Polimeret ----Kimi

7/23/2019 Polimeret ----Kimi

1/21

POLIMERET

Materialetpolimere


2/21

U

Polimeret jan substanca q jan t prbra ngamaromoleulat !"e qu"en omponime maromoleulare#$gaomponimet organie n nat%r jan au&uu !"e rrs"irat

nat%rale' celulo(a' lignini' polisa"ari!et' nises"teja' proteinat!"e aci!et nuleie' !mt" substancat q jan pjesa m ema!"e e pjess s t"at t bots bimore !"e s"ta(ore# $omponimet inorganie jan osi!et e silicit !"e aluminit'!#m#t"# omponentt t"emelore t ores s Tos# Emri polimers"t nj )jal e prbr nga )jalt gree pol% * s"um !"e

meros + pjes' q !o t t"ot ,s"um pjes,# E(istenca et%re polimere-e nat%rale na lejon q t t"emi. ,polimeret jann ne !"e rret" nes",# Kjo !o t t"ot se ("-illimi "istori nt )us" s"t !us"m m i gjat nga ajo q rrje!" nga )atise (gjerimi i -rtet i pr!orimit t t%re materiale-e an!o!"ur -etm n s"eullin /0# K% (gjerim prput"et me )atin

se polimeret e para sintetie jan pro!"ua n 1llim t s"eullit/0 # Strutura e t%re maromoleulare s"t uptua -etm n-itet e /0 !"e 20 t s"eullit /0#Kjo mun!soi njo"uri t t"ellat -eti-e t polimere-e !"e -arsin e t%re me struturn# $ tnjjtn o" jo a mun!suar q e!"e pro!"imi i pro!ute-epolimere t rritet nga )a(a e s"at"tsi-e n )us" s"encris"t

t ba(uar t ati-itetit njer(or#


3/21

M3TERI3LET POLIMERE Kur b"et )jal pr materialet polimere' emrtimet jan t larmis"me nga se riteret e

!allimit !"e lasi1imit jan t n!r%s"me. -etit prpunuese t materiale-e' -etit epro!utit' -ars"mria e -eti-e t ceura nga temperatura' etj#Para s gjit"as"' termin

polimer nu !u"et i!enti1uar me termin material polimer# $ t -rtet' re(ultati i

polimeri(imit' i quajtur polimeri(at' i cili s"t nj sistem i maromoleula-e' gjit"nj e mpa s"t material' sepse me qllim t prpunimit !"e apliimit' -etit e polimeri(atit

n!r%s"ojn nga s"tuesit e n!r%s"m t ngjas"m me mbus"sit' (butsit' pr)orcuesit'

lubri1uesit' gjegjsis"t me -eprime imie !"e 1(ie#

4rupet m t rn!sis"me t materiale-e polimere jan materialet onstruti-e' )olit

5membranat' 1lmat6' 1jet' li!"sit !"e ngjitsit#

Materialet onstruti-e mun! t jen ompat 5masi-6 !"e celular 5t (gjeruar6#

Pr nga prbrja' materialet polimere jan "omogjene !"e ompo(ite 5pr(ierje' tmbus"ura't pr)orcuara6#

$!rsa pr nga s"alla e rregullimit t struturs s t%re ato jan amor)e !"e ristalore#

$ ba( t gjen!jes 1(ie gjat temperatura-e t apliime-e t (aons"me 5 * 20 7 7 7 8 900

: ;6' materialet polimere jan elastomere 5n gjen!je gome6 !"e !uromere 5ristalor ose n

gjen!je qelqi6#

Materialet polimere jan materiale teniis"t t pr!ors"me t cilat an pr ba( polimerin#

S"um rrall materialet polimere prb"en trsis"t nga polimeri n )ormn e tij origjinale'

por (aonis"t prmbajn a!iti- t s"umta pr t prmirsuar -etit# Materialet polimere

prpuno"en me meto!a t n!r%s"me n pro!ute t gats"me' s"um s"pes" n ombinim

me polimere tjera' ose lloje te tjera materiale-e# Materialet polimere jan n!r materialet

m t rn!sis"me tenie sot# 3to s"rbejn si (-en!sim pr materiale t (aons"me si


4/21

Materiali polimer nat%ror m irn!sis"m s"t celulo(a'n!rsa s"um t rn!sis"mjan e!"e mn!a)s"i' gomanat%rale' rrs"ira nat%rale'

a(eina' -ajrat %n!%rore !"epolimeret e n!r%s"meinorganie' r%esis"t siliatet#Materialet polimere tmo!i1uara nat%rore jan!eri-atet e celulo(s' au&uunat%ror i !eri-uar'etj#Materialet polimeresintetie pro!"o"en mereasione imie 5polimeri(im6n aparatura a!euate nga

monomeret e 1tuara r%esis"tnga na)ta' ga(i tosor oset"ngjilli# Polimer tipi sintetis"t polietileni i cili 1to"etme sinte(n e etilenit5etinit6;H/ = ;H/#


5/21

Etileni s"t monomeri r%esor# $umri i plot nquhet shkalla e polimerizimit, dhe tregonnumrin e monomereve kryesore t cilat jan

t lidhura n makromolekuln e polietilenit. Karateristia ba( e polimere-e s"t masa

molekulare. Nga kjo varen gati t gjithavetit e polimereve. Duke ditur q masa

molekulare e etilenit sht 28, masamolekulare e polietilenit do t jet 28 n. $prgjit"si masa moleulare e polimere-e a -lernga !isa mijra !eri n !isa milion Polimeretpr!oren pr t pro!"uar. pjes struturore !"e

!eorati-e' boj' ngjits' goma pr automobila's"um' materiale t paetimit' lo!ra# Polimeretgjit"as"tu pr!oren e!"e te materialet ompo(itesi 1bra' grimca !"e si ln! matricore#


6/21

$>3R?3 E M3TERI3LE@E POLIMERE

o ipas pr!timit"

*$at%rore 5p#s"# au&uunat%ror6

* Sintetie 5p#s"# P@;'##6

o ipas pr#rjes kimike"

* Organie 5PE' P@;'##6* Inorganie 5p#s"# au&uu i

silionit6

o ipas vetive mekanike

dhe termike" Plastomere 5masat plastie6

>uromere 5masat plastie6

Elastomere 5goma6


7/21


8/21


9/21

$ermoplastet %plastomeret& Termoplastet jan n!rtuar nga (in


10/21

Duroplastet%duromeret&>uroplastet jan n!rtuarnga (in


11/21

K3U;UKU $3TCR3L Kau&uu nat%ral 1to"et nga latesi

5qums"ti*lng6 i cili n t -rtets"t polimer i i(oprenit + i

"i!roarbure-e t pangopura ;DH#Latesi s"t emulsion oloi!al iau&uut q )ormo"et me prerjen e!rurit tropial t au&uut 5-evea#raziliansis dhe icus elastica& tcilt rriten n klimn tropikale t+razilit, /ejlonit, 0ongos,

1ndonezis, i#eris, etj. mrtimiorigjinal ,, ca hu chi3 don t thotdruri i cili qan. ateksi shttretje q prm#an 45 6 75 kau9uk.

Me seletim s"um -je&ar jan ("-illua

lloje t n!r%s"me t !runj-e tau&uut n planta("e t cilt pr njo" t gjat mun! t pro!"ojn lates#$ temperatur !"ome latesi s"ts"um elasti 5(gjatet !eri n 0F6' urt )to"et nn 0o; b"et i t"%es"m'n!rsa mbi D0o; e "umb elasticitetin!"e alon n gjen!je rejtsis"t


12/21

0:;


13/21

Mun! t jen.7 'inerale $a)ta'T"ngjilli !"e 4a(i tosor7 'e prejardhje

organike Gimore ose s"ta(ore

=ND=$ ):>: )=> )>?D-1'1N '::@ ):$10


14/21

Nga thngjilli !tohen #ashkdyzime t ndryshme kimikeme an t destilimit t that %koksimit&. 0jo #azohet nnAehje t thngjillit pa prezencn e ajrit gjat

temperaturs BB55CB455o/. N kt proces !tohenproduktet gazore, produktet e lngta%rrshirat& dheproduktet e ngurta%koksi&. )asqyra e prodhimevepolimere t !tuara nga thngjilli sht dhn n skemne mposhtme.


15/21

Nga (raksionet e na(ts !tohen gjysm prodhimet dheprodhimet !nale n temperatur t vlimit %rreth 475 o/deri 755 o/&, ashtu q kto (raksione nAehen ntemperatura t larta dhe presione t larta, prej nga

#het z#rthimi i molekulave t mdha%makromolekulave& n m t vogla t prshtatshme prindustrin e prodhimeve sintetike.


16/21

nat%ror $ga len!et bimorePr-e& na)ts s paprpunuar'sot gjit"nj e m s"um siln! e par imie pr!orete!"e gazi toksor n

pr#rjen e t cilit hynmetani %rreth 5&, si dheetani, propani, #utani,pentani, heksani dheizomeret e tyre e gjithashtuedhe /?2, -2, / ?, N2, -2

e tj.4asi tosor prpuno"et me!jegie jo t plot ose me!eompo(im termi 5piroli(rret" 00o ;6# $ga !jegia jo eplot 1to"et acetileni' si !"e

pr(ierja ;O/ !"e H/ eprs"tats"me pr sinte( tamoniaut#

Me an t piroli(s 1to"etetileni' propileni' acetileni !"eomponime tjera t cilat

s")r%t(o"en pr sinte( tmtejme imie#


17/21

POLIMERIIMI Polimerizimi sht nj proces kimik i cili konsiston n lidhjen e nj

numri t madh t molekulave t vogla t pangopura (monomere)n makoromolekula t mdha nn veprimin e nxehtsis,presionit dhe disa katalizatorve. Polimerizimi fllon meprodhimin e zinxhirve t gjat, n t cilt atomet jan t lidhuraort me lidhje kovalente. Pr fllimin e polimerizimit nevojitet njenergji shum e vogl aktivizuese. Prbrja procentuale eelementeve n monomer dhe polimere sht e njjt, nuk lirohet

kurrar nusprodukti (lidhje e thjesht). !ur reaksioni ndrpritetnjher, nuk mund t vazhdohet.

humica e polimereve t !tuara me polimerizim adicionalradhiten n grupin e termoplasteve.

)olimerizimi" n: E : 6 : 6 : 6 : F ... 6 : 6 : S"embll . )olietileni C /-2 C /-2 C /-2 C /-2 C /-2 6

)olimerizimi.avi >allo"en !% mn%ra t polimeri(imit.

* Polimeri(imi a!icional ose poliadicionimi dhe * Polimeri(imi supstitucional ose polikondenzimi


18/21

POLIMERIIMI 3>I;IO$3L Kur m s"um monomer t njejt ose t ngjajs"m li!"en as"tu q t

)ormojn (ingjir' procesi qu"et adicion.

Polimeri(imi me a!icionim b"et nprmjet t reasione-e t monomer-e*moleula-e me li!"je !%1s"e !"e qu"et polia!icion# Polia!icionimi s"t njreasion imi q bas"on nj numr t ma!" t moleula-e t n!r%s"me5monomere-e6 n polimer pa pro!ute ansore pr !allim ngapolion!en(imi# Reacioni mun! t n!o!" -etm te monomeret t cilatprmbajn li!"je t pangopura' t tilla si pr s"embull li!"jet e !%1s"ta#

Moleulat e polimere-e an t njjtn prbrje si t moleula-e t -ogla5monomere-e6# Me t rast !us"m rritet gjatsia e (in


19/21

POLIMERE@E 4jen!jet agregate 5)a(ore6 t materie-e' n prgjit"si jan.

* E ngurt

* E lngt

* E ga(t

* Pla(matie

Li!"jet maromoleulare nu s"t e mun!ur plotsis"t me i prs"ruar me gjen!jet e msiprme#

Polimeret n gjen!je t ngurt jan pjesris"t ristalore ose plotsis"t amor)e' n!rsa n gjen!je tlngt jan n lng s"um t tras" 5s"umica amor)e' por mun! t jen e!"e strutura t rregulluara#

Polimeret nu alojn n gjen!je t ga(t' por n temperatura s"um t larta !eompo(o"en#

Pr s"a t ma!"si-e t maromoleula-e' on1guracionit' simetris !"e li!"je-e seon!are' -arsis"tnga temperatura e me te e!"e Aesibilitetit t segmente-e !"e tr maromoleula-e' polimeret mun!t "asen n atr gjen!je 1(ie ose !e)ormuese 59 ristalore !"e tre amor)e6.

* Kristalore

* Jelqore

* 4jen!je gome

* Lngu t tras" 5amor)e6

?an t !e1nuara tri gjen!je t -e&ante agregate t masa-e plastie.

9# Helqore 6 sikur edhe te qelqi, de(ormimet jan relativisht t vogla, t cilat pr nj momentndodhin, mund t prshkruhen pra(rsisht me ligjin e -ookut dhe jan t kthyeshme,

/# Iome 6 de(ormimet jan relativisht t mdha, nevojitet nj koh e caktuar pr paraqitjendhe zhdukjen e tyre %pr(undimi i ngarkess& dhe jan t kthyeshme,

2# Ijendje e rrjedhjes 6 masa rrshqet n drejtim t veprimit t ngarkesave duke u de(ormuapa kthim%rrjedhje&.

Temperatura e ristali(imit' $g 6 kalimi nga gjendja qelqore n gjendje gome

Temperatura e s"rirjes' $m 6 kalimi nga gjendja kristalore n amor(e

Temperatura e rrje!"jes' $( 6 kalimi nga gjendja e goms n gjendje rrjedhse


20/21


21/21

Punoi. El!a H%a' Gren!on

S"ue' Il!a Gala' >arius@is"urti' 3rlin!a Piuli' KristiLalaj

B3LEMI$>ERIT

Polimeret ----Kimi

Documents

Transcript of Polimeret ----Kimi