HALK DİLİNDELanguage: Türkçe (Turkish)Provided by: Bible League International.

Copyright and Permission to CopyTaken from the Turkish: Easy-to-Read Version© 2012 by Bible League International.PDF generated on 2017-08-25 from source files dated 2017-08-25.7cf35e63-51aa-537e-aa3b-081ce553059eISBN: 978-1-5313-1321-0

1 Luka 1:21

LUKA

1 Şimdiye kadar birçok kişi aramızdageçen olayları kayda geçirmeye

girişti. 2Biz de onlar gibi bu olaylarınhaberini, başlangıçtan beri görgüşahitlerinden ve Allah’ın kelâmınıvazetmekle vazifeli olanlardanaldık. 3Ben de bütün bu olanlarıbaşından itibaren dikkatlice inceledim;muhterem Teofilos*, bunları sanasırasıyla yazmaya karar verdim. 4Bunu,duyduklarının doğru olduğunu bilesindiye yaptım.

Yahya Peygamber’in doğumu5Yahudiye Kralı Hirodes† zamanında

Aviya bölüğünden‡ Zekeriya adında birrahip vardı. Zekeriya’nın karısı da ken-disi gibi Harun’un¶ soyundandı. İsmiElizabet’ti. 6Zekeriya ve Elizabet, Allahkatında sâlih kişilerdi. Rab’bin bütünemirlerini ve kaidelerini kusursuzca yer-ine getirirlerdi. 7Zekeriya’yla Elizabet’inçocukları yoktu, çünkü Elizabet kısırdı.Üstelik her ikisinin de yaşı geçkindi.

8Mabette hizmet sırası Aviyabölüğüne gelmişti; Zekeriya da Allah’ahizmet etmeye hazırdı. 9Rahipler,Rab’bin mabedinde kimin buhur§yakacağını belirlemek için kendiaralarında kura çekerlerdi; bu sefer kuraZekeriya’ya düştü. 10Buhur yakılansaatte mabedin dışında büyük birkalabalık toplanmış dua ediyordu. 11Osırada Rab’bin bir meleği Zekeriya’ya

göründü. Melek, Allah’a buhur yakılanmasanın sağında duruyordu. 12Zekeriyameleği görünce şaşırdı, korkuya kapıldı.13Melek ona şöyle dedi: “KorkmaZekeriya, Allah dualarını işitti. KarınElizabet sana bir oğul doğuracak,adını Yahya koyacaksın. 14 Sevinipcoşacaksın, birçok kişi senin sevincinekatılacak. 15Doğacak bebek Rab’binnazarında önemli olacak. Ağzına şarapveya başka içki sürmeyecek. Dahaana rahmindeyken Mukaddes Ruh’ladolacak. 16Bu çocuk İsrailoğullarınınbirçoğunu Rab Allah’a döndürecek.17Onları Rab’bin gelişine hazırlayacak.İlyas’ın gücüyle ve ruhuyla Rab’binönünden gidecek. Babaların kalpleriniçocuklarına karşı yumuşatacak. Allah’aitaat etmeyenlerin fikrini değiştiripdoğru yola yöneltecek. BöyleceRab’bin gelişine hazır bir cemaatyetiştirecektir.”

18Zekeriya meleğe, “Bundan nasılemin olabilirim? Ben yaşlı bir adamım,karım da çok yaşlı” dedi.

19Melek ona şöyle cevap verdi: “BenCebrail’im. Her zaman Allah’ın huzu-rundayım. Allah beni seninle konuş-mam, bu iyi haberi bildirmem için gön-derdi. 20 Şimdi bak! Bu dediklerim yer-ine gelinceye kadar konuşamayacaksın.Sözlerime inanmadığın için dilin tutula-cak. Fakat söylediklerim, tayin edilen za-manda yerine gelecek.”

21Dışarıda cemaat hâlâ Zekeriya’yıbekliyordu; mabette neden bu kadaruzun kaldığını merak ediyordu.

*1:3 Teofilos: Bu kişi, Luka kitabının yayılmasına yardımcı olan önemli bir Romalılider olabilir. Teofilos, ‘Allah’ı seven, Allah tarafından sevilen’ anlamına gelir.†1:5 Hirodes: Yahudiye bölgesini Roma İmparatorluğu adına yöneten kral.‡1:5 Aviya bölüğü: Yahudi rahipler 24 bölüğe ayrılmıştı. Bkz. 1. Tarihler 24. Herbölük Kudüs’teki mabette sırayla hizmet ederdi. Sırası gelen bölük bir hafta, yıldayaklaşık iki hafta hizmet ederdi.¶1:5 Harun: Musa Peygamber’in ağabeyi, Yahudiler’in ilk rahibi§1:9 Buhur yakmak: Güzel kokulu kurutulmuş bitkilerin yakılarak Allah’a sunul-ması. Buhur mabette günde iki defa (sabah ve ikindi) sunulurdu.

Luka 1:22 2 Luka 1:52

22Zekeriya mabetten çıktığındakonuşamıyordu. İnsanlar onun mabetteolağanüstü bir şey gördüğünü anladılar.Zekeriya’nın dili tutulmuştu, amagördüklerini işaretlerle onlara anlattı.23Hizmet süresi bitince evine döndü.

24Bir süre sonra Zekeriya’nın karısıElizabet hamile kaldı, beş ay dışarı çık-madı. 25Elizabet, “Benim için bu mu-cizeyi Rab yaptı. Nihayet bana ilgigösterdi, insanların önünde duyduğumutançtan kurtardı” dedi.İsa’nın geleceği önceden bildiriliyor26–27Elizabet’in hamileliğinin altıncı

ayında Allah melek Cebrail’i Celile böl-gesinin** Nasıra kasabasında yaşayanbir kıza gönderdi. Kızın adı Meryem’di.Meryem, Davud’un soyundan Yusuf ilenişanlıydı. 28Melek, Meryem’e göründüve ona şöyle dedi: “Selâm Meryem! Al-lah’ın lütfuna eriştin. Rab seninledir.”

29Bu sözler Meryem’i şaşırttı; meleğinbu selâmla ne demek istediğini anla-maya çalıştı.

30Melek ona, “Korkma Meryem, Al-lah’ın lütfuna eriştin” dedi. 31 Sonraşöyle devam etti: “Şimdi iyi dinle!Hamile kalıp bir oğul dünyaya getire-ceksin, adını İsa koyacaksın. 32O büyükolacak. O’na yüceler yücesi Allah’ın se-mavî Oğlu denecek; Rab Allah O’nuatası Davud gibi kral yapacak. 33O,Yakub’un halkı İsrailoğullarına ebediyenhükmedecek, hükümranlığı hiçbir za-man sona ermeyecek.”

34Meryem meleğe, “Ben hâlâbakireyim. Bu nasıl olur?” diye sordu.

35Melek şöyle cevap verdi: “Mukad-des Ruh seni ziyaret edecek, yüceleryücesi Allah’ın kudreti seni saracak.Doğacak olan mukaddes bebek Allah’ınsemavî Oğlu diye çağrılacak. 36Ayrıcaakraban Elizabet’in de geçkin yaşına rağ-

men bir oğlu olacak. Kısır sanılıyordu,fakat şimdi altı aylık hamiledir. 37Allahiçin imkânsız bir şey yoktur.”

38Bunun üzerine Meryem meleğe,“Ben Rab’bin kuluyum. Sen nasıl diy-orsan öyle olsun” dedi. Bundan sonramelek onun yanından ayrıldı.Meryem Elizabet’i ziyaret ediyor39Meryem hemen hazırlanıp

Yahuda’nın dağlık bölgesinde birkasabaya gitti. Zekeriya ve Elizabetorada yaşardı. 40Zekeriya’nın evinevardı, Elizabet’i selâmladı. 41Meryem’inselâmını duyan Elizabet’in karnındakibebek kıpırdadı. Elizabet MukaddesRuh’la doldu ve konuşmaya başladı.42Yüksek sesle Meryem’e şöyle dedi:“Sen kadınlar arasında mübareksin;rahminin ürünü de mübarektir. 43Nasıloldu da Efendim’in annesi banageldi? 44Ben selamını duyar duymazkarnımdaki bebek sevinçten kıpırdadı.45Ne mutlu sana! Çünkü Rab’bin sanaolan vaatlerini yerine getireceğine imanettin.”

Meryem Allah’a hamdediyor46Meryem de şöyle dedi:

“Bütün kalbimle Rab’be hamdederim.47Yüreğim sevinçle doludur, çünkü Al-

lah Kurtarıcımdır.48O, benim gibi önemsiz bir kuluna ilgi

gösterdi.Artık her çağda insanlar beni mübarek

sayacak,49 çünkü kadir Allah benim için azametli

işler yaptı.O’nun adı mukaddestir.50O’na hürmet edenlere nesiller

boyunca merhamet eder.51Büyük kudretiyle muazzam işler yaptı.Mağrurları perişan etti.52Hükümdarları tahtlarından indirdi,

**1:26-27 Celile: İsrail’in kuzeyinde bir bölge

Luka 1:53 3 Luka 1:80

sıradan insanları ise yükseltti.53Açları nimetlerle doyurdu.Zenginleri ise eli boş çevirdi.54Kendisine kulluk eden İsrailoğullarına

yardım etti.Merhamet etmeyi unutmadı.55Atalarımıza, İbrahim’le soyunaezelden beri verdiği sözü tuttu.”††

56Meryem, Elizabet ile yaklaşık üç aykalıp evine döndü.

Yahya Peygamber’in doğumu57Nihayet Elizabet’in doğurma vakti

geldi. Bir erkek çocuk doğurdu. 58Eliz-abet’in komşuları ve akrabaları, Rab’binona çok merhametli davrandığını duy-dular, onun sevincini paylaştılar. 59Be-bek sekiz günlükken sünnetine geldiler;ona, babası Zekeriya’nın adını vermekistediler. 60Elizabet buna karşı çıktı,“Olmaz! Adı Yahya olacak” dedi.

61Ona, “Ailende Yahya isimli kimseyok ki” dediler. 62 Sonra Zekeriya’yadönüp işaretlerle bebeğin adını ne koya-cağını sordular.

63Zekeriya bir yazı levhası istedi;“Çocuğun adı Yahya olacak” diyeyazdı. Orada bulunan herkes şaşıpkaldı. 64Bu arada Zekeriya’nın dilibirdenbire çözüldü; konuşmaya, Allah’ahamdetmeye başladı. 65Bütün komşularkorkuya kapıldı. Yahudiye’nin dağlıkbölgesinde yaşayan herkes olanlarıkonuşuyordu; 66 çocuğun nasıl biriolacağını merak ediyorlardı. ÇünküRab’bin onu himaye ettiği belliydi.

Zekeriya Allah’a hamdediyor67Yahya’nın babası Zekeriya Mukad-

des Ruh’la doldu; şöyle peygamberliketti:

68 “İsrail’in ibadet ettiği Rab Allah’ahamtlar olsun!

Çünkü O, halkına yardım edip onlarıesaretten kurtardı.

69–70Ezelden beri mukaddes peygamber-lerinin ağzıyla

vaat ettiği gibi, Kulu Davud’un soyundanbize kudretli bir Kurtarıcı gönderdi.71Allah, bizi düşmanlarımızdan

koruyacağına,bizden nefret edenlerin elinden kurtara-

cağına söz verdi.72Atalarımızla yaptığı mukaddes ahde

sadık kaldı,atalarımıza merhamet etti.73Bu ahit, Allah’ın atamız İbrahim’e

verdiği vaatti.74–75Bu vaatle Allah bizi

düşmanlarımızın elindenkurtaracağına söz vermişti.Öyle ki, korkusuzca O’na ibadet

edebilelim,ömrümüz boyunca O’nun önündepak ve sâlih kişiler olabilelim.76 Sen yavrum, yüceler yücesi Allah’ın

peygamberi olacaksın;Rab’bin önünden gidip insanlarıO’nun gelişine hazırlayacaksın.‡‡77O’nun halkına, günahlarının

affedilerekkurtulacaklarını anlatacaksın.78Allahımız’ın büyük merhametiyleÜzerimize yücelerden Nur¶¶ doğacak;79Karanlıkta ve ölüm korkusu içinde

yaşayanlara ışık olacak,Bizi selâmet yolunda yürütecek.”

80Yahya büyüyor ve ruhani yöndenkuvvetleniyordu. İsrail halkına Allah’ınkelâmını tebliğ edeceği güne kadar kır-larda yaşadı.

††1:55 1.Samuel 2:1-10; 1:54-55 Yaratılış 17:7‡‡1:76 Mesih’in gelişine hazırlamak: Yahya, insanlara Mesih gelmeden kalplerini,hayatlarını O’nun gelişine nasıl hazırlamaları gerektiğini anlattı.¶¶1:78 Nur: Mesih (bkz. Malaki 4:2).

Luka 2:1 4 Luka 2:27

İsa’nın doğumu(Matta 1:18-25)

2 O günlerde Sezar Avgustus Romahâkimiyetindeki bütün topraklarda

nüfus sayımı yapılmasını emretti. 2Bu,Kirinyus Suriye valisiyken yapılan ilknüfus sayımıydı.

3Herkes sayılmak için kendi mem-leketine gitti. 4Yusuf da yaşadığı yerolan Celile’nin Nasıra şehrinden Yahudabölgesine, Davud’un doğduğu yer olanBeytlehem şehrine doğru yola çıktı.Çünkü Yusuf Davud’un soyundan geliy-ordu. 5 Sayılmak için hamile olan nişan-lısı Meryem’le birlikte Beytlehem’e gitti.6Onlar Beytlehem’deyken Meryem’indoğum zamanı geldi. 7Meryem ilk erkekçocuğunu doğurup kundakladı; kon-akladıkları evde başka yer olmadığındanahırdaki yemliğe yatırdı.İsa’nın doğumu çobanlara bildiriliyor

8Geceyi Beytlehem civarındaki kır-larda geçiren çobanlar vardı. Sürülerininyanında nöbet tutuyorlardı. 9BirdenRab’bin meleği onlara göründü; Rab’binihtişamı çevrelerini aydınlattı. Çobanlardehşete kapıldı. 10Melek onlara şöyleseslendi: “Korkmayın! Bütün halkınızıçok sevindirecek bir müjde getirdim.11Bugün Davud’un şehrinde Kurtarıcınızdoğdu. O, Efendiniz Mesih’tir. 12Yem-likte kundağa sarılmış bir bebek bula-caksınız. Bu size alâmet olsun.”

13Birdenbire meleğin yanında büyükbir melekler ordusu beliriverdi. HepsiAllah’a hamdederek şöyle dediler:14 “En yücelerde Allah’a izzet olsun,yeryüzünde razı olduğu insanlara

selâmet olsun.”15Melekler çobanların yanından

ayrılıp semaya çekildiler. Çobanlar

da birbirlerine, “Hemen Beytlehem’egidelim, Rab’bin bize bildirdiği bu olayıgörelim” dediler.

16Çobanlar oradan koşarak ayrıldılar.Meryem, Yusuf ve bebeği bir aradabuldular. Bebek yemlikte yatıyordu.17Çobanlar bebeği gördükten sonragidip meleğin O’nun hakkındasöylediklerini anlattılar. 18Çobanlardanhaberi duyanlar çok şaşırdı. 19Meryembütün bu olanları bir bir düşünerekanlamaya çalıştı.

20Çobanlar görüp işittikleri her şeyiçin Allah’a şükredip hamdederek otlağageri döndüler. Meleğin bütün söyledik-leri doğru çıkmıştı.

21Bebek sekiz günlük olunca sünnetedildi; O’na İsa adı verildi. Zaten bu isimmelek tarafından bebek daha Meryem’inrahmine düşmeden verilmişti.

İsa mabette Allah’a adanıyor22Musa’nın şeriatına göre Meryem’in

arınması§§ için gereken süre doldu.Yusuf ile Meryem İsa’yı Rab’be adamakiçin Kudüs’e götürdüler. 23Rab’bin şe-riatında şöyle yazılmıştır: “Her yenidoğan erkek çocuk Rab’be adanmalıdır.”24Yine Rab şeriatında, “Bir çift kumruya da iki güvercin yavrusu kurban edin”diye emreder. Yusuf ile Meryem debu emri yerine getirmek için Kudüs’ egittiler.

25Kudüs’te Şimon adında sâlih ve dinibütün bir adam vardı. Mesih’in İsrail’ikurtarıp huzura kavuşturacağı zamanıbekliyordu. Mukaddes Ruh onun üz-erindeydi. 26Mukaddes Ruh, Şimon’aRab’bin göndereceği Mesih’i görmedenölmeyeceğini vahiy yoluyla bildirmişti.27Bu sebeple Mukaddes Ruh Şimon’umabede yönlendirdi. Meryem ve YusufMusa’nın şeriatına göre bebek İsa’yı Al-

§§2:22 Arınma:Musa’nın şeriatına göre, Yahudi bir kadın erkek bebek doğurduktansonra kırk gün murdar sayılırdı. Bu süre sonunda mabette kurban adayarak temizhale gelirdi.

Luka 2:28 5 Luka 3:1

lah’a adamak için mabede getirdiler.28 Şimon bebeği kollarına aldı ve Allah’ahamdederek şöyle dedi:29 “Ya Rab, bana verdiğin sözü tuttun,artık ben kulun huzur içinde ölebilirim,30 çünkü hazırladığın kurtuluşu kendi

gözlerimle gördüm,31 bütün halklar da onu görecektir.32O diğer milletleri aydınlatan, senin

halkın İsrail’e deyücelik kazandıran nur olacaktır.”*

33 İsa’nın anne ve babası Şimon’unbu sözlerine şaşıp kaldılar. 34 Şimononları takdis etti ve Meryem’e şöylededi: “Dinle bak! Bu çocuk İsrail’debirçok kişinin düşmesine, birçoğununda yükselmesine sebep olacak. O, düş-manlarınca reddedilen bir alâmet ola-cak. 35Böylelikle birçok insanın gizlidüşünceleri açığa çıkacak. Olaylar sanaçok acı verecek; hatta yüreğine saplananbir hançer gibi olacak.”

36–37Hanna adında bir peygamber demabetteydi. Aşer aşiretinden Panuel’inkızıydı. Çok yaşlıydı. Evlendikten yediyıl sonra dul kalmıştı. Şimdi seksen dörtyaşındaydı; mabetten hiç ayrılmazdı.Gece gündüz oruç tutup dua ederek Al-lah’a ibadet ederdi.

38Hanna, Yusuf’la Meryem’in yanınageldi. Allah’a şükretti. Bebek İsa’yı işaretederek Kudüs’ün kurtuluşunu umutlabekleyen herkesle konuştu.

39Yusuf ve Meryem Rab’bin şeriatınınemrettiği her şeyi yerine getirdiktensonra Celile’nin Nasıra şehrindeki evler-ine geri döndüler. 40Bu arada çocuk İsabüyüyüp olgunlaşıyor, hikmetle doluy-ordu. Allah’ın lütfu O’nun üzerindeydi.

Küçük İsa mabette41 İsa’nın annesi ve babası her yıl

Fısıh Bayramı için Kudüs’e giderlerdi.

42 İsa on iki yaşına gelince her zamanolduğu gibi yine bayrama katıldılar.43Bayram sona erdiğinde eve doğru yolakoyuldular. Haberleri olmadan küçükİsa Kudüs’te kaldı. 44 İsa’nın da dönenkalabalık arasında olduğunu düşünerekbütün gün yolculuk ettiler. Sonra O’nuyakınları ve arkadaşları arasında ara-maya başladılar. 45Bulamayınca O’nuaraya araya Kudüs’e döndüler.

46Üç gün sonra İsa’yı mabette dinhocalarının arasında otururken buldu-lar. İsa hocaları dinliyor, onlara soru-lar soruyordu. 47O’nu duyan herkeszekâsına ve verdiği akıllıca cevaplarahayran kaldı. 48Anne ve babası İsa’yıgörünce şaşkına döndüler. Meryem,“Çocuğum, bize bunu neden yaptın? Ba-banla ben senin için çok endişelendik,her yerde seni arayıp durduk” dedi.

49 İsa da onlara, “Beni niçin aradınız?Semavî Babam’ın evinde† olmamgerektiğini bilmiyor muydunuz?” dedi.50 Fakat Meryem’le Yusuf O’nun nedemek istediğini anlamadılar.

51 İsa onlarla birlikte yola çıkıpNasıra’ya döndü. Onların sözünü hepdinlerdi. Bu arada annesi Meryem bütünbu olup bitenlerin ne anlama geldiğinidüşünüp durdu. 52 İsa hikmette veboyda gelişiyor, Allah’ın ve insanlarıntakdirini kazanıyordu.

Yahya insanlarıİsa’nın gelişine hazırlıyor

(Matta 3:1-12; Markos1:1-8; Yuhanna 1:19-28)

3 Sezar Tiberyus’un imparatorlukdöneminin on beşinci yılıydı.

Yahudiye’de Pontius Pilatus valilikyapıyordu. İmparatorun izniyle Celile’yiHirodes, İtureya ve Trahonitis bölgesini

*2:32 Yeşaya 42:6-7; 49:6; 52:10†2:49 Semavî Babam’ın evi: Mabet

Luka 3:2 6 Luka 3:17

Hirodes’in kardeşi Filipus, Abilene’yiLisanias yönetiyordu.

2Hanan ve Kayafa başrahiplerdi.‡Bu sırada Allah, kırda yaşayanZekeriya oğlu Yahya’ya kelâmınıbildirdi. 3Yahya, Şeria Irmağıçevresindeki bütün bölgeleri dolaştı.Halkı günahlarının bağışlanması içintövbe edip vaftiz olmaya¶ çağırıyordu.4Nitekim Yeşaya Peygamber’inkitabında şu sözler yazılmıştır:“Kırda haykıran ses,‘Rab’bin yolunu hazırlayın,geçeceği yerleri düzleyin’ diyor.5Her vadi doldurulacak,dağ tepe alçaltılacak.Eğri yollar düzlenipengebeli olanlar yamyassı olacak.6Nihayet herkes Allah’ın kendi halkınınasıl kurtardığını görecek!”§

7 İnsanlar vaftiz olmak için akın akınYahya’ya geldi. Yahya onlara şöyle dedi:“Ey engerekler soyu! Yürekten tövbeetmeden Allah’ın gazabından kaçabile-ceğinizi mi sanıyorsunuz? 8Tövbe edinve hakikaten değiştiğinizi amellerinizlegösterin. ‘Bunu yapmamıza gerek yok-tur. Biz İbrahim soyundanız**’ demeyekalkmayın. Ben size şunu söyleyeyim:Allah şu taşlardan bile İbrahim’e çocukyaratabilir. 9 Siz işe yaramayan ağaçlara

benziyorsunuz. Balta ağacın kökünedayanmıştır. İyi meyve vermeyen herağaç kesilip ateşe atılacaktır.”

10Halk Yahya’ya, “O halde ne yap-malıyız?” diye sordular.

11Yahya, “İki gömleği olan birini hiçolmayana versin. Yiyeceği olan da hiç ol-mayanla paylaşsın” diye cevap verdi.

12Bu arada vergiciler†† de Yahya’yavaftiz olmaya geldiler. “Hoca, peki bizimne yapmamız gerekir?” diye sordular.

13Yahya, “Size emredilenden daha fa-zla vergi almayın” dedi.

14Askerler ona, “Ya biz ne yap-malıyız?” diye sordular.Yahya onlara şöyle dedi: “Kaba kuvve-

tle ya da yalan suçlamalarla kimsedenpara koparmayın. Ücretinizle yetinin.”

15Halk Mesih’in gelişini umutla bek-liyordu. Yahya’yla ilgili olarak herkesinaklında “Acaba Mesih bu mu?” sorusuvardı.

16Yahya şöyle dedi: “Ben sizi suylavaftiz ediyorum, fakat benden dahaüstün Olan geliyor. Ben O’nun çarığınınbağını çözmeye bile lâyık değilim. O siziMukaddes Ruh’la ve ateşle vaftiz ede-cek. 17Yabası elindedir; harman yerindebuğdayı samandan ayıklayacak. Buğ-dayı ambarına yığacak. Samanı ise hiç

‡3:2 Başrahip: Tevrat’ta İsraillilerin en önemli dinî önderi. Hanan İ.S.(İsa’danSonra) 5-15, damadı Kayafa İ.S. 18-37 yılları arasında başrahiplik yapıyordu. Biranda yalnız bir başrahip olabilirdi. Söz konusu dönemde asıl başrahip Kayafaidi fakat işten uzaklaştırılan kayınpederi Hanan’a da nezâket gereği olarak hâlâbaşrahip unvanı tanınmıştı.¶3:3 Vaftiz: Grekçe baptisma sözcüğünden gelir. Anlamı suya dalmak, gömülmek,batmak veya yıkanmaktır. İsa’dan önce Yahudi rahipler hizmetlerine başlarkenyıkanırlardı. İsa Mesih’in gelişinden sonra insanlar eski günahlı hayata son veripİsa Mesih’le yeni bir hayata başladıklarını göstermek için vaftiz olurlar.§3:6 Yeşaya 40:3-5**3:8 Biz İbrahim’in soyundanız: Yahudilere gore Allah, ataları olan İbrahimPeygamber’e bazı vaatlerde bulunduğu için zaten Allah’ın seçilmiş halkıdırlar. Al-lah’a yaklaşmak için kendilerinin de tövbe etmesi gerektiğini anlamazlar.††3:12 Vergiciler: İsa zamanında işgalci Roma İmparatorluğu adına Yahudi vatan-daşlarından vergi toplayan ve bu yüzden sevilmeyen kişiler.

Luka 3:18 7 Luka 3:38

sönmeyen ateşte yakacak.”‡‡ 18Yahyahalka daha birçok öğüt verip Mesih’imüjdeledi.

19O bölgenin yöneticisi Hirodes,kardeşinin eski karısı Hirodiya’ylaevlenmişti,¶¶ başka kötülükler deyapıyordu. Bundan ötürü Yahya onuşiddetle kınadı. 20Hirodes yaptığıkötülüklere bir yenisini daha ekleyerekYahya’yı zindana attırdı.

Yahya, İsa’yı vaftiz ediyor(Matta 3:13-17; Markos 1:9-11)

21Halk vaftiz olurken İsa da gelip vaf-tiz oldu; dua etmeye başlayınca gökaçıldı. 22Mukaddes Ruh semadan birgüvercin biçiminde İsa’nın üstüne indive semadan şöyle bir ses duyuldu: “Senbenim sevgili semavî Oğlum’sun, sendenrazıyım.”

Yusuf’un soyağacı(Matta 1:1-17)

23 İsa faaliyete başladığı zamantakriben otuz yaşındaydı. Yusuf’un oğludiye biliniyordu.Yusuf da Eli’nin oğlu, 24Eli Mattat’ın

oğlu, Mattat Levi’nin oğlu, LeviMalki’nin oğlu, Malki Yannay’ınoğlu, Yannay Yusuf’un oğlu, 25YusufMattitya’nın oğlu, Mattitya Amos’unoğlu, Amos Nahum’un oğlu, NahumHesli’nin oğlu, Hesli Nagay’ın oğlu,26Nagay Mahat’ın oğlu, MahatMattitya’nın oğlu, Mattitya Şimi’ninoğlu, Şimi Yosek’in oğlu, YosekYoda’nın oğlu, 27Yoda Yohanan’ın

oğlu, Yohanan Reşa’nın oğlu, ReşaZerubbabil’in oğlu, ZerubbabilŞealtiel’in oğlu, Şealtiel Neri’nin oğlu,28Neri Malki’nin oğlu, Malki Addi’ninoğlu, Addi Kosam’ın oğlu, KosamElmadam’ın oğlu, Elmadam Er’in oğlu,29Er Yeşu’nun oğlu, Yeşu Eliezer’inoğlu, Eliezer Yorim’in oğlu, YorimMattata’nın oğlu, Mattata Levi’ninoğlu, 30 Levi Şimon’un oğlu, ŞimonYahuda’nın oğlu, Yahuda Yusuf’unoğlu, Yusuf Yonam’ın oğlu, YonamElyakim’in oğlu, 31Elyakim Mala’nınoğlu, Mala Menna’nın oğlu, MennaMattata’nın oğlu, Mattata Natan’ınoğlu, Natan Davud’un oğlu, 32Davudİşay’ın oğlu, İşay Oved’in oğlu, OvedBoaz’ın oğlu, Boaz Salmon’un oğlu,Salmon Nahşon’un oğlu, 33NahşonAmminadav’ın oğlu, AmminadavRam’ın oğlu, Ram Hesron’un oğlu,Hesron Peres’in oğlu, Peres Yahuda’nınoğlu, 34Yahuda Yakub’un oğlu, Yakubİshak’ın oğlu, İshak İbrahim’in oğlu,İbrahim Terah’ın oğlu, Terah Nahor’unoğlu, 35Nahor Seruk’un oğlu, SerukReu’nun oğlu, Reu Pelek’in oğlu, PelekEver’in oğlu, Ever Şelah’ın oğlu, 36 ŞelahKenan’ın oğlu, Kenan Arpakşad’ın oğlu,Arpakşad Sam’ın oğlu, Sam Nuh’unoğlu, Nuh Lemek’in oğlu, 37 LemekMetuşelah’ın oğlu, Metuşelah Hanok’unoğlu, Hanok Yered’in oğlu, YeredMahalalel’in oğlu, Mahalalel Kenan’ınoğlu, 38Kenan Enoş’un oğlu, Enoş Şit’inoğlu, Şit Adem’in oğludur. Adem’i deAllah yarattı.

‡‡3:17 Yahya, İsa’yı buğdayla samanı yabasıyla ayıran çiftçiye benzetiyor. Buradaiyi insanla kötü insanın ayırt edilmesi anlatılıyor. Ambara yığılan buğday kurtulan-ları, yakılan saman ise cehenneme mahkûm olanları temsil eder.¶¶3:19 Hirodes ilk karısını boşamış, sonra üvey kardeşi Filipus’u karısı Hirodiya’yıboşamaya ikna etmişti. Bunun üzerine Hirodes Hirodiya’yla evlendi. Bu evlilikTevrat’a göre iki sebeple yasaktı. Hirodiya hemHirodes’in yeğeni, hem de kardeşinineski karısıydı.

Luka 4:1 8 Luka 4:22

Şeytan, İsa’yı ayartmaya çalışıyor(Matta 4:1-11; Markos 1:12-13)

4 İsa Mukaddes Ruh’la dolu olarak Şe-ria Irmağı’ndan ayrıldı, kıra gitti.

Mukaddes Ruh orada O’na yol gösterdi.2 Şeytan kırda İsa’yı kırk gün boyuncaayartmaya çalıştı. Bu süre boyunca İsahiçbir şey yemedi. Sonunda acıktı.

3 Şeytan İsa’ya, “Eğer Allah’ın semavîOğlu’ysan emret, şu taşlar ekmek olsun”dedi.

4 İsa Şeytan’a şöyle cevap verdi:“Tevrat’ta, ‘İnsan yalnız ekmekleyaşamaz’ diye yazılmıştır.”§§

5Bunun üzerine Şeytan İsa’yı yük-sek bir yere çıkardı, bir anda dünyanınbütün ülkelerini gösterdi. 6O’na şöylededi: “Sana bütün bu ülkelerin idaresinivereyim. Bütün güç ve ihtişam seninolur. Bunların hepsi bana verilmiştir.Ben de istediğim kişiye verebilirim.7Eğer bana secde edersen, bunlarınhepsi senin olur.”

8 İsa şu cevabı verdi: “Tevrat’ta şöyleyazılmıştır: ‘Yalnız Rab Allahın’a secdeet, yalnız O’na kulluk et.’”*

9 Şeytan, İsa’yı Kudüs’e götürüp mabe-din en yüksek yerine çıkardı ve şöylededi: “Eğer Allah’ın semavî Oğlu’ysan,kendini aşağı at. 10Çünkü Zebur’da şöyleyazılmıştır:‘Allah meleklerine emredecek,onlar seni koruyacaklar.’11 ‘Seni elleri üzerinde taşıyacaklar,ayağın taşa bile çarpmayacak.’”†

12Bunun üzerine İsa şöyle cevap verdi:“Tevrat’ta, ‘Rab Allahın’ı imtihan et-meyeceksin’‡ diye de yazılmıştır.”

13 Şeytan İsa’yı ayartmak için her yoludenedikten sonra uygun zamanı bekle-mek üzere yanından ayrıldı.

İsa Celile’de vaaza başlıyor(Matta 4:12-17; Markos 1:14-15)

14 İsa Celile’ye Mukaddes Ruh’unkudretiyle döndü. Ünü bütün Celile’yeyayılmıştı. 15Havralarda vaazlarabaşladı; herkes O’ndan övgüylebahsediyordu.

16 İsa büyüdüğü yer olan Nasıra’yadöndü. Şabat Günü¶ her zaman yap-tığı gibi havraya gitti. Tevrat’tan oku-mak için ayağa kalktı. 17O’na YeşayaPeygamber’in kitabı verildi. Kitabı açtı,şu sözlerin yazılı olduğu yeri buldu:18 “Rab’bin Ruhu üzerimdedir.Rab beni fakirlere kurtuluş müjdesini

vermek için seçti;esirlere serbest bırakılacaklarını,körlerin göreceklerini bildirmek için,ezilenlerin kurtuluşa kavuşacağını,19 ve Rab’bin lütfunu göstereceği za-

manın geleceğiniilân etmek için gönderdi.”§

20 İsa kitabı kapatıp görevliye verdive oturdu. Havradaki herkes onabakıyordu.

21 İsa onlara, “Bugün dinlediğiniz buayetler yerine geldi” dedi. 22Oradakiherkes İsa hakkında olumlu konuşuy-ordu. O’nun ağzından çıkan bu güzelsözlere hayran kaldılar. “Yusuf’un oğludeğil mi bu?” diyorlardı.

§§4:4 Yasanın Tekrarı 8:3*4:8 Yasanın Tekrarı 6:12†4:11 Mezmur 91:11-12‡4:12 Yasanın Tekrarı 6:16¶4:16 Şabat günü: Cumartesi, haftanın yedinci günü ve Yahudiler için ibadet günü.Allah’ın buyruğuyla Yahudilerin dinlenmeleri ve Allah’ı yüceltmeleri için ayrılmışgün.§4:19 Yeşaya 61:1-2

Luka 4:23 9 Luka 5:4

23 İsa onlara, “Kuşkusuz bana şu eskideyimi hatırlatacaksınız: ‘Ey hekim,önce kendine şifa ver.’ Kefernahumşehrinde yaptıklarını duyduk. Aynısınıkendi memleketinde de yap.”

24 Sonra şöyle dedi: “Hakikat şu ki,hiçbir peygamber kendi memleketindekabul görmez. 25 İlyas zamanında üçbuçuk yıl hiç yağmur yağmadı; bütünülkede korkunç bir kıtlık baş gösterdi.O dönemde İsrail’de birçok dul kadınvardı. 26 Size doğrusunu söyleyeyim,İlyas bunlardan hiçbirine gönderilmedi;fakat Sayda bölgesindeki Sarafatşehrinde dul bir kadına gönderildi.27Elişa Peygamber zamanında İsrail’dederi hastalığına yakalanmış bir sürüinsan vardı; fakat hiçbiri şifa bulmadı,sadece Suriyeli Naman şifa buldu.”

28Havradakiler bu sözleri duyuncaçok kızdılar. 29Yerlerinden fırlayıp İsa’yışehrin dışına sürdüler. O’nu uçurumdanaşağı atmak için şehrin kurulduğu te-penin yamacına götürdüler. 30 Fakat İsakalabalığı yardı, oradan uzaklaştı.

İsa bir adamı cinden kurtarıyor(Markos 1:21-28)

31 Sonra İsa Celile’nin Kefernahumşehrine gitti. Şabat Günü havracemaatine vaaz ediyordu. 32Halkİsa’nın vaazına şaşıp kaldı, çünküyetkiyle konuşuyordu. 33Havrada cinli,içinde şeytanî ruh olan bir adam vardı.Adam yüksek sesle şöyle bağırdı: 34 “EyNasıralı İsa! Bizden ne istiyorsun?Buraya bizi yok etmeye mi geldin? Bensenin kim olduğunu biliyorum. SenAllah’ın mukaddes Elçisi’sin!”

35 İsa cini azarladı, “Sus! Hemenadamın içinden çık!” dedi. Cin adamıherkesin önünde yere serdi, ona hiçzarar vermeden içinden çıktı.

36 İnsanlar şaşkınlık içindeydi. Herkesbirbirine, “Bu nasıl bir vaazdır? Güçve yetkiyle cinlere emir veriyor, onlar

da itaat ediyor!” dediler. 37O bölgedeİsa’yla ilgili haberler her tarafa yayıldı.

İsa birçok insana şifa veriyor(Matta 8:14-17; Markos 1:29-34)

38 İsa havradan ayrılıp SimunPetrus’un evine gitti. Simun’unkayınvalidesi hastaydı. Yüksek ateşivardı. Oradakiler İsa’nın kadına yardımetmesi için yalvardılar. 39 İsa kadınınbaşucunda durdu. Hastalığın yokolmasını emretti. Hastalık birden yokoldu. Kadın hemen ayağa kalkıp onlarahizmet etmeye başladı.

40Güneş batarken insanlar farklı farklıhastalıkları olan yakınlarını İsa’ya ge-tirdiler. İsa her birine dokunup şifaverdi. 41Birçok insanın içinden cinler,“Sen Allah’ın semavî Oğlu’sun!” diyehaykırarak çıktılar. Fakat İsa cinleriazarladı, konuşmalarına izin vermedi,çünkü cinler İsa’nın Mesih olduğunubiliyorlardı.

42Ertesi gün İsa tenha bir yere gitti.Kalabalıklar O’nu arıyordu. O’nubulduklarında yanlarında alıkoymayaçalıştılar.

43 İsa onlara, “Allah’ın Hükümran-lığı’yla ilgili haberi diğer şehirlereduyurmam gerek; çünkü ben bu amaçiçin gönderildim” dedi.

44Böylece İsa Yahudiye’dekihavralarda vaaz etmeye devam etti.

İsa’nın ilk şakirtleri(Matta 4:18-22; Markos 1:29-34)

5 Bir gün İsa Celile Gölü’nün kıyısındaduruyordu. Etrafına bir kalabalık

toplandı; İsa onlara Allah’ın kelâmını an-latıyordu. 2O sırada gölün kıyısında ikitekne gördü. Balıkçılar teknelerinden in-miş ağlarını yıkıyorlardı. 3 İsa, Simun’unteknesine bindi, ona kıyıdan biraz açıl-masını söyledi. Daha sonra oturdu vetekneden kıyıdaki insanlara vaaz et-meye başladı. 4Konuşmasını bitirince

Luka 5:5 10 Luka 5:26

Simun’a, “Derine açıl. Balık tutmak içinağlarınızı suya atın” dedi.

5 Simun, “Üstat, bütün gece çabaladık,hiçbir şey yakalayamadık. Fakat senindediğini yapıp ağları suya atacağım”diye karşılık verdi. 6Balıkçılar bunuyapınca öylesine çok balık yakaladılarki, nerdeyse ağları yırtılacaktı. 7Diğerteknedeki ortaklarını elleriyle işaret ed-erek çağırdılar. Onlar da geldi; her ikitekne de o kadar çok balıkla doldu ki,nerdeyse batıyordu.

8–9Yakaladıkları balığın çokluğunugören Simun Petrus ve yanındakilerhayretler içinde kaldılar. Bunun üz-erine Simun Petrus İsa’nın dizlerinekapandı ve O’na, “Benden uzak dur,Efendim! Ben günahkâr bir adamım!”dedi. 10 Simun’la birlikte çalışan Zebedioğulları Yakub’la Yuhanna da çok şaşır-mışlardı. İsa Simun’a, “Korkma. Artıkbalık yerine insan tutacaksın” dedi.

11Balıkçılar teknelerini kıyıya çek-tiler; her şeyi bırakıp İsa’nın peşindengittiler.

İsa cüzamlı adama şifa veriyor(Matt 8:1-4; Markos 1:40-45)

12 İsa şehirlerden birindeyken heryanını cüzam** kaplamış bir adamlakarşılaştı. Adam İsa’yı görünce eğilipayaklarına kapandı, “Efendim, istersenbana şifa verebilirsin” diye yalvardı.

13 İsa elini uzatıp adama dokundu.“İsterim, şifa bul!” dedi. Birdenbireadamda cüzamdan eser kalmadı. 14 İsaona, “Bu olanları kimseye anlatma. Git,rahibe görün. Şifa bulduğunu herkesegöstermek için Musa’nın emrettiği kur-banı sun” dedi.

15Ne var ki, İsa’yla ilgili haberler dahada çok yayıldı. Yığınla insan O’nu dinle-

mek ve hastalıklarından kurtulmak içinakın akın O’na geldi. 16 İsa ise sık sık ıssızyerlere çekilip dua ediyordu.

İsa felçli adama şifa veriyor(Matta 9:1-8; Markos 1:40-45)

17Bir gün İsa vaaz ediyordu. Celileile Yahudiye’nin her köyünden veKudüs’ten gelen Ferisiler†† ve şeriathocaları da oturmuş O’nu dinliyorlardı.İsa, Allah’ın verdiği kudretle hastalaraşifa veriyordu. 18Bu sırada birkaçkişi felçli bir adamı sedyeyle İsa’nınönüne getirmeye çalışıyordu. 19 Fakatortalık o kadar kalabalıktı ki, içeri giripİsa’ya ulaşamadılar. O yüzden damaçıkıp kiremitleri söktüler. Sonra sakatadamı sedyeyle birlikte açılan deliktensarkıtarak kalabalığın ortasına, İsa’nınönüne indirdiler. 20Onların ne kadarimanlı olduğunu gören İsa felçli adama,“Dostum, günahların affedildi” dedi.

21Din âlimleri ve Ferisiler aralarındaşöyle tartışmaya başladılar: “Kim buadam? Söyledikleri küfürdür. Allah’tanbaşka hiç kimse günahları affedemez ki.”

22 İsa onların ne tartıştığını sezdi.“Neden öyle şeyler düşünüyorsunuz?23 ‘Hangisi daha kolay? Günahlarınaffedildi’ demek mi, yoksa ‘Ayağa kalk,yürü’ demek mi? 24Bilin ki, İnsanoğluyeryüzünde günahları affetme yetkisinesahiptir” dedi; sonra felçli adama, “Sanadiyorum, ayağa kalk! Sedyeni al, evinegit!” dedi.

25Adam birdenbire herkesin önündeayağa kalktı, sedyesini topladı, Al-lah’a şükrederek evinin yolunu tuttu.26Herkes hayranlık içinde kaldı. Allah’ahamt etmeye başladılar. Huşuyla doldu-lar. Hep bir ağızdan, “Bugün akılları dur-duran şeyler gördük” dediler.

**5:12 Cüzam: Grekçe lepra. Çok kötü bir deri hastalığı. Lepra adı, sadece cüzamdeğil, her türlü deri hastalığı için kullanılırdı.††5:17 Ferisi: Dinî bir cemaate mensup, Yahudi yasa ve geleneklerine sıkı sıkıyabağlı kişi.

Luka 5:27 11 Luka 6:13

Levi (Matta) İsa’nınşakirtlerine katılıyor

(Matta 9:9-13; Markos 2:13-17)27Bu olaydan sonra İsa dışarı çıktı.

Levi adında bir vergici gördü. Vergitoplama kulübesinde oturuyordu. İsaona, “Beni takip et!” dedi. 28 Levi ayağakalktı, her şeyini bıraktı, İsa’nın peşin-den gitti.

29 Sonra Levi kendi evinde İsa’nınşerefine büyük bir ziyafet verdi. Sofradabirçok vergici ve başka insanlar davardı. 30 Ferisiler ve din âlimleri İsa’nınşakirtlerine, “Neden vergicilerle ve diğergünahkârlarla yiyip içiyorsunuz?” diyesitem ettiler.

31 İsa onlara şöyle cevap verdi:“Hekime muhtaç olanlar, sağlamlardeğil, hasta olanlardır. 32Ben hakyolunda olanları değil, günahkârlarıtövbeye çağırmaya geldim.”

Oruç meselesi(Matta 9:14-17; Markos 2:18-22)

33 Ferisiler ve din âlimleri İsa’ya,“Yahya’nın şakirtleri sık sık oruç tutupdua ediyorlar, Ferisilerin şakirtleri deöyle. Fakat seninkiler hep yiyip içiyor-lar” dediler.

34 İsa onlara şöyle dedi: “Düğünedavet edilenlere, damat aralarındaykenoruç tutturabilir misiniz? 35Gün gele-cek, damat aralarından alınacak, işte ozaman üzülüp oruç tutacaklar.”

36 İsa ayrıca onlara şu misali verdi:“Kimse yeni elbiseden bir parça kesipeski elbiseye yamamaz. Öyle yapılırsahem yeni elbisede yırtık açılır, hem deyeni elbiseden alınan yama eskisine uy-maz. 37Ayrıca hiç kimse taze şarabı eskituluma doldurmaz. Öyle yapılırsa tazeşarap tulumu patlatır, şarap dökülür vetulummahvolur. 38Bu yüzden taze şarapyeni tuluma doldurulmalıdır. 39Üstelik

yıllanmış şarap içen hiç kimse taze şarapistemez. ‘Eskisi daha iyi’ der.”

Şabat Günü’nün efendisi(Matta 12:1-14; Markos 2:23-3:6)

6 Bir Şabat Günü İsa ekintarlalarından geçiyordu. Şakirtleri

buğday başaklarını kopardı, avuçlarındaufalayıp yedi. 2Bazı Ferisiler onlara,“Şabat Günü neden çalışıyorsunuz? Bucaiz değildir” dediler.

3 İsa Ferisilere şöyle cevap verdi:“Davud ve adamları acıkınca ne yaptı,okumadınız mı? 4Davud Allah’ın evinegirdi, adak ekmeklerini alıp yedi veadamlarına da verdi. Oysa rahipler-den başkası bu ekmeklerden yiyemez.”5 Sonra İsa onlara, “Ben İnsanoğlu olarakŞabat Günü’nün de Efendisi’yim” dedi.

6Başka bir Şabat Günü İsa havrayagitti, cemaate vaaz etmeye başladı. Sağeli sakat bir adam da oradaydı. 7Dinâlimleri ve Ferisiler İsa’yı yakından izliy-orlardı. Şabat Günü birine şifa vere-cek mi diye bekliyorlardı. BöylelikleO’nu suçlayacak bir sebepleri olacaktı.8 İsa onların ne düşündüğünü sezdi. Elisakat adama, “Kalk ve herkesin önündedur!” dedi. Adam da kalkıp İsa’nındediğini yaptı. 9 İsa, “Size soruyorum,Şabat Günü iyilik mi yoksa kötülükmü yapmak caizdir? Can kurtarmakmı, öldürmek mi caizdir?” dedi. 10 İsaetrafındakileri süzerek eli sakat adama,“Elini uzat!” dedi. Adam elini uzattıve eli anında sapasağlam oldu. 11Bunugören Ferisiler ve din âlimleri öfkedendeliye döndüler; aralarında İsa’ya ne ya-pabileceklerini tartışmaya başladılar.

İsa on iki havarisini seçiyor(Matta 10:1-4; Markos 3:13-19)

12Birkaç gün sonra İsa dua etmek içindağa çıktı. Bütün geceyi Allah’a duaederek geçirdi. 13Ertesi sabah şakirt-

Luka 6:14 12 Luka 6:37

lerini çağırdı. On iki kişiyi seçerek on-lara havari‡‡ adını verdi:

14 Simun (İsa onu Petrus, yani Kayadiye çağırırdı), Simun’un kardeşiAndreas, Yakub, Yuhanna, Filipus,Bartalmay, 15Matta, Tomas, Alpay’ınoğlu Yakub, Yurtsever lakaplı Simun,16Yakub’un oğlu Yahuda, ve İsa’yaihanet eden Yahuda İskariyot.İsa vaaz ediyor, hastalara şifa veriyor

(Matta 5:1-12)17 İsa ve şakirtleri dağdan indiler. İsa

düzlük yerde durdu. Şakirtlerinden mey-dana gelen büyük bir kalabalık ora-daydı. Ayrıca bütün Yahudiye, Kudüs veSur’la Sayda’nın kıyı bölgesinden gelençok sayıda insan vardı. 18Hepsi İsa’yıdinlemeye ve hastalıklarından kurtul-maya gelmişti. Cinlerden sıkıntı çeken-ler şifa buluyordu; 19 İsa’dan gelen ku-dret sayesinde şifa buldukları için herkesO’na dokunmaya çalışıyordu.

20 İsa şakirtlerine bakarak şöyle dedi:“Ne mutlu size ey fakirler,çünkü Allah’ın Hükümranlığı sizindir.21Ne mutlu size, şimdi aç olanlar,çünkü doyurulacaksınız.Ne mutlu size şimdi ağlayanlar,çünkü sevinip mutlu olacaksınız.”

22 “Bana bağlılığınızdan ötürü herkessizden nefret ettiği, sizi dışladığı, sizehakaret ettiği, adınızı kötülediği zamanne mutlu size! 23 Sevinin, sevinçle coşun,çünkü semada mükâfatınız büyük ola-caktır. O insanların ataları da peygam-berlere aynı şekilde davrandılar.24 Fakat vay halinize, ey zenginler,çünkü rahat bir hayatla tesellinizi

aldınız.25Vay halinize şimdi tok olanlar,çünkü aç kalacaksınız.Şimdi gülenler, vay halinize!

Çünkü yas tutup ağlayacaksınız.”26 “Herkes sizi övüyorsa, vay halin-

ize! Bunu yapanların ataları da sahtepeygamberleri övüp durdular.”

Düşmanınızı sevin(Matta 5:38-48; 7:12)

27 “Beni dinleyen sizlere söylüyorum,düşmanınızı sevin. Sizden nefret eden-lere iyilik yapın. 28 Size lânet edenleriçin iyilik dileyin. Size kötü davrananlariçin dua edin. 29Eğer biri yanağınıza vu-rursa, öbür yanağınızı da çevirin. Eğerbiri abanızı alırsa, gömleğinizi de verin.30 Sizden bir şey isteyenlere verin. Birisize ait bir şeyi almışsa geri istemeyin.31Başkalarının size nasıl davranmasınıistiyorsanız, siz de onlara öyle davranın.

32 “Eğer sadece sizi sevenleri severs-eniz, bu size itibar kazandırır mı? Hayır,çünkü günahkârlar bile onları seven-leri sever! 33Eğer sadece size iyilik ya-panlara iyilik yaparsanız bu size itibarkazandırır mı? Hayır, çünkü günahkâr-lar da aynısını yapar. 34 İnsanlara ödünçverdiğinizde hep karşılık beklerseniz busize itibar kazandırır mı? Hayır, çünkügünahkârlar da verdiklerini geri almakşartıyla diğer günahkârlara ödünç verir-ler. 35 Fakat siz düşmanlarınızı sevin, on-lara iyilik yapın ve karşılık beklemedenödünç verin. Böylece mükâfatınız büyükolur, Yüceler Yücesi Allah’ın evlatlarıolursunuz. Çünkü Allah nankör ve zalimkişilere bile inayet eder. 36 Semavî Ba-banız merhametli olduğu gibi siz de mer-hametli olun.”

Başkalarına hükmetmeyin(Matta 7:1-5)

37 “Başkalarına hükmetmeyin; Allahda size hükmetmez. Başkalarınısuçlamayın. Allah da sizi suçlamaz.

‡‡6:13 Havari: İsa’nın öğüt ve inançlarını yayma işini yürüten kişi. On iki havaridenbaşka Pavlus, Barnaba ve başkalarına da havari deniyor.

Luka 6:38 13 Luka 7:12

Affedin, Allah da sizi affeder. 38Verin,Allah da size verecektir. İyicebastırılmış, silkelenmiş ve taşmış, dolubir ölçekle kucağınıza boşaltacaktır.Başkalarına hangi ölçekle verirseniz,Allah da size aynı ölçekle verecektir.”

39 İsa onlara şu misali de verdi: “Körköre kılavuzluk edebilir mi? İkisi de hen-değe düşmez mi? 40 Şakirt hocasındanüstün değildir, fakat kemale eren herşakirt hocasına denk olur.

41 “Neden başkasının gözündekikıymığı görürsün de kendi gözündekimerteği fark etmezsin? 42Kendigözündeki merteği görmezsin amamümin kardeşine, ‘Dur, gözündekikıymığı çıkarayım’ dersin. Seni ikiyüzlü!Sen önce kendi gözündeki merteğiçıkar ki, mümin kardeşinin gözündekikıymığı açıkça görüp çıkarabilesin.”

İyi ağaç iyi meyve verir(Matta 7:16-20; 12:33-35)

43 “İyi ağaç kötü meyve vermez, kötüağaç da iyi meyve vermez. 44Her ağaçverdiği meyveden tanınır. Çalıdan incir,böğürtlenden üzüm toplanmaz! 45 İyi in-san, kalbinde iyilik biriktirir, bu yüzdeniyi söz söyler. Kötü insan ise kalbindekötülük biriktirir, bu yüzden kötü sözsöyler. İnsanın kalbinde ne varsa, ağzın-dan da o çıkar.

46 “Niçin bana, ‘Efendimiz, Efendimiz’diyorsunuz da dediklerimi yapmıyor-sunuz? 47Bana gelen, söylediklerimidinleyen ve hayatına tatbik edenin nasılbir insan olduğunu size anlatayım. 48Okişi ev inşa eden adama benzer. Der-ine kazıp evinin temelini kaya üzerineatar. Sel basıp sular eve saldırır, fakatev iyi inşa edildiğinden yerinde durur.49Benim söylediklerimi duyup da tat-bik etmeyen insanlar ise evini temelatmadan inşa eden adama benzer. Selbastığında, ev hemen çöker; çöküşü dekorkunç olur.”

Yüzbaşının imanı(Matta 8:5-13)

7 İsa halka bütün bunları söylediktensonra Kefernahum şehrine gitti.

2Orada bir yüzbaşı vardı. Onun çokdeğer verdiği kölesi hastaydı, ölmeküzereydi. 3 İsa’yla ilgili haberleriduyunca O’na bazı Yahudi ilerigelenlerini gönderdi. Kölesininhayatını kurtarması için O’ndan ricadabulunmalarını istedi. 4Yahudi ilerigelenleri İsa’ya gidip yüzbaşıya yardımetmesi için yalvardılar. “Bu adam seninyardımına lâyıktır. 5Halkımızı seviyor,bizim için havrayı da o yaptırdı”dediler.

6Bunun üzerine İsa onlarla gitti.Eve iyice yaklaştıklarında yüzbaşıarkadaşlarıyla O’na şu haberi yolladı:“Efendimiz, lütfen zahmet etme.Ayağıma kadar gelmene lâyık değilim.7Bu yüzden ben de sana gelmeyekalkışmadım; sen yeter ki emir ver,uşağım şifa bulur. 8Emretmek nedirbilirim, çünkü ben de hem emir alırhem de emir veririm. Bir askere, ‘Git’derim, gider. Başka bir askere, ‘Gel’derim, gelir. Uşağıma, ‘Şunu yap’derim, yapar.”

9 İsa bu sözleri duyunca yüzbaşıyahayran oldu. Peşindeki kalabalığadönerek şöyle dedi: “Size şunusöyleyeyim, İsrail’de bile böylebüyük iman görmedim.” 10Bu aradayüzbaşının İsa’ya gönderdiği adamlareve dönünce uşağı iyileşmiş buldular.

İsa dul kadının oğlunuhayata döndürüyor

11Ertesi gün İsa ve şakirtleri Nain adlışehre gittiler. Büyük bir kalabalık on-lara eşlik ediyordu. 12 İsa şehrin kapısınayaklaştığında bir cenaze alayı gördü.Ölen, dul bir kadının tek oğluydu. Şe-hirden birçok kişi de kadınla birlikteydi.

Luka 7:13 14 Luka 7:35

13 İsa kadını görünce yüreği sızladı;“Ağlama” dedi. 14Açık cenaze sedye-sine yaklaşıp dokundu. Sedyeyi taşıyan-lar birden durdular. İsa ölü adama şöyleseslendi: “Delikanlı, sana söylüyorum,kalk!”

15Ölü genç doğrulup konuşmayabaşladı. İsa onu annesine verdi.

16Herkesi bir korku sarmıştı. Al-lah’a hamdettiler, “Aramızdan büyük birpeygamber çıktı. Allah halkına yardımageldi” dediler.

17 İsa’yla ilgili bu haber bütünYahudiye’ye ve çevresine yayıldı.

İsa ve Vaftizci Yahya(Matta 11:2-19)

18Yahya’nın şakirtleri ona bütün buolanları anlattılar. Yahya şakirtlerindenikisini çağırdı. 19Onlara şöyle dedi:“İsa’ya gidin, ‘Mesih’in geleceğini biliy-oruz. Sen O musun, yoksa başkasını mıbekleyelim?’ diye sorun.”

20Adamlar İsa’ya gittiler; O’na, “Vaf-tizci Yahya sana şunu sormamızı istedi”dediler; “‘Mesih’in geleceğini biliyoruz.Sen O musun, yoksa başkasını mıbekleyelim?’”

21O sırada İsa birçok insanıhastalıklarından, tutulduklarıilletlerden ve cinlerden kurtarıp şifaverdi, birçok körün gözlerini açtı. 22Busoru üzerine Yahya’nın şakirtlerineşöyle cevap verdi: “Yahya’ya gidin,gördüklerinizi, duyduklarınızı anlatın.Körlerin gözleri açılıyor, kötürümleryürüyor, cüzamlılar şifa buluyor,sağırlar işitiyor, ölüler diriliyor vekurtuluş müjdesi fakirlere duyuruluyor.23Benim kim olduğumdan şüpheetmeyene ne mutlu!”

24Yahya’nın habercileri gidince İsahalka Yahya’dan söz etmeye başladı.

“Kırlarda ne görmeye gittiniz? Rüzgârdasallanan kamış gibi iradesiz bir adammı? 25 Söyleyin, ne görmeye gittiniz?Şık elbiseler içinde birini mi? Tabiiki hayır! Muhteşem kıyafetler giyenler,keyif sürenler kral saraylarında yaşar-lar. 26Öyleyse ne görmeye gittiniz?Bir peygamber mi? Evet, size şunusöyleyeyim, peygamberden de üstünbirini gördünüz!27Tevrat’ta onun hakkında şöyle

yazılmıştır:‘Bak habercimi senden önce

gönderiyorum.İnsanları senin gelişine o hazırlaya-

cak.’¶¶28 “Size şunu söyleyeyim, Yahya,

gelmiş geçmiş bütün insanlardandaha üstündür. Fakat Allah’ınHükümranlığı’ndaki en önemsiz kişibile Yahya’dan üstündür.”

29Yahya tarafından vaftiz edilen halk,hatta vergiciler bile, bunu duyunca Al-lah’ın yolunun hak yolu olduğunu kabulettiler. 30 Fakat Ferisiler ve şeriat âlim-leri Yahya’nın eliyle vaftiz edilmeyeyanaşmadılar, böylece Allah’ın kendileriiçin murat ettiğini de reddetmiş oldular.

31 İsa sözlerine şöyle devam etti: “Buçağın insanlarını ne ile karşılaştırayım?Neye benziyorlar? 32Pazar yerinde otu-rup birbirlerine,‘Size kaval çaldık, oynamadınız;ağıt yaktık, yas tutmadınız’diyen çocuklara benziyorlar.33 “Vaftizci Yahya geldiği zaman oruç

tuttu, şarap içmedi. Ona ‘cinli’ dediniz.34 İnsanoğlu geldiğinde yiyip içti. Bu kezde, ‘Şu obur ve ayyaş adama bakın! Ver-giciler ve günahkârlarla dost oldu!’ diy-orsunuz. 35Allah hikmet sahibidir, herikimizin de amellerini O tasdik eder.”

¶¶7:27 Malaki 3:1

Luka 7:36 15 Luka 8:6

Ferisi Simun’a ders36 Ferisilerden biri İsa’yı yemeğe davet

etti. İsa Ferisi’nin evine gidip sofrayaoturdu.

37O şehirde günahkâr olarak bilinenbir kadın vardı. İsa’nın Ferisi’nin evindeyemek yediğini duydu. Kaymaktaşın-dan yapılmış kap içinde hoş kokulu pa-halı bir yağ getirdi. 38Ağlayarak İsa’nınayaklarının dibinde durdu. O’nun ayak-larını gözyaşlarıyla ıslatmaya başladı.Sonra saçlarıyla kuruladı ve defalarcaöperek yağla ovdu.

39 İsa’yı evine çağıran Ferisi bunugörünce içinden şöyle dedi: “Bu adampeygamber olsaydı, kendisine doku-nan bu kadının kim ve ne tür birkadın olduğunu bilirdi. Günahkâr biriolduğunu anlardı.”

40Bunun üzerine İsa Ferisi’ye döndü,“Simun, sana bir söyleyeceğim var”dedi.Simun, “Buyur Hocam” dedi.41 İsa anlatmaya başladı: “Aynı tefe-

ciye borcu olan iki adam varmış. Birtanesinin beş yüz, diğerinin ise ellidinar§§ borcu varmış. 42 İkisinin deparası yokmuş, bu yüzden borçlarınıödeyemiyorlarmış. Buna rağmen tefecionların borçlarını silmiş. Şimdi bu ikiadamdan hangisi tefeciyi daha çoksever?”

43 Simun, “Bence ona daha çok borcuolan” diye cevap verdi.İsa, “Haklısın” dedi. 44 Sonra kadına

bakarak Simun’a şunları söyledi:“Bu kadını görüyor musun? Bensenin evine geldiğimde ayaklarımıyıkamak için su vermedin. Fakato ayaklarımı gözyaşlarıyla ıslatıp

saçlarıyla kuruladı. 45 Sen beni öpüpselâmlamadın, fakat o geldiğimdenberi ayaklarımı öpüp duruyor. 46 Senbaşıma zeytinyağı sürmedin*, fakat oayaklarımı güzel kokulu yağla ovdu.47 Sana şunu söyleyeyim, onun bir sürügünahı affedildi. İşte bu kadar çoksevmesinin sebebi budur. Günahı azolup affedilenlerse az sever.”

48 İsa kadına, “Günahların affedildi”dedi.

49 Sofradakiler kendi aralarında, “Buadam kim ki, günahları bile affediyor?”diye konuşmaya başladılar.

50 İsa kadına, “İmanın sayesinde gü-nahlarından kurtuldun. Selâmetle git”dedi.

İsa’ya yardım eden kadınlar

8 Bundan kısa bir süre sonra İsa oniki havarisiyle birlikte köyleri, şe-

hirleri dolaşmaya başladı. Halka vazetti,Allah’ın Hükümranlığı’nı müjdeledi. Oniki havarisi de O’nunla birlikteydi.2Ayrıca yanında cinlerden ve hastalık-lardan kurtardığı kadınlar vardı. Bun-lardan biri Mecdelli Meryem’di. İçindenyedi cin çıkmıştı. 3Hirodes’in kâhyasıolan Kuza’nın karısı Yohanna, Suzannave daha birçok kadın da İsa ve havari-lerine refakat ediyor kendi imkânlarıylaonlara yardım ediyorlardı.

Tohum misali(Matta 13:1-23; Markos 4:1-20)

4 İsa değişik şehirlerden yanınagelen kalabalıklara şu misali anlattı:5 “Çiftçinin biri tohum ekmeye çıkmış.Tohumu savururken bazıları yolkenarına düşmüş. Ayak altında ezilmişve kuşlara yem olmuş. 6Bazı tohumlar

§§7:41Dinar: Roma döneminde kullanılan gümüş para. Vasıfsız işçinin günlük ücretibir dinardı.*7:46 Başa zeytinyağı sürmek: Misafire uygulanan bir Yahudi geleneği. Başazeytinyağı sürülünce misafir onurlandırılmış olur. Fakat bu yağ, kokulu yağdan çokdaha ucuzdur.

Luka 8:7 16 Luka 8:27

ise taşlık yere düşmüş. Bu tohumlarfiliz vermişse de susuzluktan kuruyupgitmiş. 7Bazı tohumlar dikenler arasınadüşmüş. Dikenler filizlerle birliktebüyümüş, filizleri boğmuş. 8Geri kalantohumlar ise iyi toprağa düşmüş.Bu tohumlar büyüyüp yüz kat ürünvermiş.” İsa misali şu sözlerle bitirdi:“Kulağı olan işitsin!”

9 Şakirtleri bu misalin ne anlamageldiğini sordular.

10 İsa şöyle cevap verdi: “Allah’ınHükümranlığı ile ilgili sırlar size açık-landı. Fakat diğer insanlara bu sırlarımisallerle anlatıyorum. Böylece,‘Bakacaklar, fakat hakikati

görmeyecekler,Duyacaklar, fakat anlamayacaklar.’†

11 “Misal şu anlama geliyor:Tohum Allah’ın kelâmıdır. 12Yolkenarına düşenler, kelâmı duymaklakalan insanlardır; İblis gelir, inanıpkurtulmasınlar diye kelâmı kalplerindensöküp atar. 13Taşlık yere düşenler,kelâmı sevinçle kabul edenlerdir. Birsüre inanırlar, fakat kök salamazlar.Sıkıntılar geldiğinde imandan dönerler.14Dikenler arasına düşenlere gelince,bunlar da kelâmı sadece dinlemeklekalan insanlardır, hayatın endişeleri,serveti ve zevkleri arasında boğulupgiderler. Bundan dolayı böyleleri iyiameller çıkaramaz. 15 İyi toprağadüşenler, kelâmı işiten ve buna sıkıcasarılan iyi ve temiz kalpli insanlardır.Bunlar sabırla dayanır, bol bol iyiameller işler.”

Işığınızı gizlemeyin(Markos 4:21-25)

16 “Kimse kandil yakıp kapla ört-mez, ya da yatağın altına koymaz. Bi-lakis, kandilliğe koyar; eve girenler deışığı görür. 17 Saklı olan her şey bi-

linecek, her sır açığa çıkacaktır. 18O yüz-den Allah’ın kelâmını nasıl dinlediğinizedikkat edin. Kelâmı anlayana daha çokverilecek; anlamayan ise sahip olduğunuda kaybedecek.”

İsa’nın asıl ailesi(Matta 12:46-50; Markos 3:31-35)

19 İsa’nın annesi ve kardeşleri O’nuziyarete geldiler, fakat kalabalıktanO’nun yanına yaklaşamadılar. 20 İsa’ya,“Annenle kardeşlerin dışarıdalar. Senigörmek istiyorlar” diye haber verildi.

21 İsa, “Benim annem ve kardeşlerim,Allah’ın kelâmını duyup ona itaat eden-lerdir” dedi.

İsa fırtınayı dindiriyor(Matta 8:23-27; Markos 4:35-41)

22Bir gün İsa ve şakirtleri tekn-eye bindiler. İsa onlara, “Gölün karşıkıyısına geçelim” dedi. Hep beraber göleaçıldılar. 23Bu esnada İsa uykuya daldı.Birdenbire gölde büyük bir fırtına koptuve tekne su almaya başladı. Tehlikeli birdurumdaydılar. 24 Şakirtleri gidip İsa’yıuyandırdılar. O’na “Üstat, Üstat, boğu-luyoruz!” dediler.İsa kalktı, rüzgârı ve azgın dalgaları

azarladı. Fırtına dindi, ortalık sütlimanoldu. 25 İsa şakirtlerine dönerek, “Haninerede imanınız?” dedi.Şakirtler korktular, şaşkınlık içinde

kaldılar. Birbirlerine, “Bu adam kim?Rüzgâr ve su bile emirlerine itaatediyor” dediler.

İsa cinli adama şifa veriyor(Matta 8:28-34; Markos 5:1-20)

26 İsa ve şakirtleri Celile’nin karşıkıyısında olan Gerasa yöresine vardılar.27 İsa kıyıya çıkınca Gerasa şehrinden biradam O’nu karşıladı. Bu adam cinliydi.Uzun zamandır çıplak dolaşıyordu. Evi

†8:10 Yeşaya 6:9-10

Luka 8:28 17 Luka 8:52

yoktu, mezarlık mağaralarda yaşıyordu.28 İsa’yı görünce bağırıp önünde yere ka-pandı, yüksek sesle şöyle dedi: “Bendenne istiyorsun İsa, yüceler yücesi Allah’ınsemavî Oğlu? Yalvarırım beni ceza-landırma!” 29Adam böyle bağırdı, çünküİsa cine ‘adamdan çık’ demişti. Cinsık sık adama saldırıyordu. Adam zin-cir ve kösteklerle bağlanmıştı; başındahep bir nöbetçi vardı. Fakat bağlarınıparçalardı, cin tarafından ıssız yerleresürüklenirdi.

30 İsa ona, “Adın ne?” diye sordu.O da, “Tümen” dedi, çünkü bir sürü

cin onun içine girmişti. 31Cinler kendi-lerini dipsiz derinliklere‡ göndermesindiye İsa’ya yalvarıp durdular. 32O sıradadağın yamacında otlayan büyük bir do-muz sürüsü vardı. Cinler domuzlarıniçine girmelerine izin vermesi için İsa’yayalvardılar. O da izin verdi. 33Cin-ler adamdan çıkıp domuzların içinegirdi. Domuz sürüsü dik yamaçtan aşağıkoşuştu, göle atlayıp boğuldu.

34Domuzları otlatanlar olup bitenlerigördüler; koşup şehirlerde ve köylerdehaberi duyurdular. 35Bunun üzerinehalk olup biteni görmeye çıktı.İsa’nın yanına geldiler, cinlerdenkurtulan adamı gördüler. Adam İsa’nınayaklarının dibinde oturuyordu.Giyinmiş, aklı başına gelmişti. Halkkorkuya kapıldı. 36Olanları görenlerbaşkalarına İsa’nın cinli adama nasılşifa verdiğini anlattılar. 37Gerasabölgesinde yaşayanlar bundan çokkorktu. Onun için İsa’nın oradanayrılmasını istediler. İsa da Celile’yedönmek üzere tekneye bindi. 38–39Buarada cinlerden kurtardığı adamyanında kalabilmek için İsa’ya yalvardı.Fakat İsa, “Evine dön, Allah’ın seniniçin neler yaptığını anlat” diyerek

adamı gönderdi. Adam da gitti, İsa’nınkendisi için neler yaptığını Gerasaşehrinin her yanında duyurdu.

Dirilen kız, şifa bulan kadın(Matta 9:18-26; Markos 5:21-43)

40 İsa Celile’ye döndüğünde kalabalık-lar O’nu karşıladı, çünkü herkes O’nubekliyordu. 41O sırada Yair adında birhavra önderi çıkageldi. İsa’nın ayak-larına kapandı ve birlikte evine gitmesiiçin yalvardı. 42Çünkü on iki yaşlarındaolan biricik kızı ölmek üzereydi.İsa, Yair’in evine giderken kalabalıklar

O’nu her yandan sıkıştırıyordu. 43Oradaon iki yıldır kanaması olan bir kadında vardı. Bütün parasını hekimlere har-camasına rağmen hiçbir hekim onaşifa verememişti. 44 İsa’nın arkasındangelip elbisesinin eteğine dokundu. Kana-ması birden duruverdi. 45 İsa, “Bana kimdokundu?” diye sordu.Herkes dokunduğunu inkâr etti.

Petrus, “Üstat, kalabalık etrafını sarıpsıkıştırıyor” dedi.

46 Fakat İsa, “Biri bana dokundu. İçim-den bir gücün çıktığını hissettim” dedi.47Olanları saklayamayacağını anlayankadın titreyerek öne çıktı. İsa’nın ayak-larına kapandı. Herkesin önünde nedenİsa’ya dokunduğunu ve dokunur dokun-maz nasıl şifa bulduğunu anlattı. 48 İsakadına, “Kızım, imanın seni kurtardı.Selâmetle git” dedi.

49 İsa daha konuşurken havra ön-derinin evinden biri geldi, öndere,“Kızın öldü!” dedi. “Artık hocayı rahat-sız etme.”

50Bunu duyan İsa, Yair’e, “Korkma!Sadece iman et, kızın kurtulacak” dedi.

51 İsa, Yair’in evine geldi. SadecePetrus, Yuhanna, Yakub ve kızın an-nesiyle babasını içeri aldı. 52Herkes

‡8:31 dipsiz derinlikler: Şeytanî ruhların gideceği dipsiz çukur, cinlerin ceza-landırılacağı yer.

Luka 8:53 18 Luka 9:18

ağlayıp dövünüyordu. İsa onlara, “Ağla-mayın. Kız ölmedi. Sadece uyuyor” dedi.

53Oradakiler İsa’ya alaylı şekildegüldü. Kızın öldüğünü biliyorlardı.54 Fakat İsa kızın elini tutup, “Çocuğum,ayağa kalk!” diye seslendi. 55Kızyeniden canlandı, hemen ayağa kalktı.İsa, “Ona yiyecek bir şeyler verin” diyeemretti. 56Kızın anne babası hayretleriçinde kalmıştı. İsa olanları kimseyesöylememelerini tembihledi.İsa on iki havarisini hizmete yolluyor

(Matta 10:5-15; Markos 6:7-13)

9 İsa on iki havarisini çağırdı, on-lara hastaları iyileştirme, insanlar-

dan cinleri çıkarma gücü ve yetkisiniverdi. 2 Sonra onları Allah’ın Hüküm-ranlığı’nı duyurmaya ve hastalara şifavermeye gönderdi. 3 İsa onlara, “Yol-culukta yanınıza değnek, erzak torbası,yiyecek ya da para almayın. Yedekgömlek bile götürmeyin. 4Bir yere git-tiğinizde, oradan ayrılana kadar aynıevde kalın. 5Eğer gittiğiniz yerde halksizi iyi karşılamazsa, oradan ayrılırkenonlara ikaz olsun diye ayağınızdakitozu silkin¶” dedi. 6Havariler yola çık-tılar. Köy köy dolaşıp her yerde kurtu-luş müjdesini vazettiler, hastalara şifaverdiler.

7Celile bölgesini yöneten Hirodesbütün bu olanları duyunca şaşkınadöndü. Çünkü bazı insanlar Yahya’nınölümden dirildiğini söylüyordu.8Bazıları da İlyas’ın göründüğünü,başkaları da eski peygamberlerdenbirinin dirildiğini söylüyordu. 9Hirodesise, “Yahya’nın başını ben kestirdim;peki, hakkında böyle haberlerduyduğum bu adam kim?” diyor veİsa’yı görmenin yollarını arıyordu.

İsa beş bin kişiyi doyuruyor(Matta 14:13-21; Markos6:30-44; Yuhanna 6:1-44)

10Havariler dönünce İsa’ya seyahat-lerinde bütün yaptıklarını anlattılar.Sonra İsa onları Beytsayda denilen birşehre götürdü. Burada onlarla yalnızkalmak istiyordu. 11 Fakat halk bunuöğrenip O’nun peşine düştü. İsa halkıhoş karşıladı ve Allah’ın Hükümran-lığı’ndan söz edip şifaya muhtaç olanlarıiyileştirdi.

12Akşama doğru on iki havari İsa’yagelip şöyle dediler: “İnsanlara söyle dedağılsınlar. Burası tenha bir yer. Gidipçevre köylerde ve çiftliklerde kendiler-ine yiyecek ve yatacak yer bulsunlar.”

13 Fakat İsa şakirtlerine, “Onlara sizyiyecek verin” dedi.Şakirtler, “Bizde sadece beş ekmek ve

iki balık var. Yoksa bizim gidip bu kadarinsana yiyecek almamızı mı istiyorsun?”dediler. 14Orada yaklaşık beş bin erkekvardı.İsa şakirtlerine, “Kalabalığı ellişer kişi-

lik kümeler halinde oturtun” dedi.15 Şakirtler de denileni yaptılar ve

herkesi yere oturttular. 16 İsa beş ekmeğive iki balığı alıp gökyüzüne baktı, Al-lah’a şükretti. Sonra bunları böldü vehalka dağıtmaları için şakirtlerine verdi.17Herkes doyana kadar yedi, bir sürü deyiyecek arttı. Artakalan yiyecekler on ikisepet doldurdu.

Petrus, İsa’nın Mesiholduğunu farkediyor

(Matta 16:13-28; Markos 8:27-9:1)18Bir gün İsa tek başına dua ederken

şakirtleri O’na yaklaştı. İsa onlara, “Halkbenim kim olduğumu söylüyor?” diyesordu.

¶9:5 Ayağınızdaki tozu silkin: Havariler, kurtuluş müjdesine ilgisiz davrananlarlavakit kaybetmemeliydiler. Ayaklarına bulaşan tozu silkmeleri, artık o yerin halkınınakıbetinden sorumlu olmadıklarını ifade ediyordu.

Luka 9:19 19 Luka 9:40

19 Şöyle cevap verdiler: “VaftizciYahya diyorlar. Bazılarıysa İlyas diyor.Kimi de senin dirilmiş olan eski birpeygamber olduğunu söylüyor.”

20Bunun üzerine İsa onlara, “Pekisizce ben kimim?” diye sordu.Petrus ona, “Sen Allah’ın Mesihi’sin”

dedi.21 İsa bunu kimseye söylememeleri

için onları tembihledi.İsa ölüp dirileceğini bildiriyor

22 Sonra İsa şöyle dedi: “İnsanoğlu’nunçok acı çekmesi gerekiyor. İleri gelen-ler, başrahipler ve din âlimleri O’nu red-dedecekler. Öldürülecek, fakat üç günsonra dirilecek.”

23 İsa sonra herkese dedi ki,“Peşimden gelmek isteyen kendindenvazgeçsin. Günbegün çarmıhını§omuzlayıp beni takip etsin. 24Canınıkurtarmak isteyen onu kaybedecek,fakat canını benim uğruma feda edenonu kurtaracaktır. 25 İnsan bütündünyaya sahip olsa, fakat canınıkaybetse, helâk olsa, ne kazanır?26Benden ve vazettiklerimdenutanmayın. Utanırsanız, İnsanoğluolarak kendi ihtişamımla veAllah’ın mukaddes meleklerininihtişamıyla geldiğimde ben desizlerden utanacağım. 27Hakikat şu ki,buradakilerden bazıları, ölmeden önceAllah’ın Hükümranlığı’nı görecekler.”

İsa’nın görünümü değişiyor(Matta 17:1-8; Markos 9:2-8)

28 İsa bunları söyledikten yaklaşıksekiz gün sonra Petrus, Yuhannave Yakub’u yanına aldı, dua etmekiçin dağa çıktı. 29 İsa dua ederken

yüzünün görünümü değişti. Elbisesigöz kamaştırıcı bir beyazlığa büründü.30Birden yanında iki adam belirdi,İsa’yla konuşmaya başladılar. BunlarMusa ve İlyas’tı. 31Görünüşlerimuhteşemdi. İsa’nın yakındaKudüs’te ölüp dirileceğini ve semayayükseleceğini konuşuyorlardı. 32Petrusve diğerleri uykuya dalmıştı. Fakatuyandıklarında İsa’nın ihtişamını veyanında duran iki adamı gördüler.33Musa ve İlyas İsa’nın yanındanayrılmak üzereydi. Petrus İsa’ya, “Üstat,iyi ki buradayız. Üç çardak kuralım; birisana, biri Musa’ya biri de İlyas’a” dedi.Aslında ne dediğinin farkında değildi.

34Petrus bu sözleri söylerken birbulut geldi, onları gölgeledi. Petrus,Yuhanna ve Yakub, bulut etraflarınısarınca korkuya kapıldılar. 35Allahbuluttan seslendi, “Bu benim semavîOğlum’dur, seçilmiş Olan’dır. O’na itaatedin!” dedi.

36 Ses kesildiğinde orada sadece İsabulunuyordu. Petrus, Yuhanna ve Yakubbu olay hakkında hiçbir şey demediler.Uzun bir süre de kimseye gördüklerinianlatmadılar.

İsa bir çocuğu cinden kurtarıyor(Matta 17:14-23; Markos 9:14-32)

37Ertesi gün İsa, Petrus, Yuhanna veYakub dağdan indiler. İsa’yı büyük birkalabalık karşıladı. 38Kalabalığın için-den bir adam O’na şöyle seslendi: “Ho-cam yalvarırım oğluma bir bak, o benimtek evlâdım. 39Zaman zaman cine tu-tuluyor, aniden bağırmaya başlıyor, çır-pınıyor, ağzından köpükler çıkıyor. Cinonu yara bere içinde bırakıyor; ondangüç bela ayrılıyor. 40 Şakirtlerine oğlum-

§9:23 Çarmıh: Eskiden Romalıların en kötü suçlulara uyguladığı idam usulüydü.Suçluların kol ve ayak bilekleri haç şeklinde ağaca mıhlanırdı. Bu cezaya mahkûmedilenler öylece ölmeye bırakılırdı. Bunun gibi, İsa Mesih’e inanan kişi de eski hay-atını “ölüme mahkûm” saymalı, ne pahasına olursa olsun Mesih’e güvenerek yenibir hayat sürmeli. “Çarmıhını omuzlama”nın anlamı budur.

Luka 9:41 20 Luka 9:62

dan cini çıkarmaları için yalvardım,fakat yapamadılar” dedi.

41Bunun üzerine İsa şöyle dedi: “Siziimansız ve sapmış nesil! Sizinle dahane kadar kalmam lazım, size daha nekadar katlanmam lazım? Oğlunu bu-raya getir!” 42Çocuk gelirken cin onuyere fırlattı, şiddetle sarstı. Fakat İsacini azarlayıp çocuğu şifaya kavuşturdu,sonra babasına geri verdi. 43Herkes Al-lah’ın muhteşem kudretine şaşıp kaldı.İsa ölüp dirileceğini tekrar bildiriyor

(Matta 17:22-23; Markos 9:30-32)Herkes İsa’nın yaptıklarına

şaşakaldı. Bu arada İsa şakirtlerine,44 “Size şimdi söyleyeceklerimi iyidinleyin” dedi. “İnsanoğlu ihaneteuğrayacak.” 45 Fakat şakirtler ne demekistediğini anlamadılar. Çünkü busözlerin anlamı onlara kapalıydı, neolduğunu kavrayamamışlardı. İsa’yabu söz hakkında soru sormaya dakorkuyorlardı.

En büyük kim?(Matta 18:1-5; Markos 9:33-40)

46 İsa’nın havarileri aralarındanhangisinin en büyük olduğunutartışmaya başladı. 47Onlarınakıllarından ne geçtiğini bilen İsaküçük bir çocuğu alıp yanına çekti.48Havarilerine, “Kim bu çocuğu benimadıma kabul ederse beni de kabuletmiş olur. Ve beni kabul eden kişibeni gönderen Allah’ı kabul etmişolur. Aranızda en önemsiz görünen, enbüyüktür” dedi.

49Yuhanna buna karşılık, “Üstat seninadınla cin çıkaran birini gördük. Onuengellemeye çalıştık, çünkü bizden birideğildir” dedi.

50 İsa, “Ona engel olmayın, çünkü sizekarşı olmayan, sizden yanadır” dedi.

Samiriyeliler İsa’yı istemiyor51 İsa’nın semaya alınacağı zaman

yaklaşmıştı; İsa Kudüs’e gitmeyekararlıydı. 52Önünden habercileryolladı. Bunlar İsa için hazırlıkyapmak amacıyla Samiriye’nin birköyüne gittiler. 53 Fakat halk İsa’yı iyikarşılamadı, çünkü Kudüs’e gitmekteolduğunu biliyorlardı.** 54 ŞakirtlerdenYakub ve Yuhanna bunu görünce İsa’ya,“Efendimiz, bir emirle gökten ateşyağdırıp bu insanları yok etmemiziister misin?” diye sordular. 55 Fakat İsadönüp onları azarladı. 56 Sonra başkabir köye gittiler.

İsa’nın ardından gitmek(Matta 8:19-22)

57Yolda giderlerken bir adam İsa’ya,“Nereye gidersen seni takip edeceğim”dedi.

58 İsa, “Tilkilerin ini, kuşların yuvasıvar. Fakat İnsanoğlu’nun başını yaslay-acak yeri yok” dedi.

59 İsa bir başkasına, “Beni takip et!”dedi.Fakat adam, “İzin ver, babam ölene

kadar bekleyeyim” dedi.60 İsa da adama, “Bırak ölüleri, ölü-

lerini kendileri gömsünler. Sen git Al-lah’ın Hükümranlığı’nı duyur” dedi.

61Başka bir adam da İsa’ya, “Ben senitakip edeceğim, Efendim” dedi. “Fakatönce izin ver de aileme veda edeyim.”

62 İsa ise adama, “Tarlayı sürmeyebaşlayan ileri bakmalı; geriye bakan, Al-lah’ın Hükümranlığı’na lâyık değildir”dedi.

**9:53 Samiriyeliler ve Yahudiler uzun zamandır birbirlerinden nefret ediyorlardı.İsa, Kudüs’teki Yahudi mabedine gidiyordu, bu sebeple Samiriyeliler O’nun kendibölgelerinden geçmesini hoş karşılamadı.

Luka 10:1 21 Luka 10:24

İsa yetmiş şakirt dahavazifelendiriyor

10 Bundan sonra Rab yetmiş şakirtdaha tayin etti. Onları gide-

ceği her şehre, her yere önden ikişerikişer gönderdi. 2Onlara şöyle dedi:“Toplanacak büyük bir insan hasadı var.Fakat hasadı kaldıracak işçiler az. HasatRab’be aittir. O’na yalvarın ki, hasadıkaldıracak işçiler göndersin.

3 “Haydi gidin! Sizi kurtların arasınakuzular gibi gönderiyorum. 4Yanınızahiç para, erzak torbası ve çarık al-mayın. Yolda durup kimseyle selamlaş-mayın. 5Bir eve girmeden önce, ‘Bueve selâmet olsun!’ deyin. 6Eğer oev selâmet dileğinize lâyıksa, selâmetdileğiniz o evde kalsın; değilse, size dön-sün. 7 Selâmet olan evde kalın, size neikram ederlerse yiyip için, çünkü işçiemeğinin karşılığını hak eder. Evden evetaşınmayın.

8 “Bir şehre girdiğinizde insanlar siziiyi karşılarsa, size ne ikram eder-lerse yiyin. 9Oradaki hastalara şifaverin; onlara, ‘Allah’ın Hükümranlığısize yaklaştı’ deyin. 10 “Gittiğiniz şehirdesizi iyi karşılamazlarsa, şehrin sokak-larına çıkıp şöyle deyin: 11 ‘Şehrinizinayağımıza yapışan tozunu bile size ikazolsun diye silkiyoruz! Fakat şunu bilinki, Allah’ın Hükümranlığı size yak-laştı.’ 12 Size söylüyorum, hesap günüo şehirde yaşayanların hali Sodomhalkınınkinden beter olacaktır.”

13 “Vay haline ey Korazin halkı! Vayhaline ey Beytsayda halkı! Eğer aranızdayapılan mucizeler Sur ve Sayda’da yapıl-saydı, oraların halkı çoktan tövbe et-miş olurdu. Çul kuşanıp kül içindeotururdu.†† 14 Fakat hesap günü, Surve Sayda’nın hali sizinkinden daha

dayanılır olacaktır. 15 Sen Kefarnahum,semaya çıkarılacağını mı sanıyorsun?Hayır, ölüler diyarına indirileceksin!

16 “Sizi dinleyen, beni dinlemiş olur.Sizi reddeden, beni reddetmiş olur. Benireddeden de beni gönderen Allah’ı red-detmiş olur.”

17Yetmiş şakirt yolculuklarından sev-inç içinde döndü. İsa’ya, “Efendimiz”dediler, “Senin adını andığımızda cinlerbile bize itaat etti!”

18 İsa onlara şöyle dedi: “Şeytan’ıngökten yıldırım gibi düştüğünü gördüm.19Bakın, Şeytan’ın emrindeki cinler,yılanlara ve akreplere benzer. Bensize bunları ayak altına alma yetkisiniverdim. Düşmanınız Şeytan’a galipgeleceksiniz. Size hiçbir şey zararveremeyecek. 20 Fakat cinlerin sizeboyun eğmesine değil, isimlerinizinsemada yazılmasına sevinin.”

İsa, semavî Baba’ya dua ediyor21O anda İsa Mukaddes Ruh’la

coşarak şöyle dedi: “Semavî Baba, yerinve göğün Efendisi! Sana şükrederim.Çünkü bu hakikatleri hikmetli ve akıllıkişilerden gizledin, çocuk kadar safinsanlara açtın. Evet, semavî Baba,bu senin iradene uygundur. 22 SemavîBabam her şeyi bana emanet etti.Semavî Oğul’un kim olduğunu semavîBaba dışında hiç kimse bilmez. SemavîBaba’nın kim olduğunu da kimsebilmez. Semavî Baba’yı sadece semavîOğlu ve Oğlu’nun O’nu tanıtmakistediği kişiler tanır” dedi.

23 İsa şakirtlerine döndü, özel olarakonlara şöyle dedi: “Sizin gördüklerinizigörenlere ne mutlu! 24 Size şunusöyleyeyim, birçok peygamber vehükümdar sizin şimdi gördüklerinizi

††10:13 Çul kuşanıp kül içinde oturmak: Çul, kıldan yapılmış kaba dokumadır.Eski çağlarda Yahudiler tövbe ya da yas işareti olarak çul giyer ve üzerlerine külserperlerdi.

Luka 10:25 22 Luka 11:4

görmek istediler, fakat göremediler.Duymak istediler, fakat duyamadılar.”

Yardımseverlik misali25Bir şeriat âlimi ayağa kalkıp İsa’yı

imtihan etmek amacıyla şöyle dedi,“Hoca, ebedî hayata kavuşmak için neyapmalıyım?”

26 İsa, “Tevrat’ta ne yazılı? Oradaokuduğundan ne anlıyorsun?” diyesordu.

27Adam şöyle cevap verdi: “Rab Al-lahın’ı bütün kalbinle, bütün canınla,bütün gücünle ve bütün aklınla sev,komşunu da kendini sevdiğin gibi sev”dedi.

28 İsa, “Doğru cevabı verdin. Böyle ya-parsan ebedî hayata kavuşursun” dedi.

29 Fakat adam kendini haklı çıkarmakisteyerek, “Peki komşum kim?” diyesordu.

30 İsa şöyle cevap verdi: “Adamın biriKudüs’ten Eriha’ya giderken haydutlarıneline düşmüş. Haydutlar adamı soy-muşlar, dövmüşler ve yarı ölü vaziyettebırakarak çekip gitmişler. 31Tesadüfenoradan geçmekte olan bir rahip onu gör-müş, fakat durup yardım etmeden yolunöbür tarafına geçip gitmiş. 32 Sonrabir Levili‡‡ oraya gelmiş. Yaralı adamıgörmüş, fakat o da yardım etmedengeçip gitmiş. 33Yolu oradan geçenbir Samiriyeli yaralı adamı görmüş.Yüreği sızlamış. 34Adamın yanına gidipyaralarına zeytinyağı ve şarap dök-müş, yaralarını sarmış. Sonra da adamıeşeğine bindirip hana götürmüş, oradaonunla ilgilenmiş. 35Ertesi gün hancıyaiki dinar vermiş ve, ‘Ona iyi bak, eğerverdiğim paradan daha fazlasını har-carsan dönüşte sana öderim’ demiş.”

36 İsa şeriat âlimine, “Sence bu üçkişiden hangisi haydutlar arasına düşen

adama hakiki komşu gibi davrandı?”diye sordu.

37 Şeriat âlimi, “Ona acıyıp yardımeden” diye cevap verdi.İsa, “O zaman sen de git aynısını yap”

dedi.İsa Meryem ve Marta’nın evinde38 İsa ve şakirtleri yola devam edip

bir köye girdiler. Orada Marta adındabir kadın onları evinde misafir etti.39Marta’nın Meryem adında bir kızkardeşi vardı. Meryem, Efendimizİsa’nın ayaklarının dibine oturmuşO’nun konuşmasını dinliyordu.40 Fakat Marta’nın yapacak bir sürüişi vardı. Dikkatini İsa’nın dediklerineveremiyordu. İsa’nın yanına geldi veO’na, “Efendimiz, kardeşim bütün işibana bıraktı. Aldırmıyor musun? Söylebana yardım etsin!” dedi.

41Buna cevap olarak İsa, “Marta,Marta, sen her şeyi çok dert ediyor-sun. 42Aslında sadece bir şey gereklidir,Meryem onu seçti; seçtiği de ondan alın-mayacaktır” dedi.

Nasıl dua etmeli(Matta 6:9-13; 7:7-11)

11 İsa bir yerde dua ediyordu. Du-asını bitirdiğinde şakirtlerinden

biri İsa’ya, “Efendimiz, Yahya’nın şakirt-lerine öğrettiği gibi sen de bize nasıl duaedileceğini öğret” dedi.

2 İsa onlara şunları söyledi: “Dua ed-erken şöyle deyin:“Semavî Baba, adın takdis edilsin.Hükümranlığın gelsin.3Her gün bize rızkımızı ver.4Günahlarımızı affet.Çünkü biz de bize kötülük yapanları

affediyoruz.Ayartılmamıza izin verme.”

‡‡10:32 Levili: İsrail’in Levi aşiretinden rahip yardımcısı.

Luka 11:5 23 Luka 11:28

5 Sonra onlara şöyle dedi: “Farzedin gecenin yarısı bir arkadaşınızınevine gittiniz, ona, ‘Arkadaş, ödünçolarak bana üç somun ekmek ver;6bir arkadaşım yoldan geldi, onaikram edecek bir şeyim yok’ dediniz.7Arkadaşınız da içeriden, ‘Gitbaşımdan! Beni rahatsız etme! Kapıkilitli. Çocuklarım ve ben şu andayatıyoruz. Şimdi kalkıp da sana birşey veremem’ der mi? 8 Size şunusöyleyeyim, adam arkadaşlık hatırınakalkıp size ekmek vermeyebilir, fakatistemekte ısrar ederseniz kesinliklekalkıp ihtiyacınız olanı verir. 9Busebeple ısrarla dileyin diyorum, Allahverecektir. Arayın, bulacaksınız. Kapıyıçalın, açılacaktır. 10Dileyen alır. Arayanbulur. Kapıyı çalana kapı açılır. 11Hangibaba ekmek isteyen oğluna taş verir?Ya da balık isterse yılan verir? 12Yada yumurta isterse akrep verir? 13 Sizkötü yürekli olsanız bile çocuklarınızagüzel hediyeler vermeyi biliyorsunuz.Öyleyse semavî Baba kendisindendileyenlere mutlaka Mukaddes Ruh’uda verecektir.”

İsa’nın kudreti Allah’tandır(Matta 12:22-30; Markos 3:20-27)

14Bir gün İsa bir adamdan cinkovuyordu. Adam cin yüzündenkonuşamıyordu. Cin çıkınca adamkonuşmaya başladı. Olanları görenkalabalık hayretler içinde kaldı.15 Fakat bazıları, “Cinleri, cinlerinreisi Baalzevul’un¶¶ gücüyle kovuyor”dediler.

16Başkaları ise İsa’yı imtihanetmek niyetiyle gökten bir alâmetgöstermesini istediler. 17 Fakat İsaonların akıllarından ne geçtiğini sezdi,

şöyle dedi: “İçinde nifak olan herülke yıkılır. Kendi içinde bölünen evhalkı dağılır. 18Eğer Şeytan kendiiçinde bölünmüşse, hükümranlığınınasıl devam ettirebilir? Şeytan’ıngücünü kullanarak cinleri çıkarttığımısöylüyorsunuz. 19Peki, eğer ben cinleriBaalzevul’un gücüyle kovuyorsam, sizinadamlarınız kimin gücüyle kovuyor?Bu durumda haksız olduğunuzu kendiadamlarınız açıkça gösteriyor. 20Bencinleri Allah’ın kudretiyle kovuyorum.Bu da Allah’ın Hükümranlığı’nın sizeulaştığını gösterir.

21 “Tepeden tırnağa silahlı güçlü biradam kendi evini koruduğu sürece mal-ları emniyet altındadır. 22 Fakat diye-lim ki, ondan daha kuvvetli bir adamsaldırıp onu alt etti. O zaman güvendiğibütün zırh ve silahları alıp götürür veyağmaladığı malları dostlarıyla paylaşır.

23 “Benden yana olmayan banakarşıdır, benimle birlikte toplamayandarmadağın ediyor demektir.”

Ruhsal boşluğun tehlikesi24 “Cin insanın içinden çıktığı zaman

kurak yerlerde dolanıp huzur arar.§§ Bu-lamayınca da, ‘Eski evime geri döneyim’der. 25Geri döndüğünde evi süpürülmüşve düzeltilmiş bulur. 26Bunun üzerinegider, kendisinden daha kötü olan yedicinle birlikte geri döner. Hepsi o kişideyaşamaya başlar. Böylece o kişinin sonhali ilkinden beter olur.”

27 İsa bunları söylerken kalabalıktanbir kadın O’na, “Ne mutlu seni doğurupemziren kadına!” diye seslendi.

28 İsa da, “Asıl ne mutlu Allah’ınkelâmını duyup ona itaat edenlere!”dedi.

¶¶11:15 Baalzevul: “sineklerin efendisi” anlamında olup Şeytan’a verilen alaycıisim.§§11:24 Kurak yer: İsa’nın zamanında Yahudi inanışına göre şeytanî ruhlar kurakyerlere, çöllere giderlermiş.

Luka 11:29 24 Luka 11:48

Alâmet peşindeki nesil(Matta 12:38-42)

29Kalabalık gittikçe çoğalıyordu.İsa onlara şöyle seslendi: “Şimdikinesil kötü bir nesil. Allah’tan biralâmet bekliyorlar. Fakat onlaraYunus’un alâmetinden başkasıgösterilmeyecektir.* 30Yunus nasılNinova halkı için şaşılacak bir alâmetolduysa, İnsanoğlu da bu nesil içinalâmet olacaktır.

31 “Hesap günü, Güney Kraliçesi† bunesille birlikte kalkacak ve bu neslimahkûm edecek. Çünkü kraliçe, Sü-leyman’ın hikmetli sözlerini dinlemekiçin dünyanın ta öbür ucundan gelmişti.Şimdi burada Süleyman’dan daha üstünbiri var. 32Hesap günü, Ninova halkıbu nesille birlikte kalkacak ve bu neslimahkûm edecek. Çünkü NinovalılarYunus’un vaazını duyunca tövbe ettiler.Şimdi burada Yunus’tan daha üstün birivar.”

Dünyaya ışık olun(Matta 5:15; 6:22-23)

33 “Kimse kandil yakıp onu mahzeneya da kabın altına koymaz. Eve giren-ler aydınlansın diye kandilliğe koyar.34Göz bedenin nurudur. Gözünüz toksa,bütün bedeniniz de nurlu olur. Fakat açgözlü olursanız, bütün bedeniniz karan-lık olur. 35Öyleyse dikkat edin! İnsan-lara kem gözle bakarak içinizdeki nurukaranlığa dönüştürmeyin. 36Eğer bütünbedeniniz nurluysa, hiçbir yanı karanlıkdeğilse, kandilin sizi ışığıyla aydınlattığızamanki gibi hep aydınlıkta olursunuz.”

İsa dinî önderleri tenkit ediyor(Matta 23:1-36; Markos 12:38-40)

37 İsa konuşmasını bitirince birFerisi O’nu evine yemeğe davet etti.İsa yemeğe gitti ve sofraya oturdu.38 Ferisi, İsa’nın yemek yemeden önceellerini dinî âdetlere göre yıkamadığınıgörünce şaşırdı. 39Bunun üzerine İsaona şöyle dedi: “Siz Ferisilerin yaptığıyıkama sadece bir fincanın veya tabağındışını temizlemeye benziyor. İçinizaçgözlülük ve kötülükle dolu. 40Eyakılsızlar! Dışı yapanla içi yapan aynıdeğil mi? 41Kaplarınızın içindekinifakirlere sadaka olarak verin, o zamantertemiz olursunuz.

42 “Vay halinize Ferisiler! Allah adınanane, sedef otu ve her türlü ürün dâhil,her şeyden ondalık verirsiniz, fakat adilolmayı ve Allah’ı sevmeyi ihmal eder-siniz. Ondalık vermeyi ihmal etmedenöncelikle bunları yapmanız gerekir.

43 “Vay halinize Ferisiler! Havralardabaşköşelere oturmaya ve meydanlardainsanların sizi hürmetle selamlamasınabayılırsınız. 44Vay halinize! İnsanlarınfarkında olmadan üzerinde gezindikleribelirsiz mezarlara benziyorsunuz.”

45 Şeriat âlimlerinden biri İsa’ya,“Hoca, bunları söylemekle bize dehakaret ediyorsun” dedi.

46 İsa ona şöyle dedi: “Sizin de vayhalinize ey şeriat âlimleri! İnsanlarazorla kabul ettirdiğiniz kaideler ağır biryük gibidir. Fakat kendiniz bu yükleritaşımak için parmağınızı bile kıpırdat-mazsınız. 47Vay halinize! Peygamber-ler için türbeler yaparsınız. Fakat bun-lar sizin atalarınızın öldürdüğü peygam-berlerdir! 48Atalarınız peygamberleri

*11:29 Yunus: İsa Mesih’ten önce 8. yüzyılda yaşamış bir peygamberdir. Büyükbir balığın karnında üç gün geçirdikten sonra tıpkı İsa’nın mezardan üçüncü gündirilmesi gibi, sağ salim çıkmıştır.†11:31 Güney Kraliçesi: Saba Melikesi de denir. Allah’ın hikmetli sözlerini Süley-man’dan duymak için 1600 kilometre yol katetti. Bkz.1.Krallar 10:1-13.

Luka 11:49 25 Luka 12:16

öldürdü, siz onların türbelerini yapıy-orsunuz. Böylelikle atalarınızın yaptık-larına şahitlik ediyor, bunları onaylıyor-sunuz! 49Bunun için Allah, hikmetiyle,‘Onlara peygamberler ve resuller gön-dereceğim; bunların bazılarını öldüre-cek, bazılarına da zulmedecekler’ dedi.

50–51 “Habil’in kanından başlayaraksunakla mabet arasında öldürülenZekeriya’nın‡ kanı için hesapvereceksiniz. Böylece dünyanınyaratılışından beri öldürülen bütünpeygamberlerin kanının hesabı bunesilden sorulacaktır. Evet, sizesöylüyorum, bütün bunlardan bu nesilsorumlu tutulacak.

52 “Vay halinize, şeriat âlimleri! İrfankapısını açan anahtarı alıp götürdünüz.Kendiniz bu kapıdan girmediniz, girmekisteyenlere de engel oldunuz.”

53 İsa oradan ayrıldı. O gündensonra din âlimleri ve Ferisiler O’nadiş bilemeye ve birçok konuda onusıkıştırmaya başladılar. 54O’nu kendisözleriyle tuzağa düşürmek için fırsatkolluyorlardı.

Ferisiler gibi olmayın(Matta 10:26-31)

12 Bu sırada binlerce insan İsa’nınolduğu yere akın etti; öyle

büyük bir izdiham oldu ki, neredeysebirbirlerini ezeceklerdi. İsa halkahitap etmeden önce şakirtlerine şöylededi: “Ferisilerin mayasından, yaniikiyüzlülüğünden sakının. 2Örtülüolan her şey açığa çıkarılacak,gizli olan her şey bilinecektir.3Karanlıkta söylediğiniz her şey günışığında duyurulacak. Kapalı kapılarardında fısıldadıklarınız damlardanhaykırılacaktır.”

4 “Dostlarım, size şunu söyleyeyim,insanlardan korkmayın. Bedeniöldürebilirler, fakat ondan fazlasınıyapamazlar. 5Esas kimden korkmanızgerektiğini size söyleyeyim. Siziöldürüp cehenneme atma gücü olanAllah’tan korkmalısınız. Evet, sizediyorum, esas korkmanız gerekenAllah’tır. 6Beş serçe ancak iki metelikeder. Fakat Allah hiçbirini unutmaz.7Allah başınızdaki saç tellerinin sayısınıbile bilir. Korkmayın. Siz serçelerdendaha değerlisiniz.”

8 “Size şunu söyleyeyim, insanlarınönünde beni açıkça kabul edeni bende Allah’ın melekleri huzurundaaçıkça kabul edeceğim. 9 Fakat benibaşkalarının önünde reddedeni bende Allah’ın melekleri huzurundareddedeceğim. 10 İnsanoğlu aleyhindekonuşan affedilecek; fakat MukaddesRuh’a küfreden affedilmeyecektir.

11 “Sizi havra cemaatlerinin, ileri ge-lenlerin ve hükümdarların huzurunaçıkardıkları zaman, ‘Kendimizi nasılsavunacağız veya ne söyleyeceğiz’ diyeendişelenmeyin. 12Mukaddes Ruh sizeo zaman ne söylemeniz gerektiğiniöğretecektir.”

İsa açgözlülüğe karşı uyarıyor13Kalabalığın içinden biri İsa’ya, “Ho-

cam, kardeşime söyle de babamdankalan mirası benimle paylaşsın” dedi.

14 İsa ona şöyle dedi: “Aranızdahakemlik edeceğimi neredençıkardınız?” 15 Sonra İsa kalabalığadönerek, “Dikkat edin, kendinizi hertürlü açgözlülükten koruyun, çünküinsanın hayatı sahip olduğu mallarabağlı değildir” dedi.

16 Sonra onlara şu misali verdi: “Birzamanlar zengin bir adam varmış.

‡11:50-51 Habil, Zekeriya: Tevrat’ta adı geçen ve öldürülen ilk ve sonpeygamberler.

Luka 12:17 26 Luka 12:42

Toprağı bol ürün verirmiş. 17Adamkendi kendine, ‘Ürünümü saklayacakyerim yok, ne yapmalıyım?’ diyesormuş.

18 “Sonra da, ‘Şöyle yapacağım’ demiş.‘Ambarlarımı yıkıp daha büyükleriniyapacağım. Bütün buğdayımı, ürünümüyeni ambarlarımda saklayacağım.’19Kendime, ‘Ey canım, yıllarca yetecekkadar bol malın var. Rahatına bak, ye,iç, hayatın tadını çıkar diyeceğim.’

20 “Fakat Allah ona, ‘Seni akılsızadam! Bu gece canından olacaksın.Biriktirdiklerin kime kalacak?’ demiş.

21 “İşte kendisi için servet biriktiren,fakat Allah katında zengin olmayankişinin sonu böyle olur.”

Önce Allah’ın Hükümranlığı(Matta 6:25-34)

22 İsa şakirtlerine, “Bu sebeple sizeşunu söyleyeyim” dedi, “canınızın ve be-deninizin ihtiyaçları için tasalanmayın.‘Ne yiyeceğiz veya ne giyeceğiz?’ diyedert etmeyin. 23Can yiyecekten, bedende giyecekten daha önemlidir. 24Kar-galara bakın! Ne ekerler, ne biçerler, nekilerleri, ne de ambarları vardır. FakatAllah onları doyurur. Siz kuşlardan çokdaha değerlisiniz. 25Hiçbiriniz endişe-lenerek ömrünüzü bir an bile uzata-mazsınız. 26Bu kadarını yapamadık-tan sonra neden diğer şeyleri dertediyorsunuz?

27 “Zambakların nasıl büyüdüğünebakın. Onlar ne çalışır, ne de giyecekiçin kaygılanırlar. Size şunu söyleyeyim,bütün ihtişamına rağmen Süleymanbile bu çiçeklerden biri kadar güzelgiyinmemişti. 28 Sizi kıt imanlılar,şu kırdaki ota bakın! Bugün var,yarın ocağa atılır. Yine de Allah otubüyük itinayla yaratmıştır. Öyleysesizi giydireceği çok daha kesindir. 29Ozaman, ‘Ne yiyeceğiz, ne içeceğiz?’ diyekaygılanmayın. 30Allah’ı tanımayan

bütün halklar böyle şeylerin peşindedir.Aslında semavî Babanız Allah da sizinyiyeceğe, giyeceğe ihtiyacınız olduğunubilir. 31 Siz Allah’ın Hükümranlığı’naöncelik verin, o zaman size bunlar daverilecektir.

32 “Korkma, ey küçük sürü! Çünküsemavî Babanız Allah sizleri Hüküm-ranlığı’na ortak etmeye razı olmuş-tur. 33Mallarınızı satın, parasını ihtiy-acı olanlara verin. Bu sayede eskimeyenbir keseye, semada tükenmeyen birservete sahip olursunuz. Orada hiçbirhırsız ona yaklaşamaz, güveler onu yiye-mez. 34 Servetiniz neredeyse, kalbiniz deoradadır.”

Her zaman hazır olun(Matta10:34-36; 24:42-51;Markos 10:38; 13:34-36)

35 “Her an hizmete hazır olun;kandilleriniz yanar durumda olsun!36Düğünden eve dönecek olanefendilerini bekleyen köleler gibi olun.Efendi gelir, kapıyı çalar, köleler dehemen ona kapıyı açarlar. 37Efendilerieve döndüğünde uyanık ve hazırbulacağı kölelere ne mutlu! Sizedoğrusunu söyleyeyim, efendilerihazırlık yapacak, köleleri sofrayaoturtup onlara hizmet edecek. 38Efendiister gece yarısı, ister daha geç saattegelsin, uyanık bulacağı kölelere nemutlu!

39 “Şunu iyi bilin: Ev sahibi hırsızınhangi saatte geleceğini bilse, evininsoyulmasına fırsat vermez. 40Bu yüzdensiz de her an hazır olun, zira İnsanoğluhiç ummadığınız bir anda gelecektir.”

41Petrus, “Efendimiz, bu misali bizimiçin mi anlatıyorsun, yoksa herkes içinmi?” diye sordu.

42 İsa şöyle dedi: “Sadık ve akıllıbir kâhya düşünün. Efendisi onudiğer kölelerin başına getirir veonlara zamanında yiyecek vermekle

Luka 12:43 27 Luka 13:8

vazifelendirir. 43Efendisi evedöndüğünde iş başında bulacağı okâhyaya ne mutlu! 44Emin olun,efendisi onu bütün mallarının başınakoyacak. 45 Fakat kâhya kendi kendine,‘Efendimin gelişine çok var’ der vediğer köleleri dövmeye başlarsa,yiyip içip sarhoş olursa, 46 efendisiummadığı bir anda gelecek; onuşiddetle cezalandıracak, kendisine sadıkolmayanlarla bir tutacaktır.

47 “Efendisinin isteğini bilip de hazır-lık yapmayan, onun isteğini yerine ge-tirmeyen kölenin cezası büyük olacaktır!48Peki efendisinin isteğini bilmeyen köl-eye ne olacak? Cezayı hak etse de cezasıküçük olacak. Kime çok verilmişse, on-dan çok beklenecek. Kime daha çok şeyemanet edilmişse, ondan daha fazlasıistenecektir.

49 “Ben dünyayı bir yangın yerine çe-virmeye geldim. Keşke bu yangın şim-diden başlamış olsaydı! 50Katlanmamgereken büyük bir elem var. Bunu birelem vaftizine¶ benzetiyorum. Bu vaftizolup bitene kadar nasıl da sıkıntı çekiy-orum! 51Yeryüzüne selâmet getirmeyemi geldim sanıyorsunuz? Hayır diyo-rum, ben husumet getirmeye geldim.52Bundan böyle beş kişilik bir aile, ikiyekarşı üç, üçe karşı iki olarak bölünecek.53Baba oğluna, oğul babasına, annekızına, kız annesine, kaynana gelinine,gelin de kaynanasına karşı olacaktır.”

Alâmetleri anlamak(Matta 5:25-26; 16:2-3)

54 Sonra İsa halka şöyle dedi: “Batıdabir bulutun yükseldiğini görüncehemen, ‘Yağmur geliyor’ dersiniz veyağmur yağmaya başlar. 55 Lodosestiğinde, ‘Bugün çok sıcak olacak’dersiniz ve öyle olur. 56 Sizi ikiyüzlüler!

Yerin ve göğün durumundan bir anlamçıkarmayı biliyorsunuz, nasıl oluyorda yaşadığınız zamanı anlamaktazorlanıyorsunuz?

57 “Doğru olana neden kendinizkarar vermiyorsunuz? 58 Sizden davacıolanla mahkeme yolunda anlaşmayabakın. Eğer anlaşamazsanız, sizihâkimin huzuruna sürükler. Hâkim sizigardiyana verir, gardiyan da sizi hapseatar. 59 Size söylüyorum, borcunuzu sonkuruşuna kadar ödemeden hapistençıkamazsınız.”

Tövbe edin

13 Vali Pilatus’un askerleri, kur-ban kesen bazı Celilelileri öldür-

müştü. Ölen Celilelilerin kanı kestik-leri kurbanların kanına karışmıştı. Bazıkişiler gelip bunu İsa’ya haber verdiler.2 İsa şöyle karşılık verdi: “Sizce buCelileliler diğer Celilelilerden daha mıgünahkârdılar? Onun için mi başlarınaböyle bir felâket geldi? 3 Size diyorumki, hayır! Fakat tövbe etmezseniz, hep-iniz onlar gibi helâk olacaksınız. 4PekiKudüs’ün Şiloah mahallesindeki kule üz-erlerine yıkılınca ölen on sekiz kişiiçin ne demeli? Sizce onlar Kudüs’teyaşayan diğer insanlardan daha mı gü-nahkârdı? 5 Size hayır diyorum! Fakattövbe etmezseniz, hepiniz onlar gibihelâk olacaksınız.”

Meyve vermeyen ağaç6 Sonra İsa şu misali verdi: “Adamın

birinin bağında bir incir ağacı varmış.Adam gelip ağaçta meyve aramış, fakatbulamamış. 7Bağcısına demiş ki, ‘Bak,üç yıldır gelip bu ağaçta meyve arıyo-rum, bulamıyorum. Kes bu ağacı! Niyeboşu boşuna toprağı işgal etsin ki?’8Bağcı da ona cevap olarak, ‘Efendim,

¶12:50 elem vaftizi: Vaftiz kelimesinin genel anlamı suya batırılmaktır. Fakat bu-rada İsa vaftiz diye çarmıhtaki ölümünden söz etmektedir.

Luka 13:9 28 Luka 13:33

ağacı bir yıl daha bırak. Ben de bu aradaçevresini kazıp gübreleyeyim. 9Belkigelecek yıl meyve verir. Vermezse, onukesersin’ demiş.”İsa Şabat Günü bir kadına şifa veriyor

10 İsa Şabat Günü havralardan birindevaaz ediyordu. 11Orada cine tutulmuşbir kadın vardı. Cin yüzünden on sekizyıldır sakat kalmıştı. İki büklüm ol-muş, belini hiç doğrultamıyordu. 12 İsaonu görünce yanına çağırdı ve ona,“Hastalığından kurtuldun” dedi. 13El-lerini kadının üzerine koydu. Kadınhemen doğruldu ve Allah’a hamdetmeyebaşladı. 14Havra önderi hastaya ŞabatGünü şifa verdi diye İsa’ya kızdı; kala-balığa dönüp, “Çalışmak için haftada altıgün var. O günlerde şifa arayın; ŞabatGünü gelmeyin” dedi.

15 İsa ona şu cevabı verdi: “Sizi ikiyü-zlüler! Öküzünüzü veya eşeğinizi ahır-dan çözüp her gün, hatta Şabat Günübile su içmeye götürmüyor musunuz?16 İyileştirdiğim bu kadın İbrahim’insoyundandır. Şeytan on sekiz yıldır onuesir etmişti. Şabat Günü bu esarettenkurtulup şifa bulmasında ne sakıncavar?” 17 İsa’nın bu sözleri muhaliflerininhepsini utandırdı. Bütün cemaat O’nunyaptığı harikalara sevindi.Hardal tohumu ve maya misalleri(Matta 13:31-33; Markos 4:30-32)

18 Sonra İsa şöyle dedi: “Allah’ınHükümranlığı neye benzer? Onu neyebenzeteyim? 19Allah’ın Hükümranlığıbir adamın bahçesine ektiği küçücükhardal tohumuna benzer. Tohumbüyür, ağaç olur ve kuşlar dallarındabarınırlar.”

20 İsa yine, “Allah’ın Hükümranlığı’nıneye benzeteyim?” dedi. 21 “O, birkadının alıp üç ölçek una karıştırdığımayaya benzer. Azıcık maya bütünhamuru kabartır” dedi.

Dar kapı(Matta 7:13-14, 21-23)

22 İsa Kudüs’e giderken her köy ve şe-hirde durup vaaz ediyordu. 23Biri O’na,“Efendim, kıyamet günü kurtulanlarınsayısı az mı olacak?” diye sordu.İsa oradakilere dönüp şöyle dedi:

24 “Ebedî hayata giden kapı dardır; bukapıdan girmek için elinizden geleniyapın. Size diyorum ki, birçok kişigirmek isteyecek, fakat giremeyecek.25Bir an gelecek, evin efendisi kapıyı ka-patacak. Sizler dışarıda durup kapıyı vu-racaksınız, ‘Efendimiz, kapıyı aç!’ diye-ceksiniz. Fakat O size cevap olarak,‘Kim olduğunuzu, nereden geldiğinizibilmiyorum’ diyecek. 26 Siz de O’na, ‘Bizseninle yedik, içtik. Şehrimizin sokak-larında bize vaaz ettin’ diyeceksiniz. 27Oise size, ‘Uzak durun benden, ey zalim-ler!’ cevabını verecek.

28 “İbrahim, İshak, Yakub vediğer peygamberler Allah’ınHükümranlığı’nda olacak; fakat sizlerbunun dışında kalacaksınız. Bundandolayı ağlayıp acıyla dişlerinizisıkacaksınız. 29 İnsanlar doğudan,batıdan, kuzeyden ve güneyden gelipAllah’ın Hükümranlığı’ndaki şölendeyerlerini alacak. 30 Şimdi en önemsizgibi görünenler birinci, en önemli gibigörünenler ise sonuncu olacaktır.”

Hirodes’ten gelen tehdit(Matta 23:37-39)

31Tam o sırada bazı Ferisiler gelipİsa’ya, “Buradan ayrıl, başka yere git. Hi-rodes seni öldürmek istiyor” dediler.

32 İsa onlara, “Hirodes tilki kadar kur-naz biri. Gidip ona söyleyin, ‘Bugün veyarın cinleri kovacağım, hastalara şifavereceğim. Üçüncü gün amacıma ulaşa-cağım.’ 33Yine de bugün, yarın ve öbürgün yoluma devam etmeliyim, çünkü

Luka 13:34 29 Luka 14:21

bir peygamberin Kudüs dışında ölmesidüşünülemez.

İsa Kudüs halkını uyarıyor34 “Ey Kudüs! Peygamberleri öldüren,

Allah’ın resullerini taşlayan Kudüs!Tavuk nasıl civcivlerini kanatlarınınaltına toplarsa, ben de kaç defa sizleriöyle toplamak istedim; fakat sizistemediniz. 35 İşte bu yüzden Allahmabedinizi terk edecek. Size şunusöyleyeyim, ‘Rab’bin adına gelenmübarek olsun!’ diyene kadar beni birdaha görmeyeceksiniz.”§

Şabat Günü şifa dağıtmak

14 Bir Şabat Günü İsa ileri ge-len Ferisilerden birinin evine

yemeğe gitti. Orada herkes O’nu dikkatlegözlüyordu. 2 İsa’nın önüne vücudu sutoplamış bir adam geldi. 3 İsa Ferisilereve şeriat âlimlerine şöyle dedi: “ŞabatGünü hastalara şifa vermek caiz mi,değil mi?” 4Onlar ses çıkarmadılar. İsaadama dokunup şifa verdi, sonra evinegönderdi. 5 Ferisilere ve şeriat âlimler-ine, “Eğer oğlunuz ya da öküzünüz ŞabatGünü kuyuya düşse hemen onu çıkarmazmısınız?” dedi. 6Onlar buna da cevapvermediler.

Alçakgönüllülüğün önemi7 İsa yemeğe davet edilenlerin

oturmak için en iyi yerleri seçtiğini farketti. Bunun üzerine onlara şu misalianlattı: 8 “Biri seni düğüne çağırdığında,başköşeye oturma. Ev sahibi belkisenden daha önemli birini çağırmışolabilir. 9Başköşede oturuyorsan ikinizide çağıran yanına gelip sana, ‘Yerini buadama ver!’ diyebilir. O zaman utançlakalkıp en arkaya geçmek zorundakalırsın. 10O yüzden bir düğüneçağrıldığında, git arka yere otur. Seni

davet eden gelip sana, ‘Arkadaşım,daha öne buyurmaz mısın?’ desin. Ozaman diğer misafirlerin gözünde itibarkazanırsın. 11Büyüklük taslayan herkesküçük düşürülür. Alçakgönüllü olan iseel üstünde tutulur.”

Ziyafet misali(Matta 22:1-10)

12 Sonra İsa O’nu davet eden Ferisiye,“Bir öğlen ya da akşam yemeği verdiğinzaman dostlarını, kardeşlerini, akra-balarını ve zengin komşularını davetetme. Çünkü onlar da seni yemeğedavet ederek karşılık verirler. 13 Fakatbir ziyafet verdiğinde fakirleri, sakat-ları ve körleri çağır. 14Onlar sanakarşılık verecek durumda olmadığındanmutlu olacaksın. Hesap günü sâlih kişil-erle birlikte dirildiğin zaman Allah senimükâfatlandıracaktır.”

15 Sofrada oturan adamlardanbiri bunu duyunca İsa’ya, “Allah’ınHükümranlığı’nda ziyafete katılanlarane mutlu!” dedi.

16 İsa ona şöyle dedi: “Adamın biribüyük bir ziyafet vermiş, birçok insanıdavet etmiş. 17Yemek saatinde, ‘Gelin,yemek hazır’ diye haber vermesi içinkölesini davetlilere yollamış. 18 Fakathepsi anlaşmışçasına birer bahane uy-durmuş. Bir tanesi, ‘Yeni bir tarla satınaldım, gidip görmem gerek. Lütfen benimazur gör’ demiş. 19Bir başkası, ‘Yenibeş çift öküz aldım, gidip onları den-emem lâzım. Kusura bakma, gelemem’demiş. 20Bir diğeri de, ‘Yeni evlendim.O yüzden gelemem’ demiş.

21 “Köle geri dönüp durumu efendi-sine anlatmış. Ev sahibi çok kızmış vekölesine, ‘Hadi git şehrin sokaklarını,caddelerini dolaş. Fakirleri, kötürümleri,körleri ve sakatları topla getir!’ demiş.

§13:35 Mezmur 118:26; Yeremya 12:7; 22:5; 26:6

Luka 14:22 30 Luka 15:12

22 “Bir süre sonra köle, ‘Efendim,dediklerinizi yerine getirdim, fakat dahayer var’ demiş. 23Bunun üzerine evsahibi köleye, ‘Git, şehrin dışındaki yol-ları, çit boylarını dolaş, bulduğun in-sanları gelmeye ikna et ki evim dol-sun’ demiş. 24 Size şunu söyleyeyim,ilk çağırdığım adamların hiçbiri benimyemeğimden tadamayacaktır.’”İsa’nın peşinden gitmenin bedeli

(Matta 10:37-38)25Birçok insan İsa’yla birlikte Kudüs’e

doğru yol alıyordu. İsa onlara dönüpşöyle dedi: 26 “Eğer bana gelip deanne babanızı, eşinizi, çocuklarınızı,kardeşlerinizi, hatta kendi canınızı bilefeda edemeyecekseniz, benim şakirdimolamazsınız. 27Çarmıhını omuzlayıp**ardımdan gelmeyen benim şakirdimolamaz.

28 “Eğer bir kule inşa etmek isterseniz,önce oturup yapacağınız masrafı, işibitirmek için yeteri kadar paranız var mıyok mu diye hesap edersiniz. 29Temelatıp işi bitiremezseniz, 30herkes, ‘Buadam inşaata başladı, fakat bitiremedi’diye sizinle alay eder.

31 “On bin askeri olan bir hükümdar,üzerine yirmi bin askerle yürüyen başkabir hükümdarla savaşmadan önce otu-rup plan yapar. 32Eğer diğer hüküm-darı yenemeyecekse, o daha uzaktaykenbirkaç elçisini yollayıp barış şartlarınıister.

33 “Bu her biriniz için de aynıdır.Benim ardımdan gelmek için her şeyiniz-den vazgeçmelisiniz. Eğer vazgeçemezs-eniz, benim şakirdim olamazsınız.”

34 “Tuz yararlıdır. Fakat tuz tadınıkaybederse, tekrar tuz tadı almasımümkün değildir. 35Artık hiçbir işeyaramaz. Ne toprağa yarar, ne de gübreolur; çöplüğe atılır. Kulağı olan işitsin!”

Kaybolup bulunan koyun misali(Matta 18:12-14)

15 Birçok vergici ve günahkârgörülen kişi İsa’yı dinlemeye

geldi. 2 Ferisiler ve din âlimleri, “Buadam günahkârları hoş karşılıyor,onlarla birlikte yiyor!” diye söylenmeyebaşladılar.

3Bunun üzerine İsa onlara şu misaliverdi: 4 “Farz edin sizden birinin yüzkoyunu var, bir tanesi de kayboluyor. Neyapar o kişi? Doksan dokuz koyunu kır-larda bırakıp kayıp koyunu bulana kadararamaya devam etmez mi? 5Onu bu-lunca sevinerek omuzlarına alır. 6Evinedönünce arkadaşlarını ve komşularınıçağırır, onlara, ‘Benimle sevinin, çünkükayıp koyunumu buldum!’ der. 7 Şunubilin ki, aynı şekilde tövbe eden tekbir günahkâr için semada sevinç olacak-tır. Bu sevinç, tövbeye muhtaç olmayandoksan dokuz sâlih insan için duyulan-dan daha büyüktür.

Kaybolup bulunan para misali8 “Farz edin bir kadının on gümüş

parası var, bir tanesini de kaybediyor.Bir kandil yakar, evini süpürür, parayıbulana kadar her tarafı didik didik ara-maz mı? 9Parayı bulduğunda da dost-larını, komşularını çağırıp, ‘Sevincimipaylaşın, kaybettiğim parayı buldum!’der. 10Aynı şekilde, size diyorum, birtek günahkâr tövbe ettiğinde Allah’ınmelekleri sevinir.”

İki oğul misali11 İsa, “Bir adamın iki oğlu var-

mış” dedi. 12 “Bunlardan küçük olanıbabasına, ‘Baba, malından bana düşenpayı şimdi istiyorum’ demiş. Baba daservetini iki oğlu arasında paylaştırmış.

**14:27 Çarmıhını omuzlayıp: Acıyı, zorlukları, hatta ölümü göze almak anlamında

Luka 15:13 31 Luka 16:8

13 “Birkaç gün sonra küçük oğul herşeyini toplayıp uzak bir ülkeye git-miş. Orada uçarı bir hayat sürerekvarını yoğunu çarçur etmiş. 14Her şeyiniharcadıktan sonra o ülkede şiddetlibir kıtlık olmuş, bir lokma ekmeğemuhtaç kalmış. 15Bunun üzerine oülkenin vatandaşlarından birinin hizme-tine girmiş. Adam onu domuz gütmekiçin otlaklarına yollamış. 16Küçük oğulçaresizlikten domuzların yediği keçi-boynuzunu bile yemeye razıymış, fakatkimse ona bir şey vermemiş.

17 “Nihayet aklı başına gelmiş ve şöyledemiş: ‘Babamın nice işçisinin bolcayiyeceği var, ben ise burada açlıktanölüyorum! 18Kalkıp babama gideceğimve ona, ‘Baba, Allah’a ve sana karşı gü-nah işledim. 19Ben artık senin oğlunolarak anılmaya lâyık değilim. Beni işçi-lerinden biri gibi kabul et’ diyeceğim.20Böylece kalkıp babasının yanına dön-müş. Kendisi daha uzaktayken babasıonu görmüş, yüreği sızlamış, koşup onasarılmış ve öpmüş. 21Oğlu ona, ‘Baba,Allah’a ve sana karşı günah işledim. Benartık senin oğlun olarak anılmaya lâyıkdeğilim’ demiş.

22 “Baba kölelerine şöyle demiş:‘Çabuk olun! En iyi kaftanı getiripona giydirin. Ayrıca parmağına yüzüktakın, ayaklarına çarık giydirin.23Besili danamızı getirip kesin, yiyipeğlenelim! 24Çünkü benim bu oğlumölmüştü, fakat tekrar hayata döndü!Kaybolmuştu, fakat şimdi bulundu!’Böylece eğlenmeye başlamışlar.

25 “Babanın büyük oğlu ise tarla-daymış. Eve yaklaşınca çalgı ve oyunseslerini duymuş. 26Uşaklardan biriniçağırıp ne olduğunu sormuş. 27Uşakona, ‘Kardeşin geri geldi, baban da onasağ salim kavuştuğu için besili danayıkestirdi’ demiş.

28 “Büyük oğul buna çok gücenmiş,eve girmek istememiş. Babası dışarı

çıkıp ona gelmesi için yalvarmış. 29Oda babasına, ‘Bak, bunca yıl seniniçin köle gibi çalıştım. Hiçbir zamanemrinden çıkmadım, fakat sen banaarkadaşlarımla eğlenmek için bir oğlakbile vermedin. 30 Senin malını fahişel-erle yiyen şu oğlun geldi diye besilidanayı kestirdin!’ demiş.

31 “Babası ona, ‘Evladım, sen her za-man yanımdasın, neyim varsa senindir.32 Fakat bu, kutlanıp mutlu olunacak birgün, çünkü kardeşin ölmüştü, şimdi hay-ata döndü. Kaybolmuştu, şimdi bulundu’demiş.”

Hakiki servet

16 İsa şakirtlerine şöyle dedi: “Birzamanlar zengin bir adam var-

mış. İşlerini idare etmesi için bir kâhyatutmuş. Bir gün bu kâhya efendisinemalını çarçur ediyor diye ihbar edilmiş.2Efendisi onu çağırıp, ‘Nedir seninhakkında duyduklarım? Paramla ne yap-tın? Hesap ver. Artık benim kâhyam ola-mazsın’ demiş.

3 “Kâhya kendi kendine, ‘Ben neyapacağım şimdi? Efendim benikâhyalıktan alacak. Toprakta çalışacakkadar güçlü değilim. Dilenmeye deutanırım. 4 Fakat ne yapacağımıbiliyorum. Arkadaşlar edineceğim,böylece işten çıkarıldığımda onlar benievlerine buyur edecekler’ demiş.

5 “Bunun üzerine kâhya efendisineborcu olanları tek tek çağırmış. Bir-incisine, ‘Efendime ne kadar borcunvar?’ diye sormuş. 6Borcu olan da, ‘Yüztesti zeytinyağı’ demiş. Kâhya da ona,‘Hemen borç senedini al, otur ve bor-cunu elli testi diye yaz’ demiş.

7 “Sonra bir başka borçluya, ‘Seninborcun ne kadar?’ demiş. Borçlu da, ‘Yüzçuval buğday’ demiş. Kâhya da, ‘Al borçsenedini, seksen çuval diye yaz’ demiş.

8 “Efendisi, hilekâr kâhyayı akıllıcadavrandığı için takdir etmiş. Aslında

Luka 16:9 32 Luka 16:29

dünyevî insanlar, kendilerine benzerkişilerle ilişkilerinde, Allah’ın aydınlat-tığı insanlardan daha akıllıca davranıy-orlar.††

9 “Ben size şunu söyleyeyim, şimdisahip olduğunuz dünya malını kendi-nize dost edinmek için kullanın. Ozaman malınız bitip tükenince, ebedîmeskeninize kabul edilirsiniz. 10Küçükişlerde itimada lâyık olan kişi, büyükişlerde de itimada lâyıktır. Küçük işlerdehilekâr olan kişi ise büyük işlerdede hilekâr olur. 11Dünyanın aldatıcıserveti konusunda itimada lâyık değils-eniz, ebedî serveti size kim emanet eder?12Dünya malı Allah’a aittir. Buna sadıkdeğilseniz semada nasıl payınız olur?

13 “Bir köle iki efendiye kulluk ede-mez. Ya birini sevip diğerinden nefreteder, ya da birine sadık olur diğeriniumursamaz. Hem Allah’a hem de parayakulluk edemezsiniz.”

14Parayı seven Ferisiler, İsa’nınsöylediklerini duyunca O’nunla alayettiler. 15 İsa onlara şöyle dedi: “Sizinsanların önünde kendinizi temizeçıkarmaya çalışıyorsunuz. FakatAllah kalbinizde ne olduğunu biliyor.İnsanların taparcasına değer verdikleriher şey Allah’a iğrenç gelir.

16 “Tevrat ve peygamberlerin vahiy-leri Yahya’nın zamanına kadar sürdü.Yahya’dan sonra Allah’ın Hükümranlığımüjdelenmeye başladı ve bugüne kadarherkes Allah’ın Hükümranlığı’na girmekiçin gayret ediyor. 17Yer ve gök ortadankalkacak, fakat Tevrat’ın tek bir harfibile yok olmayacaktır.

Evlenme ve boşanma18 “Dinleyin, karısını boşayıp başka bir

kadınla evlenen zina işlemiş olur. O şek-

ilde boşanmış kadınla evlenen de zinaişlemiş olur.”

Zengin adam ve Lazar19 “Bir zamanlar zengin bir adam var-

mış. Mor, ince keten giysiler giyer-miş, şatafatlı şekilde her gün eğlenir-miş. 20Bir de Lazar adında fakir biradam varmış. Lazar’ın bütün vücuduyara bere içindeymiş. Hep bu zenginadamın kapısına bırakılırmış. 21Zen-gin adamın sofrasından artan yemekkırıntılarıyla karnını doyurmak için canatarmış. Bir yandan da köpekler gelipyaralarını yalarmış.

22 “Bir gün fakir Lazar ölmüş. Melekleronu cennete götürüp sofrada İbrahim’inyanına oturtmuşlar. Bu arada zenginadam da ölmüş ve gömülmüş. 23Ölülerdiyarında büyük acılar içindeymiş. Uza-ktan İbrahim’i ve yanında oturan Lazar’ıgörmüş. 24 ‘İbrahim Baba, acı bana!’ diyeseslenmiş. ‘Lazar’ı bana gönder de par-mağının ucunu suya batırıp dilimi serin-letsin. Bu alevlerin içinde azap çekiyo-rum’ demiş.

25 “İbrahim, ‘Evlâdım, hatırlıyormusun, sen dünyada hayatın tadını nasılçıkardın? Lazar ise kötü durumdaydı.Şimdi o burada rahat içinde, sen iseazap çekiyorsun. 26Ayrıca, aramızdaöyle bir uçurum kondu ki, ne buradanbiri senin yanına geçebilir, ne de oradanbiri buraya gelebilir’ demiş.

27 “Zengin adam bunun üzerine şöyledemiş: ‘O zaman İbrahim Baba, yal-varırım, Lazar’ı dünyaya, babamın evinegeri gönder. 28Benim beş kardeşim var.Gidip onları uyarsın ki, onlar da bu azapyerine düşmesinler.’

29 “Fakat İbrahim, ‘Onlar Musa’nınve peygamberlerin sözlerine sahiptirler.Bunlara dikkat etsinler, yeter’ demiş.

††16:8 Hakiki müminlerin çoğu Allah’ın gelecek hükümranlığı için gereken hazır-lığı yapmazlar. Oysa dünyevî insanlar başkalarıyla ilişkilerinde kendi menfaatlerinigözetirler; bunun için her çabayı gösterirler.

Luka 16:30 33 Luka 17:27

30 “Zengin adam, ‘Hayır, İbrahimbabamız! Yalnız ölülerden biri diriliponlara giderse tövbe ederler’ demiş.

31 “İbrahim de şöyle demiş: ‘Eğerkardeşlerin Musa’nın ve peygamberlerinsözlerine itaat etmiyorlarsa, ölülerdenbiri dirilse bile ikna olmazlar.’”

Günah ve affetme(Matta 18:6-7; Markos 9:42)

17 İsa şakirtlerine şöyle dedi: “İn-sanları yoldan çıkaran tuzaklar

olacaktır. Fakat bu tuzaklara sebep olan-ların vay haline! 2Bu mütevazı şakirtler-den birini yoldan çıkaranın vay haline!Böyle birinin boynuna değirmen taşıgeçirilip denize atılması daha hayırlıolur. 3Dikkatli olun! Mümin kardeşinizgünah işlerse onu şiddetle uyarın. Eğertövbe ederse, onu affedin. 4Günde yedikere size karşı günah işler, fakat yedikere size gelip tövbe ettiğini söylerse,onu affedin.”

5Havariler Efendimiz İsa’ya,“İmanımızı artır” dediler.

6 İsa onlara şöyle dedi: “Hardal tanesikadar imanınız olsa, şu dut ağacına,‘Kendini kökünden sök ve denize dikil’dersiniz, size itaat eder.”

7 “Farz edin ki, çift süren ya daçobanlık eden bir köleniz var. Tarladangeldiğinde ona, ‘Hemen gel, sofrayaotur’ der misiniz? 8Tam tersine, ‘Banayiyecek bir şeyler hazırla, önlüğünügiy, bana hizmet et. Ben yiyip içtik-ten sonra sen de yiyip içersin’ dersiniz.9Verdiğiniz emirleri yerine getirdi diyeköleye teşekkür eder misiniz? 10 Siz deaynı şekilde sizden istenilenleri yap-tıktan sonra, ‘Biz basit kullarız, özelbir değerimiz yok. Vazifemizi yaptık, okadar’ demelisiniz.”

Minnettarlığın önemi11 İsa Kudüs’e doğru yoluna devam

etti, Samiriye’yle Celile arasındaki

sınır bölgesinden geçti. 12–13Birköye girdiğinde O’nu cüzamlı onadam karşıladı. Uzakta durarak, “İsa,Efendimiz, bize acı!” diye seslendiler.

14 İsa onları görünce, “Gidin,rahiplere görünün” dedi. On adam darahiplere giderken yolda şifa buldular.15 İçlerinden biri şifa bulduğunugörünce İsa’ya geri döndü. Yüksek sesleAllah’a hamdetti. 16 İsa’nın ayaklarınakapanıp O’na teşekkür etti. Bu adamSamiriyeliydi. 17 İsa, “İyileşenler onkişi değil miydi? Diğer dokuz kişinerede? 18Allah’a hamdetmek için buyabancıdan başka geri gelen olmadımı?” dedi. 19 Sonra İsa adama, “Ayağakalk, gidebilirsin. İmanın seni kurtardı”dedi.

Allah’ın Hükümranlığı(Matta 24:23-38, 37-41)

20 Ferisiler İsa’ya, “Allah’ınHükümranlığı ne zaman gelecek?” diyesordular.İsa onlara şöyle cevap verdi: “Al-

lah’ın Hükümranlığı gözle görülür şek-ilde gelmez. 21 İnsanlar, ‘Bakın, Allah’ınHükümranlığı burada!’ ya da ‘İşte şu-rada!’ demeyecekler. Çünkü Allah’ınHükümranlığı içinizdedir” diye cevapverdi.

22 Sonra İsa şakirtlerine, “Gün gele-cek, İnsanoğlu’nu tekrar görmeyi özleye-ceksiniz, fakat göremeyeceksiniz. 23 İn-sanlar size, ‘Bakın, şurada!’ ya da ‘İşteburada!’ diyecekler. Olduğunuz yerdenayrılmayın, böyle konuşanların peşin-den gitmeyin. 24 İnsanoğlu’nun gelişi,şimşeğin çakıp gökyüzünü bir uçtanöbür uca kadar aydınlattığı gibi, ani ola-caktır. 25 Fakat önce İnsanoğlu’nun çokacı çekmesi ve bu nesil tarafından red-dedilmesi gerekiyor.

26 “İnsanoğlu geldiği zaman her şeytıpkı Nuh Nebi’nin günlerindeki gibiolacak. 27Nuh’un gemiye bindiği güne

Luka 17:28 34 Luka 18:17

kadar insanlar yiyip içiyor, evlenipevlendiriliyorlardı. Sonra tufan oldu,hepsini helâk etti. 28 İnsanoğlu geldiğizaman her şey tıpkı Lut’un zamanındakigibi olacak. İnsanlar yiyip içiyor, alıpsatıyor, ekip biçiyor ve kendilerine evinşa ediyorlardı. 29 Fakat Lut Sodom’danayrıldığı gün, gökten ateş ve kükürtyağdı, hepsini helâk etti. 30 İnsanoğluortaya çıkacağı gün durum aynı ola-cak. 31O gün damda olan aşağı inipevine girmesin. Eşyalarını almaya vakitolmayacak. Aynı şekilde tarlada olanevine dönmesin. 32 Lut’un karısını hatır-layın!‡‡ 33Canını kurtarmak isteyen onukaybedecek. Canını kaybeden ise onukurtaracaktır. 34 Size şunu söyleyeyim, ogece aynı yatakta olan iki kişiden biri alı-nacak, diğeri bırakılacak. 35–36Birliktebuğday öğüten iki kadından biri alı-nacak, diğeri bırakılacak.”

37 Şakirtleri İsa’ya, “Efendimiz, bunlarnerede olacak?” diye sordular.İsa, “Leş neredeyse akbabalar oraya

üşüşecek” diye cevap verdi.Devamlı dua edin

18 Sonra İsa şakirtlerine yılmadandevamlı dua etmeleri için şu

misali anlattı: 2 “Bir zamanlar şehrinbirinde bir hâkim varmış. Allah’tan ko-rkmaz, insanlara da saygı duymazmış.3Aynı şehirde bir de dul bir kadın var-mış. Sürekli bu hâkime gelip, ‘Davacıolduğum adamdan hakkımı al’ dermiş.

4 “Hâkim bir süre dul kadına yardımetmek istememiş. Fakat sonunda kendikendine, ‘Allah’tan korkmuyorum. İn-sanlara da saygı duymuyorum. 5 Fakatbu dul kadın beni rahatsız ediyor. Onuniçin hakkını almalıyım. Aksi halde benirahatsız etmeye devam edecek, canım-dan bezdirecek’ demiş.”

6 İsa şöyle devam etti: “Adaletsizhâkimin dediklerine dikkat edin.7Allah’ın seçilmiş halkı gece gündüzO’na yakarır ve Allah mutlaka onlarahaklarını verir. Onları çok bekletmez.8 Size söylüyorum, Allah onlara tezyardım edecek. Fakat İnsanoğlugeldiğinde yeryüzünde O’na iman edeninsanlar bulacak mı?”

Ferisi ve vergici misali9Bazıları sâlih kişiler olduklarına

inanıyor, başkalarını küçümsüyorlardı.10 İsa onlara şu misali anlattı: “Birgün iki adam dua etmek için mabedegitmiş. Bunlardan biri Ferisi, diğeride vergiciymiş. 11 Ferisi ayakta kendikendine şöyle dua etmiş: ‘Allah’ım, sanaşükrederim. Başka insanlar gibi hile,zina, hırsızlık etmiyorum. Şu vergicigibi de değilim. 12Haftada iki gün oruçtutar, kazancımın onda birini veririm.’

13 “Vergici ise bir köşede durmuş, duaederken utancından başını göğe doğrukaldırmak bile istememiş. Göğsüne vu-rarak, ‘Allah’ım, bana merhamet et. Bengünahkârım!’ demiş. 14 Size söylüyorum,Ferisi değil, vergici evine affedilmişolarak döndü. Çünkü kendini yücel-ten küçülecek, kendini küçük gören iseyüceltilecektir.”

İsa çocukları takdis ediyor(Matta 19:13-15; Markos 10:13-16)15Bazıları İsa’ya küçük çocuklarını ge-

tirdi. Onlara dokunup takdis etmesiniistediler. Bunu gören şakirtler onlara en-gel olmaya çalıştı. 16 Fakat İsa çocuklarıyanına çağırdı, “Bırakın, çocuklar banagelsin. Onlara engel olmayın, çünkü Al-lah’ın Hükümranlığı bu küçük çocuklargibi saf olanlara aittir. 17Emin olun, Al-lah’ın Hükümranlığı’nı çocuk gibi kabul

‡‡17:32 Lut’un karısını hatırlayın!: Lut’un karısı, yıkılmakta olan Sodom’u son kezgörmek için arkasına dönüp bakınca öldü (bkz. Yaratılış 19:15-26).

Luka 18:18 35 Luka 18:43

etmeyen, bu hükümranlığa asla gire-mez” dedi.

Zenginlik ve ebedî hayat(Matta 19:16-30; Markos 10:17-31)18 İleri gelenlerden biri İsa’ya, “İyi

kalpli hoca, ebedî hayata kavuşmak içinne yapmalıyım?” diye sordu.

19 İsa, “Bana neden iyi diyorsun? Al-lah’tan başka iyi olan yoktur. 20O’nunemirlerini biliyorsun: ‘Zina etme, adamöldürme, hırsızlık yapma, yalan yereşahitlik etme, annene babana hürmetet’” dedi.

21Adam, “Ben bunların hepsinigençliğimden beri yerine getiriyorum”dedi.

22 İsa bunu duyunca, “Hâlâ bir ek-siğin var. Neyin varsa hepsini satve parayı fakirlere dağıt. Böylece se-mada hazinen olur. Sonra da gel benitakip et” dedi. 23Adam bu sözleriduyunca çok üzüldü, çünkü son derecezengindi. 24Onun üzüntüsünü gören İsa,“Varlıklı insanların Allah’ın Hüküm-ranlığı’na girmeleri zordur! 25Deveniniğne deliğinden geçmesi, zengin insanınAllah’ın Hükümranlığı’na girmesindendaha kolaydır” dedi.

26Bu sözleri duyanlar, “Öyleyse kimkurtulabilir?” diye sordular.

27 İsa, “İnsanlar için imkânsız olanı Al-lah yapabilir” diye cevap verdi.

28Petrus İsa’ya, “Bak, biz her şeyibırakıp senin peşinden geldik” dedi.

29–30 İsa, “Emin olun, Allah’ın Hüküm-ranlığı uğruna evini, karısını, kardeş-lerini, anne babasını ya da çocuklarınıfeda eden herkes, bu dünyada bunlarınkat kat fazlasını alacaktır; ahirette deebedî hayata sahip olacaktır” dedi.

İsa üçüncü kere ölüpdirileceğini bildiriyor

(Matta 20:17-19; Markos 10:32-34)31 İsa on iki havariyi bir kenara

çekip şöyle dedi: “Şimdi Kudüs’egidiyoruz. Peygamberlerin İnsanoğluhakkında yazdıkları yerine gelecek.32 İnsanoğlu işgalcilere teslim edilecek.O’nunla alay edecekler, O’na hakaretedecekler, yüzüne tükürecekler. 33O’nukırbaçlayıp öldürecekler. Fakat Oüçüncü gün dirilecek.”

34Havariler bu sözlerden hiçbirşey anlamadılar. Bu sözlerin anlamıonlardan gizlenmişti; anlatılanlarıkavrayamadılar.

İsa kör adamın gözlerini açıyor(Matta 20:29-34; Markos 10:46-52)35 İsa Eriha şehrine yaklaşırken yol ke-

narında kör bir adam oturmuş dileniy-ordu. 36Kör adam yoldan geçen kala-balığın sesini duyunca “Ne oluyor?” diyesordu.

37Ona, “Nasıralı İsa buradan geçiyor”dediler.

38Kör adam, “Davud Oğlu¶¶ İsa, hal-ime acı, bana yardım et!” diye seslendi.39Önden gidenler kör adamı azarlayıpsusturmak istediler. Fakat adam sesinidaha da yükseltti, “Davud Oğlu, halimeacı!” dedi.

40 İsa durup adamın kendisine ge-tirilmesini emretti. Adam yaklaşınca,41 “Senin için ne yapmamı istiyorsun?”diye sordu.“Efendim, tekrar görmek istiyorum”

dedi.42 İsa, “Artık görebilirsin. İmanın seni

kurtardı” dedi. 43Adam o anda görm-eye başladı; Allah’a şükrederek İsa’nın

¶¶18:38 Davud Oğlu: İsa Mesih’e verilen bir ad, çünkü peygamberler Mesih’in KralDavud’un soyundan geleceğini söylemişlerdi.

Luka 19:1 36 Luka 19:24

peşinden gitti. Bunu gören herkes Al-lah’a hamdetti.

Zakay

19 İsa Eriha şehrinden geçiyordu.2Eriha’da Zakay adında bir adam

vardı. Vergicilerin başıydı; çok zengindi.3 İsa’yı görmek istiyordu, fakat boyu kısaolduğu için kalabalıktan dolayı O’nugöremiyordu. 4 İsa’nın geçeceği yere ön-den koştu. O’nu görebilmek için bir ya-bani incir ağacına tırmandı.

5 İsa Zakay’ın olduğu yere gelinceyukarı bakıp, “Zakay, çabuk aşağı in!Bugün senin evinde kalmalıyım” dedi.6Zakay hemen aşağı inip sevinçle İsa’yıevine buyur etti.

7Bunu gören herkes söylenmeyebaşladı; “İsa günahkâr bir adamamisafir oldu!” dediler.

8Zakay, İsa’nın önünde durup şöylededi: “Efendimiz, malımın mülkümünyarısını fakirlere vereceğim. Eğerbirinden haksızlıkla bir şey aldımsa,aldığımın dört katını geri vereceğim”dedi.

9 İsa şöyle dedi: “Bugün bu evkurtuluşa erdi. Çünkü bu adam daİbrahim’in evlâdıdır.§§ 10 İnsanoğlukaybolanı arayıp kurtarmak için geldi.”Allah’ın size verdiğini değerlendirin

(Matta 25:14-30)11Kalabalık bu sözleri dinlerken İsa

konuşmasına bir misalle devam etti.Çünkü Kudüs’e yaklaşmıştı, insanlar daAllah’ın Hükümranlığı’nın hemen or-taya çıkacağını sanıyordu. 12Bu sebe-ple İsa şöyle dedi: “Soylu bir adamimparator tarafından hükümdar yapıl-mak üzere uzak bir ülkeye gitmeyehazırlanıyormuş. Sonra ülkesine dönüp

halkını yönetecekmiş. 13Kölelerinden ontanesini çağırıp birer kese para vermişve onlara, ‘Ben dönene kadar bu parayıişletin’ demiş.

14 “Fakat ülkesinin halkı ondan nefretediyormuş. Arkasından imparatoratemsilciler gönderip, ‘Bu adamınhükümdarımız olmasını istemiyoruz’diye haber yollamışlar.

15 “Buna rağmen adam hükümdarolmuş. Ülkesine döndüğünde parasınıemanet ettiği köleleri çağırtıp nekazandıklarını öğrenmek istemiş.16Birinci köle gelmiş, ‘Efendim, banabir kese para vermiştiniz, ben on kesekazandım’ demiş.

17Hükümdar ona, ‘Aferin iyi köle!Küçük işte itimat edilir biri olduğunugösterdin. Bundan dolayı on şehri senyöneteceksin’ demiş.

18 “İkinci köle, ‘Efendim, bir keseparanızla beş kese kazandım’ demiş.

19Hükümdar, ‘Sen beş şehirden so-rumlu olacaksın’ demiş.

20 “Sonra başka bir köle gelip,‘Efendim, işte para keseniz. Onu birmendile sarıp sakladım. 21 Sendenkorktum, çünkü zor bir adamsın.Kazanmadığın parayı alır, ekmediğinibiçersin’ demiş.

22 “Hükümdar ona şöyle demiş:‘Ne kötü bir kölesin sen! Seni kendisözlerinle suçlu çıkaracağım. Benim zorbir adam olduğumu, kazanmadığımparayı aldığımı, ekmediğimi biçtiğimibiliyordun. 23Öyleyse paramı nedenişletmedin? Döndüğümde paramıfaiziyle geri alırdım’ demiş.

24 Sonra hükümdar çevresindekilere,‘Para kesesini bu köleden alıp on kesekazanan köleye verin’ demiş.

§§19:9 İbrahim’in evlâdı: Zakay bütün Yahudiler gibi İbrahim’in soyundandı. Fakatyaptığı işten dolayı Yahudiler tarafından toplum dışı edilmişti. İsa burada ona,“İbrahim’in evlâdı” demekle Zakay’ın riyasız mümin bir Yahudi olduğunu belirt-mek istiyor.

Luka 19:25 37 Luka 20:4

25 “Adamlar hükümdara, ‘Fakatefendim, onun zaten on kese parasıvar!’ demişler.

26 “Hükümdar da onlara şöyle demiş:‘Elindekini değerlendirenlere daha çokverilecek. Elindekini değerlendirmeyen-lerin nesi var nesi yok, hepsi ellerindenalınacaktır. 27Benim hükümdar olmamıistemeyenlere gelince, onları burayagetirin ve gözümün önünde kılıçtangeçirin.’

İsa Kudüs’e kral gibi giriyor(Matta 21:1-11; Markos 11:1-11

; Yuhanna 12:12-19)28 İsa bu sözleri söyledikten sonra ön-

den giderek Kudüs’e doğru yol aldı.29Zeytin Dağı diye bilinen tepenin ya-macındaki Beytfaci ve Beytanya köy-lerine yaklaştığında iki şakirdini öndengönderdi. 30Onlara şöyle dedi: “Karşı-daki köye gidin. Köye varınca üzerinehiç binilmemiş kazığa bağlı bir sıpabulacaksınız. Onu çözüp bana getirin.31Biri size, ‘Sıpayı niye çözüyorsunuz?diye sorarsa, ‘Efendimizin ona ihtiyacıvar’ deyin.”

32 İki şakirt gidip tıpkı İsa’nın dediğigibi sıpayı buldular. 33 Sıpayı tam çöz-erken, sahipleri, “Sıpayı niye çözüyor-sunuz?” diye sordular.

34 Şakirtler, “Efendimizin ihtiyacı var”dediler. 35 Sıpayı alıp İsa’ya getirdiler.Sıpanın sırtına abalarını koyarak İsa’yıüstüne bindirdiler. 36 İsa yol boyunca sı-panın üzerinde Kudüs’e doğru ilerlerkenhalk da abalarını yola serdi. 37 İsa artıkZeytin Dağı’ndan aşağı inen yola yak-laşmıştı. Şakirtlerinden meydana gelenbüyük kalabalık sevinç içindeydi. Gör-müş oldukları bütün mucizeler için Al-lah’a yüksek sesle şöyle hamdettiler:38 “Rab’bin adına gelen Kral mübarektir!Semada selâmet, yücelerdeki Allah’a

hamtlar olsun!”

39Kalabalıktan bazı Ferisiler İsa’ya,“Efendimiz, şakirtlerini sustur!” dediler.

40 İsa ise onlara cevap olarak, “Sizeşunu söyleyeyim, eğer onlar susarsataşlar dile gelir!” dedi.

İsa Kudüs için ağlıyor41 İsa Kudüs’e yaklaşmıştı. Şehri

görünce ağlamaya başladı. 42 Şöylededi: “Keşke bugün sen de selâmetegiden yolu fark etseydin! Fakat buyolu şimdilik göremiyorsun. 43Güngelecek, düşmanların seni setlerleçevirecek ve her taraftan kuşatıpsıkıştıracaklar. 44 Seni yerle bir ediphalkını mahvedecekler. Sende taşüstünde taş bırakmayacaklar. ÇünküAllah’ın seni kurtarmaya geldiği zamanıfark etmedin.”

İsa mabede gidiyor(Matta 21:12-17; Markos

11:15-19; Yuhanna 2:12-22)45 İsa mabet alanına girdi ve oradaki

satıcıları kovmaya başladı. 46Onlara,“Tevrat’ta, ‘Evim dua evi olacak’ diyeyazılmıştır. Fakat siz burayı haydut yu-vasına çevirdiniz” dedi.

47 İsa her gün mabet alanında vaazveriyordu. Başrahipler, din âlimleri vehalkın ileri gelenleri ise O’nu öldürmekistediler. 48 Fakat bunu nasıl yapacak-larını bilmiyorlardı. Çünkü halk İsa’yıcan kulağıyla dinliyordu.

İsa’nın yetkisi(Matta 21:23-27; Markos 11:27-33)

20 İsa bir gün mabette halka vaazveriyordu; kurtuluş müjdesini

anlatıyordu. Başrahipler, din âlimlerive ileri gelenler İsa’yla konuşmayageldiler. 2O’na, “Söyle bize, bunlarıhangi yetkiyle yapıyorsun? Bu yetkiyisana kim verdi?” diye sordular.

3–4 İsa şöyle cevap verdi: “Ben de sizebir soru sorayım. Söyleyin bana, Yahya

Luka 20:5 38 Luka 20:26

insanları vaftiz etme yetkisini Allah’tanmı aldı, yoksa insandan mı?”

5 Soruyu kendi aralarında tartıştılar;birbirlerine şöyle dediler: “‘Allah’tan’desek, ‘O zaman ona neden inan-madınız?’ diyecek. 6Yok eğer, ‘İnsan-dan’ desek, halk bizi taşa tutar. Çünkühepsi Yahya’nın peygamber olduğunainanıyor.”

7 Sonunda, “Yetkiyi kimden aldığınıbilmiyoruz” dediler.

8 İsa da, “Ben de size bunları hangiyetkiyle yaptığımı söylemeyeceğim”dedi.

Hain bağcılar misali(Matta 21:33-46; Markos 12:1-12)

9 Sonra İsa halka şu misali anlattı:“Adamın biri bağ dikmiş. Bağı bağcılarakiralayıp uzun bir seyahate çıkmış.10Bağ bozumu zamanı gelince adamüzümden payına düşeni almak içinbağcılara bir köle yollamış. Bağcılar kö-leyi dövüp eli boş göndermişler. 11Adambaşka bir köle yollamış. Bağcılar onuda dövmüşler, aşağılayıp eli boş gönder-mişler. 12Adam bir üçüncü köle dahayollamış. Bağcılar onu da yaralayıpkovmuşlar.

13 “Bağın sahibi, ‘Ne yapayımben şimdi? Çok sevdiğim oğlumugöndereyim, belki ona saygıgösterirler’” demiş.

14 “Bağcılar adamın oğlunu görüncearalarında şöyle konuşmuşlar: ‘Buadam bağ sahibinin mirasçısı. Eğer onuöldürürsek, bağ bizim olur.’ 15Bağcılaradamın oğlunu bağdan dışarı atıpöldürmüşler. Bu durumda bağın sahibine yapacak? 16Gelip bağcıları öldürüpbağı başkalarına kiralayacak.”Halk bu misali dinledikten sonra, “Al-

lah korusun!” dedi.

17 İsa onların gözlerinin içine bakarakşöyle dedi: “Öyleyse Zebur’daki şu söz-lerin anlamı nedir?‘İnşaatçıların reddettiği taş,binanın temel taşı oldu.’*

18O taşın üzerine düşen, paramparçaolacak. Taş da kimin üzerine düşerse onuezip toz edecek.”

19Din âlimleri ve başrahipler İsa’nınbu misalde kendilerini kastettiğini an-ladılar. Bu yüzden O’nu o anda yakala-mak istediler. Fakat halkın tepkisindenkorktular.

Sezar’ın hakkı Sezar’a(Matta 22:15-22; Markos 12:13-17)20Yahudi önderler İsa’yı yakalamak

için uygun zamanı beklemeye başladılar.O’na kendilerini dürüst dinleyici gibigösteren muhbirler gönderdiler. O’nu,söyleyeceği yanlış bir sözle tuzağadüşürmek istiyorlardı. Sonra O’nu Romavalisinin yetkisine ve hükmüne teslimedeceklerdi. 21Muhbirler İsa’ya sordu-lar: “Hocam, senin doğru olanı söyleyipvazettiğini biliyoruz. İnsanlar arasındaayrım yapmadan Allah yolunu dosdoğruvazedersin. 22 Sezar’a vergi vermemizcaiz mi değil mi?”

23–24 İsa, adamların onu tuzağadüşürmeye çalıştığını anladı. “Bana birdinar gösterin. Üzerinde kimin resmi,kimin adı var?” diye sordu.Muhbirler, “Sezar’ın” dediler.25 İsa, “Öyleyse Sezar’ın hakkını

Sezar’a, Allah’ın hakkını Allah’a verin”dedi.

26Adamlar İsa’yı halkın önündesöyledikleriyle tuzağa düşüremediler.Verdiği cevaba şaştılar; diyecek bir şeybulamadılar.

*20:17 Mezmur 118:22

Luka 20:27 39 Luka 21:8

Kıyametle ilgili soru(Matta 22:23-33; Markos 12:18-27)27–28Ölümden sonra dirilişe

inanmayan Saduki mezhebine bağlıbazı adamlar İsa’ya gelip şunu sordular:“Hocam, Musa Tevrat’ta şöyle der:‘Eğer çocuksuz evli bir adam ölürse,erkek kardeşi ölenin dul karısıylaevlensin, soyunu sürdürsün.’ 29Birzamanlar yedi erkek kardeş varmış.Birincisi bir kadınla evlenmiş, fakatçocuğu olmadan ölmüş. 30–31 İkincisi de,üçüncüsü de aynı kadınla evlenmiş veçocukları olmadan ölmüş. Bütün diğerkardeşler de bu kadınla evlenip çocukbırakmadan ölmüşler. 32En sonundakadın da ölmüş. 33Yedi kardeş de bukadınla evlendiğine göre, ahirette kadınbunlardan hangisinin karısı olacak?”

34 İsa Sadukilere şöyle dedi:“Bu dünyada yaşayanlar evlenir,evlendirilir. 35 Fakat ahirettediriltilmeye lâyık görülenler evlenmez,evlendirilmez. 36Böyleleri artık ölmez;melek gibidirler. Ölümden dirildikleriiçin onlar Allah’ın evlatlarıdır. 37MusaTevrat’ta, yanan çalıyla ilgili bölümdeölülerin dirileceğini açıkça belirtir. Rabiçin, ‘İbrahim’in, İshak’ın ve Yakub’unAllah’ı’ der. 38Allah ölülerin değil,dirilerin Allah’ıdır. Çünkü Allah’a görebütün insanlar hâlâ yaşamaktadır.”

39Bazı din âlimleri, “Hocam, iyi cevapverdin” dediler.

40Artık kimse İsa’ya soru sormaya ce-saret edemedi.

Mesih kimdir?(Matta 22:41-46; Markos 12:35-37)41 İsa şöyle sordu: “İnsanlar Mesih’e

neden Davud Oğlu diyorlar?42–43Davud Zebur’da şöyle diyor:

‘Rab Efendim’e dedi ki, sağımda otur.

Bütün düşmanlarını ayaklarının altınasereceğim.’†

44Davud, Mesih’e ‘Efendim’ dediğinegöre, Mesih nasıl Davud’un oğluolabilir?”

45Bütün halk dinlerken İsa dönüpşakirtlerine şöyle dedi: 46 “Dinâlimlerinden sakının. Cüppelerinigiyip dolaşmaya, çarşı meydanlarındasaygıyla selamlanmaya, havralardabaşköşelere, ziyafetlerde en muteberyerlere oturmaya bayılırlar. 47Dulkadınları aldatıp mallarını mülkleriniellerinden alırlar. Gösteriş için uzunuzun dua ederler. Allah bunları en kötüşekilde cezalandıracaktır.”

Hakiki bağış(Markos 12:41-44)

21 İsa başını kaldırdı, mabedin bağışkutusuna bağışlarını atan zengin-

leri gördü. 2–3Bu arada fakir bir dulkadın kutuya iki bakır para attı. İsa bunugörünce şöyle dedi: “Bu fakir dul kadınsadece iki bakır para verdi. Fakat sizehakikati söyleyeyim, o herkesten fazlaverdi. 4Çünkü diğerleri kutuya servet-lerinden artanı attılar. Bu kadın ise çokfakir olduğu halde varını yoğunu verdi.”

Gelecekle ilgili uyarılar(Matta 24:1-35; Markos 13:1-31)

5Bazı kişiler mabedi göstererek, “Negüzel taşlarla ve adaklarla süslenmiş!”dediler.

6 İsa, “Gün gelecek, buradagördüğünüz her şey yıkılacak. Taşüstünde taş kalmayacak” dedi.

7Onlar da, “Hocam, bu dediklerinne zaman olacak? Bunların olacağınıgösteren alâmet ne?” diye sordular.

8 İsa şöyle dedi: “Dikkat edin! Kimsesizi aldatmasın. Birçokları ortayaçıkıp benim adımı kullanacaklar. ‘Ben

†20:42-43 Mezmur 110:1

Luka 21:9 40 Luka 21:38

Mesih’im’ ve, ‘Vakit yaklaştı’ diyecekler.Onların peşine takılmayın! 9 Savaş veisyan haberleri duyunca telaşlanmayın.Önce bunların olması lazımdır. Fakatbu, henüz her şeyin sonu değildir.”

10 Sonra şunları ekledi: “Milletmillete, devlet devlete savaş açacak.11Yer yer şiddetli depremler, kıtlıklarve salgın hastalıklar baş gösterecek.Korkunç olaylar olacak, gökteolağanüstü alâmetler görünecek.

12 “Fakat bütün bunlar olmadan önceinsanlar sizi yakalayıp zulmedecekler.Sizi mahkûm etmek için havralarateslim edecekler, zindanlara atacaklar;hükümdarların, valilerin önünesürükleyecekler. Bütün bunlarşakirtlerim olduğunuz için başınızagelecek. 13 Fakat bu sayede banaşahitlik edeceksiniz. 14O durumlardasakın ‘Kendimizi nasıl savunacağız?’diye düşünmeyin. 15Ben size hitabetgücü ve hikmet vereceğim; hasımlarınızbuna karşı koyamayacak, bir şeydiyemeyecek. 16Anne babanız,kardeşleriniz, akrabalarınız vearkadaşlarınız bile size ihanet edipbazılarınızı öldürtecekler. 17 Şakirtlerimolduğunuz için herkes sizden nefretedecek. 18 Fakat saçınızın tek bir telinebile zarar gelmeyecek. 19 Sabrederekcanlarınızı kurtaracaksınız.”

Kudüs’ün yıkılması20 “Kudüs’ün ordular tarafından

kuşatıldığını gördüğünüzde bilin ki,şehrin yıkımı yaklaşmıştır. 21O zamanYahudiye’de olanlar dağlara kaçsın.Kudüs’tekiler de oradan ayrılsın.Kırda olanlar şehre dönmesin. 22Ogünler peygamberlerin yazdıklarınınyerine geleceği, Allah’ın bu halkıcezalandıracağı günlerdir. 23O günlerdehamile olan ya da çocuk emzirenkadınların vay haline! Çünkü ülke çoksıkıntılı günler yaşayacak. Bu halk

Allah’ın gazabına uğrayacak. 24Halkınbir bölümü kılıçtan geçirilecek,diğerleri de esir alınıp milletler arasınadağıtılacak. Kudüs yabancıların işgalisona erene kadar onların ayaklarıaltında çiğnenecek.

25 “Güneşte, ayda ve yıldızlardaşaşılacak alâmetler görülecek. Bütünyeryüzündeki milletler denizin uğultusuve dalgaların çarpmasıyla altüstolup şaşkına dönecekler. 26 İnsanlardünyanın başına gelecek felâketleribeklerken korkudan bayılacak. Çünküsemavî kudretler sarsılacak. 27O zamanİnsanoğlu’nun bulutlarla, büyük kudretve ihtişamla geldiğini görecekler.28Bunlar yerine gelmeye başladığındadik durup başınızı kaldırın, yılmayın.Çünkü kurtuluşunuz yakındır.”

İsa’nın sözleri ebedidir29 Sonra İsa onlara şu misali an-

lattı: “İncir ağacına ya da herhangi birağaca bakın. 30Ağaçlar yapraklanıncayaz mevsiminin yaklaştığını anlarsınız.31Aynı şekilde bu olaylar olduğundabilin ki, Allah’ın Hükümranlığı yakındır.32Emin olun, bütün bu şeyler olmadanbu nesil yok olmayacak. 33Yer ve gökortadan kalkacak, fakat benim sözlerimasla ortadan kalkmayacaktır.”

Her zaman hazır olun34 “Kendinize dikkat edin. Sefahate,

sarhoşluğa ve bu hayatın kaygılarınakapılmayın. Kıyamet günü sizibeklenmedik bir anda tuzak gibiyakalamasın. 35Çünkü o gün bütünyeryüzünde yaşayan herkesin üzerinegelecektir. 36Bu yüzden her an tetikteolun. Bütün bu olacakları atlatmakve İnsanoğlu’nun huzuruna cesaretleçıkabilmek için dua edin.”

37 İsa gündüzleri mabet alanında vaazediyordu, geceleri ise şehirden ayrılıpZeytin Dağı’nda konaklıyordu. 38Halk

Luka 22:1 41 Luka 22:30

da sabah erkenden mabette İsa’yı dinle-meye gidiyordu.

Yahuda’nın ihaneti(Matta 26:1-5, 14-15; Markos

14:1-2, 10-11; Yuhanna 11:45-53)

22Mayasız Ekmek Bayramı, diğeradıyla Fısıh Bayramı yaklaşmıştı.

2Başrahipler ve din âlimleri halktançekindikleri için İsa’yı ortadan kaldır-manın uygun bir yolunu arıyorlardı.3Bu sırada Şeytan on iki havariden biriolan Yahuda İskariyot’un içine girdi.4Yahuda başrahiplere ve mabet muhafı-zlarının komutanlarına gitti; İsa’yı nasılele verebileceğini görüştü. 5Onlar bunasevindiler, karşılığında para vermeyerazı oldular. 6Yahuda bunu kabul etti;kalabalığın olmadığı bir zamanda İsa’yıele vermek için fırsat kollamaya başladı.

Son Yemek(Matta 26:17-35; Markos 14:12-31;

Yuhanna 13:21-30, 36-38)7Mayasız Ekmek günüydü. O gün

Fısıh kurbanının kesilmesi gerekiyordu.8 İsa, Petrus’a ve Yuhanna’ya, “GidinFısıh yemeğini yiyebilmemiz için hazır-lık yapın” dedi.

9Onlar da, “Yemeği nerede hazırla-mamızı istersin?” diye sordular.

10 İsa şöyle dedi: “Dinleyin; şehregirdiğinizde karşınıza su testisi taşıyanbir adam çıkacak. Onu gideceği evekadar takip edin. 11Evin sahibine,‘Hocamız şakirtleriyle birlikte Fısıhyemeğini yiyeceği misafir odasınısoruyor’ deyin. 12Evin sahibi size üstkatta döşenmiş geniş bir oda gösterecek.Yemeği orada hazırlayın.”

13Petrus ve Yuhanna oradanayrıldılar. Her şeyi İsa’nın söylediği gibibuldular ve Fısıh yemeğini hazırladılar.

14–15Yemek vakti gelince İsa ve havar-ileri sofrada yerlerini aldılar. İsa on-lara, “Ben acı çekip ölmeden önce bu

Fısıh yemeğini sizinle birlikte yemeyiçok istedim. 16Çünkü Allah’ın Hüküm-ranlığı’nda tam anlamıyla yerine gelenekadar Fısıh yemeğini bir daha yemeye-ceğim” dedi.

17 Sonra bir kâse şarap aldı. Allah’aşükretti ve şöyle dedi: “Bu kâseyi alıparanızda paylaşın. 18Allah’ın Hüküm-ranlığı gelene kadar bir daha bu kâsedeniçmeyeceğim.”

19 Sonra ekmek alıp Allah’a şükretti.Ekmeği bölüp havarilere verdi. “Bu ek-mek sizin için feda ettiğim bedenimdir.Bunu beni anmak için yiyin” dedi.

20Aynı şekilde, yemekten sonra kâseyialıp şöyle dedi: “Bu kâse, uğrunuzaakıtılan kanımla başlayan yeni ahdi tem-sil eder. 21 Fakat bakın, bana ihanetedecek adamın eli benimkiyle birliktesahandadır. 22Gerçi İnsanoğlu Allah’ıntayin ettiği şekilde ölüme gidiyor. FakatO’na ihanet eden adamın vay haline!”

23Havariler aralarında bunu kimin ya-pabileceğini tartışmaya başladılar.

En üstün kim tartışması24Havariler arasında ayrıca

hangisinin en üstün olduğu yolundabir çekişme başladı. 25 İsa onlaraşöyle dedi: “Krallar halklarınatahakküm eder, ileri gelenleri de halka‘Velinimetimiz’ dedirtirler. 26 Fakatsiz böyle olmayacaksınız. Aranızdaen büyük olan, en küçük gibi olsun;yöneten, hizmet eden gibi olsun.27Kim daha üstün? Sofrada oturan mı,hizmet eden mi? Sofrada oturan değilmi? Fakat ben aranızda hizmet edenbiri gibi oldum. 28Çetin anlarımdabana sadık kalan sizlersiniz. 29 SemavîBabam bana nasıl hükümranlık verdiyseben de size hükümranlık veriyorum.30Böylece hükümranlığımda benimsoframda yiyip içeceksiniz, hükümtahtına oturup İsrail’in on iki aşiretinehükmedeceksiniz.”

Luka 22:31 42 Luka 22:56

Petrus’un inkârı önceden bildiriliyor31 “Simun, Simun! Şeytan sizleri buğ-

day gibi elekten geçirmek için izinaldı. 32 Fakat ben imanını kaybetmemeniçin dua ettim. Bana geri döndüğündemümin kardeşlerini güçlendir.”

33 Simun İsa’ya, “Efendimiz, benseninle zindana da, ölüme de gitmeyehazırım” dedi.

34 İsa ise şöyle dedi: “Petrus, sanaşunu söyleyeyim, horoz yarın sabahötmeden önce beni tanıdığını üç kezinkâr edeceksin.”

35 Sonra havarilere, “Ben sizi kesesiz,torbasız, çarıksız gönderdiğim zaman bireksiğiniz oldu mu?” diye sordu.Onlar da, “Hiçbir eksiğimiz olmadı”

dediler.36 İsa şöyle dedi: “Fakat şimdi,

kesesi olan da, torbası olan da yanınaalmalıdır. Kılıcı olmayan, abasını satıpbir kılıç alsın. 37 Size şunu söyleyeyim,şu peygamberlik sözünün hayatımdayerine gelmesi gerekiyor: ‘O, canilerleaynı kefeye kondu.’‡ Benim hakkımdayazılmış olanlar yerine gelmeküzeredir.”

38Havariler, “Efendimiz, işte buradaiki kılıç var” dediler.İsa, “Yeter!” dedi.İsa Zeytin Dağı’nda dua ediyor(Matta 26:36-46; Markos 14:32-42)39 İsa dışarı çıktı. Her zamanki gibi

Zeytin Dağı’na gitti. Şakirtleri de O’nunardından gittiler. 40Oraya varınca İsaşakirtlerine, “Ayartılmamak için duaedin” dedi.

41 Sonra onlardan bir taş atımı kadaruzaklaştı. Diz çökerek dua etti: 42 “Se-mavî Baba, eğer iradene uygunsa, çeke-ceğim acıları benden uzaklaştır. Fakatbenim istediğim değil, senin istediğin

olsun.” 43 Semadan bir melek İsa’yagöründü, O’nu kuvvetlendirdi. 44 İsa de-rin bir acı içindeydi; daha hararetle duaetti. Teri, toprağa düşen kan damlalarıgibiydi.

45Duadan kalkıp şakirtlerinin yanınadöndü. Onları kederden uyur haldebuldu. 46 “Neden uyuyorsunuz? Kalkın,ayartılmamak için dua edin” dedi.

İsa yakalanıyor(Matta 26:47-68; Markos

14:43-50; Yuhanna 18:3-12)47 İsa daha konuşurken bir kalabalık

göründü. On iki havariden biri olanYahuda onlara öncülük ediyordu.İsa’yı öpmek üzere yaklaştı. 48 İsa ona,“Yahuda, İnsanoğlu’na bir öpücükle miihanet ediyorsun?” dedi.

49 İsa’nın çevresindekiler olacaklarıanlayınca, “Efendimiz, kılıçla saldıralımmı?” dediler. 50 İçlerinden biri kılıcıylabaşrahibin kölesine vurdu, sağ kulağınıuçurdu.

51 Fakat İsa, “Durun, yeter!” dedi.Sonra kölenin kulağının olduğu yeredokunarak ona şifa verdi.

52Üzerine yürüyen başrahiplere, ma-bet muhafızlarının komutanlarına veileri gelenlere şöyle dedi: “Üzerime niçinkılıç ve sopalarla geldiniz? Ben haydutmuyum? 53Her gün mabette sizlerle bir-likteydim, bana el sürmediniz. Fakat za-man artık sizindir, karanlığın hükümsürdüğü zamandır.”Petrus İsa’yı tanıdığını inkâr ediyor54 İsa’yı yakalayıp başrahibin evine

götürdüler. Petrus onları uzaktan izliy-ordu. 55Avlunun ortasında ateş yakıpbirlikte çömeldiler. Petrus da gelip ar-alarına çömeldi. 56Bir hizmetçi kızateşin ışığında çömelen Petrus’u gördü.

‡22:37 Yeşaya 53:12

Luka 22:57 43 Luka 23:14

Ona dikkatlice baktı, “Bu adam daİsa’yla birlikteydi” dedi.

57 Fakat Petrus, “Kadın, ben O’nutanımıyorum” diye inkâr etti.

58Biraz sonra bir başkası onu gördü,“Sen de onlardansın!” dedi.Petrus, “Değilim, arkadaş!” dedi.59Yaklaşık bir saat sonra, bir başkası

ısrarla şöyle dedi: “Hiç şüphem yok, buadam da O’nunla beraberdi. Çünkü ikiside Celileli.”

60Petrus, “Sen ne diyorsun be adam,anlamıyorum!” dedi. Tam o sırada,Petrus daha konuşurken, horoz öttü.

61Efendimiz İsa arkasına dönüpPetrus’a baktı. O zaman Petrus İsa’nınkendisine, “Horoz yarın sabah ötmedenbeni tanıdığını üç kez inkâr edeceksin”dediğini hatırladı. 62Dışarı çıkıp acı acıağladı.

63 İsa’yı gözetim altında tutanadamlar O’nunla alay ettiler, O’nudövmeye başladılar. 64Gözlerinibağlayıp, “Peygamberliğini gösterbakalım, sana vuran kim?” dediler.65O’na bir sürü küfür yağdırdılar.

İsa Yüksek Meclis’in önünde(Matta 26:59-66; Markos

14:55-64; Yuhanna 18:19-24)66Gün doğunca halkın ileri gelenleri,

başrahipler ve din âlimleri toplandılar.İsa, bunlardan meydana gelen YüksekMeclis’in önüne çıkarıldı. 67O’na, “EğerMesih isen, bize söyle” dediler.İsa şöyle dedi: “Size söylersem bana

inanmazsınız. 68 Size soru sorarsam,cevap vermezsiniz. 69 Fakat bundanböyle İnsanoğlu kadir Allah’ın sağındaoturacaktır.”

70Hepsi birden, “Yani sen Allah’ınOğlu musun?” diye sordular.İsa da onlara, “Dediğiniz gibi, ben

O’yum” dedi.71 “Artık şahide ne ihtiyacımız var?

İşte kendi ağzından duyduk!” dediler.

İsa Vali Pilatus’un önünde(Matta 27:1-2, 11-14; Markos15:1-5; Yuhanna 18:28-38)

23 Sonra bütün meclis üyelerikalkıp İsa’yı Pilatus’a götürdüler.

2 İsa’yı şöyle suçladılar: “Bu adamıyakaladık, çünkü halkımızı yoldansaptırıyor. Sezar’a vergi ödenmesinekarşı çıkıyor. Kendisinin Mesih, yanikral olduğunu söylüyor.”

3Pilatus İsa’ya, “Sen Yahudilerin Kralımısın?” diye sordu.Cevap olarak İsa, “Söylediğin gibidir”

dedi.4Pilatus başrahiplere ve kalabalığa,

“Bu adamda hiçbir suç bulmuyorum”dedi.

5 Fakat onlar ısrar ettiler:“Yahudiye’nin her tarafında vazederekhalkı kışkırtıyor. Celile’den başlayıp taburaya kadar geldi” dediler.

6Pilatus bunu duyunca, “Bu adamCelileli midir?” diye sordu. 7 İsa’nınHirodes’in yönetimindeki bölgedengeldiğini öğrenince, O’nu o sıradaKudüs’te bulunan Hirodes’e gönderdi.

8Hirodes İsa’yı görünce çok memnunoldu. Çoktan beri O’nu görmek istemişti.Çünkü hakkındaki haberleri duymuştu;bir keramette bulunmasını umuyordu.9O’na birçok soru sordu. Fakat O hiç ce-vap vermedi. 10Başrahipler ve din âlim-leri orada durup İsa’yı ağır bir dillesuçladılar. 11Hirodes de askerleriyle bir-likte O’nu aşağılayıp alay etti. O’na gös-terişli bir kıyafet giydirip Pilatus’a gerigönderdi. 12Bundan önce düşman olanHirodes’le Pilatus o gün dost oldular.Pilatus İsa’yı ölüme mahkûm ediyor

(Matta 27:15-26; Markos 15:6-15;Yuhanna 18:39-19:16)

13Pilatus başrahipleri, ileri gelenlerive halkı topladı. 14Onlara şöyle dedi:“Siz bu adamı bana halkı saptırıyor diye

Luka 23:15 44 Luka 23:42

getirdiniz. Ben O’nu önünüzde sorguyaçektim; O’na yüklediğiniz suçlardanhiçbirini işlemedi. 15Hirodes de O’ndasuç bulmamış olacak ki tekrar bize gerigönderdi. Görüyorsunuz, ölüm cezasınıgerektiren hiçbir şey yapmadı. 16–17Bun-dan dolayı ben O’nu dövdürüp serbestbırakacağım.”

18 Fakat onlar hep bir ağızdan, “Yoket bu adamı! Barabba’yı serbest bırak!”diye bağırdılar.¶ 19Barabba, şehirdeçıkan bir isyana katılmaktan ve adamöldürmekten hapse atılmıştı.

20Pilatus İsa’yı serbest bırakmak istiy-ordu. Bu sebeple onlara tekrar seslendi.21 Fakat onlar, “O’nu çarmıha ger, çar-mıha ger!” diye bağrıştılar.

22Pilatus üçüncü kez şöyle dedi:“Bu adam ne kötülük yaptı ki? O’ndaölüm cezasını gerektiren hiçbir suçbulmadım. Bunun için O’nu dövdürüpserbest bırakacağım.”

23–24 Fakat halk yüksek seslebağırarak İsa’nın çarmıha gerilmesi içindiretti; bağırışları baskın çıktı. Pilatusonların isteğini yerine getirmeye kararverdi. 25 İstedikleri kişiyi, isyan ve adamöldürmekten hapse atılan Barabba’yıserbest bıraktı. İsa’yı ise onların istediğigibi ölüme mahkûm etti.

İsa çarmıha geriliyor(Matta 27:32-44; Markos

15:21-32; Yuhanna 19:17-27)26Askerler İsa’yı götürürken kırdan

gelmekte olan Kireneli Simun adındabir adamı yakaladılar. Çarmıhı sırtınayükleyip İsa’nın arkasından taşıttılar.27Kalabalık bir halk topluluğu İsa’nınardından gidiyordu. Bunların arasındaO’nun için dövünüp ağıt yakan kadın-lar da vardı. 28 İsa bu kadınlara dönerekşöyle dedi: “Ey Kudüslü kadınlar, benim

için ağlamayın. Kendiniz ve çocuk-larınız için ağlayın. 29Çünkü gün gele-cek, insanlar şöyle diyecek: ‘Ne mutlukısır kadınlara, hiç doğurmamış rahim-lere ve emzirmemiş memelere!’ 30 Sonradağlara, ‘Üzerimize düşün!’ ve tepelere,‘Bizi örtün!’ diyecekler. 31Çünkü yaşağaca böyle yaparlarsa, kuruya daha be-terini yapacaklar.”

32 Suçlu iki adam da idam edilmeküzere İsa’yla beraber götürülüyordu.33Kafatası denilen yere vardıklarındaİsa’yı iki suçluyla beraber çarmıhagerdiler. Suçlulardan biri sağında, diğeride solundaydı. 34 İsa kendisini çarmıhagerenler için, “Semavî Baba, onları affet,çünkü ne yaptıklarını bilmiyorlar” dedi.Askerler kura çekerek O’nun giysileriniaralarında paylaştılar.

35Halk orada durmuş, olanlarıseyrediyordu. İleri gelenler İsa’ylaalay ettiler. “Başkalarını kurtardı; eğerAllah’ın seçtiği Mesih O ise, kendini dekurtarsın” dediler.

36Askerler de yanına yaklaşıp O’nunlaeğlendiler. O’na ucuz şarap sunup,37 “Eğer Yahudilerin Kralı’ysan, kurtarkendini!” dediler. 38Çarmıhın üzerindeşu yafta vardı:“Yahudilerin Kralı Budur.”

39Çarmıha gerilen suçlulardan biri,“Sen Mesih değil misin? Haydi, kendinide bizi de kurtar!” diye küfür etti.

40 Fakat öbür suçlu onu azarladı.“Sende Allah korkusu yok mu?” diyekarşılık verdi. “Sen de aynı cezayıçekiyorsun. 41Biz bu cezayı hak ediy-oruz, yaptıklarımızın karşılığını alıy-oruz. Fakat bu adam hiçbir kötülükyapmadı.”

42 Sonra, “Ey İsa, dünyaya kral olarakgeldiğin zaman beni hatırla” dedi.

¶23:18 Pilatus her Fısıh Bayramı’nda halk için bir kişiyi serbest bırakmayı âdetedinmişti.

Luka 23:43 45 Luka 24:12

43 İsa ona, “Emin ol bugün benimlebirlikte cennette olacaksın” dedi.

İsa ölüyor(Matta 27:45-56; Markos

15:33-41; Yuhanna 19:28-30)44Öğlen on iki civarıydı. Öğleden

sonra üçe kadar bütün ülkenin üzerinekaranlık çöktü. 45Güneş karardı, mabet-teki perde ortasından yırtıldı. 46 İsa yük-sek sesle, “Semavî Baba, ruhumu sanateslim ediyorum!” diye seslendi. Bunudedikten sonra son nefesini verdi.

47Olanları gören yüzbaşı, “Bu adamhakikaten masum biriydi” dedi ve Al-lah’a hamdetti. 48Olayı seyretmek içintoplananlar olup biteni görünce göğüs-lerini döve döve şehre döndü. 49 Fakatİsa’nın bütün tanıdıkları ve Celile’denO’nun ardından gelen kadınlar uzaktadurup olanları seyrettiler.

İsa gömülüyor(Matta 27:57-61; Markos

15:42-47; Yuhanna 19:38-42)50Yüksek Meclis üyelerinden Yusuf

adında iyi ve sâlih bir adam vardı. 51BirYahudi şehri olan Aramatya’dandı, Al-lah’ın Hükümranlığı’nı umutla bekliy-ordu. Meclisin kararını ve yerine ge-tirilmesini tasvip etmemişti. 52Pilatus’agidip İsa’nın cesedini istedi. 53Onu çar-mıhtan indirip keten beze sardı. Kayayaoyulmuş ve daha içine hiç kimsenin kon-madığı bir mezara yatırdı. 54HazırlıkGünü’ydü.§ Güneş batınca Şabat Günübaşlayacaktı.

55 İsa’yla birlikte Celile’den gelenkadınlar da Yusuf’un ardından gittiler.Mezarı ve İsa’nın cesedinin orayanasıl konulduğunu gördüler. 56 Sonra

evlerine döndüler; İsa’nın cesedinesürmek için baharat ve güzel kokuluyağlar hazırladılar. Şabat Günü farzınıyerine getirip dinlendiler.

İsa’nın dirilişi(Matta 28:1-10; Markos

16:1-8; Yuhanna 20:1-10)

24 Pazar günü sabah çok erkendenkadınlar mezara gittiler.

Hazırlamış oldukları baharatı getirdiler.2Mezarın girişini kapayan yuvarlaktaşın bir yana yuvarlanmış olduğunugördüler. 3 İçeri girdiler, fakatEfendimiz İsa’nın cesedini bulamadılar.4Bu duruma şaşıp kalmışken, şimşekgibi parıldayan giysilerle insan kılığınagirmiş iki melek yanlarında beliriverdi.5Kadınlar korkuyla başlarını yereeğdiler. Melekler ise, “Diri olanıneden ölüler arasında arıyorsunuz?”dediler. 6 “O burada değil; dirildi.Daha Celile’deyken size ne dediğinihatırlayın: 7 ‘İnsanoğlu günahkârinsanların eline verilecek, çarmıhagerilecek ve üçüncü gün dirilecek’demişti.” 8O zaman kadınlar İsa’nınsözlerini hatırladılar.

9Mezardan ayrılıp bütün bunları onbir havariye ve diğer şakirtlere an-lattılar. 10Bunları havarilere anlatanlarMecdelli Meryem, Yohanna, Yakub’unannesi Meryem ve onlarla beraber olandiğer kadınlardı. 11 Fakat bu sözlerhavarilere saçma geldi. Kadınlara inan-madılar. 12Petrus yine de kalkıp mezarakoştu. Eğilip içeri baktığında keten be-zlerden başka bir şey görmedi. Buolay karşısında şaşkına döndü, oradanuzaklaştı.

§23:54 Hazırlık Günü: Perşembe günbatımından Cuma günbatımına kadar sürer.Bu gün Yahudiler mukaddes sayılan Şabat gününü kutlamaya hazırlanırlar. Şabatgünü Cuma günbatımında başlar, 24 saat sürer. Bu süre içinde Yahudiler hiçbir işyapmaz, dinlenip Allah’a ibadet ederler.

Luka 24:13 46 Luka 24:42

Emmaus yolunda(Markos 16:12-13)

13Aynı gün İsa’nın şakirtlerindenikisi Kudüs’ten Emmaus isimli köyegidiyorlardı. Emmaus, Kudüs’tenyaklaşık on bir kilometre uzaklıktaydı.14 Şakirtler bütün bu olup bitenleriaralarında konuşuyorlardı. 15Bunlarıkonuşup tartışırlarken İsa yanlarınageldi, onlarla yürümeye başladı.16O’nu gördüler, fakat her nasılsatanıyamadılar. 17 İsa, “Yürürkenbirbirinizle ne tartışıyordunuz?” dedi.Adamlar bir an durdular; çok üzgün

görünüyorlardı. 18Bunlardan Kleopasadlı kişi İsa’ya şöyle dedi: “Kudüs’teolup da bugünlerde orada olan bitenibilmeyen tek kişi galiba sensin.”

19 İsa, “Hangi olan biteni?” diye sordu.“Nasıralı İsa’yla ilgili olayları”

dediler. “O, Allah’ın ve halkınnazarında, söyledikleri ve yaptıklarıylakudretini gösteren bir peygamberdi.20Başrahipler ve ileri gelenlerimiz O’nuölüm cezasına çarptırması için valiyeteslim ettiler, çarmıha gerdirdiler.21Oysa biz O’nun İsrail halkınıkurtaracak kişi olduğunu ummuştuk.Dahası var, bu olaylar olalı iki günoldu 22 ve aramızdan bazı kadınlar bizişaşkına çevirdiler. Bu sabah erkendenmezara gitmişler. 23 Fakat O’nuncesedini bulamayınca bize geldiler.‘Melekler gördük’ dediler. Onlaragörünen melekler, ‘İsa yaşıyor’ demiş.24Bazı adamlarımız mezara gitmiş,durumu tam kadınların anlattığı gibibulmuşlar. Fakat İsa’yı görmemişler.”

25 İsa onlara şöyle dedi: “Siziakılsızlar! Peygamberler bütün bunlarıönceden bildirdi. Onlara nedeninanmıyorsunuz? 26Mesih’in bu acılarıçekip ululuğuna kavuşması gereklideğil miydi?” 27 Sonra Musa’danbaşladı, diğer peygamberlerle devam

etti, mukaddes yazıların kendisindenbahseden bütün ayetlerini onlara izahetti.

28Gidecekleri köye yaklaştıklarındaİsa yoluna devam edecekmiş gibidavrandı. 29 Fakat onlar, “Bizimle kal,neredeyse akşam oluyor, gün batmaküzere” diyerek O’nu zorladılar. Bununüzerine İsa onlarla birlikte kalmak içiniçeri girdi.

30 İsa onlarla birlikte sofradayken ek-mek aldı ve şükretti. Sonra ekmeği bölüponlara verdi. 31O zaman onların gö-zleri açıldı ve İsa’yı tanıdılar. FakatO gözlerinin önünden kayboldu. 32Bir-birlerine, “Yolda bizimle konuşurkenve mukaddes yazıları bize açıklarkenyüreklerimiz nasıl da sevinçle çarpıy-ordu, değil mi?” dediler.

33 İki şakirt kalkıp hemen Kudüs’edöndü. On bir havariyi ve onlarlabirlikte olanları toplanmış buldular.34Havariler ve diğerleri, “Efendimiz İsahakikaten dirilmiş, Simun’a görünmüş”dediler. 35 İki şakirt de yolda olup biten-leri ve ekmeği böldüğü zaman İsa’yınasıl tanıdıklarını anlattılar.

İsa şakirtlerine görünüyor(Matta 28:16-20; Markos

16:14-18; Yuhanna 20:19-23)36Bunları anlatırlarken İsa gelip ar-

alarında durdu. Onlara, “Size selâmet ol-sun!” dedi. 37 Şakirtler hayalet gördük-lerini sandılar, ürküp korktular. 38 İsaonlara şöyle dedi: “Neden şaşırıyor-sunuz? Kalpleriniz neden şüpheyle dolu?39Ellerime ayaklarıma bakın; hakikatenbenim. Dokunun da görün. Hayaletin etikemiği olmaz, fakat gördüğünüz gibi,benim var.”

40Bunu söyledikten sonra onlara el-lerini ve ayaklarını gösterdi. 41 Şakirtlersevinçten hâlâ inanamıyorlardı. Şaşkın-lık içindeydiler. İsa onlara, “Sizde yiye-cek bir şey var mı?” diye sordu. 42O’na

Luka 24:43 47 Luka 24:53

bir parça kızarmış balık verdiler. 43 İsabalığı aldı ve önlerinde yedi.

44 Sonra onlara şöyle dedi: “Daha si-zlerle birlikteyken bunları size söylemiş-tim. ‘Musa’ya verilen Tevrat’ta, peygam-berlerin yazılarında ve Zebur’da ben-imle ilgili yazılmış olan her şeyin yerinegelmesi gerekir’ demiştim.”

45 İsa, mukaddes yazılarıanlayabilmeleri için şakirtlerin zihniniaçtı. 46Onlara şöyle dedi: “Mesihacı çekecek ve üçüncü gün ölümdendirilecek diye yazılmıştır; 47 günahlarınaffedilmesi için tövbe çağrısı Kudüs’tenbaşlayarak bütün halklara O’nunadıyla duyurulacak. 48 Sizler buolayların şahitlerisiniz. 49Ben de

semavî Babam’ın vaat ettiğini sizegöndereceğim. Fakat siz yücelerdengelecek kudretle kuşanana kadarşehirde kalın.”

İsa semaya dönüyor(Markos 16:19-20; Havarilerin

Faaliyetleri 1:9-11)50 İsa şakirtlerini şehrin dışına, Bey-

tanya’nın yakınlarına götürdü. Ellerinigöğe doğru kaldırıp onları takdis etti.51Onları takdis ederken yanlarındanayrıldı, semaya alındı. 52 Şakirtleri O’nasecde ettiler ve büyük sevinç içindeKudüs’e döndüler. 53Devamlı mabettekalıyor ve Allah’a hamdediyorlardı.