OKRA-magazine december 2010
description
Transcript of OKRA-magazine december 2010
Afgiftekantoor 3200 Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - 3200 Aarschot 1 - BC 1145
maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 43 nr. 10
Win een weekend Gouda blz. 35www.okra.be www.okrasport.be
december 2010
Kwetsbaar leven
blz. 10
magazine
4711. The wonder water.More than just a fragrance.
Since 1792.
16837 Intertrade 4711 210x297-OKRA.indd 1 02-11-10 15:17
Vrede en vreugde
voorwoord
Dé kern van kerst is en blijft: vrede en vreugde voor alle mensen van goede wil. Bij dat ‘alle’ sta
ik graag stil. Omdat nu net dat niet eenvoudig is. We waren met vakantie in Belgrado toen daar
de Gay Pride zou uitgaan, een optocht van homoseksuelen, lesbiennes en biseksuele mensen.
Een bewogen oktoberzondag moet ik zeggen. En waarom eigenlijk? Holebi’s zeggen via zo’n
‘processie’ gewoon: we zijn wie we zijn en tonen dat graag. Fier en vanuit een stevig zelfres-
pect. Op het eerste gezicht denk ik dan: waarom moeten holebi’s zich per se manifesteren?
Op het tweede gezicht zie ik het anders. En wel door iets banaals. We struinden hand in hand
door chaotisch maar prachtig Belgrado. Doodnormaal voor een heterokoppel. Toen we toch een
glimp opvingen van de optocht, zag ik holebistellen lekker hand in hand lopen en knuffelen en
dacht: tja, voor ons evident, voor hen bijzonder. Doen ze dat op een doodgewone dag, worden
ze gegarandeerd aangestaard.
Het geweld, gemoraliseer en de geheimzinnigdoenerij op die bewuste zondag waren ontstellend.
Geweld van tegenbetogers en ordetroepen. Gemoraliseer van de orthodoxe kerk. Na de mis
liepen priesters en gelovigen met bordjes voor de kerk met daarop: holebi’s zijn abnormaal, een
slecht voorbeeld voor onze kinderen en meer van dat. Geheimzinnigdoenerij die een inwoner van
Belgrado ons toefluisterde: dat ze binnen hun muren doen wat ze willen maar daar in godsnaam
niet mee naar buiten komen. Maar evengoed hoorden we excuses van een galerijhouder waar
we mochten schuilen tegen dat woeste straatgeweld.
Vrede en vreugde voor alle mensen? Ook hier bij ons niet eenvoudig. Het viel tegen om na de
vakantie thuis te komen midden kwetsende uitspraken van onze aartsbisschop over homofielen.
Ik vroeg me af: wat is nu erger, een Gay Pride onder druk van straatgeweld of geweld met
woorden?
Tegelijk kregen we bij onze thuiskomst het allermooiste cadeau: een vroeg kerstekind, een
derde kleinzoon. Zowat tegelijk met Warre, het kleinkindje van een collega. Samen met zijn
mama verwarmt hij je kerstcover. Ik wens hen en alle nieuwgeborenen vrede en vreugde. Ook
het kindje dat op moeders arm mee op bedeltocht moet in de drukke winkelstraat. Niet alle
nieuwgeborenen krijgen helaas dezelfde kansen.
Vrede en vreugde ook voor jou als straks de dagen weer lengen en we ons
klaarmaken voor kerst en Nieuwjaar. Ik wens je opnieuw het grenzeloos ver-
trouwen van een kind. Dan vind je vast en zeker vrede en vreugde in en met
jezelf, je familie en je leven, ook als het eens tegenzit.
Lieve Demeester
Foto Jürgen Doom
OKRA december 2010 - januari 2011
iTeM
OKRA-magazine
Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open,
Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te
missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt
aan Chris Van Riet 02 246 44 37, [email protected].
december 2010 - januari 2011
28
Kwetsbaar levenKerstmis. Feest van licht, geboorte en verdraag-
zaamheid. Maar ook een feest met een boodschap.
Maria roept op tot meer aandacht voor wie kwets-
baar is, Jozef vraagt ons in dialoog te gaan. En dat
kan deze wereld meer dan gebruiken.
‘We moeten luisteren naar ouderen’Sinds september is Patrick Develtere de nieuwe
voorzitter van het ACW, de beweging waarvan ook
OKRA deel uitmaakt. Hij pleit voor meer welzijn
voor iedereen. En hij houdt een warm pleidooi voor
een betere vertegenwoordiging van ouderen in de
samenleving.
Een stad om in te bijtenGouda, stad van de gelijknamige kaas. Maar dit
stadje in het midden van Nederland heeft veel
meer te bieden. Wat te denken van het prachtige
stadhuis en de Goudse Glazen in de Sint-Janskerk?
Meer dan de moeite waard!
10
16
28
16
inhoud
6 GEZONDHEID Geluk in twee woorden
10 OKRA-ZINGEVING Kwetsbaar leven
12 INFO OKRA bezint over Europese pensioenwetgeving
14 DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS
Verzoening, een utopie?
16 ACTUEEL ‘We moeten luisteren naar
ouderen’
18 OKRA-LEEFT Hing jij je affiche voor je
raam?
20 OKRA-SPORT ‘Elke stap telt!’ boekt resultaten
21 MENU ‘Koning van het klein wild’
24 FILM De ster bleef stille staan
26 BOEKEN Nobele boeken
27 UITJES
28 UIT Een stad om in te bijten
32 DE DINGEN Lukken
33 18 WINNAARS!
34 SPEEL EN WIN
36 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD!
In je volgende OKRA-magazine
21
5
Wil je je familie een echt waardevol geschenk geven? Dan is een cadeau-tje van Oxfam Pakt Uit een goed idee. Dat zijn originele symbolische geschenken zoals een geitje, antibio-tica, plantjes, een schoolbord of een noodhulppakket. Zo verras je iemand dichtbij terwijl je tegelijk families wereldwijd steunt. Bestellen kan via www.oxfampaktuit.be. Je krijgt je cadeautje met de post thuisgestuurd, in de vorm van een mooie wenskaart. Nadat je er een persoonlijke boodschap in schreef, kan je de kaart aan de gelukkige bezorgen.
En wat dacht je van eerlijke wens-kaarten? Bestel je je kaarten bij Wereldsolidariteit, gaat er voor iede-re kaart 70 eurocent naar haar partner-organisaties. Zo wens je niet alleen je familie, vrien-den of buren een gezond en gelukkig 2011 maar lever je meteen ook een financiële bijdrage aan mensen die hard werken aan een beter leven in het Zuiden. Je kan de kaarten bestellen per set van vijf voor vijf euro, inclusief enveloppen, exclusief verzendingskos-ten. Bestellen kan via 02 246 36 72, [email protected], www.wereldsolidariteit.be of via Wereldsolidariteit, Martine Stroobants, Postbus 20, 1031 Brussel.
Spaar met je nieuwe lidkaart!Heb je intussen je gloednieuwe lidkaart ontvangen? Mooi! Je kan er vanaf nu ook
punten mee sparen bij kleinhandelszaken die aangesloten zijn bij Qualiet.
Zo verdien je binnen de kortste keren je lidgeld terug.
Alle info vind je op www.okra.be,
www.qualiet.com of 02 246 44 41.
(H)eerlijke feestdagen!
© Jürgen Doom
OKRA december 2010 - januari 2011
6
gezondheid
Hoe ben je ertoe gekomen een boek over
geluk te schrijven?
Leo Bormans: “Ik heb in heel veel landen met
veel mensen mogen spreken. Als je hen vraagt wat
hen drijft, is het antwoord overal hetzelfde: geluk.
Als je dan doorvraagt naar wat geluk voor hen
precies betekent, krijg je de meest uiteenlopende
antwoorden. Ik wilde daar dieper op ingaan en
ontdekte dat er meer dan drieduizend professoren
bezig zijn met het bestuderen van geluk. Hun ken-
nis blijft echter beperkt tot wetenschappelijke
publicaties. Ik wilde een brug slaan tussen de
wetenschap van de positieve psychologie en het
leven van de gewone mensen. Zonder te vervallen
in ‘zeven tips om gelukkig te worden’. Dat soort
advies werkt niet. Er is niet één weg naar geluk. Er
zijn vele wegen. Iedereen moet zijn eigen weg
zoeken.”
Wat is geluk eigenlijk? En hoe kunnen we
gelukkiger worden? Leo Bormans vroeg aan
honderd geluksprofessoren uit vijftig landen om
in duizend woorden samen te vatten wat ze over
geluk weten. Het resultaat lees je in Geluk. The
World Book of Happiness.
Eindigt je zoektocht ook in een antwoord op
de vraag naar wat echt geluk inhoudt?
Leo Bormans: “Neen. Maar je krijgt wel een hel-
dere spiegel voorgehouden. Het gaat veel minder
over wat we ‘plezier’ noemen dan over ‘tevreden-
heid’. Rijke landen en rijke mensen zijn niet nood-
zakelijk gelukkiger. Wat ons ongelukkig maakt, is
ongelijkheid, competitie, jaloezie, vergelijking.
Belangrijker is het vertrouwen dat we hebben in de
mensen en in de instellingen. Op dat vlak scoren
we in België niet zo hoog als we economisch gezien
zouden kunnen verwachten. Een mooie definitie
van geluk vind ik: feeling good, while doing good.
Je goed voelen terwijl je het goede doet.”
En wat zijn de twee woorden waarin alles
samen te vatten is?
Leo Bormans: “Daarvoor zal je het boek moeten
lezen (lacht). Ik wil ze je wel verklappen. Het is ook
niet het probleem dat we die woorden niet zouden
kennen. Het gaat er niet om dat we niet weten wat
we moeten doen. We doen niet wat we weten. De
twee kernwoorden zijn: andere mensen. Dat is het
tegenovergestelde van ‘mijn dingen’. Het gaat niet
om het materiële en niet om jezelf. Wij zijn sociale
dieren. De essentie van geluk zit in het delen van
geluk.”
Hoe vertel je dat aan mensen die pijn hebben,
tegenslag kennen of ziek zijn?
Leo Bormans: “Net zij zullen dat bevestigen. Het
is niet zo dat gezonde mensen gelukkiger zijn. Het
is net andersom. Gelukkige mensen zijn gezonder.
Optimisten worden bijvoorbeeld minder snel ziek
en leven langer. Maar iedereen heeft ook recht op
zijn pijn en verdriet. Het leven is niet alle dagen
feest. Tegenwoordig lijkt het wel of we allemaal
permanent gelukkig moeten zijn. We stellen trou-
wens wereldwijd vast dat jonge mensen niet
gelukkiger zijn dan oudere mensen. Ook al hebben
die vaak al heel wat meegemaakt.”
Als geluk ‘maakbaar’ is, waarom kiezen we er
dan niet zelf wat vaker voor?
Leo Bormans: “Optimisme is voor de helft gene-
tisch bepaald. Dat weten we uit onderzoek bij
tweelingen. Tien procent wordt bepaald door de
omstandigheden. De resterende veertig procent
Geluk in twee woorden
Leo Borman: “Wie optimistisch is, wordt gelukkiger.”
77
Stijve gewrichten? Moeizaam bewegen?Doe er wat aan!
Met Phytalgic voelt u zich in 3 weken beter!Phythea heeft Phytalgic samengesteld, zodat uw gewrich-ten elke dag weer gezonder en soepeler worden en de dagelijkse activiteiten weer gemakkelijk worden. De natuurlijke formule bevat een selectie van wilde visolie, brandnetelextract en zink voor optimale souplesse van uw gewrichten. Voor de beste werking wordt aanbevolen gedurende 3 maanden 3 capsules Phytalgic per dag te gebruiken. De eerste weldadige eff ecten op uw gewrichten zijn meestal na 3 weken gebruik merkbaar. Dankzij de perfecte verdraagbaarheid kan Phytalgic zo nodig het hele jaar door voortdurend worden gebruikt.
Onze mening: een uitste-kend natuurlijk product dat de beloftes waarmaakt: de gewrichten worden allengs soepeler en binnen een paar weken is het leven weer een stuk prettige!
Te koop bij uw apotheekCNK: 2399-202en NUT/PL-code: 968/1Ongeveer 16€ per doosvan 45 capsules
Als uw gewrichten ouder wor-
den, laten ze u dat vaak goed
voelen: moeizame bewegin-
gen, stijf bij het wakker
worden… Zoekt u een
werkzame oplossing
waardoor u elke dag
weer makkelijk kunt
bewegen? Er bestaat
tegenwoordig milde
methodes om uw ge-
wrichten op natuurlijke
wijze soepel te houden.
BETER LEVEN
2 dozen gekocht = de 3de gratis van Phythea!
Om een gratis doos te ontvangen stuurt u vóór 31 december 2010 het origineel van de kassabon, de
2 barcodes CNK uit de verpakking van het product en uw adresgegevens naar: Aanbod Phytalgic - c/o HighCo Data - P.B. 04074 - 1414 Waterloo Aanbod beperkt tot 2 zendingen per persoon. Aankoop en zending van bewijs van aankoop tussen 16/08/10 en 31/12/10.
AanbodPhytalgic
PUBLIREPORTAGE
Okra_04_10_10.indd 1 31/08/10 11:52
wordt bepaald door onze manier van kijken naar de
dingen, de activiteiten die we zelf organiseren. We
hebben dus niet alles in de hand maar toch veel.
Optimisme kan je leren.”
En optimisme maakt je gelukkig?
Leo Bormans: “Het is de beste voorspeller voor geluk.
Er is een even sterk verband vastgesteld tussen roken
en longkanker als tussen optimisme en geluk. Wie
rookt, krijgt longkanker, wie optimistisch is, wordt
gelukkiger. En gelukkige mensen zijn gezonder en suc-
cesvoller in zaken, studies, sport, wetenschap en
vriendschap. Waarop wachten we dan nog? Ik pleit
natuurlijk niet voor een naïef optimisme. Voeten op de
grond. Maar wie zich laat leiden door angst komt niet
eens in beweging. En gelukkig zijn, is een reis onder-
nemen, kansen zien, mensen ontmoeten en hoop
koesteren.”
Foto Bert De Deken
Pluk je geluk
Ook CM voert geluk hoog in het vaandel. Geluk
bevordert immers de gezondheid, zowel fysiek
als psychisch. Daarom lanceerde ze de campagne
Pluk je geluk. Tijdens een tournee door Vlaanderen
onthult Leo Bormans het geheim van geluk. Hij
neemt je mee naar de essentie van geluk en ver-
telt hoe je stap voor stap je eigen geluk kan ver-
groten. Wanneer je deze lezing kan bijwonen in
jouw buurt, lees je op www.cm.be. CM-leden
kunnen het boek van Bormans trouwens
kopen tegen voordeelprijs. Ze betalen slechts
19,95 euro in de plaats van 24,95 euro. Het boek
is verkrijgbaar in alle Thuiszorgwinkels en na elke
voorstelling van Het geheim van geluk.
Meer info via www.plukjegeluk.be.
Leo Bormans,
Geluk. The World Book of
Happiness, Lannoo, Tielt, 2010,
24,95 euro, 352 blz.
OKRA december 2010
8
Geef uw oogappel een cadeau voor de toekomst.
Raad op mensenmaat
DVV
is e
en m
erk-
en
hand
elsn
aam
van
DIB
NV,
ver
zeke
rings
onde
rnem
ing
toeg
elat
en o
nder
CBF
A-nu
mm
er 0
037,
RPR
Bru
ssel
BTW
BE
0405
.764
.064
- V
.U. G
uy R
oela
ndt,
Livi
ngst
onel
aan
6, B
-100
0 Br
usse
l.
JUNIOR PLAN
Geef uw kind, klein- of petekind een Junior Plan van DVV. Sparen zonder enig risico mét tal van voordelen.
Vind een DVV-consulent in uw buurt: bel 0800/24 404 of surf naar www.dvv.be
DVV-JuniorPlan10_210x297_Q.indd 1 06-09-2010 14:15:59
9
www.bruggecentraal.beStadSfeStival 2010
29.10.2010 30.01.2011GROENINGEMUSEUM
OKRA december 2010 - januari 2011
10
oKrA-zingeving
Kwetsbaar leven
Maar het is ook nodig in onze tijd.
Onze Kerk lijkt immers een stal
geworden omwille van de pijnlijke
gebeurtenissen van kindermis-
bruik. Misbruiken die al te lang in
de doofpot werden gestopt, zoge-
zegd in der minne geregeld. Door
de controversiële uitspraken van
de aartsbisschop en de paus lijkt
de Kerk uitgespeeld. De Kerk van
de voorbije tijd zoals ze begrijpe-
lijk in de media kwam, is helemaal
niet om fier op te zijn. Integendeel.
De Kerk lijkt een stal. Voor velen
dus, klaar voor afbraak. Sommigen
pogen de deuren nog dicht te hou-
den. Alsof je de deuren van een
stal kan sluiten. Wie krampachtig
de deuren dicht houdt en enkel
bezig is met wat in de ‘Kerk-stal’
gebeurt, dreigt aan Maria en Jozef
een plek van nieuw leven te wei-
geren.
‘Ja’ zeggen
Maria en Jozef kunnen ons met
kerstdag toch weer op het goede
spoor helpen. Maria vooreerst,
want Jozef wil niet op de eerste
plaats komen. Maria staat stil, is
wakend en zegt volmondig ‘ja’
tegen het kwetsbare leven. Zij
was bereid dit leven te dragen en
het leven van Jezus te volgen. Is
het geen tijd om naar Maria te
kijken en haar te vragen om ons
te helpen om ook in onze dagen
‘ja’ te zeggen tegen het kwetsbare
leven? Is het geen tijd om te bid-
den dat de Kerk zoals Maria ‘ja’
zou zeggen tegen het kwetsbare
en gekwetste leven? ‘Ja’ zeggen
door te luisteren, door te proberen
te begrijpen, door mee te zoeken
naar genezing en heling, door
warm te zijn voor wie in kille een-
zaamheid leeft. Maria poogt zich
thuis te weten in de stal. De stal,
even broos als het pasgeboren
kind. Maria vindt de stal de moeite
waard om ‘ja’ te zeggen tegen
kwetsbaar leven. Maria stelt ook
De levende kerststal hebben wij te danken aan
Sint-Franciscus. Diezelfde Franciscus die een
vervallen kerk was binnen gegaan en de
woorden had gehoord: “herstel mijn huis.” Het
was nodig in die tijd, lang geleden in de
middeleeuwen.
11
ons met kerstdag de vraag: waar
ben jij kwetsbaar leven nabij
geweest in de stal van Kerk en
wereld? Waar heb jij geluisterd,
begrepen, opgetild en kracht
gegeven? Waar heb jij dit jaar
kerstdag mogelijk gemaakt?
In dialoog
En daarnaast staat Jozef. Niet de
man van het hoge woord maar de
man die zich enkel sterk weet door
dialoog met zijn geliefde Maria.
Mensen van het hoge woord voe-
len zich alleen sterk in burchten
en paleizen. Maar in een stal kan
je niet anders dan overeind blijven
door dialoog, dicht bij elkaar. Jozef
aarzelt maar zegt dan samen met
Maria ‘ja’. Deze dialoog van
zomaar een man en een vrouw is
vruchtbaar. Zoals echte dialoog
altijd vruchtbaar is. Onze tijd
heeft nood aan figuren die oproe-
pen tot een bevrijdend, genezend
en vergevend gesprek. Is het
geen tijd om te bidden opdat de
Kerk een gemeenschap van dia-
loog zou zijn? In evenwaardigheid
tussen man en vrouw, tussen
gewijde en niet gewijde dienaren,
tussen jong en oud.
Nederig zijn
Maar de weg van de dialoog kan
alleen gebeuren door eenvoud en
nederigheid. Nederigheid is leven
vanuit het besef het leven niet
alleen aan te kunnen. Eenvoud is
geloven dat vruchtbaarheid en
nieuw leven geen resultaat van
kracht en prestatie zijn. In het
spoor van de bisschop van Brugge
mogen wij bidden om een nederi-
ge Kerk. Een Kerk die bereid is te
leren van welke wetenschap ook,
die het eigen domein van politiek
en gerecht erkent in nederige dia-
loog. Alleen een nederige en een-
voudige Kerk die het oordelen en
veroordelen heeft afgeleerd, zal
groot geacht worden. Jozef vraagt
vandaag ook aan ons om mensen
van dialoog te zijn, nooit mensen
van het hoogste woord, nooit
mensen van het grote gelijk.
Nabij zijn
Ook in OKRA kunnen Maria en
Jozef aanwezig zijn. In deze kerst-
tijd, het hele jaar zelfs. Laten we
Maria achterna gaan. We weten
toch wie in onze buurt, dorp of
stad kwetsbaar is. We weten toch
wie er alleen voor staat, rouwend
na het sterven van een geliefde en
wie al een tijd niet meer kan fees-
ten. We weten wie er wacht op ons
‘ja’ tegen het leven alleen door te
luisteren en te laten blijken ‘je
hoort er bij’. We weten wie ont-
goocheld, soms verbitterd terug-
kijkt op het leven. We nemen om
die reden afstand. En toch wach-
ten zij op onze bemoediging, op
onze aanwezigheid. We weten
hopelijk wie het financieel moeilijk
heeft. We zijn toch creatief genoeg
om mensen welkom te heten die
nergens durven heengaan. We
weten wie ziek is en zorgbehoe-
vend, wie het huis niet meer uit-
komt. We weten hoeveel een
attentie kan betekenen. Maria
zijn, is ‘ja’ zeggen tegen het
kwetsbare leven vandaag. Dat
vraagt niet alleen om bidden, dat
vraagt vooral om concreet, uitno-
digend en aanmoedigend hande-
len. Kerstdag is zo veel meer dan
brave wensen. Het vraagt om con-
crete daden in alles wat OKRA in
deze dagen is.
Mild worden
En dan Jozef in OKRA. De man van
dialoog. De nederige man die ons
warm maakt om naar anderen te
gaan, die ons oproept om ons
grote gelijk los te laten. Wat wij
dagelijks ontvangen aan geluk,
aan vertrouwen en dankbaarheid
is zo veel meer dan wat wij geven.
Wij geven overigens alleen door
wat wij van velen ooit ontvangen
hebben. Vandaag dienen we meer
dan ooit naar mensen toe te gaan
met de boodschap ‘ik heb jou echt
nodig’, ‘ik heb je lief zoals je bent’
en ‘samen kunnen wij veel meer’.
Jozef achterna gaan, is mild wor-
den en zacht blijven.
De nederige Jozef als man van
dialoog en de lieve vrouw Maria bij
het kwetsbare leven. Dat kan
gebeuren in een stal. Het zal niet
gebeuren in paleizen tussen dikke
muren van vaste gewoontes en
planning, van overtuigingen en
manieren van geloven. Het zal
alleen gebeuren als wij die dikke
muren loslaten en wie weet ook
afbreken. Als we Maria achterna
gaan, als we treden in het spoor
van Jozef, zal er nieuw leven
geboren worden. Het zal gebeuren
waar iemand zich onverwacht
genodigd weet, waar iemand zich
plots weer begrepen voelt, waar
mensen weer de weg vinden naar
elkaar. Als dit gebeurt, zullen de
herders weer komen die veel tijd
verloren hebben met het zoeken
naar het verloren, zwarte schaap.
Dan zullen de wijzen komen en
door de knieën gaan en meer dan
woorden schenken omdat ze uit-
eindelijk hun rijkdom gevonden
hebben. Dan zal het echte feest
kunnen aanbreken met een lange
wereldtafel waaraan niemand ont-
breekt, waaraan niemand meer en
niemand minder is. Dan zal kerst-
dag meer dan één dag zijn. Ook
dankzij jou.
Tekst Luc Vandenabeele
Foto Jürgen Doom
Maria zijn, is ‘ja’ zeggen tegen het kwetsbare
leven vandaag.
OKRA december 2010 - januari 2011
12
inFo
OKRA was niet alleen, ook Ieren, Nederlanders,
Duitsers, Denen en Britten dachten mee na. Ze
lichtten het pensioenstelsel in hun land toe en
duidden de problemen en pluspunten. Gastsprekers
plaatsten alles in een Europees kader.
Over de landsgrenzen heen
Aan de pensioenproblematiek zijn vele facetten
verbonden. Elke lidstaat heeft zijn eigen karakte-
ristieken. En toch zien we dat de verschillende
systemen soms gelijkaardige tendensen volgen.
Denk maar aan de pensioenpijlers (wettelijke en
aanvullende pensioenen) die stilaan overal zijn
ingeburgerd. Daarom organiseerde OKRA dit semi-
narie: in een context van hervormingen, crisis en
een steeds belangrijker wordend Europa, is er
grote nood aan kennis. We kunnen leren uit elkaars
systemen. Een tweede uitdaging is de zoektocht
naar de stappen die Europa moet zetten om lidsta-
ten te ondersteunen in hun streven naar gepaste
en houdbare pensioenen.
Europa op de voorgrond
Miljoenen Europeanen zijn afhankelijk van hun
pensioen. We moeten ervoor zorgen dat pensioe-
nen datgene doen waarvoor ze bedoeld zijn, name-
lijk maximale steun bieden aan gepensioneerden,
ook aan kwetsbare groepen. Met een gemiddeld
armoederisico bij ouderen van bijna twintig pro-
cent, scoort de EU als welvarende wereldspeler
niet hoog qua sociale bescherming. Toch zijn er
grote verschillen. In Nederland bedraagt dit risico
tien procent, in Duitsland vijftien en in België een-
entwintig. We moeten hier wel kanttekeningen bij
maken. De pensioenregelingen moeten niet enkel
een middel vormen om een behoorlijke levensstan-
daard voor de oude dag te verschaffen, ze moeten
ook de beloning zijn voor een leven lang werken.
Het is hoog tijd om een debat op gang te brengen
over de vraag of en hoe Europa de lidstaten kan
ondersteunen bij hun taak om hun burgers te
voorzien van gepaste, houdbare en gewaarborgde
pensioenen, nu en in de toekomst. En dit in samen-
spraak met de ouderen.
Uitdagingen
De adequaatheid en houdbaarheid van de pensioe-
nen moet vooreerst berusten op een degelijke
bescherming en een gunstige economische ontwik-
keling. Tegelijkertijd blijft het belangrijk dat het
vertrouwen in de pensioenbelofte hersteld wordt.
Die kreeg een flinke deuk tengevolge van de eco-
nomische en financiële crisis en een aantal hervor-
mingen. Daartoe zijn een aantal elementen van
belang.
In oktober trok OKRA naar het Duitse
Bonn om te discussiëren over de
pensioenwetgeving in de Europese
lidstaten. Ook de rol die Europa moet
spelen om een doelmatige sociale
bescherming te realiseren, kwam aan bod.OKRA bezint over Europese pensioenwetgeving
De deelnemers aan het OKRA-seminarie kwamen uit heel Europa.
1313
GESCHENKIDEEËN
GRATIS TOPIC STANDAARD TELEFOON t.w.v. € 26bij aankoop van de Big button Topic Dect telefoon van € 54,60 (incl. bebat en recupel)
GRATIS THERMOMETER OMRON FLEX TEMP SMARTt.w.v. € 9,95 bij aankoop van de bloeddrukmeter M6 Comfort New. Bovendien ontvang je 4 maanden gratis een proefabonnement op software Goliath.
GRATISthermo-meter
KERSENPITKUSSENS15% korting op het ganse gamma kersenpitkussens, zowel de klassieke kussens als de warmte-diertjes.
GRACO AUTOSTOELDeze autostoel is geschikt voor kinderen van 1,10 tot 1,35 m (van 15 kg tot 36 kg). Je kan hem makkelijk omvormen tot een verhoogd zitje. NU € 57,75 i.p.v. € 77-25%
WELEDA VERWENSETDit bestaat uit• Duindoorn Vitaliseringsdouche
200 ml• Duindoorn Handcrème 50 ml• Arnica Massageolie 100 mlNU € 20,65 ipv € 24,30
-15%
-15%
GRATIS
Actiesvan
3 tot 31 december
2010
www.thuiszorgwinkel.beEr zijn nog meer acties in deze periode,zie website voor de folder.
Acties niet cumuleerbaarmet andere acties of kortingen
12 december Eindejaar.indd 1 29-10-2010 12:53:09
1 Garanderen van een pensioen dat armoede
bestrijdt. Per lidstaat moeten we nagaan wat een
menswaardig leven voor ouderen behelst en in welke
mate pensioenen hiertoe moeten bijdragen.
2 Garanderen van een pensioen dat de levens-
standaard bestendigt. Het verschil tussen het
voorheen verdiende inkomen en het pensioen wordt
steeds groter.
3 Welvaartsevolutie pensioenen. Het is belangrijk
dat gepensioneerden tijdens hun pensionering niet
verder verarmen. Daarom is een automatische
index- en loonontwikkelingskoppeling onontbeerlijk.
4 Goede informatie. Pensioensystemen moeten
transparant zijn zodat mensen weloverdachte beslis-
singen kunnen nemen over hun carrière en dus ook
hun toekomstig pensioen.
5 Invloed pensioenhervormingen. Europa dient de
lidstaten aan te sporen om de gevolgen van hun
pensioenhervormingen en -beleid beter in kaart te
brengen, zeker met het oog op het beschermen van
de meest kwetsbaren.
6 Een versterking van de open coördinatie-
methode. Europa moet benadrukken dat bij de rap-
portering rond bijvoorbeeld pensioenhervormingen
ook de ouderenorganisaties geconsulteerd moeten
worden. Een Europees overlegplatform rond pensi-
oenen kan hierbij een stap voorwaarts zijn.
Kansen grijpen
De belangrijkste conclusie van het OKRA-seminarie is
dat we in de toekomst nog meer over de landsgrenzen
heen moeten kijken, leren uit elkaars successen en
mislukkingen en moeten samenwerken om een goede
pensioenbescherming te realiseren. Op basis van
Europese initiatieven zoals het Groenboek, recht-
spraak van het Europees Hof van Justitie en het
Europees Hof voor de Rechten van de Mens en uitwis-
seling tussen ouderenorganisaties in de lidstaten moe-
ten we onze eigen pensioensystemen verstevigen en
moderniseren. We zullen hiertoe nu verder de krijtlij-
nen uitzetten en het eindrapport van de bijeenkomst
in Bonn overmaken aan de Europese beleidsmakers en
belangengroepen.
Tekst Kristel Wijshof
We zullen nog meer over de landsgrenzen heen
moeten kijken om een goede pensioenbescherming te
realiseren.
OKRA december 2010 - januari 2011
14
de KeUze vAn LieSBeT wALCKierS
Burundi. Voor velen onder ons haast onbekend. Ooit
was dat kleine Afrikaanse land een Belgisch
voogdijgebied, samen met het buurland Rwanda. Kort
na de grote buur Congo, begin jaren zestig, werden ze
onafhankelijk en gingen ze elk hun eigen weg.
Verzoening, een utopie?
De geschiedenis van de twee
verwante landen bleef heel wat
gelijkenissen vertonen. Tot nu.
Op een tragische manier. Ze
worden bewoond door dezelfde
volkeren: hutu, tutsi en - in veel
minder mate - twa, die wij beter
kennen als pygmeeën. Een
samenleven dat in de twee
gevallen even conflictueus is
verlopen. Het is een lang en
ingewikkeld verhaal waarin de
Belgische kolonisator een niet
onbelangrijke verantwoordelijk-
heid draagt.
Verbod
Rwanda heeft een trieste stem-
pel gedrukt op de geschiedenis
van Afrika. In 1994 richtten
fanatieke hutu een massa-
slachting aan onder tutsi en
gematigde hutu. Er vielen in een
paar weken tijd meer dan
800 000 doden. Het huidige
bewind van president Kagame,
voornamelijk uit ballingschap
teruggekeerde tutsi, wil de
tegenstellingen die tot de geno-
cide hebben geleid wegbannen
door elke verwijzing naar etni-
sche verschillen te verbieden. Zo
is het voortaan strafbaar om de
woorden hutu of tutsi in de
mond te nemen. Maar in de
praktijk draait dit steeds meer
uit op een alibi om elke vorm van
oppositie te muilkorven. In naam
van het herstel van de nationale
eenheid wordt elke kritiek op het
beleid afgedaan als erfenis van
wat ze daar de génocidaires noe-
men, de verantwoordelijken
voor de slachtpartij. Zo is
Rwanda feitelijk uitgegroeid tot
een eenpartijstaat die geen
tegenspraak duldt. Dat ook
Kagame bij gelegenheid het
geweld niet schuwt, is recent
nog gebleken. Een rapport van
de Verenigde Naties beschuldigt
er hem van in de jaren na de
genocide zelf duizenden hutu te
hebben laten vermoorden.
Intussen zitten er sinds 1994
nog ruim 60 000 gevangenen in
erbarmelijke omstandigheden te
wachten op een proces.
Vergeldingen
Burundi, net over de zuidelijke
grens, moet inzake gruwelijk
verleden nauwelijks onderdoen
voor buurland Rwanda. Het
begon allemaal in de jaren zes-
tig, kort na de onafhankelijk-
heid, met een aantal wederzijd-
se moordpartijen. In 1972
bereikte het geweld een hoogte-
punt: er werden zo’n 100 000 à
200 000 duizend hutu afge-
maakt. En in de jaren tachtig
waren het dan weer tussen vijf-
en tienduizend tutsi die het
moesten ontgelden.
1993 was het jaar van de grote
hoop. Er kwamen verkiezingen
15
Verzoening, een utopie? volgens etnische criteria: hutu-
tegen tutsipartij. De hutukandi-
daat, Melchior Ndadaye, werd
president. Dadelijk nam hij een
aantal hutu in het leger en de
administratie op. Zo brak hij er
het quasi monopolie van de tutsi
minderheid. Eindelijk was er
verzoening in zicht. Maar nog
geen honderd dagen later werd
hij vermoord. Het was het start-
sein van een bloedige burger-
oorlog. Van beide kanten vorm-
den zich milities die overal dood
en vernieling zaaiden.
Honderdduizenden mensen ont-
vluchtten het land. Het duurde
tot 2000 voor er een vredesak-
koord tot stand kwam tussen
regering, politieke partijen en
verschillende rebellengroeperin-
gen. Maar ook daarna terrori-
seerden diverse milities nog
jarenlang het land.
Verzoening
De verkiezingen van 2005 waren
eindelijk de aanloop naar demo-
cratie. Ook de winnende partij
had een verleden als gewapende
organisatie. Maar de kiezers
geloofden dat de vroegere rebel
Nkurunziza vrede zou brengen.
Het zou wel nog tot 2009 duren
voor zijn voornaamste rivaal de
wapens neerlegde. Maar intus-
sen werd er gewerkt aan een
politiek systeem waarin de twee
gemeenschappen beter verte-
genwoordigd zijn. Zowel in het
parlement als in het leger kwa-
men er quota in verhouding tot
het percentage hutu en tutsi in
de bevolking. Als er te weinig
leden van één van beide groe-
pen verkozen zijn voor de instel-
lingen, wordt er een aantal aan
toegevoegd. Soortgelijke quota
zijn er voor vrouwen in de poli-
tiek. Met behulp van ontelbare
buitenlandse ngo’s worden er
overal zogenaamde post-conflict
projecten opgezet, onder meer
met teruggekeerde vluchtelin-
gen. Er wordt hard gewerkt aan
het herstel van een normale
samenleving. De regeringspartij
mag dan al van hutusignatuur
zijn, er worden ook tutsi in opge-
nomen. De hoop op een veilige
leefomgeving begint vaste vorm
aan te nemen. Bovendien wor-
den lager onderwijs en gezond-
heidszorg kosteloos. In een
doodarm land als Burundi zijn
dat uiterst ingrijpende maatre-
gelen.
Verwarring
Dat alles verklaart wellicht dat
er bij de gemeenteraadsverkie-
zingen dit voorjaar met 64 pro-
cent op de regeringspartij is
gestemd. Hoewel de internatio-
nale waarnemers nogal wat
geknoei vaststelden, was hun
conclusie dat dit het gevolg was
van gestuntel en niet van kwaad
opzet. Maar het liep lelijk mis.
De oppositie die er bekaaid afge-
komen was, kwam aanzetten
met de beschuldiging van frau-
de. De voornaamste oppositie-
formatie - en vroegere rebellen-
groepering - weigerde haar
zetels in de gemeenteraden in te
nemen, ook daar waar ze een
goede uitslag had behaald. Voor
de daaropvolgende presidents-
verkiezingen trokken zes van de
zeven kandidaten zich terug.
Vanzelfsprekend werd president
Nkurunziza herverkozen.
Sindsdien heerst er een malaise
in Burundi. Er is sprake van dat
rebellen hier en daar weer de
wapens willen opnemen. Als ze
het politieke spel niet meer mee-
spelen, lijkt dat inderdaad een
risico. Er worden geregeld aan-
slagen of moorden gesignaleerd
die het werk zouden kunnen zijn
van opstandige milities. De over-
heid doet ze af als geïsoleerde
conflicten over grondeigendom.
Aangezien er nog altijd mateloos
veel wapens in omloop zijn onder
de burgerbevolking, is dat niet
uitgesloten. Maar toch rijzen er
vragen. Ook bij de zero-tolerance
die de president heeft afgekon-
digd. Dreigen we niet de weg op
te gaan van de repressieve een-
partijstaat in Rwanda? Het ver-
zoeningsmodel dat de Burundezen
zo moeizaam hebben opge-
bouwd, staat op de helling.
Tekst Liesbet Walckiers
Burundi moet inzake gruwelijk verleden nauwelijks onderdoen voor buurland Rwanda.
OKRA december 2010 - januari 2011
16
ACTUeeL
Waar komt de christelijke arbeidersbeweging
vandaan?
Patrick Develtere: “Het ACW kan buigen op een
lange traditie. Sinds Rerum Novarum in 1891 heeft
de christelijke arbeidersbeweging meegewerkt aan
de opbouw van welvaart in dit land. En dat is ook
gelukt. De huidige materiële omstandigheden zijn
veel beter dan veertig of zestig jaar geleden. Die
welvaart is belangrijk maar het ACW hecht ook
veel belang aan welzijn voor iedereen. Vandaag
hebben mensen - ouderen en jongeren - veel meer
kansen en keuzemogelijkheden. Niet enkel op
materieel vlak, ook op het gebied van onderwijs,
gezondheidszorg en in de vrije tijd. Dat vinden wij
een goede zaak. Maar weinig mensen zijn zich er
bewust van dat deze vrijheid niet vanzelfsprekend
is, dat daar een lange strijd aan vooraf is gegaan.”
Wat kan het ACW vandaag nog betekenen?
Patrick Develtere: “Ondanks de welvaart hoor je
geklaag en gemor. En inderdaad, niet iedereen
heeft het even goed. Velen kunnen vandaag niet
deelnemen aan de welvaart. Vijftien procent van
de bevolking leeft in armoede omdat ze moeten
rondkomen met een leefloon of een veel te laag
pensioen. Anderen hebben niet meer kansen en
mogelijkheden, integendeel. Ouderen werken niet
meer en missen kansen om contacten te leggen.
‘We moeten luisteren naar ouderen’Sinds begin september heeft het ACW - waarvan ook OKRA deel uitmaakt - een nieuwe
voorzitter. Patrick Develtere wil de beweging de volgende jaren verder uitbouwen. “De
christelijke arbeidersbeweging heeft de voorbije decennia veel gerealiseerd. Maar we
moeten blijven ijveren voor meer welzijn voor iedereen.”
Patrick Develtere: “Vrijwilligers zijn het alfabet van de beweging.”
17
Voor velen is eenzaamheid
geen loos begrip. Deze grote
groep kampt met stress
omwille van een tekort. Maar
anderen hebben last van
stress omdat er te veel op
hun boterham ligt. Ze moe-
ten een drukke job combineren met een gezin,
staan uren in de file en willen hun vrije tijd op een
eigentijdse manier invullen. Een derde groep
kampt met stress omwille van een gebrek aan zin-
geving. Ze vragen zich af wat de zin is van hun
werk, relatie of engagement.
Het ACW moet deze drie groepen een antwoord
bieden op de situatie die verantwoordelijk is voor
het onbehaaglijk gevoel. Dat doen we door te lob-
byen bij de overheid en door te overleggen met
andere vertegenwoordigers van de maatschappij,
zeg maar het middenveld. De vakbond moet bij-
voorbeeld pleiten voor een werkbare arbeidsom-
geving en we moeten duiding brengen bij de vra-
gen rond zingeving. Die kan uit de Bijbel komen en
mag een eigentijds jasje hebben.”
En wat met de kwaliteit van samenleven?
Patrick Develtere: “Ook die moet er op vooruit
gaan. Vandaag wordt er veel gesproken in termen
van ‘wij’ en ‘zij’, van ‘wij, de Belgen’ en ‘zij, de
allochtonen’ of van ‘wij, de werkenden’ en ‘zij, de
steuntrekkers’. Dat is niet goed. De maatschap-
pelijke ongelijkheid is bovendien veel te groot aan
het worden. Het inkomen van de rijksten neemt
toe terwijl ook de armoede groeit. Een ongelijke
samenleving is een ongelukkige samenleving. Ook
wie het materieel beter heeft, voelt zich niet goed
bij zulke ongelijkheid. Hij maakt zich zorgen over
zijn veiligheid en problemen als alcoholisme,
depressies en spijbelgedrag dringen door tot deze
groepen.
We weten dat de uitdagingen groot zijn maar als
ACW moeten we werken aan een betere kwaliteit
van leven en van samenleven. Enkel zo kan het
welzijn van iedereen er op vooruitgaan.”
Is daar wel ruimte voor in de huidige crisis-
situatie?
Patrick Develtere: “Die kritiek hoor ik vaak. Dan
stel ik de wedervraag. Kunnen we het ons permit-
teren om niets te doen? Om de ongelijkheid verder
te laten toenemen? Om steeds meer mensen steeds
dieper in de armoede te duwen? De kloof tussen
arm en rijk is een clusterbom in deze maatschappij.
Trek je de laagste uitkeringen
en inkomens op, zal dit trou-
wens niet enkel sociaal posi-
tieve gevolgen hebben. Dit
geld zal ook besteed worden
waardoor ook de economie
een graantje zal meepikken.
De laatste regering bewees trouwens dat het kan,
sociale maatregelen nemen in crisistijd. Zo ver-
hoogde ze de leeflonen en de laagste pensioenen,
weliswaar nog niet voldoende. Ze kunnen wel een
eerste aanzet zijn. Wij zijn voorstander van het
Lucas-principe: vraag meer aan mensen die meer
lasten kunnen dragen.”
Binnen het ACW nemen vrijwilligers een grote
plaats in.
Patrick Develtere: “Zij zijn het alfabet van de
beweging. Zij zijn onze voelsprieten die problemen
en gevoeligheden kunnen signaleren. En het zijn er
veel. Vakbondsafgevaardigden, vrijwilligers van
Ziekenzorg, leden van OKRA die elke maand langs-
gaan bij ouderen in hun buurt die lijden onder de
eenzaamheid. Dankzij al deze vrijwilligers kunnen
wij oplossingen zoeken voor de problemen die zij
melden. We nemen nieuwe initiatieven zoals coö-
peratieven in de zorgsector. Zorg voor ouderen,
thuis en in een woonzorgcentrum, mag je niet
alleen aan de privésector overlaten. Anderzijds
porren we de overheid aan bepaalde initiatieven te
nemen. Zo willen we dat gemeenten een premie
betalen aan mantelzorgers en voeren we nu cam-
pagne rond armoede. Net zoals OKRA vragen we
dat de minimumpensioenen omhoog gaan.”
Welke plaats bekleedt een ouderenvereniging
als OKRA binnen het ACW?
Patrick Develtere: “Zij zijn erg belangrijk voor
ons. Ze vertegenwoordigen een grote groep en
kunnen het best inspelen op vragen over de kwali-
teit van leven en samenleven van deze groep.
Daarnaast geloof ik er ook sterk in dat wijsheid met
de jaren komt. Ervaringen maken je verstandiger,
daaruit kan je leren. Ouderen die vertellen over
hun leven, kunnen de rest van de samenleving heel
wat bijbrengen. En daarom moet er geluisterd wor-
den naar ouderen. Ik vind het dan ook belangrijk
dat ouderen goed vertegenwoordigd zijn op alle
beleidsvlakken. En dat kan nog veel beter.”
Tekst Nele Joostens
Foto Pol Leemans
Kunnen we het ons permitteren om niets
te doen? Om de ongelijkheid verder te
laten toenemen?
OKRA december 2010 - januari 2011
18
oKrA LeeFT
Bij het oktobernummer van OKRA-magazine zat een mooie affiche.
Hing je ze voor je raam, maakte je kans om een mooie prijs te win-
nen. Wie OKRA bekendmaakt, willen we immers belonen. Vind jij je
naam hieronder, ontvang je een boek, een gezelschapsspel en twee
puzzelboekjes. Bovendien maak je kans om een waardebon voor
een OKRA-reis in de wacht te slepen.
■ Balieu-Luyten uit Dworp■ Pelagie Van Der Borght uit Ternat■ Louisa Simons uit Zellik■ André Merens uit Strombeek-Bever■ Gaston Willems uit Merchtem■ Maria De Vroede uit Londerzeel■ Rosette Booghmans uit Steenhuffel■ Roza Coucke uit Sint-Martens Bodegem
■ Angele De Becker uit Duffel■ Klara Goyvaerts uit Bonheiden■ Franciscus en Anny Onsea-Van Kelst uit Bonheiden■ Jan en Maria Meeuw-Thys uit Bonheiden■ Maria Vandenpoel uit Nijlen■ Jo Loose uit Blaasveld■ Saelens-Baert uit Blaasveld■ Rene Van Noten uit Sint-Katelijne Waver■ Desiré Meel uit Mechelen■ Georges Korthoudt uit Hulshout■ Adriaan (Jean) Stoops uit Berlaar■ Alfons Van Mensel uit Lier■ Augustina Everaert uit Mechelen■ Mathilde Cools uit Hingene■ Willy Verelst uit Wiekevorst■ Francine Wauters uit Putte■ Emilia Van de Putte uit Itegem■ Caroline Van de Put uit Willebroek■ Hendrik De Clercq uit Kalfort■ Jozef Van den Eynde uit Bevel■ Victor Coppens uit Lier■ Frans Mertens uit Lier
■ Theresa Caers uit Turnhout ■ Louis Philips uit Eindhout■ Elza Kiebooms uit Herselt ■ Paulin Cools uit Balen ■ Paul Willems uit Vlimmeren■ Maria Van Ouwenhuyzen uit Vosselaar■ Maria Geudens uit Merksplas■ Maria Van de Vonder uit Morkhoven■ Louisa Adriaenssen uit Herentals ■ Aloïs Vercammen uit Tielen
■ Louis Belmans uit Poederlee■ Nieke Wuyts uit Kasterlee■ Alfons De Ridder uit Rijkevorsel ■ Pauwels-Laurijssen uit Minderhout■ Maria Schuurmans uit Geel ■ Maria Van Tongerloo uit Geel■ Jan Claes uit Meerhout ■ Maria Jansen uit Weelde■ Frans Van der Steen uit Poppel■ Joannes Holemans uit Herenthout■ Bertha Reyms uit Dessel-Witgoor■ Houtmeyers-Willems uit Turnhout■ Maria Swaelen uit Dessel■ Sylvia Vreys uit Mol■ Augusta De Groof uit Mol■ Maria Mertens uit Olen■ Jeanne Van Looy uit Westerlo-Oevel■ Frans Bouwen uit Westerlo-Voortkapel
■ Tony Beckers uit Merksem■ Armand Smits uit Berendrecht ■ Josee Benneke uit Wilrijk■ Josette Verboom uit Wilrijk■ Paul Van den Wijngaert uit Wilrijk■ Julienne Van den Abeele uit Wilrijk■ Irène Janssens uit Wilrijk■ Mariette De Mol uit Wilrijk■ Leonard De Vogel uit Burcht■ Theo Buyssens uit Burcht■ Nicole Coppens uit Zwijndrecht■ Marcel Reyns uit Zwijndrecht■ Liliane Bakker uit Hoboken■ Elza Cuyt uit Hoboken ■ Desire Mariman uit Hoboken■ Frans Melis uit Hoboken ■ Maria Noens uit Hoboken■ Paul Peeleman uit Hoboken■ Pierre Van Polfliet uit Hoboken■ Lizette Van Sant uit Hoboken■ Arnolda Dewit uit Brasschaat■ Godelieve Dandois uit Deurne■ Maria Smets uit Antwerpen■ Gilbert Van de Vreken uit Schelle■ René Vervliet uit Schelle
oKrA LeeFT
Hing jij je affiche voor je raam?
■ Jan en Rita Van Peer-Van Thielen uit Schoten■ Frans en Maria Van Camp-De Belder uit Schoten■ Frans en Maria Vissers-Langlet uit Schoten■ Constant en Jozefa Ramael-De Belder uit Schoten■ Martha Mostmans uit Schoten■ Maria Suls uit Schoten■ André en Marie-José Labro-Vergauwen
uit Schoten■ Lieve Van den Bussche uit Schoten■ Eliane Claes uit Deurne ■ Jeanne Bervoets uit Deurne ■ Aline Bettonville uit Deurne
■ Rolande Belemans uit Leopoldsburg■ Maria Meynkens uit Paal■ Jozef Gabriëls uit Koersel■ Bertha Claes uit Tessenderlo■ Josefine Wirix uit Beverst■ Maria Vanhengel uit Eigenbilzen■ Alda Bernkens uit Rijkhoven■ José Jans uit Schalkhoven■ Hendrik Motmans uit Alken■ Ernestine Freson uit Borgloon■ Antoine Gerard Frisson uit Heers■ Leon Paques uit Wellen■ Math Ramaekers uit Gruitrode■ Jan Vossen uit Bree-Opitter■ Paul Vanaken uit Bree■ John Botterman uit Genk■ Jaak Geerkens uit Opglabbeek■ Susanne Boyen uit Boekhout■ Ivette Beirnaert uit Montenaken■ Willem Honings uit Diepenbeek■ Henri Haenen uit Hasselt■ Agnes Van Gorp uit Hasselt■ Clement Vandael uit Hasselt■ Roger Brems uit Hasselt■ Madeleine Willems uit Zonhoven■ Toon Mannaerts uit Zonhoven
OKRA december 2010 - januari 2011
19
■ E. Cauwels uit Loppem■ Noël Denolf uit Zedelgem■ Alice Slabbinck uit Zedelgem■ Henri Tanghe uit Zedelgem■ Martha Fiers uit Zedelgem■ Simonne Kerckhove uit Zedelgem■ Georgette Meuleman uit Zedelgem■ Guido Deloof uit Loppem■ Suzanne Demet uit Aartrijke■ Julienne Devriendt uit Zedelgem■ Lieve Verniest uit Sijsele■ Jerome Cherlet uit Sijsele■ Clara Blomme uit Oostkerke■ Gustaaf Monbaliu uit Oostkerke■ Lieve Verbanck uit Sint-Kruis
■ Marie-Therese Debouver uit Ooigem■ Roger Debouvere uit Tielt■ Francine Christiaens uit Schuiferskapelle■ Christiane Martin uit Wingene■ Noël Bouckaert uit Wakken■ Joos Destoop uit Aarsele
■ Godelieve Callewaert uit Ichtegem■ Denise Durnez uit Koksijde■ Paul Van Exem uit Merkem■ Ardyns-Van Couwenberghe uit Nieuwpoort■ Hoste-Vanhoutte uit Oostende-Westrand■ Gilbert Boerave uit Reninge-Noordschote■ Rene De Preter uit Snaaskerke■ Alice Huyghe uit Beauvoorde■ Daniel Devos uit Werken■ Regina Maes uit Wijnendale■ Luc Maertens uit Woumen■ Hubert Hoornaert uit Zarren
■ Diane Goossens uit Belsele■ Alice Berckmoes uit Belsele■ Leontine Van Ransbeeck uit Grembergen■ Frida Govaert uit Sint-Pauwels■ Georges Vonck uit Sint-Gillis-Waas■ Yolanda Debbaut uit Sint-Gillis Waas■ L. De Caluwe uit Sint-Gillis Waas■ Willy De Maeyer uit Sint-Gillis Waas■ Pierre Moens uit Sint-Gillis Waas■ Prosper Ost uit Sint-Gillis-Dendermonde■ Lea Van der Meiren uit Beveren■ Jan Meersman uit Temse■ Liliane Steeman uit Zele■ Erika Rondau uit Zele■ Laura Temmerman uit Zele■ Annie Kluysse uit Zele■ Marleen Arbyn uit Oudegem■ Maria Smet uit Kieldrecht■ Jeanne De Donder uit Schoonaarde■ Agnes Smekens uit Schoonaarde■ Cenna Mertens uit Eksaarde■ Georges Raes uit Eksaarde■ Maurits Van Raemdonck uit Eksaarde
■ Marguerite D’Haemers uit Overboelare■ Angèle Battheus uit Geraardsbergen■ Eveline Goditiabois uit Geraardsbergen■ Denise De Henau uit Herzele■ Christine Hutsebaut uit Herzele
■ Lucienne Vidts uit Herzele■ Marie-Jeanne Van Vossel uit Herzele■ Alice De Vuyst uit Herzele■ Jeanine Tillon uit Burst■ Arlette De Vreese uit Geraardsbergen■ Edgard De Putter uit Aalst■ Marie-Thérèse Vervisch uit Aalst■ Denise Baetens uit Haaltert■ Suzanne Plateau uit Haaltert ■ Jean Marquebreuk uit Geraardsbergen■ Sonia Deleye uit Geraardsbergen■ Maria De Kerpel uit Oombergen■ Gaby Hinderdael uit Oombergen■ Paul Coppens uit Oombergen■ Raf Lejeune uit Oombergen■ Eric Scherlippens uit Oombergen■ Huguette Broddelez uit Welle■ André De Bisschop uit Welle■ Victor Kindt uit Welle■ Noel Vervaet uit Welle■ Freddy Verbeurt uit Lierde■ Lucienne Van De Maele uit Erwetegem■ Mariëtte De Sterck uit Erwetegem■ Christiaan Bourdeau D’hui uit Erwetegem■ Gilbert Cooman uit Erwetegem■ Walther De Bodt uit Voorde ■ Simonne Van Delsen uit Voorde■ Esther Sonck uit Voorde■ Emiliënne Pieters uit Zottegem■ Marleen Van Den Brulle uit Zottegem■ Jacques Cardoen uit Zottegem■ Adelin van Hyfte uit Sint-Laureins ■ Daniël De Neve uit Sint-Laureins■ Simonne De Baets uit Maldegem■ Alice Sneppe uit Maldegem■ Annette Van Leeuwen uit Eeklo■ Ines van Houcke uit Eeklo■ August Boonen uit Eeklo■ Anny Rammelaere uit Maldegem■ Agnes Van Den Broecke uit Maldegem■ Arlette De Clrecq uit Boekhoute■ Raphael Rotthier uit Boekhoute■ Hilde Leroy uit Sint-Amandsberg■ Greta Bourglion uit Gent■ Christiane De Cooman uit Doornzele■ Lucien Criel uit Evergem■ Monique Thoonen uit Mariakerke■ Jozef Heyde uit Gottem■ Lydia De Vliegher uit Wondelgem■ Myriam Carette uit Sint-Amandsberg■ Yvette Danjus uit Sint-Amandsberg■ Hubert Van Cleemput uit Oostakker■ Lydie De Volder uit Machelen■ Gratienne Vervaet uit Waarschoot■ Mariette Tytgat uit Olsene■ André Vindevogel uit Olsene■ Yvonne Volckaert uit Kruishoutem■ Dhaenens Irene uit Kruishoutem■ Emmy Mortier uit Kruishoutem
■ Lutgarde Weyens uit Lummen■ Rica Koks uit Wijer■ Jozef Aerts uit Lommel■ Anna Willekens uit Lommel■ Lieza Mertens uit Lommel■ Jaak Keymis uit Elen■ Elly Henkens uit Ophoven■ Margriet Smeets uit Kinrooi■ Jean-Hubert Hoeven uit Rotem■ Trinette Herremans uit Lanaken■ Maria Corstjens uit Neerharen■ Willem Jalhay uit Veldwezelt■ Adriaan Davids uit Hamont-Achel■ Maria-Petronella Aarts uit Neerpelt■ Regina Geerinckx uit Overpelt■ Eduard Roeffaers uit Neerpelt■ Elisabeth Cox uit Neerpelt■ Maria Deckers uit Hechtel-Eksel■ Luc Goris uit Helchteren■ Lucien Buysens uit Peer■ Mariette Leen uit Peer■ Regina Piepers uit Riemst■ Mariette Herlitska uit Riemst■ Armand Tollenaers uit Val-Meer■ Francine Dedroog uit Tongeren■ Rita Claes uit Olmen
■ Christine Castelein uit Emelgem■ Mariette Decaestecker uit Oostnieuwkerke■ Noël Vandevoorde uit Izegem■ Palmer Duytschaever uit Rumbeke■ Noël Staessens uit Roeselare■ Maria Vanhaverbeke uit Roeselare■ Noël Roelens uit Lichtervelde■ M. Thérèse Vandecasteele uit Moorslede■ Christine Dorme uit Dadizele
■ Paul Vergote uit Avelgem■ Jeroom David uit Desselgem■ Henri Cabbeke uit Bavikhove■ Fernande Malfait uit Harelbeke■ Cecile Delft uit Sint-Denijs■ Michiel Noyez uit Lendelede■ Martine Beernaert uit Zwevegem■ Maria Verhellen uit Gullegem■ Marie-Therèse Toulouse uit Kortrijk■ Pierre Debacker uit Deerlijk■ Rosa Rollez uit Bissegem
■ Tony Delvoye uit Beselare■ Frans en Rita Caeyzeele-Berthels uit Boezinge■ Vera Durnez uit Geluwe■ Alfons Depessemier uit Ieper■ Julia Herrier uit Ieper■ Germain Bonte uit Nieuwkerke■ Agnes Deblonde uit Proven■ Albertine Deconinck uit Reningelst■ Joël Brion uit Voormezele■ Beatrice Mestdag uit Wervik■ Michel Demolder uit Westvleteren■ Daniël Persyn uit Wijtschate■ Maurice Engelaere uit Haringe
De winnaars van de regio Oost-Brabant worden verwittigd door hun regio.
Met dank aan Lannoo, Goliath, Keesing en Neckermann.
OKRA december 2010 - januari 2011
20
oKrA-SPorT
Gezond ouder worden, dankzij
‘Elke stap telt!’ hadden we er de
voorbije twee jaar de mond van
vol. In vele OKRA-trefpunten
werd er gewandeld dat het een
lieve lust was. Nu zet dit project
zijn laatste stappen. Reden
genoeg voor een blik op de cijfers
en resultaten. Dat het project tien
weken duurt, er twaalf instapni-
veaus zijn, gratis is voor deelne-
mers en er vooraf een conditie-
test werd afgenomen, wist je al.
Naar de maan
Wat je nog niet wist, is dat zo’n
zevenduizend senioren deelna-
men. Samen zetten ze ruim
1,1 miljard stappen, goed voor
786 450 km. Dat is 133 keer van
Brussel naar New York, twintig
rondjes rond de aarde of heen en
terug naar de maan.
Elke deelnemer ontving een
wandeldoosje maar ook in de
boekhandel werden nog eens
831 wandeldoosjes verkocht. Als
je al deze doosjes op elkaar legt,
krijg je een gigantische toren
van 157 meter. Dat is 34 meter
hoger dan de Onze-Lieve-
Vrouwe-kathedraal in Antwerpen.
Al deze doosjes wegen samen
zo’n twee ton.
Enthousiast
Er zijn 390 trefpunten in het pro-
ject ingestapt. ‘Elke stap telt!’
duurde tien weken. Dat wil dus
zeggen dat er 3 900 groepsses-
sies werden georganiseerd. Deze
namen samen 11 700 uren in
beslag. We kunnen dus stellen
dat er gedurende één jaar en vier
maanden aan één stuk werd
gewandeld.
Drie vierde van deze trefpunten
geven aan dat ze in de toekomst
nog willen werken met een con-
creet programma. Dat komt er
met ‘Elke trap telt’ ook aan in
2012. Dan staat het fietsen cen-
traal. Hierover lees je binnenkort
meer. 36 procent van de deelne-
mende trefpunten heeft de wan-
delwerking sinds het project uit-
gebreid. Het OKRA-trefpunt Kas-
terlee kreeg de grootste groep
samen met 138 deelnemers.
Beter in je vel
Uit een bevraging onder de trek-
kers blijkt dat de groepssfeer tij-
dens het project over het alge-
meen zeer goed was en het slot-
moment heel aangenaam. Daar
gaven de meeste deelnemers ook
aan om na het project actief te
willen blijven.
Van 370 deelnemers werden er
zowel voor als na het project
tests afgenomen door de K.U.
Leuven. De resultaten werden
neergeschreven in vijf master-
proeven aan de Faculteit
Bewegings- en Revalidatie-
wetenschappen. “We kunnen al
enkele duidelijke conclusies trek-
ken. We stellen vast dat wie aan
‘Elke stap telt!’ deelnam een dui-
delijke conditionele vooruitgang
boekt, sterker gemotiveerd is om
meer te bewegen en zich beter in
zijn vel voelt. Het heeft dus
zin om samen regelmatig te
wandelen”, aldus Filip Boen
(K.U. Leuven).
Tekst Wim Bogaert
Wandelen naar de maan en terug. Een toren van doosjes,
hoger dan de kathedraal van Antwerpen. Een jaar en vier
maanden aan één stuk stappen. Dit zijn de cijfers en
resultaten van twee jaar ‘Elke stap telt!’.
‘Elke stap telt!’ boekt resultaat
Deelnemers van ‘Elke stap telt!’ gaven aan dat ze zich
na afloop beter voelden.
MenU
21
‘Koning van het klein wild’Aanvankelijk was hij geen passionele jager. Maar het werkte verslavend,
geeft Paul Verwaest toe. Al is hij intussen al tien jaar gestopt met de jacht,
nog steeds vertelt hij vol vuur over zijn hobby van weleer.
Paul Verwaest: “Ik ben heel toevallig jager gewor-
den. De vader van mijn eerste vrouw had een groot
akkerbouwbedrijf van wel meer dan 200 ha. Het was
er vergeven van de konijnen. Jonge bietenplantjes
werden compleet opgegeten. Hij had toestemming
van de toenmalige Waters en Bossen om stroppen
te zetten. Maar dat vonden we triest. Samen met
mijn drie schoonbroers volgde ik een cursus en
deed jachtexamen. Een oudere jager leerde ons de
knepen van het vak. Ik schafte me een hond aan en
sindsdien gingen we regelmatig jagen op de terrei-
nen van mijn schoonvader. Altijd met vier en nooit
ergens anders. Aanvankelijk was ons enige doel het
verdelgen van de konijnen maar gaandeweg jaag-
den we ook op patrijs, fazant en haas. Eén keer per
jaar schoot ik een ree.
We deden aan de ‘jacht voor de voet.’ Daarbij is je
hond heel belangrijk. Puck - zo heette de mijne -
ging op zoek naar wild. Als hij iets gevonden had,
verstijfde hij helemaal op het moment dat een
andere hond zou springen. Dan wist ik dat er wild
vlakbij was en kon ik het schieten. Achteraf moest
hij het ook gaan halen. Op hazen joegen we soms,
dat zijn de koningen van het klein wild. Leken ver-
wisselen een haas soms met een konijn maar dat is
ondenkbaar voor een jager. Een haas is veel groter,
hij kan tot 5 kilo wegen. En bovenaan de oren heeft
hij zwarte puntjes. Een nat voorjaar is nefast voor
de haas, de jongen worden behaard geboren en
kunnen niet goed tegen vocht. Als het een slecht
voorjaar was, jaagden we op bepaalde stukken
bewust niet op dit dier.
Dat er af en toe kritiek komt op de jacht, begrijp ik
wel. Ook ik heb het moeilijk met de commerciële
jacht. Mensen die één keer per jaar jagen en die dag
zo veel mogelijk willen schieten, dat is niet de
bedoeling. Een goede jager pakt het anders aan. Die
zorgt ervoor dat het wild niets te kort komt daar
waar hij jaagt. Hij zorgt voor rust, beschutting, eten
en drinken. Elke week - ook buiten het jachtsei-
zoen- trekt hij naar buiten en gaat hij na of er pro-
blemen zijn. Hij weet daarom ook hoeveel hazen,
patrijzen, reeën, konijnen en fazanten er zijn.
Jagers leggen zich dikwijls extra beperkingen op om
het bestand van een bepaalde soort niet om zeep te
helpen. Daar zijn ze zelf ook niet mee gediend.
Intussen ben ik al tien jaar gestopt met de jacht.
Puck stierf in dezelfde periode als mijn vrouw. Ik
voelde mij wat verloren. In het begin ging ik nog
mee zonder hond maar dan loop je er bij voor spek
en bonen. En dus sloot ik dat hoofdstuk af. Het was
fijn maar het is voorbij.”
OKRA december 2010 - januari 2011
22
MenU
Stoofschotel van hazenrug
4 hazenrugfilets ■ 2 uien ■ 2 appelen ■ 4 eetlepels rozijnen ■ 2 bananen ■ 2 koffielepels
kerrie ■ 2 eetlepels ketjap ■ 1 eetlepel gehakte gember ■ ¼ liter blik ananasstukjes ■
ananassap ■ 1 eetlepel boter ■ peper en zout.
Verwarm de boter in de pan en fruit de uien met kerrie. Schil de appelen, snijd in
blokjes en voeg die toe samen met de rozijnen, de ketjap, de gember en de ananas
met een beetje sap. Laat in een gesloten pan ongeveer 5 min. stoven. Voeg
daarna de in plakjes gesneden bananen toe en laat nog 5 min. verder stoven.
Bestrooi de hazenrugfilets met peper en zout. Verwarm de overige boter in een
andere pan en bak de hazenrugfilets aan beide zijden bruin (reken 4 min. aan
iedere kant). Snijd de filets in plakjes, overgiet met de saus en dien op.
Hazenrug met frambozenconfituur
2 hazenruggen ■ boter ■ ¼ liter wildfond ■ ¼ liter rode wijn ■ 4 eetlepels fram-
bozenazijn ■ 1 eetlepel frambozenjam ■ 1 eetlepel suiker ■ 4 jeneverbessen ■
peper en zout.
Bak de hazenruggen in een pan mooi bruin. Kruid met peper en zout.
Verwarm de oven op 180°C. Zet de hazenruggen 15 min. in de oven. Houd ze
warm. Blus de pan met de frambozenazijn, de jam, de wijn, de wildfond, de
suiker en de jeneverbessen. Laat inkoken tot op de helft. Kruid naar eigen
smaak. Snijd de filets in plakjes en overgiet met de saus.
Haas
Wie kent de haas niet? Hij heeft een grijsachtige tot roestbruine vacht, een langwer-
pig lichaam, lange oren en lange achterpoten. De haas is een algemeen voorkomend
zoogdier dat vooral leeft in open landbouwgebieden maar ook in weilanden en aan
bosranden.
Een haas kan tot 75 cm lang worden en 3,5 tot 6 kilo wegen. Hij is bij ons een geliefd
jachtdier. De hazenjacht is open van 15 oktober tot eind december.
In de handel worden hazen meestal gevild en schoongemaakt aangeboden. Je kan ze
enkele dagen in de koelkast bewaren.
Voor klassieke bereidingen worden hazen in een marinade gelegd van wijn, gesneden
ui, wortelen in schijfjes, een kruidentuiltje, peper en een scheutje olie. Meestal wor-
den de hazen gedurende 24 tot 48 uur gemarineerd. Dit geeft dan een mildere en
fijnere smaak aan ragouts. Uiteraard zijn er heel wat andere manieren om haas te
bereiden. Hazenvlees is bijzonder mager en rijk aan eiwitten, vitaminen van de
B-groep en mineralen.
23
Gemarineerde hazenrug
2 hazenruggen ■ ½ fles rode wijn ■ ½ liter water ■
10 zwarte peperkorrels ■ 6 jeneverbessen ■
100 gr gerookt spek ■ 2 uien ■ 2 eetlepels bessengelei ■
kirsch ■ peper en zout.
Leg de hazenruggen gedurende 12 uur in een marinade
van wijn, water, peperkorrels en jeneverbessen. Zeef de
marinade en bewaar ze.
Dep de hazenruggen droog met keukenpapier. Bak het
spek, haal het uit de pan en bak de hazenruggen
gewenteld in bloem aan alle kanten bruin. Voeg de
gehakte ui, de marinade en kruiden toe en stoof gedu-
rende 30 à 40 min. Werk de saus af met bessengelei en
kirsch als de hazenrug gaar is. Bind eventueel met don-
kere sausbinder.
Haas in rode wijn
Voor 4 personen: 1 haas ■ 200 gr gerookt spek in dob-
belsteentjes ■ ¼ liter rode wijn ■ 1 eetlepel basilicum ■
peper, zout en wildkruiden.
Snijd de haas in stukken en bestrooi met wildkruiden.
Bak het spek in een braadpan, haal het uit de pan en bak
de haas rondom bruin. Voeg het spek en de wijn toe. Laat
alles gedurende 1,5 uur zacht stoven. Keer de haas gere-
geld om. Bind de saus met sausbinder en kruid met peper
en zout als het vlees gaar is. Dien op met gestoofde
appeltjes en gekookte aardappelen.
Hazenragout
1 haas van 2 kilo ■ 1 fles rode wijn ■ 1 wortel ■ 1 ui ■
2 kruidnagels ■ 3 teentjes knoflook ■ 4 jeneverbessen ■
1 dl cognac ■ 1 groentebouillonblokje ■ olijfolie ■ 1 kof-
fielepel tomatenpuree ■ 250 gr zilveruitjes ■ 150 gr spek-
blokjes ■ ½ reep bittere chocolade ■ zout, peper.
Dag ervoor.
Versnijd de haas. Giet de wijn in een kom. Voeg wortel,
ui, kruidnagel, gepelde look, bessen, cognac en bouil-
lonblokje toe. Laat de versneden haas 24 uur marineren.
Haal de haas uit de marinade en laat uitlekken. Verhit de
olie in een grote braadpan (met deksel) en bruin de stuk-
ken aan alle kanten. Haal de haas uit de pan en giet de
olie weg. Leg de haas terug in de pan en overgiet met de
marinade. Voeg tomatenpuree toe en breng aan de kook.
Bak de spekblokjes goudbruin en voeg toe aan de haas.
Laat alles samen gaar worden. Voeg 10 min. voor het
opdienen de chocolade toe, zodat die zeker gesmolten is.
Breng op smaak met peper en zout. Bind met bruine
sausbinder indien gewenst.
Tekst Nele Joostens en Blanche Vanbelle
Foto’s Jürgen Doom en Emy Elleboog
OKRA december 2010 - januari 2011
24
FiLM
Hoe kwam je ertoe het toneel-
stuk van Felix Timmermans te
verfilmen?
Gust Van den Berghe: “Niet
omdat ik het een groot werk vind,
voor mij is het eerder een klein
werk. En dat bedoel ik niet slecht.
Vergeten boekjes en literatuur
oefenen een grote aantrekkings-
kracht uit op mij. Ook de middel-
eeuwse mirakelspelen vind ik fas-
cinerend. Iedereen kent het stuk
van Timmermans maar voor
velen is het heel lang geleden dat
ze het zagen. Ik vroeg me af of ik
er nieuw leven in kon blazen.
Eigenlijk wist ik heel snel dat ik
dat verhaal zou verfilmen, ik las
het boekje en wist dat ik er iets
mee kon.”
Je koos er ook voor te werken
met acteurs met het syn-
droom van Down.
Gust Van den Berghe: “Dat lag
voor de hand. Voor mij konden de
figuren van Timmermans enkel
gestalte krijgen met deze men-
sen. Hun humor in alle ernst, hun
simpliciteit. We zijn naar theater-
groep Stap gegaan. Die biedt
mensen met een handicap een
podium. Ze waren meteen
enthousiast. Na de casting wist ik
snel wie ik wilde voor welk perso-
nage. Voor mij zijn het trouwens
acteurs, geen personen met een
handicap. Ik beschouw de film
dan ook niet als therapie. We
repeteerden en begonnen vrij
snel met de opnamen. De acteurs
werkten heel hard. Voor mij heb-
ben ze iets van engelen maar ook
van anarchisten. Spontaan geven
ze je inzichten, ontroeren ze je.
Maar het zijn ook punkers, ze zijn
altijd zichzelf, ze kunnen dingen
saboteren op een heel humoristi-
sche manier. Dat gaf mij veel
energie.”
Centraal in de film staat het
geloof. Welke rol speelt dat in
jouw leven?
Gust Van den Berghe: “De drie
personages worden zich alle drie
bewust van iets, iets puurs.
Daardoor willen ze de wereld ver-
anderen. Dat kunnen ook kinde-
ren hebben. Ook honderd jaar
geleden had je nog een grotere
naïviteit. Maar uit die wereld ver-
dween het geloof langzaam. Alles
moet nu benoemd kunnen wor-
den. Nu heeft iedereen zijn eigen
manier om met God om te gaan.
Ik geloof in het geloven, we
mogen dat niet verliezen. Het is
een korenhalm. Als dat er niet
meer is, riskeren we wakker te
worden in een griezelige wereld.
Voor mij is het geloof als een ster.
We weten niet of dat waar we in
geloven er nog is, misschien is de
ster al lang uitgedoofd. Maar voor
ons is het er nog steeds. Ik geloof
heel sterk in de mensen rondom
mij.”
De manier waarop je je film
creëert, maakt het ook mak-
kelijker om in het verhaal te
geloven.
Gust Van den Berghe: “Dat is
een bewuste keuze. De populaire
cinema zit vandaag op een spoor
waar ik als toeschouwer niet meer
in mee kan gaan. Te veel special
effects, te ver van onze wereld,
te ongeloofwaardig. Ik wou iets
creëren dat uitstraalt ‘dat het
maar film is’. Iets fictiefs, met
acteurs en effecten die je meteen
Een echte kerstfilm. Al zal niet iedereen er zo over denken, regisseur Gust Van den
Berghe maakte met En waar de sterre bleef stille staan een winterse film die je even
doet stilstaan. Bij de kerstgedachte, je geloof en misschien ook bij jezelf.
De ster bleef stille staan
doorhebt. Je ziet de touwtjes, je
ziet dat het echt is. En daarom
geloof je er in. Hetzelfde met de
acteurs: ze zijn zo ontroerend en
daarom geloof je er in. Het gaat
om het geloof, niet om God.
Geloven is een basisbehoefte, net
als eten, drinken en elkaar graag
zien. We moeten er over waken
dat het geloof niet verdwijnt. Je
moet leren geloven, er een affini-
teit voor ontwikkelen. Net zoals je
moet leren kijken om dingen te
zien, moet je leren openstaan om
te geloven.”
Beschouw jij En waar de ster-
re bleef stille staan als een
kerstfilm?
Gust Van den Berghe: “Ja en
nee. Ik heb bewust geen tijdsbe-
paling willen meegeven en ook
een plaatsbepaling ontbreekt.
Ook van een echte kerstsfeer met
warmte en lichtjes is geen spra-
ke. Maar ik vind het wel interes-
sant om de film met Kerstmis
te tonen. Het toneelstuk van
Timmermans werd vroeger enkel
met kerst opgevoerd, ik vind het
wel mooi om de film in die traditie
te plaatsen. Daarom hebben we
er voor gekozen de film niet in de
grote bioscopen te draaien maar
wel in de culturele centra. Zo pro-
beren we de film terug onder de
kerktoren te brengen, daar waar
het toneelstuk vandaan komt.”
Tekst Nele Joostens en
Willy Verbestel
Ouder worden, biedt het voordeel over een steeds ruimere herinnering
te beschikken. Je zal je wellicht nog een opvoering van het toneelstuk
En waar de sterre bleef stille staan van Felix Timmermans herinneren.
Op basis van dit stuk draaide de vijfentwintig jaar jonge regisseur Gust
Van den Berghe een gelijknamige film. Die kreeg een kans in de presti-
gieuze sectie Quinzaine des réalisateurs op het filmfestival van Cannes
2010 en werd er beloond met een minutenlange staande ovatie.
Net als het toneelstuk vertelt de film het ongewone verhaal van de drie
armoezaaiers Suskewiet, Pitje Vogel en Schrobberbeeck die Driekoningen
gaan zingen. Hun tocht levert een mooie buit op. Maar op de terugweg
naar het café waar ze het geld in jenever willen omzetten, zijn ze getui-
ge van de geboorte van een kind bij woonwagenbewoners. Voor hen is
dit het ‘Kinneke Jezus’ aan wie ze dan ook hun centjes afstaan. Later
bekruipt de twijfel hen en wanneer ze het volgende jaar opnieuw uit
zingen gaan, ontstaat er ruzie over het doel van de opbrengst.
Gust Van den Berghe maakte de gelukkige keuze dit klassieke verhaal
niet te moderniseren maar het daarentegen tijdloos te maken. Hij
schrikt er ook niet voor terug om aan de horizon van een landschap van
koude akkers en berijmde weiden niet alleen kale bomen maar ook
moderne industriële gebouwen te laten opdoemen. De sfeervolle zwart-
wit fotografie slaagt er uitstekend in om het geheel in een tijdloos en
universeel kader te plaatsen.
Een andere gewaagde maar geslaagde keuze van de regisseur ligt bij de
acteurs. Die zijn op twee na mensen met het syndroom van Down. Deze
keuze geeft de film de extra dimensie van ontroerende naïviteit die past
bij een beleving van het kerstgevoel in alle tijden. Een nadeel is echter
dat de dialogen niet steeds goed verstaanbaar zijn maar hun veelzeg-
gend gebarenspel maakt veel goed.
Ook de geluidsband is uiterst verzorgd en bestaat uit een mengelmoes
van genres waarin bijvoorbeeld het Sanctus uit de Missa Luba voor een
vreugdevolle klankachtergrond zorgt.
Een echt doorlopend, klassiek gestructureerd verhaal is er niet. We krij-
gen veeleer losse fragmenten te zien. De verhaallijn primeert dan ook
niet in deze film die haast uitsluitend op sfeer en gevoel drijft. Dit alles
maakt van En waar de sterre bleef stille staan een film waar je helemaal
niets aan vindt of waar je stil bij wordt en die een diepe indruk nalaat.
Waar en wanneer de film gedraaid wordt, verneem je via
www.ontdekwaardesterrebleefstillestaan.be
of 02 421 24 50.
Om stil van te worden
25
Nobele boeken
VrijheidNegen jaar na De Correcties is er eindelijk een
nieuwe roman van Jonathan Franzen. Nog voor hij
verschenen was, werd hij wereldwijd de hemel in
geprezen. Overdreven hype of terechte lofprijzing?
Het verhaal draait rond drie personages. Patty
heeft alle troeven om te slagen in het leven: ze is
een getalenteerde basketbalspeelster, haar moe-
der is politiek actief en haar vader een erkend
advocaat. Walter heeft een vader met een drank-
probleem die eigenaar is van een sjofel motel. Zelf
moet hij werken om zijn studies te betalen.
Richard, zijn kamergenoot, is zijn tegenpool maar
tevens zijn beste vriend. Hij is bezeten door seks,
drugs en rock-’n-roll. Uiteindelijk trouwt Patty met
Walter al houdt ze heimelijk van Richard. Langzaam
groeit het koppel uit elkaar.
We krijgen een familiegeschiedenis die psycholo-
gisch stevig is onderbouwd met veel inzicht in de
keuzes die de personages maken. Hoe opportunis-
tisch, juist of verkeerd die dikwijls ook mogen zijn.
De auteur tekent op onvergelijkbare wijze hoe
Walter en Patty worstelen met hun afkomst. Het
geheel krijgt nog meer drive doordat Franzen elk
hoofdstuk door een ander personage laat vertellen.
Jonathan Franzen. Vargas Llosa.
Elk jaar wachten we het verdict van
de Nobelprijsjury met spanning af.
Met Mario Vargas Llosa als winnaar,
zijn we heel tevreden. En als je op
dezelfde dag de roman Vrijheid van
Jonathan Franzen in handen krijgt,
kan het geluk niet op.
Maar er is meer. Naast de sterke karakterschetsen
geeft hij ook een sterke kijk op de Amerikaanse
samenleving van de laatste tien jaar. Een eenvou-
dig verhaal tovert hij om tot een schitterende en
boeiende roman die inderdaad alle lof verdient.
Mario Vargas LlosaJe kan niet naast de loftuitingen kijken. De menin-
gen zijn unaniem. Vargas Llosa is een schitterende
Nobelprijswinnaar. Hier geen lange uitweidingen
over het leven van deze romancier-politicus. Die
vind je elders. Maar we willen wel enkele van zijn
sterkste werken onder de aandacht brengen. Een
literaire wereld zonder de lectuur van de lijvige
historische roman De oorlog van het einde van de
wereld uit 1981 is bijna ondenkbaar. Nog minder
zonder de lectuur van Het feest van de Bok, een
politieke roman over de dictatuur van Rafael
Trujillo in de Dominicaanse Republiek. En wat te
zeggen van Het ongrijpbare meisje en Het paradijs
om de hoek over een socialistische activiste, de
grootmoeder van de schilder Paul Gauguin? Volgend
jaar verschijnt bij Meulenhoff een nieuwe roman
van Llosa waarin het Congo van Leopold II een
grote rol speelt. De titel: De droom van de Kelt.
Om naar uit te kijken!
Alle werken van Mario Vargas Llosa worden in het
Nederlands uitgegeven bij uitgeverij Meulenhoff en
zijn in alle bibliotheken te vinden.
Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne
Jonathan Franzen, Vrijheid, Prometheus, Amsterdam, 2010, 592 blz., 19,95 euro.
Mario Vargas Llosa, Het ongrijp-bare meisje, Meulenhoff, Amsterdam, 2008, 336 blz., 12,50 euro.
© Greg Martin © Richard Smith
OKRA december 2010 - januari 2011
26
BoeKen
Vargas Llosa. Trein, trein, trein. Spelen met treintjes.Op 5 mei 1935 sjokte de eerste stoomlocomotief van Mechelen naar Brussel. Het Speelgoed-museum van Mechelen brengt n.a.v. de 175ste verjaardag hier-van een expo van speelgoed- en miniatuurtreinen in al hun facet-ten. Zowel modelbouwfanaten, opa’s als kinderen zullen zich uitleven aan de spectaculaire treintafels. Je kan hier de oudst bewaarde blikken en loden speelgoedtreinen en Märklin-, Lego- en Duplo-exemplaren bewonderen. Dankzij een handig doeboekje met leuke treinop-drachten wordt deze tentoon-stelling een unieke belevenis voor iedereen.
Gekleurd verleden. Familie in oorlog.Deze tentoonstelling zoomt in op de meest traumatische gebeurtenis van de twintigste eeuw: de Tweede Wereldoorlog. Na de Duitse inval in België gaat de bevolking al snel over tot de orde van de dag. De meeste Belgen proberen de bezet-ting zo goed mogelijk te overleven: ze ondergaan de oorlog. Een min-derheid neemt bewust stelling en steunt de bezetter of gaat er actief tegen in verzet. Tijdens en ook na de oorlog zullen ze de gevolgen van dat engagement dragen. Nog ande-ren, vooral joden, worden slachtof-fer van het naziregime. Gekleurd verleden. Familie in oorlog legt de nadruk op dit veel-kleurig verleden. Het uitgangspunt ervan is: oorlog dwingt tot keuzes. Die keuzes kunnen ook na 65 jaar de bezoeker moeilijk onverschillig laten.
Bestemming Mars Deze tentoonstelling biedt een levendig en volledig portret van deze planeet. Was er ooit leven? Hoe ontstond de mythe van de marsmannetjes? Welk weer is het op Mars? Is er water op Mars?Observeer de bevreemdende landschappen van een zeldzame schoonheid. Zet je eerste stap-pen op Mars dankzij de vele ludieke en interactieve experi-menten. Kom aan boord van een ruimteschip naar Mars.
Info
Tot 24 april 2011 in de Kunsthal Sint-Pietersabdij, Sint-Pietersplein 9, 9000 Gent, 09 243 97 30, www.gent.be/spa. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur. Gesloten op maandag (behalve indien dit een feestdag is). Gesloten op 24, 25 en 31 december 2010 en 1 januari 2011. Tickets: 8 euro, met korting 6,75 euro, -19 jaar gratis.Bereikbaar: met de trein tot station Gent Sint-Pieters; tram 1 halte Kortrijksepoortstraat.
Info
Tot 20 maart 2011 in het Museum voor Natuurwetenschappen, Vauthierstraat 29, 1000 Brussel, 02 627 42 38, www.natuurwetenschappen.be.Open van dinsdag tot vrijdag van 9.30 tot 17.00 uur, zaterdag, zondag en schoolvakanties van 10.00 tot 18.00 uur, gesloten op 1 januari, 1 mei en 25 december. Op 24 en 31 december is het museum open tot 15.00 uur.Tickets: volwassenen 7 euro, stu-denten, senioren, vrienden van het Instituut, personen met een handicap 6 euro, jongeren 6-17 jaar 4,50 euro. Gratis eerste woensdag van de maand vanaf 13.00 uur.Bereikbaar: Metro: Lijn 1 halte Maalbeek - Lijn 2 halte Troon; trein: station Brussel-Luxemburg. Je kan een B-dagtrip kopen in elk station.
Info
Tot 9 januari 2011 in het Speelgoedmuseum, Nekkerspoelstraat 21, 2800 Mechelen, 015 55 70 75, www.speelgoedmuseum.be.Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 17.00 uur. Gesloten op 24, 25, 31 december 2010 en 1 januari 2011. Tickets: vanaf 12 jaar 7,50 euro, van 3 tot 11 jaar 5 euro.Bereikbaar: het museum bevindt zich vlakbij het station Mechelen-Nekkerspoel.
uITJES
OKRA-leden genieten twintig procent korting op de gewone
toegangsprijs. Kijk blz. 36!Maak kans op een gratis duoticket. Kijk blz. 36!
Maak kans op een gratis duoticket. Kijk blz. 36! 27
OKRA december 2010 - januari 2011
28
UiT
Ietwat ten noordoosten van Rotterdam
in het Groene Hart van Nederland ligt
Gouda. Je zou denken dat de geelronde
kaaswielen je meteen rond de oren vlie-
gen maar dat valt best mee. In het oer-
Hollandse ’t Kaaswinkeltje op de Lange
Tiendeweg in hartje stad vind je elke
mogelijke Goudakaas. “Tegenwoordig
komt het gros van de kaas uit fabrieken
waar hij machinaal en massaal wordt
geproduceerd. Op veel boerderijen in
de buurt van Gouda maakt de boerin
nog eigenhandig kaas. Wij noemen dit
boerenkaas. Dat is uiteraard de lekker-
ste!” weet Jeannie. Daarmee hebben we
het kaasverhaal gehad. Tijd voor boei-
ender tijdverdrijf. Ze troont ons mee
naar de Markt waar het stadhuis mid-
den het reusachtige plein een Vlaams
verhaal verbergt. De wanden van de
trouwzaal op de eerste verdieping zijn
bedekt met Oudenaardse wandtapijten.
Deze verdures geven blijk van Gouda’s
rijkdom in de vijftiende eeuw. Twee
trappen leiden je naar binnen.
Jeannie: “Via de linkertrap werden ver-
oordeelden naar het schavot gebracht.
Hij wordt daarom nog steeds door de
meeste Gouwenaars gemeden. Het
ronduit indrukwekkende gebouw heeft
aan de achterkant een balkon waarop in
1860 voor het laatst een man werd
terechtgesteld. Speciaal voor koningin
Wilhelmina werd een raam door een
deur vervangen zodat ze bij haar bezoek
van op dit balkon het volk kon toewui-
ven.” In het verlengde van het stadhuis
ligt de Waag. Iets minder prestigieus
maar niettemin imposant. Hier werd de
kaas gewogen die de stad binnenkwam
om te verhandelen. De stad inde er
immers belasting op.
Die Gouwe ouwe
Rechts van de Waag staat hotel De
Zalm, op de plaats waar in de zestiende
eeuw een herberg met dezelfde naam
stond: De Oude Salm. Omdat hij niet
hoger dan de Waag mocht bouwen,
uitte de waard zijn ongenoegen door
middel van de nog intacte gevelsteen
met opschrift ‘niet te hooch niet te
“Is dit niet de lekkerste stroopwafel die je ooit proefde?”
opent Jeannie van den Hondel. We knikken haar
likkebaardend toe. Enig chauvinisme is deze gids niet
vreemd. We ontdekken dan ook vrij snel dat Gouda
meer belooft dan kaas.
Een stad om in te bijten
29
laech, van passe’. De goedkope
zalm kwam toen zo vaak op tafel
dat het huispersoneel smeekte om
toch minstens één dag per week
geen zalm te hoeven eten. Tijden
veranderen.
Wat maakte Gouda zo rijk tijdens
de middeleeuwen? De kleiige
oevers van de Gouwe zijn van
oudsher vruchtbare grond. Op
korte afstand hiervan strekte zich
een groot veengebied uit. Toen de
bewoners dit veengebied ontgon-
nen en het overtollige water via
slootjes lieten weglopen, ontston-
den vruchtbare akkers. Neven-
effect was echter dat de sponsach-
tige veenbodem daalde en spoedig
lager lag dan de rivieren.
Wateroverlast was het gevolg.
Dijkbouw het logische antwoord.
Het marktplein ligt nog steeds vrij-
wel op zeeniveau. De randen zelfs
enige centimeters lager. Veel sloot-
jes in de binnenstad zijn verdwe-
nen. Hier en daar zie je nog hoe de
inwoners hun goederen met boot-
jes tot voor de deur zeulen. De
Gouwe vloeit hier via de Haven in
de Hollandse IJssel die sinds de
middeleeuwen de verbinding met
de Noordzee vormt. Een belangrij-
ke verkeersader dus. Gouda werd
hét knooppunt van de binnenvaart
en een van de machtigste steden
van Holland.
De Haven was onderhevig aan eb
en vloed. Via de nog bestaande
Donkere Sluis werden de schepen
viermaal per etmaal de stad bin-
nengelaten. Op die manier zorgden
de scheepslui voor een bloeiende
handel. Deze plek is nog steeds
een van de aantrekkelijkste stek-
jes van Gouda.
Goudse Glazen…
Het wapen van Gouda bevat zes
sterren en wordt omgeven door
een doornenkroon. Daaronder de
Latijnse spreuk Per aspera ad astra
of ‘door de doornen naar de ster-
ren’. De spreuk verwijst naar de
moeilijke tijden die de stad door de
eeuwen heen doorstond. Verder
verwijzen de kleuren rood en wit
naar het bloed van Johannes de
Doper, de schutspatroon van
Gouda. Wit staat voor zijn onschuld.
Deze symbolische kleuren vind je
vaak terug in de stad, o.m. op de
vensterluiken van het stadhuis en
uiteraard in de Sint-Janskerk. Die is
met haar 123 meter de langste
kerk van Nederland. Ze is vooral
beroemd om haar gebrandschil-
derde ramen, de Goudse Glazen.
De Sint-Janskerk bevat vijftig pro-
cent van het zestiende-eeuwse glas
dat in Nederland aanwezig is. Dat
zegt al wat. Het huidige kerkge-
bouw dateert van voor de brand
van 1552. Tot aan de Reformatie
van 1572 was de kerk in gebruik als
Rooms katholieke kerk. Daarna
werd ze toegewezen aan de protes-
tanten. De glazen tonen taferelen
uit het leven van Johannes de
Doper, Bijbelverhalen, Christus met
de twaalf apostelen. Voor de
Tweede Wereldoorlog uitbrak,
bracht men alle glazen in veiligheid
en vulde er tweehonderd kisten
mee. Na de oorlog plaatste men
alle glazen terug. Het Bevrijdingsglas
uit 1947 houdt de herinnering aan
deze periode levend. Dankzij de
oorspronkelijke tekeningen of gri-
sailles, samen een kilometer lang,
konden de glazen eeuwenlang
moeiteloos worden hersteld.
“Vooral het gebruik van de typisch
Hollandse kleuren van de lucht en
de natuur maken deze glasramen
zo uniek”, vertelt Jeannie opgeto-
gen. “Dinsdag voor Kerstmis orga-
niseren we Gouda bij Kaarslicht en
wordt de kerk van binnenuit met
honderden kaarsen verlicht. Dan
Het stadhuis van Gouda. Oudenaardse wandtapijten sieren het stadhuis op de Markt.
Oer-Hollands: ’t Kaaswinkeltje.
Erasmus werd in Gouda geboren.
OKRA december 2010
30
iTeM
Info
VVV Gouda, Lange Tiendeweg 29-31, 2801 KE Gouda, +31(0)900 468 32 88, [email protected], www.vvvgouda.nl, www.holland.com. Maurits Tompot & Ines van Bokhoven, Het geheim van Erasmus, Mozaïek, 2006, 216 blz., 16,90 euro.
Maak kans op een gratis weekend in Gouda. Kijk blz. 35!
Gouda
waan je je net in een sprookje van
Charles Dickens!” lacht ze.
… en Erasmus
Maar er is nog iets wat de Goudse
Glazen zo bijzonder maakt. Onder glas
veertien bevindt zich een toegang tot
een kleine kapel, die in 1934 aan de
kerk werd aangebouwd. Hierin vindt
men zeven glazen, afkomstig uit het
Regulierenconvent waar Erasmus zijn
priesteropleiding kreeg. De ramen wer-
den vervaardigd in het atelier van Dirck
Crabeth. Deze glaskunstenaar speelt
een sleutelrol in een roman, geschre-
ven door de koster van de Sint-Janskerk.
In Het geheim van Erasmus onthult
Maurits Tompot langzaam de relatie
tussen de Goudse Glazen en de voor-
uitstrevende denker. Samen met auteur
Ines van Bokhoven neemt hij je mee in
het ontroerende verhaal van de Goudse
glasmeester Crabeth die in conflict ging
met de Kerk. In die tijd een levensge-
vaarlijke zet. Geholpen door een mon-
nik slaagde hij erin de prachtige glasra-
men te vervaardigen en zo Erasmus’
droom waar te maken. Terloops onthult
de auteur dat Erasmus in Gouda gebo-
ren werd en niet in Rotterdam, zoals
voorheen werd aangenomen. Hoe deze
vork juist aan de steel zit, verklap ik
hier niet. Lezen dus!
De ambachten
In geen enkele stad is zo’n groot aantal
ambachten te vinden als in Gouda. De
stad bezit een heus Ambachtenkwartier.
Volg je de Ambachtenroute, kom je
langs de historische binnenstad in een
aantal ambachtelijke bedrijven terecht.
Proef er de lekkere Goudse kaas of
zoete chocolade. Maak je eigen sieraad.
Kijk hoe kaarsen worden gedompeld.
Bak zelf je stroopwafel of volg een work-
shop. Geniet van demonstraties zoals
pijpenmaken, Gouds plateelschilderen
en Gouds aardewerk. In de Wijdstraat
zijn van oudsher de meeste ambachten
gevestigd. Hier tref je ook de ambach-
tengalerij. De wandeling eindigt op de
Markt waar je ’s zomers een bezoek kan
brengen aan het Kaas- en Ambachten-
museum in de zeventiende-eeuwse
Waag en aan de traditionele Kaasmarkt.
Het Groene Hart
We maken ons bed op in Bodegraven,
een waterrijke omgeving met weidse
plassen en kronkelende riviertjes. Met
de Reeuwijkse Plassen en de kaasstad
om de hoek, vormt Tulip Inn & AC
Bodegraven dé locatie voor een recrea-
tief verblijf. Het hotel heeft fietsen en
fietsroutes ter beschikking maar in
Nederland fiets je nooit verloren. Via
uitstekend bewegwijzerde fietsroutes
beland je in een mum van tijd in het
groen. Heerlijk frisse lucht snuiven,
haren in de wind, je hoofd leegmaken…
De Reeuwijkse Plassenroute brengt je
langs vijvers en kanalen, riante villa’s
en weekendhuisjes. Je doorkruist lan-
delijke dorpjes, blaast uit op idyllische
plekjes, trotseert de zilte westenwind
of spot vogels aan de waterkant. Daar
kan geen pretpark tegenop!
Tekst en foto’s Chris Van Riet
VU
: Max
im W
illem
s, M
eerla
an 3
2, 8
300
Kno
kke-
Hei
st -
Fot
o: D
anny
Vey
s - skinn.be
CC Scharpoord presenteert een privécollectie Congolese objecten van een verwoed verzamelaar. Deze unieke collectie is het resultaat van een levenslange verzamelobsessie en wordt nu voor het eerst aan een ruim publiek getoond. Verzamelen is van alle tijden. De hedendaagse kunstenaar Wesley Meuris is enorm gefascineerd door dit fenomeen. Hoe collecties tot stand komen en hoe zij worden gepresenteerd is een leidmotief door zijn oeuvre. Hij ging aan de slag met de indrukwekkende collectie Congolese artefacten en ontwikkelde er een imaginair museum voor. Achter de vele prachtige maskers en sculpturen ontluikt zich een stukje fascinerende Congolese geschiedenis.
Privéverzameling in een imaginair museum van Wesley Meuris
CC ScharpoordKnokke-Heist31 oktober tot
16 januari2011
CC Scharpoord, Meerlaan 32, 8300 Knokke-Heist.
Organisatie: Vriendenkring Oud-Kolonialen Knokke-Heist en Cultuurcentrum Knokke-Heist vzw www.congocollectie.be
KH_ADV_CONGOCOLLECTIE_210X297_ORKA.indd 1 08/11/10 22:10
Haanheuvel 7 2200 Herentals
Tel 014-44 26 [email protected]
Open van 9u30 tot 17u00uitgezonderd woe. en zat.
Ontdekwater!
3131
VU
: Max
im W
illem
s, M
eerla
an 3
2, 8
300
Kno
kke-
Hei
st -
Fot
o: D
anny
Vey
s - skinn.be
CC Scharpoord presenteert een privécollectie Congolese objecten van een verwoed verzamelaar. Deze unieke collectie is het resultaat van een levenslange verzamelobsessie en wordt nu voor het eerst aan een ruim publiek getoond. Verzamelen is van alle tijden. De hedendaagse kunstenaar Wesley Meuris is enorm gefascineerd door dit fenomeen. Hoe collecties tot stand komen en hoe zij worden gepresenteerd is een leidmotief door zijn oeuvre. Hij ging aan de slag met de indrukwekkende collectie Congolese artefacten en ontwikkelde er een imaginair museum voor. Achter de vele prachtige maskers en sculpturen ontluikt zich een stukje fascinerende Congolese geschiedenis.
Privéverzameling in een imaginair museum van Wesley Meuris
CC ScharpoordKnokke-Heist31 oktober tot
16 januari2011
CC Scharpoord, Meerlaan 32, 8300 Knokke-Heist.
Organisatie: Vriendenkring Oud-Kolonialen Knokke-Heist en Cultuurcentrum Knokke-Heist vzw www.congocollectie.be
KH_ADV_CONGOCOLLECTIE_210X297_ORKA.indd 1 08/11/10 22:10
OKRA december 2010 - januari 2011
32
de dingen
LukkenEeuwenlang waren West-
Vlaamse vrouwen in de weer om
tegen Nieuwjaar knapperige,
platte wafels te bakken. Een
simpel recept met weinig ingre-
diënten. Het resultaat waren de
lukken, het traditionele West-
Vlaamse nieuwjaarsgebak. Op
nieuwjaarsdag of in januari wer-
den deze wafels aan de gasten
aangeboden. Dat betekende
zoveel als: we wensen jullie veel
geluk in het nieuwe jaar. Vandaar
de verbasterde naam ‘lukken’.
De huisvrouwen van vandaag
zijn niet meer dezelfde als die
van vroeger, lukken worden nog
zelden thuis gebakken. Maar nog
steeds kan je de wafels kopen.
Traditioneel wisselen we wensen
uit in de nieuwjaarsmaand. Aan
de senioren wensen we een
goede gezondheid. En inder-
daad, op onze leeftijd is dit het
meest begeerde goed. Jongeren
zullen iets anders wensen: ‘veel
plezier’, ‘dit jaar een lief’, ‘een
leuke job’, ‘succes met de stu-
dies’ of ‘eindelijk een vaste stek’.
Gezondheid ligt bij hen niet in de
bovenste schuif. Als je jong bent,
denk je nog dat je een eeuwig-
heid te leven hebt. Maar voor
ons, senioren, vliegt de tijd
voorbij.
Lukken, geluk, wat is dat een
moeilijk begrip. Ik ben tot het
besef gekomen dat geluk een
zeldzaam goed is. Af en toe kan
je een intens gevoel van geluk
ervaren. Maar daarna komt de
realiteit van elke dag weer om
de hoek loeren. Wie krampach-
tig het geluk zoekt, eeuwig en
altijd, kan nooit tevreden zijn.
Nochtans is ‘tevredenheid’ voor
mij een mooier begrip. Tevreden
zijn met wat je in het leven
bereikt hebt, hoe miniem ook.
Tevreden omdat je kracht gevon-
den hebt om tegenslagen te
overwinnen. Omdat je nog kan
horen en zien ook als de benen
niet meer mee willen. Tevreden
met die ene goede vriend of
vriendin bij wie je altijd terecht-
kan. Tevreden omdat je kan
genieten van de eerste lentezon
op je balkon of de verse sneeuw
in je tuin.
Maakt geld gelukkig? Iedereen
moet een menswaardig leven
kunnen leiden. Maar wie het
geluk zoekt in materiële zaken,
zal nooit tevreden zijn. Je vindt
altijd wel iemand die het beter
heeft, een nieuwere auto op de
oprit heeft staan, in een villa
met zwembad woont of meer
geld op de bank heeft staan.
Maakt eenzaamheid ongelukkig?
Het lijkt wel de ziekte van onze
tijd. Verdomd lastig en treurig
als je meent dat niemand je nog
graag ziet. Dat niemand weet
dat je bestaat. Probeer toch de
stap te zetten om er iets aan te
doen. Breng geregeld een
bezoekje aan een eenzame in
een woonzorgcentrum. Steek
een helpende hand toe bij het
buurtfeest. Geef je op als sein-
gever bij de kermiskoers in je
dorp. Word lid van een vereni-
ging. Zo kan ik nog een tijdje
doorgaan. Alle organisaties sme-
ken om vrijwilligers. Alle onder-
zoeken wijzen uit dat mensen
die iets doen voor anderen zich
gelukkiger voelen.
Het einde van vele sprookjes
luidt: ‘en ze leefden nog lang en
gelukkig’. Dankzij onze ervaring
weten we dat het dan pas begint.
Ook de prins op het witte paard
zal vergeten de wc-bril weer
naar beneden te doen. Ook de
prinses krijgt rimpels en ziet er
verfomfaaid uit als ze uit bed
komt na te weinig slaap.
Tevreden zijn, wil ook niet zeg-
gen dat je in een luie stoel blijft
zitten en de wereld aan je voor-
bij laat gaan. We mogen veront-
waardigd zijn over het onrecht in
de wereld. We moeten, waar
mogelijk, onze stem verheffen
om mistoestanden aan te kla-
gen. We willen weten hoe het er
in onze samenleving aan toe
gaat. En toch wens ik jullie in het
nieuwe jaar geluk en tevreden-
heid. Al dan niet vergezeld door
een doosje West-Vlaamse luk-
ken.
En ik ben dik tevreden dat ik
mijn huiswerk, dit cursiefje,
weer op tijd aan de redactie heb
kunnen bezorgen.
Griet Trioen
Wie het geluk zoekt in materiële zaken, zal nooit
tevreden zijn.
Ook in 2011 vervult Neckermannin samenwerking met OKRA-REIZEN
al uw REISDROMEN!
Meer weten over de NECKERMANN GROEPSREIZEN?
www.okra.betel. 02/246.39.44
V.U.
: Pet
er v
an d
en S
teen
, p.a
. - T
CRB
NV
- Tra
mstr
aat 6
7c, 9
052
Gen
t, BT
W 0
412.
677.
887
RPR
Gen
t - L
ic. (A
)106
7
33
18 winnaars!Winnaars kruiswoord oktober 2010. Meer dan 4 000 deelnemers!
■ Wie wint een verblijf voor twee in Duisburg?Julien Steelant uit Destelbergen.
■ Wie wint een verblijf voor twee in Oberhausen?Bernarde Bekaert uit Lotenhulle.
■ Wie krijgt er een waardebon van 125 euro?Richard Meert uit Zaventem.
■ Wie kan beginnen in Een keukenmeidenroman?Jos Schrauwen uit Ruddervoorde, Brigitta Witdouck uit Moorsele, Trees Vande Casteele uit Sint-Niklaas, Leo De Croo uit Maarkedal, Rose-Anne Ranschaert uit Deinze-Gottem.
■ Wie wint Het ijzig hart?Jeannine Laenen uit Geel, Laurent De Backer uit Ternat, Pieter Verschueren uit Wilrijk, Philippe Lamoral uit Eke-Nazareth, Godefrida Adriaensen uit Rijkevorsel.
■ Wie kan aan de slag met De val van Hippocrates?Wilfried Kegels uit Langdorp.
■ Wie kan beginnen in Het ding om je hals?Alfons De Meyer uit Rijkevorsel.
■ Voor wie is Logeren in een stiltehotel?Luc Schuddinck uit Uitbergen.
■ Wie krijgt Dood in den vreemde?Maria Eulaers uit Kontich.
■ Wie wint De mond gesnoerd?Gentiel Deblaere uit Waasdamme.
Oplossing: korrelen. Antwoord op de schiftingsvraag: derbouka.
SPeeL en win
Oplossing kruiswoordraadseloktober 2010.
Oplossing sudokunovember 2010.
de NECKERMANN GROEPSREIZEN?
Meer weten?Bel vrijblijvend het gratis nummer 0800 94 365 of mail naar [email protected].
Online vindt u ons op www.thyssenkruppmonolift.be
Alle verdiepingen weer bereikbaar!
De trapliften van ThyssenKrupp Monolift geven vrijheid en zelfstandigheid aan iedereen die problemen heeft met zijn mobiliteit en bieden de mogelijkheid om, op een comfortabele manier, lang van uw huis te genieten.
Uitgekiend conceptVaak nog wordt gedacht dat trapliften onpraktische en lelijke machines zijn. De trapliften van ThyssenKrupp Monolift bewijzen het tegendeel. Dankzij een uitgekiend concept past de traplift van ThyssenKrupp Monolift op elke trap: smal, recht of steil met bochten… ja, zelfs verschillende verdiepingen kunnen worden overbrugd. We ontwikkelden een uniek monorail-systeem waardoor de lift slechts een beperkte ruimte inneemt en geen hinder veroorzaakt. De trapliften zijn eenvoudig te bedienen, laten zich makkelijk op-plooien en zijn uitvoerbaar in vele
bekledingen die naadloos aansluiten bij uw interieur.
OKRA december 2010 - januari 2011
34
iTeM
HORIZONTAAL1 voegwoord 5 keukenkruid 9 opmerking 12 familielid 14 Chinese deegwaar 15 dom 16 vergif 17 raamscherm 19 voorkeur 21 ten name van (afk.) 22 ingenieur 23 geslacht 25 wetenschappelijke verhande-ling 27 tropisch gewas 29 plaats in Duitsland 31 openbare werken 33 oosterlengte 34 plat, lang stuk 35 omslagdoek 37 Ierse schrijver 39 naschrift 40 Amerikaanse inlichtingendienst 41 ultraviolet42 vogel 43 grote bijl 45 zot 46 bevel 47 emeritus 48 open plek in het ijs 49 rivier in Italië 50 Duitse keizer 52 spuitwaterfles 54 bejaarde 55 volgorde 57 uitroep van pijn 58 behoeftige 59 loon van militairen 61 voegwoord 63 vaartuig 65 lekkernij 66 lof-dicht 67 miljoen (afk.) 69 noorderbreedte (afk.) 70 oktober (afk.) 71 onverschillig 72 oude vochtmaat 74 biersoort 75 boom 76 herfstbloem 77 rivier in Frankrijk.
VERTICAAL2 rivier in Frankrijk 3 tegenvaller 4 voorzet-sel 6 ter gedachtenis 7 deel van de mond 8 van zeker materiaal 9 plaats in Canada 10 paardje 11 met medewerking van 13 hemellichaam 16 bakbenodigdheid 17 pers. voornaamwoord 18 Vlaams schilder 20 bouwland 23 schitterend en deftig feest 24 gebakje 26 kruiderij 28 wijk in Londen 30 niet parkeren 32 Spaanse landvoogd 35 graanpakhuis 36 voertuig 37 half (in samenst.) 38 onjuiste mening 40 circa 42 uitstekend 44 kosten koper 45 nieuwer-wets 46 schrijfwijze 48 bos 49 schoeisel 51 instrument 53 hooggeroemd 54 onderne-mingsraad 56 graansoort 58 gebergte in Afrika 59 plaaggeest 60 dijkwerker 61 mondwater 62 voormiddag 64 klooster-overste 66 in orde 68 vochtig 70 Spaanse uitroep 73 mij 74 verbrandingsrest.
SPeeL en win
Winnaars oktober 2010 op blz. 33!
Stuur je oplossing naar
OKRA-magazine, Kruiswoord december 2010-januari 2011, PB 40, 1031
Brussel, voor 31 december 2010. De winnaars verschijnen in het maart-
nummer 2011. Voeg één postzegel van 0,59 euro toe (niet vastkleven).
Oplossing kruiswoord december 2010
1 2 3 4 5 6
Naam:
Straat: Nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Tel.: E-mail:
OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:
Schiftingsvraag: Hoe noemt men de glasramen in de Sint-Janskerk van Gouda?
Vergeet niet een postzegel van 0,59 euro toe te voegen!
Kruiswoordraadsel
7 98 10
4
10
2
8
3
9
6
1
5
7
35
SudokuAlle cijfers van 1 tot en met 9
moeten één keer voorkomen in
alle kolommen, in alle rijen en in
elk van de 9 vierkantjes van
3 keer 3 vakjes.
SPeeL en win
■ Waardebon van 125 euroTe gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of Ol Fosse d’Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen.
Info
De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende,
059 70 16 97, fax 059 80 90 88,
[email protected], www.dekinkhoorn.be.
Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende,
059 55 27 55, fax 059 55 27 59,
[email protected], www.ravelingen.be.
Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1,
6660 Houffalize, 061 28 88 01, fax 061 28 88 04,
[email protected], www.olfossedouth.com.
Twintig prijzen!
■ Gouda arrangement voor twee personen in Tulip Inn Bodegraven (waarde 198 euro).
Dit arrangement bestaat uit: tweemaal overnachting, tweemaal ontbijtbuffet, eenmaal driegangen diner in Brasserie à la carte, een siroopwafelgeschenk op de kamer en een Gouda pakket met daarin: ■ entree Museum Gouda en de Sint-Janskerk■ wandelroute door Gouda■ koffie met een Goudse siroopwafel■ informatie over de stad Gouda
Info
Tulip Inn, Goudseweg 32, 2411 HL Bodegraven, Neder-land, +31(0)172 65 00 03, fax +31(0)172 61 81 01.
■ Vijf leerrijke spellen Twee exemplaren van Zoom!, een superleuk kijk- en zoekspel voor speurneuzen vanaf vier jaar (waarde 24,95 euro).
Twee exemplaren van Het Grote Belgiëspel, dat kinderen en volwassenen (vanaf negen jaar) wil laten kennismaken met België in al zijn facetten (waarde 34,95 euro).
Meer info over deze educatieve spelen via www.thuisbasis.be of 015 36 36 36.
Een exemplaar van Kariba, een familiespel waarin kinderen vanaf zeven jaar leren dat zelfs een muis een olifant kan verjagen (waarde 21,99 euro).
■ Dertien boeken Vijf exemplaren van Het ongrijpbare meisje van Mario Vargas Llosa (waarde 12,50 euro).Een exemplaar van Naar de letter van Geert Hoste (waarde 14,90 euro).Een exemplaar van De 100 mooiste dagwandelin-gen in de Pyreneeën van Ton Joosten (waarde 21,95 euro).Een exemplaar van De 500 groene toppers van België van Julien Van Remoortere (waarde 25 euro).Een exemplaar van Het zevende zegel van José Rodrigues dos Santos (waarde 21,95 euro).Een exemplaar van Lustrum van Robert Harris (waarde 12,50 euro).Een exemplaar van Uw gezondheid van A tot Z (waarde 14,90 euro).Een exemplaar van De alchemie van liefde & lusten van Bo Coolsaet (waarde 29,90 euro).Een exemplaar van Mama daktari, gynaecologe in Afrika van Marleen Temmerman (waarde 17,50 euro).
Uitjes gelezen blz. 27? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde
16 euro) voor de tentoonstelling Gekleurd verleden. Familie in oorlog in de Kunsthal
Sint-Pietersabdij in Gent.
Stuur deze bon vóór 31 december 2010 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Gekleurd ver-
leden, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mede-
deling Gekleurd verleden.
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon: E-mail:
Uitjes gelezen blz. 27? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde
14 euro) voor de tentoonstelling Bestemming Mars in het Museum voor
Natuurwetenschappen te Brussel.
Stuur deze bon vóór 31 december 2010 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Bestemming
Mars, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de medede-
ling Bestemming Mars.
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon: E-mail:
OKRA december 2010 - januari 2011
36
✂
oKrA-LidKAArT = geLd wAArd
Info zie blz. 27.Info zie blz. 27.
Met korting
naar Trein, trein,
trein
Win gratis
duoticket
Win gratis
duoticket
Gratis naar
Wonen 2011
Uitjes gelezen blz. 27? Zin in een uitstapje met de kleinkinderen? Of wil je graag ook nog
eens met treintjes spelen? Dat kan tijdens de tentoonstelling Trein, trein, trein. Spelen
met treintjes in het Speelgoedmuseum te Mechelen.
Op vertoon van je OKRA-lidkaart geniet je twintig procent korting op de gewone toegangs-
prijs (niet cumuleerbaar met andere kortingen). Maar ook na 9 januari 2011 kan je genieten
van deze korting voor de permanente tentoonstelling.
OKRA-leden betalen 6 euro i.p.v. 7,50 euro. Actie geldig tot 1 mei 2011.
Tijdens Wonen 2011 tonen meer
dan 250 standhouders hoe je je
eigen woning kan omvormen tot
een tiensterrenhotel. Ze bieden je
alle nieuwe trends voor bouw en
interieur. Duurzaam bouwen en
energiebesparende innovaties hel-
pen je toekomstgericht en econo-
misch denken maar vooral je
levenscomfort verbeteren.
Een grote parking rond de hal,
brede wandelpaden en een gezelli-
ge inrichting maken van je beurs-
bezoek een aangenaam verpozen.
Meer info en openingsuren:
weekdagen van 13.00 tot 18.00 uur; vrijdag tot 22.00 uur; weekend
van 11.00 tot 22.00 uur, www.wonen.eu, 015 42 04 79.
Deze bon geeft je gratis toegang tot
Wonen 2011 • Bouw- en interieurbeurs Nekkerhal • Mechelen
van 29 januari 2011 tot 6 februari 2011
Normale toegangsprijs 5 euro; zondag 6 euro.
Info zie blz. 27.
Info zie blz. 27.
3737
Zet u schrap voor een uitdagend jaar! Met de Denksport Sudoku Scheurkalender ligt er iedere dag een nieuwe sudoku voor u klaar om opgelost te worden. Meteen een goed voornemen voor 2011 én een leuke cadeautip voor het eindejaar!
Uw dagelijkse portie hersentraining!
ZSol
CADEAUTIP!
slechts€ 9,95!
KEE0736_adv_sud_kal 210x148 NL B.indd 1 12/10/10 11:08
meer info:
056 35 85 85
Gratis en vrijblijvende offerte—
Korte leveringstermijn (vanaf 1 week)—
Dienst na verkoop (24u/24)—
Gratis subsidieadvies—
Conform wetgeving—
Diverse afwerkingen —
Batterijvoeding
NV Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne
T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65 | [email protected] | www.coopman.be
NV Coopman Liften
Heirweg 123 | B-8520 Kuurne
T 056 35 85 85 | F 056 35 58 [email protected] | www.coopman.be
SA Coopman Liften
Heirweg 123 | B-8520 Kuurne
T 056 35 85 85 | F 056 35 58 [email protected] | www.coopman.be
SA Coopman Liften
Heirweg 123 | B-8520 Kuurne
T 056 35 85 85 | F 056 35 58 [email protected] | www.coopman.be
SA Coopman Liften
Heirweg 123 | B-8520 Kuurne
T 056 35 85 85 | F 056 35 58 [email protected] | www.coopman.be
NV Coopman Liften
Heirweg 123 | B-8520 Kuurne
T 056 35 85 85 | F 056 35 58 [email protected] | www.coopman.be
SA Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne
T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65 | [email protected] | www.coopman.be
NAAM
stuur ons deze bon voor meer inlichtingen
STRAAT - NR.
POSTNR. - GEMEENTE TEL.
V04.1209
Onze traplift ... ... Uw comfort
V04_0109.indd 1 28-12-2009 17:29:44
3,95 euro
korting voor
CM-leden
CM-preventiearts Michiel Callens schreef een gids voor
een gezond en evenwichtig leven. In de handel kost Zal ik
de dokter bellen? Gids voor een gezond en even-
wichtig leven 17,95 euro. CM-leden kunnen het boek
aankopen tegen de voordeelprijs van 14 euro (incl. ver-
zending). Om deze korting te genieten, schrijf je voor
31 december het juiste bedrag over op rek. nr.
738-0191710-60 van Postalux, Van Dijckstraat 87,
2640 Mortsel. Noteer in het vak Mededelingen ‘Boek Zal ik
de dokter bellen? Deel 2’, het aantal exemplaren en je
CM-lidnummer dat je onderaan je gele klever vindt.
Ook het eerste deel van Zal ik de dokter bellen? is nog
verkrijgbaar aan dezelfde prijs. In dat boek behandelt
dokter Callens vooral veel voorkomende klachten en
kwalen. Wil je dit boek bestellen, betaal je hetzelfde
bedrag op dezelfde rekening maar vermeld je ‘Boek Zal ik
de dokter bellen? Deel 1’.
De boeken worden opgestuurd naar het adres van de reke-
ninghouder.
OKRA december 2010 - januari 2011
38
OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzwPB 40, 1031 Brussel02 246 44 37, fax 02 246 44 42,www.okra.be, [email protected]
RedactieLieve Demeester, Nele Joostens, Chris Van Riet
RedactieraadMagriet Daenen, Herman De Leeuw, Nic Fruru, Erik Lauwers, Hilde Masui, Griet Trioen, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Cois Van Roosendael, Hugo Verhenne, Kristel Wijshof
Verantw. uitgeverJan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge
Vormgevinggevaert graphics nv
Coverbeeld Jürgen Doom
DrukCorelio Printing, Erpe-Mere
ReclameregiePublicartoSylvain Van Der Guchtlaan 24,9300 Aalst053 82 60 80fax 053 82 60 [email protected]
Oplage: 172 930 exemplaren
Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereprodu-ceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.
OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.
Het februarinummerverschijnt uiterlijk op 26 januari 2011.
colofon oKrA-regio’sAntwerpenNationalestraat 111, 2000 Antwerpen03 220 12 80 fax 03 220 17 [email protected]/antwerpen
BruggeOude Burg 23, 8000 Brugge050 44 03 81 fax 050 44 03 [email protected]/brugge
BrusselBergensesteenweg 436, 1070 Brussel02 555 08 30 fax 02 555 08 [email protected]/brussel
IeperSint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper056 26 63 40 fax 056 26 63 [email protected]/ieper
KempenKorte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout014 40 33 50 fax 014 40 33 [email protected]/kempen
KortrijkWijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk056 26 63 53 fax 056 26 63 [email protected]/kortrijk
OKRA-Limburg vzwKoningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt011 26 59 30 fax 011 22 59 [email protected]/limburg
Mechelen Begijnenstraat 18 bus 2, 2800 Mechelen015 40 57 [email protected]/mechelen
Midden-Vlaanderenwww.okra.be/middenvlaanderenMartelaarslaan 17, 9000 Gent09 269 32 15 • 09 269 32 [email protected]■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst 053 76 16 53 fax 053 76 15 16 [email protected]■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo 09 376 13 40 fax 09 376 12 99 [email protected]■ Gent Martelaarslaan 17, 9000 Gent 09 269 32 15 [email protected]■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde 055 33 47 33 fax 055 33 47 94 [email protected]
Oost-BrabantPlatte Lostraat 541, 3010 Leuven016 35 96 94 fax 016 35 95 [email protected]/oostbrabant
OostendeIeperstraat 12, 8400 Oostende059 55 26 90 fax 059 55 26 [email protected]/oostende
RoeselareBeversesteenweg 35, 8800 Roeselare051 26 53 07 fax 051 22 59 [email protected]/roeselare
TieltOude Stationsstraat 12, 8700 Tielt051 42 38 08 fax 051 40 89 [email protected]/tielt
Waas en Dender■ Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde 052 25 97 90 fax 052 22 97 75 [email protected]■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas 03 760 38 66 fax 03 766 38 17 [email protected] www.okra.be/waasendender
Algemeen secretariaat | www.okra.be | [email protected] | www.okrazorgrecht.be |02 246 44 41
02 246 57 72
02 246 44 47
02 246 44 39
02 246 39 44
02 246 44 36 02 246 44 35 02 246 42 0902 246 42 07
02 246 44 34
02 246 44 47
OKRA-CM-Pensioendienst 02 246 44 31 02 246 44 45Studiedienst 02 246 44 40 02 246 39 45Communicatie 02 246 44 3702 246 44 3302 246 57 71Websites 02 246 44 57
02 246 57 72
39
vtv
Het overbekende familiespel. Wie legt de slimste combinaties? Een spel dat inzicht, durf en tac-tiek combineert.
Rummikub ClassicWie legt de slimste combina-ties? Rummikub het spel dat inzicht, durf en tactiek combi-neert. Nu met 56 extra stenen en plankjes.
Rummikub XPHet overbekende familiespel nu met extra groot uitgevoerde ste-nen en plankjes. Zeer geschikt voor personen die minder goed kunnen zien. Wie legt de slimste combinaties? Een spel dat inzicht, durf en tactiek combineert.
Rummikub XXL
Een woordzoeker, maar dan voor meerdere spelers waarbij je snel moet zoeken!. Draai de ring naar het volgende woord en zorg ervoor dat je de eerste bent die het woord vindt. Ben je dat, grijp dan direct de totem! Heb je de totem als eerste gepakt, dan mag jij je fiches op het bord leggen. Heb jij de meeste fiches dan ben jij de winnaar.
WoordzoekerKijken, aanleggen, scoren...winnen! De meest ascinerende variant van domino, met drie-hoekige stenen voor de hele familie!
Triominos DeLuxeHet spel met de verrassende draai! Kijk uit, blokkeer, rol en...win! Blokkeer en verover de Rolitballen van je tegenspelers door deze naar je eigen kleur te rollen. Winnaar is degene, wiens kleur op het speelbord het meest voorkomt. Een echt familiespel!
Rolit Classic
CLEVER TOGETHER TM
Open alle dagen van 14 tot 18.30u.ook op zondag (van sept. t.e.m. april) Gesloten op woensdag en feestdagen
Stadionlaan 18/229800 DeinzeT 09 380 43 58
Salons in leder en stof UIT EIGEN ATELIER
Maatwerk, herstofferen& herstellingeneen mooi
koop je bijde makers zelf
bankstel
www.derore.be
Kom onze nieuwemodel lenen vernieuwdeklassiekers ontdekken en profi teer van onzeactievoorwaarden
APACHE
SHIVA 3960
PINTO
CHESS
KUBOLO 8580
DONNA
OPHELIA
NOTTA
LINDO 8200
011210 OKRA.indd 1 2/11/10 09:11