ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑΣ Οι τάσεις παγκόσμια library/GR... · Η...

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑΣΟι τάσεις παγκόσμια

Οι προοπτικές στην Ελλάδα

Ετήσια Μελέτη της

Νοέμβριος 2008

ΕΤΗΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ xenia Εκθέσεις - Συνέδρια Α.Ε. - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2008

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑΣ Οι Τάσεις Παγκόσμια - Οι Προοπτικές στην Ελλάδα

Επιμέλεια Κειμένων: Γιάννης ΠαπαδόπουλοςΔιόρθωση: Γιώργος Αργυρός

Εκδόθηκε από την xenia Εκθέσεις - Συνέδρια Α.Ε.

Διατηρούνται όλα τα δικαιώματα. Κανένα μέρος αυτού του βιβλίου δεν επιτρέπεται να αναπαραχθεί ή να μεταδοθεί σε οποιαδήποτε μορφή και με οποιοδήποτε μέσο, χωρίς προηγούμενη έγκριση από την xenia Εκθέσεις - Συνέδρια Α.Ε. Τα κείμενα και τα στοιχεία που δημοσιεύονται δεν εκφράζουν απαραίτητα τις απόψεις της επιχείρησης.

Περιεχόμενα

Περίληψη

Εισαγωγή - Προσέγγιση

Μέρος 1ο: Τουρισμός Πολυτελείας - Κόσμος

Σύντομη Θεωρητική Προσέγγιση

Οι τάσεις της Αγοράς

Ανάλυση Ζήτησης

Ανάλυση Προσφοράς

Χώρες/Πόλεις Προέλευσης και Προορισμοί Τουριστών Πολυτελείας

Κανάλια Διανομής

Μέρος 2ο: Τουρισμός Πολυτελείας - Ελλάδα

Ο Τουρισμός Πολυτελείας στο Χαρτοφυλάκιο του Ελληνικού Τουρισμού


Ανταγωνιστές και Αγορές για την Ελλάδα

Μέρος 3ο: Κατευθύνσεις Πολιτικής.

Από το «χάσμα προσδοκιών»

στο «λιγότερες υποσχέσεις/περισσότερες παροχές»

Συμπεράσματα

Πηγές

σελ. 7

σελ. 9

σελ. 11

σελ. 13

σελ. 14

σελ. 17

σελ. 21

σελ. 26

σελ. 47

σελ. 51

σελ. 53

σελ. 55

σελ. 77

σελ. 83

σελ. 85

σελ. 91

σελ. 98

5

Η ιδέα για την εκπόνηση μελέτης, σχετικά με τον τουρισμό πολυτελείας, ξεκίνησε τον περασμέ-

νο Φεβρουάριο, διαβάζοντας μια εξαιρετική συνέντευξη του κ. Αλεξάντερ Πάουφλερ, Διευ-θύνοντος Συμβούλου της Mercedes-Benz Ελλάς, στο περιοδικό GK.

Στην ερώτηση: “Σας αρέσει η πολυτέλεια;”, έδωσε την αφοπλιστική απάντηση: “Εξαρτάται πως ορίζεται

αυτήν την έννοια. ...Για μένα η πολυτέλεια δεν ορίζεται ούτε με το σκάφος, ούτε με το σπίτι, αλλά με τη

δυνατότητα να έχω δύο πολύ καλά πιάνα...”.

Αναζητώντας, στο διαδίκτυο, τη λέξη «πολυτέλεια», τα αποτελέσματα στην οθόνη του υπολογιστή μου

ήταν αναρίθμητα προϊόντα και υπηρεσίες, καλύπτοντας κάθε γούστο και ιδιαιτερότητα.

Ψάχνοντας να βρω μελέτες για την πολυτέλεια και τον τουρισμό πολυτελείας, ανακάλυψα ότι υπήρχαν

βεβαίως πολλές, χωρίς όμως να γίνεται σχεδόν καμία αναφορά στην Ελλάδα και φυσικά καμία στην

ελληνική γλώσσα.

Αποφάσισα να αναθέσω σε έμπειρους συνεργάτες την εκπόνηση της παρούσας μελέτης, η οποία στό-

χο έχει να παρουσιάσει, στους Έλληνες επιχειρηματίες του τουρισμού, την πλέον αναπτυσσόμενη

μορφή τουρισμού στην παγκόσμια βιομηχανία των ταξιδιών. Ταυτόχρονα, είναι μία πρώτης τάξεως

ευκαιρία να κατανοήσουν οι αρμόδιοι πόσο αδύναμοι είμαστε στην αλυσίδα υπηρεσιών και υποδομών,

που επιζητούν οι τουρίστες αυτής της κατηγορίας.

Τελειώνοντας, αφιερώνω αυτή τη μελέτη στο φίλο μου και συνεργάτη Τάκη Δημακουλέα, με τον οποίο

οι πολύωρες συζητήσεις μας τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, με έμαθαν να είμαι πνεύμα ανήσυχο στη

ζωή και τη δουλειά.

Καλή ανάγνωση

Δημήτρης ΚούμανηςΔιευθύνων Σύμβουλος

της xenia Εκθέσεις – Συνέδρια Α.Ε.

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑΣ: Οι τάσεις παγκόσμια - Οι προοπτικές στην Ελλάδα

6

7


Περίληψη

Η παρούσα μελέτη παρουσιάζει και αναλύει έναν από τους διαρκώς ανα-

πτυσσόμενους κλάδους στην παγκόσμια αγορά, αυτόν του τουρισμού πο-

λυτελείας.

Ο τουρισμός πολυτελείας εξ ορισμού ταυτίζεται με την ποιότητα και κατά

συνέπεια συμβάλλει τα μέγιστα στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Σε

παγκόσμια κλίμακα, το 2006 αντιπροσώπευε περίπου το 3% των συνολι-

κών διεθνών τουριστικών αφίξεων, με 25 εκατ. αφίξεις, ενώ η ταξιδιωτική

δαπάνη στην αγορά αυτή, εξαιρουμένων των εσωτερικών ταξιδιών, υπο-

λογίζεται σε 180 δισ. δολ. ΗΠΑ (United States) το χρόνο - δηλαδή περίπου

25% των διεθνών τουριστικών εσόδων ή 7.200 δολ. ΗΠΑ ανά άφιξη.

Ο τουρίστας πολυτελείας διαθέτει συνήθως υψηλό εισόδημα και είναι

πρόθυμος να πληρώσει ακόμα περισσότερα για την απόκτηση νέων και

πολυτελών εμπειριών, ακολουθώντας τις τάσεις της αγοράς, που καθορί-

ζονται από το lifestyle και τη δημιουργικότητα των παραγωγών τουριστι-

κών προϊόντων και υπηρεσιών. Το «ευ ζην» φαίνεται να κερδίζει ολοένα

και περισσότερο έδαφος, καθιστώντας απαραίτητο το συνδυασμό της πο-

λυτελούς διαμονής με υπηρεσίες Spa, αθλητικών εγκαταστάσεων (πισί-

να, γυμναστήριο, γήπεδο γκολφ) και εξεζητημένων εστιατορίων.

ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία (United Kingdom) αποτελούν τις πιο σημαντι-

κές αγορές για τον τουρισμό πολυτελείας διεθνώς, ενώ αναδύονται και

νέες αγορές με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπως η Ρωσία (Russia). Κο-

ρυφαίοι προορισμοί πολυτελείας στην Ευρώπη (Europe) είναι η Γαλλία

(France), η Ιταλία (Italy) και η Ισπανία (Spain) -χώρες οι οποίες συγκε-

ντρώνουν το 36% του μεριδίου της ευρωπαϊκής αγοράς- ενώ προορισμοί

όπως η Μαγιόρκα (Mallorca) και η Κροατία (Croatia) προσπαθούν να δι-

εκδικήσουν κομμάτι αυτής της αγοράς.

Η Ελλάδα δεν είναι γνωστή διεθνώς ως προορισμός πολυτελείας. Η

βελτίωση της χωρικής κατανομής των κλινών πολυτελείας, η αναγκαιό-

τητα δημιουργίας γηπέδων γκολφ, η ένταξη της γαστρονομίας στο χαρτο-

φυλάκιο των προϊόντων του ελληνικού τουρισμού, η αξιοποίηση του πλή-

θους των ιαματικών πηγών και η αυστηρή τήρηση των προδιαγραφών των

Spa, το άνοιγμα στον ιδιωτικό τομέα για την αξιοποίηση των μαρίνων, η

ιδιωτικοποίηση των περιφερειακών αεροδρομίων και η δυνατότητα ενοι-

κίασης αυτοκινήτου με οδηγό είναι μερικά μόνο από αυτά που πρέπει να

τύχουν άμεσης προτεραιότητας, προκειμένου να καταφέρει η Ελλάδα να

προσφέρει μια αποδεκτή ποιότητα που θα της επιτρέψει να προσεγγίσει

τα τμήματα της αγοράς που ζητούν τουρισμό πολυτελείας.


8

9


Εισαγωγή - Προσέγγιση

Σκοπός

Η βελτίωση της ποιότητας και η αύξηση της ανταγωνιστικότητας αποτε-

λούν πλέον διαχρονικά ζητούμενα για τον ελληνικό τουρισμό, ώστε να

μπορέσει να μεγιστοποιήσει τη συνεισφορά του στην εθνική οικονομία.

Στο πλαίσιο αυτό και στο διάστημα 2004 – 2007 ξεκίνησε και υλοποιήθη-

κε η φιλόδοξη προσπάθεια δημιουργίας χαρτοφυλακίου προϊόντων για

τον ελληνικό τουρισμό. Ανάμεσα σε αυτά και ο τουρισμός πολυτελείας.

Ο τουρισμός πολυτελείας εξ ορισμού ταυτίζεται με την ποιότητα και κατά

συνέπεια συμβάλλει τα μέγιστα στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας.

Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνήσει τι συμβαίνει στην

παγκόσμια αγορά για ταξίδια πολυτελείας και να καταγράψει τη σημερινή

κατάσταση στην Ελλάδα.

Ειδικότερα μέσα από την ανάλυση της ζήτησης και της προσφοράς για

τουριστικά προϊόντα και υπηρεσίες πολυτελείας σε συνδυασμό με τη διε-

ρεύνηση των κυριότερων τουριστικών προορισμών πολυτελείας, η μελέ-

τη σκοπεύει να οριοθετήσει τη συγκεκριμένη αγορά και να την εξετάσει

στη σημερινή κατάσταση πραγμάτων στον ελληνικό τουρισμό.

Μεθοδολογία

Η μελέτη βασίζεται σε δευτερογενή έρευνα, που προέρχεται από βιβλι-

ογραφία και στοιχεία των δύο τελευταίων ετών, σχεδόν αποκλειστικά

από διεθνείς πηγές σε ό,τι αφορά τις τάσεις παγκόσμια. Σε ό,τι αφορά τις

προοπτικές στην Ελλάδα τόσο η ανάλυση της προσφοράς του ελληνικού

τουρισμού για ταξίδια – διακοπές πολυτελείας, όσο και η προσέγγιση των

γεωγραφικών – προϊοντικών αγορών, έγινε με βάση στοιχεία, που συλλέ-

χθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια και ειδικότερα κατά την περίοδο κατάρτι-

σης του σχεδίου μάρκετινγκ για τον ελληνικό τουρισμό, όπου φορείς και

επιχειρήσεις συμμετείχαν ενεργά.


10

11


Μέρος 1ο:

Τουρισμός Πολυτελείας - Κόσμος


12

13


Σύντομη Θεωρητική Προσέγγιση

Η έννοια της πολυτέλειας εξελίσσεται. Δεν υπάρχει ένας κοινά αποδε-

κτός ορισμός του τουρισμού πολυτελείας, δεδομένου ότι ερμηνεύεται

διαφορετικά, ανάλογα με τις αντιλήψεις του κάθε ταξιδιώτη. Τα ίδια τα

προϊόντα πολυτελείας αλλάζουν και γίνονται ολοένα και πιο προσιτά σε

όλο και μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού.

Υπάρχουν, όμως, κάποια βασικά στοιχεία, που είναι απαραίτητα συστατι-

κά της πολυτέλειας: άριστη εξυπηρέτηση, υψηλή ποιότητα και αποκλει-

στικότητα.

Για τις ανάγκες της συγκεκριμένης μελέτης υιοθετείται ο εξής ορισμός

για τον τουρισμό πολυτελείας :

Ο Τουρισμός Πολυτελείας περιλαμβάνει τα ταξίδια, που πραγματο-ποιούνται με σκοπό την απόκτηση αυθεντικών εμπειριών, οι οποίες βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε εξατομικευμένες, αποκλειστικές και μοναδικές υπηρεσίες με σχετικά υψηλό κόστος σε σύγκριση με άλλα είδη τουρισμού. Είναι προφανές ότι ο χαρακτηρισμός «τουρισμός πολυτελείας» μπορεί

να έχει αποκλειστικά υποκειμενικά κριτήρια. Παράδειγμα, σύμφωνα με

τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού, απαραίτητη προϋπόθεση ώστε μια παραλία να θεωρείται πολυτελείας είναι η αναλογία 36 m2 ανά λουό-μενο. Πάνω σε αυτό, θα μπορούσε να παρατηρήσει κάποιος ότι εάν δεν

υπάρχει εξυπηρέτηση με την έννοια σερβίρισμα ποτών, παροχή πετσετών

κ.ά., η παραλία δεν μπορεί να θεωρηθεί πολυτελείας. Επειδή, όμως, από

επιχειρηματικής -και όχι μόνο- πλευράς η αναφορά στον τουρισμό πο-

λυτελείας δεν γίνεται ως προς τη ρομαντική του διάσταση αλλά ως προς

το οικονομικό αποτέλεσμα και πάντα για τις ανάγκες της συγκεκριμένης

μελέτης, θα θεωρούμε ως τουρισμό πολυτελείας αυτόν ο οποίος παρου-

σιάζει υψηλή προστιθέμενη αξία στο πρωτογενές/βασικό προϊόν.


14

Πίνακας 1: Άτομα Υψηλών Καθαρών Εισοδημάτων, 1996-2005

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

Άτομα (εκατ.) 4,5 5,2 5,9 7,0 7,2 7,1 7,3 7,7 8,2 8,7

Ετήσια Μεταβολή (%) - +15,6 +13,5 +18,6 +2,9 -1,4 +2,8 +5,5 +6,5 +6,1

Πηγή: World Wealth Report, 2006: Capgemini & Merrill Lynch/Mintel

Οι Τάσεις της Αγοράς

Ο τουρισμός πολυτελείας αποτελεί δυναμικό κλάδο της παγκόσμιας του-

ριστικής αγοράς. Σύμφωνα με έκθεση της International Luxury Travel Market, το 2006 αντιπροσώπευε περίπου το 3% των συνολικών διεθνών

τουριστικών αφίξεων, με 25 εκατ. αφίξεις. Η ταξιδιωτική δαπάνη στην

αγορά αυτή, εξαιρουμένων των εσωτερικών ταξιδιών, υπολογίζεται σε

180 δισ. δολ. ΗΠΑ τον χρόνο - δηλαδή περίπου 25% των διεθνών τουρι-

στικών εσόδων ή 7.200 δολ. ΗΠΑ ανά άφιξη. Επειδή η πλειονότητα των

διεθνών ταξιδιών περιλαμβάνει περισσότερους από έναν προορισμούς,

τα μεγέθη αυτά υπολείπονται της πραγματικής δαπάνης ανά ταξίδι που

εκτιμάται πιο κοντά στα 20.000 δολ. ΗΠΑ.

Στις ηγέτιδες χώρες προέλευσης τουριστών, η αγορά τουρισμού πολυτε-

λείας παρουσιάζει καλύτερες επιδόσεις από τον μέσο όρο. Αναπτύσσεται

με ρυθμό από 10% έως 20% ετησίως. Παρόλο που οι λιγότερο εύρωστοι

ταξιδιώτες περικόπτουν τις δαπάνες τους για ταξίδια λόγω της ρευστό-

τητας της οικονομίας και την αστάθεια των χρηματαγορών, η αγορά του

τουρισμού πολυτελείας γενικότερα επηρεάζεται λιγότερο από το οικονο-

μικό περιβάλλον.

Η αύξηση της ζήτησης οφείλεται και στο γεγονός ότι τα άτομα υψηλών

εισοδημάτων πληθαίνουν με αυξανόμενο ρυθμό, όπως φαίνεται στον πί-

νακα 1.

Παράλληλα, όλο και περισσότεροι αυξάνουν το διαθέσιμο εισόδημά τους

και σε συνδυασμό με την αυξημένη πιστωτική δυνατότητα στις πληρωμές

έχουν κατακτήσει την πολυτέλεια που αποτελούσε προνόμιο της ανώτε-

ρης εισοδηματικής τάξης.

Απόδειξη της ευημερούσας αγοράς των ταξιδιών πολυτελείας είναι και η

αύξηση των προϊόντων που προσφέρονται στους τουρίστες υψηλής ταξι-

διωτικής δαπάνης: η αυξημένη πληρότητα στα πολυτελή ξενοδοχεία, θέ-

ρετρα και κρουαζιερόπλοια και η αύξηση στις πωλήσεις εισιτηρίων θέσης

Business στα αεροπλάνα και Α θέσης στα τρένα. Δεν μπορούμε, επίσης,

να αγνοήσουμε την ύπαρξη πτήσεων εξαιρετικών υπηρεσιών που πραγ-

ματοποιούνται στη Βρετανία και στην Αμερική. Για παράδειγμα, η Mazjet

15


Πίνακας 2: Έρευνα αναγνωστών περιοδικού Elite Travel Magazine σχετικά με τις προτιμώμενες δραστηριότητες σε ένα ταξίδι πολυτελείας, 2004 και 2005

Δραστηριότητα Καλοκαίρι 2004 Καλοκαίρι 2005 % μεταβολή

Ενοικιάσεις σκαφών 266.000 317.000 19,2

Θέρετρα/Ξενοδοχεία/Spa Πολυτελείας 71.000 98.000 38,0

Εκδρομές 82.000 79.000 (3,7)

Κρουαζιέρες πολυτελείας 62.000 71.000 14,5

Ενοικιάσεις σπιτιών διακοπών 80.000 64.000 (20,0)

Πηγή: Elite Traveler/ Prince & Associates, Ιούνιος 2005

πραγματοποιεί τρία δρομολόγια με θέσεις αποκλειστικά Business για

Λονδίνο (London) από Ουάσινγκτον (Washington), Νέα Υόρκη (New York)

και Λας Βέγκας (Las Vegas). Ατομικές σουίτες, πλήρως οριζοντιωμένα

κρεβάτια κ.ά. είναι μερικές από τις ανέσεις που προσφέρονται. Η υπηρε-

σία προφανώς περιλαμβάνει και αχθοφόρο και υπηρεσίες λιμουζίνας για

τη μεταφορά σε ξενοδοχείο πέντε αστέρων.

Σύμφωνα με έρευνα του ταξιδιωτικού περιοδικού Elite Travel Magazine (διμηνιαία έκδοση για τον ταξιδιώτη πολυτελείας), όπως φαίνεται στον

πίνακα 2, οι αναγνώστες επέλεξαν ως την πιο δημοφιλή δραστηριότητα

στο πλαίσιο των διακοπών πολυτελείας την ενοικίαση σκάφους.

Οι αγοραστικές συνήθειες των τουριστών αλλάζουν και εκτός από ακρι-

βά αγαθά και υπηρεσίες αναζητούν και επιλέγουν πλέον τον συνδυασμό

τους με την αποκλειστικότητα. Οι νέες τάσεις που κυριαρχούν στην αγορά

ταξιδιών πολυτελείας έχουν να κάνουν και με τη διάρκεια του ταξιδιού

αλλά και με τον τύπο του ταξιδιού.

Ειδικότερα, οι τουρίστες πολυτελείας επιλέγουν όλο και περισσότερο πιο

εξειδικευμένα, συχνά και μικρότερης διάρκειας ταξίδια, προκειμένου να

αντιμετωπίσουν καλύτερα τις απαιτήσεις του 21ου αιώνα. Επιπλέον, προ-

κύπτει αύξηση του αριθμού των ομαδικών ταξιδιών, είτε με φίλους είτε

με συναδέλφους. Μάλιστα, άξια αναφοράς είναι η αύξηση των ομαδικών

γυναικείων ταξιδιών, για παράδειγμα εργαζόμενες γυναίκες, οι οποίες

επιλέγουν σύντομα ταξίδια το Σαββατοκύριακο για Spa, δίνοντας περισ-

σότερη σημασία στην προσβασιμότητα και στην ποιότητα παρά στο κό-

στος. Η χρήση ιδιωτικών αεροσκαφών αυξάνεται συνεχώς, λόγω αφενός

μεν της έλλειψης χρόνου των εύπορων τουριστών και αφετέρου λόγω

της προσπάθειας να αποφύγουν καθυστερήσεις και δυσκολίες που προ-

κύπτουν από τα αυξανόμενα μέτρα ασφαλείας των αεροδρομίων και των

υπηρεσιών επιβίβασης.


16

Ως προϊόντα πολυτελείας θεωρούνται, πλέον, εκτός από τα πολύ ακρι-

βά, αυτά που προκύπτουν από την τμηματοποίηση της αγοράς με όρους

lifestyle.

Συνεπώς, το lifestyle σε συνδυασμό με την ικανότητα/εφευρετικότητα/

δημιουργικότητα των παραγωγών τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών

είναι οι δύο βασικοί παράγοντες που καθορίζουν τις τάσεις στον τουρισμό

πολυτελείας.

17


Ανάλυση Ζήτησης

Το προφίλ του τουρίστα πολυτελείαςΓενικά Χαρακτηριστικά

Βασική επιθυμία του τουρίστα πολυτελείας αποτελεί ένα εξωτικό και πο-

λυτελές ταξίδι που θα του αποφέρει πολλές εμπειρίες. Οι επιλογές χα-

ρακτηρίζονται επίσης από πολυτέλεια, αποκλειστικότητα και στυλ που

συνήθως προσφέρονται στις υψηλότερες διαθέσιμες τιμές. Οι τουρίστες

πολυτελείας ακολουθούν τις τάσεις της αγοράς και της μόδας και αναζη-

τούν τον επόμενο προορισμό (εδώ η προσβασιμότητα αποτελεί έναν πολύ

σημαντικό παράγοντα), χρησιμοποιώντας πολύ το διαδίκτυο. Πολλές φο-

ρές η τιμή τείνει να αποτελεί τον βασικό αναγνωριστικό παράγοντα, ιδίως

όταν προσφέρονται όμοια προϊόντα. Οι τουρίστες με υψηλό διαθέσιμο

εισόδημα είναι πρόθυμοι να πληρώσουν ακόμα περισσότερα για την από-

κτηση νέων και πολυτελών εμπειριών, ενώ αναδύονται νέες γεωγραφι-

κές αγορές και τουρίστες με νέα χαρακτηριστικά, όπως οι εύποροι νέοι,

οι οικογένειες με παιδιά και οι νέοι εκατομμυριούχοι από τα Βαλκάνια

(Balkan) και τη Ρωσία.

Ο τουρισμός πολυτελείας γίνεται όλο και πιο προσιτός για ολοένα και με-

γαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Εκτός από τους κατά γενική παραδοχή

εύπορους, που αποτελούν μόνιμη πελατεία για τον τουρισμό πολυτελεί-

ας, υπάρχει και η ευκαιριακή αγορά όλων όσοι ονειρεύονται, επιθυμούν

και τελικά πραγματοποιούν μια φορά στο τόσο, έστω πολύ περιορισμένης

διάρκειας διακοπές πολυτελείας.

Έρευνα της PriceWaterhouseCoopers το 2007, εμφανίζει ως κίνητρα για

την αγορά προϊόντων πολυτελείας:

• Την απόλαυση.

• Την αντίληψη ότι τα προϊόντα πολυτελείας βελτιώνουν την ποιότητα

ζωής.

• Την εικόνα της μάρκας – ιδιαίτερα σημαντικό για τους νέους κατανα-

λωτές.

• Την προσωπική ικανοποίηση.

• Την προσωπική προβολή.

Οι τουρίστες πολυτελείας έχουν πολύ συγκεκριμένες απαιτήσεις. Ανα-

ζητούν ποιοτικές εμπειρίες και απαιτούν προσωποποιημένες και «απο-

κλειστικές» υπηρεσίες. Πολύ συχνά έχουν απαιτήσεις που για έναν μέσο

άνθρωπο μπορεί να φανούν υπερβολικές αλλά που θα πρέπει να αξιο-

λογηθούν βάσει των ποσών που δαπανούν. Η απόκτηση εμπειριών από

το ταξίδι έχει μεγαλύτερη σημασία για αυτούς από το κόστος του και για


18

τον λόγο αυτό η επιτυχία του ταξιδιού εξαρτάται από όλες τις φάσεις του,

δηλαδή από την προετοιμασία του έως τις τελικές εμπειρίες που θα απο-

κομίσει από τον προορισμό.

Η διαδικασία μέσα από την οποία αντλεί ικανοποίηση ο τουρίστας πολυ-

τελείας μπορεί να αναλυθεί σε τέσσερις φάσεις:

1. Προετοιμασία: περιλαμβάνει την αναζήτηση πληροφοριών, την πραγ-

ματοποίηση κρατήσεων και την αγορά του ταξιδιού.

2. Μεταφορά στον προορισμό: περιλαμβάνει τη χρήση των μέσων μετα-

φοράς και των συναφών υπηρεσιών προκειμένου να φτάσει ο τουρίστας

στον προορισμό του (αεροπορικές εταιρείες, αεροδρόμια, αυτοκινητό-

δρομοι, σιδηρόδρομοι, λιμάνια, κλπ).

3. Παραμονή: περιλαμβάνει χρήση υπηρεσιών στον προορισμό (καταλύ-

ματα, εστιατόρια, τηλεπικοινωνίες, ασφάλεια κ.λπ.).

4. Βίωμα του προορισμού: περιλαμβάνει την απόκτηση εμπειριών.

Κοινωνικά – Δημογραφικά Χαρακτηριστικά

Παρόλο που πρέπει να γίνει σαφές ότι δεν υπάρχει κάποιο στερεότυπο

για τον τουρίστα πολυτελείας, σίγουρα αυτό που τον χαρακτηρίζει είναι η

πρόθεση και η δυνατότητα να καλύψει υψηλό κόστος. Πάντως, θα μπο-

ρούσαμε να διακρίνουμε κάποιες συγκεκριμένες κατηγορίες τουριστών

πολυτελείας:

Νέοι επαγγελματίες: άτομα ηλικίας 25 – 35 ετών με υψηλό διαθέσιμο

εισόδημα.

Γονείς με ενήλικα παιδιά: άτομα ηλικίας 50 – 64 ετών, αρκετά νέοι για να

ταξιδεύουν, με υψηλό διαθέσιμο εισόδημα, οι οποίοι δεν υποστηρίζουν

πλέον οικονομικά τα παιδιά τους.

«Εμπειρία» ή «εντυπωσιασμός»

Η αναζήτηση εμπειριών αναφέρεται πολλές φορές τόσο στη βιβλιογραφία όσο και στην καθημερι-νή συζήτηση, ως εκ των βασικών κινήτρων για ταξίδια. Ειδικότερα, όμως, στα ταξίδια πολυτελείας η αναζήτηση εμπειριών με όρους μοναδικότητας και εξατομικευμένους καλύπτει πολλές φορές την ανάγκη εντυπωσιασμού των άλλων. Συνεπώς, κατά τον σχεδιασμό των ταξιδιών πολυτελείας το κοινωνικό – επαγγελματικό περιβάλλον του υποψήφιου τουρίστα πολυτελείας, προσφέρει σχεδόν όλα τα απαραίτητα στοιχεία για ένα ταξίδι εντυπωσιασμού (των άλλων). Το ταξίδι, βέβαια αυτό, αποτελεί ταυτόχρονα και μια εμπειρία για αυτόν που το πραγματοποιεί.

19


Συνταξιούχοι: άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών, οι οποίοι είναι συνήθως

πρόσφατα συνταξιοδοτούμενοι ή απολαμβάνουν πρόωρη συνταξιοδότη-

ση.

Οικογένειες: μια από τις μεγαλύτερες εξελίξεις στην αγορά τουρισμού

πολυτελείας αποτελεί η αυξανόμενη ζήτηση για οικογενειακές διακοπές.

Είναι πολλές οι περιπτώσεις στις οποίες γονείς -οι οποίοι δουλεύουν

πολλές ώρες- θέλουν να περάσουν αρκετή ώρα με τα παιδιά τους στις

διακοπές, χωρίς όμως να συμβιβάζονται με την επιλογή του προορισμού,

την ποιότητα, την εξυπηρέτηση ή ακόμα και τις εμπειρίες. Σε απάντηση

αυτής της ζήτησης, πολλά ξενοδοχεία και θέρετρα γίνονται περισσότερο

προσιτά στα παιδιά.

Ταξιδιώτες πολυτελείας κατά περίσταση: άτομα τα οποία επιλέγουν τα-

ξίδια πολυτελείας σε περιπτώσεις αρραβώνων, γαμήλιων ταξιδιών, γενε-

θλίων κ.λπ. Ακόμη, άτομα μεσαίας εισοδηματικής τάξης, τα οποία απο-

ταμιεύουν χρήματα προκειμένου να πραγματοποιήσουν τουλάχιστον ένα

ταξίδι πολυτελείας.

Πάμπλουτοι και διάσημοι: άτομα που πραγματοποιούν τα περισσότερα

ταξίδια πολυτελείας, λόγω πολύ υψηλού διαθέσιμου εισοδήματος και

ανάγκης προσωπικής προβολής.

Ως πάμπλουτοι (HNWI- High Net Worth Individuals) χαρακτηρίζονται όσοι

έχουν περιουσία τουλάχιστον 1 εκατ. δολ. ΗΠΑ, μη συμπεριλαμβανομέ-

νων όμως σε αυτή των συλλογών, των διαρκών και καταναλωτικών αγα-

θών και της πρώτης κατοικίας τους. Ακριβώς επειδή τα ταξίδια πολυτε-

λείας έχουν γίνει προσβάσιμα στη μεσαία τάξη, οι πάμπλουτοι αναζητούν

«αποκλειστικές εμπειρίες» ώστε να διαφοροποιηθούν. Σύμφωνα με τον

ιδρυτή της ταξιδιωτικής εταιρείας DreamMaker International, οι HNWI

ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για την ιστορία που θα αφηγηθούν στους φίλους

τους σχετικά με τις διακοπές τους. Είτε πρόκειται για ένα αυτοσχέδιο τα-

ξίδι στην Ιταλία για να λάβουν μέρος σε αγώνα με Ferrari, Lamborghini

και Porsche από τη Φλωρεντία (Firenze) στο Πορτοφίνο (Portofino), είτε

πρόκειται για τον γύρο του κόσμου σε τρεις εβδομάδες με στάσεις σε

εξωτικά μέρη, όπως το Serengeti στην Αφρική (Africa) ή το Μάτσου Πί-

τσου (Machu Picchu) στο Περού (Peru), οι HNWI είναι πρόθυμοι να δαπα-

νήσουν όσα χρήματα είναι απαραίτητα προκειμένου να «ζήσουν το όνειρό

τους» υπό τις πλέον πολυτελείς συνθήκες.

Υπάρχει, επίσης, σύμφωνα με τον Tour Operator πολυτελείας Artisans

of Leisure, μια τάση στην κατηγορία των ταξιδιωτών HNWI για ταξίδια με

φιλανθρωπικό σκοπό, τα οποία περιλαμβάνουν επισκέψεις σε σχολεία,


20

κλινικές και φτωχές γειτονιές σε όλο τον κόσμο προκειμένου να διαπι-

στώσουν οι ίδιοι τον τρόπο με τον οποίο αξιοποιούνται οι οικονομικές

τους δωρεές.

Βάσει στοιχείων της Scorpio Partnership, σε έρευνα που δημοσίευσε η

Citibank σε συνεργασία με την Knight Frank, με τίτλο «Annual Wealth Report 08», το 2007 παρατηρήθηκε παγκοσμίως αυξητική τάση στους

HNWIs. Όπως είναι φυσικό, η μεταβολή διέφερε από χώρα σε χώρα, με

τα «παραδοσιακά» πλούσια κράτη να σημειώνουν μικρότερη μεταβολή σε

σχέση με τις λεγόμενες «αναδυόμενες» οικονομίες. Αυτό που έχει εξαι-

ρετικό ενδιαφέρον είναι ότι σε καμία χώρα δεν σημειώθηκε μείωση των

HNWIs. Έτσι, οι χώρες που παρουσίασαν τη μεγαλύτερη αύξηση ήταν η

Κίνα (China) (+14%), η Ινδία (India) (+9%) και η Σιγκαπούρη (Singapore)

(+8%). Σημαντική αύξηση παρουσίασαν η Ρωσία (Russia) (+7%) και η Βραζι-

λία (Brazil) (+6%), ενώ οι λεγόμενες «δυτικές χώρες» σημείωσαν αυξήσεις

που όμως περιορίζονταν από 2 έως 5 ποσοστιαίες μονάδες. Στον παρακάτω

πίνακα παρουσιάζονται σε απόλυτους αριθμούς HNWIs, οι είκοσι πρώτες

χώρες όπως προκύπτουν από την έρευνα της Scorpio Partnership:

Οι Πάμπλουτοι (HNWIs) σε αριθμούς

1. Η.Π.Α 3, 114, 000

2. Ιαπωνία 765, 000

3. Ηνωμένο Βασίλειο 557, 000

4. Γερμανία 375, 000

5. Κίνα 373, 000

6. Γαλλία 304, 000

7. Ιταλία 280, 000

8. Καναδάς 266, 000

9. Βραζιλία 199,000

10. Ελβετία 189,000

11. Αυστραλία 180, 000

12. Μεξικό 136, 000

13. Ρωσία 131, 000

14. Ολλανδία 125, 000

15. Ισπανία 121, 000

16. Ινδία 114, 000

17. Νότια Κορέα 109, 000

18. Νότια Αφρική 107,000

19. Σιγκαπούρη 74, 000

20. Σαουδική Αραβία 62, 000

Πηγή: Annual Wealth Report 2008: Citibank-Knight Frank

21



Τα τελευταία 15 χρόνια, το τουριστικό προϊόν πολυτέλειας έχει αλλάξει

μορφή. Η πολυτέλεια παρεισφρέει σε κάθε διάσταση ενός ταξιδιού από

τις μεταφορές και τη διαμονή έως την απόκτηση εμπειριών. Η ποιότητα

της εμπειρίας και οι υπηρεσίες πέντε αστέρων γίνονται όλο και πιο ση-

μαντικά στοιχεία. Η επιθυμία, για παράδειγμα, να επισκεφτεί κανείς πιο

εξωτικούς προορισμούς και να συμμετάσχει σε ασυνήθιστες δραστηρι-

ότητες, όπως η παρατήρηση ενός σπάνιου είδους ζώου, διευρύνει τον

ορισμό των τουριστικών προϊόντων/υπηρεσιών πολυτέλειας.

Διαμονή Πολυτελείας

Ο ορισμός της διαμονής πολυτελείας εξαρτάται από την τοποθεσία, τα χα-

ρακτηριστικά του ταξιδιώτη και τον σκοπό του ταξιδιού. Για παράδειγμα,

οι νεότερης ηλικίας ταξιδιώτες έχουν υψηλότερες απαιτήσεις για υπηρε-

σίες νέας τεχνολογίας, όπως πρόσβαση στην ηλεκτρονική τους αλληλο-

γραφία και επικοινωνία με τον χώρο εργασίας τους.

Για διαμονή πολυτελείας μπορεί να επιλέξει κανείς ανάμεσα σε πλούσιες

σουίτες και διαμερίσματα, αλυσίδες πεντάστερων ξενοδοχείων, ανεξάρ-

τητα οικογενειακά ξενοδοχεία, boutique ξενοδοχεία, σκηνές- καταλύμα-

τα για σαφάρι, οικολογικά καταλύματα και αυτοεξυπηρετούμενες βίλες.

Η πλειονότητα των πολυτελών ξενοδοχείων και θερέτρων βρίσκεται στις ΗΠΑ (United States), την Καραϊβική (Caribbean), την Ευρώπη (Europe), την Ασία (Asia) και τον Ειρηνικό. Κάποια πολυτελή ξενοδο-

χεία και θέρετρα είναι τόσο μοναδικά και προσφέρουν τόσο ξεχωριστές

εμπειρίες που μετατράπηκαν σε προορισμούς από μόνα τους. Στην Ευρώ-

πη, τα παραδοσιακά πεντάστερα ξενοδοχεία ήταν πάντα τα πιο δημοφιλή,

τελευταία όμως, τα boutique ξενοδοχεία κερδίζουν όλο και περισσότερο

την προτίμηση των ταξιδιωτών.

Εξαιρετικά δημοφιλή γίνονται για τους ταξιδιώτες πολυτελείας όλων

των ηλικιών -αν και υπάρχουν αγορές που δεν έχουν εξοικειωθεί με την

επιλογή αυτή- ομάδες προορισμών, θέρετρα και κατοικίες με τμηματική

ιδιοκτησία (fractional ownership) που έχουν όλα τα πλεονεκτήματα της

δεύτερης κατοικίας με ευρεία επιλογή καταλυμάτων χωρίς τις υποχρε-

ώσεις της διαχείρισης και συντήρησης. Μια γνωστή εταιρεία στον χώρο

αυτό είναι η Exclusive Resorts που διαθέτει 25 ακίνητα και 1.800 μέλη. Η

Quintess, νεότερη εταιρεία που προέρχεται από τη Luxury Residences of the World (LRW), διαθέτει 60 και πλέον ακίνητα σε 30 διαφορετικά

μέρη.

Οι συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις των πελατών, η δυνατότητα πολυτέ-


22

λειας στο σπίτι και η εύκολη πρόσβαση στην τεχνολογία σημαίνουν ότι η

πολυτέλεια δεν χαρακτηρίζεται πλέον και μόνο από τη διακόσμηση, την

επίπλωση και τις ανέσεις. Το να διακριθεί ένα ξενοδοχείο γίνεται ακόμη

πιο δύσκολο όταν προστίθεται η δυνατότητα, για παράδειγμα, για περι-

στρεφόμενα κρεβάτια, γυάλινα πατώματα και ιδιωτικές πισίνες. Το μέ-

γεθος, το ύψος και η φωτεινότητα των δωματίων ακόμη και η ιδέα του

μπάνιου εξελίσσονται και συμβάλλουν στην προστιθέμενη αξία. Από την

άλλη, για κάποιους ταξιδιώτες, η διαμονή έχει να κάνει περισσότερο με

την αυθεντικότητα (για παράδειγμα η διαμονή σε έναν παραδοσιακό ξε-

νώνα) παρά με το κόστος και τη χλιδή.

Το «ευ ζην» κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος, καθιστώντας απα-

ραίτητο τον συνδυασμό της πολυτελούς διαμονής με υπηρεσίες Spa,

αθλητικές εγκαταστάσεις (πισίνα, γυμναστήριο, γήπεδο γκολφ) και εξε-

ζητημένα εστιατόρια.

Μεταφορές Πολυτελείας

Οι εξελίξεις στην αγορά πολυτελείας μεταμορφώνουν και τις υπηρεσίες

μεταφοράς σε πραγματικές εμπειρίες τα τελευταία χρόνια.

Ο ταξιδιώτης πολυτελείας μπορεί να επιλέξει για τις μετακινήσεις του

τρένο (Πρώτη θέση), αεροπλάνο (θέσεις Πρώτη και Business), πολυτελές

λεωφορείο, πολυτελές κρουαζιερόπλοιο, λιμουζίνα, ιδιωτικό αεροσκά-

φος, γιοτ και ελικόπτερο.

Η British Airways, η Cathay Pacific, η Emirates, η Virgin Atlantic, η Singapore Airlines και η South African Airways είναι κάποιες μόνο από

τις αεροπορικές εταιρείες που διαθέτουν σήμερα οριζόντια κρεβάτια σε

κάποιες ή όλες τις καμπίνες Πρώτης και Business θέσης των αεροσκα-

φών τους.

Υπάρχουν ακόμη μοναδικά σιδηροδρομικά ταξίδια όπως το Namibia Desert Express, το South Africa Blue Train, το Royal Scotsman και οι

αποκλειστικές διαδρομές στη Σιβηρία (Siberia) του GW Travel.Τα κρουαζιερόπλοια είναι ακόμη ένα μέσο που μπορεί να προσφέρει ένα

πολυτελές ταξίδι. Τα χαρακτηριστικά μιας πολυτελούς κρουαζιέρας εί-

ναι το εξατομικευμένο service, οι κοινής νοοτροπίας συνταξιδιώτες και

κάποια ευελιξία που να επιτρέπει στους επιβάτες να σχεδιάζουν το πρό-

γραμμά τους όπως επιθυμούν χωρίς να είναι υποχρεωμένοι να γευματί-

ζουν ή να συμμετέχουν σε δραστηριότητες σε συγκεκριμένες ώρες.

Η αυξανόμενη ζήτηση οδηγεί στη συνεχή κατασκευή νέων, πολυτελών

κρουαζιερόπλοιων και την αναβάθμιση των υπαρχόντων. Η υπερπολυτε-

λής γραμμή κρουαζιέρας Seabourn, για παράδειγμα, λειτουργεί σχεδόν

με 100% πληρότητα και εισάγει νέο κρουαζιερόπλοιο το 2009 με 225 σου-

23


ίτες, ενώ η εταιρεία Royal Caribbean International θα έχει στη διάθε-

σή της από τον Δεκέμβριο του 2009 ένα νέο κρουαζιερόπλοιο, το οποίο

εκτός από τις υπερπολυτελείς διώροφες μεζονέτες θα περιλαμβάνει και

αναπαραστάσεις από πραγματικές γειτονιές.

Η εταιρεία Celebrity Cruises εμπλουτίζει το στόλο της με μια νέα σειρά

κρουαζιερόπλοιων, την “Solstice Class”. Το πρώτο πλοίο θα ονομάζεται

“Solstice” και θα πραγματοποιήσει το παρθενικό του ταξίδι στις 23 Νοεμ-

βρίου του 2008. Το μήκος του φτάνει τα 315 μέτρα (1033 πόδια) και έχει τη

δυνατότητα να φιλοξενεί 2850 επιβάτες και 1500 άτομα που θα αποτελούν

το πλήρωμα. Το 2009 και 2010 θα δρομολογηθούν δύο νέα πλοία με πα-

ρόμοια χαρακτηριστικά, το “Equinox” και το “Eclipse” αντίστοιχα, ενώ δύο

ακόμα πλοία θα παραδοθούν έως το 2012.

Η απαίτηση για εξατομικευμένες υπηρεσίες στην αγορά του τουρισμού

πολυτελείας δίνει ώθηση και σε μικρές εταιρείες κρουαζιέρας, όπως η

Hebridean Island Cruises. Τα μικρά κρουαζιερόπλοια, από την άλλη,

προσφέρουν πρόσβαση σε λιμάνια στα οποία τα μεγάλα δεν μπορούν να

προσεγγίσουν, προσδίδοντας με αυτόν τον τρόπο την αίσθηση της απο-

κλειστικότητας.

Προσφέρονται, επιπλέον, πεντάστερες κρουαζιέρες με ιστιοπλοϊκά, όπως

αυτές που οργανώνει η Windstar, καθώς και με πολυτελή γιοτ. Η εταιρεία

Νetjets, η πλέον γνωστή εταιρεία ιδιωτικών αεροσκαφών με στόλο άνω

των 650 αεροσκαφών και εταιρείες σε 155 χώρες, είναι μία μόνο από τις

εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην αγορά τουρισμού πολυτελείας

και η οποία παρουσίασε σημαντική αύξηση 20% του τζίρου της το 2005.

Όσον αφορά στους προορισμούς, η Μεσόγειος (Mediterranean) παραμέ-

νει ο πιο δημοφιλής προορισμός για κρουαζιέρα, αλλά και περισσότε-

ρο απομακρυσμένοι προορισμοί όπως η Αλάσκα (Alaska), η Ανταρκτική

(Antarctica), η Καραϊβική (Caribbean), η Νότια Αμερική (South America)

και η Ταϊτή (Tahiti) κερδίζουν συνεχώς ταξιδιώτες.


24

Διεθνώς Αναγνωρισμένα Προϊόντα/Υπηρεσίες Πολυτελείας

Τα διεθνώς αναγνωρισμένα πολυτελή προϊόντα/υπηρεσίες προτιμώνται

από τους απαιτητικούς ταξιδιώτες επειδή εξασφαλίζουν την ποιότητα. Η

ένταξη ενός προϊόντος/υπηρεσίας κάτω από την ομπρέλα μιας γνωστής

επωνυμίας λειτουργεί ως εγγύηση στους πιθανούς πελάτες ότι συνιστά

κάτι διαφορετικό ή μοναδικό. Επώνυμα ξενοδοχεία γνωστά στην αγορά

πολυτελείας είναι τα Chateau, Baglioni Hotels, Design Hotels, Bulgari Hotels, Rezidor και Cerrutti, Nickelodeon Family Suites κ.α.

Επιπλέον, επειδή πολλά ανεξάρτητα πολυτελή ξενοδοχεία, εστιατόρια

κ.τ.λ. δεν έχουν τους αναγκαίους πόρους για τη διεθνή προβολή τους,

προκειμένου να κτίσουν ισχυρές επωνυμίες, καταφεύγουν στη λύση των

γνωστών εταιρειών διοίκησης/μάρκετινγκ ξενοδοχείων ή των συνεργα-

σιών και αποκτούν έτσι υποστήριξη στο μάρκετινγκ, την εκπαίδευση, τα

διεθνή συστήματα κρατήσεων κ.α.

Για παράδειγμα, τα «Leading Hotels of the World» συγκεντρώνουν κάτω

από την ομπρέλα τους πάνω από 430 μέλη -ανεξάρτητα πολυτελή ξενοδο-

χεία- σε 80 χώρες. Τα μέλη τους επιλέγονται με κριτήριο την προσφορά

προστιθέμενης αξίας στην επωνυμία, όπως πολυτελή Spa, ιδιωτικά γήπεδα

γκολφ, απομονωμένες περιοχές και προσωπικές υπηρεσίες μπάτλερ, ενώ

υπάρχουν και τα «The Leading Small Hotels of the World» και τα «Small Luxury Hotels of the World». Τα τελευταία απαριθμούν περισσότερα από

300 ξενοδοχεία σε περισσότερες από 50 χώρες.

Άλλο παράδειγμα αναγνωρισμένης επωνυμίας πολυτελούς τουριστικού

προϊόντος είναι τα Orient - Express Hotels Trains & Cruises, στο χαρ-

τοφυλάκιο των οποίων έχουν ενταχθεί περισσότερες από 50 επιχειρήσεις

-ανεξάρτητα πολυτελή ξενοδοχεία, εστιατόρια, τρένα και εταιρείες κρουα-

ζιέρας- από 25 χώρες.

Τα Relais & Chateaux, από την άλλη, περιλαμβάνουν ένα σύνολο 475 πο-

λυτελών ξενοδοχείων και διεθνώς αναγνωρισμένων εστιατορίων με μονα-

δικά χαρακτηριστικά , σε περισσότερες από 55 χώρες.

Παράλληλα, τα The Leading Hotels of the World και τα Relais & Chateaux

δημιούργησαν το Luxury Alliance, μια συμμαχία κορυφαίων διεθνών πο-

λυτελών ονομάτων του τουρισμού, στην οποία σήμερα συμμετέχουν τα

Orient - Express Trains & Cruises, τα Silversea Cruises, τα Crystal Cruises και τα Adventure Collection.

Άλλες κορυφαίες επωνυμίες πολυτελείας είναι:

• Four Seasons Hotels & Resorts: Διαθέτουν 79 ξενοδοχεία σε 33 χώρες,

ενώ περισσότερα από 31 επενδυτικά σχέδια βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε

ανάπτυξη. Με υψηλά επίπεδα φιλοξενίας, δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην

παροχή υψηλής ποιότητας και στην 24ωρη εξατομικευμένη εξυπηρέτηση.

25


• Mandarin Oriental The Hotel Group: Διαθέτει 40 αναγνωρισμένου κύ-

ρους ξενοδοχεία και θέρετρα σε 24 χώρες, παρέχοντας υψηλής ποιότη-

τας εξατομικευμένες υπηρεσίες.

• Fairmont Hotels & Resorts: Μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες μάνα-

τζμεντ στη Βόρεια Αμερική (North America), η οποία περιλαμβάνει ξε-

νοδοχεία σε περισσότερους από 50 προορισμούς, ενώ 23 νέα ξενοδοχεία

βρίσκονται υπό κατασκευή. Τα ξενοδοχεία χαρακτηρίζονται από μοναδι-

κή αρχιτεκτονική και εντυπωσιακή διακόσμηση και σε συνδυασμό με τις

υψηλής ποιότητας υπηρεσίες, προσφέρουν στον πελάτη μια αυθεντική

απεικόνιση του πολιτισμού και της ιστορίας κάθε προορισμού.

• Starwood Hotels & Resorts Worldwide Inc: Περιλαμβάνει περισσότε-

ρα από 400 μοναδικά ξενοδοχεία σε 130 προορισμούς σε όλον τον κόσμο,

τα οποία προσφέρουν άψογες και αποκλειστικές υπηρεσίες σε πελάτες

που αναζητούν τη μεγαλύτερη δυνατή πολυτέλεια.


26

Χώρες/Πόλεις Προέλευσης και Προορισμοί Τουριστών Πολυτελείας

Χώρες Προέλευσης

Αναλυτικά στοιχεία που αφορούν ειδικά τον τουρισμό πολυτελείας δεν

υπάρχουν. Οι ειδικοί στην αγορά πολυτελείας εκτιμούν ότι οι ΗΠΑ και η

Μεγάλη Βρετανία αποτελούν τις πιο σημαντικές χώρες προέλευσης τα-

ξιδιωτών πολυτελείας ενώ ακολουθούν η Γερμανία (Germany), η Γαλλία

και η Ιταλία.

Είναι πιθανό οι χώρες με τον μεγαλύτερο αριθμό εξερχόμενων ταξιδι-

ών και την υψηλότερη ταξιδιωτική δαπάνη να συγκεντρώνουν και τους

περισσότερους τουρίστες πολυτελείας. Ενδεικτικά, Γερμανία, ΗΠΑ και

Μεγάλη Βρετανία αποτελούν τις χώρες με τα περισσότερα εξερχόμενα

ταξίδια το 2006 και την υψηλότερη ταξιδιωτική δαπάνη, ενώ Αυστραλία

(Australia), Νότια Κορέα (South Korea) και Ιαπωνία (Japan) αποτελούν τις

χώρες με την υψηλότερη Μέση κατά Κεφαλήν Δαπάνη (βλ. πίνακα 3).

27


Πίνακας 3: Σύνολο εξερχόμενων ταξιδιών και ταξιδιωτικής δαπάνης στο εξωτερικό ανά χώρα προέλευσης (2006)

Χώρα προέλευσης Εξερχόμενα Ταξίδια

(εκατ.)

Ταξιδιωτική Δαπάνη

(δισ. δολ. ΗΠΑ)

ΜΚΔ

(δολ. ΗΠΑ)

Βόρεια Αμερική

ΗΠΑ 63,7 72 1.130

Καναδάς 22,7 20,8 916

Μεξικό (1) 14 8,1 579

Ευρώπη (2)

Γερμανία 74,5 74,8 1.004

Μεγ. Βρετανία 62,5 62,6 1.002

Γαλλία 29,7 32,2 1.084

Ολλανδία 21,5 17,1 795

Ιταλία 21,1 23,2 1.099

Ρωσία 15,9 18,8 1.182

Ασία και Ειρηνικός

Κίνα (3) 34,5 24,3 704

Ιαπωνία 17,5 26,9 1.537

Νότια Κορέα 11,5 18,2 1.583

Ταϊβάν 8,7 8,7 1.000

Ινδία 8,3 7,4 892

Χονγκ Κονγκ (4) 6 14 -

Σιγκαπούρη (5) 5,5 10,4 -

Αυστραλία 4,9 11,7 2.387

Ταϊλάνδη 3,4 4,6 1.353

1. Περιλαμβάνει και αυθημερόν επισκέψεις.

2. Στοιχεία από το World Travel Monitor.

3. Περιλαμβάνει ταξίδια στο Χονγκ Κονγκ (Hong Kong) και το Μακάο (Macau).

4. Ο αριθμός των εξερχόμενων ταξιδιών δεν περιλαμβάνει ταξίδια προς την Κίνα (China) και το Μακάο και

επομένως η ΜΚΔ είναι πλασματικά αυξημένη.

5. Δεν περιλαμβάνονται ταξίδια με αυτοκίνητο/τρένο προς τη Μαλαισία (Malaysia) και επομένως η ΜΚΔ είναι

πλασματικά αυξημένη.

Πηγή: ILTM, UNWTO, IPK International World Travel Monitor, Pacific Asia Travel Association ή αντίστοιχους Εθνικούς Οργανισμούς Τουρισμού


28

Ιδιαίτερα σημαντικό -ειδικά για την αγορά του τουρισμού πολυτελείας-

είναι το πλήθος των HNWI για κάθε χώρα προέλευσης, επειδή πραγμα-

τοποιούν τα περισσότερα ταξίδια πολυτελείας. Όπως φαίνεται στο διά-

γραμμα 1, το 2007 η περιοχή της Βόρειας Αμερικής συγκεντρώνει τον

μεγαλύτερο αριθμό HNWI με 3,3 εκατ. και ακολουθεί η περιοχή της Ευ-

ρώπης με 3,1 εκατ.

29


Στο διάγραμμα 2, παρουσιάζεται η αναλογία των επενδύσεων των HNWI

σε ταξίδια πολυτελείας παγκοσμίως, η οποία αγγίζει το 13,5 % των συνο-

λικών τους επενδύσεων σε αγαθά/υπηρεσίες προσωπικής ικανοποίησης.

Η Βόρεια Αμερική παρουσιάζει και πάλι τη μεγαλύτερη αναλογία 17%.

Για τις ανάγκες της παρούσας μελέτης, παρουσιάζονται συνοπτικά οι αγο-

ρές των ΗΠΑ, Ρωσίας, Γερμανίας, Μεγάλης Βρετανίας καθώς και ενδει-

κτικές αναδυόμενες αγορές.


30

ΗΠΑ (United States)

Τα 63,7 εκατ. ταξίδια που πραγματοποίησαν οι Αμερικανοί το 2006, σημεί-

ωσαν ρεκόρ για τον εξερχόμενο τουρισμό των ΗΠΑ αλλά ήταν μόλις 3,8%

πάνω από τα επίπεδα του 2000, αντιπροσωπεύοντας ετήσια αύξηση κατά

0,7% την περίοδο 2000 - 2006.

Ο αργός ρυθμός ανάπτυξης της αγοράς εξερχόμενου τουρισμού των ΗΠΑ,

από το 2000 μέχρι σήμερα, οφείλεται σε πολλούς και διαφορετικούς πα-

ράγοντες - από τον πόλεμο στο Ιράκ (Iraq) και την ασθένεια των πτηνών

(SARS) μέχρι τις τρομοκρατικές απειλές και την πτώση του δολαρίου.

Πρόσφατα και η αστάθεια της αμερικανικής χρηματαγοράς είχε σημα-

ντική επίδραση στον τουρισμό, αν και έρευνα του Elite Traveller (2005),

έδειξε ότι τα ταξίδια των πλούσιων Αμερικανών με περιουσία άνω των 10

εκατ. δολ. ΗΠΑ δεν επηρεάστηκαν ούτε θα επηρεαστούν από τις τρέχου-

σες οικονομικές εξελίξεις. Τα αποτελέσματα αυτά επιβεβαιώθηκαν και

από σχετική μελέτη του American Affluence Research Center (AARC)

σε δείγμα 398 ανδρών και γυναικών σε νοικοκυριά με μέσο ετήσιο εισό-

δημα 339.000 δολ. ΗΠΑ και μέση αξία πρώτης κατοικίας 1,2 εκατ. δολ.

ΗΠΑ.

Οι ΗΠΑ παραμένουν η πιο σημαντική ταξιδιωτική αγορά πολυτελείας

τόσο από πλευράς πλήθους ταξιδιών όσο και ταξιδιωτικής δαπάνης, εάν

ληφθούν υπόψη και τα εσωτερικά ταξίδια. Όσον αφορά, όμως, στα διεθνή

ταξίδια, φαίνεται πως η Μεγάλη Βρετανία και η Γερμανία τις ξεπερνούν.

Τα εξερχόμενα ταξίδια πολυτελείας/υπερπολυτελείας από τις ΗΠΑ υπο-

λογίζονται από 2 έως 5 εκατ. ανάλογα με τους διάφορους ορισμούς της

πολυτέλειας, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι κρουαζιέρες.

Σύμφωνα με έρευνα του Office of Travel & Tourism Industries (OTTI) και

του US Department of Commerce’s International Trade Administration,

οι ταξιδιώτες με ετήσιο εισόδημα γύρω στα 115.000 δολ. ΗΠΑ, διανυκτέ-

ρευσαν κατά μέσο όρο 16,2 ημέρες κατά το τελευταίο τους διεθνές ταξίδι,

που τους κόστισε 3.111 δολ. ΗΠΑ ανά άτομο. Το 6% ταξίδεψε στην Πρώτη

θέση, το 16% σε θέση Business και το 72% στην οικονομική θέση. Το 38%

επισκέφτηκε χώρες της Δυτικής Ευρώπης (Western Europe), το 4% χώρες

της Ανατολικής Ευρώπης (Eastern Europe), το 24% χώρες της Ασίας και

του Ειρηνικού και το 20% χώρες της Καραϊβικής.

Σύμφωνα με έρευνα του Virtuoso, στο δίκτυο των ταξιδιωτικών του γρα-

φείων που δραστηριοποιούνται στην αγορά πολυτελείας (σε πελάτες που

πραγματοποιούν 4,8 ταξίδια τον χρόνο και δαπανούν γύρω στα 8.000 δολ.

ΗΠΑ το ζευγάρι για ένα ταξίδι 6 - 8 διανυκτερεύσεων), η γενιά των baby boomers αποτελεί ηλικιακά το πλέον σημαντικό τμήμα της αγοράς αυτής

σήμερα αλλά και στο μέλλον. Οι baby boomers είναι αρκετά συντηρητι-

κοί, προτιμούν τις επωνυμίες ποιότητας, δεν επιδεικνύουν τον πλούτο

31


τους και όταν ταξιδεύουν στο εξωτερικό αναζητούν πλούσιες εμπειρίες

παρά πολυτελείς lifestyle απολαύσεις.

Έρευνα του AARC σε 1.170 γονείς με δύο παιδιά και με μέσο ετήσιο οικο-

γενειακό εισόδημα 472.000 δολ. ΗΠΑ, αναδεικνύει τη σημασία των οικο-γενειακών ταξιδιών. Το 68% των εύπορων γονέων δήλωσαν ότι προγραμ-

μάτισαν τρία ταξίδια διακοπών με τα παιδιά τους το 2006, δαπανώντας

συνολικά περίπου 10.067 δολ. ΗΠΑ – ποσό διπλάσιο και πλέον της μέσης

ετήσιας δαπάνης των εύπορων γονέων που επιλέγουν να ταξιδέψουν χω-

ρίς τα παιδιά (4.524 δολ. ΗΠΑ).

Σύμφωνα με τον Larry Pimentel, διευθύνοντα σύμβουλο του SeaDream Yacht Club, υπάρχουν πολλοί πλούσιοι ηλικίας 18 έως 26 ετών, οι οποί-

οι είναι μεν δεκτικοί σε νέα ταξιδιωτικά προϊόντα αλλά παραμένουν και

πιστοί στα επώνυμα πολυτελή προϊόντα που τους ικανοποιούν. Οι περισ-

σότεροι είναι αυτοδημιούργητοι και δεν λογαριάζουν το κόστος εφόσον

αισθάνονται ότι απολαμβάνουν υψηλή ποιότητα. Περιπετειώδεις και εξω-

στρεφείς, απολαμβάνουν δραστηριότητες όπως η ορειβασία, το καγιάκ

και το ποδήλατο, επιζητώντας περιπετειώδη και υψηλής ποιότητας ταξι-

διωτικά προϊόντα/υπηρεσίες.

Οι Αμερικανοί τουρίστες προτιμούν για διακοπές πολυτελείας σε ποσο-

στό 82% την Ευρώπη, κατόπιν την Καραϊβική και μετά το Μεξικό (Mexico)

και την Αυστραλία.

Αγαπημένος προορισμός για το 2008 είναι η Ιταλία, σύμφωνα με έρευνα του

περιοδικού Virtuoso Life αλλά και της

ILTM, ενώ η Μεσόγειος αποτελεί τον πλέ-

ον ελκυστικό προορισμό κρουαζιέρας.

Έρευνα του VisitBritain (2006) σχετικά

με τους παράγοντες που εμπνέουν τους

Αμερικανούς προκειμένου να ταξιδέ-

ψουν έως την άλλη άκρη του Ατλαντικού

(Atlantic Ocean), έδειξε ότι οι Αμερικανοί

είναι «συλλέκτες εμπειριών» και πολύ απαιτητικοί. Αναζητούν πολιτισμι-

κές συγκινήσεις, αποδράσεις στη φύση, βαθιές πνευματικές εμπειρίες,

πολυτέλεια αλλά και επαφή με τους ντόπιους. Κυρίως επιζητούν να γνω-

ρίσουν καλά έναν προορισμό αλλά στο τέλος της ημέρας επιθυμούν να

απολαύσουν ένα γεύμα και ένα άνετο κατάλυμα. Θεωρούν ως όφελος από

το μακρινό αυτό ταξίδι, την αυτοβελτίωση, τη γνωριμία με νέα πράγματα,

την καλύτερη κατανόηση του κόσμου και τον χειρισμό προκλήσεων.

Περισσότεροι Αμερικανοί από ποτέ, σύμφωνα με το Travel Industry

Association of America (TIAA), επιλέγουν προορισμό διακοπών με επί-

Κορυφαίοι ρομαντικοί προορισμοί

1. Παρίσι

2. Βενετία

3. Σαντορίνη

Πηγή: Περιοδικό Virtuoso Life, 2007


32

κεντρο τη γαστρονομία. Το γεγονός ότι δύο στους πέντε ταξιδιώτες συμ-

μετείχαν στη διάρκεια των διακοπών σε δραστηριότητες σχετικές με τον

γαστρονομικό τουρισμό, αποδεικνύει ότι η επιθυμία των τουριστών να δι-

ευρύνουν τις εμπειρίες τους από έναν προορισμό μέσω του φαγητού και

του κρασιού, αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες τάσεις στην ταξιδιωτική

βιομηχανία

33


Ρωσία (Russia)

Η αγορά με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στον τουρισμό πολυτελείας είναι

αναμφισβήτητα η ρωσική, η οποία είναι 9η στην παγκόσμια κατάταξη το

2007, όσον αφορά στην ταξιδιωτική δαπάνη, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο

Οργανισμό Τουρισμού. Το World Travel Monitor δείχνει ότι ο αριθμός των

εξερχόμενων ταξιδιών αυξήθηκε κατά 13% το 2006 (15,9 εκατ. ταξίδια) και

είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι αυξήθηκε με διψήφιο ρυθμό για 4η

συνεχή χρονιά.

Η ρωσική αγορά ταξιδιών πολυτελείας είναι μια έντονα κατακερματισμέ-

νη αγορά, δυσκολεύοντας τους επαγγελματίες του τουρισμού που έχουν

την τάση να κατηγοριοποιούν τους Ρώσους τουρίστες σε μια ενιαία ομά-

δα. Ενώ είναι μάλλον αληθές ότι όλοι οι Ρώσοι ταξιδιώτες επιθυμούν πο-

λυτέλεια και συχνά πληρώνουν για αυτήν, υπάρχουν πολλές διαφορές

στη νοοτροπία και στη δυναμική κάθε ξεχωριστού τμήματος της αγοράς

πολυτελείας. Το τμήμα των εξαιρετικά

πλούσιων ταξιδιωτών που διαπερνά όλες

τις ηλικιακές ομάδες, έχει τις μεγαλύτε-

ρες δυνατότητες ανάπτυξης.

Η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία και οι ΗΠΑ

θεωρούνται οι πλέον πολυτελείς προ-

ορισμοί για τους Ρώσους, αλλά ο αντα-

γωνισμός γίνεται πλέον έντονος από

πολυτελείς δραστηριότητες σε άλλους

προορισμούς που διεκδικούν τους πλού-

σιους Ρώσους τουρίστες.

Οι Ρώσοι τουρίστες πολυτελείας (περισ-

σότερα από 100.000 άτομα σήμερα) είναι

συνήθως νέοι και δραστήριοι επιχειρη-

ματίες με μέσο όρο ηλικίας τα 44 έτη

(Forbes). Η πλειονότητα ζει στη Μόσχα

(Moscow) και ταξιδεύει στο εξωτερικό

μερικές φορές το χρόνο με την οικογέ-

νεια και φίλους. Δαπανά κατά μέσο όρο

1.000 στερλίνες την ημέρα για κατάλυμα

και προτιμά αποκλειστικές υπηρεσίες

– από αυτοκίνητο με προσωπικό οδη-

γό έως προσωπικούς συμβούλους αγο-

ρών και ξεναγούς. Οι αγαπημένες τους

δραστηριότητες είναι η παρακολούθηση

αθλητικών αγώνων, τα ψώνια, τα τυχερά παιχνίδια και οι βραδινές έξοδοι.

Κορυφαίοι προορισμοί

1. Γαλλία

2. Ισπανία

3. Ιαπωνία

4. Ιταλία

5. Γερμανία

6. Μεγάλη Βρετανία

7. Ολλανδία

8 . Ελλάδα

9. Ελβετία

10. Νορβηγία

Πηγή: Anholt-GMI Nation Brands

Index, 2007


34

Παράλληλα, αγαπούν τις γαστρονομικές απολαύσεις και τα κρασιά.

Η δυνατότητα συμμετοχής σε αθλητικές δραστηριότητες προσελκύει τους

Ρώσους οι οποίοι, περισσότερο από άλλους ταξιδιώτες, κάνουν μεγαλύ-

τερη χρήση των αθλητικών υποδομών και των Spa. Το γκολφ βρίσκεται

σε νηπιακό στάδιο στη Ρωσία, αφού υπάρχουν λιγότεροι από 3.000 Ρώσοι

που παίζουν γκολφ, αν και οι πλούσιοι ενδιαφέρονται όλο και περισσότε-

ρο για το άθλημα.

Σύμφωνα με έρευνα της Anholt-GMI Nation Brands Index σε αντιπρο-

σωπευτικό δείγμα 1.000 Ρώσων χρηστών διαδικτύου, η Ελλάδα κατα-

τάσσεται 8η μεταξύ 38 προορισμών στους οποίους θα επιθυμούσαν να

ταξιδέψουν για διακοπές, εάν δεν υπήρχε ζήτημα κόστους, ενώ Γαλλία,

Ισπανία και Ιαπωνία αποτελούν τους τρεις κορυφαίους προορισμούς.

35


Γερμανία (Germany)

Παρόλο που η ζήτηση στη γερμανική αγορά εξερχόμενου τουρισμού ήταν

σταθερή το 2007, η μείωση κατά 2% των εξερχόμενων ταξιδιών (74,5 εκατ.

ταξίδια) το 2006 σημαίνει ότι η αγορά βρίσκεται χαμηλότερα από τις επι-

δόσεις του 2000. Η αγορά όμως του τουρισμού πολυτελείας σημείωσε

πολύ καλές επιδόσεις τα τελευταία χρόνια.

Οι Γερμανοί είναι γνωστοί για την επιμέλεια με την οποία αποταμιεύουν

- ακόμη και οι πιο εύποροι- και επομένως σημαντικό ποσοστό του πλη-

θυσμού έχει διαθέσιμο εισόδημα για πολυτελείς επιλογές. Η πλειονότητα

των πλούσιων Γερμανών είναι πολύ διακριτικοί στις αγορές τους και στα

ταξίδια τους, καθιστώντας δύσκολο τον διαχωρισμό του τμήματος αυτού

της αγορά για τη μέτρηση του όγκου και της αξίας του. Δαπανούν, πάντως,

πολύ περισσότερα στις διακοπές τους παρά σε άλλα καταναλωτικά προ-

ϊόντα.

Το πλέον σημαντικό ηλικιακά τμήμα της αγοράς πολυτελείας αποτελούν

οι ταξιδιώτες ηλικίας 50 ετών και άνω, γνωστοί και ως baby boomers.

Και οι νεαρότεροι, όμως, Γερμανοί φαίνεται να συγκεντρώνουν περισσό-

τερο πλούτο από παλαιότερα και αναζητούν, πλέον, πλούσιες ταξιδιωτι-

κές εμπειρίες, επαφή με ντόπιους και προσπαθούν να εντρυφήσουν στην

κουλτούρα και στην κληρονομιά του προορισμού που επισκέπτονται.

Ενώ τα μεγάλα ξενοδοχεία και τα θέρετρα πολυτελείας, παραδοσιακά,

αποτελούν τυπικά καταλύματα για τους πλούσιους ταξιδιώτες αυξάνεται

η ζήτηση για μικρότερα καταλύματα με ξεχωριστό στυλ, όπως αποικιακού

στυλ βίλες και boutique ξενοδοχεία.

Δημοφιλείς μακρινοί προορισμοί είναι οι Μαλδίβες (Maldives), ο Μαυ-

ρίκιος (Saint Maurice), η Ταϊτή (Tahiti) αλλά και το Ντουμπάι (Dubai), το

Ομάν (Oman), η Ν. Αφρική (South Africa), η Μποτσουάνα (Botswana) και

η Βραζιλία (Brazil).


36

Μεγάλη Βρετανία (United Kingdom)

Τα επίσημα στοιχεία του UK International Passenger Survey δείχνουν

ότι τα εξερχόμενα ταξίδια από τη Μεγάλη Βρετανία έφτασαν τα 68 εκατ.

το 2006, τοποθετώντας την αγγλική αγορά εξερχόμενου τουρισμού στις

πλέον δυναμικές αγορές παγκοσμίως σε όγκο, συχνότητα και δαπάνη τα-

ξιδιών (κυρίως λόγω του πλήθους των αεροπορικών εταιρειών χαμηλών

ναύλων/LCC). Η πιο γρήγορα αναπτυσσόμενη αγορά του εξερχόμενου και

του εσωτερικού τουρισμού είναι η αγορά πολυτελείας, αφού υπολογίζεται

ότι αντιπροσωπεύει το 5% - 7% του συνολικού αριθμού ταξιδιών παγκο-

σμίως και τουλάχιστον το 15% της ταξιδιωτικής δαπάνης. Χαρακτηριστικό

είναι το γεγονός ότι οι ταξιδιώτες πολυτελείας από τη Μεγάλη Βρετανία

σημείωσαν τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση την τελευταία δεκαετία.

Σύμφωνα με το Ledbury Research, ο αριθμός των HNWI στη Μ. Βρετανία

αυξάνεται με ρυθμό 4% ετησίως και ο πλούτος τους με ρυθμό άνω του

10%. Περίπου 2,5 εκατ. άτομα κατέχουν πάνω από 200.000 δολ. ΗΠΑ σε

επενδυτικές αξίες. Εκτιμάται ότι οι HNWI στη Μ. Βρετανία σε 10 χρόνια

θα φτάσουν το 1 εκατ. και 26% των νοικοκυριών θα διαθέτουν πάνω από 1

εκατ. δολ. ΗΠΑ σε αποταμιεύσεις και επενδύσεις σε γη και αξίες.

Οι HNWI έχουν αποκτήσει πλούτο από την κτηματαγορά και τη χρημα-

ταγορά -μόνο 30% τον έχει κληρονομήσει. Περίπου 400.000 άτομα κερ-

δίζουν περισσότερα από 200.000 δολ. ΗΠΑ τον χρόνο, σύμφωνα με το

Ledbury Research. Υπολογίζεται ότι αυτοί δαπανούν κατά μέσο όρο 8.000

δολ. ΗΠΑ για ξενοδοχειακές υπηρεσίες κάθε χρόνο για διακοπές, με το

1% αυτών να συγκεντρώνουν το 21% της συνολικής δαπάνης των Βρετα-

νών σε υπηρεσίες ξενοδοχείων. Εκτιμάται ότι σημαντικός αριθμός των

τουριστών αυτών πολυτελείας δαπανούν 40.000 δολ. ΗΠΑ την εβδομάδα

σε διακοπές με όλη την οικογένεια (για δύο γονείς, δύο παιδιά και μια

νταντά).

37


Αναδυόμενες Αγορές

Άλλες αγορές που αξίζει κανείς να δει την εξέλιξή τους στα προσεχή έτη

είναι η Ισπανία και η Ελβετία (Switzerland). Ο ελβετικός τουριστικός

τομέας πολυτελείας ήταν ο μόνος στην ελβετική τουριστική αγορά που

κινήθηκε θετικά το 2006. Μεταξύ των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης

(εκτός της Ρωσίας) τη μεγαλύτερη ανάπτυξη σημείωσε η αγορά της Πο-λωνίας (Poland) και της Τσεχικής Δημοκρατίας (Czech Republic). Στην Ασία, η Ιαπωνία παραμένει μια αγορά με προκλήσεις, αλλά το μέλλον

φαίνεται πιο ευοίωνο λόγω του ότι η γενιά των baby boomers με υψηλά

ποσοστά αποταμιεύσεων και διαθέσιμου εισοδήματος συνταξιοδοτείται.

Οι νέες αναδυόμενες αγορές που θα απασχολήσουν πολύ την τουριστική

αγορά στο μέλλον, η Κίνα και η Ινδία (India), συνεχίζουν τη διψήφια ανά-

πτυξή τους αλλά ξεκινούν από χαμηλή βάση.


38

Κίνα (China)

Η Κίνα είναι σήμερα από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες αγορές εξερχό-

μενου τουρισμού και έχει ξεπεράσει την Ιαπωνία που ήταν η πρώτη αγορά

της Ασίας το 2002. Το 1995, ο ΠΟΤ προέβλεπε ότι το 2020 η Κίνα θα τρο-

φοδοτεί την τουριστική αγορά με 100 εκατ. εξερχόμενα ταξίδια ετησίως,

ανάγοντάς την σε 4η μεγαλύτερη αγορά παγκοσμίως. Η Κίνα βρίσκεται

ήδη σε τροχιά να φτάσει τον στόχο αυτό πριν από το 2020.

Το 2006, το σύνολο των εξερχόμενων ταξιδιών από την Κίνα αυξήθηκε

κατά 11% φτάνοντας τα 34,5 εκατ. Παράλληλα, η ταξιδιωτική δαπάνη των

Κινέζων στο εξωτερικό αυξήθηκε κατά 12% φτάνοντας τα 24,3δισ. δολ.

ΗΠΑ, φέρνοντας την Κίνα στην 6η θέση στη σχετική παγκόσμια κατάτα-

ξη.

Παρ’ όλα αυτά, ο ενθουσιασμός για τη δυναμική της Κίνας, ως πηγής

εξερχόμενου τουρισμού, παραβλέπει το γεγονός ότι η πλειονότητα των

εξερχόμενων ταξιδιών (περίπου 70%) είναι στην πραγματικότητα εσωτε-

ρικά ταξίδια -προς τις διοικητικές περιφέρειες του Χονγκ Κονγκ και του

Μακάο- και επιπλέον τα υπόλοιπα εξερχόμενα ταξίδια έχουν επί το πλεί-

στον προορισμό περιοχές της Ασίας και του Ειρηνικού, ιδίως στη Βορειο-

ανατολική και Νοτιοανατολική Ασία (Northeast and Southeast Asia).

Ο εσωτερικός τουρισμός της Κίνας είναι επίσης πολύ σημαντική αγορά

και πολλά πολυτελή ξενοδοχεία, όπως το Shangri-La αναφέρουν ότι το

50% των διανυκτερεύσεων αναλογούν σε Κινέζους ταξιδιώτες, ιδιαίτερα

στις περιφερειακές πόλεις. Και δεν αφορά μόνο τα επιχειρηματικά ταξί-

δια. Η Banyan Tree αναφέρει ότι περίπου οι μισοί ταξιδιώτες που διαμέ-

νουν σε κινεζικά θέρετρα με κόστος πάνω από 400 δολ. ΗΠΑ τη βραδιά,

είναι Κινέζοι.

Η αγορά του τουρισμού πολυτελείας στην Κίνα παραμένει μικρή και

απροσδιόριστη. Σχετικά λίγα ταξίδια ενδοπεριφερειακά θα μπορούσαν να

χαρακτηριστούν ως πολυτελείας. Ενώ οι Κινέζοι που ταξιδεύουν σε μα-

κρινούς προορισμούς για επαγγελματικούς λόγους διαμένουν σε ακριβά

ξενοδοχεία και επιζητούν υπηρεσίες υψηλής ποιότητας, η πλειονότητα

των ταξιδιωτών για αναψυχή ταξιδεύει με γκρουπ, χωρίς πολλές επιλογές

και σε εγκεκριμένους από την κινεζική κυβέρνηση ταξιδιωτικούς προο-

ρισμούς. Όταν όμως φτάνουν στον προορισμό, οι Κινέζοι δαπανούν πολλά

σε προϊόντα πολυτελείας.

Η ACNielsen εκτιμά ότι, συμπεριλαμβανομένου του κόστους του ομα-

δικού ταξιδιού, δαπανούν κατά μέσο όρο 2.913 δολ. ΗΠΑ ανά ταξίδι στο

εξωτερικό. Στα ταξίδια τους στην Ευρώπη δαπανούν 4.135 δολ. ΗΠΑ ανά

άτομο. Μεγάλο ποσοστό της δαπάνης αυτής αφορά σε αγορές πολυτελών

προϊόντων. Οι Κινέζοι λατρεύουν τα επώνυμα προϊόντα πολυτελείας και

39


μάλιστα προτιμούν να τα αγοράζουν στις χώρες δημιουργίας τους. Λαμ-

βάνουν πολύ μεγαλύτερη ικανοποίηση από την αγορά μια τσάντας Gucci

στην Ιταλία, ή ενός κοσμήματος Cartier στη Γαλλία από ό,τι στην Κίνα.

Σύμφωνα με κορυφαίους tour operators και ταξιδιωτικά γραφεία στην

Ασία, την Αυστραλία και την Ευρώπη, δεν φαίνεται να υπάρχει πραγματική

αγορά πολυτελείας στην Κίνα - δηλαδή μια αγορά ταξιδιωτών με υψηλές

απαιτήσεις και ιδιαίτερες σε σχέση με άλλους ταξιδιώτες προτιμήσεις. Οι

Κινέζοι HNWIs επιθυμούν σχεδόν τα ίδια πράγματα όπως όλοι οι Κινέζοι

ταξιδιώτες όταν ταξιδεύουν στο εξωτερικό, απλά δαπανούν πολύ περισ-

σότερα. Από την άλλη, θα πρέπει να αναφέρουμε ενδεικτικά ότι βάσει

στοιχείων για τη διαμονή πολυτελείας στη Γαλλία, οι Κινέζοι ταξιδιώτες

κυμαίνονται μεταξύ 2% - 9% του συνόλου, αλλά προβλέπεται να αυξηθούν

ακόμη περισσότερο μέχρι το 2011 σε σημείο η Κίνα να είναι πρώτη χώρα

προέλευσης.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η δυναμική της Κίνας στην αγορά πολυτελεί-

ας ενισχύεται. Το 2005, υπήρχαν στην Κίνα 300.000 εκατομμυριούχοι (σε

δολάρια) και 5 εκατ. πολίτες που απολάμβαναν επίπεδο διαβίωσης ίδιο με

έναν Αμερικανό που το ετήσιο εισόδημα του ανέρχεται σε 140.000 δολ.

ΗΠΑ. Αν προσθέσουμε τους Κινέζους που μπορούν να έχουν πρόσβαση,

κατά περίσταση, σε υπηρεσίες και προϊόντα πολυτελείας (σε αναλογία με

τους Ευρωπαίους του ίδιου επιπέδου διαβίωσης), τότε η Κίνα φαίνεται να

έχει περίπου 100.000 εν δυνάμει πελάτες για τον τουρισμό πολυτελείας.

Οι 40 πιο εύποροι Κινέζοι το 2007 είναι όλοι δισεκατομμυριούχοι, ενώ το

2006 μόλις 15 από αυτούς είχαν περιουσίες που ξεπερνούσαν το 1 δισ.

δολ. ΗΠΑ. Ο πλουσιότερος Κινέζος το 2007 είχε καθαρή περιουσία που

άγγιζε τα 16,2 δισ. δολ. ΗΠΑ, ενώ το 2006 μόλις έφτανε τα 2,3 δισ. δολ.

ΗΠΑ. Σύμφωνα με τη Merrill Lynch/Capgemini, υπάρχουν 4.500 Κινέζοι

με πάνω από 30 εκατ. δολ. ΗΠΑ σε επενδυμένες αξίες. Επιπλέον τα νοι-

κοκυριά με πάνω από 100.000 δολ. ΗΠΑ σε αξίες, φτάνουν τα 1,6 εκατ.

και αυξάνονται με ετήσιο ενιαίο ποσοστό 8%, σύμφωνα με το Boston

Consulting Group.

Το τμήμα της αγοράς που παρουσίαζε τη μεγαλύτερη δυναμική στα μέσα

της δεκαετίας του ’90 ήταν νέοι - 56% του πληθυσμού ήταν κάτω από 30

ετών. Η πολιτική όμως της κινεζικής κυβέρνησης για «ένα παιδί ανά οι-

κογένεια» επέδρασε σημαντικά στη γήρανση του πληθυσμού. Το τμήμα

της αγοράς με τη γρηγορότερη ανάπτυξη τα τελευταία 10 - 15 έτη είναι οι

οικογενειάρχες 30 - 59 ετών, ενώ κινητήρια δύναμη ανάπτυξης στα επό-

μενα 10 χρόνια θα είναι οι ωριμότεροι οικογενειάρχες 40 - 69 ετών. Όλες

οι άλλες ηλικιακές ομάδες θα συρρικνωθούν σε μέγεθος την επόμενη

δεκαετία ενώ η αξία τους σε δαπάνη δεν θα αυξηθεί σε πραγματικούς

όρους.


40

Οι εργαζόμενοι γονείς με παιδιά άνω των 20 ετών συγκροτούν ένα πολύ

σημαντικό κοινό. Διαθέτουν ήδη τα περισσότερα διαρκή αγαθά που έχουν

ανάγκη, αυξημένα κεφάλαια και αποτελούν την πρώτη φουρνιά μορφω-

μένων ενηλίκων στην Κίνα. Παράλληλα, οι ώριμοι οικογενειάρχες απο-

κτούν νέα ενδιαφέροντα και αναζητούν συχνότερα νέες εμπειρίες παρά

υλικά αγαθά. Εκτιμάται ότι το κοινό αυτό θα αυξάνεται σε μέγεθος με

ρυθμό 8,6% ετησίως από το 2005 έως το 2008 και 6% από το 2009 έως το

2024, ενώ σε αξία θα αυξάνεται περισσότερο από 10% το χρόνο.

Ένα άλλο κοινό που θα αποδειχθεί σημαντικό για την ταξιδιωτική αγο-

ρά πολυτελείας τα επόμενα 20 χρόνια, είναι οι Κινέζοι 25 - 44 ετών και

ιδιαίτερα οι νεότεροι. Σύμφωνα με την ACNielsen αυτοί δαπανούν το με-

γαλύτερο μέρος του διαθέσιμου εισοδήματός τους σε ταξίδια και είναι

διατεθειμένοι ακόμη και να δανειστούν προκειμένου να ικανοποιήσουν

την επιθυμία τους για ταξίδια.

41


Ινδία (India)

Ο βασικός λόγος που κάνει την ταξιδιωτική αγορά της Ινδίας ελκυστική

δεν είναι ότι αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς (υπάρχουν προβλέψεις

που δείχνουν ότι μπορεί να ξεπεράσει σε ρυθμό ανάπτυξης και την Κίνα),

αλλά το γεγονός ότι διαθέτει μια μεσαία τάξη που αναπτύσσεται ταχύτατα,

διαθέτει υψηλή μόρφωση και μιλά καλά αγγλικά, καθιστά τα ταξίδια στο

εξωτερικό πολύ προσιτά.

Ενώ οι περισσότερες χώρες ζητούν visa από τους Ινδούς ταξιδιώτες -

κάτι το οποίο αποτελεί μεγάλο εμπόδιο για ταξίδια- οι Ινδοί είναι σχετικά

ελεύθεροι, σε αντίθεση με τους Κινέζους, να ταξιδεύουν μεμονωμένα,

όπου και όποτε επιθυμούν. Η εθνική οικονομία της Ινδίας είναι δυνατή,

με το ΑΕΠ της να αυξάνεται με περίπου 8,5% ετησίως. Το διαθέσιμο εισό-

δημα της μεσαίας τάξης αυξάνεται εξαιρετικά γρήγορα. Η δυναμικότητα

των αερογραμμών έχει αυξηθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα. Μετά την

απελευθέρωση της αγοράς συναλλάγματος, οι Ινδοί επιτρέπεται να παίρ-

νουν μαζί τους στα ταξίδια αναψυχής τους στο εξωτερικό έως 10.000 δολ.

ΗΠΑ ετησίως.

Το άνοιγμα της Ινδίας στον υπόλοιπο κόσμο έχει δώσει ώθηση στα ταξίδια

στο εξωτερικό, ιδιαίτερα στις νεότερες γενιές. Περισσότεροι Ινδοί από

οποιαδήποτε άλλη εθνικότητα σπουδάζουν στο εξωτερικό, εκτός ίσως

από τους Κινέζους. Το μέγεθος της μεσαίας τάξης υπολογίζεται σε πάνω

από 350 εκατ. άτομα -όσο δηλαδή το μέγεθος ολόκληρου του αμερικανι-

κού πληθυσμού- και αυξάνεται κατά 40 - 50 εκατομμύρια τον χρόνο.

Οι Ινδοί το 2006 πραγματοποίησαν 8,3 εκατ. ταξίδια στο εξωτερικό, από τα

οποία τουλάχιστον το 7% - 10% έγιναν από πλούσιους που δαπάνησαν πάνω

από 10.000 δολ. ΗΠΑ το άτομο ανά ταξίδι. Η Merrill Lynch/Capgemini αναφέρει ότι υπάρχουν 100.000 Ινδοί με καθαρή περιουσία τουλάχιστον

εκατ. δολ. ΗΠΑ, η οποία αναμένεται να αυξάνεται με ρυθμό τουλάχιστον

15% ετησίως.

Επιπλέον, οι Ινδοί προτιμούν σε μεγάλο βαθμό τα επώνυμα προϊόντα και

δαπανούν σημαντικό μέρος του εισοδήματός τους σε γνωστά προϊόντα

πολυτελείας. Λόγω των υψηλών δασμών στην Ινδία, πολλές φορές είναι

προτιμότερο να ταξιδέψει κανείς στο εξωτερικό για αγορές, κάτι που απο-

τελεί ισχυρό κίνητρο για εξερχόμενο τουρισμό. Μελέτη της AC Nielsen

στη Βρετανία έδειξε ότι ξοδεύουν τα διπλά από τον μέσο όρο σε αγορές.

Οι Ινδοί ταξιδιώτες δεν προέρχονται πια μόνο από το Νέο Δελχί (New

Delhi) και τη Βομβάη (Mumbai) αλλά και από άλλες μεσαίου μεγέθους

πόλεις όπου ανοίγουν πλέον Γραφεία Τουρισμού πολλοί προορισμοί του

εξωτερικού. Επαγγελματικοί και θρησκευτικοί λόγοι καθώς και επισκέ-

ψεις σε συγγενείς είναι τα κύρια κίνητρα ταξιδιού για τους Ινδούς. Τα οι-

κογενειακά ταξίδια (πολλές φορές ταξιδεύουν ακόμη και με 10 συγγενικά


42

πρόσωπα), καθώς και τα ταξίδια του μέλιτος αυξάνονται συνεχώς.

Στην επιλογή προορισμού, προτιμούν τα θεματικά ταξίδια όπως κρουαζι-

έρες, σαφάρι, δημοφιλή μέρη (Σιγκαπούρη (Singapore), Σίδνευ (Sydney),

Όκλαντ (Auckland))... Πολλοί επισκέπτονται τα μέρη που διαδραματίζο-

νται οι ταινίες του ινδικού κινηματογράφου.

Οι Ινδοί είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι σε ζητήματα κόστους. Προ-

σφορές και λογικές τιμές τους κινητοποιούν. Γίνονται πολύ απαιτητικοί

στην εξυπηρέτηση. Λαμβάνουν σε σημαντικό βαθμό υπόψη τις θρησκευ-

τικές και γαστρονομικές τους συνήθειες τις οποίες δεν επιθυμούν να δι-

αταράσσουν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους.

43


Τουριστικοί Προορισμοί Πολυτελείας

Οι κορυφαίοι προορισμοί

Όσον αφορά στους κορυφαίους προορισμούς πολυτελείας, λόγω του ότι

δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για την αγορά του τουρισμού πολυτελείας,

κάποια συμπεράσματα θα μπορούσαν να εξαχθούν από την κατάταξη των

χωρών με τη μεγαλύτερη τουριστική κίνηση (βλ. πίνακα 4).

Πίνακας 4: Διεθνείς τουριστικές αφίξεις, δαπάνη και κατά κεφαλήν δαπάνη στην Ευρώπη, ανά περιοχή, 2003 - 2007

Βόρεια Ευρώπη

Δυτική Ευρώπη

Κεντρική/ Ανατολική

Ευρώπη

Νότια/ Μεσογειακή

Ευρώπη

Σύνολο Ευρώπης

Αφίξεις (000)

2003 45.814 136.076 78.457 146.766 407.113

2004 49.641 139.043 86.278 149.488 424.449

2005 52.868 142.689 87.927 158.043 441.528

2006 56.400 149.500 91.500 164.800 462.200

2007 57.600 154.900 65.600 176.200 484.400

Δαπάνη (εκατ. δολ. ΗΠΑ)

2003 41.136 103.183 24.079 115.025 283.423

2004 48.886 117.624 28.976 133.011 328.498

2005 53.818 121.940 32.328 140.176 348.263

Κατά Κεφαλήν Δαπάνη (δολ. ΗΠΑ)

2003 898 758 307 784 696

2004 985 846 336 890 774

2005 1.018 855 368 887 789

Πηγή: UNWTO/Mintel


44

Ευρώπη (Europe)

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, οι αφί-

ξεις στην Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 4,8% το 2007. Πιο συγκεκριμένα, ση-

μειώθηκε αύξηση των αφίξεων κατά 2,2% στη Βόρεια Ευρώπη (Northern

Europe), 3,6% στη Δυτική Ευρώπη (Western Europe), 4,5% στη Κεντρική/

Ανατολική Ευρώπη (Central/ Eastern Europe) και 7% στη Νότια/ Μεσογει-

ακή Ευρώπη (Southern Europe).

Σύμφωνα με έρευνα της ILTM, η Μεσογειακή Ευρώπη βρίσκεται σήμερα

ανάμεσα στις τρεις δημοφιλέστερες περιοχές που προτιμώνται από τους

ταξιδιώτες πολυτελείας για δύο λόγους. Πρώτον, λόγω της αυξημένης

ζήτησης για πολυτελείς κρουαζιέρες στη Μεσόγειο. Δεύτερον, λόγω της

βελτίωσης της ποιότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών στους ευρω-

παϊκούς προορισμούς και της μείωσης του σχετικού κόστους των πολυ-

τελών ταξιδιών, ως απόρροια του πολλαπλασιασμού των πτήσεων στην

Ευρώπη και της αυξημένης έντασης του ανταγωνισμού για τουριστικές

αφίξεις μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών.

Δημοφιλέστερος προορισμός πολυτελών ταξιδιών ήταν για το 2005 η

Γαλλία και ακολούθησαν η Ιταλία και η Ισπανία. Οι τρεις αυτές χώρες

συγκέντρωσαν το 36% του μεριδίου αγοράς της Ευρώπης.

Η Γαλλία έχει μεγάλη παράδοση στην αγορά του τουρισμού πολυτελείας

Πίνακας 5 : Οι 5 δημοφιλέστερες περιοχές - προορισμοί παγκοσμίως Δημοφιλέστερες περιοχές 2006 - 2007

% Δημοφιλέστερες περιοχές

2007- 2008

%

Μεσογειακή Ευρώπη

66 Ανατ./ Νοτιοανατολική

Ασία

51

Ανατ./ Νοτιοανατολική Ασία

50 Ινδία/ Ινδικός Ωκεανός

49

Ινδία/ Ινδικός Ωκεανός

41 Μεσογειακή Ευρώπη

46

Καραϊβική/ Λατινική Αμερική

37 Καραϊβική/ Λατινική Αμερική

32

Κεντρική Ευρώπη 28 Αυστραλία/Νότιος Ειρηνικός

26

Πηγή: ILTM 2007, Έρευνα Αγοραστών- Δείγμα:221

45


και παραμένει αγαπημένος προορισμός για τις διασημότητες και τους δι-

αμορφωτές γνώμης. Προσφέρει πολλά μέρη εκτός από το Παρίσι (Paris)

για τουρισμό πολυτελείας, όπως είναι οι Κάννες (Cannes), το Μονακό

(Monaco), το ΣενΤροπέ (Saint Tropez) και η Προβηγκία (Provence).

Η ιστορική και πολιτισμική της κληρονομιά αποτελεί μόνο έναν από τους

λόγους που έγινε αγαπητή στην ελίτ. Η γαλλική κουζίνα και ευρύτερα η

τέχνη της γαστρονομίας κατέχει μοναδική θέση στις εμπειρίες πολυτε-

λείας κάνοντας πολλές φορές τα γαλλικά εστιατόρια πολυτελείας αυτο-

τελείς ταξιδιωτικούς προορισμούς. Στη Γαλλία επίσης αναπτύχθηκε ένα

ιδιαίτερο είδος ξενοδοχίας πολυτελείας, χαρακτηριστικό της γαλλικής

παράδοσης και κουλτούρας, τα παλάτια. Η κουλτούρα του savoir vivre,

άλλωστε, που ευδοκίμησε στον περίγυρο ευγενών παλαιότερων εποχών

έχουν χαρίσει στη Γαλλία τη διεθνή αναγνώριση στον χώρο της πολυτέ-

λειας αναφορικά με τις αξίες της υπεροχής και του καλού γούστου.

Η Ιταλία αποτελεί επίσης δημοφιλή προορισμό πολυτελείας, αγαπητό τόσο

σε Αμερικανούς ταξιδιώτες όσο και σε Κινέζους και Γιαπωνέζους. Διαθέ-

τει επίσης πολλές περιοχές που προσφέρονται για τουρισμό πολυτελεί-

ας με μεγάλη αναγνωρισιμότητα, όπως η Τοσκάνη (Tuscany), η Λιγουρία

(Liguria), το Αμάλφι (Amalfi), η Σαρδηνία (Sardinia) κ.ά. Διαθέτει πλούσια

κληρονομιά σε ό,τι αφορά την πολυτέλεια: καλλιτέχνες, επώνυμα προϊόντα

πολυτελείας, ιστορική παράδοση, γαστρονομία. Η ζεστή προσωπικότητα

των Ιταλών, τοποθετεί την προσωπική εξυπηρέτηση στο κέντρο της ταξι-

διωτικής εμπειρίας και σε συνδυασμό με την απλή και ταυτόχρονα κομψή

συμπεριφορά τους δημιουργεί πιο αυθεντικές εμπειρίες.

Η Ισπανία αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια στην αγορά αυτή, με κορυ-

φαίες τις περιοχές Μαρμπέλα (Marbella), Μαγιόρκα (Mallorca), Αμπουρ-

δάν (Ampurdan), Λανζαρότε (Lanzarote), Βαρκελώνη (Barcelona). To Σαν

Σεμπαστιάν (San Sebastian) επίσης, έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια,

σε σημαντικό γαστρονομικό προορισμό, πολυτελείας.

Η Κροατία είναι ένας εξωτικός, νέος και ανέγγιχτος προορισμός που έχει

ανακαλυφθεί τελευταία από τους διαμορφωτές γνώμης και προσπαθεί να

καθιερωθεί ως πολυτελής προορισμός.

Οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία σημείωσαν πτώση ως πολυτελείς προορι-

σμοί. Οι ΗΠΑ λόγω ζητημάτων που σχετίζονται με τη βίζα και την εικόνα

της χώρας και η Βρετανία λόγω του ισχυρού νομίσματος που την κατέστη-

σε πιο ακριβή από τους ανταγωνιστές της, αλλά και λόγω των προβλημάτων

των αεροδρομίων του Λονδίνου, όπου παρατηρήθηκαν πολλές καθυστερή-

σεις και ακυρώσεις σε πτήσεις και απώλειες αποσκευών.


46

Για τους ταξιδιώτες πολυτελείας που επισκέπτονται πιο μακρινούς προ-

ορισμούς, η Ανατολική/Νοτιανατολική Ασία (East/Southeast Asia) και ο Ινδικός Ωκεανός (Indian Ocean) αποτελούν κορυφαίες επιλο-

γές. Η Ταϊλάνδη(Thailand), η Κίνα (China), η Ινδία (India), οι Σεϋχέλλες

(Seychelles), οι Μαλδίβες (Maldives) και το Βιετνάμ (Vietnam) αποτελούν

προορισμούς που επιλέγονται συχνότερα από ταξιδιώτες πολυτελείας,

με την Αίγυπτο (Egypt) και το Ντουμπάι να αποτελούν παραδοσιακούς

προορισμούς, ενώ η Ν.Αφρική, ο Μαυρίκιος και το Ομάν εκτιμάται ότι θα

αποτελούν προορισμούς πολυτελείας στο μέλλον.

Από τις πιο εξωτικές επιλογές διακοπών είναι η ενοικίαση ενός ολόκλη-

ρου νησιού όπως το Βαμπινφάρου (Vabbinfaru) στις Μαλβίδες που μπο-

ρεί κανείς να νοικιάσει για 50.000 δολ. ΗΠΑ τη βραδιά, ή ένα ταξίδι στο

διάστημα.

Από την άλλη πλευρά, έχει δημιουργηθεί η τάση κάποιοι προορισμοί να

προσπαθούν να διαφοροποιηθούν από άλλους φθηνούς προορισμούς

που προσφέρουν μαζικό τουρισμό και να μετασχηματιστούν σε προορι-

σμούς πολυτελείας ή τουλάχιστον να βελτιώσουν το ποιοτικό τους επίπε-

δο. Στο πλαίσιο αυτό, οι αρχές της Μαγιόρκα επικεντρώθηκαν στην προ-

ώθηση του νησιού ως προορισμού για πεζοπορία, ιστιοπλοΐα, ποδηλασία,

ορειβασία και άλλα αθλήματα περιπέτειας, ενώ έχει ήδη σε σημαντική

ανάπτυξη το γκολφ και το γιότινγκ. Επιπλέον, επέβαλαν έναν «πράσινο

τουριστικό φόρο» και τοποθέτησαν περιορισμούς στην κατασκευή οικο-

νομικών ξενοδοχείων, ενώ προσπαθούν να προσελκύσουν περισσότερες

ευκατάστατες οικογένειες προκειμένου να μη χαρακτηρίζεται πλέον η

Μαγιόρκα ως ένα φθηνό νησί που προσφέρεται μόνο για διασκέδαση.

47


Κανάλια Διανομής

Τα ταξίδια πολυτελείας διανέμονται από εταιρείες, οι οποίες μπορούν να

κατηγοριοποιηθούν ως εξής:

• Tour operators

• Εξειδικευμένα ταξιδιωτικά γραφεία και άλλοι ενδιάμεσοι

• Ταξιδιωτικές ιστοσελίδες

• Δημιουργοί εμπειριών

• Παροχείς κύριων υποστηρικτικών και σχετικών υπηρεσιών

Tour Operators (ΤΟs)

Ο αριθμός των tour operators που εξειδικεύονται σε πακέτα διακοπών

πολυτελείας παρουσιάζει αυξητική τάση.

Το σύνηθες πακέτο που προσφέρουν περιλαμβάνει τις πτήσεις από και

προς τον προορισμό, τις μετακινήσεις και τη διαμονή που αφορά σε πέντε

έως επτά διανυκτερεύσεις σε καταλύματα πολυτελείας (συνήθως ξενο-

δοχεία). Το προϊόν «ήλιος & θάλασσα» αποτελεί το κύριο προϊόν τους με

διαμονή σε θέρετρα και σε αποκλειστικές τοποθεσίες, χωρίς όμως να

αποκλείονται και διακοπές σε μέρη όπως κάστρα, μοναστήρια, αμπελώ-

νες, ιαματικές πηγές, βουνά, μεγάλες πόλεις κ.α. Προσφέρονται, επίσης,

πακέτα που περιλαμβάνουν πρόσθετες υπηρεσίες όπως γκολφ, Spa, γεύ-

ματα all inclusive, ιστιοπλοΐα πολυτελείας κ.ά.

Μερικοί από τους κυριότερους tour operators που ειδικεύονται στα ταξί-

δια πολυτελείας είναι:

• Abecrombie & Kent: από τους πλέον αναγνωρισμένους στην αγορά πο-

λυτελών ταξιδιών περιπέτειας, με ισχυρή παρουσία σε ΗΠΑ και Μεγάλη

Βρετανία.

• Elegant Resorts: εδρεύει στη Μεγάλη Βρετανία και εξειδικεύεται στην

πώληση πολυτελών θέρετρων και βιλών.

• Kuoni: εδρεύει στην Ελβετία. Επεκτάθηκε στην αγορά ταξιδιών πολυτε-

λείας λανσάροντας το «World Class» που προσφέρει διακοπές με δυνα-

τότητα χρήσης ιδιωτικού αεροσκάφους.

• ITC Classics: ισχυρός tour operator στη Μεγάλη Βρετανία.

• Thomas Cook και ΤUI: συμβατικοί ΤΟs που επικεντρώνονται κυρίως


48

στους τουρίστες μεσαίας εισοδηματικής τάξης, οι οποίοι επιλέγουν να

κάνουν έστω και μια φορά ένα ταξίδι πολυτελείας.

Εξειδικευμένα ταξιδιωτικά γραφεία και άλλοι ενδιάμεσοι

Υπάρχει μεγάλος αριθμός ταξιδιωτικών γραφείων εξειδικευμένων στα

πολυτελή ταξίδια. Πολλά από αυτά αποτελούν μέλη του δικτύου Virtuoso

που συνδέει 285 γραφεία στη Βόρεια και Νότια Αμερική, την Καραϊβική,

την Αυστραλία και τη Ν. Ζηλανδία (New Zealand).

Άλλοι εξειδικευμένοι ενδιάμεσοι στην αγορά του τουρισμού πολυτελεί-

ας είναι οι Fisher Travel Entreprise, Travelux, Seasons in Style, Prestige

Holidays και Connoisseur Travel.

Ταξιδιωτικές ιστοσελίδες

Η ολοένα και αυξανόμενη σημασία του διαδικτύου στην άντληση πλη-

ροφοριών τουριστικού περιεχομένου, δεν μπορεί να αφήσει αδιάφορους

τους επαγγελματίες του τουρισμού πολυτελείας και καθιστά την ηλεκτρο-

νική τους παρουσία απαραίτητη. Για τον λόγο αυτό, οι ταξιδιωτικές ιστο-

σελίδες που παρέχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε πολυτελή τουριστικά

προϊόντα και υπηρεσίες αυξάνονται.

Ενδεικτικά, κάποιες από τις πιο αναγνωρίσιμες ταξιδιωτικές ιστοσελί-

δες είναι οι: Conde Nast Traveller (www.cntraveller.com), Concierge.

com (www.concierge.com), Classic Vacations – Tailored Luxury Travel (www.classicvacations.com), Indian Luxury Travel portal (www.

indianluxurytravelportal.com), LCL World – Luxury Camps & Lodges of the World (www.lclworld.com), Luxurylink (www.luxurylink.com),

Passport Newsletter (www.passportnewsletter.com).

Δημιουργοί εμπειριών

Υπάρχουν εξειδικευμένοι πράκτορες που δημιουργούν εξατομικευμέ-

νες εμπειρίες πολυτελείας, όπως οι Abercrombie & Kent, Butterfield & Robinson ή Cazenove & Loyd και συνήθως προβάλλονται από «στόμα σε

στόμα». Κύρια χαρακτηριστικά τους είναι η γνώση και η ευελιξία, καθώς

και η δυνατότητα πρόσβασης που προσφέρουν σε απομακρυσμένα μέρη.

Διαθέτουν ένα ευρύ χαρτοφυλάκιο προϊόντων και δημιουργούν αξέχα-

49


στες εμπειρίες για τους πελάτες τους, όπως σαφάρι, γιότινγκ, ιστιοπλοΐα,

ιδιωτικές βίλες, κυνήγι, ειδικοί εορτασμοί, κρουαζιέρες πολυτελείας κ.ά.

Φροντίζουν για τη διεκπεραίωση όλων των απαραίτητων ενεργειών για

τους πελάτες τους, από την έκδοση βίζας έως την κράτηση για δείπνο σε

ένα ξεχωριστό εστιατόριο.

Επιπλέον, υπάρχουν και εστιατόρια που προσφέρουν εξαιρετικές εμπει-

ρίες και αναφέρονται στον οδηγό της Michelin, στο Gault Millau ή στο

Gourmetour όπως και εξαιρετικής ποιότητας οινοποιεία που δίνουν απο-

κλειστική πρόσβαση στις εγκαταστάσεις και τα προϊόντα τους σε ταξιδι-

ώτες πολυτελείας.

Παροχείς κύριων υποστηρικτικών και σχετικών υπηρεσιών

Περιοδικά Τουρισμού Πολυτελείας: Οι εξειδικευμένες έντυπες εκδόσεις για τουριστικά προϊόντα πολυτελείας

ποικίλλουν. Κάποια από τα πιο δημοφιλή περιοδικά είναι το Departures Magazine, Executive Travel, Condé Nast Traveller, Travel + Leisure Magazine, Elite Travel Magazine, Forbes, Travesias και Luxury Travel. Πληθαίνουν, όμως, και τα εξειδικευμένα περιοδικά που απευθύνονται,

για παράδειγμα, σε ερασιτέχνες παίκτες του γκολφ ή σε άτομα που ενδι-

αφέρονται για γιότινγκ αναψυχής.

Εκθέσεις

Τα τελευταία χρόνια δημιουργήθηκαν εξειδικευμένες εκθέσεις για τον

τουρισμό πολυτελείας που περιλαμβάνουν μοναδικούς προορισμούς, πο-

λυτελή καταλύματα και πολυτελείς μετακινήσεις με πιο σημαντικές τις:

• International Luxury Travel Market (ILTM): ετήσια έκθεση, αποκλει-

στικά για την παγκόσμια αγορά τουρισμού πολυτελείας, η οποία λαμβάνει

χώρα κάθε Δεκέμβριο στις Κάννες. Η επόμενη έκθεση πραγματοποιείται

στις 8 - 11 Δεκεμβρίου 2008.

• Luxury Travel Expo: από τις μεγαλύτερες τουριστικές εκθέσεις στη

Βόρεια Αμερική και η μόνη σχετική με τον τουρισμό πολυτελείας. Η επό-

μενη έκθεση θα πραγματοποιηθεί στο Λας Βέγκας στις 2 - 4 Δεκεμβρίου

2008.

Στο παρελθόν έχουν γίνει προσπάθειες και για άλλες εκθέσεις, οι οποίες

ύστερα από ένα ή δύο χρόνια λειτουργίας καταργήθηκαν, επειδή αφενός


50

η τουριστικά αγορά δεν ήταν ακόμα ώριμη και αφετέρου, επειδή δεν τη-

ρήθηκε η γενική ιδέα της έκθεσης.

Η χώρα μας έχει ανάγκη από μια έκθεση πολυτελείας με την προϋπόθεση

ότι οι συμμετέχοντες εκθέτες θα είναι παραγωγοί ή κανάλια διάθεσης

πραγματικών προϊόντων/υπηρεσιών πολυτελείας.

51


Μέρος 2ο:

Τουρισμός Πολυτελείας - Ελλάδα


52

53


Ο Τουρισμός Πολυτελείας στο Χαρτοφυλάκιο του Ελληνικού Τουρισμού

Το 2004 στο 3ο Συνέδριο «Τουρισμός & Ανάπτυξη» του ΣΕΤΕ παρουσιά-

στηκε μια πρώτη προσέγγιση του χαρτοφυλακίου του ελληνικού τουρι-

σμού. Στη συνέχεια και με πρωτοβουλία του τότε υπουργού Τουριστικής

Ανάπτυξης, Δ. Αβραμόπουλου, ξεκίνησε το 2005 η προσπάθεια για το

Σχέδιο Μάρκετινγκ και το σύστημα branding του ελληνικού τουρισμού

με την προκήρυξη του σχετικού διαγωνισμού. Η προσπάθεια αυτή συνε-

χίστηκε κατά το 2006 και ολοκληρώθηκε το 2007 επί υπουργίας Φ. Πάλλη

- Πετραλιά.

Ανάμεσα στα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας και ως περιεχόμενο

του σχεδίου μάρκετινγκ ήταν και το χαρτοφυλάκιο του ελληνικού του-

ρισμού με τα εξής 8 + 1 προϊόντα : Ήλιος & Θάλασσα, Περιήγηση, City Break, Θαλάσσιος Τουρισμός, Τουρισμός Υπαίθρου, Πολιτισμός, Συνέ-δρια, Τουρισμός Υγείας + Τουρισμός Πολυτελείας. Τα βασικά κριτήρια

για το εάν θα περιλαμβάνεται ένα προϊόν στο χαρτοφυλάκιο είναι η ελ-

κυστικότητα και η ανταγωνιστικότητα του προϊόντος αυτού στις διεθνείς

αγορές και ειδικότερα στις αγορές που ενδιαφέρουν την Ελλάδα. Όμως,

το ελληνικό χαρτοφυλάκιο παρουσιάζει μια ιδιαιτερότητα σε σχέση με

χαρτοφυλάκια άλλων ανταγωνιστριών χωρών. Περιλαμβάνει και την «πο-

λυτέλεια» ως ξεχωριστό προϊόν. Με όρους μάρκετινγκ η πολυτέλεια είναι

χαρακτηριστικό ενός προϊόντος και δεν αποτελεί προϊόν αυτή καθεαυτή.

Τα πρώτα 8 προϊόντα του χαρτοφυλακίου μας μπορούν να προσφερθούν

από το βασικό τους επίπεδο, π.χ. τουρισμός υπαίθρου σε ενοικιαζόμε-

νο δωμάτιο 2 κλειδιών αλλά και τουρισμός υπαίθρου σε σουίτα boutique

hotel πολυτελείας. Συνεπώς, είναι προφανές ότι υπάρχει μια σύγχυση,

η οποία θα μας δημιουργούσε προβλήματα στην εκτέλεση του σχεδίου

μάρκετινγκ εάν υποθέσουμε ότι αυτό εκτελείτο και δεν κατέληγε πα-

ραμελημένο σε κάποιο συρτάρι. Άλλωστε, το μάρκετινγκ δεν αποτελεί

αντικείμενο συνεχούς και συνεπούς ενασχόλησης του Υπουργείου Τουρι-

στικής Ανάπτυξης/ΕΟΤ και η όποια αναφορά σε αυτό είναι περιστασιακή,

ελλιπής και γίνεται σε συνάρτηση με τη διαφημιστική καμπάνια, της οποί-

ας όμως η αποτελεσματικότητα είναι εξ ορισμού μειωμένη, με δεδομένη

την απουσία συνεχούς έρευνας και υποστήριξης από τις υπόλοιπες δρά-

σεις του μάρκετινγκ. Η απουσία, επίσης, των product managers εγγυάται

τη μειωμένη αποτελεσματικότητα έως αποτυχία των κατά καιρούς - κα-

λοπροαίρετων αναμφισβήτητα- προσπαθειών. Η διαπίστωση αυτή, αφορά

διαχρονικά σε όλες τις πολιτικές ηγεσίες του εκάστοτε υπουργείου που

εποπτεύει τον τουρισμό και του ΕΟΤ. Απλά σήμερα είναι επιτακτική η ανά-

γκη για επαγγελματική ενασχόληση με το μάρκετινγκ του ελληνικού του-


54

ρισμού. Η ιδανική εξέλιξη θα ήταν η υλοποίηση της πρότασης του ΣΕΤΕ

για τη δημιουργία μιας εταιρείας μάρκετινγκ, όπου θα συμμετείχαν από

κοινού τόσο ο δημόσιος όσο και ο ιδιωτικός τομέας.

Κοινό προϊόν στα χαρτοφυλάκια και των τριών αυτών χωρών είναι η «γα-

στρονομία» ή «φαγητό + ποτό» ή όπως το ονομάσει κανείς, επιλογή που

δεν υπάρχει στο ελληνικό χαρτοφυλάκιο. Το χαρτοφυλάκιο που δημιουρ-

γήθηκε στην Ελλάδα πρέπει να επικαιροποιείται, ανανεώνεται, εμπλουτί-

ζεται. Η «πρόσκληση σε γεύμα» λοιπόν είναι πλέον σαφής.

Περιεχόμενα τουριστικού χαρτοφυλακίου ανταγωνιστριών χωρών

ΚύπροςΠολιτισμός, Συνέδρια & Κίνητρα, Αθλητισμός & Εξάσκηση, Υγεία &

Ευεξία, Γάμοι & Γαμήλια Ταξίδια, Ύπαιθρος & Φύση, Κρουαζιέρες,

Φαγητό & Ποτό, Εκδηλώσεις, Ήλιος & Θάλασσα.

ΙσπανίαΉλιος & Θάλασσα, Πολιτισμός, Τουρισμός Πόλεων, Συνεδριακός & Κι-

νήτρων, Υπαίθρου & Δραστηριοτήτων, Θαλάσσιος, Υγείας & Ευεξίας,

Γκολφ, Χειμερινός, Γαστρονομία.

ΠορτογαλίαΉλιος & Θάλασσα, Πολιτισμός, City Break, Συνεδριακός, Φυσιολα-

τρικός, Θαλάσσιος, Υγείας & Ευεξίας, Γκολφ, Γαστρονομία & Κρασιά,

Residential & Integrated Resorts.

55



Προϊόντα Πολυτελείας

Η γαστρονομία, το γιότινγκ πολυτελείας, η θαλασσοθεραπεία και τα ξενο-

δοχεία πολυτελείας αποτελούν προϊόντα που συνδυάζουν σε υψηλό βαθ-

μό ελκυστικότητα και ανταγωνιστικότητα και θα πρέπει να έχουν προτε-

ραιότητα στην ανάπτυξή τους και στη συνέχεια στην προβολή τους.

Αυτό αποδεικνύεται και από τον πίνακα 6, που προέρχεται από τη μελέτη

του ΣΕΤΕ, όπου αξιολογήθηκε, μεταξύ άλλων προϊόντων, η ελκυστικότη-

τα της ζήτησης και η ανταγωνιστικότητα των παραπάνω προϊόντων.

Για τους σκοπούς αυτής της μελέτης προσθέτουμε το γκολφ, μια δυναμικά

αυξανόμενη παγκόσμια αγορά, τις λιμουζίνες και τα ιδιωτικά αεροσκάφη

ως τα κατεξοχήν πολυτελή μέσα μεταφοράς και τον πολιτισμό, δεδομένης

της άρρηκτης σχέσης τουρισμού και πολιτιστικής κληρονομιάς.

Πίνακας 6: Αξιολόγηση Ανταγωνιστικότητας Προϊόντων - Ελλάδα

Προβλέψεις Ζήτησης

Κερδοφορία Ε* Κατάσταση Ανταγωνισμού

Επίτευξη Παραγόντων

Επιτυχίας

Α**

Γαστρονομία 8 9 8,5 6 2 4

Γιότινγκ πολυτελείας 7 9 8,0 7 8 7,5

Θαλασσοθεραπεία 9 8 8,5 2 3 2,5

Ξενοδοχεία υψηλών κατηγοριών

7 9 8,0 7 4 5,5

*Ε: Ελκυστικότητα, **Α: Ανταγωνιστικότητα

Πηγή: ΣΕΤΕ, «Πρόταση Σχεδίου Μάρκετινγκ για τον Ελληνικό Τουρισμό», 2004


56

Ξενοδοχεία Πολυτελείας

Από τις 9.207 ξενοδοχειακές μονάδες που υπάρχουν στη χώρα μας (2007)

οι 199 κατατάσσονται στην κατηγορία των πέντε αστέρων, με δυναμικότητα

70.198 κλίνες, ποσοστό 10% επί του συνόλου των κλινών σε όλη τη χώρα.

Από το 1990 έως το 2007, σημειώθηκε πρόοδος και το ποσοστό των κλινών

των πεντάστερων ξενοδοχείων αυξήθηκε από 5% σε 10% (βλ. πίνακα 7).

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι την περίοδο 2004 - 2007 και σε ετήσια

βάση παρουσιάστηκε μεγάλη ποσοστιαία μεταβολή κλινών στην κατηγορία

αυτή, κάτι που οφείλεται εν μέρει και στην αλλαγή του συστήματος αυτο-

κατάταξης ξενοδοχείων που άρχισε να ισχύει το 2004.

Το ποσοστό των κλινών πολυτελείας δεν είναι μικρό και θεωρητικά εξα-

σφαλίζει μια ισορροπία στο χαρτοφυλάκιο του ξενοδοχειακού προϊόντος.

Το πρόβλημα έγκειται στο εάν όλες αυτές οι κλίνες συγκρινόμενες σε δι-

εθνές επίπεδο ανήκουν πραγματικά στην κατηγορία των πέντε αστέρων.

Η απάντηση είναι: «προφανώς όχι» και δυστυχώς μόνο ένα μικρό μέρος

αυτών πληροί τις προϋποθέσεις των πέντε αστέρων. Η ευελιξία του συστή-

ματος αυτοκατάταξης, η έλλειψη του γνώθι σ΄ αυτόν και της αυτοσυγκρά-

τησης σε πολλούς επιχειρηματίες, καθώς και ένα διαχρονικά εσφαλμένο

positioning είναι οι κύριες αιτίες αυτής της εξέλιξης. Η αδυναμία μας ως

τουριστικού προορισμού συνολικά να πουλήσουμε ακριβότερα λόγω μείω-

σης της γενικότερης ανταγωνιστικότητάς μας οδήγησε πολλούς επιχειρη-

ματίες στο να προσπαθούν να πουλήσουν «πολυτελή προϊόντα» (στην ουσία

θεωρητικά πολυτελή) σε τιμές σημαντικά κατώτερες αυτής της κατηγορίας.

Τα αποτελέσματα είναι γνωστά: πολλά ξενοδοχεία πέντε αστέρων πωλούν

το προϊόν τους σε τιμές ξενοδοχείων τεσσάρων αστέρων αλλά υπάρχουν

και περιπτώσεις όπου πωλείται ως πέντε αστέρια το προϊόν ενός πραγμα-

τικά καλού ξενοδοχείου τριών αστέρων.

Η προσφορά ξενοδοχείων πολυτελείας είναι περιορισμένη γεωγραφικά

και συγκεντρώνεται κυρίως στην Αθήνα, στο Ηράκλειο και στη Ρόδο ενώ

η Ελούντα αποτελεί τον πιο δημοφιλή ελληνικό προορισμό (βλ. πίνακα 8).

Είναι προφανές ότι η Κρήτη συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ποσοστό κλινών

πολυτελείας, είναι όμως και μέγιστη ειρωνεία ο προορισμός αυτός να εξυ-

πηρετείται κατά κύριο λόγο από το τριτοκοσμικό αεροδρόμιο του Ηρακλεί-

ου. Να θυμίσουμε ότι ο ΣΕΤΕ στη μελέτη του περί ανταγωνιστικότητας, είχε

αποδείξει ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για τουριστική ανάπτυξη στην Κρήτη

με αυτό το αεροδρόμιο στη σημερινή του μορφή (πόσο μάλλον για ποιοτική

ανάπτυξη και τουρισμό πολυτελείας). Στο πλαίσιο της προσέγγισης με ίδια

μέτρα και ίδια σταθμά και για τις υπόλοιπες υποδομές, εξίσου άθλιο και

τριτοκοσμικό είναι το οδικό δίκτυο του νησιού, χωρίς βέβαια οι λιμενικές

υποδομές να διεκδικούν βραβείο.

57


Πίνακας 7 : Ελληνικό Ξενοδοχειακό Δυναμικό 5* (1990 – 2007)

ΜΟΝΑΔΕΣ ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΛΙΝΕΣ

1990 45 10.718 20.231

% επί συνόλου 0,70 4,77 4,78

1996 62 15.160 29.147

% επί συνόλου 0,83 5,24 5,29

1997 65 15.953 30.845

% επί συνόλου 0,86 5,39 5,50

1998 72 16.938 32.680

% επί συνόλου 0,90 5,56 5,66

1999 77 17.872 34.505

% επί συνόλου 0,99 5,90 5,90

2000 83 18.686 36.117

% επί συνόλου 1,03 5,97 6,08

2001 90 19.631 37.936

% επί συνόλου 1,09 6,13 6,24

2002 97 20.368 39.337

% επί συνόλου 1,14 6,17 6,27

2003 104 21.324 41.372

% επί συνόλου 1,20 6,28 6,42

2004 119 23.081 44.865

% επί συνόλου 1,35 6,61 6,79

2005 155 29.140 56.888

% επί συνόλου 1,72 8,12 8,34

2006 176 33.130 64.913

% επί συνόλου 1,93 9,10 9,36

2007 199 35.782 70.198

% επί συνόλου 2,16 9,72 10,01

Πηγή: Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδας, 2008


58

Πίνακας 8: Αριθμός ξενοδοχειακών κλινών 5* ανά γεωγραφική περιοχή

Περιοχή Κλίνες %

Αθήνα 11.967 17,05

Hράκλειο 11.388 16,22

Ρόδος 9.782 13,93

Λασίθι 5.327 7,59

Κέρκυρα 4.211 6,00

Χαλκιδική 4.112 5,86

Ρέθυμνο 3.432 4,89

Θεσσαλονίκη 2.955 4,21

Ηλεία 2.617 3,73

Κως 2.301 3,28

Χανιά 2.143 3,05

Μύκονος 1.508 2,15

Κορινθία 1.358 1,93

Λήμνος 1.041 1,48

Αλλες περιοχές 6.056 8,63

ΣΥΝΟΛΟ 70.198 100Πηγή: Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδας, 2008

59


Δικτύωση Ξενοδοχείων Πολυτελείας

Στην Ελλάδα λειτουργούν 14 ξενοδοχεία που ανήκουν στα «Leading

Hotels of the World» (βλ. πίνακα 9) και 24 ξενοδοχεία που ανήκουν στα

«Small Luxury Hotels of the World» (βλ. πίνακα 10 - σε μερικές περιπτώ-

σεις, βέβαια χαμογελάμε με νόημα για τα κριτήρια των Leading & των

Small Luxury).

Πίνακας 9: The Leading Hotels of the World – Ελλάδα (2008)

α/α Ξενοδοχεία Περιοχή

1 Amphitryon Hotel Ναύπλιο

2 Athens Life Gallery Αθήνα

3 Danai Beach Resort &

Villas

Χαλκιδική

4 Divani Apollon Palace

& Spa

Αθήνα

5 Divani Caravel Αθήνα

6 Elounda Bay Palace Ελούντα

7 Elounda Beach Hotel &

Villas

Ελούντα

8 Grand Resort Lagonissi Αθήνα

9 Katikies Σαντορίνη

10 King George Palace Αθήνα

11 Kivotos Μύκονος

12 Mandola Rosa, Grecotel

Exclusive Resort

Κυλλήνη

13 Mykonian Imperial

Thalasso Spa

Μύκονος

14 Royal Myconian

Thalasso Spa

Μύκονος

Πηγή: www.lhw.com


60

Αξίζει να αναφερθεί ότι σε σχέση με τις ανταγωνίστριες χώρες, όπως φαί-

νεται και στους παρακάτω πίνακες, η Ελλάδα διαθέτει σημαντικό αριθμό

ξενοδοχείων που ανήκουν τόσο στα The Leading Hotels of the World όσο

και στα Small Luxury Hotels of the World.

Πίνακας 10: Small Luxury Hotels of the World – Ελλάδα (2008)

α/α Ξενοδοχεία Περιοχή

1 Aegean Suites Hotel Σκιάθος

2 Baby Grand Hotel Αθήνα

3 Belvedere Hotel Μύκονος

4 Canaves Oia Hotel Σαντορίνη

5 Chromata Σαντορίνη

6 Cosmopolitan Suites Σαντορίνη

7 Danai Residence Χαλκιδική

8 Eagles Palace Hotel & Spa Χαλκιδική

9 Elounda Gulf Villas & Suites Ελούντα

10 Katikies Σαντορίνη

11 Melenos Lindos Hotel Ρόδος

12 Minos Beach Art Hotel Αγιος Νικόλαος

13 Mykonos Grand Hotel & Resort Μύκονος

14 Nafplia Palace Hotel & Villas Ναύπλιο

15 Notos Therme & Spa Σαντορίνη

16 On the Rocks Σαντορίνη

17 Petasos Beach Resort & Spa Μύκονος

18 Porto Mykonos Μύκονος

19 Rodos Park Suites Hotel Ρόδος

20 Santorini Kastelli Resort Σαντορίνη

21 Skiathos Princess Hotel Σκιάθος

22 St. Nicolas Bay Resort Hotel & Villas Αγιος Νικόλαος

23 Theoxenia Palace & Theoxenia House Αθήνα

24 Yria Resort Πάρος

Πηγή: www.slw.com

61


Πίνακας 11: The Leading Hotels of the World (2008)

Χώρες Αριθμός Ξενοδοχείων

Ελλάδα 14

Ισπανία 24

Ιταλία 55

Κροατία 1

Κύπρος 3

Τουρκία 3

Πηγή: www.lhw.com ,25.06.08

Πίνακας 12: Small Luxury Hotels of the World (2008)

Χώρες Αριθμός Ξενοδοχείων

Ελλάδα 24

Ισπανία 22

Ιταλία 48

Κροατία 1

Κύπρος 2

Τουρκία 2

Πηγή: www.slh.com , 25.06.08

Στην Ελλάδα λειτουργούν και πολλά ξενοδοχεία που φέρουν το όνομα «palace» στα ελληνικά ή αγγλικά.

Είναι προφανές ότι η ονομασία «palace» θα έπρεπε να χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο από πεντάστερα ξενοδοχεία, αφού σημαίνει «παλάτι». Όμως, όπως παρατηρούμε στον πίνακα 13, έχουμε

67 ξενοδοχεία τεσσάρων αστέρων, 6 ξενοδοχεία τριών αστέρων και 1 ξενοδοχείο δύο αστέρων, τα οποία

έχουν στον τίτλο τους την ονομασία «palace». Ο ευτελισμός της πολυτέλειας σε όλο του το μεγαλείο,

τουλάχιστον σε 7 περιπτώσεις. Είναι υποχρέωση τόσο της πολιτείας όσο και των ξενοδοχειακών φορέ-

ων -στο πλαίσιο του νέου συστήματος κατάταξης των ξενοδοχείων- να παρέμβουν, ώστε να σταματήσει

αυτός ο διασυρμός της ελληνικής ξενοδοχίας και της Ελλάδας γενικότερα.

Πίνακας 13: Ξενοδοχεία με ονομασία «palace» ανά κατηγορία (2008)

Κατηγορία Αριθμός

5* 38

4* 67

3* 6

2* 1

Σύνολο 112 Πηγή: Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδας, 2008


62

Γκολφ

Γκολφ σημαίνει τουρισμός υψηλού επιπέδου, οικονομικά ισχυροί τα-ξιδιώτες και ένας τεράστιος τζίρος που γίνεται με αφορμή το σπορ. Η δημιουργία γηπέδων γκολφ ενισχύει σημαντικά την τουριστική ζήτη-

ση αυξάνοντας τον αριθμό των τουριστών, ενώ εξασφαλίζεται τουρισμός

υψηλού εισοδηματικού επιπέδου ακόμα και τους χειμερινούς μήνες, επι-

μηκύνοντας την τουριστική περίοδο.

Το γκολφ αναγνωρίζεται παγκοσμίως ως μια εξαιρετική αγορά για τον

τουρισμό με 50 εκατ. καταναλωτές και περίπου 32.000 γήπεδα σε όλον

τον κόσμο, με περίπου 1.000 γήπεδα να κατασκευάζονται κάθε χρόνο πα-

γκοσμίως, τα τελευταία χρόνια.

Οι γκόλφερ διαθέτουν μεγάλη αγοραστική δύναμη, καθώς ξοδεύουν

τρεις φορές περισσότερο από τον μέσο τουρίστα. Το 40% αυτών παγκο-

σμίως πραγματοποιεί ετησίως τρία τουλάχιστον ταξίδια για να επισκεφτεί

νέα γήπεδα, με μέση διάρκεια των ταξιδιών τη μία εβδομάδα. H μέση

ημερήσια δαπάνη του κάθε παίκτη υπολογίζεται ότι ξεπερνά τα 400 ευρώ.

Συνολικά, ο παγκόσμιος τζίρος αυτού του είδους τουρισμού εκτιμάται σε

πάνω από 300 δισ. ευρώ ετησίως (14,5 δισ. ευρώ στην ευρωπαϊκή οικο-

νομία), συντηρώντας παράλληλα περί τα 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας,

ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης της αγοράς τρέχει με 4% ετησίως.

Τα περισσότερα γήπεδα καταγράφονται στη Βόρεια Ευρώπη (Northern

Europe), ενώ χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Μεγάλη Βρετανία

(Great Britain), η οποία διαθέτει περίπου 3.000 γήπεδα γκολφ. Στις μεσο-

γειακές χώρες (Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία(Portugal)) λειτουρ-

γούν περίπου 1.200 γήπεδα, ενώ σημαντική ανάπτυξη παρατηρείται και

σε γειτονικές χώρες όπως η Κύπρος (Cyprus), που διαθέτει 3 γήπεδα και

σχεδιάζεται η κατασκευή άλλων 11, ενώ η Τουρκία (Turkey) έχει ήδη 9

γήπεδα και σχεδιάζει την κατασκευή άλλων 11.

Πίνακας 14: Γήπεδα γκολφ σε Ελλάδα και ανταγωνίστριες χώρες (2008)

Χώρες Γήπεδα

Γαλλία 543

Ιταλία 238

Ισπανία 325

Κροατία 2

Ελλάδα 6

Κύπρος 3

Τουρκία 9

Πηγή: EGA & KPMG (για τα γήπεδα Γαλλίας, Ιταλίας, Ισπανίας & Κροατίας)

63


Η Ελλάδα παραμένει ουραγός στην ανάπτυξη εγκαταστάσεων γκολφ σε

σχέση με άλλους ανταγωνιστικούς προορισμούς της Μεσογείου, υστε-

ρώντας σημαντικά σε υποδομές και διαθέτοντας μόνο 6 γήπεδα γκολφ

(Γλυφάδα, Κέρκυρα, Κρήτη, Ρόδος, Πόρτο Ελούντα και Πόρτο Καρράς),

ενώ βάσει μελέτης του ΣΕΤΕ (με αναγωγή ανά εκατομμύριο αφίξεων και

αναλογικά με τους ανταγωνιστικούς προορισμούς) θα έπρεπε να διαθέ-

τει, ήδη από το 2002, 46 γήπεδα γκολφ, στόχος φιλόδοξος, ακόμα και σε

επίπεδο δεκαετίας!

Παρόλα αυτά, τα τελευταία χρόνια πληθαίνουν οι υπό έγκριση επενδύσεις

που αφορούν στην κατασκευή γηπέδων γκολφ. Ενδεικτικά, κάποια από τα

πιο σημαντικά επενδυτικά σχέδια ανά γεωγραφική περιοχή είναι:

• Πελοπόννησος: Στην Περιοχή Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης,

στη Μεσσηνία, υπολογίζεται η κατασκευή επτά γηπέδων γκολφ από την

οικογένεια Β. Κωνσταντακόπουλου, ενώ στην περιοχή της Ηλείας η αμε-

ρικανική εταιρεία Trident Investment Group Llc και η ξενοδοχειακή αλυ-

σίδα Grand Hotels & Resorts S.A. σχεδιάζουν την επένδυση «Olympia Resort» που περιλαμβάνει ένα γήπεδο.

• Κρήτη: Η εταιρεία Κρητικά Γκολφ Α.Ε. σχεδιάζει τη δημιουργία ενός

ακόμη γηπέδου, ενώ το νησί αναμένεται να αποκτήσει τουλάχιστον τρία

ακόμα γήπεδα, τα οποία περιλαμβάνονται στα σχέδια της επένδυσης της

βρετανικής Minoan Group Plc στον Νομό Λασιθίου, τα οποία πρόκειται

να διαχειριστεί η αγγλική PGA Golf Management Limited, θυγατρική της

PGA (Professional Golf Players). Παράλληλα, Βέλγοι επενδυτές σχεδιά-


64

ζουν τη δημιουργία ενός συγκροτήματος στα Μάταλα, το οποίο θα περι-

λαμβάνει δύο γήπεδα.

• Ιόνια Νησιά: Έχουν γίνει προτάσεις από την ολλανδική εταιρεία Red Resort Development για την κατασκευή δύο γηπέδων στη Χερσόνησο

του Ισσού. Στο νησί Αρκούδι, βόρεια της Κεφαλονιάς Άγγλοι επενδυτές

σχεδιάζουν τη δημιουργία γηπέδου, ενώ στη Ζάκυνθο η ελβετική εται-

ρεία Swiss Golf Invest AG προωθεί επένδυση που περιλαμβάνει δύο γή-

πεδα γκολφ.

• Χαλκιδική: Οι φορείς της Χαλκιδικής σε συνεργασία με την ΕΤΑ μελε-

τούν τη δημιουργία δικτύου γηπέδων γκολφ στην περιοχή.

• Μαγνησία: Στον Βόλο, ο Όμιλος Παρασκευαΐδη έχει ήδη ξεκινήσει

την κατασκευή ενός γηπέδου γκολφ στο συγκρότημα Apollo Golf & Spa Resort.

Πηγή: Ημερησία, 2008, http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=12336&subid=2&pubid=233058#

65


Γαστρονομία

Η γαστρονομία είναι ένα προϊόν το οποίο παρουσιάζει μεγάλη ελκυστι-κότητα στα μεσαία και ανώτερα στρώματα των τουριστών και το οποίο μπορεί να αποτελέσει έναν από τους βασικότερους παράγοντες ανα-βάθμισης του ελληνικού τουριστικού προϊόντος.

Δυστυχώς, στην Ελλάδα δεν έχει αναπτυχθεί τόσο ώστε να καταταγεί

στην κατηγορία με υψηλή ανταγωνιστικότητα, σε αντίθεση με άλλες χώ-

ρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία, όπου υπάρχει συνεχής αυξα-

νόμενη ζήτηση.

Η γαστρονομία πρέπει να ληφθεί υπόψη ως τουριστικό προϊόν, το οποίο

χρειάζεται προδιαγραφές, τυποποίηση, πιστοποίηση και προώθηση σε

συγκεκριμένες αγορές – στόχους. Επιπλέον, χρειάζονται συνεργίες. Τα

τελευταία 4 – 5 χρόνια το γαστρονομικό τοπίο της χώρας μας βρίσκεται

σε διαρκή αναζήτηση για το καλύτερο. Παρότι δεν υπάρχει σαφής προ-

σανατολισμός, η κινητικότητα αυτή είναι θετική. Πολλά είναι πλέον τα

ξενοδοχεία που ξεφεύγουν από την «τυποποιημένη και απρόσωπη ημιδι-

ατροφή» και επενδύουν στη γαστρονομία. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι

πολλά εστιατόρια ξενοδοχείων έχουν βραβευθεί κατ’ επανάληψη τόσο σε

ελληνικούς, όσο και σε διεθνείς διαγωνισμούς.

Μια πρωτοβουλία που αξίζει αναφοράς είναι το πρόγραμμα AegeanCuisine

που πραγματοποιείται από το Κέντρο Επιχειρηματικής και Τεχνολογικής

Ανάπτυξης (ΚΕΤΑ) Ν. Αιγαίου με τη στενή συνεργασία των Επιμελητηρίων

Δωδεκανήσου και Κυκλάδων και το οποίο έχει ως αντικείμενο την εμπο-

ρική και επικοινωνιακή ανάδειξη της αιγαιοπελαγίτικης γαστρονομίας και

την καλύτερη εμπορική αξιοποίηση των τοπικά παραγόμενων προϊόντων.

Σκοπός είναι να μετατραπεί η πλούσια γαστρονομική ελληνική παράδοση

σε ένα σύγχρονο εξαγώγιμο προϊόν, αλλά και σε μια ξεχωριστή τουριστι-

κή εμπειρία.


66

SPA

Πρόκειται για ένα σχετικά νέο προϊόν στην ξενοδοχειακή βιομηχανία που

παρουσιάζει ιδιαίτερο και αυξανόμενο ενδιαφέρον τόσο από την πλευρά

της προσφοράς, όσο και της ζήτησης. Είναι ένα πολύ κερδοφόρο προϊόν

που συνδυάζει τις υπηρεσίες υγείας με την ψυχαγωγία και το οποίο εξε-

λίσσεται με ραγδαίους ρυθμούς συνιστώντας ανταγωνιστικό πλεονέκτη-

μα για τα ξενοδοχεία. Τo Spa πλέον, αποτελεί μια απαραίτητη συμπληρω-

ματική υποδομή στα πολυτελή ξενοδοχεία διεθνώς.

Οι δραστηριοποιούμενες στην Ελλάδα επιχειρήσεις πληθαίνουν συνεχώς

τα τελευταία χρόνια, ενώ το 52% των πολυτελών ξενοδοχείων στη χώρα

μας διαθέτουν σχετικές εγκαταστάσεις Spa (από τα 199 πεντάστερα ξενο-

δοχεία της χώρας τα 104 διαθέτουν Spa) ενώ οι περιοχές οι οποίες έχουν

τα περισσότερα ξενοδοχεία με Spa είναι η Κρήτη, η Αττική, η Χαλκιδική,

η Μύκονος και η Ρόδος, όπως φαίνεται και από τον πίνακα 15.

Πολλά είναι τα ξενοδοχειακά συγκροτήματα τα οποία -ανταποκρινόμε-

να στις σύγχρονες απαιτήσεις των τουριστών- διαθέτουν εγκαταστάσεις

Spa. Ενδεικτικά αναφέρουμε: Aldemar Hotels & Spa, Capsis Hotels & Resorts, Elounda SA, Sani Resort, Sbokos Hotel Group, Porto Carras Grand Resort, Astir Palace Vouliagmeni, Grand Resort Lagonissi, Maris Hotels, Chandris Hotels & Resorts, Electra Hotels & Resorts.

Πρώτη η Aldemar, το 1997, με όραμα την εδραίωση μίας νέας ποιοτικής

πραγματικότητας για τον ελληνικό τουρισμό και βάσει των γαλλικών προ-

τύπων, δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της ελληνικής

αγοράς ευεξίας, με τη λειτουργία του Royal Mare Thalasso στην Κρήτη.

Ένδεκα χρόνια μετά, στην ελληνική αγορά λειτουργούν περισσότερα από

50 Spa εντάσσοντας έτσι την Ελλάδα στο διεθνές club των προορισμών

Θαλασσοθεραπείας & Spa. Παράλληλα, η ευεξία και η αρμονία έχουν

πλέον καθιερωθεί ως έννοιες ταυτόσημες με ένα νέο μοντέλο και τρόπο

Πίνακας 15: Κατάταξη ξενοδοχείων με Spa ανά περιοχή (2008)

Περιοχές Ξενοδοχεία με Spa

Κρήτη 27

Αττική 20

Χαλκιδική 11

Μύκονος 7

Ρόδος 6

Πηγή: www.grhotels.gr

67


ζωής. Χτίζοντας πάνω σε αυτό το μοντέλο η Aldemar διαρκώς επενδύει

στον τομέα της Θαλασσοθεραπείας με τη συμμετοχή αλλά και διάκρισή

της στους μεγαλύτερους τουριστικούς θεσμούς στον κόσμο.

Αξίζει να αναφερθεί ότι έχει τιμηθεί με τα βραβεία World’s Leading

Thalasso & Spa Resort 2006 για το Royal Mare Thalasso στην Κρήτη και

το Europe’s Leading Spa Resort 2006 για το Olympian Village στη Δυτική

Πελοπόννησο.

Δεν θα μπορούσε να μη γίνει αναφορά στο πρόσφατα αφιχθέν Spa στην

Ελούντα, σε συνεργασία της Ελούντα Α.Ε. με την παγκοσμίως αναγνω-

ρισμένη ταϊλανδέζικη εταιρεία μάνατζμεντ Six Senses Spa, μία από τις

σημαντικότερες εταιρείες στο χώρο των Spa, η οποία διαθέτει Spa σε

Ταϋλάνδη, Σιγκαπούρη, Μαλβίδες, Τουρκία, Μαδρίτη κ.α. Πρόκειται για

μια επένδυση της οποίας ο προϋπολογισμός έφθασε στα 7 εκατ. ευρώ,

είναι 2.500 τ.μ. και έχει τη δυνατότητα εξυπηρέτησης ημερησίως 150 –

200 πελατών. Ένας από τους λόγους που συνέτειναν στην επιλογή της Six

Senses ήταν το γεγονός ότι έχει δημιουργήσει ένα πολύ σημαντικό κοινό

στην Ευρώπη, καθώς το 60% – 70% των πελατών της διεθνώς, προέρχε-

ται από ευρωπαϊκές χώρες. Η ύπαρξη ενός Spa Six Senses λειτουργεί

καταλυτικά σε αυτή την πελατεία ως προς την επιλογή προορισμού και

το γεγονός ότι η Κρήτη βρίσκεται σε απόσταση περίπου 3 ωρών από τις

περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και το Spa θα λειτουργεί όλο το χρόνο,

αποτελεί βασικό πλεονέκτημα.

Αξιοσημείωτο είναι ότι στην Ελλάδα υπάρχουν 3 Spa τα οποία ανήκουν

στη διεθνή αλυσίδα Leading Spas of the World, αλυσίδα όπου συγκε-


68

Πίνακας 16: Leading Spas of the World, Ελλάδα και ανταγωνιστές (2008)

Χώρες Αριθμός Spa

Ελλάδα 3

Ισπανία 3

Ιταλία 10

Κροατία 1

Κύπρος 1

Τουρκία 2

Πηγή: http://www.lhwspas.com/findaspa.cfm, 12.08.08

ντρώνονται μερικά από τα καλύτερα Spa του κόσμου, το καθένα από

τα οποία προσφέρει αυθεντικές και πολυτελείς εμπειρίες. Τα 3 ελλη-

νικά Spa/ξενοδοχεία είναι το Divani Apollon Palace & Spa (Αθήνα), το

Elounda Beach Hotel & Villas (Ελούντα) και το Grand Resort Lagonissi (Αθήνα).

69


Γιότινγκ

Η έννοια του γιότινγκ είναι ταυτισμένη με την ενοικίαση διαφόρων κατη-

γοριών επαγγελματικών σκαφών αναψυχής. Η ναύλωση σκαφών αναψυ-

χής κάθε είδους, όπως πολυτελών θαλαμηγών, ιστιοφόρων, ταχυπλόων

σκαφών κ.ά., θεωρείται η πιο παραγωγική δραστηριότητα του θαλάσσιου

τουρισμού και απευθύνεται επί το πλείστον σε πελάτες υψηλού εισοδη-

ματικού επιπέδου, ενώ η ζήτηση του προϊόντος παρουσιάζει διεθνώς ση-

μαντική αύξηση.

Αποτελεί μια ανερχόμενη αγορά για την Ελλάδα με υψηλά περιθώρια

ανάπτυξης, καθώς είναι μια σημαντική πηγή εσόδων σε συνάλλαγμα. Το

μερίδιο από τα εθνικά τουριστικά έσοδα που αποκομίζουν τα τουριστικά

σκάφη σε ετήσια βάση ανέρχεται στο 9%, τη στιγμή που ο κλάδος εκ-

προσωπεί κάτι λιγότερο από το 2% της συνολικής τουριστικής κίνησης.

Σύμφωνα με την Ένωση Πλοιοκτητών Ελληνικών Σκαφών Τουρισμού

(ΕΠΕΣΤ) πάνω από το 90% της ζήτησης σκαφών αναψυχής πραγματοποι-

είται από αλλοδαπούς τουρίστες. Έως το 2001 το 90% ήταν αποκλειστικά

Αμερικανοί, ποσοστό που μειώθηκε έκτοτε και ανέρχεται σήμερα στο 30%

– 35%. Το υπόλοιπο ποσοστό της ζήτησης προέρχεται από Ευρωπαίους

τουρίστες, κυρίως από τη Γερμανία και τη Μεγάλη Βρετανία. Σημαντι-

κή, τα τελευταία τρία χρόνια, είναι και η ζήτηση σκαφών από Ρώσους

τουρίστες. Εντονότερη προσέλευση τουριστών που αγοράζουν υπηρεσίες

yachting παρατηρείται κυρίως τους μήνες Μάιος – Σεπτέμβριος, χωρίς

αυτό να σημαίνει ότι τους υπόλοιπους μήνες δεν υπάρχει σημαντική ζή-

τηση.


70

Όσον αφορά τις σχετικές υποδομές, σήμερα λειτουργούν 25 μαρίνες και

7.350 θέσεις ελλιμενισμού ενώ 23 νέες μαρίνες είναι υπό κατασκευή.

Η Ελλάδα, η οποία θεωρητικά έχει τα περισσότερα συγκριτικά πλεονε-

κτήματα λόγω των εκτεταμένων ακτών της, του μεσογειακού κλίματος

και των μοναδικών νησιών της, είναι από τις χώρες που θα έπρεπε να

αποτελούν σημαντικό πόλο έλξης ως προορισμός θαλάσσιου τουρισμού

σε διεθνές επίπεδο. Τα προβλήματα όμως που υπάρχουν κυρίως σε θέ-

ματα υποδομών και οργάνωσης έχουν ως αποτέλεσμα οι ανταγωνίστριες

χώρες να έχουν καταφέρει να προσελκύσουν ένα πολύ μεγάλο μερίδιο

από τον θαλάσσιο τουρισμό.

Από τους βασικούς ανταγωνιστές της Ελλάδας είναι η Τουρκία, η οποία

διαθέτει υψηλής ποιότητας μαρίνες, σύγχρονο και μεγάλο στόλο σκα-

φών, εξαιρετικής ποιότητας υπηρεσίες στις μαρίνες και σχετικά φθηνό-

τερες τιμές.

Αναφορικά με τις κυριότερες ευρωπαϊκές αγορές θαλάσσιου τουρισμού,

όπως φαίνεται και στον πίνακα 17, το 2004 τα περισσότερα ταξίδια στην

Ελλάδα πραγματοποιούνται από Γάλλους, Βρετανούς και Ελβετούς.

Πίνακας 17: Μέγεθος αγοράς Θαλάσσιου Τουρισμού ανά χώρα προέλευσης και Μερίδιο Ελλάδας (2005)

Θαλάσσιος Τουρισμός

Αγορά

Προέλευσης

Μέγεθος Αγοράς:

Ταξίδια στο

εξωτερικό (000)

Μερίδιο Αγοράς:

αριθμός ταξιδιών

(000)

Ποσοστιαίο

Μερίδιο Αγοράς

(%)

Μεγ. Βρετανία 1.066 85 8

Γερμανία 499 * *

Ιταλία 117 * *

Ολλανδία 174 15 9

Γαλλία 371 89 24

Σουηδία 346 3 1

Αυστρία 151 6 4

Ελβετία 237 26 11

Ρωσία 84 * *

* Μερίδιο Αγοράς <0,5%

Πηγή: ΣΕΤΕ, 2005

71


Λιμουζίνες

Η συγκεκριμένη υπηρεσία απευθύνεται κυρίως σε τουρίστες υψηλού

κοινωνικού- οικονομικού επιπέδου που επιθυμούν ανεξάρτητη μετακί-

νηση και είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν ανάλογα.

Στην Ελλάδα υπάρχουν αρκετές εταιρείες, κυρίως ταξιδιωτικά γραφεία,

τα οποία προσφέρουν μεταφορές με πολυτελή αυτοκίνητα (λιμουζίνες).

Το κόστος μίσθωσης της λιμουζίνας ποικίλλει και διαμορφώνεται με βάση

τον τύπο και τον αριθμό θέσεων του οχήματος, τον χρόνο μίσθωσης και

τον αριθμό των ατόμων.

Υπάρχουν, όμως, προβλήματα στα θέματα υπηρεσιών πολυτελών αυτο-

κινήτων και ενοικίασης αυτοκινήτου με οδηγό, λόγω ελλείψεων ή και μη

εφαρμογής της ισχύουσας σχετικής νομοθεσίας. Συγκεκριμένα, η Ελλά-

δα είναι η μοναδική από τις ανεπτυγμένες χώρες όπου δεν επιτρέπεται η

ενοικίαση αυτοκινήτου με οδηγό και κατ’ επέκταση η ενοικίαση πολυτε-

λών αυτοκινήτων με οδηγό.

Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα υπάρχουν 32 λιμουζίνες δημόσιας χρήσης,

οι οποίες (σχεδόν) στο σύνολό τους δραστηριοποιούνται στην Αθήνα, με

αποτέλεσμα τα ξενοδοχεία στην υπόλοιπη χώρα να αντιμετωπίζουν σο-

βαρά προβλήματα και να αναγκάζονται να μισθώνουν πολυτελή αυτοκί-

νητα από την Αθήνα. Είναι χαρακτηριστικό ότι όποιος επιθυμεί σήμερα να

μετακινηθεί από την Αθήνα με λιμουζίνα ή με ένα πολυτελές αυτοκίνητο

με οδηγό, μπορεί να το κάνει μόνο με τις γνωστές λιμουζίνες που βρί-

σκονται στην οδό Βουκουρεστίου και από το αεροδρόμιο «Ελευθέριος

Βενιζέλος».


72

Είναι μια κατάσταση η οποία διαιωνίζεται εδώ και χρόνια και πρέπει να

λυθεί οριστικά και άμεσα, διότι όχι μόνο δημιουργεί απώλειες στη ζήτηση

και κατ’ επέκταση στα έσοδα, αλλά έχει άμεσο αρνητικό αντίκτυπο τόσο

στην ανταγωνιστικότητα του τουριστικού μας προϊόντος όσο και στην ει-

κόνα μας ως ποιοτικού τουριστικού προορισμού.

73


Ιδιωτικά Αεροσκάφη

Είναι γεγονός ότι οι μετακινήσεις με ιδιωτικό αεροσκάφος ή ελικόπτερο

συνδυάζουν πολυτέλεια και υπηρεσίες υψηλού επιπέδου.

Η ενοικίαση ενός τζετ δεν είναι νέα τάση. Στην Ελλάδα το νομικό πλαί-

σιο που επιτρέπει σε ιδιώτες να λάβουν άδεια αεροπλοΐας θεσπίστηκε το

1992. Τα τελευταία χρόνια η ζήτηση αυξάνεται συνεχώς ενώ η προσφορά

πληθαίνει και διαφοροποιείται, ώστε να προσφέρει μοναδικές υπηρεσί-

ες. Ενδεικτικό της αυξημένης ζήτησης αποτελεί το γεγονός ότι μόνο το

καλοκαίρι του 2006 στο αεροδρόμιο της Μυκόνου προσγειώθηκαν παρα-

πάνω από 400 ιδιωτικά ή ενοικιαζόμενα μικρά αεροσκάφη.

Στην Ελλάδα, είναι περιορισμένες οι εταιρείες που εξειδικεύονται στην

ενοικίαση ιδιωτικών αεροσκαφών ή ελικοπτέρων και θα πρέπει σίγουρα

να αναφερθεί η έλλειψη σχετικών υποδομών στα αεροδρόμια της χώρας

μας. Για παράδειγμα, στον διεθνή αερολιμένα «Ελευθέριος Βενιζέλος»

έχει κατασκευαστεί τερματικός σταθμός για την αποκλειστική εξυπηρέτη-

ση ιδιωτικών πτήσεων, αλλά απαιτούνται ακόμα αρκετές υποδομές μέχρι

να καταφέρουμε να προσεγγίσουμε το επίπεδο των αντίστοιχων σταθμών

αεροδρομίων του εξωτερικού. Επιπλέον, μεγάλες δυσκολίες προκύπτουν

κυρίως στα περιφερειακά αεροδρόμια, διότι τα περισσότερα λειτουργούν

κυρίως τις ώρες που εξυπηρετούν πτήσεις αεροπορικών εταιρειών.

Όλα αυτά, είναι αποτέλεσμα της έλλειψης πολιτικής αερομεταφορών για

τη χώρα μας, πόσο μάλλον της έλλειψης πολιτικής αερομεταφορών για

τον τουρισμό.


74

Πολιτισμός

Ιδιαίτερα για την Ελλάδα, ο πολιτισμός θα μπορούσε να αποτελεί ένα από

τα μεγαλύτερα εξαγώγιμα προϊόντα. Η Ελλάδα διαθέτει περισσότερα από

290 μουσεία, κρατικά και ιδιωτικά, πάνω από 330 μνημεία και 470 αρχαι-

ολογικούς χώρους. Παρόλα αυτά, το μερίδιο της Ελλάδας στον πολιτιστικό

τουρισμό είναι μεταξύ του 2% - 3%, πολύ χαμηλό σε σχέση με τους κορυ-

φαίους πολιτιστικούς προορισμούς, όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ισπανία

και η Μ. Βρετανία, χώρες που συγκεντρώνουν περίπου το 50% των διεθνών

πολιτιστικών ταξιδιών στην Ευρώπη. Γιατί συμβαίνει αυτό; Κύρια αιτία εί-

ναι η απουσία ολοκληρωμένης προσέγγισης του προϊόντος πολιτισμός με

όρους τουριστικής ανάπτυξης (υπενθυμίζουμε ότι ο πολιτισμός είναι στο

χαρτοφυλάκιο των προϊόντων του ελληνικού τουρισμού, αλλά όπως και με

τα υπόλοιπα προϊόντα δεν υπάρχει product manager, παρά μόνο επιτρο-

πές, συμβούλια και άλλα μη παραγωγικά σχήματα).

Βασικό πρόβλημα αποτελεί, επίσης, το συχνότατο, πλέον, φαινόμενο των

κλειστών -για διάφορους λόγους- αρχαιολογικών χώρων και μουσείων,

φαινόμενο το οποίο προφανώς δημιουργεί χείριστες εντυπώσεις, αναδει-

κνύοντας ακόμα μια φορά την απουσία υποστήριξης του τουρισμού από τα

συναρμόδια υπουργεία.

Το ζητούμενο για την Ελλάδα θα πρέπει να είναι η προσέλκυση τουριστών

που αναζητούν αυθεντικές εμπειρίες, τουρίστες που επιθυμούν να ανακα-

λύψουν και να αποκτήσουν εμπειρίες από έναν προορισμό, με έναν αυθε-

ντικό τρόπο.

Οι τουρίστες που πραγματοποιούν ταξίδια για αποκλειστικά πολιτιστικούς

λόγους και είναι αυτοί που θα πρέπει να προσεγγίσουμε προέρχονται κυρί-

ως από τη Γερμανία, τη Μ. Βρετανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία.

75


Η Ελλάδα ως Προορισμός Πολυτελείας

Η Ελλάδα δεν είναι γνωστή διεθνώς ως προορισμός πολυτελείας. Μόνο

κάποιες συγκεκριμένες περιοχές, όπως η Ελούντα, η Μύκονος και η Σα-

ντορίνη αναγνωρίζονται ως προορισμοί πολυτελείας.

Συνοπτικά θα λέγαμε ότι αυτά που χαρακτηρίζουν την Ελλάδα όσον αφο-

ρά στην αγορά τουρισμού πολυτελείας είναι τα εξής:

• Περιορισμένη προσφορά πραγματικών πεντάστερων ξενοδοχείων.• Χαμηλής ποιότητας υπηρεσίες εκτός ξενοδοχείων.• Ανεπαρκής προσφορά πολυτελών μέσων μεταφοράς και συμπληρω-ματικών υπηρεσιών. • Απουσία μεγάλων εκδηλώσεων που θα μπορούσαν να προσελκύσουν «δημιουργούς τάσεων».• Περιορισμένη παρουσία πολυτελών ελληνικών προϊόντων σε επι-λεγμένα διαφημιστικά μέσα και κανάλια διανομής.• Περιορισμένη συμμετοχή σε διεθνή δίκτυα διανομής.• Τα περιφερειακά αεροδρόμια δεν ανταποκρίνονται στα υψηλά δεδο-μένα του τουρισμού πολυτελείας, ιδίως όταν δεν υπάρχουν καν αίθου-σες VIP.

Για να θεωρηθεί η Ελλάδα ως προορισμός πολυτελείας, θα πρέπει στρα-

τηγικά να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της στην αγορά αυτή. Από

πλευράς ιδιωτικού τομέα υπάρχουν ουκ ολίγες αξιόλογες προσπάθειες,

οι οποίες όμως, ακυρώνονται μερικώς από την ανεπάρκεια των γενικό-

τερων υποδομών της χώρας και την έλλειψη παιδείας – κουλτούρας για

προσφορά υπηρεσιών υψηλού επιπέδου.


76

77


Ανταγωνιστές και Αγορές για την Ελλάδα

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ

Ορισμός ΑνταγωνιστικότηταςΣύμφωνα με τη μελέτη του ΣΕΤΕ «Η Πρόκληση της Ανταγωνιστικότητας

και η Ανάγκη Επανατοποθέτησης του Ελληνικού Τουριστικού Προϊόντος»

(2005), η ανταγωνιστικότητα είναι το σχετικό μέγεθος που προκύπτει από

τη σύγκρισή μας με τον καλύτερο ή, διαφορετικά, η ανταγωνιστικότητα

είναι η ικανότητά μας να επιχειρούμε καλύτερα και αποτελεσματικότερα

από τους ανταγωνιστές μας.

Πώς ορίζουμε τους Ανταγωνιστές μας;Για να οριστούν οι ανταγωνιστές υπάρχουν δύο προσεγγίσεις: πρώτον, η

«βιομηχανική» προσέγγιση σύμφωνα με την οποία «Ανταγωνιστής μας

είναι αυτός ο οποίος παράγει το ίδιο τουριστικό προϊόν με το δικό μας

(ή ικανό υποκατάστατό του)». Δεύτερον, η πελατοκεντρική προσέγγιση,

σύμφωνα με την οποία «Ανταγωνιστής μας είναι αυτός ο οποίος απευθύ-

νεται στις τουριστικές αγορές που μας ενδιαφέρουν».

Ποιοι είναι οι ανταγωνιστές μας;Κορυφαίοι προορισμοί πολυτελών ταξιδιών ήταν για το 2005 η Γαλλία, η

Ιταλία και η Ισπανία, χώρες οι οποίες συγκεντρώνουν το 36% του μεριδίου

αγοράς της Ευρώπης. Για την Ελλάδα, όμως, πέρα από αυτούς τους τρεις

παραδοσιακούς προορισμούς πολυτελείας, Τουρκία, Κύπρος και Κροατία

ανταγωνίζονται για το ίδιο κοινό – στόχο (target group) στην αγορά πο-

λυτελείας.


78

ΑΓΟΡΕΣ

Σύμφωνα με απόψεις επαγγελματιών, ο τουρίστας πολυτελείας που επι-

σκέπτεται την Ελλάδα, την επιλέγει ως επί το πλείστον για καλοκαιρινές

διακοπές διάρκειας 7 – 14 ημερών και λιγότερο για πολυτελή city breaks

και σύντομες διακοπές 2 – 4 ημερών. Διαμένει σε πολυτελή ξενοδοχεία

και θέρετρα, σε boutique ξενοδοχεία, σε ιδιωτικές βίλες αλλά δεν σπα-

νίζουν οι περιπτώσεις που επιλέγουν να μείνουν σε πολυτελή yachts. Η

μέση ταξιδιωτική τους δαπάνη κυμαίνεται από 500 έως 1.000 ευρώ, ενώ οι

κρατήσεις γίνονται μέσω εξειδικευμένων TOs και τουριστικών γραφείων

και συνήθως λιγότερο από ένα μήνα πριν το ταξίδι.

Προκειμένου να διευρύνει η ελληνική αγορά τουρισμού πολυτελείας την

πελατειακή της βάση, θα πρέπει να στοχεύσει στους «δημιουργικούς» τα-

ξιδιώτες, οι οποίοι θέλουν να ανακαλύψουν νέες χώρες, να κατανοήσουν

νέους πολιτισμούς, να έρθουν σε επαφή με τοπικές παραδόσεις και να

δοκιμάσουν νέες γεύσεις. Η Ελλάδα είναι σκόπιμο να προσεγγίσει αυτούς

τους έμπειρους ταξιδιώτες, οι οποίοι αντλούν πληροφορίες από πολλές και

διαφορετικές πηγές πριν ταξιδέψουν, αφιερώνουν συχνά χρόνο και χρήμα

σε ταξίδια και προτιμούν μη κορεσμένους προορισμούς ώστε να έχουν την

ευκαιρία να εξιστορήσουν μετά στους φίλους τους τις εμπειρίες τους.

Υπάρχουν και κάποια άλλα σημαντικά μερίδια κοινού στα οποία θα πρέπει

να στοχεύσει η ελληνική αγορά τουρισμού πολυτελείας, σύμφωνα πάντα

με τις διεθνείς τάσεις. Οι πλούσιοι ταξιδιώτες ηλικίας 35 έως 55 ετών, οι

πλούσιες οικογένειες, οι νεότεροι ταξιδιώτες («Generation X»), η γενιά των

Baby Boomers (γεννημένοι τη δεκαετία του ’50) και η νέα γενιά των εργέ-

νηδων άνω των 35 ετών. Όλοι αυτοί είναι πρόθυμοι να πληρώσουν αρκε-

τά προκειμένου να έχουν υψηλή ποιότητα και εμπειρίες προσαρμοσμένες

«στα μέτρα τους».

Οι ταξιδιώτες πολυτελείας της μεσαίας εισοδηματικής τάξης και οι ταξιδι-

ώτες που επιλέγουν πολυτελείς διακοπές σε εξαιρετικές περιστάσεις ακο-

λουθούν συνήθως τη μόδα και επισκέπτονται προορισμούς που έχουν ήδη

γίνει γνωστοί από την ελίτ. Επομένως δεν έχει ενδιαφέρον για την ελληνική

αγορά τουρισμού πολυτελείας να επικεντρώσει σε αυτό το κοινό αυτό γιατί

υπάρχει ο κίνδυνος να εκλαϊκευτεί το προϊόν που προσφέρει.

Ειδικότερα και σε επίπεδο γεωγραφικών αγορών, Γαλλία, Ιταλία, Μεγάλη Βρετανία και Ισπανία αποτελούν τις χώρες από τις οποίες προέρχονται οι

περισσότεροι τουρίστες πολυτελείας στην Ελλάδα συγκεντρώνοντας το 35%

των πολυτελών ταξιδιών στη χώρα μας. Σημαντικές μελλοντικές αγορές για

την Ελλάδα αποτελούν η Γερμανία, η Ρωσία και η Τουρκία.

79


Οι ιδιαιτερότητες της Ελλάδας ως προορισμού πολυτελείας καθορίζουν δι-

αφορετικές αγορές – στόχους λαμβάνοντας υπόψη:

1. Τη Μέση Διάρκεια Παραμονής και τη Μέση Δαπάνη ανά ημέρα στην Ελλάδα.Ρώσοι, Αμερικανοί και Βρετανοί δαπανούν ανά ημέρα τα περισσότερα,

όπως φαίνεται και στον Πίνακα 18.

2. Τη συνολική τουριστική δαπάνη παγκόσμια.Παρατηρούμε ότι οι δύο κυριότερες αγορές του ελληνικού τουρισμού Γερ-

μανία και Μεγάλη Βρετανία καταλαμβάνουν την πρώτη και τρίτη θέση αντί-

στοιχα στους top spenders παγκόσμια (πίνακας 19). Το ποιοτικό πρόβλημα,

όμως, για την Ελλάδα είναι ότι από τις χώρες αυτές, προσελκύει μικρό έως

ελάχιστο ποσοστό από το «top end of the market». Άρα, όταν αναφερό-

μαστε στη διαφοροποίηση των αγορών μας και προτού χαθούμε στα βάθη

της Ασίας για Κινέζους και Ινδούς εύπορους τουρίστες, καλό θα ήταν να

αναζητήσουμε εύπορους από χώρες όπου η Ελλάδα είναι εδώ και πολλά

χρόνια παρούσα.

Πίνακας 18: ΜΚΔ, Μέση Διάρκεια Παραμονής και Μέση Δαπάνη ανά ημέρα, ανά χώρα προέλευσης (σε ευρώ)

Χώρα

Προέλευσης ΜΚΔ 2006 ΜΚΔ 2007

Μέση Διάρκεια

Παραμονής 2006

Μέση Διάρκεια

Παραμονής 2007

Μέση Δαπάνη ανά

ημέρα 2006

Μέση Δαπάνη ανά

ημέρα 2007

Γερμανία 852,57 794,47 14,2 13,4 60,04 59,29

Γαλλία 749,42 766,27 9,9 10,3 75,70 74,40

Μεγ. Βρετανία 842,17 861,52 10,3 10,1 81,76 85,30

Ιταλία 669,17 725,11 9,5 9,5 70,44 76,33

Ισπανία 791,46 611,44 8 8,7 98,93 70,28

Κύπρος 898,09 891,87 16,8 15,6 53,46 57,17

ΗΠΑ 1.237,59 1.228,64 12,1 13,1 102,28 93,79

Ρωσία 1.142,57 1.191,29 11,9 12,5 96,01 95,30

Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος


80

3. Την ευκολία πρόσβασης. Η Ιταλία και η Τουρκία αποτελούν τις 2 χώρες που λόγω της εγγύτητάς

τους, μπορούν να αποτελέσουν σημαντικές αγορές – στόχους. Βεβαίως η

Ελλάδα θα μπορούσε να εισέλθει σε περισσότερες αγορές, ξεπερνώντας

το εμπόδιο της προσπελασιμότητας, εφόσον ανέπτυσσε αεροπορικές

συνδέσεις χαμηλού κόστους (βλ. διάγραμμα 3), δίνοντάς της τη δυνατό-

τητα να εξελιχθεί σε βασικό κόμβο μεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής.

Πολλές έρευνες έχουν αποδείξει ότι πάρα πολλοί πλούσιοι τουρίστες

επιλέγουν αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους για την αερομετα-

φορά τους. Αυτό συμβαίνει διότι το στοιχείο της πολυτέλειας που γίνεται

αντιληπτό σε αυτή την περίπτωση είναι η εξοικονόμηση του χρόνου, μέσω

απευθείας αεροπορικών συνδέσεων και όχι το αεροπορικό ταξίδι αυτό

καθεαυτό, κυρίως όταν πρόκειται για μετακινήσεις short breaks.

Πίνακας 19: Παγκόσμια Τουριστική Δαπάνη σε δισ. δολάρια ΗΠΑ

Χώρες 2007

Γερμανία 82,9

ΗΠΑ 76,2

Μεγ. Βρετανία 72,3

Γαλλία 36,7

Κίνα 29,8

Ιταλία 27,3

Ιαπωνία 26,5

Καναδάς 24,8

Ρωσία 22,3

Πηγή: UNWTO World Tourism Barometer, 2008

81


Διάγραμμα 3: Ανάπτυξη Συνδέσεων Αεροπορικών Εταιρειών Χαμηλού Κόστους

Το ανωτέρω διάγραμμα εξηγεί σε μεγάλο βαθμό γιατί η χώρα μας υστερεί,

μεταξύ άλλων, στα city breaks και στον εκθεσιακό/συνεδριακό τουρισμό.

Ανεξάρτητα από το επίπεδο του προορισμού, η απουσία απευθείας αε-

ροπορικών συνδέσεων αποτελεί ένα σημαντικό εμπόδιο στην τουριστική

ανάπτυξη. Το πρόβλημα εντάσσεται στη γενικότερη απουσία/ανυπαρξία

πολιτικής αερομεταφορών και ειδικότερα πολιτικής αερομεταφορών για

τον τουρισμό.

Development Low Cost Carrier Connections

2005

Πηγή: TUI


82

83


Μέρος 3ο:

Κατευθύνσεις Πολιτικής


84

85


Από το «χάσμα προσδοκιών» στο «λιγότερες υποσχέσεις/περισσότερες παροχές»

Η πολιτική για τον τουρισμό πολυτελείας πρέπει προφανώς να εντάσσεται

σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πολιτικής για την αναβάθμιση της ποιότητας. Ανα-

βάθμιση η οποία θα αναφέρεται και θα εφαρμόζεται σε ολόκληρο το φά-

σμα της τουριστικής προσφοράς και όχι σε υποσύνολα αυτής. Τα τελευταία

χρόνια μέσω του Αναπτυξιακού Νόμου παρατηρήθηκε μια σοβαρή προ-

σπάθεια μετατόπισης του μέσου ποιοτικού κέντρου βάρους των ξενοδο-

χείων, αφού οι επιδοτήσεις αναφέρονταν στις μονάδες πέντε και τεσσάρων

αστέρων μαζί με τη δημιουργία Spa, συνεδριακών κέντρων και γηπέδων

γκολφ. Τα τελευταία δεν ευδοκίμησαν διότι η προσέγγιση μέσω του Ανα-

πτυξιακού δεν ήταν ελκυστική για τους επενδυτές, κάτι το οποίο, όμως, θα

πρέπει να προκύψει από τον νέο αναπτυξιακό σε συνδυασμό με το ειδικό

χωροταξικό πλαίσιο για τον τουρισμό.

Όμως, ο Αναπτυξιακός δεν προέβλεψε αντίστοιχη υποστήριξη και για τους

υπόλοιπους κλάδους που συμμετέχουν στην παραγωγή του τουριστικού

προϊόντος, όπως οι μεταφορές. Συνεπώς, μια πολιτική για τον τουρισμό

πολυτελείας, παράλληλα με τη γενικότερη αναβάθμιση, θα πρέπει να σκο-

πεύει και στην ανάπτυξη ειδικών προϊόντων, τα βασικότερα των οποίων

έχουν ήδη αναφερθεί στο κύριο μέρος της μελέτης (εξυπηρέτηση ιδιωτι-

κών αεροσκαφών, λιμουζίνες και ενοικίαση αυτοκινήτων με οδηγό, δημι-

ουργία γηπέδων γκολφ, Spa κ.λπ.).

Σήμερα στην Ελλάδα έχουμε το παράδοξο να υπάρχουν περιπτώσεις επιχει-

ρήσεων οι οποίες στο τμήμα αγοράς «Τουρισμός Πολυτελείας» μπορούν να

σταθούν με αξιώσεις σε διεθνές επίπεδο. Πολλές, μάλιστα, από τις επιχει-

ρήσεις αυτές έχουν βραβευθεί κατ’ επανάληψη από διεθνείς οργανισμούς,

περιοδικά κ.λπ. Δυστυχώς, όμως, η ποιότητα που προσφέρουν αυτές οι

επιχειρήσεις απέχει πολύ από την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών

εκτός των επιχειρήσεων, τόσο στο μικρό-επίπεδο του προορισμού όσο και

στο επίπεδο των γενικών υποδομών. Αναφέρθηκε ήδη στη μελέτη η περί-

πτωση της Κρήτης η οποία συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο αριθμό πολυτε-

λών ξενοδοχείων και είναι υποχρεωμένη να «εξυπηρετεί» τη ζήτηση από

ένα απαράδεκτο αεροδρόμιο, όπως αυτό του Ηρακλείου. Άρα, εάν θέλουμε

να ελπίζουμε όχι να καταξιωθούμε απόλυτα ως προορισμός πολυτελεί-

ας, αλλά τουλάχιστον να προσφέρουμε μια αποδεκτή ποιότητα που θα μας

εξασφαλίζει διεθνή ανταγωνιστικότητα, η βελτίωση των γενικών υποδο-

μών της χώρας πρέπει να έχει απόλυτη προτεραιότητα. Ας δούμε σύντομα

κάποιες κατευθύνσεις (προφανείς και χιλιοειπωμένες – χιλιογραμμένες)

ως προς την στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσουμε και συγκεκριμένα

προϊόντα τα οποία θα απευθύνονται σε τουρίστες πολυτελείας ή τουλάχι-

στον σε τουρίστες που οικονομικά βρίσκονται πάνω από τον μέσο όρο.


86

Ξενοδοχεία

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, η ποσοστιαία αναλογία των κλινών πολυτελεί-

ας στο σύνολο των κλινών της χώρας είναι καλή. Αυτό το οποίο πρέπει να

βελτιωθεί είναι η χωρική κατανομή τους. Συνεπώς, ο Νέος Αναπτυξιακός

πρέπει να ενθαρρύνει και να στηρίξει τις επενδύσεις σε νέες ξενοδοχει-

ακές μονάδες υψηλών κατηγοριών στις περιοχές που σήμερα παρουσι-

άζουν υστέρηση, παράλληλα βέβαια με την υποστήριξη της ανακαίνισης

των υφιστάμενων μονάδων. Ακόμη, το υπό κατάρτιση σύστημα κατηγορι-

οποίησης των ξενοδοχείων με αστέρια πρέπει επιτέλους να εξασφαλίσει

την πραγματική αντιστοιχία ποιότητας – κατηγορίας, διότι διαφορετικά

δεν έχει κανένα λόγο ύπαρξης. Στο σημείο αυτό σημειώνουμε ότι η δι-

ασφάλιση της ποιότητας στα ξενοδοχεία δεν πρέπει να αποτελεί μόνο

τυπική μέριμνα της πολιτείας αλλά ουσιαστική επιδίωξη του ίδιου του

ξενοδοχειακού κλάδου.

Γκολφ

Η συζήτηση για την αναγκαιότητα δημιουργίας γηπέδων γκολφ θα συνε-

χίζεται επ’ αόριστον όσο η πολιτεία δεν αντιλαμβάνεται τη σημασία τους

για τον τουρισμό (άρα και για την οικονομία) και αναλίσκεται σε εξαγγελί-

ες και φραστική αναγνώριση μόνο. Η ρητορική που έχει αναπτυχθεί κατά

των γηπέδων γκολφ είναι προφανές ότι προέρχεται από μια μικρή μερίδα

ανθρώπων, οι οποίοι είτε έχουν ελλιπή ενημέρωση, είτε και προσπαθούν

να εξυπηρετήσουν διάφορα δικά τους μικροσυμφέροντα. Δεν υποστήριξε

ποτέ κανείς να «γεμίσει η Ελλάδα τρύπες» αλλά η λελογισμένη ανάπτυ-

ξη ενός δικτύου γηπέδων μπορεί να υποστηριχθεί μακροπρόθεσμα τόσο

από τα γεωγραφικά – εδαφολογικά χαρακτηριστικά των περιοχών που

προτείνονται, όσο και από τη διεθνή ζήτηση που θα προσελκύσουν.

Είναι απόλυτα αναγκαίο στο υπό κατάθεση ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για

τον τουρισμό να τεθεί ως προτεραιότητα η ανάπτυξη γηπέδων γκολφ και,

κυρίως, να έχουν λυθεί όλα τα προβλήματα που κατά καιρούς προκύπτουν

σχετικά με τις χρήσεις γης και τις άδειες επί αδειών που ζητούνται από

διάφορους δημόσιους φορείς, πολλές φορές μάλιστα για το ίδιο σχεδόν

θέμα.

87


Γαστρονομία

Όπως είδαμε, στα χαρτοφυλάκια των ανταγωνιστριών χωρών η γαστρο-

νομία αποτελεί μέρος του χαρτοφυλακίου τους και μερικές φορές σε

επίπεδο προτεραιότητας. Όπως αντιλαμβανόμαστε, στην πολιτική αυτών

των χωρών η γαστρονομία -κατά περίπτωση- έχει υψηλή προτεραιότητα.

Πρόκειται για ένα προϊόν το οποίο θεωρείται αναπόσπαστο τμήμα του του-

ρισμού πολυτελείας και κατά συνέπεια θα πρέπει να τύχει υψηλής προ-

τεραιότητας για τη χώρα μας. Με δεδομένο ότι η γαστρονομία δεν απαιτεί

τις μεγάλες επενδύσεις που χρειάζονται -για παράδειγμα- τα συνεδριακά

κέντρα ή οι μαρίνες, είναι προφανές ότι θα συναντήσει λιγότερα εμπόδια

στην ανάπτυξή της. Απαραίτητη προϋπόθεση λοιπόν είναι να περιληφθεί

και αυτή στο χαρτοφυλάκιο των προϊόντων του ελληνικού τουρισμού και

να υποστηριχθεί από ένα σχέδιο μάρκετινγκ.

Spa

Το Spa είναι ένα από τα προϊόντα τα οποία έχουν γνωρίσει ανάπτυξη στη

χώρα μας. Η ανάπτυξη αυτή θα γίνει πολύ μεγαλύτερη εάν καταφέρου-

με και αξιοποιήσουμε το πλήθος των ιαματικών πηγών που υπάρχουν σε

ολόκληρη την επικράτεια και η κατάσταση των οποίων σήμερα (τουλά-

χιστον στις περισσότερες) είναι απογοητευτική. Αυτό το οποίο θα πρέ-

πει να τύχει προσοχής για το προϊόν Spa είναι η αυστηρή τήρηση των

προδιαγραφών προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα διάφορων αυ-

τόκλητων, οι οποίοι θα παρέχουν οτιδήποτε άλλο εκτός από Spa, αλλά θα

χρησιμοποιούν το όνομα αυτού του προϊόντος.

Γιότινγκ

Όπως μια σειρά μελετών έτσι και η τελευταία μελέτη για το Σχέδιο Μάρ-

κετινγκ του ελληνικού τουρισμού ανέδειξε το γιότινγκ ως ένα από τα

προϊόντα με το μεγαλύτερο συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των αντα-

γωνιστών μας. Το πλεονέκτημα αυτό, όμως, δυστυχώς χάνεται τόσο από

την ανεπάρκεια σε μαρίνες στη χώρα μας, όσο και από την -συνήθως

χαμηλή- ποιότητα παρεχομένων υπηρεσιών. Το άνοιγμα στον ιδιωτικό

τομέα φαίνεται να είναι η μόνη λύση και για όσους έχουν απορίες, ας

συγκρίνουν τη μαρίνα Φλοίσβου (ιδιωτική) με τη μαρίνα Αλίμου υπό την

αιγίδα/προστασία/λειτουργία του Δημοσίου.


88

Μεταφορικές ΥπηρεσίεςΙδιωτικά αεροσκάφη

Το μέγεθος της αγοράς του τουρισμού με ιδιωτικά αεροσκάφη μπορεί να

φαντάζει μικρό σε απόλυτους αριθμούς, είναι όμως πολύ μεγάλο σε ό,τι

αφορά στα έσοδα που δημιουργεί, διότι πρόκειται πραγματικά για τουρισμό

πολυτελείας. Η ανυπαρξία πολιτικής για την εξυπηρέτηση των ιδιωτικών

αεροσκαφών δεν προκαλεί έκπληξη, αφού από τη χώρα μας απουσιάζει

τόσο η γενικότερη πολιτική για τις αερομεταφορές όσο και η ειδικότερη

πολιτική αερομεταφορών για τον τουρισμό. Αν όμως θέλουμε να διεισδύ-

σουμε σε αυτή την αγορά θα πρέπει να αλλάξουμε νοοτροπία. Κάποια από

τα σημερινά περιφερειακά αεροδρόμια θα μπορούσαν με σχετικά μικρό

ύψος επενδύσεων να εξυπηρετήσουν ιδιωτικά αεροσκάφη.

Σήμερα, δυστυχώς, το μεγαλύτερο εμπόδιο δεν είναι η απουσία της ζήτη-

σης, αλλά το σύνδρομο του «αντί-service», το οποίο χαρακτηρίζει τη λει-

τουργία των περιφερειακών αεροδρομίων. Μοναδική λύση είναι η ιδιω-

τικοποίηση των περιφερειακών αεροδρομίων. Η πρόταση αυτή έχει γίνει

ήδη από το Υπουργείο Μεταφορών και θα πρέπει να στηριχθεί από όλους

τους ενδιαφερόμενους για τον τουρισμό εάν θέλουμε να δούμε πραγμα-

τική βελτίωση, όχι μόνο στην εξυπηρέτηση των ιδιωτικών αεροσκαφών

αλλά γενικότερα στις αερομεταφορές.

Ενοικίαση αυτοκινήτων με οδηγό – Λιμουζίνες

Είναι τουλάχιστον αστείο (και είναι εξαιρετικά επιεικής ο χαρακτηρισμός)

να διατείνεται η χώρα μας ότι ενδιαφέρεται για τουρισμό πολυτελείας και

να επιβάλλει τη μεταφορά των πελατών αυτής της κατηγορίας με ταξί. Η

Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΟΣΑ και

ίσως η μοναδική χώρα στον κόσμο όπου απαγορεύεται η ενοικίαση αυ-

τοκινήτου με οδηγό. Το συμπέρασμα είναι λοιπόν ότι: είτε η πολιτεία δεν

κατανοεί τι σημαίνει τουρισμός πολυτελείας, είτε είναι δέσμια της «συ-

μπαθούς» τάξης των οδηγών ταξί. Είναι όμως απορίας άξιο πώς οι κυβερ-

νήσεις διαχρονικά, και όχι μόνο η τωρινή, μιλούν για ελεύθερο ανταγωνι-

σμό (μακριά από εμάς ο προστατευτισμός) και βελτίωση της ποιότητας.

Η περίπτωση του limo service στην Ελλάδα έχει καταντήσει ανέκδοτο και

μάλιστα με εμφανή παράβαση των όσων προβλέπονται από τους νόμους.

Το limo service ως τμήμα οργανωμένου πακέτου διακοπών επιτρέπεται

στη χώρα μας υπό την αίρεση βεβαίως ότι θα το επιτρέψουν οι οδηγοί

ταξί, πολλές φορές με την ανοχή, αδιαφορία ή αδυναμία των αρχών να

επιβάλλουν τον νόμο.

89


Τουριστικά Λεωφορεία

Η αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού δεν εφαρμόζεται ούτε στην περί-

πτωση των τουριστικών λεωφορείων, αφού μια σειρά ευνοϊκών διατά-

ξεων περιορίζει το έργο των τουριστικών λεωφορείων προς όφελος των

ΚΤΕΛ.

Η πρακτική αυτή που συνεχώς παρατείνεται αποθαρρύνει τις επενδύσεις

στον κλάδο των τουριστικών λεωφορείων, με αποτέλεσμα τη συνεχή υπο-

βάθμιση της ποιότητας.

Τέλος και σε επίπεδο αρχών, η χώρα μας θα πρέπει να προσέξει το απο-

τέλεσμα που μπορεί να έχει το αρνητικό χάσμα προσδοκιών. Συνηθίζουμε

να ωραιοποιούμε τα πάντα και να υποσχόμαστε πολύ περισσότερα από

όσα μπορούμε να προσφέρουμε. Για παράδειγμα, υποσχόμαστε σε όλους

υπέροχες στιγμές στις δαντελένιες παραλίες μας αλλά δεν τους λέμε τί-

ποτα για τα όσα δεινά θα υποστούν κατά την άφιξη και την αναχώρησή

τους από τα αεροδρόμια της χώρας. Αυτό δημιουργεί το λεγόμενο «χάσμα

προσδοκιών» που είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να μεταφέρει ο τουρίστας

πίσω στην πατρίδα του.

Αντίθετα, μια πολιτική η οποία θα φρόντιζε να υπόσχεται κατά τι λιγότερα

από όσα είναι σίγουρη ότι μπορεί να προσφέρει, θα δημιουργούσε ένα

θετικό χάσμα προσδοκιών, το οποίο είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να συμβεί

στον πελάτη, άρα και στον τουρισμό μας.

Συμπερασματικά και επιγραμματικά, να θυμόμαστε ότι κάθε χρόνο η

Manchester United(1) έχει ως πρωταρχικό στόχο τον μη υποβιβασμό της

στη δεύτερη κατηγορία του πρωταθλήματος.

(1) Η Manchester United έχει μέχρι σήμερα κατακτήσει 7 κύπελλα Champions League, 10 πρωταθλήματα και 11 κύπελλα Αγγλίας.


90

91


Συμπεράσματα

Α) Η εικόνα του τουρισμού πολυτελείας διεθνώς

• Ο τουρισμός πολυτελείας αποτελεί τον πλέον αναπτυσσόμενο τομέα

της παγκόσμιας τουριστικής βιομηχανίας, έχοντας το πλεονέκτημα να

επηρεάζεται ελάχιστα από τις αρνητικές συγκυρίες στην οικονομία. Το

2006 αντιπροσώπευε περίπου το 3% των συνολικών διεθνών τουριστικών

αφίξεων, με 25 εκατ. αφίξεις, ωστόσο, σε επίπεδο εσόδων ο τουρισμός

πολυτελείας αντιπροσώπευε περίπου το 25% των διεθνών τουριστικών

εσόδων, υπερβαίνοντας τα 180 δισ. δολάρια ΗΠΑ ή τα 7.200 δολάρια ανά

άφιξη. Επειδή η πλειονότητα των διεθνών ταξιδιών περιλαμβάνει πε-

ρισσότερους από έναν προορισμούς, τα μεγέθη αυτά υπολείπονται της

πραγματικής δαπάνης ανά ταξίδι, που εκτιμάται πιο κοντά στα 20.000 δο-

λάρια.

• Απόδειξη της ευημερούσας αγοράς των ταξιδιών πολυτελείας είναι και

η αύξηση των προϊόντων που προσφέρονται στους τουρίστες υψηλής τα-

ξιδιωτικής δαπάνης: η αυξημένη πληρότητα στα πολυτελή ξενοδοχεία,

θέρετρα και κρουαζιερόπλοια και η αύξηση στις πωλήσεις εισιτηρίων θέ-

σης Business στα αεροπλάνα και Α θέσης στα τρένα.

• Οι ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία αποτελούν τις πιο σημαντικές αγορές για

τον τουρισμό πολυτελείας διεθνώς, ενώ αναδύονται και νέες αγορές με

ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπως η Ρωσία. Κορυφαίοι προορισμοί πολυ-τελείας στην Ευρώπη είναι η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία -χώρες οι

οποίες συγκεντρώνουν το 36% του μεριδίου της ευρωπαϊκής αγοράς- ενώ

προορισμοί όπως η Μαγιόρκα και η Κροατία μπαίνουν δυναμικά για να

διεκδικήσουν κομμάτι αυτής της αγοράς.

• Οι τουρίστες πολυτελείας επιλέγουν όλο και περισσότερο, πιο εξειδικευ-

μένα, συχνά μικρότερης διάρκειας, ταξίδια. Επιπλέον, προκύπτει αύξηση

του αριθμού των ομαδικών ταξιδιών, είτε με φίλους είτε με συναδέλφους.

Μάλιστα άξια αναφοράς είναι η αύξηση των ομαδικών γυναικείων ταξιδι-

ών, για παράδειγμα εργαζόμενες γυναίκες, οι οποίες επιλέγουν σύντομα

ταξίδια το Σαββατοκύριακο για Spa, δίνοντας περισσότερη σημασία στην

προσβασιμότητα και στην ποιότητα παρά στο κόστος.

• Οι τουρίστες πολυτελείας ακολουθούν τις τάσεις της αγοράς και της

μόδας και αναζητούν τον επόμενο προορισμό (εδώ η προσβασιμότητα

αποτελεί έναν πολύ σημαντικό παράγοντα), χρησιμοποιώντας πολύ το

διαδίκτυο.

• Έρευνα της PriceWaterhouseCoopers το 2007, εμφανίζει ως κίνητρα

για την αγορά προϊόντων πολυτελείας:

- Την απόλαυση.


92

- Την αντίληψη ότι τα προϊόντα πολυτελείας βελτιώνουν την ποιότητα ζωής. - Την εικόνα της μάρκας – ιδιαίτερα σημαντικό για τους νέους κατανα-

λωτές.

- Την προσωπική ικανοποίηση.

- Την προσωπική προβολή.

• Οι τουρίστες πολυτελείας έχουν πολύ συγκεκριμένες απαιτήσεις. Ανα-

ζητούν ποιοτικές εμπειρίες και απαιτούν προσωποποιημένες και «απο-κλειστικές» υπηρεσίες. Η απόκτηση εμπειριών από το ταξίδι έχει μεγα-

λύτερη σημασία για αυτούς από ότι το κόστος του.

• Η πλειονότητα των πολυτελών ξενοδοχείων και θέρετρων βρίσκεται

στις ΗΠΑ, την Καραϊβική, την Ευρώπη, την Ασία και τον Ειρηνικό. Κάποια

πολυτελή ξενοδοχεία και θέρετρα είναι τόσο μοναδικά και προσφέρουν

τόσο ξεχωριστές εμπειρίες που μετατράπηκαν σε προορισμούς από μόνα

τους.

• Το «ευ ζην» κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος, καθιστώντας

απαραίτητο τον συνδυασμό της πολυτελούς διαμονής με υπηρεσίες Spa,

αθλητικών εγκαταστάσεων (πισίνα, γυμναστήριο, γήπεδο γκολφ) και εξε-

ζητημένων εστιατορίων.

93


Β) Τα δίκτυα διακίνησης του τουρισμού πολυτελείας

Tour Operators

Μερικοί από τους κυριότερους tour operators που ειδικεύονται στα ταξί-

δια πολυτελείας είναι:

• Abecrombie & Kent: από τους πλέον αναγνωρισμένους στην αγορά πο-

λυτελών ταξιδιών περιπέτειας, με ισχυρή παρουσία σε ΗΠΑ και Μεγάλη

Βρετανία.

• Elegant Resorts: εδρεύει στη Μεγάλη Βρετανία και εξειδικεύεται στην

πώληση πολυτελών θέρετρων και βιλών.

• Kuoni: εδρεύει στην Ελβετία. Επεκτάθηκε στην αγορά ταξιδιών πολυτε-

λείας λανσάροντας το «World Class» που προσφέρει διακοπές με δυνα-

τότητα χρήσης ιδιωτικού αεροσκάφους.

• ITC Classics: ισχυρός tour operator στη Μεγάλη Βρετανία.

• Thomas Cook και ΤUI: συμβατικοί ΤΟs που επικεντρώνονται κυρίως

στους τουρίστες μεσαίας εισοδηματικής τάξης, οι οποίοι επιλέγουν να

κάνουν έστω και μια φορά ένα ταξίδι πολυτελείας.

Εξειδικευμένα ταξιδιωτικά γραφεία και άλλοι ενδιάμεσοι

Υπάρχει μεγάλος αριθμός ταξιδιωτικών γραφείων εξειδικευμένων στα

πολυτελή ταξίδια. Πολλά από αυτά αποτελούν μέλη του δικτύου Virtuoso

που συνδέει 285 γραφεία στη Βόρεια και Νότια Αμερική, την Καραϊβική,

την Αυστραλία και τη Ν. Ζηλανδία.

Άλλοι εξειδικευμένοι ενδιάμεσοι στην αγορά του τουρισμού πολυτελεί-

ας είναι οι Fisher Travel Entreprise, Travelux, Seasons in Style, Prestige

Holidays και Connoisseur Travel.

Ταξιδιωτικές ιστοσελίδες

Κάποιες από τις πιο αναγνωρίσιμες ταξιδιωτικές ιστοσελίδες είναι οι: Conde

Nast Traveller (www.cntraveller.com), Concierge.com (www.concierge.

com), Classic Vacations – Tailored Luxury Travel (www.classicvacations.


94

com), Indian Luxury Travel portal (www.indianluxurytravelportal.com),

LCL World – Luxury Camps & Lodges of the World (www.lclworld.

com), Luxurylink (www.luxurylink.com), Passport Newsletter (www.

passportnewsletter.com).

Περιοδικά Τουρισμού Πολυτελείας

Κάποια από τα πιο δημοφιλή περιοδικά είναι το Departures Magazine,

Executive Travel, Condé Nast Traveller, Travel + Leisure Magazine, Elite

Travel Magazine, Forbes, Travesias και Luxury Travel.

Εκθέσεις

• International Luxury Travel Market (ILTM): ετήσια έκθεση, αποκλει-

στικά για την παγκόσμια αγορά τουρισμού πολυτελείας, η οποία λαμβάνει

χώρα κάθε Δεκέμβριο στις Κάννες. Η επόμενη έκθεση πραγματοποιείται

στις 8 - 11 Δεκεμβρίου 2008.

• Luxury Travel Expo: από τις μεγαλύτερες τουριστικές εκθέσεις στη

Βόρεια Αμερική και η μόνη σχετική με τον τουρισμό πολυτελείας. Η επό-

μενη έκθεση θα πραγματοποιηθεί στο Λας Βέγκας στις 2 - 4 Δεκεμβρίου

2008.

95


Γ) Η εικόνα του τουρισμού πολυτελείας στην Ελλάδα - Προοπτικές

• Η Ελλάδα δεν είναι γνωστή διεθνώς ως προορισμός πολυτελείας. Μόνο

κάποιες συγκεκριμένες περιοχές, όπως η Ελούντα, η Μύκονος και η Σα-

ντορίνη αναγνωρίζονται ως προορισμοί πολυτελείας. Συνοπτικά, αυτά

που χαρακτηρίζουν την Ελλάδα όσον αφορά στην αγορά τουρισμού πολυ-

τελείας είναι τα εξής:

- Περιορισμένη προσφορά πραγματικών πεντάστερων ξενοδοχείων.

- Χαμηλής ποιότητας υπηρεσίες εκτός ξενοδοχείων.

- Ανεπαρκής προσφορά πολυτελών μέσων μεταφοράς και συμπληρωμα-

τικών υπηρεσιών.

- Απουσία μεγάλων εκδηλώσεων που θα μπορούσαν να προσελκύσουν

«δημιουργούς τάσεων».

- Περιορισμένη παρουσία πολυτελών ελληνικών προϊόντων σε επιλεγμέ-

να διαφημιστικά μέσα και κανάλια διανομής.

- Περιορισμένη συμμετοχή σε διεθνή δίκτυα διανομής.

- Τα περιφερειακά αεροδρόμια δεν ανταποκρίνονται στα υψηλά δεδομένα

του τουρισμού πολυτελείας, ιδίως όταν δεν υπάρχουν καν αίθουσες VIP.

• Σύμφωνα με απόψεις επαγγελματιών, ο τουρίστας πολυτελείας που επι-

σκέπτεται την Ελλάδα την επιλέγει, ως επί το πλείστον, για καλοκαιρινές

διακοπές διάρκειας 7 – 14 ημερών και λιγότερο για πολυτελή city breaks

και σύντομες διακοπές 2 – 4 ημερών. Διαμένει σε πολυτελή ξενοδοχεία

και θέρετρα, σε boutique ξενοδοχεία, σε ιδιωτικές βίλες αλλά δεν σπανί-

ζουν οι περιπτώσεις που επιλέγει να μείνει σε πολυτελή yachts. Η μέση

ταξιδιωτική του δαπάνη κυμαίνεται από 500 έως 1.000 ευρώ, ενώ οι κρα-

τήσεις γίνονται μέσω εξειδικευμένων T.Os και τουριστικών γραφείων και

συνήθως λιγότερο από ένα μήνα πριν το ταξίδι.


96

Προτάσεις στρατηγικής

• Για να θεωρηθεί η Ελλάδα προορισμός πολυτελείας θα πρέπει στρα-

τηγικά να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της στην αγορά αυτή. Από

πλευράς ιδιωτικού τομέα υπάρχουν, ουκ ολίγες, αξιόλογες προσπάθειες

οι οποίες, όμως, ακυρώνονται μερικώς από την ανεπάρκεια των γενικό-

τερων υποδομών της χώρας και την έλλειψη παιδείας – κουλτούρας για

προσφορά υπηρεσιών υψηλού επιπέδου υπηρεσιών.

• Προκειμένου να διευρύνει η ελληνική αγορά τουρισμού πολυτελείας

την πελατειακή της βάση, θα πρέπει να στοχεύσει στους «δημιουργικούς»

ταξιδιώτες, οι οποίοι θέλουν να ανακαλύψουν νέες χώρες, να βιώσουν

νέες εμπειρίες, να έρθουν σε επαφή με τοπικές παραδόσεις και να δοκι-

μάσουν νέες γεύσεις.

• Σε επίπεδο γεωγραφικών αγορών, Γαλλία, Ιταλία, Μεγάλη Βρετανία και Ισπανία αποτελούν τις χώρες από τις οποίες προέρχονται οι περισσό-

τεροι τουρίστες πολυτελείας στην Ελλάδα συγκεντρώνοντας το 35% των

πολυτελών ταξιδιών στη χώρα μας. Σημαντικές μελλοντικές αγορές για

την Ελλάδα αποτελούν η Γερμανία, η Ρωσία και η Τουρκία.

• Η γαστρονομία, το γιότινγκ, τo Spa, τα ξενοδοχεία πολυτελείας, το γκολφ

και ο πολιτισμός αποτελούν τομείς στους οποίους πρέπει να δοθεί προτε-

ραιότητα για την ανάπτυξη του τουρισμού πολυτελείας στην Ελλάδα.

• Η προσφορά ξενοδοχείων πολυτελείας είναι περιορισμένη γεωγραφικά

και συγκεντρώνεται κυρίως στην Αθήνα, στο Ηράκλειο και στη Ρόδο. Συ-

νεπώς, ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος πρέπει να ενθαρρύνει και να στηρίξει

τις επενδύσεις σε νέες ξενοδοχειακές μονάδες υψηλών κατηγοριών στις

περιοχές που σήμερα παρουσιάζουν υστέρηση, παράλληλα βέβαια με

την υποστήριξη της ανακαίνισης των υφιστάμενων μονάδων. Ακόμα, το

υπό κατάρτιση σύστημα κατηγοριοποίησης των ξενοδοχείων με αστέρια,

πρέπει επιτέλους να εξασφαλίσει την πραγματική αντιστοιχία ποιότητας

– κατηγορίας, διότι διαφορετικά δεν έχει κανένα λόγο ύπαρξης. Στο ση-

μείο αυτό σημειώνουμε ότι η διασφάλιση της ποιότητας στα ξενοδοχεία

δεν πρέπει να αποτελεί μόνο τυπική μέριμνα της πολιτείας αλλά ουσια-

στική επιδίωξη του ίδιου του ξενοδοχειακού κλάδου.

• Η Ελλάδα παραμένει ουραγός στην ανάπτυξη εγκαταστάσεων γκολφ σε

σχέση με άλλους ανταγωνιστικούς προορισμούς της Μεσογείου, υστε-

ρώντας σημαντικά σε υποδομές, διαθέτοντας μόνο 6 γήπεδα γκολφ. Είναι

απόλυτα αναγκαίο, στο υπό κατάθεση ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τον

τουρισμό, να τεθεί, ως προτεραιότητα, η ανάπτυξη γηπέδων γκολφ και

κυρίως να έχουν λυθεί όλα τα προβλήματα, που κατά καιρούς προκύ-

πτουν σχετικά με τις χρήσεις γης και τις άδειες επί αδειών που ζητούνται

97


από διάφορους δημόσιους φορείς, πολλές φορές μάλιστα για το ίδιο σχε-

δόν θέμα.

• Με δεδομένο ότι η γαστρονομία δεν απαιτεί τις μεγάλες επενδύσεις,

που χρειάζονται -για παράδειγμα- τα συνεδριακά κέντρα ή οι μαρίνες,

είναι προφανές ότι θα συναντήσει λιγότερα εμπόδια στην ανάπτυξή της.

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να περιληφθεί και αυτή στο χαρτοφυλάκιο

των προϊόντων του ελληνικού τουρισμού και να υποστηριχθεί από ένα

σχέδιο μάρκετινγκ.

• Όσον αφορά στο θαλάσσιο τουρισμό, τα προβλήματα, που υπάρχουν

κυρίως σε θέματα υποδομών και οργάνωσης, έχουν ως αποτέλεσμα οι

ανταγωνίστριες χώρες να έχουν καταφέρει να προσελκύσουν ένα πολύ

μεγαλύτερο μερίδιο από την Ελλάδα και το άνοιγμα στον ιδιωτικό τομέα

φαίνεται να είναι η μόνη λύση.

• Η Ελλάδα είναι η μοναδική από τις ανεπτυγμένες χώρες στην οποία

δεν επιτρέπεται η ενοικίαση αυτοκινήτου με οδηγό και κατ’ επέκταση η

ενοικίαση πολυτελών αυτοκινήτων με οδηγό.

• H Ελλάδα θα πρέπει να προσέξει το αποτέλεσμα που μπορεί να έχει το

αρνητικό χάσμα προσδοκιών. Η ωραιοποίηση και οι υποσχέσεις πολύ περισσοτέρων από όσα μπορούμε να προσφέρουμε, δημιουργεί το λε-γόμενο «χάσμα προσδοκιών», που είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να με-ταφέρει ο τουρίστας πίσω στην πατρίδα του. Αντίθετα, μια πολιτική η

οποία θα υπόσχεται κατά τι λιγότερα από όσα είναι σίγουρη ότι μπορεί

να προσφέρει, μπορεί να δημιουργήσει ένα θετικό χάσμα προσδοκιών,

το οποίο είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να συμβεί στον πελάτη, άρα και στον

τουρισμό μας.


98

Πηγές

• «Jewels in the crown: Trends and outlook for Europe’s luxury hotel sector», PriceWaterHouseCoopers,

Hospitality Directions Europe Edition, Issue 16, 2007

• «The Direction of Luxury», Luxury Alliance, 2007

• «Prospects for Luxury Travel Demand», Nancy Cockerell, ITB Berlin, 2008

• «Luxury and Tailor-made Holidays – International», MINTeL, 2005

• «Luxury Travel- International», MINTeL, Travel & Tourism Analyst, No.12, 2007

• «ILTM Industry Report 2007»

• «Focus: Prospects for the Luxury Travel Market», Tourism Intelligence International, Vol.15, No.3, 2008

• World Wealth Report 2008, Capgemini and Merrill Lynch, 2008

• American Express 2006 Platinum Luxury Survey Findings, AARC

• «A portrait of Affluent Travellers», Yesawich, Pepperdine, Brown & Russell, 2005

• Elite Traveler/ Prince & Associates, Ιούνιος 2005

• Annual Wealth Report 2008, Citibank - Knight Frank

• Anholt-GMI Nation Brands Index (Wave 2 2007)

• Golf Benchmark Survey 2007: Europe, ME & Africa Summary Report, KPMG, 2008

• Pocket World in Figures, The Economist, 2008

• UNWTO World Tourism Barometer, Ιούνιος 2008

• Tourismo2020: Plan del Turismo Espanol Horizonte 2020, Secretariat General de Turismo, 2007

• National Strategic Plan for Tourism: Fostering the Development of Tourism in Portugal, Ministry of Economy

and Innovation, 2007

• «Le marche du tourisme de luxe. Evolution des clienteles et de leurs attentes», ODIT, France, 2006

• «2007 Affluent Market Tracking Study», American Affluence Research Center, 2007

• «Ελληνικός Τουρισμός 2010: Στρατηγική & Στόχοι» (B΄ Έκδοση), ΣΕΤΕ, 2003

• «Πρόταση Σχεδίου Μάρκετινγκ για τον Ελληνικό Τουρισμό», ΣΕΤΕ, 2004

• «Η Πρόκληση της Ανταγωνιστικότητας και η Ανάγκη Επανατοποθέτησης του Ελληνικού Τουριστικού Προϊό-

ντος», ΣΕΤΕ, 2005

• «Ταξίδια Πολυτελείας: Οι δέκα κορυφαίες τάσεις για το 2008», Τουρισμός & Οικονομία, Τεύχος 336, 2008

• «Πολυτέλεια «ειδικής παραγγελίας» ΤΟ ΒΗΜΑ, 15.06.08

• «Γκολφ: Το κέντρο όλων των μεγάλων σύνθετων επενδύσεων στον τουρισμό», Βαμιεδάκη, Η Ναυτεμπορική,

30.07.07

• «Η Ελλάδα έχει 6 γήπεδα γκολφ αλλά θα έπρεπε να διαθέτει…46», Στ. Κουσουνής, Η Καθημερινή, 13.05.08

• «Απόβαση Ρώσων τουριστών στην Ελλάδα», Ε. Κοτε, Η Χώρα της Κυριακής, 31.08.08

• United States – Market & Trade Profile, VISIT BRITAIN, www.visitbritain.com/ukindustry, 2008

• Russia – Market & Trade Profile, VISIT BRITAIN, www.visitbritain.com/ukindustry, 2008

• Germany – Market & Trade Profile, VISIT BRITAIN, www.visitbritain.com/ukindustry, 2008

99


• France – Market & Trade Profile, VISIT BRITAIN, www.visitbritain.com/ukindustry, 2008

• Spain – Market & Trade Profile, VISIT BRITAIN, www.visitbritain.com/ukindustry, 2008

• Italy – Market & Trade Profile, VISIT BRITAIN, www.visitbritain.com/ukindustry, 2008

• «Τhe golf travellers», http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=13759&subid=2&tag=9594&pubid=2595197

• «Επενδύσεις άνω των 3 δισεκατομμυρίων ευρώ για γκολφ resort», Β. Κανέλλης,

http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=12336&subid=2&pubid=233058#, 2008

• «Τουρισμός Πολυτελείας: από το 3% των τουριστών, το 20% των εσόδων», Γ. Παπαδόπουλος, xenia news,

http://www.xenianews.gr/179/article_1087.aspx

• «Ένα κρουαζιερόπλοιο... όαση», http://www.forthnet.gr/templates/newsPosting.aspx?p=238952, 27.08.08

• «Ομάδα κρούσης για την τουριστική μας οικονομία το κομμάτι Luxury & Yachting», Θ. Κουμέλης,

www.traveldailynews.gr, 2008

• Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, www.statistics.gr

• Τράπεζα της Ελλάδος, www.bankofgreece.gr

• Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), www.sete.gr

• Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΞΕΕ), www.grhotels.gr

• Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (ΕΟΤ), www.gnto.gr

• Aegean Cuisine, www.aegeancuisine.gr

• The Leading Hotels of the World, www.lhw.com

• The Leading Small Hotels of the World, www.leadingsmallhotelsoftheworld.com

• Small Luxury Hotels of the World, www.slh.com

• Four Seasons Hotels & Resorts, www.fourseasons.com

• Relais & Chateaux, www.relaischateaux.com

• Mandarin Oriental Hotel Group, www.mandarinoriental.com

• Fairmont Hotels & Resorts, www.fairmont.com

• Starwood Hotels & Resorts Worldwide, www.starwoodhotels.com

• Εθνικός Οργανισμός Τουρισμού Ιταλίας, www.enit.it

• Εθνικός Οργανισμός Τουρισμού Ισπανίας, www.spain.info

• Εθνικός Οργανισμός Τουρισμού Κροατίας, www.croatia.hr

• Εθνικός Οργανισμός Τουρισμού Κύπρου, www.visitcyprus.com

Σημείωση: Οι γεωγραφικοί προορισμοί στα λατινικά αναφέρονται σύμφωνα με το http://maps.google.com


100

101


Notes


102

Notes

103


Notes

Εκτύπωση: ΤΡΥΦΩΝ ΓΕΩΡΓΑΛΛΙΔΗΣ ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ ΕΠΕ

Σελιδοποίηση: Μαυρομάτης Απόστολος

Τηλ. 210 3461713 • Fax 210 3413950 • e-mail: [email protected]

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ - E.O.T.

ΜΕΓΑΣ ΧΟΡΗΓΟΣ 40ης xenia

ΧΟΡΗΓΟΣ ΑΕΡΟΜΕΤΑΦΟΡΕΑΣ 40ης xenia

OΡΓΑΝΩΣΗ & ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ40ης xenia

3ης Σεπτεμβρίου 59, 104 33 Αθήνα

Τ 210-8842916 F 210-8216720

E [email protected] S www.xenia.gr

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑΣ Οι τάσεις παγκόσμια library/GR... · Η...

Documents

Transcript of ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑΣ Οι τάσεις παγκόσμια library/GR... · Η...