225 Kapital 11 02 2011

2.725

2.730

2.735

2.740

2.745

2.750

2.755

2.760

2.765

2.770

04.2 06.2 08.2 10.2

MBI 10

INDEKS NA MAKEDONSKA BERZA (10.02)

...samo idejata e kapital, sè drugo e pari... ~len na grupacijata KAPITAL MEDIA GROUP

petok / weekend

vike

nd |

peto

k-11

| sa

bota

-12

| ned

ela

-13.

fev

rua

ri.

201

1 | b

roj

225

| go

dina

1 |

cena

20

den.

| te

l. 2

55

14 4

1 | f

aks

. 2 5

8 14

40

AKO NE DOBIE POGOLEM BUXET I POVE]E KADAR

AGENCIJATA ZA STRANSKI INVESTICII NEMA KAPACITET DA GO PROMOVIRA IZVOZOT� STRANA 10

KADE ODI MAKEDONIJA?

KANTRIMEN: NA KOSMI^KI PRA[AWA NE DAVAM ODGOVORI!� STRANA 7

Francuski Mr.Bricolage ja otvora prvata prodavnica vo Makedonija� STRANA 10

Se "ladat" li BRIK pazarite ili sega e vistin-sko vreme da se kupuva? � STRANA 12-13

...POGLED NA DENOT...QUP^O ZIKOV100 PRA[AWA ZA MINISTEROT TODOROV!� STRANA 5

KOLUMNA MARJAN PETRESKI

UVOZNA "PERESTROJKA" ZA POGOLEM RAST� STRANA 14

NA ZATVORAWE, ̂ ETVRTOK, 10.02.2011, 13.00~.

MBI 10 0,27%MBID 0,35%OMB 0,55%

EVRO/DENAR 61,52DOLAR/DENAR 45,08 EVRO/DOLAR 1,36

NAFTA BRENT 102,08EURORIBOR 1,71%

00

ZA MINISTTODOROV!� STRANA 5

KOLUMNA MARJAN PETR

UVOZNA "PERESTROJKZA POGOLEMRAST� STRANA 14

SJAJOT NA KOCKAWETO NIZ VIP TRETMAN

� STRANA 22-23

MAKEDONIJA REAGIRA[E DO SRPSKATA VLADA

BESIMI BARA IZVOZ NA NAFTA, SRBIJA NE ODGOVARADVOJNITE AKCIZI NA GORIVATA KOI GI NAMETNUVA SRP-SKATA VLADA VO KORIST NA RAFINERIJATA NIS DENOVIVE SE TOP TEMA I VO SRPSKITE MEDIUMI, KOI PI[UVAAT DEKA SRBIJA JA LA@E EVROPSKATA UNIJA NOSEJ]I ZAKONI KOI OSTAVAAT PROSTOR ZA KORUPCIJA I MALVERZACIJA

KAPITAL NA OTVORAWETO NA KAZINOTO PRINCES VO GEVGELIJA

KAPITAL NA OTVOKAPITAL NA OTVOEXCLUSIVE

VOVEDNIKSPASIJKA JOVANOVA

IZVRTENA PERCEPCIJA� STRANA 2

� STRANA 4

Kako Hosni Mubarak ja izgubi doverbata na Egip}anite?� STRANA 12-13

DENES, VO

Navigator2 KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK

Зakoni koi treba da se donesat po brza postapka v~era bea staveni na glasawe na sednica na Sobranieto. V~era na dneven red bea staveni predlog-zakoni za izmenuvawe i dopolnuvawe na zakonite za osnovnoto i za srednoto obrazovanie, kako i za pedago{kata slu`ba, trite po skratena postapka. Me|u drugite zakoni, pratenicite treba{e da glasaat za izmenuvawe i dopolnuvawe na za-konite za gradewe, za prostorno i urbanisti~ko planirawe, za zemjodelsko zemji{te, za sanitar-nata i zdravstvenata inspekcija, za za{tita i spasuvawe, za za{tita na kulturnoto nasledstvo, za privatizacija i zakup na grade`no zemji{te vo dràvna sopstvenost, site po skratena postapka. Sobranieto ve}e deset dena raboti bez opozicija.13

GLAVEN I ODGOVOREN UREDNIKQup~o Zikov

ZAMENICI NA GLAVNIOT UREDNIKSpasijka Jovanova, Verica Jordanova, Biqana Zdravkovska Stoj~evska

POMO[NICI NA GLAVNIOT UREDNIKIgor Petrovski, Maja Bajalska Georgievska, Aleksandra Spasevska

GRAFI^KI I IT DIREKTORNikolaj Toma{evski

GRAFI^KI PRELOM I WEB ADMINISTRACIJANade Toma{evska, Igor Toma{evski

FOTOGRAFIJAAleksandar Ivanovski

Izdava: KAPITAL MEDIA GROUP doo Skopje, ul: Romanija bb (fabrika Gazela) 1000 Skopje, p.fah: 503, Republika Makedonija; PRETSEDATEL NA ODBOROT NA SODRU@NICI: Qup~o ZikovIZVR[EN DIREKTOR: Gordana Mihajlovska

OFFICE MANAGER I FINANSII: Aleksandra Nikolova: ++389 2 2551 441/ lok:[email protected]

PRETPLATA NA DNEVNIOT VESNIK KAPITAL I NA MAGAZINOT KAPITAL:Sawa Savovska: ++ 389 2 551441 /lok: [email protected]

REKLAMAAleksandra Stojmenova: ++389 2 2551441/ lok:[email protected]; [email protected]

OGLASIDijana Gulakova: ++389 2 2551441/ lok: [email protected]

SPECIJALNI PRILOZI:Jasmina Savovska Tro{anovski: ++389 2 2551 441/ lok: 102, [email protected]

Prviot broj na dnevniot vesnik Kapital se pojavi na 17 mart 2010telefon: ++ 389 2 2551 441; faks: ++ 389 2 2581 440; e-mail: [email protected]

Pe~ati: Grafi~ki Centar SkopjeSpored misleweto na Ministerstvoto za kultura za dnevniot vesnik “Kapital” se pla}a povlastena dano~na stapka. Tekstovite i fotografiite ne se vra}aat. Site objaveni tekstovi, fotografii i druga grafi~ka oprema se avtorski za{titetni i moàt da bidat preobjaveni, ili na drug na~in koristeni samo so dozvola na izdava~ot.Dano~en broj: MK 4030999366644; @iro smetki: Eurostandard banka: 370011100019555

SPASIJKA JOVANOVA [email protected] JOVANOVASPASIJKA [email protected]

Kakva e percepcijata na suma od 1,5 milioni evra i na suma od 600.000 evra? Mnogu prosta. Prvata suma e za pomalku od tri pati pogolema od vtorata. Ama nekoj saka na ovaa per-cepcija da & dade sosema druga slika. Se pra{uvam dali navistina vo Vladata smetaat deka gra|anite se do tolku izbezumeni za da poveruvaat deka 1,5 mili-oni evra za promocija na makedonskiot izvoz za narednite tri godini se mnoooogu pari, a deka 600.000 evra za reklama na kampawata za legalizacija na zemji{teto, {to treba da gi dobie marketing-agencijata Republika, se maaaaalku pari?Nekoj o~igledno se obidu-va da si igra majtap so javnosta. Ajde prvo da trgneme so sumata od 1,5 milioni evra. Odli~no e {to Makedonija }e dobie strategija za promocija na izvozot i {to taa pred-viduva poddr{ka za fir-mite da gi plasiraat svoite proizvodi vo stranstvo i da dobivaat pove}e infor-macii za pobaruva~kata na stranskite pazari. Dobro e i {to dràvata }e im pomaga na kompaniite da se reklamiraat vo stranstvo, zatoa {to bez marketing nema izvoz. No, 1,5 mili-oni evra se ni{to pari za vistinska poddr{ka za izvozot i toa go kaùvaat site, i kompaniite i stran-skite konsultanti. Znaat tie {to zna~i re-klama vo stranstvo. Bez nekolku stotici iljadi evra

IZVRTENA PERCEPCIJA

PETOK 11 FEVRUARI 2011PRVIOT BROJ NA DNEVNIOT VESNIK KAPITAL IZLEZE NA 17 MART 2010 g.

edna kompanija ne moè da napravi ni{to za da go promovira svojot proizvod. A, 1,5 milioni evra se predvideni za celokupniot makedonski izvoz, koj, fala mu na Gospod, raste, pa vo 2010 godina ima{e rast od 30%. I vo Vladata mnogu dobro znaat {to zna~at 1,5 milioni evra za promocija na edna aktivnost. Toa e edna tretina od sumata potrebna samo za edna reklamna kampawa. I toa samo vo Makedonija, kade {to reklamniot pros-tor e mnogu poevtin otkolku vo stranstvo, a i mediumite davaat popust od 90%!!! Na MTV u{te i besplatno im gi objavuvaat. Pa, koj denes raboti za bez pari?I pokraj toa, za Vladata e mnogu logi~no i normalno za prvata (izvoz), mnogu pova`na rabota, da dava malku pari, a za vtorata (legalizacija na divogradbi) da dava mnogu pari. Ve}e premina vo navika Vladata da se rasfrla so stotici iljadi evra za reklami, od koi pove}eto se sporni, nepotrebni, diskutabilni, infantilni i neseriozni. Za tolku pari moèvme da vidime barem pogolema kreativnost od marketing “mejkerite”.A vo Vladata to~no znaat kolku ~ini edna reklama vo stranstvo, zatoa {to vladinite kampawi i tamu se reklamiraa. Ama nema pari za izvozot. Tie edvaj re{ile 1,5 milioni evra da dadat, pa u{te baraat i stranski donatori. Pogolema beda ne moè da bide. Ima pogolemi “prioriteti” od tie {to o~igledno mnogu dobro gi razjasnil ministerot za ekonomija.Vsu{nost, sumite {to se vratat okolu reklamnite kampawi i drugite javni nabavki na Vladata i na dràvnite institucii

kone~no ne osvestija. Sega duri znaeme deka dràvnata poddr{ka za makedonska-ta ekonomija e pove}e od siroma{na. Pa, dràvata ne im ni davala pari na kompaniite za pottiknuvawe na pretpriemni{tvoto, ot-vorawe novi biznisi, pro-mocija na izvozot... Samo gi zalaùvala deka im pomaga. Vistinski im pomaga samo na marketing-agenciite i na mediumite koi gi preplavuva so reklami zatoa {to tamu sekoja godina zavr{uvaat milioni evra. Parite vo Makedonija, vsu{nost, dobija nova vred-nost. Taa e sekoga{ sprotiv-na od taa {to vi ja kaùva Vladata. Ne dozvoluvajte da ve zbunat brojkite. Eden i pol milioni evra voop{to ne se mnogu, zatoa {to treba da bidat vo funkcija na godi{en izvoz od Makedonija vo vrednost od 3,3 milijardi dolari. A 600.000 evra se premnogu i ne se ni znae za {to se tro{at, odnosno koj e benefitot za dràvata od toa. Nikoj ne go meri, nitu se griì za toa. Va`no e da se bide prisuten vo javnosta.

K

Agencijata za stranski investicii i promocija na izvozot nema kapaci-tet, buxet i personal za da gi realizira novite nadle`nosti koi & se dadeni so predlog-strate-gijata za promocija na izvozot. Za da po~ne so aktivnosti za promocija na izvozot, ima rok od pomalku od dva meseci da se reorganizira. Za taa cel potrebni se do-polnitelni 800.000 evra godi{no vo nejziniot buxet vo narednite tri go-dini i 30 novi vraboteni. Ova se glavnite zabele{ki na konsul-tantot Dejvid Braun za rabotata na Agencijata za stranski investicii, koja sega ima nova uloga da go promovira i izvozot, kako {to e predvideno vo strategijata. So ova se stava pod znak pra{alnik uspe{nata implementacija na strategijata. So ogled na toa {to godina{niot buxet na Agencijata be{e namalen, mnogu te{ko deka bez brza finansiska in-tervencija }e bide podgot-vena od 1 april godinava da ja izvr{uva novata funkcija.Za da se zajaknat kapac-itetite na ovaa instituci-ja, konsultantot predlaga so Agencijata za stranski investicii da se spojat Agencijata za promocija na pretpriemni{tvoto i Direkcijata za tehnolo{ki razvojni zoni (TIRZ). A kako rezultat na toa {to dosega{nite izvozni strategii ne bea imple-mentirani, aktivnostite na Agencijata vo prvite nekolku meseci od 2011 go-dina treba da se namalat za da moè efikasno da

se implementira strategijata za izvoz.I vo strategijata, koja proizleze od Minister-stvoto za ekonomija, e potencirano deka za da se zajaknat kapacite-tite, Agencijata treba {to pobrzo da po~ne so vrabotuvawe nov per-sonal. Potrebno e i da se smeni opisot na rabotnite zada~i koi sega gi imaat menaxerite i vrabotenite na izvr{ni funkcii vo ovaa institucija.Buxetot na Agencijata za stranski investicii ovaa godina e za 800.000 evra pomal vo odnos na lani. Iako novata funkcija, da go promovira izvozot, ja dobi u{te vo avgust minatata godina, nejziniot buxet godinava iznesuva 4,7 milioni, za razlika od minatogodi{nite 5,5 milioni evra.

Menaxerskiot �tim na Agencijata za stranski inves-tici treba da se zasili so trojca direktori.

Konsultantot prepora~uva trojcata novi direktori da bidat staveni na ~elo na novi tri sektori koi treba da se formiraat vo Agencijata. Spored nego, treba da se formiraat sektor za generirawe investicii i uslugi, za razvoj na pretprijatija i za pazaren razvoj na proizvodi. So ovie tri sektori, kade {to bi trebalo da vlezat vrabotenite od Agenci-jata za promocija na pretpriemni{tvoto i od Direkcijata za tehnolo{ki industriski zoni, bi trebalo da se zgolemi nejzinata efikasnost.Za pogolema transparent-nost vo nivnata rabota, kako i za aktivnostite koi }e gi prezemaat za promo-cija na izvozot, vo strate-gijata se prepora~uva trojcata direktori, na ~elo so generalniot, da odgovaraat pred Upraven odbor.“Ako ne se unapredi i zacvrsti rasporedot na

rakovodstvoto na Invest Makedonija i ako ne se promenat tajnite gledi{ta na Vladata da go smeni statusot na vrabotenite vo institucijata vo dràvni slu`benici, mo`nostite efikasno da se sprovede ovaa strategija }e bidat kompromitirani”, poten-cira konsultantot. [to se odnesuva, pak, do koordiniraweto na promotorite, konsultantot smeta deka otkako }e bidat nazna~eni novi direktori vo Agencijata, nivnata koordinacija da ja vr{i samo eden, odnosno direktorot za marketing i razvoj. So toa {to koordiniraweto na promotorite }e bide vo nadle`nost na ovoj sektor precizno }e bidat utvrdeni targetite koi }e treba da gi postignat promotorite. A, od druga strana, Agencijata mnogu poefikasno i pokoor-dinirano }e moè da gi snabduva so pazarni informacii i tie }e moàt mnogu pouspe{no da deluvaat.“Momentalnite targeti na promotorite da izvr{at okolu 40 poseti mese~no na kompanii-potencijalni investitori se navistina nesoodvetni i na nekoj na~in paradoksalni i ne davaat mo`nost za ostvaruvawe na konkretni rezultati. Podobro e da ima kvalitet namesto kvantitet. Podobro e nekolku investitori, koi realno bi do{le da in-vestiraat, otkolku mnogu i na krajot nikoj da ne se odlu~i da investira”, objasnuva konsultantot.Toj istaknuva deka kako rezultat na toa {to pro-moviraweto na izvozot i sklu~uvaweto trgovski

AALEKSANDRA SPASEVSKA

[email protected]

AKO NE DOBIE POGOLEM BUXET I POVE]E KADA

Konsultantot koj rabote{e na strategijata istaknuva deka za efikasno da ja sproveduva novata funkcija, Agencijata treba da dobie 30 novi vrabotuvawa, do-polnitelni 800.000 evra godi{no vo buxetot i zajaknu-vawe na menaxmentot so novi direktori

AGENCIJATA ZA STRAKAPACITET DA GO P

25% e namalen buxetot na

Agencijata za stranski investicii godinava, {to vo pari e okolu

800.000 evra

Navigator 3��NE IM BE[E DENOT�LIDERI �POBEDNIK

KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK

LESNO E DA SE LA@E SO STATIS-TIKATA. NO, POLESNO E DA SE LA@E BEZ NEA

FREDERIK MOSTLEROSNOVA^ NA SEKTOROT ZA STATISTIKA NA HARDVARD

�

Turskiot biznismen Sudi Ozkan so svojot sinxir od kazino-hoteli na Balkan-ot, vo SAD, vo Panama i na Sen Martin na Kari-bite vaì za eden od najgolemite kazino-opera-tori. Negoviot sinxir od kazino-hoteli Princes dominira na Balkanot so luksuzni kazina vo Bugarija i vo Romanija, a od neodamna i vo Make-donija. So investicija od 86 milioni evra go ot-vori kompleksot Princes vo Gevgelija, koj e od go-lemo zna~ewe ne samo za gradot, tuku i dràvata.Princes donese 190 novi vrabotuvawa vo kazin-skiot del i 280 lica angaìrani vo hotelskite dejnosti. Vo momentov ovoj kompleks e najgolemiot objekt za igri na sre}a

pet nivoa? I }e dadevte li tolku pari od svoj xeb ako ne Ve krase{e titu-lata gradona~alnik?!Odgovorot }e go barame dodeka Trajanovski uìva vo najjakata klasa “mer-cedes”, ~ija audio “artilerija” nudi svirka kako od koncert vo ìvo, a klimata razladuva bez da duva.Pa, na zdravje vozewe, gradona~alni~e, so nade` deka denovive nema da slu{neme opravdanie od tipot: ”Mercedesot” e samo u{te edna od mnogute kapitalni investicii”!

Gra|anite mu kupija deluks avtomobil na skopskiot gradona~alnik. Poto~no, so nivni pari Koce Trajanovski si kupi “mercedes” vreden 80.000 evra!Zna~i, so la`na skrom-nost Trajanovski pred samo nekolku meseci tvrde{e deka ne saka nov avtomobil zatoa {to gra-dot ima drugi prioriteti. Ili, pak, mnogu brzo mu legna sloganot na noviot avtomobil “Bidete pred vremeto, vozete prvi”. No, vo pravo bil ~ovekot. Toj navistina ìvee vo nekoe drugo vreme, se luksuzira “do daska” vo vreme na ekonomska kriza.Neophodna li Vi e, gradona~alni~e, limuzina so sedum masaèri i am-bientalno osvetluvawe na

T

� GUBITNIK

G

� MISLA NA DENOT

ELIZABETA KANÊSKA-MILEVSKA

Izlo`bata na makedonskite ikoni vo katedralata

Sveta Katarina vo Holandija predizvika vistinska senzacija i publicitet

BUJAR OSMANI

Obidot na ministerot za zdravstvo da stavi red

vo postapkata za in vitro oploduvawe zavr{i taka kako {to se o~ekuva{e - neuspe{no

MARTIN KASTLER

Germanskiot evropra-tenik }e ja predvodi

Grupata prijateli na Makedonija vo Evropskiot parlament, koja be{e formirana v~era

TRAJKO VEQANOVSKI

Sobranieto po~nuva da zali~uva na Monti Pajton,

bidej}i ve}e ne se znae koj doa|a na rabota, koj za {to zema plata i koj i kako odi na pat na smetka na Parlamentot

NA ZDRAVJE VOZEWE!

I RULETOT E INVESTICIJA

SUDI OZKAN

KOCE TRAJANOVSKI

vo Makedonija, so ogromna sala vo koja se smesteni 631 aparati za igri na sre}a i u{te 39 rulet-masi. Ozkan so godini bil vode~ki biznismen na turskata kockarska scena. Vo 90-te godini imal bogatstvo od milijarda dolari, za potoa kazinata da se zabranat vo Turcija od religiozni pri~ini. Biznisot go pro{iril vo svetski ramki, pa taka ivestira{e i vo Make-donija, a toa e od ogromno zna~ewe za dopolnitelna svetska popularizacija i ekonomski razvoj na Gevgelija kako op{tina.

AR

dogovori so stranski kompanii e mnogu po-brzo otkolku procesot na pregovarawe so stranski investitor, koj prose~no trae 18 meseci, treba vnimatelno da se razmisli pri postavu-vaweto na targetite za uspeh na promotorite vo idnina.

Edna od najgole- �mite zabele{ki na kompaniite vo de-lot na sprovedu-vawe na strate-gijata be{e tokmu komunikacijata so promotorite.

Tie zabeleùvaat deka ne e definiran na~inot na komunikacija na kom-paniite so promotorite. “Kompaniite-~lenki na Stopanskata komora

smetaat deka vo strate-gijata ne e definirana platforma so koja }e se koordinira sorabotkata na Agencijata za stran-ski investicii, odnosno promotorite so komorite i biznis-asocijaciite. Ne e poso~en na~inot na koristewe na buxetot za promocija na izvozot vo interes na privatniot sektor”, veli Qubica Nuri od Direkcijata za me|unarodna sorabotka vo Stopanskata komora.Od Komorata naglasuvaat deka dvete ulogi koi gi imaat sega promotorite - da privlekuvaat stran-ski investitori i da go promoviraat izvozot - se mnogu razli~ni. “Barame vo idnina promotorite da bidat potransparentni kon

kompaniite, pred s$ vo delot na promocija na izvozot. Mora da bidat dostapni za komunikacija so kompaniite i da ne postoi selektiven pri-stap vo taa komunikaci-ja. Tie treba da bidat sektorski obu~eni”, potencira Nuri.Spored nea, najgolemite stravuvawa na kompa-niite vo odnos na nadle`nostite na promo-torite se deka tie ne }e moàt kompetentno da go pretstavuvaat sektorot i da baraat pazari.Direktorot na Agencijata za stranski investicii, Viktor Mizo, veli deka vo momentot se pravi analiza koja treba da pokaè vo koi zemji kolku promotori treba da ima i vo koja nasoka

da bide svrtena nivnata rabota, odnosno, dali da go promoviraat izvozot ili da privlekuvaat investitori.“Za promocija na iz-vozot treba prvo da se zeme predvid lokacijata na promotorite, kako i vo koi zemji Makedonija ima najgolem izvozen potencijal. Vo edni zemji nivnata rabota }e bide pove}e naso~ena kon privlekuvawe stranski investicii, kako {to se Jugoisto~na Azija i Amerika, a vo zemjite od Jugoisto~na Evropa, kade {to izvozniot potencijal na Makedonija e pogolem, pogolema aktivnost }e imaat vo promocija na izvozot”, objasni Mizo.

ANSKI INVESTICII NEMA PROMOVIRA IZVOZOT

Stimuliraweto na izvozot na metalur{kite kompanii }e bide vo fokusot �na strategijata za izvoz na Makedonija.

SUDI OZKAN

Navigator4 KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK

Ministerot za eko-nomija Fatmir Besimi pismeno se obratilo do srpskata vlada

baraj}i da ja ukine odred-bata so koja Srbija za uve-zenite nafteni derivati napla}a povisoka akciza otkolku za doma{nite. “Kapital” ve}e objavi dekamakedonskata nafta e nekon-kurentna na srpskiot pazarbidej}i Srbija, iako na~el-no go liberalizira{e pa-zarot na nafteni derivati, vovede diskriminatorski akcizi za uvoznoto gorivo. “Navedenata odredba, koja nalaga razli~na akciza za doma{ni kompanii i pri uvoz na nafteni proizvodi pretstavuva povreda na ~len 15 od CEFTA (Spogod-ba za slobodna trgovija vo regionot), poradi {to ministerot za ekonomija Fatmir Besimi se obrati do potpretsedatelot na vladata i minister za ekonomija i regionalen razvoj na Srbija, Mla|an Dinki}, so barawe da se ukinat ovie odredbi od Zakonot za akcizi. In-formirani sme deka i Evropskata unija reagirala do Srbija i pobarala vla-data da ja sproveduva Vre-menata trgovska spogodba

na Srbija so EU. êkame da se smeni taa {tetna odluka”, izjavija od Minis-terstvoto za ekonomija.Dvojnite akcizi na giorivata vo korist na NIS denovive se top-tema

i vo srpskite mediumi, koi pi{uvaat deka nivnata vlada ja laè Evropskata unija nosej}i zakoni koi ostavaat prostor za korup-cija i malverzacija. Spored podatocite od Min-

isterstvoto za ekonomija, minatata godina makedon-skite nafteni kompanii izvezle vo Srbija nafteni derivati vo vrednost od okolu 1.352.000 dolari, odnosno 1.686 toni.

Do krajot na minatata godina izvozot na nafta vo Srbija se odviva{e soglas-no Uredbata za uslovite i na~inot na uvoz i pre-rabotka na nafteni deriva-ti so koja se ograni~uva{e

uvozot na nafta. Edinstveno nafteniot derivat euro di-zel moè{e da se uvezuva slobodno. So izmenite na Zakonot za akcizi, Srbija izvr{i podelba na naf-tenite derivati soglasno tehni~kite standardi na gorivata koi zavisat od tehnologijata na izrabotka, pri {to akcizata na ben-zinite proizvedeni vo NIS se zgolemi za eden dinar, a za uvoznite (so povisoki tehni~ki standardi) za 5,5 dinari.Ekspertite smetaat deka so vakvata praktika Srbija po sekoja cena ja {titi doma{nata rafin-erija NIS, pa taka vo momentov vo ovaa zemja nema ni izvoz ni uvoz na nafteni derivati. Spored poznava~ite, Srbite mo-mentalno se nao|aat vo situacija kakva {to be{e vo Makedonija pred izvesno vreme so monopolot na rafinerijata OKTA. Tie se somnevaat deka srp-skata vlast ima potpi{ano monopolski dogovor za NIS i zatoa ne dozvoluva uvoz. Ovaa rafinerija vo dekem-vri 2008 godina premina pod kontrola na ruskata kompanija Gazprom, koja za 400 milioni evra se zdobi so 51% od kompanijata, vo ramkite na {irokata en-ergetska spogodba sklu~ena me|u Rusija i Srbija..

MAKEDONIJA REAGIRA[E DO SRPSKATA VLADA

BESIMI BARA SLOBODEN IZVOZ NA NAFTA, SRBIJA NE ODGOVARA

Dvojnite akcizi na gorivata koi gi nametnuva srpskata vlada vo korist na rafinerijata NIS denovive se top tema i vo srpskite mediumi, koi pi{uvaat deka Srbija ja laè Evropskata unija nosej}i zakoni koi ostavaat prostor za korupcija i malverzacija.

��

SOWA [email protected]

1.352.000dolari nafta se izvezeni od Makedonija

vo Srbijavo minatata godina

AKCIZA NA MOTOREN BENZIN �PROIZVEDEN VO SRBIJAAKCIZA NA UVEZEN �MOTOREN BENZIN AKCIZA NA DIZEL GORIVA �PROIZVEDENI VO SRBIJA AKCIZA ZA UVEZEN �EURO DIZEL

45 din/litar

49,5din/litar35 din/litar

37 din/litar

Navigator 5KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK

�� 3 FAKTI ZA... PROCENKI...

10.006 SERTIFIKATI SE DODELENI ZA UÊSTVO VO ME\U-NARODEN PATEN SOOBRA]AJ

PRAVNI LICA DO-BIJA LICENCI OD MINISTERSTVOTO ZA TRANSPORT506

2.490 LICENCI ZA PREVOZ NA STOKI SE IZDADENI DO 1 FEVRUARI GODINAVA

QUPÔ ZIKOV

65...POGLED NA DENOT...

100 PRA[AWA ZA MINISTEROT

TODOROV!a go zamolime ministerot za obrazovanie, Nikola Todorov, da n$ olabavi od mal-tretiraweto za noviot Zakon za visoko obrazovanie! Da go zamolime da po~eka... Oti ne e {tosot da nametnete ne{to so sila... Vistinskoto liderstvo e da namet-nete klima ne{tata sami da se slu~at – bez

otpor! Toa e hemijata na dobriot rezultat, ministre. Denovive niz vesnicite gi ~itam predloènite izmeni za, kako {to veli ministerot, “pokvalitetno visoko obrazova-nie...”. Predlaga izmeni za “efikasni predavawa”, “za trans-parentnost vo raboteweto”, “za to~na informiranost”... a predlaga i zakonski odredbi za “kraj na nepotizmot”...!? Prvata misla {to vi se nametnuva dodeka gi ~itate pred-lozite e kako izmenite da gi predlaga nekoj “isfrustriran student” od vnatre{nosta, od treta godina na fakultet, koj s$ u{te ne moè da napu{ti nekoja od barakite vo stu-dentskiot dom Stiv Naumov i da se preseli vo poubaviot dom Goce Del~ev.... Ve~nata cel na studentite da migriraat od Avtokomanda vo Tavtalixe! Se konsultirav malku denovive so eksperti za ovaa prob-lematika i zaklu~okot sublimiran vo edna re~enica e deka re~isi od prvata do poslednata izmena stanuva zbor za materija koja ne treba da se utvrduva so zakon, tuku na nivo na univerzitetite (vo pravilnici), pa duri i na fakultetite (sekoj fakultet posebno)...Na krajot na krai{tata, stanuva zbor za subjektiven odnos. Na primer, krugot e sleden: univerzitetite proizveduvaat diplomirani kadri od razni oblasti! Tie kadri potoa izleguvaat na pazarot na trud, a logikata e deka treba da pokaàt {to znaat vo realnata ekonomija, i vo dràvnite institucii! Ako kadrite ne se podgotveni, toga{ odgovor-nosta ja prezemaat univerzitetite i konkretnite fakulteti kade {to rabotat profesori, oti toa zna~i deka ne se dobro organizirani (imaat problem so tehnologijata). I pazarot }e gi kazni... So tekot na vremeto tie }e ja gubat reputacijata i }e im se namaluva brojot na zainteresirani koi sakaat da studiraat na toj fakultet. Ova, pak, zna~i deka sekoj profesor samiot e odgovoren za kvalitetot na nastavata {to ja dava.

Profesorot dobiva ili gubi vo podolg vremenski period na svoeto angaìrawe na fakultetot. ]e izgubi student, toa }ese vidi, sledstveno - }e bide otpu{ten od rabota. Mnogu prosto! I toa moè da se meri. No, dràvata ne smee ova zakonski da go normira i da go podvede pod sankcii. Namesto ova, ministerot mora da razmisli za potrebata pazarot sam da kaè koi univerziteti gi davaat najdobrite obrazovni uslugi, so toa {to mnogu dobro }e se vidi ~ii diplomci brzo nao|aat rabota, kade nao|aat rabota, so kakvi kvalifikacii raspolagaat i kolku ~ini toa!? Pazarot mora da go vrednuva seto toa za da postoi i nagon da se pobeduva vo uslovi na golema konkurencija me|u univer-ziteti vo Makedonija.Moèbi popametno e mladiot minister da odgovori na slednite pra{awa: Zo{to vo Makedonija imame “inflacija” na lica so visoko obrazovanie? Koja e nivnata idnina? Zo{to dramati~no se zgolemuva brojot na magistrandi i doktorandi? [to }e rabotat tie?Ponatamu, ministerot mora jasno da elaborira (ako ima {to da kaè) za toa kakov e kvalitetot na privatnite univerziteti vo zemjata? Kako se ocenuva sega nivniot kvalitet? Vo kakvi okolnosti se osnovaat? Od kade tolku mnogu profesori za tolku mnogu fakulteti? Go sledi li dràvata preku svoi institucii ovoj proces? Kako go sledi?I na kraj imam dve pra{awa za ne{ta za koi{to smetam deka se golema nebuloza podolgo vreme:Prvo, zo{to ako nekoj e zainteresiran da formira samo eden fakultet, vo Makedonija toa ne e dozvoleno? Zo{to mora zainteresiraniot da formira direktno univerzitet so pet fakulteti? Ne e li ova malku nenormalno... pa logikata na dobriot i postepen razvoj vo fazi veli deka treba da se po~ne od edno, pa da se razviva koncepciski i kvantitativno, i toa samo ako ima potreba od novi studiski programi. Potrebata ja definira edinstveno ekonomijata i pazarot... Ottuka, kogo {titite vo ovoj biznis!I sosema na kraj, dodeka go zavr{uvav ova dene{no pisanie mi padna na pamet da go pra{am ministerot {to e so pre-vodite na stranskite avtori koi vo golema koli~ina sega gi imame na makedonski jazik? Kade se tie knigi? Gi ima li vo kniàrnicite? Mislam deka gi nema... Toga{, zo{to sluàt tie? Koj u~i od niv? Zadolèn li e nekoj da u~i od tie knigi...? Mnogu pra{awa, po~ituvan ministre, na koi ~ekame su{tinski odgovori! ]e se soglasite, neli?

D

NIKOLA GRUEVSKI �premier na Makedonija

EKONOMIJATA SE PODO-BRUVA, KRIZATA SI ODI

okazatelite od poslednite meseci vo razvojot na ekonomijata pokaùvaat kontinuirano podobru-vawe na sostojbata i definitivno moè da se kaè deka ova }e bide godina na zaminuvawe na krizata, procenuva

premierot Nikola Gruevski. Spored nego, rastot na makedonskata ekonomija od 4,5%, kolku {to e poslednata proekcija na NBM, e ohrabruva~ki i vozmoèn. Toj izjavi deka Vladata }e napravi s$ za toa da se slu~i i da se ostvari. Gruevski izjavi deka i pove-}eto me|unarodni institucii koi gi sledat dràvite gi podobruvaat svoite proekcii za Makedonija vo odnos na 2010 godina.

K O M E R C I J A L E N O G L A S

P

Zo{to ako nekoj e zainteresiran da formira samo eden fakultet, vo Make-donija toa ne e dozvoleno? Zo{to mora zainteresiraniot da formira direktno univerzitet so pet fakulteti? Nenor-malno! A?

Politika / Pari / Dràva6

PREGLED VESTI�


Novite vrabotuvawa }e mu go pomatat “esapot” na ministerot �za administracija, Ivo Ivanovski, za kogo o~igledno edin-stvenata “reforma” ovaa godina }e bide prebrojuvaweto na dràvnite slu`benici do juli

Ni{to od zabranata za novi vrabotu-vawa vo admin-istracijata. Samo pred dva dena Sek-

retarijatot za sproveduvawe na Ramkovniot dogovor objavi novi dva oglasa za vrabotu-vawe na 150 slu`benici a, pak, internet-stranicata na Agencijata za administracija e preplavena so novi oglasi za vrabotuvawa vo dràvata uprava. Ministerstvoto za nadvore{ni raboti, Kabi-netot na pretsedatelot \orge Ivanov, kako i Ministerst-voto za finansii se samo del od dràvnite institucii koi baraat novi slu`benici.Za novite oglasi mol~at vo Vladata, a v~era nitu minis-terot za administracija, Ivo Ivanovski, koj u~estvuva{e na konferencijata za prvata obuka na javni slu`benici za primena na Zakonot za postapuvawe po pretstavki i predlozi, ne saka{e da dade kakva bilo izjava. Nejasno e dali ovie oglasi se odnesu-vaat na transformacija na privremeno vrabotenite vo trajno vraboteni slu`benici ili, pak, stanuva zbor za novi slobodni mesta.Paralelno so ova pa|aat vo voda i tvrdewata na vicepremierot Abdula}im Ademi deka za ovaa godina }e ima samo 600 novi ramk-ovni vrabotuvawa kako del od Strategijata za pravi~nata zastapenost vo dràvnata i javnata administracija. Ni{to i od vetuvaweto deka privr{uva rasporeduvaweto na vrabotenite koi sedat

doma, a zemaat dràvna plata. Dosega vo Sekretari-jatot se primeni okolu 1.450 administrativci od koi samo 600 se sistematizirani na rabotni mesta. Pokraj dvata konkursi za 150 vrabotuvawa objaveni denes, predvideni se u{te novi 600 do krajot na godinava. Ostanuvaat samo najavite na Ademi za izmenite na metodologijata za priem na administrativci. Toj poso~i deka vo idnina konkursi }e ima vrz osnova na potrebata na ministerstvata i kandi-datite }e znaat na koe mesto }e bidat angaìrani i deka nema ve}e da se primaat kandidati bez prehodno da se znae kade }e bidat vraboteni istite, no na v~era{nite testirawa nikoj od prijav-enite kandidati ne znae{e vo koja dràvna institucija }e rabotat dokolku bidat

primeni.U{te kolku vkupno vrabotu-vawa se potrebni za kone~na pravi~na zastapenost nema informacii nitu od Vla-data, nitu, pak, od resorniot minister. Nejasno e dali novite vrabotuvawa }e mu go pomatat prebrojuvaweto na ministerot Ivanovski, koj re~e deka do juli }e ja prebrojuva administracijat, za da se utvrdi kone~nata brojka, koja so godini e ve}e dràvna tajna, za potoa da se odredi dali e potrebno kakvo bilo namaluvawe na administracijata.

DEVET NOVI OBUKI ZA 450 SLU@BENICI !

Ministerstvoto za info-rmati~ko op{testvo orga-nizira devet obuki so koi }e bidat opfateni 450 javni slu`benici. Slu`benicite }e bidat obu~eni za podobra implementacija na Zakonot za

postapuvawe po pretstavki i predlozi."Obukite }e bidat fokusirani na novinite vo Zakonot na celite i vrednostite {to se postignuvaat so negovata primena, za podigawe na stepenot na dobroto upra-vuvawe i pribliùvawe na javnata administracija do gra|anite", izjavi ministerot Ivanovski.Spored nego, primenata na ovoj Zakon pridonesuva za pogolema transparentnost i odgovornost na dràvnite institucii {to, pak, pri-donesuva za pogolemo os-tvaruvawe na pravata i slobodite na gra|anite. Za polesna primena na Zakonot izgotven e i Prira~nik koj }e ovozmoì i zabrzuvawe na postapkata na gra|anite {to podnele opredeleni pret-stavki, predlozi i ̀ albi do dràvnite institucii.

MAKEDONSKI SUDIJA IZBRAN ZA SUDIJA NA USTAVNIOT SUD NA BIH

Makedonskiot sudija, Margarita Caca Nikolovska, koja ja pretstavuva{e zemjava vo dva mandati vo Sudot za ~ovekovi prava vo Strazbur, e izbrana

za sudija vo Ustavniot sud na Bosna i Hercegovina.Caca Nikolovska e eden od trojcata me|unarodni sudii vo devet~leniot sostav na Ustavniot sud na Bosna i Hercegovina.Izborot na Caca Nikolovska za sudija vo Ustavniot sud na BiH go napravilo pretsedatelstvoto na zemjata po prethoden predlog na pretsedatelot na Evropskiot sud za ~ovekovi prava vo Strazbur, @an Pol Kosta.Mandatot na sudiite vo sudot vo BiH ne e ograni~en i toj trae dodeka sudijata ne navr{i 70 godini sta-rost. Mandatot na Margarita Caca Nikolovska for-malno po~na na po~etokov na fevruari, a denovive se o~ekuva sudijata i formalno da stapi na novata funkcija.

NOVI 750 RAMKOVNI I 20 REDOVNI VRABOTUVAWA

VLADATA MOLÎ I VRABOTUVA!

DODEKA SUDOT ODLUÛVA ZA NOVO ZAMRZNUVAWE

na vrabotenite, ima{e 3 milioni denari za naplata na dràvata po osnova na DDV, a da ne zboruvame za drugite tekovni tro{oci na struja, voda i sli~no", veli Vuji}. Toj dodava deka istoto i toj bi go ponudil kako sovet po-radi toa {to s$ u{te postoi mo`nosta za zamrznuvawe na smetkite. I izvori od sudot za "Kapi-tal" velat deka prazneweto na smetkite e sosema le-

gitimno pravo na toj {to raspolaga so tie pari, bidej}i Sudot donel odluka za tie da bidat deblokirani. Od Upravata za javni pri-hodi kratko odgovaraat deka firmite s$ u{te se predmet na dano~ni postapki i del od aktivna istra`na i sudska postapka, pa ne moàt da soop{tuvaat detali. Smetkite na A1 i vesnicite "Vreme", "[pic" i "**** e re" bea zamrznati vo visina od 4,4 milioni evra. Spored

Obvinitelstvoto, A1 vo toj moment ima{e okolu 160 iljadi evra na smetkata. Vo noviot dopreciziran predlog na javniot obvinitel se bara zamrznuvawe na smetkite za suma od okolu 3,5 milioni evra za site 11 predmetni firmi.Od Sudot informiraat deka celiot predmet od v~era e dostaven do Biroto za sudski ve{a~ewa, so {to po~nuva i poslednata faza od istra`nata postapka.

Smetkite na A1 tele-vizija i ostanatite firmi na Pero Na-kov bb, koi se del

od slu~ajot "Pajaìna", se prazni, potvrduvaat izvori od Obvinitelstvoto. Po odm-rznuvaweto na smetkite, za {to Krivi~niot sovet donese odluka, smetkite bile vedna{ isprazneti. Transferite na pari bile praveni vo i nadvor od dràvata. Spored advokatot na del od osomni~enite, Miroslav Vuji}, ispraznetite smetki se sosema normalna rabota. @iro-smetkata, veli Vuji}, sluì za primawe, no i za davawe, odnosno pla}awe pari. "Smetkata be{e blokirana 10 dena i normalno e taa ve-dna{ da se isprazni. A1 ima obvrski kon dostavuva~ite na programa od stranstvo, ima obvrska da isplati plata

MARIJA [email protected]

MAKEDONIJA ]E SE SOOÎ SO GRCIJA VO HAG NA KRAJOT OD MART

Soo~uvaweto na Makedonija i Grcija vo Hag pred Me|unarodniot sud na pravdata }e se slu~i od 21 do 30 mart. Procesot se vodi po tu`bata na

Makedonija protiv Grcija za kr{ewe na privremenata spogodba so popre~uvaweto na priemot na zemjava vo NATO alijansata na samitot vo Bukure{t odràn vo 2008 godina.Raspravata {to }e bide otvorena za javnosta }e se odviva vo dve fazi. Vo prvata, na 21 i na 22 mart, svoite argumenti }e gi obrazloì makedonskata strana, a na 24 i na 25 mart gr~kite zastapnici }e gi iznesat svoite protivargumenti.Makedonskiot tim }e odgovara usno na iznesenoto od odbranata na Grcija, vo vtorata faza, na 28 mart, za na 30 mart gr~kata strana da go dade zavr{niot zbor.Spored dosega{nata praktika na sudot, poznava~ite o~ekuvaat presudata da bide donesena vo rok od {est meseci ili do krajot na 2011 godina. Presudite na Ha{kiot sud se kone~ni i pravno obvrzuva~ki, a za nivnoto sproveduvawe i po~ituvawe e nadleèn Sovetot za bezbednost na Obedinetite nacii.

BU^KOVSKI: SUDOT SOUÊSNIK VO POLITI^KA MONTA@A!

Vlado Bu~kovski v~era sam dojde vo sudot na ro~i{te za slu~ajot "Rezervni tenkovski delovi", vo koj toj se javuva kako prvoobvinet. Vo sudnicata

Bu~kovski pove}e od eden ~as se obiduva{e povtorno da dokaè deka bil na slu`beno patuvawe vo Izrael kako pratenik na Sobranieto. Toj obvini deka sudijata svesno se priklu~il vo orkestriranata hajka koja se vodi protiv nego i izlegol nadvor od svoite inger-encii, baraj}i objasnuvawe od pretsedatelot na So-branieto, Trajko Veqanovski, iako negovite braniteli gi dostavile site dokazi i patni nalozi potpi{ani od generalniot sekretar @arko Denkovski. "U{te edna{ apeliram izvr{nata vlast da gi trgne racete od ovoj proces. Gre{kata ja gledam vo nep-otrebnoto izrazeno somnevawe od strana na sudot kon moeto patuvawe. So site priloèni dokumenti dokaàv deka pretsedatelot e doveden vo zabluda i ne sakam da veruvam deka zad sevo ova ima skrieni nameri", izjavi Bu~kovski. Od celata dopiska na sudot i Veqanovski, veli Bu~kovski, nevino nastradala edna slu`beni~ka vo Sobranieto, koja e suspendirana. Toj dodava deka sudot ne uspeal da odolee na pritisocite na vladeja~kata partija VMRO-DPMNE, koi se drznale da ~itaat soop{tenie od sudot na pres-konferencija. Sudijata veli deka imal somnevawa vo karakterot na patuvaweto na Bu~kovski i zatoa pobaral objasnuvawe od Sobranieto. I na ova ro~i{te sudijata pro~ita dopis od Veqanovs-ki vo koj se veli deka Bu~kovski ne bil praten od Sobranieto na slu`beno patuvawe.

GABRIELA [email protected]

KRIVI^NIOT SOVET PRESEÊ - KOÎ[KI I RAUF VO DOMA[EN PRITVORVo soop{tenie od Osnovniot sud in-formiraat deka Krivi~niot sovet na Oddelenieto za organiziran krimi-nal i korupcija ja otfrla àlbata na Obvinitelstvoto, so {to se potvrduva prvostepenata odluka na istra`niot sudija Vladimir Tufegxi} osomni~enite Aneta Ko~i{ki i Nevin Rauf ostatokot od istragata da go pominat vo doma{en

pritvor. Pritvorot vo [utka im be{e zamenet so doma{en poradi naru{enata zdravstvena sostojba, predlog koj go prifati istra`niot sudija i pokraj negativnoto mislewe na Obvinitelst-voto. Istra`niot sudija s$ u{te nema odlu~eno za ukinuvawe na pritvorot na ostanatite 11 osomni~eni koi s$ u{te se nao|aat vo istra`niot zatvor.

A1 TELEVIZIJA GI ISPRAZNI SMETKITE

PREGLED VESTI�

Politika / Pari / Dràva 7KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK

SAD ne se me{aat vo sporot so im-eto, ne predupredu-vaat premieri i ne odlu~uvaat koga }

e imate izbori. So vakva poraka izleze zamenikot-pomo{nik dràven sekretar na SAD, Tomas Kantrimen, po edno~asovnata sredba so premierot Nikola Gruevski. Kantrimen demonstrira{e maksimalno vozdràn stav za politi~kata situacija vo Makedonija, vnimatelno koristej}i krajno diplo-matski re~nik. Informira{e deka so Gruevski gi dogov-arale najavenite sredbi vo Wujork, pri {to, kako {to kaà, sega znaele {to da o~ekuvaat od Gruevski vo Va{ington, a i toj znael {to da o~ekuva od amerikanskite pozicii. Kantrimen ja izrazil zagriènosta za sostojbite so sudstvoto, mediumite i politi~kiot dijalog, koi gi nare~e ve~ni temi, no sli~no kako i amerikanskiot am-basador, Filip Riker, pora~a deka problemite treba da si gi re{avame sami."SAD ne se involvirani vo procesot na re{avawe na sporot za imeto. Ne moème ni{to da vetime i ne davame prognozi. Prodolùvame so nade` deka procesot }e pridonese nabrzo da se najde re{enie. Premierot Nikola Gruevski e pokanet vo Va{ington na sredba koja e dogovarana podolgo vreme i e rezultat na pri-jatelstvoto me|u dvete zemji. SAD ne predupreduvaat pre-mieri i nemame komentar za eventualnite izbori. Toa e doma{no pra{awe {to treba da go re{at liderite",

KADE ODI MAKEDONIJA?

KANTRIMEN: NA KOSMI^KI PRA[AWA NE DAVAM ODGOVORI!

veli Kantrimen.Amerikanskiot diplomat na pra{aweto kako go gleda pravecot vo koj se dviì Makedonija so nasmevka odgovori deka toa e kosmi~ko pra{awe, a toj trebalo da ima kosmi~ka svest za da dava kosmi~ki odgovor. Po sredbata so premierot, Kantrimen zamina na sosta-nok so liderot na opozici-jata, Branko Crvenkovski i so liderot na DUI, Ali Ahmeti.

I NIMIC ]E GO POÊKA “ABEROT” OD VA[INGTON ZA GRUEVSKI

Medijatorot Metju Nimic na sredbata so pregovara~ite Zoran Jolevski i Adamantios Vasilakis ne ponudi nov predlog. Sostanokot pomi-nal vo razgleduvawe na poziciite i ocenki do kade e procesot. Posrednikot soop{til deka dvete strani gi znaat mo`nite re{enija na problemot i sugeriral i

Skopje i Atina da prodolàt seriozno da razmisluvaat za niv, preispituvaj}i gi u{te edna{ sopstvenite pozicii. Spored Nimic, atmosferata na razgovorite bila dobra, a dvete strani izrazile podgotvenost da go pridviàt pregovara~kiot proces vo pozitivna nasoka. Makedonskiot pregovara~, Zoran Jolevski, najavi deka prvo }e gi soop{ti detalite na makedonskiot dràven vrv, pred da gi prezen-tira vo javnosta. No, vo izjava za Glasot na Amerika poso~uva deka na medijatorot Nimic i na gr~kiot kolega im soop{til deka Makedonija e iskreno opredelena za zaemno prifatlivo re{enie koe }e go za{titi identitetot i dignitetot na makedonskite gra|ani. Pregovara~ot od gr~ka stra-na, ambasadorot Adamantios Vasilakis, “neformalnite razgovori” kaj Nimic gi

MANEVSKI "LETA" OD SUDSKI SOVET, IZBORITE SÈ POIZVESNI

Ministerot za pravda, Mihajlo Manevski, kone~no }e si odi od Sudskiot sovet. Vladeja~kata partija, VMRO-DPMNE, dostavi predlog do pretsedatelot

na Sobranieto, Trajko Veqanovski, za izzemawe na ministerot za pravda od Sudskiot sovet. Pokraj toa, prateni~kata grupa predlaga i smena na na~inot na izbor i dolìnata na mandatot na sudiite koi }e sedat vo najvisokoto telo koe treba da ja garantira neza-visnosta na sudstvoto. Na mestoto na Manevski i Jovo Vangelovski, pretsedatelot na Vrhoven sud, da bidat nazna~eni profesionalni sudii koi }e bidat birani od sudiite, a ne od izvr{nata ili od zakonodavnata vlast, se veli vo predlogot. Sega Sudskiot sovet ima osum ~lenovi plus ministerot Manevski i vrhovniot Vangelovski. "Se prepora~uva od strana na predlaga~ite da ima izmeni vo Ustavot vo ovoj del, zatoa {to soglasno pre-porakite od Izve{tajot na EK nie treba da go ispol-nime toj uslov. Ne bi sakal da se sfati vo kontekst na poslednive slu~uvawa, a nekoi go tolkuvaat kako ispolnuvawe uslov za ne{to. Svesen sum deka mora da ispolnime nekoi uslovi za vo oktomvri da dobieme pozitiven izve{taj od EK", re~e Veqanoski. Pretsedatelot na Sobranieto najavi deka i toj samiot maksimalno }e se angaìra za {to pouspe{no menax-irawe, kako {to veli, na ustavnite izmeni i nivno {to pobrzo usvojuvawe. Prvata faza od noseweto na ovie ustavni izmeni }e bide na 21 fevruari, koga }e bide stavena na dneven red na sobraniska sednica, a prethodno }e bide zakaàna i Komisija za ustavni pra{awa. Spikerot predviduva deka za da se slu~at ovie izmeni potrebni se minimum dva i pol meseci. Pokraj izmenite za ekstradicijata, koi se vo tek, Veqanovski ne o~ekuva novi predlozi, imaj}i gi predvid stavovite na DUI i na drugite partii od albanskiot blok.So otstranuvaweto na Manevski od Sudskiot sovet, zaedno so deblokadata na smetkite na mediumite na Ramkovski i pro~isteniot Izbira~ki spisok, se ispol-nija polovina od uslovite koi gi ispora~a SDSM kako uslov za vra}awe vo Parlamentot.

KATERINA [email protected]

oceni kako dobra mo`nost da se vidi kade se dviàt pregovorite po pauza od podolg period. Od kabinetot na Drucas izle-goa so stav deka ja pozdravu-vaat sredbata i deka Atina se zalaga za {to poskoro re{enie. Na re{enie “u{te utre” apelira{e i pretse-datelot Ivanov, koj od ̂ e{ka za prv pat otvoreno pora~a deka Makedonija nema vreme za ~ekawe.Ne e preciziran datum za sledna sredba, no, spored najavite na medijatorot Nimic, toj }e bide naskoro usoglasen. Se ~eka posetata na premierot Gruevski vo Va{ington i “dogovorot” {to treba da padne tamu.

Prezentacijata na nacrt-rezolucijata za napredokot na Makedonija, podgot-

vena od slovene~kiot ev-ropratenik Zoran Taler, otvori èstoka debata vo Komisijata za nadvore{ni raboti vo Evropskiot par-lament. ^lenovite na Komisijata, sli~no kako i vo makedon-skoto Sobranie, se podelija na "na{i" i "va{i", vo zavisnost od toa na koja politi~ka prominencija pripa|aat, otkako Taler re~e deka evroambasadorot Ervan Fuere "od s$ srce, sekojdnevno, dewe i no}e” vloùval napori za Make-donija da napredne na patot kon EU, no bil izloèn na

PODELBATA NA "NA[I" I "VA[I" SE PREFRLI VO BRISEL

NACRT-REZOLUCIJATA NA TALER GI RASKARA EVROPRATENICITE!

GABRIELA [email protected]

napadi od vlasta. Na vak-vata zabele{ka, holandskata evroparlamentarka, Johanes Kornelis (~len na Zelenata partija) go kritikuva{e Taler deka rezolucijata ja sostavil so politi~ka diop-trija na socijaldemokrat, a evropratenikot, pak, ârls Tenok, inaku, ~len na grupata Evropski narodni partii, vo koja e ~len i premierot Nikola Gruevski, mu zabeleà na Taler za pofalnite zbo-rovi za evroambasadorot Ervan Fuere."Cenam oti treba da se kaè deka diplomat ne treba da se me{a vo vnatre{nata politika na zemjata, {to o~igledno e slu~aj kaj Fu-ere", re~e Tenok.Inaku, klu~nata poraka vo ovaa nacrt-rezolucija e deka so nea se predlaga Make-donija da po~ne pregovori za polnopravno ~lenstvo

vo EU i deka edinstvenata pre~ka za toa e nere{eniot spor za imeto. Isto taka, se zabeleùva i na nedostigot na politi~ki dijalog vo dràvata, koj dovede do bojkot na Parlamentot od opozicijata, nezavisnosta ili zavisnosta na sudstvoto i mediumskite slobodi, no i na nadvore{nata politika na makedonskoto rakovodstvo, koi ne se vo soglasnost so poziciite na EU, os-obeno vo odnos na dràvi kako Zimbabve. Na vakviot zaklu~ok reagira{e gr~kata evroprateni~ka Eleni Mari-ja Kopa, koja istakna deka ne treba da se obvinuva Grcija za blokada na Make-donija koga, kako {to re~e, zemjata ne gi ispolnuva Kopenha{kite kriteriumi vo vrska so slobodata na mediumite i nezavisnosta na sudstvoto.

Visokiot amerikanski diplomat Tomas Kantrimen dojde vo �Skopje vo podgotovka na premierot Gruevski za sredbite {to go o~ekuvaat so dràvniot sekretar Hilari Klinton i so amerikan-skiot potpretsedatel Xo Bajden na 16 fevruari vo Va{ington

Politika / Pari / Dràva8

PREGLED VESTI�


KALORIMETRITE JA NAMALUVAAT CENATA ZA PARNOTO GREEWE OD 13% DO 25%

So primena na kalorimetrite, tro{ocite za toplinska energija }e se namalat od 13% do 25%, a potro{uva~kata na energija za 21%, pokaà pilot-proektot na kompanijata

za distribucija na toplinska energija Snabduvawe Istok, sproeveden vo periodot od oktomvri do dekemvri minatata godina. Istraùvaweto opfati osum stanbeni i eden deloven objekt, pri {to kalorimetri bea postaveni na vkupno 81 grejno telo. Cenata na eden vakov kalorimetar iznesuva 50 evra od gre-jno telo, pa za stan so 55 metri kvadratni grejna povr{ina so 5 vakvi tela investicijata bi bila 250 evra. Dokolku se zeme predvid postignatata prose~na za{teda od 13% do 25%, toga{ mo`no e godi{no da se za{tedat od 62 do 115 evra, {to bi zna~elo povrat na investicijata od dve i pol do ~etiri godini, pokaùva analizata. Za{tedata, sepak, najmnogu zavisi od individualnoto odnesuvawe na sekoj potro{uva~, a poradi nivnata visoka cena, Snabduvawe Istok istite }e gi nudi na kredit bez kamata so rok na isplata od 18 meseci.Za instalacija na kalorimetri, spored tarifniot sistem za proda`ba na toplinska energija, potrebno e najmalku 80% od potro{uva~ite vo objektot da se soglasni za toa da se napravi. Isto taka, vo idnina od kompanijata planiraat da pokrenat i inicijativa za implementirawe na ovoj sistem pri izgradba na novi objekti, so {to cenata od metar kvadraten na objekt od 60 metri kvadratni }e se zgolemi za 5 evra.

MINI-GRAD NA MESTOTO NA STRUMI^KATA KASARNA

Na mestoto na porane{nata strumi~ka kasarna naskoro }e po~ne da se gradi mini grad, {to }e se prostira na povr{ina od okolu 38 hektari. Spored lokalnata

samouprava na Strumica, se raboti za 13 grade`ni parceli so povr{ina od 175 iljadi metri kvadratni, na koi treba da se izgradat stanbeni zgradi, supermarket, objekti za op{testveni potrebi, kako i drugi ustanovi od javen interes. Kako {to potencira gradona~alnikot na op{tina Strumica, Zoran Zaev, od proda`bata na parcelite i komunaliite vo op{tinskiot buxet }e vlezat okolu {est milioni evra.Deset parceli se nameneti za izgradba na kolektivni zgradi za domuvawe, so stanben blok za 1.200 do 1.600 ìteli, a na ostanatite tri }e se gradat trgovski centri i drugi javni objekti. Vo ovoj kompleks }e se izgradat i studentski dom, osnovno i sredno u~ili{te, dom za stari lica, kako i drugi kulturno-obrazovni i zdravstveni objekti.

VLADATA ]E VRABOTI 175 LU\E NA UNIVERZITETITE

Vladata donese odluka godinava na dràvnite univer-ziteti da bidat vraboteni 175 lu|e, prete`no asistenti, no i drug stru~en i nau~en kadar, soop{ti premierot

Nikola Gruevski.“Ima seriozen nedostig na asistenti. Toa Vladata go razgleduva{e po barawe na univerzitetite i rektorite i oceni deka treba da se dozvoli olkav broj da bidat vraboteni vo tekot na ovaa godina. Koga }e se zeme predvid deka minatata godina bea vraboteni okolu 130 stru~ni i nau~ni rabotnici, prete`no asistenti, stanuva zbor za pove}e od 300 vrabotuvawa na dràvnite univerziteti vo Makedonija, {to }e bide zna~ajno zajaknuvawe so ~ove~ki kapital. Toa }e ovozmoì dopolnitelen kvalitet - i vo vodeweto na nastavata i vo celokupnoto rabotewe na univerzitetite i fakultetite”, izjavi premierot.Gruevski informira{e deka Vladata voveduva i subvencii za nau~ni trudovi i ovaa godina odvoila 4,5 milioni denari za okolu 300 trudovi.

DR@AVATA NE RAZMISLUVA ZA ODLO@UVAWE NA POPISOT

VMRO–DPMNE bara opozicijata vedna{ da se vrati vo So-branieto i da pres-tane da pretstavuva faktor na rizik za

odloùvawe na najgolemata i najskapata statisti~ka oper-acija – popisot na nasele-nieto."Popisot apsolutno treba da se sprovede vo rokot i barame razum od opozicijata da se sozdade demokratska atmosfera pred negovoto odrùvawe. Instituciite funkcioniraat normalno i politi~kite partii ne treba da go zloupotrebuvaat svo-jot bojkot na Sobranieto za doveduvawe vo pra{awe na popisot", izjavi ~lenot na Izvr{niot odbor na VMRO-DPMNE, Silvana Boneva.Sli~no razmisluva i partner-ot vo vladeja~kata koalicija, DUI. Vo partijata na Ahmeti insistiraat politi~kata kriza da ne se tretira kako in-stitucionalna. Opcijata za odloùvawe }e ja razgledu-vaat dokolku bide nametnata od nadle`nite institucii za popisnata operacija.

"Toa {to ima politi~ka kri-za poradi neu~estvoto na opozicijata vo rabotata na Parlamentot ne zna~i deka i dràvnite institucii se vo kriza. Dràvniot zavod za statistika funkcionira bez problem i zatoa nema pri~ina popisot da se odloì. Ako in-stituciite ocenat deka, sepak, treba da se pomesti rokot, toga{ moè da se razgleduva taa opcija", izjavi ~lenot na pretsedatelstvoto na DUI, Safet Neziri.Vo SDSM se za~udeni zo{to vlas ta gi povikuva na ovoj na~in. Smetaat deka politi~kata kriza ne tre-ba da se odrazi na ~isto statisti~kata operacija kako {to e popisot i se ograduvaat od dnevno-politi~kite konot-acii vo koi odredeni partii go stavaat istitot. "Popisot e statisti~ka oper-acija koja se slu~uva vo re-dovni intervali i zatoa treba da se odrì vo predvideniot

rok. Politi~kata dimenzija ne treba da vlijae na negovoto sproveduvawe", izjavi gener-alniot sekretar na SDSM, Andrej Petrov.

ZAVODOT ZA STATISTIKA NE RAZMISLUVA ZA ODLO@UVAWE

Za Dràvniot zavod za statistika nema neodlu~nost – popisot e najserioznata statisti~ka operacija koja dolgo se podgotvuva i uso-glasuva so evropskite stan-dardi i rokovi i ne treba da se razmisluva za negovo odloùvawe na samo mesec i polovina pred odrùvaweto. "DZS e podgotven za spro-veduvawe na popisot i nie ne razmisluvame za negovo odloùvawe", izjavi portpa-rolot na Zavodot, Tatjana Mitevska. Vo toj kontekst, DZS na 15 fevruari za mediumite }e odrì rabotilnica za pop-isot na naselenieto, doma}in-stvata i stanovite. Direktorot

MAKSIM [email protected] 14

milioni evra }e n$ ~ini sproveduvawe-

to na popisot

20iljadi

angaìrani popi{uva~i

PRVO ]E SE PREBROIME, PO-TOA ]E ODIME NA GLASAWE!

Dràvniot zavod za statistika demantira deka se docni so �podgotovkite za popisot na naselenieto vo april. Politi~kata kriza, tvrdat, ne dopira do instituciite

na DZS, Blagica Novkovska, pretsedatelot na Dràvnata popisna komisija, Vesna Janevska i nekolku ra-kovoditeli na sektori vo DZS }e odràt brifinzi za pravnata ramka na popisot, za negovata organizacija, za upotrebata na jazicite, za za{titata na popisnite po-datoci i za me|unarodnoto nabquduvawe. Pred dva dena i sta-tisti~kata slu`ba na Ev-ropskata komisija, Eurostat, negira{e deka postojat indicii za odloùvawe na popisot vo Makedonija poradi parlamentarnata kriza ili poradi pred-vremeni parlamentarni izbori. Eurostat }e vr{i nabqudu-vawe na makedonskiot po-pis vo misija predvodena od ekspertot @an Mi{el Dur. Popisot vo Makedonija }e se odrì od 1 do 15 april i }e ~ini 14 mil-ioni evra. Sredstvata }e se obezbedat od buxetot na dràvata i vo najgolema mera }e se potro{at za pla}awe na 20-iljadnata armija popi{uva~i i ostanati u~esnici vo popisot.

9Kompanii / Pazari / FinansiiPREGLED VESTI�


MAKEDONSKITE GRADE@NICI LANI GRADEA NAJMNOGU VO UKRAINA

Vkupnata vrednost na grade`nite raboti {to gi sklu~ija makedonskite grade`ni kompanii lani be{e za 22,2% pogolema od prethodnata godina

i iznesuva{e 60,4 milioni evra, soop{ti Dràvniot zavod za statistika na Makedonija.Doma{nite grade`nici vo 2010 godina izgradija ob-jekti vo vkupna vrednost od 37,1 milioni evra. Toa e za 15,1% pomalku od realiziranite aktivnosti vo 2009 godina.Makedonskite grade`ni kompanii minatata godina najmnogu gradea vo Ukraina. Novi pazari se otvorija vo Germanija, Romanija, Slova~ka, Polska, Slovenija, Holandija, Italija i Avstrija. No, zatoa ne sklu~ija dogovori i ne gradea vo Rusija i vo Alìr.

SMENI VO MENAXMENTOT NA TEC NEGOTINOSmeni vo rakovodniot tim na dràvnata centrala za proizvodstvo na elektri~na energija TEC Negotino. Dosega{niot direktor za pravni i op{ti raboti, Nikola Angelovski, pove}e nema da bide na funkcijata, a Stevan Bajatov i Tome ]osev go napu{taat Nad-zorniot odbor kako negovi ~lenovi. Spored podatocite od Centralniot registar, Mite Jovanovski ostanuva pretsedatel na UO i generalen direktor na termocen-tralata so neograni~eni ovlastuvawa vo vnatre{niot i nadvore{niot promet. Pretsedatel na nadzorniot odbor e Dimitar An~ev, dodeka ~lenovi se Toni ês-tojnov, Dragi Tri~kovski, Jovan Popov i Blaò Karan-filov. Od Upravniot odbor na kompanijata edinstveno si odi Nikola Angelovski, dodeka Aleksandar Rizov, Gorica Mihova, Risto Nikolov i Marija P~elarova ja

zadrùvaat funkcijata ~lenovi na Upravniot odbor na TEC Negotino.

HOLAN\ANITE UPLATIJA ZA LETU-VAWE VO OHRID I VO STRUGA

Holandskiot turoperator Korendon, koj zakupi del od smestuva~kite kapaciteti na ohridsko-stru{kata riviera, uplati del od parite na smetkite na

hotelite. Spored Don~o Taneski od Hotelskata asocijacija na Makedonija (HOTAM), uplateni se 25% od dogovorenite sumi za zakup, a do krajot na ovoj mesec site hotelieri potpisnici na dogovorot so Korendon }e gi dobijat predvidenite pari.“Ova e mnogu ubava vest. Toa e potvrda deka del od hotelierite koi imaat fiksiran datum za uplata na sredstva na 11 fevruari gi dobile parite soglasno dogovorot i }e moàt da pokrijat del od tro{ocite za polesno da ja do~ekaat turisti~kata sezona”, veli Taneski.Spored dogovorot za fiksen zakup, potpi{an na krajot od minatata godina me|u ohridskite hotelieri i holan-dskata agencija na Korendon, vo devet hoteli vo period od 6 maj do 18 oktomvri }e prestojuvaat turisti od Holandija i od zemjite od Beneluks.Stanuva zbor za dogovor so koj turoperatorot Korendon se obvrzuva vo pretstojniot period da realizira dva ~arter-letovi nedelno do ohridskiot aerodrom ili da gi pokrie tro{ocite za prestoj na najmalku 5.800 gosti, odnosno za 40.600 no}evawa.

Da se modern-izira prugata Veles-Bitola, da se rekon-struira prugata kon Grcija dol-

ga 16 kilometri i del od parite nameneti za patna infrastruktura da se pre-namenat za èlezni~kata so cel da se podobrat us-lovite za biznisot. Ova se barawata na biznismenite od Stopanskata komora na Makedonija i od regional-nite komori na Prilep i Bitola so cel da se zgolemat izvozot i proizvodstvoto vo Pelagoniskiot region. Del od biznismenite v~era simboli~no otpatuvaa so voz od Skopje do Bitola za da pokaàt kolku e neophod-na modernata èlezni~ka infrastruktura za podobro funkcionirawe na biznisot. Vo Bitola se sretnaa so stopanstvenici od Pel-agonija."Barame kone~no Make-donija da se svrti kon regionalniot razvoj, so {to }e se podobri Pel-agoniskoto podra~je, kade {to se nao|aat najgolemite energetski kapaciteti i na-jgolemite izvozni i zemjodel-ski objekti. Mora po tolku godini neinvestirawe da se vloì vo èlezni~kata infrastruktura i Make-donija da se povrze so Grcija. Ova mnogu }e go olesni protokot na stoka kon solunskoto pristani{te, koe, pak, e mo{ne zna~ajna vrska za biznismenite od ovoj region", istakna Branko Azeski, pretsedatel

AERODROM I PRUGA ]E JA SPASAT PELAGONIJA

STOPANSTVENICITE BARAAT NOVA INFRASTRUKTURA

KATERINA [email protected]

GLAVNI OBELE@JA NA PELAGONSKIOT REGION� SO 19% UÊSTVUVA VO POVR[INATA

NA MAKEDONIJA� SO 12% UÊSTVUVA VO BRUTO-DOMA[NIOT

PROIZVOD� NAJGOLEM PROIZVODITEL E NA PÊNICA,

MLE^NI PROIZVODI, TUTUN I JABOLKO� SO 5% DO 7% UÊSTVUVA VO IZVOZOT,

A SO 4% VO UVOZOT.

na Stopanskata komora.Na biznis-konferencijata vo Bitola se diskutira{e za klu~nite preduslovi za ekonomski rast vo Pelagoni-skiot region. Opravdanosta na investiciite vo infrastruktu-rata stopanstvenicite ja objas-nuvaat so pogolema konkurent-nost, zgolemen izvoz i pomali transportni tro{oci. Spored niv, sega po pru-gata Veles-Bitola se vozi mnogu bavno. Rekonstrukcijata na prugata koja gi povrzuva Prilep i Bitola so sosedna Grcija }e go skrati patot za okolu 200 kilometri i }e gi namali tro{ocite, bidej-}i sega do Solun se patuva preku Veles. Petar Spasovski, pomo{nik-direktor za komunikacii vo M@ infrastruktura, veli deka Vladata razmisluva za podobruvawe na ̀ elezni~kiot soobra}aj kon Grcija.“Momentalno rabotime na Koridorot 8. Treba da se izgradi 90-kilometarska pruga od Kumanovo do Deve Bair, Bugarija i 70 kilometri od Ki~evo do Albanija. Koga ovoj proekt }e bide

Ova se barawata na biznismenite od Stopanskata komora na Make- �donija i od regionalnite komori na Prilep i Bitola so cel da se zgolemat izvozot i proizvodstvoto vo Pelagoniskiot region

gotov, toga{ }e moème da aplicirame i za drugi proekti, kako {to e prugata Bitola-Kremenica. Sega sme vo faza na izrabotka na fizibiliti studija za re-konstrukcija na ovaa pruga. Ve}e otsega aplicirame da gi dobieme potrebnite devet milioni evra i se nade-vame deka do 2016 godina ovoj del od prugata povtorno }e bide funkcionalen”, veli Spasovski.Gradona~alnikot na Bitola, Vladimir Talevski, ubeduva deka zaedni~kite prioriteti na pelagoniskite biznismeni naskoro }e stanat realnost.

Toj se pofali i deka imalo zainteresirani investito-ri za industriskata zona @abeni.“No, najgolem problem e in-frastrukturata. Transportot go spomenuvaat kako najgole-ma pre~ka za investirawe. Ubeden sum deka Vladata }e ni pomogne poleka da gi ostvarime site prioriteti”, veli Talevski.Pokraj investicii vo in-frastruktura, investitorite vo Pelagoniskiot region baraat da se izgradat i golemite hidrocentrali êbren i Gali{te i Bitola da dobie aerodrom.

Kompanii / Pazari / Finansii10 KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK

BERZANSKI INFORMACII

2.7252.7302.7352.7402.7452.7502.7552.7602.7652.770

04/02/11 05/02/11 06/02/11 07/02/11 08/02/11 09/02/11 10/02/11

MBI 10

2.945

2.955

2.965

2.975

2.985

2.995

3.005

3.015

3.025

04/02/11 05/02/11 06/02/11 07/02/11 08/02/11 09/02/11 10/02/11

MBID

115,60

115,70

115,80

115,90

116,00

116,10

116,20

116,30

116,40

04/02/11 05/02/11 06/02/11 07/02/11 08/02/11 09/02/11 10/02/11

OMB

ПОКАЗАТЕЛИ ЗА КОМПАНИИ - ЕЛЕМЕНТИ НА ИНДЕКСОТ МБИ10 10.02.2011

ALK (2009) 1.431.353 4.478,14 390,18 11,48 1,02

BESK (2009) 54.562 7.845,67 341,43 22,98 0,23

GRNT (2009) 3.071.377 647,60 105,83 6,12 0,64

KMB (2009) 2.014.067 3.570,56 533,81 6,69 1,03

MPT (2009) 112.382 32.850,00 / / 0,92

REPL (2009) 25.920 41.500,00 5.625,12 7,38 0,83

SBT (2009) 389.779 3.760,38 211,39 17,79 0,86

STIL (2009) 14.622.943 220,85 0,11 1.997,20 3,09

TPLF (2009) 450.000 3.847,37 61,42 62,64 1,13

ZPKO (2009) 271.602 2.527,00 / / 0,33

P/BВкупно

издадени акции Просечна ценаНето добивка

по акција P/EХВ

ПРОМЕТ ПО ПАЗАРНИ СЕГМЕНТИ 10.02.2011

Промет во ЕВРА

Број на трансакции

% на промена

обврзници 19.890 7 -18,09

обични акции 78.307 65 -20,40

Вкупно Официјален пазар 98.197 72 -19,94

обични акции 30.895 20 84,29

Вкупно Редовен пазар 30.895 20 84,29

10.02.2011

Име на компанијатаПросечна

цена (МКД)%

Износ (МКД)

Скопски Пазар Скопје 7.800,00 11,41 312.000

Македонијатурист Скопје 3.000,00 5,26 186.000

Топлификација Скопје 3.847,37 1,24 219.300

Макпетрол Скопје 32.850,00 1,07 262.800

Макстил Скопје 220,85 1,06 280.480

Жито Лукс Скопје 170 -2,86 37.400

Бетон Скопје 7845,67 -2,59 141.222

Тетекс Тетово 608,00 -1,78 518.016

Стопанска банка Битола 3.760,38 -1,21 488.850

Македонски Телеком Скопје 531,57 -1,20 239.740

Име на компанијатаПросечна

цена (МКД)%

Износ (МКД)

Комерцијална банка Скопје 3570,56 0,51 1.406.800

Тутунска банка Скопје 4053,96 -1,12 1.382.400

Алкалоид Скопје 4.478,14 -0,41 738.893

Тетекс Тетово 608 -1,78 518.016

Стопанска банка Битола 3760,38 -1,21 488.850

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПОРАСТ

10.02.2011АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПРОМЕТ

10.02.2011АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПАД

Име на компанијата

Просечна цена (МКД)

%Износ (МКД)

ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД

Отворен инвестициски фондНето-имот на

фонд (ден.) 1М 3М 6М YTD 1YПодатоците се однесуваат за

ILIRIKA JIE 32.365.633,29 2,48% 9,43% 10,93% 4,57% 4,02% 08.02.2011

ILIRIKA GRP 46.919.491,89 -4,00% -1,71% 9,24% -3,08% 9,36% 08.02.2011

Иново Статус Акции 19.074.854,08 9,98% 9,78% 4,83% 10,24% -7,61% 09.02.2011

KD Brik 35.931.823,01 -2,70% 0,63% 4,73% -1,63% 17,80% 08.02.2011

KD Nova EU 28.717.786,04 6,40% 7,48% 9,60% 6,05% 3,56% 08.02.2011

КБ Публикум балансиран 28.008.922,37 4,06% 4,10% 5,09% 4,29% 2,04% 09.02.2011

10.02.2011

Francuskiot sinx-ir na hipermar-keti Mr.Bricolage }e bide edna od kompaniite koja }e se vseli vo

noviot objekt koj Skopski pazar }e go gradi ovaa godina. Ovoj sinxir od hipermarketi pretstavuva pandan na {ved-skata Ikea, odnosno spa|a vo grupata na “napravi sam” marketi.Od Skopski pazar informiraat deka vo delovniot objekt, koj treba da bide izgraden do krajot na godinata na ulicata Pero Nakov, }e bidat smesteni dve golemi kompanii."Se raboti za strogo namen-ski objekt, kade {to }e bidat smesteni dve golemi firmi, Mr.Bricolage i Neptun. So real-izacijata na ovoj proekt, sko-pjani, kako i potro{uva~ite od cela Makedonija }e moàt mnogu lesno na edno mesto da najdat golem izbor na aparati za doma}instvo, tehni~ka, gradinarska i sto-larska oprema. Vo prvo vreme }e bidat otvoreni okolu 100 novi rabotni mesta”, izjavi Sa{o Davitkovski, pretse-datelot na Upravniot odbor na Skopski pazar.Kako {to informira Davit-kovski, objektot }e go gradi makedonska grade`na kom-

FRANCUSKI MR.BRICOLAGE OTVORA PRODAVNICA VO MAKEDONIJA

Francuskata kompanija Mr.Bricolage, koja raboti po principot “napravi sam”, }e go otvori svojot prv {oping-centar vo Makedonija, vo delovnata zgrada {to ja gradi Skopski pazar.

(Podatocite vo tabelite i graficite gi obezbeduva Makedonskata berza za hartii od vrednost. Vrednostite koi gi gledate deneska, se od posledniot den na trguvawe, ~etvrtok - 10.02.2011)

METODI [email protected]

MBID E SOSTAVEN OD 15 NAJLIKVIDNI AKCII NA KOMPANII �KOTIRANI NA PAZAROT NA JAVNO POSEDUVANI DRU[TVA

MBI 10 E SOSTAVEN OD 10 NAJLIKVIDNI AKCII NA KOMPANII KOTIRANI �NA OFICIJALNIOT PAZAR NA MAKEDONSKA BERZA

OMB E SOSTAVEN OD NAJLIKVIDNITE OBVRZNICI �KOTIRANI NA MAKEDONSKA BERZA

panija, no, s$ u{te ne se znae koja, a lokacijata na koja }e se gradi ovoj objekt e idealna za vakva namena od pove}e aspekti. “Prvo, se nao|a na glavna i klu~na soobra}ajnica za vlez, odnosno izlez od Sko-pje, na dofat e na ìtelite na op{tina Aerodrom, a gi sogledavme i perspektiv-ite za razvoj na kolektivno domuvawe vo neposredna blizina na objektot”, veli Davitkovski.Od kompanijata informiraat deka del od sredstvata za investicijata ve}e se obez-bedeni preku kreditna linija od Ohridska banka, 30% od finansiskata konstrukcija }e ja obezbedi Skopski pazar i so pomo{ na dopolnitel-ni sredstva bi trebalo da se zaokruì celata inves-ticija. Vkupnata investicija vo izgradbata na delovniot pros-tor, so povr{ina od 4.500 metri kvadratni, iznesuva okolu 2,5 milioni evra.So ogled na toa {to Skopski pazar godinava ja po~na so nova investicija, Davitkovski o~ekuva deka kako rezultat na toa }e se zgolemat i kapacite-tite na kompanijata i godinata }e ja zavr{i so pozitivni rezultati."Rezultatite koi gi postigna kompanijata minatata go-dina se na zadovolitelno nivo. So ogled na toa

MAKEDONSKA BERZA

Novata emi si j a na 265.000 obi~ni akcii na Komercijalna banka

po~nuva da se trguva od denes, pa vo narednite 14 dena. Bankata }e se obide da sobere 15 milioni evra nameneti za dokapitalizaci-ja. Akciite }e se prodavaat po fiksna cena od 3.500 denari, a trguvaweto }e se odviva preku Makedonskata berza, pri {to prvoto vne-suvawe proda`ni nalozi po~nuva vo 13:15 ~asot do 13:20, a na kupovnite od 13:20 do 14:20 ~asot.Tokmu akcijata na Komerci-jalna banka v~era ostvari najgolem promet na Makedon-skata berza. Bea istrguvani 394 akcii po prose~na cena od 3.570,56 denari za akcija, pri {to e ostvaren promet od 1,4 milioni denari, {to e 17,7% od vkupniot berzan-ski promet od 7,9 milioni denari. Promet pogolem od eden milion denari ostvari u{te akcijata na Tutunska banka, od koja bea istrguvani 341 akcii vredni 1,3 milioni denari. Akcijata na Alka-loid, koja izminatite denovi be{e edna od najtrguvanite, ostvari promet od 738.000

denari.Stagnacijata prodolì kaj prometot so obvrznici, koi v~era zatvorija so vkupen promet od 1,2 milioni den-ari. Najtrguvana, so promet od 744.000 denari, be{e de-vettata emisija na obvrznici za denacionalizacija.Osnovniot berzanski indeks MBI-10 so rast od 0,27% po~na da pokaùva opredele-ni znaci na zazdravuvawe vo odnos na prethodnite denovi. Trguvaweto MBI-10 go zavr{i na 2.734,69 indeksni poeni, dodeka drugite dva indeksi, MBID i OMB, zavr{ija na 2.954,16 indeksni poeni i 115,70 indeksni poeni po nivniot pad od 0,35% i 0,55%.Sepak, i pokraj rastot na MBI-10, povtorno pogolem e brojot na hartii od vred-nost so pad na cenata. Se trguva{e so 21 hartija od vrednost, od koi duri deset imaa pad na cenata. Akcijata na @ito Luks izgubi najm-nogu od vrednosta (2,86%), a akcijata na Skopski pazar go ima{e najgolemiot rast (11,41%). Miruvaa cenite samo na tri hartii od vrednost.

DENES PO^NUVA JAVNATA PONUDA NA KOMERCIJALNA BANKA

VO NOVATA DELOVNA ZGRADA NA SKOPSKI PAZAR

kakva be{e godinata i sostojbite vo stopanstvoto, jas li~no sum mnogu zado-volen. Najva`no mi be{e da gi namalime tro{ocite,

{to vo izvesna mera i uspeavme, a {to se odne-suva do rezultatite, tie }e bidat oficijalno objav-eni”, veli Davitkovski.

KOJ E MR.BRICOLAGE? Mr.Bricolage e kompanija koja postoi 47 godini. Formirana e od grupa francuski pretpriema~i so dogovor za osnovawe na nacionalno zdruènie na trgovci po principot “napravi sam”. Denes Mr.Bricolage ima vkupno 400 prodavnici samo vo Francija i drì 15% od pazarot. Kompanijata osven vo Francija ima svoi pretstavni{ta vo 40 zemji vo svetot i toa vo Madagaskar, Andora, Maroko, Urugvaj, a vo regionot e prisuten vo Bugarija i vo Romanija. Fran{izata za regionot ja ima bugarskata kompanija Doverie Brico.

17.03.2010 11

Kompanii / Pazari / Finansii 11KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK

Рочности преку ноќ 1 нед. 1 мес. 3 мес.

Благајнички записи 4,00% СКИБОР 2,59% 3,59% 4,29% 5,28%

Ломбарден кредит 5,50% МКДОНИА 2,00%

Извор: НБРМ

КУРСНА ЛИСТА Банка

Среден курс 3м 6м 12м 24м 36м

во денари Стопанска 5,50% 6,25% 6,50% 9,15% 9,65%

ЕМУ евро 61,5286 Комерцијална 5,50% 6,50% 6,80% 9,60% 10,00%

САД долар 45,0858 НЛБ Тутунска 5,00% 6,30% 6,70% 9,50% 9,70%

В.Британија фунта 72,3866

Швајцарија франк 46,7827

Канада долар 45,3316 EUR USD GBP CHF

Австралија долар 45,5430 61,6 46 72,7 47,3Извор: НБРМ

ДЕВИЗЕН КУРС ВО МЕНУВАЧНИЦИ

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

Држава Валута

РочностКАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИ БАНКИ

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБ

Za samo edna ne-dela investitorite povlekle sedum milijardi dolari od brzoraste~kite ekonomii na

Kina, Indija i Brazil poradi strav od raste~kata inflacija i o~ekuvaweto ovie dràvi naskoro da se soo~at so nestabilnost. Spored svetskite mediumi ova begstvo na kapitalot e najgolemo vo poslednite tri godini, a pri~inite se politi~kata nestabilnost na Bliskiot Istok, rastot na cenite na naftata i nagliot rast na ekonomiite vo zemjite vo razvoj, koi istovremeno se soo~uvaat so rast na cenite na hra-nata i surovinite. Berzanskite indeksi vo ovie zemji vo januari godinava padnaa za okolu 3%. Indija beleì pad od 11% na pazarot na akcii, a na berzata vo [angaj se slu~i pad od 16%. Inves-titorite gi zgolemuvaat vloùvawata vo SAD, Japonija i Evropa, kade {to samo minatata nedela investiciite se zgolemile za 6,6 milijardi dolari, pi{uva "[pigel".Kolku i kako ovaa sos-tojba vlijae na fondovite na Ilirika fond menax-ment i KD fondovi, ~ija strate{ka opredelba e vloùvaweto vo hartii od vrednost tokmu na paza-rite na kapital od grupata zemji BRIK (Brazil, Rusija, Kina i Indija)? ]e ima li promeni vo nivnite pozicii na ovie pazari i voop{to vo strategijata za investirawe na ovie

SE "LADAT" LI BRIK PAZARITE ILI SEGA E VISTINSKO VREME DA SE KUPUVA?

POVLEÊNI SEDUM MILIJARDI DOLARI OD BERZITE VO KINA, INDIJA I BRAZIL

Za samo edna nedela povle~eni se sedum milijardi dolari od brzoraste~kite ekonomii na Kina, Indija i Brazil poradi strav od raste~kata inflacija i o~ekuvaweto ovie dràvi naskoro da se soo~at so nestabilnost. Se "la-dat" li BRIK pazarite ili sega e vistinsko vreme doma{nite fondovi da kupuvaat?

MAJA BAJALSKA-GEORGIEVSKA

[email protected]

dva investiciski fondovi - Ilirika global raste~ki pazari i KD Brik?Od dru{tvoto za upravu-vawe so fondovi Ilirika fond menaxment velat deka ja sledat momentalnata situacija, no smetaat deka dolgoro~no taa }e vli-jae pozitivno na nivnite vloùvawa i zarabotki za investitorite vo fondot Ilirika global raste~ki pazari."Poslednite dva meseci glavnite indeksi na berzite vo Kina, Indija i Brazil padnaa za 20% do 30%. No, ako se gleda raboteweto na kompaniite na ovie pazari, }e se vidi deka hartiite od vrednost tamu se fundamentalno potceneti. Tokmu zatoa, investiraweto vo BRIK zemjite vo ovoj moment e poopravdano od investi-raweto na drugite pazari. Ovoj period definitivno treba da se iskoristi za kupuvawe na tie pazari", veli Kosta Kostadinovski, portfolio-menaxer vo Il-irika fond menaxment.Spored nego, globalnata inflacija }e bide problem na site ekonomii vo svetot, no taa nema da vlijae na valutite na BRIK-pazarite. Kostadinovski objasnuva deka kineskiot juan, brazilskiot real, ruskata rubqa i indiskite rupii duri se o~ekuva da zajaknat, zatoa {to ovie dràvi ne samo {to nem-aat problemi so buxetski deficiti, tuku i imaat ogromni koli~ini devizni rezervi. "Globalnata inflacija }e se odrazi pozitivno na zlatoto. Toa }e go isko-ristime da gi za{titime investiciite na Ilirika global raste~ki pazari, od

koj okolu 10% se vloèni vo akcii na kompanii proizvoditeli na zlato", objasnuva Kostadinovski.Toj potencira deka slu~uvawata vo Azija imaat najgolemo vlijanie vrz pazarite na kapital vo zemjite BRIK. Ako pred dve godini ova bea pazari koi rastea, sega normalno e da ima "ladewe" i fokusot se prefrla kon amerikanskite berzi, dodava Kostadi-novski.I Laze Kam~ev, direktor na KD fondovi, veli deka dru{tvoto nema namera sredstvata od KD BRIK da gi prenaso~i na drugi pazari."KD BRIK e strate{ki pozicioniran na pazarite vo razvoj-Brazil, Rusija, Indija, Kina. O~ekuvame rast na akciite na kom-paniite na ovie pazari. Nemame strate{ka opredel-ba za realokacija na sred-stvata na drugi pazari, za-

NLB TUTUNSKA NAJDOBRA BANKA VO NLB GRUPACIJATA VO 2010

NLB Tutunska ban-ka povtorno e najuspe{na banka vo

slovene~kata NLB grupaci-ja, pokaùvaat rezultatite za 2010 godina. NLB preku svoi banki e prisutna i vo Srbija, vo Crna Gora, vo Bosna i Hercegovina, vo Kosovo i vo Bugarija.Bankata ja zavr{i 2010 godina so dobivka pred rezervacii od 18,9 mil-ioni evra, koja e za 7% pogolema od lani. Od profitot, vo posebniot

fond na rezervi za poten-cijalni rizici se izd-voeni 11,2 milioni evra, so {to vkupniot fond na rezervacii dostigna 73,8 milioni evra. Neto-dobivkata za 2010 godina iznesuva 7,4 milioni evra, a dobivkata po edna akcija 8,7 evra.NLB Tutunska banka minatata godina ostvari bilansna aktiva od 1.017 milioni evra, {to pret-stavuva godi{en porast od 124 milioni evra, odnosno

od 14%. Bankata go zgole-mi pazarniot udel vo site segmenti na raboteweto, a brojot na klienti e zgole-men za 46.000.“Porastot se dolì na zgolemenoto {tedewe na gra|anite za rekordni 103 milioni evra, odnosno za 27%, {to, pri o~ekuvana pointenzivna ekonomska aktivnost vo zemjata, na bankata & ovozmoùva za-jaknata pazarna pozicija za zgolemuvawe na kred-itnite aktivnosti vo 2011

godina”, soop{tija od NLB Tutunska banka. Vkupnite krediti na bankata se zgolemeni za 49 milioni evra (10%) na 533 milioni evra. Kred-itiraweto na gra|anite beleì porast od 13%, a na kompaniite od 8%. Za kreditirawe NLB Tutunska obezbedi i 25 milioni evra od Me|unarodnata finansiska korporaci-ja, a 20 milioni evra plasira{e od kreditnata linija na Evropskata in-

vesticiska banka.Garantniot kapital na bankata e zgolemen i

iznesuva 91 milioni evra, a adekvatnosta na kapi-talot e pogolema od 13%.

toa {to kompaniite vo koi vloùvame vo BRIK zemjite se visokoprofitabilni, stabilni i o~ekuvame da obezbedat pogolemi pri-hodi i profiti", deciden e Kam~ev.Toj potsetuva deka vo strukturata na vkupnite vloèni sredstva na KD BRIK prioritet imaat akciite na kompanii od metalnata i naftenata industrija, koi na svetskite pazari izminatiov period imaa dramati~en porast na vrednosta. "Dopolnitelno, inflacijata pozitivno }e vlijae na

rastot na cenite na ovie akcii, {to povtorno odi vo prilog na investiciite na KD BRIK", dodava Kam~ev.I, spored nego, najgolemo vlijanie na nadolnata korekcija na globalnite pazari na kapital mina-tiot mesec ima politi~kata kriza vo Egipet, kako i rastot na referentnata kamatna stapka vo Kina. Inaku, fondot Ilirika global raste~ki pazari mi-natata godina ima{e pri-nos od 13,09%, a vo 2009 godina 26,90%. Posledniot mesec fondot ima negativen prinos od -3%. KD BRIK,

FAKTORI NA STRAV OD INFLACIJA VO BRIK ZEMJITE!� KINA: RAST NA REFERENTNATA KAMATNA STAPKA� BRAZIL: SE OÊKUVA RAST

NA REFERENTNATA KAMATA� INDIJA: GODINAVA SE OÊKUVA RAST

NA EKONOMIJATA OD 8,6%

LAZE KAMÊVDIREKTOR NA KD FONDOVI

KD BRIK e strate{ki pozicioniran na pazarite vo razvoj - Brazil, Rusija, In-dija, Kina. O~ekuvame rast na akciite na kompaniite na ovie pazari. Nemame strate{ka opredelba za realokacija na sredstvata na drugi pazari, zatoa {to kompaniite vo koi vloùvame vo BRIK zemjite se visokoprof-itabilni, stabilni i o~ekuvame da obezbe-dat pogolemi prihodi i profiti. Vo struk-turata na vkupnite vloèni sredstva na KD BRIK prioritet imaat akciite na kom-panii od metalnata i naftenata indus-trija, koi na svetskite pazari izminatiov pe-riod imaa dramati~en porast na vrednosta.

pak, 2010 godina ja zavr{i so prinos od 13,5%, a 2009 godina so prinos od 39,6%. I ovoj fond posledniot mesec ima negativen pri-nos od -3%.

Fokus12 KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK

KAKO HOSNI MUBARAK JA IZGUBI DOVERBATA NA EGIP]ANITE?

Ako do v~era sinonim za Egipet bea turiz-mot, piramidite, mis-tikata i mo`nosta za nezaboravno ìvotno iskustvo, denes Egipet

e sinonim za terorot, borbata za ~ovekovi prava i surovosta na avtoritarizmot kako politi~ki sistem. [armot, dominacijata i politi~kata nadmenost koi go odràa egipetskiot pretsedatel Hosni Mubarak pove}e od 30 godini na vlast ve}e ne gi za-dovoluvaat aspiraciite na Egip}anite. Mo}ta i avtoritetot koi mu ovozmoìja da ostane vo pre-tsedatelskata fotelja im dojdoa preku "glava" na site, pa, pou~eni od iskustvoto na Evropejcite koi vo devedesettite godini go urivaa komunizmot, sega Afrikancite re{ija da ne otstapat od urivawe na avtoritarniot reìm. Ulicite na Kairo se pretvorija vo "borbeno pole", pa ako vo minatoto Mubarak se borel za egipetskiot narod, sega narodot se bori protiv nego.

Mubarak deciden: �Si odam vo septemvri!

Nesomneno, na Mubarak mu se slu~i narodot. Pove}e od eden milion lu|e gi preplavija ulicite na pogolemite gradovi vo Egipet na protestite za ostavkata na pretsedatelot. Demonstraciite odnesoa pove}e od 130 `rtvi, a okolu 2.000 lu|e bea povredeni. Iako Belata ku}a go sovetuva{e da ja iskoristi ovaa prigoda kako mo`nost da go slu{ne "glasot na narodot" i da gi sprovede potrebnite reformi, Mubarak si prodolì po svoe. So gumeni kur{umi, solzavec i vodeni topovi, negovata policija se obiduva{e da gi rastera demon-strantite, a sekoj od liderite na politi~kiot ili biznis-svetot koj se pojavi na ulicite za vreme na protestite zavr{i vo zatvor ili vo pritvor. Porane{niot direk tor na MAAE, dràvnata kompanija za inìnerstvo i opoziciski politi~ki aktivist, Mohamed el Baradej, poradi u~estvoto na pro-testite zaraboti kazna doma{en pritvor, a negovite privrzanici bea brutalno pretepani so palki. Policijata uapsi pove}e od pet visoki funkcioneri i desetina

BUNT ZA DEMOKRATSKI PROMENI

[TETI OD NEMIRITE VO EGIPET I VO TUNIS

TUROPERATOROT TOMAS KUK VO ZAGUBA OD 33 MILIONI DOLARI

e posledica na namaluvaweto na intenzitetot na protestite tamu", istakna turisti~kata grupacija vo izve{tajot za posledniot kvartal za 2010 godina. Spored procenkite na Tomas Kuk, {tetata koja na kompanijata }e & ja nanesat vladinite ograni~uvawa za patuvawa vo rizi~nite dràvi od afrikanskiot region vo prviot kvartal godinava }e dostigne duri

20 milioni funti. Prihodot koj kompanijata go os-tvari vo poslednite tri meseci od minatata godina se zgolemi za 1,81 milijardi funti. Isto taka, grupacijata gi namali zagubite za 10%, na 37,3 milioni funti, {to e uspeh vo sezonskoto zabavuvawe na turisti~kata industrija vo ovoj period.Izve{tajot koj go objavi kompani-

jata vo vtornikot se dolì na informaciite od nejziniot najgolem konkurent, TUI travel, koj pred dve nedeli gi objavi prognozite za zagu-bite od nemirite vo Egipet i Tunis. Spored izve{tajot na TUI travel, {tetata od politi~kata kriza vo regionot na Crvenoto More }e dostigne 30 milioni funti. Spored Manoj Ladva, analiti~ar od ETH kapital, Tomas Kuk mnogu

podobro uspeal da se spravi so udarot, a poefikasnoto menax-irawe pridonelo za poniska zaguba za 10 milioni funti sporedeno so TUI travel.Tomas Kuk e najpoznatoto ime vo svetot koga stanuva zbor za turiz-mot, blagodarenie na inspiracijata i posvetenosta na eden ~ovek. Kompanijata po~na so me|unarodno rabotewe vo 1841 godina so ed-

�� Poradi nasilnite protesti okolu Crvenoto More, najgolemiot evropski tur-operator, londonskata kompanija Tomas Kuk, prijavi zaguba od 33 milioni dolari, a negoviot konkurent, TUI travel, izgubi okolu 20 milioni dolari

BORO MIRÊSKI

BORO MIRÊSKI

~lenovi na najgolemata opoziciska partija, Muslimanski bra}a. I pokraj masovnite i nemirni demontracii, Mubarak ostana de-ciden: "Ne ja napu{tam funkcijata, tuku nema da se kandidiram na slednite pretsedatelski izbori". Na televiziskoto obra}awe pred egi-petskite mediumi na prvi fevruari, po masovnite protesti vo Kairo i vo drugite gradovi, toj oficijalno objavi deka nema povtorno da se

kandidira na pretsedatelskite izbori vo septemvri. "Protestite od civiliziran fenom-en prerasnaa vo nasilstvo kontro-lirano od politi~ki kukavici. Mo}ta }e ja prefrlam mnogu mirno, direktno vo racete na mojot nasled-nik vo septemvri", izjavi Mubarak na prvoto zasedanie na restruk-turiranata vlada, koja veti po-demokratski {est meseci, kolku {to ima do nejzinoto raspu{tawe.

Iako protestite donesoa ogromni zagubi, kako ekonomski, taka i politi~ki, sepak, produciraa edna izmeneta vlast koja veti deka vo ostanatite {est meseci za 15% }e gi zgolemi platite i penziite vo javniot sektor.

Kako dojde do pretsedatel- �skata fotelja?!

Malkumina o~ekuvaa deka mal-ku poznatiot potpretsedatel, koj be{e izdignat na pretsedatelskata pozicija po ubistvoto na Anvar Sadat vo 1981 godina, tolku dolgo }e se zadrì na dràvniot vrv.Sadat be{e ubien od islamisti~ki militanti na voenata parada vo Kairo, a Mubarak ima{e sre}a da gi izbegne kur{umite, bidej}i sede{e vo neposredna blizina na Sadat.Ottoga{, Mubarak preìvea {est obidi za ubistvo. Najopasniot od niv se slu~i kratko vreme po ne-govoto pristignuvawe vo glavniot grad na Etiopija, Adis Abeba, vo 1995 godina, kade {to trebalo da prisustvuva na Afrikanskiot samit, koga nepoznati lica ja napadnale negovata limuzina.Pokraj svojot talent za izbegnuvawe kur{umi, porane{niot komandant na vozduhoplovnite sili uspea

da ja zadrì mo}ta so toa {to se postavi kako veren sojuznik na Zapadot i se spravi so mo}noto opozicionisti~ko dvièwe vo svojata zemja.Sepak, protestite go donesoa i neo~ekuvanoto. Duri i na Mubarak mu dojde "krajot". So doma{nite nemiri, namaluvaweto na region-alnata mo}, slaboto zdravje i nere{enoto pra{awe za negoviot naslednik, mnogumina se zapra{aa u{te kolku }e uspee da izdrì Mubarak.Muhamed Hosni Said Mubarak be{e proglasen za pretsedatel na 14 oktomvri 1981 godina, osum dena po ubistvoto na Sadat. Iako ne bil mnogu popularen, nitu, pak, me|unarodno poznat vo toa vreme, korpulentniot vojnik ja iskoristil mo`nosta za da izgradi reputacija na me|unarodno priznat dràven lider.

Mubarak - qubitel �na sportot

Roden vo 1928 godina vo malo selo vo oblasta Menofja blizu Kairo, Mubarak stanal soprug na Suzana i tatko na dvata sina, Gamal i Alaja. Javnosta mnogu malku bila in-formirana za detalite na privat-

Po pove}e od 30 godini avtoritarno vladeewe, pretsedatelot na Egipet se soo~uva so nezadovolniot narod. Od voen veteran, do pretsedatelska fotelja koja ja drì tri decenii, 82-godi{niot Hosni Mubarak “zaraboti” 70 milijardi dolari, {to go smestuva na vrvot na listata najbogati lu|e vo svetot. Za ̀ al, toa ne moè da se kaè i za egipetskiot narod, koj, soo~en so diskutabilnata demokratija vo zemjata i lo{ite ekonomsko-socijalni uslovi, masovno izleze na ulicite so edna cel - da se stavi kraj na reìmot na Mubarak!

��

Tomas Kuk, eden od na-jgolemite evropski turop-eratori, prijavi zaguba od 33 milioni dolari kako posledica na otkaànite

turisti~ki aran`mani poradi politi~kite nemiri vo Egipet i vo Tunis. Grupacijata prognozira deka politi~kite nemiri vo ovoj region }e ja ~inat dopolnitelni 20 mil-ioni funti vo prviot kvartal od 2011 godina. "Politi~kite nemiri vo Tunis i Egi-pet }e imaat ogromno vlijanie vrz profitot na kompanijata. Site patu-vawa vo ovoj region se ograni~eni i svedeni na minimum. Edinstveno se odobruvaat patuvawa so prethodna dozvola od sovetodavnoto telo za turizam na britanskata Vlada. Mnogu ni e drago {to britanskata Vlada po~na pozitivno da se izjasnuva za patuvawata vo Tunis. Toa mora da

Hosni Mubarak i negoviot amerikanski kolega, Barak Obama, �na bilateralna sredba pregovaraat za voveduvawe mir i stabilnost vo regionot, no i za pogolema implementacija na demokratskiot sistem za koj se zalagaat Egip}anite

no.1KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK

25 LI^NOSTI VINOVNI ZA SVETSKATA FINANSISKA KRIZA

ANXELO MOZILO�� Osnova~ot na bankata Kantrivajd, preku laìrani uslovi za hipotekarni krediti gi

"zaglavi" Amerikancite i zavr{i pod istraga na Javnoto obvinitelstvo na SAD i Komisijata za bezbednost i razmena na Volstrit. Si- en-en go proglasuva za glaven vinovnik za fin-ansiskata kriza, a biznis-magazinot "Amerikan siti" go smesti na vtoroto mesto na listata najlo{i direktori vo istorijata na SAD

Anxelo Mozilo, koj ja o s n o v a{ e b a n k a t a Kantrivajd fajnen{al (Countrywide Financial) vo 1969 godina i ja izgradi

vo najgolemiot hipotekaren zaemo-davec vo Soedinetite Amerikanski Dràvi (SAD), be{e prviot koj nude{e somnitelni hipotekarni krediti na klientite bez precizno definirani uslovi za vra}awe na parite. Spored magazinot "Wujork tajms", koj ima napraveno cela analiza na dejstvata koj Mozilo gi pravel vo bankata, vrabotenite vo Kantrivajd bile primorani da im vrtat na telefon na site postoe~ki klienti "za da se osiguraat deka se informirani za postoeweto na najpogodnite hipotekarni krediti". Isto taka, Mozilo gi prinuduval vrabotenite da izbiraat telefon-ski broevi od imenikot i da gi nudat uslugite na kompanijata na slu~ajno izbrani klienti. Izmamata "po slu~aen izbor ve izbravme" i vi gi nudime najpovolnite uslovi za hipotekarni krediti vo SAD ja potrese amerikanskata javnost. Mozilo uspea da gi nametne svoite uslugi i bankata prerasna vo eden od najgolemite hipotekarni zaemodavci. Hipotekarniot biznis na bankata bil do toj stepen rizi~en i somnitelen {to duri i ameri-kanskiot Kongres ja ocenil kako visokorizi~na, predupreduvaj}i go Mozilo deka raboti na granica so zakonot, {to moè da ima te{ki posledici kako za bankata, taka i za nego. No, laìraweto na uslovite za kreditite ne bila edinstvenata rabota koja bila somnitelna vo Kantrivajd. Site krediti koi bile nudeni na potencijalnite klienti bile prethodno smisleni od bankata, pa, taka site krediti bile so visoki kamati i obemni administrativni tro{oci, s$ so cel {to pove}e da se napolni kasata na kompanijata, a direkto-rite da dobijat najvisoki plati vo SAD, istaknuvaat od "Wujork tajms". Prezentiranite fleksibilni ka-mati za kreditite od 5,3% naj~esto dostignuvale dvocifrena brojka po istekot na prvite {est meseci od isplatata na kreditite.Spored analizata na dnevniot vesnik, celiot operativen sistem na Kantrivajd bil somnitelen. Od kompjuterskite sistemi koi avtomatski ja prikrivaat visokata kamatna stapka, pa do site os-tanati finansiski malverzacii koi bankata im gi pravela na kompanijata, uspeale da im nane-sat ogromna {teta na Amerikan-cite. Golem del od gra|anite ne moèle da gi vratat kreditite, a Kantrivajd postojano ja polnela listata na odzemeni imoti.Za vreme na najgolemiot bum na ovaa industrija vo SAD, od 2001 do 2006 godina, Mozilo dobil okolu 470 milioni dolari kako premija, koja bila so~ineta od godi{nite plati i bonusite koi si gi dodelil vo ovie {est go-dini. Vo ovoj period rabotata na Kantrivajd bila "pod lupa" na amerikanskoto Javno obvinitel-stvo i Komisijata za bezbednost i razmena na Wujor{kata berza.

POÊTOK NA KRAJOT Po pove}e od 40 godini pomi-nati vo vrvot na najuspe{nite kompanii od ovaa industrija, bankata po~nala da propa|a. Vo

2007 godina Bankata na Amerika kupila 16% od akciite na kom-panijata, za {to & isplatila okolu dve milijardi dolari. Vo isto vreme bankata bila primorana da ja povle~e kreditnata linija koja ja objavila, vredna 11,5 milijardi dolari. Toa prediz-vikalo ogromen pad na akciite i ponudilo u{te pogolem povod za podetalna istraga vrz raboteweto na Kantrivajd. Listata na prijateli {to ja otk-rila Komisijata za bezbednost i razmena na Wujor{kata berza, a bankata ja napravila za izdavawe krediti so beneficii na svoite bliski, vklu~uvala i nekolku politi~ki lideri, kako senatori i vraboteni vo Ministerstvoto za finansii. Vo tekot na raboteweto Mozilo postojano gi prodaval svoite akcii na Berzata od koi sobral 406 milioni dolari. Najspektaku-larna e proda`bata na li~nite akcii na Mozilo vo 2009 godina, samo edna godina pred Komisijata da go obvini za "insajdersko" trguvawe i izmama, preku koja Mozilo si stavil vo xeb okolu 129 milioni dolari. Po edna godina od obvinenieto, vo oktomvri 2010 godina, Mozilo us-peva da se dogovori so Komisijata i da ja izbegne zatvorskata kazna koja mu se zakanuva{e od ameri-kanskoto Javno obvinitelstvo. Toj & isplati na Wujor{kata berza kazna od 67,5 milioni dolari, a dobi i doìvotna zabrana za rabota na pozicija na direktor, bilo vo privatna ili vo dràvna kompanija. Spored spogodbata, Kantrivajd be{e primorana da isplati 20 milioni dolari od kaznata na Mozilo.Osnovana kako Kantrivajd kredit indastris (Countrywide Credit Indus-tries) vo Wujork, pred okolu 40 go-dini, od sinot na kasap od Bronks, Anxelo Mozilo i Dejvid Loeb od Wujork, koj po~inal vo 2003 go-dina, kompanijata stana ma{ina za davawe krediti vredna 500 milijardi, so 63.000 vraboteni, 900 filijali i akcii vredni 200 milijardi dolari. Vo poslednite deset godini akciite na bankata se zgolemija za 561%, zaklu~no so dekemvri minatata godina. Spored oficijalnite podatoci na Wujor{kata berza, Mozilo nema kupeno nitu edna akcija na ber-zata od 1987 godina, a sekoj den bil aktiven prodava~ na akcii. Otkoga bankata se pojavi na berzata, vo 1984 godina, Mozilo zarabotil 406 milioni dolari od proda`bata na negovite akcii. Denes toj s$ u{te poseduva 1,4 milioni akcii od Kantrivajd vo vrednost od 0,24 dolari za akcija ili vkupna vrednost od 29,4 milioni dolari.Spored ekspertite, Mozilo e eden od glavnite vinovnici za po~etokot na finansiskata kriza vo SAD.I pokraj ova, toj se najde na vtoroto mesto na listata najlo{i direktori vo amerikanskata isto-rija na biznis-magazinot "Ameri-kan siti" (American City Business Journal), koj ja objavuva sekoja godina na sopstveniot internet-portal portfolio.com. a Si-en en go smesti na listata "10 najbarani vinovnici za finansiskata kriza vo SAD."

prodolùva

nodnevna ekskurzija za studenti od Lej~ester, Velika Britanija. Ottoga{, Tomas Kuk prerasna vo ogromna grupacija. Pogolem del od kompaniite od turisti~kata industrija gi otkaàa

aran`manite vo Egipet poradi nasilnite protesti za smena na 30-godi{niot avtoritaren reìm na Hosni Mubarak. No, kompaniite se soo~ija so u{te poteòk predizvik od otkaùvaweto na aran`manite.

niot ìvot na pretsedatelot. Toa {to e dobro poznato za nego e deka imal discipliniran ìvoten stil, so detalno opredelen dneven raspored koj po~nuval u{te vo {est ~asot nautro. Poradi faktot deka nikoga{ ne pu{el cigari i ne piel alkohol, egipetskiot pretsedatel e eden od retkite pretsedateli koi imaat repu-tacija na lu|e so dobra kondicija, posveteni na zdraviot na~in na ìveewe. Vo osumdesettite godini od minatiot vek, koga Mubarak ja po~nal pretse-datelskata kariera, negovite bliski sorabotnici ~esto pati se àlele od negoviot raspored koj po~nuval so ve`bawe vo sala za ve`bawe ili so eden me~ skvo{.

Od voen veteran do pretseda- �tel na Egipet

Za vreme na negovoto vladeewe vo Egipet vladeeja zakoni za vonredna sostojba, koi na dràvnite pret-stavnici im dadoa mo`nost za prekr{uvawe na osnovnite ~ove~ki slobodi i prava. Pa, taka, Hosni Mubarak po prezemaweto na pozici-jata prodolìl da vladee so Egipet kako kvazivoen lider. Spored egi-petskata Vlada, avtoritarniot reìm bil neophoden i osobeno zna~aen za borbata protiv islamskiot teror-izam, koj s$ pove}e se intenziviral za vreme na negovoto vladeewe, ~ija naj~esta cel bil turizmot, kako najprofitabilna industrija.No, dali Egip}anite otsekoga{ go preziraa Hosni?!Se razbira deka ne. Vo tekot na negoviot mandat Mubarak uspeal da vospostavi nacionalna politi~ka stabilnost i ogromen ekonomski razvoj, poradi {to i najgolemiot del od negovite soìteli ja prifa-tile monopolizacijata vrz vlasta vo Egipet.

MUBARAK, SUZANA, GALAL I ALAJA "TE@AT" 70 MILIJARDI DOLARISpored britanskiot dneven vesnik "Gardijan", bogatstvoto na egipetskiot pretsedatel Hosni Mubarak i negovoto semejstvo se procenuva na 70 milijardi dolari. Pogolemiot del od bogatstvoto se nao|a vo {vajcarskite banki ili e vloèno vo nedvi`nosti vo Wujork, Los Anxeles i London. Isto taka, analiti~arite istaknuvaat deka Mubarak poseduva i nekolku luksuzni ku}i vo Egipet, a del od ovoj imot e ostaven vo nasledstvo na negovoto semejstvo.Amerikanskite i britanskite nau~nici tvrdat deka familijar-noto bogatstvo datira od vremeto koga Mubarak bil na ~elo na vozduhoplovnata slu`ba, kade {to imal ogromen benefit od rabotnata pozicija na koja gi sklu~uval voenite dogovori. Spored Doj~e vele, najbogat vo semejstvoto e sinot Gamal, pa tatkoto Hosni, vedna{ pod nego se nao|a i negoviot vtor sin Alaja, dodeka na posledno mesto, so bogatstvo od samo ~etiri milijardi dolari, se nao|a soprugata Suzana.Dokolku se to~ni pretpostavkite, toga{, Meksikanecot Karlos Slim so 53,5 milijardi i Bil Gejts so okolu 53 milijardi bi bile daleku zad Hosni na listata so najbogati li~nosti na svetot na magazinot "Forbs". Ogromnata korupcija vo Egipet, kako i biznis-zdelkite koi gi sklu~uvale pretsedatelot i negovoto semejstvo se glavnite pri~ini za ogromnoto bogatstvo na egipetskiot pretsedatel. Problemot e {to slu~ajot e ist so site arapski lideri koi ja koristat nivnata polo`ba vo avtoritarnite sistemi, pa preku korupcija i nelegalno koristewe na javnite resursi ostvaruvaat enormno visoka li~na dobivka, izjavi Ejmeni Xamal, profesor po politi~ki nauki na Univerzitetot Prinston vo intervju za amerikanskata televizija Ej-bi-si.

HOSNI MUBARAK:"Ovoj drag narod... ovde ìveev, se borev za nego i ja branev negovata zemja, suverenitetot i interesite. Na ova tlo }e umram. Mene }e mi sudi istorijata, kako {to im sudela i na drug-ite pred mene."

MUBARAK GO POÊSTIL FRANCUSKIOT PREMIERFrancuskiot pretsedatel, Niko-la Sarkozi, vo vtornikot im zabrani na ministrite da patuvaat nadvor od dràvata za vreme na praznicite. Patu-vawata na visokite dràvni slu`benici }e se odobruvaat so posebna dozvola od premierot i diplomatskoto oddelenie, istakna Sarkozi. Ova se dolì na izjavata na francuskiot premier, Fransoa Fijon, deka za novogodi{nite praznici so semejstvoto bil na krstosuvawe po Nil na smetka na egipetskiot pretse-datel, Hosni Mubarak. Isto taka, premierot istaknal deka Mubarak mu go pozajmil i negoviot privaten avion, a go platil i negovoto smestuvawe vo dràvata.

Duri po 25 godini vladeewe Muba-rak za prvpat po~uvstvuval priti-sok da ja poddrì demokratijata. No, propagiraweto na demokrati-jata vo Egipet ne bila nametnata od me|unarodnata zaednica, kako {to e slu~aj vo pomalku razvi-enite dràvi vo Evropa, tuku, naprotiv, demokratijata bila pobarana od egipetskiot narod. Sepak, bliskite relacii so najmo}nata zemja, Soedinetite Ameri-kanski Dràvi (SAD), & dade prostor na dràvata da interve-

nira, pa, taka, SAD stana glaven pobornik za demokratizacija na politi~kiot sistem vo Egipet.Mnogu poddrùva~i na reformata se somnevaa vo iskrenosta na vla-detelot-veteran koga izjavi deka go poddrùva moderniziraweto na politi~kiot sistem. Vodej}i se od izjavata na Mubarak deka nema povtorno da se kandidira za pretsedatel, SAD go zasili pritisokot vrz nego i se potpre na "tranziciskiot model" na mo}ta kon podemokratski sistem.

Hosni Mubarak so �soprugata Suzan i sino-vite Xamal i Alaja

Tie bea primorani da povle~at il-jadnici turisti zaglaveni tamu. "Situacijata vo Tunis i Egipet napreduva mnogu brzo, no, namesto da se smiri, protestite u{te pove}e se vlo{uvaat. Nie mora da se griìme za dobroto na na{ite klienti i za nivnata bezbednost", izjavi Meni Fontenla Novoa, izvr{niot direktor na Tomas Kuk. Toj najavi deka }e prodolàt i vo idnina vnimatelno da ja nad-gleduvaat situacijata. Spored podatocite na Svetska-ta turisti~ka organizacija za posetenosta na Mediteranskiot region, Egipet se najde na ~etvrtoto mesto, so 16 milioni posetiteli vo 2010 godina, a vo Tunis ima{e 10 milioni. Krizata ja ~ini egi-petskata ekonomija najmalku 310 milioni dolari dnevno. Politi~kite nemiri gi namalija prognozite za rast na ekonomijata vo Egipet vo 2011 godina od 5,3% na 3,7%.

Komentari / Analizi14 KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK



MARJAN PETRESKI,ekonomski istraùva~ i dobitnik na nagradata Ogla Radzyner od Centralnata banka na Avstrija


MARJAN PETRESKI,MARJAN PETRESKIekonomski istraùva~ i dobitnik nanagradata Ogla Radzynerod d Centrarr lnata banka na Avstrir jaj

UVOZNA "PERESTROJKA” ZA POGOLEM RAST

Vo 2010 godina, spored en o so 2009 godina, iz-vozot na stoki od Makedonija

se zgolemil za 22,7% (vo dolarska vrednost). Paraleln o so ova , deficitot na stokovata razmena se namalil za okolu 8,6% (vo apsolutni vrednosti), glavno zaradi toa {to vo istiot pe-riod uvozot porasnal za re~isi tri pati pomalku sporedeno so izvozot, odnosno za 8,1%. Ako na ova se dodade “plu-sot” na smetkata na us-lugi, toga{ moème da zaklu~ime – Makedonija, kako ekonomija vodena od izvozot, e na vistinskiot pat i brzo }e se vrati na stabilni stapki na rast i brzo }e ja namali nevrabotenosta. No, bi bilo premnogu dobro za posledniot zaklu~ok da bide vistinit. Kako mala i otvorena ekonomija, Makedonija e zavisna od nadvore{nata trgovija i permanentno generira deficit na trgovskoto saldo, koj{to blagodare-nie na mo{ne povolnite dvièwa kaj privat-nite transferi ({to gi vklu~uva doznakite {to doa|aat od na{ata di-jaspora) gi “spasuva” tekovnata smetka na platniot bilans i fik-sniot kurs na denarot. Za sre}a, privatnite transferi se pokaàa mo{ne otporni na global-nata kriza, no toa ne go podobri vpe~atokot deka tie se varijabilna i te{kopredvidliva kat-egorija. Taka, vo idealni uslovi, “lek” za vakvata situacija e generirawe trgovski suficit ili fi-nansirawe na defici-tot so stabilni izvori vo finansiskata smetka, odnosno stranski direk-tni investicii. No, i

ednoto i drugoto zvu~i pove}e apstraktno, barem vo momentalniot globalen ekonomski kontekst. Zatoa, da se vratime na izvozot i uvozot na stoki.Denovive vo javnosta provejuva tezata deka izvozot }e bide lokomo-tiva na ekonomskiot rast. Sekako deka podobru-vaweto na pobaruva~kata od na{ite tr govski partneri, prvenstveno Germani ja, zaedno so povolnite dvièwa kaj cenite na metalite }e zna~at podobri denovi za na{iot izvoz i voop{to za na{iot ekonomski rast. No, argumentot e validen s$ dodeka uvo-zot ne po~ne da raste so (po)brzo tempo i os-obeno vo kategoriite {to ja hranat finalnata, a ne intermedijarnata potro{uva~ka. Za vreme na edna pres-konferenci-ja za slobodnata trgovija so pretsedatelot Klinton, kanadskiot premier bil pra{an {to misli za “uvozot” na narkotici {to vleguvaat vo Kanada od SAD. Otkako malku podrazmislil, toj odgo-voril deka “toa, sepak, zna~i pove}e trgovija i povisok rast”. Po krat-ka ti{ina i ponekoja ironi~na nasmevka, Klin-ton se navednal i mu pot{epnal ne{to na pre-mierot. “Aaa, narkotici (drugs)”, izvikal toj, “mis-lev deka rekovte kamioni (trucks)”.Nastanot nema za cel da ja opi{uva ili da pravi sporedbi vo delot na crnata trgovija, iako e jasno kako taa moè da ja uni{ti ekonomijata. Glavnata poenta so istiot e vo delot na kamionite. Ako edna firma uveze kamion koj{to ne moè da go kupi na doma{niot pazar, bidej}i takov ne se proizveduva i nema

preduslovi na kratok rok da se proizvede, toga{ taa nabavka ja pravi za celite na svo-jot proizvodstven pro-ces – odnosno, za da moè svoite proizvodi nepre~eno da gi dosta-vuva do kupuva~ite. Ka-mionot }e sluì mnogu go-dini, sopstveniot prevoz }e go namaluva tro{okot na firmata i }e os-tava prostor za povi-soki plati i/ili povisok profit. ]e pridonesuva doma{niot BDP da se zgolemuva vo mnogu pos-ledovatelni periodi, a uvozot }e go zgolemi samo vo periodot na nabavka na kamionot. No, ako namesto kamion firmite uvezuvaat, na primer, pakuvan {e}er, dodavaat marà i go prodavaat vo marketite, toga{ toj }e se potro{i i }e ja podigne potro{uva~kata denes, no vo nieden posledo-vatelen period. Efekt vrz BDP re~isi i da nema, bidej}i toj {e}er ne sme go proizvele nie, tuku zemjata-izvoznik. Vo 2010 godina stavka-ta “uvoz na ma{ini i transportni uredi” se namalila za re~isi 10%! So toa, edna od glavnite pretpostavki za kontinu-iran i odr`liv rast ne e ispolneta. Ottuka, ne samo {to raste~kiot uvoz moè da ni ja namali “radosta” za rastot na izvozot, tuku moè i da ja pretvori vo farsa ako toj uvoz ja hrani potro{uva~kata (prim-erot so {e}erot), a ne investiciskiot proces na firmite (primerot so ka-mionot). Prestrojuvaweto na uvozot od “{e}er” kon “kamion” ostanuva odgo-vornost na ekonomskite politiki koi{to mora da se dizajniraat vni-matelno, so naglasuvawe na dolgoro~nata i sistem-skata komponenta. Veruvam deka re{enieto za vakov tip prestojuvawe leì vo opse`na progra-ma za poddrùvawe na prerabotuva~kata indus-trija. Zo{to ja spomenu-vam prerabotuva~kata industrija? Zatoa {to nie imame podnebje i rabotna sila koi{to se soodvetni za dejnos-tite od prerabotuva~kata industrija. Fiskalna-ta politika moè le-sno da ja s timulira prerabotuva~kata indus-trija da koristi doma{ni

Ako edna firma uveze kamion koj{to ne moè da go kupi na doma{niot pazar, toj }e pri-donesuva doma{niot BDP da se zgolemuva. No, ako namesto kamion, firmite uvezuvaat, na primer, pakuvan {e}er, efekt vrz BDP re~isi i da nema, bidej}i toj {e}er ne sme go proizvele nie, tuku zemjata-izvoznik. Prestro-juvaweto na uvozot od “{e}er” kon “kamion” ostanuva odgovornost na ekonomskite politiki

��

vlezni inputi – na prim-er, preku ovozmoùvawe pogolemi fiskalni ole-snuvawa pri ponizok ste-pen na uvozna zavisnost na edna firma. Ako edna firma za proizvodstvo na sokovi znae deka }e dobie pogolemo fiskalno olesnuvawe ako ja namali svojata uvozna zavisnost, namesto da uvezuva {e-}er od Kina }e se obrati vo fabrikata za {e}er vo Bitola. Fabrikaat }e go zgolemi svoeto proizvodst-vo, a bidej}i i samata znae deka }e dobie pogolemo fiskalno olesnuvawe pri pomala uvozna zavisnost, }e bara da otkupi {e-}erna repka od doma{nite zemjodelci. Zemjodelskoto proizvodstvo }e porasne. Vtoro, poddrùvaweto na fabrikite od preh-ranbenata, konzervnata, melni~kata, industrijata za sokovi, maslo i sl. }e go disperzira zemjodelskoto proizvodstvo na po{iroka osnova, pa, osven {to }e gi eliminira vi{ocite od nekoi proizvodi (tu-tun, jabolka, grozje), }e stimulira proizvodstvo na zemjodelski proizvodi za koi{to imame preduslovi, koi ne gi proizveduvame ili gi proizveduvame nedo-volno – {e}er, son~ogled, p~enica, ’r`... I, treto, }e se namali uvozot na ovie surovini i }e se eliminira ili ublaì vlijanieto na svetskite ceni na {e}erot i ìtarkite koi{to ja diktiraat cenata na doma{niot pazar i (vo momentov) sozdavaat infla-torni pritisoci vrz lebot, mlekoto, preraboteniot {e-}er, masloto za jadewe, koi doprva }e vr{at socijalen pritisok vrz gra|anite. Sevo ova povolno }e vlijae vrz deficitot na trgov-skoto saldo i/ili }e ostavi prostor da uvezeme pove}e kamioni, ma{ini, oprema, koi se preduslov za povi-sok stepen na obrabotka na proizvodite i, vo krajna linija, za povisok ekonom-ski rast vo idnina. Povisokiot ekonomski rast i ìvoten standard e na{ata krajna cel. Zame-nata na “neproduktivniot” uvoz so doma{no proizvod-stvo i ostavaweto pogolem prostor za “produktiv-nata” uvozna komponenta e mal del od mozaikot za postignuvawe na kra-jnata cel. Toa so sebe povlekuva podobra tek-ovna smetka i, sledstveno, porelaksiran ambient za vodewe makroekonomska politika, kako i restruk-turirawe na industrijata kon industrija so po{iroka proizvodstvena osnova i so pogolema dodadena vrednost. Potreben e mal napor za dizajnirawe na vakva sistemska merka i, sekako, mnogu istrajnost vo nejzinoto sproveduvawe.

Balkan / Biznis / Politika 15KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK

Hrvatskiot pretseda-tel, Ivo Josipovi}, koj u~estvuva{e na konfer-

encijata {to ja organizira{e porane{niot amerikanski pretsedatel Bil Klinton (Amerika na raskrsnica), potvrdi deka postoi golema mo`nost Klinton vo april da ja poseti Hrvatska.Porane{niot pretsedatel na SAD so grupa amerikan-

ski investitori bi trebalo da u~estvuva na trgovski i investiciski forum vo Du-brovnik, koj se organizira po povod tragi~noto zaginuvawe na amerikanskiot minister za ekonomija Ron Braun vo blizina na Dubrovnik pred 15 godini. Toga{ Braun vo funkcija na minister ja predvode{e amerikanskata delegacija, koja planira{e

da investira vo energetika, infrastruktura i turizam.

BIL KLINTON ]E UÊSTVUVA NA INVESTICISKIOT FORUM VO DUBROVNIK VO APRIL

HP PO^NUVA SO PROIZVODSTVO NA KOMPJUTERI VO TURCIJA

Hjulit-Pakard (HP) po~na so proizvodstvo na kom-pjuteri na ~ija etiketa

pi{uva “Izraboteno vo Tur-cija”, vo fabrikata vo ̂ orlu vo turskata oblast Tekirdag. Ertug Ajik, izvr{en direktor na HP-Turcija, vo sredata izjavi deka godi{no }e se proizveduvaat 2,4 milioni personalni kompjuteri, koi }e bidat distribuirani na

svetskite pazari.Ajik izjavi deka HP e najpro-davaniot kompjuterski brend vo Turcija vo poslednite osum godini, dodavaj}i deka kompanijata vo minatata go-dina prodala 546.265 kompju-teri na doma{niot pazar. Od 2002 godina navamu vo Turcija se prodadeni 17,8 milioni kompjuteri od bren-dot HP, dodade Ajik.

Toj zabeleà deka fabrikata vo ôrlu e izgradena so investicija od 60 milioni dolari, vo sorabotka so taj-vanskiot proizvoditel Fok-skon i izjavi deka fabrikata ima “strate{ko zna~ewe” za Turcija.Ajik naglasi i deka vo Tur-cija }e bide otvoren vtoriot centar za snabduva~kite sinxiri na HP vo Evropa.

FRIKOM ZEMA KREDIT OD 40 MILIONI EVRA

Me|unarodnata finansiska korpo-racija (IFC) & odobri kredit vo iznos od 25 milioni evra

na fabrikata za sladoledi i zam-rznati proizvodi Frikom. Kreditot e dodelen za zgolemuvawe na proizvod-stvenite kapaciteti na kompanijata. Paralelno, i Kredi agrikol banka & odobri kredit na Frikom vo iznos od 15 milioni evra. IFC i Kredi agrikol banka go pod-drùvaat hrvatski Agrokor, koj e sop-stvenik na Frikom, kako vode~ki agro-biznis i trgovska grupa i eden od naj-golemite investitori vo Jugoisto~na Ev-ropa, navedeno e vo soop{tenieto.“Agrobiznisot e prioritet na IFC vo Jugoisto~na Evropa, osobeno vo Srbija, kade {to mnogu kompanii mora da ja unapredat efikasnosta i da obezbedat dolgoro~na odr`livost za da se integriraat celosno na ev-ropskiot pazar”, izjavi direktorot na IFC za Bliskiot Istok, Severna Afrika i Ju`na Evropa, Dimitris Ciciragos.


HRVATSKA E BLAGO RIZI^NA ZEMJA

Hrvatska e smestena me|u zemjite so blag rizik na investirawe poradi namalenite kreditni

aktivnosti na bankata, zgolemeniot broj ste~ai i slaboto ekonomsko zazdravuvawe.Izve{tajot na bonitetnata ku}a Dani Bredstrit (Dan end Bredstrit) naveduva deka agencijata Standard i Purs (Stan-dard & Poor’s) poradi slabata fiskal-na politika go namalila dolgoro~niot rejting na Hrvatska od BBB na BBB-, so {to zemjata e smestena na dnoto na investiciskiot stepen.D&B vo izve{tajot naveduva deka ne e sigurna deka hrvatskata Vlada }euspee da ja ograni~i dràvnata potro{uva~ka ovaa godina. Na krajot, D&B vo svojot izve{taj naveduva deka hrvatskata Vlada, i pokraj smenata na nekolku ministri, i ponatamu gubi na svojata popularnost.

HRVATSKA SO 66% ]E SUBVENCIONIRA KUPUVAWE PRV NEDVI@EN IMOT

Dràvata so 66% }e ja subven-cionira kamatnata stapka na stanbenite krediti za kupuvawe

prv nedvièn imot, so toa {to kredi-tot ne smee da bide pogolem od 100.000 evra. Subvenciite }e vaàt za stanovi nova gradba, so najvisoka cena od 1.900 evra po kvadraten metar.Ova go sodràt izmenite na Zakonot za pottiknuvawe na proda`ba na stanovi, so koj se nastojuva da se pottikne pazarot na nedvi`nosti, koj slednata sedmica vleguva vo proce-dura. Maksimalnata kamatna stapka e 5% godi{no i ostanuva fiksna vo prvite ~etiri godini, uslovot za kupuvawe novogradba ~ija najvisoka cena po kvadrat e 1.900 evra. Vo praktika, toa zna~i deka gra|anite vo prvite ~etiri godini od stanben kredit }e pla}aat samo 1,7% kamata, no mo`no e i pomalku. Me|utoa, dràv-nata subvencija ne e nepovratna. Sub-vencioniraniot iznos korisnicite na vakviot kredit na dràvata }etreba da & go vratat po negovoto is-tekuvawe, i toa vo rok od 60 meseci, pri {to vo po~etokot se planira beskamatno vra}awe. Planirano e subvenciite da po~nat u{te vo tekot na godinava.

Balkan / Biznis / Politika16 KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK

Dràvnata osigu-ritelna kompanija Hrvatsko kreditno osiguruvawe (HKO), koja raboti vo ram-

kite na Hrvatskata banka za obnova i razvoj (HBOR), }e im nudi na kompaniite osiguruvawe na naplata na pobaruvawa za isporaka na stoki i uslugi vo zemjata i vo stranstvo. HKO na svoite klienti im dava usluga za osiguruvawe na kratkoro~ni pobaruvawa od politi~ki i komercijalni rizici, so rok od 180 dena do edna godina.Moè da se osiguruvaat site oddelni kompanii za sekoja isporaka oddelno, osven tie za koi osiguritelot }e proceni deka ne se kreditosposobni.

Komercijal-nite rizi-ci opfa-}aat ne-uspe{no zavr{e-no za-plenu -

vawe na predmeti na dol`ni-kot, otvorawe ste~aj ili likvidaciska postapka, zak-lu~en dogovor nadvor od sudot, prodolèno nepla}a-we. Za politi~ki rizici sesmetaat vojni i sli~ni voeni slu~uvawa, pobuni i revo-lucii i moratorium na nepla-}awe. Politi~kiot rizik ne gi opfa}a zemjite-~lenki na Organizacijata za ekonomska sorabotka i razvoj (OECD).Se osiguruva najmnogu 85% od iznosot na pobaruvawata. Neosigureniot iznos od poba-ruvaweto pretstavuva udel

na osigurenikot vo {tetata. Premijata na osiguruvawe, po pravilo, se presmetuva i napla}a mese~no vrz ostvare-niot promet so kupuva~ite.So cel da im ponudi kom-pletna usluga na hrvatskite stopanstvenici, HKO osnova i firma-}erka, Poslovni info servis, ~ija osnovna zada~a e procenka na rizikot i ocenka na kreditnite sposob-nosti (bonitet) na delovnite subjekti. Ova na klientite im nosi brojni prednosti, kako, na primer, bezbednost pri naplata i izlez na novi

pazari, mo`nost za odobru-vawe proda`ba so odloèno pla}awe i fokusirawe na rastot, a so toa i zgolemu-vawe na konkurentnosta.“Veruvame deka ovaa usluga }e pomogne da se ohrabrat hrvatskite kompanii da izlezat na stranskite pazari. Kako {to vidovme od prim-erot na globalnata finan-siska kriza i momentnata sostojba vo Egipet, rizici postojat i uslugata osiguru-vawe naplati na pobaruvawa e mnogu potrebna. Ovaa usluga pridonesuva za podobruvawe na plate`nata disciplina i op{tata likvidnost vo stopanstvoto. Rastot na bruto-doma{niot proizvod (BDP) vo Hrvatska ne e moèn bez jaknewe na izvoznite na-pori. Zatoa, sekojdnevno }e im bideme na usluga na site hrvatski stopanstvenici za da moàt da gi ostvarat svoite delovni celi”, izjavi pretse-

datelot na Upravniot odbor na HKO, Edvard Ribari}.Polisite za osiguruvawe na HKO na osigurenicite moàt da im posluàt i kako garan-cija koga }e baraat odobru-vawe finansiski sredstva od banki ili faktoring-ku}i. Hrvatsko kreditno osiguru-vawe e akcionersko dru{tvo za osiguruvawe vo koe 49% se sopstvenost na avstriskata izvozna kreditna agencija

Esterrajhi{e kontrolbank akciengezel{aft (OeKB), a 51% na HBOR. So rabota po~na vo juli minatata godina. Dosega ostvari bruto-premija od 209.000 evra. Vo HBOR procenuvaat deka pobaruva~kata za osiguru-vawe na izvozni pobaru-vawa vo idnina }e raste i o~ekuvaat HKO da ostvari dobivka vo ~etvrtata godina od svoeto rabotewe.

Dràvnata osiguritelna kompanija Hrvatsko kreditno osiguruvawe na svoite klienti im dava osigu-ruvawe na kratkoro~ni pobaruvawa od politi~ki i komercijalni rizici, so rok od 180 dena do edna godina

��

Sudot vo Strazbur i zatvorot kade {to e pritvoren

porane{niot hrvatski premier, Ivo Sanader, vo sredata bea temelno prebaruvani celi {est ~asa.Hrvatskite mediumi javuvaat deka policija-ta barala mobilni telefoni, droga, oru`je, a potvrdeno e deka e pretresena i }elijata na

Sanader.“Stanuva zbor za rutin-ska kontrola koja be{e najavuvana pod-olgo vreme”, izjavi za avstriskiot vesnik "Kronen cajtung" polk-ovnikot Detmar Knebel, dodavaj}i deka akcijata bila strogo ~uvana tajna. Od akcijata bea iznenadeni i advokati-te, na koi vo tekot na

denot im be{e zabranet pristapot do klientite.Knebel izjavi deka okolu 30 policajci go prebaruvale sekoj agol od zatvorot i sudot, po~nuvaj}i od kujnite, rabotilnicite, pa s$ do zatvorskite }elii. Toj ne saka{e da ot-krie dali ne{to e pronajdeno vo akcijata, samo dodade deka bila uspe{na.

PRETRES NA ]ELIJATA NA SANADERGRCIJA DA PREZEME DOPOLNITELNI EKONOMSKI MERKI

Eksperti na Evropskata komisija (EK), Evropskata centralna banka (ECB)

i Me|unarodniot monetaren fond (MMF), koi gi zavr{ija proverkite za ispolnuvaweto na programata na Kabinetot pred da bide odobrena sled-nata tran{a od 15 milijardi evra vo mart, od Vladata vo Atina pobarale dopolnitelni ekonomski merki do 2015 godina, objavuvaat vesnicite vo Grcija.

Vesnikot "Vima" objavuva deka ekspertite na trite institucii predloìle raspored za izvr{uvawe na obvrskite za namaluvawe na deficitot i deka celta e buxetskiot deficit da bide namalen od 17 milijardi evra, kolku {to }e bide na krajot na 2011 godina, na tri milijardi evra do krajot na 2015 godina. "Trigodi{na programa za 14 milijardi evra” e naslov vo

"Etnos", {to alarmira za novi merki po istekuvaweto na memorandumot od maj minatata godina, vrz osnova na koj dràvata po~na da do-biva zaemi od 110 milijardi evra za izlez od krizata. Vesnikot "Ta nea" go citira ministerot za finansii, koj veli deka nema da ima pove}e namaluvawa na pla-tite i penziite, nema da se zgolemuva DDV i nema da se namali kupoproda`bata.

ELENA JOVANOVSKA

NOVA USLUGA OD HRVATSKO KREDITNO OSIGURUVAWE

KOMPANIITE DOBIJA GARANCIJA ZA NAPLATA NA PRODA@BATA

KOMERCIJALNI RIZICI:neuspe{no zavr{eno zaplenuvawe na predmeti na �dol`nikototvorawe ste~aj ili likvidaciska postapka �zaklu~en dogovor nadvor od sudot �prodolèno nepla}awe (osiguruvawe od ovoj rizik �mora posebno da se dogovori)

POLITI^KI RIZICI:vojni i sli~ni voeni slu~uvawa �pobuni i revolucii �moratorium na nepla}awe �

[TO E KREDITNO OSIGURUVAWE?Nikoj ne saka da gubi pari. No, tokmu toa se slu~uva koga kupuva~ot }e prestane da gi pla}a svoite obvr-ski. Duri i kupuva~ot komu mu veruvate i so kogo so-rabotuvate so godini moè da padne vo problemi i daprestane da vi pla}a. Nepla}aweto moè da ima mno-gu lo{i posledici vrz ponatamo{noto rabotewe na va-{ata firma. Nie ve osiguruvame tokmu od toa, stoi nainternet-stranicata na HKO. Nepla}aweto, osven dire-ktni tro{oci vklu~uva i indirektni, {to moè nega-tivno da vlijae vrz likvidnosta i rentabilnosta na firmata. Takvi tro{oci se, na primer, dopolnitelni merki za naplata na pobaruvawa, dopolnitelno zadol-ùvawe poradi premostuvawe na nelikvidnost itn...

EDVARD RIBARI] PRETSEDATEL NA HKO

Veruvame deka ovaa usluga }e pomogne da se ohrabrat hrvatskite kompanii da izlezat na stranskite pazari. Kako {to vidovme od globalnata finansiska kriza i sostoj-bata vo Egipet, rizici postojat i uslugata osiguruvawe naplati na pobaruvawa e mnogu potrebna. Ovaa usluga pridonesuva za podobruvawe na plate`nata disciplina i op{tata likvidnost vo stopanstvoto.

K O M E R C I J A L E N O G L A S K O M E R C I J A L E N O G L A S

TOP 100

ZA SITE INFORMACII JAVETE SE NA:TEL. 02 2551 441 LOK 102 LICE ZA KONTAKT: JASMINA SAVOVSKA TRO[ANOVSKIILI ISPRATETE E-MAIL NA: [email protected] KAPITAL MEDIA GROUP DOOP-FAH 503 1000 SKOPJETEL. 02 2551 441; FAKS. 02 2581 440

VO FEVRUARI I MART ^ITAJTE VOSPECIJALNI PRILOZI

TRANSPORT I LOGISTIKA

BANKI OSIGURUVAWE I LIZING GRADE@NI[TVO

Svet / Biznis / Politika18 KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK

Dodeka izvr{niot direk-tor na Londonskata ber-za so svojot kolega od Ka-

nada go dogovara{e spoju-vaweto so berzata TMX Group vo Toronto, so cel da krei-raat nov “globalen centar na mo}” vo berzanskiot biznis, nivnite daleku pogolemi ri-vali “zagovaraa” da im gi ukradat pette minuti slava. So otkrivaweto na planovite za spojuvawe na Wujor{kata berza (NYSE Euronext) i Ger-manskata berza (Deutche Borse), so {to }e nastane najgolemata berzanska grupacija na svetot, britansko-kanadskite planovi ostanaa vo senka. Ovie posledovatelni najavi za spojuvawa na berzite predupreduvaat deka doa|a nov bran konsolidacija na globalnite pazari. Posled-noto golemo soedinuvawe na svetskite berzi se slu~i pred pet godini koga NYSE Euronext nastana preku spojuvaweto na berzite NYSE i Euronext, so {to se rodi mreà na panevropska razmena. Toga{, istovremeno berzata od ̂ ika-go, Chicago Mercantile Exchange go “progolta” svojot rival od drugata strana na gradot, Chicago Board of Trade. Dokolku se postigne dogovor i istiot bide odobren od regu-

latorite, soedinetata berza od NYSE Euronext i Deutche Borse }e trguva so najmnogu akcii i fju~ersi od koja bilo druga berza na svetot. Ova spojuvawe moè da bide kul-minacija na ednodeceniskata potraga na berzite niz svetot po novi pazari koi }e im donesat rast. Berzite, generalno, se biz-nisi so fiksirani tro{oci, pa {to pove}e privlekuvaat trgovci od celiot svet i go pro{iruvaat nivniot doseg, tolku pove}e “pravat pari”.

No, ovojpat vo spojuvaweto na berzite postojat novi pravila. Od izbuvnuvaweto na finansiskata kriza vo 2008 godina se promenija mnogu ne{ta vo regulatornata politika naso~ena kon berzite i klirin{kite ku}i. Promeneti se golem del od pravilata za razmena na finansiski derivati, posebno vo SAD, kako na~in da se za{titi finansiskiot sistem od golemite bankroti, kako toj na Leman braders vo 2008 godina. Pogolem del od ovie

pravila se voveduvaat i vo Evropa. Ovie promeni doneka-de baraat restrukturirawe na berzanskiot biznis. Imeno, NYSE Euronext se obiduva da izgradi nova klirin{ka ku}aza finansiski derivati vo SAD, dodeka Deutche Borse se obiduva da vovede sli~en biznis vo Evropa. Istiot model od SAD na novi regulativi se implementira{e i vo Evropa, po usvojuvaweto na takanare~enite Majfild pravila, koi se naso~eni pro-tiv formiraweto na berzanski monopoli. Spored Svetskata berzanska federacija (WFE), so spojuvaweto na Londonska-ta berza i Torontskata berza bi se sozdala berza koja po vrednosta na izlistani kompanii bi bila vtora vo svetot po NYSE Euronext, kako i osma po kombinirana pazarna kapitalizacija. Dokolku se spojat ovie dve berzi, }e nastane tretata transatlantska berza po NYSE Euronext i Nasdaq OMX i najgolema svetska berza za trguvawe na energensi i surovini. Na Londonskata berza se nao|aat rudarski giganti kako Rio Tinto i Xstrata, dodeka na berzata vo Toronto se nao|aat okolu 19.000 ener-getski i rudarski kompanii koi samo minatata godina izdale akcii vo vrednost od okolu 29 milijardi dolari.

Eden den po najavata deka Londonskata berza i berzata vo To-ronto }e se spojat, nivnite daleku pogolemi rivali, Wujor{kata i Germanskata berza najavija spojuvawe. Ekspertite predupreduvaat deka doa|a nov bran konsolidacija na globalnite pazari

��

BRAN SPOJUVAWA

SVETSKITE BERZI FORMI-RAAT NOVI CENTRI NA MO]

Pretsedatelot na german-skata centralna ban-ka Bundesbank, Aleks

Veber, nema da se kandidira za pretsedatel na Evropskata centralna banka (ECB) vo oktomvri godinava, koga mu istekuva mandatot na @an-Klod Tri{e, istaknuvaat od Rojters.Veber, koj e eden od na-jgolemite borci so zgoleme-nata inflacija koja ja "trese" Evropa, be{e najgolem favor-it za naslednik na funkcijata

na Tri{e. Toj se odlu~i na ovoj ~ekor koga germanskata vlast go informirala deka ja nema poddr{kata od os-tanatiot del od Evropa. Na povlekuvaweto na Veber od listata so kandidati za pretsedatel na ECB najostro reagira{e kancelarot Angela Merkel, koja izjavi deka }egi vloì site mo`ni na-pori da go zadrì Veber na listata so kandidati. Bundesbank odbi da ja ko-mentira postapkata na Veber.

"Ne ja komentiram odlukata na Veber. Samo znam deka Germanija saka Tri{e da go nasledi "silen kandidat, po mo`nost Germanec”, izjavi [tefen Zajbert, portparol na germanskata Vlada.Od bliski germanski izvori na Rojters se doznava deka postoi ogromna mo`nost Veber da se povle~e i od funkci-jata pretsedatel na Central-nata banka na Germanija, po istekot na negoviot mandat vo april 2012 godina.

ALEKS VEBER SE OTKA@A OD TRKATA ZA PRETSEDATEL NA ECB Tehnolo{kiot gigant

Epl (Apple) po~na da raboti na noviot

model na svojot tablet-kompjuter Ajpad (iPad), potvrduva "Volstrit ùr-nal". Noviot Ajpad }e bide potenok i polesen od prvi~niot model, a }e sodrì i silen grafi~ki procesor, no i pogolema memorija. Novitet vo dizajniraweto na noviot model e pred-nata kamera so koja na

korisnicite }e im se ovozmoì koristeweto na uslugata videokonferen-cija. Se o~ekuva cenata na noviot model da bide pribli`no ista so cenata na postoe~kite modeli. Ajpad vo Soedinetite Amerikanski Dràvi (SAD) se prodava od 499 do 829 dolari, zavisno od modelot. "Volstrit ùrnal" doznava deka kako i mnogu drugi dosega{ni proizvodi na

Epl i Ajpad 2 }e se sosta-vuva vo kineskata fab-rika Fokskon. Spored oficijalnite po-datoci na Epl, Ajpad se prodal vo 7,33 milioni primeroci vo posledniot kvartal od 2010 godina.Analiti~arite na istraùva~kata kompanija Pajper Xefri procenuvaat deka ovaa godina }ese prodadat najmalku 27 milioni Ajpad kompjuteri, istaknuvaat od "Volstrit ùrnal".

APPLE PO^NA SO PROIZVODSTVO NA IPAD 2

“Ju`nite Kurilski Ostrovi, za koi Moskva vodi teritorijalen spor so Tokio, se integralen del od teritorijata na Rusija i nejzin strate{ki region. Bezuslovno, nie bi sakale da razvivame dobrososedski odnosi so site sosedi, vklu~uvaj}i i sorabotka na niza objektivi za ostrovite.”

DMITRIJ MEDVEDEVpretsedatel na Rusija

� DVA, TRI ZBORA“Obvinenijata protiv mene za zloupotreba na slu`benata polo`ba i za seks so maloletna prostitutka se odvratni i neosnovani, a obvinitelstvoto gi naru{uva zakonite i izleguva nadvor od svojata jurisdikcija.”

SILVIO BERLUSKONIpremier na Italija

“Site stimulativni paketi za namaluvawe na krizata vo 2008 i 2009 godina }e bidat ukinati. Poradi fin-ansiskata kriza, mora da sk-ratime dopolnitelni 30 mili-jardi dolari. Samo taka }e gi namalime dràvnite tro{oci i }e se borime protiv raste~kata inflacija.”

GVIDO MANTEGAminister za finansii na Brazil

VASE [email protected]

Svet / Biznis / Politika 19KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK

Zaslepen od razvo-jot na bogatite i razvieni ekonomii vo Evropa, Me|u-narodniot mon-

etaren fond (MMF) ne prezema ni{to za da ja spre~i finansiskata kriza koja po~na vo 2008 godina. Iako od MMF znaele deka na Evropa & se zakanuva fiskalniot kolaps, ne gi predupredile liderite na zemjite od evrozonata i Evropskata unija (EU), se veli vo izve{tajot na Nezavisnoto telo za istraùvawe i nezavisna procenka na rabotata na Fondot. Liderite na golemite i mo}ni ekonomii bile uvereni deka krizata za nivnite dràvi ne e za-kana, pa poradi toa gi ig-norirale site jasni znaci koi predupreduvale deka na Evropa moè da & se slu~i finansiska kriza. "Razvienite dràvi imaat ogromno poznavawe na monetarnata i regulator-nata politika, pa poradi toa ja isklu~ile mo`nosta tie da bidat inicijatori

na finansiskata kriza", se potencira vo izve{tajot. Spored izve{tajot, ne-dostigot od soodvetno vnatre{no upravuvawe na MMF i pottikot za zgolemena sorabotka i javno debatirawe na prob-lemite, kako i nepovrzu-vaweto na signalite koi go inicirale po~etokot na krizata, se samo eden del od pri~inite poradi koi se slu~i monetarnata kriza vo Evropa. Glavni vinovnici za krizata bile politi~kite ograni~uvawa na del od evropskite lideri, naveduva nezavis-noto telo.

MMF NE JA ANALIZ-IRAL SOSTOJBATA VO RAZVIENITE EKONOMII

Poradi vlijanieto na ugledot i stru~nosta na odredeni dràvi, funk-cionerite na MMF ne pomislile da ja istraàt nivnata monetarna i regulatorna politika. Osven toa, vo razvienite ekonomii pretstavnicite na MMF imale ograni~en pristap do bankarskite podatoci, {to bilo nedo-volno za otkrivawe na fakti~kata sostojba na finansiskiot pazar, se

potencira vo izve{tajot.Vo nego se postavuva i pra{aweto zo{to pobogatite ekonomii bile isklu~eni od "testovite na ranlivost" na MMF, koi sluàt za identifikacija na dràvite koi se skloni na krizi, za razlika od razvojnite ekonomii, kade {to testiraweto bilo izvr{eno.Od istragata, Nezavis-

noto telo za istraùvawe i nezavisna procenka na rabotata na Fondot zaklu~ilo deka MMF generalno gi poddrùval stavovite na Soedine-tite Amerikanski Dràvi (SAD), Velika Britanija i nekoi drugi dràvi, po-radi misleweto deka ovie dràvi imaat stabilen, zdrav i otporen na krizi, monetaren i regulatoren

sistem, {to se pokaà deka e sosema sprotivno.

DOMINIK [TROS-KAN JA PRIZNA VINATA

"Fakt e deka MMF deluva{e prebavno i deka nenavremeno i neefektivno reagira{e na sostojbata pred krizniot period. Mora da go priznaeme porazot", izjavi Dominik [tros-Kan, direktor na MMF. No, se pofali deka

MMF imal i s$ u{te ima ogromno vlijanie vrz mehanizmite so koi Evropa se spravuva so monetarniot kolaps. Za toa e dokaz na{eto u~estvo vo spasuva~kiot fond, koj dosega im pomogna na na-jvisoko zadolènite dràvi Grcija i Irska, istakna [tros-Kan. So zdruèni sili, spasuva~kiot fond na EU i MMF iznesuva 440 milijardi evra, a najèstokata debata me|u evropskite lideri koja se odviva vo momentov e za dopolnitelno zgolemuvawe na ovoj fond. "Vedna{ {tom ja prepoz-navme krizata po~navme so strukturni reformi na MMF, so koi }e se ovozmoì pogolema efikas-nost na finansiskiot nadzor na dràvite od evrozonata i EU. Podobru-vawata ve}e se voo~livi", potvrdi [tros-Kan i istakna deka predupredu-vaweto od nezavisnoto telo treba da se sfati kako pottik za usvojuvawe na alternativni pogledi na situacijata, ne samo vnatre vo strukturite na MMF, tuku i vo cela Evropa.

� SVET 0-24 �

...POVTORNO PROTESTIIndijcite se bunat za visokata cena na hranata

Nekolku iljadnici aktivisti na opoziciskata partija vo Indija protestiraa vo Wudelhi poradi zgolemuvaweto na

cenata na osnovnite prehranbeni proizvodi na rekordno nivo vo poslednite tri godini.

...PRAZNI^NA [OPING-TRESKAKinezite gi predizvikuvaat Amerikancite

Sedumdnevniot praznik za kineskata Nova godina, poznat i kako Zlatna nedela, e eden od najgolemite potro{uva~ki

periodi vo Kina. Ovaa godina Kinezite gi nadminaa Ameri-kancite, so toa {to potro{ile 61,3 milijardi dolari.

VISTINATA NA VIDELINA

MMF GI IGNORIRAL PREDUPRE-DUVAWATA ZA KRIZA VO EVROPA�� Istragata na Nezavisnoto telo za istraùvawe i nezavisna procenka na rabotata na Fondot pokaà

deka zaslepeni od sostojbata na razvienite ekonomii, MMF gi ignoriral signalite koi navestuvale deka na Evropa & se zakanuva monetaren kolaps

BORO MIRÊSKI

...UNI[TENA UMETNOST!Izgorea kostimite za karnevalot vo Rio

Vo golem poàr uni{ten e Samba Siti, del od Rio de @a-neiro kade {to se izrabotuvaat kostimite za pro~ueniot

karneval vo ovoj grad.

Feqton20 KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK

Nekoi lu | e s e rodile bogati, drugi, pak, ja ne-male taa sre}a. No, da ne zabo-

ravime, s$ u{te ìveeme vo svet vo koj sekoj moè da stane uspe{en i pokraj lo{iot po~etok. A mili-jarderite koi po~nale od nula definitivno se in-spiracija za sekogo. Fakt e deka so naporna rabota, sposobnost za vodewe bi-znis, re{itelnost, is-trajnost i pametni odluki duri i obi~nite lu|e moàt da stanat

PETAR [email protected]

GO OSVOI KOMPJUTERSKIOT SVET, PA ]E GO SPASUVA ÔVE[TVOTO

NAJPOZNATITE SVETSKI MILIJARDERI KOI PO^NALE OD NULA: BIL GEJTS

PRIKAZNI OD WALL STREET

Glavniot izvr{en direktor na Nokia (Nokia), Stiven Elop, koj minatata godina vo kompanijata dojde

od Majkrosoft (Microsoft), denovive do site vraboteni na kompanijata isprati brutalno iskren dopis vo koj bukvalno priznava deka momentalnata sostojba vo ovoj tehnolo{ki gigant e beznade`na. Otkako ovoj negov dopis stigna vo

racete na mediumite i do javnosta, mnogumina go pofalija i mu se voshi-tuvaa na vakvite hrabri zborovi da ja prikaè realnata slika vo kom-panijata bez nikakvi izvrtuvawa na okolnostite vo koi se nao|a Nokia. Tie komentiraat deka tokmu i pri~inata za negovo doa|awe vo ovoj gigant e da go “rastrese” i razbudi od negovata pospanost, pri

{to mora da se priznae deka i mu uspea da go napravi so ovoj iskren dopis, pa, ottuka moè da se kaè deka upravata na kompanijata go dobi toa {to go posakuva{e.Denovive vo javnosta s$ poo~igleden stanuva faktot deka Epl (Apple) s$ pove}e go zazema pazarot vo mobilnata telefonija, koj nekoga{ & pripa|a{e na Nokia osobeno vo delot pa-

metni telefoni. Za razlika od nego, Nokia postojano poleka zaostanuva zad svojata konkurencija. Za toa zboruva i podatokot deka Android (Android) na Gugl (Google) za prv pat go nadmina Simbian (Symbian) softverot za mobilna tele-fonija na Nokia. So toa Nokia, koja vo ~etvrtiot kvartal od minatata godina ispora~a okolu 31 milioni mobilni telefoni, {to e

[EFOT NA NOKIA: SI

Moète da zamislite deka prvoto rabotno mesto na Gejts bilo kompjuterski programer? Da, kako takov rabotel vo kompanijata TRW vo tekot na zavr{nata godina od srednoto u~ili{te. Denes, faktot deka toj e eden od najbogatite lu|e vo svetot e dokaz deka navistina moè i da se isplati da se bide kompjuterski genij

najbogatite lu|e vo svetot e dokaz deka navistina moè i da se isplati da se bide kompjuterski genij. Kako i da e, taa mo`nost Gejts im ja prepu{ti na vrabotenite vo negovata kompanija, a toj, pak, pred pomalku od tri godini se otkaà od sekojdnevnite obvr-ski vo Majkrosoft so cel da se fokusira na negovite fi-lantropski stremeì zaedno so negovata sopruga, Melinda. Nivnata fondacija Bil i Me-linda Gejts (The Bill & Melinda Gates Foundation) raboti na podobruvawe na edukacijata, na borba so gladot i razvoj na medicinski vakcini.

ÛDOTO OD DETE [TO STANA DIREKTOR

Iako rodenoto ime na ovoj milijarder e Vilijam Henri Gejts Treti, toj voop{to ne e potomok na nekoja carska loza. Roden e to~no eden den pred republi~kiot praznik na porane{nata Jugoslavija, vo 1955 godina vo Sietl, a toa {to e interesno od negovoto rano detstvo e podatokot deka osobeno mnogu ja sakal igrata Monopol. Tatkoto na Vilijam bil advokat, no Gejts odrùval pobliski rel-acii so negovata majka, koja po kratkata kariera kako u~itelka po~nala so slu`ba vo bordot na direktori na Prv me|udràven bankarski sistem (First Interstate BancSys-tem) (osnovana od nejziniot dedo) i Junajted Vej. Raka na srce, funkciite na roditelite ne zna~ele mnogu za maliot Bil, koj osobeno uìval vo ~itawe enciklopedii, {to podocna po~nalo mnogu da gi zagriùva negovite roditeli, koi se pla{ele deka }e os-tane samotnik.Od ovaa distanca, moème da kaème deka patot do uspehot na Gejts mu se pokaàl u{te na negovi 13 godini. Tokmu na taa vozrast toj se zain-teresiral za kompjuterskata nauka, pa istovremeno ja napi{al i prvata kompjut-erska programa vo ìvo-tot - kompjuterska verzija na igrata “iks-nula”. Ovoj detaq be{e iskoristen vo eden holivudski film vo koj nekoj “vunderkid” gi nad-mudri originalnite tvorci na internet-mreàta, visokite stru~waci vraboteni vo voen-ite sili na SAD. Bez ogled na ovaa navistina male~ka sli~nost so filmskiot lik, i Gejts se pokaàl kako “vunderkid”. Barem vo sred-noto {kolo, koe go zavr{il

milijarderi.Po~nuvaj}i od ovoj broj na “Kapital” }e se zapoznaeme so milijarderite koi ne se rodile “so srebrena laìca vo ustata”, tuku stanale gole-mi blagodarenie na nivnata re{itelnost i inteligencija. Onie koi ne gi nasledile

parite {to denes se vrtat okolu

niv, kako Vo-ren Bafet i M a j k l

Blumberg, tuku so te{kotii se iska~uvale kon vrvot. A tamu, bez somnevawe e i prviot milijarder od na{ata lista - Bil Gejts. Softverski-ot vizioner denes e vtoriot najbogat ~ovek vo svetot, {to go potvrdi i minatogodi{nata lista na “Forbs”. Negovata “cena” s$ u{te raste za 13 milijardi dolari godi{no, otkako akciite na Majkrosoft porasnaa do 50% vo minative 12 meseci, a vrednosta na in-

vesticiite od negovata inves-ticiska i holding-kompanija Kaskejd investments (Cascade Investments LLC) navistina nababrija. No, dokolku nekoj misli deka samoto toa {to e pretsedatel na bordot i os-nova~ na Majkrosoft go pra-vat bogat }e bide iznenaden od podatokot deka pove}e od 60% od bogatstvoto na ovoj neumoren pretpriema~ e na-dvor od kompanijata {to ja vodi. Negovite investiciski

potfati vklu~uvaat hoteli êtiri sezoni, meksikans-kanskiot multimediski kon-glomerat Televiza, pa i Auto nej{n, najgolemiot prodava~ na avtomobili vo SAD. I moète da zamislite deka prvoto rabotno mesto na Gejts bilo kompjuterski programer? Da, kako takov rabotel vo kompanijata TRW vo tekot na zavr{nata godina od srednoto u~ili{te. Denes, faktot deka toj e eden od

�� “Prviot Ajfon e izlezen na pazarot vo tekot na 2007 godina, a nie vo kompanijata s$ u{te nemame nitu eden proizvod pribli`no dobar kako ovoj telefon. Androidot se pojavi pred samo dve godini, a ovaa nedela ja prezedoa na{ata vode~ka pozicija na pazarot na pametni telefoni. Navistina ~ovek da ne moè da poveruva”, kritikuva Elop

� “Imavme nekolku serii vistinski“Imavme nekolku serii vistinski proma{uvawa vo inovaciite. proma{uvawa vo inovaciite. Tie inovacii ne uspevavme Tie inovacii ne uspevavme navreme da gi plasirame na navreme da gi plasirame na pazarot”, veli izvr{niot dire- pazarot”, veli izvr{niot direktor na Nokia, ktor na Nokia, STIVEN ELOPSTIVEN ELOP..

11� BIL GEJTSBIL GEJTS - ~ovekot koj “teì” 53 milijardi dolari - ~ovekot koj “teì” 53 milijardi dolari

Feqton 21KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK

vo 1973 godina i toa so odli~en uspeh, toga{ni 1.590 poeni od vkupno 1.600. Prethodno, vo 1970 godina, koga Bil imal samo 15 go-dini, zaedno so negoviot najdobar drugar od u~ili{te, Pol Alen, uspeale da sosta-vat nekoja kompjuterska pro-grama koja podocna uspeale da ja prodadat za 20 iljadi dolari. Po ovoj uspeh, tie

dvajcata sakale da osnovaat svoja kompanija, no toa ne go dozvolile roditelite na Gejts, koi sakale nivniot sin da zavr{i so u~ili{teto, a potoa da prodolì na uni-verzitet, pri {to se nadevale deka }e stane advokat.Dobrite rezultati od matur-skite ispiti pomognale Gejts da se zapi{e na Harvard, no namesto da posetuva ~asovi po pravo, toj pove}e uìval vo laboratorijata so kompju-teri. Poradi toa, toj na nekoj na~in go zapostavil fakultetot, ama blagodarenie na intelegencijata od sekoj ispit uspeval da izvle~e preodna ocenka. Kontaktite so Pol Alen ne prekinale i pokraj toa {to negoviot drugar go posetuval univerzitetot vo Va{ington, od kade {to po dve godini se otkaàl i po~nal da raboti vo konglomeratot Hanivel (Honeywell). Za vreme na letniot period 1974 godina Gejts mu se pridruìl na Pol vo Hanivel. Eden den Alen mu pokaàl edna statija od magazinot “Popjular elek-troniks” (Popular Electronics), vo koja se govorelo za noviot kompjuter na MITS, Altair 8800, baziran na ~ipot na Intel. Dvajcata bile fascinirani od mo`nostite na ovoj nov proizvod na tehnolo{kiot pazar, pa re{ile deka e krajno vreme da po~nat so nivna kompanija za proizvod-stvo na kompjuterski softver. Otkako uspeale da dogovorat sorabotka so MITS i Gejts

se otkaàl od studiite, pa zaedno so Pol osnovale partnerska firma {to ja narekle Mikro-soft (Micro-Soft), a po kratko vreme i go otstranile tireto od nazivot na firmata. Ve{tinata i ostroumnosta, ne samo za razvoj na soft-ver, tuku i vo vr{eweto na biznis-operaciite, napravile Gejts po odredeno vreme da ja dobie rakovodnata funkcija na firmata. Kako direktor, na 23 godini go preselil sedi{teto vo Va{ington, na doma{en teren, i prodolìl so vodewe na mladata kom-panija od 25 vraboteni, ~ii prihodi stignale do 2,5 milioni dolari.

SUDBONOSNOTO POJA-VUVAWE NA BERZATA

@iveej}i i rabotej}i vo blizina na svojot dom, Gejts uspeal preku svojata majka, koja sluèla vo bordot na IBM, da stigne i do vredni kontakti od tehnolo{kiot gigant. Vo 1980 godina IBM objavil deka bara softver so koj }e moè da se operira na nivniot s$ u{te ne lan-siran proizvod, personalniot kompjuter. Iskoristuvaj}i gi kontaktite, Gejts uspeal da go dobie ovoj svoeviden “tender”, pa od site kom-panii samo negovata bila angaìrana da raboti na novoto softversko re{enie. Spored edno kaùvawe, koga odgovornite vo IBM ja ostvarile prvata sredba, nekoj po gre{ka, mislej}i deka Gejts e kancelariski

pomo{nik, od nego pobaral da mu donese kafe. Za volja na vistinata, Gejts bil mlad, no po brzo vreme gi impre-sioniral site vo wujor{kiot gigant. Istovremeno, negovata kompanija vo toj period zabeleàla rapiden rast, pa vo 1981 godina toj i Alen go inkorporirale Majkrosoft,

pa Gejts bil nazna~en i za pretsedatel na bordot.Vo 1983 godina Majkro-soft po~nal i so globalno pro{iruvawe, uspevaj}i da se utvrdi i na britanskiot i japonskiot pazar. Taka, nivniot udel na svetskiot pazar za kompjuterski soft-ver dostignal do 30%. Iako

ova bilo eden vid ostvaru-vawe na sonot, sepak, do{lo vreme koga Gejts moral da se soo~i so udar od nekoja strana. Alen se razbolel od Hoxkinova bolest i moral da ja napu{ti funkcijata zamenik-pretsedatel vo Majk-rosoft, po {to se pro{irile glasini deka Gejts navodno go izbrkal svojot najdobar drugar od rabota, udar koj Gejts te{ko go primil.Rasuduvaj}i razumno i vo korist na biznisot, vo 1986 godina Gejts ja objavil inici-jalnata javna ponuda na Ma-jkrosoft. Negoviot udel bil re~isi polovina, 45%, pa po listaweto na berzata na 31 godina toj instantno vlegol vo dru{tvoto na milioner-ite. Vrednosta na negovite akcii dostignala astronom-ska suma za toa vreme - 234 milioni dolari. Ovoj ~ekor go ohrabril da prodolì so rast na kompanijata, pa otkako vo 1987 godina cenata na akciite stignala do suma od 90 dolari, do{ol i kulmi-nativniot moment. Gejts preku no} stana milijarder.No, tuka ne zavr{uva prika-znata. Gejts ne se zadovoli so toa {to moè da go pro~ita svoeto ime vo listata na “Forbs”. Blagodarenie na steknatiot rivalski duh, toj so budno oko ja nabquduval konkurencijata na pazarot, za koj znael deka doprva }e beleì rast. Otkako be{e pretstaven softverskiot paket Majkrosoft Ofis vo 1989 godina, toj uspea kako vo odamna zaboravenata igra od detstvoto i napravi monopol na pazarot za per-sonalni kompjuteri. Iako ovoj monopol be{e staven pod lupata na Trgovskata komisija, podocna se pokaà deka raboteweto na Gejts i negovata kompanija voop{to ne gi naru{ilo pazarnite pravila. Zasluèno Gejts e nositel i na dve golemi priznanija od magazinot “Tajm”. Vo 2005 godina toj be{e izbran za li~nost na godinata, a prethodno renom-iraniot pe~aten medium go “zape~ati” kako najvlijatel-niot ~ovek na 20 vek.

Vo naredniot broj na “Kapi-tal” }e doznaete za Lari Elison, ~ovekot koj se rodi kako vonbra~no dete, be{e posvoen od familija od sred-nata klasa, a blagodarenie na sposobnosta za biznis stana milijarder.

ITUACIJATA NI E ZA NIKADE!

�� Vo 1970 godina, koga Bil imal samo 15 godini, uspeal da sosta-vi kompjuterska programa {to bila prodadena za 20 iljadi dolari. Po ovoj uspeh, zae-dno so negoviot drugar sakal da osnova svoja kompanija, no toa ne go dozvo-lile roditelite na Gejts, koi sakale nivniot sin da zavr{i so u~ili{teto, a potoa da prodolì na univerzitet, pri {to se nadevale deka }e stane advokat

NOV FEQTON VO KAPITAL: Po~ituvani ~itateli, od dene{niot broj po~nuvame so nov serijal “Najpoznatite svetski milijaderi koi{to po~naa od nula”. ]e gi doznaete ne-verojatnite prikazni za uspehot na lu|eto koi svojata kari-era ja po~nale kako prodava~i na vesnici ili dostavuva~i na pratki, a denes “teàt” i po nekolku desetici milijardi dolari.

FILANTROPSKIOT DUH PI pokraj mnogu-

brojnite uspesi na biznis-plan, denes Gejts e prepu{ten na filan-tropijata i humanitarnite akcii. Presudniot moment za ovaa odluka se slu~il u{te vo 1994 godina, koga majkata na Gejts po~inala od rak. Ovoj udar be{e mnogu teòk za mili-jaderot, koj istata godina se oèni so Melinda Fren~. Po nastanite, toj i negovata sopruga odlu~ile da dobijat novi perspektivi za ìvotot, pa trgnale na pro{etka niz svetot. Po vra}aweto tie ja osnovaa nivnata fon-dacija koja po~na so 28 milijardi dolari, pogolem del pari koi Gejts gi zdobi so naporna rabota i intelegencija. Pari koi te{ko deka }e gi zarabote{e kako kompjuterski programer, nao|aj}i novi i novi na~ini da se zadovoli raste~kiot pazar.

okolu 30,6% od vkupniot pazar na ispora~ani telefoni vo ovoj kvartal, padna na vtoroto mesto.No, opasnosta na Nokia ne doa|a samo od zapad. S$ pogolem del od kola~ot na pazarot na mobilna tele-fonija ima i kineskiot proizvoditel na pametni telefoni Mediatek (Mediat-ech). Elop so doa|aweto vo kompanijata najavi deka }e ima golemi strate{ki promeni vo kompanijata. Ottuka, vedna{ po~naa da kruàt {pekulacii deka moèbi }e bidat iskoristeni platformi na Majkrosoft 7 ili Android za novite mobilni tele-foni na Nokia, no, isto taka po~naa da kruàt

i informacii deka do krajot na ovaa nedela }e ima i golemi promeni vo upravata na kompanijata. “Prviot Ajfon (iPhone) e izlezen na pazarot vo tekot na 2007 godina, a nie vo kompanijata s$ u{te nemame nitu eden proizvod pribli`no dobar kako ovoj telefon. Android se pojavi pred samo dve godini, a ovaa nedela ja prezedoa na{ata vode~ka pozicija na pazarot na pametni telefoni. Navis-tina ~ovek da ne moè da poveruva”, se veli vo dopisot na Elop do vrabo-tenite vo kompanijata. Toj veli deka navistina deluva zbunuva~ki faktot {to kompanijata ne se ni

obiduva da se bori za promena na ovaa situacija so svoeto najdobro oru`je. “Kako li samo dojdovme do ovaa situacija? Zo{to tolku zaostanavme dodeka ostanatiot svet okolu nas postojano se razviva?”, pra{uva vo svojot dopis Elop, dodavaj}i deka tokmu ovie pra{awa najmnogu go izma~uvaat. Ottuka, toj zaklu~uva deka najgolemata pri~ina za celata sostojba leì vnatre vo kompanijata. “Sami dodavame ogan na ve}e razgoreniot poàr vo na{ata kompanija”, veli toj, dodavaj}i deka na kompanijata & nedostigalo vistinsko rakovodstvo i pravilna nasoka vo uslo-

vite na kriza. “Imavme nekolku serii vistinski proma{uvawa vo inovaci-ite. Tie inovacii ne uspe-vavme navreme da gi plasirame na pazarot. Ne sorabotuvame me|u sebe dovolno vnatre vo kompanijata”, se samo nekoi od problemite koj toj direktno gi upatuva na adresa na kompanijata i nejzinite vraboteni. Vo istiot ovoj dopis toj veli deka moè da se slu~i rejting-agencijata Standard i Purs (Standard & Poor’s) da odlu~i da go sniì kreditniot rejting na Nokia, i toa vo period koga kompanijata postojano gubi klienti {irum svetot.

� Koj bi rekol deka ovoj kompjuterxijaKoj bi rekol deka ovoj kompjuterxija}e stane milijarder?}e stane milijarder?

DOMOT NA BIL GEJTS Ku}ata na Gejts, koja zafa}a pove}e od 6 iljadi metri kvadratni, se nao|a na bregot na ezeroto Va{ington vo Medina, Va{ington. Taa e prepoznat-liva po svojot dizajn i tehnologijata koja e post-avena vnatre. Voobi~aeno, za dava~kite vo vrska so danokot i komunaliite semejstvoto Gejts ispla}a po milion dolari godi{no. Za posetitelite postojat posebni karti~ki so koi moàt da ja reguliraat temperaturata, muzikata i svetlinata. Vo slobodno vreme Gejts ~ita vo ogromnata privatna biblioteka, koja ima posebno sedi{te i pokriv vo oblik na kupola. Domot na Gejts e procenet na 147,5 milioni dolari.

FunBusiness22 KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK

-

@ivotnata prikazna na eden od najpoznatite bogata{i, Xon Pol Geti Treti, e moèbi edna od najnevero-jatnite vistinski prikazni

koja go {okira{e svetot. Postojano na rabot na ìvotot i smrtta, i pokraj sre}ata koja ja imal, toa ne go izle~ilo

od zavisnosta od droga i nezdravoto ìveewe. Zatoa po~ina na 54 godini na 5 fevruari minatiot vikend. I pokraj toa {to nasledi milijardi od naftenata imperija na negoviot dedo, Xon Pol Geti Prvi, epitetot “najtaèn milijarder" go slede{e re~isi celiot ìvot. Deka bogatstvoto ne nosi sekoga{ radost i sre}a vo ̀ ivotot najdobro znae{e Geti, koj u{te na 16 godini na svoja koà po~uvstvuva {to zna~i ìvotot da mu zavisi od niv.

Geti bil buntoven tinejxer. Go sledel prekarot “zlatniot hipik”, go izbrkale od u~ili{te, se dvièl vo umetni~kite i levi~arskite krugovi, vodel vistin-ski boemski ìvot, a istovremeno bil vnuk i sin na sopstvenici na naftena imperija, {to zna~i odli~na cel za kidapirawe. Vo 1973 godina Geti bil kidnapiran vo Rim, Italija (kade go pominal pogolemiot del od detstvoto). Negovoto semejstvo dobilo barawe za otkup od 17 milioni evra. No, toa {to

NAJTA@NIOT BOGATA[ - XON POL GETI TRETI

FATEN NA SOPSTV

SILVANA [email protected]

Makedonskiot Las Vegas vo sredata, so oficijalnoto otvorawe na kazinoto Princes, go dobi svojot vistinski sjaj i glamur od svetski rang. Vnimanieto u{te na prv

pogled go privlekuva{e spektakularniot nadvore{en izgled na kompleksot, stran-ska investicija vredna 86 milioni evra. Dosega ova e najgolemiot kazino-kompleks vo Makedonija, koj pripa|a na poznatiot svetski brend [eraton. Kazinoto Princes, koj e vo sklop na hotelot Ramada, e treto golemo kazino vo Gevgelija so koe se o~ekuva u{te pove}e da se razvie elitniot turizam vo na{ata dràva. Vo neposredna blizina na grani~niot premin Bogorodica, na makedonsko-gr~kata granica, navistina postoi takanare~en grad vo grad.


"KAPITAL" EKSKLUZIVNO NA OTVORAWETO NA KAZINO


SJAJOT NA KOCKAWETO NIZ

Deka parite ne se izvor na sre}ata i deka ne treba da se {eguva so sudbinata kaùva prikaznata na sega ve}e po~inatiot milijarder Xon Pol Geti Tretiot, poznat po prekarot “najta`niot bogata{“. Kidnapiran na 16 godini, semejstvoto seriozno ja sfatilo zakanata koga go dobile negovoto uvo vo plik. No, ni toa ne go vratilo na vistinskiot pat. @ivotot go zavr{i kako alkoholi~ar, zavisnik od droga, vo invaliдska koli~ka, re~isi slep...

��

Deka e toa navistina taka se zabeleùva u{te na nekolku kilometri pred da pristignete vo kazinoto. Laseri, svetle~ki reklami, videobi-movi, bilbordi, osvetleni fontani i palmi, obezbeduvawe na najvisoko nivo, seto toa pod budnoto oko na kamerite koi bukvalno go sledat sekoj ~ekor. Toa e pokazatel deka vnatre ve o~ekuva VIP tretman, kako i bezbednost na najvisoko nivo. U{te na samiot vlez vedna{ zaboravate kade ste i se prepu{tate na va{ite strasti. Zdivot }e vi go odzeme staklenata kupola i prekrasniot enterier koj za otvoraweto be{e zbogaten so izvedbi na turski nacionalni ora, sirtaki i nastapi na poznati gr~ki i bugarski estradni yvezdi.

“KODOT” NA PRINCESGostite od najvisokite krugovi od dràvata gi pre~ekaa sopstvenikot na kompleksot Sudi Ozkan, zaedno so menaxerot na hotelskiot del, Xingis Tekin. Za posebno odbranite “krem de la krem” gosti ima{e zabava od zatvoren tip, vo koja za da vlezete vi treba specijalna po-kana i nekolku kodovi za pristap. Celta be{e da se ostane daleku od o~ite na javnosta, a privilegiranite gosti da ja za~uvaat intimata, pa, zatoa, slikaweto be{e strogo zabraneto, a retko koj ima{e mo`nost da gi vidi. “Kapital” be{e edinstveniot pe~aten medium koj prisustvuva{e na otvoraweto. Iako gi nemavme “kodovite”, doznavme deka me|u VIP gostite bile ministerot za ekonomija, Fatmir Besimi; guvernerot na Narodna banka, Petar

Go{ev; ministerot za trud i socijalna politika, Xeqaq Bajrami; pretsedatelot na Sojuzot na stopanski komori, Zlatko Kalenikov; generalniot direktor na Tutunska banka, \or|i Jan~evski; pretsedatelot na Turisti~ko-ugostitelskata ko-mora, Ferkan Berberi; direktorot na Upravata da dràvna bezbednost, Sa{o Mijalkov; kako i gradona~alnikot na gradot Gevgelija, Ivan Frangov. Pokraj makedonskata elita, turskite i ruskite biznismeni uìvale vo bogata ve~era, so najskap {ampaw, a za sekoj od niv imalo apartmani, se razbira, so pet yvezdi.Vo otvoreniot del za kockawe ima{e i ponekoj VIP gostin, no najmnogu vrie{e od standardnite od sosedna Grcija, koi sakaa da si ja probaat sre}ata i moèbi da gi osvojat nagradite od 10, 7 i 3 iljadi evra.

VIP gosti, funkcioneri, biznismeni, javni li~nosti, stranski turisti i qubitelite na kockaweto, so ognomet, {ampaw i kavijar bea pre~ekani na sve~enoto otvorawe na kazinoto Princes vo Gevgelija. Od skapi kostumi, ekskluzivni ve~erni toaleti i najskapi brendovi, do garderoba koja voop{to ne se vklopuva{e vo toj ambient

��

Amerikanskite voza~i se me|u �najslabite vo svetot

"Zlatniot hipik" �umre kako najta`niot bogataш

ADRIJANA [email protected]

Spektakularniot �nadvore{en izgled na kazinoto PRINCES

FunBusiness 23KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK

â je Londra, kontra Splita grada”, ovaa dalmatinska pogovorka koja na makedonski bi moèla da se prevede kako “[to e London vo sporedba so Split” na najdobar na~in ja otsli-

kuva ekscentri~nosta na ̀ itelite na Split kon svojot grad, a sled-stveno na toa i kon najpoznatoto splitsko obele`je, pokraj pal-atata na Diokleci-jan, fudbalskiot klub Hajduk, koj vikendov slavi 100 godini od osnovaweto.Klubot e kreacija na grupa pra{ki studen-ti, koi voodu{eveni od derbito na Slavija i Sparta re{ile i vo svojot grad da ofor-mat fudbalska ekipa. Tokmu ekipata na Sparta od Praga vo nedela }e izleze na stadionot Poqud vo prijatelski natprevar so slavene~kiot tim. Vekovnata istorija na Hajduk e dramati~na, kolku {to e i dramati~na i nestabilna istorijata na regionot. Vo denovite na svoeto osnovawe Hajdukovci bile pri-padnicite na hrvatskite unionisti, koi barale unifikacija na Dalmacija so osta-natite hrvatski provincii vo ramkite na Avstroungarskata Imperija. Interesno, no, kako {to minuvalo vremeto, taka se menu-valo i poddrùva~koto jadro na timot. Od unionisti i hrvatski patrioti, “bilite” se transformiraat vo jugoslovenski komunisti, dobrovolci vo {panskata republikanska garda i partizanskite odredi vo ramkite na NOV. Iljadnici spli}ani ronea solzi na 4 maj 1980 godina na Poqud za po~inatiot pretsedatel Tito, koga be{e prekinat nat-prevarot me|u Hajduk i Crvena zvezda. No, petnaesetina godini podocna, poradi silen pritisok od splitskoto lobi vo Hrvatskata televizija, be{e cenzurirana edna epizoda od emisijata "Latinca", vo koja treba{e da se potseti na splitskata àl za Josip Broz, {to be{e vo dijametralna sprotivnost na adaptiranata doktrina na novohrvatskiot patriotizam zasnovan na “tatkovinskata” vojna. Hajduk ne e prvoformiraniot klub na teritorijata na Balkanot, vo Hrvatska ili vo samiot Split. Sepak, toa edinstvenata ekipa {to go ima so~uvano svojot kontinuitet. Vo redovite na ovaa ekipa igraa slavni imiwa kako Beara, [urjak, Holcer, Buqan, Jarni, Bok{i}, a svoevremeno nastapuvaa i make-donskite fudbaleri Van~o Balevski i Dragan Setinov. Sedum tituli vo {ampionatot na SFRJ i 11 pobedi vo kupot na Mar{alot go stavaat Hajduk vedna{ zad timot na Crvena zvezda,

kako najtrofeen na nekoga{nata zaedni~ka liga. Vikendov vo Split s$ }e bide vo znakot na rodendenot na Hajduk. Celiot grad e ve}e zakiten so beli znamiwa i lenti, najavena e sve~ena akdemija, misa vo crkvata Sv. Duje, teatarska pretstava i gala-koncert. Sli~na atmosfera moè da se vidi i vo ostanatite dalmatinski gradovi i sela, no odbeleùvawe na stogodi{ninata e najavena

i od nekolku fan-klubovi na Hajduk, locirani niz Ev-ropa i svetot.Glavniot “balun” t.e. fudbal, sepak, }e se odigra letovo, vo tekot na mesec avgust. Barselona ili moèbi Real Madrid }e dojde na t.n. “stogodi{en turnir”, kako kul-minacija na pro-

slavata. Barselona e po vkusot na nagolemiot del od hajdukovite poddrùva~i. Katalonija e ekvivalent na Dalmacija vo pogled na svojata posebnost vo odnos na zemjata na koja{to pripa|a, analogno na toa i Barselona e posrodna so Hajduk otkolku rojalisti~kiot Real. No, za gostuvaweto na Barsa na Poqud gradskite tatkovci }e treba da izdvojat dva milioni evra, dodeka, pak, “kralskiot” klub bi moèl da se dovede i za dvojno pomala suma. Ostanatite dva tima najverojatno }e bidat Dinamo od Zagreb, lutiot rival od hrvatskoto prvenstvo i belgradska Crvena zvezda, nekoga{niot “krven neprijatel”. Vo momentov Hajduk e daleku od goleminata i renometo {to go ima{e ovaa ekipa od vremeto na sedumdesettite i osumdesettite go-dini na minatiot vek. Mnogumina se se}avaat na Tomislav Ivi}, koj u{te pred Holan|anite go ima izmisleno totalniot fudbal ili, pak, gi pomnat nepovtorlivite Sli{kovi} i [urjak. To~no e, toa se slavnite denovi {to zasluùvaat “fe{ta” i nezaborav.moèlo da bide presudno za Geti e {to pogole-

miot del od semejstvoto ne ja sfatile zakanata za seriozna. Mislele deka samiot Geti si poigruva so dedo mu, sakaj}i da izvle~e pari, bidej}i nekolku pati na {ega kaàl deka }e go izreìra sopstvenoto kidnapirawe. I vtoroto barawe za otkup bilo neuspe{no. Tatkoto na Geti, Xon Pol Vtori, nemal pari za otkupot, bidej}i vo toa vreme bil vraboten kaj tatko mu so mese~na plata, a i samiot bil vo bolnica za odviknuvawe od droga. Pobaral od tatko mu pari da plati, no toj bidej}i ne poveruval vo kidnapiraweto, mu rekol na Geti: “Imam 14 vnuci. Ako platam otkup za edniot, za kratko vreme }e imam 14 kidnapirani”. Stignalo i treto pismo, no ovojpat vo dnevnite vesnici. Vo nego imalo par~e kosa, del od uvo i zakana vo koja pi{uvalo: “Ova e uvoto na Pol. Ako ne dobieme pari za 10 dena, toga{ }e dojde i drugoto uvo... Odnosno, }e vi go vra}ame Geti del po del”. Ovojpat pobarale 3,2 milioni dolari. Otkako sfatile deka kidna-piraweto e vistinsko, dedoto se soglasil da gi dade parite pod uslov Geti Vtori (sin mu) da mu gi vrati so kamata od 4%. Na kraj, po

pregovorite, kidnaperite dobile 2,9 milioni dolari, a Geti Treti bil pronajden ìv vo Ju`na Italija po pet meseci zarobeni{tvo. Koga sakal da mu se zablagodari na dedo mu, toj go odbil povikot. Za kratko vreme bile fateni kidnaperite, no pogolemiot del od parite za otkup nikoga{ ne bile vrateni. I pokraj toa {to edvaj izvlekol ̀ iva glava, Geti Treti ne go promenil svojot stil na ìveewe. Slednata godina se oènil so germankata Gizela Zaher, so koja se poznaval u{te pred kidnapi-raweto. Bila vo pettiot mesec od bremenosta i go dobile sinot Baltazar, koj denes e akter. Vo 1977 godina Geti napravil operacija za rekonstrukcija na uvoto. Za celoto toa vreme bil alkoholi~ar i zavisnik od droga. Vo 1981 godina dobil mozo~en udar od predozirawe so heroin. Toa go smestilo vo invalidska koli~ka, paraliziran od vratot nadolu, ne moèj}i nitu imeto da si go izgovori, nitu da se griì za sebesi. Ostanal re~isi slep, so problemi vo komunikacijata. Moèl samo da emituva piskavi zvuci. Poradi seto toa, na 5 fevruari (minatata sabota) vitalnite organi na Geti otkaàle...

JUBILEJ NA NAJSTARIOT BALKANSKI KLUB

PRINCES, DOBIVKA NA LOTO ZA GEVGELIJAKazinoto Princes e investicija vredna 86 milioni evra vo sklop na hotelot so 5 yvezdi, Ramada Plaza. Hotelot nudi 128 elegantno diazjnirani sobi, dva ekskluzivni apartmani i eden pretsedatelski apartman, kako i dva restorani, "lan~" bar, VIP i no}en klub. Ramada Plaza ima konferenciska sala, zatvoren bazen, velnes-centar, kako i celosno opremen spa-centar so sala za ve`bawe i prodavnici. No, glavnata atrakcija e kazinoto Princes, smesteno na prizemjeto od hotelot, rasprostraneto na 4.000 metri kvadratni. Kazinoto ima 500 slot-ma{ini; 30 masi za poker, blek-xek i rulet; VIP del so 6 masi za igra i 12 slot-ma{ini. Osven standardnite igri, moète da se obloùvate na va{iot omilen sport, a ima i restoran, bife i ekskluziven otvoren bar. Hotelot ima 280 vraboteni, od koi 190 se vo kazinoto. Vo plan e da se vrabotat u{te 100–ina lu|e vo hotelot i okolu 250-300 vo kazinoto.Glavniot menaxer na Princes, g. êngiz Tekin, smeta deka otvorawe na vakov kompleks od vrven kalibar pretstavuva vistinska dobivka na loto za Gevgelija i }e mu pomogne na gradot da stane balkanskiot Las Vegas. O~ekuvaat zgolemuvawe na brojot na posetiteli ne samo od sosedna Grcija, tuku i od Turcija, no i od ostanatite balkanski zemji, kako i od Rusija.“Vladata }e vovede povolen danok, lu|eto }e imaat rabota i }e tro{at pari. Vo sekoj sektor }e bide vidlivo podobruvaweto. ]e imame navistina golema potro{uva~ka, a snabduva~ite }e bidat sre}ni. Gevgelija }e se razviva rapidno”, izjavi generalniot menaxer na hotelot i kazino Princes, êngiz Tekin, vo razgovor za reportaàta na “Kapital" pred novogodi{nite praznici.

VENATA [EGA

SR\AN IVANOVI][email protected]

�� Hajduk ne e prvoformiraniot klub na teritorijata na Balkanot, vo Hrvatska ili vo samiot Split. Sepak, toa edinstvenata ekipa {to go ima so~uvano svojot kontinuitet. Vo redovite na ovaa ekipa igraa slavni imiwa kako Beara, [urjak, Holcer, Buqan, Jarni, Bok{i}, a svoevremeno nastapuvaa i makedonskite fudbaleri Van~o Balevski i Dragan Setinov

SPLIT JA SLAVI VEKOVNOSTA NA HAJDUK

K O M E R C I J A L E N O G L A S K O M E R C I J A L E N O G L A S

OTO PRINCES VO GEVGELIJAfud

Sparta od Prastadionot Poqso slavene~kiVekovnata istokolku {to e iistorijata na svoeto osnovapadnicite na PRINCES, DOBIVKA NA LOTO ZA GEVGELIJA

VIP TRETMANSPLIT � obvien vo belo

Poqud e mestoto na najsla- �vnata istorija na klubot

Crven kilim za VIP gostite �

Intimna gala- ve~era daleku od o~ite na javnosta �

24 KAPITAL / 11.02.2011 / PETOKRabota / Osiguruvawe / IT

INFORMATIKAIzvor: DnevnikObjaveno: 05.02.2011JOHNSON CONTROLS objavuva oglas za IT BIZ-NIS ANALITIÂR ZA SISTEM ZA SLEDEWE NA PROIZVODSTVO. Potrebni kvalifikacii: Nekolku godini iskustvo vo oblasta na integracija i poddr{ka na IT sistemi, Poznavawe na programski jazici (Java, Delfi i drugi), Iskustvo so adminis-trirawe na Orakl bazi na podatoci, Iskustvo so Microsoft server Operating Systems, Iskustvo so TCP/IP mreì, Afinitet kon analiza i razbirawe na biznis procesi, Odli~no poznavawe na angliski jazik, Podgotvenost za ~esti slu`beni patuvawa vo stranstvo. Aplikaciite na angliski jazik (kratka biografija, pismo za nameri i slika) treba da se ispratat na adresa: Xonson Kontrols p. Fah 518, 1000 Skopje ili na e-mail: [email protected] trae do 10.02.2011 godina.

INFORMATIKAIzvor: DnevnikObjaveno: 05.02.2011ITC Kariera, Agencija za posreduvawe pri vrabotuvawe, za potrebite na svoj klient objavuva oglas za SENIOR PROGRAMER. Potrebni kvalifikacii: - Ekspertsko poznavawe na C++, - Poèlno poznavawe na QT toolkit, - Poèlno poznavawe na rabota so relacioni bazi: PostgreSQL, MySQL, Oracal, Informix, Microsoft SQL i dr., - Iskustvo vo razvoj i programirawe za ERP softverska aplikacija, - Iskustvo vo programirawe na smet-kovodstveni programi, - Iskustvo vo proekten menaxment, - Sposobnost za timska i samostojna rabota, - Poznavawe na angliski jazik, - Ispolnitelnost, lojalnost i samoinicijativnost. Prednosti: Rabota vo sovremeni uslovi i profesionalna sredina, Motivira~ka i redovna plata, Mo`nosti za razvoj i unapreduvawe. Se ohrabruvaat da se prijavat site kandidati koi soodvetstvuvaat na postavenite barawa i da ispratat CV na: [email protected]. Oglasot e otvoren 7 dena od denot na negovoto objavuvawe. Na testiraweto }e bidat povikani samo najseri-oznite kandidati. Oglasot e za vrabotuvawe na neopredeleno rabotno vreme.

ADMINISTRACIJAIzvor: Utrinski vesnikObjaveno: 09.02.2011AGENCIJA ZA KATASTAR NA RM objavuva javen oglas za vrabotuvawe na neopredeleno vreme na: 1. Samostoen referent za geodetsko- katastarski raboti – 1 izvr{itel, 2. Samostoen referent za {altersko rabotewe – 2 izvr{iteli, 3. Referent za zapi{uvawe promeni vo katastarskiot operat – 1 izvr{itel, 4. Referent za arhivsko rabotewe- 2 izvr{iteli, 5. Referent za katastarski raboti – Ko~ani- 1 izvr{itel 6. Referent za katastarski raboti – Struga- 3 izvr{iteli, Kandidatite pokraj dokazite za ispolnuvawe na op{tite uslovi treba da dostavat i uverenie za zavr{en stepen na obrazovanie i dokaz za potrebnoto rabotno iskustvo. Oglasot trae 5 dena smetaj}i go i denot na objavuvaweto. Izborot }e se vr{i po pat na testirawe. Materijalite potrebni za testiraweto moàt da se podignat od Arhivata na Agencijata za katastar na nedvi`nosti ili od www.katastar.gov.mk. Agencija za katastar na nedvi`nosti, ul. Trifun Haxi Janev, br.4, Skopje, tel. 02/3204- 800.

ZA[TITA PRI RABOTAIzvor: DnevnikObjaveno: 08.02.2011SOKOTAB AD BITOLA objavuva oglas za vrabotuvawe ODGOVOREN ZA BEZBEDNOST I ZA[TITA PRI RABOTA, za{tita na ìvotna sredina, lokacija s. Dragoàni, Bitola. Potrebni kvalifikacii: - VSS od oblasta na tehni~kite nauki, - Odli~no poznavawe na zakonskata regulativa na RM, kako i zapoznaenost so me|unarodnite standardi za zdravje, bezbednost i za{tita pri rabota (OSHA) - 5 godini rabotno iskustvo vo oblasta na ista ili sli~na pozicija, - Odli~no poznavawe na angliski jazik (pi{ana i govorna forma), - Dobri kompjuterski poznavawa, - Izrazeni organizaciski i motivira~ki sposobnosti, - Sistemati~nost, dobri komunikaciski i ubeditelni sposobnosti. Ispratete CV i motivacisko pismo na adresa: Sokotab AD Bitola, Oddel za ~ove~ki resursi, s. Dragoàni, 7000 Bitola ili na e-mail: [email protected]. Rokot za prijavuvawe zavr{uva zaklu~no so 15.02.2011 godina.

Izbor na aktuelni oglasi

25KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK

SEKOJ DEN VO

OBJAVUVAJTE GI VA[ITE:

Oglasuvajte gi Va{ite soop{tenija po najpovolni uslovi!Odberete go najefektivniot na~in za komunicirawe so javnosta!Na{ata ~itatelska publika e na{a najgolema prednost. Tokmu taa ni go dava pravoto da veruvame deka oglasuvaweto vo Kapital e efektivno.

LICE ZA KONTAKT:DIJANA GULAKOVA tel. 02/ 2551 441 lok.105e-mail: [email protected]

� OGLASI ZA VRABOTUVAWE� REVIZORSKI IZVE[TAI� SITE VIDOVI

FINANSISKI IZVE[TAI� TENDERI� POVICI ZA SVIKUVAWE

AKCIONERSKI SOBRANIJA� SEMINARI, OBUKI,

SOVETUVAWA I KONFERENCII

� SITE OSTANATI SOOP[TENIJA KOI SAKATE DA GI KOMUNICIRATE SO JAVNOSTA

Obuki / Finansii i smetkovodstvo

Kursot e dizajniran za po~etnici – za zdobivawe na kvalifikacija i prekvalifikacija odnosno celosno osposobuvawe za rabota vo finansiskoto smetkovodstvo.Kursevite se nameneti za kandidati so SSS I VSS.Nastavata se realizira vo mali grupi od eksperti od dadenite oblasti sledena so soodveten raboten materijal.Upisot e vo tek.Informacii sekoj raboten den od 09 – 20 ~asot.

Ruzveltova 6, 1000 SkopjeRuzveltova 6, 1000 Skopjetel/ faks 02/ 3213-409tel/ faks 02/ 3213-40902/ 3215-026 02/ 3215-026 e-mail : [email protected];e-mail : [email protected];[email protected]@t-home.mkwww.kds.com.mkwww.kds.com.mk

KURS ZA FINASISKO SMETKOVODSTVO

(72 ^ASA)

26 KAPITAL / 11.02.2011 / PETOKObuki / Menaxment / HR / Proda`ba

IZVESTUVAWE Vrz osnova na Aneks na Dogovor za koristewe na kratkoro~en revolving krediten limit sklu~en pome|u Toplifikacija AD Skopje i [parkase Banka Makedonija AD Skopje, na iznos od EUR 2.500.000, zasnovan e dopolnitelen zalog nad pari~ni pobaruvawa po osnov na koristewe na toplinska energija.

Po {esnaesetgodi{no iskustvo za obuka na profilot sekretar KDS go nudi Kursot za Office Manager spored Programata koja gi sledi svetskite standardi, a voedno prilagodena na makedonskite delovni i drugi subjekti.

Kursot gi opfa}a slednite oblasti :Funkcija na sekretarot vo organizacijata; Koordinacija i organizacija na rabotata; Komunikaciski ve{tini; Rabotna i delovna etika; Osnovi na arhivskoto, administrativnoto i pravnoto rabotewe; Osnovi na komerircijalnoto i finansisko rabotewe; Delovna pismena komunikacija i kultura na govor; Delovna korespodencija na angliski jazik; Primena na informaciona tehnologija vo kancela-riskoto rabotewe; Protokol i bonton vo sekretarskata profesija.

Upisot e vo tek. INFORMACII SEKOJ RABOTEN DEN OD 09 – 20 ^ASOT.

Ruzveltova 6, 1000 Skopje Ruzveltova 6, 1000 Skopje tel/ faks 02/ 3213-409 02/ 3215-026 tel/ faks 02/ 3213-409 02/ 3215-026 e-mail : [email protected]; [email protected] www.kds.com.mke-mail : [email protected]; [email protected] www.kds.com.mk

KURS ZA OFFICE MANAGER (96 ^ASA)

27KAPITAL / 11.02.2011 / PETOK

Od 17 do 20 fevruari 2011 godina me|unaroden saem za grade`ni{tvo vo Republika Turcija

„ADANA CONSTRUCTION 2011''Organizirana poseta so obezbedeno besplatno hotelsko smestuvaweVo periodot od 17 do 20 fevruari 2011 godina, vo Adana, Republika Turcija, }e se odrì 5. Me|unaroden saem za grade`ni{tvo „ADANA CONSTRUCTION 2011”.

Stanuva zbor za eden od pogolemite me|unarodni saemi za grade`ni{tvo, �na koj{to svoe u~estvo }e zemat renomirani kompanii od pove}e zemji od svetot.

Stopanskata komora na Makedonija vo sorabotka, so ovlasteniot zastapnik na �saemskiot organizator „ADONIS GRUP”, organizira poseta na makedonski kompanii na saemskata manifestacija, od 16-18 fevruari 2011 godina.

Obezbedeno e besplatno smestuvawe, dve no}evawa so pojadok i ru~ek, vleznica za �Saemot, transferi od aerodrom do hotel i od hotel do Saemot. Smestuvaweto e vo renomiran hotel so 4 ili 5 yvezdi. Posetitelot gi pokriva patnite i administrativnite tro{oci (35 evra po lice) za saemskiot organizator „Adonis”.

Stopanskata komora na Makedonija gi pokanuva site zainteresirani makedonski �kompanii da se prijavat za poseta na saemskata manifestacija, najdocna do 11 fevruari 2011 godina.

Prijavniot list moè da se prevzeme od veb portalot na Stopanskata komora na Makedonija: www.mchamber.mk

KONTAKT:VLATKO STOJANOVSKItel.02 3244 004Faks:02 3244 088 E-mail:[email protected]

Tenderi / Konferencii i saemi

Re{enie za va{ata finansiska idninaSekoj PonedelnikSinergija PlusRe{enie za va{ata finansiska idninaSekoj PonedelnikSinergija PlusObuki za aplikacija na EU fondovi

14.02.1117.02.11Clear View

Goodies from the Embedded jungle15.02.11SEAVUS Edukativen i Razvoen CentarJava enterprise development with Spring 15.02.11SEAVUS Edukativen i Razvoen Centar

JavaScript bootcamp 15.02.11SEAVUS Edukativen i Razvoen CentarBaking Android sweets 15.02.11SEAVUS Edukativen i Razvoen CentarIngredients and Recipes for Good Design15.02.11SEAVUS Edukativen i Razvoen Centar

Kreirawe efektivna biografija (CV) 18.02.11ESPJunior Brzo ~itawe (Junior Power reading)18.02 - 23.02.11 In Optimum MakedonijaKomunikacija i odnosi so klienti19.02 - 20.02.11

Clear View

Efektivno prezentirawe i ubeduvawe19.02 - 20.02.11Detra CentarOrganizaciska kultura21.02.11Clear View

Upravuvawe so vreme22.02 - 23.02.11

M6 Edukativen CentarAdizes - Pravila i stilovi na menaxirawe24.02.11Clear View

Efektivno prezentirawe i ubeduvawe25.02 - 26.02.11Detra Centar

Za pove}e informacii odete na www.no.net.mk

Vodi~ za neformalno obrazovanie - Aktuelni obuki

OGLAS ZA DODELUVAWE NA DOGOVOR ZA JAVNA NABAVKA

DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Slu`ba za op{ti i zaedni~ki raboti na Vladata na Republika Makedonija

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAIzrabotka na Ideen i Izvedben proekt �za enterierno ureduvawe na objektot na Ministerstvoto za nadvore{ni raboti.Link � : https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosi-eRPP.aspx?EntityId=3876076d-89b6-4515-912c-1-fdacf8f5e18&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Univerzitet Sv. Kiril i Metodij

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAJavni ispravi, obrasci i drugi nabavki od uni- �verzitetskata dokumentacija, spored potrebite na Univerzitetot „Sv. Kiril i Metodij” vo Skopje.Link � : https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementInt-egration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=0043df28-4c5a-47bf-b502-6-b190462feb0&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Slu`ba za op{ti i zaedni~ki raboti na Vladata na Republika Makedonija

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAPrevoz na delegacii i patnici vo Skopje, �vo Republika Makedonija i vo stranstvo.Link: https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementInt- �egration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=f1c5286f-8f56-4c70-9490-a9cd11bea753&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Ministerstvo za zdravstvo

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKANabavka na medicinska oprema dva angiografi �za potrebite na Univerzitetska klinika za Kardiologija - Skopje i Klini~ka bolnica - [tip.Link: https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementInt- �egration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=f0bcb9c6-dffe-408b-9dad-2-bc63d5e9623&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Sekretarijat za zakonodavstvo na Vladata na Republika Makedonija

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAИnformati~ka oprema. �Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosi-eRPP.aspx?EntityId=73f24193-e716-4d18-8718-d0d6f0532ee4&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: Op{tina Karpo{1.

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAAsfaltirawe na udarni dupki na javni soobra}ajni �povr{ini, servisni i stanbeni ulici, lokalni pati{ta i sanacii na prekopi na teritorija na Op{tina Karpo{.Link � : https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieRPP.aspx?EntityId=e55c4e02-fa89-422e-a84b-34-ca7af554b9&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Javno soobra}ajno pretprijatie SKOPJE

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKATe~nost za odmastuvawe. �Link: https://e-nabavki.gov.mk/eProcure- �mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosi-eRPP.aspx?EntityId=b8b3225a-2480-4a24-99-a7-06c3aa820b23&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. AD Elektrani na Makedonija - Skopje

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKANabavka na katodni odvodnici i kontakten �kapilaren termometar za REK Oslomej.Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieRPP.aspx?EntityId=a9b18886-5a9f-4a92-b1a1-0976-f852c170&Level=2

KAPITAL TENDERI


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Carinska uprava na RM

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAUsluga za servisirawe na vozila �na Carinska uprava na RM.Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementInt-egration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=138009ed-94e3-498b-8995-d6d61bc0e020&Level=2

Na 16 i 17 fevruari 2011 Saem i Nastan za tehnolo{ka i biznis sorabotka, vo [panija

EGÉTICA-EXPOENERGÉTICA 2 VO VALENSIJA

Stopanskata komora na Makedonija - EIICM organizira poseta na Vtoriot saem za tehnolo{ka i delovna sorabotka. Nastanot }e se odrì vo Valensija na 16 i 17 fevruari 2011 godina, za vreme na zaedni~kite me|unarodni saemi: EGÉTICA-EXPOENERGÉTICA: Saem za energii; ECOFIRA: Saem za voda, po~va, vozduh, otpad i nivni tehnologii i uslugi i EFIAQUA: Saem za efikasno vodostopanstvo.

ROKOVI: do 3 fevruari 2011 godina: registracija i podnesuvawe na profili; �

do 9 fevruari 2011 godina: barawa za bilateralni sredbi. �

POVEЌE INFORMACII ZA SAEMITE: EGÉTICA - EXPOENERGÉTICA: www.egetica-expoenergetica.com ECOFIRA: www.feriavalencia.com / ecofira EFIAQUA: www.feriavalencia.com / efiaqua

Veb-sajt na Vtoriot nastan za tehnolo{ka i delovna sorabotka: http://www.enterprise-europe-network.ec.europa.eu/public/bemt/home.cfm?eventid=2460

VLEZOT I UÊSTVOTO NA SAEMOT SE BESPLATNI.

KONTAKT:

Lazo Angelevski proekten konsultant tel: (02) 3244090 [email protected]~e Jovanovska proekten konsultant tel: (02) 3244060 [email protected]

225 Kapital 11 02 2011

Documents

Transcript of 225 Kapital 11 02 2011