145 wliani gamocdileba bavSvTa kvebis produqtebis … karseladze.pdf · stafilakoki klebsiela...
Transcript of 145 wliani gamocdileba bavSvTa kvebis produqtebis … karseladze.pdf · stafilakoki klebsiela...
Marilisa HH/SHSH SCM Update
145 wliani gamocdileba bavSvTa kvebis produqtebis
warmoebaSi
kveba da imuniteti
prof. rusudan afxazava-qarselaZe
pediatriis institutis profesori iv. javaxiSvilis sax Tbilisis
saxelmwifo universitetis medicinis fak.-is pediatriis
departamentis sruli profesori
M moxsenebis gegma
• uaxlesi tendenciebi Cvil bavSvTa kvebaSi
• imunuri reaqciis gaZlierebis funqcionaluri koncefcia
• imunuri sistema da imunuri funqcia
• mTavari imunologiuri meqanizmebi
• Cvil bavSvTa kvebis damcavi, axali Taobis narevebis SemuSaveba
• Cvil bavSvTa kvebis damcavi, axali Taobis narevebis SemuSaveba Marilisa HH/SHSH SCM Update 3
uaxlesi tendenciebi Cvil bavSvTa kvebaSi
kveba adreul asakSi gavlenas axdens bavSvebis zrdaze, ganviTarebaze, kuW-nawlavis, respiratoruli da alergiuli daavadebebis warmoSobaze da, SesaZloa, metabolizmsa da janmrTelobaze ukve mozardebsa da zrdasrul asakSi”
saxelmZRvanelod bunebrivi kveba gamoiyeneba.
ESPGHAN kvebis komiteti JPGN 2001;32:256
imunuri reaqciis gaZlierebis funqcionaluri koncefcia
ZaluZs Tu ara adreul
asakSi kvebas bavSvis
imunuri sistemis
gaZliereba?
pasuxi: diax, radgan
bunebrivi kveba swored amas
akeTebs
ra aris mTavari ?
imunuri sistema
da
imunuri funqcia
mTavari imunologiuri meqanizmebi
Th 2 Th 1 dacva alergia
momwifebuli imunuri reaqcia: Th1/Th2 balansi
imunuri reaqcia dabadebisas
• nawlavebi steriluria
• nawlavis kedlis modunebuli fizikuri struqtura (momatebuli SeRwevadoba)
• SeZenili imunuri reaqcia jer “gauvarjiSebelia” imisaTvis, rom paTogenebi aRmoaCinos
• T-damxmare ujredebis reaqcia asimetriulia Th-2 reaqciis mimarT (alergia)
intestinaluri floris Camoyalibeba umTavres rols Seasrulebs imunuri
funqciis ganviTarebaSi
Th 2 Th 1 dacva alergia
Th2-asimetriuli
imunuri reaqcia dabadebisas
Th 1 daavadebebi
• 1 tipis diabeturi daavadebebi
• nawlavebis anTebiTi daavadeba
• kronis daavadeba
• gafantuli sklerozi
Th 2 daavadebebi
• alergia
• aTerosklerozi
• revmatoiduli arTriti
ZiriTadi darRvevebi Th1/Th2 disbalansis Sedegad
Cvil bavSvTa kvebis damcavi, axali Taobis narevebis SemuSaveba
SeTanxmebuli nutriciuli Careva imunuri reaqciis modulaciis mizniT sicocxlis pirveli Tveebis ganmavlobaSi …
… qalis rZis msgavsi damcavi efeqtebis miniWeba
• adaptirebuli cilis
raodenoba da xarisxi
• damcavi intestinaluri floris Seqmna (bifidogenuri efeqti)
• Seucvleli cximovani mJavebi
• damcavi imunonutrientebi
cila im bavSvTa kvebaSi, romlebic iReben qalis rZis Semcvlelebs: raodenoba da xarisxi
2 7 14 30 60 90 120 0
20
40
60
80
100
kazeini
Sratis cilebi
cilis xarisxi: Tanafardoba Sratis cilebi/kazeinebi qalis rZeSi
(KUNZ C, LÖNNERDAL B. Acta Paediatr 1992;81:107)
dReebi
cilis Semcveloba sawyis narevebSi
1.82.1
2.6
0
0.5
1
1.5
2
2.5
3
cilis Semcveloba (g / 100 kkal)
qr
nar min
nar maqs
. . . 40-50% -iT maRali qalis rZesTan SedarebiT
14 g/l 17 g/l
Cvilobis asakSi yvelaze mniSvneloveni kvebiTi problemebi: cilis siWarbe
• SezRuduli gonebrivi ganviTareba
• bavSvebSi diabetis ganviTarebis gazrdili albaToba
• Warbi wona
• xangrZlivi zemoqmedeba Tirkmelebis funqciaze
N.Raiha
narevis gamoyenebas Tan sdevs sisxlis plazmaSi aminomJavebis Semcvelobis mateba
mg/100kkal qr 12g/l narevi 15 g/l am siWarbe
arginini 72 60
cistini 37 43 6
histidini 48 47
izoleicini* 105 142 37
leicini* 189 218 29
lizini* 132 195 63
meTionini* 29 53 24
fenilalanini* 78 83 6
Treonini* 91 136 45
triptofani 40 40 0
Tirozini 81 98 17
valini* 110 142 31
aucilebelia eqskretireba 257
Warbi aminomJavebi ki unda gamoyos Tirkmelebma, rac iwvevs … Cvilis moumwifebeli organoebis stress
radgan amino mJavebi, romlebic ar monawileoben cilebis sinTezSi:
• grovdeba sisxlSi, rac iwvevs hiperaminoacidemias (= sisxlSi amino mJavebis siWarbe)
• RviZlSi gardaiqmneba Sardovanad
• da gamoiyofa Tirkmelebis meSveobiT, rac iwvevs maT datvirTvas
triptofani (mkmol/l) bavSvTa sisxlis plazmaSi sxvadasxva saxis kvebis dros (Lönnerdal 1990)
4.5
5
5.5
6
6.5
7
7.5
2 4 8 12
qr
nar. 1.4 g/dl
nar. 1.3 g/dl
nar. 1.4 g/dl
qr – qalis rZe; nar. (1.4) narevi kazeinis dominantobiT; nar. narevi Sratis cilebis dominantobiT
sicocxlis kvirebi
triptofanis roli centraluri nervuli sistemis funqcionirebaSi
triptofani
serotonini
nervul-qceviTi aspeqtebi:
mada danayrebis SegrZneba xasiaTi
tkivilis SegrZneba Zilis-sifxizlis riTmebi
bavSvebsa da mozrdilebSi
Zilianoba noyieri sadilis Semdeg – triptofanis moqmedeba
triptofanis miReba
serotoninis gamomuSaveba
Zilianoba, wynari mdgomareoba, gaumjobesebuli zogadi mdgomareoba
rogor gavzardoT triptofanis miReba?
Sratis cilovani Semadgenloba
ß-laqtoglobulini
-laqtalbumini
sxva
imunoglobulini
Srati-albumini
32%
23.4%
ara-cilovani azoti
13%
12.8%
6.4%
3.2%
9.5%
CGMP
triptofanis Semcveloba qalis rZeSi (qr), Zroxis rZeSi (Zr), Sratis cilaSi
da alfa-laqtalbuminSi
0
1
2
3
4
5
6
qr Zr Sr.
cila
alfa
laqt-
alb.
triptofani
W. Heine, 1996
-laqtalbuminis zegavlena triptofanis koncentraciaze sisxlis plazmaSi da cns-is funqciaze
janmrTeli mozrdilebis racionis gamdidreba -laqtalbuminiT
(R.Markus et.al., AJCN,2005)
Zilis darRveva
Р<0,013
aqtiuri yuradReba
Р<0,002
gamokvlevebma gviCvena, rom alfa-laqtalbuminis proporciis
gazrda sabavSvo narevebSi warmoadgens triptofanis
koncentraciis gazrdisa da cilis saerTo odenobis
Semcirebis efeqtur saSualebas igive maCveneblebamde,
romlebic aRiniSneba qalis rZeSi.
narevis cilis xarisxis gaumjobeseba da raodenobis Semcireba xangrZlivi dacvis
garantiaa
gamdidreba -laqtalbuminiT
gaZlierebuli imunuri reaqciis funqcionaluri koncefcia
nutriciuli zemoqmedeba imunuri reaqciis gaZlierebis mizniT sicocxlis pirveli
Tveebis ganmavlobaSi • “damcavi” baqteriebis zrdis stimulireba
5
7
9
11
dabadeba 1d 2d 3d 4d 7d
10 d
21 d
60 d 3
T
asaki
Lo
g kwe/g ganava
lSi
aerobebi+fakultatiuri anaerobebi
bifidobaqteriebi baqteroidebi klostridiebi
e. koli stafilakoki klebsiela enterokoki
baqteriuli kolonizaciis Tanmimdevroba sicocxlis pirvel dReebSi
bunebrivi kveba
0
10
20
30
40
50
60
70
80
2 7 20
dReebi
mTl
iani fl
oris %
bifidusi e. koli baqteroidebi
xelovnuri kveba
0
10
20
30
40
50
60
70
80
2 7 20
dReebi
mTl
iani fl
oris %
Harmsen HJM et al.JPGN 2000;30:61
kuW-nawlavis flora bavSvebSi bunebrivi da xelovnuri kvebis dros
• bifidobaqteriebis zrdisaTvis saWiro nutrientebis damateba neli tempiT aTvisebadi naxSirwylebi, romelTac ZaluZT msxvil nawlavSi SeRweva
laqtoziT mdidari narevi
• qalis rZis msgavsi buferuli tevadoba fosforis, cilis dabali Semcveloba, alfa-laqtalbuminiT gamdidrebuli Sratis cila
• ar Seicavs im nutrientebs, romlebic xels uwyobs sxva baqteriebis gamravlebas adaptirebuli cilis raodenoba da xarisxi
kuW-nawlavis floris kvebiTi modulacia pirvel TveebSi
bifidogenuri efeqti
dacva pirveli dReebidan
qalis rZe rZis narevi
laqtoza
dabali cila
dabali fosfori
bifidobaqteriebi koliformiseburebi
dab. buferuli mocul.
maRali buferuli mocul.
рН –5.1 рН - 6.5
kvebis xasiaTis zegavlena nawlavuri mikrofloris Semadgenlobaze
laqtoza
maRali cila
maRali fosfori
bifidobaqteriebis zrdis faqtorebi
gamdidreba alfa-laqtalbuminiT
cilis Semcvelobis Semcireba
laqtoza 100%
dabali buferuli moculoba (fosfori)
bifidobaqteriebis ricxvi bavSvebSi, alfa-laqtalbuminiT gamdidrebuli nareviT kvebis SemTxvevaSi (FISH meTodi)
0123456789
1011
30 dRe
log
kw
e/g
dedis rZe Premium
alfa-laqtalbuminiT gamdidrebuli premium narevis klinikuri kvlevebi
Rochat F. JPGN, 2005
BL ბიფიდობაქტერიები ნან 1 და 2 ნარევებში ხელს უწყობენ
იმუნიტეტის განმტკიცებას და დაავადებებისგან
დაცვას
იმუნოკომპეტენტური უჯრედების 80% კუჭ-ნაწლავის
ტრაქტში, უპირატესად წვრილ ნაწლავებშია2,3.
B. Lactis პრობიოტიკი
ხელს უწყობს
ნაწლავების
იმუნური
უჯრედების
სტიმულაციას
Gut Associated
Lymphoid Tissue
(GALT) კუჭ-ნაწლავის
ტრაქტის
მთელს სიგრძეზე4
ბიფიდობაქტერიები
BL: o ზრდიან ნაწლავების კედლის
მთლიანობას
o ზრდიან ნაწლავებში
ბიფიდობაქტერიების რაოდენობას,
აფერხებენ რა პათოგენური
მიკროფლორის ზრდას
o ზრდიან sIgA პროდუქციას
informacia mxolod medicinis muSakebisaTvis
BL ბიფიდობაქტერიები ნან 1 და 2 ნარევებში ხელს უწყობენ
იმუნიტეტის განმტკიცებას და დაავადებებისგან
დაცვას
“ა” იმუნოგლობულინის დინამიკა ბავშვებში სხვადასხვა
ტიპის კვების დროს (მგ/ლ)6.
dedის რძე სტანდარტული
რძის ნარევი ნან 1 B. Lactis
პირველი კვლევა მეორე კვლევა
IgA უზრუნველყოფს ბავშვის ორგანიზმის ანთების საწინააღმდეგო დაცვას
informacia mxolod medicinis muSakebisaTvis
Преимущества для
ребёнка
ნარევთა შემადგენლობებს შორის მცირედი
სხვაობაც კი მნიშვნელოვანია მომავალში
ბავშვის ჯანმრთელობისათვის
განსხვავებები
სტანდარტული ნარევისგან
უპირატესობები
ბავშვისათვის
BL ბიფიდობაქტერიები
ცილა OPTIPRO
o 12 გ/ლ
o რძის შრატის ცილის 70%
o გამდიდრება ალფა-ლაქტალბუმინით
გპუცმ (DHA და ARA)
იმუნიტეტის განმტკიცება და დაცვა დაავადებებისგან
ჰარმონიული ზრდა და განვითარება, მომავალში ჭარბი
წონის პროფილაქტიკა ტვინისა და მხედველობის
განვითარება
informacia mxolod medicinis muSakebisaTvis
bifidogenurobis mniSvnelovani faqtori: fosforis Semcvelobis Semcireba
0
20
40
60
80
100
120
140
ГМ CM<pCM>p
БФ
КП
fosforis dabali Semcveloba qalis rZesa da narevSi xels uwyobs bifidobaqteriebis zrdis gaumjobesebas
Zunin, NRC
fosforis Semcveloba standartul narevebSi – 260-350 mg/l
qalis rZeSi - 120-160 mg/l
Cvil bavSvTa kvebis damcavi, axali Taobis narevebis SemuSaveba
SeTanxmebuli nutriciuli Careva imunuri reaqciis modulaciis mizniT sicocxlis pirveli Tveebis ganmavlobaSi …
… qalis rZis msgavsi damcavi efeqtebis miniWeba
• adaptirebuli cilis raodenoba da xarisxi
• damcavi intestinaluri floris Seqmna (bifidogenuri efeqti)
• Seucvleli cximovani mJavebi (LCPUFA)
• damcavi imunonutrientebi
sakveb narevebSi maTi damatebis kriteriumebi: akmayofilebs bavSvis yoveldRiur
moTxovnilebas;
igive raodenoba aRiniSneba qalis rZeSi
uzrunvelyofs cximovani mJavebis optimalur aTvisebas
grZeljaWviani poliujeri cximovani mJavebis (LC-PUFA) damateba
LC-PUFA da imunuri reaqcia
ARA
prostaglandinebi
(PGE2)
B-ujredebis mier IgE gamomuSaveba
Th 1 reaqcia
pro-anTebiTi
DHA
PGE2
anti-anTebiTi
ARA:DHA Tanafardoba
1:1 Tanafardoba • yvelaze metad aris damaxasiaTebeli qalis rZisaTvis msoflios masStabiT
• uzrunvelyofs adeqvatur imunur pasuxs
• uzrunvelyofs Tavis tvinisa da mxedvelobis analizatoris efeqtur ganviTarebas
Cvil bavSvTa kvebis damcavi, axali Taobis narevebis SemuSaveba
SeTanxmebuli nutriciuli Careva imunuri reaqciis modulaciis mizniT sicocxlis pirveli Tveebis ganmavlobaSi …
… qalis rZis msgavsi damcavi efeqtebis miniWeba
• adaptirebuli cilis raodenoba da xarisxi
• damcavi intestinaluri floris Seqmna (bifidogenuri efeqti)
• Seucvleli cximovani mJavebi
damcavi imunonutrientebi
imunonutrientebi – uzrunvelyofen organizmis imunuri ujredebis optimalur funqcionirebas
damcavi imuno-nutrientebi
imunonutrientebi:
TuTia: imunuri dacva; mentaluri da motoruli ganviTareba
seleni: antioqsidanturi dacva
vitamini A: mxedvelobiTi, imunuri, mentaluri, endoTelialuri funqcia
nukleotidebi: imunuri funqcia, da a.S.
igive SemcvelobiT da/an funqcionalobiT, rogorc qalis rZeSia
adeqvaturi imunuri pasuxis umTavres faqtors warmoadgens produqtis Sesabamisi komponentebis sinergiuli urTierTmoqmedeba
imunonutrientebi LCPUFA
Fe, Zn, Se, vitaminebi
А,Е,С, arginini, nukleotidebi
DHA, ARA
linolisa da alfa-linolenis cximovani mJavebis metabolitebi
damatebiTi kvebis SemoReba: maRali riskis periodi
• garemodan da sakvebidan kontaminaciis gazrdili riski
• nawlavebis barieri jer kidev SeRwevadia
• kuW-nawlavis floris modifikacia
• imunuri funqcia jer kidev moumwifebelia
diareis saSualo avadoba 5 welze umcros bavSvebSi msoflio masStabiT
0
1
2
3
4
5
6
0-5 6-11 1 2 3 4
Tveebi wlebi
epiz
odebi 1 bavSvz
e 1 wel
iwad
Si
0
1
2
3
4
5
6
0-5 6-11 1 2 3 4
asaki
Kosek, M., Bern, C., Guerrant, R. L. Bull.WHO 2003; 81: 197-204.
axali Taobis damcavi narevebis SemuSaveba
SeTanxmebuli nutriciuli Careva imunuri reaqciis modulaciis mizniT damatebiT kvebaze gadasvlis periodSi …
• adaptirebuli cilis raodenoba da xarisxi
• damcavi intestinaluri floris Seqmna (bifidogenuri efeqti)
• probiotikebi
• aucilebeli cximovani mJavebi
• damcavi imuno-nutrientebi
probiotikebis efeqturobis damadasturebeli magaliTebi
• bifidobaqteria longum BB536 (Bifidobacterium longum BB536)
• laqtobacila ramnozus ATCC53103 (LGG) (Lactobacillus rhamnosus ATCC53103 (LGG))
BB536 zrdis bifidobaqteriebis raodenobas, amcirebs potenciuri paTogenebis ricxvs
5.8
3.4
5.3
8.3
4.1
6.27.2
4.6
6.9
8.2
6.2
0
2
4
6
8
10
manamde + 3 kvira +6 kvira
log kwe/g
bifiidobaqteria klostridia baqteroidi e. koli
BB536 miRebis efeqti (107 kwe/g rZe) mozrdilis intestinalur floraze
Ballongue I et al. Le lait 1993; 73:249
BB536 damateba
1 Tve – 3 wlis asakis bavSvebSi
58.3
71.9
30
40
50
60
70
80
L. rhamnosus sakontrolo
(n=147) (x=12.5 mos)
(n=140) (x=12.5 mos)
Guandalini et al. JPGN 2000; 30:54-60
ATCC 53103
Lactobacillus rhamnosus (LGG) xels uwyobs diareis prevencias
diareis dReebi
1.4
2.4
L.rhamnosus Control
(n=47) (n=24)
Isolauri E et al. Pediatrics 1991;88:90-97
LGG dRiuri doza: 2x1010 kwe pacientTa asaki: 4-45 Tve (saSualo: 17 Tve) rotavirusi pacientTa 82%-Si
ATCC 53103
mwvave diareis xangrZlivobis Semcireba
sakontroli
დაცვა დედის სიყვარულით
ჩემი ბუნებრივი
დაცვა
ჩემი იდეალური
დაცვა
ჩემი დაცვა ბუნებრივი კვების Semdgom
informacia mxolod medicinis muSakebisaTvis
Marilisa HH/SHSH SCM Update 53
saimedo dacva, rodesac bunebrivi kveba SeuZlebelia
imunitetis ganmtkiceba da dacva infeqciebisagan damatebiTi kvebis SemoRebis periodSi
imunitetis formireba
dacva infeqciebisa da kariesisgan
0-6 Tve
6-12 Tve
12 Tvidan
- 5 -
18 Tvidan
Marilisa HH/SHSH SCM Update 54
1 welze ufros bavSvTa kvebis Taviseburebebi
NAN 3 da NAN 4 narevebi:
• 1 welze ufros bavSvTa racionis rZis Semadgeneli. • bavSvTa deficituri mdgomareobebis profilaqtika 1 wlis
Semdeg: • NAN 3 da NAN 4, bavSvis mzardi moTxovnebis Sesabamisad, Seicavs kalciums, A vitamins, rkinas, TuTias da iods.
• energiis damatebiTi wyaro, romelic aucilebelia zrdisa
da ganviTarebisTvis. • imunitetis ganmtkiceba da dacva kariesisgan.
- 7a -
Marilisa HH/SHSH SCM Update 55
NAN narevebis unikaluri Semadgenloba maT upiratesobebs uzrunvelyofs premium faqtorebi
xels uwyobs
harmoniul fizikur
ganviTarebas
bunebrivi dacva
da imunitetis
ganmtkiceba
xels uwyobs
optimalur
gonebriv
ganviTarebas
BL probiotikebi dabadebidan
cila
OPTIPRO
grZeljaWviani poliujeri cximovani mJavebi
(DHA/ARA)
მას, ვინც თვლის, რომ ყველა ნარევი ერთნაირია,
ჩემთან არ უსაუბრია.....
informacia mxolod medicinis muSakebisaTvis
ნარევთა შემადგენლობებს შორის მცირედ განსხვავებასაც კი აქვს დიდი
მნიშვნელობა ბავშვის ჯანმრთელობისათვის
მომავალში
შემადგენლობა უპირატესობა dedის რძე1 ნან 1 სტანდარტული
ნარევი
ბიფიდობაქტერიები
ცილის raოდენობა
ცილის
ხარისხი
ფოსფორის
დაბალი
შემცველობა
გპუცმ
(DHA და ARA)
იმუნიტეტის
განმტკიცება და დაცვა დაავადებებისგან
ჰარმონიული ზრდა-განვითარება, ჭარბწონიანობის
პროფილაქტიკა მომავალში
ხელს უწყობს
ბიფიდობაქტერიების ზრდას
ტვინისა და მხედველობის
განვითარება
არის
9-12გ/ლ
რძის შრატის
ცილები 70%
150 მგ/ლ
არის
არის
12 გ/ლ
რძის შრატის
ცილები 70%,
ალფა-ლაქტალბ.
გამდიდრება
240 მგ/ლ
არის
არ არის
13-17 გ/ლ
რძის შრატის
ცილები 50-60%,
ალფა-ლაქტალბ.
გამდიდრება
260 -400 მგ/ლ
არ არის
ნარევის შერჩევა მნიშვნელოვანია: სასურველია ისეთი ნარევის შერჩევა, რომელიც ჩვილს ქალის რძის ფუნქციონალური უპირატესობებით უზრუნველყოფს
informacia mxolod medicinis muSakebisaTvis
Marilisa HH/SHSH SCM Update 58
NAN narevebis axali Taoba probiotikebiT – dacva dabadebidan mTeli sicocxlis manZilze
sicocxlis pirveli dReebidan
damatebiTi kvebis SemoRebis periodSi
samyaros aqtiuri Secnobis periodSi
erTiani midgoma bavSvis imunitetis formirebisadmi!
gmadlobT yuradRebisaTvis!
kveba – cxovrebis xarisxis gaumjobesebisaTvis