การประเมิ�นสื่��อมิ�ลติ�มิ�เดี�ยเพื่��อการศึ�กษา

Assessment of Multimedia Instruction

แนวคิ�ดของการว ดและประเมิ�นสื่��อ แนวคิ�ดีเดี�มิเก��ยวก�บการว�ดีผลจะเก��ยวข้�องก�บการ

ว�ดี(Measurement) และการประเมิ�นผล (Evaluation) การว�ดีเป"นกระบวนการก#าหนดี ระดี�บชั้�&นข้องล�กษณะเฉพื่าะ

ข้องแติ)ละบ*คิคิล คิ*ณภาพื่ คิวามิสื่ามิารถหร�อสื่��งติ)าง ๆ ติามิกฎเกณฑ์0เป"นติ�วเลข้

การประเมิ�นผล เป"นกระบวนการติ�ดีสื่�นคิ*ณคิ)าจากข้�อมิ1ลที่��รวบรวมิไดี�จากการว�ดี ติามิเกณฑ์0หร�อมิาติรฐานที่��ก#าหนดีไว�ในว�ติถ*ประสื่งคิ0 ซึ่��งน�บว)าเป"นเร��องที่��สื่#าคิ�ญมิากในการติ�ดีสื่�นคิ*ณคิ)า ในป8จจ*บ�นจ�งใชั้�คิ#าว)า การประเมิ�น (Assessment)

เข้�ามิาแที่นที่��

คิวามิสื่ มิพั นธ์�ของสื่��งที่��ประเมิ�น การว ด และการตั ดสื่�นคิ�ณคิ�า

การประเมิ�นและการพั ฒนาสื่��อฯ

หล กในการประเมิ�น V&V

V : Verification คิ�อ การติรวจสื่อบว)า ระบบหร�อสื่��อที่#างานติามิที่��ก#าหนดีไว�หร�อไมิ)?

V : Validation คิ�อ การติรวจสื่อบว)า ระบบหร�อสื่��อสื่ามิารถที่#างานติามิคิวามิติ�องการข้องผ1�ใชั้�หร�อไมิ)?

ข $นตัอนการประเมิ�น การประเมิ�นในระหว)างดี#าเน�นการ (Formative

Evaluation)

การประเมิ�นสื่ร*ปผล (Sumative Evaluation) การสื่ร*ปผล (Review)

การยอมิร�บข้�&นสื่*ดีที่�าย (Final Acceptance)

การประเมิ�นในระหว�างด%าเน�นการ (Formative Evaluation)

เป"นการประเมิ�นในระหว)างที่��ที่#าการพื่�ฒนาโดียเร��มิติ�&งแติ) การศึ�กษาติ�นแบบน#าร)อง (Pilot Study) โดียผ1�พื่�ฒนา

ที่#าติ�วเสื่มิ�อนเป"นผ1�เร�ยน การปฏิ�บ�ติ�การ (Action) คิล�ายก�บ Pilot Study แติ)จะมิ*)ง

เน�นไปย�งการปฏิ�บ�ติ�การข้องบที่เร�ยนโดียเฉพื่าะผลล�พื่ธ์0ที่��เก�ดีข้�&นหล�งจากจบบที่เร�ยน เชั้)น การเปล��ยนพื่ฤติ�กรรมิ

การติรวจสื่อบรายการ (Check List) ข้ององคิ0ประกออบข้องบที่เร�ยน เชั้)น เน�&อหา การแสื่ดีงผล ภาษาที่��ใชั้�

การประเมิ�นสื่ร�ปผล (Summative Evaluation)

เป"นการประเมิ�นภาพื่รวมิข้องบที่เร�ยนว)ามิ� ประสื่�ที่ธ์�ภาพื่และประสื่�ที่ธ์�ผลอย1)ในระดี�บใดี สื่ามิารถ

บรรล*ว�ติถ*ประสื่งคิ0ไดี�หร�อไมิ) โดียสื่��งที่��ติ�องประเมิ�นมิ�ดี�งน�& ผลสื่#าเร>จข้องบที่เร�ยน ผลสื่#าเร>จข้องผ1�เร�ยนจากการชั้��อ เจติคิติ�

การสื่ร�ปผล (Review)

เป"นการน#าผลล�พื่ธ์0ที่��ไดี�จากการประเมิ�นที่�&งสื่องสื่)วนมิาที่#าการสื่ร*ปผล เพื่��อน#าไปพื่�ฒนาสื่��อ โดียมิากในการพื่�ฒนาสื่��อจะเป"นวงรอบที่��ที่#าซึ่#&าๆ ก�นจากที่ดีลองใชั้� ประเมิ�น สื่ร*ปผล และปร�บปร*ง

การยอมิร บข $นสื่�ดที่)าย (Final Acceptance)

เป"นการยอมิร�บข้องบ*คิลติ)างๆ ที่��เก��ยวข้�อง ว)าบที่เร�ยนหร�อสื่��อที่��พื่�ฒนาน�&นสื่ามิารถน#าไปใชั้�งานไดี�

การประเมิ�นสื่��อติามิหล�กว�ศึกรรมิ เป"นก�จกรรมิที่��จ�ดีที่#าข้�&นมิา

เพื่��อการประเมิ�นและปร�บปร*งประสื่�ที่ธ์�ภาพื่ข้องระบบ โดียการติรวจหาข้�อผ�ดีพื่ลาดีและที่#าการแก�ไข้ (IEEE,2004)

ระดี�บการประเมิ�น(ที่ดีสื่อบ) แนวที่างการประเมิ�น

ติามิแนวที่างข้องคิอมิพื่�วเติอร0ศึ�กษา ติ�วสื่��อ ประสื่�ที่ธ์�ภาพื่ข้องสื่��อ

การที่ดสื่อบสื่��อตัามิหล กว�ศวกรรมิ

การประเมิ�นสื่��อตัามิแนวที่างของว�ศวกรรมิกรรมิระดี�บการประเมิ�น

Unit Testing เป"นการประเมิ�นหน)วนย)อยข้องสื่��อ เพื่��อประเมิ�นการที่#างานในดี�านติ)างๆ โดียอาจมิ�ชั้��อเร�ยกว)า Module Testing

Integration Testing เป"นการประเมิ�นในภาพื่รวมิข้องที่*กๆ สื่)วนข้องสื่��อ

Load Testing เป"นการมิ*)งเน�นปร�มิาณการใชั้�งานในเลาเดี�ยวก�น

การประเมิ�นสื่��อการประเมิ�นติามิแนวที่างข้องว�ศึวกรรมิกรรมิ

Usability Testing เป"นการประเมิ�นการใชั้�งานและศึ�กษาผลที่��เก�ดีข้�&นเน��องจากการใชั้�งาน ไดี�แก) คิวามิยากง)ายในการใชั้�งาน เชั้)น การน#าเข้�า การแสื่ดีงผล การประมิวลผล การติอบสื่นอง และการคิวบคิ*มิ

Performance Testing เป"นการประเมิ�นดี�านเวลาเป"นหล�ก ไดี�แก) เวลาในการติอบสื่นอง และเวลาในดี�านอ��นๆ ที่��เก��ยวข้�อง

System Testing เป"นการที่ดีสื่อบระบบโดียรวมิ จะเป"นการวมิองคิ0ประกอบติ)างๆ เข้�าดี�วยก�นไว� แล�วจ�งที่ดีสื่อบ

Load Testing เป"นการมิ*)งเน�นปร�มิาณการใชั้�งานในเลาเดี�ยวก�น

ชุ�ดการสื่อน(Package)

ชุ�ดการสื่อน(Package)

บที่ที่�� 1บที่ที่�� 1

บที่น%าบที่น%า

การน%าเสื่นอเน�$อหา

การน%าเสื่นอเน�$อหา

คิ%าถามิและคิ%าตัอบ

คิ%าถามิและคิ%าตัอบ

บที่ที่�� 2บที่ที่�� 2 บที่ที่�� 3บที่ที่�� 3

Unit Testing

Integration

Testing

System Testing

Testing Testing

แนวที่างการการประเมิ�นสื่��อตัามิหล กว�ศวกรรมิกรรมิ(Unit Testing)

แนวที่างการประเมิ�นติามิแนวที่างข้องว�ศึวกรรมิกรรมิ

Whitebox Testing เป"นการประเมิ�นที่��ไมิ)ไดี�พื่�จารณาถ�ง ป8จจ�ยน#าเข้�าและ ผลล�พื่ธ์0 โดีย

พื่�จารณาภายในบที่เร�ยนเป"นหล�ก ไดี�แก) โคิรงสื่ร�างบที่เร�ยน การออกแบบ และคิ#าสื่��ง

Blackbox Testing เป"นการประเมิ�นที่��พื่�จารณาถ�งแติ)ป8จจ�ยน#าเข้�าและ ผลล�พื่ธ์0 โดียไมิ)พื่�จารณาภายใน

บที่เร�ยน

1 2 3

ติ�วอย)างการที่ดีสื่อบ Link หร�อการเชั้��อมิโยง

1. 1-2-3-72. 1-2-3-4-73. 1-2-3-4-5-74. 1-2-3-4-5-6-75. 1-2-4-76. 1-2-4-5-77. 1-2-4-5-6-78. 1-2-5-79. 1-2-5-6-710. 1-2-6-7

ฯลฯ

เสื่�นที่างที่��เป"นไปไดี�

White Box

Start

<= 5

5

Stop

การเล�อกการติรวจสื่อบแบบ White Box น�&จะ

ติ�องที่ดีสื่อบที่�&งในกรณ�ที่��ติอบถ1กและในกรณ�ที่��ติอบผ�ดีในแติ)ละข้�อ ถ�า

ติรวจเฉพื่าะข้�อน�&นจะเป"น unit testing แติ)ถ�า

ที่ดีสื่อบที่*กข้�อจะเป"น integration testing

เสื่�นที่างการติรวจสื่อบในแติ)ละข้�อ1-2-3-4-61-2-3-5-6

White Box

แนวที่างการการประเมิ�นสื่��อตัามิหล กว�ศวกรรมิกรรมิ(Integration Testing)

เพื่��มิโมิดี1ลจากบนลงล)าง (Top-Down Approach)

เพื่��มิโมิดี1ลจากล)างข้�&นบน (Button-Up Approach)

เชั้)น ในการออกแบบบที่เร�ยนคิอมิพื่�วเติอร0พื่บว)ามิ� 7 page และมิ�โคิรงสื่ร�างบที่เร�ยนดี�งภาพื่

เพั��มิโมิด.ลจากบนลงล�าง (Top-Down Approach)

เพั��มิโมิด.ลจากล�างข0$นบน (Button-Up Approach)

แนวที่างการการประเมิ�นสื่��อตัามิหล กว�ศวกรรมิกรรมิ(System Testing)

เป"นการที่ดีสื่อบระบบโดียรวมิ จะเป"นการวมิองคิ0ประกอบติ)างๆ เข้�าดี�วยก�นไว� แล�วจ�งที่ดีสื่อบ แบ)งไดี�เป"น Alpha Testing เป"นการที่ดีสื่อบข้องผ1�พื่�ฒนาสื่��อ

ภายใติ�สื่ถานการณ0ที่��คิวบคิ*มิไว� ย�งไมิ)ไดี�มิ�การที่ดีลองในสื่ถานที่��จร�ง

Beta Testing เป"นการให�ผ1�ใชั้�ที่ดีลองใชั้�งานจร�ง

การประเมิ�นสื่��อ การประเมิ�นติามิแนวที่างข้องคิอมิพื่�วเติอร0ศึ�กษา

1 . การประเมิ�นโคิรงสื่ร)างของบที่เร�ยน เป"นการประเมิ�นสื่)วนประกอบและร1ปแบบข้องโคิรงสื่ร�างข้องบที่เร�ยนว)ามิ�คิวามิเหมิาะสื่มิหร�อไมิ)

2. การประเมิ�นประสื่�ที่ธ์�ภาพัของบที่เร�ยน เป"นการประเมิ�นคิวามิสื่ามิารถข้องสื่��อว)าเมิ��อน#าไปใชั้�ว)าติรงติามิว�ติถ*ประสื่งคิ0หร�อไมิ) เพื่�ยงใดี

3. การประเมิ�นประสื่�ที่ธ์�ผลหร�อผลสื่ มิฤที่ธ์�3ของบที่เร�ยน เป"นการประเมิ�นคิวามิคิ*�มิคิ)าข้องการใชั้�งานสื่��อ

การประเมิ�นสื่��อ การประเมิ�นติามิแนวที่างข้องคิอมิพื่�วเติอร0

ศึ�กษา4. การประเมิ�นคิวามิคิงที่นที่างการเร�ยน เป"นการ

ประเมิ�นถ�งระยะเวลาที่��ผ1�เร�ยนสื่ามิารถจดีจ#าในเร��องที่��ไดี�ศึ�กษาผ)านมิาแล�ว

5. การประเมิ�นคิวามิคิ�ดเห4นของผ.)เร�ยน เป"นการ ประเมิ�นคิวามิคิ�ดีเห>น เจติคิติ� คิวามิพื่�งพื่อใจข้องผ1�

เร�ยน

ข)อพั�จารณาการประเมิ�นสื่��อมิ ลตั�มิ�เด�ย การประเมิ�นติ�วสื่��อมิ�ลติ�มิ�เดี�ย

คิ*ณภาพื่ดี�านการออกแบบการสื่อน การออกแบบหน�าจอ และการใชั้�งาน

ประสื่�ที่ธ์�ภาพื่ข้องสื่��อมิ�ลติ�มิ�เดี�ย

http://www.ict.mbu.ac.th/th/index.php?option=com_content&task=view&id=93&Itemid=41&limit=1&limitstart=0

การประเมิ�นตั วสื่��อมิ ลตั�มิ�เด�ย ด)านการออกแบบการสื่อน การออกแบบการสื่อนที่��ดี�จะ

จ1งใจผ1�เร�ยนหร�อให�คิวามิร1 �แก)ผ1�เร�ยนติามิว�ติถ*ประสื่งคิ0ข้องการเร�ยน ซึ่��งจะติ�องประกอบดี�วย ว�ติถ*ประสื่งคิ0การเร�ยน

เน�&อหา คิวามิเหมิาะสื่มิก�บคิวามิร1 �คิวามิสื่ามิารถข้องผ1�เร�ยน ปฏิ�สื่�มิพื่�นธ์0 ปร�บใชั้�ติามิคิวามิติ�องการข้องผ1�เร�ยน การน#า

เสื่นอเน�&อหา การประเมิ�นคิวามิสื่ามิารถข้องผ1�เร�ยน การออกแบบหน)าจอ การประเมิ�นคิ*ณภาพื่การออกแบบ

หน�าจอจะประเมิ�นองคิ0ประกอบดี�านข้�อคิวามิ ภาพื่ และกราฟิAก เสื่�ยง และการคิวบคิ*มิหน�าจอว)าไดี�คิ*ณภาพื่ระดี�บใดี

เป"นสื่��อการเร�ยนที่��ที่#าในล�กษณะ page เดี�ยวที่��มิ�ข้นาดียาว

การประเมิ�นตั วสื่��อมิ ลตั�มิ�เด�ย การประเมิ�นการใชุ)งาน การประเมิ�นการใชั้�งาน

เป"นการพื่�จารณาว)าสื่��อมิ�ลติ�มิ�เดี�ยมิ�ล�กษณะสื่#าคิ�ญที่��ดี�หร�อไมิ) เชั้)น บที่เร�ยนง)ายและสื่ะดีวกติ)อการน#าไปใชั้� บที่เร�ยนไมิ)มิ�ข้�อผ�ดีพื่ลาดี (bug) และสื่ามิารถที่#างานไดี�โดียไมิ)มิ�การสื่ะดี*ดี หร�อหย*ดีเป"นระยะ ๆ เน��องจาก

การที่#างานข้องเคิร��อง มิ�คิ1)มิ�อการใชั้�งาน

ประสื่�ที่ธ์�ภาพัของสื่��อมิ ลตั�มิ�เด�ย แนวคิ�ดีข้อง Meguigents

คิ)า efficiency มิ�คิ)ามิากกว)า 1 แสื่ดีงว)าสื่��อน�&นมิ�ประสื่�ที่ธ์�ภาพื่สื่1ง ย��งมิ�คิ)าเก�นกว)า 2.00 แสื่ดีงว)ามิ�ประสื่�ที่ธ์�ภาพื่สื่1ง

การหาประสื่�ที่ธ์�ภาพัตั วสื่��อมิ ลตั�มิ�เด�ย ประสื่�ที่ธ์�ภาพื่ข้องบที่เร�ยน คิ�อคิวามิสื่ามิารถข้องสื่��อที่��ที่#าให�

ผ1�เร�ยนมิ�คิวามิสื่ามิารถที่#าแบบที่ดีสื่อบระหว)างบที่เร�ยน แบบฝึCกห�ดี และแบบที่ดีสื่อบหล�งบที่เร�ยนไดี�บรรล*

ว�ติถ*ประสื่งคิ0ข้�&นติ#�าที่��ไดี�วางไว� ซึ่��งสื่ามิารถแปลผลไดี�ดี�งน�&

ในการแสื่ดีงประสื่�ที่ธ์�ภาพื่จะแสื่ดีงเป"น E1 : E2 ซึ่��งโดียปกติ�ว�ชั้าประเภที่เน�&อหามิ�กจะก#าหนดีเป"น 80 :

80  ถ�ง  90 : 90  สื่)วนว�ชั้าประเภที่ที่�กษะ จะก#าหนดีเป"น  75 : 75  แติ)ไมิ)คิวรติ�&งเกณฑ์0ไว�ติ#�า เพื่ราะติ�&งไว�

เที่)าใดีมิ�กจะไดี�ผลเที่)าน�&น

การหาประสื่�ที่ธ์�ภาพัตั วสื่��อมิ ลตั�มิ�เด�ย E = E1 : E2

E1 หมิายถ�ง การประเมิ�นพื่ฤติ�กรรมิติ)อเน��องข้องการที่#าก�จกรรมิหร�อคิวามิร1 �ที่��เก�ดีข้�&นระหว)างการเร�ยนที่��ไดี�ร�บมิอบหมิาย

E2 หมิายถ�ง การประเมิ�นพื่ฤติ�กรรมิข้�&นสื่*ดีที่�ายโดียพื่�จารณาจากคิะแนนสื่อบหล�งการใชั้�สื่��อ

E1 หาจากร�อยละข้อง (EX / N) / AEX หมิายถ�ง คิะแนนรวมิข้องแบบฝึCกห�ดีข้องผ1�เร�ยนแติ)ละคินในก�จกรรมิที่��ผ1�เร�ยนไดี�ร�บมิอบหมิาย

A หมิายถ�ง ผลรวมิข้องคิะแนนเติ>มิข้องแบบฝึCกห�ดีที่*กชั้�&น

N หมิายถ�ง จ#านวนผ1�เร�ยน

E2 หาจากร�อยละข้อง (EF / N) / B EF หมิายถ�ง คิะแนนรวมิข้องผลล�พื่ธ์0หล�งเร�ยน B หมิายถ�ง คิะแนนเติ>มิข้องการสื่อบหล�งเร�ยน N หมิายถ�ง จ#านวนผ1�เร�ยน

ตั วอย�าง สื่มิมิติ�ในบที่เร�ยนมิ�ก�จกรรมิซึ่��งอย1)ในร1ปแบบฝึCกห�ดีที่��

ก#าหนดีให�ผ1�เร�ยนที่#าเป"นระยะๆ ติลอดีบที่เร�ยนจ#านวน 5 แบบฝึCกห�ดี และมิ�ผ1�เร�ยนที่�&งหมิดี 10 คิน ที่#าแบบฝึCกห�ดี 5 แบบฝึCกห�ดีน�&น ไดี�คิะแนนดี�งน�& 40, 45, 48, 45, 43, 47, 46, 42, 48, 44 จากคิะแนนเติ>มิ 50 คิะแนน (แติ)ละก�จกรรมิมิ�คิะแนนเติ>มิ 10 คิะแนน)

ดี�งน�&น  E1  =  (40+45+48+45+43+47+46+42+48+44)  =  89.6                           50 x 10

เมิ��อเร�ยนจบบที่เร�ยนผ1�เร�ยนที่#าแบบที่ดีสื่อบคิวามิร1 �ที่��ไดี�จากการเร�ยน สื่มิมิติ�ไดี�คิะแนนรวมิก�นที่�&ง 10 คิน  เที่)าก�บ 440 คิะแนน

  เพื่ราะฉะน�&น  E1  :  E2  =  89.6  :  88

ดี�งน�&น  E2  =  440 x 100  =  88               50 x 10  

คิวามิคิงที่นในการเร�ยนร.) เป"นการประเมิ�นถ�งระยะเวลาที่��ผ1�เร�ยนสื่ามิารถจดีจ#าใน

เร��องที่��ไดี�ศึ�กษาผ)านมิาแล�ว ซึ่��งพื่บว)าย��งระยะเวลานานหล�งจากการเร�ยนร1 �มิน*ษย0จะจ#าไดี�น�อยลง โดียเอบ�ง

เฮาสื่0พื่บว)าในชั้)วงแรกจะคิวามิจ#าจะลดีลงอย)างรวดีเร>ว และจะลดีลงอย)างชั้�าๆ จนกระที่��งเวลา 1

เดี�อน จะจ#าไดี�เพื่�ยง 10% ข้องคิวามิร1 �ที่��ไดี�ถ)ายที่อดีมิา

เคิร��องมิ�อที่��ใชุ)ในการประเมิ�น