หน วยที่4 การดํารงชีวิตของพ...

ครูผูสอน นางสาวกลัยา สีดอกบวบ

รหัสวิชา ว 40244ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5

ครูผูสอน นางสาวกัลยา สีดอกบวบโรงเรียนวังไกลกังวล


หนวยที่ 4 การดํารงชีวติของพชืบทที่ 12

โครงสรางและหนาที่ของพืชดอก


ผลการเรียนรูที่คาดหวัง

สืบคนขอมูลและอธิบายลักษณะโครงสรางและหนาที่ของราก

ลําตน ใบ ทั้งภายในและภายนอก


12.3 โครงสรางและหนาที่ของใบ

• ใบ (leaf) เปนอวัยวะสําคัญที่พืชใชในการแลกเปลีย่นแกส คายน้ํา และสรางอาหาร


รหัสวิชา ว 40244ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5

ครูผูสอน นางสาวกัลยา สีดอกบวบโรงเรียนวังไกลกังวล


หนวยที่ 4 การดํารงชีวติของพชืบทที่ 12

โครงสรางและหนาที่ของพืชดอก


ผลการเรียนรูที่คาดหวัง

สืบคนขอมูลและอธิบายลักษณะโครงสรางและหนาที่ของราก

ลําตน ใบ ทั้งภายในและภายนอก


ในการสรางอาหาร ใบตองใชปจจยัหลายอยาง ไดแก แสงสวาง น้ําคารบอนไดออกไซด คลอโรฟลด เพื่อ

ผลติอาหารสําหรับเลี้ยงสวนตางๆของื ี้ ิ่ ี ี ิ ื่ ใ โ


12.3.1 โครงสรางภายนอกของใบโดยทั่วๆไปแลวพืชจะมีสวนสําคัญ 3 สวน คือ

• แผนใบ• กานใบ• หูใบ

http://164.115.5.90/botany/index2.php?option=content&task=view&id=253&pop=1&page=0


1. แผนใบ (blade หรือ lamina)

มีลักษณะเปนแผนแบน บาง ยาว สวนใหญมีสีเขียว

ปลายสุดเรียกยอดใบ (apex) สวนโคนเรียกวาฐานใบ (base)


ภายในแผนใบ จะเห็นมัดเนือ้เยื่อ ลําเลียงเปนเสนนูน

เสนทีอ่ยูตรงกลาง เรียกเสนกลางใบ (midrib)เสนทีแ่ตกแขนงจากตรงกลาง

เรียกเสนใบ (vein)ครูผูสอน นางสาวกลัยา สีดอกบวบ

โดยที่ เสนใบของพืชใบเลี้ยงคู จะเรียงตัวเปนรางแห

เสนใบของพืชใบเลี้ยงเดี่ยวจะเรียงตัวขนานกัน


2. กานใบ (petiole หรือ stalk)อยูตอจากเสนกลางใบ เชื่อมระหวางใบกับลําตน หรือ กิ่ง


ในพืชใบเลี้ยงคู กานใบคอนขางกลม

ในพืชใบเลี้ยงเดี่ยว กานใบมักแผออกเปนแผน หุมขอที่ลําตน จึงถูกเรียกวากาบใบ (sheath)


3. หูใบ (stipule) มีลักษณะคลายใบเล็ก ๆ อยูที่โคนกานใบ (พืชสวนใหญไมมีหูใบ ที่มีนั้น เชน กุหลาบ เข็ม )


http://cyberlab.lh1.ku.ac.th/elearn/faculty/fisher/fi15/web/index.html


ชนิดของใบ แบงตามหนาที่ได 2 ชนิด คือ

ใบเลี้ยง ใบแท


1. ใบเลี้ยง (cotyledon)

คือใบที่อยูติดกับเอ็มบริโอในเมล็ด มักมีหนาที่เก็บสะสมอาหารไวเลี้ยงเอม็บริโอขณะกําลังงอก


ในพืชใบเลี้ยงเดี่ยว จะมีใบเลี้ยงใบเดียว (monocotyledon)

ในพืชใบเลี้ยงคู จะมีใบเลี้ยง 2 ใบ (dicotyledon)


• http://student.britannica.com/comptons/art-66034/Monocotyledon-Nutrients-are-stored-in-the-cotyledon-and-endosperm-tissue


2. ใบแท (foliage leaf)

คือใบที่มีสีเขียว ที่ทําหนาที่สังเคราะหดวยแสง หายใจ คายน้ํา จําแนกใบแทไดเปน 2 ชนิดคือ


ใบเดี่ยว (simple leaf) คือใบที่มีแผนใบเพียงใบเดียวติดอยูบนกานใบ 1 กาน


ใบประกอบ (compound leaf) คือ ใบที่มีแผนใบหลายใบ ติดอยูบนกานใบใหญ กานเดียว เรียก


แผนใบนี้วา ใบยอย (leaflet หรือ pinna)

กานของใบยอยเรียกวา กานใบยอย (petiolule)


12.3.2 โครงสรางภายในของใบ

จะศึกษาไดจากการนําใบพืชมาตัดตามขวางแลวดูจากกลองจุลทรรศน

จะพบสวนประกอบตางๆ ดังนี้ครูผูสอน นางสาวกลัยา สีดอกบวบ

http://www.botany.hawaii.edu/nlc_biology/1411/lab/LeafLab/slide8.jpg


http://kruwasana.info/leaves.html


http://kruwasana.info/leaves.html


1. เอพิเดอรมิสเปนเนื้อเยื่อที่หอหุมโดยรอบ ทั้งดาน บนและดานลาง มีสารควิทินเคลือบอยูที่ผิวนอกเพื่อปองกันการสูญเสียน้ํา


มักประกอบดวยเซลลแถวดียว ที่ไมมีคลอโรพลาสต ยกเวนเซลลที่เปนเซลลคุม


บางเซลลเปลีย่นไปเปนเซลลคุม (guard cell) ที่อยูกันเปนคู ๆ มีรูปรางคลายเมล็ดถั่ว หันดานเวาเขาหากัน ทําใหเกิดชองวางที่เรียกวา ปากใบ (stomata) ครูผูสอน นางสาวกลัยา สีดอกบวบ

• http://community.thaiware.com/uploads/post-14-1164935294.png


ปากใบ จะเปนชองทางผานของไอน้ํา , CO2 และ O2

ใบพืชทั่วๆไปมักมี ปากใบอยูทางดานลาง มากกวาดานบน


พืชที่ใบอยูปริม่น้ํา เชน บัวสายปากใบอยูทางดานบน

พืชที่จมอยูในน้ําจะไมมีทั้ง ปากใบและสารควิทันเคลือบใบ


2. มโีซฟลล (mesophyll)

เปนสวนที่อยูภายในใบ อยูระหวางชั้นเอพิเดอรมิสดานบนและดานลาง• สวนใหญเปนเนือ้เยื่อพาเรงคิมา• ภายในเซลลมีคลอโรพลาสตจํานวนมาก


มโีซฟลลในพืชใบเลี้ยงคูจะมีเซลลแตกตางกัน เปน 2 แบบคือ

2.1 แพลิเซดมีโซฟลล (palisade mesophyll)

อยูใตชั้นเอพิเดอรมิสดานบน


เปนเซลลรปูรางยาว เรียงตัวเปนแถวคอนขางแนนคลายเสารั้ว ตั้งฉากกับผวิใบ เปนแถวเดียวหรือหลายแถว ทําใหเหน็ใบสีเขียว


2.2 สปนจีมีโซฟลล (spongy mesophyll)

อยูถัดจากแพลิเซดมีโซฟลลลงมาจนถึงเอพิเดอรมิสดาน

ลาง


เปนเซลลที่มีรูปรางไมแนนอน เรียงตัวกันอยูอยางหลวมๆ มีชองวางระหวางเซลลมาก ทําให


แกสตางๆ ผานเขาออกไดสะดวก

เห็นดานลางของใบมีสีเขียวออนกวาดานบน


3.มดัทอลําเลียง(vascular bundle)

คือสวนที่เปนเสนใย สวนใหญอยูในชั้นสปนจีมีโซฟลล จึงทําใหเหน็

เสนใย นูนออกทางดานทองใบครูผูสอน นางสาวกลัยา สีดอกบวบ

มัดทอลําเลียงประกอบดวย ไซเลม และโฟลเอม็เรียงติดตอกันอยูในเสนใบ


ในพืชบางชนิดอาจมี บันเดิลชีท(bundle sheath) มาหุมมัดทอลําเลียงเพื่อชวยใหแข็งแรง


12.3.3 หนาที่ของใบ

1. สรางอาหารดวยวิธีการสังเคราะห ดวยแสง

2. หายใจ (respiration)3. คายน้ํา (transpiration)

ที่สําคัญมี 3 ประการ คือ


นอกจากนี้ พืชบางชนิดอาจมใีบที่เปลี่ยนแปลงไป (modified leaf) เพื่อทําหนาที่พิเศษหลายอยาง

เชน


• ใบสะสมอาหาร (storage leaf)มีลักษณะอวบหนา เชน ใบเลี้ยง ใบวานหางจระเข หัวหอม หัวกระเทียม


• ใบเปลี่ยนเปนหนาม (leaf spine)ทําหนาที่ปองกันอันตรายจากสัตวที่มากัดกิน เพื่อลดการคายน้ํา เชน กระบองเพชร


• ใบเปลี่ยนเปนมือเกาะ (leaf tendril) เพื่อยึดและพยุงลําตนใหไตขึ้นสูง เชน ตําลึง ถั่วลันเตา ดองดึง


• ใบเกลด็ (scale leaf) เพื่อปองกันอันตรายใหแกตาและ ยอดออน เชน ใบไผ เผือก แหวจีน ขิง ขา


• ใบดอก (floral leaf) มีสีสวยงามคลายกลีบดอก ทําหนาที่ลอแมลง เชน ดอกเฟองฟา ดอกหนาววั


• ใบขยายพันธุ สามารถแตกหนอต า ม ข อ บ ใ บ ไ ด เ ช น ตนตายใบเปนเศรษฐีพันลาน

http://i7.photobucket.com/albums/y287/Lenoir/home%2002/Clipboard08.jpg

http://store.tkc.go.th/multimedia/webproducer/p01/html/cell2/bodyhtm/image/pic47.gif


• ใบกินแมลง พืชเหลานี้จะมีใบเปลี่ยนไปเปนกับดักแมลงหรอืสัตวเล็กๆ เชน ตนหมอขาวหมอแกงลิง กาบหอยแครง หยาดน้ําคาง

หน วยที่4 การดํารงชีวิตของพ...

Documents

Transcript of หน วยที่4 การดํารงชีวิตของพ...