Biguatipan:Imahusayabahetaparatapanahuntam ...6 “Eng siko i anak na Diyos,” kagi na, “éy...

iiBigu a tipan: I mahusay a baheta para ta panahun tam

New Testament in Agta, Casiguran Dumagatcopyright © 1979 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: Casiguran Dumagat Agta (Agta, Casiguran Dumagat)Translation by: Wycliffe Bible TranslatorsContributor: Wycliffe Bible Translators, Inc.

Copyright Information© 1979, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation text is made available to you under the terms of the Creative Commons License:Attribution-Noncommercial-No Derivative Works. (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the text to different file formats, as long as you do notchange any of the text or punctuation of the Bible.You may share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from this work, providedthat you include the above copyright information:

You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or punctuation of the

Scriptures.Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us with your request.The New Testamentin Agta, Casiguran Dumagat

© 1979, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation is made available to you under the terms of the Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.You may share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format, provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures included with Scriptures and other documents on this site are licensed just for use with thoseScriptures and documents. For other uses, please contact the respective copyright owners.2015-03-17PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 11 Jan 2020 from source files dated 29 Dec 2019b43dfa9a-c520-5c01-b2d7-a8bd603586eb

http://www.wycliffe.org

http://www.ethnologue.org/language/dgc

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/




Contents

Mateo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1Marcos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47Lukas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128Tu Gimet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166Taga Roma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2111 Korinto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2322 Korinto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252Galasia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264Taga Epeso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271Taga Pilipos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278Taga Kolosas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2831 Tesalonika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2882 Tesalonika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2931 Timoteo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2962 Timoteo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303Tito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307Pilimon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310Hebreo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312Santiago . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3281 Pedro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3342 Pedro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3401 Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3442 Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3503 Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351Hudas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352Pahayag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354

iii

Mateo 1:1 1 Mateo 2:1

I Mahusay a Baheta tungkulni Jesu Cristo a nisulat ni

MateoTu Lista Du Apo-apo Ni Jesus

1 Saye i listaa du apo-apo ni JesuCristo a gébwat ta lahi ni Dabid, a lahibe ni Abraham.

2 Ti Abraham i ama ni Isak; ti Isaki ama ni Hakob, a siya man dén i amade Huda a pépétwadi. 3Ti Huda i amani Pares sakay ni Sara (ti Tamar i inade). Ti Pares i ama ni Esrom, éy tiEsrom éy ama ni Aram. 4 Ti Aram iama ni Aminadab; ti Aminadab i amani Nason; ti Nason i ama ni Salmon;5 Ti Salmon i ama ni Boos (ti Rakab iina na). Ti Boos i ama ni Obed (ti Ruti ina na). Ti Obed i ama ni Hese, 6 at tiHese i ama ni Hari Dabid.

Sakay ti Dabid i ama ni Solomon (tuina na éy tu dati a asawa ni Urias).7 Ti Solomon i ama ni Roboam; tiRoboam i ama ni Abias, at ti Abiasi ama ni Asa. 8 Nadid, ti Asa i amani Hosapat; éy ti Hosapat i ama niHoram, a siya i ama ni Osias. 9 TiOsias éy siya i ama ni Hotam, a amaman dén siya ni Akas; at ti Akas iama ni Esekias. 10 Ti Esekias i ama niManases; ti Manases i ama ni Amos,a siya i ama ni Hoseas. 11 Ti Hoseas iama de Hekonias a pépétwadi. Nadid,saya tu panahun a nipéngiagton duJudeo ta Babilonia.

12 Nadid, to kéagton de ta Babilo-nia, éy naging anak ni Hekonias tiSalatiel. Sakay ti Salatiel i ama niSorobabel. 13 Ti Sorobabel i ama niAbiud, a siya i ama man dén ni Eli-akim; at ti Eliakim i ama ni Asor. 14 TiAsor i ama ni Sadok; ti Sadok i amani Akim; ti Akim i ama ni Eliud. 15 TiEliud i ama ni Eleasar; ti Eleasar iama ni Matan, a siya i ama ni Hakob.16 Sakay ti Hakob i ama ni Hose aasawa ni Maria. Ey siya i ina ni Jesus angéngahinan de a Cristo.

17 Samakatuwid, éy sapulu éy taépat a salin a lahi sapul ni Abraham

a hanggan ni Dabid. Sakay sapulu beéy ta épat a salin sapul ni Dabid ahanggan ta panahun a niagton sideta Babilonia. Sakay sapulu be éy taépat a salin sapul to kéagton de taBabilonia a hanggan ni Cristo.

To Nipéngienak Ni Jesus18Nadid, kona se i pinéngienaka ni

Jesu Cristo. Ti Maria a ina na, sakay tiHose, éy nagkasundu dén side a ma-gasawa. Pero bagu side nagagum, éyméngilog dén ti Maria. (Saya i gimetna Banal a Espiritu.) 19 Ey ti Hosea maging asawa na, pékabaheta na améngilog dén siya, éy talaga na siyaa hiwalayan, pero lihim san, mondaéwan masanike ti Maria ta harap nabanuwan. Mahusay tu ugali ni Hose.20 Nadid, pégisip-isip na pabi ta éya,éy nipatagenép diya i esa a anghel, akinagi na kan diya, a “Hose, diyan kaméganteng. Tulosénmo san a asawanti Maria, dahilan i ilog naa éy gimetina na Banal a Espiritu. 21 Magenaksiya ta lélake. Ey ta pégenak na,” kagina, “éy ngahinan mo siya ni Jesus, dasiya ngani i méngiligtasa du sakup naa tolay ta kasalanan de.”

22 Nadid, nanyari ya de Maria,a monda matupad tu nipekagi naPanginoon to purupeta to araw. Ikinagi naa, éy 23 “Mangilog i esaa madiket, a tulos magenak siya talélake; Sakay ngahinan de siya aMan-wel.” (I kahulugen na éya, éy “Kagu-man tam i Diyos.”)

24 Nadid, kélukag ni Hose, éy sin-unud na tu utus diya no anghel, apinakasalan na ti Maria. 25 Pero éwanna siya inadenean a hanggan éwanlinumwas tu anak. Ey to kéenak na,éy nginahinan na ta Jesus.

2Kébisita Du Matalinung

1Nadid, nienak ti Jesus ta Betlehemta Hudea to panahun ni Hari Herod.Ey to nikeenak na dén, éy dinumemétta Jerusalem i sénganya a Matalinunga lélake, a gébwat side ta sikatan.

Mateo 2:2 2 Mateo 2:212Nagpakipakelagip side a kinagi de, a“Ahe tu nienak a hari kan na Judeo?Da neta me ta sikatan a linumitaw tubiton a tanda no nikeenak na. Kanyainumange kame se a sumamba kamediya.”

3 Nadid ti Hari Herod, pékabahetana ta éya, éy naligalig siya, éy konabe du tolay ta Jerusalem. 4 Kanyapinapisan na du mataas a padi sakaydu maistu ta rilihiyon, a nipakelagipna dide éng ahe kan ienak tu tiniyakdén na Diyos a tagapagligtas. 5 Eykinagi de diya, a “Ienak kan siya taBetlehem ta Hudea; tukoy me ya, dasaye tu nisulat du purupeta:

6 ‘Sikam a taga Betlehem, lalo atanyag i banuwan moya kesira duiba a banuwan ta Hudea, da ienaksina i esa a lélake a mataas, a siya imamahala du étanan a sakup ko atolay a Israel.’ ”7 Nadid, pékabati ni Hari Herod

ta éya, éy nipauwet na ta lihim duMatalinung, a monda ipakelagip nadide éng nikésiya linumitaw to bitondide. 8 Sakay tulos pinéglakad na sideta Betlehem, a pinagbilinan na side akinagi na, a “Ikad moy dén ahayukénmoy tu anak. Ey péketa moy diya,”kagi na, “éy ikagi moy diyakén, amonda makaangeék be sa a sumambadiya.”

9Nadid, pékabati de to bilin nohari,éy néglakad dén side. Ey tu biton aneta de a linumitaw to éya éy neta deman dén. Tulos inunonod de a hang-gan hinumintu to némo no édsean noanak. 10Ey mésahat du Matalinung topéketa de to biton. 11 Ey késdép deto bile, éy neta de de Maria a patena,éy linumuhud side a sinumamba toanak. Sakay inukad de tu kébil de,a inatdinan de tu anak ta kaluub--gintu, sakay kamangyan, sakay pu-lurida i niatéd dia. 12 Ey nadid, tokésoli du Matalinung ta banwan de,éy dinumiman side ta iba dén a dilan,da pinégkagian dén side na Diyos totagenép de a diyan side magsoli niHerod.

Kéginan De a Tamo Ta Egipto13Nadid, to kéhektat dén duMatal-

inung, éy nipatagenép ni Hose i esaa anghel a gébwat ta Panginoon. Ki-nagi na kan diya, a “Umikat ka dén,Hose, a kébilén mo agad di patenaa taEgipto. Sakay diyan kam sa huméhek-tat hanggan éwan ko kagin diko, daahayukén ni Herod i anaka a bunonna.” 14Nadid, pékabati ni Hose ta éya,éy inumikat siya agad, éy to kélép besan a éya éy ginuminan dén side amététena, a inumange side ta Egipto.15Ey édsa sa side a négiyan a hangganto nikate ni Hari Herod.

Nanyari ya a monda matupad tunipekagi na Panginoon to purupetato araw, a “Utusan ko tu anak ko, apaluwasén ta Egipto.”

Ipabunu Ni Herod Du Anak a Lélake16Nadid ti Herod, pékapospos na a

linoko siya du Matalinung, éy méiya-mut siya a tahod. Kanya nipabununa du étanan a anak a lélake ta Betle-hem, sakay ta palebut na Betlehem.Nipabunu na du étanan a anak amab-ulol, a hanggan du te idad ta éduwa ataon. Da éduwa dén a taon i nakali-pasa sapul to nipaketa de to biton atanda. I isipa ni Herod éy ipabunu namaka ti Jesus a anak.

17Kona sa éy natupad ngani dén tukinagi ni Purupeta Heremias to araw,a18 “Mabati ta banuwan na Rama i

mégsésangitén a mégsésan-gitén. Du apo ni Rakel a bébe,éy pégsangitan de du anak de.Sala de a wile-wilen side, dapate dén du anak de.”

Késoli De a Gébwat Ta Egipto19 Nadid, to nikate ni Herod, éy

nipatagenép tu anghel ni Hose, a ki-nagi na kan, a 20 “Hose, umégkat kadén, a sumoli kam dén a mététenata banuwan na Israel, da minate déntu hari a gustu na a ipabuno tu anakmoy.” 21 Nadid, pékabati ni Hose taéya, éy inumégkat dén siya, a tulosnagsoli dén side a mététena ta Israel.

Mateo 2:22 3 Mateo 4:322 Pero pékabaheta ni Hose a ti

Arkelao i hari dén ta Hudea, a siya ikapalit no ama na a Herod, éymégan-teng siya a umange sa. Ey huway siyaa pinégkagian na Diyos to tagenépna, kanya inumange side ta Galilea.23 Ey mégiyan sa side ta banuwan naNasaret. Ey dahil ta éya, éy natupadtu nihula du purupeta to araw, a ki-nagi de a taga Nasaret kan tu tiniyakna Diyos a maghari ta mundua.

3Tu Pégtoldu Ni Juan a Mégbinyag

1Nadid, ta panahun a éya, éy dinu-memét ti Juan a Mégbinyag ta ilanga lugar ta Hudea, a nagsapul sa siyaa mégtoldu. 2 “Magsisi kam a ibu-tan moy du kasalanan moy,” kagi na,“da adene dén a maghari i Diyos.”3 Ti Juan i pinégkagiana ni PurupetaIsayas to nipégkagi na to araw, a“Te magpahayag ta ilang a lugar, a

i kagi naa du tolay éy dapatmaghanda side ta kédemét naPanginoon, a husayén de be ipéglakaden na.”

4Nadid, tu baduni Juan, éy ginametta buk na hayup. Sakay tu sinturonna éy katat. I kékanén naa éy pésahsakay pitukan. 5 Ey inumange diyadu tolay a taga Jerusalem, sakay dutaga Hudea, sakay dudu mégiyan tamagdibilew ta Hordan. 6 Ey nipagta-pat de i étanan a kasalanan de, a tulosbininyagen side ni Juan ta dinuma naHordan.

7 Pero péketa ni Juan ta meadu aPariseo sakay Saduseo a inumangediya a ipabinyag, éy kinagi na dide, a“Sikam éy magkadukés kam a tolay.Anya i kailangan moya ta éye? Akalamoywade amakaginan kam ta parusana Diyos? 8 Baguén moy pa,” kagina, “i ugali moya, a patunayan moya nagsisi kam dén a talaga. 9 Diyankam umasa a agawén kam na Diyosda apo kam ni Abraham, da éwan yatu kabuluhan ta Diyos. Da maski dibituae,” kagi na, “éy maari na Diyosa gemtén a maging apo ni Abraham.

10 “Tandaan moy,” kagi ni Juan,“mara i parusa na Diyos, éy wasay.Ey mehanda dén nadid tu wasaya pagpukan du kayo. Eng mara,sikam éy kayo kam. Ey du étanan akayo a éwan magbunga ta mahusaya bunga, éy pukanén, sakay ibut taapoy. 11 Sakén éy binyagen ta kamta dinom a monda matukuyan kama pinagsisian moy dén i kasalananmoy. Pero te ménegipo diyakén adumemét. Eng iparehoék moy diya,éy éwanék tu pasa, da mataas siyadiyakén. Siya éy binyagen na kamta Banal a Espiritu, sakay ta apoy.12Mara,” kagi ni Juan, “i pamuhubaannaa ta tolay, éy bilao. Mara te kébilsiya a bilao, monda tapan na tu bégesna. Ey tu mahusay a béges, éy iedtonna ta bile na, éy tu lupés, éy itutod nata apoy a éwan maadép.”

Binyagen Ti Jesus13Nadid, dinumemét ti Jesus a géb-

wat ta Galilea, a inumange siya niJuan a ipabinyag. 14Ey sésawayén siyani Juan, a kinagi na, a “Mésanikeéka sakén i magbinyaga diko. Sakén ikailangana a binyagen mo!” 15 Pero,“Ewan,” kagi ni Jesus. “Saye i dapata gemtén ta a monda matupad i kalu-uben na Diyos.” Ey nadid, to pégkagini Jesus ta éya, éy pinumayag ti Juan.16 Ey to nipangbinyag na dén ni Jesus,éy inumahawas siya to dinom. Eyminapilak i langet, a tulos neta na iEspiritu na Diyos a dinumibi a komani dagalan, éy inumapon diya. 17 Eynégkagi nadid i boses ta langet, a “Séˈ ina i anak ko a mahal, éy mésayaékdiya.”

4Tu Péngtokso Ni Satanas Ni Jesus

1 Nadid, tu Banal a Espiritu, éy ni-ange na ti Jesus ta ilang a lugar, amonda tokson siya ni Satanas. 2 Eynagkulasiyon sa ti Jesus ta épatapulua aldew. Ey mégalép siya. 3 Ey inu-mange diya ti Satanas, a kinagi na,a “Eng anak ka na Diyos a talaga, éy

Mateo 4:4 4 Mateo 4:25gamitén mo i kapangyarian mua apaging tinapayén mo di bitoae.” 4 Eymégidel ti Jesus, a kinagi na, a “I kagiata kasulatan na Diyos, éy éwan sankanén i ikabuhay mia, éngˈwan salitabe na Diyos i ikabuhaya na tolay.”

5 Nadid, niange siya ni Satanasta paluku no Templo ta Jerusalem.6 “Eng siko i anak na Diyos,” kagina, “éy tumépduk ka dén. Ewan kamaanya, da i kagia ta kasulatan naDiyos, éy utusan kan na Diyos duanghel na a mangalaga diko. Sakayagawén de ka kan,” kagi ni Satanas,“monda éwan ka mebagsak ta bito.”7 Ey mégidel man dén ti Jesus, a ki-nagi na, a “I kagi a iba ta kasulatan,éy ‘Ewan maari a puhubaan na tolayi Diyos, éng aguman na.’ ” 8 Nadid,huway a niange siya ni Satanas tamelélangkaw a buked, a nipatan-awna diya i étanan a banubanuwan tamundua, sakay tu kayamanan de.9 Sakay kinagi na ni Jesus, a “Iatéd kodiko i étanan a éya, éng dumapa kasan a sumamba diyakén.”

10 Pero kinagi ni Jesus, a “Umadeyoka dén, Satanas. Da utus be na ka-sulatan na Diyos, éy ‘Panginoon mo aDiyos, éy siya san i sambaan mua; éysiya be san i péniwalaan mua.’ ”

11Nadid, gininanan siya ni Satanas.Ey dinumemét sa du anghel diya, ainaguman de siya.

Mégsapul Ti Jesus a Mégtoldu12Nadid, pékabaheta ni Jesus a nip-

ihesu dén ti Juan, éy nagsoli siya taGalilea. 13 Ewan dén siya négiyan taNasaret, éngˈwan ta Kapernaum dén.I éya a banuwan éy édse ta digdigna diget, ta pag-itan na Sabulon éyta Neptali. 14 Nanyari ya a mondamatupad tunihula ni Purupeta Isayas:15 “Du taga Sabulon sakay du taga

Neptali, éy side du édse taadene na diget, to dibilew naHordan. Sakay du éwan Judeoa mégiyan ta Galilea. 16 Side imégiyan ta kedikléman. Perometa de i ngéngahinan de a

Demlag. Side a mégiyan takedikléman a méganteng sideta kamatayan. Ipaliwanagdide na Demlag, da mégiyandide i Panginoon.”

17 Sapul ta éya a oras, éy négté-tolduén ti Jesus, a kinagi na, a “Mag-sisi kam a ibutan moy du kasalananmoy, da adene dén amaghari i Diyos.”

Péngakit Ni Jesus Du Epat aMéngikan

18 To péglakad ni Jesus ta digdig nadiget na Galilea, éy neta na i éduwaa lélake a ménggila. Patwadi side tiSimon, éy ti Andres. (Tu palayaw niSimon éy ti Pedro.) 19 Kinagi na dide,a “Kumuyoyog kam diyakén amagingalagad ko. Sapul nadid, éy éwan kamdén mangalap ta ikan,” kagi na, “éngˈwan i alapén moya éy tolay a paradiyakén.” 20 Ey pékabati du éduwa taéya, éy basta gininanan de tu gila de,a kinumuyog side ni Jesus.

21 Tulos side a néglakad, éy netade de Santiago éy ti Juan, a patwadi,a anak side ni Sebedeo. Kagumande tama de to abeng, a mégayomaside to rambat de. Ey dinulawan sideni Jesus, 22 éy agad de gininanan tuabeng, sakay tama de, a kinumuyogbe side ni Jesus.

Mégpahusay Ti Jesus23 Nadid, méglebut ti Jesus ta

étanan a Galilea, a mégtoldu siyadu tolay du kapilya de, sakaymégpahayag siya ta Mahusay aBaheta tungkul ta péghari na Diyos.Sakay pinahusay na be du tolay taétanan a sakisaket de. 24Tulos tanyagsiya ta étanan a Siria. Kanya niangede diya i étanan a te saket, sakay dute hirap, sakay du hinayup, sakaydu mégkaramre, sakay du pile. Eypinahusay na side a étanan. 25 Eytinétagubet siya na meaadu a tolay agébwat ta Galilea, sakay ta Dekapolis,sakay ta Jerusalem, sakay ta Hudea;sakay tolay be a gébwat ta dibilewana Hordan.


Tu Pégtoldu Ni Jesus To Buked1Nadid, péketa ni Jesus du meaadu

a tolay, éy nanohobuk siya to buked.Sakay inumeknud sa siya a magtoldu;éy inumadene diya dudu alagad na.2 Saye i péngtoldu naa dide:

Du Masuwerte3 “Masuwerte du mababa, a Diyos san

i asaan dia, da masakup sidena kaharian na. 4 Masuwertedu mélungkut, da pakasayaénside na Diyos. 5 Masuwertedu magkabait, da atdinan sidena Diyos to nipangako na.6 Masuwerte du pumilit a gu-mamet ta kaluuben na Diyos,da iatéd dide na Diyos i gustude. 7 Masuwerte du mekagbi,da kagbian be side na Diyos.8 Masuwerte du méniwala taDiyos ta matapat, da meta dei Diyos. 9Masuwerte du még-payo du méglébug, da side ibilang tunay a anak na Diyos.10 Masuwerte du lélokon natolay dahil to péniwala de taDiyos, da masakup side na ka-harian na Diyos.

11 “Masuwerte kam dahil tapéngahew dikam du tolay,” kagi niJesus, “sakay ta péngloko de dikam,sakay ta péngupos de dikam amebuli.O, bagay lélokon de kam da sikami sakup ko, éy masuwerte kam.12 Bagay kona sa, éy dapat masayakam, da dikél i gantimpala moy talanget. Da tandaan moy, kona be sai péngloko de du purupeta a neditoldikam.”

Asen Ey Ta Simbu13 “Sikam a alagad ko, mara sikam

i asen ta mundua,” kagi ni Jesus,“da sikam i magpahusay du tolay tamundua. Pero éng maibut tu asen,a tumablal dén tu sida, éy pakodyanmoy a mamasoli to asen na? Ewandén nadid tu pasa. Kanya ibut san déna tulos yudakén na tolay.

14 “Sikam i demlag amagpaliwanagta tolay ta mundua,” kagi ni Je-sus. “Ewan meliso i banuwan aédse ta buked. 15 Mara, éwan tumégtab ta simbu a taklében na tapégtakalan. Eng ˈwan, iedton na talamesa, monda matanglawan du édseta bile. 16Nadid, kona be sa i mahusaya gimet moy; diyan moy iliso. Ipetamoy du tolay i mahusay a ugali moy,monda purién de Tamamoy ta langet.

Tungkul Ta Utus Ni Moises17 “Diyanmoy isipén a inumangeék

se a monda paibut ko tu utus ni Moi-ses, sakay tu pégtoldu du purupeta,”kagi ni Jesus. “Ewan! Ewanék sekanya inumange éy paibut ko, éngˈwan para ipaliwanag ko ya, sakayganapén ko. 18 Da tandaan moy ye:éwan maibut i maski isesa a utus talibru na Diyos, hanggan éwan maibuti langet éy ta mundua. 19 Kanya isindumanglabag tamaski isesa a utusa éye, a itoldu na i kona sa ta tolay, éysiya i mababaa ta kaharian na Diyos.Pero tu manugsug ta utus a éye, aitoldu na i kona sa ta tolay, éy siya imataasa ta kaharian na Diyos. 20 Datandaan moy ye: i pégsunud moya taDiyos, éng koman san i pégsunud dumaistu ta rilihiyon sakay du Pariseyo,éy éwan kam makasdép ta kaharianna Diyos.”

Tu Pégtoldu Na Tungkul Ta Kéiya-mut

21 “Tukoy moy dén i dati a utus,”kagi ni Jesus, “a ‘Diyan ka mémuno,sakay sindu makabuno éy hukuménna huwes.’ 22 Pero nadid i kagin kuadikam, éy tu maiyamut ta kaparehona, éy hukumén siya. Tu mangdustata kapareho na, éy bistaan siya. Sakaytu mégkagi ta kapareho na a ‘Luku-luku ka,’ éy meange ta apoy ta impiy-erno.

23 “Kanya éng mégatang ka taDiyos, sakaymaala-alamo a te kasala-han ka to kaguman mo, 24 éy ginananmo pa tu iatang mo ta harap no

Mateo 5:25 6 Mateo 5:46Templo, sakay ange ka pamékipagka-sundu diya. Ey nadid, magsoli ka atulos magatang ka ta Diyos.

25 “Eng te méngiabla dikota huwes,” kagi ni Jesus, “éymékipéguhon ka diya hanggan éwankam pabi humarap ta huwes. Dahilanéng dumemét i oras na asuntu moy,éy iatéd na ka ta huwes, a tulos iatédde ka ta pulis, a tulos mepihesuka dén. 26 Eng kona sa, éy éwanka makaluwas hanggan éwan momabayaden i étanan a kasalananmo.”

I Pégtoldu a Tungkul Ta Péngibébi27 “Tukoy moy dén tu dati a utus,”

kagi ni Jesus, “a diyan ka kan mén-gibébi. 28 Pero nadid i kagin kuadikam, éy maski lumameng i lélake tobébe, a éwan tama i isip naa diya, éyte kasalanan siya, da méngibébi dénsiya diya ta isip na. 29 Kanya nadid,”kagi na, “éng na mata mo i mangatéddiko ta ipagkasala mo, éy lékwabénmo sakay ibut mo! Da maigi pa éymaibutan ka ta esa a kasangkapan nabégi mua kesira ta buu ka a ibut taimpiyerno. 30 Eng na kamét mo besana i mangatéd diko ta ipagkasalamo, éy kétulén mo sakay ibut mo!Maigi pa, éy maibutan ka ta esa akasangkapan na bégi mua kesira tabuu ka a ibut ta impiyerno.”

Tu Pégtoldu Tungkul Ta PéghiwalayNa Pasawa

31 “I kagi be ya no utus a iba,éy bagay hiwalayan kan na lélake tuasawa na, éy dapat a atdinan siyata katibayan ta péghiwalay. 32 Perosakén,” kagi ni Jesus, “i kagin kuadikam, éy bagay hiwalayan no lélaketu asawa na a éwan be néngilélake,sakay paasawa siya a huway, i lélakea éya éy te kasalanan, da nisonson natu asawa na a méngilélake. Sakay éngte mangasawa to bébe a hiniwalayanéy méngibébi be.”

Tu Pégtoldu Tungkul Ta Pénumpa33 “Nabati moy be dén tu dati a

utus, a diyan ka kan sumésida topinanumpaanmo a pangako, éngˈwan

tupadén mo tu sinumpaan mo taPanginoon. 34 Pero iba i kagin kuadikam,” kagi ni Jesus, “éy diyan kamsumésumpa éngmangako kam. Diyanmoy kékagin a sistigu moy i langet,da saya i édsean na Diyos. 35 Sakaydiyanmoy kékagin a sistigu mo i luta,da Diyos i tagapamahala ta éya. Sakaydiyan moy be kékagin a sistigu moi Jerusalem, da saya i banuwan naMataas a Hari. 36 Sakay diyan moisumpa a ‘Ikate ko,’ da besa a siko imamahala ta buhay mua. 37 Maigipa, i kagi mo san dén éy ‘O,’ o dikaya‘Ewan’. Da éng méngisumpa ka éygébwat ya ni Satanas.”

Tungkul Ta Kéganti Ta Kalbug Mo38 “Tukoy moy dén tu dati a utus,”

kagi ni Jesus, “a ‘Tu mangbuhék tamata mua, éy buhékén mo kan be,sakay tu manuntuk ta ngipén mua,éy suntukén mo kan be ta ngipénnaa.’ 39 Pero nadid éy iba i utuskua dikam: a diyan kam lumaban tamangloko dikam. Eng te mangsa-puk diko ta padingel mua, éy iadenemo pa i lipat. 40 Eng te méngiabladiko a monda maalap na i badu mua,éy iatéd mo be diya tu diyaket mo.41 Mara, éng ipépilit diko no sun-dalu a ipakébil tu karga na ta esaa kilumetru, éy hustuén mo dén aéduwa a kilumetru. 42 Mangatéd katamékeged diko, sakay diyanmopén-gawanan tu mékedem diko.”

Mahalén Moy Tu Kalbug Moy43 “Tukoy moy dén tu dati a utus,

a ‘Mahalén mo kan tu kadimoy mo,sakay kaiyamutan mo tu kalbug mo.’44 Pero iba i utus kua dikam,” kagi niJesus. “I utus kua, éy mahalén moybe tu kalbug moy, sakay ipanalan-gin moy du mangloko dikam. 45 Engpakunan moy sa, éy umaheg kamdén Nama moy a Diyos. Da entanmoy, éwan patanglawén na Diyos tubilag du mahusay san a tolay, éngˈwan pati du medukés a tolay. Eykona be sa tu uden, paudinan na bedu makasalanan a tolay. 46 Mara du

Mateo 5:47 7 Mateo 6:18mahal dikam, éng side san i mahalénmoya, éy anya pa i gantimpala auhayén moy? Maski du méngdédayaa tolay, éy kona sa i ugali de. 47 Sakayéngdukakagumanmoy san i bébatiénmoya, éy anya i mégimet moya ke-sira du iba a tolay? Maski du éwanmékidiyos a tolay, éy kona sa i ugalide. 48Kanya sikam éy dapat mahusaykam, a kona Nama moy ta langet.”

6Tu Pégtoldu Tungkul Ta Péglimos

1 “Mangilag kam a diyan moy sangemtén i mahusay ta harap na tolaya monda purién de kam. Eng konasa i gemtén moya,” kagi ni Jesus, “éyéwan kam tu maalap a gantimpalamoy a gébwat Nama moy a Diyos.

2“Kanya éngmaglimos ka, éy diyanmo dén ipeta ta tolay a iba. Sayai ugalia du palalo a tolay bagaymanglimos side ta kapilya sakay takarsada. Gustu de a meta na tolay tupéglimos de, monda purién de side.Ey tandaanmoy ye: purién side na to-lay a talaga, pero séˈ san ya i gantim-pala de. Ewan side tu gantimpalaa gébwat ta Diyos. 3 Kanya sikam,”kagi ni Jesus, “éngmanglimos kam, éydiyan moy dén ikagi ta maski ti ésiya,4mondamelihim i péglimosmoya. Eygantian kam Nama moy ta langet toginimet moy a lihim, da meta na.”

Tu Pégtoldu Tungkul Ta Panalangin5 “Bagay manalangin kam,” kagi

ni Jesus, “éy diyan kam uméahegdu palalo. Mégwari-wari side amékidiyos, a manalangin side taharap du tolay ta kapilya sakay takarsada, monda mabati du tolay ipanalangin de. Ey purién side natolay a talaga. Pero sé ˈ san ya igantimpala a maalap de. 6 Kanyasikam, éng manalangin kam, éysomdép kam ta lubuk na bile moy,sakay iseradu moy tu pintuan. Sakaymanalangin ka sa a isesa Nama mo,éy siya éy gantian na ka a talaga, dameta na i étanan a gimet mo a lihim.

7 “Eng manalangin kam, éy diyanmoy pakadun tu kagi moy, a konata panalangin du éwan mékidiyos atolay. Side, i akala dia, éy batenside na Diyos dahil ta kaatakdug napanalangin de. 8Diyan kam uméahegdide, da tukoy dén Nama moy a Diyosi kailangan moy bagu moy ikagi diya.9Nadid, kona se i panalangin moya:‘Améng aDiyos ta langet, Puriénmaka

dén na tolay i ngahen mua.10 Siko maka

dén i maghari ta mundua. Sundinmaka dén na tolay ta munduai kaluuben mo a kona talanget. 11 Atdinan mo kameta kanén me nadid a aldew;12 Sakay patawadén mo kameta kasalanan me; éy sikameéy patawadén me be du tekasalanan dikame. 13 Sakaydiyan mo kame iharapta mahigpit a mamuhubadikame, éng ˈwan iadeyo mokame ta medukés.’

14 Dahilan,” kagi ni Jesus, “éngpatawadén moy i te kasalanan dikam,éy patawadén kam be Nama moyta langet. 15 Pero éng éwan moypatawadén du te kasalanan dikam, éyéwan kam be patawadén Nama moy.”

Tu Pégtoldu Tungkul Ta Pégku-lasiyon

16 “Bagay magkulasiyon kam, éydiyan kam malungkut tu mudet, akona du palalo a tolay,” kagi ni Jesus.“Side, éy éwan side mégayus, sakaylégian de tu mata de, monda meta dutolay a mégkulasiyon side. Ey puriénside na tolay a talaga. Pero séˈ san yai gantimpala a maalap de. 17 Kanyasikam, bagay magkulasiyon kam, éymagayus kam san, sakay magidemoskam, 18 monda éwan mapospusan natolay a mégkulasiyon kam. BastaTamamoy san i nakapospusa ta gimetmoy; éy gantian na kam, da meta na iétanan a gimet moy a lihim.”

Tu Kayamanan Ta Langet

Mateo 6:19 8 Mateo 7:619 “Diyan kam magimbak ta kaya-

manan moy ta munduae,” kagi ni Je-sus. “Da kutamén ya a talaga, sakaypikasén, sakay takawén. 20 Maigipa, éy gemtén moy i kaluuben naDiyos. Saya i mégeimbak moya takayamanan moy ta langet. Ey éwanya mebut, da éwan sa tu kutam, sakaypikas, sakay éwan sa tu mégtako.21 Dahilan éng ahe i édsean na kaya-manan na tolay, éy siya be san ya ialélahanén naa.

22 “Namatamua,” kagi ni Jesus, “éysaya i pinakang-simbu na bégi mua.Kanya éng medemlag i mata mua, éymademlagen be i étanan a bégi mo.23 Pero éng mediklém i mata mua,éy mediklém be i étanan a bégi mo.Samakatuwid, éng éwan mo tukoy itama, éy mediklém i isip mua.”

Diyos O Kayamanan24 “Ewan maari,” kagi ni Jesus, “tu

isesa a utusan a makasunud ta éduwaa amo na. Dahilan, éng éduwa i amonaa, éy mahal na san tu esa, sakaykaiyamutan na tu esa. Maniwala siyato amo na a esa, sakay lukoén na tuesa. Ey nadid, kona sa dikam--éwankam maari a méniwala ta Diyos, éngkuhata san i gustu moya.

25 “Kanya i pégtoldu kua dikam,”kagi na, “éy diyan kam métageg tabuhay moy, éng anya i kanén moy éyta badu moy. Da tandaan moy, éngnilalang kam na Diyos, éy bakit isipénmoy a éwan na kam atdinan ta kanénmoy éy ta badu moy? 26 Entan moy dimanuka. Ewan side méghasik; éwanside mégladey; éwan side tu budega.Pero atdinan side Namamoy ta kanénde. Ey sikam, éwan kam beman higita mahalaga ta manok? 27Ataay,” kagini Jesus, “éng dumemét i oras a ikatemo, maari ka beman a magpaatakdugta buhay mo ta maski esa a oras, éngmabalisa ka?

28 “Bakit métageg kam ta badumoy? Isipén moy éng kodya ikébékyaga na bulaklak. Ewan sidemégtarabaho, éwan side mégimet ta

badu. 29 Pero i mégebadu dia, éymemahal pa to badu no mayaman ahari to araw, a ti Hari Solomon. 30 Eynadid,” kagi ni Jesus, “éng bihisanna Diyos i bulaklak ta kona sa, maskisandali san i buhay de, éy anya, éwanna kam pabaduan? Bakit kétihék ipéniwala moya diya? 31 Kanya diyankammabalisa éng ahe i paketanmoyata kanén moy sakay ta inumén moy,sakay ta badu moy. 32 Saya i ugaliadu iba a tolay a éwanmékidiyos. PeroTama moy ta langet, éy tukoy na déni kailangan moya. 33 Kanya sikam, éypilitén moy a maghari i Diyos dikam,sakay gemtén moy san i kaluuben na,éy iatéd na dikam i étanan a kailanganmoy. 34 Sakay diyan kam métageg tadumemét dikam ta esa a aldew. Bagumoy isipén éng dumemét dén. Tamadén tu péngisip moy ta kabuhayanmoy nadid a aldew.”

7Tu Pégpintas Ta Iba

1 “Diyan kam mégpintas ta ka-pareho moy, monda éwan kam pin-tasan na Diyos,” kagi ni Jesus. 2 “Dapintasan kam na Diyos ayun ta pég-pintas moy to kapareho moy. Tugemtén moy ta iba, éy siya be ya igemténa dikam na Diyos. 3 Mara,bakit pépintasan mo tu kaguman moa te buhék tu mata, éy siko éwanmo mapansing tu adigi ta mata mua?4 Kodya i pégkagi mua to kagumanmo, a ‘Kadon, ibutan ko i buhékmua,’ pero te adigi ka san tu mata?5 Mégkukunwari ka bale a éwan katu kasalanan! Ibutan mo pa tu adigita mata mua, monda maketa ka tamahusay a maibutan tu buhék tomata no kaguman mo.

6 “Mara,” kagi ni Jesus, “diyan moyiatéd ta aso i mahalaga a bagay, dapéngigewat mo, éy basta kagitén naka a talaga. Ey kona be sa i kagi naDiyos, éng ipahayag mo ta medukésa tolay, éy basta habuhabukan na kasan, da éwan na be tukoy i kabuluhanna éya diya.”

Mateo 7:7 9 Mateo 8:3Tungkul Ta Panalangin

7“Engmékeged kam ta Diyos, éy at-dinan na kam. Eng mégahayok kam,éy paketan na kam. Eng tumuktukkam ta pintuan na Diyos, éy bukasanna kam. 8 Dahilan maski ti ésiyai magagida ta Diyos, éy atdinan na.Sakay tu mégahayok, éy paketan na.Sakay tu mégtuktuk, éy bukasan siya.9 Anya,” kagi ni Jesus, “éng magageddu anak moy ta tinapay, éy anya iiatéd moya, bito? 10 O éng magageddikam ta ikan, éy anya i iatéd moya,ulag? 11 Nadid, entan moy; maskimakasalanan kam a tolay, éy atdinanmoy du anak moy ta mahusay. EyTama moy ta langet, éwan na bemaniatéd i mahusay ta mékeged diya?

12 “Gustu moy a aguman kam natolay, tama? Pero i utus kua dikam,éy sikam i mangaguma dide. Sayai kahulugina no kautusan ni Moises,sakay tu pégtoldu du purupeta.

13 “Somdép kam ta mepiit a pin-tuan ta langet. Da melawa i pintuanta impiyerno, a éwan mehirap a di-manén a tamo ta éya. Kanya meadu iumangea ta éya. 14 Pero tu pintuan talanget, éy mepiit, sakay mehirap i di-manén a tamo ta éya. Kanya kétihéksan i maketaa ta éya.”

Tu Bunga Na Kayo15 “Mangilag kam du mebuli a pu-

rupeta,” kagi ni Jesus. “Umange sidedikam a koman side i mebait, perometapang side, a lokon de kam atalaga. 16 Kanya subukan moy dumégtoldu ta kagi na Diyos, mondamapospusan moy éng mebuli side,bagay meta moy tu ugali de. Maraentanmoy, mapitas beman imahusaya bunga ta medukés a kayo? Ewan,17 da i bunga na medukés a kayo, éymedukés be. Ey kona be sa i tolay,éng medukés siya, éy medukés be iugali na. 18 Ewan makapagbunga tumahusay a kayo tamedukés a bunga,”kagi ni Jesus. “Sakay éwan makapag-bunga tu medukés a kayo ta mahusaya bunga. 19 Ey tu bawat kayo a éwan

mégbunga ta mahusay, éy pukanénsakay ibut ta apoy. 20 Kona sa, éymapospusan moy be du mebuli a pu-rupeta, bagay meta moy tu bunga de.

21 “Temeadu améngdulaw diyakéna Panginoon. Pero éwan side aétanan i makasdép ta kaharian naDiyos. Basta du sumésunud Nama kota langet i makasdépa. 22 Kédemétna aldew na péghukum, éy meadu imégkagi diyakén, a ‘Panginoon, tang-gapén mo kame, da nagtoldu kameta ngahen mua, sakay pinaibut medu dimonyo, sakay ginimet me imakataka-taka dahil ta péniwala mediko.’ 23 Pero i sengbet kua dide,éy ‘Ewan, éwan ta kam minatenggi.Umadeyo kam dén, sikam a mégimetta medukés.’ ”

Tu Eduwa a Mégbile24 “Maski ti ésiya i mégbati ta kagi

kua, éng sundin na, éy ikahalimbawana éy tu lélake a matalinung a nag-pataknég ta bile na to bito. 25 Maskinaguden ta mebakség, sakay binu-mihéng, sakay binagyo, éy éwan na-tumba, da te taknég to bito. 26 Pero,”kagi ni Jesus, “du makabati ta kagikua, sakay éwan na sundin, éy ikahal-imbawa na éy tu lélake a luku-lukua nagbile san to baybay. 27 Ey nagu-den ta mebakség, sakay binumihéng,tulos binagyo, éy basta minatumba, atulos minawasak a tahod.”

28 Nadid, kétapos dén ni Jesus amégtoldu ta éya, éy mégpégtaka atahod du tolay to pégtoldu na, 29 daéwan siya mégtoldu a kona du maistuna rilihiyon de, éngˈwan neta de a tekapangyarian siya ta pégtoldu na.

8Pinahusay Na Tu Te Ketong

1 Nadid, namulnok ti Jesus tobuked, éy tinagubet siya na meadu atolay. 2 Ey inumadene diya i lélakea te saket a ketong. Linumuhudsiya ta harap ni Jesus, a kinagina, a “Panginoon, éng maari, éypahusayénék pad.” 3 Ey ti Jesus,

Mateo 8:4 10 Mateo 8:26éy kembilan na siya, a kinagi na, a“Maari, maghusay ka dén.” Ey topégkagi na ta éya, éy bigla a naibut tuladu na. 4 Ey kinagi ni Jesus, a “Diyanmo kékagin i éye tamaski ti ésiya, éngˈwan umange ka pa pumeta ta padi, amahusay ka dén. Sakay atdinanmo tupadi,” kagi ni Jesus, “ta péngiatang nadiko, a kona to niutus ni Moises. Sayai pagpatunay mua ta tolay a mahusayka dén.”

Tu Sundalu a Umasa Ni Jesus5 Nadid, késdép ni Jesus ta Kaper-

naum, éy inumadene diya i esa akapitan na sundalu a taga Roma, amékiohon diya. 6 Kinagi na diya,a “Panginoon, tu utusan ko éy tekaramre, a te datay san dén ta bile,a masiyadu a méghirap.” 7 Ey kagi niJesus, a “Umangeék sina a pahusayénko siya.” 8 Pero kinagi no kapitan, a“Mésanikeék diko a umange ka ta bileme, da mataas ka diyakén. Basta kagimo san dén, Panginoon, éy maghusaytu utusan ko. 9Maski sakén,” kagi nokapitan, “éy te mégutus be diyakén aheneral; sakay sakén, mégutusék bedu sundalu ko, éy sundin de san. Eykona be sa du katulung ko. Kanyaéng magutus ka san, Panginoon, éymaghusay siya a talaga.”

10 Nadid, pékabati ni Jesus ta éya,éy nagtaka siya, a kinagi na duumunonod diya, a “Sapul to éya, éyéwan ko pabi neta i maski isesa aJudeo a méniwala diyakén a konata kapitanae. 11 Tandaan moy ye,”kagi ni Jesus, “meadu i éwan Judeo amagébwat ta sikatan sakay ta sahé-man, a dumulug side ta kaharian talanget. Ey négdipon side deAbraham,sakay ti Isak, sakay ti Hakob. 12 Peromeadu dikam a Judeo, i ibut ta kedik-léman ta luwas na kaharian. Ey édsaside a mégsésangitén a mégéadiy-oyén ta hirap de.” 13 Ey nadid, kinagini Jesus to kapitan, a “Ikad mo dén.Manyari ina ayun to péniwala mo.”Ey tu utusan no kapitan, naghusaydén to oras a éya.

Meadu a Pinahusay Ti Jesus14 Nadid, késdép ni Jesus to bile

ni Pedro, éy neta na tu manugengna, a te katidug siya, a mahigpit amepalang. 15 Tulos kembilan ni Jesustu kamét na, éy minaibut tu palangna, a tulos inumégkat a nagasikasodiya.

16To kélép a éya, éy niange du tolayni Jesus i meadu a hinayup a tolay.Ey esa san a kagi na, éy pinaibut nadide du medukés a espiritu. Sakaypinahusay na be du étanan a méladu.17 Ey saya i nipangtupada to hula niPurupeta Isayas to araw, a “Alapénni Cristo i étanan a saket tam, sakayibutan na i étanan a hirap tam.”

18Nadid, péketa ni Jesus ta meaadua tolay a dumédulug diya, éy inutusanna du kakaguman na a maghanda aumahabes ta dibilew. 19 Péghandade pabi, éy inadenean siya no esaa maistu ta rilihiyon, a kinagi na, a“Maistu, kumuyugék diko maski ahei angayan mo.” 20 Ey kinagi diya niJesus, a “Isipén mo pa, da entan mo,maski aso, éy te pégiyanan. Sakay dumanok éy te lobun a pégiyanan de.Pero sakén a lélake a gébwat ta langet,éy éwanék tu katidugen.” 21 Sakaykinagi be diya no alagad na a esa, a“Panginoon, kumuyogék diko; peropabayanék pad pa, monda angen kopa ielbéng tama ko.” 22 “Ewan,” kagini Jesus. “Kumuyog ka dén nadid.Pabayan mo du éwan méniwala taDiyos a méngielbéng to ama mo.”

Pinahintu Ni Jesus Tu Unos23 Nadid, sinumakay ti Jesus to

abeng, a kaguman na du alagad na.24Mamaya-maya, inabut side ta ditawna mesibét a unos, a hanggan da ta-laga side a matabwan. Ey tidug san tiJesus. 25Kanya linukag siya du alagadna, a kinagi de, a “Panginoon, tulun-gan mo kame! Omléd kitam dén!”26 Ey ti Jesus, kéégkat na, éy kinagina dide, a “Bakit méganteng kam?Kétihék bale pabi i péniwala moyadiyakén.” Tulos sinaway na tu pahés


sakay tu diget, a agad tinumahimikdén. 27 Ey nagtaka du alagad, a kinagide, a “Anya wade i lélakeae? Maskipahés éy ta diget, éy méniwala sidediya!”

Pinahusay Na Tu Eduwa a Hinayup28 Nadid, kédemét de Jesus ta

banuwan na tolay a Gadareno tadibilew, éy sinambat side na éduwaa lélake a hinayup, a gébwat side tokapusanto. Metapang side, kanyaéwan tu mangahas a dumédiman taéya. 29 Agad side a dinumulaw, a“Anya i pékialam mua dikame, sikoa Anak na Diyos? Inumange ka sea pahirapan mo kame? Maski éwanme pabi oras a maghirap?” 30 Nadid,te meadu sa a babuy to tapat de, aalagaan du tolay. 31 Ey du dimonyo aédse to éduwa a lélake, éy pinékiohonde ni Jesus, a “Eng ibutan mo kame,éy pasdépén mo kame pad ta bégi dibabuy yae.” 32 “Nay, ikad moy dénsa,” kagi ni Jesus. Kanya inumibutside to éduwa, a tulos sinomdép sidedu babuy. Ey bigla a minagpaginandu babuy a bulnok, a sinumegbu todiget, a tulos de a minalimés.

33 Nadid, du mégbantay du babuy,éy ginuminan side. Ey kédemét de tobanuwan de, éy nibaheta de i étanana nanyari; pati tu nanyari to éduwaa hinayup. 34 Kanya inumange sa duétanan a tolay ta banuwan, mondameta de ti Jesus. Ey péketa de diya, éynipékiohonde diya a humektat siya tolugar de.

9Pinahusay Ni Jesus Tu Lumpu

1 Nadid, sinumakay de Jesus toabeng de, a inumahabes man dénside, a tulos nagsoli side to banuwande. 2 Ey du tolay sa, kembil de diyai esa a lumpu. Siya éy te katidugsan to kama na. Ey ti Jesus, péketana a méniwala side diya, éy kinagina to lumpu, a “Patibayén mo i isipmua, Anéng. Pinatawad ka dén takasalanan mo.” 3Nadid, du maistu sa

ta rilihiyon, pékabati de to kinagi niJesus, éymégisip side a, “Anya i lélakea éye; isip na Diyos siya?” 4 Pero tiJesus, tukoy na dén i isip dia, a kinagina dide, a “Bakit mégisip kam ta konasina a medukés? 5 Tama,” kagi na,“maari i maski ti ésiya a mégwari-wari a magpatawad ta kasalanan natolay. Pero ti ésiya i maaria amakapagpalakad ta lumpu a tolay?6 Nadid,” kagi na, “sakén i lélake agébwat ta langet; éy patunayan kodikam a te kapangyarianék a mag-patawad ta kasalanan, a péglakadénko i lumpuae.” Nadid, kinagi ni Jesusto lumpu, a “Nay, umégkat ka dén,a alapén mo dén i kama mua, a ikadmo dén ta bile moy.” 7 Nadid, péka-bati no lumpu ta éya, éy inumégkatngani dén, sakay nagsoli ta bile na.8 Ey du tolay sa, péketa de ta éya, éyméganteng side, a pinuri de i Diyosda nangatéd ta tolay ta kona sa akapangyarian.

Kumuyog Ti Mateo9 Nadid, to kéhektat ni Jesus ta

éya, éy neta na i esa a lélake a tiMateo i ngahen na. Te eknud siya topégsingihan ta buwes. Ey kinagi niJesus diya, a “Kumuyog ka diyakén amaging alagad ko.” Ey tinumaknég tiMateo, a inumunonod diya.

10 Nadid, to péngan ni Jesusto bile ni Mateo, éy inumangebe sa a nékidipon dide i meadua makasalanan a tolay, sakay dumégpabuwes. (Side i méngdaya tatolay.) Ey édsa be sa du alagad niJesus. 11 Ey du Pariseyo, péketa de,éy kinagi de du alagad ni Jesus, a“Bakit mékidipon tu maistu moy dumakasalanan a tolay?”

12 Ey ti Jesus, pékabati na dide, éykinagi na, a “Bakit? Du mahusay éyéwan side tu kailangan ta magamot,éng ˈwan du te saket. 13 Ikad moydén,” kagi na, “sakay isipén moy ikahulugen na éye; da kagi na Diyos, abakén a regalo moy i gustu naa, éngˈwan tu kagbi moy ta tolay. Da sakén,

Mateo 9:14 12 Mateo 9:37éy éwanék se inumange a monda tu-mulung dumahusay a tolay. Engˈwan,du makasalanan i tulungan kua.”

Tungkul Ta Pégkulasiyon14 Nadid, du alagad ni Juan a Még-

binyag, éy inumange side ni Jesus, akinagi de diya, a “Sikame, éy medalaskame a mégkulasiyon. Ey kona be sadu Pariseyo. Pero du alagad mo, éybakit éwan side mégkulasiyon?” 15 Eykinagi ni Jesus dide, a “Ataay, maaribeman a mégsisi i tolay éng kagumande pabi i ikasal? Bagay éwan dén sa tukadimoy de a ikasal, éy saya i oras dea magsisi a magkulasiyon.

16 “Ewan tu nagtagpi ta bigu a re-sato to dati dén a badu,” kagi ni Jesus.“Da éng kona sa, éy péknetén no bigutu dati, éy lalo dén a melawa tu ébutno badu. 17 Ewan be tu méngiasékta bigu a alak ta dati a pégaskanan.Bagay kona sa i ginamet, éy pomtak tupégaskanan, da dati, a tulos mebulaktu alak. Sakay mawasak be dén tupégaskanan. Maigi pa éy iasék i bigua alak ta bigu be a pégaskanan. Engkona sa éy pareho side a male.”

Tu Anak a Minate, Sakay TuBébe a Minangkébil Ni Jesus

18 Nadid, to pégkagi pabi ni Jesusdu Pariseyo, éy dinumemét sa i esaa mataas a Judeo. Linumuhud siyata harapa ni Jesus, a kinagi na, a“Minate dén tu anak ko. Kita pad déna itupu pad i kamét mua diya, mondamabuhay siya.” 19 Ey kinumuyog tiJesus diya. Pati du alagad na.

20-21 To péglakad de, éy kaununodna i esa a bébe a labindalawa dén ataon a mégdédigién. Kinagi na dén toisip na, a “Engmakbilan ko san i damitnaa, éymaghusayék dén.” Kanya inu-madene siya to adég ni Jesus, sakaykembilan na tu ontok san no badu na.22 Ey sinumuleg ti Jesus, éy péketa nadiya, éy kinagi na, a “Anéng, diyanka méganteng. Pinahusay ka dén napéniwala mo diyakén.” Ey to éya besan, éy naghusay tu bébe.

23 Nadid, kédemét de to bile nomataas a Judeo, éy neta de du még-togtog ta mosiko, sakay du meadu atolay a mepehéng. 24 Ey kinagi niJesus dide, a “Lumwas kamdén! Ewanminate i anaka; natidug san.” Eypinégngihitan de ti Jesus. 25 Pero na-did, to kéluwas du tolay, éy sinomdépti Jesus, éy kembilan na tu kamét noanak, éy inumégkat. 26 Ey kinumalatta étanan abanuwan ta éya i nanyaria.

27 Nadid, kéhektat ni Jesus ta éya,éy tinagubet siya na éduwa a lélake abuhék. Mégdulaw side a kinagi de, a“Apo ni Dabid, kagbian mo kame!”

28 Ey késdép ni Jesus to bile, éyinumadene diya du buhék. Ey ki-nagi ni Jesus dide, a “Méniwala kama magimet ko ye?” “O, Panginoon,”kagi de.

29Ey nadid, kembilan na i mata dia,a kinagi na, a “Manyari dikam ayunta péniwala moy.” 30 Ey naketa dénside. Ey pinagbilinan side ni Jesus tamahigpit, a “Diyan moy ye iyébahetatamaski ti ésiya.” 31Pero kéhektat de,éy nibébaheta de ta étanan i tungkulni Jesus.

Pinahusay Ni Jesus Tu Bulol32 Nadid, to kéhektat du buhék a

pinahusay na, éy niange de ni Jesusi esa a bulol a hinayup. 33 Ey topémaibut na to dimonyo, éy négkagidén tu bulol. Ey nagtaka du tolay, akinagi de, a “Sapul to éya, éy éwan tumineta a kona se ta Israelae.” 34 Perodu Pariseyo, kinagi de, a “Ti Satanas amayor du dimonyo i nangatéda diyata kapangyarian na a mégpaibut dudimonyo.”

35Nadid, linebut ni Jesus i étanan abanubanuwan ta éya, a nagtoldu siyadu kapilya. Nipahayag na i Mahusaya Baheta tungkul ta péghari na Diyos,sakay pinahusayna du tolay ta étanana sakisaket de. 36 Ey péketa na dumeaadu a tolay, éy kinagbian na side,da mehirap i buhay de, a éwan tuméngtulung dide. Koman side i tupaa éwan tu mégpastor dide. 37 Kanyakinagi na du alagad na, a “Meadu


i gapasén, pero kulang i magapas.38 Ipanalangin moy to te koo ta kapa-hayan, a paange na i meadu a maga-pas ta kapahayan na.”

10Du Labindalawa a Apostol

1 Nadid, pinauwet ni Jesus dulabindalawa a alagad na, sakay inat-dinan na side ta kapangyarian dea magpaibut ta medukés a espiritu,sakay magpahusay ta étanan a tesaket. 2Saye i ngahina du labindalawaa apostol: purumeru ti Simon apinalayawan de a Pedro, sakay ti An-dres a wadi na. Sakay ti Santiago éy tiJuan, a anak side ni Sebedeo. 3 Sakayti Pelip éy ti Bartolome; ti Tomas éyti Mateo (siya tu mégpabuwes). TiSantiago a anak ni Alpeo, éy ti Tadeo;4 pati ti Simon a taga Kanan, éy ti Hu-das Iskarote, a néngitokyon ni Jesus.

Tu Utus Ni Jesus Du Apostol5 Pinéglakad ni Jesus diden ya, a

pinagbilinan na side, a “Diyan kamuméange ta banuwan du éwan Judeo,maski ta banuwan na Samaritano.6 Eng ˈwan, itoldu moy san du ka-pareho tam a Judeo, a lahi ni Israel.Mara side ya du nebut a tupa ni Israel.7 Ipahayag moy dide,” kagi na, “aadene dén a maghari i Diyos. 8 Sakaypahusayén moy du te saket, sakaybuhayén moy du pate. Pahusayénmoy du te ketong, sakay paibuténmoy du dimonyo. Ey tandaan moy,da inatdinan kam na Diyos ta éwan tubayad, éy kona kam be sa a mangatédkam be ta éwan tu bayad.

9 “Ta péglakad moy,” kagi ni Jesus,“éy diyan kam mégkébil ta kuhata,10 sakay diyan kam be mégkébil tasuput, sakay ta pégbaraduan moy.Diyan mo be kébilén i reserba asinelas, maski sahukod. Da dapataguman kam du tolduan moy.

11 “Maski ahe a banuwan i demtanmoy,” kagi na, “éy ahayukén moy imahusay a tolay a tulusan moy, sakaytumulos kam sa a hanggan éwan kammaglakad. 12 Késdép moy ta tulusan

moy a bile, éy batién moy du édsa sa,a kagi moy, a ‘Demtan kam maka nakapayapaan.’ 13 Nadid, éng mahusaydu tolay ta éya a bile, a tanggapén dekam, éy kagbian side na Diyos a ta-laga. Pero éng éwan side mahusay, éybawen moy tu nipangbati moy dide.14 Eng du tolay ta banuwan, éy éwande kam tanggapén, éy humektat kamsa, a ihalimbawa moy dide a ipag-pag moy ta tikéd moya tu alikabuk.15 Kédemét na aldew na péghukum,”kagi ni Jesus, “éy lalo a mehirap i ma-bati du tolay ta éya a banuwan kesirato nabati du taga Sodoma, sakay dutaga Gomora to araw.”

Tu Hirap a Dumemét16 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus,

“péglakadén ta kam du medukés atolay. Mara, koman kam i tupa améglakad ta lubuk du metapang aaso. Mangilag kam dide, pero dapatmebait kam be dide. 17Mangilag kam,da te tolay a méngitokyon dikam tagubiyerno. Sakay balbalén de kamta kapilya de. 18 Dahil diyakén, éyiharap de kam ta gubernador sakayhari. Saya i oras moy a pégpatunaymoy diyakén dide, sakay pati du éwanJudeo éy patunayan moy. 19 Bagaybistaan de kam,” kagi na, “éy diyankam métageg éng anya i katuwiranmoya dide. Da kédemét na oras, éyiatéd san dikam i katuwiran moyadide. 20 Da éwan sikam i mégkagia,éngˈwan i Espiritu Nama moy i mag-pakagia dikam ta katuwiran moy.

21 “Kédemét na éya a hirap, éyitokyon na tolay du top de a ipabuno.Ey kona be sa i gemténa na lélaketo anak de. Sakay du anak éy la-banan de dema de, a ipabuno de beside. 22 Sakay kaiyamutan kam naétanan, da méniwala kam diyakén.Pero tu maniwala diyakén a matapata hanggan éwan siya mate, éy siya imeligtasa. 23 Bagay lélokon de kamto banuwan a édsean moy,” kagi niJesus, “éy guminan kam ta banuwana esa. Tandaan moy, éwan moy pabi

Mateo 10:24 14 Mateo 11:4maabut i étanan a banuwan na Israel,éy dumeméték dén. Ey sakén i lélakea gébwat ta langet.

24 “Ewan mataas tu alagad tomaistu na; éwan be mataas tu utusanto amo na. 25 Kanya sikam a alagadko, éy gemtén de dikam tu kona togégemtén de diyakén a amomoy. Engngahinanék de a Satanas, éy lalo déna medukés i pégpintas de dikam.”

I Dapat a Antingan Moy26 “Kanya diyan kam méganteng ta

tolay,” kagi ni Jesus. “Da maski anya igemtén de nadid ta lihim éy lumitawta esa a panahun. Maski anya i nipa-men de nadid, éy mehayag ta esa apanahun. 27Tu kinagi ko dikam nadidta lihim, éy ihuway moy a ipahayagta étanan. 28 Diyan moy antingan dumamuno ta bégi moy, da éwan be sidemakabuno ta kaliduwa moy. I dapatmoy a antingan éy Diyos, da siya imagpakatea ta tolay. Sakay siya iméngibuta ta kaliduwa ta impiyerno.

29 “Mara,” kagi ni Jesus, “makabug-tong kam ta éduwa a dignés ta esa sana sentimos. Ey maski mura side, éyéwan side mate éng éwan kaluubenNama mo. 30 Ey sikam, mahigit pasa i péngalaga na dikam. Maski nabuk moya, éy nabilang na a étanan.31 Kanya, diyan kam méganteng: ma-halaga kam diya kesira du meadu adignés.

32 “Maski ti ésiya i méngipagtapatdu tolay, a méniwala siya diyakén, éyipagtapat ko be Nama ko ta langet.33 Pero maski ti ésiya i tumanggiadiyakén ta harap na tolay, éy itanggiko be Nama ko ta langet.”

Ewan Magpayapa Ti Jesus Ta Tolay34 “Diyan moy isipén a kanyaék se

inumange éy magpayapa ta mundua.Da éwanék se inumange amagpayapatamundua, éngˈwan dahil diyakén, éymaglaban i tolay ta mundua. 35 Dahildiyakén, éy maglébug du patena;sakay maglébug du magmanugeng.36 Sakay tu kalbug na tolay éy dumététena na.

37 “Tu magmahal ta ama na éy taina na ta higit pa diyakén, éy éwansiya maari a ipasakup diyakén. Sakaytu magmahal ta anak na ta higit padiyakén, éy éwan be siya maari aipasakup diyakén. 38 Sakay éwanmaari a ipasakup diyakén i tolay,éng éwan siya kumuyog diyakén apabayan na i buhay na, maski bunonsiya. 39 Dahilan, tu maghangad ameligtas i buhay na, éy mebut a ta-laga. Pero tu mégpabaya ta buhayna alang-alang diyakén, éy siya imabuhaya a éwan tu katapusan.”

I Gantimpala40 “Maski ti ésiya i tumanggapa

dikam,” kagi ni Jesus, “éy bilangtinanggapék na be. Sakay tu tumang-gap diyakén, éy bilang tinanggap nabe tu nagpaange se diyakén. 41 Sakaytu tumanggap ta purupeta da utusansiya na Diyos, éy atdinan siya na Diyosta kabahagi na gantimpala na éya apurupeta. Sakay tu tumanggap tomahusay a tolay a mékidiyos, dahilto pékidiyos na, éy atdinan siya naDiyos ta kabahagi na gantimpala naéya a tolay. 42 Sakay maski ti ésiyai mangatéda ta maski esa a baso adinom ta esa diden ye a mababa, dasiya i alagad ko, éy atdinan be siya naDiyos ta gantimpala na.”

11Du Alagad Ni Juan

1Nadid, kétapos ni Jesus a nagbilindu labindalawa a alagad na, éy hinu-mektat sa siya, da umange siya amag-toldu du banubanuwan ta palebut taéya.

2 Ey ti Juan a Mégbinyag, toédse na ta pihesu, éy nabahetana tu gégemtén ni Cristo. Kanyapinéglakad ni Juan du alagad na,3 a ange de pakelagip diya éng siyangani dén i nipangakua na Diyosa umange se a tagapagligtas de, omaguhay pa side ta esa? 4 Ey topégpakelagip de ni Jesus ta éya, éykinagi na dide, a “Magsoli kam ni

Mateo 11:5 15 Mateo 11:25Juan, a ikagi moy diya i mineta moyta éye, 5 a naketa dén du buhék,nakapaglakad du lumpu, naghusaydén du te ketong, nakabati déndu tuléng, sakay nabuhay dén dupate. Sakay ikagi moy be ni Juan, atinétolduan ko du pobre ta Mahusaya Baheta. 6 Sakay kagi moy be diya amasuwerte du tolay a éwan mégideldiyakén.”

7 Nadid, to kéhektat dén du alagadni Juan, éy négkagi ti Jesus du tolay sata tungkul ni Juan. “To kéluwas moyni Juan ta ilang a lugar,” kagi na, “éybakit inumange kamdiya? Gustumoywade meta i lélake a mehina a komansan i lamon a sésébyugén na pahés?8O siguru gustumoymeta i lélake a tebadu ta kamahalan? Pero éwan, da dute badu ta kamahalan éymégiyan sideta bile na hari. 9 I gustu moy nganisa a meta moy éy purupeta! O, tamaya. Ey maigi ngani ti Juan du iba apurupeta. 10 Da ti Juan i nihulaa tokasulatan, to pégkagi na, a‘Tandaan moy. Siya i pinakangbégi

ko. Pégdetulén ko siya diko,monda paghandaén na du to-lay ta demtan mo.’

11 Tandaan moy,” kagi ni Jesus, “duétanan a tolay ta mundua, éy éwantu mataas ni Juan a Mégbinyag. Peroi mababaa a tolay ta kaharian naDiyos, éy mataas side diya. 12 Sapulto pégtoldu ni Juan a Mégbinyag, ahanggan nadid, éy pumépilit du to-lay a ipasakup ta kaharian na Diyos.Ey du metapang, éy pilitén de asomdép. 13 Dahilan, du étanan a pu-rupeta, sakay tu utus ni Moises, éynagpahayag side tungkul ta pégharina Diyos, a hanggan to panahun niJuan. 14 Ey nadid, éng gustu moy amaniwala, éy siya ngani dén ina tiElias a kagi de a dumemét. Da nihulade a magsoli siya. 15 Eng makabatikam, éy baten moy ya.

16“Pakodyan ko améngihalimbawadi tolaya nadid?” kagi ni Jesus.“Mara, kapareho side na anak a teeknud ta plasa, a mégpépintasén side

ta kaéyag de. 17 Mara kagi de dide, a‘Tinogtogen me kam, pero éwan kamnagsayaw. Ey to pégsanget me, éyéwan kam nalungkut dikame.’ 18 Eykona be sa di tolaya,” kagi ni Jesus,“da ugali ni Juan, éy nagkulasiyon,a éwan méginom ta alak, éy pinin-tasan de a hinayup. 19 Pero sakén,éy mahusayék a méngan éy ta mégi-nom, éy pintasanék de be, a kagide a medémoték a méngan éy taméginom. Sakay pintasanék de be amékiagumék du mégpabuwes sakaydu makasalanan. Pero pabayan moyya. Tukoy moy éng tama i gimet kobagay meta moy tu bunga ko, éngmahusay.”

Du Banuwan a Ewan Méniwala20 Nadid, pinagsisian ni Jesus du

banubanuwan, da ginimet na déndide i meadu a makataka-taka, peroéwan side nagsisi to kasalanan de.21 “Kakakagbi kam,” kagi na, “sikam ataga Korasin! Kakakagbi kam, sikama taga Betsayda! Da ginimet ko dén taharap moy i meadu a makataka-taka,éy éwan kam nagsisi. Pero du tolay taTiro sakay ta Sidon to araw, éng netademaka to araw tuminetamoy, éy ta-laga nagsisi side. Nagbadu maka dénside ta kostal, sakay mégiknud ta abu,monda magpatunay side a nagsisiside a talaga. 22 Kanya ta péghukumna Diyos, éy masiyadu a mehirap isapitén moy kesira ta sinapit du tagaTiro éy ta Sidon. 23 Sakay sikam ataga Kapernaum,” kagi ni Jesus, “ipégpalalo moya éy makaabut kam talanget, pero i abutén moy sana éyimpiyerno! Pero éng mineta makadu taga Sodoma to araw i minetamoya a makataka-taka, éy éwan sidenibagsak na Diyos, da talaga a nag-sisi side. 24 Kanya tandaan moy,ta péghukum na Diyos, éy masiyadua mehirap i sapitén moy kesira tasinapit na Sodoma!”

Umadene Kam Diyakén a Umimang25 Nadid, nanalangin ti Jesus, a

kinagi na, a “Mégpasalamaték diko,

Mateo 11:26 16 Mateo 12:20Améng. Siko i Panginoon ta langetéy ta mundua. Salamat, Améng, daéwan mo nipékipospos tu kaluubenmo du matalinung a mataas a tolay;éngˈwan i néngipaliwanagen mua éydu mababa. 26 O ngani, Améng, dakona sa i gustu mua.”

27 Nadid, kinagi na du alagad na,a “Tama ko a Diyos, éy inatdinanékna ta étanan. Ey éwan tu makatukoydiyakén, éng éwan Tama ko san. Eyéwan be tu nakatukoy Nama ko, éngéwan sakén san a anak na, sakay dunagpahayagen ko tungkul diya.

28 “Umadene kam diyakén, sikama étanan a pagel dahil ta medégi akébil moy, sakay paimangén ta kam.29 Sundin moy san i utus kua, sakaymagadal kam diyakén. Da sakén éymebaiték a mababa, éy paimangén koi buhay moya. 30 Ey melagin i utuskua, sakay éwan medégi i pakébil kuadikam.”

12Tu Pégpasuway De Tungkul Ta

Pangilin1To esa a aldew a pangilin, éy dinu-

miman de Jesus to kapahayan. Ey na-galép du alagad na; kanya nagkétohside ta tégesa a ohay, a kékéselén de.2Ey péketa dide du Pariseyo, éy kinagide, a “Entanmo i gimet di alagadmua!Bawal ina éng pangilin, da tarabahoina!”

3 “Ewan,” kagi ni Jesus. “Bakit,éwan moy wade nabasa tu ginimet niDabid to araw, to pégalép de sakay dukaguman na? 4 Basta sinomdép siyato bile na Diyos. Ey tu te déton sa atinapay a para ta Diyos, éy kinan na;sakay pinakan na be du kaguman na.Ey bawal kan ya ta utus,” kagi ni Jesus,“da du padi san i maari kana a mén-gan ta éya. 5 Bakit, éwan moy wadebe nabasa tu utus ni Moises, a még-tarabaho du padi ta tuwing pangilin,da gemtén de i tungkulin de ta lubukno Templo. Ey maski bawal kan ya, éyéwan side tu kasalanan. 6 Ey sakén éylaloék a mahigpit kesira to Templo.

7 “Ewan moy maka pinintasan duéwan tu kasalanan éng tukoy moymaka dén i kahulugenna kagi a éye naDiyos, a ‘Bakén a regalo moy i gustukua, éngˈwan kagbi moy ta tolay.’ 8Dasakén i lélake a gébwat ta langet,”kagi ni Jesus. “Ey sakén i mégkagiaéng anya i tama a gimet ta aldew apangilin.”

Tu Lélake a Pile Tu Kamét9 Nadid, hinumektat sa ti Jesus, a

inumange to kapilya de a esa. 10 Eyte lélake sa a pile tu kamét. Ey tetolay be sa a iba, a gustu de a iabla tiJesus amanglabag ta utus. Kanya pin-uhubaan de siya a kinagi de, a “Anyawade, labag ta utus éng magamot tatolay ta pangilin, o éwan?”

11 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Engmara sikam, éng melokbung tu tupamoy ta ébut, éy anya, éwan moy be-man iahawas bagay pangilin! 12 Eyhigit pa a mahalaga i tolay kesirata tupa. Kanya éwan bawal ta utustam éng aguman tam i te hirap tapangilin.”

13 Nadid, kinagi ni Jesus to pile tukamét, a “Iolnat mo i kamét mua.” Eyto péngiolnat na, éy naghusay dén akapareho no kamét na a esa. 14 Eylinumwas sa du Pariseyo, a néguhonside éng kodya i pamuno dia ni Jesus.

Tu Dati a Hula Tungkul Ni Jesus15 Nadid, pékatukoy ni Jesus ta

hangad de, éy hinumektat sa siya.Ey meadu i tinumagubet diya. Eypinahusay na du étanan a te ladu,16 a pinagbilinan na side a diyan deiyébaheta i tungkul diya. 17 Sayai pangtupada to nihula ni PurupetaIsayas to araw, a18“Siya ya i utusan ko a pinili ko,” kagi

na Diyos. “Siya i mahal ko akésayaan ko. Iatéd ko diya iEspiritu ko, sakay ipahayagna i katutuhanan ta tolay.19 Ewan siya makipaglébug,éwan siya mepehéng, éwansiya mégdulaw ta karsadata banuwan; 20 éwan na

Mateo 12:21 17 Mateo 12:40paghirapén dumehina a tolay,éwan na édépén i simbu amégkulidépdép. Pumilit siyaa hanggan éwan manalo ikatutuhanan; 21 Siya i asaanna étanan a tolay.”

Nagpatunay Ti Jesus a Ewan GébwatI Kapangyarian Na Ni Satanas

22 Nadid, niange de ni Jesus i esaa lélake a buhék sakay bulol pa siya,da hinayup. Ey pinahusay na; tulosnakapégkagi dén sakay naketa dén.23 Ey nagtaka du étanan a tolay, a ki-nagi de a “Séˈwade ye i apoani Dabid anihula de?” 24 Pero du Pariseyo, pék-abati de ta éya, éy kinagi de, a “Kanyamakapégpaibut siya du dimonyo éyinatdinan siya ni Satanas ta kapang-yarian na. Ti Satanas a mayor dudimonyo.”

25 Pero tukoy ni Jesus i isip de, akinagi na dide, a “Eng mara, maskiahe a banuwan, éng néglébug side, éybumagsak a talaga. Sakaymaski ahe abile, éng néglébug side, éy éwanmalei buhay de. 26 Ey nadid sakén, bakitkagi moy a inatdinanék kan ni Sa-tanas ta kapangyarianna amagpaibutdu katulung na a dimonyo? Lélbugénbeman ni Satanas i sarili na? Engkona sa,” kagi ni Jesus, “éy bumagsaksiya a talaga. 27 Bakit kagi moy agébwat ni Satanas i kapangyarian koa mangpaibut ta dimonyo? Ey anyadu tolay moy? Eng ibutan de i di-monyo, éwan beman gébwat ta Diyosi kapangyarian de? Kanya side i még-patunaya a kakabulyan tu pénguposmoy diyakén! 28 Pero éng Espiritu naDiyos i nangatéda diyakén ta kapang-yarian ko a magpaibut du dimonyo,éy saya i katunayana a dumemét déndikam i péghari na Diyos ta tolay.

29 “Da éwan tu makapagpaibut dukasakupan ni Satanas, éngˈwan na pamatalo ti Satanas. Pero éng natalo nadén siya, éy maari na dén a alapén ikasakupan na.

30 “Tu éwan kampi diyakén,”kagi ni Jesus, “éy kontara diyakén.

Ey tu éwan tumulung diyakén améngidulug ta tolay, éy nangan-gahulugen éy paadeyoén na du tolaydiyakén. 31-32 Kanya tandaan moy,pagpasensiyaan i tolay ta maski anyaa kasalanan de, sakay ta pénguposde ta tolay. Maski ta péngupos dediyakén a nagébwat ta langet, éypagpasensiyaan side naDiyos. Pero tumangupos ta Banal a Espiritu, éy sayai éwana pagpasensiyaan na Diyos,maski nadid, a hanggan nikésiya.”

Tu Halimbawa To Kayo33 “Tu mahusay a kayo, éy még-

bunga ta mahusay a bunga. Ey tumedukés a kayo,” kagi na, “éy még-bunga ta medukés a bunga. Damatenggi mo tu kayo bagay meta moi bunga naa. 34 Ey kona be sa dikam,sikam amagkadukés a tolay! Pakodyamoy a mégkagi ta mahusay, bagaymedukés kam? Da i kagimoya, éy siyabe san i édse ta isip moya. 35 Dahilani mahusay a tolay, éy gemtén de imahusay. Ey du medukés a tolay, éygemtén de i medukés.

36 “Ey tandaan moy,” kagi niJesus, “kédemét na péghukum, éypanagutan na tolay i bawat kinagi dea medukés. 37 Makay parusaan kamdahil to kinagi moy, o makaymeligtaskam.”

Ti Jesus Ey Kapareho Ni Honas38 Nadid, du maistu ta rilihiyon,

sakay du Pariseyo, éy inumange sideni Jesus, a kinagi de diya, a “Maistu,ipeta mo dikame i tanda a makataka-taka.”

39 “Diden ye a lahi a Judeo éymagkadukés,” kagi ni Jesus. “Pin-abayan moy dén i Diyos. Piliténékmoy a ipeta ko dikam i tanda, peroéwanék tu ipeta dikam a tanda, éngˈwan tu nanyari san ni PurupetaHonas to araw. 40 Eng kodya ti Honasa étélo a aldew to tiyan no dikél aikan, éy konaék be sa, sakén a lélake agébwat ta langet, a étéloék be a aldewta disalad na luta.

Mateo 12:41 18 Mateo 13:1441 “Kédemét na péghukum na

Diyos,” kagi ni Jesus, “éy tumaknégdu taga Ninibe a iabla de kam a lahia Judeo, da nagsisi side to pégtolduni Honas dide. Ey nadid éy temataas ni Honas ta éye a mégtoldudikam, éy éwan kam mégsisi. 42 Patitu hari a bébe a taga Kabagatanto araw, éy tumaknég be siya tapéghukum a mangiabla dikam. Dasiya éy inumange se a gébwat taadeyo, monda baten na i memahala pégtoldu ni Solomon. Ey nadid temataas ni Solomon ta éye a mégtoldudikam, éy éwan moy bébaten.”

Halimbawa a Tungkul Ta EwanMéniwala Ta Diyos Ta Hustu

43 “Bagay umibut tu medukés a es-piritu ta bégi na tolay,” kagi ni Je-sus, “éy méglebut ta ilang a lugar amégahayok ta imangan na. Nadid,éng éwan tu meeta, 44 éy kagi na,a ‘Magsoliék to kinagébwatan ko anégiyanan ko.’ Ey kédemét na éydinemtan na a éwan tu lasén, sakaymelinis a mahusay dén. 45 Kanyainakit na i pitu a iba a espiritu amedukés pa diya, éy sinomdép side anégiyan sa side. Kanya lalo amedukésto neditol i kalagayan na éya a tolay.Ey nadid, éy kona be sa i manyariadikam a medukés a lahi a éye!”

I Tunay a Top Ni Jesus46Nadid, to pégtoldu pabi ni Jesus,

éy dinumemét sa dena na sakay dutétotop na. Méguhay side ta luwas, agustu de mékiohon diya. 47 Te négk-agi diya, a “Kéye ta luwas dena moéy du tétotop mo, a gustu de ka auhunén.” 48Pero kinagi ni Jesus, a “Tiésiya i ina kua sakay ta tétotop kua?”49 Ey nitoldu na du alagad na, a kinagina, a “Side ye di ina kua, sakay topko, 50 dahilan, du mangtupad ta utusNama ko ta langet, éy side di ina kuaéy ta tétotop ko.”

13Tu Halimbawa Tungkul To

Mégsabug

1 Nadid, to éya a mismo a aldew,éy linumwas ti Jesus to bile, a inu-mange siya a mégiknud to digdig nodiget. 2Eymeaadu i dinumuluga diya,a hanggan da sinumakay ti Jesus toabeng, a négiknud sa a mégtoldu dutolay. Ey side éy te taknég san tobaybay. 3 Ey tinolduan na side tahalimbawa a kona se:

“Eng mara,” kagi na, “éy te esa kana lélake a mégsabug to binhi na. 4 Eyto pégsabug na éy te sénganya wadea butil a minepégsek to dilan. Eykinan na manok. 5 Ey te sénganyawade be a nepégsek to bito-bito. Eyagad kan side a nagtubu, da melapis iluta ta éya. 6 Pero minalanés side, damepasi i bilag, éy éwan kan masiyadui gimot de. 7Ey te sénganya wade be anepégsek to kalamonan, éy nailonganna lamon. 8 Ey tu iba a binhi, éynesabug kan dén ta mahusay a luta.Ey nagohay side. Te tégsésandaan, tetégéném a pulu, te tégétélo a pulu abutil i bawat ohay. 9 Ey nadid,” kagini Jesus, “éngmakabati kam, éy batenmoy ya.”

I Layunin Na Halimbawa10 Nadid du alagad ni Jesus, ni-

pakelagip de diya éng bakit purusa halimbawa i gamitén naa, bagaymégtoldu siya du tolay. 11 Ey kinagini Jesus dide, a “Ipeta san dikam naDiyos i kahulugen na lihim tungkulta péghari na ta tolay. Pero du ibaa tolay, éy éwan. 12 Dahilan side amégéisipén ta itoldu kua, éy dagda-gen na Diyos i isip de, monda ma-pospusan de ta mahusay. Pero dumetamad a mégisip ta itoldu kua, éybawasan naDiyos tu isip de a hangganéwan side tu mapospusan. 13 Kanyahalimbawa i gemtén ko, bagay még-tolduék dide; da maski metaék de,a mégbati side diyakén, éy éwan demapospusan. 14 Natupad ngani déndide tu nihula ni Isayas, to pégkagi nata kagi na Diyos, a‘Mégbati kam a mégbati, éy éwan

moy be mapospusan; luma-

Mateo 13:15 19 Mateo 13:34meng kam a lumameng, éyéwan kam be maketa ta katu-tuhanan. 15 Da mehina i isipadi tolay a éye; Mehirap a mak-abati i talinga dia, nikihép dei mata dia. Dahilan, sala dea meta, sala de a makabati,sala de a mapospusan. Da salade a magsoli diyakén,’ kagi naDiyos, ‘monda pahusayén koside.’

16 Pero sikam a alagad ko,” kagi niJesus, “éy masuwerte kam, da maketakam, sakay makabati kam ta katu-tuhanan. 17 Tandaan moy, meadui purupeta sakay mahusay a tolay agustu de meta i meeta moya, peroéwan de neta. Sakay gustu de amabati i mébati moya, pero éwan denabate.”

Ipaliwanag Na I Halimbawa TungkulTo Pégsabug

18 “Baten moy i kahulugen na hal-imbawa tungkul ta mégsabug,” kagina. 19 “Mara du mégbati ta kagi atungkul ta péghari na Diyos, sakayéwan de napospusan, éy kaparehoside no binhi a nepégsek to dilan.Ey dumemét ti Satanas, a inagewna ta isip de tu kagi a nabati de.20 Ey tu nepégsek to bito-bito, marasaya i makabatia ta kagi na Diyos,a masaya side a tanggapén de agad.21 Pero éwan side makatagal, da ka-pareho side no binhi a éwan nak-agimot. Méniwala side ta sandali,pero kédemét na paghirap de, dahilta péniwala de, éy ginanan de tutinanggap de. 22 Ey tu nepégsek tokalamonan, mara saya i makabatiata kagi na Diyos, pero éwan mag-bunga tu kagi na Diyos ta isip dia, dakapareho side no binhi a nailongan.Mara i nakailonga dide éy tu pégisipde ta kabuhayan de sakay ta kaya-manan de. 23 Ey tu binhi a nesabug tamahusay a luta,” kagi ni Jesus, “marasaya i makabatia ta kagi na Diyos, amapospusan de. Ey magbunga i kagina Diyos ta isip de ta tégsésandaan,

éy ta tégéném a pulu, éy ta tégétéloa pulu.”

TuHalimbawaTungkul Ta LamonToKapahayan

24 Nadid, kinagi na dide i esa mandén a halimbawa: “I pégharia naDiyos,” kagi na, “éy kapareho nolélake a naghasik ta mahusay a binhito uma na. 25 Ey to esa kan a kélép,a tidug san side, éy dinumemét tukalbug na, a tulos na nihasik to ka-pahayan i medukés a lamon. Sakayminéglakad. 26 Nadid, to pégtubu nopahay, a nagohay dén, éy minagtubube kan tu lamon a magkadukés. 27 Eydu utusan no lélake, éy inange dekan a kinagi de diya, a ‘Ewan bemanmahusay a binhi tu nihasikmo to umamo? Bakit melamon nadid?’ 28 Eykinagi kan no lélake, a ‘Saya i gimitano esa a kalbug tam.’ ‘Ey anya,’ kagide kan, ‘gustu mo bagutén me didenya?’ 29 ‘Diyan moy,’ kagi na kan.‘Makay pati pahay éy mabagut moy.30 Basta pabayan moy dén a mégtubua kapareho na pahay, a hanggan tapégladéy. Ey ta pégladéy,’ kagi na, ‘éyutusan ko san dumagladéy, a baguténde pa du lamon, sakay bédbéden de amonda ipatutod ko. Sakay tu pahayéy ipalunpun de ta kamalig ko.’ ”

Tu Halimbawa No Bukél Na Mustasa31 Nadid, kinagi na dide i esa man

dén a halimbawa: “I péghari naDiyos,” kagi na, “éy kapareho na éye:Te esa kan wade a lélake a nagmulata isesa a bukél na mustasa to umana. 32 Kakétihékan ya ta maski anyaa bukél, pero éng magtubu dén éykadikélan ya ta étanan a kayo, ahanggan makapaglobun du manok tatingi-tingi na.”

33 Nadid, kinagi na dide i esa mandén a halimbawa: “I péghari naDiyos,” kagi na, “éy kapareho no pég-paalsa a ihalu no bébe to étélo a takala arina, éy umalsa tu étanan a lina-mas.”

34 Nadid, i étanan a kinagi ni Jesusa éya du tolay, éy purus a halimbawa.

Mateo 13:35 20 Mateo 13:56Ewan tu kinagi dide a éwan halim-bawa. 35 Saya i pangtupada to nihulano purupeta to araw, a“Halimbawa kan i gamitén ni Cristo,

bagay magtoldu siya dide.Ipaliwanag na dide i bagay aéwan tu nakapospos sapul tonipanglalang ta mundua.”

Ipaliwanag Na I HalimbawaTungkul To Lamon To Kapahayan

36 Nadid, gininanan ni Jesus du to-lay, a sinomdép to bile. Ey nipake-lagip diya du alagad na éng anyai kahulugina no halimbawa tungkulto lamon to kapahayan. 37 Ey ki-nagi ni Jesus dide, a “Tu méghasik tamahusay a binhi éy sakén a lélake agébwat ta langet. 38 Tu uma éy namundua. I mahusay a binhi éy dutolay a pégharian na Diyos, sakay dumagkadukés a lamon éy du tolay apégharian ni Satanas. 39 Ey tu kalbugde a naghasik to lamon, éy ti Satanasngani dén. I panahun a pégladéy éysaya i katapusan na mundua. Sakaydu anghel i magladéya. 40 Eng kodyai pémuhuna to lamon a tutudén, éykona be sa i pamuhuna na anghel dutolay ta katapusan na mundua. 41 Eysakén i lélake a gébwat ta langet. Eyutusan ko du anghel ko a angen depuhunén du étanan a tolay ta kahar-ian ko a nangatéd ta pagkasala, sakaypuhunén de be du étanan a mégimetta medukés. 42 Sakay tulos ibatikalde ta dikél a apoy. Ey édsa sa sidea mégsésangitén a mégéadiyoyén tahirap de. 43 Ey nadid magdemlag akoman i bilag du mahusay a tolay, takaharian Nama de. Nadid,” kagi niJesus, “éng makabati kam, éy batenmoy ya.”

Iba a Halimbawa44 “I péghari na Diyos,” kagi na,

“éy koman i kayamanan a te liso touma. Mineta ya no esa a tolay, éytinapohan na a huway, amépagés siyaa tahod. Nadid, minéglakad siya anibugtong na i étanan a ari-arian na,sakay binugtong na i uma a éya.

45 “Kona be sa, i péghari na Diyoséy koman i esa a lélake a mégnigosiyota memahal a perlas. 46Nadid, naketadén siya ta esa a perlas a mahalaga,éy minéglakad sakay nibugtong na iétanan a ari-arian na, sakay binug-tong na tu perlas.

47 “Kona be sa,” kagi ni Jesus, “ipéghari na Diyos éy kapareho be naesa a dikél a rambat a nibatikal todiget, sakay nakaalap tameadu a sari-sari a ikan. 48 Ey nadid, da minaputatdén éy hinela de to baybay, sakaynégiknud sa du tolay a monda bukod-bukudén de du ikan. Du mahusaya ikan, éy niasék de to pégdétonande, pero du medukés éy nibut dedén. 49 Nadid,” kagi na, “kona be sai manyaria ta katapusan na mundua!Dumemét du anghel a ibukod dedu medukés to mahusay. 50 Sakayibatikal de du medukés ta dikél aapoy. Ey édsa sa side amégsésangiténa mégéadiyoyén ta hirap de.

51 “Ey anya, napospusan moy dén iétanan a éya,” kagi ni Jesus du alagadna. Ey “O,” kagi de. 52 “Kanya ngani ibawat makapospos ta kagi na Diyos,”kagi ni Jesus, “éng ipasakup be siya tapéghari na Diyos diya, éy koman siyatu lélake a makaalap to bodega na tabigu sakay ta dati be.”

Ewan De Tinanggap Ti Jesus TaNasaret

53 Nadid, to nipégkagi dén ni Jesusdiden ya a halimbawa, éy hinumek-tat sa siya, 54 a nagsoli to sarili naa banuwan. Ey kédemét na sa, éynagtoldu siya du tolay to kapilya de.Ey nagtaka du nakabati diya. I kinagidia, éy “Ahe i nangalapana na éyaa lélake ta karunungan naa? Kodyai pékagimet naa ta makataka-taka?55 Ewan beman saye tu anak no kar-pentero tam?” kagi de. “Ti ésiya paina, éng éwan anak san ni Maria? Itop na a lélake éy de Santiago, ti Hose,ti Simon, sakay ti Hudas. 56 Sakay dutétotop na a bébe, éy mégiyan pabise side,” kagi de. “Bakit mégpataas

Mateo 13:57 21 Mateo 14:25siya?” 57 Kona sa tu kinagi du tolayto banwan ni Jesus. Kanya éwan sidenaniwala diya ta éya.

Ey kinagi ni Jesus tungkul ta éya,a “I purupeta éy iyégalang ta maskiahe. Pero ta sarili na a banuwan,sakay sarili na a bile, éy éwan siya iyé-galang.” 58Ey nadid, éwanminagimetti Jesus ta éya ta meadu a makataka-taka, da éwan side méniwala diya.

14Tu Kamatayan Ni Juan a Mégbinyag

1Nadid, to panahun a éya, éy naba-heta ni Mayor a Herod i tungkul niJesus. 2 To pékabaheta na, éy kinagina du utusan na, a “Siya ti Juan aMég-binyag a nabuhay a huway. Kanyamakagimet siya ta makataka-taka.”

3-4 Kanya binuno ti Juan, éy pinin-tasan na ti Mayor a Herod, a kinékagina ni Herod, a “Ewan maari a méki-agum ka ni Herodias, da asawa inani wadi mo.” (Ti Herodias éy asawani Pelip a wadi ni Herod). Kanya ni-padikép ni Herod ti Juan, a nipihesu.5 Gustu na be ipabunu ti Juan, peroméganteng siya du Judeo, da kagi dea purupeta ti Juan.

6Nadid, kédemét no kapanganakanni Herod, éy nagsayaw to harapdu bisita na tu anak ni Herodias amadiket. Ey ti Mayor a Herod, éymésahat siya to madiket. 7 Kanyanipangako na a iatéd na diya i maskianya a agidénna. 8Eynadid, tu nibilindiya nena na, éy kinagi no madiket a,“Gustu ko éy iatéd mo diyakén nadidi penggan a te déton sa tu ulo ni Juana Mégbinyag!”

9Nadidmasiyadu anagsisi ti Herod,pero éwan siya nakaidel, dahil to ni-pangako na ta harap du bisita na.Kanya niutus na du sundalu a iatédde to madiket. 10 Ey nipaputol na tiJuan to pihesuan. 11 Ey niedton detu ulo na to penggan, sakay niatédde be to madiket. Sakay nitulos nadén nena na. 12 Ey du alagad niJuan, éy inumange sa side a nangalapto bangkay na, a tulos de nielbéng.

Ey to péngielbéng de, éy inange denibaheta ni Jesus.

Tu Pémakan Na Ta Lima a Libu13 To pékabati ni Jesus ta éya, éy

sinumakay siya to abeng a inumangesiya to esa a lugar a éwan tu tolay.Pero du tolay, pékabaheta de a hinu-mektat dén siya, éy tinumagubet side,a namaybay side a linumekaw. 14Ey toképundu ni Jesus to baybay, éy netana i meaadu a tolay, éy kinagbian naside. Sakay pinahusay na du te saketdide.

15 Nadid, to giapon dén, éy kinagidu alagad ni Jesus, a “Maistu, apondén, sakay édse kitam ta ilang a lu-gare. Péglakadén mo dén di tolayaedu bariyo-bariyo ta éye, monda mak-abugtong side ta kanén de.” 16 “Diyanmoy side péglakadén,” kagi ni Jesus,“sikam i mangatéda dide ta kanénde.” 17 “Ey pakodyan tam,” kagi de,“lima san a momon i bilon tama atinapay, sakay éduwa a pindang?”18 “Dah, iatéd moy se,” kagi na.

19 Nadid, pinaeknud na du tolay tokalamonan, sakay inalap na tu limaa tinapay, sakay tu éduwa a pindang.Ey tinumangad siya ta langet a nag-pasalamat ta Diyos. Sakay pinuseng-puseng na tu tinapay, a niutus na dualagad na a nihayin de du tolay. 20 Eyminéngan side a étanan a minabsogside. Ey hinempésan du alagad tusobha, éy naputat pa tu sapulu éy taéduwa a gatang! 21 Ey lima a libu alélake i minéngana ta éya; bukod sandu bébe éy ta anak.

Méglakad Ti Jesus Ta Dibo Na Diget22Nadid, pinasakay ni Jesus du ala-

gad na to abeng, a pinégdetol naside ta dibilew. Ey siya, éy pina-soli na du tolay ta bile de. 23 Eyto kéhektat de, éy nanohobuk ti Je-sus to buked, a monda manalangin.Ey kédemét no kélép, éy édsa sasiya a isesa. 24 Du alagad, éy kéyadén side ta ditaw, a sésalpukén sidena tagmék, da songsong tu abeng.25 Nadid, to tamo a amulaldew, éy

Mateo 14:26 22 Mateo 15:20

tinumagubet dide ti Jesus, améglakadta dibo na diget. 26 Ey du alagad,péketa de diya a méglakad ta dibo nadigita, éy inumanteng side a tahod,a kinumélanget side, a kinagi de a“Bélet.” 27 Pero kinagi dide ni Jesus, a“Diyan kam méganteng, a sakén ye.”

28Nadid, kinagi ni Pedro, “Eng sikongani ina, Panginoon, éy paangenékpad sina ta dibo na digita.” 29 Ey“Kadon,” kagi ni Jesus. Kanya inu-mogsad ti Pedro to abeng, améglakadta dibonadigita a inumadeneni Jesus.30 Pero to pékapansing na to pahés,éy inumanteng siya, a nagsapul a in-omléd. “Agawénék mo, Panginoon,”kagi na. 31 Nadid, agad siya ginewatni Jesus. Sakay kinagi na, a “Bakitmégalanganin ka, Pedro? Kétihékbale san i péniwalamo diyakén.” 32Eynadid, késakay de to abeng, éy hin-umintu tu pahés. 33 Ey du alagad,sinumamba side diya, a kinagi de, a“Tunay ka ngani a anak na Diyos!”

34 Nadid, to kéahabes de, éy pinu-mundu side ta Genesaret. 35 Ey dutolay ta éya, pékatenggi de ni Jesus, éynibaheta de agad du étanan a bariyota éya, monda niange de diya i étanana te ladu. 36 Ey nékiohon side diyaéng maari, éy kébilan du te ladu iontok san na badu na. Ey du étanana nangkébil to badu na, éy naghusay.

15Tu Pégtoldu Du Ninunu

1 Nadid éy te inumange ni Jesus aPariseyo, sakay maistu na rilihiyon,a gébwat side ta Jerusalem. Kinagide diya, a 2 “Bakit du alagad mo, éylélabagén de tu pégtoldu a nipamanadikitam du ninunu tam? Da éngméngan side, éy éwan de ugisan ikamét de a kona ta ugali na rilihiyontam.” 3 “Ey sikam,” kagi ni Jesus,“bakit lélabagén moy i utus na Diyosa monda sugsugén moy tu ugali narilihiyon moy? 4 Da kagi na utus naDiyos, éy ‘Igalangmo tamamoéy tenamo, sakay tu mégkagi ta medukés ta

ama na éy ta ina na, éy dapat ipabunosiya.’ 5 Pero sikam, éy iyétoldu moya maski te hirap tu ama no lélake,éy ta ina na, éy éwan siya tu kailan-gan a tumulung dide, da iatéd nata Diyos i metulung na maka dide akuhata. 6Kanya pébayan moy tu utusna Diyos, alang-alang ta mana moy apégtoldu. 7 Sikam a mégkukunwaria éwan kam tu kasalanan!” kagi niJesus. “Tama bale i nihulaa ni Isayastungkul dikam: 8 ‘Diden ya a tolay,’kagi na Diyos, ‘éy igalangék de ta labidia; pero ta isip dia éy éwan. 9Ewan tupasa tu pégsamba de diyakén, da kagide éy gébwat ta Diyos tu pégtoldu de,pero éwan.’ ”

Anya I Mégpadukésa Ta Tolay10Nadid, pinaadene ni Jesus du to-

lay diya, sakay kinagi na dide, a “Még-bati kam a isipén moy i kagin kuae:11 Ewan tu isubu na tolay i makapag-padukésa diya ta mata na Diyos; éngˈwan tu bumébéswal ta labi na tolay,éy saya i magpadukésa diya.”

12 Nadid, kétapos na éya, éy inu-madene du alagad ni Jesus, a kinagide diya, a “Napospusan mo a még-damdam du Pariseyo to kinagi mo?”13-14 “Pabayan moy side,” kagi ni Je-sus. “Bagutén Nama ko i bawat hala-man a éwan na nimula. Palagi side amégakay ta tolay, pero buhék be side.Bagay buhék i magakay ta buhék be,éy pareho side a matépduk ta ébut.”

15 Ey kinagi ni Pedro, a “Ipaliwanagmo dikame i kahulugina no nihalim-bawa mo.” 16 “Ataay,” kagi ni Je-sus, “éwan moy bale be napospusan?17 Ewan moy tukoy i isubu moy éytumulos san ta tiyan, sakay iyétaymoy? 18 Pero tu bumébéswal ta labi,éy kagi ya a gébwat ta isip na to-lay. Saya i magpadukésa ta tolay,da méngatéd dide ta kasalanan de.19 Dahilan, ta isip na tolay i kégéb-watan namedukés. Damégisip side tapémuno, péngibébi, péngilélake, pég-tako, mégbuli-buli, sakay péngupos.20 Diden ya i magpadukésa ta tolay.

Mateo 15:21 23 Mateo 16:4Pero tu méngan a éwan maguges takamét, éwan ya kasalanan.”

Tu Péniwala No Bébe a Ewan Judeo21 Nadid, hinumektat sa ti Jesus a

inumange ta dumanég a se na Tirosakay ta Sidon. 22 Te bébe sa ataga Kananea a inumadene ni Jesusa kinékagi na ta medegsén, a “Pangi-noon, Apo ni Dabid! Kagbianék mo!Tu anak ko a bébe, éy binang-awna dimonyo, sakay masiyadu siya améghirap.” 23 Pero ti Jesus, éy éwansinumengbet diya. Sakay kinagi diyadu alagad na, a “Péglakadén mo dénsiya! Mepehéng siya a umunonoddikitam.” 24 Ey kinagi ni Jesus, éy “DuJudeo san i niutusa diyakén Nama ko;du tupa ni Israel a netawtaw.”

25Pero nadid, inumadene tu bébe alinumuhud ta harap ni Jesus, a kinagina, a “Tulunganék pad, Panginoon.”26 “Ewan maari a alapén ko tu kanénna anak,” kagi ni Jesus, “a mondaipakan ko du aso.” 27 “Tahod ngani,Panginoon,” kagi no bébe, “pero duaso éy méngan be side ta mumo amétépduk to lamesa no amo de.”28Kanya nadid, éy kinagi ni Jesus diya,a “Dikél i péniwalamo! Pumayagék tanipékiohon mua.” Ey to éya be san aoras éy naghusay tu anak na.

Pinahusay Ni Jesus I Meadu29 Nadid, hinumektat sa ti Jesus a

inumange siya ta diget na Galilea. Eysinumangkay siya to buked ta éya, anégiknud sa siya. 30 Ey dinumemétdiya i meaadu a tolay, a te kébil side tapile, sakay buhék, sakay lumpu, sakaybulol, sakay meadu pa a iba. Niedtonde du te ladu ta harapa ni Jesus, éypinahusayna side. 31Ey dudu tolay sa,éy nagtaka side to péketa de a mégk-agi dén du bulol, sakayméképéglakaddén du lumpu, sakay méketa dén dubuhék. Ey nagpuri side ta Diyos.

Tu Pémakan Na Ta Epat a Libu32Nadid, dinulawan ni Jesus du ala-

gad na, a kinagi na dide, a “Kagbianko di tolay a éye. Etélo dén a aldewa kaguman ko side éy éwan dén side

tu makan. Sala ko side a péglakadéna mégalép; makay kapuyén side tadilana.” 33 Ey kinagi du alagad na,a “Ahe i pangalapan tama ta ipakantam dide ta ilanga a lugare?” 34 “Eysénganya,” kagi na, “i bilonmoya sinaa tinapay?” “Pitu a momon,” kagi de,“sakay sénganya a kékétihék a ikan.”

35 Nadid, pinaeknud na dudu to-lay to luta. 36 Sakay inalap na tupitu a tinapay sakay du ikan. Na-did, to pégpasalamat na ta Diyos, éypinuseng-puseng na ya, sakay niatédna du alagad na, a tulos nihayin de dutolay. 37 Ey minéngan side a étanana minabsog side. Nadid, hinempésandu alagad tu sobha, éy naputat pa tupitu a gatang. 38 Epat a libu a lélake iminéngana ta éya; bukod pa du bébeéy ta anak.

39 Nadid, pinéglakad ni Jesus dudutolay, sakay sinumakay siya to abeng,a naglakad ta Magadan.

16Pilitén De Ti Jesus Ta Tanda

1 Nadid, inumange ni Jesus i sén-ganya a Pariseyo, sakay du Saduseyo.Puhubaan de siya a pilitén de aipeta na dide i tanda a makataka-taka ta langet. 2 Ey kinagi ni Jesusdide, a “Mépospusan moy i tanda napanahun, da éng apon dén éy kagimoy amahusay i panahun ta gabia, damedemlag i langet. 3 Ey ta gagabi éykékagin moy a maguden, da medik-lém i langet. Nabasa moy bale i tandata langet, pero éwan moy tukoy dutanda a mégpatunay diyakén! 4Didenye a lahi a Judeo éy magkadukés,”kagi ni Jesus. “Pinabayan moy dén iDiyos. Piliténék moy a ipéta ko dikami tanda, pero éwanék tu ipeta dikama tanda, éng ˈwan tu nanyari san niPurupeta Honas to araw.” Nadid, topégkagi ni Jesus ta éya dide, éy gini-nanan na side.

Tu Pégpaalsa Du Pariseyo

Mateo 16:5 24 Mateo 16:275 Nadid, kédemét de ta dibilew, éy

naleksapan bale du alagad a nagké-bil ta bilon de a tinapay. 6 Ey ki-nagi ni Jesus dide, a “Mangilag kamta pégpaalsa du Pariseyo sakay duSaduseyo.” 7 Ey du alagad, pékabatide ta éya, éy mégpéguhon side énganya i kahulugen na éya. “Kodyaéwan kitam tu kébil a tinapay,” kagide. “Kanya na wade kinagi i éya.”8 Ey tukoy ni Jesus tu uhon de, kanyakinagi na dide, a “Bakit péguhunanmoy a éwan kam tu bilon a tina-pay? Masiyadu a kétihék tu péniwalamoy! 9 Ewan moy beman tukoy aéwan tinapay i pégkagian kua? Bakit,éwan moy natandaan tu pémuseng-puseng ko to lima a tinapay a parata lima a libu? Sénganya a gatang isobha a nihempés moy? 10 Sakay tupitu a tinapay para ta épat a libu, éysénganya a gatang i sobha a nihempésmoy? 11 Bakit, éwan moy napospu-san a bakén a tinapay i pégkagiankua? Eng ˈwan, i pégkagian kua atalaga éy mangilag kam ta pégpaalsadu Pariseyo, sakay du Saduseyo.”

12Nadid, to pégkagi ni Jesus ta éya,éy napospusan de dén a bakén a tina-pay i pangilagen dia, éngˈwan tu pég-toldu du Pariseyo sakay du Saduseyo.

Tu Kinagi Ni Pedro Tungkul Ni Jesus13 Nadid, to kédemét de Jesus ta

Sesarea-Pilipo, éy kinagi na du alagadna, a “Ti ésiyaék kan ayun ta kagina tolay? Ti ésiya kan i lélake agébwat ta langet?” 14 Ey kinagi dualagad na, a “I kagi kana na iba éy tiJuan ka kan a Mégbinyag. Kagi mandén na iba a ti Elias ka kan. Ey teiba be a mégkagi a ti Heremias ka, opurupeta ka kan a esa.” 15 “Ey sikam,”kagi ni Jesus, “anya i isip moya? Tiésiyaék?” 16Ey kinagi ni Simon Pedro,a “Siko i Cristo a tiniyak na Diyos atagapagligtas ta mundua! Siko i anakna tunay a Diyos.” 17 “Masuwerteka, Simon,” kagi ni Jesus, “da éwantolay i néngipaliwanag ta éya diko,éng ˈwan Tama ko ta langet. 18 Ey

tandaan mo, i pégngahen kua diko éyPedro (kahulugen ni Pedro ta kagi naJudeo éy bito). Ey ta dibo na bitoae, éypataknégén ko i simbaan ko, du sakupko a tolay; éy éwan side madaig nakapangyarian ni Satanas. 19 Iatéd kodiko a siko i tagapamahala du péghar-ian na Diyos a tolay. Tu ipagbawal mota mundua éy ipagbawal be ta langet,sakay tu pakultaden mo ta mundua,éy pakultaden be ya ta langet.”

20 Nadid, to pégkagi na ta éya niPedro, éy nibilin na du alagad na tamahigpit a diyan de kékagin ta maskiti ésiya a siya i Cristo a tiniyak naDiyos a tagapagligtas.

Hinulaan Ni Jesus Tu Ikate Na21 Nadid, sapul ta éya a oras, éy

nipagtapat dén ni Jesus du alagad na akailangan aumange siya ta Jerusalem,a magtiis sa ta meadu, a pahira-pan siya du te tungkulin a Judeo.“Ipabunoék de,” kagi na. “Sakayta ikatélo a aldew éy mabuhayék.”22 Ey ti Pedro, pékabati na ta éya,éy nikabukod na ti Jesus, a pinégk-agian na siya, a “Panginoon,” kagina, “diyan ka mégkagi ta kona sa.Ewan ka mate ta kona sa.” 23 Perohinumarap ti Jesus diya a kinagi na,a “Umadeyo ka dén, Satanas! Sés-awayénék mo. Ewan ka mégisip takaluuben na Diyos, éngˈwan ta kalu-uben na tolay.”

24 Nadid, kinagi ni Jesus du alagadna, a “Eng ti ésiya i te gustu a ipasakupdiyakén, éy kailangan éy pabayanna pa i sarili na, sakay kumuyoyogdiyakén, a maski bunon siya na tolay.25Dahilan tumaghangad ameligtas tubuhay na, éy mebut a talaga. Pero tumégpabaya ta buhay na alang-alangdiyakén, éy siya i mabuhaya a éwantu katapusan. 26 Anya i pékinabangana esa a tolay éng siya i mayamanata étanan, éng éwan na makamtan ibuhay a éwan tu katapusan? Anyabeman i bayada na tolay a mate amonda magsoli tu buhay na? 27 Dasakén i lélake a gébwat ta langet. Ey

Mateo 16:28 25 Mateo 17:23magsoliék se a talaga a kébil ko i ka-pangyarian Nama ko, sakay kagumanko du anghel ko. Ey kédemét ko, éygantian ko du étanan a tolay ayun toginimet de. 28 Ey tandaan moy ye,”kagi na. “Te sénganya se dikam aéwan mate hanggan éwanék de metaamagsoli se amaghari. Sakén a lélakea gébwat ta langet.”

17Nabagu Tu Idsura Ni Jesus

1 Nadid, kélipas na éném a aldew,éy kinuyog ni Jesus de Pedro, sakayde Santiago a patwade (ti Juan i wadina). Nanohobuk side to melangkaw abuked. 2 Ey to édsa de sa, éy neta de anabagu tu idsura ni Jesus. I mata naaéy nagdemlag a koman i bilag, sakaylinumatak i badu naa a medemlag bedén. 3 Ey du étélo a alagad, éy netade nadid ti Moises sakay ti Elias, akauhon ni Jesus. 4 Ey ti Pedro, kinagina ni Jesus, a “Panginoon, maigi pa éyédse kitam san dén. Eng gustu mo, éypagbile me kam ta étélo a kékétihék abile; esa diko, esa ni Moises, sakay esani Elias.”

5 Nadid, mégkagi pabi ti Pedro,éy tinaklében side no medemlag akuném. Ey kinagi no boses to kuném,a “Séˈ ina i mahal kua a anak, a kasa-hatan ko a tahod. Baten moy siya.”6 Ey du étélo a alagad, pékabati de taéya, éy inumanteng side a tulos sideminedapa. 7 Pero inadenean side niJesus a kembilan na side, a kinagi na,a “Tumaknég kam dén, a diyan kamméganteng.” 8 Ey to kéadngas de, éyéwan side tu mineta, éngˈwan basta tiJesus.

9 Nadid, namulnok side to buked,éy kinagi ni Jesus dide, a “Diyan moykékagin ta maski ti ésiya i minetamoya, hanggan éwanék mabuhay ahuway, sakén a lélake a gébwat talanget.” 10 Ey kinagi du alagad diya,a “Bakit du maistu ta rilihiyon, éykékagin de a meditol kan se ti Eliasa umange, bagu tu tagapagligtas tamundua?” 11 “Tahod ngani,” kagi ni

Jesus, “umange pa se ti Elias a talaga,a monda paghandaén na i étanan.12 Pero tandaan moy, inumange dénse ti Elias, pero éwan siya natenggi natolay. Basta linoko de siya ayun togustu de. Kona be sa sakén, pahira-panék de be. Sakén a lélake a gébwatta langet.” 13 Nadid, to pégkagi dénni Jesus ta éya, éy napospusan dén dualagad a ti Juan bale a Mégbinyag ipinégkagian naa.

Pinahusay Na Tu Anak a Hinayup14Nadid, késoli de tomeadu a tolay,

éy inumadene diya i esa a lélake, alinumuhud ta harapa ni Jesus, a ki-nagi na, a 15 “Panginoon, kagbian motu anak ko. Basta manghimatay siya,a masiyadu i hirap naa éng sumingga,da medalas siya a metumba ta apoy,o dikaya ta dinom. 16 Ey niange kodén siya du alagadmo,” kagi na, “peroéwan de napahusay.”

17 Ey kinagi ni Jesus, a “Medukésa lahi di tolaya ta éye, da éwan kamméniwala! Pakodyan ko se a magtiisdikam? Nay, iange moy se tu anak.”18Nadid, to péngkébil de to anak diya,éy pinégkagian ni Jesus tu dimonyo,éy inumibut dén siya to anak, sakaytu anak éy naghusay agad.

19 Kétapos na éya, éy nipakelagipdu alagad ni Jesus ta lihim, éng bakitéwan de napaibut tu dimonyo. 20 Eykinagi ni Jesus, éy “Da kétihék pabi ipéniwala moya. Da tandaan moy, tupéniwala moy ta Diyos, maski komansan i kadikél na bukél na mustasa, éymakagimet kam ta maski anya. Maskikagimoy ta bukida inaeh, a ‘Umadeyoka,’ éy umadeyo ina a talaga. 21 Pero ikona sa a dimonyo, éy éwan moy ma-paibut éngˈwan kam pa manalangin,sakay magkulasiyon.”

22 Nadid, kédulug du alagad taGalilea, éy kinagi ni Jesus dide, a“Sakén a lélake a gébwat ta langet,éy itokyonék de, 23 sakay bunonék de.Pero mabuhayék a huway ta ikatélo aaldew.” Ey du alagad, pékabati de taéya, éy mélungkut side.

Mateo 17:24 26 Mateo 18:17Péngatéd Ta Buwes Para Ta Templo

24 Nadid, kédemét de ta Kaper-naum, éy dumégsingeh ta buwes parata Templo, éy kinagi de ni Pedro, a“Anya, méngatéd tu maistu moy tabuwes para ta Templo?” 25 Ey “O,”kagi ni Pedro, “méngatéd siya.” Na-did, kédemét ni Pedro to bile, éy ki-nagi agad ni Jesus diya, a “Anya i isipmua, Simon? Ta munduae, éy ti ésiyaiméngatéda ta buwes ta hari, du sarilina a top, o du éwan na kaguman?”26 “Du éwan na kaguman,” kagi ni Pe-dro. Ey kinagi ni Jesus, a “Nadid, éngkona sa, du top na hari, éy éwan sidetu kailangan a mangatéd. Ey sikitam,da top kitam na Diyos, éy éwan kitambe tu kailangan a mangatéd ta parata bile na a Templo. 27 Pero maskikona sa,” kagi ni Jesus, “éy maigi paéymangatéd kitam, monda éwan sidemégingél dikitam. Kanya umange kanadid ta diget, Pedro, amanogbek. Eytu purumeru a ikan a maalap mo, éypatuyabén mo tu labi na, éy meta mosa i plata. Alapén mo a tulos ibayadmo ta buwes tam.”

18Ti Esiya I Mataasa?

1 Ta éya a oras, éy kinagi du ala-gad ni Jesus, a “Ti ésiya i mataasa takaharian na Diyos ta langet?” 2 Eyti Jesus, dinulawan na tu esa a anak,sakay pinataknég na ta harap dia.3 “Tandaan moy ye,” kagi na. “Engéwan kam magbagu, a magpababa akona ta anakae, éy éwan kam makas-dép ta kaharian naDiyos. 4Damaski tiésiya imagpakababa a kona ta anakae,éy siya imataasa ta kaharian naDiyos.5 Sakay maski ti ésiya i tumanggap taesa a kona se a anak, dahil ta péniwalana diyakén, éy bilang sakén dén itinanggap naa.”

MaghirapDuNangatéd Ta Pagkasala6 “Maigi pa ta esa a tolay, éy

kalukalan ta bito i leg naa, sakay iet-bung ta ditaw, kesira ta makapan-gatéd siya ta ipagkasala na mababa atolay a méniwala diyakén. 7Mehirap

a talaga i kalagayan na tolay tamundua, dahilan éy te méngatéddide ta ipagkasala de. Ewan maibutmaski nikésiya i tolay a méngatéd takasalanan. Pero makaanteng i kesap-itan na kona sa a tolay!

8 “Eng na kamét mua, o dikayana tikéd mua i mangatéd diko taipagkasala mo,” kagi ni Jesus, “éykétulén mo sakay ibut mo! Maigi paéy umange ka ta langet a putéd, kesirata éduwa i kamét mo éy ibut ka pata apoy a éwan tu kéédép. 9 Sakayéng na mata mua i mangatéd diko taipagkasala mo, éy lugitén mo sakayibut mo! Maigi pa éy umange ka talanget a buhék, kesira ta éduwa imatamua éy ibut ka ta apoy ta impiyerno.”

Tu Halimbawa No Minebut a Tupa10 “Mangilag kam,” kagi ni Jesus,

“a diyan moy apién i maski ti ésiyaa anak. Da tandaan moy, du anghela mégalaga dide éy palagi side a ka-harap Nama ko.” 11 (Da inumange sei lélake a gébwat ta langet a mondailigtas na du tolay a mebut.)

12“Anya i isipmoya a gemténna esaa tolay a te alila ta sandaan a tupa éngmebut i esa dide? Ginanan na a talagadu siyam a pulu éy ta siyam to pég-pastoran na dide, a monda ahayukénna tu nebut. 13 Ey nadid, pag minetana ya éy masahat siya diya a talaga,kesira du nabuhay na a tupa a éwanminebut. 14 Nadid, kona man sa, éyéwan kaluuben Nama moy ta langeta mapahamak i maski esa diden ye amababa a tolay.”

Eng Te Kasalanan I Esa a Top Mo TaPéniwala

15 “Eng magkasala diko i esa atop mo, éy gombék ka diya sakayméguhon kam a éduwa ta éwan tumakabati dikam. Eng méniwala siyadiko, éy magsuyuan kam a huway akona to dati. 16 Nadid, éng éwansiya méniwala diko, éy mangalap kata manga éduwa a kaguman mo,a monda sistiguan de éng anya ipéguhunan moya. 17Nadid, éng éwan


be siya méniwala dide, éy kagin moyya du kakaguman moy ta simbaan.Sakay éng éwan pa siya méniwala dukakaguman moy ta simbaan, éy ibi-langmoy siya amedukés, a adeyo dénta Diyos.

18 “Tandaan moy ye: tu ipagbawalmoy ta mundua éy ipagbawal beta langet, sakay tu pakultaden moyta mundua, éy pakultaden be ya talanget.

19 “Ey tandaan moy ye, éng teéduwa dikam ta éye ta munduae amagkaisa a manalangin, éy talaga apagkaluuben kam Nama ko ta langet.20Dahilan maski ta ahe, éng te éduwao dikaya étélo a magkapisan dahil tapéniwala de diyakén, éy édsaék be sadide.”

Tu Halimbawa Tungkul ToUtusan a Ewan Mégpatawad

21 Nadid, inumadene ti Pedro niJesus, a kinagi na, a “Panginoon, sén-ganya a beses a patawadénko tu kagu-man ko a sosoli a magkasala diyakén?Maski pitu a beses, patawadén kopa?”

22“Maski higit pa ta éya i kasalananna diko, éy patawadén mo pa,” kagini Jesus. “Maski pitu a pulu a beses,éy patawadén mo pa siya. 23 Dahilani pégharia na Diyos éy kapareho naéye: Mara te hari kan a kinagi naa pagbayadén na du utusan na, date utang side diya. 24 Ey tu nedi-tol a nipauwet na, éy tu te utang ameaadu a libu-libu a pisu. 25 Anyada éwan siya tu ibayad, éy inutusankan no amo na, a ibugtong de siya,pati tu asawa na, sakay du anak na,sakay étanan a ari-arian na, mondamakabayad. 26 Nadid tu utusan, éylinumuhud kan siya to harap no amona, a nékikakagbi. ‘Pakultadenék mota esa a panahun,’ kagi na kan, ‘éybayaden ko i étanan a utang ko diko.’27 Nadid, kinagbian kan siya no amona; kanya pinatawad na to étanan autang na, sakay pinéglakad na siya.

28 “Pero nadid, kéhektat sa no utu-san, éy neta na kan tu kaguman na a

te utang be diya ta sandaan san a pisu.Ey kembilan na siya agad a sinakal,a kinagi na kan, a ‘Nay, magbayadka dén to utang mo diyakén.’ 29 Eytu sinakal na, éy linumuhud diya atinumawad diya. ‘Pakultadenék mopa,’ kagi na, ‘éy bayaden ta ka.’ 30Perotu utusan, éy éwan kan siya pinu-mayag; éngˈwan nipepihesu na hang-gan éwan siya makabayad.

31 “Ey du kakaguman de a utu-san, péketa de ta nanyari a éya, éymégisip-isip kan side, a tulos inu-mange side to amo de a niabla de iétanan a nanyari. 32Ey pékabaheta noamo de, éy nipauwet na kan tu utusanna. ‘Siko, napakasiyadu ka a dukés!’kagi na kan. ‘Isip ko pinatawad ta kata étanan a utang mo, da nékikakagbika diyakén. 33 Kinagbian ta ka, perosiko éy éwan mo kagbian tu kagumanmo!’ 34 Ey nadid, dahil ta iyamutno amo na, éy nipepihesu na kansiya hanggan éwan na mabayaden tuutang na a étanan.

35 “Ey nadid,” kagi ni Jesus, “konabe sa i gemténa dikam Nama ko talanget, éng éwan moy patawadén dukaguman moy.”

Tu Pégtoldu Ni Jesus TungkulTa Méghiwalay a Pasawa

191 Nadid, kétapos ni Jesus a még-

toldu, éy hinumektat siya ta Galilea, atulos na ta Hudea, ta dibilewa na Hor-dan. 2 Meadu a tolay i tinumagubetdiya ta éya, éy pinahusay na sa side.

3 Te Pariseyo a inumadene diya taéya, a talaga de siya a pagkamaliénta kagi na. I kinagi dia, éy “Maariwade a hiwalayan na lélake i asawana ta maski anya a dahilan?” 4 Ey ki-nagi ni Jesus, a “Ewan moy wade pabinabasa to kasulatan, to pénglalang naDiyos, éy ginimet na i lélake éy tabébe. 5 Sakay kinagi be na Diyos, éy‘Dahilan ta éya, éy ginanan no lélakedena na éy tama na, monda méki-agum to asawa na; éy maging isesaside.’ 6 Kanya éwan dén side éduwa,”

Mateo 19:7 28 Mateo 19:29kagi ni Jesus, “éng ˈwan esa san dénside. Kanya i pinagagum na Diyos, éydiyan péghiwalayén na tolay.”

7 “Nadid, éng kona sa,” kagi duPariseyo, “éy bakit niutus ni Moisesa atdinan kan na lélake tu asawa nata kasulatan ta péghiwalay, bagu nasiya hiwalayan?” 8“Dahil ta kaktog naisip moya,” kagi ni Jesus, “kanya kampinakultaden ni Moises a hiwalayanmoy i asawa moya. Pero éwan sakona to sapul. 9 Ey tandaan moy ye,maski ti ésiya a lélake, éng humiwalayta asawa na, sakay éwan na be siyanipéngilélake, éng mangasawa siya taiba, éy méngibébi dén siya a talaga tamata na Diyos.”

10 “Eng kona sa,” kagi du alagad,“éy maigi pa éy diyan dén manga-sawa.” 11 Ey kinagi ni Jesus, a “Ewanmaari a tupadén na lélake i éya, éngéwan du pinagkaluuben san na Diyos.12Dahilan éy te iba-iba a lélake a éwanmakaasawa: i sénganya éy dahilan takatétubu de a kalagayan de; kanyanagkakuna sa du iba éy dahilan tagimet na iba a tolay dide. Sakay telélake be a éwan makaasawa dahil tatarabaho de ta Diyos. Eng maari, éytanggapén moy dén i pégtoldu ko aéye.”

Kinagbian Ni Jesus Du Kékétihék aAnak

13 Te nagkébil du anak de ni Jesus,a monda itupu na i kamét na dide aipanalangin na side. Ey pinégkagianside du alagad. 14Pero kinagi ni Jesus,a “Pabayan moy di anaka a umadenediyakén. Diyan moy side sésawayén.Dahilan éy méghari i Diyos ta konasina.” 15 Ey tulos nitupu na dide ikamét naa bagu siya hinumektat.

Tu Lélake a Mayaman16 Te esa a lélake a inumange ni

Jesus, a kinagi na diya, a “Maistu,anya wade i mahusay a gemtén ko, amonda magkamiték ta buhay a éwantu katapusan?” 17 Ey kinagi ni Jesus,a “Bakit pakelagipanék mo éng anya imahusaya? Isesa san imahusaya. Eng

gustumoamagkamit ta buhay a éwantu katapusan, éy sundin mo i utus naDiyos.” 18 “Ahe a utus,” kagi na. Eykagi ni Jesus, a “Diyan ka mamuno,diyan ka méngibébi, diyan ka még-tako, diyan ka mégbuli-buli, 19 sakayigalang mo tama mo éy ta ina mo,sakay mahalén mo i kapareho mo akaparis ta pégmahal mo ta bégi mua.”20 “Sinunud ko dén ina a étanan,”kagi no lélake, “anya pa i dapat ko agemtén?” 21 Ey kinagi ni Jesus diya,“Eng gustu mo a maging mahusay ka,éy ange mo ibugtong tu ari-arian mo.Sakay tu kabugtungan na, éy iatédmodu mahirap. Eng pakunan mo sa, éyte kayamanan ka dén ta langet. Eynadid, sumoli ka se a kumuyoyog kadiyakén.”

22Nadid, pékabati no lélake ta éya,éy nalungkut dén siya, a hinumektatdén, da napakayaman siya.

23 Ey kinagi ni Jesus du alagadna, a “Mehirap a talaga a makas-dép i mayaman ta kaharian na Diyos.24 Makasdép beman i kabayo ta ébutna digum? Mas lalo a mehirap amakasdép i mayaman ta kaharian naDiyos.” 25 Nadid, pékabati du alagadta éya, éy nagtaka side a tahod, akinagi de, a “Eng kona sa, éy ti ésiyai makaligtasa?” 26 Ey tinitigen sideni Jesus, a kinagi na, a “Tama ngani;éwan maari i tolay a mangiligtas tabégi na. Pero magimet na Diyos imaski anya.”

27 Nadid, kinagi ni Pedro, a “En-tan mo, Panginoon. Sikame, éy gini-nanan me dén i étanan, a kinumuyogkame diko. Anya i gantimpala mia?”28 “Tandaan moy ye,” kagi ni Jesus;“sakén i lélake a gébwat ta langet.Pag maghariék ta bigu a mundu, éysikam a alagad ko a labindalawa, éymaghari kam be du labindalawa alahi na Judeo, du apo-apo ni Israel.29 Sakay i maski ti ésiya a magtiis aguminan ta bile na éy ta tétotop naéy ta ina na éy ta ama na, éy ta anakna éy ta luta na alang-alang diyakén,

Mateo 19:30 29 Mateo 20:23

éy atdinan siya na Diyos ta dubli-dubli a gantimpala na nadid, sakayatdinan na be siya ta buhay a éwan tukatapusan. 30 Pero meadu du mataasnadid, éy side i mababaa; sakay dumababa nadid, éy side i mataasa taéya.”

20Du Mégtarabaho Ta Luta No Lélake

1Nadid, kinagi ni Jesus, a “I pagharina Diyos éy kapareho na éye: Marate lélake a linumuwas to amulaldew,a mangenta ta magtarabaho to lutana. 2 Du neditol a inalap na, éynagkasundu side a mamisu i upa deta maghapun. Ey pinaange na side toluta na. 3Mamaya-maya, éy linumwassiya a huway to alas nuwebe i bilag,éy neta na du tolay a te taknég santo palengke. 4 Ey kinagi na dide, a‘Magtarabaho kam be dén ta luta ko,éy upaan ta kam ta gustu moy.’ Eytulos side a nagtarabaho. 5 Mamaya-maya, linumwas man dén siya to alasdose i bilag, sakay to alas tres, éy konabe sa i ginamet naa. 6Nadid, tomangaalas singku dén, éy linumwas mandén siya a huway, éy naketa man dénsiya ta éwan tu tarabaho. Ey kinagina dide, a ‘Bakit tu kataknég moy sanse nadid a maghapun?’ 7 ‘Ey éwankame tu tarabaho,’ kagi de. ‘Ey sigi,’kagi no lélake, ‘magtarabaho kam déndiyakén ta luta ko yae.’

8 “Nadid, késibig de to apon, éykinagi no lélake to porman, a ‘Nay,dulawan mo dén du mégtarabaho,sakay atdinan mo side ta upa de.Bayaden mo pa du ménegipo bagudu neditol.’ 9 Nadid, du nagsapul anagtarabaho to alas singku, éy upaanna side ta mamisu. 10 Kanya du ned-itol, pégsingeh de éy akala de éy up-aan side ta mahigit pa du ménegipo.Pero mamisu bale be san i upa dia.11Ey to pénanggap de, éy naglekramoside to te koo to luta. 12 ‘Bakit,’kagi de, ‘esa oras san du ménegipo amégtarabaho, pero sikame, éy nagtiiskame ta pasi no bilag to maghapun.

Bakit pareho kame san tu upa?’ 13 Eykinagi no lélake dide, a ‘Anya, kadi-moy, dinaya ta kam? Isip ko nagka-sundu kitam ta upa a mamisu tamaghapun? 14 Alapén moy dén i upamoya, sakay méglakad kam dén. Enggustu ko upaan ko du ménegipo takapareho na upa moya, 15 éy éwanko beman magimet i gustu ko ta sar-ili ko a kuhata? Ataay, managhilikam beman da gustu ko mangatéd tamahusay?’

16 “Kanya,” kagi ni Jesus, “duménegipo nadid a méniwala, éy side imégdetol ta esa a panahun. Sakay duneditol nadid, éy side i ménegipua taéya.”

HinulaanManDénNi Jesus a BunuénSiya

17 Nadid, to péglakad de Jesusta Jerusalem, éy nibukod na dulabindalawa a alagad na, a kinagina dide, a 18 “Entan moy, umangekitam nadid ta Jerusalem. Sakén ilélake a gébwat ta langet. Ey ta éyaéy itokyonék de du mataas a padisakay du maistu ta rilihiyon. Eyside i magpabunua diyakén. 19 Eyitugénék de di dayuan yae a éwanJudeo. Ey side éy tétoksonék de sakaybalbalénék de, sakay ipakoék de takudos. Ey ta ikatélo a aldew, éymabuhayék a huway.”

Tu Ina De Santiago Ey Nékiohon NiJesus

20 Nadid, éy inumadene ni Jesus tuasawa ni Sebedeo, a kaguman na duanak na a éduwa. Ey linumuhud siyadiya a nékiohon diya. 21 “Anya i gustumua?” kagi ni Jesus. Ey kinagi nobébe, a “Maano, atdinan mo i éduwaa éye a anak ko ta katungkulan dea side i bisi mo, a side i kagumanmo éng maghari ka.” 22 “Ewan moytukoy i pékiohonmoya,” kagi ni Jesus.“Kaya moy wade a matiis i hirapa atiisén ko?” “O,” kagi de, “kaya me.”23 “I hirap a tiisén ko éy matiis moyngani be,” kagi ni Jesus, “péro éwansakén i bahala éng ti ésiya i bisi ko, a

Mateo 20:24 30 Mateo 21:15kaguman ko a maghari. I éya a kinagimoy éy para du pinaghandaan Namako.”

24 Nadid, to pékabati ta éya du sa-pulu a iba a alagad, éy nagingél sidedu patwadi. 25 Kanya pinaadene sideni Jesus a étanan, a kinagi na dide,a “Tukoy moy dén du mataas a to-lay, éy mégéutusén side du mababa.26-27 Pero diyan sa kona i ugali moya.Eng ˈwan, éng ti ésiya dikam i gustua mataas, éy dapat a maging utusansiya. 28 Kona sa sakén a lélake a géb-wat ta langet,” kagi ni Jesus. “Ewanékse inumange a monda utusan ko itolay, éngˈwan sakén i utusan na to-lay. Sakay inumangeék be se a mondaiatéd ko i buhay ko a monda matubusko i meadu a tolay.”

Ginamot Na Du Eduwa a Buhék29 Nadid, to kéhektat de ta Heriko,

éy meadu i inumunonoda ni Jesus.30 Ey nadid éy te éduwa a buhék a teeknud to digdig no dilan. Ey pékabatide a sumalegéd dén ti Jesus, éy dinu-mulaw side a kinagi de, a “Panginoon,Apo ni Dabid, kagbian mo kame pad!”31 Ey du tolay sa, sinaway de sidea diyan side tu pehéng. Pero lalopa side a dinumulaw, a kinagi de, a“Panginoon, kagbian mo kame!”

32Nadid, pékabati dide ni Jesus, éydinulawan na side a kinagi na dide,a “Anya i gustu moya a gemtén kodikam?” 33 Ey kinagi de, a “Pangi-noon, pabulagénmo kame pad.” 34Eyti Jesus, éy kinagbianna side, a kembi-lan na i mata dia. Ey agad side naketa,tulos kinumuyog side diya.

21Dumemét De Jesus Ta Jerusalem

1 Nadid, dinumemét dén side taBetpage, sakay ta Buked na Olibo,a adene dén side ta Jerusalem. Eypinégdetol ni Jesus i éduwa a alagadna. 2 “Ikad moy dén ta bariyua tadibilew yae,” kagi na, “éy meta moysa agad i kabayo a te egut, a te anak.Ukadén moy a iange moy se diyakén.

3 Eng te magpakelagip dikam, éy kagimoy a kailangan na Panginoon, éyiatéd na agad dikam.”

4 Nadid, éy nanyari ya a mondamatupad tu nihula no purupeta toaraw, a kinagi na, a5 “Kagi moy du tolay ta Jerusalem, a

‘Entan moy, dumemét dikamtu hari moy. Mebait siya,sakay te sakay ta bul-o akabayo.’ ”

6 Nadid, inumange sa du alagad aginimet de tu utus ni Jesus. 7 Tulosnitugén de ni Jesus tu kabayo sakaytu anak na, sakay sinapinan de sideto damit de. Sakay sinumakay ti Je-sus. 8 Ey meadu a tolay i naglatagta damit de to kamino a dimanén niJesus. Du iba éy nagkétol ta sanga-sanga, a nilatag de be to dimanénna. (Saya i pénggalang dia ta hari.)9 Nagpagdulaw du tolay a mégdetolsakay du ménegipo, a kinagi de, a“Mabuhay i apuae ni Dabid amaghari.Basbasan maka na Diyos i lélakeae apinaange na se! Purien be siya talanget!”

10 Nadid, késdép ni Jesus taJerusalem, éy nagulo i buu abanuwan. “Ti ésiya wade ina?” kagide. 11 Ey meadu a négkagi a “Ti Jesusina, a purupeta siya a taga Nasaret, taGalilea.”

Somdép Ti Jesus To Templo12Nadid, sinomdép ti Jesus to Tem-

plo, a pinaibut na sa du mamug-tong sakay du mégpabugtong. Sakaypinégpasakéb na du lamesa du még-palit ta kuhata, sakay du pégeknudendu mégtinda ta palapati. 13 I kinaginaa éy “Isip ko nabasa ta libru naDiyos a i bile na Diyos éy dulawén dea bile a panalanginan. Ey bakit nadid,dahil dikam, kanya dulawén de a bilena mégdaya!”

14 Du buhék sakay du pile, éy inu-mange side ni Jesus to Templo, éypinahusay na side. 15 Ey du mataasa padi sakay du maistu ta rilihiyon,péketa de ta memahal a ginimet na,

Mateo 21:16 31 Mateo 21:32éy mégingél side. Sakay mégingélbe side du anak a mégpégdulaw talubuk no Templo, a “Mabuhay i apuani Dabid a maghari!” 16 “Entan mo,”kagi de ni Jesus, “éwan mo mébati ikékagin di anaka? Mégkamali side!”“Nabati ko,” kagi ni Jesus. “Ataay,éwan moy bale pabi nabasa i kona saa kagi ta libru na Diyos, a ‘Tinolduanmo kan du anak amonda purién de kata mahusay’?” 17 Ey nadid, to pégkagini Jesus ta éya, éy hinumektat siya alinumwas ta banuwan, a inumange taBetania. Ey minatidug sa siya.

Du Judeo Ey Koman I Kamahalana Kayo a Ewan Mégbunga

18Nadid, to gagabi dén, éy nagsoli tiJesus ta banuwan. Habang méglakadsiya éy mégalép dén. 19 Ey péketana to kayo a igos to digdig no dilan,éy inadenean na. Pero éwan siya tumineta a bunga na. Kanya kinagi nato kayo, a “Ewan ka dén magbungaa hanggan, maski nikésiya!” Ey agadnalanés tu don na. 20 Péketa du ala-gad ta éya, éy nagtaka side. “Bakitnalanés agad i kayo a éye,” kagi de.21 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Tandaanmoy, éng méniwala kam, a éwan kammégalanganin, éy magimet moy be iginamet ko a éye ta kayoae. Ey éwansan ina. Maski kagi moy ta buked aéye, a ‘Umibut ka sina a bumatikal kata diget ya,’ éy manyari ya a talaga.22 Sakay maski anya i agidén moyata panalangin, éy maalap moy, éngméniwala kam diyakén.”

Mékipégpasuway Side Ni Jesus23 Nadid, sinomdép dén ti Jesus

to Templo. Ey to pégtoldu na sa,éy inumadene sa diya du mataas apadi sakay du matétanda. Kinagi dediya, a “Anya i katungkulan mua amagimet ta kona sina a gimet mo? Tiésiya i néngatéda diko ta katungkulanmua a ina?” 24 Ey kinagi ni Jesus,a “Pakelagipan ta kam be. Nadid,éng sengbeténék moy, éy kagin ko bedikam éng anya i katungkulan ko amégimet ta éye a gimet ko. 25 Ahe

gébwat na katungkulana ni Juan akanya nagbinyag siya--Diyos wade, ota tolay?”

Nadid, méguhon-uhon side, énganya i sengbet dia ni Jesus. “Eng kagintam a gébwat ta Diyos tu katungkulanni Juan,” kagi de, “éy pégkagian nakitam a talaga éng bakit éwan kitamnaniwala ni Juan. 26 Pero éng kagintam a tolay san i nagutusa ni Juan, éymakay paginglan kitam di tolay a éye,da isip de a purupeta ti Juan a gébwatta Diyos tu katungkulan na.”

27Kanya kinagi de ni Jesus, a “Ewanme tukoy.” Ey “Maari,” kagi ni Je-sus, “da éwanék moy sinengbet, éyéwan ta kam be sengbitén éng anya ikatungkulan ko a mégimet ta ginimetko.”

Du Judeo Ey Koman I Anak aMasuwayin Nama Na a Diyos

28 “Anya i isip moya ta éye?” kagini Jesus. “Eng mara, te lélake a teanak ta éduwa a lélake be. Inutusanna tu panganay a pinagtarabaho toluta na.” 29Ey kinagi no anak, a “Még-tamadék, Améng.” Pero mamaya-maya éy nagbagu tu isip na, a tulosnagtarabaho. 30 Nadid, inutusan beno lélake tu anak na a esa. Ey inumosiya nama na, pero éwan be siya tinu-mulos.

31 “Nadid,” kagi ni Jesus, “ti ésiyadiden ya a éduwa i sinumunuda tokaluuben nama na?” “Ey tu pan-ganay,” kagi du tolay. “Tama,” kagini Jesus. “Ey tandaan moy ye. Dumedukés a tolay, maski du pampama bébe, éy meditol side a masakupta paghari na Diyos, kesira dikam aJudeo. 32 Da inumange dikam ti Juan,a nagtoldu dikam ta tama a ugali,éy éwan kam diya naniwala. Peropinaniwalaan siya du medukés a to-lay, sakay du pampam. Ey maski netamoy dén ya, éy éwan kam pabi nagsisisakay naniwala diya.”

Nihalimbawa Na Tu GinametDu Judeo Du Purupeta

Mateo 21:33 32 Mateo 22:1033 “Baten moy i esa pa a halim-

bawa,” kagi ni Jesus. “Engmara, te esaa lakay a nagmula ta ubas to uma na.Sakay kinudal na. Sakay nagkotkotsiya ta pégégikan na ta ubas. Sakaynagbile siya ta pégbantayanna. Sakaynientarega na tu uma na du kahati na,sakay inumange siya ta iba a lugar.

34 “Nadid, kédemét na panahun napégpitas ta ubas, éy pinaange sa nolakay du utusan na, a monda alapénde tu kabahagi na to bunga no ubas.35 Pero du kahati na, péketa de duutusan no amo de, éy binalbal de tuesa, sakay binunu de tu esa, sakay bi-natibatikal de tu esa. 36Ey tu lakay, éypinaange na man dén sa du iba a utu-san, a meadu pa kesira du négdetol.Pero kona be sa i ginimita du kahatina dide. 37Tu katapusan a pégutus na,éy tu anak na dén a lélake. ‘Igalang detu anak ko a talaga,’ kagi na.

38 “Pero du kahati na, péketa de toanak na, éy kinagi de a ‘Siya i mag-manaa; bunon tam dén, monda kootam dén i lutaae a mana na.’ 39Kanyakembilan de siya a niluwas de to uma,sakay binunu de!

40“Nadid,” kagi ni Jesus, “anya i isipmoya to lakay a te uma? Ta késolina, éy anya wade i gemtén na dukahati na?” 41 Ey kinagi du mégbatini Jesus, a “Bunuén na a talaga didenya a medukés a tolay, sakay ientaregana tu uma na ta iba a kahati na, dumangatéd diya ta kabahagi na éngpanahun dén na pégpitas ta ubas.”42 “Ey nadid,” kagi ni Jesus, “éwanmoy bale pabi nabasa i éya a kagi takasulatan?‘Tu bito kan a inidelan du mégbile, da

isip de a éwan tu pasa, éy siyabale i mahalagaa a bito a pan-uluk na bile. Saya i ginimetna Diyos, a saya i pagtakaantama!’

43 Kanya nadid,” kagi ni Jesus dutolay sa, “éy besa dén sikam aJudeo i paghariana na Diyos, éngˈwan iba a banuwan a sumunuddiya ta mahusay. 44 Maski ti ésiya i

mebagsaka ta éya a bito, éy mate siya.Sakay i bagsakana na éya a bito éymahémsit.”

45 Nadid, du mataas a padi sakaydu Pariseyo, pékabati de du halim-bawa ni Jesus, éy naisip de a side dutauhan a medukés i pinégkagian naa.46 Kanya talaga de a dekpén ti Jesus;pero inumanteng side du tolay, datukoy dén du tolay a purupeta siya.

Du Judeo Ey Koman I Kinombidaa Mégidel a Dumulug

221 Nadid, huway ti Jesus a négkagi

dide ta halimbawa. Kinagi na, a 2 “Ipagharia na Diyos éy kapareho naéye: Eng mara te hari a naghanda taanyaya; mara éy kasal ya na anak na alélake. 3 Ey inutusan na du utusan naa angen de uwitén du kinombida na.Pero pénguwet de dide, éy mégidelside a dumulug. 4 Kanya tu hari,éy nagutus siya du utusan na a iba,a pinagbilinan na side, a ‘Kagi moydu kinombida ko a hinanda ko dén ipagkasalan. Kagi moy dide a binunuko dén du baka ko, sakay du pinatabiko a bul-o. Sakay kagi moy dide anahanda dén i étanan, a paangenmoyse side ta pégkasalanae.’

5 “Pero éwan naniwala du kinom-bida. Basta inumange san side tagustu de. Tu esa éy inumange santo uma na; tu esa man éy inumangeto pégtindaan na. 6 Sakay du ibaéy dinuklos de du utusan no hari, alinoko de side, sakay binuno de side.

7 “Nadid tu hari, éy mégingél siya atahod. Ey pinaange na sa du sundaluna, sakay pinabunu na diden ya atolay, sakay nipatutod na tu banuwande. 8 Nadid, kinagi na du utusanna, a ‘Nakahanda dén i pagkasalan,pero éwan dén se maari a umangedu kinombida ko. 9 Kanya nadid, éyumange kam dén du kamino a meadua tolay, sakay akitén moy du étanana meta moy a makipagkasal ta éye.’10Nadid, inumange dén du utusan dukamino, sakay pinadulug de i étanan

Mateo 22:11 33 Mateo 22:34a meta de, pati du medukés, sakaydu mahusay. Kanya naputat ta kom-bidadu tu bile a pégkasalan.

11 “Nadid, késdép no hari a mondaentan na du tolay sa, éy mineta na sai esa a éwan tu badu a pékipagkasal.12 ‘Kadimoy,’ kagi na, ‘bakit sinomdépka se a éwan tu badu a pékipagkasal?’Ey éwan nakasengbet tu tolay.13 Kanya nadid, kinagi no hari duutusan na, a ‘Gapusén moy i kamétnaa sakay na tikéd naa, sakay ibutmoy siya ta kedikléman ta luwas.Ey ta éya, éy mégsésangitén siya amégéadiyoyén ta hirap na.’ 14 Eytandaan moy,” kagi ni Jesus, “meadui inakit na Diyos ta kaharian na, perokétihék san i napili.”

Tungkul Ta Pégbayad Ta Buwes15 Nadid, néguhunan du Pariseyo

éng pakodyan de a pagkamalién tiJesus ta kagi na. 16Kanya pinaange dediya du alagad de, a kaguman be i sén-ganya a alagad ni Herod. “Maistu,”kagi de, “tukoy me a matapat ka, aiyétoldu mo ta mahusay i gustu naDiyos a gemtén na tolay. Sakay éwanmo ugali a manuyu ta mataas a tolay,da éwan ka kumampi ta mataas atolay. 17 Nadid,” kagi de, “anya i isipmua? Labag wada ta utus tam éngbumuwes kitam ta hari ta Roma, oéwan?”.

18 Nadid, tukoy dén ni Jesus apépuhubaan de san siya. Kanya ki-nagi na dide, a “Sikam a mégkukun-wari a éwan tu kasalanan! Bakitgustu moy a magkamaliék? 19 Dah,ipeta moy diyakén i kuhata moy apagbuwes.” To pégkagi na ta éya, éyniatéd de diya i esa a plata. 20 “Kéˈ niésiya i éye a letrato?” kagi ni Jesus,“sakay kéˈ ni ésiya a ngahen i nakasu-latae?” 21 “Ey tu hari ta Roma,” kagide. “Tama,” kagi ni Jesus. “Nadid,tu koo na hari ta Roma, éy iatéd moydiya. Pero tu para ta Diyos, éy iatédmoy ta Diyos.” 22 Nadid, du Judeosa, pékabati de ta éya a mahusay asengbet ni Jesus, éy nagtaka side. Eyhinumektat sa side diya.

Tungkul Ta Huway a Kébuhay23 Nadid, ta éya a mismo a aldew,

éy inumange ni Jesus i sénganya aSaduseyo. (I Saduseyo, éy éwan sideméniwala amabuhay i tolay a huway.)24 “Maistu,” kagi de, “nitoldu ni Moi-ses i kona se: Eng mate kan tu lélakea éwan pabi tu anak, éy tu wadi na éydapat asawan na tu kayong na a bilo,monda magenak siya, para te anak tuaka na a minate. 25 Nadid, Maistu,”kagi de, “éy te pitu a pépétwadi alélake to éya dikame. Ey nangasawatu panganay. Ey minate siya a éwanpabi tu anak. Kanya inasawa be nowadi na tu kayongna a bilo. 26Ey konabe sa i nanyaria to ikaduwa, hang-gan to ikatélo, a hanggan to ikapitu.27 Kéte de a étanan, éy minate be tubébe.

28 “Ey nadid, Maistu,” kagi duSaduseyo, “saye i gustu mia a mapos-pusan: Nitoldu mo a te buhay kan itolay a huway. Eng talaga a kona sa,éy ti ésiya dide a pitu i maging asawana ta kébuhay du tolay a huway, dainasawa de siya a étanan?”

29 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Malikam a tahod, da éwan moy tukoyi kasulatan na Diyos, sakay éwanmoy tukoy i kapangyarian na Diyos.30 Dahilan ta kébuhay na tolay ahuway éy éwan dén maari a man-gasawa side, da kapareho dén sidedu anghel ta langet. 31 Ey sikam aSaduseyo,” kagi ni Jesus, “éy bakitisip moy a éwan mabuhay i tolay ahuway? Ewan moy wade pabi nabasatu kasulatan na Diyos? Kinagi sa naDiyos, a 32 ‘Sakén i Diyos a péniwalaanni Abraham, sakay ni Isak, sakay niHakob.’ Kahulugina na éya, éy méni-wala side nadid ta Diyos, maski mi-nate side to araw, da buhay dén sidenadid ta langet.” 33Nadid du tolay sa,pékabati de ta éya a nitoldu ni Jesus,éy nagtaka side diya.

Tu Mahalaga a Utus34 Nadid du Pariseyo, pékabaheta

de a natalo ni Jesus du Saduseyo, éy

Mateo 22:35 34 Mateo 23:16nagmiting side. 35 I esa dide, a maistuta rilihiyon, éy pinakelagipan na tiJesus, a monda pagkamalién na makasiya. 36 “Maistu,” kagi na, “ahe i ma-halagaa a utus ta kasulatan naDiyos?”37 Ey kinagi ni Jesus, a “Mahalén mo iPanginoon mo a Diyos ta mahigpit, aisipén mo siya a palagi. 38 Saya i ma-halagaa a utus. 39 Sakay tu ikaduwa akapareho na éy kagi na a ‘Mahalénmotu kapareho mo a kona ta pégmahalmo ta bégi mo.’ 40Diden ya a éduwa autus,” kagi ni Jesus, “éng sundin moyside, éy natupad moy dén du étanana utus ni Moises, sakay du étanan apégtoldu du purupeta.”

41 Nadid, to pégmiting pabi duPariseyo, éy kinagi ni Jesus dide, a42 “Anya i isipmoya tungkul ta tiniyakna Diyos a tagapagligtas? Ti ésiya ininuno naa?” “Ti Hari Dabid,” kagide. 43 “Eng kona sa,” kagi ni Jesus,“éy bakit dinulaw siya ni Dabid aamo na? Ey tu nagpakagi ni Dabidta éya éy tu Banal a Espiritu. Dakinagi ni Dabid, a 44 ‘Kinagi na Diyosto amoko, a “Mégiknud ka ta tagirilankuae a hanggan mapasuku ko diko dukalaban mo.” ’ 45 Nadid ti Dabid, éydinulaw na a amo na tu tagapagligtas.Eng kona sa, éy bakit kékagi moy aninuno siya ni Dabid?” 46 To pégkagini Jesus ta éya, éy éwan tu nakasen-gbet dia. Ey éwan dén tu nangahas anagpakelagip diya a huway.

23Kagi Ni Jesus a Medukés Du Maistu

Ta Rilihiyon1Nadid, kinagi ni Jesus du tolay sa,

sakay du alagad na, a 2 “Du maistuta rilihiyon sakay du Pariseyo, éytukoy tam a side i tagapagpaliwanagta kautusan ni Moises. 3 Kanya dapatsundin moy i pégtoldu de,” kagi na,“pero diyan moy ahigén i gimet dia,da éwan de gégemtén i iyétoldu de.4 Dagdagen de i mehirap a utus tarilihiyon de, a pilitén de du tolay a

manugsug; pero éwan de side tulun-gan. 5 Sakay gemtén de i mahusay taharap na tolay, monda purién de side.Kanya niegut de tu kasulatan na Diyosta bégi dia, sakay mégbihis side tamemahal! 6 Gustu de be a mégiknudta pégiknuden na mataas a tolay taanyayaan, sakay ta kapilya. 7 Sakaygustu de a saloduan side du tolay taplasa na banuwan. Sakay gustu de adulawén side a maistu.

8 “Pero sikam,” kagi ni Jesus, “éydiyan kam pédulaw a maistu, da isesai Maistu moy. Sakay sikam a étananéy minégtop kam. 9 Sakay diyan moydédulawén a améng i maski ti ésiyaa tolay ta mundua, da isesa i Amamoy, éy siya tu Ama moy ta langet.10Sakay diyan kam be pédulaw a amo,da isesa i Amo moy, tu pinili na Diyosamaghari. 11Sakay i mataas dikam éysiya i dapat utusanmoy. 12Dahilan dupumilit a magmataas, éy pakasanikenside na Diyos. Pero du magpababa, éypataasén side na Diyos.”

Pinintasan Ni Jesus Du Maistu TaRilihiyon

13 “Kagbi kam, sikam a maistu tarilihiyon, sakay sikam a Pariseyo.Mégwari-wari kam a éwan kam tukasalanan!” kagi ni Jesus. “Haranganmoy du tolay monda éwan side ma-pagharian na Diyos. Idel moy dén apasakup ta péghari na Diyos, sakayharangan moy be du iba a gustu apasakup!

15 “Kagbi kam, sikam a maistu tarilihiyon, sakay sikam a Pariseyo.Mégwari-wari kam a éwan kam tukasalanan! Lélakadén moy i digita,sakay abutén moy i maski adeyo a lu-gar, a monda makaakit kam ta maskiisesa a tolay a pasakup ta rilihiyonmoy. Sakay éng maakit moy dén itolay, éy lalo a mahigpit i parusa nata impiyerno, da pasakup dén dikam.

16 “Kagbi kam, sikam a mégakay tatolay, pero buhék kam be!” kagi niJesus. “I pégtoldu moya, éng isumpana tolay ta Templo, éy éwan kan tu

Mateo 23:17 35 Mateo 23:37kailangan a mangtupad to pangakona. Pero éng isumpa na ta gintu taTemplo, éy kagi moy a dapat tupadénna i sumpa na. 17 Mali kam! Sikama buhék a luku-luku! Ahe i lalo amahalaga, tu gintu o tu Templo amégpabanal to gintu? 18 Sakay kagimoy be, a éng isumpa na tolay to pé-gatangan, éy éwan kan siya tu kailan-gan amangtupad to pangako na. Peroéng isumpa na to te déton sa a regalo,éy kagi moy a dapat tupadén na tusumpana. 19Buhék kamamégkamali!Ahe i lalo a mahalaga, tu regalo, o tupégatangan a mégpabanal to regalo?20Kanyangani, éng isumpana tolay topégatangan, éy bilang isumpa na bedén i étanan a te déton sa. 21 Sakay tuisumpa ta Templo, éy bilang isumpana be dén ta Diyos a mégiyan sa.22Sakay tu isumpa ta langet, éy bilangisumpa na be dén ta Diyos, sakay patita pégiyanan na Diyos.

23 “Kagbi kam, sikam a maistu tarilihiyon, sakay sikam a Pariseyo,”kagi ni Jesus. “Mégwari-wari kam aéwan kam tu kasalanan! Iatéd moyta Diyos i ikasapulu na kabuhayanmoy, a hanggan ta atong moy a éwantu halaga. Pero kinaleksapan moy ilalo a mahalaga a utus, ta pégimet tamahusay, sakay ta péngagbi ta tolay,sakay ta matapat a ugali. Mangatédkam ta Diyos. Pero gemtén moy be imahalaga a utus.

24 “Sikam a mégakay ta tolay, perobuhék kam be! Sundin moy i éwanmahalaga a utus, pero du mahalaga autus na Diyos, éy pébayan moy!

25“Kagbi kam, sikamamaistu ta ril-ihiyon, sakay sikam a Pariseyo,” kagini Jesus. “Mégwari-wari kam a éwankam tu kasalanan! Ugisan moy dutasamoy sakay du pengganmoy, peroi ihayinmoy sa éymedukés, da inalapmoy to péngdaya moy, sakay to kedé-mot moy. 26 Buhék kam a Pariseyo!Pahusayén moy pa i ihayin moya tapenggan moy, monda melinis be dupenggan.

27 “Kagbi kam, sikam a maistu tarilihiyon, sakay sikam a Pariseyo.Mégkukunwari kam a éwan kam tukasalanan! Kapareho kam namelataka pantiyung, a kamahalan i luwas na,pero i disalad na éy putat ta buyoksakay tulang na pate. 28 Ey kona be sadikam! Ta péketa dikam na tolay, éymemahal kam, pero i katutuhananaéy putat kam ta kakabulyan sakaykasalanan.”

Hinulaan Ni Jesus Tu Parusa De29 “Kagbi kam, sikam a maistu ta

rilihiyon, sakay sikam a Pariseyo,”kagi ni Jesus. “Mégkukunwari kam aéwan kam tu kasalanan! Ginimetmoydu pantiyung du purupeta to araw,sakay pinahusay moy du pantiyungdu mahusay a tolay. 30 I kékaginmoya, éy ‘Eng sikame maka i buhayato panahun pa du apo tam éy éwanme ipabuno du purupeta.’ 31 Aminénmoy bale a sikam i apoa du nag-pabuno du purupeta! 32 Sigi! Tapusénmoy i sinapulan du apomoy! 33Sikamamagkadukés a tolay! Pakodyan moya makaiwas ta hukum ta impiyerno?34Kanya ngani éy paangen ko dikam imagtoldu ta kagi na Diyos, sakay dumakapospos ta Diyos. Pero bunuénmoy i sénganya dide. Sakay du aguméy ipako moy ta kudos. Du iba éyyabatén moy ta kapilya moy. Sakaydu iba éy lélokon moy side maski aheangayan de. 35 Ey dahil ta éya, iétanan a parusa a para du nagbunota tolay éy meange dikam. Sapulto nipamuno to éwan tu kasalanan ati Abel, a hanggan to nipamuno niSakarias, a anak ni Barakias. Binunomoy ti Sakarias to sélat no lamesa apégatangan sakay to Templo. 36 O,dumemét ina a talaga. I parusa dahilta étanan a éya, éymeange du tolay taéye.”

Tu Pégmahal Ni Jesus Ta Jerusalem37 “Ayhay, sikam a taga Jerusalem.

Kagbi kam,” kagi ni Jesus. “Palagikam a mémuno du purupeta! Palagimoy a batibatikalén du paangen

Mateo 23:38 36 Mateo 24:24dikam na Diyos! Ayhay, meadu abeses éy gustu ko maka a mégalagadikam ta kapareho na manok éngléképan na du anak na, pero idelmoy! 38 Kanya nadid éy pabayan takam dén. 39 Ey tandaan moy,” kagini Jesus, “éwanék moy dén meta ahuway, a hanggan éwan dumemét ioras a kagin moy, a ‘Basbasan makana Diyos tu lélake a pinaange na se.’ ”

24Tungkul Ta Dumemét a Hirap

1 Nadid, kéhektat de Jesus to Tem-plo, éy nitoldu diya du alagad na tuTemplo, a memahal. 2 “O,” kagi ni Je-sus, “pero i Templo a ina a te itanmoy,éy tandaan moy ye: dumemét i oras aéwan sina tumabuhay a bito a te tupota kapareho na a bito ta dingding naa.Matibatibag side a étanan!”

3 Nadid, inumeknud ti Jesus tabukednaOlibo; éy du alagad na, éy ni-pakelagip de diya ta lihim, a “Nikésiyai deméta na éya a kinagi mo, Pangi-noon? Anya wade i tandaa na huwaya késoli mo se, sakay ta katapusan namundua?”

4 “Mangilag kam,” kagi ni Jesus,“monda éwan de kam pagkamalién.5 Dahilan éy meadu a umange sea mégkagi a side i Cristo a tiniyakna Diyos a tagapagligtas ta mundua.Ey meadu side a pagkamalién a to-lay. 6 Makabaheta kam ta meadua gera, pero ta pékabaheta moy, éydiyan kam métageg. Dumemét atalaga i meadu a gera, pero éwanya tanda na katapusan. 7 Dahilanéy maglaban-laban du banubanuwan.Sakay dumemét i meadu a alép, sakayte lindul ta iba-iba a lugar. 8 I étanan aéya éy sapul pabi na hirap a dumemét.

9“Kédemét na panahun a éya,” kagini Jesus, “éy itokyon de kam, mondapahirapan de kam sakay bunuén.Sakay kaiyamutan kam na étanana tolay, da méniwala kam diyakén.10Kédemét na éya éy umibut i meaduta péniwala de diyakén. Sakay maiya-mut side ta kakaguman de, a itokyon

de be du kakaguman de. 11 Dumemétbe i meadu a kakabulyan a purupetaa kagin de a gébwat side ta Diyos,a tulos de a pagkamalién i meadu.12 Lumalo a lumalo i medukés a ugalita mundua, a hanggan éwan mahalénna tolay i kapareho na. 13 Perodu matapat a méniwala diyakén ahanggan ta katapusan, éy meligtasside. 14 Sakay ipahayag de ta buu amundu i Mahusay a Baheta tungkulta péghari na Diyos, mondamapospu-san na étanan a banuwan. Ey nadid éydumemét i katapusan.”

Tu Kontara Ta Diyos a Mangsida15“Nadid,” kagi ni Jesus, “dumemét

i oras a meta moy ta Templo tu kon-tara ta Diyos a mangsida, a kona tokinagi ni Purupeta Danyel. (Sikama magbasa ta éye, éy isipén moyye.) Péketa moy ta éya, éy 16 duédse ta Hudea, éy dapat guminanside ta buked. 17 Sakay du édse taluwas no bile de, éy diyan dén sidesumésdép a mangalap ta kasangka-pan de. 18 Sakay du édse ta umaéy diyan dén umuli a mangalap tabadu de. 19 Kakakagbi du mabuktetsakay du temabulol ta panahun a éya!20 Ipanalangin moy a éwan metauni kéginan moy ta taglamig, o dikayata aldew na pangilin. 21 Dahilan tapanahun a éya,” kagi ni Jesus, “éy duétanan a tolay éy magdanas side tadikél a kahirapan. Ewan pabi nakeke-naman na tolay i kona sa a hirap sapulto péglalang ta mundua a hanggannadid. Pero éwan tu kéhuway i konasa a panahun. 22 Pero paseplutén sanna Diyos i éya a panahun, da éng éwanna paseplutén éy éwan tu mabuhay atolay. Kanya paseplutén na, éy alang-alang du pinili na a tolay a sakup na.

23 “Nadid,” kagi ni Jesus du alagadna, “éng te mégkagi dikam, a ‘Kéyedén se tu tiniyak na Diyos a taga-pagligtas,’ o te mégkagi a ‘Kéye nadén sina,’ éy diyan kam méniwala.24 Da te lumitaw ngani a kakabulyana tolay, a kagi de a side i tiniyak

Mateo 24:25 37 Mateo 24:51na Diyos a tagapagligtas, sakay kagidu iba, a purupeta side a gébwat taDiyos. Sakay ipeta de be i makataka-taka a tanda, monda lukoén de, éngmaari, du méniwala be ta Diyos. 25 Eytandaan moy ina, da kinagi ko dén yadikam bagu dumemét.

26 “Kanya éng kagin dikam na tolay,a ‘Edsa ta éya a ilang tu tiniyak naDiyos a tagapagligtas,’ éy diyan kamsa uméange. Sakay éng te mégkagi a‘Edse dén siya ta lubuk na bileae,’ éydiyan kam be méniwala. 27 Dahilan,”kagi ni Jesus, “i demét ko a se éykoman i kilat a bigla a mademlagen ikabuuana na langet. Sakén i lélake agebwat ta langet. 28Eng ahe i édseanana pate, éy séˈ man dén ya i dulugénadu wakwak.”

I Kédemét Na Lélake a Gébwat TaLanget

29 “Nadid, kétapos na kahirapan aéya,” kagi ni Jesus, “éy dumiklém ibilag sakay ta bulan, sakay matéknegdu biton a gébwat ta langet, da mayé-gyég side. 30 Ey nadid, éy pumeta talanget i tanda na kédemét ko, sakéna lélake a gébwat ta langet. Tu-los magsanget i étanan a tolay tamundua. Nadid, metaék de ta kunéma dumibi ta lutaa a maghari, a ké-bil ko i kapangyarian ko. 31 Nadid,magténog ta medegsén i tambuli, atulos ko paangen du anghel ko tamaski ahe tamundua, sakay ta langet,a monda tipunén de du étanan asakup ko a tolay.”

Tu Pégtoldu a Gébwat Ta Kayo a Igos32 “Isipén moy i kahulugina na hal-

imbawaae na kayo a igos,” kagi niJesus. “Bagay mégogbus i tingi-tingina, éy tukoy moy a adene dén i kési-nag. 33Nadid, kona be sa, bagay metamoy i étanan a éya a nihula ko, éytukoymoy dén a adene dén i kédemétko--a mégsapul dén. 34 Tandaanmoy, manyari pa i étanan a éya bagumate i étanan a tolay a buhay nadid.35 Maibut i langet éy ta luta, pero ikagi ko éy éwan maibut.”

Ewan Tu Makapospos Ta Oras a Eya36 “Pero éwan tu nakapospos ta

oras na kédemét na éya,” kagi niJesus. “Maski du anghel ta langet,maski sakén a anak na Diyos--bastaTama ko san i nakapospusa ta éya.37-38 Sakén i lélake a gébwat ta langet.I kédemét ko éy kapareho na kédemétno bihéng to panahun ni Noe. I tolayto éya éy basta méngan side sakayméginom side, sakay mégasawa side,hanggan to oras a késakay de Noe tobarko. 39 Sakay dinumemét tu bihénga éwan de tukoy. Ey basta meanodside a étanan. Ey nadid, kona be sai manyaria ta kédemét ko, sakén agébwat ta langet. 40 Ta panahun aéya,” kagi na, “éy te éduwa a lélakea mégtarabaho ta uma; maalap tuesa, éy tu esa éy mawahak. 41 Sakayte éduwa a bébe a mégkaguman sidea mégiling, éy maalap tu esa, éy tuesa éy mawahak. 42 Kanya sikam, éybantayan moy, da éwan moy tukoyéng nikésiya i deméta na Panginoonmoy. 43 Ey tandaan moy ye,” kagi niJesus, “éngmara tu lélake, éng napos-pusan na maka i kédeméta a kélép nonagtako to bile na, éy binantayan namaka, monda éwan maka nakasdéptu nagtako. 44 Kanya sikam, éy dapatnakahanda kam a palagi, da éwanmoy be tukoy i oras a kédemét ko;sakén a lélake a gébwat ta langet.”

Tu Matapat a Utusan45“Ti ésiyawade imatapat a utusan

a matalinung?” kagi ni Jesus. “Marasiya tu pinamahalaa no amo na du ibaa utusanna, a siya i bahala amanggas-tos dide. 46Masuwerte i éya a utusan,éng demtan siya no amo na a még-tarabaho ta kona sa. 47 Ey ientaregadiya no amo na i étanan a ari-arianna. 48 Pero éng medukés i éya autusan, a maisipan na a male pabibagumagsoli tu amona, 49 sakay tulosna a lukoén du kaguman na a utusan,sakayméngan sakaymékipéginomduméglalasing, 50 éy demtan siya noamo na ta oras a éwan na tukoy. 51 Ey

Mateo 25:1 38 Mateo 25:25parusaan na siya ta mahigpit, sakayiagum na siya ta édsean dumégpalaloa mégkagi a éwan side tu kasalanan.Saya i lugara a mégsésangitén i tolay,a mégéadiyoyén side ta hirap de.”

25Tu Halimbawa Tungkul Ta Sapulu a

Madiket1“Saya i kaparehuana késdép ta ka-

harian na Diyos,” kagi ni Jesus. “Marate sapulu a madiket a linumuwasa sambatén de tu lélake a kasalén.Bawat esa dide éy te kébil a simbu.2 Tu lima dide éy éwan side naka-handa, da éwan side nagisip. Sakaytu lima éymatalinung. 3-4Dumatalin-ung, éy nagkébil side ta simbu, sakaynagpataan side ta langis. Ey du éwannakahanda, éy te simbu be side, peroéwan side nagpataan ta langis de.5 Nale i kédeméta no kasalén. Kanyanagtongka du madiket, a nakatidugside a étanan.

6 “Nadid, to hatinggabi dén, éyte nagdulaw, a ‘Dumemét dén tukasalén! Nay! Ange moy dén sam-batén!’ 7 Agad inumikat du sapulu amadiket, sakay hinusay de du simbude. 8Ey du éwannakahanda, éy kinagide du matalinung, a ‘Atdinan moykame ta kétihék a langis. Mégédép-édép dén di simbu miae.’ 9 ‘Makayéwan ye hustu dikitam a étanan,’kagi du matalinung. ‘Maigi pa éyumange kam ta tindaan a mamug-tong ta para koo moy.’ 10 Kanya mi-naglakad du lima a madiket a éwannakahanda. Ey habang mamugtongside éy dinumemét dén tu kasalén.Ey du lima a nakahanda éy kagumanna a sinomdép to pégkasalan, sakaysineraduan de tu pintuan.

11 “Mamaya-maya, éy dinumemétdén du lima a madiket a éwan naka-handa. ‘Panginoon,’ kagi de, ‘bukasanmo kame.’ 12 Pero i sengbet sana dideno kasalén, éy ‘Ewan, da éwan ta kamtukoy.’ 13 Kanya bantayan moy,” kagini Jesus, “da éwan moy tukoy i oras akédemét ko.”

Tu Halimbawa Tungkul Du Utusana Pégentaregaan Ta Kuhata

14 “I paghari na Diyos éy kaparehona éye,” kagi ni Jesus. “Eng mara,te lélake a méglakad, a dinulawan napa du utusan na, a pégentaregaan naside ta ari-arian na. 15 Inatdinan na takuhata i bawat esa dide, hanggan takaya de a pagnigosiyo. Inatdinan nai esa ta lima a libu a pisu; i esa manéy éduwa a libu; sakay tu esa pa éysanlibu. Ey nadid, hinumektat siya.

16“Nadid, tu tinumanggap ta lima alibu a pisu, éy nagtinda-tinda siya, éynakatubu siya ta lima pa a libu. 17 Eykona be sa tu tinumanggap ta éduwaa libu, éy nakatubu be ta éduwa paa libu. 18 Pero tu tinumanggap tasanlibu, éy nagkotkot siya ta lutaasakay niliso na tu kuhata no amo na.

19 “Nale a panahun, éy sinumoli tuamo du étélo a utusan, éy pinagbayadna side. 20 Kéadene no tinumanggapta lima a libu, éy kinagi na, a ‘Amo,saye tu lima a libu a pisu a niatédmo diyakén. Sakay séˈ be ye i lima alibu a tubu no tinda ko.’ 21 Ey kinagino amo na, a ‘Mahusay tu ginametmo. Mahusay ka a utusan a matapat.Nadid, da nagtapat ka ta kétihék a éyea halaga, éy pamahalaén ta ka ta dikéla halaga. Somdép ka se, a mékihati kata kasayaan kua.’

22 “Nadid, inumadene be tu tinu-manggap ta éduwa a libu a pisu, akinagi na, a ‘Amo, saye tu nientaregamo diyakén a éduwa a libu. Sakaysé ˈ be ye i éduwa a libu a tubu notinda ko.’ 23 Ey kinagi no amo na, a‘Mahusay tu ginamet mo. Mahusayka a utusan a matapat. Nadid, danagtapat ka ta kétihék a éye a halaga,éy pamahalaén ta ka ta dikél a ha-laga. Somdép ka se, a mékihati ka takasayaan kua.’

24 “Nadid, inumadene be tu tinu-manggap ta sanlibu a monda man-gatuwiran. ‘Amo,’ kagi na, ‘tukoy koa meingél ka a lélake, a alapén mo tuéwan mo koo. 25 Nagantengék diko,kanya nikotkot ko ta luta tu kuhata

Mateo 25:26 39 Mateo 26:2mo. Séˈ dén ye tu kuhatamo a sanlibu;isoli ko dén diko.’ 26 ‘Medukés kaa utusan!’ kagi no amo na. ‘Akalamo bale dén a alapén ko tu éwan kokoo? 27 Eng kona sa, éy bakit éwanmo san nihulug ta bangko, mondate naalapék maka nadid a tubu na?’28 Nadid, kinagi na du iba sa, a ‘Nay,alapén moy diya i sanlibu a pisu,sakay iatéd moy to te sapulu a libu.29 Dahilan, tu tolay a pégkatiwalaanko to nientarega ko diya, éy dagdagenko pa siya. Pero tu éwan ko pégkati-walaan, éy alapén ko be tu kétihéka nientarega ko diya. 30 Ey nadid, iutusan kuae a éwan tu pasa, éy ibutmoy dén ta kedikléman ta luwas. Sayai pégsangitana du tolay a mégéadiy-oyén ta hirap de.’ ”

Tu Péghukum31 “Nadid,” kagi ni Jesus, “kédemét

ko se a maghari, éy kaguman ko duétanan a anghel, sakay maghariék,da sakén i lélake a gébwat ta langet.32 Ta panahun a éya, éy matipun taharapan kua i étanan a tolay. Eypabukudén ko du mahusay a konata gimet na mégalila ta tupa éy takambing. 33 Du tupa éy iedton na tadumanég ta kawanan na; du kambingéy dumanég ta kawihe na. 34Nadid, tapéghari ko,” kagi ni Jesus, “éy kaginko du édse ta dumanég ta kawananko, a ‘Kamon se, sikam a kinagbianNama ko. Somdép kamdén amégiyankam ta kaharian a nihanda dikamsapul pa to pénglalang ta mundua.35 Da sakén,’ kagi ko, ‘to pégalép koéy pinakanék moy. Pati to pégeplékko éy pinenomék moy; sakay maskiéwanékmoy natenggi, éy pinatulosékmoy. 36 To éwanék tu badu, éy pin-abaduanék moy; to kéladu ko, éy di-nalawékmoy; sakay to képihesu ko éydinalawék moy be.’

37 “Nadid, éngmégkagiék ta éya, éysumengbet dumahusay a tolay, a kagide a, ‘Panginoon, nikésiya i nipagalépmua a pinamakan me diko? Sakayta ahe ka nageplék a pinenom me

ka? 38Nikésiya i nipamatulosmia dikosakay pinabaduan me ka? 39 Sakaynikésiya me ka mineta a minaladu,sakay nikésiya me ka mineta ta pih-esuan, a dinalaw me ka?’

40 “Nadid, pégkagi du mahusay taéya, éy kagin ko dide, a ‘Tandaanmoy,to pénggimet moy ta éya a tulung dutop ko amahirap, éy bilang sakén dénya i tinulungan moya.’

41 “Ey nadid, éy kagi koman dén dudumanég ta kawihe kua, a ‘Umadeyokam diyakén, sikam a nisumpa naDiyos! Sikam éy meange kam ta apoya éwan maadép, a handa dén a parani Satanas sakay du utusan na. 42 Dasakén,’ kagi ko, ‘to pégalép ko éyéwanék moy pinakan. To pégeplékko éy éwanék moy pinenom. 43 Tokébisita ko dikam, éy éwanék moypinatulos, da éwanék moy natenggi.Sakay to éwanék tu badu, éy éwanékmoy pinabaduan. Sakay to kéladu kosakay to képihesu ko éy éwanék moydinalaw.’

44 “Nadid, éng mégkagiék ta éyadide, éy kagin de, a ‘Panginoon,nikésiya i nipaketa mia diko a na-galép, sakay nageplék, sakay naladu,sakay ta pihesuan, sakay ta éwantu badu, a éwan me ka tinulungan?Nikésiya i éwan mia diko nipamatu-los?’ ”

45 “Ey pégkagi de ta éya diyakén, éykagin ko dide, a ‘Tandaan moy, to ni-idel moy a tumulung du mahirap, éybilang sakén dén ya i inidelan moya.’46Nadid, diden ya a tolay,” kagi ni Je-sus, “éy itugén side ta pégparusaan aéwan tu katapusan. Pero dumahusay,éy atdinan side ta buhay a éwan tukatapusan.”

26Bantaén De a Bunon Ti Jesus

1 Nadid, kétapos ni Jesus a még-toldu ta éya, éy kinagi na du alagadna, a 2 “Tukoy moy dén a éduwa aaldew san dén éy Piyesta dén na Ala-ala. Ey sakén a gébwat ta langet, éyitokyonék de, a ipakoék de ta kudos.”

Mateo 26:3 40 Mateo 26:303 Nadid, du mataas a padi, sakay

du matétanda, éy nagmiting side tobile no mataas a padi, a ti Kaipas.4Naguhunan de a ipadikép ti Jesus talihim, sakay ipabunu de. 5“Pero éwannadid a piyesta,” kagi de, “makayma-ligalig di tolaya.”

Tu Nangbulak Ta Pabango Ni Jesus6 Nadid, édsa ti Jesus ta Betania,

to bile ni Simon a te ketong to araw.7 Ale na a méngan sa, éy inumadenediya i esa a bébe a te kébil a boti aputat ta memahal a pabango; sakaynibulak na ta uloa ni Jesus. 8 Ey dualagad, péketa de ta éya, éy nagingélside. “Bakit,” kagi de, “kakenga dénina! 9 Nibugtong mo maka ina tamahal, sakay niatéd mo du mahirap ikabugtungan naa.”

10 Tukoy dén ni Jesus tu kinagi de,kanya kinagi na, a “Bakit péginglanmoy i bébea? Mahusay i gimet nadiyakén. 11 Palagi a kaguman moydu mahirap,” kagi na, “pero sakén éyéwanékmale a kagumanmoy. Makat-ulung kam dide ta maski nikésiya,pero sakén éy éwan. 12 Mahusay dabinulakan na i bégi kua ta pabangoae.Iduwel na dén ya diyakén, da iel-béngék dén. 13 Tandaan moy, maskita ahe i pagtolduan dia ta Mahusay aBaheta, éy ipaala-ala de be i ginimitana éye a bébe diyakén.”

Sinundu Ni Hudas Du Kalaban NiJesus

14 Nadid, tu esa du labindalawa, angéngahinan de a Hudas Iskarote, éynékipéguhon siya du mataas a padi,15a kinagi na dide, a “Sénganya i iatédmoya diyakén éng itokyon ko dikam tiJesus?” Ey nagkasundu side a inatdi-nan de siya ta étélo a pulu a kuhata aplata. 16 Ey sapul ta éya, éy mégisipdén ti Hudas ta oras a péngitokyon nani Jesus dide.

Tu Péngapon De Jesus To Piyesta17 Nadid, kédemét na oras no

piyesta a péngan de ta melapis atinapay, éy kinagi du alagad ni Jesus,a “Ahe i paghandaan me ta péngapon

tam nadid a Piyesta na Ala-ala?” 18 Eykinagi ni Jesus dide, a “Umuli kamta banuwan, a kagi moy to lélaketa éya, a ‘Dumemét dén i takda aoras no Maistu me.’ Kagi moy diyaa méngapon kitam ta bile na nadid aPiyesta na Ala-ala.” 19Nadid, sinunuddu alagad tu nibilin ni Jesus, sakaynihanda de tu péngapon de para taPiyesta na Ala-ala.

20 Nadid, to kélép a éya, éy nén-gan sa de Jesus, a kaguman na dulabindalawa a alagad na. 21 Hangganméngan side, éy kinagi ni Jesus, a“Tandaan moy, esa dikam i méngi-tokyon diyakén.” 22 Ey du alagad,pékabati de ta éya, éy nalungkutside, a kinagi na bawat esa dide, a“Sakén wade, Panginoon.” 23 “Tukasabay ko a néngisawsaw ta tina-pay ta sabawae,” kagi na, “éy siya iméngitokyona diyakén. 24 Kailangana mateék ayun to nisulat du puru-peta to araw, pero kagbi tu méngi-tokyon diyakén! Maigi pa éy éwandén nienak.” 25 Nadid, kinagi ni Hu-das, a “Maistu, sakén wade?” “Sikongani dén,” kagi ni Jesus.

26Nadid, to péngan de, éy inalap niJesus tu kanén de a tinapay, éy to pég-pasalamat na ta Diyos, éy pinuseng-puseng na a nitagtag na du alagad na.“Kanén moy dén ye,” kagi na, “a sayei bégi kua.” 27Nadid, inalap na tu tasaa te lasén a alak. Ey to pégpasalamatna dén, éy nigewat na dide, a kinagina, a “Inumén moy dén ye, sikama étanan. 28 Da saye i digi kua, asaye i tanda na pangako na Diyos.Ey mebulak alang-alang ta meadu atolay. Saye i pégpatawad ta kasalananna tolay. 29 Ey tandaan moy,” kagi niJesus, “éwanék dén uminom ta alak,éng éwan magpisan kitam a uminomta bigu a alak ta kaharian Nama ko.”

30Nadid, to pégkanta de ta kanta taDiyos, éy naglakad dén side ta bukedna Olibo.

HinulaanNi Jesus a Tanggian Siya NiPedro

Mateo 26:31 41 Mateo 26:5531 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad

na, a “Nadid a kélép éy ginananékmoy a étanan, da nisulat du purupetato araw, a ‘Ta ipagpabuno na Diyosto Pastor, éy matibuhahak du tupa.’32 Pero kébuhay ko a huway,” kagini Jesus, “éy mégditulék dikam taGalilea.”

33Nadid, kinagi ni Pedro, a “Sakén,Panginoon, éy éwan ta ka ginanan,maski ginanan ka du iba.” 34 “Ewan,Pedro,” kagi ni Jesus, “da tandaanmo, nadid a kélép, bagu magtarakottu tandang, éy itanggiék mo ta pen-télo a éwanék mo kaguman.” 35 Ey“Ewan,” kagi ni Pedro, “maskimateéka kagumanmo éy éwan ta ka itanggi!”Ey kona be sa i kinagia du étanan aalagad.

Nanalangin Ti Jesus Ta Getsemani36Nadid, kinuyog ni Jesus du alagad

na ta Getsemani. Ey kinagi na dide,a “Mégiknud kam pa se, a manalang-inék ta dumanég a sae.” 37Ey kinuyogna ti Pedro sakay du éduwa a anakni Sebedeo. Ey nalungkut ti Jesusa métageg. 38 Ey kinagi na dide, a“Métagegék tu isip, a komanék imate.Maguhay kamse amékipagpuyat kamdiyakén.” 39 Nadid, kéadeyo na takétihék, éy dinumapa a ménalangin.“Améng,” kagi na, “éng maari éyiadeyo mo diyakén i paghirap ko.Pero éwan na kaluuben kua i ma-sunud, éng ˈwan na kaluuben mo imasunud.”

40 Nadid, késoli na éy dinemtan naa tidug du étélo a alagad. Ey kinagina ni Pedro, a “Talaga bale a éwankammakapagpuyat amaski esa a orasa kaguman ko? 41 Magpuyat kamsakay manalangin kam, monda éwankam madaig na mangpuhuba dikam.Méniwala kam diyakén ta isip moya,pero i bégi moya éy mehina.”

42 Nadid, huway siya a inumadeyodide aménalangin. “Améng,” kagi na,“éng éwan maibut i paghirap kua, éymanyari maka dén i kaluuben mo.”

43Nadid, késoli na a huway, éy dinem-tan na man dén side a tidug, da még-tongka side a tahod. 44 Kanya pin-abayan na side to ikatélo, a soli naa ménalangin, a ménalangin siya takona to kinagi na to ditol. 45 Nadid,nagsoli man dén siya du alagad akinagi na dide, a “Tidug kam balepabi? Entan moy, dumemét dén ioras a péngitokyon de diyakén dumakasalanan a tolay. 46 Nay, umikatkam dén a kitam dén. Dumemét dén iméngitokyon diyakén.”

To Péngdikép De Ni Jesus47 Mégkagi pabi ti Jesus éy dinu-

memét dén ti Hudas, tu esa dulabindalawa. Te kaguman siya ameadu a tolay a gébwat side dumataas a padi sakay du matétanda.Sakay te kébil side a sondang éy tagahoti. 48 Bagu pa side dinumemétta éya, éy kinagi dén ni Hudas dide,a atdinan na side ta tanda, mondamatukoy de ti Jesus. “Tu ahoben ko,”kagi na, “éy siya i dekpén moya.”49 Kanya nadid, éy inumadene ti Hu-das ni Jesus, a binati na siya, a tulos nainahoben. 50 Ey kinagi ni Jesus diya,a “Bakit, Kadimoy, magenya ka se?”Ey to pégkagi na ta éya, éy dinikép desiya.

51Nadid, tu kaguman ni Jesus a esa,éy binagut na tu sondang na, a tineg-pas na tu utusan no mataas a padi,a minahipas i talinga naa. 52 Perokinagi ni Jesus diya, a “Ikaluban mo isondang mua! I lumaban ta sondang,éy sondang be i katayan naa. 53 Ewanmoy beman tukoy, a mékiohonék sanNama ko, éy paangen na se agad imahigit pa ta labindalawa a batalyonna anghel? 54 Pero éng kona sa éyéwan matupad i kasulatan na Diyostungkul ta hirap ko.”

55 Nadid, kinagi ni Jesus du tolaysa a nanikép diya, a “Bakit te armaskam a sondang éy ta kayo a paniképdiyakén? Ataay, tulisanék beman ametapang? Aldew-aldew éy még-tolduék ta Templo. Bakit éwanékmoy

Mateo 26:56 42 Mateo 27:2sa dinikép? 56 Pero manyari ye amonda matupad tu nihula du puru-peta ta kasulatan na Diyos.” Ey topégkagi ni Jesus ta éya, éy gininanansiya du alagad na.

Nitugén De Ti Jesus Du Te Tungkulina Judeo

57 Nadid, du nangdikép ni Jesus,éy nitugén de siya to bile ni Kaipas,a mataas a padi. Mégmiting sa na-did du maistu ta rilihiyon sakay dumatétanda. 58 Tinumagubet dide tiPedro, pero adeyo san. Kédemét niPedro to bile no mataas a padi, éysinomdép siya to karsada no bile,sakay négeknud sa a kaguman duguwardia, monda meta na éng anya imanyaria.

59 Nadid, du mataas a padi sakaydu te tungkulin a Judeo, éy méga-hayok pabi side ta magsistigu ta kak-abulyan a kontara ni Jesus, monda tekatuwiran side a ipabuno siya. 60Peroéwan side tu meeta, maski meadua kaharap a mégkagi ta kakabulyantungkul diya. I katapusana, éy teéduwa a hinumarap, 61 a kinagi de,a “Kagi na ina a lélake a maari nakan a hukatén i Templo na Diyos,sakay huwayén na kan a pataknégénta étélo san a aldew.”

62 Nadid, tinumaknég tu mataas apadi, a kinagi na ni Jesus, a “Ewanka beman tu isengbet di mégpehayadiko?” 63 Pero éwan négkagi ti Je-sus. Kanya kinagi no mataas a padi,a “Ta ngahen na tunay a Diyos, i utuskua diko éy isumpa mo dikame éngsiko a talaga i anaka na Diyos. Ikagimo dén éng siko i Cristo a tiniyakna Diyos a tagapagligtas ta tolay tamundua.” 64 Ey kinagi ni Jesus, a“O, kona to kinagi mo. Ey tandaanmoy ye, sapul nadid éy metaék moy amégiknud a magdatig kame ta Diyos,a kagumanék na a maghari. Sakéni lélake a gébwat ta langet. Sakaymetaék moy a dumemét a te sakay takuném ta langet.”

65Nadid, to pékabati no padi ta éya,éy pinéknet na tu badu na a sarili, a

kinagi na, a “Méglapastangan siya taDiyos! Mégwari-wari siya a anak naDiyos! Bakit kailangan tam pa a még-bati du magsistigu diya ta kasalananna? Danabati tamdénnadid i pégkagina a kontara ta Diyos! 66 Anya i isipmoya?” kagi na. “Ey dapat matesiya,” kagi de.

67 Nadid, linoktaben de tu mata niJesus, sakay sinésuntuk de. Sinapuksiya du iba, a kinagi de, a 68 “Nay,Cristo, tukuyan mo éng ti ésiya i na-nuntuka diko!”

Nitanggi Ni Pedro Ti Jesus69 Nadid ti Pedro, éy te eknud pabi

to karsada no bile. Ey inadenean siyano esa a bataan, a kinagi na diya, a“Siko bale i kagumana ni Jesus a tagaGalilea!” 70 Pero nitanggi ni Pedrota harapan du étanan sa. “Ewan kotukoy tu kagi mo,” kagi na. 71 Nadid,kéange ni Pedro to kudal to karsada,éy neta siya no esa pa a bataan, atulos kinagi na du édsa sa, a “Siya inai kagumana ni Jesus a taga Nasaret.”72 Pero nitanggi ni Pedro a huway, anisumpa na, a “Ewan ko natenggi iéya a lélake.” 73 Mamaya-maya, éyinumadene ni Pedro du édsa sa, akinagi de, a “Kaguman na ka ngania esa. Napospusan me ta pégkagimua!” 74 “Bakén a sakén,” kagi niPedro, “isumpa ko! Parusaanék naDiyos éng magbuli-buliék! Ewan kotukoy i éya a lélake!” Ey nadid, biglaa nagtarakot tu tandang. 75 Ey naala-ala nadid ni Pedro tu kinagi ni Jesusdiya, a “Bagu magtarakot i tandang,éy itanggiék mo ta pentélo.” Ey topékaala-ala na ta éya, éy linumuwassiya sakay nagsanget ta mahigpit.

27Nitugén De Ti Jesus Ni Pilato

1Nadid, to gagabi dén, du mataas apadi sakay du matétanda éy néguhu-nan de éng pakodyan de a ipabuno tiJesus. 2 Ey nipagapus de siya sakaynitugén de ni Gubernador Pilato.

To Nikate Ni Hudas

Mateo 27:3 43 Mateo 27:293 Nadid, ti Hudas a néngitokyon

diya, pékabati na a bunon de ti Je-sus, éy nagsisi siya, sakay nisoli nadu padi tu kuhata a étélo a pulua plata. 4 “Nagkasalaék,” kagi na,“da nitokyon ko i lélake a éwan tukasalanan.” “Ey anya i pékialam miadiko?” kagi du padi. “Bahala ka sina!”5Nadid, nibatikal ni Hudas tu kuhatato lubuk no Templo; sakay hinumek-tat sa siya a tulos na a nagusot.

6Ey du padi, éy inalap de tu kuhata,a kinagi de, a “Pagenyaan tam ikuhatae? Labag ta utus a iedtontam ta pégabuluyan ta Templo, dakabayaden ye na buhay na tolay.” 7Eynagkasundu side a ibugtong de to lutano mégimet ta binga, monda gemténde a péglébngan na dayuan. 8Kanya iluta a éya éy dédulawén de a “Luta naDige” a hanggan nadid.

9Nadid, to nipamugtong de ta éya,éy natupad dén tu nihula ni PurupetaHeremias to araw. I nisulat naa, éy“Inalap de tu kuhata a étélo a pulu aplata (da sé ˈ san ya i nihalaga de tabuhay ni Cristo), 10 sakay nibugtongde to luta nomégimet ta binga, a konato niutus diyakén na Panginoon.”

Péngbista Ni Pilato Ni Jesus11 Nadid, niharap de ti Jesus to

gubernador. Ey kinagi na diya, a“Siko wade beman i haria na Judeo?”“O,” kagi ni Jesus, “kona to kinagimo.” 12 Nadid, to péngpehay diya dumataas a padi sakay du matétanda,éy éwan siya sinumengbet. 13 Kanyakinagi ni Pilato diya, a “Bakit éwanka sumengbet? Ewan mo mébati iiyépehay dia diko?” 14 Pero éwansinumengbet ti Jesus, maski esa akagi. Kanya nagtaka a tahod tu guber-nador.

Gustu De a Bunon Ti Jesus15 Nadid, tuwing piyesta, éy ugali

na gubernador a magpaluwas ta isesaa pihesu, maski ti ésiya i gustu du to-lay. 16Ey ta éya a panahun éy te esa saa tanyag a pihesu a ngéngahinan de ati Barabas. 17Kanya nadid, to kédulug

du tolay sa, éy kinagi ni Pilato dide,a “Ti ésiya i gustu moya a paluwasénko, ti Barabas o ti Jesus a ngéngahinanmoy a Cristo?” 18 Tukoy dén ni Pilatoanitugénde ti Jesus diya daménaghiliside diya. 19 Sakay pati, to pégeknudni Pilato to hukuman, éy kinagi diyano utusan, a “Nipekagi diyakén noasawa mo, a diyan ka kan mékialamta lélake a ina a éwan tu kasalanan,da nagtagenép kan siya tamedukés tokélép se tungkul diya.”

20 Nadid, du mataas a padi sakaydu matétanda, éy pinégkagian de déndu tolay, a i agidén dia ni Pilato éyti Barabas i paluwasén na, sakay tiJesus i pabuno dia. 21 Kanya to pég-pakelagip dide no gubernador éng tiésiya i gustu dia a paluwasén na, éyti Barabas i nisengbet dia. 22 “Engkona sa,” kagi ni Pilato, “éy anya igemtén kua ni Jesus a ngéngahinanmoy a Cristo?” “Ipako mo siya takudos,” kagi de. 23 “Bakit,” kagi niPilato, “anya i kasalanan na?” Perolalo de san a nidulaw, a “Ipakomo siyata kudos!”

24 Nadid, pékaisip ni Pilato a éwansiya tu mégimet, sakay adene be déndu tolay a magligalig, éy nagpaalapsiya ta dinom sakay inugisan na ikamét naa ta harap du tolay. (Saya inihalimbawa naa dide a éwan siya tukasalanan.) “Ewanék tu kapanagutanta ikatea na éye a lélake,” kagi na“Sikam i bahala.” 25 Ey kinagi dutolay, a “Panagutan me i ikate na;sikame sakay du anak me!” 26 Eynadid, pinaluwas ni Pilato ti Barabas,sakay nipabalbal na ti Jesus, a tulosniatéd na dide monda ipako de takudos.

Lélokon De Ti Jesus27Nadid du sundalu, éy niange de ti

Jesus ta lubuk no bile no gubernador,sakay dinumulug sa diya du étanan asundalu. 28 Sakay inibutan de tu baduna, sakay sinolotan de siya ta badua medideg, da saya i kolor na damitna hari. 29 Sakay nagkawekaw side talanot a meset, a nisoklop de to ulo na,

Mateo 27:30 44 Mateo 27:58a kuronana kan. Eypinakbilande siyata kayo a baston na kan. Ey tinokso desiya a linumuhud side diya, a kinagide, a “Mabuhay i hariae na Judeo!”30 a tulos de siya a linéloktaben, sakaypinépakol-pakol de siya. 31Ey kétaposde a nangloko diya, éy inibutan de tubadu na amedideg, sakay pinabaduandeman dén to sarili na a damit. Sakaypinaluwas de siya a ipako ta kudos.

Nipako De Siya To Kudos32Nadid, to péglakad de, éy mineta

de tu lélake a ti Simon i ngahen na,a taga Sirene. Ey pinilit de siya aminangbékle to kudos ni Jesus. 33 Eykédemét de to lugar a ngéngahinande a Golgota (a i kahulugen na éyBungu), 34 éy inatdinan de ti Jesus taalak a te halu a gamot ameapsot, peroto pékakenam na éy éwan na ininom.

35Nadid, to péngipakodedén to ku-dos, éy nagpalabunutan side a hinati-hati de tu damit na. 36Sakaynégiknudsa side a bantayan de. 37 Sakayniekpét de tu sulat to kudos ta uluannaa, a ikagi no sulat tu niabla de diya.I kagi naa éy “SIYA YE TI JESUS, AHARINA JUDEO.” 38Ey nipako de be sai éduwa a tulisan a kasabay ni Jesus,a nitolnék de side ta magtembang atagirilan ni Jesus.

39 Nadid, du sumésalegéd sa, éydinédusta de ti Jesus, 40 a kinagi de,a “Siko bale i manghukata ta Tem-plo, sakay ipataknég mo a huway taétélo san a aldew! Bakit éwan moiligtas i bégi mua? Eng siko i anak naDiyos éy umogsad ka dén ta kudusa!”41 Sakay du te tungkulin a Judeo, éydinédusta de be siya, a kinagi de, a42 “Entan moy, niligtas na kan du iba.Pero i bégi naa éy éwan na melig-tas. Hari kan siya na Israel. Nadid,éng umogsad san siya ta kudusa, éymaniwala kitam diya! 43 Umasa siyata Diyos,” kagi de, “a kagi na a anakna kan siya. Nadid, éng gustu siya naDiyos, éy bakit éwan na siya iligtas?”44 Sakay pati du éduwa a tulisan a

kasabay na a nipako, éy dinédusta debe siya.

Pate Dén Ti Jesus45 Nadid, sapul to tanghali, éy

nagdiklém a hanggan to alas tres.46 Ey to manga alas tres dén, éy ki-nagi ni Jesus ta medegsén, a “Eli,Eli, lema sabaktani?” a i kahulugenna, éy “Diyos ko! Diyos ko! Bakitpinabayanék mo?” 47 Ey du sénganyaa te taknég sa, éy nabati de siya, aakala de éy dédulawan na ti PurupetaEliyas. 48Ey agadminaginan i esa didea nangalap ta damit, sakay nibisa nato tuba, sakay niedton na ta ontokno kayo, a nipasépsép na ni Jesus.49 Pero kinagi du iba sa, a “Diyanka pa! Entan tam pa éng dumemétti Eliyas a méngiligtas diya.” 50 Eynadid, dinumulaw ti Jesus a huway, atulos na dén a nahéngsétan.

51 Nadid, tu kortina a dikél talubuk no Templo, éy bigla a mi-napéknet sapul ta ontok a hangganta sidung. Sakay naglindul, sakaypinomtak du dadéngli. 52 Nabukasanbe i meadu a lébéng, a tulos nabuhayimeadu a tolay aminaniwala ta Diyos.53Linumuwas side to lébéng de, sakayto kébuhay dén ni Jesus, éy sinomdépside ta Jerusalem, éymeadu i minake-taa dide.

54 Nadid, tu kapitan sakay du sun-dalu a kaguman na a nagbantay niJesus, pékabati de to lindul, sakay taétanan a nanyari, éy néganteng side atahod, a kinagi de, a “Tunay bale ye aanaknaDiyos!” 55Edsa be sa imeadu abébe amégtan-aw. Sapul pa ta Galileaéy kinumuyoyog dén side ni Jesus, aside i katulung naa. 56 Kabilang dideéy ti Maria Magdalena, sakay ti Mariaa ina ni Santiago sakay ti Hose, sakaytu asawa ni Sebedeo.

To Péngielbéng Ni Jesus57 Nadid, to giapon dén, éy dinu-

memét sa i esa a mayaman a lakaya taga Arimatea. I ngahen na éy tiHose. Ey alagad be siya ni Jesus.58 Inumange siya ni Pilato a inaged

Mateo 27:59 45 Mateo 28:16na tu bangkay ni Jesus. Ey niutus niPilato a iatéd de diya. 59 Ey inalap niHose tu bangkay, sakay sinaputan nato bigu a manta, 60 sakay nielbéng nato sarili na a péglébngan, a éwan pabinale a nipaébut to pader. Ey nadid,nigulung de tu dikél a bito a nitak-léb de to pintuan no lébéng, sakaynéglakad. 61 Ey ti Maria Magdalenasakay tu esa pa aMaria, éy édsa sa sidea te eknud to tapat no lébéng.

Du Mégbantay To Lébéng62 Nadid, to gagabi dén a

sabadu, du mataas a padi sakay duPariseyo, éy inumange side ni Pilato.63 “Gubernador,” kagi de, “natandaanme tu kinagi na éya a mebuli a lélaketo kébuhay na pabi, a mabuhay kansiya a huway makalipas i étélo aaldew. 64 Kanya maari éy ipabantaymo pad i lébéng naa, a hangganta ikatélo a aldew. Makay umangesa du alagad na a takawén de tubangkay na, sakay kagin de du tolay anabuhay dén a huway. Eng magkonasa side, éy mas mahigpit i ménegipoa kakabulyan kesira to neditol.”

65 Pékabati ni Pilato ta éya, éy ki-nagi na dide, a “Maari, mangalapkam ta sundalu, sakay pabantay moydide ta mahusay.” 66 Kanya na-did, inumange side to lébéng, sakaydinétonan de ta tanda tu taklébna a bito, sakay pinabantay de tulébéng, mondamasiguru de a éwan tumékialam to bangkay ni Jesus.

28Nabuhay Ti Jesus

1 Nadid, kélipas no pangilin, asimba dén a amulaldew, éy inumangeti Maria Magdalena to lébéng, sakaytu esa a Maria. 2 Ey kédemét de sa, éybigla a linumindul ta mesibét, a tulosdinumibi i esa a anghel a gébwat talanget. Siya éy nigulung na tu bitoa takléb no lébéng, sakay inumeknudsa siya. 3 Tu idsura na éy koman ikilat a makadile, sakay tu badu na éymelélatak a tahod. 4 Ey du sundalu

a mégbantay sa, namégpég side taanteng de to anghel, a tulos natumbaside a koman side i pate.

5Nadid, kinagi no anghel to éduwaa bébe, a “Diyan kam méganteng.Tukoy ko a ahayukén moy ti Jesus,siya a nipako de. 6 Pero éwan sesiya,” kagi na, “da nabuhay dén akona to kinagi na. Kamon se, entanmoy i lébéng naa. 7 Sakay méglakadkam dén a kagin moy du alagad naa nabuhay dén a huway, a mégdetoldén siya dide ta Galilea. Meta moysiya ta éya. Tandaan moy i kinagi kuadikam.”

8 Nadid, pékabati du bébe ta éyaa kagi no anghel, éy agad side hinu-mektat to lébéng. Sakay naginan sidea nibaheta de du alagad i nanyaria.Ey méganteng side a mésahat. 9 Topéginan de, éy sinambat side ni Jesus,a binati na side. Ey inumadene sidea kinébkében de i tikéd naa, sakaysinumamba side diya. 10 Ey kinagi niJesus dide, a “Diyan kam méganteng.Angenmoy kagin du top ko a umangeside ta Galilea, éy metaék de sa.”

Tu Baheta Du Nagbantay To Lébéng11Nadid, péglakad pabi du bébe, éy

inumange ta banuwan du sundalu anagbantay to lébéng, sakay nibahetade du padi i nanyaria. 12 Ey néguhonside du matétanda. Sakay inatdinande du nagbantay ta kuhata, 13 a ki-nagi de dide, a “Basta ibaheta moy dutolay a inumange sa du alagad na, atinako de tu bangkay na to kétidugmoy. 14 Diyan kam méganteng,” kagide. “Eng mabaheta ni Gubernadora natidug kam kan, éy sikame i ba-hala a mégkagi diya, monda éwan nakam parusaan.” 15 Kanya du nagban-tay, éy tinanggap de tu kuhata, sakayginamet de tu nibilin de dide. Eyhanggan nadid éy saya i péniwalaa duJudeo.

Pinumeta Ti Jesus Du Alagad Na16 Nadid, du sapulu éy ta esa a

alagad, éy inumange side ta Galilea,a hanggan to buked a nibilin dide ni

Mateo 28:17 46 Mateo 28:20Jesus. 17 Ey to péketa de sa diya, éysinumamba side diya; pero i sénganyadide éy nagalanganin side. 18 Ey ki-nagi ni Jesus dide, a “Niatéd diyakénNama ko i étanan a kapangyarianta langet éy ta mundua. 19 Kanyaumange kam tamaski ahe tamundua,a gemtén moy a maging alagad koi tolay ta étanan a banubanuwan.Binyagen moy side ta ngahen Namatam, sakay sakén a anak na, sakay taBanal a Espiritu. 20 Itoldu moy dide iétanan a niutus ko dikam. Ey tandaanmoy, sakén i kaguman moy a palagi,hanggan ta katapusan na mundua.”

Marcos 1:1 47 Marcos 1:22


Marcos1Saye iMahusay a Baheta a tungkul

ni Jesu Cristo, a anak na Diyos. 2 Topégtolduni Juan aMégbinyag, éy sayai sapul na éya a baheta a kinumalat.Ti Juan i nangtupada to dati a kagi naDiyos to anak na, a nisulat ni Isayas.“Tandaanmoy,” kagi na Diyos to anakna, “te lélake a pégdetulén ko diko,monda paghandaén na du tolay tademtan mo.” 3 Ti Juan i pinégka-giana ni Purupeta Isayas to nipégk-agi na, a “Te magpahayag ta ilang alugar, a i kagi naa du tolay éy dapatmaghanda side ta kédemét na Pangi-noon, a husayén de be i péglakadenna.”

4Nadid, dinumemét ti Juan ta ilanga lugar, a mégtoldu siya du tolay a da-pat magsisi side ta kasalanan de, a tu-los ipabinyag side, monda pagpasen-siyaan side na Diyos ta kasalanan de.5 Ey du étanan a tolay ta Hudea sakayta Jerusalem, éy inumange side niJuan. Ey nipagtapat de i étanan akasalanan de, a tulos bininyagen sideni Juan ta dinuma na Hordan.

6Nadid, i badua ni Juan, éy ginametta buk na hayup. Sakay tu sinturon naéy katat. I kékanén na éy pésah sakaypitukan. 7 To pégtoldu na du tolay,éy kinagi na, a “Te lélake a ménegipodiyakén a dumemét. Eng iparehoékmoy diya,” kagi na, “éy éwanék tupasa, da mataas siya diyakén. 8 Sakénéy binyagen ta kam ta dinom. Perosiya éy binyagen na kam ta Banal aEspiritu.”

Bininyagen Ni Juan Ti Jesus9Nadid, to panahun a éya, éy dinu-

memét ti Jesus a gébwat ta Nasaret,Galilea; éy bininyagen siya ni Juan tadinom taHordan. 10Ey to kéahawasniJesus to dinom, éyneta na aminapilak

i langet, a tulos dinumibi diya i Espir-itu na Diyos a koman i dagalan. 11 Eytulos négkagi nadid i boses ta langet,a “Siko i anak ko amahal, éymésayaékdiko.”

12 Nadid, tu Espiritu, éy niange nati Jesus ta ilang a lugar. 13 Ey édsa sasiya ta épat a pulu a aldew, a tétoksonsiya ni Satanas ta éya. Ey te hayup besa a mealiyas. Ey inaguman siya duanghel ta éya.

Inakit Ni Jesus Du Alagad Na14Nadid, to péngipihesu de ni Juan,

éy nagsoli ti Jesus ta Galilea. Ey nag-pahayag siya ta Mahusay a Baheta naDiyos ta éya. 15 “Oras dén na Diyosa maghari,” kagi na. “Magsisi kamdén, a ibutan moy du kasalanan moy,sakay maniwala kam ta Mahusay aBaheta.”

16 Nadid, to péglakad ni Jesus todigdig na diget na Galilea, éy netana de Simon a patwadi ti Andres, aménggila side. 17 Ey kinagi na dide,a “Kumuyoyog kam diyakén amagingalagad ko. Sapul nadid, éy éwan kamdén mangalap ta ikan, éng éwan ialapénmoya éy tolay a para diyakén.”18 Ey pékabati du éduwa ta éya, éybasta gininanan de tu gila de, a kinu-muyog side ni Jesus.

19 Ey to pémaybay de man dén takétihék, éy neta de de Santiago éy tiJuan a patwadi, a anak side ni Sebe-deo. Te eknud side to abeng de, amégayoma side to rambat de. 20 Eydinulawan side ni Jesus; éy agad gini-nanan de tama de to abeng, sakay duiba sa amégtarabaho, a kinumuyog beside ni Jesus.

Tu Lélake a Hinayup21 Nadid, inumange side ta Kaper-

naum. Ey to aldew a pangilin, éyinumange ti Jesus to kapilya de ta éya.Ey nagtoldu siya du tolay sa. 22 Ey dutolay, éy mégpégtaka side a tahod topégtoldu na, da éwan siya mégtoldua kona du maistu ta rilihiyon de, éngˈwan neta de a te kapangyarian siya tapégtoldu na.

Marcos 1:23 48 Marcos 2:423 Nadid, sinomdép to kapilya i

esa a lélake a hinayup. Dinumulawsiya a négkagi, a 24 “Jesus, siko ataga Nasaret, anya i pékialam muadikame? Bunuén mo kame wade amanga hayup? Natenggi ta ka a sikoi tiniyak na Diyos a tagapagligtas!”

25 Ey ti Jesus, éy sinaway na tuhayup, a kinagi na, a “Tama dén!Umibut ka dén ta ina a lélake!”

26Nadid tu medukés a hayup, pék-abati na ta éya, éy pinagkaramre natu lélake. Ey nagkélanget siya, a tulosinumibut dén to lélake. 27 Ey du tolaysa, éy mégpégtaka side, a kinagi de, a“Anya wade i lélakeae? Iba i pégtoldunaa. Utus na san, éy sumunud dumedukés a hayup diya!”

28Ey dahil ta éya, éy nabaheta agaddu étanan a tolay ta éya a lugar itungkul ni Jesus.

29 Nadid, hinumektat ti Jesus tokapilya, a inumange siya to bile deSimon a patwadi, a kaguman na beti Santiago sakay ti Juan. 30 Ey tumanugeng ni Simon éy te katidugsa siya, a mepalang siya to ladu na.Ey kinagi de ni Jesus a méladu siya.31 Ey kembilan ni Jesus tu kamét na apinaégkat, éy naibut tu palang na, atulos nagasikaso siya dide.

32 Nadid, to kélép a éya, a giapondén, éy niange de ni Jesus i étanana te ladu, sakay du hinayup. 33 Eydu étanan a tolay ta éya a banuwan,éy dinumulug side ta harap na éya abile. 34 Ey pinahusay ni Jesus i meadua te ladu, sakay pinaibut na i meadu adimonyo. Ey sinaway na du dimonyoa mégkagi, da tukoy de siya, a siya igébwata ta Diyos.

35 Nadid, to gagabi pabi a tahod, amediklém pabi, éy inumikat ti Jesusa linumwas to bile. Ey inumadeyosiya dudu bile sa, a monda manalan-gin. 36Pero de Simon éy tinumagubetside diya, a inahayok de siya. 37 Eypéketa de diya éy kinagi de, a “Maistu,éahayukén ka man dén du tolay aétanan.” 38 Pero kinagi ni Jesus dide,a “Kitam dén. Umange kitam du iba

a bariyo. Kanyaék se inumange éymagpahayagék be du tolay ta iba-ibaa bariyo.”

39Kanya naglebut ti Jesus ta étanana Galilea, a nagtoldu siya du tolay dukapilya de, sakay pinaibut na i meadua dimonyo.

Ginamot Ni Jesus Tu Te Saket a Ke-tong

40 Nadid, te esa a lélake a te saketa ketong a inumadene ni Jesus. Linu-muhud siya diya a mékiohon. “Engmaari,” kagi na, “éy pahusayénékpad.” 41 Ey ti Jesus, éy kinagbian nasiya, éy kembilan na, a kinagi na, a“Maari, maghusay ka dén.” 42 Ey topégkagi na ta éya, éy bigla a naibuttu ladu na, a mahusay dén siya. 43 Eypinéglakad siya ni Jesus, a kinagina diya ta mahigpit, 44 a “Diyan mokékagin i éye ta maski ti ésiya; éngˈwan umange ka pa pumeta ta padi,a mahusay ka dén. Da mahusay kadén,” kagi na, “éy atdinan mo tu padita péngiatang na diko, a kona to niu-tus ni Moises. Saya i pagpatunay muata tolay a mahusay ka dén.”

45 Pero tu lélake, to péglakad nadén, éy basta binébahetaan na i bawatmeta na ta nanyaria diya, hangganéwan nabaheta na étanan a tolay taéya a lugar. Kanya ti Jesus éy éwandén siya maari a pumeta ta tolaymaski ta ahe a banuwan. Basta tumé-tulos siya ta adeyo ta banuwan. Peromaski adeyo siya, éy palagi a dumédu-lug diya i meadu a tolay.

2Pinahusay Ni Jesus Tu Lumpu

1To esaman dén a aldew, éy nagsoliti Jesus ta Kapernaum. Ey nabahetadu tolay a kaya man dén siya to bilena. 2 Ey dinumulug i meaadu a tolayto bile, a hanggan da mepiit side.Maski ta harap no bile, éy mepiit. Eymégtoldu ti Jesus dide. 3 Nadid, teépat a tolay a dinumemét sa, a te kébilside a lélake a lumpu. 4Pero éwan sidemakaadene ni Jesus, dahil ta meaadu

Marcos 2:5 49 Marcos 2:24a tolay. Kanya binutbut de to atépto némo ni Jesus, sakay nitostos detu ayod a édsean no lumpu. 5 Eyti Jesus, péketa na a méniwala sidediya, éy kinagi na to lumpu, a “Anéng,pinatawad ka dén ta kasalanan mo.”

6 Nadid, du maistu sa ta rilihiyon,pékabati de to kinagi ni Jesus, éymégisip side, a 7 “Bakit mégkagi siyata kona sa? Isip na wade a Diyossiya! Diyos san i makapagpatawad takasalanan na tolay.”

8 Ey ti Jesus, éy tukoy na dén iédse ta isip dia. Ey kinagi na dide,a “Bakit mégisip kam ta kona sina?9 Tama,” kagi na, “a maari i maski tiésiya a mégwari-wari a mégpatawadta kasalanan na lumpuae. Pero tiésiya i maari a makapagpalakad talumpu a tolay? 10 Nadid,” kagi na,“éy sakén i lélake a gébwat ta langet.Ey patunayan ko dikam a te kapang-yarianék a magpatawad ta kasalanan,a péglakadén ko i lumpuae.” Nadid,kinagi ni Jesus to lumpu, a 11 “Nay,umégkat ka dén, a alapén mo dén iayodmua, a ikadmo dén ta bile moy.”

12Nadid, pékabati no lumpu ta éya,éy inumégkat dén siya, a inalap natu ayod na, sakay linumuwas siya tobile. Ey du tolay sa, péketa de ta éya,éy mégtaka side a tahod, sakay pinuride i Diyos. Sakay kinagi de a “Nadidkitam san naketa ta kona sa!”

Ti Lebi a Mégpabuwes13 Nadid, nagsoli man dén ti Jesus

ta sabeng ta Galilea. Ey dinumulugdiya i meadu a tolay, éy nagtoldu siyadide. 14 Ey to péglakad na, éy netana i esa a lélake a mégpabuwes, a teeknud to pégsingihan ta buwes. TiLebi i ngahen naa, a anak ni Alpeyo.Ey kinagi ni Jesus diya, a “Kumuyogka diyakén a maging alagad ko.” Eytinumaknég ti Lebi, a inumunonodsiya ni Jesus.

15Nadid, to péngan ni Jesus to bileni Lebi, éy nékidipon be sa i meadua medukés a tolay sakay du még-pabuwes. (Side i méngdaya ta tolay.)

Dahilan éy te meadu a kumékuyoyogni Jesus. 16Ey dumaistu sa ta rilihiyonna Pariseyo, péketa de a mékidipon tiJesus dumedukés a tolay, éy kinagi dedu alagad ni Jesus, a “Bakitmékidiponsiya du makasalanan a tolay?” 17 Eyti Jesus, pékabati na dide, éy kinagina dide, a “Bakit? Du mahusay éyéwan side tu kailangan ta magamot,éng ˈwan du te saket. Ey sakén éyéwanék se inumange a monda tumu-lung dumahusay a tolay. Engˈwan, dumakasalanan i tulungan kua.”

Tungkul Ta Pégkulasiyon18 Nadid, du Pariseyo sakay tu ala-

gad ni Juan, éy ugali de a mégku-lasiyon, ayun to rilihiyon de. Kanyate iba a tolay a nagpakelagip ni Jesuséng bakit éwan be mégkulasiyon dualagad na. “Eng mégkulasiyon dualagad du Pariseyo, sakay du alagad niJuan a mégbinyag,” kagi de, “éy bakitéwan mégkulasiyon du alagad mo?”

19 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Ataay,maari beman a mégkulasiyon i tolayéng kaguman de pabi i ikasal? Ewan!Eng kaguman de pabi siya, éy éwanpabi side mégkulasiyon, da mésayaside. 20Bagay éwan dén sa tu kadimoyde a ikasal, éy saya i oras de a magku-lasiyon.

21 “Ewan tu nagtagpi ta bigu a re-sato to dati dén a badu,” kagi ni Jesus.“Da éng kona sa, éy péknetén no bigutu dati, éy lalo dén a melawa tu ébutno badu. 22 Ewan be tu méngiasékta bigu a alak ta dati a pégaskanan.Bagay kona sa i ginamet, éy pomtaktu pégaskanan, da dati, a tulos mebuttu alak. Sakay pati tu pégaskanan, éysayang be dén. Maigi pa éy iasék ibigu a alak ta bigu be a pégaskanan.”

Tungkul Ta Pangilin a Aldew23Nadid, to esa a aldew a pangilin,

éy dinumiman de Jesus to kapahayan.Ey to péglakad de, éy nagkétoh du ala-gad na ta tégesa a ohay, a kékéselénde. 24 Ey du Pariseyo, éy kinagi deni Jesus, a “Entan mo du alagad mo!

Marcos 2:25 50 Marcos 3:19Bakit gemtén de i bawal ta pangilin?Bilang tarabaho ina!”

25 “Ewan,” kagi ni Jesus. “Bakit,éwan moy wade nabasa tu ginimet niDabid to araw, to pégalép de sakaydu kaguman na? 26 Basta sinomdépsiya to bile na Diyos. Ey tu te détonsa a tinapay a para ta Diyos, éy kinanna; sakay pinakan na be du kagumanna. Ey bawal kan ya ta utus, da dupadi san i maari kana a méngan taéya. Nanyari ya to panahun ni Abiy-atar, to panahun a padi siya a mataas.27 Tandaan moy,” kagi ni Jesus, “laloa importante i tolay kesira ta pangilina aldew. Kanya san ginimet na Diyos ipangilin éymondamakaimang i tolayta tarabaho de. 28 Ey sakén a lélake agébwat ta langet, éy sakén i mégkagiaéng anya i tama a gimet ta aldew apangilin.”

3Tu Lélake a Pile Tu Kamét

1-2 Nadid, éy inumange ti Jesus tokapilya de a esa. Ey te lélake sa apile tu kamét. Ey du Judeo sa, éysinubukan de siya, éng gamutén natu lélake ta pangilin, monda makaéy iabla de siya a manglabag ta utus.3 Ey ti Jesus, éy kinagi na to pile tukamét, a “Kadon se.” 4 Ey kinagi nadu mégsubuk diya, a “Anya, bawalbeman ta utus tam éng aguman tami te hirap ta pangilin? Isip ko bawalsan éng pahirapan tam i tolay?”

Ey du mégsubuk diya, éy éwan sidesinumengbet diya. 5 Ey ti Jesus éylélamengén na side, a mégingél siyadide. Ey mélungkut be siya dide, damekétog side tu isip. Ey kinagi nanadid to pile tu kamét, a “Iolnat moi kamét mua.” Ey to péngiolnat naéy naghusay dén. 6 Ey du Pariseyosa a nagsubuk diya, éy linumwas saside; sakay néguhunan de éng kodyai pamunu dia ni Jesus. Ey kaguman debe du tolay ni Herod.

Du Meadu a Tolay Ta Sabeng TaGalilea

7 Nadid, pékatukoy ni Jesus tahangad dia, éy hinumektat sa siya ainumange ta sabeng. Ey kaguman nadu alagad na. Ey meadu i tinumagu-bet diya, a gébwat side ta Galilea,sakay ta Hudea, 8 sakay ta Jersualem,sakay ta Idumea, sakay ta dumanéga sa na Hordan, sakay ta Tiro, sakayta Sidon. Kanya dinumulug diya di-den ya a tolay, éy dahilan éy naba-heta de i ginimet naa. 9-10 Ginamotna i meaadu a tolay a te sakisaket.Kanya du te ladu, éy pumépilit side aumadene diya, monda makakbil sidediya. Kanya ti Jesus éy nipedahikna tu abeng a sinakayan na. Dinu-mitaw siya ta kétihék, monda éwansiya sésélditén na tolay. 11 Sakaydu hinayup a tolay, bagay meta deti Jesus éy basta minatumba side taharap na, a dinumulaw side, a i kinagidia, éy “Siko i anaka na Diyos.”

12Ey ti Jesus éy pinégkagian na sideta mahigpit, a diyan de iyébaheta itungkul diya.

Pinili Ni Jesus Du AlagadNa a Labindalawa

13Nadid, pénohobuk ni Jesus to esaa buked, éy pinauwet na du tolay agustu na a maging alagad na. Eykédemét de diya, 14 éy pinili na ilabindalawa, a side i kaguman na. Ipégdulaw naa dide éy apostol. Sidei utusan na a uméange ta iba-iba alugar, a magpahayag ta Diyos. 15 Eyinatdinan na side ta kapangyarian dea magpaibut ta dimonyo.

16 Du labindalawa a apostol a pinilina éy ti Simon, a pinalayawan na aPedro; 17 sakay ti Santiago éy ti Juan,a anak side ni Sebedeo. (Pinalayawanside ni Jesus, a Boanerges, a i kahulu-gen na éy koman i kéduh.) 18 Du ibaa apostol éy ti Andres, sakay ti Pelip,sakay ti Bartolome, sakay ti Mateo,sakay ti Tomas, sakay ti Santiago aanak ni Alpeo, sakay ti Tadeo, sakay tiSimon a taga Kanan, 19 sakay ti HudasIskarote, a néngitokyon ni Jesus.

Nagpatunay Ti Jesus a Ewan Gébwat

Marcos 3:20 51 Marcos 4:12I Kapangyarian Na Ni Satanas

20 Nadid, nagsoli ti Jesus to bilena. Ey dinumulug man dén diya imeaadu a tolay. Ewan side maaria méngan, dahil ta kakadu na tolay.21 Ey du tétotop ni Jesus, pékabati dea te meaadu a dumédulug diya, éyinumange side diya a uwitén, da isipde éng luku-luku dén siya. 22 Pero dumaistu ta rilihiyon ta éya, a gébwatta Jerusalem, éy kinagi de, a “Kanyamakapégpaibut siya du dimonyo éyinatdinan siya ni Satanas ta kapang-yarian na. Ti Satanas a mayor dudimonyo.”

23 Kanya kinagi ni Jesus dide i hal-imbawa. “Pakodyan a lébugén ni Sa-tanas i sarili na?” kagi na. 24 “Engmara, maski ahe a banuwan, éngnéglébug side éy masida side a ta-laga. 25 Sakay maski ahe a bile, éngnéglébug side, éy éwan male i buhaydia. 26 Ey nadid sakén, bakit kagimoy a inatdinanék kan ni Satanasta kapangyarian na a magpaibut dukatulung na a dimonyo? Eng lébugénni Satanas i sarili na, éy bumagsaksiya a talaga. Ewan male i buhay na.

27 “Ewan tu makapagpaibut dukasakupan ni Satanas, éngˈwan na pamatalo ti Satanas. Pero éngmatalo nadén siya, éy maari na dén a alapén ikasakupan na.

28 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus,“pagpasensiyaan na Diyos i tolay tamaski anya a kasalanan de, sakay tapéngupos de ta tolay. 29 Pero tu man-gupos ta Banal a Espiritu, éy saya iéwana pagpasensiyaan, maski nadid,a hanggan nikésiya. I kona sa éy tekasalanan a pirmi, a éwan maibut.”30 Kinagi ni Jesus i éya da nanguposside diya, a te medukés kan siya aespiritu.

I Tunay a Top Ni Jesus31Nadid, éy dinumemét sa tu ina ni

Jesus, sakay du tétotop na. Naguhayside ta luwas no bile, a nipauwet desiya. 32Ey dumeadu a tolay a te eknudta palebut ni Jesus to lubuk, éy kinagi

di diya, a “Kéye dén ta luwas denamo,éy du tétotop mo, a nipauwet de ka.”

33 Ey kinagi ni Jesus, a “Ti ésiya iina kua sakay ta tétotop kua?” 34 Eykélameng ni Jesus du tolay ta palebutna, éy kinagi na, a “Side ye di ina kua,sakay top ko! 35 I maski ti ésiya amangtupad ta utus Nama ko, éy sideya di ina kua éy ta tétotop ko.”

4TuHalimbawa Tungkul toMégsabug

1 Nadid, inumange man dén ti Je-sus to digdig no diget. Ey meaadu idinumuluga diya, a hanggan da sinu-makay ti Jesus to abeng, sakay dinu-mitaw ta kétihék, sakay inumeknudsa siya a mégtoldu du tolay. Ey sideéy édse side to baybay, a mégbati.2 Ey tinolduan na side ta meadu ahalimbawa.

3 “Baten moy,” kagi na. “Te esakan a lélake a mégsabug to binhi na.4 Ey to pégsabug na éy te sénganyawade a butil a minepégsek to dilan.Ey kinan na manok. 5 Ey te sénganyawade be a nepégsek to bito-bito. Eyagad kan side nagtubu, da melapis iluta ta éya. 6 Pero minalanés side, damepasi i bilag, éy éwan kan masiyadui gimot de. 7Ey te sénganya wade be anepégsek to kalamonan, éy éwan kanbe nagbunga, da nailongan na lamon.8 Ey tu iba a binhi, éy nesabug kandén ta mahusay a luta. Ey tinumubui éya, a nagohay ta tégtétélo a pulu abutil, sakay ta tégéném a pulu, sakayta tégsésandaan a butil i bawat ohay.9 Ey nadid,” kagi ni Jesus, “éng maka-bati kam, éy baten moy ya.”

I Layunin Na Halimbawa10Nadid, to kéhektat dén dumeadu

a tolay, éy du alagad na éy nipakelagipde ni Jesus ayun to nihalimbawa nadu tolay. 11 Ey kinagi ni Jesus dide,a “Ipeta san dikam na Diyos i kahu-lugen na lihim tungkul ta pégharina ta tolay. Pero du tolay a éwansakup na kaharian na Diyos, éy halim-bawa san i kékagin kua dide, 12monda

Marcos 4:13 52 Marcos 4:34maski metaék de, sakay mégbati sidediyakén, éy éwan de mapospusan. Dasala de a magsoli ta Diyos, a mondapagpasensiyaan na side.”

Ipaliwanag Na I HalimbawaTungkul To Pégsabug

13 “Bakit,” kagi ni Jesus, “éwanmoybeman mépospusan i kahulugen naéya a halimbawa? Eng kona sa, éykodya i pékapospos moya du iba ahalimbawa? 14 Mara, tu nisabug nolélake éy éwan binhi, éng ˈwan kagina Diyos. 15 I sénganya a tolay éykoman side tu binhi a minepégsek todilan, to pégsabug no lélake ta kagina Diyos. Eng makabati side, éy dinu-memét agad ti Satanas dide, a inagawna tu kagi a nabati de. 16 I iba a tolayéy koman side tu binhi a nepégsek tobito-bito. Side, éng mabati de i kagina Diyos, éymasaya side, a tanggapénde agad. 17Pero éwan side makatagal,da kapareho side no binhi a éwannakagimot. Méniwala side ta sandali.Pero kédemét na paghirap de dahilta péniwala de, éy basta ginanan detu tinanggap de. 18 I iba a tolay éykoman side tu binhi a nepégsek tokalamonan. Makabati side ta kagina Diyos; 19 pero éwan magbunga tukagi na Diyos ta isip dia, da kaparehoside no binhi a nailongan. Mara inangilonga dide éy tu pégisip de takabuhayan de sakay ta kayamanande, sakay ta pénggustu dia ta sari-sari.Kanya éwan side mégbunga. 20 Peroi iba a tolay, éy koman side tu binhia minesabug ta mahusay a luta. Engmakabati side ta kagi na Diyos, éytanggapén de. Ey magbunga side tatégétélo a pulu, sakay ta tégéném apulu, sakay ta tégsésandaan.”

Tu Halimbawa to Simbu21 “Anya wade,” kagi ni Jesus,

“taben na tolay i simbu, a mondatulos taklében de ta pégtakalan? Oisahok de beman ta kama? Ewan, daiedton de ta lamesa. 22 Ey maski anyaameliso nadid, éy mademlagen ta esaa panahun. Sakay maski anya i ilihim

na tolay nadid, éy mehayag ta esaa panahun. 23 Nadid,” kagi ni Jesus,“éng makabati kam, éy baten moy ya.

24 “Nadid,” kagi na, “isipén moytu kagi ko dikam. Da pintasan kamna Diyos ayun ta pégpintas moy takapareho moy. Sakay lalo a mahigpiti pégpintas na Diyos dikam. 25Dahilanside a mégéisipén ta itoldu kua, éydagdagen na Diyos i isip dia, mondamapospusan de ta mahusay. Pero dumetamad a mégisip ta itoldu kua, éybawasan naDiyos tu isip de a hangganéwan side tu mapospusan.”

Tu Halimbawa No Lélake a Naghasik26 Nadid, kinagi ni Jesus, a “I

péghari na Diyos éy kapareho nolélake a naghasik ta binhi to lutana. 27 Ey tidug siya ta kélép-kélép;umikat siya ta aldew-aldew. Ey tulossan a tumétubu tu nihasik na. Peroéwanmépospusan no lélake éng anyai mégpatubua to nihasik na. 28 Bastaluta san i mégpatubua. Tulos a nag-tagatod. Tulos a nagbuktet. Tulos amégwasawas. 29 Ey bagay nalutu déntu pahay, éy tulos mégladey dén tulélake, da oras dén a mégladey.”

Tu Halimbawa No Bukél Na Mustasa30 “Nadid,” kagi ni Jesus, “anya

wade i kapareho na péghari na Diyos?Anya wade i halimbawaa na éya? 31 Ikaparehua na éya éy tu isesa a bukélna mustasa a nimula no lélake toluta. Kakétihékan ya ta maski anya abukél ta mundua. Pero éng imula mo,32 éy kadikélan ya ta étanan a kayo,a huméhabéng ta meadu, a hangganmakapaglobun du manok ta lédumnaa.”

33 Kona sa i pégtoldu ni Jesus dutolay, a gamitén na i meadu a halim-bawa, ayun ta kaya de a mapospusan.34 Ewan siya tu kinagi dide a éwanhalimbawa. Pero éng bukod de Jesus,a du alagad na san i kaguman naa,éy nipaliwanag na dide i étanan akahulugen no kinagi na du tolay.

Pinahintu Ni Jesus Tu Unos

Marcos 4:35 53 Marcos 5:2035 Nadid, giapon dén na éya a

aldew, éy kinagi ni Jesus du alagad na,a “Umahabes kitam dén ta dibilew.”36Ey sinumakay dén side to abeng a tesakay dén ti Jesus, sakay gininanan dedén du tolay. Ey te iba be sa a abeng, ainumunonod dide. 37 Mamaya-maya,éy inabut side na mesibét a unos, atulos sésalpukén na tagmék tu abeng,a hanggan da talaga a matabwan déntu abeng. 38 Ey ti Jesus éy tidug pabisiya to dipos, a te punganan siya. Eylinukag siya du alagad na, a kinagi de,a “Maistu, diyan mo kame pébayan!Omléd kitam dén!”

39 Ey ti Jesus éy inumégkat siya,a tulos sinaway na tu pahés, sakaykinagi na to pahés, a “Tama dén,tumahimik ka dén.” Ey hinumintudén tu pahés, sakay tinumahimik déntu diget. 40 Ey kinagi na du alagadna, a “Bakit inumanteng kam? Ewankam wade pabi méniwala diyakén?”41 Ey nagtaka du alagad, a kinagi de,a “Anya wade i lélakeae? Maski pahéséy ta diget, éy méniwala side diya!”

5Ginamot Ni Jesus Tu Lélake a Hi-

nayup1 Nadid, dinumemét de Jesus ta

banuwan na tolay a Gadareno ta di-bilew. 2 Ey to kéahawas de to abeng,éy sinambat side no esa a lélake a hi-nayup, a gébwat to kapusanto. 3 Siyaéy nale a négiyan to kapusanto. Eyéwan dén tu maari a méngiegut diya.Maski kadena éy éwan maari, 4 daginapus de dén siya ta meadu a besesta kadena sakay bangkiling. Perotu kadena éy binabégsot na, sakaytu bangkiling éy tinétéltég na san.Ey éwan tu tolay a makagipos diya.5 Aldo éy ta kélép éy basta mégléle-butén siya to lébélbéng sakay du buk-ibuked, a mégkékélesén siya, sakaytinétalinguan na i bégi naa ta bito.

6 Nadid, pékatan-aw na ni Jesus,éy naginan siya a linumuhud diya,7 sakay dinumulaw ta mebagség, akinagi na, a “Anya i pékialam mua

diyakén, Jesus? Siko i anak na mataasa Diyos! Diyanék pad péparusaan!”8 Kinagi na dén i éya, da inutusandén ni Jesus tu medukés a espiritu aumibut dén to lélake.

9Ey kinagi ni Jesus diya, a “Ti ésiya ingahen mua?” “Ti keaduan,” kagi na,“i ngahen kua; da meadu kame.” 10Eydinumaying siya ni Jesus, a “Diyanpad iyébut didi hayupa ta adeyo.”

11 Nadid, te meadu sa a babuy amégkan ta disat no buked ta éya.12 Ey du dimonyo a édse to lélake,éy pinékiohon de ni Jesus, a “Iagtonmo kame san ta bégi didi babuy yae,a pasdépén mo kame dide.” 13 Eypinumayag dén ti Jesus. Kanya dudimonyo éy inumibut side to lélake,a tulos sinomdép side du babuy. Eybigla a minagpaginan du babuy a bul-nok, a sinumegbu side a étanan todiget, a tulos de a minalimés. Mangaéduwa side a libu a babuy.

14 Nadid, du mégbantay du babuy,éy ginuminan dén side. Ey nibéba-heta de du étanan to banuwan de. Eydu tolay, éy inumange side ni Jesus,monda meta de éng anya i nanyaria.15 Ey kédemét de ni Jesus, éy netade tu lélake a hinayup, a te eknuddén siya, a mahusay dén. Sakay tebadu dén siya. Ey inumanteng dutolay. 16 Ey du tolay a minaketa taéya a nanyari, éy nibaheta de du ibai tungkul to lélake, sakay du babuy.17Ey nipékiohon de ni Jesus a humek-tat siya to lugar de.

18 Nadid, pékasakay ni Jesus toabeng de, éy tu lélake a ginamot na,éy nékiohon siya ni Jesus éng maarisiya a kumuyog. 19 Pero sinaway niJesus. “Sumoli ka san nadid ta bilemoy,” kagi na, “sakay ikagi mo didei ginimet na Diyos diko, éng kodyai nipangagbi naa diko.” 20 Kanya tulélake, éy nagsoli siya, a inumangesiya ta Dekapolis, sakay nibaheta nadu tolay éng anya i ginimita ni Jesusdiya. Ey mégtaka du étanan a naka-bati.

Marcos 5:21 54 Marcos 6:2Tu Anak a Minate, Sakay Tu Bébe a

Minangkébil Ni Jesus21Nadid, to kéahabes de Jesus to ki-

nagébwatan de, éy sinambatman dénsiya na meadu a tolay to édse na pabita sabeng. 22 Ey inumadene diya i esaa Judeo, a ti Hayro i ngahen naa. Siyatu tagapamahala to kapilya ta éya.Ey péketa na ni Jesus éy dinumapasiya ta harap na, 23 a dinumayingdiya. “Adene a mate tu anak ko,”kagi na. “Umange ka pad a itupu moi kamét mua diya, monda maghusaysiya, monda éwan siya mate.”

24 Ey kinumuyog ti Jesus diya. Ey temeaadu be a tolay a kinumuyog be, ahanggan da mepiit side ta palebut niJesus.

25 To péglakad de éy kaunonodni Jesus i esa a bébe a te saket.Labindalawa dén a taon siya amégdédigién. 26 Nagpagamot siyata meadu a doktor, a hanggan daginasta na dén tu kuhata na a étanan.Pero éwan siya nagamot, éng ˈwanlumélalo san tu saket na. 27-28 Topékabaheta na ni Jesus, éy kinagi nato isip na, a “Eng makbilan ko sani damit naa, éy maghusayék dén.”Kanya inumadene siya to adég niJesus, 29 sakay kembilan na tu baduna, éy basta naghusay siya agad. Eynabati na a nagamot dén i bégi naa.

30 Pero ti Jesus, agad na naram-daman a te nagkébil diya, a tulos nag-amot. Kanya sinumuleg siya, sakaykinagi na du tolay, a “Ti ésiya i mi-nangkébila ta badu kuae?” 31 Ey dualagad na, éy kinagi de diya, a “Bakit,Maistu, ipakelagip mo ya? Meséldit-séldit kitam didi tolayae! Meadu iméngkébil diko!” 32 Ey linameng niJesus du tolay, éng ti ésiya i nangkébildiya. 33 Ey tu bébe, pékabati na anaghusay dén siya, éy inumantengsiya a tahod. Tulos tinumokém siyato tikéd ni Jesus, sakay kinagi na diyai buu a katutuhanan. 34 “Anéng,”kagi ni Jesus, “diyan ka méganteng.Pinahusay ka dén na péniwala mo

diyakén. Ikad mo dén. Mahusay kadén.”

35 Nadid, mégkagi pabi ti Jesus tobébe, éy te dinumemét a gébwat tobile no mataas a Judeo, a kinagi dediya, a “Minate dén tu anakmo. Diyanmo dén abalaén i maistua.”

36 Pero ti Jesus, pékabati na to ki-nagi de to mataas a Judeo, éy ki-nagi na diya, a “Diyan ka méganteng.Umasa ka san diyakén” 37 Ey sinawayni Jesus du iba a kumuyog dide. Bastati Pedro san i kaguman na, sakay deSantiago a patwadi, sakay tu mataasa Judeo. 38 Nadid, kédemét de to bileno mataas a Judeo, éy neta ni Jesus améligalig du tolay sa, amégpégsangetside. 39 Ey sinomdép siya, a kinagina dide, a “Bakit méligalig kam amégpégsanget? Ewanminate i anaka.Natidug san siya.”

40 Ey du tolay sa, éy pinégngihi-tan de san ti Jesus. Ey ti Jesus, éypinaluwas na side to bile. Basta ikagumanna sana to lubuk éy tu inanoanak, sakay tu amana, sakay tu alagadna a étélo. Sakay sinomdép side tokuwarto no anak, 41 sakay kembilanni Jesus tu kamét na, sakay kinagi nadiya, a “Anéng, umégkat ka dén.”

42 Ey tu anak, éy inumégkat siyaagad, sakay tulos siya a méglakad. Iidad na sana éy sapulu éy ta éduwa ataon. Ey du tolay sa, éy mégpégtakaside a tahod. 43Ey nibilin dide ni Jesusta mahigpit, a diyan de iyébaheta tamaski ti ésiya i nanyaria. Sakay inu-tusan na be side a mégpakan to anak.

6Ewan De Tinanggap Ti Jesus Ta

Nasaret1 Nadid, hinumektat sa ti Jesus, a

nagsoli siya to sarili na a banuwan.Ey kinumuyog du alagad na. 2 Ey topangilin a aldew, éy nagtoldu siya dutolay to kapilya sa. Ey du meadu anakabati diya, éy nagtaka side. “Ahei nangalapana na éya a lélake ta éya apégtoldu na?” kagi de. “Ahe i gébwat

Marcos 6:3 55 Marcos 6:23na karunungan naa? Kodya i pék-agimet naa ta makataka-taka? 3 Ewanbeman saye tu anak no karpinterotam?” kagi de. “Ti ésiya pa ina,”kagi de, “éng éwan anak san niMaria?Sakay i top na éy de Santiago, ti Jose,ti Hudas, sakay ti Simon. Sakay dutétotop na a bébe, éy mégiyan pabise side dikitam.” Kanya éwan sidenaniwala diya ta Nasaret.

4 Ey kinagi ni Jesus dide, a “I puru-peta éy iyégalang ta maski ahe. Perota sarili na a banuwan, sakay ta sarilina a bile, éy éwan siya iyégalang.”5Eynadid, éy éwanminagimet ti Jesusta éya ta makataka-taka a gimet, daéwan side méniwala diya. Basta ni-tupu na i kamét na ta séngasénganyaa tolay a te ladu, a pinahusay naside. 6 Ey mégtaka siya, da éwan sidenaniwala diya.

Tu Utus Ni Jesus Du Alagad NaNadid, linebut ni Jesus du bariyo-

bariyo ta éya, a nagtoldu siya dutolay. 7 Ey nipauwet na du alagadna a labindalawa, sakay pinéglakadna side ta tégdéduwa, a monda még-toldu side. Sakay inatdinan na sideta kapangyarian a monda maari sidea mégpaibut du medukés a espir-itu. 8 Pinagbilinan na side, a “Diyankam mégkébil ta bilon moy,” kagina. “Maski suput, maski kuhata,”kagi na, “éy diyan moy kébilén.9Basta sahukod i kébilén moya, sakaymagsinelas kam. Sakay diyan moykébilén i pégpalitan moy a badu.10Sakay ta késdépmoy ta tulusanmoya bile,” kagi na, “éy tumulos kam sa ahanggan éwan kam maglakad. 11 Engdu tolay ta esa a banuwan, éy éwande kam tanggapén, o éng sala de abébaten tu ipahayag moy, éy bastahumektat kam sa, a ihalimbawa moydide a ipagpag moy ta tikéd moya tualikabuk. Saya i tanda moya dide a tekasalanan side.”

12Nadid, to pégkagi ni Jesus ta éyadu alagad na, éy hinumektat side, anagtoldu side du tolay a dapat de

a ibutan tu ugali de a makasalanan.13 Sakay pinaibut de i meadu a di-monyo; sakay i meadu a tolay a teladu, éy nikulo de dide i langis, éynaghusay side.

Tu Kamatayan Ni Juan a Mégbinyag14Nadid, ti Hari Herod éy nabaheta

na i nanyaria, da tanyag dén ti Jesus.Te sénganya a tolay a kagi de a siyaéy ti Juan a Mégbinyag, a minabuhaydén. Kanya makagimet kan siya tamakataka-taka, kagi de. 15 I iba éyakala de éy ti Elias siya. Sakay kagidu iba éy purupeta kan siya, a kona dupurupeta na Diyos to araw.

16 Pero ti Hari Herod, pékabahetana ta gégemtén ni Jesus, éy kinagina, a “Talaga a siya dén ya ti Juan,a pinaputol ko. Minabuhay man dénsiya!”

17-18 Kanya binuno ti Juan, éy pin-intasan na ti Herod, a kinékagi na niHerod, a “Ewan maari a mékiagumka ni Herodias, da asawa ina ni wadimo.” (Ti Herodias éy asawa ni Pelipa wadi ni Herod. Pero inagew siya niHerod.) Kanya nipadikép ni Herod tiJuan, a nipihesu. 19 Sakay ti Herodiasa bébe, éy méiyamut siya ni Juan.Gustu na siya a ipabuno, pero éwanna kaya, 20 da sinaway siya ni HariHerod. Ti Herod éy méganteng siyani Juan, da tukoy na a mahusay siyaa lélake, a éutusan na Diyos. Sakaypati, éng mébati na ti Juan a mégkagi,éy mégtaka siya. Kanya gustu na be amabati.

21 Nadid, dinumemét dén tupagkékataon ni Herodias. Kédemétno kapanganakan ni Herod, éynaganyaya siya, éy édsa be sa du tetungkulin a tolay ta banuwan. 22 Eytu anak ni Herodias a madiket, éynagsayaw siya to harap du lélake. Eymésahat de Herod to pégsayaw na.Kanya kinagi ni Hari Herod diya aiatéd na diya i maski anya a gustu na.23 Nipangako na diya, a kinagi na, a“Kagi mo san éng anya i gustu mua,éy iatéd ko dén diko. Maski hanggan

Marcos 6:24 56 Marcos 6:50ta kalahati na kayamanan ko,” kagina.

24 Ey tu madiket, pékabati na taéya, éy inumange siya nagpakelagipto ina na éng anya maka i agidénnaa. “Agidén mo tu ulo ni Juan aMégbinyag,” kagi nena na. 25 Ey tumadiket, nagsoli siya agad to hari, akinagi na, a “I gustu kua, éy iatéd modiyakén nadid i penggan a te déton satu ulo ni Juan a Mégbinyag!”

26 Nadid, pékabati no hari ta éya,éy masiyadu dén siya a nagsisi. Peroéwan siya makaidel, dahil to ni-pangako na ta harap du bisita na.27Kanya inutusan na agad tu sundalua umangemangalap to ulo ni Juan. Eytu sundalu, éy inange na pinutulan tiJuan. 28 Sakay niedton na tu ulo na topenggan, sakay niatéd na to madiket.Sakay siya éy nitulos na dén nena na.29 Ey du alagad ni Juan, pékabahetade, éy inumange sa side mangalap tobangkay na, a tulos de nielbéng topantiyung.

Tu Pémakan Ni Jesus Ta Lima a Libu30 Nadid, du apostol, éy sinumoli

side ni Jesus, a kinagi de diya i gi-namet de, sakay tu nitoldu de dutolay. 31 Ey te meaadu nadid a tolaya uméange ni Jesus a aldew-aldew, ahanggan éwan be maari de Jesus améngan. Kanya kinagi ni Jesus dualagad na, a “Kitam dén mabukod taadeyo, monda éwan kitam maabala,monda makaimang kam.” 32 Tulossinumakay side to abeng a inumangeside to esa a lugar a éwan tu tolay.

33 Pero du meadu a tolay, pékatan-aw de dide a hinumektat, éy tinu-magubet side, da tukoy de a de Jesusside. Ey naginan side a namaybaya linumekaw, éy neditol side a dinu-memét to punduan de Jesus. 34 Eynadid, to képundu ni Jesus to baybay,éy neta na i meadu a tolay. Ey ki-nagbian na side, da koman side i tupaa éwan tu pastor a mégalaga dide.Tulos nagtoldu siya dide.

35 Nadid, to giapon dén, éy ki-nagi du alagad diya, a “Maistu, apondén, sakay édse kitam ta ilang alugarae. 36 Péglakadén mo dén ditolayae du bariyo-bariyo ta palebutta éye, monda makabugtong side takanén de.” 37 “Ewan,” kagi ni Jesus.“Sikam éy pékanén moy side.” “Eypakodyan me?” kagi de. “Pamug-tungén mo kame beman ta éduwa adatos a kuhata a tinapay a ipakan tamdide?” 38 “Ey sénganya,” kagi na, “ibilon moya sina a tinapay? Angenmoy entan.” Ey péketa du alagad, éykinagi de, a “Te lima kitam a momona tinapay, sakay éduwa a pindang.”

39-40 Nadid, pinaeknud ni Jesus dutolay to kalamonan ta éya, ta puktu-puktu a téglélimapulu éy ta tégsésan-daan. 41 Sakay inalap na tu lima atinapay, sakay tu éduwa a pindang.Ey tinumangad siya ta langet a nag-pasalamat ta Diyos. Sakay pinuseng-puseng na tu tinapay, a niutus na dualagad na a ihayin de du tolay. Eykona be sa tu pindang. 42 Ey nénganside a étanan, a minabsog side. 43 Eyhinempésan du alagad tu sobha, éynaputat pa tu sapulu éy ta éduwa agatang! 44 Ey du minéngan ta éya atinapay éy lima a libu a lélake.

Méglakad Ti Jesus Ta Dibo Na Diget45Nadid, pinasakay ni Jesus du ala-

gad na to abeng, a pinégdetol na sideta dibilew ta Betsayda. Ey siya, éypinasoli na du tolay ta bile de. 46 Eyto kéhektat de, éy nanohobuk ti Je-sus to buked, a monda manalangin.47 Kédemét no kélép, éy édsa du ala-gad ta ditaw, éy édse ti Jesus to luta.48 Ey neta na a mehirap i pégaud dia,da sinongsong side no pahés. Nadid,to tamo a amulaldew, éy tinumagubetti Jesus dide, a méglakad ta dibo nadiget. Talaga a lampasan na side, 49éyneta de siya a méglakad ta dibo nodiget, tulos kinomhad side, da akalade éng bélet, 50 éy méganteng side aétanan diya.

Marcos 6:51 57 Marcos 7:21Pero kinagi ni Jesus dide, a “Diyan

kam méganteng. Sakén ye.” 51 Eysinumakay siya to abeng, a tulos hin-umintu dén tu pahés. Ey mégtakadu alagad, 52 da maski tu ginametni Jesus a tinapay, éy éwan de pabinapospusan éng ti ésiya siya. Ewanside méatutu.

53 Nadid, to kéahabes de, éy pinu-mundu side ta Genesaret. 54Ey to kéa-hawas de, éy du tolay sa, éy natenggide a de Jesus side. 55 Ey naginanside agad du bawat bariyo ta éya,sakay niange de diya dudu kabébayande a te ladu. Hinamaka de side tonakabahetaan de ni Jesus a lugar.56 Kanya ti Jesus, maski ahe i demtannaa a banuwan, éy du tolay sa, éypakatidugén de du kakaguman de a teladu to dimanan na. Ey nékiohon sidediya, éng maari, éy kébilan du te ladui ontok san no badu na. Ey du étanana nangkébil to badu na, éy naghusayside.

7Tu Pégtoldu Du Ninunu

1 Nadid, du Pariseyo sakay i sén-ganya du maistu ta rilihiyon a géb-wat ta Jerusalem, éy dinumulug sideni Jesus. 2 Ey neta de du alagad niJesus, a éwan de inugisan i kamét diabagu méngan, ayun ta rilihiyon naPariseyo. 3 Da ugali a dati na Judeo,éy maguges side bagu méngan, ayunta ugali a nipamana dide du ninunude. 4 Sakay utus be no rilihiyon de, éyéwan demaari a kanén i bébugtungéndia, éng éwan de pa wahasikan tadinom. Ey te meadu pabi side asunudén a ugali a iba, éng kodya ipéguges ta iba a kasangkapan de.

5Kanya du Pariseyo, éy kinagi de niJesus, a “Bakit du alagad mo, éy éwande sésundin tu pégtoldu a nipamanadikitam du ninunu tam? Da éngmén-gan side, éy éwan de ugisan i kamétdia a kona ta ugali na rilihiyon tama?”

6 “Sikam a mégkukunwari a éwankam tu kasalanan!” kagi ni Jesus.“Tama bale i nihulaa ni Isayas tungkul

dikam: ‘Diden ya a tolay,’ kagi naDiyos, ‘éy igalangék de ta labi dia;pero ta isip dia éy éwan. 7 Ewan tupasa tu pégsamba de diyakén, da kagide éy gébwat ta Diyos tu pégtoldu de,pero éwan.’

8 “Bakit,” kagi ni Jesus, “éy sug-sugén moy tu ugali du ninunu moy,pero i utus na Diyos éy pébayan moy.9Bihasa kam,” kagi na, “améngibut tautus na Diyos, a monda ahigén moytu ugali du ninunu moy. 10 Da utusna Diyos a esa, éy ‘Igalang mo tamamo éy tena mo, sakay tu mégkagita medukés ta ama na éy ta ina na,éy dapat ipabuno siya.’ 11-12 Perosikam,” kagi ni Jesus, “éy iyétoldumoy amaski te hirap tu amano lélake,éy ta ina na, éy éwan siya tu kailan-gan a tumulung dide, da iatéd nata Diyos i metulung na maka dide akuhata. 13Kanyapébayanmoy tu utusna Diyos alang-alang ta mana moy apégtoldu. Ey te meadu kam be a iba augali a medukés.”

I Bagay a Mégpadukés Ta Tolay14 Nadid, pinaadene man dén ni

Jesus du tolay diya, sakay kinagi nadide, a “Baten moy i kagin kuae, aisipén moy ye: 15 Ewan tu isubu natolay imakapagpadukésa diya tamatana Diyos; éngˈwan tu bumébéswal talabi na tolay, éy saya i magpadukésadiya. 16 Eng makabati kam, éy batenmoy ya!”

17 Nadid, to kéhektat ni Jesus dutolay, a sinomdép to bile éy nipake-lagip diya du alagad na i kahulugenno nihalimbawa na du tolay. 18 “Ewanmoy be napospusan?” kagi ni Jesus.“Ewanmoy tukoy tu isubu na tolay, éyéwan ya mégpadukés diya, 19da éwanuméange ta isip na, éngˈwan tumulosta tiyan na san, tulos iyétay na.” (Sayai nipabatia ni Jesus a maari a ménganta maski anya a kalase a kanén.)

20 “Pero tu bumébéswal ta labina tolay,” kagi na, “éy saya i mag-padukésa ta tolay. 21 Dahilan, taisip na tolay, éy saya i kégébwatan

Marcos 7:22 58 Marcos 8:9na mégpadukés dide. Da mégisipside ta medukés, péngibébi, pégtako,pémuno, 22 péngilélake, pénaghili,sakay méngloko side ta tolay, sakaybastos side, méngupos side, még-palalo side, sakay iba a gimet de amedukés. 23 Gébwat diden ya ta isipna tolay,” kagi ni Jesus. “Saya i még-padukésa ta tolay.”

Tu Péniwala No Bébe a Ewan Judeo24Nadid, hinumektat ti Jesus ta éya,

a inumange ta Tiro sakay ta Sidon.Ta éya éy sinomdép siya to esa a bileta lihim, monda éwan mapospusanna tolay i tinulusan naa. Pero éwansiya makaiwas du tolay. 25 Te bébesa a te anak a hinayup no medukés aespiritu. Siya, pékabaheta na ni Jesus,éy inumange siya diya agad, sakaydinumapa siya to tikéd na. 26 Nadid,i éya a bébe éy éwan Judeo, da tagaSiria siya. Dinumaying siya ni Je-sus, a ibutan na tu dimonyo to anakna. 27 Pero kinagi ni Jesus, a “Dapatpékanén ko pa du anak. Ewanmaari aalapén ko tu kanén na anak,” kagi na,“a monda ipakan ko du aso.”

28Nadid tu bébe, tukoy na a i kahu-lugina no kinagi ni Jesus, éy dapat tu-lungan na pa du Judeo, bagu du éwanJudeo. Kanya kinagi na, a “Tahodngani, Panginoon. Pero maski du asoéy méngan be side ta mumo a métép-duk to lamesa no amo de.” 29 “Tamatu kagi mo,” kagi ni Jesus. “Ikad modén sumoli ta bile moy. Naibut dén tudimonyo to anak mo.” 30 Pékabati nobébe ta éya, éy hinumektat dén siya.Ey kédemét na to bile, éy dinemtan natu anak na a te katidug san to kama, anaibut ngani dén tu dimonyo diya.

Ginamot Ni Jesus Tu Tuléng31 Nadid, hinumektat de Jesus ta

Tiro. Ey tinumulos side ta Sidon, ahanggan ta sabeng ta Galilea sakayta Dekapolis. 32 Ta éya, éy te tolay aniange de diya i esa a lélake a tuléng,a utal pa, a nékiohon side ni Jesus,a itupu na i kamét na diya, mondamaghusay. 33 Ey nikabukod siya ni

Jesus ta adeyo du tolay sa, sakaysinoldut na to toldu na tu talinga na,sakay pinugetan na be ta laway na tudila na. 34 Sakay tinumangad ti Jesusta langet, a inumangés ta dikél, sakaykinagi na to lélake, a “Mabukasan italinga mua.”

35 To pégkagi ni Jesus ta éya, éybasta makabati dén tu lélake, sakaymakakagi dén siya ta mahusay. 36 Eykinagi ni Jesus dide a étanan, a diyande iyébaheta ta maski ti ésiya i nan-yaria. Pero maski nibilin na dide ikona sa, éy lalo de san a nibaheta.37 Ey du nakabati, éy nagtaka side atahod. “Memahal i gimet na éya alélake,” kagi de. “Maski du tuléng éypékabaten na side, sakay du bulol éypégkagién na side ta mahusay.”

8Tu Pémakan Ni Jesus Ta Epat a Libu

1 To esa man dén a aldew, éy temeaaduman dén a tolay a dinumulugni Jesus. Ey éwan side tu kanén. Eydinulawan ni Jesus du alagad na, akinagi na dide, a 2“Kagbian ko di tolaya éye. Etélo dén a aldew a kagu-man ko éy éwan dén side tu makan.3 Eng péglakadén ko side ta bile de amégalép, éy kapuyén side a talaga tadilan. Ey te sénganya dide a gébwat taadeyo.” 4 Ey kinagi du alagad, a “Ahei pangalapan tama ta ipakan tam dideta ilanga a lugare?” 5 “Ey sénganya ibilon moya a tinapay?” kagi ni Jesus.Ey “Pitu a momon,” kagi de.

6 Nadid, pinaeknud ni Jesus du to-lay to luta. Sakay inalap na tu pitua tinapay. Ey to pégpasalamat na taDiyos, éy pinuseng-puseng na, sakayniatéd na du alagad na, a mondaihayin de du tolay. Ey nihayin dedén dide. 7 Ey te kétihék be side aikan. Ey nagpasalamat be ti Jesus taDiyos a para dide, sakay nipehayinna be dide du tolay. 8 Ey nénganside a étanan, a minabsog side. Eyhinempésan de tu sobha, éy naputatpa tu pitu a gatang. 9 Te manga épat

Marcos 8:10 59 Marcos 8:33a libu a lélake a minéngan ta éya. Eynadid éy pinéglakad ni Jesus du tolay.10 Sakay tulos sinumakay de Jesus toabeng, a inumange side ta Dalmanuta.

Pilitén De Ti Jesus Ta Tanda11 Nadid, inumange ni Jesus i sén-

ganya a Pariseyo, a mékipégsuwayside diya. Pilitén de siya a ipetana dide i tanda a makataka-taka talanget, monda puhubaan de siya.12 Ey naghimutuk ti Jesus tu isip, akinagi na dide, a “Bakit piliténék dilahi a éye a Judeo, a ipeta ko dide itanda? Talaga a éwan tu ipeta didea tanda.” 13 Ey to pégkagi ni Jesus taéya, éy gininanan na side. Sinumakayman dén de Jesus to abeng de, a tamoside ta dibilew.

Tu Pégpaalsa Du Pariseyo Sakay NiHerod

14Nadid, kinaleksapan de a magké-bil ta bilon de a tinapay. Basta isesasan i kébil dia to abeng. 15 Ey ki-nagi ni Jesus du alagad na, a “Mangi-lag kam ta pégpaalsa du Pariseyo,sakay ni Herod.” 16 Ey du alagad, éymégpéguhon side éng anya i kahu-lugen na éya. “Kodya éwan kitamtu kébil a tinapay,” kagi de. “Kanyana wade kinagi i éya.” 17 Tukoy niJesus tu uhon de, kanya kinagi nadide, a “Bakit péguhunanmoy a éwankam tu bilon a tinapay? Masiyadua kétihék tu péniwala moy! Bakitmehina pabi i isip moya? 18 Temata kam,” kagi na, “pero éwan kamwade maketa. Te talinga kam, peroéwan kam wade makabate. Ewanmoy beman tukoy a éwan tinapayi pégkagian kua? Bakit, éwan moynatandaan 19 tu pémuseng-puseng koto lima a tinapay a para ta lima alibu? Sénganya a gatang i sobha anihempés moy?” Ey “Labindalawa,”kagi de. 20 “Sakay tu pitu a tinapaya para ta épat a libu,” kagi na, “éysénganya a gatang i sobha a nihempésmoy?” “Ey pitu,” kagi de. 21 “Ey éwanmoy bale mépospusan tu kinagi ko?”kagi na.

Naghusay Tu Lélake a Buhék22 Nadid, kédemét de ta Betsayda,

éy du tolay sa, éy niange de ni Jesus iesa a lélake a buhék, a mékiohon sidediya a kébilan na siya. 23Ey ti Jesus, éykinabitan na tu buhék, a linumuwasside to bariyo. Nadid, linoktaben natu mata no buhék, sakay nitupu na tukamét na diya, sakay kinagi na diya,a “Anya, maketa ka dén?” 24 Ey tulélake, to péglameng-lameng na, éykinagi na, a “Maketaék dén ta tolay,pero mediklém, a koman side i kayo améglakad.” 25 Ey nadid, nitupu mandén ni Jesus i kamét naa diya. Eynadid, péglameng na man dén, éynaketa dén siya ta mahusay. 26 Eypinaglakad siya ni Jesus to bile na, anibilin na diya, a “Diyan ka sumésolita bariyuae.”

Tu Kinagi Ni Pedro Tungkul Ni Jesus27 Nadid, inumange de Jesus du

bariyo-bariyo ta Sesarea-Pilipo. Eyto péglakad de, éy kinagi ni Jesus dualagad na, a “Ti ésiyaék kan ayun takagi na tolay?” 28Ey kinagi du alagad,a “I kagi kana na iba éy ti Juan kakan a Mégbinyag. Kagi man dén naiba a ti Elias ka kan. Ey te iba bea mégkagi a purupeta ka kan a esa.”29 “Ey sikam,” kagi ni Jesus, “anya iisip moya? Ti ésiyaék?” Ey kinagini Pedro, a “Siko i Cristo a tiniyakna Diyos a tagapagligtas ta mundua!”30 Ey nibilin dide ni Jesus, a diyande kékagin ta maski ti ésiya a siya iCristo.

Hinulaan Ni Jesus Tu Ikate Na31 Nadid, éy nipagtapat ni Jesus

du alagad na a siya tu lélake a géb-wat ta langet; éy dapat magtiis siyata meadu, sakay idelan siya du tetungkulin a Judeo. “Sakay ipabunuékde,” kagi na. “Sakay ta ikatélo a aldewéy mabuhayék.” 32 Nipaliwanag yani Jesus dide ta mahusay, monda ma-pospusan de. Ey ti Pedro, pékabatina ta éya, éy nikabukod na ti Jesus, apinégkagian na siya. 33 Pero ti Jesus,késuleg na, a neta na du alagad na, éy

Marcos 8:34 60 Marcos 9:18pinaginglan na ti Pedro. “Umadeyoka dén, Satanas,” kagi na. “Ewan kamégisip ta kaluuben na Diyos, éngˈwan ta kaluuben na tolay.”

34 Nadid, pinauwet ni Jesus du to-lay, sakay du alagad na. “Eng tiésiya i te gustu a ipasakup diyakén,”kagi na, “éy kailangan éy pabayanna pa i sarili na, sakay kumuyoyogdiyakén, a maski bunon siya na tolay.35Dahilan tumaghangad ameligtas tubuhay na, éy mebut a talaga. Pero tumégpabaya ta buhay na alang-alangdiyakén, sakay ta mahusay a baheta,éy siya i mabuhaya a éwan tu kata-pusan. 36 Anya beman i pakinabangana esa a tolay éng siya i mayamanata étanan, éng éwan na makamtan ibuhay a éwan tu katapusan? 37 Anyabeman i bayada na tolay a mate amonda magsoli tu buhay na? 38 Imaski ti ésiya a mégpabaya diyakénnadid a panahun a medukés, sakaytu mégpabaya ta pégtoldu kua,” kagini Jesus, “éy sakén éy pabayan ko beside ta késoli ko se a kaguman ko duanghel ko, a te kébilék ta kapang-yarian Nama ko. Da sakén i lélake agébwat ta langet.

91 “Natandaan moy,” kagi ni Jesus.

“Te sénganya se dikam a éwan matehanggan éwan de meta i pégsapul naDiyos a maghari ta tolay.”

Nabagu Tu Idsura Ni Jesus2 Nadid, kélipas na éném a aldew,

éy kinuyog ni Jesus de Pedro, sakay tiSantiago sakay ti Juan; éy nanohobukside tomelangkawabuked. Ey to édsade sa, éy neta de a nabagu tu idsurani Jesus. 3 I badu naa éy linumataka hanggan méngislap dén. Ewan tumakapagpalatak ta damit a kona taéya. 4 Ey du étélo a alagad, éy netade nadid ti Elias sakay ti Moises, akauhon ni Jesus. 5 Ey ti Pedro, éy ki-nagi na ni Jesus, a “Panginoon, maigipa éy édse kitam san dén. Pagbile mekam ta étélo a kékétihék a bile; esadiko, esa niMoises, sakay esani Elias.”

6 Talaga a éwan napospusan ni Pedroi kékagin naa, da méganteng side atahod.

7 Nadid éy tinaklében side nokuném. Ey kinagi no boses to kuném,a “Séˈ ina i mahal kua a anak. Batenmoy siya.” 8 Ey kélameng du alagad,éy éwan dén side tu mineta, éngˈwanti Jesus san dén.

9 Nadid, namulnok side to buked,éy kinagi ni Jesus dide, a “Diyan moykékagin ta maski ti ésiya i minetamoya, hanggan éwanék mabuhay ahuway, sakén a lélake a gébwat talanget.” 10Ey sinunud de tu kinagi na,pero mégpéguhon side éng bakit kagini Jesus amabuhay siya a huway. 11Eykinagi de ni Jesus, a “Bakit du maistuta rilihiyon, éy kékagin de a meditolkan se ti Elias a umange, bagu tu taga-pagligtas tamundua?” 12 “Tutuhananya,” kagi ni Jesus, “umange pa se tiElias a talaga, a monda paghandaénna i étanan. Ey sikam,” kagi na, “bakitwade nabasa to kasulatan, a tu lélakea gébwat ta langet, éy maghirap kansiya ta meadu, a apién siya na tolay?13 Ey tandaan moy, inumange dén seti Elias. Pero linoko de siya, ayunto gustu de. Ey tinupad dén ya tonabasa ta tungkul diya.” (Kinagi niJesus tungkul ni Juan a Mégbinyag.)

Pinahusay Na Tu Anak a Hinayup14 Nadid, késoli de Jesus du iba a

alagad a nawahak, éy neta de a temeadu sa a tolay. Ey du maistu tarilihiyon, éymékipégpasuway side dualagad. 15 Ey du tolay, péketa de niJesus, éy nagtaka side. Ey naginanside diya a binumate diya. 16Ey kinagini Jesus du alagad na, a “Anya i pégpa-suwayan moya?”

17 Ey kinagi no esa a lélake ta éya, a“Maistu, niange ko dén i anak ko yaediko, da te medukés a espiritu diyaa mégpabulol diya. 18 Bagay atagénsiya no espiritu, éy basta palugmukénna siya, tulos mégbugak i labi naa,sakay mégngilét-ngilét siya, sakaymégkaramre. Ey nékiohonék dén du

Marcos 9:19 61 Marcos 9:41alagad mo, Maistu, a ibutan de tuespiritu, éy éwan de kaya.”

19 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Ay-hay i lahi di tolayae, da éwan kamméniwala! Pakodyan ko se a magtiisdikam? Nay, iange moy se tu anak.”20 Nadid, péngiange de to anak diya,éy neta no espiritu ti Jesus, a tu-los pinagkaramre na to anak, tulosnalugmuk siya, sakay nagbileg-bilegsiya, a nagbugak i labi naa. 21 Eykinagi ni Jesus to ama na, a “Nagsén-ganya beman dén ye diya?” “Ey sapulto kéanak na,” kagi na. 22 “Ey tuespiritu éy medalas a patumbaén nasiya ta apoy, o dikaya ta dinom, atalaga na siya a bunon. Kagbian mokame, Maistu,” kagi no ama na, “atulungan mo kame, éng maari.”

23 “Bakit kagi mo, ‘Eng maari,’ ”kagi ni Jesus. “Eng méniwala kata Diyos, éy makagimet ka ta maskianya.” 24 “Ey méniwalaék,” kagi noama no anak. “Patibayén pad i péni-wala ko, monda hustu dén!”

25 Nadid, péketa ni Jesus ta masmeadu a tolay a méginan a tamo diya,éy pinégkagian na tu medukés a es-piritu. “Siko a espiritu a mégpabulolsakay mégpatuléng, umibut ka dén tabégi na anaka ina, sakay diyan ka dénsumésoli diya a huway!” 26 Nadid,pégkagi ni Jesus ta éya, éy nagkélestu espiritu, sakay pinagkaramre natu anak ta mahigpit, sakay inumibutsiya diya. Ey tu anak, éy koman déni bangkay i idsura naa, a akala dutolay a minate dén. 27 Pero kembilanni Jesus tu kamét na a inégkat, éytinumaknég siya. 28 Ey to késdép deJesus to bile, éy kinagi diya du alagadna, a “Bakit éwan kame maari a mag-paibut to espiritu ta anak yae?” 29 Eykagi ni Jesus, a “I kona sa a hayup éyéwanmoymapaibut éng éwankampamanalangin.”

30Nadid, hinumektat sa side, a inu-mange side ta lihim ta Galilea, da salani Jesus a mépospusan du tolay éngahe i angayan naa, 31 da tétolduan nadu alagad na san. I kinagi naa dide,

éy “Sakén a lélake a gébwat ta langet,éy itokyonék de, sakay bunonék de.Pero ta ikatélo a aldew éymabuhayéka huway.” 32 Ey du alagad, pékabatide ta éya, éy éwan de napospusan ikahulugen naa. Ey mésanike side amégpakelagip diya ta kahulugen naa.

Ti Esiya I Mataasa?33Nadid, to édse de to bile ta Kaper-

naum, éy nipakelagip ni Jesus dideéng anya i pégpasuwayan dia to dilan.34 Pero mésanike side a sumésengbet,da nagpasuway side éng ti ésiya imataasa dide. 35 Kanya inumeknud tiJesus, sakay kinagi na du labindalawaa alagad na, a “Maski ti ésiya i te gustua mataas du kaguman na, éy dapatmaging mababa siya du kaguman na.Dapat maging katulung siya du kagu-man na. Saya i ibilanga na Diyos amataas.” 36 Nadid, to pégkagi na taéya, éy inalap na tu esa a anak, apinataknég na ta harap dia. Nadid, topéngkélkél na diya éy kinagi na dide,a 37 “Maski ti ésiya i tumanggap ta esaa kona se a anak, dahil ta péniwalana diyakén, éy bilang sakén dén itinanggap naa. Sakay tu tumanggapdiyakén, éy bilang tinanggap na be tunagpaange se diyakén.”

38 Nadid, ti Juan, éy kinagi na niJesus, a “Maistu, netame i esa a lélakea nagpaibut du dimonyo a gégamiténna i ngahen mua, éy sinaway mesiya, da éwan sakup na gurupu tam.”39 “Ewan,” kagi ni Jesus. “Diyan moysésawayén i kona sa a tolay. Dahilani maski ti ésiya a gemtén i memahal agimet ta pamag-itan na ngahen kua,éy éwan siya agadmangupos diyakén.40 Dahilan,” kagi na, “tu éwan kon-tara dikitam éy kampi siya dikitam.41 Ey tandaan moy, maski ti ésiya amangatéd dikam tamaski esa a baso adinom, da sakup kam ni Cristo, éy at-dinan be siya na Diyos ta gantimpalana.”

Maghirap Du Méngatéd TaIpagkasala

Marcos 9:42 62 Marcos 10:1942 “Maigi pa ta esa a tolay, éy

kalukalan ta bito i leg naa, sakayietbung ta diget, kesira ta makapan-gatéd siya ta ipagkasala na mababa atolay a méniwala diyakén. 43 Kanya,”kagi ni Jesus, “éng na kamét mua imangatéd diko ta ipagkasala mo, éykétulén mo dén! Maigi pa éy umangeka ta langet a putéd, kesira ta éduwatu kamét éy umange ka ta apoy aéwan tu kéédép. 45 Sakay na tikédmua, éng siya i mangatéd diko taipagkasala mo,” kagi na, “éy kétulénmo dén. Maigi pa éy umange kata langet a putéd tu tikéd, kesira taéduwa tu tikéd mo éy ibut ka ta apoy.47 Sakay éng na mata mua i mangatéddiko ta ipagkasala mo, éy lugitén mo!Maigi pa éy umange ka ta kaharian naDiyos a buhék, kesira ta éduwa i matamua éy ibut ka ta apoy na impiyerno.48 Ta éya éy éwan mate i éhés, sakaytu apoy éy éwan maadéadép.

49 “Dahilan,” kagi ni Jesus, “iétanan a tolay, éy asinan side ta apoy.50 Mahusay i asen. Pero éng maibuttu asen, a tumablal dén tu sida, éypakodyan moy a mamasoli to asenna? Ey kona be sa dikam, a dapatmahusay kam a koman i asen. Sakaynégkasuyuan kam.”

Tu Pégtoldu Ni Jesus TungkulTa Méghiwalay a Pasawa

101 Nadid, hinumektat sa de Jesus, a

tinumulos side ta Hudea, ta dibilewana Hordan. Ey dinumulug man déndiya imeaadu a tolay. Ey tinolduan naside, ayun to ugali na. 2Ey te Pariseyoa inumange diya ta éya, a talaga desiya a pagkamalién ta kagi na. I kinagidia, éy “Maari wade a hiwalayan nalélake i asawa na?” 3Ey kinagi ni Jesusdide, a “Anya tu nisulat ni Moisestungkul ta éya?” 4 “Pinakultaden ki-tam ni Moises,” kagi de, “a hiwalayantam tu asawa tam, éng atdinan tamside ta kasulatan ta péghiwalay.”

5 “Dahil ta kaktog na isip moya,”kagi ni Jesus, “éy nisulat ni Moises i

éya. 6 Pero to pénglalang na Diyos tamundua, éy ginimet na i lélake éy tabébe. 7 Sakay kinagi be na Diyos, a‘Dahilan ta éya éy ginanan no lélakedena na éy tama na, monda méki-agum to asawa na; 8 éy maging isesaside.’ Kanya éwan dén side éduwa,”kagi ni Jesus, “éng ˈwan esa san dénside. 9 Kanya i pinagagum na Diyos,éy diyan péghiwalayén na tolay.”

10 Nadid, késoli de Jesus to bile de,éy nipakelagip diya du alagad na itungkul ta éya. 11 Ey kinagi ni Jesusdide, a “Maski ti ésiya a lélake a humi-walay ta asawa na, sakay mangasawasiya ta iba, éy méngibébi siya ta matana Diyos. 12 Ey kona be sa tu bébea humiwalay ta asawa na,” kagi na,“éng mangasawa siya ta iba a lélake,éyméngilélake siya tamata naDiyos.”

Kinagbian Ni Jesus Du Kékétihék aAnak

13 Nadid, te nagkébil du anak deni Jesus, a monda kébilan na side aipanalangin na side. Pero pinégka-gian side du alagad. 14 Ey péketa niJesus ta éya, éy mégingél siya, sakaykinagi na du alagad na, a “Pabayanmoy di anaka a umadene diyakén.Diyan moy side sésawayén, dahilanéy méghari i Diyos ta kona sina.15Tandaanmoy, éng éwan kamumasata Diyos a kapareho na kéasa na anakto ina na, éy éwan kam makasdép takaharian na.” 16Ey to pégkagi ni Jesusta éya, éy inalap na du anak a kinélkél;sakay nitupu na i kamét naa dide, anipanalangin na side.

Tu Lélake a Mayaman17Nadid, to kéhektat sa de Jesus, éy

te lélake a méginan a sambat diya. Eykéabut na ni Jesus, éy linumuhud siyadiya a kinagi na diya, a “Mahusay kaa maistu; kagin pad éng anya wade igemtén kua a monda makaalapék tabuhay a éwan tu katapusan.”

18 “Bakit dédulawénék mo amahusayék?” kagi ni Jesus. “Ewantu mahusay éng éwan Diyos. 19Tukoymo dén i kautusan na Diyos: diyan ka

Marcos 10:20 63 Marcos 10:40mamuno, diyan ka méngibébi, diyanka mégtako, diyan ka mégbuli-buli,diyan kaméngdaya, sakay igalangmotama mo éy ta ina mo. Basta sundinmo san diden ya a utus.”

20 “Maistu,” kagi na, “sinunud kodén ina side a étanan sapul to kéanakko.”

21 Nadid ti Jesus, éy te itan na tulélake, a mahal na siya. “Te esa pa abagay a kulang diko,” kagi na. “Angenmo ibugtong tu ari-arian mo. Sakaytu kabugtungan na éy iatéd mo dumahirap. Eng pakunan mo sa, éyte kayamanan ka dén ta langet. Eynadid éy sumoli ka se a kumuyoyogka diyakén.” 22 Nadid, pékabati nolélake ta éya, éy nalungkut dén siya.Ey hinumektat san dén siya, da na-pakayaman siya.

23 Ey kinagi ni Jesus du alagad na,a “Mehirap a talaga a makasdép dumayaman ta kaharian na Diyos.” 24Eymégtaka du alagad na ta éya a kinagina. Ey kinagi ni Jesus, a “Tahodngani. Maniwala kam a mehirap atalaga a somdép ta kaharian na Diyos.25 Makasdép beman i kabayo ta ébutna digum? Mas lalo a mehirap amakasdép i mayaman ta kaharian naDiyos.”

26Nadid, lalo a nagtaka du alagad taéya, a kinagi de, a “Eng kona sa, éy tiésiya i makaligtasa?” 27Ey te itan sideni Jesus, a kinagi na, a “Tama ngani;éwan maari i tolay a mangiligtas tabégi na. Pero magimet na Diyos imaski anya.”

28 Nadid, kinagi ni Pedro, a “En-tan mo, Panginoon. Sikame, éy gini-nanan me dén i étanan, a kinumuyogkame diko.” 29 “O,” kagi ni Jesus.“Sakay tandaan moy: i maski ti ésiyaa magtiis a guminan ta bile na éy tatétotop na éy ta ina na éy ta ama na,éy ta anak na éy ta luta na alang-alang diyakén, sakay ta Mahusay aBaheta, 30 éy atdinan siya na Diyos tadubli-dubli a gantimpala na nadid apanahun. Da atdinan na Diyos i kona

sa ta meaadu pa a bili-bile, sakay té-totop na, sakay éena na, sakay éanakna, sakay luta na. Pero demtan debe i kahirapan. Ey ta panahun adumemét, éymakamtanna be i buhaya éwan tu katapusan. 31 Pero meadudu mataas nadid,” kagi ni Jesus, “éyside i mababaa ta éya. Sakay dumababa nadid, éy side du mataas taéya.”

Hinulaan Man Dén Ni Jesus a BunonSiya

32 Nadid, méglakad side a tamota Jerusalem, éy neditol ti Jesus dualagad na to dilan. Ey mégantengside. Ey méganteng be du tolay aumunonod dide, da te meadu a kon-tara ni Jesus ta Jerusalem. Ey na-did éy nibukod na du labindalawaa alagad na, sakay kinagi na dide imanyaria diya. 33 “Entan moy,” kagina. “Kédemét tam ta Jerusalem, éyitokyonék de du mataas a padi ta éya,sakay du maistu ta rilihiyon. Ey sidei magpabuno diyakén, sakén a lélakea gébwat ta langet. 34 Itugénék de didayuan yae a éwan Judeo. Ey side éytétoksonék de sakay loktabenék de,sakay balbalénék de, sakay bunonékde. Ey kélipas na étélo a aldew, éymabuhayék a huway.”

Tu Pékiohon De Santiago a Patwade35Nadid ti Santiago sakay ti Juan, a

anak ni Zebedeo, éy nékiohon side niJesus. “Maistu,” kagi de, “éng maari,éy te kagin kame diko.” 36 “Ey anyai gustu moya?” kagi ni Jesus. 37 “Eyatdinan mo kame pad,” kagi de, “takatungkulan me a sikame i bisi mo,a sikame i kaguman mo éng magharika.” 38 “Ewan moy tukoy i pékiohonmoya,” kagi ni Jesus. “Kaya moywade be a matiis i hirap a tétiisén ko?Mabinyagenék ta hirap. Kaya moywade be a mabinyagen ta éya?” 39 Ey“O,” kagi de, “kaya me.”

“I hirap a tiisén ko éy matiis moyngani be,” kagi na, “sakay mabinya-gen kam be ta pangbinyagen diyakén.40 Pero éwan sakén i bahala éng

Marcos 10:41 64 Marcos 11:12ti ésiya i bisi ko, a kaguman ko amaghari. I éya a kinagi moy éy paradu pinaghandaan Nama ko.”

41Nadid, pékabati ta éya du sapulua iba a alagad, éy nagingél side deSantiago. 42 Kanya pinaadene side niJesus a étanan, a kinagi na, a “Tukoymoy dén a du tagapamahala du to-lay éy mégéutusén side du mababa.43-44 Pero diyan sa kona i ugali moya.Eng ˈwan, éng ti ésiya dikam i gustua mataas, éy dapat a maging utusansiya. 45 Kona sa sakén a lélake agébwat ta langet. Ewanék se inu-mange a monda utusan ko i tolay, éngˈwan sakén i utusan na tolay. Sakayinumangeék be se a monda iatéd koi buhay ko a monda matubus ko imeadu a tolay.”

Ti Bartimeo a Buhék46 Nadid, éy inumange de Jesus ta

Heriko. Ey to kéhektat na ta éya,a kaguman na du alagad na, sakaydu meadu a iba a tolay, éy te esa alélake a buhék a te eknud to digdigno dilan, a mékilimos. Ti Bartimeo ingahen naa, a anak ni Timeo. 47 Eysiya, pékabaheta na a sumalegéd dénti Jesus a taga Nasaret, éy dinumu-law siya a kinagi na, a “Jesus, Aponi Dabid, kagbianék pad!” 48 Ey dutolay sa, éy sinaway de siya a diyansiya tu pehéng. Pero lalo pa siya adinumulaw. “Apo ni Dabid,” kagi na,“kagbianék mo!”

49 Nadid, pékabati ni Jesus diya, éyhinumintu siya, a kinagi na, a “Iangemoy se siya.” Kanya dinulawan detu buhék, a “Nay,” kagi de, “diyan kaméganteng. Umégkat ka dén; péuwetna ka.” 50 Ey tu buhék éy linumuksusiya a tinumaknég, sakay inibutanna tu ulés na, sakay inumange siyani Jesus. 51 Ey kinagi ni Jesus diya,a “Anya i gustu mua a gemtén kodiko?” “Maistu,” kagi na, “Gustu komaketaék.” 52 Ey “O,” kagi ni Jesus,“ikad mo dén. Dahil ta péniwala mua,éy mahusay ka dén.” Ey to pégkagini Jesus ta éya, éy naketa siya agad.

Ey tulos inumunonod siya ni Jesus todilan.

11Dumemét Ti Jesus Ta Jerusalem

1 Nadid, dinumemét dén side taBetpage sakay ta Betania, sakay tabuked na Olibo, a adene dén side taJerusalem. Ey pinégdetol ni Jesusi éduwa a alagad na. 2 “Ikad moydén ta bariyua ta dibilew yae,” kagina, “ey meta moy sa agad i bul-oa kabayo a éwan pabi tinolduan, ate egut. Ukadén moy a iange moyse. 3 Eng te magpakelagip dikam éngbakit ukadén moy, éy kagi moy akailangan na Panginoon; sakay kagimoy a isoli tam agad.”

4 Nadid, inumange sa du alagad aéduwa, éy neta de i bul-o a kabayo ate egut dén to pintuan no bile. Ey topéngukad de, 5éy nipakelagip dide dutolay sa éng bakit éukadén de. 6 Eykinagi de dide tu nibilin ni Jesus. Eypinakultaden de side.

7 Ey nitugén de tu kabayo ni Jesus,sakay sinapinan de siya to damit de,sakay tulos sinumakay ti Jesus. 8 Eymeadu a tolay i naglatag ta damit deto kamino a dimanén ni Jesus. Duiba a tolay éy nagkétol side ta meadua mehabéng a sanga-sanga, a nilatagde be to dimanén na. (Saya i péng-galang dia ta hari.) 9 Ey du tolay amégdetol diya, sakay du ménegipo,éy nagpagdulaw side, a kinagi de, a“Mabuhay! Basbasén maka na Diyos ilélakeae a pinaange na se! 10Basbasénmaka na Diyos i kaharian napo tam aDabid a dumemét! Purién be i Diyosta langet!”

11 Nadid, késdép ni Jesus taJerusalem, éy tinumulos siya toTemplo. Ey to péngenta na ta éya, éylinumuwas siya a sinumoli ta Betania,da apon dén. Ey kaguman na dualagad na.

Du Judeo Ey Koman I Kamahalana Kayo a Ewan Mégbunga

12Nadid, to gagabi, éy nagsoli de Je-sus ta Jerusalem a gébwat ta Betania.

Marcos 11:13 65 Marcos 11:33Ey mégalép ti Jesus. 13 Ey pékatan-awna to kayo a igos a mehabéng tu don,éy inumadene siya diya, monda metana éng te bunga dén. Pero péketa na,éy don san dén i édsea diya, da éwanpabi panahun a mégbunga. 14 Kanyakinagi na to kayo, a “Ewan dén tuméngan ta bunga a gébwat diko, ahanggan!” Ey nabati du alagad na tukinagi na.

Ti Jesus To Templo15 Nadid, kédemét de ta Jerusalem

éy sinomdép ti Jesus to Templo. Eypinaibut na sa du mamugtong sakaydu mégpabugtong. Sakay pinég-pasakéb na du lamesa du mégpalitta kuhata, sakay du pégeknuden dumégtinda ta palapati. 16 Sakay sin-away na du te kébil a dumiman toTemplo. 17 Sakay tinolduan na dutolay, a kinagi na, a “Isip ko nabasata libru na Diyos a i bile na Diyos éydulawén de a bile a panalanginan apara du étanan a tolay ta mundua.Ey bakit nadid, dahil dikam, kanyadulawén de a bile na mégdaya!”

18 Ey du mataas a padi sakay dumaistu ta rilihiyon, éy nabati de tukinagi na. Kanya nagahayok side tapagkékataon de a magpabuno ni Je-sus. Méganteng side diya, damégtakadu tolay ta pégtoldu naa. 19 Ey ta éyaa giapon éy hinumektat de Jesus tabanuwan.

20 Nadid, to kagagabian na, améglakad de Jesus to dilan, éy natan-aw de tu kayo a igos, éy nalanés dén ahanggan to gimot na. 21 Ey naala-ala ni Pedro tu kinagi ni Jesus tokayo. Ey kinagi na diya, a “Entan mo,Maistu; tu kayo a igos a nisumpa mo,éy minalanés dén!”

22 “Tandaan moy,” kagi ni Jesusdu alagad na, “éng méniwala kamta Diyos, 23 éy maari moy a utu-san i buked yae a umibut sina a bu-matikal ta diget. Eng éwan kammégalanganin, sakay maniwala kama manyari tu utus moy, éy manyaria talaga. 24 Kanya maski anya i

ipanalangin moya, éy maniwala kama alapén moy, éy alapén moy a talagai maski anya a agidén moy. 25 Peroéng ménalangin kam, éng te tolaya te kasalanan dikam, éy pagpasen-siyaan moy pa, monda Tama moyta langet, éy pagpasensiyaan na kambe ta kasalanan moy. 26 Eng éwanmoy patawadén i iba a tolay, éyéwan kam be patawadén Nama moyta kasalanan moy.”

Te Mékipégpasuway Ni Jesus27 Nadid, sinomdép man dén de

Jesus ta Jerusalem. Ey to péglakadni Jesus to Templo, éy inumadenediya du te tungkulin a Judeo. 28 Eykinagi de diya, a “Anya i katungkulanmua a mégimet ta kona sina a gimetmo? Ti ésiya i nangatéda diko takatungkulan mua a ina?” 29 Ey kinagini Jesus, a “Pakelagipan ta kam be.Eng sengbiténék moy, éy kagin ko bedikam éng anya i katungkulan ko amégimet ta éye a gimet ko. 30 Ahegébwat na katungkulana ni Juan akanya nagbinyag siya--Diyos wade, ota tolay?”

31 Nadid, du te tungkulin, éyméguhon-uhon side, éng anya isengbet dia ni Jesus. “Eng kagintam a gébwat ta Diyos i katungkulanni Juan,” kagi de, “éy pégkagian nakitam a talaga éng bakit éwan kitamnaniwala ni Juan. 32 Pero éng kagintam a tolay san i nagutusa ni Juan,éymakaymagingél dikitam didi tolaya éye.” Négkagi du te tungkulin takona sa da méganteng side du tolay,da kagi du tolay a purupeta ti Juan agébwat ta Diyos i katungkulan naa.

33Kanya kinagi de ni Jesus, a “Ewanme tukoy.” Ey “Maari,” kagi ni Je-sus, “da éwanék moy sinengbet, éyéwan ta kam be sengbitén éng anya ikatungkulan ko a mégimet ta ginimetkua.”



1 Nadid, négkagi ti Jesus du tolayta halimbawa a kagi. “Eng mara,”kagi na, “éy te esa a lakay a nagmulata ubas to uma na. Sakay kinudalna. Sakay nagkotkot siya ta ébut apégégikan na ta ubas. Sakay nag-bile siya ta pégbantayan na. Sakaynientarega na tu uma na du kahati na,sakay inumange siya ta iba a lugar.

2 “Nadid, kédemét na panahun napégpitas ta ubas, éy pinaange sa nolakay tu utusan na, a monda alapénna tu kabahagi na to bunga no ubas.3 Ey du kahati na, péketa de to utusanno amo de, éy binalbal de siya, sakaypinéglakad de siya a éwan tu kébil.4Kanya tu lakay, éy pinaange na sa tuutusan na a esa. Pero du kahati na,éy linoko de be siya, a tinalengwande tu ulo na. 5 Ey pinaange man dénno lakay i esa pa a utusan na. Perobinunu de siya. Ey kona be sa tuginimet de du iba a utusan no amode a lakay. I sénganya éy binalbal de,sakay i iba éy binunu de.

6 “Nadid, te minabuhay pabi tulakay a isesa san dén a utusan; éy siyaéy tu anak na a mahal na. Kanya ikatapusana, éy pinaange na tu anakna to uma na. ‘Talaga a igalang de tuanak ko,’ kagi na.

7 “Pero du kahati na, péketa deto anak na, éy kinagi de a ‘Siya imagmanaa; bunon tam dén, mondakoo tam dén i lutaae a mana na.’8 Tulos dinikép de siya sakay binunude. Sakay nibut de tu bangkay na todigdig no uma.

9 “Ey nadid,” kagi ni Jesus, “anya iisip moya to lakay a te uma? Umangesa siya a talaga a bunon na diden yaa tolay, sakay ientarega na tu umana ta iba a tolay! 10 Ey nadid,” kagini Jesus, “anya i kahulugina na éyaa halimbawa? Bakit, éwan moy balepabi nabasa i éye a kagi ta kasulatan?‘Tu bito kan a inidelan du mégbile, da

isip de a éwan tu pasa, éy siyabale i mahalagaa a bito a pan-uluk na bile. 11 Saya i ginimet

na Diyos, a saya i pagtakaantama!’ ”

12 Nadid, du te tungkulin a Judeo,pékabati de ta éya, éy naisip de a sidedu kahati a pinégkagian ni Jesus tohalimbawa. Kanya gustu de a dekpénti Jesus. Pero inumanteng side dutolay. Kanya pinabayan de san siya,a hinumektat side ta éya.

Tungkul Ta Pégbayad Ta Buwes13 Nadid, du te tungkulin a Judeo,

éy pinaange de ni Jesus i sénganya aPariseyo, sakay i sénganya a alagadni Herod, monda puhubaan de siya,éng pagkamalién de maka siya ta kagina. 14 “Maistu,” kagi de, “tukoy me amatapat ka, a iyétoldumo tamahusayi gustu na Diyos a gemtén na tolay.Sakay éwan mo ugali a manuyu tamataas a tolay, da éwan ka kumampita mataas a tolay. Nadid,” kagi de,“anya i isip mua? Labag wade ta utustam éng bumuwes kitam ta hari taRoma, o éwan?”

15 Nadid, tukoy dén ni Jesus apépuhubaan de san siya. Kanya ki-nagi na dide, a “Bakit gustu moy amagkamaliék? Dah, atdinanék moyta esa a kuhata moy a pagbuwes.”16 Nadid, to péngipeta de diya ta esaa plata, éy kinagi na dide, a “Ké ˈ niésiya i éye a letrato, sakay kéˈ ni ésiyaa ngahen i nakasulatae?” “Ey tu harita Roma,” kagi de. 17 “Ey tama,” kagini Jesus. “Ey nadid, tu koo na harita Roma, éy iatéd moy diya. Pero tupara ta Diyos, éy iatéd moy ta Diyos.”Nadid, du Judeo sa, pékabati de taéya a mahusay a sengbet ni Jesus, éynagtaka side diya.

Tungkul Ta Huway a Kébuhay18 Nadid, éy inumange ni Jesus i

sénganya a Saduseyo. (I Saduseyo,éy éwan side méniwala a mabuhay itolay a huway.) 19 “Maistu,” kagi de,“nisulat ni Moises i kona se: Engmatekan tu lélake a te asawa, éy éwan pabiside tu anak, éy tu wadi na, éy dapatasawan na kan tu kayong na a bilo,monda magenak siya, para te anak tu

Marcos 12:20 67 Marcos 12:38aka na a minate. 20 Nadid, Maistu,”kagi de, “éy te pitu a pépétwadi alélake to éya. Ey nangasawa tu pan-ganay. Ey minate siya a éwan pabi tuanak. 21Kanya inasawa be no wadi natu kayong na a bilo. Ey minate be siyaa éwan pabi tu anak. Ey kona be satu ikatélo. 22 Ey kona be sa a hangganto ikapitu. Ey minate side a étanan aéwan pabi tu anak. Ey i katapusana éyminate be tu bébe.

23 “Ey nadid, Maistu,” kagi duSaduseyo, “saye i gustu mia a mapos-pusan: Nitoldu mo a te buhay kan itolay a huway. Eng talaga a kona sa,éy ti ésiya dide a pitu i maging asawana ta kébuhay du tolay a huway, dainasawa de siya a étanan?”

24 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Malikam a tahod, da éwan moy tukoyi kasulatan na Diyos, sakay éwanmoy tukoy i kapangyarian na Diyos.25 Dahilan ta kébuhay na tolay ahuway, éy éwan dén maari a man-gasawa side, da kapareho dén sidedu anghel ta langet. 26 Ey sikam aSaduseyo,” kagi ni Jesus, “éy bakitisip moy a éwan mabuhay i tolay ahuway? Ewan moy wade pabi nabasatu kasulatan ni Moises, to kéharap nato kayo a mégdingat? Kinagi na Diyosni Moises, a ‘Sakén i Diyos a péni-walaan ni Abraham, sakay ni Isak,sakay ni Hakob.’ 27 Kahulugina naéya, éy méniwala side nadid ta Diyos,maski minate side to araw, da buhaydén side nadid ta langet. Kanya malikam!” kagi ni Jesus.

Tu Mahalaga a Utus28Nadid, i esa a maistu ta rilihiyon,

éy neta na a mékipégpasuway side niJesus. Sakay neta na a mahusay tusengbet ni Jesus dide. Kanya kinagina diya, a “Maistu, ahe i mahalagaaa utus ta kasulatan na Diyos?” 29 Eykinagi ni Jesus, a “Saye i mahalaga autus: ‘Tandaan moy, sikam a Israel;i Panginoon tam a Diyos, éy siya sani Panginoon ta étanan. 30 Dapat ma-halén mo i Panginoon mo a Diyos ta

mahigpit, a isipén mo siya a palagi.’Saya i mahalagaa a utus. 31 Sakay tuikaduwa a utus a kapareho na éy kagina, a ‘Mahalén mo tu kapareho moa kona ta pégmahal mo ta bégi mo.’Ewan tu iba a utus a mas mahalagadiden ya a éduwa,” kagi ni Jesus.

32 Nadid, tu maistu ta rilihiyon, éykinagi na ni Jesus, a “Tama ngani,Maistu, tu kagi mo, a i Panginoontam a Diyos, éy siya san i Panginoonta étanan, da éwan tu iba a Diyos.33Sakay tama be tu kinagimo,Maistu,a dapat mahalén na tolay i Diyos tamahigpit, a isipén na siya a palagi.Sakay tama be tu kinagi mo, a dapatmahalén tam tu kapareho tam a konata pégmahal tam ta bégi tam. Didenya a éduwa a utus,” kagi no maistu,“éy mas mahalaga a sundin tam yakesira ta pégatang tam ta hayup apara ta Diyos, sakay ta iba a péngatédtam ta Diyos.”

34 Nadid, neta ni Jesus a mahusayi sengbita no maistu ta rilihiyon. Eykinagi na diya, a “Adene ka bale dén aipasakup ta Diyos.”

Ey kétapus na éya, éy éwan tunangahas a nagpakelagip ni Jesus ahuway.

Tu Pégpakelagip Ni JesusTungkul Ta Tagapagligtas

35 Nadid, to pégtoldu ni Jesus toTemplo, éy te nipakelagip siya du to-lay. “Du maistu ta rilihiyon,” kagina, “éy bakit kagi de a tu tiniyak naDiyos a tagapagligtas éy ninuno siyani Hari Dabid? 36 Pero dinulaw siya niDabid a amo na! Ey tu nagpakagi niDabid ta éya éy tu Banal a Espiritu. Dakinagi ni Dabid, a ‘Kinagi na Diyos toamo ko, a “Mégiknud ka ta tagirilankuae a hanggan mapasuku ko diko dukalaban mo.” ’ 37 Nadid ti Dabid, éydinulaw na a amo na tu tagapagligtas.Eng kona sa, éy bakit kagi du maistumoy a ninuno siya ni Dabid?”

Nadid du tolay, éy gustu de a bé-baten ti Jesus. 38 Ey to pégtoldu na,éy kinagi na dide, a “Mangilag kam

Marcos 12:39 68 Marcos 13:13du maistu ta rilihiyon. Gustu de amégbihis ta memahal a badu, mondameta du tolay a mataas side. Sakaygustu de a saloduan side du tolay taplasa na banuwan. 39 Sakay gustude be a umeknud ta pégiknuden namataas a tolay ta anyayaan, sakayta kapilya. 40 Sakay ugali de be aménalangin ta atakdug, monda isipdu tolay a banal side. Pero éng te bébea bilo, éy agiwén de san tu luta na.Kanya parusaan side na Diyos ta laloa mahigpit!”

Tu Niatéd No Bilo Ta Diyos41 Nadid, to édsa ni Jesus to Tem-

plo, éy inumeknud siya to tapat nokahon a pégabuluyan. Ey te itan nadu tolay a nitékneg de i kuhata tokahon. Neta na i meadu a mayamana tolay a nitékneg de sa i meadu akuhata. 42 Ey nadid, éy neta na be iesa a bilo a bébe a pobri, éy nitéknegna sa i éduwa san a sentimos. 43 Eykinagi ni Jesus du alagad na, a “Entanmoy i bilo yae. Tu nitékneg na sinato kahon a para ta Diyos, éy bilangmahigit pa to niabuluy du étanan aiba a tolay. 44Dahilan du iba, éy niab-uluy de ta Diyos tu sobha de san. Perosiya, maski pobri siya, éy niatéd nadén i étanan a kuhata na. Ewan siyatu buhay a pamugtong ta kabuhayanna.”

13Tungkul Ta Hirap a Dumemét

1 Nadid, kéhektat de Jesus to Tem-plo, éy kinagi diya no alagad na aesa, a “Entan mo, Maistu, memahala tahod i pader na Templuae. Sakaykamahalan i bile naa!” 2 Ey “O,” kagini Jesus. “Pero i Templo a ina a teitan moy, éy dumemét i oras a éwansina tu mabuhay a bito a te tupo takapareho na a bito ta dingding naa.Matibatibag side a étanan!”

3Nadid, te eknud de Jesus ta bukedna Olibo to tapat no Templo. Ey dePedro, sakay ti Santiago sakay ti Juansakay ti Andres, éy négkagi side niJesus ta lihim. 4 “Maistu,” kagi de,

“nikésiya i deméta na éya a kinagimo? Anya wade i tandaa a mondamapospusan me a dumemét dén i éyaa hirap?”

5 “Mangilag kam,” kagi ni Jesus,“monda éwan kam pagkamalién natolay. 6 Da te meadu a talaga aumange se a mégkagi a side i Cristoa tiniyak na Diyos a tagapagligtas tamundua. Ey pagkamalién de i meadua tolay. 7 Eng makabaheta kam tameadu a gera, éy diyan kam mé-tageg. Dumemét a talaga i meadu agera, pero éwan ya tanda na katapu-san. 8 Dahilan éy maglaban-laban dubanubanuwan. Sakay te meadu a lin-dul ta iba-iba a lugar, sakay dumemétimeadu a alép. I étanan a éya éy sapulpabi na hirap a dumemét.

9 “Pero sikam, éy mangilag kam.Da kédemét na éya a panahun éyitokyon de kam, sakayméngidimandaside dikam, sakay balbalén de kamta kapilya de. Sakay tumaknég kamta harap na gubernador sakay hari,da méniwala kam diyakén. Saya ioras moy a pégpatunay moy diyakéndide. 10Dapat mepahayag ta étanan atolay ta mundua i Mahusay a Baheta.11 Eng dekpén de kam, sakay bistaande kam,” kagi ni Jesus, “éy diyan kammétageg éng anya i katuwiran moyadide. Eng dumemét i éya a oras, éybasta kagi moy san i iatéd na Diyosa katuwiran moy. Da éwan sikam imégkagia, éngˈwan i Banal a Espiritu imagpakagia dikam ta katuwiran moy.

12 “Ta éya a panahun,” kagi ni Je-sus, “éy itokyon na tolay du top dea ipabuno. Ey kona be sa i gemténadu lélake ta anak de. Sakay du anakéy labanan de be dema de, a ipabunode be side. 13 Sakay kaiyamutan kamna étanan, da méniwala kam diyakén.Pero du maniwala diyakén a matapata hanggan ta katapusan, éy meligtasside.”

Tu Kontara Ta Diyos a Mangsida

Marcos 13:14 69 Marcos 14:114“Nadid,” kagi ni Jesus, “dumemét

i oras a meta moy ta Templo tu kon-tara ta Diyos a mangsida. (Sikam amagbasa ta éye, éy isipén moy ye.)Péketa moy ta éya, du édse ta Hudea,éy dapat guminan side ta buked.15 Sakay du édse ta luwas no bile de,éy diyan dén side sumésdép a man-galap ta kasangkapan de. 16 Sakaydu édse ta uma éy diyan dén umulia mangalap ta badu de. 17 Kakakagbidu mabuktet sakay du te mabulol tapanahun a éya! 18 Ipanalangin moya éwan metaun i éya a kahirapan tataglamig. 19 Dahilan ta panahun aéya,” kagi ni Jesus, “éy magdanas iétanan a tolay ta dikél a kahirapan.Ewan pabi nakekenaman na tolay ikona sa a hirap sapul to péglalangna Diyos ta mundua, a hanggan na-did. Pero éwan tu kéhuway i konasa a panahun. 20 Ey paseplutén sanna Panginoon i éya a panahun, daéng éwan na paseplutén éy éwan tumabuhay a tolay. Kanya pasepluténna, éy alang-alang du pinili na a tolaya sakup na.

21 “Nadid,” kagi ni Jesus, “éng temégkagi dikam, a ‘Kéye dén se tutiniyak na Diyos a tagapagligtas,’ ote mégkagi, a ‘Kéye na dén sina,’ éydiyan kamméniwala. 22Da te lumitawngani a kakabulyan a tolay, a kagi de aside i tiniyak na Diyos a tagapagligtas,sakay kagi du iba, a purupeta sidea gébwat ta Diyos. Sakay ipeta debe i makataka-taka a tanda, mondalukoén de, éng maari, du méniwala taDiyos. 23 Mangilag kam, da kinagi kodén ya dikam bagu dumemét.”


24 “Nadid, ta éya a panahun, kéta-pus na éya a kahirapan,” kagi ni Jesus,“éy dumiklém i bilag sakay ta bulan,25 sakay matékneg i biton a gébwat talanget, da mayégyég side. 26 Nadid,sakén a lélake a gébwat ta langet, éymetaék de ta kuném a dumibi ta lutaaa maghari, a kébil ko i kapangyarian

ko. 27 Tulos paangen ko du anghel kotamaski ahe tamundua, a hanggan talanget, monda tipunén de du étanan asakup ko a tolay.”

Tu Pégtoldu a Gébwat Ta Kayo a Igos28 “Isipén moy i kahulugina na hal-

imbawaae na kayo a igos,” kagi niJesus. “Bagay mégogbus i tingi-tingina, éy tukoy moy a adene dén i kési-nag. 29Nadid, kona be sa, bagay metamoy i étanan a éya a nihula ko, éytukoymoy dén a adene dén i kédemétko--a mégsapul dén. 30 Tandaanmoy, manyari pa i étanan a éya bagumate i étanan a tolay a buhay nadid.31 Maibut i langet éy ta lutaa, pero ikagi ko éy éwan maibut.”

Ewan Tu Makapospos Ta Oras a Eya32 “Pero éwan tu nakapospos ta

oras na kédemét na éya. Maski duanghel ta langet, maski sakén a anakna Diyos--basta Tama ko san i naka-pospusa ta éya. 33 Kanya sikam, éybantayan moy, da éwan moy tukoyéng nikésiya i deméta na éya.

34 “I kédemét ko, éy kona se,” kagini Jesus. “Eng mara, te lélake améglakad ta adeyo. Ey ta péglakad na,éy atdinan na pa i bawat esa a tauhanna ta tungkulin de a tarabaho de.Sakay ibilin na to mégbantay a dapatmagbantay siya ta mahigpit. 35Kanyasikam,” kagi ni Jesus du alagad na, “éybantayan moy, da éwan moy tukoyéngnikésiya i demét kua--éng giapon,éng kélép, éng amulaldew, o énggagabi. 36-37 Mangilag kam, makaybigla i demét kua, a makay demtanta kam a tidug. Saye i bilin kua duétanan a tolay: bantayan moy!”


1 Nadid, éduwa a aldew baguPiyesta na Ala-ala, sakay piyesta apéngan de ta melapis a tinapay. Eydu mataas a padi, sakay du maistu tarilihiyon éy néguhunan de a ipadiképti Jesus ta lihim, sakay ipabunu de.

Marcos 14:2 70 Marcos 14:252 “Pero éwan nadid a piyesta,” kagide; “makay maligalig du tolay.”

Tu Nangbulak Ta Pabango Ni Jesus3 Nadid, édsa ti Jesus ta Betania,

to bile ni Simon a te ketong to araw.Ale na a méngan sa, éy inumangesa i esa a bébe a te kébil a boti aputat ta pabango a memahal. Siya éybinukasan na tu boti, sakay nibulakna to ulo ni Jesus. 4 Ey du sénganya atolay sa, péketa de ta éya, éy nagingélside. “Bakit,” kagi de, “sayang dén ipabangua! 5 Nibugtong mo maka inatamahigit pa ta étélo a datos a kuhata,sakay niatéd mo du mahirap i kabug-tungan naa.” Kona sa i pégpintas diato bébe.

6 Pero kinagi ni Jesus dide, a“Pabayan moy siya. Bakit péginglanmoy siya? Mahusay i gimet nadiyakén. 7 Palagi a kaguman moydu mahirap,” kagi ni Jesus, “maskinikésiya éy makatulung kam dide.pero sakén éy éwan, da éwanékmale akagumanmoy. 8Gemtén na dén i kayana a para diyakén. Nibulak na dén yadiyakén da iduwel na diyakén, da iel-béngék dén. 9 Ey tandaan moy, maskita ahe i pégtolduan dia ta Mahusay aBaheta, éy ipaala-ala de be i ginimitana éye a bébe diyakén.”

Nékipagkasundu Ni Hudas Du Kala-ban Ni Jesus

10 Nadid ti Hudas Iskarote, a esadu labindalawa a alagad, éy inumangesiya du mataas a padi, a mondaitokyon na ti Jesus dide. 11Ey du padi,pékabati de to kagi na, éy mésahatside. Ey kinagi de diya a atdinande siya ta kuhata. Ey sapul ta éya,éy mégisip dén ti Hudas ta oras apéngitokyon na ni Jesus dide.

Tu Péngapon De Jesus To Piyesta12 Nadid, kédemét na oras no

piyesta a péngan de ta melapis atinapay, éy saya i oras de a mégbunota tupa. Ey du alagad ni Jesus, éykinagi de diya, a “Ahe i paghandaanme ta péngapon tam nadid a Piyestana Ala-ala?” 13 Ey inutusan na i

éduwa a alagad na, a kinagi na dide,a “Umuli kam ta banuwan. Ey ta éyaéy kasambat moy i esa a lélake a tekébil a dinom. Basta kumuyog kamdiya 14 ta bile de. Sakay kagi moy to tebile ta éya, a ‘Tu Maistu me éy gustuna a mapospusan éng ahe i kuwarto apéngaponanme ta Piyesta na Ala-ala.’15 Eng kagin moy diya i éya,” kagi niJesus, “éy ipeta na dikam tu kuwartota ontok a nakahanda dén. Ey saya ipaghandaanmoya ta pangapon tam.”

16 Nadid, to pégkagi dén ni Jesusta éya, éy inumuli dén tu éduwa tabanuwan. Ey nanyari tu étanan akinagi ni Jesus dide. Ey naghanda saside ta péngapon de a para ta Piyestana Ala-ala.

17 Nadid, to kélép a éya, éy dinu-memét sa ti Jesus, a kaguman na dualagad na a labindalawa. 18 Ey topéngan de, éy kinagi ni Jesus, a “Tan-daan moy, esa dikam i méngitokyondiyakén. I esa dikam a mékidiponta éye nadid.” 19 Ey du alagad, pék-abati de ta éya, éy nalungkut side,a kinagi na bawat esa dide, a “Besaa sakén!” 20 Ey kinagi ni Jesus, a“Ewan tu iba, éngˈwan i esa dikam alabindalawa. Tu kasabay ko a néngi-sawsaw ta tinapay ta sabawae,” kagina, “éy siya i méngitokyona diyakén.21Kailangan a mateék ayun to nisulatdu purupeta to araw, pero kagbi tuméngitokyon diyakén! Maigi pa éyéwan dén nienak.”

Tu Katapusan a Péngapon22Nadid, to péngan de, éy inalap ni

Jesus tu kanén de a tinapay, éy to pég-pasalamat na ta Diyos, éy pinuseng-puseng na a nitagtag na du alagad na.“Kanén moy dén ye,” kagi na, “a sayei bégi kua.” 23Nadid, inalap na tu tasaa te lasén a alak. Ey to pégpasalamatna dén, éy nigewat na dide, éy ininomde a étanan. 24 Ey kinagi na dide, a“Saye i dige kua, a saye i tanda napangako na Diyos. Ey mebulak alang-alang ta meadu a tolay. 25 Ey tandaanmoy, éwanék dén uminom ta alak,

Marcos 14:26 71 Marcos 14:49éng éwanék uminom ta bigu a alak takaharian na Diyos.”

26Nadid, to pégkanta de ta kanta taDiyos, éy naglakad dén side ta bukedna Olibo.

Hinulaan Ni Jesus a TanggianSiya Ni Pedro

27 Nadid, kinagi ni Jesus du ala-gad na, a “Talaga a ginananék moya étanan, da nisulat du purupetato araw, a ‘Ta ipagpabuno na Diyosto Pastor, éy matibuhahak du tupa.’28 Pero ta kébuhay ko a huway,”kagi ni Jesus, “éy meditulék dikam taGalilea.”

29Nadid, kinagi ni Pedro, a “Sakén,éy éwan ta ka ginanan, maski ginananka du iba.” 30 “Ewan, Pedro,” kagini Jesus, “da tandaan mo, nadid akélép, bagu magtarakot i tandang tapénduwa, éy itanggiék mo ta péntéloa éwanék mo kaguman.” 31 “Ewan,”kagi ni Pedro, “maski mateék a kagu-man mo éy éwan ta ka itanggi!” Eykona be sa i kinagia du étanan a ala-gad.

Nanalangin Ti Jesus Ta Getsemani32 Nadid, éy inumange de Jesus ta

Getsemani. Ey kinagi ni Jesus dualagad na, a “Mégiknud kam pa se, aumangeék sinae a manalangin.” 33 Ikaguman na sana éy de Pedro san,sakay ti Santiago sakay ti Juan. Eymétegeg ti Jesus. 34 Ey kinagi na dide,a “Métagigék tu isip, a komanék imate. Maguhay kam se a mékipag-puyat kam.”

35 Nadid, kéadeyo na ta kétihék,éy dinumapa siya a nanalangin a éngmaari éy malipas san diya i hirap naa dumemét. 36 “Améng,” kagi na,“maari ka a magimet ta maski anya.Iadeyo mo pad diyakén i paghirapko. Pero éwan na kaluuben kua imasunuda, éngˈwan na kaluuben moi masunud.”

37 Nadid, késoli na éy dinemtan naa tidug du étélo a alagad. Ey kinagina ni Pedro, a “Simon, tidug kam

bale! Ewan kam beman makapag-puyat a maski esa a oras a kagumanko? 38Magpuyat kam sakay manalan-gin kam, monda éwan kammadaig namangpuhuba dikam. Méniwala kamdiyakén ta isipmoya, pero i bégimoyaéy mehina.”

39 Nadid, huway siya a inumadeyodide a manalangin a huway ta parehosan a kagi. 40 Sakay sinumoli siyadide a huway, a dinemtan na mandén side a tidug, da mégtongka sidea tahod. Ey éwan side tu kagi diya, damésanike side.

41Huway man dén siya a manalan-gin, éy késoli na dide ta pentélo, éykinagi na dide, a “Tidug kam balepabi! Tama dén. Dumemét dén ioras a péngitokyon de diyakén dumakasalanan a tolay. 42 Nay, umikatkam dén a kitam dén. Dumemét déntu méngitokyon diyakén.”

To Péngdikép De Ni Jesus43 Nadid, to pégkagi pabi ni Jesus,

éy dinumemét dén ti Hudas, tu esadu labindalawa. Te kaguman siya ameadu a tolay a gébwat side du tetungkulin a Judeo. Ey te kébil sidea sondang éy ta gahoti. 44 Bagu paside dinumemét ta éya, éy kinagi dénni Hudas dide a atdinan na side tatanda, monda matukoy de ti Jesus.“Tu ahoben ko,” kagi na, “éy siya idekpén moya, a iange moy du amomoy.”

45 Kanya nadid, éy inumadene tiHudas ni Jesus, a binati na siya, a tulosna inahoben. 46 Ey du kaguman niHudas, éy tulos dinikép de ti Jesus.47 Ey tu kaguman ni Jesus a esa, éybinagut na tu sondang na, a tinegpasna tu utusan no mataas a padi, aminahipas i talinga naa.

48 Nadid, kinagi ni Jesus du tolaysa a nanikép diya, a “Bakit te armaskam a sondang éy ta kayo a paniképdiyakén? Ataay, tulisan ék beman ametapang? 49 Aldew-aldew éy még-tolduék ta Templo. Bakit éwanékmoysa dinikép? Pero sigi kam dén, mondamatupad tu nihula du purupeta ta


kasulatan na Diyos.” 50 Ey to pégkagini Jesus ta éya, éy gininanan siya dualagad na.

51 Nadid, to péngiange de ni Je-sus ta banuwan, éy te esa a lélake anangtonod-tonod dide, a te alikébkébsan a damit. Ey neta de siya, a talagade siya a dekpén. 52Pero to péngkébilde diya, éy pinabayan na tu damit na,a ginuminan dén a uba.

Ti Jesus Ta Harap DuTe Tungkulin a Judeo

53 Nadid, éy nitugén de ti Jesus tobile no mataas a padi. Ey napisan dénsa du étanan a te tungkulin a Judeo.54 Ey tinumagubet dide ti Pedro taéya. Ey tulos sinomdép be siya tokarsada no bile. Sakay inumeknudsa siya a kaguman na du guwardia, anékipagdengdeng siya to apoy de.

55 Nadid, du mataas a padi sakaydu te tungkulin a Judeo, éy méga-hayok pabi side ta magsistigu ta kak-abulyan a kontara ni Jesus, mondate katuwiran side a ipabuno siya.Pero éwan side tu meeta, 56 da maskimeadu a kaharap a mégkagi ta kak-abulyan tungkul diya, éy éwan pari-pareho i abla dia. 57 Tinumaknégi sénganya dide, a kinagi de, a58 “Nabati me i ina a lélake a négkagia maari na kan a hukatén i Templona Diyos a ginimet na tolay, sakayhuwayén na kan a pataknégén taétélo san a aldew; sakay éwan kantulungan na tolay.” 59 Pero pati tuabla de éy éwan paripareho.

60 Nadid, tinumaknég tu mataas apadi, a kinagi na ni Jesus, a “Ewanka beman tu isengbet di mégpehayadiko?” 61 Pero te ginék san ti Jesus,a éwan siya sinumengbet diya. Eykinagi diya no mataas a padi a huway,a “Anya, kagi mo dén éng siko a talagai anak na Diyos. Ikagi mo éng siko iCristo a tiniyak na Diyos a tagapaglig-tas ta tolay ta mundua.”

62 Ey “O,” kagi ni Jesus, “sakénngani dén ya. Ey sikam éy metaékmoy a mégiknud a magdatig kame

ta Diyos, a kagumanék na a maghari.Sakén i lélake a gébwat ta langet.Sakay metaék moy a dumemét a éd-seék ta kuném ta langet.”

63-64Nadid, pékabati no padi ta éya,éy pinéknet na tu badu na a sarili, akinagi na, a “Méglapastangan siya taDiyos! Mégwari-wari siya a anak naDiyos! Bakit kailangan tam pa a még-bati du magsistigu diya ta kasalananna? Danabati tamdénnadid i pégkagina a kontara ta Diyos! Anya i isipmoya?” kagi na. Ey du mégbati tokagi no padi, éy kagi de a étanan adapat mate siya. 65Nadid, i sénganyadide, éy linoktaben de tu mata niJesus. Sakay tinaklében de tu matana to damit, sakay sinésuntuk de siya,a kinagi de diya, a “Nay, tukuyan moéng ti ésiya i nanuntuka diko!” Sakaydu guwardia ta éya, éy sinésapuk desiya.

Nitanggi Ni Pedro Ti Jesus66 Nadid, édse pabi ti Pedro to

karsada no bile. Ey tu esa a bataanno padi, 67 péketa na ni Pedro a még-dengdeng, éy te itan na siya, sakaykinagi na, a “Siko bale i kagumana niJesus a taga Nasaret!” 68Pero nitanggini Pedro. “Ewan ko tukoy tu kagimo,”kagi na. Ey minabukod dén ti Pedroto kudal to karsada, tulos nagtarakoti tandang.

69 Mamaya-maya éy neta man dénsiya no bataan, tulos kinagi na du édsasa, a “Siya ngani i kaguman na a esa.”70 Pero nitanggi man dén ni Pedro.

Mamaya-maya man dén, éy du to-lay sa éy kinagi de ni Pedro, a “Diyanka sumuway. Siko i kaguman na aesa, da taga Galilea ka be.” 71 “Bakéna sakén,” kagi ni Pedro, “isumpa ko!Parusaanék na Diyos éng mégbuli-buliék! Ewan ko tukoy i éya a lélakea kékagin moy!” 72Nadid, to pégkagini Pedro ta éya, éy bigla a nagtarakottu tandang ta penduwa. Ey naala-ala ni Pedro tu kinagi ni Jesus diya, a“Bagu magtarakot tu tandang ta pen-duwa, éy itanggiék mo ta pentélo.”

Marcos 15:1 73 Marcos 15:29Ey to pékaala-ala na ta éya, éy tulosminagsanget siya ta mahigpit.

15Ti Jesus Ta Harap Ni Pilato

1 Nadid, to gagabi dén, éy nagmit-ing du te tungkulin a Judeo, sakaynéguhunan de éng pakodyan de tiJesus. Ey nipagapus de siya sakayniange de ni Gubernador Pilato. 2 Eykinagi ni Pilato diya, a “Siko bale iharia na Judeo?” Ey “O,” kagi niJesus, “kona to kinagimo.” 3Ey nadid,da pinehayan siya du mataas a padita meadu a kasalanan, 4 éy kinagi niPilato diya, a “Meadu i iyépehay diadiko! Anya i katuwiran mua?” 5 Peroéwan sinumengbet ti Jesus. Ey nag-taka ti Pilato.

Gustu De a Bunon Ti Jesus6Nadid, tuwing piyesta, éy ugali ni

Pilato amagpaluwas ta isesa a pihesu,maski ti ésiya i gustu du tolay. 7 Eynadid éy édsa dén to pégpihesuan iesa a lélake a nakabuno, a ti Barabasi ngahen naa. Siya éy kaguman nadu iba a tolay to péngligalig de tabanuwan. 8 Nadid, dinumulug dutolay ni Pilato, a mékiohon side diyaa dapat paluwasén na i esa a pih-esu. 9 Ey kinagi ni Pilato, a “Gustumoy a paluwasén ko dikam tu hari naJudeo?” 10 Tukoy dén ni Pilato a dupadi éy nitugén de ti Jesus diya daménaghili side diya.

11 Nadid, du mataas a padi, éypinégkagian de dén du tolay, a ipékiohon dia ni Pilato éy paluwasénna ti Barabas kesira ni Jesus. Ey topékiohon de ni Pilato ta éya, 12 Eykinagi na dide, a “Eng kona sa, éy anyai gemtén kua to lélake a ngéngahinanmoy a hari na Judeo?” 13 “Ipako mosiya ta kudos,” kagi de. 14 “Ey bakit,”kagi ni Pilato; “anya i kasalanan naa?”Pero du tolay, éy lalo de san a nidu-law, a “Ipako mo siya ta kudos!”

15 Nadid ti Pilato, éy gustu naa mékisuyu siya du tolay. Kanyapinaluwas na ti Barabas dide. Sakay

nipabalbal na ti Jesus, a tulos niatédna du sundalu, monda ipako de takudos.

Lélokon De Ti Jesus16 Nadid du sundalu, éy niange

de ti Jesus ta lubuk no bile no gu-bernador, sakay pinadulug de sa duétanan a sundalu. 17 Sakay sinolotande ti Jesus ta badu a medideg, dasaya i kolor na damit na hari. Sakaynagkawekaw side ta lanot a meset, anisoklop de to ulo na, a kurona nakan. 18 Sakay sinumalodu side diya,a kinagi de, a “Mabuhay i hari naJudeo!” 19 Sakay pinépakol-pakol desiya, sakay linéloktaben de siya, sakaylinumuhud side diya. 20 Ey nadid,kétapus de a nangloko diya, éy inibu-tan de tu badu na a medideg, sakaypinabaduan de man dén to sarili naa damit. Sakay pinaluwas de siya aipako ta kudos.

Nipako De Siya Ta Kudos21Nadid, to péglakad de, éy nasam-

bat de i esa a lélake a somdép tabanuwan; éy pinilit siya du sundalua minangbékle to kudos ni Jesus. Ingahen no lélake éy ti Simon a tagaSirene. Siya tu ama ni Alehandrosakay ti Rupus. 22Ey niange de ti Jesusto lugar a ngéngahinan de a Golgota(a i kahulugen na éy Bungu). 23Ta éyaéy inatdinan de ti Jesus ta alak a tehalu a gamot. Pero inidelan na.

24Ey nipako de siya to kudos. Sakaynagpalabunutan side a hinati-hati detu damit na, éng ti ésiya i makaalapata bawat piraso. 25 To péngipako dediya, éy alas nuwebe dén na gagabi.26 Sakay te sulat to kudos a te kagito abla de diya. I kagi naa éy “TUHARINA JUDEO.” 27Ey nipako de be sai éduwa a tulisan a kasabay ni Jesus,a nitolnék de side ta magtembang atagirilan ni Jesus.

29 Nadid, du sumésalegéd sa, éydinédusta de ti Jesus, a kinagi de, a“Hala! Siko bale i manghukata taTemplo, sakay ipataknég mo a huwayta étélo san a aldew! Bakit éwan

Marcos 15:30 74 Marcos 16:7mo iligtas nadid i bégi mua. 30 Nay,umogsad ka dén ta kudusa!” 31 Eykona be sa dumataas a padi, éy pinin-tasan de be siya, a kinagi de, a “Entanmoy, niligtas na kan du iba. Pero ibégi naa éy éwan na meligtas. 32 EngCristo siya, a hari na Judeo, éy bakitéwan siya umogsad ta kudusa, mondameta tam a maniwala kitam diya?”Sakay pati du éduwa a kasabay na anipako, éy dinédusta de be siya.

Tu Kamatayan Ni Jesus33 Nadid, kédemét na tanghali, éy

nagdiklém a hanggan to alas tres.34Ey to alas tres dén, ey kinagi ni Jesustamedegsén, a “Eloi, Eloi, lema sabak-tani,” a i kahulugen naa, éy “Diyos ko!Diyos ko! Bakit pinabayanék mo?”

35Ey du sénganya a te taknég sa, éyakala de a dédulawan na ti PurupetaEliyas. 36 Ey minaginan i esa dide anangalap ta damit, sakay nibisa na totuba, sakay niedton na ta ontok nokayo, sakay nipasépsép na ni Jesus.Sakay kinagi na, a “Entan tam pa éngdumemét ti Eliyas a méngiogsad diyata kudusa.”

37 Nadid, éy dinumulaw ti Jesus,a tulos nabégsot i angés naa. 38 Eynadid, tu kortina a dikél ta lubuk noTemplo, éy bigla a minapéknet sapulta ontok ahanggan ta sidung. 39Sakaytu kapitan du sundalu, éy te taknégsan siya ta harap no kudos. Ey péketana éng kodya a minate ti Jesus, éykinagi na, a “Tunay bale ye a anak naDiyos!”

40 Nadid, éy édsa be sa i sénganyaa bébe a mégtan-aw. Kabilang dideéy ti Maria Magdalena, sakay ti Mariaa ina no kétihék a Santiago, sakay niHose, sakay ni Salome. 41 Side dukakaguman ni Jesus to édse na pabi taGalilea, a side i katulung naa. Sakayte meadu be a iba a bébe ta éya, akinumuyog ni Jesus ta Jerusalem.

Tu Péngielbéng Ni Jesus42 Nadid, i éya a aldew éy dis-

peras. Ta gabia éy pangilin na Judeo.Ey to giapon, 43 éy dinumemét sa ti

Hose a taga Arimatea. Siya éy sakupdu konsiyal na Judeo, a iyégalangsiya du tolay. Sakay inumasa besiya ta kédemét na Diyos a maghari.Ey nadid éy éwan siya mésanike aumangeni Pilato amékiohondiya éngmakaalap siya to bangkay ni Jesus.44 Ey pékabati ni Pilato ta éya, éy isipna amakay buhay pabi ti Jesus. Kanyapinauwet na tu kapitan du sundalu, anipakelagip na diya éng talaga a mi-nate dén ti Jesus. 45 Ey to pékabahetana to kapitan a minate ngani dén,éy pinakultaden na ti Hose a umangemangalap to bangkay na.

46 Ey namugtong pa ti Hose tomanta a damit a pagsapot. Sakaypineogsad na dén tu bangkay to ku-dos, sakay sinaputan na to manta,sakay nielbéng na siya to kuweba aginimet de to pader. Sakay nigulungde tu bito a nitakléb de to pintuanno lébéng. 47 Ey ti Maria Magdalenasakay ti Maria a ina ni Hose, éy netade tu néngielbéngan dia.

16To Kébuhay Ni Jesus

1 Nadid, kélipas no pangilin, tiMaria Magdalena, sakay ti Maria aina de Santiago, sakay ti Salome, éynamugtong side ta don a mesépot, amonda ipahid de to bangkay ni Jesus.2 Ey nadid, to simba dén a amulaldew,éy inumange side to lébéng. 3Habangméglakad side éy péguhunan de, a “Tiésiya wade i maakit tama a méngigu-lung to bito a takléb no pintuan?”kagi de, 4 “damedégi.” Ey kédemét desa, éy neta de a negulung dén tu bito.5 Tulos sinomdép side to lébéng. Eyneta de sa i esa a lélake a te eknud sa,amelélatak i badu naa. Eymégantengside.

6 “Diyan kam méganteng,” kagi nolélake. “Tukoy ko a ahayukén moyti Jesus a taga Nasaret, siya a nipakode. Pero éwan se siya, da nabuhaydén! Entan moy i lébéng naa, a éwanse siya. 7 Nadid,” kagi na, “éy angemoy pégkagian du alagad na, sakay

Marcos 16:8 75 Marcos 16:20ti Pedro be, a nabuhay dén siya, amagdetol siya dikam ta Galilea. Eymetamoy siya ta éya, a kona to kinagina dikam.”

8 Ey du bébe, pékabati de ta éya,éy ginuminan side a linumuwas tolébéng, da méganteng side a tahod.Ey éwan side négkagi ta maski ti ésiyato mineta de, dahil to anteng de.

Pinumeta Ti Jesus Du Alagad Na9 Nadid, to kébuhay ni Jesus to

simba a gagabi, éy pinumeta pa siyani Maria Magdalena. Siya tu bébe ainibutan ni Jesus ta pitu a dimonyo.10 Sakay siya, éy inumange négkagi taéya du iba a alagad ni Jesus. Dinemtanna side a mégsanget. 11 Ey pékabatide to kagi no bébe, a neta na ti Jesusa buhay dén, éy éwan side naniwaladiya.

12 Ey kétapos na éya, éy pinumetaman dén ti Jesus ta éduwa a alagad naa iba to péglakad de to dilan. Ey ibadén i idsura naa. 13 Ey side, éy nagsoliside a négkagi du iba. Pero éwan beside naniwala dide.

14Katapusana, éy pinumeta ti Jesusdu sapulu éy ta esa a alagad na topéngan de. Ey pinégkagian na side, daéwan side naniwala diya, sakay éwanside naniwala du nagbaheta dide abuhay dén siya. 15 Sakay kinagi nadide, a “Umange kam ta maski ahe tamundua, sakay magpahayag kam taMahusay a Baheta ta étanan a tolay.16 I maski ti ésiya a maniwala, a tulosipabinyag, éy meligtas side. Sakay duéwan maniwala, éy hukumén side naDiyos.

17“Ey sayedu tanda a édse duméni-wala diyakén,” kagi ni Jesus; “maka-pagpaibut side du dimonyo ta pamag-itan na ngahen kua. Sakay mégkagiside ta iba-iba a kagi a éwanmapospu-san na tolay. 18 Sakay éng kébilan de iulag, o éng inuménde i lasun, éy éwanside maanya. Sakay éng itupu de tukamét de du te ladu, éy maghusayside.”

19 Nadid, to pégkagi ni Jesus dide,éy inumontok siya ta langet, a kagu-man na dén sa i Diyos a méghari.20 Ey du alagad éy inumange dén sideta iba-iba a banubanuwan, a nagpa-hayag ta kagi na Diyos. Ey inagumanside na Panginoon. Nagpatunay siyadu tolay a katutuhanan tu nipahayagde, da inatdinan na side ta tanda amakapangyarian.

Lukas 1:1 76 Lukas 1:22


Lukas1 Mahal ko a Teopilo: Meadu dén i

tolay a néngisulat tungkul to ginimetni Jesus, to pégiyan na dikitam tamundua. 2 I nisulat dia éy tu niba-heta du kakaguman ni Jesus dikitam.Side du minaketa to ginamet ni Jesus,a tulos néngipahayag side ta éya aMahusay a Baheta.

3 Kanya nadid, Apo Teopilo, éy in-isip ko a mahusay éng isulat ko nadiddiko i tama a baheta tungkul ta éya, dasakén éy inadal ko i éya sapul to sapulna. 4Kanya isulat ko nadid i éye diko,monda mapospusan mo ta mahusay ibuu a katutuhanan tungkul to naba-heta mo dén a ginimet ni Jesus.

Nihula No Anghel a Ienak Ti Juan5 Nadid, to panahun ni Hari Herod

ta Israel, éy te esa a padi, a ti Sakariasi ngahen naa. Sakup siya du padi angéngahinan de a Abias. Tu asawa naéy ti Elisabet, a lahi be siya du padi,da apo be siya ni Padi Aron to araw.6 Mahusay a ugali ta mata na Diyosdiden ya a pasawa, a sésundin de tamahusay i utus na Diyos. 7 Pero éwanside tu anak, da baug dén ti Elisabet,sakay matanda dén side a pasawa.

8 Nadid, to esa a aldew, éy te nan-yari ni Sakarias. Ta éya a aldew, éyédse dén siya ta Templo, a ginametna i tarabaho na padi, da kalewas siyano kagurupu na a tagapanalangin taéya. 9 Ey nadid, ayun ta ugali du padi,éy nagpalabunutan side éng ti ésiyadide i somdépa ta Templo a mégsuubta Diyos. Ey ta éya a aldew, éy tiSakarias i nakabunuta. Kanya siyadén i sinomdépa. 10 Ey du iba a tolay,éy nawahak side ta luwas, a nanalan-gin side ale ni Sakarias a mégsuub talubuk.

11Nadid, mégsuub pabi ti Sakarias,éy pinumeta diya i esa a anghel a géb-wat ta Diyos, a te taknég siya ta giledno lamesa a pégsuuben. 12 To péketani Sakarias to anghel, éy inumantengsiya. 13 Pero kinagi diya no anghel,a “Diyan ka méganteng, Sakarias.Nabati dén na Diyos tu panalanginmo diya. Mangilog a talaga tu asawamo, a magenak siya ta lélake. Eyta kéenak na, Sakarias,” kagi na, “éyngahinan mo siya ni Juan. 14 Siya ikasahatan moya, sakay te meadu bea iba a tolay a masaya diya! 15 Siya imaging memahal a lélake ta mata naDiyos,” kagi no anghel. “Ey kailanganéwan siya maginom ta maski anya akélasing. Ey sapul ta kéenak na, éyédse diya i Banal a Espiritu. 16 Siyaéy pasolen na i meadu a Judeo taPanginoon de a Diyos. 17 Utusan siyana Diyos, Sakarias,” kagi na, “a tekapangyarian siya a kapareho ni Pu-rupeta Elias to araw. Pagkasunduénna du patena, sakay pagbaguén na iisip du masuwayin, monda umahegside du tolay a mahusay. Mégdetolsiya ni Cristo, a paghandaén na dutolay ta demtan na.”

18 “Pakodyan ko a mapospusan éngkatutuhanan i éya a kinagi mo,” kagini Sakarias, “da lakayék dén, sakaybakés be dén tu asawa ko?”

19 “Ti Gabrielék,” kagi no anghel.“Kagumanék na Diyos, a siya i nag-paangea se diyakén a mégkagi dikota éya a mahusay a kagi. 20 Perosiko, Sakarias, da éwan ka méniwaladiyakén, a matupad a talaga i éya akinagi ko, éy maging bulol ka dénnadid, a hanggan ta kédemét na éyaa nipangako ko diko, a magenak tuasawa mo.”

21 Nadid, habang édse ti Sakariasto lubuk no Templo, éy mégéuhayéndu tolay ta luwas, éng bakit minalesiya. 22 Mamaya-maya, kéluwas na,éy éwan siya makakagi. Basta ling-guwahe san i kagi naa dide. Kanyatukoy du tolay a te nipeta i Diyos diyato lubuk.

Lukas 1:23 77 Lukas 1:54-5523 Nadid, kétapos no panahun ni

Sakarias amégtarabaho to Templo, éynagsoli dén siya to bile de. 24Ey ta éyaéy nangilog dén ti Elisabet a asawa na.Lima a bulan a éwan siya linumwas tobile. 25 “Kinagbianék dén na Diyos,”kagi na, “a inibutan na dén tu sanikeko, da mabuktiték dén.”

Nihula No Anghel a Ienak Ti Jesus26 Nadid, to ikaéném dén a bu-

lan no buktet ni Elisabet, éy i Diyoséy pinaange na ti Anghel Gabriel taBariyo Nasaret ta Galilea. 27 Pinaangena siya ta esa a madiket ta éya a i nga-hen naa éy ti Maria. I éya a madiket,éy éwan pabi inadenean na lélake.Pero sinakad dén no lélake, a ti Hosei ngahen na, a apo siya ni Hari Dabid.28 Ey tu anghel, éy inumange siya niMaria, a kinagi na diya, a “Maria, édsediko i Diyos, a kagbian na ka.”

29 Ey ti Maria, pékabati na tokagi no anghel, éy métageg siya,a mégéisipén siya éng anya wade ikahulugina na éya a kinagi na. 30 Eykinagi no anghel diya, a “Diyan kaméganteng, Maria, da mahal ka naDiyos. 31Gemtén na Diyos a mangilogka, a tulos magenak ka ta lélake. Ey takéenak na,Maria,” kagi na, “éy ngahi-nan mo siya ni Jesus. 32 Siya éy mag-ing mataas, a dulawén de siya a anakna mataas a Diyos. Ey i PanginoonDiyos,” kagi no anghel, “éy gemtén naa maging hari siya, a kona to apo na aHari Dabid to araw. 33 Sakay magharisiya du Judeo a éwan tu hanggan. Eyéwan tu katapusan i péghari naa!”

34 “Ey pakodya ye,” kagi ni Maria,“da éwanék pabi tu asawa?”

35“Umange diko i Banal a Espiritu,”kagi no anghel, “sakay umédse dikoi kapangyarian na Diyos. Kanya tuienak mo, éy dulawén de a banal aanak na Diyos. 36 Ey entan mo ti dadamo a Elisabet, Maria. Kagi de a baugkan siya. Pero nadid, maski bakésdén siya, éy mabuktet dén siya. 37 Damakagimet i Diyos ta maski anya.”

38 “Ey maari,” kagi ni Maria, “dautusanék na Panginoon, éy tang-gapén ko i kaluuben na diyakén.” Na-did, pégkagi ni Maria ta éya, éy gini-nanan siya no anghel.

Bumisita Ti Maria To Dada Na39Nadid, ta éya a panahun, éy inu-

mange ti Maria to esa a banuwan tabuked ta Hudea, 40 a bumisita siya todada na a Elisabet. Ey kédemét nato bile de, éy sinomdép siya a binatina tu dada na. 41 Ey ti Elisabet, pék-abati na to boses ni Maria, éy biglaa linuminés tu anak na ta tiyan na,éy tulos inumasék i Banal a Espirituni Elisabet. 42 Tulos kinagi na niMaria ta medegsén, a “Masuwerte ka,Anéng, ta maski ti ésiya a bébe, datu anak mo, éy siya i mahaléna naDiyos! 43 Salamat ta Diyos,” kagi niElisabet, “da bumisita dén diyakén tuina na Panginoon ko! 44Da entan mo,Maria,” kagi na, “to pékabati ko diko,éy linuminés tu anak ko ta tiyan kua,dahil ta kasahatan naa. 45Masuwerteka dén, Anéng, da naniwala ka dén tokinagi diko na Panginoon!”

Purién Ni Maria I Diyos46 Nadid, kinagi ni Maria i kona

se: “Purién ko i Diyos ta isip kua!47 Mésayaék, da Diyos i tagapagligtaskua. 48 Sakén i utusan na a mababa,éy pinansingék dén na Diyos. Sapulnadid, éy dédulawénék na tolay amasuwerteék, 49 dahil ta memahal agimet namataas a Diyos diyakén. Siyai banal. 50Kékagbian na du umantengdiya, ta maski nikésiya a panahun.51 Sakay gemtén na i kapangyarian naa ibutan na du palalo a tolay, a pata-hantaén na i gayak dia. 52 Pinababana dén du mataas, sakay pinataas nadén du mababa. 53 Du mégalép éyatdinan na side ta kanén de, sakay dumayaman éy paibutén na side a éwanside tu kébil a kanén.

54-55 “Nadid, éy inaguman na Diyosi katulung na a Israel. Ewan nanaleksapan tu pangako na du apo-apotam, a mangagbi dikitam. Kinagbian


na ti Abraham. Sakay kagbian nabe sikitam a apo-apo na, a éwan tukatapusan.”

Saya i katapusana no kinagi niMaria. 56 Ey kétapos na éya, éy tinu-mulos ti Maria to bile no dada nata manga étélo a bulan, bagu nagsolisiya to bile na.

Nienak Ti Juan a Mégbinyag57Nadid, kédemét na oras, éy nage-

nak ti Elisabet ta lélake. 58 Ey du té-totop na sakay du karatig na, pékaba-heta de anagenakdén, éymésaya sidediya, da kinagbian dén siya na Diyos.59 Ey nadid, to ikawalu dén a aldew aidad no anak, éy dinumulug side tobile de Elisabet, a monda bugitén detu anak, sakay ngahinan de. Talagade angahinan siya ni Sakarias, da sayatu ngahen no ama na. 60Pero “Ewan,”kagi no ina na. “Maigi pa éy ngahinantam siya ni Juan.”

61 “Ey bakit,” kagi de. “Ewan ka tutop a maski isesa a te ngahen ta konasa!” 62 Tulos nisenyas de ni Sakariaséng anya i gustu na a ngahen no anakna. 63Eynihalimbawani Sakarias didea atdinan de siya ta panulatan na. Eyto péngiatéd de diya, éy nisulat na ingahen a Juan. Ey péketa du tolay taéya, éy nagtaka side.

64 Nadid, bigla a nakapégkagi agadti Sakarias, a tulos nagpasalamat siyata Diyos. 65 Ey inumanteng dén dukaratig na, éng anya i kahulugen naéya. Ey i éya a nanyari, éy nabahiba-heta dén ta lebuta na éya a lugar taHudea. 66 Ey du étanan a nakabaheta,éy mégéisipén side ta éya a anak, éngmaging anya siya. Da neta du tolay aédse diya i kapangyarian na Diyos.

Tu Pénghula Ni Sakarias67Nadid, ti Sakarias a ama no anak,

éy édse diya i Banal a Espiritu, éynaghula siya. 68 “Salamat ta Pangi-noon,” kagi na. “Siya i Diyos a péni-walaandu tolay a Israel! Da inumangese siya a méngiligtas du tolay na.69 Paangen na dén se i tagapagligtas

dikitam, a lahi siya no katulung na aDabid.

70 “Ey nadid,” kagi ni Sakarias,“saye tu kinagi na Diyos to araw,to nipahula na du mahusay a puru-peta na: 71 I nipangako na Diyos, éyagawén na kitam du kalaban tam, ailigtas na kitam du méiyamut diki-tam. 72 Nangako siya a kéagbian nadu apo-apo tam, a éwan na kalek-sapan tu nipangako na dide to araw.73Nipangako na be to apo tam a Abra-ham, 74 a agawén na kitam du kalabantam, amonda éwan kitammégantenga méniwala ta utus na. 75 Ibilang nakitam a tolay na, sakay ibilang nakitam a éwan tu kasalanan, mondamakaadene kitam diya a palagi.”

76Nadid, pinégkagianni Sakarias tuanak na, a saye tu kinagi na: “Siko aanak ko,” kagi na, “éy ngahinan de kaa purupeta na mataas a Diyos. Siko,Duduy, éy meditol ka ni Cristo a mag-toldu, a siko i magpahanda du tolay tademtan na. 77 Siko i magbahetaa dutolay, a iligtas side na Panginoon, apagpasensiyaan na side ta kasalanande. 78 I Diyos a péniwalaan tam, éymebait siya, a kagbian na i tolay. Ikédemét na a gébwat ta langet éykoman i sikat na bilag. 79Matalo na idiklém, da tanglawan na du mégiyanta diklém a mamakate dide, a mondaigiya na side a mékiagum ta Diyos.”Saya tu kinagi ni Sakarias.

80 Nadid, tu anak de Sakarias, éyti Juan i ngahen naa. Ey dinumikélsiya ta mahusay, a natutu be siya tuisip. Ey tu diniklan na éy ta melawaa ilang a lugar. Saya i pégiyanan naa hanggan éwan dinumemét tu orasna a umange nagpahayag du tolay aIsrael.

2Nienak Ti Jesus

1 Nadid, ta éya a panahun, éy nag-pasensos ti Hari Agosto ta tolay. Iutus na, éy kailangan a magpalista iétanan a tolay ta sarili de a banuwan.2 Saya tu purumeru a sensos, to

Lukas 2:3 79 Lukas 2:28panahun pabi ni Kirinio a gubernadorta Siria. 3 Kailangan a umange iétanan a tolay ta sarili de a banuwana magpalista.

4 Kanya ti Hose a katipan ni Maria,éy gininanan na i Bariyo Nasaret taGalilea, a inumange siya ta BetlehemtaHudea. Kailangan siya amagpalistata éya, da taga Betlehem tu apo naa Dabid to araw, éy ti Hose éy lahisiya ni Dabid. 5 Ey kaguman na sati Maria a katipan na. Ey siya éymabuktet dén. 6 Ey nadid, to édsa depabi sa, éy dinumemét dén i oras niMaria amagenak. 7Ey kéenakno anakna a panganay a lélake, éy binalutanna ta damit, sakay pinatidug na topénganan du baka, da éwan dén sidemeubus to bile a tétulusan.

Tu Mineta Du Mégpastor8 Nadid, ta éya a kélép, éy te sén-

ganya a lélake ta adene ta Betlehem, amégpastor side du tupade. 9Eybigla apinumeta dide i esa a anghel a gébwatta Panginoon, a tulos dinumemlag tapalebut dia i demlag na Diyos. Eyméganteng side a tahod. 10 Ey kinagino anghel dide, a “Diyan kammégan-teng. Te ibahetaék dikam a memahala baheta. I éye a baheta éy kasahatanna meaadu a tolay. 11 To mamaya se,”kagi na, “éy nienak dén ta Betlehemtu Panginoon moy a tagapagligtasmoy, a ti Cristo. 12 Ey saye i tandanaa dikam,” kagi no anghel, “éy metamoy sa tu anak a te balut ta damit, ate katidug to pénganan na baka.”

13 Nadid, to pégkagi no anghel taéya, éy bigla a inumagum diya imeaadu a tahod a anghel a iba, amégpégkanta side ta puri ta Diyos.14 “Salamat ta Diyos ta langet,” kagide, “da du mahalén na a tolay tamundua, éy dumemét dide i kapaya-paan!”

15Nadid, kéhektat dén du anghel anagsoli ta langet, éy kinagi du még-pastor, a “Kitam dén ta Betlehem aentan tam éng anya i nanyaria, a ni-baheta dikitam na Panginoon.”

16 Kanya inumange sa side agad,éy dinemtan de de Hose, a nagenakdén ti Maria, a te katidug tu anakna to pénganan na baka. 17 Ey dumégpastor, éy nibaheta de du tolay satu kinagi no anghel dide a tungkul toanak. 18 Ey du étanan a nakabati, éynagtaka side. 19 Ey ti Maria, éy inisipna san i étanan na éya, a éwan nakaleksapan i éya. 20 Ey du mégpastor,éy nagsoli dén side, a pépurién de iDiyos dahil tomineta de, da kona baleto kinagi dide no anghel.

21 Ey nadid, to ikawalu dén a aldewno idad no anak, éy binugit de siya. Eynginahinan de siya ni Jesus, da sayatu kinagi no anghel niMaria bagu siyanangilog.

Niange De Ti Jesus To Templo22 Nadid, dinumemét dén i oras a

péngtupad de Maria ta utus ni Moisesta tungkul ta pégenak na bébe. Kanyakembil de tu anak de ta Jerusalem,monda ipalagay de siya a iatéd taDiyos tu buhay na. 23 Saye i utus a esata kasulatan na Diyos, a “Tu panganaykan a anak, éng lélake, éy koo naDiyos.” 24 Ey inumange be sa side,monda iatang de i éduwa a palapati, odikaya éduwa a dagalan, ayun ta utusna Diyos.

25 Nadid, te lakay a mégiyan taJerusalem, a ti Simeon i ngahen na.Mahusay siya a lakay a mékidiyos.Ey umasa siya a umasa, a agawénna Diyos du Israel ta kahirapan de.Ey édse diya ta mahusay i Banal aEspiritu. 26 Ey nipaliwanag diya naBanal a Espiritu a éwan siya matehanggan éwan na meta tu tiniyak naDiyos a tagapagligtas. 27 Ey nadid,ta éya a aldew, éy pinéglakad siyana Espiritu na Diyos, a pinasdép nasiya to Templo. Ey mamaya-maya,éy neta na a sinomdép de Maria amétatena, a talaga de a tupadén tukailangan de a para to anak de, ayunto utus ni Moises. 28 Ey ti Simeon, éyinalap na tu anak a kinélkél, a tulosnagpasalamat siya ta Diyos.

Lukas 2:29 80 Lukas 2:5229 “Anin, Panginoon,” kagi na,

“maski mate ék dén nadid, da tinupadmo dén tu nipangakomo diyakén, 30 anipeta mo dén diyakén tu pinaangemo se a tagapagligtas ta tolay. 31 Siyaye i nihanda mua a tagapagligtas, apatanyagén mo ta buu a tolay. 32 Siyaye i magpaliwanaga du éwan Judeo atolay ta plano mua. Dahil diya,” kagini Simeon, “éy tumanyag du tolay moa Israel.”

33 Nadid, du ina no anak, pékabatide ta éya a kagi ni Simeon, éy nagtakaside. 34 Ey tu lakay a Simeon, éybinasbasan na side a métatena, sakaykinagi na ni Maria, a “I anak moyae,éy siya i pinilia na Diyos. Dahil diyaéy mapahamak i meadu a tolay taIsrael. Sakay pati éy dahil diya éy temeadu be a meligtas. Siya i tandaana Diyos. Ey te meadu a manglabagdiya. 35 Dahil diya,” kagi ni Simeon,“éy mehayag i isip na meadu a tolay.Sakay siko, Maria, éy dumemét dikoi dikél a kalungkutan mo, dahil tagemtén de ta anak mua.”

36-37 Nadid, te purupeta a bakésa édsa be to Templo. Tu ngahenna éy ti Ana, a anak ni Panuel, asakup siya na lahi ni Aser. Matandadén siya a bakés, a walu a pulu ataon i idad na. Nale dén siya anabilo. Pitu san a taon a nékiagumsiya to asawa na, éy minate dén tuasawa na. I éya a bakés, éy éwanna géginanan tu Templo. Aldo éy takélép éy édsa sa siya a sumésamba taDiyos. Sakay pamensan-mensan siyaa mégkulasiyon, sakay ménalangin.

38Nadid, to pégkagi dén ni Simeonde Maria, éy dinumemét tu bakésdide, a tulos nagpasalamat siya taDiyos, sakay tulos nipahayag na tuanak du étanan a uméasa ta kédemétna méngiligtas du Israel.

39 Nadid, de Maria a pasawa,pékatupad de to kautusan ni Moises,éy nagsoli dén side ta Galilea, ahanggan to banuwan de a Nasaret.40 Ey tu anak de a ti Jesus, éydinumikél siya a mesibét dén i

bégi naa. Ey matalinung siya. Eyinaguman siya na Diyos ta mahusay.

Nawahak Ti Jesus To Templo41Nadid, taon-taon, tuwing Piyesta

na Ala-ala, éy uméange du magulangni Jesus ta Jerusalem a mamiyesta.42 Ey ti Jesus, to labindalawa dén ataon tu idad na, éy kinumuyog siyadide. 43 Ey kétapos no piyesta, éynagsoli dén side, pero kineginanan deti Jesus ta Jerusalem. Du magulangna éy éwan de napansing a nawahaksiya, 44 éng ˈwan akala de éy kagu-man de dén to gurupu de. Naghapunside a naglakad bagu de napansing aéwan siya kaguman. Nipépakelagipde siya du kakaguman de. 45Ey nadid,da éwan de neta, éy nagsoli side taJerusalem a mégahayok side diya.

46 Etélo side a aldew a nagahayokdiya, bagu de mineta to Templo.Dinemtan de siya a kaguman na dumatétanda a maistu na Judeo. Még-bati siya dide, sakay mégpakelagip.47 Ey du étanan sa a nakabati diya, éynagtaka side, da neta de amatalinungi sengbet naa du maistu. 48 Ey dumagulang na, péketa de ta éya, éynagtaka be side diya. Ey kinagi no inana diya, a “Anin, Duduy, bakit bemankona sina i ginimet mo dikame? Nalekame dén tama mo a mégéahayukéndiko.”

49 “Bakit ahayukénék moy?” kagini Jesus. “Ewan moy beman tukoya dapat édseék ta bileae Nama ko?”50 Ey éwan napospusan dena na ikahulugina no kinagi na.

51Ey kétapos na éya, éy kinumuyogti Jesus dide, a nagsoli dén side taNasaret. Ey siya, éy sinunud na denana ta mahusay. Ey tu ina na, éy aléla-hanén na i étanan a nanyari. 52 Ey tiJesus, éy dinumikél siya ta mahusay,a natutu be siya tu isip. Ey lalo akinasahatan siya na Diyos, sakay dutolay, éy mésahat be side diya.

3Nagsapul Ti Juan a Mégtoldu

Lukas 3:1-2 81 Lukas 3:19-201-2 Nadid, to ikasapulu dén éy ta

lima a taon ni Tiberio a naghari, éyinutusan na Diyos ti Juan a magsapulsiya a mégtoldu. Tu Juan a anak niSakarias. Mégiyan pabi nadid ti Juanta melawa a ilang a lugar. Nanyariye to panahun pabi ni Ponsio Pilatoa gubernador ta Hudea. Ti Herod éymayor ta Galilea. Tu wadi na a Pelipéymayor ta Iturea sakay ta Trakonite.Sakay ti Lisanis éy mayor ta Abilinia.Sakay ti Anas éy ti Kaipas, éy side imataas a padi.

3 Ey ti Juan, tulos naglebut siyadu iba-iba a banubanuwan ta Hor-dan, a nagtoldu siya du tolay, a dapatmagsisi side ta kasalanan de, a tu-los ipabinyag side, monda pagpasen-siyaan side na Diyos ta kasalanan de.

4 I éya a gimet ni Juan, éy saya i ki-nagia ni Purupeta Isayas to nipégkagina, a“Te magpahayag ta ilang a lugar, a

i kagi na du tolay éy dapatmaghanda side ta kédemét naPanginoon, a husayén de be tupéglakaden na. 5 Du étanana lébak a édse to dilan na, éytapuhan. Du étanan a buked,éy pantayén. Du kiwél-kiwéla kamino, éy padiretyuén. Eydu mebito a dilan, éy patagén.6Monda du étanan a

tolay ta mundua, éy mapospusan de aagawén na Diyos du tolay na!”

7 Nadid, to pégtoldu ni Juan, éydinumulug diya i meaadu a tolay aipabinyag. Ey kinagi ni Juan dide, a“Sikam éy magkadukés kam a tolay.Anya i kailangan moya ta éye? Akalamoywade amakaginan kam ta parusana Diyos? 8 Baguén moy pa,” kagina, “i ugali moya, a patunayan moy anagsisi kam dén a talaga. Diyan kamumasa a agawén kam na Diyos da apokam ni Abraham, da éwan ya tu kab-uluhan ta Diyos. Da maski di bituae,”kagi na, “éymaari naDiyos a gemtén amaging apo ni Abraham! 9Ey tandaanmoy,” kagi ni Juan, “mara i parusana Diyos, éy wasay. Ey mehanda dén

nadid tu wasay a pagpukan du kayo.Eng mara, sikam éy kayo kam. Ey duétanan a kayo a éwan magbunga tamahusay a bunga, éy pukanén, sakayibut ta apoy.”

10 Ey du tolay, pékabati de ta éyaa kagi ni Juan, éy kinagi de diya, a“Magenya kame, monda éwan kameparusaan na Diyos?”

11 Ey kinagi ni Juan dide, a “Eng teéduwa ka a badu, éy iatéd mo i esa taéwan tu badu. Ey kona be sa du tekanén.”

12 Nadid, te sénganya a még-pabuwes a inumange ni Juan aipabinyag. Ey kinagi de be diya, énganya i dapat gemténde. 13Ey kinagi niJuan dide, a “Diyan kammégsingeh tahigit pa ta utus dikam na gubiyerno.”

14 Ey te sundalu be sa. Ey kinagide ni Juan, “Ey sikame, anya idapat gemtén me?” “Ey diyan kammangalap ta sapilitan, sakay diyankammégpehay ta éwan katutuhanan,sakay diyan kam méglekramo tasuweldu moy.”

15Nadid, dahil to pégtoldu ni Juan,éy nagsapul du tolay a uméasa diya,a akala de a makay ti Juan wade déntu tiniyak na Diyos a tagapagligtasdide. 16 Ey, “Ewan,” kagi ni Juan.“Besa a sakén i tagapagligtasa naJudeo. Sakén éy binyagen ta kam tadinom. Pero te ménegipo diyakén adumemét. Eng iparehoék moy diya,éy éwanék tu pasa, da mataas siyadiyakén. Siya éy binyagen na kamta Banal a Espiritu, sakay ta apoy.17Mara,” kagi ni Juan, “i pamuhubaannaa ta tolay, éy bilao. Mara te kébilsiya a bilao, monda tapan na tu bégesna. Ey tu mahusay a béges, éy iedtonna ta bile na. Ey tu lupés, éy itutod nata apoy a éwan maadép.”

18 Nadid, kona sa éy meadu i ni-toldu ni Juan du tolay. Hinahatulanna side, sakay pinahayagen na sideta Mahusay a Baheta. 19-20 Pero tiMayor aHerod, éy nipihesu na ti Juan.Kanya nipihesu na siya, éy dahilan


éy pinégkagian siya ni Juan, da in-agew na ti Herodias a asawa no wadina. Sakay pinégkagian na be siya tokasalanan na a iba. Ey tu kasalanan niHerod a dikél, éy tu néngipihesu na niJuan.

Binyagen Ti Jesus21 Nadid, to kétapos ni Juan a nag-

binyag ta meadu a tolay, éy bininya-gen na be ti Jesus. Ey to nipag-pabinyag ni Jesus, a manalangin pabisiya, éy minapilak i langet, 22 a tulosdinumibi diya i Banal a Espiritu, a tebégi a koman i dagalan. Ey négkaginadid i boses ta langet, a “Siko i anakkua a mahal, éy mésayaék diko.”

Tu Lista Du Apo-apo Ni Jesus23 Nadid ti Jesus, to pégsapul na a

mégtoldu, éy manga étélo a pulu ataon i idad na. Ayun ta isip na tolay,éy anak kan siya ni Hose, a anak niEli, 24 a anak ni Matat. I éya a Matatéy anak ni Lebi, a anak ni Melki. Eyti Melki man dén éy anak ni Hana,a anak ni Hose. 25 Ti Hose éy anakni Matatias, a anak ni Amos. I éya aAmos éy anak ni Nahum, a anak niEsli. Ti Esli éy anak man dén ni Nage,26 a anak ni Maat, a anak ni Matatias.Ti Matatias éy anak ni Semey, a anakni Hose. Ti Hose éy anak ni Huda, 27 aanak ni Hoana. Ey ti Hoana éy anakman dén ni Resa, a anak ni Sorobabel,a anak ni Salatiel, a anak man dén niNeri. 28 Ti Neri éy anak ni Melki, aanak ni Adi. Ti Adi éy anak ni Kosam,a anak ni Elmodam, a anak ni Eri. 29TiEri man dén éy anak ni Hosue, a anakni Elieser, a anak ni Horim, a anakni Matat. Ti Matat éy anak ni Lebi,30 a anak ni Simeon, a anak ni Huda.Ey i éya a Huda éy anak man dén niHose. Ey ti Hose éy anak ni Honan,a anak ni Eliakim, 31 a anak ni Melea.I éya a Melea éy anak ni Mainan, aanak ni Matata, a anak ni Natan, aanak ni Dabid. 32 Ti Dabid éy anak niHese, a anak ni Obed; éy ti Obed éyanak man dén ni Boos. Ey ti Boos éyanak ni Salmon, a anak ni Nason, 33 aanak ni Aminadab, a anak ni Admin.

Ti Admin éy anak man dén ni Arni,a anak ni Esrom, a anak man dén niPares. I éya a Pares éy anak ni Huda,34 a anak ni Hakob. Ti Hakob éy anakni Isaak, a anak man dén ni Abraham.I éya a Abraham éy anak ni Tare, aanak ni Nakor. 35 Ti Nakor éy anak niSerug, a anak ni Ragaw, a anak mandén ni Peleg; éy ti Peleg éy anak niHeber, a anak ni Sala. 36 Ti Sala éyanak ni Kainan, a anak ni Arpasad, aanakman dén ni Sem. Ti Sem éy anakni Noe, a anak ni Lamek, 37 a anak niMatusalem, a anak ni Enok. Ti Enokéy anak ni Hared, a anak ni Mahalalel,a anak ni Kainan. 38Ti Kainan éy anakni Enos, a anak man dén ni Set. Ey tiSet éy anak ni Adan, a anak na Diyos.

4Tu Pangtokso Ni Satanas Ni Jesus

1 Nadid, nagsoli dén ti Jesus a géb-wat ta Hordan. Ey édse diya tamahusay i Banal a Espiritu. Ey tuEspiritu, éy niange na siya ta ilang alugar, para ta épat a pulu a aldew. 2Eyta éya, éy tinétokso siya ni Satanas.Ey ta lubuk na éya a panahun, éyéwan siya néngan. Ey to katapusan,éy mégalép dén siya.

3 Ey kinagi ni Satanas diya, a “Enganak ka na Diyos a talaga, éy gamiténmo i kapangyarianmua a paging tina-payén mo di bitoae.” 4 Ey mégidel tiJesus, a kinagi na, a “I kagia ta kasu-latan na Diyos, éy éwan san kanén iikabuhay mia, éng ˈwan salita be naDiyos i ikabuhaya na tolay.”

5 Nadid ti Satanas, éy niange na tiJesus ta melangkaw, sakay nipatanawna diya i étanan a banubanuwanta mundua ta esa san a minutus.6-7“Sakén i te kooadidenya a étanan,”kagi ni Satanas. “Ey maari ko a iatédi éya ta maski ti ésiya a gustu ko.Nadid, éng sumamba ka diyakén, éyiatéd ko diko i étanan a kayamanannaéya, a siko i te kapangyariana dide.”8Ey ti Jesus, éy mégidel man dén siya,a kinagi na ni Satanas, a “I utus nakasulatan na Diyos, éy Panginoon mo

Lukas 4:9 83 Lukas 4:31a Diyos, éy siya san i sambaan mua,sakay siya be kan san i péniwalaanmua.”

9 Nadid, éy niange na ti Jesus tapaluku no Templo ta Jerusalem. “Engsiko i anak na Diyos,” kagi na, “éytumépduk ka dén. Ewan ka maanya,10 da i kagia ta kasulatan na Diyos,éy utusan kan na Diyos du anghel naa mangalaga diko. 11 Sakay agawénde ka kan,” kagi ni Satanas, “mondaéwan ka mebagsak ta bito.” 12 Eymégidel man dén ti Jesus, a kinagi na,a “Te kagi a iba, a éwan kan maari apuhubaan na tolay i Diyos, éng agu-man na.”

13 Ey nadid, kétapos ni Satanasa nangtokso ni Jesus, éy gininananna siya, a naguhay siya ta esa apagkékataon.

Mégsapul Ti Jesus a Mégtoldu14 Nadid, éy nagsoli dén ti Jesus ta

Galilea. Ey édse diya i kapangyarianna Banal a Espiritu. Ey du tolay sa,éy nabahibaheta de siya. 15 Ey nag-toldu siya du tolay du kapilya de, éypinépuri siya du étanan a tolay.

16 Nadid éy inumange dén ti Jesusto diniklan na a banuwan a Nasaret.Ey to pangilin a aldew, éy inumangesiya to kapilya de, a kona ta ugali na.Ey tinumaknég siya to miting de, amégbasa ta kasulatan. 17 Ey nigewatde diya tu libru a nisulat ni PurupetaIsayas. Ey binuklat na, éy saye tubinasa na:18 “Edse diyakén i Espiritu na

Panginoon, da piniliék naa magpahayag du mahirapta Mahusay a Baheta. In-utusanék na a magpahayagdu pihesu, a agawén side,sakay du buhék, éymakabulagside, sakay du mahirap, éyilibri side. 19 Inutusanék naa magpahayagék ta kédemétna Panginoon a mangiligtasdide.”

20Nadid, pékabasa dén ni Jesus ta éya,éy tiniklup na tu libru, sakay nisolina to lélake, sakay inumeknud siya a

mégtoldu. Ey te itan siya du étanan atolay to kapilya, éng anya i kagi naa.21 “I éya a hula a binasa ko dikam,”kagi na, “éy natupad dén nadid aaldew ta harap moya.”

22 Ey du tolay, pékabati de ta éya,éy kagi de a mahusay siya a lélake. Eynagtaka side to kinagi na a memahal.Ey kagi du iba, a “Ewan beman siya tuanak ni Hose?”

23 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Sig-uradu éy kagi moy diyakén i hal-imbawa, a ‘Nay, éng doktor ka, éypahusayén mo pa i sarili mua.’ O kagimoy siguru diyakén, a ‘Bakit éwanmo gemtén ta éye tu nabaheta mea ginimet mo kan ta Kapernaum?’24 Talaga,” kagi ni Jesus, “éwan tang-gapén na tolay i purupeta, éng géb-wat siya ta banuwan de.

25 “Tandaan moy,” kagi na; “topanahun ni Purupeta Elias, éy éwannaguden ta étélo éy ta kalahati a taon,a hanggan mégalép i tolay. Ey temeadu a bébe a bilo ta Israel ta éyaa panahun, a naghirap. 26 Pero entanmoy,” kagi ni Jesus, “i Diyos éy éwanna inutusan ti Elias a mangtulung tamaski isesa dide. Engˈwan, i tinulun-gan na sana éy tu bilo ta Sidon a tagaSarepta. Ey siya éy éwan bale Judeo!

27 “Sakay to panahun ni PurupetaEliseo, éy te meadu a te saket a ke-tong,” kagi ni Jesus. “Pero éwanginamot ni Eliseo i maski isesa dide.Engˈwan, basta ti Naaman san a tagaSiria i ginamot naa. Ey siya éy éwanbe Judeo!”

28Nadid, to pégkagi ni Jesus ta éyadu tolay to kapilya, éy naiyamut sidediya. 29 Ey kembilan de ti Jesus ainibutan de siya to banuwan de. Ni-ange de siya to taytay no buked ta éya,a talaga de siya a itogpal to buked.30 Pero ti Jesus, éy basta nagsoli siyaa naglakad to lubuk de, a hinumektatsiya dide.

Tu Lélake a Hinayup31 Nadid, éy inumange ti Jesus ta

Kapernaum ta Galilea. Ey tuwing

Lukas 4:32 84 Lukas 5:8-10pangilin, éy nagtoldu siya du tolay taéya. 32 Ey du tolay, éy mégpégtakaside a tahod to pégtoldu na, da netade a te kapangyarian siya ta pégtolduna. 33 Ey nadid éy te esa a lélake tokapilya ta éya ahinayup, a temedukésa espiritu diya. Ey dinumulaw siyata medegsén, a kinagi na, a 34 “Jesus,siko a taga Nasaret, anya i pékialammua dikame? Bunon mo kame wadeamanga hayup? Natenggi ta ka a sikoi tiniyak na Diyos a tagapagligtas!”

35 Ey ti Jesus, éy sinaway na tuhayup, a kinagi na, a “Tama dén!Umibut ka dén ta ina a lélake!” Eytu dimonyo, pékabati na ta éya, éypinalugmuk na tu lélake, a tulos in-umibut dén siya to lélake, a éwan nasiya pinasakitan.

36 Ey du tolay sa, éy mégpégtakaside, a kinagi de, a “Anya wade i kagina lélakeae? Te kapangyarian siya, aiutus na san dumedukés a espiritu, éyumibut side ta tolay!” 37Eykétaposnaéya, éy nabaheta du étanan a tolay taéya i tungkul ni Jesus.

Ginamot Ni Jesus I Meadu38 Nadid, hinumektat ti Jesus to

kapilya, a inumange siya to bile niSimon. Ey tu manugeng ni Simon éyméladu siya, a mepalang. Ey kinagide ni Jesus a te ladu siya. 39 Ey inu-mange ti Jesus diya, a pinégkagian natu palang na. Ey naibut tu palang na,a tulos inumégkat siya a nagasikasosiya dide.

40Nadid, to giapon dén, éy du tolaysa a te kaguman a te ladu, éy niangede side ni Jesus. Ey ti Jesus, éy nitupona tu kamét na dide, éy pinahusay naside a étanan. 41 Sakay te meadu bea tolay a minaibut dide du dimonyo.Ey medegsén tu kinagi de ni Jesus, a“Siko i anaka na Diyos!” kagi de. Peropinégkagian side ni Jesus, a sinawayna side a mégkagi, da tukoy de a siya iCristo a tiniyak na Diyos a tagapaglig-tas.

42 Nadid, to gagabi dén, éy hinu-mektat sa ti Jesus, a inumange siya ta

adeyo du tolay. Pero du tolay, éy in-ahayok de siya. Ey péketa de diya, éytalaga de siya a sawayén a maglakad.43 Pero “Ewan maari,” kagi na, “date kailanganék a mégpahayag be dutolay ta iba-iba a banuwan. Kanyaékse pinaange na Diyos, éy monda ipa-hayag ko i Mahusay a Baheta tungkulta péghari na Diyos.”

44 Kanya tulos nagpahayag ti Je-sus ta meadu a kapilya ta palebut naHudea.

5Inakit Ni Jesus Du Alagad Na

1 To esa a aldew, éy édsa ti Jesus todigdig no diget ta Genesaret. Ey temeaadu a tolay a dumédulug diya, apépilitén de a umadene diya, da gustude amégbati ta pégtoldu na ta kagi naDiyos. 2 Ey ti Jesus éy neta na i éduwaa abeng a te pundu dén to baybay.Ey du te koo dide, éy inugisan de dupanti de. 3 Ey nadid, da pépiitén dutolay ti Jesus, éy sinumakay siya toabeng a esa, a koo ni Simon, sakaykinagi na diya, a itulak na tu abeng,a dumitaw ta kétihék. Ey to kéditawde, éy inumeknud sa ti Jesus, a tulosnagtoldu siya du tolay.

4 Ey nadid, kétapos ni Jesus a nag-toldu, éy kinagi na ni Simon, a “Nay,Iditaw moy pa i abinga ta bétong yae,sakay itékneg moy sa i pantia, mondamakaalap kam.” 5 Ey “Maistu,” kagini Simon, “nagdamag kame to kélépse a nagpanti, éy éwan kame tu nalap.Pero éng siko i te utusa, éy puhubaanme man dén.”

6Nadid, to péngitékneg de to pantide, éy meaadu bale side a naalap,a hanggan da talaga a mapéknet tupanti. 7 Ey pinayapayan de du kagu-man de to iba a abeng, a agumande side. Ey pinutat de du éduwa aabeng ta ikan, a hanggan da talaga aomléd side. 8-10 Ey de Simon Pedro,éy nagtaka side a tahod to diniképde a ikan. I kakaguman ni Simon éyde Santiago sakay ti Juan, a patwadeside a anak ni Sebedeo. Ey ti Simon,

Lukas 5:11 85 Lukas 5:28péketa na ta nanyaria, éy linumuhudsiya ni Jesus, a kinagi na, a “Diyanka umadene diyakén, Panginoon, dameaduék a kasalanan!” Ey kinagi niJesus diya, a “Diyan kaméganteng; sa-pul nadid éy éwan ka dénmangalap taikan, éngˈwan tolay a para diyakén.”

11 Ey nadid, to péngidahik de toabeng de to baybay, éy basta gini-nanan de i étanan, sakay kinumuyogside ni Jesus.

Pinahusay Na Tu Te Ketong12 To esa a aldew, éy édse ti Je-

sus to esa a banuwan. Ey te lélaketa éya a putat i bégi na ta saket aketong. Ey siya, péketa na ni Jesus,éy dinumapa siya, a nékiohon siyani Jesus. “Panginoon,” kagi na, “éngmaari, éy pahusayénék pad.”

13 Ey ti Jesus, éy kembilan na siya,a kinagi na, a “Maari, maghusay kadén.” Ey to pégkagi na ta éya, éy biglaa naibut tu ladu na. 14 Ey kinagi niJesus diya, a “Diyan mo kékagin i éyeta maski ti ésiya, éng ˈwan umangeka pa pumeta to padi, a mahusay kadén. Sakay atdinan mo tu padi,” kagina, “ta péngiatang na diko, a kona toniutus ni Moises, a saya i pagpatunaymua ta tolay a mahusay ka dén.”

15 Pero nadid, lalo a nabaheta dutolay i tungkul ta kapangyarian niJesus, a tulos meaadu pa i tolay adumédulug diya, a monda mégbatiside diya, sakay gustu de a magamotside ta ladu de. 16 Kanya ti Jesuséy palagi siya a uméange ta ilang alugar, monda makaadeyo siya dide amanalangin.

Pinahusay Ni Jesus Tu Lumpu17 To esa a aldew, éy mégtoldu ti

Jesus. Ey te eknud sa i sénganya aPariseyo sakay maistu ta rilihiyon. Eyside éy gébwat ta iba-iba a banuwanta Galilea, sakay ta Hudea, sakay taJerusalem. Ey édse nadid ni Jesus ikapangyarian na Diyos a magamot tatolay. 18Ey du iba a tolay sa, éy kembilde ni Jesus i esa a lélake a lumpu, ate katidug siya to kama na. Talaga de

siya a iesdép to bile a égsean ni Jesus.19Pero éwan de kaya, damepiit tu bileda meadu a tolay. Kanya nisangkayde tu lumpu to atép no bile, sakaybinutbut de tu atép, sakay nitostosde tu kama a édsean no lumpu, ahanggan ta harapa ni Jesus to lubuk.

20 Ey ti Jesus, péketa na a méni-wala side diya, éy kinagi na to lumpu,a “Kadimoy, pinatawad ka dén takasalanan mo.” 21 Ey du maistu tarilihiyon, sakay du Pariseyo, pékabatide ta éya, éy kinagi de ta lihim, a“Ti ésiya i lélakeae, a mégwari-waria Diyos siya? Diyos san i makapag-patawad ta kasalanan na tolay.”

22 Ey ti Jesus, éy tukoy na dén iisip dia, a tulos kinagi na dide, a“Bakit mégisip kam ta kona sina?23 Tama,” kagi na, “maari i maski tiésiya a mégwari-wari a magpatawadta kasalanan na tolay. Pero ti ésiyai maaria a makapagpalakad ta lumpua tolay? 24 Nadid,” kagi na, “éysakén i lélake a gébwat ta langet. Eypatunayan ko dikam a te kapangyari-anék a magpatawad ta kasalanan, apéglakadén ko i lumpuae.” Nadid,kinagi ni Jesus to lélake a lumpu, a“Nay, umégkat ka dén, a alapén modén i kamamua, a ikad mo dén ta bilemoy.”

25 Ey nadid, pégkagi ni Jesus ta éya,éy basta inumégkat agad tu lumputa harap du tolay, sakay inalap natu katidugen na, sakay nagsoli siyato bile na, a mégpépasalamatén dénsiya ta Diyos. 26 Ey dudu tolay sa,éy mégpégtaka side a tahod a tahod.Ey pinépuri de i Diyos, a kinagi de,a “Makataka-taka a gimet i minetatama nadid ta éye!”

Ti Lebi a Mégpabuwes27Nadid, kétapos na éya, éy neta ni

Jesus i esa a lélake a mégpabuwes, ati Lebi i ngahen na, a te eknud siyato pégsingihan ta buwes. Ey kinagini Jesus diya, a “Kumuyog ka diyakéna maging alagad ko.” 28 Ey ti Lebi,

Lukas 5:29 86 Lukas 6:12éy basta tinumaknég siya, sakay pin-abayan na san tu tarabaho na, sakayinumunonod dén siya ni Jesus.

29 Nadid, da gustu ni Lebi ti Je-sus, éy nipaghanda na siya ta dikéla anyaya to bile na. Ey to péngande, éy nékidipon be sa i meadu a ibaa mégpabuwes, sakay iba a medukésa tolay, 30 Ey du Pariseyo, sakay dukaguman de a maistu ta rilihiyon,péketa de dide, éy kinagi de du alagadni Jesus, a “Bakit mékidipon kam dumakasalanan a tolay?” 31 Ey ti Je-sus, pékabati na dide, éy kinagi na,a “Bakit? Du mahusay éy éwan sidetu kailangan ta magamot, éng ˈwandu te ladu. 32 Ey sakén éy éwanékse inumange a monda tumulungékdu mahusay a tolay, éng ˈwan dumakasalanan i tulungan kua.”

Tungkul Ta Pégkulasiyon33 Nadid du tolay, éy kinagi de ni

Jesus, a “Du alagad ni Juan, éy palagiside a mégkulasiyon, sakay ménalan-gin. Ey kona be sa du alagad duPariseyo,” kagi de. “Ey bakit du ala-gad mo, éy éwan? Basta ménganside.” 34 Ey kinagi ni Jesus dide, a“Ataay, pilitén moy beman a mégku-lasiyon i tolay éng kaguman de pabi iikasal? Ewan! 35Bagay éwan dén sa tukadimoy de a ikasal, éy saya i oras dea magkulasiyon.”

36 Ey tulos kinagi ni Jesus dide iesa pa a halimbawa. “Ewan tu mang-péknet ta badu a bigu,” kagi na, “aitagpi ta badu a dati. Da éng konasa, éy sayang tu badu a bigu, sakaypati tu bigu éy éwan kaparehono dati.37 Ey éwan be tu méngiasék ta bigua alak ta dati a pégaskanan. Da éngkona sa i ginamet de, éy pomtak tupégaskanan, da dati, a tulos mebut tualak. Ey sayang be dén tu pégaskanan.38Maigi pa, éy dapat iasék i bigu a alakta bigu be a pégasakanan! 39 Sakaypati, éng mara ininom mo dén i datia alak, éy sala mo a kenaman i bigu,da lalo a mehasa tu dati a alak.”

6Tungkul Ta Pangilin

1 Nadid, to esa a aldew a pangilin,éy dinumiman de Jesus to kapahayan.Ey to péglakad de, éy nagkétoh du ala-gad na ta tégesa a ohay, a kékéselénde, a kanén de. 2Ey du Pariseyo, éy ki-nagi de, a “Bakit, gemtén moy i bawalta pangilin? Bilang tarabaho ina!”3 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Ewan!Bakit, éwan moy wade nabasa tuginimet ni Dabid to araw, to pégalépde sakay du kaguman na? 4 Bastasinomdép siya to bile na Diyos. Ey tute déton sa a tinapay a para ta Diyos,éy inalapna a kinanna; sakaypinakanna be du kagumanna. Ey bawal kan yata utus, da du padi san i maari kana améngan ta éya. 5 Ey sakén a lélake agébwat ta langet,” kagi ni Jesus, “éysakén i mégkagia éng anya i tama agimet ta aldew a pangilin.”

Tu Lélake a Pile Tu Kamét6 Nadid, to pangilin a esa, éy

sinomdép ti Jesus to kapilya a mag-toldu. Ey te lélake sa a pile tu kamét.7 Ey du te tungkulin a Judeo, éy sin-ubukan de ti Jesus, éng gamutén natu lélake ta pangilin, monda makaéy iabla de siya a manglabag ta utus.8 Pero tukoy ni Jesus tu isip de. Eykinagi na to pile tu kamét, a “Kadonse. Tumaknég ka se.” Ey tu lélake,éy tinumaknég siya to harap de. 9 Eykinagi ni Jesus du mégsubuk diya, a“Anya, bawal beman ta utus tam éngaguman tam i te hirap ta pangilin?Isip ko bawal san éng pahirapan tami tolay?” 10 Ey ti Jesus éy lélamangénna side, sakay kinagi na to lélake apile, a “Iolnat mo i kamét mua.” Ey topéngiolnat na, éy naghusay dén. 11Eydu nagsubuk diya, éyméiyamut side atahod diya. Ey négpéguhon side énganyan de siya.

Pinili Na Du Labindalawa a ApostolNa

12Nadid, ta éya a panahun, éy inu-mange ti Jesus to buked a manalan-gin. Ey nagdamag siya a nanalangin

Lukas 6:13 87 Lukas 6:35ta Diyos. 13 Ey to gagabi dén, éypinauwet na du alagad na, sakay pinilina i labindalawa dide, a side i ngén-gahinan na a apostol. 14 I ngahen diaéy ti Simon, a pinalayawanna a Pedro,sakay ti Andres a wadi na, sakay tiSantiago éy ti Juan, sakay ti Pelip,sakay ti Bartolome, 15 sakay ti Mateoéy ti Tomas, sakay ti Santiago a anakni Alpeo, sakay ti Simon a metapang,16 sakay ti Hudas a anak ni Santiago,sakay ti Hudas Iskarote a néngitokyonni Jesus.

Mégtoldu Man Dén Ti Jesus17Nadid, késoli de Jesus a gébwat to

buked, éy hinumintu side to dénak, akaguman na i meadu a alagad na. Eydinumulug sa diya i meaadu a tolay agébwat ta Hudea, sakay ta Jerusalemsakay ta Tiro éy ta Sidon. 18 Inumangesa side a mégbati diya, sakay mondapahusayén na side ta sakisaket dia. Eyinumange be sa i meadu a hinayup,éy naghusay be side. 19 Ey meadu atolay a pumépilit a mangkapot diya,da te kapangyarian siya ta bégi naa amégpahusay ta te ladu. Ey naghusayside a étanan.

20 Ey tinolduan ni Jesus du alagadna, a kinagi na dide, a“Masuwerte kam a mababa,da masakup kam na kaharian na

Diyos.21Masuwerte kam, sikam a mégalép,da atdinan kam na Diyos ta gustu

moy.Masuwerte kam, sikam a mégsanget

nadid, da pakasayaén kam naDiyos.

22 “Masuwerte kam éng méiyamutdikam i tolay, o éng idelan de kam,o éng ahewén di kam, o éng kagide a medukés kam da sakup kam nalélake a gébwat ta langet. 23 Engdumemét dikam i kona sa, éy dapatmasaya kam, da saya i tandaa a dikél igantimpala moya ta langet. Da konabe sa i péngloko de du purupeta toaraw.24 “Pero sikam a mayaman nadid,éy kagbi kam,

da malipas dén i buhay moya amalaya!

25 Sakay sikam a te meadu a kanénnadid,

éy kagbi kam be,da dumemét dikam i alép!Sakay sikam a masaya nadid,éy kagbi kam be,da dumemét dikam i pégsanget moy!

26 “Sakay sikam a iba, éy kagbi kambe,” kagi ni Jesus, “éng purién kam natolay, da kona be sa i ginamet du tolayto araw du mégbuli-buli a purupeta.”

Mahalén Moy Du Kalbug Moy27 “Nadid,” kagi ni Jesus, “saye

i utus kua dikam: mahalén moydu kalbug moy. Sakay du méiya-mut dikam, éy gemtén moy didei mahusay. 28 Sakay du mégdustadikam, éy kagi moy dide i mahusaya kagi. Sakay ipanalangin moy dumangloko dikam. 29 Eng te mangsa-puk diko ta padingel mua, éy iadenemo pa i lipat. Sakay éng te man-galap ta diyaket mua, éy iatéd mo bediya tu badu mo. 30 Mangatéd ka tamékeged diko, sakay éng temangalapta koo mo, éy diyan mo dén ipeesoli.31 Gustu moy a aguman kam na tolay.Pero i utus kua dikam, éy sikam imangaguma dide.

32 “Mara du mahal dikam, éng sidesan i mahalén moya, éy anya, puriénkam beman na Diyos? Da maski dumakasalanan a tolay, éy mahalén dedu mégmahal be dide. 33O éng tulun-gan moy san du mégtulung be dikam,éy purién kam beman na Diyos? Damaski du makasalanan a tolay, éykona be sa i ugali dia. 34 O éngi potangan moy sana éy du mak-abayad dikam, éy bakit umasa kam apurién kam na Diyos? Da maski dumakasalanan a tolay, éy mégpotangside, monda patubuan de tu nipotangde.

35 “Kanya sikam,” kagi ni Jesus,“I maigia éy mahalén moy du kal-aban moy, sakay gemtén moy didei mahusay. Sakay magpotang kam,

Lukas 6:36 88 Lukas 7:6a diyan kam umasa a bayaden dedikam. Eng kona sa i gimet moya,éy maging anak kam dén na mataasa Diyos, sakay gumanti siya dikam tamahusay. Dahilan i Diyos, éy kagbianna be du medukés a tolay. 36 Kanyasikam éy dapatmangagbi kam, a konaNama moy ta langet.”

Tu Pégpintas Ta Iba37 “Diyan kam mégpintas ta ka-

pareho moy, monda éwan kam pin-tasan na Diyos.” kagi ni Jesus. “Sakaydiyan moy sisién i iba a tolay, éyéwan kam sisién na Diyos. Engˈwan, pagpasensiyaanmoy san du iba,éy pagpasensiyaan kam be na Diyos.38 Mangatéd kam ta iba a tolay, éymangatéd be i Diyos dikam. Eng konasa i ugali moya, éy atdinan kam naDiyos tameadu, a higit pa ta kayamoya kébilén. Tu takalan moy a gamiténmoy éngméngatéd kam ta iba, éy siyabe ya i takalan a gamitén na Diyosbagay méngatéd siya dikam.”

39 Nadid, kinagi ni Jesus du tolayi iba a halimbawa. “Ewan maari ibuhék a mégakay ta buhék be,” kagina. “Da éng kona sa, éy sabay sidea matépduk ta ébut. 40 Ewan mataastu alagad to maistu na. Pero éngnakaadal dén siya ta hustu, éymakaa-heg siya to maistu na.

41 “Bakit pépintasan mo tu kagu-man mo a te buhék tu mata, éy sikoéy éwan mo mapansing tu adigi tamata mua? 42 Kodya i pégkagi muato kaguman mo, a ‘Kadon, Wadeng,ibutan ko i buhék mua,’ pero éwanmo meta a te adigi ka san tu mata?Mégwari-wari ka bale a éwan ka tukasalanan! Ibutan mo pa tu adigita mata mua, monda maketa ka tamahusay a maibutan mo tu buhék tomata no kaguman mo.”

Tu Bunga Na Kayo43 “I mahusay a kayo,” kagi ni Jesus,

“éy éwan mégbunga ta medukés abunga. Sakay i medukés a kayo éyéwan mégbunga ta mahusay a bunga.44Kanya i maski anya a kayo, éy tukoy

mo éng mahusay, o éng ˈwan, bagaymeta mo i bunga naa. Tandaan moy,éwan mapitas i mahusay a bunga tamedukés a kayo. 45 Ey kona be sa itolay,” kagi ni Jesus; “du mahusay atolay, éy gemtén de i mahusay. Sakaydu medukés a tolay, éy medukés be igimet dia. Dahilan i ugali na tolay, éygemtén de i édse ta isip dia.”

Tu Eduwa a Mégbile46 “Bakit ngéngahinanék moy a

Panginoon moy, pero éwan moy sé-sundin i utus kua dikam?” kagi niJesus. 47 “I maski ti ésiya a umangediyakén, sakay bébaten na i kagi kua,a tulos sundin na, 48 éy ikahalimbawanaa éy tu lélake a mégbile ta matibaya bile. Siya i mégkotkot ta medisalada pundasiyon, a itupu na tu bile na tabito. I éya a bile, maski binihéng, éyéwan natumba, da matibay. 49 Perotu mégbati ta kagi kua a éwan nasundin, éy ikahalimbawa naa éy tulélake amégbile ta bile a éwan tu pun-dasiyon. Eng bihéngén i éya a bile, éybumagsak agad, a tulosmawasawasakdén.”

7Pinahusay Ni Jesus Tu Utusan No

Sundalu1 Nadid, kétapos ni Jesus a még-

toldu ta éya, éy inumange siya taKapernaum. 2 Ey te kapitan a sundaluta éya a taga Roma. Siya éy te utusana mahal na, a te ladu, a adene dén amate. 3Kanya tu kapitan, pékabahetana ni Jesus, éy nibilin na ta sénganyaa matétanda a Judeo, a pékiohon deni Jesus a angen na pahusayén tu utu-san. 4Ey dumatétanda, nékiohon sideni Jesus tamahigpit. “Dapat tulunganmo i éya a kapitan,” kagi de, 5 “damahal na kitam a Judeo, sakay siya inagpatolnéka ta kapilya mia ta éye.”

6Kanya kinumuyog ti Jesus dide. Eyto kétamo de pabi to bile no kapitan,éy pinasambat no kapitan du kadi-moy na ni Jesus, a kinagi de ni Jesus, a“Panginoon, i gustua no kapitan me,éy diyan ka kan tumulos ta bile na;

Lukas 7:7-8 89 Lukas 7:27mésanike siya diko, damataas ka diya.7-8Kanya éwan siya i nangangea diko,Panginoon, éy mésanike siya. I kina-gia dikame no kapitan me,” kagi de,“éy maski siya kan, éy te mégutus bediya a heneral, sakay siya éy mégutuskan be siya du sundalu na. Maskianya i utus na kana du sundalu na,éy gemtén de. Ey kona be sa tukatulung na, kagi na. Kanya siko,Panginoon,” kagi de, “éngmégkagi kasan a maghusay tu utusan, éy maisipdén no kapitan me a maghusay siya atalaga, maski adeyo ka.”

9 Nadid, pékabati ni Jesus ta éya,éy nagtaka siya. Ey sinumuleg siya akinagi na du umunonod diya, a “Sapulto éya, éy éwan ko pabi neta i maskiisesa a Judeo a méniwala diyakén akona ta éya a kapitan!” 10 Ey nadid, tokésoli dén du kadimoy no kapitan tobile de, éy dinemtan de dén tu utusanna a mahusay dén.

Pinabuhay Na Tu Anak No Bilo11 Nadid, kétapos na éya, éy inu-

mange de Jesus ta Nain. Ey kagumanna du alagad na, sakay i meadu pa atolay. 12Ey to kéadene de to banuwan,éy nasambat de i meaadu a tolay alumuwas, a te usung side ta pate, atamo side ta péglébngan. Ey tu lélakea minate a kébilén de, éy siya tu anakno bilo a bébe a isesa. 13 Ey tu Pangi-noon, péketa na to bilo éy kinagbianna siya a tahod, a kinagi na diya, a“Diyan kamégsanget.” 14Ey kembilanni Jesus tu kabaong. Ey du te usungdiya, éy nihintu de. Ey kinagi ni Jesusto bangkay, a “Anéng, umégkat kadén.” 15Ey tulos inumeknud to lélake,a tulos na dén a minégkagi. Ey tiJesus, éy niange na dén siya to ina na.

16 Ey du tolay sa, éy inumantengdén side a étanan. Ey pinuri de dén iDiyos, a kinagi de, a “Dinumemét baledén i mataas a purupeta dikitam!”Sakay kinagi du iba, a “Dinumemétbale dén i Diyos a mangagaw siya dutolay na!” 17 Ey i éya a gimet ni

Jesus éy nabaheta dén ta étanan abanubanuwan ta éya.

Du Alagad Ni Juan18 Ey du alagad ni Juan, éy nakaba-

heta be side ta gégemtén ni Jesus, tu-los nibaheta de siya ni Juan to pégpi-hesuan. 19 Ey ti Juan, éy pinaange nai éduwa a alagad na ni Jesus. “Ipake-lagip moy diya,” kagi ni Juan, “éngsiya ngani dén i nipangakua na Diyosa umange se a tagapagligtas tam, omaguhay kitam pa ta esa?”

20-21 Ey du alagad ni Juan, kédemétde ni Jesus, éy dinemtan de siya amégpahusay du meadu a te saket,sakay duhinayup. Sakaymineta de besiya a nagpahusay ta meadu a buhék.Ey kinagi de ni Jesus, a “Ti Juan aMég-binyag, éy pinaange na kame se diko.I gustu na a mapospusan.” kagi de,“éng siko kan a talaga tu nipangakona Diyos a umange se a tagapagligtasme, o maguhay kame pa ta esa?”

22 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Bastakagi moy san ni Juan i mineta moyata éye, a méketa dén du buhék, sakaydu lumpu éy mékapaglakad dén side.Sakay kagi moy be diya a naghusaydén du te saket a ketong, sakay mék-abati dén du tuléng. Sakay nabuhaya huway du pate. Sakay kagi moy beni Juan a tinétolduan ko du mahirapa tolay ta Mahusay a Baheta. 23 Eymasuwerte a talaga,” kagi ni Jesus,“du éwan mégidel diyakén.”

24Nadid, to kéhektat dén du alagadni Juan, éy négkagi ti Jesus du tolaysa ta tungkul diya. “To kéluwas moyni Juan ta ilang a lugar,” kagi na,“éy bakit kam inumange diya? Gustumoy wade meta tu lélake a mehina akoman san i lamon a sésébyugén napahés? 25O siguru gustu moy meta tulélake a te badu ta kamahalan? Peroéwan, da du te badu ta kamahalan,éy mégiyan side ta bile no hari. 26 Iinange moy ngani sa a meta moy éypurupeta! O, tama ya. Ey maigi nganiti Juan du iba a purupeta. 27Da ti Juani nihulaa to kasulatan, to pégkagi na,a

Lukas 7:28 90 Lukas 7:47‘Tandaan moy,’ kagi na Diyos; ‘siya i

pinakangbégi ko. Pégdetulénko siya diko, monda paghan-daén na du tolay ta demtanko.’

28 Tandaan moy,” kagi ni Jesus, “duétanan a tolay ta mundua éy éwantu mataas ni Juan. Pero i mababaa atolay ta kaharian na Diyos, éy mataasside diya.

29 “Ey du étanan a tolay a nakabatini Juan, sakay pati du medukés a to-lay, éy nipasakup dén side ta Diyos,a nipabinyag side ni Juan. 30 Pero duPariseyo, sakay dumaistu ta rilihiyon,éy inidelan de i kaluuben na Diyosdide, a sala de a ipabinyag ni Juan.

31“Pakodyan ko améngihalimbawadi tolaya nadid?” kagi ni Jesus.32 “Mara, kapareho side na anak ate eknud ta plasa, a mégpépintasénside ta kaéyag de. Mara kagi dedide, a ‘Tinogtogen me kam, peroéwan kam nagsayaw. Ey to pégsangetme, éy éwan kam nalungkut dikame.’33 Ey kona be sa di tolaya,” kagi niJesus, “da ugali ni Juan, éy nagku-lasiyon, a éwan méginom ta alak, éypinintasan de a hinayup. 34 Perosakén, éy mahusayék a méngan éyta méginom, éy pintasanék de be, akagi de a medémoték a méngan éyta méginom. Sakay pintasanék debe a mékiagumék du makasalanan atolay, sakay du mégpabuwes. 35 Peropabayan moy ya. Tukoy moy éngtama i gimet ko bagay meta moy dubunga ko, éng mahusay.”

Tu Medukés a Bébe a Nagsisi36 Nadid i esa a Pariseyo, éy inakit

na ti Jesus a méngan to bile na. Eyinumange sa ti Jesus a méngan. 37 Eynadid, te bébe ta éya a banuwan amedukés i ugali naa. Ey pékaba-heta na a méngan ti Jesus to bileno Pariseyo, éy binugtong na i esaa boti a te lasén a pabango, 38 sakayinumange siya to bile. Ey sinuménsénsiya to adég ni Jesus, a mégsangetsiya. Tulos binisa na tu tikéd ni Jesus

to léwa na, sakay pinahiden na to bukna, sakay inahoben na tu tikéd na,sakay nibulak na tu pabango.

39 Ey tu Pariseyo, péketa na ta éya,éy kinagi na ta isip na, a “Eng tunaya purupeta ti Jesus, éy tukoy na amedukés i éya a bébe, a sawayén nasiya a mangkébil diya.”

40 Ey nadid, kinagi ni Jesus toPariseyo, a “Simon, te istoriaék diko.”

“Ey anya, Maistu?” kagi noPariseyo.

41 “Eng mara,” kagi ni Jesus, “éy telélake a nagpotang ta éduwa a tolay.I utang no esa éy lima kan a datos akuhata. Ey tu utang no esa man éylimapulu san a kuhata. 42 Ey nadid,da pareho side a éwan nakabayad tolélake, éy pinagpasensiyaan na sidea éduwa, a pinabayan na san dén tuutang de diya. Ey nadid, Simon,” kagini Jesus, “anya i isip mua? Ti ésiyadide a éduwa i magmahala to lélake anagpotang?”

43 “Ey siguru,” kagi ni Simon, “éytu te utang ta dikél, da pinagpasen-siyaan siya no lélake ta mahigit pa toesa.”

“Ey tama ka,” kagi ni Jesus. 44 Eynadid, péngsuleg ni Jesus to bébe, éykinagi na to Pariseyo, a “Entan mo ibébeae, Simon. Siya i kahulugina naéya a halimbawa. Da to késdép ko tabile moyae, éy éwanék mo inatdinanta dinom a pagugisan ko ta tikéd kua.Pero siya, éy inugisan na ta léwa na,a pinahiden na ta buk na. 45 Ey tokésdép ko se, Simon, éy éwanék moinahoben. Pero siya, sapul to késdépko, éy éwan tu tahan ta pégéahob nata tikéd kuae. 46 Ewan mo pinahideni ulo kua ta maski mura a langis.Pero siya, éy nipahid na i memahala pabango ta tikéd kua. 47 Ey na-did, Simon,” kagi ni Jesus, “i dikél apégmahal na a nipeta na diyakén, éysaya i katunayana a pinagpasensiyaandén siya ta kasalanan na a meadu.Pero tu te kétihék san a kasalanan,éng pagpasensiyaan ko, éy kétihék bei pégmahal na diyakén.”

Lukas 7:48 91 Lukas 8:1648 Nadid, kinagi ni Jesus to bébe, a

“Pagpasensiyaan ka dén na Diyos takasalanan mo.” 49 Ey du iba a tolaya méngan ta éya, pékabati de ta éya,éy kinagi de ta isip dia, a “Anya ilélakeae? Bakit isip na a siya i maariaa mangibut ta kasalanan na tolay taDiyos?” 50 Ey kinagi ni Jesus to bébe,a “Neligtas ka dén dahil ta péniwalamo diyakén. Ikad mo dén, a diyan kamétageg.”

8Du Bébe a Mégserbisiyu Ni Jesus

1 Nadid, kétapos na éya, éy tinu-mulos ti Jesus du banubanuwan, anagpahayag siya taMahusay a Bahetatungkul ta péghari na Diyos. Ey kagu-man na du labindalawa a alagad na.2 Ey kaguman na be i séngasénganyaa bébe a pinahusay ni Jesus ta saket.Sakay du iba a bébe a pinahusay naa hinayup. I esa dide éy ti MariaMagdalena, a inibutan ni Jesus ta pitua dimonyo. 3 Sakay tu esa man dénéy ti Juana a asawa ni Kusa. (Ti Kusaéy mataas a katulung ni Hari Herod.)Sakay kaguman de be ti Susana, sakaymeadu be a iba a bébe. Side a bébe,éy ginégastos de tu ari-arian de tapéngtulung de de Jesus.

TuHalimbawa Tungkul toMégsabug4 Nadid, te meaadu a tahod a tolay

a dinumulug ni Jesus, a gébwat ta iba-iba a banuwan. Ey kinagi ni Jesus didei halimbawa a éye.

5 “Eng mara,” kagi na, “éy te esakan a lélake a mégsabug to binhi na.Ey to pégsabug na éy te sénganyawade a butil a minepégsek to dilan,a kineyudak na tolay, sakay kinan namanok. 6 Ey te sénganya wade be anepégsek to bito-bito; éy to kétubu nata kétihék, éy minalanés, da memadesan tu mebito a luta. 7 Ey te sénganyawade be a nepégsek to kalamonan, éynailongan na lamon. 8 Ey tu iba abinhi, éy nesabug kan dén tamahusaya luta. Ey tinumubu ina. I bawatbutil éy nagohay ta tégsésandaan. Ey

nadid,” kagi ni Jesus, “éng makabatikam, éy baten moy ya.”

I Layunin Na Halimbawa9 Nadid, du alagad ni Jesus, éy ni-

pakelagip de diya éng anya i kahulu-gen na éya a halimbawa. 10 Ey kinagini Jesus, a “Ipeta san dikam na Diyosi kahulugen na lihim a tungkul tapéghari na ta tolay. Pero du iba atolay, éy halimbawa san i iyétoldu kuadide, da maski metaék de, a sakaymégbati side diyakén, éy éwan demapospusan.”

Tu Kahulugen No HalimbawaTungkul To Pégsabug

11 “Nadid, saye i kahulugen no hal-imbawa tungkul ta mégsabug,” kagini Jesus. “Mara tu binhi, éy sayatu kagi na Diyos. 12 Ey tu dilan anepégsikan na sénganya a butil, éysaya du tolay a makabati ta kagi naDiyos. Pero dumemét ti Satanas dide,a agewén na ta isip de tu kagi a nabatide, monda éwan side méniwala a tu-los meligtas side. 13 Ey tu mebitoa luta a nepégsikan na iba a butil,éy saya du tolay a makabati ta kagina Diyos, a tanggapén de, a tulosmasaya side. Pero éwan side makata-gal, da éwan makagimot tu binhi taisip dia. Méniwala side ta sandali san,pero pabayan de éng dumemét didei kahirapan de. 14 Ey tu kalamonana nepégsikan na iba a butil, éy sayadu tolay a makabati ta kagi na Diyos,pero éwanmégbunga tu kagi na Diyosta isip dia, da i nakailonga dide éy tupégisip de ta kabuhayan de, sakay takayamanan de, sakay ta kasayaan de.15 Ey tu mahusay a luta a minesabu-gen na iba a butil, éy saya du tolaya makabati ta kagi na Diyos, a tulostanggapén de ta isip de, a sésundin dea hanggan magbunga ta mahusay.”

Tu Halimbawa To Simbu16 “Anya wade,” kagi ni Jesus;

“taben moy i simbu, a tulos taklébenmoy ta pégtakalan? O isahok moyta kama? Ewan, da iedton moyta lamesa, monda matanglawan du

Lukas 8:17 92 Lukas 8:36somdép ta bile. 17 Ey maski anya ameliso nadid, éy mademlagen ta esaa panahun. Sakay maski anya i ilihimna tolay nadid, éy mehayag ta esa apanahun.

18 “Nadid,” kagi ni Jesus, “éy isipénmoy tu kagi ko dikam. Dahilan dumégéisipén ta itoldu kua, éy dagda-gen na Diyos i isip dia. Pero dumetamad a mégisip ta itoldu kua, éybawasan na Diyos i akala de a édseto isip de a hanggan éwan side tumapospusan.”

I Tunay a Top Ni Jesus19Nadid, éy dinumemét sa tu ina ni

Jesus sakay du top na. Pero éwan sidenakaadene diya, dahil tameaadu a to-lay. 20 Ey kinagi du tolay diya, a “Kéyedén ta luwas dena mo éy du tétotopmo, a gustu de ka meta.” 21 Ey kinagini Jesus du tolay sa, a “Du mégbati takagi na Diyos, a sakay sundin de, éyside i ina kua éy ta tétotop ko.”

Pinahintu Ni Jesus Tu Unos22 To esa a aldew, éy sinumakay

de Jesus to abeng, sakay kinagi nadu alagad na, a “Umahabes kitamdén ta dibilew.” 23 Ey to péglakadde, éy nekatidug ti Jesus. Ey inabutside na mesibét a unos, a hangganda talaga a matabuwan tu abeng, aadene dén side a mabagbag. 24 Kanyalinukag siya du alagad na, a kinagi de,a “Maistu, omléd kitam dén!”

Ey ti Jesus, kéikat na éy sinaway natu pahés sakay tu dikél a tagmék, éyhinumintu side, a tulos a naglantapdén tu diget. 25 Ey kinagi na du ala-gad na, a “Bakit, éwan kam bale pabiméniwala diyakén?”

Ey du alagad, éy nagtaka side, ainumanteng dén side, a kinagi de, a“Anya wade i lélakeae? Sawayén nasan i pahés éy ta tagmék, éyméniwalaside diya!”

Pinahusay Ni Jesus Tu Lélake a Hi-nayup

26 Nadid éy inumange side tabanuwan na tolay a Gadereno, aédse ta dibilew na Galilea. 27 Ey to

kéahawas ni Jesus, éy sinambat siyano esa a lélake a taga éya, a hinayup.Nale siya a uba, sakay éwan siyamégiyan to bile, éng ˈwan mégiyandén siya to kapusanto. 28-29 Meadudén a beses éy bébang-awén siya nodimonyo. Sakay pati éy dinikép siyadu tolay, a ginapus de tu kamét nasakay na tikéd na ta kadena. Perobasta binabégsot na tu kadena, sakaytulos pinaginan siya no dimonyo tailang a lugar.

Nadid, péketa na ni Jesus, éykinumélanget siya a linumugmukto harap na, a kinagi na diya tamedegsén, a “Anya i pékialam muadiyakén, Jesus? Siko i anak na mataasa Diyos! Diyanék pad parusaan!”Kinagi dén no hinayup i éya, dainutusan dén ni Jesus tu medukésa espiritu a umibut dén diya. 30 Eykinagi ni Jesus diya nadid, a “ti ésiyai ngahen mua?” Ey “ti keaduan,” kagina, “i ngahen kua.” Kanya kinagina i éya, éy te meadu a dimonyo amégiyan diya.

31-32Nadid, éy te meadu sa a babuya mégkan to disat no buked ta éya.Ey du dimonyo a édse to lélake, éydinumaying side ni Jesus, a diyan naside iébut ta pégparusaan a lugar taDinatagen, éng ˈwan, pakultaden naside a umagton ta bégi du babuy. Eypinaagton sa side ni Jesus. 33Kanya dudimonyo, éy inumibut side to lélake, atulos sinomdép side du babuy. Ey duétanan a babuy, éy nagpaginan side abulnok, a sinumegbu side to diget, atulos de a minalimés.

34 Ey nadid, du mégbantay dubabuy, péketa de ta éya, éy ginumi-nan side. Ey nibébaheta de du étananto banuwan de. 35 Ey du tolay, éyinumange side ni Jesus, monda metade éng anya i nanyaria. Ey kédemétde ni Jesus, éy neta de sa tu lélake ahinayup, a éwan dén tu dimonyo diya,a te eknud san siya to harap ni Jesus, amahusay dén. Sakay te badu dén siya.Ey du tolay éy inumanteng side. 36 Ey

Lukas 8:37 93 Lukas 9:3du tolay sa a minaketa to nanyari,éy nibaheta de du iba éng kodya anaghusay tu lélake a hinayup. 37 Eydu tolay a Gadareno, éy nipékiohonde ni Jesus a humektat siya to lugarde, daméganteng side a tahod. Kanyasinumakayman dén de Jesus to abengde, sakay hinumektat dén side.

38 Ey tu lélake a ginamot ni Jesus,éy gustu na a kumuyog. 39Pero kinagini Jesus diya, a “Sumoli ka san nadidta bile moy, sakay ikagi mo dide iginimet na Diyos diko.” Kanya tulélake, éy nagsoli siya to banuwan na,a nibaheta na du étanan a tolay sa tuginimet ni Jesus diya.

Tu Anak a Minate, Sakay Tu Bébea Minangkébil Ni Jesus

40Nadid, késoli de Jesus to kinagéb-watan de to dibilew, éy tinanggap siyadu tolay, da nale side a naguhay diya.41 Ey inumadene diya i esa a lélake, ati Hayro i ngahen na, a tagapamahalato kapilya ta éya. Ey dinumapa siyato harap ni Jesus, a dinumaying diyaa umange to bile na, 42 da tu anak naa isesa, a dalagita, éy adene a mate.

Ey to péglakad ni Jesus to bile na,éy meaadu a tolay a kinumuyog, ahanggan da mepiit dén tu dilan apéglakaden na. 43 Ey to péglakad deéy kaununod ni Jesus i esa a bébea te saket. Labindalawa dén a taonsiya a mégdédigién. Inubus na déntu kabuhayan na ta pégpagamot na,pero éwan tu makagamot diya. 44 Eynadid, éy inumadene siya to adég niJesus, sakay kembilan na tu ontok sanno badu na. Ey basta naghusay siyaagad. 45 Ey ti Jesus, éy kinagi na, a“Ti ésiya i nangkébila diyakén?” Eyto éwan tu nangamin, éy kinagi niPedro, a “Bakit, Maistu, ipakelagipmo ya? Meséldit-séldit kitam diditolayae! Meadu i méngkébil diko!”

46Ey “Ewan,” kagi ni Jesus; “naram-daman ko a te nangkébil diyakén, anaghusay ta pamag-itan na kapang-yarian kua.” 47 Ey tu bébe, péketana a éwan bale nelihim tu ginimet

na, éy namégpég siya to anteng na,a tulos tinumokém to tikéd ni Je-sus. Sakay kinagi na ta harap dutolay sa éng bakit na kembilan ti Je-sus, sakay éng kodya siya a naghusayagad. 48 Ey kinagi ni Jesus diya, a“Anéng, pinahusay ka dén na péni-wala mo diyakén. Ikad mo dén.”

49 Nadid, mégkagi pabi ti Jesus tobébe, éy te lélake a dinumemét agébwat to bile no tagapamahala tokapilya, a kinagi na diya, a “Minatedén tu anak mo. Diyan mo dén abal-aén i maistua.”

50 Pero ti Jesus, pékabati na to ki-nagi na, éy kinagi na to tagapama-hala, a “Diyan ka méganteng. Umasaka san diyakén, éy maghusay tu anakmo.” 51 Ey nadid, kédemét de to bile,éy sinaway ni Jesus du iba a somdép.Basta i pinasdép na sana éy de Pedro,sakay ti Juan, sakay ti Santiago, sakaytu magulang no anak. 52 Ey to késdépde, éy mégsésangitén dén du tolayto lubuk, dahil to anak. “Diyan kammégsanget,” kagi ni Jesus. “Ewanminate i anaka. Natidug san siya.”

53 Ey du tolay sa, éy pinégngihitande san ti Jesus, da tukoy de a nate déntu anak. 54 Pero ti Jesus, éy kembilanna tu kamét na, sakay kinagi na diya,a “Anéng, umégkat ka dén!” 55 Eyminabuhay dén tu anak, a inumégkatsiya agad. Ey inutusan side ni Jesus amagpakan diya. 56Ey tumagulang na,éy mégtaka side a tahod. Ey nibilindide ni Jesus a diyan de iyébaheta tamaski ti ésiya i nanyaria.

9Inutusan Ni Jesus Du Alagad Na

1 Nadid, nipauwet ni Jesus dulabindalawa a alagad na, sakay inat-dinan na side ta kapangyarian amonda maari side a mégpaibut dudimonyo, sakay mégpahusay du tesaket. 2 Tulos pinéglakad na side amégpahayag ta tungkul ta péghari naDiyos ta tolay. Sakay inutusan na sidea mégpahusay du te ladu. 3 “Diyanmoy kébilén i bilon moya,” kagi na.

Lukas 9:4 94 Lukas 9:22“Maski sahukod, maski suput, maskikanén moy, maski kuhata, maski pég-baraduan moy, éy diyan moy kébilén.4 Sakay éng somdép kam ta tulusanmoy a bile,” kagi na, “éy tumulos kamsa a hanggan éwan kam maglakad.5 Sakay du tolay na esa a banuwan,éng éwan de kam tanggapén, éy takéhektat moy ta éya, éy ihalimbawamoy dide a ipagpag moy ta tikédmoya tu alikabuk. Saya i tanda moyadide a te kasalanan side.”

6 Nadid, to pégkagi ni Jesus ta éyadu alagad na, éy hinumektat side ainumange side ta meadu a bariyo-bariyo. Nagpahayag side ta Mahusaya Baheta, sakay pinahusay de be imeadu a tolay a te ladu.

Nagulo Tu Isip Ni Herod7Nadid, ti Mayor a Herod, éy naba-

heta na i étanan a gégemtén ni Jesus.Ey nagulo dén siya tu isip, da kagina sénganya a tolay a ti Jesus éy tiJuan kan a Mégbinyag, a minabuhaykan dén. 8 Sakay i iba éy akala deéy ti Elias siya, a nagsoli kan dén agébwat ta langet. Sakay kagi du iba, ati Jesus kan i esa du purupeta to araw,a minabuhay dén. 9 Pero, “Ewan,”kagi ni Herod, “da pinaputol ko dén tiJuan. Pero ti ésiya wade,” kagi na, “iéya a lélake a mébaheta ko?” Kanya tiHerod, éy pilitén na a meta ti Jesus.

Tu Pémakan Ni Jesus Ta Lima a Libu10Nadid, du apostol, éy nagsoli dén

side ni Jesus, a kinagi de diya i ginimetde. Ey inakit side ni Jesus, a umangeside to esa a lugar a éwan tu tolay,ta Betsayda. 11 Pero du meadu atolay, pékabaheta de to inangayan de,éy tinumagubet side. Ey pékaabutde de Jesus, éy tinanggap na side,sakay nagtoldu siya dide ta tungkulta péghari na Diyos ta tolay. Sakaypinahusay na be du te ladu.

12 Nadid, to giapon dén, éy du ala-gad éy kinagi de ni Jesus, a “Maistu,péglakadénmodén di tolayae, mondaumange side du bariyo-bariyo ta pale-but ta éye, a matidug sa side, sakay

monda maketa sa side ta kanén de.Da édse kitam, Maistu, ta ilang a lu-gare,” kagi de. 13 Pero kinagi ni Jesusdide, a “Sikam éy pékanén moy side.”“Ey pakodyan tam,” kagi de, “i bilontama éy lima san a momon a tinapay,sakay éduwa a pindang. Ataay,” kagide, “gustu mo umuli kame bemana mamugtong ta kanén a para didimeaadua a tolaye!” 14 (Te manga limaa libu a lélake ta éya.)

Ey kinagi ni Jesus du alagad na, a“Pégiknuden moy du tolay ta puktu-puktu a téglélimapulu.” 15 Ey konangani dén sa i ginimet dia. 16 Ey in-alap ni Jesus tu lima a tinapay, sakaytu éduwa a pindang, sakay tinuman-gad siya ta langet a nagpasalamat taDiyos; sakay pinuseng-puseng na tutinapay sakay tu ikan, sakay niutus nadu alagad na a nihayin de du tolay.17 Ey néngan side a étanan, a minab-sog side. Ey hinempésan du alagad tusobha, éy naputat pa tu sapulu éy taéduwa a gatang!

Tu Kinagi Ni Pedro Tungkul Ni Jesus18 To esa a aldew, éy nanalangin

ti Jesus a isesa, éy inumadene diyadu alagad na. Ey kinagi na dide, a“Ti ésiyaék kan ayun ta kagi na to-lay?” 19 Ey kinagi du alagad, a “Ikagi kana na iba éy ti Juan ka kan aMégbinyag. Kagi man dén na iba a tiElias ka kan. Ey te iba be a mégkagi apurupeta ka kan a nabuhay a huway.”20 “Ey sikam,” kagi ni Jesus, “anya iisip moya? Ti ésiyaék?” Ey kinagini Pedro, a “Siko i Cristo a tiniyakna Diyos a tagapagligtas ta mundua!”21 Ey nibilin dide ni Jesus, a diyande kékagin ta maski ti ésiya a siya iCristo.

Hinulaan Ni Jesus Tu Ikate Na22 Ey nipagtapat ni Jesus du ala-

gad na a siya tu lélake a gébwatta langet; éy dapat magtiis siyata meadu, sakay idelan siya du tetungkulin a Judeo. “Sakay ipabunoékde,” kagi na. “Sakay ta ikatélo a aldewéy mabuhayék.”

Lukas 9:23 95 Lukas 9:4523 Sakay kinagi ni Jesus du étanan

sa, a “Eng ti ésiya i te gustu a ipasakupdiyakén, éy kailangan éy pabayan naa aldew-aldew i sarili na, sakay ku-muyoyog diyakén, amaski bunon siyana tolay. 24 Dahilan tu maghangada meligtas tu buhay na, éy mebuta talaga. Pero tu mégpabaya tabuhay na alang-alang diyakén, éy siyai mabuhaya a éwan tu katapusan.25 Anya i pékinabanga na esa a tolayéng siya i mayamana ta étanan, éngéwan na makamtan i buhay a éwantu katapusan? 26 I maski ti ésiya amégpabaya diyakén nadid, sakay tumégpabaya ta pégtoldu kua,” kagi niJesus, “éy sakén éy pabayan ko beside ta késoli ko se a kaguman ko duanghel ko, a te kébilék ta kapang-yarian Nama ko. Da sakén i lélakea gébwat ta langet. 27 Ey tandaanmoy ye,” kagi na. “Te sénganya sedikam a éwan mate hanggan éwan demeta i pégsapul na Diyos amaghari tatolay.”

Nabagu Tu Idsura Ni Jesus28 Nadid, kélipas na manga walu a

aldew, éy kinuyog ni Jesus de Pedro,sakay ti Juan, sakay ti Santiago. Eyinumange side tomelangkawabuked,a manalangin. 29 Ey to pénalangin na,éy nabagu dén tu mata na. Sakay tubadu na, éy linumatak a dinumemlagdén. 30 Ey bigla a te éduwa a lélake taéya, a kauhon ni Jesus. Ti Moises side,sakay ti Elias, 31 a medemlag be side.Pinéguhunan de i adene dén a ikate niJesus ta Jerusalem. 32Nadid de Pedro,éy tidug dén side, pero bigla side analukag, a neta de ti Jesus a nangislap,sakay tu éduwa a kaguman na a tetaknég sa. 33 Ey nadid, to péglakaddu éduwa, éy kinagi ni Pedro ni Jesus,a “Maistu, maigi pa éy édse kitamsan dén. Pagbile me kam ta étéloa kékétihék a bile; esa diko, esa niMoises, sakay esa ni Elias.” (Talaga aéwan napospusan ni Pedro i kékaginnaa.)

34Nadid, mégkagi pabi ti Pedro, éytinaklében side no kuném. Ey inu-manteng du alagad, da kinumulabutdide tu kuném. 35 Ey kinagi no bosesto kuném, a “Séˈ ina i anak kua a piniliko. Baten moy siya.” 36Ey to pékabatide ta éya, éy éwan dén tu éduwa alélake a nékiohon ni Jesus. Ey éwanpabi kinagi du alagad tu mineta deta maski ti ésiya, éng ˈwan lalo de anilihim.

Pinahusay Ni Jesus Tu Anak a Hi-nayup

37Nadid, to kagagabian, a késoli dea gébwat to buked, éy nasambat de imeaadu a tolay. 38 Ey kinagi no esaa lélake dide, a “Maistu, entan pad ianak kuae a isesa! 39 Hinayup siya.Basta éatagén siya no espiritu, a tulosmégkélanget siya, sakay pégkaram-rién na siya a hanggan mégbugak ilabi naa. Palagi a pésakitan na siya,Maistu, sakay éwan na siya pébayan.40 Ey nékiohonék dén du alagad mo,Maistu, a ibutan de tu espiritu, peroéwan de kaya.”

41 Ey kinagi ni Jesus, a “Medukésa lahi di tolaya ta éye, da éwan kamméniwala! Pakodyan ko se a mégtiisdikam, a ménatili dikam? Nay,” kagina to lélake, “iange mo se tu anakmo.”

42Nadid, to péngiadene de to anak,éy bigla a pinalugmuk siya no di-monyo, tulos pinagkaramre na siya.Pero pinégkagian ni Jesus tumedukésa espiritu, sakay pinahusay na tuanak, sakay nisoli na siya nama na.43 Ey du étanan a tolay sa, éy nagtakaside ta dikél a kapangyarian na Diyos.

Nadid, mégtaka pabi dudu tolay taétanan a ginégimet ni Jesus, éy kinagina du alagad na, 44 a “Tandaan moyi kagi ko a éye dikam: Sakén i lélakea gébwat ta langet. Ey itokyonékde a talaga.” 45 Pero du alagad, éyéwan de napospusan i éya a kinagi niJesus dide. Da niliso dide na Diyos ikahulugen na. Ey nasanike side a nag-pakelagip diya éng anya i kahulugenna éya a kagi.


Ti Esiya I Mataasa?46 Nadid, négpasuway du alagad

éng ti ésiya dide i mataasa. 47 Eyti Jesus, éy tukoy na dén i isipdia. Kanya inalap na tu esa a anak,sakay pinataknég na siya to giledna, 48 sakay kinagi na dide, a “Maskiti ésiya i tumanggap ta kona se aanak dahil ta péniwala na diyakén,éy bilang sakén dén i tanggapén naa.Sakay tu tumanggap diyakén, éy bi-lang tanggapén na be tu nagpaangese diyakén. Dahilan,” kagi na, “tumababa dikam, éy siya i mataasa tamata na Diyos.”

49Nadid, kinagi ni Juan, a “Maistu,neta me i esa a lélake a nagpaibutdu dimonyo a gégamitén na i ngahenmua, éy sinaway me siya, da éwansakup na gurupu tam.” 50 “Ewan,”kagi ni Jesus, “diyan moy sésawayén ikona sa a tolay. Dahilan,” kagi na, “tuéwan kontara dikam, éy kampi siyadikam.”

Inidelan Du Samaritano Ti Jesus51 Nadid, te sénganya san dén a

panahun, éy umontok dén ti Jesus talanget. Ey naisip na dén a umangesiya ta Jerusalem. 52 Ey inutusanna i sénganya a neditol diya. Eymineditol side, a sinomdép side toesa a banuwan ta Samaria, mondaipaghanda de ta tulusan na. 53Pero dutolay a Samaritano ta éya, éy éwan desiya tanggapén, da tukoyde a tumulossiya ta Jerusalem. 54 Ey ti Santiago éyti Juan, péketa de ta éya, éy kinagi de,a “Anya, Panginoon, gustu mo wadeéy magpadibe kame ta apoy a géb-wat ta langet, monda mapuksa side?”55Pero pinaginglan side ni Jesus. 56Eytinumulos san side ta iba a banuwan.

Du Talaga a Kumuyoyog Ni Jesus57 Nadid, to péglakad de, éy te esa

a lélake a kinagi na ni Jesus, a “Ku-muyugék diko maski ahe i angayanmo.” 58 Ey kinagi ni Jesus diya, a“Isipén mo pa, da entan mo, maskiaso, éy te pégiyanan. Sakay dumanokéy te lobun a pégiyanan de. Pero

sakén a lélake a gébwat ta langet, éyéwanék tu katidugen.” 59 Ey kinagi niJesus to lélake a esa, a “Kumuyog kadiyakén a maging alagad ko.” Perokinagi no lélake, a “O, Panginoon,pero pabayanék pad pa, monda angenko pa ielbéng tama ko.” 60 “Ewan,”kagi ni Jesus. “Pabayan mo du éwanméniwala ta Diyos a méngielbéng toama mo. Pero siko, éy umange kamagpahayag ta tungkul ta kédemétna Diyos a maghari.”

61 Ey kinagi diya no esa a lélake, a“Sakén, éy kumuyoyogék diko, Pangi-noon. Pero pakultadenék mo paa ange magpaalam to pamiliya ko.”62Ey kinagi ni Jesus diya, a “Tu alagadko a mégéabalaén ta ipatarabaho kodiya, éy éwan siyamaari a ipasakup takaharian na Diyos.”

10Pinéglakad Na Du Alagad Na a Mag-

toldu1Nadid, kétapos na éya, éy pinili ni

Jesus i pitu a pulu a kakaguman na,a inutusan na side a péglakadén naside ta tégdéduwa, a magdetol diyata bawat angayan na a bariyo-bariyo.2 “Meadu i gapasén,” kagi na, “perokulang i magapas. Kanya ipanalan-gin moy to te koo ta kapahayan, apaange na i meadu a magapas ta ka-pahayan na. 3 Ikad moy dén,” kagina. “Péglakadén ta kam du medukésa tolay. Mara, koman kam i tupa améglakad ta lubuk dumetapang a aso.4Diyan moy kébilén i kuhata, o maskisuput, o reserba a sinelas. Sakaydiyan kam magabala a mégéuhunéndu kasambat moy ta dilan. 5 Sakayéng somdép kam ta tulusan moy abile, éy batién moy du édsa sa, a kagimoy, a ‘Demtan kammaka na kapaya-paan.’ 6 Ey nadid, éng mahusay dumégiyan sa, a tanggapén de kam, éykagbian side na Diyos a talaga. Peroéng éwan side mahusay, éy bawenmoy tu nipangbati moy dide. 7 Eydiyan kam uméagton ta iba-iba a bile,

Lukas 10:8 97 Lukas 10:24éngˈwan tumulos kam ta isesa san abile. Sakay diyan kam mésanike améngan ta ihayin de dikam, da dapataguman kam du tolduan moy.

8 “Bagay dumemét kam ta esa abanuwan, éng tanggapén de kam,éy méngan kam ta ihayin de dikam.9 Sakay pahusayén moy du te laduta éya a banuwan, sakay ibahetamoy dide,” kagi ni Jesus, “a adenedén a dumemét i péghari na Diyosdide. 10 Pero éng dumemét kamta banuwan, éng éwan de kamtanggapén, éy kagin moy dide,a 11 ‘Pagpagen me i alikabuk nabanuwan moya ta tikéd mia, a sayai tanda me dikam,’ kagi moy, ‘a tekasalanan kam ta Diyos.’ Sakay kagimoy be dide, a ‘Talaga a dumemétdikam i Diyos a maghari, éy inidelanmoy dén!’ 12 Katutuhanan a kédemétna péghukum na Diyos, éy lalo amehirap i sapitén du tolay na éya abanuwan, kesira to sinapit du tagaSodoma to araw!”

Du Banuwan a Ewan Méniwala13 Nadid, pégisip ni Jesus du

mégidel diya a banuwan, éy kinagina, a “Kakakagbi kam, sikam a tagaKorasin! Kakakagbi kam, sikam ataga Betsayda! Da ginimet ko dénta harap moy i meadu a makataka-taka, éy éwan kam nagsisi. Perodu tolay ta Tiro sakay ta Sidon toaraw, éng neta de maka to araw tumineta moy, éy talaga a nagsisi side.Nagbadu maka dén side ta kostal,sakay mégiknud side ta abu, mondamagpatunay side a nagsisi a talaga.14Kanya ta péghukum na Diyos,” kagini Jesus, “éy masiyadu a mehirap isapitén moy kesira ta sinapit du tagaTiro éy ta Sidon. 15Sakay sikam a tagaKapernaum,” kagi na, “i pégpalalomoy éymakaabut kam ta langet, peroi abutén moy sana éy impiyerno!”

16 Nadid, kinagi ni Jesus du alagadna, a “maski ti ésiya i mégbati dikamamégtoldu, éy bilangmégbati be sidediyakén. Sakay du mégidel dikam,

éy bilang idelanék de be dén. Sakaydu mégidel diyakén, éy bilang idelande be dén tu Ama ko a nagpaange sediyakén.”

Tungkul Ta Késoli Du Alagad17 Nadid, to késoli du pitu a pulu

a alagad, éy mésahat side. “Pangi-noon,” kagi de, “maski du dimonyo,éy médaig me side bagay dinulawme i ngahen mua a mégpaibut dide!”18 Ey “O,” kagi ni Jesus. “Ey sakén éymineta ko ti Satanas a linumugmuk.Ey tu kélugmuk na éy mebakség a ko-man i kilat. 19 Ey tandaan moy,” kagina, “éy niatéd ko dén dikam i kapang-yarian a monda maski yudakén moyi medukés a ulag, o maski kumékon-tara kam ni Satanas, éy éwan kammaanya. 20 Pero maski madaig dumedukés a espiritu dikam, éy diyankam masahat ta éya. Eng ˈwan, ikasahatan moya éy da nilista dén naDiyos tu ngahen moy ta langet.”

21 Nadid, ta éya a oras, éy tuBanal a Espiritu, éy pinasahat na tiJesus. Tulos kinagi ni Jesus ta Diyos,a “Mégpasalamaték diko, Améng.Siko i Panginoon ta langet éy tamundua. Salamat, Améng, da éwanmo nipékipospos tu kaluuben modu matalinung a mataas a tolay; éngˈwan i néngipaliwanagen mua éy dumababa. O ngani, Améng, da kona sai gustu mua.

22 “Tama ko a Diyos,” kagi ni Je-sus, “éy inatdinanék na ta étanan.Ey éwan tu makatukoy diyakén, éngˈwan Tama ko san. Ey éwan be tunakatukoy Nama ko, éng éwan sakénsan a anak na, sakay du nagpahaya-gen ko ta tungkul diya.”

23 Nadid, kinagi ni Jesus du alagadna ta lihim, a “Masuwerte kam a ta-laga, da meeta moy dén tu gimet ko!24Da tandaan moy, meadu i purupetato araw, sakay hari, a gustu de a metai meeta moya, pero éwan de neta.Sakay gustu de a mabati i mébatimoya, pero éwan de nabate.”

Tu Istoria No Mebait a Samaritano

Lukas 10:25 98 Lukas 11:225Nadid, te esa amaistu ta rilihiyon

na Judeo, a inumange ni Jesus a még-pakelagip diya, a monda pagkamaliénna maka siya. “Maistu,” kagi na,“anya wade i gemtén kua, a mondamakaabuték ta buhay a éwan tu kat-apusan?”

26 “Ey anya i bébasaén mua ta libruna Diyos tungkul ta éya?” kagi niJesus. 27 Ey kinagi no maistu ta rili-hiyon, a “I kagia na Diyos to libru na,éy ‘Dapat mahalén mo i Panginoonmo a Diyos ta mahigpit, a isipén mosiya a palagi.’ Sakay i utus a esa, éy‘Dapat mahalén mo tu kapareho moa kona ta pégmahal mo ta bégi mo.’ ”28Ey “O,” kagi ni Jesus, “tama tu seng-bet mo. Sundin mo ina, éy makaabutka ta buhay a éwan tu katapusan.”

29 Nadid tu maistu, éy gustu na amaganap tu kagi na ni Jesus, mondaisip du tolay amatalinung siya. Kanyakinagi na ni Jesus, a “Ti ésiya wade ikapareho ko a dapat mahalén ko?”

30Ey saye tu nisengbet ni Jesus diyaa istoria: “Mara,” kagi na, “éy te esakan a lélake a Judeo a inumange taHeriko, a gébwat ta Jerusalem. Eyto péglakad na, éy sinanéb siya natulisan. Dinoklos de siya, sakay inalapde tu badu na. Sakay binélbég de ahanggan kétihék a mate, sakay gini-nanan de.

31 “Mamaya-maya, éy te sinu-malegéd a padi a Judeo. Ey péketano padi to te tayang a lélake, éylinumekaw siya a sinalinan na san.32 Ey mamaya-maya man dén, éy tesumalegéd be a esa a katulung taTemplo, a Judeo be siya. Ey péketa nato te tayang a lélake, éy sinalinan nabe san. 33 Nadid, mamaya-maya mandén, éy te sumalegédman dén a éwanJudeo. Samaritano siya. Ey péketana to lélake, éy kinagbian na siya.34 Inumadene kan siya, a ginamot natu talitalingo na, sakay binédbédenna ta damit. Nadid, éy nisakay na siyato kabayo na, a niange na to bile apaupaan, sakay inalagaan na sa siya.

35 “To kagabian na, éy inupaan natu te koo to bile, a kinagi na diya, a‘Alagaan mo siya. Ey éng mahigit pata éye i gastos mo diya, éy dagdagenko san ta késoli ko,’ kagi na.

36 “Ey nadid,” kagi ni Jesus tomaistu, “anya i isip mua? Ti ésiyadiden ya a étélo a sinumalegéd i nag-patunaya a mahalén na tu kaparehona?”

37 “Ey siguru tu éwan Judeo aSamaritano,” kagi no maistu, “da ki-nagbian na tu te tayang a Judeo.”

“Ey anya pa,” kagi ni Jesus. “Eynadid, éy dapat kona be sa i ahigénmua.”

Tinumulos Ti Jesus To Bile De Marta38 Nadid, to péglakad de Jesus, éy

inumange side to esa a bariyo. Eyte bébe sa a ti Marta i ngahen naa.Ey siya, éy pinatulos na de Jesus tobile na. 39 Ey to péghanda ni Martato pénganan de, éy ti Maria a wadina, éy basta te eknud san to giled niJesus, a mégbati to pégtoldu na. 40 Eyti Marta, éy métahanta, da meadu ihandaén na. Kanya kinagi na ni Jesus,a “Panginoon, entan mo i wadi kuae,pinabayanék na dén a méghanda taétanan a tarabaho ko. Utusanmo siyabeman a tulunganék na.”

41 Pero kinagi ni Jesus diya, a“Marta, bakit méligalig ka ta sari-sari? 42 Te isesa san a mahalaga akailangan; éy saya i gimita na wadimuae. Ey éwan maari a sawayén tasiya.”

11Tu PégtolduNa Tungkul Ta Panalan-

gin1 To esa a aldew, éy nanalangin ti

Jesus. Ey to kétapos na, éy kinagidiya no alagad na a esa, a “Panginoon,tolduan mo kame a manalangin, akona to pégtoldu ni Juan du alagad nato araw.” 2 Ey saye tu nitoldu ni Jesusdide. “Kona se i dapat panalanginmoy,” kagi na.“ ‘Améng,’ kagi moy, ‘Purién maka

dén na tolay i ngahen mua.

Lukas 11:3 99 Lukas 11:23Siko maka dén i maghari tamundua. 3 Atdinan mo kameta kanén me nadid a aldew.4 Sakay patawadén mo kameta kasalanan me; éy sikame,Améng, éy patawadén mebe du te kasalanan dikame.Sakay diyan mo kame iharapta mahigpit a mamuhubadikame.’ ”

5 Nadid, nitoldu pa dide ni Jesus itungkul ta panalangin, a kinagi na, a“Anya wade éng te bigla a dumemétta kélép ta bile moy, éng éwan katu ipakan dide? Anya wade, éngumange ka ta bile no karatig mo, adulawan mo, a ‘Kadimoy, padimanékpad ta ipakan ko du bisita ko, 6 da tedinumemét dén ta bile ko, éy éwanéktu ipakan dide.’ 7 Ey anya wade éngsumengbet diko tu karatig mo, a ‘Tagabia dén! Ewanék makapangatéddiko nadid, da tidug kame dén a mé-tatena, a metamadék dén a umégkat.Ey seradu pati be dén tu pintuan me.’

8 “Entan moy,” kagi ni Jesus,“metamad tu karatig mo a mangatéddiko ta agidén mo, maski kadimoymo. Pero éng pilitén mo siya apilitén, éy umégkat siya a talagaa méngatéd diko ta maski anya agustu mo. 9 Kanya sikam,” kagi niJesus, “éy kona be sa i panalanginmoya ta Diyos. Eng mékeged kamta Diyos, éy atdinan na kam. Engmégahayok kam, éy paketan na kam.Eng tumuktuk kam ta pintuan naDiyos, éy bukasan na kam. 10 Dahilanmaski ti ésiya i magagida ta Diyos,éy atdinan na. Sakay tu mégahayok,éy paketan na. Sakay tu mégtuktuk,éy bukasan siya. 11 Anya,” kagi niJesus, “éng magaged du anak moyta ikan, éy anya i iatéd moya, ulag?12 O éng magaged dikam ta bunay, éyanya i iatéd moya, kahame? 13 Nadidentan moy; maski makasalanan kama tolay, éy atdinan moy du anakmoy ta mahusay. Ey Tama moy talanget, éwan na beman iatéd i Banala Espiritu ta magaged diya?”

Nagpatunay Ti Jesus a Ewan GébwatI Kapangyarian Na Ni Satanas

14 Nadid, pinaibut ni Jesus tu di-monyo to lélake a bulol. Ey topékaibut na dén, éy nakapégkagi déntu lélake. Ey nagtaka du tolay. 15 Perodu iba sa a tolay, éy inupos de ti Jesus,a kinagi de, a “Kanya makapégpaibutsiya du dimonyo, éy inatdinan siyani Satanas ta kapangyarian na. TiSatanas a mayor du dimonyo.”

16 Ey te iba be sa a tolay, a pin-uhubaan de ti Jesus, a kinagi de diya, a“Ipetamo dikame i tanda amakataka-taka a gébwat ta Diyos.” (Gustu de sana meta éng te kapangyarian siya a ta-laga a gébwat ta Diyos.) 17 Pero tukoyni Jesus i isip de, a kinagi na dide, a“Engmara, maski ahe a banuwan, éngnéglébug side, éy bumagsak a talaga.Sakay maski ahe a bile, éng néglébugside, éy éwan be male i buhay de.18 Ey nadid sakén; bakit kagi moya inatdinanék ni Satanas ta kapang-yarian na a magpaibut du katulungna a dimonyo? Lélbugén beman niSatanas i sarili na? Eng kona sa, éybumagsak siya a talaga. 19 Bakit kagimoy a gébwat ni Satanas i kapang-yarian ko a mangpaibut ta dimonyo?Ey anya du tolay moy? Eng ibutande i dimonyo, éwan beman gébwatta Diyos i kapangyarian de? Kanyaside i mégpatunaya a kakabulyan tupéngupos moy diyakén! 20 Pero éngibutan ko du dimonyo ta pamag-itanna kapangyarian na Diyos, éy saya ikatunayana a dumemét dén dikam ipéghari na Diyos ta tolay.

21 “Eng mara,” kagi ni Jesus, “temesibét a lélake a te armas, a még-bantay ta bile na, éy mahusay san tukasangkapan na. 22 Pero éng te lélakea lalo a mesibét diya, a duklusén nasiya, éy madaig tu lélake a mégban-tay. Sakay tu dumuklos, éy alapénna tu armas na sakay tu kasangkapanna. Ey ti Satanas, éy siya i déduklusénkua.

23“Ey tu éwankampi diyakén,” kagini Jesus, “éy kontara diyakén. Ey tu

Lukas 11:24 100 Lukas 11:42éwan tumulung diyakén a méngidu-lug ta tolay, éy nangangahulugen apaadeyuén na du tolay diyakén.”

Halimbawa a Tungkul Ta EwanMéniwala Ta Diyos Ta Hustu

24 “Bagay umibut tu medukés a es-piritu ta bégi na tolay,” kagi ni Je-sus, “éy méglebut ta ilang a lugara mégahayok ta imangan na. Na-did, éng éwan tu meeta, éy kagi na,a ‘Magsoliék to kinagébwatan ko anégiyanan ko.’ 25 Ey kédemét na, éydinemtan na a éwan tu lasén, sakaymelinis a mahusay dén. 26 Kanyainakit na i pitu a iba a espiritu a masmedukés pa diya, sakay sinomdépside a négiyan sa side. Kanya lalo amedukés to neditol i kalagayan na éyaa tolay.”

27 Nadid, to pégkagi dén ni Jesusta éya, éy kinagi no bébe a esa talubuk du meadu a tolay, a “Masuw-erte ngani dén tu ina mo!”

28 Ey, “O,” kagi ni Jesus, “pero laloa masuwerte du makabati ta kagi naDiyos, éng tulos de a sugsugén!”

Ti Jesus Ey Kapareho Ni Honas29 Nadid, to kédulug du tolay ni

Jesus, éy kinagi na dide, a “Diden ye alahi a Judeo, éy magkadukés side! Pil-iténék moy a ipeta ko dikam i tanda,pero éwanék tu ipeta dikam a tanda,éngˈwan tu nanyari ni Honas to araw.30 Dahilan tu nanyari ni Honas, éysaya i katunayana du tolay ta Ninibe apinaange siya na Diyos dide. Ey konabe sa sakén. Te manyari be diyakén akona ni Honas; éy saya i tandaa dikama pinaangeék se na Diyos.

31 “Kédemét na péghukum naDiyos,” kagi ni Jesus, “éy tu hari abébe a taga Kabagatan to araw, éytumaknég siya a méngiabla dikam.Da siya, éy inumange se a gébwat taadeyo, monda baten na i memahala pégtoldu ni Solomon. Ey nadidéy te mataas ni Solomon ta éyea mégtoldu dikam, éy éwan moybébaten. 32 Sakay pati du tolay ataga Ninibe, éy tumaknég be side ta

péghukum, a iabla de dikam a lahi aJudeo, da nagsisi side to pégtoldu niHonas dide. Ey nadid éy te mataas niHonas ta éye a mégtoldu dikam; éyéwan kam mégsisi!”

Tu Pinakang-simbu Na Bégi33 “Ewan tu mégtab ta simbu,” kagi

ni Jesus, “a tulos iliso na ta ébut,o taklében na ta pégtakalan. Engˈwan, yedton na ta lamesa, mondamatanglawan du somdép ta bile.34 Ey tu mata mo,” kagi na, “éysaya i pinakang-simbu na bégi mua.Kanya éng medemlag i mata mua,éy mademlagen be i étanan a bégimo. Pero éng mediklém i matamua, éy mediklém be i bégi mua.35 Samakatuwid, éng éwan mo tukoyi tama, éy mediklém i isip mua.36 Kanya éng maketa tu isip mo tamahusay, éy éwan ka tu mali tu isip.Basta tu isip mo éy medemlag a konata demlag na simbu.”

Pinaginglan Ni Jesus Du Mataas aJudeo

37 Nadid, to kétapos ni Jesus amégtoldu, éy inakit siya no esa aPariseyo a méngan to bile de. Ey topégeknud de a méngan, 38 éy még-taka tu Pariseyo, da napansing na aéwan bale naguges ti Jesus. 39 Kanyakinagi ni Jesus diya, a “Bakit sikama Pariseyo,” kagi na, “éy ugali moya palagi a mégugues du tasa moysakay du penggan moy, monda meli-nis? Pero tu ugali moy a medukés,éy éwan moy malinisan! 40 Ayhay,”kagi ni Jesus, “sikam a mégkamali tadikél! Ginamet na Diyos a talaga imeta na tolay. Pero ginamet na be iéwan meta na tolay. Kanya tukoy na iédse ta isip moya, da ginamet na beya. 41 Eng gustu moy a ibilang kamna Diyos a melinis kam, éy mangatédkam du mahirap a tolay.

42 “Kagbi kam, sikam a Pariseyo!”kagi na. “Iatéd moy ta Diyos i ikas-apulu na kabuhayan moy, a hangganta atong moy a éwan tu halaga. Pero

Lukas 11:43 101 Lukas 12:6pinabayan moy dén tu lalo a maha-laga a kailangan, da dayaén moy tukapareho moy, sakay éwan moy ma-hal i Diyos. Maari, mangatéd kam taDiyos. Pero gemtén moy be i maha-laga a kailangan.

43 “Kagbi kam, sikam a Pariseyo!”kagi ni Jesus. “Gustumoy amégiknudta pégiknuden na mataas a tolay takapilya moy. Sakay gustu moy asaloduan kam na tolay ta plasa nabanuwan. 44 Kagbi kam, da kaparehokam na lébéng a éwan meta na tolay,a tulos yudakén de, a tulos meahes tubuyok ta tikéd dia!”

45Nadid, i esa amaistu na rilihiyon,éy kinagi na ni Jesus, a “Maistu, éngmégkagi ka ta kona sina, éy pintasanmo kame be!”

46 “Ey o ngani,” kagi ni Jesus. “Patisikam a maistu ta rilihiyon, éy kagbikam be! Da dagdagen moy i mehirapa utus ta rilihiyon moy, a pilitén moydu tolay a sugsugén de. Pero éwanmoy side tulungan ta maski kétihék.47 Kagbi kam! Ginimet moy du pan-tiyung du purupeta to araw. Pero duapo-apo moy to araw, éy side nganidén ya di namunua dide! 48Meramaykam a talaga du kasalanan de to araw.Da side éy binunu de du purupeta, éysikam, éy ginimet moy du pantiyungde! 49 Kanya kinagi dén na Diyos apaangen na dikam i magtoldu ta kagina Diyos, sakay apostol. Pero bunonmoy i sénganya dide. Sakay du iba éylélokon moy side.

50 “Kanya sikam a lahi nadid,” kagini Jesus, “éy parusaan kam na Diyos,dahil du purupeta a binunu du apo-apo moy to araw; 51 sapul to nipa-muno de ni Abel a hanggan to ni-pamuno de ni Sakarias. Ey ahe ipinamunuan de ni Sakarias éng éwanto sélat no Templo sakay to lamesaa pégatangan. O ngani, parusaan naDiyos a talaga didi tolay a éye nadid,dahil ta éya a kasalanan a ginimet dedu purupeta!

52 “Kagbi kam a talaga, sikam amaistu ta rilihiyon,” kagi na Jesus,

“da nilisomoy du tolay i katutuhanana tungkul ta Diyos. Idel moy dén aipasakup ta péghari na Diyos, sakayharangan moy be du iba a gustu apasakup!”

53 Nadid, to kétapos ni Jesus anégtoldu du tolay ta éya, éy hinu-mektat siya ta éya a lugar. Ey duPariseyo sakay du maistu ta rilihiyon,éy pépintasan de siya ta mahigpit.Sakay sigi san side amékipégpasuwaydiya, da méiyamut side diya. 54Gustude a pagkamalién de siya, monda tekatuwiran side a mangidimanda diya.

12Mangilag Kam Ta Pégtoldu Du

Pariseyo1Nadid, samantala amégtoldu pabi

ti Jesus, éy dinumulug diya a dinu-mulug i meaadu a libu a tolay, ahanggan éwan side nagsadét-sadét atahod. Ey kinagi ni Jesus du alagadna, a “Mangilag kam ta pégpaalsa duPariseyo, a samakatuwid éy mangilagkam ta pégwari-wari de a banal sidea tolay. 2 Ey tandaan moy, maskianya i gemtén na tolay nadid ta li-him, éy lumitaw ta esa a panahun.Sakay maski anya i nipamen de na-did, éy mehayag ta esa a panahun.3 Ey maski anya i uhon moya ta lihimnadid, éy mepahayag ta étanan taesa a panahun. Sakay maski anya ianasatén moy nadid ta lubuk na bilemoy, éy te mangidulaw ta éya a kagita plasa na banuwan.

4 “Tandaan moy ye, a kékadimoyko,” kagi ni Jesus, “diyan moy antin-gan du mamuno ta bégi moy, daéwan side makabuno ta kaliduwamoy. 5 Engˈwan, i dapat moy a antin-gan éy Diyos, da siya i magpakatea tatolay. Sakay pati éy siya i te kapang-yarian améngibut ta kaliduwamoy taimpiyerno. Kanya siya ngani i dapat aantingan moy a talaga!

6 “Mara,” kagi ni Jesus, “makabug-tong kam ta lima a dignés ta éduwasan a sentimos. Ey maski mura side,éy éwan kaleksapan na Diyos i maski

Lukas 12:7 102 Lukas 12:29esa dide. 7 Ey bakit méganteng kama makay kaleksapan kam na Diyos?Mahalaga kam diya kesira ta meadua dignés. Maski na buk moya, éynabilang na a étanan!”

8 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus;“maski ti ésiya i méngipagtapat dutolay, a méniwala siya diyakén, éyipagtapat ko be siya du anghel naDiyos. Ey sakén i lélake a gébwatta langet. 9 Pero maski ti ésiya itumanggia diyakén ta harap na tolay,éy itanggi ko be siya du anghel naDiyos.

10 “Maski ti ésiya i manguposdiyakén a nagébwat ta langet, éypagpasensiyaan side naDiyos. Pero tumangupos ta Banal a Espiritu, éy sayai éwana pagpasensiyaan na Diyos.

11 “Nadid,” kagi ni Jesus, “bagayiharap de kam du tagapamahala takapilya de, o éng mangidimanda sidedikam ta gubernador, éy diyan kammétageg éng anya i katuwiran moyadide. 12 Da tu Banal a Espiritu imagpakagia dikam ta katuwiran moydide.”

TuHalimbawaNoMayamana Lélake13Nadid, te esa a lélake du tolay sa,

a kinagi na ni Jesus, a “Maistu, pégk-agian mo teka ko, monda hatianék nato nipamana dikame no ama me.”

14 “Ey anya,” kagi ni Jesus diya,“pakodyan ko a maghati to nipa-mana dikam no ama moy? Ewan kotungkulin a méghati ta luta.”

15 Ey nadid, tulos kinagi ni Jesus dutolay sa, a “Mangilag kam, a diyankam medémot ta sari-sari. Dahilanmaski du mayaman a tolay, éy éwanside dagdagen no yaman de tu buhay.16 Mara,” kagi na, “éy te lélake kan amayaman, a te luta ta meadu a pahay.17 Ey kinagi na kan, a ‘Magenyaék, daéwanék dén tu pagdétonan ta étanana pahay ko, da meadu dén. 18Ay,’ kagina, ‘saye i gemtén kua: hukatén kodu bodega ko a dati, a bilayan ko tadédekél pa sa a bigu, monda hustu ipagdétonan ko ta pahay ko, sakay ta

ari-arian ko.’ 19Nadid, éy kagi kan nolélake, a ‘Ah, masuwerteék, da hustudén i gastos ko a hanggan ta maskisangan a taon. Melagen i buhay konadid,’ kagi na, ‘a i tarabaho ko nadidéy basta méngan, sakay maginom,sakay magsayaék.’ ”

20 “Pero éwan,” kagi ni Jesus; “dakinagi na Diyos diya, a ‘Luku-luku katu isip, da nadid dén a kélép éy mateka dén. Ey nadid,’ kagi na Diyos, ‘koomo pabi beman i étanan ya a niimbakmo a ari-arian mo?’

21 “Ey nadid,” kagi ni Jesus, “konasa i manyaria du mégpayaman.Medémot side ta kuhata, pero éwande isipén i Diyos.”

Umasa Kam Ta Diyos22 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad

na, a “Kanya diyan kam métageg tabuhay moy, éng anya i kanén moyéy ta badu moy. 23 Da tandaan moy,éng nilalang kam na Diyos, éy bakitisipén moy a éwan na kam atdinan takanén moy éy ta badu moy? 24 Entanmoy di manuka; éwan side méghasik;éwan side mégladey; éwan side tubodega. Pero atdinan side na Diyosta kanén de! Ey sikam, éwan kambeman higit a mahalaga ta manok?25Ataay,” kagi ni Jesus, “éngdumeméti oras a ikatemo, éymaari ka beman amagpaatakdug ta buhay mo ta maskiesa a oras, éng mabalisa ka?

26 “Ey nadid, éng éwan moy kaya apaatakdugén tu buhay moy, éy bakitmétageg kam pa ta kanén éy ta badu?27 Isipén moy éng kodya i kébékyagana bulaklak. Ewan side mégtarabaho,éwan side mégimet ta badu. Peroi mégebadu dia, éy memahal pa tobadu no mayaman a hari to araw, ati Hari Solomon. 28 Ey nadid,” kagini Jesus, “éng bihisan na Diyos dubulaklak ta kona sa, maski sandali sani buhay de, éy anya, éwan na kampabaduan? Bakit kétihék pa i péni-wala moya diya? 29 Kanya sikam, éydiyan kam mégisip a mégisip éng ahei paketan moya ta kanén moy sakayta inumén moy; diyan kam mabalisa

Lukas 12:30 103 Lukas 12:50ta éya. 30 Saya i ugalia du iba a tolaya éwan mékidiyos. Pero Tama moy,éy tukoy na dén i kailangan moya.31 Kanya sikam,” kagi ni Jesus, “éypilitén moy a maghari i Diyos dikam,sakay gemtén moy san i kaluuben na,éy iatéd na dikam i kailangan moya.”

Tu Kayamanan Ta Langet32 “Sikam a alagad ko, éy diyan

kam méganteng, maski kétihék kamsan a gurupu, da i gustua Namako, éy sakupén na kam ta kaharianna. 33 Ibugtong moy tu ari-arianmoy, sakay iatéd moy du mahirap tukabugtungan na. Eng kona kam sa,éy ibilang dén a te kayamanan kamdén ta langet. Ey éwan mebut tukayamananmoy ta langet, da éwan tumégtako ta éya, sakay éwan be sa tukutam. 34Dahilan éng ahe i édsean nakayamanan na tolay, éy siya be san yai alélahanén na.”

Utusan a Makahanda35-36 “Maghanda kam dén,” kagi

ni Jesus, “ta koman i péghanda nautusan no mayaman a lélake. Maradu utusan a mahusay, éng maguhayside to amo de, éy maghanda side,sakay taben de be du simbu de. Eynadid, éng dumemét tu amo de agébwat ta kasalan, éy handa dén sideamagbukas diya, a tanggapén de siya.37 Masuwerte dén diden ya a utusan,éng demtan side no amo de a naka-handa dén. I gimita no amo de a ta-laga, éy pégiknudén na du utusan na,a tulos na side a pékanén. 38O ngani,”kagi ni Jesus, “masuwerte a talaga di-den ya a utusan, éng dumemét dide tuamo de ta hatinggabi, o ta amulaldew,éng demtan na side a nakahanda déndiya.

39 “Ey baten moy be i halimbawaa éye,” kagi ni Jesus. “Mara, tu tekoo to bile, éng napospusan na makai kédeméta no nagtako to bile na,éy binantayan na maka, monda éwanmaka nakasdép tu nagtako. 40 Kanyasikam, éy dapat nakahanda kam apalagi, da éwan moy be tukoy i oras

a kédemét ko; sakén a lélake a gébwatta langet.”

Tu Matapat a Utusan41 Nadid, kinagi ni Pedro, a “Anya,

Panginoon, i éya a nihalimbawa modikame, éy para dikame san a alagadmo, o pati be du étanan a tolay?”

42 “I éya a nihalimbawa ko,” kagini Jesus, “éy tungkul ta maski ti ésiyaa matalinung a utusan a makasunudto amo na ta mahusay. Mara siya tupinamahalaa no amo na du iba a utu-san na, a siya i bahala a manggastosdide. 43 Masuwerte i éya a utusan,éng demtan siya no amo na a még-tarabaho ta kona sa. 44 Ey ientaregadiya no amona i étanan a ari-arian na.45Pero i éya a utusan, éngmaisipannaa male pabi bagu magsoli tu amo na,sakay tulos na a lokoén du kagumanna a utusan; sakay éng méngan siyaéy ta méglasing, 46 éy demtan siya noamo na ta oras a éwan na tukoy. Eyparusaan na siya ta mahigpit, sakayiagum na siya ta édsean du tolay aéwan méniwala.

47 “Kanya tandaan moy ye,” kagi niJesus; “tu utusan a nakatukoy ta kalu-uben no amo na, sakay éwan na sug-sugén, éy dikél i parusa na a talaga.48 Pero tu utusan a magkamali daéwan na tukoy i kaluuben no amo na,éy kétihék san i parusa na. Kanya,”kagi ni Jesus, “tu péngientaregaan tameadu, éy siya i pag-asa du tolay.Ey tu péngientaregaan ta meaadu atahod, éy lalo a dikél i pag-asaa diyadu tolay.”

Pégkahiwahiwalay Du Sabile49Nadid, kinagimandénni Jesus du

alagad na, a “I kédemét ko ta mund-uae, éy koman i lélake a umange amagtutod to sikaw na, da maski ahei demtan na kagi kua, éy te mali-galig. Ey sakén, maski sala ko a temaligalig, éy gustu ko a kumalat tukagi ko ta mundua a koman i apoy!50Te dumemét diyakén a paghirap ko.Kanya métagegék a hanggan éwan

Lukas 12:51 104 Lukas 13:13ya malipas. 51 Bakit, isip moy inu-mangeék se ta mundua, a magpayapata tolay? Ewan! Ewanék se inu-mange amagpayapa ta tolay, éngˈwandahil diyakén éy maglaban i tolay tamundua. 52 Sapul nadid,” kagi ni Je-sus, “éng mara, ta esa a bile, éy éwanside isesa tu isip. Mara éng lima side,éy tu étélo éy méniwala diyakén, éytu éduwa éy éwan. 53Mara tu patena,éy éwan isesa tu isip de. Sakay tumagmanugeng, éy éwan be isesa tuisip de.”

Pékapospos Ta Kapanahunan54 Nadid, kinagi ni Jesus du to-

lay, a “Napospusan moy i tanda napanahun, da éng meta moy a medik-lém ta sahéman, éy kagi moy a magu-den. Eymamaya éymaguden a talaga.55 Sakay éng meta moy a salatan dén,éy kagi moy a dumemét dén i tékisi-nag. Ey mamaya éy tékisinag nganidén. 56 Ayhay, sikam a mégwari-waria éwan kam tu kasalanan! Tukoymoybale a mébasa i tanda ta langet, peroéwanmoy tukoy du tanda amégpatu-nay diyakén! 57Bakit éwanmoymaaria mapospusan tu tama a gimet moy?

58 “Mara,” kagi ni Jesus, “éngte méngiabla diko ta huwes, éymékipéguhon ka diya éng anya ipagkasunduan moya, bagu na kaiharap to huwes. Dahilan éngdumemét i oras na asuntu moy, éyiatéd na ka ta huwes, a tulos iatédde ka ta pulis, a tulos mepihesu kadén. 59 Ey nadid, éng kona sa, éyéwan ka makaluwas hanggan éwanmo mabayaden i étanan a kasalananmo.”

13Magsisi o Mapahamak

1 Nadid, te tolay a dinumemét niJesus, a nibaheta de diya tu ginametni Gubernador Pilato, a binuno na kandu sénganya a Judeo a taga Galilea, topégatang de ta Diyos.

2 Ey pékabaheta ni Jesus ta éya,éy kinagi na du tolay sa, a “Anyai isip moya? Akala moy wade a

lalo a medukés i kasalanan didenya a minate kesira du iba a tagaGalilea? Akala moy wade a kanyanipabunu side na Diyos éy medukésside? 3 Ewan! Da maski sikam, éngéwan kam magsisi, a ibutan moy dugimetmoy amedukés, éy kona be sinai manyaria dikam, a pabunu kam bena Diyos! 4 Ey anya i isip moya,” kagina, “du sapulu éy ta walu a tolay aminate ta Siloam? To kétumba nomelangkaw a bile dide, siguru i isipmoya, éy pinakate side na Diyos da tekasalanan side a mas medukés ta ibaa tolay ta Jerusalem? 5 Pero éwan! Damaski sikam, éng éwan kammagsisi, aibutan moy du gimet moy a medukés,éy kona be sina i manyaria dikam, apakaten kam na Diyos ta medukés.”

Nihalimbawa Ni Jesus a Tiisén PaNa Diyos Du Tolay a Medukés

6 Nadid, kinagi ni Jesus dide i hal-imbawa a éye: “Te lélake kan,” kagina, “a nagmula to kayo a igos to lutana. Ey to esa kan wade a aldew, éyinange na pitasén tu bunga na; éyentan na, éy éwan bale dén tu bunga.7 Ey kinagi na kan to mégbantay toluta na, a ‘Entan mo, étélo dén a taoni kayoae a éwan nagbunga. Pukanénmo dén, monda éwan na abalaén ilutaa.’ 8 Ey ‘Diyan mo san,’ kagi kannomégbantay. ‘Sakén, éy lamonan kosan, sakay détonan ko ta pégpatabei palebut naa. 9 Ey nadid,’ kagi na‘éng éwanmagbunga ta esa a taon, éypapukan mo dén.’ ”

Tu Bébe a Kébung10 To esa a aldew a pangilin, éy

mégtoldu ti Jesus to kapilya a esa.11 Ey te bébe sa a hinayup, a kébungsiya. Sapulu éy ta walu a taon apinagkébung siya no hayup. Ey éwansiya makaolnat. 12 Ey ti Jesus, péketana diya, éy kinagi na diya, a “Bakés,maibut dén diko tu pile mo!” 13 Tulosnitupu ni Jesus tu kamét na diya, éynakaolnat dén siya agad, a tulos pin-uri na dén i Diyos.

Lukas 13:14 105 Lukas 13:3314Pero tu tagapamahala to kapilya,

éy naiyamut siya, da pinahusay niJesus to pangilin. Kanya kinagi na dutolay sa, a “Te éném kitam a aldewa maari kitam a mégtarabaho. Didenya a aldew éy maari kam a pagamot.Pero ta pangilin, éy bawal dén ya.”

15Pero kinagi ni Jesus to tagapama-hala, a “Sikam amégwari-wari a tolaykamnaDiyos! Bakit! Eng te baka kam,o kabayo, éwan moy beman ukadénta pangilin, a iange moy penumén?16 Pero i bakésae, maski apo siya niAbraham, a kapareho tam, éy éwanékbale maari nadid a pangilin a maglig-tas diya to dati a gimet ni Satanasdiya! Bakit! Kagbian moy du kabayomoy; pero du kapareho moy a tolay,éy éwan moy kagbian!”

17Nadid, pégkagi ni Jesus ta éya, éynasanike dén du kalaban na. Pero duiba a tolay, éy masaya side to meadu agimet na a memahal.

Nihalimbawa Na Eng Kodya IPagkadua Du Tolay Na Diyos

18 Nadid, kinagi ni Jesus dide, a“Anya wade i kaparehua na kédemétse na Diyos a maghari? 19 I kaparehuana éya éy tu isesa a bukél na mustasaa nimula no lélake to uma na. Eytinumubu dén ya a hanggan nagingkayo dén, a hanggan makapaglobundu manok ta sanga-sanga na.”

20 Nadid kinagi man dén ni Jesus,a “Pakodyan ko a mangihalimbawa tapéghari na Diyos ta tolay? 21 Mara,”kagi na, “i kaparehua na éya, éy tupégpaalsa a ihalu no bébe to étélo atakal a arina, éy umalsa tu étanan alinamas.”

Bihira San Du Makasdép Ta Langet22 Nadid to kétamo ni Jesus ta

Jerusalem, éy tinumulos pa siya duiba-iba a bariyo, sakay du iba-iba abanuwan, a négtoldu sa siya du to-lay. 23 Ey kinagi diya no esa a lélake,a “Anya wade, Panginoon, kétihékwade san i meligtas na Diyos a tolay?”

Ey kinagi ni Jesus dide, a 24 “Tupintuan a sésdépan ta langet, éy

mepiit. Kanya pumilit kam a somdép.Te meadu a talaga a magpuhubaa somdép, éy éwan side maari;25 dahilan mara, tu te bile, kédemétna oras, éy seraduan na tu pintuanna. Ey nadid, éng umange kam nadidto pintuan a tumuktuk, éy éwan nakam bukasan. Eng dulawan moy,a ‘Panginoon, bukasan mo kame,’éy i sengbet na sana dikam, éy‘Ewan, da éwan ta kam natenggi.’26Nadid,” kagi ni Jesus, “éng kagimoydiya, a ‘Ewan, Panginoon, natenggimo kame, da négdipon kitam aminéngan; sakay tinolduan mo kamepati ta banuwanme!’ 27Pero i sengbetna sana dikam, éy ‘Ewan, éwan ta kamnatenggi. Umadeyo kam dén, sikam amégimet ta medukés.’

28 “Nadid,” kagi ni Jesus, “kédemétna éya a oras, éy meta moy sa depumoy a Abraham ta kaharian na Diyos.Sakay meta moy be sa ti Isak, sakayti Hakob, sakay du purupeta. Perosikam éy ibut de kam dén. Ey tapéketa moy ta éya, éy mégsésangiténkam a mégéadiyoyén ta hirap moy.29Kédemét na éya a oras, éy dumulugsa i meadu a tolay, a gébwat side taétanan a banubanuwan ta munduae.Pati éwan Judeo a tolay. Ey ménganside ta paanyaya na Diyos ta kaharianna. 30 Ey tandaan moy ye,” kagi ni Je-sus; “dumababa a tolay nadid, éy sidei mataasa ta éya. Sakay du mataas taéye nadid, éy side di mababaa ta éya.”

Pégsangitan Ni Jesus I Jerusalem31 Nadid, ta éya a panahun, éy te

sénganya a Pariseyo a dinumemét niJesus, a kinagi de diya, a “Ginananmodén i lugar a éye, da ti Mayor a Herod,éy gustu na ka a ipabuno.”

32 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Ikadmoy sa a mégkagi ta éya a mayora medukés éng anya i gemtén kua.Kagi moy diya a pahusayén ko duméladu, sakay du hinayup a tolaynadid a panahun. Ey ta esa a aldew,éy tapusén ko dén tu gimet ko. 33 Eymaglakadék agad ta Jerusalem, da

Lukas 13:34 106 Lukas 14:18éwan maari a mate tu purupeta ta ibaa banuwan, éng éwan ta Jerusalem.

34 “Ayhay, sikam a taga Jerusalem.Kagbi kam,” kagi ni Jesus. “Palagikam a mémuno du purupeta! Palagimoy a batibatikalén du paangendikam na Diyos! Ayhay, meadu abeses éy gustu ko maka a mégalagadikam ta kapareho na manok éngléképan na du anak na, pero idelmoy! 35Kanya nadid, éy pinabayan takam dén. Ey tandaan moy,” kagi na,“éwanék moy dén meta a hangganéwan dumemét i oras a kagin moy, a‘Basbasan maka na Diyos tu lélake apinaange na se.’ ” Saya tu kinagi niJesus tungkul du Judeo ta Jerusalem.

14Pinahusay Na Tu Lélake a Te Ladu

1 Nadid, to pangilin a esa, éy nén-gan ti Jesus to bile no mataas aPariseyo. Ey du tolay sa, éy te itan deti Jesus, éng anya i gemtén na. 2 Eynadid, éy te lélake sa a inumadeneni Jesus, a te beri-beri. 3 Ey ti Jesus,éy nipakelagip na du Pariseyo sa énglabag ta batas a magamot ta tolay tapangilin. 4 Pero éwan side sinumeng-bet ni Jesus. Ey ti Jesus, tulos napinahusay tu lélake, sakay pinéglakadna siya. 5 Ey kinagi ni Jesus du to-lay sa, a “Bakit, éwan kam bemanmégtarabaho ta pangilin? Anya éngmelokbung tu anak mo, o dikaya tukabayomo ta ébut--éwanmoy bemanagawén éng pangilin?” 6 Ey to pégk-agi ni Jesus ta éya, éy éwan side tukatuwiran diya.

Diyan Moy Ipalalo I Bégi Moya7 Nadid, to pégiknud de a méngan

to anyaya no Pariseyo, éy neta niJesus du kombidadu a pumilit sidea mégiknud du bangko a para koodu mataas. Kanya kinagi na dide tahalimbawa.

8 “Mara,” kagi na, “éng akitén deka ta kasalan, éy diyan ka pumilit aumeknud ta lamesa a para koo dumataas. Makay te mataas diko taéya. 9 Eng kona sa, tu nagpaanyaya,

makay kagi na diko, a ‘Diyan kasina, da pégiknuden ina na iba alélake.’ Tulos masanike ka ta dikél, dapaeknudén na ka ta lamesa ta sidungsan. 10 Eng ˈwan,” kagi ni Jesus, “imaigi pa a gemtén mo, éy umangeka san dén a umeknud ta bangko tasidung. Ey nadid, péketa diko no nag-paanyaya, éy kagi na, a ‘Diyan ka sinata sidung, Kadimoy. Sumangkay ka seamégiknud ta lamesa dumataas.’ Engkona sa,” kagi ni Jesus, “éy purién kadu iba a méngan ta éya. 11Dahilan dupumilit a magmataas, éy pakasanikenside na Diyos. Pero du magpababa, éypataasén side na Diyos.”

12Nadid, kinagi ni Jesus to Pariseyoa nagpaanyaya to pinéngan de, a“Bagay magpaanyaya ka, éy diyanmo akitén du kékadimoy mo, sakaydu tétotop mo, sakay du mayamana kabébayan mo, da side éy maaria gumanti diko, a akitén de ka be améngan ta bile de. Ey sé ˈ san ya igantimpala mua. 13 Engˈwan, i maigiaéy akitén mo san du mahirap a tolay,sakay du pile, sakay du lumpu, sakaydu buhék. 14 Eng kona sa i gimetmo,” kagi ni Jesus, “éy i gantimpalamua éy gébwat ta Diyos, da kinagbianmo dén du éwan maari a gumantidiko. Kédemét na oras a pabuhayénna Diyos du tolay, éy saya i oras agantian na ka.”

Nihalimbawa Na Tu PégimetNa Diyos Ta Anyaya Na

15Nadid, pékabati no esa sa a lélaketo kinagi ni Jesus, éy kinagi na, a“Masuwerte ngani dén du méngan tapaanyaya na Diyos ta kaharian na!”

16 Ey kinagi ni Jesus diya, a “Marate lélake kan a naghanda ta dikél aanyaya, a kinombida na du meaadua tolay. 17 Ey kédemét na aldewna anyaya, éy inutusan na tu utusanna, a kagi na kan diya, a ‘Angen mouwitén du kinombida ko, da nahandadén tu anyaya ko dide.’ 18 Pero topénguwet no utusan du kinombida noamo na, éy nagparaan side a étanan. I

Lukas 14:19 107 Lukas 15:4katuwiran kan no esa, éy ‘Magpasen-siya ka, da te angayanék, a bisitaénko tu binugtong ko a luta ko.’ 19 Ikatuwiran no esaman, éy ‘Magpasen-siya ka pa diyakén, da angen ko pabisitaén du sapulu a baka a binugtongko.’ 20 Sakay i katuwiran kan no esa,éy ‘Ewanék maari, da biguék pabi akinasal.’

21 “Nadid, sinumoli kan dén tu utu-san, a kinagi na to amo na i nan-yaria. Ey tu amo na, pékabaheta nata éya, éy mégingél. Ey kinagi na toutusan na, a ‘Nay, soli ka dén agada maglebut ka ta banuwanae. Bawatmeta mo a pobre a tolay,’ kagi na,‘éy akitén mo. Sakay akitén mo bedu pile, sakay du buhék, sakay dulumpu.’ 22 Mamaya-maya, soli mandén tu utusan, a kinagi na to amona, a ‘Nasunud ko dén tu utus mo,pero kulang pabi i tolay ta paanyayamo.’ 23 Kanya tu mégpaanyaya, éykinagi na diya, a ‘Nay, soli ka man dénnadid a humanggan ka ta pégiyanandu pobre a tolay, sakay du tolay taadeyo, a hanggan ta buked. Ey piliténmo a akitén i maski ti ésiya ametamota éya. Gustu ko amaputat i bile kuae,’kagi na. 24 ‘Pero du kinombida ko déna dati,’ kagi na kan, ‘éy éwan de dénmakenaman tu nihanda ko ta éye.’ ”

Ewan Melagin a Maging Alagad NiJesus

25 Nadid, to pégdema ni Jesus, éymeaadu a tahod a tolay i kinumuyugadiya. Ey kinagi na dide, a 26 “Eng tiésiya i te gustu a ipasakup diyakén amaging alagad ko, éy éwan siya maariéng éwanék na mahalén ta higit pata pégmahal na dena na éy tama naéy ta asawa na, éy ta anak na, éyta top na. Sakay éng mahalén napati i sarili na ta higit pa diyakén, éyéwan be siya maari a maging alagadko. 27 Sakay éwan be maari a mag-ing alagad ko i tolay éng éwan siyakumuyoyog diyakén, a pabayan na ibuhay na, maski bunon siya.

28 “Mara,” kagi na, “éng te esadikam a maghanda a magimet ta

melangkaw a bile, éy éwan na pabeman isipén i halaga no bile, énghustu dén tu kuhata na a mangta-pos to bile? 29 Dahilan, mara, éngéwan na pa isipén tu halaga no bile,éy makay maubus tu kuhata na bagumatapos. Eng kona sa, éy pintasansiya du kabébayan na, 30 a kagi de,mara, a ‘Entan mo, mégpabile siya,pero éwan na kaya a tapusén.’ ”

31 “Halimbawa man dén,” kagi niJesus, “éng mara, te hari a te sapulua libu a sundalu, éng magayak siya alumaban ta hari a esa a te duwapulua libu a sundalu, éy éwan na bemanisipén pa éng kodya i panalu naa tahari a esa? 32 Ey nadid, éng éwanna meta i panalu naa, éy utusan naagad tu katulung na a ange sambaténtu hari a esa, a monda mékikasundusiya diya, monda éwan side magla-ban. 33 Ey kona be sa maka dikam,”kagi ni Jesus, “a isipén moy pa. Damaski ti ésiya dikam, éng éwan moypa pabayan i étanan a mahalén moy,éy éwan kam maari a maging alagadko.

34 “Mara i asen,” kagi ni Jesus, “éymahusay ya. Pero éngmaibut tu asen,a tumablal dén tu sida, éy pakodyanmoy a mamasoli to asen na? 35 Ewandén nadid tu pasa i éya a asen. Bastaibut dén na tolay. Eng makabati kam,éy baten moy ya!”

Nihalimbawa Ni Jesus Eng KodyaNa Diyos I Tolay a Minebut

151 Nadid, du makasalan a tolay,

sakay dumégpabuwes, éy dumédulugside ni Jesus, da gustu de a mébatii kagi naa. 2 Ey du te tungkulin aJudeo, péketa de ta éya, éy éupusénde ti Jesus. “Bakit tanggapén na dumakasalanan a tolay, a mékidiponsiya dide,” kagi de.

3 “Ey ti Jesus, pékatukoy na to pén-gupos de diya, éy kinagi na dide ihalimbawa a éye: 4 Eng mara,” kagina, “te esa dikam a te sandaan a tupa,éng mebut tu esa dide, éy anya wade

Lukas 15:5 108 Lukas 15:24i gemtén na? Siguradu éy pabayanna du siyam a pulu éy ta siyam atupa na to pégpastoran de, a mondaahayukén na tu nebut, a hangganéwan na meta. 5 Ey nadid pag minetana ya, éy masaya dén tu lélake, 6 a ké-bil na dén tu tupa to bile. Ey kédemétna to bile, éy akitén na du karatig na,a kagi na dide, a ‘Mékipagsaya kamdiyakén, da mineta ko dén tu tupa koa minebut!’

7 “Ey nadid,” kagi ni Jesus, “i kahu-lugina na éya a halimbawa, éy mésa-hat a tahod du édse ta langet, bagaymeta de i maski isesa a tolay amégsisia mangibut to kasalanan na. Mésahatside a talaga ta éya a isesa a tolaykesira du meadu a tolay a éwan tukasalanan.

8 “Sakay baten moy i halimbawa aéye,” kagi ni Jesus. “Eng mara, tebébe a te sapulu a plata a kuhata. Engmebut tu esa, éy anya i gemtén na?Taben na agad tu simbu na a tulos nawalisan tu bile na, a éahayukén na ahanggan éwan na meta. 9 Ey nadid, tapéketa na, éy akitén na du karatig na,a kinagi na dide, a ‘Mékipagsaya kamdiyakén, da mineta ko dén tu plata koa esa a minebut!’

10 “Ey nadid,” kagi ni Jesus, “éykona be sa i gimita du anghel talanget, a mésahat be side bagay metade i maski isesa amakasalanan a tolaya mégsisi, a mangibut to kasalananna.”

Nihalimbawa Na I Tolay a UmadeyoTa Diyos

11 Nadid, kinagi ni Jesus du tolay,a “Te lakay kan a te éduwa a anaka lélake. 12 Tu dipos, éy kinagi nakan nama na, a ‘Améng, atdinanékmonadid ta mana ko a kabahagi ko.’ Eyinoan siya no ama na, a hinati na tuari-arian na du éduwa a anak na.

13 “Nadid, kélipas na sénganya aaldew, éy nibugtong kan no dipostu mana na, sakay hinumektat dén ainumange ta adeyo a banuwan. Eykédemét na ta éya, éy basta inubus

na kan a inubus tu kuhata na ta ni-pagsunud na ta kalayaan na. 14Nadid,kéubus kan wade no kuhata na, éydinumemét kan sa i dikél a alép, ahanggan da naghirap dén tu dipos.15 Kanya nagpaupa kan siya to esaa lélake ta éya. Ey tu lélake, éypinaange na kan siya to uma na, amonda bantayan na sa du babuy na.16 Ey to pégbantay kan no dipos dubabuy, éy gustu na maka a ménganta kanén du babuy, da éwan tu mé-makan diya.

17 “Nadid, éy kinaisipan na kanwade, a kinagi na, a ‘Bakit wademégéeknudénék san se a hangganmateék ta alép, éy du tarabahadornama ko, éy meadu i kanén dia!18 Ikad ko dén,’ kagi na kan, ‘ta bilenama ko, a kagin ko diya, a “Améng,te kasalananék diko, sakay ta Diyos.”19 Sakay kagin ko be nama ko, a“Ewanék mo maari, Améng, a ibilanga anak mo. Ibilangék mo san dén amagpaupa diko.” ’

20 “Nadid, pékaisip kan no dipos takagi na nama na, éy nagsoli dén. Eyto kéadene na kan pabi to bile namana, éy tinan-aw siya nama na. Eypékatan-aw na kan diya, éy kinagbianna, a basta naginandén a sinumambatdiya. Ey to péngsambat na wade diya,éy tulos na kan kinébkében, a inahob-ahoben. 21 Ey tu anak na, éy kinagina kan diya, a ‘Améng, te kasalananékdiko sakay ta Diyos. Ewanék maari aibilang mo a anak mo.’ 22 Pero tu amana, basta pinabayan na kan san tu ki-nagi na, a dinulawan na agad du utu-san na, a kinagi na kan dide, a ‘Nay,baduan moy siya ta memahal a badu,sakay sapatusan moy siya, sakay atd-inan moy ta sangkalan na.’ 23 Sakayinutusan na be side, a ‘Nay, angemoy bunuén tu pinatabi ko a baka,sakay lutuén moy. Maghanda kitamta kasayaan tam a anyaya. 24 Entanmoy,’ kagi na kan, ‘i anak kuae; akalatam éy pate dén, éy entanmoy, buhaybale san. Akala tam,’ kagi na kan, ‘éynebut dén, pero entan moy, nagsoli

Lukas 15:25 109 Lukas 16:10dén.’ Nadid, to pégkagi no ama na taéya, éy tulos dén side a nagkasayaan.

25 “Nadid, tu anak na a esa a pan-ganay, éy éwan na kan tukoy i nanyaria éya, da édsa kan siya to uma na.Mamaya-maya, késoli na kan wade,éy nabati na i togtog na kasayaan tolubuk no bile de. 26Nadid, to pékabatina kan ta éya, éy pinakelagipan na tuutusan sa a esa éng anya i kasayaandia. 27 Ey kinagi kan no utusan, a‘Dinumemét dén tu wadi mo. Eybinunu dén nama mo tu pinatabi naa baka. Naganyaya dén siya,’ kagina kan, ‘da nagsoli dén tu wadi mo amahusay san.’

28“Nadid, pékabaheta no panganayta éya, éy sinompél kan wade i isipnaa, a nagingél dén siya. Ey mégidelsiya a somdép. Ey nadid, linumuwaskan tama na a pasdépén na siya.29 Ey kinagi kan no panganay diya, a‘Méghinanakiték diko, Améng. Bakit,sapul to kéanak ko, éy mégtétaraba-hoénék san diko, a sésundin ko apalagi i utus mo. Pero hanggan na-did éy éwanék mo pabi inatdinanta maski kambing, a monda maga-nyayaék be du kakadimoy ko. 30 Peroti wadi ko, éy inobus na dén tu kuhatamo dahilan du pampam. Ey nadid,késoli na diko, éy tu pinatabi mo abaka éy binunu mo a para diya.’

31 “ ‘Pero éwan,’ kagi kan no amana, ‘diyan ka méghinanakit, Anéng,diyakén; da palagi ka a kaguman ko,sakay pati éy siko i te kooa ta étanana ari-arian ko. 32 Bakit,’ kagi na kan,‘éwanmaari amagkasayaan kitam, danagsoli dén ti wadi mo a minebut?Akala tam éy pate dén, éy nadid éybuhay bale san.’ Ewan dén,” kagi niJesus; “saya i katapusana na lagip.”

16Tu Lagip No Matalinung a Akontan

1Nadid, kinagi man dén ni Jesus dualagad na i halimbawa. “Te esa kanwade a lélake a mayaman,” kagi na.“I éya a mayaman, éy te esa siya a

akontan a nagentaregaan na ta ari-arian na. Pero nadid kan wade, éynabaheta no mayaman a nékialamanno akontan tu kayamanan na. 2Kanyanipauwet na kan siya, a kinagi nadiya, a ‘Bakit pinékialamanmo kan tunientarega ko diko! Nay, sulitan modén tu nientarega ko diko, a paibuténta ka a talaga.’

3 “Nadid, inisip kan no akontan,a ‘Magenyaék, da paibuténék wadeno amo ko a talaga? Ahe wadei pangalapan ko ta kabuhayan ko,da éwanék makatarabaho ta medége,sakay mésanikeék be a mékilimos.4 Ah, tukoy ko,’ kagi na kan, ‘i gimetko, a monda tanggapénék du tolayta bile de éng éwanék tu tarabaho.’5 Nadid, saye tu gimet kan wade noakontan: nipauwet na kan du te utangto amo na, a monda bawasan na tuutang de. Saya i pénuyu naa dide.Mara i kinagi na kan to esa, éy ‘Sén-ganya i utang mo to amo ko?’ 6 ‘Eysandaan a tapayan a langis.’ Ey ‘Nay,’kagi na kan, ‘saye tu lista na utangmua; palitan mo a monda limapulusan dén.’ 7 Sakay i kinagi na kana toesa, éy ‘Sénganya i utang mua?’ ‘Eysandaan a kaban a pahay.’ Ey ‘Nay,’kagi na kan, ‘saye tu lista no utangmo. Bawasan mo, monda walu a pulusan dén tu utang mo.’

8 “Ey nadid,” kagi ni Jesus, “anyakan wade i gemtén no mayaman, éngmeta na tu paraan no méngléloko aakontan na? Ey purién na siya, a‘Memahal,’ kagi na kan, ‘i paraan noakontan ko, da naghanda siya a parata esa a panahun.’ Entan moy,” kagini Jesus, “du tolay ta mundua a éwanmékidiyos, éy lalo side amatalinung amagparaan kesira du tolay a sakup naDiyos. 9Kanya,” kagi ni Jesus, “i hatulkua dikam, éy gamiténmoy tu kuhatamoy a tumulung du mahirap a tolay,monda éng mate kam, éy tanggapénkam na Diyos ta langet.

10 “Tandaan moy ye,” kagi ni Jesus,“tu matapat ta kétihék a tarabaho na,éy matapat be siya éng te mangatéd

Lukas 16:11 110 Lukas 16:27diya ta dikél a tarabaho na. Pero tuéwan matapat ta kétihék a tarabahona, éy éwanmatapat éng temangatéddiya ta dikél a tarabaho na. 11 Nadid,éng mara,” kagi ni Jesus, “éwankam matapat ta kuhata na munduae,éy anya, isip moy beman ientaregadikam na Diyos tu kayamanan na talanget? Ewan! 12 Sakay éng mara,éwan kam matapat ta koo na iba, éyéwan be dén diko tu magkatiwala amangatéd diko ta koo mo a sarili.

13 “Ewan maari,” kagi ni Jesus, “tuisesa a utusan a makasunud ta éduwaa amo na. Dahilan, éng éduwa i amonaa, éy mahal na san tu esa, sakaykaiyamutan na tu esa. Maniwala siyato amo na a esa, sakay lukoén na tuesa. Ey nadid, kona sa dikam--éwankam maari a méniwala ta Diyos, éngkuhata san i gustu moya.”

14 Nadid, du Pariseyo a édsa sa anakabati ta éya, éy inahew de ti Jesus,da side i te gustua ta kuhata. 15 Eykinagi ni Jesus dide, a “Sikam nganidu mégpalalo ta tolay a banal kam!Pero tukoy na Diyos i isip moya, amedukés! Ey tandaan moy, i maha-lagaa ta tolay, éy saya i kéiyamutanna Diyos.” Saya tu kinagi ni Jesustungkul du medémot ta kuhata.

16 “Tandaanmoy,” kagi ni Jesus, “tuutus ni Moises, sakay du sulat du pu-rupeta na Diyos, éy saya i nagtolduadikam a hanggan éwan dinumemét tupanahun ni Juan a Mégbinyag. Peronadid, sapul diya, i mahalagaa, éytu Mahusay a Baheta a tungkul takédemét na Diyos a maghari. Saya iimportante a pahayag dikam nadid.Eymeadu a tahod i pumilit a ipasakupta kaharian na. 17 Pero diyan moyisipén a éwan dén tu pasa nadid tuutus na Diyos a nisulat ni Moises. Engˈwan, melagin pa i langet éy ta luta amebut, kesira ta isesa a utus ta libruna Diyos.

18 “I maski ti ésiya a lélake,” kagini Jesus, “éng humiwalay ta asawa na,sakay mangasawa siya ta iba, éy mén-gibébi dén siya a talaga ta mata na

Diyos. Sakay tu lélake a mangasawata bébe a hinumiwalay dén to asawana a lélake, éy ibilang ya na Diyos améngagew.”

Ti Lasaro Sakay Tu Mayaman19 Nadid, kinagi ni Jesus, éy “Te

esa kan wade a lélake a mayaman.Basta i ugali na, éy mégbébihisén kanta memémahal a badu, sakay patii kanén naa, éy memahal a kalase.20Nadid, te esa kan wade be a lélake amahirap, a ti Lasaro kan i ngahen na.Ey te ladu siya, a nagtalitalingo i béginaa. Ey aldew-aldew, éy mégkatidugkan san to harap no bile nomayaman.21 I gustu na kan sana, éyméngan siyatamumoagébwat to lamesa nomaya-man. At sakay pati, du aso ta éya,éy dédildilan de tu néna to talitalingona.

22 “Nadid kan wade éy minate tiLasaro a mahirap. Ey kembil siya duanghel ta édsean napo na a Abrahamta langet. Ey kétapos na éya, éy mi-nate kan be tu mayaman, a nielbéngde. 23Ey édsa dén siya nadid ta impiy-erno, a mégtiis dén siya ta mahigpit.

“Nadid, to kétangad na kan wade,éy natanaw na ta adeyo ti Abraham, akaguman na ti Lasaro. 24 Ey pékatan-aw na kan dide, éy kinagi na kan tamedegsén, a ‘Boboy, Abraham, kag-bianék pad. Péngiangen pad se tiLasaro ta dinom a maski ilébléb nasan i toldu naa a ipatuhog na ta labikua. Entan mo,’ kagi na kan, ‘Boboy,mégtiisék ta mahigpit ta apoyae.’

25 “ ‘Ey éwan maari, Anéng,’ kagikan ni Abraham. ‘Tandaan mo, tobuhay ka pabi, éy melagin i buhaymua, éy ti Lasaro éy mehirap i buhayna to araw. Pero nadid,’ kagi nakan, ‘masaya dén siya ta éye, éy siko,mégtiis ka dén ta ina. 26Ey entanmo,’kagi kan ni Abraham, ‘maski gustu ditolayae a umahabes dikam, éy éwanmaari, da melawa i béngawa ta pag-itan tamae. Pati di tolaya ina, éy éwanside makaahabes dikame.’

27 “ ‘Nadid,’ kagi kan no mayaman,‘paangen pad, Boboy, ti Lasaro du

Lukas 16:28 111 Lukas 17:19

tétotop ko a buhay pabi ta mundua,28mondapapangilagénna side. Entanmo, Boboy, éném kame a pépétwadi;éng éwan na side papangilagén, éymakay tumagubet be side diyakén taéye a pégparusaan a lugar.’

29“ ‘Ey éwan,’ kagi kan ni Abraham.‘I pangilagen de san déna sa, éy tunipesulat na Diyos ni Moises, sakay tunipesulat na du purupeta. Engmabatide i éya, éy mangilag side a talaga.’

30 “ ‘Ey éwan wade maari, Boboy,’kagi kan no mayaman, ‘da éwan deya baten. Pero éng te dumemét didea gébwat ta pate,’ kagi na kan, ‘éymagsisi side a talaga a baguén de tuugali de.’

31“ ‘Ey éwan,’ kagi kan ni Abraham.‘Eng éwan de baten tu utus ni Moi-ses sakay du purupeta, éy éwan debe baten maski te magpailag dide agébwat ta pate.’ ”

17MaghirapDuNangatéd Ta Pagkasala

1 Nadid, kinagi ni Jesus du alagadna, a “Ewanmaiwasan na tolay i mén-gatéd ta pagkasala de. Pero makaan-teng i kesapitan na tolay a méngatédta ipagkasala! 2 Maigi pa ta konasa a tolay, éy kalukalan ta bito i legna, sakay ietbung ta diget, kesira tamakapangatéd siya ta ipagkasala namababa a tolay. 3 Tandaan moy ya,”kagi ni Jesus, “a mangilag kam dén!”

“Engmagkasala tu kagumanmo, éypégkagian mo. Ey éng magsisi siya,éy pagpasensiyaan mo. 4 Eng mara,maski pitu a beses a magkasala dikotu kaguman mo ta esa a aldew, éngmakapitu be siya a beses a kékagin nadiko a mégsisi dén siya, éy pagpasen-siyaan mo dén siya.”

5 Nadid du apostol, éy kinagi deni Jesus, a “Panginoon, dagdagen mopad i péniwala mia diko.”

6 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Maratu péniwala moy diyakén, éng ko-man san i kadikél na bukél na mus-tasa, éy maski utusan moy i kayoae a

mabuwal, a tulos mebut ta diget, éymaniwala diko tu kayo.”

Utusan Kam San Na Diyos7 “Eng mara,” kagi ni Jesus, “te

utusan a gébwat ta pégaraduan na,éy anya i kagin no amo na diya?Paeknudén na siya beman a maguhayta kanén? 8 Ewan! Engˈwan, i kailan-gana no utusan, éy paglutu na pa tuamo na ta kanén na, sakay ipaghayinna siya. Ey kétapos na éya, éy maaridén tu utusan a méngan. 9 Ey anya,”kagi ni Jesus, “tu amo na, purién nasiya beman to ginimet na? Ewan, daugali san ya na utusan. 10 Ey konabe sa dikam. Eng tapusén moy tutarabaho moy ta Diyos, éy dapat kagimoy, a ‘Mababa kitam san a utusan, a iginimet tam, éy kailangan tam san.’ ”

Pinahusay Na Du Te Saket a Ketong11 Nadid, to kéange de Jesus ta

Jerusalem, éy dinumaman side tapag-itan na Samaria éy ta Galilea.12 Ey to késdép ni Jesus to bariyo aesa, éy kasambat na i sapulu a lélakea te saket a ketong. Te taknég sideta adi-adeyo ni Jesus, 13 sakay kinagide diya ta medegsén, a “Jesus, Pangi-noon, kagbian mo kame.” 14 Ey tiJesus, péketa na dide, éy kinagi nadide, a “Umange kampumeta dupadi,a mahusay kam dén.”

Ey nadid, to péglakad du sapulu,éy bigla a mahusay dén side. 15 Eytu esa dide, péketa na a mahusaydén, éy soli dén siya ni Jesus, a még-puri dén siya ta Diyos ta medegsén.16 Ey dinumapa siya to harap ni Jesus,a nagpasalamat siya diya. Ey tagaSamaria i éya a lélake. Ewan siyaJudeo. 17 Ey kinagi ni Jesus, a “Akalako éy sapulu i naghusaya. Bakit isesasan i sinumolia ta éye a nagpasala-mat? 18 Ewan bale tu iba a magsoli taéye amagpasalamat taDiyos, éngˈwanbasta i dayuan a éye a éwan Judeo!”19 Nadid, to pégkagi dén ni Jesus taéya, éy kinagi na to taga Samaria, a“Nay, umégkat ka dén, Kadimoy, a

Lukas 17:20 112 Lukas 18:6ikad mo dén. Tu nagpahusay diko, éytu péniwala mo diyakén.”

Tungkul Ta Kédemét Na Diyos aMaghari

20 Nadid, du Pariseyo éy nipake-lagip de ni Jesus éng nikésiya ikédemét na panahun na Diyos amaghari ta mundua. Ey saye tu sen-gbet ni Jesus dide: “Ewan tu tanda ameta moy ta kédemét na éya,” kagina. 21 “Ewan be tu magbaheta ta éya aaldew, a ‘Dinumemét dén siya ta éye,’o ‘Edsa dén ta éya;’ da i édseana nakaharian na Diyos, éy ta isip na tolay.”

22 Nadid, kinagi ni Jesus du alagadna, a “Te dumemét a panahun a gustumoy maka a dumeméték, pero éwanmoy meta i demét ko. 23 Te tolay amégkagi dikam a talaga, a ‘Edsa dénta éya a banuwan tu tiniyak na Diyosa tagapagligtas,’ sakay te mégkagidikam, a ‘Kéye dén se siya.’ Pero diyankam méniwala dide. 24 Dahilan,” kagini Jesus, “i demét ko a se éy koman ikilat a bigla amademlagen i kabuuanana langet. Sakén i lélake a gébwatta langet. 25 Pero baguék se sumolita kona sa, éy kailangan éy dumemétpa diyakén i mahigpit a hirap ko, aidelanék du tolay ta éye nadid.

26 “I kédemét ko éy kapareho nakédemét no bihéng to panahun niNoe. 27 Du tolay to éya a panahunéy basta méngan side sakay méginomside, sakay mégasawa side, hangganto oras a késakay de Noe to barko.Sakay dinumemét tu bihéng, éy nal-imés du tolay a étanan. Kona be sa imanyaria ta kédemét ko. 28 I kédemétko,” kagi ni Jesus, “éy kapareho beno nanyari ta Sodom to panahun niLot. Du tolay ta éya, éy basta mén-gan side, sakay méginom side, sakaynagbugtong side, sakay naghalamanside, sakay mégbile side; pero éwande maisipan i Diyos. 29 Ey anya inanyaria dide to aldew a niginan niLot ta Sodom, éy pinaudinan side naDiyos ta apoy sakay asupre, a hangganda minapuksa side a étanan! 30 Ey

nadid, éy kona be sa i manyaria takédemét ko, sakén a gébwat ta langet.

31 “Kédemét na éya a oras,” kagi niJesus, “du édse ta luwas no bile de, éydiyan dén side somdép a mangalap takasangkapan de a edse to bile. Sakaydu édse ta uma, éy diyan be sidesumésoli ta bile de. 32 Natandaanmoy tu asawa ni Lot, a naanya siya totalaga na a isoli to bile de. 33 Dahilantu pumilit a meligtas tu buhay na, éymebut a talaga. Pero tumégpabaya tabuhay na, éy siya i mabuhaya. 34 Taéya a kélép,” kagi ni Jesus, “éng marate éduwa a lélake a matidug ta esaa kama, éy maalap tu esa, éy tu esaéy mawahak. 35 Te éduwa a bébea mégkaguman side a mégiling, éymaalap tu esa, éy tu esa éy mawahak.36Te éduwa a lélake ta uma, éymaalaptu esa, éy tu esa éy mawahak.”

37Nadid, pékabati du alagad ta éya,éy kinagi de, a “Ta ahe manyari i éya,Panginoon?” Ey kinagi ni Jesus, a“Eng ahe i édseana du bangkay, éyédsa be sa a matipun du wakwak.”

18Nihalimbawa Na a DiyanMetamad a

Manalangin1Nadid, kinagi ni Jesus du alagadna

i lagip a te halimbawa, monda palagiside a manalangin, monda éwan sidemégsawa amanalangin. 2 I kinagi naa,éy “Te huwes kan wade to banuwan,a éwan matapat. Ewan siya méniwalata Diyos, sakay éwan be siya tu kagbita kapareho na a tolay. 3 Nadid, tepobre kan wade a bébe a bilo ta éyaa banuwan, a medalas a umadene tohuwes a dumaying. I kinagi na kandiya, éy ‘Isuhogék mo to kalbug ko.’4 Nale a panahun a éwan pinansingno huwes tu bilo. Pero kédemét naoras, éy kinagi na kan to isip na,a ‘Maski éwanék méniwala ta Diyos,maski éwanék tu kagbi ta kaparehoko, 5 éy isuhog ko i éya a bilo, mondaéwanék na abalaén a aldew-aldew.’

6 “Nadid,” kagi ni Jesus, “tandaanmoy tu naisipan nomedukés a huwes.

Lukas 18:7 113 Lukas 18:26Maski éwan siya tu kagbi, éy inagu-man na tu bilo, da medalas siya amégkagi diya. 7Ey nadid i Diyos,” kagini Jesus, “éwan na beman agumanagad du tolay na éng medalas side adumaying diya? 8 O, aguman na sideagad! Kanya diyan kam mégsawa amanalangin diya. Pero ta kédemét kose a huway, éy bihira wade i demtanko a méniwala diyakén.”

Mahal Na Diyos Du Medukés a Tolay.Mégidel Siya Du Mégwari-wari aMékidiyos

9 Nadid, kinagi ni Jesus ta halim-bawa du sénganya sa a tolay a akalade éy banal side. Kanya ahewén dedu iba a tolay. 10 “Te éduwa kanwade a lélake,” kagi ni Jesus, “a sinu-mangkay to Templo a manalangin.Tu esa éy Pariseyo, sakay tu esa, éymégpabuwes. 11 Nadid, tinumaknégtu Pariseyo, a nanalangin ta kona se:‘Mégpasalamaték diko, Panginoon,’kagi na, ‘da éwanék tu kasalanan akona du iba a tolay. Ewanék még-daya; éwanék méngibébi; éwanék tumégimet a mali. Salamat, da éwanékmedukés a kona ta éya a lélake amégpabuwes. 12Makaduwaék a besesa mégkulasiyon ta esa a simba. Sakayinatdinan ta ka ta ikasapulu a bahagina étanan a kabuhayan ko.’

13 “Nadid,” kagi ni Jesus, “anya i ni-panalangin no lélake a mégpabuwes?Basta te taknég san siya to iskina noTemplo a mésanike dén. Te dugséksan siya a mégsisi, a kinagi na, a‘Anin, Panginoon, kagbianék mo, a tekasalananék.’

14 “Entan moy,” kagi ni Jesus, “tumégpabuwes, éy siya i pinagpasen-siyaana na Diyos to késoli na to bilena. Pero tu lélake a esa, éy éwan!Dahilan du pumilit a magmataas, éypakasaniken side na Diyos. Perodu magpababa, éy pataasén side naDiyos.”

Gustu Ni Jesus Du Anak a Kékétihék15 To esa man dén a aldew, éy ni-

ange du tolay du anak de amabulol ni

Jesus, monda itupu na i kamét na didea ipanalangin na side. Ey du alagad,péketa de dide, éy pinégkagian deside. 16 Pero ti Jesus, éy dinulaw nadu anak, sakay kinagi na du alagad,a “Pabayan moy di anaka a umadenediyakén. Diyan moy side sésawayén.Dahilan éy méghari i Diyos ta konasina. 17 Tandaan moy,” kagi na, “éngéwan kam umasa ta Diyos a kaparehona kéasa na anak to ina na, éy éwankam makasdép ta kaharian na.”

Bihira Du Mayaman a Ipasakup TaDiyos

18 Nadid, i esa a te tungkulin aJudeo, éy kinagi na ni Jesus, a “Maistua mahusay, kagin pad éng anya wadei gemtén kua a monda makaalapék tabuhay a éwan tu katapusan.”

19 “Bakit dédulawénék mo amahusayék?” kagi ni Jesus. “Ewantu mahusay éng éwan Diyos. 20Tukoymo dén i kautusan na Diyos: Diyan kaméngibébi, diyan ka mamuno, diyanka mégtako, diyan ka mégbuli-buli;sakay igalang mo tama mo éy ta inamo.”

21 “Maistu,” kagi no lélake, “sin-unud ko dén ina side a étanan sapulto kéanak ko.”

22 Ey ti Jesus, pékabati na ta éya,éy kinagi na to lélake, a “Te esa paa bagay a kulang diko. Angen moibugtong tu étanan a ari-arian mo.Sakay tu kabugtungan na éy iatéd modu mahirap. Eng pakunan mo sa, éyte kayamanan ka dén ta langet. Eynadid éy sumoli ka se a kumuyoyog kadiyakén.”

23 Ey tu lélake, pékabati na ta éya,éy nalungkut dén siya, da napakaya-man siya a tahod. 24 Ey ti Jesus,péketa na a mélungkut siya, éy kinagina, a “Mehirap a talaga a makasdépdu mayaman ta kaharian na Diyos.25 Makasdép beman i kabayo ta ébutna digum? Mas lalo a mehirap amakasdép i mayaman a tolay ta ka-harian na Diyos.”

26Nadid du tolay sa, pékabati de taéya, éy kinagi de, a “Eng kona sa, éy

Lukas 18:27 114 Lukas 19:8ti ésiya i makaligtasa?” 27 Ey kinagini Jesus, a “Tama ngani; éwan maarii tolay a mangiligtas ta bégi na. Peromagimet na Diyos i maski anya.”

28 Nadid ti Pedro, éy kinagi na, a“Entan mo, Panginoon. Sikame, éygininanan me dén tu bile me, a kinu-muyog kame diko.” 29 Ey “O,” kagi niJesus; “sakay tandaan moy: i maski tiésiya a magtiis a guminan ta bile naéy ta tétotop na éy ta ina na éy ta amana, éy ta anak na a monda magpa-hayag siya ta kaharian na Diyos, 30 éyatdinan siya na Diyos ta dubli-dubli agantimpala na nadid a panahun. Ey tapanahun a dumemét,” kagi ni Jesus,“éy makamtan na be i buhay a éwantu katapusan.”

Méghula Man Dén Ti Jesus a BunonSiya

31Nadid, nibukodni Jesus du alagadna, a kinagi na dide, a “Entan moy,umange kitam nadid ta Jerusalem. Eyta éya, éy matupad a talaga i étanan anisulat du purupeta to araw a tungkuldiyakén a lélake a gébwat ta langet.32 Itugénék de ta éya di dayuan yae aéwan Judeo. Ey side éy tétoksonék de,sakay lélokonék de, sakay loktabenékde. 33 Sakay balbalénék de, sakaybunonék de. Ey ta ikatélo a aldew éymabuhayék a huway.”

34 Ey du alagad, pékabati de ta éya,éy éwan de napospusan, da niliso didena Diyos tu kahulugen na.

Kinagbian Na Tu Mékilimos35 Nadid, to kéadene de Jesus ta

Heriko, éy te esa a lélake a buhék ate eknud to digdig no dilan, a mék-ilimos. 36 Ey pékabati na du tolay asumalegéd, éy pinakelagipan na sideéng bakit meadu side. 37 Ey kinagide diya a sumalegéd ti Jesus a tagaNasaret. 38 Ey pékabaheta na ta éya,éy dumédulaw siya a kinagi na, a“Jesus, Apo ni Dabid, kagbianék pad!”39 Ey du tolay ta ditol, éy sinaway desiya a diyan siya tu pehéng. Pero lalopa siya a dinumulaw. “Apo ni Dabid,”kagi na, “Kagbianék mo.”

40 Nadid, pékabati ni Jesus diya, éyhinumintu siya, sakay inutusan naside a angen de tu buhék. Ey to pén-giange de ni Jesus, éy kinagi na diya,a 41 “Anya i gustu mua a gemtén kodiko?” “Panginoon,” kagi na, “gustuko maketaék.” 42 Ey “Maari,” kagi niJesus, “da méniwala ka diyakén, éymahusay dén i mata mua.” 43 Ey topégkagi ni Jesus ta éya, éy naketa siyaagad. Ey tulos inumunonod siya niJesus to dilan, a pépurién na i Diyos.Ey du tolay sa, péketa de ta éya, éypinuri de be i Diyos.

19Ti Jesus Sakay Ti Sakeo

1Nadid, tulos sinomdép de Jesus taHeriko. 2Ey ta éya éy te lélake amaya-man, a ti Sakeo i ngahen na. Medukéssiya a ugali, da siya i tagapamahala dumégpabuwes ta éya. 3 Pékabaheta naa dumemét dén ti Jesus, éy pégpilitanna a entan. Pero éwan siya maari, dameaadu a tolay to dilan; sakay pati, éymedibi siya a lélake. 4 Kanya naginansiya to ditol, a inumunek to kayo topahipad no dilan, monda meta na tiJesus a sumalegéd.

5 Ey ti Jesus, kédemét na to sahokno kayo, éy tinangad na ti Sakeo, a ki-nagi na diya, a “Nay, Sakeo, umogsadka dén, da tumulosék nadid ta bilemo.” 6 Ey ti Sakeo, pékabati na ta éya,éy inumogsad siya agad; éy nasahatsiya a nananggap ni Jesus to bile na.7 Pero du iba sa a tolay, péketa de atinumulos ti Jesus to bile ni Sakeo,éy pinintasan de siya, a kinagi de, a“Bakit siya tinumulos ta medukés alélake?”

8Nadid, tinumaknég ti Sakeo to bilena, a kinagi na ni Jesus, a “Pangi-noon baten pad i kagin kua diko: ikalahati na kayamanan ko, éy iatédko du mahirap a tolay. Sakay éngnakadayaék man ta maski ti ésiya, éysobra pa sa i isoli ko dide. Bawatkuhata a nadaya ko, éy isoli ko i épata bahagi.”

Lukas 19:9 115 Lukas 19:339 Nadid, kinagi ni Jesus, a “Nadid

a aldew, éy niligtas dén na Diyosi bileae, da apo be ni Abraham ilélakeae. 10 Kanyaék se inumange tamundua, éy monda ahayukén ko dunebut a tolay, a iligtas ko side.”

Nihalimbawa Ni Jesus Eng Kodya IPangpuhuba Na Diyos Du Sakup Na

11 Nadid, adene dén ti Jesus adumemét ta Jerusalem. Kanya dutolay, éy akala de éy dumemét dénnadid i panahun a pagharién siya naDiyos. Kanya kinagi ni Jesus dide ihalimbawa, monda meta de a éwanpabi.

12 “Te mataas kan wade a lélake,”kagi na, “a inumange ta adeyo abanuwan, monda matanggap na i ka-pangyarian na a maghari, sakay mag-soli siya. 13 Bagu siya hinumektat,éy nipauwet na i sapulu a utusan na,a nientarega na ta bawat esa dide iesa a pilak a gintu. ‘Puhunan moyina a magtinda-tinda kam’ kagi na,‘hanggan éwanék sumoli.’

14 “Pero du kabébayan na éya amataas a lélake, éyméiyamut kan sidediya. Kanya inutusan de tu esa didea ange mégkagi to mataas pa diya, a‘Idel me a maghari siya dikame.’

15 “Nadid, to pékaalap no mataas alélake to kapangyarian na a maghari,éy nagsoli kan dén. Ey kédemét na,éy nipauwet na du sapulu a utusanna, a monda meta na éng sénganyai tubua no kuhata na a nientaregana dide. 16 Tu purumeru a utusan,éy kinagi na kan, a ‘Entan mo, Amo,i tubua no nientarega mo diyakén apilak a gintu, éy naging sapulu dén.’17 ‘Ah, mahusay ka a utusan,’ kagi kanno mataas. ‘Nadid, da matapat ka tonientarega ko diko, éy idéton ta ka amayor na sapulu a banuwan.’

18 “Nadid, tu ikaduwa a utusan, éykinagi na kan, a ‘Entan mo, Amo, itubua no nientarega mo diyakén a pi-lak, éy naging lima dén.’ 19 ‘Ey tama,’kagi kan no mataas. ‘Kanya idéton taka a mayor na lima a banuwan.’

20 “Nadid tu esa man a utusan, éykinagi na kan to amo na, a ‘Saye tunientarega mo diyakén a pilak. Bastanibalut ko san to panyo ko,’ kagi nakan, ‘monda éwan mebut. 21 Kanyaéwan ko pinuhunan, éy mégantengékdiko, da metapang ka. Tukoy ko aalapén mo tu éwan mo koo.’ 22 Eykinagi kan no mataas, a ‘Medukés kaa utusan! Tu kinagi mo, éy saya ikatunayana a te kasalanan ka. Engtukoy mo a metapangék, a alapén kobe i maski éwan ko koo, 23 éy bakitéwan mo san dén nihulug ta bangko,monda makaalapék ta tubu na?’

24 “Nadid, kinagi kan no mataas duiba sa, a ‘Nay, alapén moy diya i pilaka gintu, sakay iatéd moy to te sapaludén.’ 25 ‘Ey bakit, Amo,’ kagi de kan,‘éy iatéd tam diya, éy te sapulu dénsiya nadid a kuhata?’ 26 ‘Ey tama,’kagi kan no mataas. ‘Ey tandaanmoy, du tolay a pégkatiwalaan ko tonientarega ko dide, éy dagdagen kopa side. Pero du éwan ko pégkati-walaan, éy alapén ko be tu kétihéka nientarega ko dide. 27 Ey nadid,’kagi na kan, ‘diden ya a kalaban koa mégidel diyakén a maghariék dide,éy paangen moy se side a bunon moyside ta harap kuae!’ ”

To Kédemét Ni Jesus Ta Jerusalem28Nadid, kétapos ni Jesus a négkagi

du tolay, éy hinumektat siya dide,a négdetol siya dide a umange taJerusalem. 29 Ey kéadene na ta Bet-page, sakay ta Betania, sakay ta Bukedna Olibo, éy pinégdetol na i éduwaa alagad na. 30 “Ikad moy dén tabariyua ta dibilew yae,” kagi na, “éyta késdép moy sa éy meta moy sa iesa a bul-o a kabayo, a te egut, a éwanpabi tinolduan. Ukadén moy a iangemoy se. 31Eng temagpakelagip dikaméng bakit ukadén moy, éy kagi moy akailangan na Panginoon.”

32Nadid, éy inumange sa du éduwaa alagad, éy neta de tu étanan a kinagini Jesus dide. 33 Ey to péngukad de tokabayo, éy nipakelagip dide du te koo

Lukas 19:34 116 Lukas 20:8éng bakit éukadén de. 34 Ey kinagi dedide a kailangan na Panginoon. 35 Eynitugén de tu kabayo ni Jesus. Sakaysinapinan de siya to damit de, sakaytulos pinasakay de ti Jesus. 36 Nadid,to péglakad na a sédép ta Jerusalem,éy du tolay éy naglatag side ta damitde to kamino a dimanén na.

37 Nadid, to kéadene na taJerusalem, a kébulnok de ta Bukedna Olibo, éy du meaadu a alagad na,éy nagsapul side a nagpasalamat taDiyos ta medegsén, sakay pinépuri desiya, dahilan ta meadu a ginimet dénni Jesus a mineta de. 38 “Mabuhay!”kagi de. “Basbasén maka na Diyosi hari tamae a pinaange na se!Mapayapamaka dén i langet, a puriénbe i Diyos ta éya!”

39 Ey du Pariseyo a édsa sa, éy ki-nagi de ni Jesus, a “Maistu, sawayénmo du alagad mo a mégkagi ta konasa. Ewan tama i pégdulaw dia diko.”40 Ey “Ewan maari,” kagi ni Jesus.“Eng éwan side mégdulaw ta kona sa,éy lewasan side didi bituae a magpuridiyakén.”

Hinulaan Na a Mapuksa I Jerusalem41 Nadid, péketa ni Jesus ta

Jerusalem, éy nahabag siya dutolay sa, a mégsanget siya dide.42 “Ayhay,” kagi na, “sikam a tagaJerusalem. Mapospusan moy maka imangatéd dikam ta kapayapaan moy.Pero éwan, éwan moy mapospusan.43 Dumemét dikam a talaga i oras apaghirap moy. Ey du kalaban moyéy kulungén de i banuwan moya,a hanggan éwan kam makaluwas.Sakay duklusén de kam, 44 a puksaénde i banuwan moya. Pati dudingding a pader ta banuwan moy,éy patumbaén de a étanan. Sayai paghirap moya,” kagi ni Jesus,“da éwan moy natenggi i Diyos topéngange na dikam péngagaw.”

Ti Jesus To Templo45Nadid, sinomdép ti Jesus to Tem-

plo, sakay pinaibut na sa du étanana tolay a mégtinda-tinda, 46 a kinagi

na dide, a “Isip ko nabasa ta libru naDiyos a i bile na Diyos éy dulawén dea bile a panalanginan. Ey bakit nadid,dahil dikam, kanya dulawén de a bilena mégdaya!”

47Nadid, uméange ti Jesus to Tem-plo a aldew-aldew, a mégtoldu. Eydu mataas a padi, sakay du iba ate tungkulin a Judeo, éy gustu de abunon ti Jesus. 48 Pero éwan de metaéng pakodya i pamunu dia diya, dameaadu a tolay a te gustu diya, sakaygustu de be a mébati i pégtoldu naa.

20Te Mékipégpasuway Ni Jesus

1 Nadid, to esa a aldew, éy még-toldu ti Jesus to Templo ta Mahusaya Baheta. Ey inumadene diya du tetungkulin a Judeo, 2 éy kinagi de diya,a “Anya i katungkulan mua a nagimetta kona sina a gimet mo? Ti ésiya inéngatéda diko ta katungkulan muaa ina?” 3 Ey kinagi ni Jesus dide, a“Pakelagipan ta kam be. Kagi moydiyakén,” kagi na, 4 “éng ahe i géb-wat na katungkulana ni Juan a kanyanagbinyag siya; gébwat ta Diyos o tatolay?”

5 Nadid, du te tungkulin, pékabatide ta éya, éy néguhon-uhon side, énganya i sengbet dia ni Jesus. “Eng kagintam a gébwat ta Diyos i katungkulanni Juan,” kagi de, “éy pégkagian nakitam a talaga éng bakit éwan ki-tam naniwala ni Juan. 6 Pero éngkagin tam a tolay san i nagutusa niJuan, éy di tolay ta palebut tamae,éy batikalén de kitam a talaga, daside éy isip de purupeta ti Juan agébwat ta Diyos i katungkulan na.”7 Kanya kinagi de ni Jesus, a “Ewanme tukoy.” 8 Ey “Maari,” kagi ni Jesusdide, “da éwanék moy sinengbet, éyéwan ta kam be sengbitén éng anya ikatungkulan ko a mégimet ta ginimetko.”


Lukas 20:9 117 Lukas 20:299Nadid, négkagi ti Jesus du tolay ta

halimbawa a kagi. “Eng mara,” kagina, “éy te esa a lakay a nagmula taubas to uma na. Sakay nientarega natu uma na du kahati na, sakay inu-mange siya ta iba a lugar, a nale siya taéya. 10Ey nadid, kédemét na panahunna pégpitas ta ubas, éy pinaange sa nolakay tu utusan na, a monda alapénna tu kabahagi na to bunga no ubas.Pero du kahati na, péketa de to utusanno amo de, éy binalbal de siya, sakaypinéglakad de siya a éwan tu kébil.11 Kanya tu lakay, éy pinaange na satu utusan na a esa. Pero du kahati na,éy linoko de be siya, a binalbal de be.Sakay pinéglakad de be siya a éwan tukébil. 12 Ey tu lakay, éy pinaange naman dén i esaman dén a utusan. Perosiya éy pinasakitan de, sakay nibut desiya to luwas no uma.

13 “Nadid, kinagi kan no lakay, a‘Anya wade i gemtén kua? Paangenko sa tu anak ko a mahal ko. Talagaa igalang de siya,’ kagi na. 14 Pero dukahati na, péketa de to anak no amode, éy kinagi de, a ‘Siya i magmanaa;bunon tam dén, monda koo tam dén ilutaae a mana na.’ 15Kanya kembil desiya to adeyo to uma, sakay binuno desiya.

“Nadid,” kagi ni Jesus, “anya i isipmoya to lakay a te uma? Anya wadei gemtén na du kahati na? 16Umangesa siya a talaga a bunon na diden ya atolay, sakay ientarega na tu uma na taiba a tolay!”

Nadid, du tolay sa a nakabati taéya a kinagi ni Jesus, éy kinagi de,a “Ewan maka kona sa i gemtén nolakay!” 17 Ey linameng side ni Jesus,a kagi na, a “Eng isip moy a éwan sakona i gemténa na Diyos, éy anya ikahulugen na éye a kagi ta kasulatan:‘Tu bito kan a inidelan du mégbile, daisip de a éwan tu pasa, éy siya bale imahalagaa a bito a panuluk no bile.’18 Maski ti ésiya i mebagsaka ta éyaa bito,” kagi ni Jesus, “éy mate siya.Sakay i bagsakana na éya a bito éymahémsit.”

Tungkul Ta Pégbayad Ta Buwes19 Nadid, du te tungkulin a Judeo,

pékabati de ta éya, éy naisip de aside du kahati a pinégkagian ni Jesusto halimbawa. Kanya gustu de déna dekpén ti Jesus. Pero inumantengside du tolay. 20 Kanya sinubukan desiya, éng meta de tu pagkékataon dea mangdikép diya, monda itugén desiya ta gubiyerno. Pinaange de diya iiba a tolay amonda puhubaan de siya,éng pagkamalién de siya maka ta kagina. Ey nagwari-wari side a matapatdiya. 21 I kinagi dia diya, éy “Maistu,tukoy me a matapat ka a mégtoldu tatama; sakay éwan mo ugali a manuyuta mataas a tolay. Tukoy me be amégtoldu ka san ta tunay a kaluubenna Diyos. 22 Nadid,” kagi de, “anyai isip mua? Labag wade ta utus taméng bumuwes kitam ta hari ta Roma,o éwan?”

23 Nadid, tukoy dén ni Jesus apépuhubaan de san siya. Kanya ki-nagi na dide, a 24 “Nay, ipeta moydiyakén i esa a kuhata moy a pag-buwes. Ké ˈ ni ésiya i éye a letrato,sakay ké ˈ ni ésiya a ngahen i naka-sulatae?” “Ey tu hari tam ta Roma,”kagi de. 25 “Ey tama,” kagi ni Jesus.“Ey nadid, tu koo na hari ta Roma, éyiatéd moy diya. Pero tu para ta Diyos,éy iatéd moy ta Diyos.” 26 Nadid,du mégsubuk diya, éy nagtaka sideto sengbet na dide. Ey éwan sidemaari a mapilit siya amégkagi ta malita harap du tolay, da éwan side tukatuwiran diya.

Tungkul Ta Huway a Kébuhay27 Nadid, éy inumange ni Jesus i

sénganya a Saduseyo. (Du Saduseyo,éy éwan side méniwala a mabuhay itolay a huway.) 28 “Maistu,” kagi de,“nisulat ni Moises i kona se: Engmatekan tu lélake a te asawa, sakay éwanpabi side tu anak, éy tu wadi na, éydapat asawan na kan tu kayong naa bilo, monda magenak siya, para teanak tu aka na a minate. 29 Nadid,

Lukas 20:30 118 Lukas 21:6Maistu,” kagi de, “éy te pitu a pépét-wadi a lélake to éya. Ey nangasawa tupanganay. Eyminate siya a éwan pabitu anak. 30Kanya inasawa no wadi natu kayong na a bilo. 31 Ey kona besa tu ikatélo. Ey kona be sa hangganto ikapitu. Ey minate side a étanan aéwan pabi tu anak. 32 Ey katapusanaéy minate be tu bébe. 33 Ey nadid,Maistu,” kagi du Saduseyo, “saye igustu mia a mapospusan: Nitoldu moa te buhay kan i tolay a huway. Engtalaga a kona sa, éy ti ésiya dide apitu i maging asawa na ta kébuhay dutolay a huway, da inasawa de siya aétanan?”

34 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Malikam, da entanmoy, du tolay tamund-uae, éy ugali de a mangasawa. 35 Perodu tolay amaari amabuhay a huway aumange ta langet, éy éwan side man-gasawa, 36da kapareho side du anghelta langet, a éwan side mate a huway.Anak side na Diyos, da nabuhay dénside a gébwat ta pate. 37 Ey sikama Saduseyo,” kagi ni Jesus, “éy bakitisip moy a éwan mabuhay i tolay ahuway? Ti Moises i katunayana amabuhay i tolay a huway. Da nabasato kasulatan, a to kéharap ni Moisesto kayo a mégdingat, éy nginahinanna i Diyos a siya i Diyos a péniwalaanni Abraham, sakay ni Isak, sakay niHakob. 38 Kahulugina na éya,” kagini Jesus, “éy méniwala side nadid taDiyos, maski minate side to araw, dabuhay dén side nadid ta langet.”

39 Nadid, to pégkagi dén ni Jesusta éya du Saduseyo, éy du maistuta rilihiyon ta éya, éy kinagi de, a“Tama, Maistu, tu kinagi mo.” 40 Eydu Saduseyo, éy mésanike side amékipagpasuway ni Jesus a huway.

41 Nadid, kinagi ni Jesus dide, a“Bakit kagi du tolay a tu tiniyak naDiyos a tagapagligtas éy ninuno siyani Hari Dabid? 42 Pero dinulaw siya niDabid a amo na! Da kinagi ni Dabid toaraw ta libru na Manga Kanta, a ‘Ki-nagi na Diyos to amo ko, a “Mégiknudka ta tagirilan kuae 43 a hanggan

mapasuku ko diko du kalaban mo.” ’44Nadid ti Dabid, éy dinulaw na a amona tu tagapagligtas. Eng kona sa, éybakit kagi du maistu moy a ninunosan siya ni Dabid?”

45 Nadid, hinatulan ni Jesus dualagad na. Ey du étanan a tolaysa, éy négbati side to kinagi na.46 “Mangilag kam du maistu ta rili-hiyon,” kagi na. “Gustu de a mégbihista memahal a badu, monda meta dutolay a mataas side. Sakay gustude a saloduan side na tolay ta plasana banuwan. Sakay gustu de be aumeknud ta pégiknuden na mataas atolay ta anyayaan, sakay ta kapilya.47 Sakay ugali de be a ménalanginta atakdug, monda isip du tolay abanal side. Pero éng te bébe a bilo,éy ganggangén de san tu luta na.Kanya parusaan side na Diyos ta laloa mahigpit!”

21Tu Niatéd No Bilo Ta Diyos

1Nadid, to édse ni Jesus to Templo,éy te itan na du mayaman a tolaya nitékneg de tu kuhata to kahon apégabuluyan. 2 Ey neta na be i esaa bilo a bébe a mahirap, a nitéknegna sa i éduwa san a sentimos. 3 Eykinagi ni Jesus, a “Entan moy i biloyae. Tu nitékneg na sina to kahon,éy bilang mahigit pa to niabuluy duétanan a iba a tolay. 4 Dahilan du iba,éy niabuluy de ta Diyos tu sobha desan. Pero siya, maski pobri siya, éyniatéd na dén i étanan a kuhata na,pati ta pamugtong ta kabuhayan na.”

Tungkul Ta Hirap a Dumemét5 Nadid du alagad, éy néguhunan

de i tungkul ta Templo, éng kodya ikamahal na, sakay du dédekél a bitota dingding na, sakay du dekoresiyonna a nidéton du tolay. 6 Ey kinagini Jesus dide, a “I étanan a ina a teitan moy, éy dumemét i oras a éwansina tu mabuhay a bito a te tupo takapareho na a bito ta dingding naa.Matibatibag side a étanan.”

Lukas 21:7 119 Lukas 21:307 “Maistu,” kagi di, “nikésiya i

deméta na éya a kinagi mo? Anyawade i tandaa a monda mapospusanme a dumemét dén i éya a hirap?”

8 “Mangilag kam,” kagi ni Jesus,“monda éwan kam pagkamalién natolay. Da te meadu a talaga a umangese a mégkagi a side i Cristo a tiniyakna Diyos a tagapagligtas ta mundua.Sakay ipahayag de be a dumemétdén nadid i katapusan na mundua.Diyan kam maniwala dide. 9 Engmakabaheta kam ta meadu a gera,sakay laban, éy diyan kam métageg.Dumemét a talaga i meadu a gera,pero éwan ya tanda na katapusan.

10 “Sakay maglaban-laban dubanubanuwan. 11 Sakay te meadu alindul,” kagi na, “sakay dumemét imeadu a alép, sakay saket, ta iba-iba a lugar. Te meadu a dumeméta medukés a manyari, sakay dikéla makataka-taka ta langet. 12 Perobagu dumemét diden ya a hirap,éy ipadikép kam pa du tolay, apasakitan de kam. Sakay ipakébilde kam ta kapilya de, sakay tapégpihesuan. Sakay iharap de kamduhari, sakay gubernador, da méniwalakam diyakén. 13 Saya tu pagkékataonmoy a magpahayag ta Mahusay aBaheta. 14 Patibayén moy nadid i isipmoya a diyan kammétageg éng anya ikatuwiranmoya dide, 15da atdinan takam ta tama a kagi, sakay ta isipmoy amatalinung, monda du kalaban moy,éy éwan side makaidel ta katuwiranmoya dide. 16 Pati du magulangmoy, sakay du tétotop moy, sakaydu kadimoy moy, éy itokyon de kama ipadikép. Ey i sénganya dikam éybunon de. 17 Sakay kaiyamutan kamna étanan, da méniwala kam diyakén.18-19 Pero éng pagtiisan moy san, éyumabut kam ta buhay a éwan tukatapusan. Ey éwan kam mebut atalaga.”

Tungkul Ta Képuksa Na Jerusalem20 “Nadid,” kagi ni Jesus, “éng

dumemét i oras a meta moy a ku-

lungén dén du sundalu i Jerusalem,éy tukoy moy a adene dén a mapuksai éya. 21 Péketa moy ta éya, éy duédse ta Hudea, éy dapat guminan sideta buked. Sakay du édse ta lubukna banuwan, éy dapat humektat side.Sakay du édse ta luwas na banuwan,éy diyan side sumoli ta banuwan.22 Dahilan i éya a panahun,” kagi niJesus, “éy saya i oras a parusaan naDiyos du Judeo. Saya i orasa a kétupadna étanan a nihula du purupeta takasulatan.

23 “Kakakagbi du mabuktet sakaydu te mabulol ta panahun a éya!”kagi ni Jesus; “da mahigpit a tahod ikahirapan du Judeo ta éye a luta. 24 Ikalahati dide, éy mate side ta laban.Sakay du iba, éy dekpén de side, aiange de side a pihesu ta iba-iba abanuwan ta adeyo. Sakay i banuwanna Jerusalem, éy sakupén ya na iba atolay a éwan Judeo, a hanggan éwanmalipas i panahun de.


25 “Nadid,” kagi ni Jesus, “éydumemét ta langet i kataka-taka, a tetanda ta bilag, sakay ta bulan, sakaydu biton. Sakay du tolay ta mundua,éy méligalig side, sakay mégantengbe side ta ugung na diget, sakay tadalondun na a dikél. 26Meadu a tolaya manghimatay side tu isip, dahilta anteng de, ale de a maguhay tamanyari ta mundua. Pati du biton,éy matékneg side, da mayégyég ilanget. 27 Nadid, sakén a lélake agébwat ta langet, éy metaék de takuném a dumibi ta lutaa a maghari,a kébil ko i kapangyarian ko. 28 Eynadid,” kagi ni Jesus, “éng meta moya magsapul diden ya a nihula kodikam, éy patibayén moy i isip moya,a dapat masaya kam, da adene dén adumemét i kaligtasan moy.”

Tu Pégtoldu a Gébwat Ta Kayo a Igos29 Nadid, kinagi ni Jesus dide i hal-

imbawa a iba. “Mara tu kayo a igos,”kagi na, “sakay du kayo a iba. 30Bagay

Lukas 21:31 120 Lukas 22:17mégogbus side, éy tukoymoy a adenedén i késinag. 31 Nadid, kona be sa,bagay meta moy i étanan a éya anihula ko, éy tukoy moy dén a adenedén i panahun na Diyos a maghari tamundua. 32 Ey tandaan moy, manyaripa i étanan a éya bagu mate i étanana tolay a buhay nadid. 33 Maibut ilanget éy ta luta, pero i kagi ko éyéwan maibut.”

34 “Mangilag kam,” kagi ni Jesus,“a diyan kammékipégabala a méglas-ing, sakay mékipégsaya. Sakay diyankam mékipégabala a mégahayok takabuhayan moy. Makay bigla ademtan ta kam dén a éwan kamnakahanda. 35 Dahilan, ta kédemétna péghukum, éy bigla a masakupi étanan a tolay ta maski ahe tamundua. 36Kanya sikam, éy bantayanmoy, sakay manalangin kam a palagita Diyos, a patibayén na i isip moya,monda mabuhay kam ta éya a kahi-rapan, monda éwan kam masanikea humarap diyakén ta kédemét ko,sakén a lélake a gébwat ta langet.”

37 Nadid ti Jesus, éy mégtoldu siyaaldew-aldew ta Templo. Ey kélép-kélép, éy natidug siya ta Buked naOlibo. 38 Ey du étanan a tolay, éydumédulug side aldew-aldew ta amu-laldew to Templo, da gustu de a ma-bati siya.


1 Nadid, éy adene dén i piyesta angéngahinan de a Piyesta na Ala-ala.Saya i piyesta a péngande tamelapis atinapay. 2 Du mataas a padi, sakay dumaistu ta rilihiyon, éy naguhunan dea ipadikép ti Jesus ta lihim, a mondaipabuno de. Pero méganteng side dutolay, da meadu du te gustu ni Jesus.

3 Nadid ti Satanas, éy inumasékdén siya ni Hudas Iskarote, a esa dulabindalawa a alagad. 4 Tulos angenékipéguhon ti Hudas du mataas apadi sakay du pulis no Templo, éngpakodyan na ti Jesus a padikép dide.5 Ey du padi, éy mésahat side, éy

nagkasunduan dén side de Hudas, aatdinan de siya ta kuhata. 6 Ey sapulta éya, éy nagisip dén ti Hudas tapagkakataon na a péngitokyon na niJesus dide, monda éwan mapospusandu tolay ta Jerusalem.

Tu Péngapon De Jesus To Piyesta7Nadid, kédemét na oras no piyesta

a péngan de ta melapis a tinapay,éy saya i oras de a mégbuno tatupa. 8 Kanya ti Jesus, éy inutusanna de Pedro éy ti Juan, a kinagi nadide, a “Ange kam maghanda ta pa-ganyayaan tampara ta Piyesta na Ala-ala.” 9 Ey “Ahe,” kagi de, “i gustu muaa paghandaan me?”

10 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Entanmoy, umuli kam ta banuwan. Ey taéya éy kasambat moy i esa a lélakea te kébil a dinom. Basta kumuyogkam diya a somdép kam ta bile aangayan na. 11 Sakay kagi moy to tebile ta éya, a ‘Tu Maistu me éy gustuna a mapospusan éng ahe i kuwartoa péngapunan me ta Piyesta na Ala-ala.’ 12 Eng kagi moy diya i éya,”kagi ni Jesus, “éy ipeta na dikam tukuwarto ta ontok a nakahanda dén.Ey saya i paghandaan moya ta pén-gapon tama.”

13 Nadid, to pégkagi dén ni Jesusta éya, éy inumuli dén du éduwa tabanuwan. Ey nanyari tu étanan akinagi ni Jesus dide. Ey naghanda saside ta péngapon de a para ta Piyestana Ala-ala.

Tu Katapusan a Péngapon14 Nadid, oras de a péngan, éy

négdipon de Jesus ta éya, sakay duapostol na. 15 Ey kinagi na dide,a “Gustu ko a tahod a mékidipondikam nadid ta éye a Piyesta na Ala-ala, baguék mate! 16 Da kagin kodikam i katutuhanan, a sapul nadid éyéwan ko dén kanén a huway i anyayana Piyesta na Ala-ala, hanggan éwanmatupad pa tu tunay a kahulugen nata kaharian na Diyos.”

17Nadid, inalap ni Jesus tu tasa a telasén a alak. Ey to pégpasalamat na

Lukas 22:18 121 Lukas 22:40ta Diyos, éy kinagi na, a “Hati-hatiénmoy dén ye a inumén. 18 Da tan-daan moy,” kagi na, “sapul nadid, éyéwanék dén uminom ta alak a huway,hanggan éwan se dumemét i pégharina Diyos ta tolay.”

19 Nadid, inalap na tu tinapay, éyto pégpasalamat na, éy pinuseng-puseng na, a nitagtag na du alagad na.“Saye i bégi kua,” kagi na: “a pabununa Diyos a para dikam. Bagay kanénmoy ye, éy maala-alaék moy.” 20 Eykona be sa tu ginamet na, ubus de anéngan, éy nigewat na dide tu alak,sakay kinagi na, a “I alakae a inuméntam, éy saye i tanda na bigu a pangakona Diyos dikam, a i katibayan naa éytu digi ko a mebulak a para dikam.

21 “Pero entan moy,” kagi na, “tuméngitokyon diyakén, éy kagumantam san nadid ta éye a méngan!22 Kailangan a mateék ayun to planona Diyos. Pero kagbi a tahod tu mén-gitokyon diyakén!”

23 Pékabati du alagad ta éya, éynéguhunan de éng ti ésiya wade iméngitokyona ni Jesus.

Tu Pégpasuway Eng Ti Esiya Dide IMataasa

24Nadid, éy négpasuway du alagadéng ti ésiya dide i mataasa. 25 Eykinagi ni Jesus dide, a “Du hari du ibaa tolay, éy mégéutusén side du tolayde. Sakay du tagapamahala, éy gustude a purién side na tolay. 26Pero éwanmaka sa kona dikam,” kagi ni Jesus.“Eng ˈwan, tu mataas dikam, éy da-pat umaheg siya ta ugali na mababa,a ipabataan maka siya du kagumanna. 27 Mara, ti ésiya i mataasa, tumégiknud san a méngan, o tu utu-san na? Tu mégiknud a méngan, éysiya i mataasa. Pero sakén,” kagi niJesus, “éy maski mataasék dikam, éykomanék i utusan moy.”

28 “Tukoy ko dén a matapat kamsan a kinumuyoyog diyakén,” kagi niJesus, “maski meaduék dén a hirap.29 Ey nadid, da nidétunék dén Namako a maghari, éy atdinan ta kam be ta

karapatan moy, 30 a kaguman ta kamta kaharian ko, a négdipon kitam sa,a mapisan. Sakay gemtén ta kam asikam i magmayor du labindalawa alahi na Judeo, a apo-apo ni Israel.”

Kagi Ni Jesus a Tanggian Siya NiPedro

31 Nadid, kinagi ni Jesus ni SimonPedro, a “Simon, pinumilit dén ti Sa-tanas, a monda puhubaan na kam tamahigpit. 32 Pero nipanalangin ta kadén, Simon, monda éwan maibut tupéniwala mo diyakén. Ey nadid, Si-mon, éng magsisi ka dén, a nagsoli kadén diyakén, éy gustu ko éy patibayénmo tu péniwala du kakaguman mo.”

33“Anin, Panginoon,” kagi ni Pedro,“éwan maibut tu péniwala ko diko.Maski ipihesu de kita a bunon de kita,éy éwan ta ka ginanan!”

34 “Ewan, Pedro,” kagi ni Jesus. “Datandaan mo, bagu magtarakot tu tan-dang nadid a amulaldew, éy tang-gianék mo ta péntélo a éwanék mokaguman.”

35 Nadid, kinagi ni Jesus du alagadna, a “To péglakad ko dikam to éya amégtoldu, éy éwan ta kam pinagké-bil ta kuhata, o suput, o reserba asinelas; éy anya, kinulang kam be-man ta maski anya?” “Ewan,” kagide. 36 “Pero nadid,” kagi ni Jesus,“éng maglakad kam a huway a mag-toldu, éng te kuhata kam, éy kébilénmoy dén. Sakay kébilén moy déni suput. Sakay éng éwan kam tusondang a armas moy, éy ibugtongmoy tu badu moy ta sondang. 37 Datandaan moy, tu kagi ta kasulatan naDiyos a tungkul diyakén, a kagi naa mebilangék kan du makasalanan atolay, éy matupad dén ya nadid.”

38 “Entan mo, Panginoon,” kagi dualagad, “te éduwa kitam dén se asondang.” Ey “Tama dén ya,” kagi niJesus.

Tu Panalangin Ni Jesus Ta Olibo39 Nadid, linumuwas de Jesus ta

Jerusalem, a inumange man dén sideto katidugen de to Buked na Olibo.Ey kaguman na du alagad na. 40 Ey

Lukas 22:41 122 Lukas 22:66kédemét de sa, éy kinagi ni Jesusdu alagad na, a “Manalangin kam,monda éwan kam madaig na mang-puhuba dikam.”

41 Nadid, inumadeyo siya dide takétihék, sakay linumuhud siya a mé-nalangin. 42 “Améng,” kagi na, “Engmaari diko, éy iadeyo mo diyakén ipaghirap ko. Pero éwan na kaluubenkua i masunud, éngˈwan na kaluubenmo i masunud.” 43 Ey to pénalanginna ta éya, éy pinumeta diya i esa aanghel a gébwat ta langet, a nagpat-ibay diya. 44 Ey nadid, dahil ta tagegna, éy nanalangin siya ta lalo amahig-pit, a hanggan i asob na éy koman ituhog na dige, dahil to anteng na.

45 Nadid, kétapos na a nanalangin,éy nagsoli siya du alagad na, a dinem-tan na side a tidug, da mélungkutside. 46 “Bakit tidug kam?” kagina. “Umégkat kam dén, amanalanginkamdén,monda éwankammadaig namangpuhuba dikam.”

To Péngdikép De Ni Jesus47 Nadid, pégkagi pabi ni Jesus ta

éya, éy dinumemét sa i meaadu atolay, a kaguman de ti Hudas, a alagadni Jesus a esa. Ey inumadene siya niJesus a monda ahoben na siya. 48 Eykinagi ni Jesus diya, a “Bakit, Hudas,itokyonék mo beman ta pamag-itanna péngahob mo diyakén?”

49 Nadid, du alagad a kaguman niJesus, péketa de a dekpén siya dutolay, éy kinagi de diya, a “Anya,Panginoon, tegpasén me side ta son-dang mia?” 50 Ey tulos tu esa didea tinegpas na tu utusan no mataas apadi, a tulos minahipas tu talinga na.

51 Pero sinaway ni Jesus du alagadna, a “Tama dén,” kagi na, “diyanmoyside harangan!” Ey tulos kembilan natu talingonoutusan, éymahusaydén!

52 Nadid, kinagi ni Jesus du tetungkulin a Judeo sa a manikép diya,a “Bakit te armas kam a sondangéy ta kayo? Ataay, tulisanék be-man a metapang? 53 Aldew-aldewéy édseék dikam ta Templo. Bakit

éwanék moy sa dinikép? Pero nadid akélép, éy saye i orasmoy amangdiképdiyakén,” kagi ni Jesus, “da saye i orasa mesibét i kapangyarian ni Satanas.”

Tinanggian Ni Pedro Ti Jesus54 Nadid, éy dinikép de ti Jesus, a

niange de siya to bile no mataas apadi. Ey tinonod-tonod side ni Pe-dro. 55 Ey nadid, to harap no bile nopadi, éy nagdukot side ta apoy. Eynékiagum ti Pedro du mégeknud sa, anékipagdengdeng be sa siya. 56 Ey tuesa a bataan ta éya, péketa na ni Pedroto demlag no apoy, éy kinagi na duédsa sa, a “Siya bale ina i kagumana aesa no dinikép moy!” 57Pero nitanggini Pedro. “Ewan,” kagi na, “éwanko siya tukoy!” 58 Mamaya-maya, éymineta siya no esa a lélake, a tuloskinagi na, a “Siko i alagad na a esa!”Pero nisuway man dén ni Pedro.

59 Nadid, kélipas na manga esa aoras, éy kinagi no esa a tolay, a “Kagu-man na siya a talaga, da taga Galileabe siya!” 60 Pero nitanggi man dén niPedro, a kinagi na, a “Ewan ko tukoytu kagimo!” Ey nadid, to pégkagi pabini Pedro ta éya, éy nagtarakot tu tan-dang. 61 Ey tu Panginoon, éy sinulegna ti Pedro; éy nadid, péketa ni Pedrodiya, éy naala-ala na tu kinagi ni Jesusdiya, a “Bagu magtarakot i tandangnadid a amulaldew, éy itanggiék mota pentélo.” 62Ey to pékaala-ala ni Pe-dro ta éya, éy linumuwas siya, sakaynagsanget siya ta mahigpit.

Ti Jesus Ta Harap Du Te Tungkulin aJudeo

63 Nadid, du méguwardia ni Jesus,éy linéloko de siya, sakay binébalbalde. 64 Sakay tinaklében de tu matana ta damit, sakay sinésuntuk de, atulos kinagi de diya, a “Nay, tukuyanmo éng ti ésiya i nanuntuka diko!”65 Sakay meadu pa a iba a kagi i ni-pangdusta dia diya.

66Nadid, to gagabi dén, éy nagmit-ing dén du te tungkulin a Judeo. Patidu mataas a padi, sakay du maistu tarilihiyon. Ey péngiange de ni Jesus

Lukas 22:67 123 Lukas 23:20to harap de, 67 éy kinagi de diya, a“Anya, siko a talaga i Cristo a tiniyakna Diyos a tagapagligtas ta tolay tamundua?” Ey kinagi ni Jesus dide,“Eng kagin ko ya dikam, éy éwankam maniwala. 68 Sakay éng sakén imagpakelagipa dikam, éy éwan kamsumengbet diyakén. 69 Pero sapul na-did, sakén a lélake a gébwat ta langet,éy magdatig kame ta Diyos, a kagu-manék na a maghari.” 70 “Ey nadid,”kagi de, “siko ngani dén i isesa a anakna Diyos, o éwan?” “Tama tu kagimoy,” kagi ni Jesus. 71Nadid, pékabatidu te tungkulin ta éya, éy kagi de,a “Bakit kailangan tam pa a mégbatidu magsistigu diya ta kasalanan na?”kagi de. “Da nabati tam dén nadid tusarili na a kagi a medukés!”

23Ti Jesus Ta Harap Ni Pilato

1Nadid, du étanan sa a te tungkulina Judeo, éy niange de ti Jesus niGubernador Pilato. 2 Ey niabla desiya ni Pilato, a kinagi de, a “Guber-nador, dinemtan me i lélake a éye, amégtoldu ta mali du kabébayan me aJudeo, a sinaway na kan side a mag-buwes to hari mo ta Roma. Sakay kagina be a siya kan i tiniyak na Diyos amaghari.”

3 Ey ti Pilato, pékabati na ta éya,éy kinagi na ni Jesus, a “Anya, siko iharia du Judeo?” Ey “O,” kagi ni Jesus,“kona to kinagi mo.”

4 Ey nadid, ti Pilato éy kinagi na dumataas a padi, sakay dudu meadu saa Judeo, a “Ewan ko meta i kasalananna éye a lélake a monda ipaparusa kosiya.” 5Pero du Judeo, éy pépilitén desan ti Pilato, a “Ewan, medukés siya,”kagi de, “da léligaligén na du tolayta Galilea, a hanggan ta éye, dahil tapégtoldu naa!”

Siniyasat Siya Ni Herod6 Nadid, pékabati ni Pilato ta éya,

éy pinakelagipan na side éng tagaGalilea ti Jesus. Ey, “O,” kagi de. 7 Eynadid, pékaisip na a sakup ni Herod a

gubernador ta Galilea ti Jesus, éy ni-peange na ti Jesus diya, da netaun dénti Herod a binumisita ta Jerusalem.8 Ey ti Herod éy mésahat siya, da nalea panahun a nabaheta na dén siya,kanya gustu na siya a meta. I asa naa,éymakay ipeta ni Jesus diya imilagro.9 Kanya pinakelagipan na ti Jesus tameadu a kagi; pero éwan sinumeng-bet ti Jesus diya ta maski isesa a kagi.10 Ey nadid, du te tungkulin a Judeo,éy te taknég side to harap ni Herod,a tulos niabla de ti Jesus ta mahigpit.11 Pati ti Herod, sakay du sundalu na,éy linéloko de be ti Jesus, a inéapide. Binaduan de siya ta memahal abadu na hari, sakay pinasoli de siyani Pilato. 12 Bagu ta éya a aldew, éynagkalinga ti Herod sakay ti Pilato.Pero sapul ta éya a aldew, éy nagingnagkadimoy dén side.

Nipabuno Ni Pilato Ti Jesus13 Nadid, pinauwet man dén ni Pi-

lato du te tungkulin a Judeo, sakay duiba a Judeo. 14 Ey kinagi na dide, a“Tu nitugénmoy se a lélake, éy kinagimoy a tinolduan na kan du tolay tamali. Pero to péngsiyasat ko diyata harap moy, éy éwan ko mineta ikasalanan na, a kona to niabla moydiyakén. 15 Ey kona be sa ti Herod, éyéwan na neta i kasalanan na. Kanyapinasoli na siya diyakén. I éye alélake,” kagi ni Pilato, “éy éwan siyatu kasalanan a pangbunuan ko diya.16 Kanya éy ipabalbal ko siya, sakaylégsiwan ko dén.”

17 Nadid, tuwingg piyesta, éykailangan ni Pilato a magpaluwas taisesa a pihesu a para du tolay, dasaya i ugali de. Kanya talaga na alégsiwan ti Jesus. 18 Pero kinékagi duétanan a tolay ta medegsén, a “Ewan,bunon mo siya. I gustu me a légsiwanmo éy ti Barabas!” 19 (Ti Barabaséy pihesu siya a lélake a nakabuno.Siya éy kaguman na du iba a tolay topéngligalig de ta banuwan.)

20 Ey gustu ni Pilato a légsiwan nati Jesus; kanya nékipégpasuway man

Lukas 23:21 124 Lukas 23:45dén siya du Judeo. 21 Pero kinékagide san ta medegsén, a “Ewan, ipakomo siya ta kudos! Ipako mo siya takudos!” 22 Ey kinagi ni Pilato dide ahuway, a “Bakit? Anya i kasalananna? Ewanék tu meeta a kasalananna a pamunuan ko diya. Kanya éyipabalbal ko siya, sakay légsiwan kodén.”

23Pero du tolay, éy pépilitén de santi Pilato tamahigpit, a pinégkagian desiya ta medegsén, a “Ipako mo siya takudos.” Ey éwan nakasuway ti Pilatota gustu de. 24 Kanya pinaayunan naside ta gustu de. 25 I pinaluwas nasana éy tu gustu de a ti Barabas. Siyatu dati a nipihesu de, da linigalig nadu tolay, sakay namunu be. Ey tiJesus, éy nipetugén na dide a ipako takudos.

Nipako De Ti Jesus Ta Kudos26 Nadid du sundalu, to péngiange

de ni Jesus ta péngipakoan de, éykasambat de i esa a lélake a somdép tabanuwan. Ti Simon i ngahenna a tagaSirene. Ey pinilit de siyaminangbékleto kudos a umunonod ni Jesus.

27Nadid, éy te meaadu pa a tolay ainumunonod be ni Jesus. Kaguman besa i sénganya a bébe a mégsésangiténside diya. 28 Ey sinuleg side ni Jesus,a kinagi na dide, a “Diyanék moypégsangitan, sikam a taga Jerusalema bébe. Engˈwan, i pagsangitan moymakaa, éy na bégi moya, sakay anakmoy. 29 Da entan moy,” kagi na, “tedumemét a panahun a mahirap. Eyta kédemét na, éy kagi du tolay amasuwerte du bébe a baug, a éwan tuanak a mabulol. 30 Lumalo a lumalo iéya a hirap, a hanggan umasa du to-lay a kayonwan maka side du buked,monda mate side maka dén. 31 Entanmoy,” kagi ni Jesus, “éng pahirapande dén nadid tu éwan tu kasalanan,éy anya wade i gemtén dia ta esa apanahun dikam a te kasalanan?”

32 Nadid, to péngiange de ni Je-sus a ipako de, éy niange de be sa iéduwa a tulisan a bunon de be. 33 Eykédemét de to lugar a ngéngahinan

de a Bungu, éy nipako de ti Jesus,sakay du éduwa a tulisan. Tulosnitolnék de side ta magtembanga atagirilan ni Jesus. 34 Ey ti Jesus, éykinagi na, a “Pagpasensiyaanmo side,Améng, da éwan de tukoy tu gemténde.”

Nadid, to péngitolnék de dén duétélo, éy hinati-hati de tu badu niJesus, a nagpalabunutan side éng tiésiya i makaalapa dide. 35 Ey dudutolay ta éya, éy te taknég san side todigdig, a mégita. Ey du te tungkulin aJudeo, éy tinétokso de ti Jesus. “Entanmoy,” kagi de, “niligtas na kan duiba. Ey nadid, éng siya i tiniyak naDiyos a tagapagligtas, éy bakit éwanna iligtas nadid i sarili na?” 36 Pati dusundalu sa, éy tinétokso de be siya, aginewatan de siya ta tuba. 37 “Nay,”kagi de, “éng siko a talaga i hariana Judeo, éy iligtas mo beman i bégimua!”

38 Nadid, te pastel to ontok no ku-dos ni Jesus, a i kinagi naa éy “SAYE IHARIA NA JUDEO.”

39 Nadid, tu tulisan a esa a nipakode be sa, éy pinégkagian na ti Jesus tamedukés, a “Bakit,” kagi na, “isip kosiko i tagapagligtasa ta tolay. Iligtasmo beman i bégi mua, sakay agawénmo kame be!”

40 Pero tu tulisan a esa, éy pinégk-agian na tu kaguman na, a “Bakit,maski mate ka, éwan ka bale uman-teng ta Diyos ta langet? Entan mo,”kagi na, “pareho i parusa tama a étélo,41 éy tama tu gimet de dikita, da tekasalanan kita. Pero i kaguman taa éye, éy éwan tu kasalanan.” 42 Eyto pégkagi na ta éya, éy kinagi nani Jesus, a “Alélahanénék pad, Jesus,ta kédemét mo a maghari.” 43 Eykinagi ni Jesus diya, a “Kagin ko dikoi katutuhanan, a nadid a aldew éykaguman ta ka ta langet.”

Tu Kamatayan Ni Jesus44 Nadid, sapul to tanghali, éy

nagdiklém hanggan to alas tres. 45 Eynadid, tu kortina a dikél ta lubuk noTemplo, éy bigla a napéknet a nahati

Lukas 23:46 125 Lukas 24:18

dén. 46 Ey dinumulaw nadid ti Jesus,a kinagi na, a “Améng, ientarega kodiko i kaliduwa kuae.” Ey to pégk-agi na dén ta éya, éy tulos na dénnahéngsatan.

47 Nadid, tu kapitan du sundalu,péketa na ta nanyaria, éy pinuri na iDiyos, a kinagi na, a “I éye a lélake,éy éwan siya tu kasalanan a talaga!”48 Ey du napisan sa a tolay a mégita,péketa de ta nanyaria, éy nagsoli sideta bile de a mélungkut a tahod. 49 Eydu dati a kakaguman ni Jesus, sakaydu bébe a kinumuyoyog diya sapul tokéhektat na ta Galilea, éy édsa be saside a nangtan-aw ta nanyaria.

Tu Péngielbéng Ni Jesus50-51 Nadid, te esa a lakay ta

Jerusalem a taga Arimatea ta Hudea.Mahusay siya a lakay, a siya bei maguhaya ta kédemét na Diyosa maghari. Maski mataas be siyaa Judeo, a konsiyal siya, éy éwansiya inumayun ta gustu a gemténdu kaguman na ni Jesus. 52 Siyaéy inumange ni Pilato a inaged natu bangkay ni Jesus. 53 Ey nadid,éy pineogsad na dén tu bangkayto kudos, sakay sinaputan na tomanta, sakay nielbéng na to kuwebaa nipaébut de to pader, a éwan pabiginamit. 54 I éya a aldew éy disperas.Ta gabia éy pangilin na Judeo.

55 Ey du bébe a kinumuyoyog niJesus sapul to kéhektat na ta Galilea,éy kaguman ni Hose to lébéng. Eyneta de éng kodya i pinéngielbéng diadiya. 56 Ey nagsoli dén du bébe tobile de, a tulos nihanda de tu don amesépot, a para ipahid de to bangkayni Jesus. Ey to kagagabian na éya, éyinumimang san side, ayun ta ugali nakautusan de.

24To Kébuhay ni Jesus

1Nadid, to simba dén a amulaldew,éy inumange du bébe to lébéng, akébil de sa tu hinanda de a don amesépot. 2 Ey kédemét de to kuwebaa lébéng, éy dinemtan de a bukas

bale dén, a negulung dén to digdig tutakléb na a bito! 3 Ey késdép de tokuweba, éy éwan bale sa tu bangkayni Jesus. 4 Nadid, to pégisip-isip deéng anya i nanyaria, éy bigla a tetaknég sa i éduwa a lélake, a méng-islap i badu dia. 5 Ey du bébe, éyinumanteng side, a dinumukog side.Ey kinagi du lélake dide, a “Bakitahayukén moy tu buhay a tolay talubuk na lébéng? 6-7Ewanmoy naala-ala tu kinagi ni Jesus dikam ta Galilea?I kinagi na éy kailangan éy tu lélake agébwat ta langet, éymetugén kan siyadumedukés a tolay, a tulos ipako de takudos. Sakay mabuhay siya ta ikatéloa aldew. Kanya éwan se siya,” kagi duéduwa, “da nabuhay dén!”

8 Nadid, pékabati du bébe ta éya,éy naala-ala de dén tu kinagi ni Jesusdide ta Galilea. 9 Ey nagsoli dén side,a inumange side nagbaheta du ibaa alagad ta nanyaria dide to lébéng.10 Diden ya a bébe, éy ti Maria Mag-dalena, sakay ti Juana, sakay ti Mariaa ina ni Santiago, sakay du kagumande a iba a bébe. 11Pero du apostol a bi-nahetaan de, éy akala de éy kabulyansan, kanya éwan side naniwala dubébe. 12 Pero ti Pedro, éy inumégkatsiya a tulosminaginan siya to lébéng ainentan. Ey kédemét na to lébéng, éyniseleg na tu lubuk, éy i neta na sanasa éy basta tu sapot na. Ey nagsoli dénsiya nadid to bile de, a mégisip-isipsiya éng anya i nanyaria.

Tu Nanyari Du Néglakad Ta Emaus13Nadid, ta éya amismo a aldew, éy

naglakad i éduwa a alagad ta BariyoEmaus, a ikaadeyo na ta Jerusaleméy manga sapulu a kilometro. 14 Eyto péglakad de, éy péguhunan de inabaheta de a nanyari. 15 Ey nadid,to péguhon de a éduwa, éy inabutside ni Jesus a kinumuyog siya didea naglakad; 16 pero éwan de natenggisiya. 17 Ey pinakelagipan na side énganya i péguhunan dia. Ey hinumintuside, a mélungkut a tahod i mudetdia. 18 Ey kinagi no esa, a ti Kleopas

Lukas 24:19 126 Lukas 24:44

i ngahen na, a “Anya gébwat ka taJerusalem, éy éwanmo bale nabahetatu nanyari ta éya to esa a aldew?”

19 “Ey anya i nanyaria?” kagi niJesus.

Ey kinagi du éduwa, a “Te lélake apinaange se na Diyos, a ti Jesus i nga-hen na, a taga Nasaret. Ey purupetasiya,” kagi de. “Eymahal siya naDiyossakay du tolay, da makapangyarian tupégtoldu na, sakay tu ginamet na dutolay éymakapangyarian pati. 20Perodu mataas a padi,” kagi de, “sakaydu tagapamahala, éy dinikép de siyasakay nitugén de ta gubernador anipabuno. Sakay nipako de siya tokudos.

21 “Pero sikame,” kagi de, “éy inu-masa kame diya, da akala me a siya tumangtubus dikitam a Israel du kala-ban tam a taga Roma. Pero besa ina.Da nadid éy ikatélo na dén a aldewsapul to nipangbuno de. 22 Ey nadid, ipégtakaan mia,” kagi de, “éy tu niba-heta dikame du kaguman me a bébe.Binisita de kan tu lébéng to gagabi se.23 Pero éwan kan sa tu bangkay. Eyto késoli du bébe dikame, éy kinagide a pinumeta kan dide i éduwa aanghel, a kinagi de kan a nabuhaydén siya. 24 Kanya du kaguman me aiba, éy inange de inentan tu lébéng,éy dinemtan de ngani a éwan dén tulasén, pero éwan de neta ti Jesus.”

25 Nadid, kinagi ni Jesus to éduwa,a “Ayhay, bakit kulang i isip du to-lay! Bakit mégalanganin kam a méni-wala to nisulat du purupeta to araw!26 Ewan moy nabati a kailangan amate i Cristo ta kona sa, bagu siyamaghari ta mundua?” 27 Nadid, tu-los ni Jesus a néngipaliwanag dide taétanan a kagi ta kasulatan na Diyos atungkul diya. Nitoldu na dide sapul talibru ni Moises, a hanggan ta kasula-tan du purupeta. Pero éwan de pabinatenggi a ti Jesus siya.

28 Nadid, kéadene du éduwa aalagad to bariyo a angayan de, éynagwari-wari ti Jesus a magtulos.29 Pero tu éduwa, éy ginipos de siya, a

kinagi de, a “Matidug kitam pa se, daapon dén.” Kanya tinumulos ti Jesusdide. 30 Ey to péngan de, éy inalapni Jesus tu tinapay, a nagpasalamatta Diyos. Sakay pinuseng-puseng na,a niatéd na du kaguman na a éduwa.31 Ey nadid, bigla de a natenggi siya!Pero siya, éy basta linompés ta hara-pan dia. 32 “Kanya bale éy nagtakakita anasahat kita tu isip,” kagi de, “tonipagpaliwanag na dikita to péglakadtam to dilan!”

33Nadid, éy inumégkat side agad, anagsoli side ta Jerusalem. Ey kédemétde du alagad a napisan sa, 34 éy kinagidu alagad dide, a “Nabuhay ngani déntu Panginoon! A pinumeta dén siya niPedro!”

35 Ey “O, ngani,” kagi du éduwa,“minetame be dén siya.” Ey tulos de anibaheta dide i nanyaria dide to dilan,a “Bagu me siya natenggi,” kagi de,“éy to pémuseng na to kanén me atinapay.”

Pinumeta Ti Jesus Du Alagad Na36 Nadid, to péguhon de pabi ta

éya, éy bigla a te taknég ti Jesus tabélog dia, tulos kinagi na dide, a “Ma-payapa kam dén.” 37 Ey du alagad,éy kinumégtot side a inumanteng, aakala de éng bélet. 38 Ey kinagi niJesus dide, a “Bakit méganteng kam?Bakit kulang pabi i péniwala moya?39 Entan moy i kamét kua sakay natikéd kua, a te talingo dén. Sakén dénye. Nay,” kagi na, “kébilanék moy, abuhayék dén. Ewanék bélet,” kagi na,“da te bégiék.”

40 Ey to pégkagi ni Jesus ta éya, éynipeta na dide tu kamét na sakay natikéd na. 41 Ey du alagad, éy bastanatilihan side, a mégisip-isip side éngméniwala, o éng éwan. Ey nasahatside ta dikél. Ey nadid kinagi ni Je-sus dide, a “Te ipakan kam diyakén?”42Ey inatdinan de to nituno de a ikan.43 Ey kinan na to harap de.

44 Ey tulos kinagi na dide, a “Ewanmoy natandaan tu kinagi ko dikam toéya, a kailangan a matupad i étanan a

Lukas 24:45 127 Lukas 24:53nipesulat na Diyos to araw a tungkuldiyakén--i édse ta kautusanniMoises,sakay ta libru du purupeta, sakay talibru na Manga Kanta.”

45 Ey nadid, tulos ni Jesus a ni-paliwanag dide i kasulatan na Diyos.46 “Saye tu nisulat du purupeta toaraw,” kagi na, “a kailangan a matetu tiniyak na Diyos a tagapagligtas tamundua, sakay tulos mabuhay siya ahuway ta ikatélo a aldew. 47Ey nisulatde be,” kagi ni Jesus, “a ta pamag-itanno ngahen ni Cristo, éy mepahayagta Jerusalem, a hanggan ta étanan amundu, a pagpasensiyaan na Diyosi maski ti ésiya a tolay, éng magsisisiya, a ibutan na i kasalanan na. 48 Eysikam i magpatunaya ta étanan a éyaa nanyari. 49 Ey sakén a mismo,” kagini Jesus du alagad na, “éy paangenko dikam tu Banal a Espiritu a nipan-gako dikam Nama ko. Pero maguhaykam pa ta Jerusalemae, a hangganpadibién ko dén siya dikam, da siyai mangatéda dikam ta kapangyarianmoy a gébwat ta langet.”

Inumontok Siya Ta Langet50Nadid, éy niange ni Jesus du ala-

gad na ta luwas na banuwan, a hang-gan ta Betania. Ey ta éya, éy niontokna tu kamét na, a nipanalangin naside. 51 Ey pénalangin na pabi, éyinumadeyo siya dide, a inumontokdén ta langet. 52 Ey du alagad, éynagpagsoli dén side ta Jerusalem, amésahat dén side diya. 53 Ey ta éya,éy kéya side a palagi to Templo, amégpépasalamatén side ta Diyos.

Juan 1:1 128 Juan 1:24

I Mahusay a Baheta tungkulni Jesu Cristo a nisulat niJuanTu Mégkagi Ta Kagi Na Diyos

1 To araw, bagu nilalang i munduaéy édsa dén tu ngéngahinan de akagi na Diyos. Kaguman siya naDiyos, sakay pati éy Diyos ngani dénsiya. 2 Sapul to sapul éy édse siya taDiyos. 3 Pinaglalang siya na Diyos taétanan. Maski anya a nilalang, éy siyai naglalanga. 4 Nadid, siya a ngén-gahinan de a kagi na Diyos, éy sayai kégébwatan na buhay tama. Sakaysiya i nagpaliwanag ta isip na tolay. 5 IDemlag na Diyos, éy pademlagén na idiklém. I diklém éy éwanmakadaig taDemlag na Diyos.

6 Nadid, te lélake a inutusanna Diyos, a ti Juan i ngahen naa.7 Pinaange na ti Juan du tolay, amonda ipahayag na dide i ngéngahi-nan tam a Demlag, monda maniwalaside diya a étanan. 8 Bakén a ti Juani Demlag; éng ˈwan, i tungkulin naaéy ipahayag na du tolay i Demlag. 9 Itunay a Demlag éy ti Jesu Cristo adinumibi ta mundua a magpaliwanagta isip na tolay.

10 Nadid, nilalang ni Jesus imundua. Pero to pégiyan na tamundua, éy éwan siya tukoy natolay, maski siya i naglalanga dide.11 Inumange siya to sarili na abanuwan, pero du kabébayan na aJudeo, éy éwan de siya tinanggap.12 Pero du nananggap diya, améniwala side diya a talaga, éyginimet na side a maging anak sidena Diyos. 13 Ey pakodyan de a naginganak na Diyos? Nienak wade side ahuway na bébe, ayun ta plano natolay? Ewan! Da Diyos ngani dén iAma dia.

14 Kanya nadid, tu ngéngahinan dea kagi na Diyos, éy naging tolay siya anégiyan dikame. Siya éy ti Jesus. Ey

mebait siya, a katutuhanan i kagi naa.Ey sikame éy netame i pagkadiyos na.I pagkadiyos na éy makapangyarian,da siya i isi-isesa a anak na Diyos.

15 Nipahayag siya ni Juan, a kinagina du tolay, a “Siya ya tu kinagi kodikam to éya, a te dumemét se alélake a ménegipo diyakén a kalewasko. Mataas siya diyakén,” kagi niJuan, “da baguék nienak, éy buhaydén siya.”

16 Nadid, da mahal na kitam atahod, éy mebait siya dikitam apalagi, a kagbian na kitam. 17To arawéy inatdinan ni Moises du tolay tautus na Diyos. Pero nadid éy inatdi-nan kitam ni Jesu Cristo ta kagbi naDiyos, sakay nipaliwanag na dikitami katutuhanan. 18 Ewan tu naketa taDiyos, maski nikésiya. Basta tu anakna a isi-isesa, a kaguman Nama na aDiyos, éy siya i nagpahayaga diya.

Tu Katungkulan Ni Juan19 Nadid ti Juan, éy nagbinyag siya

du tolay ta Betania. Ey du tagapama-hala a Judeo ta Jerusalem, éy kinagide du padi, a “Ange moy pakelagipanti Juan éng ti ésiya siya, éng siya itagapagligtas ta tolay.” 20Ey nagtapatti Juan dide. “Besa a sakén i tiniyak naDiyos a tagapagligtas,” kagi na.

21 “Ey nadid.” kagi de, “éng éwansiko i tagapagligtas, éy ti ésiya ka? TiElias ka?” Ey “Ewan,” kagi ni Juan.“Ey siguru siko i mahalaga a puru-petana Diyos?” Ey “Ewan be,” kagina. 22 “Ey ti ésiya ka,” kagi de. “Kaginpad dén, a monda te ikagi kame dunagpaange se dikame diko. Anya ka,da mégtoldu ka ta kona sa?” 23Nadid,kinagi ni Juan, éy “Ewan moy naala-ala tu nihula ni Purupeta Isaya toaraw? I nihula na, éy te dumemétkan a lélake a magpahayag ta ilanga lugar, a i kagi na kan du tolay,a dapat husayén de i péglakaden naPanginoon. Ey nadid, sakén i éya alélake a nihula na.”

24 Nadid du Pariseyo, éy side inagutusa dide a inumange ni Juan a

Juan 1:25 129 Juan 1:46nagpakelagip. 25 Ey kinagi de ni Juan,éy “Nadid, éng besa ka tu tagapaglig-tas, éng besa ka be a ti Elias, sakaybesa ka tu purupera na Diyos, éy bakitmégbinyag ka ta tolay?” 26 “Sakén”kagi ni Juan, “éy binyagen ko i tolayta dinom. Pero te lélake a esa ta éyea éwan moy tukoy. 27 Siya, maskiménegipo diyakén a dumemét, éngiparehoék moy diya, éy éwanék tupasa, damataas siya diyakén.” 28 I éyaéy nanyari ta Betania, ta dibilew naHordan.

Tu Bilang Tupa Na Diyos29 Nadid, to kagagabian na éya, éy

neta ni Juan ti Jesus a tamo diya.Péketa na diya, éy kinagi na du tolaysa, a “Entanmoy, siya ina i bilang tupanaDiyos. Siya imagibuta ta kasalananna tolay ta mundua. 30 Siya ina tukinagi ko dikam to éya a te dumemétse a lélake a ménegipo diyakén akalewas ko. Mataas siya diyakén, dabaguék nienak, éy buhay dén siya.31Maski sakén,” kagi ni Juan, “to ditoléy éwan ko be tukoy éng ti ésiya itagapagligtas. Pero i tungkulin ko éybinyagen ko i tolay ta dinom amondamepahayag dén siya ta Israel.”

32-33 Nadid, nipahayag ni Juan tiJesus a huway ta kona se: “Bagu konapospusan éng ti ésiya siya,” kagi na,“éy inutusanék na Diyos a magbinyagta tolay. Sakay pati, éy kinagi naDiyos diyakén a meta ko i Espiritu naa dumibi to esa a lélake a tulos naumapon diya. Ey kinagi be na Diyosdiyakén a siya éy binyagennadu tolayta Banal a Espiritu.” “Nadid,” kagi niJuan, “to esa a aldew éy nanyari tukinagi na Diyos diyakén, a mineta ko iEspiritu na Diyos a dinumibi a gébwatta langet a koman i dagalan. Ey tulosna inumapon ni Jesus. 34 Ey nadid,”kagi ni Juan, “da mineta ko dén i éyaéy sakén dén i magpatunaya dikam asiya ya a talaga i isi-isesa a anak naDiyos.”

Du Neditol a Alagad Ni Jesus

35 Nadid, to kagagabian na éya, éykaguman man dén ni Juan tu éduwaa alagad na. 36 Ey to péketa de niJesus a sumalegéd, éy kinagi ni Juandu éduwa, a “Entan moy, siya ina ibilang tupa na Diyos!” 37 Ey tu éduwaa alagad ni Juan, pékabati de ta éya,éy tinumagubet side ni Jesus. 38 Ey tiJesus, to késuleg na éy neta na side atumétagubet diya. Ey kinagi na dide,a “Anya i gustu moya?” Ey “Maistu,”kagi de, “ahe i tulusan mua?” 39 “Eykumuyog kam,” kagi na, “éy metamoy.” Kanya kinumuyog side ni Je-sus, amineta de tu tinulusan na a bile.Ey tinumulos be sa side, da apapondén.

40 Nadid, tu ngahen na esa dideéy ti Andres a wadi ni Simon Pedro.41Kanya ti Andres, éy inuwet na agadteka na, a kinagi na diya a “Kadondén, mineta me dén tu Cristo.” (Séyai pégngahen du Judeo to lélake aéuhayén de a tiniyak kan na Diyos atagapagligtas dide.) 42 Nadid, tulosniange ni Andres tu aka na ni Jesus.Ey péketa ni Jesus diya, éy kinagi na,a “Ti Simon ka kan, a anak ni Juan.Pero sapul nadid, i pégngahen miadiko éy Kepas.” (I kahulugen na éya,éy Pedro, sakay i kahulugen na a esaéy bito.)

43 Nadid, to kagagabian na éya éynaisipan dén ni Jesus a umange taGalilea. Ey to péglakad na éy netana ti Pelip. Ey kinagi na diya, a “Ku-muyoyog ka diyakén a maging alagadko.” 44 Ti Pelip éy taga Betsayda. Siyabe ya i banuwana de Andres a pat-wade. 45Nadid ti Pelip, éy inange na tiNatanel, a kinagi na diya, a “Natanel,natandaan mo tu hinulaan du puru-peta sakay ti Moises to pénulat nata utus na Diyos, a te tagapagligtaskan a dumemét dikitam? Mineta medén siya a talaga! Ti Jesus,” kagi na,“i ngahen na, a anak ni Hose a tagaNasaret.” 46 “Ataay,” kagi ni Natanel,“te mégébwat bale be a mahusay alélake ta éya a kétihék a banuwan naNasaret?” “O,” kagi ni Pelip; “kadon,

Juan 1:47 130 Juan 2:17angen ta entan.”

47Nadid, péketa ni Jesus ni Natanela gébék diya, éy kinagi na du édsasa, a “Entan moy, i lélake a ina éytunay a Judeo, amatapat siya.” 48Ey tiNatanel, pékabati na ta éya, éy kinagina ni Jesus, a “Ta aheék mo a napos-pusan?” “Bagu ka inange ni Pelip,”kagi ni Jesus, “éy neta ta ka dén a tesalendum to kayo.” 49 “Mégtakaék,”kagi ni Natanel. “Méniwalaék déna siko ngani dén i isi-isesa a anakna Diyos! Siko i hari mia ta Israela talaga!” 50 “Kanya ka wade sannaniwala diyakén,” kagi ni Jesus, “éydahilan to kinagi ko diko a neta taka dén a te salendum to kayo. Perometa mo i lalo a kataka-taka ta esaa aldew. 51 Tandaan moy,” kagi niJesus, “meta moy i langet a bumukasa tulos du anghel a dumibi diyakén,sakay meta moy be side a umontoka gébwat diyakén. Sakén i lélake agébwat ta langet.”

2Tu Kasal Ta Kana

1 Nadid, kélipas na éduwa a aldew,éy te kasal ta Bariyo Kana ta Galilea.Ey édsa sa tu ina ni Jesus. 2 Eykéya be sa ti Jesus sakay du alagadna, a kinombida sa side. 3 Nadid, topégkasayaan de pabi, éy naubus déntu alak. Ey kinagi no ina ni Jesus diya,a “Naubus dén tu alak.” 4 “Diyanékmo utusan, Inéng,” kagi na. “Ewanpabi oras a ipeta ko i kapangyarianko.” 5 Nadid, kinagi no ina na dubataan sa, a “Sundinmoy imaski anyaa kagi na dikam.”

6 Nadid, te éném sa a tapayan améglasén side ta manga téglélima abaldi. Side ya i hinanda du Judeo apagugisan, ayun ta rilihiyon de. 7 Eykinagi ni Jesus du bataan sa, a “Pu-tatén moy side ta dinom.” Ey pinutatde side. 8 Nadid, kinagi ni Jesus dide,a “Nay, isalduk moy i sénganya, a ké-bilénmoy ta namamahala ta kasalae.”Ey sinunud de tu kinagi ni Jesus dide.9 Nadid, tu namamahala to kasal, éy

kinenaman na tu dimom, éy alak baledén. Ey éwan na be tukoy éng ahei gébwata na éya a alak. Basta dubataan a nagsalduk i nakapospusa.Kanya tu namamahala, éy dinulawanna tu lélake a kékasalén, 10 a kinagi nadiya, a “Bakit, isip ko ugali na tolay aiditol de pa a ipenom du kombidadude tumemahal a kalase a alak? Nadid,bagay nakainom dén side, éy iluwasna dide tu alak a mehina. Pero sikoéwan, da nadid mo san iluwas tumemahal a alak!”

11 I éya a ginimet ni Jesus ta Kana,éy sáya i purumeru a gimet na amakataka-taka. Nagpatunay siya dutolay ta éya ta pagkadiyos na. Ey dualagad na, éy naniwala dén side a siyai tiniyak na Diyos a tagapagligtas duJudeo.

12 Nadid, kétapos na éya, éy inu-mange de Jesus ta Kapernaum. Kagu-man na tena na, sakay du tétotop nasakay du alagad na. Ey tinumulos saside ta sénganya a aldew.

Tu Ginamet Ni Jesus Ta Templo13 Nadid, kédemét na piyesta

na Judeo, éy inumange ti Jesus taJerusalem. I ngahen na éya a piyestaéy Piyesta na Ala-ala. 14 Kédemét nata Jerusalem, éy sinomdép siya taTemplo. Ey to késdép na, éy netana sa i tolay a mégtinda-tinda, aiyébugtong de i baka sakay tupa sakaypalapati. Sakay neta na be sa dumégpalit ta kuhata. 15 Ey naglubid tiJesus ta pégyabat na, a tulos na side aétanan a nitabuy ta luwas na Templo.Pati du tupa sakay baka éy nitabuy nabe side. Sakay du lamesa du mégpalitta kuhata, éy binalibaleksad na sidea tulos nesapwah dén tu kuhata de.16 Sakay kinagi na du méngibugtongta palapati, a “Nay, paluwasén moyse side. Bakit, gemtém moy beman apalengke i Bileae Nama ko?” 17Nadid,du alagad ni Jesus, péketa de ta éya,éy naala-ala de tu nisulat ni Dabid toaraw, a i kagustuan na kana ta Bile naDiyos, éy saya i kaanyaan na kan.

Juan 2:18 131 Juan 3:1718 Nadid, du mataas a Judeo, éy

inumange side ni Jesus a kinagi de,a “Anya i ipeta mo dikame a kataka-taka, monda meta me éng te kapang-yarian ka a nagpaibut du tolay taTemplo?” 19 “Hukatén moy i Tem-plua,” kagi na, “éy pataknégén ko ahuway ta étélo san a aldew.” 20 Ey“Areh!” kagi du Judeo. “Du neditola nagpataknég ta Templua, éy épat apulu éy ta éném a taon a nagtarabahoside! Ey siko, isip mo beman éy map-ataknégmo san ta étélo san a aldew?”21Ewan tukoydu Judeo anihalimbawasan ni Jesus dide tu Templo. Pero bégina san i kinagi naa dide. 22 Nadid,to nikébuhay ni Jesus to ikatélo aaldew, éy nala-ala dén du alagad na tukinagi na a éya. Ey naniwala side diya,sakay naniwala be side ta kasulatanna Diyos.

23 Nadid, to Piyesta na Ala-ala, éymeadu ta Jerusalem a naniwala niJesus, a siya i tagapagligtas dide, daneta de i ginimigimet na a kataka-taka. 24 Pero ti Jesus, éy éwan siyanagkatiwala dide, da tukoy na dénside a étanan. 25 Ewan siya tu kailan-gan ta magbaheta ta ugali na tolaydiya, da tukoy na dén i isip na tolaya maski ti ésiya.

3Ti Jesus Sakay Tu Te Tungkulin a

Lakay1 Nadid, te esa a lakay a namama-

hala du Judeo, a ti Nikodemo i nga-hen na. Sakup siya na rilihiyon angéngahinan de a Pariseyo. 2 To esaa kélép, éy inumange siya ni Jesusa nékiohon. “Maistu,” kagi na, “na-pospusan me a maistu ka a gébwatta Diyos, da éwan ka makagimet tagégemtén mua a memahal éng éwanédse diko i Diyos.” 3 Ey kinagi nadidni Jesus to lakay, a “Tandaan mo: éngéwan ienak i tolay a huway, éy éwansiya maari a ipasakup ta kaharian naDiyos.” 4 “Ey kodya i péngienaka tamatanda dén a tolay a huway?” kagini Nikodemo. “Makasdép wade siya

ta tiyana nena na a monda ienak ahuway?” 5 “Tandaan mo,” kagi niJesus, “éng éwan ienak i tolay ta di-nom sakay ta Espiritu na Diyos, éyéwan siya makasdép ta kaharian naDiyos. 6 Tu ienak ta tolay, éy meahegta tolay, sakay tu ienak ta Espiritu naDiyos, éy meaheg ta Diyos. 7Diyan kamégtaka to kinagi ko diko a kailangana ienak i tolay a huway. 8 Mara ipahés, éy mabati mo, pero éwan motukoy i kégébwatan na sakay ta an-gayan na, da méglebut siya ta maskiahe. Nadid, éy kona be sa i tolaya ienak ta Espiritu na Diyos, a éwanmo be tukoy éng kodya.” 9 Ey kinagini Nikodemo, a “Kodya a manyari iéya?” 10 Ey “Anya,” kagi ni Jesus,“isip ko matalinung ka a maistu taIsrael, pero éwan mo beman tukoytu kinagi ko? 11 Tandaan mo; tunapospusan me sakay tu mineta me,éy ibaheta me dikam a talaga. Perosikam, éy éwan kamméniwala ta kagimia. 12 Nadid, éng éwan kam méni-wala to kinagi ko dikam tungkul tamunduae, éy pakodyan moy a mani-wala éng ibaheta ko dikam imanyariatungkul ta langet? 13 Entan mo, éwantu tolay ta mundua a maski ti ésiya agébwat ta langet, éng éwan sakén sana ngéngahinan de a lélake a gébwat talanget.”

14 Mara ti Moises to araw, topégiyan de ta ilang a lugar, éynagimet siya ta ulag a tanso, a niekpétna to kayo a te tolnék. Nadid, éykona be sa i lélake a gébwat talanget, a iekpét de be siya ta tetolnék a kayo, 15 a monda maski tiésiya a tolay a méniwala diya, éymabuhay siya a éwan tu katapusan.16 Mahal na Diyos a tahod i tolay tamundua. Kanya pinaange na se tuanak na a isesa, monda maski ti ésiyai maniwalaa diya, éy éwan mate, éngéwan mabuhay a éwan tu katapusan.17 Ewan pinaange na Diyos tu anak nata mundua a maghukum ta tolay, éngˈwan magligtas ta tolay.

Juan 3:18 132 Juan 4:318 Kanya nadid, maski ti ésiya a

méniwala ta anak na Diyos, éy éwansiya hukumén na Diyos. Pero tuéwan méniwala éy mahukum dén, daéwan side méniwala ta isesa a anakna Diyos, a ti Jesu Cristo. 19 Nadid,inumange dén ta mundua i Demlaga ti Jesu Cristo. Pero inidelan siyadu tolay. Gustu du tolay i diklémkesira ta demlag, da medukés i gimetdia. Kanya hukumén side na Diyos.20 Dahilan i maski ti ésiya a mégimetta medukés, éy sala de i demlag.Umadeyo side ta demlag da gustu deéwan meta i gimet de a medukés.21 Pero side a te gimet ta tama, éyumadene side taDemlag,mondametadén i gimet de, a ayun ta kaluuben naDiyos.

Ti Jesus Sakay Ti Juan22 Nadid, kétapos na éya, éy inu-

mange de Jesus sakay du alagad nata Hudea. Négiyan sa side ta esa apanahun, a nagbinyag side ta tolay.23-24 I éya a panahun, éy panahunpabi ni Juan a mégbinyag, da éwande pabi nipihesu. Ey édsa nadid tiJuan ta Enon, a mégbébinyagén sasiya du tolay, da meadu sa i dinom(adene i Enon ta Salim). Ey meadu idumédulug sa diya a nipabinyag.

25 Nadid, du alagad ni Juan sakaytu esa a Judeo, éy négpasuway sidetungkul ta pégbinyag ni Juan sakayta pégbinyag ni Jesus. 26 Kanya inu-mange side ni Juan, a kinagi de diya, a“Maistu, anya tu kagumanmo a lélaketo éya ta dibelew na Hordan, siya anipahayag mo? Mégbébinyagén kandén siya nadid ta tolay, éy meadukan be diya a dumédulug. Bakit?”27 “Ewan,” kagi ni Juan du alagad na.“Tama tu gimet na. Tandaan moy,maski ti ésiya a te kapangyarian, éyDiyos i méngatéda diya. 28 Ewan moynaala-ala tu kinagi ko dikam? Tukinagi ko, éy besa a sakén i tiniyak naDiyos a tagapagligtas, éngˈwan, inutu-sanék san na Diyos a mégdetol diya,a paghandaén ko du tolay ta demtan

na. 29Mara tu bébe a kasalén,” kagi niJuan, “ti ésiya i te kooa sa, tu lélake amangasawa o tu bukabli na? Tu lélakeamangasawa, siya i te koo to bébe. Tubukabli na, éy masaya siya éng metana side a nagagum dén. Nadid, konabe sa sakén,” kagi ni Juan. “Masayaékbe éng meta ko du tolay a umange niJesus. 30 Ti Jesus, éy maging tanyagsiya a éwan tu katapusan. Pero sakén,éy malipas be san i kétanyag kua.”Saya tu kinagi ni Juan du alagad na.

Tu Gébwat Ta Langet31 Siya a gébwat ta langet, éy siya i

mataasa. Siya a édse ta mundua, éymégtoldu siya ta tungkul ta édse tamundua, da séˈ san ya i kinatobuan naa lugar. Ti Jesus a gébwat ta langet,éy siya i mataasa. 32 Mégbaheta siyata neta na éy ta nabati na, pero éwanméniwala du tolay ta kagi naa. 33Peroside a méniwala a talaga ta kagi niJesus, éy side i mégpatunaya a katu-tuhanan i Diyos. 34 Tu pinaange sena Diyos a ti Jesus, éy siya i mégkagiata kagi na Diyos, da inatdinan siyana Diyos ta Espiritu na. 35 Mahal naDiyos tu anak na a Jesus, a inatdi-nan na siya ta étanan, a siya dén ite kapangyarian. 36 Nadid, maski tiésiya a méniwala ta anak na Diyos, éymabuhay siya a éwan tu katapusan.Pero side a éwan sumunud to anak na,éy éwan de kamtan i buhay a éwantu katapusan, éngˈwan, bastamanatilidide i parusa na Diyos.

4Ti Jesus Sakay Tu Bébe a Samaritano

1 Nadid, du Pariseyo éy nabahetade a bébinyagen kan ni Jesus i masmeadu a tolay kesira ni Juan. Sakaynabaheta de be a te mas meadu kan atolay a nipasakup diya, kesira ni Juan.2 Pero éwan ti Jesus a mismo i még-binyaga du tolay, éngˈwan du alagadna san. 3 Kanya ti Jesus, pékabahetana ta éya, éy gininanan na i Hudea anagsoli siya ta Galilea.

Juan 4:4 133 Juan 4:294 Ey to péglakad na, éy dinumiman

pa siya ta Samaria. 5Ey to péglakad deta éya éy dinumemét side ta banuwanna Sikar. Adene i Sikar to luta a niatédni Hakob to anak na a Hose to araw.6 Ey édsa be sa tu medisalad a bal-onga kinotkotan kan ni Hakob to araw.Kédemét sa de Jesus, éy tanghali déntu bilag. Ey inumeknud sa siya ainumimang, da napagel. 7-8Du alagadna, éy tinumulos side ta banuwan amamugtong ta kanén de.

Ey, kéimang ni Jesus to bal-ong,éy te dinumemét sa a Samaritano abébe a sumagéb. Ey kinagi ni Jesusdiya, a “Penuménék mo.” 9 Tu bébe,pékabati na a mékiohon ti Jesus diya,éy nagtaka, da du Judeo, éy idel dea mékiohon du Samaritano. “Bakit,”kagi na, “mékienom ka diyakén éyJudeo ka, éy sakén éy Samaritanoék?”10 Ey kinagi ni Jesus diya, “Eng tukoymo i iatéda na Diyos ta tolay, sakayéng tukoy mo be i mékienuma diko,éy siko maka i mékienuma diyakén.Ey atdinan ta ka maka dén ta dinom amakabuhay.” 11 “Ey ahe i pangalapanmua ta dinom a makabuhay?” kinagino bébe. “Ewan ka be tu pégsalduk,éy medisalad pati i balo-ongae. 12 Tuapo tam a Hakob,” kagi na, “éy sayei enuman naa, pati du anak na sakaydu baka na to araw. Saye i niatédnaa dikitam a dinom. Anya, isip momataas ka diya, a mahusay tu dinommo ta dinumae?” 13Ey kinagi ni Jesus,a “Du uminom ta dinom ta bal-ongae,éy mégeplék side a huway. 14 Pero tuiatéd ko a dinom, éy saya i buhay aéwan tu katapusan. Ey maski ti ésiyai uminom ta éya, éy éwan siya mage-plék a huway, maski nikésiya, da édsediya a palagi, a koman i bukal a éwankatian.” 15 “Ey atdinanék pad ta konasa a dinom,” kagi no bébe, “mondaéwanék mageplék a huway, mondaéwanék tu kailangan a sumagéb.”

16 Ey “Nay,” kagi ni Jesus, “ikadmo dén a angen mo tu asawa mo, asoli kam se agad.” 17 “Ey éwanék tuasawa,” kinagi no bébe. “Ah,” kagi

ni Jesus, “katutuhanan a talaga tukagi mo. 18 Da lima dén tu inasawamo a lélake. Sakay pati tu méki-agum diko nadid, éy besa a asawamo.” 19 “Anin,” kagi no bébe, “pu-rupeta ka bale! 20 Anya wade, Amay;i pégsambaan du apo me ta Diyosto éya, éy ta bukidae. Pero sikama Judeo, éy kagi moy a ta Jerusalemkan san i tama a pégsambaan tamta Diyos?” 21 “Ewan, Anéng,” kinagini Jesus. “Tandaan mo, dumemét ioras a éwan sumésamba i tolay taDiyos ta bukidae. Pati ta Jerusalem,éy éwan de sa sésambaén. 22 Sikama Samaritano, éy éwan moy tukoy isésambaanmoy. Pero sikame a Judeo,éy tukoy me i sésambaan me, da tutagapagligtas ta tolay, éy Judeo siya.23 Ey nadid,” kagi ni Jesus, “dinu-memét dén i oras a késamba na tolayta Diyos ta katutuhanan ta isip dia,side a tunay a méniwala diya. Gustuna Diyos éy sambaén siya na tolay takona sa. 24 I Diyos éy Espiritu, éwansiya tu bégi. Ey side a sumamba taDiyos, éy kailangan éy sambaén desiya ta katutuhanan ta isip dia.”

25 Nadid, kinagi no bébe, a “Tukoyko a ta esa a panahun, éy dumeméttu tiniyak na Diyos a tagapagligtas tatolay, siya a ngéngahinan de a Cristo.Ey ta kédemét na, éy ipaliwanag nakan dikitam i étanan.” 26 “Ey sakéna mégkagi diko.” kagi ni Jesus, “éysakén ngani dén ye.”

27 Nadid, dinumemét du alagadni Jesus a gébwat ta banuwan. Eydinemtan de siya a mégkagi to bébe.Ey nagtaka side da mékiohon siya tabébe. Pero mésanike side a mégpake-lagip éng anya i éuhunén dia.

28 Ey nadid, basta pinabayan nobébe tu iyésagéb na, a nagsoli tabanuwan. Ey kédemét na ta banuwan,éy nibaheta na du kabébayan na tiJesus, a kinagi na, a 29 “Kamon, ipetako dikam i lélake yae a mineta ko.Siya i nakatukuya ta étanan a ginametko sapul to kékétihék ko! Siguru

Juan 4:30 134 Juan 4:54siya i Cristo a tagapagligtas dikitam!”30 Nadid, pékabaheta du tolay to ki-nagi no bébe, éy linumwas side aétanan a angen de entan ti Jesus.

31 Samantala du alagad ni Jesus, éyinakit de siya améngan. 32Ey “Ewan,”kagi ni Jesus, “da te kanénék dén aéwan moy tukoy.” 33 Pékabati du ala-gad ta éya, éy négpakipakelagip side akinagi de, a “Anya wade, te namakanwade diya to édse tam ta banuwan?”34 Ey “Ewan,” kagi ni Jesus, “i kanénkua, éy tupadén ko i kaluuben nanagpaangea se diyakén, a tapusén koi patarabaho na diyakén. 35 Kagi moya épat pabi a bulan bagu panahun nagapasan. Pero éwan,” kagi ni Jesus.“Entan moy, éwan moy meta a handadén nadid i araduan yae a gapasénmoy? Didi tolay ya a tamo dikitam,éy side ya i gapasén moya. 36 Entanmoy, maski ti ésiya amagapas ta tolaya iange diyakén, éy atdinan ko siya tagantimpala na. Sakay du ginapas naa tolay, éy abutén de i buhay a éwantu katapusan. Nadid, tuméngimula takagi na Diyos ta isip na tolay, sakay tumégapas, éy pareho side a masahat.37 Nadid éy katutuhanan tu kékaginna tolay, a mégmula kan tu esa, perobesa kan tu mégapas, 38 da inutusanta kam,” kagi ni Jesus, “a mégapas taéwan moy nimula. Mara, i kahulugenna éya éy iba du néngibaheta ta kagina Diyos ta tolay, pero sikam i mén-giangea ta tolay diyakén.”

39 Nadid, te meadu a Samaritanota éya a nániwala ni Jesus, dahil tokinagi no bébe dide, a “Natukuyanna i étanan a ginamet ko sapul tokékétihék ko.” 40 Kanya nékiohon duSamaritano ni Jesus a tumulos siya tabanuwan de. Ey négiyan sa siya taéduwa a aldew. 41 Ey lalo a meadu inaniwala, da nabati de tu pégtolduna.42 Ey kinagi du Samaritano to bébe,a “Naniwala kame to purumeru dahilto kinagi mo. Pero nadid méniwalakame dén a talaga da nabati me bedén tu pégtoldu na. Tukoy me nadid

a talaga ngani a siya i tagapagligtasata tolay ta mundua.”

Tu Anak a Méladu43Nadid, kélipas na éduwa a aldew,

éy hinumektat de Jesus, a tamo sideta Galilea. 44 Kinagi ni Jesus a éwaniyégalang du tolay tu purupeta éngkabébayan de.

45 Nadid, kédemét de Jesus taGalilea, éy tinanggap siya du tolaysa. Kanya tinaggap de, éy natandaande tu ginégimet na ta Jerusalem topiyesta, da namiyesta be sa du tolay ataga Galilea. 46 Ey sinumoli ti Jesus taKana. Saya i banuwan a pinagemtanna ta dinom a alak.

Nadid, te lélake sa a te tungkulina gébwat ta Kapernaum. Tu anak nata éya éy méladu. 47 Pékabaheta nolélake a dinumemét sa ti Jesus, éy inu-mange sa a nékiohon diya. Gustu na aumange ti Jesus to bile de a mangg-amot to anak na a adene dén a mate.48Ey kinagi ni Jesus diya, a “Ewan kamméniwala a talaga, éng éwan moy pameta i kataka-taka a gimet.” 49 Eykinagi no te tungkulin, a “Kumuyogka pad pa diyakén, Maistu, bagu matetu anak ko.” 50 Ey kinagi ni Jesus diya,“Ikad mo dén, mabuhay san ya tuanakmo.” Pékabati no te tungkulin taéya, éy naniwala siya to kagi ni Jesus,a tulos na dén a naglakad. 51 Ey topéglakad na pabi a tamo to bile de,éy sinambat siya du utusan na, a ki-nagi de diya, a “Mahusay dén tu anakmo!” 52 Ey pinakelagipan na side éngnikésiya siya nagsapul a naghusay. Eykinagi de a “To apon se a ala una, éynaibut tu palang na.” 53 Ey naala-alana dén a séˈ bale ya i orasa no pégkagini Jesus, a mabuhay tu anak na. Eynaniwala side a métatena ni Jesus.

54 Nadid, saya tu ikaduwa a gimetni Jesus a makataka-taka sapul tokédemét na ta Galilea a gébwat taHudea.

5Tu Pégpahusay Na To Lakay a

Méladu

Juan 5:1 135 Juan 5:241 Nadid, kétapos na éya, éy

inumange ti Jesus ta Jerusalem, amamiyesta. 2 Nadid, te diposito nadinom ta Jerusalem. I édsean naéy adene ta pintuan na banuwan asésdépan na tupa. I pégngahen naJudeo ta dinuma a éya éy Betesda.Ey to digdig no dinom éy te lima abile. 3 Saya i édseana du te ladu atolay a meadu. Te buhék, te pile,sakay te lumpu. Mégéuhayén side taipaglimet-limet no dinom. 4 Dahilanéngmensan éy te anghel kan a dumibito dinom a tulos na a maglimet-limet to dinom, éy maghusay kan tumeditol a tolay a lumogbut, maskianya i saket na.

5 Nadid, te lélake ta éya, a te laduta étélo dén a pulu a taon éy ta walu.6 Ey neta siya ni Jesus, éy tukoy naa nale dén siya a te katidug ta éya.Ey kinagi na diya, a “Gustu mo amaghusay ka?” 7 Ey “O,” kagi nolélake, “pero éwan ko kaya, da éwantu méngégkat diyakén a méngilogbutta dinomae éng maglimet-limet. Dapinuhubaankodén, éy keditulanék besan du kaguman ko.” 8 Ey “Nay,” kagini Jesus, “umégkat ka dén a méglakadka dén, a kébilénmo dén i abékmua.”9Ey pékabati no lélake ta éya, éy biglasiya a naghusay. Ey inalap na tu abékna, a néglakad dén.

Nadid, i éya a aldew, éy sabadu(I sabadu, éy pangilin na Judeo.)10 Kanya du te tungkulin a Judeo,péketa de to lélake a naghusay, éypinaginglan de siya, a “Bakit kakébilmo i abék mua?” kagi de. “Isipko pangilin nadid. Labag ta batas imégkébil ta aldew a pangilin.” 11 “Tulélake a nagpahusay diyakén,” kagina, “éy inutusanék na a méglakadék,a kébilén ko dén i abék kuae; kanyakinébil ko dén.” 12 “Ey ti ésiya inagutusa diko a méglakad ka dén akébilén mo i abék mua?” kagi de.13 “Ewan ko tukoy,” kagi no lélake.Kanya éwan na tukoy éng ti ésiya inagpahusay diya, éy hinumektat dén

ti Jesus, da meaadu i tolay ta éya.14Nadid, kétapos na éya, éy neta ni

Jesus ta Templo tu lélake a ginamotna. Ey kinagi na diya, a “Entan mo,mahusay ka dén. Nadid éy ibutan modén i kasalanan mo, monda éwan kademtan na mas mahirap pa to saketmo.” 15Nadid tu lélake, éy inumangesiya du te tungkulin a Judeo, a ki-nagi na a ti Jesus i nagpahusaya diya.16 Nadid, saya i katuwirana du Judeoa mékialam ni Jesus, da pinahusay natu lélake to pangilin.

17 Pero i katuwirana ni Jesus dide,éy “Tama ko a Diyos éy mégtarabahoa palagi, maski pangilin; éy sakén éykonaék be sa.” 18 Nadid, pékabati sadu te tungkulin a Judeo, éy lalo dén agustu de a bunon ti Jesus. Naiyamutside diya da nilabag na tu ugali detungkul ta pangilin. Sakay naiyamutbe side to kinagi na, a Diyos i amanaa. I kahulugina na éya éy kagi naéy kapareho siya na Diyos.

Tu Kapangyarian No Anak Na Diyos19 Nadid, kinagi ni Jesus dide, a

“Tandaan moy ye: i tarabaho ko, éyéwan ta isip kua, éngˈwan ahigén koi tarabaho Nama ko. Dahilan i gimetNama ko, éy sé ˈ be ya i gimet kua,sakén a anak na. 20 Gustuék Namako. Kanya nipaliwanag na diyakéni étanan a gimet na. Ey ipaliwanagna pa diyakén i gimet ko a lalo amemahal, a monda meta moy a mag-taka kam. 21 Mara Tama ko a Diyos,éy pabuhayén na i tolay a pate. Eysakén a anak na, éy kona be sa i gimetkua, a pabuhayén ko i maski ti ésiyaa gustu ko. 22 Ewan be méghukumTama ko, éngˈwan inatdinanék na takapangyarian a sakén i maghukuma,23 monda igalangék na tolay, a konata pénggalang de Nama ko. Tu éwangumalang diyakén, éy éwan be siyagumalang Nama ko, da siya i nag-paangea se diyakén.

24 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus,“maski ti ésiya a mangbate ta kagi

Juan 5:25 136 Juan 5:47ko, a sakay méniwala be siya ta nag-paangea se diyakén, éy éwan siyamahukum. Engˈwan, bilang nabuhaydén siya ta pate, da te buhay dén siyaa éwan tu katapusan. 25Tandaan moybe ye: Dumemét i oras a pangbate dubilang pate ta kagi na anak na Diyos.Ey du makabate, éy mabuhay side aéwan tu hanggan. Ey dumemét dénnadid i éya a oras. 26 Tama ko, éy siyai gébwata na buhay na tolay. Sakaysakén a anak na, éy inatdinanék nabe ta kapangyarian a magpabuhay tatolay. 27 Sakay inatdinanék na be takapangyarian a maghukum ta tolay,”kagi ni Jesus, “da sakén i lélake agébwat ta langet. 28 Bakit mégtakakam ta éye a kékagin ko? Entan moy,dumemét i oras a mabati du étanan aédsa ta lébéng i dulaw kua, 29 a tulosde a buméswal ta lebéng dia. Sakaydu nagimet ta mahusay, éy tamo sideta buhay a éwan tu katapusan. Sakaydu nagimet ta medukés, éy tamo sideta péghukuman.”

Du Mégpatunay Ni Jesus30 Nadid, kinagi ni Jesus, a “Ewan

gébwat i kapangyarian ko ta sarili kosan, éng ˈwan sundin ko san i utusNama ko ta paghukum ko ta tolay.Kanya tama i péghukum kua. Ewanko sundin i isip ko sana éngˈwan tu-padén ko i kaluuben no nagpaangese diyakén. 31 Mara, éng sakén sani mégkagia dikam a te kapangyari-anék, éy éwan kam maniwala. 32 Peroéwan,” kagi ni Jesus, “da entan moy,te esa a mégpatunay diyakén. Eytukoy ko a katutuhanan i pégkagi natungkul diyakén. 33 Mara entan moyti Juan, to péngisiyasat moy diya, éynipagtapat na dikam i katutuhanan atungkul diyakén. 34 Sakén éy éwanéktu kailangan a magpatunay i lélakediyakén. Pero ipaala-ala ko dikam tiJuan, monda maniwala kam maka takagi na a monda meligtas kam. 35 TiJuan éy koman i demlag na simbu, danagpaliwanag dikam ta katutuhanan.Ey gustu moy ta sandali a panahun tu

nipagtoldu na dikam. 36 Pero entanmoy, te iba a mégpatunay diyakén ahigit pa ni Juan,” kagi ni Jesus. “Itarabaho ko a niutus diyakén Namako, éy side ya i sistigu kua. Sideya i mégpatunaya a pinaangeék seNama ko a Diyos. 37 Pati Tama ko,éy mégpatunay be diyakén. Perosikam, éwan moy nabati tu boses na,éwan moy neta tu mata na; 38 sakayéwan kam méniwala ta kagi na, daéwan kam méniwala ta pinaange nase. 39 Mégéadalén kam ta kasulatanna Diyos,” kagi ni Jesus, “da isip moywade éng adalén moy éy mabuhaykam a éwan tu katapusan. Ey i éya akasulatan éymégpatunay be diyakén!40Pero maski patunayanék na kasula-tan, éy idel moy a ipasakup diyakén,monda te buhay kam maka a éwan tukatapusan.”

41 Nadid, kinagi ni Jesus, a “Sakén,éy éwan ko hangad a puriénék natolay. 42 Pero tukoy ko a éwan moygustu i Diyos. 43 Pinaangeék se Namako, a mégtoldu dikam tungkul diya;pero éwanék moy tanggapén. Peroéng dumemét dikam i esa a lélake amégtoldu dikam, éy méniwala kamdiya a talaga. 44 Ewan kam maaria maniwala diyakén, da i gustu moysana, éy purién kam na tolay; peroéwan moy gustu a purién kam naDiyos.

45 “Diyanmoy isipén a sakén i mag-ablaa dikam Nama ko,” kagi ni Je-sus. “Engˈwan, Ti Moises i magablaadikam diya. Umasa kam ni Moises asiya imangtulunga dikam, pero éwan.46 Kagi moy a méniwala kam ta kagini Moises, pero éwan! Eng naniwalakam ni Moises, éy méniwala kam bediyakén, da nisulaték na. 47 Nadid,éng éwan kam naniwala to nisulat niMoises, éy pakodyan moy a maniwalata pégtoldu kua?”

Tu Nipamakan Na Du Limaa Libu a Tolay

Juan 6:1 137 Juan 6:276

1 Nadid éy nagsoli dén ti Jesus tadibilew na Galilea (I ngahen a esana éya a diget, éy Tiberias.) 2 Ey temeaadu a tolay a tumétagubet diya,dahilan to mineta de a ginamet na dutolay a te ladu. 3 Nadid, inumangede Jesus ta buked, a kaguman nadu alagad na. Ey négeknud sa side.4 Saya i panahun na Piyesta na Ala-ala. 5 Nadid, pékatan-aw ni Jesus tameaadu a tolay a tumétagubet dide,éy kinagi na ni Pelip, a “Ahe i pa-mugtungan tam ta ipamakan tamdiditolay yae?” 6 (To pégkagi ni Jesus taéya, éy napospusan na dén i gemténna, pero nipakelagip na ni Pelip dapuhubaan na siya.) 7 Ey kinagi niPelip ni Jesus, a “Pakodyan tamwade?Maski ibugtong tam i éduwa a datosa kuhata ta tinapay, éy kulang de paa kanén!” 8 Nadid, te alagad a esata éya a ti Andres, a wadi ni SimonPedro. Ey kinagi na ni Jesus, a 9 “Teanak ta éye a te kébil ta lima amomona tinapay sakay éduwa a pindang,pero gasinu san dén ye ta kakaduana tolaye.” 10 Ey kinagi ni Jesus dualagad na, a “Pégiknudén moy side.”Nadid, da melawa i kalamonan ta éya,éy pinégiknud de du tolay ta éya. Temanga lima a libu a lélake (puwera dubébe sakay du anak). 11Nadid, inalapni Jesus tu tinapay no anak. Ey topégpasalamat na, éy binahabahagi natu tinapay du tolay. Pati tu éduwa apindang, éy binahagi na be ta maskisénganya a gustu de. 12 Nadid, tokébésog de dén, éy kinagi ni Jesus dualagad na, a “Hempésén moy i sobhadia, kakenga.” 13 Ey to péghempés de,éy naputat i labindalawa a gatang tosobha de a minéngan ta tinapay.

14 Nadid, péketa du tolay ta éya aginamet ni Jesus, éy kinagi de, a “Siyangani dén ya a talaga i purupeta apinaange se na Diyos a tagapaglig-tas dikitam.” 15 Pero ti Jesus, péka-pospos na a pilitén de siya a talagaa maghari dide, éy gininanan na side

a inumange man dén siya a isesa tabuked.

Méglakad Ti Jesus Ta Dibo Na Diget16 Nadid, to apon, éy inumange

du alagad na to digdig no diget.17 Ey sinumakay side to abeng a uma-habes ta Kapernaum. Kélép dén, éyéwan pabi dumédemét ti Jesus dide.18 Nadid, inabut side na mesibét apahés, a tulos no diget a mesalpuk-salpuk. 19 Nadid, to pégaud de tamanga pitu a kilumetru, éy bigla aneta de ti Jesus a méglakad ta dibo nadigita a gébék dide. Ey inumantengside. 20 Ey kinagi ni Jesus dide, a“Diyan kam méganteng, sakén ye.”21 Nadid, péketa de a siya ngani dén,éy pinasakay de to abeng. Ey tokésakay na dén, éy agad side dinu-memét to punduan de a lugar.

Ahayukén Du Tolay Ti Jesus22 Nadid, to kagagabian na éya,

éy du tolay a nawahak to tinulakandu alagad, éy inahayok de ti Jesus.Tukoy de a te dahik sa tu isesa sana abeng to apon se. Sakay tukoyde be a éwan kinumuyog ti Jesus dualagad na to kétulak de ta éya a abeng.23Nadid, ahayukén de pabi ti Jesus, éyte dinumemét a abeng dide a gébwatta Tiberias. Pinumundu side to tapatno pinénganan du tolay to tinapaya niatéd dide ni Jesus. 24 Kanya dutolay, péketa de a éwan sa de Jesus,éy nipeahabes side du bigu a demét aabeng ta Kapernaum. Ey kédemét deta éya, éy inahayok de sa ti Jesus.

Tu Kanén a Ikébuhay Na Tolay25 Nadid, péketa de diya éy kinagi

de, a “Maistu, nikésiya ka pa se dinu-memét?” 26 Ey kinagi ni Jesus dide, a“Kanyaék moy inahayok, éy dahilansan to nipakan ko dikam to apon sea tinapay. Pero éwan moy maisipani kahulugina na éya a ginamet ko atanda. 27 Diyan kam pirmi a mégéa-hayukén ta kanén moy, da éwan yamatagal. Eng ˈwan, i ahayukén moymakaa éy tu kanén a iba amakabuhayta tolay a éwan tu katapusan. Ey

Juan 6:28 138 Juan 6:51sakén i mangatéda ta éya a kanén,da inatdinanék Nama ko a Diyos takapangyarian ko.” 28 Ey kinagi dutolay ni Jesus nadid, a “Anya i maigia gemtén me, monda tupadén me ikaluuben na Diyos?” 29 Ey kinagi niJesus, a “Saye i gustua na Diyos agemtén moy: maniwala kam diyakén,da pinaangeék na se.” 30-31 “Ey anya,”kagi de, “éng gustu mo a maniwalakame diko, éy gemtén mo i tandaa kataka-taka. Mara du apo tam toaraw, to pégiyan de ta ilang a lugar,éy pinépakan side ni Moises ta manaa gébwat ta langet. Saya i kagia takasulatan na Diyos. Nadid,” kagi dutolay “éng meta me ka a magimet takona sa a tanda, éy maniwala kamediko.”

32 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Tan-daan moy, besa ti Moises i nangatédadu apo tam ta kanén a gébwat talanget, éngˈwan Tama ko i nangatéda.Sakay nadid, éy atdinan kamNama kota tunay a kanén a gébwat ta langet.33 Nadid, tu kanén a iatéd na Diyos,éy dinumibi a gébwat ta langet. Iéya a kanén, éy saya i makabuhaya tatolay ta mundua a éwan tu hanggan.”34 Nadid, pékabati du tolay ta éya éykinagi de, a “Pekanén mo kame pad apalagi ta éya a kanén.”

35 Ey kinagi ni Jesus dide. a“Sakén i kanéna a ikébuhay na tolaya éwan tu hanggan. Maski ti ésiya apasakup diyakén, éy éwan siya mé-galép a huway; sakay siya a mani-wala diyakén, éy éwan siya magepléka huway. 36 Nadid, anya tu kinagiko dikam? Tu kinagi ko, éy maskimineta moy tu gimet ko a kataka-taka, éy éwan kamméniwala diyakén.37 Pero maski ti ésiya i iatéda Namako diyakén, éy pásakup side diyakén.Ey sakén éy éwan ko idelan i maski tiésiya a pasakupdiyakén. 38Daéwanékse dinumibi a gébwat ta langet amonda gemtén ko i kaluuben kua,”kagi ni Jesus; “éngˈwan i kaluuben nonagpaange se diyakén. 39 Ey i kalu-uben na, éy éwan tu mebut a maski

isesa a tolay a niatéd na diyakén, éngˈwan gustu na éy buhayén ko side aétanan ta kédemét na katapusan namundua. 40 Entan moy,” kagi ni Jesus;“saye i kaluuben Nama ko: Du étanana makatukoy diyakén a anak na Diyossakay maniwala be side diyakén, éygustu Nama ko éy mabuhay side aéwan tu katapusan. Ey sakén i mag-pabuhaya ta kona sa a tolay ta kata-pusan na mundua.”

41 Nadid, pékabati sa du Judeo, éypinintasan de siya. Ewan side méni-wala to kinagi na a siya i kanén a din-umibi a gébwat ta langet. 42 “Anya,”kagi de, “isip ko ti Jesus siya, a anak niJose. Bakit kagi na a dinumibi siya agébwat ta langet, pero natenggi tamtu ina na éy tama na?” 43 Ey kinagidide ni Jesus, a “Diyan kam mégpin-tas diyakén. 44 Entan moy, éwan tuipasakup diyakén a talaga éng éwanpa side amo-amon Nama ko. Ey dumananggap diyakén, éy pabuhayénko side kédemét na katapusan namundua. 45 Mara entan moy, nisulatdu purupeta to araw a ipaliwanag kanna Diyos du étanan a tolay. Kanyanadid, maski ti ésiya a maniwala taipaliwanag Nama ko dide, éy pasakupside diyakén. 46 Pero éwan ko kagina te tolay a minaketa ta Diyos,” kagini Jesus. “Ewan. Basta sakén san inaketaa ta Diyos, da gébwaték diya.

47 “Tandaan moy i éye a kagi kodikam, a maski ti ésiya a méniwaladiyakén éy te buhay a éwan tu kata-pusan, 48da sakén i kanéna a ikébuhayna tolay a éwan tu hanggan. 49 Maraentan moy du apo moy a négiyan tailang a lugar: Maski kinékan de tumana a nipépakan dide ni Moises, éynate be san side. 50 Pero tu tunay akanén a dinumibi a gébwat ta langet,éy iba. Maski ti ésiya a méngan ta éyaa kanén, éy te buhay siya a éwan tukatapusan. 51Ey sakén i kanéna a din-umibi a gébwat ta langet a ikébuhayna tolay,” kagi ni Jesus. “Kanya maskiti ésiya a méngan ta éya a kanén éymabuhay siya a éwan tu katapusan.

Juan 6:52 139 Juan 7:5Ey tu kanén a iatéd ko éy tu bégi ko.Iatéd ko a monda mabuhay i tolay tamundua.”

52 Nadid, pékabati du Judeo taéya, éy négpasuway side, a kinagide, a “Pakodyan na éye a lélake améngipakan dikitam ta bégi naa?”53Kanya kinagi man dén ni Jesus dide,a “Katutuhanan tu kagi ko dikam;sakén i lélake a gébwat ta langet.Eng éwan kam méngan ta bégi kuasakay uminum ta digi ko, éy éwankam mabuhay a éwan tu hanggan.54 Dahilan i maski ti ésiya a ménganta bégi ko sakay uminom ta digi ko,éy te buhay siya a éwan tu katapusan.Sakay pabuhayén ko siya ta katapu-sannamundua. 55Tandaanmoy” kagini Jesus, “i bégi kua, éy sáya i tunay akanén; sakay i digi kua, éy sáya i tunaya inumén. 56 Kanya maski ti ésiyaa méngan ta bégi kua éy ta uminomta digi ko, éy mégiyanék diya, sakaymégiyan be siya diyakén. 57 Nadid,pinaangeék se Nama ko,” kagi na.“Siya i gébwata na buhay na tolay.Kanya inatdinanék na ta buhay ko. Eykona be sa imaski ti ésiya améngan tabégi ko, éy atdinan ko be siya ta buhayna. 58 Kanya sakén i tunay a kanén adinumibi a gébwat ta langet. Besa yatu kinékan du apo tam, da nate side.Pero du méngan ta tunay a kanén éymabuhay side a éwan tu katapusan.”59 Sáya tu kinagi ni Jesus to pégtolduna du Judeo to kapilya ta Kapernaum.

Tu Kagi Tungkul Ta Buhaya Ewan Tu Katapusan

60Nadid, nabati be du alagad na tupégtoldu na. Kanya kinagi du kead-uan de, a “Mehirap i éya a pégtolduna. Ewan tu makatanggap ta éya akagi.” 61Nadid, natukoy agad ni Jesusi péngupos diya du alagad na. Kanyakinagi na dide, a “Anya, idelan moybe i éya a nitoldu ko? 62 Ey anyawade i isip moya éng metaék moya umontok to dati ko a édsean talanget? 63 Tu ikébuhay na tolay éyEspiritu na Diyos. Tu bégi éy éwantu kabuluhan a makabuhay ta tolay.

Nadid, tu kinagi ko dikam, éy gébwatta Espiritu, éy makabuhay ya ta tolay.64 Pero te sénganya dikam a éwanméniwala.” Négkagi ti Jesus ta konasa, da tukoy na sapul to sapul du éwanméniwala diya, sakay tuméngitokyondiya. 65“Saya i katuwiran ko anégkagidikam.” kagi na, “a éwan tu manang-gap diyakén, éng ˈwan pa side amo-amon Nama ko.”

66 Nadid, kétapos ni Jesus a nag-toldu ta éya, éy gininanan siya dukeaduan du alagad na. Ewan dénside kinumuyoyog diya a huway.67 Ey kinagi ni Jesus du alagad na alabindalawa, a “Anya, ginananék moybe?” 68 Ey “Ewan,” kagi ni SimonPedro. “Eng ginanan me ka, éy ahe iangayanmia? Ewan tu iba amangilig-tas dikame éng éwan siko. Siko ite kagia tungkul ta buhay a éwan tukatapusan. 69 Méniwala kame diko,”kagi ni Pedro, “da tukoy me a siko itiniyak na Diyos a tagapagligtas.”

70Ey kinagi ni Jesus, a “Pinili ta kama labindalawa, a sikam i alagad ko atunay. Pero i esa dikam éy dimonyoa talaga.” 71 Négkagi ti Jesus tungkulniHudas Iskarote, damaski sakup siyana labindalawa a alagad, éy tukoy niJesus a itokyon na siya ta mangdiképdiya.

7De Jesus a Pépétwadi

1 Nadid, kétapos na éya, éy nag-tulos ti Jesus ta Galilea san. Ewansiya uméange ta Hudea, da gustudu te tungkulin a Judeo ta éya abunuwén. 2 Nadid, adene dén ipiyesta ta Jerusalem a ngéngahinande a Piyesta na Tolda. 3 Kanya dutétotop ni Jesus, éy kinagi de diya,a “Ikad mo dén ta Hudea, mondameta du alagad mo ta éya i gégemténmua. 4 Eng gustu mo a tumanyagka a talaga,” kagi de, “éy bakit éwanmo ipeta i tarabaho mua? Umangeka ta piyesta ta Jerusalem, mondameta du tolay sa i gimet mua.” 5 Patidu tétotop ni Jesus, éy éwan be side

Juan 7:6 140 Juan 7:28nániwala diya; kanya pinégkagian deta kona sa.

6 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Ewanékumange nadid ta piyesta, da éwanko pabi oras a tumanyag. Marasikam.” kagi na, “éy maari kam aumange ta éya ta maski nikésiya, 7 daéwan méiyamut du tolay dikam. Perosakén, éyméiyamut du tolay diyakén,da mégpatunayék dide a medukés igégemtén dia. 8 Sikam san dén imamiyestaa,” kagi na. “Pero sakén éyéwanék sa umange. Ewan kopabi orasa tumanyag.” 9 Nadid, to pégkagi niJesus ta éya du top na, éy nawahaksiya ta Galilea.

Umange Ti Jesus Ta Piyesta10 Nadid, to kéhektat dén du top

na a inumange to piyesta, éy tinu-magubet ti Jesus. Pero ta lihim san.11 Nadid, du te tungkulin a Judeota Jerusalem, éy nipépakelagip de tiJesus, éng ahe siya. Umasa side aumange siya ta piyesta. 12 Sakay dutolay sa, éy masiyadu i pégbébahetade ni Jesus. Te sénganya a mégkagia mahusay siya a lélake. Sakay temégkagi be a “Ewan, da pagkamaliénna du tolay.” 13 Pero lihim san ipégbébaheta dia. Ewan tu néngipa-hayag diya, da méganteng side du tetungkulin a Judeo.

14 Nadid, to pégkalahati dén nopiyesta, éy inumange ti Jesus ta Tem-plo a tulos siya a mégtoldu du to-lay. 15 Ey du te tungkulin a Judeo,éy mégtaka side diya, da bihasa amégtoldu. “Bakit wade matalinung iéye a lélake,” kagi de, “éy éwan besiya nagadal ta iskul tama?” 16 “Eydahilan,” kagi ni Jesus, “i pégtoldukua, éy éwan ta isip kua, éng ˈwangébwat ta Diyos. Siya i nagpaangea sediyakén. 17Eng gustunamaski ti ésiyaa manupad ta kaluuben na Diyos,”kagi na, “éy mapospusan na a talagaéng ahe i gébwata na pégtoldu kua--éng gébwat ta Diyos, o éng gébwatta isip ko sana. 18 Mara, tu mégtolduta isip na san, éy gustu na éy purién

siya na tolay. Pero éng te mégtoldua inutusan siya na Diyos, éy gustu naéy purién na tolay i Diyos. I pégtolduana kona sa a tolay éy tama, a éwan tumali-mali.

19 “Inatdinan kam niMoises ta utusna Diyos, pero éwan moy sésundin.Ey nadid éy gustu moy a ipabunoékmoy.” 20 “Te dimonyo ka a talaga.”kagi du tolay, “éng kona sa i isip mua.Ti ésiya beman i mégpabunua diko?”

21 Ey kinagi ni Jesus, a “Bakit még-taka kam éng pahusayén ko tu lélaketa aldew na pangilin? 22 Mara entanmoy tu pégbugit: Inutusan kam niMoises a bugitén moy du anak moy(éy gébwat i éya a ugali du apo tama neditol ni Moises). Kanya bugiténmoy du anak moy maski pangilin,23 monda tupadén moy i utus niMoises. Nadid, éng maari kam amégbugit maski pangilin, éy bakitmégingél kam diyakén da pinahusayko tu lélake to pangilin? 24 Kanyasikam,” kagi ni Jesus, “éy diyan moypintasan i tolay éng éwan moy tukoyi tunay a nanyari.”

Négpasuway Du TolayTungkul Ni Jesus

25 Nadid, i senganya du Judeo taJerusalem, éy kinagi de, a “Isip ko siyatu binanta de a bunon! 26 Ey entanmoy, maski te taknég san se siya amégtoldu ta harap dia, éy éwan tunéképégkagi diya a maski isesa! Bakitwade,” kagi de; “siguru éwan de siyapékialaman da naisip de dén a siya itagapagligtas tama a talaga.” 27 Pero,“Ewan wade,” kagi du iba, “dahilan takédemét kanni Cristo a tagapagligtas,éy éwan kan tumakapospos ta nagéb-watan naa. Pero i éye, éy tukoy tamdén i pégiyanan na a banuwan.”

28 Nadid, to pégtoldu ni Jesus taTemplo, éy kinagi na, a “Isip moytukoyék moy, sakay isip moy tukoymoy i kinagébwatan kua. Pero éwan!Ey éwanék se inumange ta isip kosan, éng ˈwan, te iba a nagpaange sediyakén. Siya i tunaya. Ey sikam éy

Juan 7:29 141 Juan 7:52éwan moy siya tukoy. 29 Pero sakén,éy tukoy ko siya, da gébwaték diya,sakay pinaangeék na se.” 30 Nadid,to pégkagi ni Jesus ta éya, éy lalo dea gustu a dekpén siya. Pero éwande netulos, da éwan na pabi takda amadikép. 31 Sakay meadu be a tolayto piyesta a méniwala diya. “Siya itagapagligtas a talaga,” kagi de, “daéwan tu iba a makagimet ta kataka-taka a kona diya.”

32 Nadid du Pariseyo, nabati de tukinékagi du tolay tungkul ni Jesus.Kanya inutusan de du pulis a angendekpén siya. 33 Ey nadid, kinagi mandén ni Jesus du tolay, a “Kétihéksan dén a panahun i pékiagum kuadikam, sakay magsoliék dén to mi-nagpaange se diyakén. 34 Ey sikam,éy ahayukénék moy, pero éwan ékmoy meta, da éwan kammakaange taangayan kua.”

35 Nadid, pékabati du Judeo ta éya,éy néguhon-uhon side a kinagi de, a“Ahe wade i angayan naa? Bakit kagina a éwan tam meta? Siguru umangesiya mégiyan du Judeo ta adeyo abanuwan na Griego, monda tolduanna sa du Griego a tolay. 36 Anya wadei kahulugen no kinagi na a ahayukéntam kan siya, pero éwan tam meta?Bakit kinagi na a éwan kitam kanmakaange ta angayan na? Ahe wadei angayan naa?” Kona sa i uhuna dute tungkulin a Judeo.

37 Nadid, to katapusan a aldew nopiyesta ta Jerusalem, éy tinumaknégti Jesus ta harap du tolay, a kinagi nadide ta medegsén. “Maski ti ésiya amégeplék,” kagi na, “éy umange sediyakén a uminom. 38 Da maski tiésiya a méniwala diyakén, éy komandén i te bukal a dinom ta disalad nabégi na a mégbulos a ikébuhay na.Kona sa i kagia ta kasulatan na Diyos.”39 (I éya a kinagi ni Jesus, éy nihalim-bawa na ta Espiritu na Diyos a umasékta tolay a maniwala diya. Pero éwanpabi umasék, da bagu kona sa i gimetna Espiritu éy umontok pa ti Jesus talanget.)

40 Nadid, pékabati du tolay ta éya,éy kinagi du sénganya, a “Siya i ma-halaga a purupeta na Diyos a talaga!”41 Sakay te iba be a mégkagi, a “Siya iCristo a tagapagligtas dikitam.” Pero,“Besa ina,” kagi du iba. “Magébwatbeman i Cristo ta Galilea? 42 Isipko i kagia ta kasulatan na Diyos éy iCristo éy gébwat kan ta lahi ni HariDabid. Sakay ta kédemét na kan,”kagi de, “éy gébwat kan ta Bethlehema banuwan ni Dabid.” (Akala de éynienak ti Jesus ta Galilea.) 43 Kanyadu tolay, éy éwan paripareho i isip diatungkul ni Jesus. 44 I sénganya dide,éy gustu de maka siya a dekpén. Peroéwan de nitulos.

Ewan Méniwala Du Te Tungkulin aJudeo

45 Nadid, du pulis a talaga amanikép ni Jesus, éy nagsoli sidedu nagutus dide a Pariseyo. Eykédemét de dide, éy kinagi duPariseyo, a “Bakit éwan moy siyadinikép?” 46 Ey kinagi du pulis, a“Mésanike kame diya, da éwan mepabi nabati i memahal a kagi a konato kinagi na.” 47 Ey “Anya,” kagi duPariseyo, “pagkamalién na kam balebe? 48 Bakit, neta moy beman i maskiisesa a mataas a Judeo a méniwaladiya? Ewan! 49 Pero didi tolaya amababa,” kagi de, “éy méniwala sideda éwan de inadal tu utus ni Moises.Dumemét maka dide agad i parusa naDiyos.”

50 Nadid, édsa be sa nadid tiNikodemo, da Pariseyo be siya. Siyatu inumange nékiohon ni Jesus tokélép. Ey kinagi na dide, a 51 “Bakitpépintasan moy siya agad? Isip ko iugali tama éy éwan kitam magparusata tolay éng éwan tam pa mabati tukatuwiran na?” 52 Ey “Anya,” kagide ni Nikodemo, “bakit kumampi kadiya, taga Galilea ka wade be? Hala,pagadalan mo i kasulatana, éy metamo a éwan tu purupeta a gébwat taGalilea.”

Juan 8:1 142 Juan 8:228

Tu Bébe a Nadikép Ta Péngilélake1 Nadid, sinumoli dén du tolay ta

bile de. Pero ti Jesus, éy inumangesan ta Buked na Olibo a édsa sidea natidug. 2 Ey to kagagabian na,éy inumange man dén siya ta Tem-plo. Ey dinumulug diya du tolay. Eyinumeknud sa siya a nagtoldu dide.3 Nadid, to pégtoldu na, éy dinu-memét sa dumaistu ta rilihiyon sakaydu Pariseyo, a te kébil side a bébe anadikép de ta péngilélake. Ey niharapde siya du tolay sa. 4 Ey kinagi duPariseyo ni Jesus, a “Maistu, nadiképde i bébe a éye ta péngilélake. 5Anyantam siya, da utus ni Moises éy bati-batikalén tam i kona se a bébe a hang-gan mate? Anya i isip mua, Maistu,bunon me siya, o éwan?” 6 Kanyapinakelagipan de ti Jesus ta kona sa,éy puhubaan de siya. Gustu de makaa pégkagin siya ta mali, monda tekatuwiran side a mangidimanda diya.Pero ti Jesus, éy basta hinumektensiya a pénulat na tu toldu na to luta.

7 Nadid, to pémilit de diya a pég-pépakelagip, éy tinumaknég siya akinagi na dide, a “Maari; tu éwan tukasalanan dikam, éy siya i meditulaa mangbatikal.” 8 Ey to pégkagi niJesus ta éya éy hinumekten man dénsiya a pénulat na tu toldu na to luta.9 Ey du Pariseyo, pékabati de to kagini Jesus, éy mésanike dén side, datukoyde a te kasalananbe side. Kanyanétégitégesa dén side a néglakad, sa-pul to katandaan de. Basta i nawa-haka éy ti Jesus sakay tu bébe. 10 Eytinumaknég ti Jesus a kinagi na tobébe, a “Anéng, ahe dén du nagpehaydiko? Ewan tunabuhay amangparusadiko?” 11 Ey “Ewan, Maistu,” kinagino bébe. “Ey sakén, éy éwan ta kabe parusaan,” kagi ni Jesus, “Ikad modén, a diyan ka magkasala a huway.”

Tu Demlag Ta Mundua12Nadid,mégtoldumandén ti Jesus

du tolay. “Sakén i Demlaga amégpali-wanag ta tolay ta mundua,” kagi na.

“Maski ti ésiya i mékiaguma diyakén,éy éwan méglakad ta mediklém. Engˈwan, édse diya i Demlag a ikébuhayna tolay.” 13 Nadid, pékabati duPariseyo ta éya, éy kinagi de, a “Ewankame méniwala diko, da éwan tu ibaa mégpatunay diko. Engˈwan, siko besan i mégpatunaya ta sarili mua.”

14 “Maski mégpatunayék ta sarilikua,” kagi ni Jesus “éy katutuhanantu kagi ko, da tukoy ko i kinagébwatanko éy ta angayanko. Pero sikam,” kagina, “éy éwan moy tukoy i kinagéb-watan ko éy ta angayan ko. 15 Sikam,éy pintasan moy i tolay ayun ta isipmoya, maski éwan moy tukoy. Perosakén,” kagi na, “éy éwan ko ugali amégpintas. 16 Pero éng magpintasékta tolay, éy katutuhanan tu pintas ko,da éwan san sakén i magpintasa, éngˈwan kaguman ko be i nagpaangea sediyakén. 17Mara entanmoy tu kautu-sanmoy, i kagi naa éng te éduwa kan amégpatunay tamaski anya a gimet, éytanggapén moy a katutuhanan. 18 Eynadid, isip ko te éduwa amégpatunaydiyakén, sakén, sakay tu nagpaangese diyakén a Ama ko!” 19 “Ey ahe tamamo?” kagi du Pariseyo. “Ewanék moytukoy,” kagi ni Jesus, “sakay éwanmoy be tukoy Tama ko. Eng tukoyékmoy, éy tukoy moy be dén Tama ko.”

20 Saya tu kinagi ni Jesus duPariseyo ta Templo. Tu édsean na amégkagi, éy to tapat no pégabuloyan.Ey du te tungkulin a Judeo, éy éwande siya nipadikép, da éwan na pabitakda a madikép.

Ewan Kam Makaange Ta AngayanKua

21 Nadid, kinagi man dén ni Je-sus du tolay, a “Adene dén i orasa hektatan ta kam. Ey ahayukénékmoy, pero éwanék moy meta. Engˈwan basta mate kam a te kasalananpabi. Sakay éwan kam makaange taangayan kua.” 22 “Bakit?” kagi dute tungkulin a Judeo. “Bakit kagina a éwan kitam kan makaange taangayan naa? Siguru mégusot siya,

Juan 8:23 143 Juan 8:46kanya éwan kitam makaange diya!”23 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Sikaméy taga éye kam ta dibeae. Sakén éytaga ontokék. Sikam éy taga mundukam, pero sakén éy éwan. 24 Kanyakatutuhanan tu kinagi ko a mate kama te kasalanan pabi. Ey mate kam a tekasalananpabi a talaga,” kagi ni Jesus,“éng éwan kam maniwala diyakén, asakén ngani i pinaange se na Diyos.”25 “Ey ti ésiya ka beman ye?” kagi duPariseyo. “Ey to sapul ngani pa,” kagini Jesus, “éy kinagi ko dén ya dikam.26 Mapintasan ta kam maka ta ugalimoy, pero éwan. Dahilan tu ipahayagko nadid ta tolay, éy tu nipaliwanagsandiyakénnonagpaange se diyakén.Siya i tunaya.”

27 Nadid, du lélake a mégbati niJesus, éy éwan de tukoy tu kagi na a tenagpaange se diya. Ewan de napospu-san a kinagi na dide Tama na a Diyos.28 “Sakén i lélake a gébwat ta langet,”kagi na. “Ta péngiekpét moy diyakénta te tolnék a kayo, éy mapospusanmoy dén a sakén i pinaangea se naDiyos. Sakay mapospusan moy be aéwan gébwat i pégtoldu ko ta sariliko san; éng ˈwan gébwat to nipali-wanag diyakén Nama ko. 29 Sakaytu nagpaange se diyakén, éy kagu-man ko san. Ewanék na pabayan, dagégemtén ko i gustu naa.” 30 Nadid,to pégkagi ni Jesus ta éya, éy meadu inaniwala diya.

Tu Mégpalibri Ta Tolay31 Ey kinagi ni Jesus du Judeo a

méniwala diya, a “Eng sugsugén moyi kagi kua, éy sikam i tunay a alagadko a talaga. 32 Sakay pati, éy ma-pospusan moy i katutuhanan. Sakayéng mapospusan moy i katutuhanan,éy saya i magpalibria dikam.” 33 “Eybakit te magpalibri dikame?” kagi duJudeo. “Lahi kame be ni Abraham.Ewan kame pabi inutusan na maski tiésiya! Bakit kagi mo a te magpalibridikame?”

34 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus,“maski ti ésiya a mégkasala, éy tu

kasalanan na éy saya i mégutusadiya, da sésundin na tu kasalananna. 35 Mara tu utusan, éy éwan siyamégiyan a hanggan to bile no amo na.Pero tu anak no amo na, éy mégiyandiya a palagi. 36 Kanya sikam, éngilibri kam no anak na Diyos, éy librikam a talaga. 37Tukoy ko,” kagi ni Je-sus, “a lahi kamni Abraham. Eymaskilahi kam ni Abraham, éy gustu moya ipabunuék moy, da éwan moy té-tanggapén i pégtoldu kua. 38 Sakén,”kagi na, “éy mégtolduék ta nipetadiyakén Nama ko. Sikam éy gemténmoy tu kinagi dikam nama moy.”39 “Ti Abraham,” kagi du Judeo, “éysiya i ama mia.” Ey “Ewan,” kagini Jesus, “dahilan, éng lahi kam niAbraham, éy ahigén moy maka tuugali na a mahusay. 40 Pero éwan,”kagi na, “da gustu moy a ipabunuékmoy. Ey éwan sa kona tu ugali niAbraham. Ipabunuék moy, maski ki-nagi ko dikam i katutuhanan a nipali-wanag diyakén na Diyos! 41Ewanmoyahigén ti Abraham, éng ˈwan ahigénmoy tu ama moy a esa.”

Nadid, mégingél du Judeo, a kinagide ni Jesus, a “Ewan kame mungaw.Tukoy me tama me, a Diyos i Amamia!” 42 “Ewan,” kagi ni Jesus. “Dahi-lan éng Diyos i Ama moya a talaga,éy mahalék moy, da inumangeék se agébwat taDiyos. Ewanék se inumangeta isip ko san, éng ˈwan pinaangeékse na Diyos. 43 Bakit wade éwan moymépospusan tu kékagin ko? Dahilansiguru éy éwan kam makatiis a még-bati ta pégtoldu kua. 44 Ewan Diyosi Ama moya, éng ˈwan ti Satanas, dagustu moy a sugsugén i kaluuben na.Sapul to sapul éy siya i mégbuno. Salana i katutuhanan, da i katétubu na augali, éy mebuli. Siya i nagsapulanana étanan a kagi a kakabulyan. 45Perosakén,” kagi ni Jesus, “éy kinékagiko dikam i katutuhanan, pero éwankam méniwala ta kagi kua. 46 Tiésiya dikam i makapagpatunay a tekasalananék? Ewan. Ey nadid, éngmégkagiék dikam ta katutuhanan, éy

Juan 8:47 144 Juan 9:11bakit éwan kam méniwala? 47 Dutolay a tunay a anak na Diyos, éymég-bati side ta kagi na Diyos. Pero sikam,éy éwan kam anak na Diyos; kanyasala moy a mégbati ta kagi kua.”

Ti Jesus Sakay Ti Abraham48 Nadid, pékabati du Judeo ta éya,

éy méiyamut side ni Jesus. “Tamabale tu kinagi me a te dimonyo ka!”kagi de. “Ewan ka Judeo, éng ˈwandayuan ka a Samaritano.” 49 Ey“Ewan,” kagi ni Jesus. “Ewanék tudimonyo. Engˈwan, pataasén ko Tamako ta kagi ko. Pero sikam. éy pépin-tasanék moy ta kagi moy. 50 Peropabayan ko san,” kagi na, “da éwan kogustu a magpataas ta sarili ko. Perote esa a magpataas diyakén. Ey siya ibahala. 51 Tandaan moy ye,” kagi niJesus, “maski ti ésiya a mangtupad takagi kua, éy éwan siya mate, maskinikésiya.”

52 Nadid, pékabati du te tungkulina Judeo ta éya, éy “Alakame!” kagi de,“minate ti Abraham. Minate du puru-peta na Diyos. Pero kagi na lélakeaeéng tupadén na tolay i kagi na éyéwan kan side mate! Are! Hinayupsiya a talaga! 53 Anya,” kagi de, “isipmo mataas ka to apo tam a Abrahama minate dén? Sakay du purupetaéy minate be side. Bakit, isip mo asiko i mataasa ta étanan ta mund-uae?” 54 Nadid, kinagi ni Jesus dide,“Eng mara pataasén ko i sarili ko, éyéwan ya tu pasa amagpataas diyakén.Pero éwan, da Tama ko i mégpataasadiyakén. Kagi moy a siya i Diyos moy,55pero éwan, da éwanmoy siya tukoya talaga. Sakén, éy tukoy ko siya,”kagi ni Jesus. “Mara éng kagin ko aéwan ko tukoy i Diyos, éy magbuli-buliék a kona dikam, da tukoy ko siyaa talaga. Sakay i kagi naa, éy tupadénko. 56 Tu apo moy a Abraham: asa naa metaék na a dumemét. Ey neta nangani dén i demét ko, éy mésaya siyata éya.”

57 “Ey pakodyan mo a naketa niAbraham,” kagi de, “éy éwan ka pabi

lakay?” 58 “Ey tandaan moy ye,” kagini Jesus, “bagu nienak ti Abraham, éynaleék dén a buhay.” 59 Nadid, péka-bati du Judeo ta éya, éy nangalap sideta bito, a talaga de a batibatikalén.Pero éwan, da linumiso ti Jesus dide,a linumwas dén siya ta Templo.

9Pinahusay Ni Jesus Tu Buhék

1 Nadid, to péglakad de Jesus, éyneta de tu lélake a buhék sapul tonikeeanak na. 2 Ey kinagi diya du ala-gad na, a “Anya wade, Maistu, bakitwade nienak i lélake a éya a buhék?Parusa ina na kasalanan na a sarili,o na kasalanan dena na?” 3 “Ewan,”kagi ni Jesus. “Ewan ina gébwat tokasalanan na. Sakay éwan be gébwatta kasalanan dena na. Engˈwan, kanyabuhék siya, éy monda mepahayag ikapangyarian na Diyos a manghusaydiya. 4 Kailangan a tupadén tam itarabaho no nagpaange se diyakénbagu malipas i panahun a pangtu-pad tam. Dumemét agad i kélép éyéwan tu makatarabaho. 5 Habangédseék ta mundua, éy sakén i Demlaga mégpaliwanag ta tolay ta mundua.”6 Nadid, to pégkagi ni Jesus ta éya,éy linoktaben na tu luta a ginimetna a putik, sakay nikulo na to matano buhék. 7 Sakay kinagi na diya, a“Ikad mo dén magidemos ta dinumana Siloe.” Nadid inumange sa tubuhék a nagidemos. Ey to késoli na tobile, éy naketa dén siya.

8 Nadid du karatig na, sakay dudati a nakatenggi diya, éy kinagi de,a “Anya, éwan ye tu lélake a dati ate eknud a mékilimos?” 9 Isip dukalahati a tolay éy siya ngani dén ya,pero “Ewan wade ina,” kagi du iba,“neubet wade san ye.” Ey “Ewan,”kagi no lélake, “sakén ngani dén ye.”10 “Ey pakodyan mo a nakabulag?”kagi de. 11 “Tu lélake a ngéngahinande a Jesus,” kagi na, “éy nagimet taputik to laway na, sakay nikulo nata mata kua, sakay inutusanék na a

Juan 9:12 145 Juan 9:36magidemos ta Siloe. Ey to pégide-mos ko sa, éy naketaék dén.” 12 “Eyahe dén i éya a lélake?” kagi de.Ey “Ahéy,” kagi na. “éwan ko déntukoy.”

Siyasatén Du Pariseyo EngKodya I Nipaghusay Na

13-14 Nadid, to pégimet ni Jesus toputik a pagamot na tomata no buhék,éy pangilin a aldew. Kanya du tolay,éy niange de tu lélake du Pariseyo.(Da bawal kan tu ginamet ni Jesus,da pangilin.) 15 Ey du Pariseyo, éynisiyasat de diya éng pinakodya naa minaketa. Ey kinagi na dide, a“Te lélake a nikulo na tu putik tamata kua, éy pégidemos ko, éy nake-taék dén.” 16 Nadid, néguhunan duPariseyo ti Jesus. “Ewan gébwat taDiyos i éya a lélake,” kagi de, “da éwansiya méngilin ta sabadu.” “Ewan,”kagi du iba. “Eng makasalanan siyaa tolay, éy bakit makagimet siya takataka-taka?” Nadid, kona sa i nipég-pasuwaya du Pariseyo. Ewan sidenégkaisa tu isip.

17 Nadid kinagi de man dén tolélake, a “Siko, anya i isipmua, da sikokan i pinahusay na tu mata?” “Puru-peta siya a talaga,” kagi na. 18Nadid,du te tungkulin a Judeo, éy éwanside méniwala a buhék tu lélake toéya. Kanya nipauwet de dena na, 19 akinagi de dide, a “Anya, éng saye ianak moya a kagi moy a buhék sapulto nikeenak na, éy bakit naketa dénnadid?” 20 “Ewan me tukoy,” kagidena na. “Anakme ngani ina, a buhéksapul to nikeenak na. 21 Pero éwanme tukoy éng kodya i nipaketa naa.Sakay éwan me be tukoy éng ti ésiyai nagpahusaya ta mata naa. Pakelagi-pan moy siya,” kagi de. “Mégkagi inadikam, da te idad be dén.” 22 Konasa i kinagi dena na du te tungkulin,da méganteng side dide. Tukoy dea nagkasunduan dén du te tungkulina ibutan de ta kapilya de i bawatmégkagi a ti Jesus i tagapagligtas dia.23 Kanya kinagi de dide a bahala tu

anak de a sumengbet to nipakelagipde dide.

24 Kanya du te tungkulin a Judeo,éy pinauwet de man dén tu lélakea naghusay tu mata. Ey kinagi dediya, a “Isumpamo ta Diyos éng katu-tuhanan tu kinagi mo dikame. Ewanmaari a ti Jesus i nagpahusaya diko, damakasalanan siya a tolay.” 25 “Ewanko tukoy éng makasalanan siya, éngˈwan,” kagi no lélake. “Basta i tukoyko sana, éy buhékék to éya, éy na-did éy naketaék dén!” 26 “Ey anyai ginamet naa diko a talaga?” kagide. “Pakodyan na a nagpabulag tamata mua?” 27 “Ey isip ko kinagi kodén ya dikam,” kagi na. “Bakit éwankam méniwala to kinagi ko? Bakitpékelagipanék moy man dén? Gustumoy wade be a maging alagad na?”

28 Nadid, pékabati du te tungkulinta éya, éy pinaginglan de tu lélake,a kinagi de, a “Siko i alagad na atalaga. Sikame, éy alagad kame niMoises. 29 Tukoy me a ti Moises iutusan na Diyos. Pero i éya a lélake,éy éwan me tukoy éng ahe i gébwatnaa.” 30 “Mégtakaék dikam!” kagi nolélake. “Neta moy dén a pinahusayna i mata kua éy éwan moy baletukoy i kinagébwatan naa! 31 Isipko éwan tulungan na Diyos i tolaya makasalanan,” kagi na, “éng ˈwani tulungan na sana éy tu tunay améniwala diya. 32 Sapul to sapul, éyéwan tu nakapagpabulag ta tolay abuhék sapul to nikeenak na. 33 Engéwan gébwat i éya a lélake ta Diyos,éy éwan siya makagimet ta kona sa,”kagi no buhék. 34 “Alakame!” kagi dute tungkulin. “Siko i makasalananasapul to kéanak mo, sakay gustu mobeman a siko i mégtoldua dikame?”Ey nadid éy, inibutan de siya to pég-mitingan de.

35 Nadid ti Jesus, éy nabaheta na ainibutan de tu lélake to pégmitingande. Ey to péketa na diya, éy kinagina a “Méniwala ka ta lélake a gébwatta langet?” 36 “Ti ésiya siya?” kagi

Juan 9:37 146 Juan 10:18no lélake. “Ikagi pad diyakén, mondamaniwalaék diya.” 37 “Ey neta modén siya,” kagi ni Jesus, “da sakéna mégkagi diko, éy sakén ngani dénye.” 38 “Ey méniwalaék dén diko,Panginoon,” kagi no lélake. Ey tulosna a sinumamba diya.

39 Nadid, kinagi ni Jesus a,“Kanyaék se inumange ta mundua,éy monda mahukum i tolay. Sakayinumangeék be se monda maketa dubuhék ta katutuhanan, sakay mondamabuhék du mégkagi a meta de ikatutuhanan.” 40 Nadid, du Pariseyoa te taknég sa, pékabati de ta éya, éykinagi de, a “Anya, kagi mo a buhékkame be tu isip?” 41 “Eng buhék kama talaga,” kagi ni Jesus, “éy éwan kamtu kasalanan. Pero nadid, da kagimoya meta moy i katutuhanan, éy sayai katunayana a te kasalanan kam atalaga.”

10TuHalimbawaTaKulunganNaTupa

1 “Tandaan moy ye,” kagi ni Jesus.“Mara tu kulungan na tupa, maski tiésiya a umunek to kudal na a éwandumiman to pintuan na, éy tulisanya. 2 Pero tu dumiman to pintuanna, éy siya i tunay a pastor du tupa.3 Siya, bagay dumemét to kulunganéy bukasan siya no bantay to pin-tuan. Sakay tu pastor, éy dulawanna i ngahen du tupa na. Ey du tupa,éy pépansingén de tu dulaw no amode. Ey kédulug de diya, éy iluwas naside to kulungan. 4Nadid, péngiluwasna dide, éy mégdetol siya dide, aumunonod side diya a mahusay, datukoy de i boses naa. 5 Ewan sideumunonod ta iba,” kagi ni Jesus, “daéwan de tukoy tu boses na; éngˈwanginanan de i kona sa.”

6 Saya i nihalimbawaa ni Jesus dute tungkulin a Judeo, pero éwan denapospusan i kahulugen naa.

Ti Jesus I Mahusay a Pastor7 Kanya nipaliwanag ni Jesus

dide, a kinagi na, a “Tandaan moy:

Sakén i pintuan a sésdépan na tupa.8 Du étanan a neditol diyakén, amégkukunwari a mataas, mara sideya i tulisan a mégtako. Pero du tunaya tupa ko, éy éwan de side pinansing.9 Mara sakén i pintuan,” kagi na.“Eng sédpanék na maski ti ésiya atolay, éy meligtas siya. Maari siya atamo éy soli to kulungan ko. Sakaysakén, éy atdinan ko siya ta kanénna. 10 Mara tu tulisan, éy umangesiya to kulungan a magtako sakaymamuno. Pero sakén, éy inumangeékse a monda atdinan ko i tolay tamalaya a buhay.

11 “Sakén i mahusay a pastor,” kagini Jesus. “Tu mahusay a pastor, éyiatéd na i buhay na alang-alang dutupa na. 12-13 Pero tu upaan, éyéwan, da ginanan na san du tupa éngmeta na tu aliyas a aso a dumuklos.Pabayan na du tupa da éwan siya tupastor de, sakay éwan na side mahal,da upaan san siya. Nadid, tu aliyasa aso, éy kékagitén na side a hang-gan da minasebunak side. 14-15 Perosakén,” kagi ni Jesus, “éy sakén imahusay a pastor. Nadid, tukuyékNama ko, sakay tukoy ko be siya. Eykona be sa sikame du tupa ko; tukoyko side, sakay tukuyék de be. Eyiatéd ko i buhay ko alang-alang dide.16 Nadid, te tupaék be a iba,” kagini Jesus, “a éwan édse ta kulunganko. Kailangan éy alagaan ko be side.Ey pansingén de i boses ko a talaga.Nadid, ta pégpasakup de diyakén éyesa side a gurupu, a sakén be i pastordia a isesa.

17 “Nadid, mahalék Nama ko,da iatéd ko i buhay kua, sakaymabuhayék a huway. 18 Ewan tutolay a te kapangyarian a mamunodiyakén, éngˈwan sakén san i bahalaata buhay ko, éng mateék, o éng éwan.Ey nadid, éy iatéd ko i buhay ko.Te kapangyarianék a mamakate tabuhay kua, sakay te kapangyarianékbe a magpabuhay ta bégi kua. Saya iniutusa diyakén Nama ko.”

Juan 10:19 147 Juan 11:419Nadid, to péghalimbawa ni Jesus

ta éya du Judeo, éy négpasuway mandén side, dahil to kinagi na. 20 Kagidu kalahati, éy “Diyan moy siya bé-baten. Luku-luku siya! Te dimonyosiya!” 21 Pero “Ewan,” kagi du iba,“bakitmemahal i pégtoldunaa? Ewanméképégtoldu i luku-luku ta kona sa.Anya, makapagpabulag i luku-luku tabuhék?”

Idélan Du Judeo Ti Jesus22 Nadid, oras dén na piyesta ta

Jerusalem a pékaala-ala de ta Templo.Taglamig ta panahun a éya. 23Ey édseti Jesus to kwarto ni Solomon to Tem-plo. 24Nadid du te tungkulin a Judeo,éy dinumulug sa side diya, a kinagi de,a “Bakit iliso mo dikame i tungkulinmo? Ipagtapat mo dikame éng siko iCristo a tagapagligtas dikame, o éngéwan.” 25 Ey kinagi ni Jesus dide, a“Isip ko kinagi ko dén ya dikam, éyéwan kam naniwala. I tinarabaho koa niutus diyakén Nama ko, éy saya imégpatunaya diyakén. 26 Pero sikam,éy éwan kamméniwala, da éwan kamkabilang na tupa ko. 27 Du tupa ko,”kagi ni Jesus, “éy pépansingén de iboses kua, éy tukoy ko side. Sakayside, éy umunonod side diyakén. 28Eyatdinan ko side ta buhay a éwan tukatapusan. Maski nikésiya éy éwanside mepahamak. Sakay pati éy éwantu méngagew dide diyakén. 29 Tamako, éy siya imataasa ta étanan. Ey siyai néngientaregaa dide diyakén. Eyéwan tu méngagew du tupa na diya.30Nadid, sakén sakay Tama ko aDiyos,éy esa kame.”

31 Nadid, pékabati du Judeo ta éya,éy inalap deman dén du bito, a talagade man dén siya a batibatikalén. 32 Eykinagi ni Jesus dide, a “Te meadu amahusay a ginamet ko ta harapmoya,a niutus diyakén Nama ko. Ahe sinai kasalanan ko a pangbatibatikalanmoy diyakén?” 33 “Ewan to ginametmo a mahusay i pangbatibatikalanmia diko,” kagi du te tungkulin, “éngˈwan i kasalanan mua, éy lapastangan

ka ta Diyos. Mégwari-wari ka a Diyos,pero tolay ka san.” 34-35 “Ey isip ko,”kagi ni Jesus, “éy te kagi ta kasulatanna Diyos, a nginahinan na Diyos duutusan na a diyos be side. Ey éwanmalipas i kasulatan na Diyos. 36 Eynadid, bakit éwanék maari a mégk-agi a anakék na Diyos, éy inutusanékbe na Diyos, a pinaangeék na se tamundua? Kagi moy a lapastanganékta Diyos, pero éwan. 37 Entan moy,”kagi ni Jesus, “éng éwan ko gemténi tarabaho Nama ko, éy diyan kamméniwala diyakén. 38 Per éng gemténko i tarabaho na, éy maski éwan kamméniwala ta kagi ko, éy maniwalakam ta gemtén kua. Da éng méniwalakam ta gemtén ko, éy mapospusanmoy a édse diyakén Tama ko, sakaysakén, éy édseék be diya.”

39 Nadid du te tungkulin a Judeo,pékabati de ta éya, éy talaga de siyaa dekpén a huway; pero éwan, danakahektat siya ta éya a bile.

40 Nagsoli man dén ti Jesus ta di-bilew na Hordan a hanggan to pég-binyagen ni Juan to araw. Ey tinumu-los sa siya. 41 Ey meadu i inumangeasa diya. I kinagia du tolay sa, éy“Ti Juan, maski éwan siya nagimetta kataka-taka,” kagi de, “éy katu-tuhanan a talaga i étanan a kinagi natungkul ta lélake a éye.” 42 Ey nadidéy meadu i naniwalaa ni Jesus ta éya.

11To Nikate Ni Lasaro

1 Nadid, te lélake a nagkasakit. Ingahen naa éy ti Lasaro a taga Beta-nia. Eymégiyan be diya duwéwadi naa éduwa; ti Maria sakay ti Marta. 2Naéya a Maria, éy siya ya tu néngibulakta pulurida to tikéd no Panginoon, atulos na pinahiden to buk na. 3Kanyaside, péketa de a garabi dén tu saketno aka de, éy pinauwet de ti Jesus, akinagi de a, “Panginoon, te saket tukadimoy mo a Lasaro.” 4 Ey ti Jesus,pékabaheta na ta éya, éy kinagi na, a“I katapusan na éya a saket, éy éwan

Juan 11:5 148 Juan 11:34mate ti Lasaro, éng ˈwan, tumanyagsan i kapangyarian na Diyos, mondapurién du tolay i anak na Diyos.”

5 Nadid, ti Jesus, éy mahal na deMarta a pépétwadi. 6 Pero maskimahal na side, éy pinalipas na pai éduwa a aldew bagu sa inumangedide. 7 Ey kélipas na éduwa a aldew,éy kinagi na du alagad na, a “Kitamdén sumoli ta Hudea.” 8 Ey “Anin,Panginoon,” kagi du alagad na, “éin-gengaén ka pabi du mataas a Judeo taéya a bunon, éy gustu mo bale sa aumange a huway?” 9 “Pabayan moy,”kagi ni Jesus. “Ewan moy meta a telabindalawa a oras ta aldew bagu du-miklém? Nadid, éng mara méglakad itolay ta aldew, éy éwan siya maanya,da tanglawan siya na demlag. 10Bastaéng kélép i péglakad naa, éy maanyasiya, da éwan tu demlag diya.” 11Konasa i nihalimbawa na du alagad na,monda mapospusan de a éwan pabisiya maanya nadid ta Hudea. Sakaykinagi na be dide, a “Tidug dén tukadimoy tamaLasaro. Kanya umangekitam sa, éy angen ko siya lukagén.”12 “Ey Panginoon,” kagi du alagad,“éng tidug siya, éy maghusay siya atalaga.” 13Kanya négkagi side ta konasa, éy akala de a tidug san ti Lasarota mahusay. Pero éwan; i kahuluginano kinagi ni Jesus, éy minate dén.14 Kanya nipáliwanag dide ni Jesus akinagi na, a “Minate dén ti Lasaro.15 Ey alang-alang dikam,” kagi na,“éy mahusay da éwanék sa to nikatena, monda meta moy i manyari, atumibay i péniwala moya diyakén. Eynay,” kagi na, “kitam dén diya yanadid.” 16 Nadid, ti Tomas a kambal,éy kinagi na du kaguman na, a “Nay,kumuyog kitam diya, maski mate ki-tam a étanan.”

Ti Jesus I Mégpabuhay Ta Tolay17Nadid, kédemét de Jesus ta Beta-

nia, éy épat dén a aldew a nielbéngti Lasaro. 18 I Betania, éy adene taJerusalem, a étélo san a kilumetroi kaadeyo naa. 19 Te meadu a tagaJerusalem a Judeo a dinumalaw de

Marta a patwadi, mondawili-wilen deside dahilan to aka de a minate.

20 Nadid ti Marta, pékabaheta naa dumemét dén ti Jesus, éy inangena sinambat. Pero ti Maria a wadina, éy nawahak san to bile. 21 Eykésambat ni Marta ni Jesus, éy kinagina, a “Anin, Panginoon, éng édse kamaka se to éya, éy éwan minate tekako. 22 Ey maski nadid,” kagi ni Marta,“éy tukoy ko a atdinan ka na Diyosta maski anya i pékiohon mua diya.”23 “Mabuhay a huway teka mo,” kagini Jesus. 24 Ey, “O,” kagi ni Marta,“tukoy ko amabuhay siya ta pémuhayna Diyos ta tolay ta katapusan namundua.” 25 “Tandaan mo, Marta,”kagi ni Jesus; “sakén i magpabuhayta tolay, sakay sakén i kégébwatanna buhay na tolay. Maski ti ésiya améniwala diyakén, éng mate siya, éymabuhay siya. 26Sakay tu bawat tolaya buhay nadid améniwala diyakén, éyéwan siya mate a hanggan. MéniwalakaMarta ta éya?” 27Ey “O, Panginoon.Méniwalaék a siko i Cristo a anak naDiyos. Tukoy ko a siko i pinaangea sena Diyos a tagapagligtas dikame.”

Mégsanget Ti Jesus28 Nadid, to pégkagi ni Marta ta

éya, éy inange na ti wadi na a Maria.Kinagi na diya ta lihim, a “Kéye dén tuMaistu, a nipauwet na ka.” 29 Ey pék-abaheta niMaria ta éya, éy inumégkatsiya agad i inange na sinambat tiJesus. 30 Ewan pabi dinumemét tiJesus to bariyo, éngˈwan, édsa pabi topinagkasambatan de ti Marta. 31 Eydu Judeo a kaguman ni Maria to bile,péketa de a linumwas siya agad, éytinumagubet side diya, da akala de éyumange to lébéng a magsanget.

32 Nadid ti Maria, kédemét na toédsean ni Jesus, éy tinumokém siya totikéd na, a kinagi na, a “Panginoon,éng édse ka maka se to éya, éy éwanminate teka ko.” 33 Nadid ti Jesus,péketa na diya a mégsanget, pati duJudeo a kaguman na éymégsanget be,éy métageg siya a tahod. 34 Ey kinagina dide, a “Ahe i néngielbénganmoya

Juan 11:35 149 Juan 11:57diya?” Ey “Kadon,” kagi de, “Ipetame diko.” 35 Nadid, mégsanget beti Jesus. 36 Ey du Judeo, péketa dediya a mégsanget, éy “Entan moy,”kagi de, “talaga a ginustu na a tahodti Lasaro.” 37 Sakay kinagi du iba, a“Nagpabulag ta buhék i lélake a ina.Anya wade,” kagi de, “kaya na wadebe a nagpahusay ni Lasaro éng inabutna maka a buhay?”

Nabuhay a Huway Ti Lasaro38 Nadid, kédemét de Jesus to

lébéng, éy mélungkut man dén siyaa tahod. Tu lébéng éy kuweba a tetakléb a bito to pintuan na. 39 Eykinagi ni Jesus, a “Bukasan moy déni lébénga.”

Ey sala ni Marta. “Anin, Pangi-noon,” kagi na, “épat dén siya aaldew a nielbéng. Mebuyok dén na-did.” 40 Pero kinagi ni Jesus, a “Ewanmo naala-ala, Marta, bakén a kinagiko dén diko, éng méniwala ka éymeta mo i kapangyarian na Diyos?”41 Nadid, binukasan de tu lébeng, ainibutan de tu takléb na a bito. Eytinumangad ti Jesus a kinagi na, a“Salamat, Améng, da bébatenék mo.42 Tukoy ko, Améng, a palagiék moa bébaten. Pero ménalanginék dikota medegsén nadid alang-alang di to-layae, monda maniwala side a siko inagpaangea se diyakén ta munduae.”

43 Nadid, éy kinagi ni Jesus tamedegsén, a “Lasaro, lumwas kadén!” 44 Ey to pégkagi na, éy tulosa linumwas ti Lasaro a buhay dén, ate balut pabi tu kamét na sakay tutikéd na to sapot na. Pati tu ulo na,éy te balut pabi to sapot na. “Nay,”kagi ni Jesus, “ibutan moy tu balutna a damit, sakay pabayan moy siyaa méglakad.”

Gayak De a Bunon Ti Jesus45 Nadid, meadu du kaguman ni

Maria a Judeo a naniwala nadid niJesus, dahilan to ginamet na a minetade. 46 Pero te sénganya dide a din-umiretso san side du Pariseyo a bi-nahetaan de side to ginimet ni Jesus.

47Kanya du Pariseyo sakay du mataasa padi, pékabaheta de ta éya, éy nag-miting side, a néguhunan de ti Jesus.“Magenya kitam?” kagi de, “Meadu igimet na a kataka-taka. 48 Eng éwantam siya masaway, éy ipasakup diyadu étanan a Judeo. Nadid, éng maba-heta na gubiyerno ta Roma a iba iamo tam, éy umange se side a talaga ahukatén de i Templo tama, sakay patiéy bunon de i étanan a Judeo.”

49 Nadid, mégkagi ti Kaipas. Siyai mataasa du padi ta éya a taon. Ikinagi na, éy “Anya kam ye. éwankam beman tu napospusan? 50 Maigipa éy pabunu tam i éya a lélake alang-alang du tolay. Maigi pa éy mate siyakesira dikitam a étanan a Judeo.” 51 Iéya a kinagi ni Kaipas, éy éwan ta isipna sana, éng ˈwan, da siya i mataasa padi nadid, éy pinahula diya naDiyos a mate ti Jesus alang-alang duJudeo. 52 Ey éwan san Judeo, éngˈwanmate be siya alang-alang du anak naDiyosmaski ta ahe tamundua, mondamapisan side a étanan. 53Nadid, sapulta éya a miting de, éy néguhunan dute tungkulin a Judeo éng pakodyan dea ipabuno ti Jesus. 54 Kanya ti Jesus,éy éwan dén pinumeta a naglakad taHudea. Engˈwan inumange dén sidedu alagad na ta Epraim ta digdig nailang a lugar. Ey négiyan sa side.

55 Nadid, adene a dumemét iPiyesta na Ala-ala na Judeo, éymeadui inumange a tolay ta Jerusalem,monda tupadén de tu utus ni Moisestungkul ta péglinis ta bégi. 56 Eyinahayok de sa ti Jesus, da umasaside a dumemét be siya ta piyesta.Néguhunan de siya ta Templo éngdumemét siya, o éng éwan. 57 Eydu mataas a padi sakay du Pariseyo,éy kinagi de du tolay éng ti ésiyai makapospusa ta édsean ni Jesus,éy dapat ibaheta na dide, mondamadikép de siya.

12Te Nangbulak Ta Pulurida Ni Jesus

Juan 12:1 150 Juan 12:261Nadid éném a aldew bagu Piyesta

na Ala-ala, éy dinumemét ti Jesusta Betania. Saya i bariyua a nang-buhayan na ni Lazaro. 2 Kédemét naéy nipaghanda de siya ta pangaponna. Ey naglamesa ti Marta ta nén-ganan de, éy ti Lasaro éy édsa be saa méngan. 3 Ey ti Maria, éy inalap natu esa a boti a memahal a pulurida,a nibulak na to tikéd ni Jesus, sakaypinahiden na to buk na. Ey linuma-ganap tu sapot na ta étanan a lubukno bile.

4 Nadid ti Hudas Iskarote, éy ki-nagi na, a 5 “Bakit éwan nipabugtongi ina a pulurida ta étélo a datos akuhata, sakay niatéd tam maka dumahirap i kabugtungan naa?” 6 Peroéwan kanya kinagi ni Hudas i konasa éy kinagbian na du mahirap. Engˈwan, monda san éy makaalap siya takuhata de. Da dati a ugali na a még-bawas ta kapisanan de a kuhata. 7 Eykinagi ni Jesus ni Hudas, a “Pabayanmo siya, da handa na ye ta aldew apéglébéng diyakén. 8 Palagi a te tolaya mahirap a maari moy a matulun-gan,” kagi na, “pero sakén éy éwanékse dikam male.”

9 Nadid, du meadu a Judeo amémiyesta ta Jerusalem, pékabahetade a dinumemét dén ti Jesus ta Beta-nia, éy inumange be sa side. Gustude a meta ti Jesus, sakay gustu debe a meta ti Lasaro a pinabuhay na.10-11Dahil ni Lasaro, éymeadu a Judeoa pinabayan de dén du amo de a padi,a méniwala dén side ni Jesus. Kanyadu padi, éy ginayak de be a bunon tiLasaro.

Tu Pénanggap De Ni Jesus TaJerusalem

12 Nadid, to kagagabian na éya, éydu meaadu a tolay a mémiyesta taJerusalem, éy nabaheta de a dumemétdén ti Jesus. 13Kanya linumwas side tabanuwan a sambatén de. Ey te kébilside a don na kayo. Ey pékasambat dediya, éy binate de siya, a “Mabuhay,”kagi de, “basbasan maka na Diyos ilélakeae a pinaange na se! Basbasan

maka na Diyos i hariae na Israel!”14 Nadid, neta ni Jesus tu bul-o akabayo a sinakayan na. Ey i éya agimet, éy siya bale ya i nangtupadato hula a dati ta kasulatan na Diyos.I kagia na éya a hula, éy 15 “Diyankam kan méganteng, sikam a tagaJerusalem. Entan moy, ta kédemétna hari moy, éy mangabayo kan siyata bul-o a kabayo.” 16 Du alagad na,éy éwan de naala-ala ta éya a aldew ihula a éya. Pero to késoli dén ni Jesusta langet, éy naala-ala de a neta de anatupad bale dén to péngiangkas deni Jesus to kabayo.

17 Nadid, du tolay a édse to lébéngni Lasaro to péngbuhay diya ni Jesus,éy side i nagbahetaa du étanan a édseta Jerusalem. 18Kanya meadu a tahoddudu sinumambat ni Jesus, dahilan tunabaheta de a ginamet na. 19 Ey duPariseyo, péketa de a mégdulug dutolay diya, éy kinagi de, a “Entanmoy,natalo na kitam, da meadu a tahod imégduluga diya a tolay!”

Gustu Du Griego a Mékiohon Ni Jesus20 Nadid, i kagumana du Judeo a

inumange ta Jerusalem a sumambata Diyos, éy sénganya wade a Griego.21 Diden ya a Griego, éy inumangeside ni Pelip, a kinagi de, a “Engmaari, éy mékiohon kame pad ni Je-sus.” (ti Pelip, éy taga Betsayda,Galilea.) 22Kanya ti Pelip, éy kinagi nani Andres tu gustu du Griego, a tulosde a éduwa a kinagi ni Jesus. 23 Eyti Jesus, pékabati na ta éya, éy kinagina, a “Dumemét ngani dén nadid ioras a ipaliwanag na Diyos a sakén ilélake a gébwat ta langet. 24 Tandaanmoy,” kagi na, “mara tu esa a butilna pahay, éng ˈwan memula ta luta,éy éwan tu pasa. Pero éng metép-duk ta luta éy kumadu i bunga na tameadu. 25Nadid i tolay: maski ti ésiyaa mégmahal ta bégi na, éy mebut atalaga. Pero siya a magpabaya tabégi na, éy siya i mabuhay a éwan tukatapusan. 26 Kanya maski ti ésiya atunay a utusan ko,” kagi ni Jesus, “éy

Juan 12:27 151 Juan 12:47kailangan a umunonod siya diyakén.Nadid éy kaguman ko siya a palagi taédsean ko. Sakay éng méniwala siyadiyakén, éy atdinan siya Nama ko tagantimpala na.

Nikagi Ni Jesus I Kamatayan Na27 “Nadid,” kagi ni Jesus, “éy mé-

tagigék tu isip. Ey anya wade ipanalangin ko Nama ko? Panalanginko maka a agawénék na ta kahirapanko? Ewan, da saya i hangad kuaa umange ta mundua, a magtiis tahirap.” 28 Nadid nanalangin ti Jesusa kinagi na, a “Améng, ipeta mo ikapangyarian mo ta tolay.” Ey topégkagi na ta éya, éy te boses talanget a kagi na, a “Nipeta ko dén ikapangyarian kua to ginamet mo. Eynadid, éy ipeta ko man dén.”

29Nadid du tolay sa, éy nabati de bei boses ta langet, a akala de éymégké-duh. Pero “Bakén a kéduh,” kagi duiba, “pinégkagian siya no anghel.”

30 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Kanyanégkagi ta kona sa éy éwan alang-lang diyakén, éng ˈwan para dikam,monda mapospusan moy a gébwatékta Diyos. 31Dumemét dén nadid i orasa hukumén dén i mundua. Sakay tiSatanas a amo na tolay ta mundua,éy adene dén a matalo, a ibut dénsiya. 32 Ey sakén,” kagi ni Jesus, “tapéngiekpét de diyakén ta te tolnéka kayo, éy paadeneén ko i étanan atolay diyakén a ipasakup diyakén.”33Kinagi ni Jesus i éya a monda tukoydu tolay éng kodya i kate naa.

34 Nadid kinagi du tolay ni Jesus,a “Isip me kagi na libru na Diyos amabuhay kan i tagapagligtas a éwantu katapusan. Nadid, tu nginahinanmo a lélake a gébwat ta langet, éngsiya i tagapagligtas éy bakit kagi moa mate siya ta kayo? Ti ésiya i lélakea gébwat ta langet?” kagi de. 35 Eykinagi ni Jesus, a “Kétihék san déna panahun a kaguman moy i Dem-lag. Kanya sugsugén moy i Dem-lag, o makay abutén kam na diklém.

Da maski ti ésiya a méglakad ta dik-lém, éy éwan na tukoy i angayan na.36 Kanya sikam, éy méniwala kam taDemlag bagu na kam ginanan, mondasikam, éy bilang anak kam na Dem-lag.”

Ewan Méniwala Du Judeo DiyaNadid, to pégkagi ni Jesus ta éya,

éy gininanan na du tolay a linumisosiya dide. 37 Ey du tolay, éwan sidenaniwala ni Jesus, maski ginimet nata harap de i meadu a kataka-taka.38Kanya nadid, tu nihula ni PurupetaIsayas to araw, éy natupad dén. Ikinagi na to libru na, éy: “Pangi-noon, éwan tu naniwala to nibahetame dide. Maski nipeta me dide ikapangyarian na Diyos, éy éwan sidenaniwala.” 39 Kanya éwan maari améniwala side, éy tu kinagi ni Isayasa “iba, a 40 binuhék kan side na Diyos,sakay pinaktog na kan be tu isip de,monda éwan demaisipan tamahusay,monda éwan side ipasakup ta Diyosa iligtas na side.” 41 Kanya kinagini Isayas i éya, éy neta na to araw ipagkadiyos ni Cristo, a tulos na niba-heta siya.

42 Kona man sa, éy meadu be a tetungkulin a Judeo a méniwala diya.Pero lihim san. Ewan de ipégtapatdu kaguman de, da méganteng sidedu Pariseyo. Makay ibutan de side tokapilya. 43 Diden ya a tolay a konasa éy gustu de a purién side na tolaykesira ta purién side na Diyos.

44 Nadid, kinagi ni Jesus tamedegsén, a “Maski ti ésiya améniwala diyakén, éy éwan sansakén i péniwalaan naa, éng ˈwanpati tu nagpaange se diyakén aDiyos. 45 Sakay pati, tu méketadiyakén, éy meta na be tu nagpaangese diyakén. 46 Sakén i Demlag ainumange ta mundua,” kagi na.“Maski ti ésiya a maniwala diyakén,éy éwan siya manatili ta diklém.47 Nadid du makabati ta kagi kua,pero éwan de tupadén, éy éwan sakéni maghukuma dide. Da éwanék se

Juan 12:48 152 Juan 13:20inumange a maghukum ta tolay tamundua, éngˈwan i hangad kua se, éymagligtas ta tolay. 48 Pero du mégideldiyakén sakay ta pégtoldu ko, éyhukumén side a talaga ta katapusanna mundua. I magpahukuma dideéy tu kagi ko. 49 Tama ya,” kagi niJesus, “dahilan éwanék négkagi tasarili ko san a isip, éng ˈwan Tamako i nagutusa éng anya i kagin kua tatolay. 50 Tukoy ko i utus Nama ko asaya i mangatéda ta buhay a éwan tukatapusan. Kanya kékagin ko ta tolayi niutus diyakén Nama ko.”

13InugisanNi JesusTuTikédDuAlagad

Na1Nadid, éy disperas dén na Piyesta

na Ala-ala. Ey tukoy dén ni Jesus aoras dén nadid a humektat siya tamundua a sumoli dén Nama na talanget. Sapul to éya, éymahal ni Jesusdu alagad na. Ey nadid, maski daadene siya a mate, éy nipeta na dideéng hanggan ta ahe i pégmahal naadide.

2 To péngan de, éy nipaisip dén niSatanas ni Hudas Iskarote a itokyonna ti Jesus (ti Hudas a anak ni Si-mon). 3 Ti Jesus, éy tukoy na a inat-dinan siya na Diyos ta kapangyarianna ta étanan. Tukoy na a gébwatsiya ta Diyos, sakay tukoy na be asumoli ta Diyos. 4 Kanya nadid, topéngapon de, éy tinumaknég ti Jesus,a inékbus na tu badu na sakay mi-nagken ta tuwalya. 5Nadid nibulak natu dinom to palanggana, sakay tulosna inugisan tu tikéd du alagad na atégitégesa, sakay pinahiden na sideto pinagkenan na a tuwalya. 6Nadid,kéadene na ni Simon Pedro, éy ki-nagi ni Pedro, a “Diyan mo ugisan itikéd kua, Panginoon, mésanikeék!”7 “Ewan mo pabi tukoy nadid, Pe-dro, i gimet ko a éye,” kagi ni Jesus,“pero ta esa a panahun, éy tukoy modén.” 8 “Ewan,” kagi ni Pedro; “maskinikésiya, éy éwan ko ipauges diko itikéd kua.” “Eng éwan ka ipauges

diyakén, Pedro, éy éwan ka méki-agum diyakén a alagad ko.” 9 “Engkona sa, Panginoon,” kagi ni Pedro,“éy éwan san na tikéd kua, éng éwanpati na kamét kua éy ta ulo kua!”10“Ewan,” kagi ni Jesus. “Mara tu bigua négdigus, éy éwan siya tu kailangana ugisan na tu bégi na, éng ˈwan tutikéd na san. Ey sikam, melinis kamdén. Basta isesa san dén i melégidikam.” 11 Tukoy ni Jesus a te mén-gitokyon diya a esa dide, kanya kinagina a te esa dide a melégi.

12 Nadid, to pénguges na to tikédde, éy nisolot na tu badu na, sakaynagsoli dén to bangko na to lamesa.Sakay kinagi na dide, a “Natukoymoy wade i ginamet kua dikam?13 Dédulawénék moy a Maistu, sakaydédulawénék moy a Panginoon. Eytama ya,” kagi na, “da sakén nganii Maistu moy éy ta Panginoon moy.14 Nadid, éng sakén i Panginoon moyéy ta Maistu moy, sakay inugisanko be i tikéd moya, éy dapat anéguge-ugisan kam be ta tikéd moya.15Halimbawa ya tu ginamet ko dikam,monda i éya éy dapat moy a ahigén,a magpakabait kam be du kagumanmoy. 16 Tandaan moy, mara tubataan,” kagi ni Jesus, “éy éwan siyamataas to amo na. Sakay tu utusan,éy éwan siya mataas ta mégutus diya.17 Nadid, éng mapospusan moy i éyea kinagi ko dikam, sakay éng tupadénmoy, éy masuwerte kam a talaga.

18 “Pero éwanék mégkagi tungkuldikam a étanan.” kagi ni Jesus,“da te esa dikam a éwan masuwerte.Tukoy ta kam a pinili ko, a te esadikam a méngitokyon diyakén. Sayai mangtupada to kagi ta kasulatan,a taraidorénék kan no kaguman koa kadipon ko. 19 Ey nadid, ihula koye dikam bagu manyari, monda éngmanyari, éy maniwala kam a sakéni tagapagligtas a tiniyak na Diyos.20 Tandaan moy be ye,” kagi ni Je-sus; “maski ti ésiya a tumanggap tautusan ko, éy bilang tinanggapék na

Juan 13:21 153 Juan 14:6be. Sakay tu tumanggap diyakén, éybilang tinanggap na be tu nagpaangese diyakén.”

Hinulaan ni Jesus a Te MéngitokyonDiya

21Nadid, kétapos ni Jesus a négkagita éya, éy métageg siya, a kinagi nadu alagad na, a “Katutuhanan a teesa dikam a méngitokyon diyakén.”22 Ey du alagad, pékabati de ta éya,éy néglamilameng side, da éwan denapospusan éng ti ésiya i pinégkagiannaa. 23Nadid, tu esa a alagad ni Jesusamahal na, éy te eknud to tagirilan niJesus. 24 Ey sinenyasan siya ni Pedro,a kinagi na, a “Pakelagipan mo éng tiésiya i négkagian naa.” 25 Kanya tualagad, éy sinumangdih siya to sala-pad ni Jesus, a “nipakelagip na éng tiésiya i négkagian naa?” 26 Ey kinagini Jesus, a “Entan moy, isawsaw koi tinapayae ta sabawae, sakay iatédko diya.” Nadid, to péngisawsaw nato tinapay, éy niatéd na ni Hudas aanak ni Simon Iskarote. 27 Nadid, topénanggap ni Hudas to tinapay, éytulos inumasék ti Satanas diya. Eykinagi ni Jesus diya, a “Ikad mo dén agemtén mo agad i gayak mua.” 28 Dualagad a iba to lamesa, éy éwan detukoy éng bakit kinagi na ya ni Hu-das. 29 Akala de san a inutusan nasiya a mamugtong ta kailangan de tapiyesta. Kanya isip de i kona sa, éy tiHudas i bahala ta kuhata de. Sakayisip du iba, éy inutusan na siya aumange maglimos du mahirap. 30 Eyti Hudas, to pénanggap na to tinapay,éy binuméswal dén. Ey kélép dénnadid.

Tu Bigu a Utus31 Nadid, kinagi ni Jesus, a “Sakén

i lélake a gébwat ta langet. Ey na-did i orasa a atdinanék na Diyos tapagkadiyos ko. Ey mehayag be dén ikapanyarian na Diyos dahil ta gimetkua. 32 Ey nadid, éng mehayag i ka-pangyarian na Diyos dahil diyakén, éyipahayagék be agadnaDiyos. 33Sikam

a mahal ko a anak ko,” kagi ni Je-sus, “éy kétihék san dén a panahuni pékiagum kua dikam. Ahayukénékmoy, pero kagin ko dikam tu kinagiko du Judeo, a éwan kammakaange taangayan kua. 34 Nadid,” kagi na, “éyatdinan ta kam ta bigu a utus: négma-halan kam. Eng kodya i pénggustukua dikam, éy kona be sa i négagummoya. 35 Saye i pégpatunay moya duiba a tolay a sikam i alagad ko--éngnégmahalan kam.”

36 Ey “Anya, Panginoon,” kagi niPedro. “Ahe i angayan mua a ta-laga?” Ey kagi ni Jesus, a “Ewan kammakakuyog diyakén nadid ta angayankua, pero ta esa a panahun, éy tu-magubet kam diyakén ta éya.” 37 “Eybakit éwanék makakuyog diko nadid,Panginoon,” kagi ni Pedro. “Iatéd ko ibuhay ko alang-alang diko.” 38 “Anyawade, iatéd mo i buhay mo alang-alang diyakén a talaga, Pedro? Ewan.Tandaanmo, bagumagtarakot tu tan-dang nadid a amulaldew, éy tang-gianék mo ta pentélo a éwanék mokaguman.”

14Ti Jesus I Dilan

1 “Diyan kam métageg tu isip,”kagi ni Jesus. “Maniwala kam santa Diyos, sakay maniwala kam bediyakén. 2-3 I bilea Nama ko, éymeadu a kwa-kwarto. Ey umangeéksa a maghanda ta para koo moy. Eynadid, ta pékahanda ko dén ta parakoo moy, éy magsoliék se a angen takam, monda négpisan kitam ta éd-sean kua. Ey éwan ko ya kinagi dikaméng éwan katutuhanan. 4 Ey sikam,tukoy moy dén i dilan a tamo ta an-gayan kua.” 5 “Ewan, Panginoon,”kagi ni Tomas, “éwan me tukoy i an-gayanmua. Pakodyanme amapospu-san i dilan?” 6 “Sakén i dilan,” kagini Jesus. “Sakén i mégpaliwanag takatutuhanan. Sakay sakén i kégéb-watan na buhay na tolay. Ewan tumakaange Nama ko éng éwan sakén

Juan 14:7 154 Juan 14:28i magpaangea sa diya. 7 Eng tukoyékmoy, éy tukoy moy be dén Tama ko.Ey sapul nadid, éy tukoy moy dénsiya, sakay neta moy be dén siya.”

8 “Ey Panginoon,” kagi ni Pelip,“Ipeta mo dikame Tama mo, éy tamadén dikame.” 9 “Naleék dén a néki-agum dikam, Pelip,” kagi ni Jesus, “éyéwanék moy bale pabi tukoy? Bakitgustu mo a ipeta ko dikam Tama ko?Ewan moy beman tukoy tu naketadiyakén, éy neta na be dén Tama ko?10Bakit, Pelip, éwan ka pabiméniwalaa édseék Nama ko, sakay siya éy édsebe diyakén? Entan moy,” kagi na dualagad na, “tu kinakagi ko dikam, éyéwan ta isip ko a sarili, éngˈwan Tamako a mégiyan diyakén, siya i még-patarabahua diyakén ta kaluuben na.11 Dapat maniwala kam to kinagi ko,a édseék Nama ko, sakay siya, éy édsebe diyakén. Pero éng éwan kammani-wala ta éya, éy dapat a maniwala kamdahil to tarabaho ko. 12Tandaanmoy;maski ti ésiya a maniwala diyakén,éy meaheg ta tarabaho kua. Sakaygemtén na be imahigit pa ta tarabahoko, da méglakadék dén Nama ko ya.13Nadid, maski anya i agidén moya taDiyos da méniwala kam diyakén, éyatdinan ta kam a talaga, monda ipetako i kapangyarian Nama ko. 14 Kanyamaski anya i agidén moya da méni-wala kam diyakén, éy gemtén ko.”

Tu Pangako Tungkul Ta Banal a Es-piritu

15 Nadid, kinagi na du alagad na,“Eng gustuék moy, éy sundin moy iutus kua. 16 Ey sakén, éy manalang-inék Nama ko a atdinan na kam taEspiritu na a kalewas ko, a siya i Kat-ulung moy, a kaguman moy a éwantu katapusan. 17 Siya ya i Banal aEspiritu na Diyos, a magpaliwanangta katutuhanan. Du iba a tolay tamundua, éy éwan de siya tanggapén,da ewan de meta, sakay éwan de siyatukoy. Pero sikam, éy tukoy moy siya,daménatili siya dikam sakaymégiyansiya dikam.

18 “Ewan ta kam pébayan,” kagini Jesus, “éng ˈwan sumoliék dikam.19 Kétihék san dén a panahun, éyéwanék dén metan na iba a tolay.Pero sikam, éy metaék moy a huway.Ey nadid, da te buhayék a éwan tu kat-apusan, éy kona kam be sa. 20 Nadid,kédemét na éya a oras, éy mapospu-san moy a édseék Nama ko. Sakaysikam, éy édse kam diyakén. Sakaysakén, éy édseék be dikam. 21Nadid,”kagi na, “maski ti ésiya a mananggapta utus kua, a sundin na, éy siya imégmahala diyakén. Ey nadid, tumégmahal diyakén, éy mahalén besiya Nama ko. Sakay sakén, éy ma-halén ko be siya, a ipaliwanag ko diyai sarili ko.”

22Nadid, te négkagi ni Jesus a ti Hu-das, a i Hudas a éye, éy bakén a ti Hu-das Iskarote. I kinagi naa éy, “Pangi-noon, bakit ipaliwanag mo dikamei sarili mo, pero éwan mo ipali-wanang du iba a tolay ta mundua?”23 “Eng mahalék na tolay,” kagi niJesus, “éy sundin na i kagi kua, éymahal siya Nama ko. Ey sikameTama ko, éy umange kame diya amégiyan kame diya. 24 Sakay tu tolaya éwan méngmahal diyakén, éy éwanna sundin i kagi kua. Ey tandaanmoy,” kagi ni Jesus, “i kinékagi kuadikam, éy éwan gébwat diyakén, éngˈwan kagi ya Nama ko. Siya i nagutusadiyakén.

25 “Nadid,” kagi na, “éy kagin kodén ye dikam habang kaguman takam pabi. 26 Ey ta péngginan kodikam, éy paangen se Nama ko i Ba-nal a Espiritu alang-alang diyakén.Siya i Katulung moy. Magpaliwanangsiya dikam ta étanan, a ipaala-ala nadikam i étanan a kinékagi ko dikam.

27 “Nadid, i iwahak kua dikam,éy kapayapaan. Pero du tolay tamundua, éy éwan side makapan-gatéd dikam ta kapayapaan. Perosakén, éy iatéd ko dikam i kapaya-paan kua. Kanya diyan kam métagegtu isip, sakay diyan kam méganteng.28Nabati moy dén tu kinagi ko,” kagi

Juan 14:29 155 Juan 15:19ni Jesus, “a umangeék ta iba a lu-gar, pero sumoliék dikam. Kanyadiyan kam malungkut. Eng gustuékmoy a talaga éy masaya kam be, daméglakadék dén Nama ko ya. Ey siya,éy mataas siya diyakén. 29 Kinagi koya dikam bagu manyari, monda éngmanyari, éy maniwala kam diyakén.30 Nadid, kétihék san dén a panahun,éy éwanék dén huway a mégkagidikam, da dumemét dén i amo natolay ta mundua, a ti Satanas. Ewansiya tu kapangyarian diyakén, 31 éngˈwan tupadén ko san i niutus diyakénNama ko, monda meta du tolay amahal ko Tama ko. Nay, tapusék déna mégkagi,” kagi ni Jesus. “Umégkatkam dén a kitam dén.”

15Ti Jesus I Ponan Na Ubas

1 Nadid, kinagi ni Jesus, a “Maratu kayo a ubas, éy sakén i ponanna. Sakay Tama ko, siya i mégalagaadiya. 2 Nadid, bawat sanga-sanga koa éwan mégbunga, éy kétulén Namako. Sakay bawat sanga ko a még-bunga, éy pungusan na, monda mag-bunga ta mas mahigit pa. 3 Nadid,sikam a alagad ko, éy melinis kamdén, dahilan to kinagi ko dikamakagi.4 Nadid, manatili kam diyakén, sakaysakén éy manatiliék be dikam. Maratu sanga no kayo éy éwan makapag-bunga éng éwan manatili to ponanna. Ey kona be sa dikam, a éwankambemakapagbunga éng éwan kammanatili diyakén.

5 “Mara sakén i ponan na kayo,”kagi ni Jesus. “Sikam i sanga-sangako. Nadid, tu manatili diyakén, sakaymanatiliék be diya, éy siya i mag-bunga ta meadu, da éwan kam mak-agimet ta maski anya éng mehiwalaykam diyakén. 6 Kanya éng éwan ma-natili i tolay diyakén, éy ibut siya akoman i sanga no kayo, a hangganmalanés. Ey nadid, iduhu de i konasa a sanga-sanga, sakay ibut de dén taapoy, mondamatutod side. 7Ey nadidsikam,” kagi ni Jesus, “éng manatili

kam diyakén, sakay manatili be i kagikua ta isip moya, éy maari kam a ma-gaged ta maski anya a gustu moy, éyiatéddikama talaga. 8Sakay éngmag-bunga kam ta meadu, éy saya i mag-pahayaga ta kapangyarian Nama ko.Sakay saya i katunayan moya a sikami alagad ko a talaga. 9 Nadid, éngkodya i pénggustua diyakén Nama ko,éy kona be sa i pénggustu kua dikam.Ey sikam, éy diyan moy pébayan ipénggustu kua dikam. 10 Entan moy,gustuék Nama ko a palagi, da sinunudko dén i utus naa. Nadid, éng konakam be sa, a sundin moy i utus kua,éy gustu ta kam be a palagi.

11 “Nadid,” kagi na du alagad na,“kinagi ko dén ya dikam monda édsedikam i kasayaan ko, monda masayakam be ta mahusay. 12 Saye i utuskua dikam, a négmahalan kam a konata pégmahal kua dikam. 13 Mara éngte tolay a iatéd na i buhay na alang-alang to kadimoy na, éy saya i katu-nayan naa a mahal na siya a tahod.14 Ey sikam i kadimoy ko a talaga,éng sundin moy i utus kua dikam.15 Sapul nadid, éy éwan ta kam du-lawén a utusan ko, éngˈwan dulawénta kam a kadimoy ko. Dahilan duutusan, mara éwan de tukoy i gimetno amo de, da éwan na ikagi dide.Pero sakén, éy nipaliwanag ko déndikam i étanan a kinagi diyakénNamako. 16 Tandaan moy,” kagi ni Jesus;“éwanék moy pinili a sakén i amomoy, éngˈwan sakén i nagpilia dikam.Sakay inutusan ta kam a magbungata meadu a bunga a éwan malipas,monda atdinan kamNamako tamaskianya i agidénmoya diya, daméniwalakam diyakén. 17 Ey saye i utus kuadikam, a négmahalan kam.

Méiyamut Du Iba a Tolay18 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus,

“éng maiyamut dikam du iba a tolay,éy alélahanénmoy a naiyamut pa sidediyakén bagu side naiyamut dikam.19Mara éng sakup kam du iba a tolayta mundua, éy gustu de kam be, da

Juan 15:20 156 Juan 16:17gustu du iba a tolay i kapareho de.Pero éwan, da pinili ta kam a nibukodta kam dide. Kanya méiyamut sidedikam, da éwan kam dén ipasakupdide. 20 Diyan moy kaleksapan tukinagi ko dikam, a éwan mataas tubataan to amona. Kanya éng linokoékde éy lélokon de kam be. Eng tin-upad de i kagi kua, éy tupadén debe i kagi moya. 21 Kanya manglokoside dikam, éy dahilan éy sakup takam. Inidelanék de, da éwan de tukoytu nagpaange se diyakén. 22 Maraéng éwanék se inumange a nagtoldudide,” kagi ni Jesus, “éy éwan makaside tu kasalanan. Pero nadid, éyéwan side tu katuwiran ta kasalanande. 23 Ey tu méiyamut diyakén, éyméiyamut be Nama ko. 24Eng éwanéknagimet ta harap de ta éwanmégimetna tolay, éy éwan side tu kasalanan.Pero nadid te kasalanan side, damaski neta de i gimet ko a kataka-taka, éy méiyamut side dikame Tamako. 25 Saye i mangtupada to kagita kautusan de, a éwan kan side tukatuwiran amaiyamut diyakén.” 26Takédemét na Katulung éy siya i méngi-pahayaga diyakén. Siya i Espiritu agébwat Nama ko, a magpaliwanag takatutuhanan. Ey sakén i magpaangease diya. 27 Sakay sikam, éy magpa-hayag kam be diyakén, da sikam ikinumuyuga diyakén sapul to sapul.

161 “Ey nadid, kinagi ko dén dikam i

éya a étanan, a monda éwan maibuttu péniwala moy diyakén. 2 Entanmoy,” kagi ni Jesus du alagad na,“dumemét i oras a paibutén de kamdu kapilya de. Sakay pati, ta esa apanahun, éy te tolay a mégakala sidea makatulung ta Diyos éng bunon dekam. 3 Kona sa i péngloko dia dikam,da éwan de tukoy Tama ko, sakayéwanék de be tukoy. 4 Nadid, kinagiko dén ya dikam, monda kédemét naoras a pékialaman de kam, éy maala-ala moy a nihula ko dén ye dikam.

I Tarabaho Na Banal a Espiritu

“Ewan ko kinagi dikam i éya tosapul, da kaguman ta kampabi. 5Peronadid, éy kinagi ko dén dikam, damagsoliék dén ta minagpaange sediyakén. Nadid, éwan moy ipake-lagip diyakén éng ahe i angayan kua.6 Engˈwan, mélungkut kam san dahi-lan to kinagi ko dikam. 7 Pero entanmoy, kagin ko dikam i katutuhanan,a kaigian moy ye da maglakadékdén. Eng éwanék méglakad, éy éwanumange dikam tu Katulung moy.Pero éng méglakadék dén, éy paan-gen ko siya dikam. 8 Ey kédemétna Katulung moy,” kagi ni Jesus, “éyipaliwanag na du tolay ta munduatungkul ta kasalanan de, sakay tatama a gimet, sakay ta péghukumna Diyos. 9 Ipaliwanag na dide a tekasalanan side, da éwan side méni-wala diyakén. 10 Ipaliwanag na didea tama i gimet ko, da magsoliékdén Nama ko, éy éwanék moy metaa huway. 11 Ipaliwanag na dide ahukumén side na Diyos, da hukuméndén i amo na tolay ta mundua.

12 “Te meaduék pabi a itoldudikam,” kagi ni Jesus du alagadna, “pero éwan pabi nadid, daéwan moy pabi kaya a mapospusannadid. 13 Pero kédemét na Espiritua magpaliwanag ta katutuhanan,éy ipaliwanag na dikam i buu akatutuhanan. Siya, éy éwan mégkagita sarili na a isip, éngˈwan ipaliwanagna san i kinagi na Diyos diya. Sakayipaliwanag na be dikam i manyari taesa a panahun. 14 Siya i magpahayagata kapangyarian ko, da alapén na be ikagi ko a tulos na itoldu dikam. 15 Iétanan a koo Nama ko, éy koo kobe,” kagi ni Jesus. “Kanya kinagi ko aalapén na Espiritu tu kagi ko, a itolduna ya dikam.

Maibut tu Kalungkutan Moy16 “Kétihék san dén a panahun éy

éwanék moy dén meta. Nadid lu-mipas i kétihék man dén a panahunéy metaék moy man dén.” 17 Nadid,

Juan 16:18 157 Juan 17:3pékabati du alagad na ta éya a ki-nagi na, éy négpakipakelagip side, akinagi de, a “Bakit kagi na a kétihékkan san dén a panahun éy éwan tamdén meta, sakay kétihék man dén apanahun éy meta tam kan dén siyaa huway? Sakay anya wade be ikahulugina no kinagi na, a kona sa damagsoli kan Nama na? 18 Anya wadei kahulugina,” kagi de, “na kétihékkan a panahun?” Kona sa i uhunadu alagad, da éwan de napospusan tukinagi ni Jesus dide.

19 Nadid ti Jesus, éy tukoy na déna te pakelagip side diya. Kanya ki-nagi na dide, a “Anya, néguhunanmoywade tu kahulugen no kinagi ko?20 Tandaan moy,” kagi na, “kédemétna éya a oras, éy magsanget kam amagsisi kam. Pero du iba a tolayta mundua, éy masahat side. Perokétihék san dén a panahun, éymaibuttu kalungkutan moy a masahat kamdén. 21 Mara tu bébe a mégenak, éymégsisi siya da méghirap dén. Perota kéluwas no anak na, éy maibut déntu pégsisi na, da masahat dén siya toanak na. 22 Ey kona be sa dikam,”kagi ni Jesus; “magsisi kam nadid.Pero ta kédemét ko dikam a huway,éy masahat kam dén. Ey éwan tumakapagpaibut ta sahat moy.

23 “Kédemét na éya a panahun, éyéwan kam magpakelagip diyakén,”kagi ni Jesus. “Engˈwanmagaged kamNama ko ta maski anya, a gamiténmoy i ngahen kua, éy atdinan nakam. 24 Hanggan nadid, éy éwanmoy pabi ginamit i ngahen ko éngmékiohon kam ta Diyos. Kanya sapulnadid, éy mékiohon kam diya, éy at-dinan na kam, monda masaya kam tamahusay.”

Napasuku Ni Jesus I Mundua25 Nadid, kagi na du alagad na,

a “Kinagi ko dén dikam i meadu ahalimbawa. Pero dumemét i oras aéwan halimbawa i kagin kua dikam,éngˈwan ipaliwanang ko dikam Tamako ta medibo a kagi. 26 Ta éya a

panahun, éy manalangin kam Namako a gamiténmoy i ngahen ko. Sakén,éy éwanék tu kailangan a ipanalanginta kamNamako, 27da siya, éy gustunakam be. Gustu na kam da ginustuékmoy, a méniwala kam be a gébwatékta Diyos. 28 Ey gébwaték ngani Namako a Diyos.” kagi ni Jesus, “a inu-mangeék se ta mundua. Ey nadid,éy ginanan ko i mundua a magsoliékNama ko.”

29Nadid, pékabati du alagad ta éya,éy kinagi de, a “Medibo ngani dén ikagimua, Panginoon. Ewan yamedis-alad a halimbawa! 30 Nadid éy tukoyme a siko i nakapospusa ta étanan,”kagi de, “da maski éwan me ka pake-lagipan éy napospusan mo dén i isipmia. Kanya méniwala kame a gébwatka ta Diyos a talaga!” 31 “Anya, méni-wala kam dén a talaga?” kagi ni Jesus.32 “Pero entan moy, dumemét dénnadid i oras a mahiwahiwalay kamdén a pabayanék moy, a guminan ibawat esa dikam ta bili-bilemoy. Perote kagumanék pabi, da édse diyakénTama ko. 33 Kinagi ko dén ya dikam,monda mapayapa kam tu isip dahildiyakén. Du iba a tolay ta mundua, éypaghirapén de kam. Pero patibayénmoy i isip moya, da napasuku ko déntu amo du tolay ta mundua.”

17Panalangin Ni Jesus Du Alagad Na

1 Nadid, to pégkagi dén ni Jesusta éya du alagad na, éy tinumangadsiya ta langet a nanalangin. “Améng,”kagi na, “Dinumemét dénnadid i oras.Palitawén mo pad nadid i kapang-yarian ko, monda palitawén ko be ikapangyarian mo. 2 Da inatdinanékmo, Améng,” kagi na, “ta kapang-yarian ko ta étanan na tolay, a mondadu tolay a niatéd mo diyakén, éy at-dinan ko be side ta buhay a éwan tukatapusan. 3 Nadid, Améng, siko itunay a Diyos a isesa. Sakén éy ti JesuCristo a pinaangeék mo se. Nadid, dumakatukoy dikita, éy side i te buhay a

Juan 17:4 158 Juan 17:25éwan tu katapusan. 4 Nadid, Améng,éy nipahayag ko dén i kapangyarianmo ta munduae, a tinupad ko dén tunipatarabaho mo diyakén. 5 Kanyanadid, Améng, éy atdinanék mo takapangyarian ko ta harapmua, a konato kapangyarian ko to pékiagum kodiko to arawbagunilalang imunduae.

6“Nipahayag ta ka, Améng,” kagi niJesus, “du tolay a niatédmo diyakén--du alagad ko. Side i koo mo, éy niatédmo side diyakén. Sinunud de tu kagimo, 7 kanya tukoy de a gébwat diko iétanan a niatéd mo diyakén a gimetko. 8 Ey nipahayag ko dide, Améng,tu niutus mo diyakén a mégkagi dide,éy tinanggap de dén. Ey tukoy de agébwaték diko, sakayméniwala side asiko i nagpaangea se diyakén.

9 “Ewan ko ipanalangin, Améng, duiba a tolay ta mundua,” kagi ni Jesus;“éngˈwan ipanalangin ko san du tolaya niatéd mo diyakén, da side i koomo. 10 I étanan a koo ko, éy koomo be. Sakay étanan a koo mo, éykoo ko be. Ey side ya di mégpa-hayaga ta kapangyarian ko. 11Nadid,éy humektaték ta mundua, Améng, amagsoliék diko. Pero du alagad ko,éy mawahak side ta mundua. Améng,siko i banala. Alagaan mo pad sideta kapangyarian mua a niatéd modiyakén. Alagaan mo side, mondamaging isesa side a kona dikita. 12 Topékiagum ko pabi dide, Améng, éyinalagaan ko side ta kapangyarianmoa niatéd mo diyakén. Inalagaan koside, kanya éwan tu napahamak dide.Basta esa san tu napahamak dide,monda matupad tu kagi ta libru naDiyos ta tungkul diya.

13 “Ey nadid, Améng, éy magsoliékdiko. Ey mégkagiék dén diko nadidta kona se, monda masakup di alagadkuae na kasayaan kua. 14 Nipahayagko dide tu kagi mo, Améng. Eynadid, du iba a tolay ta mundua,éy méiyamut side du alagad ko, daéwan dén side umayun dide. Ey konabe sa sakén, da éwanék be umayun

ta mundua. 15 Ewanék ménalangin,Améng, a ibukod mo side ta mundua,éng ˈwan basta alagaan mo side tagimita ni Satanas. 16 Ewanék umayundu iba a tolay ta mundua,” kagi niJesus. “Ey kona be sa du alagad ko, aéwan be side umayun du iba a tolayta mundua. 17 Patibayén mo, Améng,i isip dia a sumunud diko. I katu-tuhanan, éy saya i magpatibaya dide.Ey tu kagi mo, saya i katutuhanana.18 Nadid, Améng, éng kodya i pég-paange mo diyakén ta munduae, éykona be sa i pégpaange kua di alagadkua ta iba-iba a lugar ta munduae.19 Ey alang-alang dide, éy patibayénko i isip ko a sumunud diko, Améng,monda du alagad ko, éy sumunudbe side diko, ta pamag-itan na katu-tuhanan.

20 “Ey nadid, Améng,” kagi ni Je-sus, “éy éwan ko ipanalangin san dialagad kuae, éng ˈwan ipanalanginko be du tolay a maniwala diyakénta esa a panahun dahilan ta iba-heta de dide. 21 Ipanalangin ko side,Améng, a maging isesa maka sidea kapareho ta, da édse ka diyakén,sakay sakén éy édseék diko. Mondaédse maka be side dikita. Kona makasa, Améng, mondamaniwalamaka duiba a tolay ta mundua a pinaangeékmo se. 22 Inatdinanék mo, Améng,ta kataasan ko. Sakay sakén, éyinatdinan ko be side ta kataasan de,monda maging isesa side a kaparehota. 23 Nadid, éy édseék dide, sakaysiko éy édse ka be diyakén, Améng,monda maging isesa side ta mahusay.Nadid,” kagi ni Jesus, “tukoy makadu tolay ta mundua a pinaangeék mose. Sakay tukoy de maka be a gustumo side a kona ta pénggustu muadiyakén.

24 “Ey nadid, Améng, éy niatéd modén side diyakén. Ey gustu ko aédse maka be side diyakén ta édseankua, monda meta de i kapangyarianko. Inatdinanék mo, Améng, ta ka-pangyarian ko, da ginustuék mo bagunilalang i mundua. 25 Améng, siko

Juan 17:26 159 Juan 18:23i mahusaya. Du tolay ta mundua,éy éwan de ka tukoy. Pero sakén,éy tukoy ta ka. Sakay diden yea méniwala diyakén, éy tukoy debe a siko i nagpaangea se diyakén.26 Nipahayag ta ka dide, Améng, éyipahayag ta ka pabi, monda masakupbe side na pénggustu mua diyakén,sakay monda édseék be dide.”

18Dekpén De Ti Jesus

1 Nadid, to kétapos ni Jesus ananalangin, éy hinumekatat side dualagad na ta Jerusalem, a inumahabesside ta Kedron, a tulos de ta hala-manan ta dibilew. 2 Nadid ti Hudasa méngitokyon ni Jesus éy tukoy nabe dén i éya a lugar, da madalas deJesus a tumétulos ta éya. 3 Kanya na-did, éy nigiya na sa du sundalu sakaydu pulis, a négsolo side ta bombilyasakay sulo a kayo. Sakay te armas beside. Side du inutusan du mataas apadi sakay du Pariseyo.

4 Nadid ti Jesus, éy tukoy na déni manyaria diya. Ey kédemét dusundalu to halamanan, éy sinambatna side, a kinagi na, a “Ti ésiya iahayukén moya?” 5 “Ti Jesus a tagaNasaret,” kagi de. “Ey sakén nganidén ye,” kagi ni Jesus. Kaguman dusundalu ti Hudas. 6Nadid, to pégkagini Jesus a “Sakén ngani dén ye,” éyinumisol side a tulos de a natumba.7 Ey kinagi na man dén dide, a “Tiésiya i ahayukén moya?” Ey “Ti Jesusa taga Nasaret,” kagi de. 8Ey kinagi niJesus, a “Kinagi ko ngani dén dikam asakén dén ye. Nadid, éng sakén sani haayukén moya, éy pabayan moy dikaguman kuae.” 9 Kinagi ni Jesus iéya, monda matupad tu kinagi na toéya, a éwan mebut i maski isesa duniatéd diya Nama na.

10Nadid ti Simon Pedro, éy binagutna tu sondang na, a tinegpas na tuutusan no mataas a padi, a tulos mi-nahipas tu talinga na. I ngahen noutusan, éy ti Malko. 11 Ey “Diyanmo,” kagi ni Jesus ni Pedro, “Ikaluban

mo tu sondang mo. Isip moy wadeéwan ko tanggapén i hirap ko a iatéddiyakén Nama ko?”

12Nadid du sundalu, sakay du pulissakay tu kapitan de, éy dinikép deti Jesus, a ginapus de, 13 sakay kin-abitan de a niange de pa to bile niAnas. Ti Anas éy manugen ni PadiKaipas. Ti Kaipas i mataas a padita éya a taon. 14 Siya i négkagia dute tungkulin a Judeo, a maigi pa éypabunu de siya alang-alang du tolay.15 Nadid ti Simon Pedro sakay tu esabe a alagad, éy tinumagubet side deJesus. Ey kédemét de a éduwa tobile no mataas a padi, éy nakasdéptu alagad a esa to karsada no bile, datukoy siya no padi. 16 Pero nawahakti Pedro ta luwas no kudal. Kanya tualagad a esa, éy pinékiohonna to bébea mégbantay to pintuan no kudal, apasdépén na ti Pedro. 17 Ey késdépni Pedro, éy kinagi diya no bébe, a“Alagad ka wade na éya a lélake?” Ey“Ewan,” kagi ni Pedro.

18 Nadid, du bataan sa, sakay dupulis, éy nagpabaga side ta uging, apégdengdengan de, da medégnin. Eykaguman de ti Pedro, a mégdengdengbe sa.

Nipakelagip De Ni Jesus19Nadid tumataas a padi éynipake-

lagip na ni Jesus du alagad na sakaytu pégtoldu na. 20 Ey kinagi ni Jesusdiya, a “Naleék dén a mégpahayag tapégtoldu ko ta harap du tolay. Ugaliko a palagi a mégtoldu du tolay takapilya sakay ta Templo, da saya iképisanana du tolay. Ewanék még-toldu ta lihim. 21 Bakit siyasaténékmo?” kagi ni Jesus. “Siyasatén mo dutolay a nakabati diyakén. Tukoy de tupégtoldu ko.” 22 To pégkagi ni Jesusta éya, éy sinapuk siya no esa a pulis,a kinagi na, a “Bakit kona sa i sengbetmua ta mataas a padi?” 23 “Eng malitu kinagi ko,” kagi ni Jesus, “éy kagimo dén. Pero éng éwan ko kinagi imali, éy bakit sinapukék mo?”

Juan 18:24 160 Juan 19:724 Nadid ti Anas, éy nipetugén na

dén ti Jesus a gapus pabi ni PadiKaipas.

25 Nadid, mégdengdeng pabi sa tiSimon Pedro, éy kinagi diya du édsasa, a “Ewan siko i alagad na éya alélake?” Ey “Ewan,” kagi ni Pedro.26 Nadid, te bataan sa no mataas apadi. Top siya no lélake a tinegpasni Pedro tu talinga na. Ey kinagi nani Pedro, a “Isip ko neta ta ka be sata halamanan a kaguman na diniképmia?” 27 Pero inéwan man dén niPedro. Ey to péngawan na dén éybigla a nagtarakot tu tandang.

Péngbista Ni Pilato Ni Jesus28 Nadid éy pinaluwas de ti Je-

sus to bile ni Kaipas, a nitugén deto pégiyanan no gubernador. Amu-laldew pabi. Ey du Judeo, éy éwanside sinomdép to pégiyanan no gu-bernador, da ugali na rilihiyon de, éymehupet kan tu somdép. Ey bawaltu mehupet a méngan ta anyaya naAla-ala. 29Kanya linumwas dide ti Gu-bernador Pilato, a kinagi na, a “Anyai abla moya ta éye a lélake?” 30 Eykinagi du Judeo, a “Te kasalanan siya!Eng ˈwan siya tu kasalanan, éy éwanme nitugén diko.” 31 Ey kinagi niPilato a, “Bistaan moy siya ta sarilimoy a huwes.” Ey “Ewanmaari,” kagidu Judeo, “da labag ta utus a pabunume i tolay.” 32 Nanyari ya mondamatupad tu kinagi ni Jesus, to pégkagina a mate siya ta te tolnék a kayo.

33 Nadid, sinomdép man dén ti Pi-lato to pégiyanan na a pinauwet nati Jesus, a kinagi na, a “Anya, sikoi haria na Judeo?” 34 Ey kinagi niJesus, a “Anya, gébwat ina ta sarilimo a isip, o te négkagi dikam ta ina?”35“Ataay, Judeoék beman?” kagi ni Pi-lato. “Anya i kasalanan mo? Bakit ni-tugén ka diyakén du kabébayan mo?”36 Kinagi ni Jesus, “I kaharian ko, éyéwan ta éye ta munduae. Mara éngédse i kaharian ko ta munduae, éyipékilabanék du utusan ko, mondaéwanék maka dekpén du Judeo. Peroéwan,” kagi ni Jesus, “da éwan édse i

kaharian ko ta munduae.” 37 “Ey na-did,” kagi ni Pilato, “hari ka a talaga?”“Kagi mo a hariék,” kagi ni Jesus, “éysé ˈ ngani ya i tungkulin kua. Kanyanienakék, éy monda ipahayag ko ikatutuhanan. Kanya inumangeék tamundua. Ey maski ti ésiya a nasakupna katutuhanan, éy baten de i kagikua.” 38 “Ewan wade tu makaposposta katutuhanan,” kagi ni Pilato.

Gustu De a Bunon Ti JesusNadid, to pégkagi ni Pilato ta éya,

éy linumwas man dén siya du Judeo,a kinagi na dide, a “Ewanék tu meetaa kasalanan na lélake a éye a pa-marusaan ko diya. 39 Nadid ayun taugali moy, éy paluwasén ko i esa apihesu éng Piyesta na Ala-ala,” kagini Pilato. “Anya wade éng légsi-wan ko i éye a lélake a hari kan naJudeo?” 40 Ey, “Ewan.” kagi du tolay.“Bakén a siya, éngˈwan légsiwanmo tiBarabas!” (Ti Barabas éy tulisan.)

191 Nadid ti Pilato, éy nipayabat na

ti Jesus. 2 Sakay du sundalu, éy ki-nawekaw de tu lanot a te set, sakaynisoklop de ta ulo naa a kurona nakan. Sakay pinabaduan de ta medin-gat, da saya i kolor na damit na hari.3 Sakay nalelewas side a inumadenediya, a kinagi de a “Mabuhay! Sikoa hari na Judeo!” a tulos de a sésa-pukén.

4 Nadid, linumwas man dén ti Pi-lato du meaadu a tolay, a kinagi nadide, a “Entan moy, iharap ko siyadikam,monda tukoymoy a éwanék tumeeta a kasalanan na a pamarusaanko diya.” 5 Ey nadid, niluwas de tiJesus ta harapan dia, a te kurona a set,sakay te badu amedingat. Ey kinagi niPilato, a “Entan moy, saye i lélakia!”6 Ey du mataas a padi, sakay du pulis,péketa de ni Jesus, éy kinagi de tamedegsén, a “Ipako mo ta kudos!” Eykinagi ni Pilato, a “Alapén moy siya.Sikam i méngipakua diya, da sakén,éy éwanék tu meeta a kasalanan na apamarusaan ko diya.” 7 Ey kinagi du

Juan 19:8 161 Juan 19:29Judeo, a “Te kautusan kame, a i kagiata éya, éy dapat mate siya, da siya éymégwari-wari a anak na Diyos.”

8 Nadid, pékabati ni Pilato ta éya,éy lalo siya a umanteng. 9 Kanyasinomdép man dén siya to pégiyananna, a kinagi na ni Jesus, a “Ahe igébwat mua a talaga?” Ey éwansinumengbet ti Jesus. 10 Ey “Bakit,”kagi ni Pilato, “éwan ka suméseng-bet diyakén? Ewan mo beman tukoya sakén i te kapangyariana a mang-paluwas diko, o dikaya ipako ta ka takudos?” 11Ey kinagi ni Jesus, a “Kanyaka san te kapangyarian diyakén, éykaluuben na Diyos a niatéd diko ikapangyarian mua. Kanya tu néngi-tugén diyakén diko, éy siya i lalo amedukés i kasalanan na.”

12 Nadid, pékabati ni Pilato ta éya,éy lalo a gustu na a légsiwan ti Jesus.Péro mégidel du Judeo, a kinagi dediya, “Eng légsiwan mo siya, éy kon-tara ka ta hari tam ta Roma, da maskiti ésiya a mégwari-wari a hari, éy kal-aban no hari tam ta Roma.” 13Nadid,pékabati ni Pilato ta éya, éy niluwasna ti Jesus, sakay négiknud siya tohukuman. I édsean na hukuman éyto plasa a semento (i pégngahen de taéya ta kagi na Judeo, éy Gabata).

14Nadid éy disperas dén na Piyestana Ala-ala, to tamo a tanghali. Eykinagi ni Pilato du Judeo, a “Saye ihari moya!” 15 Pero basta kinagi dutolay, a “Bunuén moy siya! Ipakomoy siya!” “Anya,” kagi ni Pilato,“ipako ko bale tu hari moy ta kudos?”Ey kinagi du mataas a padi, a “Ewankame tu hari, éng éwan tu hari tamta Roma!” 16 Kanya niatéd ni Pilato tiJesus dide, a ipako de ta kudos.

Nipako De Ti Jesus17 Ey pinaluwas de ti Jesus ta

banuwan a békle na tu kudos na. Ni-ange de siya ta lugar a ngéngahinande a “Bungu” (ta kagi na Judeo éyGolgota). 18 Ey du sundalu, éy nipakode sa siya to kudos. Sakay nipako

de be sa i éduwa a lélake a nitol-nék de ta magtembanga a tagirilanni Jesus. 19 Nagpasulat ti Pilato takagi to pastel, a niekpét na to ku-dos. I kagia to pastel éy “TI HESUS ATAGA NASARET, A HARI NA JUDEO.”20Meadu du Judeo a nakabasa to pas-tel, da adene ta banuwan i pinéngitol-nékan dia to kudos ni Jesus. Ey nisulatya ta kagi na Judeo, sakay kagi naLatin, sakay kagi na Griego. 21 Kinagidu mataas a padi ni Pilato, a “Diyanmo isulat a hari siya na Judeo; éngˈwan, i maigi a isulat mo, éy ‘Akalana éye éy hari na Judeo.’ ” 22 “Ewan,”kagi ni Pilato. “Bagay nesulat dén, éyéwan dén maari a palitan.”

23Nadid du sundalu, to péngitolnékde dén ni Jesus, éy hinati-hati de tubadu na ta épat a bahagi. Esa bahagibawat esa a sundalu. Sakay inalap debe tu badu na a atakdug. Pero i éya,éy éwan tu nadigetan, da ginameta buu a damit. 24 Kanya kinagi de,a “Diyan tam pépapéknitén, sayang.Subali pa, éy magpalabunutan kitam,éng ti ésiya dikitam i makaalapa.” Eyto pégpalabunutan de, éy natupad tukagi ta kasulatan, a “Pinaghati-hati dekan tu baduna, sakay tu damit na kan,éy pinagpalabunutan de.”

25 Nadid, éy te taknég ta adene tokudos i épat a bébe: tu ina ni Jesus,sakay tu top nena na, sakay ti Mariaa asawa ni Kleopas, sakay ti MariaMagdalena. 26 Ey ti Jesus, péketa nanena na, sakay tu alagad na a ésaa mahal na, éy kinagi na nena na,a “Entan mo, Inéng, sapul nadid, éysiya ina i bilang anak mua.” 27 Sakaykinagi na to alagad sa, a “Nadid, éysiya i bilang ina mua.” Kanya sapul taéya a aldew, tu alagad éy pinégiyan natu ina ni Jesus to bile na.

Nate Ti Jesus28 Nadid, éy tukoy ni Jesus a na-

ganap dén i étanan a tarabaho na. Eykinagi na a, “Mégeplékék.” (Kinagina ya a monda matupad tu kagi a esata kasulatan.) 29 Te ahung sa a putatta tuba. Kanya nibisa de tu damit to

Juan 19:30 162 Juan 20:13tuba, sakay nisélpet de to kayo, sakaynisadét de to labi ni Jesus. 30 Ey topéngsépsép ni Jesus to tuba, éy kinagina a “Naganap dén.” Ey to pégkagi nata éya, éy linuméngte dén, a tulos nadén a nahéngsatan.

31 Nadid, da disperas no piyesta,éy pékiohon du Judeo ni Pilato a pa-puseng na tu tikéd du étélo a nipako,monda mate side agad, a iogsad deside to kudos. Sala du Judeo a tetolnék pabi side du kudos ta kédemétna piyesta, da mahalaga ya a aldew.32 Kanya du sundalu, éy pinuseng detu tikéd du éduwa a tulisan a nipakoa késabay ni Jesus. 33 Pero kéadenede ni Jesus, éy neta de a pate dén.Kanya éwan de pinuseng i tikéd naa.34 Pero tu sundalu a esa, éy binikal natu hawes ni Jesus to géyang, éy bigla abinumulos diya i dige sakay dinom.

35Sakén a nanulat ta éye, éyminetako ngani i nanyaria ta éya. Kanyatukoy moy a katutuhanan i sistigu koa éye dikam. Mégpatunayék dikam,monda maniwala kam. 36 Nanyari ikona sa, monda matupad tu kagi takasulatan, a “Ewan kan mapuseng tutulang na a maski isesa.” 37 Sakaynatupad be tu iba a kagi to kasulatan,a i kagi na, éy “Mémalasén de kan tubinikal de.”

Ielbéng De Ti Jesus38 Nadid, kétapos na éya, ti Hose

a taga Arimatea éy nékiohon siya niPilato, a alapén na tu bangkay ni Je-sus. Méniwala ti Hose ni Jesus, perolihim san, da méganteng siya du tetungkulin a Judeo. Ey to pékiohonna ni Pilato, éy inoan na siya. Kanyainalap na tu bangkay. 39 Kaguman niHose ti Nikodemo. Siya tu nékiohonni Jesus to kélép to araw. Ey te kébilti Nikodemo a manga limapulu a kiloa sépot a halu-halu a gébwat ta kayo.40 Inalap de tu bangkay ni Jesus, asinaputan de to manta, a niagum debe sa tu mesépot, da saya i ugalia naJudeo éng maglébéng. 41 Nadid, toadene no pinéngipakoan de ni Jesus,

éy te halamanan. Ey te peglébngan saa bigu a kuweba a éwan pabi ginamit.42Ey nielbéng de sa ti Jesus, da adene,éy mégagaw dén side, da adene dén ipangilin.

20Ewan Dén Tu Lasén Tu Lébéng

1 Nadid, to simba a gagabi, a me-didiklém pabi, éy inumange ti MariaMagdalena to lébéng. Ey kédemét nasa, éy neta na a bukas dén, a naibutdén tu takléb na a bito. 2 Ey naginanti Maria a soli, a niange na nibahetani Simon Pedro sakay to alagad a esaa mahal ni Jesus. “Inalap de tu Pangi-noon to lébéng,” kagi na, “éy éwantam tukoy éng ahe i néngiangayandia!” 3 Nadid, pékabati ta éya niPedro sakay tu alagad a esa, éy inu-mange sa side a inentan de. 4 Parehoside a naginan, pero tu alagad a esa,éy neditulan na ti Pedro to lébéng.5 Niseleg na tu lubuk, éy neta na santu sapot. Pero éwan siya sinomdép.6 Nadid, pékaabut ni Pedro to alagada esa to lébéng, éy basta tulos na asinomdép. Ey neta na be sa tu sapot.7 Sakay tu panyo a nibalut to ulo niJesus, éy éwan na kaguman tu sapot,éngˈwan nihiwalay dén a tiniklup todigdig. 8 Nadid tu alagad a neditol,éy tinumagubet ni Pedro a sinomdépto lébéng. Ey péketa na a kona sa, éynaniwala siya a nabuhay dén ti Jesus.9 Ewan de pabi napospusan tu nikagita kasulatan, a mabuhay kan siya ahuway. 10 Ey nadid, nagsoli side aéduwa to bile de.

Pinumeta Ti Jesus Ni Maria Mag-dalena

11 Pero nawahak ti Maria to lébénga mégsanget. Ey késeleg na to lubuk12 éy neta na i éduwa a anghel a tebadu ta melatak, a te eknud side toédsean no bangkay ni Jesus. Tu esaéy édse to uluan na: tu esa man éyédse to uyad na. 13 Ey kinagi de diya,a “Bakit mégsanget ka, Anéng?” “Eydahilan éy inalap de tu bangkay no

Juan 20:14 163 Juan 21:3Panginoon ko,” kagi na, “éy éwan kotukoy éng ahe i néngiangayan dia.”14 Pégkagi ni Maria ta éya, éy sinu-muleg siya a neta na a te taknég sa tiJesus. Pero éwan na tukoy a ti Jesus.15 Akala na san éy tu mégbantay tahalamanan ta éya. Ey kinagi ni Jesusdiya, a “Bakit mégsanget ka, Anéng?Ti ésiya ahayukén mua?” Ey kinagi niMaria, a “Eng siko i nangalapa to niel-béngme ta éye, éy kagin pad éng ahe inéngiangayan mua, monda angen kosiya.” 16 Ey kinagi ni Jesus, a “Maria.”Ey pékabati ni Maria ta éya, éy hinu-marap siya diya, a pékatenggi na diya,a kinagi na a “Raboni!” (I kahuluginana éya, éy Maistu.) 17 Ey kinagi niJesus diya, a “Diyanék mo kékbilan,da éwanék pabi inumontok dén Namako. Ikad mo dén du kakaguman tam,a kagi mo dide a umontokék Nama ko.Siya i Diyos ko. Sakay kagi mo a siyai Ama moy be sakay Diyos moy be.”18Nadid, to pégkagi ni Jesus ta éya, éyinumange ti Maria du alagad, a kinagina dide a neta na dén tu Panginoon.Sakay kinagi na be dide tu nibilin nadiya.

Pinumeta Siya Du Alagad Na19 Nadid, to kélép na éya a aldew,

a simba pabi, éy napisan du alagadta esa a bile. Ey seradu tu pintuan,da méganteng side du te tungkulin aJudeo. Ey nadid, éy dinumemét sati Jesus a te taknég siya ta bélog dia.Ey kinagi na dide, a “Mapayapa kamdén.” 20 Ey to pégkagi na ta éya, éynipeta na dide tu kamét na sakay tuhawes na. Ey du alagad, péketa de toPanginoon de, éy mésahat side! 21 Eykinagi na dide a huway, a “Mapayapakam dén. Eng kodya i nipagpaangease diyakén Nama ko, éy kona be sai pagpaange kua dikam ta iba-iba alugar.” 22 Ey to pégkagi na ta éya,éy inangsan na side, a kinagi na, a“Tanggapén moy i Banal a Espiritu.23 I patawadén moy ta kasalanan na,éy pinatawad ngani dén. Sakay tu

éwan moy patawadén, éy éwan nganipatawadén.”

Ewan Méniwala Ti Tomas24Nadid, to nipeta ni Jesus dide, éy

éwan sa ti Tomas a Kambal. Siya iesa du labindalawa a alagad. 25Kanyanibaheta diya du iba a alagad a netade tu Panginoon. Pero éwan naniwalati Tomas. “Baguék maniwala,” kagina, “éy meta ko pa tu talingo no pakoto palad na, a itagéd ko ta toldu kua.Sakay éng kébilan ko be tu talingo tohawes na, éy maniwalaék dén.”

26 Nadid, kélipas na esa simba, éynapisan man dén du alagad to bile, akaguman de nadid ti Tomas. Seradusan tu pintuan. Ey dinumemét ti Jesusa te takneg ta bélog dia, a kinagi na a“Mapayapa kam dén.” 27 Sakay kinagina ni Tomas, a “Entan mo i palad kua,Tomas, a itagédmo ta toldumua. Nay,igewat mo se i kamét mua, a kébilanmo i hawes kua. Maniwala ka diyakén,Tomas.” 28 Ey ti Tomas, basta i kinagina, éy “Siko i Panginoon ko, sakayDiyos ko.” 29 Ey kinagi ni Jesus diya,a “Méniwala ka dén da netaék modén. Entan mo, masuwerte a tahoddu maniwala diyakén maski éwanékde meta.”

I Kailangana Ta Libruae30 Nadid, ginamet ni Jesus i meadu

a iba a kataka-taka ta harapan dualagad na. Pero éwan ko side nisulatta libruae. 31Pero i nisulat ko a éye, éymonda maniwala kam ni Jesus, a siyai Cristo, a anak na Diyos a tagapaglig-tas monda éng maniwala kam éy tebuhay kam a éwan tu katapusan.

21Pinumeta Ti Jesus Du Pitu a Alagad

Na1 Nadid, kétapos na éya, éy pinu-

meta man dén ti Jesus du alagad nata diget na Tiberias. Saye i nanyaria:2 Négagum de Simon Pedro, sakay tiTomas a Kambal, sakay ti Natanel ataga Kana, sakay du anak ni Sebedeo,sakay éduwa pa a iba a alagad. 3 Ey

Juan 21:4 164 Juan 21:23kinagi ni Simon Pedro, a “Ikad kodén mangikan.” Ey kinagi du iba a“Kumuyog kame diko.” Tulos dinu-mitaw side to abeng de. Ey nagdamagside a nangikan, pero éwan side tunalap. 4Nadid, to amulaldew dén, éyte taknég ti Jesus to baybay. Ey dualagad éy éwan de tukoy a ti Jesussiya, da adeyo side. 5 Ey dinulawan naside, a kinagi na, a “Anya, nakaalapkam?” Ey “Ewan,” kagi de. 6 “Ilipatmoy pa man i rambat moya ta lipata,éy makaalap kam,” kagi na. Nadid,péngitékneg de ta lipat, éy meaadubale i nalap dia a ikan, a hanggan daéwan de kaya tu rambat a iahawas toabeng.

7 Nadid, tu alagad a esa a mahal niJesus éy kinagi na ni Pedro, a “Siyabale ina tu Panginoon.” Ey nadidti Pedro, péketa na a ti Jesus nganidén i édse to baybay, éy nagbadusiya daékbus siya, sakay sinumegbuto diget, a tulos na ta digdig. 8 Perodu iba a alagad, éy te sakay side adinumigdig, a hela de san tu rambata putat ta ikan. Ewan side adeyota baybay, basta sandaan wade sana metro. 9 Nadid, kéahawas de tobaybay, éy naketa sa side ta apoy, ate ikan a nituno, sakay tinapay. 10 Eykinagi ni Jesus dide, a “Nay, iangemoy se i sénganya a momon a ikan ainalap moy, a itunu tam.” 11 Kanyasinumakay man dén ti Simon Pedroto abeng, a hinela na tu rambat tobaybay. Ey putat pa ta dédekél a ikan.Sandaan éy ta limapulu éy ta étéloa momon. Pero maski meadu side atahod, éy éwan napéknet tu rambat.12“Nay,” kagi ni Jesus, “méngan kitamdén.” Du alagad, éy mésanike side amégpakelagip diya éng ti ésiya siya,da tukoy de dén a tu Panginoon siya.13 Ey inalap ni Jesus tu tinapay, sakaytu ikan, a nigewat na dide a méngan.

14 Saya i ikatélo a beses a nipeta niJesus du alagad na sapul to nikabuhayna.

Ti Jesus Sakay Ti Pedro

15 Nadid, kétapos de a néngan, éykinagi ni Jesus ni Simon Pedro a, “Si-mon, mahalék mo wade ta mahigit padiden yee?” Ey “O,” kagi ni Pedro,“Tukoymo a gustu ta ka.” “Siko i pas-tora du tupa ko a kékétihék,” kagi niJesus. 16Nadid kagi ni Jesus a huway,a “Simon, mahalék mo a talaga?” Ey“O, Panginoon. Tukoy mo a gustu taka.” “Pastoran mo du tupa ko.”

17 Nadid, kagi ni Jesus diya ta pen-télo, a “Simon, gustuék mo a ta-laga?” Nadid, pékabati ni Simon Pe-dro a pékelagipan na siya ta pentélo,éy mélungkut siya. Ey kinagi na a“Panginoon, siko i nakapospusa taétanan. Tukoy mo a gustu ta ka.” Eykinagi ni Jesus, “Pastoran mo du tupako. 18 Tandaan mo, Simon,” kagi niJesus, “to kéanakmopabi, éy nagbaduka san ta bégi mo a naglebut ka tamaski ahe i gustu mua. Pero kélakaymo, éy igewat mo tu kamét mo agapusén de, sakay iange de ka ta éwanmo gustu.” 19 Kinagi ya ni Jesus daipaliwanag na ni Pedro éng kodya naa mate. Sakay kinagi na ya mondatukoy na a ipeta na i kapangyarianna Diyos ta ikate na. Ey nadid, ki-nagi na ni Pedro, a “Sumunud ka sandiyakén.”

Ti Jesus Sakay Tu Alagad a Esa20 Nadid, sinumuleg ti Pedro, éy

neta na tu alagad a esa to adég na.Siya tu alagad a mahal ni Jesus. Siyatu sinumangdih to salapad ni Jesusto péngan de to éya, a nipakelagipna éng ti ésiya i méngitokyona diya.21 Ey péketa ni Pedro diya, éy kinagina ni Jesus, a “Anya wade, Panginoon,i lélakeae? Maanya siya?” 22Ey kinagini Jesus ni Pedro, a “Eng gustu koa buhay siya a hanggan ta késoli kose, éy anya i pékialam mua? Bastasumunud ka san diyakén.” 23Dahil taéya a kinagi ni Jesus, éy akala du tolaya méniwala diya, a éwan mate i éya aalagad. Pero éwan kinagi ni Jesus aéwan siya mate. Engˈwan, i kinagi nasana, éy “Eng gustu ko a buhay siya

Juan 21:24 165 Juan 21:25a hanggan ta késoli ko se, éy anya ipékialam mua?”

24Nadid, sakén a nanulat ta libruae,éy sakén ngani dén i éya a alagad.Ey sakén i mégpatunaya ta étanana éya a ginimet na. Ey tukoy koa katutuhanan i isistigu kua dikam.25Nadid, temeaadu be a iba a ginametni Jesus, a éwan ko nisulat ta éye.Anya wade éngmesulat side a étanan,éy siguru éwanmeubus ta kabuuannamundua i libru na ginamet na.

Tu Gimet 1:1 166 Tu Gimet 1:20

Tu Gimet du Apostol1Mahal ko a Teopilo: Nisalaysay ko

dén to libru ko a esa i étanan a ginimetni Jesus, sakay tu nitoldu na, 2 a hang-gan to aldew a niontok na ta langet.Pero bagu siya inumontok, éy nibilinna pa du lélake a pinili na a apostolna. Hinatulan na side ta pamag-itanna kapangyarian na Banal a Espirituna Diyos. 3 Kélipas no hirap na, anabuhay man dén, éy pinumeta siyadide ta meadu a beses, a pinatunayanna dide a buhay siya. Pinumeta siyadide ta lubuk na épat a pulu a aldew,sakay négkagi siya dide tungkul tapéghari na Diyos ta tolay. 4 Habangkakaguman de pabi siya, éy nibilinna dide a “Diyan kam pa huméhek-tat ta Jerusalem,” kagi na, “éngˈwanuhayén moy pa tu nipangako Namako, a kinagi ko dén dikam tungkul taEspiritu na Diyos. 5 Natandaan moy,tu tungkulin ni Juan, éy bininyagenna du tolay ta dinom. Pero nadid,”kagi ni Jesus, “éy éwan dén male éymabinyagen kam ta Banal a Espiritu.”

To Kéontok Ni Jesus Ta Langet6 To esa a aldew, a kapisan de ti

Jesus, éy kinagi de diya, a “Anyawade,Panginoon? Panahunwade dénnadida mapaibut mo du mégmayor dikamea dayuan, monda libri man dén ibanuwan na Israel?” 7 Ey kinagi niJesus dide, a “Tama ko san i méngi-takdaa ta panahun na panggimet na.Ey éwan dén kailangan amapospusanmoy éng nikésiya ya. 8 Pero sikam,ta kéogsad dikam na Banal a Espiritu,éy égse dén dikam i kapangyarianna Diyos. Tulos magpatunay kamdiyakén ta Jerusalem, sakay ta Hudea,sakay ta Samaria, a hanggan ta buu amundu.” 9Nadid, to pégkagi na dén taéya, éy inumontok dén siya ta langet.Ey du alagad na, habang te tangadende pabi siya, éy nataklében siya nakuném.

10 Nadid, te tangaden de pabi, éybasta bigla i éduwa a lélake a te badua melatak a tinumaknég ta giled dia.11 “Sikam a taga Galilea,” kagi de,“bakit égsina kam san sina a te tangadta langet? Ti Jesus éy kaya dén talanget. Pero ta esa a panahun éysumoli man dén se siya,” kagi de. “Eykésoli na éy kona be to nipaketa moydiya to niontok na.”

12 Nadid, nagsoli dén du alagad taJerusalem, a gébwat ta éya a buked naOlibo. I kaadeyona banuwan to bukedéy manga esa a kilumetro. 13 Didenya éy de Pedro, Juan, Santiago, An-dres, Pelipe, Tomas, Bartolome, Ma-teo, Santiago a anak ni Alpeo, ti Si-mon a metapang, sakay ti Hudas aanak ni Santiago. Nagsoli dén side tokuwarto ta ontok no bile a tinulusande ta Jerusalem. 14 Ey kaguman sa dubébe, sakay ti Maria a ina ni Jesus,sakay du top ni Jesus. Ey aldew-aldewéy pisan sa side a ménalangin.

Tu Kalewas Ni Judas15 Nadid, nakalipas i sénganya a

aldew, éy nagpisan dén i meadu améniwala ni Jesus. Manga sandaanéy ta duwapulu side. Ey tinumaknégti Pedro ta harap dia a mégkagi dide.16 “A tétotop ko,” kagi na, “kailangana matupad i te sulat ta kasulatan akinagi na Banal a Espiritu ta pamag-itan ni Dabid. Da nihula ni Dabid tiHudas, a méngigiya siya du maniképni Jesus. 17 Kabilang ti Hudas dikamea alagad,” kagi ni Pedro, “da pinilibe siya ni Jesus a kaguman me. 18 TiHudas éy namugtong ta esa a sukata luta to nibayad de diya a néngi-tokyon ni Jesus. Ey minate sa siya,a tulos pinomtak tu tiyan na, a tulosnewadwad tu bituka na. 19 Ey naba-heta dén ya na étanan a mégiyan taJerusalem. Kanya nginahinan de iluta a éya a Akeldama. I kahuluginana éya éy Medige a Uma. 20 Nadid,te kagi ta libru na Manga Kanta, a‘Maibutan maka ta tolay tu bile na,sakay diyan dén sa mégiyan i maski ti

Tu Gimet 1:21-22 167 Tu Gimet 2:18ésiya.’ Sakay, ‘Te lumewas maka a ibato tungkulin na a para ta Diyos.’

21-22 “Kanya nadid,” kagi ni Pedro,“éy dapat kitam a magpile ta kale-was ni Hudas, monda te kagumankame a magpatunay a nabuhay dén tiPanginoon Jesus. Kailangan éy piliéntam i esa du kaguman me sapul topéngkuyoyog dikame ni Jesus, sapulto nipangbinyag diya ni Juan a hang-gan éwan siya inumontok ta langet.”

23 Nadid, pékabati de ni Pedro taéya, éy namili side ta éduwa a lélake:ti Matias sakay ti Hose (i palayaw niHose éy ti Barsabas Hustu). 24 Eynanalangin side, a kagi de, a “Pangi-noon, siko i makapospusa ta isip natolay a étanan. Itoldu mo pad dikamei pinili mo a lélake ta éduwa a éye 25 amaging apostol. Ti ésiya i pinili mo,Panginoon, a lumewas to tungkulin niHudas, da gininanan dén ni Hudas tutungkulin na, a inumange dén siya taimpiyerno.” 26 Nadid, kétapos de aménalangin, éy nagpalabunutan sideéng ti ésiya i pilién de. Ey ti Ma-tias i naalap dia. Siya i nedagdag talabindalawa a apostol.

2Tu Kédemét na Banal a Espiritu

1 Nadid, kélipas na sapulu a aldewhanggan to kéontok ni Jesus ta langet,éy dinumemét dén i Piyesta na Pen-tekos. Ey du méniwala ni Jesus, éynapisan dén side a étanan. 2 Nadid,bigla de a nabati i ténog a gébwat talanget, a koman i ténog na mesibét apahés. Ey meténog a tahod to lubukno bile a égsean de. 3 Ey mineta dei kékétihék a koman i apoy, a kinu-malat a tinumupo ta bawat esa dide.4Ey inumasék dén i Banal a Espiritu tabégi dia a étanan, tulos négkagi sideta iba-iba a kagi, ayun ta nipagkaluubdide na Espiritu.

5 Nadid, égsa nadid ta Jerusalemi meadu a mékidiyos a Judeo, amamiyesta side. Gébwat side ta iba-iba a banuwan. 6Pékabati de to ténog,éy dinumulug side to bile du alagad.

Nagtaka side, da nabati na bawat esadide a mégkagi dén du alagad ta iba-iba a kagi de. 7Mégtaka side a tahod, akinagi de, a “Bakit, éwan beman tagaGalilea san diden ina? 8 Bakit mébatitam dide i sarili tam a kagi?” 9 Dutolay sa a mégtaka éy éwan side tagaGalilea, éng ˈwan gébwat side ta iba-iba a banuwan a adeyo. Te taga Partia;te taga Medo; te taga Elam; te tagaMesopatamia; te taga Hudea; te tagaKapadosia; te taga Ponto; te taga Asia;10 te taga Pirigia; te taga Pampiliya; tetaga Egipto; te taga Libya a sakup naSirena. Sakay te binumisita sa a tagaRoma a Judeo, sakay éwan Judeo asakup dén na rilihiyon na Judeo. 11Teégsa sa a taga Kreta, sakay Arabia.Diden ya a étanan,maski iba-iba i kagide, éy nabati de tu ginimet na Diyos amemahal, da nibaheta dide du alagadta kanikaniya de a kagi. 12 Ey bastamégtaka side a tahod, a négpakipake-lagip side éng anya i kahulugina nogégemtén du alagad. 13 Pero te iba saa pinintasan de du alagad, a kagi de alasing san side.

Tu Talumpati Ni Pedro14 Ey nadid, tinumaknég du

labindalawa a apostol, éy tulosti Pedro a négkagi du tolay tamedegsén. “Sikam a kapareho koa Judeo,” kagi na, “sakay sikam abinumisita ta Jerusalemae, te kaginékdikam. Baten moy, 15 éwan lasingdidi kaguman kuae, da alas nuwebepabi na gagabi. 16 Eng ˈwan, sayei péngtupad to nihula ni PurupetaHoel to araw. 17 Kinagi dén naDiyos i gemtén na ta katapusan apanahun, a iasék na kan i Espirituna ta étanan a tolay,” kagi ni Pedro.“Tulos magpahayag kan siya du anakmoy ta kagi na. Sakay du lélake moy,éy maketa kan side ta tanda a kataka-taka. Sakay du matanda moy a lélake,éy ipatagenép na kan dide. 18 Sakaydu sakup na Diyos a tolay, i nihula beni Hoel, éy iasék kan dide na Diyos iEspiritu na ta éya a panahun; tulos

Tu Gimet 2:19 168 Tu Gimet 2:40ipahayag de kan i Diyos. 19 Sakayipeta na kan ta langet i pagtakaan natolay, sakay ipeta na kan be i tandata munduae. Te meta kan a digesakay apoy sakaymeaadu a asok. 20Eynadid, bagu dumemét i aldew a késolina Panginoon a maghukum,” kagi niPedro, “éy dumiklém kan pa i bilag.Sakay i bulan éy maging koman i digei kolor naa. 21 Pero i maski ti ésiya adumaying ta ngahen na Panginoon éymeligtas.

22 “Nadid, sikam a kabébayan ko aJudeo,” kagi ni Pedro, “éy baten moyi kagi kuae. Ti Jesus a taga Nasaret,éy pinatunayan na Diyos dikam a géb-wat ta langet i tungkulin naa; dapinagimet siya na Diyos ta meadu amakataka-taka, sakay tanda. Ey tukoymoy dén ya, da ginimet na dén yata harap moya. 23 Sapul to sapul,éy tiniyak dén na Diyos a itugén nadikam ti Jesus. Ey pinabunomoy siya,da inutusan moy dén du medukésa tolay a méngipako diya ta kudos.24Pero binuhay siya na Diyos a huway.Pinaluwas na siya to lébéng, da éwanmaari a éwan mabuhay siya a huway.25 Baten moy tu nisulat ni Dabid. Ni-hula na to araw a manalangin ti Jesusta kona se:‘Neta ko a palagi a kéye se diyakén

i Panginoon. Siya i kagu-man ko, monda éwanék méli-galig. 26 Kanya masaya i isipkua, sakay mésahaték ta kagikua. Dahilan maski mateék,éy umasaék a buhayénék naDiyos. 27 Ewan mo pébayan tuanakmo amahunot tu bégi nata luta. 28 Iatéd mo diyakéni buhay a éwan tu katapusan.Pasayaénékmo, da siko i kagu-man ko.’ Saya tu nisulat niDabid.

29 “A tétotop ko,” kagi ni Pedro,“i nisulat a éya ni Dabid, éy éwanna nibaheta tu bégi na a sarili, danapospusan tam a minate dén siya, akéye pabi i pantiyung na ta banuwanaa éye. 30-31 Eng ˈwan purupeta siya.

Nihula na ngani i tungkul ta kébuhaya huway ni Cristo. I Diyos, éy nisumpana ni Dabid a ta esa a panahun éymaghari tu apo na a esa ta kahariannaa. Ey nisulat ni Dabid i éya. Eytu apo na éy ti Cristo. Siya i éwanapabayan ta Dinatagen. Siya i éwanamahunot ta lébéng. 32 Ey nadid,” kagini Pedro, “i éya a Jesus, éy siya dén tubinuhay na Diyos. Ey sikame i sistiguana éya, da mineta me dén. 33 Ti Jesus,éy pinataas dén siya na Diyos, a kagu-man na dén siya nadid a méghari talanget. Sakay naalap na dén Nama natu nipangako na a Banal a Espiritu. Eynadid, i mineta moya nadid ta éye éytu Banal a Espiritu na Diyos, a niasékna dén dikame. 34 Tukoy tam a éwannibaheta ni Dabid i sarili na, da éwaninumontok tu bégi na ta langet. Ey tesulat ti Dabid a esa, a kona se: ‘Kinagina Diyos to amo ko, a “Mégiknud kata tagirilan kuae, 35 a hanggan mapa-suku ko diko du kalaban mo.” ’

36“Kanya nadid,” kagi ni Pedro, “éydapat mapospusan na buu a banuwanna Israel a i éya a Jesus a nipako moyto kudos, éy siya i nidéton na Diyos aPanginoon na étanan. Siya i pinili naaa maghari ta tolay na munduae.”

37 Nadid pékabati du tolay ta éyaa kagi ni Pedro, éy nagsisi side aminasépduan side. “Adiyoy, Akéng,”kagi de, “magenya kame?”

38 Ey kinagi ni Pedro, a “Pagsisianmoy sakay ibutan moy du kasalananmoy. Sakay ipabinyag kam a ipasakupkam ni Jesu Cristo, monda patawadénna kam ta kasalananmoy, sakay tang-gapén moy i kaluub na Diyos, a Banala Espiritu. 39 Dahilan i nipangako naa Espiritu éy para dikam be, sakay taanak moy, a sakay du édsa ta adeyoa lugar. Para ina ta maski ti ésiya apinili na Panginoon Diyos.”

40 Kona sa i péghatul ni Pedro dutolay. Meadu i pékiohon naa dide,monda méniwala side. “Umadeyokam du magkadukés a tolay,” kagina, “monda meligtas kam ta parusa adumemét dide.”

Tu Gimet 2:41 169 Tu Gimet 3:1841 Nadid, du méniwala to kinagi ni

Pedro éy nagpabinyag side. Temangaétélo a libu a tolay a nipasakup dualagad ta éya a aldew. 42 Tulos na-natili side a mégadal ta iyétoldu didedu apostol, sakay négkakaguman sideta mahusay. Négpisan side a aldew-aldew a méngan sakay ménalangin.

Tu Ugali Du Méniwala43 Du étanan a tolay sa, éy mégan-

teng side, dahil tameadu amakataka-taka a tanda a ginimet du apos-tol. 44 Ey du étanan a méniwalaéy négpisan-pisan side ta mahusay,sakay nibugtong de i étanan a ari-arian de. 45 Sakay i kabugtunganana éya éy niatéd de du kakagumande ayun ta kailangan na bawat esa.46 Aldew-aldew éy négpisan side taTemplo. Sakay négdipon side tamahusay aldew-aldew ta bili-bile de,a masaya side tu isip. 47 Mégpuriside ta Diyos; sakay du iba a tolay,éy iyégalang de side. Ey bawat esaaldew éy te tolay a bigu a méniwala,a iyédagdag na Diyos dide, a niligtasna.

3Tu Lumpu a Naghusay

1To esa a aldew, a alas tres tu bilag,éy inumange ti Pedro sakay ti Juan taTemplo, da oras dén na pénalangin.To késdép de 2 to memahal a pintuan,éy te lélake sa a lumpu sapul to ni-keenak na. Du kaguman na éy iwahakde sa siya aldew-aldew, monda mék-ilimos ta bawat sumalegéd. 3 Siya,péketa na de Pedro a somdép, éynékeged siya ta limos. 4 Ey linamengsiya du éduwa, sakay kinagi diya niPedro, a “Oy, enta mo ye.” 5 Eylinameng side no lumpu, a inumasadén a limusan de siya. 6Pero kinagi niPedro diya, a “Ewanék tu kuhata, perote ibaék a iatéd diko. Ta pamag-itanna kapangyarian ni Jesu Cristo, éyutusan ta ka a umégkat a maglakad.”7 Nadid, kembilan ni Pedro tu kamétna a inégkat, éy bigla a nakasibét tu

tikéd na a éduwa. 8 Tulos linumuksudén siya a tinumaknég, sakay tulos nadén a naglakad. Sakay sinomdép sidea étélo ta Templo. Mésahat tu lumpu,amégluksu-luksu siya, sakaymégpurisiya ta Diyos. 9Ey du tolay ta lubuk, éyneta de siya a méglakad, a pépuriénna i Diyos. 10Eymégtaka side a tahod,da natenggi de a siya bale tu dati aégse to pintuan a mékilimos.

Mégtoldu Ti Pedro Ta Templo11 Nadid, habang te kébil siya ni

Pedro sakay ni Juan, éy méginan dutolay sa a étanan a dinumulug dide,da mégtaka side. I égsean dia éy tukwarto ni Solomon. 12 Ey ti Pedro,péketa na dumégdulug dide, éy négk-agi siya dide. “Sikam a kabébayanko,” kagi na, “bakit mégtaka kam taéye? Bakit te lamengan moy kame takona sina? Akala moy napalakad mesiya ta sarili me san a kapangyarian,o kabanalan? Ewan! 13 Diyos nganidén i nagpalakad ta lumpuae! Siyaya i péniwalaana depo tam a Abra-ham, sakay ni Isak, sakay ni Hakob.Diyos i nagpataas to utusan na a tiJesus. Pero sikam éy nitugén moysiya du te kapangyarian, sakay inide-lan moy siya ta harap ni GubernadorPilato, maski gustu na dén a légsi-wan. 14 Ti Jesus i mahusay a lélake,a éwan tu kasalanan. Pero inidelanmoy siya, a nipékiohon moy ni Pi-lato a paluwasén na ta pégpihesuan iesa a lélake a namuno, a ti Barabas.15 Kanya sikam,” kagi ni Pedro, “éybinunumoy dén tuméngatéd dikitamta buhay tam. Pero binuhay siya naDiyos. Ey sikame i sistigua na éya.16Kanya i kapangyarian na ngahen niJesus, éy saya i nagpahusaya ta lélakea éye. Naghusay siya da méniwalasiya ta ngahen ni Jesus.

17 “Ey nadid, a tétotop ko,” kagini Pedro, “éy tukoy ko a éwan moytukoy tu ginimet moy, da éwan moynapospusan a anak siya na Diyos; éykona be sa du tagapamahala moy.18 Pero tu ginimet moy a éya, éy sayai nangtupad to dati a nipahayag na

Tu Gimet 3:19 170 Tu Gimet 4:16Diyos ta pamag-itan du purupeta, ati Cristo éy kailangan a maghirap.19Kanya nadid, i pékiohon kua dikaméymagsisi kam, sakay magsoli kam taDiyos, monda ibutan na du kasalananmoy, 20 sakay atdinan na kam tamahusay a buhay; sakay pasolen nase a huway ti Jesus, a iligtas na kam.Da siya i pinili naa. 21 Pero nadida panahun, éy kailangan a manatilipabi ti Jesus ta langet, hanggan éwandumemét i panahun a pangbagu naDiyos ta étanan, ayun to nipahayagna ta pamag-itan du purupeta na toaraw. 22 Da kinagi ni Moises a paan-gen kan na Diyos dikitam i esa a puru-peta a kona diya. Ey gébwat kan siyadikitam, kagi na. Ey kagi be ni Moisesa dapat tam siya a baten. 23Da i maskiti ésiya kan a éwan mégbati ta éya apurupeta, éy ibutan siya na Diyos, apakatenna. Ey nadid, i éya a purupetaéy ti Cristo. 24 Ey du étanan a iba apurupeta to araw, a sapul ni Samwel,sakay du sumunud diya, éy nagpa-hayag be side tungkul ta panahun tamnadid. 25 Ey sikam,” kagi ni Pedro,“éy lahi kam diden ya a purupeta.Kanya para dikam i pangako na Diyosdu apo moy to araw. Da kinagi naDiyos ni Abraham, a gemtén na kan imahusay du étanan a tolay tamunduata pamag-itan du apo-apo na. 26 Eynadid,” kagi ni Pedro, “éy pinaangedén se na Diyos tu anak na dikam,monda iligtas na kam, monda ibutanmoy i ugali moy a medukés.”

4De Pedro Ta Harap Na Huwes

1 Nadid, mégkagi pabi de Pedro dutolay, éy inumange sa dide tu kapitanna guwardia ta Templo. Kaguman nadu padi, sakay du sakup na rilihiyonna Saduseo. 2Mégingél side du éduwaa apostol, da mégtoldu side du tolay amabuhay i tolay a huway, da nabuhaydén ti Jesus. 3 Kanya dinikép de duéduwa, sakay nipihesu de pa hangganto gagabi, da apon dén. 4 Pero du

meadu a nakabate to pégtoldu ni Pe-dro, éy naniwala side ni Jesus. Tulosdinumagdag side ta gurupu du ala-gad, hanggan inumabut side a étananta manga lima a libu a lélake.

5 Nadid, to gagabi dén, éy nag-miting ta Jerusalem du tagapama-hala a Judeo, sakay du te tungkulin.6 Kaguman de ti Anas a mataas apadi, sakay ti Kaipas, sakay ti Juan,sakay ti Alehandro, sakay du iba a topde. 7 Pinaharap de du éduwa, éy ni-pakelagip de éng pinakodya de a nag-pahusay to lumpu. “Ahe i nangala-pan moya,” kagi de, “ta kapangyarianmoy a nagimet ta éya a tarabahomoy?”

8 Nadid, édse ni Pedro ta mahusayi Banal a Espiritu, tulos sinengbetna side ta katuwiran na. “Sikam amataas,” kagi na, 9 “éng isiyasat moydikame nadid tungkul ta memahal ananyari ta lumpuae, sakay éng kodyasiya a naghusay, éy saye i sengbetmia: 10 dapat mapospusan na étanana tolay, a kanya te taknég se i lumpuaea mahusay dén éy dahil ta kapang-yarian ni Jesu Cristo a taga Nasaret.Saya tu nipako moy to kudos, a tulosbinuhay na Diyos. 11Mara siya tu bitoa inidelan du mégbile, da isip de éyéwan tu pasa. Ey siya bale i mahala-gaa a bito a panuluk na bile. 12 Konasa ti Jesus, da siya san i tagapagligtasta tolay. Da maski ahe ta mundua, éyéwan tu iba a makapagligtas ta tolay,éng éwan na éya a pinili na Diyos.”

13 Nadid, du te tungkulin ta éya,péketa de a metapang de Pedro sakayti Juan, a bihasa side a mégtoldu,éy mégtaka side dide. Da tukoy dea mababa san side a tolay, a éwannagadal. Ey nadid éy naala-ala dea kaguman bale side ni Jesus to tebuhay na pabi. 14 Sakay péketa de tolumpu a te taknég ta gileda du éduwa,a mahusay dén, éy éwan side tumaisip a katuwiran a pangparusaande dide. 15Kanya pinaluwas de pa sideto pégmitingan de, sakay néguhonside. 16 “Anya i gemtén tam diden ya

Tu Gimet 4:17 171 Tu Gimet 5:1a lélake?” kagi de. “Da minehayagdén ta buu a Jerusalem i ginimet diato lumpu. Ewan kitam makasawayta éya. 17 Pero nadid, monda éwankumalat ta lalo i éya,” kagi de, “éybasta pégkagian tam side a diyan dénside magpahayag a huway ta ngahenni Jesus.”

18 Kanya huway de a pinauwet dePedro, sakay pinégkagian de side adiyan side huway a mégtoldu ta nga-hen ni Jesus. 19 Pero kinagi dide duéduwa, éy “Isipén moy éng anya igustu na Diyos, éng sumunud kamedikam, o éng sumunud kame diya.20 Pero para dikame,” kagi de, “éyéwan maari a éwan me ipahayag imineta me a ginimet ni Jesus, sakaytu pégtoldu na dikame.” 21Nadid, dute tungkulin, pékabati de ta éya, éypinégkagian de side ta lalo a mahig-pit, sakay linégsiwan de side. Ewanside tumaisip a katuwirande amondaparusaan de du éduwa, dahilan du ibaa tolay éy mégpuri side ta Diyos dahilto nanyari. 22 Sakay pati, tu lélake apinahusay de éy mahigit dén ta épata pulu a taon i idad naa.

Ménalangin Du Apostol23 Nadid, pékaluwas dén de Pedro,

éy nagsoli side du kakaguman de,sakay nikagi de dide tu kinagi dumataas a Judeo dide. 24 Ey to pékabatide ta éya, éy pisan side a nanalangina étanan. “Panginoon Diyos,” kagi de,“siko i nanggimet ta langet, sakay tadiget, sakay ta luta, sakay ta étanana égse dide. 25 Siko i négkagia tapamag-itan ni Dabid a apo me, tatulung na Banal a Espiritu. Bakitmégingél kan du éwan Judeo a tolay,kagi ni Dabid to kasulatan na. Sakaybakit mégisip kan du tolay ta éwantama? 26Du hari kan, sakay dumayor,éy négagum side a lumaban side taPanginoon, sakay tu pinili na Diyosa maghari. 27 Ey nanyari dén ya,Panginoon, i éya a nihula ni Dabid, daminagagum ngani dén ta banuwanaedudu linumaban ni Jesus. Ey siya tu

inutusan mo, Améng, a pinili mo amaghari. Pati ti Hari Herod, sakayti Gubernador Pilato, éy nékiagumside du Judeo sakay du éwan Judeo,a linumaban side ni Jesus. 28 Ginimetde, Améng, i étanan a bagay a dapatmanyari, a nitakdamo to éya pa. 29Eynadid, Panginoon,” kagi de, “éy entamo, mégbanta side dikame nadid aparusaan de kame. Agumanmo kamea utusan mo, monda metapang kamea mégtoldu ta kagi mua. 30 Itupumo i kamét mo dikame, Panginoon,monda te meadu a tolay a magamotta panalangin me. Monda makagimetkame ta tanda a makataka-taka tapamag-itan no anak mo a banal a tiJesus.” 31 Nadid, kétapos de a mé-nalangin ta éya a kagi, éy nayégyégtu égsean de a bile, a tulos inumasékdide ta mahusay i Banal a Espiritu.Tulos metapang side a mégbaheta takagi na Diyos.

Ugali Du Méniwala a Mégbahaba-hagi

32Nadid, du étanan a méniwala, éynégkaesa side tu isip. Ewan tu mégk-agi a koo na san tu kasangkapan na,éngˈwan para ta étanan. 33Ey tulos duapostol a mégpahayag a minabuhay ahuway ti Jesus. Sakay égse dide i dikéla kapangyarian na Diyos. Sakay ni-atéd na Diyos i biyaya na du étanan améniwala diya. 34Ewan side tu kailan-gan ta kabuhayan de, maski ti ésiyadide, dahilan du te luta éy nibugtongde; sakay du te bile, éy nibugtongde be. Sakay tu kabugtungan de, éyniatéd de 35 du apostol. Sakay duapostol éy binahabahagi de ta maskiti ésiya dide i te kailangan. 36Kona sai ginimet ni Hose. Libita siya a tagaSipro. I palayaw na éy ti Bernabe, ai kahulugina na éya éy Matulungin.37 Nibugtong na tu luta na sakay ni-atéd na du apostol i kabugtungan na.

5De Ananias a Pasawa

1 Pero te esa a lélake a ti Ananias ingahen na. Tu asawa na éy ti Sapira.

Tu Gimet 5:2 172 Tu Gimet 5:24Te luta be side a nibugtong de. 2 Peroti Ananias, éy binawasan na pa talihim i kabugtungan na. Ey kagumanna tu asawa na. Basta sénganya sani niatéd na du apostol. 3 Pero kinagini Pedro diya, a “Bakit, Ananias, éynadaig ka dén ni Satanas? Nagbuli-buli ka dén ta Banal a Espiritu! Bakitniliso mo i kalahati no kabugtunganno luta mo? 4 Bakit?” kagi ni Pe-dro, “to éwan mo pabi péngibugtongto luta, éy éwan beman koo moya?Nadid, to néngibugtong moy dén, éyéwan moy beman koo i kabugtungannaa? Ewan kame nékeged diko. Bakitnaisip mo a iliso dikame i kalahati nakabugtungan naa? Ewan ka nagbuli-buli dikame, Ananias, éngˈwan Diyos ipinagbuli-bulian mua.”

5-6 Nadid, pékabati ni Ananias taéya, éy basta minebagsak siya a tulosminate dén! Ey du ulito sa, éy sina-putan de ta damit, sakay nielbéng dedén. Ey du étanan a nakabaheta taéya, éy méganteng side a tahod.

7 Nadid, kélipas na étélo a oras, éydinumemét sa tu asawa na, a éwansiya tu malay ta nanyaria. 8 Ey kinagidiya ni Pedro, a “Anya, Sapira, sé ˈsan ya i kabugtungana no luta moy?”Ey “O,” kagi na, “sé ˈ ngani san ya.”9 “Bakit,” kagi ni Pedro, “nagkaisakam bale a mamuhuba ta Espiritu naPanginoon! Enta mo, Sapira, di édseta pintuana éy side ina du naglébéngto asawa mo; sakay siko man dén iielbéng dia nadid!” 10Nadid, pékabatini Sapira ta éya, éy bigla be siya aminatumba ta harap ni Pedro, a tulosnabégsot i angés naa. Ey késdép duulito, éy neta de a minate be tu bébe.Kanya niluwas de be, a nielbéng de beto giled no asawa na. 11Eymégantenga tahod du iba a tolay a nakabati taéya.

Gégemtén Du ApostolI Meadu a Kataka-taka

12 Nadid, ginimet du apostol imeadu a tanda a makataka-taka taharap du tolay. Ey du étanan améniwala, éy mégpisan-pisan side

aldew-aldew to kuwarto ni Solomonta Templo. 13 Ey du iba a tolayta Jerusalem, éwan side nangahas amékiagum dide; pero te galang sidedu méniwala. 14 Ey tulos a kinumadua kinumadu aldew-aldew i méniwalata Panginoon. Lélake éy ta bébe.15 Sakay dudu te saket, éy niangeside du kakaguman de ta karsada, anipakatidug de ta kakama de, sakayabék de, monda éng sumalegéd tiPedro, éy malduman maka san noanino na i sénganya dide. 16 Kanyainumange be sa i meadu a tolay agébwat du banubanuwan ta palebutana Jerusalem, a kembil de sa du tesaket, sakay du hinayup. Ey naghusayside a etanan.

Parusaan De Du Apostol17 Nadid, du mataas a padi, éy mé-

naghili side a tahod du apostol. Eykona be sa du kaguman de a Saduseo.18 Kanya dinikép de du apostol, anipihesu de. 19 Pero to kélép, éyinumange dide i esa a anghel a géb-wat ta Panginoon, a tulos binuksanna tu pintuan no pégpihesuan, sakayniluwas na side, sakay kinagi na dide,a 20 “Ikad moy dén ta Templo, sakaymagtoldu kam du tolay ta tungkul tabigu a buhay.” 21 Ey sinumunud duapostol. To amulaldew, éy sinomdépside ta Templo, tulos mégtoldu mandén side ta tolay sa.

Mentaras mégtoldu side, éy dinu-mulug du mataas a padi to pégmitin-gan de, da talaga side a mangbista duapostol. Nadid, to képisan de, éy ni-pauwet de du apostol ta pégpihesuan.22 Pero kédemét sa du pulis, éy éwanbale sa side! Kanya nagsoli du pulis tapégmitingan, a kinagi de 23 a éwan saside! “Tu pintuan no pégpihesuan éynakakandadu ta mahusay,” kagi de.“Pati du guwardia éy mégbantay sanside to pintuan. Pero to péngbukasme,” kagi de, “éy éwan bale tu tolayta lubuk!” 24 Nadid tu hepe du pulista Templo, sakay du padi, pékabatide ta éya, éy méligalig side tu isip,

Tu Gimet 5:25 173 Tu Gimet 6:3éng anya i nanyaria du apostol. 25 Eyto pégisip de pabi, éy te dinumemétdide a négkagi, a “Bakit? Du lélake anipihesu moy éy kéya man dén sideta Templo a mégtoldu!” 26 Nadid tuhepe, sakay du pulis, pékabati de taéya, éy inange de side inuwet. Peroéwan de side pinilit, da mégantengside a makay batikalén side du tolaysa a mégbati.

27Nadid, péngiange de dide to pég-mitingan de, éy siniyasat side nomataas a padi. 28 “Isip ko nibawalme dikam ta mahigpit a diyan kammégtoldu a huway ta éya a ngahen!”kagi na. “Pero entan moy i ginimetmoya! Nekalat dén ta Jerusalem ipégtoldu moya! Sakay gustu moy paa sikame i managuta to nikate na éyaa lélake!”

29 Pékabati de Pedro ta éya, éykinagi de, éy “Diyos i dapat me asundin, kesira dikam. 30 Sikam éybinunu moy ti Jesus to kudos. Pero iDiyos a péniwalaan du apo-apo tam,éy binuhay na siya. 31Pinataas be siyana Diyos ta étanan, a siya i kagumannaa a maghari ta langet. Ti Jesusi tagapagligtas, sakay mayor siya taétanan a tolay, mondamaari du Judeoa ibutan de tu kasalanan de, tulospagpasensiyaan side na Diyos. 32 Eysikame,” kagi ni Pedro, “i sistigua naéya. Sakay pati i Banal a Espiritua iatéd na Diyos ta bawat méniwaladiya, éy siya be ya i mégpatunaya.”

33 Nadid, pékabati du te tungkulinta éya, éy méiyamut side a tahod, agustu de a ipabuno du apostol. 34Perote esa sa a Pariseyo, a ti Gameliel ingahen naa. Maistu siya na rilihiyonna Judeo. Ey iyégalang siya du tolay.Siya, éy tinumaknég to pégmitingande. Niutus na a iluwas de pa duapostol, 35 tulos hinatulan na du kak-aguman na. “Kabébayan ko,” kagina; “isipén moy ta mahusay i gemténmoy di tolay a ina. 36 Tandaan moyti Teudas to éya; nagwari-wari siyaa mataas. Ey te manga épat a datosa lélake a nékiagum diya. Pero to

nikate na éy nahiwahiwalay du tolayna. Ey basta naibut tu rilihiyon na.37 Ey kétapos na éya, éy minetanyagman dén i esa man dén a lélake, topanahun no sensos; ti Hudas a tagaGalilea. Ey meadu be siya a tolay anipasakup diya. Pero minate be siya,a tulos nahiwahiwalay be du tolay na.38Kanya nadid,” kagi ni Gamaliel, “éydiyan kitammékialam di tolaya a éye.Pabayan moy side. Eng gébwat ta isipde sana i gimet dia, éy maibut. 39Peroéng gébwat ta Diyos, éy éwan moymaari a mabawalan. Makay sakali éyDiyos dén i labanan moya!” Nadid dute tungkulin, pékabati de ta éya a kagini Gamaliel, éy pinumayag side.

40 Ey nadid, pinasdep de man déndu apostol, sakay binalbal de side,sakay binawalan de side a mégpa-hayag a huway ta ngahen ni Jesus,sakay linégsiwan de side. 41 Ey duapostol, hinumektat side to pégmitin-gan de amésahat, da neta de a tinang-gap side na Diyos, a pinili na sidea mégtiis ta hirap alang-alang ni Je-sus. 42 Ey sigi san side aldew-aldewa méngipahayag ni Jesus ta Templosakay ta bili-bile, a siya i pinilia naDiyos a tagapagligtas.

6Nangpile Side Ta Pitu a Katulung De

1 Nadid, to panahun a éya, éynégkékakadu i méniwala ni Jesus.Pero du Judeo sa a dayuan, éy na-glekramo side du taga Jerusalem aJudeo, dahilan, kagi de, éy du bilo de abébe ta gurupu de, éymépabayan kanside aldew-aldew bagay bahabahag-ién du apostol i kabuhayan. 2 Kanyadu apostol éy inipun de i étanan améniwala a mégmiting side. “Ewanmaari a sikame i bahala amégbahaba-hagi aldew-aldew ta gastos a para dukaguman tam a pobri,” kagi de, “dabahala kame san a mégpahayag takagi na Diyos. 3 Kanya, a tétotopme,” kagi de, “éy pilién moy ta kak-aguman moy i pitu a lélake. Magpili

Tu Gimet 6:4 174 Tu Gimet 7:8kam ta matalinung a lélake a tukoymoy a égse dide ta mahusay i Banala Espiritu. Ey sikame a apostol, éyatdinanme side ta tungkulin de a sidei tagahatia ta gastos a para du pobre.4 Ey sikame,” kagi de, “éy tulos kamesan a ménalangin, sakay mégtoldu takagi na Diyos.”

5 Nadid, pékabati du gurupu de taéya, éy mahusay side tu isip. Tulosnagpili side ta pitu a lélake. Pinilide pa ti Esteban, da siya i méniwalaa tahod, sakay égse diya ta mahusayi Banal a Espiritu. I iba a pinili deéy de Pelip, Prokoro, Nikanor, Timon,Parmenas, sakay ti Nikolas a tagaAntiokia. Siya éy éwan Judeo, perodati siya a sakup na ugali na Judeo.6 Side éy niharap de du apostol; tulosnitupo de i kamét dia dide, sakaynipanalangin de side. 7Eynadid, tulosnagkabahibaheta dén i kagi na Diyos.Ey lalo a négkékakadu i nipasakup niJesus ta Jerusalem. Sakay temeadu bea padi a méniwala.

Tu Nipangdikép Ni Esteban8 Nadid ti Esteban, éy inatdinan

na Diyos ta biyaya sakay ta kapang-yarian na; tulos gégemtén na i meadua kataka-taka ta harap du tolay.9Nadid, te iba a Judeo a inumange sa anékipagsuway ni Esteban. Sakup sidena gurupu na Libertines. Te kagumanbe side a Judeo a taga Sirene, sakayAlehandera, sakay Silisia, sakay Asia.10Pero éwandenadaig tu karununganni Esteban, a niatéd diya na Espiritu.11 Kanya side, éy sinulsulan de ta li-him i sénganya a lélake a kagin dea ti Esteban éy nabati de kan siya améngupos ni Moises sakay ta Diyos.12 Nadid, linigalig de du tolay sakaydu te tungkulin a hanggan naiyamutside ni Esteban. Tulos dinikép desiya sakay niharap de siya du mataasa padi. 13 To péngbista de, éy ni-harap de be sa du mégsistigu ta kak-abulyan a kontara ni Esteban. “Palagisiya,” kagi de, “a mégkagi ta kontarata Templo, sakay ta ugali ni Moises.

14Nabati me siya amégkagi a hukaténkan ni Jesus i Templo tama, sakaybaguén na kan i étanan a ugali tama niutus dikitam ni Moises to araw!”15 Nadid, du étanan a te eknud sa éyinentan de ti Esteban éy neta de imudet na éy koman bale dén i mudetna anghel a gébwat ta Diyos.

7Tu Katuwiran Ni Esteban

1Nadid, tu mataas a padi éy kinagina ni Esteban, a “Anya, tutuhanan iéya a niabla de? Anya i katuwiranmua?” 2 Ey saye i atakduga a nisen-gbet ni Esteban dide:

“Sikam a matétanda, sakay sikama tétotop ko,” kagi na, “baten moyi kagin kuae. To araw éy pinumetai Diyos to apo tam a Abraham topégiyan na kan pabi ta Mesopotamia,bagu négiyan ta Haran. 3 Ey anyatu kinagi na Diyos diya? ‘Ginananmo, Abraham,’ kagi na, ‘du tétotopmo se, sakay tu luta mo, a umangeka ta iba a lugar a ipeta ko diko.’4Ey nadid,” kagi ni Esteban, “éy hinu-mektat ti Abraham to banuwan na,a inumagton kan dén ta Haran. Eyto nikate no ama na, éy pinaagtonman dén siya na Diyos ta banuwantam a éye. 5 Pero éwan na inatdinanti Abraham ta luta na a sarili, maskikétihék. Pero i nipangako naa diya,éy iatéd na kan diya ta esa a panahuni lutaae a étanan, a para koo na apo-apo na. Ey to péngikagi na diya ta éya,éy éwan bale pabi ti Abraham tu anak.6 Ey kinagi be na Diyos ni Abraham,a bagu mégiyan se du apo-apo na, éymégiyan pa side ta adeyo a banuwan.Ey pilitén kan side na iba sa a tolay, apahirapan de side ta lubuk na épat adatos a taon. 7 ‘Pero,’ kagi na Diyos,‘éy parusaan ko diden ya a tolay amagpahirap du apo-apo mo. Sakayhumektat sa du apo-apo mo,’ kagi na,‘a umange se side a magsamba se sidediyakén.’ 8 Ey nadid, to pégkagi naDiyos ni Abraham, éy inutusan na siyaa ipabugit, da saya i tanda no pangako

Tu Gimet 7:9 175 Tu Gimet 7:32na. Sakay ti Abraham, pégenak noanak na a ti Isak, éy binugit na be siya,to walu pabi a aldew i idad naa. Sakayti Isak, anak na ti Hakob. Sakay tiHakob, anak na du sapulu éy ta éduwaa lélake. Ey side ya di apo-apo tama toaraw, sikitam a Judeo. Kanya binugitde du anak de, éy tanda ya nopangakona Dios to apo tam to araw.

9 “Nadid, tu anak ni Hakob a esa, éyti Hose. Du aka na, éy sumésene kanside diya. Kanya nibugtong de siya;tulos naging utusan siya ta Egipto.Ey kaguman sa siya na Diyos, 10 ainaguman na siya ta étanan a hirapna ta éya. Inatdinan na kan ti Hoseta katalinungan na, monda kéharapna ni Hari Paraon, éy gustu na siya,tulos ginimet na ti Hose a naginggubernador ta étanan na banuwan naEgipto, sakay siya kan be i mayor tobile no hari. 11 Nadid, to panahunpabi ni Hose éy dinumemét i dikéla alép ta buu a Egipto a hangganta Kanaan. Te dikél kan a hirap,a hanggan éwan dén tu paketan duapo tam ta kanén. 12 Ey ti lakaya Hakob, pékabaheta na a te pahaykan ta Egipto, éy pinaange na sa duanak na a sapulu. Saya i purumerua bisita de ta éya. 13 Nadid,” kagi niEsteban, “to ikaduwa a bisita de ta éyaa mégipahay, éy nipatenggi kan dénti Hose du aka na, a siya bale dén tuwadi de! Ey napospusan kan ni HariParaon i tungkul du tétotop ni Hose.14 Ey nadid, nipauwet ni Hose tu amana a Hakob, sakay du pamilya na aétanan; pitu a pulu éy ta lima sidea étanan. 15 Ey nagkobu kan dén deHakob ta Egipto. Ey minate kan sasiya, sakay minate be sa du apo-apotam. 16 I bangkay dia, éy kembil deta Sikem, sakay nielbéng de to lébénga binugtong ni Abraham to éya pa duanak ni Hamor.

17 “Nadid, adene amatupad tu pan-gako na Diyos ni Abraham, éy meadudén a tahod du Judeo ta Egipto. 18 Eynadid éy te hari dén a iba ta Egiptoa éwan na kan tukoy ti Hose. 19 Siya

éy pinagsamantalaan na kan du apotam, sakay pinilit na side a ibut de duanak de a bigu,mondamate side. 20Tapanahun a éya éy nienak ti Moises,éy kamahalan kan siya a anak. Eyinalagaan siya nena na ta bile ta étéloa bulan. 21 Sakay to péngibut de diya,éy inalap siya no bébe a anak no hari,sakay pinadikél na siya a koman nai anak a sarili. 22 Sakay tinolduande kan ti Moises ta étanan a adal naEgipto. Ey naging matalinung kansiya ta kagi éy ta gimet na.

23“Nadid,” kagi ni Esteban, “to épata pulu a taon i idad ni Moises, éynaisipan na a umange bumisita dukapareho na a Judeo, du apo-apo ni Is-rael. 24 Ey to kébisita na dide, éy netana kan a apién no Egipto i esa dide.Kanya ti Moises éy nisuhog na tuJudeo, a binunu na tu Egipto. 25Akalani Moises éy tukoy du kabébayan naa siya i pinilia na Diyos a mangagawdide ta hirap de. Pero éwan de kantukoy. 26 Dahilan, to kagagabian naéya, éy neta na i éduwa a Judeo améglébug; éy talaga na kan side aawatén. ‘Kadimoy,’ kagi na, ‘bakitméglébug kam? Pareho kam a Judeo.’27Pero tu te kasalanan, basta nitogpalna kan ti Moises, a kinagi na diya, a‘Ti ésiya i nagutusa diko a mégmayordikame? 28 Gustu mo bale a bunonékmo a kona to ginimetmo to apon se toEgipto?’ 29 Ey ti Moises, pékabati nakan ta éya, éy ginuminan dén siya tabanuwan na Egipto, a inumagton kandén siya ta Madian. Ey nagenak sa tuasawa na ta éduwa a anak a lélake.

30 “Nadid, pékalipas na épat a pulua taon, éy égsa ti Moises ta buked naSinay ta ilang a lugar. Ey pinumeta sadiya i esa a anghel a te tupo to kéhitéka kayo a medingat ta apoy. 31 Péketani Moises ta éya, éy mégtaka kan siya.Ey to kégébék na a entan, éy nabatina i boses na Diyos. 32 ‘Moises,’ kagina, ‘sakén i Diyos a pinéniwalaan duapo moy a ti Abraham, Isak, sakayHakob.’ Ey ti Moises, pékabati na taéya, éy méganteng kan siya a tahod, a

Tu Gimet 7:33 176 Tu Gimet 7:52mésanike dén a lumameng a huway.33 Ey kinagi na Panginoon diya, a‘Ibutan mo, Moises, i sinelas mua,da i luta a éye éy égsean na Diyos.34 Nadid, Moises,’ kagi na Diyos, ‘éymineta ko ngani dén i hirap du tolayko ta Egipto, sakay nabati ko be dén idayidaying dia diyakén. Ey nadid éyinumogsadék dén a mangagaw dide.Kadon, Moises,’ kagi na, ‘da paangenta ka ta Egipto.’

35 “Nadid, i éya a Moises,” kagi niEsteban, “éy siya a mismo tu lélake ainidelan dén du Judeo to purumeru, akinagi de diya éng ti ésiya i nagutusadiya a magmayor dide. Ey Diyosngani dén i nagutusa diya a mag-mayor dide, sakay mangagaw dide, tapamag-itan no anghel a mineta na tokayo a medingat. 36 Ey ti Moises éyginimet na kan i meadu a makataka-taka ta Egipto, sakay ta Medideg aDiget, sakay ta ilang a lugar ta lubukna épat a pulu a taon. Siya i nag-paluwasa du Judeo ta Egipto. 37 I éya aMoises, éy siya be i négkagi du Israel,a paangen kan na Diyos dikitam i esaa purupeta a kona diya. Ey gébwatkan siya dikitam, kagi na. 38Ti Moisesbe i kagumana du tolay a Israel topégiyan de to melawa a ilang a lugar.Napisan side ta buked na Sinay topégkagi no anghel ni Moises ta éya.Tinanggap kan ni Moises ta éya i utusna Diyos a éwanmalipas, monda iatédna dikitam.

39 “Pero du apo tam,” kagi ni Es-teban, “éy éwan de sinunud ti Moi-ses. Inidelan de kan siya, a gustu demaka a sumoli ta Egipto. 40 Kanya,to péglakad ni Moises to buked, éykinagi de ni Padi Aron, a ‘Magimetka pad ta ribultu a diyos tam, mondate méngigiya dikitam. Dahilan,’ kagide, ‘ti Moises a néngigiya dikitama linumwas ta Egipto, éy éwan tamtukoy éng ahe siya.’ 41 Tulos ginimetde kan i diyos-diyosan de a ribultuna baka. Sakay nagatang side toharap na. Ey mésaya side to ginimetde, a nipagpiyesta de. 42 Ey dahil

ta éya, éy inidelan side na Diyos,a pinabayaan na side a sumésambata diyos-diyosan, ayun to nakasulatta libru du purupeta. ‘Sikam a Is-rael,’ kagi na Diyos, ‘bakén a sakéni inatdinan moya to niatang moy tahayup to pégiyanmoy ta ilang a lugar.43 I sinésambaan moya éy du diyos-diyosan abiton aMolok sakay tu bitona Rempan, sakay du iba a ginimetmoya ribultu. Kanya sakén,’ kagi na Diyos,‘éy ibut ta kam ta dumanég a sa naBabilonia.’

44 “Nadid,” kagi ni Esteban, “topégiyan pabi du apo-apo tam to ilanga lugar, éy nagimet side ta dikél atolda a pégsimbaan de, a kona to ni-utus na Diyos ni Moises. Saya i tandaa kaguman de i Diyos. I sukat na kanéy kapareho no nitoldu na Diyos niMoises. 45 Ey to panahun ni Hosuea mayor de, éy kembil de tu toldato késdép de ta luta a pégiyanan de.Sakay i Diyos, éy inibutan na du ibaa tolay a dati a égsa sa. Ey tu tolda,éy ginamit de a hanggan ta panahunni Hari Dabid. 46 Ey kinasahatan naDiyos ti Dabid. Ey pinakelagipan nai Diyos éng siya i maari a magimetta dikél a bile a pégiyanan na Diyos.47 Pero ti Solomon i nagimita ta éya abile.

48 “Pero entan moy,” kagi niEsteban, “i mataas a Diyos éy éwanmégiyan ta ginimét na tolay abile, ayun to kagi no purupeta:49 ‘Mégiyanék ta langet,’ kagi naDiyos, ‘sakay i mundua éy saya i tetupuana na tikéd kua. Anya i bile agemtén moy a para diyakén. Anya,’kagi na Diyos, ‘te kailanganék ta bilea imangan ko? 50 Sakén i nagimita taétanan.’

51 “Pero sikam,” kagi ni Esteban,“éy mekétog i ulo moya! Ewan pabinabagu i isip moya! Sala moy a bateni katutuhanan! Bakit éidelan moy iBanal a Espiritu? Kona be sa du apomoy to araw, éy kona kambe sa nadid!52 Entan moy,” kagi na, “du purupetato araw, éy linéloko side du apo moy.

Tu Gimet 7:53 177 Tu Gimet 8:17Sakay du naghula a dumemét se ianak na Diyos, éy binunu de side. Eynadid, to kédemét na dén se, éy ni-tokyon moy siya, sakay binunu moy!53 Sikam i néngiatdinana na anghel tautus na Diyos to araw pero éwan moysésundin!”

Binunu De Ti Esteban54 Nadid, pékabati du te tungkulin

ta éya a kagi ni Esteban, éy méiyamutside a tahod, a mégingél side diya.55 Ey ti Esteban, basta te tangad sansiya ta langet, a édse diya ta mahusayi Banal a Espiritu. Sakay neta na sai demlag na Diyos, sakay ti Jesus a tetaknég ta giled naa. 56 “Entan moy,”kagi na, “meta ko a bukas dén i langet,sakay tu lélake a gébwat ta langet, éyte taknég siya ta giled na Diyos.” 57Eydu te tungkulin, pékabati de ta éya,éy basta tinaklében de tu talinga de,sakay hinabuhabukan de siya, sakaybigla de a dinale, 58 sakay hinela dea niluwas to banuwan. Sakay binunude siya a binatikal de siya ta bito. Eydu namuno diya, éy niedton de pa tubadu de to harap no esa a lélake, a ingahen na éy ti Saulo. 59 To péngbat-ibatikal de pabi diya, éy nanalanginsiya, a kagi na, a “Panginoon, agawénpad i kaliduwa kua.” 60 Tulos linu-muhud siya a kinagi na ta medegsén,a “Panginoon, diyan pad side sésisinta éye a kasalanan de.” Ey to pégkagina ta éya, éy tulos minate dén. Eymésahat ti Saulo to kéte ni Esteban.Te sénganya sa a lélake a mékidiyos,éy side ya i néngielbénga diya, a mi-nagsanget side diya ta meadu.

81-2 Nadid, ta éya a mismo a aldew,

éy nagsapul du tolay ta Jerusalema méngloko du méniwala ni Jesus.Mahigpit i pékialam de dide, a hang-ganminasiwéd-sewéd dén side ta iba-iba a banuwan ta Hudea, sakay taSamaria. Basta du apostol san inabuhaya ta Jerusalem. 3 Samantalati Saulo, éy pinumilit siya a manglokodu méniwala ni Jesus. Pinasdép na du

tolay na ta bili-bile, sakay pinadiképna du méniwala, sakay nipepihesu naside. Lélake éy ta bébe.

Nabaheta Du Tolay Ta Samaria4 Nadid, du minasiwéd-sewéd, éy

nagpahayag side ta kagi na Diyosta bawat banuwan a inangayan de.5 Mara ti Pelip éy inumange siya taSamaria, sakay nipahayag na ti Jesusdu tolay sa. 6 Ey side éy binate detu kagi na, da neta de tu gimet naa kataka-taka. 7 Da neta de a nag-amot dén i meadu a pile éy ta lumpu;sakay i meadu a tolay a hinayup, éynaibut dide du medukés a espiritu,a mégkélanget side. 8 Te meadu amasaya a tolay ta Samaria.

9 Te esa a lélake ta éya a ti Simoni ngahen na. Dati siya a mégimet tapégtakaan du tolay sa, da bihasa siyaa mégsalamangka. Nagpataas siya tasarili na ta pamag-itan na galing naa.10 Binati siya na étanan sa a tolay, date kapangyarian kan siya a mahigpita gébwat kan ta Diyos. 11 Naniwalaside diya, da nale a panahun a még-taka side ta galing na a iyépeta nadide. 12 Pero nadid, éy nagpahayagti Pelip dide ta Mahusay a Bahetatungkul ta péghari na Diyos ta to-lay, sakay ta ngahen ni Jesu Cristo.Ey naniwala side a tulos nipabinyagside. 13 Pati ti Simon, éy naniwalabe, sakay nipabinyag be siya, sakaynékiagum siya ni Pelip, da mégtakasiya to gimigimet na amakataka-taka.

14 Nadid, pékabaheta du apostolta Jerusalem a tinanggap dén du to-lay ta Samaria i kagi na Diyos, éypinaange de sa de Pedro sakay ti Juan.15 Side, kédemét de ta Samaria, éynipanalangin de du tolay sa, a mondaumasék dide i Banal a Espiritu, 16 daéwan pabi dinumibi dide. Dahilan, topékabinyag dide ni Pelip, éy ngahensan ni Panginoon Jesus i dinulawannaa. 17 Nadid ti Pedro sakay ti Juan,péngitupu de ta kamét dia dide, éyinumasék dide i Banal a Espiritu.

Tu Gimet 8:18 178 Tu Gimet 9:118 Nadid ti Simon a mégsala-

mangka, éy mineta na tu ginimet dePedro, a umasék i Espiritu du tolaybagay itupu de tu kamét de dide.Kanya talaga siya a mangatéd dide takuhata. 19 “Nay,” kagi na, “atdinanékmoy be ta kabahagi na kapangyarianmoya, monda éng itupu ko i kamétkua ta tolay, éy umasék be dide iBanal a Espiritu.” 20 Pero ti Pedro, ikinagi naa éy “Mepahamak ka, Simon,sakay na kuhata mua. Bakit, isipmo makabugtong ka ta Espiritu naDiyos? 21 Ewan ka tu kabahagi taéye, da meeta na Diyos a medukési isip mua. 22 Magsisi ka, Simon, tagimet mo a medukés. Manalanginka ta Panginoon, monda maka éypagpasensiyaan na ka ta isip mo amedukés. 23Damineta ko aménaghilika tu isip, a nadaig ka na kasalananmo.” 24 “Adiyoy,” kagi ni Simon,“ipanalanginék moy pad, mondaéwan tu manyari diyakén a kona tokinagi mo.”

25 Nadid, kétapos de Pedro a nag-patunay ta baheta ni Jesus ta Samaria,éy nagsoli side ta Jerusalem. Péglakadde, éy nagpahayag side ta Mahusay aBaheta ta bariyo-bariyo ta Samaria adinaman de.

Ti Pelip Sakay Tu Taga Etiopia26 Nadid, te esa a anghel na Pangi-

noon a inutusan na ti Pelip. “Angeka,” kagi na, “dumiman to kamino atamo ta Gasa, a gébwat ta Jerusalem.”I éya a kamino éy édse ta ilang a lugar.27-28 Ey ti Pelip, pékabati na ta éya,éy néglakad dén siya. Ey katagbu nasa i esa a lélake a mégkalesa, a tagaEtiopia. Gébwat siya ta Jerusalem, dainumange sa a sinumamba ta Diyos.Siya éy katulung no hari ta Etiopia abébe. Iyégalang siya a lélake, da siyai bahala to kayamanan no hari. Topéglakad no kalesa na, éy mégbasasiya ta kasulatan ni Purupeta Isaya.

29 Ey tu Espiritu na Diyos, éy kinagina ni Pelip, a “Nay, abutén mo i éya akalesa.” 30 Kanya minaginan ti Pelip

a inabut na tu kalesa, sakay nabati natu lélake a mégbasa to kasulatan. Eykinagi ni Pelip diya, a “Anya, mépos-pusan mo i kahulugina na bébasaénmo a ina?” 31 “Ey pakodyan ko amépospusan,” kagi na, “éng éwan tumagpaliwanag diyakén?” Tulos in-akit na ti Pelip a sumakay to kalesa na.32Ey nadid, saye i nabasaa no lélake tokasulatan:“I tupa éy éwan mégsanget bagay

kébilén mo siya a bunon.Tahimik be siya bagay gupitanmo. Ey kona be sa i éyaa lélake. Ta pémasaket dediya éy umaheg san siya tatupa, a te ginék san. 33 Tapéngloko de diya éy éwan sidetu katuwiran. Medukes i éya alahi a tolay, da bunon de siya.”

34 Kinagi no lélake ni Pelip, a “Tiésiya i pinégkagiananopurupeta, sar-ili na a bégi, o iba?” 35 Kanya ti Pelip,éy nipaliwanag na diya i éya a kagi,tulos tinolduan na siya ta Mahusaya Baheta tungkul ni Jesus. 36 Ey topéglakad de, éy dinumemét side todinom. “Entan mo,” kagi no lélake,“te dinom dén. Maariék wade dén abinyagen?” 37 “Maari,” kagi ni Pelip.“Eng méniwala ka dén a talaga, éymaari dén.” “Méniwalaék,” kagi na,“a ti Jesu Cristo éy anak na Diyos.”

38 Nadid, pinahintu no lélake tukalesa, a inumogsad side a éduwa,sakay linumusung side to dinom,sakay bininyagen siya ni Pelip. 39 Eykéahawas de to dinom, éy ti Pelipéy inalap na Espiritu na Panginoon.Ewan dén siya mineta no lélake. Nag-tulos san dén siya ta Etiopia a mésa-hat. 40 Ey ti Pelip, éy édsa dén siya taAsoto. Ey sapul ta éya éy nagpahayagsiya ta Mahusay a Baheta ta étanana banuwan a dinimanan na hanggandinumemét siya ta Sesarea.

9Tu Péngdulaw Ni Saulo

1 Nadid ti Saulo, éy mahigpit dén ipéngloko na du tolay a méniwala ni

Tu Gimet 9:2 179 Tu Gimet 9:25Jesus, a bébantaén na side a bunon.Inumange siya nadid tomataas a padi,2 a nagpasulat siya diya ta katibayanna, a monda te ipeta siya du Judeota Damasko a te kapangyarian siya amangdikép ta maski ti ésiya ta éyaa nipasakup dén ta bigu a péniwala.Talaga na side a kébilén ta Jerusalema ipihesu; maski lélake éy ta bébe.

3 Nadid, méglakad ti Saulo a tamota Damasko. Ey to kéadene na sa,éy bigla a sinumiklab ta palebut naai demlag a gébwat ta langet, 4 a tu-los nalugmuk ti Saulo to luta, sakaynabati na i boses a kinagi na diya, a“Saulo, bakit lélabananék mo?” 5 “Tiésiya ka, Amo?” kagi ni Saulo. “TiJesusék,” kagi no boses. “Sakén i la-banan mua. 6Umégkat ka dén, Saulo,a somdép ka dén ta banuwan. Temégkagi diko ta éya ta kailangan moa gemtén.”

7 Nadid, du kakaguman ni Sauloéy basta natilihan side, da nabati dei boses, pero éwan side tu minetaa maski anya. 8 Ey ti Saulo éyinumégkat dén siya, pero to kébulagna éy buhék bale dén! Kanya du kak-aguman na éy kinabitan de a niangeta Damasko. 9Nagidad sa siya ta étéloa aldew a éwan naketa, sakay éwan besiya néngan éy ta uminum.

10Nadid, te esa a alagad ta Damaskoa i ngahen na éy ti Ananias. Pinumetadiya i Panginoon, a kinagi na diya, a“Ananias.” “Anya, Panginoon,” kagini Ananias. 11 “Umange ka, Ananias,”kagi na, “ta karsada ya a deretyo, ahanggan ta bile ni Hudas. Ipakelagipmo sa i esa a lélake a taga Tarso, a ingahen na éy ti Saulo. Egsa sa siyanadid a ménalangin. 12 Sakay neta naka ta tagenépna a sinomdép ta égseanna, sakay nitupu mo kan i kamét muadiya, monda maketa siya.” 13 “Pero,Panginoon,” kagi ni Ananias, “meadui nagbahetaa diyakén tungkul ta éyaa lélake, a medukés i ginamet na dutolay mo ta Jerusalem. 14 Sakay dupadi sa éy inatdinan de kan siya takapangyarian na a magpadikép du

étanan améniwala diko ta éye.” 15“Eyéwan,” kagi na Panginoon, “diyan kaméganteng. Da pinili ko dén siya asiya i maging katulung ko a magpa-hayag ta ngahen ko du Judeo sakay duéwan Judeo, sakay ta mataas a tolay.16 Sakay ipatukoy ko diya i étanan atiisén na alang-alang diyakén.”

17Kanya inumange ti Ananias diya.Sinomdép siya to bile, sakay nitupuna tu kamét na ni Saulo. “Akéng,”kagi na, “pinaangeék se ni PanginoonJesus. Siya ya tu pinumeta diko to di-lan to tamo ka pabi se. Pinaangeék nase, Saulo, monda maketa ka man dén,sakay umasék diko i Banal a Espiritu.”18Nadid, to pégkagi ni Ananias ta éya,éy bigla a natépduk to mata ni Saulo ikoman i keskes, éy naketa dén siya. Eyinumégkat dén siya agad, a tulos nadén a nipabinyag. 19 Ey néngan dénsiya, a sinumibét man dén i bégi naa.

Mégtoldu Ti Saulo Ta DamaskoNadid, tulos kaguman ni Saulo du

alagad ni Jesus ta Damasko ta sén-ganya a aldew. 20 Ey dinumiretso siyata kapilya na Judeo, a nipahayag nadide ti Jesus, a siya i anak na Diyos atalaga. 21 Sakay du étanan a nakabatidiya, éy nagtaka side. “Bakit,” kagide. “Bakén wade a siya tu dati amékialam du méniwala ta Jerusalem?Ewan beman siya ina tu inumange sea mangdikép du méniwala ta éye, akébilén na du padi ta éya?”

22 Ey nadid éy lalo a nagingmahusay ti Saulo a mégpahayag.Nagpatunay siya a ti Jesus i Cristoa tagapagligtas. Natalo na du Judeota Damasko. 23 Kanya du Judeo éyginayak de a bunon siya. 24Aldo éy takélép éy sésanébén de siya ta pintuanna banuwan, amondamabunude siyaéng lumwas. Pero napospusan dén niSaulo tu gayak de. 25 Kanya to esa akélép éy nisakay siya du kagumanna to gatang, sakay nitostos de tolipat no dikél a pader ta palebut nabanuwan, monda makaginan siya dumamuno diya.

Tu Gimet 9:26 180 Tu Gimet 10:5-6Ti Saulo Ta Jerusalem

26 Nadid, kédemét ni Saulo taJerusalem, éy talaga siya a mékiagumdu alagad ni Jesus, pero mégantengside diya. Ewan side méniwala a ni-pasakup dén siya ni Jesus. 27 Kanyakinuyog siya ni Bernabe du apostol;sakay nilagip na dide éng kodya inipetaa na Panginoon ni Saulo todilan ta Damasko, a négkagi diya.Sakay nilagip na be a mesipag dénti Saulo a mégpahayag ta ngahen niJesus ta Damasko. 28 Ey sapul taéya, éy tinanggap de ti Saulo, a tulosnégkaguman dén side ta Jerusalem.29 Ewan siya méganteng a mégpa-hayag ta Panginoon. Sakay nékipag-pasuway be siya du Judeo a mégkagita Griego. Kanya ginayak de be siyaa bunon. 30 Ey du kakaguman na,pékabaheta de ta éya, éy niange desiya ta Sesarea, tulos pinéglakad desiya ta Tarso.

31 Kanya nadid éy natahimik mandén i buhaya du méniwala ni Jesusta Hudea, sakay ta Galilea sakay taSamaria. Tinumibay side sakay kinu-madu side dahil ta tulung na Banal aEspiritu. Ey méniwala side ta Pangi-noon ta mahusay.

Ti Pedro Ta Lida Sakay Ta Hope32Nadid ti Pedro, éy méglebut siya

a bumébisita du méniwala ta bawatbanuwan Ey kédemét na ta Lida 33 éynetaunan na i esa a lélake a lumpu,a ti Eneas i ngahen naa. Walu dénsiya a taon a te saket. 34 Ey kinagini Pedro diya, a “Eneas, pahusayénka ni Jesu Cristo. Umégkat ka dén, alukutén mo dén i abék mua.” Ey tiEneas, éy tinumaknég siya agad. 35 Eydu étanan a tolay sa a taga Lida sakaySaron, péketa de diya a mahusay dén,éy nipasakup be side ta Panginoon.

36 Nadid, te esa a alagad a bébe taHope, a i ngahen naa éy ti Tabita. Ipalayaw na éy ti Dorkas, sakay Ogsa.Mebait siya a bébe, a palagi siya a tu-mulung du mahirap. 37 To kébisita niPedro ta Lida, éy naladu i éya a bébe,a tulos minate. Ey to pékapunas de éy

niedton de tu bangkay na to kuwartota ontok. 38 Nadid, adene dén i Lidata Hope. Ey du alagad ta Hope, pék-abaheta de a kéye dén ti Pedro ta Lida,éy nipauwet de siya a umange agad taHope. 39 Kanya inumange ti Pedro taHope. Kédemét na sa, éy niange desiya to bile a égsean no minate. Eyagad dinumulug ni Pedro du meadu abébe a bilo, a mégsanget side. Nipetade diya tu badu de a ginamet ni Tabitato buhay pabi siya. 40 Ey ti Pedro,éy pinaluwas na side a étanan to bile,sakay linumuhud siya a nanalangin.Nadid, kélameng na to bangkay, éykinagi na, a “Tabita, umégkat ka dén.”Ey tu bébe, éy binumulag siya, éypéketa na ni Pedro éy tulos siya ainumeknud. 41 Ey kembilan ni Pedroi kamét naa a pinataknég. Sakaydinulawan na dén du bilo sa, sakay duiba, tulos nipeta na siya dide a buhaydén. 42 I éya, éy nabaheta dén ta buua Hope, kanya meadu i méniwala taPanginoon. 43 Ey ti Pedro, éy nalesiya ta Hope, a négiyan siya to bile niSimon. Tu Simon a méglinis ta katat.

10Ti Pedro Sakay Ti Kornelio

1Nadid, ta Sesarea éy te esa a sun-dalu a éwan Judeo, a ti Kornelio i nga-hen naa. Kapitan siya na gurupu nasundalu a Italiyano. 2 Mékidiyos siyaa lélake, a méniwala side a mététenata Diyos. Pero éwan de tukoy ti Jesus.Ugali na améngatéd du Judeo amahi-rap, sakay palagi siya aménalangin taDiyos. 3 To esa a aldew, a alas tres tubilag, éy te anghel a gébwat ta Diyosa pinumeta ni Kornelio. Sinomdéptu anghel, a kinagi na diya, a “Kor-nelio.” 4 Ey ti Kornelio, linumamengsiya a méganteng a tahod, a kinagina, a “Anya, Amo?” Ey kinagi noanghel, a “Nabati dén na Diyos, Kor-nelio, tu panalangin mo, sakay tinan-daan na be tu kagbi mo du mahirap.5-6 Kanya nadid, Kornelio,” kagi na,“éy te lélake ta Hope a ti Simon Pedro,a tinumulos siya ta bile no Simon a

Tu Gimet 10:7 181 Tu Gimet 10:33esa, a méglinis ta katat, a i bile diaéy égse ta digdig na diget. Ey nadidsiko, Kornelio,” kagi no anghel, “éypauwet mo siya.” 7 Nadid, kéhektatno anghel, éy dinulawan ni Korne-lio du utusan na a éduwa, sakay tubadigad na a sundalu, a mékidiyos be.8 Ey nibaheta na dide i nanyaria diya,sakay pinaglakad na side ta Hope.

9 Nadid, to kagagabian na éya, éyadene dén du étélo a utusan ta Hope.Ey to tanghali, éy sinumangkay tiPedro to atép no bile a manalangin.(Tu atép no bile éy pantay.) 10 Topénalangin na éy mégalép siya. Ha-bang méglutu pabi side ta kanén na,éy naketa ti Pedro ta himala. 11 Tekoman i tagenép ti Pedro, a minetana a binumukas i langet, sakay tekoman i dikél a manta a iyétostos deta lutaa, a te igut tu épat a iskina na.12 I lasén naa éy meadu a kalakalasea hayup, sakay ulag, sakay manok.Diden ya éy bawal a kanén na Judeo.13 Ey nabati nadid ni Pedro i boses akinagi na, a “Nay, Pedro, alapén modén. Bunon mo side, sakay kanénmo dén.” 14 Pero “Ewan, Panginoon,”kagi ni Pedro, “bawal ina side a kanénme.” 15 Ey kinagi man dén no boses,a “Diyan mo kagin a bawal tu kagi naDiyos amahusay.” 16Pentélo a beses ananyari i éya, sakay inapén tu mantaa dikél ta langet.

17Nadid, mégisip ti Pedro éng anyai kahulugina na éya a nanyari, éydinumemét dén du étélo a utusanni Kornelio, a nagpakelagip side éngahe tu bile ni Simon. Te taknég sidenadid to harap no bile, 18 sakay ni-pakelagip de éng tinumulos ta éya tiSimon Pedro. 19 Ey ti Pedro, égsepabi siya to atép a mégisip, éy kinagidiya na Espiritu na Diyos, a “Entanmo, Pedro, te étélo a lélake ta sidunga mégahayok diko. 20 Umogsad kadén, Pedro, sakay diyan ka magalan-ganin a kumuyog dide, da sakénnganidén i nagpaangea dide ta éye diko.”21Kanya inumogsad ti Pedro, a kinagi

na du lélake, a “Sakén ti Simon Pedro.Anya i gustu moya?” 22 Ey kinagide, a “Pinaange kame se ni KapitanKornelio a manguwet diko. Siya éymahusay a lélake a mékidiyos,” kagide, “sakay iyégalang siya na étanan aJudeo. Ey nadid éy inutusan siya noesa a anghel a nipauwet na ka, mondamabati na i kagi mua diya.” 23Nadid,pékabati ni Pedro ta éya, éy pinatulosna side to bile.

Nadid, to kagagabian na, éy hinu-mektat side, a kaguman de ti Pedro.Sakay kinumuyog be i sénganya aJudeo a méniwala ni Jesus. 24 Eyto kagagabian na éya, éy dinumemétdén side ta Sesarea. Ey naguhay tiKornelio dide. Sakay égse be to bilena du tétotop na, sakay du kékadimoyna, da inakit na side a umange sa amaguhay dide. 25 Nadid, kédemét niPedro to bile, éy linumuhud ti Ko-rneilo diya a sumamba diya. 26Pero tiPedro, éy pinaégkat na, a kinagi na, a“Soh, diyan ka sinamégkona. Tolayéksan a kapareho mo.” 27 Ey tulos side anéguhon a sinomdép to bile. Ey kés-dép de, éy mineta ni Pedro i meadua napisan sa a tolay a éwan Judeo.28 Ey kinagi ni Pedro dide, a “Tukoymoy dén a bawal i Judeo a mékiagumta éwan Judeo, ayun ta rilihiyon me.Pero nikagi diyakén na Diyos a diyanko ibilang a medukés i maski anyaa kalase a tolay. 29 Kanya,” kagi niPedro, “to nipanguwet moy diyakénéy éwanék inumidél. Ey nadid, kagimoy éng bakit nipauweték moy.”

30 Nadid, kinagi ni Kornelio, a “Toikaépat a aldew, a alas tres i bilag, éynanalanginék ta bile miae. Ey biglaa te taknég ta harap kua i lélake améngislap i badu naa. 31 ‘Kornelio,’kagi na, ‘nabati dén na Diyos tupanalanginmo sakay tinandaan na betu kagbi mo du mahirap.’ 32 Tulosinutusanék na a pauwet ta ka ta Hope,Pedro. Sakay kinagi na be diyakéna égse ka to bile ni Simon a mégli-nis ta katat, ta digdig kan na diget.33Kanya nipauwet ta ka agad,” kagi ni

Tu Gimet 10:34 182 Tu Gimet 11:9Kornelio, “éy salamat, da inumangekam dén se. Ey nadid, éy meta dénna Diyos a kéye kitam dén se, mondabaten me éng anya i nibilina diko naPanginoon.”

Tu Kagi Ni Pedro Du Ewan Judeo34 Nadid, pékabati ni Pedro to ki-

nagi ni Kornelio, éy kinagi na dide,a “Tukoy ko dén nadid a maski baleéwan Judeo éy gustunaDiyos, 35sakaytanggapén na i tolay na maski ahe alahe, éng méganteng side diya, sakayéng gumamet side ta mahusay. 36 Eysikam,” kagi ni Pedro, “éy nabahetamoy wade dén tu kagi na Diyos duJudeo, da nipahayagnadén iMahusaya Baheta a tungkul ta pégkasundudahil to gimet ni Jesu Cristo. Siyai Panginoon ta étanan. 37 I éya abaheta, éy minepahayag dén ta buua Hudea. Nagsapul i éya a nan-yari ta Galilea, to pégtoldu ni Juantungkul ta pégbinyag. 38 I kagin kuaéy tungkul ni Jesus a taga Nasaret. Ni-pagkaluub diya na Diyos i Banal a Es-piritu sakay ta kapangyarian. Maskiahe i inangayan naa, éy nagimet siyata mahusay, sakay pinahusay na dutolay a linoko ni Satanas; da kagumansiya na Diyos. 39 Sikame i sistiguata étanan a ginimet na ta banuwanna Judeo, sakay ta Jerusalem. Konaman sa éy binunu de siya to ku-dos. 40 Pero binuhay siya na Diyosto ikatélo a aldew, tulos pinumetati Jesus du tolay. 41 Pero éwan siyapinumeta ta étanan a tolay, éngˈwansikame san a pinili dén na Diyos amégpatunay diya. Sakay kaguman nakame be a néngan to nikabuhay nadén. 42 Inutusan na kame,” kagi niPedro, “a magpahayag diya ta tolay,a siya i pinilia na Diyos a maghukumta tolay a minate, sakay ta tolay abuhay. 43 Siya i nikékagia na étanan apurupeta to péngipahayag de a maskiti ésiya iméniwalaa diya éy pagpasen-siyaan side na Diyos ta kasalanan de,dahil ta kapangyarian ni Jesus.”

Umasék Tu Espiritu Du Ewan Judeo

44Nadid, mégkagi pabi ti Pedro, éydinumibi dén i Banal a Espiritu duétanan a édse to bile. 45 Ey du kak-aguman ni Pedro a Judeo, éy mégtakaside, da uméasék bale be i Banal aEspiritu ta maski éwan Judeo a tolay.46 Dahilan nabati de du éwan Judeo amégkagi ta iba-iba a kagi, sakay még-puri side ta Diyos. Ey kinagi ni Pedro,a 47 “Kapareho tam bale di tolayae adayuan, da tétanggapén de be i Banala Espiritu! Ti ésiya i makasawaya didea ipabinyag?” 48Tulos niutus ni Pedroa binyagen side ta ngahen ni JesuCristo. Ey kétapos na éya, éy inakit deti Pedro a égsa pa side a sénganya aaldew.

Tu Katuwiran Ni Pedro Eng BakitBininyagen Na Du Ewan Judeo

111 Nadid, du apostol sakay du iba

a Judeo a méniwala ta Hudea, éynabaheta de a te éwan Judeo a ni-pasakup dén ta kagi na Diyos, dahilto pégtoldu ni Pedro. 2 Kanya duJudeo a méniwala ni Jesus, éy pinin-tasan de ti Pedro to kédemét na taJerusalem. 3 “Bakit,” kagi de, “tinu-mulos ka ta bile na dayuan a éwanJudeo, a nékidipon ka pa dide? Ewanbeman ya bawal ta ugali tam?”

4 Kanya ti Pedro, éy kinagi na didei katuwiran na, a nisalaysay na dide iétanan a nanyari. 5 “To esa a bulan,”kagi na, “éy égseék ta Hope. Ey topénalangin ko, éy naketaék ta himala.Te komanék i tagenép, a mineta koi dikél a koman i manta ta langet aiyétostos. Te igut tu épat a iskina na.Ey dinumibi a hanggan ta tapat kua.6 Nadid, tinitigen ko éy meadu bale akalakalase a hayup i lasén naa, sakayulag éy ta manok. 7 Sakay nabati koi boses a kinagi na diyakén, a ‘Nay,Pedro, alapén mo dén.’ 8 Ey ‘Ewan,Panginoon,’ kagi ko, ‘bawal ina sidea kanén me.’ 9 Pero kinagi diyakéna huway no boses ta langet, a ‘Diyanmo kagin a bawal tu kinagi na Diyos

Tu Gimet 11:10 183 Tu Gimet 12:3a mahusay.’ 10 Pentélo a beses a nan-yari i éya, sakay inapén tu manta talanget.

11 “Nadid, ta éya a mismo a oras,”kagi ni Pedro, “éy dinumemét to bilea tinulusan ko i étélo a lélake a gébwatta Sesarea, amanguwet diyakén. 12Eyinutusanék na Espiritu a diyanék mé-galanganin a kumuyog dide. Kanyakinumuyogék dide to bile no esa alélake a éwan Judeo, a ti Kornelio ingahen naa. Sakay kinuyog ko bedi énémae a kaguman ko. 13 Ey tiKornelio, éy nibaheta na dikame apinumeta kan diya i esa a anghelto bile de, a inutusan na kan siya apauweték na ta Hope. 14 Kinagi kanno anghel diya a sakén i magbahetaadiya ta kagi a méngiligtas diya, sakaydu anak na. 15 Ey nadid,” kagi niPedro, “to pégkagi ko pabi dide, éydinumibi bale dide i Banal a Espiritua kona to nanyari dikitam to sapul.16 Ey sakén, éy naala-ala ko tu kinagina Panginoon, a mégbinyag ti Juan tadinom, pero sikitam éy mabinyagenkitam kan ta Banal a Espiritu. 17 Eynadid, éy magenyaék? Eng inatdinanside na Diyos ta Espiritu na a konato nipéngiatéd na dikitam to nipag-pasakup tam diya, éy anya, sawayénko beman i gimet na Diyos? Kanyatinumulusék dide.”

18 Nadid, du pinégkagian ni Pe-dro, pékabati de to katuwiran na,éy éwan dén side mégpintas diya.Nagpasalamat side ta Diyos, a ki-nagi de, a “Inatdinan bale be side naDiyos ta pagkékataon de a magsisi takasalanan de, a baguén de tu ugali dea monda mabuhay side; maski éwanJudeo a tolay!”

Du Méniwala Ta Antiokia19 Nadid, du méniwala ni Jesus a

minasiwéd-sewéd to pémunu de niEsteban, éy nakaabut i sénganya dideta Penisia, sakay ta Sipre, a hangganta Antiokia. Nipahayag de sa i bahetani Jesus, pero Judeo san i néngiba-hetaan dia. 20 Pero te séngasénganyaa Judeo a méniwala a taga Sipre sakay

ta Sirene. Diden ya, kédemét de taAntiokia, éy nibaheta de ti Cristo dutolay sa a éwan Judeo. 21Ey inagumanside na Panginoon,mondameadu sa atolay i ipasakup ta Panginoon.

22 Nadid, pékabaheta du alagad taJerusalem ta éya, éy pinaange de tiBernabe ta Antiokia. 23 Ey kédemétna sa, éy neta na i mahusay a gimetna Diyos dide, éy masaya siya. Tuloshinatulan na side a manatili side amatapat ta péniwala de ta Panginoon.24 Ti Bernabe éy mahusay a lélake,a égse diya i Banal a Espiritu, sakayuméasa siya a tahod ta Diyos. Eymeadu i tolay a nipasakup ta Pangi-noon.

25 Kanya inumange ti Bernabe taTarso a ahayukén na ti Saulo. 26 Eyto péketa na diya, éy kinuyog na siyaa soli ta Antiokia. Esa a taon side anégiyan ta Antiokia, sakay nagtolduside ta éya tameadu a tolay to gurupuduméniwala. Duméniwala sa, éy sideya du neditol a ngéngahinan na tolaya Kristiano.

27 Nadid, ta éya a panahun éyte purupeta a dinumemét ta An-tiokia, a gébwat side ta Jerusalem.28 Tinumaknég i esa dide, a ti Agaboi ngahen na, sakay naghula siya tapamag-itan na Espiritu, a te dikél kana alép a dumemét ta mundua. Iéya a hula, éy natupad ngani dén topanahun ni Hari Klaudio. 29 Kanyadu méniwala sa, éy naisipan de aipatawed de i tulung de du tétotopde ta péniwala ta Hudea, sigun takaya na bawat esa dide. 30 Ey konangani sa i ginamet dia. Nipatawedde tu tulung de du matétanda sa, ati Bernabe sakay ti Saulo i bahala anagkébil.

12Mangloko Man Dén Side Du Méni-

wala1Nadid, to panahun a éya, éy ti Hari

Herod éy nékialam siya du sénganya améniwala ni Jesus. 2 Pinutulan na pati Santiago a aka ni Juan. 3 Ey nadid,

Tu Gimet 12:4 184 Tu Gimet 12:23péketa na a mésahat du Judeo ta éya,éy ti Pedro man dén i nipadikép naa.Nanyari ya to piyesta a péngan deta melapis a tinapay. 4 Pékadiképna ni Pedro, éy nipihesu na siya, apinaguwardia na siya ta sapulu éy taéném a sundalu. Tu plano ni Herodéy iluwas na ti Pedro ta kétapos napiyesta, monda ipabuno na siya taharap du tolay. 5Kanya binantayan deti Pedro to pégpihesuan. Pero du kak-aguman na améniwala, éymahigpit aiyépanalangin de siya.

Pinaluwas No Anghel Ti Pedro6 To esa a kélép éy tidug ti Pedro ta

sélat na éduwa a sundalu, a ginapussiya ta éduwa a kadena. Sakay teguwardia be a mégbantay to pintuanno pégpihesuan. Ta gagabi éy sayai takdaa a aldew a ipabuno siya nohari. 7 Nadid, bigla a dinumemlag tukuwarto a te katidugen ni Pedro, ate taknég sa i esa a anghel na Diyos.Kembilan na ti Pedro a linukag, akinagi na, a “Nay, Pedro, umikat kadén.” Nadid, kéégkat ni Pedro, éybasta nalékbes tu kadena ta kamétnaa. 8 “Nay,” kagi no anghel, “mag-badu ka dén, sakay magsolot ka dénta sapatus mua.” Kétapos na éya, éykinagi na, a “Nay, magalikébkéb ka taulés mua, a umunonod ka diyakén.”9 Ey inumunonod ti Pedro to anghela linumwas to pégpihesuan. Ey éwantukoy ni Pedro éng tunay ya a nan-yari. Akala na éy tagenép na san.10 Péglakad de, éy sinalinan de san tuéduwa a guwardia. Sakay kédemétde to pintuan a bakal, éy basta binu-mukas dide, a tulos nakaluwas dénside. Péglakad de to esa a karsada, éybigla a linompés tu anghel. 11 Ey taéya san naisipan ni Pedro i nanyariadiya. “Tutuhanan bale,” kagi na, “apinaange se na Diyos tu anghel na amangagawdiyakén ni Herod, sakay tuasaan du Judeo a manyari diyakén.”

12 Nadid, to pékaisip ni Pedro taéya, éy nagtulos siya to bile ni Mariaa ina ni Juan a dédulawén de aMarkos. Te meadu sa nadid a napisan

a nanalangin. 13Tinumuktuk ti Pedroto pintuan, éy inumange tu bataanto pintuan a inentan na éng ti ésiyaya. 14 Siya, pékatukoy na to bosesni Pedro, éy éwan na siya binukasan,dahil ta pagés na; éng ˈwan naginansiya ta lubuk a kinagi na du ménalan-gin sa a kéye dén ti Pedro to pin-tuan. 15 “Oy!” kagi de, “nabang-aw ka wade.” Pero iyépilit na a siyangani dén. Kanya kagi de a makayanghel na. 16 Samantala ti Pedro éymégtuktuk a mégtuktuk. Ey to péng-bukas de éy neta de a siya bale dén.Ey nagtaka side. 17 Pero pinéypéyna side. Sakay nilagip na dide éngkodya siya a pinaluwas na Panginoonto pégpihesuan. Sakay nibilin na didea ibaheta de de Santiago i nanyaria.Sakay hinumektat siya dide a inu-mange ta iba a lugar.

18Nadid, to gagabi dén, éy naligaligdén a tahod du sundalu, da éwande tukoy éng ahe ti Pedro. 19 Ey tiHari Herod, éy pinaahayok na siya,pero éwan de neta. Kanya siniyasatna du nagbantay, sakay nipabunu naside. Ey kétapos na éya, éy nagkobu tiHerod ta Sesarea.

Tu Kéte Ni Herod20 Nadid, nale ti Hari Herod a

mégingél du tolay ta Tiro sakay taSidon. Kanya nadid éy nagkasunduside a umange diya. Nékiohon pa sideni Blasto a bisi na, a aguman na sidea mékiohon ni Herod. Gustu de a bu-mate ni Herod, da gébwat ta banuwanna i kabuhayan de. 21Nadid, kédemétno katugunan de a aldew, éy nagbi-his ti Herod to badu na a memahal,sakay inumeknud siya to bangko nata harap du tolay, sakay nagtalumpatisiya dide. 22 Ey du tolay, pékabatide diya éy kinagi de ta médegsén, a“Ewan siya tolay, éngˈwan diyos siyaa talaga!” 23 Ey nadid, da éwan kinagini Herod a Diyos i nangtulunga diya,éy bigla a pinasakitan siya no anghela gébwat ta Diyos. Sakay enhés siya atulos minate dén.

Tu Gimet 12:24 185 Tu Gimet 13:2024 Ey tu kagi na Diyos, éy lalo a

nagkabahibaheta dén. 25 Ey ti Bern-abe sakay ti Saulo, da natapos dén tugimet de ta Jerusalem, éy nagsoli dénside ta Antiokia, a kinuyog de nadid tiJuan Markos.

13Tu Péglakad De Bernabe Ta Adeyo

1 Nadid, du méniwala ta Antiokiaéy te sénganya dide a purupeta, sakayte séngasénganya be a mégtoldu. Ingahen dia éy ti Bernabe, sakay tiSimion Niger, ti Lusio a taga Sirene,ti Saulo, sakay ti Manaen (ti Manaenéy kaguman ni Herod to kéanak de).2 To esa a aldew éy nagpisan side anagkulasiyon, monda sumamba sideta Diyos. Ey kinagi dide na Banal a Es-piritu, a “Pilién moy ti Bernabe sakayti Saulo, a ibukod moy side, mondagemtén de i tarabaho a nihanda kodide.” 3 Ey kétapos de a nagkulasiyonsakay nanalangin, éy nitupu de didetu kamét de, sakay pinéglakadde side.

Mégtoldu Side Ta Sipre4 Ti Bernabe sakay ti Saulo, éy inu-

tusan side na Banal a Espiritu. Kanyainumange pa side ta Selusia, sakaysinumakay side ta paraw a inuma-habes side ta puduka na Sipre. 5 Eykédemét de ta Salamina, éy nipa-hayag de du kapilya sa na Judeo ikagi na Diyos. Kaguman de be ti JuanMarkos a katulung de.

6 Nilebut de i éya a puduk, a hang-gan ta Papus. Ta éya éy netaunande sa i esa a mégsalamangka a Judeoa mégwari-wari a purupeta siya. TiBarhesus i ngahen naa. 7 Kadimoysiya no gubernador ta éya, a ti SergioPaulo, a matalinung a lélake. Siya éynipauwet na ti Bernabe sakay ti Saulo,da gustu na éy mabati na i kagi naDiyos dide. 8Pero tu mégsalamangka,éy talaga na a sawayén de Bernabe,da sala na a tumanggap tu guber-nador ta péniwala de. (Tu palayaw nomégsalamangka éy ti Elimas.) 9Pero tiSaulo, éy édse diya i Banal a Espiritu.

(Tu palayaw ni Saulo éy ti Pablo.) Eylinameng na tu mégsalamangka, 10 akinagi na diya, a “Utusan ka ni Sa-tanas! Bakit kontara ka ta mahusay agimet? Loko ka, a medukés ka a ugali!Bakit pakiwélén mo i katutuhanantungkul ta Diyos? 11Pero nadid,” kagini Pablo, “éy parusaan ka na Diyos.Maging buhék ka, a male a panahunéy éwan ka maketa.” Nadid, bigla anaramdaman ni Elimas a dinumiklémimata naa, tulos nagkapa-kapa siya tamangkabit diya. 12 Ey tu gubernador,péketa na ta éya, éy naniwala siya;da néganteng siya ta pégtoldua deBernabe tungkul ta Panginoon.

Ta Antiokia-Pisidia13 Nadid, tinumulak de Pablo ta

Papus, a inumahabes side ta Perge-Pamilia. Pero kédemét de sa, éy gin-inanan side ni Juan Markos, a nag-soli siya ta Jerusalem. 14 Ey sapul taéya éy nagtulos de Pablo ta Antiokia-Pisidia. Ey to pangilin a aldew, éysinomdép side to kapilya na Judeo topégmiting de. 15 Ey kétapos du Judeoa mégbasa to kasulatan, éy kinagi notagapamahala sa ni Pablo éng te kaginsiya du napisan sa a tolay. 16 Kanyatinumaknég ti Pablo, a niontok na ikamet naa, sakay nagtalumpati siyadide.

“Sikam a Israel,” kagi na, “sakaysikam a éwan Judeo a mékidiyos,éy te kaginék dikam. 17 I Diyos apéniwalaan na banuwan na Israel,éy siya i nangpilia du apo tam toaraw, a side i tolay na. Sakaypinakadu na side to pégiyan de taEgipto. Sakay pinaluwas na side taéya ta pamag-itan na kapangyarianna. 18 Pinagtiisan na side to pégiyande ta melawa a ilang a lugar ta épata pulu a taon. 19 Kétapos na éya,éy pinabuno na du tolay ta pitu abanuwan na Kanan, sakay niatéd natu luta de du apo tam, 20 para tapanahun na épat a datos éy ta lima-pulu a taon.

“Kétapos na éya éy ginimet naDiyos a te huwes side a nagmayor

Tu Gimet 13:21 186 Tu Gimet 13:45dide, a hanggan to panahun ni Puru-peta Samwel. 21 Ey nadid gustu duJudeo a te hari side. Kanya pinili naDiyos i esa a lélake a gébwat ta lahi niBendyamin. Ti Saulo i ngahen na, aanak ni Kis. Siya i hari de para to épata pulu a taon. 22Ey nadid, to péngibutna Diyos ni Saulo, éy pinili na ti Dabida maghari dide. Da kinagi na Diyosa ti Dabid i gustu na kana, da tukoyna a tupadén na i kaluuben na. 23 Eynadid,” kagi ni Pablo, “tu apo ni Dabida esa éy ti Jesus; éy ginimet na Diyos asiya i tagapagligtas du Israel, da saya inipangako na Diyos. 24 Ey bagu dinu-memét ti Jesus éy mégtoldu dén tiJuan du tolay, a dapat magsisi side takasalanan de, a tulos ipabinyag side.25 Ti Juan, to kétapos na to tarabahona, éy kinagi na, a ‘Akala moy éysakén i tagapagligtas, pero éwan. Teménegipo diyakén a dumemét,’ kagina, ‘sakay éng iparehoék moy diya,éy éwanék tu pasa, da mataas siyadiyakén.’

26 “A tétotop ko,” kagi ni Pablo,“sikamaaponiAbraham, sakay sikama éwan Judeo a mékidiyos, batenékmoy! I éya a baheta a méngiligtasi Diyos ta tolay, éy para dikam be!27 Du Judeo ta Jerusalem, éy éwan detukoy a ti Jesus i tagapagligtas. Sakaytu kasulatan du purupeta a bébasaénde ta tuwing pangilin, éy éwan debe napospusan. Kanya tinupad deto nipamuno de ni Jesus. 28 Maskiéwan side tu katuwiran a magpabunodiya, éy pinilit de ti Pilato a ipabunona siya. 29 Kanya tinupad de tu huladu purupeta, a nipabuno de siya. Eyto nikate na dén, éy nidibe de tubangkay na to kudos, sakay nielbéngde to pantiyung. 30 Pero binuhay siyana Diyos a huway! 31 Sakay meadu aaldew a pinumeta siya du alagad naa kakuyoyog na to éya ta Jerusalem agébwat ta Galilea. Side ya i sistiguaa nabuhay dén siya. 32 Pati sikame aéduwa,” kagi ni Pablo, “éy inumangekame se a monda ipahayag me dikami Mahusay a Baheta a nipangako na

Diyos du apo tam to araw. 33 Tinupaddén na Diyos tu nipangako na diki-tam, da pinabuhay na dén ti Jesus ahuway. Te kagi ta ikaduwa a kantatungkul ta éya. Siko i anak ko, kagina, sakay sakén i ama mua. 34 Sakaykinagi be na Diyos a atdinan na siya tamahusay a kalagayan a nipangako nani Dabid. I kahulugina na éya,” kagi niPablo, “éy buhayén na ti Jesus, mondaéwan mahunot i bégi naa. 35 Sakayte kagi a esa to kasulatan, a éwan nakan pabayan a mahunot tu utusan naa banal. 36 Mara ti Dabid, sinunudna i Diyos to panahun na, pero mi-nate siya, sakay nielbéng de be siyato lébeng du apo na, tulos nahunottu bégi na. 37 Pero ti Jesus éy éwannahunot tu bégi na, da binuhay siyana Diyos.

38 “Kanya nadid, a tétotop ko,” kagini Pablo, “éy dapat moy a mapospu-san a dahil ni Jesus éy pagpasensiyaankam na Diyos ta kasalanan moy. 39Damaski sésundin moy i kautusan niMoises, éy éwan kam pagpasensiyaanta kasalananmoy; pero éngmaniwalakam ni Jesus éy makaligtas kam taparusa na kasalanan moya. 40 Kanyasikam,” kagi ni Pablo, “éy mangilagkam, makay makamtan moy tu nisu-lat du purupeta to araw. 41 Entanmoy, kagi de, sikam amégidel ta katu-tuhanan. Magtaka kam kan ta gimetna Diyos, pero mate kam, da éwankam maniwala, maski ipaliwanag dedikam.”

42 Nadid, kéluwas de Pablo tokapilya, éy inakit side du tolaya sumoli side ta sabadu a esa, amagtoldu side dide a huway. 43 Eykétapos no miting, éy te meadu atolay a tinumagubet de Pablo, éyhinatulan side de Pablo a diyan depébayan i kagbi na Diyos dide.

44 Nadid, to esa man dén a aldewa pangilin, éy dinumulug du étanana tolay ta banuwan, a monda mabatide tu pégtoldu ni Pablo ta kagi naDiyos. 45 Pero du mataas a Judeo,

Tu Gimet 13:46 187 Tu Gimet 14:15péketa de du meadu a tolay a dinu-mulug de Pablo, éy nanaghili side,sakay kinagi de a mali tu pégtoldu na,a medukés kan siya a lélake. 46 Eyde Pablo éy ti Bernabe, éy metapangside amégkagi. “Dapat amégpahayagkame pa dikam ta kagi na Diyos,” kagide, “da Judeo kam. Pero nadid, damégidel kam, a sala moy a te buhaya éwan tu katapusan, éy pabayan mekam, a du éwan Judeo san i tolduanmia. 47 Da saya i niutusa dikame naPanginoon. Pinili na kame, kagi na,a sikame i magpaliwanag du éwanJudeo, a sikame kagi na i bahala amégtoldu ta iba a tolay tungkul takaligtasan de.”

48 Nadid du éwan Judeo, pékabatide ta éya, éy mésaya side. “Kama-halan,” kagi de, “i éya a kagi dePablo tungkul ta Diyos!” Ey nadid, dupinili dén na Diyos a para ta buhay aéwan tu katapusan, éy naniwala side.49 Sakay tu kagi na Diyos éy lalo anagkabahibaheta dén ta éya a lugar.50 Pero du Judeo a mataas, éy sinulsu-lan de du te tungkulin a lélake ta éya,sakay i sénganya a mataas a bébe améniwala ta Diyos. Tulos linoko de dePablo a hanggan pinaibut de side tobanuwan de. 51 Ey de Pablo, kéhektatde, éy nihalimbawa de dide a nipag-pag de dide tu alikabuk ta tikéd dia. Iéya éy bilang sistigu de a inidelan de iDiyos. Ey nadid éy inumange side taIkonio. 52 Ey du bigu a méniwala taAntiokia éy mésaya side, sakay édsedide i Banal a Espiritu.

14Ta Ikonio

1 Nadid, kona be sa i nanyaria taIkonio. Ti Pablo sakay ti Bernabe,éy inumange pa side to kapilya sa naJudeo, sakay négkagi side tamahusay,monda te meadu a Judeo a méni-wala ni Jesus, sakay éwan Judeo be.2-3Nale sa de Pablo a négiyan, a meta-pang side a nagpahayag ta kagi naPanginoon. Sakay i Diyos éy pinatu-nayan na du tolay tu kagi de Pablo,

da inatdinan na side ta kapangyariana magimet ta tanda a kataka-taka.Pero du Judeo a éwan méniwala, éysinulsulan de du iba a tolay. Kinagide a medukés du kabébayan de a ni-pasakup ta pégtoldu de Pablo. 4Kanyadu tolay ta banuwan a éya, éy éwanside paripareho tu isip. Du kalahati éykinumampi side du Judeo; du iba manéy kinumampi side de Pablo.

5 Nadid, du tolay sa, sakay du kon-siyal na banuwan, éy mégayak side amangloko de Pablo, a talaga de side abatibatikalén. 6-7 Pero de Pablo, pék-abaheta de ta éya, éy ginuminan saside a inumange side ta Likaonia. Taéya éy nagpahayag side ta Mahusay aBaheta ta Listra, sakay ta Derbe, sakayta bariyo-bariyo ta éya.

Ta Listra8 Ta Listra éy te esa a lélake a

éwan mékalakad. Lumpu siya sapulto nikeenak na. 9 Siya éy négbati topégtoldu ni Pablo. Ey ti Pablo, éy netana améniwala siya a pahusayénmakasiya na Diyos. 10Kanya kinagi na diyata medegsén, a “Siko, tumaknég kadén.” Ey tu lélake, éy basta linumuksudén siya, a tulos néglakad! 11 Ey dumeadu sa a tolay, péketa de to ginimetni Pablo, éy akala de éy diyos side tiBernabe. Kinagi de to kagi de a sarili,a “Dinumibe bale dén dikitam didenye a éduwa a diyos, a naging tolayside!” 12Ti Bernabe éy nginahinan deta ngahen no diyos de a Seus. Sakayti Pablo éy nginahinan de ta ngahenno diyos de a Hermes, da bihasa tiPablo a mégkagi. 13Ta éya a banuwanéy te bile a pégdasalan de to diyos-diyosan de a Seus. Nadid, tu bahalata éya a bile, éy niluwas na i bakaa te ulay ta bulaklak. Talaga de abunon, a ipagatang de de Bernabe.14 Pero de Bernabe, pékapospos de tagemtén du tolay, éy naligalig side,a naginan side du tolay. “Adiyoy,”kagi de, 15 “diyan kam sina mégkona?Tolay kame san a kapareho moy!”kagi de. “Kanya kame se inumange éy

Tu Gimet 14:16 188 Tu Gimet 15:4monda ibaheta me dikam i Mahusaya Baheta ni Jesus, a monda maka éyibutanmoy tu péniwalamoy ta diyos-diyosan a éwan tu pasa, a tanggapénmoy i tunay a Diyos. Siya i naglalangta mundua éy ta langet éy ta diget,sakay ta étanan a égse dide. 16 Toéya,” kagi de, “éy pinabayan na Diyosdu tolay a éwan Judeo. 17 Kona mansa, éy inatdinan kam be na Diyosta katunayan, monda matenggi moysiya ta pamag-itan no gimet na amahusay. Ey anya i gimet na, éysiya i méngatéda dikam ta uden; siyai mégpatubu ta halaman moya; siyai méngatéda dikam ta kanén moyasakay ta kasayaan moya.”

18Nadid, maski kona sa tu kinagi dePablo, éy mehirap side a nangsawaydide a mégatang dide ta baka. 19 Eynadid, kétapos na éya, éy te dinu-memét sa a Judeo a gébwat ta An-tiokia éy ta Ikonio, a side du kalabanni Pablo. Sinulsulan de tu tolay taListra a hanggan da binébatikal de tiPablo, sakay nihela de siya a nibutde siya to banuwan de, a akala deéy minate dén. 20 Pero du tolay saa méniwala, to kétipun de diya, éyinumégkat dén siya, a tulos sinomdépman dén siya to banuwan. Ey tokagagabian na éya éy hinumektat saside ti Bernabe, a nagtulos side taDerbe.

Nagsoli De Pablo To Kingébwatan De21TaDerbe éynagpahayagmandén

de Pablo ta Mahusay a Baheta. Ey temeadu sa a nipasakup ni Jesus. Eykéhektat de sa éy nagtulos man dénside ta Listra sakay ta Ikonio a hang-gan taAntioka-Pisidia. 22Pinatibay desa du bigu a méniwala, a hinatulan deside a diyan de pébayan tu péniwalade. “Magdanas kitam pa ta meadu ahirap,” kagi de, “bagu kitam makas-dép ta kaharian na Diyos.” 23 Sakaypati, éy pinili de ta bawat simbaani matétanda a mamahala. Nagku-lasiyon pa side, sakay nipanalanginde side. “Tu Panginoon a péniwalaan

moy,” kagi de, “éy siya i bahala amégalaga dikam nadid.”

24 Nadid, nagtulos side ta Pisidiasakay ta Pampilia. 25 Ey to pégpa-hayag de ta kagi na Diyos ta Perga, éynagtulos man dén side ta Atalia. 26 Taéya éy sinumakay side to paraw, anagsoli side ta Antiokia. Saya i hinek-tatan dia a banuwan to purumeru alakad de a nagtoldu. Saya tu néngi-panalanginan du kaguman de dide,a monda aguman side na Diyos tapéglebut de. Ey nadid, natapos dén tutarabaho de.

27 Nadid, kédemét de Pablo ta An-tiokia, éy pinadulug de du étanana kakaguman de a méniwala, sakaynibaheta de dide i étanan a ginimetna Diyos du banuwan a inangayan de,éng kodya i nipangbukas naa to dilana monda maari be du éwan Judeo amaniwala. 28 Sakay nale a panahun anégiyan sa de Pablo, a kaguman de duiba sa a méniwala ni Jesus.

15Mégmiting Du Apostol Ta Jerusalem

1 Nadid, ta éya a panahun éy tesénganya a lélake a inumange ta An-tiokia a gébwat ta Jerusalem. Tulostinolduan de du méniwala ni Jesusta éya. “Ewan kam meligtas,” kagide, “éng éwan kam be ipasakup tarilihiyon na Judeo a niutus ni Moi-ses to araw.” 2 Pero ti Pablo sakayti Bernabe, éy nékipagpasuway sidedide ta mahigpit. “Ewan tama i pég-toldu moya,” kagi ni Pablo. Nadid, daméligalig du tolay to simbaan ta éya,éy pinaange de de Pablo ta Jerusalem,a monda mékiohon side du apostol taéya tungkul ta problema a éye: éng tekailangan du éwan Judeo a sumunudta kautusan ni Moises, o éng éwan.

3To péglakad de Pablo, éy nagtulosside ta Penisia sakay ta Samaria. Ni-baheta de du tolay sa a méniwala, ameadu dén a éwan Judeo a nipasakupdén ni Jesus to kinagébwatan de abanubanuwan. Ey du méniwala éymésaya side ta éya. 4 Ey kédemét

Tu Gimet 15:5 189 Tu Gimet 15:25-27de Pablo ta Jerusalem, éy tinanggapside du apostol, sakay du iba sa améniwala. Ey kinagi dide ni Pabloi étanan a pinagimet dide na Diyos.5 Pero du Pariseyo sa a méniwala niJesus éy kinagi de, a “Du éwan Judeoa méniwala ni Jesus, éy kailangan beside a ipasakup ta kautusan ni Moi-ses.”

6 Kanya du apostol sakay du maté-tanda éy nagmiting side a mondapéguhunan de i éya a problema.7 Nale side a négpasuway, éy tinu-maknég ti Pedro a négkagi dide. “Atétotop ko,” kagi na, “tukoy moydén a piniliék na Diyos to éya, asakén imagpahayag du éwan Judeo taMahusay a Baheta, monda mabati deamaniwala side. 8 I Diyos, éy tukoy nadén i isip na tolay. Ey nagpatunay siyadikitam a tinanggap na be du éwanJudeo, da inatdinan na side ta Banala Espiritu a kona to nipéngiatéd nadikitam. 9 Mahal na Diyos du éwanJudeo a kona be ta pégmahal naa diki-tam, da pinagpasensiyaan na be sidedahil to péniwala de diya. 10 Kanyanadid,” kagi ni Pedro, “éy bakit kon-taraén moy i gimet na Diyos? Bakitpilitén moy du bigu a méniwala aéwan Judeo a sumunud ta kautusan niMoises? Maski du apo tam to arawéy éwan side nakasunud ta éya, éykona be sa dikitam nadid. 11 Engˈwan,kanya kitam meligtas éy dahil san takagbi na Panginoon Jesus dikitam. Eykona be sa du éwan Judeo.”

12 Nadid, kétapos ni Pedro a négk-agi, éy natahimik dén du iba sa. Tulosnégbati side to katuwiran de Bern-abe sakay ti Pablo. Nibaheta dedide tu memahal a ginimet na Diyosdide a kataka-taka, to pégtoldu de dudayuan a tolay a éwan Judeo. 13Ey ké-tapos de a négkagi, éy ti Santiagomandén i négkagia. “A tétotop ko,” kagina, “batenék moy. 14 Nipaliwanagdén ni Simon Pedro éng kodya i ni-pagsapul na Diyos a nananggap duéwan Judeo a tolay; éng kodya i ni-pangpili naa ta sénganya dide a sakup

na. 15 Sakay i éya éy ayun be ta huladu purupeta, da kagi to kasulatan,a 16 ‘Magsoliék, kagi na Diyos, sakaypahusayén ko a huway i péghari niDabid a nasida, 17 monda du iba bea tolay a éwan Judeo a pinili ko, éymaari be side a ipasakup diyakén.’18 Saya tu kinagi na Diyos to araw.

19 “Kanya i isip kua,” kagi ni Santi-ago, “éy diyan tam abalaén du éwanJudeo a nipasakup dén ni Jesus. Diyantam side pilitén a umaheg ta ugali tama Judeo. 20 I isip ko sana, éy sulatantam side a diyan de kanén tu buhaynoniatang, sakay diyan side méngibébiéy ta méngilélake; sakay diyan sideméngan ta dige éy ta pilas a medige.21Dahilan sapul to araw éy nabati dénna tolay ta maski ahe a banuwan tukautusan ni Moises, da bébasaén yadu Judeo ta tuwing pangilin ta kapilyade.”

Ménulat Side Du Ewan Judeo22 Nadid, du apostol, pékabati de

to kagi ni Santiago, éy naisipan dea péglakadén de i éduwa a lélake akumuyog de Pablo sakay ti Bernabe asumoli ta Antiokia. Tu napili de éyti Hudas Barsabas, sakay ti Silas, daiyégalang side du étanan a méniwala.23 Pinagkébil de side ta éye a sulat:

Tu Sulat“A tétotop me; sikame a apostol, éy

sinulatan me kam, sikam a mégiyanta Antiokia, sakay Siria, sakay Sil-isia. Sikam a éwan Judeo. Kumustakam? 24 Nabaheta me a te tolay anangligalig dikam, a gébwat kan sidedikame, a kagi de a te kailangan kamkan a sumunud ta kautusan ni Moi-ses. Pero éwan me side inutusan.25-27 Kanya nagmiting kame dén setungkul to kinagi de dikam a mali.Ey nadid éy naisipan me a paangenme dikam tu éduwa a kaguman me, amonda mégkagi side dikam ta katu-tuhanan. I ngahen dia éy ti Hudassakay ti Silas. Pinakuyog me side dekadimoy tam a Bernabe éy ti Pablo;da side éy nitaya de i buhay de ta

Tu Gimet 15:28 190 Tu Gimet 16:11meadu a beses alang-alang ni Pangi-noon tam a Jesu Cristo. 28 Da sikame,éy naisipan me dén ta pamag-itan natulung na Banal a Espiritu, a éwanmekam pilitén a sumunud ta rilihiyonna Judeo. Basta i hatul mia dikam,29 éy diyan moy kanén tu buhay noniatang, sakay diyan kam méngibébiéy ta méngilélake; sakay diyan kamméngan ta dige éy ta pilas a medige.Eng sundin moy san diden ya a utus,éy tama dén. Ewan dén.”

30Nadid, pinéglakad de de Pablo taAntiokia, a kébilén de tu sulat. Eykédemét de sa, éy pinatipun de duétanan a méniwala, sakay niatéd dedide tu sulat. 31 Ey to pékabasa de éymésahat side to kagi no sulat. 32 Eyti Hudas sakay ti Silas éy nale sidea naghatul dide, a pinatibay de sidetu isip. 33 Ey kélipas na sénganyawade a aldew, éy nagsoli ti Hudas taJerusalem. 34 Pero gustu ni Silas amawahak ta Antiokia. 35 Pati ti Pablosakay ti Bernabe, éy édsa pabi side taéya, a mégtoldu side ta kagi na Diyos,a kaguman de du iba sa a mégtoldu.

Méglakad Man Dén Ti PabloTa Adeyo a Lugar

36 Nadid, kélipas na sénganya aaldew, éy ti Pablo éy kinagi na niBernabe, a “Kita dén bumisita ahuway du bigu a méniwala ta inan-gayan ta a banubanuwan to éya, éngmahusay pabi tu péniwala du tolaya tinolduan ta sa.” 37 Ey ti Bernabeéy gustu na a kuyugén de man dén tiJuan Markos. 38 Pero sala ni Pablo akuyugén, da gininanan side niMarkosto éya ta Pampilia. 39 Néglébug sideta mahigpit ta éya, a tulos naghi-walay side. Ti Bernabe éy kinuyogna ti Markos, a inumange side taSipre. 40 Sakay ti Pablo, éy pinili nati Silas a kaguman na. Ey du tolaysa, éy nipanalangin de de Pablo, sakaypinéglakad de side. 41 Ey nagtulos paside ta Siria sakay ta Silisia, a pati-bayén de du tolay a bigu a méniwalata éya.

16Kinuyog Ni Pablo Ti Timoteo

1 Inumange de Pablo ta Derbe sakayta Listra. Ta éya éy te lélake a méni-wala ni Jesus, a ti Timoteo i ngahennaa. Tu ina na éy Judeo a méniwalabe, pero tu ama na éy Griego. 2 Dutolay ta Listra sakay ta Ikonio, éy kagide a mahusay a lélake ti Timoteo.3 Ti Pablo éy gustu na kuyugén na tiTimoteo. Kanya binugit na pa siyaayun ta rilihiyon na Judeo. Binugitna siya, monda éwan side idelan duJudeo ta angayan dia a banubanuwan.Da tukoy de dén a éwan Judeo tu amani Timoteo. 4 Nadid, to péglakad dePablo ta bawat banuwan, éy nipeta dedu tolay ta simbaan tu sulat a ginametdu apostol ta Jerusalem. Sakay nibilinde dide a dapat sundin de tu utus tosulat. 5 Kanya du tolay ta bawat sim-baan, éy lalo a tinumibay tu péniwalade, dahil to kagi ni Pablo, sakay lalo bea kinumadu du méniwala ni Jesus.

Pinagtagenép Na Diyos Ti Pablo6 Nadid, nagtulos side ta Pirgia

sakay Galasia, da sinaway side na Ba-nal a Espiritu amégpahayag ta kagi naDiyos ta Asia. 7Ey kédemét de to tapatna Misia, éy talaga side a umange taBitinia, pero sinawayman dén side naEspiritu ni Jesus. 8Kanya sinalinan desan i Misia, a nagtulos side ta Troas.9 Ta éya a kélép, éy pinagtagenép naDiyos ti Pablo. Neta na kan i esa alélake a te taknég, a taga Masedonia,a kinagi na kan diya ta mahigpit, a“Kadon. Umahabes ka pad se dikametaMasedoniae, a tulunganmo kame.”10Nadid, to péngikagi ni Pablo dikameto tinagenép na, éy nagayak kamea inumahabes ta Masedonia, da netame a gustu bale na Diyos a umangekame sa a magpahayag ta Mahusay aBaheta.

To Egse De Ta Pilipos11Nadid, tinumulak kame ta Troas,

a dinumiretyo kame ta puduk naSamotrasia. Sakay to kagagabian naéya, éy nagtulos kame ta Neapolis.

Tu Gimet 16:12 191 Tu Gimet 16:3412 Kéahawas me ta éya, éy inumangekame ta Pilipos, a négiyan kame sa asénganya a aldew. I Pilipos éy dikél abanuwan taMasedonia. Sakaymeadua taga Roma a tolay a mégiyan ta éya.13 To aldew a pangilin éy linumwaskame to banuwan, a inumange kameto dinom, da te pénalanginan sa apara du Judeo. Ta éya éy négkagikame du bébe a édsa sa. 14 Ey teesa a bébe ta éya a taga Tiatira, a tiLidia i ngahen naa. I tarabaho na éyméglako ta kundiman. Mékidiyos siyaa bébe. Pékabati na to kagi ni Pablo,éy pinagisip siya na Diyos tamahusay,a monda maniwala siya a tahod tokinagi na. 15 Nadid nipabinyag siyasakay tu kabile na. Tulos inakit nakame, a kinagi na, “Eng ibilangékmoynadid a tunay a katulung na Pangi-noon, éy tumulos kam pad ta bilemia.” Kanya tinumulos kame to bilede.

Tu Pégpihesuan Ta Pilipos16 To esa a aldew, éy umange kame

man dén to pénalanginan na Judeo,éy kasambat me i esa a bébe a utusan,a te bunog a méngatéd diya ta ka-pangyarian a makapaghula. Du amono bébe, éy dikél i mineta de a kuhatadahil to péghula no bébe. 17 Siyaéy inumunonod dikame ti Pablo, a ikékagi na ta medegsén, a “Diden yea lélake éy utusan side na mataas aDiyos. Mégpahayag side,” kagi na,“éng kodya kam a meligtas.” 18 Konasa i péngabala naa dikame ta meadua aldew. Ey to esa a aldew, danaabala ti Pablo, éy sinuleg na tubébe a uméunonod, sakay kinagi nato medukés a espiritu, a “Utusan taka ta pamag-itan na ngahen ni JesuCristo, umibut ka dén ta ina a bébe!”Ey to pégkagi na ta éya, éy inumibutdén agad to bébe. 19 Pero du amona, péketa de a naibutan dén sideto péketan de ta kuhata, éy diniképde de Pablo sakay ti Silas, sakay ni-ange de side du konsiyal ta banuwan.20Niharap de side du tagapamahala, a

nidimanda de side. “Diden ye a éduwaa Judeo,” kagi de, “éy méngligaligside ta banuwan tamae. 21 Mégtolduside ta ugali a labag ta batas tam.Taga Roma kitam, a éwan kitammaaria sumunud ta ugali a ina.” 22 Patidu meadu sa a tolay éy pinaginglande be side. Ey du tagapamahala,éy nipaékbus de tu badu de Pablo,sakay nipabalbal de side ta meadu,23 sakay nipihesu de side. Sakay ki-nagi de to guwardia, a bantayan naside ta mahigpit. 24 Kanya tu guwar-dia éy niesdép na side ta medisalada kuwarto to pégpihesuan. Sakayniegut na i tikéd dia ta sélat no éduwaa tabla.

25 Nadid, to hatinggabi dén, éynanalangin de Pablo, sakay négkantaside ta kanta ta Diyos. Ey du ibasa a pihesu éy négbati side dide.26 Ey nadid éy bigla a linumindul tamebagség, a tulos nayégyég tu pég-pihesuan. Ey dudu pintuan na, éybasta binumukas side a étanan. Sakaynaukad be du igut du étanan a pih-esu. 27 Ey tu guwardia, kélukag naéy mineta na a bukas dén du pin-tuan. Ey binagut na tu sondang na,a talaga na a bikalén tu bégi na, daakala na éy ginuminan dén du pihesua étanan. 28 Pero dinumulaw ti Pablodiya, a kinagi na a “Diyanmobébunoni bégi mua! Kéye kame san a étanan.”29 Ey tu guwardia éy pinadingat na dusimbu, sakay naginan siya de Pablo, adinumapa siya to harap de. 30 Sakayniluwas na side, a kinagi na dide, a“Anya wade i gemtén ko, a mondameligtasék?” 31 Ey kinagi de Pablo,a “Maniwala ka ta Panginoon Jesus,éy meligtas ka; siko sakay tu pamiliyamo.” 32Tulos nipahayag dide ni Pablotu kagi na Diyos. 33 Ey to kélép besan a éya éy inugisan no guwardia tutalitalingo de Pablo, sakay tulos ni-pabinyag siya, sakay du mététena na.34 Sakay pinatulos na side to bile na apinakan. Eymésahat side amététena,da méniwala dén side nadid ta Diyos.

Tu Gimet 16:35 192 Tu Gimet 17:1535 Pero to gagabi dén, éy du taga-

pamahala, éy pinaange de du pulisto pégpihesuan a paluwasén de dePablo. 36 Kanya kinagi no guwar-dia, a “Niutus kan du tagapamahala alibri kam dén a lumwas. Maari kamdén a humektat.” 37 Pero “Ewan,”kagi ni Pablo du pulis. “Side dute kasalanan dikame, da binalbal dekame ta harap du tolay, sakay nipi-hesu de kame, maski éwan kame tukasalanan! Sakay taga Roma kamebe. Ey nadid éy paluwasén de kamebale ta lihim san? Ewan maari! Sidei bahala a umange se a méngiluwasdikame.”

38 Nadid, kinagi du Pulis du taga-pamahala tu kinagi ni Pablo. Ey side,pékabati de a taga Roma de Pablo,éy inumanteng side, a makay iablade side ta gubernador. 39 Kanyainumange side agad to pégpihesuan,a tinumawad, Sakay side a mismo inéngiluwasa dide ta harap du tolay, apinékiohonan de side a humektat tobanuwan de. 40 Ey to kéluwas de dén,éy nagtulos pa side to bile de Lidia. Eyto péghatul de du bigu a méniwala taéya, éy hinumektat dén side.

17Ta Tesalonika

1 Nadid, dinumiman side taAmpipolis sakay ta Apolonia, sakaydinumemét side ta Tesalonika. Da tekapilya sa na Judeo, 2 éy inumange pasa ti Pablo, da saya i ugali na. To lubukno étélo a simba éy nékipagpasuwaysa siya du tolay ta tuwing pangilin, agégamitén na tu kasulatan na Diyos.3 Pinatunayan na dide a tu pinili naDiyos a tagapagligtas, éy kailangan amate pa ta hirap, sakay mabuhay ahuway. “I éya a Jesus a iyépahayagme,” kagi na, “éy siya i Cristo atagapagligtas.”

4 Naakit dén i sénganya du Judeo,a nékiagum dén side ni Pablo sakayti Silas. Sakay te meadu be a éwanJudeo a méniwala, sakay du sénganyaa mataas a bébe. 5 Pero du Judeo a

iba éy nanaghili side. Kanya inakitde du istambay ta plasa na banuwan,a kaguman de, a tulos linigalig de ibanuwan. Linuuben de pa tu bileni Hason, a inahayok de sa ti Pablosakay ti Silas, a monda idimanda deside. 6 Ey nadid, da éwan de sideneta, éy kembil de ti Hason a niharapto mayor. Sakay niange de be sa iiba a méniwala ni Jesus. Niabla de tiPablo, a kinagi de to mayor, a “Didenya a lélake, éy méngligalig side tatolay maski ahe a banuwan! Ey nadidéy sendép de dén i banuwan tamae!7 Sakay ti Hason,” kagi de, “éy pinat-ulos na side ta bile dia! Sumésuwayside a étanan ta utus no hari tam taRoma, damégtoldu side a te iba kitamkan a hari, a i ngahen na kana éyti Jesus!” 8 Nadid du tolay sakay tumayor, pékabati de ta éya, éy naligaligbe side. 9 Bagu de linégsiwan deHason, éy nagaged pa side ta piyansa.

Ta Berea10 Nadid, ta éya be san a kélép, éy

du bigu a méniwala éy pinéglakad dede Pablo sakay ti Silas ta Berea. Eykédemét de sa éy inumange pa sideto kapilya sa du Judeo. 11 Du Judeo taBerea, éy mas mebait side kesira duJudeo ta Tesalonika. Mésahat side amégbati to pégtoldu de Pablo, sakaybébasaén de aldew-aldew i kasulatanna Diyos, éng tahod ngani tu pégtoldude. 12 Kanya naniwala i meadu aJudeo ta éya. Ey kona be du éwanJudeo, sakay i sénganya a mataas abébe. 13 Pero du Judeo ta Tesalonika,pékabaheta de a nipahayag dén niPablo i kagi na Diyos ta Berea, éytinumagubet side, sakay sinulsulande du tolay sa, a monda lébugén dede Pablo. 14 Kanya du tolay sa améniwala, éy pinéglakad de agad tiPablo ta diget. Pero nawahak de Silaséy ti Timoteo. 15 Du néngitugén niPablo, éy niange de siya ta Atenas,sakay nagsoli side ta Berea, a nibilindide ni Pablo a tumagubet agad deSilas.

Tu Gimet 17:16 193 Tu Gimet 18:2Ta Atenas

16 Habang méguhay ti Pablo dideta Atenas, éy napansing na a pu-tat i éya a banuwan ta diyos-diyosana ribultu. Ey nagdukés i isip naa.17 Kanya nékipagpasuway siya duJudeo to kapilya, sakay du éwan Judeoa mékidiyos, sakay maski ti ésiya ameta na ta plasa na banuwan aldew-aldew. 18 Sakay te sénganya a mataasa maistu no iba a rilihiyon ta éya, amékipégpagsuway be side ni Pablo.Dinédusta de siya, a kinagi de, a “Anyawade i kékagi-kagin na lélakeae amégpalalo?” Ey kinagi du iba, a“Mégtoldu wade siya ta iba a kalasea diyos.” Kona sa i kagi dia, da még-toldu ti Pablo tungkul ni Jesus sakayta kébuhay a huway. 19 Niange de tiPablo to pégmitingan du matétanda,a monda mabati de éng anya i iyé-toldu naa. “Gustu me a mapospusanéng anya i pégtoldu mua,” kagi de,20 “da iba i pégtoldu mua, éy gustume a mapospusan i kahulugen naa.”21 Du tolay ta Atenas, éy éwan sidetu iba a gimet, éngˈwan palagi side améguhon-uhon ta maski anya a bigua bagay.

22 Nadid ti Pablo, éy tinumaknégsiya ta harap du matétanda, a mégk-agi dide. “Sikam a taga Atenas,” kagina, “napansing ko dén a gustu moy isari-sari a rilihiyon, 23 da neta ko a temeadu kam a puwesto a pégdasalanta banuwan moyae. Sakay neta ko betu pastel to pégdasalan moy a esa, a ikagi naa éy ‘Saye i pégdasalan tam todiyos a éwan tam pabi tukoy.’ Nadid,”kagi ni Pablo, “i éya a péniwalaanmoy, maski éwan moy pabi tukoy, éyipahayag ko dikam. 24 Siya i tunaya Diyos a nagimet ta mundua sakayta étanan a lasén na. Siya i maka-pangyariana ta langet éy ta mund-uae. Ey maski anya a kalase a bilea pégdasalan a gemtén na tolay, éyéwan sa mégiyan i Diyos. 25 Ewan bemaari i tolay a méngatéd ta Diyos takaigian na, da éwan siya tu kailangan.Eng ˈwan siya i méngatéda dikitam

ta buhay, sakay ta iba a kailangantam. 26 I étanan a kalakalase a tolayta mundua, éy gébwat side to neditola ginimet na Diyos a tolay. Sakaypinégiyan side na Diyos ta maski aheta mundua. Tiniyak dén na Diyos éngsénganya a taon i buhay na bawattolay, sakay éng ahe i pégiyanan de.27 Ey bakit pinégiyan na Diyos i tolayta mundua? Monda maka éy isipénde siya a matukuyan de siya. Ey éwanadeyo i Diyos ta tolay; éngˈwan adenesiya ta bawat esa dikitam. 28Siya imé-galagaa dikitam,” kagi ni Pablo. “Engéwan siya éy éwan kitam tu buhay.Natandaanmoy tu kagi no kabébayanmoy a esa, a sikitam kan i anak naDiyos. 29 Ey nadid, éng anak kitamna Diyos, éy bakit isipén moy a diyosdu ribultu moy? Maski ribultu a bito,maski ribultu a pilak, maski ribultua gintu, éy ginamet san ya dudu bi-hasa a mégimet ta ribultu. 30 Nale apanahun a éwan pinarusaan na Diyosdu tolay a éwan diya nakatukoy. Peronadid éy iyéutus na ta tolay ta maskiahe, a magsisi side, sakay ibutan detu ugali de a medukés. 31 Tandaanmoy,” kagi ni Pablo, “nitakda dén naDiyos i aldew a péghukum tamundua.Te lélake a pinili siya a maghukum.Ey siya ti Jesus! Sakay pinatunayankitam dén na Diyos a ti Jesus nganidén i pinili naa, da binuhay na siya tonikate na.”

32 Nadid, to pékabati de to kagi niPablo tungkul ta kébuhay a huway, éypinégngihitan siya du kalahati. Perodu iba éy gustu de a mabati a huwaytu kagi na. 33 Ey hinumektat ti Pabloto pégmitingan de. 34 Te sénganya alélake a nékiagum ni Pablo, a tulosnaniwala side ni Jesus. I esa dide éyti lakay a Dionisio. Siya éy konsiyal aesa. Tu esaman éy ti bakés a Damaris.Sakay iba pa.

18Ta Korinto

1 Nadid éy inumange ti Pablo taKorinto. 2Ta éya éy netaunan na i esa

Tu Gimet 18:3 194 Tu Gimet 18:25a Judeo a taga Ponto, a ti Akila i nga-hen naa. Tu asawa na éy ti Priskila.Kédedemét de pabi a gébwat ta Roma,da ti Gubernador Klaudio éy pinaibutna dén du Judeo ta Roma. Binumisitadide ti Pablo, 3 sakay tinumulos siyadide, da i tarabaho de éy mégimet tatolda. Ey siya be ya i hanap-buhay niPablo. 4Tuwing pangilin, éy nékipag-pasuway ti Pablo du Judeo to kapilya,a pépilitén na maka side a méniwala;maski Judeo éy ta éwan Judeo.

5 Ti Silas sakay ti Timoteo,pékaabut de ni Pablo a gébwatside ta Masedonia, éy dinemtande a mégtoldu a aldew-aldew, amégpatunay siya du Judeo a ti Jesusi pinilia na Diyos a tagapagligtas.6 Pero du Judeo éy kontara side diya,a pinintasan de siya. Kanya ti Pabloéy nipeta na tu iyamut na dide, anipagpag na dide tu alikabuk to baduna. “Sikam san dén i bahala éngmepahamak kam,” kagi na. “Ewanko dén kapanagutan. Sapul nadid éymagtolduék du éwan Judeo.” 7 Tulospinabayan side ni Pablo, a inumagtondén siya to bile ni Tisio Husto.Siya éy éwan Judeo a méniwala taDiyos. Karatig no kapilya tu bilena. 8 Tu tagapamahala ta éya akapilya éy ti Krispo. Siya éyméniwalata Panginoon. Ey méniwala be tukabile na. Sakay te meadu be a ibaa tolay ta Korinto a nabaheta de itungkul ni Jesus, a naniwala side,sakay nipabinyag side.

9 To esa a kélép éy te tagenép tiPablo, a kinagi diya na Panginoon,a “Diyan ka méganteng; itulos mosan tu pégpahayag mo, maski anya imanyaria. 10 Da égseék diko, kanyaéwan ka maanya. Da te meadu a tolaya maniwala diyakén ta banuwanae.”11Kanya ti Pablo, éy nale siya ta éya abanuwan a nagtoldu ta kagi na Diyos.Esa a taon éy ta kalahati.

12 Nadid, to panahun ni Galion agubernador ta Akaya, éy nagkaesa duJudeo a dekpén de ti Pablo, a nitugénde siya ta huwes. 13 Niabla de siya ni

Gubernador Galion, a kinagi de, a “Iéye a lélake éy akitén na du tolay abaguén de tu péniwala de ta Diyos, éylabag ya ta batas!” 14 Nadid, talagaa sumengbet ti Pablo, éy kinagi niGalion du Judeo, a “Eng talaga a dikél ikasalanan na éye a lélake, éy baten takam. Pero nadid, da éwan na nilabag ibatas, 15 éy bahala kam dén. Ewan kotanggapén i asuntu moya, da tungkulsan ta rilihiyon moy i abla moya.”16Ey to pégkagi no gubernador ta éya,éy pinaibut na du Judeo to opisina na.17 Ey du iba a tolay sa, éy dinale detu tagapamahala to kapilya du Judeo,a ti Sostenes, sakay binélbég de siyata harap no opisina no gubernador.Pero tu gubernador éy éwan na sidepinansing.

Tu Késoli De Ta Antiokia18Kétapos na éya, éy sénganya pa a

aldew a mégiyan ti Pablo ta Korinto,sakay néglakad siya ta Siria, a kagu-mannade Priskila a pasawa. Kédemétde ta Senkrea, éy nipagupet ti Pablo,da natupad na dén tu nipangako na taDiyos. 19-21 Kédemét de ta Epeso, éyinumange ti Pablo to kapilya ta éya,a nékipagpasuway siya du Judeo taéya. Ey inakit de siya a tumulos dideta male a panahun, pero inidelan naside. Sinala na. “Magsoliék se éngkaluuben na Diyos,” kagi na. Ey hinu-mektat siya dide a sinumakay siya toparaw.

22Nadid, to képundu de ta Sesarea,éy inumange pa ti Pablo ta Jerusalema binumate siya du méniwala ta éya,sakay nagsoli dén siya ta Antiokia.23Kélipas na sénganya a aldew ta éya,éy hinumektat man dén siya a inu-mange man dén ta Galasia sakay taPirigia, a binisita na du méniwala taéya, a pinatibay na tu péniwala de.

Ti Apolos Ta Epeso24Nadid, dinumemét ta Epeso i esa

a Judeo, a ti Apolos i ngahennaa. TagaAlehandria siya. Bihasa siya a még-talumpati, sakay tukoy na tamahusayi kasulatan na Diyos. 25 Natolduan

Tu Gimet 18:26 195 Tu Gimet 19:16siya tungkul ta Panginoon, pero éwanétanan, da i tukoy na sana éy tu datia pégtoldu ni Juan tungkul ta pég-binyag. Mesipag ti Apolos a mégkagidu tolay ta tungkul ni Jesus 26 dukapilya du Judeo. Pero de Priskila apasawa, pékabati de diya éy niange desiya to bile de, a monda ipaliwanag dediya i ugali na Diyos a éwan na pabitukoy. 27 Ey nadid, naisip dén ni Apo-los a umange ta Akaya. Ey du tolayto simbaan ta Epeso éy inaguman desiya. Nanulat side du kaguman de taéya a méniwala, a dapat tanggapénde ti Apolos ta mahusay. Ey kédemétna ta éya, éy memahal tu péngtulungna du méniwala ta éya. 28 Da natalona du Judeo ta pékipégpasuway naadide ta harap du tolay. Ginamit na tukasulatan na Diyos a nagpatunay didea ti Jesus a mismo i tiniyak na Diyos atagapagligtas ta tolay.

19Tu Kédemét Ni Pablo Ta Epeso

1 Nadid, habang kéye pabi ti Apo-los ta Korinto, éy ti Pablo man éynagtulos ta bukibuked ta Pirigia, alinumwas siya ta Epeso. Ey kédemétna sa, éy netaunan na sa i sénganyaa tolay a méniwala. 2 Ey kinagi nadide éng inumange dide i Banal aEspiritu to péniwala de. Ey “Ewan,”kagi de; “éwan me pabi nabaheta ate Banal a Espiritu.” 3 “Anya i kalaseno pégbinyag dikam, éng kona sa?”kagi na. “Ey kona be to pégbinyaga nitoldu ni Juan to araw,” kagi de.4 Ey kinagi ni Pablo dide, “i kahulug-ina no pégbinyag ni Juan, éy mondamagpatunay du tolay a inibutan dedén tu kasalanan de. Sakay kinagi beni Juan dide a dapat side a maniwalata adene dén a dumemét a kalewasna. Ey ti ésiya tu kalewas na, éngéwan ti Jesus?” 5 Nadid, pékabati deta éya, éy nipabinyag side a huway,a nipasakup side ta Panginoon Jesus.6 Ey ti Pablo éy nitupu na i kamét naadide, a tulos inumasék dide i Banala Espiritu; sakay tulos négkagi side

ta iba-iba a kagi. Sakay pinégkagi beside na Diyos ta kagi na. 7 Mangasapulu éy ta éduwa side a tolay.

8 Nadid, to étélo a bulan éyuméange ti Pablo to kapilya du Judeota éya, sakay mékipagpasuway siyadu tolay ta éya. Metapang siya amégtoldu dide, a nipaliwanag na dideéng anya i kapangyarian na Diyosta tolay. 9 Pero tu sénganya dide éymégidel side to kagi na, a éwan sidenaniwala. Inupos de ti Pablo, a kagide du napisan sa, a medukés tu ugalina Panginoon. Kanya gininanan sideni Pablo, a inumagton siya to iskul niTirano, a nagtoldu siya ta éya a aldew-aldew. Ey kinuyog na sa du bigua méniwala to kapilya. 10 Nagtulossa siya a nagtoldu to éduwa a taon.Kanya du étanan a négiyan ta Asia, éynakabati side ta kagi na Panginoon.Pati Judeo éy ta éwan Judeo.

Du Pitu a Bunogen11 Nadid, minagimet i Diyos ta

meadu a kataka-taka ta pamag-itanni Pablo. 12 Maski anya a damit niPablo, éng kébilan du te saket, éymaghusay side. Sakay du tolay ahinayup, éy naibut dide du espiritua medukés. 13-14 Ey nadid te pitu aJudeo ta éya, a i hanap-buhay dia éyméglebut side a mégamot du tolay ahinayup, a mapaibut de kan i hayupdide. Anak side ni Padi Eskeba. Pék-abaheta de ni Pablo, éy inaheg detu ugali na. Talaga de a gamitén tungahen ni Jesus a magamot. I kinagidia to medukés a espiritu, éy “Utusanme kam ta pamag-itan no ngahen niJesus a iyétoldu ni Pablo, a umibutkam dén.” 15 Pero tu nisengbet dideno espiritu, éy “Tenggi ko ti Jesus,sakay tenggi ko ti Pablo, pero sikam,”kagi na, “ti ésiya kam?” 16 Sakaytu lélake a hinayup, basta bigla naside a dinale, sakay binélbég na sidea hanggan da ginuminan side ta éya abile, aminatalitalingo side. Sakay ubabe side, da hinéhiklas na tu badu de.

Tu Gimet 19:17 196 Tu Gimet 19:3917 Ey du étanan ta Epeso, éy naba-

heta de i nanyaria dide, a tulos inu-manteng side. Ey lalo dén du tolay anagpuri ni Panginoon Jesus. 18 Sakaymeadu duméniwala, éy nipagtapat detu ginamet de a medukés. 19 Sakaydu tolay sa a te bunog, sakay dumégtawas, éy ta mégilo, éy nagsisi beside, a niduhu de du sari-sari a kasu-latan de ta harapa du étanan, sakaytinutod de dén. Ey to péngbilang deto halaga diden ya a libru, éy abut baleta limapulu a libu a kuhata! 20Ey dahilta éya éy lalo a négkabahibaheta dén.

Tu Kaguluan Ta Epeso21 Nadid éy nagayak ti Pablo a

umange taMasedonia sakay ta Akaya,bagu siya umange ta Jerusalem. Eykétapos na éya éy tu plano na éyumange be siya ta Roma. 22 Kanyapinaditol na pa de Timoteo sakay tiErasto ta Masedonia. Pero siya éynawahak pa ta Epeso.

23Nadid éy nanyari i dikél a ligaligta éya, dahil du meadu a méniwalani Jesus. 24 Te esa a lélake ta éyaa mégpanday ta pilak, a ti Demetrioi ngahen naa. I hanap-buhay naaéy mégimet ta kékétihék a bibile apilak, a nipareho na to dikél a bileno diyos-diyosan de a Diana. Ey dutarabahador ni Demetrio, éy meadui meeta de a kuhata ta éya a iyélakode. 25Kanya tinipun side ni Demetrio,a kinagi na dide, a “Kékaguman ko,tukoy moy a gébwat i kabuhayan tamta gégemtén tam a bibile. 26 Sakaynabaheta moy be dén ti Pablo, a kon-tara tu pégtoldu na ta ugali tam, dakagi na a éwan kan diyos du gégemténtam a ribultu. Sakay te meadu dénnadid a tolay a méniwala diya ta éyeta Epeso, sakay ta buu a Asia. 27 Iantingan kua,” kagi na, “éy makaypabayan du tolay i iyélako tam; asakay pabayan de tu péniwala de todiyos tam a Diana, a péniwalaan naétanan a tolay ta mundua. Makaysakali éy maibut tu péngigalang dediya, éng éwan tam sawayén ti Pablo.”

28 Nadid, pékabati du tolay to ki-nagi ni Demetrio, éy naiyamut sidea tahod, a tulos de nidulédulaw, a“Memahal i Diana na taga Epeso!”29 Négpépehéngén side a hanggannaligalig i étanan na banuwan. Di-nale de tu éduwa a kaguman ni Pablo,a ti Gayo sakay ti Aristorko, sakaydinumulug side a étanan to plasa nabanuwan. 30 Ey ti Pablo, gustu namaka a umange dide, pero sinawaysiya du kakaguman na. 31 Pati dusénganya a konsiyal ta éya, a kadi-moy ni Pablo, éy nibilin de to esa aumange mékiohon diya a diyan siyauméange to plasa. 32 Nadid, dikél ipehéng dia, a hanggan naligalig i buua banuwan. Sari-sari nadid i pépe-héngén dia. I keaduan de, éy éwan detukoy éng bakit minatipun side. 33 Isénganya dide éy akala de éy bahalati Alehandro, da pinataknég siya duJudeo ta harap dia. Niontok ni Ale-handro tu kamét na, a magpatahimikdide, monda mégkagi maka siya dideta katuwiran na. 34 Pero du tolay,péketa de a Judeo siya, éy lalo sidea nagpehéng, a négkékagien side talubuk na éduwa a oras, a “Memahal iDiana na taga Epeso!”

35 To katapusan na éya éynapatahimik no mayor du tolay.“Kabébayan ko,” kagi na. “Diyankam métageg a maibut i diyos tama Diana. Ti ésiya a tolay i éwanamékatukoy a i Epeso éy puwestona bile ni Diana? Sakay tanyag bedén a minatépduk se to araw tu bitoa gébwat ta langet a meubet diya.36Ewan tumakapégkagi a kakabulyani éya. Kanya mégpakahusay kam, adiyan kam méligalig. 37 Bakit abalaénmoy diden ye a éduwa a lélake.Ataay, tinako de tu simbaan ni Diana?Eupusén de beman tu diyos tam?38 Sakay de Demetrio, éng gustu dea méngidimanda, éy umange makaside ta munisipyo, da te abugadusa. Maari side a magabla ta éya.39 Sakay sikam, éng te kagin kam pabitungkul ta ligalig moyae, éy maguhay

Tu Gimet 19:40 197 Tu Gimet 20:22kam ta miting du konsiyal. 40 Dadilikadu tu ligalig moy ta éye nadid,a makay mabintangan kitam no haria méngligalig kitam, éy éwan kitamtu katuwiran.” 41 Nadid, kétaposno mayor a négkagi ta éya dide, éypinasoli na side to bile de.

20Ti Pablo Ta Masedonia

1 Nadid, kélipas na éya a ligalig,éy pinauwet ni Pablo du méniwala,sakay hinatulan na side. Ey kétaposna éya, éy hinumektat siya, a tinu-mamo ta Masedonia. 2 Tinumulos sasiya, a pinatibay na du méniwala taéya. Ey kédemét na ta Gresia, 3 éytinumulos sa siya a étélo a bulan. Eyto pégayak na pabi a umange ta Siria,éy nabaheta na a ahayukén siya duJudeo a bunon. Kanya nagsoli siyata Masedonia. 4 Tu kakaguman nanadid éy ti Sopater a taga Berea, aanak ni Piro, sakay ti Aristarko, sakayti Segundu, a taga Tesalonika side.Kaguman na be ti Gayo a taga Derbe,sakay ti Timoteo, sakay ti Tikoko éy tiTropimo a taga Asia, 5 sakay sakén a tiLukas. Nagdetol side, a naguhay sidedikame ta Troas. 6Kélipas no piyesta,éy nénegipo kame dide, a sinumakaykame to paraw ta Pilipos. Lima aaldew i linakad me, éy pinumundukame ta Troas, a inabut me sa dukakaguman me a minégdetol. Ey esasimba kame sa a tinumulos.

Tu Ulito a Natépduk7 To simba, éy napisan kame dén

a étanan, a monda umaheg kameto katapusan a péngapon na Pangi-noon. Ey ti Pablo éy nagdamag siya amégkagi du napisan sa, da méglakadsiya to gagabi. 8 Edsa kame to on-tok no bile, sakay te meadu kame asimbu. 9To hatinggabi éy te ulito a teeknud to bintana, a ti Otiko i ngahennaa. Ta tongka na éy minagtongkogsiya a hanggan da nakatidug; tulosbigla siya a minatépduk to sidung nomelangkaw a bile. Ey to péngégkat

de, éy pate bale dén. 10 Ey inumogsadti Pablo a yinapus na. “Diyan kamméligalig,” kagi na, “buhay pabi siya.”11 Ey sinumangkay man dén siya aminéngan side. Sakay négkagi mandén ti Pablo dide a hanggan to késikatno bilag. Ey to gagabi dén, éy hinu-mektat kame dén. 12 Ey mésahat sideto ulito, da niange de siya to bile abuhay dén.

13Nagsakay kame to paraw a tamota Asos. Pero ti Pablo éy ginumisot. Inibilin naa dikame éy isakay me siyata éya. 14 To pégtagbu me ta Asos,éy nisakay me siya, a nagtulos kameta Mitilene. 15 Kétulak me ta éya,éy dinumemét kame to kagagabianna to tapat no puduk na Kiyo. Eyto kasunud a aldew, éy linumampaskame ta Samos; éy to kahuway mandén a aldew éy dinumemét kame taMileto. 16 Gustu ni Pablo a salinanme san i Epeso, monda éwan kamemaabala ta Asia. Mégagaw siya, dagustu na maka a abutén i Jerusalembagu Piyesta na Pentekos.

Nagbilin Ti Pablo Du Taga Epeso17 Ta Mileto éy nipauwet ni Pablo

du matétanda a mémahala ta sim-baan ta Epeso. 18 Ey kédemét de, éynaghatul siya dide. “Tukoy moy,”kagi na, “éng kodya i ugali kua sapulto kédedemét ko dikam ta Asia, 19 amebaiték, sakay nagtiisék ta meadua hirap ta tarabaho ko ta Panginoon.Sakay meadu be a nékialam diyakéna Judeo. 20 Tukoy moy a éwanék mé-ganteng a mégtoldu dikam ta maskianya a ikahusay moy, da nagpa-hayagék ni Jesus ta harap na meadu atolay, sakay ta bili-bile moy. 21MaskiJudeo éy ta éwan Judeo, éy hinéhat-ulan ko dén side a dapat a idelan dei kasalanan de, sakay magsoli side taDiyos, sakay maniwala ta Panginoontam a Jesu Cristo.

22 “Ey nadid,” kagi ni Pablo, “éyméglakadék ta Jerusalem, ayun tautus diyakén na Banal a Espiritu.

Tu Gimet 20:23 198 Tu Gimet 21:9Sakay éwan ko tukoy éng anya i man-yaria diyakén ta éya. 23 Basta i na-pospusan ko sana, éy nipaliwanagdiyakén na Banal a Espiritu a maghi-rapék ta éya, sakay ipihesuék. 24 Peroéwan tu halaga i buhay ko, éngˈwanmaganap ko maka san i tungkulinko, sakay tapusén ko i tarabaho ko aniatéd diyakén na Panginoon Jesus, amégpahayagék ta Mahusay a Bahetatungkul ta kagbi na Diyos.

25 “Ey nadid éy naleék a négiyandikam, habang mégtolduék tungkulta péghari na Diyos ta tolay. Pero sa-pul nadid,” kagi ni Pablo, “éy éwanékmoy dén meta a huway. 26 Kanya ikagin kua dikam nadid, éy éwan kokapanagutan éngmapahamak imaskiisesa dikam, 27 da éwan ko nilisodikam i maski anya tungkul ta planona Diyos. 28 Kanya mangilag kam, aalagaan moy ta mahusay du tolay naDiyos ta Epeso a nientarega dikam naBanal a Espiritu. Pastoran moy dutupa na Diyos, da side i koo na a sarili,da tinubus side na Panginoon to digena to nikate na. 29 Eng humektatékéy tukoy ko a te metapang a aso adumuklos dikam, a dalen de du tupana Diyos. 30 Sakay pati éy dumeméti oras a humiwalay dikam i sénganyata gurupu moy, a magtoldu side takakabulyan, a monda pagkamalién dedu tolay améniwala ni Jesus. 31Kanyamangilag kam, a tandaan moy: aldoéy ta kélép éy tinétolduan ta kam tamahigpit to lubuk na étélo a taon.

32 “Nadid, da méglakadék dén,”kagi ni Pablo, “éy ménalanginék taDiyos, a siya i mégalagaa dikam. Tukagi na maka i magpatibaya dikam.Maari i Diyos a magpatibay dikamta péniwala moy; sakay atdinan nakam be ta gantimpala moy a iatéd nadu étanan a tolay na. 33 To pégiyanko dikam, éy tukoy moy a éwan kohangad tu kuhata moy o dikaya tubadu moy; 34 engˈwan nagtarabahoéksan ta sarili ko, a monda maketaék taikabuhay ko. Ey kona be sa du kagu-man ko. 35 Ta étanan a pagkékataon

ko, éy nipeta ko dikam a dapat kitama magtarabaho ta mahusay, a mondamatulungan tam du tolay a mahi-rap. Tandaan moy,” kagi ni Pablo,“tu kinagi na Panginoon, éy lalo kana masaya tu méngatéd kesira ta tu-manggap.”

36Nadid, to pégkagi ni Pablo ta éyadu matétanda, éy linumuhud side aminanalangin. 37 Ey mégpégsangetside, sakay yinapus de siya a étanan.38 I nikalungkut dia éy tu kinagi na aéwan de dén siya meta a huway. Eytulos niange de siya nitugén a nisakayto paraw.

21Tu Péglakad Ni Pablo Ta Jerusalem

1 Nadid, éy tinumulak kame dén,a inumahabes kame ta Kos. Ey tokagagabian na éya éy nagtulos kameta Rodas sakay ta Patara. 2 Ta éyaéy inumagton kame to esa a paraw atamo ta Penisia. Ey to péglakad me,3 éy tinan-aw me tu puduk na Sipro.Sinalinan me san ya, a nagtulos kamedén ta Siria. Ta éya éy pinumundukame ta Tiro, da saya i néngitognanano paraw to karga na. 4Dinemtan mesa i sénganya a tolay a méniwala, éytinumulos kame dide ta pitu a aldew.Ey side éy kinagi de ni Pablo a diyansiya tumulos ta Jerusalem. Da kinagidide na Espiritu na Diyos a maghirapkan siya ta éya. 5Ey to kéhektatme sa,éy kinumuyog side dikame a hangganta baybay. Linumuhud kame a étananto baybay a minanalangin, 6 sakaysinumakay kame to paraw, sakay side,éy nagsoli dén side to bile de.

7Kétulakme sa, éy inumange kamepa ta Tolemayda. Ey nékiagum kamebe sa du méniwala ni Jesus, a tinu-mulos kame dide ta esa a kélép. 8 Eyto gagabi dén éy néglakad kame mandén. Ey kédemét me ta Sesarea, éytinumulos kame to bile ni Pelip. Siyatu esa du pitu a lélake a pinili de toaraw ta Jerusalem. I tungkulin nanadid éy mégpahayag siya ta kagi naDiyos. 9 Ti Pelip éy te épat siya a

Tu Gimet 21:10 199 Tu Gimet 21:28anak a madiket, a bihasa be side amégpaliwanag ta kagi na Diyos.

10 Nadid, kélipas na sénganya aaldew, éy dinumemét ta éya i esa apurupeta a i ngahen naa éy ti Agabo.11Kédemét na dikame, éy inalap na tusinturon ni Pablo, sakay ginapus na isarili na a kamét éy ta tikéd na. “Sayetu kinagi na Banal a Espiritu,” kagi na,“a tu te koo ta sinturonae, éy gapusénsiya du Judeo ta Jerusalem, a tulos idi-manda de siya du éwan Judeo ta éya.”12 Ey sikame, pékabati me ta éya, éypinékiohonan me ti Pablo a diyansiya tumulos ta Jerusalem. 13 Perokinagi ni Pablo dikame, a “Diyanékmoy sésawayén! Bakitmégsésangiténkam, a pahinaén moy i isip kua?Ewanékméganteng éng gapusénékdeta Jerusalem. Maski mateék alang-alang ta Panginoon Jesus, éy handaékdén.” 14 Nadid, péketa me a éwanmésaway ti Pablo, éy éwan me dénpinilit. “Masunudmaka i kaluuben naPanginoon,” kagi me.

15 Nadid, kélipas na sénganya aaldew, éy nagayak kame a umange taJerusalem. 16 Sakay i séngasénganyata Sesarea a méniwala, éy kinumuyogdikame. Niange de kame to bile noesa a lélake a ti Manason a taga Sipro.Siya éy nale a méniwala ni Jesus. Eytinumulos kame sa.

Binumisita Ti Pablo Du Apostol17 Kédemét me ta Jerusalem, éy

tinanggap kame agad du méniwala taéya. 18 Ey to kagagabian na éya, éykaguman kame ni Pablo a bumisita deSantiago. Ey édsa be to miting me duétanan a matétanda a tagapamahalata simbaan ta Jerusalem. 19 Binateside ni Pablo, sakay tulos nibahetana dide tu nipagimet diya na Diyosdu éwan Judeo a tolay, to péglebutna ta Asia sakay ta Masedonia. 20 Topékabati de Santiago a meadu dén aéwan Judeo i nipasakup ni Jesus, éymésaya side ta Diyos. Sakay kinagi deni Pablo i éye: “Entan mo, wadeng,éng sénganya dén a libu a Judeo i

méniwalaa ni Jesus. Ey mesipag beside a tumupad ta kautusan niMoises.21 Ey saye i problema tama, Pablo,”kagi ni Santiago, “da side éy nabahetade a iba kan i iyétoldu mua du Judeoa mégiyan ta adeyo ta éye. I akala diaéy iyétoldu mo dide a éwan kan dénside tu kailangan a tumupad ta kau-tusan ni Moises, sakay ta iba a ugalitam. 22 Ey nadid, Pablo, éy mégenyakitam, da nabaheta de wade dén adinumemét ka dén ta éye? 23-24 Konase i naisipan me, Pablo, a gemtén moa monda meta du Judeo a kakabulyansan tu nabaheta de a tungkul diko:Te épat se a lélake a kaguman me.Judeo side a méniwala ni Jesus. Eyte pangako side ta Diyos, a gustu detupadén. Kanya siko, Pablo,” kagi niSantiago, “éng maari, éy aguman moside a tupadén de tu pangako de taTemplo, a monda ipagupet side. Engsiko i bahala a magasta dide, éy metadu Judeo a sésundin mo bale pabi ikautusan ni Moises. 25Ey nadid,” kagini Santiago, “tungkul man dén duéwan Judeo a méniwala, éy éwan meside pilitén a sumunud ta ugali tama Judeo; éng ˈwan nanulat kame déndide to éya, a basta diyan sideménganta buhay no niatang, sakay diyan sideméngibébi éy ta méngilélake, sakaydiyan side méngan ta dige éy ta pilasa medige.”

26 Nadid, pékabati ni Pablo ta éya,éy pinumayag. Ey to kagagabian naéya, éy kinuyog na du épat a lélake,a inumange side to Templo a mondatupadén de tu ugali du Judeo a te pan-gako ta Diyos. Sakay kinagi ni Pablodu padi sa i pedsa na péngtupad de topangako de, a itugén de ta Templo ipégatang de ta Diyos.

Tu Péngdikép De Ni Pablo27Nadid, kélipas na pitu a aldew, éy

te Judeo ta éya a gébwat ta Asia, éymineta de ti Pablo to Templo. Tulosniligalig de du meadu sa a tolay, asakay dinale de ti Pablo. 28Dinulawande du kapareho de a Judeo. “Kamondén,” kagi de, “aguman moy kame!

Tu Gimet 21:29 200 Tu Gimet 22:10Siya dén ye tu lélake amedukés,” kagide, “a mégtoldu du tolay ta iba-ibaa banuwan a medukés kan i rilihiyontam a gébwat ni Moises! Sakay éwanbe siya tu galang ta Templo tamae,da pinasdép na be se i tolay a éwanJudeo!” 29 Kinagi de i éya, da netade a kaguman ni Pablo ti Toropimo tokédedemét na ta Jerusalem, éy éwansiya Judeo. Akala de éy pinasdép nasiya to Templo.

30Nadid, agadméligalig i étanan nabanuwan. Dinumulug side ni Pabloa dinale de, sakay nihela de siya toTemplo, sakay sineraduan de tu pin-tuan na. 31Talaga de a bunon ti Pablo,éy nabaheta no kapitan du sundalua méligalig du Judeo. (Du sundaluéy taga Roma.) 32 Ey agad siya nag-inan dide, a kinumuyog du sundaluna. Ey du Judeo, péketa de du sun-dalu éy nihintu de tu pégbélbég deni Pablo. 33 Ey tu kapitan éy diniképna siya, a nipagapus na ta kadena,sakay pinakelagipan na side éng tiésiya siya, sakay éng anya i kasalanannaa. 34 I nisengbita du Judeo éybasta pehéng, a éwan paripareho tukagi de. Ey tu kapitan, da éwan namépospusan éng anya i nanyaria, éyinutusan na du sundalu a kébilén de tiPablo to kwarter. 35 Ey kédemét de toagdenan, éy inégkat siya du sundalu anisangkay dahil ta kahigpit no ligaligdu Judeo. 36 Da uméunonod side dusundalu, a mepehéng side a tahod, apinégkagian de side a bunon ti Pablo.

Tu Katuwiran Ni Pablo37Nadid, to péngiesdép de ni Pablo

to kwarter, éy kinagi na to kapitan, a“Eng maari éy te kaginék diko.” Eykinagi na ta éya ta kagi na Griego.Ey kinagi no kapitan, a “Tukoy mobale i kagi na Griego? 38 Eng konasa, éy besa a siko tu komander a tagaEgipto a nékilaban dikame to esa ataon? Akala ko éy siko tu amo duépat a libu a tulisan to ilang a lugar?”39 Ey “Ewan,” kagi ni Pablo, “Judeoéksan a taga Tarso, tu dikél a banuwan

ta Silisia. Eng maari, éy mégkagiékpad didi Judeo a éye.” 40 Nadid, dapinumayag tu kapitan, éy niontok niPablo tu kamét na monda tumahimikside, sakay négkagi siya dide ta kagina Judeo.

221 “A tétotop ko a kabébayan ko,”

kagi na, “baten moy i katuwiran ko aéye dikam.” 2 Nadid, du Judeo, péka-bati de amégkagi ti Pablo dide ta sarilide a kagi, éy lalo side a tinumahimik.3 “Saken,” kagi ni Pablo, “éy Judeoék.Nienakék ta Tarso, pero dinumikélékta éye ta Jerusalem, a ti Padi Gamelieltu maistu ko. Kanya inadal ko tamahusay i étanan a kautusan deputam. Mesipagék be a sumunud taDiyos a kona dikam. 4 Ey anya tuginimet ko du tolay a naniwala niJesus to éya, éy linoko ko side tamahigpit, a gustu ko side a ipabuno.Dinikép ko side a nipihesu. Pati lélakeéy ta bébe. 5Maski tu mataas a padi,sakay du tagapamahala moy, éy sidei sistigu ko a éwanék mégbuli-buli; daside i nangatéda diyakén ta sulat a tekapangayarianék amagdiképdu tolayta Damasko a méniwala ta éya a ugali.Sakay inumangeék be ta Damasko, amonda dekpén ko sa diden ya a tolay,a talaga ko side a kébilén ta Jerusalema ipaparusa ko side.

6 “Ey anya i nanyaria diyakén? Tokéadene ko ta Damasko, a tanghalidén tu bilag, éy bigla a sinumiklabta palebut kua i demlag a gébwat talanget. 7 Tulos nalugmukék to luta,sakay nabati ko i boses a kinagi nadiyakén, a ‘Saulo, bakit lélabananékmo?’ 8 Ey kinagi ko, éy ‘Ti ésiyaka, Amo?’ Ey kinagi no boses, a ‘TiJesusék a taga Nasaret. Sakén i léla-banan mua,’ kagi na. 9 Ey du kak-aguman ko, éy neta de tu siklab, peroéwan de nabati tu boses a négkagidiyakén. 10 Ey saken éy kinagi ko, a‘Magenyaék, Panginoon?’ Ey kinagidiyakén no Panginoon, a ‘Umégkat kadén, a somdép ka dén ta Damasko, a te

Tu Gimet 22:11 201 Tu Gimet 23:3mégkagi diko ta éya ta gustu na Diyosa gemtén mo.’ 11 Ey nadid, kéégkatko, éy buhékék dén dahil to siklab. Eydu kaguman ko éy kinabitanék de aniangeék de dén ta Damasko.

12 “Ta éya,” kagi ni Pablo, “éy telélake a mékidiyos, a ti Ananias i nga-hen naa. Tétupadén na i utus narilihiyon tam, sakay iyégalang siya duétanan a Judeo ta Damasko. 13 Siyaéy inumange diyakén, sakay kinagina, a ‘Wadeng, Saulo, maghusay kadén tu mata,’ Ey sakén, kélamang kodiya éy naketaék dén. 14 Ey kinagi niAnanias diyakén, a ‘Saulo, i Diyos apéniwalaan depu tam, éy siko nganidén i pinili naa, da gustu na ma-pospusan mo i plano na, sakay ipetana diko tu anak na a banal. Sakaynabati mo dén tu boses na. 15 Siko imagpatunaya diya ta étanan aminetamo sakay ta minabati mo tungkul niJesus. 16Kanya nadid,’ kagi ni Ananiasdiyakén, ‘éy diyan ka magalanganin asumunud diya. Ipabinyag ka nadid,Saulo, a monda maibut dén diko dukasalanan mo, a dulawan mo tu nga-hen na.’

17 “Nadid,” kagi ni Pablo, “éy nag-soliék ta Jerusalem. Ey to pénalanginko ta Templo a ina, éy naketaék tahimala. 18 Neta ko i Panginoon anégkagi diyakén, a ‘Nay, Saulo, gi-nanan mo dén i Jerusalemae, da diJudeo a éye éy éwan de tanggapéni pégpatunay mua tungkul diyakén.’19 Ey kinagi ko ta Panginoon, a ‘Mani-wala wade side Panginoon, da tukoyde a inumangeék du étanan a kapilya,a pinarusaan ko du étanan a méni-wala diko. 20 Sakay tukoy de be,Panginoon,’ kagi ko, ‘a to nipamunude ni Esteban, éy sinulsulan ko side,sakay binantayan ko be tu badu dunamuno diya.’ 21 Pero ‘Ewan,’ kagi na‘Panginoon diyakén; ikad mo dén, dapaangen ta ka ta adeyo a banuwan, amonda ipahayagék mo du iba a tolaya éwan Judeo.’ ”

22Nadid, ta éya a kinagi ni Pablo, éybinati siya du Judeo. Pero nadid, da

kinagi naman dén amégpahayag siyadu éwan Judeo, éy nagpehéng mandén side: “Bunon moy dén!” kagide. “Dapatmate siya!” 23Négkélangetside sakay nisalu de tu badu de, sakaynisapwah de be i alikabuk, da méiya-mut side a tahod. 24 Ey tu kapitan, éypinasdép na ti Pablo to kwarter, sakayinutusan na du sundalu na a balbalénde siya, monda ipagtapat na dideéng anya i kasalanan na, éng bakitmégingél du Judeo diya. 25 Ey nadid,to pénggapus de dén ni Pablo, éykinagi na to sarhento ta éya, a “Ewanbeman labag ta batas i mangbalbal tataga Roma a tolay, éng éwan mo pabistaan?” 26 Pékabati no sarhento taéya, éy inange na kinagi to kapitan,a “Magenya ka? Taga Roma bale ilélake a éya!” 27 Kanya tu kapitan éyinange na nipakelagip ni Pablo éngtaga Roma siya a talaga. Ey “O,” kagini Pablo. 28 Ey kinagi no kapitan, a“Dikél i ginasta ko a kuhata,” kagi na,“baguék sinakup na Roma.” “Perosakén,” kagi ni Pablo, “éy taga Ro-maék sapul to kéanak ko.” 29 Nadid,du sundalu a talaga a mamalbal niPablo, pékabati de ta éya, éy agad sideinumadeyo diya. Pati tu kapitan éyméganteng be, da siya i nagpagapusadiya, éy taga Roma bale siya.

Ti Pablo To Harap Du Mataas a Padi30 To kagagabian na éya, éy gustu

no kapitan a mapospusan éng bakitiabla du Judeo ti Pablo. Kanya pin-auwet na du mataas a padi, sakay dutagapamahala a Judeo. Sakay linégsi-wan na ti Pablo, sakay niharap na siyadide.

231 Ey ti Pablo éy minalas na du

tagapamahala sakay kinagi na dide, a“Kabébayan ko, tukoy ko a éwanék tukasalanan ta Diyos, sapul to kéanakko.” 2 Nadid, to pégkagi ni Pablota éya, éy tu mataas a padi, éy in-utusan na du te taknég ta giled niPablo a sapukén de i labi naa. 3 Eyti Pablo éy kinagi na to mataas a

Tu Gimet 23:4 202 Tu Gimet 23:24padi, a “Sakupén ka maka na Diyos,siko a mégwari-wari a mahusay ka!Kagi mo a te kasalananék, pero sikoi te kasalanana, da pinasapukék mo!”4Nadid, kinagi du te taknég to adeneni Pablo, a “Pintasanmo bale i mataasa padi?” 5 “O bale,” kagi ni Pablo,“éng tukoy ko a siya bale i mataas apadi, éy éwan ko pinégkagian, da utusna kasulatan na Diyos a diyan tampintasan du pinuno tam.”

6Nadid, neta ni Pablo a te Saduseyota éya, sakay Pariseyo be. Kanyakinagi na dide a étanan, “A tétotop ko,sakén éy Pariseyoék sapul to kéanakko. Kanya bistaanék nadid ta éye éydahil to pag-asa ko a mabuhay i tolaya huway.” 7 Nadid, to pégkagi nata éya, éy négpasuway ta mahigpitdu Pariseyo sa sakay du Saduseyo.8 Dahilan du Saduseyo éy éwan sideméniwala a mabuhay i tolay a huway,sakay éwan be side méniwala a te es-piritu. Pero du Pariseyo éy méniwalaside ta éya. 9 Lalo side a nagpehéng,a hanggan tinumaknég i sénganyaa Pariseyo a maistu, a kinagi de, a“Ewan kame tu meeta a kasalananna éye a lélake. Anya wade éng teespiritu a négkagi diya?” 10 Kanyalalo a négingél du Saduseyo, a tu-los néglébug side. Ey tu kapitan dusundalu, éy méganteng siya a pasak-itan de ti Pablo. Kanya inutusan nadu sundalu na a angen de agawén tiPablo, a kébilén de ta kwarter.

11 To éya a kélép, éy inumadene iPanginoon ni Pablo, a kinagi na diya,a “Diyan ka méganteng, Pablo. Engkodya i péngipahayagmua diyakén taJerusalemae, éy kona be sa i péngipa-hayag mua diyakén ta Roma.”

Tu Gayak De a Bunon Ti Pablo12 Nadid, to kagagabian na éya, éy

pinéguhunan dén du Judeo a bunonti Pablo. Nanumpa side a éwan sideméngan éy ta uminum hanggan éwande mabuno ti Pablo. 13 I nangakuata éya a sumpa éy mahigit pa taépat a pulu a Judeo. 14 To pénumpade, éy inumange side du mataas a

padi, sakay kinagi de dide, a “Ni-pangako me a éwan kame ménganéy ta uminum hanggan éwan me pamabuno ti Pablo. 15 Kanya sikam,”kagi de, “éy ikagi moy pad to kapitana paangen na se dikam ti Pablo, amonda siyasatén moy siya. Ey sikameéy sanébén me siya, a bunon me siyabagu se siya dumemét.”

16 Nadid, tu anéng ni Pablo, éynabaheta na tu plano de. Kanya inu-mange siya to kwarter a nikagi nani Pablo. 17 Ey kinagi ni Pablo tosarhento ta éya, a “Iange mo i ulitoa éye to kapitan, da te kagin siyadiya.” 18 Ey tu sarhento éy niangena tu anéng ni Pablo to kapitan, akinagi na diya, a “Gustu ni Pablo aiange ko se diko i ulitoae, da te kaginkan siya diko.” 19 Ey tu kapitan éykinabitan na tu ulito, a pinadigdig,sakay nipakelagip na diya éng anyai kagi naa. 20 “Du Judeo,” kagi na,“éy négkasundu dén side a mékiohonside diko a paangen mo kan tamayko a Pablo ta miting de ta gabiya,a monda siyasatén de siya. 21 Perodiyan ka méniwala dide, Kapitan. Teépat a pulu amangsanéb diya to dilan.Nanumpa kan side a éwan side mén-gan éy ta uminum hanggan éwan desiya mabuno. Ey nadid éy nakahandadén side. Méguhay san side, éngméniwala ka dide.” 22Nadid, pékabatino kapitan ta éya, éy pinéglakad natu ulito, a kinagi na, a “Diyan mokagin ta maski ti ésiya a kinagi mo yadiyakén.”

Pinaange De Ti Pablo To Gubernador23 Nadid, dinulawan no kapitan tu

sarhento na a éduwa, a kinagi na dide,a “Ihanda moy i éduwa a datos asundalu, a kaguman be i pitu a pulua kabayo, sakay éduwa be a datos asundalu a te gayang. Da péglakadénta kam nadid a kélép a alas nuwebeta Sesarea. 24 Maghanda kam be takabayo a sakayan ni Pablo, da gustuko a itugén moy siya ni gubernador.Ey alagaan moy siya ta mahusay.”

Tu Gimet 23:25 203 Tu Gimet 24:1425Nadid, nisulat no kapitan to guber-nador; éy saye i nisulat naa:

26 “Mahal ko a Gubernador Pelik:Kumusta ka? Gébwat ye ni KapitanKlaudio Lisias. 27 I lélake a éye aitugén ko sina diko éy ti Pablo. In-agaw ko siya du Judeo, da inikép desiya, a talaga de siya a bunon. Eytaga Roma siya. 28Niharap ko siya dumataas a Judeo, amondamapospusanko éng anya i kasalanan na, éng anyai iabla dia diya. 29 Ey neta ko a éwanbale siya tu kasalanan a pamunuandiya, o péngipihesuan diya. Engˈwan,tu abla de diya éy tungkul san torilihiyon de. 30 Ey to pékabaheta koa bunon siya du Judeo, éy naisip koéy petugén ko siya diko. Sakay duJudeo a nagabla diya, éy pinégkagianko side a umange sidemégkagi diko tadimanda dia. Ewan dén.”

31 Nadid, du sundalu éy tinupadde tu utus no kapitan de, a nitugénde ti Pablo ta Antipatrida ta éya akélép. 32 Sakay to gagabi, éy nag-soli side. Ey du sundalu a te kabayoéy nagtulos side ta Sesarea. 33 Eykédemét de, éy nitugén de ti Pablo togubernador, sakay niatéd de be diyatu sulat no kapitan. 34 Ey tu guber-nador éy binasa na tu sulat, sakaynipakelagip na ni Pablo éng taga ahesiya. Ey pékabati na a taga Silisia tiPablo, 35 éy kinagi na, a “Mégbatiék takatuwiranmo kédemét se du néngidi-manda diko.” Sakay niutus na dusundalu a bantayan de ti Pablo to bileni Herod.

24Tu Péngiabla De Ni Pablo

1 Nadid, kélipas na lima a aldew,éy dinumemét ti Ananias a mataas apadi, a kaguman na du matétanda aJudeo, sakay tu abugadu de a ti Ter-tulo. Nagharap side to gubernador,a kinagi de diya tu abla de ni Pablo.2 Ey pénguwet de ni Pablo, éy niablasiya no abugadu. “Gubernador,” kagina, “mahusay ka a amo me, da nalea mapayapa nadid i banuwan mia.

Siko éy hinusay mo be dén i meadua problema me. 3 Kanya mégpasala-mat kame diko. 4 Ey nadid, Guber-nador, magpasensiya ka pad ta kagimia diko. Monda éwan ka masiyadu amaabala, éy batenmo kame ta sandalisan. 5 Dahilan,” kagi no abugadu, “éymedukés i lélake a éye. Maski ta ahe iangayan na, éy ligaligén na du Judeo.Sakay amo be siya du tolay a méni-wala to lélake a taga Nasaret. 6 Higitpa ta éya, éy éwan siya tu galang toTemplo me; éy dinikép me siya taéya. Talaga me siya a bistaan ayunta sarili me a ugali. 7 Pero ti KapitanLisias, éy sinaway na kame,” kagi noabugadu, “sakay nipadale na kamedu sundalu na, a inalap na dikame tiPablo. 8 Sakay inutusan kame be nokapitan a umange kame se diko. Eynadid, Gubernador, éng siyasatén monadid ti Pablo, éy meta mo a katu-tuhanan i kagi kua diko.” 9 Pati duJudeo ta éya, éy kinagi de a tutuhanantu kinagi no abugadu.

Tu Katuwiran Ni Pablo10 Nadid, tu gubernador éy

pinakultaden na ti Pablo a mégkagito katuwiran na. Ey kinagi ni Pablo,a “Tukoy ko, Gubernador, a nale apanahun a siko i huwes na Judeo.Kanya mésayaék da siko i pégkagiankua ta katuwiran ko. 11 Da sakén éylabindalawaék pabi a aldew sapul tokédemét ko ta Jerusalem. Kanyaéksa inumange, éy gustu ko san asumambaék ta Diyos ta éya. 12 Eyanya,” kagi ni Pablo, “di Judeo a éye,éy dinemtanék de beman a léligaligénko du tolay ta éya? Ewan! Ewanékbe nékipagsuway du Judeo ta éya,maski ta Templo, maski ta kapilya deta éya. Kanya éwanék tu kasalanan.13Diden ye a Judeo éy éwan sidemaaria magpatunay diko ta péngpehay diadiyakén. 14 Basta i aminén ko sana éyméniwalaék ta ugali a gébwat ni Jesus,a kagi de a medukés. Saya i pégsambakua ta Diyos. Sakay méniwalaékbe ta kasulatan ni Moises, sakay tu

Tu Gimet 24:15 204 Tu Gimet 25:9nisulat du purupeta to araw. 15 Sakayumasaék san ta Diyos a kaparehodiden ye a Judeo, a pabuhayénna a huway i étanan a tolay tamundua. Maski du mahusay éy tamedukés. 16 Kanya, Gubernador,”kagi ni Pablo, “éy pumépiliték amégimet ta mahusay, monda éwanéktu kasalanan ta Diyos éy ta tolay be.

17 “Nadid, Gubernador, kélipas nasénganya a taon, éy nagsoliék taJerusalem, a monda itugén ko tu am-bag me a kuhata du Judeo a te hirap,sakay méngatédék ta Diyos. 18 Eynadid,” kagi ni Pablo, “to édse ko taTemplo, éy minetaék du Judeo a tagaAsia, a tulosék de a dinikép. Peroéwanék tu kasalanan, da éwan tu lig-alig ta éya diyakén. 19 Diden ya ataga Asia a nanikép diyakén, éy bakitéwan se side nadid? Eng méngidi-manda side diyakén, Gubernador, éyahe side? 20 Ey nadid, da éwan seside, éy maski diden ye a Judeo, éygustu ko ipagtapat de maka diko énganya i kasalanan kua a mineta de topéngsiyasat de diyakén to nipagmit-ing de. 21Basta i kasalanan kua siguruéy tu kinagi ko dide. Da kinagi kodide a kanyaék de bistaan éy dahilto pag-asa ko a mabuhay i tolay ahuway.” 22 Nadid, pékabati ni Gu-bernador Pelik to katuwiran ni Pablo,éy kinagi na du Judeo, a “Ewan koitulos nadid i bista ni Pablo. Engˈwan uhayén ko pa ti Kapitan Lisias.”Da tu gubernador, éy tukoy na dén iugalia du méniwala ni Jesus, a mebaitside. Kanya éwan siya naniwala toabla du Judeo. 23 Sakay inutusan natu sarhento. “Siko i bahala ni Pablo,”kagi na, “pero diyanmo siya higpitan,sakay pakultadenmodu kadimoyna améngatéd diya ta kailangan na.”

24 Nadid, kélipas na sénganya aaldew, éy dinumemét ti GubernadorPelik, a kaguman na tu asawa na.Tu asawa na éy Judeo, a i ngahennaa éy ti Drusila. Ey nipauwet de tiPablo, monda mabati de tu kagi natungkul to péniwala nani Cristo Jesus.

25 Pero to pégkagi ni Pablo tungkulta mahusay a ugali, sakay ta pégiposta bégi na tolay, sakay ta péghukumna Diyos a dumemét, éy inumantengti Pelik. Kanya pinasoli na ti Pabloto kwarter. “Ikad mo dén,” kagi na.“Ipauwet ta ka ta esa a aldew.” 26 Iisipa ni Pelik, éy makay atdinan siyani Pablo ta kuhata, a monda légsiwanna siya. Kanya medalas na siya anipauwet, a mékiohon diya. 27Nadid,kélipas na éduwa a taon, éy te iba agubernador a linewasan na ti Pelik,a ti Porsio Pesto i ngahen naa. Ey tiPelik, da ménuyu siya du Judeo, éypinabayanna ti Pablo to pégpihesuan.

25Nabati Ni Pesto Ti Pablo

1 Nadid, dinumemét dén ti Pestota Sesarea. Ey kélipas na étélo san aaldew, éy inumange siya ta Jerusalem.2 Ey du mataas a padi ta éya, sakaydu te tungkulin a Judeo, éy kinagi dediya tu abla de ni Pablo. Nékiohonside ni Presto 3 a pasolen na ti Pablota Jerusalem. Te gayak side a sanébénde siya. 4 Pero “Ewan,” kagi ni Presto,“da pihesu pabi siya ta Sesarea, éysumoliék ta éya agad. 5 Kanya,” kagina, “éng gustu moy a mabistaan, éypakuyugén moy diyakén du konsiyalmoy. Sakay éng te kasalanan i éya alélake, éy idimanda de siya ta éya.”

6 Nadid, kélipas na manga siyama aldew, éy sinumoli ti GubernadorPesto ta Sesarea, a kakuyog na duJudeo. Ey to kagagabian na, éy ni-pauwet na ti Pablo, a monda bistaande siya. 7 Ey kédemét ni Pablo, éyniéabla siya du Judeo, a nilista de imeadu a ginamet na kan a medukés.Pero éwan side maari a mégpatunayto niabla de. 8 Ey kinagi be ni Pablotu katuwiran na. “Sumuwayék taabla dia,” kagi na, “da éwan ko lin-abag i batas na Judeo sakay ta Tem-plo. Sakay éwan ko linabag i batasna hari ta Roma.” 9 Ey ti Pesto,da ménuyu siya du Judeo, éy kinagina ni Pablo, a “Gustu mo, Pablo, a

Tu Gimet 25:10 205 Tu Gimet 26:3umange ta Jerusalem, a monda bis-taan de ka ta éya?” 10 Ey “Ewan,” kagini Pablo. “Dapat siko i mangbistaadiyakén, da siko i pinakangbégia nohari ta Roma. Ewan maari a mag-bista diyakén du Judeo, da éwanéktu kasalanan dide. Ey tukoy mo dénya, Gubernador. 11 Gubernador, éngte kasalananék a pamunuan diyakén,éy éwan ko iwasan. Pero éwan katu-tuhanan tu abla de diyakén éy éwanmaari a iatédék mo dide. Gustu ko adumayingék to hari ta Roma, a siyasan i magbistaa diyakén.” 12 Nadid,pékabati ni Pesto ta éya, éy nipake-lagip na du konsiyal na; sakay kinagina ni Pablo, “Da gustu mo a bahalatu hari a mangbista ta asuntu mo, éymaari, paangen me ka ta éya.”

Ti Hari Agripa13 Nadid, kélipas na sénganya man

dén a aldew, éy dinumemét ta Sesareati Hari Agripa (besa a siya tu hari taRoma). Ey kaguman na ti Bernise.Binumisita side ni Gubernador Pesto.14 Da nale side ta éya, éy kinagi niPesto diya i tungkul ni Pablo. “Telélake ta éye,” kagi na, “a niwahak niPelik to pégpihesuan to nihektat na.15Ey sakén,” kagi ni Pesto, “to kébisitako ta Jerusalem, éy nidimanda siya duJudeo diyakén, a gustu de éy parusaanko siya. 16 Pero kinagi ko dide asikame a taga Roma, éy éwanmeugalia parusaan i tolay éng éwanmepabis-taan. Ugalime, kagi ko, éy dapatmég-bati pa tu pihesu du méngidimandadiya, monda makasengbet be siya takatuwiran na. 17 Kanya, Agripa,”kagi ni Pesto, “éy inumange se duJudeo a méngidimanda diya. Ey tokagagabian no demét de, éy nipauwetko tu pihesu, sakay nagharapan kamea binistaan ko siya. 18 Pero du Judeo,to péngabla de diya, éy neta ko a éwanbale siya tu kasalanan a labag ta batastam! 19 Eng ˈwan i néngiablaan diadiya éy tungkul san ta rilihiyon dea sarili, sakay tu lélake a minate, ati Jesus. Pero i iyépilit ni Pablo, éy

buhay kan siya. 20 Ey sakén, Agripa,éy éwan ko tukoy éng anya i gemténko ta éya a asuntu, da tungkul santa ugali na Judeo. Kanya nipakelagipko ni Pablo éng gustu na a umangeta Jerusalem a monda bistaan de sasiya. 21 Pero sala ni Pablo ta éya.Gustu na éy paangen ko siya ta Roma,a monda bistaan siya na hari tam taéya. Kanya ipabantay ko siya nadid,hanggan éwan ko siya mapaange taRoma.”

22Nadid, kinagi ni Agripa ni Pesto,a “Eng maari, éy gustu ko a mabatimaka i katuwiran na.” “Maari,” kagini Pesto. “Ta gabia éy mabati mo.”

23 Nadid, to kagagabian na, éydinumemét de Hari Agripa sakay tiBernise tomunisipyo. Ey kaguman dedumataas a sundalu, sakay du tanyaga tolay ta banuwan. Ey ti GubernadorPesto éynipauwet na ti Pablo. 24“HariAgripa,” kagi ni Pesto, “sakay sikam amégiknud ta éye. Saye ti Pablo. Siyaye tu lélake a nagpitisyonan dén duétanan a Judeo, a dapat kan siya amate. 25Pero sakén, to péngsiyasat kodiya, éy éwanék tu meeta a kasalananna a pamunuan diya. Ey nadid, dagustu na bistaan siya no hari tam taRoma, éy gustu ko éy paangen ko siyata éya. 26 Pero éwanék tu meeta aisulat to hari tam tungkul ta lélake aéye, éng anya i kasalanan naa. Kanyaniharap ko siya dikam, Agripa, mondaipakelagipmoy diya, a tulos ikagimoydiyakén éng anya i isulat kua to harita Roma. 27 Kodya i pémaange kodiya ta Roma, éy éwanék be tu meetaa kasalanan na a monda bistaan sasiya?”

26Mégkagi Ti Pablo ni Hari Agripa

1 Nadid, ti Hari Agripa, éypinakultaden na ti Pablo a mégkagi takatuwiran na. Ey tinumaknég ti Pabloa mégkagi. 2 “Hari Agripa,” kagi na;“salamat, da siko i pégkagian ko takatuwiran ko tungkul ta néngiablaandiyaken du Judeo; 3 da tukoy mo dén

Tu Gimet 26:4 206 Tu Gimet 26:25i étanan a ugali me a Judeo, sakayta rilihiyon me. Baten mo pad ikagin kuae: 4 Du étanan a Judeo, éytukoy de dén i ugali ko a sapul tokéanak ko, da sapul to nikeenak koéy négiyanék dide ta banuwan kosakay ta Jerusalem. 5 Napospusan dea nale a tétupadén ko ta mahigpit iutus na rilihiyon me, da Pariseyoék.6 Ey nadid, Hari,” kagi ni Pablo, “éybakit bistaanék moy? Dahil ta pag-asa ko to pangako na Diyos du apo meto araw, a buhayén na i tolay a huway.7Ey du labindalawa a lahi na Judeo, éyumasa be side ta éya. Séˈ san ya, Hari,i néngidimandaana du Judeo diyakén.8 Bakit isip moy a éwan buhayén naDiyos i tolay a minate?

9 “Peromaski sakén,” kagi ni Pablo,“éy akala ko be to araw, éy dapatlabanan ko du tolay améniwala ta éyaa lélake, a ti Jesus a taga Nasaret. 10Eykona be sa tu ginimet ko ta Jerusalem.Dahil to kapangyarian ko a niatéddiyakén dumataas a padi, éy nipepih-esu ko i meadu du méniwala ni Jesus.Ey to nipamunu de ta sénganya dide,éy nékiagumék dide. 11 Meadu a be-ses, Hari, éy inumangeék du kapilyade, a nipaparusa ko side. Pilitén komaka side a ibutan de tu péniwalade ni Jesus. Dikél i iyamut kua dide,a hanggan inumangeék be ta maskiadiadeyo a banuwan a namarusa dide.

12 “Tomensan, Hari,” kagi ni Pablo,“éy inumange ék ta Damasko, a tekébilék a katibayan ko a nisulat dumataas a padi, a monda dekpén komaka sa du méniwala ni Jesus. 13 Eynadid, Hari, saye i nanyaria diyakén:to kétamo ko ta Damasko, a tanghalitu bilag, éy bigla amineta ko ta langeti demlag, a natanglawan kame dukakaguman ko. Ey medédemlag pa tabilag. 14 Nalugmuk kame to luta, éynabati ko i boses a négkagi diyakénta kagi na Judeo, a ‘Saulo, bakit léla-banan ékmo? Siko be dén imasakitanta gimet mo a ina.’ 15 ‘Ti ésiya ka,Amo,’ kagi ko. Ey kinagi na Pangi-noon, a ‘Ti Jesusék. Sakén i lélabanan

mua. 16 Nadid, umégkat ka, Saulo,’kagi na, ‘pinumeta ék diko da pinili taka a siko dén i utusan kua. Ipahayagék mo ta tolay a mineta ék mo nadida aldew. Sakay ipahayag mo be i ipetakua diko ta esa a aldew. 17 Agawén taka,’ kagi na, ‘ta gimet du Judeo sakaypati du éwan Judeo. Da paangen ta kadu éwan Judeo 18damagpaliwanag kadide, monda ginanan de i mediklém akapangyarian ni Satanas, a ipasakupside ta medemlag a kapangyarian naDiyos. I plano ko,’ kagi na, ‘éy ipali-wanagék mo du tolay, monda méni-wala side diyakén, a tulos pagpasen-siyaan side ta kasalanan de, sakaymakaagum be side du iba a tolay naDiyos.’

19 “Kona sa tu nikagi diyakén noboses, Hari. Ey éwan ék sinumwayta éya a utus a gébwat ta langet.20 Eng ˈwan, ta Damasko pa, sakayta Jerusalem, sakay ta buu a Hudea,éy nagtolduék du Judeo éy ta éwanJudeo, a dapat magsisi side takasalanande, a sumoli side a ipasakupta Diyos. Sakay dapat side a magimetta mahusay, a magpatunay side ainibutan de dén du kasalanan de atalaga. 21 Dahil ta éya a gimet ko,Hari, éy dinaleék du Judeo ta Templo,a talaga ék de a bunon. 22 Peroéwanék pinabayan na Diyos. Kanya tetaknégék se nadid, a mégpatunayékdikam ta éya a baheta. Mégpatunayékta mataas a tolay éy ta mababa be.Ey i iyétoldu kua, éy kona be san tonihula niMoises sakay du purupeta toaraw, 23a kailangan amate tu pinili naDiyos a tagapagligtas. Sakay nihulade be a siya i meditol a mabuhay ahuway. Siya be tu mégpahayag duJudeo sakay du éwan Judeo, a iligtasna Diyos du tolay.”

24 Nadid, mégkagi pabi ti Pablo tokatuwiran na, éy kinagi ni Pesto diyata medegsén, a “Pablo, luku-luku ka!Sobra dén tu inadal mo, kanya nalokodén i isip mua!” 25 “Ewan,” kagini Pablo. “Ewanék luku-luku, Gu-bernador, da katutuhanan tu kinagi

Tu Gimet 26:26 207 Tu Gimet 27:13ko. 26 Maski ipakelagip mo ni HariAgripa i éye, da tukoy na dén a nalea tutuhanan i iyébaheta kua dikam,da tanyag dén. Ewanék mésanike amégkagi ta éya ni Hari. 27Anya, Hari,isip ko méniwala ka ta kasulatan dupurupeta?”

28 “Anya, Pablo,” kagi ni HariAgripa, “piliténék mo beman amaging Cristiano ta sandali apanahun!” 29 Ey “O,” kagi ni Pablo.“Maski sandali a panahun, maskimale pabi, éy manalanginék a éwansan siko, éngˈwan étanan a makabatidiyakén nadid, éy umaheg maka sidediyakén a maging Cristiano. Peroéwan ko gustu a umaheg kam diyakénta kadena kuae.”

30Nadid, tinumaknég tu hari, sakayti Bernise, sakay tu gubernador, 31 éylinumwas side a étanan. Néguhon-uhonan de a kinagi de, a “Bakit gustude a bunon siya? Ewan siya tukasalanan a pamunuan diya o péngip-ihesuan diya.” 32 Ey kinagi ni HariAgripa to gubernador, a “Eng éwanna kitam pinilit a paangen tam siyata Roma a monda bistaan siya no haritam ta éya, éy maari tam maka siya alégsiwan.”

27Tu Péglakad Ni Pablo Ta Roma

1 Nadid, kédemét na oras, éypéglakadén de ti Pablo ta Roma.Tu gubernador, éy inutusan natu kapitan a esa a siya i bahala améngitugén ni Pablo ta Roma. Sakayte iba be a pihesu. Tu ngahenno kapitan éy ti Hulio. Kapitansiya no batalyon no hari ta Roma.2 Sinumakay kame to paraw a gébwatta Adramite, a tumamu ta Asia. Tokétulak me, éy te kaguman kame aesa, a ti Aristarko; Masedoniano siyaa taga Tesalonika. 3 To kagagabianna, éy pinumundu kame ta Sidon.Ti Kapitan Hulio, éy mebait siyani Pablo. Pinakultaden na siya aumogsad, a umange bumisita du

kadimoy na ta éya, a monda alapénna tu kailangan na.

4 Nadid, kétulak me sa, éy kinu-mubli kame ta puduk na Sipro, dasinongsong kame na pahés. 5 Eynagtulos-tulos kame ta tapat na Sil-isia, sakay Pampilia. Ey pinumundukame dén ta Mira, Lisia. 6 Ta éyaéy naketa tu kapitan me ta paraw aesa, a gébwat ta Alehandrina, a tamota Italia. Kanya niagton na kame sa.7 Nale kame a naglakad, da sinong-song kameman dén na pahés. Meadua aldew i lakadmia, éy nakaabut kameto tapat na Ginido. Da éwan kamenakatulos, dahil to pahés, éy inuma-habes kame ta puduk na Kreta, sakaynagpakubli kame ta éya to tapat naSalmone. 8 Mehirap i lakad me, dabalagbag i pahés. Nanigdig kame ahanggan dinumemét kame to luuk akagi de a Mahusay a Punduan. I éyaa luuk éy adene dén ta Lasea. Eynagpakubli kame sa.

9Nadid, nale kame dén a naglakad,éy adeyo pabi i Italia. Ey mégantengkame dén a tumulos, da panahun dénnadid na amiyan. Kanya kinagi niPablo dide, a 10 “Diyan kitam tumulos.I isip kua,” kagi na, “éy dilikadu ilakad tama nadid, da amiyan. Masidaa talaga tu paraw, sakay sayang bedén tu karga na, éng tumulos ki-tam. Sakay mégantengék be dénta buhay tama.” 11 Pero tu kapitandu sundalu, éy pépansingén na tukagi no te paraw, sakay tu timonel,kesira to kinagi ni Pablo. 12 Sakaypati éy medukés a punduan i éya aluuk éng amiyan. Kanya du keaduanme, éy gustu de a tumulak kame, apumilit kame maka a umabut to luukta Penise, da palingéd i éya ta amiyan.“Palipasan tam ta éya,” kagi de, “ipanahun na amiyan.”

Inabut Side Na Bagyo Ta Ditaw13 Nadid, péketa me a salatan dén

tu pahés, éy akala du timonel éymakatulos kame dén. Kanya binot-bot de tu pasanget, sakay nagpaborkame dén. Nanigdig kame san a

Tu Gimet 27:14 208 Tu Gimet 27:41tinumamo kame ta luuk na Penise.14 Ey nadid éy inabut kame agad namebagség a bagyo, a tulos amiyandén. 15 Da éwan kame mékasong-song ta pahés, éy minepalad kamesan dén ta ditaw. 16 Nadid, pékaabutme to kétihék a puduk, éy kinumublikame sa, sakay binotbot me tu ri-morte, a naghirap kame a néngisakayto paraw. 17Nadid, to péngisakay me,éy pinatibay me tu paraw, a binédbé-denme tameadu,monda éwanuman-gat tu tabla. Méganteng kame be amakay mesayad kame ta Sirte; kanyatiniklup me tu layag, sakay peeanodkame san dén. 18 To kagagabian naéya éy lalo a mesibét tu bagyo. Kanyanibut me tu karga. 19 Ey to ikatéloa aldew, éy nibut me be ta diget tukasangkapan no paraw. 20Nadid, nalekame a binagyo; sénganya a aldew éyéwan me meeta tu bilag éy ta biton. Iakala mia éy mate kame a étanan.

21 Nadid, da nale kame a éwanminéngan, éy dinulawan ni Pablo duétanan sa, a kinagi na dide, “A kak-aguman ko, éng naniwala kam tokinagi ko, a diyan tam gininanan ipuduk na Kreta, éy éwan tam sinapiti hirap tam a éye. 22 Pero nadid,”kagi ni Pablo, “éy patibayan moy iisip moya, da éwan tu maanya diki-tam. Basta na paraw sanae i masi-daa. 23 Dahilan éy pinumeta diyakénto kélép se i esa a anghel na Diyos--i Diyos a péniwalaan ko a te sakupdiyakén. 24Kinagi no anghel diyakén,a ‘Diyan ka méganteng, Pablo, dakaluuben na Diyos a humarap ka tahari ta Roma. Ey alang-alang diko, éymeligtas be du étanan a kakagumanmo ta parawae.’ 25 Kanya, a kakagu-man ko, éy diyan kam méganteng.Umasaék ta Diyos a iligtas na kitam tabagyoae, a kona to kinagi diyakén noanghel. 26Medagsa kitam san ta esa apuduk.”

27 Nadid, to ikasapulu éy ta épat akélép no bagyo, éy meepalad kamepabi ta diget na Adria. To hatinggabii kélép, éy isip du tarabahador éy

adene kame ta kati. 28 Kanya tinadulde to lubid, éy neta de a duwapulu sandén a dépa i kabétong na. Kégison deéy tinadul de man dén, éy sapulu sandén éy ta lima a dépa. 29 Mégantengkame a makay mebangga kame tabito-bito. Kanya nitékneg me i épata pasanget to dipos, sakay inumasakame a mapsag maka dén agad. 30Dutarabahador éy gayak de a ginanan tuparaw. Kanya niogsad de tu abeng,a mégwari-wari side a iditaw de tupasanget to dulung no paraw. 31 Perokinagi ni Pablo du sundalu, a “Engginanan de i parawa, éy malimés kama talaga.” 32 Kanya du sundalu, éykentol de tu igut no abeng, sakaypinabayan de a mineanod.

33-34 Nadid, to tamo a amulaldew,éy pinilit side ni Pablo a méngan.“Nay,” kagi na, “méngan kam dén.Eduwa kam dén a simba a éwanminéngan ta anteng moy. Méngankam nadid, monda sumibét i bégimoya. Diyan kam métageg; éwantu maanya dikitam a maski ti ésiya.”35 Ey to pégkagi ni Pablo ta éya, éy in-alap na tu tinapay, sakay nagpasala-mat siya ta Diyos ta harap dia, sakaypinisad-pisad na tu tinapay, a minén-gan side. 36Sakaydu iba, éyminénganbe dén side, sakay pinatibay de i isipdia. 37 I kabilangan me a étanan toparaw éy éduwa a datos éy ta pitu apulu éy ta éném a tolay. 38 Nadid,kétapos me a minéngan, éy nibut meto diget tu karga me a pahay, mondalumatak tu paraw.

Tu Nikabagbag No Paraw39 To gagabi dén, éy natan-aw me

dén i digdig, pero éwan me tukoy éngahe i éya a lugar. Ey péketa me taesa a luuk a te baybay, éy kagi deipundu de maka sa tu paraw. 40Kanyainéukad me du pasanget, a niwahakme ta ditaw, sakay nisoli me tu timonto dipos, sakay nioklad me tu layag,sakay dinumigdig kame. 41 Kétihéksan i nilakad mia, éy minesadsadkame ta kati, a tulos minebaun tu

Tu Gimet 27:42 209 Tu Gimet 28:18dulung. Nadid, tu dipos no paraw, éyminawasawasak dén dahil to tagméka mebagség. 42 Nadid du sundalu, éyginayak de a bunon du pihesu, mondaéwan tu makaabut ta digdig a gumi-nan. 43Pero tu kapitan de éy gustu naa mabuhay ti Pablo. Kanya sinawayna du sundalu na. Sakay pinégka-gian na du makanangoy, a sumegbuta diget, sakay mégdetol ta digdig.44 Sakay du éwan makanangoy, éyinutusan na side a magpataw ta tabla,a tumagubet. Ey kona man sa, éynakaahawas kame dén a étanan.

28Ta Malta

1 Nadid, kéahawas me, éy kagi deéy Malta bale i égsean mia a puduk.2 Du taga éya, éy mebait side dikame.Tinanggap de kame, a nipagdukotde kame pa ta apoy a nagdengden-gan me, da meuden, sakay medégninkame a tahod. 3 Pati ti Pablo éynagapoy be. To pégtolo na to apoy,éy te ulag bale a ginuminan to pasi noapoy, a kinaget na tu kamét ni Pablo.4 Ey du tolay a taga éya, péketa de toulag a te kaget to kamét ni Pablo, éy“Adiyoy,” kagi de, “talaga a nakabunodén i lélake a ina. Maski nakaligtassiya ta diget, éy pakaten be san siyana Diyos!” 5 Pero ti Pablo, éy bastaniwagseh na san to apoy, sakay éwansiya naanya. 6 Du tolay sa, éy te itande san ti Pablo, éng maanya siya--éngbumage tu kamét na, o éng bigla siyaa matumba. Nadid, péketa, de a éwansiya maanya, éy nagbagu side tu isip,a kinagi de a diyos bale siya!

7 Nadid, to adene no inahawasanme, éy te luta sa a koo no mayor taéya a puduk, a i ngahen naa éy tiPublio. Siya éy tinanggap na kame apinatulos na kame to bile de a étéloa aldew. 8 Nadid, éy nagkataon a tesaket tu ama ni Publio, a te palangsiya, sakay bulus. Kébisita diya niPablo, éy nitupu na diya tu kamét na,sakay nipanalangin na, éy naghusaysiya. 9Ey dahil ta éya a gimet na, éy du

étanan a iba a tolay ta éya a puduk, éyinumange side ni Pablo, éy naghusaybe dén side. 10-11 Kanya linimusan dekame tameadu. Ey négiyan kame sa aétélo a bulan.

Nadid, to kéhektat me ta éya, éysinumakay kame to paraw a gébwatta Alehandrina. I tandaa na éya aparaw éy éduwa a ribultu a édse todulung, a kambal side. Minale be sasiya, da pinalipas na be tu panahun naamiyan. Ey kétulak me sa, éy du tolaya taga éya, éy inatdinan de kame tameadu a tulung de dikame. 12Kétulakme sa, éy nagtulos kame ta Sirakusa,a négétélo kame sa a aldew. 13 Sapulta éya, éy nagtulos kame ta Regio. Eyto kagagabian na éy nagabagat dén.Kanya nagpabor kame dén a éduwa aaldew, hanggan dinumemét kame taPutoli. 14 Ta éya éy naketa kame tatolay a méniwala ni Jesus. Pinatulosde kame to bile de ta pitu a aldew. Eykéhektatme sa, éy nagtulos kame dénta Roma. 15 Ey du méniwala ni Jesusta Roma, pékabaheta de a pinumundukame dén ta Putoli, éy inumange sideta palengke ta Apio, sakay du étélo atindaan, monda sambatén de kame.Péketa dideni Pablo, éy nagpasalamatsiya ta Diyos, sakay tinumibay dén iisip naa.

Ta Roma16 Nadid, kédemét me ta Roma,

éy éwan de nipihesu ti Pablo, éngˈwan pinatulos de siya to esa a bile,a kaguman na sa tu esa a sundalu améguwardiya diya.

17 Nadid, kélipas na étélo a aldew,éy pinadulaw ni Pablo du mataas aJudeo ta éya, a nipaliwanag na didei katuwiran na. “A tétotop ko,”kagi na, “du Judeo ta Jerusalem, éydiniképék de, sakay nitugénék de apihesu to gubernador ta éya a tagaRoma. Pero éwanék,” kagi na, “tuginamet a kasalanan ko du Judeo,sakay éwanék tu kontara ta rilihiyontam a gébwat du apo tam to araw.18 Ey du taga Roma, to péngsiyasatde diyakén, éy gustuék de a légsiwan,

Tu Gimet 28:19 210 Tu Gimet 28:31da neta de a éwanék tu kasalanana pamunuan diyakén. 19 Pero duJudeo éy mégidel side a légsiwanékno gubernador. Kanya napilitanék anékiohon to gubernador a paangenékna ta Roma, a monda bistaanék nohari ta éye, maski éwanék tu ablaa kontara du kapareho ko a Judeo.20 Kanya ta kam pinadulaw,” kagini Pablo, “éy monda magketa kitam,sakayméguhonkitam. Gustu ko ama-pospusan moy éng bakit éy te igutéka kadena, éy dahil san ta pag-asa koto pangako na Diyos du apo tam toaraw.”

21 Nadid, pékabati du Judeo ta éyaa kagi ni Pablo, éy kinagi de diya,a “Ewan me nabaheta i medukés akagi a tungkul diko. Du Judeo taJerusalem, éy éwan de nisulat dikametungkul diko. Sakay du Judeo a dinu-memét se a gébwat ta éya, éy éwan deka be pinintasan. 22 Basta i nabahetamia,” kagi de, “éy maski ahe kan abanuwan, éy pépíntasan kan du tolayi éya a bigu a péniwala a te sakupdiko. Kanya gustu me a mégbati diko,Pablo, éng anya i isip mua tungkul taéya a bigu a baheta.”

23Nadid, éy nitakda de i esa a aldewa umange side mégbati ni Pablo. Eymeadu a tahod i dinumuluga diya totétulusan na a bile. Ey naghapun siyaa nagtoldu dide, a pinatunayan naside tungkul ta péghari na Diyos tatolay. Sakay inakit na side améniwalaside ni Jesus. I pégpatunay naa dideéy tu kautusan ni Moises sakay tukasulatan du purupeta. 24 I sénganyadu Judeo éy méniwala side. Pero duiba éy éwan. 25 Ewan side nagkaesatu isip. Ey to kéégkat de a humektat,éy kinagi ni Pablo dide, a “Tama baletu nipesulat na Banal a Espiritu niPurupeta Isaya to pénulat na du apotam to araw. 26 I nisulat ni Isaya, éy‘Ikad mo dén a mégkagi du Judeo ta

kona se: maski mabati moyi katutuhanan, éy éwan moymapospusan. Maski meta

moy i tama, éy éwan moytukoy. 27 Entan moy i

kahinaan na isip moya. Tinampén-gan de i talinga de, sakay kin-umihép side, da salaék de abaten sakay salaék de a entan.Sala de a mapospusan i Diyos.Idel de a sumoli diya, a mondapahusayén na maka side.’

28 Kanya tandaan moy ye,” kagi niPablo, “i Mahusay a Baheta ni Jesuséy para du éwan Judeo a tolay. Sidei maniwala, pero sikam éy éwan!”29Nadid, pékabati du Judeo ta éya, éyhinumektat side a négpasuway side tamahigpit.

30 Ey ti Pablo, éy éduwa a taonsiya a négiyan ta Roma, to bile naa inupaan na. Sakay tinanggap nai maski ti ésiya a tolay a binumisitadiya. 31 Nagpahayag siya a palagitungkul ta péghari na Diyos ta tolay.Sakay mesipag siya a iyétoldu na tiPanginoon Jesus. Ey éwan tu nangs-away diya.

Taga Roma 1:1 211 Taga Roma 1:21

Tu Sulat ni Pablo duTaga Roma1 Gébwat ye ni Pablo a utusan ni

Jesu Cristo. Piniliék na Diyos a mag-ing apostolék, monda magpahayagékta Mahusay a Baheta na Diyos. 2-3 Iéya a baheta éy tungkul to anak naDiyos a tagapagligtas ta tolay. Siyai Panginoon tam a Jesu Cristo. Siyatu nipangako na Diyos to araw, danipesulat na du purupeta i éya a ba-heta. I nisulat dia, éy tu kasulatan naDiyos. Siya éy naging tolay, a apo siyani Hari Dabid. 4Nagpatunay i Diyos aanak na ti Cristo, da ginamit na Diyosi kapangyarian na a nangbuhay diyato nikate na. Ey ayun ya ta Banala Espiritu. 5 Dahil ta kapangyarianni Cristo, éy inatdinanék na Diyosta tungkulin ko a maging apostolék.Kona sa, monda hatulan ko i meadua tolay a maniwala ni Cristo, mondaipasakup side diya. 6Pati sikam a tagaRoma, éy inakit kam dén na Diyos aipasakup kam be ni Jesu Cristo.

7 Nadid, saye i sulat kua dikam ataga Roma--sikam a étanan a mahalna Diyos. Sikam i pinilia na Diyos amaging tolay na.

Tama tam a Diyos sakay ti Pangi-noon tam a Jesu Cristo, éy atdinan dekammaka ta biyaya éy ta kapayapaan.

Mégpasalamat Ti Pablo Ta Diyos8Mégpasalamaték pa ta Diyos dahil

dikam, da nabaheta dén na étanan atolay tu péniwala moy. Mégpasala-maték ta pamag-itan ni Jesu Cristo.9 Pilitén ko a tumulung ta Diyos, amégpahayagék ta Mahusay a Bahetatungkul to anak na. Ey tukoy naDiyos a ipénalangin ta kam a palagi.10 Sakay ipanalangin ko be éng maar-iék maka sina dikam a bumisita, éngpakultadenék na. 11 Da gustu ta kama bisitaén, monda itoldu ko dikam ikaluub na Banal a Espiritu dikitam,monda patibayén ko i isip moya. 12 I

gustu ko a kagin éy monda négtu-lungan kitam. Tulungan ta kam tapéniwala ko, sakay tulunganék moybe ta péniwala moy.

13 Sikam a tétotop ko, gustu koa mapospusan moy a nagayakék tameadu a beses a umangeék sina,monda tulungan ta kam. Pero éwanéknakatulos. Tinulungan ko dén du ibaa tolay a éwan Judeo; éy nadid éygustu ko tulungan ta kam be. 14Sakéni te karapatan a magtoldu ta maskianya a lahi a tolay. Du tolay a nagadaléy ta éwan nakapagadal éy tolduanko. 15 Dahil ta éya, éy gustu ko bea itoldu ko dikam sina ta Roma iMahusay a Baheta.

I Mahusay a Baheta Ey Makapang-yarian

16 Ewanék mésanike a méngipa-hayag ta Mahusay a Baheta tungkulni Cristo; da saya i kapangyarianna Diyos a méngiligtas ta tolay améniwala--du Judeo pa, sakay duéwan Judeo. 17 Dahilan i Mahusay aBaheta, éy saya i katunayana a tang-gapén na Diyos i tolay a méniwaladiya, a ibilang na side a éwan tukasalanan. Kanya tu tolay a umasata Diyos éy tanggapén siya na Diyos,a tulos te buhay siya a éwan tu kat-apusan. Saya i kagia to kasulatan naDiyos.

Te Kasalanan I Tolay18 I ingél na Diyos ta langét, éy

mehayag dén, a parusaan na a talagadu étanan a medukés a tolay a éwanméniwala diya. Side a mégharangta katutuhanan dahil ta ugali de amedukés. 19 Parusaan side na Diyos,da nipaliwanag dén na Diyos dide isarili na, éy napospusan de dén. Peroinidelan de pa. 20 Sapul to pénglalangna Diyos ta mundua, éy nehayag déni ugali na--i kapangyarian na, éy tapagkadiyos na. Tukoy dén na tolayi kapangyarian na Diyos, maski éwande neta, dahil to péglalang na. Kanyaéwan side tu katuwiran. 21 Maskitukoy dén na tolay a te Diyos, éy

Taga Roma 1:22 212 Taga Roma 2:10éwan de siya iyégalang, sakay éwanbe side mégpasalamat diya. Mégisipsan side ta éwan tu kabuluhan, a tulosnaloko dén side tu isip. 22 Kagi de amatalinung side, pero luku-luku sidea talaga! 23 Inibutan de dén tu péni-wala de ta Diyos a éwan mate, a tulosside a sumésamba ta diyos-diyosan ainidsuraan san na tolay. O dikayasumamba side ta ribultu namanok, éyta hayup, éy ta ulag.

24 Nadid, da kona sa i kalukoanna tolay, éy pinabayan dén sidena Diyos. Ewan na side sawayéna mégimet ta hilig na bégi dia amedukés. Kanya mégpégimet dénside ta makasanisanike. 25 Pinabayande dén i tunay a Diyos, a tulos nani-wala side ta kakabulyan. I sésambaandia éy du nilalang san na Diyos. Pero iDiyos a naglalang éy inidelan de. Perosiya i dapat purién na tolay, a éwan tukatapusan. Kona sa.

26 Nadid, da kona sa i tolay, éypinabayan side na Diyos. Ewan naside sawayén a mégimet ta medukésa hilig na bégi dia. Pati i bébe, éygininanan de dén tu dati a ugali de talélake, a tulos inasawa de i kaparehode a bébe. 27Pati du lélake, gininanande dén tu dati a ugali de ta bébe, a tu-los kapareho de dén a lélake i asawande. Gégemtén de i bastos a gimet takapareho de a lélake. Mékasanisanikeya. Kanya parusaan side na Diyos takasalanan de.

28 Nadid, da inidelan dén du tolayi napospusan de ta Diyos, éy pin-abayan na be side. Ewan na sidesawayén ta medukés a isip de, sakayna éwan tama a ugali. 29 Gégemténde i étanan a kalase a medukés sakaykalukoan a gimet. Medémot side;méiyamut side; ménaghili side; gustude a mamuno. Mékelbug side; méng-daya side; mégupos side; 30méiyamutside ta Diyos; hambug side a még-malaki side. Mégisip side ta medukés,a éwan de sundin i magulang de.31Hangal side, sakay éwan side mata-pat. Sakay éwan tu kagbi; sakay éwan

side mebait. 32 Maski napospusan dedén i utus na Diyos, a dapat mate iétanan a mégimet ta kona sa, éy sigisan side. Ey laloén de pa a dagdagen,da masahat pa side a maketa ta iba atolay a mégimet ta kona sa.

2Tama I Péghukum Na Diyos

1Nadid, éngmapintasanmoy i iba atolay ta kasalanan de, éy éwan kam tukatuwiran. Dahilan, éng mapintasanmoy i iba, éy pintasan moy be tusarili moy a gimet, da tu gimet dea pinintasan moy, éy kona be sa iugali moya! 2 Eng tukoy moy dén atama i péghukum na Diyos ta tolay amégimet tamedukés a ugali, 3éy bakitgégemtén moy pa? Bakit pépintasanmoy i iba ta gimet de, pero gégemténmoy be i kona sa? Ataay, isip moy be-man éy makaiwas kam ta péghukumna Diyos éng ahigén moy be tu pinin-tasan moy a tolay! 4 Tama a mebait iDiyos. Kanya, siguru, isip moy éwanna kam parusaan. Pero éwan! Ewanmoy beman tukoy a pégpasensiyaankamsannaDiyos amonda te panahunkam maka a magsisi ta kasalananmoy? 5 Pero sikam, da mekétog i ulomoya, a éwan kam mégsisi, éy laloa dikél i parusa moy ta kédemét napéghukum na Diyos. Saya i oras ahumayag i tama a parusa na Diyos.6Da gantian na Diyos a talaga i étanana tolay ayun ta gimet dia. 7 Du tolaya mégimet ta mahusay, a umasa sideta gantimpala na Diyos dide ta langet,éy atdinan na side ta buhay a éwan tukatapusan. 8 Pero du medukés a tolaya isipén de san tu sarili de, a éwanméniwala ta katutuhanan, éy kéiya-mutan side na Diyos, a parusaan naside ta mahigpit! 9 Du étanan a tolaya mégimet ta medukés, éy maghirapside ta dikél a hirap, maski Judeo éyta éwan Judeo. 10 Pero du tolay amégimet ta mahusay, éy atdinan sidena Diyos ta gantimpala a memahal,sakay ta kapayapaan; pati du Judeo éy

Taga Roma 2:11 213 Taga Roma 3:5ta éwan Judeo. 11Da éwan kumampi iDiyos ta isesa a lahi a tolay.

12 Kanya du tolay a éwan Judeo, éyéwan de tukoy i kautusan ni Moisesa gébwat ta Diyos. Pero parusaanside na Diyos ta kasalanan de. Eydu Judeo, da tukoy de dén i kautusanni Moises, éy parusaan side na Diyosta kasalanan de ayun to kautusan alinabag de. 13 Dahilan, du mégbatita kautusan, sakay éwan de sundin,éy éwan side tanggapén na Diyos.Pero du makasunud to kautusan, éyside i ibilanga na Diyos a éwan tukasalanan.

14-15Du iba a tolay a éwan Judeo, éyéwan de tukoy i kautusan a gébwat taDiyos. Pero tukoy de dén ta isip deéng te kasalanan side. Saya i katu-nayana a napospusan dén na tolay ikautusan na Diyos dide, maski éwande nabasa tu kautusan. Dahilan, éngmensan, éy sugsugén de i kautusan,maski éwan de pabi tukoy.

16Nadid, dumemét i aldew a utusanna Diyos ti Cristo a maghukum tatolay. Ey hukumén na Diyos i tolayayun ta édse ta isip dia. Saya i planona Diyos a iyépahayag ko.

Du Judeo Sakay Ta Kautusan17 Nadid, sikam a Judeo, éy még-

malaki kam a sikam i tolay na Diyos.Sakay umasa kam be ta péniwala moyto kautusan ni Moises, a iligtas kamna Diyos. 18 Tukoy moy dén i kalu-uben na Diyos. Makagimet kam tamahusay dahil to pinagadalan moy akautusan. 19 Sikam a Judeo éy sikami makapagpaliwanag ta mahusay augali du tolay a éwan makapospos.20 Sikam i makapagtoldua du éwanpabi nakatukoy ta Diyos! Isip moy anapospusan moy ta mahusay i katu-tuhanan da inadalmoy tu kautusan niMoises!

21 Nadid, éng mégtoldu kam ta ibaa tolay, éy bakit éwan moy tolduantu sarili moy? Bakit hatulan moy dumégtako, pero sikam éymégtako kambe! 22 Bakit hatulan moy i tolay a

diyan méngibébi éy ta méngilélake,pero sikam éy bakit méngibébi kambe? Kagi moy a kontara kam ta diyos-diyosan. Ey tama ya. Pero bakit még-tako kam be ta kasangkapan a édse topégdasalan de. Mali ya! 23Puriénmoytu kautusan na Diyos; pero lapastan-gan kam ta Diyos dahilan a ugali moy.Da lélabagén moy i éya! 24 Anya tudati a kagi to kasulatan? I kagi naa,éy “Du iba a tolay éy lapastangan kanside ta Diyos, dahil ta ugali na Judeo.”

25 Tama ngani a mahusay ipagkahudeo moy a rilihiyon, éngsundin moy i kautusan. Pero énglabagén moy, éy éwan dén tu pasa tupagkahudeo moy. 26 Kanya du tolaya éwan Judeo, éng sundin de i utusna Diyos, éy ibilang side na Diyos atolay na, maski éwan side ipasakup tarilihiyon na Judeo. 27 Sakay sikam aJudeo, maski sakup kam na rilihiyonmoy, éy hukumén kam na Diyosa talaga; da éwan moy sundin ikautusan moy. Pero du éwan Judeo,éy sundin de. Ey side i katunayana ahukumén kam na Diyos. 28 Ti ésiyai tunay a tolay na Diyos? Puweradu nipasakup ta rilihiyon na Judeo;29 éng ˈwan i tunay a tolay na Diyoséy du tolay a nabagu dén i isip dia.Ey éwan ya gébwat to kautusan, éngˈwan gimet na Espiritu na Diyos. Sidei puriéna na Diyos, maski éwan sidepurién na tolay.

31 Nadid, éng kona sa, éy anya i

lamanga na Judeo ta éwan Judeo?Anya i kabuluhan na rilihiyon naJudeo? 2Meaadu! I lamanga na Judeo,éy nipagkatiwala na Diyos dide i kagina. 3Maski éwan naniwala i sénganyadide ta pangako na Diyos, éy éwan napabayan tu nipangako na. 4 Da mat-apat i Diyos, maski mebuli i étanana tolay. Kanya kagi no kasulatan, éytama i kagi na Diyos; maski sisién siyana tolay, éy éwan siya tu kasalanan.

5Nadid, te tolay amékipégpasuwaydiyakén. I kagi dia éy mahusay

Taga Roma 3:6 214 Taga Roma 3:31kan éng mégimet kitam ta medukés,monda meta kan du tolay a mahusayi gimet na Diyos. Kanya, kagi dea éwan na kitam kan parusaan takasalanan tam. 6 Pero éwan! Maliya! Da parusaan na Diyos a talaga itolay ta mundua. 7 Sakay te mégk-agi a dapat kitam kan a mégbuli-buli,monda meta du tolay a matapat iDiyos. Kanya kagi de a éwan kitamkan parusaan na Diyos ta kasalanantam. 8 Maigi pa, kagi de, éy gemténtam kan i medukés, monda meta dutolay a mebait i Diyos. Sakay teméngupos be diyakén, a kona sa ipégtoldu ko kana. Pero kakabulyanya. Parusaan side na Diyos a talaga!

Ewan Tu Tolay a Ewan Tu Kasalanan9 Anya wade, sikitam a Judeo,

mahusay kitam wade ta iba a lahi atolay? Ewan! Da nagpatunayék déna i étanan a tolay éy nadaig dén sidena kasalanan. Pati Judeo éy ta éwanJudeo. 10 Tutuhanan ya, da te kagi tokasulatan na Diyos, a “Ewan tu tolaya éwan tu kasalanan ta Diyos, maskiisesa. 11Ewan tu nakapospos ta Diyos.Ewan tu te gustu a méniwala diya. 12 Iétanan a tolay, éy inadgen de dén iDiyos. Naging medukés dén side taDiyos. Ewan tu mégimet ta mahusay,a maski ti ésiya. 13 I labi na tolayéy koman i lébéng a mebébuyok, dapalagi side amégbuli-buli. Lélokon dei tolay ta labi dia. 14 Sakay dédustaénde i kapareho de ta medukés. 15Sakaymémuno side agad. 16 Palagi side améngloko ta iba a tolay, a pahirapande side. 17 Ewan de pabi tukoy imapayapa a buhay. 18 Ewan side tugalang ta Diyos.”

19 Nadid, napospusan tam dén atu kautusan ni Moises, éy mégkagitungkul du Judeo, da side ya i sakupana éya. Pero éwan de tinupad. Kanyaéwan side tu katuwiran ta Diyos.Dahil to kautusan, éy hukumén naDiyos i étanan a tolay ta mundua.20 Ewan tu tolay a nibilang na Diyosa mahusay da éwan tu sumunud to

kautusan. Dahilan i kahulugen nokautusan, éy monda mapaliwanageni tolay a te kasalanan side.

Ibilang Na Diyos Du Tolaya Ewan Side Tu Kasalanan

21 Nadid, hinumayag dén a tang-gapén na Diyos i tolay, a ibilang naside a éwan tu kasalanan. Pero éwanya gébwat ta pégsunud de to kautu-san. 22 Eng ˈwan, du umasa ni JesuCristo, éy side ya i ibilanga na Diyosa éwan tu kasalanan; maski Judeoéy ta éwan. (Tu dati a kasulatani mégpatunaya ta éya.) 23 Dahilanéy te kasalanan i étanan a tolay,kanya éwan side makaadene ta Diyos.24 Pero nadid, dahil ta kaluub naDiyos a mebait, éy tanggapén na itolay, a ibilang na side a éwan tukasalanan. Ey gébwat ya ni Cristo Je-sus a méngiligtas dikitam. 25 Tiniyaksiya na Diyos a mate alang-alangta tolay, monda du méniwala diya,éy pagpasensiyaan side na Diyos takasalanan de, dahil to dige ni Jesus.Ginimet ya na Diyos, monda ipeta naa tama i ugali na. To éya, éy éwanna pinarusaan i tolay ta kasalanan de.26 Pero nadid, éy pagpasensiyaan naDiyos i tolay améniwala ni Jesus. Sidei ibilang na a éwan tu kasalanan. Sayai katunayana a tama i ugali na Diyos.

27 Kanya sikitam, éy éwan kitammakapagpalalo a mahusay kitam, daéwan tam tinupad i kautusan. Bakitmeligtas kitam? Da sinumunud kitamwade ta kautusan? Ewan. Meligtaskitam dahil ta kéasa tam ni Cristo.28 Tukoy tam dén ya, a ibilang kitamna Diyos a éwan tu kasalanan dahil takéasa tam ni Cristo. Ewan ya dahil topéngtupad tam to kautusan. 29Ataay,isip moy beman Judeo san i tolay naDiyos? Ewan. Iligtas na be i iba a tolaya éwan Judeo. 30 Siya i Panginoon naJudeo éy ta éwan Judeo! Tanggapénna san tu Judeo a umasa ni Cristo.Ey kona be sa du éwan Judeo; bastadu umasa ni Cristo i tanggapén naa.31 Nadid, éng meligtas kitam dahil tokéasa tam san, éy anya wade? Kagi

Taga Roma 4:1 215 Taga Roma 4:18-19tam wade a éwan tu kabuluhan tukautusan na Diyos? Ewan. Lalo kitamnadid a makatupad to kautusan.

4Halimbawa Tungkul Ni Abraham

1 Mara ti Abraham a apo tam toaraw, bakit tinanggap siya na Diyos?2 Eng mara, nibilang maka siya naDiyos a éwan tu kasalanan dahil togimet na a mahusay, éy maari makasiya a magpalalo ta éya. Pero éwantu makapagpalalo ta Diyos a mahusaysiya. 3 Da kagi ta kasulatan a kanyatinanggap na Diyos ti Abraham aéwan tu kasalanan, éy dahil to kéasana diya.

4Halimbawaman dén ye: mara éngmégtarabaho tu tolay a magpaupa, iiatéd de diya éy éwan kaluub, éngéwan upa na san. 5 Pero tu tolay aumasa san ta Diyos, éy siya i ibilangana Diyos a éwan tu kasalanan. Tang-gapén na Diyos i kona sa a tolay aumasa san ni Jesus. Ewan na tang-gapén i tolay a umasa to tarabaho naa para ta Diyos.

6 Négkagi ti Dabid tungkul ta éyato araw, da kinagi na a masuwertei tolay a ibilang na Diyos a éwan tukasalanan, maski éwan nagtarabahota Diyos. 7 “Masuwerte,” kagi na, “dutolay a pinagpasensiyaan na Diyos tokasalanan de! 8 Masuwerte du tolaya ibilang na Diyos a éwan dén tukasalanan.”

9 Nadid, anya i isip moya? Akalamoy wade éy Judeo san i masuw-ertea? Ewan! Da kagbian be na Diyosdu éwan Judeo. Mara entan moy tiAbraham: tinanggap siya na Diyos aéwan tu kasalanan, dahil to kéasa nasan. Ewan dahil to tarabaho na diya.10 Ey nadid, nikésiya na tinanggap tiAbraham? Tinanggap na siya bagu natinupad tu utus na diya. Kanya diyanmoy isipén a Judeo san i tanggapén naDiyos! 11 Kétapos na éya éy tinupadni Abraham tu utus na Diyos diya. Topéngtupad na, éy saya i katunayanaa tinanggap dén siya na Diyos dahil

to kéasa na san diya. Maski éwanpabi siya tinumupad, éy nibilang dénsiya na Diyos a éwan tu kasalanan.Kanya nadid, ti Abraham éy apo na duétanan a umasa ta Diyos, a tanggapénna, maski éwan side Judeo. 12 Sakayapo be siya du Judeo. Pero éwan naside apo dahil ta pagkahudeo de, éngˈwan dahil ta kéasa de ta Diyos. Lahiside ni Abraham, da umaheg side diyaa umasa taDiyos baguna tinanggap tuutus na Diyos diya.

Tu Pangako Na Diyos Ey Para DuUmasa Diya

13 To araw, éy nipangako na Diyosni Abrahama siya i te kapangyarian taétanan ta mundua; sakay du apo-apona éy te kapangyarian be. Nipangakona diya i éya éwan dahil to késunudna ta kautusan, éngˈwan dahil to pag-asa na ta Diyos. Kanya ibilang siyana Diyos a éwan tu kasalanan. 14 Daenta moy: éng mara du méngtupadta kautusan i matanggapa na Diyos,éy éwan dén tu pasa tu pangako na;sakay éwan maka be dén tu pasa tukéasa tam diya. 15 Dahil to kautusanéy parusaan na Diyos i tolay, da lin-abag de. Pero éng éwan tu kautusan,éy éwan be tu manglabag ta éya.

16 Kanya tu pangako na Diyos éypara du umasa diya. Saya i ikaluubna du tunay a apo-apo ni Abraham--éwan san du sumunud to kautusan,éng éwan, pati du umasa diya a konani Abraham to araw. Da ti Abra-ham i apo tam, sikitam a umasa niCristo. 17 Da nakasulat dén a kinagina Diyos ni Abraham, a “Siko, Abra-ham, éy gemtén ko a siko i ama nameaadu a lahi na tolay.” Ey netana Diyos a naniwala ti Abraham diya.Diyos i nangbuhay ta minate. Siya inaglalang ta étanan to kagi na san.Kanya makatupad siya to nipangakona.

18-19 Kinagi na Diyos ni Abraham, apagenakén na tu asawa na ta anak, asiya i maging ama na meaadu a lahi atolay. Ey ti Abraham éy sandaan déna taon i idad na. Sakay ti Sara a bakés

Taga Roma 4:20 216 Taga Roma 5:16na éy baug dén. Pero maski neta naa matanda dén side, éy inumasa sansiya ta Diyos. Kanya tinupad na Diyostu nipangako na diya, a nagenak tuasawa na; tulos kinumadu dén nadiddu apo-apo na. 20 Ewan naibut tupéniwala na to nipangako na Diyosdiya. Kanya pinuri na i Diyos, a tu-los lalo a tinumibay tu péniwala nadiya. 21Tukoy dén ni Abraham a sigu-radu a tupadén na Diyos tu nipangakona diya. 22 Ey dahil to kéasa na taDiyos, éy ibilang na siya a éwan tukasalanan. 23 Nadid, i éya a kagi, aibilang na kan a éwan tu kasalanan, éyéwan sanpara ni Abraham, 24éngˈwanpara dikitam be, monda mapospu-san tam be a tanggapén kitam be naDiyos--sikitam a méniwala diya. Siyai nangbuhay ni Panginoon Jesus tonikate na. 25Pinabuno ti Jesus dahil takasalanan tam. Sakay pinabuhay naDiyos a huway, monda ibilang kitamna Diyos a éwan tu kasalanan.

5Tanggapén Kitam Dén Na Diyos

1 Nadid, ibilang kitam na Diyos aéwan tu kasalanan, dahil to kéasa tamni Cristo. Kanya nadid, éy tinanggapkitam dén na Diyos, dahil to gimet niPanginoon tam a Jesu-Cristo. 2 Dahilta péniwala tam diya éy makamtantam dén i kabaitan na Diyos. Tinang-gap na kitam dén. Ey mésaya kitam,da umasa kitam a kaguman na ki-tam ta lugar na a memahal. 3 Sakaypati, éy mésaya kitam be ta hiraptam; da tukoy tam éng te hirap kitaméy matolduan kitam be a magtiyaga.4 Sakay éng magtiyaga kitam éy saya ikatunayana amatibay i péniwala tam.Sakay éng matibay i péniwala tam éyumasa kitam ta mahusay. 5 Ey éwankitam masanike éng umasa kitam taDiyos, da mahal na kitam a tahod.Ey mébati tam dén i pégmahal nadikitam dahil ta Banal a Espiritu aniatéd na dikitam.

6 To éya a nadaig kitam pabi nakasalanan tam, éy minate ti Cristo

para ta makasalanan a tolay. To takdaa panahun éy niatéd na i buhay napara ta makasalanan. 7 Tukoy tam abihira a talaga i tolay a méngiatéd tabuhay na a para ta mahusay a tolay.Pero, éng mensan, éy te tolay a mén-gitaya ta buhay na para to kagumanna. 8 Pero enta moy ti Cristo: to tekasalanan kitam pabi éy minate siyapara dikitam! Saya i nipetaa dikitamna Diyos a mahal na kitam a tahod.

9 Ey nadid, éng tinanggap kitamdén na Diyos dahil to dige ni Jesusto nikate na, éy anya? Ewan na ki-tam beman agawén ta pégparusa naDiyos? 10 To péngkontara tam pabita Diyos, éy tinanggap na kitam akadimoy na dahil to kéte no anak na.Eng kona sa, éy éwan kitam bemaniligtas ni Cristo, da buhay dén siya?11 Sakay pati, éy masahat kitam dénta Diyos dahil ta Panginoon tam a JesuCristo. Dahil diya éy tinanggap kitamna Diyos a kadimoy na.

Ti Adan Sakay Ti Cristo12 Natandaan moy ti Adan to araw.

Siya i neditol a tolay ta mundua, éynagkasala. Ey hanggan nadid éy siyabe i inahega na étanan a tolay, da sidengani i lahi naa. Kanya mégkasala beside. Ey anya i bunga no kasalananni Adan? Ey dikamatayan! Kanyamate nadid i étanan a tolay, éy tekasalanan side a étanan. 13Bagu nan-ulat ti Moises to kautusan na Diyos,éy nagkasala pa i tolay. Pero éwande kapanagutan tu kasalanan de, daéwandepabi tukoy i kautusan. 14Perosapul ni Adan a hanggan to panahunni Moises, éy minate i étanan a tolay,maski éwan de inaheg ti Adan, tokéidel na to utus na Diyos diya.

Mara ipareho mo ti Adan ni Cristo:15 éwan side pareho. Da maski matei étanan a tolay dahil to kasalanan niAdan, éy siguradu a meligtas nadid imeadu a tolay dahil to gimet ni JesuCristo. Saya i kaluub na Diyos diki-tam. 16 Kanya éwan pareho i gimetdiden ya a éduwa. Dahil to kasalanan

Taga Roma 5:17 217 Taga Roma 6:14ni Adan, éy mégkasala nadid i étanana tolay, a tulos parusaan side na Diyos.Pero nadid, maski meadu kitam akasalanan, éy naibutan dén side niCristo, a atdinan na kitam ta buhay aéwan tu katapusan! 17 Katutuhanana dahil to kasalanan no esa a tolayéy mate nadid i étanan a tolay. Peronadid dahil to gimet no esa man déna tolay, a ti Jesu Cristo, éy lalo amahigpit i makamtan na tolay! Duétanan nadid a tumanggap ta kaluubna Diyos, a tulos ibilang na side aéwan tu kasalanan, éy mabuhay sidea éwan tu katapusan.

18 Kanya nadid, i kahulugina nokinagi ko éy kona se: tu ginimet noesa a lélake a medukés i nangatédata ikate na étanan a tolay. Pero tuginimet no esa man dén a lélake amahusay, éy saya i méngiligtas tatolay, a atdinan na side ta buhay aéwan tu katapusan. 19 Samakatuwidéy inatdinan ni Adan i meadu a tolayta kasalanan, dahil to késuway na taDiyos. Ey ti Cristo, dahil to késunudna, éy ibilang na Diyos imeadu a tolaya éwan tu kasalanan.

20 Kanya to pégpahayag ni Moisesto kautusan, éy lalo a nadagdagen ikasalanan na tolay. Pero éng dikél ikasalanan na tolay, éy lalo be a dikéli kagbi na Diyos dide. 21 Kanya nadidéy mate i tolay dahil ta kasalanande. Pero atdinan kitam be na Diyosta kaluub na, dahil to kabaitan na.Atdinan na kitam ta buhay a éwantu katapusan, dahil to gimet ni JesuCristo a Panginoon tam.

6Diyan Kam Utusan Na Kasalanan

Moy1 Nadid, neta tam a kagbian ki-

tam na Diyos maski nagkasala kitam.Ey anya i isip moya? Itulos tami pégkasala tam, monda kagbian nakitam ta lalo pa ta éya? 2 Ewan!Bakitmagkasala kitampa, éng inagawkitam dén na Diyos to dati a ugalitam a makasalanan! Minate tu dati

a pagkatolay tam. 3 Ewan moy balepabi napospusan, to nipagpabinyagtam a nipasakup kitamni Cristo Jesus,éy bilang kaguman tam siya a mi-nate. 4 Kanya to nipagpabinyag tam,éy bilang nielbéng kitam a kagumanni Cristo, monda kaguman na kitambe a mabuhay. Da pinabuhay siyaNamana ta kapangyarianna. Kona sa,monda te buhay kitam a bigu a éwanmakasalanan.

5 Nadid, éng nagpasakup kitamdén ni Cristo, a kaguman tam siyaa minate, éy kaguman tam be siyaa mabuhay a huway. 6 Tukoy tamdén tu dati a pagkatolay tam amakasalanan, éy kaguman dén ya niCristo a nipako to kudos. Kona sa,monda mate tu dati a pagkatolay tama medukés, monda éwan kitam utu-san na kasalanan tam. 7 Dahilan,éng kaguman moy dén ti Cristo aminate, éy inagaw na kam dén to datia ugali moy a makasalanan. 8Dahilaneng kaguman tam ti Cristo a mi-nate, éy tukoy tam a kaguman tambe siya a mabuhay a huway. 9 Datukoy tam a binuhay dén na Diyosti Cristo, a éwan dén huway a mate.Ewan dén siya mate nadid, a hang-gan. 10 Mensan siya a minate parata kasalanan tam. Hustu dén ya akatubusan na kasalanan na étanan atolay. Ey nadid i buhay na éy para taDiyos. 11 Kanya sikam, dapat ibilangmoy a pate dén tu dati a pagkato-lay moy a makasalanan, a bigu dén ibuhay moy nadid. I buhay moy nadidéy para ta Diyos, da sakup kam dén niCristo Jesus.

12Nadid, dahil ta éya, éy diyan kamdén péutus a huway ta kasalanan.Diyan kam méniwala ta hilig na bégimoya a medukés. 13 Eng ˈwan utu-san kam na Diyos, da inagaw kamdén na Diyos ta kamatayan, a inat-dinan na kam dén ta bigu a buhay.Kanya iatedmoy ta Diyos i bégi moya,monda gamitén na kam ta mahusay agimet. 14Ewanmaari a utusan kamnakasalanan, da éwan kamdén sakup na

Taga Roma 6:15 218 Taga Roma 7:8kautusan, éngˈwan sakup kam dén nakagbi na Diyos. Aguman na kam na-did, a monda adgenmoy tu kasalananmoy.

Inagaw Kam Dén To Kasalanan Moy15Nadid, anya i akala moya ta éya?

Itulos tam wade i pégkasala tam, daéwan kitamdén to kautusan, da sakupkitam dén na kagbi na Diyos? Ewan!Ewan maari! 16 Ewanmoy tukoy? Engsundinmoy imaski ti ésiya amagutusdikam, éy bilang sakupén na kam.Kanya éng sundin moy i kasalananéy dekpén kam na kasalanan. Ey ibunga na éya éy kamatayan. Peroéng sundinmoy i Diyos, éy tanggapénna kam, a atdinan na kam ta buhaya éwan tu katapusan. 17 Salamat taDiyos! Utusan kam na kasalanan moyto éya. Pero nadid éy sundin moyta mahusay i katutuhanan a nitoldudikam na Diyos. 18 Inagaw kam dénni Cristo to kasalanan moy. Ey nadidéy utusan kam dén na Diyos, a tulosgemtén moy i mahusay. 19Mégkagiékta éye ta medibo san a kagi, mondamaseplot moy a mapospusan. To éyaéy sésundin moy a palagi i medukés augali. Ey nadid éy dapat sundin moya palagi i mahusay a gimet, da sikam itolay na Diyos.

20 To éya a sésundin moy pabi iugali moy a makasalanan, éy éwankam pabi nasakup na mahusay augali. 21 Pero anya i nasapit moyata éya a mékasanisanike a ginametmoy? Ewan! Da i keangayan sanana éya éy kamatayan! 22 Pero na-did, éy inagaw kam dén ni Cristo tokasalanan moy, a tulos utusan kamdén na Diyos nadid. Nakamtan moynadid a tolay kam dén na Diyos. Eyanya i keangayana na éya? Ey buhaya éwan tu katapusan. 23 Dahilan ikeangayana na makasalanan a ugaliéy kamatayan. Pero i kaluub na Diyoséy buhay a éwan tu katapusan. Eygébwat ya ta Panginoon tam a CristoJesus.

7Libri Kitam To Kautusan

1A tétotop ko, sikam a nakaposposta kautusan, éy tukoy moy dén asakup san na kautusan i tolay habangbuhay siya. 2 Mara kona se: i utus aesa to kautusan, éy diyan ginanan nabébe i asawa na habang buhay siya.Pero éng mate dén tu asawa na, éylibri dén tu bébe ta utus no kautusantungkul ta pasawa. Maari dén siyaa mamakét. 3 Mara, éng mékiagumsiya ta esa a lélake, a te buhay pabitu asawa na, éy méngilélake ya. Peroéngmate dén tu asawa na, éy libri déntu bébe ta utus na kautusan tungkulta pasawa. Ewan siya tu kasalananéng mamakét. 4 Ey kona be sa dikam,sakay to kautusan ni Moises. Librikam dén nadid to kautusan, da bilangpate kamdén, daminate ti Cristo paradikam. Ey nadid éy sakup kam dénni Cristo. Minabuhay siya a huway,monda gemtén tam i mahusay parata Diyos. 5 To éya a péngsunud tamto dati a pagkatolay tam, éy dinagda-gen na kautusan tu kasalanan tam,da pékabati tam ta éya, éy gustu tamta lalo a labagén. Pero i keangayanana éya a ugali éy mahukum kitam.6Peronadid éy libri kitam to kautusanni Moises, da bilang pate kitam dénta éya. Kanya nadid éy éwan kitamtu kailangan a sumunud ta kautu-san; éngˈwan i sésundin tam déna éyDiyos, da binagu kitam na Espiritu aBanal.

Tu Kautusan Ey Mégpaliwanag TaKasalanan

7 Ey anya i kahulugina na éya?Medukés wade tu kautusan? Ewan!Pero éng éwan tu kautusan éy éwanko napospusan éng anya i kasalananna tolay. Eng éwan kinagi no kautu-san a “Diyan ka medémot,” éy éwanko maka napospusan a kasalanan imedémot. 8 Kanya tu kautusan éydinagdagen na tu kasalanan ko, dapinadikél na i kedémot ko. Dahilan,éng éwan mo pabi tukoy i kautusan,éy éwan mo be tukoy éng anya i

Taga Roma 7:9 219 Taga Roma 8:5kasalanan mo. 9 To éya éy akala koéy éwanék tu kasalanan. Pero to pé-gadal ko to kautusan éy naisip ko a tekasalananék bale. Sakay dinagdagenko be tu kasalanan ko ta higit pa taéya. 10 I kautusan éy dapat maka améngatéd ta buhay a éwan tu kat-apusan. Pero sakén, da linabag koéy siya bale i méngatéda diyakén tapanghukumdiyakén. 11Kanya tu kau-tusan éy dinagdagen na i kasalananko, da akala ko éy tétupadén kodén, pero bale éy éwan ko kaya.Kanya dahil to kautusan, éy talagaéka hukumén.

12 Kanya i kautusana éy gébwat taDiyos. Ewan medukés i kautusan, éngˈwanmahusay. 13Nadid, éngmahusaytu kautusan, éy bakit méngatéd tatolay ta panghukum dide? Ewan!Kanya hukumén na Diyos i tolay éydahil ta kasalanan de. Bakén a dahilto kautusan. I gimet no kautusan,éy mégpaliwanag ta kasalanan. Sayai katunayana a medukés i kasalanantam a talaga.

Tu Hilig Na Bégi Na Tolay14 Tukoy tam a gébwat ta Diyos

tu kautusan. Pero sakén, éy tolayéksan a éutusanék na kasalanan ko.15Mégtakaék éng bakit éwan komaaria pigilén i gimet ko a medukés. Enggustu ko a gemtén i mahusay, éyéwan ko kaya. Sala ko be a gemténi medukés a gimet; pero maski salako, éy gemtén ko be. 16 Nadid, énggemtén ko i éwan ko gustu éy mi-namaigi ko i kautusan. 17 Kanyaéwan ko gustu amégimet tamedukés.Pero tu katutubu ko a pagkatolay koa makasalanan, éy saya i mégpilitadiyakén. 18Tukoy ko a medukés i datia pagkatolay ko. Kanya maski gustuko a gemtén i mahusay, éy éwan kokaya. 19Dahilan éy gustu ko a gemténi mahusay, pero éwan ko itulos. Sakaysala ko a gemtén i medukés, pero sayai gimet kua! 20Nadid, éng gemtén ko iéwan ko gustu, éy sala ko a magkuna

sa. Pero piliténék na katutubu ko apagkatolay ko a makasalanan.

21 Kanya nadid, éy saye i napos-pusan kua: éng gustu ko a gemténi mahusay, éy gemtén ko san imedukés. 22 Gustu ko a tahod ta isipkua i utus na Diyos. 23 Pero mébatiko be ta bégi kua tu dati a pagkato-lay ko a makasalanan. Saya i még-pilita diyakén a magimet ta medukés.24-25Kanya sakén, éy sundin ko i Diyosta isip kua. Pero tu dati a pagkatolayko éy siya i sumunuda ta hilig na bégikua a makasalanan.

Kakakagbiék a tahod! Ti ésiyawadei mangiligtasa diyakén ta pagkato-lay ko a makasalanan a méngatéddiyakén ta ikate ko?

Salamat ta Diyos! Iligtasék na dahilto gimet ni Panginoon tam a JesuCristo!

8I Buhay Tam Ey Ayun Ta Espiritu

1 Kanya nadid, éy éwan hukuménna Diyos i tolay a nékipagkaesa niCristo Jesus. 2 Ewan kitam dénsakup na dati a pagkatolay tam amakasalanan a méngatéd ta ikatetam; dahilan éy nilibri kitam na Es-piritu. Siya i méngatéd ta buhay. Eygébwat ya ta pékiagum tam ni CristoJesus. 3 Medukés i dati a pagkato-lay tam. Kanya éwan kitam meligtasdahil to késunud tam to kautusan.Pero iligtas kitam na Diyos. I ginimetnaa, éy pinaange na tu anak na tamundua, a naging tolay. Pero éwansiya tu kasalanan. To nikate na éynilibri na kitam ta kasalanan tam.4 Ginimet na ya monda makatupadkitam nadid ta kautusan na Diyos. Eynadid éy sundin tam, da éwan kitamdén nadid sumunud ta dati a pagka-tolay tam a makasalanan; éng ˈwani sundin tama nadid éy tu Banal aEspiritu. 5Du tolay a sumunud ta datia pagkatolay de a makasalanan, éysugsugén de san tu gimet a medukés.Pero du sumunud ta Espiritu naDiyos,éy sugsugén de i gustu na Espiritu.

Taga Roma 8:6 220 Taga Roma 8:296 Eng sugsugén mo tu dati a pagka-tolay mo a medukés, éy hukumén kana Diyos. Pero éng sugsugén mo ibagay a tungkul ta Espiritu na Diyos,éy éwan ka maligalig, sakay mabuhayka a éwan tu katapusan. 7 Dahilan tutolay a sumunud to dati a pagkatolayna éy kontara siya ta Diyos. I konasa éy éwan maari a sumunud ta utusna Diyos. 8 Kanya éwan maari i konasa a tolay a gumimet ta kasahatan naDiyos.

9 Pero sikam, éy éwan sa kona, dasikam, éy nékipagkaesa kam ta Espir-itu na Diyos, éng talaga a mégiyandikam i Espiritu. Dahilan éng éwanédse dikam i Espiritu ni Cristo, éyéwan na kam sakup. 10 Pero sikaméy sakup kam dén ni Cristo a ta-laga, a mégiyan dén siya dikam. Ta-laga a mate i bégi moya dahil tokasalanan moy, pero i kaliduwa moyéy mabuhay a éwan tu katapusan, datinanggap kam dén na Diyos a ibilangna kam a éwan tu kasalanan. 11Tu Es-piritu na Diyos, éy siya i nagpabuhayni Jesus to lébéng. Kanya nadid, éngmégiyan dikam i Espiritu na Diyos, éybuhayén na be a huway i bégi moya.

12 Kanya nadid, a tétotop ko, éy tekailangan kitam a sumunud ta Espir-itu na Diyos, a diyan tam sugsugéntu dati a pagkatolay tam a medukés.13 Dahilan éng sundin moy i hilig nabégimoya, éyhukuménkamnaDiyos.Pero éng idelan moy i medukés agimet dahil ta tulung na Espiritu naDiyos dikam, éymabuhay kam a éwantu katapusan. 14 Dahilan i étanan aalaga na Espiritu na Diyos, éy sidengani i anak na Diyos. 15 Kanya éwankitamdénnadidméganteng ta parusana Diyos, da tinanggap na kitam déna anak na. Maari a dulawén tam siyanadid a Ama tam. 16 I Espiritu naDiyos a édse dikitam, éy siya i még-patunaya dikitam a anak kitam naDiyos. 17 Ey nadid, éng anak na kitaméy atdinan na kitam be ta gantimpalaa iatéd na ni Cristo. Dahilan éng kagu-man tam siya ta hirap na, éy kaguman

tam be siya éng maghari.I Gantimpala a Dumemét

18 I isip kua, éy éwan importantediyakén i hirap tam nadid, bagaymaala-ala ko i memahal a gantim-pala a meange dikitam. 19 I étanana nilalang na Diyos, éy umasa taoras a ipataas na Diyos du anak na.20Dahilan, i nilalang na Diyos, éy nag-ing éwan tu pasa, da saya i kaluubenna Diyos. Pero te pag-asa be i tolay.21Dahilan te dumemét a oras amalayaman dén i nilalang na Diyos, mondaéwan mate i maski anya. Kédemétna éya, éy te kabahagi be diden ya anilalang ta éya a malaya a buhay ameange du anak na Diyos. 22 Tukoytam i nilalang na Diyos, éy méghirapa méghirap a tahod a hanggan nadid.23 Ey kona be sa sikitam. Ey nadidéy mégtiis kitam a umasa kitam taoras a agawén na Diyos i bégi tama,a tanggapén na kitam a anak na. Eytu neditol a niatéd na dikitam éy tuEspiritu na. 24 Sapul to nipagligtasdikitam ni Cristo, éy umasa kitam tadumemét dikitam, a maguhay kitamsan ta asaan tam. Pero éng dinu-memét maka dén i éya a éuhayéntam, éy éwan kitam dén tu uhayén,da dinumemét dén. 25 Pero umasakitam be ta éya, maski éwan tampabi mineta, a mégtiis kitam san améguhay.

26 Nadid, éy aguman kitam be naEspiritu ta kahinaan tam. Da éwan ki-tammarunung amanalangin ta tama.Mara, aguman kitam na Espiritu adumaying ta Diyos ta disalad a isiptam. 27 Sakay i Diyos, éy tukoy na déni isip na tolay. Sakay tukoy na be iisip na Espiritu, da dumédaying diya iEspiritu alang-alang ta tolay na Diyos,ayun ta kaluuben na Diyos.

28 Tukoy tam ye: ta maski anyaa bagay, éy gemtén na Diyos imahusay ta tolay a mégmahal diya--du étanan a inakit na, ayun to planona. 29Dahilan, sapul to sapul éy tukoydén na Diyos éng ti ésiya i koo na

Taga Roma 8:30 221 Taga Roma 9:9a tolay. Side, éy pinili na a magingkapareho side na anak na a sarili,monda ti Jesus éy siya i panganayde. 30 Sakay du étanan a pinili naéy side du inakit na. Sakay side itinanggap na a ibilang na side a éwantu kasalanan. Sakay side i pataasénna.

Ewan Tu Makapagpahiwalay Diki-tam Ni Cristo

31 Nadid, anya be i makagi tamtungkul ta éya? Eng Diyos i kagumantam, éy ti ésiya i makadaig dikitam?32 I Diyos, éy éwan na niewad tu sarilina a anak, éngˈwan niatéd na aminateto kudos a para dikitam. Nadid, éngkona sa i gimet na Diyos, éy anya,éwan na beman ipagkaluub dikitami kailangan tam? 33 Ti ésiya wade imagablaa ta Diyos tungkul dikitam?Sikitam i pinili naa, a ibilang na ki-tam a éwan tu kasalanan! 34 Ti ésiyawade i manghukum dikitam? Marati Cristo Jesus, hukumén na kitamwade? Ewan! Da minate siya paradikitam, sakay nabuhay a huway, akaguman na i Diyos nadid. Siya i du-maying ta Diyos nadid para dikitam.35 Ti ésiya i makapagpahiwalay diki-tam ta pégmahal ni Cristo dikitam?Ewan, da éwan na kaleksapan i ma-halén na. Maski te hirap kitam, maskite mékialam dikitam, maski te alépkitam, maski adene kitam a mate, éyéwan tu makapagpahiwalay dikitamni Cristo. 36Ey te hirap kitam a talaga.Ey kagi to kasulatan a palagi kitama adene a bunon, da méniwala kitamdiya. Kanya ibilang de kitam a komani tupa a bunon. 37 Pero ta étanan aéya a hirap tam éy aguman kitam niCristo, monda kaya tam side a taluén.Ewan na kaleksapan i mahalén na atolay. 38 Méniwalaék a siguradu aéwan tu makapagpahiwalay dikitamta pégmahal ni Cristo dikitam. Maskimate kitam, maski buhay kitam pabi.Maski anghel, maski espiritu a iba.Maski anya i manyari dikitam nadid apanahun sakay ta esa pa a panahun.

39Maski du espiritu ta langet éy ta lu-taa. Maski kontara dikitam i étanan,éy éwan tu makapagpahiwalay diki-tam ta Diyos, da mahal na kitam dahilto gimet ni Panginoon tam a JesuCristo.

9Du Judeo Ey Pinili Na Diyos

1 Nadid, te kaginék dikam tungkuldu Judeo. Katutuhanan i éye a kagiko. Sakupék ni Cristo, a éwanékmégbuli-buli. I Banal a Espiritu éymégiyan ta isip kua. Kanya tukoyko a tama i kagi kuae. 2 Mahigpiti kalungkutan kua du kapareho ko aJudeo! Mégsisiék tu isip dide, da lahiko side! Side i kabébayan kua, éytalaga amaparusaan side. 3Gustu ko asakén maka i isumpaa na Diyos kesiradide. Maski sakén maka i maibuta niCristo kesira dide. 4Du Judeo, éy sidei pinilia na Diyos to araw, a nagingtolay na. Side i anak na Diyos. Sidei kaguman na to araw. Nékipagka-sundu i Diyos dide, a inatdinanna sideto kautusan na, sakay to pangako na.Side i sinumamba diya. 5 Du apo-apode to araw éy ti Abraham, sakay tiIsak sakay ti Israel. Ey ti Cristo, tonaging tolay siya, éy Judeo be siya akabébayan de. Siya i Diyos a mataasta étanan. Purién tam siya a éwan tukatapusan! Kona maka sa.

6 Kinagi dén na Diyos a tolay na duJudeo. Ey éwan naibut tu nipangakona, maski inidelan de ti Cristo. Daéwan étanan a Judeo i tinanggap naa tolay na. 7 Ewan du étanan a apo-apo ni Abraham i tolay na Diyos. Dakinagi na Diyos ni Abraham, a “Bastadu apo no anakmo a ti Isak imebilanga gébwat diko.” 8 Nadid, i kahulu-gan na éya, éy éwan tolay na Diyos iétanan a nienak ni Abraham, éngˈwanbasta du anak a gébwat to pangakona Diyos. 9 Ey anya tu nipangako naDiyos ni Abraham? “Ta esa a taon,”kagi na, “éy magsoliék dikam. Ta éyaa panahun éymagenak ti Sara a bakésmo ta lélake.” Siya éy ti Isak.

Taga Roma 9:10 222 Taga Roma 10:110Sakay éntamoy ti Rebeka a asawa

ni Isak. Méngilog pabi siya to anak naa kambal, 11-12éy kinagi na Diyos diya,a “Tu sumunud a ienak, éy mataassiya to aka na.” Enta moy, éwan pabiside nienak, éy pinili dén na Diyos tuikaduwa, a ti Hakob. Makay isip moypinili na Diyos tu esa dahil to ugalina a mahusay. Pero éwan, da saya ikaluuben na. 13Da kagi to kasulatan apinili na Diyos ti Hakob, a inidelan natu aka na a ti Esaw.

14 Nadid, éng kona sa, éy anya,makagi tamwade a éwan tama i gimetna Diyos, da tanggapén na tu esa,sakay tu esa éy éwan? Ewan! 15 Dakinagi na Diyos ni Moises to araw, a“Kagbian ko i maski ti ésiya a gustuko a kagbian.” 16 Kanya du tolay atanggapén na Diyos, éy éwan ya dahilto gimet de, éngˈwan gébwat san ya takagbi na Diyos.

17Mara enta moy ti Hari Paraon toaraw: kinagi diya naDiyos, a “Ginimetta ka a Hari ta Egipto, monda éng ibu-tan ta ka, éy meta na tolay i kapang-yarian ko, tulosmetanyag i ngahen kota buu a mundu.” 18 Kanya sikitam,meta tam a kagbian na Diyos i maskiti ésiya a gustu na. Sakay pati éypaktogén na i ulo du iba a gustu na apaktogén.

Gemtén Na Diyos I Tolay Ayun TaGustu Na

19 Nadid, éng kona sa i gimet naDiyos, éy makay kagi moy a bakitsisién na pa i tolay éng éwan de siyasundin, da Diyos ngani dén i nagpak-tog ta ulo dia! 20 Pero i sengbet kuata éya, éy éwan kam maari a magpin-tas ta plano na Diyos. Bakit, maariwade i linalang na Diyos a mégkagidiya, a “Bakit linalangék ta kona se?”21 Ataay, tu mégimet ta binga, éwanbale siya maari a mégimet ta binga amemahal sakay ta binga amura ta esasan a piraso a luta?

22 Nadid, kona sa i Diyos--gemténna i tolay ayun ta gustu na. Kanya dutolay amedukés, éy talaga a parusaan

na. Pero tiisén na pabi side, mondaipeta na i pégparusa na dide. Sakayta kapangyarian na éy ipeta na be.23 Gustu na ipeta na i kapangyarianna a mataas, sakay tu kaluub na dutolay a kagbian na, du pinili na amégiyan diya ta langet. 24 Ey sikitamngani i pinili naa. Judeo éy ta éwanJudeo i pinili naa. 25 To kasulatanni Oseas, éy kinagi na ta éye: “Dutolay a éwan Judeo, éy tanggapén koside a tolay ko, a mahal ko side.”26 To éya éy kagi de a éwan tolay naDiyos du éwan Judeo. Pero nadid éydumemét i oras a dulawén de side aanak na Diyos. 27 Sakay tu kasula-tan ni Isayas, i kagi na tungkul duJudeo, éy “Maski meaadu side a ko-man i baybay ta diget, éy kétihék sani meligtasa dide; 28 da bigla na Diyosa ganapén i pégparusa na ta tolay tamundua.” 29 Sakay esa pa a kagi niIsayas, éy “I mataas a Panginoon, éngéwan na inagaw du sénganya du anaktam to te hirap tam, éy naubus kitama koman i banuwan na Sodoma sakayta Gomora.”

Du Judeo EyEwanMéniwalaNi Cristo30 Nadid, i kahulugina na éya, éy

kona se: Du éwan Judeo, éy éwan sidepinumilit a tanggapén side na Diyos;pero nadid éy tinanggap na dén side,a ibilang na side a éwan tu kasalanan,dahil to péniwala de ni Cristo. 31 Perodu Judeo éy pinumilit side a tumupadta kautusan, monda tanggapén sidena Diyos. Pero éwan de kaya. 32Kanyaéwan side maari, éy dahil pinumilitside a tanggapén side na Diyos dahilto ginimet de. Pero éwan side inu-masa ni Cristo. Mara ti Cristo éy bitoa kinehakpaan du Judeo. 33 Da kinagina Diyos to kasulatan, a “Enta moy,iedton ko ta banuwan na Judeo i esaa lélake. Mara bito siya a kehakpaanna tolay ta iyamut de. Pero du to-lay a méniwala diya, éy éwan sidemalungkut.”

101 A tétotop ko, i panalangin kua,

Taga Roma 10:2 223 Taga Roma 11:2éy meligtas maka du kapareho ko aJudeo. Saya i gustu ko a tahod atahod! 2 Tutuhanan a mékidiyos sidea tahod, peromali i pékidiyos dia. 3Daéwan de tukoy éng kodya na Diyosa tumanggap ta tolay. Ey nadid, daéwan de tukoy, éy ginimet de i sarilide a rilihiyon, monda gustumaka sidena Diyos. Pero éwan side méniwala atanggapén na Diyos i tolay a umasa niCristo. 4 Pero ti Cristo, éy pinalipasna dén tu kautusan a péniwalaan naJudeo. Kanya nadid éy tanggapénna Diyos i maski ti ésiya a umasa niCristo, a ibilang na side a éwan tukasalanan.

Tanggapén Na Diyos I Maski Ti Esiya5 Nanulat ti Moises to araw, a i

tolay a sumunud ta étanan a édseto kasulatan, habang buhay, éy siyai tanggapéna na Diyos; siya i melig-tas. 6 Pero tungkul ta pénanggap naDiyos ta tolay a umasa ni Cristo, éyte kagi be: Diyan kam kan mégkagi ate kailangan kam a umange ta langeta magpaange se ni Cristo, a mondailigtas na kam. 7 Diyan kam kan bemégkagi a te kailangan kam a maga-hayokni Cristo ta Dinatagen, amondaaguman na kam. 8 Dahilan tu kagi naDiyos a ipahayag ko éy tanggapén naDiyos du umasa ni Cristo. Ey éwanya mehirap a mapospusan, da tukoymoy dén. 9Eng ipagtapatmo a ti Jesuséy Panginoon, sakay éng méniwalaka a tahod a binuhay siya na Diyosto lébéng, éy meligtas ka a talaga.10 Dahilan, éng méniwala kitam a ta-laga, éy tanggapén kitam na Diyos, aibilang na kitam a éwan tu kasalanan.Eng ipagtapat tam a siya i Panginoontam éy meligtas kitam. 11 Kagi tokasulatan, amaski ti ésiya améniwaladiya, éy éwan malungkut, 12 maskiJudeo éy ta éwan Judeo. Da i Diyos éyPanginoon ta étanan. Méngatéd siyata biyaya ta étanan a dumaying diya.13Dahilan i maski ti ésiya a dumayingta ngahen na Panginoon éy meligtas.

14 Pero i tolay, éy éwan side du-maying ta Panginoon éng éwan desiya tukoy. Ey pakodyan de siya amatukuyan, éng éwan de pabi naba-heta. Ey pakodyan de amabaheta éngéwan tu méngibaheta dide? 15 Sakayéwan tu méngibaheta dide éng éwantumagutus ta esa a angemangibahetadide. Kanya te kagi to kasulatan, a“Masahat i tolay bagay te dumemétdide a méngibaheta dide ta Mahusaya Baheta.”

16 Pero te meadu be a tolay a éwanméniwala to nabaheta de a tungkulta Mahusay a Baheta. Maski ti Isayasto araw, éy kinagi na a “Panginoon,éwan side méniwala to nibaheta kodide.” 17 Kanya i tolay, méniwala sideni Cristo bagay mabaheta de. Sakaymabaheta de bagay te magtoldu didetungkul ni Cristo.

18 Nadid, du Judeo a éwan méni-wala; bakit wade? Ewan de wade pabinabaheta? Ewan! Nabaheta de dén.Dahilan maski ta ahe ta mundua, éynabaheta de dén i Mahusay a Baheta.19 Bakit, éwan napospusan du Judeo atanggapén be na Diyos i tolay a maskiéwan Judeo? Ewan! Napospusan dedén ya. Da kinagi ni Moises a gemténna Diyos a ménaghili du Judeo dahilta kagbi na du iba a tolay a éwannakapospos. 20 Sakay kagi ni Isayas,a pumeta i Diyos du éwan Judeo atolay a éwan nagahayok diya. 21 Perodu Judeo, kagi na, éy gustu na Diyosa palagi na side a tanggapén, peromasuwayin side.

11Ewan Inidelan Na Diyos Du Judeo

1 Nadid, dahil ta éya a kinagi ko,éy anya isip moya? Inidelan wadenadid na Diyos i tolay na a Judeo?Ewan! Mara sakén, Judeoék. Apoékni Abraham. Sakupék ta lahi a gébwatni Bendyamin. 2 Kanya tukoy tama éwan inidelan na Diyos i tolay naa Judeo a pinili na to araw. Ewanmoy maala-ala tu kagi to kasulatantungkul ta éya? Ti Purupeta Eliyas,

Taga Roma 11:3 224 Taga Roma 11:22éy nagabla siya ta Diyos du kaparehona a Judeo, a 3 “Panginoon,” kagi na,“binunu de dén du iba a purupeta améniwala diko. Sakay hinukat de déndu pégdasalan me diko. Ey nadid,”kagi na, “saken san dén i nabuhaya améniwala diko. Sakay gustuék de bedén a bunon.” 4 Pero “Ewan,” kagina Diyos. “Ewan san siko i méniwalaadiyakén. Da te pitu pabi a libu aJudeo a méniwala diyakén, a éwanpabi sinumamba to diyos-diyosan a tiBaal.”

5 Ey kona be sa nadid a panahuntam. Te sénganya pabi a Judeo améniwala. Side i pinilia na Diyos atolayna, da kagbianna side. 6Pinili naside dahil to kagbi na, éwan dahil tokésunud de to kautusan na. Dahilanéng tanggapén na Diyos i tolay dahilta késunud de, éy éwan tunay i kagbina dide.

7Nadid, anya i kahulugan na éya? Ikeaduan na Judeo éy éwan tinanggapna Diyos, maski gustu de a tanggapénna side. Basta du séngasénganyasan a pinili na, éy side san i tinang-gap naa. Pero du iba, éy mekétogside tu ulo. 8 Kagi to kasulatan, éyginimet side na Diyos a mekétog tuulo, monda éwan de mapospusan iplano na Diyos. Kanya hanggan nadidéy kona sa i ugali na Judeo. 9 Sakay tiDabid, éy kinagi na tungkul du Judeoi kona se: “Maparusaan maka side,”kagi na, “da umasa side ta kasaganaande, kesira ta Diyos. Mahukum makaside. 10 Atdinan maka side ta luku-luku a isip de, monda éwan demapos-pusan, monda dumemét dide i mehi-rap a buhay.”

11 Nadid, meta tam a dikél ikasalanan du Judeo, da inidelan deti Cristo. Ey anya wade, idelan wadebe dén side nadid na Diyos? Ewan!Pero nadid, dahil to kasalanan de, éymeadu dén a tolay a éwan Judeo imakaligtas. Kona sa, monda sumenemaka du Judeo dide, a tulos sidemakaa sumoli ta Diyos. 12 Nadid, da éwannaniwala du Judeo, éy inatdinan naDiyos du tolay a iba ta kaligtasan de.

Kanya kédemét na oras amaniwala duJudeo ni Cristo, éy lalo a dikél i kaluubna Diyos du tolay a éwan Judeo.

Halimbawa Ta Sanga-sanga No Kayo13 Nadid, te kaginék dikam a éwan

Judeo. Piniliék na Diyos a sakén ipinaange na a mégtoldu du tolay aéwan Judeo. Kanya mesipagék ta éya,14 monda maka sumene du kaparehoko a Judeo dikam, monda maka éytanggapén de be ti Cristo, a tulosmeligtas be side. 15 Dahilan, to péng-pabaya na Diyos du Judeo, éy tinang-gap na du iba a tolay a éwan Judeo. Eynadid kédemét na oras a tanggapénna du Judeo a huway, éy lalo a maigi isuwerte tama--koman kitam i tolay anabuhay a huway!

16 Nadid, ti Abraham to araw, éytolay na Diyos. Kanya du apo-apo naa Judeo, éy tolay be side na Diyos.Halimbawa, du neditol a Judeo, éyponan na kayo. Eng koo na Diyos iponan no kayo, éy kona be sa i sanga-sanga na. Mara, i sanga-sanga na éydu Judeo. 17 Ey nadid, kentol na déni sénganya du sanga-sanga na. Sakaysikam a éwan Judeo, mara sikam ikalewas de, a nitongko kamdén nadidto ponan no kayo. Te buhay kam agébwat to ponan. 18 Pero diyan moyapién du sanga-sanga na a minebut.Diyan kam mégkagi a mahusay kamdu Judeo. Da sanga-sanga kam be san,a gébwat i kabuhayan moy to ponan.

19Makay kagi moy a “Minebut déndu dati a sanga-sanga na, mondasikame i kalewas de.” 20 Tahod ya.Minebut side da éwan side méniwala.Sakay sikam a éwan Judeo, tinanggapkam dén na Diyos dahil san ta péni-wala moya diya. Kanya diyan kammégpalalo, éngˈwan dapat umantengkam ta Diyos. 21 Da entan moy, éngpinarusaan na Diyos du tolay na aJudeo, éy makay parusaan na kambe. 22 Enta moy i ugali na Diyos--mebait siya, perometapang be! Meta-pang siya du éwan méniwala, peromebait siya dikam, éng éwan moy

Taga Roma 11:23 225 Taga Roma 12:4-5pabayan tu péniwala moy diya. Peroéng kaleksapanmoy tu péniwala moydiya, éy parusaan na kam be. 23 Sakaypati du Judeo, éng soli side a méni-wala a huway, éy tanggapén side naDiyos. Mara itongko side na Diyos ahuway to ponan no kayo. 24 Sikam aéwan Judeo, mara sanga-sanga kama kentol to kayo a éwan mégbunga,a monda itongko kam to mahusay akayo a te bunga. Ey du Judeo, dakentol side na Diyos a huway. I sanga-sanga na éya a kayo éy du tolay naDiyos.

Kagbian Na Diyos I Etanan25 A tétotop ko, te kaginék dikam a

lihim, a gustu ko a mapospusan moy,monda éwan kammégkagi amahusaykam du Judeo. Saye i gustu ko a ma-pospusan moy: I késuwaya na Judeoéy éwan pirmi. Nadid san a panahuni pégidel dia ta Mahusay a Baheta,hanggan éwan pabi nagpasakup niCristo i étanan a iba a tolay a pinili naDiyos. 26Eng nanyari i éya, éy magsisidu Judeo a meligtas side a étanan. Date kagi to kasulatan, a“Tu méngiligtas, éy gébwat ta

banuwan na Judeo. Ibutanna i gimet na Judeo amedukés. 27 Sakay i Diyos,éy mékipagkasundu dide, aibutan na i kasalanan de aétanan.”

28Du Judeo, da inidelan de i Mahusaya Baheta, éy naging kontara side taDiyos. Ey dahil ta éya, sikam a éwanJudeo, éy pagkékataon moy, da tang-gapén kam dén nadid na Diyos. Perodu Judeo, éymahal pabi side na Diyos,alang-alang du apo de to araw. DuJudeo, éy side i pinilia na Diyos 29 atolay na. Ey éwan siya magbagu tuisip tungkul du tolay a tiniyak na akagbian. 30Mara sikam a éwan Judeo,dati kam amasuwayin ta Diyos to éya.Pero nadid, da éwan dénméniwala duJudeo, éy sikam dén nadid i kékag-bian naa. 31 Sikam a éwan Judeo éyméniwala kam nadid, éy du Judeo éyéwan. Sikam éy kinagbian kam dén

na Diyos. Ey kona be sa du Judeo taesa a panahun ta pagsisi de. 32 Dakinagi dén na Diyos a masuwayin iétanan a tolay, monda kagbian na sidea étanan.

Puri Ta Diyos33-34 Dikél a tahod i kagbi na Diyos

ta tolay! Matalinung siya a tahod,a mépospusan na i étanan! Ti ésiyai makapospusa ta isip na Diyos? Tiésiya i makapagtoldu diya? Ti ésiyai makapagpaliwanag ta ugali naa?35 Ti ésiya i nakapangatéd ta Diyos, amonda te utang i Diyos diya? 36Ewan!Gébwat ta Diyos i étanan, da siya inaglalanga ta étanan! Siya i te koota étanan. Puri ta Diyos a éwan tukatapusan! Kona sa.

12I Tunay a Kéasa Tam Ta Diyos

1 Kanya nadid, a tétotop ko, dakinagbian kitam dén na Diyos, éy tepékiohonék dikam. Iatéd moy nadid ibégi moy ta Diyos habang buhay kam.Diyanmoy gemtén i medukés, mondakoo na i bégimoya. Saya i katunayanaa méniwala kam diya a talaga. 2Diyankam umayun ta ugali ta munduae.Engˈwan ipabagu kam ta Diyos tu isip,monda mabagu tu ugali moy, mondamapospusanmoyéng anya i kaluubenna Diyos. Monda mapospusan moyéng anya i mahusay ta Diyos, o énganya i kasayaan na, sakay ta tama agimet.

3 Dahil to tungkulin ko a niatéddiyakén na Diyos, éy mégkagiék taéye ta bawat esa dikam: diyan moyisipén a mahusay kam ta iba a to-lay. Engˈwan isipén moy ta mahusay,éng anya i kinamihasaan moy a ni-pagkaluub dikam na Diyos. Mag-isip kam ayun ta péniwala moy anipagkaluub na Diyos ta bawat esadikam. 4-5 Mara i bégi na tolay éymeadu a kasangkapan, a éwan pari-pareho i gimet dia. Ey kona be sa ibégi ni Cristo. Nadid, sikitam i bégini Cristo, a sikitam i kasangkapan na

Taga Roma 12:6 226 Taga Roma 13:7bégi naa. Sakay naging isesa kitamdén. Sakay iba-iba i tungkulin tama.6 Nadid, i tungkulin tam a iba-ibaa nipagkaluub dikitam na Diyos, éygamitén tam side ta mahusay. Engnipagkaluub diko na Diyos a bihasaka a magpahayag ta kagi na, éy mag-pahayag ka ayun ta péniwala mo.7 Eng pinagkaluuben ka na Diyos tatungkulin mo amangtulung ta iba, éytulungan mo dén. Eng i tungkulinmo éy mégtoldu, éy magtoldu ka dén.8 Eng i tungkulin mo éy maghatul,éy sigi ka; maghatul ka dén. Engnipagkaluub diko na Diyos i tungkulinmo a méngatéd ta te kailangan, éymangatéd ka dén ta mahusay. Engsiko i te kapangyarian ta gurupu mo,éy tulungan mo du kaguman mo tamahusay. Sakay éng aguman mo i tehirap, éy diyan ka mégtamad.

9 Mahalén moy i kapareho moyta matapat. Kaiyamutan moy imedukés. Sugsugén moy i mahusaya ugali. 10 Négsuyuan kam a konata tunay a pépétwadi. Igalang moydu kakaguman moy ta mahusay.11 Magpakasipag kam tu isip amagtarabaho ta Panginoon. 12 Dapatmasaya kam ta kéasa moy niJesus. Magtiyaga kam ta kahirapanmoy. Manalangin kam a palagi.13 Mangatéd kam du tétotop moy ate kailangan. Patulusén moy ta bilemoy i iba a tolay.

Tulungan Moy I Kalbug Moy14 Diyan moy isumpa du méngloko

dikam, éng ˈwan ipanalangin moyside. 15 Mékipagsaya kam ta étanana masaya. Eng te mégsanget,éy mékipagkaesa kam be dide.16 Négsuyuan kam. Diyan kammégmalaki. Ey tanggapén moy be imababa a tolay. 17 Eng te ménglokodikam, éy diyan kam guméganti tamedukés. Pilitén moy a gemténi mahusay a ugali. 18 Eng maari,éy mékiagum kam ta mahusay taétanan a tolay. 19 A kékadimoy ko,diyan kam bumébilés. Bahala san i

Diyos ta éya. Da kagi to kasulatan, abahala i Diyos a gumanti ta nagimetta medukés. 20 Eng ˈwan, i maari agimet moy éy éng mégalép tu kalbugmo, éy pékanén mo. Eng mégeplék,éy pénumén mo. Eng pakunan mo sa,éy masanike siya to ginimet na diko amedukés. 21 Diyan kam bumébilés,makay madaig kam na medukés.Maigi pa éy gemtén moy i mahusaymonda madaig moy i medukés.

13Ipasakup Kam Ta Gubiyerno

1 I bawat esa a tolay éy dapatipasakup du pinunu na gubiyerno.Dahilan éy éwan tu pamahalaan aéwan Diyos i nagpataas diya. Maskiahe a pinunu éy Diyos i nagpataasadiya. 2 Kanya i maski ti ésiya aéwan méniwala ta pamahalaan nagubiyerno, éy kontara siya ta planona Diyos. Tu magkuna sa, éy ma-parusaan siya. 3Dahilan, du pamaha-laan éy dapat antingan namégimet tamedukés. Pero éwan be dén uman-teng du mégimet ta mahusay. Gustumo a éwan ka méganteng ta pama-halaan? Gumamet ka ta mahusay,éy purién de ka. 4 Dahilan, side apinunu éy mégtarabaho side ta Diyosta ikahusay mo. Pero éng gémténmo i kasalanan, éy umanteng ka,da side éy te kapangyarian a talagaa magparusa. Side éy utusan naDiyos a mégparusa ta magimet tamedukés. 5 Kanya ngani, éy dapatkam a ipasakup du pamahalaan nagubiyerno, monda maiwasan moy iparusa na Diyos. Sakay pati éy saya itama a ugali.

6 Nadid, du pamahalaan na gubiy-erno, éng tupadén de tu tungkulinde, éy saya i tarabaho dia ta Diyos.Kanya i maigia dikam éy magbuweskam. 7 Bayaden moy side ta utangmoy ta gubiyerno. Maniwala kamdide, a igalang moy side.

Isolot Moy I Ugali Ni Jesus

Taga Roma 13:8 227 Taga Roma 14:128 Bayaden moy tu utang moy ta

kapareho moy, sakay mahalén moytu kapareho moy. Eng kona kam sa,éy matupad moy dén i utus na Diyos.9 Dahilan, éng mahalén moy tu ka-pareho moy a kona ta pégmahal moyta bégi moy, éy éwan moy labagéndu utus a diyan ka méngibébi, diyanka mémuno, diyan ka mégtako, diyanka medémot, sakay du iba pa a utus.10 Tu mégmahal ta kapareho na, éyéwan siya mégimet ta medukés diya.Kanya éng mahalén moy tu kaparehomoy, éy tupadén moy dén a talaga iutus na Diyos.

11 Dapat kona sa i ugali moy nadid,da éwan male a panahun éy sumolise tu Panginoon a mangalap dikitam.Diyan kam matidug, da adene dénnadid i oras a iligtas na kitam, kesirato ditol a péniwala tam. 12 Adenedén a malipas i kahirapan tam tamunduae. Adene dén a dumeméti aldew a agawén kitam na Pangi-noon. Kanya ékbusén tam nadid iugali ta mundua a medukés, a isolottam i ugali na Diyos. 13 Gemtén tami mahusay, da mégiyan kitam nadidta demlag. Diyan kitam méglasing,sakay diyan kitammégpehéng ta bas-tos. Diyan kitam méngibébi. Diyankitam méglébug. Diyan kitam mé-naghili. 14Diyan moy pépansingén tudati a ugali moy a medukés. Engˈwanisolot moy tu ugali ni Panginoon JesuCristo.

14Diyan Moy Pintasan Du Top Moy a

Iba1 Nadid, tungkul ta tolay a mehina

pabi ta péniwala de ni Cristo, éy tang-gapén moy i kona sa. Pero diyankammékipagpasuwaydide tungkul taugali de. 2 Mara, tu tolay a mehinapabi tu péniwala, éy isip na a bawala méngan ta pilas. Kanya i kanénna sana éy tu imula. Pero du iba améniwala ni Cristo, éy isip de maaria méngan ta pilas. 3 Sikam a ménganta pilas, éy diyan moy pintasan du

méngan ta nimula san. Sakay sikama mégisip a bawal tu pilas, éy diyanmoy be pintasan tu méngan ta pilas.Da tinanggap dén na Diyos i éduwaa éya a kalase a tolay. 4 Bakit! Isipmo tungkulin mo a mégpintas ta utu-san na iba? Tu Panginoon na san imakapégkagi ta utusan na, éng tamatu gimet na, o éng éwan. Ey mahusayngani i gimet na, da aguman siya naPanginoon na.

5 Mara, te sénganya a tolay aipangilin de i esa a aldew, a mahigitkan ya kesira ta iba a aldew. Sakay teiba man dén a kagi de a paripareho iétanan a aldew. Dapat magpakatibayi bawat esa ta sarili na a isip tungkulta éya. 6 Dahilan i méngilin ta esaa aldew, éy méngilin side ayun tapéniwala de ta Panginoon. Sakay iméngan ta pilas, éy méngan ta éyaayun ta péniwala de ta Panginoon,da mégpasalamat be side ta Diyos takanén de. Ey kona be sa i ménganta imula san--méngan be side ta konasa ayun ta péniwala de ta Panginoon,da mégpasalamat be side ta Diyosta kanén de. 7 Sikitam, maski matekitam o buhay kitam pabi, éy éwantam koo a sarili i bégi tam, 8 éngˈwankoo na Panginoon tam. Kanya maskimate kitam nadid, o éwan pabi, éy da-pat gemtén tam i kasayaan na Pangi-noon tam. 9 Dahilan ti Cristo éy natesakay huway a nabuhay, monda mag-ing Panginoon siya ta étanan. Patidu pate sakay na étanan a buhay éyPanginoon de siya.

10 Kanya sikam, diyan moy pin-tasan tu top moy ta péniwala, éng ibai ugali de. Sakay diyan moy apiéntu top moy. Da sikitam a étanan éypaharapén kitamnaDiyos, bagay orasna dén a maghukum. Kanya siya sani bahala a mégpintas. 11 Da nakagito kasulatan a kinagi na Panginoon,a “Tutuhanan a luméluhud i étanana tolay diyakén, sakay aminén de aétanan a sakén éy Diyosék.” 12 Kanyatukoy tam i bawat esa dikitam éytumaknég kitam a talaga ta harap na

Taga Roma 14:13 228 Taga Roma 15:10Diyos, a aminén tam diya i étanan aginimigimet tam.

Diyan Moy Pagkasalaén Tu Kagu-man Moy

13Nadid, éng kona sa, éy diyanmoydén pépintasan i iba. I maigia a isipmoy éydiyanmoy atdinandukakagu-man moy ta ipagkasala de. 14Dahil tapékiagum ko ni Panginoon Jesus, éynasiguru ko a éwanbawal améngan tamaski anya. Pero éng akala na maskiti ésiya a bawal i pilas, éy bawal nganidiya a talaga. Maigi pa éy diyan nakanén. 15 Eng atdinan mo tu top mota medukés a isip na, da méngan kata pilas, éy mali ka, da kinagi na abawal. Bakit, éwan mo mahalén i topmo ta péniwala? Minate ti Cristo parabe diya. Kanya diyan mo siya ipa-hamak dahil ta péngan mo. 16 Kanyai ugali mo, maski mahusay diko, éydiyan mo itulos éng mapintasan naiba. 17 Dahilan sikitam a nipasakupta Diyos, éy éwan importante dikitami kanén éy ta inumén. Eng ˈwan iimportantea dikitam éy gemtén tami gustu na Diyos, sakay mabati tam imapayapa a buhay sakay ta kasayaana gébwat ta Banal a Espiritu. 18 Imégtarabaho ni Cristo ta kona sa, éysiya i kinagustuan na Diyos. Sakaysiya i iyégalang na tolay.

19 Kanya pilitén tam a négsuyuankitam du kakaguman tam, sakaymakapagpatibay kitam ta bawat esa.20Diyan moy sidaén i péniwala no esadahil ta pénganmoy ta pilas. Talaga amaari kitam a méngan ta maski anya.Pero mali kam éng pagkasalaén moyi iba a tolay dahil ta péngan moy.21 Maigi pa éy diyan moy gemtén imaski anya a méngatéd ta kagumanmoy ta ipagkasala na. Mahusay iéwan méngan ta pilas éy ta alak, éngmangatéd ya ta iba ta ipagkasala de.

22 Mara sikam, éng isip moy aéwan kasalanan i méngan ta pilas,éy maari. Pero siko maka san dén,sakay na Diyos i dapat makapospos tapéniwala mo tungkul ta éya. Diyan

moy ya ipékipégsuway ta iba. I to-lay a éwan mégalanganin tungkul tatama a kanén, éy siya i mahusay tuisip. 23Pero tu mégalanganin tungkulta pilas, sakay kanén na be, éy tekasalanan siya, da éwan ayun ta péni-wala na. Maski anya i gemtén moya,éng éwan ayun ta péniwala moya, éykasalanan ya.

15Diyan Moy Isipén Tu Sarili Moy

1 Sikitam a matibay ta péniwalatam, éy dapat a pagtiisan tam i ugalidu mehina pabi. Diyan tam isipén isarili tam san. 2Engˈwan aguman tampa i kapareho tam, monda tumibaybe i péniwala de. 3 Da entan moy tiCristo: éwan na inisip tu sarili na.Da kagi ta kasulatan a tinanggap niCristo i étanan a iyamut na tolay taDiyos. 4 I étanan a nesulat to arawta kasulatan na Diyos, éy monda ma-pospusan tam, monda umasa kitamta Diyos ta mahusay. I kasulatan, éyatdinan na kitam ta pégtiyaga tam,sakay patibayén na be i péniwala tam.5 Atdinan kam na Diyos ta pégtiyagamoy sakay ta kétibay na isipmoya. Eyi panalangin ko nadid, éy aguman nakam maka, monda négsuyuan kam tamahusay, ayun ta kaluubén ni CristoJesus. 6 Kona maka sa, monda négk-aguman kam amagpuri ta Diyos. Siyai Ama na Panginoon tam a Jesu Cristo.

7 Tinanggap kam na Diyos. Nadid,pati sikam éy tanggapén moy be ibawat esa a kaguman moy, mondamapuri na tolay i Diyos. 8Da tandaanmoy, ti Cristo éy inumange ta mund-uae a tulungan na du Judeo, a mondaipeta na a matapat i Diyos, sakaytinupad na i étanan a nipangako naDiyos du apo-apo de to araw. 9 Sakaypati éy inumange be se siya, mondadu éwan Judeo, éy purién de i Diyosta kagbi na dide. Ayun ya ta kagi niCristo to kasulatan, a “Purién ta ka taharap du tolay a éwan Judeo. Sakaypurién ta ka ta kanta ko.” 10 Sakayte kagi a esa a “Sikam a éwan Judeo,

Taga Roma 15:11 229 Taga Roma 15:33éy kagumanmoy be du tolay na Diyosa magpasalamat!” 11 “Purién siya atahod na étanan a tolay ta mundua!”12 Sakay tu kasulatan ni Isayas, i kaginaa éy “Te dumemét a apo ni Hese aienak. Humayag siya a siya i magharidu éwan Judeo a tolay. Siya i asaandia.”

13 I Diyos i asaan tama. Ménalang-inék diya, a atdinan na kam makata kasayaan moy sakay ta mapayapaa isip dahil ta péniwala moy diya.Monda i Banal a Espiritu éy patibayénna pa i pag-asa moy diya.

Tu Tungkulin Ni Pablo14 A tétotop ko, méniwalaék a

mahusay i ugali moya. Tukoy koa mépospusan moy dén ta hustu,monda maari kam a négpaalala-hanan. 15Pero ta sulatae, éy mahigpiti pégpaala-ala kua dikam tungkulta sénganya a bagay. Nisulat ko yedikam ta kaluub na Diyos diyakén16 a naging utusanék ni Cristo. Itungkulin kua éy tulungan ko duéwan Judeo a tolay, da sakén iméngipahayaga dide ta Mahusay aBaheta. Mara sakén i méngatédata Diyos du éwan Judeo a tolay. Eytanggapén na side, da pinabanalside na Banal a Espiritu. 17 Dahilta pékiagum ko ni Cristo Jesus, éymésayaék ta tarabaho ko ta Diyos.18 I éasaan ko sana, a pégkagian ko,éy tu nipagimet ni Cristo diyakén,monda maakit ko du éwan Judeo atolay, monda méniwala side ta Diyos.Ey inakit ko dén side ta kagi ko sakayta tarabaho ko be, 19 sakay tanda amakataka-taka, sakay ta tulung nakapangyarian na Banal a Espiritu.Kanya sakén, sapul ta Jerusalemhanggan ta Iliriko, éy nipahayag kodén i Mahusay a Baheta tungkulni Cristo. 20 Saya i hangad kua,a méngipahayagék ta Mahusay aBaheta ta maski ahe a lugar a éwan depabi tukoy ti Cristo, monda éwanékmagtoldu ta natolduan dén na iba.21 Da kagi na kasulatan, éy “Du éwan

pabi nakabaheta ta tungkul diya, éymabaheta de, a mapospusan de dén.”

Tu Gayak Ni Pablo22 Kanya éwanék pabi sina

makaange dikam, da mégtolduékpabi ta éye. 23-24 Pero nadid, danatapos dén i tarabaho ko di banuwana éye, éy mégayakék a bumisitadikam ta Roma. Nale a panahun éygustu ko dén a bumisita dikam. Eynadid gayak ko a tumulos dikam tapéglakad ko ta Espanya. I asaan kobia, éy tulunganék moy be, mondamakatulosék ta Espanya.

25 Pero nadid, éy méglakadék pata Jerusalem, monda kébilén ko pasa i tulung me a para du Judeo améniwala ni Jesus ta éya, 26 da tetolay a mehirap ta éya. Ey du tétotoptam ta Masedonia sakay ta Akaya,pékabaheta de a te hirap du Judeota Jerusalem, éy négambagen side tapara dide. 27 Nalowas side tu isipa négambagen. Ey talaga a dapat atumulung side du Judeo a te hirap,da éwan side Judeo. Ey du éwanJudeo éy te kabahagi side nadid takaluub na Diyos du Judeo. 28 Kanyasakén, péngitugén ko ta ambag deta Jerusalem, éy tumulosék dikam taRoma, ta péglakad ko ta Espanya.29 Ey kédemét ko sina, éy agumanékni Cristo, monda maariék a mégkagidikam ta kaigian moy.

30 Nadid, a tétotop ko, te kaginékdikam. Alang-alang ta Panginoontam a Jesu Cristo, sakay ta pégmahalmoy diyakén a gébwat ta Espiritu, éytulunganék moy ta panalangin moydiyakén. 31 Ipanalanginék moy a ala-gaanék na Diyos du éwan méniwalata Hudea a kontara diyakén. Sakaydu Judeo a méniwala ta Jerusalem,manalangin kam pad a tanggapén detu itugén ko dide a tulung a géb-wat du éwan Judeo. 32 Ipanalanginékmoy, monda éng kaluuben na Diyos,éy makademéték dikam a mahusayéktu isip, monda makatulosék dikam tamahusay a kéimang ko. 33 Edsinamaka dikam ta mahusay i Diyos. Siya

Taga Roma 16:1 230 Taga Roma 16:25i kégébwatan namapayapa a isip tam.Kona sa.

16Mékikumusta Ti Pablo Du Kadimoy

Na1 Ti wadi tam a Pebe, éy katulung

siya ta gurupu ta simbaan ta Senkea.Mahusay siya a bébe. 2 Tanggapénmoy siya tamahusay, da sakup be siyana Panginoon tam. Saya i mahusaya ugali na tolay na Diyos. Sakayaguman moy siya ta maski anya akailangan na dikam, da meadu siyaa natulungan. Sakay inagumanék nabe dén. 3 Ipékikumustaék moy dePrisila a pasawa. Side i kaguman koto éya a mégtarabaho ni Cristo Jesus.4Nitaya de i buhay de diyakén. Még-pasalamaték ta Diyos dide, sakay duétanan a éwan Judeo a méniwala niJesus, éy mégpasalamat be side dide.5 Ipékikumustaék moy be du tolay amégsimba ta bile de Prisila.

Ipékikumustaékmoy be ni Epenetoa kadimoy ko. Siya i neditula ta Asia améniwala ni Cristo. 6 Ipékikumustaékmoy be ni Maria. Nagtarabaho siyadikam ta mahigpit. 7 Ipékikumustaékmoy be de Androni a patwadi.Kabébayan ko side, sakay kagumanko side to nikepihesu me. Tanyagside du apostol. Sakay neditol be sidediyakén a méniwala ni Cristo.

8 Ipékikumustaék moy ni Amplia.Siya i kadimoy ko be ta Panginoon.9 Ipékikumustaék moy ni Urbano akaguman tam ta tarabaho tam niCristo, sakay ti Estaki a kadimoy ko.10 Ey kona be sa ti Apeles. Tukoy ko amatapat siya ni Cristo. Ipékikumus-taék moy be de Aristo a mététena.11 Pati de Herodi a kabébayan ko,sakay de Narsiso a mététena. Kagu-man tam be side ta Panginoon.

12 Ipékikumustaékmoybe deTiripesakay ti Tiposa, sakay ti kadimoy ko aPersida. Mesipag side a mégtarabahota Panginoon. 13 Mékikumustaék beni Rupo. Utusan be siya na Diyos.Sakay tu ina na, a ibilang ko a dada

ko a tunay. 14 Mékikumustaék be niAsinki, sakay ti Pilegon, éy ti Hermes,ti Patrobas, ti Hermas, sakay du kak-aguman de. 15 Ipékikumustaék moybe ni Pilolo, ti Hulia, de Nereyo apatwade, sakay de Olimpas, sakay dukakaguman de a méniwala ni Jesus.

16 Négbatian kam ta matapat. Duétanan a tolay du simbaan ta éye éymékikumusta be side dikam.

17 Nadid, a tétotop ko, te kaginékdikam a esa. Mangilag kam ta tolaya mékialam ta péniwala moy. Gustude éy maghiwalay kam tu isip. I konasa, éy kontara side ta inadal tam atungkul ni Cristo, a tinanggap moy.Iwasan moy side. 18 Du mégtoldu takona sa, éy éwan side mégtarabahoni Cristo, éng ˈwan ta sarili de san agustu. Lélokon de du mebait a tolaydahil ta pékisuyu de sakay ta pégkagide a memahal.

19 Meadu a tolay i nakabahetadén ta késunud moy ni Cristo. Eymésayaék dikam ta éya. Ey sakén,éy gustu ko éy mapospusan moy imahusay, sakay gustu ko a éwan kamtu malay ta medukés a bagay. 20Diyosi méngatéda dikitam ta kapayapaantam. Ewan male éy ipadaig na dikamti Satanas.

Kagbian kam maka ta mahusay niPanginoon tam a Jesu Cristo.

21 Ti Timoteo a kaguman ko se, éymékikumusta siya dikam. Ey konabe ti Lusio, sakay ti Hason, sakay tiSosipa. Side i kapareho ko a Judeo.

22 Sakén éy ti Tersio. Nipagsulatko ti Pablo ta sulatae. Bumateék bedikam. Méniwalaék be ni Cristo.

23 Mékikumusta dikam ti Gayo.Sakén éy tumulosék ta bile de nadid.Sakay du tolay ta éye, éy mégsimbaside ta bile de be. Mékikumusta bedikam ti Erasto. Siya i tusureru tabanuwanae. Sakay tu top tam a Kar-tus, bumate be siya dikam.

24Kagbian kammaka tamahusay niPanginoon tam a Jesu Cristo. Kona sa.

25 Purién tam i Diyos! Patibayénna kam ta péniwala, ayun ta Mahusay

Taga Roma 16:26 231 Taga Roma 16:27a Baheta a ipahayag ko tungkul niJesu Cristo. Ayun be ta katutuhanana nale a nelihim to éya, 26 pero nadidéy tinumanyag dén ta étanan a tolay,dahil to nisulat du purupeta na Diyos.Saya i utus na Diyos, monda i étanana tolay tamundua, éymaniwalamakadén side. 27 Purién tam i isiisesa aDiyos! Siya san i matalinunga! Puriéntam siya a éwan tu katapusan, dahil niJesu Cristo. Ewan dén. Pablo

1 Korinto 1:1 232 1 Korinto 1:24

Tu Purumeru a Sulat niPablo duTaga Korinto1 Gébwat ye ni Pablo sakay ti

Sostenes a top tam. Piniliék na Diyosa maging apostolék ni Cristo Jesus.2Séye i sulatmia du sakup na simbaanta Korinto. Sikam i tolay na Diyos, akona du iba-iba a tolay a méniwala niPanginoon tam a Cristo Jesus. Pinilikam dén na Diyos.

3 Tama tam a Diyos sakay ti Pangi-noon tam a Jesu Cristo, éy atdinan dekam maka ta biyaya sakay ta kapaya-paan.

Kaluub Ni Cristo4 Palagiék a mégpasalamat ta Diyos

para dikam, da kinagbian kam naDiyos, dahil ni Cristo Jesus. Még-pasalamaték diya, 5 da mahusay déni buhay moya, sakay ta kagi moya éyta isip moya. Ey gébwat ya ni Cristo.6 Salamat, da matibay dén i péniwalamoy a nitoldu me dikam a tungkulni Cristo. 7 Kanya dinumemét déndikamdu étanan a kaluubnaDiyos; éyméguhay kam dén ta késoli na Pangi-noon tam a Jesu Cristo. 8 Alagaanna kamhanggan ta katapusan,mondakédemét na a maghukum, éy dem-tan na kam a éwan tu kasalanan.9 Matapat i Diyos. Pinili na kam asikam i mékiaguma ta anak na a JesuCristo a Panginoon tam.

Dapat Négkaisa Kam10 Nadid, sikam a tétotop ko, dahil

ta Panginoon tam a Jesu Cristo, éymékiohonék dikam. Négkaisa kamtu péniwala. Diyan kam néghiwalay.11 Dahilan éy nibaheta diyakén dukaguman ni Kloe a néglébug kamkan. 12 Eng mara, te esa kan a mégk-agi, a “Sakupék ni Pablo.” Te esaman dén a mégkagi, a “Sakupék niApolos.” Te esa man dén a mégk-agi, a “Sakupék ni Pedro.” Sakayte mégkagi pa, a “Sakén éy sakupék

ni Cristo.” 13 Bakit? Nahati-hatibeman du méniwala ni Cristo? TiPablo beman i nipakua ta kudos apara dikam? Bininyagen kam bemanta ngahen ni Pablo? 14-16 Salamat,da éwan ta kam bininyagen, mondaéwan tu méképégkagi a “Bininya-genék ni Pablo.” Naala-ala ko bale,i bininyagen ko sana éy ti Krisposakay ti Gayo, sakay de Esteban amététena. Pero éwanék wade dén tuiba a bininyagen dikam. 17 Dahilanéwanék se pinaange ni Cristo a mag-binyag ta tolay, éng ˈwan mégpa-hayagék ta Mahusay a Baheta. Sakayi pégpahayag kua éy éwan komani matalinung a tolay. Dahilan éngmégkagiék ta medisalad a kagi, éyéwan mapospusan du péngipahaya-gen ko i kahulugen na kamatayan niCristo to kudos.

Ti Cristo I Te Kapangyarian18 Pero du talaga a mapahamak, éy

idelan de tu nabaheta de to kudos.Ey sikitam a meligtas, éy tukoy tamtu kudos, a tanda ya na kapangyarianna Diyos a méngiligtas dikitam. 19 Danesulat dén ta kasulatan, a sidaén naDiyos i isip du matalinung, mondaéwan tu kabuluhan i isip dia. 20Kanyanadid, éy éwan dén tu kabuluhan dumatalinung a tolay, da nagpatunaydén i Diyos amali-mali i isip dumatal-inung.

21 Ey gemtén na Diyos i plano naa matalinung, a éwan maari du tolaya mapospusan de i Diyos ta katal-inungan de. Ey tu nipahayag me,éy kagi de a luku-luku. Ey saya imangiligtas du méniwala. 22 Pero duJudeo, éy éwan side méniwala éngéwan de pa meta i tanda a makataka-taka. Sakay du Griego, éwan sideméniwala, da kontara ina to inadalde. 23 Kanya éng ipahayag me a nag-pakamatay ti Cristo to kudos para tatolay, éy méiyamut du Judeo. Sakaydu éwan Judeo, kagi de a luku-lukutu nipahayag me. 24 Pero du pinili naDiyos a sakup na, éy Judeo, éy ta éwanJudeo. Side i méniwala a ti Cristo i

1 Korinto 1:25 233 1 Korinto 2:15te kapangyarian a gébwat ta Diyos améngiligtas ta tolay. Siya i te isip amahusay a gébwat ta Diyos. 25 Kanyatu isip na Diyos éy mas matalinung taisip na tolay, sakay tu kapangyariannaDiyos éymasmahigit pa ta kapang-yarian na tolay.

26Sikam a tétotop ko, isipénmoy tukalagayan moy to péngpili dikam naDiyos. Kétihék san dikam i matalin-ung. Kétihék san dikam i mataas. Engˈwan mababa kam san a tolay. 27 Perodu pinili na Diyos a sakup na, éyside ya du tolay a éwan matalinung,monda kédemét na oras, éy masanikedu matalinung a tolay. 28 Pinili naDiyos du mababa a tolay a ngén-gahinan de a medukés, monda mag-ing éwan tu pasa du mataas a tolay.29 Kanya éwan tu maari a magmalakita harap na Diyos. 30 Pero i Diyos éypinékiagum na kitam ni Cristo Jesus.Siya i katalinungan tama. Tukoy tami Diyos dahil ni Jesus. Dahil ni Jesuséy ibilang kitam na Diyos a éwan tukasalanan; tolay na kitam dén. Iligtaskitam na Diyos, da minate ti Jesus tokudos. 31 Kanya te kagi ta kasulatan,a “Diyan kam magmalaki, éng ˈwanDiyos i purién moya.”

2Tu Nitoldu Ni Pablo

1 Sikam a tétotop ko, to kéange kosina dikam, éy nipahayag ko dikam itungkul ta Diyos. Pero éwanék nag-toldu dikam ta medisalad a kagi. 2 Inaisip kua éy éwanék tu iba a itoldudikam éngˈwan ti Jesu Cristo a nipakoto kudos. 3Kanya to kéange ko dikam,éy nasanikeék dikam, a négantingéka tahod. 4 Ewanék nagpahayag dikamta medisalad a kagi a koman i kagina matalinung; éngˈwan nikagi ko takapangyarian na Espiritu na Diyos.5 Kanya tu péniwala moy to kinagiko, éy éwan dahil ta kagi a medis-alad, éngˈwan kapangyarian na Diyosi nagpatunaya dikam a tutuhanan tunitoldu ko.

Tu Plano Na Diyos6 Pero itoldu ko be i medisalad

a kagi du méniwala ni Jesus tamahusay. Pero i éya a medisalada pégtoldu ko, éy éwan kona tamedisalad a pégtoldu na te tungkulina tolay. I pégtoldu dia, éy malipassan ya. 7 Eng ˈwan, i pégtoldu kuaéy medisalad a kagi a gébwat ta isipna Diyos, a nelihim ta tolay. I éya akagi éy plano na Diyos a nihanda naa para ta kahusayan tam. Ey nihandana bagu nilalang i mundua. 8 Perodu te tungkulin a tolay, éwan detukoy i éya a plano na Diyos. Engnapospusan de maka, éy éwan debinuno tu Panginoon tam to kudos.9 Pero nakagi dén ta kasulatan, a“Nihanda dén na Diyos i kaluub na apara dumégmahal diya. Pero éwan tunaketa to plano a nihanda na; éwantu nakabati éng anya i nihanda na.Ewan tu nakaisip to nihanda na.”10Pero nadid éy pinaange se naDiyos iEspiritu na a néngipaliwanag dikitamto nihanda na a plano. Ey tu Espirituéy tukoy na i maski anya a bagay.Maski i isip na Diyos, éy tukoy na.11 Mara, éwan tu makapospos ta isipno iba a lélake. I mapospusan mosana éy tu sarili mo a isip. Ey konabe sa i Espiritu na Diyos--siya san imakapospos ta isip na Diyos. 12 Eynadid, i tukoy tam éy éwan gébwatta ugali na tolay. Engˈwan, pinaangedikitam na Diyos i Espiritu na. Siya imégpaliwanaga dikitam ta memahala plano na Diyos dikitam.

13 Kanya éwan kame mégtoldu takagi a gébwat ta isip me san; éngˈwani pégtoldu mia éy kagi a gébwat taBanal a Espiritu. Kona sa. Mégkagikame ta kagi na Espiritu na Diyos,éng mégpaliwanag kame du tolay apégiyanan na Espiritu. 14 I tolay aéwan pégiyanan na Espiritu na Diyoséy éwan de tanggapén i gébwat taEspiritu na Diyos. Kagi de a luku-luku i gimet na Espiritu. Ewan demépospusan i gimet na Espiritu, daéwan mégiyan dide. 15 Pero i tolay

1 Korinto 2:16 234 1 Korinto 3:18a pégiyanan na Banal a Espiritu, éytukoy de i maski anya; tukoy de ikatutuhanan éy ta éwan. Pero duéwan méniwala éy éwan de tukoy iugali du tolay apégiyanannaEspiritu.16 Da éwan tu nakapospos ta isip naPanginoon. Ewan tu makapagtoldudiya. Pero sikitam éy tukoy tam i isipni Cristo.

3Utusan Kame San Na Diyos

1 Sikam a tétotop ko, to kébisitako dikam, éy éwanék nakapagtoldudikam a kona to gimet ko du tolaya pégiyanan na Banal a Espiritu. Dasikam, éy gégemtén moy pabi tu datimoy a ugali. Mara, mabulol kam pabita péniwala moy ni Cristo. Kanyamedibo san a kagi tu nipagtoldu kodikam. 2 Mara, inatdinan ta kam santa gatas, da éwan moy pabi kaya ikanén a mekétog. Ey hanggan na-did éy éwan moy pabi kaya, 3 da sé-sundin moy pabi tu ugali moy a dati.Bagay néglébug kam, sakay négpana-panaghili kam, éy saya i katunayanaa sundin moy pabi tu ugali moy adati. Bakit ahigén moy du tolay a ibaa éwan méniwala ta Diyos? 4 Bagayte mégmalaki dikam a sakup ni Pablo,o dikaya ni Apolos, éy saya i tandaaa umaheg kam pabi du tolay a éwanméniwala.

5 Bakit néglébug kam? Akala moywade éng mataasék ni Apolos, o éngti Apolos i mataas diyakén. Ewanmoy beman tukoy a pareho kame amababa? Utusan kame san na Diyos.Nipahayag me san dikam tu péniwalamoy nadid. Basta éwan pareho tuniutus dikame na Diyos. 6Mara, sakéni nagmula ta bukél; ti Apolos i nagdi-leg. Pero besa a sikame i nagpatubu takayo. Diyos san i nagpatubua. 7Kanyaéwan mahalaga tu mégmula; éwan bemahalaga tu mégdileg. Diyos san imahalaga, da siya i mégpatubua takayo. 8 Tu mégmula, sakay tu mégdi-leg, éy pareho side amababa. Gantianside na Diyos ayun ta tarabaho de.

9Ey sikame ti Apolos, éymégkagumankame san a mégtarabaho ta Diyos tauma na. Ey sikam i uma na Diyos.Mara, tu nimula me dikam, sakay tudinileg me, éy éwan kayo, éng éwantu Mahusay a Baheta.

Halimbawa sikam, éy bile kam dénna Diyos. 10 Ey sakén éy pinagkalu-ubenék na Diyos a tagapagbile ta bilena. Kanya nagimeték dén ta pun-dasiyon na bile. Nadid te iba a lélakea mégbile diya. Pero dapat mangi-lag du tolay a mégbile ta bile naDiyos. 11 Diyan side magimet ta ibaa pundasiyon, da te pundasiyon dénta bile na Diyos, a ti Jesu Cristo nganidén. Ewan maari a magimet ta ibaa pundasiyon. 12 Nadid, sari-sari akasangkapan i gamitén de ta pégbilede ta pundasiyon. Te mégamit takasangkapan a mahalaga: gintu, pi-lak, sakay mahalaga a bito. Sakay temégamit ta kasangkapan a mahuna:kayo, sakay kawayan, sakay kugun.13 Kédemét na aldew na péghukum,éy mehayag i tarabaho na bawatesa a tolay na Diyos, éng mahusay,o éng mahuna. Da puhubaan naDiyos i tarabaho tam ta apoy. 14 Tutinarabaho na bawat esa to pun-dasiyon, éng mabuhay ta apoy, éyatdinan siya na Diyos ta gantimpalana. 15Pero éngmatutod tu tinarabahode, éy éwan side atdinan ta gantim-pala de. Mara, koman side i tolay alumuwas ta bile a métutod. Buhayside, pero natutod i étanan a ari-ariande.

16 Bakit! Ewan moy beman mépos-pusan a sikam i bile na Diyos? Kanyamégiyandikam i Espiritu naDiyos, 17asikam i bile na a sarili. Ey parusaanna Diyos i maski ti ésiya a mangsidata bile na. Ey sikam ngani dén i bilena, da mégiyan dikam.

18 Diyan kam magkamali tu isip.Eng te tolay sina dikam a isip dea matalinung side ayun ta ugali tamundua, éy dapat a ibutan de i konasa a isip de. Maari éng maging

1 Korinto 3:19 235 1 Korinto 4:17mahina side tu isip, monda maka-pospos side ta ugali na Diyos. Nadid,éng kona sa, éy matalinung side atalaga. 19 Dahilan du tolay a matali-nung ta ugali ta mundua, éy pégngi-hitan side na Diyos. Kona man sa,éy nesulat dén ta kasulatan, a “Péke-buyuén na Diyos tu isip du matal-inung.” 20 Sakay “Tukoy na Diyosa éwan tu pasa i isip du matalin-ung.” 21Kanya, diyanmoy ipagmalakii maski ti ésiya a tolay. Inatdinan kamdén na Diyos ta étanan a kailanganmoy: 22 Sakén, sakay ti Apolos, sakayti Pedro i niatéd naa dikam a mang-tulung dikam. I mundua, i buhay, ikamatayan, sakay i panahun nadid,sakay i panahun a dumemét, éy sikami amo de a étanan. 23 Pero sikam isakup ni Cristo. Ey ti Cristo éy sakupna Diyos.

4Du Apostol Ni Cristo

1 Tandaan moy; sikame ti Apolos,éy utusan kame san na Diyos. Itungkulin mia éy méngipahayag taMahusay a Baheta, a nelihim to éya.2Nadid, imahalaga a gimet na utusan,éy sumunud to amo na. 3 Ey anyasakén? Mahusayék a utusan, o éwan?Ewan ko tukoy, Ewanék malungkuténg pintasanék moy, 4 da Panginoonsan i bahala a mégkagi éng sinunudko siya, o éng éwan. I isip kua, éyéwanék tu kasalanan, pero makay tekasalananék. Tukoy na Diyos. 5Kanyasikam, éy diyanék moy pintasan, daéwan pabi oras. Késoli na Panginoon,éy siya i bahala a magpaliwanag talihim a gimet na tolay, éng tama, oéng medukés. Siya i magpaliwanag tahangad na tolay, a ganti na dide ayunta gimet de.

6 Tétotop ko, i nisulat ko a éyedikam éy ginamit ko dén i ngahen meti Apolos, monda éwan moy kalek-sapan tu nitoldu me dikam. Diyanmoy ipagmalaki tu esa, a idelan moytu esa; da pareho kame san ti Apolos.

7 Bakit! Diyos i nangatéda dikam tamahusay a gemtén moy.

Bakit mégmalaki kam? Naleksapanmoywade a Diyos i nangatéd ta buhaymoy.

8 Mégmalaki kam bale a sikam sani kampian na Diyos! Sikam bale sani mayamana ta Diyos! Isip moy harikam bale dén ta banuwan na Diyos.Pero sikame a apostol, éy ewan pabi.Gustu ko maghari kam maka dén;makay pakultaden moy kame be amaghari. 9 Pero éwan be. Da sikamea apostol, éy pinaghirap kame wadena Diyos ta mas mahigit ta iba a to-lay. Apién kame na tolay. Kaparehokame na pihesu a adene a bunon napulis. Tolay sakay anghel i make-taa ta hirap me. 10 Sikame éy luku-luku kame kan, da méniwala kameni Cristo. Pero sikam éy mégmalakikam a matalinung kam ta péniwalamoy. Sikame éy mehina kame kan,pero sikam éy mesibét i isip moya.Sikam éy purién kam bale na tolay.Ey sikame, éy apién de kame san.11 Hanggan nadid éy mégtiis kame taalép, sakay eplék. Kulang i badu mia.Ewan kame tu bile a sarili. Sakay éngméglebut kame éy pasakitan kamena tolay. 12 Mégtarabaho kame tamahigpit ta kanénme. Bagay dustaénkame du tolay, éy panalangin me sanside. Bagay lokuén de kame, éy tiisénme san. 13 Bagay upusén de kame,éy mebait kame san dide. Hanggannadid, éy apién de kame a ibilang dekame a mehupet.

14 I éye éy éwan ko nisulat a mondamasanike kam, éngˈwan gustu ko éyhatulan ta kam. Da sikam i bilanganak ko a mahal ko. 15 Dahilan,maski temeaadu amégtoldu dikam tatungkul ta péniwala moy ni Cristo, éysakén san i amamoya. Da sakén i ned-itol a nagpahayag dikam ta Mahusaya Baheta ni Cristo. 16 I pékiohonkua dikam, éy umaheg kam diyakén.17 Kanya nadid, éy paangen ko dénsina dikam ti Timoteo, monda siya imagpaala-ala dikam to pégtoldu ko

1 Korinto 4:18 236 1 Korinto 6:2ta bawat simbaan a angayan ko. TiTimoteo, éy siya i mahal ko a anak amatapat ta péniwalaan tam.

18 Te sénganya wade sina dikama mégmalaki, da akala de wadeéy éwanék sina dikam bumisita.19 Pero éwan. Eng kaluuben naDiyos, éy umangeék sina ta sandalia panahun. Ey nadid, kédemét kosina, éy puhubaan ko du mégmalakisina, éng talaga a te kapangyarianside a gébwat ta Diyos. 20 Dahilan,éng sakup kam na Diyos a talaga,éy éwan mahalaga tu kagi moy, éngˈwan tu gimet moy. 21 Anya i gustumoya? Parusaan ta kam ta kédemétko, o mebaiték dikam? Eng éwanmoyibutan tu kasalananmoy, éy parusaanta kam a talaga.

5Parusa Ta Mégimet Ta Medukés

1 Nadid, te kaginék dikam. Naba-heta ko dén a te méngibébi ta inata gurupu moya, a nékiagum kan taasawa nama na. Bakit? Maski duéwanmékidiyos, éy éwan side tu ugalia kona sa. 2 Bakit mégmalaki kam,éng kona sa? Dapat kam a masanike.I bilin kua dikam, éy ibutan moy ilélake a éya ta gurupu moy. 3 Sakén,maski adeyoék, éy isipén ta kam. Eynaisip ko dén a kailangan a parusaanmoy i éya a lélake ta kasalanan na.Saya i bilin kua a gébwat ni PanginoonJesus. 4 Kanya, éng magmiting kam,éy tandaan moy i bilin ko a éye. Eyaguman kam na Panginoon tam. 5 Ibilin kua dikam, éy ibutanmoy i éya alélake ta gurupu moy. Ipadikép moysiya ni Satanas, monda pasakitan nasiya. Eng kona sa, éy makay magsisisiya, monda meligtas i kaliduwa na taaldew na péghukum na Diyos.

6 Bakit mégmalaki kam a mahusaykam, pero pébayan moy i kona sa a tekasalanan? Ataay! Ewan moy bemantukoy, i tolay a te kasalanan éy ko-man i te ladu a makaahes. Eng éwanmoy iadeyo tu te ladu, éy umahes tu

ladu na dikam. 7 Kanya ibutan moyi lélake a éya a te kasalanan, mondamahusay kam a gurupu, a éwan tu tekasalanandikam. Ey bilang éwan kamtu kasalanan a talaga; da ti Cristo, éyniatéd na i buhay na para dikitam.Mara, siya i tupa a binuno du Judeoto Piyesta na Ala-ala. 8Kanya sikitam,dapat tam a alélahanén tu nikate niJesus para dikitam. Sakay ibutan tamtumedukés dikitam, mondamahusaytu péniwala tam, a matapat kitam.

9 Nadid, kinagi ko dikam to sulatko a esa, a diyan kam mékiagum tatolay a méngibébi éy ta méngilélake.10 Pero du medukés a tolay a éwanmékidiyos, éy besa a side i kinagikua dikam, da éwan kam makai-was dide, da kabébayan moy side.11 Eng éwan, i kahulugen no kinagiko dikam, éy diyan kam mékiagumdu tolay a kagi de a méniwala sideni Jesus, pero méngibébi side. Kanyadu topmoy ta péniwala, éngmedukésside, mara éng te medémot, éng tesumésamba ta diyos-diyosan, éng teméngdusta, éng te méglasing, éngte mégtako, éy diyan kam mékiagumdide. Maski éng méngan kam, éydiyan kam mékidipon dide.

12-13 Da sakén éy éwanék tukatungkulan a magsumariya du éwanméniwala ni Jesus. Diyos i bahaladide. Pero du te kasalanan a kasakupna gurupu moy, éy dapat moy sidea sumariyaén. Kona se i kagi takasulatan: “Paibutén moy ta gurupumoy tu medukés a tolay.”

6Eng Te Iabla Kam Ta Top Moy

1 Eng te esa dikam a magablato kaguman na, éy bakit mégablakam ta te tungkulin a tolay a éwanmékidiyos? Dapat du méniwala niJesus i magsumariya ta abla moy.2 Bakit! Ewan moy beman tukoy adu tolay na Diyos i magsumariya duiba a tolay, ta kédemét na Diyos amaghukum? Nadid, éng sikam i mag-sumariya du éwan mékidiyos a tolay

1 Korinto 6:3 237 1 Korinto 7:2ta panahun a dumemét, éy bakit éwankam maari nadid a magsumariya takétihék san a abla de? 3 Sakay pati,sumariyaén tam be du anghel naDiyos. Kanya maari kam nadid amagsumariya du kaguman moy sinaa te abla. 4 Pero éng te mégabla sinadikam, éy bakit mégpasumariya kamdu tolay a éwan méniwala ta Pangi-noon tam. Sakay pati éy éwan sidesakup na simbaan moy? 5 Ewan kambeman mésanike dide? Bakit! Ewanbeman tu esa dikam sina a maari amagsumariya, a magpayo du kagu-man moy a magabla? 6 Ewan wade,da méngidimanda kam tu top moy tapéniwala. Sakay pati éy tolay a éwanmékidiyos i pégsumariyaén moya!

7 Eng iabla moy tu kaguman moy,éy saya i katunayana a nagkamalikam. Ewan bemanmaari a tiisén moysandén tuméngapi dikam, sakaypali-pasén moy san tu méngdaya dikam?8 Pero sikam, éwan wade sa konai ugali moya, da sikam i méngapidu kaguman moy a méniwala, sakayméngdaya kam be dide! 9Bakit! Ewanmoy beman tukoy, a du medukés atolay, éy éwan side tu kabahagi ta ka-harian na Diyos? Diyan kam magka-mali tu isip. Tu tolay a méngibébi,sakay duméngilélake, sakay duméni-wala ta diyos-diyosan, sakay du mén-gagew ta te asawa, sakay du bakla,10 sakay du mégtako, sakay du medé-mot, sakay du méglasing, sakay duméngdusta, sakay du méngdaya--dukona sa a tolay éy éwan side tu kaba-hagi ta kaharian na Diyos. 11 Konasa i sénganya dikam to éya. Peronadid éy nilinis kam dén na Diyos takasalanan moy. Sinakup na kam dén.Nibilang kam dén na Diyos a éwankam tu kasalanan, dahil tu gimet niPanginoon Jesu Cristo, sakay tu gimetna Espiritu na Diyos.

Purién Moy I Diyos Ta Bégi Moya12 Nadid, makay te mégkagi sina, a

“Maariék a mégimet ta maski anya,da nilinisék na dén to kasalanan ko.”

Pero éwan. Da tandaan moy, te gimetbe a magpadukés dikam. Mara sakén,maariék a magimet ta maski anya,pero éwanék ipasakup ta madukés augali. 13 Mara, éwan ka tu kasalananéng méngan ka, da gustu na tiyanmo i kanén. Pero te panahun be apahintuén na Diyos i péngan na tolay.Nadid, makay isip mo éwan ka be tukasalanan éngméngibébi ka, o dikayaméngilélake, da siya be ya i gustuna bégi mo. Pero éwan! Kasalananya! I bégi mo éy éwan para ta pén-gibébi, éng ˈwan para ta Panginoon.Ey sinakup dén na Panginoon i bégitama. 14 I Diyos, éy binuhay na ahuway ti Panginoon Jesus. Ey konakitam be sa, a pabuhayén na be i bégitama, dahil ta kapangyarian na.

15 Ewan moy beman tukoy i bégitama éy sakup dén ni Cristo? Eynadid, éng kona sa, éy éwan kammaari amékiagum tamedukés a bébe.Medukés ina a tahod! 16 Ewan moybeman tukoy i méngibébi éy magingisesa side tu bégi. Da kagi na Diyoséy “Maging isesa side.” 17 Pero éngmékiagum kam ta Panginoon éymag-ing isesa kam tu isip.

18 Kanya diyan kam méngibébi éyta méngilélake. I iba a kasalanan éyéwan na paduksén i bégi na tolay.Pero tu méngibébi, éy paduksén na ibégi na a sarili. 19 Bakit! Ewan moytukoy a i bégi moy éy bile na Banal aEspiritu? Mégiyan siya dikam. Sayai kaluub na Diyos dikam. I bégi moyéy éwan moy koo, éng ˈwan koo naDiyos, 20da binugtong na kam ta dikéla halaga. Kanya purién moy i Diyos tabégi moya.

7Tu Pégpakelagip Tungkul Ta Pénga-

sawa1 Nadid, saye i sengbet kua dikam

tungkul to nipakelagip moy diyakénto sulat moy: Eng éwan manga-sawa i lélake, éy mahusay ya a ugali.2 Pero dapat mangasawa i bawat

1 Korinto 7:3 238 1 Korinto 7:25lélake, monda maiwasan de i pén-gibébi. Dapat be a mangasawa ibawat bébe, monda maiwasan de bei péngilélake. 3 Sakay dapat tupadénna lélake i tungkulin na to asawa na.Sakay kona be sa tu bébe. Diyan moyidelan tu asawa moy, éng mékidudugdikam. 4 Dahilan tu lélake, siya i tekapangyarian ta bégi na asawa na. Eykona be sa tu bébe, éy te kapang-yarian be siya ta bégi na asawa na.I bégi mo, éy koo dén na asawa mo.5 Kanya diyan moy idelan i asawamoy. Maari a éwan kam magdudugéngnagkasunduanmoy amanalanginkam. Pero sandali san. Kétapos moy,éy magdudug kam man dén. Makayéwan kam makatiis, a tulos kam atoksoén ni Satanas.

6 Nadid, saya i sengbet kua dikamto nipakelagip moy. Ewan kam tukailangan a mangasawa; pero énggustu moy éy maari be. 7 I gustu komakaa éy kaparehoék moy a éwan tuasawa. Pero éwanparipareho i kaluubna Diyos dikitam.

8 Ey saye i bilin kua dikam a éwantu asawa, sakay sikam a bilo: éngumaheg kam diyakén a éwan kammangasawa, éy mahusay. 9 Pero éngéwan kam makatiis, éy maari kama mangasawa. Maigi pa i te asawakesira ta magkasala.

10 Nadid, saye i utus kua dikam ate asawa dén. Ey gébwat ta Diyos ikagi ko a éye: Diyan humiwalay i bébeta asawa na. 11 Pero éng humiwalaytu bébe, éy diyan siya mangasawa ahuway. O dikaya makipagkasundusan siya to asawa na. Sakay diyanhiwalayan na lélake tu asawa na.

12-13 Nadid, sikam a te asawa aéwan méniwala ta Panginoon tam,éy te bilinék be dikam. Pero éwanye utus na Diyos; éng ˈwan gébwatsan diyakén: Eng te asawa ka aéwan méniwala, pero gustu na pabia mékiagum diko, éy diyan mo siyahiwalayan. 14 Dahilan tu éwan méni-wala éy sakupén siya na Diyos dahilto péniwala no asawa na. Eng éwan

sa kona, éy éwan sakup na Diyos duanak moy. Pero sakup side na Diyosa talaga. 15 Pero tu asawa mo a éwanméniwala, éng gustu na a humiwalay,éy pabayan mo siya a humiwalay.Pakultaden moy i kona sa, da gustuna Diyos éy mebait kitam san ta ibaa tolay. 16 Bakit isip mo a meligtastu asawa mo éng umagum san diko?Ewan mo tukoy, éng meligtas siya,éng éwan. Kanya éng pumilit siya amékihiwalay, éy diyan mo siya sés-awayén.

Diyan Moy Baguén I Kalagayan Moy17 Nadid, saye i utus kua ta bawat

simbaan a angayan ko: Dapat sug-sugén na bawat esa dikam i ni-pagkaluub dikam na Panginoon tonipangsakup na dikam. 18 Mara,éng Judeo ka to nipangsakup diko naDiyos, éy diyan mo ibutan tu pagka-judeo mo. Eng éwan ka Judeo tonipangsakup diko na Diyos, éy diyanka maging Judeo. Diyan ka ipébugita kona du Judeo. 19 Da éwan maha-laga ta Diyos i lahi mua, éng Judeoka, o éng éwan ka Judeo. Eng ˈwani mahalaga a gimet moy éy sundinmoy i utus na Diyos. 20 Kanya diyanmoy baguén i dati a lagay moy tonipangsakup dikamnaDiyos. 21Mara,éng utusan ka san to nipangsakupdiko na Diyos, éy diyan mo iwasan tupagkautusan mo. Pero éng maketa kata kalayaan mo, éy maari be. 22 Datandaanmoy, tu utusan, éng ipasakupsiya ta Panginoon, éy ibilang siya naPanginoon a malaya dén. Sakay tumalaya a tolay, éy siya i maging utu-san ni Cristo. 23 Binugtong kam dénna Diyos ta dikél a halaga. Kanyadiyan kam magpasakup ta iba a tolay.24Kanya nadid, sikam a tétotop ko, éydiyan moy pilitén a baguén tu dati akalagayanmoy to nipangsakup dikamna Diyos.

Tungkul Du Ewan Tu Asawa25Nadid, tungkul man dén du éwan

tu asawa, éy éwanék tu utus a géb-wat ta Panginoon. Pero maari kam a

1 Korinto 7:26 239 1 Korinto 8:7umasa ta kagi ko a sarili, da agumanékna Panginoon tam. 26 Nadid, dahilta mahigpit a hirap moy, éy naisipko a maigi pa a diyan mangasawa duéwan tu asawa. 27 Ey sikam a lélakea te asawa dén, éy diyan moy sidehiwalayan. Pero éng éwan kam pabitu asawa, éy diyan kam mangasawa.28 Pero éng mangasawa kam, éy éwankam tu kasalanan. Pero du manga-sawa, éy magdanas side ta hirap. Eygustu ko maiwasan moy i mehirap abuhay.

29 A tétotop ko, kanya ibilin kodikam i kona se, éy dahil éy adenedén i katapusan. Kanya sapul nadid,sikam a lélake a te asawa, éy diyankam maabala du asawa moy. 30 Sakaydiyan kammaabala ta kalagayanmoy.Mara éng te hirap kam, éng masayakam, 31éng temeadu kama kasangka-pan, éng mégnigosiyo kam, éy diyanmoy side kéabalaan ta péniwala moyni Jesus, da adene dén i katapusan namundua.

32 I gustu kua éy éwan kam tukatagigen a mangabala dikam. Maratu lélake a éwan tu asawa, éy isipén nasan i gimet na Panginoon, éng anyai kasayaan na diya. 33-34 Sakay dumadiket, éy isipén de be san i gimetna Panginoon. Gustu de tupadén dei kaluuben na Diyos dide. Pero du teasawa, éy isipén de i kalagayan de,éng anya i kasayaan no asawa de. Dute asawa dén, éy mégsalawahan side,da gustu de a aguman de i Diyos. Perogustu de be a aguman du asawa de.

35 Kanya i nisulat ko a éye, éymonda aguman ta kam. Ewan ta kamgipusén a mangasawa. Basta i gustuko sana, éy gemtén moy i mahusay,monda éwan tu maabala dikam tapéniwala moy ta Panginoon.

36 Nadid, tungkul ta magkatipan anagkasunduan de dén a éwan mag-agum. Eng gustu no lélake a tahoda magagum side to katipan na, maraéngmahigpit i pagkagustu na diya, éymaari. Dapat side a magasawa. Ewanya kasalanan. 37 Pero éng naisip no

lélake a éwan siya mangasawa, maraéng matiis na a éwan umadene tokatipan na, sakay éwan tu magpilitdiya, éy maari be. Diyan siya man-gasawa. 38 Kanya tu mangasawa tokatipan na, éy mahusay ya. Sakay tuéwan mangasawa, éy lalo a mahusay.

39Nadid tu bébe, éy kailangan siya amékiagum to asawa na habang buhaytu asawa na. Pero éng mate tu lakayna, éy maari siya a mamakét. Bastatu pakét na éy dapat be a méniwala niJesus. 40 Pero lalo a mahusay tu biloéng éwan mamakét. Saya i isip kua.Ey méniwalaék a séˈ be ya i kaluubenna Espiritu na Diyos.

8Tungkul Ta Niatang De

1 Nadid, ipaliwanag ko dikam itungkul ta pilas a niatang de ta diyos-diyosan, éngmaari tama kanén, o éngéwan.

Nadid, tukoy ko a sikitam a méni-wala éy sikitam i makapospos tamahusay a gimet. Pero mangilagkam--makay ipagmalaki moy i napos-pusanmoy. Maigi pa éymahalénmoyi iba a tolay kesira ta magmalaki kamdide. Saya i kahusayan de. 2 Engte magmalaki ta napospusan na, éysaya i katunayana a kulang pabi inapospusan na. 3Pero tukoy na Diyosi mangmahal diya, a saya i sakupénnaa.

4 Nadid, tungkul to pilas a niatangta diyos-diyosan, tukoy tam a éwan tupasa i diyos-diyosan. Ewan tu iba adiyos éng éwan i Diyos ta langet. 5 Tekalakalase a talaga a espiritu ta langetsakay ta luta, a péniwalaan du iba atolay. 6 Pero sikitam, i péniwala tamaéy isesa san i Diyos. Siya éy Tama tama naglalang ta mundua. Siya i asaantama. Isesa san i Panginoon tam. Eysiya éy ti Jesu-Cristo. Siya be san iasaan tam. Pinaglalang siya na Diyosta mundua.

7Nadid,maski napospusan tamdéni éya, du iba a kaguman tam éy éwande pabi natukoy. Te séngasénganya

1 Korinto 8:8 240 1 Korinto 9:15ta gurupumoy a sinumamba ta diyos-diyosan to éya. Kanya isip de a tekasalanan side éng kanén de i pilasa niatang ta diyos-diyosan. 8 Peroéwan, da éwan mégingél i Diyos éngkanén moy i pilas a niatang. Ewanimportante ta Diyos éng kanén moy,o éng éwan.

9 Pero entan moy. Maski maarikam a méngan ta pilas a éya, éngkanén moy, éy mangilag kam. Makaymangatéd ya ta kasalanan du kagu-man moy a mehina pabi tu péniwala.10 Mara, tu tolay a mehina pabi tupéniwala, éy tukoy na a mékaposposka dén. Nadid, éng meta na ka améngan ta pilas a niatang to diyos-diyosan, makay kagi na a maari besiya a méngan, da éwan bawal diko.11 Ey nadid, éng tulos na a kanén,éy makay magsisi siya a magsisi, daakala na a te kasalanan siya. Nadid,makay ipebut mo diya tu péniwalana ni Jesus, a tulos mapahamak siya.Diyan mo dén, da siya i top mo tapéniwala, a nagpakamatay ti Cristodiya. 12 Eng kona sa, éy te kasalanankam ni Cristo, da niatéd moy i ni-pagkasala no top moy a mehina pabitu péniwala. 13 Kanya sakén, éng tepilas a mangatéd ta ipagkasala no topko, éy éwan ko kanén, hanggan.

9Maari I Apostol a Ipagastos

1 Mara sakén, éy inutusanék ni Je-sus a maging apostol. Ewanék tukailangan a sumunud ta iba a tolay, danaketaék ta Panginoon Jesus! Sikami bunga na tarabaho ko ta Pangi-noon. 2 Maski te iba a mégidel tapagkaapostol ko, éy tukoy moy dén aapostolék, da sikam i mégpatunaya aapostolék a talaga. 3 Saya i sengbetkua du mégsiyasat diyakén, a kagi dea éwanék apostol ni Jesus.

4 Nadid, éng apostol kame ti Bern-abe, éy bakit kagi de a éwan kamemaari a ipagastos dikam ta kailanganme? 5 Mara sakén, éwanék bemanmaari a mangasawa, éng gustu ko

maka, monda te asawaék be a ku-muyog diyakén ta péglebut me? Duiba a apostol, sakay du top ni Jesus,sakay ti Pedro, éy kékuyugén de duasawa de. Ey sikame éy éwan kamebale maari? 6 Bakit sikame bale san tiBernabe i te kailangan amégtarabahota gastos me, Pero du iba a mégtoldudikam éy éwan! 7Mara tu sundalu, éygastosan siya na gubiyerno. Tu még-mula éy makinabang siya ta bungana. Sakay tu mégpastor ta tupa, éymakinabang siya ta gatas de. Perosikame éy éwan kame tu suweldu tapégtoldu me.

8 Ey éwan san sakén i mégkagi adapat magastos kam ta mégtarabahodikam, da nesulat be dén ta kautusan9 ni Moises, a “Diyan mo busalan tubaka a ipagpaégik mo.” Ey anya,isip moy baka san i alélahanén naDiyos? 10 Ewan, sikitam i alélahanénna. Dahil dikitam éy nesulat ina, dadu tolay a mégaradu éy umasa sidea makinabang side éng oras dén amagapas. Ey kona be sa du mégégik,a umasa be side. 11Ey nadid, éng nim-ula me dikam i kagi na Diyos, éy bakitéwan kame maari a umasa dikam,a gastosan moy kame? 12 Du iba amégtoldu, éng maari side a ipagastosdikam, éy lalo dén sikame.

Pero maski maari kame éy éwankame mégaged dikam, éngˈwan tiisénme san i hirap me. Makay idelan dutolay i Mahusay a Baheta ni Cristo,éngmeta de kame amagaged. 13Maradumégtarabaho ta Templo, éy alapénde tu kanén de ta éya. Te pékinabangside ta niatéd du tolay ta éya. 14 Eykona be sa i niutusa na Diyos éy dumégpahayag ta Mahusay a Baheta, éydapat gastusan side du tolay a még-bate to kagi de.

15 Pero sakén, maski maariék apagastos dikam, éy éwanék nagageddikam. Sakay éwan ko kanya nisu-lat ye dikam éy monda magagedékdikam. Ewan! Maski mateék éyéwanék magpagastos dikam; monda

1 Korinto 9:16 241 1 Korinto 10:8maariék a mégmalaki a éwanék na-gaged dikam. 16 Pero, éwanék mag-malaki a nagpahayagék ta Mahusaya Baheta. Ewan. Da saya i ni-utus na Panginoon diyakén. Hus,magkamiték ta hirap éng éwanékmégpahayag ta éya. 17 Mara, itungkulin ko a éye amégpahayag, éngginimet ko san, éy maariék a ipagas-tos. Pero éwan, da tupadén ko santu niutus diyakén na Diyos. 18 Nadid,éng éwanék tu upa, éy anya i gantim-pala kua? I panggantimpalaan sanadiyakén éy tu pégpahayag ko ta tolaya éwanék tu bayad. Maski maariék aipagastos, éy inidelan ko.

19 Nadid, maski éwanék tukailangan a sumunud ta tolay, éysumunudék dide. Naging utusanékde, monda makaakiték ta lalo ameadu a ipasakup ni Jesus. 20 Bagaykaguman ko du Judeo, éy ahigén koi ugali de, monda tanggapanék deéng akitén ko side. Maski éwanéksakup ta utus na Judeo, éy ipasakupékbe, monda maakit ko side. 21 Bagaykaguman ko du éwan Judeo a tolay,éy ahigén ko be i ugali dia. Side, éyéwan side sakup ta utus na Judeo.Kanya éng kaguman ko side, éyéwanék be ipasakup ta utus na Judeo.(Pero sundin ko pa i utus ni Cristo.)Ahigén ko side, monda méniwalaside éng akitén ko side. 22 Bagaykaguman ko du tolay a mehina pabitu péniwala, éy ahigén ko be side,monda tanggapénék de be, mondapatibayén ko i péniwala de. Maskianya a kalase na tolay, éy ahigénko side a mebaiték dide, monda éytanggapén de maka i pégtoldu kua,a tulos meligtas side. 23 Ginimet ko iétanan a éya, alang-alang ta Mahusaya Baheta. Sakay gemtén ko be mondate kabahagiék ta gantimpala na Diyos.

24Mara ta rombaan, meadu i mag-inan, pero tu manalo san i makaalapta gantimpala. Ey nadid sikam améniwala ni Cristo, pumilit kam bea magtarabaho para ta Panginoon,monda atdinan na kam ta gantim-

pala moy. 25 Mara du magkontes,éy pilitén de i bégi dia a mégparak-tis a mégparaktis, monda makaalapside maka ta gantimpala de a mase-plot san a maibut. Pero sikitam,éy pumilit kitam ta péniwala tam,mondamakaalap kitam ta gantimpalatam a éwan maibut. 26 Kanya sakén,éy pilitén ko a tupadén i tungkulinko a niutus diyakén na Panginoon.Mara, deretso i ginan ko. Mesipagéka mékilaban ta kontes. 27 Pahirapanko i bégi kua, a pilitén ko a éwanékmagkasala. Mégantengék maski nag-pahayagék ni Jesus, makay éwanékatdinan na Diyos ta gantimpala ko,éng maabalaék ta péniwala ko.

10Baheta Tungkul Ta Diyos-diyosan

1 Sikam a tétotop ko, gustu ko aalélahanén moy tu nanyari du apo-apo tam to araw, to nikuyog de niMoises to melawa a ilang a lugar. Topéglebut de, éy nalduman side nokuném a nangigiya dide. Inumahabesside ta Medideg a Diget. 2 Mara,koman side i nabinyagen to kunémsakay to diget, da nagpasakup sideni Moises. 3 Sakay néngan side aétanan to kanén a gébwat ta Diyos.4 Sakay ininom de a étanan tu di-nom a pinabukal na Diyos to bito. Iéya a bito, éy halimbawa ni Cristo,éy siya éy kinumuyog dide to pé-glebut de. 5 Pero maski kona sa,éy mégingél i Diyos ta meadu dide,a tulos pinarusaan na side hangganminekalat dén tu bangkay de ta éya ailang.

6Nadid, i éya a nanyari du Judeo toilang a lugar, éy himala ya dikitam,monda éwan tam gemtén i medukés,a kona to ginamet de. 7 Diyan kamsumésamba ta diyos-diyosan a konata sénganya dide. Nesulat dén anagkasayaan kan side, a nagsayaw todiyos-diyosan. 8 Sakay diyan kitamméngibébi a kona ta sénganya dide.KanyapinabunonaDiyos i éduwapulu

1 Korinto 10:9 242 1 Korinto 10:31éy ta étélo a libu ta esa a aldew.9 Sakay diyan moy puhubaan i Pangi-noon, da éwannapabayan i kasalananmoy. Side éy pinuhubaan de i Diyos,éy pinabuno na i meadu dide ta ulag.10 Diyan kam méglekramo a kona tasénganya dide. Kanya tu anghel amégbébuno, éy binunu na du na-glekramo.

11Nadid, i éya a nanyari du apo-apotam éy monda tandaan du iba. Sakaynesulat dén para dikitam, monda ma-tolduan kitam, a diyan tam ahigén tukasalanan de. Da adene dén nadid ikatapusan.

12 Makay isip moy éwan kammagimet ta medukés. Mangilag kam;makay magkasala kam. 13 Ewan pabitu pagsubuk a dinumemét dikam aéwan nadanasan na iba a tolay. Peromatapat i Diyos, éwan na pakultadena masubukan kam ta higit pa ta kayamoy. Engˈwan, kédemét na pagsubukdikam éy patibayén na i isip moy,monda matiis moy.

14 Nadid, a kakaguman ko, diyankam méniwala ta diyos-diyosan.15 Sikam éy te isip kam. Kanya isipénmoy i kagi ko a éye. 16Bagay mapisankitam a umaheg to katapusana péngapon na Panginoon, éymagpasalamat kitam to inumén tama alak; sakay ta péginom tam, éymégebahagi tam to dige ni Cristo.Sakay tu tinapay a pisad-pisadén tama kanén tam, éy saya i mégebahagitam be to bégi ni Cristo. 17Nadid, esamomon tu tinapay. Ey sikitam, maskimeadu kitam, éy maging isesa kitambe dén a bégi, da bahabahagién tam akanén tam i esa a momon a tinapay.18 Entan moy tu ugali du Judeo. Engkanén de i pilas a niatang dén topégatangan éy mékipagesa side tomégatang.

19 Nadid, anya i gustu a kagin nokinagi ko a éya? Anya, kinagi koa te buhay tu diyos-diyosan, o tekabuluhan tu niatang de ta diyos-diyosan? 20 Ewan! I gustu kua akagin, éy bagay mégatang du tolay ta

diyos-diyosan, i péngihayinan dia éyéwan ta Diyos, éngˈwan ta dimonyo!Diyan kam mékidipon dide. Sala ko amékiagum kam ta dimonyo. 21 Ewanmaari a mékidipon kam ta péngaponna Panginoon sakay tulos kam be amékidipon ta péghayinan de ta di-monyo. 22 Ataay, isip moy bemanéwan mégingél i Diyos du mégkonasa? O siguru isip moy mesibét kamdiya, a éwan tu maanya dikam?

23Nadid, makay temégkagi amaarikitam kan a magimet ta maski anya.Pero éwan. Da te gimet be a még-padukés dikitam. Tutuhanan ya amaari kitam amagimet tamaski anya,pero bakit magimet kam ta éwanmakatulung ta tolay? 24 Diyan moyisipén tu sarili moy, éng ˈwan i sarilina iba.

25 Maari a méngan kam ta maskianya a pilas a iyébugtong de tapalengke. Kanén moy san; pero diyanmoy pakelagip éng gébwat ta pé-gatangan, monda éwan kam matagega makay te kasalanan kam. 26Dahilani mundu, sakay i étanan a édse tamundu éy koo na Diyos. Kanya éwanbawal a kanén tam.

27 Nadid, mara te tolay a éwanméniwala, éng pékanén de kam, éykanén moy san i maski anya a ihayinde dikam. Diyan moy ipakelagip énggébwat ta pégatangan, monda éwankam matageg a makay te kasalanankam. 28-29 Pero éng te mégkagidikam, a “Gébwat ina ta pégatan-gan ta diyos-diyosan,” éy diyan moykékanén. Alang-alang to négkagidikam éy diyan moy kanén; makaymatageg siya a te kasalanan kam.

Makay kagi moy, a “Maski mé-tageg i iba a tolay a te kasalanankitam, éy kanén tam san, da éwanbe bawal.” 30 O makay kagi moy,a “Bakit sawayén de kitam ta kanéntam, éng nipagpasalamat tam be dénta Diyos?” 31 I sengbet ko mandéna ta éya, éy gemtén moy san imahusay, monda purién na tolay i

1 Korinto 10:32 243 1 Korinto 11:24Diyos. Maski méngan kam, maskiméginom kam, éy gemtén moy ipangpurian de ta Diyos. 32 Diyankam pégsapulan na kasalanan na ibaa tolay, maski Judeo, maski éwanJudeo, maski du top moy ta péniwala.33Mara sakén, mékisuyuék ta étanana tolay. Pero éwanék kanya mékisuyudide éy monda agumanék de. Engˈwan, alang-alang dide, monda melig-tas side.

11Tungkul Ta Pégalibunbun Eng Man-

alangin1Ey sikam, ahigénékmoy, a kona ta

péngaheg ko ni Cristo.2Nadid, sakén éy masayaék dikam,

da maala-alaék moy, sakay sésundinmoy i étanan a nitoldu ko dikam.3 Pero gustu ko a mapospusan moy ati Cristo i te sakup ta bawat lélake;i lélake éy te sakup ta asawa na; iDiyos éy te sakup ni Cristo. 4Kanya tulélake, éng manalangin, o mégtolduta kagi na Diyos a te alibunbun tuulo, éy éwan siya tu galang ni Cristo.5 Sakay tu bébe, éng manalangin siya,o mégtoldu ta kagi na Diyos a éwantu alibunbun, éy makasanisanike beya. Koman i pinokpukan a bébe.6 Eng mégidel tu bébe a mégalibun-bun éy dapat pa siya ipapukpok. Perokasanisanike i bébe a apehit tu buk.Kanya dapat i bébe a magalibunbun.7 Pero tu lélake, éy éwan maari amégalibunbun, da te kapangyarian ilélake a kona ta Diyos. Pero tu bébe,éy sumunud siya ta lélake. 8 Dahilantu neditol a lélake to araw éy éwangébwat to bébe. Eng ˈwan, tu bébe inégébwat to lélake. 9 Sakay éwan benilalang i lélake para ta bébe, éngˈwannilalang i bébe alang-alang ta lélake.10 Kanya dapat mégalibunbun i bébe,da saya i tandaa a sakup siya na asawana. Saya i patunay naa du anghel, agumalang siya ta asawa na. 11 Perokaluuben na Diyos, éy umasa i bébeta lélake, sakay umasa i lélake ta bébe.12Da gébwat tu bébe to lélake to araw.

Pero nadid éy nienak na bébe i lélake.Sakay gébwat ta Diyos i étanan.

13 Anya i isip moya? Maari tubébe a manalangin a éwan mégali-bunbun? Ewan! 14Dahilan i ugali taméymedukés tu lélake amégpaatakdugta buk na. 15 Pero memahal tu bébea mégpaatakdug ta buk na, da saya imégealibunbun naa. 16 Nadid, éng temékipagpasuway ta éye, i makagi kosana, éy éwan kame tu iba a ugali. Eyséˈ be ya i ugalia du tolay a méniwalata Diyos ta iba-iba a simbaan.

Tu Katapusan a Péngapon Na Pangi-noon

17 Nadid, te hatulék man déndikam a iba. Pégkagian ta kam,dahilan éng mégpisan kam éy éwanmahusay tu pégmiting moy, éngéwan medukés. 18 Dahilan éynabaheta ko a bagay magmitingkam éy éwan kam négkaisa tu isip.Eng ˈwan, magurugurupu kam kan.Katutuhanan siguru ya. 19 Kailanganwade dikam a magurugurupu kam,monda mapospusan moy éng ti ésiyadikam i matapat. 20 Bagay mégmitingkam éy kagi moy a ahigén moy tukatapusan a péngapon na Panginoon.Pero iba i péngan moy. 21 Dahilani bawat esa dikam éy medémot améngan ta bilon na. Ewan moydiponén du kaguman moy a kulangtu kanén. Sakay te sénganya dikama méglango. 22 Bakit! Eng kanénsan i isipén moya, éy méngan kampa ta bile moy. Bakit apién moydu kakaguman moy ta simbaan, apakasanikién moy du éwan tu kanén?Anya, purién ta kam ta éya? Ewan!

Tungkul Ta Péngaheg To Katapusana Péngapon No Panginoon

23 Saye i kagi na Panginoon a ihatulko man dén dikam. Ti PanginoonJesus, to kélép a nipéngitokyon diya,éy inalap na pa tu tinapay, sakay24 nagpasalamat, sakay pinuseng-puseng na, sakay kinagi na, a “Sayei bégi kua a meatéd a para dikam.Ahigén moy ye monda maala-alaék

1 Korinto 11:25 244 1 Korinto 12:11moy.” 25 Ey kona be sa i ginametna, ubus de a néngan éy inalap natu alak, sakay kinagi na, a “I alakae,éy saye i tanda na bigu a pangako naDiyos, a katunayan na digi ko. Bagayuminum kam ta éye,” kagi na, “éymaala-alaék moy.” 26 Nadid, bagayahigén moy i éya, a méngan kam tatinapay sakay uminom kam ta alak,éy saya i pékaala-ala moy to nikateno Panginoon tam. Ahigén moy i éyaa péngapon na hanggan ta késoli nase a huway.

27 Nadid, dahil ta éya a kinagiko, maski ti ésiya a umaheg ta éyaa péngapon na Panginoon a éwanmatapat, éy medukés. Mara éngkanén moy tu tinapay, o inuménmoy tu alak, a éwan kam matapat,éy te kasalanan kam, da éwan moyiyégalang tu bégi na Panginoon, éyta dige na. 28 Kanya isipén pa nabawat esa dikam i sarili na, éng tama,bagu moy kanén tu tinapay, sakayinumén tu alak. 29Dahilan, éng méki-agum kam du umaheg ta péngaponna Panginoon, sakay éwan moy aléla-hanén tu bégi na Panginoon, tu kinanmoy i mangatéda dikam ta parusamoy. 30 Saya i dahilana na pégladuna meadu dikam, sakay te sénganyadikam a minate dén. 31 Kanya isipénmoy pa, éng te kasalanan kam se, oéng éwan,monda éwankamparusaanna Diyos. 32 Ey parusaan kitamngani na Diyos, monda matolduan ki-tam, monda éwan kitammahukum tapéghukum na du iba a tolay. 33Kanyanadid, sikam a tétotop ko, bagay nég-pisan kam a méngan éy diyan kammeditol du kaguman moy. Sabay kamsan. 34Eng éwan kammakatiis ta alép,éy méngan kam pa ta bile moy bagukam négpisan. Makay parusaan kamna Diyos éng éwan tama tu péngahegmoy to péngapon na Panginoon. Eytungkul ta iba a bagay, éy hatulan takam kédemét ko sina.

12I Kaluub Na Banal a Espiritu

1 Nadid, tungkul du kaluub a géb-wat ta Banal a Espiritu, éy ipaliwanagko dikam. Gustu ko a mapospusanmoy tungkul ta éye. 2 To éya, bagukam naniwala ni Jesus, éy naniwalakam pa ta diyos-diyosan, a éwan bebuhay. Side ya i nangatéda ta ka-malian moy. 3 Pero nadid éy gustuko a mapospusan moy éng gébwat taEspiritu na Diyos i kagi du tolay amégtoldu. Saye i pangpuhuba moyadide: Eng kagi na maski ti ésiya, a“Isumpa ko ti Jesus,” éy besa a Es-piritu na Diyos i mégpakagia diya.Sakay éng te mégkagi, a “Ti Jesus iPanginoon,” éy siya i tinulungan naBanal a Espiritu.

4 Nadid, iba-iba i kaluuba diki-tam. Pero isesa san i nipagkaluubadikitam a Espiritu na Diyos. 5 Iba-iba i serbisiyu tam. Pero isesasan a Panginoon i pagserbisiyuantam. 6 Iba-iba i tungkulin tam agemtén. Pero isesa san a Diyos inéngipagkaluub dikitam ta tungkulintam. 7 Nipagkaluub na Espiritu tabawat esa dikitam i sarili tam atungkulin, monda magserbisiyu ki-tam ta kakaguman tam. 8 Kanyatu iba éy pinagkaluuben na Espirituta tungkulin na a mégpaliwanag tamahusay ta kagi na Diyos. Sakaytu iba éy pinagkaluuben na Espir-itu a makapospos sakay mégtoldu takagi na Diyos. 9 Tu iba man dén éypinagkaluuben na Espiritu a dikél ipéniwala na ta Diyos. Du iba pa éyte kapangyarian a mégpahusay ta teladu. 10 Du iba éy kaya de a mégimetta kataka-taka. Ey du iba man dénéy kaya de a mégpahayag ta kagina Diyos. I iba man dén i maka-pospos éng ahe i gébwat na gimetna tolay, éng gébwat ta Espiritu naDiyos, o éng gébwat ta medukés aespiritu. Te iba a méképégkagi taiba-iba a kagi. Sakay te iba mandén a mégpaliwanag ta kahulugen naiba-iba a kagi. 11 I étanan a éya atungkulin éy gébwat ta Espiritu naDiyos. Ipagkaluub na ta bawat esa

1 Korinto 12:12 245 1 Korinto 13:2dikitam i iba-iba a pégserbisiyu, ayunta gustu na, monda magserbisiyu ki-tam ta kakaguman tam.

Esa a Bégi a Meadu a Kasangkapan12 Mara ti Cristo éy esa a bégi a

meadu a kasangkapan. Isesa san abégi, pero iba-iba i kasangkapan na.13 Ey sikitam i kasangkapan na bégina, da sikitam éy iba-iba kitam--teJudeo, te éwan Judeo, te mehirapsakay te malaya dikitam. Pero nagingisesa kitam a bégi to nipangsakupdikitam na Espiritu, da bininyagenkitam ta Espiritu. Ey nadid éy édsedikitam a étanan i isesa a Espiritu naDiyos.

14 Halimbawa, sikam a étanan éyesa kam san a bégi. Nadid, i esa abégi na tolay éy meadu a kasangka-pan. 15 Mara éng kagi no tikéd, a“Ewanék kamét, kanya éwanék kagu-man na bégi.” Pero kaguman siyano bégi, da kasangkapan na. 16 Maraéng kagi no talinga, a “Ewanék mata,kanya éwanék kaguman na bégi,” éymali be, da kasangkapan be siya nobégi. 17 Eng purus a mata i bégi,éy pakodyan na a makabati? O éngpurus a talinga i bégi, éy pakodyanna a makaahob? 18 Pero inayus naDiyos i kasangkapan na bégi, ayunta gustu na. 19 Mara éng isesa sani kasangkapan na bégi, éy éwan inabégi! 20 Pero i tutuhanana éy meadua kasangkapan, pero isesa san a bégi.

21 Kanya éwan maari a mégkagi tumata to kamét, a “Ewan ta ka kailan-gan.” Ewan be maari a mégkagi tuulo to tikéd, a “Ewan ta ka kailangan.”22 Dahilan tu kasangkapan na bégi amehina éy kailangan be. 23 Sakaydu parti na bégi a kagi de a éwanimportante, éy alagaan tam side tamahusay a tahod. Sakay du parti nabégi tam a éwan mahusay a entan,éy taklében tam ta badu. 24 Pero duiba a parti na bégi tam éy éwan tukailangan ta badu.

Inayus na Diyos i bégi ta mahusay,monda alagaan tam ta lalo a mahusay

du kasangkapan na a mehina,25 monda maging isesa a isip i iba-iba a kasangkapan na bégi, mondanégkasuyuan side ta mahusay. 26 Engmasakitan i esa a parti na bégi, éymasakitan i étanan na bégi. Engnapuri i esa a parti na bégi éy masayai étanan na bégi.

27 Nadid, i kahulugina na éya, éysikam i bégi ni Cristo. I bawat esadikam éy kasangkapan kam na bégina. 28 Ey inayus na Diyos du tolayna. Nipagkaluub na ta bawat esa didei tungkulin de. Purumeru a kaluubéy te apostol; ikaduwa éy te még-pahayag ta kagi na Diyos; ikatélo éyte mégtoldu. Sakay te makagimetta kataka-taka; te mégpahusay ta teladu; te tumétulung ta te kailan-gan; te tolay a bihasa a mamahala;sakay te méképégkagi ta iba-iba akagi. 29 Iba-iba i tungkulin tam aserbisiyu. Ewan kitam paripareho--te apostol dikitam; te mégpahayag takagi na Diyos; te mégtoldu; te mak-agimet ta kataka-taka. 30 Te maari amégpahusay ta te ladu; te méképégk-agi ta iba-iba a kagi. Sakay te még-paliwanag ta kahulugen na iba-iba akagi. 31 Kanya pumilit kam a atdinanna Diyos du mahalaga a kaluub na.

Ey nadid, éy ipaliwanag ko dikam iugali a mahusay ta étanan.

13I Tunay A Pégmahal

1Mara, éng méképégkagiék ta iba-iba a kagi, maski méképégkagiék takoman i anghel, éng éwan ko mahali kapareho ko, éy éwan ya tu pasa.Koman san i ténog a éwan tu kahulu-gen na kagi ko, éng kona sa. 2 Maraéng te kapangyarianék amégpahayagta kagi na Diyos, sakay matalinungék,sakay mépospusan ko i meadu a li-him, éy éwan ya tu pasa éng éwan komahalén tu kapareho ko. Maski dikéli péniwala ko, a hanggan mapaagtonko i buked ta panalangin ko, éng éwankomahalén i tolay, éy éwanék tu pasa.

1 Korinto 13:3 246 1 Korinto 14:113Mara éng iatéd ko ta pobre i étanana ari-arian ko, sakay itaya ko i buhayko hanggan matutudék, éng éwan komahal i tolay, éy éwan tu kabuluhan igimet ko.

4 Tu mégmahal ta tolay éy mag-pasensiya ta tolay, sakay mebait siya.Ewan siya ménaghili. Ewan siya még-palalo. 5 Ewan siya mégmalaki. Ewansiya malakiin. Ewan siya méiyamut.Ewan siya méghinanakit. 6 Ewan siyamasaya ta medukés a gimet, éngˈwani kasayaan na éy tu mahusay a gimet.7 Tu mégmahal ta tolay, éy tiisén nai hirap na, sakay magkatiwala siya taiba a tolay, sakay umasa siya dide.Sakay matiyaga siya.

8Du iba-iba a kaluub na Diyos diki-tam éy dumemét i panahun a mali-pas side. Mara i tungkulin moy amégpahayag, sakay tu pégkagimoy taiba-iba a kagi, sakay tu katalinunganmoy, éy malipas ya. Pero tu pégma-hal moy éy éwan maibut, hanggan.9Dahilan i katalinungan tam sakay tupégpahayag tam, éy mediyo mahusaysan. 10 Pero kédemét na oras amahusay dén i étanan, éy éwan dén tukailangan tu tungkulin tam a mediyomahusay; kanya malipas.

11 To éya pa a kéanak ko, éy négk-agiék ta koman i anak, te isipék takoman i anak, sakay nangatuwiranékta koman i anak. Pero nadid, date idadék dén, éy inibutan ko déntu pagkaanak ko. 12 Ey kona sa ipékapospos tam ta Diyos. Komantam i meeta i larawan na ta salaminga mediklém. Pero dumemét i orasa meta tam siya a mismo. Nadidi pékapospos ko éy koman i anak,pero kédemét na oras, éy mapospu-san ko ta mahusay, a kapareho napékapospos diyakén nadid na Diyos.

13Kanya nadid, éy te étélo a kailan-gan tam a manatili: i péniwala tam taDiyos; sakay i pégasa tam diya, sakayi pégmahal tam ta kapareho tam. Eynadid i pinakamahalaga diden ya éytu pégmahal tam.

14Tungkul Man Dén Ta Kaluub Na Es-

piritu1 Nadid, éng kona sa, éy pumilit

kam a magmahal ta kapareho moy atolay. Sakay pilitén moy be a atdi-nan kam na Diyos du kaluub na; lalodén tu pégpahayag ta kagi na Diyos.2 Dahilan tu mégkagi ta iba a kagi éyéwan tolay i pégkagian na, éng ˈwanDiyos, da éwan tumakapospos to kagina. Mégkagi siya ta lihim a kagi tatulung na Espiritu. 3 Pero tu méngi-pahayag ta kagi na Diyos, éy tolay ipégkagian na, monda hatulan na side,a aguman na side. 4 Tu mégkagi taiba-iba a kagi, éy tulungan na san tusarili na, pero tu mégpahayag ta kagina Diyos, éy tulungan na du kagumanna ta simbaan.

5 Nadid, gustu ko maka améképégkagi kam a étanan ta iba-iba a kagi. Pero i lalo a gustu ko,éy makapagpahayag kam ta kagi naDiyos. Mas mahalaga i magpahayagkesira ta mégkékagién ta iba-ibaa kagi. Pero maigi be i iba-iba akagi, éng te magpaliwanag maka takahulugen na, monda makatulung dutolay ta simbaan. 6Mara sakén, anyai pékinabang moy diyakén éng iba-iba san a kagi i kékagin ko dikam?Ewan! Pero pakinabanganékmoy éngipahayag ko dikam tu nipaliwanagdiyakén na Diyos.

7Mara i pégtogtogen, mara tu tur-otot, éng éwan tama i ténog na, éypakodyan a mapospusan na tolay énganya i togtog na? 8Mara tu tambuli nasundalu, éng tambulién no sundaluta mali, éy ti ésiya i makahanda tapanglaban? 9 Ey kona be sa dikaméng iba-iba san a kagi i kékagin moya.Ey pakodyan a mapospusan na tolay ikahulugen na kékagin moya. Sayangtu kagi moy.

10 Talaga ngani a meadu akalakalase a kagi ta mundua. Ey tekahulugen side a étanan. 11 Peroéng éwan ko mépospusan i kagi a

1 Korinto 14:12 247 1 Korinto 14:34kékagin no kaguman ko, éy éwankame magkaentendian. 12 Kanyanadid, da gustu moy du kaluub naEspiritu, éy pilitén moy du mahalagaa kaluub na, monda makatulung kamdu kakaguman moy ta simbaan.

13 Dahil ta éya, i méképégkagi taiba-iba a kagi, éy kailangan ipanalan-gin de a atdinan be side ta kaluub amagpaliwanag ta éya. 14 Eng man-alanginék ta iba a kagi, éy Espir-itu i mégpakagia diyakén, pero éwanko tukoy i kahulugen no kagi ko.15 Nadid, éng kona sa, éy anya imahusay a gimet ko? Manalanginékta iba-iba a kagi, sakay manalanginékbe ta sarili ko a kagi. Magkantaékta iba-iba a kagi, sakay magkantaékbe ta sarili ko a kagi. 16 Eng mag-pasalamat kam ta Diyos ta iba-iba akagi, du kakaguman moy a makabatidikam, éy éwan side maari a umo tokagi moy, da éwan de tukoy i kahu-lugen na. 17 Maski memahal tu pég-pasalamat moy ta iba a kagi, éy éwanya makatulung du kaguman moy, daéwan de mapospusan i kahulugen nokagi moy.

18 Sakén, éy mégpasalamaték taDiyos, da mégkagiék ta iba-iba a kagita higit pa dikam a étanan. 19 Peroéngmékiagumék du kakaguman ko tapégmiting, éy gustu ko a mégkagi tamaski sandali san a kagi a makapag-toldu dide, kesira ta libu-libu a kagi aéwan be tu makapospos.

20 A tétotop ko, diyan kam mégisipta koman i isip na anak. Koman kami anak a éwan tu malay ta medukésa gimet. Pero mégisip kam be tamahusay. 21 Kona se i kagi ta kasu-latan, a pinaange se na Diyos i tolaya dayuan, a monda pégkagian de dutolay na ta iba-iba a kagi, pero éwande bébaten. 22Kanya napospusan tami kagi a iba-iba a gébwat ta Diyos, éytanda ya a para du éwan méniwala.Sakay tu pégpahayag ta kagi na Diyos,éy tanda ya para du méniwala.

23Nadid, éng mégpisan kam, sakay

mégpégkagi kam ta iba-iba a kagi; éngdumemét ta ina i tolay a éwan méni-wala, a makabati dikam, éy éwan debemankagin a luku-lukukam? 24Peroéng mégkagi kam a étanan ta kagi naDiyos, sakay dumémét dikam i tolaya éwan méniwala, éy maala-ala na ikasalanan na, a magsisi siya. 25 Tukasalanan na a lihim, éy mehayagdén, a tulos siya a sumamba ta Diyos,a kagi na, a “Talaga a édse dikam iDiyos.”

Diyan Méligalig Eng Magmiting26 Anya i gustu ko a kagin? Bagay

négpisan kam ta pégmiting, éy maigipa éy temégkanta, sakay temégtoldu,sakay te mégbaheta ta kaluuben naDiyos, sakay te mégkagi ta iba-ibaa kagi, sakay te esa be a mégpali-wanag du kagi a iba-iba. Gemtén moyi makatulung du kakaguman moy.27 Eng te mégkagi ta iba-iba a kagi,éy dapat éduwa san, o dikaya étélo, améglelewas side. Sakay dapat be a temagpaliwanag to kagi de. 28 Pero éngéwan tu magpaliwanag to kagi de, éydiyan side tumétulos. Dapat te ginéksan side ta miting. Manalangin sanside ta lihim. 29 Eduwa o étélo dikami magpahayag ta kagi na Diyos. Sakaysikam a iba, éy isipén moy tu kagi de,éng tama. 30 Sakay éng te esa dikamta miting moy a makabati ta pég-paliwanag diya na Diyos, éy humintusan tu mégkagi, monda lewasan na tumégpaliwanag. 31Kona sa, malelewaskam a étanan a magpahayag ta kagina Diyos, monda matutu i étanan, apatibayén de i isip dia. 32 Dahilan dupinamihasa na Diyos a magpahayagta kagi na, éy dapat humintu side amégkagi, éng te esa a gustu a mégk-agi. 33 Da éwan gustu na Diyos amaligalig du tolay na éng magmiting,éngˈwan matahimik kitam.

Nadid, maski ta ahe a simbaan,34 du bébe éy kailangan matahimikside ta pégmiting moy. Bawal side amégkagi, da saya i utus ta kasulatanna Judeo, a kailangan a sumunud i

1 Korinto 14:35 248 1 Korinto 15:22bébe. 35 Du bébe, éng te gustu side amapospusan, éymagpakelagip side taasawa de kédemét de ta bile. Dahilanéy makasanisanike tu bébe a mégkagita simbaan.

36Bakit éwankamméniwala ta éya?Sikam wade beman i kégébwatan naMahusay a Baheta! Sikam bale san imakapospusa ta éya! 37 Eng isip namaski ti ésiya dikam a i tungkulin naéy mégpahayag, éy dapat na dén anapospusan a i sulat ko a éye, éy utusna Diyos. Mara, i tolay a pégiyananna Banal a Espiritu, éy tukoy de dén agébwat ta Diyos i utus ko a éye. 38 Tuéwan méniwala ta éye, éy diyan moysiya alintanaén.

39 Sikam a tétotop ko, dahil ta éya,éy pilitén moy a magpahayag ta kagina Diyos. Sakay diyan moy ipag-bawal tu pégkagi ta iba-iba a kagi.40 Basta diyan kam méligalig ta pég-miting moy, monda maayus.

15To Kébuhay Ni Cristo a Huway

1 Nadid, sikam a tétotop ko, éyipaala-ala ko dikam i Mahusay aBaheta a nipahayag ko dén dikam.Tinanggap moy ya, a saya i péni-walaanmoya nadid. 2Saya iméngilig-tasa dikam, éng éwanmoykaleksapani éya a nitoldu ko. Pero éng éwantunay tu péniwala moy, éy éwan tupasa.

3 Dahilan éy nipahayag ko déndikam i mahalaga a baheta a dinu-memét diyakén, a minate ti Cristodahil ta kasalanan tam. 4 Sakaynielbéng siya, sakay nabuhay siya ahuway to ikatélo a aldew. Saya inipangtupad na to kinagi to kasula-tan. 5 Sakay tulos pinumeta siya niPedro, sakay du labindalawa a alagadna. 6 Sakay pinumeta be siya du tolaya mahigit a lima a datos a napisan, améniwala side diya. Pate dén nadidi sénganya dide, pero meadu pabi ibuhay dide. 7 Kétapos na éya, éypinumeta be siya ni Santiago, sakaydu étanan a apostol.

8 Nadid, i ménegipo a pinetaan naéy sakén. Komanék i mehina a apos-tol, 9 da sakén i mababaa ta étanana apostol. Sakén i éwan maari adulawén a apostol, da pinahirapanko to éya du tolay a méniwala niJesus. 10Pero nadid, dahil ta kaluubenna Diyos diyakén, éy naging apos-tolék. Ewan sayang tu nipagkaluub nadiyakén, da mesipagék ta mahigit padu dati a apostol. Pero éwan ta sariliko san i kesipag kua, éngˈwan tu tu-lung naDiyos diyakén. 11Kanyamaskisakén i magpahayag, maski du iba aapostol, éy pareho san i péngitoldumia. Ey saya i péniwalaan moya.

Tu Katunayan a Mabuhay Kitam aHuway

12Nadid, i itoldu mia éy nabuhay ahuway ti Cristo. Pero bakit kékaginna sénganya dikam a éwan mabuhayi pate a tolay a huway? 13 Eng tahoda éwan mabuhay i pate a huway, éyéwan be nabuhay ti Cristo. 14 Nadid,éng éwan bale nabuhay ti Cristo ahuway, éy éwan tu pasa tu pégpa-hayag me, sakay éwan be tu pasa tukéasa moy diya. 15 Eng kona bale sa,éy kakabulyan san i pégpahayag mia,da iyétoldu me a binuhay na Diyos tiCristo. Pero kakabulyan ya, éng ta-laga a éwan mabuhay i pate a huway.16 Eng éwan mabuhay i pate a tolay ahuway, éy éwan be nabuhay ti Cristo.17 Pero éng éwan nabuhay ti Cristo,éy éwan bale pabi naibut dikitam ikasalanan tam, sakay éwan be tu pasatu kéasa tam diya. 18 Eng kona balesa, du tolay a naniwala ni Cristo aminate dén, éy napahamak bale san ikaliduwade. 19Engpaasaén kitam sanni Cristo éy kakakagbi kitam a tahod,kesira ta iba a tolay.

20 Pero éwan! Da talaga a nabuhaydén ti Cristo a huway. Saya ikatunayana a mabuhay be a huwaydu étanan a pate a méniwala diya.21 Mara, mate nadid i tolay dahil togimet ni Adan to araw. Ey kona be sa,mabuhay nadid a huway i tolay dahilto gimet ni Cristo. 22Mate i étanan a

1 Korinto 15:23 249 1 Korinto 15:49tolay da lahi side ni Adan. Ey kona besa, éymabuhay a huway i étanan a to-lay a sakup ni Cristo. 23Pero te iba-ibaa panahun amabuhay i tolay. Tu ned-itol a nabuhay a huway éy ti Cristo.Sumunud éy buhayén na du sakup nata késoli na ta munduae. 24 Sumunudta éya éy dumemét i katapusan. Taéya a oras, éy madaig ni Cristo duétanan a hari sakay du iba pa a te ka-pangyarian. Sakay iatéd naNamana aDiyos a maghari ta étanan. 25Dahilanéy maghari ti Cristo a hanggan éwanna madaig du étanan a kalaban na, atulos namapasuku side. 26 Iménegipoa kalaban na a pasukuén na éy tukamatayan. Sapul ta éya éy éwan dénmate i tolay. 27 I Diyos éy mapasukuna ni Cristo i étanan a bagay. Kanyasakupén ni Cristo i étanan. Pero éwanna sakupén i Diyos, da Diyos i bahala amagpasuku ta étanan. 28Nadid, bagaymasakupan dén ni Cristo i étanan,éy tulos ipasakup Nama na a Diyos.Sakay tulosmaghari i Diyos ta étanan.

29Nadid, éng éwan mabuhay i patea huway, éy bakit ipabinyag i tolayalang-alang du tolay a minate? 30 Eybakit sikame, éy palagi kame ametayatu buhay a mégpahayag ta Mahusay aBaheta, éng éwan katutuhanan. 31 Atétotop ko, katutuhanan a itaya koi buhay ko aldew-aldew. Mégkagiékta éya, da masayaék dikam, alang-alang ni Cristo Jesus a Panginoon tam.32 Eng éwan mabuhay i pate, éy anyai pékinabang kua to nipékipagsuwayko dumetapang a kalbug ko ta Epeso?Eng éwanmabuhay i pate a huway, éymaigi pa éy sundin tam san i péginoméy ta péngan, da kédemét na oros, éymate kitam san.

33 Diyan kam magkamali tu isip.Eng mékiagum kam ta medukés atolay, éy ahigén moy side a talaga.34 Baguén moy tu isip moy a mali, aibutan moy tu kasalanan moy. Tesénganya dikam a éwan de tukoy iDiyos. Ewan kam beman masanike?

I Idsura Na Bégi Tam Ta Huway a

Kébuhay35Makay te magpakelagip diyakén,

a “Pakodyan a buhayén i pate ahuway? Anya i idsura na bégi dia?”36 Isipén moy! Mara tu bukél, éwanmagtubu éng éwan moy pa imula taluta. 37 Mara tu imula moy a pahay,éy éwan pabi tu tubu, éngˈwan bukélpabi. 38 Pero patubuén na Diyos akona ta gustu na. I bawat esa a kalasea bukél, éy iba-iba i tubu dia bagaytumubu dén. 39 Ey kona be sa i idsurana hayup, a éwan paripareho. Iba aidsura i tolay. Iba be a idsura i hayup;iba be a idsura i manok: sakay iba bea idsura i ikan. 40 Te sari-sari a bégita langet, sakay te sari-sari be a bégita lutaa. Du édsa ta langet éy iba ikamahal de. Du édse ta lutaa, éy ibabe i kamahal de. 41 Iba i demlag nabilag; iba be i demlag na bulan; sakayiba be i demlag na bawat biton.

42 Nadid, kona be sa du pate amabuhay a huway, I bégi a ielbéngéy mahunot. Pero i bégi a buhayén ahuway éymabuhay a éwan tu katapu-san. 43 I bégi a ielbéng éy medukés, aéwan tu kaya. Pero éng buhayén tubégi éy memahal a mesibét. 44 I bégia ielbéng éy para ta luta; pero i bégia buhayén a huway éy para ta langet.Te bégi a para ta luta, sakay te bégi bea para ta langet. 45 Kona se i kagi takasulatan: Tu neditol a amo na tolayéy ti Adan. Ey inatdinan siya na Diyosta buhay na. Ey nadid tu ménegipo aamo tam éy ti Cristo. Siya i Espiritu améngatéd dikitam ta huway a buhay.46 I meditol a bégi tam éy para ta luta.Pero i bégi tam a buhayén a huway,éy para ta langet. 47 Tu neditol alélake a ti Adan, éy gébwat ta luta,da nilalang siya ta alikabuk. Pero tiCristo éy gébwat ta langet. 48Ey nadidi tolay, éy te bégi side a koman i bégini Adan, a para ta luta san. Pero dutolay a sakup na Diyos, éy te bégi sideta kapareho ni Cristo, a para ta langet.49 Mara nadid i bégi tama éy meubetni Adan. Pero kédemét na oras, éymeubet kitam ta bégi ni Cristo.

1 Korinto 15:50 250 1 Korinto 16:1650 Saye i gustu ko a kagin, a tétotop

ko: tu bégi a ginamet ta pilas sakayta dige éy éwanmakaabut ta kaharianna Diyos, da para ta luta san. Tu bégi apara ta luta éy éwanmabuhay a éwantu katapusan.

51 Entan moy. Ikagi ko dikam ilihim a kagi: Ewanmate i étanan diki-tam. Pero mabagu kitam a étanan.52 Ey bigla ya a manyari ta sandali.Koman i bakség na esa a kisép namata. Kasabay na kéténog na tambulita katapusan a aldew. Ta kéténogna tambuli, éy mabuhay du minatea huway. Sakay sikitam a mabuhaypabi, éy mabagu kitam a étanan.53 Dahilan i bégi tama a mate, éybaguén na Diyos, monda éwan mate,a hanggan. 54 Bagay mabagu dén ibégi tam a para ta luta, éy te bégikitam a para ta langet. Bagay man-yari ya, éy matupad dén tu kagi tokasulatan, a “Nanalo dén i Diyos, aéwan dénmate i tolay.” 55Ewan kitamdén méganteng a mate. Nadaig déni kamatayan. 56 Kanya mate i tolayéy dahil to kasalanan de. Sakay ikatunayana a te kasalanan kitam éytu utus na Diyos a éwan tam sinunud.57Pero nadid, magpasalamat kitam taDiyos, da atdinan na kitam ta panalotam ta kamatayan, dahil ta gimet naPanginoon tam a Jesu Cristo.

58A tétotop ko, dahil ta éya éy pat-ibayén moy i isip moya, a diyan kammasugpu ta péniwala moy. Magsipagkam ta gimet moy ta Panginoon, aisipén moy a éwan masayang i gimetmoy a para diya.

16Tu Abuluy Para Du Tétotop Tam

1 Nadid, tungkul ta abuluy tamdu tétotop tam ta Hudea a te hi-rap. Gemtén moy be tu nibilin ko duiba a simbaan ta Galasia. 2 Tuwingsimba, i bawat esa dikam, éy dapatibukod moy i sénganya to minetamoy, a iimbak moy, monda éwanéktu kailangan a magaged dikam ta ab-uluy moy ta kédemét ko. 3 Ey nadid,

kédemét ko sina, éy péglakadén kota Jerusalem i maski ti ésiya a gustumoy, a magtugén ta abuluy moy dide.Sakay manulaték be ta simbaan taJerusalem, monda tukoy de a sakén inagutusa du pinaangemoy sa. 4Sakayéng maglakadék be ta Jerusalem, éykuyugén ko dén du paangen moy sa.

Tu Gayak Ni Pablo5 Nadid, éy umangeék pa ta Mase-

donia. Kéhektat ko sa, éy tulos kosina dikam. 6 Makay maleék sinadikam. Makay mégiyanék sina aesa a amiyan, monda pagayakanékmoy éng maglakadék ta iba a lugar.7 Idelék a sumibel san sina; éngˈwan,gustu ko a matagal sina dikam, éngpakultadenék na Panginoon. 8 Peroédseék pabi nadid ta Epesoae, hang-gan éwan malipas i Piyesta na Pen-tekos. 9Damaski temeaduék a kakon-tara ta éye, éy te meadu be se a gustua mégbati ta pégtoldu ko.

10Eng dumemét sina ti Timoteo, éytanggapén moy siya ta mahusay, damégtarabaho be siya ta Diyos, a konadiyakén. 11 Diyan moy siya apién.Maigi pa, éy péglakadén moy siyata mahusay, monda makasoli se siyadiyakén, da sakén éy uhayén ko siyasakay du kakaguman na.

12 Sakay tu top tam a Apolos, éypinékiohonan ko siya a kuyugén nadu iba a top tam ta péngbisita dedikam. Pero éwan pabi maari amakaange sina dikam. Bumisita siyadikam, bagay te panahun siya.

Katapusan A Kagi13Mangilag kam, a patibayénmoy i

isipmoya ta péniwala tam. Diyan kamméganteng. 14 I mahalaga a gemténmoy éymahalénmoy i kaparehomoy.

15Nadid, a tétotop ko, éy te bilinékpa dikam a esa: Tukoy moy dén deEsteban a mététena, a side i neditol améniwala ta Akaya. Palagi side nadida mégtulung du tolay na Diyos. 16 Ipékiohon kua dikam, éy pasakup kamta kona sa a tolay. Pasakup kam du

1 Korinto 16:17 251 1 Korinto 16:24étanan a mégtulung du méniwala taDiyos.

17Masayaék, da dinumemét dén sede Esteban, sakay ti Portuna, sakay tiAkay. Maski éwan kam se, éy side ikatulung ko. 18 Pinatibay de dén i isipkua, sakay ta isip moya. Igalang moyi kona sa a tolay.

19 Du tolay ta bawat simbaan taAsia éy mékikumusta side dikam. DeAkila éy ti Priska, sakay du tolay amégsimba ta bile de, éy mékikumustabe side dikam, da top moy be sideta péniwala. 20 Sakay mékikumustadikam du iba a top tam ta éye. Sikaméy négbatian kam ta mahusay.

21Sakén éy ti Pablo. Sakén amismoi nagsulata ta éye. 22 Maski ti ésiyaéng éwan na gustu i Panginoon tam--isumpa siya! Dumemét kamaka agad,Panginoon! 23 Kagbian kam maka naPanginoon tam a Jesu Cristo. 24Mahalta kam a étanan, dahil ni Cristo Jesus.Ewan dén, Pablo.


Tu Ikaduwa a Sulat ni PabloduTaga Korinto1 Gébwat ye ni Pablo a apostol

ni Cristo Jesus ayun ta kaluuben naDiyos, sakay ti Timoteo a top tam.Saye i sulat mia du sakup na simbaanta Korinto sakay du étanan a tolay naDiyos a édse ta Akaya. 2 Tama tam aDiyos sakay ti Panginoon tam a JesuCristo, éy atdinan de kam maka tabiyaya sakay ta kapayapaan.

Pégpasalamat Ni Pablo3 Purién tam i Diyos, a Ama no

Panginoon tam a Jesu Cristo. Diyosi mangagbi ta tolay. Siya i mégpat-ibay ta isip na tolay. 4 Siya i mang-tulunga dikitam ta kahirapan tam,monda makatulung kitam be du iba ate hirap. Maari me a tulungan du tehirap, dahil ta péngtulung dikitam naDiyos. 5 Eng dikél i hirap tam a konato hirap ni Cristo to araw, éy dikél bei péngtulung na dikitam. 6 Ey sikameéy naghirap kame, monda tulunganme kam, a tulos meligtas kam. Kanyatinulungan kame na Diyos, éy mondatulungan me kam be. Patibayén mei isip moya, monda makapagtiis kaméng madanasan moy be i hirap akona ta nagdanasan me. 7 Umasakame dikam ta mahusay. Tukoyme, éng madanasan moy i hirap akona dikame, éy te kabahagi kam bedikame ta tulung na Diyos.

8 A tétotop ko, ibaheta me dikam ikahirapan me a dinanas me ta Asia.Dikél a tahod i hirap me ta éya, hang-gan talaga kame a mate. 9 Akala meéy dinumemét dén i oras me a mate.Pero nanyari ya monda éwan kameumasa ta sarili me, éng éwan ta Diyos.Siya i mégpabuhaya ta pate a huway.10 Inagaw na kame to tiyak a ikateme. Ey umasa kame diya, a agawénna kame a huway. 11 Sakay sikam, éyaguman moy kame be ta panalangin

moy. Eng meadu i méngipanalan-gin dikame, éy pansingén na Diyosi panalangin dia, a tulos aguman nakame. Eng kona sa, éy meadu be imagpasalamat ta Diyos ta gimet nadikame.

Nabagu Tu Gayak Ni Pablo12 Saye i kasayaan mia. Tukoy me

dén a mahusay dén i ugali mia. Eylalo dén dikam. Matapat kame. I ugalimia éy éwan kona ta ugali na tolay,éng ˈwan gébwat ta tulung na Diyos.13-14 Ewan kame manulat dikam taéwan moy maari a mapospusan. Eynadid, éng mapospusan moy i kala-hati san, éy umasaék a mapospusanmoy i étanan. Eng kona sa, éy puriénmoy kame, sakay puriénme kambe taaldew a késoli na Panginoon Jesus.

15-16Nadid, da inumasaék dikam, éynaisip ko éy talagaék pa dikam a bu-misita, baguék tumulos taMasedonia.Ey nadid éy talagaék maka be a sum-ibel dikam to késoli ko a gébwat taMasedonia, monda patulusénék moyta penduwa; sakay péglakadénékmoymaka be ta Hudea. 17 Ey nadid,da éwanék nakatulos, éy makay kagimoy a mégsalawahanék. Pero éwan.Diyan moy kékagin a mégbagu-bagu igayak ko, a kona du iba a tolay a éwanmatapat. 18 Maari kam a magkati-wala ta kagi ko. Ewanék mégbulibuli.Matapat i Diyos, sakay matapat be ikagi ko. 19 Sikame ti Silbano sakay tiTimoteo, éy nagpahayag kame dikamta anak na Diyos, a ti Jesu Cristo.Ey éwan tu kakabulyan dia. Palagisiya a matapat. 20 Ti Jesu Cristo iméngtupada ta étanan a pangako naDiyos. Dahil diya, éy méniwala kitamta pangako na Diyos. Saya i péngpuritama ta Diyos. 21 Diyos i nagpatibayadikitam ni Cristo. Sakay pati éy pinilina kitam, a inatdinan na kitam tatungkulin tam. 22Tinandaan na kitama sikitam i koo na, a inatdinan nakitam ta Espiritu. Saya i katunayanaa tupadén na i pangako na dikitam.

2 Korinto 1:23 253 2 Korinto 3:223 Sistigu ko i Diyos a éwanék még-

bulibuli. Kanya éwanék sina dikambumisita ta Korinto, éy sala ko apaginglan ta kam ta kasalanan moy.24 Ewan ko gustu a laluan ta kam tapéniwala, da matibay dén i péniwalamoy. Engˈwan, gustu me a tumulungdikam monda masaya kam.

21 Kanya naisip ko dén a éwanék

pabi bumisita dikam a huway na-did, monda éwan ta kam man dénpalungkutén. 2 Dahilan, éng atdinanta kam ta ikalungkut moy, éy éwanékmoy wade dén maari a pasayaén.3Kanya nanulaték dikam to sulat ko aesa, monda éwanékmoy palungkuténéng dumeméték sina. Da sikam idapat a magpasaya diyakén. Daméniwalaék a i kahusayan ko éykahusayan moy be. 4 To pénulat kodikam to sulat a esa, éy nalungkutékdikam. Nakasangisangeték a makayéwan moy tanggapén tu nihatul kodikam. Ey éwanék nanulat dikam apakasaniken ta kam; éngˈwan, mondamapospusan moy a mahal ta kam atahod.

Pégpasensiya Ta Te Kasalanan5 Nadid, tu kaguman moy sina a te

kasalanan to éya, éy éwan san sakéni inatdinan na ta kalungkutan, dapinakasanike na be i senganya dikam.6 Pero nadid éy hustu dén tu nipang-parusa moy diya. 7 Pagpasensiyaanmoy siya nadid, a tulungan moy siya,monda éwan masiyadu i kalungkutanna. 8 Kanya i pékiohon kua dikamnadid, éy ipeta moy diya i pégma-hal moy diya. 9 Kanya nisulat kodikam tu sulat ko a esa, éy mondapuhubaan ta kam, éng sumésunudkam diyakén tungkul ta éya a lélakea te kasalanan. 10 Pero nadid, éngpatawadén moy siya to kasalanan na,éy patawadén ko be. Ey tukoy niCristo a pinatawad ko dén siya na-did, alang-alang dikam. 11 Maigi éy

patawadén tam siya, monda éwan ki-tam matalo ni Satanas. Da tukoy tamdén i paraan na.

Métageg Ti Pablo Ta Troas12 Nadid, to kédemét ko ta Troas

a magpahayag ta Mahusay a Ba-heta, éy inatdinanék na Panginoon tamahusay a pagkékataon ko. 13 Perométagegék tu isip, da éwan sa tinu-magbu ti wadi ko a Tito. Kanyanagpaalamék du kakaguman ko sa, anagtulosék dén ta Masedonia.

Nanalo Kitam Dahil Ni Cristo14 Pero salamat ta Diyos! Dahil ta

pékiagum tam ni Cristo, éy sinakupkitam dén na Diyos, da utusan ki-tam dén na Diyos a méngipahayag niCristo ta tolay. Mara, i ipahayag tamaéy koman i sépot a mekalat ta étanana tolay. 15 Mara, sikitam i sépot niCristo a gustu na Diyos. Eymaahob yadu tolay a meligtas, sakay du tolay bea mepahamak. 16 Du mepahamak éykoman side i makaahob ta medukés aahob a makate i ipahayag tam. Perodu meligtas, éy koman ya i mesépot aahob a mangatéd ta buhay. Ti ésiyai maari a magimet ta kona se para taDiyos? 17 Ewan kame kona du iba amégtoldu ta kagi na Diyos a mondamaketa side ta kuhata. Engˈwan, in-utusan kame na Diyos. Ey tukoy na amégtoldu kame tamatapat, da utusankame ni Cristo.

3Mégtarabaho Kame Ta Bigu a Pan-

gako1Anya, kagimoywade a ipagmalaki

ko dikam i sarili ko? Omakay isipmoyte kailanganék ta kasulatan a paradikam, o dikaya kasulatan a gébwatdikam, a magpatunay diyakén a tamai pégtoldu ko. Du iba a mégtoldudikam tamali, éy gustu de ipeta i konasa a kasulatan. Pero sakén, éy éwan.2Da sikam dén a mismo i katunayanaa tama i tarabaho ko. Mara sikam ikasulatan kua, da tukoy na étanan atolay a méniwala kam ni Cristo dahil

2 Korinto 3:3 254 2 Korinto 4:6diyakén. 3 Mara sikam i kasulatana agébwat ni Cristo. Ey sakén i néngi-tugéna ta éya a kasulatan. Ey éwanya nesulat ta tinta to bito, éng ˈwanEspiritu na Diyos i nagtoldua ta éya taisip moya.

4 Nakagi me ye da mégkatiwalakame ta Diyos, dahil ni Cristo. 5 Ewanme kaya ta sarili me a mangtupadta tarabaho me. Eng kaya me a tu-padén, éy gébwat ya ta kaluub naDiyos dikame. 6 Diyos i nagkaluubadikame ta kabihasa me a tungkulinme, a mégtarabaho kame ta bigu apangako na Diyos. I éya a pangako, éyéwan gébwat ta kautusan ni Moises,éngˈwan Espiritu na Diyos i nagpali-wanaga dikitam ta éya. Dahilan ikautusan ni Moises, éy méngatéd santa ikate. Pero i Espiritu éy méngatédta buhay.

7 Tu kautusan éy nesulat dén tobito. Ey to péngiatéd niMoises ta éya,éy mehayag dén i memahal a demlagna Diyos. Tu mudet ni Moises éymedemlag a tahod. Ey du tolay a Is-rael, éy méganteng side a lumamengni Moises, da medemlag; pero nalipasi éya a demlag. I éya a kautusan, éyméngatéd ta ikate. 8 Pero i Mahusaya Baheta nadid, a mégpaliwanag iEspiritu, éy lalo ya a medemlag tokautusan. 9Nadid, éng kamahalan tukautusan ni Moises, a méngatéd taikate, éy lalo a kamahalan i Mahusaya Baheta, da kagi na éya a éwan kitamdén tu kasalanan. 10 Dahil ta éya,éy makagi tam a tu dati a kautusana kamahalan, éy éwan dén. Dahilanéy kapalitan na dén i mas memahala Mahusay a Baheta. 11 Eng kama-halan tu kautusan a nalipas dén, éymas mahigit a kamahalan i Mahusaya Baheta nadid, da pirmi ina.

12 Nadid, da umasa kitam ta éya,éy metapang kitam a mégpahayag taéya. 13 Ewan kitam kapareho ni Moi-ses a nagtakléb to mata na para éwanmeta du Israel a mélipas i demlagto mudet na. 14-16 Pero du Judeoto araw, éy éwan de napospusan, da

mekétog side tu isip. Ey maski na-did, bagay basaén de tu kautusan niMoises, éy éwan de mépospusan ikahulugen na. Basta du mékiagum niCristo i nakapospusa ta kahulugen na.17 Nadid, i éya a Panginoon, éy siyatu Espiritu. Sakay du mékiagum taEspiritu na Panginoon, éy éwan sidetu kailangan a sumunud to kautusandu Judeo. Libri dén side to dati augali de a medukés. 18 Kanya sikitaméy mépospusan tam ta mahusay. Eymeta tam i kamahalan a Panginoon.Sakay baguén kitam dén na Pangi-noon, hanggan pumareho kitam diya.Gébwat ya ta Panginoon; éy Espiritusiya.

4Tu Mehuna a Binga a Te Lasén a

Gintu1 Nadid, da kinagbianék na Diyos,

éy inatdinanék na ta tungkulinko. Kanya éwanék manghina tuisip. 2 Iniwasan ko i gimet amedukés a makasanisanike. Ewanékméngloko, sakay éwanék mégtolduta kakabulyan. Ewan ko palitan ikahulugen no kagi a édse ta kagi naDiyos. Eng ˈwan, tukoy na Diyos amégtolduék ta katutuhanan. Ey dutolay, éy tukoy de a katutuhanani pégtoldu kua. 3 Pero du tolay amepahamak, éy éwan demépospusani ipahayag me. 4 Ewan side méniwala,da ti Satanas éy pinaktog na i isipdia. Siya i diyos du éwan méniwala.Nékialam siya ta isip dia, monda éwande mapospusan i Mahusay a Baheta.Ewan side maketa ta demlag naMahusay a Baheta, sakay ta demlagni Cristo. Ti Cristo éy neubet siyata Diyos. 5 Ey sakén, éy éwan koipahayag i sarili ko, éng ˈwan ti JesuCristo, a siya i Panginoon. Sakén éyutusan moy san, alang-alang ni Jesus.6 Da Diyos i négkagi, a “Tumanglawi demlag ta kedikléman.” Siya inagpaliwanag ta isip mia, mondamapospusan me a meta i demlag naDiyos ta mudet ni Cristo.

2 Korinto 4:7 255 2 Korinto 5:127 Mara, sakén, éy komanék i

mehuna a binga a te lasén amahalagaa gintu. Da maski mababaék sana lélake, éy te kébilék ta Mahusaya Baheta. Sakay meta na tolay ate kapangyarian i Diyos, dahil tapégtoldu ko. 8 Naghirapék ta meadu,pero éwanék mésaway. Eng mensan,éy mégalanganinék, pero éwanékmanghina tu isip. 9 Te meadu amékelbug diyakén, pero éwanékpébayan na Diyos. Pinasakitanékna tolay, pero éwanék de binuno.10-11Aldew-aldew, éy bébantaénék dea bunon, a kona ni Jesus to éya. Konasa, monda meta na tolay a buhayti Jesus, a alagaanék na. Habangbuhayék, éy palagiék a adene a mate,dahil to tarabaho ko ni Jesus. 12Dahilta pégpahayag ko, éy palagiék a adeneamate. Pero dahil ta éya, éy naketaunkam ta buhay a éwan tu katapusan.

13 Te kagi to kasulatan, a kagi naéy, “Magpahayagék ta péniwala kua.”Ey sakén, éy kona be sa i péniwalako. Kanya ipahayag ko be tu péniwalako. 14 Dahilan, binuhay na Diyos tiPanginoon Jesus. Ey tukoy ko be abuhayén na kitam be, a pakuyugénna kitam ni Jesus ta harap na. 15 Iétanan a pégtiis ko éy alang-alangdikam, monda éng kumadu a kumadudu makatanggap ta kaluub na Diyos,éy kumadu be du magpasalamat taDiyos, sakay du mégpuri diya.

Mabagu I Bégi Tama16 Kanya sakén, éy éwanék

ménghina tu isip. Maski magingmehina i bégi kua, éy sumibét asumibét i isip kua. 17 I sandali sana hirap ko nadid, éy tiisén ko, damangatéd ya diyakén ta dikél agantimpala ko, a éwan tu katapusan.18Kanya éwanék umasa ta gantimpalata munduae, da malipas ya. Engˈwan,i asaan kua éy tu tunay a gantimpalaa éwan meta na tolay, da éwan ya tukatapusan.

51 Nadid, kanya tiisén ko i hirap ko

nadid, éy tukoy ko éng mate i bégitam, éy atdinan kitamnaDiyos ta bégitam a bigu ta langet a éwan mate.2 Mégsawa kitam nadid ta bégi tamta éye, a gustu tam a tahod a tahoda mégiyan kitam ta bégi tam a biguta langet. Koman ya i badu tam abigu. 3Monda mabihisan kitam dén aéwan kitam demtan aékbus. 4Habangmégiyan kitam pabi ta bégi tam a datita éye, éy mégsawa kitam ta hiraptam. Ewan tam ngani gustu a mate,pero gustu tamamagsolot ta bégi tama bigu ta langet. I bégi tam a datia mate, éy gustu tam a mapalitan tabégi tam a bigu, a te buhay a éwantu katapusan. 5 Ey nadid, Diyos inéngitiyaka dikitam para ta kapalitanna éya. Ey nipagkaluub na i Espirituna a bilang katunayan a baguén nakitam tu bégi.

6 Nadid, dahil ta éya, éy matibaydén i isip kua. Tukoy ko a hang-gan mégiyan kitam pabi ta mund-uae, éy adeyo kitam ta Panginoontam. 7 Maski éwan ko siya meta, éymégkatiwalaék diya. 8 Matibay déni isip kua. Mahusay éng mateék,monda mégiyanék dén ta Panginoon.9 Pero maski mateék nadid, o éwanpabi, éy gustu ko a gemtén i gustunaa. 10Dahilan i bawat esa dikitam, éyhumarap ni Cristo ta péghukum na,monda gantian na kitam ta mahusay,o dikaya ta medukés, ayun to ginimetna bawat esa dikitam to kébuhay tampabi ta mundua.

Ibilang Kitam Na Diyos a KadimoyNa

11 Nadid, da isipén ko i péghukumna Panginoon, a makaanteng, éy pil-itén ko a akitén i tolay, monda mag-soli side diya. Tukoy na Diyos amatapaték, éy umasaék a tukoy moybe ya. 12 Kinagi ko ye dikam, éwanmonda ipagmalaki ko dikam i sar-ili ko, éng ˈwan monda éwan kammasanike ta ugali ko. Saye i sengbet

2 Korinto 5:13 256 2 Korinto 6:13moya du mégtoldu sina a mégmalaki,peromedukés i isip dia. 13Anya, luku-lukuék beman éngmégkagiék ta konase? Eng isip moy éy luku-lukuék,éy pabayan ko san, da mégkagiék takona se da mégtarabahoék ta Diyos.Pero éng isip moy éy mahusayék tuisip, éy mahusay, monda aguman takam. 14 Tu pégmahal ni Cristo diki-tam, éy saya i méngatéd ta kesipagko a sumunud diya. Méniwalaék aminate siya para ta étanan a tolay.Ey nadid, éng siya i pinakangbégi naétanan a tolay to nikate na, éy bilangpate dén i étanan a tolay. 15 Minatesiya para ta étanan a tolay, sakaynabuhay a huway, monda du étanana tolay éy éwan de sundin i sarili de,éngˈwan sumunud side diya.

16 Kanya nadid, éy éwan kame dénmékipospos ta maski ti ésiya ayun tapagkatolay de. To éya éy napospusanme ti Cristo ayun san ta pagkatolayna. Pero nadid éy éwan dén. 17 Engmékipagesa i maski ti ésiya ni Cristo,éy bigu dén siya a nilalang. Nalipasdén tu dati a pagkatolay na, a bigudén siya a tolay. 18 Diyos i nagimitata étanan a éya. Dahil to gimetni Cristo, éy sikitam a kalbug na toaraw, éy ibilang kitam dén na Diyosa kadimoy na. Sakay inatdinanék naDiyos ta tungkulin ko, a pagsolién kodiya i meadu a tolay. 19 I gustu koa kagin, éy nibilang dén na Diyos itolay a kadimoy na, dahil to gimet niCristo. Ewan na dén tandaan i meadua kasalanan de. Sakay nipagkati-wala na diyakén i éya, a monda ipa-hayag ko. 20Kanya sakén éy utusanékna Diyos. Ey ginimiték na Diyos apinakangbégi na a mékiohon dikama makipagkasundu kam pad ta Diyos,alang-alang ni Cristo. 21 Ti Cristo éyéwan tu kasalanan. Pero pinarusaansiya na Diyos para ta kasalanan tam,monda mékipagesa kitam ni Cristo,a ibilang kitam na Diyos a éwan tukasalanan.

6Tu Kahirapan Ni Pablo

1Nadid, da katulung kamenaDiyos,éy mékiohon kame dikam, a diyanmoy pébayan tu pagkékataon moy anipagkaluub dikam na Diyos. 2 Dakinagi dén na Diyos, a “Ta tama apanahun a meligtas kam, éy binati takam.” Ey entanmoy, nadid dén i tamaa panahun moy a meligtas kam!

3 Sakén, éy pilitén ko a gemtén itama a gimet, monda éwan tu még-pintas diyakén ta tungkulin ko, a tulosumidel side ta Panginoon ko. 4Kanyaipeta ko a mahusay i ugali ko, mondameta na tolay a tunayék a utusan naDiyos. Mégtiisék ta mahigpit a kahi-rapan; 5 binalbalék de, sakay nipihe-suék, sakay binélbégék. Nagdanasékta mahigpit a tarabaho; nagpuyaték;sakay pinalasék. 6 Nipeta ko a utu-sanék na Diyos ta ugali ko a mata-pat, sakay ta katalinungan ko, sakayta pégpasensiya ko ta tolay, sakaymebaiték. Kona sa, da agumanék naBanal a Espiritu. 7Matapaték a mégk-agi ta kapangyarian na Diyos. I ugaliko a mahusay, éy saya i panglaban kota kalinga ko. 8 Te gumalang diyakén.Pero te mégpakasanike be diyakén amégupos diyakén. Ey maski kagi de amebuliék, éy katutuhanan san i kagiko. 9 Maski tukoyék na tolay, éy kagide a éwanék de tukoy. Maski talagaékdén a mate, éy mabuhayék! Maskipinarusaanék na Diyos, éy éwanék nabinuno. 10 Maski mélungkuték, éypalagiék be a masaya ni Cristo. Po-breék, pero inatdinan ko i meadu takayamanan de. Ewanék tu kasangka-pan, pero édse diyakén i dikél agantimpala ko.

11 Sikam a taga Korinto, matapatsan i kagi ko dikam, da mahal ta kama tahod. 12 Bakit méghinanakit kamdiyakén? Ewanék mégtampo dikam,éngˈwan sikam i mégtampua diyakén.13 Magpasensiya kam. Sikam éy ko-man ta kam i anak. Mahal ta kam.Mahalénék moy be.

2 Korinto 6:14 257 2 Korinto 7:15Diyan Kam Mékiagum Ta Ewan

Méniwala14 Diyan kam mékiagum ta éwan

méniwala ni Cristo. Maari beman amagagum i mahusay éy ta medukés?O dikaya i demlag éy ta diklém?15 Maari beman a mégkaigi de Cristosakay ti Satanas? Mékipagesa bemantu tolay a méniwala sakay tu éwanméniwala? 16 Maari beman i tolay asumamba ta diyos-diyosan a ribultuta bile na Diyos? Ey sikitam ngani ipégiyanan na Diyos, da siya be dén inégkagia, a“Mégiyanék dide, a édseék dide.

Sakén i péniwalaan dia, a sidei tolay ko. 17 Kanya sikama tolay ko, kagi na Diyos,éy umadeyo kam du éwanméniwala a tolay, a diyankam mékiagum dide. Engumadeyo kam ta ugali de amedukés, éy tanggapén takam. 18Maging Amaék moy, asikam i maging anak ko. Sayai kagi na Panginoon tam amakapangyarian.”

7Nasaya Ti Pablo To Kagi Ni Tito

1 Nadid, kékadimoy ko, da nipan-gako dikitam na Diyos i éya, éy ibutantam i maski anya a kasalanan tam amagpadukés ta bégi tam éy ta isiptam. Sakay gumalang kitam ta Diyos,a gemtén tam i mahusay ta harap na.

2 Mahalén moy kame. Ewan kametu kasalanan ta maski ti ésiya dikam.Ewan kame nangloko ta maski tiésiya. Sakay éwan kame nangdayata maski ti ésiya. 3 Ewan ta kamsisién ta éya, da mahal ta kam. Maskimateék éy éwan maibut tu pégmahalko dikam. 4 Mégkatiwalaék dikam.Purién ta kam ta tolay. Maski te hirapkame, éy mélowasék tu isip dikam, amésayaék.

5To édseme taMasedonia, éy éwankame tu kéimang. Da panay i hirapme ta éya. Sakay lébugén me du kon-tara me, sakay natageg kame dikam a

natageg. 6 Pero i Diyos, éy ugali na atumulung du mélungkut. Ey tinulun-gan na kame be, da pinademét na tiTito dikame. 7 Ey sikame, éy mésayakame to demét na. Sakay lalo kamea mésaya to péngibaheta na dikame,a tinulungan moy siya. Nibaheta beni Tito dikame a nagsisi kam dén, amégamwaw kam kan dén diyakén, aisuhogék moy kan dén. Kanya laloékdén a mahusay tu isip dikam. 8Maskinaghinanakit kam to sulat ko a esa,éy éwanék nagsisi. Talagaék a mag-sisi, da pinalungkut ta kam. Peroéwan, da sandali san tu lungkut moy.9 Nasayaék to sulat ko a éya dikam,da nagsisi kam dén to kasalanan moy,a inibutan moy dén. Diyos i nag-pasisia dikam to sulat ko. Kanya tusulat ko, éy éwan nikasida na isipmoya. 10 Dahilan i pagsésisi a gébwatta Diyos, éy siya i nangbagu ta ugalina tolay a medukés, monda meligtasside. Pero i tolay a magsisi ta isip nasan, pero éwan na ibutan tu ugali naa medukés, éy mapahamak siya! 11 Eyenta moy tu pagsésisi moy a gébwatta Diyos. Dahil ta éya, éy nasanikekam, a naiyamut kam to gimet sinaa medukés. Sakay pinarusaan moyagad tu te kasalanan. Naniwala kamdén diyakén. Nagpatunay kam déndiyakén a éwan kam tu kasalanan.

12 Tukoy na Diyos tu péngsulat kodikam, a éwan monda maparusaan tute kasalanan, sakay éwan san alang-alang to pinagkakasalananan na, éngˈwan monda palitawén ko dikami tunay a pégmahal moy diyakén.13Kanya tu ginimet moy éy nangatéddén diyakén ta mahusay a isip.

Sakay nasahat kame be to sayani Tito to péngtulung moy diya.14 Pinuri ta kam ni Tito to araw, éyéwanék dén mésanike nadid, da netana dén a tutuhanan a mahusay kam,a kona to kinagi ko diya. Négkag-iék dikam ta katutuhanan. Ey nadid,tu kinagi ko ni Tito, éy katutuhananbe. 15 Kanya nadid, éy lalo a dikéli pégmahal ni Tito dikam, da méala-

2 Korinto 7:16 258 2 Korinto 8:21ala na tu pénggalang moy diya, sakaytu péngsunud moy. 16 Ey sakén, éymésayaék be, da sikam éy maari ko apagkatiwalaan.

8Tungkul Ta Péngatéd Du Te Hirap

1 Nadid, a tétotop ko, éy gustu koa ibaheta dikam i mahusay a kagbina Diyos a dinumemét du kakagumantam a méniwala ni Cristo ta Masedo-nia. 2 Pinuhubaan side na Diyos, apinagdanas na side ta dikél a hirap.Pero maski édse dide i kahirapan, éymésaya san side, a mebait side. Sakaynangatéd side ta meadu a ambag dea para du tétotop tam a te hirap taHudea. 3 Nagsuul side a umambag takaya de. Sakay nangatéd be side tahigit pa ta kaya de. Tutuhanan ya, 4daside i nékiohonadiyakén, a atdinankoside ta pagkékataon de a makatulungside du tétotop tam ta Hudea. 5Akalako éy kétihék san tu ambag de, peromeadu bale! Sakay higit pa ta éya,da nangatéd be side ta sarili de taPanginoon. Sakay tinulunganék debe, ayun ta kaluuben na Panginoon.

6 Nadid, sikam kan be san i nagsa-pul a nag-ipun ta ambag moy be, apara du top tam ta Hudea a te hi-rap. Kanya pinékiohonan ko ti Titoa magsoli sina dikam, a monda agu-man na kam a magtapos ta iambagmoy. Da ti Tito i nagpaipun dikam toéya. 7 Sikam éy tanyag dén i péniwalamoya, sakay ta pégtoldu moy, sakayta katiyagaanmoy, sakay ta pégmahalmoy dikame. Nadid, i gustu kua, éymetanyag kam be dén ta pégambagmoy du kakaguman tam ta Hudea.

8 Ewan ta kam pilitén a umam-bag. Basta nibaheta ko san dikamtu kétulung du iba, monda masubukta kam, éng kodya i pégtapat moyadiyakén. 9 Dahilan sikam, éy tukoymoy éng kodya i kadikél na péngtu-lung ni Panginoon Jesu Cristo. Tosapul éy siya i te koo ta étanan. Pero

pinabayan na i kayamanan na, a nag-ing tolay siya a mahirap, monda tu-lungan na kitam, monda yumamankitam ta langet, dahil to kahirapanna. 10 Nadid, saye i hatul kua dikamta éya: maigi pa éy tapusén moynadid tu talaga moy a iambag to esaa panahun. Da sikam i neditol anagayak a umambag du tétotop tamta Hudea. 11 Dapat tapusén moy na-did tu ginayak moy, a umambag kamnadid ta kaya moy a iatéd. 12Dahilan,éng gustu moy ngani a umambag dutétotop tam ta Hudea, éy tanggapénna Diyos i maski sénganya a kayamoy a iatéd. Ewan na hangad amangatéd kitam ta éwan tam kaya.13 Ewanék mégkagi a ubusén moy tukuhata moy ta pégtulung moy du ibamonda maging mayaman side. Ewan!14 Pero dapat kitam a négtulungan.Da masagana kam nadid, éy dapattulungan moy du kakaguman tam taHudea a te kailangan. Eng dumeméti oras a masagana side, sakay sikam ite hirap, éy tulungan de kam be. 15Tekagi tungkul ta éya ta kasulatan:“Du tolay a masagana, éy éwan side

tu sobha. Sakay du tolay a ku-lang tu naalap de, éy te hustu,da binunongan de side.”

16 Ey nadid, salamat ta Diyos, dakinagbian kam ni Tito a kona ta pén-gagbi kua dikam. 17 Ewan na inide-lan tu nipékiohon ko diya a magsolidikam. Eng ˈwan, nagsuul pa a siyai umangea sina. 18 Pakuyugén ko bediya i esa a top tam. Siya, éy tanyagdén ta maski ahe a simbaan, dahil tapégpahayag na ta Mahusay a Baheta.19 Sakay pati, éy siya i pinilia du tolaydu simbaan ta éye, a siya i kagumanme a méngitugén ta iambag moy taHudea. Ey itugén me ya monda dutolay sa, éy purién de i Diyos. Saya ipangtulung tama dide.

20Siya i sistigumia, monda éwan tumagpehay dikame a magkupit kameta iambagmoy a kébilénme ta Hudea.21 Kuyugén me i éya a lélake a mat-apat, monda mapospusan na tolay a

2 Korinto 8:22 259 2 Korinto 10:2tama i gimet me. Sakay tukoy be dénya na Diyos.

22 Nadid, pakuyugén me de Tito iesa pa a top tam. Siya éy pinuhubaanme ta meadu a beses, éy palagi siyaa matiyaga a tumulung. Ey lalo siyanadid a matiyaga a tumulung dikam,da mégkatiwala siya dikam.

23 Ey ti Tito, éy siya i kaguman ko améngagum dikam. Ey tu kaguman naa éduwa, éy utusan side du tolay dusimbaan ta éye. Dahil ta gimet didenya a éduwa, éy meadu i méngpuri taDiyos. 24 Kanya sikam, éy tanggapénmoy side ta mahusay, monda du tolaydu iba a simbaan ta ina, éy meta de atutuhanan tu kinagi ko dide a tungkuldikam; da kinagi ko dide a mahusaydén i ugali moya.

9Dapat Umambag

1 Ewanék dén tu kailangan a sumu-lat dikam tungkul ta péngtulung moydu iba a top tam ta péniwala. 2 Datukoy ko dén a sadya kamdén a tumu-lung du top tam ta Hudea. Pinuri takam du taga Masedonia. “Du top tamta Korinto,” kagi ko, “éy talaga side toesa a taon a umambag.” Ey nadid, dutagaMasedonia, pékabati de ta éya, éygustu de dén a umaheg dikam. 3 Eynadid, pégdetulén ko sina dikam deTito, monda paghandaén de kam tasadya moy a iambag. Maghanda kam,monda éwanék masanike to kinagi kodi tolayae, a naghanda kam to esaa taon. 4 Eng te taga Masedonia akumuyog diyakén, sakay demtan mekam a éwan pabi nakahanda, makaymasanikeék. Ey sikam, éwan kam laloa masanike? Da pinuri ta kam dide.5 Kanya paditulén ko de Tito sinadikam, monda paghandaén de kam taiambagmoy a nipangakomoy, mondaéy demtan ta kam a nakahanda dén.Konamaka sa,monda du kaguman ko,éy meta de a maluwag kam tu isip, aéwan kam sapilitan.

6 Tandaan moy ye: tu méghasik takétihék, éy kétihék be i ladéyén na.

Ey tu méghasik ta meadu, éy meadube i ladéyén na. 7 I bawat esa, éydapat mangatéd ta gustu na san, amaluwag ta isip naa, a éwan sapili-tan. Da gustu na Diyos tu mégsuul.8 Kaya na Diyos a mangatéd dikam tasobha pa ta kailangan moy, mondaéwan kam tu kulang, monda palagikam a maari a mangatéd ta tolay a tekailangan. 9 Kagi na Diyos tungkul tamebait a tolay, a “Palagi siya a mén-gatéd dumahirap, a éwan tu hanggani kabaitan na.” 10 Diyos i mangatédata binhi a ihasik, sakay ta kanén amakan. Ey sikam, éng te kailangankam, éy atdinan na kam ta sobha pata kailangan moy, monda lalo kam amaari amangatéd tamahirap. 11Konasa, pakaduén na Diyos i kabuhayanmoy, monda maari kam a mangatédta meadu. Ey meadu i magpasala-mat ta Diyos, dahil ta ambag moydide, a itugén me. 12 I éya a iatédmoy éy aguman na du tolay na Diyosa mahirap. Sakay pati éy meadu imagpasalamat taDiyos dahil ta niatédmoy. 13 Eng meta na tolay i ugali moya tumulung du mahirap, éy puriénde i Diyos dahil ta pégtulung moydide, da saya i katunayana améniwalakam a talaga ta Mahusay a Bahetani Cristo. 14 Sakay panalangin dekam be, sakay mahal de kam, dahil tadikél a kaluub na Diyos dide, a gébwatdikam. 15 Salamat ta Diyos, dahil tadikél a kaluub na dikitam a éwan tuhanggan.

10Nangatuwiran Ti Pablo

1 Nadid, sakén éy ti Pablo. Tekaginék dikam, a ahigén ko i kabai-tan ni Cristo. Te sénganya sinadikam a akala de éy mégantengék améngisuwat dikam éng dumeméték.Kagi de kan a metapangék san tasulat, pero éng kaharapék moy, éymebaiték kan san. 2 I pékiohon kuadikam, éy diyanék moy puhubaan,éng metapangék. Siguradu a talagaa isuwat ko du méngupos diyakén

2 Korinto 10:3 260 2 Korinto 11:9sina; du mégkagi a medukés i ugaliko. 3 Tutuhanan a mehinaék san atolay, pero éwan ko ahigén i ugali natolay ta mundua ta pékilaban ko. 4 Iarmas ko éy éwan kona ta armas naiba a tolay; éng ˈwan, kapangyarianna Diyos i nipangdaig ko du kalabanko. Médaig ko du mékipégsuway tamali. 5 Sésugpuén ko i tolay a még-mataas a kontara ta Diyos. Métalo koi isip na tolay, monda sumuku sideni Cristo. 6 Sakay sikam, éng tuloskam a méniwala diyakén, éy handaékdén a magparusa du édsina dikam auméedel pabi.

7 Tandaan moy ye: Du tolay sinaa kontara diyakén, éy kagi de a kooside ni Cristo. Pero side, éy dapatalélahanan de a kooék be ni Cristo.8 Maski ipagpalalo ko i kapangyarianko éy éwanék mésanike, da niatéddén ya diyakén na Diyos a itulungko dikam. 9 Diyan moy kékagin amégpakantengék dikam du sulat ko.10 Te mégkagi kan sina a “Metapanga meingél ti Pablo éng sumulat, peroéng dumemét siya éy meta tam amababa san siya, a éwan na tukoy amégtoldu.” 11 Pero éwan! Tu lélake anégkagi ta éya, éy dapat mapospusanna i maski anya a kagin ko ta sulat koa éye, éy tupadén ko éng dumeméték.

12 Ewan ko gustu a ipahero ko i sar-ili ko diden ya a maistu a mégmalake.Luku-luku side! Eng anya i gimet de,éy kagi de a mahusay ya. 13 Perosakén, éwanék lumabis ta hangananna tungkulin ko a niatéd diyakén naDiyos. Ey sakup ya ta pégtoldu kodikam. 14 Kanya éwanék lumabis tatungkulin ko éng magtolduék dikam,da sakén i neditol a nakaabut dikama nagpahayag ta Mahusay a Bahetata tungkul ni Cristo. 15 Ewan koipalalo i éwan ko tungkulin, sakayta ginimet na iba a tolay. Eng ˈwan,i asaan kua, éy tumibay i péniwalamoya, monda dumikél a dumikél itarabaho ko dikam, 16 monda maar-iék a magpahayag ta Mahusay a Ba-heta du banubanuwan sa ta banda a

sa dikam. Pero éwanék magpalaloa sakén i nagimita ta tarabaho aginimet no iba.

17 Da kagi na Diyos, “Diyan kammagpalalo, éng ˈwan purién moy iPanginoon moy.” 18 Da purién naDiyos tu tolay a meta na a mahusay.Pero éwan na gustu tu tolay a még-palalo ta sarili na.

11Tungkul Du Mégwari-wari a Apostol

1 Nadid, pagpasensiyaanék moy,éng ipagpalalo ko i kapangyarian ko.2Métagegék dikam, da mahal ta kama koman i pégmahal na Diyos dikam.Da sakén i nangipahayaga ni Cristodikam. Mara sikam, éy kapareho kamno madiket a adene a ikasal: matapatsiya to katipan na. Mara sikam, éykatipan ni Cristo. 3Natandaan moy tiEba to araw: mahal na i Diyos, perolinoko siya no ulag. Ey i antingan kuanadid, éy makay te mangloko dikam,a kaleksapan moy be tu pégmahalmoy ni Cristo. 4 Dahilan gustu moy atanggapén i maski ti ésiya a dumemétdikam a mégtoldu ta iba a tungkul niJesus, a puwera tu nitoldu ko dikam.Tinanggapmoy kan tu iba a pégtoldu.Sakay tinanggap moy kan be i iba aespiritu a éwan Espiritu na Diyos.

5 Nadid, diden ina a mégtoldudikam, a kagi de a apostol side,éy éwan side mataas diyakén.6 Maski éwanék bihasa a mégkagita talumpati, éy éwanék be mehulita katalinungan. Ey sikam, tukoymoy dén a katutuhanan tu nitolduko dikam.

7Bakit! To pégpahayag ko dikam taBaheta na Diyos éy éwanék nipaupadikam. Nagpababaék san dikam,monda aguman ta kam. Kagi moybeman ya a kasalanan ko? 8 To péng-tulung ko dikam, éy du iba a sim-baan i nanggastusa diyakén. Nagpau-paék dide, pero sikam i nagtaraba-hoan kua! 9 Sakay pati, to kétulosko dikam éy éwanék nagaged dikam


ta kailangan ko. Eng ˈwan, du této-top tam a taga Masedonia, éy tinog-nanék de ta tulung de. Ewan takam inabala to éya ta kailangan ko.Sakay éwan ta kam abalaén habangbuhay. 10 Tutuhanan ya ta Diyos!Maski ahe i angayan ko ta Akaya, éyéwanék mékeged ta maski ti ésiya takailangan ko. 11Nadid, maski éwanékmékeged dikam, éy diyan moy isipéna éwan ta kam mahal. Ewan! Tukoydén na Diyos a mahal ta kam.

12 Nadid, itulos ko san i éya a ugaliko a éwan mékeged, monda ipetako a éwanék umaheg du iba sina amégtoldu dikam. Kagi de a ahigénékde san ta pégpaupa de dikam, peroéwan. 13 Diden ya a tolay éy éwanside tunay a apostol. Mégbuli-buliside, a mégwari-wari side a apostolni Cristo. 14 Ey anya pa! Da maskiti Satanas, éy mégwari-wari siya aanghel a utusan na Diyos. 15 Kanyadiyan kitam mégtaka éng kona be sadu utusan ni Satanas. Mégwari-waribe side a Diyos i nagpaangea didesina a magtoldu. Pero kédemét naoras, éy magantian side to gimet de amedukés.

Nilista Ni Pablo Tu Kahirapan Na16 Nadid, pékiohon ko man dén

dikam. Diyanék moy isipén a han-gal. Pero éng kona sa i isip moya, éypagpasensiyaan moy be, monda sanéy makapagpalaloék be ta kétihék.17 I kagi ko a éye éy éwan utus naPanginoon. Engˈwan, i pégpalalo koa éye éy koman i kagi na hangal atolay. 18 Da te meadu sina a még-palalo, éy magpalaloék be. 19 Isipmoy wade éy matalinung kam! Perotanggapén moy du mégtoldu sina ahangal! 20 Eng matalinung kam, éybakit tanggapén moy i kona sa. Utu-san de kam, alapén de tu kuhata moy,sakay lélokon de kam, sakay apiénde kam, pero pégtiisan moy side!21 Pinakasanikeék moy; kagi moy amababaék san, da éwanék inumahegdide a matapang dikam.

Nadid, diden ina a mégwari-wari,éng mégpalalo side, éy makapag-palaloék be, maski komanék i hangal.22 Mégpalalo side a Judeo side, a lahiside ni Israel, a apo-apo side ni Abra-ham. Pero konaék be sa. 23Engutusanside ni Cristo, éy mas mahusayék autusan ni Cristo kesira dide. (Hus, ko-manék i hangal ta kagi ko a éye.) Higitpa dide i tarabaho ko ta Diyos. Higitpa dide i pégparusa na tolay diyakén,dahil ta pégtoldu ko ta katutuhanan.Meadu a beses a nepihesuék. Meadua beses a yinabaték. Meadu a besesa talagaék a mate. 24 Lima a beses éybinalbalék du Judeo ta meadu. Bawatesa a beses éy épat a pulu a balbal.25 Etélo a beses a hinapliték du tetungkulin a taga Roma. Mensan éybinatikalék de. Etéloék dén a besesa nabagbag ta te sakayan ko a paraw.To mensan, éy esa a aldewék éy taesa a kélép a te pataw. 26 To kedalasko a péglebut, éy keetaunan ko iiba-iba a kahirapan. Bihéng, sakaytulisan. Sakay nékialam diyakén dukabébayan ko a Judeo, sakay du éwanJudeo. Nadanasan ko i hirap tabanuwan, sakay ilang a lugar, sakayta diget, sakay du mégwari-wari atop tam ta péniwala. 27 Nagdanasékbe ta mahigpit a hirap a sari-sari.Measadékék a mégpuyat, sakay mé-galép, sakay mégeplék. Nagtiisék bedén ta dégnin, sakay nagkulangék tabadu. 28 Sakay naghirapék ta meadupa. Sakay bukod ta éya, éy métagegékaldew-aldew du tolay ta étanan a sim-baan. 29 Eng te mehina ta péniwala,éy meramayék dide. Sakay éng tenagkasala, éy méghirapék be tu isip.

30 Nadid, da piniliték moy dén amagpalalo, éy mégpalaloék san takahinaan ko. 31 Ewanék mégbuli-buli.Ey tukoy dén ya na Diyos. Siya i Amana Panginoon Jesus. Purién siya aéwan tu katapusan.

32To édsa ko ta Damasko, tu guber-nador sa a sakupniHari Aretas éy pin-abantay na tu pintuan na banuwan,monda ipadiképék. 33 Pero du kagu-

2 Korinto 12:1 262 2 Korinto 12:20man ko éy niasékék de to gatangsakay nitostosék de ta lipat no pader;tulos nakaginanék dén.

12To Kéange Ni Pablo Ta Langet

1 Kailangan éy magpalaloék, maskiéwan tu pakinabang ta éya. I kéka-gin kua dikam nadid, éy na nipetaadiyakén na Panginoon a lihim. 2-3 Toéya éy kembilék ta langet. Ewan kotukoy éng kaliduwa ko san i kembil taéya, o éngbégi ko be. Diyos san i naka-pospusa. Basta i napospusan ko sana,éy kembilék ta langet. Nanyari ya tosapulu éy ta épat a taon a nakalipas.4 To édsa ko sa éy nabati ko i éwanko maari a ilagip, da bawal i maskiti ésiya a mégkagi ta éya. 5 Nadid,maski maariék a magpalalo ta éya ananyari diyakén, éy éwan ko itulos.Basta i pégpalalo kua éy tu kahinaanko. 6 Pero éng magpalaloék maka,éy éwanék hangal, da tutuhanan ya ananyari diyakén. Pero éwanék mag-palalo, da sala ko a maisip na tolay amataasék. Tama dén éng meta de sani ugali ko sakay ta pégtoldu ko.

7 Nadid, para éwan ko ipagmalakidumeadu a tanda a nipeta diyakén naDiyos, éy inatdinanék na ta kahirapanko. Pinakultaden na tu esa a utu-san ni Satanas a nagpahirap diyakén,monda éwanék magmalaki. 8 Etélo abeses ko a iyédalangin ta Panginoona ibutan na i éya. 9 Pero i sengbetnaa diyakén éy, “Ewan. Tama dén ipéngagum ko diko, Pablo. Dahilan,”kagi na, “éng mehina ka, éy saya ioras a pékapospos mo ta péngagumko diko a makapangyarian.”

Nadid, to pégkagi na ta éyadiyakén, éy mésayaék ta kahinaan ko,monda mapospusan ko i katibayanni Cristo diyakén, a makapangyarian.10 Da umasaék ni Cristo, éy tiisén kosan éng mehinaék, éng te hirapék,éng lélokonék na tolay. Dahilan,éng mehinaék, éy saya i oras a

mapospusan ko i katibayan ni Cristodiyakén.

Magmalasakit Ti Pablo Du Taga Kor-into

11 Komanék i hangal ta pégpalaloko a éye. Pero piniliték moy. Sikammaka i nagpuria diyakén. Da maskimehinaék san a tolay, éy éwanékmehuli diden ina a mégkagi a apostolside. 12 To kétulos ko sina dikam,éy neta moy a tunayék a apostol niCristo, dahil to ginimet ko. Maskinagtiisék sina éy neta moy tu ginimetko sina a tanda sakay kataka-taka.13 Anya beman ye i mineta moya anitulung ko du iba a simbaan, a éwanko be dikam niatéd? Ewan ta kambe inabala ta gastos ko. Siguru sayai kasalanan ko, éy pagpasensiyaanékmoy.

14Handaék nadid a bumisita dikam.Ikatélo dén ye nadid a beses a bumisi-taék dikam. Pero éwanék magageddikam. Sikam a mismo i gustu ko aentan. Puwera tu kuhata moy. Dapatéy magulang i méngatéd ta anak de,kesira to anak i méngatéd to mag-ulang. 15 Hus, maari a iobus ko tukuhata ko dikam, monda aguman takam. Maski éwanék moy mahal, éysakén éy mahal ta kam a tahod.

16 Pero maski éwanék nagpagas-tos dikam, éy te négkagi sina a nag-paraanék kan dikam, a dinaya ta kam.17-18 Bakit? Pinagsamantalaan ko be-man i mahusay a ugali moy to pén-giange ko sina de Tito? Dinaya kambeman ni Tito? Ewan! Da parehokame tu isip. Pareho i ugali mia tiTito.

19Makay isip moy mangalapék santa katuwiran ko ta sulat kuae. Peroéwan. Mégkagiék san ayun ta gustuni Cristo. Ey tukoy dén ya na Diyos.I étanan a kagi ko a éye, éy paraaguman ta kam, a kékadimoy ko.20 Mégantengék a makay demtan takam a éwan tama i gimet moy. Engkona sa éy makay gemtén ko be iéwan moy gustu. Makay demtanta kam a te méglébug dikam, éy ta

2 Korinto 12:21 263 2 Korinto 13:13ménaghili; o te meingél éy ta medé-mot. Makay te méngupos dikam, éytaméngdusta, éy tamégmalaki, sakayligalig. 21 Mégantengék a makaymasanikeék ta Diyos, dahil ta ugalimoya. Malungkuték éng dumemétéksina, éng te sénganya pabi dikam sinaa éwan pabi nagsisi to ginimet de amedukés. Lalo du méngibébi éy taméngilélake.

13Katapusan a Hatul Ni Pablo

1Saye i ikatélo a beses a bumisitaékdikam. Kédemét ko, éy parusaan kodu te kasalanan. Pero maski anyaa abla, éy kailangan éy te éduwaa sistigu, o étélo. 2 To ikaduwa abisita ko dikam éy pinégkagian kodu te kasalanan, a parusaan ko sideéng demtan ko side a huway a tekasalanan pabi. Ey pégkagian ta kama huway nadid: du te kasalanan pabiéy éwan side makaiwas ta parusa ko.3 Da gustu moy a meta i katunayan ati Cristo i nagutusa diyakén, éy metamoy! Ewan mehina ti Cristo dikam,éng ˈwan dikél i kapangyarian na amangparusa dikam. 4 Mehina nganiti Cristo to nikate na to kudos. Perobuhay dén siya nadid, dahil ta ka-pangyarian na Diyos a édse diya. Eysakén, mehinaék be a kona diya. Peroéng dumeméték dikam, éy meta moya édse be diyakén i kapangyarian naDiyos, da mékiagumék ni Cristo.

5Tiyakén moy, éng manatili kam tapéniwala tam o éwan. Masdan moy isarili moy. Ewan moy baman tukoya édse dén dikam ti Jesu Cristo? Osiguru éwan. Siguru mégwari-warikam san a méniwala. 6 Umasaékdikam, a isipénmoy a tunayék a apos-tol ni Cristo. 7 Iyédalangin ko taDiyos a éwan kam maka magkamali.Ewan ko gustu a magpatunay dikama tama i gimet ko. Engˈwan, i gustukua éy sikam i magimita ta tama agimet, maski kagi de a éwanék tunaya apostol. 8 Da éwanék kontara takatutuhanan a gimet na Diyos. Eng

éwan, gustu ko a mapospusan na to-lay i katutuhanan. 9 Masahaték éngdemtan ta kam a matibay i péniwalamoy, monda éwanék tu kailangan amagparusa dikam. Saya i panalanginkua, a maging mahusay kam ta péni-wala. 10 Kanya nisulat ko ye baguéksina umange. Monda éng dumemétéksina éy éwanék tu kailangan a mag-parusa dikam ta kapangyarian a ni-atéd diyakén na Panginoon. I éye akapangyarian a édse diyakén éy éwanmonda parusaan ko i tolay, éngˈwanpégtulung ko ta tolay.

11 Nadid, a tétotop ko, éy saye ikatapusan na sulat ko a éye dikam.Pilitén moy a maging mahusay kam.Sundin moy i hatul ko a éye dikam.Magkaisa kam, négsuyuan kam. Tupégmahal na Diyos, sakay ta kapaya-paan na Diyos, éy édse maka dikam.

12 Négbatian kam ta matapat.Mékikumusta dikam du étanan améniwala ni Jesus ta éye.

13 Kagbian kam maka na Pangi-noon Jesu Cristo. Edse maka dikami pégmahal na Diyos, a mékiagumdikam ta mahusay i Banal a Espiritu.Ewan dén. Pablo.

Galasia 1:1 264 Galasia 1:24

Tu Sulat ni Pablo duTaga Galasia1 Gébwat ye ni Pablo a apostol.

Bakén a tolay i nangatéda diyakén tatungkulin ko a naging apostol, éngˈwan ti Jesu Cristo, sakay Tama naa Diyos. Siya i nangbuhay ni Cristoa huway. 2 Pati du tétotop tam tapéniwala ta éye, éy kaguman ko sidea nanulat ta éye dikam. Saye i sulatmia du sakup du simbaan ta Galasia.

3 Tama tam a Diyos sakay ti Pangi-noon Jesu Cristo, éy atdinan de kammaka ta biyaya sakay ta kapayapaan.4 Niatéd ni Cristo i buhay na dahilta kasalanan tam, monda maagaw nakitam ta medukés ta munduae. Saya ikaluuben Nama tam a Diyos. 5 Puriénmaka siya na tolay a éwan tu katapu-san. Kona sa.

I Tunay a Mahusay a Baheta6 Nadid, sakén éy mégtakaék

dikam, éng bakit agadmoy pinabayani Diyos. Nangakit siya dikam dahilta kagbi ni Cristo. Ey nadid, éy bakitinumagton kamdén ta iba a rilihiyon?7Pero éwan tu iba a tunay a rilihiyon.Kanya san éy te méngligalig dikam taina, éy pilitén de a baguén i Mahusaya Baheta tungkul ni Cristo. 8-9 Perotandaan moy ye: saye tu kinagi koto éya: maski ti ésiya a magtoldudikam ta éwan kapareho no nitoldume dikam to éya, éy parusaan siyana Diyos! O ngani. Maski sikame,maski anghel a gébwat ta langet, éyparusaan na Diyos a talaga. Kanyamaski ti ésiya i magtoldu dikam takontara ta Mahusay a Baheta, éyparusaan na Diyos.

10 Anya, akala moy wade éy tolayi suyuén kua? Ewan. Diyos i suyuénkua. Eng mékisuyuék pabi ta tolay, éyéwanék utusan ni Cristo.

Eng Kodya Naging Apostol Ti Pablo11 Gustu ko a mapospusan moy, a

tétotop ko, a éwan gébwat ta tolay i

nipahayag kua a Mahusay a Baheta.12 Da éwan ya gébwat ta tolay. Ewanbe tolay i néngitoldua diyakén ta éya.Eng ˈwan, ti Jesu Cristo a mismo inéngipaliwanaga diyakén ta éya a ba-heta.

13 Nabaheta moy dén tu dati augali ko, to péniwala ko pabi ta rili-hiyon na Judeo. Tukoy moy dén éngpinakodya ko a nipaparusa du méni-wala ni Cristo. Sakay pilitén ko side asidaén. 14Mesipagék du kaanakan koa Judeo a ménugsug ta rilihiyon me.Sakay dikél i pégmalasakit ko ta ugalidu ninuno me a Judeo.

15 Pero maski nagkunaék sa, éykinagbianék dén na Diyos. Baguéknienak, éy piniliék na, monda atd-inanék na nadid ta tungkulin ko asakén i utusan na. 16 Ey kédemét natakda na a oras, éy nipaliwanag nadiyakén i anak na, da kaluuben naéy ipahayag ko siya du éwan Judeoa tolay. Nadid, to nanyari a éya,éy éwan ko nipakelagip ti Jesus tamaski ti ésiya. 17 Sakay éwanék beinumange ta Jerusalemanéngisiyasatdu neditol diyakén a apostol ni Jesus.Engˈwan, inumangeék san ta Arabia.Sakay kétapos na éya, éy nagsoliékdén ta Damasko. 18 Nadid, kélipasna étélo a taon, éy inumangeék taJerusalem, a nakipagketaék ni Pedro.Ey nagkaguman kame sa ta sapulu éyta lima a aldew. 19 Pero éwanék satu mineta a apostol a iba, éngˈwan tiPedro san, sakay ti Santiago a top noPanginoon tam. 20 Tutuhanan ye akagi ko ta sulatae. Tukoy na Diyos aéwanék mégbuli-buli.

21 Nadid, kétapos na éya, éy inu-mangeék ta Siria sakay ta Silisia.22 Kanya éwanék pabi mineta duméniwala ni Cristo ta Hudea. 23 Bastanabaheta de san dén, a “Tu lélake adati a nagpaparusa dikitam, a ti Pablo,éy méngipahayag kan dén nadid tarilihiyon tam a gustu na ibutan toaraw.” 24Kanya nagpuri side ta Diyos,dahil diyakén.


Ti Pablo Sakay Du Iba a Apostol1Nadid, kélipas na sapulu éy ta épat

a taon, éy inumangeék a huway taJerusalem, a kaguman ko ti Bernabesakay ti Tito. 2 Inumangeék sa dainutusanék na Diyos. Nékipéguhonékpa ta lihim dumatétanda sa a apostol.Nipaliwanag ko dide tu nitoldu ko duéwan Judeo. I nitoldu kua éy iligtasna Diyos i tolay a méniwala ni Cristo,maski éwan sidemaging Judeo. Gustuko pumayag maka du apostol ta pég-toldu ko, monda éwan maibut tutarabaho ko. 3 Ey pinumayag side atalaga diyakén. Tu kaguman ko saa ti Tito, éy éwan siya Judeo, peroéwan de siya pinilit a ipabugit, aipasakup ta ugali na Judeo. 4 Pero tesénganya sa a Judeo a nagwari-waria méniwala side ni Jesus. Gustu demékiagumdikamemonda subukandeéng sundin me pabi i ugali na Judeo.Pero inagaw kitam ni Cristo Jesus taéya. Gustu de a ipasakup kame makata utus ni Moises. 5 Pero éwan kamepinumayag dide, da sala me amabagui katutuhanan tungkul ta Mahusay aBaheta. Monda éwan moy isipén akailangan kam be a ipasakup ta rili-hiyon na Judeo.

6 Pero du mataas sa a apostol, éyéwan side tu pintas to nipagtolduko tungkul ni Cristo (Ewan mahalagadiyakén a mataas side, da éwan ku-mampi i Diyos ta isesa a tolay.) 7 Engˈwan, neta de a sakén i pinilia naDiyos améngipahayagdu éwan Judeo,a kapareho be no nipangpili na niPedro a méngipahayag du Judeo. 8Daginimiték na Diyos a magpaliwanagdu éwan Judeo, a kona to ginimet nani Pedro a nagpaliwanag be du Judeo.9 Nadid, du bilang mataas a apostolta éya éy de Santiago, sakay ti Pedrosakay ti Juan. Diden ya, péketa de ainatdinanék na Diyos a talaga ta éya atungkulin ko, éy pinayagen de kameti Bernabe. Ey pinagkasunduan me asigi kame a mégtoldu du éwan Judeo,

sakay side éy sigi side a mégtoldudu Judeo. 10 Basta i nipékiohon desana dikame, éy diyanme pébayan dukaguman de a mahirap. Ey gustu kobe ya a gemtén.

Pinégkagian Ni Pablo Ti Pedro11Nadid, kétapos na éya, éy pinégk-

agian ko ti Pedro ta Antiokia, danagkamali siya. 12 Dahilan to kéd-edemét na ta Antiokia, éy nékidiponsiya du éwan Judeo a tolay sa. Ey tamaya. Pero to kédemét sa du inutusanni Santiago, éy éwan dén nékiagum tiPedro du éwan Judeo, da négantengsiya a pintasan siya du kapareho naa Judeo. Lalo du mégkagi a éwantanggapén na Diyos i tolay éng éwanside ipabugit, a monda maging Judeoside.

13 Nadid, du étanan a Judeo ta An-tiokia a méniwala ni Jesus, éy tulos beside a inumaheg ni Pedro, a éwan beside nékidipon du éwan Judeo. Pati tiBernabe. Nagwari-wari side a bawalkan ta Diyos i mékidipon ta éwanJudeo. 14 Kanya sakén, péketa ko aéwan side matapat ayun ta Mahusaya Baheta, éy kinagi ko ni Pedro taharapan de a étanan, a “Siko Pedro,”kagi ko, “éy Judeo ka, pero sapul topéniwala mo éy pinabayan mo dén iugali na Judeo. Ey bakit nadid, éypilitén mo maka du éwan Judeo aumaheg ta ugali na Judeo?”

I Makapagpabanal Ta Tolay EyTu Péniwala De Ni Jesus

15Tahod ngani a Judeo kame. Ewankame makasalanan a tolay a konadu éwan Judeo. 16 Pero tukoy mea éwan tanggapén na Diyos i tolayéng sundin de i utus ni Moises. Engˈwan, i tanggapén na, a ibilang na aéwan tu kasalanan, éy tu umasa niJesu Cristo. Kanya sikame a Judeo éynaniwala kame dén ni Cristo, mondatanggapén kame be na Diyos. Damaski nikésiya éy éwan tanggapén naDiyos i tolay dahil ta késunud de tautus ni Moises. 17 Eng pilitén mea tanggapén kame na Diyos dahil ta


péniwala me ni Cristo, éy neta dutolay a te kasalanan kame be. Kanyate mégkagi a ti Cristo i nangatéd kanadikame ta kasalanan me. Pero maliya! 18 Pero éng ipasakupék a huwayta utus ni Moises a inibutan ko dén,éy saya i katunayana a linabag kodén i éya a utus. 19 To péketa ko aéwanék maging banal ta pégsunud kota utus ni Moises, éy gininanan ko,monda ipasakupék ta Diyos. Kanyakomanék be dén i minate a kagumanni Cristo to kudos. 20 Kanya nadid, éybilang kaguman ko ti Cristo a nipakoto kudos. I bigu a buhay ko nadid,éy éwan gébwat diyakén, éng éwan,gébwat ni Cristo a mégiyan diyakén.Sakay hanggan édseék ta munduae,éyméniwalaék ta anak na Diyos. Siya,éy mahalék na, a niatéd na i buhay napara diyakén. 21Kanya sakén éy éwanko idelan i kaluub na Diyos ta tolay.Dahilan, éng ibilang na Diyos a éwantu kasalanan i tolay dahil ta késunudde ta kautusan ni Moises, éy éwan tupasa tu nikate ni Cristo.

Diyan Kam Umasa Ta KésunudMoy Ta Utus Ni Moises

31 Naloko kam dén, sikam a taga

Galasia! Bakit pinakultaden moy duJudeo a nangatéd dikam ta nipagka-mali moy? Isip ko nipaliwanag medikam ti Cristo sakay to nikate nato kudos? 2 Na éye san i gustu koa ipakelagip dikam: tinanggap moybeman i Banal a Espiritu dahil ta pég-sunud moy ta utus ni Moises? Ewan.Engˈwan, tinanggap moy siya dahil tapéniwala moy ta Mahusay a Bahetaa nibaheta me dikam. 3 Loko kam!Ataay, to pégsapul moy améniwala niCristo, éy nékiagum kam ta Espiritu.Pero nadid, akala moy wade man dénéy meligtas kam ta pégsunud moy tautus ni Moises. 4 Eng kona sa, éymaging éwan tu kabuluhan tu étanana dinanas moy alang-alang ni Cristo.5 Bakit niatéd dikam na Diyos i Es-piritu na? Bakit niatéd na dikam

i kapangyarian moy a mégimet tamahusay? Dahil ta késunud moy tautus ni Moises, o dahil ta péniwalamoy ta Mahusay a Baheta?

6 Mara entan moy ti Abrahamto araw: “Naniwala siya ta Diyos;kanya nibilang na kan siya a éwantu kasalanan.” 7 Isipén moy ya; duméniwala ta Diyos, éy side i tunay alahi ni Abraham. 8 Nihula no kasu-latan to araw, a tanggapén na Diyosdu éwan Judeo a tolay, a ibilang naside a éwan tu kasalanan, dahil topéniwala de diya. Kanya kinagi na niAbraham to araw, a “Dahil diko, éypagkaluuben ko i étanan a tolay tamundua.” 9Nadid, pinagkaluuben naDiyos ti Abraham, dahil to péniwalana diya. Ey kona be sa du étanan améniwala diya nadid, éy pagkaluubenna be side.

10 Pero du tolay a umasa a meligtasside dahil to késunud de ta utus niMoises, éy parusaan side. Da nakagidén ta kasulatan, a “Parusaandu tolaya éwan sumésunud ta étanan a utusta kasulatan ni Moises.” 11Nadid, éngkona sa, éy tukoy tam dén a éwanibilang na Diyos a banal i tolay dahilto késunud de ta kautusan. Da nakagidén to kasultan, a “Du tolay a ibilangna Diyos a éwan tu kasalanan dahil topéniwala de, éy side ya du mabuhaya éwan tu katapusan.” 12 Pero tuumasa ta kautusan niMoises, éy éwanumasa ta Diyos, da nakagi ta kautusana meligtas i tolay éng sundin na iétanan a utus ni Moises.

13 Pero nadid, inagaw kitam niCristo to parusa a gébwat to pégideltam to kautusan. Tinanggap nadén i parusa tam to nikate na tokayo. Tukoy tam a katutuhanan ya,da nakagi dén ta kasulatan, a “Tuiekpét de ta kayo, éy siya i parusaanna Diyos.” 14 Nadid, tinanggap yani Cristo monda du éwan Judeo, éymaari be side a masakup to kagbi naDiyos a nipagkaluub na ni Abraham.Ey nadid, dahil ta éya, éy maari tam

Galasia 3:15 267 Galasia 4:4be a tanggapén i Banal a Espiritu a ni-pangako na Diyos du maniwala diya.

Tu Kautusan Sakay Tu Pangako NaDiyos

15 Mara, sikam a tétotop ko, sayei halimbawa na éya: Mara i éduwaa tolay, éng nagkasundu dén side, apinirmaan de dén i katibayan de, éyéwan dén tumaari amakabagu ta éya.16 Ey nadid, nipangako na Diyos niAbraham, sakay tu apo ni Abraham.Pero éwan ya para du étanan a aponi Abraham, éngˈwan tu apo na san aesa. Ey ti Cristo ngani dén.

17 Nadid, saye i gustu ko a kagin:Pinatibay na Diyos tu nipangako nani Abraham to araw. Ey bagu dinu-memét tu kautusan éy minalipas pai épat a datos a taon éy ta étélo apulu. Ey nadid, éwan maari i éya akautusan a mangbagu to nipangakona Diyos. 18 Mara, entan moy; éngpégkaluuben kitam na Diyos dahil topégsunud tam ta kautusan, éy éwandén ya dahil to nipangako na. Peroéwan, da pinagkaluuben na Diyos tiAbraham dahil to nipangako na diya.

19 Nadid, éng kona sa, éy bakitinatdinan kitam ni Moises ta kau-tusan? Nidagdag na ya, a mondamapospusan tam éng anya i labagta Diyos, hanggan éwan dumemét tunipangako na, a apo ni Abraham, tiCristo. Ey siya i nipangakua na Diyos.Ey éwan Diyos i nangatéda du tolayto kautusan, da anghel san i nén-gitugéna ta éya ni Moises, sakay tiMoises i nangiatéda du tolay to kau-tusan. 20 Pero tu pangako na Diyosto araw pa, éy lalo a mahusay, daDiyos dén a mismo i nangiatéda niAbraham. Ewan na inutusan tu iba améngitugén.

Tu Kautusan I Nagtoldua Ta Tolay21Pero diyan kammégisip a tu kau-

tusan ni Moises éy kontara to pan-gako na Diyos ni Abraham. Ewan! Engmaari kitam maka a mabuhay a éwantu katapusan dahil ta pégsunud tam

to kautusan, éy sé ngani ya i mag-pabanala dikitam ta mata na Diyos.22 Pero éwan, da nakagi dén ta kasu-latan na Diyos a te kasalanan i étanana tolay. Dahil ta éya, éy napospusantam a du méniwala ni Jesu Cristo,éy tanggapén de tu nipagkaluub naDiyos a pangako na, dahil to péniwalade.

23 Bagu dinumemét ti Cristo, éysakup kitam pabi na kautusan. Maratu kautusan i nanggipusa dikitamhanggan éwan dinumemét i panahuna péniwala tam ni Cristo. 24 Kanyatu kautusan ni Moises, éy saya i nag-toldua dikitam hanggan to panahunni Cristo, monda tanggapén kitamna Diyos, a ibilang na kitam a éwantu kasalanan, dahil ta péniwala tamdiya. 25 Ey nadid, da méniwala kitamdén ni Cristo, éy éwan kitam dén tukailangan a ipasakup ta kautusan niMoises. 26 Da nadid éy anak kam dénna Diyos, a kaguman kam ni Cristo Je-sus, dahil ta péniwalamoya diya. 27Eydu étanan amégpabinyag ta péniwalade ni Cristo, éy neaheg dén side niCristo. 28 Ewan dén nagkaiba i Judeoéy ta éwan Judeo, sakay dupobre éy tamayaman, sakay du lélake éy ta bébe,da naging isesa kam dén a étanan, dasakup kam dén ni Cristo. 29 Ey nadid,éng sakup kam dén ni Cristo, éy bi-lang apo kam dén ni Abraham. Kanyatanggapén moy be tu nipangako naDiyos diya.

41 Saye i halimbawa a tungkul to

kautusan ni Moises: Mara, to kéanakpabi no pamanaan, éy pobre pabi siyaa koman i utusan, maski siya i teari ta étanan a ipamana nama na.2 Ale na a anak pabi, éy édse pabitu mana na du tagapamahala. Sakayside i mégalagaa diya, hanggan éwandumemét i oras a nitakda nama na.3 Ey kona be sa sikitam; to éwan tampabi péniwala ni Cristo, éy komankitam pabi i anak, da utusan kitambe na ugali ta mundua a medukés.4 Pero to kédemét no takda a oras,

Galasia 4:5 268 Galasia 4:27éy pinaange na Diyos tu anak na tamunduae. Nienak siya na bébe, sakaynipasakup be siya ta kautusan ni Moi-ses, 5monda agawénna du iba a sakupna kautusan. Eng kona sa, éy mebi-lang kitam dén a anak na Diyos.

6Nadid, sikam éy anak kam dén naDiyos. Kanya pinagkaluuben kitamnaDiyos ta Espiritu no anak na. Tu Es-piritu i nagpatunaya dikitam a Diyosi Ama tam. 7 Kanya nadid, éwan kamdén sakup no kautusan, da anak kamdén na Diyos. Sakay éng anak na kamdén, éy sikam be i pamanaan naa.

Katagigen Ni Pablo Du Taga Galasia8 To éwan moy pabi pékapospos ta

Diyos, éy utusan kam san na diyos-diyosan. 9 Pero nadid, éy tukoy moydén i Diyos; sakay i Diyos éy tukoyna kam be dén. Eng kona sa, éybakit gustu moy a ipasakup a huwayta ugali ta mundua a medukés? Bakitgustu moy a utusan de kam pa ahuway? 10 Bakit! Ipangilin moy isénganya a aldew, sakay bulan, sakaypanahun, sakay taon, monda isuhogkam maka na Diyos. Pero éwan ya tupasa. 11 Mégantengék makay sayangsan tu nitoldu ko dikam to éya.

12 I pékiohon kua dikam, a tétotopko, éy ahigénék moy, a diyan kamdén ipasakup to kautusan. Da natan-daan moy, to nipaniwala ko dén niCristo, éy inibutan ko dén tu kau-tusan. Ey to kétulos ko dikam, éyinagumanék moy. 13 Tukoy moy déna kanyaék sina mineange a tulos nag-pahayag dikam ta Mahusay a Baheta,éy dahilan to nikaladu ko. 14 Ey maskimedukés tu ladu ko, éy tiniisék moy,a éwanék moy inahew. Eng ˈwan,tinanggapék moy a koman i anghelna Diyos. Tinanggapék moy a komanti Cristo Jesus! 15 To éya éy mésayakam diyakén. Naala-ala ko a to éyaéy gustu moy a mangatéd diyakén tamaski anya a kaya moy. Eng anyawade pa san i mata moya, éy linugitmoymaka dén a niatéd diyakén. Peronadid, éy bakit éwan kam dénmésaya

diyakén? 16 Bakit isip moy kontaraénta kam, da kinagi ko dikam i katu-tuhanan? Ewan.

17 Du tolay sina a kumampi ta kau-tusan niMoises, isuhog de kamngani,pero éwan tama i hangad dia. Gustude san a pabayanék moy, monda sidei sundin moya. 18 Ewan medukés ipéngisuhog ta tolay, éng mahusay ihangad de, maski éwanék sina dikam.19 Sikam a anak ko a mahal ko; dahi-lan dikam éy mégtiisék ta hirap ahuway, a kapareho na bébe a gég-sokan. Mégtiisék a hanggan éwankam mékiagum ni Cristo ta mahusay.20 Gustu ko maka a mékiagum dikamnadid, monda makagi ko dikam i édseta isip kua, da métagegék dikam.

TuHalimbawaNi Agar Sakay Ti Sara21 Saye i pakelagip kua dikam,

sikam a te gustu a ipasakup ta kau-tusan: éwan moy wade nabati i kagiata kautusan? 22 Kinagi ta éya a tiAbraham éy te éduwa a anak a lélake.Tu esa éy nienak no asawa na a utusanna, sakay tu esa éy nienak no asawana a malaya. 23 Tu anak na to utu-san na éy besa ya tu nipangako naDiyos ni Abraham. Pero tu anak na tomalaya a bébe, éy saya tu nipangakona Diyos ni Abraham. 24-25 I éya éyhalimbawa. Diden ya a éduwa a bébeéy halimbawa na éduwa a pangako naDiyos. Tu esa éy saya tu kautusan niMoises a inalap na to buked ta Arabia,a ngéngahinan de a Sinay. Mara saya ikahalimbawaa ni Agar. Siya tu utusana nagenak ta anak ni Abraham. Eydu anak na éy utusan be. Mara sidedu tolay nadid ta Jerusalem a utusanbe side, da nipasakup be side ta kau-tusan. 26 Pero tu asawa ni Abrahama esa, éy malaya siya. Ey sikitama méniwala, éy kapareho na kitamdén, da éwan kitam dén ipasakup tokautusan. 27Nakagi dén ta kasulatan,a“Diyan ka mélungkut, siko a bébe a

éwan nagenak!

Galasia 4:28 269 Galasia 5:17Dumulaw ka dahil ta kasayaan mo,

siko a éwan nakabate ta gésokna anak!

Dahilan tu bébe a gininanan no asawana, éy atdinan siya ta meadua anak, a higit pa to bébe a teasawa!”

28 Nadid, a tétotop ko, sikitam éyanak kitam na Diyos ayun ta pangakona. Kapareho kitam ni Isak a nienakno bébe a malaya. 29To éya, tu anak anienak no utusan, éy pinahirapan natu wadi na a ti Isak, a nienak ta Espir-itu na Diyos. Ey kona be sa nadid, dapahirapan kitam nadid du méniwalata kautusan ni Moises. 30 Ey kona sei kagia na kasulatan: “Paibutén motu bébe a utusan sakay to anak na.Dahilan tu anak no utusan éy éwanmaari a makahati ta mana no anakno malaya a bébe.” 31 Kanya ngani,éwan kitam anak na Diyos dahil tapégsunud tam to kautusan ni Moises,éngˈwan anak kitam na Diyos ayun topangako na.

5Nilibri Kam Ni Cristo

1 Nadid, éwan kitam dén sakup nokautusan na Judeo, da nilibri kitamdén ni Cristo ta éya. Magpakatibaykam, a diyan kam dén pasakup ahuway ta kautusan. 2 Tandaan moyi kagi kuae: éng pumayag kam tautus du Judeo dikam, a ipabugit kamayun ta ugali dia, éy bilang éwan déntu kabuluhan ti Cristo dikam. 3 Ongani, éng ipasakup kam ta ugali diaa esa, éy kailangan sundin moy i buua kautusan de a gébwat ni Moises.4 Maski ti ésiya a pumilit a magingmahusay ta mata na Diyos ta pégtu-pad ta kautusan, éy hiwalay dén ya niCristo. Ewan dén ya kasakup na kagbina Diyos. 5 Pero sikitam, éy umasakitam a ibilang kitam na Diyos a éwantu kasalanan, dahilan ta péniwala tamdiya, sakay ta tulung na Espiritu naDiyos. 6Maski sinunud tam dén i kau-tusan, maski éwan, éwan ya impor-tante. Basta i mahigpit a kailangan

dikitam, éy maniwala kitam ni Cristo,sakay mahalén tam siya.

7 Mahusay tu péniwala moy toéya. Ti ésiya wade i nanggipusadikam nadid ta késunud moy ta katu-tuhanan? 8 Ewan ya gébwat ta Diyos,da siya éy nilibri na kam to kautusan.9 Halimbawa, diden ya a mégtoldudikam ta mali, éy koman side tu pég-paalsa ta tinapay; da maski kétihék,éy mégpaapsot ya ta meadu. 10 Perosikam, éy umasaék pabi a éwan kammagkaiba tu isip tungkul ta péniwalatam ta Panginoon tam. Ey masiguruko a parusaan na Diyos i maski ti ésiyaa mangligalig dikam.

11 Sikam a tétotop ko, te négkagiwade sina dikam a mégtolduék kan adapat kam a ipasakup ta kautusan naJudeo. Pero éwan, dahilan éng konangani sa, éy bakit pahirapanék pabidu Judeo? Eng katutuhanan ya, éyéwan dén side méligalig ta pégtolduko tungkul to nikate ni Cristo to ku-dos. 12 Diden ya a mangligalig dikamta pégtoldu de amali, éy maanomakaipabating side!

13 Sikam a tétotop ko, nilibri kamna Diyos to kautusan na Judeo. Perodiyan moy gamitén i kalayaan moya sundin moy i hilig na bégi moya amedukés. Engˈwan, négsuyuan kam anégtulungan kam. 14Dahilan i étanana kautusan éy meange ta isesa a kagi:“Mahalén mo tu kapareho mo a konata pégmahal mo ta bégi mo.” 15 Pero,éng néglébug kam, a meiyamut kamta kaguman moy, éy mangilag kam,makay masida i gurupu moy.

I Banal a Espiritu Sakay Ta Hilig NaBégi

16 I hatul kua dikam, éy sundinmoy i Banal a Espiritu. Diyan moysésundin i hilig na bégi moya amedukés. 17 Dahilan i hilig na bégitama éy kontara ya ta gustu na Es-piritu. Sakay i gustu na Espirituéy kontara be ta hilig na bégi tama.Magkalaban di éduwa a éya. Kanyaéng pilitén moy a gemtén i kaluuben

Galasia 5:18 270 Galasia 6:18na Espiritu, éy te mangsaway dikam.18 Pero éng aguman kam na Espirituéy éwan kam dén sakup na kautusan.

19 Ewan meliso i hilig na bégi amedukés. Péngibébi, péngilélake,20 pégsamba ta diyos-diyosan, pégilo,kéiyamut, pégingél, pénaghili,kedémot, mégduwa-duwa i isip dia.21 Sumésene side, méglango side,sakay mégkasayaan side ta medukés,sakay iba be a medukés a gimet.Pégkagian ta kam dén a huway, aéwanmatanggap ta kahariannaDiyosdu mégimet ta kona sa.

22 Pero tu ugali na pékiaguman naBanal a Espiritu éy négmahalan side,masaya side, mapayapa side, mebaitside, mahusay side, matapat side,23 sakay tipidén de i bégi dia. Dumégkona sa, éy éwan side tu kailan-gan ta kautusan. 24 Ey du nipasakupdén ni Cristo Jesus, éy inibutan de déntu dati a pagkatolay de, sakay tu hiligna bégi dia a medukés. 25 Tu Espiritui nangatéda dikitam ta buhay tama.Kanya Espiritu be i dapat magharidikitam. 26 Diyan kitam magpalalo;diyan kitam mékelbug; diyan kitamnégpanaghilian.

6Négtulungan Kam

1 A tétotop ko, éng meta moyi kaguman moy a esa a nagkasala,sikam a nékiagum ta Espiritu i mang-pasolia diya ta Diyos, a hatulan moysiya ta mebait. Pero mangilag kambe, makay sikam man dén i matokso.2 Négtulungan kam; éng kona sa igémtén moy éy matupad moy i utusni Cristo. 3 Eng te mégisip a maha-laga siya, a éwan siya magkasala, éymagkamali siya tu isip. Ewan maha-laga i kona sa a tolay. 4 Dapat isipénna bawat esa i sarili na a gemtén.Eng mahusay a talaga, éy masahatsiya, sakay éwan na dén ipareho tugimet na ta gimet na iba. 5 Dahilanéy dapat tupadén na bawat esa i sarilina a kailangan. 6 Du tétolduan ta

kagi na Diyos, éy dapat atdinan de tamahusay tu mégtoldu dide.

7 Diyan kam magkamali tu isip.Ewanmaloko namaski ti ésiya i Diyos.Eng anya i ginimita na tolay, éy gan-tian siya na Diyos ayun ta éya. 8 Engsundin na tolay i hilig na bégi naa, éydumemét diya i kamatayan na. Engmégimet siya ta kaluuben na Espirituna Diyos, éy dumemét diya i buhay aéwan tu katapusan. 9 Kanya diyan ki-tam mégsawa a mégimet ta mahusay.Kédemét na takda a oras éy dumemétdikitam i gantimpala, éng éwan kitammanghina tu isip. 10 Kanya dapatmégimet kitam ta mahusay ta tolay;lalo dén du tétotop tam ta péniwala.

11 Entan moy, sakén a mismo i nan-ulata ta éye. Entan moy i kadikél naletra a nisulat ko dikam!

12 Du nagpilit dikam a tumanggapta utus ni Moises, éy mégpalalo side.I hangadén dia, éy iwasan de i hi-rap a dumemét du méniwala a mi-nate ti Cristo to kudos. 13 Maski dunagpabugit ayun ta ugali na Judeo,éy éwan side tumupad ta kautusan.Basta gustu de sana, éy bugitén dekam ayun to ugali de, monda mapuriside a nipasakup kam dén ta rilihiyonde. 14 Pero para diyakén, i puriénko sana éy tu Panginoon tam a JesuCristo, to nikate na to kudos. Dahilta éya, éy éwanék dén utusan na ugalita mundua a medukés. 15 Tu kautu-san, maski tinupad mo to araw, maskiéwan, éy éwan ya importante. Basta imahigpit a kailangan éy baguén kamdén ni Cristo, a maging bigu i pagka-tolay moya. 16 Du étanan a sumunudta nisulat ko a éye, éymapayapamakadén side, a kagbian side na Diyos.Kona maka sa du étanan a tolay naDiyos.

17 Kanya sapul nadid, éy diyanmaka dén dagdagen na iba a tolay ihirap kua. Da hustu dén i pilat kuata bégi kua. Saya i katunayana autusanék ni Jesus.

18 Kagbian kam maka na Diyos,sikam a tétotop ko. Kona sa. Ewandén. Pablo.

Taga Epeso 1:1 271 Taga Epeso 1:22

Tu Sulat ni Pablo duTaga Epeso1 Gébwat ye ni Pablo. Apostolék

ni Cristo Jesus ayun ta kaluuben naDiyos. Saye i sulat kua du sakup niCristo ta Epeso, side a méniwala niCristo Jesus.


Purién Tam I Diyos3 Purién tam i Diyos, a Ama no

Panginoon tam a Jesu Cristo. Inatd-inan na kitam ta étanan a kagbi naa gébwat ta langet, dahilan ta péki-agum tam ni Cristo. 4 Bagu nilalang imundua, éy pinili kitam dén na Diyosa sakup na, dahil to gimet ni Cristo.Pinili na kitam monda maging banalkitam a éwan tu kapintasan ta harapna. Dahilan a gustu kitam na Diyos,5 éy kanya tiniyak na kitam to éya paa maging anak na, dahil ta gimet niJesu Cristo. Saya i kaluuben na sapulto sapul. 6 Purién tam siya dahil tomemahal a kagbi na dikitam. Kagbianna kitam da sakup kitam no anak na amahal na.

7 Siya i nipanubus naa dikitam tudigi na to nikate na. Eng kona sa, éypinagpasensiyaan kitam dén na Diyosta kasalanan tam. Kona san dén sai kabaitan na dikitam, 8 da kinagbianna kitam a tahod. Sakay inatdinanna kitam ta tama a isip tam. 9 Eynadid, éy ginimet dén na Diyos tutiyak a gemtén na, a nipaliwanag nadén dikitam tu lihim a plano na, dati Cristo i nangtupada ta éya. 10 Iplano na Diyos, éy du étanan a édse talanget éy ta luta, éy ipasakup na sideni Cristo. Ey tupadén ya na Diyos takédemét na takda na a panahun.

11 Dahilan i étanan a gemtén naDiyos éy ayun ta takda na a planona. Tiniyak na a te kabahagi kitamta gantimpala na a para du tolay na.

12 Kanya sikame a Judeo a neditol ainumasa ni Cristo éy pinili na kamemonda purién me i kapangyarian na.

13Pati sikam a éwan Judeo, sapul topékabahetamoy taMahusay a Bahetaa iligtas kam na Diyos, éy naniwalakam dén ni Cristo. Ey nadid, i katu-nayana a sakup na kam dén éy tuBanal a Espiritu a mégiyan dikam.Tu Espiritu a nipangako na dikitam,14 éy saya i katibayana a maalap tam igantimpala tam a nipangako na Diyospara du sakup na. Kanya mégkom-piyansa kitam a iligtas na kitam atalaga. Purién tam i kapangyarian naDiyos.

Ménalangin Ti Pablo15 Nadid, dahil ta éya, sapul to

pékabaheta ko ta péniwala moy niPanginoon Jesus, sakay ta pégmahalmoy du étanan a sakup na Diyos, 16 éyéwan tu tahan i pégpasalamat kua taDiyos dahil dikam. O, panalangin takam a palagi 17 ta Diyos na Pangi-noon tam a Jesu Cristo. Siya éy Tamatam a kamahalan. I panalangin kua,éy atdinan na kam ta karununganmoy, sakay ipahayag na maka dikami kaluuben na, monda mapospusanmoy siya. 18 I panalangin kua, éypaliwanagen na Diyos i isip moya,monda mapospusan moy i nipagakitnaa dikam a alapén moy; monda ma-pospusan moy be éng kodya i kama-hal na gantimpala moy a nipangakona a para du sakup na a tolay. 19Sakaypanalangin ko a mapospusan moy beéng kodya i kadikél na kapangyarianna a édse du méniwala diya. I éya akapangyarian a édse dikitam, éy sé ˈbe ya i 20 ginamit na a kapangyarianto nipamuhay na ni Cristo a huway,a tulos kaguman na siya ta langet améghari. 21 Nadid, éy méghari sati Cristo, a te kapangyarian siya duétanan a hari sakay du iba pa a tekapangyarian. Siya i mataasa nadid,sakay ta panahun a dumemét, a éwantu katapusan. 22 Sakay nipasakup dénna Diyos i étanan diya. Sakay nidéton

Taga Epeso 1:23 272 Taga Epeso 2:22na dén a ti Cristo i Pangulu na étanan,alang-alang du méniwala diya. 23 Eydu méniwala diya, mara side i bégi niCristo; kanya side i mangganap diya.Ey siya i namamahala ta étanan.

2Binuhay Kitam Na Diyos

1 To éya, éy bilang pate kam déndahil to kasalanan moy. 2 Sinunudmoy to éya i medukés a ugali tamundua. Sinunud moy ti Satanas.Siya i espiritu a te kapangyarian tamundua, a mégutus du tolay a ma-suwayin. 3 Pati sikitam, éy kona be sai ugali tam to éya. Sinugsug tam be tuhilig na bégi tama a medukés. Kanyakabilang kitam be du kéiyamutan naDiyos, a kapareho du iba a tolay.

4 Pero nadid, éy kinagbian kitamna Diyos a tahod, a mahal na kitamta mahigpit. 5 Kanya maski bilangpate kitam dén dahil to kasalanantam, éy binuhay na kitam a kaparehoni Cristo. (Niligtas na kitam dahilta kabaitan na.) 6 Sakay gemtén naa kaguman tam ti Cristo ta langeta méghari. 7 Ginimet ya na Diyos,monda ipeta na a éwan tu katapusan ikadikél na kabaitan na dikitam, dahilni Cristo.

8 Kanya meligtas kam éy dahil takabaitan na Diyos, sakay ta péniwalamoy ni Cristo. Ewan kam melig-tas dahil ta gimet moy a sarili, éngˈwan gébwat ya ta kaluuben na Diyos.9 Kanya éwan makapagpalalo i maskiti ésiya a meligtas siya dahil ta gimetna a mahusay. 10 Nilalang kitam naDiyos, a inatdinan na kitam ta bigua buhay dahil ta péniwala tam niCristo Jesus. Kanya binuhay na kitaméy monda gemtén tam i mahusay atarabaho a nihanda na to éya a paradikitam.

Pinagesa Kitam Ni Cristo11 Nadid, sikam a éwan Judeo, éy

alélahanén moy tu dati a kalagayanmoy. Nginahinan kam du Judeo adayuan kam, a éwan kam kan sakup

na Diyos, da éwan moy sundin i utusni Moises. 12 Ey katutuhanan nganiya, da hiwalay kam ni Cristo to éya,a éwan kam kabilang du tolay naDiyos. Sakay éwan kam tu kaba-hagi ta nipangako na Diyos du tolayna a Judeo. To éya éy éwan kamtu pag-asa, sakay éwan moy tukoy iDiyos. 13 Pero nadid, da mékiagumkam dén ni Cristo Jesus, sikam a datia adeyo éy meadene kam dén, dahi-lan to digi ni Jesus. 14 Pinagkasundukitam ni Cristo, sikame a Judeo sakaysikam a éwan Judeo. Pinagesa nakitam, da inibutan na dén tu utus niMoises a nagpahiwahiwalay dikitam.15 Inibutan na to nikate na to kudos,monda pagisesaén na i éduwa a lahia tolay, a sakupén na side a pareho,sakay pagkasunduénna side. 16Kanyanadid, pati Judeo sakay éwan Judeo,éy mékiagum dén side ta Diyos, sakaynaging isesa side a bégi, da minateti Cristo to kudos. Sakay inibutan niCristo tu kéiyamut de. 17Ey inumangese ti Cristo a nagtoldu ta Mahusay aBaheta na kapayapaan. Ey sikam aéwan Judeo a dati a adeyo ta Diyos, éynitoldu na dikam. Sakay nitoldu nabe dikame a Judeo a dati a adene taDiyos. 18 Ey nadid, dahil ni Cristo, éymakaadene i maski ti ésiya ta Diyos,maski Judeo éy ta éwan Judeo, daaguman kitam na Banal a Espiritu.

19 Kanya nadid, sikam a éwanJudeo, éy éwan kam dén dayuan,éng ˈwan négkabébayan kitam dén asakup kitam dén na Diyos ta bilena. 20 Mara, sikam be i kasangkapanna bile na Diyos. Du apostol sakaydu purupeta, side i nagpataknég tabile. Ey ti Cristo Jesus, siya i panulukna. 21 Siya i mégpatibaya ta bile naDiyos, a pahusayén na ta mahusay.22Ey dahil ta pékiagummoy ni Cristo,éy sikam be i kagumana du iba tapégiyanan na Diyos. Ey gébwat ya taBanal a Espiritu.

3Tu Lihim a Kaluuben Na Diyos

Taga Epeso 3:1 273 Taga Epeso 4:61 Nadid, sakén éy ti Pablo a pi-

hesuék alang-alang ni Cristo Jesus.Kanya nepihesuék éy nipahayag ko tiCristo dikama éwan Judeo. 2Siguradua nabaheta moy dén a inatdinanék naDiyos ta tungkulin ko a mégpahayagdikam ta kabaitan na. 3Tukoymoy bea nipaliwanag na diyakén tu nilihimna a plano na, a kona to nisulat kodikam. 4 Kanya éng mabasa moy ya,éy tukoy moy i pékapospos kua tonilihim na Diyos a tungkul ni Cristo.5 To nakalipas a panahun, éy éwantukoy na tolay i éya a lihim a plano naDiyos, pero nadid éy nipaliwanag dénya na Espiritu du apostol na sakay dupurupeta na.

6 Ey nadid, saye i plano na a lihim:du éwan Judeo, éy te kabahagi be sideta gantimpala na Diyos a kaparehodu Judeo. Kanya nagagum dén sidedu Judeo, a naging isesa side a bégi.Sakay te kabahagi be side ta pangakona Diyos, dahil ni Cristo Jesus. Eygébwat ya ta Mahusay a Baheta.

7 Nadid, éy ginimeték na Diyos autusan na, a magpahayag ta Mahusaya Baheta. Sakay inatdinanék na takapangyarian na éy ta kabaitan na.8 Maski sakén i mababaa du étanan atolay na Diyos, éy sakén i pinilia naDiyos a méngipahayag du éwan Judeota memahal a gemtén ni Cristo dide.9 Sakay ipaliwanag ko ta étanan a to-lay éng pakodyan na Diyos a gemténi nilihim a plano na. Nale a panahuna nilihim na i gemtén na, 10monda duespiritu ta langet, éy mapospusan denadid i karunungan na Diyos, bagaymeta de i kahusayana na nipégagumdu sakup na a tolay. 11 Ey nadid,ginimet dén ya naDiyos ayun to planona sapul to sapul. Ey ti Cristo Jesus,siya i nangtupada ta éya. 12 Ey na-did sikitam, dahil ta pékiagum tamdiya sakay ta péniwala tam diya, éymakaadene kitam ta Diyos a éwanmasanike. 13 Kanya sikam, diyan kammanghina tu isip ta tétiisén kua sea hirap alang-alang dikam, da mégti-isék monda mapospusan moy i Diyos.

I Pégmahal Ni Cristo Dikitam14 Nadid, éy bagay isipén ko i

memahal a ginimet Nama tam, éylumuhudék diya. 15 Siya i Ama duétanan a tolay ta langet éy ta luta.16 I panalangin kua, éy gamitén makana Diyos i Espiritu na a magpatibayta isip moya, ayun ta kapangyarianna. 17 Sakay mégiyan maka ti Cristodikam ta mahusay, dahil ta péniwalamoya. Sakay manatili kam ta pégma-hal ni Cristo dikam. 18 Mapospusanmoy maka be i kadikél na pégmahalni Cristo dikitam. Sakay mapospusanmaka be du étanan a tolay na Diyos19 i pégmahal ni Cristo. (Pero éwantu makapospos a talaga ta étanana medisalad a pégmahal na ta to-lay.) Saya i panalangin kua, mondasakupén kam na Diyos ta mahusay atahod.

20 Purién ko i Diyos! Makagimetsiya ta mahigit pa ta étanan a pékio-hon tam diya. Makaatéd siya tamahigit pa ta étanan a gustu tam,dahil ta kapangyarian na a édse diki-tam. 21 Du sakup na a tolay, éy agu-man maka side ni Cristo a purién dei Diyos. Purién maka siya a éwan tukatapusan. Kona sa.

4Sikitam I Bégi Ni Cristo

1 Sakén éy nepihesuék da sakupékna Panginoon. Kanya mékiohonékdikam, a sugsugén moy i ugali a konato niutus dikam na Diyos to péng-pile na dikam. 2 Dapat a mebaitkam, a pagtiisan moy tu kamalianna kaguman moy, sakay négmaha-lan kam. 3 Pagpilitan moy a pati-bayén i kapisananmoyaniatéddikamna Espiritu, sakay négsuyuan kam.4 Sikitam éy négkaguman kitam dén,a naging isesa kitamdén a bégi. Sakayisesa be san i pag-asa tam a nipagakitdikitam na Diyos. 5 Isesa i Panginoontam; isesa i péniwala tam; isesa ibinyag tam. 6 Isesa i Diyos a Amana étanan a tolay. Siya i Panginoon

Taga Epeso 4:7 274 Taga Epeso 4:32na étanan. Gemtén na i étanan, amégiyan siya ta étanan.

7 Pero inatdinan na Diyos i bawatesa dikitam ta kaluub na, ayun tagustu ni Cristo a méngatéd. Kona sai kinagia ta kasulatan. 8 I kinagi naéy to kéontok kan ni Cristo ta langet,éy kembil na kan sa du minatalo na,sakay inatdinan na kan du tolay takaluub na. 9 Nadid, éng inumontokdén siya ta langet éy napospusan tama dinumibe pa siya ta lutaae, baguinumontok. 10 Kanya tu dinumibe, éysiya be san tu inumontok ta ontoka tahod a tahod ta lipat na langet.Ey nanyari ya monda sakupén na iétanan.

11 Nadid, i niatéd na a kaluubdikitam, éy pinamihasa na du ibaa maging apostol, sakay du iba éymaging purupeta, du iba éy magpa-hayag ta Mahusay a Baheta, du iba éymaging pastor, du iba éy magtoldu.12 Pinamihasa na side monda mag-tarabaho side diya, monda tulungande du méniwala diya, a patibayén deside ta péniwala de. 13 Ey nadid, ikeangayana na éya, éy maging esakitam tu isip ta péniwala tam diya.Sakay mapospusan tam tu anak naDiyos ta mahusay. Sakay magingmahusay i pagkatolay tama a hang-gan maging kapareho kitam na ugalini Cristo. 14 Eng kona sa, éy éwankitam dén kona ta isip na anak, a agadmabagu-bagu ta maski anya a pég-toldu. Da éwan dén tu makapaglokodikitam ta pégtoldu de a kamalian.15 Eng ˈwan, dapat kitam a matapatdu kakaguman tam dahil ta pégmahaltam dide; sakay maging mahusay ki-tam ta péniwala tam ni Cristo. Siya iPangulo tama. 16 Mara du méniwaladiya, side i bégi na. Tu ulo éy na-mamahala ta bégi. Siya i méngatédata bégi ta kailangan na, monda sum-ibét a dumikél. I kahulugen na éya,éy lalo a tumibay i nipégagum tam, danégmahalan kitam.

Utus a Gébwat Ta Panginoon

17Nadid, te kaginék dikamagébwatta Panginoon. Saye i kailangan moyaa mahigpit: diyan kam dén umahegta ugali du éwan mékidiyos. Side éyéwan tu pasa i isip dia. 18Ewan side tupékapospos. Ewan side tu kabahagi tabuhay a gébwat ta Diyos, da éwan detukoy i Diyos, sakaymekétog i isip dia.19 Ewan side tu sanike. Basta gemténde san i medukés, a bastos i ugali dia.

20 Ewan sa kona i nitoldua dikamni Cristo. 21 Talaga a nabaheta moydén diya, sakay nagadal kam dén takatutuhanan ni Jesus, da sikam éysakup na. 22 Kanyaékbusén moy déntu dati a pagkatolay moy, da saya italaga a méngipahamak dikam dahilto ginustu moy a medukés. 23 Sakaybaguénmoy i isip moya. 24 Isolot moydén i bigu a pagkatolay moy a gimetna Diyos, monda umaheg kam diya,sakay mahusay kam, a maging banalkam.

25 Dahil ta éya, éy diyan kam dénmégbuli-buli. Mégkagi kam ta katu-tuhanan ta kaguman moy, da pisankitamdén améniwala ni Cristo. 26Engmégingél kam, éy ilagen moy a diyanmagkasala. Ibutan moy tu ingélmoy agad bagu sumahém tu bilag.27 Makay sakali éy atdinan moy tiSatanas ta pagkékataon na a man-gloko dikam; da éng meingél kam,éy saya i panahun ni Satanas. 28 Tumégtako éy diyan dén huway a mag-tako. Maigi pa, éy magtarabaho siyata mahusay, monda makapangatédsiya ta te hirap. 29 Diyan kam mégk-agi ta medukés a salita. Eng ˈwan,mégkagi kam san ta mahusay a kagia pangtulung du makabati, mondamelagin side tu isip. 30 Sakay diyanmoy palungkutén i Banal a Espiritu tagimet moy amali, da i Espiritu éy siyai katunayana a pangtubus dikam naDiyos a talaga, ta kédemét na takdana a aldew. 31 Mara, diyan kammégsekay, diyan kam méiyamut éy tamégingél, diyan kamméghabuhabuk,diyan kam mégupos, diyan kam még-dukés tu isip. 32 Engˈwan, i maigia éy

Taga Epeso 5:1 275 Taga Epeso 5:26magbait kam, a kagbianmoy du kagu-man moy. Sakay négpasipasensiyaankam a kapareho na nipagpasensiyadikam na Diyos, dahil ni Cristo.

5Mégiyan Kam Ta Demlag

1Nadid, da anak kam dén na Diyosa mahal na, éy umaheg kam diya.2 Mahalén moy be a palagi du ibaa tolay a kaparis na pégmahal niCristo dikitam. Entan moy, dahil tapégmahal na dikitam, éy niatéd natu buhay na para dikitam. Nagpaka-matay siya a nangtubus dikitam takasalanan tam.

3 Kanya sikam, da tolay kam dénna Diyos, éy diyan moy dén bébang-gitén, ta uhon moy, i péngibébi éyta méngilélake. Sakay diyan kammégkagi ta bastos, sakay diyan kammedémot. 4 Mangilag kam a diyanuhunén i éwan tu pasa a kagi, sakay tabastos. Sakay diyan kammégdadahetta medukés. Eng ˈwan, puri ta Diyosi uhon moya. 5 Tukoy moy dén asiguradu a tu bastos a tolay, sakaydu méngibébi, éy éwan side tu kaba-hagi ta kaharian ni Cristo sakay takaharian na Diyos. Ey kona be sa dumedémot, da iba i mégediyos dia.

6Mangilag kam, a diyan tu magka-mali dikam tungkul ta éya. Makaykagin de dikam a éwan ya kasalanan,pero parusaan ngani na Diyos duéwan méniwala diya, dahil ta konasa a ugali. 7 Kanya diyan kam dénmékiagum ta kona sa a tolay a bas-tos. 8 To éya, éy négiyan kam beta diklém. Pero nadid, éy mégiyankam dén ta demlag, da sakup kamdén na Panginoon. Kanya éy sug-sugén moy dén i ugali du mégiyan tademlag. 9 Dahilan i ugali du mégiyanta demlag éy mahusay, a matapatside. 10Magadal kam ta kasahatan naPanginoon. 11 Sakay diyan kamméki-agum du tolay a mégimet ta éwantu pasa a ugali a gébwat ta diklém.Eng ˈwan, ipaliwanag moy du tolay i

kona sa a medukés a ugali. 12Dahilanéy kasanisanike san a bébanggitén igégemtén de a lihim. 13 Pero éngipaliwanag moy a medukés i kona saa ugali, éy meta de i kasalanan de atalaga, a tulosmaka side a ipasakup tademlag. 14 Kanya te mégkagi, a “Lu-mukag ka, siko a tidug. Mabuhay ka agébwat ta pate, sakay paliwanagen kani Cristo.”

15 Kanya nadid éy ilagen moy iugali moya. Diyan kam pumaris duéwan makapospos; éng ˈwan magingmatalinung kam dén. 16 Samantalaénmoy i pagkékataon moy a magimet tamahusay, da medukés ye a panahun.17 Diyan kam maloko; basta isipénmoy éng anya i kaluuben na Pangi-noon dikam. 18 Sakay diyan kamméglango, da saya i makaloko tabuhay moya. Eng ˈwan, pilitén moya mékiagum dikam i Banal a Espir-itu. 19Mégpégkanta kam ta kanta naDiyos. Mégkanta kam ta puri diya,a matapat kam diya ta kanta moy.20 Sakay magpasalamat kam a palagiNama tam a Diyos ta étanan a bagay,a ngahinan moy ti Panginoon JesuCristo.

Ugali Na Mahusay a Pasawa21 Nadid, négsunuran kam, a

tanda ya na kégalang moy ni Cristo.22 Sikam a bébekés, éy sundin moyi asawa moy, da saya i péngsunudmoy ta Panginoon. 23 Dahilan ilélake, éy siya i pangulo na asawana, a kapareho ni Cristo éy siya ipangulo du sakup na a tolay. Dusakup na, mara side i bégi na. Ey siya itagapagligtas. 24Kanya éng pakodyani péngsunud dia ni Cristo, éy kona besa i péngsunuda du bébekés du asawade.

25 Nadid, sikam a lélake, mahalénmoy du asawa moy, a kaparis napégmahal ni Cristo du sakup na atolay. I tandaa na pégmahal naadide, éy niatéd na i buhay na a paradide. 26Ginimet na yamonda sakupénna side. Sakay lininisan na side ta

Taga Epeso 5:27 276 Taga Epeso 6:17kagi na sakay ta dinom na pégbinyag.27Ginimet na yamonda tanggapén nadu sakup na a tolay a memahal dén,a éwan dén side tu kasalanan, sakaybanal dén side.

28 Nadid, sikam a lélake, dapat akona sa i pégmahal moy ta asawamoy. Mahalén moy side ta kaparehona pégmahal moy ta bégi moy a sarili.Tandaan moy, tu lélake a mégmahalta asawa na, éymahalén na be tu sarilina a bégi. 29 Ey éwan tu mégidel tasarili na a bégi; éngˈwan pékanén na aalagaan na. Ey kona be sa i pégalagani Cristo du sakup na a tolay. 30 Dasikitam a sakup na, mara sikitam ikasangkapan na bégi naa. 31Kanya tekagi ta kasulatan naDiyos, a “Ginananna lélake i ina na éy tama na, a méki-agum siya ta asawa na, a tulos a mag-ing isesa side.” 32Nadid, éymedisaladi éya a kagi; pero para diyakén éyméngikagi ya ta pékiagum ni Cristodu sakup na a tolay. 33Peroméngikagibe ya dikam a pépésawan; a dapati lélake a magmahal ta asawa na takapareho ta bégi na. Sakay dapat dubébekés a gumalang du asawa de.

6Ugali Na Mahusay a Patena

1 Sikam a anak, sundin moy denamoy éy ta ama moy, da tama ya augali. 2 Tandaan moy, te dati a utus iDiyos tungkul ta éya, a te halu a pan-gako. I utus na éy “Igalang mo tamamo éy ta ina mo.” Sakay i dagdag naaa pangako, éy 3 “Eng sundin mo ya, éyumatakdug i buhay mua,” kagi na, “amahusay be i buhay mua.”

4 Pati sikam a te anak, diyan moyside masiyadu a péginglan ta ikaiya-mut de. Engˈwan, padikélén moy sideta mahusay, a tolduan moy side tapégtoldu na Panginoon tam.

Ugali Na Mahusay a Utusan, SakayTa Amo Na

5Sakay sikam a utusan, sundinmoydu amo moy ta matapat, a igalangmoy side. Sundinmoy side a koman ti

Cristo i pégtarabahoan moya. 6Maskiéwan de kam te itan, éy gemtén moya mahusay i utus de dikam. Piliténmoy a gemtén i kagustuan na Diyos,da utusan kam be ni Cristo. 7 Kanyasumunud kam du amomoy a melaginkam tu isip. 8 Da tukoy moy dén agantian na Panginoon i maski ti ésiyata ginimet na amahusay, maski pobreéy ta mayaman.

9 Ey nadid sikam a amo du utusan,éy dapat mebait kam be du utusanmoy. Diyan moy side pégkagian tamedukés. Da tandaan moy, parehokam a utusan ta isesa a Amo moy talanget. Ey siya éy éwan kumampi taisesa a tolay.

I Kasangkapan Na Sundalu Na Diyos10 Nadid, magpakatibay kam ta

pékiagum moy ta Panginoon; éy géb-wat ya ta tulung na kapangyarian nadikam. 11Mara sundalu kam, éy isolotmoy i kasangkapan na sundalu naDiyos, monda malabanan moy i toksoni Satanas dikam. 12Dahilan i kalabantama éy éwan tolay, éngˈwan dumesi-bét a espiritu a medukés ta langet,du te kapangyarian ta kediklémanta munduae. 13 Kanya alapén moyi kasangkapan na sundalu na Diyos,monda makatagal kam a mékilabandide, éng dumemét dikam i medukésa panahun. Nadid, kélipas na pékila-ban moy, éy mahusay kam be san a tetaknég, a éwan kam madaig.

14 Nadid, saye i gamitén moy akasangkapan ta pékilaban moy de Sa-tanas: mara i mégesinturon moyaéy tu matapat a ugali. I mégetak-léb ta hako moya éy tu mahusay agimet moy. 15 I mégesapatus moyaéy tu péghanda moy a mégtoldu taMahusay a Baheta na kapayapaan.16 I mégekalasag moya éy tu péniwalamoy ni Cristo. Da saya i pégsalagmoya ta pana ni Satanas. 17 I mége-helmet moya éy tu pag-asa moy takaligtasan moy. Ey tu kagi na Diyos,éy siya i mégeispada moya a iatéddikam na Espiritu na Diyos.

Taga Epeso 6:18 277 Taga Epeso 6:2418 Nadid, manalangin kam a palagi

ayun ta kaluuben na Espiritu. Piliténmoy amanalangin tamahigpit. Sakayipanalangin moy be du étanan a to-lay ni Cristo. 19-20 Sakay ipanalang-inék moy be, a agumanék na Diyos tapégpahayag ko ta Mahusay a Baheta,monda mesipagék a tahod a méngi-pahayag ta lihim a plano na Diyos.Alang-alang ta éya a Mahusay a Ba-heta, éy nepihesuék, da utusanék naDiyos.

21-22 Nadid, éy paangen ko sinadikam ti Titiko, monda ibaheta nadikam i étanan a kalagayanme ta éye;sakay patibayén na i isip moya. TiTitiko éy top tam a mahal. Matapatsiya a katulung, a kaguman tam tatarabaho na Panginoon.

23 I Diyos éy atdinan na maka duétanan a méniwala diya ta kapaya-paan, a aguman na kam a négmaha-lan, dahil ta péniwalamoy. Gébwat yaNama tam a Diyos sakay ni PanginoonJesu Cristo. 24Kagbian maka na Diyosdu étanan a mégmahal ta Panginoontam a Jesu Cristo a éwan tu bagu.Ewan dén. Pablo.

Taga Pilipos 1:1 278 Taga Pilipos 1:25

Tu Sulat ni Pablo duTaga Pilipos1Gébwat ye de Pablo éy ti Timoteo.

Utusan kame ni Cristo Jesus. Saye isulat mia du sakup ni Cristo Jesus taPilipos, sakay tu tagapamahala ta ina,sakay du katulung ta simbaan ta ina.

2 Tama tam a Diyos sakay ti Pangi-noon Jesu Cristo, éy atdinan de kammaka ta biyaya sakay ta kapayapaan.

Tu Panalangin Ni Pablo Dide3 Mégpasalmaték ta Diyos bagay

maala-ala ta kam. 4 Sakay éngipanalangin ta kam, éy mésahat ékdikam, 5 da maala-ala ko tu péki-agum moy diyakén to péngipahayagko ta Mahusay a Baheta; da inagu-man ék moy sapul to pénanggap moyni Cristo a hanggan nadid. 6 Nadid,Diyos i kégébwatan na kaligtasanmoy. Ey tukoy ko be a siya be yai mangganapa ta éya, ta késoli seni Cristo a huway. 7 Kanya maala-ala ta kam ta mahusay, éy mahal takam a tahod. Da inaguman ék moyta tungkulin ko a niatéd na Diyosdiyakén. O, inagumanék moy nadida pihesuék. Sakay inagumanék moybe to péngisuhog ko ta Mahusay aBaheta, a pégpahayag ko. 8 Tukoy naDiyos i pagkagustu kua dikam. Ka-pareho ya na kadikél na pégmahal niCristo dikam.

9 Kanya panalangin ta kam a nég-suyuan kam ta lalo a mahusay. Sakaypanalangin ko a mapospusan moyta mahusay, a tama i isip moya,10 monda matukoy moy i tama agimet moy. Nadid éng magkunakam sa, éy demtan kam ni Cristo aéwan tu kasalanan, ta kédemét naa maghukum. 11 Sakay te mahusaykam a ugali nadid, a gébwat ni JesuCristo. Ey saya i pégpuri na tolay takapangyarian na Diyos.

Tu Isip Ni Pablo

12 Nadid, a tétotop ko, éy gustu koa mapospusan moy i nanyaria a éye ahirap ko éy éwan medukés. Da lalo anetanyag iMahusay a Baheta, dahilanta nikepihesu ko a éye. 13 Pati duguwardia ta éye, sakay du étanan a ibase a tolay, éy tukoy de dén a pihesuékda utusanék ni Cristo. 14Sakaymeadudu tétotop tam ta éye a méniwala niJesus, éy tinumibay dén i péniwala diadahil ta nikepihesu kua, a tulos éwandén side méganteng a méngipahayagta kagi na Diyos. 15 Tahod ngani a teséngasénganya dide a méngipahayagni Cristo da ménaghili side diyakén.Gustu de be a mataas. Pero du iba,éy ipahayag de ta mahusay, a éwanside ménaghili diyakén. 16 Side, éymahalék de, da tukoy de a piniliékna Diyos a méngisuhog ta Mahusay aBaheta. 17 Pero du iba, éy éwan sideméngipahayag ni Cristo ta matapat.I hangad de sana éy maging mataasside. Sakay gustu de éy paghirapénékde hanggan égseék ta pihesu.

18 Pero pébayan ko san side. Damaski méngipahayag side ni Cristo taéwan matapat, éy mésayaék san, date méngipahayag ta Panginoon tam.19 Sakay tukoy ko be a makalégsewékta éye dahil ta tulung na Espirituni Cristo, sakay ta panalangin moydiyakén. 20 I gustu kua éy ganapénko ta mahusay i tungkulin kua. Eylalo nadid a nepihesuék, éy éwanékmaka dén mésanike a méngipahayagni Cristo. Da gustu ko purién natolay ti Cristo dahil ta ugali ko, maskibunonék de éy ta éwan. 21 Dapara diyakén, éng buhayék pabi, éymahusay, da i buhay kua éy parani Cristo. Ey dahil ta éya éy laloa mahusay éng mateék. 22-23 Kanyamégsalawahanék éng anya i gustukua. Gustu ko mateék maka, mondamakakuyogék ni Cristo ta langet, damahusay ya. Pero éng buhayék pabi,éy makagimeték pa ta memahal atarabaho. 24 Kanya gustu ko be abuhayék pabi, monda matulungan takam. 25 Ey siguradu a buhayék pabi,

Taga Pilipos 1:26 279 Taga Pilipos 2:17a tulos kaguman ta kam, mondamap-atibay ko pa i péniwala moya; mondamasaya kam. 26 Kanya nadid, énglégsiwanékde, éy puriénmoy ti Cristota mahusay, da kaguman ta kam mandén.

27 Nadid, i mahigpit a kailanganmoy, éy tu ugali moy a dapat umayuntaMahusay a Baheta ni Cristo; mondamaski éwanék makasoli sina dikam,éy mabaheta ko a matibay kam san, amaging esa i isip moya. Sakay isuhogmoy iMahusay a Baheta a péniwalaantam. 28 Diyan kam méganteng dukalaban moy. I pégtiis moya dide, éysaya i tandaa dide a ipahamak sidena Diyos; pero sikam, éy iligtas kamna Diyos. 29 Da i katungkulan moyaa gébwat ta Diyos, éy éwan san tupéniwala ni Cristo, éng ˈwan magtiiskam be alang-alang diya. 30Kanya na-did, éy pumareho kam dén diyakén, amékipaglaban kam be dén du kontarata Diyos. Minetamoy to éya tu pégtiisko ta éye a laban. Sakay tukoymoy bedén a siya ye i tétiisén ko pabi.

Tu Kabaitan Ni CristoSakay Tu Kapangyarian Na

21Nadid, éng nabati moy dén i pég-

patibay ni Cristo dikam, sakay éngnabati moy i pégmahal na dikam,sakay éng mékiagum kam dén ta Es-piritu na, sakay éng négkasuyuankam ta mahusay, 2 éy baten moy padi hatul ko a éye dikam: éng gustumoy a masaya i isip kua, éy magingisesa kam tu isip, a négmahalan kam.3 Diyan moy hangadén a tumanyag ibégi moya. Sakay diyan kam palalo.Eng ˈwan, dapat magpakabait kam;sakay diyan moy isipén a mataas kamdu iba. 4 Sakay diyan moy san isipéni sarili moy san a gemtén; éng ˈwanaguman moy be du iba a tolay tagemtén de. 5 Dapat a mebait kam akapareho ni Cristo.

6 Ti Cristo, maski kapareho siya naDiyos éy éwan siya pinumilit a man-galap ta karapatan na a pumareho

ta Diyos. 7 Eng ˈwan, inibutan na tupagkadiyos na, a tulos naging tolaysiya a mababa, monda tulungan nai tolay. 8 Ey to naging tolay na, éynagpakabait siya. Sakay sinunud natu utus Nama na a hanggan minatesiya. Ey anya i kinatayan naa, éy tokudos. 9 Kanya nadid, éy pinataassiya na Diyos a tahod, a inatdinanna ta ngahen a higit pa ta étanan aiba a ngahen; 10 monda du étanan talanget, sakay ta luta, a hanggan dutolay be a dati aminate, pékabati de tangahenni Jesus, éy lumuhud side diyaa gumalang side diya. 11 Sakay kagide a étanan a ti Jesu Cristo, éy siya iPanginoon. Saya i pégpuri dia Namatam a Diyos.

Sikam I Demlag a Magpaliwanag TaTolay

12 Kanya nadid, a kakaguman ko,da sinunudék moy ta mahusay toéya a nipégagum tam, éy sundinékmoy pa man nadid ta mahigit pa taéya. Dapat umanteng kam ta Diyos,a magtarabaho kam diya ta mahusay,hanggan éwan maganap i kaligtasanmoy. 13 Da i Diyos, éy siya i éd-sea dikam a méngatéd dikam ta isipmoya sakay ta kaya moy a magimetta kaluuben na. 14 Gemtén moy iétanan a kailangan moy a diyan kamméglekramo, 15 monda éy éwan kammapintasan, sakaymebilang kam déna anak na Diyos, hanggan mégiyankam ta munduae, a kahalu kam namadudukés a tolay. Mara sikami demlag a mégpaliwanag ta tolay,16 bagay kagi moy dide i kagi a man-gatéd dide ta kaligtasan de. Eng paku-nanmoy sa, éy purién ta kam ta késolise ni Cristo. Da sikam i magpatunayaa éwan sayang tu tarabaho ko.

17 Mara tu péniwala moy ta Diyos,éy saya i iatéd moya diya. Kanyasakén, éng bunonék de ta éye nadid,éy mésayaék san, da iatéd ko be ibuhay kua ta Diyos. Ey mésaya ki-tam a pareho ta péngatéd tama diya.

Taga Pilipos 2:18 280 Taga Pilipos 3:1018Ey gustu komasaya kambediyakén,monda pareho kitam a masaya.

Ti Timoteo Sakay Ti Epapro19 Nadid, éng kaluuben ni Pangi-

noon Jesus, éy paangen ko sina agad tiTimoteo, monda matahimik i isip kuaéng ibaheta na diyakén i kalagayanmoya ta ina. 20 Ewanék tu iba akaguman ta éye a mébalisa dikam akapareho diyakén, éng éwan ti Tim-oteo. 21 Dahilan du étanan a iba taéye, éy isipén de san i sarili de agégemtén. Ewan de isipén i gimet niJesu Cristo. 22 Pero sikam be dén inakapospusa ta ugalia ni Timoteo, amatapat siya. Inagumanék na a ka-pareho na péngagum na anak ta amana, to péngipahayag ko ta Mahusay aBaheta. 23 Pero bagu ko siya paangensina, éng mapospusan ko dén énganya imanyaria diyakén ta éye. 24Patisakén, éng kaluuben na Panginoon,éy umasaék a umangeék be sina tasandali a panahun.

25 Nadid, éy naisip ko be dén apasolen ko sina dikam ti Epapro. Siyai kaguman kua a mesipag ta tarabahome ta éye, sapul to pémaange moyse diya a tumulung diyakén. 26 Peronadid, mégamwaw siya dikam, sakaymétageg siya dikam, a makay akalamoy a minate siya, da nabaheta moya minaladu. 27 Ey tama ngani amelubha tu ladu na, a kétihék siya amate. Pero kinagbian siya na Diyos.Sakay kinagbianék be na Diyos, daéngminate siya, éy lalo a nadagdageni kalungkutan kua. 28 Kanya gustuko be pasolen ko ti Epapro dikam,monda meta moy siya, a masaya kam.Sakay sakén éy maibut be dén i balisakua dikam. 29 Kanya dapat masayakam a tanggapén moy siya, a ibilangmoy dén a tunay a kaguman tam tapéniwala tam. Eng meta moy i tolaya kapareho na ugalia ni Epapro, éyigalang moy side. 30 Da ti Epapro, éytalaga siya a mate dahil to tarabahona ni Cristo. Sakay pinabayan na

i buhay na a monda agumanék naalang-alang dikam.

3Tungkul Ta Utus Ni Moises

1Nadid, a tétotop ko, dapat masayakam ta Panginoon. Ewanék még-sawa a méngisulat dikam ta étanan aéye, dahilan i éye, éy kahusayan moybe. 2 Mangilag kam du magkadukésa tolay--du Judeo a kagi de a éwankam kan iligtas na Diyos, éng éwankam pa ipabugit ayun ta rilihiyon naJudeo. 3 Diyan kam méniwala ta éya,da i tandaa na tunay a anak na Diyoséy éwan ta pégpabugit, éng éwan tukésamba na ta Diyos. Aguman kitamna Espiritu ta késamba tam ta Diyos. Ikasayaan tam éy ti Cristo Jesus. Ewankitam mégkatiwala ta utus ni Moises.4Mara, éng tanggapén maka na Diyosdu méniwala ta utus ni Moises, éylalo dén sakén a tanggapén na, dabihasaék a dati ta utus ni Moises.5 Dahilan sakén, to ikawalu a aldewsan i idad kua, éy binugiték de. Sakénéy puruék a Judeo, a gébwaték ta lahini Bendyamin. Apoék ni Israel. Eysinugsug ko a tahod i utus ni Moises,da Pariseyoék. 6 Dahil to kehigpitna pégmahal ko to rilihiyon me, éypinarusaan ko be du méniwala ni Je-sus. Sinunud ko i utus ni Moiseshanggan éwanék mapintasan.

7 Pero nadid, sapul to pénanggapko ni Cristo, éy nibilang ko a éwan tupasa i étanan a éya. 8 Talaga ngani,sapul to pékapospos ko ta Panginoonko, éy nibilang ko a éwan tu pasai maski anya a ginimet ko to éya.Basta i mahalaga a kailangan ko éy tupékiagum ko ni Cristo. Alang-alangdiya éy naghirapék ta meadu. 9Kanyanadid, éy éwan ko dén hangadén amaging mahusayék pabi ta késunudko ta utus ni Moises. Eng ˈwan ibi-langék dén nadid na Diyos a éwantu kasalanan, dahil ta kéasa ko niCristo. 10 I gustu ko sananadid, éyma-pospusan ko ti Cristo a tahod, sakaymapagdanasan ko i kapangyarian na

Taga Pilipos 3:11 281 Taga Pilipos 4:12to nikabuhay na. Sakay gustu ko bea umahegék diya to pégtiis na ta hi-rap, maski mateék be a kapareho na,11monda éngmaari éy mabuhayék bea huway.

Tu Pégpilit Ni Pablo12 Ewanék tu isip a ginanap ko

dén i étanan a pékapospos ko niCristo. Pero pilitén ko a ganapén,da sakupék dén ni Cristo. 13 Tukoyko a éwan ko pabi tinupad i péka-pospos ko ni Cristo. Pero éwan koisipén tu ginimet ko a nakalipas; éngˈwan i isipén kua éy tu keangayanko. 14 Kanya pilitén ko a ganapén ipékiagum ko ni Cristo, mondamaalapko i gantimpala a nipagakit diyakénna Diyos, dahil ni Cristo Jesus. Ey sayai buhay a éwan tu katapusan.

15Dapat a kona sa i isipa na étanana méniwala ni Cristo ta matibay. Eyéng éwan sa kona i isip moya, éyipaliwanag dikam na Diyos. 16 Basta ikailangan tam sana nadid, éy sundintam san tu napospusan tam a péni-walaan tam.

17Nadid, a tétotop ko, umaheg kamdiyakén ta éya a ugali ko. Sakay uma-heg kam be du méniwala diyakén.18 Natandaan moy tu kinékagi kodikam to éya, a meadu i méngkon-tara ta péniwala tam tungkul to ku-dos ni Cristo. Makasangeték dide,19 da i kesapitan dia éy impiyerno. Imégediyos de sana éy tu gustu na bégidia. Ewan side mésanike ta gégemténde a medukés, éng ˈwan masaya sideta éya. Gustu de san i gimet na tolaytamunduae. 20Pero sikitam, éy sakupkitam na langet. Ey umasa kitamta késoli na tagapagligtas tam a géb-wat ta éya--ti Panginoon Jesu Cristo.21Kédemét na éya a aldew, éy baguénna i bégi tam a mehina, a gemtén naa mahusay dén, a kapareho na bégina. I kapangyarian na a nipamasukuna ta étanan, éy saya i gamitén na amangbagu dikitam.

4Tu Pégbilin

1 Nadid, sikam a tétotop ko amahal ko, sikam i kasahatan kua.Sikam i katunayana a éwan sayang tutarabaho ko. Mégamwawék dikam.Magpakatibay kam ta késunudmoy taPanginoon.

2 Siko, Eyodi, sakay siko Sintike,i pékiohon kua dikam a éduwa, éymagkasundu kam dén, da magtopkam dén ta Panginoon. 3 Sakay siko,kadimoy, aguman mo diden ya aéduwa a bébe. Side be i nangtulungadiyakén, sakay ti Klemente, to pégpa-hayagme taMahusay a Baheta. Sakaydu iba be a kaguman ko. Nakalistangani dén i ngahen dia ta libru talanget du te buhay a éwan tu katapu-san.

4Masaya kam san a palagi ta Pangi-noon. Saya i mahigpit a gemtén moy.5 Ipeta moy ta étanan i mebait a isipmoy. Adene a dumemét i Pangi-noon. 6 Diyan kam mabalisa ta maskianya. Maigi pa éy ipanalangin moyta Diyos i étanan a kailangan moy,a magpasalamat kam diya a palagi.7 Matahimik i isip moya, dahil ta ka-payapaan na Diyos, da méniwala kamni Cristo Jesus. Ewan tu makaposposta kapayapaan naa.

8Nadid, a tétotop ko, dapat a isipénmoy a palagi i mahusay a bagaysakay ta pégpuri moy. Isipén moyi mahusay, sakay ta tama a gimet,sakay tamebait a ugali. 9Gemténmoyi étanan a nitoldu ko dikam. Sakayahigén moy tu ugali ko. Eng pakunanmoy sa, éy mékiagum dikam i Diyos, aiatéd na dikam i kapayapaan.

Salamat Ta Kaluub Moy Diyakén10 Sakén éy masayaék ta Pangi-

noon, da dinumemét man dén ipagkékataon moy a méngipataweddiyakén ta tulung moy. Tukoy ko aéwanék moy kinaleksapan, pero nalea panahun a éwan kam néngipataweddiyakén ta kaluub moy. 11 Ewanékméglekramo ta hirap ko ta éye. Ewan,da mahusayék san tu isip maski anyai lagay kua. 12 Nadanasan ko déni hirap, sakay nadanasan ko be dén

Taga Pilipos 4:13 282 Taga Pilipos 4:23i sagana. Pero tahimik san i isipkua, maski mégalépék éy ta bésogék;maski pobreék, maski te kuhataék.13 Makatiisék ta maski anya, dahil tapégpatibay diyakén ni Cristo.

14 Eng kona man sa, éy mahusay tuginimet moy, da tinulunganék moyta hirap ko ta éye. 15 Sikam a tagaPilipos, natandaan moy be tu tulungmoy diyakén to ditol a néngipahayagko ta Mahusay a Baheta ta ina. Sakayto kéhektat ko ta Masedonia, éy éwantu iba a simbaan a néngatéd diyakénta kuhata, éngˈwan sikam san. 16 Patito édsa ko dén ta Tesalonika, éy sén-ganya a beses a pinatawedenék moyta tulung moy. 17 Ewan ko hangad amagaged a palagi ta kaluub moy, éngˈwan i gustu kua, éy gantian kam naDiyos to pégtulung moy diyakén.

18 Nadid tu kuhata a nipetugénmoy se ni Epapro, éy tinanggap kodén. Ey sobha dén ya. Ewanék déntu kailangan nadid. I éya a tulungmoy diyakén, éy saya i bilang kaluubmoy ta Diyos, éy mésaya siya ta éya.19 Atdinan kam na Diyos ta étanan akailangan moy, a gébwat ya ta kaya-manan na a éwan maubus, da sikam isakup ni Cristo Jesus. 20 Purién makana tolay Tama tam a Diyos, a éwan tukatapusan.

21 Pékikumustaék moy du étanansina a méniwala ni Cristo Jesus. Dutétotop tam ta éye, éy mékikumustabe side dikam. 22 Sakay du étanana iba a méniwala ni Jesus ta éye, éymékikumusta be side dikam. Ey lalodu mégiyan ta hari ta éye.

23 Kagbian kam maka na Diyos,sikam a étanan. Ewan dén. Pablo.

Taga Kolosas 1:1 283 Taga Kolosas 1:23

Tu Sulat ni Pablo duTaga Kolosas1 Gébwat ye ni Pablo a apostol

ni Cristo Jesus ayun ta kaluuben naDiyos, sakay ti Timoteo a top tam.2 Saye i sulat mia du sakup ni Cristota Kolosas, sikam i matapat a topme ta péniwala. Atdinan kam makaNama tam a Diyos ta biyaya sakay takapayapaan.

Tu Panalangin Ni Pablo Dide3 Palagi kame a mégpasalamat ta

Diyos, a Ama na Panginoon tam a JesuCristo, bagay ipanalangin me kam.4 Dahilan éy nabaheta me dén i péni-wala moy ni Cristo Jesus sakay tapégmahal moy du étanan a sakup naDiyos. 5Kona sa i ugali moya, da te asakam ta gantimpala moy ta langet. Eynabaheta moy dén i gantimpala moysapul to néngipahayag de dikam taMahusay a Baheta. 6 I éya a baheta éylinumaganap dén ta étanan a mundu.Meadu dén i tolay a méniwala diya, atulos nabagu dén i ugali dia. Ey sikam,éy kona kambedén sa, danabagukambe dén tu ugali sapul to pékabahetamoy éy ta pékapospos moy ta kagbidikam na Diyos. 7 Ti Epapras i nag-pahayaga dikam ta éya a Mahusay aBaheta. Siya i kaguman me a ma-hal, a utusan be na Diyos. Matapatsiya a katulung ni Cristo, alang-alangdikame. 8 Ti Epapras i nagbahetaadikame ta pégmahal moy ta iba; ipégmahal moy a éya, éy gébwat taBanal a Espiritu.

9Kanya nadid, sapul to pékabahetame dikam, éy palagi me kam a pé-nalangin. I dalangin mia ta Diyos,éy ipékipospos na maka dikam i kalu-uben na dikam. Sakay atdinan nakam maka ta tama a isip moy a géb-wat ta Espiritu. 10 Nadid, makagimetkam maka ta kagustuan na Pangi-noon, monda masaya siya dikam.Sakay makagimet kam be ta meadu amahusay a gimet. Sakay tukoy moy

maka a lalo i Diyos. 11 Ipanalanginme kam a patibayén kam maka naDiyos ta kapangyarian naa, mondamakatiis kam ta mahusay ta maskianya. 12 Sakay magpasalamat kammaka Nama tam, a masahat kam be.Siya éy gemtén na a te kabahagi kambe ta gantimpala na a para du sakupna a tolay ta kaharian na amedemlag.13 Inagaw na kitam ta kapangyarianni Satanas a mediklém, a niagton nakitam ta kaharian na anak na a ma-hal na. 14 Siya tu nangtubus diki-tam, a pinagpasensiyaan na kitam takasalanan tama.

Tu Ginimet Ni Cristo15 Ti Cristo i larawan na Diyos a

éwan meeta. Siya i mataasa ta étanana nilalang ta mundua. 16 Dahilanpinaglalang siya na Diyos ta étanan.I étanan a édse ta langet éy taluta, maski meta mo éy ta éwan, éypinalalang diya na Diyos. Pati duétanan a te kapangyarian a angheléy ta espiritu, éy nilalang be sideni Cristo para ta sarili na. 17 Siya iditol ta étanan, sakay siya i bahala takaayusan na étanan. 18 Siya i punu duétanan a méniwala diya--mara, siya iulo na bégi. Siya i gébwata na buhayna bégi. Siya i neditol a nabuhay ahuway, monda siya i pinakangmahalta étanan. 19 Dahilan nitakda dén naDiyos a édse to anak na i étanan apagkadiyos na. 20 Ey nadid, dahil toginimet no anak na, éy makaadenedén i tolay ta Diyos. Dahilan to nikateni Cristo to kudos, éy nagkasundu déni Diyos sakay ta étanan a mégiyan talutaa éy ta langet.

21 Pati sikam, to éya éy dati kama hiwalay ta Diyos, a kontara kamdiya, dahil to gimet moy a medukés.22 Pero nadid éy ginimet kam dén naDiyos a kadimoy na, dahilan to bégini Cristo a minate to kudos. Ginimetna ya monda makaharap kam diya aéwan tu kapintasan, a naging banalkam dén. 23Pero i kailanganmoya, éymanatili kam a matapat ta péniwalatam. Diyan maibut tu pag-asa moy a

Taga Kolosas 1:24 284 Taga Kolosas 2:15tinanggap moy to pékabaheta moy toMahusay a Baheta. Ey sakén éy nag-ing utusanék na Diyos alang-alang taéya a Baheta. Ey nadid éy mepahayagdén ya ta étanan a tolay ta mundua.

Tu Tungkulin Ni Pablo24 Ey nadid, éy masahaték ta hirap

ko alang-alang dikam. Da éng te hi-rapék tu bégi, éy ganapén ko dén tuhirap ni Cristo to araw alang-alang dusakup na a tolay. Mara, side i bégi naa.25 Da sakén, éy naging utusanék naDiyos, da piniliék na a méngipahayagdikam ta kagi na. I tungkulin kua,éy ipahayag ko i kagi na ta étanan.26 Nale a panahun a nilihim na Diyostu plano na. Pero nadid éy inisip nadén a ihayag na dén ya du sakup na atolay. 27 I memahal a plano na a lihiméy para ta étanan a tolay. Ey anyai plano na a lihim: mégiyan dikamti Cristo. Ey saya i katunayana a tegantimpala kam ta esa a panahun.

28 Kanya sikame, éy méngipahayagkame ni Cristo ta étanan a tolay. Hat-ulan me i maski ti ésiya, a tolduanme side ta mahusay, monda maganapmaka dén i péniwala de ni Cristo.29Kanya sakén, éy pilitén ko tamahig-pit a méngipahayag ta éya. Sakaygamitén ko i tulung ni Cristo diyakéna makapangyarian.

21 Nadid, éy métagegék dikam.

Kanya ipanalangin ta kam tamahigpit. Sakay panalangin ko bedu édsa ta Laodisia, sakay du étanana méniwala ta Diyos a éwan ko pabineta. 2 O ngani, panalangin ta kam aétanan, monda tumibay i isip moyata péniwala, sakay négmahalan kam.Panalangin ta kam a maganap déni pékapospos moya ta nilihim naDiyos to éya: éy saya ti Cristo. 3 Kéyediya i étanan a karunungan na Diyos.Siya san i makapagpaliwanag ta tolaytungkul ta isip na Diyos.

4 Kagin ko ye dikam monda éwandikam pagkamalién ta kakabulyan akagi na maski ti ésiya. 5 Da maski

éwanék sina dikam, éy alélahanénta kam a palagi. Sakay mésayaék,da tukoy ko a esa dén i isip moya,sakaymatibay dén i péniwalamoya niCristo.

Mahusay I Buhaya Du Mékiagum NiCristo

6 Ey nadid, da tinanggap moy dénti Cristo Jesus a Panginoon moy,éy mékiagum kam diya ta mahusay.7 Manatili kam diya, monda tumibayta lalo i péniwala moya a nitoldudikam de Epapras. Sakay magpasala-mat kam ta Diyos a palagi.

8 Mangilag kam makay pagkamal-ién kam na tolay to kagi de a éwan tukabuluhan. Te kagi side a mali a géb-wat ta pégtoldu du matétanda, sakaydu espiritu a medukés. Bakén a géb-wat ni Cristo. 9 Dahilan ti Cristo, éyédse dén ta bégi na i buu a pagkadiyosna Diyos. 10 Ey nadid sikam pati, éynaging mahusay dén i buhay moya,dahil ta pékiagummoya diya. Ey siya imataasa du étanan a te kapangyariana anghel éy ta espiritu. 11 Mara tuugali du Judeo, éy sundin de i utus niMoises, monda umayun side ta utusna Diyos dide. Pero sikitam, i kéayuntama ta Diyos éy éwan sa kona. Mara ipag-asa tama éy tu péngagaw dikitamni Cristo ta kasalanan na bégi tama.12 Sakay to nipagpabinyag moy, éysaya i halimbawaa a minelbéng kamdén a kaguman ni Cristo, sakay kagu-man moy be siya a nabuhay. Konasa, da naniwala kam dén ta kapang-yarian na Diyos to nipamuhay na niCristo a huway. 13 To éya, éy hi-walay kam ta Diyos. Bilang pate kamdahilan to kasalanan moy, sakay patiéy éwan kam Judeo. Pero nadid, éybinuhay kamdén na Diyos a kaparehoni Cristo. Sakay pinagpasensiyaan nakitam ta kasalanan tam. 14 To éya éybilang nahukumkitam dén da linabagtam i utus na. Pero nadid éy nibutdén ya na Diyos to nikate ni Cristoto kudos. 15 To nikate ni Cristo tokudos, éy tinalo na du medukés a

Taga Kolosas 2:16 285 Taga Kolosas 3:12espiritu. Sakay nagpatunay be dénsiya ta étanan a siya i nanaloa.

16 Ey nadid, dahil ta éya, éy diyankam méniwala du mégtoldu ta mali.Diyan kam pasakup ta maski anyaa kagi de tungkul ta bawal kan apagkain sakay ta inumén. Diyan kammaniwala ta pégtoldu de tungkul takailangan moy kan éng te bigu abulan, sakay ta pangilin na Judeo.17Diden ya a ugali éy éwan side pirmi;da bilang tanda san side na bagay adumemét. Ey nadid éy dinumemétdén ya, éy ti Cristo siya ngani dén.18 Te mégtoldu a tolay a kagi de amatalinung kan side da neta de kani himala. Gustu de a tolduan de kammaka ta magpakumbaba kam, sakaypilitén de kam maka a sumamba taanghel. Pero diyan kam méniwaladide. Magmalaki side, da isip deéy mataas side. 19 Pero éwan sidepasakup ni Cristo. Mara ti Cristo éysiya i Pangulu. Du méniwala diya éyside i bégi. Mara i ulo éy namamahalata bégi. Siya i méngatéda ta bégita kailangan na, monda sumibét atdumikél ayun ta kaluuben na Diyos.

Isipén Moy I Langet20Nadid, éng nate kam dén a kagu-

man ni Cristo, éy nakaligtas kamngani dén du medukés a espiritu.Ey nadid, da kona sa, éy bakit sug-sugén moy pabi i ugali ta mundua?Bakit méniwala kam pabi ta pégtoldudu kontara ta Diyos? 21 Mara kagide, “Diyan moy ye kékbilan,” sakay,“Diyanmoy ina kenaman.” 22Pero di-den ya a utus éy gébwat san ta isip natolay. Ewan bawal a méngan ta maskianya a pagkain, da éng kanén mo, éymaubus be. 23Kagi du tolay éymema-hal i kona sa a utus, da mékidiyoskan i sumunud ta éya. Sakay tolduanka kan na éya a utus ta panalangin.Sakay gipusén na kan i bégi na tolay,a diyan mégimet ta medukés. Sakaymagpababa ta tolay. Pero éwan tupasa i kona sa a utus amagibut ta hiligna bégi mua a medukés.

31 Nadid, éng nabuhay kam dén a

huway a kaguman ni Cristo, éy isipénmoy i édse ta langet. Tandaan moy,saya i édsean ni Cristo, a kagumanna sa i Diyos a méghari. 2 O, isipénmoy a palagi i langet, kesira ta étanana bagay ta munduae. 3 Da tandaanmoy, bilang nate kam dén, a sakayédse kam dén ta Diyos, a kaguman niCristo. 4Ti Cristo i nangatéda dikitamta buhay tam a bigu. Nadid, ta késolina se, éy kagumanna kambe, a hatianna kam ta pagkadiyos na.

Ibutan Moy Tu Dati a Ugali5 Kanya nadid, éy ibutan moy ta

bégi moya i medukés a ugali a gimetdu tolay ta mundua. Diyan kamméngibébi éy ta méngilélake. Diyankam mégisip ta bastos. Diyan kammégimet ta medukés. Sakay diyankammedémot, da éngmedémot kam,éy saya i mégediyos moya. 6 Kanyangani éy parusaan na Diyos du éwanméniwala diya, éy dahil ta kona sa agimet. 7 Pati sikam to éya, éy mi-nagimet kambe ta kona sa amedukés,bagu kam naniwala.

8 Pero nadid, éy ibutan moy iétanan amedukés a gimet: Diyan kamméiyamut; diyan kam mégdukés tuisip; diyan kam mégupos; diyan kammégkagi ta bastos; 9 diyan kam bemégbuli-buli, da tandaan moy, inék-bus moy dén nadid tu dati a pagka-tolay moy, 10 a nisolot moy dén ibigu a pagkatolay moy a gébwat taDiyos. Ey aldew-aldew éy agumanna kam, monda makaaheg kam diyata mahusay, sakay matukoy moy siyata mahusay. 11 Kanya éwan dénnagkaiba i Judeo éy ta éwan Judeo,sakay ta dayuan, sakay ta tolay aiba. Ewan dén nagkaiba i pobre éyta mayaman. Engˈwan, du méniwalani Cristo éy naging isesa dén side aétanan, maski iba-iba side a lahi, dasakup dén side ni Cristo.

12 Ey sikam be dén i tolay naDiyos. Sikam i pinili naa a mahal

Taga Kolosas 3:13 286 Taga Kolosas 4:11na. Kanya dapat kam a mangagbita iba, sakay aguman moy tu te hi-rap, sakay magpakabait kam, sakaymatiyaga kam. 13Négsuyuan kam be,sakay éng néghinahinanakitan kaméy négpasipasensiyaan kam, da entanmoy, pinagpasensiyaan kam dén naDiyos. 14 Sakay i kailangan moyaa mahigpit, éy négmahalan kam, dasaya i mangayusa ta isip moya a mag-ing isesa. 15 Sakay tu kapayapaan agébwat ni Cristo, éy sa ˈ maka ya imagpahusaya ta isip moya. Kanyapinili kamnaDiyos, éymondamagingesa kam a mahusay, a sikam i bégi niCristo. Nadid, magpasalamat kam taDiyos a palagi.

16 Ala-alaén moy a palagi tu kagini Cristo. Sakay négtolduan kam tamahusay, a néghatul-hatulan kam be.Magkanta kam ta puri ta Diyos, aisipén moy tu utang a luub moy taDiyos. 17Maski anya i gemtén moy éyta kagi moy éy sundinmoy i kaluubenna Panginoon Jesus dikam. Sakayéng magpasalamat kam Nama tam aDiyos, éy ngahinan moy ti Cristo.

Tu Tama a Ugali Moy18 Sikam a bébekés, éy sundin moy

i asawa moy, da saya i tama a ugalinaméniwala ta Panginoon. 19Sikam alélake, éymahalénmoy tu asawamoy,a diyan moy side kéiyamutan.

20 Sikam a anak, éy sundin moya palagi dena moy éy ta ama moy,da siya ya i kasahatan na Panginoon.21 Sikam a te anak, éy diyan moyside masiyadu a péginglan; makaymanghina side tu isip.

22 Sikam a utusan, éy sundin moya palagi du amo moy. Maski éwande kam te itan éy gemtén moy amatapat i utus de dikam. Kona kammaka sa dahil ta péniwala moy taPanginoon. 23 Maski anya i tarabahomoy, éy gemtén moy a melagin taisip moya, da éwan san du amomoy i pégtarabahuan moya, éngˈwanpati i Panginoon. 24 Ala-alaén moy,kédemét na oras, éy atdinan kam na

Panginoon ta gantimpala moy. Kanyai tunay a Amo moy a pégtarabahuanmoy éy ti Cristo. 25 Sakay tan-daan moy, éwan kumampi i Diyos tamaski ti ésiya. Kanya tu magimet tamedukés, éy gantian siya na Diyos takasalanan na.

41 Ey nadid sikam a amo du utusan,

ipeta moy dide i tama a ugali moy, amatapat kam dide. Da tandaan moy,sikam a amo, éy te amo kam be talanget.

2 Nadid, éy magtiyaga kam a man-alangin, a diyan moy pébayan. Sakaymagpasalamat kam ta Diyos. 3 Sakayipanalangin moy kame be, a agumankame na Diyos ta pégpahayag me taplano na, dahil to nikepihesu ko. 4 O,ipanalanginék moy, monda makapag-paliwanagék ta tolay ta tungkul niCristo.

5 Mangilag kam a ipeta moy imahusay a ugali du tolay sina a éwanméniwala ni Jesus. Samantalaén moyi pagkékataon moy a mégimet tamahusay. 6 Mégkagi kam dide tamahusay tungkul ni Cristo. Sakaydapat i sengbet moya dide, éy tama akagi, sakay mebait, éng ipakelagip dedikam tu péniwala moy.

7-8Nadid éy paangen ko sina dikamti Tikiko, monda ibaheta na dikam iétanan a kalagayan me ta éye; sakaypatibayén na i isip moya. Ti Tikikoéy top tam a memahal. Matapatsiya a katulung, a kaguman tam tatarabaho na Panginoon. 9 Kagumanna ti Onesimo a kabébayan moy. Siyabe i memahal a top tam a matapat.Side a éduwa iméngibahetaa dikam taétanan a nanyari ta éye.

10 Ti Aristarko a kaguman ko taéye a pihesu, sakay ti Markos a pen-san ni Bernabe, éy mékikumusta beside dikam. Nibilin ko dén dikam tiMarkos, a tanggapénmoy tamahusayéng dumemét sina dikam. 11 Patiti Jesus Hustus, éy mékikumusta bedikam. Diden ya a étélo a Judeo inangtulunga diyakén ta tarabaho ko a

Taga Kolosas 4:12 287 Taga Kolosas 4:18para ta kaharian na Diyos. Ey inagu-manék de ngani ta mahusay.

12 Mékikumusta be dikam ti Epa-pras a kabébayanmoy. Utusan be siyani Cristo Jesus. Panalangin na kam apalagi ta mahigpit. Ménalangin siya amaniwala kam maka dén ta mahusaya tahod, a matibay kam dén tu isip, atukoy moy maka a palagi i kaluubenna Diyos dikam. 13 Mégpatunayékdikam éng kodya i sipag na a méngi-panalangin dikam, sakay du édsa taLaodisea, sakay du édsa ta Hirapolis.

14Mékikumusta be dikam ti Demas,sakay tu mahal tam a doktor a tiLukas.

15 Pékikumustaék moy du top tamta Laodisea. Pékikumustaék moy deNimpa, pati du kaguman na a még-miting ta bile na. 16 Nadid, pékabasamoy dén ta éye a sulat, ipabasa moybe ta kakaguman tam ta Laodisea.Sakay pati, éy basaén moy be i sulata gébwat dide ta éya. 17 Ikagi moy niArkipo a itulos na i pégimet diya naPanginoon.

18 Entan moy, sakén a mismo i tepirma ta sulatae, a ti Pabloék a nanu-lat ta éye. Alélahanénékmoy a kéyeékta pégpihesuanae. Kagbian kammakana Diyos. Ewan dén. Pablo.

1 Tesalonika 1:1 288 1 Tesalonika 2:8

Tu Purumeru a Sulat niPablo duTaga Tesalonika1 Gébwat ye ni Pablo, sakay ti Silas

sakay ti Timoteo. Saye i sulat miadu sakup na simbaan ta Tesalonika.Sikam a nipasakup Nama tam a Diyossakay ni Panginoon Jesu Cristo. Edsemaka dikam i biyaya na Diyos sakay takapayapaan.

I Ugali Du Taga Tesalonika2 Mégpasalamat kame ta Diyos a

palagi dahil dikam, sakay panalanginme kam be a palagi. 3 Dahilan, bagayménalangin kame ta Diyos, éy méala-ala me tu mahusay a ugali moy a géb-wat ta péniwala moy; sakay méala-ala me tu péngtulung moy du iba damahal moy side; sakay méala-ala metu kéasa moy a matibay ni Pangi-noon Jesu Cristo. 4 Sikam a tétotopme, tukoy me a mahal kam na Diyos,sakay pinili na kam dén a sakup na.5Dahilan to pégpahayag me dikam taMahusay a Baheta, éy éwan san naéya a kagi me i nagpatunaya dikam,éng ˈwan pati i kapangyarian na Ba-nal a Espiritu. Siya i nagpatunayadikam a katutuhanan tu pégpahayagme. Sakay tukoymoybe amahusay tuugali me to kétulos me dikam, mondamakatulung kame dikam ta mahusay.

6 Inahegmoy kame, sakay ta Pangi-noon, da sapul to pénanggap moy taMahusay a Baheta, éy nagdanas kambe ta meadu a hirap. Pero maskikona sa, éy inatdinan kam na Banal aEspiritu ta kasayaan moy. Kona sa ipéngaheg moya dikame. 7 Nadid, taéya a ugali moy, éy ahigén kam bedu étanan a méniwala ta Masedoniasakay ta Akaya. 8Pero éwan sanMase-donia sakay ta Akaya i nakabahetaata kagi na Diyos dahil dikam; éngˈwan linumaganap dén ta maski ahe ipéniwala moya ta Diyos. Ewan kametu kailangan a magbaheta dide, 9 da

tukoy de dén, a side dén i mégba-hetaa éng pinakodya moy a nanang-gap dikame, sakay kékagin de be ainibutan moy kan tu péniwala moy tadiyos-diyosan, a tulos méniwala kamkan nadid ta tunay a Diyos. 10 Kagide be a umasa kam kan ta kédemétna anak na Diyos a gébwat ta langet.Ti Jesus siya, a binuhay na Diyos ahuway. Siya i méngiligtasa dikitam taparusa a dumemét.

2Tu Tarabaho Ni Pablo Ta Tesalonika

1Nadid, a tétotopme, tukoymoy bedén a pinakinabanganmoy to kébisitame sina dikam. 2 Tukoy moy be abagu kame dinumemét sina dikam, éypinékialaman de kame dén ta Pilipos,a nipihesu de kame sa. Pero i Diyoséy pinatibay na i isip mia, mondakédemét me dikam, éy magpahayagkame dikam ta Mahusay a Baheta.Ewan kame nagalanganin, maski temeadu a kontara dikame ta banuwanmoya.

3 Tandaan moy, i pégtoldu mia éyéwan mali, sakay éwan tungkul tamedukés a ugali. Sakay éwan me behangad a manglinlang ta tolay. 4 Engˈwan, i pégtoldu me sana éy tu niutusdikamenaDiyos. Da nipagkatiwala nadikame i Mahusay a Baheta, a pinilina kame a magpahayag ta éya. Kanyaéwan me hangad a pasayaén i tolay,éngˈwan Diyos i pakasayaén mia. EyDiyos i méngpuhubaa ta isip tama.

5 Tukoy moy be a éwan kamenagwari-wari a sinumuyu ta maskiti ésiya ta banuwan moya. Diyos isistigu mia a éwan kame tu hangadéna lihim. Ewan me gustu tu kuhatamoy, 6 éwan me gustu a déyawénkame na maski ti ésiya. Maski te ka-pangyarian kame, da apostol kame niCristo, éy éwan kame nagaged dikam.7 Eng ˈwan, mebait kame dikam akapareho na péngalaga na bébe toanak na. 8 Mahal me kam a tahod.Kanya éwan san tu Mahusay a Bahetai niatéd me dikam, éng ˈwan pati i

1 Tesalonika 2:9 289 1 Tesalonika 3:7bégi mia, da gustu me kam a tahod.9 Ewan moy beman natandaan, a nag-tarabaho kame to kétulos me dikam,to pégpahayag me dikam ta Mahusaya Baheta? Aldo éy ta kélép éy nag-tarabaho kame, monda éwan kame tukailangan a magaged dikam ta gastosme.

10Diyos i sistigumia amahusay sani ugali mia dikam, a éwan kame tukapintasan. Sakay sikam be i sistigumia, da mineta moy be i ugali mia.11 Tukoy moy be i ugali mia dikam,éy kona ta ugali na lélake to anakna. Pinatibay me i isip moya, sakayhinatulan me kam 12 a dapat gemténmoy i ikasaya na Diyos. Siya i nag-pilia dikam a ipasakup ta kaharian nasakay ta kapangyarian na.

13 Kanya mégpasalamat kame taDiyos a palagi, da tinanggap moyi kagi na Diyos, to pégpahayag medikam. Napospusan moy a éwansan kagi na tolay, éng ˈwan tukoymoy a saya i tunay a kagi na Diyos.Ey katutuhanan ngani ya. Ey sayai mégtoldua dikam, sikam a méni-wala. 14 Tukoy moy, a tétotop me,a tu nanyari dikam éy kaparehoto nanyari du méniwala ni Jesusta Hudea. Pinékialaman kam nakabébayan moy. Ey kona be sa dusakup na Diyos ta Hudea, a pinékiala-man be side du kapareho de a Judeo.15 Du Judeo, éy side ya di namunuani Panginoon Jesus. Sakay Judeo be inamunua du purupeta to araw. Sakaysikame pati, éy pinahirapan de kamebe ta mahigpit, Sakay inidelan de bedu tolay a iba. Sala na Diyos i ugalidia. 16 Sakay pati, éy talaga de kamebe a sawayén a magpahayag du éwanJudeo a tolay ta kagi na Diyos amondameligtas side. Saya i medukésa taétanan a kasalanan de a meadu. Peronihanda dén na Diyos i parusa de.

Gustu Ni Pablo a Bumisita Side aHuway

17 Nadid, sikam a tétotop me,maski néghiwalay kitam ta sandalia panahun, éy éwan me kam

kaleksapan. Mégamwawkamedikam.Talaga kame a bumisita dikam, 18 dagustu me kam a meta. Lalo dén sakéna mismo, éy pépilitén ko a bumisitadikam, péro sinaway kame ni Satanas.19 Tandaan moy, ta kéharap me taPanginoon Jesus ta késoli na, éydikél i pag-asa me diya dahil dikam.Sakay dikél be i kasayaan me dikam.Sakay éwan kame mésanike diya,da sikam i katunayana a mahusay itinarabaho me diya. 20 Sikam nganidén i pépurién mia, da mésaya kamedikam.

31-2 Nadid, kédemét no oras a éwan

kame nakatiis ta amwaw me dikam,éy naisip me a pinaange me dikamti Timoteo. Siya i utusan na Diyos,sakay kaguman me be a mégpahayagta Mahusay a Baheta ni Cristo. Eysikame, éy nawahak kame ta Atenasa naguhay diya. Kanya pinaange mesiya dikam, éy monda patibayén nai isip moya, a tulungan na kam tapéniwala moy, 3 monda éwan moymaka ibutan tu péniwala moy dahildu mékialam dikam. Diyan moykaleksapan tu kinagi na Diyos a te hi-rap a talaga duméniwala diya. 4Ewanmoy natandaan tu kinagi me dikamto pégiyan me sina, a te manglokodikam a talaga? Ey nadid, éy nanyaringani dén ya. 5 Kanya pinaange kosina dikam ti Timoteo, éy éwankodénnatiis i tageg kua dikam. Pinaangeko siya dikam monda mapospusanko tu péniwala moy, éng mahusaypabi. Mégantengék makay tinoksokam dén ni Satanas, éy sayang dén tutinarabaho me dikam.

6 Pero éwan bale. Dahilan to késolise ni Timoteo a gébwat dikaméybina-hetaan na kame amahusay san i péni-wala moya sakay na pégmahal moya.Kinagi na be a alélahanén moy kamekan ta mahusay, sakay mégamwawkam kan dikame a kona ta pégamwawmia dikam. 7 Kanya nadid, a tétotopme, maski meadu i hirap me ta éye,


éymatibay san i isipmia, da nabahetame dén a mahusay kan san i péniwalamoya.

8Kanya nadid éymahusayman déni isip mia, da tukoy me dén a matibaydén i péniwala moya ta Panginoontam. 9 Kanya mégpasalamat kameta Diyos a tahod ta kasayaan me aniatéd moy dikame. 10 Ey nadid,éy dumédaying kame ta mahigpit taDiyos, a pakultaden na kame makaa bumisita dikam a huway, mondatolduan me kam maka ta éwan moypabi napospusan tungkul ta péniwalatama. Aldo éy ta kélép, éy saya idaying mia.

11 Ipagkaluub maka Nama tama Diyos sakay ti Panginoon Jesusa makaange kame sina dikam.12 Patibayén maka na Panginoon ipinégagum moy sakay ta pégmahalmoy ta iba a tolay, a hanggan umahegkam ta pégmahal me dikam. 13 Engkona kam maka sa, éy patibayén naDiyos i isip moya. Sakay pati, takédemét se ni Panginoon Jesus, akaguman na du étanan a méniwaladiya, éy gemtén kam Nama tam aDiyos a banal ta kéharap moya diya.

4I Tama a Ugali a Ikasaya Na Diyos

1 Nadid, a tétotop me, nitoldu medén dikam i tama a ugali moy aikasaya na Diyos. Ey tukoy me a konadén sa i ugali moya nadid. Pero ihatul mia dikam nadid, éy sipagenmoy ta lalo i késunud moy ta éya.Saya i hatul mia dikam a gébwat niPanginoon Jesus. 2Nabati moy dén tuniutus me dikam a gébwat ta Pangi-noon Jesus. 3 I kaluuben na Diyos, éymaging banal kam, sakay diyan kamméngibébi éy ta méngilélake. 4 Bastaasawan moy san i sarili moy a asawa,da saya i kaluuben na Diyos. 5 Perodiyanmékialam imaski ti ésiya dikamta éwanmo asawa. Da kona sa i gimitadu tolay a éwan makatukoy ta Diyos.

6Mangilag kam. Diyanmoy lélokondu kapareho moy a tolay ta éya, adiyan moy pékialaman tu asawa de.Natandaan moy tu kinagi me dikam amahigpit to éya, a parusaannaDiyos atalaga i méngibébi éy ta méngilélake.7 Tandaan moy, éwan kitam pinilina Diyos a monda magimet kitam tamedukés, éng ˈwan monda magimetkitam ta mahusay. 8 Kanya maski tiésiya i mangpabaya ta éye a nitolduko, éy éwan utus na tolay i pabayannaa, éngˈwan utus na Diyos. Ey Diyosi méngatéda dikitam ta Espiritu na aBanal, monda éwan tam sa pakunan.

9 Nadid, éwan kame tu kailangana manulat dikam tungkul ta pégma-hal moy du top moy ta péniwala, datinolduan kam dén na Diyos a négma-halan kam. 10 Tukoy me a mahalmoy dén du étanan a tétotop tamta maski ahe ta Masedonia. Kanya ihatul me sana dikam, éy sigi kam anégmahalan kam ta lalo. 11-12 Piliténmoy a tahimik san i buhay moya.Diyan kam mékialam ta éwan moykatungkulan. Magtarabaho kam tahanap buhay moy, monda éwan kamtu kailangan amagaged. Saya i nibilinmia dikam to éya, monda igalang kamdu iba a tolay a éwan méniwala.

Tungkul Ta Késoli Ni Jesus TaMundua

13 Nadid, a tétotop me, gustu mea mapospusan moy tungkul du kak-aguman tam a minate, monda éwankam malungkut a kona du iba a tolaya éwan tu pag-asa ta huway a buhay.14 Méniwala kitam a minate ti Jesus,a nabuhay siya a huway; tama? Na-did, kona be sa du kakaguman tam aminate; ta késoli ni Jesus ta mundua,éy pakuyugén side na Diyos a du-mibe. 15 Baten moy, saye i tolduana Panginoon: Sikitam a buhay pabita késoli na Panginoon tam, éy éwankitam meditol du kakaguman tam aminate. 16 Kédemét na éya a oras éyte magdulaw a medegsén, a dulawankitam na anghel a mataas. Sakay

1 Tesalonika 4:17 291 1 Tesalonika 5:23tomnog tu tambuli na Diyos, sakayi Panginoon tam, éy dumibi siya agébwat ta langet. Ey du naniwalani Cristo a minate, éy mabuhay side.Saya i meditol a manyari.

17 Nadid, kétapos na éya, sikitam abuhay pabi, éy iontok na kitam be takuném, a sambatén tam i Panginoontam ta ontok. Ey iagum na kitamdu kakaguman tam aminabuhay dén.Nadid, éng kona sa, éy kakagumantam i Panginoon tam a éwan tu kata-pusan. 18Kanya nadid, du tétotop tamsina a mélungkut, éy wili-wilen moyside ta kagi ko a éye.

5TuPéghandaTaKésoli Na Panginoon

1 Nadid, a tétotop me, éwan kamemanulat dikaméngnikésiya i idemétana éya. 2Da tukoymoy dén i aldew napéghukumna Panginoon, a i kédemétnaa éy kona ta kédemét na mégtakota kélép. 3 Bagay kagin du tolay amahusay i buhay dia, a éwan tu antin-gan, éy bigla a dumemét dide i ka-pahamakan de. Ewan side makaiwas,da i kédeméta na éya éy kapareho nabébe a gégsokan, a bigla.

4Pero sikam, a tétotopme, éy éwankam mégiyan ta diklém a kona dutolay a éwan méniwala. Ewan kambiglaén na éya a aldew. Mara konadu mégtako a biglaén de i tolay, éyéwan sa kona i manyaria dikam. 5 Dasikam, éy sakup kam dén na demlag,sakup kam dén na aldew, a kahulugenna éya, éy sakup kam dén na Diyos.Ewan kitam dén sakup na kélép éy tadiklém. 6 Kanya dapat kitam a palagia lukag a nakahanda. Mara, diyankitam tidug a kapareho na iba a tolay.Eng ˈwan, ingatan tam i bégi tama.7 Eng kélép éy tutuhanan a tidug itolay. Sakay ta kélép be i tutuhanan apéglasing de. 8Pero sikitam, da sakupkitamna aldew, éy dapat a nakahandakitam, a ingatan tam i bégi tama.Mara sundalu kitam, éy i kalasag tamaéy tupéniwala tamsakay tupégmahal

tam. Ey tu helmet tam éy siya tu pag-asa tam ta kaligtasan tam. Side ya idipensa tama ni Satanas.

9 Tandaan moy, éwan kitam pinilina Diyos a monda hukumén na kitam.Eng ˈwan pinili na kitam a iligtas nakitam dahil ta Panginoon tam a JesuCristo. 10 Siya éy nagpakamatay paradikitam. Kanya maski pate kitam obuhay kitam man, éy kaguman nakitam a buhay ta késoli na se a huway.11 Nadid, dahil ta éya, éy patibayénmoy i isip na bawat esa, sakay nég-tulungan kam, a kapareho na gimetmoya nadid.

Katapusan a Bilin12 Nadid, i hatul me a éye dikam,

a tétotop me, éy igalang moy dutagapamahala dikam a mégtarabahodikam. Da side i pinilia na Diyos amagtoldu dikam. 13 Ipeta moy didei mahusay a pénggalang moy didesakay ta pégmahal moy dide, dahilta katungkulan de. Sakay sikam, éynégkaguman kam a mapayapa.

14 I hatul mia dikam, a tétotopme, éy pégkagian moy du metamad amégtarabaho. Patibayén moy i isipadu ménglupaypay. Tulungan moydu ménghina tu isip. Sakay pagti-isan moy i maski ti ésiya a tolay.15 Diyan kam guméganti ta magimetta medukés dikam. Eng ˈwan, maigipa éy gemténmoy i mahusay ta kagu-man moy sakay ta étanan a tolay.

16 Dapat a masahat kam a palagi.17 Magtiyaga kam a manalangin.18 Mégpasalamat kam ta Diyos apalagi, maski anya i buhay moya.Saya i gustua na Diyos du sakup niCristo Jesus. 19 Diyan moy sésawayéni gimet na Banal a Espiritu. 20 Mara,diyan moy isipén a medukés ipahayag na tolay a gébwat ta Diyos.21 Siyasatén moy pa i maski anya abagay, éy nadid, éng mahusay, éysugsugén moy. 22 Pero iwasan moyi maski anya a medukés.

23 Nadid, i Diyos éy siya i mén-gatéda ta kapayapaan. Gemtén na

1 Tesalonika 5:24 292 1 Tesalonika 5:28kam maka a banal, a alagaan na kammaka ta mahusay. Patibayén na makai isip moya éy ta kaliduwa moya éyta bégi moya, monda éwan kam tukasalanan ta késoli se na Panginoontam a Jesu Cristo. 24 Diyos i mangtu-pada ta éya dikam, da siya i nagpiliadikitam a ipasakup diya, éy matapatsiya.

25 Panalangin moy kame be, a té-totop me. 26 Mékikumusta kam duétanan a tétotop tam ta ina. 27Utusanta kam ta utus na Panginoon, a kailan-gan a basaén moy i sulatae du étanana tétotop tam sina. 28 Kagbian kammaka na Panginoon tam a Jesu Cristo.Ewan dén. Pablo.


Tu Ikaduwa a Sulat ni PabloduTaga Tesalonika1 Gébwat ye ni Pablo, sakay ti Silas

sakay ti Timoteo. Saye i sulat miadu sakup na simbaan ta Tesalonika.Sikam a nipasakup Nama tam a Diyossakay ni Panginoon Jesu Cristo. 2 Sideéy atdinan de kam maka ta biyayasakay ta kapayapaan.

Tu Pégparusa Ni Jesus Ta KédemétNa

3 Sikam a tétotop me, mesipagkame a mégpasalamat ta Diyos apalagi dahil dikam. Tama ya, da tu-mibay dén i péniwala moya ni Cristo,sakay lalo be a humigpit dén i pégma-halan moya. 4 Kanya sikame, bagaybumisita kame du méniwala ni Jesusta iba-iba a banuwan, éy pépurién mekam dide. Pépurién me kam didedahilan ta péniwala moya sakay tapégtiis moya, maski te meadu kam ahirap dahilan du mékialam dikam.

5 Nadid, i matibay a péniwala moy,éy saya i katunayana a tama i gimetna Diyos. I keangayana na ina a hi-rap moy, éy gemtén kam na Diyos amahusay kam a ipasakup ta kaharianna. Kanya i pégtiis moya nadid, éyalang-alang ta kaharian na. 6 Ey tamangani i gimet na Diyos, da paghirapénna a talaga du mégpahirap dikam.7 Sakay sikitam a méghirap nadid, éyagawén na kitam ta késoli ni Pangi-noon Jesus a gébwat ta langet. Ey takésoli na, éy kaguman na du anghelna a makapangyarian. Sakay palebutsiya na apoy a medingat. 8 Nadid, takédemét na, éy parusaan na du éwanmakatukoy ta Diyos sakay du éwanméniwala ta Mahusay a Baheta niPanginoon Jesus. 9 Maghirap side taparusa na Diyos a éwan tu katapusan,da hiwalay side ta Panginoon sakayhiwalay be side ta kapangyarian na.10 Saya i manyaria dide ta aldew akédemét na. Ta éya a aldew éy purién

siya du tolay na a méniwala diya.Sakay sikam éy kabilang kam be taéya, da tinanggap moy be i Mahusaya Baheta a nipahayag me dikam.

11 Kanya pénalangin me kam apalagi, éy monda gemtén kam makana Diyos a mahusay kam a ipasakupta péngakit naa dikam. Gamiténna maka i kapangyarian na a man-gatéd dikam ta étanan a gustu moy akasayaan na Diyos. Sakay aguman nakam maka ta tarabaho moy a gébwatta péniwala moy. 12 Eng pakunanmoy sa, éy purién du iba a tolay i ka-pangyarian na Panginoon tam, dahilta ugali moy a mahusay. Sakay siyaéy purién na kam be. Ey manyari yadahil ta kagbi na Diyos, sakay ta kagbini Panginoon Jesu Cristo.

2Tu Lélake a Masuwayin

1 Nadid, a tétotop me, te itolduékdikam tungkul ta késoli ni PanginoonJesu Cristo sakay ta kédulug tamadiya. I bilinmia dikam, 2éy diyan kamméligalig tu isip to nabaheta moy adumemét kan dén nadid i péghukumna Panginoon. Diyan kam méniwalata éya. Makay te naghula a nabatimoy, omakay te nagtolduwade ta éyadikam, o makay te négkagi a saya tunisulat me to éya. 3 Pero éwan. Diyankam mégkamali ta kona sa a paraan.Da bagu dumemét i péghukum, éymaganap pa i dikél a kéidel na tolayta Diyos. Sakay lumitaw be i esa alélake a masuwayin. Siya i nitakdaaa mapahamak. 4 I éya, éy kontarasiya ta maski anya a rilihiyon. Sakaypataasén na i sarili na ta Diyos. Sakaypati i Templo na Diyos, éy saya ipégiknuden naa, a tulos magpahayagsiya a siya i Diyos.

5 Ewan moy natandaan a saya tukinagi ko dikam to pégiyan ko dikamto éya? 6 Pero éwan pabi nanyari iéya, da te méngsaway diya. Ey tukoymoy dén éng anya iméngsawaya diya.Pero kédemét na takda na a panahun,éy lumitaw a talaga i éya a lélake

2 Tesalonika 2:7 294 2 Tesalonika 3:10a masuwayin. 7 Nadid, i tarabahoana éya a masuwayin, éy nagamit dénta lihim. Pero i bégi na a mismo,éy éwan pabi linumitaw, da éwanpabi naibut ta mundua tuméngsawaydiya. 8 Eng maibut dén tu méngsawaydiya, éy lumitaw dén i éya a lélakea masuwayin, 9 a gébwat i kapang-yarian na ni Satanas. Kanya nagimetsiya ta meadu a milagro, sakay tamakalinlang a tanda, sakay ta kataka-taka. 10Gemtén na i sari-sari a paraana pagkamalién na du étanan a tolaya mapahamak. Mapahamak side daéwan de tanggapén i katutuhanan amonda meligtas side.

11 Nadid, da éwan de tanggapéni katutuhanan, éy paangen dide naDiyos tu mégtoldu dide ta kamalian,monda maniwala side ta kakabulyan.12Nadid, i keangayana na éya, éy ma-parusaan dén i étanan a éwan méni-wala ta katutuhanan. Basta i gustu desana, éy tu gimet de a medukés. [8b]Sakay tu lélake amasuwayin, éy yopy-opan san ni Panginoon Jesus, éy matedén. Ey talaga ngani a manyari ya,dahilan ta késoli ni Jesus ta munduae,éy ibutan na i kapangyarian na éya alélake.

Pinili Na Diyos Du Iligtas Na13 Nadid, sikam a tétotop me a

mahal na Diyos, éy mesipag kame amégpasalamat ta Diyos a palagi dahildikam. Dahilan éy sapul to sapul,éy pinili kam dén na Diyos a sikami iligtas naa. Ey gébwat ya ta gimetna Espiritu dikam, da naniwala kamta katutuhanan. 14 Ey nadid, éy din-ulawan na kam to pégpahayag medikam ta Mahusay a Baheta, mondamaging kaguman moy be ti Pangi-noon tam a Jesu Cristo ta kapang-yarian na.

15 Kanya nadid, a tétotop me,éy manatili kam ta péniwala moya.Sundin moy tu nitoldu me dikamsakay tu nisulat me dikam. 16 Nadid,éy manalangin kame ni Panginoontam a Jesu Cristo sakay Nama tam aDiyos. Siya i mégmahala dikitam; siya

i palagi a mégpatibay ta isip tama;sakay siya i nangatéda dikitam ta pag-asa tam, dahil ta kagbi na dikitam.17 I panalangin mia, éy patibayén namaka i isip moya ta lalo, a aguman nakam maka, monda mahusay i étanana gimet moy éy ta kagi moy.

31 Nadid, a tétotop me, éy panalan-

gin moy kame be, monda lumaganapagad i kagi na Diyos, monda tang-gapényadu tolay a konadikam to éya,a purién de maka be i kagi na Diyos.2 Panalangin moy kame be a agawénkame na Diyos dumedukés a tolay. Daéwan méniwala i étanan a tolay.

3 Matapat i Panginoon. Patibayénna kam tu isip a talaga, a alagaanna kam ni Satanas. 4 Dahil ta Pangi-noon, éy mégkatiwala kame dikam, asundin moy a palagi i étanan a utusme dikam. 5 Nadid, ipaala-ala makadikamnaDiyos i pégmahal naadikam,sakay ta pégtiyaga ni Cristo.

Kailangan a Magtarabaho Kitam TaKanén

6Nadid, a tétotop me, te utus kamedikam a gébwat ni Panginoon tam aJesu Cristo: I utus mia, éy paibuténmoy dén i maski ti ésiya dikam ametamad a mégtarabaho, sakay taéwan sumunud to nitoldu me dikam.7Da tandaanmoy, dapat a ahigénmoytu ugali me to pégiyan me dikam.Ey anya i ugali mia, éy éwan kamemetamad, 8 éwan kame inumasa tamaski ti ésiya dikam ta kabuhayanme, éng ˈwan binayaden me kam tamaski anya a tinanggap me dikam.Aldo éy ta kélép éy nagtarabaho kamemonda éwan kame tu kailangan amagabala dikam a magaged ta gastosme. 9 Dahilan ta tungkulin me, éydapat kame maka a magaged dikam,pero éwan kame sa kona, da gustume ipeta dikam i mahusay a ugali amonda ahigén moy. 10 Natandaanmoy, to pégiyan me dikam, éy niutusme dikam a diyan moy pékanén imetamad a mégtarabaho.

2 Tesalonika 3:11 295 2 Tesalonika 3:1811 Kanya ipaala-ala me dikam na-

did i éya a utus, éy dahilan éy naba-heta me a metamad kan i séngasén-ganya dikam a mégtarabaho, a bastai tarabaho de kana éy abalaén de dukaguman de amégtarabaho. 12Nadid,diden ya a tolay, éy ihatul me didei kagi a gébwat ni Panginoon JesuCristo, a kailangan a magtarabahoside ta pagkain de, sakay patamaén detu ugali de. 13 Sakay sikam a étanan,éy diyan kam magsawa a magimet tamahusay.

14 Nadid, éng te éwan méniwalasina dikam ta éya a utus ko, éy tan-daan moy siya. Paibutén moy siya,mondamasanike, a pagsisian namakatu ketamad na. 15 Pero diyan moysiya ibilang a kalaban moy. Engˈwan,hatulan moy siya, da siya éy bilangtop moy.

16 Nadid i Panginoon tam, éy atdi-nan na kam a palagi ta kapayapaan,da siya i tagapagpayapaa. Kagumanna kam maka a palagi. 17 Entan moy,sakén a mismo, éy pirmaan ko dén isulatae, a sakén éy ti Pabloék a nan-ulat ta éye. Kona se i pénulat kuata étanan a sulat ko. 18 Kagbian kammaka na Panginoon tam a Jesu Cristo.Ewan dén. Pablo.

1 Timoteo 1:1 296 1 Timoteo 1:16

Tu Purumeru a Sulat niPablo niTimoteo1 Gébwat ye ni Pablo a apostol ni

Cristo Jesus. Inutusanék na Diyos amagbaheta ta tolay. Siya i méngilig-tasa dikitam. Sakay sakén éy inutu-sanék ni Cristo Jesus. Siya i asaantama.

2Saye i sulat kuani Timoteo a tunayko a anak ta péniwala tam. Tamatam a Diyos sakay ti Panginoon tama Cristo Jesus, éy atdinan de ka makata biyaya, sakay kagbian de ka maka,sakay atdinan de ka maka ta kapaya-paan.

Mangilag Ka Ta Mali a Pégtoldu3 Nadid, Timoteo, diyan mo gi-

nanan i Epeso. Da saya tu nibilinko diko to éya, to péglakad ko taMasedonia. Te tolay kan sina nadid amégtoldu side tamali, éy siko i bahalaa mangsaway dide. 4Hatulan mo sidea diyan dén side mégéisipén ta sari-sari a lagip, sakay diyan side mégadaldu listaan du matétanda to araw. Dumégadal ta kona sa, éy pinégsuwayénde du kaguman de a talaga. Nadid,éng kona sa i gemtén du tolay mosina, éy éwan sidemakasunud ta kalu-uben na Diyos, da kulang i péniwaladia diya.

5 Kanya gustu ko éy hatulan mo dutolay sina, Timoteo, monda négma-halan side ta mahusay. Ewan kitammaari a négmahalan éng éwan kitampa méniwala ta mahusay, sakay éngéwan matapat i isip tama. 6 Pero tesénganya sina a tolay a pinabayan dedén i éya a nisulat ko diko. I gustude sana éy négpasupasuway side taéwan tu pasa a kagi. 7 Gustu de éyside i magtoldu ta utus na Diyos. Isipde éy tama tu pégkagi de, pero éwande tukoy a talaga i kahulugina nopégtoldu de.

8 Nadid, mapospusan tam amahusay i utus na Diyos, éng gamitén

na tolay ta mahusay. 9 Pero tandaanmo ye: i utus na Diyos, éy éwan paradumahusay a tolay; éng éwan, i gimetna utus na Diyos éy para matolduandu medukés a tolay. Ginamet ya paradu éwan méniwala, sakay du éwanmékidiyos, sakay du te kasalanan,monda meta de tu kasalanan de.Sakay ginamet be ya para dumémunota ina de éy ta ama de, sakay dumégbuno ta iba a tolay. 10 Ginametbe ya para du méngibébi sakay duméngilélake, sakay du bakla. Sakaypara be du mégkidnap ta tolay, sakaydu mégbuli-buli. Kanya i utus naDiyos, éy para du tolay a mégimetta maski anya a bawal ta tunay apégtoldu. I éya éy para dide, mondameta de a te kasalanan side. 11 I éyaa pégtoldu éy gébwat ta Mahusay aBaheta a tungkul taDiyos. Ey sakén éyinutusanéknaDiyos améngibaheta taéya a pégtoldu.

Mégpasalamat Ti Pablo TaKagbi Na Diyos Diya

12 Mégpasalamaték ni Cristo Jesusa Panginoon tam, da pinatibay na iisip kua. Purién ko siya, da sakénbe i pinili naa a mégtarabaho diya.Tinanggapék na, 13maski linapastan-gan ko siya to araw. Pinékialamanko du naniwala diya, a pinahirapanko side. Pero kinagbianék na Diyos,da éwan ko pabi tukoy a medukés tuginamet ko, da éwanék pabiméniwaladiya. 14 Nadid éy mebait diyakén atahod i Panginoon tam. Binagu nadén i isip kua, monda maniwalaékdiya, sakay monda mahalén ko be duiba a tolay. Ey gébwat ya ni CristoJesus.

15 Nadid, Timoteo, tandaan mo ikagi ko a éye, da tunay ya. Mani-wala maka ta éye i étanan a tolay:“Inumange ti Cristo Jesus ta munduaa monda méngiligtas ta tolay a tekasalanan.” Ey sakén i medukésadide, da dikél i kasalanan ko. 16 Perokinagbianék na Diyos, da gustu naa magpatunay ta tolay a makapag-pasensiya siya ta maski medukés a

1 Timoteo 1:17 297 1 Timoteo 3:2tahod a lélake. Kanya sakén i hal-imbawaa na Diyos du tolay a éwanpabi méniwala, monda umabut beside ta buhay a éwan tu katapusan.17 Purién tam maka dén i hari tam aDiyos. Ewan tu katapusan i pégharinaa. Buhay siya a hanggan, a éwantu naketa diya. Siya ya i Diyusa atunay. Kéye diya i kapurian a éwan tukatapusan.

18 Nadid, Anéng, tandaan mo tunihula diko du matétanda, a siko kani maging tagapamahala du méniwala.I hula a éya, éy magpasipag makadiko amékipaglaban. 19Patibayénmotu péniwala mo sakay tu isip mo amatapat. Te tolay a nagkamali. Maskitukoy de a medukés tu gimet de, éysigi san side, tulos naibut dén tu péni-wala de ta Diyos. 20Kabilang de pati tiHimeneo sakay ti Alehandro. Kanyapinabayan ko side ni Satanas, mondatolduan maka side na kahirapan de adiyan side méglapastangan ta Diyos.

2Tungkul Ta Ugali Moy Ta Simbaan

1Nadid, Timoteo, i kailanganmoya,éy ipanalanginmoy du étanan a tolay.Dumaying kam ta Diyos, a kagbian naside. Sakay purién moy i Diyos éngtulungan na side. 2 Ey ipanalanginmoy be du hari moy, sakay du iba atagapamahala, monda mapayapa déni buhay moya. Ipanalangin moy side,monda mahusay i péniwala moya,monda igalang kambe na tolay. 3Sayai mahusay a gimet moy a kagustuanna Diyos. Siya i méngiligtas dikitam.4 I kaluubena na Diyos, éy makaligtasi étanan a tolay ta mundua; sakay ikaluuben na bia, éy mapospusan dei katutuhanan. 5 Entan mo, isesa iDiyos. Sakay isesa be i mékiohon taDiyos a para ta tolay. Ey saya i lélakiaa ti Cristo Jesus. 6 Kanya kédemét natakda a oras, éy nagpakamatay siya,éy saya i nipangtubus naa ta étanana tolay. Nadid, saya i katunayana agustu na Diyos a makaligtas i étanana tolay. 7 Kanya inutusanék na Diyos

a magtoldu du éwan Judeo a tolay,monda magpahayagék dide ta katu-tuhanan a baheta a tungkul ta péni-wala tam. Saye i katutuhanan a kagi,Timoteo. Ewanék mégbuli-buli.

8 Maski ta ahe i pégpisanan duméniwala ni Jesus, éy gustu ko éymanalangin du lélake, a iontok de ikamét dia. Sakay éng manalanginside éy dapat éwan side tu kasalanan,sakay diyan side meiyamut ta ka-pareho de. 9 Sakay saye i utus kuadu bébe: Mangilag side ta pégbadude. Diyan side magbadu ta masiyaduamemahal a damit. Diyan side palalo.Sakay diyan demaka dédekoresyonanta masiyadu i buk dia éy ta badu dia.Sakay diyan de gégamitén amasiyadui alahas. 10 Maigi pa, i pinakang-dekoresyon na bégi dia, éy na ugalidia a mebait. Saya i tama a gemténdu bébe a mékidiyos. 11 Sakay éngmégmiting kam, éy dapat manahimiksan i bébe, a magpakabait side a még-bati. 12 Ewan ko pakultaden du bébea mégtoldu, Sakay pati, éwan sidemaari a te kapangyarian du lélake.Kailangan san side a manahimik tapégmiting.

13 Nadid, Timoteo, bakit kona sa iutus kua? Dahilan i neditol a ginametna Diyos éy tu lélake a ti Adan, baguna nisunud ti Eba a bébe. 14 Sakaypati, éy éwan ti Adan i linokua niSatanas, éng ˈwan tu bébe i linokonaa. Tu bébe i naglabaga ta utus naDiyos. 15Kanyaméghirap du bébe éngmagenak side. Pero agawén side naDiyos éng méniwala side diya, sakayéng mebait side, sakay éng éwan sidetu kasalanan, sakay éng kagbian de dukapareho de.

3Utus Tungkul Ta Maging Pastor

1 Nadid, tandaan mo i kagi a éye akatutuhanan: Eng gustu na lélake amaging pastor du tolay ta simbaan, éymahusay, da memahal ya a tarabaho.2 Pero tandaan mo ye: i kailanganana pastor ta simbaan, éy éwan siya tu

1 Timoteo 3:3 298 1 Timoteo 4:4kapintasan. Sakay isesa san i asawana. Kailangan be a éwan siya mé-glasing, sakay mahusay be i ugali na.Sakay kailangan éy igalang siya na to-lay. Sakay bihasa be siya a mégtoldu.Sakay ugali na makaa, éy patulusénna ta mahusay du bisita na. Ewanmaari i lélake a maging pastor éngéwan sa kona i ugali na. 3 Sakay éwanbe maari éng i ugali naa éy méglasingsakay mékelbug sakay medémot takuhata. Engˈwan, mebait maka san ipastor ta simbaan.

4 Sakay i dapat ta pastor éy ala-gaan na du mététena na ta mahusay,sakay sundin maka siya du anak na, aigalang de siya. 5 Da éng medukés ilélake a mégalaga du mététena na, éypakodya na amangalaga du kagurupuna ta simbaan? 6 Sakay pati, éwanmaari a maging pastor tu bigu pabi améniwala ni Jesus. Makay ipagpalalona a mataas dén siya. Nadid, éngmégkona sa siya, éy parusaan siya naDiyos, a kona ta péngparusa na niSatanas. 7 Engˈwan, i maging pastormakaa, éymaski du éwanméniwala niJesus éy gumalang side diya, mondaéwan siya mapintasan, monda éwansiya mabiklugen ni Satanas.

Utus Tungkul Ta Katulung Na Pastor8 Nadid, du katulung na pastor ta

simbaan, éy dapat mahusay makai ugali dia, a diyan side mégbuli-buli, a diyan side méglasing, sakaydiyan side medémot. 9 Kailangan bea sundin de ta mahusay i tunay apégtoldu ta péniwala, sakay matapatmaka i isip dia. 10 Puhubaan moypa side, Timoteo, éng mahusay sidea talaga. Nadid, éng meta moy aéwan side tu kasalanan, éy atdinanmoy side ta tungkulin de, a magingkatulung side na pastor. 11 Pati duasawa de, éy kailangan éy mahusaymaka be i ugali dia, a diyan side tuupos, sakay diyan be side méglasing.Dapatmaka a umasa dide i tolay. 12Dukatulung na pastor ta simbaan, éykailangan éy isesa san i asawa de,

sakay alagaan de maka ta mahusaydu mététena de. 13 Nadid, éng még-tarabaho ta mahusay du katulung tasimbaan, éy igalang side du kagumande. Sakay lalo a tumibay tu péniwalade ni Cristo Jesus.

Makataka-taka I Rilihiyon Tam14-15 Gustu ko éy bumisitaék diko

agad, Timoteo, pero makay maabal-aék pabi. Kanya i sulat kua a éye dikonadid, éy monda maski éwanék pabimakademét diko ta ina, éy makapa-gadal ka pa ta hatul kua a éye diko,éng anya i tama a ugali du anak naDiyos. Sikitam i anak na Diyos atunay. Sikitam i bahala a mégpatibayta katutuhanan a pégtoldu na Diyos.16 Tukoy tam a masiyadu a kataka-taka i rilihiyon tam a nipaliwanagdikitam na Diyos. Naging tolay tiCristo. Nipaliwanag siya na EspiritunaDiyos dikitam. Neta siya du anghel.Nipahayag de siya du étanan a tolayta mundua. Meadu i méniwala diya tamundua. Pinaontok dén siya nadid talanget.

4Tungkul Du Mégtoldu Ta Kakab-

ulyan1 Nadid, éy nipaliwanag dén

dikitam na Espiritu na Diyos, a tedumemét kan a panahun a ibutanna sénganya a tolay i péniwala deni Cristo. Nadid, i sugsugén dia, éydu mégtoldu ta kakabulyan, sakay tupégtoldu du dimonyo. 2 Du mégtolduta éya, éy tolay a mégbuli-buli. Ewande maari a ibutan tu kasalanande, da sakup side ni Satanas. 3 Ipégtoldua diden ya a tolay, éy bawalkan a mangasawa, sakay bawal kani kalakalase a kanén. Pero éwan yatama, dahilan i ginamet na Diyosa sari-sari a pagkain, éy para tatolay. Kanya sikitam a makaposposta katutuhanan, éy dapat masayakitam a méngan, a magpasalamatkitam ta kanén tam. 4 Tandaan mo,makan tam i maski anya a kanén, éng

1 Timoteo 4:5 299 1 Timoteo 5:8mégpasalamat kitam pa ta Diyos, damahusay i étanan a ginamet na Diyos.5 Nadid, éng mégpasalamat kitam takanén tam, sakaymaala-ala tam i kagina Diyos, éy maski anya éy maari tama kanén.

Tungkul Ta Mahusay a Katulung NiCristo

6 Nadid, Timoteo, éng itoldu modu kakaguman mo sina i éye a nisu-lat ko, éy mahusay ka a katulung niCristo Jesus. Sakay lalo a matibayi péniwala mo, éng alélahanén mo itunay a pégtoldu ta kagi na Diyos.7Nadid, Timoteo, iwasan mo du sari-sari a medukés a lagip, da éwan yatu kabuluhan. Eng ˈwan, magpami-hasa ka a sugsugén mo i kaluubenna Diyos. 8 Eng mara, pamihasaénna tolay i bégi na a magtarabaho, éymahusay. Pero lalo a mahusay éngmamihasa i tolay a mékidiyos. Sayai magpahusaya ta buhay tam nadid,sakay ta buhay tam ta langet ta esaa panahun. 9 Nadid, méniwala makata éya du étanan a tolay, da tunayya a kagi. 10 Kanya, Timoteo, éy pil-itén tam tamahigpit amagpahayag taMahusay a Baheta, da umasa kitam tatunay a Diyos. Siya i mangiligtasa tatolay. Ey lalo dén du méniwala diya.

11Nadid, Timoteo, itoldu mo ya dukakaguman mo sina, a ihatul mo dideaméniwala side ta éye a kagi. 12Sakaymagimet ka ta mahusay, monda éwande ka pintasan, maski éwan pabimasiyadu i idad mua. Ipeta mo didetu ugali mo a mahusay, monda metade i ugali na méniwala ni Cristo, amahusay. Monda ahigén de. Mahalénmo side, sakay ipetamobedide i péni-wala mua ni Cristo, sakay ipeta mo bedide a éwan ka tu isip a medukés.

13 Nadid, Timoteo, i gustu kuaa gemtén mo a hanggan éwanéksina dumemét diko, éy basaén moa palagi i kagi na Diyos du kakagu-man mo. Sakay pati, éy hatulan moside a itoldu mo dide i kahulugina nabébasaén mua. 14 Diyan mo kalek-sapan, Timoteo, tu oras a nipéngiatéd

me diko to tungkulin mo a nagingpastor ka, to pinéngitupo du taga-pamahala ta kamét dia diko. Sakaynihula de a iatéd diko na Espirituna Diyos tu kapangyarian mo a mag-toldu. Kanya, Timoteo, éy diyan kamésanike amanggamit ta éya a niatéddiko na Espiritu. 15 Sakay diyan mopébayan i éya a hatul ko diko; éngˈwansundin mo ya, monda meta du tolaya mahusay i péniwala mo ta Diyos.16 Mangilag ka, a diyan ka magka-mali. Sakay isipénmo i pégtoldumua,makay makapagtoldu ka ta mali. Engsundin mo a palagi i éya a hatul kodiko, éy meligtas ka, sakay meligtasbe i tétolduan mua.

51 Nadid, Timoteo, éng te matanda

diko ta gurupu moya a te kasalanan,éy diyan mo pégkagian; éng ˈwanmékiohon ka diya ta meimayas, akona ta pékiohonmonamamo. Sakaydu kabataan a lélake, éy ibilang moside a top mo. 2 Sakay du bébakés, éyibilang mo side a ina mo. Sakay dubobe, éy ibilang mo side a wadi mo, adiyan ka mégisip dide ta medukés.

Tungkul Du Bilo a Bébe Ta Simbaan3 Nadid, Timoteo, du bébe ta ina

a bilo, éng éwan tu mégalaga dide atalaga, éy tulungan moy side. 4 Peroéng te bilo a te anak, o éng te apo,éy side i bahala a mangtulung diya.Dahilan éng gustu de a talaga i Diyos,éy dapat side i mégalaga ta ina de abilo. Saya i ganti dia ta dédikél de.Saya i kaluuben na Diyos. 5 Pero éngte bilo a bébe a éwan tu mégalagadiya, éy umasa san siya ta Diyos, amanalangin san siya aldo éy ta kélépamonda aguman siya na Diyos. 6Peroéng te bilo a sundin na san i kalayaanna, éy medukés. Maski buhay pabii mégkonaa sa a bilo, éy bilang patedén, da éwan tu pasa tu pékidiyos na.

7Nadid, Timoteo, ikagi mo du kak-aguman mo sina i nisulat ko a éyetungkul ta bilo a bébe, monda éwantu magpintas dikam. 8 Kagi mo be

1 Timoteo 5:9 300 1 Timoteo 5:24dide, a tu éwan mégalaga ta dédikélna, éy medukés siya a ugali. Ey lalodén du éwan mégalaga ta pamilya de.I kona sa éy éwan tu kabuluhan tupéniwala de ta Diyos. Entan mo, laloa medukés i kona sa a tolay kesiradu éwan mékidiyos, dahilan du éwanmékidiyos, éy alagaan de du pamilyade. Pero side éy éwan.

9 Nadid, Timoteo, diyan moy ilistadu bilo a éwan pabi tu idad. Engˈwan, i ilista moy sana, éy du biloa inumabut ta éném a pulu a taontu idad. Diden ya san i tulunganmoya. Pero diyan moy iyélista duminangasawa dén ta penduwa. 10 Engˈwan, i ilista moy sana, éy du tanyaga mahusay tu ugali de sapul to éyapa. Mara éng inalagaan na bilo duanak na ta mahusay, sakay pinatulosna du bisita na ta mahusay, sakaytinulungan na du méniwala ta Diyos,sakay tinulungan na du mahirap, éymaari. Saya i maari a ilista moy abilo. 11 Pero du bilo a éwan pabibakés, éy diyan moy iyélista. Dahilankédemét na oras, éy makay pabayande tu pangako de ni Cristo, a makaygustu de a mamakét. 12 Nadid, éngmagkuna sa side, éy pintasan side dutolay, da gininanan de tu pangako de.13Sakay pati, éng ilistamoy du bébeloa éwan pabi bakés, éy metamad side atalaga a magtarabaho. Basta i gustude sana, éy méglélebutén ta bawatbile, a mégéupusén ta sari-sari. Sakaymékialam side ta tarabaho na iba.

14 Kanya, Timoteo, i gustu kuaéy mamakét du bébelo a éwan pabibakés. Sakay i gustu ko bia, éy ma-genak side a alagaan de du anak de.Eng kona sa, éy éwan tu katuwirandu kalinga tam amangpintas dikitam.15Tandaanmo, Timoteo, te bilo a pin-abayande dén ti Cristo, a i sésugsugénde déna éy ti Satanas. Kanya konase i hatul kua diko. 16 Nadid, éngte tolay sina a te top a bilo a bébe,éy kailangan alagaan de siya, mondaéwanmasiyadu amahirapan i gurupu

moya. Monda i alagaanmoy san déna,éy du bébelo a éwan tu asaan.

Tungkul Du Tagapamahala Ta Sim-baan

17Nadid du tagapamahala a méma-hala ta mahusay ta simbaan, éy da-pat dubli i upa dia. Ey lalo dén dumesipag dide a mégtoldu. 18 Upaanmaka side ta mahusay, da saya i kahu-lugina no kagi na Diyos, a “Diyan mokan busalan tu baka a ipagpaégik mo,monda makakan.” Sakay te iba bea kagi, a “Kailangan kan a te upa tumégtarabaho.”

19 Nadid, Timoteo, éng te magabladiko a te kasalanan kan i tagapama-hala a esa, éy diyan ka méniwala éngéwan tu sistigu a éduwa, o dikayaétélo. 20 Pero éng te nagkasala atalaga, éy pégkagian mo ta harap nagurupu moy, monda umanteng sidea éwan de ahigén tu kaguman de anagkasala.

21 Nadid, Timoteo, te utusék dikonadid a mahigpit. Ey tandaan mo,i Diyos sakay ti Cristo Jesus, sakaydu anghel a banal, éy side i sistigukua a tama i utus ko a éye diko:Baten mo; i utus kua, éy sundin moi sulat ko a éye, a pégkagian mo tute kasalanan. Pariparehuén mo dukagurupu mo; maski kadimoy mo,maski éwan. Diyan mo kampian tuesa dide. 22 Sakay, Timoteo, éy diyanmo atdinan agad i maski ti ésiya alélake ta tungkulin na a maging pas-tor, éng éwan mo pa mapospusan iugali na. Makay magimet siya tamedukés. Makay meramay ka dukasalanan na iba. Sakay ingatan mobe, Timoteo, i bégi mua. Makaymagkasala ka be.

23Nadid, Timoteo, éy diyan san dénpurus a dinom i inumén mua. Engˈwan uminum ka be ta kétihék a alak agamot na tiyan mua, monda éwan kamedalas a méladu.

24 Te sénganya a tolay a nehayagdén tu kasalanan de nadid, éyparusaan side na Diyos a talaga. Peroi kasalanana du iba a tolay, éy lihim

1 Timoteo 5:25 301 1 Timoteo 6:16pabi nadid. Pero ta esa a panahun, éymehayag dén be. 25 Ey kona be sa imahusay a tolay, a mehayag dén benadid i ugali dia a mahusay. O dikaya,maski éwan pabi mehayag nadid, éyipahayag na Diyos ta esa a panahun.

61 Nadid, Timoteo, du utusan sina,

éy dapat a igalang de du amo de,monda du iba a tolay, éy éwan sidetu katuwiran a mangpintas ta Diyos,sakay ta pégtoldu tama. 2 Sakay éngte sénganya sina dikam a te amo améniwala be ni Cristo, éy diyan depébayan tu utus no amo de. Mara,diyan de kagin, a “Pabayan ko tu amoko, da nagtop kame dén.” Eng ˈwan,sundin de maka san siya ta lalo amahusay. Bakit éwan de be tulungantu amo de, éy sakup be siya ni Cristo,a mahal be na Diyos!

Tungkul Ta Pékipéglébug SakayTa Pénggustu Ta Kuhata

Tandaan mo, Timoteo, i éye a isu-lat ko, éy siko i bahala a méngitolduta tolay. 3 Eng te mégtoldu ta iba,a éwan na payagen i tunay a kagini Panginoon tam a Jesu Cristo, éymedukés. O ngani, du éwan ménug-sug ta pégtoldu tama, 4 éy kulang iisip dia. I pégpalalo diden ya, éymagingmataas side. Gustu de a palagia mékipagpasuway ta maski anya akagi. Nadid, i keangayana na éya,éy managhili side, sakay magdustaside, sakay mégisip side ta medukésta kagumande, 5 sakaymékelbug side.I mégkunaa sa a tolay, éy éwan sidetu isip, sakay nileksap de dén i katu-tuhanan. Saya i ugalia dumégtoldu takontara dikitam. I isip dia siguru éy turilihiyon de éy ipagyaman de.

6 Ey tama ngani, te pakinabang kata rilihiyon éng tahimik ka san tu isip;pero éwan kuhata. 7 Entan mo, tonikeenak tam, éy éwan kitam tu kébila kayamanan tam. Sakay éng matekitam, éy éwan kitam be tu kébil akayamanan tam. 8-9 Ey bakit gustu padu tolay a maging mayaman? Eng te

kanén kitam san sakay te badu kitam,éy tama dén ya. Pero du mégpilita maging mayaman, éy side ya i té-toksoéna ni Satanas. Tu meadu agustu de a alapén, éy medukés. Saya iméngatéda ta kasalanan de, sakay séˈbe ya i méngipahamaka dide, sakay séˈ be ya i mamakatea dide. 10 Dahilan igimita na tolay a medukés, éy gébwatta pagkagustu dia ta kuhata. Ey tesénganya a tolay a pinabayan de déntu péniwala de, dahilan ta pégpilit deta kuhata. Ey nadid, tulos a naghirapside tu isip.

11 Pero siko, Timoteo, iwasan moi ugali a éya, da siko i katulung naDiyos. Diyan ka mégimet ta medukés.Mékidiyos ka, a méniwala ka a tahod.Sakaymahalénmo i tolay, sakaymag-pakabait ka, sakay tiisén mo i maskianya a hirap mo. 12 Sakay gemtén moi étanan a kaya mo ta pékilaban tamalang-alang ta péniwala tam, mondamanalo ka ta buhay a éwan tu kata-pusan. Da entan mo, dinulawan ka naDiyos, a inatdinan na ka ta éya. Eynanyari ya to péngitapatmo tameadua tolay ta péniwala mua.

13 Nadid, Timoteo, éy te iutusékdiko a mahigpit. Diyos i sistigu kuaa katutuhanan i sulat ko a éye a utusko diko. Siya i nagsapulana na buhayna étanan. Sakay ti Cristo Jesus isistigu ko bia. Siya i nagpatunaya takatutuhanan to kéharap na ni Guber-nador Pilato. 14 Baten mo; saye i utuskua diko: éy sundin mo ta mahusay ipégtoldua ni Cristo, monda éwan tumangpintas ta pégtoldu naa. Sayai tungkulin mua, Timoteo, hangganéwan sumoli se tu Panginoon tama Jesu Cristo. 15 Tinakdaan dén naDiyos i aldew a kédemét se ni Cristota mundua. Kamahalan i Diyos. Siyai isi-isesa a mataas ta étanan. Siya iharia na étanan a hari. Siya i Pangi-noon ta étanan. 16 Siya san i éwanamate. Siya i mégiyana ta demlaga éwan tam maadenean. Ewan tumaketa diya. Kéye diya i kapuriansakay ta kapangyarian a éwan tu kat-

1 Timoteo 6:17 302 1 Timoteo 6:21apusan.

17 Nadid, Timoteo, ihatul mo dukagumanmo amayaman, a diyan sidemégpalalo, sakay diyan side umasa tokayamanan de, da maibut ya agad.Eng ˈwan, i asaan dia éy Diyos. Siyaya i méngatéda dikitam ta biyayaa monda mahusay i buhay tama.18 Ihatul mo be dide a magimet sideta mahusay, sakay magpakabait side,sakay magkaluub side, a makapan-gatéd side du iba. 19 Eng kona sa igimet dia, éy bilang te kayamananside ta langet a éwan maibut. Sakaymagkamit be side ta tunay a buhay aéwan tu katapusan.

20 Nadid, Timoteo, bantayan motu pégtoldu ni Cristo a nipagkatiwaladiko na Diyos. Iwasan mo tu éwantu kabuluhan a uhon a kontara taDiyos. Sakay iwasan mo be tu mali akatuwiran, da mégwari-wari a matal-inung i kona sa a tolay. 21 Te tolay amanugsug ta éya, éy i keangayana naéya, éy naibut dén tu péniwala de niCristo. Kagbian kam maka na Diyos.Ewan dén. Pablo.

2 Timoteo 1:1 303 2 Timoteo 1:18

Tu Ikaduwa a Sulat ni PabloniTimoteo1 Gébwat ye ni Pablo a apostol

ni Cristo Jesus ayun ta kaluuben naDiyos. Inutusanék na Diyos a mén-gibahetaék to pangako na tungkul tabuhay a éwan tu katapusan. Saya iédsea du nipasakup ni Cristo Jesus.2 Saye i sulat kua ni Timoteo a bilanganak ko.

Tama tam a Diyos sakay ti Pangi-noon tam a Cristo Jesus, éy atdinan deka maka ta biyaya, sakay kagbian deka maka, sakay atdinan de ka maka takapayapaan.

3Mégpasalamaték ta Diyos, a még-tarabahoék diya ta tapat, a kaparehodu apo ko to araw. Mégpasalamatékdiya dahil diko, Timoteo, sakay palagita ka a alélahanén éng manalanginékdiya. 4 Naala-ala ko be tu pakasangi-sanget mo, Timoteo, to péghiwalayta, sakay gustu ko a tahod a tahoda meta ta ka, monda malowas i isipkua. 5Naala-ala ko be i péniwala muani Jesus a matapat. Kona be sa tupéniwala no apo mo a Loida. Sakaykona be sa tu péniwala nena mo aYunise. Tukoy ko a kona be sa nadid ipéniwala mua.

6 Kanya, Timoteo, éy ipaala-ala kodiko a sipagen mo i tungkulin mo aniatéd na Diyos diko sapul to pén-gitupu ko diko ta kamét kua. 7 Datandaan mo, i Espiritu a niatéd naDiyos dikitam, éy éwan na kitampakasanikién. Eng ˈwan, saya i még-patibaya ta isip tama. Sakay atd-inan na kitam ta pégmahal tam taiba, sakay ta pégtipid tam ta sarilitam. 8 Kanya éy diyan ka mésanikea magpatunay tungkul ta Panginoon.Sakay diyanékmo be ikésanike, da pi-hesuék alang-alang diya. Sakay diyanka alanganin amagtiis ta hirap alang-alang ta Mahusay a Baheta tungkulni Jesus. Diyos i mégpatibaya ta isipmua. 9Niligtas kitamnaDiyos, a pinili

na kitam a sakup na a tolay. Bakéna dahil to gimet tam a mahusay, éngˈwan niligtas na kitam dahil ta kagbina dikitam sakay ta kaluubenna. Sayai nihanda na dikitam bagu nilalangi mundua. Ey ti Cristo Jesus, siya inangtupada ta éya a nihanda na. 10Eynadid éy nepaliwanag dén dikitam tunihanda naDiyos, sapul to kédemét seno mégligtas dikitam a ti Cristo Jesus.Siya i nagpaliwanaga ta buhay a éwantu katapusan to pégpahayag na taMahusay a Baheta. Siya i néngibutata kapangyarian na kamatayan tam.

11 Ey nadid, éy ginimiték na Diyosa apostol sakay maistu, a inutusanékna a mégpahayag ta Mahusay a Ba-heta. 12 Kanya méghirapék a nepihe-suék. Pero maski, éwanék mésanike,da tukoy ko i pagkatiwalaan kua.Sakay tukoy ko be a agumanék na tapégtoldu ko a nikatiwala na diyakén,hanggan ta aldew a késoli na se amaghukum. 13 Nadid, Timoteo, sug-sugén mo i tunay a kagi a nitolduko diko. Sakay manatili ka be tapéniwala tam, sakay mahalén mo dukaguman mo; da saya i ugalia namékiagumni Cristo Jesus. 14Diyanmopébayan tu tunay a pégtoldu a nikati-wala diko na Diyos. I Banal a Espiritua mégiyan dikitam, éy aguman na ka.

15 Tukoy mo dén a gininananék duétanan a méniwala ta Asia. Pati tiPigelio sakay ti Hermogenes, éy gini-nananék de be. 16 Pero ti Onesiporo,éy éwan. Kagbian maka na Diyosde Onesiporo a mététena, da inagu-manék na ta meadu a beses. Maski pi-hesuék éy éwanék na ikésanike, 17éngˈwan to kédemét na se ta Romaae,éy piniliték na a inahayok hangganéwanék na neta. 18 Sakay natandaanmowade be tu péngtulungna diyakénta Epeso to araw. Maano maka kag-bian siya na Panginoon ta aldew napéghukum.

2Tu Matapat a Sundalu Ni Cristo

2 Timoteo 2:1 304 2 Timoteo 2:241Nadid, Anéng, patibayén mo i isip

mua ta tulung ni Cristo Jesus. 2 Temeadu a mégpatunay to nitoldu kodiko. Ey siko éy dapat mo a itulosa magtoldu ta éya a nitoldu ko diko.Tolduan mo du mapagkatiwalaan moa tolay, a monda maari be side amagtoldu man dén ta iba. 3 Tiisénmo i hirap mo, da siko i sundalu niCristo Jesus a matapat. 4 I tunay asundalu, éy éwan namasugsug i éwanna katungkulan. Engˈwan, pilitén naa mangatéd ta kasayaan no kapitanna. 5 Sakay tu mégkontes, éy éwansiya manalo éng éwan na sundin iutus no kontes de. 6 Sakay tu mesipaga mégaradu, éy dapat a meditol amangalap ta pakinabang na. 7 Isipénmo diden ya a étélo a halimbawa,Timoteo, éy ipaliwanag diko na Diyosi étanan a kahulugen na éya.

8 Alélahanén mo ti Jesu Cristo, anagébwat ta lahi ni Dabid, a nabuhaya huway. Saya i Mahusay a Bahetaa ipahayag ko. 9 Kanya méghirapéka pihesu, dahilan ta nipahayag kua.Sakay pati, éy kinadenaanék de bea komanék i tulisan. Pero éwan demakadenaan i kagi na Diyos. 10Kanyatiisén ko i maski anya a hirap alang-alang du pinili na Diyos a tolay na,monda magkamit be side ta kalig-tasan de a gébwat ni Cristo Jesus,sakay ta kamahalan a buhay a éwantu katapusan. 11Nadid, tandaan mo ikagi a éye a tunay: “Eng mate kitamkan a kaguman ni Jesus, éy kagumanna kitam be a buhay. 12 Eng tiiséntam san i hirap tama, éy kaguman tamsiya a maghari. Pero éng idelan tamsiya, éy idelan na kitam be. 13 Maskiéwan kitammatapat diya, éy matapatkan pabi siya dikitam, da éwan maaria malipas i pangako na.”

14 Ipaala-ala mo ya du kakagumanmo sina, Timoteo, sakay ihatul modide a diyan side mékipégsuway tasari-sari a salisalita. Ewan tu iatéda mahusay i kona sa a pégpasuway.Eng ˈwan mepahamak san i isipa dumégbati. EyDiyos i sistigu ta péghatul

mua dide. 15 Pumilit ka a pumeta taDiyos a mégtoldu ka ta mahusay takagi na, monda purién na ka, mondaéwan ka be masanike ta tinarabahomo diya. 16 Sakay iwasan mo tu éwantu kabuluhan a uhon a kontara taDiyos, dahilan i mégkagia ta kona sa,éy lalo a umadeyo ta Diyos. 17Koman isaket amékeahes i kona sa a pégtoldu,da kumalat ta iba a tolay a pagka-malién na side. Kaguman diden ya amégtoldu éy de Himeneo éy ti Pileto.18 Side a duwa, éy inumadeyo dénside ta katutuhanan. Sakay sésidaénde i péniwala du iba, a kékagin de aéwan kitam kan mabuhay a huway danakalipas dén i éya. 19 Pero entanmo, pinatibay na Diyos i sakup na atolay. Koman dén side i dikél a bitoa éwan mo mayégyég. Sakay i kagiano tanda na éya a bito, éy “Tukoy kanna Panginoon éng ti ésiya i sakup naa tunay.” Sakay i tanda a esa, éy kagina a, “Tu bawat kan mégkagi a sakupsiya na Panginoon, éy dapat a ibutanna tu gimet na a medukés.”

20 Mara du mégiyan ta memahal abile, éy te kasangkapan side a gintu,sakay pilak, sakay kayo, sakay binga.Du iba, éy mahalaga side; du aguméy éwan side masiyadu a importante.21 Nadid, mara du tolay ta simbaan,éy koman be side i kasangkapan nabile. Eng ibutan de tu ugali de amedukés, éy talaga a handa dén sidea tumulung to amo de. Gamitén naDiyos i kona sa ta mahalaga a gimet.22 Kanya siko, Timoteo, éy iwasan moi medukés a kagustuan du olito. Pil-itén mo a gemtén i mahusay éy tamapayapa a buhay. Sakay manatilika ta péniwala mua, sakay mahalénmo i kapareho mo. Saya i ugalia duméniwala ni Jesus ta tunay, a éwanside tu kasalanan ta isip dia. 23 Iwasanmo be du mégpasuway a tolay, daéwan ya tu kabuluhan. Tukoy mo ikeangayana na éya, éy lébug. 24 Ewanmaari a mékelbug i utusan na Pangi-noon. Engˈwan dapat mebait siya taétanan. Sakay dapat amatiyaga siya a

2 Timoteo 2:25 305 2 Timoteo 4:3mégtoldu ta mahusay. 25 Sakay dapatbe amégpasensiya siya du kontara na,a patamaén na i isip dia. Makay sakaliéy atdinan side na Diyos ta panahunde a magsisi, monda mapospusan demaka i katutuhanan. 26 Eng kona sa,éy makalégsew maka side ta biklogni Satanas, da siya ngani i nagdiképadide a pinilit na side a sundin de ikagustuan na.

3Tu Ménegipo a Panahun a Dumemét

1 Tandaan mo ye: Te dumemét ahirap ta ménegipo a panahun bagusumoli ti Cristo. 2 I ugali na to-lay ta éya a panahun, éy gustu desan i sarili de, sakay medémot sideta kuhata, sakay palalo side, sakaymégpintas side. Masuwayin side tamagulang de; éwan side tu utang aloob; éwan side mékidiyos; 3 éwanside tu kagbi; mekétog i isip dia; mé-gahew side; éwan de tipidén i sarilide; metapang side; méiyamut side tamahusay a tolay; 4 mégtaraidor side;éwan de isipén i gimet dia; hambugside; sakay éwan de sundin i Diyos,éngˈwan sundin de san i kalayaan dia.5 Mégwari-wari side a méniwala sideta rilihiyon tam, péro inidelan de déni Panginoon tam.

Iwasan mo, Timoteo, i kona sa atolay. 6 I sénganya dide éy makasdépside ta pamilibilea, a tulos de a még-toldu ta mali du bébe a kulang tu isip.Du kona sa a bébe, éy mélungkut sideta kasalanan de, sakay sésundin desan imaski anya a gustu de. 7Diden yaa bébe, éy bébaten de i maski ti ésiyaa mégtoldu, pero éwan side makaadalta katutuhanan. 8 Nadid, diden ya alélake, éy ahigén de de Hanes sakayti Hamberes to késuway de ni Moisesto araw, da sumuway be side nadid takatutuhanan. Ewan side tu isip, sakayéwan tu pasa tu péniwala de. 9 Peroéwan de itulos i ugali dia a kona sa, dahumayag agad i kalukoan dia. Mataloside a kona de Hanes to araw.

Tu Ménigipo a Hatul Ni Pablo10 Nadid siko, Timoteo, éy napos-

pusan mo dén i nipagtoldu kua sakayta ugali kua sakay ta layunin kua.Tukoy mo be dén i péniwala ko éyta pégtiyaga ko éy ta pégmahal ko tatolay. 11 Sakay tukoy mo be dén inipékialama diyakén du tolay ta An-tiokia sakay ta Ikonio sakay ta Lis-tra, éng pinakodya de a nagpahirapdiyakén. Pero inagawék na Pangi-noon ta étanan a éya. 12 Ey maghirapa talaga du étanan améniwala ni Jesusta mahusay, da lélokon side na ibaa tolay. 13 Ey du medukés a tolaysakay du méngloko, éy lumalo side amedukés, hanggan maloko be side.

14 Pero siko, Timoteo, éy diyanmo kaleksapan i katutuhanan a in-adal mo, da saya i péniwala mo atahod. Dapat ka a magkatiwala dunagtoldu diko. 15 Natandaan mo, sa-pul to kékétihék mo, éy tukoy modén i kasulatan na Diyos. Saya ipagadalan mua a monda meligtas ka,dahil ta péniwala mo ni Cristo Jesus.16 I étanan a kasulatan na Diyos, éyDiyos i nagpasulata. Saya i mén-gatéda diko ta pégtoldu mo sakay taipégsaway mo du mégkamali. Sakaysaya i péghatul mo du makasalanan.Sakay saya i pégadalan mo ta tama augali. 17Kona sa i iatéda na kasulatan,monda tu utusan na Diyos, éy handadén siya a magimet ta maski anya amahusay a tarabaho.

41 Nadid, Timoteo, Diyos i sistigu

kua ta iutus ko a éye diko. Sakay tiCristo Jesus i sistigu ko bia. Siya imaghukuma du tolay a buhay sakaydu pate. Alang-alang ta késoli nasakay ta péghari na, éy utusan ta kaa 2 magpahayag ta baheta na Diyos.Maski nikésiya,maskimelagen,maskimehirap, éy sipagen mo a magpa-hayag. Magpatunay ka dide, sakayhatulan mo side, sakay pégkagian modumégkamali. Sakay pagtiyagaanmosan a magtoldu. 3 Kanyaék mégbilin

2 Timoteo 4:4 306 2 Timoteo 4:22diko ta kona se, Timoteo, éy dahilanéy te panahun a dumemét a éwantanggapén na tolay i tunay a pég-toldu. Eng ˈwan i sundin de sana éydu mégtoldu ta gustu de a mabate.4 Idel de a makabate ta katutuhanan.Basta sari-sari a lagip i péniwalaandia. 5 Kanya siko, Timoteo, éy pati-bayén mo a palagi i isip mua. Pagti-isan mo i hirap mo. Sigi ka a magpa-hayag ta Mahusay a Baheta. Sundinmo i katungkulan mo.

6 Ey sakén, dumemét dén nadidi ikate ko alang-alang ta Panginoontam. 7 Natupad ko den i pékila-ban ko. Sinipagen ko a nangtupadta tungkulin ko. Ewan ko inibutantu péniwala ko. 8 Kanya nadid éynihanda dén na Diyos i gantimpalako. Ey ti Panginoon Jesus, éy siya imangatéda diyakén ta kédemét na sea maghukum. Ey éwan san sakén iatdinan na, éngˈwan pati du étanan améguhay diya a umasa ta kédemét na.Siya i mahusay a maghukum.

9 Pilitén mo, Anéng, a dumemétta éye agad. 10 Dahilan ti Dimas, éypinabayanék na dén. Isipén na wadesan i kalayaan na. Inumange dén siyata Tesalonika. Ti Kresente éy inu-mange dén ta Galasia. Sakay ti Tito,éy inumange ta Dalmasia. 11 Basta tiLukas san dén i kaguman kua nadid.Ahayukén mo ti Markos a kuyugénmo ta éye, da dikél i metulung nadiyakén. 12 Ti Titiko éy pinéglakad kodén ta Epeso.

13 Kéange mo se, éy kébilén mo tudiyaket ko a niwahak ko ni Karpo taTroas. Pati du libru. Pero i masmahalaga a kébilén mo éy du sulat.

14-15 Mangilag ka ni Alehandro amégpanday, da pinékialamanék nata mahigpit. Kontara siya a tahodta pégtoldu me. Gantian siya naPanginoon a talaga ta ginamet na aéya dikame. 16 Tu neditol a sisiyonde diyakén, éy éwan tu néngisuhogdiyakén. Basta gininananék de aétanan. Patawadén maka side naDiyos. 17Pero i Panginoon, éy éwanék

na pinabayan. Pinatibay na i isip kuaa monda maariék a mégpahayag takagi na, mondamébati du éwan Judeoa tolay. Sakay pati, éy inagawék nato talaga ko a ikate. 18 Ey agawénékpabi na Panginoon ta maski anya amedukés, hanggan éwanékna kébilénta kaharian na ta langet. Puriénmakasiya a éwan tu katapusan.

19 Ipékikumustaék mo de Priskaa pasawa, sakay de Onesiporo amététena. 20 Nawahak ti Erasto taKorinto; sakay niwahak ko ti Tropinota Melito da naladu.

21 Nadid, Timoteo, pilitén mo aumange se bagu taglamig. Mékiku-musta diko ti Yubalo. Pati ti Pru-dente, ti Lino, ti Klaudia, sakay du ibaa méniwala ta éye, éy mékikumustabe side diko.

22 Mékiagum maka diko i Pangi-noon tam. Kagbian kam maka naDiyos. Ewan dén. Pablo.

Tito 1:1 307 Tito 2:3

Tu Sulat ni Pablo niTito1 Gébwat ye ni Pablo a utusan na

Diyos, sakay apostol ni Jesu Cristo.Inutusanék na a monda patibayén koi péniwala du pinili na Diyos a to-lay na, monda ipaliwanag ko dide ikatutuhanan ayun ta péniwala tama.2 I katibayan na péniwala tam éy tukéasa tam ta buhay a éwan tu kata-pusan. Saya tu nipangako na Diyosbagu na nilalang i mundua. Ey éwanmégbuli-buli i Diyos. 3 Ey nadid,kédemét na takda na a oras, éy ni-paliwanag na tu nipangako na. Sakaynipagkatiwala na diyakén a sakén imagpahayaga ta kagi na ayun ta utusna Diyos. Siya i tagapagligtas tama.

4 Saye i sulat kua ni Tito, a tunaya anak ko ta péniwala tam. Tamatam a Diyos sakay ti Cristo Jesus atagapagligtas dikitam, éy atdinan deka maka, Tito, ta biyaya sakay ta ka-payapaan.

Tu Katungkulan Ni Tito Ta Kreta5 Kanya niwahak ta ka ta Kreta,

Tito, éy monda husayén mo i étanana bagay ta ina a éwan pabi mahusaydu simbaan ta ina; sakaymondapiliénmo du tagapamahala du simbaan tabawat banuwan sina, a atdinan moside ta tungkulin de. Tandaan mo tunibilin kodiko: 6Dumatétanda a taga-pamahala ta simbaan, éy kailangan aéwan side tu kapintasan, sakay isesasan i asawa de, sakay méniwala bedu anak de, sakay éwan side mang-gugulo. 7 Kailangan a éwan tu kap-intasan i tagapamahala ta simbaan,da side i bahala ta tarabaho na Diyos.Kailangan a éwan side palalo, éwansidemaiyamutin, éwan sideméglélas-ing, éwan side manggugulo, sakayéwan side tu démot ta kuhata. 8 Engˈwan, dapat a ugali de, éy patulusénde ta mahusay du bisita de, sakaymahusay i ugali de, sakay tipidén dei sarili de, sakay mékidiyos side ta

mahusay. 9 Kailangan be a sugsugénde a palagi i tunay a pégtoldu, mondamaari de ya a gamitén ta péghatul deta tolay. Sakay sawayén de du tolay akontara ta éya a pégtoldu.

Du Mégtoldu Ta Mali10Da entanmo, Tito, te meadu a to-

lay a mekétog tu isip, a pagkamaliénde du iba ta pégtoldu dia a éwan tupasa. Kona be sa i meadu a Judeo améniwala ni Jesus. 11Kailangan a ma-saway side agad, da pinagkamali dedén i péniwala na meadu a mététena.Monda san éy maketa side ta kuhata,kanya mégtoldu side ta mali. 12 Entanmo, tu kinagi no purupeta de a esaéy, “Du taga Kreta kan, éy palagiside a mégbuli-buli; koman kan sidei hayup a metamad side, sakay medé-mot side.” 13Ey tamangani ya. Kanya,Tito, éy pégkagian mo side ta mahig-pit, monda tumibay i péniwala dia niJesus, 14 monda éwan de sugsugén isari-sari a lagip a gébwat du Judeo toaraw, sakay monda éwan de sundindu tolay a inumidel ta katutuhanan.15Melinis i étanan abagay éngmeliniska be tu isip. Pero dumedukés a tolaya éwan méniwala, éy éwan side tumahusay a gimet, damehupet a tahodi isip dia. 16 I kékagin dia, éy tukoy dei Diyos, pero éwan. Da i gimet dia, éyéwan umayun ta kagi dia. Medukésside a tahod, sakay masuwayin side.Ewan side makagimet ta maski anyaa mahusay.

2Tu Tama a Pégtoldu

1 Kanya siko, Tito, éy kailanganéy mégtoldu ka ta tama a pégtoldu.2 Ihatul mo du matétanda a lélake adiyan side méglasing, sakay mahusaymaka i ugali de, sakay tipidén de isarili de. Hatulanmo side a patibayénde tu péniwala de, sakay mahalén dei tolay, sakay magtiyaga side. 3 Patidu matétanda a bébe, Tito, éy hatu-lan mo be side a gemtén de a palagii kagustuan na Diyos; sakay diyan

Tito 2:4 308 Tito 3:10side mégupos; diyan side mahilig taalak. Dapat magtoldu side tungkulta mahusay, 4 monda matolduan dedu kabataan a bébe a mahalén de duasawa de sakay du anak de. 5 Konamaka sa, mondamagadal du kabataana bébe a magtipid ta sarili de, a diyanside meana-ananya. Dapat magsipagside sakay mebait side, sakay sundinde tu asawa de. Kona maka sa mondaéwan mapintasan i kagi na Diyos.

6Pati du kabataan a lélake, éy hatu-lan mo be side a magtipid ta sarili de.7 Sakay pati siko, Tito, éy ipeta mo iugalimo amahusay, monda ahigén deka. Magtoldu ka ta matapat, a diyanmo gégemtén a biro. 8 Magtoldu kata tama a kagi a éwan mapintasan.Eng pakuna mo sa, éy masanike dukalaban tam, da éwan side tu makagia medukés dikitam.

9 Pati du utusan, éy hatulan mo beside, Tito, a sumunud side ta amode, a diyan side pulusupiya. Piliténde maka a gumamet ta kasayaan naamo de. 10 Diyan side mégkupit. Engˈwan, dapat a matapat side to amo de,monda mepeta de i kamahalan a pég-toldu na Diyos ta gimet dia. 11Dahilanéy nipaliwanag dén nadid i memahala gimet na Diyos a kaligtasan na tolay.12 Saya i mégtoldua dikitam a mén-gibut ta labag ta Diyos sakay ta ugalita mundua a medukés. Saya i még-toldua dikitam a magtipid ta sarilitam sakay ta pégpatama ta ugali tam,sakay ta pékidiyos tam. 13Dapat konasa i ugali tam, habang umasa kitamta éya a memahal a aldew a uhayéntam. Saya i aldewa a dumemét i Diyostam a ti Jesu Cristo a tagapagligtas.Ey dikél i kapangyarian na ta éya aaldew. 14 Niatéd na tu sarili na, amondameligtas na kitam tamedukés.Sakay lininisan na kitam, monda siki-tam i tolay na a sarili, mondamesipagkitam a magimet ta mahusay.

15 Itoldu mo ya, Tito. Gamitén mo ikapangyarianmo amaghatul ta tolay,sakay pégkagian mo side. Diyan mopakultaden a te umidel diko.

3I Dapat a Ugali DuMéniwala Ni Jesus

1 Ipaala-ala mo du méniwala sina,Tito, a dapat side sumunud du mayorde sakay du iba a tagapamahala. Da-pat sundin de side, sakay palagi sidea handa a gumamet ta mahusay.2 Pégkagian mo side a diyan sidemégupos, sakay diyan side mékelbug.Kailangan a mebait side, sakay gu-malang side ta maski ti ésiya a tolay.

3 Da tandaan mo, pati sikitam, éymedukés i ugali tam to araw. Mekétogi isip tam, sakay masuwayin kitam.Sakay éutusan kitam to éya na maskianya a gustu tam a medukés. Ugalitam sana to éya, éy medukés, sakaysumésene kitam. Naiyamut dikitamdu iba, sakay naiyamut kitam be dide.4 Pero nadid, éy mepaliwanag dén iugali na Diyos a mebait, 5 da nilig-tas na kitam. Pero éwan na kitamniligtas dahil to gimet tam amahusay,éng ˈwan kanya niligtas na kitam éyto kagbi na san dikitam. Mineligtaskitam dahil ta péglinis na dikitam.Dahil ta éya, éy nienak kitam a huway,a naging bigu i buhay tama. Ey géb-wat ya ta Banal a Espiritu. 6 Niatédna Diyos dikitam i Banal a Espirituta pamag-itan ni Jesu Cristo a taga-pagligtas tam. 7Kona sa i ginamet na,monda tanggapén kitam na Diyos, aibilang na kitam a éwan tu kasalanan,monda magkamit kitam ta buhay aéwan tu katapusan. Saya i asaantama. 8 Tandaan mo i kagi ko a éye,Tito, da tunay ya.

Kanya gustu ko a tiyagaan mo ya,Tito, a itoldu mo du méniwala taDiyos, monda mesipag side a gu-mamet ta mahusay. I éya éy mahusay,a pakinabangan na tolay. 9 Diyan kamékipégsuway ta éwan tu pasa, sakaydu atakdug a listaan du matétandato araw. Iwasan mo be i pékelbugtungkul ta kautusan. I éya éy éwan tukabuluhan. 10 Sakay éng te tolay sinadikam a pinégsuwayén na du kagu-man moy, éy pégkagian mo. Nadid,

Tito 3:11 309 Tito 3:15éng éwan siyamaniwala éy pégkagianmo a huway. Nadid, éng sigi san siyaéy diyan mo pakultaden a mékiagumdikam. 11Da tukoymo dén amedukési kona sa a tolay. Te kasalanan siya,sakay tukoy na be ta isip na a tekasalanan dén siya.

12 Paangen ko diko ti Artemas, odikaya ti Tikiko. Kédemét na diko,Tito, éy pilitén mo a umange diyakénagad ta Nikopolis, da saya i pégpali-pasan kua a talaga nadid a taglamig.13 Pilitén mo a pagayakan de Senaséy ti Apolos, monda mahusay i lakaddia. Pagayakan mo side ta étanan akailangan de. 14 Matolduan maka duétanan a kaguman ta a magtarabahota mahusay, monda matulungan dedu te kailangan. Diyan sidemégbébu-lakbolén.

15 Du kaguman ko ta éye, éymékikumusta side diko. Sakay sakén,éy ipékikumustaék mo du kagumantam ta ina a méniwala. Kagbian kammaka na Diyos. Ewan dén. Pablo.

Pilimon 1 310 Pilimon 24

Tu Sulat ni Pablo niPilimon

1Gébwat yeni Pablo a pihesu alang-alang ni Cristo Jesus. Sikame ti Timo-teo i nanulata ta éye. Saye i sulat miani Pilimon, tu mahal me a katulungme ta tarabaho tam. 2 Sulatan me beti Apia a top tam, sakay ti Arkipo akatulung tam ta kalaban tam, sakaydu iba sina a méniwala a te sakup dumégsimba ta bile moy.


4Mégpasalamaték ta Diyos a palagi,dahil diko, Pilimon, a alélahanén ta kata panalangin ko. 5 Dahilan éy naba-heta ko dén i pégmahal mo du étanana méniwala, sakay nabaheta ko be amatibay dén tu péniwalamoni Pangi-noon Jesus. 6 Ménalanginék a ma-pospusan maka du tolay i mahusay adumemét dikitam a gébwat ni Cristo.Mapospusandemaka ya dahil ta péni-walamo a ipahayagmo. 7Tu péngma-halmo du iba a tolay, Wadeng, éy sayai nagpasayaa diyakén, da pinatibaymo kan i isip du étanan a méniwala taDiyos.

8 Kanya nadid, Pilimon, éy te kag-inék diko. Pero éwan ko gamitén ikapangyarian ko a gébwat ni Cristo amangpilit diko a mangtupad ta gustukua. 9 Engˈwan, alang-alang ta pégka-suyu taa, éy mékiohonék san diko.Maski lakayék a nepihesu alang-alangni Cristo, éy éwan ta ka pilitén. 10 Ipékiohon ko sana diko, Pilimon, éyalang-alang ni Onesimo. Dahilan éybilang anak ko dén siya a tunay, datinolduan ko siya a ipasakup ni Jesusta kinepihesuan kuae. 11 To éya éyéwan ka tu pakinabang ni Onesimo.Pero nadid, éy te pakinabang ka déndiya; sakay sakén éy te pakinabangékbe, da inagumanék na.

12 Nadid, Kadimoy, éy pasolién kodén nadid diko ti Onesimo, maskimagamwawék diya. 13Gustu ko makaa gipusén ko pa se siya a kagumanko, monda siya maka i mégebégi moa tumulung se diyakén ale ko a pih-esu. 14 Pero éwan, da mésanikeék agamitén tu utusan mo éng éwan mopakultaden. Ewan ta ka pilitén éngéwan mo isuul diyakén.

15 Kanya wade nehiwalay diko tiOnesimo a sandali a panahun, éymonda maging kaguman mo siya ahuway habang buhay. 16 Ey éwan dénsiya nibilang a utusan mo san nadid,éngˈwan higit pa ta utusan, da nagingtop mo siya nadid ta péniwala. Sakénéy gustu ko siya a tahod. Pero siko,éy mas mahigit i pénggustu mua diyaa talaga, da te utusan ka man dén,sakay te top ka be dén a méniwala taPanginoon tam.

17Kanya Pilimon, éng magkadimoykita a talaga, éy tanggapén pad tiOnesimo a kona maka be ta pénang-gap mo diyakén. 18 Eng te kasalanansiya diko, o éng te utang diko, éysakén i bahala. 19 Tandaan mo, sakéna mismo, éy pirmaan ko dén i su-latae, monda maniwala ka a sakéni bahala a magbayad ta utang na.Pero, Pilimon, diyan mo be kalek-sapan a te utang a luub ka be diyakén,da sakén i néngipaliwanaga diko tabuhay a éwan tu katapusan. 20Kanya,Wadeng, éy umayun ka pad ta pékio-hon ko a éye diko dahil ta péni-wala ta ta Panginoon. Pakasayaénékpad, da patwadi kita dén ta péniwala.21 Mégkompiyansaék diko, Pilimon,da tukoy ko a sundin mo i pékio-hon kua diko ta sulatae. Tukoy ko agemtén mo i mas mahigit ta gustu ko.22Maghanda kam be ta demtan ko, daumasaék a paluwasénék de ta pégpi-hesuanae, dahil ta panalangin moyadiyakén, a tulos bumisitaék dikam.

23 I kaguman ko a éye a ti Epapras,éy mékikumusta diko. Nipihesu besiya dahil ta péniwala na ni CristoJesus. 24 Sakay du katulung ko a iba ta

Pilimon 25 311 Pilimon 25tarabaho ko, a ti Markos, ti Aristarko,ti Demas, ti Lukas, éymékikumusta beside diko.

25Kagbian kammaka na Panginoontam a Jesu Cristo. Ewan dén. Pablo.

Hebreo 1:1 312 Hebreo 2:4

Tu Sulat a para duHebreo

1 To éya éy nipaliwanag na Diyosi kagi na du apo-apo tam ta pamag-itan du purupeta na. Nipaliwanagna ya ta iba-iba a panahun, sakay taiba-iba a gimet na. 2 Pero nadid, éynipaliwanag na dén dikitam i kagi nata pamag-itan no anak na. Siya ipinaglalanga na Diyos ta étanan. Siyai inutusan na a bahala ta étanan. 3 Tuanak na Diyos, éy siya i méngipetaata pagkadiyos na Diyos ta mundua.Dahilan, éng kodya i Diyos, éy kona bedén sa tu anak na. Siya be i bahalata sanlibutan ta pamag-itan no kagina a makapangyarian. To nikate na apara malinis i tolay ta kasalanan de,éy nagsoli siya ta langet, a kagumanna sa i Diyos a méghari.

Mataas Ti Jesus Du Anghel4 Kanya tu anak na Diyos, éy

pinataas siya na Diyos du anghel.Dahilan i tungkulin na a makapang-yarian, éy mahigit pa du anghel. 5 Dabakén a anghel i pinégkagiana naDiyos ta kagi a éye, a “Siko i anak ko.Sakén i Ama mua.” Tu anak na san ipinégkagian na ta éya. Ti Jesus san inginahinan na a anak na. 6 Sakay topégpaange na Diyos to anak na a isesata mundua, éy kinagi na, a “Dapat asiya i sambaana na étanan a anghelko.”

7 Nginahinan na Diyos du anghel autusan na, a koman kan side i pahéséy ta apoy, da mesibét side a gemténde agad i utus na Diyos. 8 Pero iningahen naa to anak na éy Diyos! Dakinagi na diya, a “Siko éy Diyos ka. Ikapangyarian mua, éy éwan tu kata-pusan. Méghari ka ta tama. 9 I gimeta mahusay éy kasahatan mo. Pero igimet a medukés éy kaiyamutan mo.Kanya sakén a Diyos, éy pinili ta kadén a mataas ka du iba. Sakay inatdi-nan ta ka ta kasayaan mo.” 10 Sakay ikagi a iba a tungkul to anak na Diyos,

éy “Siko, Panginoon, i naglalanga tamundua. Sakay i étanan ta langet, éylinalang mo be. 11 Kédemét na oraséy maibut side. Pero siko éy éwanka maibut, maski nikésiya. Malumaside a étanan a koman i badu. 12 Eysiko, iduho mo i mundu, sakay duédsa ta langet, a koman side i datia damit. Mabagu side; pero siko éyéwan ka mabagu. Ewan ka tumanda,sakay éwan ka mate.” 13 Sakay bakéna anghel i pinégkagian na Diyos taéye, a “Kaguman ta ka se a maghari,a hanggan mapasuku ko diko du kal-aban mo.” Tu anak na san i pinégka-gian na ta éya.

14 Ey anya i tungkulina na anghel?Side éy du espiritu a mégtarabaho taDiyos. Side i utusan na Diyos a angetumulung du tolay a meligtas.

2Diyan Moy Pébayan Tu Inadal Moy

1Nadid, éng kona sa i kapangyarianni Jesus, éy dapat a pansingén tamta mahigpit i katutuhanan a inadaltam tungkul diya, monda éwan tamkaleksapan. 2Da entan moy tu kahig-pitan no kautusan na Diyos a nipa-hayag du anghel ni Moises to araw.Eng maparusaan na Diyos a talaga imaski ti ésiya a éwan méniwala taéya, 3 éy anya, isip moy makaiwaskitam beman ta parusa na nadid, éngpabayan tam tu nipahayag no Pangi-noon tungkul ta pégligtas ta tolay?Da lalo ya a mahigpit to kautusan.Ey tandaan moy, du tolay a nakabatini Jesus, éy side ya di nagpatunayadikitam a katutuhanan ya. 4 Pati iDiyos, éy nagpatunay be siya dikitama katutuhanan tu nitoldu de dikitam.Da inatdinan na side ta kapangyariana monda makagimet side ta kataka-taka ta harapan tama, monda méni-wala kitam. Sakay inatdinan na bedu méniwala ta iba-iba a kaluub naa gébwat ta Banal a Espiritu, ayun tagustu na a iatéd. Diden ya a kaluubéy saˈ be ya i mégpatunaya dikitam akatutuhanan tu nitoldu de.

Hebreo 2:5 313 Hebreo 3:6Ti Jesus I Tagapagligtas

5Nadid, te kagin ék tungkul ta bigua mundu a dumemét: bakén a angheli pinilia na Diyos a bahala ta éya,éng éwan tolay. 6 Da kinagi ye tokasulatan:“Siko, Diyos, bakit tolay i pansingén

mua? Maski éwan side tupasa, éy alagaan mo side. 7 Tasandali a panahun, éy ginametmo side a mababa side duanghel. Sakay pinataas moside a koman i hari, 8da inatd-inan mo side ta kapangyarianta étanan.”

Nadid, éng kinagi na Diyos a inat-dinan na i tolay ta kapangyarian taétanan, éy i kahulugen na éya, éyéwan tu bagay a éwan ipasakup tatolay. Nadid a panahun éy meta tama éwan pabi makapangyarian i tolayta étanan. 9 Pero entan moy ti Jesus.Ta sandali a panahun éypinababa siyana Diyos du anghel, a naging tolaysiya, monda mate siya para ta étanana tolay. Ey ginimet ya na Diyos dakéagbian na kitam. Pero nadid, éypinataas dén siya na Diyos a hari, daminate siya para dikitam.

10 Linalang na Diyos i étanan, a siyai bahala ta étanan. Kanya tama i planona a naghirap ti Jesus, monda magingganap dén ti Jesus a tagapagligtas tameaadu a tolay na Diyos, a iange naside ta langet. 11 Ey nadid éy inibutanna dén dikitam tu kasalanan tam. Eynadid, i Ama na, at sakay na Ama tam,éy isesa. Kanya ti Jesus, éy éwan siyamégalanganin a dulawan na kitam atopna. 12Kona se i kinagi naa taDiyos,a “Ipahayag ta ka, Améng, du tétotopko. Ta pégpisan de, éy purién ta kata harap de.” 13 Sakay kagi na be, éy“Umasa ék ta Diyos.” Sakay kinagina be, a “Kéye ék dén se, a kagumanko du anak na Diyos a naging tétotopko.”

14 Nadid, sikitam a anak na Diyos,éy tolay kitamamate kitambe. Kanyati Jesus éy naging tolay be siya, a te

bégi be, monda mate siya para diki-tam. Ey ta pamag-itan no nikate na,éy natalo na ti Satanas, da ti Satanas ikégébwatan na kamatayan. 15Minateti Jesus to kudos, a monda agawénna kitam ta anteng tam ta ikate tam.16 Bakén a du anghel i tétulungannaa, éngˈwan sikitam a lahi ni Abra-ham. 17 Kanya naging tolay siya akona dikitam a tétotop na, mondameramay siya ta hirap tam, mondakagbian na kitam. Ginimet na ya amonda siya i tagapanalangin dikitamta harap na Diyos. Minate siya parata tolay, monda pagpasensiyaan naDiyos i tolay ta kasalanan de. Matapatti Jesus, a kinagbian na kitam dén.18Eynadid,maari na dén a agumandutétoksonni Satanas,monda éwan sidemagkasala; da naghirap siya a tinoksobe siya ni Satanas to éya.

3Mataas Ti Jesus Ni Moises

1 Sikam a tétotop ko ta péni-wala, pinili kam be dén na Diyosa anak na. Isipén moy ti Jesus,siya a nibaheta tam ta tolay. Siyai pinaange se na Diyos ta mundua,monda siya i maging tagapanalangindikitam. 2 Inatdinan siya na Diyosta tungkulin na; éy matapat siya taDiyos, a kona ni Moises. Da ti Moises,éy matapat be ta Diyos to araw, topéngatéd diya na Diyos to tungkulinna a siya i tagapamahala ta bile naDiyos. (I bile na éy du tolay na aJudeo.) 3 Pero ti Jesus éy mas higitpa ni Moises, da siya i naglalangadu tolay na Diyos. Ey ti Moises éylinalang san. 4 Tokoy tam dén a ibawat bile, éy te tolay a nagimet taéya. Ey Diyos i nagimita ta étanan.5Nadid tiMoises, éymatapat a utusanna Diyos a tagapamahala ta étanan atolay na Diyos to araw. I tungkulinna sana, éy ipahayag na du tolay igimet na Diyos ta esa a panahun adumemét. 6 Pero ti Cristo éy éwanutusan na Diyos a kona ni Moises, éngˈwan anak ngani na Diyos, a matapat

Hebreo 3:7 314 Hebreo 4:8siya a tagapamahala ta tolay na Diyosnadid. Ey sikitam i tolay na, éngéwan tampébayan i pag-asa tam diya,sakay éngmégkompiyansa kitamdiyata mahusay.

Tu Lugar a Para Du TolayNa Diyos a Imangan De

7 Kanya isipén moy i kagi na Banala Espiritu du Judeo to araw: “Bagaymabati moy nadid i kagi na Diyos, 8 éydiyan kam mekétog tu ulo, a kona duapo moy to araw, to péngidel de taDiyos to ilang a lugar. 9 Da du Judeoto araw, maski mineta de i memahala gimet na Diyos to lubuk na épat apulu a taon, éy pinuhubaan de siyaéng pabayan na i ugali de a medukés.10Kanya kinaiyamutannaDiyos didenya a tolay, da kinagi na a palagi side aéwanméniwala ta utus na, a medukésbe i isip dia. 11Mégingél i Diyos dide, anisumpa na side” a kinagi na, a “Ewanside makasdép ta lugar a nihanda kodide a kaginhawaan de.”

12 Sikam a tétotop ko, mangilagkam, makay te sénganya dikam a temedukés a isip, a maibutan tu péni-walamoy ta Diyos. 13Maigi pa éy nég-paalélahanan kam a aldew-aldew, ha-bang te panahun pabi, monda éwantu esa dikam a maloko na kasalananna; monda éwan tu esa dikam aumidel ta Diyos. 14 Da kaguman ki-tam ni Cristo a étanan, éng méniwalakitam diya ta matibay hanggan éwandumemét i katapusan. 15 Sé ˈ nganiye i kinagia to kasulatan: “Bagay ma-bati moy i kagi na Diyos éy sundinmoy. Diyan kam mekétog tu ulo akapareho du Judeo to araw.” 16 Ey tiésiya diden ya i nakabatia to kagi naDiyos, a tulos de inidelan? Du Judeongani a étanan a niluwas ni Moises taEgipto. 17 Ti ésiya i pinaginglana naDiyos to lubuk no épat a pulu a taon?Diden ya ngani a Judeo a te kasalanan.Ey minate side a étanan to ilang alugar. 18 Ti ésiya du pinégkagian naDiyos a éwan side makasdép to lugara nihanda na dide a kaginhawaan de?Du tolay amasuwayin. 19Kanya tukoy

tam a éwan side nakasdép to luta anipangako na Diyos a para dide, daéwan side naniwala.

41 Nadid éy nipangako na Diyos a

makasdép du tolay na to adene na, amaginhawa. Ey i éya a pangako éypara dikitam be. Pero mangilag kam;makay te esa dikam a éwanmakasdépta éya a nipangako na. 2Da sikitam éynabati tam be dén iMahusay a Bahetaa kona du Judeo to araw, améngiligtasi Diyos ta tolay. Pero side, éy éwandepinakinabangan i éya, da éwan sidenaniwala. 3 Ey sikitam a méniwalanadid, éy makasdép kitam a kagumantam i Diyos a maginhawa. Pero duéwan méniwala éy éwan maari. Damégingél i Diyos ta kona sa, a kinagina a éwanmakasdép i kona sa to lugara nihanda na dide a kaginhawaan de.Ey kinagi na i éya, maski nakahandadén tu lugar na sapul to nipaglalangna ta mundua. 4 Da linalang na Diyosi étanan ta éném san a aldew. Sakayto ikapitu a aldew, éy inumimangkan dén siya to péglalang na. Sayatu kagi to kasulatan. 5 Sakay kagina be ta éya, a diden ya a tolay éyéwan side makasdép a kaguman naDiyos a umimang ta kaginhawaan de.6 Kanya du tolay to araw a nakabatita Mahusay a Baheta, éy éwan sidenakasdép to lugar na Diyos, da éwanside naniwala. Pero te iba a makas-dép a monda kaguman dén side naDiyos a maginhawa. 7 Kanya huwaysiya a néngitakda ta esa a panahuna makasdép i tolay ta lugar na. Eynadid ngani dén i panahun a éya! Dakélipas no panahun du tolay a éwanméniwala, éy kinagi ni Dabid tu kagina Diyos a kona se: “Bagay mabatimoy i kagi na Diyos,” kagi na, “éydiyan kam mekétog tu ulo.”

8 Nadid, i éya a lugar a kagin-hawaan, éy bakén abanuwanna Israela dinemtan du Judeo to péngigiyadide niHosue. Da éng kona sa éy éwanmaka dén négkagi i Diyos a ta esa pa

Hebreo 4:9 315 Hebreo 5:13a panahun éy te dumemét a ginhawa.9 Samakatuwid, éy te imangan pa alugar a nakahanda a para ta tolay naDiyos, a kaginhawaan de. 10 I maski tiésiya a makasdép ta éya éy kagumanna Diyos a maginhawa, a kona to kéi-mang na Diyos to péglalang na to éya.11 Kanya magpilit kam a sumunud taDiyos, monda makasdép kam ta éyaa lugar, a kaguman moy siya a mag-inhawa. Diyan sumuway i maski tiésiya dikam; makay te éwan makas-dép dikam, a kona du Judeo to araw amasuwayin. Dapat kitam a sumunud,12 da i kagi na Diyos éy éwan malipas,sakay mahigpit ina a méngipeta taédse ta isip tama. Mara i kagi naDiyos éy metadém ta maski ahe asondang a magtembang i tadém naa,da bumébétko a hanggan ta isip tamasakay ta angés tama, a puhubaan na igayak na tolay. 13 Ewan tu makalisota Diyos. Meta na i maski anya agimet na tolay éy ta gayak de. Siyai péngatuwiranan tam ta kasalanantam.

Ti Jesus I Tagapanalangin14 Nadid, dapat patibayén tam ta

mahusay i péniwala tam ni Jesus. Date tagapanalangin kitam a inumangeta langet a mékiohon ta Diyos a paradikitam--ti Jesus a mismo, a anak naDiyos! 15 Maigi da ti Jesus i taga-panalangin ta Diyos a para dikitam.Da siya éy tukoy na dén i pagka-tolay tam a medukés. Da tolay besiya a tinokso be ni Satanas. Ewantu pégtokso ni Satanas ta tolay aéwan nabati ni Jesus. Pero éwansiya nagkasala. Kanya méhabag siyadikitam. 16 Ey dahil ni Jesus, éy diyankitam mésanike a umadene ta Diyos,da mebait siya. Manalangin kitamdiya, monda kagbian na kitam, sakayaguman na kitam bagay te kailangankitam.

51 Nadid, i bawat mataas a padi

na Judeo, éy pinili siya ta tolay, ai tungkulin na éy tagapanalangin ta

Diyos a para dide. Mégatang siya taDiyos dahil ta kasalanan de, mondapatawadén side na Diyos. 2 I kona saa padi éy tolay be siya a makasalananbe. Kanya mahusay siya a mangagbidu tolay a iba a te kasalanan. 3Ey siya,damehina be, éy kailanganmégatangsiya éwan sanpara ta kasalanandu to-lay, éngˈwan para ta kasalanan na bea sarili. 4Nadid, tungkul ta tungkulinna mataas a padi éy éwan maari i esaa tolay amangalap ta éya a tungkulin.Da Diyos san i nangpilia éng ti ésiya imataas a padi, a kona to nipangpili nani Aron to araw.

5 Ey kona be sa ti Cristo. Ewansiya nagpataas ta sarili na a mondasiya i tagapanalangin. Engˈwan, Diyosi nagpilia diya a tagapanalangin, topégkagi na diya, a “Siko i anak kua.Sakén i Ama mua.” 6 Te iba be a kagina Diyos diya, a “Siko i tagapanalan-gin ta tolay a éwan tu katapusan, akona ni Padi Melkisedek to araw.”

7 Ti Jesus, to pégiyan na pabita munduae, éy ménalangin siyata Diyos, a dumédaying siya amakasanget, da tukoy na a Diyos imaari a méngiligtas diya ta ikate na.Ey pinansing siya na Diyos, da neta naamasiyadu i péniwala na diya. 8Maskianak siya na Diyos éy natutu siya améniwala diya, dahil to hirap a tiniisna. 9 Ey nadid, naganap dén ti Jesusta mahusay, a tulos siya tagapagligtasnadid ta étanan a tolay a sumésunuddiya. 10 Ey pinili dén siya na Diyos, asiya i tagapanalangin ta tolay, a konani Padi Melkisedek to araw.

Diyan Moy Pébayan Tu PéniwalaTam

11 Te meadu ék maka pa a makagitungkul ta éya, pero mehirap a ipali-wanag dikam, da sala moy a mapos-pusan. 12Nale kam dén a méniwala niJesus! Bakit kailangan kam pa a told-uan ta medibo a pégtoldu na Diyos?Dapat sikam maka dén i mégtoldu!Koman kam pabi i anak a mégsusopabi, da éwan moy pabi kaya a mén-gan ta kanén. 13 Eng gatas san i kaya

Hebreo 5:14 316 Hebreo 6:19-20moy a kanén, éy koman pabi i anaki isip moya. Mehina pabi i péniwalamoya, a éwanmoypabi tukoy i kagi naDiyos a mégtoldu ta mahusay a ugali.14 I mekétog a kanén éy saya i medis-alad a pégtoldu. I éya éy para san dute isip; side a gumégimet ta mahusay,da mapospusan de i mahusay éy tamedukés.

61Kanya sikam, éy dapat kam amag-

adal tamedisalad a pégtoldu ni Cristo,monda tumibay i péniwala moya.Diyan kam san magadal a huway-huway ta medibo san a pégtoldu. Imedibo a pégtoldu éy tungkul santa péngibut ta ugali a éwan tu pasa,sakay ta péniwala ta Diyos, 2 sakayta pégbinyag, sakay tungkul ta pén-gitupo moy ta kamét moya ta tolaya basbasan moy, sakay ta kéhuwaya buhay, sakay ta parusa na Diyos aéwan tu katapusan. 3Magadal kam beta medisalad a pégtoldu, éng pakul-taden kam na Diyos.

4 Da entan moy: i tolay a nag-pasakup dén ni Jesus, éng idelan deman dén, éy éwan dén maari a maka-pagsisi i kona sa, sakay éwan bemaaria mapasoli side a huway. Du tolay akona sa, éng naliwanagen dén side,a nabati de dén i kaluub na Diyos,sakay naging kabilang dén side dutinumanggap ta Banal a Espiritu, éyanya éng idelan de? 5 Eng nakabatiside a mahusay i kagi na Diyos, éngmakaramdam side ta kapangyarianna Diyos a dumemét a maghari, éyanya éng idelan de? 6 Eng mabati natolay i kona sa, sakay tulos idelan de,éy éwan dén maari a makapagsisi ikona sa; éwan dén maari a makasoliside a huway, da koman de i nipakoa huway ti Jesus ta kudos, dahil takéidel de diya ta harap na meadu atolay.

7-8Mara i tolay anipasakupni Jesus,sakay tulos idelan de, éy koman side iluta a demtan na uden, pero i imulasa éy éwan magtubu. Ewan ya tu

pasa a luta, da medukés san a lamoni tumubua ta éya, sakay set. Talagaa idelan no te koo i kona sa a luta, atulos na a tutudén. Samakatuwid éyparusaannaDiyos i tolay a kona ta éyaa luta, a inumidel ni Jesus. Pero dumanatili diya, éy tulungan na.

9Kékadimoy, maski kona sa i kinagiko, éy tukoy ko a memahal i kala-gayan moy, a iligtas kam na Diyos tamahusay. 10 Tama i gimet na Diyos.Ewan na kéleksapan i ginimet moyasakay tu pégmahalmoy diya a iyépetamoy to pégtulung moy du top moy tapéniwala. Ey séˈ pabi ya i ugali moyanadid. 11 Sakay sakén, i gustu kua,éy tulos mesipag i bawat esa dikama méniwala a hanggan buhay kam,monda kamtan moy i asaan tama.12 Diyan kam metamad. Eng ˈwan,ahigénmoy du iba a tolay a tétiisén dei hirap de, a uméasa side to nipangakona Diyos dikitam.

Tu Nipangako Na Diyos13 Entan moy ti Abraham: to pén-

gako na Diyos diya, éy nipangako naDiyos a tupadén na. Ey pinatibayna tu pangako na ta sarili na a nga-hen. Ey éwan tu mataas ta ngahenna Diyos. 14 Kinagi na Diyos diya,éy “Pagpalaén ta ka a talaga, sakaypakaduén ko i lahi moy.” 15 Ey entanmoy ti Abraham: nale siya a naguhay,pero nakamtan na be tu nipangako naDiyos diya. 16 Eng sumumpa i tolay tapangako, éy ngahinan na i esa a tolaya mataas pa diya. Ey du makabati,éy méniwala side ta pangako na éngisumpa na. 17 Ey kona be sa i Diyos toaraw--pinatibay na tu pangako na tapamag-itan na pénumpa, monda dupinangakuan na, éy tukoy de a éwanmalipas tu kagi na. 18 Kanya sikitama nipasakup ta Diyos, éy umasa kitamto nipangako na, da nisumpa na be.Ey matibay i kéasa tam diya, da éwansiya mégbuli-buli. 19-20 Tukoy tam asiguradu a tanggapén tam i nipan-gako na Diyos dikitam, da ti Jesus, éyneditol siya dikitam ta langet, a siya i

Hebreo 7:1 317 Hebreo 7:19tagapanalangina dikitam ta harap naDiyos, a éwan tu katapusan. Komansiya ti Padi Melkisedek.

7Ti Padi Melkisedek

1 Ti Melkisedek, éy siya i hari toaraw ta Salem. Sakay padi be siya atagapanalangin ta Diyos. Ey ti boboytam a Abraham, to késoli na a géb-wat to banuwan a nagpabuno du haria kalaban na, éy sinambat siya niMelkisedek. Tulos na a binasbasan tiAbraham, a monda kagbian siya naDiyos. 2 Nadid ti Abraham, éy inat-dinan na ti Melkisedek to ikasapuluno sinamsam na du kalaban na. Tungahen ni Melkisedek, éy éduwa ikahulugen na. Tu esa éy hari na tamaa gimet. Sakay tu kahulugen na aikaduwa, éy hari na katahimikan, dahari siya na Salem. (I kahulugen naSalem éy tahimik.) 3 Ewan tu naka-pospos to ama ni Melkisedek, sakayto ina na, o dikaya to kinégébwatanna. Ewan be nisulat tu nikeenak nao dikaya tu kamatayan na. Kanyati Melkisedek, halimbawa éy komansiya ti Jesus a anak na Diyos, a nag-ing padi a tagapanalangin ta tolay, aéwan tu katapusan.

4 Entan moy: mataas siya a tahod.Maski mataas be ti boboy tam a Abra-ham, éy inatdinan na ti Melkisedekto ikasapulu no sinamsam de du kal-aban de. Nigalang siya ni Abraham.5Kanya tu padi a koman ti Melkisedekéy mataas siya du padi a apo ni Lebi.Da side san i maaria a mangalap dukapareho de a Judeo ta ikasapulu nakabuhayan de. Ey du apo ni Lebi éyapo be side ni Abraham. 6 Ey ti Abra-ham, éy mataas siya, da siya i pinan-gakuan na Diyos. Ey ti Melkisedek,maski éwan siya apo ni Lebi éy inat-dinan siya ni Abraham to ikasapuluno sinamsamna. Sakay tiMelkisedek,siya i nagbasbasa ni Abraham. 7 Eytalaga tumégbasbas, éy siya imataasato basbasan na. Kanya mas mataas tiMelkisedek ni boboy Abraham. 8 Da

entan moy, du apo-apo ni Lebi éypadi side. Ey alapén de i ikasapulu tohanap no kapareho de. Pero maskipadi side, éy mate be side. Pero tiPadi Melkisedek, éy kagi na kasulatana buhaypabi siya. 9Kanya ti Abraham,to nipangatéd na ni Melkisedek toikasapulu no sinamsam na, éy bilangnangatéd be ti Lebi, 10 da apo siyani Abraham, maski éwan pabi nienak.Kanya mataas ti Melkisedek ni Lebi.

11 Tu utus a niatéd na Diyos duJudeo éy monda maging mahusayside. Nadid, éng nagingmahusay sideta pamag-itan dupadi a gébwat ta lahini Lebi, éy éwan maka dén kinailan-gan i iba a padi, ayun ta pagkapadini Melkisedek. Pero te iba nadid atagapanalangin ta tolay, a ti Jesusngani dén. Ey éwan kaparis ni Arona apo ni Lebi i pagkapadi naa. 12 Ey topéngbagu na Diyos to tagapanalangindiya, éy binagu na be tu kautusan.13 Ey tu Panginoon tam a Jesus, éysiya i nanglewasa du dati a padi atagapanalangin ta tolay. Ey éwan siyalahi du dati a padi, 14da gébwat siya talahi ni Huda. Ey ti Moises, to pégkagina ta tungkul du padi, éy éwan nakinagi amaging padi du Judeo a sakupta lahi ni Huda.

Maari Ti Jesus Du Dati a Padi15 Kanya tukoy tam a naibut dén i

tungkulin du dati a padi, da i kalewasdia éy ti Jesus. Siya i tagapanalangina kapareho ni Melkisedek to araw.16 I pagkapadi naa éy éwan gébwatto dati a kautusan, éng éwan inatd-inan siya na Diyos ta tungkulin na atagapanalangin dikitam, dahil ta ka-pangyarian na, sakay pati éy nabuhaysiya a huway, a éwan tu katapusan.17Diyos i nagpatunaya ta éya, da kagina to kasulatan, a ti Jesus i taga-panalangin ta tolay a éwan tu kata-pusan, a kona ni Padi Melkisedek toaraw. 18 Kanya tu dati a kautusan éynalipas dén, da éwan tu pasa, a éwanna kitam tinulungan. 19 Da éwan tutolay a makasunud ta éya ta hustu,a monda mebilang dén a éwan tu

Hebreo 7:20 318 Hebreo 8:11kasalanan. Pero nadid i kalewas naéya, éy ti Jesus. Siya i pag-asa tama.Dahil diya, éy makaadene kitam dénta Diyos.

20 Lalo a mahusay i bigu a ginimetna Diyos, a niatéd na ti Jesus a taga-panalangin tam. Ewan nangako iDiyos du dati a padi. 21 Pero nangakosiya ni Jesus. Da kagi to kasulatan,a nangako dén i Diyos a ti Jesus itagapanalangin a hanggan. Ey éwanmabagu i isip na Diyos. 22 Ey dahil taéya a pangako, éy tukoy tam a lalo amahusay ti Jesus to gimet du dati apadi. Umasa kitam ta tipan ni Jesus.

23 Du dati a padi éy meadu side, daéng mate i esa, éy kailangan lewasanna iba. 24 Pero ti Jesus éy te buhay aéwan tu katapusan. Ewan siya tu kale-was ta tungkulin na a méngipanalan-gin dikitam. 25 Kanya maski nikésiya,éymaari ti Jesus améngiligtas ta tolaya umadene ta Diyos ta pamag-itan na.Da buhay siya a hanggan, a mékiohonsiya ta Diyos a para dide.

26 Kanya ti Jesus, éy siya i taga-panalangina dikitam. Banal siya, aéwan siya tu kasalanan. Ewan siyatu medukés a kona ta iba a tolay.Sakay inumange dén siya ta langet,a siya i mataasa ta éya. 27 Iba siyadu padi a tagapanalangin. Side éymégatang side aldew-aldew ta bayadno kasalanan de a sarili, sakay nakasalanan na iba a tolay be. Pero tiJesus, éy mensan san a niatéd na tubayad du kasalanan na tolay. Ey anyai niatéd naa? Tu bégi na a sarili tonikate na to kudos. 28Du iba a padi éypinili side ayun to kautusanniMoises,maski makasalanan be side. Pero tukasunud no kautusan éy tu pangakona Diyos. I pinili naa a tagapanalan-gin éy tu anak na. Ey éwan siya tukasalanan a maski isesa, a hanggan.

8Ti Jesus I Padi Tam

1 Nadid, saye i kahulugen na éyaa kinagi ko: Te pinakangbégi kitama kaguman na Diyos a méghari ta

langet, a ti Jesus. 2 Siya i mékiohon taDiyos a para dikitam. Mara siya i padia manalangin dikitam ta tunay a bilena Diyos ta langet. I éya a bile éy éwansimbaan a nitaknég na tolay, éngˈwani Panginoon i nagimita ta éya.

3Du padi a Judeo, i tungkulin dia éymégatang, a méngatéd side ta Diyos.Kanya tu padi tama ti Jesus, éy kailan-gan a méngatéd be siya. 4 Pero éngmégiyan pabi ti Jesus ta mundua, éyéwan siya maari a maging padi, da tepadi dén a Judeo a mégatang dén taDiyos ayun to kautusan. 5 I tarabahuadiden ya a padi, éy halimbawa sanna édsa ta langet. Tukoy tam dénya, da ti Moises, to péngitolnék nato tolda a kapilya, éy nibilin diyana Diyos. “Magimet ka ta tolda,”kagi na, “a kona to nipeta ko diko tobuked.” 6 Sakay tu tungkulin ni Jesusa tagapanalangin, éy mahigit pa tatungkulin du iba a padi. Dahilan tubigu a tipan a ginimet na a mondatanggapén kitam na Diyos, éy masmahusay be. Da i bigu a tipan, éypinatibay na Diyos to pangako na.

7 Eng éwan kulang tu neditol atipan na Diyos a nitoldu ni Moises,éy éwan maka dén kailangan i bigu.8 Pero i Diyos, éy neta na a te mali dutolay na. Kanya i kinagi naa, éy“Dumemét i oras a mékipéguhonék

ta bigu a tipan du tolay taIsrael. 9 Ewan kapareho notipan ko du apo de to araw, topéngiluwas ko dide ta Egipto.Da éwan side matapat,” kagina Diyos, “to tipan ko dide toéya. Kanya pinabayan ko side.10 Saye i bigu a tipan a pan-gako ko du Israel: Kédemét naoras,” kagi na, “éy imula koi utus ko ta isip dia. Sakén imaging Diyos de, sakay side imaging tolay ko. 11 Ta éya apanahun,” kagi na Diyos, “éyéwan dén kailangan a itoldunamaski ti ésiya to kabébayanna, a ‘Dapat tenggimo i Pangi-noon,’ da tenggiék de dén a

Hebreo 8:12 319 Hebreo 9:14étanan, sapul du mababa ahanggan du mataas. 12 Sakaysakén, éy patawadén ko side takasalanan de, sakay kagbianko side.”

13 Saya i bigu a pangako na Diyos atipan. Inibutan na dén tu dati a tipan.Dahilan tu dati a tipan éy minalipasdén.

9Nakasdép Ti Cristo Ta Kuwarto Na

Diyos1 Tu dati a tipan a nitoldu na Diyos

ni Moises, éy temaneho ta pégsamba,sakay te simbaan be a édse ta lutaa.2Tu nipataknég de a simbaan éy toldaa dikél, a te éduwa a kuwarto. Tuesa éy ngéngahinan de a kuwarto apanalanginan. I édsaa ta éya éy tusimbuan, sakay tu lamesa sakay tutinapay a niatéd ta Diyos. 3 Ey tetabing a dikél ta lubuk no tolda. Talipat na éya éy te kuwarto a ikaduwa,a ngéngahinan de a kuwarto na Diyos.4 I édsaa sa éy tu pégsuuben a gintusakay tu kaban a gintu. I éya a kabanéy tanda no pangako na Diyos. Sakaytu lasén no kaban éy tu garapon agintu a te lasén a kanén a mana. Edsebe to lubuk no kaban tu sahukod niAron a nagdon, sakay tu éduwa abito a pelpel a te sulat sa tu pangakona Diyos. 5 To dibo no kaban éyte éduwa a ribultu a anghel. Sidei tandaa a saya i édseana na Diyos.Nataklében no pakpak de tu puwestua pégdétonan na padi ta dige na bakaéng mégatang, monda mapatawad naDiyos i kasalanan de. Pero éwan koipaliwanag dikam nadid i éya.

6Kona sa i pégkaayusa no lubuk notolda a pégsimbaan de. Sakay du padiéy sumésdép side aldew-aldew to pu-rumero a kuwarto, monda ganapénde tu tungkulin de. 7 Pero tu mataassan a padi i makasdép to ikaduwa akuwarto. Sakay siya éymensan san taesa a taon. Késdép na, éy kailangan éyte kébil siya a dige a iatéd na ta Diyos.Iwahasek na tu dige to kaban. Saya

i pégatang na, monda patawadén naDiyos tu kasalanan na, sakay ta ka-malian du tolay.

8 Saya i gimita du padi to simbaande. Ey dahil ta éya, éy ipaliwanagdikitam na Banal a Espiritu a éwanpabi tu tolay to éya a makaadene taDiyos, da gégamitén de pabi tu tolda.Ey éwan tu nakasdép to kuwarto naDiyos to tolda, éng ˈwan basta tumataas san a padi. 9 Nadid, i éyaa ugali to tolda éy halimbawa ya apara dikitam nadid. Mégtoldu i éyadikitam, a du sumésamba ta Diyosto éya, sakay du mégatang, éy éwanya maari a mangibut ta kasalanan natolay. 10 Dahilan i éya a ugali de amégsamba éy tungkul san ta bawal akanén, sakay ta péginom, sakay ta ibaa péglinis. Utus san ya tungkul ta bégina tolay. Ugali san ya a nalipas dénto kéange se ni Cristo ta mundua. Dasiya éy binagu na i éya a ugali to tolda.

11 Ey nadid éy dinumemét dén tiCristo. Ewan kitam dén tu kailanganta padi a manalangin para dikitam totolda, da ti Cristo dén i tagapanalang-ina dikitam. Nakasdép dén ti Cristo tatunay a kuwarto na Diyos ta langet.12 Inumadene dén ti Cristo ta Diyos.Bakén a dige na hayup i kébil na aiatéd, éng ˈwan tu digi na a sarili.Tanda ya a minate siya a para diki-tam. Saya i bayad na kasalanan tam,monda iligtas kitam na Diyos a éwantu katapusan. 13 To éya, ayun to kau-tusan, éng te tolay a bilang melégeayun to rilihiyon de, éy wahasikansiya du padi ta digi na hayup, sakayta abu no baka a tinutod. Eng kona saéy bilang melinis siya. 14Nadid, lalo amahusay tu digi ni Cristo a mangibutta kasalanan tam. Ti Cristo éy niatédna i bégi na ta Diyos; éy éwan siyatu kapintasan. Ey inaguman siya naEspiritu na Diyos. Ta pamag-itan nodigi na, éy binagu na i isip tama,monda éwan tam dén gemtén i datia pagkatolay tam a medukés. Mondamaari kitam a mégtarabaho ta Diyosta mahusay.

Hebreo 9:15 320 Hebreo 10:415 Ti Cristo i bahala ta bigu a tipan

na Diyos ta tolay. Minate siya parata tolay, monda maibut dide tu dati akasalanan de a labag to neditol a tipanna Diyos, a nitoldu ni Moises. Kanyanadid, du tolay a pinili na Diyos, éymakamtan de i gantimpala a nipan-gako dén na Diyos, a buhay a éwan tukatapusan.

16 Eng mara, i ikahalimbawa naéya éy tu lakay a mégimet to kat-ibayan na éng ti ésiya i pamanaanna to kasangkapan na. Kailangan amapatunayan a minate dén tu lakay17 bagu makaalap tu pamanaan na takasangkapan na. Da éng buhay pabitu lakay éy koo na pabi tu imana na.Ey kona be sa ti Jesus, éng éwan siyaminate éy éwan kitam makaalap tagantimpala na Diyos. 18 Ey kona besa tu dati a tipan na Diyos a gébwatni Moises, éwan mapatutuhanan éngéwan ta pamag-itan na dige du hayupa niatang de. 19 Nibaheta ni Moisesdu tolay i bawat maneho to kautusan.Kétapos na, éy inalap na tu digi nahayup a te halo a dinom, sakay ni-sawsaw na tu buk no tupa a te egutto kayo, sakay tulos na winahasikantu libru a te sulatan du utus. Sakaywinahasikan na be du tolay to buk a teegut to kayo. 20 “Saye i dige amégpat-ibay to nipangako na Diyos dikam,”kagi na, “a ipatupad na dikam.” 21 Eykona be sa, éy niwahasek na be tudige to tolda sakay tu kagamitan deta pégsimba. 22 Da ayun to kautusanlahus étanan a bagay éy wahasikanta dige, monda mahusay. Sakay iDiyos, éy éwan na patawadén i tolayta kasalanan na éng éwan pa tu mate,a mebulak tu dige na.

Niatang Ti Cristo MondaIbutan Na I Kasalanan Tam

23 Kanya tu simbaan du Judeo tamunduae, sakay tu kasangkapan sa,éy halimbawa san ya ta édse ta langet.Kanya kailangan wahasikan side tadige bagu tanggapén na Diyos. Perotu simbaan ta langet, éy kailangan i

mas mahigit a pégatang. 24 Kanya tuniatang ni Cristo éy tu bégi na a sarili.Ey dahil ta éya éy sinomdép dén siyata tunay a kuwarto na Diyos ta langet.Bakén a simbaan na Judeo i sendépannaa, da halimbawa san ya na tunay asimbaan ta langet. Ey édsa siya nadidta harap na Diyos, a mékiohon diyapara dikitam. 25Mara tu padi a Judeo,éy sumésdép side to kuwarto na Diyosto tolda a taon-taon, a te kébil sidea dige na hayup. Pero ti Cristo éymensan san a sinomdép to kuwartona Diyos ta langet, a niatéd na tu bégina, a tama dén ya. 26 Eng éwan sakona, éy kailangan a huway-huwaymaka siya amate sapul to nipaglalangta mundua. Pero éwan, da mensansan siya a dinumemét nadid a adenedén i kétapos na panahunae, mondamate siya para ta tolay, monda ibutanna i kasalanan de. 27 Tukoy tam amensan san a mate i tolay. Sakaykétapos na éya, éy hukumén na Diyos.28 Ey kona be sa ti Cristo, a men-san san siya a minate, a saya i nipé-gatanga ta Diyos, a monda ibutan nai kasalanan na meadu a tolay. Nadid,ta kédemét na a huway, éy éwan naibutan i kasalanan, da tinupad na dénya; éngˈwan iligtas na du umasa diyaa méguhay diya.

101 Tu kautusan a gébwat ni Moises,

éy tukoy tam dén a halimbawa sanya na mahusay a gimet ni Cristo takédemét na. Ayun to kautusan, éymégatang du padi taon-taon. Peroéwan maari a ibilang na Diyos dutolay a éwan tu kasalanan ta pamag-itan na éya. 2Da entanmo: éng naibutdide tu kasalanan de to pégatang, éybakit aminén de a te kasalanan pabiside? Bakit mégatang side a huway-huway? 3 Tutuhanan éy mégatangside taon-taon, da naala-ala de a tekasalanan pabi side ta Diyos. 4 Daéwan maari i dige na hayup a még-paibut ta tolay ta kasalanan de.

Hebreo 10:5 321 Hebreo 10:295 Kanya ti Cristo, kédibi na ta

mundua, éy kinagi na i éye Nama naa Diyos:“Ewan mo gustu, Améng, i hayup

a iatang de. Eng ˈwan, nabégi kua i nihanda mua a paraiatang. 6 Ewan mo gustu ihayup a iatéd de diko ta pé-gatangan,” kagi na. 7 “Diyos,”kagi ni Cristo, “kaye ék se amonda tupadén ko i kaluubenmo, ayun to kagi to kasulatana tungkul diyakén.”

8 Kinagi ni Cristo a sala na Diyos ipégatang de diya a hayup, maski ayunya to kautusan. 9Sakay kinagi na be taDiyos, a “Kaye ék se, amonda tupadénko i kaluuben mo.” Ey dahil ta éya akinagi na, éy tukoy tam dén a inibu-tan dén na Diyos tu dati a pégatang,a i kalewas na éy tu péngiatang tobégi ni Cristo to kudos. 10 Ey nadid,da sinunud ni Cristo tu kaluuben naDiyos diya, éy melinis kitam a étananto kasalanan tam. Lininis kitam niJesu Cristo ta pamag-itan no bégi na aniatéd na. Ey éwan siya tu kailangana mate a huway para ta tolay.

11 Pero entan moy tu dati a ugalina padi. Mégatang side a huway-huway ta hayup. Pero i éya a ugali éyéwan maari a mangibut ta kasalananna tolay. 12 Pero ti Cristo éy niatangna tu bégi na a mensan san, éy saya inagpaibuta dikitam ta kasalanan tam.Ey kétapos na éya, éy inumange siyata langet, a kaguman na sa i Diyos améghari. 13Méguhay sa siya hangganmapasuku diya na Diyos du kalabanna. 14Samakatuwid, ta pamag-itan naisesa san a péngatéd ni Cristo ta Diyoséy ibilang kitam na Diyos a éwan tukasalanan.

15 Sakay i Banal a Espiritu, éy még-patunay be dikitam tungkul ta éya; dakinagi na pa, a 16 “Sakén i Panginoon.Saye i bigu a tipan a pangako ko dutolay: kédemét na oras, éy imula koi utus ko ta isip dia. 17 Sakay,” kagi na,“patawadén ko side ta kasalanan de,

sakay ta ugali de amedukés.” 18Eyna-did, da pinagpasensiyaan kitam dénna Diyos ta kasalanan tam, éy éwandén tu kailangan a mégatang ta Diyosa para malinis i tolay ta kasalanan de.

Makaadene Kitam Dén Ta Diyos19 Kanya ngani, a tétotop ko, éy

malaya kitam a makaadene ta Diyosa manalangin diya, dahil to dige niJesus to nikate na. 20 To nikate niJesus, éy saya i péngbukas na dikitamta bigu a dilan, monda makaadenekitam ta Diyos. I éya a dilan éytamo ta buhay a éwan tu katapusan.21Nadid éy ti Jesus dén i tagapanalan-gin dikitam, a siya dén ya i bahaladu tolay na Diyos. 22 Kanya sikitam,éy dapat umadene kitam ta Diyos amatapat tu isip, a umasa kitam diyata mahusay. Da melinis kitam dén todige ni Jesus, a tukoy tam a éwan ki-tamdén tu kasalanan. Sakaynabinya-gen kitam be dén ta melinis a dinom.23 Dapat magpakatibay kitam ta pag-asa tam, a diyan kitammégalanganin,da tapat i pangako na Diyos diki-tam. 24 Sakay sikam, éy négsuyuankam ta mahusay. Négmahalan kam,a aguman moy i bawat esa dikam amagimet ta mahusay. 25 Diyan moypébayan tu miting moy a kona taugali du iba. Eng ˈwan mapisan kama magsimba. Patibayén moy tu isipdu kaguman moy. Lalo dén nadidda tukoy tam a adene dén i aldew akédemét na Panginoon.

26 Nadid, éng tanggapén na to-lay i pégtoldu a tungkul ni Cristo, asakay tulos ibutan de, éy éwan dén tuhuway a péngatéd ta Diyos a para taéya a kasalanan. Ewan patawadén naDiyos i kona sa a kasalanan. 27 Bastai keangayana na magkuna sa éy tumakaanteng a péghukum na Diyos,sakay mepépasi a apoy a mangtutoddu kalaban na Diyos. 28 Mara entanmoy tu ménglabag to kautusan niMoises: éng te sistigu a manga étéloa te kasalanan siya, éy éwan tu kagbidiya. Basta bunon de dén. 29 Ey anya

Hebreo 10:30 322 Hebreo 11:9i tolay a mégidel ta anak na Diyos,a kagi na a éwan tu pasa tu dige nato nikate na? Da i éya a dige, éysaya tu nagpaibut to kasalanan tamto éya, ayun to pangako na Diyos.Anya tu mégkona sa, a idelan na bei Banal a Espiritu a nangagbi diya?Ewan beman lalo a dikél i parusa naéya? 30 Da tukoy tam dén a kinagina Diyos, a “Sakén i gumantia. Sakéni magparusa.” Hukumén na Diyos atalaga i tolay na. 31 Makaanteng atahod i péghukum na Diyos du tolaya umidel diya.

32 Natandaan moy tu nanyaridikam to éya, to pékabaheta moy taMahusay a Baheta. Eng pakodya tupégdanas moy ta meadu a hirap, peroéwan kam nadaig. 33 Eng mensanéy linoko kam na tolay, sakay inapide kam, da méniwala kam ni Cristo.Sakay éng mensan be éy nékiramaykam du kakaguman moy to parusadide na tolay. 34 Inaguman moy bedu nepihesu. Sakay to péngagew dedu kasangkapan moy, éy éwan kamnalungkut, da tukoy moy dén a tegantimpala kam ta langet a éwanmebut dikam.

35 Kanya diyan kam maibutan na-did ta kéasa moy ta Diyos. Da éngumasa kam diya ta mahusay, éy at-dinan na kam ta dikél a gantimpala.36 Kailangan a magtiis kam, mondamasunud moy i kaluuben na Diyos,tulos maalap moy tu pangako na.37 Da kétihék san dén a panahun éydumemét dén ti Cristo. Ewan dénmale. 38 Du méniwala diya, a ibilangna Diyos a mahusay, éy atdinan naside ta buhay a éwan tu katapusan.Pero du sumuway ta Diyos éy éwanna side tanggapén. 39 Pero sikitam,éy éwan kitam kabilang du sumuwayta Diyos a mepahamak. Da méniwalakitam diya, a meligtas kitam.

11Ugali Du Méniwala Ta Diyos

1 Eng méniwala kitam ta Diyos atalaga, éy tukoy tam a siguradu a

dumemét dikitam i asaan tam a éwantam pabi neta. 2 Du tolay to araw, éykinasahatan side na Diyos dahilan éyméniwala side diya ta mahusay.

3 Nadid sikitam, dahil ta péniwalatam ta Diyos, éy mépospusan tam alinalang na Diyos imundua to kagi na.Sakay du étanan a bagay a meeta taméy gébwat side ta éwan tam meeta.

4 Mara ti Abel to araw, dahil topéniwala na ta Diyos, éy nangatédsiya ta Diyos ta mas mahusay a bagaykesira to niatéd no aka na a Kain.Dahil to péniwala ni Abel éy nibilangsiya na Diyos a mahusay, a tinanggapna tu niatéd na. Maski nale dén apate ti Abel, éy mégtoldu pabi siyadikitam, da nabaheta tam tu péniwalana a mahusay.

5 Sakay ti Enok: dahil to péniwalana éy éwan siya nate, éng ˈwan ni-agton siya na Diyos ta langet. Ewankan dén siya mineta, da niagton dénna Diyos ta langet. Ey kona sa, da tiEnok éy kinasahatan na Diyos. 6Ewankasahatan na Diyos i éwan méniwaladiya. Dahilan i maski ti ésiya a mag-pasakup ta Diyos, éy dapat méniwalaa te Diyos. Sakay dapat be améniwalaa mangatéd i Diyos ta gantimpala dumagpasakup diya a talaga.

7 Sakay ti Noe: dahil to péniwalana éy binati na tu banta na Diyostungkul to dilobiyo a dumemét,maskiéwan na pabi mineta. Nagimet siya tadikél a abeng, monda meligtas side amététena ta bihéng. Sinunud ni Noei Diyos, éy saya i katunayana ni Noe ate kasalanan du iba a tolay. Sakay siyaéy nibilang na Diyos a mahusay dahilta péniwala na diya.

8 Sakay ti Abraham: dahil to péni-wala na, éy sinunud na i Diyos topégpaange na diya ta iba a banuwana iatéd na diya. Gininanan na tu datia banuwan na, maski éwan na pabitukoy éng ahe i angayan na. 9Dahil topéniwala na, éy inumange a négiyanta iba a banuwan. Dayuan siya ta éya,maski nipangako diya na Diyos a iatédna diya i éya a luta, sakay tu anak na

Hebreo 11:10 323 Hebreo 11:28a Isak, sakay tu apo na a Hakob. I bilede sana ta éya éy tolda. 10Da inumasati Abraham ta pirmi a banuwan talanget a éwan masida, a pinalano naDiyos a ginimet na.

11Sakay ti Sara a asawaniAbraham:dahil to péniwala de, éy pinagkalu-uben siya na Diyos a nagenak, maskida bakés a baug. Kanya nagbuktetti Sara, éy naniwala siya to nipan-gako na Diyos diya, a magenak siya.12 Kanya ti Abraham, maski da lakaydén a tahod éy nagenak tu asawa na abakés dén. Ey gébwat ta éya i étanan alahi ni Abrahamameaadu a tahod! Eynadid i apo-apo ni Abraham éy éwanmabilang, da meadu side a koman ibiton ta langet, o dikaya baybay tadiget.

13 Nadid, diden ya a étanan, éyminate side bagu de nakamtan tu ni-pangako na Diyos dide, a luta de. Peromaski kona sa, éy éwan de inibutantu péniwala de, da inumasa san sidea atdinan side na Diyos. Tukoy de adayuan san side ta mundua, a i tunaya banuwan de éy ta langet. 14 I tolay akona sa, éy kagi de a éwan tamunduaei banuwan de, da i tunay a banuwande éy ta langet. 15 Eng maala-ala deAbraham tu banuwan a kinagébwatande, a saya i banuwan de a sarili, éyte pagkékataon side a magsoli ta éya.16 Pero éwan side nagsoli, dahilan igustu dia éy tu esa a banuwan a laloa memahal. I éya a banuwan éy édseta langet. Kanya i Diyos, éy éwan siyamégalanganin a tanggapén na side atolay na, da nipaghanda na side ta esaa banuwan.

17-18 Nipangako na Diyos ni Abra-ham a meadu siya a apo, a gébwatside ni Isak a anak na. Pero i Diyos,éy pinuhubaan na ti Abraham, a in-utusan na a iatang na tu anak na abunon. Ey ti Abraham, dahil to péni-wala na, éy talaga na a bunon tu anakna. 19 Naisip ni Abraham éng matetu anak na, éy buhayén siya na Diyosa huway. Ey halimbawa a kagi, éykoman i nabuhay ngani dén a huway

tu anak na, da talaga a bunon siya niAbraham, pero sinaway siya na Diyos.

20 Ey nadid ti Isak: dahil to péni-wala na, éy nipanalangin na du anakna a ti Hakob sakay ti Esaw, a kinagina dide a dumemét i oras a talaga apaginhawaén side na Diyos, ayun tonipangako na.

21 Sakay ti Hakob, naniwala be siyata Diyos. To adene siya a mate, éykinombil siya to sahukod na a sinu-mamba ta Diyos. Sakay nipanalanginna du apo na a éduwa, a anak ni Hose.

22Sakay ti Hose, naniwala be siya taDiyos. To adene siya a mate, éy kinagina a siguradu a humektat du Judeo taEgipto. Da matibay i péniwala na taéya, éy nibilin na du apo na a kébilénde tu tulang na éng humektat side.

23 Sakay ti Moises: dahil to péni-wala dena na ta Diyos, éy sinuway detu utus no hari, a kailangan a bunonde du anak du Judeo a lélake. Kanyaniliso de ti Moises ta étélo a bulan, daneta de a memahal a anak.

24 Ey ti Moises, éy naniwala be siyata Diyos. To te idad na dén, éy idelna a ibilang a anak siya no bébe anagpadikél diya. I éya a bébe éyanak no hari. 25 I gustu naa éy méki-agum siya du tolay na Diyos a Judeota hirap de, kesira ta pékiagum nadu Egipto. Maski masaya du Egipto,éy tukoy ni Moises a malipas, dakasalanan ta Diyos i ugali de. 26 I isipni Moises éy maigi pa éy maghirapsiya alang-alang ta tiniyak na Diyos atagapagligtas ta mundua, kesira ta tekayamanan siya ta Egipto. Da umasasiya ta gantimpala a iatéd na Diyosdiya.

27 Dahil to péniwala ni Moises éygininanan na i Egipto, a éwan siyaméganteng to hari ta éya a mégingéldiya. Matibay i isip naa, da koman naimeeta i Diyos. 28Dahil to péniwala niMoises, éy nitatag na i Piyesta na Ala-ala. Inutusan na du Judeo a pahidende ta dige i pintuan du bile de, mondatu anghel a mamuksa éy éwan nabunon du anak de a panganay.

Hebreo 11:29 324 Hebreo 12:729Sakay du Judeo, dahil ta péniwala

de, éy nakaahabes side ta Medideg aDiget. Pinakatian ya na Diyos, mondamakaahabes side ta memade a luta.Pero du Egipto a nanghagad dide, tokéahabes de, éy nalimés side.

30 Sakay du Judeo, éy naniwala beside ta Diyos. Dahil to péniwalade, éy nayuno tu pader ta palebutno banuwan na Heriko, kétapos dea linebut ta pitu a aldew. 31 Tulosdinuklos side du Judeo. Ey te bébe saa medukés, a ti Rahab i ngahen na.Naniwala siya ta Diyos, a tinulunganna i éduwa a Judeo a nagsubuk taéya a banuwan. Ey dahil ta éya, éyéwan siya neramay du kabébayan naa minapuksa, side a éwan naniwala taDiyos.

32 Ey te meadu pa a nagpatunayta péniwala de ta Diyos. Ewan komaari a isalaysay side a étanan dikam.Mara de Gideon, ti Barak, ti Samson,ti Hepte, ti Dabid, ti Samwel, sakay dupurupeta. 33 Dahil to péniwala de, éynatalo de du kalaban de. Du iba éynagimet side tamahusay. I ibaman éyinatdinan side na Diyos ta mahusay. Isénganya dide éy sinaway de du liyon,monda éwan side mégkaget. 34 I ibaéy éwan natutod ta landub na apoy.I iba éy nakaiwas side du talaga didea mamuno. Du iba a mehina tu bégiéy pinasibét side na Diyos. Du ibaéy metapang a lumaban, a tinalo dedu dayuan a sundalu. 35 I sénganya abébe, éy naniwala be ta Diyos. Ey duanak de aminate éy binuhay naDiyos.

Sakay te iba be to araw a nani-wala ta Diyos a naghirap. I sénganyadide éy pinahirapan side na tolay ahanggan a éwan side mate. Idel de aipalégsew, da inumasa side a buhayénside na Diyos ta higit pa a mahusay abuhay. 36 I iba éy dinusta side sakaybinalbal. Sakay te édsa be a nepihesu,a ginapus ta kadena. 37 I iba éy biné-batikal, sakay pinilak side ta lagari. Iiba éy binuno side ta sondang, dahilto péniwala de. I iba éy kulet sanna hayup i badu dia. Inapi side na

tolay, a pinaghirap de side. 38 I iba éyginuminan side ta buked, a négiyanside ta kuweba. Pero ta Diyos éy sidei mahusay a tolay ta mundua.

39Nadid, diden ya a étanan éy kasa-hatan na Diyos, da naniwala side diyata mahusay. Pero i pangako na Diyosdide, éy éwan natupad to kapanahu-nan de. 40 Da mas memahal i planona Diyos dikitam nadid, a sikitam éykagumande bagu tupadénnaDiyos tunipangako na.

12Parusaan Na Diyos Du Anak Na

1 Nadid, kona sa i ugalia du méni-wala to araw. Kanya sikitam éy dapatkitam a umaheg dide, da nipeta dedén i tama a ugali na méniwala taDiyos. Dapat tam a ibutan i maskianya a kasalanan tam, monda masug-sug tam i Diyos ta mahusay. 2 Isipéntam ti Jesus. Siya i kinagébwatan napéniwala tama. Siya be i mégpatibayata péniwala tam. Ewan siya nasanikea nate to kudos, da tukoy na a masayasiya ta kétapos na éya. Ey nadid éykaguman siya na Diyos ta langet améghari.

3 Alélahanén moy éng kodya na anagtiis ta hirap dahil dumakasalanana tolay a méiyamut diya. Isipénmoy ya, monda sikam éy éwan kammanghina tu isip. 4 Da entan moy,maski te hirap kam da inidelan moytu medukés a ugali, éy éwan tu nang-buno dikam. 5 Bakit, kinaleksapanmoy wade dén tu hatul na Diyosdikam a anak na? I kinagi naa, éy“Sikam a anak ko, éy pansingén moy

ta mahusay bagay tolduan takam ta hirap moy. Diyan kammalungkut bagay parusaan takam. 6 Da tolduan ko du anakko a mahal ko, a parusaanko i bawat esa dide, mondamatutu side.”

7 Tanggapén moy i parusa na Diyosdikam. Bakit, tu te anak, éwan na be-man parusaan, monda matutu siya?Saya i katunayana a ibilang kam na

Hebreo 12:8 325 Hebreo 12:27Diyos a anak na a tunay. 8 Eng éwanna kam parusaan, éy siguru éwan nakam anak a tunay. 9 Mara du dédikéltaméy pinarusaan de kitam to kéanaktam pabi, éy gumalang kitam dide. Eyanya, éwan lalo a maari a ipasakupkitamNama tamaDiyos éngparusaanna kitam? Da parusaan na kitamta mahusay, monda mabuhay kitam.10 Du dédikél tam, éy pinarusaan dekitam to kéanak tam, ayun ta isip de.Pero i Diyos éy parusaan na kitamta ikaigi tam, monda magsisi kitam,mondamagingmahusay kitam a konadiya. 11 Mentaras parusaan kitamna Diyos, éy malungkut kitam. Perokélipas na éya éy mahusay dén i ugalitam, a mapayapa dén i buhay tama.

Dumiretso Kam Ta Tunay a Dilan12 Kanya sikam a mélungkut ta pé-

marusa na Diyos dikam, éy patibayénmoy tu péniwala moy. 13 Dumiretsokam ta tunay a dilan, monda du kagu-man moy a ménghina tu isip ta péni-wala, éy mapatibay moy side.

14 Pumilit kam a mékisuyu taétanan a tolay, sakay gemtén moyi mahusay. Da éwan moy meta iPanginoon éng éwan kam sa kona.15 Mangilag kam, a diyan ginananna maski ti ésiya dikam i kagbi naDiyos. Mangilag kam, makay te esadikam a mégimet ta medukés; éngkona sa éy makay matolduan nadu kaguman moy ta medukés be.16Mangilag kam, makay te esa dikama pabayan na tu péniwala na ta Diyos,a kona ni Esaw to araw. Da ti Esawéy nipalit na i karapatan na a bilangpagkapanganay na, para ta esa san apéngan. I kaluuben na Diyos diya, éybasta pinabayan na a para ta kanénsan. 17 Ey kétapos na éy nagsisi siyaa nagsanget, da gustu na atdinan siyanama na to mana na. Pero inidelansiya nama na, da nipalit na dén towadi na ta kanén.

18Nadid, i pégpasakup tam ta Diyosnadid, éy éwan kona du Judeo to araw.Da side, to pégpasakup de ta Diyos,

éy inumange side to dikél a bukedta Sinay. Te méglandub a apoy taéya. Sakay te diklém, sakay te bagyo.19 Nakabati side ta éya ta ténog notambuli, sakay ta boses na Diyos amedegsén. Pékabati de ta boses naDiyos, éy méganteng side. Mékiohonside diya a diyan dén siya mégkagidide. 20 Da éwan de kaya tu utusna Diyos, a éwan kan maari i maskiti ésiya a umadene to buked. Maskitolay, maski hayup, kagi na, éngumadene side to buked éy batikalénde a hangganmate. 21Talagamakaan-teng i métan-aw dia to buked. Pati tiMoises éy méganteng a tahod.

22 Pero sikitam, to pégpasakup tamta Diyos, éy éwan kitam inumantenga kona diden ya to araw. Da mera-may kitam dén du tolay a sumésambata Diyos ta iba a buked a ngén-gahinan de a Sion. Halimbawa éysaya i banuwana na Diyos ta langet.Saya i édseana na meaadu a anghel.23 Nasakup kitam dén du étanan aanak na Diyos a nelista dén i ngahende ta langet. Nékiagum kitam dén taDiyos. Siya i manghukum ta tolay.Tumagubet kitam dén du kaliduwadu mahusay a tolay na Diyos a mi-nate dén. 24 Nipasakup kitam dénni Jesus. Siya i nagimita ta bigu atipan a monda tanggapén kitam naDiyos. Ta pamag-itan no dige na, éynilinis na kitamdén to kasalanan tam.Mahusay tu dige na to dige ni Abel, datu dige ni Abel éy tanda ya na parusana Diyos.

25 Kanya sikam éy mangilag kam, apansingén moy tu kagi na Diyos. Daentan moy du tolay to araw a inu-midel to kagi ni Moises dide a gébwatta Diyos: pinarusaan side na Diyos! Eyanya sikam? Isip moy éwan kam ma-parusaan be éng pabayanmoy tu kagina Diyos nadid? 26To éya éy naglinduli lutaa to boses san na Diyos. Peronadid éy kinagi na a kédemét na oraséy palindulén na man dén i luta éyta langet! 27 I kahulugen na éya, éyibutan na Diyos i étanan a linalang na.

Hebreo 12:28 326 Hebreo 13:21Basta i manatili sana éy tu kaharianna.

28 Kanya magpasalamat kitam taDiyos, da sakup kitam dén na kahar-ian a éwan maibut. Dapat sumambakitam diya ta kasahatan na. Dapatgumalang kitam diya a umanteng ki-tam. 29 Da i Diyos éy koman i apoy amakaapong.

13Gimet a Kasahatan Na Diyos

1Tulos mahalén moy tu top moy tapéniwala. 2 Patulusén moy be i tolaya taga iba a banuwan a éwan moynatenggi. Te tolay to éya a nagpatulosta tolay ta bile de, éy éwan de tukoya anghel bale side a gébwat ta langet!3Aguman moy du kaguman moy a pi-hesu dén. Kagbian moy side a komankam be i nepihesu ta pégéisip. Agu-man moy be du méghirap, a komankam be dén i méghirap.

4 Diyan tu mégkagi a medukés augali i péngasawa. Matapat kamta asawa moy, a diyan tu mén-gibébi. Parusaan na Diyos tu mén-gibébi sakay tu méngagew. 5 Diyankam medémot ta kuhata. Basta tamadén dikam tu kuhata a édse dikam. Dakagi na Diyos a éwan na kampébayan.6 Magkompiyansa kam ta Diyos, amégkagi kam ta kona se: “I Pangi-noon ko i tumétulung diyakén. Ewanék méganteng. Anya i pékialamadiyakén na tolay?”

7Alélahanén moy du bahala dikamto éya. Side i nagpahayaga dikam takagi na Diyos. Isipén moy tu ugalide to nikate de, sakay ahigén moy tupéniwala de. 8 Ti Jesu Cristo éy éwanmabagu, hanggan to araw, a hanggannadid, a éwan tu katapusan. 9 Diyankam malinlang ta iba a pégtoldu asari-sari. Maigi pa éy patibayén tam iisip tama ta tulung na Diyos, da éwanmaari tu utus a tungkul ta pagkain amangtulung dikitam ta péniwala tam.

10 Sikitam a méniwala ni Cristo, éytukoy tam a niatang siya to kudosa para dikitam. Ey du padi a Judeo

a mégatang pabi ta hayup éy éwanside tulungan ni Cristo, da éwan sideumasa diya to péngiatang diya to ku-dos. 11 Du padi to simbaan de, éykembil de tu dige na hayup ta lubukno kuwarto na Diyos, a saya i iatéd naa para ta kasalanan de. Pero du hayupa binuno de, éy tutudén de ta luwasno banuwan de. 12 Ey kona be sa tiJesus, da binuno de be siya ta luwas nobanuwan,mondamalinis na i tolay dukasalanan de ta pamag-itan no digena. 13 Kanya sikitam, éy dapat kitama uméange ni Jesus a aldew-aldew, adiyan kitam dén umasa to dati a rili-hiyon na Judeo. Dapat mégtiis kitambe ta hirap a kona diya, to péngiluwasde diya ta banuwan a bunon. 14 Daéwan kitam se tu pirmi a banuwanta munduae. Engˈwan, uhayén tam ikédemét na banuwan na Diyos. Sayai pirmi a pégiyanan tam. 15 Kanyasikitam éy dapat purién tam i Diyosa palagi, dahil ni Jesus. Saya i iatédtama diya. Mégkagi kitam ta tolay agustu tam ti Jesus. 16 Gemtén moy imahusay, sakay tulungan moy i iba atolay, da saya i kasahatan na Diyos.

17 Pasakup kam du tagapamahaladikam, da side i mégalagaa dikam améniwala. Ey panagutan de ta Diyostu tungkulin de, éng tama, o éngmali.Eng sundinmoy side, éymasahat sideta pégtupad de to tungkulin de. Peroéng éwan, éy malungkut side. Engkona sa, a éwan kam sumunud, éyéwan ya makaigi dikam.

18 Ipanalangin moy kame. Tukoyme a éwan kame tu medukés a ugali,éng ˈwan gustu me san a gemtén imahusay. 19 Ipanalangin ék moy, agemtén na Diyos a makasoli ék agaddikam.

20Diyos i méngatéd ta kapayapaan.Siya i nangbuhay ni Panginoon tam aJesus. Ti Jesus i mégpastor dikitama tupa na, dahil to dige na to nikatena. I dige na éy saya i katibayanno pangako na a tanggapén kitam naDiyos. Ey éwan ya malipas. 21Maano,tulungan na kam ta étanan, a monda

Hebreo 13:22 327 Hebreo 13:25makagimet kam ta buu a kaluubenna. Maano gemtén na dikitam i kasa-hatanna, ta pamag-itanni Jesu Cristo.Purién tam ti Cristo a éwan tu katapu-san.

22 Sikam a tétotop ko, i pékiohonkua dikam, éy baten moy ta mahusayi hatul ko a éye dikam ta sulatae, daapehit san ye a sulat. 23 Ti Timo-teo a top tam, éy nakaluwas dén tapihesu. Eng dumemét se siya agad,éy kuyugén ko siya ta kéange ko sinadikam.

24 Ipékikumusta moy kame duméniwala ni Jesus ta ina, sakay dutagapamahala dikam. Mékikumustadikam du top tam a taga Italia.

25 Maano kagbian kam na Diyos tamahusay. Ewan dén.

Santiago 1:1 328 Santiago 1:21

Tu Sulat niSantiago1Gébwat ye ni Santiago a utusan na

Diyos, sakay ta Panginoon Jesu Cristo.Saye i sulat kua du étanan a tolayna Diyos a mégiyan ta iba-iba a partina munduae. Mékikumustaék dikam.2 A tétotop ko, i hatul kua dikam, éydapat masaya kam éng te dumemétdikam a hirap. 3 Dahilan éy tukoymoy dén a lalo a tumibay tu péniwalamoy éng tiisén moy ta mahusay tuhirap moy. 4 Kanya tiisén moy san tuhirap moy, monda maging mahusaytu péniwala moy ta Diyos, mondaéwan kam kulang tu isip. 5 Pero éngte esa dikam a éwan makapospos tamahusay a gemtén na, éng manalan-gin siya ta Diyos, éy atdinan na siya tatama a isip na. Da i ugalia na Diyos éymebait, sakay méngatéd siya. 6 Peroéng manalangin kam ta Diyos, éykailangan a méniwala kam a agumanna kam. Diyan kam mégalanganindiya. Dahilan tu mégalanganin, éykapareho na tagmék ta diget a pasoli-soli, éng mabati na i pahés. 7 I Diyos,éy éwanna atdinan a talaga i kona sa atolay a mégalanganin diya, 8 da éwansiya mégkatiwala ta Diyos, éng éwan,pasoli-soli san tu isip na.

Du Mayaman Sakay Du Mahirap9 Nadid, du kaguman tam a mahi-

rap, éy dapat masaya side, da mahalside na Diyos. 10 Sakay du kagumantam a mayaman, éy dapat masaya beside éng maging mababa side. Dahi-lan du mayaman a tolay, éy malipassan side a koman i bulaklak 11 bagaymabati na tu pasi na bilag. Da késikatna bilag a mepasi, éy malanés i bulak-lak a hanggan mate. Pati tu kemahalde, éy maibut be. Nadid, kona be sai mayaman a tolay, a mate be side aginanan de tu kayamanan de.

Anya I Mangtokso Ta TolayTa Ipagkasala Na?

12 Masuwerte ngani i tolay éngéwan na ibutan tu péniwala na taDiyos, éng dumemét diya i hirap na.Da kélipas na péngpuhuba na Diyosdiya, éy atdinan na siya ta gantimpalana a nipangako na a para du tolaya mégmahal diya---buhay a éwan tukatapusan.

13 Nadid, éng mabati na tolay ate méngtokso diya ta ipagkasala na,éy diyan siya mégkagi a “Tinoksoékna Diyos.” Ewan! Da éwan méng-tokso i Diyos ta tolay, éy éwan be tumakapagtokso ta Diyos ta ipagkasalana. 14 Eng ˈwan, tu gustu na tolaya medukés, éy saya i méngtoksoadide ta ipagkasala de. 15 Nadid, tugustu na tolay a medukés, éy tulosna a mangatéd dide ta ipagkasala de.Ey nadid tu ginimet de a kasalanan,bagay meadu dén, éy siya dén ya imamakatea dide. 16Kanya, a tétoptopko, diyan kam magkamali ta éya.

17 Tandaan moy ye: i étanan adumédemét dikitam a mahusay, éyDiyos i méngatéda dide. Siya inaglalanga du medemlag ta langet.Ey side a medemlag ta langet, éymabagu, da éng mensan éy mehinatu demlag de. Pero i Diyos, éy éwanmébagu, maski nikésiya. 18 Sakayginimet kitam na Diyos a anak na, dasaya i kaluuben naa. Ginimet na yato pégpaliwanag na dikitam ta tunaya baheta. Ginimet na ya da gustu naéy mataas kitam du iba a linalang naa tolay.

Sugsugén Moy I Kagi Na Diyos19Nadid, a tétotop ko, tandaanmoy

ye: maigi pa éy sipagen moy a még-bati ta kagi na Diyos. Pero diyankam méseplot a mégkagi, at sakaymégingél. 20Dahilan éngmeingél i to-lay, éy éwan de masugsug i kaluubenna Diyos dide.

21 Kanya ibutan moy i étanan augali moy a medukés. Magpasakupkam ta Diyos tamahusay, a tanggapénmoy i kagi na a nipaliwanag na dénta isip moya. Da saya i méngatéda

Santiago 1:22 329 Santiago 2:16dikam ta kaligtasan moy. 22 Pero éngisipmoy a tama dén tu gimetmoy éngbaten moy san tu kagi na, éy magka-mali kam! Kailangan sundin moy be.23 Dahilan, tu mégbati san ta kagi naDiyos, sakay éwan na sundin, éy malisiya! Mara kuman siya i esa a tolaya entan na tu mudet na ta salaming.24 Pero kéhektat na éy kaleksapan naagad tu mudet na. 25 Pero i utus naDiyos éy tama, amaari amégpalaya tatolay. Kanya éng sugsugénmoy ina tamahigpit, a éwan moy kaleksapan, éyatdinan kam na Diyos ta suwerte moyta maski anya a gemtén moy.

26 Anya, makay sakali éy te tolaysina dikam a isip na éy mékidiyos tamahusay? Pero tandaan moy, éngéwan namatipid tu dila na amégkagi,éy éwan tu pasa tu pékidiyos na. 27 Itunay a mékidiyos éy tu mégalaga taulila sakay ta bilo a bébe ta hirap de.Sakay éwan siya umaheg ta ugali tamundua a medukés. Saya i tunay amékidiyos ta mata Nama tam.

2Diyan Moy Apién I Tolay

1 Nadid, sikam a tétotop ko, éngméniwala kam a talaga ta Panginoontam a Jesu Cristo, éy bakit du maya-man san i iyégalang moya, sakayapién moy du pobre? 2-3 Halimbawa,te lélake a mayaman a somdép tapégmitingan moy a te badu a mema-hal, sakay te sangkalan a gintu. Eyigalang moy siya, a pégiknudén moyta bangko a mahusay. Mamaya-mayaéy te somdép kanbe a lélake a pobre, amedukés i badu na, sakay pégiknudénmoy san siya ta luta. 4 Eng kona sa éyanya? Ewan beman ya katunayan a teisip kam a medukés? Da akala moy éymahusay dumayaman, pero du pobreéy apién moy san. 5 Tandaan moyya, a tétotop ko; du pobre a tolay tamundua, éy side ya di pinilia na Diyosa méniwala diya ta mahusay. Side yadi pinili naa a te sakup ta kaharian na,

da saya i pangako na a gantimpala nadu mégmahal diya.

6 Pero sikam, bakit apién moy dupobre? Ti ésiya i méngdayaa dikam?Ti ésiya i méngidimandaa dikam, éngéwan du mayaman? 7 Side ngani iméngpintasa ta memahal a ngahen niJesus a te sakup dikitam.

8 Nadid, tama ngani tu gimet moyéng sundin moy a talaga tu mahalagaa utus na Diyos a édse ta kasulatanna, a i kagi naa, éy “Mahalén mo tukapareho mo a kona ta pégmahal mota bégi mo.” 9 Kanya éng igalangmoy du mayaman, sakay apién moydupobre, éy te kasalanan kamayun tautus na Diyos; dapat kam a parusaan.10Mara, éng sundin na maski ti ésiyai étanan a iba a utus na Diyos, peronilabag na tu isesa san, éy ibilang naDiyos a nilabag na dén i buu a utusna. 11 Da kinagi na Diyos, a “Diyan kamengibébi éy ta méngilélake.” Sakayutus na be a esa, éy “Diyan ka mé-muno.” Nadid, maski éwan ka mén-gibébi, éng mamuno ka éy nilabagmo i buu a utus na Diyos. 12 Kanyamangilag kam ta gimet moy sakayta pégkagi moy, dahilan éy hukuménkam ayun ta utus a magpalaya tatolay. 13 Sakay i Diyos éy éwan siyatu kagbi éng hukumén na i tolay aéwan makapospos a méngagbi. Peroi mekagbi éy éwan dapat a umantengta oras na péghukum.

I Katunayan Na PéniwalaMoy Ey Tu Gimet Moy

14 A tétotop ko, anya wade i pékin-abanga na tolay éng kagi na a méni-wala siya ta Diyos, pero éwan na bemapatunayan tu gimet na amahusay?Meligtas wade siya ta kona sa a péni-wala? Ewan. 15Mara, éng te kagumankam a mahirap, a éwan side tu badusakay kanén. 16Engmara, péglakadénmoy side a kagi moy, a “Kagbian kammaka na Diyos, a paketan na kam tabadu moy éy ta kanén moy.” Na-did, anya i kabuluhan na éya a kinagimoy éng éwan moy side atdinan ta

Santiago 2:17 330 Santiago 3:12kailangan de? 17 Eng kona san sa tupéniwala moy, a éwan tu kahalo agimet amahusay, éy éwan dén tu pasatu péniwala moy.

18 Makay te mékipégsuway, a kagina, “Eng méniwala san i tolay, éytanggapén siya na Diyos.” Pero isengbet kua ta éya, éy importante bea gemtén na tolay i mahusay. Da éngéwan moy gemtén i mahusay éy ahei katunayan moya a méniwala kama talaga? Kanya éng gemtén tam imahusay éymeta du tolay améniwalakitam ni Cristo a talaga. 19 Ataay,isip mo meligtas ka da méniwala kaa isesa i Diyos? Ewan! Da pati dudimonyo éy méniwala ta éya, sakayside éy méganteng a tahod! 20 Dikéli kamalian na tolay, éng isip na hustudén tu péniwala na, éng éwan na begemtén i mahusay. Entan moy 21 tuapo tam a Abraham. Tinanggap siyana Diyos dahil to gimet na a mahusay.Da sinunud na i Diyos, a talaga na aiatéd diya tu anak na a ti Isak to pé-gatangan. 22 Entan moy: tu péniwalana éy te halu a gimet a mahusay. Tuginimet na, éy saya i nagpatibaya topéniwala na. 23Kanya katutuhanan tukagi to kasulatan, a kagi na a “Kanyatinanggap na Diyos ti Abraham éydahil to péniwala na diya.” Sakaydinulaw de ti Abraham a kadimoy naDiyos. 24 Ewan moy meta? Kanyatinanggap na Diyos i tolay éy dahil togimet na a mahusay; éwan dahil tapéniwala na san.

25 Kona be sa tu medukés a bébe, ati Rahab--tinanggap be siya na Diyosdahil to gimet na a mahusay. Dapinatulos na i éduwa a Judeo a még-subuk to banuwan na. Sakay pinadi-man na be side to iba a dilan, mondaéwan side madikép. 26Tu bégi a éwantu espiritu, éy pate dén. Ey kona besa i péniwala mo; éng éwanmeagum igimet a mahusay, éy éwan be tu pasa.

3Tu Halimbawa Ta Dila

1 A tétotop ko, diyan moy pil-itén a meadu dikam i magtoldu. Datukoy moy, sikame a mégtoldu, éylalo a mahigpit i parusa me éng még-toldu kame ta mali. 2 Medalas ki-tam a étanan a mégkamali. I tolay aéwan mégkamali ta kagi na a maskinikésiya, éy siya i mahusay a tolay.Siya i maari a mangtipid ta sarili na.3Eng mara tu kabayo, bagay binukad-uan tam i labi naa, éy maari tam siyamapasuku, a paangen tam ta maskiahe i gustu tam. 4 Ey kona be sa tuparaw. Maski dikél siya, maski itogladna mesibét a pahés, éy maari tu ti-monel a péglakadén na ta maski ahei gustu na, dahil to timon a kétihék.5Ey kona be sa i dila na tolay, damaskikétihék be, éy mesibét be a kaparehona kétihék a bukadu sakay kétihék atimon. Ey dikél be i tarabaho na.

Mara i dila, éy kapareho no kétihéka dingat na apoy a makatutod ta dikéla talon. 6 I dila na tolay, éy komani apoy, da makagimet ta medukés. Ikégébwatana namedukés ta mundua,éy tu dila. Siya i mégpadukés taétanan a bégi tam. Siya i ménglokuadikitam ta étanan a buhay tam. Ey tugimet na dila amedukés, éy gébwat niSatanas. 7 Maari i tolay a mégpaamota maski anya a kalase a hayup. Patii manok, sakay ulag, sakay ikan, éynasupil na tolay. 8 Pero éwan masupilna tolay i dila. Medukés i dila, a éwanmo madaig. Putat ina ta kamandaga makate, da makasaket éng mégk-agi. 9 Saya i gamit tama a mégpuri taPanginoon tam a Ama tam. Ey siya beya i gamit tama a mégbauy ta tolaya linalang na Diyos a kapareho na.10Bakit lumwas ta esa a labi imahusaya kagi éy ta medukés a kagi? A této-top ko, éwan maka maari a mégkunakitam sa. 11 Bakit, te mahusay a di-nom sakay te medukés be a dinom alumwas ta esa a bukal? Ewan! 12Maratu abukadu, éwan makapagbunga tabayabas. Sakay tu lanot éy éwanmakapagbunga ta abukadu. Ey konabe sa i diget--éwan ka sa makasagéb

Santiago 3:13 331 Santiago 4:14tamahusay a dinom. Ey konamaka besa dikitam: mahusaymaka san i kagintama, a éwan tu halo a medukés.

Ugali Na Tolay a Te Talinunga Gébwat Ta Diyos

13 Nadid, éng te tolay dikam amatalinung, a maari a magtoldu, éymaigi éng palagi a mahusay i ugalina. Maigi be éng mebait siya, dasaya i katunayan na a matalinung atalaga. 14 Pero éng ménaghili kam dukapareho moy, a gustu moy a sikam imataasa dide, éy medukés. Mara, éngte esa dikam a kona sa, éy diyan siyamégpalalo a matalinung, da mebuliya. 15 I éya a kalase na katalinung,éy éwan gébwat ta Diyos, éng éwan,gébwat san ta ugali ta mundua sakayta isip na tolay, sakay du dimonyo.16 Tandaan moy, maski ta ahe, éng tetolay aménaghili, a gustu de amagingmataas du kapareho de, éy te ligalig taéya dide, sakay te gimet sa amedukés.17 Pero tu tolay a te talinung a géb-wat ta Diyos éy mahusay siya. Iugalia na éya éymebait sakay kagbianna du kapareho na, a tulungan naside. Ewan siyamégbagu-bagu tu isip,sakay éwan be siya mégwari-wari.18 Nadid, side a tiwasay, a mégpayoside du kapareho de, éy pagemtén deside ta mahusay.

4Diyan Moy Sugsugén I Ugali Ta

Mundua1Anya wade i sapula na pinéglébu-

gen moya? Ewan beman gébwat tahilig na bégi moya a medukés. Sayai mangligalig ta isip moya. 2 Tegustu kam a alapén, pero éwan moymaalap. Kanya magayak kam a ma-muno. Gustu moy i koo na iba,sakay éng éwan kam makaalap, éymékelbug kam. Ewan moy maalapi gustu moy, da éwan moy agidénta Diyos. 3 Sakay tu agidén moy taDiyos, éy éwan na iatéd, da medukési hangad moya. Gustu moy san parata kalayaan moy. 4 Ayhay, sikam a

pinabayan moy tu péniwala moy taDiyos! Ewan moy beman tukoy adu ménugsug ta ugali a medukés tamundua, éy maging kontara side naDiyos? Entan moy, maski ti ésiya a tegustu ta ugali ta mundua, éy kalabanna Diyos. 5 Bakit, akala moy wadeéy éwan importante tu kasulatan naDiyos? I kagi naa éy Tu Espiritu aniatéd na Diyos dikitam, éy sala na amahal tam i kontara ta Diyos. 6 Perotulungan kitam na Diyos ta mahusay.Da kagi no kasulatan, a “Kontara naDiyos du palalo, pero tumulung siyadu mababa.”

7Kanya imaigia dikam, éy ipasakupkam ta Diyos. Labanan moy ti Sa-tanas, éy ginanan na kam a talaga.8Umadene kam ta Diyos, éy umadenebe siya dikam. Sikam a makasalanan,éy linisan moy i ugali moy. Sikam amégsalawahan san ta péniwala moy,éy patibayén moy i isip moya. 9 Sakaymagsisi kam a pagsangitan moy tukasalanan moy. Diyan kam masaya amégngihit ta kasalanan moy. 10 Sakaymagpababa kam ta Diyos, éy itaas nakam.

Diyan Kam Mégpintas11A tétotop ko, diyan kammégpin-

tas ta kakaguman moy. I mégpintasta kaguman na, éy idelan na be i utusna Diyos. Nadid, éng idelan moy iutus na Diyos, éy talaga a éwan moysundin. 12 Bakit isip moy maari kamamégkagi a te kasalanan du kagumanmoy? Ewan ya tama. Diyos i nagimitata utus na. Siya san i maaria a mag-pintas ta tolay. Tandaanmoy, siya sani maari a mangiligtas ta tolay. Sakaysiya be san i maari a manghukum tatolay.

13 Nadid, batenék moy, sikam amégkagi, a “Maglakad kame ta gabiata iba a banuwan, a magnigosiyokame sa ta esa a taon, a monda mag-ingmayaman kame.” 14Bakit mégisipkam ta kona sa, pero éwanmoy isipéni Diyos? Entan moy, éwan tam tukoy imanyaria dikitam ta gabia, da koman i

Santiago 4:15 332 Santiago 5:16kuném i buhay tam, a matunaw agad.15 Ewan! I maigi a kagi moy, éy “Engkaluuben na Panginoon, éy mabuhaykame, sakay itulos me tu gayak mea gemtén.” 16 Pero sikam, éng még-palalo kam ta gayakmoy a gemtén, éymagkamali kam ta dikél. 17 Tandaanmoy ye: éng tukoy na maski ti ésiyai tama a gemtén na, sakay éwan natulos a gemten, éy te kasalanan siya.

5Dapat Mangilag I Mayaman

1 Nadid, sikam a mayaman, tan-daan moy i kagin kuae. Magsisikam a magsanget kam ta dikél, date dumemét dikam a hirap a talaga!2 Neta na Diyos a éwan tu pasa tukayamanan moy. Sakay tu meadu adamit moy, éy kutamén dén. 3 Sakaytu kuhata moy a niimbak moy, éypinikas dén. Sakay tu pikas na, éysaya i tandaa na kasalanan moy. Sayai katunayana a medémot kam. Isipmoy wade éy tu niimbak moy a parata esa a panahun, éy kuhata. Peroéwan! Eng éwan, i niimbak moy aéya, éy parusa moy a apoy! 4 Enta ˈmoy, neta dén na Diyos a te liso tabile moy tu suweldu du dinaya moya tarabahador moy. Sakay nabatidén na Mataas a Diyos i sanget dia.5-6 Pinarusaan moy be du éwan tukasalanan, sakay pinabunu moy side.Ey éwan side linumaban dikam. Perosikam, éy melagin san i buhay moy,a meadu i kalayaan moy. Pero éwanmoy alélahanén i péghukum na Diyosdikam. Kapareho kam no baka apinatabi a éwan na tukoy éng adenedén siya a bunon.

Magtiyaga Kam a MaguhayTa Kédemét Na Panginoon

7 Nadid, sikam a tétotop ko,magtiyaga kam pa a hanggan takédemét na Panginoon. Mara,entan moy tu ménubigan, mégtiyagasan siya a hanggan éwan malutotu pahay na. Sakay maguhay besiya ta panahun na uden, monda

makataluk. 8 Ey nadid sikam, éydapat kam be a magtiyaga. Patibayénmoy i isip moya, da adene dén ikédemét na Panginoon. 9 Diyan kamnégpipintas, a tétotop ko, mondaéwan kam hukumén na Diyos. Daadene dén i péghukum na Diyos tatolay. 10 Tandaan moy du purupetato éya a inutusan na Diyos. Bastatiniis de san tu kahirapan de. Eysé ˈ maka ya i ahigén moya. 11 Kagitam a masuwerte du mégtiyaga,sakay mégtiis. Nabaheta moy dénti Hob, tungkul to pégtiis na. Tokélipas no hirap na, éy ginimet siyana Panginoon a mahusay. Saya ikatunayan a mebait i Panginoon, améngagbi ta tolay.

12 Nadid, a tétotop ko, i mahalagaa utus ko dikam nadid, éy diyan kamménumpa bagay mangako kam ta to-lay. Diyan moy kagin a i sistiguna kagi moya éy luta éy ta langet.Diyan moy isumpa a maski anya isistigu na kagi moya. Eng éwan, imaigia, éy umo kam san dén, o dikayaéwanén moy san dén, monda éwankam parusaan na Diyos.

Hatul a Tungkul Ta Panalangin13 Nadid, éng te esa dikam a te

hirap, éy dapat manalangin siya. Engte esa dikam a masaya, éy dapatmagkanta siya ta kanta a puri taDiyos. 14 Eng te esa dikam a te saketéy dapat pauwet na du tagapamahalaamatétanda ta simbaanmoya,mondaipanalangin de siya. Sakay kuluan deta langis, a dulawan de i ngahen naPanginoon. 15 Ey du manalangin, éngumasa side ta Diyos, éy maghusay tute saket. Pahusayén na Panginoon atalaga. Sakay éng te kasalanan siya adati, éy pagpasensiyaan siya na Diyosta éya.

16 Kanya i maigia dikam, éy ipagta-patmoy du kagumanmoy i kasalananmoy. Sakay ipanalangin moy bei bawat esa, monda magamot kaméng te saket kam. Da entan moy, ipanalangin na mahusay a tolay, éy

Santiago 5:17 333 Santiago 5:20dikél i kabuluhan na. 17 Mara ti Eliasto araw: kapareho tam san siya atolay, pero to pénalangin na a éwanumuden, éy étélo a taon éy ta kalahatia éwan tu uden! 18Nadid, to pénalan-gin na a huway, éy naguden man dén,a nagbunga man dén i halaman natolay.

19 A tétotop ko, éng mara te esadikam a umadeyo ta tunay a péniwalatam, éy maigi éng mapasoli siya noesa a kaguman na. 20 Tandaan moy,éng mapasoli moy tu kaguman moya te kasalanan, éy meligtas moy tukaliduwa na ta parusa na Diyos. Sakaypati, éy pagpasensiyaan na Diyos ikasalanan na a meadu. Ewan dén.Santiago.

1 Pedro 1:1 334 1 Pedro 1:18

Tu Purumeru a Sulat niPedro1 Gébwat ye ni Pedro, a apostol ni

Jesu Cristo. Saye i sulat kua du pinilina Diyos a tolay na a nangalat dén taiba-iba a banuwan: ta Ponto, sakay taGalasia, sakay ta Kapadosia, hangganta Asia, hanggan ta Bitinia. 2 Sikaméy pinili kam Nama tam a Diyos sa-pul to sapul, da saya i kaluuben na.Kaluuben na a sikam i ibukod naa amaging tolay na, a ipasakup kam niJesu Cristo. Ey gimet ya na Banal a Es-piritu. I nipangibut naa ta kasalananmoy éy tu digi na. Edse maka dikam ibiyaya na Diyos, sakay ta kapayapaan.

Matibay I Pag-asa Tam3 Salamat ta Diyos, a Ama no Pangi-

noon tam a Jesu Cristo. Dahil takagbi na a dikél, éy nienak kitamdén a huway, a anak kitam nadid naDiyos, sapul to nikabuhay a huwayni Jesu Cristo. Kanya matibay i pag-asa tama, 4 a umasa kitam ta gantim-pala na Diyos a para dikitam a sakupna a tolay. Hinanda na dén ya talanget, da éwan sa mabagu, sakayéwan maibut, sakay éwan malipas.5 Dahil ta péniwala tam, éy alagaankitam na Diyos ta kapangyarian na,hanggan méguhay kitam ta kalig-tasan tam a dumemét ta katapusan napanahunae.

6 Nadid, dapat a masahat kam taéya, maski mélungkut kam nadid tasari-sari a hirapmoy. Diden ya a hirapmoy éy ipangpuhuba dikam na Diyos.7Mara ta gintu, éy puhubaan na tolayta apoy, mondameta de éng tunay. Eykona be sa i péniwala moy; puhubaanna Diyos, monda meta na éng tunay.I péniwala moya, éy mahigit pa takamahal na gintu. Nadid, éng metana Diyos a tunay i péniwala moya, éypurién na kam ta aldew a késoli niJesu Cristo. Sakay igalang na kam be.8Nadid, maski éwan moy pabi neta tiJesus, éy tukoy ko a mahal moy dén

siya sakay méniwala kam dén diya.Kanya mésahat kam a tahod a tahod,9 da makamtan moy i kaligtasan nakaliduwa moya, da saya i keangayanana péniwala moya.

10 Entan moy du purupeta to araw,siniyasat de ta mahigpit i tungkul taéya a kaligtasan. Side i naghulaatungkul ta mahusay a iatéd na Diyosdikam. 11 Siniyasat de éng nikésiya ideméta na éya, sakay éng kodya na amanyari, dahilan nipaisip dide na Es-piritu ni Cristo i tungkul ta panahuna éye. Sakay nipahayag dide na Es-piritu a maghirap ti Cristo, sakay ni-pahayag na be dide i kapangyarianni Cristo ta kétapos na a maghirap.12 Nipahayag na Diyos diden ya apurupeta a éwan matupad i éya apéghula de ta panahun de a sarili, éngˈwan nadid a panahun tam. Ey nadid,du utusan na Diyos, éy nipahayag dedén dikam i Mahusay a Baheta, danipaliwanag dide na Banal a Espiritu.Ey du anghel ta langet, éy gustu de bea mapospusan i éya.

Kailangan a Maging Banal Kam13Kanya nadid, éy patibayén moy i

isip moya. Ingatan moy i bégi moya.Umasa kam ta mahigpit ta mema-hal a iatéd na Diyos dikam ta késolini Jesu Cristo. 14 Da anak kam naDiyos, éy sundinmoy siya. Diyanmoygégemtén a huway tu ugali moy toéwan moy pabi pékapospos ta katu-tuhanan. 15 Engˈwan, dapat a magingbanal kam ta étanan a gimet moy, dabanal i Diyos. 16 Da i kagia ta kasula-tan, éy kailangankan amagpakabanalkam, da banal i Diyos.

17 Nadid, éng dulawén moy iDiyos a Ama moy ta panalangin,éy kailangan a igalang moy siyahabang buhay kam. Tandaan moy,siya i maghukuma ta étanan a tolayayun to ginamet de, a éwan siya tukampian. 18 Tukoy moy dén éng anyai nipanubus naa dikam to medukésa ugali moy a gébwat du apo moy.Bakén a kuhata i nipanubus naa

1 Pedro 1:19 335 1 Pedro 2:12dikam, da maibut ya. 19 Eng ˈwani nipanubus naa dikam, éy tu digeni Cristo. Siya i tupa a éwan tukapintasan, a nipagtubus na Diyos takasalanan na tolay. 20 Bagu linalangi mundua, éy nihanda dén siya naDiyos ta éya a gimet na. Ey nadid apanahun, éy pinaange se siya naDiyosmonda tubusén na kitam. 21 Dahil niCristo éy méniwala kam ta Diyos. EyDiyos i nagpabuhaya diya a huway,a inatdinan na siya ta kapangyarianna. Kanya nadid éy méniwala kam taDiyos a umasa kam diya.

22 Nadid, éy melinis kam dén dahilta késunud moy ta katutuhanan. Eymatapat dén i pégmahal moy du topmoy ta péniwala. Kanya pilitén moya négmahalan kam. 23 Tandaan moy,nihuway kam dén a nienak, a Diyosdén nadid i Ama moya. Ey gébwat yata kagi na Diyos a éwan malipas. I éyaa kagi i méngatéda ta bigu a buhay aéwan tu katapusan. 24Dahilan te kagita kasulatan, a i kagi naa éy: “Komankan i lamon i tolay, da sandali sani buhay dia. Sakay i kamahal natolay éy koman kan san i bulaklak, amalanés agad i lamon sakay tu bu-laklak na. 25 Pero i kagi na Diyos, éypirmi.” Nadid, i éya a kagi naDiyos, éysaya i Mahusay a Baheta a nepahayagdén dikam a talaga!

2Tu Bito a Maging Hari

1Kanya nadid sikam, éy ibutanmoyi étanan amedukés a ugali. Diyan kammégbuli-buli; diyan kam mégwari-wari; diyan kam ménaghili; diyankam mégpintas. 2 Mara entan moytu mabulol, gustu na a palagi i gatas,monda sumibét siya. Nadid éy konamaka sa i ahigénmoya--dapat a gustumoy a palagi i kagi na Diyos, mondasumibét i péniwala moya, a hangganmagkamit kam ta kaligtasan. 3 Dasikam, éy nabati moy dén i kabaitanna Panginoon.

4 Umadene kam ta Panginoon.Mara siya i bito a inidelan na tolay.

Pero i Diyos, éy pinili na siya a mahalna. 5 Ey nadid sikam, mara magingbito kam be, monda gamitén kam naDiyos a kasangkapan na ta pégbile na.Nadid, éy sikambe i tagapanalangin, améngatéd kam ta Diyos ta gustu na, tapamag-itan ni Jesu Cristo. 6Da kinagina Diyos ta kasulatan, a te pinili kansiya a maging hari. Mara bito siya amahalaga. Ey pataknégén na kan siyata Jerusalem, a siya i bito a panulukna bile. Ey éwan kanmagsisi i maski tiésiya a méniwala diya. 7 Kanya nganimahalaga ti Jesus dikam a méniwaladiya. Pero du éwan méniwala, éyside i mangtupada ta éye a kagi takasulatan, a i kagi naa éy: “Tu bitoa inidelan du tagapagbile, da isipde éwan tu pasa, éy siya bale kan imahalagaa a bito a panuluk na bile.”8 Sakay te kagi be a iba, a “I éya abito, éy keehakpaan kan na tolay.”Kanya side meehakpa, éy éwan sideméniwala ta kagi na Diyos. Nadid, ikahulugina na hakpaa, éy hukum! Eysaya i nihanda na Diyos dide a parusa.

9 Pero sikam, éy éwan kam sa kona,da sikam i lahi na a pinili na. Sikami tagapanalangina ta tunay a hari.Sikam i tolay na, a pinili kam na Diyosa monda magpahayag kam ta mema-hal a gimet na. Pinaadeyo na kamta kedikléman, a pinégiyan na kam tademlag naa a memahal. 10 To éya, éyéwan kam tolay na Diyos. Pero nadid,éy tolay na kam dén. To éya, éy éwankam pinagpasensiyaan na Diyos, peronadid éy kinagbian na kam dén apinagpasensiyaan na kam dén.

Du Utusan Na Diyos11 Nadid, kakaguman ko a ma-

hal, natandaan moy, éwan kitam dénsakup na munduae, éng ˈwan sakupkitam dén na langet. Kanya i bilinkua dikam nadid, éy iwasan moy tugustu na bégi moya a medukés, dasaya iméngsawaya ta késunudmoy taDiyos. 12 Dapat a mahusay san i ugalimoya ta harap du éwan mékidiyos,

1 Pedro 2:13 336 1 Pedro 3:8monda maski pépintasan de kam na-did, éy meta de amahusay bale i ugalimoya. Nadid, éng kona sa, éy puriénde be i Diyos ta aldew a késoli na tamundua.

13Nadid, alang-alang ta Panginoon,éy dapat ipasakup kam du te kapang-yarian ta banuwan. Maski hari, dasiya i mataasa, 14 maski mayor, éysundin moy be, da side i utusan nahari a mégparusa du te kasalanan.Sakay purién de be du mégimet tatama. 15 Da saye i kaluuben na Diyos:Magimet kam san ta mahusay, mondameta na tolay a kakabulyan san tupégpintas dikam du iba a tolay a ku-lang tu isip. 16 Sikam éy libri kamdén, da niligtas kam dén na Diyos.Pero diyan kammégisip a makagimetkam ta medukés da libri kam. Engˈwan dapat a utusan kam na Diyos.17 Igalang moy i maski ti ésiya a tolay.Sakay mahalén moy du top moy tapéniwala. Igalang moy be i Diyos,sakay igalang moy be tu hari moy.

Ahigén Moy Tu Tiniis Ni Cristo18 Sikam a utusan, éy kailangan a

igalang moy du amo moy. Ipasakupkam dide maski mebait side, maskimeiyamut side. 19 Dahilan, éy kasa-hatan na Diyos i kona sa a tolay amégtiis ta parusa, éng éwan siya tukasalanan, da isipén na éya i Diyos.20 Pero anya, purién kam beman naDiyos éng tiisén moy i parusa dahilta ginamet moy a medukés? Ewan!Pero éng tiisén moy i parusa dahilta ginamet moy a mahusay, éy kag-bian kam na Diyos. 21 Tandaan moy,kanya pinili kam na Diyos, éy mondamagtiis kam be. Nagtiis ti Cristo tahirap alang-alang dikam. Ey nadid éydapat ahigén moy siya. 22 Ewan siyanagimet ta maski anya a kasalanan.Ewan tu nakabati diya a nagbuli-buli.23 To péngdusta de diya, éy éwan siyaginumanti dide ta salita a medukés.To péghirap na, éy éwan siya nag-banta dide. Engˈwan, basta inumasasiya ta Diyos, da Diyos i tunay a

maghukum dide. 24 Naparusaan dénti Cristo ta kasalanan tam to péngi-pako de diya to kudos,monda sikitam,éy ibutan tam tu kasalanan tam, atulos gemtén tam i mahusay a gimet.I nipamahusay naa dikam, éy tu tali-talingo na. 25 To éya, éy koman kam itupa a netawtaw ta talon. Pero nadid,éy pinasoli kamdénnaDiyos ta Pastormoy a tagaalaga dikam.

3Ugali Na Pasawa aMéniwala Ni Jesus

1 Nadid, sikam a bébekés, éy dapatipasakup kam du asawa moy, mondamaski éwan side méniwala nadid takagi na Diyos, éy amo-amonmoy sidedahil ta ugali moy a mebait. Nadidmaniwala side, maski éwan moy sidepégkagian, 2 éng meta de i ugali moyaa mahusay sakay tu pénggalang moydide. 3 Sikam a bébekés, éy diyankam masiyadu a magpaganda ta bégimoya, kaparis na pégaayus ta buk,sakay ta pégsolot ta gintu, sakay tapégbihis ta damit a mahalaga. 4 Engˈwan, i mégebihis moy makaa, éy tumebait a isip moy, da éwan malipasi kona sa a kamahal na bébe. Sakaypati, éy dulawén ya na Diyos a mema-hal a tahod. 5Kona sa i ugalia du bébeto éya a panahun a inumasa ta Diyos.Imégebihis dia éy tu ugali de amebaitto asawa de. 6 Saya i gimita ni Sarato araw. Tu asawa na a Abraham, éydinulaw na a amo na, a sinunud nasiya. Ey nadid sikam a bébekés, éysikam ngani i lahi naa éng magimetkam tamahusay, sakay éng éwan kamméganteng.

7Nadid pati sikam a lélake, dapat akagbian moy du asawa moy, a igalangmoy be side, da mehina side kesirata lélake. Diyan moy kaleksapan amebilang be side ta buhay a éwan tukatapusan. Nadid, éng kona sa, éyéwan abala i panalangin moya.

Tungkul Ta Hirap Du Méniwala8 Nadid, saye i bilin kua dikam

a étanan: Maging isesa kam tu

1 Pedro 3:9 337 1 Pedro 4:5isip. Négsuyuan kam. Mahalénmoy du top moy ta péniwala. Sakaymaging mebait kam a diyan kampalalo. 9 Diyan moy gantian tamedukés tu mégimet ta medukésdikam. Sakay diyan moy dustaén tumégdusta dikam. Eng ˈwan i gantimoy maka dide, éy ipanalangin moyside a kagbian maka side na Diyos. Datandaanmoy, maski nagkasala kam taDiyos éy pinili na kam a bendisiyonanna kam. 10Kanya kagi na kasulatan, a“Tu te gustu a magkamit ta malaya abuhay, éy diyan kan siya mégkagi tamedukés, sakay diyan mégbuli-buli.11 Dapat pabayan na kan i gimet amedukés, a magimet siya ta mahusay.Sakay pilitén na kan be i mapayapa abuhay. 12 Da alagaan kan na Pangi-noon du mahusay, a baten na a palagii panalangin de. Pero du mégimet tamedukés, éy idelan na kan.”

13 Kanya nadid, ti ésiya i mag-pasakita dikam éng mesipag kam amagimet ta mahusay? 14 Pero maskimaghirap kam da mégimet kam tamahusay, éy masuwerte kam. Diyankam méganteng ta tolay, sakay diyankam métageg. 15 Eng ˈwan, bastaméniwala kam ni Cristo, a gemténmoy a Panginoon moy. Sakay handakam maka dén a palagi a magpali-wanag ta maski ti ésiya a magpake-lagip dikam tungkul ta kéasa moyata Diyos. 16 Pero éng magpaliwanagkam ta tolay éy dapat mebait san ikagi moya dide, a igalang moy dupégkagian moy. Pamihasaén moya matapat kam tu isip, monda éngpépintasan kamna tolay dahil ta ugalina péniwala moy, éy masanike side.17 Mara, éng maghirap kam dahil tagimet moy a mali, éy parusa ya tokasalanan moy. Pero, éng maghirapkam dahil ta gimet moy a tama, éymahusay ya, da tukoy tam a kaluubenna Diyos a maghirap i sakup na atolay. 18 Kaluuben na a ahigén tam tiCristo ta hirap na. Ey nagpakamatayti Cristo para dikam. Minate siya para

ta kasalanan na étanan, monda maarikam a ipasakup ta Diyos. Minatetu Mahusay alang-alang du medukés.Minate tu bégi na, pero tu espirituna éy buhay, 19 a tulos inumange tuespiritu na du nepihesu a kaliduwana tolay a minate to araw, a nagpa-hayag siya dide. 20 Side ya du éwannaniwala ta Diyos to panahun ni Noeto nipagimet na to barko. Nale anagtiis i Diyos to ugali de a medukés.Ey nadid, sénganya du sinumakay tobarko a nakaligtas to bihéng? Walusan a tolay!

21 Ey nadid, i dinom na éya a bi-héng éy saya i halimbawa na pég-binyag a magligtas dikam. I pég-binyag éy éwanmonda maibut tu légita bégi, éngˈwan monda atdinan kamna Diyos ta melinis a isip a éwan tukasalanan. Kanya nakaligtas dén dunagpabinyag, éy dahil to nikabuhay ahuway ni Jesu Cristo. 22 Ey nadid éynagsoli dén siya ta langet, a kagumanna sa i Diyos. Ey siya i te kapang-yariana ta étanan a anghel sakay duespiritu sakay du iba pa a mataas talanget.

41 Nadid, da naghirap ti Cristo, éy

dapat a maghanda kam be a maghi-rap. Dahilan maski ti ésiya a mégtiista hirap, éy éwan siya maabala takasalanan. 2 Kanya sapul nadid, éyipasakup kam ta kaluuben na Diyosdikam, habang buhay kam. Diyanmoy sésundin tu gustu na bégi moyaa medukés. 3 To éya éy nagimet kambe ta gimet du éwan mékidiyos a ka-gustuan de. To éya éy bastos tu ugalimoy; sakay medukés i gustu na bégimoya; sakay méglélasing kam; sakaysumésamba kam be ta diyos-diyosan,maski bawal. Pero nadid éy tama dénya a pégimet moy ta medukés. Diyankam dén huméhuway. 4 Kanya még-taka nadid dikam du éwanmékidiyos,da éwan kam dén mékiagum dide takona sa a medukés a gimet. Kanyadédustaén de kam nadid. 5 Pero

1 Pedro 4:6 338 1 Pedro 5:3kédemét na oras a humarap side taDiyos, éy panagutan de i kasalanande. Ey handa dén nadid i Diyos amaghukum du tolay a buhay, sakaydu pate. 6 Nadid minepahayag bedén i Mahusay a Baheta du tolay apate. Kanyamaski naparusaan side tokébuhay de to araw, éy makasapit bedén i kaliduwa de ta buhay a éwan tukatapusan, a kona ta Diyos.

Gamitén Moy Tu Utus NaDiyos a Namihasaan Moy

7Tandaanmoy, adene dén i katapu-san na mundua. Kanya mangilag kama tipidén moy i bégi moya, mondamakapanalangin kam ta mahusay. 8 Imahigpit a kailangan moy, éy négma-halan kam ta mahusay. Dahilan dumégmahal ta tolay, éy nabuha déni kasalanan de. 9 Tu top moy tapéniwala, éy patulusénmoy side agadta bile moy, a diyan kam mégdukéstu isip. 10 Nadid, éng pinagkalu-uben kam na Diyos ta maski anyaa tungkulin moy, éy saya i gemténmoya a pangtulung moy du kagumanmoy. Nadid, éng pakunan moy sa,éy mahusay i pégamit moya ta niatéddikam na Diyos. 11 Mara, éng ni-pagkaluub diko na Diyos a magtoldu,éy sigi ka a magtoldu ka ta kagi naDiyos. Eng nipagkaluub na diko amangtulung ta topmo ta péniwala, éytulungan mo side ta lalo, a gamiténmoy i niatéddikonaDiyos a tungkulinmo. Nadid, éng kona kam sa, éypurién na tolay i Diyos dahil ni JesuCristo. Siya san i purién na tolay.Siya san i te kapangyarian a éwan tukatapusan.

Maghirap a Talaga Du Méniwala NiJesus

12 Nadid, a kakaguman ko, diyankam mégtaka ta dikél a hirap moy atétiisén moy nadid, da saya i péng-puhubaa dikam na Diyos. 13 Engˈwandapat a masahat kam ta éya, da sayai kabahagi moya to hirap ni Cristo.Nadid, éng pakunanmoy sa, éy masa-hat kam a tahod a talaga ta aldew a

késoli ni Cristo a ipeta na i kapang-yarian na. 14 Sakay éng ahewén kamna tolay da sakup kam ni Cristo, éymasuwerte kam, da tanda ya a édsedikam a talaga i memahal a Espir-itu na Diyos. 15 Pero mangilag kam,a diyan kam magimet ta medukés,monda éwan kam maparusaan. Maradiyan kam mémuno, diyan kam még-tako, diyan kam mékialam ta éwanmoy katungkulan. 16 Pero éng ma-parusaan i maski ti ésiya dikam daméniwala kam ni Jesus, éy diyan naikésanike tu parusa na; éng ˈwan da-pat a magpasalamat siya ta Diyos, dasakup siya ni Cristo.

17 Da entan moy, dumemét dénnadid i oras a puhubaan na Diyosdu sakup na a tolay. Ey nadid, éngpaghirapén na kitam pa, éy anyawade i hirapa du éwan méniwala taMahusay a Baheta a gébwat ta Diyoséng puhubaan na side? Mahigpita talaga! 18 Dahilan, “Eng talaga aéwan meligtas du mahusay a tolay,éy anya wade i keangayana du éwanmékidiyos a makasalanan?” 19 Kanyasikam a te hirap ayun ta kaluuben naDiyos dikam, éy basta sigi kam san tagimet moy a mahusay, a umasa kamsan ta Diyos, da matapat siya.

5Du Tupa Na Diyos

1 Nadid, sikam a tagapamahala duméniwala ta ina, éy te kaginék dikam.Ey tandaan moy, sakén éy tagapama-halaék be. Sakay sistiguék be topéghirap ni Cristo to kudos. Sakayte kabahagiék be ta kapangyarian naa humayag ta késoli na. Nadid, sayei bilin kua dikam a tagapamahala:2 Pastoran moy du tupa na Diyos anipagkatiwala na dikam. Pero dapat amaluwag kam tu isip, da saya i gustuana Diyos. Sakay diyan moy hangadéna maketa kam ta kuhata, éng ˈwani hangadén moy sana, éy tulunganmoy du tupa na Diyos. 3 Diyan kammetapang du nipagkatiwala dikam na

1 Pedro 5:4 339 1 Pedro 5:14Diyos ta simbaan moy, éngˈwan ipetamoy dide i mebait a ugali moy, mondaahigén de maka i ugali na tunay améniwala ni Jesus. 4 Ey nadid, késolise na Mataas a Pastor, éy atdinanna kam ta gantimpala moy a éwanmalipas.

5 Nadid, éy kona be sa sikam a ka-bataan: Kailangan a ipasakup kam dumatétanda. Sakay négsuyuan kam aétanan, da entan moy, “Du palalo, éyidelan kan na Diyos; pero du mebait,éy kagbian na kan.” 6 Kanya, éyipasakup kam nadid ta kapangyariannaDiyos, monda itaas na kam ta takdana a panahun. 7 Umasa kam ta Diyosta étanan a hirap moy, da siya éymahal na kam.

8Mangilag kam, dahilan tu kalingamoy a Satanas, éy palebut-lebutsan a koman i metapang a liyon amégéngéh, a mégahayok ta duklusénna a tolay. 9 Labanan moy siya, sakaypatibayén moy i péniwala moya,monda éwan na kam madaig. Datukoy moy a kona be sa i pégtiisadu kapareho moy a méniwala tamaski ahe ta mundua. 10 Ey nadid,kétapos moy a magtiis ta sandali,éy pahusayén na Diyos i péniwalamoya, a patibayén na i isip moya.Siya i méngagbia ta tolay. Siya inagpilia dikam a monda te kabahagikam be ta kapangyarian na a éwan tukatapusan, dahil ni Cristo. 11 Siya i tekapangyarian a éwan tu katapusan!Kona sa.

12Ti Silbano i katulung ko a nanulatta sulatae dikam. Ey ibilang ko siyaa top ko a matapat. Kanya nisulatko i éye dikam, éy monda hatulan takam, monda patunayan ko dikam asaye i tunay a kagbi na Diyos dikam.Manatili kam ta éye.

13Nadid, di top tama ta simbaanaena Babilonia, éy mékikumusta sidedikam. Side be i pinilia na Diyos.Sakay ti Markos a bilang anak ko taéye, éy mékikumusta be dikam.

14 Négbatian kam a négmahalankam. I kapayapaan éy umagum maka

dikam, sikam a tagasunud ni Cristo.Ewan dén. Pedro.

2 Pedro 1:1 340 2 Pedro 1:21

Tu Ikaduwa a Sulat niPedro1Gébwat ye ni Simon Pedro, a apos-

tol sakay utusan ni Jesu Cristo. Sayei sulat kua dikam a tinumanggap tapéniwala. Nadid éy kaparehome kamdén a sakup na Diyos. Ey gébwat yata mahusay a gimet na Diyos tam a tiJesu Cristo a tagapagligtas.

2Edsemaka dikam i biyaya naDiyossakay ta kapayapaan, dahil ta péka-pospos moy ta Diyos éy ta Panginoontam a Jesus.

I Dapat a Ugali Du Méniwala3 Pinili kitam na Diyos, monda ma-

bati tam i kapangyarian na éy takabaitan na. Da tukoy tam siya, éypatibayén na i isip tama, ta pamag-itan na kapangyarian na, mondamat-apat kitam diya tu ugali. 4 Ey nadid,dahil ta kapangyarian na, éy nangakosiya dikitam ta mahalaga a bagay,monda makaiwas kitam ta medukésa gimet na tolay ta munduae a kapa-hamakan, sakay maaheg tam i ugalinaa. 5 Kanya nadid, dahil ta éya,éy magimet kam ta mahusay, mondametibay i péniwala moya. Sakaymégisip kam ta tama; 6 sakay tipidénmoy i bégi moya; sakay tiisén moyi hirap moy; sakay mékidiyos kamta mahusay; 7 sakay négsuyuan kam;sakay négmahalan kam. 8 Nadid, éykona sa i ugali moya a talaga, éytukoy moy dén i Panginoon tam aJesu Cristo, sakay maging mahalaga itarabaho moya diya. 9 Pero i maskiti ésiya a éwan sa kona i ugali na,éy koman dén siya i kulang tu isip.Naleksapan na wade den tu nipag-pasensiya diya na Diyos ta kasalananna.

10Kanya nadid, sikam a tétotop ko,da pinili kam dén na Diyos a dinulawna kam, éy patibayén moy i éya alagay moy. Eng pakunan moy sa, éyéwan kam mebut a talaga. 11 Sakay

matanggap kam a mahusay ta kahar-ian na Panginoon tam a Jesu Cristo atagapagligtas. Ey éwan tu katapusan ikaharian na.

12Nadid, maski matibay dén i péni-wala moya sakay tukoy moy dén iéya a nisulat ko, éy ipaala-ala ko sandikam a huway-huway. 13 Dahilanhabang buhayék, éy minamaigi ko aipaala-ala ko ye dikam, monda isipénmoy. 14 Tukoy ko a adene dén i oras amaibut i buhay ko ta munduae, ayunto kinagi diyakén ni Panginoon Jesus.15 Kanya nadid éy gemtén ko i kayako a magimet ta sulat a para dikam,mondamaski mateék éy temagpaala-ala dikam tungkul ta éye a pégtoldu.

Du Naketa Ta Kapangyarian NiCristo

16Tandaan moy, to pégpahayag medikam tungkul ta késoli na Panginoontam a Jesu Cristo, éy éwan me sinug-sug i sari-sari a kakabulyan a lagip. Dasikame a mismo i naketaa ta kapang-yarian na. 17-18 Entan moy, kagumankame ni Jesus to édse na to buked apinégkagian dikame na Diyos. Nabatime tu boses Nama na ta langet topéngpuri na diya, a dinemlagen na ibégi naa. I kinagi naa, éy “Saye i anakko a mahal ko, éy mésayaék diya.”

19 Nadid, i éya a nanyari ta harapmia, éy saya i nagpatunaya a tama tunihula du purupeta to araw. Kanyasikam, éy sugsugén moy i éya a hula,da koman ya i simbu a mangdemlagta kedikléman, a hanggan éwandumemét a huway i Panginoon.Mara, koman siya i palawayan amagpaliwanag ta isip moya. 20 Peroi mahigpita a kailangan a matandaanmoy, éy éwan tu makapagpaliwanagta maski anya a hula ta kasulatan naDiyos, éng isip na san. 21 Dahilan inihula du purupeta, éy éwan gébwatta isip na tolay, éngˈwan pinégkagi naBanal a Espiritu diden ya a tolay, topégpahayag de ta kagi na Diyos.

2Tungkul Du Mégtoldu Ta Mali

2 Pedro 2:1 341 2 Pedro 2:181 Pero te mebuli be a purupeta to

araw a nagtoldu du Judeo ta kak-abulyan. Ey kona be sa nadid, teumange be dikam a talaga a tolay amebuli, a mégtoldu ta kamalian. Ipégtoldu dia, éy makay makasida tapéniwala moya. Sakay pati, éy idelande tu Panginoon de a néngiligtas dide.Kanya bigla a dumemét dide i kapa-hamakan de. 2 Sakay pati, éy meadua tolay du simbaan a umaheg ta ugalide a bastos. Ey nadid, dahil ta éya, éymapintasan na tolay i péniwala tam.3 Diden ya a mégtoldu ta mali, éy lin-langén de kam ta sari-sari a uhon de,monda maalap de i kuhata moy. Peronakahanda dén a dati i maghukumadide.

4Mara, entan moy du anghel a ibaa nagkasala. Ewan side pinatawad naDiyos, éngˈwannibut na side ta impiy-erno, a nipihesu na side ta medik-lém a lugar. Sakay ginapus na saside ta kadena a hanggan ta aldew napéghukum. 5 Sakay du tolay to arawa nagkasala, éy pinabihéng na Diyosi mundua a hanggan da minapuksaside. Basta i niligtas na sana éy deNoeamététena, a walu side. Ti Noe a nag-toldu ta mahusay a ugali. 6 Sakay dubanuwan na Sodoma sakay Gomora,éy pinarusaan side na Diyos a pinuksana side ta apoy. Ey saya i tandaapara ta étanan a tolay, a hukumén naDiyos a talaga du medukés. 7 Basta iniligtas na sana ta éya, éy ti Lot, damahusay siya. Ti Lot, éy mélungkut amélungkut ta medukés a ugali didenya a bastos a tolay. 8 Dahilan topégiyan ni Lot dide, éy neta na aldew-aldew i ugali de a medukés. Kanyamélungkut siya.

9Nadid, i kahulugina na éya a étéloa halimbawa, éy monda meta moyi ugali na Panginoon a méngagawdu mékidiyos a tolay ta hirap de.Sakay ugali na be a méngipihesu dumedukés a tolay a hanggan ta aldewna péghukum. 10 Ey lalo i parusa nadu tolay a sundin de san i kalayaan na

bégi dia a bastos, sakay du mégidel tatagapamahala dide.

Nadid, diden ya amégtoldu tamali,éy kona be sa i péngparusa naa dide.Side éy méngahas, sakay palalo side.Sakay éwan side gumalang du anghelta langet, éng ˈwan dustaén de side.11 Pero du anghel, maski mataas sidediden ya a mégtoldu ta mali, éy éwande side iabla ta harap na Panginoon.12 Pero side a mégtoldu ta mali, éysugsugén de san tu katétubu de augali a medukés. I isip dia éy ko-man san i isip na mealiyas a hayupa linalang na Diyos a monda bunonna tolay. Dustaén de be i maskiéwan de tukoy. Pero mate side akoman i mealiyas a hayup. 13 Saya ikabayadena no gimet de a medukés.Maski aldew dén éy sundin de san ikabastosan de a ikésaya de. Sakay éngmékidipon side dikam ta pégmitingmoy, éy kapintasan tu péngan moy.Mésaya side ta péngloko de dikam apégtoldu de. 14 Ewan side tu iba aahayukén, éng ˈwan bébe a kasayaande. Ewan side mégsawa ta gégemténde a kasalanan. Pagkamalién de dutolay a mehina san tu péniwala de.Namihasa side a medémot. Peronisumpa dén side na Diyos. 15 Didenya a mégtoldu ta mali, éy pinabayande dén i tunay a péniwala, a tulosnaibut dén side. Inaheg de tu ugalini Balam a anak ni Bosor to araw. Eyanya tu ugali ni Balam, éy nagimetsiya ta medukés monda maketa siyata kuhata. 16 Pero to talaga na apagkasala, éy sinaway siya no kabayona, a pinégkagian na siya ta boses natolay, dahil to gimet na a medukés.

17 Side a mégtoldu ta mali, éy ko-man side i bukal a natian, da éwandén side tu pasa. Kuman side i kunéma nianod na pahés. Ey nadid, éy ni-paghanda dén side na Diyos tamedik-lém a lugar a medukés. 18 Isip dematalinung i pégkagi dia, pero éwantu pasa a talaga a kagi. Mara dutolay a bigu a méniwala ni Jesus, éytalaga a ginanan de i kaguman de a

2 Pedro 2:19 342 2 Pedro 3:15medukés. Pero diden ya a mégtoldu,éy tétatangguan de side. I nipang-tatanggu dia dide, éy éwan kan bawali gustu na bégi dia a kabastosan. 19 Ipégtoldu dia, éy maging malaya kamkan éng ipasakup kamdide. Pero side,éy éwan side malaya, da gégipusénside na ugali de a méngipahamakdide. Bakit, éwan de wade tukoy amatalo i tolay ta ugali de a medukés?

20 Entan moy, éng makalégsew itolay ta ugali a medukés ta mundua,da tukoy de ti Panginoon Jesu Cristo,éymahusay. Pero nadid, éngmadiképman dén side na ugali ta mundua, éylalo a medukés i lagay dia kesira toneditol. 21 Maigi maka san dén éyéwan napospusan na kona sa a tolay ipéniwala tam, kesira ta tinanggap de,sakay tulos pinabayan de. 22Eng konasa, éy tupadén de tu lagip, a “Ugali naaso,maski i ota na kan, éy kanénna bea huway. Sakay tu babuy kan, maskidigusén mo, éy sumoli san ta putik.”

Tu Pangako Ni JesusTungkul Ta Késoli Na

31 Nadid, a kakaguman ko, saye i

ikaduwa a sulat a nisulat ko dikam.Kanya ko nisulat dikam i éduwa a éyea sulat, éy monda éwan moy kalek-sapan tu péniwala tam. 2 I gustukua, éy ipaala-ala ko dikam tu ni-hula du purupeta na Diyos to araw.Sakay ipaala-ala ko be dikam tu utusna Panginoon a nipahayag dikam duapostol. 3 I kailangan a mapospusanmoy, éy bagu dumemét i katapusanna panahunae, éy te lumitaw a tolaya mangloko dikam. Side éy sundinde san i kalayaan de. I pangloko diadikam 4 a kagi, éy “Bakit, ahe se tuPanginoon moy? Isip me i pangakona éy sumoli kan? Bakit,” kagi de,“nale dén a nate du apo tam, péroéwan pabi nabagu i munduae sapul topénglalang na Diyos!”

5 Pero entan moy, du manglokodikam ta kona sa, éy naleksapan dedén i ginamet na Diyos to araw. Basta

kinagi na Diyos, éy nalalang dén imundu éy ta langet. I nipanglalangna ta mundua, éy dinom. 6 Sakaypati, i nipamunu naa ta tolay to araw,éy dinom be, da pinabihéng na tadikél i mundua. 7 Ey nadid, i mundutama éy ta langet, éy kagi na Diyos amatutod side ta apoy. Matutod kanside kédemét na aldew a péghukumna Diyos du medukés a tolay.

8 Nadid, a kakaguman ko, tandaanmoy, maski malipas i sanglibu a taon,éy koman san ya i esa a aldew taDiyos. 9 Kanya diyan moy isipén analeksapan dén na Panginoon tu ni-pangako na tungkul ta katapusan namundua. Engˈwan kanya meale pabi,éy mégpasensiya siya ta tolay. Umasasiya a magsisi maka side ta kasalanande, da sala na a mapahamak side.

10 Pero entan moy, i aldew napéghukum na Panginoon, i kédemétna éy koman i kédemét na mégtako, abasta bigla! Kédemét na éya a oras, éybigla a maibut i langet, a te makaan-teng a ugung. Sakay matunaw taapoy i bilag, sakay tu bulan, sakay dubiton. Pati i mundua, éy matunawbe. 11 Nadid, da kona sa i katapu-sana na étanan, éy dapat a mahusay iugali moya, a sumunud kam ta Diyos.12 Maguhay kam san ta éya a aldewna Diyos, a gemtén moy i kaya moymonda dumemét agad. Saya i aldewaa matutod i langet, a tulos matunaw.Sakay tu pasi na apoy, éy tunawénna tu bilag, sakay tu bulan sakay dubiton. 13 Pero sikitam éy umasa ki-tam ta bigu a langet sakay ta bigu amundu, da saya i pangako na Diyos.Ey éwan tu medukés ta éya a maskianya.

14 Kanya nadid, a kakaguman ko,ale moy a maguhay ta éya a aldew, éypilitén moy a magimet ta mahusay, amapayapa i isip moya, monda dem-tan kam na Diyos a éwan kam tukasalanan. 15 Alelahanén moy, kanyameale pabi i Panginoon, éy mondamadagdagen pa du tolay a meligtas.Kona be sa tu nisulat no top tam a

2 Pedro 3:16 343 2 Pedro 3:18Pablo. Ey Diyos i nangatéda diyata katalinungan na a nanulat dikam.16 Négkagi ti Pablo ta étanan a sulatna ta tungkul ta éya. Pero te kagibe du sulat ni Pablo a medisalad, éymehirap ya a mapospusan. Kanya dumali tu isip, éy ipaliwanag de ta éwantama. Ey kona be sa i gimet dia ta ibaa kasulatan. Kanya mapahamak side.

17 Pero sikam a kakaguman ko, danapospusan moy dén ya, éy mangi-lag kam. Makay pagkamalién kamdu medukés a tolay a mégtoldu tamali. Ey mebut kam be. 18 Tumibaya tumibay maka i péniwala moya niJesu Cristo, dahil ta kagbi na dikamsakay ta pékapospos moya diya. Siyai Panginoon tam a Tagapagligtas tam.Siya san i purién na tolay, a éwan tukatapusan. Ewan dén. Pedro.

1 Juan 1:1 344 1 Juan 2:11

Tu Purumeru a Sulat niJuan1 Ménulaték dikam nadid tungkul

diya. Sapul to sapul éy siya dén imégkagi ta kagi na Diyos a méngatédta buhay. Ey sikame éy nabati medén siya, sakay mineta me, sakaykinapot me be. 2 Siya, to kédemétna, éy mineta me ngani dén. Eynadid éy ipatunay me dikam. Ey siyabale i Cristo a méngatéd ta buhaya éwan tu katapusan. Kaguman naTama tam a Diyos bagu dinumemétdikame. 3Nadid éy ibaheta me dikami éya a mineta me sakay minabatime, monda mékiagum kam dikamea makipagkaesa kitam Nama tam aDiyos, sakay ta anak na a Jesu Cristo.4 Ey isulat ko ye dikam nadid, mondalalo a masaya kitam ta mahusay.

I Diyos Ey Demlag5 I Diyos éy siya i demlag, a éwan tu

diklém diya. 6 Kanya éng kagin tama kaguman tam siya, pero tulos kitampabi ta kedikléman a medukés, éymégbuli-buli kitam. 7 Pero éng tuloskitam ta demlag a kona ta Diyos a édseta demlag, éy mahusay. Eng konakitam sa éy négkaesa kitam. Sakaytu digi no anak na a Jesus éy siyai nipaglinis na dikitam ta étanan akasalanan tam.

8 Eng mégkagi kitam a éwan kitamtu kasalanan, éy lélokon tam san i isiptama, amaibut dén tu katutuhanan taisip tam. 9 Pero éng ipagtapat tam ikasalanan tam ta Diyos éy pagpasen-siyaan na kitam ta kasalanan tam.Sakay linisan na kitam ta étanan amedukés ta isip tama, da tama i gimetnaa. 10 Pero éng kagin tam a éwankitam tu kasalanan, éy nangangahu-lugan a mebuli i Diyos, da éwan yaumayun ta kagi na Diyos. Eng konasa i kagi moya, éy inadgen moy déni kagi naa.

2Ti Cristo I Katulung Tama

1 Manulaték dikam a anéng ko,monda éwan kam magkasala. Peroéng magkasala i esa dikitam, éy temagsangki dikitam, a ti Jesu Cristo.Siya i éwana tu kasalanan. Siya imékiohuna Nama na a para dikitam.2 Ti Cristo a mismo, éy siya i nang-tubusa dikitam ta kasalanan tam. Eyéwan san du kasalanan tam, éngˈwankasalanan na étanan a tolay.

3 Nadid, éng sundin tam san i utusna Diyos, éy mapospusan tam a tukoytam siya. 4Mara, éng mégkagi i maskiti ésiya, a tukoy na dén siya, peroéwan na sundin i utus na, éy mebulisiya. Maibut tu katutuhanan ta isipnaa. 5-6 Pero tu sumunud ta kagina, éy siya i mégmahal ta Diyos tamahusay. I maski ti ésiya a mégkagia ménatili siya ta Diyos, éy dapat siyaa umaheg ta ugalia ni Jesu Cristo. Engkona kitam sa, éy mapospusan tam aménatili kitam dén ta Diyos a talaga.

Tu Bigu a Utus7 Enta moy ye, a wéwadi ko. Ewan

ye bigu a utus i isulat kua dikam na-did. Ewan bigu, da nabati moy dénye a nale. Nabati moy dén ye to pék-abaheta moy ta hatul ni Jesus to éya.8Pero i utus a éye a isulat ko dikam, éybigu be, dahilan éy méglililipas dén idiklém a mégdédedemlag dén i tunaya demlag. Ey katutuhanan ngani be iéye a utus, da méniwala kam diya, éygébwat ya ni Cristo. 9Mara, i mégkagia édse dén siya ta demlag ni Cristo,sakay te iyamut pabi ta kaguman na,éy égse pabi i kona sa ta diklém. 10 Imégmahal ta kaguman na, éy siyadén ya i ménatilia ta demlag. Sakayéwan siya méngatéd ta ipagkasala nakapareho na. 11 Pero tu méiyamutta kaguman na, éy égse pabi siya takedikléman. Méglakad siya ta kedik-léman, sakay éwan na be tukoy éngahe i angayan na, da binuhék siya nadiklém.

1 Juan 2:12 345 1 Juan 3:112 Manulaték dikam a anéng ko,

da pinagpasensiyaan dén na Diyosdu kasalanan moy, dahil ni Jesus.13 Manulaték dikam a matétanda, datukoy moy ti Jesus, a buhay dén siyato éwan pabi tu mundu. Manulatékdikam a kabataan, da nadaig moy dénti Satanas a medukés. Manulatékdikama anéng ko, da tukoymoyTamatam.

14 Manulaték dikam a matétanda,da tukoy moy a buhay dén siya toéwan pabi tu mundu. Manulatékdikam a kabataan, da matibay dén iisip moya. Edse a palagi i kagi naDiyos ta isipmoya. Eynadaigmoydénti Satanas.

15 Diyan moy mahalén i gustu natolay ta mundua. Eng mahalén moy iugali tamundu, éy éwan kammégma-hal Nama tam. 16 Kona se i gustuadu tolay a iba tamundua: méghangadside ta sari-sari a isip de. Méghangadbe side ta bawat meta de a gustude. Hambug side. Ewan ya kaluubenNama tam, éng éwan, sé san ya igustua du tolay a iba ta mundua.

17 I Mundu, sakay i étanan a égsediya a gustu na tolay, éy maibut. Peroi tumétupad ta kaluuben na Diyos éymabuhay a éwan tu katapusan.

Tu Kontara Ni Cristo18 Sikam a anéng ko, adene dén i

katapusan. Tandaan moy, nabahetamoy dén a dumemet se tu kontara niCristo. Ey entan moy, te meadu dénnadid a dinumemét a kontara na, amégtoldu side ta éwan tama. Kanyatukoy tam a adene dén i katapusan.19 Diden ya a tolay a kakontara niCristo, éy dati a kaguman tam to éya.Pero éwan side tunay amékipagkaesadikitam. Da éng tunay a kaguman tamside, éy manatili maka side dikitam.Pero hiniwalayan de kitam, kanyamaliwanag dén a side éy éwan tamkaguman.

20 Pero sikam, éy inatdinan kamni Cristo ta Espiritu a Banal. Kanyanapospusan moy dén i katutuhanan

tungkul ta Diyos. 21 Nadid, manu-laték dikam da tukoy moy dén i katu-tuhanan. Ewanék tu isip a éwan moytukoy. Napospusan ko a tukoy moydén. Sakay tukoy moy be a éwan kak-abulyan i tunay a pégtoldu ni Cristo.22Nadid, ti ésiya imégbuli-bulia? Sidea mégkagi a ti Jesus éy éwan Cristo,éy side i mégbuli-bulia. Tu mégkagita kona sa, éy séˈ ngani ya i kontaraani Cristo a talaga. Mégidel side Namatam sakay to anak na a Jesus. 23 Sidei mégidela to anak na Diyos. Sakay imaski ti ésiya a tumanggap ta anak naDiyos, éy umédse be diya Tama na aDiyos.

24 Kanya diyan moy ibutan ta isipmoya tu nabaheta moy to éya. Engpirmi kam a méniwala ta éya a naba-heta moy to éya, éy pirmi kam be ameagum Nama tam a Diyos, sakay taanak na a Jesu Cristo. 25 Ey anya inipangakua dikitam ni Cristo? Buhaya éwan tu katapusan!

26 Nadid, i isulat kua dikam a éye,éy tungkul du kontara ni Cristo, dapuhubaan de kam a lokon ta péni-wala moy. 27 Pero sikam éy inat-dinan kam ni Cristo ta Espiritu na.Bagay mégiyan dén i Espiritu dikam,éy éwan dén kailangan a te mégtoldudikam a maski ti ésiya. Dahilan Es-piritu na Diyos i mégtoldua dikam taétanan. Ey éwan kakabulyan i pég-toldu naa. Kanya sikam, éy sundinmoy i pégtoldu na Espiritu, sakaymékiagum kam ni Cristo ta mahusay.

28 Sikam a anéng ko, mékiagumkam ni Cristo ta mahusay, mondaéwan kam umanteng ta aldew akédemét na. Monda éwan kammésanike. 29 Napospusan moy dén amahusay i Diyos. Kanya dapat ma-pospusan moy be a side a mégimet tamahusay, éy anak side na Diyos.

3Du Anak Na Diyos

1 Enta moy éng kodya i pégmahaldikitam Nama tam! Da nginahinanna kitam a anak na! Ey tutuhanan

1 Juan 3:2 346 1 Juan 3:24ya. Saya i dahilana na bakit éwankitam tukoy na iba a tolay, da éwande be tukoy i Diyos. 2 A kakagumanko, anak kitam dén na Diyos. Ewanpabi mehayag éng anya i kalagayantama. Pero tukoy tam a kédemét seni Cristo éy meaheg kitam diya, dameta tam siya ta tunay na a kala-gayan. 3 Ey nadid, i maski ti ésiyaa umasa ni Cristo, éy idelan na imedukés, monda melinis siya a konani Cristo. 4 I bawat mégkasala, éylabagén na i kautusan na Diyos. Dalabag ta kautusan i kasalanan. 5Tukoymoy dén a inumange se ti Cristo amangibut ta kasalanan na tolay. Eysiya éy éwan tu kasalanan. 6 Kanyaside a mékiagum ni Cristo, éy éwanside magtulos ta kasalanan. Ey sidea magtulos ta pégkasala, éy éwan depabi siya tukoy.

7Mangilag kam, sikam a anéng ko;makay pagkamalién kam na tolay. Imaski ti ésiya a mégimet ta mahusay,éy mahusay siya a koman ti Cristo.8 Sakay i mégtulos ta pagkasala, éysakup ni Satanas. Da ugali ni Satanasa sapul to sapul éy makasalanan.Kanya inumange se tu anak na Diyos,monda ibutan na tu gimet ni Satanas.

9 I maski ti ésiya a tinanggap naDiyos a bilang anak na, éy éwan még-tulos ta pégkasala, dahilan siya éy tebigu a buhay a gébwat ta Diyos. DaDiyos dén i Ama na nadid, éy éwansiyamaari amagtulos pa ta pégkasala.10 Saye i pakapospusan moya éng tiésiya i anaka na Diyos, sakay ti ésiyai anaka ni Satanas; i maski ti ésiyaa éwan mégimet ta mahusay, sakayéwan mégmahal ta kaguman na, éyside i éwana anak na Diyos.

Dapat Négmahalan Kam11 Saye i pégtoldu a nabati moy

to éya pa: dapat négmahalan kitam.12 Diyan kitam umaheg ni Kain. Siyaéy sakup ni Satanas. Kanya binununa tu wadi na. Ey bakit binunu nasiya? Da medukés tu gimet na, peromahusay tu gimet no wadi na.

13 Kanya, a wéwadi ko, éy diyankam mégtaka éng méiyamut dikamdu tolay a iba. Da umaheg san sideni Kain to keiyamut na to wadi na.14 Napospusan tam a inumagton ki-tam dén ta buhay, a gébwat kitam takamatayan, da mahal tam dén nadidi kakaguman tam. Du éwan mégma-hal ta kakaguman de, éy manatili takamatayan. 15 I tolay a méiyamut takapareho na a tolay, éy bilang nag-buno dén ta tolay. Ey tukoy moy,i mégbuno ta tolay éy éwan siya tubuhay a éwan tu katapusan. 16 TiJesus i nagtoldua dikitam éng kodyai pégmahal tam ta kaguman tam, daniatéd na i buhay na para dikitam.Kanya dapat a iatéd tam be i buhaytam para ta kaguman tam. 17 Maraéng te mayaman a tolay a meta nai kaguman na a te kailangan, sakayéwan na siya tulungan, éy kodya naa mégkagi a mahal na i Diyos, éngkona sa i ugali na? 18Anéng ko, éwanhustu tu kagi moy a mahal moy dukakagumanmoy, éng éwanmoy patu-nayan. Kanya patunayan moy be tupégmahal moy dide a tulungan moyside ta mahusay.

Diyan Kam Mésanike Ta Diyos19 Eng kona sa i pégmahal tam,

éy tukoy tam a tunay kitam a sakupna Diyos. Ewan kitam mésaniketa harap naa. 20 Pero maski éngmésanike kitam diya ta isip tam dahilto kasalanan tam, éy diyan kitam dénmésanike. Dahilan Diyos i méka-puspusa ta étanan. 21 A kakagumanko, éng éwan kitam mésanike diyaéy éwan kitam be mégalanganin aumadene diya a manalangin. 22 Eymatanggap tam i maski anya a agidéntam diya, dahilan éy sésundin tam iutus na, sakay gégemtén tam i ikasayana. 23 Ey anya i utus naa? Maniwalakitam ta anak na a Jesu Cristo, sakaynégmahalan kitam, a kona to nikagini Cristo dikitam. 24 Maski ti ésiya asumésunud ta utus na Diyos éy mé-natili dén siya taDiyos, sakayménatili

1 Juan 4:1 347 1 Juan 4:19be i Diyos diya. Ey bakit tukoy tama ménatili i Diyos dikitam? Tukoytam ya dahil ta Espiritu na a niatéd nadikitam.

4Mangilag Kam Du Mégtoldu Ta Mali

1Akakagumanko, diyan kamméni-wala agad ta bawat mégkagi a égsedide i Espiritu na Diyos. Eng ˈwanpuhubaan moy pa side, monda ma-pospusan moy éng gébwat ta Espirituna Diyos i pégtoldu dia. Dahilan éy temeadu dén a mégtoldu ta éwan tama.2 Saye i pékapospusan moya éng géb-wat ta Espiritu na Diyos i pégtoldudia; éngmégpahayag side a inumangese ti Jesu Cristo ta mundua, a nagingtolay, éy gébwat ngani ta Espiritu ikagi dia. 3 Pero tu éwan mégpahayagta kona sa tungkul ni Jesus éy éwangébwat ta Espiritu i pégtoldu dia. Engˈwan, i espiritu no kontara ni Cristo iégse ta kona sa a tolay. Nabaheta moydén a umange se tu kontara ni Cristo.Ey nadid éy dinumemét dén.

4 Pero sikam a anéng ko, éy sakupkam dén na Diyos, sakay nadaigmoy dén du mégtoldu ta kakabulyan.Dahilan tu Espiritu a égse dikam éymakapangyarian siya ta espiritu aégse du tolay a sakup na ugali tamundua. 5 Side, i pégtoldu dia éygébwat ta ugali ta mundua. Ey duiba a tolay éy méniwala side dide, dasakup be side na ugali ta mundua.6Pero sikitam éy tolay kitamnaDiyos.Maski ti ésiya a makapospos ta Diyoséy mégbati side dikitam. Sakay duéwan mékatukoy ta Diyos éy éwanmégbati dikitam. Saya i tandaa éngti ésiya i égsean na Espiritu na Diyos,sakay éng ti ésiya i égsean na espirituno kontara ni Cristo.

Mégmahal I Diyos Ta Tolay7A kakaguman ko, dapat négmaha-

lan kitam, da Diyos i kégébwatan naéya a ugali. 8 Siya a éwan mégmahalta kapareho na, éy éwan na be tukoy iDiyos, da ugali na Diyos a mégmahal.

9 Saye i katunayana na Diyos a mahalna kitam: Pinaangena se i isesa a anakna ta munduae, a monda magkaruunkitam ta buhay a éwan tu katapu-san. 10 Ewanék nanulat tungkul tapégmahal tam ta Diyos, éng éwan, isulat kua, éy tungkul ta pégmahal naDiyos dikitam. Da mahal na kitam apinaange na se tu anak na a mang-tubus dikitam ta kasalanan tam.

11Nadid, a kakaguman ko, éng konasa i pégmahal na Diyos dikitam, éydapat kitam be a négmahalan. 12 Entamoy, éwan pabi tu naketa ta Diyos.Ey maski éwan tam pabi siya neta,éy mékiagum dén siya dikitam éngnégmahalan kitam. Sakay pati éyhusayén na i pégmahal tam ta iba.

13 Nadid, séye i tandaa dikitam amékiagum kitam dén ta Diyos, sakaysiya éy mékiagum be dikitam: i tan-daa éy tu Espiritu na a niatéd na diki-tam. 14 Ey sikame éy mineta me dén,sakay ipahayag me nadid, a Diyos inagpaangea se to anak na a méngilig-tas ta tolay ta mundua. 15 Maskiti ésiya a mégpahayag a ti Jesus éyanak na Diyos, éy siya i mékiagumata Diyos, sakay i Diyos éy mékiagumbe diya. 16 Ey sikitam éy tukoy tam amahal kitam na Diyos.

Ugali na Diyos amégmahal ta tolay;kanya side a mégmahal ta kaparehode, éy mékiagum side ta Diyos, sakaymékiagum be i Diyos dide. 17 Nadid,husayén na Diyos i isip tama, mondamahalén tam tu kapareho tam, sakayta Diyos; monda éwan kitam mé-ganteng kédemét na péghukum naDiyos. Da sikitam éy kapareho ki-tam ni Cristo, maski kaye kitam pabita mundua. 18 Kodya i pégantengtama ta Diyos, éy mahal na kitamta mahusay? Sakay éng mahal tambe siya ta mahusay, éy éwan kitamméganteng diya. Engméganteng kampabi diya, éy éwan pabi mahusay ipégmahal moya diya.

19 Nadid sikitam éy mahalén tam ikapareho tam, dahilan Diyos i nedit-

1 Juan 4:20 348 1 Juan 5:18ula a nagmahal dikitam. 20 Eng mégk-agi i maski ti ésiya a mahal na i Diyos,sakay méiyamut be siya ta kaparehona, éy mebuli siya. Dahilan éng éwanmo maari a mahalén i kapareho mo ameeta mo, éy kodya i péngmahal mota Diyos, éy éwanmo bemeta? 21Sayei utus a nibilin ni Cristo dikitam: imégmahal ta Diyos, éy dapat be amahalén na i kapareho na a tolay.

5Makadaig Kitam Ta Ugali Ta

Mundua1 I maski ti ésiya a méniwala a ti

Jesus i pinilia na Diyos a tagapaglig-tas, éy anak side na Diyos. Sakay itunay a mégmahal Nama tam a Diyos,éymahalén na be du anak na. 2Nadid,éng mahal tam i Diyos, a méniwalakitam ta utus naa, éy tukoy tam amahal tam be du anak na Diyos. 3 Eyanya i gemtén tama éng mahal tam iDiyos? Maniwala kitam ta utus na. Eyéwan be mehirap i utus na, 4 dahilani bawat anak na Diyos, éy makadaigside ta maski anya a ugali ta munduaa medukés. I péniwala tam, éy sayai mégpatibay ta isip tama, mondamakadaig kitam ta ugali ta mundua.5 Ti ésiya i makapanalo ta ugali tamundua? Tu méniwala a ti Jesus éyanak na Diyos.

Te Etélo a Tanda aMagpatunay Ni Cristo

6 Ti Jesu Cristo i inumangea tamundua. Tu tanda no kédemét na éydinom, sakay dige, da bininyagen siyata dinom, sakay binumulos tu dige nato kudos. Bakén a dinom san i tandanaa, éng éwan, dige be. I nagpatu-naya ta éya éy Espiritu na Diyos. Eykatutuhanan i Espiritu. 7 Kanya teétélo a tanda amégpatunay ni Jesus, aanak siya na Diyos. 8 I Espiritu, sakayto dinom a nipangbinyag diya, sakaytu dige na to nikate na. Ey diden yaa étélo, éy nagkaesa side. 9 Nadid,éng méniwala kitam ta katunayan natolay, éy lalo dén i katunayan naDiyos a méniwala kitam. Ey tu ételo

a katunayan na, éy ipahayag de a tiJesus éy anak na Diyos. 10 Nadid,maski ti ésiya, éng méniwala siya taanak na Diyos, éy tukoy na ta isip naa tama i péniwala naa. Pero maskiti ésiya a éwan méniwala ta éya, éynangangahulugan a mebuli i Diyos,da éwan méniwala to pégpatunay naDiyos tungkul to anak na. 11 Ey sayei katunayana na Diyos: inatdinan nakitam ta buhay a éwan tu katapusan.Ey i buhay a éya éy gébwat ta anak na.12Siya a nipasakup ta anaknaDiyos éyte buhay a éwan tu katapusan. Ey siyaa éwan nipasakup ta anak na Diyos, éyéwan siya tu buhay.

Tu Buhay a Ewan Tu Katapusan13 Nadid, i sulat ko a éye éy para

dikam a méniwala ta anak na Diyos.I isulat ko a éye dikam, éy mondamapospusan moy a talaga a te buhaykam a éwan tu katapusan. 14 Ewankitam mégalanganin a umadene taDiyos amanalangin, da tukoy tamdéna baten na kitam ta agidén tam, éngmanalangin kitam ayun ta kaluubenna. 15 Ey tukoy tam a katutuhanan ya.Sakay éng mabati na i agidén tam, éytukoy tam be a iatéd na dikitam.

16 Nadid, éng te esa dikam a metana tu kaguman na a mégimet takasalanan, éy dapat ipanalangin nasiya, éy atdinan siya na Diyos tabuhay a éwan tu katapusan. Peroéng mégimet tu kaguman moy takasalanan a magpahiwalay diya taDiyos a hanggan, éy diyan moysiya ipanalangin. Dahilan te esa akasalanan a pahiwalayén na i tolay taDiyos a éwan tu katapusan. 17 I maskianya a gimet a medukés éy kasalananta Diyos. Pero te isesa a kasalanana pahiwalayén na i tolay ta Diyos ahanggan.

18 Tukoy tam a éwan tulos amégkasala i tunay a anak na Diyos,da éalagaan side no anak na Diyos.Ey éwan maari a mékialam dide tiSatanas.

1 Juan 5:19 349 1 Juan 5:2119 Tukoy tam a sakup kitam dén

na Diyos. Pero du étanan a tolay tamundua éy sakup dén side na kapang-yarian ni Satanas.

20 Nadid, tukoy tam be dén a inu-mange dén se ta mundua i anak naDiyos. Ey pinaliwanagen na dén i isiptamamondamépospusan tam i tunaya Diyos. Ey nadid, éymékiagumkitamdén ta tunay a Diyos, da mékiagumkitam be dén ni Jesu Cristo a anak na.Ey siya i tunay aDiyos. Ey gébwat diyai buhay a éwan tu katapusan.

21 Sikam a anéng ko, umadeyo kamdudu diyos-diyosan. Ewan dén. Juan.

2 Juan 1 350 2 Juan 13

Tu Ikaduwa a Sulat niJuan1 Gébwat ye ta lakay a tagapama-

hala. Saye i sulat kua a para tamahusay a bakés a pinili na Diyos,sakay du anak na. Sakén éy mahal takam. Sakay du étanan a makaposposta katutuhanan, éy mahalén de kambe; 2 da nipasakup kitam dén ta katu-tuhanan, éy éwan ya maibut dikitam,a hanggan.

3Tama tamaDiyos sakay tu anaknaa ti Jesu Cristo, éy atdinan na kitam tabiyaya éy ta kapayapaan, sakay kag-bian na kitam. Ey aguman na kitam tapéniwala tam ta katutuhanan, sakayta pégmahal tam ta kakaguman tam.

Dapat Négmahalan Kitam4 Sakén, Dada, éy mésahaték a

tahod, da dinemtan ko i sénganya aanak mo a ménatili ta tunay a péni-wala tam, a kona to niutus dikitamNama tam. 5 Kanya, Dada, i bilin kuadiko nadid, éy négmahalan kitam. Eyéwan ya bigu a utus i isulat kua nadiddiko, éng éwan, nabati tam dén ya anale. 6Nadid, éng mahal tam i Diyos,éy méniwala kitam dén ta utus na. Eyanya i utus na a nabati moy dén toaraw: négmahalan kam.

Mangilag Kam Du Mégtoldu Ta Mali7 Nadid, te meadu a tolay a kinu-

malat dén ta mundu, a mégtoldu sideta éwan tama. Ewan side mégpa-hayag a inumange se ti Jesu Cristota mundua, a naging tolay. Sideéy kakontara ni Cristo, éy mégtolduside ta pégkamali na tolay. 8 Kanyasikam, Dada, éymangilag kam;makaypagkamalién de kam be. Mangi-lag kam, monda éwan masayang tuginimet moy a para ta Diyos, mondamakamtan moy i buu a gantimpalaNama tam.

9 I maski ti ésiya, éng dagdagen natu pégtoldu ni Cristo, éy éwan siyasakup na Diyos. Ewan siya ménatilita pégtoldu na a dati. Pero side a

ménatili ta pégtoldu na, éy sakup sideNama tam, sakay ta anak na. 10 Engte dumemét dikam a bakén a na éyai kébil na a pégtoldu, éy diyan moytanggapén ta bile moy; sakay diyanmoy be pansingén. 11 Dahilan i bu-mati ta kona sa, éy maging kagumanna ta gimet na a medukés.

12Nadid, éy te meaduék maka pa akagin dikam, pero sala ko a isulat tapapelae. Engˈwan, mégayakék a angebumisita dikam,mondamasaya kitama méguhon. 13 Du anak no wadi mo akaguman ko se, éy mékikumusta sidedikam. Ewan dén. Juan.

3 Juan 1 351 3 Juan 15

Tu Ikatélo a Sulat niJuan1 Gébwat ye ta lakay a tagapama-

hala. Saye i sulat kua ni kadimoy koa Gayo, a mahal ko a tunay.

2 Kadimoy, ipanalangin ta ka amahusay maka i kalagayan mo, aéwan ka tu ladu. Tukoy ko a matibaydén i péniwala mua. 3Melubhaék déna sahat, Gayo, to kédedemét se nasénganya a top tam, da nibaheta dediyakén a matapat ka dén a mahusayta péniwala tam. Saya i ugali mo apalagi. 4 Saye i kasahatan kua, bagaymébati ko a ménatili du anéng ko takatutuhanan.

Mahusay Ti Gayo5 Kadimoy, tu nipangtulung mo du

top tam ta péniwala, maski éwan moside natenggi, éy saya i katunayanaa matapat ka. 6 Side, kédemét dese a gébwat ta bile mo, éy nagpatu-nay side dikame ta simbaan ta éyetungkul ta kabaitan mo dide. Kanyalalo a mahusay éng matulungan mopa side ta kailangan de, éng tumulosman dén side diko. Da side i mégle-but a mégtoldu ta tungkul ni Cristo.7 Uméange side ta bawat banuwan, amégpahayag ni Cristo, sakay sala de atumanggap ta tulung na tolay a éwanméniwala ni Cristo. 8Kanya sikitam améniwala, éy dapat tulungan tamsideta kabuhayan de, monda sikitam be ikatulung dia ta tarabaho de ta Diyos.

Ti Diotrepes Sakay Ti Demetrio9Nadid, Gayo, éy nipatawed ko dén

tu sulat ko a esa ta gurupu mo ta inata simbaan moy. Pero ti Diotrepes éypinabayan na dén, da siya éy gustuna a siya i tagapamahala ta simbaanmoy ta ina. 10Pero sakén, kédemét kosina éy ikagi ko i étanan a ginimet naa medukés, sakay tu medukés a uposna dikame, sakay tu kagi na a mebuli.Sakay i kasalanan ni Diotrepes a iba,éy éwan na tanggapén du top tam

a mégtoldu éng dumemét side diya.Sakay pati éy sésawayén na be i ibaa kaguman moy éng tanggapén deside. Gustu na a paibutén na side tasimbaan.

11 Kadimoy ko, diyan ka umaheg tamedukés a ugali, éngˈwan ahigén moi mahusay. Tu mégimet ta mahusay augali, éy sakup siya na Diyos, sakay tumégimet ta medukés a ugali, éy éwanna tukoy i Diyos.

12Tungkul ni Demetrio, éymégkagii étanan a mahusay siya a lélake, daumayun siya ta katutuhanan. Sakaysikame be éy mégpatunay kame amahusay siya. Ey tukoy moy a katu-tuhanan i kagi mia.

13 Te meaduék maka pa a kagindiko, pero sala ko a isulat ta papelae.14 Umasaék a magketa kita agad,monda magkauhon kita ta mahusay.

15Umangemaka diko i kapayapaan.Du kadimoy mo ta éye éy mékiku-musta diko. Ikumustaék mo du kadi-moy ta ta ina. Ewan dén. Juan.

Hudas 1 352 Hudas 12

Tu Sulat niHudas1 Gébwat ye ni Hudas, a utusan ni

Jesu Cristo, a wadi be ni Santiago.Saye i sulat kua du pinili na Diyos amaging tolay na. Side ya i mahalaNama tam a Diyos. Sakay side ya iéalagaana ni Jesu Cristo.

2 Kagbian kam maka na Diyos,a édse maka dikam ta mahusay ikapayapaan, sakay ta pégmahal naDiyos.

Tungkul Du Mebuli a Mégtoldu3Sikam a kékadimoy ko. Talagaék a

manulat dikam tungkul to péngiligtasdikitam no te sakup dikitam. Peronabati ko a dapat ko pa a isulat dikam,monda hatulan ta kam a sumuwayta pégtoldu na tolay a kontara tapéniwala tam. Nipaliwanag dén naDiyos i katutuhanan ta tolay na; éyéwan maari a palitan ya na tolay.4Dahilan éy te tolay a éwanmékidiyosa nékiagumdén dikitam; éy éwan tamsan side napansing. Side éy idelande ti Panginoon Jesu Cristo a Amotam. Ey nadid éy palitan de makai dati a baheta a tungkul ta kagbina Diyos ta tolay. I katuwirana nougali de a medukés éy éwan kanmag-parusa i Diyos ta tolay ta kasalanande, da mebait kan siya. Pero te datia kagi ta kasulatan tungkul ta parusaa makamtan na kona sa a tolay.

5 Nadid, maski tukoy moy dén adati a ugali na Diyos a mégparusa, éyipaala-ala komandéndikam i ginimetna a éye: éng kodya a inagaw na Diyosdu lahi ni Israel to te hirap de, apinaluwas na side ta Egipto. Pero tonipangagawna dide, éy pinuksa na duéwan méniwala diya.

6 Sakay tandaan moy be du anghelto araw a inumidel to tungkulinde, a gininanan de i édsean dia talanget. Ey nadid nipihesu dén side naDiyos ta mediklém a lugar, a ginapusna side ta kadena a éwan méukad.

Ey niwahak na sa side hanggan taaldew a péghukum. 7 Sakay tandaanmoy be i banuwan na Sodoma sakayGomora, sakay du banuwan ta pale-but dia. Du tolay sa éy inaheg dedu anghel a bastos, a néngibébi sidesakay néngilélake. Sakay i ugalia dulélake sa, éy melétog side ta kaparehode a lélake. Ey pinarusaan side naDiyos a pinuksa na side ta apoy. Eysaya i tandaa a para ta étanan, a teapoy a iba a éwanmaédéédép. Ey sayai pégparusaan na Diyos.

Nadid, diden ya a étélo a nilagip ko,éy saya i katunayana a ugali na Diyosa mégparusa.

8 Nadid, diden ya a tolay a néki-agum dikitam, a mégtoldu ta mali, éykona be sa i ugali de. Da éwan sidemakapospos, éy paduksén de i bégidia. Sakay idelan de i kapangyarianna Diyos dide. Sakay dédustaén dedu anghel na Diyos ta langet. 9 Peroentanmoy ti Migel amataas a anghel;maski da anghel siya, éy éwan sa konai ugali na. Nagpasuway side ti Satanasto araw to bangkay ni Moises, éng tiésiya i makaalapa diya. Ey maski danaglébug side, éy méganteng ti Migelamangdusta ni Satanas. Basta i kinagina sana, éy “Sawayén ka maka naDiyos.” 10Pero diden ya a tolay amég-toldu ta mali, éy dustaén de i éwande tukoy. Koman san side i hayup,da sugsugén de san tu katutubu de augali amedukés. Ey saya imamakateadide. 11Kagbi side. Inaheg de tu ugalini Kain. Sakay inaheg de tu kasalananni Balaam, monda makaalap side takuhata. Pero ipabunu side na Diyos akapareho ni Kore, to pégidel de Koreta kapangyarian ni Moises.

12 Diden ya a mégtoldu ta mali,bagay mékidipon side dikam ta pég-miting moy, éy paduksén de tu pén-gan moy, da medukés tu ugali de.Ewan side tu sanike. Makasarili sanside. Koman side i kuném a éwantu kabuluhan, da éwan tu lasén auden. Kapareho side na kayo aéwan mégbunga. Kapareho be side

Hudas 13 353 Hudas 24-25na kayo a minate a tulos nabuwal.13 Kapareho be side na dikél a tag-mék, da i gimet dia a medukés, éykoman i melégi a bugak na tagmék aéwan tu pasa. Kapareho be side nobiton a gininanan na tu édsean na.Pero nipaghanda dén side na Diyos tamedukés a mediklém a lugar. Ey sayai pégiyanan de a éwan tu katapusan.

14 Enta moy ti Enok a ikapitu déna salin ni Adan. Siya i nanghulaato araw ta tungkul diden ya a még-toldu ta mali. I kinagi naa, éy “Tan-daan moy, dumemét se i Panginoon,a kaguman na du libu-libu a anghelna a banal. 15 Ey maghukum siya duétanan a tolay,” kagi na. “Hukuménna du étanan a te kasalanan a éwanmékidiyos, dahilan to gimet de alabag diya. Sakay parusaan na beside, dahilan to kinagi de a medukésa kontara diya.”

16 Nadid, diden ya a medukés atolay a mégtoldu ta mali, éy palagiside a mégpintas, a méiyamut side tasuwerte de. Sugsugén de san i maskianya a gustu de a medukés. Sakaymégpépalaluén side. Sakay manuyusíde du iba a monda maloko de side.

17 Nadid sikam a kékadimoy ko, éyalélahanén moy tu kinagi dikam duapostol ni Jesu Cristo to éya. 18 Tukinagi de dikam, éy kédemét na ibaa panahun, éy te mangloko dikam atolay dahil ta péniwala moy. Gemténde san tu ugali de a medukés. 19 Sidekan i magimet ta pégkahiwahiwalayna tolay. Ewan égse dide i Espirituna Diyos, éngˈwan sugsugén de san iugali ta mundua.

20Pero sikam, a kékadimoy ko, pat-ibayén moy tu péniwala moy ta tu-nay a pégtoldu. Manalangin kamta pamag-itan na tulung na Banal aEspiritu. 21Manatili kam ta pégmahalna Diyos dikam, hanggan méguhaykam ta Panginoon tam a Jesus Cristo amagkaluub dikam ta buhay a éwan tukatapusan, dahil ta kagbi na dikitam.22 Kagbian moy du mégalanganin ta

péniwala tam. Agawén moy side taapoy.

23 Nadid, te iba be a tolay a dikél ikasalanan de. Kagbianmoy side, peromangilag kam dide, a idelan moy tuugali de. Makay pagkamalién kam naugali de a medukés.

24-25 Nadid i isesa a Diyos amangiligtas dikitam, éy siya imégalagaa dikam a monda éwankam magkasala. Siya i magpaadeneadikam ta harap na ta langet, apakasayaén na kam. Ta pamag-itanni Jesu Cristo a Panginoon tam, éytanyag dén i Diyos a siya i mataasa.Sakay dikél i kapangyarian na. Sayai katutubu na a sapul to sapul, ahanggan nadid, a éwan tu katapusan.Ewan dén. Hudas.

Pahayag 1:1 354 Pahayag 1:17

Tu Pahayag ni JesuCristo a Nisulatni Juan

1 Saye i pahayaga a niatéd na Diyosni Jesu Cristo, monda tulos ti Cristo améngipahayag duméniwala diya, énganya i adene dén a dumemét. Ey tulosni Cristo a nipaange na to anghel na tiJuan a méngipahayag diya. Ti Juan autusanna. 2Ey sakén éy ti Juan. Sakéna mismo i nanulata ta éye. Nadid éynipahayag ko dén i étanan a minetako. Saye i ipahayag kua a kagi agébwat ta Diyos, at sakay gébwat beta katutuhanan a nipahayag ni JesuCristo.

3 Masuwerte i magbasa ta libru aéye. Sakay du mégbati ta hula a éye,a sugsugen de, éy masuwerte be side.Da adene dén i panahun a maganap iétanan a nisulat ko a éye.

4Gébwat ye ni Juan. Saye i sulat kuadu tolay ta pitu a simbaan ta Asia:

Atdinan kam maka na Diyos tabiyaya sakay ta kapayapaan. Siya ite buhay sapul to sapul, a hanggannadid, a éwan tu katapusan. Pati iBanal a Espiritu a édse ta harap naDiyos. Siya i te pitu a tungkulin.5 Sakay ti Jesu Cristo. Ti Cristo imégpatunaya ta katutuhanan. Siyai neditol a nabuhay a huway. Siya imataasa dudu hari ta mundua.

Mahal kitam ni Cristo. To nikatena, éy nilibri na kitam ta kasalanantam, dahil to digi na a nebulak.6 Sinakup kitam ni Cristo ta kaharianna, a sikitam i purién na, a manalan-gin kitam Nama na a Diyos. Siyasan i purién na tolay. Siya san i tekapangyarian a éwan tu katapusan.Kona sa.

7 Tandaan moy, ta kédemét na éyédse siya ta kuném. Ey meta siya naétanan. Pati du nagpabikal diya togayang, éy meta de be siya. Ey dahildiya, éy magsanget i étanan a tolay ta

mundua, dahil ta parusa na dide. O,magkakuna ngani sa.

8 “Sakén i neditula ta étanan,” kagina Diyos, “Sakay sakén i katapusana.”Siya i Panginoon a makapangyarian.Siya i te buhay sapul to sapul, a hang-gan nadid, a éwan tu katapusan.

Neta Ni Juan Ti Cristo9 Sakén éy ti Juan a top moy. Sakén

i kaguman moy ta hirap tam, sakayta kaharian na Diyos, sakay ta pégtiistam. Ey kaguman tam be ti Jesusta éya a hirap. Nadid, sakén, éynibuték ta puduk na Patmos dahilto pégpahayag ko ta kagi na Diyossakay ni Jesus. 10 To esaék dén asimba ta éya, éy te nanyari diyakén:Nipaisip diyakén na Espiritu na Diyos,a tulos nabati ko ta adég kua i bosesa mebakség, a koman i ténog natambuli. 11 I kinagi naa diyakén éy“Isulat mo dén i étanan a meta mo,a ipatawed mo du pitu a simbaan.Ipatawed mo,” kagi na, “du méniwalani Jesus a édsa ta Epeso, sakay dutaga Esmirna, sakay du taga Pergamo,sakay du taga Tiatira, sakay du tagaSardis, sakay du taga Piladelpia, sakaydu taga Laodisea.”

12 Nadid, pékabati ko ta éya, éysinuleg ko, monda meta ko i négkagiadiyakén. Ey tu neta ko éy pitu asimbu a gintu. 13 Sakay to lubuk dusimbu éy naketaék be sa ta komani lélake. Te badu siya a atakdug,sakay te bédbéd ta hako naa i gintu.14Koman i bulak i kalatak na buk naa,a melélatak a tahod. At saka i matanaa, éy medédingat a koman i apoy.15 Sakay i tikéd naa, éy mégdiléng-diléng a koman i tanso a tinunaw taapoy. Sakay i boses naa éy komani pahungupong na dinom. 16 Sakayte kébilan na i pitu a biton ta kamétnaa. Ey linumwas ta labi naa i ispada amagtembang i tadém naa. I mata naaéy makadile a kapareho na bilag éngtanghali.

17 Nadid, péketa ko diya, éy mi-nalugmukék to tikéd na, a komanéki pate. Pero kembilanék na a kinagi

Pahayag 1:18 355 Pahayag 2:13na a, “Diyan ka méganteng, Juan,Sakén i neditol ta étanan, at sakéni katapusana. 18 Sakén i nabuhaya,”kagi na. “Entan mo, minateék, peronabuhayék dén nadid a éwan tu kat-apusan. Sakén i te kapangyarian takamatayan sakay ta Dinatagen.

19 “Kanya nadid, Juan,” kagi na, “éyisulat mo dén i étanan a mineta monadid, sakay na ipeta kua diko a man-yari ta esa a panahun. 20Mara, i kahu-lugen na pituae a biton a te kébilanko, éy side ye di pitu a tagapamahalata pitu a simbaan ta Asia. Sakay dipituae a simbu,” kagi na, “mara sideye du pitu a simbaan.”

2Tu Sulat To Simbaan Ta Epeso

1 Nadid, kinagi no lélake diyakén,a “Isulat mo ye to tagapamahala tosimbaan ta Epeso:

“Saye i peekagia ni Jesus. Siya ite kébila to pitu a biton. Siya tuméglakad ta lubuk no pitu a simbu agintu:

2 “Napospusan ko dén i gégemténmoya,” kagi na. “Tukoy ko dén iétanan a tarabaho moy a mahigpit,éy ta pégtiis moya. Sakay tukoy kobe a inidelan moy i medukés a tolay.Sakay du mégwari-wari a apostol, éypinuhubaan moy dén side, a pinatu-nayan moy a mebuli side. 3 Tukoyko a matiyaga kam, a nagtiis kamta hirap alang-alang diyakén. Sakayéwan kam nanghina tu isip. 4 Pero,te kasalanan kam pabi diyakén, daéwanék moy mahalén a masiyadu, akona to dati. 5Kanya, alélahanénmoytu dati a kalagayan moy, a pagsisianmoy i medukés a gimet moy. Sakaygemtén moy a huway tu dati a gimetmoy to ditol. Eng éwan kam magsisi,éy umangeék sina a ibutan ko ta éd-sean moya i simbu moya.

6 “Pero sé ˈ man dén ye i napurikua dikam, da kéiyamutan moy be akona diyakén i ugalia du Nikolaita amedukés.

7 “Engmékabati kam, éy batenmoyi kékagin na Banal a Espiritu du sim-baan!

“Du éwan madaig na medukés tamundua, éy atdinan ko side ta kara-patan de a méngan ta bunga no kayoa makabuhay, a édse ta kaharian naDiyos.”

Tu Sulat To Simbaan Ta Esmirna8 Nadid, kinagi na man dén

diyakén, a “Isulat mo ye to tagapama-hala to simbaan ta Esmirna:

“Saye i peekagia ni Jesus. Siya ineditula ta étanan, at sakay siya ikatapusana. Siya i minatea sakay siyabe i minabuhay a huway.

9 “Napospusan ko dén i hirapmoya,” kagi na, “da pobre kam atahod (pero te kayamanan kam talanget). Napospusankobe i pégpintasdikam du Judeo. Kagi de a Judeo sidea sakup kan side na Diyos. Pero éwan,da sakup side ni Satanas! 10 Diyankam méganteng ta pagdanasan moya hirap a adene a dumemét dikam.Baten moy, ipepihesu ni Satanas isénganya dikam, monda puhubaanna kam. Ey maghirap kam ta sapulu aaldew. Basta manatili kam a matapatdiyakén, hanggan ta ikate moy, éyatdinan ta kam ta gantimpala moy, abuhay a éwan tu katapusan.

11 “Eng mékabati kam, éy batenmoy i kékagin na Banal a Espiritudu simbaan. Du éwan madaig namedukés ta mundua, éy éwan sidemagdanas ta ikaduwa a kamatayan.”

Tu Sulat To Simbaan Ta Pergamo12 Nadid, kinagi no lélake diyakén,

a “Isulat mo ye to tagapamahala tosimbaan ta Pergamo:

“Saye i peekagia ni Jesus. Siya i teispada ta magtembang tu tadém:

13 “Napospusan ko i pégiyananmoya,” kagi na, “a mesibét i kapang-yarian ni Satanas ta banuwan moya.Ey maski kona sa, éy ménatili kam amatapat diyakén. Sakay éwan moyinibutan tu péniwala moy diyakén,maski binunu de ti Antipas ta édsean

Pahayag 2:14 356 Pahayag 3:1ni Satanas ta banuwan moya. Siya imatapata a utusan ko a nagpatunaydiyakén. 14 Pero te sénganya kampabi a kasalanan diyakén, da te sén-ganya dikam a sumésunud ta pég-toldu ni Balam. Ti Balam i néngi-toldua ni Balak to éya, a pagkasalaénna du Israel, da tinolduan side niBalak a méngan ta kanén a niatédde ta diyos-diyosan. Sakay tinold-uan na be side ta péngibébi éy tapéngilélake. 15 Sakay te sénganya bedikam a sumésunud ta pégtoldu duNikolaita. 16 Kanya pagsisian moy aibutan moy i kasalanan moy. Engéwan kam magsisi, éy umangeék sinaa hukumén ko du tolay ta ina dikamta ispadaa a luméluwas ta labi kua.

17 “Eng mékabate kam, éy batenmoy i kékagin na Banal a Espiritudu simbaan. Du éwan madaig namedukés ta mundua, éy atdinan koside ta te liso a kanén a gébwat talanget. Ey atdinan ko be i bawatesa dide ta melatak a bito a te sulata ngahen a bigu. Ey éwan tu ibaa makapospos ta ina a ngahen, éngéwan tu néngiatdinan san.”

Tu Sulat To Simbaan Ta Tiatira18 Nadid, kinagi man dén no lélake

diyakén, a “Isulat mo ye to tagapama-hala to simbaan ta Tiatira:

“Saye i peekagia no anak na Diyos.Siya i te mataa a medédingat a komani apoy. Sakay siya i te tikéda tamégdiléng-diléng a koman i tanso.

19 “Napospusan ko dén i gégemténmoya,” kagi na, “sakay ta pégma-hal moy diyakén sakay ta pégtapatmoy diyakén. Tukoy ko be i pégtu-lung moy ta iba sakay na pégtiyagamoy. Sakay tukoy ko be a lalo dén amahusay i gimet moya nadid kesirato neditol. 20 Pero saye i hinanakitkua dikam: bakit pinakultaden moytu bébe a ti Hesebel a mégtoldu dukakaguman moy? Lélinlangén na duutusan ko a méngibébi at ménganta kanén a iatéd ta diyos-diyosan.

Mégwari-wari siya a gébwat i pég-toldu na ta Diyos. 21 Inatdinan kodén i éya a bébe ta tama a panahuna monda magsisi siya ta ugali naa bastos, pero éwan siya mégbagu.22 Kanya nadid, éy padatayén ko siyato kama na. Pati du méngibébi diyaéy pagdanasén ko side ta mahig-pit a hirap de éng éwan side mag-sisi ta médukés a gégemtén de diya.23 Sakay pati, éy bunon ko du anakna, monda mapospusan du simbaana sakén san i nakapospusa ta isip natolay. Monda mapospusan de a gé-gantian ko i bawat esa dikam ayun tagimet moya.

24 “Pero sikam a iba ta Tiatiraa éwan méniwala ta medukés apégtoldu ni Hesebel, éy éwanék tuidagdag a utus dikam. Da sikam, éyéwan kam nagadal ta magkadisaladkan a lihim ni Satanas. 25 Bastai utus kua dikam, éy manatilikam ta péniwala moya hangganéwanék dumemét. 26-27 Du éwanmadaig na medukés ta mundua,sakay du mangtupad ta kaluubenko a hanggan ta katapusan, éyatdinan ko side ta kapangyarian akona to niatéd diyakén Nama ko.Gemtén ko a side i mamamahala dubanubanuwan tamundua. Magmayorside du banubanuwan ta mahigpit,a péparusan de side a hangganmadurug side a koman i kédurugna binga. 28 Sakay atdinan ko sideta talang-umaga; samakatuwid éybuhay a éwan tu katapusan.

29 “Eng mékabati kam, éy batenmoy i kékagin na Banal a Espiritu dusimbaan.”

3Tu Sulat To Simbaan Ta Sardis

1 Nadid, kinagi man dén no lélakediyakén, a “Isulat mo ye to tagapama-hala to simbaan ta Sardis:

“Saye i peekagia ni Jesus. Siya ipégiyanan na Banal a Espiritu a tepitu a tungkulin. Siya i te pitu a biton.

Pahayag 3:2 357 Pahayag 3:18“Napospusan ko dén i gégemtén

moya,” kagi na. “Kagi de a buhay kamdén, pero para diyakén éy pate kamdén! 2Kanya nadid, éy mangilag kam,a patibayén moy i péniwala moya, daadene dén amaglipas. Neta na Diyos aéwan pabi naganap i gégemtén moyaa para diya. 3 Isipén moy tu naba-heta moy a tinanggap moy to éya.Sugsugén moy ya, sakay ibutan moytu gégemtén moy a medukés. Engéwan kam mangilag, éy demtan takam a bigla a talaga. Ey éwan moymapospusan i oras a kédemét ko.

4 “Pero te sénganya sina dikam taSardis a éwan tu kasalanan. Maraéwan de hinupitan i badu dia tamedukés a ugali ta ina. Kumuyoyogya side diyakén a te solot side tamelatak, da mahusay side. 5 Ey duéwanmadaig namedukés ta mundua,éy pégbaduén ko side ta melatak, atanda ya a banal side. Sakay éwan koibutan i ngahen de to libru a listaanna ngahen na mabuhay a éwan tukatapusan. Sakay ipagtapat ko sideNama ko sakay du anghel na, a side isakup kua.

6 “Engmékabati kam, éy batenmoyi kékagin na Banal a Espiritu du sim-baan.”

Tu Sulat To Simbaan Ta Piladelpia7Nadid kinagi naman dén diyakén,

a “Isulat mo ye to tagapamahala tosimbaan ta Piladelpia:

“Saye i peekagia no banal a lélake apégkatiwalaan tam. Siya i te kapang-yarian ta kaharian ni Dabid. Ewan tumakasaway ta pasdépén na ta kahar-ian na, at sakay éwan tu makasdép topintuan éng éwan na pakultaden.

8 “Napospusan ko dén i gégemténmoya,” kagi na. “Tukoy ko a maskimehina i kapangyarian moy, éy sin-unud moy dén i pégtoldu kua. Sakayéwanék moy pinabayan. Ey nadidéy binukasan ko dén i pintuan ko taharap moya. Ey éwan tu makasawaydikam a somdép. 9 Entan moy, padu-lugén ko dikam du tolay a sakup ni

Satanas, sakay paluhudén ko side taharap moya. Mégwari-wari side aJudeo side a méniwala ta Diyos, peroéwan. Ipeta ko dide a sikam i mahalkua.

10 “Ey nadid, da tinupad moy dén iniutus kua dikam a nagtiyaga kam, éyagawén ta kambe ta hirap a dumemétta mundua. I éya a hirap i pang-puhuba ta étanan a tolay ta mundua.11 Dumeméték agad. Kanya man-atili kam ta péniwala moya diyakénmonda éwan tumakaagew ta gantim-pala moya. 12 Du éwan madaig namedukés ta mundua éy gemtén koside a manatili a pirmi ta pégiyananna Diyos, a éwan side maibut ta éya,maski nikésiya. Sakay tandaanko sideta ngahen na Diyos ko. Sakay tan-daan ko side a side i sakup na bigu aJerusalem a dumibi a gébwat ta Diyos.Sakay tandaan ko side ta ngahen ko abigu.

13 “Eng mékabate kam, éy batenmoy i kékagin na Banal a Espiritu dusimbaan.”

Tu Sulat To Simbaan Ta Laodisia14Nadid, kinagi no lélake diyakén a

huway, a “Isulat mo ye to tagapama-hala to simbaan ta Laodisia:

“Saye i peekagia no matapat amégpatunay ta katutuhanan. Siya ikégébwatan na étanan a nilalang naDiyos.

15 “Napospusan ko dén i gégemténmoya,” kagi na. “Tukoy ko a éwanékmoy kéiyamutan. Pero éwanék moybe mémahalén. Maano maka éykaiyamutanék moy, o dikaya éy ma-halénék moy. 16 Pero nadid, éwanékmoy kéiyamutan sakay éwanék moybe mahalén. Basta éwanék moyisipén. Kanya isopha ta kam ta labikua. 17Sikam, éy kagimoy amayamankam, a sagana kam ta étanan. Peroéwan, da éwan moy tukoy a kakak-agbi kam, sakay pobre kam, sakaybuhék kam, sakay uba kam. 18 Kanyai bilin kua dikam, éy mangalap kamdiyakén ta tunay a kayamanan moy,

Pahayag 3:19 358 Pahayag 5:2mondamayaman kam a talaga. Sakaymangalap kam be diyakén ta melataka damit a takléb na bégi moya, damakasani-sanike. Sakay mangalapkam diyakén ta gamot na mata moya,monda maketa kam.

19 “Tandaan moy, paginglan ko duétanan a tolay ko a mahal ko, aparusaan ko side. Ey purusaan ta kambe éng éwan moy ibutan tu ketamadmoy diyakén, sakay éng éwan kammagsisi. 20 Entan moy, te taknégékta luwas na pintuan amégtétuktukén.Eng batenék na maski ti ésiya, abukasanna i pintuanna, éy somdépékta pégiyanan na, sakay magagumkame ta mahusay. 21Du éwan madaigna medukés ta mundua, éy atdinanko side ta kapangyarian, a kagumanko side a maghari. Kona sa Tamako diyakén, a kagumanék na be améghari, da nadaig ko i mundua.

22 “Eng mékabati kam, éy batenmoy i kékagin na Banal a Espiritu dusimbaan.”

4Tu Neta Ni Juan Ta Langet

1 Nadid, kétapos na éya, éy lina-meng ko a huway, éy neta ko ta langeti bukas a pintuan. Sakay nabati koa huway tu boses a koman i ténogna tambuli, a kinagi na diyakén, a“Sumangkay ka se. Ipeta ko diko imanyari ta esa a panahun.” 2 Nadid,éy nipaisip diyakén na Espiritu naDiyos éy neta ko ta langet i bangkoa édsean na Diyos a méghari. 3 Tumudet na Diyos éy mégdiléng-dilénga kapareho namahalaga a bito. Sakayte balaghari ta palebut no bangko, aasul i kolor naa. 4 Sakay pinalebu-tan siya na bangko a duwapulu éy taépat, a pégiknuden du matétanda aduwapulu be éy ta épat. Te badu sidea magkalatak, sakay te kurona side agintu ta ulo dia. 5 Te sumésiklab a ki-lat a gébwat to bangko a pégiknudenna Diyos, a kasabay i mebakség akéduh. Te pitu a medingat a suloto harap no bangko na Diyos. Ey

side ya i pitu a tungkulin na Banal aEspiritu na Diyos. 6 Ey te édsa be toharap no bangko i koman i diget amelélekmang a koman pa i salaming.

Ey te épat be a hayup ta palebutno bangko na Diyos, a putat ta mata iharap dia éy ta adég dia. 7Tu neditol ahayup éy koman i liyon. Tu ikaduwaa hayup éy koman i baka. Tu ikatéloéy te mudet a koman i tolay. Sakaytu ikaépat a hayup éy koman i sébed auméegbéh. 8Tégéném side ta pakpak.Sakay putat ta mata i bégi na bawatesa dide, ta lubuk éy ta luwas. Ewantu bagu i pégkanta dia, maski aldo éyta kélép. I kanta dia, éy“Banal a tahod i Panginoon Diyos

a makapangyarian ta étanan.Siya i te buhay sapul to sapul,a hanggan nadid, a éwan tukatapusan.”

9 Mégkékantaén du épat a hayupta puri ta Diyos, sakay na kemahalna, sakay na pégpasalamat de diya.I pégkantaan dia, éy tu mégiknud tobangko. Siya i te buhay a éwan tu kat-apusan. Ey bagaymégkanta side diya,10 éy dumédapa diya du duwapulu éyta épat a matétanda, a sumésambaside diya. Siya i te buhay a éwantu katapusan. Sakay itogpal de dukurona de ta harap naa, a kékagin dea,11 “Siko a Panginoon me a Diyos!

Kailangan éy purién na to-lay i kemahal mo sakay nakapangyarian mua, da siko inaglalanga ta étanan. Sakaynilalang mo side ayun ta kalu-uben mo.”

5Tu Kasulatan Sakay Tu Tupa

1Nadid éy neta ko i Diyos a te eknudto bangko, a te kébil siya a kasulatan.I papel a te kébilan na éy te sulat taharap éy ta adég. Pero éwan tu mak-abuklat, da kempétan ta pitu a képét.2 Sakay neta ko be i mesibét a anghela kinagi na ta mebakség, a “Ti ésiyai maaria a mangsida du képét sakay

Pahayag 5:3 359 Pahayag 6:5mangbuklat ta kasulatan?” 3 Peroéwan tu minaketa ta langet éy ta lutaéy ta disalad na luta ta makapagbuk-lat ta kasulatan, a monda meta i lasénna. 4 Kanya sakén, éy nagsangeték tamahigpit, da éwan tu meeta a maaria mangbuklat ta ina. 5 Pero nadid,kinagi diyakén no matanda a esa, a,“Diyan ka mégsanget. Entan mo tiJesus ina. Siya i ngéngahinan de aliyon, a gébwat ta lahi ni Huda, a apo-apo siya ni Dabid. Siya éy nanalodén. Kanya siya i te kapangyariana mangsida ta pitu a képét, sakaymangbuklat ta kasulatan.”

6 Nadid, to pégkagi no anghel taéya, éy naketaék ta esa a Tupa a tetaknég to lubuk du matétanda. Sakayto bangko na Diyos, sakay du épat ahayup. Samakatuwid éy ti Jesus dénya. Ey mineta ko a te pilat bale, akoman i te namuno diya. Te pitu siyaa saduk, sakay te pitu be a mata, aside ya du pitu a tungkulin na Espirituna Diyos a pinaange na ta mundua.7 Nadid, inumadene tu Tupa ta Diyosto bangko, sakay inalap na tu kasu-latan a te kébilan na. 8 To péngalapna ta éya, éy dinumapa diya du épata hayup, sakay dinumapa be diya duduwapulu éy ta épat a matétanda. Tekébil i bawat esa dide ta pégtogtogensakay ahung a gintu a putat ta suub.Tu suub, éy saya i halimbawaa napanalangin na tolay na Diyos. 9Nadid,kékantaén de i kanta a bigu, a i kagidia, éy“Siko imaari amangalap ta kasulatan,

sakay siko be i maari amangsida ta pitu a képét naa seradu na. Da siko, éybinunu de ka dén, éy dahilto nikate mo, éy tinubusmo i tolay a para ta Diyos,tolay a gébwat ta étanan alahi ta mundua, sakay taétanan a banubanuwan, sakaykanikanya a salita. 10 Sinakupmo side ta kaharian na Diyos,a side i magpuri ta Diyos, a

manalangin diya.”11 Nadid, kélameng ko a huway,

éy nabati ko i meaadu a libu-libu aanghel. Te taknég side to palebutno bangko na Diyos, sakay du hayup,sakay du matétanda. 12 Kinagi de tamedegsén, a“I Tupa a binuno, éy kailangan éy

purién na tolay i kemahal naugali na.

Siya imaaria a te kapangyarian, sakaykayamanan, sakay karunun-gan!”

13 Nadid, nabati ko i étanan a ni-lalang na Diyos a mégpuri diya. Duétanan ta langet, sakay ta luta, sakayta disalad na luta, sakay ta diget, éymégpégpuri side diya. I kinagi dia, éy“Purién na tolay i Diyos a méghari,

sakay tu Tupa. Purién de ikemahal na ugali de sakay nakapangyarian de, a éwan tukatapusan.”

14Ey nadid, kinagi du épat a hayup,a “kona sa.” Ey du matétanda, éydinumapa side, a sinumamba sidediya.

6Péngisida No Tupa To Pitu a Képét

1 Nadid, neta ko a sinida no Tupatu neditol a képét to kasulatan. Sakaynabati ko a mégkagi tu esa a hayup akoman i kabakség na kéduh, a “Kadonse,” kagi na. 2 To pégkagi na ta éya,éy neta ko a linumitaw i kabayo amelatak, a te sakayan na te kébil tabusog. Inatdinan siya ta kurona, a tu-los hinumektat siya a ange mangdaigto kalaban na.

3Nadid, sinida no Tupa tu ikaduwaa képét to kasulatan, éy nabati ko ikagi no ikaduwa a hayup, a “Kadon.”4Ey to pégkagi na ta éya, éy linumitawman dén i kabayo a esa, a medideg. Ite sakaya ta éya, éy inatdinan siya ate kapangyarian amagsapul ta gera tamundua, monda négpatayan i tolay.Esa a dikél a sondang i niatéda diya.5Nadid, péngsida no Tupa to ikatélo aképét, éy nabati ko a kinagi no ikatélo

Pahayag 6:6 360 Pahayag 7:5a hayup, a “Kadon.” To pégkagi nata éya, éy te kabayo sa a mengitet amineta ko, a te sakayan na te kébilta timbangan. 6 Sakay nabati ko ikoman i ténog a gébwat to édseandu épat a hayup, a kinagi na diya, a“Gemtén mo a esa san a takal a pahayi mabugtunga du tolay to upa de tamaghapun. Sakay étélo san a takala maes i mabugtunga to upa de tamaghapun. Pero diyan mo halagaani langis éy ta alak,” kagi na.

7Nadid sinida no Tupa tu ikaépat aképét to kasulatan, a tulos nabati kotu kagi no ikaépat a hayup, a “Kadon.”8 To pégkagi na ta éya, éy neta kosa i kabayo a esa, a putla i kolornaa. I ngahina na sakaya na éya éyti Kamatayan. Sakay i kaunonoda naéya éy ti Dinatagen. Inatdinan side takapangyarian de ta ikaépat a bahagina mundua, monda mamuno sa sideta sondang, sakay ta alép, sakay tasaket, sakay ta mebagsik a hayup.

9 Nadid, péngsida no Tupa toikalima a képét, éy neta ko ta sahoknodambana dudu kaliduwa du binuno.Binuno side dahil to pégpahayag deta kagi na Diyos. 10 Side, éy kinagide ta medegsén, a “Panginoon amakapangyarian! Siko i tunaya abanal. Sénganya pa i paguhay miadiko,” kagi de, “bagu mo hukuméndudu tolay ta mundua? Nikésiya pa iiganti mua du minamuno dikame?”

11 Nadid, to pégkagi de ta éya, éyinatdinan i bawat esa dide ta melataka badu. Sakay kinagi dide no esasa, a “Umimang kam pa ta kétihék apanahun a hanggan éwan mabunu isénganya pa a tétotop moy, da bunonbe i sénganya dide a kona dikam.”

12 Nadid, neta ko a sinida no tupatu ikaéném a képét. Ey to péngsidana, éy linumindul ta mesibét, a tu-los nginumitet tu bilag a koman ipégluksa a damit. Sakay tu bulan, éykoman i dige i kolor naa. 13 Sakaydu biton, éy natépduk side ta lutaa.I kétépduk dia éy koman i kétépdukna bunga na kayo bagay yégyégén na

mesibét a pahés. 14 Sakay tu langet,éy basta naibut a koman i abék abigla a nilukot. Sakay naibut be dubuked sakay du puduk to édsean de.15 Ey nadid dudu hari ta mundua,sakay dudu mataas, sakay du hen-eral, sakay du mayayaman, sakay dute kapangyarian, éy linumiso side aétanan du kuweba sakay ta sahok dubito to bukibuked. Pati du étanan atolay, maski malaya, maski mababa,éy linumiso be side. 16 Dinumayingside du bukibuked, sakay dudu bito, a“Anin, tapuhan moy kame,” kagi de,“monda éwan kamemeta no mégharita langet. Sakay monda éwan memasapit i iyamuta dikame no Tupa!17Da dumemét dén,” kagi de, “i aldewa kéiyamut na Diyos, éy ti ésiya imakaiwas ta parusa na!”

7Du Sandaan Ey Ta Epatapulu Ey Ta

Epat a Libu a Tolay1 Nadid, kétapos na éya, éy nake-

taék ta épat a anghel, a natagtagside a te taknég ta épat a digdig namundua. I gimet dia, éy sésawayénde i épat a pahés ta mundua, mondaéwan dén pumahés ta lutaa sakay tadigita, sakay maski ta ahe a kayo. 2 Eynadid, éy neta ko be i esa a anghel asumésangkay ta dumanég ta sikatan.Kébil na i marka na Diyos. Nadid,dinumulaw siya du épat a anghel.(Side ya i te tungkulina a gébwat taDiyos, a mangsida ta luta éy ta diget.)3 I kinagi naa dide, éy “Diyan moypa péperdién i lutaa éy ta diget éyta kayo, hanggan éwan me pa ma-markaan du sakup na Diyos ta kidépdia.”

4Nadid, kinagi de diyakén éng sén-ganya i mamarkaan dia, a sandaankan éy ta épat a pulu éy ta épat alibu. Ey gébwat side ta étanan a lahina Israel.

5 Labindalawa a libu a gébwat talahi ni Huda; labindalawa a libu agébwat ta lahi ni Ruben; labindalawaa libu a gébwat ta lahi ni Gad;

Pahayag 7:6 361 Pahayag 8:96 labindalawa a libu a gébwat ta lahini Aser; labindalawa a libu a géb-wat ta lahi ni Neptali; labindalawaa libu a gébwat ta lahi ni Manases;7 labindalawa a libu a gébwat ta lahi niSimeon; labindalawa a libu a gébwatta lahi ni Lebi; labindalawa a libu agébwat ta lahi ni Isakar; 8 labindalawaa libu a gébwat ta lahi ni Sabulon;labindalawa a libu a gébwat ta lahi niHose; labindalawa a libu a gébwat talahi ni Bendyamin.

DuMeadu a Tolay a Niligtas No Tupa9 Kétapos na éya, éy péngenta ko,

éy temeadu bale a tolay a éwanmabi-lang na maski ti ésiya. Side éy gébwatta bawat lahi, sakay banubanuwan,sakay kanikanya a salita. Te taknégside ta harap na Diyos, sakay taharap no Tupa. Te badu side amelatak, sakay te kébilan de i meadua kayakas. 10Sabay-sabay side a négk-agi ta medegsén, a “I Diyos tamae a teeknud ta bangkuae,” kagi de, “sakayna Tupaa, éy side i néngiligtasa diki-tam!” 11Te taknég i étanan a anghel tapalebut no bangko a édsean na Diyos,sakay ta palebut du matétanda, sakayta palebut du épat a hayup. Ey nadid,dinumapa side to harap no bangko asinumamba ta Diyos. 12 I kinagi dia,éy “Purién na tolay i Diyos tam,” kagide, “a magpasalamat side diya. Siyai kamahalan; siya i marunung; siyai te kapangyarian, a éwan tu kata-pusan. Kona sa.” 13 Nadid, kinagidiyakén nomatanda a esa a, “De ésiyadi tolaya a te badu ta melatak? Ahei kinagébwatan dia?” 14 “Ewan kotukoy,” kagi ko. “Siko i nakapospusa.”Ey kinagi na diyakén, a “Side ina dinagébwata to mahigpit a hirap. Lin-inis de sakay pinalatak de to digi noTupa i badu dia. Samakatuwid éynaibut dén tu kasalanan de to digi niJesus. 15 Kanya édse side ta harap nobangko na Diyos,” kagi na, “a tulun-gande siya aldo éy ta kélép ta bile naa.Sakay i Diyos a te eknud to bangko,éy alagaan na side. 16 Ewan dén side

magalép. Ewan dén side mageplék.Ewan be dén side makabati ta pasi nabilag. 17 Dahilan tu Tupa a édse tobangko,” kagi na, “éy siya imagalagaadide. Sakay iange na side ta bukal adinom a méngatéd ta buhay. Sakaypahiden na Diyos i léwa ta mata dia,monda maibut i lungkut dia.”

8Tu Ikapitu a Képét

1Nadid, péngsidano tupa to ikapitua képét to kasulatan, éy matahimik ilanget ta manga kalahati a oras. 2 Eykétapos na éya, éy neta ko du pitu aanghel a te taknég ta harap na Diyos,a inatdinan na i bawat esa dide tatambuli.

3 Nadid, te esa pa a anghel a inu-mange to harap no dambana. Tekébil siya a ahung a gintu a pégsu-uben. Sakay inatdinan siya ta meadua kamangyan, monda iedton na todambana a gintu a édse to harapna Diyos. Gamitén na ya mondameagum tu asok na to panalangindu sakup na Diyos a tolay. 4 Ey tuasok no kamangyan éy mégalalutot agébwat to kamét no anghel, a kasabayna panalangin du sakup na Diyos.5 Nadid, inalap no anghel tu baga todambana, a niasék na to ahung a pég-suuben, sakay nibatikal na ta lutaa.Ey agad nagkéduh, sakay te ugung,sakay nagkilat, sakay naglindul.

Du Pitu a Tambuli6Nadid, du pitu a anghel a te kébil

ta pitu a tambuli, éy nakahanda dénside a mangyopyop to tambuli de.

7 Nadid, enyopan no neditol aanghel tu tambuli na, éy inumudenta yelo sakay apoy, a te halu a dige.Natutod i ikatélo a bahagi na lutaa,sakay i ikatélo a bahagi du kayo, patidu étanan a sariwa a lamon.

8 Nadid, enyopan no ikaduwa aanghel tu tambuli na, éy binumagsakto diget i koman a dikél a bukeda minatutod. Naging koman i digei ikatélo a parti na digita, 9 sakay

Pahayag 8:10 362 Pahayag 9:18minate i ikatélo a bahagi na ikan,sakay nawasak i íkatélo a bahagi nasésakyan ta digita.

10 Nadid, enyopan no ikatélo aanghel tu tambuli na, éy natépduk agébwat ta langet i esa a dikél a bitona mégdingat. Sakay binumagsak taikatélo a bahagi na manga dinom,sakay ta manga bukal. 11 I éya abiton éy ngéngahinan de a Meapsot.Ey inumapsot i ikatélo a bahagi nadinom. Sakay meadu a tolay i minateto kéinom de ta éya, da inumapsot.

12 Nadid, enyopan no ikaépat aanghel tu tambuli na, éy naperdi ikatélo a bahagi na bilag, sakay nabulan, sakay du biton, a hanggan daminaibut i ikatélo a bahagi na demlagde. Nagdiklém be i ikatélo a bahagi naaldo. Sakay pati éy éwan tumanglaw iikatélo a bahagi na kélép.

13 Nadid, kétapos na éya, éy pén-genta ko, éy nabati ko i esa a sébeda mégegbéh ta ontok, a kinagi na tamebakség, a “Adiyoy, adiyoy, adiyoy,i hirap beman di édsea ta munduabagay éyupan pa du étélo pa a angheldu tambuli de.”

91 Nadid, enyopan no ikalima a

anghel tu tambuli na, éy neta ko talutaa i koman i biton a minatépdukdén. Sakay niatéd diya i susi no ébuta medédisalad. 2 Sakay binukasanna tu ébut, éy tinumébwag i asokto ébut a koman i asok na dikéla dagmang. Ey nagdiklém i bilagsakay ta langet, dahil to asok a géb-wat to ébut. 3 Ey tulos nagbéswalto asok i meadu a pésah, a tulosside nangalat ta mundua. Ey inatdi-nan side ta kapangyarian de a mag-pasaket side a koman i kaget na ka-hame. 4 Pinagbilinan side a diyan depéperdién i lamon éy ta kayo, sakaymaski anya a halaman. Basta du tolaya éwan tu marka na Diyos ta kidépdia, éy saya i pasakitana du pésah.5 Ewan side pinakultaden a bunuénde i tolay, éngˈwan pasakitan de san

side hanggan lima a bulan. Koman ikaget na kahame i kasaket dia, mondamahirapan du tolay. 6 To lubuk nolima a bulan, éy gustu du tolay amate, pero éwan maari, da umadeyoi kamatayan dide.

7 Dudu pésah, éy koman side ikabayo a handa ta pékilaban. Te sok-long side a koman i kurona a gintu,sakay koman i mudet na tolay i matadia. 8 Sakay i buk dia éy koman ibuk na bébe. I ngipén dia éy komani ngipén na liyon. 9 Sakay i hakodia, éy nataklében ta koman i badu abakal. I payadpad na pakpak dia, éykoman i ténog na meadu a kalesa ahela na kabayo a tamo ta gera. 10 Teipos side a mekamandag a koman ikahame i dégés naa. Ey kéye ta iposdia i kapangyarian de amagpasaket tatolay para ta lima a bulan. 11 I haridia éy tu anghel a medukés a bahalato ébut a medédisalad. Ti Abadoni ngahen na ta kagi na Hebreo. Eydu Griego, i pégngahen de dia éy tiApoliyon. (I kahulugen na éya éy siyai magwasaka.)

12 Nakalipas dén i neditol a hirap.Eduwa pa i dumemét.

13 Nadid, enyopan no ikaéném aanghel tu tambuli na, éy nabati koi boses a gébwat ta épat a iskinano dambana a gintu ta harap naDiyos. 14 Kinagi no boses to ikaénéma anghel, a “Du épat a medukés aanghel a te gapus to digdig no dinomna Uprates, éy ukaden mo.” 15 Kanyainukaden na du épat a anghel, amonda bunon de i ikatélo a bahagina manga tolay. Talaga a hinandaside a para ta takda a oras a mamuno.16 Te négkagi diyakén éng sénganyadu sundalu a nakakabayo ta éya, aéduwa a datos a milyon. 17 Saye tunipeta diyakén. Neta ko du kabayo,sakay du te sakay dide, éy te baduside a medingat a koman i kolor naapoy, sakay asul, sakay dilaw. Komani ulo na liyon i uloa du kabayo. Sakaybumébéswal ta labi dia i apoy, sakayasok, sakay asupre. 18 Te étélo a

Pahayag 9:19 363 Pahayag 11:5peste i mamuno ta ikatélo a bahagina manga tolay: apoy, sakay asok,sakay asupre. Diden ya a étélo éygébwat side ta labia du kabayo. 19 Ikapangyarian du kabayo, éy kéye talabi dia sakay ta ipos dia. I ipos diaéy koman i ulag, a te ulo side, mondagégamitén de ta pégpasaket de.

20 Nadid, du tolay a nawahakto hirap a éya a éwan minate, éyéwan side nagsisi. Ewan de inibutantu pégsamba de ta dimonyo sakayta diyos-diyosan a ginimet de--dularawan a gintu, pilak, tanso, bito,sakay kayo. Pero éwan maketa idiyos-diyosan; éwan side makabate,éwan side makapaglakad! 21 Sakaydu tolay, éy éwan de be pégsisian tubinuno de, sakay tu pégilo de, sakaytu péngibébi de, sakay tu pégtako de.

10Tu Anghel a Te Kébil To Kétihék a

Kasulatan1 Nadid, kélipas na éya, éy neta ko

man dén i esa pa a anghel a mesibét,a inumogsad a gébwat ta langet. Tebalut siya ta kuném, sakay te bal-aghari ta némo na ulo naa. Makadilea koman i bilag i mata naa, sakay itikéd naa éymedingat a koman i adigia apoy. 2 Te kébilan na i kétihék akasulatan a binuklat. Niepdék na ikawanan a tikéd na ta digita. Sakay tukawihe a tikéd na éy niepdék na be toluta. 3Dinumulaw siya, éy koman balei boses na liyon i kabakség na dulawnaa. To kédulaw na, éy nagténogi pitu a kéduh. 4 Nadid, éy talagako a nisulat tu kinagi no kéduh, éysinawayék no boses ta langet, a kinagina, a “Diyan mo ina isulat! Ilihim motu kinagi du pitu a kéduh.”

5Nadid, tu anghel a mineta ko a tepédék to diget éy to luta, éy niontokna tu kamét na, 6-7 a tulos nanumpasiya ta Diyos. I kinagi naa, éy “Ewandén male. Engˈwan, bagay yopyopanno ikapitu a anghel tu tambuli na,”kagi na, “éy tupadén na Diyos i planona a lihim. Tupadén na a kona to

nipahayag na dudu purupeta a utu-san na to araw. Diyos i te buhay aéwan tu katapusan,” kagi na, “a siyai naglalanga ta langet, sakay ta luta,sakay ta diget, sakay du étanan a édsasa.”

8 Nadid, kétapos na éya, éy kinagiman dén diyakén no boses ta langet,a “Ange mo alapén i kasulatana abinuklat,” kagi na, “a te kébilan naanghela. Na te pédék ta digita sakayta lutaa.”

9 Kanya sakén, pékabati ko ta éya,éy inadenean ko tu anghel sakay in-aged ko tu kasulatan. “Alapén modén,” kagi na, “a kanén mo dén.Metam-is ina ta labi mua,” kagi na,“a koman i tam-is no pitukan. Peromeapsot ina ta tiyan mua.” 10 Nadid,ginewat ko tu kétihék a kasulatan,sakay kinan ko dén. Ey metam-isngani ta labi kua; pero to péngietlénko dén, éy meapsot bale ta tiyan kua.

11 Ey nadid te négkagi diyakén,a “Kailangan ihula mo a huway dumeadu a tolay, sakay dudu nasiyon,sakay dudu hari.”

11Tu Eduwa a Sistigu

1 Nadid, te nangatéd diyakén taatakdug a kayo a pégsukat. Sakaykinagi na diyakén, a “Angen mosukatén tu templo na Diyos, sakayno dambana. Sakay bilangén modu sumésamba ta éya. 2 Pero diyanmo sésukatén tu karsada to palebutno templo,” kagi na. “Pabayan moya, da niatéd dén ina dudu tolay aéwan mékidiyos. Pusungén de i éya abanuwan na Jerusalem para ta ételo ataon éy ta kalahati. 3Pero paangen kosa i éduwa a sistigo ko, a te badu sideta sako a damit,” kagi na. “Ey mag-pahayag side ta kagi na Diyos para taétélo a taon éy ta kalahati.”

4 Diden ya a éduwa a sistigu, maraside ina di éduwa a kayo a olibo, sakayna éduwa a simbu a édse ta harap naDiyos. 5Eng temagayak amagpasaketdide, éy buméswal ta labi dia i apoy a

Pahayag 11:6 364 Pahayag 12:2mangtutod ta kalaban de a mamunodide. 6 Te kapangyarian be side amangsaway ta langet, a monda éwanmaguden ta panahun na pégpahayagde ta kagi na Diyos. Sakay te ka-pangyarian be side a paging digiénde i meadu a bukal a dinom. Sakaymangatéd be side ta tolay ta munduata maski anya a peste, kada gustu de.

7 Nadid, kétapos du éduwa a sis-tigu a magpatunay, éy buméswal imetapang a hayup a édse to ébut amedédisalad. Mékipaglaban siya didea éduwa, éy matalo side a mabunusidenohayup. 8-9Eynadid tu bangkayde, éy te dégso san ta karsada na éyaa dikél a banuwan ta étélo a aldew éyta kalahati. Ey pégitaan du étanana tolay ta mundua tu bangkay de, aéwan side pumayag a méngielbéngdide. Saya tu banuwan anéngipakuande to Panginoon de. I palayawa naéya a banuwan, éy Sodoma, sakayEgipto. 10 Ey masahat du tolay tamundua, dahil éy minate dén duéduwa. Magkasayaan side, sakaymangatéd side ta regalo, da minatedén du éduwa a éya a purupeta anagpahirap dide ta masiyadu.

11 Nadid, kélipas na étélo a aldewéy ta kalahati, éy inatdinan na Diyosdu éduwa a bangkay ta angés, a tu-los de a nabuhay, tulos tinumaknégside. Ey du étanan a naketa ta éya,éy néganteng side a tahod! 12 Nadid,nabati du éduwa i medegsén a bosesta langet, a kinagi na, a “Umontokkamdén see!” Ey hanggan te itan sidedu kalaban de, éy inumontok side ahanggan da sinomdép side to kuném.13 Ta éya a mismo a oras, éy linumin-dul ta mebébakség. Tulos nebagsak iikasapulu a bahagi nobanuwan, sakaypitu a libu a tolay i minatea. Ey dunabuhay a tolay, éy méganteng side,a pinuri de i Diyos ta langet.

14Nakalipas dén i ikaduwa a hirap.Esa san dén i dumeméta.

Tu Ikapitu a Tambuli

15 Nadid, enyopan no ikapitu aanghel tu tambuli na, éy te mebakséga boses ta langet, a kinagi de, a “Ipéghari na tolay ta mundua, éy niag-ton dén to Panginoon tam, sakay tupinili na a ti Cristo. Maghari siya aéwan tu katapusan,” kagi no boses.

16Nadid, du duwapulu éy ta épat amatétanda a kaeeknud du bangko deta harap na Diyos, pékabati de ta éya,éy dinumapa side sakay sinumambaside ta Diyos. 17 I kinagi dia, éy“Panginoon Diyos a makapangyarian

ta étanan. Siko i te buhaysapul to sapul, a hanggannadid. Magpasalamat kamediko, da ginamit mo dén ikapangyarian mo, a nagsapulka dén a maghari. 18 Duéwan mékidiyos, Panginoon,éy méiyamut side. Perodinumemét dén i oras moa mégingél. Dinumemétdén i péghukum du pate.Dinumemét dén i oras apéngatéd mo ta gantimpalamo du utusan mo a purupeta,sakay du étanan a méniwaladiko, mataas éy ta mababa.Oras dén nadid a lipulén modu étanan a nagpahirap tamundua.” (Saya tu kinagi dumatétanda.)

19 Nadid, nabukasan i templo naDiyos a édse ta langet, éy neta metu kaban a édsean no pangako naa kasulatan. Ey nadid, tulos nagki-lat sakay te ugung, sakay nagkéduh,sakay linumindul, sakay naguden tameadu a yelo.

12Tu Bébe Sakay Tu Biklat

1 Nadid, kétapos na éya, éy lin-umitaw ta langet i tanda a dikél,a nipeta na i manyaria ta esa apanahun: te esa a bébe a te taknégto bulan, a mabuktet siya. I ulo naaéy te kurona ta labindalawa a biton,sakay i badu naa éy medédemlag akoman i bilag. 2 Sakay adene dén siya

Pahayag 12:3 365 Pahayag 13:3a magenak. Gégsokan siya hangganda yékéhéyona.

3Nadid, esa pa a tanda i linumitawata langet: Neta ko ti Satanas a ko-man dén siya i medideg a biklat a na-pakasiyadu a dikel. I éya éy pitu i ulonaa, sakay sapulu i saduk naa. Sakayte kurona i bawat ulo na. 4 Dinagilno ipos na du ikatélo a bahagi dubiton ta langet, a tulos nibatikal nata mundua. Dinumoho tu biklat tatikéda no bébe a adene dén a mage-nak, a monda ietlén na maka agadtu anak ta péngienak na. 5 Nadid tubébe éy nienak na tu anak a lélake--tu tiniyak a maghari ta mahigpit taétanan a banubanuwan. Ey nadid,agad inagaw tu anak a kembil na siyata Diyos to bangko na. 6 Tu bébe mandén, éy ginuminan ta ilang a lugar--linumiso siya to esa a lugar a nihandana Diyos a para koo na, mondamaala-gaan sa siya para ta étélo a taon éy takalahati.

7Nadid, kélipas na éya, éy nagsapuli gera ta langet. Ti Anghel a Migelsakay du kakaguman na a anghel,éy linumaban side to medideg a bik-lat sakay du kaguman na a anghela medukés. 8 Natalo tu biklat sakaydu anghel na, tulos naibut side talanget. 9 Tu dikél a biklat, éy siya tumatanda a ulag, a ngéngahinan de aDiyablo. Ti Satanas ngani dén. Siyatu minangloko ta étanan a mundu.Nibut siya ta mundua, a kaguman nadudu étanan a anghel na.

10 Nadid, nabati ko man dén imedegsén a boses ta langet. I ki-nagi naa, éy “Dumemét dén i péglig-tas na Diyos. Nipeta dén na Diyos ikapangyarian na a maghari! Hinu-mayag be dén i kapangyariannopinilina a ti Cristo! Dahilan éy pinaibutdén ta langet tu palagi a mégpin-tas du tétotop tam. 11 Du tétotoptam,” kagi no boses, “éy nanalo sideto nilaban de ni Satanas, dahil todigi no Tupa. Sakay nanalo be sidedahil to katutuhanan a nipahayag de.Ewan side nanghinayang ta buhay de.

12 Kanya sikam a mégiyan ta langet,”kagi na, “éy masaya kam. Pero sikama mégiyan ta mundua, éy makaan-teng i pagdanasan moya! Dahilanéy inumogsad dén dikam ti Satanas,éy méiyamut siya a tahod! Tukoyna a kétihék san dén a panahun inabuhaya diya.” (Saya tu kinagi noboses a nabati ko.)

13Nadid tumedideg a biklat, péketana a nibut dén siya ta mundua, éyhinagad na tu bébe a néngienak toanak a lélake. 14 Pero tu bébe, éyinatdinan siya ta éduwa a pakpak adédekél a gébwat to dikél a sébed,monda ginanan na tu ulag. Makaeg-béh siya ta lisawan na ta ilang a lu-gar. Ey alagaan sa siya ta para étéloa taon éy ta kalahati. 15 Nadid tubiklat, péketa na a éwan na maabuttu bébe, éy néngisopha siya ta dinoma meadu, a monda meanod tu bébe.16Pero tu luta, éy tinumulung to bébe,da pinomtak a tulos na ininum tudinom a nisopha no biklat. 17 Ey tubiklat, péketa na a meligtas tu bébe,éy méiyamut siya diya. Kanya nagsolia monda geraén na du étanan a lahina éya a bébe. Side ya du sumésunudta utus na Diyos, du mégpatunay niJesus ta matapat. 18 Ey te taknég tubiklat ta digdig na diget.

13Tu Hayup a Gébwat To Diget

1 Nadid, neta ko i dikél a hayup ametapang a linumitaw ta diget. Pitui ulo naa, sakay sapulu i saduk naa.Sakay te kurona i bawat saduk na.Sakay nakasulat ta bawat ulo na ingahen amedukés a kontara ta Diyos.2 Koman siya i tigre. I tikétikéd na éydédekél. Sakay na labi naa éy komani labi na liyon. Ey tu medideg a biklat,éy niatéd na tu sibét na to hayup.Sakay niatéd na be diya tu kapang-yarian na a maghari ta mundua. 3 Iuloa a esa no hayup, éy te talingo taikate na, pero buhay san siya. Sakaydu étanan a tolay ta mundua, éy nag-taka side to hayup, a sumésunud side

Pahayag 13:4 366 Pahayag 14:5diya. 4 Pati tu biklat, éy sinamba siyadu étanan a tolay, da niatéd na tu ka-pangyarian na to hayup a metapang.Sakay sinamba de be tu hayup. “Tiésiya i makaahiga to hayup?” kagi de.“Ti ésiya i makalabana diya?”

5 Nadid maari tu hayup a mag-palalo, sakay mégkagi ta kontara taDiyos, sakay maghari ta étélo a taonéy ta kalahati. Ewan siya sinaway naDiyos. 6 Linapastangan na i Diyos,sakay ta ngahen na Diyos, sakay tapégiyanan na. Sakay linapastanganna be dudumégiyan ta langet. 7Sakaymaari be tu hayup a lumaban dusakup na Diyos a tolay na, sakaytaluén na side. Sakay inatdinan siyata kapangyarian na a mémahala taétanan a tolay tamundua. 8Ey sésam-baan siya du étanan a tolay. Pweradu tolay a nakasulat i ngahen de tolibru a péglistaan ta mabuhay a éwantu katapusan. I éya a libru éy koo noTupa a binuno. Ey nelista dén i nga-hen de ta éya bagu nilalang i mundua.9 Eng mékabati kam éy baten moy ye.10 Eng ti ésiya i takdaa a madikép,éy madikép ngani. Sakay du takda abunon, éy bunon side a talaga. Kanyakailangan éy mégtiis a méniwala dutolay na Diyos.

Tu Hayup a Gébwat To Luta11Nadid, éy neta ko i esa pa a dikél

a hayup a metapang a linumitaw toluta. Te saduk siya a éduwa a komani saduk na tupa. Pero i boses na éykoman i boses na biklat. 12 Inagumanna tu neditol a hayup, sakay gina-mit na i étanan a kapangyarian naéya. Sakay pilitén na du étanan atolay ta mundua a sumamba to ned-itol a hayup. Siya tu te talingo taikate a naghusay dén. 13 Makatakaa milagro i ginimita no ikaduwa ahayup. Pinadibi na be ta harapadu tolay i apoy a gébwat ta langet.14 Naloko na du étanan a tolay, dahilto milagro a ginégimet na ta harapano neditol a hayup. Sakay pati, éynaakit na be side amagimet ta ribultu

no neditol a hayup--tu te talingo tasondang a ikate na, pero buhay sansiya. 15 Nadid, maari be tu ikaduwaa hayup a magpabuhay to ribultu noneditol a hayup. Pinakultaden siya naDiyos. Kanya méképégkagi tu ribultu,sakay ipabunu na du étanan a éwansumamba diya.

16 Nadid, pinilit no hayup a mi-narkaan i étanan a tolay ta kamét diasakay ta kidép dia. Pati du mababa éyta mataas, pati mayaman éy ta pobre,éy minarkaan side a étanan ta tandana. 17 Ey éwan maari a mamugtongo dikaya magpabugtong du tolay aéwan tumarka ta ngahen no hayup, otu numero a kapareho no ngahen na.

18 Isipén moy, sikam a mégbasata éye--du matalinung san i maka-pospusa ta kahulugen no numeru nohayup. Dahilan i kaparehua no nu-meru na éy ngahen na esa a lélake. Inumeru na éy 666.

14Mégpégkanta Du Tinubus Na Diyos

1Nadid, kélameng ko, éy kéya sa tuTupa a te taknég ta Buked na Sion,a kaguman na i sandaan éy ta épat apulu éy ta épat a libu a tolay. Te sulatta kidép dia i ngahen no Tupa sakaytu ngahen no Ama na. 2 Sakay nabatiko nadid i boses ta langet a i ténog naéy koman i pahungupong na dinom,sakay ta kadegsén na kéduh. Sakaykoman be i togtog na meadu a gitaha.3 Mégpégkanta side a étanan ta bigua kanta ta harapan na Diyos sakay taharap du épat a hayup, sakay ta harapdu duwapulu éy ta épat a matétanda.Ey éwan tu makaadal ta éya a kanta,éngˈwan side san a tinubus na Diyosta mundua--du sandaan éy ta épata pulu éy ta épat a libu. 4 Side yadu lélake a éwan inumadene ta bébe,sakay éwan side nangasawa. Bastauméunonod side to Tupa maski ahe iangayan na. Tinubus side ta étanan atolay. Side ya du neditol a méniwalata Diyos sakay to Tupa. 5 Ewan side

Pahayag 14:6 367 Pahayag 15:2nagbuli-buli, maski nikésiya. Sakayéwan side tu kapintasan.

Tu Etélo a Anghel6Nadid, mineta koman dén i esa pa

a anghel a uméegbéh ta ontok. Siya éyte Mahusay a Baheta a éwan malipas,monda ipahayag na dudu étanan atolay ta mundua. Ibaheta na du tolayta maski ahe a banubanuwan, sakaymaski anya a lahi, sakay ibaheta nadu tolay a iba-iba tu kagi. 7 Kinagino anghel ta medegsén, a “Gumalangkam ta Diyos, sakay purién moy ikapangyarian na. Da dumemét dén ioras a péghukum na. Sambaén moy iDiyos a naglalang ta langet,” kagi na,“sakay ta lutaa, sakay ta diget éy tabukal na dinom.”

8 Nadid, neta ko man dén i esa aanghel a kasunud, a kinagi na, a “Bu-magsak dén a talaga i dikél a banuwanna Babilonia! Da side i néngitolduadu étanan a tolay ta gimet dia amedukés, sakay ta pégsamba de tadiyos-diyosan.”

9 Nadid, te anghel a esa a tinu-magubet du éduwa. Ey kinagi na beta medegsén, a “Sindu sumésamba tohayup a metapang sakay to ribultuna, sakay tinanggap de tu marka nata kamét dia éy ta kidép dia, 10 éyparusaan side na Diyos ta dikél,” kagina, “a éwan na side kagbian ta maskikétihék. Pahirapan side ta apoy sakayta asupre ta harapan no Tupa sakaydu banal a anghel. 11 Ey tu asok agébwat to apoy a magpahirap dide,”kagi na, “éy éwan tu bagu i tumétéb-waga. Aldo éy ta kélép éy éwan tu kéi-mang du sinumamba to hayup sakayto ribultu na; sakay sindu tinumang-gap to marka no ngahen na.”

12 Dahil ta éya a kinagi no anghel,éy kailangan éy magtiis du sakup naDiyos. Side a méniwala ta utus naDiyos sakay ni Jesus.

13Nadid, nabati ko man dén i bosesta langet, a kinagi na, a “Isulat mo ye:Masuwerte du étanan a mate sapulnadid éng édse side ta Panginoon!”

“Tahod ngani,” kagi na Banal a Espir-itu, “da umimang side to tarabaho de,sakay kamtan de be i gantimpala notarabaho de.”

Tu Mégapas Ta Mundua14 Nadid, kélameng ko, éy neta ko

i melatak a kuném, a te eknud sai koman i lélake. Te kurona siya agintu, sakay te kébilan na i metadéma gapas.

15 Nadid, linumuwas to templo iesa pa a anghel, sakay kinagi na tamedegsén to te eknud to kuném, a“Gamitén mo dén i gapas mua,” kagina, “a magapas ka dén, da panahundén na pégapas. Nalutu dén i gapasénta mundua.” 16Nadid, pékabati ta éyano te eknud to kuném, éy nagapasdén siya, éy nagapas dén i gapasén tamundua.

17 Nadid, linumuwas to templo talanget i esa man dén a anghel. Siyaéy te kébil be ta gapas a metadém.

18 Sakay te linumuwas man dento dambana a esa a anghel. Siyatu namamahala ta apoy. Kinagi nato anghel a te gapas a metadém, a“Nay, gamitén mo dén i gapas mua,a ladéyén mo dén i bunga na ubasa étanan ta mundua,” kagi na, “daminalutu dén side.” 19Kanya ginamitno anghel tu gapas na a linadéy na duubas, sakay nibatikal na to pégpésitanta bunga na ubas. Kahulugen na éynibatikal na du tolay to pégparusaanna Diyos du kéiyamutan na. 20 Eytulos pensépsit de du ubas ta luwas nabanuwan. Ey binumulos to pégpési-tan i dige, a hanggan da étélo a datosa kilumetru i kalawa no bihéng a dige.Sakay i kabétong na éy sadpa.

15Du Pitu a Ménegipo a Peste

1 Nadid, neta ko i esa pa a dikél atanda ta langet: pitu a anghel a te ké-bil ta pitu a peste. Saye i katapusanaa peste, da kélipas de, éy humintu bei iyamut na Diyos.

2 Nadid, te minetaék a koman idiget a melélekmang a te halu a apoy.

Pahayag 15:3 368 Pahayag 16:12Neta ko be sa du nanalo to metapanga hayup a dikél, sakay to ribultu na.Sakay nanalo be side to te numero akapareho no ngahen na. Te taknégside to diget a melélekmang, sakay tekébilan de i gitaha a niatéd na Diyos.3 Kékantaén de tu kanta ni Moises autusan na Diyos, sakay tu kanta noTupa:“Panginoon Diyos a makapangyarian

ta étanan. Kamahalan atahod i étanan a gimet mo!Siko i Haria du étanan abanubanuwan. Tama a katu-tuhanan i étanan a ugali mo!4 Ti ésiya i éwana umantengdiko, Panginoon? Ti ésiyai umidila a méngipahayagta kapangyarian mo? Angesumamba diko du étanan atolay, da meta na étanan itarabaho mo a tama.”

5Nadid, kétapos na éya, éy neta kobe a binumukas i templo ta langet.Sakay neta ko be sa tu tolda a édseanno pangako na Diyos. 6 Ey nadid éylinumuwas to templo du pitu a anghela te kébil ta pitu a peste. Te badu sideta melinis a manta. Sakay te gintua te bédbéd ta hako dia. 7 Nadid, duépat a hayup, éy esa dide i nangatédadu pitu a anghel ta ahung a gintu.Diden ya a ahung éy putat ta iyamutna Diyos. Diyos i te buhay a éwan tukatapusan. 8 Ey tu templo éy putatta asok. Saya i tanda a kamahalan ikapangyarian na Diyos. Ey éwan tumakasdép to templo hanggan éwanmatapos du pitu a peste a kébil dupitu a anghel.

16Méngibulak Du Pitu a Anghel To

Ahung De1 Nadid, nabati ko i medegsén a

boses to templo a mégutus du pitu aanghel. I kinagi naa, éy “Angen moydén ibulak ta mundua i lasén na pitua ahung a iyamut na Diyos!”

2 Kanya inumange tu neditol aanghel éy ange na nibulak ta munduatu lasén no kébil na a ahung. Ey dahil

ta éya, éy natalitalingo du tolay tamedukés a meaapdés a talingo--du temarka to ngahen no dikél a hayup,sakay du mégsamba to ribultu na.

3 Sakay tu ikaduwa a anghel, éynibulak na tu lasén no ahung na todiget. Ey tu diget éy naging komani dige na pate a tolay. Ey minate duétanan a te buhay ta diget.

4Tu ikatélo a anghel, éy nibulak natu lasén no ahung na ta bawat dinomsakay du bukal, éy naging dige be iéya. 5 Tulos nabati ko a kinagi noanghel a tagapamahala du étanan adinom, a“Siko i banal; siko i te buhay sa-

pul to sapul, a hanggan na-did. Tama tu gimet mo apéghukum, Panginoon, 6 dabinunu de du sakup mo a to-lay, sakay du purupeta mo.Kanya pinenom mo be side tadige a inumén de. Sé ˈ ina itamaa dide.”

7 Sakay nabati ko be i boses todambana, a kinagi na, a“Panginoon Diyos a makapangyarian

ta étanan, talaga a mahusay atama i péghukummua!”

8 Nadid, tu ikaépat a anghel, éynibulak na tu lasén no ahung na tobilag. Inatdinanna ta pasi na amondatutudén na a masiyadu i tolay. 9 Peromaski da napasi side to bilag, éy éwanside nagsisi to kasalanan de; éngˈwanlinapastangan de pa i Diyos. Ewande pinuri i kapangyarian na, maski dasiya i namamahala diden ya a peste.

10 Nadid, nibulak no ikalima aanghel tu lasén no ahung na tobangko no dikél a hayup, éy nagdik-lém i kaharian na. Tulos du tolay akinaget de tu dila de dahil to saketde. 11 Sakay linapastangan de i Diyosdahil to saket de sakay du talitalingode. Sakay éwan be side nagsisi togimet de a medukés.

12 Nadid, nibulak no ikaéném aanghel tu lasén no ahung na tomelawa a dinom na Uprates. Tulosnatian tu dinom a para te dimanén du

Pahayag 16:13 369 Pahayag 17:8hari a gébwat ta sikatan. 13 Ey netako nadid i étélo a medukés a espiritu,a koman side i tukak. Natagtag sidea binuméswal to labi no medideg abiklat, sakay to labi no dikél a hayup,sakay to labi no mebuli a purupeta.14 Di espiritu a éye éy du dimonyo amégimet ta kataka-taka. Lélebuténde du étanan a hari ta mundua, amonda tipunén de side a para ta labanta takda a aldew na Diyos. Diyos imakapangyarian ta étanan.

15 “Tandaan moy ye,” kagi ni Jesus.“I kédemét ko éy koman i kédemét namégtako, a basta bigla! Masuwerte dumégbantay diyakén, a hinanda de déntu badu de. Side éy éwan maglakad auba a tulos éwan side masanike.”

16 Nadid, du étélo a medukés a es-piritu, éy tinipun de i étanan a hari talugar a ngéngahinan de a Armagedonta kagi na Hebreo.

17 Nadid, tu ikapitu a anghel éynisapwah na ta ontok tu lasén noahung na, monda makébil no pahés.Tulos te kagi a medegsén a gébwat tobangko naDiyos ta langet, a kinagi na,a “Naganap dén i parusa ko du tolay.”18 Nadid, kinumilat, sakay te ugung,sakay nagkéduh, sakay linumindul tamebébakség. Sapul to péglalang ta to-lay tamundua, éy saya imebébakségaa lindul. 19 Pinomtak ta étélo a ba-hagi tu dikél a banuwan, sakay binu-magsak be i étanan a banubanuwan tamundua. Tinandaan ngani na Diyos idikél a banuwan na Babilonia. Sakaypinarusaan na side ta masiyadu dahilta iyamut na. 20Naibut dén du étanana puduk, sakay nayuno be du étanana buked. 21 Inumuden be ta dédekéla yelo, a i timbanga na bawat esa apirasu éy limapulu a kilu. Ey binu-magsak ya du tolay. Ey linapastan-gan de i Diyos, dahil to uden a yelo.Medukés a tahod i peste a éye!

17Tu Tanyag a Bébe a Medukés

1 Nadid, kétapos na éya, éy inu-madene diyakén i esa du pitu a anghel

a te pitu a ahung. Kinagi na diyakén,a “Kadon se. Ipeta ko diko éngkodya i pamarusaa to tanyag a bébea medukés. Siya i maghari to dikél abanuwan a édse ta meadu a dinom.2 Dudu hari ta mundua,” kagi na,“éy inaheg de dén i ugali na éya abébe. Sakay dudu tolay ta mundua,éy nalango side to alak na a bastos.(Samakatuwid éy inaheg de tu ugalina a bastos.)”

3 Nadid, nipaisip diyakén na Es-piritu na Diyos, a tulos kembilék noanghel to ilang a lugar. Ey neta kosa tu tanyag a bébe, a te sakay tomedideg a hayup. I hayup a éya éyte pitu a ulo sakay sapulu a saduk.Ey nakasulat ta étanan a bégi na imeadu a ngahen a kontara ta Diyos.4Sakay tu bébe, éy te solot tamedidega badunahari. Sakay temeaadu siya aalahas a gintu, sakay mahalaga a bito,sakay perlas. Te kébilan na i ahung agintu a putat ta ugali na a medukés.5 Te sulat ta kidép naa i ngahen alihim i kahulugen na. I kagia no sulatéy “I dikél a banuwan na Babilonia,éy siya i kégébwatan na étanan amedukés a ugali sakay ta étanan amakasanisanike ta mundua.”

6 Sakén, to péketa ko ta éya a bébe,éy mégtakaék, da lasing dén siya tadigi na tolay ni Jesus a binunu na.

Méngipaliwanag Tu Anghel TaKahulugen No Bébe

7 “Bakit mégtaka ka?” kagi diyakénno anghel. “Ipaliwanag ko diko ikahulugen na bébea a ina sakay nate sakayan naa a hayup. 8 Tu hayupa mineta mo éy buhay to éya, peronadid éy pate dén. Pero buméswalpa siya to ébut a medédisalad,” kagina, “a tulos umange ta kapahamakan.Ey du tolay ta mundua, éy magtakaside. Saya du tolay a éwan nakasulati ngahen de to libru a péglistaan tamabuhay a éwan tu katapusan. Eynelista dén i ngahen ta éya bagu ni-lalang i mundua. Diden ya a tolay,”kagi na, “bagay meta de tu hayup a

Pahayag 17:9 370 Pahayag 18:8pitu tu ulo sakay sapulu i saduk naa,éy magtaka side a tahod, da minatedén sakay huway a lumitaw.

9 “Nadid, isipén mo,” kagi diyakénno anghel, “du matalinung san imakapospusa ta kahulugen na éye:Du pitu a ulo éy side ina du pitu abuked a édseannobanuwan apéghar-ian no bébe. 10 Sakay i kahulugen bena éya,” kagi na, “éy pitu be a hari.Nakalipas dén i lima. Eyméghari pabinadid i esa; sakay tu ménegipo éyéwan pabi dinumemét. Ey ta kédemétna,” kagi na, “éy maghari san siya tasandali. 11 Sakay tu hayup a dikél aminate, éy saya tu ikawalu a hari. Eyesa be siya du pitu. Eymepahamak besiya.”

12 Nadid, kinagi pabi no angheldiyakén, a “I sapulu a saduk a minetamo, éy sapulu be side ahari a iba. Peroéwan pabi side naghari. Ta pégharide, éy mamahala side a kaguman nohayup ta sandali san. 13 Esa i isip disapulu a éye. Sakay iatéd de to hayuptu kapangyarian de. 14 Labanan detu Tupa,” kagi na, “pero natalo naside, da siya i Panginoon ta étanan,sakay siya i Hari ta étanan a hari.Ey du kaguman no Tupa, éy side duméniwala diya a inakit na.”

15 Sakay kinagi man dén no angheldiyakén, a “Tu mineta mo a dinoma pégharian no bébe a tanyag,” kagina, “éy tolay ya a gébwat ta étanana lahi sakay banubanuwan. 16 Sakaytu sapulu a saduk a mineta mo, sakaytu hayup, éy maiyamut side to bébea tanyag. Agiwan de siya ta étanana ari-arian na, sakay ginanan de auba. Kanén de tu pilas na,” kagino anghel, “sakay tutudén de tu bégina. 17 Ipaisip dide na Diyos, mondagemtén de i kaluuben na, maski éwande tukoy. Ey kaluuben na Diyos,”kagi na, “éy magesa side a iatéd de tukapangyarian de to hayup. Kona sa éymaganap dén i kagi na Diyos.

18 “Sakay tu medukés a bébe a netamo,” kagi no anghel, “samakatuwid

éy saya tu dikél a banuwan a maka-pangyarian dudu hari ta mundua.”

18Tu Kébagsak Na Babilonia

1 Nadid, kétapos na éya, éy netako i esa man dén a anghel a inu-mogsad a gébwat ta langet. Dikéli kapangyarian na. Dinumemlag imundua dahil to bégi na a medin-gat. 2 I kinagi na ta medegsén, éy“Binumagsak dén tu tanyag a bébea medukés. (I kahulugen na éya, éybinumagsak dén i dikél a banuwanna Babilonia.) Pégiyanan dén nadiddu dimonyo,” kagi na, “da péglebutanya na magkadukés a espiritu. Sakaypéglobunan na magkadukés a manoka makaanteng. 3 Da inaheg dén dutolay i ugali na a bastos. Sakay duduhari ta mundua, éy binébi de siya.Sakay du mégnigosiyo,” kagi na, “éynagyaman side to kayamanan na amedukés.”

4 Nadid, to pégkagi no anghel taéya, éy nabati ko i boses a iba talanget, a kinagi na, éy “Umadeyo kamdiya, sikam a sakup ko a tolay. Diyankammékihati ta kasalanan na, mondaéwan kammaparusaan a kagumanna.5DanetanaDiyos imeadu a kasalananna,” kagi no boses, “sakay éwan napabayan i kaduksan na. 6 Gemténdiya na Diyos i ginamet naa dikam.Gantian na siya ta dubli to ginametna a medukés. Mara, penumén siyana Diyos ta higit pa to nipenom nadikam a alak a meapsot. 7 To éya éynagmataas siya a malaya siya. Peronadid,” kagi na, “éy atdinan moy siyata hirap na sakay ta pégsisi na. Kinagina a ‘Mataasék ta étanan. Ewanékbilo. Ewanék makasapit ta medukés amalas.’ 8 Pero éwan! Da entan moy,dahil to kinagi na a éya, éy demtansiya ta esa a aldew na meadu a peste!Sabay a dumemét diya i saket, sakaypégsisi na sakay alép. Tulos tutudénsiya na apoy. Dahilan i Panginoon amaghukum diya, éy makapangyariansiya.”

Pahayag 18:9 371 Pahayag 19:39 Nadid, dudu hari ta mundua,

a kaguman na a malaya, a nén-gibébi diya, éy magsanget side a mag-sisi bagay tan-awén de tu asok nobanuwan a natutod. 10 Te taknégside ta adeyo, da méganteng side ameramay ta sinapit naa a parusa. Ikékagin dia, éy “Anin! Makaanteng!Esa san dén a oras éy natunaw dén iéya a dikél a banuwan na Babilonia!”

11 Pati dudu mégnigosiyo tamundua, éy magsanget be side amagsisi, da éwan dén tu mamugtongta tinda dia. 12 Ewan dén tumamugtong ta gintu de, sakay pilak,alahas a bito, perlas, sakay sari-sari amahalaga a damit (manta, seda, sakaykundiman); éwan dén tu mamugtongta kalakalase a mahalaga a kayo,sakay sangho na elepante, tanso,bakal, mina, 13 rikadu, kamangyan,pulurida; éwan tumamugtong ta alakéy ta langis, arina, pahay, baka sakaytupa, kabayo, kalesa, sakay tolay aibugtong de.

14 “Naibut dén du étanan a mema-hal a ari-arian mo,” kagi de. “Sakaynaibut be dén i étanan a kayamananmo, sakay éwan mo side meta ahuway.” 15 Du tolay a naging maya-man dahil to pégnigosiyo de ta éya abanuwan, éy éwan side inumadene taéya, da méganteng side a meramay takahirapan na. Magsanget side a mag-sisi, 16 a kagi de, a “Anin! Makaantengi nanyaria ta dikél ya a banuwaneh!Dati a nagbihis ta sari-sari a mema-hal a damit sakay sari-sari a alahas agintu, sakay perlas. 17 Pero nadid,”kagi de, “naibut ya side ta esa san aoras.”

Sakay du kapitan du paraw, sakaytuméglakad ta diget, sakay du étanana mégtarabaho ta diget, pékatan-aw de 18 to asok a tumétébwag tobanuwan a natutod, éy “Adiyoy,” kagide. “Ewan tu kapareho tu kadikéli banuwan a éya!” 19 Tulos kinu-luan de ta alikabuk i ulo dia, sakaynagsanget side, a kinagi de, a “Anin!Makaanteng i nanyaria ta éya a dikél

a banuwan! To éya éy nagyaman duétanan a pinumundu to pégpunduanna,” kagi de, “pero nadid, éy nawa-sawasak dén i éya a banuwan ta esasan a oras!”

20 Kanya masahat kam, sikam amégiyan ta langet, da nawasak dén iéya a dikél a banuwan. Masahat kam,sikam a sakup na Diyos, sakay sikama apostol, sakay sikam a purupeta, dahinukum dén siya na Diyos dahil toginamet na dikam!

21 Nadid, i esa a anghel a mesibét,éy inégkat na tu dikél a tahod a bito,a tulos nibakség na a nibatikal to di-get. Sakay kinagi na, a “Kona sa ipéngibagsaka ta dikél a banuwan naBabilonia, a éwan dén siya meta ahuway! 22 Ewan dén mabati ta éyai togtog du mégmosiko! Ewan dénmeta a huway ta éya dumégtarabaho!Ewan dén mabati ta éya i ténog nakiskisan! 23 Ewan dén meta ta éya imaski isesa a simbu! Ewandénmabatita éya i boses na kasalén!” kagi noanghel, “dahilan du kabébayan de amégnigosiyo, éy side i makapangyari-ana ta mundua. Sakay du taga éya atolay, éy linéloko de i tolay tamunduata mebuli a salamangka!”

24Pinarusaan i Babilonia da minetabe sa diya i dige du purupeta sakay tudige du tolay na Diyos, sakay du iba paa tolay a binuno.

191 Nadid, kétapos na éya, éy nabati

ko i medegsén a ténog ta langet, akoman i boses na meaadu a tolaya mégkanta. “Salamat ta Diyos!”kagi de. “Diyos i néngiligtasa diki-tam. Purién na tolay i kapang-yarian na! 2 Mahusay a tama ipéghukum na! Hinukum na dén tutanyag a bébe a medukés; siya i nag-padukésa ta mundua to ugali na abastos. Pinarusaan siya na Diyosdahil to nipangbunu na du utusan naPanginoon!” 3 Nadid, huway side anégkanta, a “Salamat ta Diyos!” kagide. “Ewan san tu bagu i tumétébwaga

Pahayag 19:4 372 Pahayag 19:21a asok to dikél a banuwan a natutod.”4 Nadid, to pégkanta de ta éya, éytulos dinumapa du duwapulu éy taépat a matétanda a sumésamba sideta Diyos. Ey kinagi de a “Kona sa;salamat ta Diyos!” Diyos i mégiknudto bangko a méghari ta langet.

Tu Kasal No Tupa5 Nadid, te négkagi to adene no

bangko na Diyos, a “Purién moy iDiyos tam,” kagi na, “sikam a étanan autusan na. Igalangmoy siya a étanan,sikam a mababa éy ta mataas.” 6 Eyto pékabati ko ta éya, éy nabati ko iténog a koman i boses nameaadu a to-lay. Koman i pahungupong na dinomsakay ta kabakség na kéduh. I kinagidia, éy “Salamat ta Diyos! Da mégharidén i Panginoon tam! Siya i maka-pangyarian ta étanan! 7 Dapat masa-hat kitam,” kagi de, “sakay puriéntam siya! Da adene dén i kasal noTupa. Nakahanda dén tu katipan naa bébe, 8 da pinagbadu dén siya tamelinis a melélatak a damit.” (Maratu damit, éy saya du mahusay a gimetdu sakup na Diyos.)

9 Nadid, kinagi diyakén no anghel,a “Isulat mo ye: Masuwerte du kom-bidadu to kasal no Tupa.” Sakay ki-nagi be no anghel diyakén, a “Saya itunay a kagi na Diyos.” 10 To pégkagita éya no anghel diyakén, éy dinuma-paék ta tikéd na a sumamba diya.Pero kinagi na diyakén, a “Diyan mo!Utusanék be san a kaparehomo. Utu-sanék san a kona du étanan a tétotopmo a méniwala ni Jesus. Basta Diyosi sambaan mua.” kagi na. (Dahilan ikeangayana na pégtoldu du purupeta,éy magpatunay ni Jesus.)

Tu Te Sakay To Kabayo a Melatak11 Nadid, nabukasan i langet, éy

neta ko i esa a kabayo a melatak. Ite sakaya ta éya, éy ngéngahinan dea Matapat a Katutuhanan. Ey tamai péghukum na sakay tu pékilabanna. 12 I mata naa éy koman i dingatna apoy, sakay meadu siya a kuronata ulo naa. Te sulat ta bégi naa

i ngahen na, pero siya san i naka-pospusa ta kahulugen na. 13 I badunaa éy memansa ta dige. Sakay ipégngahen de diya, éy “Siya i kagina Diyos.” 14 Sinumunud diya duétanan a sundalu na langet, a te badube side ta melinis a damit a melatak.Sakay te sakay be side ta kabayo amelatak. 15 Linumuwas ta labi naa isondang a metadém. Saya i gamit naa pénalu na du étanan a banuwan tamundua. Sakay tulos maghari siyadide ta mahigpit. Sakay bunon naside ta pégpésitan ta bunga na ubas.(Mara, saya i pégparusaannaDiyos dukéiyamutan na.) 16 Te sulat ta baduna sakay ta pukél na i ngahen, a “Harisiya dudu étanan a hari, sakay siya iPanginoon ta étanan.”

Du Inanyayaan a Manok17 Nadid, neta ko man dén i esa a

anghel a te taknég to bilag. Dinu-lawan na du manok, a kinagi na, a“Kamon se; mapisan kam ta dikélae aanyaya na Diyos! 18Kamon dén. Mén-gan kam dén ta pilas na hari, sakayta pilas na heneral, sakay sundalu,sakay kabayo, sakay du te sakay dide.Nay,” kagi na, “kanén moy dén i pilasna étanan a tolay, pati mababa éy tamataas, pati mayaman éy ta pobre!”

19 Nadid, neta ko a dinumulug tudikél a hayup ametapang, sakay duduhari ta mundua, sakay dudu sundalude, monda labanan de tu te sakayto kabayo a melatak, sakay du sun-dalu na. 20 Ey nadikép tu dikél ahayup. Sakay nadikép be tu mebulia purupeta a nagimet ta milagro taharapa no hayup. Saya i ginamet naa péngloko na du tolay a te markata ngahen no hayup, sakay du sinu-mamba to ribultu na. Ey nadid, diéduwa a éya, éy nibatikal side a buhayto melélawa a apoy a mégdingat taasupre. 21 Sakay du sundalu de éy bi-nuno side to sondang a luméluwas tolabi no te sakay to kabayo, hanggandanagsawa dén du manok ta pégkékande to bangkay de.

Pahayag 20:1 373 Pahayag 21:220

Tu Panahun Na Sanlibu a Taon1 Nadid, kélipas na éya, éy neta ko

i esa a anghel a inumogsad a gébwatta langet. Te kébilan na i dikél akadena sakay susi no ébut a medédis-alad. 2 Nadid dinikép na tu medidega biklat, a siya ya tu ulag a dati, angéngahinan de a Diyablo, sakay Sa-tanas. Pékadikép na diya, éy ginapusna to kadena, a ipihesu na ta sanlibua taon. 3 Nibatikal siya no anghel toébut amedédisalad, sakay sineraduanna a kinandaduan, monda éwan siyamakaluwas a makapangloko a huwaydudu tolay ta banubanuwan, a hang-gan éwan matapos i sanlibu a taon.Kétapos na éya, éy paluwasén siya takétihék a panahun.

4 Nadid, naketaék ta meadu abangko. Sakay du mégiknud saéy inatdinan side ta kapangyariande a makapaghukum. Neta ko besa du kaliduwa du binuno dahil topégpahayag de ni Jesus sakay ta kagina Diyos. Side ya du éwan sinumambato dikél a hayup sakay to ribultuna; sakay éwan de tinanggap tumarka no hayup ta kidép dia sakayta kamét dia. Side éy binuhay sidea monda kaguman de ti Cristo amaghari ta sanlibu a taon. 5 Saya ineditula a pémuhay ta pate a tolay.Bagu buhayén du iba pa a minatea tolay, éy makalipas pa i sanlibu ataon. 6 Masuwerte a maging banaldu neditol a nabuhay. Ewan sidemagdanas ta ikaduwa a kamatayan.Magpuri side a manalangin ta Diyossakay ni Cristo. Sakay kaguman naside a maghari ta sanlibu a taon.

Tu Nikatalo Ni Satanas7 Nadid, kélipas na sanlibu a taon,

éy légsiwan ti Satanas to ébut amedisalad. 8 Paluwasén siya a mondalukoén na man dén dudu tolay tabanubanuwan ta mundua. Du tolay angéngahinan de a Gog sakay Magog.Padulugén side ni Satanas a mondakaguman na side a lumaban. Koman

i kakadu na baybay ta digdig na digetdidi sundalu a éya. 9 Kumalat side taétanan a mundua a monda kulungénde du sakup na Diyos a tolay, sakay tumahal na a banuwan. Pero dumibi iapoy a gébwat ta langet a tutudén naside. 10Ey nadid ti Satanas a nanglokodide éy ibut ta melélawa a apoy ate halu ta asupre. Saya tu pinéngi-batikalan be to dikél a hayup sakayto mebuli a purupeta. Ey mapisan saside a pahirapan, aldo éy ta kélép, aéwan tu katapusan.

Tu Dikél a Péghukum11 Nadid, kétapos na éya, éy neta

ko i esa a dikél a bangko na hari amelatak. Sakay neta ko be i Diyos a teeknud ta éya. Tulos linompés ta harapnaa i mundua éy ta langet; éy éwandén side meta a huway. 12 Ey netako a te taknég sa ta harap no bangkodu étanan a minate a tolay, mayamanéy ta pobre. Ey bukas dén du libru.Pati tu libru a péglistaan ta ngahenna mabuhay a éwan tu katapusan, éybukas be. Ey hukumén du minateayun to ginimet de a nakalista dulibru. 13 Sakay pati éy nitugén sa nadiget du étanan a pate a édse diya.SakaynitugénbenaKamatayan sakayna Dinatagen du étanan a pate a édsedide. Ey hukumén side a étanan ayunto ginimet de.

14 Nadid, kétapos na éya, éy ni-batikal ta melélawa a apoy du étanana minate sakay du étanan a édsata Dinatagen. 15 Maski ti ésiya aéwan nakasulat i ngahen de to librua péglistaan ta mabuhay a éwan tukatapusan, éy nibatikal to melélawa aapoy.

21I Bigu a Langet Sakay I Bigu aMundu

1Nadid, kétapos na éya, éy neta koi bigu a langet sakay bigu a mundu.Ewan dén tu dati a langet, sakaytu dati a luta, sakay tu dati a di-get. 2 Sakay neta ko be a dumédibea gébwat ta Diyos ta langet i bigu

Pahayag 21:3 374 Pahayag 21:21a Jerusalem, a banuwan na Diyos.Kamahalan dén a kapareho na kama-hal no bébe a kasalén, a nakahandadén a sumambat to lélake a mag-ing asawa na. 3 Nadid, nabati ko imedegsén a boses to bangko, a kinagina, a “Nadid, i pégiyanan na Diyoséy édse dén ta tolay! Mégiyan siyadide, éy side i sakup na a tolay. Eypalagi na side a kaguman. 4 Sakaypahiden na Diyos i léwa ta mata dia,”kagi na, “sakay éwan dén tu mate;éwan dén tu kalungkutan; éwan déntu magsanget; éwan dén tu te saket;da nakalipas dén i étanan a dati ananyari.”

5 Nadid, kinagi man dén na Diyos,a “Entan mo, baguén ko dén nadidi étanan a bagay.” Sakay kinagina be diyakén, a “Isulat mo ye, damaasaan ye a katutuhanan i kagi aéye. 6 Naganap dén i tarabaho ko,”kagi na. “Sakén i neditula ta étanan,sakay sakén i katapusana. Sindumégeplék éy atdinan ko ta dinom aéwan tu bayad a gébwat to bukal améngatéd ta buhay. 7 Sakay du éwanmadaig na medukés ta mundua, éyatdinan ko side ta gantimpala de. Eysakén i Diyos de, sakay side i mag-ing anak ko. 8 Pero du méganteng amanatili diyakén,” kagi na, “sakay duéwan méniwala, sakay du medukés,sakay du mémuno, sakay du mén-gibébi, sakay du méngilélake, sakaydu mégilo, sakay du sumésamba tadiyos-diyosan, sakay du étanan amégbuli-buli, i pagdanasan dia éytu melélawa a lumélagablab a apoysakay asupre, a saya i ikaduwa a ka-matayan.”

I Bigu a Jerusalem9 Nadid, inumadene diyakén i esa

du pitu a anghel a néngibulak to pitua ahung a putat ta peste. Kinagi nadiyakén, a “Kadon se, a ipeta ko dikotu bébe a maging asawa no Tupa.”10 Pékabati ko ta éya, éy nipaisipdiyakén na Espiritu na Diyos, a tu-los kembilék no anghel to melangkaw

a buked, sakay nipeta na diyakéni Jerusalem a banuwan na Diyos, adumédibe a gébwat ta langet. 11 Idemlag na Diyos i mégpademlaga taéya a banuwan. Ey méngislap iéya a kapareho na mahalaga a bito--melélekmang a koman pa i salam-ing. 12 Sakay tu pader ta palebutno banuwan éy melangkaw, sakay telabindalawa siya a pintuan. I bawatesa dide éy te guwardia a anghel. Eynakasulat ta bawat pintuan i ngahenna labindalawa a lahi na Israel. 13 Teétélo a pintuan ta bawat parti nopader: te étélo ta sikatan; te étélo beta kamiyanan; te étélo ta kabagatan,sakay te étélo be ta sahéman. 14 Ipadera no banuwan éy te tupo talabindalawa a bito. Ey te sulat be didei ngahen du labindalawa a apostol noTupa.

15 Nadid, tu anghel a négkagidiyakén éy te kébil ta pégsukata gintu, a monda sukatén na tubanuwan, sakay du pintuan na, sakaytu pader na. 16 Tu banuwan éykwadradu--éng kodya i kaatakdugnaa, éy kona be sa i kalawa naa. Eynadid, to péngsukat no anghel tobanuwan, éy duwapulu éy ta épat adatos a kilumetru i kaatakdug naa,sakay ta kalawa naa. Ey kona besa i kalangkaw naa. 17 Sinukat nabe tu pader, éy épat a pulu a dépai kalangkaw na. 18 Tu pader éyginimet ta mahalaga a bito, sakay tubanuwan éy purus a gintu, a komani bubug a melekmang. 19-20 Sakay dulabindalawa a bito a te topwan nopader, éy nahiyasan side ta étanana kalakalase a mahalaga a bito. Tebito a medideg, sakay dilaw, sakaymengitet, sakay asul, sakay berde,sakay du iba a bito éy halu-haluside a kolor. Ey kamahalan side atahod. Labindalawa side a kalakalase.21 Sakay du labindalawa a pintuan,éy ginimet i bawat esa dide ta esa aperlas. Sakay tu karsada na banuwanéy ginimet ta purus a gintu, a komani bubug a melekmang.

Pahayag 21:22 375 Pahayag 22:1522 Nadid, napansing ko a éwan tu

templo ta banuwan a éya a panalang-inan de ta Diyos. Da édsa sa I Pangi-noon Diyos sakay tu Tupa. Kanyaéwan side tu kailangan a umange tatemplo a manalangin. 23 Sakay éwandén kailangan i bilag éy ta bulan ademlag de ta éya, da demlag na Diyosi tanglaw de ta éya, sakay i demlagno Tupa. 24 Sakay mégiyan i étanana tolay ta éya a demlag. Sakay duétanan a hari ta mundua, éy puriénde i éya a banuwan, a gumalang sidediya.

25 Palagi a bukas ta maghapun dupintuan na éya a banuwan. Ewan sidemégseradu, da éwan dén sa dumeméti kélép. 26 Sakay kébilén sa du tolay ikayamamanan de a gébwat dudu ibaa banuwan. 27 Pero éwan somdép taéya i maski anya a medukés. Sakayéwan be sa makasdép i maski ti ésiyaa mégimet ta medukés, sakay dumégbuli-buli. Basta du nakasulat tungahen to libru amakabuhay a koo noTupa, éy side ya di makasdépa ta éyaa banuwan.

221 Nadid, nipeta be diyakén no

anghel tu dinom a méngatéd tabuhay. I dinom a éya éy koman ikalekmang na bubug. Mégbukal yato bangko na Diyos sakay to Tupa, 2 abumébulos to lubuk no karsada nobanuwan. To magtembang a dibilewno dinom éy te kayo a makabuhay, amégbunga side a bulan-bulan. Sakay idon naa éy pégamot ta saket du tolayta iba-iba a banuwan. 3Sakay éwan katumeta ta éya amaski anya a nisumpana Diyos. Ey saya i pégharian naDiyos sakay no Tupa, a sambaan siyadu étanan a méniwala diya. 4 Metade i mata naa, sakay mesulat takidép dia i ngahen naa. 5 Ta éya éyéwan tu kélép; sakay éwan dén sidemangailangan ta simbu éy ta bilag,dahilan éy Panginoon Diyos i tanglawdia. Ey du tolay na, éymaghari sa sidea éwan tu katapusan.

Tu Kédemét Ni Jesus6 Nadid, kinagi diyakén no anghel,

a “Maasaan a katutuhanan i kagi aéye. I Panginoon Diyos a mégpali-wanag du purupeta na ta hula, éysiya i nagpaangea se to anghel na, amonda ipahayag na duméniwala diyai étanan a adene dén a manyari.”

7 “Tandaan mo,” kagi ni Jesus,“dumeméték agad! Masuwerte dumakasunud ta hula a nesulat ta li-bruae.”

8 Sakén éy ti Juan. Sakén éy nabatiko sakay neta ko i étanan a nisulatko ta libruae. Ey to pékabati ko,éy dinumapaék to tikéd no anghela sumamba diya. 9 Pero kinagi nadiyakén, a “Diyan mo! Utusanék besan a kapareho mo. Utusanék sana kona du étanan a tétotop mo apurupeta. Kaparehoék be san du ibaa sumésunud ta kagi ta libru a ina.Basta Diyos i sambaan mo,” kagi na.10 Sakay kinagi be diyakén no anghel,a “Diyan mo iyélihim i hula a édse talibru a ina,” kagi na, “da adene dén amatupad i étanan a ina. 11 Kédemétna éya a oras,” kagi na, “éy sigi pabidu medukés a mégimet ta medukés;sigi pabi du te kasalanan amégkasala.Pero du mahusay a banal, éy sigi sanside a mégimet ta mahusay.”

12 “Tandaan mo,” kagi ni Jesus,“dumeméték agad! Kédemét ko éygantian ko i bawat esa ayun to gimetde! 13 Sakén i neditula ta étanan,”kagi na, “sakay sakén i katapusana.”

14 Masuwerte du méglinis ta badudia--samakatuwid éy naibut dén tukasalanan de to digi ni Jesus. Daatdinan side ta karapatan de amakas-dép ta éya a banuwan, sakay mén-gan side ta bunga no kayo a mak-abuhay. 15 Pero mawahak ta luwasno banuwan du tolay a medukés,du mégilo, du méngibébi sakay duméngilélake, du mémuno, sakay duménalangin ta diyos-diyosan, sakaydumégbuli-buli ta kagi de éy ta gimetde.

Pahayag 22:16 376 Pahayag 22:2116 “Sakén éy ti Jesus a nagpaange to

anghel ko ta ina a monda ipahayag nai éye dikam. Sikam a étanan a sakupdudu simbaan. Sakén éy gébwaték talahi ni Hari Dabid. Sakén i talang-umaga.”

17 I Espiritu na Diyos, sakay tu bébea kasalén, éy kagi de, a “Kadon.” Duétanan a nakabati ta éya, éy dapatmégkagi be side a “Kadon.”

Umadene se imaski ti ésiya amége-plék. Kamon se a mangalap ta di-nom a méngatéd ta buhay, a éwan tubayad.

18 Nadid, sakén éy ti Juan, éy mag-bilinék ta maski ti ésiya a makabatita kagi ta libru a éye: Eng ti ésiya

i magdagdag ta lasén na libruae, éyidagdag be na Diyos diya to parusa nai peste a nakasulat ta éye. 19 Sakayi maski ti esiya a mangibut ta maskianya a hula a nesulat ta éye, éy ibutanbe na Diyos tu karapatan na ta bungano kayo a makabuhay. Sakay ibutanna be tu karapatan na a somdép tabanuwan na Diyos. I éya a banuwana nikagi ko ta libru a éye.

20Nadid, tu mégpatunay ta étanana kagi a éye, éy kinagi na dén a“Dumeméték agad a talaga!”

Kona sa, dumemét ka maka dén,Panginoon Jesus! 21 Maano maka éymasapit na étanan i kagbi ni Pangi-noon Jesus.

Biguatipan:Imahusayabahetaparatapanahuntam ...6 “Eng siko i anak na Diyos,” kagi na, “éy...

Documents

Transcript of Biguatipan:Imahusayabahetaparatapanahuntam ...6 “Eng siko i anak na Diyos,” kagi na, “éy...