Yugopa 1 tipa biama diwi 6, 2019

KAIKAI AARIAPAI(CYCLIC CHANGE)

• Nizamu Aariapai

• Aariapa Raka

ZAKIZAKI-KAIKAI AARIAPA(NON-CYCLIC CHANGES)

Tunguotunguo aariapai

Kura kubani (Transitions)

Mangaapai na sa (Interactions)

“Ahe na regboho ti ni dunduko…” (Batungusipai3:1). Mbori akusi regbo na aariapai nga gu na zogaraka sendeno (angua, anya, na awiri aboro a).

Agu aariapai re kinawo fu aboro du ni basasa, ono apai amanga du kina kubani sa te. Aaripa kinaho nasarani ni bakiakia du. Gi sa apa re na merani.

“Wa nye zegino kindi, rago mi tungana rago dungura auati, rago zere nafaa rago, kita na gara, uru na yuru, si adiga nga wa sa te.” (Bam. Pai 8:22)

Wa kuti Bambata Pai 1, Mbori akusisende na ko ki ariaha rogo gbandakaku rogo nizamu na ziazia.

Ko rogo Gako nizamu, Ko ki kparaka uru ti yuru, kikparaka aime, ki kusi ugu sende, ki mangikurukuruahe ti kuru, na ki mangi aimaragongbangbaturu yo, na sa (auru, adiwi, na agara).

Rogo wene nizamu, Ko hiisi sende na rakaraki ahe, Ko ki mangi nizamu rogo gaiyo araka yo (tipa ka sona natipa ka zuga ki nge ange “Nizamu nga ga ngbangbaturubambata ndiko.” (ST, June 8, 1908).

Kasi vura du nga ingapai ye na adamnizamu ku zegino, kina gu nizamu naaariapa Mbori amai he ti tonatonaha na zoga pa du ani ti raka.

“Ga aparanga taarimo nga gayo ome, onongbanya gbinza aboro nga gayo nvue riyo

yo.” (Pa Asanza 20:29)

Wa kina gu Soromo agumbaha, “regbo tipavungu, na regbo tipa kpio.” (Batungusipai 3:2). Aariapa na asaapa du dagba agi regbo du ue re rogo raka yo:

Regbo duni Gude(Basap 13:24; Luka 2:40)

Regbo Parangase(Atam. 71:5; 1 Timotayo 4:12)

Regbo Sona(Bamb. 41:46; Amokedi 7:23)

Regbo gbinza(Atamb. 90:10; Afirimona 1:9)

Agu aariapa re si fu aboro du ni basasa, kaaboro rakingo ha kina wo kubani dunduko te. Ani du ni bakiakia na anaraka ni agara kiakia. Ono aboro du ni nyenyeki pa yo na i rengbe kafu he a ni basasa.

“… Mi akuru rukumbu ninayo ni kina kundiriri re, mi aga ni kundiri re a wo. Yekova na(a)fu he, Yekova rogo ho. I tambua rimo Yekova.”(Eyobo 1:21)

Ani nabarani ini gaani aariapa asunge auru du. Kura aregbo kina ho apai agbia rani ni ni tunguotunguo ha. Agu ambusa nga ga Eyobo susi aima du (ko azanga gakoahe du, gako amangi sunge, awiriko, gako ngawia, gakoome songoda be diako na abadiangba ko. Aboro du apaini ka gbia yo, singia ni wene gbiapa watadu gbegberehe.

Abere akpi tunguotunguo kpio be unvurako, aunvura Yosefaabagi ko ni kanga.

Kaani kakuti Mbori ki idikuti Ko, ani rengbe na ka tiku rogoatunguotunguoapai ani kibi wene ringise tiyangadaha. (Bam. Pai 50:20).

“Mi ini gi pai re gbe, ya gu Ko natona wene pairogo roni yo Ko anyasa ha ziazia dati rago YesuKristo.” (Afiripoio 1:6)

Kura ku bani nafu aariapa ni bakiakia: du nigude, du ni paranga, sona, na gbinza. Kina woa du du akura ku bani rogo gaani raka yo rogotoro. Mbori na diarani ho ani satirani ni, kisonosi rani nyanyaki rogo toro yo. (Aebere5:12-14).

Ani kparia nga gu ariapa mokedi Pauroagbiaha (AA, pp. 119, 120):

I aaria gako abera na gako anyamu ahe be gu ome na undehe nga ga Mbori.

I ki moi kpoto ko wasa na ga Mbori pa nyeanya kindi.

Kristo na Gako rurupa kidi fu Saura nga gupa nyaki paha susi gi zegino re du.

Gaani raka na saka mbiko gu mangaapai sa nga gaaboro naani. Ani kini saki raka abora a mbikogaani mangaapai sa nayo.

Agi amangaapai sa re rengbe ka ye na aariapai, nga gu ka du ni wenehe watadu ni gbegberehe. Ani nga Akristiano, si naiada ani fu wene yugopa(influence) fu aboro kindi. (Aromo. 12:18).

Gu gaani amangaapai du nga positive na funyanyaki satise fu aboro. I ki rengbe na kasa akurayo a. I ki fu tambuahe fu Mbori tipaGako sunge rogoraniyo. Gaani arelationshiptiaida sidu na nyemuse na wene ringise.