vizTEti.^^Tlo^E^ ESSENTIIS RERUM. - CORE · ftat enim unum efleDcum e-undemqve xternum 6c...
Transcript of vizTEti.^^Tlo^E^ ESSENTIIS RERUM. - CORE · ftat enim unum efleDcum e-undemqve xternum 6c...
A b. v.vizTEti.^^Tlo^E^ "
De
ESSENTIISRERUM.
termiffu Amplif. Facultatis Vbilofopb.Aboenfis
Sub UoderamineHENRI Cl HASSEL,
Eloqventiae Prof, Reg» öl, Orö.PublicQ ex^W>i«/ fubmittif
MIGHAEL LEBELLö^oöv/^/el^/.
Loco briscfc folstis , die XXIX, MajiAnni MDCCXXXViW
ABOä:,Exc Joh. &iämpe»R.Ac.Typ*
D^NéiliffmtfNn. FRIDER. Q^o^ttAOE^,Eqvitatus Biörneburgenfis kigmtVroMöXime ftrtnuo,Patrono Benignis-
iimo.
Wtro Pturfmum Rev. atque SrtiditiffftmI). FRIDERICO LUNDSTRÖM,Reäori Bcbollr Trivialis Biornebur-gcp.fjs dfgniffrmo, ut?rlrceptori an-
ce<» fidcliffimo , ita nunc Fautor»certiflimo.
"KJfAturA iffftum eft emnrbur ful-tim-vte.J[\ ft* ArmofcAnt , cöfont Cf data ce.tur Etekgetd (fBenefattorts.quarum nomi'ii-retfAcmlaté ber-eficentiam mrhi pr£fli-t>tnerdbor. SufciptAlis qiefo exiguMttt hoc(etrAtumqvt. Jgyodfupcrefl* pr» intolumi-
inttrmittAm. Ert
d?«bMVmi sl Plurimum Rev-
GhferiAritifffJPCHA&L
y\ro thtftm-rm Rfvtrtndn A* P't;f.r'jffist>I)n. I^l UäNR. 1. CARLBORG,p<zst^ri EcclesiH N«rpeniis mrritlNi»mo j ixr» »c vigilanriifimo, Everge-tH öc Promocori, qva par ei obler-
vZnlta jugirer col^ndo,Vro Plurimum Ret>. atque CUrifflmi.
Dn. IVI^. ISAACO PELDAN,Coa Reclori Scholaj TriVllili^ Zjor«n^burgenfis adcurarifiimo, ur antebac PlZec^ptorl d!>i^enl'i?iMO , itN
lsmper honorando.
Boris indofisbominihus^ ut bentffda acce»fme-pro virilt repindere ftudeant. Vot igi-»A bui t opelU prefixa exfiant , defe ienteSam rtmanerAndi* tunercr At perpetitägräti animi prgnm Vobti Hc^tU»» 5o»«
taie Vefira cAlidifftm* vota numuparenanqz>»ad vixer*.
renäolum Nomlnum VeKrorummus ciihorLSBELL.
Confultiffime 6_? Speciatiffrmovn. ANTPttH Pv^RMENT,
Conlu,li Chriftin2e jeqviffimo, Bene-iaÄon propenriflimo (emper cc»lenclo.Viro tlurim^ Reverenda atque DoßifftmrsDn. CAROLO HOFFREEN,
Bacellano Parocbise Nerpetifis, perlnultoz annoB meritMmo, Avunca^
1,0 plurimtim honoraado.
%T~OBIS* Fautore.s ac Everqtt& Optimi y
f curta (f an?uftd Supette&ilt. impedittq,&tis mumtfcufumbocce qv.alécunq-ve me& in
eeephflu , mihi in.
GonlultWmiz Pharimum Re«I>!ominum.
Ctthqri, Ob-MCIL
SpeflrAtifftmrt Fler Ö* Pruden*iczDn. ANDRE/E MONsEEtf,
PrcßtoriTerriturii Wirmoenfis adcu-ratiilimo, qvo par eli hanoreprole-
qvetida.Speßnbili (f integerrimo FiroDn JAHANNI BssRG,
I^lercatori inter Chnftinenfes p?rce°isbri^ Benefaåori multura hono*
l*2N.äo.
fAiteor »le mnumtrA'■ bexefria debere, av-edttntreri non vaks. Benigne igitur accipUYo\ pictAtif cultufrfo docurmntum^ (f utpofierum Fa\>eatkti
verendi «c 3peiiabiliutNVeftrorum
ftriEliffim*LEBELL,
HandelsmannenOhreborne och
Herr gasperHögi&a&e
lMNch luertans Fader hud/«MN €'r godhet: Ert bc--^-^ För mig och wälfardI dystra flraftocn* tum.
Dnrstre Fader kar/ tag anEtt prof af taksamhtt/ en
Den iag til Eder bär/ och hc<§it pa wälgiermngar >^all
FSrläne Himlen^ Gud ochMmFa'raltönstadtgodt/
O>ch fet uppa Ert huus i nad/Sa beer I^dig Son/
MICHAEL
i ChriftinaHsat»4lac^o>I>^^>^EEKlure Fader.Er kiärlck iaa ejglsmmer/swär/Er wardnad och Er nijtmin/ tlls jorden mig ingtömraei;jagwZrdarmed al fttjt.
en ringa gafwa/liten pappers ffiöncf/ligt mande Uftoa/altijd blifwa tanckt.jordens HErre Hsga/samt all lycksalighet.-medwaffamt ögalfföws hierta Fadmi mt<J.EBELL
CONSPECTUS
J, 1. Qu\d per epntiam wteUigå-mm inakat.
§. IL Ncfwnemrrifive entis aptrit.§, 111. "De origim efientiamm ex
mente Scholaftkorpfm agtt.§t IV öpmiomm Poirtti hac de re
tradit.§. /<. Nofiram /l*«is??i^m /-w/e^i
& adftrticre vonatur.§. kl. omm pojftbik atlttalcjtt
indaQat.§. VII. Fjjenths i^^«i^ö/'/e^ e/?e*
oflendit,§. VIII. An posjibile fit esfentiam
ttnitts ret alteri däri attsmt.§. IX. Fatalitatem ex necesfitate es-
fintiarum abjoitttam -nul/am prot■vcmre demonjirat.
INtuemibus nol)l5 comm» narura: arttficium , mira__*
Hc infolira in iplo multacerte obveniunt «zvX nsn.,pollunc non erediora faltinu»mgenia ad cogirandum de. i-plg iilorum onginé öc confti-wrwn? ailicere. Ex omnibuzaurerr» Hv.r divina M3NUS fa-picnrillime condidic, nihil ex-iliic, ftfö d.ftiturum fundamen-ro, cXrcr3 ftve attributa fiveacddcntia tanqvarn s>rimu_m__.conftttutivum fuflmens , qvodefkntix nomine nuftcupari fö-
A ler.
2let. In originem igitur eju&jdum inqvirere animus elt,diverfam vociz acceptionem..*notabimus. kcr ellcntiam qvi*clam Philofophi intelligunt id,qvod in qvalibet re vere exi-ftente, primum clt ac radica-le l atqvc lic refpe&um non2d folam poffibilicatem , ledetiam ad aäum habent. Abjisdem jam qvidditas,jam ipfaratio rei formaSis , jam naturavocatur.Qvo relcrcndi sunr Ari,ftoteles Cartefius(^) &alii,qvicujusvis entis pr^cipuax pro-prietates efTentix nomine ex>preffas voluerunr. Non mul-mm ab bae fententia differrkoirctUß, qvi ellcntiam in ha>bitudme & congruentia rei ad
Kncm
3Knem luum confifterc exifti,-mar. Arqve hanc fentenriamprogenuit opinio ejus, funda-mi?mi tcre übiqve fubftra*ra, de dependentia cunéto-rum ex foio arbitrario eonce-pru llbertariz divinx. Alii urLeibnitius 6c Voifius, cflenti-am pro eo , qvod nullam im>plicar contradidionem , livspro pofiTibilitate habent, qvamaccepdonem génuinam elle ,ex iis qvZe in kqventibus ad-ducenda funt patebit.
(<i) /^. Voifii 0«to/. §. 169.§. li.
Ud^dicato, qvid 'per éfTénti-'A am defignatum vefimusjplacet qvoqve -aperirc, qvidrei five sntis nomihe intefli-
A Z pai
gamus. Non desunr, qviper ens intclljganc etiam id,qvod non ■exiftit, exiftere ta-men poteft j kd hane accc,ptionem relt-nqvimus eam pc>>tifTimum ob cauflam,-qvod illaZdmilla, inter ellcntiam ac-qve ens nulia daretur diftm*t\io. Ens igitur dicimus illud<^vod vere exillit, 6c ita qvi-dem, ut alii ranqvam lubjectonon infit,adeoqve conKans eli2c pcrdurans. E, g^ Qvilibetexperientia percipit in animil^fua varias, imo rantum non_>
infinitas inveniri cogitationes*,qvarum una alteri luccedit,ipsa vero anima illas produ-c«ns permanet. Sic corpoiapluribus iisdemqve diverfiffi-
Mtt
.5mis disponunrur transforman-turqve modis, übi neqve pri-ftina pent,neqve nova produ*crtur fubftantia. Ellcnrialia di-cuntur, qvx ejus lunt naturXsc conditionis , ut caullamfuam determinantem in alloente non habeant ; led fibimutuo non repugnent, livsjuxta se poltca line conrradi.-Hlonc eflc A ad ens conftitu-end^um concurrere qveunr, A^>lia in ente reperiunrur, qv^Vcum prioribus ar<ftiffimo cottifbinata funt nexu, adeoqve »biis vel uno vel plunbus detetyminantur, nimirum attribut»propria ö5 communia. Acciden-tale boc (alutamus , qvod po-KttB eflentialibus non ponitur>
<zv2M"
6qvamqyam iisdem non repu-pugnet Se falvis iisdem entiinellc poflit, qvod fcholaiti*»91 prxdicabile rei appellarunt!del. Volfius A recentiores ju-re meliori modos. Eflentiali-up attributorum 6c acciden-talium exempla videri poflunt,3pud Chrift. Volf. Ontol. C. 3.
'.§. 111.
IN" ipfam efTentiarum origi-H nem inqvirentibus . nobis
multa lententiamm di-vorna occurrunt; qvorum cxte-
rjs.ngnc omiffis, fcholaftjcorumprimum meylionem facimus.Int«r bos, autem non paucoB, qvi eo temeri-fa^is progrelsl funr, ur contende-rint yeritft^s ©flpnfialesfjve poz<
fibi-
7Kbllirarez ideales y MV nobizjam profynonimisr eilentiarumveniunt elle a le ipfis Xter>«nas, adeoqve prorlus a Leckindependentes (a). Ad qvam;ablurdam fententiam prolapltvidentur,cum obfervarent ad*efle qvid in rebuß, qvvd per»nullam potentiam no qvideminfinitam aliter difponi pollit^.(ivi jufta A xqM judicn lan-ce perpendere curit, qvid Mqvale l« illud realitatis* princirpium^ qvod N Deo diftinäunijeidemqve co6tCrnum öc con*neceffarium qvaerunt, certo<dementiam illorum usqve fantis nunqvam admirari qveat*iGum enim nullus realitatis fons;$£ origo prZecer lummum ens
«Jfr
8efle qveat, abfurde qvoqveres aliqvid pofitivi in 6c a feipfis poffidere ftatuunt, Gon,ftat enim unum efle Dcum e-undemqve xternum 6c neces-larium, in qvo ipfa 6c notio-nalium 6c exilte»lium ratiocontinetur.
(a) Bislfwgx in Dilttcidi fitisW/oL: p, n- § 19.
§. IV.
ULteriusprogredimur inqvi-A^) rendo, utrum eflentiN
ex lola voluntate divina pen-deant? CeL Viri Cartefius &Poiretus übi charybdin qvon-dam evitare voluerunt, nimi-rum w a fe non efle refutan-<io, in ipfam fcyllam illos in-cidiile vtdemus, dum admi-
ferunt
9ferunt 1010 libero Dei bene*placno vent3tcs ldeales efle___7conftituras. 3ed adhibeantVin hi docti, qvotcunqve vo-luerinc rationes , pro aJilru-enda sua hypothefi .' infuffici-entes tamen omnes ponimus,donec primum oftendanc re-gnum pollibiiium H aÄU3Ii,um efle unum H^ idem , 6^xqvc lare extenfum; aut De-um potuifle excogitare 6c cre>are triangulum qvacvor lateri-bus 6c angulis conftantem,fpirirum line potentia inrelh-gendi 6c volendi , marcri^mfine extenfione , 6c lic por-ro. Ablurditas fententiaePoiretianae vel inde apparet,qvod eam Deo aflerit liber-
tatem,
10tatem, qva rerum qvarum^cunqj ext^a se pofitarurn cogni-tione fe exuere polfit , fi i-ta ipfi placuerit. Unde fcienotiarn Vei 6c voluntatem, qv«verfatur circa ea, qvZe ex»tra lleum pofita funr, apptl*lat talia^ qva* funt in Oeoaccefioria e^ore/ce«iiil 6c plane.6lMr<zrl'<« (^! Deum qvoqvefine motivo sc ratione ante-cedanea, fe ad agendum de-terrninare pofle audafter 6cimpie ftatuir* 3ed qvis noruvidet, qvarn ablurdus bic licconceptus de intellectu divinoSQvprnodo enim eflet infinitus,ss non firnul uno aätu, mo-do pcrfeåiffirno 6^ fe eogno-leerer A qvX polllbilia funt 6l^
aä««
11aKualia? Contra perfeftiffimampariter voluntans naturartL.»cumpnmis eft, ex foia ablo/luta libertatis indifterentia e^-gere,_ Elorrenduw . eft cogita-re , " I)^um line ratiombus ab-folute le determinare,ad mo-dum_:arsmcrum Epicuti, qviiortuifo cafu, modo in hancmodo in. illam partem decit-nam tingebanrur: Aceedit-,qvodrfj cunHa 6c iplX tu^aj,
verlta^es immurabiles folo e^arbjtrio divino pendcrenr.' cä-dem tacilitare id, qvod hodieve^utr| eft , alio tempore fal*sum efle declarare poflet ve-us. Hvod vero Deus, in re-prxfentandis libi ab aeterno re-rum EJfentiis egerifi JWM
volun-
12
voluntatem fuam naturalem 6tabfolutam, taciles concedimus.Per hane alicer concipere necvoluir ncqve potuit eflenriasin a<lum dcducendas qvamab a?ternitare in intelleåu luoillas ut poflibiles repr«fenravir.Ur vero haud seqvitur, Deumnon efle llberrimum, qvoni^am jufta 6c ianäta non poteftnon velle 6c probarej ita necomnipotentiar ejus detrahit „qvod contradiétoria non qve-at facere vera. Unde Gel.Lullinger oprime. Gfvjd oö/?^inqvit, qvo minus fpecifiee iie-ttrminaU £ff diflinßt emniacognofcat Dem- qvacunqve perfuam ■virimn mfinitattm posft-luliai (pAMncpjt per inuMiui
jM-
. t;immcnfitatem excogkabilid £ffqvitcunqve po///'//?^ (b). At-czve lic cecidit fententia de es#lcntiiz arbitrarus.
(a) IJagoge ÜbeUii verä &cogttka omnmm prima p. ur,FO. Fl. (ö) M T)i!uc. /m> Pht-las p. 17. §, 24*
§. V.
HOc iterum reiutato, pe,H A dem ulterius promovc-mus,aliqvod, inter illud fcho-laftlcorum -ri a le eile 6c in-
ter illud Poireti m' libero Deiplaciro conftitutum, mediumindagaturi. Medium Eve ter-tium qvid dar, , in qvo ori*ginem, cauflam 6c prinoipi-um eiTentiarum , qv^rere ju-bemur, confidcratis^ qvx in
prX,
#4prxcidentibus §§. adduximus,dubium ulterius non mancbir.Qvale vero 6c qvid hoc ipsumfit jam cxpiicare propoiitum_jeft. Medium hocce Cel. ViriLeibnitjus 6c Volfius L^ cumillis plures alii Philolophi ad-fecuti lunr, übi dicunt ellen-tias rerum eile radicatas iu___«prineipio comradictionis, ad-eoqve neceflarias, non tamena Deo mdependentes , sed inejus infiniro intelle&u ceu re-gione polEbilium, ut loqviturElaro, fundamentum habere.Eft intelleitus Divinus primumillud artriburum , qvod pronalira lnftrmirate in Deo esfcntiale concipimus, qvo o-mnia poffibiha intuerur, öc ab
artec*
'5aeterno fibi pr^lentia "ftitit.LflentiX autem rerum sunt i,pfe illarum poffibilitates , utin anteccdennbus dictum; er-go ab åeterno objeciive tue-runt in mente divina. Pr£-terea funt eflentias neccflari£6c immutabiles, qvod inferiusdemonftrabitur. Unde leqvi-tur illas fupponere 6c reqvire-re tale principium sc cauffamproximam. Tale autem prin-cipium 6c caulla nulla da-tur,praeter foium Oeum. Ap,pofite ad rem 6c folide, ut fö-let ,hac de re Gel. Volfius, Infornstnftigen gedanch: VonGott ic.ita loqvitur: V/il Gottfich alle Welten durcy stinenverstand vorstellet/ und tat-
durch
16durch allés foas msglich ist/so ist der Verstand ©omsdle Qwelle dess wesenS allerdinge i und ftin Verstand istes/ den mvas möglich ma-chet. nemdlich d^fwgen istcben ctwas moqlich/ weilesdon den Gottllchen Vorstandvorgestellct wird jc (^).
(<*)/» Adetapb. §. 975.§*
UN iplam efTcnriarum origi-M nem poftqvam jam inqvifi-vimus., ulterius difqvjramusan omne Pollibile ctiam lltHctuaie Hoc äroici, Spmoza,Hobbefius , Abelardus 6cqvem imitatus cft Vicletus af-firmarunt, Potiora qvibushi nixi funt, argumenta, Gel.
Bul-
l?Bulfiiig** (a) enumrrar. Q_vo*ram primum eft, qvvd rclpl cmDa nullum oblcrvannt ciil».ri-men mtcr voluntatem 6c po»tcnriam , rari , qvicqvid vo«luntati incongruum tft , iåcffe qvo ad potcnnam öc virttDeo qvoqve impoftibile. Sedqvis (anus unqvam in dijudi-canda aäionis 6c rei cujusdannpoffibilirate, attcndent ad lo»lam voluntarem, & non pri»mum relpexcrit ad lplius agl n»tis vires 6c poteftatem, übz6c qvomodo velit, illaz appb»eandl. Multa enim däri pos#iunt, qvae volunras non di*'git, sc tamen illo, qvitrtj,diximus, refpeflu funr polll-bila» Ideoqve ameqvam r?,
2 ö^
18&actio qv^d^m eft impolllbili,cenfenda, reqviTHur, ut nc-qve vircs cidem pr^fanda: fut-ti^iant vcl te,'ulras ilEs appll-randi non acll^r. (^vod cum©ppugnatorcs bi produHe, inilummo agcnte v^Ere olkncie-Srmtf coneedemus nos etiam«um » non ajhud efle poflibileH^ant Zciusle, Alterum vcro
rum ar^umentum, relpe-Su creaturarum, öc qvodfi-bbefius ptaderrim movet,«U3 qvod ad reqvlliia öc con-«äuioncs rei futur* aut notwfuturx omncs, sc lenlu ni»inium extenlo, attenderir, inMudiranda ipfius poflibilitatcjadeoqve ad *» pollibile reqvi«flv^Qf e^jam iplar^m viriuM^.
iéKHuaKm appficatloneft', fiv«seoncurlum c,reumftanti2rum>_,omnium, qv^ vd id r.eces-tari^e funt^ ut res exiftar. Hociterum qvis non aHfunum vi«det i Conccdimus qvid». m rcnituturam elleimpoftidllcm,qv?n,do omnia reqvifit»,. qvx adpoftibilitatem ejus rcqviruntur^neqre- adlunt, neqve per po-teftatcm liberi agentis adcflepofTunt; 6c pradenim qvan*do a^ualis illa virium appli-catio abeft: verum attenda*lrus^ poftibile , ur in fuperio»lihus jam dedimuSj. tale qvjchefle, qvod contradiäionem-*nullam involvit» 6lc juxta fup»ponit exiftentiam tanrarum^Hviiium» unde izoe lpium tal^
CCJSp
certfetur. Videmus iZltur mults,ad!iuc cfle 6c dan p>ifibilira-ces easqve infinitas 6c nullounqvam tempore exbauriend^s,I» o ut m^Nl^a danrur conrra-tli6t<onl9 expertia, 6c viriumu»divirurum fuificiemia, qv<*e o.tnms a.lualllaris tundamen<Tim «^ radix eft, irfinira,6c ineomprehenfibilis elle inetetligirur» Alioqvin contin*g?nti3 rerum nulla eflec , ledpur.z h»ta!itas introducere-,tur^ miracula forent in p^^s^fihilii, elcctioni in ereanone.N'l!!us fuiflet locus, 6c lapienn»re^ul^ nemo iraitari p^tulll*r^nec . lpsi fines in coniecutione.proprio 6c morali. tcnlu obri..©ere licerer». L.r. qv«e plur^^
luntz
21sunt , id g?nu, abfurdu.
(a)3u'f.in Dilm.Jms Phihf*P& 3& 8« Py G' h 39- $.-4Q. ef m ComenL de aAgintmah §. 14j4 J4B,
§, VII.C^Eqvitur ur confideremus ,
uirum immurabiles cfl^n-ti c r?rum fint s in hoc eumAriftjrclcs cllm inqvireret , es*fnnjs nu n<?ris vulganous, li,ve ut Mathem;uiei hodiSL*l^qvunrur, rntegns rationell-bus comp^nvir (rf). Hoccun noftrum jam faciimus,eod*m utimur exemplo.Qvcm-admodum enim numerus 121-
-teger rationaiss , pr determi»natss qvasdam unitates confti-tuitur , qvarum unZ dam-
«2
22ta vrl adJita , idem non am«sllus eft numer». fed plansdivcrfus; E. g. fl addas nu«n^ro ternario unnatcnt.*v 1 etiam d?n as^ numeruzternarius n<)n ampliu^ cft, fcdaut qvar. rr« »r u«i aut binariusjsiiliuj Si unll^sc^ ex qvibueeonft^f num.ru^^ non deter-irun-mTur a fc iwvicCÉl , adeo*qv - prlm^ * nez<! lcnr, 6c <fi-Qe.,H in fl; mtell-gunrur pertim p<m pii comtadi-rtionis 3ita cnati compararam cft eulNtllemil rei; confi,ltur qvip»po per derminatum qvendalNeflenlialium numtTum, quo°rum uno aut aMjto aur etiamadjeKo qu«d g. n^fl détermi»sunu«t iut^ic,, eikf&tu 2mpli-
N3
»3us cadem non ess.. Unde potii^bite 6( n.p^l!.'/n<. in i^ Cule quwque in.iNt^blle cic.(^) IIX. /l.Lt.' <^. $Z
§. Vlil.H.^'^i<^o ir«.rum boc, n< vZ o-A^vntur quMw: utru«n num»rum umus rei efl^nlia poiill cla-ri alteri. Qvid u.qve deb^ofic ftatutndum , longius nenpenrur, qvam ex ameccden*tlbul» eldrum jam eft. In H,6 adftruximus cflenrias non<_,tfle depcndentes cx notion^vcluntans divm.Yj idccqve ne«ceflarbs 6c unieo ti-nrum mo-do determinatas. In K. pro»ximc pr^cedcnte, eomp^r^vi.mus lilas nuir.cn» ratjon^hbussntcgns, eas^ve imNucabilcz
tflt
*v . ■ ■
cfle c*iximus; unde feqvitureas efle Si nere ejujmodi,Kt dividi non flint. Lx hisji?m patet eflentiam. unius reinon pofle däri åkeri ,- qvodcnim nccfcflariurr. 6c ineivjfi»t:l. eft ilhus oppefuum gll^ri,vs nrgarionem invt.lvitj ad^eoqve qvod fpiritus eft, ncn<»potcft cfle materia 6c eomra,'Et qved lapis eft non potcftefle bomo. In compofitis ta-wcn nulla cft repugnantia_j,qvo minus qvod bedie qvaineaiftentiam pertinet ad hu*fus compolili efientiam, era»flve poft temporis intervallum,etiam posit cfle p?rs alterius.Ira ex tritico 6t farina , indepanlßz hinc chylus-, turnén-
xui,
25gvis 6c tandem caro 5 qv<eeflencialiter a fe ditterunr.
Q§. IXbifce prolixi<Vum jam in hifce prolixi-
A.^ öres nobis efle non va>cat, reftat , ut priusqvam-jfinem imponimus, aliqvid et-iam dicamus de fatahtato,qvam nonnulli ex necellitaie^»eflentiarum abfolutam prove-nire volunt. Id vero admittineqvit. Qvis enim libertatemvoluntatis divina? in agendo i-deo neget; qvia non poteftalia in aftum dedueere qvaraqvX intelleclus poftibilia ab ät-terna cognovit ? MathematUcus ideo bbertate non defti-«uitur, qvod non poteft for-MZre mangulum flne tribus
6 larsß
26l^reribus 6c totidcm angulisiEa demum eft vera liberras ,qvX intelleétu de rcbuz reéteinformato regitur* Et qvuminrellcätus divinus infinitus lii,infiriita etiam eii Dei libértås.Qyamqvam eflentia rei lir ab»föltlte neeefljria, exiftenti<otamen ejus non. eft; qvia noneft uniea polilbilis , verum_S
eleda porius inter plyres ali-as, qvX arqve fuiflent poflibi-l^es, propter ra.tiones Deo eo*gnitas , aftuafrratem confeqvi-tur. Hinc paret, qvam ab-fonum St linsftrum iir , ab--solutam rerum faraiirarem e^necrl^race effentiarum abfbln-
ka derivare. Tantum.
JfdVrmm Juvsmm ErudhisfimumDn. MIGHAELEM I^Ll^t.
Amicnm lingularem.
CUm de efftntks Rerum differtatkntWkanc in Lucem edere conatus ftt- Pru-drtiffime Dne; fvanifffmam ill.im confttetwdinem, qv-t inter nos iride 4 condiftipulri'tu fana inttrcefttt, non pottti mn data bac <e
occaflone* rxcordari^if T.bt feliciffimns flu-dioruv.l Tuorum progrvffm ex animo frattt-fari, Meumjam tfl*t prxclaras animi Tuidotes (f V^s^s/ceterasmultk /^tt^/^/^ s^--
to/lere\terum qttum fummt modeftfcTtta /^gravs fnturtm fciam- a<ik id ipfum pr&~fiandiim relitfbfet* (s' <«^ -uota confttoio* op-tans treftt Nitmen altiffitnum, Jibi, ut ha-l?e«//_s, ita /'« ptflerttm <?</ö^c öo«s/?.*/^m<!_/Tuot s<?«.?i///pr itrebere ,',l Eccleflx (f Rei-p'iblf'c£ emolnmtntum. ac Tfnum FuoruntqyngAttdium temkte-rnum ita vobet.
Erudififfimi OQNttNIAmirus Ad efficia qvttcnntfc
paratifftmmHENRICUS BRÄNDER J.F.
Satagurtd* Fe»»s
TilEhreborne och Wällärde Ncsponäenlcu
Herr MIGHAEL LEBELL(S-jÄal jag pä denna dag,XmJ Nu pennan icke föra,Därördes jag flf fiag ,At jag det ej funt)' giöra;Dä en af Wänner min,En (Mc&ting träder fram;På Pindi kulla trinn ,Med wittert Lärdoms kram.Hwars wackra Lärdoms prof 5Öch fniHe at berömma ,Jag nu eij har behof;SY det sig siels wil bomma.Allenast denna gäng ,Jag önskar dig af Gud,At roanbta ähren mang ?Uti hans helga bud.Ät nyttia få den lisn ,@om Lärdom din ffaflWt,När du näst mycken böön,Til Gud Ditt mal upsylt.
snssas afCARL bl. RUDEEN G. F.
$*tAiundtnfi,