เคราะห การวิเคราะห ข อความ...

สำนกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร

การวเคราะหขอความ(Discourse Analysis)

จนทมา องคพณชกจจนทมา องคพณชกจ

การวเคราะหขอความ (Discourse Analysis)จนทมา องคพณชกจอาจารยประจำภาควชาภาษาศาสตร คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตรการศกษา: • ศศ.บ. (ภาษาไทย) เกยรตนยมอนดบหนง (รางวลภมพล) มหาวทยาลยธรรมศาสตร • อ.ม. (ภาษาไทย) จฬาลงกรณมหาวทยาลย • อ.ด. (ภาษาศาสตร) จฬาลงกรณมหาวทยาลย • Visiting scholar at Georgetown University, Washington D.C. ความเชยวชาญและความสนใจ:ภาษาศาสตรเชงวพากษ (critical linguistics) ภาษาศาสตรสงคม (sociolinguistics)ภาษาศาสตรกบทฤษฎสงคม (linguistics and social theories) ภาษาศาสตรมานษยวทยา (linguistic anthropology) ภาษาศาสตรภาษาไทย (Thai Linguistics) วาทกรรมวเคราะห (Discourse analysis)

การวเคราะหขอความ (Discourse Analysis) การวเคราะหขอความ (Discourse Analysis) เปนวธการศกษาวเคราะหภาษาทสมพนธกบบรบทของ

การใชจรงในสงคม ประเดนขอถกเถยงและความคลมเครอเกยวกบการวเคราะหขอความในวงวชาการไทย

ไดแสดงใหเหนอยางกระจางในหนงสอเลมน ผเขยนเสนอแนวทางและวธการวเคราะหทรวมสมย อธบาย

มโนทศนสำคญและเคร�องมอของการศกษาวเคราะหขอความทเดนๆ เนนการนำเสนอขอมลและความร

แบบเปนมตรกบผอาน (user-friendly) ดวยการใชตวอยางทผอานคนเคย พบเหนไดทวไปในชวตประจำวน

แสดงขนตอนการวเคราะห และการอธบายในแงมมทหลากหลายใหสอดคลองกบแนวทางศกษา มแบบฝกหด

และกจกรรมทายบททผอานสามารถประยกตใชไดดวยตวเอง รวมทงเสนอแนะแหลงขอมลอ�นๆ เพ�อการ

คนควาเพมเตม และมตวอยางเคาโครงการศกษาวจยพรอมขอแนะนำสำหรบการวจยดานภาษาระดบ

ขอความอกดวย

การวเคราะหขอความ น ไมเพยงแตเปนตำราสำหรบนกศกษาภาษาศาสตรเทานน แตยงเหมาะกบ

นกวชาการและอาจารยทสนใจศกษาดานภาษา รวมทงผทสนใจศกษาภาษากบการส�อสาร หนงสอนจะชวย

วางพนฐานทหนกแน�นในการวเคราะหภาษาดวยวธการทางภาษาศาสตรเพ�ออธบายปรากฏการณทางภาษา

ทสมพนธกบสงคมและผ ใชภาษาไดเปนอยางด

http://www.thammasatpress.tu.ac.th

ราคา 210 บาทหมวดภาษาศาสตร

ISBN 978-616-314-087-6

9 786163 140876

สน 1.2 ซม.

ตวอยาง

หนงสอทไดรบทนสนบสนนการเขยนตำาราจากมหาวทยาลยธรรมศาสตร พ.ศ. 2555

จนทมา องคพณชกจ.

การวเคราะหขอความ.

1. การวเคราะหภาษาระดบขอความ.

P302

ISBN 978-616-314-087-6

ลขสทธของดร. จนทมา องคพณชกจ

สงวนลขสทธ

ฉบบพมพครงท 1 เดอนกนยายน 2557

จำานวน 300 เลม (ฉบบพมพเพม)

จดพมพและจำาหนายโดยสำานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร

อาคารธรรมศาสตร 60 ป ชน U1 มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ถนนพระจนทร กรงเทพฯ 10200

โทร. 0-2223-9232, 0-2613-3801-2

โทรสาร 0-2226-2083

(สำานกงานศนยรงสต โทร. 0-2564-2859-60)

e-mail address: [email protected]

พมพทหางหนสวนจำากด เอมแอนดเอมเลเซอรพรนต

นายสมชาย ดำาขำา ผพมพผโฆษณา

ฉบบพมพครงท 1 เดอนมถนายน 2557 จำานวน 300 เลม

ฉบบพมพครงท 1 เดอนกนยายน 2557 จำานวน 300 เลม (ฉบบพมพเพม)

ราคาเลมละ 210.-บาท

�� (1-12).indd 4 8/19/57 BE 3:00 PM





P302

ISBN 978-616-314-087-6








โทร. 0-2223-9232, 0-2613-3801-2

โทรสาร 0-2226-2083








�� (1-12).indd 4 8/19/57 BE 3:00 PM

eISBN 978-616-314-140-8

ฉบบอเลกทรอนกส (e-book) มกราคม 2558





P302

ISBN 978-616-314-087-6








โทร. 0-2223-9232, 0-2613-3801-2

โทรสาร 0-2226-2083








�� (1-12).indd 4 8/19/57 BE 3:00 PM

ตวอยาง

หนา

คำ�นำ� (9)

บทท 1 ความรทวไปเกยวกบภาษาระดบขอความ 1 ภาษาและภาษาระดบขอความ (Language and Discourse) 1

1. ภาษา 1

2. ภาษาระดบขอความ (discourse): ภาษากบการใชในบรบท 4

ความหมายและคำาศพทในภาษาไทยทใชแทน discourse 8

1. นยามของ discourse: ศพทหลากหลาย ความหมายตางมต 8

2. คำาศพททใชเรยก discourse: ขอความ วจนะ ปรจเฉท สมพนธสาร

วาทกรรม 12

ประเภทและชนดของภาษาระดบขอความ (Genres or Discourse Types) 19

การวเคราะหขอความ (Discourse Analysis) 23

1. ความสมพนธกบศาสตรสาขาตางๆ 24

2. แนวทางในการวเคราะหขอความ 27

3. หลกการของการวเคราะหขอความ 30

สรป 33

กจกรรมและคำาถามทายบท 35

บทท 2 ตวบท และบรบท 37 ตวบท (Text): หนวยของการวเคราะหขอความ (Unit of Discourse Analysis) 37

1. ประเภทของตวบท 39

2. องคประกอบของตวบท 43

บรบท (Context) 46

1. ความสำาคญของบรบทกบการวเคราะหขอความ 46

2. ประเภทของบรบท 47

สรป 57


สารบญ

�� (1-12).indd 5 8/19/57 BE 3:00 PM

ตวอยาง

(6)

หนา

บทท 3 โครงสรางขอความและการจดการขอความ 61 โครงสรางขอความ (Discourse Structure) 61

1. โครงสรางขอความตามประเภทของขอความ 62

1.1 โครงสรางขอความประเภทเรองเลา 64

1.2 โครงสรางขอความประเภทปฏบต 67

1.3 โครงสรางขอความประเภทโนมนาว 69

1.4 โครงสรางขอความประเภททรรศนะ 71

2. โครงสรางขอความตามหนาททางการสอสาร 74

2.1 สารตถสมพนธ 74

2.2 โครงสรางความ 76

การจดการขอความ (Discourse Organization) 87

1. การเชอมโยงความ 89

1.1 การเชอมโยงจลภาค 93

1.2 การเชอมโยงมหพภาค 110

2. การเชอมความหมาย หรอการเกาะเกยวความ 120

สรป 128


บทท 4 กลวธทางภาษาในขอความ 133 หนาทของตวบทและองคประกอบทางการสอสารของขอความ 133

1. ผรวมสอสาร 135

2. ชมชนปฏบตการ 137

กลวธทางภาษาในขอความ 138

1. กลวธทางศพท 140

1.1 การใชชอและการเรยกชอ 140

1.2 การเรยกขาน 144

1.3 การอางถง 147

1.4 การใชคำากรยา 148

2. กลวธการขยายความ 151

�� (1-12).indd 6 8/19/57 BE 3:00 PM

ตวอยาง

(7)

หนา

3. กลวธทางวจนปฏบตศาสตรและวาทกรรม 152

3.1 การใชมลบท 152

3.2 การปฏเสธ 153

3.3 การกลบเกลอน 155

3.4 การใชวจนกรรม 156

3.5 การใชอปลกษณ 160

3.6 การประชดประชน 161

3.7 การใชเรองเลา 163

3.8 การใชสหบท 164

4. กลวธทางวาทศลป 168

4.1 การใชคำาขวญ 168

4.2 การใชบทประพนธ 169

สรป 170


บทท 5 การวเคราะหเรองเลา 173 เรองเลาและการวเคราะหเรองเลา 173

1. ประเภทของเรองเลา 175

2. เรองเลาจากการพดและเรองเลาจากการเขยน 175

แนวทางการวเคราะหเรองเลา 177

1. แนวทางการวเคราะหเรองเลาตามแบบฉบบ 177

2. การวเคราะหเรองเลาแนววลเลยม ลาบอฟ 180

3. การวเคราะหเรองเลาแนวโครงสรางวาทศลป 184

การวเคราะหเรองเลากบลกษณะทางไวยากรณภาษาไทย 189

1. “มน”: การอางถง (reference) กบการบงชบคคล 190

2. การอางถงบคคลกบมมมองของผเลาเรอง 194

บทบาทของเรองเลากบการศกษาในประเดนทางสงคม 197

1. บทบาทของเรองเลา 197

2. การวเคราะหเรองเลากบการเลาขาว 200


�� (1-12).indd 7 8/19/57 BE 3:00 PM

ตวอยาง

(8)

หนา

บทท 6 การวเคราะหบทสนทนา 213 บทสนทนาและขอความประเภทสนทนา 213

แนวทางการวเคราะหบทสนทนา 215

1. วธวทยาชาตพนธ 215

2. บทสนทนาเชงภาษาศาสตรสงคมปฏสมพนธ 216

3. แนวคดพนฐานของภาษาศาสตรสงคมปฏสมพนธ 217

4. วจนปฏบตศาสตร 218

องคประกอบของการสนทนา 219

วธการวเคราะหบทสนทนา 224

1. การเกบขอมลบทสนทนา 225

2. การถายถอดขอมล 226

3. สญลกษณของการถายถอดขอมลบทสนทนา 226

ตวอยางการวเคราะหบทสนทนาภาษาไทย 229


บทท 7 บทสงทาย: การศกษาวจยดานการวเคราะหขอความ 235 การวเคราะหขอความ: พนฐานของการวเคราะหวาทกรรมเชงวพากษ 236

การศกษาวจยดานการวเคราะหขอความ: ประเดนทศกษาและการประยกตใช 241

1. การหาประเดนสำาหรบศกษาและขนตอนการเลอกแนวการวเคราะห 241

2. การคดเลอกขอมลและการพจารณาประเภทของขอความ 244

3. การออกแบบและการวางแผนการศกษาวจย 246


เอกสารอางอง 251

ดชน 261

�� (1-12).indd 8 8/19/57 BE 3:00 PM

ตวอยาง

คำ�นำ�

หนงสอเรอง การวเคราะหขอความ (Discourse Analysis) น ผเขยนตงทาจะเขยนมา

นานหลายปตงแตสำาเรจการศกษาระดบปรญญาเอกทภาควชาภาษาศาสตร คณะอกษรศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอใหหนงสอนเปนเสมอนสอตอบแทนพระคณอาจารยทมคณปการตอ

ผเขยน ไดแก รองศาสตราจารย ดร. กฤษดาวรรณ หงศลดารมภ แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย และ

Professor Ronald Scollon (หรอทอาจารยมกพอใจใหเรยกวา Ron) แหงมหาวทยาลยจอรจทาวน

(Georgetown University) กรงวอชงตน ด.ซ. สหรฐอเมรกา ผเขยนตงใจทจะเขยนหนงสอนอทศให

แดอาจารยทงสองทานทบดนไดอำาลาจากวงวชาการไป อาจารยทานหนงลาไปดวยอดมการณ

และจดยนอนสงสดดานการปฏบตธรรม และจดกจกรรมทเกยวเนองกบพระพทธศาสนาสายทเบต

ในฐานะประธานมลนธพนดารา อกทานหนงไดลาสสรวงสวรรคตามกศลททานไดสงสมมา ไมวา

อยางไรกตาม ทงสองทานกไดเผยแพรวชาความร ถายทอดแนวคดและอดมการณทงหลายไวแก

วงวชาการดานภาษาศาสตรกบสงคมมใชนอย อาจารยทงสองไดบมเพาะวชาและจตวญญาณ

ในการสรางความร การอธบายและการคนหาความจรง ตามหลกวชาการโดยไมทงรากเหงาทาง

วฒนธรรมและมตทางสงคมทดำารงอย อาจารยทงสองเปนตนแบบแหงครทปฏบตด ประพฤตชอบ

นอบนอมตอธรรมชาตและเคารพความเปนมนษย ยดมนในความจรงและแขงแกรงในจดยนทม

จนผเขยนไมแนใจวาจะประพฤตปฏบตไดเพยงเสยวหนงของอาจารยหรอไม แตอยางนอยทสด

วชาความรทผเขยนไดรบการถายทอดและอบรมสงสอนมาจากอาจารยทงสองทานกไดกลนอยใน

หนงสอเลมนในเกอบทกตวอกษรและในทกหนาของหนงสอ ผเขยนปรารถนาทจะสงตอวชาความ

รและความคดทเปนประโยชนเหลานนใหแกผคนทวไปทแมจะไมมโอกาสไดรำาเรยนกบปรมาจารย

ทงสองทานโดยตรง แตกสามารถสมผสถงทานไดผานหนงสอเลมน

เนองจากองคความรเกยวกบการวเคราะหขอความ (discourse analysis) มความหลาก

หลาย ดานแนวคดและทฤษฎมการพฒนาอยางมากมายหลายมต ผทไมมพนความรมากอน

หรอไมคนเคยกบการวเคราะหภาษาแนวนกอาจจะสบสนบางในเบองตน นอกจากน การแยก

ความรและการทบซอนกนของมตภาษาและมตสงคมในการวเคราะหขอความและการศกษาภาษา

ระดบขอความกอาจทำาใหเกดความเขาใจทคลาดเคลอนได ดงนน ผเขยนจงขอแยกกลาวถงการ

วเคราะหขอความออกเปนสองมต มตหนงใชชอวา การวเคราะหขอความ เพอมงเนนไปทการ

ศกษาปรากฏการณทางภาษาในระดบขอความ สวนอกมตหนงใชชอวา วาทกรรมวเคราะหเชง

วพากษ เพอมงเนนไปทประเดนทางสงคมและการศกษาเชงวพากษของภาษาระดบขอความ ใน

�� (1-12).indd 9 8/19/57 BE 3:00 PM

ตวอยาง

(10)

มตอยางหลงน อาจทบซอนกบการวเคราะหทางสงคมศาสตรทมการนำาทฤษฎและแนวคดทาง

สงคมเขามาพจารณาดวย แตเมองานเขยนนกำาเนดอยในแวดวงของภาษาศาสตร จงจำาเปนตอง

เนนการวเคราะหและการวพากษวาทกรรมเชงสงคมดวยวธการทางภาษาศาสตรและหลกการทาง

ภาษาเปนสำาคญ

จากประสบการณทผานมา ไมวาจะเปนการสอนในรายวชา การบรรยายทางวชาการ

การนำาเสนอผลงาน หรอการพบปะพดคยกบผเรยนหรอนกวชาการชาวไทย ผเขยนมกจะตอง

ตอบคำาถามและตองไขขอของใจเกยวกบ discourse อยเสมอ ตงแตคำาศพททใชเรยก discourse

คำาจำากดความแนวคดและทฤษฎทเหมาะสมในการวเคราะห หวขอในการศกษา รวมทงความ

เหมอนความตางระหวาง discourse analysis ในภาษาศาสตรกบสาขาสงคมศาสตร ปญหา

เหลาน ผเขยนตองตอบคำาถามและตองอธบายอยางซำาซากอยเนองๆ อาจเปนเพราะในวงวชาการ

บานเรายงไมมหนงสอหรอตำาราเกยวกบ discourse analysis ทกลาวถงอยางครอบคลมเพยงพอ

อกทงองคความรดานนกระจายไปอยตามศาสตรสาขาตางๆ ในหลายท หลายแหง แยกเปน

งานวจยบาง เปนบทความบาง หรอแทรกตามงานวชาการตางๆ บาง ผเรยนดานภาษาหรอ

ภาษาศาสตรเบองตนทสนใจการวเคราะหขอความจงมกจะเกดอาการวงเวยน หลายคนถงกบ

ลมเลกทจะตดตามศกษางานดานนเลยทเดยว

ในสวนของหนงสอดานภาษาศาสตรเกยวกบการวเคราะหขอความเทาทมเผยแพรใน

แวดวงวชาการของไทยนนกเปนผลงานทเกดขนในยคบกเบกชวงป พ.ศ. 2530 เปนตนมา เชน

งานของศาสตราจารย ดร. สมทรง บรษพฒน ไดเผยแพรไวตงแตป พ.ศ. 2537 นอกนนกเปน

งานวจยของผชวยศาสตราจารย ดร. เพยรศร วงศวภานนท งานของรองศาสตราจารย ดร. ชลธชา

บำารงรกษ ทอยในยคเดยวกน ชวงตอมาจงมงานของรองศาสตราจารย ดร. กฤษดาวรรณ

หงศลดารมภ งานตางๆ เหลานออกมาตางกรรมตางวาระ ตางแนวคดและตางมมมอง ทำาใหการ

อธบายเกยวกบภาษาระดบขอความมความแตกตางกนออกไป ยงในชวงหลงๆ น ภาษาระดบ

ขอความหรอททางสงคมศาสตรเรยกวา “วาทกรรม” มการพฒนาและไดรบการกลาวถงอยาง

กวางขวางมากขน โดยเฉพาะอยางยงกระแสความคดแบบฟโกต (Foucauldian) หรอความคดหลง

โครงสรางนยม (Post-structuralism) และหลงสมยใหมนยม (Post-modernism) ไดรบความนยม

มากยงขน กยงทำาใหภาษาระดบขอความและวาทกรรมมความซบซอนและสบสนมากยงขนไปอก

เพอขจดความสบสนเหลานน ผเขยนจงจำาเปนตองแยกเนอหาของ discourse analysis ออกเปน

สองเลม คอ การวเคราะหขอความ (Discourse Analysis) และ วาทกรรมวเคราะหเชงวพากษ

(Critical Discourse Analysis)

�� (1-12).indd 10 8/19/57 BE 3:00 PM

ตวอยาง

(11)

สำาหรบหนงสอ การวเคราะหขอความ มจดประสงคเพอใชประกอบการเรยนการสอน

รายวชา การวเคราะหขอความ สำาหรบนกศกษาภาควชาภาษาศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

เนองจากผเขยนเหนถงความขาดแคลนตำาราและองคความรดานนในแวดวงวชาการของไทย

จงพยายามรวบรวมและถายทอดความรทจำาเปนสำาหรบผอานทสนใจดานการวเคราะหขอความ

ดวย ดงนนเนอหาบางสวนจงอาจไมปรากฏในเคาโครงรายวชา และอาจจะดวามเนอหามากจน

เกนไป แตผเขยนกไดคดเลอกเนอหาสาระสำาคญๆ ทผศกษาดานการวเคราะหขอความควรจะร

โดยอาจจะคดเลอกเฉพาะบางเนอหาทสนใจหรอทเหมาะสมสำาหรบการศกษาของทานกได

แนวทางสำาหรบการเขยนการวเคราะหขอความเลมน ผเขยนใชมมมองของภาษาศาสตร

เนนหนาท (Functionalism) และเนนกระบวนการปฏสมพนธทางสงคม (Interactionalism) เปน

หลก ดงนน การอธบายและการวเคราะหภาษาระดบขอความทปรากฏในหนงสอนจงอาจแตกตาง

จากการอธบายตามแนวทางทเนนเชงโครงสราง (Structuralism) อยางทเคยเปนมาอยบาง แต

อยางไรกตาม กยงคงไวซงการอธบายเชงโครงสรางอยทงนกเพอใหเหนสายธารของการพฒนา

และความเกยวเนองสมพนธในการศกษาภาษาระดบขอความ นอกจากน การพฒนาองคความร

ทงแนวคดและทฤษฎดานภาษาระดบขอความมการพฒนาและปรบเปลยนไปอยางรวดเรว ผเขยน

จงพยายามคดเลอกและกลนกรองเฉพาะแนวคดและทฤษฎทจำาเปนสำาหรบการวเคราะหขอความ

เพอนำามาประยกตใชกบการวเคราะหขอความในภาษาไทยไดอยางเหมาะสม ยงมบางแนวคดและ

บางทฤษฎทผเขยนมไดกลาวถงในตำาราน หรอกลาวถงพอสงเขป ดงนน ผอานหรอผเรยนจำาเปน

ตองคนควาความรเพมเตมดวยตนเองตามแหลงความรเทาทจะคนควาและเขาถงได ทงนผเขยนได

รวบรวมเอกสารอางองทนาสนใจใหผอานศกษาคนควาตอไป นอกจากนในทายบทยงมกจกรรม

และแบบฝกหดใหลองฝกทำาดวยตนเอง

หนงสอนสำาเรจดวยเพราะไดรบการสนบสนนและความรวมมอเปนอยางดจากหลาย

ฝายดวยกน ขอขอบพระคณมหาวทยาลยธรรมศาสตรทใหทนสนบสนนในการเขยนและผลต

หนงสอเลมน ขอขอบคณในการแลกเปลยนความคดและประสบการณของนกศกษามหาวทยาลย

ธรรมศาสตรทเรยนวชา ภ.311 การวเคราะหขอความ ความสดใสและมมมองจากคนรนใหม

ของนกศกษาไดทำาใหผเขยนตระหนกถงพลงทางความคดทแตกตางและพรอมทจะสรรคสราง

ผลงานทมคณประโยชนใหแกคนรนปจจบนเปนอยางด รวมไปถงนกศกษามหาวทยาลยตางๆ

เชน มหาวทยาลยแมฟาหลวง มหาวทยาลยศลปากร มหาวทยาลยอบลราชธาน ทผเขยนไดม

โอกาสบรรยายและแลกเปลยนความรกไดใหขอฉกคดทสำาคญหลายประการททำาใหเนอหาของ

หนงสอหนกแนนยงขน ขอขอบคณสหายทางวชาการและกลยาณมตรทงหลายททำาใหโลกแหง

วชาการยงมคาและมความนาตนเตนเราใจ แมในยามทภาวะแวดลอมรอบขางจะชวนใหตงเครยด

และทดทอหอเหยวกตาม

�� (1-12).indd 11 8/19/57 BE 3:00 PM

ตวอยาง

(12)

คณคาและประโยชนทเกดขนจากหนงสอเลมน ผเขยนขอมอบแดอาจารยทเคารพรก

ของผเขยน ไดแก รองศาสตราจารย ดร. กฤษดาวรรณ หงศลดารมภ และ ศาสตราจารย

ดร. โรนล สกอลลอน ความผดพลาดและขอบกพรองใดๆ ทเกดขน ผเขยนขอนอมรบไวเพอ

ปรบปรงใหดขนตอไป ดวยตระหนกวาในโลกนไมมอะไรสมบรณแบบ หนงสอเลมนกเชนเดยวกน

ผเขยนขอใชพนทนเปนเครองมอปฏสมพนธกบผอานในการเปดพนทสำาหรบรบขอคดเหนและ

ขอเสนอแนะตางๆ เพอทจะนำามาใชพฒนาใหเกดประโยชนสงสดตอสงคมตอไป โดยทหนงสอน

จะไมขนหงอยบนหอคอยงาชาง แตจะอยกบชวตจรงของคน

จนทมา องคพณชกจ

รมทาพระจนทร, ฝงรงสต 2556

�� (1-12).indd 12 8/19/57 BE 3:00 PM

ตวอยาง

3โครงสรางขอความ และการจดการขอความ(Discourse structure and Discourse organization)

ภาษาทใชสอสารในกจกรรมทางสงคมของคนเรานน ผพดตอง

พยายามทจะสรางตวบทภาษาและเลอกใชรปภาษาใหสะดวกและเออตอ

การสอสารเพอเปนไปตามวตถประสงคของตนเองมากทสดถอยคำาภาษา

ทคนเราใชสอสารนนมไดเกดขนอยางสะเปะสะปะแตเกดอยางเปนระบบ

และมรปโครงสรางอยางใดอยางหนงทเจาของภาษาสามารถรและเขาใจ

ได รปภาษาทใชสอสารนนอาจมรปเปนคำา วล อนพากย ประโยค หรอ

ขอความ ไมวาจะเปนการพดหรอการเขยนหรอการใชสญญาณตางๆ

เชนภาษามอกจะตองมโครงสรางและมแบบแผนทเราเรยกวาไวยากรณ

(Grammar) ภาษาระดบขอความกมไวยากรณเชนเดยวกน ไวยากรณของ

ภาษาระดบขอความจะเกยวของกบมมมองสองประการไดแกโครงสราง

ขอความ (discourse structure) และการจดการขอความ (discourse

organization)

โครงสรางขอความ (Discourse Structure)

ในทน โครงสรางขอความ หมายถง รปลกษณะของขอความ

ทประกอบกนขององคประกอบหรอสวนประกอบตางๆ ภายในขอความ

ประเภทใดประเภทหนงการกลาวถงโครงสรางขอความนเปนการกลาวถง

��3 61-131.indd 61 8/19/57 BE 3:04 PM

ตวอยาง

การวเคราะหขอความ62

โดยพจารณาทรปโครงสรางเปนสำาคญ ทงน เพราะมความเชอวาขอความแตละประเภทนนจะ

ประกอบกนภายใตโครงสรางอยางใดอยางหนง การวเคราะหขอความเพอทำาความเขาใจระบบ

ของขอความวามลกษณะเปนอยางไร มการประกอบกนอยางไร มปรากฏการณทางภาษาอะไร

บางทเกดขนภายในขอความหนงๆการพจารณาโครงสรางของขอความกเปนขนตอนหนงททำาให

เขาใจระบบของขอความน

ในแงของการวเคราะหขอความอาจกลาวไดวาการเรมตนพจารณาทโครงสรางขอความ

นาจะเปนเรองทกระทำาไดไมยากนกเนองจากขอความแตละประเภทจะมลกษณะและรปรางบาง

อยางทมลกษณะเฉพาะททำาใหขอความประเภทตางๆมความแตกตางกนดงนนการวเคราะห

โครงสรางขอความ กจะทำาใหเขาใจวาขอความทวเคราะหนนเปนขอความประเภทใด ขอความ

แตละประเภทจะมลกษณะของการจดการขอความ (discourse organization) ทแตกตางกนไป

ดวยการจดการขอความเปนเรองของการเรยบเรยงถอยคำาพดและการจดการคำาพดใหเรยงรอย

ภายในโครงสรางของขอความแตละประเภทเปนปจจยททำาใหขอความมลกษณะตางกนออกไป

ดงนนการวเคราะหโครงสรางขอความกจะทำาใหเหนการจดการขอความซงสามารถนำาไปสการ

พจารณาดานอนๆของขอความตอไป

เทาทมการศกษาเรองการวเคราะหขอความในแงของโครงสรางขอความนน พบวา

มการศกษาออกมาเปนสองแนว ไดแก การวเคราะหโครงสรางตามประเภทของขอความ

กบการวเคราะหโครงสรางตามหนาททางการสอสารการวเคราะหโครงสรางขอความตามประเภท

ของขอความมงเนนทรปแบบของขอความสวนการวเคราะหโครงสรางขอความตามหนาททาง

การสอสารมงเนนทความหมายในการสอสาระของเนอหาในขอความ

1. โครงสรางขอความตามประเภทของขอความ

การวเคราะหโครงสรางขอความตามประเภทของขอความไดมการศกษามาตงแต

การศกษาเกยวกบขอความวเคราะหระยะแรกๆทมงเนนการจดแบงชนดหรอประเภทของภาษา

ระดบขอความรวมทงการศกษารปแบบโครงสรางของขอความแตละชนดเหลานนดวยนกภาษา-

ศาสตรทศกษาขอความวเคราะหตงแตชวงทศวรรษท60เปนตนมาคอโรเบรตอลองเอเคอร

(R.E.Longacre,1983)เขาไดศกษาภาษาของกลมชนตางๆเชนในประเทศฟลปปนสหมเกาะ

ในปาปวนวกน เปนตน สวนใหญขอมลภาษาทศกษามกเปนขอมลประเภทเรองเลา และทำาให

เขาไดคนพบวามปรากฏการณทางภาษาและทางไวยากรณหลายประการทไมสามารถอธบายได

ถาจำากดการวเคราะหเพยงระดบประโยคเชนการใชคำาสรรพนามการใชคำาชเฉพาะและไมชเฉพาะ

หรอคำาบางชนดทมการปรบเปลยนอยางหลากหลายตามบรบททเกดขนในเรองเลานนทำาใหเขา

��3 61-131.indd 62 8/19/57 BE 3:04 PM

ตวอยาง

โครงสรางขอความ และการจดการขอความ 63

ตองศกษาภาษาระดบทเหนอกวาประโยคนอยางจรงจง จนตอมาเขาไดเขยนเปนไวยากรณขนท

เรยกวาไวยากรณของขอความ(grammarofdiscourse)(Longacre,1983)

ลองเอเคอรไดจดประเภทของขอความตามรปแบบของโครงสรางโดยอาศยเกณฑหลกๆ

2 เกณฑ ไดแก ความสำาคญกบตวละคร/ผกระทำา (agent orientation) และการเรยงลำาดบเวลา

(temporal succession) ทำาใหไดขอความ 4 ประเภทดวยกน ไดแก ขอความประเภทเรองเลา

(narrativediscourse)ขอความประเภทโนมนาว(hortatorydiscourse)ขอความประเภทปฏบต

(proceduraldiscourse)และขอความประเภททรรศนะ(expositorydiscourse)สามารถจดระบบ

ของการแบงเกณฑดงทปรากฏในตารางตอไปน

+ลำาดบเวลา -ลำาดบเวลา

+ผกระทำา +ผกระทำา

(narrative discourse) (hortatory discourse)

+ลำาดบเวลา -ลำาดบเวลา

-ผกระทำา -ผกระทำา

(procedural discourse) (expository discourse)

ตารางท 1 การจำาแนกประเภทขอความตามเกณฑของลองเอเคอร(Longacre,1983)

ลำาดบเวลา

ผกระทำา

จากตารางขางตน แสดงใหเหนการจำาแนกประเภทของขอความจากเกณฑลำาดบเวลา

และเกณฑผกระทำาขอความประเภทเรองเลาเชนนทานตำานานเรองเลาตางๆมกจะใหความ

สำาคญกบตวละครหรอตวบคคลทเปนผกระทำาททำาใหเกดการดำาเนนเรองขณะเดยวกนกใหความ

สำาคญกบการเรยงลำาดบเวลาทเกดขนของเหตการณแตละเหตการณในเรองเลาเหลานนดวย

ขอความประเภทปฏบต เชน คมอเครองใชไฟฟา วธการทำาอาหาร มกใหความสำาคญกบการ

เรยงลำาดบเวลาของเหตการณทจะตองปฏบต เนองจากการปฏบตตามขนตอนเปนลำาดบไปนน

เปนเรองสำาคญ หากไมปฏบตตามลำาดบของขนตอน กอาจสงผลเสยหายหรออาจทำาใหใชการ

ไมไดในขณะทตวบคคลผกระทำาไมใชปจจยสำาคญขอความประเภทนจงมกจะละหรอไมกลาวถง

บคคลผกระทำากได สวนขอความประเภทโนมนาว เชน การปราศรยหาเสยง การโฆษณาสนคา

ปจจยดานตวบคคลเปนเรองสำาคญ เนองจากเปนผกระทำาเหตการณโนมนาวใจและเปนผถก

โนมนาวใจเปนการสอสารใหคนเชอหรอไมเชอดงนนการเรยงลำาดบเวลาของเหตการณจงไมใช

ปจจยสำาคญทตองการเนนในขณะทขอความประเภททรรศนะเชนบทความทางวชาการรายงาน

��3 61-131.indd 63 8/19/57 BE 3:04 PM

ตวอยาง


ฯลฯ ปจจยดานการเรยงลำาดบเวลาและการมบคคลผกระทำาเขาไปเกยวของไมใชเปนสงสำาคญ

ขอความประเภทนจงไมมงเนนทการเรยงลำาดบเวลาและตวบคคลมากนน สงทตองการเนน

กคอความคดเหนเนอหาสาระรายละเอยดของขอมลมากกวา

การวเคราะหโครงสรางขอความตามประเภทของขอความขางตนน หากพจารณาใน

รายละเอยดของการวเคราะห พบวาจะเนนทการวเคราะหองคประกอบของขอความแตละ

ประเภทวามอะไรบาง และองคประกอบเหลานนมการจดระบบเชงโครงสรางอยางไรททำาให

เกดเปนขอความแตละประเภทขน การประกอบเชงโครงสรางขององคประกอบตางๆ ใน

ขอความอาจมลกษณะภาษาบางอยางชบงไวและลกษณะภาษาทชบงองคประกอบในโครงสราง

ของขอความน หากพจารณาในมตของการจดการขอความ จะเรยกลกษณะภาษานวา หนวย

เชอมโยงซงทำาหนาทเชอมโยงความเพอเรยบเรยงเนอหาสาระใหเปนเอกภาพในขอความแตละ

ประเภทการเชอมโยงเชงโครงสรางนเปนการเชอมโยงมหพภาค(globalcohesionหรอmacro-

cohesion) ซงอาจมลกษณะบางอยางทคลายคลงกนกบการกลาวถงองคประกอบในโครงสราง

ขอความจะไดกลาวเพมเตมในหวขอการเชอมโยงมหพภาคตอไป

ผทวเคราะหโครงสรางของขอความไดกลาวถงองคประกอบและโครงสรางของขอความ

ทง4ประเภทพอทจะสรปไดดงน

1.1 โครงสรางขอความประเภทเรองเลา

โครงสรางของขอความประเภทเรองเลาทมการศกษากนไดมการศกษากนอยางมากมาย

โดยเฉพาะในกลมนกภาษาศาสตรทเรยกวาสถาบนภาษาศาสตรภาคฤดรอน(SummerInstitute

ofLinguistics-SIL)รวมทงการศกษาขอความประเภทเรองเลาในประเทศไทยกมอยางละเอยด

เชนเดยวกน เชน ในกลมนกภาษาศาสตรทสถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอการพฒนาแหง

เอเชยมหาวทยาลยมหดล(สมทรงบรษพฒน,2537;2542)ขอสรปเกยวกบองคประกอบและ

โครงสรางของขอความประเภทเรองเลามกมตรงกนองคประกอบทวานนไดแก

ชอเรอง(title)

การเกรนเรอง(aperture)

การเตรยมเวท(stage)

กอนจดสดยอดของเรอง(pre-peak)

จดสดยอดของเรอง(peak)

หลงจดสดยอดของเรอง(post-peak)

ขมวดเรอง(closure)

จบเรอง(finis)

��3 61-131.indd 64 8/19/57 BE 3:04 PM

ตวอยาง


การจดการขอความ (Discourse Organization)

การจดการขอความ (discourse organization) เปนการสรางขอความใหสอสาระตอ

เนองกนไปอยางมระบบโดยการนำาสวนของถอยคำาหรอสวนของขอความ(parts)ทมโครงสราง

ของขอความ(informationstructure)ใหมการเรยบเรยงตอเนองกนไปเปนเรองราว(sequences)

ทมการยดโยงเกยวของสมพนธกนอยางเปนเอกภาพหรอมสารตถสมพนธในเรองเดยวกน

โครงสรางของขอความทำาใหเหนวาภาษาระดบขอความมไดปรากฏอยางไมมระบบ

แตเปนภาษาและวถแหงการสอสารทมระบบและมโครงสราง อยางนอยกคอถาการสอสารนน

แสดงผานขอความไมวาจะเปนการพดหรอการเขยนขอความนนจะตองมรปทางโครงสรางอยาง

ใดอยางหนง และรปโครงสรางเหลานนกมหนาทในการสอสาระในขอความทมบทบาทตางกน

ถอยคำาทเรยงกนอยในขอความเดยวกน หรออยในตวบทเดยวกน ทปรากฏอยตอนตนม

ความหมายและมบทบาทอยางหนง ทปรากฏตามมากมหนาทและมความหมายอกอยางหนง

แมวาถอยคำาทปรากฏในขอความจะมโครงสราง มระบบ และมหนาททางการสอสาร แตตองม

การจดระบบและมระเบยบในการปรากฏยดโยงสมพนธกนเมอจะตองมการขยายหรอสราง

ขอความใหตอเนองกนไปอก ไมวาขอความจะมการสรางหรอผลตรปถอยคำาตอเนองกนไปเปน

ปรมาณเทาใดกตามกตองมกลไกทจะเชอมโยงสมพนธใหรปถอยคำาในขอความเปนเอกภาพและ

มความเกาะเกยวเปนเรองเดยวกนหรอกลาวอกอยางหนงคอมการจดการขอความ(discourse

organization)นนเอง

เอกกนส (Eggins, 1994, p.85) อธบายวาการจดการขอความนเปนการเรยงรอย

ความหมายเชงอนมาน (sequential implicativeness) เนองจากเขาเชอวาภาษาทสอสารได

อยางลนไหลนเปนเพราะมการเรยบเรยงทางความหมายภายในขอความระหวางถอยคำาจาก

บรรทด (lines) ไปสอกบรรทดหนงหรอจากถอยคำา (utterance) หนงไปสอกถอยคำาหนง ความ

สมพนธของรปถอยคำานจะมกระบวนการ(process)และกลไก(device)ทสรางการยดโยงระหวาง

ถอยคำาพด และระหวางรปภาษากบความหมาย กระบวนการและกลไกทสำาคญในแงของการ

จดการขอความกคอการเชอมโยงความ(cohesion)และการเกาะเกยวความ(coherence)

การเชอมโยงความ (Cohesion)และการเกาะเกยวความ (Coherence)

กอนทจะอธบายในรายละเอยดเกยวกบการเชอมโยงความและการเกาะเกยวความ

ผเขยนขอกลาวถงแนวคดและหลกการของมโนทศนทงสองนกอน เนองจากเปนมโนทศนสำาคญ

สำาหรบการวเคราะหขอความและมการกลาวถงกนในหลายแงมมในกลมนกวเคราะหขอความ

��3 61-131.indd 87 8/19/57 BE 3:04 PM

ตวอยาง


ทมาจากตางกลมกน ซงถาหากไมแยกแยะใหเหนความตางอยางเดนชด ผศกษาการวเคราะห

ขอความอาจจะสบสนไดดงนนจงใครขออธบายโดยสงเขปเพอใหเหนความเหมอนและความตาง

ของการเชอมโยงความและการเกาะเกยวความในการวเคราะหขอความดงน

ความแตกตางระหวางการเชอมโยงความกบการเกาะเกยวความเกยวของกบมมมอง

ของตวบทและขอความ (รวมทงวาทกรรม) ทแตกตางกน การศกษาขอความแตเดมแยกตวบท

เปนตวบทสนทนา(dialogue)กบบทพดเดยว(monologue)ตวบทสนทนาเนนทการสอสารสอง

ทางระหวางผพดและผฟงสวนบทพดเดยว เนนทมแตผรบสาร (ผฟง/ผอาน)ซงเปนการสอสาร

ทางเดยวแตภายหลงมมมองเกยวกบภาษาระดบขอความ(และวาทกรรม)เปลยนไปโดยสนใจ

ทการปฏสมพนธ(interaction)และวถปฏบต(practice)ของการสอสารจงมองวาขอความ(และ

วาทกรรม) ไมวาจะเปนการพดหรอการเขยน บทพดสนทนาหรอบทพดเดยว กถอวาเปนการ

ปฏสมพนธของคนในสงคมทงสน

มมมองทตางกนนทำาใหการนยามเกยวกบภาษาระดบขอความแตกตางกนไปดวยหาก

มองวาขอความเปนผลผลต(discourseasproduct)กจะสนใจทประเภทและรปแบบของขอความ

(วาเปนการพดหรอการเขยนบทสนทนาหรอบทพดเดยว)แตถามองวาขอความเปนกระบวนการ

(discourseasprocess)กจะสนใจวาขอความเปนเหตการณการสอสารทเกดจากการปฏสมพนธ

ระหวางผพด-ผฟงผเขยน-ผอานหรอผผลตตวบท-ผบรโภคตวบท

ทตองกลาวถงมมมองเกยวกบการนยามขอความ (และวาทกรรม) ทตางกนน เพราะ

เกยวเนองกบการอธบายการเชอมโยงความและการเกาะเกยวความ การมองวาขอความเปน

กระบวนการ สอดคลองกบมมมองการจดการขอความในตวบทเชงการเกาะเกยวความ (coher-

ence)เนองจากเปนเรองของกระบวนการทำาความเขาใจและความคดเชงมโนทศนทเกดขนระหวาง

ทสอสารผานตวบท (หรอขอความ) การทคนเราเขาใจตวบทตางๆ รวาตวบทกลาวถงเรองอะไร

อะไรเกยวของกบอะไร และอะไรไมเกยวของกน เปนเพราะเรารบรวามการเชอมโยงทางความ

หมายเกดขนในขอความ นอกจากน ยงเกยวของกบความหมายเชงบรบท (contextual mean-

ing)ทถอยคำาแตละประโยคแตละยอหนาหรอแตละตวบท(รวมไปถงแตละวาทกรรม)มความ

สมพนธกนรปถอยคำาประกอบสรางใหตอเนองเรยงรอยเปนตวบทและเปนขอความหนงๆนนจะ

มการสรางความหมายเชงบรบทเกยวของกบเรองหนงๆขนมาอยแลวนนหมายความวาเราเขาใจ

ความหมายของตวบทกอนหนาและตวบททจะตามมาไดจากการตความและการทำาความเขาใจกบ

ความหมายแวดลอมทเกดขนภายในตวบทนนลกษณะเชนนเรยกวาการเกาะเกยวความ

สวนการนยามวาขอความ(และวาทกรรม)เปนผลผลต(product)กสอดคลองกบการ

เรยบเรยงขอความทเนนการเชอมโยงความ(cohesion)เพราะมงเนนทกลไกทางรปภาษาทแสดง

��3 61-131.indd 88 8/19/57 BE 3:04 PM

ตวอยาง


การเชอมโยงสมพนธกนระหวางถอยคำาหรอขอความ รปถอยคำาในตวบทหนงจะตองมความ

สมพนธทางความหมายระหวางกน หมายความวา รปถอยคำาในแตละประโยค แตละยอหนา

แตละตวบทจะไมสามารถปรากฏตามลำาพงไดโดยไมอาศยการผกโยงทางความหมายรปภาษาท

มความสมพนธโดยอาศยความหมายเปนตวรอยรด(semanticties)นเรยกวาการเชอมโยงความ

ดงนนทงการเชอมโยงความและการเกาะเกยวความยอมตองเกยวของกนอยสารตถ-

สมพนธถกสรางขนภายในตวบท นอกเหนอจากการปรากฏของโครงสรางความในตวบทแลว

ตวบทยงมองคประกอบของการเชอมโยงความและการเกาะเกยวความเกดขนดวย เนองจาก

กลไกการเชอมโยงความจะมประสทธภาพไดกจำาเปนตองอาศยการเชอมทางความหมายหรอ

การเกาะเกยวความในทางกลบกนการเชอมโยงทางความหมายกสามารถพจารณาไดจากรปภาษา

เชอมโยงความ ทงสองสวนลวนเกดขนเมอขอความถกจดการใหเรยบเรยงตอเนองกนไป หรอ

กคอการผลตขอความใหสอสาระไดอยางลนไหลใหเปนตวบท(ขอความ)นนเอง

1. การเชอมโยงความ (Cohesion)

การศกษาภาษาระดบขอความโดยเรมตนทการวเคราะหรปภาษาในตวบทมกจะตอง

วเคราะหองคประกอบภายในตวบทททำาใหตวบทมความหนวยเดยวกน (unity) หรอมความ

เปนเอกภาพ ซงนบวาเปนคณสมบตอกประการหนงททำาใหตวบทเปนขอความ (หรอวาทกรรม)

องคประกอบหนงททำาใหตวบทหรอขอความมเอกภาพเปนเรองเดยวกนหรอมการผกโยงกน

ทางความหมายไดแกการเชอมโยงความ(cohesion)

การวเคราะหรปภาษาทปรากฏในขอความนนจำาเปนตองอาศยคำาอธบายในแงของ

ลกษณะทางโครงสรางและลกษณะทางไวยากรณของภาษา โดยทวไปแลว เปนทเหนพองตอง

กนของนกภาษาศาสตรทศกษาโครงสรางของขอความวา ขอความเปนรปภาษาทประกอบดวย

ประโยคหรอขอความยอยทซอนอยภายในขอความใหญ(embeddeddiscourse)ทเหนไดอยาง

ชดเจน (เพยรศร วงศวภานนท, 2530)และการทขอความจะเปนขอความได จะตองอาศยองค

ประกอบของขอความทจะตองสมพนธกน กลาวคอ ขอความจะตองมความเปนเอกภาพหรอม

การเชอมทางสาระดงทเพยรศรวงศวภานนท (2530,2533) เรยกวาอรรถเอกภาพ หมายถง

การกลาวถงเนอหาสาระเรองเดยวกน หรอกลาวอกนยหนงกคอ ขอความทงหนวยนนจะตอง

มความเกยวโยงสอดคลองไปในทำานองเดยวกน ดงนน ลกษณะกลไกสำาคญทจะทำาใหภายใน

ขอความมการเชอมกนหรอเปนเอกภาพไดจงตองมการเชอมโยง(cohesion)เกดขนซงตองอาศย

กลไกการเชอมโยง(cohesivedevices)ของขอความนนเอง

��3 61-131.indd 89 8/19/57 BE 3:04 PM

ตวอยาง

สำนกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร

การวเคราะหขอความ(Discourse Analysis)

จนทมา องคพณชกจ

จนทมา องคพณชกจ การวเคราะหขอความ (Discourse Analysis)

จนทมา องคพณชกจอาจารยประจำภาควชาภาษาศาสตร คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตรการศกษา: • ศศ.บ. (ภาษาไทย) เกยรตนยมอนดบหนง (รางวลภมพล) มหาวทยาลยธรรมศาสตร • อ.ม. (ภาษาไทย) จฬาลงกรณมหาวทยาลย • อ.ด. (ภาษาศาสตร) จฬาลงกรณมหาวทยาลย • Visiting scholar at Georgetown University, Washington D.C. ความเชยวชาญและความสนใจ:ภาษาศาสตรเชงวพากษ (critical linguistics) ภาษาศาสตรสงคม (sociolinguistics)ภาษาศาสตรกบทฤษฎสงคม (linguistics and social theories) ภาษาศาสตรมานษยวทยา (linguistic anthropology) ภาษาศาสตรภาษาไทย (Thai Linguistics) วาทกรรมวเคราะห (Discourse analysis)

การวเคราะหขอความ (Discourse Analysis) การวเคราะหขอความ (Discourse Analysis) เปนวธการศกษาวเคราะหภาษาทสมพนธกบบรบทของ

การใชจรงในสงคม ประเดนขอถกเถยงและความคลมเครอเกยวกบการวเคราะหขอความในวงวชาการไทย

ไดแสดงใหเหนอยางกระจางในหนงสอเลมน ผเขยนเสนอแนวทางและวธการวเคราะหทรวมสมย อธบาย

มโนทศนสำคญและเคร�องมอของการศกษาวเคราะหขอความทเดนๆ เนนการนำเสนอขอมลและความร

แบบเปนมตรกบผอาน (user-friendly) ดวยการใชตวอยางทผอานคนเคย พบเหนไดทวไปในชวตประจำวน

แสดงขนตอนการวเคราะห และการอธบายในแงมมทหลากหลายใหสอดคลองกบแนวทางศกษา มแบบฝกหด

และกจกรรมทายบททผอานสามารถประยกตใชไดดวยตวเอง รวมทงเสนอแนะแหลงขอมลอ�นๆ เพ�อการ

คนควาเพมเตม และมตวอยางเคาโครงการศกษาวจยพรอมขอแนะนำสำหรบการวจยดานภาษาระดบ

ขอความอกดวย

การวเคราะหขอความ น ไมเพยงแตเปนตำราสำหรบนกศกษาภาษาศาสตรเทานน แตยงเหมาะกบ

นกวชาการและอาจารยทสนใจศกษาดานภาษา รวมทงผทสนใจศกษาภาษากบการส�อสาร หนงสอนจะชวย

วางพนฐานทหนกแน�นในการวเคราะหภาษาดวยวธการทางภาษาศาสตรเพ�ออธบายปรากฏการณทางภาษา

ทสมพนธกบสงคมและผ ใชภาษาไดเปนอยางด

http://www.thammasatpress.tu.ac.th

ราคา 210 บาทหมวดภาษาศาสตร

ISBN 978-616-314-087-6

9 786163 140876

สน 1.2 ซม.

ตวอยาง

เคราะห การวิเคราะห ข อความ...

Documents

Transcript of เคราะห การวิเคราะห ข อความ...