Strategie 2015 - 2020Werken aan een gezonde en leefbare toekomst door uit te blinken in groen onderwijs

ColofonFotografie: Willem Jan Ritman en Rotterdam Image BankIllustraties: Marijke van VeldhovenOntwerp & DTP: ZIGT StudioEindredactie: Stichting Wellant

DisclaimerDe in dit document genoemde ambities en strategische keuzes zijn geformuleerd op basis van gelijke financiering van AOC’s en de door OCW bekostigde instellingen.

2

Inhoud

Hoofdstuk 1 Missie, visie en ambitie 51.1 Missie 51.2 Visie 61.3 Ambitie 6

Hoofdstuk 2 Trends en analyse 72.1 Demografie 72.2 Arbeidsmarkt 82.3 Politiek 102.4 Intern Wellantcollege 112.5 Betekenis van deze trends voor de

strategische keuzes van Wellantcollege. 11

Hoofdstuk 3 Strategische keuzes 133.1 Investeren in het brengen en borgen

van kwaliteit van het onderwijs en het onderwijzend personeel op een erkend hoog niveau. 13

3.2 Ontwikkelen en aanbieden van modern aantrekkelijk groen onderwijs dat aansluit op de veranderende eisen uit de (groene) economie en de arbeidsmarkt (groen leren) in de Randstad en dat aansluit op de interesses van (potentiële) leerlingen/studenten. 13

3.3 21st century skills 153.4 Versterken regionale samenwerking en

verankering van ons vmbo door krachtige participatie in samenwerkingsverbanden voortgezet onderwijs en door afspraken gericht op loopbaanoriëntatie met het regionale bedrijfsleven. 16

3.5 Versterken regionale samenwerking en verankering van ons mbo door in intensief overleg met bedrijfsleven en overheid (gouden driehoek), samen te werken in de ontwikkelagenda van de regio. 16

3.6 Investeren in internationalisering onderwijs. 173.7 Voortzetten van inzet op duurzaamheid in

onderwijs en organisatie. 18

Hoofdstuk 4 Personeel, Organisatie en Financiële middelen 19

3

4

Missie, visie en ambitie

De groene sector heeft bestaansrecht. Thema’s als voedselzekerheid, water, gezondheid en duurzaamheid zijn voor een ieder van toenemend belang in een wereld waarin gebrek aan ruimte en grondstoffen een gege-ven is. De groene leefomgeving en groene technologie mogen op een groeiende maatschappelijke en econo-mische belangstelling rekenen. Met 10% van het BNP vormt de groene sector een belangrijke pijler voor de Nederlandse economie. Er is een groeiende vraag vanuit het bedrijfsleven naar mensen met ‘groen DNA’: werk-nemers die kennis hebben van en gevoel hebben voor de omgang met levende materie. We zien ook verande-ringen in de vraag naar die groene vaardigheden. De herwaardering van de kennisintensieve maakin-dustrie en de agrosector heeft impact op ons groene onderwijs en de tijd van alleen “donkergroen” onder-wijs lijkt voorbij. De groene sector integreert meer en meer met andere sectoren. Steeds vaker wordt gevraagd om werknemers die groene kennis en vaardig-heden kunnen combineren met technologie, economie, ondernemerschap en marketing en die internationaal georiënteerd zijn. Succesvol groen onderwijs sluit hierop aan met doorstroom- en arbeidsmarktrelevant groen onderwijs, gecombineerd met andere kleuren. Alleen daarmee wordt een bijdrage geleverd aan een ver-nieuwde en versterkte economie.

1.1 Missie

Werken aan een gezonde en leefbare toekomst door uit te blinken in groen onderwijsNederland staat voor een uitdaging: nieuwe, kansrijke economische activiteiten zijn noodzakelijk om het niveau van welvaart en welzijn te borgen en duurzaam op peil te houden. Om de wendbaarheid van mensen te vergroten moet Nederland zich ontwikkelen van een kennisecono-mie naar wat de WRR noemt een “lerende economie”. Het is nodig onze ambitie te vergroten en onze prestaties en kwaliteit te verbeteren. Onderwijs is een belangrijke drager voor innovatie, vernieuwing en groei. We hebben kwalitatief goed opgeleide mbo-ers, hbo-ers en acade-mici nodig die de maatschappelijke en economische wel-vaart mee helpen ontwikkelen. Ons onderwijs zal mee moeten bewegen met veranderingen en tegelijkertijd elke dag opnieuw een hoge kwaliteit moeten leveren.

De “lerende economie” zal ook werkgelegenheid blijven bieden in de lagere segmenten in de markt. En ook hier geldt: meer ambitie in termen van kennis, kwaliteit en bekwaamheid. De arbeidsmarkt verandert en wordt dynamischer. Het werk verandert qua aard en inhoud. Nieuwe beroepen dienen zich aan. Van medewerkers wordt verwacht dat zij zich voortdurend kunnen blijven ontwikkelen. Vakmensen moeten flexibel inzetbaar, sociaal vaardig, creatief zijn en hun leven lang blijven leren. Dat stelt hoge eisen aan het (voorbereidend) mid-delbaar beroepsonderwijs. De basiskwaliteit van het beroepsonderwijs en de aansluiting op de zich ontwik-kelende arbeidsmarkt moeten op orde zijn.

HOOFDSTUK 1

5

HOOFDSTUK 1

1.2 Visie

Wellantcollege vervult een maatschappelijke functie door het aanbieden van groen onderwijs en cursussen/functiegerichte trainingen aan leerlingen van 12 tot 67 jaar. Met kleinschalig, veilig en op het individu afge-stemd onderwijs en onderwijsondersteuning voorziet Wellantcollege in een behoefte van leerlingen, studen-ten, cursisten, ouders en bedrijfsleven. Wij begeleiden mensen in het optimaal ontwikkelen van hun talenten.

Onze strategie is er de komende jaren op gericht om onze positie in de groene sector en in het groene onder-wijs te versterken.

1.3 Ambitie

Wij hebben in 2020 een koppositie in de groene sector in de Randstad door het aanbieden van modern groen onderwijs van erkend hoge kwaliteit, ondersteund met een goed werkende ICT infrastructuur en in een veilige omgeving waarin onze leerlingen/studenten maximaal hun talenten ontwikkelen.

Onze leerlingen en studenten ontwikkelen zich stap voor stap in het maken van een gemotiveerde keuze voor vervolgonderwijs en/of tot goede beroeps-beoefenaren met 21st century skills. Met het vmbo-onderwijs leggen we een solide basis om door te kun-nen stromen naar het mbo en hbo. We leveren een betekenisvolle bijdrage in regionale samenwerkings-verbanden vmbo. Het mbo-onderwijs wordt ingebed in academies en kenniscentra die intensief samenwerken met overheid en bedrijfsleven in onze regio’s.

Hiermee streven wij na in 2020 (landelijk) gekend en erkend te zijn als topopleiding op het gebied van voe-ding en gezondheid; water, urban green en klimaat; agrobusiness en groene technologie; leefomgeving (inclusief bloem) en diermanagement.

In elke regio zullen we daartoe krachtig investeren in de driehoek Wellantcollege, overheid en bedrijfsleven. Zo dragen we mede bij aan het vormgeven van de toe-komst van Nederland in het algemeen en de groene sector in het bijzonder.

Om onze ambitie te verwezenlijken maken wij de volgende strategische keuzes:1. Investeren in het brengen en borgen van kwaliteit van

het onderwijs en onze medewerkers op een erkend hoog niveau. Kwaliteit is het fundament onder onze ambities.

2. Ontwikkelen en aanbieden van een portfolio met modern groen onderwijs dat aansluit op de veranderende eisen uit de (groene) economie en de arbeidsmarkt (groen leren) in de Randstad en dat aansluit op de interesses van (potentiële) leerlingen/studenten.

3. Voorloper worden in het aanbieden van onderwijs met 21st century skills (ICT, technologie, ondernemerschap), dat leerlingen/studenten voorbereidt op een leven lang leren en werken in de moderne netwerksamenleving.

4. Versterken regionale samenwerking en verankering van ons vmbo door krachtige participatie in samenwerkingsverbanden voortgezet onderwijs en door afspraken gericht op loopbaanoriëntatie met het regionale bedrijfsleven.

5. Versterken regionale samenwerking en verankering van ons mbo door intensief met bedrijfsleven en overheid (gouden driehoek) samen te werken in de ontwikkelagenda van de regio.

6. Versterken internationalisering wat betreft onderwijs en kennisverspreiding.

7. Voortzetten van de inzet op duurzaamheid in onderwijs en organisatie.

6

Trends en analyse

het mbo. De doorstroming naar het groene Wellant mbo is nog relatief laag; 19,8%. Toch blijft het vmbo een belangrijke feeder naar het mbo (23,8% van de instroom in ons mbo komt uit Wellant vmbo). Van belang is om de instroom naar het Wellant mbo mini-maal te borgen op het huidige niveau en liefst te ver-hogen. Voor het maken van hun studiekeuze kijken potentiële mbo-studenten vooral naar de kwaliteit van onderwijs en docenten en de kans op een goede baan.

MboOp grond van de jaarlijkse referentieraming van het ministerie van OCW voor de beroepsopleidende leerweg zullen de studentaantallen van de mbo-opleidingen niveau 1 en 2 stabiel blijven en na 2020 licht afnemen en voor de opleidingen niveau 3 en 4 tot 2020 toenemen om vervolgens ook af te nemen. De studentaantallen van de bbl-opleidingen zullen op alle niveaus afnemen, maar met name op niveau 1 en 4. Redenen voor deze afname zijn de toelatingseisen tot de entreeopleiding, economische terugloop, opvulling bbl-plaatsen door zzp-ers en buitenlandse werknemers en de eisen op het gebied van taal en rekenen die voor veel bbl-studenten demotiverend zijn. In toenemende mate vragen werkgevers via cursussen om branchecer-tificering van hun werknemers. Studenten van niveau 1 en 2 zijn beperkt bereid tot reizen en hebben behoefte aan een vertrouwde omgeving. Opleidingen voor deze doelgroepen moeten dicht bij deze studenten worden aangeboden om niet het risico te lopen deze studenten kwijt te raken. Studenten van niveau 3 en 4 zijn wel bereid verder te reizen, zeker als het naar een bijzondere

HOOFDSTUK 2

In onderstaande worden interne en externe trends gesignaleerd en gewogen, welke leiden tot de eerder genoemde strategische keuzes teneinde de ambitie van Wellantcollege in 2015-2020 te realiseren.

2.1 Demografie

VmboOp basis van prognoses van OCW is het de verwachting dat het aantal leerlingen in het vmbo van Wellantcollege groeit tot 2017 en daarna afneemt. Eigen voorlopige prognoses, uitgevoerd in samenwerking met IVA, tonen de komende jaren een groei tussen de 5% en 10%. De keuze voor het vmbo wordt vooral door ouders gemaakt. 51% van de ouders is bekend met vmbo groen, hoewel maar 25% inhoudelijke kennis heeft van de opleidingsrichtingen. Ouders letten overwegend op de aansluiting met de hobby’s en interesses van hun kind (meer dan bij andere richtingen), de mate van persoonlijke begeleiding en de omvang van de school. Weinig waarde wordt gehecht aan slagingspercentages, ‘witte’ scholen en nabijheid. Onze propositie met klein-schalig, veilig onderwijs met veel persoonlijke begelei-ding sluit aan bij dit keuzegedrag. Een duidelijkere pro-filering en op alle locaties een aansprekende huisvesting zijn punten van aandacht. Qua uitstroom blijkt dat 21% van de leerlingen van Wellantcollege (exclusief TL!) die na het vmbo een mbo-opleiding gaat volgen, kiest voor de sector groen van

7

HOOFDSTUK 2

school met een goede opleiding is. Wellantcollege is wat betreft de omvang van de instroom op dit moment sterk afhankelijk van de dieropleidingen. Meer balans met andere opleidingen is nodig. Door een meer even-wichtige verdeling van de studenten over de opleidin-gen, kan beter worden aangesloten op de arbeidsmarkt. Anderzijds moet de maatschappelijke functie van het mbo niet uit het oog worden verloren. De dierstuden-ten hebben vaak langer behoefte aan oriëntatie op het beroepenveld. De dieropleiding is een middel om ze toch goed naar de arbeidsmarkt te begeleiden, ook al gaan ze uiteindelijk in een heel ander vakgebied aan de slag.

Qua samenstelling is de studentenpopulatie van Wellantcollege nog weinig een afspiegeling van de samenleving. Het is van belang om de komende jaren een goede afspiegeling te bereiken door het onderwijs voor meerdere doelgroepen aantrekkelijker te maken en daarmee de gewenste groei van studenten te bevorde-ren. Dit wordt van Wellantcollege expliciet verwacht.

2.2 Arbeidsmarkt

AlgemeenDe arbeidsmarkt groeit tot 2018 niet en kent in abso-lute zin zelfs een kleine krimp van 14.200 banen. In het groene domein was in 2013 sprake van een krimp van 1,4%. De grootste krimp is echter achter de rug. In het groene domein vormen de voedingsindustrie, groothandel/veiling en open teelten de grootste bran-ches. Het merendeel van de werkenden is opgeleid op mbo-niveau of lager. De jaarlijkse vervangingsvraag (als gevolg van pensioen of wisseling naar andere sector) is het hoogst in het groene mbo. De krimp in het aantal nieuwe banen is hier echter ook het grootst (-0,5%). Ten opzichte van de totale vervangingsvraag wordt een tekort verwacht van zo’n 8.500 arbeidskrachten op mbo-niveau tot en met 2018. Mede door de grote ver-vangingsvraag is het vooruitzicht voor groene mbo-ers in de komende jaren beter dan voor andere mbo-ers. Vooral in de richting ‘voeding, natuur en milieu’ over-treft de vraag naar verwachting tot 2018 het aanbod van schoolverlaters.

Technologie en ondernemerschapHet klassieke groene beroep is aan verandering onder-hevig. Het gaat in deze beroepen nog steeds om zorg voor dier, plant of natuur. Maar door economische, maatschappelijke en technologische ontwikkelingen

worden deze beroepen complexer en vragen om andere aanvullende vaardigheden, anders dan specifiek groene vaardigheden. Een landbouwer of melkveehouder werkt steeds meer met hoogwaardige technologie en moet tevens in staat zijn om een financiële huishouding op orde te houden. Gelet op de lage marges in landbouw en veeteelt kiezen ondernemers in deze sector steeds vaker voor aanvullende bedrijfsactiviteiten in bijvoor-beeld recreatie, horeca, wellness of training en onder-wijs. Een dierverzorger verzorgt niet alleen dieren, maar moet ook een MKB-onderneming kunnen runnen met aandacht voor financiën, bedrijfsvoering, wetten en der-gelijke. Hoveniers en groenvoorzieners worden gecon-fronteerd met bouw-, schoonmaak- en dakdekkersbe-drijven die ook de aanleg en verzorging van groen in hun pakket nemen en zullen daarom in toenemende mate concurrerend en innovatief moeten zijn.

In donkergroene bedrijven neemt de werkgelegenheid af voor het handmatige werk (lagere niveaus mbo) en is er een toenemende vraag naar technologisch geschoold personeel aan de bovenkant van het mbo (niveau 4/hbo). Technologische ontwikkeling speelt op vele fron-ten in de agro-food. Het gaat onder meer om:• Verdergaande automatisering en robotisering van

productieprocessen.• Precisietechnologie in landbouw en veeteelt (GPS

sturing, gebruik van big-data, automatische voer- en melksystemen, klimaatbeheersing in kassen etc.).

• Geautomatiseerde distributiesystemen (track en trace).

• Ontwikkeling high tec toepassingen in veredeling (genetische modificatie).

• Ontwikkeling van biotechnologie (biobased producten, milieutechnologie, gezondheid).

De automatisering en robotisering raakt met name de onderkant van de arbeidsmarkt. Er zullen naar verwach-ting steeds minder handen aan de ploeg nodig zijn. De ontwikkeling zelf van nieuwe technologie speelt zich vooral af op wetenschappelijk niveau en het onderzoek naar de toepassing ook op hbo-niveau. Voor mbo bete-kent het vooral om kunnen gaan met nieuwe technolo-gieën in de uitvoeringspraktijk, waarbij een evenwicht gevonden moet worden tussen:• een vergaande beheersing van teelt- en

productieprocessen enerzijds, zowel uit oogpunt productieverhoging als ten behoeve van voedselveiligheid.

• maatschappelijk verantwoord ondernemen (dierenwelzijn, milieu, duurzaamheid).

8

• in kunnen spelen op veranderende behoefte van consumenten dan wel op de sterk fluctuerende wereldmarkt.

• slim kunnen ondernemen in de keten.De vraag op de arbeidsmarkt richt zich derhalve steeds meer op combinaties van groen met andere vaardighe-den: groen en ondernemerschap, groen en technologie, groen en marketing, groen en handel. Om de kwaliteit van opleidingen nu en in de toekomst op orde te hou-den is een zeer nauwe samenwerking met het bedrijfs-leven, de overheid en andere onderwijsinstellingen (met name hbo) van belang. Voor de lagere niveaus zal de focus steeds meer moeten liggen op het toeleiden naar een hoger opleidingsniveau enerzijds en het ontwikke-len van een flexibele houding voor wat betreft het ver-anderen van functies op de arbeidsmarkt anderzijds.

InternationaliseringDe agrarische sector is één van de belangrijke sectoren van de Nederlandse economie. De groene sector is sterk op export gericht. De kennis en innovatiekracht van Nederland worden internationaal alom gerespecteerd. Nederland investeert stevig in de export van kennis naar

het buitenland om zo bij te dragen aan een duurzame groene leefwereld voor mens, plant en dier. Groene beroepen worden steeds meer internationaal georiën-teerd. De topsectoren in de agro food streven naar het behoud van de mondiale voorloperpositie. Uitdagingen liggen in de opkomende concurrentie van andere lan-den in combinatie met lage marges. De sector is sterk in procesinnovatie (bulkproductie) en innovatie (verede-ling). Beide hebben een belangrijke kenniscomponent. Cruciale succesfactoren voor het bedrijfsleven zijn: werken vanuit een gezamenlijke internationaliseringstra-tegie, nieuwe verdienmodellen rondom kennisexport, praktijkkennis toepasbaar maken in de investeringslan-den, scholing en opleiden van de eigen medewerkers en lokaal ontwikkelen van een opleidingsinfrastruc-tuur. Vertaald naar mbo 3-4 niveau competenties gaat het om talenkennis, kunnen omgaan met culturele verschillen, internationaal zakendoen en vakinhoud in het buitenland kunnen toepassen. Hier ligt urgentie, in de HCA van de topsectoren is internationalisering dan ook tot speerpunt benoemd. Voor de dienstverlenende sectoren (o.a. hoveniers, detailhandel, dierverzorging) ligt de nadruk sterker op het kunnen omgaan met

9

HOOFDSTUK 2

culturele verschillen (t.b.v. klanten e.d.), maar contact met leveranciers en in een aantal gevallen internationaal opereren zijn ook aan de orde. Op niveau 1-2 ligt de focus op samen kunnen werken met collega’s uit andere culturen. In het vmbo gaat het vooral om maatschap-pelijke vorming: bewustwording van de internationale verwevenheid van onze maatschappij en economie en begrip krijgen van andere culturen.

21st century skillsBeroepen kennen een kortere levensduur en een baan voor het leven behoort steeds meer tot het verleden. Beroepseisen veranderen snel. Zzp-ers zullen meer hun intrede doen op de arbeidsmarkt. Naast speci-fieke groene kennis en vaardigheden zullen algemene beroepsvaardigheden op het gebied van ICT, techno-logie, duurzaamheid, projectleiderschap, creativiteit, probleem-oplossend vermogen en wendbaarheid op de arbeidsmarkt van de 21e eeuw vereist zijn. Deze vaardig-heden zijn op dit moment nog onvoldoende in het curri-culum aanwezig. Wellantcollege zal het curriculum in de herziene kwalificatiestructuur (2016) hierop aanpassen en daar waar interne ontwikkelcapaciteit niet toereikend is of over voldoende expertise beschikt, via crossovers samenwerken met ROC’s.

2.3 Politiek

MboNaast de ontwikkeling van het beroep, zoals hierboven geschetst, ligt het groene onderwijs ook politiek gezien onder een vergrootglas. De relatieve kleinschaligheid in het mbo maakt het kwetsbaar voor ‘efficiency-denken’. De verbreding van het opleidingsaanbod die AOC’s en ook Wellantcollege de laatste twee decennia hebben ingezet, maken het kwetsbaar voor ‘doelmatigheids-denken’. Beide vragen een nieuwe positionering en een herbevestiging van de legitimering vanuit de arbeidsmarkt. In het kader van het sectorakkoord mbo maakt Wellantcollege een set van kwaliteitsafspraken

(kwaliteitsplan mbo) met het ministerie. Het gaat hierbij met name om de volgende onderwerpen: professionali-sering, excellentie, VSV, studiesucces, taal en rekenen en beroepspraktijkvorming. Voor de kwaliteit bevorderende activiteiten ontvangt Wellantcollege additionele midde-len, waarvan een deel prestatie gebonden is.

VmboOp 1 augustus 2015 treedt de wet modernisering onderwijstijd in het vmbo in werking. Hierbij dient 3700 uur onderwijstijd per cohort aangeboden te worden waarbij ruimte is om tot een flexibel onderwijspro-gramma te komen dat uitgaat van maatwerk. In 2016 wordt op alle locaties in het vmbo de vernieuwing van het beroepsgerichte curriculum ingevoerd. LOB zal een verplicht onderdeel zijn van de vernieuwing van het beroepsgerichte programma in het vmbo. Via het sec-torakkoord stuurt het ministerie op verhoging van de kwaliteit in het vmbo. De hoofdonderwerpen van dit akkoord zijn: toekomstbestendig onderwijs, uitdagend onderwijs voor elke leerling, eigentijdse voorzieningen, brede vorming voor alle leerlingen, partnerschap in de regio, professionele scholen, scholen als lerende organi-saties, meer en beter gekwalificeerde masteropgeleide leraren, en toekomstbestendigheid organiseren: koppe-ling van onderwijs- en personeelsontwikkeling. In het licht van de politieke discussie is het denkbaar dat de toekomstige positie van het groene vmbo als onderdeel van Wellantcollege, punt van aandacht wordt. Dit vraagt een heldere strategie, positionering en legitimering.

Terugtredende overheidVoor beide onderwijsvormen geldt dat de overheid zich steeds verder terugtrekt, in ieder geval als financier van het groene onderwijs. Om kwaliteit en innovatie voldoende te kunnen blijven borgen, is nauwe samen-werking met zowel bedrijfsleven als partner-onderwijs-instellingen nodig evenals nieuwe verdienmodellen, bijvoorbeeld via leven lang leren of deelname in regionale projecten.

10

2.4 Intern Wellantcollege

VmboDe politiek stuurt nadrukkelijk op hogere leerresultaten van leerlingen (van voldoende naar excellent). De presta-ties in ons vmbo lopen daarmee uit de pas; er is een stij-gende lijn in het aantal zwakke opleidingen, met name in de gemengde leerweg. In de kwaliteit van onderwijs in het vmbo zal nog meer moeten worden geïnvesteerd, zodat we qua prestaties weer voorop lopen. Op die locaties waar op termijn onvoldoende verbeterpotentieel bij de GL aanwezig is, zal de GL niet meer aangeboden worden en de licentie slapende worden. Maatwerk en gedifferentieerd werken spelen al ruime tijd een belang-rijke rol in het vmbo-onderwijs. Dit proces komt echter moeilijk op gang. Om een nieuwe impuls te geven aan het gedifferentieerd werken, zet Wellantcollege in op personalisering van het onderwijs door inzet van digitale middelen met als belangrijk nevendoel de ontwikkeling van 21st century skills. Grondslag voor gepersonaliseerd leren is een voldoende analytisch, determinerend en diagnostisch vermogen van de docenten. Daar waar dit nog niet voldoende aanwezig is zal dit een forse inspan-ning op het gebied van professionalisering vereisen. De invloed van de samenwerkingsverbanden in het kader van passend onderwijs zal groeien, waarbij in toenemende mate per samenwerkingsverband beleids- en operationele afspraken gemaakt zullen gaan worden. Dit vraagt om hernieuwde keuzes in hoe coördinatie, afstemming en overleg met partners te organiseren.

MboIn het mbo is de basiskwaliteit volgens het laatste inspectieonderzoek (2014) op orde, maar dit is nog fra-giel. Wellantcollege scoort hoog op het enthousiasme, de inzet en het motiverend vermogen van de docenten, maar op het gebied van beroepspraktijkvorming, afron-ding in nominale studieduur, aansluiting op de arbeids-markt en tevredenheid gediplomeerden zijn verbeterin-gen gewenst. Met name de laatste groep geeft aan dat er te weinig eisen aan hen gesteld werden tijdens hun opleiding en zij het diploma te gemakkelijk verkregen.

2.5 Betekenis van deze trends voor de strategische keuzes van Wellantcollege

De uitdaging voor Wellantcollege in de periode 2015 tot 2020 is om meer op het individu afgestemd onderwijs en afgestemde onderwijsondersteuning te bieden van erkend goede kwaliteit die blijft aansluiten op de ver-anderende vraag van de leerlingen, studenten, ouders, bedrijfsleven en politiek; daarbij zal Wellantcollege de samenwerking blijven zoeken met een toenemend aan-tal partners in de regio. Dit tegen de achtergrond dat leerling/studentaantallen en bekostiging zullen gaan afnemen.

11

12

Strategische keuzes

3.2 Ontwikkelen en aanbieden van modern aantrekkelijk groen onderwijs dat aansluit op de veranderende eisen uit de (groene) economie en de arbeidsmarkt (groen leren) in de Randstad en dat aansluit op de interesses van (potentiële) leerlingen/studenten.

OmschrijvingWellantcollege zet in het mbo in op modern groen onderwijs in het brede domein van voedsel, leefom-geving, lifestyle en gezondheid. Het portfolio van Wellantcollege is gericht op de Randstedelijke omgeving en profileert zich op de volgende thema’s:• Voeding en gezondheid;• Water, urban green en klimaat;• Agrobusiness en groene technologie;• Leefomgeving (inclusief bloem);• Diermanagement.En beoogt zo de toonaangevende groene mbo-opleider in de Randstad te zijn met bovenregionale aantrekkingskracht.

Per thema wordt een mbo-academie voor niveau 3 en 4 opgericht. Deze academies treden op als partici-pant in de regionale ontwikkelagenda met een actieve benadering naar bedrijven en regionale en lokale over-heden. De academies zijn verbonden aan de in ontwik-keling zijnde kenniscentra. De onderbouw mbo met

HOOFDSTUK 3

In de navolgende passages worden de strategische keuzes kort beschreven en van een onderbouwing voorzien. In het Instellingsplan zullen de keuzes verder worden vertaald naar strategische doelen en beleid.

3.1 Investeren in het brengen en borgen van kwaliteit van het onderwijs en het onderwijzend personeel op een erkend hoog niveau.

OmschrijvingWellantcollege zet nadrukkelijk in op verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. In 2020 voldoen alle leerwegen en opleidingen van Wellantcollege aan het Wellant-kwaliteitskader. De aspecten waarop kwaliteitsverbetering vereist is, zijn ontleend aan de in 2014 overeengekomen Sectorakkoorden VO, res-pectievelijk mbo, zelfevaluaties, inspectierapporten en tevredenheidsmetingen.

MotiveringGoede onderwijskwaliteit is noodzakelijk voor een goede uitvoering van de overige strategische keuzes. Wat wij onder goede kwaliteit verstaan zullen we objec-tiveren en minder afhankelijk maken van individuele opvattingen.

13

HOOFDSTUK 3

meer brede beroepsvaardigheden in de context van door de student gekozen studierichting vindt plaats op diverse locaties gedurende de eerste twee jaar van de opleiding. In die eerste twee leerjaren zullen tevens zo veel mogelijk onderdelen van de AVO vakken worden behaald, dit mede in verband met centrale examinering en mogelijkheden tot herkansing. Specialistische onder-delen worden met name in het derde jaar verzorgd door de academies. De academies zullen onderwijs van erkend hoge kwaliteit en actualiteit verzorgen in nauwe samenwerking met bedrijfsleven en hbo. De academies zijn verbonden aan de betreffende kenniscentra en vak-groepen. De onderwijsontwikkeling vindt plaats vanuit de kenniscentra in samenwerking met de betreffende vakgroep.

Het betreft voorlopig de volgende academies:• Voeding en gezondheid in Amsterdam, Rijswijk en

Rotterdam;• Water, urban green en klimaat in Rotterdam en

Amsterdam;• Agrobusiness en groene technologie; agrobusiness in

Aalsmeer en Rijnsburg en groene technologie in Delft en Amsterdam;

• Leefomgeving (inclusief bloem); leefomgeving in Houten en Dordrecht en Bloem in Houten en Rijswijk;

• Diermanagement in Houten en Dordrecht.

Het defintieve portfolio van zowel de onderbouw mbo als van de academies zal door het cvb worden vastge-steld op basis van in- en externe doelmatigheid.

De mbo-locaties met een profilering op niveau 1 en 2 (breed lichtgroen en regionaal) sluiten aan op vmbo bb en zijn dichter gepositioneerd bij het woonadres van de studenten en de vmbo-locaties van Wellantcollege. Naast de regulier bol-opleidingen worden in co-creatie met gemeentes en (lokaal) bedrijfsleven niveau 1 en 2 bbl-opleidingen (publiek/privaat) vormgegeven en aangeboden, gericht op directe doorstroom naar de arbeidsmarkt.

In het vmbo vindt een brede oriëntatie plaats op het vervolgonderwijs met een verleiding naar en optimale aansluiting op het moderne, groene mbo. De profiel- en keuzedelen zullen ingevuld worden – naast de wettelijke vereisten – vanuit ons mbo-portfolio. Hierbij zal afstem-ming plaatsvinden tussen de nabijgelegen vmbo- en mbo-locaties (bijvoorbeeld keuzedeel watermanage-ment in regio Maaslant).

Primaire focus in de onderwijsuitvoering in (v)mbo ligt op het ontdekken en ontwikkelen van talenten. Docenten helpen in de ontwikkeling en dagen leerlin-gen/studenten uit. Ze kennen de praktijk en ze kennen de modernste inzichten in (een leven lang) leren met hulp van technologie en kunnen deze op een profes-sionele en prettige manier uitdragen. Het lesprogramma helpt op een natuurlijke en resultaatgerichte manier toe te groeien naar kennis en vertrouwen nodig in de ver-volgopleiding of in het eerste beroep.

MotiveringHet portfolio is afgestemd op de wensen van het groene bedrijfsleven en sociale partners in de Randstad en met name de grote steden. Wellantcollege wil het niveau van de opleidingen op een hoger niveau bren-gen. Door specialisatie op een aantal thema’s in aca-demies concentreert Wellantcollege de ontwikkel- en uitvoercapaciteit in een betaalbare en uitvoerbare vorm. Door profilering op modern groen onderwijs wil Wellantcollege meer gezicht naar buiten krijgen zodat het meer dan nu benaderd en uitgenodigd wordt als samenwerkingspartner. Door een modern groen pro-fiel met bovenregionale bekendheid wil Wellantcollege aantrekkelijker worden voor potentiële studenten die nu nauwelijks instromen. Wellantcollege neemt zijn maat-schappelijke verantwoordelijkheid door met name in de grote steden in overleg met gemeentes en bedrijfsleven bbl-opleidingen op niveau 1 en 2 aan te bieden. Door in te zetten op maximale talentontwikkeling in een groene, veilige omgeving met veel persoonlijke begeleiding wil Wellantcollege de leerlingen/studenten zo goed moge-lijk onderwijs bieden en als bijvangst de instroom in het vmbo en mbo vergroten. Door concentratie van het spe-cialistische beroepsdeel van de opleiding in academies ontstaat kritische massa, zodat het onderwijs betaalbaar blijft en interactieve ontwikkeling van de studenten vol-doende geborgd is.

3.3 21st century skills

OmschrijvingEr zijn vele omschrijvingen van 21st century skills. Wellantcollege hanteert als beschrijving van de algeme-ne beroepsvaardigheden van de 21ste eeuw de volgende opsomming die in (bijna) alle modellen wordt genoemd: samenwerking, communicatie, ICT-geletterdheid, sociale en/of culturele vaardigheden (incl. burgerschap), creati-viteit, kritisch denken, en probleemoplosvaardigheden. Wellantcollege kiest ervoor om in het vmbo te starten

14

in het kader van de groene herprogrammering 2016 met het aanleren van algemene beroepsvaardigheden door het aanbieden van keuzedelen met elementen van ondernemerschap, techniek en economie. In het mbo zal met name in de eerste leerjaren aandacht besteed worden aan algemene beroepsvaardigheden in authen-tieke beroepssituaties (projecten) waarna de student op basis van zijn/haar ervaringen met de beroepspraktijk kiest voor een specifieke studierichting in het laatste jaar. Voor die studenten voor wie de uitstroomrichting vanaf het begin van de studie duidelijk is, kunnen de projecten in de eerste leerjaren al gericht zijn op de betreffende beroepsvorming. Daarnaast zal ontwikke-ling van zogenaamde softskills als rode draad door de gehele opleiding plaatsvinden. Het gaat hierbij o.a. om: reflecteren, informatievaardigheden, organisatievaar-digheden, teamwork in een groep, leiderschap in een groep, motiveren van zichzelf en anderen, coachen, en gespreksvoering. Wellantcollege wil een school zijn waar de mogelijkheden van ICT optimaal worden ingezet om het leren van leerlingen en studenten te ondersteunen. Op deze wijze worden tevens ICT skills aangeleerd die nodig zijn in beroepen van de 21ste eeuw. Wellantcollege

kiest ervoor om een voor-lopersrol te nemen binnen het gepersonaliseerd leren met behulp van ICT. Door het aanbod van het onderwijs via een geautomatiseerd systeem af te stem-men op het leerpro-ces van de leerling/student zou maat-werk daadwerkelijk vorm kunnen krij-gen. Het succes van gepersonaliseerd leren met behulp van ICT is uiteraard ook in hoge mate afhankelijk van de competenties van de docenten.

MotiveringDigitalisering van het onderwijs bij Wellantcollege is gericht op het voorbereiden op de eisen van de maatschappij en de beroepseisen van de 21ste eeuw. Opleidingen hebben technologische ontwikkelingen geïntegreerd in het curriculum, aansluitend bij de ont-wikkelingen in de moderne groene beroepen.

15

HOOFDSTUK 3

Een betere aansluiting wordt gerealiseerd op de bele-vingswereld van leerling/student en de afstand tussen thuis/maatschappij en school wordt door het inzetten van digitale leermiddelen en games verkleind. Maatwerk en gedifferentieerd werken worden nadrukkelijk gevraagd door de politiek. Door gepersonaliseerd leren (met behulp van ICT) kan dit beter vorm krijgen.

3.4 Versterken regionale samenwerking en verankering van ons vmbo door krachtige participatie in samenwerkingsverbanden voortgezet onderwijs en door afspraken gericht op loopbaanoriëntatie met het regionale bedrijfsleven.

OmschrijvingAfspraken over passend onderwijs worden gemaakt in de samenwerkingsverbanden. Wellantcollege wil in deze samenwerkingsverbanden op adequate wijze vertegen-woordigd zijn opdat zowel de belangen van de leer-lingen in de regio, als die van Wellantcollege optimaal geborgd zijn. Afspraken voortkomend uit de samen-werkingsverbanden op het gebied van bijvoorbeeld schoolvakantieregeling of procedure intake gaan voor Wellantbeleid. Wellantcollege wil daarnaast met regio-nale partners afspraken maken over het wederzijds aan-bieden van keuzedelen. Dit opdat meer leerlingen in het grijze vmbo kennismaken met modern groen onderwijs en leerlingen in het groene vmbo beter voorbereid wor-den op de veranderende opleidingseisen in het groene mbo, onder andere door het volgen van bijvoorbeeld keuzedelen economie en techniek. Wellantcollege wil in het kader van loopbaanoriëntatie uitvoeringsafspraken maken met het regionale bedrijfsleven op het gebied van gastlessen, stages, projectweken, presentaties e.d.

MotiveringAdequate belangenbehartiging in de samenwerkings-verbanden is voor Wellantcollege zowel qua onderwijs-begeleiding als qua financiën van essentieel belang.Vice versa aanbod van groene en grijze keuzedelen draagt bij aan een bredere kennismaking met het moderne groene onderwijs en betere voorbereiding op het vervolgonderwijs. Praktische invulling van loopbaan-oriëntatie met het regionaal bedrijfsleven zal bijdragen aan een betere keuze voor vervolgonderwijs.

3.5 Versterken regionale samenwerking en verankering van ons mbo door in intensief overleg met bedrijfsleven en overheid (gouden driehoek), samen te werken in de ontwikkelagenda van de regio.

OmschrijvingWellantcollege wil de samenwerking met de regio verder versterken, zodat het onderwijs beter aansluit op de arbeidsmarkt en de interesse van studenten. Wellantcollege gaat hiertoe investeren in de pilot regiole-ren: een onderwijsmodel waarin projectonderwijs wordt verbonden met modulair onderwijs. Projecten voortvloei-end uit het ‘gouden’ driehoeksoverleg (onderwijs, over-heid en bedrijfsleven) kunnen op deze wijze worden uit-gevoerd binnen een curriculum waarin talentontwikkeling van de student centraal staat en beroep, vakmanschap (ambacht) en kwaliteit geborgd zijn. Uitstroom is gericht op zowel doorstroom naar hbo als uitstroom naar werk, waarbij door het principe van maatwerk het rendement toe kan nemen. Door het aanbieden van verschillende didactische vormen binnen één curriculum en kennis-making met diverse aspecten van de beroepspraktijk, ontstaat ruimte voor de student om zich te ontwikkelen

16

binnen de beroepsrichting met optimale mogelijkheid te onderzoeken waar kennis, vaardigheid , gedrag én motivatie aansluiten bij de vraag van de maatschappij, de beroepsgroep en de student zelf. De student start de opleiding vanuit het beroepsgerichte basisdeel door bin-nen het cluster naast het reguliere programma opdrach-ten uit te voeren vanuit overheid/bedrijfsleven. Na opleve-ren van de taak binnen de opdrachten wordt vastgesteld welke werkprocessen zijn afgerond. Gedurende het tra-ject wordt duidelijk binnen welke uitstroom in het cluster de student zal afronden en wordt het definitieve einddoel bepaald. De student wordt uiteindelijk gekwalificeerd op basis van toetsing van de afgeronde werkprocessen binnen de uitstroomrichting van een of meerdere kwali-ficatiedossiers. In feite vindt de kwalificatie in dit model omgekeerd plaats. De student kiest niet voor een kwali-ficatie, maar kiest voor een groeipad in een of meerdere werkvelden naar keuzes / interesses. De eisen voor kwa-liteit, inhoud, studietijd van onderwijs en examens blijven onverkort van kracht. De student wordt intensief begeleid in keuzes en voortgang en een vorm van bindend studie-advies borgt dat geen tijdverlies optreedt. Dit onderwijs-concept vereist een sterke mate van externe gerichtheid van regiodirectie, teamleiders en docenten. Het mbo van Wellantcollege wil zijn positie versterken door samenwer-king met andere groene opleidingen in Nederland en in Europa te bewerkstelligen. Gezien het speelveld, waarop het groene mbo actief is en de discussies over macro-doelmatigheid, met name in de Randstad, is dat zelfs noodzakelijk. Wellantcollege kiest hierin nadrukkelijk voor samenwerking met andere AOC’s door o.a. voorstellen te formuleren voor een gemeenschappelijke agenda van de Randstad AOC’s , produkten en diensten uit te wisselen en te participeren in het sectorplan van de AOC Raad. Om adequaat te kunnen inspelen op veranderingen in de arbeidsmarkt, zullen ook combi-opleidingen van AOC’s en ROC’s toenemen. Met ROC’s zal daartoe op opleidingsniveau de samenwerking worden gezocht.Daarnaast zal de samenwerking met hbo, in verband met doorstroom, verder worden doorgezet, zodat de mogelijkheden voor doorstroming van vmbo naar mbo naar hbo voor leerlingen en studenten toenemen.

MotiveringBetere aansluiting op de arbeidsmarkt doordat de oplei-ding in intensieve samenwerking wordt vormgegeven.Minder uitval omdat de student eerst breder wordt opgeleid en pas na kennismaking met verschillende prak-tijksituaties kiest voor een specifieke beroepskwalificatie. Meer actualiteit van kennis en vaardigheden bij docenten doordat zij meer in de beroepspraktijk opleiden.

3.6 Investeren in internationalisering onderwijs

Wellant kiest zowel vanuit arbeidsmarkt- als maat-schappelijk perspectief voor het verder investeren in de internationalisering van het onderwijs en kiest voor de volgende strategie:• verdere integratie van internationale competenties via

o.a. keuzedeel in de herziene kwalificatiestructuur in het mbo;

• focus op internationale bewustwording in vmbo;• het aanbieden van internationale stages met

Europese partnerscholen;• het aanbieden van onderwijs aan buitenlandse

studenten;• het ondersteunen van projecten in het buitenland

met een onderwijskundig karakter met inzet van studenten en docenten.

Het streven is een “borderless academy” in samenwer-king met buitenlandse opleidingen. Wellantcollege wil deel uitmaken van een leer- en innovatienetwerk in en buiten Europa en daarmee mede een bijdrage leveren aan groei en innovatie.

MotiveringDe bovenstaande strategie creëert een sterk geïn-tegreerde setting waardoor leerlingen en studenten een echte internationale oriëntatie en bewustwording meekrijgen.

17

HOOFDSTUK 3

3.7 Voortzetten van inzet op duurzaamheid in onderwijs en organisatie.

OmschrijvingWellantcollege zet in op duurzaamheid in zowel het curriculum als de bedrijfsvoering. Doelstelling hierbij is dat iedereen die leert en werkt bij Wellantcollege nu en in de toekomst in staat is bewust duurzame keu-zes te maken en gewoonlijk duurzaam te handelen.Duurzaamheid wordt ingevlochten in de curricula van vmbo en mbo. In de bedrijfsvoering is de focus gericht op de thema’s energie, materialen & afval en voedsel.

MotiveringDuurzaamheid en groen zijn vervlochten begrippen. Zorgvuldige omgang met grondstoffen, aarde, water en lucht zijn zowel van maatschappelijk belang als essenti-eel in de groene beroepen.

Samenvattend

De nieuwe strategie van Wellantcollege is geen 180 graden wending. De oriëntatie op de Randstad met modern groen onderwijs blijft de rode draad in de vori-ge en huidige strategie van Wellantcollege. De belang-rijkste wijzigingen betreffen de keuze voor profilering en specialisering in het mbo via de academies en de aansluiting daarop via de keuzedelen in de nieuwe pro-grammastructuur van het vmbo en de organisatorische scheiding van mbo en vmbo. Tevens zijn de voorlopers-rol op het gebied van ICT in het onderwijs en de inte-gratie van duurzaamheid in onderwijs en bedrijfsvoering belangrijke wijzigingen t.o.v. de voormalige strategie. Internationalisering heeft als strategisch thema meer verdieping gekregen.

18

Personeel, Organisatie en Financiële middelen

wordt betrokken. Er is één mbo scholingsplan 2015-2016. In het vmbo wordt een scholingsplan gemaakt per cluster van locaties afhankelijk van de uitwer-king van de nieuwe organisatiestructuur. De 2e fase bekwaamheidsdossier wordt geïmplementeerd. Alle docenten zullen gaan werken met een 360 graden feedbackinstrument, lesobservaties en peer-review. Er zullen specifiek scholingstrajecten worden vormgege-ven op het gebied van taal en rekenen, 21st century skills, gepersonaliseerd leren en beheersing vreemde talen.

In de zowel vmbo als mbo zal de ingezette lijn van verdergaande professionalisering worden gecontinueerd door het stimuleren van leiderschap op alle niveaus. De gesprekscyclus is een van de basiselementen voor de individuele ontwikkeling en de inzet en het voeren van de professionele dialoog tussen leidinggevende en medewerker. Het team, de teamontwikkeling en de professionele dialoog in het team vormen de basis voor het optimaliseren van de onderwijsresultaten en het onderwijsproces.

OrganisatieVmbo en mbo worden meer van elkaar gescheiden met een organisatiestructuur die een herkenbaar pro-fiel naar de markt en samenwerkingspartners mogelijk maakt. Qua cultuur, doelstellingen en leerlingenpo-pulatie verschillen mbo en vmbo te zeer om effectief en efficiënt een gezamenlijk beleid op te stellen en uit te voeren. Voor het mbo wordt gekozen voor een Wellantbrede benadering voor wat betreft organisatie en inrichting van het onderwijs en de examinering als

PersoneelDe strategische keuzes doen een beroep op kwalificaties en competenties van Wellant-medewerkers, die nu voor een deel nog niet in voldoende mate beschikbaar zijn. Veel (mbo)docenten zijn breed opgeleid en kunnen zich meer specialiseren in vakkennis. In deze strate-gieperiode maken alle docenten in het Register zicht-baar dat ze bevoegd zijn en blijvend bekwaam zijn. Wellantcollege zal docenten daarbij zoveel mogelijk faciliteren door mogelijkheden te bieden zich in de gewenste richting te ontwikkelen. Duurzame inzetbaar-heid speelt daarbij een belangrijke rol nu zowel sprake is van en een vergrijzende populatie en het oprekken van de pensioengerechtigde leeftijd naar 67 jaar.

Strategische personeelsplanning (SPP) zal daarom de komende jaren projectmatig worden gehanteerd om:• gericht de bevoegde en bekwame medewerkers aan

te kunnen trekken;• te kunnen investeren in het opleiden van

zittend personeel. Zo zullen in de opleiding en professionalisering van onderwijzend personeel ICT, onderwijskwaliteit en ‘licht groene’ vakken uitgebreid aan de orde komen;

• het gewenste niveau van kwaliteit van leidinggevenden te kunnen realiseren. Managementdevelopment, met nadruk op onderwijskundig leiderschap, zal worden aangeboden.

Alle teams in het mbo en vmbo werken met een scho-lingsplan waarin de uitkomst van de gesprekkencyclus

HOOFDSTUK 4

19

HOOFDSTUK 4

één mbo-school die opleidingen aanbiedt op diverse locaties, terwijl voor het vmbo een Wellantbreed samenwerkingsmodel met regionale clustering van vmbo scholen geschikter wordt geacht. Van belang is om in ieder geval de verbinding tussen vmbo en mbo te blijven organiseren en de samenwerking binnen één Wellantcollege te behouden. In de profilering dienen nabijgelegen vmbo- en mbo-locaties op elkaar aan te sluiten.

VmboIn het kader van een betaalbare en efficiënte onder-wijsontwikkeling en -uitvoering is samenwerking tus-sen de vmbo-scholen van essentieel belang. Dit geldt evenzeer voor het van elkaar leren. In dat kader zullen de directeuren vmbo in gezamenlijkheid het vmbo aan-sturen, waarbij elke vmbo-directeur verantwoordelijk is voor een cluster van vmbo-scholen. De vmbo-scholen krijgen ruimte tot eigen beleid, afgestemd op de regio en binnen vast te stellen kaders van Wellantcollege met betrekking tot kwaliteit, herkenbaarheid, informatie- en kennisuitwisseling en marketing.

MboHet mbo wordt geclusterd in één herkenbare organi-satie met een duidelijke loketfunctie per kenniscen-trum voor het bedrijfsleven, overheden en studenten. Daarmee wordt de gouden driehoek (mbo, bedrijfsleven en overheid) versterkt.

OndersteuningsorganisatieDe ondersteuningsorganisatie zal met de verschillen in vmbo en mbo adequaat moeten omgaan met aandacht voor effectiviteit en efficiency. De centrale staf zal zowel vmbo als mbo bedienen.

FinanciënDe haalbaarheid van de strategische keuzes wordt mede ingegeven door de financiële mogelijkheden. De actuele (politieke) ontwikkelingen (februari 2015) leiden nog steeds tot onzekerheid en beperken het vaststellen van een Meerjarenbegroting 2015-2017 en daarmee het vaststellen van het Instellingsplan, als eerste uitwerking van de strategie. Wellantcollege dient zijn strategie te realiseren met een waarschijnlijk krimpende lumpsum-bekostiging. Daar staan nog wel extra middelen tegen-over uit de Sectorakkoorden mbo en vmbo. Tevens zal gezocht blijven worden naar andere externe bronnen in de vorm van subsidies en externe projectmiddelen.

20

21

Stichting WellantPostbus 177 3990 DD Houten