ZAKON ZA SNABDUVAWE SO VODA ZA PIEWE I ODVEDUVAWE NA URBANI OTPADNI VODI

(Objaven vo "Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" br. 68 od 5 oktomvri 2004 god.)

I OP[TI ODREDBI ^len 1

So ovoj zakon se ureduvaat uslovite i na~inot za snabduvawe so voda za piewe, prekinuvawe na snabduvaweto so voda za piewe i odveduvawe na urbani otpadni vodi vo recipientot preku vodosnabditelniot i kanalizacioniot sistem, izgradbata, odr`uvaweto, za{titata i priklu~uvaweto na vodosnabditelni i kanalizacioni sistemi, odnosite me|u davatelot i korisnikot na uslugata, kako i nadzor nad sproveduvaweto na ovoj zakon.

^len 2 Celi na ovoj zakon se: - dostapnost na dovolni koli~estva zdravstveno ispravna i ~ista

voda za piewe za potrebite na korisnicite na uslugata, soglasno so barawata, standardite i vrednostite za kvalitet na vodata;

- snabduvawe so zdravstveno ispravna voda za piewe, a vo slu~aj na nejzina kontaminiranost, zabrana ili ograni~uvawe na koristeweto;

- soodvetno informirawe na korisnicite na uslugata za kvalitetot na vodata za piewe i prezemawe merki za obezbeduvawe na kvalitet na vodata za piewe;

- soodvetno pre~istuvawe na industriski otpadni vodi pred nivno ispu{tawe vo recipientot i

- preku odveduvawe na urbanite otpadni vodi da se obezbedi za{tita od negativnite efekti od nivnoto ispu{tawe.

^len 3 Oddelni poimi upotrebeni vo ovoj zakon go imaat slednovo

zna~ewe: 1)"snabduvawe so voda za piewe" e zafa}awe, obrabotka i

distribucija na vodata preku vodosnabditelniot sistem do glavniot vodomer na korisnikot na uslugata;

2)"voda za piewe" e : - sekoja voda, vo svojata prvobitna sostojba ili po tretman,

nameneta za konsumirawe od strana na ~ovekot, gotvewe, podgotovka na hrana ili za drugi doma{ni nameni, bez ogled na toa od kade poteknuva i dali se snabduva od vodovodnata mre`a ili od cisterna i

- vodata {to se koristi za proizvodstvo na hrana - za proizvodstvo, obrabotka, konzervirawe ili za proda`ba na proizvodi ili na materii nameneti za konsumirawe od strana na ~ovekot, osven dokolku nadle`nite organi potvrdat deka kvalitetot na vodata ne mo`e da vlijae vrz zdravstvenata ispravnost na prehranbeniot gotov proizvod;

3) "odveduvawe na urbani otpadni vodi" e sobirawe na otpadnite

vodi od stanbenite, delovnite, proizvodnite, administrativnite i na niv sli~ni prostori vo aglomeratot, od priklu~okot na dvornata mre`a, odveduvawe so uli~na kanalizaciona mre`a, pre~istuvawe vo pre~istitelni stanici i ispu{tawe na otpadnite vodi vo recipientot.

4) "recipient" e sekoja proto~na i stoe~ka voda na povr{inata na zemjata vo koja se ispu{taat urbanite otpadni i atmosferski vodi;

5) "vodosnabditelen sistem" e zbir na hidrotehni~ki objekti za snabduvawe so voda za piewe i toa : vodozafat (mesta kade davatelot na uslugata zafa}a povr{inska i/ili podzemna voda), rezervoar, objekt za obrabotka na voda, pumpna i hlorinatorska stanica, glaven dovod, magistralen vod, uli~na vodovodna mre`a i vodovoden priklu~ok zaedno so pridru`nite objekti i opremata za dovod na voda od vodozafatot do priklu~okot na glavniot vodomer na korisnikot na uslugata;

6) "vodovodna mre`a na korisnikot na uslugata" e od glavniot vodomer vo vodomernata {ahta i celokupnata vodovodna mre`a na korisnikot na uslugata;

7) "vodovoden priklu~ok" e vodovodna cevka od uli~nata mre`a, odnosno od regionalniot vodosnabditelen sistem do vodovodniot ventil (zatvora~) pred glavniot vodomer vo vodomernata {ahta;

8) "vodomerna {ahta" e objekt na korisnikot na uslugata vo koja se montira (postavuva) glavniot vodomer na vodovodniot priklu~ok;

9) "urbani otpadni vodi" se otpadni vodi od doma}instva, industriski otpadni vodi i atmosferski vodi, odnosno me{avina od otpadni vodi od doma}instva, industriski otpadni vodi i/ili atmosferski vodi;

10) "otpadni vodi od doma}instva" se otpadni vodi od stanbeni naselbi i od servisnite kapaciteti, koi{to glavno poteknuvaat od ~ove~kiot metabolizam i od aktivnostite vo doma}instvata;

11) "industriska otpadna voda" e sekoja otpadna voda {to se isfrla od prostoriite koi se koristat za izvr{uvawe na industriska ili trovskata dejnost;

12) "atmosferski vodi" se site povr{inski vodi predizvikani od atmosferskite vrne`i koi preku slivnicite se slevaat vo atmosferskata kanalizacija;

13) "kanalizacionen sistem" e zbir na hidrotehni~ki objekti i toa: kolektori, magistralni kanali, uli~na kanalizaciona mre`a, atmosferska kanalizaciona mre`a, crpni stanici, sifoni i postrojki za pre~istuvawe na urbanite otpadni vodi;

14) "kanalizaciona mre`a na korisnikot na uslugata" e vnatre{na kanalizacona mre`a vo objektot na korisnikot vklu~uvaj}i ja i priklu~nata {ahta;

15) "kanalizacionen priklu~ok" e spojot na kanalizacionata mre`a na korisnikot na uslugata so uli~na kanalizaciona mre`a;

16) "davatel na usluga" e javno pretprijatie osnovano od op{tinata, odnosno gradot Skopje, Vladata na Republika Makedonija ili od drugo pravno lice, vo koe dominanten kapital ima Republikata, op{tinata ili gradot Skopje, koe gi ispolnuva uslovite za vr{ewe na dejnosta soglasno so zakon.

17) "korisnik na usluga" e pravno ili fizi~ko lice sopstvenik na stanben, deloven, proizvodstven, administrativen i na niv sli~en objekt vklu~uvaj}i go i ku}niot sovet priklu~en na vodovodna i/ili kanalizaciona mre`a, kako i javnite komunalni pretprijatija priklu~eni na regionalnite vodosnabditeleni sistemi;

18) "hidrotehni~ki uslovi" e akt na davatelot na uslugata izdaden vrz osnova na prethodno dobieni uslovi za gradba vo koi se definira postoe~kata, odnosno predvidenata uli~na vodovodna, kanalizaciona i atmosferska mre`a;

19) "revizioni {ahti" se objekti koi se postavuvaat na odredeni rastojanija na uli~nata kanalizaciona i atmosferska mre`a i slu`at za kontrola i odr`uvawe na istata;

20) "priklu~ni (kontrolni) {ahti" se objekti koi se nao|aat na kanalizacionen ili atmosferski priklu~ok me|u uli~nata kanalizaciona i atmosferska mre`a i objektot na korisnikot na uslugata i slu`at za odr`uvawe na kanalskiot priklu~ok na korisnikot na uslugata;

21) "slivnici" se objekti za zafa}awe na atmosferskite vodi od soobra}ajnite povr{ini i niven transport do atmosferskata kanalizacija i

22) "vodomerna armatura" e zbir na fasonski delovi koi se nao|aat me|u ventilot na korisnikot na uslugata i ventilot na davatelot na uslugata i se koristat za vgraduvawe i demontirawe na vodomerot.

^len 4 (1) Snabduvaweto so voda za piewe, kako i odveduvaweto na

urbani otpadni vodi vo recipientot se dejnosti od javen interes. (2) Snabduvaweto so voda za piewe se vr{i preku vodosnabditelen

sistem, a odveduvaweto na urbani otpadni vodi vo recipientot se vr{i preku kanalizacionen sistem so koi upravuva davatelot na uslugata.

II USLOVI I NA^IN NA VR[EWE NA DEJNOSTA ^len 5

Davatelot na uslugata vr{i: - snabduvawe so voda za piewe so zafa}awe, obrabotka i

distribucija na vodata preku vodosnabditelniot sistem do glavniot vodomer na korisnikot na uslugata;

- odveduvawe na urbani otpadni vodi vo recipientot, so nivno sobirawe od korisnicite na uslugata preku kanalizacionata mre`a, pre~istuvawe i ispu{tawe vo recipientot;

- odveduvawe na atmosferskite vodi vo recipientot so nivno prifa}awe od urbanite povr{ini, so odveduvawe preku atmosferskata kanalizaciona mre`a i ispu{tawe vo recipientot i

- upravuvawe i odr`uvawe na vodosnabditelniot i kanalizacioniot sistem.

^len 6 (1) Sredstvata za vr{ewe na dejnostite od ~lenot 5 na ovoj zakon se

ostvaruvaat od cenata za koristewe na tie uslugi i nadomestokot za priklu~uvawe na vodosnabditelniot i kanalizacioniot sistem.

(2) Cenata na vodata za piewe i odveduvaweto na urbanite otpadni vodi i atmosferski vodi se izrazuvaat vo den/m3.

(3) Cenata od stavot (2) na ovoj ~len zavisi od tro{ocite za snabduvawe so voda za piewe do korisnicite na uslugata i odveduvaweto na urbanite otpadni vodi, tro{oci za za{tita na `ivotnata sredina okolu izvori{teto i na samoto izvori{te, eksploatacionite tro{oci, tro{ocite za odr`uvawe, zamena na amortiziranite delovi i drugi o{tetuvawa, kapitalni investicii, kamatite za otplata na kapitalnite investicii i drugi tro{oci.

(4) Opredeluvaweto na visinata na cenata se vr{i so metodologija, a vrz osnova na slednive kriteriumi:

- potro{ena koli~ina na voda za piewe od strana na korisnicite na uslugata, kako prose~na i prekumerna potro{uva~ka i

- kategorii na korisnici na uslugata. (5) Potro{uva~kata na vodata za piewe, kako prose~na

potro{uva~ka po ~len na semejno doma}instvo ja opredeluva sovetot na op{tinata i gradot Skopje.

(6) Cenata za sekoj kuben metar potro{ena voda za piewe nad prose~nata potro{uva~ka (prekumerna potro{uva~ka na vodata za piewe) se zgolemuva za dva pati.

(7) Cenata ja opredeluva davatelot na uslugata, po prethodna soglasnost na osnova~ot.

(8) Cenata se opredeluva kako: - nadomestok za m/3 voda za piewe so odveduvawe na otpadni vodi

i atmosferski vodi od doma}instvata i industriski otpadni vodi; - nadomestok za m/3 samo voda za piewe i - nadomestok za m/3 samo za odveduvawe na otpadni vodi i

atmosferski vodi od doma}instvata i industriski otpadni vodi. (9) Metodologijata za utvrduvawe na cenata od stavot (4) na ovoj

~len, ja propi{uva ministerot koj rakovodi so organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite od oblasta na komunalnite raboti.

^len 7 (1) Davatelot na uslugata utvrduva i nadomestok za priklu~uvawe

na korisnikot na uslugata na vodosnabditelniot i kanalizacioniot sistem. (2) Visinata na nadomestokot od stavot (1) na ovoj ~len zavisi od goleminata na vodovodniot, odnosno kanalizacioniot priklu~ok, tro{oci za priklu~uvawe, hidrotehni~kite uslovi i drugo.

(3) Soglasnost na visinata na nadomestokot za priklu~uvawe od stavot (1) na ovoj ~len dava osnova~ot.

^len 8 (1) Davatelot na uslugata e dol`en na korisnicite na uslugata da im

obezbedi trajno i neprekinato snabduvawe so zdravstveno ispravna i ~ista voda za piewe preku izgradeniot vodosnabditelen sistem, kako i odveduvawe na urbanite otpadni vodi preku izgradeniot kanalizacionen sistem.

(2) Po isklu~ok od stavot (1) na ovoj ~len, do naru{uvawe ili prekin

vo davaweto na uslugata, mo`e da dojde vo slu~aj na: - o{tetuvawe na vodosnabditelniot, odnosno kanalizacioniot sistem

poradi vi{a sila, pogolemi havarii i defekti; - nedovolna periodi~na izda{nost na izvori{tata; - zdravstvena neispravnost na vodata za piewe i - prekin vo snabduvaweto so elektri~na energija, tamu kade {to

davaweto na uslugata e zavisna od istata. (3) Naru{uvaweto i prekinot vo davaweto na uslugata vo slu~aite

od stavot (2) na ovoj ~len ne e osnov za barawe nadomest na {teta. (4) Davatelot na uslugata e dol`en da gi informira korisnicite na

uslugata za naru{uvaweto ili prekinot vo davaweto na uslugata od stavot (2) na ovoj ~len, soglasno so zakon.

^len 9 Davatelot na uslugata e dol`en da vr{i ispituvawe na zdravstvenata

ispravnost na vodata za piewe na na~in i postapka soglasno so zakon i propisite koi proizleguvaat od nego.

^len 10 (1) Vo slu~aite koga korisnicite na uslugata ne mo`at da se snabdat

so voda za piewe neprekinato nad 12 ~asa, davatelot na uslugata e dol`en da gi snabdi korisnicite na uslugata so voda za piewe na na~in {to }e se utvrdi so Plan za na~inot na vr{ewe na dejnosta vo vonredni okolnosti , soglasno so standardite i vrednostite za kvalitet na vodata i neophodnoto koli~estvo na voda za piewe, donesen od davatelot na uslugata vo soglasnost so osnova~ot.

(2) Davatelot na uslugata e dol`en da gi informira korisnicite na uslugata za na~inot na snabduvawe vo slu~aite od stavot (1) na ovoj ~len.

III IZGRADBA, ODR@UVAWE I ZA[TITA NA VODOSNABDITELEN I KANALIZACIONEN SISTEM

1. Izgradba na vodosnabditelen i kanalizacionen sistem ^len 11

(1) Izgradba na vodosnabditelen i kanalizacionen sistem se vr{i na na~in i uslovi opredeleni so zakon i Programata za ureduvawe na grade`no zemji{te na op{tinata i Programata za ureduvawe na grade`no zemji{te na gradot Skopje.

(2) Rekonstrukcija ili dogradba na vodosnabditelen i kanalizacionen sistem ili na del od niv, se vr{i na na~in i uslovi opredeleni so zakon, a po prethodno izdadeni hidrotehni~ki uslovi od davatelot na uslugata, vo soglasnost so Programata za ureduvawe na grade`no zemji{te na op{tinata i Programata za ureduvawe na grade`no zemji{te na gradot Skopje.

^len 12 (1) Pred dobivawe na odobrenie za gradewe na nov objekt,

rekonstrukcija ili dogradba na postoe~ki objekt, investitorot e dol`en da pribavi potvrda od davatelot na uslugata za postoewe ili nepostoewe na

vodovodna i kanalizaciona mre`a pod objektot za koj se odnesuva odobrenieto, odnosno tehni~ka mo`nost za priklu~uvawe na vodovodna i kanalizaciona mre`a.

(2) Dokolku postoi vodovodna i/ili kanalizaciona mre`a pod objektot ili na rastojanie od eden metar od nadvore{niot yid na objektot za koj se bara odobrenieto od stavot (1) na ovoj ~len, investitorot e dol`en da izvr{i rekonstrukcija (izmestuvawe) na vodovodnata i/ili kanalizaciona mre`a na negova smetka, po prethodno dobieni hidrotehni~ki uslovi od davatelot na uslugata.

^len 13 (1) Davatelot na uslugata obezbeduva celosna dokumentacija za

vodosnabditelniot i kanalizacioniot sistem, zaradi vospostavuvawe na podzemen katastar.

(2) Dokumentacijata od stavot (1) na ovoj ~len slu`i za potrebite za eksploatacija, upravuvawe i odr`uvawe na vodosnabditelniot i kanalizacioniot sistem, kako i za izdavawe na hidrotehni~ki uslovi .

2. Odr`uvawe na vodosnabditelen i kanalizacionen sistem

^len 14 (1) Odr`uvaweto na vodosnabditelniot sistem go vr{i davatelot na

uslugata od denot na dobivaweto na re{enieto za upotreba. (2) Davatelot na uslugata e dol`en da go odr`uva i vodovodniot

priklu~ok na korisnikot na uslugata i toa : -vodovodnata instalacija do vodomerna {ahta vklu~uvaj}i go i

prviot ventil pred vodomerot kaj individualnite stanbeni objekti, odnosno do granicata na imotot-lokacijata ako vodomernata {ahta e postavena na nepropisno i nepristapno mesto ili e smestena vo podrumski prostorii;

- vodovodnata instalacija do nadvore{niot yid od stanbeniot objekt ako glavniot vodomer se nao|a vo objektot, za kolektivni stanbeni zgradi i

- vodovodnata instalacija do vodomernata {ahta vklu~uvaj}i go prviot ventil pred vodomerot, ako vodomernata {ahta se nao|a pred kolektivnata stanbena zgrada.

(3) Odr`uvawe na vodovodnata mre`a na korisnikot na uslugata e na negova smetka.

^len 15 (1) Pri defekt na vodovodnata mre`a koja pominuva niz imot na

fizi~ko ili pravno lice, sopstvenikot, odnosno korisnikot na imotot e dol`en da mu ovozmo`i na davatelot na uslugata nepre~eno otstranuvawe na defektot.

(2) Vo slu~aite od stavot (1) na ovoj ~len davatelot na uslugata e dol`en da go dovede imotot vo prvobitna sostojba i da ja nadomesti eventualnata {teta nastanata pri otstranuvaweto na defektot, soglasno so zakon.

^len 16 Nad i pokraj vodomernata {ahta, vo pre~nik od najmalku tri metri,

ne smee da se deponira kakov bilo materijal so koj bi se onevozmo`ila nejzina upotreba i koristewe.

^len 17 (1) Odr`uvaweto na kanalizacioniot sistem go vr{i davatelot na

uslugata od denot na dobivaweto na re{enieto za upotreba. (2) Odr`uvawe na kanalizaciona mre`a na korisnikot na uslugata e

na negova smetka. ^len 18

(1) Korisnicite na uslugata se dol`ni vedna{ da go izvestat davatelot na uslugata za o{tetuvaweto ili defekt {to }e nastane na kanalizacionata mre`a na korisnikot na uslugata.

(2) Vo slu~aite na defekt ili zapu{uvawe na kanalizacionata mre`a na korisnikot na uslugata, tro{ocite za otstranuvawe na defektot, odnosno otpu{uvawe pa|aat na tovar na korisnikot.

^len 19 Korisnicite na uslugata koi vr{at industriska ili trgovska dejnost ne

smeat da gi ispu{taat industriskite otpadni vodi vo kanalizacioniot sistem, pred da izvr{at potrebeno pre~istuvawe na na~in utvrden so zakon.

^len 20 Nad i pokraj uli~ni revizioni {ahti i slivnici, vo pre~nik od najmalku

tri metri, ne smee da se deponira kakov bilo materijal so koj bi se onevozmo`ila nivnata upotreba i koristewe.

^len 21 (1) Vo slu~aite koga otstranuvaweto na defektot na

vodosnabditelniot i kanalizacioniot sistem bara raskopuvawe na ulica, kolovoz, javna ili zelena povr{ina, davatelot na uslugata e dol`en prethodno da pribavi odobrenie za raskopuvawe od organot nadle`en za izdavawe na odobrenie za gradewe.

(2) Dokolku defektot na vodosnabditelniot i kanalizacioniot sistem bara itno otstranuvawe poradi opasnost od nastanuvawe na pogolemi {teti, raskopuvaweto na ulica, kolovoz, javna ili zelena povr{ina, davatelot na uslugata go vr{i vedna{ bez da pribavi odobrenie od stavot (1) na ovoj ~len, no za prezemenite merki pismeno go izvestuva organot nadle`en za izdavawe na odobrenie za gradewe.

(3) Po zavr{uvawe na rabotite od stavovite (1) i (2) na ovoj ~len, davatelot na uslugata e dol`en ulicata, kolovozot, javnata ili zelenata povr{ina da gi dovede vo prvobitna sostojba.

(4) Otstranuvaweto na defektot na vodosnabditelniot i kanalizacioniot sistem vo oblasta opredelena kako prirodno nasledstvo soglasno so zakon, se vr{i po prethodno pribaveno odobrenie od organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite od oblasta na `ivotna sredina.

^len 22 (1) Sopstvenikot ili korisnikot na zemji{teto e dol`en da dozvoli

premin preku toa zemji{te zaradi vr{ewe premer, snimawe, proektirawe, izgradba i izveduvawe na raboti za odr`uvawe i rekonstrukcija na objektite

od vodosnabditelen i/ili kanalizacionen sistem. (2) Davatelot na uslugata e dol`en da ja nadomesti eventualnata

{teta na sopstvenikot ili korisnikot na zemji{teto nastanata so izveduvawe na rabotite od stavot (1) na ovoj ~len, vo soglasnost so zakon.

(3) Nad zemji{teto kade {to e izgraden vodosnabditelen ili kanalizacionen sistem od javen interes se vospostavuva pravo na slu`benost.

3. Za{tita na vodosnabditelen sistem i kanalizacionen sistem

^len 23 (1) Zaradi za{tita i spre~uvawe na o{tetuvawe na vodosnabditelen

i kanalizacionen sistem se zabranuva: - izgradba na stanbeni i drugi objekti nad vodovodnata ili

kanalizacionata mre`a; - priklu~uvawe na vodovodna i kanalizaciona mre`a bez odobrenie

za priklu~uvawe; - povrzuvawe na vodovodna mre`a na korisnikot na uslugata koj

koristi voda od individualni izvori so vodata od vodovodniot priklu~ok; - bespravno koristewe na voda pred vodomer; - ispu{tawe na cvrsti materii: pesok, zemja, cement, var, kamewa,

drva, pepel, trska, metal, staklo, plasti~ni materii, katran i drugi sli~ni materii so pogolem viskozitet vo kanalizacioniot sistem;

- ispu{tawe na urbani otpadni vodi, ~ija koncentracija na sulfatniot jon e pogolema od 400 mg/l, kako i urbani otpadni vodi od septi~ki jami i otpad vo kanalizacioniot sistem;

- ispu{tawe na otpadni materii i vodi koi gi o{tetuvaat yidovite na kanalizacioniot sistem;

- ispu{tawe na nafta i nafteni derivati, kako i cvrsti i te~ni zapalivi i eksplozivni materii vo kanalizacioniot sistem;

- priklu~uvawe na vodosnabditelen i kanalizacionen sistem na objektite koi nemaat odobrenie za gradewe;

- ispu{tawe na otpadni vodi od doma}instva i industriski otpadni vodi vo sistemot na atmosferskata kanalizacija, odnosno ispu{tawe na atmosferski vodi vo kanalizacioniot sistem za otpadni vodi od doma}instva i industriski otpadni vodi;

- ispu{tawe na industriski otpadni vodi vo kanalizacionen sistem bez prethodno izvr{eno potrebno pre~istuvawe i

- samovolno demontirawe i montirawe na vodomeri i vodovodni armaturi bez soglasnost na davatelot na uslugata.

4. Sredstva za izgradba i odr`uvawe na vodosnabditelen i kanalizacionen sistem

^len 24 Sredstva za izgradba i odr`uvawe na vodosnabditelen i

kanalizacionen sistem se obezbeduvaat od:

- cenata na uslugata; - buxetot na op{tinata i gradot Skopje; - Buxetot na Republika Makedonija; - krediti, donacii i - drugi izvori.

^len 25 Na~inot na odr`uvawe i za{tita na vodosnabditelen i kanalizacionen

sistem go propi{uva ministerot koj rakovodi so organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite od oblasta na komunalnite raboti, vo soglasnost so ministerot koj rakovodi so organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite od oblasta na zdravstvoto i ministerot koj rakovodi so organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite od oblasta na za{tita na `ivotnata sredina.

IV USLOVI I NA^IN NA PRIKLU^UVAWE NA VODOSNABDITELEN I KANALIZACIONEN SISTEM

^len 26 (1) Vodovodnata odnosno kanalizacionata mre`a na korisnikot na

uslugata se priklu~uva so uli~nata vodovodna, odnosno kanalizaciona mre`a na vodovodniot, odnosno kanalizacioniot sistem preku vodovoden odnosno kanalizacionen priklu~ok na na~in {to go propi{uva ministerot koj rakovodi so organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite od oblasta na komunalnite raboti.

(2) Vo slu~aj na rekonstrukcija na uli~nata kanalizaciona mre`a tro{ocite za povtorno priklu~uvawe pa|aat na tovar na investitorot.

(3) Sekoj sopstvenik na izgraden ili delumno izgraden objekt dol`en e da ja spoi svojata ku}na kanalizacija so uli~nata kanalizacija istovremeno koga uli~nata kanalizacija }e bide izgradena pred negoviot objekt.

^len 27 (1) Koli~inata na potro{enata voda za piewe se meri so vodomer

(glaven i poseben) vodomer. (2) Glavniot vodomer instaliran vo vodomernata {ahta na

vodovodniot priklu~ok kaj individualnite stanbeni, industriski i trgovski objekti i posebnite vodomeri vo kolektivnite stanbeni zgradi se sopstvenost na korisnikot na uslugata i istite treba da bidat verifikuvani.

(3) Verifikacija na vodomerite od stavot (1) na ovoj ~len, se vr{i na smetka na davatelot na uslugata.

(4) Tipot i dimenzijata na vodomerite go opredeluva davatelot na uslugata.

(5) Verifikacijata na vodomer se vr{i pod uslovi i na na~in {to }e go propi{e ministerot koj rakovodi so organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite od oblasta na ekonomijata.

^len 28 (1) Vo stanbeni zgradi i stanbenodelovni zgradi so razli~ni kategorii

na korisnici na uslugite, kako i vo delovni i industriski objekti koi gi koristat

pove}e korisnici, sekoj korisnik e dol`en da ima poseben vodomer. (2) Vo kolektivna stanbena zgrada posebnite vodomeri slu`at za

kontrola i merewe za u~estvo vo vkupnata potro{uva~ka na vodata iska`ana so glavniot vodomer na priklu~okot na stanbenata zgrada.

(3) Glavniot i posebniot vodomer se edinstveno merno sredstvo za opredeluvawe na potro{uva~kata na voda na korisnikot na uslugata vo pogled na fakturiraweto.

(4) Glavniot vodomer od stavot (3) na ovoj ~len e sopstvenost na davatelot na uslugata.

^len 29 (1) Korisnikot na uslugata e dol`en da ovozmo`i pristap na ovlasten

rabotnik na davatelot na uslugata zaradi ~itawe na vodomeri i odr`uvawe na vodovodniot priklu~ok, kako i za kontrola na ispravnosta na hidroforskite postrojki i drugi uredi ~ija neispravnost mo`e da predizvika {teta na uli~nata vodovodna mre`a.

(2) Ovlasteniot rabotnik od stavot (1) na ovoj ~len dol`en e da se legitimira.

(3) Formata i sodr`inata na obrazecot na legitimacijata od stavot (2) na ovoj ~len ja opredeluva davatelot na uslugata.

^len 30 (1) Ako vodomerot e neispraven, zako~en, stopen i sli~no,

korisnikot na uslugata e dol`en vo rok od tri dena od konstatiraweto na defektot za toa da go izvesti davatelot na uslugata.

(2) Ako vodomerot e neispraven, zako~en, stopen i sli~no i ne mo`e da se utvrdi potro{enata koli~ina na voda, do postavuvawe na ispraven vodomer, presmetkata i naplatata, }e se vr{i vrz osnova na godi{nata prose~na potro{uva~ka pred konstatiraweto na neispravnosta na vodomerot.

(3) Vo slu~aite od stavot (1) na ovoj ~len, davatelot na uslugata na smetka na korisnikot na uslugata e dol`en da postavi ispraven vodomer.

^len 31 (1) Fizi~kite i pravni lica koi proizveduvaat, prerabotuvaat i vr{at

promet so prehrambeni proizvodi i pijalaci, a koi se locirani (postaveni) na prostorot opfaten so urbanisti~kiot plan na op{tinata i gradot Skopje, vo reonite kade {to postoi mo`nost za koristewe na voda od vodosnabditelen sistem, dol`ni se da se priklu~at i da ja koristat vodata od vodosnabditelniot sistem so koj upravuva davatelot na uslugata.

(2) Se zabranuva koristeweto na voda sprotivno na stavot (1) od ovoj ~len.

^len 32 Vodosnabditelen ili kanalizacionen sistem izgraden so sredstva na

gra|ani, doma{ni i stranski donatori ili drugi korisnici, so dogovor se otstapuva na upravuvawe na davatelot na uslugata i pretstavuva celina na edinstveniot vodosnabditelen ili kanalizacionen sistem.

V USLOVI I NA^IN NA PREKINUVAWE SO SNABDUVAWE SO VODA ZA PIEWE I ODVEDUVAWE NA URBANI OTPADNI

VODI ^len 33

(1) Davatelot na uslugata ima pravo da go prekine snabduvaweto so voda za piewe i odveduvawe na urbanite otpadni vodi, vo slu~aj koga korisnikot na uslugata i po prethodna pismena opomena ne ja ispolnuva obvrskata za pla}awe na nadomestokot.

(2) Davatelot na uslugata e dol`en da go prekine snabduvaweto so voda za piewe i odveduvaweto na urbanite otpadni vodi bez prethodna pismena opomena, vo slu~aj, ako:

- prodol`uvaweto so snabduvaweto so voda za piewe i odveduvaweto na urbanite otpadni vodi bi pretstavuvalo opasnost za treti lica ili za `ivotnata sredina i prirodata i

- fizi~ko ili pravno lice bespravno se povrze na vodovoden ili kanalizacionen priklu~ok.

(3) Davatelot na uslugata }e go prekine snabduvaweto so voda za piewe i odveduvaweto na urbanite otpadni vodi so prethodno izvestuvawe, ako:

- nastane pogolemo o{tetuvawe na vodosnabditelniot sistem, so cel da se otstranat o{tetuvawata so {to }e se spre~i nepotrebno tro{ewe na voda i pravewe {teta na drug korisnik;

- e doneseno re{enie od strana na nadle`en inspekciski organ; - korisnikot na uslugata na svojot priklu~ok, dozvoli priklu~uvawe

na drug korisnik bez odobrenie i soglasnost na davatelot na uslugata; - korisnikot na uslugata ne se pridr`uva na merkite za {tedewe na

voda vo vreme na restrikcija sprema planot donesen od sovetot na op{tinata i Sovetot na gradot Skopje ;

- vodovodnata mre`a na korisnikot na uslugata koja e priklu~ena na uli~nata mre`a, ja povrze so vodovodna instalacija i uredi koi dobivaat voda od individualni izvori i tehni~ka voda i

- korisnikot na uslugata bespravno koristi voda pred vodomer. (4) Tro{ocite za prekinuvaweto i povtornoto priklu~uvawe od

stavovite (1) i (3) alinei 3, 4, 5 i 6 na ovoj ~len pa|aat na tovar na korisnikot na uslugata.

^len 34 Prekinuvaweto so snabduvawe so voda za piewe, kako i

odveduvawe na urbani otpadni vodi vo slu~aite od ~lenot 33 na ovoj zakon, davatelot na uslugata go vr{i spored tehni~kite mo`nosti i uslovi za sekoj konkreten slu~aj.

VI N A D Z O R ^len 35

Nadzor nad primenata na ovoj zakon i propisite doneseni vrz osnova na nego, go vr{i organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite od oblasta za komunalnite raboti.

1. Inspekciski nadzor ^len 36

Inspekciski nadzor nad primenata na ovoj zakon i propisite doneseni vrz osnova na nego, go vr{i ovlasteniot komunalen inspektor na op{tinata i ovlasteniot komunalen inspektor na gradot Skopje, Dr`avniot inspektorat za `ivotna sredina i Dr`avniot sanitaren i zdravstven inspektorat i drugi inspekcii, vo ramkite na svoite ovlastuvawa soglasno so zakon.

^len 37 Ovlasteniot komunalen inspektor na op{tinite i ovlasteniot

komunalen inspektor na gradot Skopje, za podra~jeto na gradot Skopje pri vr{eweto na inspekciskiot nadzor utvrduvaat dali davatelot na uslugata:

- na korisnicite na uslugata im obezbeduva trajno i neprekinato snabduvawe so zdravstveno ispravna i ~ista voda za piewe preku izgradeniot vodosnabditelen sistem;

- obezbeduva pritisok vo mre`ata na vodosnabditelniot sistem; - obezbeduva trajno i neprekinato odveduvawe na urbani otpadni

vodi preku izgradeniot kanalizacionen sistem; - pribavil odobrenie za raskopuvawe na ulica, kolovoz, javna ili

zelena povr{ina od nadle`en organ; - po otstranuvaweto na defektot na vodosnabditelniot i

kanalizacioniot sistem ja dovede vo prvobitna sostojba ulicata, kolovozot, javnata ili zelenata povr{ina;

- obezbeduva celosna dokumentacija zaradi vospostavuvawe na podzemen katastar za vodosnabditelnata i kanalizacionata mre`a;

- vr{i odr`uvawe na vodosnabditelniot i kanalizacioniot sistem; - vr{i izgradba na objekti od vodosnabditelen i kanalizacionen

sistem bez odobrenie za gradewe i - priklu~uva objekti so vodosnabditelen i kanalizacionen sistem, koi

nemaat odobrenie za gradewe. Ovlasteniot komunalen inspektor na op{tinite i ovlasteniot

komunalen inspektor na gradot Skopje, za podra~jeto na gradot Skopje pri vr{eweto na inspekciskiot nadzor utvrduvaat dali korisnikot na uslugata:

- pribavil potvrda od davatelot na uslugata za postoewe ili nepostoewe na vodovodna i kanalizaciona mre`a pod objektot pred dobivawe na odobrenie za gradewe na nov objekt ili dogradba na postoen objekt;

- pribavil potvrda od davatelot na uslugata za postoewe na tehni~ka mo`nost za priklu~uvawe na vodovodna i kanalizaciona mre`a;

- ima postaveno poseben vodomer; - vo opredelen rok utvrden so zakon ne go popravi ili ne postavi

ispraven vodomer; - ne dozvoli na davatelot na usluga nepre~eno otstranuvawe na

defekt na vodovodna mre`a; - ne go izvesti davatelot na uslugata za o{tetuvawata vo

kanalizacionata mre`a; - se priklu~il na vodovodna i kanalizaciona mre`a bez odobrenie za

priklu~uvawe; - koj koristi voda od individualni izvori i ja povrzal so vodata od

vodovodniot priklu~ok ; - bespravno koristi voda pred vodomer; - samovolno demontirawe i montirawe na vodomeri i vodomerni

armaturi; - ne dozvoli premin zaradi vr{ewe premer, snimawe, proektirawe i

izveduvawe na raboti na odr`uvawe i rekonstrukcija na objekti od vodovod i kanalizacija i

- ne ovozmo`uva nepre~en pristap zaradi ~itawe na vodomerot i odr`uvawe na vodovodniot priklu~ok.

^len 38 Dr`avniot sanitaren i zdravstven inspektorat i inspektorite na

op{tinite i gradot Skopje pri vr{eweto na inspekciskiot nadzor utvrduva dali davatelot na uslugata:

- vr{i ispituvawe na zdravstvenata ispravnost na vodata za piewe i - gi snabduva korisnicite na uslugata so neophodnoto koli~estvo na

voda za piewe, koga ne mo`e da izvr{i snabduvawe preku vodosnabditelniot sistem neprekinato nad 12 ~asa.

^len 39 Dr`avniot inspektorat za `ivotna sredina i inspektorite na op{tinite i

gradot Skopje pri vr{eweto na inspekciskiot nadzor utvrduva dali korisnikot na uslugata :

- ispu{ta cvrsti materii vo kanalizacioniot sistem od industriski kapaciteti;

- ispu{ta urbani otpadni vodi, ~ija koncentracija na sulfatniot jon e pogolema od 400 mg/l, kako i urbani otpadni vodi od komunalni septi~ki jami i otpad vo kanalizacioniot sistem;

- ispu{ta otpadni materii i vodi koi gi o{tetuvaat yidovite na kanalizacioniot sistem;

- ispu{ta nafta i nafteni derivati, kako i cvrsti i te~ni zapalivi i eksplozivni materii vo kanalizacioniot sistem;

- ispu{ta otpadni vodi od doma}instva i industriski otpadni vodi vo sistemot na atmosferskata kanalizacija, odnosno ispu{ta atmosferski vodi vo kanalizacioniot sistem za otpadni vodi od doma}instva i industriski otpadni vodi i

- ispu{ta industriski otpadni vodi vo kanalizacioniot sistem bez prethodno izvr{eno potrebno pre~istuvawe soglasno integrirana dozvola koja se dava soglasno so zakon.

^len 40 (1) Dokolku inspektorite od ~lenot 36 na ovoj zakon, utvrdat

nepravilnosti vo vr{eweto na rabotite od ~lenovite 37, 38 i 39 na ovoj

zakon, donesuvaat re{enie so koe }e naredat otstranuvawe na nepravilnostite.

(2) So re{enieto se opredeluva i rokot za izvr{uvawe na nepravilnostite koi gi konstatiral inspektorot.

^len 41 (1) Protiv re{enieto doneseno od inspektorot na Dr`avniot sanitaren

i zdravstven inspektorat, mo`e da se podnese `alba do ministerot koj rakovodi so organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite od oblasta na zdravstvoto, protiv re{enieto doneseno od inspektorot na Dr`avniot inspektorat za `ivotna sredina, mo`e da se podnese `alba do ministerot koj rakovodi so organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite od oblasta na `ivotnata sredina.

(2) Protiv re{enieto doneseno od ovlasteniot komunalen inspektor na op{tinite i ovlasteniot komunalen inspektor na gradot Skopje, mo`e da se podnese `alba do ministerot koj rakovodi so organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite od oblasta na komunalnite raboti.

(3) @albata od stavovite (1) i (2) ne go odlaga izvr{uvaweto na re{enieto.

2. Nadzor nad zakonitosta na rabotite na organite na op{tinata

^len 42 (1) Organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite od oblasta na

komunalnite raboti vr{i nadzor nad zakonitosta na rabotata na organite na op{tinata.

(2) Pri vr{eweto na nadzorot od stavot (1) na ovoj ~len organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite od oblasta na komunalnite raboti gi vr{i slednive raboti:

- ja sledi zakonitosta na rabotata na organite na op{tinata i gradot Skopje i prezema merki, aktivnosti i podnesuva inicijativi za snabduvaweto so voda za piewe i odveduvaweto na urbanite otpadni vodi;

- ocenuva dali organite na op{tinata i gradot Skopje obezbeduvaat snabduvaweto so voda za piewe i odveduvaweto na urbanite otpadni vodi, soglasno so standardite i postapkite utvrdeni so zakon;

- uka`uva na opredeleni materijalni i proceduralni nedostatoci vo rabotata na organite na op{tinata i gradot Skopje koi bi mo`ele da go onevozmo`at vr{eweto na rabotite, snabduvaweto so voda za piewe i odveduvaweto na urbanite otpadni vodi;

- im dava preporaki na organite na op{tinata i gradot Skopje na nivno barawe za dosledno sproveduvawe na rabotite ili treba da gi vr{at soglasno so ovoj zakon;

- ja sledi zakonitosta na re{enijata {to gradona~alnikot gi donesuva vo re{avaweto na poedine~nite prava, obvrski i interesi na fizi~kite i pravnite lica doneseni vrz osnova na ovoj zakon i vo slu~aj koga }e utvrdi deka se doneseni sprotivno na ovoj zakon, prezema merki po pravo na nadzor soglasno so pravilata na op{tata upravna postapka;

- dava mislewe i stru~na pomo{ po predlog na propisite vo oblasta snabduvawe so voda za piewe i odveduvawe na urbanite otpadni vodi na

barawe na op{tinata i gradot Skopje i - navremeno gi izvestuva organite na op{tinata i gradot Skopje za

konstatiranite sostojbi vo nivnata rabota i za prezemenite merki pri vr{eweto na nadzorot.

(3) Dokolku i pokraj uka`uvaweto i prezemenite merki i aktivnosti na organite na op{tinata i organite na gradot Skopje, ne go obezbedat izvr{uvaweto na rabotite za koi tie se nadle`ni, soglasno so ovoj zakon, im se odzema vr{eweto na rabotite.

(4) Vr{eweto na odzemenite raboti go prezema organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite od oblasta na komunalnite raboti, no najmnogu do edna godina od nivnoto prezemawe, vo ime i za smetka na op{tinite i gradot Skopje.

(5)Organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite od oblasta na komunalnite raboti za ;prezemawe na rabotite od stavot (3), na ovoj ~len pismeno gi izvestuva organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite od oblasta na lokalnata samouprava i organot na dr`avnata uprava nadle`en za rabotite od oblasta na finansiite.

VII KAZNENI ODREDBI ^len 43

(1) So pari~na kazna od 100.000 do 300.000 denari }e se kazni za prekr{ok davatelot na uslugata , ako :

1) na korisnicite na uslugite ne im obezbedi trajno i neprekinato snabduvawe so zdravstvena ispravna i ~ista voda za piewe preku izgradeniot vodosnabditelen sistem, kako i odveduvawe na urbani otpadni vodi preku izgradeniot kanalizacionen sistem (~len 8 stav (1));

2) ne vr{i ispituvawe na zdravstvenata ispravnost na vodata za piewe (~len 9);

3) ne gi snabdi korisnicite so neophodno koli~estvo voda za piewe (~len 10 stav (1));

4) ne obezbedi celosna dokumentacija za vodosnabditelniot i kanalizacioniot sistem (~len 13 stav (1));

5) ne go odr`uva vodosnabditelniot i kanalizacionen sistem (~len 14 stav (1)) i ~len 17 stav (1));

6) ne pribavi odobrenie za raskopuvawe od nadle`en organ (~len 21);

7) ne gi dovede vo prvobitna sostojba ulicata, odnosno zemji{teto kade {to se vr{i otstranuvawe na defektot (~len 21 stav (3));

8) priklu~uva objekti so vodosnabditelen i kanalizacionen sistem, koi nemaat odobrenie za gradewe (~len 23 stav (1) alineja 9) i

9) vo opredelen rok ne postavi ispraven vodomer (~len 30 stav (3)). (2) So pari~na kazna od 30.000 do 50.000 denari }e se kazni za

prekr{ok od stavot (1) na ovoj ~len i odgovornoto lice na pravnoto lice - davatel na usluga.

^len 44 (1) So pari~na kazna od 80.000 do 200.000 denari }e se kazni za

prekr{ok pravnoto lice - korisnik na uslugata, ako : 1) ne pribavi potvrda od davatelot na uslugata (~len 12 stav(1); 2) ne dozvoli na davatelot na usluga nepre~eno otstranuvawe na

defekt na vodovodna mre`a (~len 15 stav (1)); 3) ne go izvesti davatelot na uslugata za o{tetuvawata vo

kanalizacionata mre`a (~len 18); 4) ne dozvoli premin zaradi vr{ewe premer, snimawe, proektirawe i

izveduvawe na raboti na odr`uvawe i rekonstrukcija na objekti od vodosnabditelen i kanalizacionen sistem (~len 22);

5) izgradi stanbeni i drugi objekti nad vodovodna ili kanalizaciona mre`a (~len 23 stav (1) alineja 1);

6) izvr{i priklu~uvawe na vodovodna i kanalizaciona mre`a bez odobrenie za priklu~uvawe (~len 23 stav (1) alineja 2);

7) izvr{i povrzuvawe na vodovodna mre`a na korisnikot na uslugata koj koristi voda od individualni izvori so vodata od vodovodniot priklu~ok (~len 23 stav (1) alineja 3);

8) bespravno koristi voda pred vodomer (~len 23 stav (1) alineja 4); 9) ispu{tawe cvrsti materii vo kanalizacioniot sistem (~len 23 stav

(1) alineja 5); 10) ispu{ta urbani otpadni vodi, kako i urbani otpadni vodi od

septi~ki jami i otpad vo kanalizacioniot sistem (~len 23 stav (1) alineja 6); 11) ispu{ta otpadni materii i vodi koi so svoeto agresivno dejstvo gi

o{tetuva yidovite na kanalizacioniot sistem (~len 23 stav (1) alineja 7); 12) ispu{ta nafta i nafteni derivati, kako i cvrsti i te~ni zapalivi i

eksplozivni materii vo kanalizacioniot sistem (~len 23 stav (1) alineja 8); 13) ispu{ta otpadni vodi od doma}instva i industriski otpadni vodi

vo sistemot na atmosferskata kanalizacija, odnosno ispu{ta atmosferski vodi vo kanalizacioniot sistem za otpadni vodi od doma}instva i industriski otpadni vodi (~len 23 stav (1), alineja 10);

14) ispu{ta industriski otpadni vodi vo kanalizacionen sistem bez prethodno izvr{eno potrebno pre~istuvawe (~len 23 stav (1), alineja 11);

15) samovolno demontirawe i montirawe na vodomeri i vodomerni armaturi (~len 23 stav (1) ,alineja 12);

16) nema poseben vodomer (~len 28) ; 17) ne ovozmo`i nepre~en pristap zaradi ~itawe na vodomerot i

odr`uvawe na vodovodniot priklu~ok, kako i za kontrola na ispravnosta na hidroforskite postrojki i drugi uredi (~len 29);

18) ne go izvesti vo rok od tri dena davatelot na uslugata deka vodomerot e neispraven, zako~en ili stopen (~len 30, stav (1)) i

19) ne koristi voda od vodosnabditelen sistem (~len 31 stav(1)). (2) So pari~na kazna od 10.000 do 30.000 denari }e se kazni za

prekr{ok od stavot (1) na ovoj ~len i odgovornoto lice na pravnoto lice - korisnik na uslugata.

(3) So pari~na kazna od 5.000 do 20.000 denari za dejstvijata od

stavot (1) na ovoj ~len }e se kazni za prekr{ok fizi~koto lice - korisnik na uslugata.

VIII PREODNI I ZAVR[NI ODREDBI ^len 45

Postojnite javni komunalni pretprijatija koi vr{at snabduvawe so voda za piewe i odveduvawe na urbani otpadni vodi, kako i vodostopanskite pretprijatija {to stopanisuvaat so regionalnite vodovodi se dol`ni svoeto rabotewe da go usoglasat so odredbite na ovoj zakon vo rok od 12 meseca od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.

^len 46 Vo rok od tri meseca od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon

organite na op{tinite i organite na gradot Skopje se dol`ni odlukite i drugite akti koi ja ureduvaat ovaa materija da gi usoglasat so odredbite na ovoj zakon , a dokolku istite se vo sprotivnost so ovoj zakon da donesat odluki za nivno prestanuvawe.

^len 47 (1) Site korisnici na uslugata, koi nemaat postaveno vodomer, a se

priklu~eni na izgradeniot vodosnabditelen sistem, dol`ni se vo rok od {est meseca od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon, da postavat vodomer.

(2) Po istekot na rokot od stavot (1) na ovoj ~len, do postavuvaweto na vodomerot, potro{uva~kata na vodata }e se presmetuva po cenata soglasno so ~lenot 6 od ovoj zakon.

^len 48 Davatelot i korisnicite na uslugite se dol`ni vo rok od edna godina

od denot na vleguvawe vo sila na ovoj zakon da sklu~at dogovor so koj }e gi reguliraat me|usebnite prava i obvrski soglasno odredbite na ovoj zakon.

^len 49 Pobliski propisi predvideni so ovoj zakon }e se donesat vo rok od

edna godina od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon . ^len 50

Ovoj zakon vleguva vo sila osmiot den od denot na objavuvaweto vo "Slu`ben vesnik na Republika Makedonija", a }e se primenuva od denot na konstituiraweto na sovetite na op{tinite i na gradot Skopje i izborot na gradona~alnicite na op{tinite i gradona~alnikot na gradot Skopje po sproveduvaweto na prvite naredni lokalni izbori soglasno so Zakonot za lokalnite izbori ("Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" broj 46/96, 12/2003, 36/2004, 52/2004 i 60/2004).