Trial hsc EXAMINATION 2014 - lunchtimeswithbella.weebly.com€¦ · Web viewMaxime conspectus ipse...

20
TRIAL HSC EXAMINATION 2014 LATIN CONTINUERS (Time allowed—three hours, plus five minutes reading time) Total marks – 100 Section I Pages 2-5 35 marks Attempt Questions 1-4 Allow about 1 hour for this section Section II Pages 7-11 35 marks Attempt Questions 5-8 Allow about 1 hour for this section Section III Pages 12-15 30 marks Attempt Questions 9 and 10 Allow about 1 hour for this section ~ 1 ~

Transcript of Trial hsc EXAMINATION 2014 - lunchtimeswithbella.weebly.com€¦ · Web viewMaxime conspectus ipse...

TRIAL HSC EXAMINATION 2014

LATIN CONTINUERS (Time allowed—three hours, plus five minutes reading time)

Total marks – 100

Section I Pages 2-535 marks

Attempt Questions 1-4 Allow about 1 hour for this section

Section II Pages 7-1135 marks

Attempt Questions 5-8 Allow about 1 hour for this section

Section III Pages 12-1530 marks

Attempt Questions 9 and 10 Allow about 1 hour for this section

General Instructions Answer all questions Write your number, not your name, on each part Hand in all answers in one bundle Write using black or blue pen

~ 1 ~

Section I – Prescribed Text – Livy, Ab Urbe Condita 5

35 marksAttempt Questions 1-4Allow about 1 hour for this section

Question 1 (8 marks) Marks

Translate the following extract into ENGLISH. The translation should be written on alternate lines. 8

Adventus quoque dictatoris omnibus ordinibus obviam effusis celebratior quam ullius unquam antea fuit, triumphusque omnem consuetum honorandi diei illius modum aliquantum excessit. Maxime conspectus ipse est, curru equis albis iuncto urbem invectus, parumque id non civile modo sed humanum etiam visum. Iovis Solisque equis aequiperatum dictatorem in religionem etiam trahebant, triumphusque ob eam unam maxime rem clarior quam gratior fuit. Tum Iunoni reginae templum in Aventino locavit, dedicavitque Matutae Matris; atque his divinis humanisque rebus gestis dictatura se abdicavit. Agi deinde de Apollinis dono coeptum. Cui se decimam vovisse praedae partem cum diceret Camillus, pontifices solvendum religione populum censerent, haud facile inibatur ratio iubendi referre praedam populum, ut ex ea pars debita in sacrum secerneretur. (23.4-9)

Question 2 (7 marks)

Read the extract, and then, by analysing its grammatical features, answer the questions that follow. The words in the extract in bold italics are referred to in questions (a) to (g).

Postremo lux appropinquans exanimare, timorique perpetuo ipsum malum continens fuit cum signa infesta portis sunt inlata. Nequaquam tamen ea nocte neque insequenti die similis illi quae ad Alliam tam pavide fugerat civitas fuit. Nam cum defendi posse urbem tam parva relicta manu spes nulla esset, placuit cum coniugibus ac liberis iuventutem militarem senatusque robur in arcem Capitoliumque concedere, armisque et frumento conlato, ex loco inde munito deos hominesque et Romanum nomen defendere; (39.8-10)

Question 2 continues on page 3

~ 2 ~

Question 2 (continued)

(a) What form of the verb is appropinquans?(A) participle(B) gerund(C) infinitive(D) supine

(b) What sort of pronoun is ipsum?(A) personal(B) intensive/emphatic(C) relative(D) demonstrative

(c) What use of the ablative is die?(A) place(B) description(C) absolute(D) time

(d) What use of the subjunctive is esset?(A) temporal/causal with cum(B) result clause(C) independent(D) clause of fearing

(e) What are the case and function of robur?(A) nominative subject(B) accusative direct object(C) nominative complement(D) accusative in an indirect statement

(f) What use of the ablative is frumento?(A) means(B) manner(C) absolute(D) with a preposition

(g) Which of the following describes defendere?(A) infinitive in an indirect statement(B) historic infinitive(C) prolative infinitive(D) contracted verb

~ 3 ~

End of Question 2Question 3 (10 marks) Marks

Read the extract, and then answer the questions that follow. Use the extract and your knowledge of the text in your answers.

Nihil tamen tot onerati atque obruti malis flexerunt animos quin etsi omnia flammis ac ruinis aequata vidissent, quamvis inopem parvumque quem tenebant collem liberati relictum virtute defenderent; et iam cum eadem cottidie acciderent, velut adsueti malis abalienaverant ab sensu rerum suarum animos, arma tantum ferrumque in dextris velut solas reliquias spei suae intuentes.

Galli quoque per aliquot dies in tecta modo urbis nequiquam bello gesto cum inter incendia ac ruinas captae urbis nihil superesse praeter armatos hostes viderent, nec quicquam tot cladibus territos nec flexuros ad deditionem animos ni vis adhiberetur, experiri ultima et impetum facere in arcem statuunt. (42.7 - 43.1)

(a) tot onerati atque obruti malis: Identify two particular losses or misfortunes faced by the Romans earlier in Book 5. 2

(b) Name the collem referred to here. 1

(c) What is the outcome of the Gallic attack mentioned at the end of the passage? 2

(d) To what extent is the depiction of Romans and Gauls in the passage typical of Livy’s handling of the two parties in Book 5? 5

~ 4 ~

Question 4 (10 marks)

Read the extract, and then answer the question that follows. Use the extract and your knowledge of the text in your answer.

Cum iam humanae opes egestae a Veiis essent, amoliri tum deum dona ipsosque deos, sed colentium magis quam rapientium modo, coepere. Namque delecti ex omni exercitu iuvenes, pure lautis corporibus, candida veste, quibus deportanda Romam regina Iuno adsignata erat, venerabundi templum iniere, primo religiose admoventes manus, quod id signum more Etrusco nisi certae gentis sacerdos attractare non esset solitus. Dein cum quidam, seu spiritu divino tactus seu iuvenali ioco, "Visne Romam ire, Iuno?" dixisset, adnuisse ceteri deam conclamaverunt. (22.3-5)

Inde fabulae adiectum est vocem quoque dicentis velle auditam; motam certe sede sua parvi molimenti adminiculis, sequentis modo accepimus levem ac facilem tralatu fuisse, integramque in Aventinum aeternam sedem suam quo vota Romani dictatoris vocaverant perlatam, ubi templum ei postea idem qui voverat Camillus dedicavit. Hic Veiorum occasus fuit, urbis opulentissimae Etrusci nominis, magnitudinem suam vel ultima clade indicantis, quod decem aestates hiemesque continuas circumsessa cum plus aliquanto cladium intulisset quam accepisset, postremo iam fato quoque urgente, operibus tamen, non vi expugnata est. (22.6-8)

Romam ut nuntiatum est Veios captos, quamquam et prodigia procurata fuerant et vatum responsa et Pythicae sortes notae, et quantum humanis adiuvari consiliis potuerat res ducem M. Furium, maximum imperatorum omnium, legerant, tamen quia tot annis varie ibi bellatum erat multaeque clades acceptae, velut ex insperato immensum gaudium fuit, et priusquam senatus decerneret plena omnia templa Romanarum matrum grates dis agentium erant. Senatus in quadriduum, quot dierum nullo ante bello, supplicationes decernit. (23.1-3)

Discuss the role of religion, destiny and luck in Book 5 in relation to Livy’s approach to history writing.

~ 5 ~

BLANK PAGE

~ 6 ~

Section II – Prescribed Text – Virgil, Aeneid 12

35 marksAttempt Questions 5-8Allow about 1 hour for this section

Question 5 (8 marks) Marks

Translate BOTH extracts into ENGLISH. The translations should be written on alternate lines.

4(a) Turnus ut infractos adverso Marte Latinos

defecisse videt, sua nunc promissa reposci,se signari oculis, ultro implacabilis ardetattollitque animos. Poenorum qualis in arvissaucius ille gravi venantum vulnere pectus 5tum demum movet arma leo, gaudetque comantisexcutiens cervice toros fixumque latronisimpavidus frangit telum et fremit ore cruento:haud secus accenso gliscit violentia Turno.

4(b) iam vero et Rutuli certatim et Troes et omnes

convertere oculos Itali, quique alta tenebant 705moenia quique imos pulsabant ariete muros,armaque deposuere umeris. stupet ipse Latinusingentis, genitos diversis partibus orbis,inter se coiisse viros et cernere ferro.atque illi, ut vacuo patuerunt aequore campi, 710procursu rapido coniectis eminus hastisinvadunt Martem clipeis atque aere sonoro.

~ 7 ~

Question 6 (7 marks)

Read the extract, and then, by analysing its grammatical features, answer the questions that follow. The words in the extract in bold italics are referred to in questions (a) to (g).

Vix ea fatus erat: medios volat ecce per hostis 650vectus equo spumante Saces, adversa sagittasaucius ora, ruitque implorans nomine Turnum:'Turne, in te suprema salus, miserere tuorum.fulminat Aeneas armis summasque minaturdeiecturum arces Italum excidioque daturum, 655iamque faces ad tecta volant. in te ora Latini,in te oculos referunt; mussat rex ipse Latinusquos generos vocet aut quae sese ad foedera flectat.praeterea regina, tui fidissima, dextraoccidit ipsa sua lucemque exterrita fugit. 660

(a) Which of the following describes hostis?(A) accusative with a preposition(B) genitive possessive(C) nominative subject(D) accusative direct object

(b) What are the case and function of ora?(A) ablative of respect(B) accusative direct object(C) ablative of description(D) accusative of respect

(c) What form of the verb is miserere?(A) infinitive(B) contracted finite verb(C) imperative(D) participle

(d) Which of the following is required to complete the sense of deiecturum?(A) iri(B) esse(C) est(D) erat

Question 6 continues on page 9

~ 8 ~

Question 6 (continued)

(e) What use of the subjunctive is vocet?(A) generic(B) iussive(C) indirect question(D) deliberative

(f) Which of the following does NOT qualify regina?(A) fidissima(B) ipsa(C) sua(D) exterrita

(g) What use of the ablative is dextra?(A) means(B) cause(C) manner(D) with a preposition

End of Question 6

~ 9 ~

Question 7 (10 marks) Marks

Read the extract, and then answer the questions that follow. Use the extract and your knowledge of the text in your answers.

sic Turno, quacumque viam virtute petivit,successum dea dira negat. tum pectore sensusvertuntur varii; Rutulos aspectat et urbem 915cunctaturque metu letumque instare tremescit,nec quo se eripiat, nec qua vi tendat in hostem,nec currus usquam videt aurigamve sororem.*cunctanti telum Aeneas fatale coruscat,*sortitus fortunam oculis, et corpore toto 920eminus intorquet. murali concita numquamtormento sic saxa fremunt nec fulmine tantidissultant crepitus. volat atri turbinis instarexitium dirum hasta ferens orasque recluditloricae et clipei extremos septemplicis orbis; 925per medium stridens transit femur. incidit ictusingens ad terram duplicato poplite Turnus.consurgunt gemitu Rutuli totusque remugitmons circum et vocem late nemora alta remittunt.

(a) Copy lines 919-920 (*) into your writing booklet and scan them, marking the main caesura in each line. 2

(b) Identify one feature of the rhythm of the scanned lines and explain how it reinforces their meaning. 2

(c) How does Virgil create imagery in this passage which appeals to the senses? 6

~ 10 ~

Question 8 (10 marks)

Read the extract, and then answer the question that follows. Use the extract and your knowledge of the text in your answer.

ille humilis supplex oculos dextramque precantem 930protendens 'equidem merui nec deprecor' inquit;'utere sorte tua. miseri te si qua parentistangere cura potest, oro (fuit et tibi talisAnchises genitor) Dauni miserere senectaeet me, seu corpus spoliatum lumine mavis, 935redde meis. vicisti et victum tendere palmasAusonii videre; tua est Lavinia coniunx,ulterius ne tende odiis.' stetit acer in armisAeneas volvens oculos dextramque repressit;et iam iamque magis cunctantem flectere sermo 940coeperat, infelix umero cum apparuit altobalteus et notis fulserunt cingula bullisPallantis pueri, victum quem vulnere Turnusstraverat atque umeris inimicum insigne gerebat.ille, oculis postquam saevi monimenta doloris 945exuviasque hausit, furiis accensus et iraterribilis: 'tune hinc spoliis indute meorumeripiare mihi? Pallas te hoc vulnere, Pallasimmolat et poenam scelerato ex sanguine sumit.'hoc dicens ferrum adverso sub pectore condit 950fervidus; ast illi solvuntur frigore membravitaque cum gemitu fugit indignata sub umbras.

How successfully do these closing lines of the Aeneid complete for us the picture of Turnus and Aeneas painted throughout Book 12?

~ 11 ~

Section III – Unseen Texts

30 marksAttempt Questions 9 and 10Allow about 1 hour for this section

Question 9 (15 marks) Marks

Read the extract, and then answer the questions that follow. The words in the extract in bold italics are referred to in questions (b) and (c). Dictionary entries for words not listed in the syllabus are provided on page 13.

At a drinking party, the Roman princes Tarquinius and Collatinus boast about their wives, and decide to visit them unannounced to determine whose wife is indeed the most virtuous. Lucretia proves worthy of the highest praise.

incidit de uxoribus mentio. Suam quisque laudare miris modis; inde certamine accenso Collatinus negat verbis opus esse; paucis id quidem horis posse sciri quantum ceteris praestet Lucretia sua. … "Age sane" omnes; citatis equis avolant Romam. Quo cum primis se intendentibus tenebris pervenissent, pergunt inde Collatiam, ubi Lucretiam haudquaquam ut regias nurus, quas in convivio luxuque cum aequalibus viderant tempus terentes sed nocte sera deditam lanae inter lucubrantes ancillas in medio aedium sedentem inveniunt. Muliebris certaminis laus penes Lucretiam fuit.

Livy, Ab Urbe Condita 1.57

(a) List, and identify the function of, three ablative nouns from the extract. 3

(b) Why is pervenissent in the subjunctive? 1

(c) With which noun do the adjective regias and the participle terentes agree? 1

(d) Translate the extract into ENGLISH. The translation should be written on alternate lines. 10

Question 9 continues on page 13

~ 12 ~

Question 9 (continued)

Vocabulary

incido -ere -i, incasum to fall upon, fall into; meet, come across; befall, occur

mentio, mentionis (f) mention, hint

accendo -ere -i, accensum to set on fire, light; illuminate; inflame, incite

avolo -are to fly away, hurry away; depart, vanish

Collatia -ae (f) Collatia (an ancient town near Rome)

haudquaquam not at all, not by any means

nurus -us (f) daughter-in-law; young woman

convivium -i (n) banquet, entertainment; guests

luxus -us (m) excess, debauchery, pomp; luxury

tero -ere, trivi, tritum to rub, crush, grind; smooth, sharpen; wear away, use

up; waste

lucubro -are -avi -atum to work by night

penes (+acc.) in the power/possession of; in the house of, with

End of Question 9

~ 13 ~

Question 10 (15 marks)

Read the extract, and then answer the questions that follow. The words in the extract in bold italics are referred to in questions (a) and (b). Dictionary entries for words not listed in the syllabus are provided on page 15.

Cupid has taken the place of Aeneas’ son Iulus to instil love for the Trojan leader in the Carthaginian queen. Dido is inflamed with love as the god-child moves from Aeneas’ lap to hers, and she gazes longingly.

Mirantur dona Aeneae, mirantur Iulumflagrantisque dei vultus simulataque verba, 710pallamque et pictum croceo velamen acantho.Praecipue infelix, pesti devota futurae,expleri mentem nequit ardescitque tuendoPhoenissa, et pariter puero donisque movetur.Ille ubi complexu Aeneae colloque pependit 715et magnum falsi implevit genitoris amorem,reginam petit haec oculis, haec pectore totohaeret et interdum gremio fovet, inscia Dido,insidat quantus miserae deus;

Virgil, Aeneid 1.709-719

(a) List four of the six direct objects of mirantur. 2

(b) With which word do the adjective infelix and the participle devota agree? 1

(c) How is Dido portrayed in the passage? Quote two Latin words or phrases to support your response. 2

(d) Translate the extract into ENGLISH. The translation should be written on alternate lines. 10

Question 10 continues on page 15

~ 14 ~

Question 10 (continued)

Vocabulary

flagro -are to blaze, burn, be on fire

palla -ae (f) robe, mantle

pingo -ere, pinxi, pictum to paint, embroider; colour; embellish, decorate

croceus-a-um of saffron, yellow

velamen - inis (n) covering, garment

acanthus -i (m) acanthus (a plant with purple flowers)

futurus-a-um future, coming

nequeo -ire -ivi -itum to be unable, cannot

ardesco -ere to catch fire, gleam; become inflamed

Phoenissus-a-um Phoenician

complexus -us (m) embrace; affection

collum -i (n) neck

gremium -i (n) bosom, lap

inscius-a-um unaware, ignorant

insido -ere, insedi, insessum to settle on; become fixed/rooted in; occupy

End of paper

~ 15 ~