Pedagogische taak van de leraar - Universiteit Utrechtdaeme101/Onderwijs in...“Each individual,...

Pedagogische taak van de leraar

Jan Marten Praamsma

“Each individual, each unit who

is the carrier of the life-

experience of his group, in time

passes away. Yet the life of the

group goes on (…) The primary

ineluctable facts of the birth

and death of each one of the

constituent members in a social

group determine the necessity

of education”

Opvoeding

Opvoeding betreft de wijze waarop een samenleving een nieuwe generatie inleidt in haar wijze van denken, werken en leven opdat die nieuwe generatie het denken, werken en leven van de oude generatie op termijn geheel kan overnemen, voortzetten en verder ontwikkelen.

https://www.youtube.com/watch?v=8-x0_aqN8eo

Waarom onderwijs in onze samenleving?

• Toenemende complexiteit

• Kennisintensiteit

• Onvoorspelbare biografie

• Democratie

• Onderwijs neemt een deel van de opvoeding over.

• Even terug naar het begin van de 19e eeuw

Twee onderwijsvormen

MULO Univ.

Lat. School

ULO

LS

LO HO

Standenmaatschappij

MULO Univ.

Lat. School

ULO

LS

LO HO

Standenmaatschappij

MULO Univ.

Lat. School

ULO

LS

HBS

1863

Thorbecke

LO HO MO

Univ.

Standenmaatschappij

MULO

ULO

LO

HBS

1863

Thorbecke

Lat. School

Hogescholen LO HO MO

Univ.

Standenmaatschappij

MULO

ULO

LO

HBS

1863

Thorbecke

1876 Gymnasium

Hogescholen LO HO MO

MMS Ambachtsschool

Huishoudschool

Standenmaatschappij

MULO Univ.

Gymnasium

ULO

LO

1863

Thorbecke

1876

HBS

Hogescholen

MMS Ambachtsschool

Huishoudschool

Mammoetwet

Lagere school

MBO

Univ

HBO

VWO

LBO MAVO

HA VO

HO

VO

LO

LBO MAVO

Na de mammoetwet

MBO

Univ

HBO

VWO HA VO

HO

VO

LO Basisschool

MAVO

LBO

Na de mammoetwet

Basisschool

MBO

Univ HBO

VWO HA VO

HO

VO

LO

Lagere school

Basisvorming

Basisschool

MBO

Univ HBO

VWO HA VO

HO

VO

LO

LBO MAVO

VMBO

Basisschool

MBO

Univ HBO

VWO

VMBO HA VO

HO

VO

LO

Tweede fase

Basisschool

MBO

Univ HBO

VWO

VMBO HA VO

HO

VO

LO

Onderwijs

• Onderwijs betreft de wijze waarop een samenleving een nieuwe generatie inleidt in haar wijze van denken, werken en leven opdat die nieuwe generatie het denken, werken en leven van de oude generatie op termijn geheel kan overnemen, voortzetten en verder ontwikkelen.

• Onderwijs weerspiegelt maatschappelijke idealen en toekomstbeelden

Drie historische lijnen

1 Vrijheid van onderwijs

Vrijheid van onderwijs

• Thorbecke, grondwet 1848

• Tegen staatspedagogiek

• Tegenhanger van de leerplicht

• Ingevuld als levensbeschouwelijk onderwijs

• Onderwijsraad: terug naar 1848



2 Levensbeschouwing

Levensbeschouwelijke vorming

• Onderwijswetten begin 19e eeuw:

• "Het schoolonderwijs wordt onder het aanleren van gepaste en nuttige kundigheden dienstbaar gemaakt aan de ontwikkeling van de verstandelijke vermogens der kinderen en aan hun opleiding tot alle christelijke en maatschappelijke deugden"

Wet op het voortgezet onderwijs

De periode van voorbereidend hoger onderwijs is ingericht volgens profielen. Een profiel is een samenhangend onderwijsprogramma, zodanig ingericht dat het biedt:

a) een algemene maatschappelijke voorbereiding en persoonlijke vorming,

b) een algemene voorbereiding op het hoger onderwijs, en

c) een bijzondere voorbereiding op groepen van naar inhoud verwante opleidingen in het hoger onderwijs.



2 Levensbeschouwing

3 Vernieuwingsonderwijs

De nieuwe school

Twee thema’s

• Kunstmatigheid van de school

• Vom Kinde Aus

Traditionele vernieuwingsscholen

• Montessori

• Dalton

• Jenaplan

• Werkplaats

Onderwijs



Historische lijnen tesamen

Ieder heeft de vrijheid zelf een school op te richten.

• Onderwijskundige ideeën

• Levensbeschouwelijke ideeën

Altijd over de vraag:

• Hoe leiden we een nieuwe generatie in, in onze wijze van denken, werken en leven opdat die nieuwe generatie het denken, werken en leven van onze oude generatie op termijn geheel kan overnemen, voortzetten en verder ontwikkelen.

(pauze)

0 12

25

Pedagogische relatie

Asymmetrisch

• Jij bent verantwoordelijk voor hun leren

• Zij moeten naar jou luisteren voor hun eigen bestwil

Maar tegelijkertijd

• Ben je voortdurend gericht op hun groeiende zelfstandigheid

• Ben je steeds bezig jezelf overbodig te maken!

Orde houden

Als we orde houden perken we ruimte van leerlingen in.

Maar als pedagoog willen we de ruimte van leerlingen vergroten.

Hoe werkt dat??

Orde houden

Wat is pedagogisch verantwoord?

• Strenge leraar met strakke regie?

Die maakt leerlingen van hem afhankelijk

• Chaos in de klas?

Dat maakt leerlingen afhankelijk van medeleerlingen

• Duidelijke, voorspelbare regels?

Dat geeft de leerling leefruimte

Pedagogisch klimaat

Drie voorwaarden voor een groei-klimaat

(Luc Stevens | Deci and Ryan)

1 Autonomie

2 Competentie

3 Relatie

Autonomie

Autonomie gaat over:

• Voorspelbaarheid

(liever dan consequent)

• Eigen regie

• Leefdomein

• Leerdomein

Pedagogisch klimaat


(Luc Stevens | Deci and Ryan)

1 Autonomie

2 Competentie

3 Relatie

Competentie

Leerplicht

• Leerplicht = plicht van de ouders

• Leerplicht = leerrecht van de leerlingen

• Leerrecht van de leerlingen is verplichtend voor de docent.

Waarom moeten we dat leren?

• Daar moet je een antwoord op hebben!

• Opvoeding betreft de wijze waarop een samenleving een nieuwe generatie inleidt in haar wijze van denken, werken en leven opdat die nieuwe generatie het denken, werken en leven van de oude generatie op termijn geheel kan overnemen, voortzetten en verder ontwikkelen.


De periode van voorbereidend hoger onderwijs is ingericht volgens profielen. Een profiel is een samenhangend onderwijsprogramma, zodanig ingericht dat het biedt:

a) een algemene maatschappelijke voorbereiding en persoonlijke vorming,

b) een algemene voorbereiding op het hoger onderwijs, en

c) een bijzondere voorbereiding op groepen van naar inhoud verwante opleidingen in het hoger onderwijs.

Pedagogisch klimaat


1 Autonomie

2 Competentie

3 Relatie

Relatie 1 – sociale orde

• (voorbeeld)

Relatie 2: Gezag van de leraar

Pedagogen onderscheiden

• Macht: afgedwongen volgzaamheid

• Gezag: zelfgekozen gehoorzaamheid

Gehoorzaamheid, omdat ze vertrouwen in je hebben.

• Macht perkt in

• Gezag schept ruimte


Hoe kom je aan gezag bij je leerlingen?

• Betrouwbaar (voorspelbaar) als persoon

• Deskundig op je vakgebied

• Structuur aan kunnen brengen.


Gezag is gebaseerd op vertrouwen

Over en weer

Gezag moet je verdienen.

Vertrouwen over en weer moet groeien.

Gang die je gaat met een klas …

Onderwijs



Nooit neutraal

• (voorbeeld)

Tot slot

Micha de Winter

Opvoeden doe je als leraar altijd

Je kunt niet niet opvoeden.

Onderwijs is nooit neutraal.

Nooit neutraal

Als een kind opgroeit met kritiek,

leert het veroordelen;

als een kind opgroeit met vijandigheid,

leert het vechten;

als een kind belachelijk wordt gemaakt,

leert het verlegen zijn;

Maar …

Nooit neutraal

als een kind opgroeit met verdraagzaamheid,

leert het geduldig zijn;

als een kind opgroeit met aanmoediging,

leert het zelfvertrouwen;

als een kind geprezen wordt,

leert het waarderen;

als een kind eerlijk wordt behandeld,

leert het rechtvaardig zijn;

als een kind veilig opgroeit,

leert het vertrouwen hebben;

als een kind goedkeuring krijgt,

leert het zichzelf aardig vinden;

als een kind acceptatie en vriendschap ervaart,

leert het liefde in de wereld te brengen.

Tot slot

Onderwijs is nooit neutraal.

Daarom zijn er zoveel mensen die zich met onderwijs bemoeien.

Jouw pedagogische en professionele verantwoordelijkheid al leraar is:

Werken aan de groeiende zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid van aan jouw toevertrouwde leerlingen.

Werken aan de groeiende zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid van aan jou

toevertrouwde leerlingen.

Pedagogische taak van de leraar - Universiteit Utrechtdaeme101/Onderwijs in...“Each individual,...

Documents

Transcript of Pedagogische taak van de leraar - Universiteit Utrechtdaeme101/Onderwijs in...“Each individual,...