Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed...

52
Dank u! Copyright © 2007 The Natural Step

Transcript of Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed...

Page 1: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Dank u!

Copyright © 2007 The Natural Step

Dank u!

Page 2: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

WorkshopFSSDFSSD

Reinier de Nooij, Judy van der Lijke

Page 3: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Scan voor organisaties

Page 4: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

HET probleem...

Copyright © 2007 The Natural Step

Page 5: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

RenewableChemical free

Design for

Community Participation

Er zijn vele, zeer uiteenlopende methoden

Copyright © 2007 TheNatural Step

Recycled content

Renewableresources

Life supporting capacity

Cle

an

Air

Wasteminimisation

Design forEnvironment

Page 6: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit
Page 7: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Page 8: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit
Page 9: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Image #1

Page 10: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Image #2

Page 11: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Structured

overview

Systeem perspectief

overview

Page 12: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit
Page 13: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

De Trechter

Functioneren en herstel-vermogen ecosystemen

neemt af

Vraag naar voedsel enenergie etc.

neemt toe

Page 14: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Status en trends Ecosystemen

Copyright © 2007 The Natural Step

Page 15: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Duurzame Ontwikkeling =

Copyright © 2007 The Natural Step

2008 The Natural Step

Onduurzaam > Duurzaam > Herstel

Page 16: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

De strategische analyse (TNS)Level 1

Overall System

Level 2Success criteria

Level 3Level 3Strategies

Level 4Actions

Level 5Tools

Page 17: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Geslotensysteem mbtmaterie, en:1) Nietsverdwijnt

Opensysteem mbtenergie

“De zon is degrote motor”

Natuurwetenschappelijke basis van“duurzaam”

Langzamestroom vanmineralen uit deaardkorst.

Langzaamverdwijnen vanstoffen in deaardkorst

verdwijnt2) Allesverspreidt zich

“Duurzaam”=

de natuurlijke cycliniet frustreren

Page 18: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Aantastingvanecosystemen

Frustreren

Verstoring van natuurlijke cycli die tot eenniet-duurzame omgeving leiden

Relatievegrote inputvan stoffen uitde aardkorst

Introducerenvan giftige ennietafbreekbarestoffen

Frustrerenvan in eigenbasisbehoeftenvoorzien

Page 19: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Chemicaliën in Moedermelk

Copyright © 2007 TheNatural Step

Page 20: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Systematische aantasting

van ecosysteemfunctie

Copyright © 2007 The Natural Step

Page 21: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Mensen en hun basisbehoeften

Copyright © 2007 The Natural Step

Page 22: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Constructiefouten van ons systeem

Copyright © 2007 The Natural Step

Page 23: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

…niet leiden tot een structureletoename van het gebruik vangrondstoffen uit de aardkorst (zoalsbijvoorbeeld aardolie)

...niet leiden tot een structureletoename van milieuvreemde stoffen inde natuur

Duurzaamheid is je richten op ontwikkelingen die…..

...niet leiden tot een systematischefysieke degradatie van natuur enlandschap (zoals door bijvoorbeeldontbossing

…. de kwaliteit van leven bevorderen -rekening houdend met de basisbehoeftenvan mensen hier en nu, toekomstigegeneraties en mensen elders in de wereld

Page 24: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

FUNDAMENTELEMENSELIJKE

AffectieVeiligheid

BegripLevensonderhoud

Basisbehoeften (Max-Neef)

Copyright © 2007 The Natural Step

MENSELIJKEBEHOEFTEN

ParticipatieVrijheid

Identiteit Rust

Creatie

Page 25: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

…niet leiden tot een structureletoename van het gebruik vangrondstoffen uit de aardkorst (zoalsbijvoorbeeld aardolie)

...niet leiden tot een structureletoename van milieuvreemde stoffen inde natuur

...niet leiden tot een systematische

Duurzaamheid is je richten op ontwikkelingen die…..

...niet leiden tot een systematischefysieke degradatie van natuur enlandschap (zoals door bijvoorbeeldontbosssing

…. de kwaliteit van leven bevorderen -rekening houdend met de basisbehoeftenvan mensen hier en nu, toekomstigegeneraties en mensen elders in de wereld

Page 26: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

1. Wat is succes met schaken?

2. En bij een legpuzzel?

Open geformuleerd

3. Wat is het verschil?

Page 27: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

…steeds onafhankelijker van fossielebrandstof, kunstmest, zware metalen enradio-actieve elementen

...bioafbreekbare stoffen of recycling

...goed ecosysteembeheer, behoud enherstel van functies en diversiteit

…. meer kwaliteit van leven, hier en daar, nuen straks

Page 28: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Minder uit de aardkorst halen

Inefficient Efficient

Systeem Conditie 1

Fossiele brandstof HernieuwbareEnergiebronnen

Inefficient Efficient

Afval Afval = voedsel

Voorbeelden….

Page 29: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Systeem Conditie 2

Minder Verspilling enSchonere uitstoot

Copyright © 2007 TheNatural Step

Persistent - onnatuurlijkNatuurlijk -bioafbreekbaar

Afval- uitstoot Afval = voedsel

Inefficient Efficient

Page 30: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Systeem Conditie

Functionele ecosystemen

Copyright © 2007 TheNatural Step

Roofbouw Ecologischbeheer

Inefficientlandgebruik Efficient

Page 31: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Systeem Conditie 4

Kwaliteit van leven en werken

Economische enCulturele barrieres

Eerlijke handelen toegang

Politieke onderdrukking Mensenrechten

Onveilig wonen en werken Veiligheid

Page 32: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Systeem Condities – Vragen

Wat sluiten ze uit?Mijnbouw?

Copyright © 2007 The Natural Step

Mijnbouw?Chemicaliën en plastic?

Bosbouw?Toerisme?

Page 33: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Betalings-gedrag,

Financiëlegezondheid

Verspillingvoorkomen

Voorkomenvan verspilling

Duurzameenergie

Gebruik vanniet-

Schoneemissies

Terugbrengenvan emissies

Duurzaaminkopen

Betrekken vangrondstoffen uit

Cyclischeprocessen en

producten

Herinrichtingvan processen

Gezondheid enrechten van

Gezondemens en

maatschappij

Herkenbare MVO hoofdthema’s

gedrag,investeringen,leningen enrisico-management

van verspillingen ernaarstreven om allevormen vanafval tereduceren totnul

niet-hernieuwbareenergiebronnenvervangen doorhernieuwbareenergie zoalszonne- enwindenergie

van emissiesnaar lucht enwater, dienegatieve oftoxischeeffectenhebben opnatuurlijkesystemen, incl.broeikasgassen

grondstoffen uitduurzaambeheerde eco-systemen ensociaal enethischverantwoordeproductie enhandel

van processenen producten,zodat allegebruiktemiddelenkunnen wordenteruggewonnenen hergebruikt

rechten vanmedewerkers,enconsumentenarbeids-participatie,lokaleeconomie enMBO

Page 34: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Level 1Overall System

Level 2Success

Level 3Strategies

Strategie

1 2

3 4

2008 The Natural Step

Strategies

Level 4Actions

Level 5Tools & Metrics

Planning inComplexeSystemen

timeABCD & Backcasting

Systeem Condities

3 4

Page 35: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Dank u!

Copyright © 2007 The Natural Step

Dank u!

Page 36: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Awareness(bewustwording) Creatieve

oplossingen

Procesaanpak – ABCD

(bewustwording)

Baseline

oplossingen

Decide/beslisop prioriteit

Nu

Toekomst

-Gaan de ontwikkelingen in de goede richting?-Zijn (on)duurzame tussenstappen geen éénrichtingsweg?-Renderen de investeringen?

Page 37: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Level 1Systeemdenken

Level 2Succescriteria

Level 3

De niveaus voor organisaties

Level 3Strategieën

Level 4Acties

Level 5Tools & kengetallen

Planning inComplexeSystemen

Page 38: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

System

Success

Tools

Copyright © 2007 TheNatural Step

Strategy

Action

Tools

Design forEnvironment

Page 39: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Keurmerken en certificaten

Copyright © 2007 The Natural Step

Page 40: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Niveaus en thema’s organisaties

Copyright © 2007 The Natural Step

Page 41: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Keurmerken en de scan

• xls

Copyright © 2007 The Natural Step

Page 42: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

ISO 14001 en C2C

• ISO 14001 is sterk in:

– de Basis van MVO

– Acties in Verspilling voorkomen

– Strategie voor VV en Schone emissies

Copyright © 2007 The Natural Step

– Strategie voor VV en Schone emissies

• C2C:

– pro-activiteit als Basis

– Acties Energie, SE en Cyclische processen*

– Strategisch sterk*, Transitie & Kringlopen**

Page 43: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

De TrechterSysteem Denken

Level 1Overall System

Level 2Success

Level 3Strategies

Het SSD Kader

2008 The Natural Step

De Trechter

timeABCD & Backcasting

Strategies

Level 4Actions

Level 5Tools & Metrics

Planning inComplexeSystemen

Systeem Condities

1 2

3 4

Page 44: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Procesaanpak – ABCD

Page 45: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Tools voor de Baseline Analyse

1. SysteemDiagram

2. DuurzaamheidsMatrix

3. Analytische vragen

Page 46: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Interface

Copyright © 2007 The Natural Step

Page 47: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit
Page 48: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

Interface

Page 49: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

2. Dzh Matrix

Onderdeel SC1 SC2 SC3 SC4 of

DzhP1 2 3 4 5

Gebouwen -- - ? +

Energie +

Logistiek

PatientenzorgPatientenzorg

OK

HRM

Mobiliteit

Catering

etc.

Page 50: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

3. Analytische vragen

1. waar is laaghangend fruit (quick wins)?

2. Waar zijn de grote gaten?

3. welke kwaliteiten van nu zijn goede

Copyright © 2007 The Natural Step

bouwstenen om op voort te bouwen?

Page 51: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit

subgroepen (3-4p.), met flipovers.

1. Baseline van jullie eigen bedrijf of organisatie2. Kies er één uit per groep3. Systeemdiagram4. Systeemcondities

Aan de slag

4. Systeemcondities5. Gebouwen, energie, water, chemicaliën,

mobiliteit, logistiek, HR, cultuur, klanten-leveranciers, ICT, PR, inkoop,….

6. Quick wins en grote stappen

Page 52: Workshop KIVI pdf tapijtte… · En bij een legpuzzel? Open geformuleerd 3. Wat is het ... goed ecosysteembeheer, behoud en herstel van functies en diversiteit …. meer kwaliteit