Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

20
VOL.2 NO.19 | BI-WEEKLY JOURNAL 31 JULY 2013 WEDNESDAY PHOTO:KYAWMOE WESLEY THANMAWII 3rd Year, Chemistry PU LALROSIAMA PI DARHLUPUII [email protected] TAHAN [B] GROUP

description

Tahan Times- Bi-Weekly Journal

Transcript of Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

Page 1: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

VOL.2 NO.19 | BI-WEEKLY journaL 31 JULY 2013 WEDNESDAY

PHOTO:KYAWMOE

WesleY thAnmAWii3rd Year, Chemistrypu lalrosiama pi [email protected] [B] GROUP

Page 2: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

2 | TAHANTIMES

PRESIDENT U THEIN SEIN CHUAN KUM TAWP HMAA POLITICS AVANGA TANG ZAWNG ZAWNGTE

CHHUAH A TIAM

President U Thein Sein chuan July 14 khan Britain leh France rama zin turin Myanmar a chhuahsan a. July 15 khan Britain Prime Minister David Cameroon

nen inkawmin U Thein Sein chuan kumin kum tawp hmaa politics avanga lung in tang zawng zawngte chhuah a tiam thu a sawi. Heti ang thu hi thil thleng zen zen a ni lo va, sawrkar thar-in kum 2 ram a hruainaah politics avanga tang an la awm thu a nemnghet nghal bawk. Hnam leh hnam inkara buaina thuah pawh dawhtheih a tum loh thu a sawi bawk. July thla tawp lam hian hel pawl pakhat nen pawh inbiakna nei lehin inremna thuthlung an ziah theih a rin thu a sawi bawk. David Cameroon nen an inkawm hian insumdawn tawnna thu an sawi ber a, a karah politics avanga tangte leh hel pawl nena inremna thu hi an sawi lang ta a ni. London-a Chatham House-a thu a sawi naah U Thein Sein chuan lung in tangte hi mi sang chuang zalentir an ni tawh a. Tunah hian politics avanga tang la awm zat hi lo tang tawhte telna special committee chuan a zir mek a ni a ti. "Kum a tawp chuan politics avanga lung in tang tumah an awm tawh lo vang. Chu chu thu tiam a ni,” a ti bawk. “Hun rei tak chhung mal tlata awm tawh leh in-rahbehnate chu U Thein Sein sawrkar chuan zawi zawiin a um bova, zalen taka sawi leh ziah te, constitution thar siam te leh inthlan te a lo awm ta a. Mahse, politics avanga tang hi eng zat chiah nge tih sawi lan a ni lo va, sipai lalte pawh dan anga an thil lo tih tawhte sawitir an ni bawk lo. Politics avanga tang Daw Aung San Suuh Kyi chu kum 2010 khan a zalen ta a. Tunah chuan Hluttaw-ah pawh eptu leader niin president nih a duh thu pawh a sawi chhuak tawh. Myan-mar rama thil kal dan a that chhoh laiin hnam leh hnam inkara buaina leh Bud-dhist leh Islam sakhaw inkara buaina a lo chhuak hlauh mai a. Prime Minister David Cameroon chuan Bengaliho thu pawh U Thein Sein hi a sawipui a. Firfiaka chetna chi hrang hrang chu Myanmar hotu lamin an dang tawk lo a ti. Human Rights thuah leh ram chhung buaina thuah thil a kal that chhoh ngei a duh thu Cameroon chuan a sawi bawk. Hman deuh pawh khan UN Secretary General Banki-moon pawhin Myanmar rama Budhhist leh Islamist ho inkar thu hi thil hlauhawm tak a nih thu Myanmar hotute a hrilh tawh a nih kha. U Thein Sein chuan hnam inkara buaina chingfel tur hian rilru sei a tul thu a sawi a. "Hman deuha Myanmara firfiaka chetna thleng khan khawvel a barakhaih hle. Keini chuan firfiaka chetna lo thleng leh tura a phena mite lo fuihpawrhtute chungah kan dawh thei hauh lovang," a ti. Kum 1948-a Britain ram atanga Myanmar ramin zalenna a hmuh hnu khan hnam inkarah lungrualna a awm thei lo va, ram chhunga indona thleng rei ber kan ni a ti bawk. Mahse kum hnih ro an rel chhungin ram chhunga hel pawl pa-khat tih chauh lo chu inremna an siampui theih thu a sawi bawk. “Ka ring tlat a ni. Kan thlen tumna kan thleng ngei ang. Kum 60 chhung lo indo tawh mah ila, tunah chuan silai ri a reh tawh ang. Chu hun chu a lo thleng thuai ang,” tiin U Thein Sein chuan a sawi a ni.n

domestic news 31 July 2013 Wednesday | Vol.2 No.19

HORN HMEH RIK VAK VAK HI“Horn vawi khat hmeh rik hi warning inpekna a ni a, vawi hnih hmeh rik

nawn chu anchhe inlawhna a ni” tiin ram changkang ve tak pakhata kum tam driver hna lo thawk tawh, kan thian pakhatin a sawi fo thin. Mihring hawihhawmna hmun apiangah lirthei horn hmeh rik hi hriat tur a tlem a, hawihhawm tum miah lo tamnaah chuan a ri chuah chuah mai dawn a ni. Khua a pui leh pui lovah a innghat lem lo. Khaw thenkhatah phei chuan a mihring chengte moral-in a pha thlawt lo va, thuneitute’n horn hmeh rik khapna hmun (zone) te an siam hial a ni. An khap tawp mai a nih chu! Thenkhatte’n zu an khap tawp ang hi a ni mahna! Horn hi hmeh rik miah loh tur kan tihna a ni lo. A tul hunah chauh hmeh tur kan tihna zawk a ni. “Horn vawi khat hmeh rik hi warning inpekna a ni a, vawi hnih hmeh rik nawn chu anchhe inlawhna a ni” tih ang khan i hmaa lirthei tlan lai emaw, mihring kawng kal lai emaw pelh i duh a, i luh tumna kawng a zim deuh avangin i pelh laia inkhak palh i hlau va, horn pe hmasain i tlan pelh ta a. Chuta i horn hmeh rik awmzia chu, “Kha, ka rawn inrawlh lut dawn a, khawngaihin min lo fimkhur pui teh u khai. Kan inbat sual palh hlauh ang e,” tia warning pekna hawihhawm a ni thei. Amaherawhchu, i hmaa kalte khan an side pangngaiah speed pangngaia kal an nih a, kawng a zim bawk si chuan pelh phet tum duh lo mai la, i horn hmeh rik pawh khan warning pekna hawihhawm zia a pu thei lo tih hria ang che. A chhan chu i chetzia kha a hawihhawm tawh lo tlat a, i horn ri ringawt khan a hranin hawihhawm ri a chhuah thei tawh lo. Chutah i duh anga rangin an lo kian lo che a, i horn i han hmeh rik nawn tuarh tuarh phei kha chuan i hmaa kalte leh i kawngdaltu anga i ngaihte kha anchhia i lawh phei mawlh mawlh tihna bakin keini chuan awmze dang kan neihtir thei hlawl lo a ni. Kawng kawiah horn an hmet thin tih hi uchuak taka zawm an awm bawk. Leh lam lang tlang reng ang chiah chuan horn hmeh rik vak vak a ngai lo, bengchheng i siam mai mai. Leh lam atangin kan side dik tak zawha kan rawn tlan laiin inhmu thei reng kha nangin i horn min han hmeh rik khum khan, “Hey, ka hmaa rawn tlan pa kha. I mawl hmel si a, mite i rawn su reu reu ang e!” i tihna nge ni a, “Nang khan mi lo kian vat teh. Mi pawimawh ka lo kal hi!” i tihna zawk? Tul lova horn i hmeh rik fo khan aw-mze hrang hrang a nei thei tih hre reng ang che.n

Tahan TimesTel. 09 47072961

MARTYRS DAY (66)-NA VANTLANG INKHAWM BUATSAIH

Kum 2013 July ni 19 zing dar 8 khan Yangon "Martyrs’ Maunsoleum"-ah hnam hruaitu kal tate sunna leh hriatrengna vantlang inkhawm buatsaih a ni a. He sunna inkhawmah hian Republic of the Union of Myanmar vice-President Dr Sai Mauk Kham chuan martarte thlanah zahna pangpar kual te dahin hnam pasal-tha mual liam ta General Aung San leh midangte sunna hun a hmang. Vice-President leh mipuiten martar-te chibai an buk laiin ram puanzar chu a chanvea kaih a ni a, Guards of Honour ten martarte chu chibai an buk bawk a ni. Vice-President leh a party te hian minit hnih chhung ngawirengin martarte tana rilru tawngtaina hun an hmang bawk a ni. Hunserh a zawh hian martarte chhungte chuan martarte thlanah pangpar kual dahin zahna chibai an buk ve leh hlawm a. Daw Aung San Suu Kyi leh General Aung San fapa U Aung San Oo aiawha lo kal U Hla Pe te pawhin thlan-ah pangpar kual an va dah ve a, ram pasaltha General Aung San zahna chibai an buk bawk. Hemi hnu hian Pyithu Hluttaw Deputy Speaker U Nanda Kyaw Swar te, Pyithu Hluttaw, Amyotha Hluttaw aiawh te, Chief Minister of Yangon Re-gion te, Region tina minister te, political party dang danga palai te, NGO hrang hrang te, Yangona awm embassy tea diplomat te leh European Uniona palaite chuan pangpar kual dahin hnam pasalthate chu zahna chibai bukin sunna an nei hlawm a ni.n[NLM]

Martyrs Day (66)-na Inkhawmah Aung San Suu Kyi-in pangpar kual a hlan lai.

Page 3: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

TAHANTIMES | 3

PADAUHMYAING LEI THA TAKA SIAM ZAWH A NI TA

Chhuak hmasaa tarlan tawh angin Tahan Times chhim lam zar kawng pheia PADAUHMYAING lei chu tui lian phutin a tichhia a nih kha. Kha lei chhiat chhan kha kawra bawlhhlawh a tam lutuk vang a ni nghe nghe.

Tichuan a bul hnai khawtlang nu leh pate chuan a dawh tha lehtu pawl committee an din a. Member 5 an ni; Rev. Vankhuma (convener), Pu Doliana, Pu Zaliansiama, Pu Lianhrima leh Pu Hranglura te an ni a. He committee hian lei dawhnaa sen tur sum chu mi tlawmngaite hnen atangin an dawng chho ta a. Pu Maawma leh Pu Rinchhanaten nuai 5 ve ve. Pu Doliana leh Pu Chhunglawmaten nuai 2 ve ve. Rev. Vankhuma, Pu Emmanuela, Pu Simon Barzona, Pu Zaliansiama, Pu Thangpuia, Pu Lianhlira, Pu Hranghnuna, Pu Manthanga, Pi Zohmangaihi, Pu Lalzahngaia (fam), Pi Aikimi, Pi Kawlsiami, Pu Pathawnga, Pu Lalthawma, Pi Lalawmi, Pi Thannguri, Pu Dingliana leh Bethany Clinic-ten nuai 1 theuh. Pu Neihkima ten nuai 1 leh sang hnih. Chutiang chuan tlawmngai takin tangka an thawh hlawm a ni. Heng bakah a sang tel, a sing tela thawhte an la awm teuh a, hmun a awm loh vangin tarlan sen a ni rih lo. Sum hmuh dan leh hman dan chipchiar tak hi a hrana sem chhuah tur buatsaih vek tum a nih thu Convener Rev. Vankhuma'n a sawi. June 25 atang khan lei chu an dawh tan a, Nuai 41 vel sengin dawh zawh a ni. He lui zau zawng hi feet 9 a ni a, lui huam chin bakah chhim leh hmar zawngin feet 4 leh a chanve-in concrete-a siam belh a ni bawk. A foundation pawh concrete khawng taka siam a ni a. Thir rod an hman pawh a lian tha hlawm hle. Mistiri leh Pa-Yan hlawhah nuai 12 vel an seng a, cement ip 123 tan cheng nuai 12, thir rod tan cheng nuai 15, tiau tan nuai 2 leh thil dang tulah an seng nual a ni. Lei chhah lam hi feet 1 leh inch 3 a ni bawk. 'Nay-chia Taik' kan tih mai atanga Tahan veng chhung luhna kawngpui lun tak maia awm he lei, uluk leh tha taka siam a ni hi thil lawmawm tak a ni a, khawchhung mi thahnemngaite thawh khawm atanga siam a ni hi thil chhin-chhiah tlak tak a nih thu Rev. Vankhuma hnen atangin thu kan dawng.n

LocAL news31 July 2013 Wednesday | Vol.2 No.19

CHIN LITERATURE AND CULTURE COMMITTEE GTI-IN FAREWELL & CONCERT

AN HMANG

July 13 inrinni khan Centenary Hall, Mission Vengah GTI Chin Literature and Culture chuan Farewell and Con-cert an buatsaih a. Hunserh te neiin praise and worship program an hmang. Program hi hun hniha then niin hun hmasa zawk hi Praise and Worship puala hman bik a ni a. Zing dar 9:30-ah an tan. Program hmasaah hian GTI Principal Dr. Aung Zaw Linn-a zirlaite fuihna thu a sawi a. Rev. Lu Khaw Sai-an Pathian thuchah a sawi. Programme pahnihnaah hian Solo te, Thado lam, Halkha lam, Falam lam bakah Culture show ropui tak an entir a. Hun hnuhnung lamah Fashion show hmuhnawm tak an entir bawk. GTI zir-lai kalkhawm pawh an thahnem hle a, Hall mawi hmak thei khawpin an kal thahnem a ni.n

KUM 2014 CHAPCHAR KUT PUIPA TUR THLAN

A NI TAWHKum hnih thum chhung chu Chapchar Kut puipa turte hi a dawn hnaih tepter tak, thla hnih pawh a duh tawh mang lo tih angah inthlan chuk chuk a ni thin a. Hei hian Kut tana inbuatsaihna kawng-ah harsatna a thlen nual thin avangin kumin 2013 chapchar Kut puipate chuan 2014 Kut Puipa turte chu thlan thuai thain an hria a, 2013 July 14 ni khan inthlan thatna an buatsaih ta a ni. Puipa turte thlanna hi ‘E’ Groupa Pu Hmangaiha inah buatsaih a ni a, ti-chuan 2014 Kut puipa turte chu he-tiang hian an inthlang thei ta a ni.

Chairman : Pu LalchanglianaVice-Chairman : Pu ChhawnzovaSecretary : Pu ZohmangaihaAsst. Secretary : Pu K.Lallawmzuala : Pu Laldinpuia Treasurer : Pu LalnunsangaJournal Secretary : Upa H. LalpiangaAuditors : Pu Lalnunhuma (convener) : Pu Lalengzauva : Pu Rosanga : Pu Lalpekthianga : Pu C.Lalthankhuma te an ni. n

‘INTERNATIONAL DICTIONARY OF EDUCATION’ BU TLANGZARH 2013 July ni 6 khan Pu J. Khuma buatsaih ‘Inter-

national Dictionary of Education’ lehkhabu thar tlangzarh a ni. Lehkhabu tlangzarhna hi Satawm Sanmyo venga Youth Center-ah buatsaih a ni a, sawm bik mi 50 zet an kal khawm a ni. Tlangzarh-naa tel tur hian University lama lecturer rual te, sawrkar hna thawk mek te, kohhran hruaitu te leh zirlaite sawm an ni. Hun hawn a nih veleh thu sawi tura sawm Pu F. Lalbiakmawian, ‘Lehkha ziah hi hna hlu tak a ni,’ tih thupui hmangin thu a sawi a. “Lehkha ziaktute hi ziak lo thei lova an awm vanga ziak an ni a, mahse chawimawi an phu a ni. An thil hriat, an lehkha chhiar leh tawn hriat atanga finna an chhar chhuahte chu miten hre ve se, chhiar ve se tia rilru chhungril taka duhsakna luangliam atanga ziak an nih avangin an fakawm a. Mi malin kan hmuh phak loh, kan chhiar phak loh, kan dai phak ve loh an tawnhriat bik te chu an zarah awlsam takin kan chhiarin kan hre ve thei ta mai a. Hetianga mi tana rawngbawlna tha tak hlen chhuaka lehkhabu buatsaih an nih avangin ‘Lehkha ziaktute hi an fakawm a, chawimawi an phu a, ‘Lehkha ziah hi hna hlu a ni’ kan ti lo thei lo,” tiin a sawi. Thu sawi zawh hian Lehkhabu buatsaihtu Pu J. Khuma chuan a lehkhabu buatsaih Dictionary’ chu hmelhriattirna a nei a. A lehkhabu hmingah ‘International’ hming a puttirna chhan a sawi fiah hmasa a. Hetiang lehkhabu hi a van thu, a awmsa te pawh Myanmar context tel lo, UK England context te, Europe context tea ziah a nih thu, Ametrica leh British rim nam tho siin Chin Ethnic te context te telh veka buatsaih a nih thu leh theology lam thlenga a hrut tel vek bawk avangin a bu hmingah "International Dictionary of Edcucation" tih hming a puttir tak thu a sawi a ni. A sawi zel danah he Dictionary hi ama lehkha zir chhuahna Univerity of Birmingham Library dah tur pawh thawn thlak a tum a ni. Pu J. Khuman thu a sawi zawh hian lehkhabu chu mipui lei theih turin Kalay University Maths Department-a Profes-sor Dr. Riang Vel-an a tlangzarh a, hemi hnu hian tlangzarh hun chu zawh fel a ni. Lehkhabu tlangzarh ni hian Dictionary hi Ks. 7000/-in hralh chhuah a ni a. A bu hi phek 638-a chhah a ni a, a zaw-rhna tur tak chu Ks. 8000/- a ni. Lehkhabu tlangzarh hun hman zawh hian lo kalte zawng zawng ‘Biriyani [Dan-pauh]’ leh theitui vawt tlai takin an ei-in ho a ni. Pu J. Khuma hian article 100 chuang, seminar paper 15, zirlai bu 17 unpublished thesis 2, online article 25 chuang a ziak tawh a. Lehkhabu puitling pawh bu hnih a buatsaih tawh a, he ‘Dictionary’ hi a bu thumna a ni.n

Kalaymyo, Tahana CDMA 800MHz mobile SIM card sawrkarin a hralh chhuah tanna pawh thla a tling leh dawn ta. Tower signal thawn chhawnna tur pakhat chauh intawm a la nih vangin duh ang taka inbiak tlang zung zung, SMS inthawn leh Top-up thunte a harsa em em thin a ni. Myanma Telecommunication nena thawk dun Myanmar Economics Corporationa thuneitu pakhatin a sawi danin August ni 1 khian Kalaymyo-ah a vawi hnihna atan SIM card (800MHz) an pe chhuak leh dawn a. Tun tumah hian card 1000 vawrh chhuah tur niin a sawi. Tunlai tak hian Taungphila veng lamah tower ban thar an phun tawh a, signal te pawh a rawn chak ve tawh a ni. Hemi hi an tun fel chuan SIM card pek chhuah belh mah se, tun ai hian inbiak pawhna a ziaawm ngei a rinawm thu a sawi bawk. A sawi zel danin card tibo, tichhia tan pawh indaih ngei tura kawl sa tum a ni a. Tuna a lan danah chuan 800 MHz mobile phone atanga internet thlung zawmtute chuan line pawh a kal tha hle an ti thung a ni. Amaherawhchu, kan fimkhurna tur pakhat a awm; SIM card kan dawn atanga ni 15 ral hma ngeiin top-up kan thun ngei ngei tur a ni. Chutianga kan activate loh chuan kan SIM card a thi ang.n

CDMA 800 MHZ MOBILE CHUNG-CHANG

Page 4: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

4 | TAHANTIMES internAtionAL news 31 July 2013 Wednesday | Vol.2 No.19

MALALA THAH AN TUM CHHANTALIBAN COMMANDER-IN A PUANG

Pakistan-ah hmeichhiate lehkha zir chungchanga khuahkhirh leh khap a nih chungchangah Taliban ten thah tuma a lua sialia an kah Mala-la Yousafzai hnenah Taliban Commanderin lehkha a thawn a, thah an tum chhan a sawi fiah tih July ni 17 Daily Mail chanchainah tarlan a ni. Taliban commander Adnan Rashid chuan saptawngin lehkha a ziak a, Malala lu ngeia an kah chhan a sawifiah a, thil thleng chungchangah pawi a tih thu a sawi. Kum 15 rual lek Malala chu School bus-ah nikum 2012 October thla khan kahhlum tum a ni a. Amah kher bitumin hmai tuam Taliban rualin an bei a ni a, chanchin chu khawvel hriatah a darh nghal vek a ni. Taliban Commander Rashid lehkhaa a tarlan dan chuan School zirna chungchang vanga amah chu kap an ni lo va, Pakistan ramah Taliban te a sawi chhiat vang a ni zawk a ti a. Islamic awmdan phung tur dik tak din tuma Taliban te chetlak-na chu lehkha leh tawngkaa a sawi chhiat nasat vanga kap an nih thu a tarlang a. Kahhlum tumna hial a awm a, khatianga thil a thleng erawh chu amah pawh a barakhaih hle a ni tih leh tun hnuah khatiag thil thleg kha awm tawh lo se a duh thu te a ziak bawk a ni. Heng bakah amah chuan hmeichhiate lehkhe zir hrim hrim hi a kalh lo va, mahni culture nena inmil lo khawthlang lam ram zirlai inzirtir chauh a kalh thu te a ziak bawk. Rashid hi Pakistan President hlui thah thuah a inhnam-hnawih avanga lung in tang a ni a, nikuma lung in atanga tlan chhuak a ni. A kum 16-na chamah July ni 12 khan Malala chuan 'Nau-pang zawng zawngin zalen taka lehkha an zir theihna tura hmalak zel a intiam thu' UN-ah a sawi chhuak a ni.n

BODH GAYA, MAHABODH HAWNG LEH TAWH

India ram Bihar State-a Bodhgaya-ah July ni 7 zing khan bomb pakua a puak a. July ni 8 atang erawh chuan biak zina kalte tan hawn leh nghal a nih thu July ni 9 PTI chanchin-ah tarlan a ni. Mahabodh temple chu July ni 8 tlai dar 6 atangin hawn a ni leh nghal a. Mi sang tam tak an lut a, pathian an bia a ni. Bodhgaya Administration Committee member Arbinsin-a chuan, "Biak zina lo kal te hi temple luh dawnin police security ten an lo dap a, an lut hlawm a ni," tiin a sawi. Bomb puah hnuah hetiang hian boruak a pangngai leh thuai a, ram 50 lai atangin Buddhist puithiam leh zin mite tam tak Bodhgaya temple tlawhin an lo lut a ni," an ti bawk. CCTV camera record-ah chuan bomb puah hma lawka nula leh tlangval kum 25 rual, temple bula kawnga chak taka kal lai a lang a, a lan dan pakhat lehah chuan tlangval kum 30 rual vel chu bomb puahna lam panin a kal sawk sawk lai a lang bawk a ni. Bomb puakah hian mi panga lai an inhliam a, rinhlelh man pakhat chu an dawp mek bawk a ni.n

SCHINDLER'S LIST DOLLAR MTD THUMIN LILAMJuly ni 20 chanchina a lan danin New York-ah Indopui vawi hnih laia hming ziakna bu pakhat 'Schindler's List' an tih chu an lilam tan a, a tanna pawh dollar mtd thum a ni tang mai. Indopui II-na lai khan German Nazi tan ina an khung, thah mai tura an dah Juda mi a nuai tel an awm a. Chung zinga mite chu an nunna chhanhim tumin Ger-man sumdawng mi Oscar Schindler's chuan list siamin a thlang chhuak a, ama sumdawnaah hna a pe hlawm a ni. He list hi 1945 April ni 18 dated-in phek 14 khat a ni a, Juda mi 801 hming a chuang a. Heng mite hi hna a siamsak, a chhanchhuah te chu an ni. He list bu hi e-Bay-ah dollar mtd thum-in lilam an hawng tan a ni. "e-Bay atanga kan tih chhan chu he internet website hi hmangtu mi mtd 100 chuang an awm vang a ni a. Chu bakah he list hi khawvel huap thil thleng chanchin a ni tlat a..." tiin Cali-fornia-a thilhlui dah thaa ei zawng, Garry Zeemat chuan a sawi. A list bu chu a lem a nih loh thu leh a tak zet a ni a, Schindler accountant-te chhung khat hnen atanga a dawn a nih thu a sawi bawk. 'Schindler's List' chuangchang hi Holywood director Steven Spielberg pawhin film-ah a siam tawh a, 1993 kum Oscar pawh a dawng nghe nghe a ni.n

EGYPT PRESIDENT MORSI PAIHTHLA-INEgypt ram buaina chinfel a nih

theih nan President tanglai Mohamed Morsi chu lalthut-thleng kalsan turin Army lamin darkar 48 hun an pe a. Tribunal office-a Judge chu President hna chelh turin July ni 4 khan thuthlung an chhamtir dawn tih AFP chanchin-ah tarlan a ni. President Morsi kuthnuaia Defence Minister hna chelh-tu Army Chief General Abdul Fatah al-Sisi chuan President paihthlak a nih thu sawrkar TV-ah a puang a. Police force te pawhin President Morsi thlawptu politiciante leh Mus-lim Brotherhood hruaitute chu an hual bawk a ni tih chu chanchinah chuan tarlan tel a ni bawk. Egypt Constitutional Tribunal Office Chief Judge Adele Almansor chu interim government president atan, President inthlanna neih hma chu thawk turin Army lamin an ruat a. Muslim Bro-therhood pawlho hruaitu lam 300 vel chu man turin warrant siam a nih thu sawrkar media lamin an tarlang. Islamic tantu President thlawp lotute chuan sipaiin thuneihna chhuhin President Morsi an paihthla tih an hriat veleh awm chin tawk hre lo khawpin hnehna chu an lawm a. Halzit, hal en te halin motor horn te chhum lo chat lovin an hmet ri chuah chuah mai a ni. President Morsi thlawptute leh security force te Alexandria-ah an inhmachhawn a, President thlawptu mi 7 velin nunna an chan a ni tih Security Force lam officer ten an sawi. Chhim lam bial Min ya-ah pawh President tantu te leh Islamic-ho duh lo tute an inbei a, mi pathumin nunna an chan phah a ni. AFP chanchinah chuan hetia 'thlawptu' leh 'dotu' te inhmachhawna buainaah mi 50 zetin nunna an chan niin tarlan a ni bawk. Mohamed Morsi thlawptu mipui sang tam tak chu hmar lamah an tang khawm a, sipai lamin President an paihthlak thu puan a nih veleh TV channel tam tak chuan chungho awmkhawm chu an tilang ta lo a ni. American President Barak Obama chuan hemi chungchanga a ngaihtuah thu a sawi a, President Morsi leh amah thlawptute chu kawng hmang leh awmze nei lova man buai buai lo turin a sawi nghe nghe a ni. May thla khan US chuan Egypt sawrkar hnenah Egypt sipai te chu US dollar billion 1.3 man hu tanpuina pek a lo intiam tawh a. Mahse hei hi inngaihtuah that leh a ngai ang, Obama chuan a ti ta a ni.n

NORTH KOREA-IN SIPAI ENPUI A BUATSAIH

Korean Indona tihtawp nana inkah tihtawp thuthlung an sign atanga kum 60-na chamah North Korea chuan tunhma zawng aia ropui thei ang berin Sipai leh ralthuam parade Enpui a buatsaih a ni tih CNA chan-

chinah tarlan a ni. He Enpuiah hian North Korea chuan lam hla kah theihna rocket te, khawl ropui tak tak te, indo thlawhna rual te chhawpchhuakin sipai sang tam takten khawlai kawngpui zawhin an entir a ni. He Enpui hi North Korea rama la ropui ber a ni tiin nuclear ralthuam nei North Korea chuan official takin a puang nghe nghe a. Communist Party hruaitu lu te, Army lama officer lal tak takten an tawiawm, North Korea hruaitu Kim Jung Un chhawrdawha a han lawn chiah chuan sipaite chuan ‘Kim Jung Un’ hi kan nunna hlana venhim tur’ tiin an au rual thup thup a ni. “America ten kum 100 chuang mi ram an lo suasama indonaah a vawikhatnaah khan rapthlak takin kan tlawm a ni,” tiin North Korea hruaitu Kim Jung Un chuan a thusawiah a sawi tel a. North Korea ram tan remna hi thil pawimawh tak a ni a, chutih rual chuan indo thei tur hian kan inbuatsaih dawn tho a ni,” tiin North Korea-a sipai lalber General Cho Yong Hae chuan a sawi. Chu bakah North Koreaa cham mek China Vice President Li Yun Chauh pawh he Sipai Enpui 'parade'-ah hian a tel ve niin CNA chuan a tarlang bawk. 1950-53 kuma Korea Indonaah khan North Korea Commu-nist lamah China communist sipai nuai 13 ten an pui a, South Korea lam chu American sipai nuai thum leh UN sipaiten an pui ve thung a ni. BBC chanchina thlirtu chuan "Korea Indona’ kha inkahhai thuthlung chauha tihtawp a ni a, South Korea leh North Korea ram pahnihte hi indo mek an la ni reng a ni," tiin a thlir a. North Korea-in nuclear ralthuam an enchhin vel avang hian North Korea leh South Korea te inkar boruak a tha lo hle a, hetih lai tak hian North Korea chuan Sipai leh ralthuam entirna parade, Enpui a buatsaih tiap mai a ni.n

Page 5: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

TAHANTIMES | 5internAtionAL news31 July 2013 Wednesday | Vol.2 No.19

PANAMA-IN LAWNG A HREN CHHUAH VAT TURIN NORTH KOREATEN AN NGEN

North Korea flag intar bungraw phur lawng lian pakhat chu Panama sawrkar chuan a hreng a, chhuah vat turin North Ko-rea sawrkarin a ngen tih July ni 18 chanchinah Xinhua chuan a tarlang. Chu lawngah chuan ralthuam part hrang hrang Panama inspector ten an hmu a, lawng leh a thawktute chu Panama chuan an hreng ta a. Lawng leh a thawktute chu rei tak hreng lova chhuah thuai turin North Korea sawrkar chuan a ngen ta a ni. North Korea Foreign Ministry chuan chung ralthuam part te chu Cuba sawrkar ta a ni a, siam that tura an thawn a nih thu leh an siam that zawh veleha thawn kir leh tur a nih thu an sawi a. Panama sawrkar chuan heng ralthuamte hi chini ip hnu-aiah thuhruk a ni a, a rinhlelhawm riau a ni an ti ve a. Cuba sawrkar erawh chuan an ta a nih thu an sawi ve bawk. Heng ralthuam an man chungchangah hian North Korea chunga hrekna dan an lek mek nen a inkalh leh kalh loh en-fiah turin Panama chuan UNO lam hruaitute an hriattir tawh a ni. Panama sawrkar chuan chung lawnga thawktu mi 35 security lamin an hren thu a puang tawh a. Hetia Panamain ralthuam rinhlelhawm tak a manna lawng hming hi ‘Chaung-chhun-gan’a ni.n [CNN]

EGYPT SIPAIIN AN PRESIDENT PAIH THLAIN LALNA AN CHHUHEgypt sipai chuan an President paih thlain lalna an chhuh thu July 3 khan an puang. Defence Minis-ter General Abdel Fattah al-Sisi chuan thuneihna a lak thu an ram TV-ah a puan hnuin an President Mohamed Morsi dodaltu mipui eng emaw zatin an khawpui Cairo-ah hnehna lawmin kawng an zawh. Mohamed Morsi-a hun laia an ziah Islamist dante chu an la nemnghet rih lo va, a rang thei ang bera inthlan buatsaih a nih tur thu Sisi chuan a sawi bawk. "Hetiang hian sipaiin thuneihna la mah se, sipai chuan politics lam a buaipui lo vang," tiin Sisi chuan a sawi. Hnehna lawm zinga pakhat chuan, "Kan rama history ropui tak a ni. Tunah chuan Morsi leh Muslim Brotherhood lak ata kan zalen ta," a ti. Sipai chuan Muslim Brotherhood zinga an hruaitu mi 300 chu man an tum thu an puang bawk. President Mohamed Morsi-a lalna an chhuhsak thuah US President Obama chuan a hlauh thawn thu a sawi a, civil mi laka thuneihna hlan thuai a tul thu a sawi bawk. Tunah hian Morsi leh a hote thenkhat chu sipai inah house arrest-in an dah mek a ni tih Muslim Bortherhood zinga pakhat chuan AFP a hrilh. UNO Secretary General Bankimoon chuan, “Egypt mipuite rilru chu ka hriatthiampui, mahse sipai an inrawlh hi thil hlauhthawn awm tak a ni,” a ti. Ban kimoon chuan, “Khawi ramah pawh politics-a sipai an inrawlh hi thil hlauhthawn awm tak a ni,” a ti bawk.n

RUSSIA-AH SNOWDEN A LA TANGKHANGJuly ni 16-a chanchina a lan danin Moscow airport-a cham, Edward Snowden chu a la tangkhang reng a. Snowden hian Russia rama rei lo te chhung 'political asylum' awm phalna a dil a ni. Mahse Kremlin lal in thuchhuak July ni 16-a an chhuahah chuan Snowden-a politic raltlan anga Russia ram chhunga awm phalna pek chungchang hi Presi-dent Vladimir Putin-a thu a ni lo tih a ni. Snowden-a 'political asylum' dilna-ah President thutlukna siam tur a ni lo a, Immigration department-in an siam zawk tur a ni tiin Putin-a thupuangtu Dimitri Pezkov chuan a sawi. America ram invenhimna lam thuruk puang chhuaktu Snowden hi Russia ram Moscow airport transit area-ah chawlhkar thum ringawt a tawm hnu-in Russia rama rei vak lo awm phalna a dil ta a ni.n

I mit a fiah lo maw?I mit ko a kham thum em?

I thluk a na em?Tarmit thar i siamtir a, i duhthu a sam lo a nih chuan

'Minn Din' tarmit dawr hi rawn pan vat mai rawh.'Minn Din' tarmit dawrah hian Yangon atanga lo kal tarmit specialist ngeiin i mit chu a enfiah ang. I tarmit kan siamsak che chu a tha lo a nih phawt chuan a man let kan chawi ang.

N.B.'Minn Din' tarmit dawr kum sawm cham lawm nan July ni 1 atanga July 31 thleng 30% discount-in

man tlawm tein tarmit kan siamsak zel dawn tih chanchin lawmawm kan hriattir a che u.

• ပနးသးတကလမးတာဟနးေစးအနးTel.07321318• တာဟနးစညပငသာယာေစးအေနာကေပါကမကႏာခငးဆငTel.07321990

M I N N D I N

Page 6: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

6 | TAHANTIMESBRITAIN RAMA NU PAKHAT, A FA PAHNIHTE NEN INTIHLUMJuly thla tir lam khan Britain rama nu pakhat chu a fapa kum 5 mi nen feet 100-a sang lungpui atangin an zuang thlaa an intihlum. Police-te fin-fiahna atangin he nu kum 24 mi Katherine Hoop-er hi a intihhlum hmain a fapa kum 2 mi chu an inah a lo tihlum tawh bawk. A zuan thlakna lung hi an in atanga mel 20-a hlaah a awm. A bul vela lo hmutute chuan Kath-erine hian a fapa hi a puaa an zuang thla niin an sawi. Police-ten he tual thahna hi an zir chiang a, midang tumah inhnamhnawih an awm lo niin an hria. Katherine thiante chuan hetih lai vel hian Katherine leh a pasal inkar boruak hi a chhe hle an ti. Hetianga a zuan thlak hma hian Katherine hi kar rei lo deuh chu a bo nghe nghe. A zuan thlak hma hian Katherine hian a fapa chu kaiin Dartmoor park-ah an len vel thu a hmututen an sawi bawk. Anmahni chhanchhuak tur hian am-bulance chu lo thleng nghal mah se, an zuan thlak hnu rei lo teah an thi ta mai a ni.n

AUSTRALIA NU PAKHATIN A FANU A THATAustralia-a nu pakhat chuan a fanu kum 6 mi chu a thah mai bakah a ruang a thehthang bo avangin kum 16 chhung lung in tang turin Australia court chuan a chungthu a rel tih an ramch-hung media ten an tarlang. Mahni fa thattu hmeichhia hi Christy Ibrahim a ni a, kum 30 mi a ni. A fanu kum 6 mi lek hi 2010 July thla khan a tihlum a. A fanu a thah hnu hian mangang hmel takin police-ah a fanu a bo tiin a va report vel a. A hnu thla riatah a fanu ruang chu Sydney khaw daipawn hnimbuk karah 2011 kumtir lam khan an chhar ta a ni. A fanu a tihhlum hnu hian Ibrahim leh a thian Robert Smith te chuan Kisia ruang chu khualzin bag lianah an khung a, ramhnuai hnimbuk karah an va thukru ta a ni. Thil awmdan an chhui chian hnuin Kisia ruang thehthang chungchanga inhnamhnawih Robert Smith pawh chu kum 12 tang tura a chungthu relsak a ni ta a ni.n

HONG KONGAH NU PAKHATIN BANK PAHNIH A SUAMNu hian darkar sarih chhungin hna tam tak an thawk thei a ni. Ei-rawng a bawl a, a insu a, thleng a sil a, in a thian bawk a. Chuti chung chuan bank pahnih suamna hun a la nei thei tho mai. Leury chu kum 40 mi a ni a, T-shirt over size a ha a, a chum tawk viau a. Nu tam tak ang bawkin in lamah a phe vat vat a, mahse nu dang ang lo takin chemsei kengin bank lam a pan a. Tuk khat chu Leury chuan kekawr dum leh T-shirt pawl ha-in lukhum dum a khum a, hmaikawr a vuah a, an the-nawm lawka bank lam a pan ta a ni. A chem te chu a lek a, lehkha them hian bank thawktute hnenah, "Tangka HK$ 100,000 ka mamawh. Hmanhmawh rawh," tih ziak hi a pe a. Bank thawktu chuan hlau em emin HK$ 7,500 a lo pe a, Leury chu a put chhuak ta a ni. Darkar sarih hnu chuan meter 300-a hlaa bank dangah a va kal leh a, a tih dan ngai bawk chuan a va vau a HK$ 500,000 a dil a. HK$ 23,500 an lo pe a, mahse bank atanga a chhuak chu security guard ten an lo man ta hlauh a. A hnu-ah amah an han chhui chian chuan Choi Ming Court-a cheng ve, bank pahnih bul lawka khawsa a nih a lo lang ta a ni. Leury chu pasal nei, a fate pahnih School la kai mek te nena chengho an lo ni a. Thenawm khawvengte chuan sum leh paia harsatna nei em em lo, in lama khawsak rela che nitin, nu pangngai maiah an lo ngai si a, chutianga bank a suam mai chu mak an ti hle a ni. Leury chuan man a nih chuan a hlau leh hle si a, hmeichhe police koki vuanin a tap zawih zawih a. Amah pawhin a kal thei lo, police ten an kuah a, an kai a, pawi khawihna hmun atang chuan an chhuahpui thei chauh a ni. Police hnena a inpuan dan chuan tangka a mamawh em vanga hetiang thil ti ta hi a lo ni.n

worLd crime 31 July 2013 Wednesday | Vol.2 No.19

THAI PUITHIAM 30 CHUANG AN BANThai Puithiam 30 chuang chu ruihhlo hman vangin ban an ni. Hei hian Thai lal ram Buddist puithiam rual boruak a nghawng na hle. Ban Mo district,Saraburi bial-a monasteries 10 chuanga puithiam 31 te chu an zun endiksak an ni a, Puithiam pakhat chu methamphetamine a hmang tih finfiah chian a ni. Heng puithiam 31 te hi drugs tawlh ruk chungchangah inhnamhnawih nia hriat an ni. A hming thai lan duh lem lo sawrkar officer pa-khatin a sawi danin khuaa mite hian puithiamho awmna leh tem-ple velah drug hmang khawlo thin leh drug thila inhnamhnawihte pung khawm thin an hmuh fo thu an report a ni. Drug nghei hnua insiam that lehna camp lut tawhte chu an nihna ngaia dah leh an ni ang a. Drug tawlh ruk, drug hman, drug in, leh inthap chungchanga inhnamhnawih anga chanchinbu lamin an thai lan nasat em avangin Buddhist puithiamte boruak a thang chhe hle a. A then phei chu nawhchizuarte pawh va dawr thin an awm ni awmin media lamin an thai lang. Kan hnung lawk khan buddhist puithiam pathum sunglass bunin, Louis Vuitton luxury bag te nen private jet-a an thlawk lai thlalak tarlan a ni a, hei hian he Buddhist tamna ramah sawi a hlawh hle a ni. Pathum zinga Luary Pu Nen Klam an tih phei chu sex lam thu-ah te, tax chawi duh loh thu-ah te, tangka thianghlim lo chungchangah te leh drug kawl thu-ah te rinhlelh a kai a, a chungchang chhui mek a ni tih Justice Ministry-a Department of Special Investigation lamin an sawi lang. Tunah tak phei chuan a ni hi ram dangah a awm a, a chin hriat chiah a ni lo. Buddhist thuneitute chuan Thai Foreign Ministry hnenah passport tih thih-sak turin an ngen a ni.n

SINGAPORE KAL DUH TAN•Hmeichhiaaduhapianghouse-maidthawkturin akaltheihe.•Hlawh430-520SGD,Thla6chauhcutturani.•Yangon-aawmchhungpocketmoneyKs.60,000 kanpebawke.•Agentminthawhsakduhturkhawtinatangin kanmamawhe.Agentfeelehlawmmanthatak kanpeang.

GIGA CareerLicence No. 576-12/13No. 371 Corner of 38th Street & Bandoola StreetYangon. Ph: 09 49278743, 09 43098278

NWB North West Brothers Co., Ltd.

• PotashFertilizer• UreaFertilizer–mamawhtutetanwholesalelehratails-in kan zuarchhuak tawh e. A hlawma lei duh tan, an duhna hmun ngeiah kan pe thei reng bawk.• ပတကဓါတေျမၾသဇာ• ယရးယားဓါတေျမၾသဇာ• လကကားႏငလကလ၀ယယလသမားအတြကေရာငးခေပးေနပါျပ။• လကကား၀ယယသမားအားအမတငရာေရာကပ႔ေပးပါမည။

Ngaihven theihna (ဆကသြယရန): Mathanga (NWB Manager) NWB Office H.No.(160/13),Tahan'F'–Kalaymyo Ph: 09-3309 1569

A AWMPUI THIH THU-A RINHLELH KUM KUA A TANG DAWN

Yangon West District court chuan an awmpui hmeichhia thih thua police-in an man Ma May Zun chu hna hram thawk chunga kum kua lung in tang turin a chungthu a rel. Ma May Zun hian an awmpui hmeichhia kum 18 mi chu kut a thlak a, a tihhlum avangin thiam loh chantir a ni. Yangon Kamayut-a Baho Street, Ward (1)-ah he hmeichhia hi a hnara thi chhuakin thi-a chhar a ni a. Police te chuan a in neitu Ma May Zun hi 2012 September ni 10 khan an man a ni. An chhuichianna atanga a lan danin Ma May Zun hian Ma Nu Nu Lwin leh a awmpui dang hmeichhia pakhat hi a kawl a. A awm-puite hi kut thlakin a sawisak fo bakah a len chhuah apiangin kawngkhar a kalhhnan thin a ni. He thil a thlen tum pawh hian Ma Nu Nu Lwin chu inah a kalh hnan a, a awmpui tho hmeichhe pakhat zawk Ma Zin Zin Htaik nen Pathein lamah an kalsan daih a ni. An lo hawn chuan Ma Nu Nu Lwin chu chhuatah a lo tlu reng a, a hnara thi chhuakin a lo thi reng tawh a ni.n

Page 7: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

TAHANTIMES | 7generAL knowledge31 July 2013 Wednesday | Vol.2 No.19

KHAWVELA MAWNG BAWR LIAN BER

Los Angeles khuaa fa pali nei tawh Mikel Ruffinelli an tih nu pakhat chu khawvela mawngbawr lian ber a ni awm e. A taksa

rih lam chu pound 420 lai a ni a, a mawngtam bawr ringawt hi feet 8 bial a ni! Kum 59 lai a ni tawh naa a san lam erawh chu feet 5 leh inchi 4 chauh a ni thung. Chuvangin a san lam aiin a mawng-bawr hlai lam hi a turu zawk a ni. Mahse Mikel-i chuan entiang pian danglam mah a awh loh thu a sawi ve thung. Tuna a nih dan pangngai chu a duh tawk ber a, a lung a awi tih a sawi a. A pianzia chungchangah eng dam loh leh hrisel lohna mah a neih chuan loh avangin taksa rihna kiam tura hma lak pawh tul tihna a nei lo. Mipa reng reng hian taksa pan thlir thler aiin ‘bel bial anga mum pilpel’ hi an ngaina zawk a nia tiin Mikel chuan a sawi ve tlat. Ani hi a kawng pawh inch 40 a ni. Jennifer Lopez, Kim Kardhasian leh Beyonce te ang pawhin a thu sawi chu an thlawp a rin thu a sawi bawk a. A mawngtam bawr hi a len em avangin kawngkaa a luhchhhuah dawn reng rengin saisira chhuah a ngai thin a, mawtawr pawh a pang-ngaiah chuan a len loh avangin bungraw phur ‘truck’ chi chauh a khalh mai thin a ni. Khawvela mawngbawr lian ber tih takah inah chuan a thut pawhin steel-a siam thutthleng special takah a thut a ngai a, a mut pawhin feet 7 laia hlai khumah mut a ngai thin. A pasal hi Raggie Brooks a ni a, ani hi kum 40 rual a ni a, computer technician a ni. An inneihna hi kum sawm lai a ni tawh. Mikhail hi a tleirawl lai chuan insawizawi lam pawh ti ve tak thin a ni a, a rih lam pawh pound 140 lek a la ni. Kum 22 a nih hian pasal a nei a, fa, Andrew a nei a. Heta tang chiah hian a taksa rih lam a thang ta thur thur mai a ni. A rih lam chu pound 182 atangin 238-ah a kai chho ta a. Hemi hnu hian Raggie Brooks nen an intawng leh a, kum sawm lai an inneih chhungin fa pathum a hring leh a ni. A taksa rih lam pawhin pound 420 lai a tawng chho ta a ni. A taksa rih lam zawng zawng eng vanga a mawng bawra va inhlawm khawm ta ringawt mai nge tih hi a ngaihna a hre bik lo va. Nitin hian eiin calorie 3000 hen vel tur hi a ei ziah a. Calo-rie 3000 chu a tam hlea ngaih tur anih laiin ani ang mi dangdai tan chuan sawi tham a ni lem lo. Tukthuan atan artui pum hnih, vawksa ril thun leh vawk khelti rep te a ei thin a. Alu tlawn kanro pawh a tel. Chhun chaw atan chuan sangha kan leh alu tlawn kan ro a ei leh a, zanriahah erawh chuan ama duhzawng bik a ei thin thung tiin Mikel chuan a inpuang.n

KUM 163 CHHUNG KHAWVELIN A LO HMAN TAWH 'TELEGRAPH' CHU HISTORY-AH A CHANG TA

Chanchin lawmawm emaw, chanchin tha lo emaw inhriattir nana kum 163 lai India mipuiten an lo hman thin 'Telegraph' service, Mizoten 'thirhrui' kan lo tih ve mai thin chu 2013 July ni 14 atangin tihtawp a ni ta. Technology sang leh changkang, a aia samkhai leh mimal thila inpawhtawn nana tha em em SMS, email, mobile phone te'n a luahlan hneh em tawh vang a ni. India-ah hian 1850 khan Kolkota leh Dia-mond Harbour inkar inbiak nan hman chhin tan a ni a. A kum leh atangin British East India Company-in service a pe tan ta a, 1854 atangin vantlang in an hmang tan ta a ni. Chuta tang chuan mi maktaduai telin chhungkhat lainate, chhiat, that thu-ah te hna chungchag hriattirnaah te, report inpek nan te tangkai taka hman a ni chho ta a ni. Thirhrui line kaltlanga thu tawi inthawnna a nih avangin independence sual lai te chuan British sawrkarte an inbiak pawh theih loh nan an chhahsak thin a ni. BSNL CMD R.K. Upahyay chuan, "Vawiin hian zing dar 8:00 atangin service tan a ni ang a, zan dar 9:00-ah khar a ni ang. Thawhtan atang chuan eng service mah pek a ni tawh lovang," tiin a puang a. BSNL hi sawrkar telecom firm a ni a, sawrkar tan kumtin sum Rs. mtd 75 a la lut naa, he service tihnun nan hian Rs.mtd. 100 a tlakral thung a, chuvangin he 'telegram' service hi tihtawp zai a rel ta a ni. India ram pumah telegram centre 75 neiin mi 1000 dawn lai thawktu a chhawr a. BSNL chuan heng mite hi Landline telephone hna, mobile service hna leh broad band hna lamah a hnimphum kual hlawm dawn a ni. Senso a hautak em avangin sawrkar chuan 2011 khan thirhrui vuak man hi thumal 50 tan Rs. 27 a tuk thar tawh a. Kum 163 lai lo hman tawh 'telegram' service chu tihtawp a ni ta naa, a aia chak, rang, rem-chang leh changkang zawk inbiak pawhna technology hmanraw tha-in a luahlan hneh em avang-in tu 'mittui' mah a tla lo a ni e.n

THUCHAH VAWI KHAT A SAWI APIANGIN HILLARY CLINTON CHUAN DOLLAR 20,000 A HLAWH ZIAH

Hillary Clinton chuan thuchah vawi khat a sawi apiangin dollar 20,000 a hlawh ziah. US Foreign Minister hlui leh President nupui lo ni tawh Hillary chuan University-ah thuchah a sawi thin a, vawi khat a sawi apiangin dollar 20,000 a hlawh thin a nih chu. Hillary hian President nih a tum thu a ziahna lehkhabu a buatsaih a, sum a hai lut teuh bawk. Tun hma khan US palai lo ni thin Mitchell Alcon pawhin thuchah vawi khat a sawi apiang Clinton hlawh ang hi a lo hlawh tawh bawk. Tunah Clinton chu hetianga hlawh tur hian sawm a ni a, an sawmna chhangin a lo hlawh ve ta a ni. Heng a hlawhte hi a kalna tur senso atan a hmang thin. Nikum khan US-a University pakhatah thu a sawi a, dollar maktaduai 17 a hlawh. Nigeria ram Largo-a Company pakhata thu a sawinaah pawh dollar 700,000 a hlawh bawk.n

LEILUNG DEGREE KHATA A LUM BELH APIANGIN TUIFINRIAT TUI METER 2.3-IN A SAN BELH

Khawvel leilung hi tun atanga kum 2000 chhungin degree 1-a a lum belh apiangin tuifinriat tui meter 2.3-in a san belh zel dawn niin International mithiam ten July ni 15 khan thu an chhuah. Tunlai taka tuifinriat tui pun chhan ber chu vur tlang tam tak a tui ral vang te, tuifinriat tui a lum deuh deuh vang te a ni tlangpui a. Greenland leh Antartica vur hmun te khi tun atanga kum sang khat chhungin nasa takin a tuiral dawn a ni tiin an sawi lawk. America, Spain, Canada leh Australia ramsa research beitute intelkhawm chuan khawvel sik leh sa inthlak chhoh dan leh tuifinriat tui awm dan te kum tam tak chhung an lo chikna atangin computer hmangin an khaikhawm a, hetiang hian result a lo chhuak ta a ni an ti a. Industry revo-lution thlen hma kum zabi khatna lai nena khaikhin chuan leilung hi centigrade 4 laiin a lum zual tawh a ni an ti. Tuifinriat tui lo pung ta hi a chhan zaa sawmnga chu Antartica vur hmun a tuiral tam tak em vang a ni anga, zaa sawmhnih panga chu Greenland vur ram a lo tuiral teuh tawh vang a ni bawk ang. A dang zaa sawmhnih hi chu tuifinriat kuang a lo zau tak zel vang leh a dang zaa pang hi chu vur luite a tui tak hlawm vang a ni bawk ang. Hetiang hi thil kal zel dan a nih avangin khawvel leilung lo lum zual zel hi a theih ang anga thunun kan tum loh chuan tuifinriat tui lo sang zel tur hi kan dang thei lo ang a. Chu chu tuifinriat hrul, a kama khawsa thang leh thar zelte tan thil pawi a ni thei dawn a ni tiin zirchiangtute zinga mithiam pakhat chuan a sawi a ni.n

mizO NOVeLs | thLa tiN chhuak magaziNes | NaupaNg thawNthu butekawL & mizO kristiaN Lehkha bu chi hraNg hraNg

kawL weekLy jOurNaL chi hraNg hraNgteLEi tUr kAN NEi rENg E.

Tel: 09-47072961

Tahan Times Book Corner, Vengpui Methodist Church kawm chhak, Tahan, Kalaymyo. Tel. 09 47072961

Tahan Times Office ah GSM, CDMA450 leh MECTel Top-Up card man tlawm takin lei thei ta e.

Page 8: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

8 | TAHANTIMES ceLebrity 31 July 2013 Wednesday | Vol.2 No.19

Hmeichhiaten an bialpate zungbun an entir fo chuan inneih an duh tawh tihna a ni an ti thin. Emma Watson pawh chutianga sawi chu a hlawh ve ta. Emma chuan kum 2 chhung a lo kawp tawh a bialpa Will Ada-mouicz chu rangkachak dawrah hruaiin zungbun a enpui a. Amah ngei hian a hruai a ni. Chuti chuan zungbun mawi tak tak chu a entir vel ta a. A nih loh vek leh Internet lama an tar lan zungbun design mawi tak tak chu a entir thin bawk tiin anmahni hre chiang tuin a sawi. "Harry Potter" film hmingthan pui em em Emma hi tunah kum 23 a ni ve tawh a. Will hian zungbun lei hi a zak deuh a ang hle bawk. A chhan chu sum a neih tam tawk loh vang a ni. "Emma pawh hmeichhe pangngai ve tho a ni a. Zungbun man to tak chu a phut bik lo," tiin a sawi bawk. Emma leh Will hi Oxford University-a an zir laia innel tan an ni.n

emmA WAtsOn-in pAsAl neih A DUh tAWh em?

Zaithiam, actress lar tak Jennifer Lopez hi he-tianga a lar hma hian in leh lo nei lo, reithei

tak, a lo ni ve tawh thin. J-Lo tia a fan-ten an koh duat thin actress Jennifer Lopez hi a nunkawng

zawh tur, a duhaisam rama zuang lut tur hian a nu nen an inhnial fe a ni awm e."Ka nu nen hian kan inkhak nasa asin. Col-lege kai lova 'lam' ringawt zir tluk tluk ka duh a. Hei vang hian ka nu nen kan inhlat phah a. Lamna room settee-ah te mu-in ka riak fo va. In leh lo sawi tur ka nei ta lo reng

reng a. Ka nu hnenah erawh chuan he hna hi ka tih, ka hlen ngei tur hna a nih thu chu

ka hrilh tawp mai a ni," tiin W-magazine mite a hrilh. J-Lo hian kum 18 a nihin a nu a chhuahsan a, lam a zir a. 'Bul-let Hispunino' leh 'The Kips Bay Boys and Crists Club'-ah te lam a zir nasa a, mahse 'dawhsan'-a inpholan a chak tawh si a, a dawhtheihna-in a tlin lo tep a ni. "Mahse, rei vak lo-ah Europe lamah lamna hun remchang ka nei ve ta a. New York ka thleng leh chu, "In Living Colour" TV-series-ah ka tel ve thei ta a. New York atang hian Los Angeles-ah ka insuan leh ta a ni," a ti a. A sawi zawm zel a. "Chung hun lai chuan hnahthel ro ang vel ka ni a. Min len min len kual a, kum khat hnuah chuan inhamtanna tur remchang tha ka nei chho ve ta chauh a ni tiin.n

JENNIFER LOPEZ IN LEH LO NEI LOVIN A AWM NGAI

GLAMOURTANONEDIRECTIONLEHROSYHUNTINGTONTEANINKAWP

Music band hmingthang One Direction leh British film star Rosy Huntington-Whiteley te chu August thlaa chhuak tur Glamour Magazine tan thla an la ho a. ‘Victoria’s Secret’ model atanga film star rawn ni chho Transformer star Rosy hi Liam, Louis, Niall, Zeyn, Harry te nen an inkawp bawk a ni. Thlalak pakhatah chuan Sofa chunga thu music star tlangval panga mal chungah a khamphei zawngin Rosy hi a tluzal a, a sakruang chuan mi mit a la hle. Rangkachak rawng thuam a inbel a, a pian nalhzia leh itawmna te a tilang chiang hle a ni. Hei bakah One Direc-tion ho zinga, hmeichhe tleirawlten an star em em Harry leh Rosy te inchul nel taka an awm lai te pawh a lang bawk a ni. Rosy hi kum 26 a ni tawh a, hmeichhe nalh leh duhawm tak, zahawm tak angin a lang na a, a pawn lamah erawh chuan One Direction ho nen an inchhaih kual vel thung a, innel takin an infiam chul mai a ni. Tuna magazine hi a kawm chi hniha chhuah tur a ni a, bu khat chu music lam hawiin special-a chhuah tur a ni.n

JUSTIN BIEBER-AN PUITLIN LAM A PAN CHUANZaithiam Selena Gomez chuan Justin Bieber-an rilru puitlin lam a pan a, naupang chhia anga a awm tawh dawn loh chuan 'chance' vawi khat pek leh a tum. Chu chu Justin pawhin rem a ti ve. Kumin 2013 January thla khan an inkung-kaihna 'kum hnih' lai ni tawh chu an titawp hmak a. Khata tang kha chuan inrem leh tumin an in-rim, an inhnimhnai deuh thin naa, an kual an kual a, an insuih rem tak tak rih lo a ni. Tun tumah erawh chuan a thiam lo zawk zel nia chanchin miten an tar-lan Justin Bieber chuan puitling taka khawsa tawh turin Gomez hnenah a intiam ve niin tmz.com chuan a tarlang. Gomez pawh hian Bieber intiam-kamna chu a pawm niin an sawi. Bieber intiamkam-naah hian amah Bieber mai ni lo Bieber-a thiante pawhin naupang chhia anga khawsa lo tura in-tiamna thu pawh a tel a ni.n

Page 9: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

TAHANTIMES | 9entertAinmentTOP 10 BOXOFFICE

1 TheWolverine $53M2 TheConjuring $84M3 DespicableMe2 $307M4 Turbo $56M5 GrownUps2 $102M6 Red2 $35M7 PacificRim $84M8 TheHeat $141M9 R.I.P.D $25M10 FruitvaleStation $6M

TOP 10 MUSIC AlBUMS

1 MagnaCartaHolyGrail JayZ2 TheBlessedUnrest SaraBareilles3 KidzBop24 KidzBopKids4 Trials&Tribulations AceHood5 Here'stotheGoodTimeFloridaGeorgiaL6 NightVissions ImagineDragons7 BornSinner J.Cole8 TeenBeachMovie Soundtrack9 The20/20Experience JustinTimberlake10 SurfersParadise CodySimpson

Forbes.com-in a tarlan danin “Iron Man” Robert Downey Junior chu Hollywood-ah Channing Tatum leh Hugh Jack-man te khumin hlawh sang ber a ni a, US dollar maktaduai 75 a hlawh a ni tih July 18 New York chanchinah tarlan

a ni. 2012-a “The Avengers” leh 2013-a “Iron Man 3” film a channa atang hian US dollar billion 1 chuang ve ve lai a hlawh avangin Hollywood-a kum khata hlawh hnem ber nih chu a hauh chiang ta a ni. Forbes.com contributor Dorothy Pomerantz chuan “Studio zawng zawng deuhthaw hian Downey nena film lak hi an chak a, chuvangin chutiang hun remchang nei thei tur chuan sum thahnem tawk tak an pe phal reng a ni,” a ti a ni. Forbes.com hian 2012 June thla leh 2013 June thla inkara a thawh hlawh atangin an chhutsak a ni. Tatum chuan Director Steven Soderbergh lak ‘Magic Mike’-a a channaah USD mtd 60 thawk chhuakin pahnihna a hauh thung. Australian actor Hugh Jackman (44) erawh chu a movie thar “The Wolverine” atangin USD mtd 55 vel a hui lut tura rin a ni a, pathumna a ni a. Mark Wahlberg (42) pawh hian a film ‘Ted’-in dollar mtd 550 a huiluh avangin a hlawh chu dollar mtd 52 niin palina a hauh ve bawk a. Wrestler atanga actor rawn ni chho, Dwayne ‘The Rock’ Johnson hian “Fast and Furious 6” leh “G.I. Joe:Retaliation”-ah te a chang a, dollar mtd 46 a hlawh chhuak thei a, pangana a ni pha ta a ni. Adam Sandler (46) thung chu “Hotel Transylvania” animation film vangin a hlawh chuan dollar mtd 37 a tawng pha ve thei ta hram a, pasarihna a hauh a. Oscar winner Denzel Washington pawh hian “Flight’ film vangin dollar mtd 33 a thawk chhuak ve a, pariatna a han tling ve thei ta a ni.n

31 July 2013 Wednesday | Vol.2 No.19

Website:www.tahantimes.comE-mail:[email protected]

Tel:0947072961

IRON MAN FILM STAR DOWNEY JR. HLAWH SANG BER

international english language proficiency

test preparation course

ETS TOEFL [PBT] Cambridge IELTS

SAyA MIChAeL KhuppIpCM Venglai (သးထပဘရားေကာငး)အေရ႕ဘက

တာဟနးေစးအေနာကဘက

xl;jcm;csuf Past paper + Audio CD မား၊အမတေပးစညးမဥးမားျဖငသငၾကားေပးေသာေၾကာင

အမတေကာငးရဖ႔စတခရသည။ဆရာကယတငTOEFL-610,TWE-5.5of6/IELTS-8.0

ရခသျဖင2012တြငတစႏငငလးTop10စာရငး၀ငျဖစေသာေၾကာငသငတနးသားမားအတြကစတခရသည။

•trSwfaumif;&csif&if trSwfjrifhjrifh&xm;wJh q&mxH oif,lyg •

The TOEFL & IELTS Specialist

ကၽြနေတာအနာဂါတေအာငျမငမႈအတြကဒသငတနးဟာအေကာငးဆးေရြးခယမႈတစခပါZam Ngaih LianIELTS-6.5 [July, 2012]

• FoundationCours/Test-prepCourseျဖင တစႏစပတလးသငၾကားေပးေနပါသည။

လစဥတနးခြသစလကခသည။

FRANCE CULTURAL AWARD SANG BER U2 BONO HNENA HLAN A NIIrish rock star, retheih umbo chungchanga mi thahnemngai, mi phusa Bono chu France ram Cultural chawimawina sang ber award July ni 16 khan hlan a ni. Award hlan a nihna chhan hi music lama a thawhhawk vang mai bakah mihringpuite chanvo humhalhna kawngah thahnemngai taka a thawh vang a ni. U2 rock band Frontman Bono chu Paris-a a bik taka hunpui hmannaah Cultural Minister Aurelie Filippetti-an “Commander of the Order of Arts and Letter” Award chu a hlan a. “Notes leh thu tamtak hmangin i nun i inhlan a, i hmingthanna leh i hna-thawhpui ber chu kan huna chona sangber beih nan i hmang a. Charity tan ni mai lovin rorelna dik tan i thawk a ni,” tiin Fillipetti chuan thuchei a chhiar. Bono hming tak hi Paul Hewson a ni a, ani chuan he award hi chawimawina ropui tak a ni a, a dawngtu tak erawh chu kan ‘band’ hi a ni tiin a sawi. “Kei hi ka au thler duai duai a, ka aw pawh a ring a, mahse kan music siam erawh hi chu kan zaa thawhho a ni,” tiin Bono hian a thusawinaah a sawi lang. Hetiang Award hi 1957 atanga chhiarin David Bowie, Sean Connery, Roger Moore, Bob Dylan, Bruce Willis leh Shakira te pawhin an lo dawng tawh hlawm a ni. Kum 37 kal taa U2 an din atanga chhiarin Bono hian a music leh campaign vang hian award hrang hrang a dawng nual tawh a. Nobel Peace Prize dawng tur pawh hian nominate a ni fo tawh a ni. 2005 khan Time Magazine-in ‘Person of the Year’ atan a lo thlang tawh bawk a, 2007 khan Queen Elizabeth pawhin ‘Honourary Knighthood’ a lo hlan tawh bawk.n

Page 10: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

10 | TAHANTIMES Article 31 July 2013 Wednesday | Vol.2 No.19

A tlangpuiin keiniho hi khawpuia awm ngai lo deuh kan tam a, sum kan

neihte dah thata tihpun lamah kan la themthiam tawk rih lo a ang a. Khawpu-ia awm thangte chuan an sum dehch-huahte chu khawla, dahthata, tihpun dan hi an thiam bik em em a, chu chu chhungkua leh hnam dinchhuahna tur bul tha tak a ni reng a. Rim takin sum kan zawnga, kan theih tawka kan deh-chhuahte chu khawl thata, tihpun dan ka la thiam tawk loh avangin kan sum te chu awmze nei lovin ho takin a riral leh mai thin a, pawi tak a ni. Sum khawl leh peipun a tul chhan: Pathian malsawmna avanga sum kan dehchhuahte chu khawla peipun thiam hi a tha a, Pathian thu zirtirna nen pawh a inmil a ni. Bible chuan, "Thawhrimna rah khawl chu a pung ang," tih min hrilh a. (Thuf. 14:11) Chutih rualin Kristiante tan chuan a petu Pathian aia khawvel thil chauh buaipui te, sum duh luat avanga saw-rkar phal loh thil thleng thlenga khawih chu thil tha lo a ni a, Bible zirtirna kalh a ni thung. Ringtute chu kan hma lama thil lo thleng tur thlir reng chunga kan nitin khawsak dan hi ngaihtuah thin tu-rin chachin tha hian min hrilh a, chumi atan chuan kan sum dehchhuahte chu khawla tipung turin min zirtir a ni. Kan sum dehchhuahte chu a thi-anghlim tur a ni: Mi tupawh lei leh van lalber hmaa mahni chanchin la sawi theuh tur kan nih avangin, kan sum zawn dan leh dehchhuah dante chu thianghlim tak ni sela. Sum thianghlim lo kan tih hi, dik lo taka hlepna bawl-hhlawh sum te, inbumna sumte, thil man dik lo lutuka zawrhna sumte, mi tangka rukte, ram danin a khap thil chi hrang hrang tih avanga hmuh sum te, mahni taksa ngei zawrhna sum te hi sum thianghlim lo a ni a, Kristiante chu chutiang lakah kan fimkhur tur a ni. Sum hmanna lama fimkhur: Harsa takin sum zawngin kan lo dek chhuak ve ta a, nimahsela a hmanna lam pawh hi thiam a har a, fimkhur a ngai khawp mai. A thianghlim lo tih hriat, mi thil ruk chawp thil, a man a tlawm avang ngawta lei mai chin te hi rutu rilru a ni a, a dik lo a ni. Dik lo tak atanga an neih a man a tlawm avanga kan chaha kan lei zel chuan rukru fuihtu leh phur

puitu kan ni a, an mahni thurualpui kan ni. Bible pawhin kut tling lova lak chu khawl tlak a ni lo a ti a. Tin, sum kan hmanna turah a lova kan awm theih thil, mi neih it leh el avanga neih ve zel tuma sum hman zel hi tlakranna hmawr a ni a, fimkhur a ngai khawp mai. Sum renchem thiam a tul: Sum ren leh khawl hi a that dan a inang. Chuti-chuan chhungkaw tinin sum kan neih te, ren dan, zai taka hman dan kan zir a tul a. Mahni sum lut mil lova sum hman vak vak hi chhungkaw chawr lohna a ni a, fimkhur a ngai em em a ni. Sum hi a haw ngaiin a haw reng thei ngai lo a, kan dehchhuah sa hi ren a tul a ni. Tin, sum renchem dan tha ber chu, mamawh tih tlem a ni a. Kan mamawh kan tih tlema, a lova kan awm theih loh thil chauh kan lei chuan kan hriat loh hlanin kan sum chu a lo zai a, a lo tlingkhawm thuai mai thin. Hnam fing zawkte chuan, "I duh zawng api-ang lei lovin i mamawh chauh lei thin rawh" an ti reng a. Chuvangin sum kan hman dawnin, kan chhungkuain kan mamawh tak tak em? Keimah pawh hian ka mamawh chiah em? A lovin kan la awm thei em etc tihte inchik hmasa ila, tul chiah lova sum hmanna-ah kan fihlim ang a. Kan bazar dawn te pawh hian, in lam atangin mahni lei tur ziaksain keng ila, kan ruahmansa bak chu lei lo mai ngam thin ila a sawt ngei ang. Hmuh chawp, it chawp, duh chawp thil lakah inven a tul thin a ni. Tin, mahniin chhungkaw budget te, mahni mimal budget te siamin sum hman chhuah tul zat tur bi, intuk thei bawk ila. A lakluhna turah pawh kan sum budget thawh chhuah tur tlin hma chu theihtawp chhuahin thawk thin ila, a hmanna turah pawh budget tel lo sum hman tulna a awm pawhin hmang lo ngam mai ila, intodelhna awlsam tak a ni. Tun thla chhunga kan sum hman tur bi zat a kim chuan thil lei chakawm tak pawh hmuin it thin mah ila, lei lo mai ta ila, kar lovah kan sum chu a lo pung dawn a ni. Sum dehchhuah dan tha: Khawve-lah hian hnam tin leh chhungkaw tin din khawchhuahna turin Pathianin kawng a hawng thin. Keini pawh sum kan neiha kan intodelha hma kan sawn

SUM DEHCHHUAH LEH DAH THATtheih nan hengte hi hria ila:1) Taima leh hmangchang hriat: Sum hmu turin taima taka hna thawh phawt a tul. Tin, a thawh dan tur zei leh hmangchang hriata rem hre taka thawh thiam a tul bawk. Taimak hi sum hlu a ni Bible-in a tih kha. Sum hi Pathi-anin mihringte nunna atana a phalnaa lo awm a ni a, nunna nei angin thil a tithei a. Tupawhin sum hi nei ila, hman chhuah hi kan chak et et thin. Hman a nuam a, kan hmang leh mai thin. Rim taka han peipuna khawl chu har tak a ni. Chuvangin sum kan neih nan taima taka thawh a tul a, a lo pun theih nan, remhre tak leh taima lehzuala thawh sauh sauh a tul bawk. Taima taka kan thawhchhuahsa chu a lo pun zel theih nan taima leh zual leh rem hre taka a tih pun dan kan zira kan thawh a tul a, chuti lo chuan kan thawhrim rah chu ho takin awmze nei lovin a riral mai ang.2) Sum hmuhna tura zah loh: Hei hian, mi te chhiatna leh sawrkar leh sakhaw danin a khap pawh zak lova thawh zel tur tihna a kawk lova. Mahni intodelha kan hmasawn zel theih nan hna hniam leh tlawm tak anga lang pawh zak lovin kan thawk tur a ni tihna a ni. Sum tlachhama hman tur nei lova awm ai chuan, hna hniam tak anga lang, hna engpawh thawh hreh lo ila, zak loin thawk mai ila. Khawpuiah chuan heng: Ek-in laih, lei laih, tuichawi, puan suk, huan thlawh, thleng sil, chhuat nawh, motor sil, bike sil, chanchin bu sem etc te, tin, khawteah chuan, ran ven, thlawh-hma a inhlawh, ramvah, sangha thliar, chakai khawrh etc te hi sum hmuhna tha tak a ni a, zak lova taima taka thawk chu an intodelh mai thin. Ram changkangah chuan mi kum 18 alo tlintawh chuan nu leh pa thawhsa ring tawh lovin, intodelh an tum ran a, hna an thawk a, sum an khawl a, reiloteah an intodelh thuai a. Chu chu hausakna bul intanna pawh chu a ni. Chuvnagin mahni chhungkua intodelh nan eng hna pawh kan tih theih anga lang chu zak lo leh hreh lova thawh hi kan thiam tur a ni. Mahni level hriat: Mihring hian mahni chim chin leh level hi hriat a harsa kan ti thin a, mah se inhriat ngei

a tul a ni. Thil man to apiang hi kan tan a tha ber em? He silhfen hi kan dinh-mun nen a inmil em tih te inenfiah fo a tha ang. Mahni dinhmun tawka eiin siamte, mahni sum dehchhuah mil tawka silhfen inbel thiamte hi a tha a, a zahawm bawk. Mahni sum dehchhuah mila khawsak thiam hi sum renchenna tha tak leh changkanna bul pawh a ni. Sum dah that: Awle, taima taka thawktu chuan a tawpah a thawhrah seng hun a nei thin. A kutah sum a lo awm ta. Khawiah nge kan sum chu kan dah that ang? Ngaihdan leh duh dan phei chu a inchen lo hle ang. A thente chuan, sum dawng kuta a pung tam uma dah kan duh a, a sual chu a ni lo. Mi rinawm thian leh chu-tianga sum thawhpunsaktu kan neih dan a zirin. Tin midang leh chuan, sumdawng kuta dah ai chuan a pung tlem deuh mah se, dawrkai hnena dah ka duh zawk an ti bawk. Chu pawh chu a dik tho vang. Khing te khi anmahni zawnah a tha ve ve a, mahse hmu leh lo, ral hlen, tlakchhiat phah, artelukaw-na awm, sawi tur an tam. Kan hnam naupan vang pawh a ni mai thei e. Mi tha, mi rinawm hmuh fuh, hriat fuh a lo har em bawk atin a ni ang e. Khawvela hnam changkang leh hnam upa te chuan sum dehchhuah an neih reng chu, an ram sawrkar bank-ah an dah hmiah hmiah mai thin. Saw-rkara cheng dah hi, kangmei thuah te, rikrum thu-ah te, ruk ru leh chhiat tawh palh thil-ah pawh a him bik em em a. A him satliah mai ni lovin sawrkarin mipui hmakhua ngaiin a pung pawh a ti tlawm reng bawk a. Hei tak hi zir ve ngei tur a ni. Sawrkar bank-a sum dehchhuah khawla dah that hi tute emaw, lehkha thiam deuh leh hmangchang hre deuhte chauh tih theih tura mipui tam takin kan ngai hi a dik lo va, a ram mi nihna nei tawh phawt chuan sawrka-rah bank account hawn theih a ni a, a hawn dan erawh chu a departmentin a phut anga tih ve mai tur a ni. Engmah harsa a awm lo. Sap ram lamah te phei chuan sawrkarah emaw, company-a an hlawhte, kohhrana an hlawhte hial pawh a ruaituin an bank account-ah an lo va thunsak mai a, annin hman-

ReV. DR. VANLALReNGA[SourcesofIncomeandInvestment]

Thufing:13:11"Engmahlomaimaiasumdehchhuahchutihriralanianga,thawhrimnakhawlerawhchuapungang"

to Pg-16

Page 11: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

Local News TAHANTIMES | 1131 July 2013 Wednesday | Vol.2 No.19

KALAYMYO MUNICIPAL COMMITTEE INTHLAN

2013 July ni 13 Inrinni khan Kalaymyo Municipal Committee member inthlanna Kalay Township Administration Hallah buat-saih a ni. Hemi ni hian Kalaymyo Municipal Committee Chair-man tur leh member tur pakhat thlan a ni. Inthlan committee hi din hmasak a ni a. Chairman chu Ka-lay District Administrator U Nyi Nyi Htwe a ni a, Secretary chu Township Administrator U Aye Naing a ni. Township Develop-ment Affairs Committee member , District Development Affairs Committee member, Hluttaw palai U Khin Maung Than, leh Township Immigration Officer ten inthlan hi an huaihawt. Municipal hi ‘Si-pyin’ department te leh Township Develop-ment Affairs Committee te, khawtlang nu leh pa (Town-elders) te nena khawpui tihchangtlun leh hmasawnna lama hma laho tur an ni. Municipal chairman leh member turte chu: -Nu leh pa Myanmar ram mi -Kum 35 aia upa -Degree nei a nih loh leh Matric pass -Khawtlanga mi zah kai chin -Khawpui chhunga kum sawm tal cheng tawh -Hriselna nei tha tawk -Ram leh khawtlang hmasawnna vei mi -Nungchang tha -Mahni leh chhungkaw member te ‘Si-pyin’-a thawk lo -Sawrkar hna thawk mek ni lo -Sawrkar duh loh pawlte nena inzawmna nei lo an ni tur a ni. Municipal Committee term chu Hluttaw term nena inang zel tur a ni a, Term hnih aia tam mi pangngaiin thlan nawn theih a ni lo. Inthlan tan hma hian Kalymyo Constituency (2)-a Sagaing Region Hluttaw palai U Sein Win chuan thuchah tawi a sawi a. Ram a inthlak danglam tawh a, mipuiten mahni bial, khawt-lang tan mahni ngeiin thawh theihna hun remchang a rawn in-her chhuak ta a, chutiang thawk tur chu kan inzawng dawn a ni,” a ti a. Sagaing Hluttaw palai U Khin Maung Than pawhin, “Vawiina mi bik kan inthlannaah hian palaite hian a chung lama hotute hnena thu tha thlen ngam, a hnuai lam mipuite hnena tha tih zawng pho lang ngam, mipuite nene inrem taka hna thawk thei kan thlan fuh a pawimawh ang a. “Si-Pyin budget mipui tana hmang tangkai theitu tur, mipui ten kan hman theih nana hma latu tur a ni tih hre reng hlawm ila. Kan sawrkar thil kalpui dan ang ngeiin engkim lang tlang taka thil ti mi kan thlan a pawimawh hle ang,” tiin mipui te a chah.n

KALAY, TAMU LEH MAWLAIK BIALAH LUNGMEIHAWL A TAMKhawvel mithiam Geologistte chuan lung meihawl hi a that dan azirin chi li-ah an thliar a. Myan-mar lung meihawl te hi 'Subbituminous' an tih chi niin a that lamah pathumna chi a ni a. Kalay, Tamu leh Mawrlaik bialah hian leihnuaiah tam tak a inphum a ni. Carbon a tel dan 52.5% niin an chawk chhuak a, electric tha lak chhuah nana tha tawk tak a ni. Carbon a tel tlem chuan electric tha lak chhuah nan lungmeihawl a duh tam mai bakah a khu chhuak leh a vap leng tur a tam avangin boruak titawp bawk a ni. Carbon a pai tam chuan meikhu chhuak tur a tlem a, electric tha lak chhuah nan pawh hman a tlo a, a ral chak lo dawn a ni. Sagaing Region-a lung meihawl chhuahna Kalay, Tamu leh Mawlaik bialah hian Ministry of Mines nena thawk dun tura inregister company 15 an awm a. Ram bial acre 60320-ah lung meihawl ton mtd 188.7584 chhuak thei tura beisei a ni a, 'survey' beiha 'teh' phalna pek an ni tawh a ni. Company pahnih hian phalna an nei tawh a, acre 3305.67-a zauah an thawk ang a, Com-pany sawm erawh chuan acre 22860-ah thawh phalna an dil mek a ni. Company tam tak chuan phalna la hmu chiah si lovin 'sign board' te an tar tawh a, Kalewa Malaik inkar kawngkamah hmuh tur a tam hle a ni.n

KALAYMYO ELECTRIC CHUNGCHANG INTAWH KHAWMNA2013 July ni 18 khan Kalaymyo sawrkar thu-neitute, Kalaymyo Electric Management Puipa te, Company lam thuneitute leh EPC-a engi-neer te inkawmhona Kalaymyo Administration Office Hall-ah buatsaih a ni. Kalaymyo electric dinhmun leh kal zel dan tur sawihona te neih a ni. Kalaymyo huam chhungah hian vengpui 19 a awm a, chhungkua 19000 chuang khaw-sa an awm a. Heng zinga hmun lia then hmun khat chauhin sawrkar mei eng an chhi pha a, a dang chuan private khawl leh solar energy hmangin mahni an intodelh a ni. Kalaymyo bial electric hman hi Diesel engine khawlpui, Zee-chaung hydro electric atangin sawrkar hian a sem a. Beisei tur awm chu Yazajo tuikhuah atanga electric tha lak chhuah tur te, National Grid thlun zawm ve atanga dawn tur te a ni a. Heng hi tun maia thil hlawhtling nghal tur a la ni lo. Chuvangin private company TUN THWIN chuan Kalaywa lung-meihawl hmanga Power sta-tion din dan tur a ruahman a. An tum anga a hlawhtlin chuan MW 450 vel lak chhuah theih an inbeisei thu hemi ni hian sawi lan a ni. Mahse hei pawh hi tun maia tihchhuah theih a la ni chuang lo va, he project an kalpui mek lai hian Diesel engine hmanga mei pek dan tur ruah-manna an siam phawt a ni. An tum dana thil a kal tluan chuan thla thum chuang thla nga aia rei loah service pek theih an inbeisei. Mahse harsatna chinfel tur tam tak a awm. A ban thar phunin service an pe dawn nge, tuna ban awmsa ring hian hrui an zam ve mai dawn? Power chu meter box unit khatah engzatin nge an sem chhuah theih dawn tih te EPC department lam hotute nen insawi rem a ngai a, an sawiho mek tih pawh hemi ni hian an sawi lang. An rin dan chuan unit khatah Ks. 450/- vel chhiar a tul mai thei. Tuna sawrkarin a khawn dan hi chu inchhunga hman pangngai unit khatah Ks. 35/-, industry tan unit khatah Ks. 75/- a ni a, a hniam lem lo hle a ni. Amaherawhchu Taninthari Region-ah unit khat Ks. 500/-in company ten an hralh a, darkar 24 an tieng a, a tlem berah unit 20 chu thla khat chhunga hman ngei ngei tur a ni thung. Hman loh pawhin unit sawmhnih man chu an la tho a ni. Rakhine State-ah thung chuan unit khat Ks. 500/- tho a ni a, mahse sawrkar ratein unit 20 an hmantir phawt a, a bak an hman chuan unit khatah 500/- an tuk niin an sawi. Chuvangin Kalaymyo-ah pawh hian chutiang zulzui deuh tho chuan kalpui a nih a rinawm a ni. Private khawl neiten Kalaymyo Pinlong vengah unit khat Ks. 500/- lain mei an pe a, amaherawh chu current a mar pat lo va, hniam thut san thut chang a neih avangin duhthu a sam lo tih an sawi bawk. Kalaymyo huam chhunga veng thar tam takah electric ban pawh a la awm lo va, transformer te, meter box te pawh ngaihtuah chawp a tul a. Chuvangin hmalakna tur a tamin sum hnimphum tur a lian tham dawn bawk si a, Power pe chhuak tur company tan pawh a ni lo berah kum 10 vel tal inhmansak tura intiamkamna nena hman a tul dawn a. Hemi chungchang pawh hi EPC nen inbiak zel tur a la ni. n

KALAYMYO-AH LO NEITUTE CHU SUM AN PUK TIR

Sagaing Region-a Kalaymyo-ah lo neitute chu kum 2013 fur lo siam velna atan bank chuan sum a puktir. Myanma Agricultural Development Bank-a Manager U Kyaw Lwin chuan ram saw-rkar chuan fur laia lo nei miten buh an thar hlawk theih nan a rem ruat a, keini pawhin Myanmar Economic Bank atangin sum kan puka lo neitute hi sum kan puktir a ni. Lo neitute pawhin sum thun hun dik taka thun turin mawhphurhna an nei a ti. Kum 2012 khan fur lo siam nan cheng nuai 18,130 puktir an ni a. Kum 2013-ah chuan acre khatah nuai khat puktir zelin cheng nuai 45,189 puktir an nih dawn avangin lo neitute pawn buh an thar tam phah ngei ang.n

TRAFFIC RULE ZAWM LO LIRTHEI 30 VEL NITIN MAN TURIN ORDER CHHUAH

Kalaymyo chhunga traffic rule zawm lo lirthei 30 vel nitin man thin turin Sagaing Region Chief Minister U Tha Aye chuan thu-pek a chhuah. A bik takin bike khalhtuten bike lukhum an khum thin lo va, hetiang mite hi man tura an duh berte chu an ni. A sawi zelnaah U Tha Aye chuan hetianga an man hian mi veivak tamna kawngpuiah a ni deuh ber tur a ni a, kawng te leh kawng naran lama mi uma man tur chu a ni lo. Chuti chuan bike chuangten bike lukhum an rawn khum tam tial tial dawn a ni. "Bike chuangte zingah a bik takin thalai zirlaite hian bike lukhum an khum lo ber, a chhan chu an sam design a chhiat an hlauh vang a ni," tiin traffic police zinga pakhat chuan a sawi. Sagaing Region-ah hian motor leh bike accident tamna ber chu Kalaymyo hi a ni. Kalay District chhungah May thla thlenga bike license siam tawh zat chu 53,753 a ni bawk. "Bike chuan laia bike lukhum khum lote chu action na taka lak tur a ni. Hman deuh kha chuan bike an manin license awm lo te, a hma lam darthlalang awm lo te leh a ke puar tha tawk lote an man. Tunah chuan chutiang ni tawh lovin nunna venhimna atana pawimawh bike lukhum khum lote chu man zawk tur a ni," tiin an sawi bawk. Kalaymyo-ah hian mi nuai 3 chuang an awm a. Kum tling loten bike an chuan loh nan zirlaite chu June thla hapta hmasa ber atang khan School-ah bike-a kal an lo khap tawh a ni.n

TAhAN TIMeS09 47072961

Page 12: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

12 | TAHANTIMES local news 31 July 2013 Wednesday | Vol.2 No.19

• Bikechhechihranghrangsiamtheihrenganita.Hmanrawchang-kang leh tha hmangin kan siam thei reng e. Kan tana hmanraw tangkai tak Bike hi kan duata kan uluk a tul. Kan dawr hi Bike Hospital tak tak a ni a, a siamtu pawh ram danga zir chhuak Bike Doctor a ni e. Bike Clinic hrang hranga siamtir ai chuan Bike Hospital-a siamtir hi a fin-thlak zawk.

• Carkepawhkanpumptheirenge.Kaihhruaiturmipanaupang(nurse)fel tak kan mamawh bawk. Tubeless chi hrang hrang pawh foreign ata hmanraw changkang leh tha hmangin kan siam thei ta e. Rawn pan ve chhin teh.

ADDReSS : Vengpui Methodist Biak In kawt thlang Pu Liandawla tual zawl, Tahan 'A' Group. Tel.09420028902

NARIAL KUNG PHIR MAK TAK CHU

Narial kung phir mak tak mai chu Sanmyo Ward, Ne-myay No. 1, In no. 23-a khawsa Pu Ralman-thanga te inah a awm tlat mai. He narial hi kum 3 narial kan tih ang kha a ni a. Kum 2009 velah khan a neitupa hi Kalaymyo lamin he narial hi phun atan an pe a. A phun ta a. Kung hniam te a nih atangin a rah tan a. Feet 10 vela sang a nih hnuah a kung chu chhak leh thlangah a phir ta tlat mai a ni. A phir tan hun tak pawh hi an hre chiah bik lo. Kum 3 narial a nih avangin a rah pawh a lian lo, rah erawh a rah ve duh khawp mai. Hetianga narial kung phir hi a awm meuh awm lo ve. Mi thenkhat chuan thil tha lo thleng turah an ngai nghe nghe. Narial rah dang ang thovin a tui a, a tui pawh a tam thei hle. A rah hi an hralh chhuak lo va, an mahniin an ei mai thin.n

SAGAING REGION CHIN AFFAIRS MINISTER PU NO THAN KAP LEH

MIPUI INKAWMNA

July 15, 2013 thawhtanni zing dar 10 khan Mission Veng MYA Chapel-ah Sagaing Region Chin Affairs Minister Pu No Than Kap chu Tahana khawtlang mipuiin an kawm. Lo kal khawmte hian hman ni lawka Nay Pyi Taw lam police-in Kalaymyo-a drugs an rawn zawn khan license nei lo motor eng emaw zat an man chhan te, thlanmual thar kawng siam that dan tur te leh thil chi hrang hrang an lo zawt a. CDMA 800 MHz Sim Card chungchang pawh an lo zawt. Minister Pu No Than Kap chuan a hriat ang angin a chhang a, hmalak chhoh dan tur tha te pawh sawiho a ni. Kal khawmte hi mipa (puitling) deuh vek an ni a, hmeichhia pawh tlem an tel. Ka-lay District Education Officer pawh tlai deuh hnuah a rawn lang ve bawk. Kal khawmte hi an thahnem thawkhat khawp mai.n

eDITOR hNeNA LehKhAThAWNTahan Times hian ka awmna a thleng ve lo nge, keimah ka hawizau lo zawk ka hre lova, Tahan ka rawn zin chang hian ka hmu ve leh zauh thin. Chanchinbu enkawl hi awlai lo tak a ni a, puibawmtu tha tak neih loh phei chuan mualpho mai a awl khawp mai. Nang zawng i ngaihtuahawm lo ve. Chachinbu man te hi... i hmu tha em? Keiniho zawng mahni hma sial ta hrim hrim hi kan ni a, ba ral duh ta mai mai pawh an tamin ka ring. Chanchinbu atana thilpek hlantu pawh an la awm meuh lo mahna. Mahse chhel takin bei zel rawh. I thawhrimna a thlawn dawn si lo va. Keiniho hi mi chapo tak, hnam dang chu hmusit duh mai, Sap chauh ngaisang hnam kan ni a, mahni ram tawnga thil puitling tham tihna tak takah chuan hnam hniam zawka kan ngaihte phena tawmim leh si te kan ni. Kawl lehkha chhuah chanchinbu-ah pawh hian kan hming a lang pha lo. Tlin leh tlin lovin ka ziak ve thin a, ka thuziak (article) an chhuah apiangin kut hah man k. 5000 min pe ve thin. Hnam dang zingah hian thuziak mi an lo thahnem tawh khawp mai. Ram pum huap chuan sawrkarah leh sakhuana thilah pawh a lailum kan luah pha ve lo. Kan thiante zawk chu sawrkar department hrang hrangah hmuh tur an awm zawk a ni. Tin, i chanchinbu-ah hian zir chian tham thuziak tha tak tak i rawn chhuah fo ka beisei e. I tuichhun-chhuah te pawh kha a chang chuan rawn thal chhuak la, kan lo in ang chu. Hnah hnuhnung leh tawng a bo theihzia thu te pawh Pu. F. Lalbiakmawia khan rawn tarchhuak leh teh se. A hun lai tak a ni. Min lo ngaithiam hram la, kan hual lawk ang e. Rev. Chhunvela D.D, Pu B.Lalthangliana, TV. H.V.L.T.Mawia, TV. Dinthara te nena zirlai tlangau kan buatsaih lai hian Pu Mawia (F.Lalbiakmawia M.Sc) hian nuichung hian, "Chanchinbu-a ram leh hnam leh khawtlang tan kan ti zen hi chu ka ning deuh ta" a ti a. Ka la hre reng mai. Hnah huhnung ka tih chu chung hun laia a ziak chu a ni. Pu Lawmsanga ziak 'Hmeichhe kawlh sawihmin dan' pawh tunah hian an thurchhuak leh a, Hruaitu arsi-ah chhunzawmin (Book section-ah) an chhuah a, an chhiar duh hlawm khawp asin! Pu C. Zaia pawh lehlin lamah ringawt hun pe lovin thu tha tak tak ziak turin lo nawr leh deuh la, a tangkai lehzual ang. Pa ropui a nih kha maw!! I kaiza vengtu patrons te pawh hi an tawmim deuh em aw...? An irawm chhuak leh an thu leh hla hriat ava chakawm em!

K. Biakliana, Mandalay

PROFESSOR J. V. HLUNA TAHAN TIMES OFFICE-A LO LENG

2013 July ni 27 khan Tahan Times office-in inleng duh-awm tak mai kan nei hlauh mai a. Mizoram State-a MLA

lo ni tawh, politician, thuziak mi, tuna Pachhunga College (Mizoram University) History Department-a Professor J. V. Hluna a ni. TT: Pu Hlun, i lo leng chu kan va lawm ve. Hetah hian thu rawh. Inkawm nghal lawk teh ang. Politics lam chu dah tha ila, i lehkhabu ziah chanchin lam a ni kan hriat duh chu. Min han hrilh par par mai teh.JV: A hmasa berin hei hi ka'n sawi phawt ang a. "Zawl Khawpuiin Senmei a Chan ni" tih ka ziak a. Pu Laldenga leh MNF ten Independent an puan tak avang khan India sipai nen an inkap ta mai si a. Mi tam tak chu an tlan chhe nghal chum chum a. Ti chuan 1966 March ni 5 khan India sipaite chuan Jet Fighter-in an rawn bei a, bomb an thlak a. Aizawl khawpui chu a kang hluah hluah mai a, Bazar, Khatla, Tuikual tlang zawng zawng a kang vek a. India khua leh tui vek kan ni, hel ve si lo, engah nge an ralthuam neih that ber nena min kah ka ti a. Tunah hian sawrkar hian thupha a chawi tur a ni ka ti a, kumtin March ni 5 hi 'Zoram Ni' tiin MZP te nen kawng kan zawh thin a.Ka ziah leh chu "Mizo Uprising" Assam Assembly De-bate (1966-1971) base-a ka fanu Rini Tochhawng nena joint author-in kan ziah a ni a. Hei hi nikum khan London Cambridge-in min publish sak a. Cambridge-in Mizo ziah a chhuah awmchhun niin ka hria, a man pawh Rs. 4500/- a ni a. Ka lehkhabu ziah pakhat leh chu “History & Ethnic Identity Forma-tion in North East India” a ni a. Hei hi Delhi-a publish-ing company lar tak, ‘Concept Publishing Company’-in min publish sak thung a. A man pawh Rs. 1200/- a ni. Khami rual tho khan tunhmaa MNF Foreign Minister lo ni tawh Pu Lalhmingthangan 1968-a a ziah, a bu hmuh tur vang tawh em em kha engtin tin emaw ka hmu chhuak hlauh mai a. A fanu hnen atangin phalna ka va dil a, introduction ka ziak bawk a. A bu pumpui ka edit vek hnuah a tawpah appendix pahnih ka dah belh bawk a. Pakhat chu ‘Census Report 1901’ a ni a. 1901 kum India hnuaia census-a kan tel hmasakna ber a ni a. John Shakespearan a ziah a nia. Mizo history tan pawimawh tak tur a nia. Pahnihna chu ‘The Making of Aizawl’ tih G.H.Loch ziak a ni thung a. Aizawl an rawn dintirh lai re-cord te a ni a. Tin, lehkhabu English-a ka ziah leh chu 'Church and Political Upheaval in Mizoram' a ni a. 1968 khan ka ziak a. Ka lehkhabu ziah hmasak ber a ni. 'Education & Mis-sionaries in Mizoram' tih bu pawh ka buatsaih a. 1894 khan kan tribal pui Khasi, Naga leh Garaw ten Missionary te zarah education lama an phuisui thawkhat tawh zia te, Khasi te chuan 1894 khan mission school 42, Naga-in 9, Garawten 40 vel an neih daih tawh thu, mahse 1947-ah te chuan Kristian percentage leh literacy percentage lamah anni chu kan lehpelh vek thu te ka ziak a. Khasi te, Garaw te chu zaa sawmnga vel chauh Kristian an ni a. Keini chuan zaa za kan inchhal ta daih a. Heng chanchin zirchianna te pawh hi ka ziak vek a.TT: Kan hriat riai ruai kha chiang deuhin min hrilh a, a bengvarthlakin a ropui hle mai. A lawmawm taktak a ni.n

Page 13: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

TAHANTIMES | 13

MOTOR NUMBER-TE ENGLISH-A THLAK TAN A NI TAMotor number-te chu July 3 atang khan Myanmar number atangin Eng-lish number-a thlak a nih tan thu In-land Transports lam chuan an sawi. July 3 atang khan 4F/8000 tih ang chiin English number leh alphabet hmangin plate an thlak thu puan a ni. Kum 2014 atang khian ASEAN ramte insumdawn tawnna chu zalen taka buatsaih a nih dawn avangin ram dang motor-te pawh ram chhungah an rawn lut dawn a, ram chhung motor pawh ram dangah a lut tawh thin ang. English alphabet A to Z leh number 0-9 chu mitin deuh thawin an chhiar theih nan an thlak chho dawn ta a ni. British-in kan ram an awp lai khan motor number hi sap hawrawpa dah a lo ni thin tawh a. Parliament hun lai khan King Thibaw lalpa tu chhawng hnih-na Phayalay Aung Zae chuan a motor chu kawnl number-in a dah lui a, heta tang hian kawnl number-in an thlak ta vek a ni. Taxi-hote chu CC atanga tanin Region leh State chhinchhiahna tawi bel telh a ni ang. Entirnan: Kachin State chu (KCN), Kaya State chu (KYN), Sagaing Region chu (SGG), Chin State chu (CHN), Tanintharyi Region chu (TNI), Pegu Region chu (BGO), Magwe Region chu (MGY), Mandalay Region chu (MDY), Mon State chu (MON), Yakhine State chu (RKE), Yangon Region chu (YGN), Shan State chu (SHN) leh Irrawaddy Region chu (AYY) tiin. Heti anga an thlak tur hi mi tam tak pawhin tha an ti hlawm hle. Taxi ni lo, State leh Region-a motor-te chu July 8 atangin English number an thlak tan, hetah hian State leh Region lam tawi a tel nghal. Licence lo siam tawhte mo-tor number chauh thlak a ni bawk ang.n[The Voice]

domestic digest31 July 2013 Wednesday | Vol.2 No.19

CHEVROLET CAR SHOW ROOMJuly ni 10 chanchin-ah America ram Gen-eral Motors siam Chevrolet mawtawr zawrhna show-room (dawr) kumin kum tawp lama hawn a nih tur thu a lang a. Hei hi Yangon-a hawn tur a ni. Pick-up te, SUVs (kawng bumboh pawha hman theih, 4-wheel drive, chuan nuam chi) te an zuar ang a. General Motors leh South East Asia-a GM company leh Pacific Alpine Pte, Ltd. te thawk dunin an zuar dawn a ni. A chhe siam leh vilven hna pawh an thawk nghal dawn tihte an puang a ni. General Motors South East Asia Re-gion General Manager Mertin Apfel chuan, "Hetia hna kan han zauh hi GM tan South East Asia marketa inpho ve nan lungphum pawimawh tak a ni," a ti a. Hetiang mawtawr class nei chin te show room-a zawrh a nih tak avang hian pawn lam marketah mawtawr manto chi lei leh hralh a tlem phah thu, mawtawr zuar thin U Myint Thein chuan a sawi a. Chevrolet mawtawr mai ni lovin Ger-man siam Mercedes Benz, BMW, Italy siam Iveco leh HSA-a Ford company te pawhin kumin kum tawp lamah showroom hawnga zawrh ve an tum thu an puang tawh a ni.n

COMMUNICATION OPERATOR TELENOR LEH OOREDOO TE CHUNGCHANG

Communication operator-a Tender Committee chuan Norway rama Telenor Group leh Qatar rama Ooredoo (Qatar Telecom) te chu Com-munication Operator Licence June 27 tlai lam dar 5 khan an pek thu an puang. Heng an thlan company pahnihte hian Tender Com-mittee tehnaa an tling lo a nih chuan France rama France Telecom-Orange leh Marubeni (Japan) corporation chuan an hna hi an thawk thung ang. Norway rama Telenor company hi khawvela Mobile phone Company lian ber zingah a tel. Ram 12-ah mobile phone lam hi an buai puisak a, ram 30-ah ram neitute nen an thawk ho. Ooredoo company hi Qatar rama awm a ni thung a. Tender chhang com-pany 11 zingah sum a thawh tam ber, dollar maktaduai 15 a seng ang. He company-in an rama internet ran lam an pek chu second khatah 100 Megabits a ni. International levela thlangtu leh Tender thlangtu committee-in an recom-ment avanga thlang an ni a, Mobile Operation licence chu a pe dawn ta a ni. "Nasa taka Tender hi chhan a ni a, inelna pawh a nasa. Telenor-in hnehna kan chang hi kan lawm. Engkim lang tlang leh fel fai taka tih a ni a. Myanmar ram beisei pawh kan tihlawhtling ang. Myanmar ram hmasawnnaah kan pui nasa dawn a ni. Kan thiamna chu tha takin kan hmang ang. Mobile phone lamah theih tawp kan chhuah dawn a ni. Tunah chuan level hnuhnung ber kan thleng ta a, tha takin kan thawkho dawn a ni," tiin Telenor group chairman leh CEO ni bawk Jon Fredrik Baksaas chuan a sawi. Qatar Telecom (Ooredoo) chuan dollar maktaduai 15 sen an inhuam a. Hmun sing khat velah Tower a siam ang a. Kum 2 chhungin Myanmar rama mipui 90% chuan Mobile phone an hmang thei dawn a ni. "Myanmar ramah hna thawk thei tura license kan hmuh avangin kan lawm hle. Ooredoo hi ASEAN rama experience an lo neih tawh chu Myanmar-ah a lalut ang. Kan Company hi kum 5 kal ta chhung khan communication company mite Mobile phone dawn a ni" tiin Ooredoo chairman chuan a sawi.n

KUM NGA CHHUNGIN NETWORK THA TAK TELENOR-IN DIN A TUM

Mobile Tecommunication chun-gchanga tender chhang hlawhtling, Norway rama ‘Telenor’ company chuan Myanmar ram pumah kum nga chhungin Network’ tha tak din ngei tura ruahmanna a neih thu Company President, Executive Of-ficer Jon Fredrik Baksaas chuan 2013 June 26 khan a sawi chhuak. “Myanmar mipuiten mobile service tha an neih theih nan kan thiamna leh kan tawn hriat tha ber ber hmangin technical leh investment kan siamte hi a tha thei ang bera chhawra thawh kan tum a ni. Tunah rih chuan sawrkar nen kan thu thlunna a hmawr bawk tur tlem a la awm a. Myanmar ram hi khawvel levela a awm ve theih nan HSPA leh LTE-ready (4G) technology te hmangin mobile network tha tak din kan tum a ni. Kum nga chhungin heng hna hi kan thawk hmanin kan inring,” a ti a ni. Telenor company hian Myanmar mi thawktu awmsa hi a tam thei ang bera chhawr tho a tum a, Thailand ram Bangkok-a Telenor ta DTAC company training-na hmunah zirtirna a pe phawt hlawm dawn a ni. ‘Aw ri’ leh ‘facts, thu’ mobile service ringawt chu 2014 April leh June thla inkar hian service pek tan theih an tum a ni. He Company hian Myanmar tan bika duan mobile service pe-in Myanmar market-ah tlaktlum tumin tan a la nasa hle. Telenor company-ah hian sawrkar-in share 54% a nei a, Asia region-ah Thailand, India, Pakistan, Bangladesh leh Malaysia-ah te mobile communication lam hna thawk mek a ni. Thailand-ah hian Myanmar leh Mon tawng tea service pe mek a ni a, Call Center te pawh a hawng nual a ni.n

Tahan Literary Circle buatsaih, thuziak 28 chuanna

ZOBAWM (6) i la nei lo a nih chuan

Zoram khawvela thu ziak mi lar tak tak, Lalzuia Colney, K. L. Liana, R. Lallianzuala, T.C. Jonunsanga (Sena) Tlau, B. Lalthangliana, K. Kraw-sthanga, P. L. Liandinga, Lalthangfala Sailo, Prof. R. L. Thanmawia, Sang-zuala, Vanneihtluanga, Lalrinawma, te leh Vanlalhmingsangi, Lalthuamli-ana, Lalchhawnzova, Pahlira, B. Zosangliana, Tha Lian Fai, Zalianthanga, Kawlthangpuia Varte, Zorama (Agri), Samuel C. Zaithankhuma, Kapmana, Rev. Lalrinsanga, F. Lalrammawia Dr. F. Sangkhama leh H. Ngurnghaka te thuziak i la chhiar lo a ni ang a, 'thuziak tha thlan khawm,' i la tem ve lo tihna a ni.

PCM Phai Synod Book room, TahanTahan Times Book Corner lehRev. Vankhuma hnenah te lei tur tlem a la awm a, ngaihven thuai la, i chang lo palh ang e.

Page 14: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

14 | TAHANTIMESMYANMAR TELECOMMUNICATION LICENSE LILAM

FUH LEH FUH LOH CHUNGCHANG

Communication License tender chhang hlawhtlingte hming la puangzar lova hupbeh rih Hluttaw-in a rawt

mek laiin Mobile company pahnih ‘Qatar Ooredoo’ leh Norway-a ‘Telenor’ company te chu sawrkarin June ni 27 khan license a pek tak mai avangin zawhna tam tak a piang ta a. Hluttaw leh sawrkar te hi darkar 11 laia rei an thuneihna ve ve hmangin an inhnial a. A lehlamaah chuan hetia Lilam result chiang tak maia tar chhuah a ni hian Myanmar chu langtlang saw-rkar, lilam pui tham tak pawh fair taka buatsaih thei saw-rkar a nihzia ram dang tanga investment titute hmuh theiha a lantirna a ni bawk. Kum sawmbi tam tak mi rap-beta thuruk tam tak pai chunga sawrkarna kalpui sipai sawrkarna hnuaiah Myanmar economic chu hlemhletna, eirukna, thamna leh in-bumna hlira khat niin miten an hria a. Natural resources sector lam ni loah foreign company te tel vena tur he Lilam tumkhatna hlawhtling taka a ti thei hi adviser atana an rawih company leh Lilam chhannaa tel veten an fak hle a. India rama Bharti Airtel hotu Bharti Mittal chuan, ‘Khawvel level Lilam’ tiin a fak hial a ni. Myanmar sawrkar hian he Lilam thua thurawn petu atan German mi Roland Berger a ruai a. An rawihten lilam dan tur leh a thlan dan tur an duante chu he lilam chhangtute hian an fak hle hlawm a ni. Mi tam tak chuan U Thein Sein sawrkar hi fak tlak a ni an ti thung. A chhan chu Lilam chungchanga mawh laa kaihhruaina siam turin thurawn petu tur company tha tak a rawih bakah Hluttaw palai hovin Lilam chungchang hma la zawm lo tura an nawr luai luai laia a result a’n puan tak vang hi a ni. Thurawn pe tura an rawih ‘Vriens & Partner’-a Director Romain Caillaud chuan, "Ramin technology lam a mamawh dan leh senso thua an rawn chhanna te ena thlan a ni a, a tha thei ang bera thutlukna siam ni ngeiin a lang,” a ti a. ‘Tuna tender changtute nen an la thawh dun ngai loh thu, tender tana thil ruahman reng reng a result a chhuah that thu, Myanmar sawrkar hian mipui te tan thil thlak danglam thar hi a duh tak tak nia a lan thu, tunhma thil kaphung hlui reng reng thlak a duh taktak thu, Myanmar ram tan thil tha tak a rawn herchhuah tur thu te Director hian a sawi chhuak bawk. Tender chhang hlawhtlingtu company pahnihte hian kum 15 tana chhang an ni a, top 11 atanga thur chhuah bik te an ni. Heng company pahnihte hian an hnate an thulh palh hlauha an aiawhtu atan France rama ‘Telecom’s Orange’ leh Japan rama ‘Marubeni’ company te hming hi tarlan nghal a ni. Tender result hi ‘Telecom-munication Dan’ a chhuah thleng hupbet rih turin Hluttaw chuan a duh a, mahse Sawrkar chuan chu chu hnawlin a kal pangngaiin a kal tlang a, tender result chu a puang ta a ni a. Hei hian Hluttaw leh a bik takin Presidential Office inkarah boruak a awm niin a lang tia ngaihdan siam an awm. Communication License chungchangah ramchhung partner nena thawh dun kher a ngai lo tiin Sawrkar chuan chiang takin a sawi lang tawh a. Chuvangin Communication leh Construction Committee Secre-tary, USDP party member U Myo Swe chuan tender result puan chu pawt khawtlai turin hluttaw-ah a thehlut kha a ni a. Ani ngaihdan chuan ramchhung partner nen thawk dun tur chauhin tender hi a chhang tur a ni a ti a. ‘Dan’ zam fel hmaa license pek an nih chuan Telecommunication’ chungchangah mimalin duh tawka an chalai a hlauhawm a ti a ni. National Planning and Development Ministry Deputy Minister U Set Aung chu sawrkar Tender Evaluation and Supervising Committee chairman a ni a. Ani chuan Hluttaw hian he thila inrawlhin a lo uai fual tur a ni lo a ti a. President’s Office-in thu-pek a chhuah a nih loh chuan result puan chu tihkhawtlai a tum loh thu a sawi bawk a ni. “Company theuneu tak tak nena indawr mai mai kan ni lo. Khawvela company tha ber berte nen kan indawr mek a ni a. Kan thutlukna a vuaicha viau chuan kan zahawmna kan hloh vek ang,” a ti hmiah mai a ni. Hluttaw chuan engtiang pawhin lo hnial buai mah se, Communication tender chungchang hi chu ram dang hian an ngaihven reng thovin a rinawm. Tuna tender hmasa berah mah hian mipui mtd 60 awmna market thar hi foreign company za chuangin tih tak thlakin an ngaihven a ni a. Mi hausa tawntaw George Soros pawhin a lo thlawp ve em em ‘Digicel’ company-in tender a chang ta lo chu pawi a tih thu a sawi chhuak hial a ni. Mahse Myanmarah sumdawnna kawng dang inhawng a la awm teuh a, dap zel a la tum thu a sawi chhuak bawk. Telenor company chuan sum engzat chiah nge hnimphum a tum a la puangzar chiah lo naa, mobile phone leh wireless service hrang hrang chu kumthar atanga service pek tan a tum thu sawiin kum nga chhungin rampum huapa service pek a intiam. Chutih lai tak chuan Ooredoo chuan dollar billion 15 hnimphum a tum thu a sawi thung a. Lilam chhangtu dangte aiin a thehnem fe mai a. Khawl hmun (base) sing khat bun a ni ang a, kum hnih chhungin mipui 90 % tan wireless communica-tion din fel theih a tum a, sawrkar time table ai pawhin a rang daih dawn niin a lang. Heng company te hian thla kaw chhungin service an pe tan thei tur a ni a, kum khat chhungin mipui 25 % tan mobile service an nei tan thei tur a ni a. Chutianga an puitlin chauhin an license chu a nung zui zel dawn a ni. Kum li nga chhungin ram pum hmun lia then hmun thumah service an nei thei tur a ni bawk. Tunah hi chuan rampumah mipui 6-8% te chauhin mobile service an chhawr thei a ni. Hengah hian companyte chuan electric tha awm tha lo, khawl bun (infrastructure) la awm lo te nen harsatna an nei nual dawn a ni. Heng company te hi ramchhung company pahnih, Yadanapon leh Myanmar Telecommunication te nen an thawk dun ang a, heng sawrkar company te building leh khawl tam tak an hman tawm dawn avangin an service charge man tur pawh an tihtlawm deuh a ngai bawk dawn a ni. Tuna License hmu company-te pawh hi sawrkar company tho an ni a. Qater leh Norway sawrkar ta te an ni a, tawnhriat ngah tawh tak an ni a, Asia khawmualah hmun tam taka hna kallai nei mek an ni.n

domestic News 31 July 2013 Wednesday | Vol.2 No.19

RINNA INANG LOTE KARA INHUATNA HLUAR TURA CHINGPAWRTU

President U Thein Sein chuan rinna in-ang lote kara inhuatna chhuak tura ch-ingpawrtute chu dan ang takin an chun-gchang na taka ngaihtuah a ni ang a ti. July ni 2 zingah radio atanga thuchah a sawinaah President hian hetiang hian a sawi tel a ni. “Ramchhungah rinna ngaihhlutawm tak tak a awm a. Henghi denchhenin mi thenkhatin uchuak takin thil an ti thin. Rinna hrang neite inkara inhuatna chhuak tur zawnga a hlei a hluaka che te vang leh mahni tanghma ngaihtuah rana politics leh economic lam khelh chingte tharum thawhna vang chuan ram danga kan Myanmar mite an him loh phah a, thlaphangin an awm phah a ni,” a ti. President chuan, “Kan ram chhunga a lehlam lehlam inhuatna thleng tura mi mawng kheuh chingte hi dan ang takin na takin kan hrem tur a ni a, hetiang thil a thlen tawh lohna tura hma lak hi kan tih tur a ni,” a ti bawk. President hian June thla chhunga Malaysiaa hnathawka awm Myanmar ten kut an tawrh chungchangah pawi a tihzia leh khang thil thlen hnua ram pawna Myanmar awmte sa himna tur leh venhim dan turah Myanmar Em-bassy te pawhin a hma aia nasaa tan an lak thu a sawi chhuak bawk. Myanmar-a Buddhist te rinna leh sakhaw vawn dan phawk zo lo mi tlemte thiltih chawivawnga 2013 July ni 1 chhuak TIMES magazine kawm thuziak chungchangah mipui te karah inhnialna, ngaihdan phir, rilru khawih thil thleng a awm teuh thu President hian a sawi chhuak bawk a. Khawvel leh ramchhung media te thuziak hrang hrang han enin ngaihdan thlir dan a inan lohzia a hmuh theih a ti bawk a ni. President chuan Myanmar-ah zalen taka thu sawi theihna right kan neih theih nana hma lak a nih mek thu leh zalen taka thu sawi leh ziah han tih hian ram dinhmun mila hman thiam a tul thu a sawi bawk. President chuan tihian a ti a. “Kan society-ah hian zalen taka thu sawi leh ziah theih dan tur kan ngaihtuah ngar ngar tih hi kan hre theuh ang a. Mahse kan Myanmar hnam dan pawha kan hriat lar tak,’Eng anga dik pawh ni se, mi tana tangkaina leh thatna tur a nih si loh chuan sawi kher a ngai lo,’ tih upate thurochhiahte hi kan hriat reng a pawimawh a. Chuvangin zalen taka thu sawi leh ziah kan tih pawhin tuna Myanmar society-in kan dai mek politics dinhmun nena inmil tawk, a tha lam hawia hman thiam a pawimawh hle a ni tih hi kan pawm dan a ni,” tiin.n[Weekly Eleven]

FALAMAH THLAWHNA TUMHMUN THARChin State-a zin duh foreign tourist te tan pawh zin vah a awlsam theih nan Falamah thlawhna tumhmun thar siam a nih tur thu Aviation Directory Deputy Director U Win Swe Tun-an a sawi thu The Voice Journal chuan July 11 chanchinah a tarlang. March thla atang khan a hmun tur teh, tlangram a nih avangin chhilh khah tulna lai lai chhilh khah, mual pawng deuh chu rawt, chutiang chuan hmalak mek a ni a. A lei thleng awm dan ena airport design ziah a nih tur thu te a sawi bawk. Kumin chhung hian a hmun teh leh a tulna lai laia lei chhilh khah chu zawh hman tum a ni. Nakum atangin a tumkawng siam hna tan tur a ni. Airport building chungchangah chuan "A sak dan tur chu kan la sawi thei chiah lo. Kum tharah airport sak tan a ni ang a, tunah erawh chuan chiang fakin a la sawi theih rih loh a ni," tiin U Win Swe Tun chuan zawhna a chhang. Bagan trip kalten Chin State chhim lam Kanpalet, Mindat, Nat-ma-taung National Park te tlawh kual chu a harsa lem lo va. Mahse Chin State hmar lam Kennedy tlang, Tedim, Falam te tlawh tur chuan Kalaymyo airport atanga kal a ngai tiin 'Journey' travel agent pakhatin an sawi. "Chin State hmar lam hi chu khualzin tlawhtu an tam em em loh avangin thlawhna flight a hrana regular taka service a awm tam lo. Amaherawh chu Chin State-ah airport a awm phawt chuan khualzin an tam phah ngei ang," tiin 'Journey' travel agency-a thuneitu chuan a sawi a. Myanmar ram chhungah hian airport 69 a awm a, airport 32-ah chauh passenger phur thlawhna a service thin tih Aviation Directory lam atangin thu dawn a ni.n

HAKHA LEH FALAM-AH PUBLIC CDMA 800 MHZ RADIO OPERATOR ROOM HAWNG

Chin State Hakha leh Falam khuaah July ni 15 zing lam khan Public CDMA 800 MHz Radio Operator room hawn a ni a, Defence Services Office (Army)-a Lt. General Myint Soe-an thuchah tawi a sawi. Lt. Gen. Myint Soe, Chin State Chief Minister U Hong Ngai leh khawtlang hruaitu pakhatte chuan PUBLIC CDMA 800 MHz Mobile Radio Operator Room chu ribbon chepcha-tin an hawng a, phone te chu hmang chhinin an be kual vel a ni. Hemi hnu hian Tatmadaw Defence Service Office (Army) lamin pre-sent an rawn kente chu Lt. Gen. Myint Soe chuan a hlan a. Chief Minister leh mawhphurhna neiten an lo dawngsawng a ni. PUBLIC CDMA 800 MHz hawnna hi Myanmar Telecommunication leh Myanmar Economic Corpora-tion te tangkawpa hawn a ni a, Hakha khawpui tan hian 800 MHz mobile phone 2500 hemi ni hian an zuar nghal a ni. ‘Pawh fuh’ system in an kalpui a, chhungkaw khatah mi pakhat hisapin lehkha pawhtir an ni a, mi tam takin phone an nei thei ta hlawm a ni.n

Page 15: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

TAHANTIMES | 15iNterview31 July 2013 Wednesday | Vol.2 No.19

JO JO nEn MinuTE sawMHniH"Ibelhpaw'n"tihhlaakanhriatlarJoJochuPuRinchhanate'nannulehpaPuLalruatalehPiHmingthansangitehriatrengnanaanbuatsaihKutazaiturasawmania.AhawdawnMayni28zingahinkawmnahunreilotekanneihmana.

TT: A hmasa berin ‘Nu leh Pate Hriat-rengna’ hun hmang tura lo kal i ni bawk a, i nu leh pate hming min han hrilh phawt teh le.Jo Jo: Kapa chu Rualthankhuma Chhakchhuak, hla phuah thiam a ni a, ka nu chu Kimi, Pi Lalthangkimi a nia.TT: I hming duatna chauh hi kan hria a?Jo Jo: Josephine Lalramengi.TT: Zirna lam?Jo Jo: Class 12 ka pass tawh.TT: A lawmawm. I hla eng nge i larpui ber?Jo Jo: “I belh paw’n” tih kha. TT: He hla hi ka hriatna a rei ve tawh a. Tunge sa hmasa kha..?Jo Jo: Aw P-a. Tribal Power ami kha.TT: I hla dang te min han hrilh la..Jo Jo: 'I belh paw’n' tih hla ka thun hma hian ‘Ka bahhnuk te’ tih kha, Rock -N-Roll hla kha 2008 April thla khan ka thun a. “I belh paw’n’ tluk em chuan a lar over lo naa mi'n an lo hre ve zul tho va. Chuan October thlaah “Ka belh paw’n” chu ka thun leh ta a. He hla ka thun chhan pakhat chu khatih lai khan ka bialpa nen kan inthen a…TT: A ni maw…Jo Jo: Lengzem hi sak ka tum ngai lo va. Icon-ah te pawh khan in lo en chuan Lalrinkimi nen kan duet-na bak a awm lovang.TT: Chutia sak chhan neia sak rau rau te chuan hmeichhe hla sa ta la. ‘Meng-mawia’ te han ti la…Jo Jo: (A nui)TT: I feeling atang tak taka sa i lo nih vang a nih chu. I sak that a, i larpui tak ni.Jo Jo: Kha hla larna chhan pakhat a la awm a. Ka theih tawpin ka bei a. A tirah chuan ka sa duh lo va, mipa hla ka sa duh lo ka ti a. Mahse Anu leh Apaten min zirtir a. Zai tura ka zinnaah te min play sak reng ta a, ka lo thiam ta reng mai a. Ka aw nen pawh a lo inmil. Chhungkuain kan tang a, a hlawhtling ta a ni. Kan tawngtaina zar a ni ber mai.TT: A lo nih tak chu.. Hman zan, con-cert-naa i han sa te kha tha ka lo ti khawp mai a. Mipuiin an respond dan te kha eng nge ang i tih? A tha tawk em?Jo Jo: Aw..Ka lawm lutuk. Mahse stage atang khan tumah ka hmu thei lo che u. A sir vei leh ding lam chauh ka hmu thei che u a. Mei eng kha a eng lutuk a, min en khalh a…TT: Ni e. Mipui awmna kha daidanna te kan siam a. A hma lamah mi pui-tling chin kan thuttir a. A zai lawm ber ber leh lam duh te kha hnung lamah thimthamah kan dah vek a..Jo Jo: A..daidanna siam kha tha ka ti a. A that rualin a zaia te tan chuan a ‘boring’ tep thin. Stage kha kha aiin sang deuh hlek se, a bul velah te lo kalin min rawn hnaih se…TT: Chibai duh tawk che pawh an awm thei a..Jo Jo: Ni e. Lam chakte kha lo hnai thei deuh se. Thimthamah an awm a. VIP te lah kha ‘cool’ deuhin an lo thu leh si a…VIP te awmna tur ruat hrim hrim kha chu a tul, tha pawh ka ti…

TT: Tih leh hunah kan thiam tawh ang chu. A nih, “Nuam i ti em?” han tih tawl lah “Nuam e,” tih tur ni maiin a lang si a. Jo Jo: Nuam kan tih vang a niang. Hei kan la cham reng hi…Tak tak a.. Sunday khan haw ka serh a. Kapu thu chhuak a nia. Ka pu hi Pastor a nia. Revd Dr C. Pazawna, i hre ngai em?TT: Hre ngai teh reng mai. Pathian ni chu kan serh tur a nia lawm. Jo Jo: Khatia ka serh avang khan ka hlawh pangngai bakah cheng nuai thum ka dawn belh phah asin. TT: I va nihlawh ve. A nih thu dang leh. Henglai nawm lohna ber han sawi teh.Jo Jo: Frank deuhin ka’n sawi ang e aw. A nawm lohna ber chu khaw lum lutuk hi a ni. (A nui chiam)TT: A dik lutuk. Chu lo pawh sawi hmaih i la nei. Concert-naah i kun i kun kha…Jo Jo: (A meng phawk deuh) Ka kun ka kun maw? Eng nge…?TT: I ke thak i hiat…Jo Jo: (Nui nasa) Thosi a tam lutuk a..TT: Thil dang leh. Eiin lam te hi tui i tihzawng a ni em?Jo Jo: Zoramchhani nen hian kan inhre chiang a. Ka lo kal hmain Zoram-chhanin ka duhzawng a tamzia min hrilh a. Korean food lam te hi ka ngai-na a. Ka thauna chhan ber pawh mut dawna Wai Wai ei ka chin vang a nia. Helam eiinah harsatna eng mah ka nei lo. A tui ka ti hlawm lutuk. Mahse…a uih a tam deuh…TT: Ni e. Bekang te hi an chelek viau a. Thu dang. Helamah thiante i nei sa em?Jo Jo: Ka nei sa lem lo. Mahse thian thar ka chhar teuh. T-Melody te phei chu concert nei turin kan indawr a, ka phatsan leh zawk a. Kan inhre sa.TT: A nih chuan i tlangnel sa deuh reng reng a nih chu. I hla sak tur te kha in train hman em?Jo Jo: Hman e. An thiam ka ti. Zai a nuam.TT: Instrument lam kha, eng nge a an, a tha tawk em, zai a nuam em?Jo Jo: A thar hlak a ni hlawm a, a tha lutuk. Zai a nuam. A pumpui thuah min buaipuitute hian min duat. An tlin lutuk a, a nuam vek mai.TT: A lo ni maw. A nih henglaia mipui-ten an lo hria che em?Jo Jo: Ka lo kal hma hian ka chhung-te hnenah pawh tuma'n min hre awm si lova ka ti a. A chhan chu ka lar ve dawn chauh a, pasal ka nei a, ‘I belh paw’n' tih leh ‘Bahhnukte’ bak kha ka sa zawm tawh si lova tuman min hre lovang ka lo ti a. Mahse min lo hre zawk a. Heta ka zai hnu phei chuan min hre lehzual a, nuam ka ti khawp mai. TT: Tun hi i lo kal vawi khatna niin ka hria a. Lo kal hi i huphurh hrim hrim em?Jo Jo: Ka lo kal dawn khan cyclone chungchang kha a thang vel a, ka dam lo nen ka huphurh deuh a. Mahse ka inrin tawh loh hnuah tawngtaina vangin ka dam thut a, ka lo kal thei ta a. Anu leh Apa tel lovin ka la zin ngai lo va…TT: A nih tak chu.Jo Jo: Tahan vel nuam ka tihna pa-

khat ka sawi leh duh chu zanah hah taka kan zai hnuah pawh hahchawlh-na tur dawr inhawng an lo la awm zel hi tha ka ti a, nuam ka ti khawp mai. Ka sawi nghal duh chu beer te hi a awm tawp a. Mahse tleirawl te tein an in lo. Dawrah tleirawl hmuh tur an awm miah lo. Ka fak tawp. Khu lamah chuan an tight lutuk a, helamah chuan dawrah zalen deuhin an dah a, an in vak vak chuang lo. An ina an nui bawk bawk ringawt a, a hlimawm, a nuam lutuk tlat.TT: Ram lum a ni a, mi an meng rei thei a..Jo Jo: Thil dang sawi duh ka neih leh chu. Music video siam ka tum mek a. ‘Lunglen’ chanchinbuah pawh ka hrilh tawh a. Mahse helaiah ‘Tanpui ngaite tanpui nan’ tih a lo ni nen, ka Tahan hmuh chak nen ka music video siam tur lam chu ka tlan san a. Kan hlawh pawh ka zin chhuah hlawh aiin tlem zawk mah ni se helam ka rawn kal ta zawk a ni. Ka chhuk thlak hunah ka siam dawn tho a. Min lo tawngtai sak turin Tahan mipuite ka ngen duh che u a. Helaia min lo lawm, min lo duatna zawng zawngah lawm thu ka sawi a. Pu Rinchhanaten hetianga Nu leh

Pate hriatreng nan... thu leh hla intih-siakna te, idol te an buatsaih hi ropui ka ti a, ka fak tawp. An zarah helai Tahan te ka rawn thleng thei hi a ni a, an chungah ka lawm takzet a. Zawlbuk chungah pawh lawm thu ka sawi. Min rawn biaknaah te, engkim a tha. An fel. Ka lawm vek a ni mai. Pu Piangthara te, Pu Nghaka (Rangoon) ten min ngaihsak lutuk a, ka lawm. Kan thlenin Papi (Khawsiami) leh Pi Chhingi te chungah pawh ka lawm lutuk. Min ngaihsak em em a, min duat bakah thu tha te min hrilh a, nu ang maiin min enkawl a. Pawisa kan neih loh leh min puktir bawk a, a nuam lu-tuk. Zawlbuk mikhual kan ni bawk a, Zawlbuk hian hmun danga ei an awih meuh lo va, tuk zana an hnena ei turin min ti zawk. Mahse Papi hnenah hian Mizo bai te kan chhuang a, Chawlhni tuk phei chuan arsa buhchiar te kan ei a, Mizo chawhmeh pangngai tak te pawh kan ei tho va a tui thei lutuk. TT: Lawm thu i sawi teuh mai a, i titha. Hei i haw dawn tepah ka rawn tibuai che a, a tawp nan kam khat chauh....Jo Jo: Program lian deuh in neih chuan min rawn sawm leh dawn nia.TT: Dawn lutuk. A nih leh dam takin.n

Page 16: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

16 | TAHANTIMES goodwiLLs 31 July 2013 Wednesday | Vol.2 No.19

British Prime Minister Mr. David Cameron leh France President

Mr. Francois Hollande te sawmna ngaipawimawhin Republic of the Un-ion of Myamar President U Thein Sein chu United Kingdom leh France Re-public-a zin turin July ni 14 khan Yan-gon atangin a thlawk chhuak a. President hi Union Minister rual, Lt Gen Thet Naing Win, U Wunna Maung Lwin, U Soe Thane, U Myant Hein leh U Win Shein te, Pyithu Hluttaw palai U Htay Oo, Deputy Minister pahnih U Ye Htut leh Dr Daw Thein Thein Htay te leh official-ten an tawiawm a ni. February-March thla te khan Pres-ident U Thein Sein hi Norway, Finland, Austria leh Belgium te tlawhin Europe-an ram te a fang tawh a. Tun hi a bawh-zuina, a delhkilhna ang a ni. European Union (EU)-in April thla khan ralthuam lam tih loh thil dang zawng zawnga Myanmar a hrekna te chu a sut fai vek a. Hei hi ramin democracy kawng a zawh a tum tak tak nia an hriat vang a ni a, hetia boruak a ven tak duak hnua U Thein Sein hi zin thla a ni. Britain hian kum li chhungin US dollar mtd 289 zet, health leh educa-tion project lam tan Myanmar tanpui a lo intiam tawh a. Heng tanpuina te hi NGO te kaltlanga inpek tur a ni. Mi-crofinance lamah khaw te mi 55,000 vel tan small-scale (hna lian lutuk lo) industry a dinsak thei tura beisei a ni bawk. Myanmar sawrkar hmasawnna eng avangin France Foreign & Eu-ropean Affairs Minister Alain Juppe chuan January 2012 khan Myanmar a rawn tlawh a. 1988 hnu lama France official rank sang berin Myanmar a tlawh hmasakna ber a ni. Hemi hnu hian Myanmar leh France te chu cultural leh tourism lamah te thawhhona an nei tha telh telh tawh a ni. Hetianga Myanmar leh ram pahnihte inkungkaihna a that chhoh mek laiin President hian official in Britain leh France te tlawh turin a zin thla ta a ni a. President hi London-ah Sofitel St. James Hotel-ah a thleng. President hian London-ah hian British Prime Minister Rt. Hon David Cameron chu No (10) Downing Street-a a chennaah a va chibai a, British Prime Minister hian hlim takin a lo dawngsawng a ni. London-a a cham chhung hian President hian British sumdawng lian rual nen meeting hun tha tak an nei thei a. Meeting-ah hian Roll Royce Chairman, Lioyds Insurance company Chairman, Jubilan Oil leh Standard Life company-a director te, Bank Pres-ident of England vice-chairman hma-sa Jardine Matheson te leh Diethelm Company chairman te leh entrepre-neurs dang te an tel hlawm a ni. President hi Secretary of State for Defence Rt Hon. Philip Hammond

te, Secretary of State for Foreign Af-fairs of Britain Rt Hon. William Hague te, Secretary of State for International Development of Britain Rt. Hon. Jus-tice Greening ten a thlen inah an va chibai hlawm a. Inkawmna hun a hran theuhva a lo neihpuinaah Myanmar-a investment siam chungchang, retheih umbo leh khawte hmasawnna lam thil te, nu leh naupangte nun chawikanna lam thu te leh Myanmar education standard chawisan dan tur kawng te, human right humhalh thu te bakah ram pahnihte army lam thawhhona tur thil te, 2014 Chhiarpuia intanpui dan tur chungchang te an sawiho a ni. President leh a hote hian 1947 kuma Bogyoke Aung San thlenna ‘Dorchester Hotel’ te an va tlawh a, chuta Bogyoke Aung San cham laia thlalak hlui an lo vawn thatte chu an en a. Bogyoke Aung San hi British Sawr-kar hnenah Myanmar Independence pe tura nawr tura kal a ni. President hian a cham chhungin Myanmar Ambassador chenna va tlawhin embassy staff te leh an chhun-gte a va chibai a. Myanmar ram politic, economic, administration leh private sectors lama a insingsak mek dan te a hrilh hlawm a. President hi ni 16 ni khan British Prime Minister hlui Tony Blair nen pawh an inkawm a. Myanmar ram chungchang an ngaih dan ve ve te tlang takin an sawi dun a ni. Hemi ni vek hian President hian British Parliament a va tlawh a. 'House of Common' Speaker RT Hon John Bercow nen an inkawm a. Ram inpum-khatna chungchang, human rights, My-anmar society-a sakhaw hrang hrang chenghote inrem dan tur chungchang, Rakhine State buaina te leh constitu-tion lam thilte an sawi dun a. Speaker of House of Common hi Myanmar-a la zin ngai lo a nih avangin Myanmar hmasawn dan te rawn thlira lo zin turin President hian a sawm nghal a ni. President hian amah chawimawi nana Britain rama UK ASEAN Busi-ness Council-in July ni 16 zinga a buat-saih tukthuan kilhonaah te thu a sawi a. Chawhnu lamah pawh UK ASEAN Business Council inkawmhonaah thu a sawi leh bawk.

A thu sawiah chuan Myanmar ram chhung mipuite khawsak chawi-kan nan politic lam thlak danglam rual hian economic lamah tan an lak nasat thu, economic-a hmasawn nan sum leh pai, thiamna leh mithiam chher a pawimawh hle a, heng tan hian ram-dang atanga tanpuina leh investment te ti turin Myanmar-in a sawm reng thu, economic lam thanlen hi mipu-ite beisei ber a ni a, a sawrkar mawh pawh a nih thu, chuvangin Investment chungchang dan te pawh 2011 No-vember thla khan zam fel a nih tawh thu, investment hi a rawn thawhtu ram leh Myanmar ram tana tha ve ve tura engkim langtlang taka kalpui a nih tur thu, Britain ram hi technology lama ram changkang a ni a, Myanmar chu leilung hausakna ngah tak a nih avan-gin ram pahnihte tana tha ve ve tur hna thawhho theih leh thawhho tur hi tam tak a awm nia a hriat thu, 2014-2015 atang phei chuan ASEAN region-ah sumdawnna chance tha tam tak a rawn inhawng thar dawn lehnghal a, tuna Britain ASEAN Business Council-a inpawhtawn taka duh dan ngaihdan sawihona atang hian ram pahnih tana tha ve ve tur investment Myanmar-ah nei turin leh economic lama thawkho turin Britain company te pawh a sawm thu te a sawi. Londonah hian President hi BBC Myanmar programme lam ten St Pan-cras Renaissance Hotel-ah kawmna an nei a, President chuan Myanmar rama insiamthatna kal zel dan te a hrilhfiah a ni. President U Thein Sein leh a hote hian July ni 16 tlai dar 4:01 (LST)-ah Eurostar Express rail-in Lon-don a chhuahsan a, Paris khawpui lam an pan a. France ram Paris-ah zan dar 7:17 (LST)-ah an thleng a, Myanmar Ambassador, France Ambassador, Ministry of Foreign Affairs Protocol Department-a Deputy Director-Gener-al, embassy staff ten an lo hmuak a ni. Heta tang hian Presaident chu Les In-valides-ah kalin hmuahna inkhawm a hmanpui a, Guard of Honour te chibai bukna a dawngsawng a ni. Parisah hian Raphael Hotelah President leh a hote hi an thleng a, ASEAN rama am-bassador rualten an rawn chibai laih

laih hlawm a ni. France a thlen hian President chuan Frech President chenna Elysee Palace-ah va kalin President H. E. Mr. Francois Hollande a va chibai a. Presi-dent pahnih inkawmnaah chuan ram pahnih inkara insumdawn tawnna tihh-masawn dan tur, education, health leh social lam thil hmasawn nana thawhho leh intanpui dan tur te, Myanmar-in leiba a la neih chinfel dan tur chung-chang te, human right chawisan dan tur media lam thawh ho dan tur leh thil dang dang an sawi tlang a, innel takin ngaihdan an inchhim tawn a ni. July ni 17 hian President U Thein Sein chu France Prime Minister H.E. Mr. Jean-Marc Ayrault an ama chenna Hotel Matignonah tukthuan a eipui a, officiala inkawmna a neihpui. Myanmar a inthlak danglamna politic, economic thila France nen an thawhho theihna lai tur chungchang te, France comp-any ten Myanmarah khawnvartui, nat-ural gas, energy, communication infor-mation technology , hotel and tourism lam leh kawng dang danga investment an rawn siam dan tur chungchang te, Myanmar zirlaite stipend pek dan tur kalhmang te, ASEAN-Europe inzawm that zel dan tur, Myanmar computer university leh Technical University tea zirlai puitu hmanrua lam chhawmdawl dan tur chungchang te an sawi dun a ni. France-ah hian President leh a hote chuan Versaille Palace te pawh an va tlawh a. Louvre Museum te pawh an fang kual a. President hian France 24 Tv channel-a Mr Marc Perelman nen July ni 18 khan interview a chhang bawk. Foreign Policy’ magazine-a Edi-torial Director Mrs Kathleen de Lacy zawhnate chhangin interview hun a hmang bawk. Hei bakah France-a Myanmar Ambassador leh Embassy thawktute nen pawh inkawmna hun a hmang bawk a ni. President hi chanchinbu mite bakah Total company-a Executive Officer Mr. Christophe De Margerie leh a hoten an rawn kawm bawk. President leh a hote Britain leh France tlawha zin hian July ni 19 khan Paris an chhuahsan a, July ni 20 zing dar 7:50 khan Yangon-ah tluang takin an lo thleng leh a ni.n

chawpin an la leh mai thin. Hetianga sum khawl thiam hi a changkang a, a him a, a pung a awm bawk a, a Pathian thu bawk a ni. Vana ro khawl: Leia kan ro sum him taka tihpun dan kan thiam hnuah ringtute chuan sum ral thei lo tur dah

pun dan kan hriat a tul a. Vanah, sul-rul leh tuiekin a eichhiat lohna, rukruin an rehpawha an ruk lohna hmunah rochuam kan nei a. Van ram account (kohhranah) kan sumte kan dah tha tur a ni. Malsawmna kan dawn ang zelin malsawma mi petu Lalpa chan-pual chu kan pe let ngei tur a ni. Lal-

pa kohhranah rawngbawlna atana kan sumte kan pe hi hre thiam lo tan chuan a thlawna sum va paih ral anga ngaih theih chang a awm thin. Nimah-sela, kohhranho hnena kan pek chu kohhranin rawngbawl nan alo hmang ta a. A kohhran siampuitlin nan emaw, a thlarau bo chhandam nan emaw a

PRESIDENT U THEIN SEIN BRITAIN LEH FRANCE RAMAH

lo hmang ta a. Chu chu Isuan sawiin, "In sumin chatuana in chenpui tur van-thian siam rawh u," min lo ti a ni. Lalpa rochuam, a sum kan pek te hmangin chatuana kan chenpui tur van thian kan siam a ni tih hriain Lalpa tan kan rote i khawl ang u. Vanah a pung nen kan la hmu dawn a ni. Amen.n

From Pg 10

Page 17: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

TAHANTIMES | 17soccer31 July 2013 Wednesday | Vol.2 No.19

Chief editorNi Lian sang

editorzalianthanga

trANSLAtorSF. Lalbiakmawia

c. zaithankhumaMeMberS

Laldinthari, the rengs

PAtroNSLalsawmliana[LPS-Mizoram]VanlalZawma[UAE]B.Zarzoliana[Malaysia]VanlalDika[Canada]Pachhunga[Yangon]Vanlawmsanga[Germany]Lalrinsanga[Mandalay]Lalremsanga[Australia]Zoramchhana[USA]Lallawmthara[NewZealand]

KA STRIKER TEN KHELH AN INCHUH DAWN: MOURINHO

Chelsea manager Jose Mourinho chuan striker a neih that thu leh heng striker te hi tha ber nih inchuha hun an hmang tur chu Chelsea tan a that tur thu a sawi chhuak. Season liam ta khan Torres leh Demba Ba te chu Chelsea in striker pangai an neih chhun an ni a, tunah chuan Romelu Lukaku a kir leh tawh a, tin, Andre Schurrle an lei bawk a. Striker pali an nei ta a nih chu. Tin, Rooney pawh an la beisei zel bawk a. Mourinho chuan Torres chungchang sawiin,"Fernando hi a hlim ka ring a ni, a chhan chu elpui tur a neih tak avangin, hei hi team in a chak phah ngei ang", tiin. Spain international Torres, 29 hian Chelsea Pre-season tour a zawm har bik a, Confedera-tion Cup a khelh avangin chawlh an pe rei bik a ni. Season liam ta khan Premier League goal 8 a khung a. Hetih lai hian Belgium International Lukaku chuan West Brom tan goal 17 a khung a, ani hi kum 20 mi lek niin, tun pre season tour neih mekah 8-1 a Indonesia All-Stars an hneh tumin goal hnih a khung nghe nghe a n. Chelsea chuan Rooney an beisei mek zel thova, Mourinho chuan Rooney an beisei leh an dawr chungchang chu a zep lo, hetih lai hian Rooney hi lo chang lo ta pawh nise striker dang an melh hran loh tur thu leh tuna a striker te a rintawk thu a sawi chhuak bawk a ni.n[Inkhel.com]

GERRARD-A A LA AWM ZEL DAWN VANGIN RODGERS A HLIM

Liverpool Manager Brendan Rodgers chuan team captain Ste-ven Gerrard a la awm zel dawn vangin a lawm thu a sawi. England selected team captain midfielder kum 33 mi hian Anfield-ah kum 2 awm chhunzawm zel turin thutiam a sign a. Rodgers chuan Gerrard te ang team hmel siamtu kan chelh thei hi ka lung a kim a, Gerrard hian Liverpool-ah a pawimawhna a tilang ngei ang tih a rin tlat thu a sawi. Gerrard hi tunah tak hian Liverpool-ah prefessional player a kum 16-na season a hmang dawn a, a inbuatsaih mek a ni. Rodgers chuan, "Ka lawm tak tak asin. Hei hi chu nangni pawhin in hrethiam ve maiin ka ring," tiin an club official website atangin mipuite a hriattir a. Season hma daih khan player thara thuam that tur ka ti tluan a. Gerrard-a bond hi kan tan chuan pawimawh leh hlu tak a ni. Ani hi football team hming putu ber tur a nia. Player dangte leh mipuite pawhin an zah leh ngaihsan a ni a. A mimal taka a tangkaina leh pawimawhna hi kan za hian tih tak zetin kan hrechiang hlawm asin," a ti a ni. Gerrard hi tun thlengin Liverpool-ah player pawimawh ber, a khaipa ber a la ni reng a, Season hmasa pawh khan Rod-gers kuthnuaiah Premier League match hnuhnung pahnih tih loh match dang zawng zawngah a tel kim vek a ni.n

BARCELONA MANAGER THAR GERARDO MARTINO

Barcelona chuan damloh-na avanga a hna chelh zui thei ta lo Tito Vilanova thlak tu atan Paraguay World Cup Quarter Final te pawh lo thlenpui tawh tu kum 50 a upa Gerardo Martino chu manager atan an la lut ta. Barcelona manager thar atan hian manager langsar tak tak hming a ri chhuak nual a, Andre Villas-Boas, Michael Laudrup, Guss Hiddink-a te ho zingah tu emaw berin Barcelona an enkawl mi tam takin an rin lain Martino hi thlan a ni ta a ni. Gerardo Martino hi kum 1962 khan Rosario, Argentina ah a piang a, Newell’s Old Boys tan game khel hnember record te siamin game 505 lai Newell’s Boys tan hian a khel a ni. Argen-tina tan erawh match khat lek a khel thung a, kum 1996 khan football khelh a chawlhsan a ni. Football khelh a chawlhsan hnu hian coaching lam a luh chilh leh a, Argentina club tenau hrang hrang a enkawl kual hnu-ah Paraguay chu kum 2006 atang khan a enkawl leh a, World Cup Quarter Final a thlenpui bakah Copa America 2011 ah khan Final a luh pui bawk a, season kal ta khan Newell’s Old Boys chu Argentine Clausura title a chawipui bawk a ni.n

TAhAN TIMeS Tel. 09 47072961

GOAL LINE TECHNOLOGY HMAN A NUAM DAWN KHAWP MAI: HOWARD WEBB

England Football referee chhuanvawr Howard Webb chuan vawi tam tak players, fans leh manager lungawilo a lo hmachhawn tawh thin. A hna in a ken tel anih miau avangin Penalty sawihlawh tak tak leh lungawilohna nasa tak tak siam tu Red Card te a pek chhuah a ngai thin si a. Season thar 2013-2014 atang erawh chuan a dan a dang deuh tawh dawn. English Premier League chu ramchhung league-a goal line technology hmanga goal a luh leh luh loh en hmasa ber ni turin an inbuatsaih mek ta a ni. Webb chuan he Hawk-Eye technology thar hman turah hian “100% Confidence” a neih thu a sawi tawh a, a match official puite pawh an lawm hle niin a sawi bawk. An chunga mawhphurna rip tak awm thin chu nasa taka lak kian a ni dawn ta a. Hei hi eng ang chiaha tangkaipui theih nge anih dawn tih chu hriat la nilo mahse 2010 FIFA World Cup -a referee tan chuan duhthusam anih thu a sawi. Football match a pawimawh ber goal luh leh luh loh chungchanga harsatna awm thin tamtak sut kian nan a tangkai hle dawn a ni. Webb chuan Hawk-Eye chu Confederations Cup-a Goal Control System alo hman tawh nen a inang deuh nia sawiin GoalControl System pawh a fak hle a, goal luha rang taka referee hnena signal a thawn nghal thin chu a tangkaipui hle niin a sawi.Goal a luh chuan second sawm chhung vel a rawn “vibrate” a, a goal thu a rawn sawi thin avangin hai rual anih loh thu a sawi. Technology lama hmasawnna a tangkai a ni tih a sawi rual rualin Webb chuan fimkhur a ngaih thu sawi a, technology lam Football-a uar lutuk anih hlauh chuan he game ropui tak hi a nihna bo thak khawp a sawi danglam a nih theih thu a sawi bawk.n[Inkhel.com]

BALOTELLI, DIL KAMAH 'FANNY' NEN CHAUHAC Milan leh Man City hitman lo ni tawh, Mario Balotelli chu a bialnu Fanny Neguesha nen an fawr daih mai a, an awmna hmun hi 'Lake Gar-da' (Garda dil) niin a lang. Hei hi Italy-a dil lian ber a ni a. An pahnih hian ni lum an ai vel a ni. Balotelli hian car tlan chak chi (Ferraris) bula dingin thla a la a, thlalak pakhat lehah chuan balotelli chuan kekawr bul chauh ha-in thil dang ha lovin a awm a. Amah erawh chu sana a bun a, rengkachak a inbel bawk a. Thlalakah chuan mi awhsan tih hriat fahranin a nui rah rah a ni.n

THIAGO BENGTU GUARDIOLO-A`N A OFFICE A SAWN DAIH!Bayern Munich coach Pep Guardiola chuan a player pakhat Thiago Alcantara a ben hnu lawkah a players-ten amah chu zalen taka an sawisel theih nan dressing room hlat takah a office a sawn! Bayern coach office hi Allianz Arena dressing room luhna opposite-ah chiah a awm thin a, hei hi coach bang ta Jupp Heynckes chuan a players-te nena inlaichinna tha zawk neih nan inhnaih taka awm a duh vang a ni a, hei hi Guardiola ngaihdan a ni ve lova, ani hi chuan players-te nena an inkar a that zawk nan, zalen taka amah pawh an sawisel theihna turin hmun hla zawkah a sawn a ni. Bild hnenah Guardiola chuan, “Team hi zalenna pek ka duh a ni. Anmahni area a ni tlat. Dressing room-ah chuan fiamthute an thawh a, hnai takah ka awm tih hre run lovin zalen takin engpawh an sawi thei dawn a ni. Ka chanchin pawh a tha lo zawngin duh duhin an sawi thei ang,” a ti. n

Page 18: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

INIESTA AIA KAWP TUR THA ZAWK XAVI-AN A NEI TA!

Barcelona Star Xavi chuan Nuria Cunil-lera ngei chu kum-tluang atan a thlang a, a team thiante tam zawk hmaah an innei ta. Spain-in a hmingthanpui Euro 2012 campaign hma atang tawha lo inkawp tawh te an ni a, an honeymoon chu Scychelles-ah hman an tum a, an Barca Squad ten an thlah liam a. Xavi leh a fash-ion journalist nupui te hian an inkutsuih-na hmun atan Cata-lonia hmar lama Ma-rimurta Botanical Gardena chu an thlang mauh mai. Inkutsuih zawh hian kum zabi 15 lai vela sak 'Monastery' pakhatah mo lawmna buatsaih a ni thung a, mo lawma lo kal 180 vel an tling a ni. Lionel Messi, Cese Fabregas leh Midfield-a Xavi kawp ber Andres Iniesta te chu an kawppuite nen an lo kal thap a, Liv-erpool keeper Pepe Reina pawh a lo kal. Mahse Gerard Pique leh a pop star girlfriend Shakira te, club captain Carles Puyol te hmel a lang lo va, ram dangah an thang bo hlawm a ni. Barcelona ten an khin nasat ber Real Madrid-a an goal keeper chhuantawlawl Iker Casillos pawh sawm a ni tho naa, a bialnu, TV presenter Sara Carbonero nen holiday hmanga an thang bo hlan a ni a, an lo lang thei lo bawk.n[Daily Mail]

18 | TAHANTIMES sport digest 31 July 2013 Wednesday | Vol.2 No.19

WORLD RECORD THAR SIAMTU KUM 16 MI LEK

Lithuania Swimmer Ruta Meilutyte chuan Barcelona a tui hleuh siakna neih mek world championship semifinal 100m breast-stroke ah world record a khum. Kum 16 chauh a Upa Rita hian minute khat leh 04.30 sec-onds ah a hleuh thleng riap mai le. 0.15 secs laiin kum 2009 a record lo siam tawhtu Jessica Hardy i record chu a rawn khum a, hei hi European record a ni nghal bawk a ni. Final ah hei aia ropui hian hleuh thei tak ang maw?n

KIM SEARS LEH ANDY MURRAY-TE BAHAMA LAMAH AN FAWR

Wimbledon Champion Andy Murray leh a bialnu Kim Sears te chu Bahama lam

panin an thlawk thla. Andy Murray 'Grand Slam'-a a hnehna lawm nan a ni ber. Tennis lalpa chuan Twitter-ah, "Inrinni training tan hma-in ni 5 hun awl a awm a, kan thlawk thla. Kan ei teuh ang a, a dang engmah kan ti lovang," tiin a tial. Tennis khawvel atangin Andy chu a chawl hahdam lailawk thak dawn emaw ti mah ila a tak takah chuan tuipui kamah vuakfung 'bat' leh 'ball' hmangin a kut a sawizawi tho tih an thlalakah a lang tlat mai. Tuipui kamah an pahnihin an infiam a, an nui bawk bawk a, tihdan pangngai infiam zawha inchibai aiah an inkuah chat thung a ni. Kim chuan tui chenna Swim Suit eng a ha a, a chungah Ted Baker dress a hak thuah thung a. A sambu chhah tak chu hnung lamah a tawn khawm a. "The Mail'-in a report danin creative director Chris-topher Bailey chuan Andy leh Kim (25) te chu 'billboard' advertisment tan model tura contract sign-pui a duh hle thu a tar-lang. Mi tam tak chuan Andy hian kum sarih lai a lo kawp tawh a bialnu nena an 'hmangaihna lamtluang' hi he advertise thil atan hman a duh mai ang em an ti a. Andy leh Kim te hi Surrey-ah an cheng dun a, ui pahnih an vulh nghe nghe a ni. Wimbledon World No. One Novak Djokovic a hneh tak atang phei chuan Andy hian an inneih tur chungchangah zawhna a tawk tam hle a. Kha match a khelh zawh hlima chanchinbu miten an kawm khan, "Inneih i ngen dawn em?" tiin an zawt a. "Dawn rih lo. Ka la ngaihtuah rih lo," tiin a chhang a ni. Hemi chungchang bawk hi TV present-er Holly Willoughby chuan a zawt lehpek a, Andy chu a thin a thawk ta deuh a, "Kan inhmuhna minit sawm vel emaw lek a la ni a. Chuvangin hrilh hmasak ber che ka tum lo," a tih khum a ni. Mahse a tlip leh a, "I hre mai mai dawn lo," a ti leh a. Kim nena an inkar thu an zawhna chu, "Hetia kan khawsak tlanna hi kum 8 a tling tep ta. Wimbledon vawi hnihna ka khelh atang khan ka kiangah a awm a. Thil fuh ve tak chu a pa hi tennis coach a ni a, zin chuak reng mai hi a ni a. Chuvangin Kim pawh hian he sport kalphung a hria a, a tet te atangin a pa-in a thang bosan fo tawh thin a. Hei vang hian ka thang bosan fo naa min hrethiam, engkim a kaltluang vek e..." tiin tha takin a chhang thung. Tunah chuan Wimbledon-ah hnehna a chang ta a. Mahse Andy chuan a chawimawina dawn chu thutpuia chawlh veng veng a tum chuang hauh lo. Holiday hmanna atanga a thlen veleh training neih zui nghal a tum a ni. Grand Slam trophy dang tam tak lak zel a tum a, hei bakah New York-ah thlaleha an neih mai tur 'US Open'-ah a champion title hum thei tura meikawha a tan a tul hrim hrim bawk a ni.n

CDMA450

tOp-Up CARDvufvD^vufum;a&mif;csay;onf

Ngaihmanawmi [iCafe Internet Dawr], Bogyoke kawngpui, Taungzalat Veng, Kalaymyo. Tel. 09 33236006

i in ngeiahTop-up CardKan rawn pe thei che.Zuar chhawngduhte tandawr theihkan ni.

Page 19: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

တတားဥးအနး၊ျမသတာကနစဆငေဘး၊ဗလခပလမး၊ကေလးၿမ႕။ဖး-၂၁၈၃၈၊၀၉-၄၇၀၇၃၅၆၂၊၀၉-၆၄၇၂၈၄၈Ta Da Oo kiang, Sky Net dawr bul, Bogyoke Street, Pinlong, Kalaymyo.Tel: 073-21838, 09-47073562, 09-6472848

BIKE SALES & SERVICEHeile!Kanmilehsaterinchhanin“Bike”thartha,“CheKoung”(Mu,facgifxkwf)packingngattlawmtakinkanzuarveta.Duhsakaminrawndawrtutehnenahpresentengemawpekzelinniang.Tlawmngaiarawnkawhhmuhemaw,aleiturrawnhruaitutetanpawhlawmman(yGJc)buatsaihsakinniang.Licencesiamsapawhkanzuara,officekalbuaingailovinminrawnpanmaidawnnia.

Cherry Maung Soe + Sayama Ringi

BIKE SALE CENTRE

Page 20: Tahan Times Journal- Vol. 2- No. 19, July 31, 2013

trSwf(141)? tcef;(903) Am;*&muGef'dk? Am;*&mvrf;? prf;acsmif;NrdKUe,f? &efukefNrdKU/

½kH;zkef; 01-518 147? 09 731 94300? 09 7300 3527

E-mail: [email protected]

Business Plus Travel and Tours Co., Ltd onf jrefrmEdkifiH? tpöa&;EdkifiH? tar&duefjynfaxmifpkESifh

*syefEdkifiH&Sd c&D;oGm;vkyfief;tzGJYtpnf;rsm;\ todrSwfjyKtzGJU0ifESifhukd,fpm;vS,f c&D;oGm;ukrÜPDjzpfonf/

Business plus Travel and Tours Co., Ltd

oef h&Sif;aom wdkif;jynfodkY c&pf,meftzGJU c&D;tdk a,&k&SvifNrdKU? oif\wHcg;wdkYtwGif;ü igwdkYonf&yfí aeMuvdrfhrnf/ qmvHusrf; (122;2)

tpöa&; ?tD*spf ?a*smf'ef oHk;EdkifiHc&D;a,&Skc&pfzGm;jrif&m AufovifNrdKUtygt0if? u&meD-um;wdkifvrf;? &Sifjyefxajrmuf&m O,smOfocsKØif;? awmifay:a'oema[mMum;&m

r*Fvmawmifawmf? Zdtkefawmif? oHvGifawmif? a*smf'efjrpf? emZm&ufNrdKUESifh arm&SDOD;aqmifívlrsdK;awmfwdkY *wdjyK&ma'o (Promised

Land )odkY oGm;&m vrf;wpfavQmufESifh emrnfBuD;ae&maygif;rsm;pGmodkY- (11)&ufc&pf,meftzGJUc&D;? uRrf;usifc&pf,mef q&mwpfyg;rS

OD;aqmifvrf;nTefay;rnfjzpfNyD;? vlBuD;rsm;oufaomifhoufom oGm;vmEdkif&ef aemufqHk;ay: rmpD;'D;um;taumif;pm;rsm;jzifh

vdkufvHydkYaqmifvnfygwfrnfjzpfonf/ jynf0ifcGifh ADZmrsm;? *gvdvJwGif taysmfpD;avSpD;jcif;? t&Sifayw½k\ig;uifjzifh aeYvnfpm

pm;oHk;jcif;? Dead Sea wGifaygavmay:a&ul;upm;jcif;? a,½k&Svifaps;qdkifwef;rsm;wGif vnfywfjcif;? udkif½kdNrdKUwGif vnfywf

aps;0,fjcif;? urÇmhtHhzG,fpm&if;0ifrsm;jzpfMuaom yd&rpfrsm;ESifh yufx&m a&S;a[mif;NrdKUodkY jrif;pD;vnfywfjcif;? opfukvm;tkyf

taysmfpD;jcif;rsm; yg0ifrnfjzpfonfhtjyif Mu,fav;yGifhtqifh&Sd [dkw,fBuD;rsm;wGifom wnf;cdkrnfjzpfNyD;? [dkw,fblzD;tpm;

taomufrsm; aeYpOfyg0ifonf/ jrefrmEdkifiHrSxGufcGmcsdefESifh qdkufa&mufcsdeftwGuf toifhawmfqHk;? Mu,fig;yGifhtqifh&Sd urÇmh

taumif;qHk; avaMumif;vdkif;jzifhom ydkUaqmifay;rnfjzpfonf/

toufomqHk;aps;EIef;jzifh wpfOD;vQif (29)odef;(5)aomif;usyfwdwd/

c&D;pOfxGufcGmrnfhaeYrsm; - 2013ckESpf? Mo*kwfv (26) &ufaeY?

2013ckESpf? Edk0ifbmv (11) &ufaeY?

oef h\Sif;aomwdkif;-ynf c\pPrwfyGJawmf (2013)jrefrmtzGJUESifhtwl? wpfcgrQrMuHKawGUzl;ao;aom c&pörwftawGUtMuHKopfrsm;udk AufvifNrdKUwGif &&Sdrnfjzpfonf/ 2014 ESpf

opfudk udkif½kdNrdKUwGifMudKqdkMurnfjzpfNyD;? (11)&ufMum c&D;pOftwGif; tpöa&;? tD*spf? a*smf'efEdkifiH&Sd emrnfBuD;ae&maygif;rsm;pGmodkY

vnfywfa&muf&Sdrnf/ 'DZifbm (22) &ufaeY c&D;pOfpwifrnf/

toufomqHk; aps;EIef;jzifhwpfOD;vQif uS$ 3300 wdwd/

*&d - tpöa&;&Sifaygvk omoemjyK&m? Oa&myajrESifh oefY&Sif;aomwdkif;jynf\t"duae&mrsm;odkY (15)&ufc&D;/ wpfOD;vQif uS$ 3700 wdwd/

vtxufygc&D;pOfrsm;tm;vHk;twGuf c&D;pOfrwdkifrSD (1) vtvdk pm&if;ay;oGif;&rnf/

v(10) OD;pkpnf;NyD;vdkufygvQif? (1) OD;tcrJhydkUaqmifay;onf/ (3) OD;ESifhtxufvdkufygvQif aps;avQmhay;onf/

vtoif;awmfESifhtzGJUtpnf;rsm;twGuf c&D;pOfrsm;tm;aps;EIef;oufompGm pDpOfay;aeNyD/

v toufwmajymif;vJapEdkifaom c&D;pOfrsm;twGuf ,ckqufoG,fvdkufyg/

tjcm;c&D;pOfrsm;New York + Philadelphia + Washington D.C. + Corning + Niagara Falls + Boston + Miami +

Las Vegas + Grand Canyon + San Francisco + Hollywood + Los Angeles NrdKUrsm;odkY - &uf (20) c&D;/

pufwifbm(20)xGufrnf/

wpfOD;vQif uS$ 5550 wdwd

Mo*kwfv(9)&ufaeYrwdkifrSD pm&if;ay;oGif;EdkifNyD/

Oa&myodkY (14) &ufc&D; wpfOD;vQif uS$ 3900/-