Research Paper Responses of Endothelin-1 and …salmandj.uswr.ac.ir/article-1-1047-fa.pdf371 2...

368

تابستان 1395. دوره 11. شماره 2

* Corresponding Author:Ahmad Qassemian, PhD CandidateAddress: Department of Physical Education, Faculty of Education and Psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran.Tel: +98 (937) 5852913E-mail: [email protected]

Research PaperResponses of Endothelin-1 and Arterial Blood Pressure of Postmenopausal Women to Aerobic Exercise Training

1. Department of Physical Education, Faculty of Education and Psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran.2. Department of Motor Behavior, Faculty of Physical Education, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran.

*Ahmad Qassemian1, Farhad Daryanoush1, Ebrahim Ghasemian2, Elham Shakoor1

Objectives Endothelin-1 is a strong constrictor of blood vessels that is secreted by endothelial cells and identified as the strongest vascular constrictor. The aim of the present study was to investigate the effect of eight week aerobic exercise on the endothelin-1 concentration of plasma and its relationship with blood pressure in elderly postmenopausal women.Methods & Materials A total of 20 menopausal women (with the average age of 67.85±5.67 years , height 153.50±7.7 cm, weight 66.16±11.96 kg, BMI of 28.15±4.98, fat percentage of 18.41±3.65, and WHR of 0.92±0.04) were selected and randomly assigned into two groups of ten each. The experimental group underwent eight weeks of aerobic training spanning across three sessions in a week with the intensity of 60 to 70% of maximum heart rate. The resting level of endothelin-1 concentration along with the systolic and diastolic blood pressure for each participant were measured and recorded before and after eight weeks of exercise .Paired t-test was used for investigating the changes within the group while the independent t-test was used for investigating the differences between the groups. Pearson correlation coefficient was used for investigating the relationship between endothelin-1 and blood pressure. A sig-nificance level less than 0.05 were considered to be significant.Results The result of this study showed that one duration of aerobic exercise had a significant effect on endothelin-1 plasma density (P<0.01) and decreasing systolic (P<0.01) as well as diastolic(P=0.002) blood pressure in older women. A direct correlation was established between endothelin-1 and systolic blood pressure (P=0.59). Nevertheless, no correlation was noted between endothelin-1 and diastolic blood pressure (r=0.39).Conclusion It was concluded that single duration of aerobic exercise with the agreed intensity and volume could decrease the systolic and diastolic blood pressure and the endothelin-1 concentration of plasma.

A B S T R A C T

Key words: Endothelin-1, Hypertension, Postmenopausal women, Aerobic exercise

Received: 13 Mar. 2016

Accepted: 15 Jun. 2016

Citation: Qassemian A, Daryanoush F, Ghasemian E, Shakoor E. [Responses of endothelin-1 and arterial blood pressure of postmenopausal women to aerobic exercise training (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2016; 11(2):368-379. http://dx.crossref.org/10.21859/sija-1102370

: : http://dx.crossref.org/10.21859/sija-1102370

http://dx.crossref.org/10.21859/sija-1102370

369


* نویسنده مسئول:احمد قاسميان

نشانی: شیراز، دانشگاه شیراز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی.تلفن: 5852913 )937( 98+

[email protected] :پست الکترونيکی

اهداف اندوتلین-1 تنگ کننده قوي عروق است که به وسیله سلول هاي اندوتلیال عروقي ترشح و به عنوان قوي ترين تنگ کننده عروقي شناخته می شود. هدف اين تحقیق مطالعه تأثیر يک دوره تمرين هوازي بر غلظت اندوتلین-1 پالسما و رابطه آن با فشارخون زنان يائسه

بود.مواد و روش ها 20 زن يائسه با میانگین سن 5/67±67/85 سال، قد 7/7±153/50 سانتي متر، وزن 11/96±66/16 کیلوگرم، شاخص توده بدني 4/98±28/15 مترمربع، درصد چربي 3/65±18/41 و نسبت دور کمر به لگن 0/04±0/92 سانتي متر به صورت هدفمند انتخاب و به طورتصادفي به دو گروه 10 نفره کنترل و تجربي تقسیم شدند. گروه تجربي هشت هفته )سه روز در هفته( تمرين هوازي با شدت 60 تا 70 درصد حداکثر ضربان قلب را انجام داد. قبل و بعد از هشت هفته تمرين، سطح استراحتي غلظت اندوتلین-1 فشارخون سیستولیک و دياستولیک اندازه گیري و ثبت شد. براي بررسي تغییرات درون گروهي از آزمون تی همبسته و تفاوت هاي بین گروهي از آزمون تی مستقل

و براي بررسي رابطه بین اندوتلین و فشارخون از ضريب همبستگي پیرسون استفاده شد. سطح معني داري t>0/05 درنظرگرفته شد. یافته ها نتايج اين تحقیق نشان داد يک دوره تمرين هوازي تأثیر معني داري بر کاهش غلظت اندوتلین-1 پالسماي زنان يائسه دارد )P=0/005(. همچنین يک دوره تمرين هوازي بر کاهش فشارخون سیستولیک )P=0/003( و دياستولیک )P=0/002( زنان .)P=0/59( يائسه تأثیر معني داري می گذارد و بین غلظت اندوتلین-1 و فشارخون سیستولیک همبستگي مستقیمي وجود دارد

.)r=0/39( بااين حال بین غلظت اندوتلین-1 و فشارخون دياستولیک همبستگي مشاهده نشدنتیجه گیری با توجه به کاهش غلظت اندوتلین-1 پالسما و کاهش فشارخون سیستولیک و دياستولیک بر اثر تمرين هوازي و با توجه به رابطه اندوتلین-1 با فشارخون سیستولیک به نظر مي رسد يک دوره تمرين هوازي با اين شدت و حجم مي تواند در کاهش فشارخون

سیستولیک و دياستولیک و نیز کاهش غلظت اندوتلین-1 پالسما به عنوان عامل خطر ايجاد پرفشاري خون زنان يائسه مؤثر باشد.

کلیدواژه ها: اندوتلین-1، فشارخون،

زنان يائسه، تمرين هوازي

تاريخ دريافت: 23 اسفند 1394تاريخ پذيرش: 26 خرداد 1395

مقدمه

زيست شناختي فرايند يک بلکه نیست، بیماري سالمندي به شمار می آيد که با تغییرات و مشکالت متعددي در بدن انسان همراه است. با شروع يائسگي و عدم ترشح استروژن در بانوان، مشکالت و خطراتي در زندگي آنان به وجود می آيد که از جمله مهم ترين آنها باالرفتن خطر ابتال به بیماري هاي قلبي-عروقي و در رأس آنها پرفشاري خون و مشکالت عروق کرونري است که

می تواند زندگي فرد را محدود کند.

براساس گزارش مرکز آمار ايران، جمعیت سالمندان کشور در

سال 1370 5/8 درصد، در سال 1375 6/6 درصد و در سال 1385 7/5 درصد کل جمعیت کشور بوده است و پیش بیني مي شود که اين آمار در سال 1405 به 9 درصد افزايش يابد ]2[.

مناسب عملکرد فقدان است شده مشخص به طورکلي سلول هاي اندوتلیال نه تنها عاليم بیماري هايي مانند فشارخون، کلسترول باال و آترواسکلروز است، بلکه با افزايش سن نیز ارتباط دارد. سالمندي باعث اختالل عملکرد اندوتلیال آئورت و مقاومت کم عروق مي شود. تغییر در عملکرد اندوتلیال با پیري، ممکن است موارد مهم بالیني را دربرداشته باشد و بیماري هاي قلبي-

عروقي را به وجود آورد. سلول هاي اندوتلیال عروقي با تولید مواد

1- گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ايران. 2- گروه رفتار حرکتی، دانشکده تربیت بدنی، دانشگاه تربیت دبیر شهیدرجايی، تهران، ايران.

پاسخ های اندوتلین-1 و فشارخون زنان یائسه به تمرینات هوازي

*احمد قاسمیان1، فرهاد دریانوش1، ابراهیم قاسمیان2، الهام شکور1

370


فعال کننده عروق مانند اندوتلین-1و نیتريک اکسايد، نقش مهمي در تنظیم فعالیت هاي عروقي برعهده دارند ]1[.

اندوتلین1 که در سال 1985 توسط ياناگیزاوا و ماساکاي کشف از که می آيد به شمار عروقي منقبض کننده عامل است، شده اندوتلیوم آزاد می شود و محل اصلي سنتز آن، بیشتر سلول هاي اندوتلیال است. اندوتلین شامل نوع 1 ، 2 و 3 است و همگي دارای 21 اسیدآمینه هستند و فقط در چند نوع اسیدآمینه، باهم اختالف دارند که در میان آنها اندوتلین-1 نسبت به بقیه از غلظت

باالتري برخوردار است.

به وسیله که است عروقی قوي تنگ کننده اندوتلین-1، به عنوان ماده اين مي شود. ترشح عروقي اندوتلیال سلول هاي قوي ترين تنگ کننده عروقي شناخته شده است و اثر انقباضي آن ده برابر بیشتر از آنژيوتانسین-2، وازوپرسین و نوروپپتید Y است. بعد ازکشف اندوتلین-1، دو نوع اندوتلین ديگر نیز شناخته شد که اندوتلین-2 و اندوتلین-3 نامگذاري شد. اين ماده به واسطه دو نوع گیرنده که در غشاي سلول قرار دارد، گیرنده نوع A(ETA)و

گیرنده نوع B(ETB) اثر خود را اعمال مي کند ]2[.

آترواسکلروز پیشرفت و ايجاد در اندوتلین-1 ازطرف ديگر، دخالت دارد. در عروق آترواسکلروتیک، تغییرات مشخص و بارز سلولي با اختالل در روند انتقال يون هاي کلسیم همراه است. با وجود پیشرفت هاي قابل توجه در علوم پزشکي، هنوز آترواسکلروز يکي از علل اصلي بیماري هاي قلبي-عروقي محسوب مي شود. اين بیماري يک فرايند عروقي پیش رونده با منشأ ساب اندوتلیال است که در اثر عوامل مختلف از جمله رژيم پُرچرب شروع و که می شود ظاهر آترواسکلروزي پالك هاي به صورت به تدريج را قلبي-عروقي بیماري هاي انواع جمله از متعددي عوارض به دنبال خواهد داشت. افزايش غلظت اندوتلین-1 به عنوان يکي از

عوامل مهم ايجاد و پیشرفت آترواسکلروز مطرح است ]3[.

عالوه براين مشخص شده است فعالیت بدني و ورزش، باعث افزايش گیرنده هاي اندوتلیني B در عضالت صاف مي شود که اين نوع گیرنده به انقباض برونش منجر مي شود. همچنین، گیرنده B اندوتلین سلول هاي اندوتلیال از طريق افزايش میزان نیتريک اکسايد به گشادشدن عروق منجر مي شود. گیرنده هاي ETA بیشتر در قلب و عضالت صاف عروق وجود دارد، درحالي که گیرنده هاي ETB توزيع بیشتري دارد و عمدتاً در کلیه، رحم، سیستم عصبي

مرکزي و سلول هاي آندوتلیال عروق يافت مي شود.

به وسیله عروقي انقباض اصلي واسطه ETA گیرنده های اندوتلین است، درحالي که تحريک گیرنده هاي ETB موجب تولید نیتريک اکسید مي شود ]6[. اندوتلین-1عالوه بر پالسما، در ريه طبیعي نیز وجود دارد و به طورعمده در اندوتلیوم عروق ريوي

1. Endothelin

و سلول هاي عضله صاف عروقي و اپیتلیوم مجاري هوايي ترشح مي شود ]2[. برخي از محققان نیز به اين تأثیرات اشاره کردند که از جمله مي توان به گرکوسکي و همکاران )2012(، میدا و همکاران )2011(، سیجي و همکاران )2011( و پیتساووس و

همکاران )2011( اشاره کرد.

رئولوژيک مختلف عوامل اندوتلین-1 تولید در ازآنجايي که خون و عوامل عصبي-هورموني )مانند آنژيوتانسین 2 و آرژنین ورزش تحت تأثیر نیز نام برده عوامل و دارد نقش وازوپرسین( B مي تواند تغییر يابد و با توجه به اينکه بیان گیرنده هاي نوعاندوتلیال نیز طي ورزش افزايش مي يابد؛ بنابراين، انتظار مي رود آثار گشادکنندگي عروقي اندوتلین-1با افزايش گیرنده هاي نوع B به کاهش فشارخون سیستولیک و دياستولیک و نیز افزايش

جريان خون ريوي و افزايش ظرفیت تنفسي کمک کند.

اندوتلیال سلول B اندوتلین گیرنده طريق از اندوتلین-1 به واسطه تولید مواد گشادکننده مشتق از اندوتلیوم مانند نیتريک اکسید )NO( باعث القای گشادشدگي عروق مي شود که احتماالً به واسطه خنثي کردن فیزيولوژيک عملکرد منقبض کننده عروقي گیرنده اندوتلین A است ]3[. مطالعات نشان داده شده است سه ماه ورزش میزان بیان ژن اندوتلین-1 در ريه را افزايش مي دهد که اين تغییرات مي تواند بر جريان خون ريوي آثار مثبت داشته

باشد ]1[.

خطرناك اصلي عامل دو خون، پرفشاري و سن افزايش بیشتر عوارض به شمار می رود. قلبي-عروقي بیماري هاي برای قلبي-عروقي هم با سن و هم با پرفشاري خون همراه است و باعث عدم کارآيي اندوتلیال و به طورخاص، عدم کنترل وازوموتور مي شود. ورزش منظم هوازي با کاهش شیوع بیماري هاي قلبي-

عروقي )CVD( همراه است ]10[. يکي از واکنش هاي احتمالي به هر نوع ورزش منظم هوازي، کاهش خطر بیماري هاي قلبي-

عروقي و آثار مثبت و سودمند روي عملکرد وازوموتور است ]40[. با کاهش حوادث وازوموتور عروقي بهبود عملکرد عالوه براين،

قلبي-عروقي مرتبط است.

نشان مي دهد ورزش هوازي، گشادشدن متعددي مطالعات عروقي وابسته به اندوتلین را در افراد سالم مسن و بیماران با فشارخون باال افزايش مي دهد ]4[. براي مثال، 12 هفته تمرين هوازي با شدت متوسط، اثر معکوسي در مقايسه با افزايش سن در کاهش عملکرد گشادکنندگي اندوتلیال در مردان غیرفعال داشت ]11[. مطالعات اخیر نیز نشان داده است ورزش هوازي با شدت متوسط، بیشتر باعث کاهش اندوتلین-1 و ورزش باعث کاهش عملکرد سیستم فعال کننده اندوتلین-1 مي شود که اين موضوع ممکن است براي درك آثار سودمند ورزش بر جلوگیري و درمان پرفشاري خون و نیز کاهش خطر آترواسکلروز همراهي

معني داري داشته باشد ]3[.

371


میدا و همکاران )2011( در تحقیق خود روي 6 جوان سالم 26 ساله، نشان دادند هشت هفته تمرين مقاومتي )سه روز در هفته(، باعث کاهش غلظت اندوتلین-1 مي شود ]26[. گري و همکاران )2011( نیز در تحقیقي روي 13 مرد جوان و 15 مرد پالسما اندوتلین-1 غلظت سن، افزايش با دريافتند سالمند، افزايش مي يابد، ولي با ورزش هوازي کاهش پیدا مي کند ]15[. سیجي و همکاران )2011( نیز در تحقیقي روي مردان چاق، مي تواند بدني، فعالیت هرگونه از ناشي وزن کاهش دريافتند همکاران و سامانتا .]28[ دهد کاهش را اندوتلین-1 غلظت )2009( نیز در تحقیقي مروري، آثار ورزش و فعالیت بدني را بر عملکرد سلول هاي اندوتلیال )سلول هاي ترشح کننده اندوتلین-1( بررسي کردند و درنهايت بدين نتیجه رسیدند که فعالیت ورزشي

آثار مطلوبي بر کاهش و تنظیم عملکرد اين سلول ها دارد ]35[.

نتايج است. متفاوت پژوهش ها از برخي نتايج ازسوی ديگر، روی )2008( همکاران و احمدي اصل مطالعه از به دست آمده موش هاي صحرايي نر نشان دهنده اثر ورزش هوازي بر افزايش و سیجي .]37[ بود ريه در اندوتلین-1 mRNA بیان میزان تمرينات اثرات بررسي به خود تحقیق در )2006( همکاران مقاومتي کوتاه مدت پا بر عملکرد شرياني در مردان مسن انجام تغییري مقاومتي تمرينات با عروق سختي دريافتند و دادند

نمي کند.

تراکم اسیدنیتريک پالسما )NO( به عنوان ماده پايدار نهايي و يافت افزايش مقاومتي تمرينات از نیتريت( پس و )نیترات هیچ تغییري در غلظت پالسمايي اندوتلین-1 ديده نشد ]40[. هیلمي و همکاران )2005( با مقايسه سطح اندوتلین-1 پالسما در بیماران دچار پوکي استخوان و افراد سالم نیز به اين نتیجه رسیدند و تفاوت هاي معني داری در سطوح اندوتلین-1 پالسما در

بین گروه هاي ورزش و کنترل مشاهده نکردند ]19[

با توجه به اينکه افراد سالمند بیشترين میزان ابتال به فشارخون به دلیل مشکالت بانوان سالمند بین سالمندان، در و دارند را مردان از بیشتر کم تحرکی و استروژن عدم ترشح و يائسگي سالمند دچار مشکالت تنفسي و مشکالت ناشي از فشارخون مي شوند ]5[، بنابراين، مطالعه اين افراد از اهمیت قابل توجهي برخوردار است. با توجه به موارد مذکور و تأثیر اندوتلین بر بهبود اندوتلین-1 مشکالت تنفسي و پرفشاري خون، اهمیت وجود در سالمتي قلب و ريه ها، تأثیر احتمالي ورزش بر اندوتلین-1 و تناقضات ذکرشده و همچنین به دلیل تحقیقات محدود در اين زمینه در کشورمان، در اين پژوهش تأثیر بلندمدت تمرين هوازي بر میزان ترشح اندوتلین-1 زنان يائسه و بررسي رابطه احتمالي

آن با فشارخون موردبررسي قرار گرفت.

روش مطالعه

اين تحقیق از نوع نیمه تجربي بود که به صورت پیش آزمون-

پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد و 20 زن سالمند )با میانگین وزن سانتي متر، قد 153/50±7/70 سال، سن 67/85±5/67 28/15±4/98 بدني توده شاخص کیلوگرم، 66/16±11/96مترمربع، درصد چربي 3/65±18/41 و نسبت دور کمر به لگن 0/04±0/92 سانتي متر( به صورت هدفمند به عنوان آزمودني هاي

اين تحقیق انتخاب شدند.

آزمودني هاي منتخب سابقه ای در شرکت در تمرين هاي هوازي و مقاومتي نداشتند و به بیماري هاي قلبي يا بیماري هاي خاص نیز مبتال نبودند. آزمودني هاي موردنظر پس از تکمیل فرم رضايتنامه به دو گروه مساوي به صورت تصادفي اين تحقیق، شرکت در تمرين هوازي و گروه کنترل )هر گروه 10 نفر( تقسیم شدند. ابتدا پرسش نامه سالمت عمومي، سطح فعالیت بدني و پیشینه پزشکي جهت ارزيابي وضعیت اولیه توسط آزمودني ها تکمیل و سپس اندازه هاي بدني نظیر قد، وزن و مشخصات فیزيولو ژيکي شامل متوسط روزانه فشارخون سیستولیک و دياستولیک با استفاده از دستگاه بیورر2 ساخت آلمان با دقت 0/1 میلي متر جیوه و نیز ضربان قلب استراحت توسط پزشک در ساعت 8 تا 9 صبح در

محل برگزاري تمرينات اندازه گیري شد.

چربي زيرپوستي آزمودني ها شامل ران، سه سر بازويي و باالي فلزي مدل SH5020 ساخت کالیپر از استفاده با تاج خاصره کره جنوبي اندازه گیري شد. اندازه گیري ها براي هر فرد سه بار تکرار و میانگین آن ثبت شد. سپس با استفاده از معادله جکسون

و پوالك، درصد چربي آزمودني ها محاسبه شد ]44[. Db=1.0994921-0/0009299×SSF+0/0000023×SSF2-0/0001392×Age

450-(Db÷495)= درصد چربي

اندازه گیري اندوتلین-1

24 ساعت قبل و بعد از هشت هفته تمرين هوازي، از هر داوطلب 5 سي سي خون از وريد قدامي بازويي رأس ساعت 8 صبح و پس از 12 ساعت ناشتا در اتاق پزشک سراي سالمندان اصفهان گرفته شد. نمونه هاي خوني اخذشده قبل از شروع برنامه تمرين هوازي، بالفاصله به آزمايشگاه فرستاده شد تا براساس دستورالعمل کیت تخصصي مورداستفاده، پالسماي آن با سانتريفوژ جداسازي و در دماي زير 70 درجه سانتی گراد منجمد شد. پس از اخذ نمونه هاي خوني بعد از هشت هفته تمرين هوازي و جداسازي پالسماي آن، نمونه ها براي تحلیل، به صورت يک جا به آزمايشگاه تشخیص از با استفاده اندوتلین-1 پالسما را طبي ارسال شد تا غلظت کیت االيزا شرکت گلوری3 ساخت اياالت متحده با دقت يک دهم

پیکوگرم بر میلي لیتر )Pg/ml( اندازه گیري کنند.

2. Beurer3. GLORY


372


برنامه تمرین هوازي

برنامه اصلي شامل برنامه تمرين هوازي شامل گرم کردن و انجام حرکات ايروبیکي، پرش و جهش با شدت 60 تا 70 درصد حداکثر ضربان قلب )سه روز در هفته( و سردکردن بود. اصل اضافه بار به گونه اي رعايت شد که در هفته اول جلسه تمريني به مدت 20 دقیقه و شدت تمرين 60 درصد ضربان قلب بیشینه، هفته دوم با همان شدت و در مدت زمان 22 دقیقه، هفته هاي سوم و چهارم و پنجم با شدت 65 درصد و زمان هاي 24 و 26 و 28 دقیقه، هفته هاي ششم و هفتم با شدت 70 درصد و زمان هاي 30 و 34 دقیقه و سرانجام در هفته هاي هشتم و پاياني با شدت 75 درصد و مدت زمان 40 دقیقه انجام شد. ضمناً در هر جلسه تمرين دو بخش مجزاي گرم کردن و سردکردن هريک به مدت

10 دقیقه صورت پذيرفت.

توجه با تحقیق اين تمريني پروتکل که است به ذکر الزم به پروتکل باقري و همکاران )1388( ]3[ که در افراد سالمند به کار گرفته شده بود، طراحي شد. همچنین توصیه هاي ويژه دانشگاه آمريکايي طب ورزش )ACSM( ]9[ براي افراد سالمند شرکت کننده در اين تحقیق، موردتوجه قرار گرفته است. در طول تمرين تمام مراحل تمرين توسط مربي ويژه آمادگي جسماني براي اجرا شد. آنها و تحت نظارت مستقیم بدن سازي خانم و به دست آوردن حداکثر ضربان قلب، عدد 220 از سن آزمودني ها از روش براي تعیین شدت ورزش در هر جلسه تمرين کم و کارونن استفاده شد. براي به دست آوردن حداکثر اکسیژن مصرفي نیز آزمون يک مايل پیاده روي راکپورت مورداستفاده قرار گرفت.

اين آزمون در بیشتر تحقیقات به دلیل شرايط ويژه سالمندان، توان براي به دست آوردن به عنوان يک آزمون مناسب و معتبر هوازي سالمندان گزارش شده است. آزمودني ها يک مايل را با تمام توان راه رفتند و درپايان، ضربان قلب آنها تعیین و سپس از طريق فرمول زير حداکثر اکسیژن مصرفي آنها محاسبه شد ]3[:

VO2max=

)0/0422×زمان به دقیقه( - )ضربان قلب پايانی×0/0115( )0/1900×وزن به پوند(+)0/7520×سن(- )جنس×0/5595(-)لیتر در دقیقه(6/2569 -

روش تجزیه وتحلیل داده ها

میانگین و انحراف استاندارد متغیرهاي موردبررسي با استفاده از آمار توصیفي محاسبه و ثبت شد. براي بررسي تأثیر تمرين از آزمون تی هوازي بر متغیرهاي موردنظر در درون هر گروه همبسته، براي تعیین تفاوت هاي بین گروهي از کوواريانس، براي بررسي رابطه بین اندوتلین-1 و فشارخون از ضريب همبستگي SPSS پیرسون و برای تجزيه وتحلیل داده ها از نسخه 18 نرم افزار

استفاده شد. همچنین، نتايج به دست آمده در سطح معني داري کمتر از 0/05 موردبررسي قرار گرفت.

یافته ها

مشخصات بدني و فیزيولوژيکي آزمودني ها قبل و بعد از هشت هفته تمرين هوازي به طورخالصه در جدول شماره 1 گزارش شده است. بررسي يافته هاي جدول مذکور بیانگر اين است که تغییرات درون گروهي اندوتلین-1 در گروه کنترل با P=0/864 معني دار نبود، ولي در گروه تجربي با P=0/006 معني دار بود. همچنین، نتايج مقايسه بین گروهي نشان مي دهد اختالف میانگین ها قبل و بعد از مداخله با P=0/005 معني دار بود. در بررسي فشارخون P=0/495 سیستولیک نیز اختالف درون گروهي در گروه کنترل بامعني دار نبود، ولي در گروه تجربي با P=0/004 معني دار بود. اختالف مي دهد نشان بین گروهي مقايسه نتايج عالوه براين، بود. معني دار P=0/003 با مداخله از بعد و قبل میانگین ها همچنین در بررسي فشارخون دياستولیک اختالف درون گروهي در گروه کنترل با P=0/318 معني دار نبود، ولي در گروه تجربي با P=0/003 معني دار بود. نتايج مقايسه بین گروهي نشان مي دهد اختالف میانگین ها قبل و بعد از مداخله با P=0/002 معني دار بود

)جدول شماره 2(.

غلظت بین شد مشخص متغیرها بین رابطه بررسي در اندوتلین-1 و فشارخون سیستولیک ضريب همبستگي 0/542 به دست آمد که نشان دهنده همبستگي باال )در جدول با عالمت غلظت کاهش بین مستقیم ارتباط و است( مشخص ستاره است. سیستولیک فشارخون کاهش و پالسما اندوتلین-1 ضريب دياستولیک فشارخون و اندوتلین-1 بین بااين حال، همبستگي 0/378 به دست آمد که نشان دهنده همبستگي پايین اندوتلین-1 غلظت کاهش بین بسیارکم و مستقیم ارتباط و

پالسما و فشارخون دياستولیک است )جدول شماره 3(.

بحث

نتايج حاصل از اين تحقیق نشان داد هشت هفته تمرين هوازي، بر کاهش فشارخون سیستولیک و دياستولیک و همچنین کاهش میزان غلظت اندوتلین-1 در پالسماي زنان سالمند تأثیر مثبتي داشته است. اين امر با توجه به گزارش هاي تحقیقاتي، بیانگر اين مطلب است که هشت هفته تمرين هوازي مي تواند باعث کاهش عاليم ناشي از زيادبودن غلظت اندوتلین-1 و پرفشاري خون شود.

همان طورکه نتايج اين تحقیق نشان داد، هشت هفته تمرين هوازي، بر کاهش غلظت اندوتلین-1 پالسماي زنان سالمند تأثیر معني داري داشته است. اين يافته با يافته هاي برخي تحقیقات همسو است. میدا و همکاران )2011( در تحقیق خود روي 6 جوان سالم 26 ساله نشان دادند هشت هفته تمرين مقاومتي )سه روز در هفته(، غلظت اندوتلین-1 را کاهش می دهد ]26[. گري

373


و همکاران )2011( نیز در تحقیقي روي 13 مرد جوان و 15 مرد سالمند دريافتند با افزايش سن، غلظت اندوتلین-1 پالسما

افزايش، ولي با ورزش هوازي کاهش مي يابد ]15[.

سیجي و همکاران )2011( نیز در تحقیقي روي مردان چاق دريافتند کاهش وزن ناشي از هرگونه فعالیت بدني مي تواند غلظت اندوتلین-1 را کاهش دهد ]37[. سامانتا و همکاران )2009( نیز بر عملکرد را بدني فعالیت و ورزش آثار مروري، تحقیقي در سلول هاي اندوتلیال )سلول هاي ترشح کننده اندوتلین-1( بررسي کردند و درنهايت، به اين نتیجه رسیدند که فعالیت ورزشي آثار

مطلوبي بر کاهش و تنظیم عملکرد اين سلول ها دارد ]35[.

تیجسن و همکاران )2007( در گزارش هاي تحقیقي خود در مورد نقش اندوتلین-1 در تطابق با شرطي زدايي4 ماهیچه اسکلتي در آسیب نخاعي به اين نتیجه رسیدند که تمرينات ورزشي به معکوس سازي مسیر ET-1 و تنظیم انقباض عروق پا مي انجامد در اندوتلین-1 نقش بررسي به تحقیق ديگري در آنها .]43[

4. A causal role for endothelin-1 in the vascular adaptation to skeletal muscle deconditioning in spinal cord injury

جدول 1. مشخصات بدنی و فیزيولوژيکی آزمودني های موردمطالعه قبل و بعد از مداخله.

مشخصات بدني و فیزیولوژیکي

تغییرات گروه تجربيتغییرات گروه کنترلدرون گروهي

درون گروهي

میانگین و انحراف استاندارد

پیش آزمون


پس آزمونP-value میانگین و انحراف

استاندارد پیش آزمون


پس آزمونP-value

-5/22±67/63-6/12±68/08سن )سال(

-6/39±151/90-9/01±155/11قد )سانتي متر(

-13/01±12/5268/10±67/03-10/9±11/4162/33±65/3وزن )كیلوگرم(

شاخص توده بدني )كیلوگرم بر -6/63±6/7529/60±29/33-2/98±3/2125/63±26/98مترمربع(

-2/90±2/9318/875±18/840-4/02±4/3816/010±17/989چربي )درصد(

نسبت دور كمر به لگن -0/031±0/0370/9430±0/9389-0/041±0/0440/8702±0/9060)سانتي متر(

ضربان قلب استراحت-2/20±2/3171/01±70/81-1/99±2/0765/56±68/94)تعداد در دقیقه(

)pg/ml( 1-16/600/86±15/6351/43±20/970/00450/97±23/8544/15±62/34اندوتلین

فشارخون سیتولیک9/570/50±9/88138/82±11/180/04138/49±15/86126/23±131/30)میلي متر جیوه(

فشارخون دیاستولیک5/080/32±5/4388/02±1/850/00187/60±3/5780/61±85/80)میلي متر جیوه(

جدول 2. میانگین تغییرات به همراه درصد تغییرات متغیرهای موردبررسی بین گروه های تجربی و کنترل.

tP-valueاختالف میانگین هامیانگین و انحراف معیار تغییراتدرصد تغییراتگروه هامتغیرهاي وابسته

اندوتلین-115/25±18/19-28/27-تجربي

18/653/400/0038/26±0/46+0/82+كنترل

فشارخون سیستولیک6/56±5/07-3/49-تجربي

5/402/540/021/47±0/33+0/26+كنترل

فشارخون دیاستولیک0/36±0/52-5/92-تجربي

0/564/700/0010/12±0/04+0/51+كنترل


374


انقباض عروق پاي سالمندان پرداخته و نشان دادند که افزايش سطح مقطع در انقباض عروق پا با افزايش سن، تا حدودي توسط اندوتلین صورت مي گیرد. همچنین هشت هفته تمرين دوچرخه در افراد مسن بدون تحرك کاهش انقباض عروق پا و تا حدودي

کاهش ET-1 را به دنبال داشت ]42[.

گري و همکاران )2007( کاهش قطر عروق خوني با اندوتلین-1 و افزايش آن با سن در افراد سالم و امکان کاهش آن با ورزش هاي منظم هوازي را بررسی کردند و دريافتند اندوتلین-1 با کاهش قطر عروق باعث افزايش فشارخون می شود و غلظت اندوتلین با افزايش سن افزايش می يابد، اما با ورزش منظم هوازي مي تواند کاهش قابل مالحظه اي داشته باشد ]16[. ماتساکاس و همکاران )2004( نیز در تحقیق خود با عنوان »آثار معکوس تمرينات ورزشي شديد و هوازي بر سطوح اندوتلین-1 در افراد ورزشکار و غیرورزشکار« بدين نتیجه رسیدند که ورزش هوازي متوسط و تمرينات بلندمدت برخالف تمرينات شديد و کوتاه مدت مي تواند سطح اندوتلین-1 پالسما را کاهش دهد. اين نکته آثار سودمند

فعالیت منظم بدني را بر سالمت انسان نشان مي دهد ]25[.

سیجي و همکاران )2003( نیز در تحقیقي به بررسي تأثیر تمرينات ورزشي هوازي بر غلظت اندوتلین-1 پالسما در زنان هوازي تمرين که رسیدند نتیجه اين به و پرداختند سالمند دارد فشارخون و پالسما اندوتلین-1 کاهش بر مثبتي تأثیر ]41[. سیجي و همکاران )2003( در بررسي اثر ورزش بر غلظت اندوتلین-1 در پالسماي زنان سالمند، به سودمندی ورزش در کاهش غلظت اندوتلین-1 در پالسما اشاره کردند ]38[. آنها در تحقیقي ديگر به بررسي آثار تمرينات ورزشي بر تولید اندوتلین-1 mRNA در آئورت موش هاي سالخورده پرداختند و نشان دادند، تمرينات ورزشي به بهبود عملکرد اندوتلیال از طريق کاهش تولید ET-1 ناشي از سن در آئورت منجر مي شود ]39[. همان طورکه

ذکر شد نتايج اين محققان با نتايج تحقیق حاضر همسو است.

ازسوی ديگر، نتايج برخي پژوهش ها با مطالعه حاضر همسو

همکاران و احمدي اصل مطالعه از به دست آمده نتايج نیست. )2008( در موش هاي صحرايي نر نشان دهنده اثر ورزش هوازي بر افزايش میزان بیان mRNA اندوتلین-1 در ريه بود ]37[. سیجي مقاومتي تمرينات اثرات تحقیق خود در )2006( همکاران و کوتاه مدت پا بر عملکرد شرياني در مردان مسن را بررسی کردند و دريافتند، سختي عروق با تمرينات مقاومتي تغییري نمي کند. نهايي پايدار ماده به عنوان )NO( نیتريک پالسما اسید تراکم )نیترات و نیتريت( پس از تمرينات مقاومتي افزايش يافت و هیچ

تغییري در غلظت پالسمايي اندوتلین-1 ديده نشد ]36[.

اندوتلین-1 سطح مقايسه در )2005( همکاران و هیلمي پالسما در بیماران دچار پوکي استخوان و افراد سالم نیز به اين اندوتلین-1 سطوح در معني دار تفاوت هاي و رسیدند نتیجه پالسما در بین گروه هاي ورزش و کنترل مشاهده نشد ]19[. آنتوني و همکاران )2005( در تحقیق خود به بررسي آثار افزايش سن و تأثیر حاد ورزش بر پاسخ هاي کاهش قطر عروق خوني نتايج پرداختند. موش اسکلتي ماهیچه عروق در اندوتلین-1 پژوهش آنها افزايش رابطه سن با پاسخ گويي کاهش قطر عروق خوني عضله گاستروکنمیوس و حساسیت به ET-1 در مويرگ ها

با اندوتلیوم سالم را نشان داد.

عالوه براين، تمرينات ورزشي اثر معني داري بر کاهش عروق ET-1 کف پا يا مويرگ هاي ماهیچه اي گاستروکنمیوس نداشت ]6[. گالس و همکاران )2004( در بررسي تأثیرات ورزش شديد در ارتفاع روي سگ ها به اين نتیجه رسیدند که ورزش هوازي باعث افزايش سطوح اريتروپوپتین و اندوتلین-1 سرم مي شود بررسي در )1999( و همکاران آالن پژوهش يافته های .]14[نقش ورزش بر حساسیت به اندوتلین-1 در عروق کرنر نشان داد که حساسیت انقباضي عروق کرونر به ET-1 تحت تأثیر فعالیت فیزيکي در رفتار وابسته به جنس است و غلظت اندوتلین-1 بر اثر

ورزش احتماالً افزايش مي يابد ]5[.

در مطالعه ای ديگر، سیجي و همکاران )1998( به عدم تغییر

جدول 3. نتايج آزمون همبستگي پیرسون.

فشارخون دیاستولیکفشارخون سیستولیکاندوتلین-1

اندوتلین-10/390*10/578همبستگي پیرسون

0/0140/100-معني داري

فشارخون سیستولیک10/396*0/578همبستگي پیرسون

0/086-0/014معني داري

فشارخون دیاستولیک0/3900/3961همبستگي پیرسون

-0/1000/086معني داري

375


.]40[ کردند اشاره ريه ها در ورزش هنگام اندوتلین-1 میزان اين تناقض در نتايج به دست آمده مي تواند ريشه در تفاوت هاي گروه هاي مطالعه از نظر وضعیت بدني و سطح آمادگي بدني و نیز سالمت يا بیماری آزمودني ها داشته باشد. درنهايت، مهم ترين عامل اين تناقض را مي توان تفاوت در نوع تمرين انتخابي دانست که تمرين هاي انجام شده در اين مطالعات را بسته به شدت، تعداد روزهاي تمرين در هفته و طول دوره تمرين به چندين نوع برنامه تمريني مي توان تقسیم کرد که بیشتر مطالعات انجام شده با شدت متوسط درازمدت -مانند اين پژوهش- که تأثیر بلندمدت ورزش را بررسي مي کردند، باعث کاهش سطح اندوتلین-1 پالسما شده

است.

بر ورزش حاد تأثیر مي رسد به نظر که است حالی در اين اندوتلین-1 باعث افزايش يا حداقل عدم تغییر غلظت اين ماده از بعد پالسما اندوتلین-1 کاهش در دقیق سازوکار مي شود. تمرين هوازي نامشخص است. احتمال مي رود تنظیم هورمون هاي تروپیک بدن بر اثر فعالیت بدني يا تغییرات در وزن بدن و کل توده چربي و نیز افزايش قدرت و توان عضالت اسکلتي اطراف عروق خوني همگي نیاز بدن به عملکرد سلول هاي اندوتلیال عروقي را کاهش می دهد که درنتیجه مواد ترشح شده از اين سلول ها در

پالسما نیز کاهش مي يابد ]41 ،39 ،26[.

همان طورکه نتايج تحقیق حاضر نشان داد، هشت هفته تمرين هوازي بر کاهش میزان فشارخون سیستولیک و دياستولیک زنان سالمند تأثیر معني داري داشته است. اين يافته با نتايج برخي محققان ديگر همسو است. پیتساووس و همکاران )2011( در بررسي تأثیر ورزش هوازي با 60 تا 80 درصد حداکثر اکسیژن فشارخون کاهش به سالمند، زنان در تردمیل روي مصرفي اثر فعالیت ورزشي اشاره کردند. سیستولیک و دياستولیک بر همچنین، رهنما و همکاران )2010( در مطالعه ای تأثیر 15 هفته تمرين هوازي 60 دقیقه اي )دوبار در هفته( روی 9 زن مبتال به سرطان سینه، کويروز و همکاران )2010( تأثیر 12 هفته تمرين تأثیر 12 هوازي روي سالمندان، مونتیرو و همکاران )2010( هفته ورزش هوازي بر زنان سالمند مبتال به ديابت نوع 2 و نیز آرسنالت و همکاران )2009( تأثیر 6 ماه فعالیت تناوبي هوازي روي 267 زن يائسه چاق با شاخص توده بدنی 32 را بررسي

کردند.

از سوی ديگر، ديتور و همکاران )2005( تأثیر ورزش هوازي همکاران و کیسیوگلو و نخاعي آسیب افراد بر تردمیل روي با )2004( تأثیر 6 ماه فعالیت روزانه هوازي را روی 400 زن میانگین سني 34 سال را بررسي کردند. ايزدبسکا و همکاران )2004( نیز تأثیر سه ماه تمرين هوازي با 50 درصد حداکثر اکسیژن مصرفي را در افراد جوان سالم موردبررسي قرار دادند که همگي به کاهش فشارخون سیستولیک و دياستولیک بر اثر

فعالیت ورزشي اذعان کردند ]30-32 ،28 ،23 ،20 ،12 ،7[.

باوجوداين، نتايج اين پژوهش با نتايج پژوهش هاي مورتیمر و همکاران )2011( در بررسي تأثیر تمرينات ايزومتريک کوتاه مدت در زنان میانسال، کاوانوو و همکاران )2008( در بررسي تمرينات بررسي در )2006( همکاران و فارستین و کوتاه مدت هوازي فعالیت شديد کاري بر فشارخون سیتولیک و دياستولیک که به عدم تأثیرگذاری فعالیت ورزشی يا تأثیر منفي فعالیت بدني بر فشارخون سیستولیک و دياستولیک اشاره کردند، همسو نیست

.]13، 21، 29[

اين تناقض را مي توان نتیجه انتخاب نوع تمرين دانست؛ زيرا محققان در تمامي پژوهش های که به بررسي آثار بلندمدت ورزش پرداخته اند -مانند اين تحقیق-، به اين نتیجه رسیدند که ورزش طوالني مدت هوازي يا مقاومتي با شدت متوسط مي تواند آثار مطلوبي بر کاهش فشارخون سیستولیک و دياستولیک داشته باشد. در اين میان همان طور که در تحقیقات مذکور قابل درك بر متوسط با شدت بلندمدت تمرين را تأثیر بیشترين است،

کاهش فشارخون سیستولیک و دياستولیک داشته است.

بااين حال در تحقیقاتي که آثار حاد ورزش بررسي شده است، مشاهده می شود که تمرين و فعالیت بدني حاد با شدت باالي متوسط باعث افزايش فشارخون مي شود يا بر کاهش فشارخون بي تأثیر است. اين تحقیقات نشان می دهد که بیشترين افزايش فشارخون در تمرينات مقاومتي حاد با شدت باالي متوسط است. اين يافته را گرگوسکي و همکاران )2011(، برمودس و همکاران )2004(، کاروالهو و همکاران )2005( و کويو و همکاران )2005( که در تحقیقات خود به مقايسه آثار تمرينات مختلف و تمرينات کوتاه مدت و بلندمدت بر فشارخون پرداختند نیز تأيید مي کنند

.]8، 10، 18، 24[

در پژوهش حاضر آثار تمرين هوازي بلندمدت با شدت متوسط بر فشارخون سیستولیک و دياستولیک موردبررسی قرار گرفت و همانند تحقیقات مذکور اين نتیجه به دست آمد که تمرينات ورزشي بلندمدت با شدت متوسط به دلیل افزايش شبکه مويرگي در عضالت فعال و افزايش انعطاف پذيري عروق ]18 ،10[ و نیز در رأس و منقبض کننده عروق از طريق کاهش هورمون هاي آنها اندوتلین-1، مي تواند راه حل مناسبي براي کاهش فشارخون مصرف کنار در مي توان و باشد دياستولیک و سیستولیک داروهاي فشارخون و با هدف کاهش مصرف و کاهش عوارض ناشي از مصرف اين داروها، اين نوع تمرين مقاومتي با اين شدت

را پیشنهاد کرد.

غلظت تغییر بین که مي دهد نشان پژوهش اين نتايج غلظت بین يا سیستولیک فشارخون تغییر و اندوتلین-1 و مستقیمي رابطه سیستولیک فشارخون و اندوتلین-1 همبستگي معني داري وجود دارد. همچنین، در بررسي ارتباط بین تغییر غلظت اندوتلین-1 و تغییر فشارخون دياستولیک اين


376


نتیجه به دست آمد که همبستگي معني داري بین اين دو متغیر رابطه مستقیم دياستولیک فشارخون و اندوتلین-1 يا غلظت

محکمي وجود ندارد.

توسط به دست آمده نتايج با مي توان را به دست آمده نتايج آنتونی و همکاران )2004(، گرگوسکي و همکاران )2012(، صالح و همکاران )2010(، کیسانوکي و همکاران )2010(، مونتاسر و همکاران )2010( همسو دانست ]34 ،27 ،22 ،17 ،4[. آنتونی و همکاران )2004( در بررسي تأثیر القاي اندوتلین-1 بر فشارخون سیتولیک و دياستولیک دريافتند بین غلظت اندوتلین-1 سرم و فشارخون سیستولیک رابطه مستقیم و همبستگي قوي وجود دارد، درحالی که بین غلظت اين ماده و فشارخون دياستولیک

همبستگي معني دار نیست ]4[.

گرکوسکي و همکاران )2012( در پژوهشي با عنوان »تفاوت تأثیر کاهش استرس و اندوتلین-1 بر فشارخون نوجوانان« نشان و سرخرگ ها بر را تأثیر بیشترين اندوتلین-1 غلظت دادند فشارخون سیستولیک و کمترين تأثیر را بر فشارخون دياستولیک دارد ]17[. صالح و همکاران )2010( در بررسي تأثیر اندوتلین-1 غلظت رسیدند بدين نتیجه صحرايي موش هاي فشارخون بر .]34[ دارد دياستولیک فشارخون بر کمي تأثیر اندوتلین-1 کیسانولي و همکاران )2010( نیز در بررسي فشارخون پايین در موش به تأثیر اندك اندوتلین-1 بر فشارخون دياستولیک اشاره آثار بررسي در نیز )2010( و همکاران مونتاسر .]22[ کردند اندوتلین-1 و ويتأمین اِي بر فشارخون روستايیان چینی به نتايج يکساني رسیدند ]27[. دلیل اين امر را که غلظت اندوتلین-1 فشارخون بر اما ندارد دياستولیک فشارخون بر زيادي تأثیر در تفاوت به دلیل مي توان دارد، معني داري تأثیر سیستولیک ساختار بافت شناسي سرخرگ ها هنگام سیستول و دياستول قلب

دانست.

نیز تحقیق اين در که فشارخون اصلي علت هاي از يکي موردبررسی قرار گرفت، انقباض سرخرگ ها و درنتیجه افزايش به دلیل سرخرگ ها بود. دياستولیک و سیستولیک فشارخون وجود تعداد بیشتری از سلول هاي اندوتلیال و ماهیچه اي بودن از ناشي انقباض تحت تأثیر سیاهرگ ها از بیشتر عروق، اين ترشحات سلول هاي اندوتلیال قرار مي گیرد. اين حالت به دلیل تفاوت در ساختار بافت شناسي مذکور هنگام سیستول قلب بیشتر رخ مي دهد ]17 ،4[. اين در حالی است که در حالت دياستول عموماً سرخرگ ها انبساط پذيري بیشتري دارد و کمتر تحت تأثیر هورمون ها و بیشتر تحت تأثیر فعالیت بدني و انقباض عضالت

مجاور خود، منقبض مي شود.

نتايج اين پژوهش با نتیجه پژوهش رنکینن و همکاران )2007( تأثیر بررسي در )2007( همکاران و رنکینن نیست. همسو اندوتلین-1 بر سالمت عمومي، فعالیت بدني و فشارخون به اين

نتیجه رسیدند که اندوتلین-1 مي تواند هم فشارخون سیستولیک اين دلیل .]33[ دهد افزايش را دياستولیک فشارخون هم و تناقض در نتايج تحقیقات مذکور و اين پژوهش با پژوهش رنکینن و همکاران را مي توان کلي نگري در متغیرهاي تحقیق و تفاوت در روش اندازه گیري در تحقیق رنکینن با محققان ديگر دانست. رنکینن و همکاران سالمت عمومي را به صورت کلي درنظرگرفته با و نکرده تجزيه وتحلیل بادقت و به تفکیک را فشارخون و اندازه گیري فشارخون متوسط سرخرگي، نتايج را به فشارخون

سیستولیک و دياستولیک تعمیم داده اند.

نتیجه گیري نهایی

به طورکلي نتايج اين تحقیق نشان داد تمرين هاي هوازي با شدت 60 تا 70 درصد حداکثر ضربان قلب )سه روز در هفته( فشارخون سیستولیک و دياستولیک و مقادير اندوتلین-1 شاخص پیشگويي کننده بیماري هاي قلبي-عروقي، به ويژه آترواسکلروز و پرفشاري خون، را به طورمعنی داری کاهش می دهد. همچنین، اين پژوهش نشان داد بین غلظت اندوتلین-1 پالسما و فشارخون وجود معني داري همبستگي و مستقیم رابطه سیستولیک، دارد و بین غلظت اندوتلین-1 پالسما و فشارخون دياستولیک،

همبستگي معني داري وجود ندارد.

روش اندوتلین-1، اندازه گیري گفت مي توان براين اساس سودمندي در تشخیص مؤثر اختالالت عروقي و پرفشاري خون سیستولیک افراد سالمند، به ويژه زنان يائسه، محسوب می شود. دياستولیک فشارخون هوازي منظم تمرين هاي ازسوی ديگر، را کاهش می دهد و با کاهش اندوتلین-1، از سطح فشارخون درمان به کمک يا پیشگیري سبب و می کاهد سیستولیک آترواسکلروز مي شود. ازاين رو، می توان اين نوع ورزش هوازي را به افراد مسن و افرادي که از مشکالتي مانند سخت شدن رگ ها و

پرفشاري خون رنج مي برند، توصیه کرد.

377


References

[1] Ahmadi Asl N, Niknazar S, Farajnia S. [Effect of three months exercise on expression of endithelin-1 mRNA in the lung tissue (Persian)]. Pharmacological Sciences. 2008; 11(1):59-62.

[2] Tosun A, Bölükbaşı N, Çıngı E, Beyazova M, Ünlü M. Acute ef-fects of a single session of aerobic exercise with or without weight-lifting on bone turnover in healthy young women. Modern Rheu-matology. 2006; 16(5):300-04.

[3] Bagheri L, Salami F, Hedayati M, Reisi J. [Effect of aerobic train-ing on estrogen, PTH, calcium, alkalinephosphatase and albumin, in postmenopausal women (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2009; 4(2):26-35.

[4] Anthony J, Donato A, Delp D. The effect of aging and exercise training on endothelin-1 vasoconstrictor responses in rat skeletal muscle arterioles. Cardiovascular Research. 2004; 66(16):393-401.

[5] Jones AW, Rubin LJ, Magliola L. Endothelin-1 sensitivity of por-cine coronary arteries is reduced by exercise training and is gender dependent. Journal of Applied Physiology. 1999; 87(3):1172-177.

[6] Donato AJ, Lesniewski LA, Delp MD. The effects of aging and exercise training on endothelin-1 vasoconstrictor responses in rat skeletal muscle arterioles. Cardiovascular Research. 2005: 66(2):393-401.

[7] Arsenault BJ, Côté M, Cartier A, Lemieux I, Després JP, Ross R, et al. Effect of exercise training on cardiometabolic risk markers among sedentary, but metabolically healthy overweight or obese post-menopausal women with elevated blood pressure. Athero-sclerosis. 2009; 207(2):530-33.

[8] Bermudes AM, Vassallo DV, Vasquez EC, Lima EG. Ambula-tory blood pressure monitoring in normotensive individuals un-dergoing two single exercise sessions: resistive exercise training and aerobic exercise training. Arquivos Brasileiros de Cardiologia. 2004; 82(1):57-64.

[9] Cadore EL, Pinto RS, Lhullier FL, Correa CS, Alberton CL, Pinto SS, et al. Physiological effects of concurrent training in elderly men. International Journal of Sports Medicine. 2010; 31(10):689-97.

[10] Carvalho DC, Cliquet A. Response of the arterial blood pres-sure of quadriplegic patients to treadmill gait training. Brazilian Journal of Medieval & Biological Research. 2005; 38(9):1367-373.

[11] De Souza CA, Shapiro LF, Clevenger CM, Dinenno FA, Mona-han KD, Tanaka H, et al. Regular aerobic exercise prevents and restores age-related declines in endothelium-dependent vasodila-tion in healthy men. Circulation. 2000; 102(12):1351-357.

[12] Ditor DS, Kamath MV, MacDonald MJ, Bugaresti J, McCartney N, Hicks AL. Effects of body weight-supported treadmill train-ing on heart rate variability and blood pressure variability in in-dividuals with spinal cord injury. Journal of Applied Physiology. 2005; 98(4):1519-525.

[13] Faerstein E, Chor D, Griep R, Alves M, Lopes C. Blood pressure measurement in the pro saude study. Cadernos de Saúde Pública. 2006; 22(9):97-102.

[14] Glaus TM, Grenacher B, Koch D, Reiner B, Gassmann M. High altitude training of dogs results in elevated erythropoietin and en-dothelin-1 serum levels. Comparative Biochemistry and Physiol-ogy Part A: Molecular & Integrative Physiology. 2004; 138(3):355-61.


[15] Van Guilder GP, Westby CM, Greiner JJ, Stauffer BL, DeS-ouza CA. Endothelin-1 vasoconstrictor tone increases with age in healthy men but can be reduced by regular aerobic exercise. International Journal of Hypertension. 2007; 50(2):403-09.

[16] Gray P, Vang G, Christian M. Endothelin-1 vasoconstrictor tone increase with age but can be reduced by exercise. International Journal of Hypertension. 2007; 21(22):403-09.

[17] Greqoski M, Barnes V, Tinqen MS, Dong Y, Zhu H, Treber F. Influences of endothelin-1 and chronic stress exposure. Interna-tional Journal of Hypertension. 2012; 57(3):57-63.

[18] Gregoski MJ, Barnes VA, Tingen MS, Harshfield GA, Treiber FA. Breathing awareness meditation and life skills training pro-grams influence upon ambulatory blood pressure and sodium excretion among African American adolescents. Journal of Ado-lescent Health. 2011; 48(1):59-64.

[19] Muratli HH, Çelebi L, Hapa O, Biçimoğlu A. Comparison of plasma endothelin levels between osteoporotic, osteopenic and normal subjects. BMC Musculoskeletal Disorders. 2005; 6(1):49. doi: 10.1186/1471-2474-6-49

[20] Izdebska E1, Cybulska I, Izdebskir J, Makowiecka-Ciesla M, Trzebski A. Effects of moderate physical training on blood pres-sure variability and hemodynamic pattern in mildly hyperten-sive subjects. Journal of Physiology and Pharmacology. 2004; 55(4):713-24

[21] Kawano H, Tanimoto M, Yamamoto K, Sanada K, Gando Y, Tabata I, et al. Resistance training in men is associated with in-creased arterial stiffness and blood pressure but does not adverse-ly affect endothelial function as measured by arterial reactivity to the cold pressor test. Experimental Physiology. 2008; 93(2):296-302.

[22] Kisanuki YY, Emoto N, Ohuchi T, Widyantoro B, Yagi K, Na-kayama K, et al. Low blood pressure in endothelial cell-specific endothelin 1 knockout mice. 2010; 56(1):121-28. doi: 10.1161/hy-pertensionaha.109.138701

[23] Kisioglu AN, Aslan B, Ozturk M, Aykut M, Ilhan I. Improv-ing control of high blood pressure among middle-aged Turkish women of low socio-economic status through public health train-ing. Croatian Medical Journal. 2004; 45(4):477-82.

[24] Kou HK, Jones R, Tennstedt S, Talbot L, Morris J. Effect of blood pressure and diabetes mellitus on physical fanction in older adults. Journal of the American Geriatrics Society. 2005; 53(7):1154-161.

[25] Matsakas A, Mougios V. Opposite effect of acute aerobic exer-cise on plasma endothelin levels. Medical Science Monitor. 2004; 10(10):568-71.

[26] Meada S, Miyauch T, Lemitsu M, Sugawara J, Nagata Y, Goto K. Resistance exercise training reduces plasma endothelin-1. Ja-pan Sport. 2011; 7(3):20-31.

[27] Montasser ME, Shimmin LC, Gu D, Chen J, Gu C, Kelly TN, Jaquish CE. Blood pressure response to potassium supplementa-tion is associated with genetic variation in Endothelin 1 (EDN1) and interactions with E selectin (SELE) in rural Chinese. Interna-tional Journal of Hypertension. 2010; 28(4):748-55.

[28] Monteiro LZ, Fiani CR, Freitas MC, Zanetti ML, Foss MC. De-crease in blood pressure after aerobic training in elderly women with type 2 diabetes. Arquivos Brasileiros de Cardiologia. 2010; 95(5):563-70.

378


[29] Mortimer J, Andrew J. Effect of short-term isometric hand grip training on blood pressure in middle aged females. Cardiovascu-lar Journal of Africa. 2011; 22(5):257-63.

[30] Pitsavos Ch, Chrysohoou Ch, Matina K, Christodoulos S. The impact of moderate aerobic physical training on midly hyperten-sive males. Hellenic Journal of Cardiology. 2011; 52:6-14.

[31] Querioz A, Kangusuku H, Forjaz C. Effects of resistance train-ing on blood pressure in the elderly. Arquivos Brasileiros de Car-diologia. 2010; 95(1):135-40.

[32] Rahnama N, Nouri R, Rahmaninia F, Damirchi A, Emami H. The effects of exercise training on maximum aerobic capacity, resting heart rate, blood pressure and anthropometric variables of postmenopausal women with breast cancer. Journal of Research in Medicine Science. 2010; 15(2):78-83.

[33] Rankinen T, Church T, Rice T, Markward N, Leon AS, Rao DC, et al. Effect of endothelin 1 genotype on blood pressure is depend-ent on physical activity or fitness levels. International Journal of Hypertension. 2007; 50(6):1120-125.

[34] Saleh M, Boesen EI, Pollock JS, Savin V, Pollock DM. Endothe-lin-1 increases blood pressure in the rat. International Journal of Hypertension. 2010; 56(5):942-49.

[35] Samanta D, Adolf S. The effect of physical exercise on endothe-lial function. Sport Medicine. 2009; 20:797-812.

[36] Maeda S, Otsuki T, Iemitsu M, Kamioka M, Sugawara J, Kuno S, et al. Effects of leg resistance training on arterial function in older men. British Journal of Sports Medicine. 2006; 40(10):867-69.

[37] Seiji M, Subina J, Motoyuki J. Weight loss reduces plasma en-dothelin-1. Journal of Ibaraki Japan. 2011; 1(3):305-21.

[38] Seiji M, Subrina J. Aerobic training reduces endotelin_1 concen-tration in old healthy women. American Physiological Society. 2003; 95(1):336-41.

[39] Maeda S, Miyauchi T, Iemitsu M, Tanabe T, Yokota T, Katsu-toshi GO, et al. Effects of exercise training on expression of en-dothelin-1 mRNA in the aorta of aged rats. Clinical Science. 2002; 103(2002):118-123. doi: 10.1042/CS103S118S

[40] Seiji M, Takashi M, Satoshi S. Prolonged exercise causes an increase endothelin-1 production in the heart in rats. American Journal of Physiology of Heart. 275(26):2105-112.

[41] Maeda S, Tanabe T, Miyauchi T, Otsuki T, Sugawara J, Iemitsu M, et al. Aerobic exercise training reduces plasma endothelin-1 concentration in older women. Journal of Applied Physiology. 2003; 95(1):336-41.

[42] Thijssen DH, Rongen GA, Van Dijk A, Smits P, Hopman MT. Enhanced endothelin-1-mediated leg vascular tone in healthy older subjects. Journal of Applied Physiology. 2007; 103(3):852-57.

[43] Thijssen HJ, Ellenkamp R, Kooijman M, Pickkers P. A causal role for endothelin-1 in the vascular adaptation to skeletal muscle deconditioning in spinal cord injury. Arteriosclerosis, Thrombo-sis, and Vascular Biology. 2007; 27(2):325-31.

[44] Williams M. Nutrition for health, fitness and sport. 6th ed. New York: McGraw Hill; 2002.

379


Research Paper Responses of Endothelin-1 and …salmandj.uswr.ac.ir/article-1-1047-fa.pdf371 2...

Documents

Transcript of Research Paper Responses of Endothelin-1 and …salmandj.uswr.ac.ir/article-1-1047-fa.pdf371 2...