (ป) นอยกวา 40 ป 1 33.33 40-50 ป 2 66.67 พสย 37-50 ป (Minimum=37 ป, Maximum= 50 ป) เพศ ชาย 1 33.33 หญง 2 66.67 ระดบการศกษา ปรญญาตร 3 100.00 ประสบการณในการปฏบตงาน 16-20 ป 1 33.33 21 ปขนไป 2 66.67

สวนท 2 ผลการพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพในสถาบนประสาทวทยา สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ทพฒนาขนมลกษณะดงน ระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพทพฒนาขนม 4 ขนตอน ไดแก 1) การเตรยมการสอนงาน 2) การกาหนดแผนการสอนงาน 3) การดาเนนการสอนงาน 4) การตดตามและประเมนผลการสอนงาน และกาหนดกจกรรมในการสอนงาน 4 กจกรรม ไดแก การรบผปวย การประเมนผปวยทางระบบประสาท การใหสารน า และยาทางหลอดเลอดดา และการพยาบาลผปวยทไดรบการเจาะตรวจนาไขสนหลง ระยะเวลาการสอน สอ/วธการสอน การประเมน ใชระยะเวลา 1 เดอน (ดงแสดงในตารางท 4)

ตารางท 4 กจกรรมแผนการสอนงานของพยาบาลวชาชพ

45

สปดาห กจกรรม ระยะเวลาการสอน สอ/วธการสอน การประเมนผล 1 1. การสรางสมพนธภาพ

และการเรยนรระบบงาน ของพยาบาลวชาชพ 2. การรบผปวย

30 – 45 นาท 15 – 30 นาท

ผวจยแนะนาตวและชแจงการดาเนนงานตามระบบการสอนงาน การประชมปรกษากอน–หลง การปฏบตการสอนแบบสาธต- สาธตยอนกลบ การสอนขางเตยง การถาม – ตอบ

ผเขารวมโครงการเหนความสาคญ และแสดงความคดเหน ตอบขอซกถาม แจกเอกสารแนะนากจกรรม การทาแบบสอบถามความพงพอใจตอระบบการสอนงานกอนการใชระบบการสอนงาน 1. เตรยมอปกรณการรบผปวยได 2. การพดชมเชยกรณ รบผปวยได 3. สามารถปฏบตตามขนตอนการรบผปวย

2 การประเมนผปวยทางระบบประสาท

15 – 30 นาท การสอนแบบสาธต สาธตยอนกลบ การสอนโดยใชกรณ การสอนขางเตยง การสอนแบบถาม-ตอบ

ประเมนทางระบบประสาท และลงบนทกได

46 

 

ตารางท 4 กจกรรมแผนการสอนงานของพยาบาลวชาชพ(ตอ)

46

สปดาห กจกรรม ระยะเวลาการสอน สอ/วธการสอน การประเมนผล 3 การใหสารนาและยาทาง

หลอดเลอดดา 15 – 30 นาท การสอนแบบสาธต – สาธต

ยอนกลบ การสอนขางเตยง การสอนโดยใชกรณ การถาม – ตอบ

1.ใหสารนา และยาทางหลอดเลอดดา ถกตอง ครบถวน ตามแผนการรกษา 2. มการพดชมเชยกรณ ใหกาลงใจในการปฏบตการใหสารนา และยาทางหลอดเลอดดา ถกตอง ตามขนตอน

4 การพยาบาลผปวย ทไดรบเจาะตรวจนาไขสนหลง

30 – 45 นาท การสอนแบบสาธต - สาธตยอนกลบ การสอนขางเตยง การสอนโดยใชกรณ การถาม – ตอบ

1. เตรยมอปกรณ เจาะตรวจนาไขสนหลงได 2.ปฏบตการพยาบาลผปวยเจาะตรวจนาไขสนหลงได - ทาแบบสอบถามความพงพอใจตอระบบการสอนงานหลงการใชระบบการสอนงาน

 

47 

 

สวนท 3 ผลการศกษาความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพในระยะกอนและหลงการใชระบบการสอนงาน ตารางท 5 คาเฉลย (x )สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD )และระดบความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพกอนและหลงการใชระบบการสอนงาน (n=11)

ความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ

กอนการสอนงาน หลงการสอนงาน

x SD ระดบ x SD ระดบ 1. การเตรยมการสอนงานของผสอนงาน 4.09 0.30 มาก 4.55 0.52 มากทสด 2. การกาหนดแผนพฒนารวมกนระหวางผสอนงานกบผรบการสอนงาน

3.91 0.54 มาก 4.64 0.51 มากทสด

3. การวเคราะหจดออน-จดแขง ของผรบการสอนงาน

3.45 0.52 ปานกลาง 4.45 0.52 มาก

4. การสรางสมพนธภาพระหวางผสอนงานกบผรบการสอนงาน

4.36 0.50 มาก 4.55 0.52 มากทสด

5. วตถประสงคของการสอนงาน 4.00 0.45 มาก 5.00 0.00 มากทสด 6. เนอหาการสอนงาน 4.00 0.45 มาก 4.82 0.41 มากทสด 7. สอทใชในการสอนงาน 3.64 0.67 มาก 4.82 0.41 มากทสด 8. ระบบสนบสนน ประกอบดวย งบประมาณ สถานท และ ระยะเวลา

3.82 0.60 มาก 4.73 .047 มากทสด

9. ทกษะการสอนงานของ ผสอนงาน 4.18 0.41 มาก 4.91 0.30 มากทสด 10. การจดกจกรรมปรกษาหารอ รวมกน 4.27 0.79 มาก 4.64 0.51 มากทสด 11. การประชมปรกษาหารอ รวมกน 4.27 0.65 มาก 4.82 0.41 มากทสด 12. การสอนงานตามรปแบบ 4.09 0.54 มาก 4.91 0.30 มากทสด 13. การให Feedback 4.00 0.45 มาก 4.36 0.51 มาก 14. ทกษะความร ทไดรบการพฒนา 4.09 0.54 มาก 5.00 0.00 มากทสด 15. ความมนใจในการปฏบตงาน 3.73 0.47 มาก 4.91 0.30 มากทสด 16. ความตอเนองของการพฒนา ตนเอง 4.09 0.54 มาก 4.82 0.41 มากทสด 17. ประโยชนทไดรบจาก การสอนงาน 4.36 0.51 มาก 5.00 0.00 มากทสด

โดยรวม 4.02 0.33 มาก 4.76 0.22 มากทสด

48 

 

จากตารางท 5 พบวา พยาบาลวชาชพในสถาบนประสาทวทยา กอนการใชระบบการสอนงานระดบความพงพอใจโดยรวมอยในระดบมาก (x =4.02, SD=0.33) สวนหลงการใชระบบสอนงานมระดบความพงพอใจโดยรวมอยในระดบมากทสด (x =4.76, SD=0.22 ) ในรายขอพบวามความพงพอใจอยในระดบมาก 16 ขอ จาก 17 ขอและอยในระดบปานกลางเพยง 1 ขอ ไดแก ขอ 3 การการวเคราะหจดออน-จดแขง ของผรบการสอนงาน หลงการใชระบบการสอนงาน ในรายขอพบวามความพงพอใจอยในระดบมากทสด 14 ขอ จาก 17 ขอ และอยในระดบมากเพยง 2 ขอ ไดแกขอ 3 การการวเคราะหจดออน-จดแขง ของผรบการสอนงาน และ13 การให Feedback สวนท 4 เปรยบเทยบความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ กอนใชและหลงการใชระบบการสอนงานดวยสถต Wilcoxon matched-pairs signed-rank test ตารางท 6 การเปรยบเทยบคาเฉลยของลาดบทของคะแนนความพงพอใจตอระบบการสอนงานของ พยาบาลวชาชพ กอนใชและหลงการใชระบบการสอนงาน (n=11)

Mean Rank Sum of Rank

Wilcoxon signed-rank test Z Asymp. Sig.(2-tailed)

Negative Ranks 1.00 1.00 -2.847 .004

Positive Ranks 6.50 65.00

จากตารางท 6 พบวา กลมทดลองมคาเฉลยของลาดบทของผลตางทมคาเปนลบ 1.00 (Sum of Rank=1.00) และมคาเฉลยของลาดบทของผลตางทมคาเปนบวก 6.50 (Sum of Rank=65.00) เมอเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ กอนใชและหลงการใชระบบการสอนงานมคาความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

บทท 5 

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการวจยและพฒนา (Research and Development) ในการพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพตอความพงพอใจระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพในสถาบนประสาทวทยา สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข มวตถประสงคเพอศกษาความพงพอใจตอระบบการสอนงานในระยะกอนและหลงการใชระบบการสอนงานและการเปรยบเทยบความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ในสถาบนประสาทวทยา สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข กอนและหลงการใชระบบการสอนงาน กลมตวอยางเปนพยาบาลวชาชพทสาเรจการศกษาและพยาบาลทโอนยายเขาปฏบตงานไมเกน 4 ปเตมจานวน 11 คน สมเลอกกลมงานผปวยในประสาท- วทยา ได 3 หอผปวย พยาบาลผสอนงาน(ผชวยวจย) จานวน3 คน ทมประสบการณการทางาน 5 ปเตมขนไป ผานการอบรมเฉพาะทางระบบประสาท 4 เดอน หรอไดรบการมอบหมายจากหวหนาหอผปวย ผบงคบบญชาใหปฏบตหนาทสอนพยาบาลพยาบาลวชาชพ เครองมอทใชประกอบดวย แบบสอบถามขอมลสวนบคคล จานวน 5 ขอ แบบสอบถามความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ จานวน 17 ขอ ไดแก 1) การเตรยมการสอนงาน 4 ขอ 2) การกาหนดแผนการสอนงาน 4 ขอ 3) การดาเนนการสอนงาน 4 ขอ และ 4) การตดตามและประเมนผลการสอนงาน 5 ขอ ซงไดผานผเชยวชาญจานวน 5 ทาน ตรวจสอบไดคาดชนความตรงตามเนอหาของระบบการสอนงานเทากบ 0.97 ระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ พฒนาขนตรวจสอบความสมเหตสมผล โดยประยกตรวมกบการออกแบบระบบการเรยนการสอน แนวคดของ (ธญพร ชนกลน, 2553) ตามทฤษฎแนวคดเกยวกบระบบการสอนงานม 3 ขนตอน ขนตอนท 1 การออกแบบและพฒนาระบบการสอนงาน (Design and Development) ขนตอนท 2 การนาระบบการสอนงานไปใช (Implementation) ขนตอนท 3 การประเมนผลระบบการสอนงาน(Evaluation) การเปรยบเทยบความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ กอน-หลงการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ซงไดผานผเชยวชาญ

50 

จานวน 5 ทาน ตรวจสอบไดคาดชนความตรงตามเนอหาของระบบการสอนงานเทากบ 1.00 วเคราะหผลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป ขอมลทไดมาวเคราะหดงน 1. ใชสถตเชงพรรณนาแสดงการแจกแจง ขอมลทวไปของกลมตวอยาง อาย เพศ ระดบการศกษา หนวยงานทปฏบตงาน 2. วเคราะหเปรยบเทยบความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพในระยะกอนและหลงการใชระบบการสอนงานดวยคา รอยละ คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐาน และสถต Wilcoxon matched-pairs signed –rank test สรปผลการวจย 1. กลมตวอยาง จานวน 11 คน เปนพยาบาลวชาชพทมอายในชวง 25 ถง 30 ปทกคนสาเรจการศกษาระดบปรญญาตรและเปนชาย 1 คน คดเปนรอยละ 9.10 เพศหญง 10 คน คดเปนรอยละ 90.90 หนวยงานทปฏบตงานหอผปวยประสาทวทยาหญง 5 คน คดเปนรอยละ 45.50 หอผปวยประสาทวทยาชาย 3 คน คดเปนรอยละ 27.25 หอผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเฉยบพลน 3 คนคดเปนรอยละ 27.25 ผสอนงาน(ผชวยวจย) จานวน 3 คน หอผปวยประสาทวทยาหญง หอผปวยประสาทวทยาชาย หอผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเฉยบพลน เปนพยาบาลวชาชพทมอายในชวง 37 ถง 50 ป ทกคนสาเรจการศกษาระดบปรญญาตรและเปนชาย 1 คนเพศหญง 2 คนประสบการณในการปฏบตงาน 16-20 ป 1 คน คดเปนรอยละ 33.33 และ 21 ปขนไป 2 คน คดเปนรอยละ 66.67 2. ระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพทพฒนาขนม 4 ขนตอนไดแก ขนตอนท 1 การวเคราะหความจาเปน (Analysis) ระบบการสอนงาน จดแขง จดออน โอกาสพฒนา ขนตอนท 2 การออกแบบและพฒนาระบบการสอนงาน (Design and Development) การนาระบบทพฒนาขนไปตรวจสอบความสมเหตสมผล โดยประยกตรวมกบการออกแบบเชงระบบ ขนตอนท 3 การนาระบบการสอนงานไปใช (Implementation: Research) การนาระบบทสรางขนไปทดลองใชในสถาบนประสาทวทยา ขนตอนท 4 การประเมนผลระบบการสอนงาน (Evaluation: Development) และกระบวนการสองาน ประกอบดวย 4 ขนตอน ดงน 1) การเตรยมการสอนงาน 2) การกาหนดแผนการสอนงาน 3) การดาเนนการสอนงาน 4) การตดตามและประเมนผลการสอนงาน และกาหนดกจกรรมในการสอนงาน 4 กจกรรม ไดแก การรบผปวย การประเมนผปวยทางระบบประสาท การใหสารน า และยาทางหลอดเลอดดา และ การพยาบาลผปวยทไดรบการเจาะตรวจน าไขสนหลง สอ/วธการสอน ใชระยะเวลา 15-45 นาท การประชมปรกษากอนการปฏบตงาน การใช

51 

กระบวนการพยาบาลในการฝกปฏบตการพยาบาล การแสดงแบบประชมปรกษาทางการพยาบาล การสอนแบบสาธตและสาธตยอนกลบ การประชมปรกษาขางเตยง การสอนโดยใชกรณ การสอนแบบถาม-ตอบ และการประชมปรกษาหลงการปฏบตงาน แผนการสอนของพยาบาลวชาชพ ระยะเวลาการสอน 1 เดอน 3. ระดบความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ระยะกอนการใชระบบการสอนงานโดยรวมอยในระดบมาก (x =4.02, SD=0.52) เมอพจารณารายขอพบวามความพงพอใจอยในระดบมาก 16 ขอ จาก 17 ขอและอยในระดบปานกลาง (x =3.45, SD=0.52) เพยง 1ขอไดแกขอ 3 “การวเคราะหจดออน-จดแขง ของผรบการสอนงาน” ระยะหลงการใชระบบการสอนงานมความพงพอใจในระดบมากทสด (x =4.76, SD=0.36 ) พจารณารายขอพบวามความพงพอใจอยในระดบมากทสด 14 ขอ จาก 17 ขอและอยในระดบมากเพยง 2 ขอ ไดแกขอ 3 “การวเคราะหจดออน-จดแขง ของผรบการสอนงาน” และขอ13 “การให Feedback” 4. ความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพหลงการใชระบบการสอนงานสงกวาความพงพอใจกอนการใชระบบการสอนงานอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .004 (Z = -2.847) อภปรายผล การอภปรายผล นาเสนอตามสมมตฐานการวจย จากผลการวจยพบวา เปนไปตามสมมตฐานทตงไว คอ ความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพหลงการใชระบบการสอนงาน สงกวาความพงพอใจกอนการใชระบบการสอนงานในสถาบนประสาทวทยา สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ซงพจารณาไดจาก มระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพเปนขนตอนดงน ขนตอนท 1 การวเคราะหความการจาเปนระบบการสอนงาน ขนตอนท 2 การออกแบบและพฒนาระบบการสอนงาน(Design and Development) การนาระบบทพฒนาขนไปตรวจสอบความสมเหตสมผล โดยประยกตรวมกบการออกแบบเชงระบบ ขนตอนท 3 การนาระบบการสอนงานไปใช (Implementation: Research) การนาระบบทสรางขนไปทดลองใชในสถาบนประสาทวทยา ขนตอนท 4 การประเมนผลระบบการสอนงาน(Evaluation:Development) และมกระบวนการสอนงาน ประกอบดวย 4 ขนตอน ดงน 1) การเตรยมการสอนงาน 2) การกาหนดแผนการสอนงาน 3) การดาเนนการสอนงาน และ 4) การตดตามและประเมนผลการสอนงาน และมกจกรรมการสอนงาน 4 เรอง ไดแก 1) การรบใหมผปวย 2) การประเมนผปวยทางระบบประสาท 3) การใหสารนา และยาทางหลอดเลอดดา 4) การพยาบาล

52 

ผปวยทไดรบการเจาะตรวจน าไขสนหลง สอดคลองกบผลการศกษาของธญพร ชนกลน (2553) ศกษาวจยการพฒนารปแบบการโคช เพอพฒนาสมรรถนะการจดการเรยนรของอาจารยพยาบาล ทสงเสรมทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาลในสงกดสถาบนพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสข ดาเนนการวจยดวยวธการวจยและพฒนา (Research and Development) ดาเนนการทดลองโดยประยกตการวจยแบบดลยภาพเวลาและกลมตวอยางของการทดลองตอเนอง มการทดสอบกอนและหลงการทดลอง กลมตวอยางไดจากการเลอกแบบเจาะจง ผลการวจยการพฒนารปแบบการโคช มกระบวนการดาเนนการ 4 ระยะไดแก ระยะท 1 ระยะการเตรยมการ ระยะท 2 ระยะวางแผนการโคช ระยะท 3 ระยะการปฏบตการโคช และระยะท 4 ระยะการประเมนผลการโคช ผลการทดลองพบวา รปแบบการโคชพพซอ มประสทธภาพเชงประจกษ กอนและหลงการทดลอง อาจารยพยาบาลและผบรหารมความพงพอใจตอรปแบบการโคชพพซอในระดบมากทสด รวมทงนกศกษาพยาบาลมความคดเหนวาการจดการเรยนรทสงเสรมการคดอยางมวจารณญาณมความเหมาะสมในระดบมาก อธบายไดวา การทพยาบาลวชาชพกลมตวอยางมความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพหลงการใชระบบการสอนงาน ซงพจารณาไดจากระดบความพงพอใจกอนการทดลองความพงพอใจอยในระดบมาก 16 ขอ จาก 17 ขอและอยในระดบปานกลางเพยง 1 ขอ ไดแกขอ 3 การวเคราะหจดออน-จดแขง ของผรบการสอนงาน เนองจากกอนการทดลองผสอนงานไมมการอธบายการใชระบบการสอนงานตามขนตอน ผรบการสอนงานไมมโอกาสเขารวมวางแผนการสอนงาน และไมไดวเคราะหจดออน-จดแขง ของผรบการสอนงานเปนรายบคคลรวมกบผสอนงานการกาหนดวสยทศนยทธศาสตรการสอนงานตามเปาหมาย จงทาใหการวเคราะหจดออน-จดแขง ของผรบการสอนงาน และผสอนงาน ผสอนงานไมมโอกาสไดพดคยหรอทาความเขาใจระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพตามวตถประสงครวมกน การวจยครงนจงจดทาคมอการสอนงานพยาบาลวชาชพ สาหรบหวหนาหอผปวย พยาบาลผสอนงาน พยาบาลผรบการสอนงานและพยาบาลวชาชพเพอเปนแนวทางการสอนงาน หลงการใชระบบการสอนงาน ผวจยไดมโอกาสพดคย ทาความเขาใจกบหวหนาหอผปวย พยาบาลผสอนงาน พยาบาลผรบการสอนงาน เขาใจบทบาทหนาท ผสอนงานและผรบการสอนงาน วตถประสงคการสอนงานรวมกน รวมทงขนตอนการสอน เปดโอกาสในการรวมกนวางแผน รวมกาหนดขนตอนการสอนงานและทาความเขาใจแนวทางระบบการสอนงานรวมกน พบวามความพงพอใจอยในระดบมากทสด 14 ขอ จาก 17 ขอและอยในระดบมากเพยง 2 ขอ ไดแกขอ 3 การวเคราะหจดออน-จดแขง ของผรบการสอนงาน และขอ 13 การให Feedback ระหวางการสอนงานการวเคราะหหลงการลงระบบการสอนงานระยะเวลา 1 เดอน ทาใหระยะเวลาการวเคราะหจดออน-จดแขง ของผรบการสอนงาน และการให Feedback

53 

ระหวางการสอนงานยงไมครบถวนเทาทควร ควรมระยะเวลามมากกวานและมการประเมนทกเดอน 3 เดอน 6 เดอน และระดบความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ สอดคลองกบผลการศกษา (กลสรา ทรงแสงธรรม, 2554) ความพงพอใจในการทางานของพยาบาลวชาชพ ทาใหพยาบาลวชาชพรสกทดทมตอองคกร และตองานของตนเอง ประสทธภาพและประสทธผลในกระบวนการปฏบตงาน ทมเท พลงกาย พลงใจ ใหกบการทางานรบผดชอบงานอยางเตมความสามารถ ภายหลงการดาเนนการระบบการสอนงานพยาบาลวชาชพในระยะเวลา 1 เดอน พยาบาลผสอนงานและพยาบาลผรบการสอนงานไดรวมแสดงความคดเหน และขอเสนอแนะการสอนงานพยาบาลวชาชพ ใหผวจยเพอนาไปพฒนาระบบการสอนงานพยาบาลวชาชพตอไปเพอเกดความตอเนอง ดงนนจงเสนอผบรหารทางการพยาบาลวางแผนระบบการสอนงานพยาบาลวชาชพ กจกรรมการปฏบตการพยาบาลควรเพมกจกรรมและสามารถนาไปใชทงโรงพยาบาล ขอเสนอแนะ ดานการบรหารการพยาบาล 1. ผบรหารทางการพยาบาลควรนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพไปใชในการสอนงานพยาบาลวชาชพทางการพยาบาล ซงเปนการสรางสมพนธภาพทดในการทางานรวมกน ทาใหเกดการเรยนรและพฒนาทกษะการปฏบตงานการพยาบาล 2. ผบรหารทางการพยาบาลใชเปนกลยทธในการประเมนผลการปฏบตงานของผทาหนาทโคช โดยการสนบสนนใหไดรบโอกาสการเรยนรการสอนงานและไดรบมอบหมายจากหวหนางานและไดรบการสนบสนนจากหวหนางาน เพอพฒนาตนเปนผเชยวชาญมากขน 3.ในการวเคราะหจดออน-จดแขง ของผรบการสอนงาน และ การให Feedback ผบรหารทางการพยาบาลควรนามาวเคราะหหาสาเหตและพฒนาระบบการสอนงานตอไป ขอเสนอแนะดานปฏบตการพยาบาล 1. ควรสนบสนนพยาบาลวชาชพทไดรบมอบหมายเปนพยาบาลผสอนงาน นาการสอนงานพยาบาลวชาชพไปสอนงานแกพยาบาลใหม ซงเปนการสรางสมพนธภาพทดในการทางานรวมกนและเขาใจกนมากขน ทาใหเกดการเรยนรและพฒนาทกษะทดขน 2. จดทาคมอการสอนงานพยาบาลวชาชพใหครบทกกจกรรมการพยาบาล ทงทางดานประสาทวทยาและศลยกรรม สาหรบเปนแนวทางในการสอนงานพยาบาลวชาชพ

54 

ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 1. ควรวจยการนาระบบการสอนงานไปใชของพยาบาลวชาชพและประเมนความสามารถในการปฏบตการพยาบาลของพยาบาลวชาชพ

5ถ

บรรณานกรม

ภาษาไทย กนกรตน แสงอาไพ, ดารณ สวภาพ และมนสภรณ วทรเมธา (2552). ผลของการนเทศทางคลนกตอ ความรความสามารถในการปฏบตการพยาบาลเพอจดการความปวดในผปวยหลง ผาตดและความพงพอใจในการนเทศของพยาบาล. วารสารกองการพยาบาล,36, 1-14. กนกนช ขาภกตร. (2549).เทคนคการประชมปรกษาทางการพยาบาล. สารวทยาลยพยาบาลกองทพเรอ, 5,1-11. กลยา วานชยบญชา. (2555). การใช SPSS for Windows ในการวเคราะหขอมล. พมพครงท 20. กรงเทพ- มหานคร: ธรรมสาร. กลสรา ทรงแสงธรรม. (2554). ภาวะผนา ความไววางใจในหวหนาหอผปวย ความยดมนผกพนของ พนกงาน และความพงพอใจในการทางานของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลศนยแหง หนง. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (จตวทยาอตสาหกรรมและองคการ) สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ ภาควชาจตวทยา บณฑตวทยาลยมหาวทยาลย เกษตรศาสตร. เกศรา รกชาต. (2549). องคกรแหงการเรยนร (Awakening Organization). กรงเทพมหานคร:เนชน- มลตมเดย กรป. เกรยงศกด วฒนะรตน. (2549). ผบงคบบญชากบการสอนงาน (Coaching). วารสารสมาคมนกฝก อบรมแหงประเทศไทย, 32, 122-128. เกรยงศกด สงขชย. (2553). การพฒนารปแบบการนเทศการสอนครวทยาศาสตรเพอพฒนาศกยภาพ นกเรยนทมแววความสามารถพเศษทางวทยาศาสตร. Veridian E–Journal,3, 92-112. ขวญตา เกดชชน, ชาลณย โฆษตทาภวธน, มกดา เดชประพนธ และสจนดา รมศรทอง.(บรรณาธการ). (2543). คมอปฏบตการพยาบาล. พมพครงท 15. กรงเทพมหานคร:ธรรมสาร. จฬาวร ชยวงคนาคพนธ, วาสนา บตรปญญา, นลน เดอนดาวและจระนนท มนเหมาะ. (2555). ประสทธภาพของโปรแกรมการโคชพยาบาลวชาชพในการเตรยมความพรอมผดแล ผปวยบาดเจบศรษะ. Journal of the Phrae Hospital,20, 26-34. จราภรณ พมพใจใส. (2553).การพฒนารปแบบการเรยนการสอนตามทฤษฎการสรางความรเพอ สงเสรมความสามารถในการเรยนรของนกศกษาพยาบาล.ดษฎนพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน ภาควชาหลกสตรและวธสอนบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

56

ชลดา ตาคาปญญา. (2552). ความพงพอใจในการปฏบตงานของบคลากรทางการพยาบาลโรงพยาบาล แมระมาด จงหวดตาก. พทธชนราชสาร.26, 3-15. ทารกา พาเจรญ. (2556). ปจจยทมผลตอความพงพอใจในการปฏบตงานของบคลากรโรงพยาบาล ปากทอ อาเภอปากทอ จงหวดราชบร. การพยาบาลและการศกษา, 6, 80-94. ธญพร ชนกลน. (2553).การพฒนารปแบบการโคช เพอพฒนาสมรรถนะการจดการเรยนรของอาจารย พยาบาล ทสงเสรมทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาลในสงกดสถาบน

พระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสข. ดษฎนพนธปรชญาดษฎบณฑตสาขาวชา หลกสตรและการสอน ภาควชาหลกสตรและวธสอนบณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศลปากร. ธญพร ชนกลน และวชรา เลาเรยนด. (2555). การพฒนารปแบบการโคช เพอพฒนาสมรรถนะการ จดการเรยนรของอาจารยพยาบาล ทสงเสรมทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษา พยาบาลในสงกดสถาบนพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสข.วารสารศลปากรศกษา- ศาสตรวจย, 4, 112-129. นงนช บญยง. (2553). การวางแผนกลยทธทางการพยาบาล. วารสารสภาการพยาบาล, 25, 18-27. นพดลเพมสมบรณ. (2552). ปจจยดานการสอนงานและการรบรความสามารถของตนเองทมอทธพล ตอผลการปฏบตงานของพนกงานขายรถยนตในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง. วทยานพนธปรญญาการจดการมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการจดการมหาวทยาลย เทคโนโลยสรนาร. นพรตน รจรารงเรอง. (2551). ผลของโปรแกรมการสอนแนะรวมกบการฝกการเคลอนไหวของ รางกายตอความสามารถในการปฏบตกจวตรประจาวนของผปวยสงอายโรคหลอดเลอด สมอง. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการพยาบาลผสงอาย คณะพยาบาลศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. นลน ธนสนต. (2554). รปแบบการจดการความรเพอพฒนาสมรรถนะผบรหารดานการสอนงานและ มอบหมายงานของผบรหารสายสนบสนนสองคกรแหงการเรยนรสานกงานอธการบด มหาวทยาลยอบลราชธาน. รายงานวจยสถาบน มหาวทยาลยอบลราชธาน. บณญดา ถานปญญา. (2553). สมรรถนะการสอนงานของหวหนางานธรการโรงงานของนคมอตสาห- กรรมมาบตาพด.วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาธรกจศกษาบณ- ฑตวทยาลยกมหาวทยาลยเกษตรศาสตร. บญใจ ศรสถตยนรากร. (2553). ระเบยบวธการวจยทางพยาบาลศาสตร. พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร: ยแอนดไอ อนเตอรมเดย.

57

ปรณฐกจรงเรอง และวชราเลาเรยนด. (2554). การพฒนารปแบบการสอนโดยใชกรณศกษาทางศาสตร การเรยนการสอนเพอสงเสรมความสามารถดานการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษา วชาชพคร.วารสารศลปากรศกษาศาสตรวจย, 3, 109-121. ประนต จรฐตกาล. (2547). ผลของการใชการนเทศงานโดยการสอนแนะของหวหนาหอผปวยตอ ความพงพอใจในงานของพยาบาลประจาการ. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหา- บณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ประวณา คาไซ. (2551). การสอนงานกบการบรหารผลการปฏบตงานของพนกงาน วารสารวทยาลย ดสตธาน. 2, 42-57. ผองศร สพรรณพายพ, พรทพย สขอดศย และกรรณกา อาพน. (2556). การพฒนารปแบบการนเทศ ทางการพยาบาล กลมการพยาบาล โรงพยาบาลพระปกเกลา. การพยาบาลและการศกษา, 6, 12-26. พรสวรรคอนศร. (2554). การพฒนารปแบบการแนะนาผ เรยนแบบปรบเปลยนไดเพอสงเสรมความ สามารถในการคดเชงตรรกะในการเรยนแบบใชปญหาเปนฐาน. ดษฎนพนธปรญญา ปรชญาดษฎบณฑตสาขาวชาคอมพวเตอรศกษาภาควชาคอมพวเตอรศกษาบณฑต- วทยาลยมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. แพรวพรรณบญฤทธมนตร. (2550). การฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนา งานในโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกส : ศกษากรณบรษทแคล-คอมพอเลคโทร- นคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน). ดษฎนพนธปรญญาปรชญาดษฎบณฑตสาขาวชา การศกษาผใหญบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. มลลกา นลาสน. (2552). ปจจยทมอทธพลตอความพงพอใจในงานพยาบาลของงานการพยาบาลกกกกกกกกสตศาสตรนรเวชวทยา โรงพยาบาลศรราช. วทยานพนธปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาบรหารธรกจ (การจดการทวไป) มหาวทยาลยราชภฏธนบร. มาเรยม เพราะสนทร และอารยวรรณอวมตาน. (2552). ประสบการณการทางานของพยาบาลพเลยง ในโรงพยาบาลมหาวทยาลยของรฐ. วารสารการพยาบาล, 24, 56-69. ยพน ยนยง. (2553). การพฒนารปแบบการนเทศแบบหลากหลายวธการเพอสงเสรมสมรรถภาพการ วจยในชนเรยนของคร เขตการศกษา 5 อครสงฆมณฑลกรงเทพฯ. ดษฎนพนธปรชญา ดษฎบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร. รสรนทร ขนแกว. (2555). ผลของการจดการเรยนรแบบสาธต เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนกกกกกกกกรายวชาศลปะสาหรบครปฐมวย.มหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ.

58

เรณคณาวงษและภญโญศรกลเสถยร.(2552). การพฒนาระบบการประเมนผลการปฏบตงานของ พยาบาลวชาชพงานบรการพยาบาลผปวยผาตดโรงพยาบาลราชวถ. วารสารกองการ พยาบาล,36, 56-67. เรณ สขฤกษกจ. (2554). ปจจยทมผลตอความพงพอใจในการปฏบตงานของบคลากรในบรษททา อากาศยานไทย จากด (มหาชน). การคนควาอสระปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต วชาเอกธรกจระหวางประเทศ คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล. วราพร วนไชยธนวงศ, ปลมจตโชตกะ,วรรณภาพพฒนธนวงศและโรชน อปรา. (2554). แนว ทางการสอนแนะเพอพฒนาการผลตผลงานวจยในวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน เชยงใหม. วชนหตถพนม, ไพรวลย รวมซาย และเอมหทย ศรจนทรหลา. (2554).ประสทธภาพการใชกระบวน การสอนงาน (Coaching) ในการพฒนาความสามารถของพยาบาลวชาชพ ในการใชการ ปรบแนวคดและพฤตกรรมบาบดเพอลดภาวะซมเศราของผ ปวยเรอรง.กลมงานการ พยาบาล โรงพยาบาลจตเวชขอนแกนราชนครนทร กรมสขภาพจตกระทรวงสาธารณสข. วนทนย ตนตสข. (2556). การพฒนาแบบแผนการนเทศทางคลนกแบบมสวนรวมของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลเอกชนแหงหนง ในกรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตร- มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล บณฑตวทยาลยกมหาวทยาลยครสเตยน. วมล มาดษฐ. (2547). ความสมพนธระหวางบรรยากาศองคการ การสอนแนะ กบสมรรถนะของ พยาบาลวชาชพโรงพยาบาลศนย. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑตสาขา วชาการบรหารการพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ศรพร ประนมพนธ. (2552). การวจยและพฒนาโปรแกรมการสอนงานเพอเพมผลลพธการเรยนรของ นสตปรญญาบณฑต. วทยานพนธปรญญาครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาวธวทยาการ วจยการศกษา ภาควชาวจยและจตวทยาการศกษา คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย. สมหมาย บญสน. (2554).ความพงพอใจของนสตทมผลตอการเรยนการสอนของมหาวทยาลยก กกกกกกก มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย จงหวดพระนครศรอยธยา. วทยานพนธปรญญาพทธศา- สตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาจฬา- ลงกรณราชวทยาลย. สรชย พศาลบตร, เสาวรส ใหญสวาง และปรชา อศวเดชานกร. (2552). การสรางและประมวลผล กกกกกกกกขอมลจากแบบสอบถาม. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร: วทยพฒน. สมต สชฌกร. (2547). เทคนคการสอนงาน. กรงเทพฯ: โรงพมพเดอนตลา.

59

สายฝน เอกวรางกรและอบญรตนธรราช.(2556). การบรณาการกระบวนการจดการเรยนรผาน ประสบการณการตดตามสนบสนนและการพฒนาเชงบวกกบการพฒนาสมรรถนะ และความภาคภมใจในวชาชพของนกศกษาพยาบาล.วารสารเกอการณย, 20, 5-14. สานกงานคณะกรรมการอดมศกษา. (2553). Case Method 101.พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร: กกกกกกกกดานสทธาการพมพ. สกญญารศมธรรมโชต. (2551). Coaching: การพฒนาผลงานทมองขามไมได.Productivity World. กกกกกกกก72-78. สปญญา หาแกว. (2556). ปจจยทสงผลตอประสทธผลในการบรหารงานวชาการของสถานศกษากกกกกกกกสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาขอนแกนเขต 3. ปรญญาการศกษามหา- บณฑตสาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม. สมตร โชควทยา. (2549). การศกษาความพงพอใจในการจดการเรยนการสอนหลกสตรประกาศนย- บตรวชาชพ(ปวช.) ระบบเทยบโอนความรและประสบการณวทยาลยสารพดชางส พระยา ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2549. สานกงานคณะกรรมการ การอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ. โสภณ แยมทองคา และ มาเรยม นลพนธ. (2553). การพฒนารปแบบการเสรมสรางคณลกษณะ ความเปนครของขาราชการครทนโครงการสงเสรมการผลตครทมความสามารถพเศษ กกกกกกกกทางวทยาศาสตรและคณตศาสตร(สควค.). วารสารศลปากรศกษาศาสตรวจย, 1, 41-53. ศรพร ประนมพนธ. (2552). การวจยและพฒนาโปรแกรมการสอนงานเพอเพมผลลพธการเรยนรกกกกกกกกของนสตปรญญาบณฑต. ดษฎนพนธปรญญาครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาวธวทยา- การวจยการศกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. อตกาญจนบวขา. (2550).ความพงพอใจทมตอการประกนคณภาพการศกษาของผบรหารสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระบรเขต 2. วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏพระนคร. อตกานต กาบขนทด. (2554). สมรรถนะทจาเปนในการสอนงานของหวหนางานในบรษทสยามสตล- อนเตอรเนชนแนลจากด (มหาชน). วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต (การ พฒนาทรพยากรมนษย) บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรามคาแหง. อภญญา เพยรพจารณ. (2553). คมอปฏบตการพยาบาล : เลมท 1. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร: กกกกกกกกธนาเพลส. อภญญา เพยรพจารณ และคณะ. (2555). คมอปฏบตการพยาบาล : เลมท 2. พมพครงท 5.กรงเทพ- มหานคร: ธนาเพลส.

60

อลษา มงคล. (2556). ความพงพอใจของครผสอนตอการจดการศกษาของโรงเรยนนารนพทยาคม กกกกกกกกอาเภอวงทองจงหวดพษณโลก. โรงเรยนนารนพทยาคมอาเภอวงทองจงหวดพษณโลก. อาภรณ ภวทยาพนธ. (2548). สอนงานอยางไรใหไดงาน (Coaching). กรงเทพมหานคร:กเอชอาร เซนเตอร. อารยา ชอองชญ และวชรา เลาเรยนด. (2554). การพฒนารปแบบการเรยนการสอนเพอสงเสรม ความสามารถในการคดแกปญหาอยางมวจารณญาณกลมสารการเรยนรวทยาศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5.วารสารศลปากรศกษาศาสตรวจย, 2, 94-107. ภาษาองกฤษ Batson, V.D. & Yoder, L.H. (2012). Managerial coaching: A concept analysis. Journal of Advanced Nursing, 68, 1658–1669. Benner, P.E.(1984). From novice to expert:Excellence and power in clinical nursing practice.Menlo Park: Addison-Wesley Brantley, M.E. (2007). Executive coaching and deep learning(Doctoraldissertation).Fielding Graduate University, Santa Barbara, CA. Chenoff, A. (2007). Workplace coaching: Developing leadership skills (Master’s thesis).Royal Roads University, Colwood, British Columbia. Cilliers, F. &Terblanche, L. (2010).The system psychodynamic leadership coaching experiences กกกกกกกกof nursing managers. Health SA Gesondheid, 15, 53-61. Gettman, H.J. (2008). Executive coaching as a developmental experience: A framework andmeasure of coaching dimensions (Doctoraldissertation). University of Maryland, College Park, MD. Johnson, B.M. & Webber, P.B. (2010).An introduction to theory and reasoning in nursing. 3thed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins. Klopfenstein, T.W. (2006). Analysis of an organization’s need for a coaching program(Doctoral dissertation). Northcentral University, Prescott Valley, AZ. Lancaster, J. (1999). Nursing issues in leading and management change. St. Louis: Mosby. Marquis, B.L. (2012). Leadership roles and management functions in nursing.7thed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.

61

Maynard, S. (2006).Personal and professional coaching: A literature review(Master’s thesis). กกกกกกกกWalden University,Minneapolis, MN. Narayanasamy, A. &Penney,V. (2014). Coaching to promote professional development innursing practice. British Journal of Nursing, 23, 568-573. Park, S. (2007). Relationships among managerial coaching in organizations and the outcomesกof personal learning, organizational commitment, and turnover intention(Doctoral กกกกกกกกdissertation).University of Minnesota, Minneapolis, MN. Polit, D.F. & Beck, C.T. (2012).Nursing research9th ed. Philadelphia: Lippincott Williams &Wilkins. Steinwedel, J.S. (2005). Dream work in leadership coaching:An exploratory study(Doctoral กกกกกกกกdissertation). Fielding Graduate University, Santa Barbara, CA. Yedreshteyn, S. (2008).A qualitative investigation of the implementation of an internal executiveกกกกกกกกcoaching program in a global corporation, grounded in organizational psychology กกก theory(Doctoraldissertation).Rutgers, The State University of New Jersey,New Brunswick, NJ. Yoder-Wise, P.S. & Kowalski, K.E. (2006).Beyond leading and managing: Nursingadministration for the future. St. Louis: Mosby.

62  

ภาคผนวก

63  

ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒ

 

64  

รายชอผทรงคณวฒในการตรวจสอบเครองมอ

รายชอผทรงคณวฒ จานวน 5 ทาน ประกอบดวย 1. นางอารรตน วรพมล วฒการศกษา พยาบาลศาตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล สงกด พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ สถาบนประสาทวทยา กรมการแพทย 2. นางสาวประไพ บญยเจรญเลศ วฒการศกษา พยาบาลศาตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล สงกด หวหนาหอผปวยหนกประสาทวทยา สถาบนประสาทวทยา กรมการแพทย 3. นางสาวรชดาภา สดาดาษ วฒการศกษา พยาบาลศาตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล สงกด พยาบาลวชาชพชานาญการ สถาบนมะเรงแหงชาต กรมการแพทย 4. นางพรจนทร สยละมย วฒการศกษา พยาบาลศาตรมหาบณทต(การพยาบาลผใหญ)มหาวทยาลยมหดล สงกด พยาบาลวชาชพชานาญการ สถาบนมะเรงแหงชาต กรมการแพทย 5. นางวนทนย ตนตสข วฒการศกษา พยาบาลศาตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล สงกด รองผจดการฝายการพยาบาล โรงพยาบาลนครธน

 

65  

ภาคผนวก ข การพทกษสทธผเขารวมการวจย

 

66  

ใบยนยอมเขารวมโครงการวจย

การพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข

วนทใหคายนยอม วนท...........................................

กอนทจะลงนามในใบยนยอมใหทาการวจยน ขาพเจาไดรบการอธบายจากผวจยถงวตถประสงคของการวจย วธการวจย วธการเกบรวบรวมขอมลการวจย รวมทงประโยชนทจะเกดขนจากการวจยอยางละเอยด และมความเขาใจดแลว การเขารวมโครงการวจยของขาพเจาน กระทาโดยสมครใจ ขาพเจามสทธทจะบอกเลกการเขารวมในโครงการวจยนเมอใดกได และการบอกเลกการเขารวมการวจยนจะไมมผลตอการรกษาพยาบาลทขาพเจาจะไดรบตอไป ผวจยรบรองวาจะเกบขอมลเฉพาะทเกยวกบตวขาพเจาเปนความลบ และจะเปดเผยไดเฉพาะในรปแบบของการวเคราะหในภาพรวม โดยไมเปดเผยรายชอ สาหรบผตอบแบบสอบถามขาพเจาไดรบคาชแจง ตามรายละเอยดขางตนและยนดทจะเขารวมการวจยในครงน กรณทขาพเจามขอสงสยหรอขอซกถามเพมเตม ขาพเจาสามารถตดตอกบผวจยไดท นางยพน เรองพสฐ พยาบาลวชาชพชานาญการ

หอผปวยหนกประสาทวทยา สถาบนประสาทวทยา ถนนราชวถ เขตราชเทว กรงเทพมหานคร 10400 โทรศพท 0-2306-9899 ตอ 2106, โทรศพทมอถอ 086 0709282อมนดวยความ

ขาพเจาไดอานขอความขางตนแลว มความเขาใจดทกประการและไดลงนามในใบยนยอมน ดวยความเตมใจ ลงนาม ................................................ ผยนยอม (....................................................)

67  

เอกสารแนะนาอาสาสมคร

การพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข

ดฉน นางยพน เรองพสฐ นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยครสเตยน กาลงทาวจยเรอง “การพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลเฉพาะทางแหงหนง สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข” โดยมวตถประสงค เพอพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพในสถาบนประสาทวทยา และ เปรยบเทยบความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ขอเชญทานรวมเปนอาสาสมครการวจยครงน ซงผลของการวจยจะเปนขอมลใหผบรหารการพยาบาลและพยาบาลวชาชพ สามารถนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพไปใชการพฒนาศกยภาพบคลากรทางการพยาบาลของสถาบนประสาทวทยา พยาบาลวชาชพ เขาใจบทบาท เกดการเรยนรและมแนวความคด ในการพฒนาการสอนของงานพยาบาลวชาชพตอไป เนองจากทานเปนผทมความร และมประสบการณ ในการดแลผปวยทางระบบประสาท จงมความเหมาะสมทจะตอบแบบสอบถามความคดเหน ความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ขอมลทไดจากการตอบแบบสอบถามจะไมมผลกระทบใด ๆ ตอทาน ผวจยจะนาขอมลมาวเคราะหในภาพรวมและใชเพอการศกษาวจยเทานน ทานมสทธทจะตอบรบหรอปฏเสธการเขารวมวจยหรอหากภายหลงทานเปลยนใจทานมสทธถอนตวจากการรวมวจยไดตามทตองการ กรณททานมขอสงสยเพมเตม กรณาตดตอผวจย ตามรายละเอยดดงน นางยพน เรองพสฐ พยาบาลวชาชพชานาญการ หอผปวยหนกประสาทวทยา สถาบนประสาทวทยา เลขท 312 ถนนราชวถ แขวงทงพญาไท เขตราชเทว กรงเทพมหานคร 10400 โทรศพท 0-2306-9899 ตอ 2106, โทรศพทมอถอ 086 0709282อม

68  

ภาคผนวก ค การหาคา CVI และคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาคของแบบสอบถาม

70  

แสดงการประเมนความตรงตามเนอหาของเครองมอวจยโดยผทรงคณวฒ ความตรงตามเนอหา คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5 จานวนขอท

สอดคลอง CVI

ระบบการสอนงาน x x x x x 5 1.0

X= จานวนขอทสอดคลอง

แสดงการประเมนความตรงตามเนอหา ความพงพอใจตอระบบการสอนงาน คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5 จานวนขอทสอดคลอง CVI

ขอมลสวนบคคล x x x x x 5 1.0 ขอท 1 x x x x x 5 1.0 ขอท 2 x x x x x 4 1.0 ขอท 3 x x x x x 5 1.0 ขอท 4 x x x x x 5 1.0 ขอท 5 x x x x x 5 1.0 ขอท 6 x x x x x 5 1.0 ขอท 7 x x x x x 5 1.0 ขอท 8 x x x x x 5 1.0 ขอท 9 x x x x x 5 1.0 ขอท 10 x x x x x 5 1.0 ขอท 11 x x x x x 5 1.0 ขอท 12 x x x x x 5 1.0 ขอท 13 x - x x x 4/5 0.8 ขอท 14 x - x x X 4/5 0.8 ขอท 15 x x x x x 5 1.0 ขอท 16 x x x x x 5 1.0 ขอท 17 x x x x x 5 1.0

รวมรายขอ 17/17 = 1.0

15/17 = 0.88

17/17 = 1.0

17/17 = 1.0

17/17 = 1.0

0.97

สรปไดวาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ และแบบประเมนความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพไดคาความตรงตามเนอหาของระบบการสอนงานเทากบ 1.00 และความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพเทากบ 0.97

71  

แสดงการหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient)

คาถาม Cronbach's Alpha

ขอท 1 .940

ขอท 2 .941

ขอท 3 .939

ขอท 4 .942

ขอท 5 .941

ขอท 6 .941

ขอท 7 .940

ขอท 8 .945

ขอท 9 .945

ขอท 10 .943

ขอท 11 .943

ขอท 12 .940

ขอท 13 .940

ขอท 14 .942

ขอท 15 .944

ขอท 16 .945

ขอท 17 .940

72  

จากตารางขางบน พบวา แบบสอบถามความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ นาผลทไดมาคานวณหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient) ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป ไดคาความเชอมน 0.95

แสดงคาความเชอมนReliability Statistics

Cronbach's Alpha N of Items

.945 17

ภาคผนวก ง เครองมอทใชในการวจย

74  

ID

แบบสอบถามความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ คาชแจงการตอบ แบบสอบถามชดนแบงออกเปน 2 สวน ไดแก สวนท 1 ขอมลสวนบคคล สวนท 2 ความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ

1 2 3

สวนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล คาชแจงการตอบ โปรดเตมขอมลทเกยวกบทานลงในชองวางหรอทาเครองหมาย ลงใน ของตวเลอกแตละขอ ชองนสาหรบ

ผวจย 1. อาย .................. ป …………. เดอน 4 2. เพศ ( ) ชาย ( ) หญง 5 3. ระดบการศกษาสงสด ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก

6 4. หนวยงานทปฏบตงาน ( ) หอผปวยหนกประสาทวทยา 7 ( ) หอผปวยประสาทวทยาหญง ( ) หอผปวยประสาทวทยาชาย ( ) หอผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเฉยบพลน ( ) หอผปวยหนกประสาทวทยา ( ) หอผปวยประสาทวทยาหญง 5. ประสบการณการปฏบตงาน

( ) 0-4 ป ( ) 5-10 ป ( ) 11-15 ป ( ) 16-20 ป ( ) 21 ป ขนไป

8

75  

สวนท 2 ความพงพอใจตอระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ แบบสอบถามนมจานวน 17 ขอ โปรดอานขอความทละขอ แลวพจารณาวาทานมความรสกพงพอใจตอระบบการสอนงานทเปนอยในหอผปวยของทานมากนอยเพยงใด โปรดเขยนเครองหมายถก ( ) ลงในชองระดบความพงพอใจทตรงกบความรสกของทานมากทสดเพยงชองเดยวในแตละขอ ระดบความพงพอใจททานเลอก โดยมตวเลอกใหตอบ 5 ระดบ ไดแก เปนจรงมากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด

ขอความ

ระดบความพงพอใจ ชองนสาหรบผวจย

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

1. การเตรยมการสอนงานของผสอนงาน 9

2. การกาหนดแผนพฒนารวมกนระหวางผสอนงานกบผรบการสอนงาน

10

3. การวเคราะหจดออน-จดแขง ของผรบ การสอนงาน

11

4. การสรางสมพนธภาพระหวางผสอนงานกบผรบการสอนงาน

12

5. วตถประสงคของการสอนงาน 13

6. เนอหาของการสอนงาน 14

7. สอทใชในการสอนงาน 15

8. ระบบสนบสนน ประกอบดวย งบประมาณ สถานท และระยะเวลา

16

9. ทกษะการสอนงานของผสอนงาน 17

10. การจดกจกรรมปรกษาหารอรวมกน 18

11. การประชมปรกษาหารอรวมกน 19

76  

ขอความ

ระดบความพงพอใจ ชองนสาหรบผวจย

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

12. การสอนงานตามรปแบบ - การประชมปรกษากอนการปฏบตงาน - การประชมปรกษาขางเตยง - การใชกระบวนการพยาบาลในการฝก ปฏบตการพยาบาล - การแสดงแบบประชมปรกษาทาง การพยาบาล - การสอนแบบสาธต - การสาธตยอนกลบ - การประชมปรกษาขางเตยง - การสอนโดยใชกรณศกษา -การสอนแบบถาม-ตอบ - การประชมปรกษาหลงการปฏบตงาน

20

13. การให Feedback 21

14. ทกษะ ความร ทไดรบการพฒนา 4 ทกษะ 1. การรบผปวย 2. การประเมนผปวยทางระบบประสาท 3. การใหสารนา และยาทางหลอดเลอดดา 4. การพยาบาลผปวยทไดรบการเจาะตรวจนาไขสนหลง

22

15. ความมนใจในการปฏบตงาน 23

16. ความตอเนองของการพฒนาตนเอง 24

17. ประโยชนทไดรบจากการสอนงาน 25

ขอบคณทใหความรวมมอ

ภาคผนวก จ คมอการสอนงานของพยาบาลวชาชพ

78 

คมอการสอนงานของพยาบาลวชาชพ หลกการและเหตผล พยาบาลเปนบคลากรกลมใหญทสดในโรงพยาบาลและเปนผใหการพยาบาลผปวยตลอด 24 ชวโมง ทงในดานการรกษาพยาบาล การปองกนโรค การสงเสรมและการฟนฟสขภาพให คลอบคลมการดแลแบบองครวม (Holistic care) ทงดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคมและจตวญญาณ พยาบาลจงตองมความร ทกษะและความสามารถในการใหการพยาบาลทมคณภาพ และตอบสนองความตองการของผปวยแตละรายไดอยางถกตองเหมาะสม (มาเรยม เพราะสนทร และอารยวรรณ อวมตาน, 2552) การนากระบวนการทางวทยาศาสตรมาใชในการแกไขปญหา โดยมเครองมอสาคญทแสดงถงความเปนวชาชพ นนคอการปฏบตงานโดยใชกระบวนการพยาบาล มลกษณะทคลายคลงกบกระบวนการบรหารงาน อนประกอบดวย การวางแผน การจดองคกร การนาองคกร และการนเทศ/ ตดตามผล การสอนแนะเปนกลยทธหรอกลวธในการสอนงานทมโครงสรางอยางมระบบประกอบดวยการวางแผนอยางกวางๆ หรอกาหนดการดาเนนงานขนตอนของการใหความรและการฝกปฏบตกจกรรมเปนขนตอนทวดผล (นพรตน รจรารงเรอง, 2551) การสอนงานเปนเครองมอสาคญของหวหนางานทจะตอง นามาใชในการพฒนาผปฏบตงานเพอเพมประสทธภาพในการทางาน และเพมผลผลตใหกบองคกร การฝกอบรมเพอใหความรเกยวกบการสอนงาน กเปนทยอมรบกนอยางกวางขวางในการนามาใชเพอพฒนาบคลากร หรอผนาระดบตนขององคกรทงในประเทศ และตางประเทศ ซงผบรหารสามารถทจะทาการประเมนหรอสงเกตไดวา บคลากรทไดรบการฝกอบรมความรในการสอนงานจะมการเปลยนพฤตกรรมในการสอนทดขนกวาเดมหลงจากไดรบการฝกอบรม การยกระดบคณภาพการสอนงานใหกบหวหนางานใหมความรความเขาใจวธการสอนงานทถกตอง มทกษะ และเทคนคในการถายทอด มทศนคตทดตอการสอนงานทไดรบจากการฝกอบรมลงสงานไดอยางเตมประสทธภาพ (แพรวพรรณ บญฤทธมนตร, 2550) การสอนงานของพยาบาลวชาชพ สถาบนประสาทวทยาเพอสอดคลองกบวสยทศน พนธกจ ปรชญา ของสถาบนประสาทวทยา การพฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพของสถาบนประสาทวทยาไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ กอใหเกดผลดตอองคกรพยาบาล และพยาบาลวชาชพผสอนงานและผรบการสอนงานของพยาบาลวชาชพพงพอใจ

 

79 

วตถประสงคของการสอนงาน 1. พฒนาระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพในสถาบนประสาทวทยา 2. พยาบาลวชาชพผสอนงานและผรบการสอนงาน มความรความเขาใจ บทบาทและ หนาท และสามารถปฏบตในบทบาทหนาทไดอยางมประสทธภาพ ระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ระบบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ มการกาหนดระบบการสอนงานเปนตามนโยบายของโรงพยาบาล รวมถงการกาหนดขนตอน กระบวนการสอนงานทมประสทธภาพ การเตรยม ผสอนงาน การกาหนดแผนการพฒนา การดาเนนการสอนงานตามแผน การตดตาม และการประเมนผล และนามาพฒนาระบบการสอนงาน ตามขนตอน โดยดาเนนการตามระยะของกระบวนการสอนงาน ประกอบดวย 4 ขนตอน ดงน (ธญพร ชนกลน, 2553) 1. การเตรยมการสอนงาน 1.1 เปนการสงเกต พฤตกรรม เพอคนหา “จดออน” และ “จดแขง” ของพยาบาลวชาชพทจะสอนงาน การสงเกตพฤตกรรมการทางานของพยาบาลวชาชพ เพอใหมนใจวา อะไรคอ “จดออน” ทพยาบาลวชาชพควรพฒนา และ อะไรคอ “จดแขง” ทควรสงเสรมให พยาบาลวชาชพกระทาใหดยงขน 1.2 การจดการเรยนการสอน การออกแบบการเรยนการสอนรวมกนระหวางผสอนงานและผรบการสอนงานในการกาหนดวตถประสงคการเรยนร การจดกจกรรมการเรยนการสอนและการประเมนผลการเรยนร ของเนอหา, กจกรรม, สอการสอน และการใหความร และการฝกทกษะเกยวกบการสอนงานของพยาบาลวชาชพ 2. การกาหนดแผนการสอนงาน การวางแผนการสอนงานรวมกน และการเลอกวธการจดการเรยนการสอนงานของพยาบาลวชาชพ มหลายเทคนควธ ผสอนงานและผรบการสอนงานพดคย เพอบอกวตถประสงค หรอเปาหมายในการสอนงานของพยาบาลวชาชพ ผสอนงาน จะตองทาใหผรบการสอนงานเขาใจ และ เหนความสาคญของการพฒนาตนเอง ผสอนงาน บอกถงความคาดหวงขององคกร ใหความพรอมของผสอนงาน เพอให สามารถสรางผลงานทดขนกวาเดม บอกถงเปาหมายทจะเตรยมตว เปนการกระตน และสรางแรงจงใจใหผรบการสอนงาน พฒนา และเปลยนแปลงตนเอง ขนตอนการจดกจกรรม ดงน

สปดาหท 1 กจกรรมท 1 การรบผปวย สปดาหท 2 กจกรรมท 2 การประเมนผปวยทางระบบประสาท สปดาหท 3 กจกรรมท 3 การใหสารนา และยาทางหลอดเลอดดา สปดาหท 4 กจกรรมท 4 การพยาบาลผปวยทไดรบการเจาะตรวจนาไขสนหลง

80 

3. การดาเนนการสอนงาน ตามขนตอนการสอนงาน คอยใหคาชแนะ แนะนา การใหขอมลท งในดานพฤตกรรม ผรบการสอนงาน ท งในดานทด และดานทผรบการสอนงานควรปรบปรง เพอใหและนาไปสการปรบปรงแกไขตนใหดยงขน เปนระยะๆ ตามแผนทกาหนดรวมกน 4. การตดตามและประเมนผล ขนตอนสดทายนมกจะดาเนนควบคไปกบขนตอนท 3 การสอนงานทมประสทธผล หวหนางานหรอผสอนงานจะตองคอยตดตาม และประเมนผล ผรบการสอนงานเปนระยะๆ เชน ทกเดอน เปนตน โดยการ ตดตาม และประเมนผล ทาไดหลายวธ เชน การตรวจเชคพฤตกรรม การทางานของผรบการสอนงานจากทม หรอ เพอนรวมงาน ทเกยวของ หรอเรยกผรบการสอนงานเขามาพดคยเพอให Feedback อยางเปนทางการ ทก 1-3 เดอน เพอตรวจดความคบหนาของผลงาน และ พฒนาการของการปรบเปลยน พฤตกรรมการทางานวาเปนไปตาม เปาหมายของผรบการสอนงานหรอไม มปญหา หรออปสรรค อะไรเกดขนบาง เพอใหผสอนงานปรบเปลยนวธการสอนงาน กจกรรมการสอนงานของพยาบาลวชาชพ การสอนงาน เปนการพฒนาและเสรมสรางสมรรถนะในการปฏบตการพยาบาลและ กระบวนการสอนงาน มดงน 1. การประชมปรกษากอนการปฏบตงาน (Pre-conference) หมายถง การประชมปรกษากอนเรมปฏบตงานในแตละเวรเพอมอบหมายงาน ชแนวทางปฏบตงาน การปฏบตการพยาบาลเฉพาะอยาง ซงอาจอภปรายในรปของภาระความรบผดชอบ และสงจาเปนตาง ๆ ในการใหการดแลผปวยอยางมประสทธภาพ เหมาะสม และเพยงพอ 2. การใชกระบวนการพยาบาลในการฝกปฏบตการพยาบาล (Nursing–process) หมายถง วธทชวยให พยาบาลปฏบตงานไดในสถานการณ ทซบซอนเนองจากเปนกระบวนการ ทตองมการคดอยางเปนเหตผล รวบรวมขอมลตาง ๆ เขาดวยกน และทาการตดสนใจเพอชวยแกไขปญหา และตอบสนองความตองการของผปวย 3. การแสดงแบบประชมปรกษาทางการพยาบาล (Nursing-conference) หมายถง การประชมปรกษาของกลมบคลากรพยาบาล ซงอาจจะเปนพยาบาลประเภทเดยวกน หรอหลายๆ ประเภทกได เพอทจะอภปรายกนในเรองของการพยาบาลผปวยเฉพาะราย อนจะมผลโดยตรงตอการวางแผนการพยาบาล 4. การสอนแบบสาธตและสาธตยอนกลบ (Demonstration and Return demonstration Method) หมายถงวธททาใหผเรยนไดรบประสบการณตรง เปนการสอนทผสอนแสดงใหด หรอผเรยนมโอกาสไดกระทาดวยตนเอง

81 

5. การประชมปรกษาขางเตยง (Bedside conference) หมายถง การปฏบตการประชมปรกษาในลกษณะทกลมบคคลรวมการประชมไปกบผปวย อาจจะประชมปรกษากนขางเตยงผปวยกไดในเรองทจาเปนและอาจปฏบตได หรอประชมกนในหองประชม โดยนาผปวยเขามารวมดวยเฉพาะเวลาทเกยวของกบผปวยโดยตรง 6. การสอนโดยใชกรณ (Case method) หมายถง กรณศกษาทใชเพอการ เรยนการสอน มลกษณะเปนเรองสนทเขยน ขนเพอบรรยายสภาพการณของเหตการณใด เหตการณหนง บทบาทของผทเกยวของ และ สถานการณคบขนทสมควรไดรบการแกไข หรอประเดนปญหาทตองตดสนใจภายในชวง เวลาทกาหนด และขอมลทเกยวของในการ ตดสนใจ 7. การสอนแบบถาม-ตอบ (Ask and Question Method) หมายถง การสอนเพอสงเสรมใหผเรยนไดรจกคดและรจกหาคาตอบดวยตนเอง ซงในการตงคาถาม ผต งคาถามจะตองใชความคดในการตงคาถาม ขณะเดยวกนผต งคาถามจะตองมคาตอบอยในใจ การสอนแบบถามตอบเปนการสงเสรมใหผเรยนคด วเคราะห วจารณ และผเรยนจะเรยนรเกยวกบการใชภาษาในการสอสาร และเปนการสงเสรมกระบวนการคด 8. การประชมปรกษาหลงการปฏบตงาน (Post-conference) หมายถง การประชมปรกษาหลงการปฏบตงานในแตละเวร โดยสมาชกในทมการพยาบาลรวมกนอภปรายประสบการณ วเคราะหสถานการณ ระบปญหา ระบายความรสก และพฒนาระบบสนบสนน เพอชวยใหการปฏบตการพยาบาลมประสทธภาพยงขน การจดประสบการณและทกษะใหกบพยาบาลวชาชพทสาเรจการศกษาและพยาบาลทโอนยาย เขาปฏบตงานไมเกน 4 ปเตม ควรจะไดรบ 1. การรบผปวย 2. การประเมนผปวยทางระบบประสาท 3. การใหสารนา และยาทางหลอดเลอดดา 4. การพยาบาลผปวยทไดรบการเจาะกรวดนาไขสนหลง

82 

กจกรรมการสอนงาน กจกรรมท 1 การรบผปวย วตถประสงค 1. สามารถเตรยมอปกรณในการรบผปวยไดถกตอง 2. สามารถเรยงลาดบการรบผปวยได ขนตอนการปฏบต 1. ขนตอนเตรยมรบผปวย 1.1 รบแจงจากศนยรบผปวยพรอมสอบถามประเมนอาการและสภาพผปวย 1.2 เตรยมเตยงพรอมอปกรณใหเหมาะสมกบสภาพผปวย 1.3 แจงทมงานในหอผปวยทราบพรอมผรบผดชอบ 1.4 ผปวยทใชเครองชวยหายใจ เตรยมเครองชวยหายใจ และอปกรณการดดเสมหะ 2. ขนตอนการรบผปวย 2.1 พยาบาล/เจาหนาท แนะนาตวแจงชอแพทยเจาของไขทราบกลาวทกทายผปวยและญาต พรอมใหขอมลเกยวกบสถานท กฎระเบยบตางๆ 2.2 ซกประวตและประเมนสมรรถนะตามแบบฟอรม Braden Scale / Barthel index / Fall Score เคลอนยายผปวยขนเตยง 2.3 ผปวยและญาตลงนามยนยอมใหทาการรกษา 2.4 เปลยนเสอผาผปวยตามแบบฟอรมผปวยใน 2.5 วด Vital sign / Neuro sign 2.6 ตรวจสอบคาสงการรกษาพยาบาลและปฏบตการรกษาพยาบาลตามแผนการรกษา เชน stat order พรอมประสานงานกบหนวยงานทเกยวของ เชน แผนกรงส แผนกเภสชกรรมและ เบกอาหารตามแผนการรกษา 2.7 แขวนปายชอปลายเตยงหรอหวเตยงแลวแตละหอผปวย ใสปายชอขอมอและคะแนนตามแบบฟอรมการประเมนผปวยพลดตกหกลม 2.8 จายควผปวยใหแพทยตามลาดบของแตละหนวยงานและรายงานแพทยเจาของไขทราบ 2.9 การจดเรยงเอกสารชดรบใหม แตละหนวยงานอาจมแบบฟอรมและรปแบบการเรยงแตกตางกนบางตามลกษณะเฉพาะของแตละหนวยงาน กรณมใบสงตอการรกษา ผลการตรวจเลอด ประวต ผลการตรวจตางๆ จากหนวยงานอนควรเรยงไวลาดบแรก

83 

สอ/วธการสอน 1. การประชมปรกษากอนการปฏบตการ (Pre-conference) 2. การสอนแบบสาธต (Demonstration method) 3. การสาธตยอนกลบ (Return demonstration) 4. การสอนขางเตยง (Bedside care) 5. การถาม–ตอบ 6. การประชมปรกษาหลงการปฏบตงาน (Post-conference) การประเมนผล 1. เตรยมอปกรณในการรบผปวยไดถกตองตามขนตอน 2. มการพดชมเชยกรณ รบผปวยไดถกตองตามขนตอน 3. ไมสามารถปฏบตตามขนตอนการรบผปวย มการสอนแบบสาธต (Demonstration method) และ ถาม–ตอบ การรบผปวย อกครง

84 

แบบประเมนการสอนงานของพยาบาลวชาชพ

กจกรรมท 1 การรบผปวย ผรบการสอนงาน ...............................................................หอผปวย................................................... โปรดทาเครองหมาย หนาชองวางตอไปน

หวขอการประเมน ปฏบต ปฏบตไมครบ ไมปฏบต 1. เตรยมอปกรณรบใหมทตองการใชกบผปวยและ

เหมาะสมกบสภาพผปวย

2. แจงทมบคลากรในหอผปวยเพอรบผปวย 3. ผปวยทใชเครองชวยหายใจ เตรยมเครองชวยหายใจ

และอปกรณการดดเสมหะ

4. แนะนาตว กลาวทกทายผปวยและญาต พรอมใหขอมลเกยวกบสถานท กฎระเบยบตางๆ

5. ซกประวตและประเมนสมรรถนะตามแบบฟอรม Braden Scale/Barthel Index / Fall Score

6. ผปวยและญาตลงนามยนยอมใหทาการรกษาและ เบอรโทรศพทผปวยทสามารถตดตอได

7. ประเมน Vital sign / Neuro sign 8. ใสปายชอขอมอและคะแนนตามแบบฟอรม

การประเมนผปวยพลดตกหกลม

9. ลงทะเบยนรบผปวย 10. จดเรยงเอกสารชดรบใหม ตามแบบฟอรมการรบใหม

ขอเสนอแนะ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ผสอนงาน ..........................................................................

วนท..................เดอน..................พ.ศ..................

85 

กจกรรมท 2 การประเมนผปวยทางระบบประสาท วตถประสงค สามารถประเมนผปวยทางระบบประสาทได ขนตอนการปฏบต 1. การวดระดบความรสกตว (Coma scale) ความบกพรองหรอการเปลยนแปลงของระดบความรสกตว เปนอาการทบงบอกถงความผดปกตของระบบประสาท แบบวดระดบความรสกตว คอ กลาสโกว โคมา สเกล (Glasgow Coma Scale) 1.1 ความสามารถในการลมตา (Eye opening=E) เพอดการทางานของศนยควบคมความรสกตววามการเสยหนาทจากพยาธสภาพของสมองหรอไม โดยแบงออกเปน 4 ระดบ คอ 4 คะแนน ลมตาไดเอง (Spontaneous opening) การประเมนควรสงเกตวาขณะเขาไปประเมนผปวยลมตาหรอหลบตา ไดตามคาสง ถาลมตาใหสงเกตลกษณะการลมตาวาแสดงถงการตนตวหรอไม 3 คะแนน ลมตาเมอเรยก (To speech) ผปวยไมลมตาจาเปนตองใชเสยงเรยกเพอกระตนใหผปวยลมตา 2 คะแนน ลมตาเมอเจบ (To pain) ผปวยไมมการตอบสนองตอเสยงเรยกหรอการเขยาตว จะกระตนดวยความเจบปวดจงลมตา 1 คะแนน ไมลมตาเลย (None) ผปวยไมมการลมตาเลยแมกระตนดวยความเจบปวดแลวกตาม หากผปวยไมลมตาเนองจากตาบวมปด ไมตองพยายามเปดตรวจ ใหเขยน C (Close) ลงในชอง 1คะแนน 1.2 ความสามารถการสอภาษาทดทสด (Best verbal response=V) 5 คะแนน พดคยไดไมสบสน (Oriented) สามารถบอกเวลา สถานท และบคคล ไดถกตอง ในการตงคาถามจะถามเมอผปวยตนเตมท โดยใชคาถาม งายๆ ไมซบซอน เชน ใหบอกชอตวเอง อาย หรอทอย หรอการบอก วน เดอน ป เปนตน 4 คะแนน พดคยไดแตสบสน (Confused) ผปวยสามารถพดคยโตตอบได แตถกบาง ผดบาง มอาการสบสนในบางครง การรบรเกยวกบตนเอง ครอบครวสงแวดลอม และสถานทผดไป 3 คะแนน พดเปนคาๆ (Inappropriate words) ผปวยพดเปนประโยคไมได ออกเสยงเปนคาสนๆ อาจเปนคาสบถหรอคาทไมมความหมายซงไมใชคาสนทนา 2 คะแนน สงเสยงไมเปนคาพด (Incomprehensible sounds) ผปวยไมโตตอบดวยคาพดเลย มแตเสยงในลาคอ เชน สงเสยงคราง หรอเสยงรอง 1 คะแนน ไมออกเสยงเลย (None) ผปวยไมมเสยงตอบสนองเลยแมไดรบการกระตนซ าๆ กนเปนเวลานานแลวกตาม ในผปวยทใสทอหลอดลมใหบนทก T=Tube ในชอง 1 คะแนน

86 

1.3 ความสามารถการเคลอนไหวทดทสด (Best motor response=M) 6 คะแนน ผปวยสามารถทาตามคาสงได โดยใชคาสงงายๆ เพอใหผปวยแสดงทาทาง หรอการเขยน เชน ใหลมตา หลบตา ยกมอขนเหนอลาตว หรอใหกามอของผตรวจ 5 คะแนน ทราบตาแหนงทเจบ (Purposeful movement or localizes pain) ผปวยไมทาตามคาสง เมอกระตนดวยความเจบปวด ผปวยสามารถยกมอขนมาบรเวณทถกทาใหเจบปวด 4 คะแนน ชกแขน ขาหน เมอเจบ (Withdraws to pain/non-purposeful) ผปวยไมทราบตาแหนงทเจบ มการตอบสนองอยางรวมๆ เชน ดงมอพรอมเทาหนเมอถกกระตนดวยความเจบปวด 3 คะแนน แขนงอผดปกต (Decorticate response) ผปวยจะงอแขนเกรงเมอกระตนดวยความเจบปวด 2 คะแนน แขนเหยยดผดปกต (Decerebrate response) เมอกระตนดวยความเจบปวด ผปวยจะเกรงแขนแนบเขาหาลาตว ขอศอกเหยยด เกรงชดลาตว ขอไหลหมนเขาหาลาตว ขอมอหนออกจากลาตว นวมอกาลงบนหวแมมอ 1 คะแนน ไมมการเคลอนไหว (No response) ผปวยจะไมสนองตอบตอความเจบปวด กรณทพบวาคาคะแนนลดลงตงแต 2 คะแนนขนไป หรอ M (Motor response) ลดลง 1 คะแนน ใหรบปรกษาแพทย ทนท เพอการสบคนและใหการรกษาทถกตองทนทวงท

2. ลกษณะของรมานตา (pupils) ตรวจดลกษณะรปรางของรมานตา วากลม เทากนทงสองขางหรอไมเทากน ตรวจดขนาดและปฏกรยาตอบสนองของร มานตาตอแสง โดยใชไฟฉายทมจดสวางตลอดดวง ฉายจากหางตามาหยดตรงกลาง ตาสกคร และผานเลยไปทางหวตา รมานตาจะถกเปรยบเทยบกบอกขางหนงทง ขนาดและปฏกรยาตอแสง ซงรมานตาปกตจะหดตวเมอถกแสงสวางจา ในการบนทกขนาดของรมานตา จะบนทกขนาดของรมานตากอนทจะมการเปลยนแปลง โดยบนทกเสนผาศนยกลางของรมานตาแตละขางเปนมลลเมตร - รมานตาไมมปฏกรยาตอแสง โดยบนทก N หรอ (non-reaction) - รมานตาปฏกรยาตอแสงชาหรอเลกมาก บนทกวา S (sluggish) - รมานตาปฏกรยาตอแสง บนทกวา B (brisk) - ตาปด บนทกวา C (close)

3. การเคลอนไหวและกาลงของแขนขา (motor power) ระดบกาลงกลามเนอแขนขา แบงเปน (grade) มดงน

87 

- Grade V หมายถง กาลงปกตตานแรงผตรวจไดแขงแรง

- Grade IV หมายถง ออนแรงเลกนอย ตานแรงผตรวจไดนอยกวาปกต - Grade III หมายถง สามารถยกขนได ไมสามารถตานแรงโนมถวงได

- Grade II หมายถง ขยบไดตามแนวราบ - Grade I หมายถง กระดกนวได - Grade 0 หมายถง ไมมการเคลอนไหว

การบนทกใหลง R (right) หมายถง แขนหรอขาขวา และ L (left) หมายถง แขนหรอขาซาย ถามกระดกหกหรอมการใชแรงดง (on traction) หรอเขาเฝอกไมสามารถตรวจประเมนได ใหบนทกวา F (fracture) ลงในชองทตรวจพบ

4. การวดสญญาณชพ (Vital signs) การบนทกการวดสญญาณชพและการเปลยนแปลงของสญญาณชพสมพนธโดยตรงกบพยาธสภาพของสมอง เมอผปวยมความดนในกะโหลกศรษะเพมขน จะทาใหมปฏกรยาโตตอบ (Cushing response) 4.1 การนบอตราการหายใจ ของผปวย การหายใจแบบ Cheyne-Stoke respiration คอการหายใจเรวสลบการหยด หายใจ (apnea) เปนระยะ และการหายใจแบบ Central neurogenic hyperventilation คอ หายใจหอบลก สมาเสมอมากกวา 40 ครง /นาท พบในผปวยทมการกดเบยด mid brain 4.2 ชพจร ปกตอยในชวง 60-100 ครง/นาท อาจพบชพจรทเตนแรงแตชา แสดงวาม ภาวะความดนในกะโหลกศรษะสง ในขณะทมภาวะความดนในกะโหลกศรษะสงมาก จนไมสามารถปรบตวได การเตนของหวใจจะเรว (tachycardia) 4.4 ความดนโลหต หากมคาความดนชพจรมากกวา 40 มลลเมตรปรอท แสดงวามภาวะความดนในกะโหลกศรษะสง 4.5 อณหภม พบภาวะอณหภมในรางกายสงไดบอยในผปวยทางระบบประสาท การเพม อณหภมทาใหรางกายตองการออกซเจนมากขน และเซลลสมองสญเสยหนาท จงตอง ควบคมอณหภมไมใหเกน 38 องศาเซลเซยส สอ/วธการสอน 1. การสอนแบบสาธต (Demonstration method) 2. การสาธตยอนกลบ (Return demonstration) 3. การสอนโดยใชกรณ (Case method) 4. การสอนแบบถาม-ตอบ (Questioning Method) 5. การสอนขางเตยง (Bedside care)

88 

6. ใบ NEUROLOGICAL FLOW SHEET (ส.ป. 87) การประเมนผล ประเมนผปวยทางระบบประสาทได และลงในแบบ NEUROLOGICAL FLOW SHEET (ส.ป. 87) ได

89 

แบบ NEUROLOGICAL FLOW SHEET (ส.ป. 87) แบบประเมนการสอนงานของพยาบาลวชาชพ

กจกรรมท 2 การประเมนผปวยทางระบบประสาท ผรบการสอนงาน .............................................................หอผปวย ..................................................... โปรดทาเครองหมาย หนาชองวางตอไปน

หวขอการประเมน ปฏบต ปฏบต ไมครบ

ไมปฏบต

1 ประเมนผปวยทางระบบประสาท 2 ประเมนความสามารถในการลมตา (Eye opening = E) 3 ประเมนความสามารถการสอภาษาทดทสด

(Best verbal response = V)

4 ประเมนความสามารถการเคลอนไหวทดทสด

(Best motor response = M)

5 การเคลอนไหวและกาลงของแขนขา (motor power) 6 ประเมนสญญาณชพ (Vital signs) ลงบนทกการวด

สญญาณชพ

7 กรณมการเปลยนแปลงทางระบบประสาท สามารถรายงานการเปลยนแปลงไดถกตองตามขนตอน

8 ลงบนทกใบ NEUROLOGICAL FLOW SHEET ไดถกตอง

ขอเสนอแนะ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ผสอนงาน .......................................................................... วนท..................เดอน..................พ.ศ..................

90 

กจกรรมท 3 การใหสารนาและยาทางหลอดเลอดดา วตถประสงค สามารถใหสารนา และยาทางหลอดเลอดดา ถกตอง ครบถวน ตามแผนการรกษา ขนตอนการปฏบต 1. เตรยมสารน าตามแผนการรกษา เขยนสารน าได ชอ นามสกล ชนดสารน า และการตดแถบสตกเกอร กาหนดเวลาและจานวนการใหสารนา 2. การบรหารยาตามหลก 6 R คอ Right patient, Right drug, Right dose, Right time, Right route, Right technique 3. เตรยมอปกรณ ดงรายการตอไปน 3.1 สารนา และยาตามแผนการรกษา 3.2 ชดใหสารน า เชน set IV, T-way, extension tube, เขมใหสารน า (Insyte No 16,18,20,22,24) 3.3 เสาแขวนขวดใหสารนา หรอเครองควบคมสารนาทางหลอดเลอดดา 3.4 สาลปลอดเชอ แอลกอฮอล 70% และ 4% Chlorhexidine 3.5 ถงมอสะอาด, สายยางรดแขน (tourniquet), Tegaderm film และสตกเกอรสรง 3.6 ถงขยะ พลาสเตอร และกรรไกร 4. อธบายใหผปวยและญาตทราบถงวตถประสงคการใหสารน าทางหลอดเลอดดา และการปฏบตตวขณะทใหสารนา 4.1 ลางมอใหสะอาดดวยนายา 4% Chlorhexidine กอนใหสารนาทกครง 4.2 ตอชดใหสารนาดวยวธปลอดเชอ ไลฟองอากาศ ตดแถบสเกลระบเวลาหมด 4.3 สวมถงมอสะอาด เตรยมบรเวณทจะใหสารนาใหเหมาะสม 4.4 รดสายยางเหนอบรเวณทจะใหสารน า ทาความสะอาดผวหนงดวยสาลชบแอลกอฮอล 70% ทงใหแหงเองกอนประมาณ 2 นาท แทงเขมใหสารนา 4.5 ปรบอตราการไหลของสารน าตามแผนการรกษาและตดสตกเกอรตามวนทครบกาหนดเปลยน สงเกตผวหนงบรเวณใหสารนา และกาหนดการเปลยนสารนา 4.5.1 สารนาแตละชนด ใหไมเกน 24 ชวโมง ใหเปลยนขวดใหม 4.5.2 เปลยนตาแหนงใหสารนา ชดใหสารนา ทก 3 วน และเปลยนสตกเกอรสรง 4.5.3 กรณผปวยหาเสนยาก เปลยนตาแหนงใหสารนาทก 7 วน ตดสตกเกอรสรง 4.6 ใหสารน าผสมยาทมความเสยงสงใหใชเครองควบคมสารน าทางหลอดเลอดดา 4.7 เกบอปกรณเขาท ลางมอใหสะอาด

91 

4.8 สงเกตอาการผดปกต เชน ไข หนาวสน ปวด บวม แดง รอน รายงานแพทยทราบ 4.9 ลงนามการใหสารน าและยาในแบบฟอรมการใหยา และเขยนบนทกทางการพยาบาล สอ/วธการสอน 1. การสอนแบบสาธต (Demonstration method) 2. การสาธตยอนกลบ (Return demonstration) 3. การสอนขางเตยง (Bedside care) 4. การสอนโดยใชกรณ (Case method) 5. การถาม – ตอบ การประเมนผล 1. ใหสารนา และยาทางหลอดเลอดดา ถกตอง ครบถวน ตามแผนการรกษา 2. มการพดชมเชยกรณ ใหกาลงใจในการปฏบตการใหสารน า และยาทางหลอดเลอดดา ถกตอง ครบถวน ตามขนตอน 3.ไมสามารถปฏบตตามขนตอนใหสารน า และยาทางหลอดเลอดดา มการสอนแบบสาธต (Demonstration method) และการสาธตยอนกลบ (Return demonstration)

92 

แบบประเมนการสอนงานขอลพยาบาลวชาชพ

กจกรรมท 3 การใหสารนาและยาทางหลอดเลอดดา ผรบการสอนงาน ............................................................... หอผปวย ............................................... โปรดทาเครองหมาย หนาชองวางตอไปน

หวขอการประเมน ปฏบต ปฏบต ไมครบ

ไมปฏบต

1. เตรยมสารนาหรอยาตามแผนการรกษา พรอมตดฉลาก 2. เตรยมอปกรณในการใหสารนาหรอยาครบถวน 3. ลางมอกอนและหลงให กอนใหสารนาและยาทกครง 4. ตอชดใหสารนาดวยวธปลอดเชอ ไลฟองอากาศ ตดแถบ

สเกลระบเวลาหมด (ในกรณทไมไดใสเครอง Infusion pump)

5. อธบายใหผปวยหรอญาตทราบกอนการใหสารน ายา กรณทผปวยรสกตว/ญาตอยดวย

6. รดสายยางเหนอบรเวณทจะใหสารน า ทาความสะอาดผวหนงดวยสาลชบแอลกอฮอล 70% ทงใหแหงเองกอนประมาณ 10 - 15 วนาท แทงเขมใหสารนา

7. ปรบอตราการไหลของสารน าตามแผนการรกษาและตดสตกเกอรตามวนทครบกาหนดเปลยน

8. กรณทใหยาทมความเสยงสงใหใชเครองควบคมสารนา 9. ปฏบตตามหลกการบรหารยา 6 R 10. ลงนามผใหสารน าและยาในแบบฟอรมการใหยา และ

เขยนบนทกทางการพยาบาล

ขอเสนอแนะ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ผสอนงาน ..........................................................................

วนท..................เดอน..................พ.ศ..................

93 

กจกรรมท 4 การพยาบาลผปวยทไดรบการเจาะตรวจนาไขสนหลง วตถประสงค 1. สามารถเตรยมอปกรณ การเจาะตรวจนาไขสนหลงไดถกตอง 2. สามารถใหการพยาบาลผปวยเจาะตรวจนาไขสนหลงไดถกตอง ขนตอนการปฏบต 1. การเตรยมผปวยและญาตกอนการทาหตถการ 2. อธบายความจาเปนและวธทาแกผปวยและญาต 3. เตรยมอปกรณทกอยางใหพรอมกอนทจะเขาปฏบตตอผปวย เครองมออปกรณทใช 3.1 นายาฆาเชอ 2% chlohexidine in alcohol 3.2 สวมเครองปองกนรางกาย ไดแก ถงมอ หมวก mask gown sterile 3.3 ปผาปราศจากเชอชนดเจาะกลาง หรอ กระดาษเจาะกลางชนด disposable 3.4 Set เจาะหลง , 2% xylocaine 3.5 กระบอกฉดยาขนาด 5 มลลลตร และเขมฉดยาขนาด 18, 25 3.6 ขวดปลอดเชอ สาหรบใสนาไขสนหลง 4-6 ขวดหรอตามแพทยตองการ 3.7 เขมปลอดเชอเจาะนาไขสนหลง แบบทม stylet ตามแพทยตองการ 3.8 วดความดนน าไขสนหลง และทอตอ 3 ทาง (three-way stopcock) หรอใช extension No.42 กรณสงสยเปนโรคตดตอรายแรงเชน CJD ( Creutzfeldt–Jakob disease )โรคววบา 3.9 ชามรปไต และถงกระดาษ พลาสเตอร การพยาบาล 1. จดทา และจบผปวยใหอยในทาทเหมาะสม เพอใหชองระหวาง lamina กวางขน โดยในผปวยเดกนอนตะแคงชดขอบโตะ ชอนแขนใตศรษะผปวยใหกมคางชดหนาอก สอดแขนอกขางใตเขาผปวย และงอเขาขนมาชดหนาทอง ผชวยจบขอมอของตวเองใหแนน จะทาใหสามารถจบผปวยไดอยางมนคง และดแลใหไหลและสะโพกของผปวยตงฉากกบพน 2. เปด Set เจาะหลงดวยหลก aseptic technique ใสอปกรณดงตอไปน Syringe, เขมเบอร 18, 25-27 , Three way, เขมเจาะหลงตามขนาดทแพทยตองการ 3. เทน ายาฆาเชอ 2% chlohexidine in alcohol ลงในถวย แพทยจะเชดทาความสะอาดผวหนงดวยนายาฆาเชอ เรมจากตรงกลางวนไปรอบๆเปนบรเวณกวาง ปผาเจาะกลาง 4. เตรยม 2% chlohexidine in alcohol ทาความสะอาดจกยาดวยสาลชบแอลกอฮอล สงใหแพทยโดยควาขวดลง หนสลากยาไปทางแพทยเพอใหแพทยไดตรวจสอบยาอกครง

94 

5. เกบนาไขสนหลงจานวนเทาทตองการสงตรวจ 6. เมอแพทยดงเขมเจาะหลงออก แพทยจะเชดผวหนงและปดแผลโดยใชผากอสกดบรเวณรอยเจาะเบาๆ ใชพลาสเตอรแผนใหญปดทบบนผากอสอกท จดใหผปวยนอนหงายไมหนนหมอนอยางนอย 6-8 ชวโมง 7. วดสญญาณชพผปวย และอาการปวด ภาวะเลอดออกมากกวาปกตบรเวณทเจาะตรวจไขสนหลง บนทกรายงาน วนทเจาะ ลกษณะสน าไขสนหลง ปรมาณ และความดนน าไขสนหลงรวมถงสงเกตและรายงานอาการทเกดจากภาวะแทรกซอนจากการเจาะตรวจนาไขสนหลง 8. เจาะ DTX หลง LP และลงบนทก open pressure และ close pressure 9. เกบอปกรณ ทงของมคมและวสดปนเปอนในภาชนะทเหมาะสม ลางมอ สอ/วธการสอน 1. การสอนแบบสาธต (Demonstration method) 2. การสาธตยอนกลบ (Return demonstration) 3. การสอนขางเตยง ( Bedside care) 4. การสอนโดยใชกรณ (Case method) 5. การถาม – ตอบ การประเมนผล 1. เตรยมอปกรณ และสามารถใหการพยาบาลผปวยเจาะตรวจนาไขสนหลงไดถกตอง 3. มการพดชมเชยกรณ ใหกาลงใจในการปฏบตการพยาบาลผปวยเจาะตรวจน าไขสนหลง ถกตอง ครบถวน ตามขนตอน 4.ไมสามารถปฏบตตามขนตอนเตรยมอปกรณ ปฏบตการพยาบาลผปวยเจาะตรวจ น าไขสนหลง มการสอนแบบสาธต (Demonstration method) และการสาธตยอนกลบ (Return demonstration) มการถาม – ตอบ

95 

แบบประเมนการสอนงานของพยาบาลวชาชพ

กจกรรมท 4 การพยาบาลผปวยทไดรบการเจาะตรวจนาไขสนหลง ผรบการสอนงาน ......................................................... หอผปวย ................................................. โปรดทาเครองหมาย หนาชองวางตอไปน ขอ การประเมน ปฏบต ปฏบต

ไมครบ ไมปฏบต

1. อธบายผปวยหรอญาตใหทราบกอนการทาหตถการ การเจาะตรวจนาไขสนหลง

2. ผปวยหรอญาต ลงชอยนยอมการเจาะตรวจนาไขสนหลง 3. การเตรยมอปกรณ ครบถวน ถกตอง ในการเจาะตรวจน า

ไขสนหลง

4. กรณทผปวยตดเชอรนแรง เชน CJD ,HIV สามารถเตรยมอปกรณไดครบถวน ถกตอง

5. บนทก open pressure และ close pressure ลกษณะสน าไขสนหลง จานวนนาไขสนหลง

6. เจาะ DTX หลงการเจาะตรวจนาไขสนหลง 7. การปองกนภาวะแทรกซอน การพยาบาลผปวยทไดรบ

การเจาะตรวจนาไขสนหลง

ขอเสนอแนะ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ผสอนงาน .......................................................................... วนท..................เดอน..................พ.ศ.................

96 

ประวตผวจย

ชอ นางยพน เรองพสฐ

วน เดอน ปเกด วนท 1 มกราคม 2520

ประวตการศกษา พยาบาลศาสตรและผดงครรภชน 1 วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สระบร พ.ศ. 2543

ปฏบตงานตาแหนง พยาบาลวชาชพชานาญการ หอผปวยหนกประสาทวทยา สถาบนประสาทวทยา