zigmund froidis klasikuri fsiqoanalizi · amocana iyo cnobierebis procesebis ZiriTad elementebad...

28
- 1 - zigmund froidis klasikuri fsiqoanalizi rodesac fsiqologia gamoeyo filosofias da XIX saukunis meore naxevarSi mecnierul disciplinad Camoyalibda, misi ZiriTadi mizani iyo janmrTeli zrdasruli adamianis fsiqikis ZiriTadi elementebis aRmoCena da kvleva introspeqciis (laboratoriul pirobebSi) meTodiT. es mimarTuleba, romelsac struqturuli skola ewoda, daaarsa vilhelm vundtma, romelmac 1879 wels laifcigSi pirveli fsiqologiuri laboratoria gaxsna. vundtis azriT, fsiqologiis ZiriTadi amocana iyo cnobierebis procesebis ZiriTad elementebad daSla da maT Soris arsebuli kavSirebis kanonzomierebaTa Seswavla. cnobiereba gaigeboda, rogorc struqturuli elementebisgan Semdgari ram, romelic mWidrod ukavSirdeboda grZnobis organoebSi mimdinare procesebs. magaliTad, feris SegrZnebebs ukavSirebdnen Tvalis baduris fotoqimiur cvlilebebs, bgeraTa garCevadobas _ imas, rac xdeba Sida yurSi. rTuli gancdebi ganixileboda, rogorc ramdenime elementaruli SegrZnebis, xatis, grZnobis gaerTianebis Sedegi. xSirad fsiqologias mentalur qimiasac uwodebdnen. kritika aseTi fsiqologiis mimarT sxvadasxva mimarTulebidan da sxvadasxva mosazrebiT modioda. zogi amtkicebda, rom ar unda ganvixiloT mxolod struqtura; rom cnobierebis mniSvnelovani maxasiaTeblebi aqtiuri procesebia da ara misi pasiuri Sinaarsi. fsiqologiuri mecnierebis sagani Tavad procesi unda iyos: aRqma da ara _ SegrZneba, azrovneba da ara _ ideebi, warmosaxva da ara _ xatebi. meoreni amtkicebdnen, rom SeuZlebelia cnobieri gancdis aRwera Tavad gancdis arsisa da mTlianobis darRvevis gareSe. am ideis momxreTa azriT, pirdapiri codna Sedgeba paternebisa da konfiguraciebisgan da ara gaerTianebuli elementebisgan. mecnierTa kidev erTi jgufi ki amtkicebda, rom cnobierebis Seswavla SeuZlebelia kvlevis mecnieruli meTodebiT misi dafarulobisa da subieqturobis gamo, amis nacvlad gvTavazobdnen fsiqologiis, rogorc qcevis Sesaxeb mecnierebis, gansazRvras. tradiciuli fsiqologiisadmi froidiseuli dapirispireba sxva mimarTulebiT ganviTarda. igi fsiqikas aisbergs adarebs, romlis mxolod mciredi nawili mosCans wylis zedapirze _ es cnobierebaa, misi gacilebiT didi masa ki wyliT aris dafaruli _ es aracnobieris sferoa. aracnobieris am uzarmazar sivrceSi, Tvaluwvdeneli sasicocxlo Zalebis gigantur sacavSi, SeiZleba aRmovaCinoT ltolvebi, miswrafebebi, gandevnili azrebi da grZnobebi, romlebic akontroleben individis cnobier azrebsa da qcevebs. am TvalsazrisiT, fsiqologia, romelic cnobierebis analiziT ifargleba, absoluturad araadekvaturi da uZluria adamianis qcevis ZiriTadi motivebis gagebisaTvis. froidis SromebSi, romelic saTaves iRebs biologiidan, nevrologiidan da fsiqiatriidan, SemoTavazebulia pirovnebis axleburi gageba, ramac didi gavlena moaxdina dasavlur kulturaze. froidis mosazrebebma adamianis bunebis Sesaxeb Zlieri dartyma miayena misi epoqis sayovelTaod miRebul cnebebs da Camoyalibda normaluri da paTologiuri fsiqikuri aqtivobis gagebis kompleqsuri da saintereso meTodis saxiT. misi ideebi afeTqebas SeiZleba SevadaroT, romelmac miwasTan gaaswora gviandel viqtorianul epoqaSi adamianis bunebis Sesaxeb arsebuli warmodgenebi yvela sferoSi. adamianis fsiqikis bneli mxareebis miseuli kvlevebi daexmara adamianebs pirveli msoflio omis dros gamovlenili SiSis mravali eqstremaluri mdgomareobisa da omiT gamowveuli travmatuli Sedegebis gacnobierebaSi, romelTac adgili hqonda konfliqtSi CaTrul yvela qveyanaSi. froidi fsiqikis iseT sferoebs ikvlevda, romelic daxuruli iyo viqtorianuli epoqis filosofiisa da zneobisTvis. man SeimuSava fsiqikur daavadebaTa mkurnalobis axali meTodi. misma

Transcript of zigmund froidis klasikuri fsiqoanalizi · amocana iyo cnobierebis procesebis ZiriTad elementebad...

- 1 -

zigmund froidis klasikuri fsiqoanalizi

rodesac fsiqologia gamoeyo filosofias da XIX saukunis meore naxevarSi mecnierul

disciplinad Camoyalibda, misi ZiriTadi mizani iyo janmrTeli zrdasruli adamianis fsiqikis

ZiriTadi elementebis aRmoCena da kvleva introspeqciis (laboratoriul pirobebSi) meTodiT. es

mimarTuleba, romelsac struqturuli skola ewoda, daaarsa vilhelm vundtma, romelmac 1879 wels

laifcigSi pirveli fsiqologiuri laboratoria gaxsna. vundtis azriT, fsiqologiis ZiriTadi

amocana iyo cnobierebis procesebis ZiriTad elementebad daSla da maT Soris arsebuli kavSirebis

kanonzomierebaTa Seswavla. cnobiereba gaigeboda, rogorc struqturuli elementebisgan Semdgari

ram, romelic mWidrod ukavSirdeboda grZnobis organoebSi mimdinare procesebs. magaliTad, feris

SegrZnebebs ukavSirebdnen Tvalis baduris fotoqimiur cvlilebebs, bgeraTa garCevadobas _ imas,

rac xdeba Sida yurSi. rTuli gancdebi ganixileboda, rogorc ramdenime elementaruli SegrZnebis,

xatis, grZnobis gaerTianebis Sedegi. xSirad fsiqologias mentalur qimiasac uwodebdnen.

kritika aseTi fsiqologiis mimarT sxvadasxva mimarTulebidan da sxvadasxva mosazrebiT modioda.

zogi amtkicebda, rom ar unda ganvixiloT mxolod struqtura; rom cnobierebis mniSvnelovani

maxasiaTeblebi aqtiuri procesebia da ara misi pasiuri Sinaarsi. fsiqologiuri mecnierebis sagani

Tavad procesi unda iyos: aRqma da ara _ SegrZneba, azrovneba da ara _ ideebi, warmosaxva da ara _

xatebi. meoreni amtkicebdnen, rom SeuZlebelia cnobieri gancdis aRwera Tavad gancdis arsisa da

mTlianobis darRvevis gareSe. am ideis momxreTa azriT, pirdapiri codna Sedgeba paternebisa da

konfiguraciebisgan da ara gaerTianebuli elementebisgan. mecnierTa kidev erTi jgufi ki amtkicebda,

rom cnobierebis Seswavla SeuZlebelia kvlevis mecnieruli meTodebiT misi dafarulobisa da

subieqturobis gamo, amis nacvlad gvTavazobdnen fsiqologiis, rogorc qcevis Sesaxeb mecnierebis,

gansazRvras.

tradiciuli fsiqologiisadmi froidiseuli dapirispireba sxva mimarTulebiT ganviTarda. igi

fsiqikas aisbergs adarebs, romlis mxolod mciredi nawili mosCans wylis zedapirze _ es

cnobierebaa, misi gacilebiT didi masa ki wyliT aris dafaruli _ es aracnobieris sferoa.

aracnobieris am uzarmazar sivrceSi, Tvaluwvdeneli sasicocxlo Zalebis gigantur sacavSi,

SeiZleba aRmovaCinoT ltolvebi, miswrafebebi, gandevnili azrebi da grZnobebi, romlebic

akontroleben individis cnobier azrebsa da qcevebs. am TvalsazrisiT, fsiqologia, romelic

cnobierebis analiziT ifargleba, absoluturad araadekvaturi da uZluria adamianis qcevis

ZiriTadi motivebis gagebisaTvis.

froidis SromebSi, romelic saTaves iRebs biologiidan, nevrologiidan da fsiqiatriidan,

SemoTavazebulia pirovnebis axleburi gageba, ramac didi gavlena moaxdina dasavlur kulturaze.

froidis mosazrebebma adamianis bunebis Sesaxeb Zlieri dartyma miayena misi epoqis sayovelTaod

miRebul cnebebs da Camoyalibda normaluri da paTologiuri fsiqikuri aqtivobis gagebis

kompleqsuri da saintereso meTodis saxiT. misi ideebi afeTqebas SeiZleba SevadaroT, romelmac

miwasTan gaaswora gviandel viqtorianul epoqaSi adamianis bunebis Sesaxeb arsebuli warmodgenebi

yvela sferoSi. adamianis fsiqikis bneli mxareebis miseuli kvlevebi daexmara adamianebs pirveli

msoflio omis dros gamovlenili SiSis mravali eqstremaluri mdgomareobisa da omiT gamowveuli

travmatuli Sedegebis gacnobierebaSi, romelTac adgili hqonda konfliqtSi CaTrul yvela

qveyanaSi.

froidi fsiqikis iseT sferoebs ikvlevda, romelic daxuruli iyo viqtorianuli epoqis

filosofiisa da zneobisTvis. man SeimuSava fsiqikur daavadebaTa mkurnalobis axali meTodi. misma

- 2 -

Sromebma eWvqveS daayena kulturuli, religiuri, socialuri da mecnieruli akrZalvebi. misi

kvlevebi, sakuTari namuSevris sazRvrebis gafarToebis mcdelobebi aiZulebda froids mudmivad

ecvala megobrebi da mimdevrebi, yofiliyo kritikosTa mudmivi yuradRebis centrSi.

TiTqmis 45 wliani aqtiuri mecnieruli moRvaweobisa da klinikuri praqtikis periodSi froidma

Seqmna: (1) pirveli vrceli Teoria pirovnebis Sesaxeb; (2) Tavis Terapiul gamocdilebasa da

TviTanalizze dafuZnebuli klinikur dakvirvebaTa vrceli sistema; (3) nevrotuli aSlilobebis

mkurnalobis originaluri meTodi; (4) im fsiqikur procesTa Seswavlis meTodebi, romelTa

Seswavlac TiTqmis SeuZlebelia sxva xerxebiT.

biografiuli cnobebi

zigmund froidi (Sigmund Freud) daibada 1856 wlis 6 maiss freibergSi, moraviaSi (axlandeli

CexeTis respublikis teritoria). 4 wlis iyo, rom finansuri siduxWiris gamo misi ojaxi venaSi

gadavida sacxovreblad, sadac froidma cxovrebis udidesi nawili gaatara. 1938 wels faSisturi

okupaciidan Tavis daRwevis mizniT inglisSi gaiqca, sadac gardaicvala kidec erTi wlis Semdeg.

bavSvobaSi froidi niWieri mowafe iyo. miuxedavad finansuri gaWirvebisa (Svidi Svili ojaxSi),

mas, rogorc yvelaze ufross, Tavisi oTaxi da navTis Wraqic ki hqonda samecadinod maSin, roca

danarCenebi sanTlebiT unda dakmayofilebuliyvnen. gimnaziaSic brwyinvaled swavlobda. man kargad

icoda germanuli, flobda, aseve, franguls, inglisurs, espanursa da italiur enebs.

imdroindel avstriaSi gamefebuli antisemituri ganwyobis gamo (froidi ki ebraeli iyo),

profesiaTa didi nawili, medicinisa da iurisprudenciis garda, daxuruli iyo misTvis. amitom

swavlis gasagrZeleblad 1873 wels venis universitetis samedicino fakulteti airCia.

universitetSi swavlam, sadac epyrobodnen, rogorc mdgomareobiT dabal safexurze mdgomsa

da ucxoels, froids kritikisadmi mdgradobis unari ganumtkica. igi rva weliwadi swavlobda (sami

wliT mets, vidre miRebuli iyo). am wlebis manZilze igi fiziolog ernst briuke laboratoriaSi

muSaobda, sadac damoukidebel kvlevebs awarmoebda histologiaSi, kerZod, cxoveluri da

mcenareuli qsovilebis detalur struqturebze, da gamoaqveyna rigi statiebisa anatomiasa da

nevrologiaSi. briukem wamoayena idea, rom cocxali organizmebi dinamikuri energetikuli sistemebia,

romlebic fizikuri samyaros kanonebs eqvemdebareba. froidma gaiziara es Sexeduleba, ramac

mogvianebiT ganviTareba hpova fsiqikuri funqcionirebis dinamikis Sesaxeb mis SexedulebebSi.

1881 wels samedicino mecnieruli xarisxis miRebis Semdeg froidma daikava Tanamdeboba tvinis

anatomiis institutSi da atarebda zrdasruli adamianisa da nayofis tvinis SedarebiT kvlevebs. mas

arasodes itacebda praqtikuli medicina, Tumca, finansuri problemebis gamo (amas Tan daerTo isic,

rom froidi Seyvarebuli iyo da finansuri sakiTxi mogvarebas saWiroebda) male datova Tanamdeboba

da xeli mohkida kerZo praqtikas. Tavidan qirurgad daiwyo muSaoba, Semdeg _ zogadi profilis

eqimad, gaxda mTavari eqim-interni venis mTavar hospitalSi da fsiqiatriis mimarTulebiT wavida, rac

Seesatyviseboda fsiqikur simptomTa da sxeulebriv daavadebebs Soris kavSirisadmi mis interesebs.

1885 wlisTvis damkvidrda venis universitetis maswavleblis prestiJul Tanamdebobaze.

1884-1887 wlebSi Caatara erT-erTi pirveli mecnieruli kvleva, romelic kokains exeboda. froidi

werda kokainis Terapiuli miznebisTvis SesaZlo gamoyenebis Taobaze rogorc fizikuri, ise _

fsiqikuri daavadebebis SemTxvevaSi. SemdgomSi cnobili gaxda am nivTierebis narkotikuli Tvisebebis

Sesaxeb da man Sewyvita kvlevebi.

- 3 -

brukes mxardaWeriT 1885 wels froidma miiRo granti parizSi gasamgzavreblad, sadac oTxi Tve

staJirebas gadioda Jan SarkosTan1 cnobil hospital sal-petrierSi. man Seiswavla hipnozis

meTodika da TarjimnobiT exmareboda Sarkos leqciebze. am leqciebma da klinikurma

demonstraciebma didi STabeWdileba moaxdina masze. am periodis Sedegad nevrologi froidisgan

fsiqopaTologi dadga.

1886 wels froidma iqorwina marta bernaisze, romelTanac naxevar saukuneze met xans icxovra,

hyavda eqvsi Svili, romelTagan erT-erTi, ana froidi SemdgomSi bavSvTa cnobili fsiqoanalitikosi

gaxda.

safrangeTSi muSaobam froids gauZliera interesi hipnozisadmi, rogorc Terapiuli

instrumentisadmi. 80-ian wlebSi igi TanamSromlobda fsiqiatrTan ioseb breierTan2 da swavlobda

isteriis dinamikas. breierma da froidma ganaxorcieles isteriis fsiqologiuri mizezebisa da

Terapiis meTodebis erToblivi kvleva. Sedegebi gaformda erToblivi publikaciis, wignis saxiT

“isteriis kvleva” (1895w.), romelSic avtorebi askvnian, rom pacientTa isteriuli simptomebi

ganpirobebulia cxovrebiseuli STambeWdavi, magram daviwyebuli momentebiT (travmebiT). Terapia

efuZneba imas, rom pacientebs gaaxsenebinon da aRadgeninon es gancdebi hipnotur mdgomareobaSi

(kaTarzisi). (am periods daemTxva uTanxmoeba breierTan, romlis mizezebic bolomde ar aris

garkveuli, da maT gawyvites urTierToba).

Tumca, SemdgomSi, froidi darwmunda, rom hipnozi arc iseTi efeqturia, rogorc egona. is ar

iZleoda pacientis winaaRmdegobaze muSaobis saSualebas, romelsac adgili hqonda mexsierebaSi

travmatuli gamocdilebis aRdgenisas. sabolood man uari Tqva praqtikaSi hipnozis gamoyenebaze.

amis nacvlad man Tavisi unikaluri meTodi _ Tavisufali asociaciebis meTodi SeimuSava, romelic

breieris midgomis erT-erT ZiriTad principze iyo agebuli. breieris mier isteriis mkurnalobisas

gamoyenebuli meTodi, romelsac es ukanaskneli katarsisul an ”saubriT mkurnalobas” uwodebda,

gulisxmobda pacientis mier yoveli Tavisi simptomis pirvelad gamoCenis Sesaxeb Tavisufal

Txrobas. froidis Tavisufali asociaciebis meTodi mdgomareobda imaSi, rom pacients sTxovdnen,

elaparaka yvelaferze, rac TavSi mouvidoda, yovelgvari SezRudvebisa da imis mcdelobis gareSe,

rom naTqvams hqonoda gaazrebuli, logikuri saubris xasiaTi.

1896 wels Tavisi meTodikis aRsawerad froidma pirvelad gamoiyena termini “fsiqoanalizi”. 1896-

1900 wlebi misTvis produqtuli martoobis periodi iyo. am dros iwyebs sakuTari sizmrebis analizs,

xolo 1897 wlidan (mamis sikvdilis Semdeg) iwyebs TviTanalizs. sakuTari da pacientTa sizmrebis

analizis aRweriT dasabuTebuli misi mosazrebebi aracnobieris arsis Sesaxeb Camoyalibda mis

pirvel damoukidebel naSromSi, “sizmrebis interpretacia” (1900w.). es iyo im droisTvis sakmaod

seriozuli da fundamenturi naSromi sizmrebis azris Sesaxeb, romelic SemdgomSi mis erT-erT

yvelaze mniSvnelovan naSromad iqna aRiarebuli. froidma Semdeg Tavisi ideebi ganaviTara axal

wignebSi “yoveldRiuri cxovrebis fsiqopaTologia” (1901w.), “sami narkvevi seqsualobis Sesaxeb”

(1905a), “iumori da misi damokidebuleba aracnobierTan” (1905b).

droTa ganmavlobaSi froidis mimdevrebi gaxdnen iseTi cnobili eqimebi, rogorebic iyvnen

alfred adleri, Sandor ferenci, karl gustav iungi, oto ranki, karl abrahami da ernst jonsi. am

1 Jean Martin Charcot _ im drois erT-erTi cnobili frangi mecnieri, nevrologi. didi wvlili miuZRvis hipnotizmis

ganviTarebaSi. igi ikvlevda isteriis mizezebsa da mkurnalobis saSualebebs; iyenebda hipnotur STagonebas isteriuli

simptomatikis (kidurebis paraliCi, sibrmave, siyrue) reducirebisa da gaqrobisaTvis. 2 Josef Breuer _ gamoCenili veneli eqimi, romelic isteriaze muSaobda. froidTan TanamSromlobis dawyebisaTvis ukve miRweuli

hqonda garkveuli warmatebebisaTvis isteriuli pacientebis mkurnalobaSi pacientTa mier simptomebis Sesaxeb Tavisufali Txrobis

meTodiT.

- 4 -

jgufma daaarsa fsiqoanalituri sazogadoeba, daiwera mecnieruli statiebi, gamodioda Jurnali,

Sesabamisad fsiqoanaliturma moZraobam gavrceleba hpova. maleve sxvadasxva qveynebSic gaCnda

fsiqoanalitikuri jgufebi.

1919 wels froidi stenli holis mier miwveul iqna klarkis universitetSi, vusterSi,

masaCusetsis StatSi, leqciebis wasakiTxad. misi Sromebi iTargmna inglisurad.

froidma danarCeni cxovreba dauTmo fsiqoanalizis ganviTarebas, gavrcelebasa da ganmartebas.

igi cdilobda fsiqoanalituri moZraobis kontrolirebas im adamianTa CamoSorebiT, vinc ar

eTanxmeboda. Teoriul sakiTxebSi SeuTanxmeblobis gamo datoves igi iungma, adlerma da rankma.

froidi bevrs werda. misi Txzulebebis krebuli 24 toms iTvlis, romelic moicavs klinikuri

praqtikis rTul sakiTxebs, leqciaTa ciklebs, romlebic warmodgenas iZlevian zogadad Teoriaze da

specializirebul monografiebs religiur da kulturologiur sakiTxebze. is cdilobda iseTi

struqturis Seqmnas, romelic masze didxans iarsebebda da SemdgomSi mTel fsiqiatrias Seucvlida

orientacias. zogierT sakiTxSi froidi Zalze kategoriulia, zogSi ki Riaa kritikisadmi da mzad

aris Tavisi poziciebis gadasasinjad. mas aSfoTebda, rom analitikosebi mis mier dadgenili

meTodikebidan gadaxriT daasustebdnen fsiqoanalizis Zalasa da SesaZleblobebs. mas ZiriTadad

surda fsiqoanalizis Teoriis damaxinjebisa da araswori gamoyenebis Tavidan acileba.

janmrTelobis gauaresebis miuxedavad, froidi eweoda kerZo praqtikas da adgenda Tavisi

naSromebis srul katalogs.

gaxda ra froidis Sromebi ufro xelmisawvdomi, kritika gaZlierda. 1933 wels seqsualobis

sakiTxebze misi Ria msjelobebiT gaRizianebulma faSistebma berlinSi saxalxod dawves misi wignebi.

am movlenas froidma aseTi komentari gaukeTa: “ra progress mivaRwieT! Sua saukuneebSi me Tavad

damwvavdnen, Cvens droSi ki Cemi wignebis dawviT kmayofildebian.”

froidis cxovrebis bolo wlebi mZime iyo. 1923 wlidan is avad iyo saylapavi milisa da ybebis

kiboTi (yoveldRiurad 20 kubur sigaras eweoda). TiTqmis ganuwyvetliv ganicdida tkivils, magram

jiutad ambobda uars medikamentur mkurnalobaze da aspirinis mcire dozebiT kmayofildeboda.

uwyvetad muSaobda, mTlianobaSi gadaitana 33 mZime operacia (amis gamo uxdeboda uxerxuli protezis

tareba, romelic avsebda warmoqmnil cariel sivrces cxvirxaxaSi da amitom drodadro ver

laparakobda) avadmyofobis gavrcelebis SesaCereblad. avstriis hitleruli okupaciis periodSi 1938

wels misi qaliSvili ana dapatimrebul iqna gestapos mier da mxolod SemTxvevis wyalobiT daaRwia

iqidan Tavi. amasTan dakavSirebiT, froidi iZulebuli gaxda inglisSi gadasaxlebuliyo, sadac

gardaicvala kidec 1939 wlis 23 seqtembers.

froidis realuri mniSvnelobis Sesaxeb msjeloba SeiZleba ara marto misi qcevebis Sefasebisa da

fsiqoanalizis Teoriis aspeqtebis araerTmniSvnelovani interpretaciis gziT, aramed, umeteswilad,

im ideebis raodenobiT, romelic dasavluri kulturis ganuyofel nawilad iqca. Cven yvelani valSi

varT mis winaSe imis gamo, rom man nawilobriv gadagviSala adamianis samyaro, romelic cnobierebis

farglebs gareT arsebuliT imarTeba.

- 5 -

ideuri wanamZRvrebi

froidis azrovneba misi filosofiuri msoflmxedvelobis, mecnieruli sizustis suliskveTebiT

aRzrdisa da aracnobierTan misi sakuTari kontaqtis SemoqmedebiTi sinTezia.

filosofia

jer kidev studentobis periodSi froidi germaneli poet-romantikosis klemens brentanos mZlavr

zegavlenas ganicdida da amave dros gaecno fridrix nicSes ideebs. nicSe, magaliTad, varaudobda,

rom zneobrivi mosazrebebi internalizirebuli agresiis Sedegia. froidi eTanxmeboda mas. froidis

ideebi, aseve, axlosaa artur Sopenhaueris ideebTan. maTi azrebi nawilobriv Tanxvdeboda nebisyofis,

adamianis qcevis determinaciaSi seqsualobis mniSvnelobisa da gandevnis (anu imis armiRebis, rasac

ganicdis adamiani) pirvelxarisxovani mniSvnelobis sakiTxebSi.

biologia

froidis zogierTi mosazreba cnobierebis biologiuri safuZvlis Sesaxeb am sakiTxze misi

maswavleblis brukes SexedulebebSi iRebs saTaves. brukes mixedviT, ar arsebobs sxva Zala, garda

zogad fizikurisa da qimiurisa, romlebic moqmedeben organizmSi.

Sarkom moaxdina imis demonstrireba, rom SesaZlebelia isteriuli simptomebis gamowveva da

moxsna hipnoturi STagonebis meSveobiT. froidi, sxvebis msgavsad, akvirdeboda isteriuli

pacientebis simptomebs, romelTa arseboba, fiziologiuri TvalsazrisiT, SeuZlebelia. magaliTad,

“xelTaTmanis anesTeziis” (glove anesthesia) SemTxvevaSi adamianis xelis mtevani moklebulia

mgrZnobelobas maSin, roca majasa da mTel xelSi mgrZnobeloba Cveulebrivia. vinaidan nervebi mTel

xels uwyvetad gasdevs mxridan mtevnisken, ar arsebobs am simptomis arsebobis fizikuri mizezi.

froidisTvis naTeli gaxda, rom isteria iyo daavadeba, romlis genezisi iTxovda fsiqologiur

axsnas.

aracnobieri

froids ar aRmouCenia aracnobieri. Zveli berZnebi, sxva sakiTxebis garda, gvirCeven SeviswavloT

sizmrebi. froidamde cota xniT adre iohan volfgang goeTe da fridrix Sileri iseve eZebdnen

aracnobierSi poeturi STagonebis wyaros, rogorc mravali sxva poeti-romantikosi da froidis

Tanamedrovec ki, mwerali-romanisti henri jeimsi. froidis wvlili isaa, rom man fsiqikis es nawili,

misi pirvelsafuZvlebi da arsi gamoikvlia mecnieruli analizis axali meTodiT. misma naSromebma da

maT mimarT yuradRebam sityva “aracnobieri” Cveni yoveldRiuri leqsikonis Semadgenel nawilad

aqcia.

- 6 -

fsiqoanalizi: ZiriTadi koncefciebi da cnebebi

termini “fsiqoanalizi” sami sxvadaxva mniSvnelobis matarebelia:

1. pirovnebis Teoria;

2. pirovnuli aSlilobebis Terapiis meTodi;

3. individumis aracnobieri azrebisa da grZnobebis Seswavlis meTodi.

pirovnebis Teoriis, Terapiisa da Sefasebis es gaerTianeba mTlianobaSi asaxavs froidis

warmodgenebs adamianis qcevaze. unda aRiniSnos, rom mis mosazrebaTa mTel sirTules safuZvlad

udevs mcire raodenobis ZiriTadi koncefciebi da principebi, romelic amomwuravad asaxavs

pirovnebisadmi fsiqoanalitur midgomas.

froidis yvela msjelobas safuZvlad udevs daSveba, rom adamianis sxeuli mTeli fsiqikuri

energiis erTaderTi wyaroa. igi mouTmenlad eloda im dros, rodesac yvela fsiqikuri movlenis

axsna tvinis fiziologiasTan uSualo kavSirSi iqneboda SesaZlebeli. cdilobda ra Teoriis Seqmnas,

romelic mTlianobaSi mimoixilavda fsiqikur aqtivobas, froidma gamoikvlia biologiuri modelebi.

axsnis meTodi ZiriTadi principi aqsiomebi

mkacri fsiqikuri

determinizmi

ganviTarebis principi TviTSenaxvis aqsiomebi

froidma ivarauda, rom

adamianis sulieri cxovreba

uwyvetobiT xasiaTdeba da

rom nebismier azrsa da

nebismier qcevas Tavisi

mniSvneloba aqvs. TiToeul

azrs, grZnobas, mogonebas

an moqmedebas Tavisi mizezi,

mravalricxovani mizezic

ki, gaaCnia. yovel movlenas

iwvevs cnobieri an

aracnobieri ganzraxvebi da

ganisazRvreba misi

winmswrebi movlenebiT.

erTi SexedviT, mravali

fsiqikuri movlena

TviTneburad warmoiqmneba,

Tumca, froidma im

dafaruli kavSirebis

aRwera da gamokvleva

daiwyo, romlebic erT

cnobier movlenas

meoresTan akavSireben.

adamiani viTardeba droSi anu

igi ibadeba, izrdeba, berdeba

da kvdeba. gadis ganviTarebis

garkveul stadiebs. cxovrebis

sxvadasxva periodi

aqtiurobis garkveuli

TaviseburebebiT xasiaTdeba.

cxovrebiseuli ciklis mrudi

(ganviTarebis TvalsazrisiT,

drois WrilSi) daaxloebiT

aseTia:

aqtiurobis done

18 72

patara_mozrdili_sibere

sami ZiriTadi aqsioma:

1. biologiuri arseboba:

sunTqva

SimSili varsebob-

wyurvili ar varsebob

gamoyofa

Zili

seqsualuri

2. fsiqologiuri funqcia:

SemecnebiTi Zlieri

grZnobiTi saSualo = norma

nebelobiTi susti

3. socialuri garemo

meoris dadebiTi

(meoreebis) neitraluri

arseboba uaryofiTi

SeniSvna: roca socialuri garemo

iWreba biologiur funqciaTa

dakmayofilebaSi, Cveulebriv, es

seqsualur sferos exeba xolme,

viTardeba nevrozi.

- 7 -

misi ZiriTadi koncefciebi moicavs struqturul analizs, fsiqikuri organizaciis komponentebs, maTi

ganviTarebis fazebs _ raSi vlindeba maTi moqmedeba da rasTan mivyavarT amas.

froidis fsiqoanalituri Teoriis wyobis zogadi struqtura:

cnobierebis doneebi: topografiuli modeli

fsiqoanalizis ganviTarebis xangrZlivi periodis manZilze froidi iyenebda fsiqikis

organizaciis topologiur models, romelic gulisxmobs cnobierebis sxvadasxva donis arsebobas

masSi moTavsebuli azrebisa da emociebis gacnobierebulobis xarisxis mixedviT.

froidis mixedviT, rasac cnobieri ewodeba, ar saWiroebs ganxilvasa da msjelobas. cnobiereba

aSkaraa, TvalsaCinoa da amitomac igi fsiqikis is nawilia, romelsac mecniereba Seiswavlida

froidamde.

cnobiereba fsiqikuri organizaciis mciredi nawilia da moicavs im SegrZnebebsa da gancdebs,

romelTac Cven vacnobierebT drois mocemul momentSi. magaliTad, am wuTas Tqvens cnobierSi

mocemulia is Sinaarsi, rasac axla kiTxulobT da, aseve, vTqvaT, SimSilis bundovani gancda. froidi

amtkicebda, rom fsiqikuri cxovrebis mxolod umniSvnelo nawili (azrebi, aRqma, grZnobebi,

mexsiereba) Sedis cnobierebis sferoSi. rasac ar unda ganicdides adamiani cnobier doneze drois

mocemul momentSi, unda ganvixiloT, rogorc gadarCevis procesis Sedegi, romelic

mniSvnelovanwilad garegani signalebiT regulirdeba. ufro metic, garkveuli Sinaarsi cnobierebaSi

drois xanmokle periodis manZilze imyofeba, Semdeg ki isev swrafad iZireba aracnobierSi, individis

yuradRebis sxva stimulebze gadanacvlebasTan erTad. SeiZleba iTqvas, rom cnobierebas tvinSi

dagrovili informaciis mxolod mcire procentze miuwvdeba xeli.

zogjer gveCveneba, rom cnobierSi gaCenili azri an grZnoba aranair kavSirSi ar aris masSi

manamde arsebul SinaarsebTan. froidma ivarauda kavSirebis arseboba aracnobier doneze, riTac

moxsna cnobierebis nakadis (erTi SexedviT) araTanmimdevrulobis sakiTxi.

froidis mixedviT, aracnobieris yvelaze Zveli da kargi mniSvneloba aRweriTia. igi aracnobiers

uwodebs fsiqikur process, romlis arsebobazec araferi viciT, magram unda vivaraudoT misi

arseboba da amis Sesaxeb qcevaze misi zemoqmedebis Sedegis mixedviT vmsjelobT da vaskvniT. mis

mimarT iseTive damokidebuleba gvaqvs, rogoric sxva adamianis fsiqikur procesisadmi. ufro

konkretulad rom vTqvaT, process aracnobiers vuwodebT, Tu vvaraudobT, rom is amJamad

gaaqtiurda, Tumca, araferi viciT masze. aracnobieri masala aRqmis sicxoveliTa da uSualobiT

xasiaTdeba. es imas niSnavs, rom aracnobieri fsiqikuri procesebi ar miekuTvnebian drois garkveul

moments anu ar arian dalagebulni qronologiurad, dros ar Seaqvs maTSi aranairi cvlileba,

aranairi koreqtiva, maT mimarT ver gamoviyenebT drois cnebas. mogonebebi, romelic aTobiT wlebs

iTvlian, cnobierSi amotanis SemTxvevaSi mcirediTac ar kargaven TavianT emociur Zalas, muxts.

dinamikuri damokidebulebis TvalsazrisiT froidi ori saxis aracnobierze saubrobs. maT Soris

arsebuli gansxvavebis sailustraciod mas mcdari qmedebebis magaliTi mohyavs: Tu adamians mis mier

ganxorcielebuli mcdari qmedebis (vTqvaT, wamocdenis) Semdeg vetyviT am qmedebaSi gamoxatuli

faruli ganzraxvis Sesaxeb da is dagveTanxmeba, aRiarebs am ukanasxnelis arsebobas, SegviZlia

vTqvaT, rom es ganzraxva mxolod mcire xniT iyo aracnobieri (latenturi); Tu igi masze uars ityvis

da misTvis ucxod miiCnevs, am SemTxvevaSi xangrZliv aracnobierTan gvaqvs saqme.

amrigad, erTi tipis aracnobieris SemTxvevaSi masSi moTavsebuli informacia (xSirad ganmeorebad

pirobebSi) iolad gadadis cnobierSi, xolo meore SemTxvevaSi informaciis cnobierSi gadasvla

Znelad (anu garkveuli ZalisxmeviT) an saerTod ar xdeba. pirvels froidi winarecnobiers uwodebs,

- 8 -

xolo meores _ aracnobiers. amrigad, dinamikuri TvalsazrisiT, sami termini gvaqvs: cnobieri,

winarecnobieri da aracnobieri.

zemoT Tqmulidan gamomdinare, winarecnobieri igive aracnobieria. mas “xelmisawvdom

mexsierebasac” uwodeben. masSi moTavsebulia mTeli Cveni gamocdileba, romelic ar cnobierdeba

mocemul momentSi, magram iolad SeiZleba gacnobierdes spontanurad an minimaluri ZalisxmeviT.

magaliTad, masSi inaxeba codna imis Sesaxeb, Tu ras vakeTebdiT guSin, romel qalaqebSi varT

namyofi, nacnob-megobrebis saxelebi, sayvareli saWmlis dasaxeleba, bolis suniT gamowveuli

SegrZnebebi da a.S. erTi sityviT, es aris Cveni gamocdilebis rezervuari. aqvea moTavsebuli Cveni

sizmrebi, fantaziebi da ocnebebi.

aracnobieri winarecnobierisgan siRrmiTa da mniSvnelovnobiT gansxvavdeba. masSi moTavsebulia

primitiuli instinqturi miswrafebebi da miuReblobis gamo cnobieridan gandevnili emociebi da

mogonebebi. aseTi gandevnili da daviwyebuli Sinaarsebis magaliTebia bavSvobis daviwyebuli

travmebi, dafaruli mtruli ganwyobebi mSoblebisadmi da daTrgunuli seqsualuri survilebi,

romelTac ar vacnobierebT. froidis Tanaxmad, aseTi gaucnobierebuli masala mniSvnelovnad

ganapirobebs Cvens yoveldRiur funqcionirebas.

froidi ar iyo pirveli, vinc yuradReba miaqcia adamianis qcevaSi aracnobieri procesebis

mniSvnelobas. XVIII-XIX saukunis zogierTi filosofosi gamoTqvamda varauds, rom Cveni Sinagani

samyaros ZiriTadi Sinaarsi miuwvdomelia cnobierebisTvis. froidis damsaxureba isaa, rom Tavisi

ideuri winamorbedebisgan gansxvavebiT, man aracnobieri cxovrebis koncefcias empiriuli statusi

mianiWa. kerZod, is xazgasmiT aRniSnavda, rom aracnobieri unda ganvixiloT ara rogorc hipoTeturi

abstraqcia, aramed rogorc realoba, romelic eqvemdebareba demonstrirebasa da Semowmebas.

froids mtkiced swamda, rom adamianis qcevis realurad mniSvnelovani aspeqtebi mTlianad

cnobierebis farglebs gareT moTavsebuli impulsebiTa da miswrafebebiT formirdeba da

warimarTeba. es zegavlenebi ara mxolod ar cnobierdeba, aramed, ufro metic, Tu ramenairad iwyeba

maTi gacnobiereba an qcevaSi Riad gamoxatva, Tavad individis mxridan awydeba Zlier Sinagan

winaaRmdegobas. gaucnobierebeli gancdebi, winarecnobierisgan gansxvavebiT, mTlianad miuwvdomelia

gacnobierebisaTvis, magram mniSvnelovani xarisxiT gansazRvraven adamianis moqmedebebs. unda iTqvas,

rom gaucnobierebeli masala SeiZleba gamoixatos SeniRbuli an simboluri saxiT iseve, rogorc

aracnobieri instinqturi miswrafebebi arapirdapir dakmayofilebas naxuloben sizmrebSi,

fantaziebSi, TamaSsa da muSaobaSi.

fsiqikis aseTi samdoniani _ cnobieri, winarecnobieri, aracnobieri _ struqtura TandaTanobiT

yalibdeba da iZens saboloo saxes pirovnebis ganviTarebasTan3 erTad. fsiqikis struqturis

ganviTarebis procesi sqematurad ase SeiZleba warmovidginoT:

3 pirovnebis ganviTarebis sakiTxebze mogvianebiT visaubrebT. aq mxolod am ganviTarebis paralelurad mimdinare, fsiqikis

ganviTarebis process SevexebiT, romelic TavisTavad ganuyofelia pirovnebis ganviTarebisgan, Tumca, aq calke ganvixilavT.

1-3w. 3-5w. 5-8w. 8-12w.

fsiqika cnobieri cnobieri cnobieri

aracnob. winarecn. winarecn.

aracnob. aracnob.

oraluri

faza

analuri

faza

faluri

periodis

faza

latenturi

CaTvliT

- 9 -

fsiqikis struqturis saboloo saxe aseTia:

cenzura

cenzura

kateqsisi

kateqsisi aris saSualeba, romliTac arsebuli libidozuri4, fsiqikuri energia miemagreba anu

Caideba romelime adamianSi, ideaSi an saganSi. libido kateqsisis mdgomareobaSi ukve aRar aris

mobiluri da veRar gadainacvlebs axal obieqtebze. amis mizezi fsiqikis im sferoSia, romelic

miizidavs da akavebs, aCerebs mas.

germanuli sityva “Besetzung”, romelsac froidi am cnebis aRsaniSnad iyenebs, “Cadebas”-ac niSnavs

da “mitaceba”-sac. Tu libidos marags SevadarebT fulis mocemul raodenobas, kateqsisi am fulis

dabandebis analogiuri procesi iqneba. magaliTad, axlobeli adamianis sikvdiliT gamowveuli

dardis SemTxvevebis fsiqoanalituri interpretacia gulisxmobs, rom yoveldRiuri saqmianobisadmi

interesis dakargva da moWarbebuli koncentrirebuloba gardacvlil adamianze Sedegia Cveuli

urTierTobebis sferodan libidos gadanacvlebisa da ganixileba, rogorc ukiduresi zomis

kateqsisi gardacvlilisadmi.

fsiqoanalituri Teoria ukavSirdeba imis garkvevas, Tu sad “miemagra” (cathected) libido

arasaTanado saxiT. rodesac es energia gamonTavisufldeba da sxva mimarTulebiT warimarTeba, maSin

is SeiZleba gamoyenebul iqnas sxva arsebuli moTxovnilebebis dasakmayofileblad. mosazRvre

energiis (bound energies) gamonTavisuflebis aucileblobis idea mocemulia karl rojersisa da abraham

maslous SromebSi, aseve, budizmsa da sufizmSi. TiToeuli am TeoriaTagani gansxvavebul mosazrebas

gamoTqvams fsiqikuri energiis wyaros Sesaxeb, magram yvela eTanxmeba froidis mtkicebas, rom

fsiqikuri energiis identifikacia da mimarTuloba centraluri sakiTxia pirovnebis gagebaSi.

pirovnebis struqtura

froidi Tavis pacientebTan xSirad awydeboda usasrulo raodenobis sulier konfliqtebsa da

kompromisebs. man SeamCnia, rom erTi ltolva ewinaaRmdegeba meores, sazogadoebrivi akrZalvebi

ewinaaRmdegeba biologiuri miswrafebebis

gamovlenas, xolo maTTan gamklavebis

meTodebi xSirad erTmaneTTan modian

winaaRmdegobaSi. 20-iani wlebis dasawyisSi

froidma garkveul struqturaSi moaqcia

pirovnebaSi ganefebuli es, erTi SexedviT, qaosi

da SemogvTavaza pirovnebis organizaciis

samkomponentiani modeli. froidis mixedviT,

pirovnebis struqtura sami ZiriTadi

komponentisagan, sistemisgan Sedgeba, esenia:

4 libido _ laT. libido _ Zlieri miswrafeba, Zlieri survili _ energia, romelsac flobs sicocxlisadmi ltolva. libidos

Sesaxeb mogvianebiT visaubrebT.

racionalizaciis

safexuri

mimReblobis

safexuri

cnobieri

winarecnobieri

aracnobieri

super-ego

moralur-

eTikuri

imperativebi cnobierisTvis

miuwvdomeli

aracnobieri

masala

idi

siamovnebis

principi,

azr.pirv.

proc.

winarecnob.,

gacnobierebadi

masala

cnobiereba, kontaqti

gare samyarosTan

ego

realobis pr.

azr.meor.proc.

struqturuli modelisa da cnobierebis doneebis urTierTmimarTeba

- 10 -

idi, ego da super-ego.5

pirovnebis mocemuli samnawiliani dayofa cnobilia, rogorc fsiqikuri cxovrebis struqturuli

modeli, Tumca, froidi varaudobda, rom es mdgenelebi procesebad ufro unda miviCnioT, vidre

pirovnebis gansakuTrebul “struqturebad.” froids esmoda, rom mis mier SemoTavazebuli

konstruqtebi hipoTeturia, vinaidan neiroanatomiis ganviTarebis froidis droindeli done ar iyo

sakmarisi maTi centralur nervul sistemaSi lokalizaciis gansasazRvrad. am pirovnul

struqturebsa da cnobierebis doneebs Soris mimarTeba sqematurad SeiZleba ise gamoisaxos, rogorc

diagramazea warmodgenili.

rogorc am diagramaze Cans, idis sfero mTlianad gaucnobierebelia, maSin roca ego da super-ego

cnobierebis samive doneze moqmedeben. cnobiereba moicavs samive pirovnul struqturas, Tumca, misi

ZiriTadi nawili idisgan momdinare impulsebiT formirdeba.

miuxedavad imisa, rom pirovnebis am TiToeul nawils Tavisi funqciebi, Tvisebebi, komponentebi,

moqmedebis principebi, dinamika da meqanizmebi aqvs, isini imdenad mWidrod urTierTqmedeben, rom

rTulia, Tu SeuZlebeli ara, maTi urTierTzegavlenis danawevreba da TiToeulis xvedriTi wilis

gansazRvra adamianis qcevis formirebaSi. qceva TiTqmis yovelTvis am sami sistemis urTierTqmedebis

Sedegia; Zalze iSviaTad moqmedebs erTerTi maTgani danarCeni oris gareSe.

idi

idi pirovnebis pirvelsawyisi sistemaa: es aris matrica, romelSic SemdgomSi diferencirdeba ego

da super-ego. idi moicavs yvelafers imas, rac Tandayolilia da mocemulia dabadebisas,

instinqtebis CaTvliT. idi mTlianad aracnobierSi funqcionirebs da mWidrod ukavSirdeba

instinqtur biologiur miswrafebebs (SimSili, Zili, gamoyofa). igi Tavisi bunebiT biologiuria,

mWidrod ukavSirdeba sxeulebriv procesebs, saidanac iRebs energias. idi warmoadgens am energiis

erTgvar rezervuars, saidanac energiiT maragdeba pirovnebis struqturis yvela instancia. froidi

ids ganixilavda, rogorc Suamavals organizmSi mimdinare somatur da fsiqikur procesebs Soris.

miuxedavad imisa, rom pirovnebis danarCeni instanciebi idisgan viTardeba, is TavisTavad

primitiuli da araorganizebulia. froidis mixedviT, idi Cveni pirovnebis bneli, miuwvdomeli

nawilia. masze informacia mopovebulia sizmris muSaobisa da nevrotuli simptomebis warmoSobis

Seswavlis gziT. es aris raRac bneli, qaoturi, romelic ar emorCileba kanonebs, wesebs. misTvis

ucxoa nebisyofa, Sefasebebi, sikeTe da boroteba, morali. idSi ar arsebobs azrovnebis logikuri

kanonebi, pirvel rigSi, winaaRmdegobis Tezisi. urTierTgamomricxavi impulsebi gverdigverd

Tanaarseboben da ukeTes SemTxvevaSi ekonomiuri iZulebis gavleniT kompromisul warmonaqmnebSi

erTiandebian energiis ganmuxtvis mizniT. idSi ar arsebobs uaryofa da dro: drois msvleloba ar

cvlis fsiqikur procesebs. samudamod idSi davanebuli impulsebi aTwleulebis manZilze inarCuneben

pirvandel saxes, maT ar aqvT warsuli da momavali. maTSi warsulis aRiareba anu maTi gaufasureba

da energiisgan dacla (emociuri muxtis dakargva) mxolod maSin aris SesaZlebeli, Tu analizis

Sedegad moxdeba maTi gacnobiereba.6 froidi ids “WeSmarit fsiqikur realobas” uwodebs, vinaidan

masSi asaxulia subieqtur gancdaTa Sinagani samyaro da man araferi icis obieqturi realobis

Sesaxeb.

5 idi, ego, super-ego _ Id, Ego, Super-Ego _ es aris dResdReobiT sayovelTaod miRebuli inglisuri terminebi, Tumca, froidi am

komponentebs sxvagvarad aRniSnavda: Das es (Id) _ igi, Das Ich (Ego) _ me, Das uber-Ich (Super-Ego) _ ze-me. 6 swored am mosazrebas emyareba analitikuri mkurnaloba.

- 11 -

garda amisa, idi ar modificirdeba individis ganviTarebisa da zrdasrul asakamde miRwevis

Sesabamisad da inarCunebs centralur mniSvnelobas individumis mTeli cxovrebis manZilze. is ar

icvleba cxovrebiseuli gamocdilebis gavleniT, rameTu ar aqvs Sexeba gare samyarosTan.

idi SeiZleba absoluturi Zalauflebis mqone brma mefes SevadaroT, romelsac misi xelqveiTebi

miuTiTeben, rogor da sad gamoiyenos es Zalaufleba.

idis Sinaarsi TiTqmis mTlianad aracnobieria. is moicavs aracnobier azrebs, romlebic arasodes

cnobierdeba, da azrebs, romlebic uaryofiTad da miuReblad miiCnia cnobierebam. froidis

mixedviT, uaryofili da gandevnili gancdebi imave intensivobiT mainc zemoqmedeben adamianis qcevaze

cnobieris yovelgvari kontrolis gareSec.

rodesac energia grovdeba da imdeni xdeba, rom idi veRar uZlebs da veRar itevs mas, es

ganicdeba, rogorc daZabulobis diskomfortuli mdgomareoba. idis mizania am daZabulobis

mdgomareobis Sesusteba, siamovnebis gaZliereba da diskomfortis mdgomareobis minimumamde dayvana.

faqtiurad, idi gamoxatavs adamianis mTeli cxovrebis ZiriTad princips: biologiurad

ganpirobebuli ltolvebis (gansakuTrebiT seqsualurisa da agresiulis) mier warmoebuli fsiqikuri

energiis dauyovnebel ganmuxtvas. pirovnebis funqcionirebaSi swored es ltolvebi qmnian

daZabulobas im SemTxvevaSi, Tu xdeba maTi Sekaveba da ver xerxdeba maTi ganmuxtva. daZabulobis

dauyovnebel ganmuxtvas anu idis moqmedebis, funqcionirebis erTaderT princips siamovnebis principi

ewodeba. gamoxatavs ra Tavs impulsuri, iracionaluri da narcisistuli (moWarbebulad

TviTmosiyvarule) maneriT, idi moqmedebs am principiT da ar iTvaliswinebs, Tu ras moutans es qceva

mas an sxvebs. vinaidan idisTvis ucxoa SiSi da SfoTva, is ar iCens sifrTxiles Tavisi miznebis

gamoxatvisas, ramac SeiZleba safrTxe Seuqmnas Tavad individs da Semdeg sazogadoebas.

froidi aRwers or meqanizms, romlis saSualebiTac idi xsnis daZabulobas, esenia:

refleqtoruli moqmedebebi da pirveladi procesebi.

refleqtoruli moqmedebebis SemTxvevaSi idi avtomaturad pasuxobs agznebis signalebze da

imgvarad, rom gamRizianebliT ganpirobebuli daZabuloba maSinve ixsneba. aseTi Tandayolili

refleqtoruli meqanizmis magaliTebia xvela, zeda sasunTqi gzebis gaRizianebis sapasuxod, da

cremlebi an Tvalis xamxami, rodesac TvalSi mtveri gvxvdeba. unda aRiniSnos, rom refleqtoruli

moqmedebebi yovelTvis ver amcireben gaRizianebis an daZabulobis dones. magaliTad, verc erTi

refleqtoruli moZraoba ver uzrunvelyofs mSier bavSvs sakvebiT.

pirveladi procesebi. rodesac refleqtorul moqmedebas ar xelewifeba daZabulobis Semcireba,

moqmedebaSi modis idis meore funqcia, romelsac warmodgenis pirveladi procesi ewodeba. idi qmnis,

ayalibebs im obieqtis fsiqikur xats, romelic Tavdapirvelad ukavSirdeboda ZiriTadi

moTxovnilebis dakmayofilebas da amiT cdilobs energiis gamonTavisuflebas. pirveladi procesi

adamianis warmodgenaTa aralogikuri, iracionaluri da fantaziuri formaa, romelic xasiaTdeba

impulsebis daTgrunvisa da realurisa da ararealuris, “me”-sa da “ara-me”-s garCevis uunarobiT.

mSieri bavSvis SemTxvevaSi am procesma SeiZleba gamoiwvios dedis mkerdis an sawovaras xati.

halucinatorul gancdas, romelSic sasurveli obieqti warmodgenilia, rogorc mexsierebis xati,

survilis asruleba ewodeba. janmrTeli adamianis SemTxvevaSi pirveladi procesis saukeTeso

magaliTia sizmari, romelic, froidis mixedviT, yovelTvis warmoadgens survilis asrulebas an

survilis asrulebis mcdelobas. aseve, pirveladi procesis magaliTebia fsiqotikebis halucinaciebi

da xilvebi; pirveladi procesis moqmedebis daRi naTlad etyoba autistur metyvelebas. survilis

amsrulebeli es mentaluri xatebi erTaderTi realobaa, romelsac icnobs idi. pirveladi procesis

Sesatyvisad warmarTuli qcevis tragedia isaa, rom individi erTmaneTisgan ver ansxvavebs aqtualur

- 12 -

obieqts, romelsac SeuZlia moTxovnilebis dakmayofileba, da mis xats (magaliTad, rodesac

udabnoSi moxetiale adamiani ver mijnavs erTmaneTisgan wyalsa da wylis miraJs). aseTma aRrevam

SeiZleba fatalur Sedegamde migviyvanos, Tu ar iarsebebs moTxovnilebis dakmayofilebis gare

wyaroebi. radganac pirvelad process ar SeuZlia daZabulobis realuri moxsna, viTardeba axali –

meoradi fsiqikuri procesi – da mis gaCenasTan erTad yalibdeba axali sistema – ego. am

struqturis formireba iwyeba maSin, rodesac patarebi iTviseben im faqts, rom maTi sakuTari

saWiroebebisa da survilebis garda, arsebobs gare samyaroc, da Cndeba droSi gadadebuli

dakmayofilebis unari.

ego

ego pirovnebis struqturuli komponentia, romelic gare samyaros realobasTan imyofeba

kontaqtSi, radgan organizmis moTxovnilebebi saWiroeben Sesatyvis urTierTqmedebas obieqturi

realobis samyarosTan. ego idisgan iRebs Tavis struqturas, funqciasa da energias da misgan

viTardeba. es xdeba maSin, rodesac bavSvi iwyebs sakuTari individualurobis gacnobierebas, idis

ganmeorebadi moTxovnebis dakmayofilebasa da daSoSminebas. ego idis organizebuli nawilia da

imisTvis Cndeba, rom emsaxuros idis miznebs da ar dauSvas maTi frustrireba. mTeli misi energia

idisgan modis. froidis mixedviT, egos ar gaaCnia idisgan damoukidebeli arseboba da, am sityvis

absoluturi mniSvnelobiT, yovelTvis maszea damokidebuli. egos mTavari mizania organizmis

instinqtur moTxovnebsa da garemos pirobebs Soris Suamavloba.

egos funqciaa pirovnebis sicocxlisunarianobis, usafrTxoebisa da janmrTeli fsiqikis

uzrunvelyofa. froidi miiCnevda, rom egos gansakuTrebuli funqciebi aqvs rogorc gare samyaros,

ise _ Sinagani samyaros mimarT, romlis ltolvebis dakmayofilebasac eswrafvis. ego cdilobs idis

survilebis gamoxatvasa da dakmayofilebas im SezRudvebis gaTvaliswinebiT, romelTac gare samyaro

awesebs. idsa da egos Soris ZiriTadi gansxvaveba isaa, rom idma mxolod subieqturi realoba icis,

xolo ego arCevs Sinagansa da garegans; arCevs fantaziasa da realobas. egos moqmedebis ZiriTad

repertuarSi Sedis uneblie moZraobebis kontroli da TviTSenaxvaze mimarTuli aqtivobebi. adarebs

ra warsul movlenebs, is acnobierebs gare samyaros movlenebs. amis Semdeg aqtivobis saSualebiT an

Tavs aridebs garkveul garemoebebs da adaptirdeba maT Sesatyvisad, an ise cvlis gare samyaros

realobas, rom is ufro usafrTxo an komfortuli gaxdes. egos moqmedeba mdomareobs Sinagani an

garegani gamRizianeblebis mier Seqmnili daZabulobis donis regulirebaSi. daZabulobis zrda

ganicdeba, rogorc diskomfortis mdgomareoba, xolo misi Semcireba _ rogorc siamovnebis

mdgomareoba. amitom ego eswrafvis siamovnebas da eZebs tkivilis Semcirebisa da misgan Tavis

daRwevis gzebs.

magaliTad, mSierma adamianma unda moZebnos, ipovos da miiRos sakvebi manamde, sanam Semcirdeba

SimSilis daZabuloba. es niSnavs, rom man unda iswavlos sakvebis mexsierebaSi arsebuli xatis

garCeva gare samyaroSi misi aqtualuri aRqmisgan. rodesac es diferenciacia ganxorcielebulia,

aucilebeli xdeba xatis aRqmaSi gardaqmna, rac xorcieldeba garemoSi sakvebis adgilmdebareobis

gansazRvris saxiT. sxva sityvebiT rom vTqvaT, adamiani sakvebis mexsierebaSi arsebul xats adarebs

sakvebis garegnul saxes an suns, romelsac SeigrZnobs grZnobis organoebis saSualebiT.

gadarCebisTvis brZolaSi rogorc gare socialur samyarosTan, ise idis instinqtur

moTxovnilebebTan, ego mudmivad axdens fsiqikur planSi mimdinare movlenebis diferenciacias gare

samyaroSi mimdinare realuri movlenebisgan. daZabulobis Semcireba garkveul moqmedebaTa

- 13 -

Sesrulebis Sedegad miiRweva, romlebic ids Tavisi instinqturi moTxovnilebebis gamoxatvis

saSualebas aZleven socialuri samyaros normebisa da eTikis Sesabamisad. es mizani aiZulebs

adamians iswavlos, ifiqros, imsjelos, aRiqvas, gadawyvitos, daimaxsovros da a.S. Sesabamisad, idis

survilebisa da moTxovnilebebis dakmayofilebisas ego iyenebs kognitur da perceptul strategiebs.

idisgan gansxvavebiT, romlis mTavari mizania siamovnebis Zieba, ego eqvemdebareba realobis

princips da moqmedebs meoradi procesis meSveobiT.7 realobis principis mizania organizmis

mTlianobis SenarCuneba da daZabulobis ganmuxtvis Sekaveba manamde, sanam ar iqneba napovni

dakmayofilebisTvis Sesatyvisi obieqti anu daZabulobis ganmuxtvis adekvaturi saSualeba da/an

Sesabamisi pirobebi gare samyaroSi. realobis principi droebiT aCerebs siamovnebis principis

moqmedebas, Tumca, saboloo jamSi, saWiro obieqtis aRmoCenisas da daZabulobis Semcirebisas

swored siamovnebis principis “momsaxureba” xdeba. sxva sityvebiT rom vTqvaT, rodesac obieqti da

pirobebi idealuria, qcevas siamovnebis principi marTavs. realobis principi ukavSirdeba

gamocdilebis WeSmaritoba-mcdarobis sakiTxs _ aqvs Tu ara am gamocdilebas garegani arseboba

maSin, roca siamovnebis principi mxolod imiT aris dainteresebuli, am gamocdilebas tkivili moaqvs

Tu siamovneba. realobis principi Cvens qcevas gonierebas matebs, inarCunebs zomier daZabulobas,

icvleba axali gamocdilebis miRebasTan erTad (viTardeba idisgan gansxvavebiT) da monawileobs

racionalur SemecnebiT aqtivobaSi.

meoradi procesi _ es aris realisturi, logikuri azrovneba, romelze dayrdnobiTac egos

xelewifeba qcevis saWiro arxiT warmarTva, raTa instinqturi moTxovnilebebi Tavad individisa da

sxva adamianebisTvis usafrTxo gziT iqnas dakmayofilebuli. meoradi procesis daxmarebiT ego

ayalibebs moTxovnilebis dakmayofilebis gegmas, Semdeg ki amowmebs mas _ rogorc wesi, garkveuli

qmedebebiT, _ raTa gairkves, muSaobs Tu ara is. mSieri adamiani imaze fiqrobs, Tu sad SeiZleba

sakvebis povna, Semdeg ki swored im adgilze eZebs mas. amas realobiT Semowmeba hqvia. Tavisi rolis

damakmayofileblad Sesasruleblad ego akontrolebs yvela kognitur da inteleqtualur funqcias;

es umaRlesi mentaluri procesebi meorad process emsaxureba.

egos pirovnebis aRmasrulebel organos uwodeben, rameTu igi kars uxsnis moqmedebas, garemodan

arCevs imas, rasac unda Seesabamebodes moqmedeba, da wyvets, romeli ltolvebi da rogor unda iqnes

dakmayofilebuli. axorcielebs ra am ukiduresad mniSvnelovan aRmasrulebel funqciebs, ego

iZulebulia moaxdinos im urTierTgamomricxavi da xSirad winaaRmdegobrivi moTxovnebis

integrireba, romlebsac uyenebs mas idi, super-ego da gare samyaro. es arc ise ioli amocanaa, rac

xSirad daZabulobaSi amyofebs mas.

super-ego

imisaTvis, rom adamianma efeqturad ifunqcioneros sazogadoebaSi, mas unda hqondes garemosTvis

misaRebi da adekvaturi RirebulebaTa da eTikuri normebis sistema. am yvelafers igi iZens

sicializaciis procesSi anu, fsiqoanalizis struqturuli modelis eniT rom vTqvaT, super-egos

formirebis meSveobiT.

super-ego ganviTarebadi pirovnebis bolo komponentia da warmoadgens qcevis standartebisa da

sazogadoebrivi normebis internalizirebul versias. super-ego pirovnebis moraluri Zalaa; is

ideali ufroa, vidre realoba da srulyofilebis miRwevas ufro emsaxureba, vidre siamovnebas. misi

ZiriTadi amocanaa raimes siswore-mcdarobis Sefaseba sazogadoebis mier sanqcirebuli moraluri

standartebidan gamomdinare.

7 SeiZleba iTqvas, rom ego gonebisa da saRi azris simboluri gamoxatulebaa, idi ki _ dauokebeli ltolvebis (Freud, 1933).

- 14 -

froidis azriT, adamianis organizmi ar ibadeba super-egoTi. bavSvebi iZenen mas mSoblebTan,

maswavleblebTan da sxva “maformirebel” figurebTan urTierTqmedebis Sedegad. warmoadgens ra

pirovnebis moralur-eTikur Zalas, super-ego bavSvis mSoblebze xangrZlivi damokidebulebis

Sedegia. formalurad is maSin Cndeba, rodesac bavSvi “sworisa” da “arasworis” garCevas iwyebs;

igebs, ra aris kargi da cudi, zneobrivi da arazneobrivi (daaxloebiT samidan xuT wlamde).

Tavdapirvelad super-ego mxolod mSoblebis molodinebs asaxavs imis Taobaze, Tu ras warmoadgens

kargi da cudi qceva. bavSvi swavlobs TiToeuli qcevis am SezRudvebTan SesabamisobaSi moyvanas,

raTa Tavidan aicilos konfliqti da sasjeli. Tumca, bavSvis socialuri samyaros gafarToebasTan

(skolis, religiisa da TanatolTa jgufebis meSveobiT) erTad super-egos sferoc izrdeba im qcevis

sazRvrebamde, romelic misaRebad iTvleba am axal jgufebSi. super-ego SeiZleba ganvixiloT,

rogorc sociumis “koleqtiuri sindisis” individualizirebuli asaxva, Tumca, bavSvis mier

sazogadoebis realur faseulobaTa aRqma SeiZleba damaxinjebuli iyos.

froidi super-egos or qvesistemad yofs: esaa sindisi da ego-ideali. sindisi SeiZineba

mSoblebiseuli sasjelis meSveobiT. is ukavSirdeba iseT qcevebs, romelTac mSoblebi “urC qcevas”

uwodeben da romlis gamoc bavSvi sasjels iRebs. sindisi moicavs kritikuli TviTSefasebis unars,

moralur akrZalvebsa da danaSaulis grZnobis warmoqmnas bavSvSi, rodesac man is ar gaakeTa, rac

unda gaekeTebina. super-egos wamaxalisebel aspeqts ego-ideali warmoadgens. is formirdeba imisgan,

rasac mSoblebi aqeben an maRal Sefasebas aZleven; mas individumi sakuTari TavisTvis maRali

standartebis wayenebisken mihyavs. miznis miRweva TviTpativiscemisa da siamayis grZnobas badebs.

magaliTad, bavSvi, romelsac axaliseben skolaSi miRweuli warmatebebisaTvis, yovelTvis iamayebs

Tavisi akademiuri moRwevebiT. am ori qvesistemis Camoyalibebis procesis meqanizms introeqcias

uwodeben. bavSvi iRebs mSoblebis moralur normebs anu axdens maT introecirebas. amrigad, sindisi

sjis adamians da aiZulebs ganicados danaSaulis grZnoba, xolo ego-ideali ajildovebs da siamayiT

avsebs mas.

super-ego mTlianad Camoyalibebulad iTvleba, rodesac mSoblebis kontrols TviTkontroli

cvlis. Tumca, TviTkontrolis es principi ar emsaxureba realobis princips. eswrafvis ra idisgan

momdinare sazogadoebisTvis miuRebeli nebismieri impulsis mTlianad damuxruWebas, super-ego

cdilobs adamianis warmarTvas azrebis, sityvebisa da qcevebis absoluturi srulyofilebisaken.

mokled rom vTqvaT, is cdilobs egos darwmunebas idelisturi miznebis upiratesobaSi

realisturTan SedarebiT.

TviTkontrolis ZiriTadi funqciebia: (1) idis impulsebis, kerZod, seqsualuri da agresiuli

xasiaTis impulsebis Sekaveba, rameTu maT gamovlenas kicxavs sazogadoeba; (2) egos “dayolieba”

imaze, rom realisturi miznebi idealuriT Secvalos; (3) brZola srulyofilebisaTvis. amgvarad,

super-ego opoziciaSia idTan da egosTan da samyaros Senebas Tavisi warmodgenebiTa da xatebiT

cdilobs. aRsaniSnavia, rom super-ego hgavs ids Tavisi iracionalurobiT da hgavs egos ltolvebis8

kontrolisken swrafviT. egosgan gansxvavebiT, super-ego ubralod droSi ki ar swevs instinqturi

moTxovnilebebis dakmayofilebas, aramed mudmivad axdens maT blokirebas.

urTierTqmedeba pirovnebis struqturis komponentebs Soris

unda aRiniSnos, rom idi, ego da super-ego ar unda ganvixiloT, rogorc cal-calke arsebobis

mqone patara kacunebi, romlebic marTaven pirovnebas. es meti araferia, Tu ara sxvadasxva fsiqikuri

8 ltolva _ Trieb _ es aris froidis originaluri termini, romelsac xSirad froidis Sromebis inglisur TargmanebSi arasworad

Targmnian, rogorc “instinqts”. Sesabamisad, aq termini “instinqti” da termini “ltolva” sinonimebia.

- 15 -

procesebis dasaxelebebi, romlebic sistemurobis principebs eqvemdebareba. Cveulebriv pirobebSi es

principebi ar ewinaaRmdegeba da ar gamoricxavs erTmaneTs. piriqiT, isini egos xelmZRvanelobiT

muSaoben, rogorc erTiani gundi. normaSi pirovneba funqcionirebs, rogorc erTi mTliani da ara

rogorc sam nawilad danawevrebuli raRac. Zalze zogadad idi SeiZleba ganvixiloT, rogorc

pirovnebis biologiuri mdgeneli, ego _ rogorc fsiqologiuri mdgeneli da super-ego ki _ rogorc

socialuri mdgeneli.

fsiqikuri aqtivobis umTavresi mizania dinamikuri wonasworobis im misaRebi donis SenarCuneba

(xolo roca dakargulia, xelaxla aRdgena), romelic ukiduresad zrdis siamovnebas daZabulobis

Semcirebis Sedegad. gamoyenebul energias qmnis idi, romelsac, rogorc ukve aRvniSneT, primitiuli

da instinqturi buneba aqvs. idisgan ganviTarebuli ego imisaTvis arsebobs, rom realisturad

ganixilos idisgan momdinare ZiriTadi ltolvebi. is, aseve, Suamavlis rols asrulebs idze moqmed

Zalebs, super-egosa da gare samyaros realobis moTxovnebs Soris. egos safuZvelze ganviTarebuli

super-ego zneobrivi muxruWis an kontr-Zalis funqcias asrulebs egos praqtikul aqtivobasTan

mimarTebaSi; is ayenebs ganwyobaTa rigs, romelic ganapirobebs da zRudavs egos moqnilobas.

rogorc ukve aRvniSneT, idi mTlianad aracnobieria maSin, roca ego da super-ego mxolod

nawilobriv iZireba aracnobieris wyvdiadSi. froidi wers: “ueWvelia, rom egosa da super-egos

mniSvnelovani nawilebi aracnobierad arsebobs da es aris kidec aracnobieri, rac imas niSnavs, rom

adamianma araferi icis maTi Sinaarsis Sesaxeb da maT gacnobierebas garkveuli Zalisxmeva sWirdeba.”

(Freud, 1933.).

fsiqoanalizis mTavari amocanaa, misive terminologiiT Tu vityviT, egos gaZliereba, super-egos

zedmetad mkacri damokidebulebisgan misi ganTavisufleba, aRqmis velis gafarToveba da misi

organizaciis imdagvarad gadawyoba, rom ukeTesad SeeZlos warsulSi idSi gandevnili masalis

ganxilva da aTviseba: sadac iyo idi, iq unda damkvidrdes ego.

pirovnebis dinamika

fsiqoanalituri Teoria efuZneba mosazrebas imis Sesaxeb, rom adamianebi rTul energetikul

sistemebs warmoadgenen. XIX saukunis fizikisa da fiziologiis miRwevebis Sesabamisad, energiis

mudmovobis kanonis Tanaxmad (energia SeiZleba gadavides erTi mdgomareobidan meoreSi, magram misi

raodenoba am dros ar icvleba), froidi Tvlida, rom adamianis qceva erTiani, mTliani energiiT

aqtivirdeba. froidma bunebis es zogadi principi fsiqologiur terminTa enaze gadaiyvana da

daaskvna, rom fsiqikuri energiis wyaros agznebis neirofsiqologiuri mdgomareoba warmoadgens. sxva

sityvebiT rom vTqvaT, adamiani energias miRebuli sakvebidan iRebs da iseTi gansxvavebuli

miznebisTvis xarjavs, rogoricaa sisxlis mimoqceva, sunTqva, kunTuri muSaoba, aRqma, azrovneba da

mexsiereba. froidi arsebiTad ar ganasxvavebs (gansxvavdeba mxolod maTi forma) erTmaneTisgan

sunTqvaze an saWmlis monelebaze daxarjul energiasa da im energias, romelic uzrunvelyofs

azrovnebisa da mexsierebis procesebs. misi azriT, energia unda ganisazRvros ganxorcielebuli

samuSaos mixedviT: Tu samuSao fsiqikuri aqtivobis, magaliTad, azrovnebis, saxiT aris

warmodgenili, froidis mixedviT, energiis am formas fsiqikuri energia unda vuwodoT. rogorc

vTqviT, energiis mudmivobis kanonis Sesabamisad, energia SeiZleba transformirdes erTi

mdgomareobidan meoreSi, magram ar SeiZleba gaqres totaluri kosmiuri sistemis farglebSi. aqedan

gamomdinareobs, rom fsdiqikur energias SeuZlia transformirdes fiziologiur energiad da

piriqiT. Sexvedris adgilis, sxeulis energiasa da pirovnebis energias Soris “gadebuli xidis”

funqcias idi da misi instinqtebi asruleben.

- 16 -

froidis mixedviT, TiToeuli adamiani flobs energiis garkveul SezRudul raodenobas, romelic

asazrdoebs fsiqikur aqtivobas. individumis qcevis nebismieri formis mizania daZabulobis

Semcireba.

instinqti

instinqti (ltolva) ganixileba, rogorc agznebis Sinagani somaturi wyaros Tandayolili

fsiqologiuri reprezentacia. fsiqologiur reprezentacias survili ewodeba, sxeulebriv agzebas,

romlisganac is warmoiSoba moTxovnilebas uwodeben. amgvarad, SimSilis mdgomareoba fiziologiuri

TvalsazrisiT SeiZleba aRiweros, rogorc sxeulis qsovilebSi sakvebis deficitis mdgomareoba

maSin, roca fsiqologiurad is warmodgenilia Wamis survilis saxiT. survili moqmedebs, rogorc

qcevis motivi. mSieri eZebs sakvebs. amis gamo instinqtebi pirovnebis mamoZravebel faqtorad iTvleba.

isini aramarto qcevis impulss iZlevian, aramed mis mimarTulebasac gansazRvraven. sxva sityvebiT

rom vTqvaT, instinqti axorcielebs SerCeviT kontrols qcevaze, raTac zrdis senzitiurobas

stimulTa garkveuli saxeobebisadmi. mSieri sakvebis stimulebisadmi ufro mgrZnobiarea,

seqsualurad agznebuli adamiani ki ufro metad albaTuria, rom erotiul stimulebze mogvcems

reaqcias.

sxvaTa Soris, SeiZleba davakvirdeT, rom organizmi garegani stimulaciiTac SeiZleba aqtivirdes,

Tumca, froidi Tvlida, rom garemoSi arsebuli agznebis wyaroebi nakleb mniSvnelovania pirovnebis

dinamikisTvis, vidre Tandayolili instinqtebi. mTlianobaSi, garegani stimulebi organizms nakleb

moTxovnebs uyeneben da dakmayofilebis naklebad rTul formebs saWiroeben, vidre moTxovnilebebi.

garegan stimuls SeiZleba gaeqce, magram moTxovnilebisgan Tavis daRweva SeuZlebelia. miuxedavad

imisa, rom froidi garegan stimulacias meorad rols aniWebda, arasodes uaryofda mis mniSvnelobas

garkveul pirobebSi, magaliTad, cxovrebis adreul wlebSi, rodesac umwifari ego ver axerxebs didi

odenobiT Tavisufali energiis (daZabulobis) marTvas, moWarbebul stimulacias SeiZleba

gadamwyveti zegavlena hqondes.

instinqti fsiqikuri energiis kvantia anu, rogorc froidi uwodebs, “gonebis muSaobaze

gamoTxovnili energiis zomaa”. erTad arebuli, instinqtebi qmnian pirovnebis gankargulebaSi myof

sumarul (jamur) fsiqikur energias. rogorc ukve vTqviT, idi aris am energiis rezervuari da

instinqtTa adgilsamyofeli. idi SeiZleba dinamo-manqanas SevadaroT, romelic awvdis energias

pirovnebis moqmedebis mTel mravalferovnebas. cxadia, energia sxeulebrivi metaboluri

procesebidan modis.

nebismier instinqts gaaCnia oTxi maxasiaTebeli: wyaro, mizani, obieqti da impetusi (stimuli).

wyaro ukve ganvsazRvreT, rogorc sxeulebrivi mdgomareoba anu moTxovnileba. mizani mdgomareobs

sxeulebrivi agznebis gaqrobaSi, magaliTad, kvebiTi instinqtis mizania sakvebis deficitis mospoba,

rac Wamis aqtiT miiReba. mTeli aqtivoba, romelic xorcieldeba survilis gaCenisa da mis asrulebas

Soris, moikuTvneba obieqts. sxva sityvebiT, obieqti aris ara mxolod moTxovnilebis

damakmayofilebeli konkretuli sagani an piroba, aramed is qcevac, romelic mimarTulia aucilebeli

sagnisa Tu pirobebis moZiebaze. magaliTad, roca adamiani mSieria, man unda ganaxorcielos

garkveuli qmedebebi imisaTvis, rom miaRwios mizans _ danayrdes.

impetusi (stimuli) aris instinqtis Zala, romelic ganisazRvreba moTxovnilebis intensivobiT.

sakvebis deficitis zrdasTan erTad, fiziologiuri sisustis mdgomareobis miRwevamdec ki, izrdeba

instinqtis Zalac.

- 17 -

mokled mimovixiloT instinqtisadmi aseTi midgomis Sedegebi: froidis mier SemoTavazebuli

modeli “daZabuloba-reduqciis” modelia. adamianis qceva aqtivirdeba Sinagani gamRizianeblebiT da

aqtivoba mcirdeba imisda Sesabamisad, rogorc amcireben da aqroben daZabulobas Sesabamisi

moqmedebebi. es niSnavs, rom instinqtis mizani Tavisi xasiaTiT regresiulia, vinaidan adamians

abrunebs wina, instinqtis gamovlenamde arsebul mdgomareobaSi. mdgomareoba, romelSic brundeba

adamiani, SedarebiT statikuria. instinqti, aseve, konservatiulad unda miviCnioT, radganac misi

mizania organizmis wonasworobis SenarCuneba agznebis moxsnis gziT. amgvarad, instinqti SeiZleba

aRvweroT, rogorc procesi, romelic imave sixSiriT meordeba, rogoriTac movlenaTa wre,

dawyebuli agznebis warmoqmniT da damTavrebuli dasvenebiT. instinqtis am aspeqts froidma

gameorebis iZuleba uwoda. pirovneba iZulebulia isev da isev gaimeoros agznebisa da simSvidis

gardauvali cikli.

froidis instinqtTa Teoriis Sesabamisad, instinqtis wyaro da mizani ucvleli rCeba cxovrebis

manZilze, Tumca, fizikuri momwifeba cvlis an aqrobs wyaros. axali sxeulebrivi moTxovnilebebis

ganviTarebasTan erTad SeiZleba axalma instinqtebma iCinos Tavi. wyarosa da miznis mudmivobis

sapirospirod, moTxovnilebis dakmayofilebis obieqti da saSualebebi SeiZleba arsebiTad

varirebdes cxovrebis manZilze, rac realurad xdeba kidec. es variaciebi obieqtis arCevaSi

SesaZlebelia, radganac fsiqikur energias SeuZlia gadanacvleba. mas SeuZlia ganimuxtos sxvadasxva

gziT. aqedan gamomdinare, Tu esa Tu is obieqti ar aris xelmisawvdomi (Sidapirovnuli barierebis

arsebobis gamo an ubralod ar aris saxeze), energia SiZleba sxva obieqtSi Caidos. Tu isic

miuwvdomeli aRmoCndeba, Cndeba axali gadanacvleba da a.S., sanam ar iqneba napovni Sesatyvisi

obieqti. sxva sityvebiT rom vTqvaT, obieqtebi SeiZleba Seicvalos, rac namdvilad ver xerxdeba

instinqtis wyarosa da miznis SemTxvevaSi.

rodesac instinqtis energia met-naklebad mudmivad Caideba Canacvlebul obieqtSi, Sedegad

ganxorcielebul Sesatyvis qcevas instinqtisgan warmoebuli ewodeba. magaliTad, Tu bavSvis mier

arCeuli pirveladi seqsualuri obieqti sakuTari sqesobrivi organoebis manipulirebaa da igi

iZulebuli xdeba uari Tqvas am siamovnebaze sxeulebrivi stimulirebis ufro metad uwyinari

formebis, magaliTad, TiTis wovis an saTamaSoebiT TamaSis, sasargeblod, Canacvlebuli aqtivobebi

instinqtisgan warmoebuli iqneba. am SemTxvevaSi sulac ar icvleba seqsualuri instinqtis mizani _

mimdinareobs seqsualuri dakmayofilebis Zieba.

energiis gadanacvleba erTidan meore obieqtze pirovnebis dinamikis yvelaze mniSvnelovani

maxasiaTebelia. is xsnis adamianis bunebis aSkara plastikurobasa da adamianis qcevis gasaocar

mravalferovnebas. zrdasruli adamianis praqtikulad yvela interesi, upiratesobebi, gemovneba,

Cvevebi originaluri instinqturi obieqtebisgan energiis gadanacvlebas warmoadgens. TiTqmis yvela

maTgani instinqtisgan warmoebulia. froidiseuli motivaciis Teoria efuZneba daSvebas, rom

instinqtebi adamianis qcevis erTaderTi wyaroa.

instinqtebis raodenoba da saxeebi

froids ar ucdia instinqtTa CamonaTvalis Seqmna, Tumca, gamoTqvamda mosazrebas, rom arsebobs

instinqtTa ori didi jgufi: sicocxlis instinqtebi da sikvdilis instinqtebi.

sicocxlis instinqtebi (erosi) individis gadarCenisa da gamravlebis miznebs emsaxureba. am

kategoriaSi Sedis SimSili, wyurvili da seqsi. energiis formas, romlis saSualebiTac xdeba am

instinqtTa ganxorcieleba, libido ewodeba.

- 18 -

aRiarebda ra sicocxlis instinqtebis mniSvnelovnobas individumis fizikuri organizaciaSi,

pirovnebis ganviTarebisTvis yvelaze mniSvnelovnad froidi seqsualur instinqts miiCnevda, Tumca,

arsebobs ara erTi, aramed ramdenime sequaluri instinqti. sxvagvarad rom vTqvaT, arsebobs mTeli

rigi sxeulebrivi moTxovnilebebisa, romelic erotikul survilebs badebs. TiToeul survils

Tavisi wyaro gaaCnia sxeulis garkveul regionSi, am ukanasknels ki erogenul zonas uwodeben.

erogenuli zona _ es aris kanis safarvelis an lorwovani garsis ubani/monakveTi, romelic

gaRizianebisadmi maRali mgrZnobelobiT xasiaTdeba. Tu masze garveuli saxiT movaxdenT

manipulirebas, amiT movxsniT daZabulobas da gamoviwvevT siamovnebas. erT-erTi aseTi zonaa tuCebi

da piris Rru, meore _ analuri sfero, mesame ki _ sasqeso organoebi. Sesabamisad, woviT miiRweva

oraluri siamovneba, defekaciis procesiT _ analuri, xolo masturbaciiT _ genitaluri siamovneba.

bavSvobaSi seqsualuri instinqtebi SedarebiT damoukidebelia erTmaneTisgan, xolo pubertetis

periodSi SeiniSneba maTi Serevisa da reproduqciuli miznisTvis erToblivi samsaxuris gawevis

tendencia.

sikvdilis instinqtebi (Tanatosi) anu, rogorc zogjer froidi uwodebda maT, destruqciuli

instinqtebi, ar vlindeba ise aSkarad, rogorc sicocxlis instinqtebi. amitomac maTze ufro

naklebia cnobili, Tumca, isini gardauvlad asruleben TavianT misias da safuZvlad udevs

sisastikis, agresiis, TviTmkvlelobebisa da mkvlelobebis yvela gamovlinebas. TiToeuli adamiani

sabolood kvdeba; esaa faqti, romelmac dasabami misca froidis cnobil aforizms “sicocxlis

mizani sikvdilia” (1920a, p.38). libidos energiisgan gansxvavebiT, sikvdilis instinqtebis energias ar

gaaCnia gansakuTrebuli dasaxeleba, Tumca, froidi maT biologiurad ganpirobebulad Tvlida da

iseTive mniSvnelovnad miiCnebda adamianis qcevis regulirebaSi, rogorc sicocxlis instinqtebs. igi

varaudobda, rom sikvdilis instinqtebi emorCileba entropiis princips.9

froids miaCnda, rom cocxal organizms axasiaTebs im gaurkvevel mdgomareobaSi dabrunebisken

kompulsiuri swrafva, romlidanac gamovida; Sesabamisad, adamianebs axasiaTebT sikvdilisken

swrafva. am swrafvis fsiqologiur reprezentacias ki mudmivobis principi warmoadgens.

sikvdilis instinqtebis mniSvnelovan derivats agresiuli impulsebi warmoadgenen. agresiuloba

aris gareT da Canacvlebuli obieqtebis winaaRmdeg mimarTuli TviTdamangrevloba. adamiani ebrZvis

sxvebs da destruqciulia imitom, rom sikvdilis survili blokirebulia sicocxlis instinqtebiTa

da Sidapirovnuli sxva garemoebebiT, romlebic win aRudgeba sikvdilis instinqtebs.

sicocxlisa da sikvdilis instinqtebi da maTi derivatebi SeiZleba Seerion erTmaneTs,

gaaneitralon da Caanacvlon erTmaneTi. Wama, magaliTad, warmoadgens SimSilisa da

destruqciulobis narevs da xorcieldeba kbenis, ReWvisa da sakvebis gadaylapvis meSveobiT.

siyvarulma, seqsualuri instinqtis derivatma, SeiZleba moaxdinos siZulvilis, sikvdilis instinqtis

derivatis, neitralizeba; anda siyvarulma SeiZleba Caanacvlos siZulvili, siZulvilma ki _

siyvaruli.

vinaidan instinqtebi Seicaven mTel energias, romliTac moqmedebs pirovnebis sami sistema,

ganvixiloT, Tu rogor axerxeben idi, ego da super-ego fsiqikuri energiis kontrolsa da

gamoyenebas.

9 entropiis principi _ Termodinamikis kanoni, romlis Tanaxmadac nebismieri energetikuli sistema miiswrafvis dinamikuri wonasworobis SenarCunebisken.

- 19 -

fsiqikuri energiis gadanawileba da gamoyeneba

pirovnebis dinamika ganisazRvreba idis, egosa da super-egos mier fsiqikuri energiis

gadanawilebiTa da gamoyenebiT. vinaidan energiis saerTo raodenoba SezRudulia, es sami sistema

ejibreba erTmaneTs energiis flobaSi. erTi sistema axorcielebs energiaze kontrols danarCeni

oris xarjze. erTi maTganis gaZlierebiT danarCeni ori sistema gardauvlad sustdeba, Tu mTliani

sistema ar iZens axal energias.

Tavdapirvelad mTel energias flobs idi da mas refleqtoruli moqmedebebisa da pirveladi

procesebis saSualebiT survilebis asrulebisaTvis iyenebs. es orive aqtivoba siamovnebis princips

emsaxureba, romlis mixedviTac funqcionirebs idi. instinqtis dasakmayofilebeli moqmedebisaTvis

energiis amoZravebas obieqt-arCevani anu obieqt-kateqsisi ewodeba.

idis energia Zalze denadia anu iolad gadanacvldeba erTi moqmedebidan an xatidan meore

moqmedebaze an xatze. am instinqturi energiis gadanacvlebis SesaZlebloba arsebobs imis gamo, rom

ids ar SeuZlia obieqtebis gamijvna erTmaneTisgan (ver ansxvavebs erT obieqts meorisgan).

gansxvavebuli obieqtebi igiveobrivad aRiqmeba, magaliTad, mSieri Cvili yvelafers idebs pirSi, ris

xelSi dakavebasac SeZlebs.

vinaidan egos ar gaaCnia energiis sakuTari wyaro, uwevs energiis idisgan aReba. idisgan energiis

aReba egos procesebisTvis xorcieldeba meqanizmis daxmarebiT, romelsac identifikacia10 ewodeba. es

aris erT-erTi yvelaze mniSvnelovani da Znelad gasagebi cneba froidis fsiqologiaSi.

vinaidan idi ver ansxvavebs erTmaneTisgan gonebis Sinaarsebs, iqneba es percefciebi, mexsierebis

xatebi, ideebi Tu halucinaciebi, kateqsisi SesaZlebelia rogorc realuri aRqmis xatebis, ise

mexsierebaSi arsebuli survilis amsrulebeli xatebis mimarT. amgvarad, energia erTmeva idis

sruliad subieqtur fsiqikur procesebs da gadaiyvaneba egos obieqtur, logikur, ideaciur

procesebSi. orive SemTxvevaSi energia mxolod fsiqologiuri miznebisaTvis gamoiyeneba, Tumca, idis

SemTxvevaSi ar xdeba mentaluri simbolosa da misi fizikuri etalonis erTmaneTisgan gamijvna,

meore SemTxvevaSi ki xdeba. ego cdilobs, rom simbolo etalonis maqsimalurad reprezentatiuli

iyos. sxvagvarad rom vTqvaT, identifikaciis Sedegad pirveladi procesi Canacvldeba meoradiT.

vinaidan meoradi procesi ufro efeqturad xsnis daZabulobas, iqmneba ufro da ufro meti egos

kateqsisebi. TandaTanobiT ego, rogorc ufro efeqturi, iZens monopolias fsiqikur energiaze, Tumca,

es monopolia fardobiTia, radganac instinqtebis daukmayofileblobis SemTxvevaSi idi ukan

ibrunebs Zalauflebas.

sakmarisi raodenobis energiis mopovebis Semdeg egos SeuZlia misi gamoyeneba ara marto

instinqtebis dakmayofilebaze meoradi procesebis saSualebiT. energiis nawili ixarjeba sxvadasxva

fsiqikuri procesebis _ aRqmis, mexsierebis, msjelobis, gansxvavebis, abstragirebis, ganzogadebisa da

gansjis _ ufro maRal doneze gadayvanaze. nawili unda daixarjos idis iracionaluri impulsuri

aqtivobis Sesakaveblad. es Semakavebeli Zalebi cnobilia, rogorc antikateqsisi da moqmedebs

kateqsisis Zalebis sapirispirod. Tu idisdan momdinare safrTxe Zalze didia, ego SeimuSavebs

dacvis meqanizmebs,11 romelTac super-egos zewolis SemTxvevaSic warmatebiT iyenebs.

egos energia imisaTvisac SeiZleba gadanacvldes, rom Seiqmnas axali obieqt-kateqsisebi, amitomac

warmoebuli interesebis, damokidebulebebisa da upiratesobebis sistema egoSi formirdeba. es ego-

10 identifikacia _ mentaluri reprezentaciisa (gonebaSi arsebulis) da fizikuri realobis (garemoSi arsebulis) erTmaneTisgan gamijvnisa, gansxvavebis procesi. 11 dawvrilebiT ixileT gv.22

- 20 -

kateqsisebi SesaZloa uSualod arc akmayofilebdnen organizmis bazisur moTxovnilebebs, magram

asociaciurad ukavSirdebodnen im obieqtebs, romlebic emsaxurebian dakmayofilebas.

dabolos, ego, rogorc pirovnebis aRmasrulebeli organo, iyenebs energias sami sistemis

integraciaze zegavlenisaTvis. egos am integrirebadi funqciis mizania pirovnebis Sinagani harmoniis

Seqmna imgvarad, rom rbilad da efeqturad ganxorcieldes egos urTierTqmedeba garemosTan.

identifikaciis meqanizmi, aseve, pasuxismgebelia super-egos sistemis energetizaciazec. esec

sakmaod rTuli procesia. bavSvis mier kateqsirebul pirvel obieqtTa Soris arian mSoblebic.

mSoblebi asruleben qcevis makontrolirebel funqcias waxaliseba-dasjis meqanizmis gamoyenebiT.

waxaliseba (magaliTad, tkbileuli, Rimili, sityvieri Seqeba) xsnis daZabulobas, an moaswavebs

daZabulobis moxsnas; sasjeli (magaliTad, siamovnebaze uaris miReba, cema, arakeTilganwyobili

mzera) zrdis daZabulobas. bavSvi iwyebs, erTi mxriv, Tavisi qcevis da, meore mxriv, mSoblebis

sanqciebisa da akrZalvebis, identificirebas anu garCevas. bavSvi axdens mSoblebis moraluri

imperativebis introecirebas. igi axorcielebs mSoblebis idealebis kateqsirebas, rac mis ego-

idealad yalibdeba; aseve, axorcielebs maTi akrZalvebis kateqsirebasac, rac sindisad yalibdeba.

amgvarad, super-ego idis energiis rezervuarTan daSvebas bavSvis mier mSoblebTan identifikaciis

gziT iRebs.

super-egos muSaoba xSirad, Tumca, ara yovelTvis, idis impulsebis sawinaaRmdegod miemarTeba,

vinaidan moraluri kodeqsi primitiuli impulsebis, gansakuTarebiT ki agresiulisa da seqsualuris,

sazogadoebis mier gakontrolebisa da Sekavebis mcdelobas warmoadgens.

rodesac identifikaciis meqanizmis saSualebiT instinqtebidan momdinare energia egosa da super-

egosken warimarTeba, SesaZlebeli xdeba agznebisa da Sekavebis procesebis ZalTa rTuli TamaSi.

pirovnebis sworad marTvisaTvis ego iZulebulia akontrolos idic da super-egoc da, amasTanave,

unda darCes sakmarisi energia gare samyarosTan aucilebeli urTierTobis dasamyareblad. Tu idi

inarCunebs kontrols energiis mniSvnelovan nawilze, adamianis qceva impulsuri da primitiuli

xdeba. meore mxriv, Tu energiis did nawils super-ego akontrolebs, qcevis regulireba realisturis

nacvlad moraluri mosazrebebiT ganxorcieldeba, rac sabolood adamianSi sakuTari uunarobis

depresiul grZnobas badebs.

saboloo jamSi, pirovnebis dinamika Sedgeba agznebis Zalebis, kateqsisisa, da Sekavebis Zalebis,

antikateqsisis, urTierTqmedebisgan. yvela Sidapirovnuli konfliqti am ori Zalis

urTierTdapirispirebaze SeiZleba daviyvanoT. xangrZlivi daZabuloba Sekavebisa da agznebis

Zalebis urTierTqmedebas ukavSirdeba.

SfoTva

pirovnebis dinamika ganpirobebulia gare samyaros obieqtebTan urTierTqmedebis saSualebiT

moTxovnilebebis dakmayofilebis aucileblobiT. garemo uzrunvelyofs mSier organizms sakvebiT,

mwyurvals _ wyliT. uzrunvelyofis wyaros rolis garda gare samyaro sxva rolsac asrulebs

adamianis cxovrebaSi. is safrTxesac moicavs; is SeiZleba ara marto akmayofilebdes, aramed

emuqrebodes kidec. garemos iseve SeuZlia tkivilis miyeneba da daZabulobis gazrda, rogorc

siamovnebis motana da daZabulobis Semcireba.

garemodan momdinare muqaraze, romelTan gasamklavebladac ar aris mzad, individis normaluri

reaqcia SiSia. arakontrolirebadi moWarbebuli stimulaciiT daTrgunul egos SfoTva moicavs.

Sesabamisad, fsiqikis mTavari problema SfoTvis mdgomareobasTan gamklavebaa. SfoTvas iwvevs

daZabulobis mdgomareobis an gamRizianeblis mosalodneli an savaraudo gaZliereba; is SeiZleba

- 21 -

nebismier situaciaSi (iqneba es realuri Tu warmosaxuli) ganviTardes, rodesac fizikuri Tu

fsiqikuri safrTxe Zalze Zlieria ignorirebisaTvis, gamklavebisaTvis an Tavis aridebisaTvis.

SfoTvis pirvelwyaro

froidis Teoriis mixedviT, adamianis mier gancdili SfoTvis pirveladi wyaro saTaves iRebs

iqidan, rom axalSobils ar Seswevs garegan da Sinagan gaRizianebasTan gamklavebis unari. vinaidan

ar SeuZlia Tavisi axali samyaros kontrolireba, mas avsebs moaxlovebuli safrTxis difuzuri

grZnoba. es situacia iwvevs matravmirebel mdgomareobas, romelic pirveladi SfoTvis saxeliT aris

cnobili, romlis magaliTad Tavad dabadebis procesi SeiZleba davasaxeloT. froidis azriT,

dedisgan biologiuri gacalkevebis gancda matravmirebelia da amitomac Semdgomi gancalkevebis

situaciebi (magaliTad, bavSvi rCeba marto, datovebulia sibneleSi, anda dedis nacvlad ucnobi

adamiani daxvda) Zlier SfoTviT reaqciebs iwvevs. aseTi Zlieri stresis SegrZneba ganicdeba

dabadebisas, ZuZusgan moSorebisas, SemdgomSi ki vlindeba kastraciis SiSis saxiT.

ram SeiZleba gamoiwvios SfoTva

SfoTvis mdgomareobas SeiZleba iwvevdes Semdegi movlenebi, Tumca, maTi CamonaTvali am

konkretuli SemTxvevebiT ar Semoifargleba:

sasurveli obieqtis dakargva, magaliTad, bavSvma dakarga deda an mama, axlo megobari an

sayvareli cxoveli;

siyvarulis dakargva, magaliTad, rodesac adamiani uars iRebs an ver ibrunebs

sayvareli/mniSvnelovani adamianis keTilganwyobas an siyvaruls;

pirovnuli individualobis dakargva, kastraciis SiSi, sakuTari saxis dakargva anda sxvebis

TandaswrebiT dacnvis obieqtad gaxdomis SiSi;

sakuTari Tavis siyvarulis dakargva, magaliTad, rodesac super-ego kicxavs sakuTari

pirovnebis xasiaTis Strixebs an Taviseburebebs.

SfoTvis saxeebi

imisda mixedviT, Tu saidan momdinareobs safrTxe egosTvis (gare samyarodan, idisgan Tu super-

egosgan), fsiqoanalituri Teoria ganarCevs sam saxis SfoTvas:

realisturi SfoTva _ gare samyarodan momdinare (magaliTad, saSiSi cxoveli an gamosaSvebi

gamocda) realur saSiSroebaze emociuri reaqciaa. is, ZiriTadad, SiSis sinonimia da SeiZleba

asustebdes safrTxis wyarosTan efeqturad gamklavebis unars. realuri SfoTva maSinve mcirdeba,

rogorc ki qreba Tavad safrTxe. mTlianobaSi realuri SfoTva TviTSenaxvis uzrunvelyofas uwyobs

xels.

nevrotuli SfoTva _ es aris emociuri reaqcia idis miuRebeli impulsebis mosalodneli

gacnobierebis saSiSroebaze. mas ganapirobebs SfoTva imis Taobaze, rom ego ver SeZlebs

instinqturi miswrafebebis, gansakuTrebiT ki seqsualurisa da agresiulis, gakontrolebas. am

SemTxvevaSi SfoTva momdinareobs imis SiSisgan, rom rodesac me raRac saSinels gavakeTeb, es mZime

uaryofiT Sedegebs gamoiRebs. nevrotuli SfoTva Tavdapirvelad ganicdeba, rogorc realisturi,

radganac dasja, Cveulebriv, garemodan modis.

moraluri SfoTva _ aris emociuri reaqcia, romelic warmoiqmeba maSin, rodesac ego ganicdis

super-egos mxridan dasjis saSiSroebas. moralur SfoTvas maSin aqvs adgili, rodesac idi

arazneobrivi azrebisa da qmedebebis aqtiurad gamoxatvas cdilobs da super-ego amaze danaSaulis

- 22 -

gancdiT, sircxviliT an TviTdadanaSaulebiT reagirebs. moraluri SfoTva saTaves iRebs iseT

qcevebze an moqmedebebze mSoblebis mier ganxorcielebuli dasjis obieqturi SiSisgan, romelic

arRvevs super-egos perfeqcionistur moTxovnebs.

rogor SevamciroT SfoTva

Tu egos aiZuleben, rom aRiaros Tavisi sisuste, is SfoTvaSi garbis: realur SfoTvaSi gare

samyaros winaSe, super-egodan momdinare moralur SfoTvaSi da ididan momdinare Zlier sulier

Relvaze reaqciis saxiT arsebul nevrotul SfoTvaSi.

arsebobs SfoTvis Sesustebis ori ZiriTadi gza:

uSualod ganvixiloT situacia. vumklavdebiT ra siZneleebs, pirispir vejaxebiT usiamovnebebs

an gavurbivarT maT, riTac vwyvetT arsebul problemebs, anda kompromisze mivdivarT da amiT

minimumamde dagvyavs misi zemoqmedeba. ase vmoqmedebT sirTuleebis mosagvareblad, maTi ganmeorebis

albaTobis Sesamcireblad da momavalSi SfoTvis warmoqmnis perspeqtivis Sesamcireblad.

SfoTvis mdgomareobidan Tavis daRwevis alternatiuli meTodia Tavad realuri situaciis

damaxinjeba an uaryofa. ego SeiZleba icavdes individs safrTxisgan am safrTxis bunebis

falsificirebiT. meTodebs, romlis daxmarebiTac xorcieldeba es damaxinjebebi, dacvis meqanizmebi

ewodeba.

dacvis meqanizmebi

yvela dacvis meqanizms axasiaTebs ori ram: (1) isini moqmedeben aracnobier doneze da amitom Tavis

motyuebis saSualebas warmoadgenen da (2) isini amaxinjeben, uaryofen an ayalbeben realobis aRqmas

imisaTvis, rom SfoTva naklebad safrTxis momtani gaxdes inidividisaTvis. unda aRiniSnos, rom

adamianebi iSviaTad iyeneben mxolod erT meqanizms; Cveulebisamebr, isini sxvadasxva meqanizmebiT

operireben konfliqtis gadawyvetisaTvis an SfoTvis SemcirebisaTvis.

mokled ganvixloT ZiriTadi dacvis meqanizmebi:

gandevna. am meqanizmis daxmarebiT raime movlena, idea an aRqma, romelmac SeiZleba SfoTva

gamoiwvios, ganidevneba cnobierebidan, riTac xels uSlis mis nebismier gamovlenas. samwuxarod,

gandevnili elementi isev fsiqikis nawilad rCeba, Tumca, adamiani amas ver acnobierebs da inarCunebs

aqtivobas. gandevnas arasodes aqvs erTjeradi xasiaTi, moiTxovs ra energiis sistematur xarjvas

aracnobierSi misi SenarCunebisTvis, vinaidan gandevnili yovelTvis cdilobs gamosasvlelis povnas.

uaryofa. am terminis qveS igulisxmeba im movlenebis aRiarebis survilis ar qona, romelic

aforiaqebs egos. zrdasrul adamianebs axasiaTebT Tavis ise daWera, rom TiTqos zogierTi movlena

iseTi ar aris, rogoris aris; rom realurad is arc momxdara. fantaziaSi aseTma gaqcevam

mravalnairi saxe SeiZleba miiRos, romelTagan zogierTi gare damkvirvebelma SeiZleba absurdulad

miiCnios.

racionalizacia. es aris dauSvebeli azrebisa da qmedebebis daSvebuli mizezebis Ziebis

procesi. am procesis meSveobiT adamiani poulobs axsnas, romelic an eTikurad misaRebia

sxvebisaTvis, an logikurad Tanxvdeba romelime ganwyobas, moqmedebas, ideas an grZnobas, romelic

sxva motivaciuri wyaroebidan momdinareobs. Cven mivmarTavT racionalizacias, raTa gavamarTloT

Cveni qceva, rodesac realurad am qmedebebis mizezebi ar imsaxurebs gamarTlebas anda verc ki

vigebT maT.

- 23 -

reaqtiuli formacia. es dacvis meqanizmi qcevebsa da grZnobebs iseTiT cvlis, romelic

diametralurad ewinaaRmdegeba WeSmarit survils; es aris survilis aSkara da, Cveulebisamebr,

aracnobieri inversia.

proeqcia. proeqcias uwodeben sxva adamianisTvis, cxovelisTvis an sagnisTvis im Tvisebebis,

grZnobebis an ganzraxvebis miweras, romelic Tavad adamianSi iReben saTaves. es aris dacvis

meqanizmi, romlis drosac adamianis pirovnebis aspeqtebi gamodiferencirdeba misgan da gadaitaneba

garemocvaze. safrTxe fasdeba, rogorc raRac garegani Zalidan momdinare. amasTanave, adamians

SeiZleba realur grZnobebTan hqondes saqme, magram ar aRiarebdes an ver acnobierebdes, rom

SemaSinebeli idea an moqmedeba Tavad mas ekuTvnis.

izolacia. izolaciis dros raime situaciis SfoTvis gamomwvevi aspeqtebi gancalkevdeba

danarCeni fsiqikidan. es aris danawevrebis operacia, romlis Sedegadac mocemul movlenasTan

kavSirSi, saukeTeso SemTxvevaSi, emociur reaqciaTa umniSvnelo nawili rCeba.

pirovnebis danarCeni nawilidan izolirebul problemebze saubrisas adamini maT yovalgvari

grZnobebis gareSe aRwers ise, TiTqos es yvelaferi viRac mesame pirs gadaxda Tavs. aseTi midgoma

SeiZleba sirTuleebis daZlevis dominantur stilad iqces. adamiani SeiZleba sul ufro da ufro

metad dakavdes ganyenebuli ideebiT, dakargos ra kontaqti sakuTar grZnobebTan.

regresia. es aris ganviTarebis ufro adrindel doneze an gamoxatvis ufro martiv, bavSvur

maneraze dabruneba. regresia SfoTvis Semcirebis xerxia realur azrovnebaze uaris Tqmis gziT im

moqmedebaTa sasargeblod, romelic warsulSi amcirebdnen SfoTvas. realobidan wasvlis gzad

regresiis dros adamianma SeiZleba upiratesoba mianiWos gemriel nayins, romelsac igi bavSvobaSi

miirTmevda, an mTlianad dakavdes sayvareli wignis kiTxviT.

sublimacia. es aris procesi, rodesac Tavdapirvelad seqsualur an agresiul miznebze

mimarTuli energia axali, xSirad mxatvruli, inteleqtualuri an kulturuli xasiaTis mqone

miznebisken miemarTeba. sublimacia “warmatebuli dacvis” saxeliT aris cnobili. Tu Tavdapirvel

energias mdinares SevadarebT, romelic periodulad diddeba, gadmodis napirebidan da zaralis meti

araferi moaqvs, maSin sublimacia _ es aris jebiris mSenebloba da damxmare arxebis gayvana. eseni,

Tavis mxriv, SeiZleba gamoyenebul iqnas, eleqtroenergiis gamomuSavebisTvis, damSrali miwebis

irigaciisTvis, parkebis gaSenebisTvis da sxva rekreaciuli SesaZleblobebis SeqmnisTvis. xerxdeba

mdinaris sawyisi energiis mimarTva socialurad daSvebuli an kulturulad misaRebi arxebSi. sxva

dacvis meqanizmebisgan gansxvavebiT, sublimacia realurad xsnis da mTlianad aqrobs daZabulobas.

zigmund froidi amtkicebda, rom civilizaciisTvis damaxasiaTebeli udidesi energia da

garTulebuloba daTrgunuli energiisTvis misaRebi da sakmarisi gamosavlis povnis survilis

arsebobis Sedegia. civilizacia xels uwyobs pirveladi ltolvebis transcendentulobas (sxva

xarisxobriv doneze gadasvlas) da, zog SemTxvevaSi, qmnis alternatiul miznebs, romlebmac

SeiZleba gacilebiT meti siamovneba mianiWon ids, vidre pirveladi miswrafebebis dakmayofilebam. es

transformacia civilizacias ZalTa udides marags aZlevs da amas akeTebs im SesaniSnavi unaris

xarjze, rasac hqvia miznis Secvla misi intensivobis Semcirebis gareSe.

pirovnebis ganviTareba: fsiqoseqsualuri stadiebi

ganviTarebis fsiqoanalituri Teoria efuZneba or wanamZRvars:

1. genetikuri wanamZRvari aqcents akeTebs imaze, rom adreuli bavSvobis gamocdileba kritikul

rols asrulebs mozrdilis pirovnebis formirebaze. froidi darwmunebuli iyo, rom induvidumis

pirovnebis ZiriTadi saZirkveli Zalze adreul asakSi, kerZod, 5 wlis asakamde, iqmneba.

- 24 -

2. adamiani garkveuli raodenobis seqsualuri energiiT (libido) ibadeba, romelic SemdgomSi

ganviTarebis ramdenime fsiqoseqsualur stadias (organizmis instinqtur procesebSi iRebs saTaves)

gaivlis.

froids ekuTvnis hipoTeza pirovnebis ganviTarebis oTxi Tanmimdevruli stadiis Sesaxeb. es

stadiebia oraluri, analuri, faloturi da genitaluri. ganviTarebis srul sqemaSi froidma

latenturi periodic CarTo (ix. cxrili), romelic normaSi bavSvis cxovrebis 6-7 wlebsa da

sqesobrivi momwifebis dasawyiss emTxveva, Tumca, unda iTqvas, rom latenturi periodi ar aris

stadia. ganviTarebis pirveli sami stadia moicavs dabadebidan xuT wlamde asakobriv periods da

pregenitaluri stadiebis saxeliT aris cnobili, radganac sasqeso organoebis zonas jer kidev ar

SeuZenia mTavari roli pirovnebis CamoyalibebaSi. meoTxe stadia pubertetis dasawyiss emTxveva.

stadiaTa dasaxelebebi momdinareobs sxeulis im nawilebis saxelwodebebidan, romelTa

stimulirebac libidos energiis ganmuxtvas iwvevs.

fsiqoseqsualuri ganviTarebis stadiebi froidis mixedviT

stadia asakobrivi

periodi

libidos koncentrirebis zona ganviTarebis mocemuli donis Sesabamisi

amocana da gamocdileba

oraluri 0-18 Tve piris Rru (wova, kbena, ReWva) gadaCveva (ZuZusgan an sawovarasgan). sakuTari

Tavis dedis sxeulisgan gamocalkeveba.

analuri 1,5-3 weli anusi (fekaliebis Sekaveba an

gamodevna)

tualetSi gasvlis swavla (TviTkontroli).

faloturi 3-6 weli sasqeso organoebi (masturbacia) identifikacia imave sqesis mozrdilTan,

romelic mibaZvis magaliTis rols asrulebs.

latenturi 6-12 weli ar aris (seqsualuri

umoqmedoba)

TanatolebTan socialuri kontaqtebis

gafarToveba.

genitaluri puberteti sasqeso organoebi

(heteroseqsualuri urTierTobis

unari)

intimuri urTierTobebis damyareba an

Seyvarebuloba; sazogadoebaSi SromiTi

wvlilis Setana.

froidis Teoriuli mosazrebebi or faqtors emyareba: frustraciasa da zemzrunvelobas.

frustraciis SemTxvevaSi mSoblebi an aRmzrdelebi krZalaven bavSvis fsiqoseqsualur

moTxovnilebebs (magaliTad, wova, kbena an ReWva) da amitom es moTxovnilebebi ver aRweven

optimalur dakmayofilebas. mSoblebis mxridan zemzrunvelobis SemTxvevaSi bavSvs mcired Tu (an

saerTod ar) eZleva sakuTari Sinagani funqciebis (magaliTad, gamoyofis funqciebis) marTvis

saSualeba, rac bavSvSi damokidebulobisa da arakonpetenturobis grZnobis Camoyalibebis mizezi

xdeba. froidi varaudobda, rom nebismier SemTxvevaSi Sedegi erTia: libidos moWarbebuli

raodenobis dagroveba, rac SemdgomSi, zrdasrul asakSi SeiZleba “daleqili” qcevis (xasiaTis

Strixebi, Rirebulebebi, ganwyobebi) saxiT gamovlindes, romelic im fsiqoseqsualur stadiasTan

iqneba kavSirSi, romelzec ganxorcielda frustrireba an zemzrunveloba.

fsiqoanalitur TeoriaSi mniSvnelovani cnebaa regresia anu fsiqoseqsualuri ganviTarebis ufro

adreul stadiaze dabruneba da am ufro adreuli periodisaTvis damaxasiaTebeli qcevis

ganxorcieleba. magaliTad, mozrdili adamiani SeiZleba Zlieri regresirdes stresis situaciaSi,

rasac Tan daerTveba cremlebi, TiTis wova, raimes dalevis (alkoholianis) survili. regresia

gansakutrebuli SemTxvevaa im movlenisa, romelsac froidi fiqsacias12 uwodebs. froidis mimdevrebi

12 fiqsacia _ ganviTarebis Seferxeba an SeCereba garkveul fsiqoseqsualur stadiaze.

- 25 -

regresiasa da fiqsacias urTierTSemavsebel movlenebad miiCneven, rameTu regresiis ganxorcielebis

albaToba, ZiriTadad, fiqsaciis Zalazea damokidebuli. fiqsacia aris erTi fsiqoseqsualuri

stadiidan meoreze gadasvlis unaris arqona. is iwvevs im stadiisaTvis damaxasiaTebeli

moTxovnilebebis moWarbebulad gamoxatvas, romelzec moxda fiqsacia. magaliTad, 10 wlis biWTan

TiTis dabejiTebuli wova oralur stadiaze fiqsaciis maniSnebelia. am SemTxvevaSi libidos energia

ganviTarebis ufro adreuli stadiisaTvis damaxasiaTebel aqtivobaSi vlindeba. rac ufro naklebad

warmatebulad axerxebs adamiani ama Tu im asakobrivi periodis mier wamoyenebuli moTxovnebisadmi

da amocanebisadmi gamklavebas, miT metia momavalSi regresiis albaToba emociuri an fizikuri

stresis pirobebSi. amgvarad, TiToeuli individumis pirovnebis struqtura xasiaTdeba

fsiqoseqsualuri ganviTarebis Sesabamisi stadiis kategoriebiT, romelsac miaRwia man anda

romelzec moxda fiqsacia. ganviTarebis TiToeul stadias xasiaTis gansxvavebuli tipebi

ukavSirdeba.

axla mokled ganvixiloT fsiqoseqsualuri ganviTarebis stadiebis Taviseburebani.

oraluri faza

oraluri faza iwyeba dabadebis momentidan, rodesac moTxovnilebebic da maTi dakmayofilebac

tuCebis, enisa da, cota mogvianebiT, kbilebis monawileobas moiazrebs. axalSobilisTvis ZiriTadi

stimuli arc socialuria da arc interpersonaluri; misTvis mTavaria ubralod miiRos sakvebi da

amiT Seamciros SimSiliTa da wyurviliT gamowveuli daZabuloba. amasTanave, kvebis dros bavSvs

amSvideben, ixuteben da arweven. Sesabamisad, bavSvTan siamovneba da daZabulobis Sesusteba kvebis

procesTan asocirdeba.

piris Rru pirveli zonaa sxeulze, romlis gakontrolebasac axerxebs bavSvi; libidozuri

energiis didi nawili swored masze miemarTeba. momwifebasTan erTad bavSvs unviTardeba sxeulis

sxva nawilebic, Tumca, energiis garkveuli raodenoba oraluri dakmayofilebis saSualebebze rCeba

permanentulad mimagrebuli anu “Cadebuli” (cathected). mozrdil mdgomareobaSi arsebobs mravali

srulyofili Cveva, romlis saSualebiTac xdeba oraluri siamovnebebisadmi interesis SenarCuneba. am

interesTa fizikuri gamoxatulebis magaliTad SeiZleba movitanoT sakvebis STanTqma, wova, ReWva,

sigaretis moweva, kbena, lokva da a.S. is, vinc mudmivad RrRnis raRacas, mwevelebi an isini, vinc

bevrs Wams, SesaZloa nawilobriv oralur fazaze iyvnen fiqsirebulni; es arian adamianebi, romelTa

fsiqologiuri momwifeba SesaZloa ar iyos dasrulebuli.

gviani oraluri faza, rodesac bavSvs ukve kbilebi amosdis, moicavs agresiuli instinqtebis

dakmayofilebas, magaliTad, kbena ZuZuze, rac tkivils da sabolood ZuZusgan moSorebas iwvevs.

oraluri siamovnebebisadmi garkveuli interesis SenarCuneba normaluri mdgomareobaa. oraluri

siamovneba im SemTxvevaSi SeiZleba ganvixilod, rogorc paTologiuri, rodesac is dakmayofilebis

dominirebul saSualebad iqceva anu maSin, rodesac adamiani oralur Cvevebzea damokidebuli

SfoTvisa da daZabulobis mdgomareobis Semcirebisas.

analuri faza

bavSvis zrdasTan erTad cnobierebaSi daZabulobisa da siamovnebis axali zonebi Sedis. 1,5-dan 3

wlamde bavSvi, ZiriTadad, analuri spinqterisa da Sardis buStis marTavs swavlobs. igi

gansakuTrebul yuradRebas uTmobs gamoyofis procesebs. tualetis Cvevebis daswavlis procesi

TviTSecnobis bunebriv interess iwvevs. fiziologiuri kontrolis momateba asocirdeba imis

gacnobierebasTan, rom aseTi kontroli siamovnebis axal wyaros warmoadgens.

- 26 -

garda amisa, bavSvebi swrafad swavloben, rom mzard kontrols mSoblebis yurdReba da Seqeba,

warumateblobis SemTxvevaSi ki gulwrfeli wyena, axlavs Tan. amitom bavSvi yuradRebas iTxovs

rogorc warmatebuli kontrolis SemTxvevaSi, aseve _ Secdomis drosac.

mozrdil adamianTan analur fazaze nawilobriv fiqsaciasTan dakavSirebuli xasiaTis Strixebis

magaliTad SeiZleba davasaxeloT mowesrigebuloba, xelmomWirneoba da dabejiTebuloba. froidi

aRniSnavs, rom es sami maxasiaTebeli, Cveulebriv, erTad gvxvdeba xolme. igi saubrobs analur

xasiaTze, romlis Se,TxvevaSic qcevis manerebi mWidrod ukavSirdeba bavSvobaSi am periodSi gancdil

mZime STabeWdilebebs.

faloturi faza

sami wlis asakidan bavSvi gadadis ganviTarebis falotur fazaze, romelic genitaliebze

fokusirdeba. froidi amtkicebda, rom es faza xasiaTdeba, rogorc faloturi, vinaidan bavSvi am

periodSi iwyebs imis gacnobierebas, aqvs Tu ara mas penisi. es pirveli fazaa, rodesac bavSvebi

sqesTa Soris gansxvavebis gagebas iwyeben. fsiqoseqsualuri ganviTarebis falotur stadiaze bavSvebi

SesaZloa aTvalierebdnen da ikvlevdnen TavianT sasqeso organoebs, masturbirebdnen da iCendnen

interess dabadebasTan da sqesobriv urTierTobasTan dakavSirebuli sakiTxebisadmi. aRsaniSnavia,

rom miuxedavad imisa, rom bavSvebs Zalze bundovani da araswori warmodgena aqvT sqesobriv

urTierTobaze, maT mainc gacilebiT ukeT esmiT misi arsi, vidre hgoniaT mSoblebs. rogorc wesi,

bavSvebis umravlesoba sqesobriv aqts ganixilavs, rogorc mamis mier dedisadmi ganxorcielebul

agresiul qcevas.

dominirebuli konfliqti am fazaze isaa, rasac froidma oidiposis kompleqsi uwoda (analogiur

konfliqts gogonebSi eleqtras kompleqsi ewoda). am kompleqsis siuJeturi qarga sofokles

tragediidan13 aris aRebuli. froidis Tanaxmad, tragediis siuJeti simbolurad aRwers adamianTa

modgmis erT-erT udides konfliqts. faqtiurad, am miTSi simbolurad aris mocemuli TiToeuli

bavSvis gaucnobierebeli survili imisa, rom flobdes sapirispiro sqesis mSobels da amave dros

Tavidan moiSoros misive sqesis mSobeli. cxadia, Cveulebrivi bavSvi ar klavs mamas da ar amyarebs

sqesobriv urTierTobas dedasTan, magram froidistebi darwmunebulni arian, rom mas (bavSvs) aqvs

amis gakeTebis aracnobieri survili.

normaSi oidiposis kompleqsi garkveuli gansxvavebebiT viTardeba biWebTan da gogonebTan:

biWebTan Tavdapirvelad siyvarulis obieqti deda an misi Semcvleli figuraa. dabadebis

momentidan igi bavSvisTvis dakmayofilebis mTavari wyaros warmoadgens. mas surs flobdes dedas,

surs iseve gamoxatos erotiuli elferis mqone grZnobebi, rogorc amas ufrosebi akeTeben. amitom

igi SeiZleba Tavisi sasqeso organos amayad demonstrirebiT Seecados dedis cdunebas. es faqti

imaze metyvelebs, rom biWi Tavisi mamis rolis Sesrulebas cdilobs, Tumca, amavdroulad, igi mas

konkurentad aRiqvams, radganac mama xels uSlis mas genitaluri siamovnebis miRebis survilis

asrulebaSi. aqedan gamomdinare, mama mTavar mowinaaRmdeged da mtrad iqceva. amave dros biWi xvdeba,

rom mamasTan SedarebiT naklebad momgebian situaciaSi imyofeba (mamas ufro didi zomis penisi aqvs);

mas esmis, rom mama ar apirebs dedisadmi misi romantikuli grZnobebis arsebobis moTmenas. aseTi

Sejibri biWSi badebs SiSs imis gamo, rom mama mas penisis gareSe datovebs. mamis mxridan

warmosaxuli SurisZiebis SiSi, romelsac froidma kastraciis SiSi uwoda, aiZulebs biWs, uari Tqvas

dedasTan incestze.

13 “oidipos mefe” _ sofokles tragedia, romlis mixedviTac mefe oidiposma winaswari ganzraxvis gareSe mokla sakuTari mama da dedasTan daamyara urTierToba. rodesac oidiposi mixvda, Tu ra saSineli codva Caidina, man Tvalebi daiTxara da dabrmavda.

- 27 -

daaxloebiT 5-dan 7 wlamde asakSi oidiposis kompleqsi gadaiWreba: biWi daTrgunavs (gandevnis

cnobierebidan) dedisadmi seqsualur survilebs da iwyebs mamasTan identificirebas (baZavs mis

qcevas). mamasTan identifikaciis procesi, romelmac agresorTan identifikaciis saxeli miiRo,

ramdenime funqcias asrulebs: (1) biWi iZens faseulobaTa, moralur normaTa, ganwyobaTa, sqesobrivi-

roluri qcevis modelebis konglomerats, romelic mas warmodgenas uqmnis imaze, Tu ras niSnavs

mamakacad yofna. (2) identificirdeba ra mamasTan, biWs SeuZlia dedis, rogorc siyvaruli obieqtis,

SenarCuneba CanacvlebiTi gziT, rameTu is imave atributebs flobs, rpmelsac deda afasebs mamaSi.

oidiposis kompleqsis gadaWris ufro mniSvnelovani aspeqti isaa, rom biWi mSoblebidan momdinare

akrZalvebisa da ZiriTadi moraluri normebis internalizacias axdens. es aris identifikaciis

specifikuri Tviseba, romelic, rogorc Tvlida froidi, super-egos anu sindisis ganviTarebisaTvis

amzadebs niadags. anu super-ego oidiposis kompleqsis gadaWris Sedegs warmoadgens.

gogonebTan oidiposis kompleqsis versiam eleqtras kompleqsis saxeli miiRo14. biWebis msgavsad,

gogonebTanac siyvarulis pirvelad obieqts deda warmoadgens. Tumca, falotur fazaze gadasvlis

Semdeg gogona acnobierebs, rom mamisgan an Zmisgan gansxvavebiT mas ar aqvs penisi (rac Zalis

deficitis simboluri gamoxatuleba SeiZleba iyos). akeTebs ra gogona am analitikur aRmoCenas, mas

undeba, rom hqondes penisi. froidis mixedviT, gogonas unviTardeba penisis Suri, rac garkveuli

TvalsazrisiT biWebTan kastraciis SiSis fsiqologiuri analogia. amis Sedegad igi aSkara mtrul

damokidebulebas avlens dedisadmi, radganac adanaSaulebs mas, rom penisis gareSe gaaCina anda

akisrebs pasuxismgeblobas imaze, rom man waarTva penisi cudad moqcevisaTvis dasjis mizniT. froidi

varaudobda, rom zog SemTxvevaSi gogona SeiZleba ver afasebdes saTanadod Tavis qalurobas,

miiCnevdes ra sakuTar garegnobas “defeqturad”. amave dros igi mamis flobisken iswrafvis, rameTu

mas aqvs es sanatreli organo. icis ra, rom ver miiRebs peniss, gogona seqsualuri dakmayofilebis

sxva wyaroebs eZebs penisis Semcvlelebis saxiT. seqsualuri dakmayofileba klitorze fokusirdeba

da amitom 5-7 wlis gogonebTan klitorul masturbacias zogjer maskulinuri fantaziebic axlavs

Tan, romlebSic klitori penisad iqceva.

froidi amtkicebda, rom gogona droTa ganmavlobaSi Tavs aRwevs eleqtras kompleqss mamisadmi

ltolvis daTrgunvisa da dedasTan identifikaciis gziT. sxva sityvebiT rom vTqvaT, emsgavseba ra

ufro metad dedas, amiT gogona simbolur daSvebas iRebs mamasTan, riTac zrdis Sanss, rom rodisme

mamis msgavs mamakacs gahyveba colad. mogvianebiT zogierTi qali ocnebobs, rom pirveli Svili biWi

hyavdes _ fenomeni, romelsac froidistebi penisis Canacvlebis gamoxatulebad miiCneven.

falotur stadiaze garfveulwilad dafiqsirebuli mamakacebi uxeSebi da trabaxebi arian. isini

eswrafvian warmatebas da mudmivad cdiloben sakuTari mamakacurobisa da sqesobrivi simwifis

damtkicebas. isini arwmuneben sxvebs, rom “namdvili mamakacebi” arian. am miznis miRwevis erT-erTi

gza qalTa daundobeli damorCilebaa (dom Juanis tipis qceva). falotur fiqsacias qalebTan,

rogorc aRniSnavda froidi, flirtisadmi da mouwesrigebeli sqesobrivi kavSirebisadmi

midrekilebamde mivyavarT, Tumca, isini SeiZleba sruliad gulubryvilod da uwyinarad

gamoiyurebodnen seqsualuri TvalsazrisiT. zogierTi qali, piriqiT, SeiZleba mamakacebze

batonobisaTvis ibrZodes anu zedmetad dabejiTebuli, TviTdajerebuli da direqtiuli iyos.

froidis mixeviT, iodiposis kompleqsis gadauWreli problemebi SemdgomSi nevrotuli qcevis

(gansakuTrebiT ki impotenciasTan da fsigidulobasTan dakavSirebuli) modelebis ZiriTad wyarod

gadaiqceva.

14 eleqtras kompleqsi _ am SemTxvevaSi prototipia berZnuli miTologiis personaJi eleqtra, romelic iTanxmebs Zmas, rom moklas maTi deda da misi sayvareli da amiT iZion Suri mamis sikvdilisTvis.

- 28 -

latenturi periodi

konfliqtebis gadaWris rogori formebic ar unda ganvixiloT, aRmoCndeba, rom bavSvebi saxes

ucvlian mSoblebTan mijaWvulobas da TanatolebTan urTierTobebze, skolaSi swavlaze, sportsa da

sxva saqmianobebze koncentrirdebian. faza, romelic 5 an 6 wlidan iwyeba da mozardobis periodis

dasawyisamde grZeldeba, latenturi periodis saxeliT aris cnobili. es aris dro, rodesac

faloturi fazis gadauWreli seqsualuri survilebi egos yuradRebis miRma rCeba da warmatebiT

iTrguneba super-egos mier. rogorc mSoblebisTvis, ise _ SvilebisTvis es SedarebiT mSvili, mwiri

movlenebiani periodia.

genitaluri faza

biologiuri da fsiqologiuri ganviTarebis bolo etapia genitaluri faza, romelic sqesobrivi

simwifis dadgomisas modis da seqsualuri organoebisadmi libidozuri energiis dabrunebis Sedegs

warmoadgens. axla biWebi da gogonebi iZulebulni arian gaacnobieron TavianTi seqsualuri

gansxvavebani da daiwyon TavianTi erotiuli da pirovnebaTSorisi moTxovnebis dakmayofilebis

gzebis Zieba. froidi varaudobda, rom am stadiaze gamovlenili homoseqsualizmi adekvaturi

ganviTarebis ararsebobis Sedegia da rom heteroseqsualoba jansaRi pirovnebis Tvisebaa.

froidi darwmunebuli iyo, rom idealuri genitaluri xasiaTis Camosayalibeblad adamianma uari

unda Tqvas adreuli bavSvobisaTvis damaxasiaTebel pasiurobaze, rodesac siyvaruli, usafrTxoeba

da fizikuri komforti, faqtiurad dakmayofilebis yvela forma, iolad miRebadi iyo da araferi

moeTxoveboda amis sanacvlod. adamianebma unda iswavlon Sroma, dakmayofilebis droSi gadadeba,

sxvebisadmi siTbosa da zrunvis gamovlena da, upirveles yovlisa, cxovrebiseuli problemebis

gadawyvetisas sakuTar Tavze ufro aqtiuri rolis aReba. da, piriqiT, Tu adreul bavSvobaSi adgili

hqonda libidos fiqsaciis sxvadasxvagvar travmatul gamocdilebas, rTuli, Tu ara SeuZlebeli,

xdeba adekvaturi gadasvla genitalur fazaze. froids miaCnda, rom zrdasruli pirovnebis

cxovrebaSi arsebuli seriozuli konfliqtebi bavSvobaSi arsebuli seqsualuri konfliqtebis

gamoZaxilia.