Newsletter Volume 5 Issue 29

download Newsletter Volume 5 Issue 29

of 28

Transcript of Newsletter Volume 5 Issue 29

  • 7/27/2019 Newsletter Volume 5 Issue 29

    1/28

    Zi, pr arsye se me ligjin e parafundit mbiprfaqsimin autentik, Ne kemi patur t drejtt kemi deri n 5 vende n Parlamentinmalazez, ndrsa me ligjin e ri, nuk mund tkemi m shum se 3. Tre prfaqsues, dherrezikojm q edhe kta mos ti kemi prarsye t luksit partiak dhe krijimit t

    polipartitizmit. Tani shtrohet pyetja: a mos

    kemi lojalitet t tepruar? T drejtat tona janm t cunguara se n kohn e Jugosllavissocialiste, sepse ather kishim nj numr tcaktuar t shqiptarve. Tani numri shkonduke rn! Kjo sht e pashpjegueshme prnj shtet demokratik. Ju siguroj q pozita eminoriteteve n Mal t Zi, sht pozita m edobt e minoriteteve n pjesn drmuese t tgjith Evrops.Pas shkputjes s Malit t Zi nga Serbia nvitin 2006, ku themelore ishte vota e shqip-tarve, u arrit q Mali i Zi t qeveristemvete. Kjo ndodhi n 21 prill. Ndrsa 5muaj m von, gjegjsisht me 9 shtator 2006,n territorin e Malsis s Madhe u zhvilluaaksioni i famshm policor i njohur me emrinFluturimi i Shqiponjs, ku u burgosen 18shqiptar nn akuzn pr veprn penale tterrorizmit dhe t dnuar me vendim t

    gjykats t forms s prer. Asnj reagim,asnj mbshtetje minimale as nga Tirana dheas nga Prishtina zyrtare! Kjo nuk mund tarsyetohet!Ligji pr rendin publik dhe qetsin, qndalon prdorimin e simboleve kombtare pr

    popujt pakic, sht diskriminues n mnyrkategorike. Askund n bot, nuk u ndalohet

    prfaqsimi dhe punsimi jo-proporcional,mos zhvillimi i resurseve natyrore, uzurpi-min e pronave, etj.Qyteti m i madh i banuar me shqiptar nMal t Zi sht Ulqini. Ai ka n prbrjene vet mbi 90% shqiptar. Por edhe aty

    politika malazeze i ka futur rrnjt e vetadhe prpara disa dekadash ishte qyteti me

    zhvillimin ekonomik m t lart n Mal tZi, sot sht n vendin e 11 n radhitjen eqyteteve. Komuns s Uqlinit pothuajse iakan marr t

    gjitha kompetencat, duke ia marr t miratdetare, Valdanosin , kriporen, etj.

    Mungesa e bashkpunimit me dy qeveritshqiptare , t shqiptarve n Mal t Zi, i kadhn mundsi politiks malazeze q

    prmes formuls s famshme Praj dhesundo, ti ndaj shqiptart n Mal t Zin tet parti politike, pr t mos i bashkuarm kurr. Kjo ka krijuar nj gjendje jo tmir pr pozitn e shqiptarve n Mal t

    ANTON LULGJURAJ Pozita e Shqiptarve n Mal t zi (Fq.3)S P E C I A L

    P O I N T S O F

    I N T E R E S T :

    Albanians in Monte-

    negro

    No Sided articles

    and no restriction

    for our members,

    our guest and our

    friends.

    Latest needs for our

    community and the

    latest resolutions

    Our Free Voice

    through our words.

    I N S I D E T H I S

    I S S U E :

    AntonFaqe

    1,3,5

    LouisFaqe

    1-12

    Erisa Xhaxho, Pe-

    ter Lucas, Geri

    Kokalari

    Faqe

    2-3,

    4-5

    Raimonda Moisiu,

    Afrim Krasniqi,

    Vullnet Mato,

    Faqe

    5-7

    9, 12

    Vasil Tabaku,

    Cezar Ndreu,

    Faqe6-7

    7,-9,

    10-14

    17-19

    Adresa

    Anetaresimi

    Faqe

    28

    N E W L I F E J E T A E R E

    Our Words

    Weekly Issue

    Korrik 28, 2013Volume 5, Issue 29

    Louis Benloew, Shqiptart, kombi m i vjetr i kontinentit nga Admirina Pei

    Louis Benloew: Shqiptart, kombi m i vjetri kontinentit nga Admirina Pei

    N vitin 1877 filologu i shquar francez LouisBenloew shkrujati nj vepr q tronditi rangjetshkencore e historike. Kylibr i titulluar Greqia prpara grekve sapo

    sht sjell n shqip prmes botimeve Plejad.Benloew, na intrigon q n krye t librit, ndrsashkruan: Duke filluar punn time, kam besuarse trajtoj thjesht nj shtje gjuhsore dheetnografike, gjithashtu m duket se kam prekuredhe nj shtje t qensishme, madjedrithruese, nj shtje kombsie. Dhe farkombsie! Kombsia m e vjetr e kontinentitton, s bashku me at t Baskve. Benloewflet pwr kombin shqiptar.Greqia prpara grekve sht nj studimlinguistik dhe etnografik i shkruar prpara njshekulli. Autor t shumt t huaj e kan trajtuarshtjen pellazge dhe shqiptare dhe njkohsishtkan komunikuar midis tyre, por edhe me intel-ektualt shqiptar t kohs, kudo q ata

    ndodheshin npr bot si andej edhe ktejAdriatikut.Benloew shkruan: prej shum vitesh kam

    besuar se n nj numr emrash gjeografik dhehistorik apo parahistorik t Greqis s lasht,kam hasur tregues t nj popullsie zanafillorem t hershme se Helent. Nj dit, ndrsa

    shihja fjalorin e shqipes t Xylanderithamendsimet e mia, sipas mendimit tim,arritn nj far shkalle gjase, pr t mos thnedhe m shum. Gjuha shqipe dukej se i jeptekuptim disa emrave t prvem, t ciltnprmjet rrugsh t tjera ishin t pash-

    pjegueshm, t till si Male, Pilos, Andani,Olimpi. Sipas tij pista q mendonte se kishtezbuluar, kishte qen ndjekur edhe nga t tjerdhe se nj ndihm t madhe i dha Dora d`Istria,duke e njoftuar pr punimet e bashkatdhetarvet saj, me vendbanim n Itali, t shoqrurar mekshillat, t dhnat, botimet filologjike dhehistorike si dhe broshurat e t gjitha llojeve.Gjithashtu arriti t njihej edhe me grama-tologjin shqipe t Demetrio Camardas, t

    Anton Lulgjuraj

    ANTON LULGJURAJPozita e Shqiptarve n Mal t zi

    Si dihet pas ramjes s Perandoris Osmane,m shum se gjysma e territoreve shqiptarembeten jasht Shtetit Shqiptar q u themeluan vitin 1912. N mesin e atyre terri toreve tshkputura, nj pjes iu dha edhe Malit t

    Zi.

    Q nga ajo koh e deri n ditt e sotme,politika serbo malazeze n preambuln esaj kishte asimilimin total dhe spastriminetnik t shqiptarve n trevat shqiptare q iudhan Malit t Zi. Kjo lloj politike m sshumti u zhvillua pas viteve t 90 ku 2/3 eshqiptarve n Mal t Zi pothuajse janlarguar pr shkak t presioneve t lloj llojshme q e bn t pamundur mbijetesn etyre n at territor. Fal ksaj politike shoveniste serbo malazeze, erdhi deri tek ndryshimi istrukturs s popullsis npr t gjitha trevatku jetonin shqiptart. Kshtu prshembull:Tivari q kishte shumic shqiptare, sot kavetm 10% shqiptar, poashtu Plav e Gucia

    jan m pak se 5%, Rozhaja pothuajsekrejtsisht e asimiluar, etj. Ndrsa Malsia e

    Madhe me qendr Tuzin ka nj prbrjeakoma shumic shqiptare, por pr fat t keqdita dits po mundohen n mnyra tndryshme q edhe kta ti izolojn dhe tua

    prgatisin kushtet q t largohen vet ngavendi; kjo ndodh pr kto arsye: mungesa ezhvillimit ekonomik, mohimi i vetqeveris-

    jes lokale , mohimi i t drejts n shkollim,

  • 7/27/2019 Newsletter Volume 5 Issue 29

    2/28

    P a g e 2 O u r W o r d s

    MENAXHIMI I RREZIQEVEBANKARE N SHQIPRI N KUAD-

    RIN E KRIZS GLOBALE FINAN-CIARE

    MA. Erisa Xhaxho

    N.q.s GAPI do t ishte zero, ndryshimi inormave t interesit nuk do t kishte asnj

    ndikim n t ardhurn neto nga interesat.N kt rast dhe risku sht zero. Njrrug tjetr sht q banka t spekulo-

    je.Ajo mund t rris t ardhurat neto ngainteresat n rast se ajo sht n gjndje t

    parashikoj drejtimin e ndryshimit tnormave t interesit.Por drejtimi i GAP-itduhet t menaxhohet n mnyr t kuj-desshme. BKT pr tu mbrojtur ndajndryshimit t maturiteteve t aktiveve me

    pasivet, adapton normat e ndryshuara teinteresave n perfundim t afateve tmaturimeve t kontratave t depozitaveapo kredive .Ndrsa efekti i ndryshimit tnormave t interesit n investimet si

    himit t risqeve n banka T gjitha bankat n anketim kan cilsuar sesht shum i rndsishm nj menaxhim imir i risqeve bankare , pasi rreziku sht njelement i konsiderueshm q ndikon n tardhurat dhe n vlern e pritur nga aksionert .Por departamentet e menaxhimit t rrezikutishin strukturuar n menyra te ndrshme, kjo n

    varsi t madhsise dhe politikave t banks.

    Veneto BankDepartamenti i menaxhimit te rrezikut tekredis dhe likuiditetit +tregutDepartamentii menaxhimit t rrezikut opera-cional dhe i menaxhimit prputhshmerisligjore.Departamenti i menaxhimit te rrezikut valutordhe menaxhimit te rrezikut te normes sinteresit

    Alpha Bank1.Departamenti i menaxhimit t rrezikut tkredis

    me :Po6Raiffeisen Bank i sht prgjigjurme :Po7First Investiment Bank i sht

    prgjigjur me :Po8- Banka Kombtare Tregtare - i sht

    prgjigjur me :Po9-Emporiki Bank- i sht prgjigjur

    me :Po10-Banka Ndrkombtare Tregtare - i

    sht prgjigjur me :Po11-Intesa San Paolo - i sht prgjigjurme :Po12-Banka Procredit- i sht prgjigjurme :Po13-Banka Popullore- i sht prgjigjurme :Po14-Banka e Bashkuar e Shqipris- i sht

    prgjigjur me :Po15- Banka Kombetare e Greqis- i sht

    prgjigjur me :Po

    Pyetja 2Sa e njihni rndesin e menax-

    obligacionet shtetrore t Vendeve thuaja, nuk ka ndikim fare n vleren e tyrekontabl dhe nuk ndikon aspak n bilancrivlersimi apo zhvlersimi i tyre.Pra, sic shihet BKT diversifikon sidepozitat prsa i prket afateve te ma-turimit ashtu dhe investimet ne letra mevler n monedhn shqiptare dhe at t

    huaj.

    ANEKS :Intervista e realizuar n 15 bankat tnivelit t dyt n shqipriPyetja 1 : A keni ne bankn tuaj s trukturat qarta t menaxhimit t rrezikut ??1--Banka Veneto i sht prgjigjurme :Po2--Alpha Bank i sht prgjigjurme :Po3Tirana Bank i sht prgjigjurme :Po4- Union Bank i sht prgjigjur me :Po o5Credins Bank i sht prgjigjur

    MENAXHIMI I RREZIQEVE BANKARE N SHQIPRI N KUADRIN E KRIZS GLOBALE

    pr trojet shqiptare. Ne Kujtimet etij ai pranon se ....ne nuk mund t

    bnim luft pr disa fshatra siGjakova....(Grey, Memoires, Bo-timet Payot, viti 1927, faqe 249).

    Ndrkaq, teritori q ju dha Srbisprbnte 24 mije kilometra katroretroje shqiptare.

    Fakti I katrt: P rfaqsuesit e 6fuqive te mdha, nuk u mornasnjher me aktin e shpalljes se

    pavarsis s Shqipris n 28Nntor 1912 nga politikanet shqip-tare q nga Kosova deri n Camri,q nga Durrsi deri ne Shkup. Kemite bjm me nje akt juridik i cili i uinjorua prgjat cdo takimi. Qeveriashqiptare q u krijua pas 28

    knaqur Greqine, krahinashqiptare e Camris juaneksua asaj, megjithseshumica drrmuese e

    popullsis ishte shqip-tare. Sipas Memorandu-mit t qeveris shqiptaret Vlors n vitin 1913,n Camri jetonin 75mije shqiptar nga tcilt 18 mij shqiptar tgreqizuar. Per te kenaqurSerbine, krahina shqip-tare e Kosoves me mbi90 perqind popullsishqiptare ju dha Serbise.Prsri sht vet Greyq e pohon nj gj t tillduke folur me prbuzje

    KOCO DANAJPERGJIGJE KM

    HASHIM THACI SENUK DO TE KETE

    "SHQIPERI TEMADHE " POR

    SHQIPERI NAT-YRALE.

    nga fitorja; Serbia donte,t kishte dalje n Adriatik,dhe kishte shum mundsiq ajo dhe Mali i Zi tdshironin t merrnin disarajone t Shqipris duke ikonsideruar pjes t

    placks s lufts..... (Grey,Memoires, botime Payot,1927 faqe 246) Per te

    KOCO DANAJ PERGJIGJE KM HASHIM THACI SE NUK DO TE KETE

    Nntorit ishte nj qeveri eprbr nga prfaqesues tt gjitha trojeve shqiptare.Pr shmbull, ministr Imbrojtjes ishte MehmetPash Deralla nga Tetova,ministr I bujqsis ishteHasan Prishtina ngaPrishtina. Kryetar I Asam-

    bles ishte Vehbi Agollinga Dibra e Madhe.

    Ndrsa dy vjet me pas pokta ambasador meTraktatin e fsheht teLondrs vendosn tacoptojn srish Kombinshqiptar, duke quajturShqipri vetm njekrahin muslimane prgja-

    t lumit Shkumbindhe duke ja dhnteritoret e tjera Italisdhe Serbis, Greqisdhe Malit t Zi.

    Konkluzion i analizs

    Prgjat nj shekulli,bashksia ndrk-ombtare ka mash-tuar opinionin publikshqiptar dhe atndrkombtar duke e

    justifikuar coptimin etrojeve shqiptare, megjoja ruajtjen e paqeseuropiane. NKujtimet e tij t

    botuara n vitin 1927,

    It takes for Diaspora to get moving to take the Guilty Albanian Politicians to the ICC Hague

    vet Grey shprehet se kishtemashtruar, lidhur me at q kishte

    pohuar n Dhomn e Komuneven 1914. Ja pohimi i tij neKujtimet e botuara: :.... lufta nBallkan nuk e rrezikoi paqenevropiane nga rihapja e cshtjes sKostandinopojs apo t ngush-ticave , sepse as Austria dhe asRusia, dy fuqit m ngushtsishtt interesuara, nuk kishin ndrmend t ishin aktive pr t influ-encuar kushtet q Greqia, Bullgar-ia dhe Serbia mund ti vendosninTurqis duke prekur Maqedon-in.....(Grey, Memoires, BotimetPayot, viti 1927, faqe 246)

    Ndrsa, Pol Kambon n fund tKonferencs pohon se:Ballkanikt tan ikn, pormbetn pa u zgjidhur dy

    Before a ruling is made verdicts arecarried out and than the retributionstarts either in the private or public

    sector!!!

    1913 grupi I ambasadorve we ndaneShqiperine ne copa copa

    In order to keep aneconomy alive facto-ries must be there tokeep everyone busy

    and employed!!!

    Njerezit me mend vendosin njeafat kohor per te mbyllur cdo gjedhe jo zvarritje...nje dite per tegjitha te certifikoen dhe KAQ.

    Pa arsim nuk ka te ardhme dheshpqeria Shkaterroet.Asnje Uni-

    versitet privat pa prova ne shtet,prova ne jete ose ndryshe mbyllini

    syte te gjithe.

    Te persekutuarit duet te

    jene te paret te shperblehenper aq pak vjet sa ju kane

    ngelur dhe te tjeret me rra-dhe!!! Pa u burgos

    kriminelet nuk ka ecjeperpara!!!

  • 7/27/2019 Newsletter Volume 5 Issue 29

    3/28

    P a g e 3V o l u m e 5 , I s s u e 2 9

    Shqiptaret ne Kosove nga te tere anet per te mbrojtur te drejtat e tyre

    Kolec Traboini Aristidh Kolia Prometeu i arvanitasve t Greqis (vijon)

    Kolec Traboini Aristidh Kolia Prometeu i arvanitasve t Greqis

    kur ti vij ora. E kam dashur dhe edua vendin tim, por dashuria ime nuksht me fjal por me veprat e mia, tcilat do t kujtohen kur balta ezonjsKaneli t kaloj n harresne shekullit. Kam preferuar gjithmont shkoj kundra rryms e jo t shkojnga shkon rryma dhe fryjn errat .

    Nuk jam lpir e nuk kam puthurkurr kmbt e prmjera dhe pr kte paguaj shtrenjt dhe n mnyr t

    prditshme me nderin, dinjitetin dhe

    lirin timePor gjithsesi, zemra e madhe e Aris-

    tidh Kolias e dinte se sa shqetsim esa dme i sillnin n krijimtari, satundime madje edhe n rrethinfamiljar, sepse presioni i opinionitshoqror binte edhe mbi familjen etij, mbi t afrmit dhe miqt.

    Nuk marret n konsiderat fakti sebanditt kapsalist kishin shkruarnpr muret e Athins VdekjeAristidh Kolias, apo TradhtariKolia n litar, pr faktin se AristidhKolia denonconte gjenocidin serbndaj shqiptarve t Kosovs n librin

    mundshm n dhjetvjearin1880. Pra grekt bashkkohor,(tashm t europianizuar!!!)ngjarjen reale e bjn tdyshueshme (mbase), ndrsarastin e dyshueshm e bjn t

    paqn duke shtuar se kto janm shum vartsi t ideologjivet shkuara madje edhe atyre tshekullit t 19-t, t cilat, gjith-nj sipas dyshes greke Embiri-kos dhe Balciotis, torturojnedhe sot shoqrin shqiptare dheshkencn e historis.Kta dy antishqiptar, far

    nnkupton dhe antiarvanitas, mkot hiqen si ish miq t AristidhKolias me t cilin, si thon, qn t gjall kishin patur di-vergjenca n lidhje mevlersimet t historis. Dukethapur qllimi i tyre q n krye tshkrimit, ndaj t gjitha rrokanis-

    jet e tjera gjoja shkencore prmarrdhniet shqiptaro greken histori, jan vetm nj kontor-no e stilit grek t helmit n kafeku prpara Aristidh Kolias mundt radhitet nj plejad herojshduke filluar me kryeheroin

    bj t mundur q t analizohenkockat e Aristidh Kolias nse kanapo nuk kan ende gjurm radi-oaktive q ojn fatalisht drejtleuemis. Mbase kshtu do talehtsojn shtetin dhe opinioninmediatik t mbarsur meshovinizm prej peshs s fajit e tkrimit t prbashkt t mbarshoqris greke jo vetm ndajAristidh Kolias, por ndaj mbararvanitasve q nuk jan pak pormbi nj milion, paka se shifrat evrteta fshihen po nga ky shtet ipafajshm sipas tyre.

    Gjithmon kur do t shkatrroshdik, mnyra m e mir sht thiqesh si mik, e kt dy zotrinjtgrek Embirikos dhe Balciotis edin m mir se kushdo n botsepse jan grek dhe kan lidhje jovetm shpirtrore por dhe gjenezeme Kalin e Trojs.Zotrinjt e tyre arrij deri atje sastilin grek t eliminimit fizik tnjerzve t padshirueshm tavn n dyshim madje deri dhe nrastin flagrant t Anastas Kullori-otit, duke shkruar n artikullin etyre se ai ishte mbase nj rast i

    e tij Greqia n grackn e serbvet Milosheviit. Kto gjra, prkta dy zotrinj nuk ekzistojn.

    Nuk ekziston as fakti se zyrat eAristidh Kolias n rrugnFilipidu t Athins kan paturnj bombardim intensiv me rrezeradioaktive, sa ndoshta edhe sot ekesaj dite, do t ken mbetur endegjurm. Prpara se zotrinjtgrek, pseudo miq t arvanitasit tmadh, t mohojn me nj t rnt lapsit plot t vrteta mbi far

    po ndodh me arvanitasit n Greqiapo t mohojn far t tjert

    besojn se tragjikisht e mizorishtka ndodhur, le ti krkojn orga-neve t specializuara ti bjn njhetim studios s Aristidh Kolias,q tashm familjart e tij, me tdrejt e kan kthyer n rezidencne vet pr tiu shmangur sa t jet emundur manipulimit t fakteve qende mund t ken mbetur diku nsuvat e mureve e q nesr mundt flasin. E, pr m tepr, kta dyzotrinj q duan t mbrojn din-

    jitetin e shtetit grek, le ti krkojnshtetit apo organeve t speciali-zuara t Bashkimit Europian t

    Teodor Kollokotronin e plot t tjer. Por sidoq t vin punt, e sidoq tsprdridhen grekt e politiks dhe diplo-macis s paprincipt, arvanitt, ar-

    bresht e Greqis, t steres dhe tishujve, kurr nuk mund ta harrojnamanetin e t pavdekshmit AnastasKullurioti, i cili nga Salamina e betejavenavale arvanitase ngrinte zrin e tij:Kombet nuk jan insekte q mund theqin dor dhe t braktisin aq kollajkombsin, gjuhn, zakonet dhe traditate tyre si gjarprinjt q ndrrojnlkurn, t mohojn etrit, mmdheundhe fisnikrin e tij, traditat e trimris

    s vet; sht anakronizm dhe epadgjuar q n historin e kombeve tgjejm nj popull aq haram dhe in-diferent ndaj vetvetes.Kshtu tha n t gjall t t ij AnastasKullorioti dhe nga kto msime uudhhoq n t gjall t tij Arist idh Kolia

    pr zgjimin dhe ndrgjegjsimin e mbinj milion arvanitasve t Greqis,

    prandaj edhe i vran q t dy. Ashtu sivran n vitin 1982 edhe presidentinarvanitas Jorgo Maruga. I vran seguxuan. I vran se mbrojtn t vrtetn.Edhe msuesin, edhe dishepullin evazhduesin e veprs s tij.

    dallojm dy lloje t referendumit:1. Referendumi i detyrueshm dhe

    2. Referendumi konsultativ osekshilldhns;Do trajtoj vetm referenduminkonsultativ, me qen se ai ka t bjme kauzen ton, n mnyr q edhe

    ju ta keni nj ide m t qart se mefar kemi t bjm.Referendumi konsultativ osekshilldhns: sht ajo form e tvendosurit t drejtprdrejt tzgjedhsve, n t cilin akti q shtobjekt i referendumit nuk miratohet,

    por prmes referendumit vetmshpreh mendimin rreth tij. Ky

    prkufizim, na tregon qart seobjekti n referendumin konsultativ(q do t jet jeni pro apo kundr

    Komuns s Malsis), edhe nsevotohet me shumic PRO, nuk kaasnj detyrim Qeveria q t re-spektoj mendimin e sovranit, ngavet fakti q thjesht merret vetmnj mendim (opinion). Ky llojreferendumi, zhvillohet n kufij t

    prcaktuar t territorit t Malsisnga ana e pushtetit qndror dhe

    jasht vullnetit t qytetarve tMalsis dhe pr t duhet tshprehen edhe pjesa e popullsis meorigjin jo shqiptare. Pra, votohetedhe aty ku ka psuar ndryshimdemografik popullatavendase autotktone. Votimi i ksaj

    shteteve duke formuarkonfederatn ose feder-atn. Referendumi shtedhe institut i t drejtsKonstitucionale, qshrben pr miratimin eligjeve t ndryshme, tcilat mund t sjellinndryshime rrnjsore nshtetin prkats, osemiratimin emarrveshjeve ndrk-ombtare, ose antarsi-min n nj nga organiza-tat ndrkombtare. Nreferendum, zakonisht,zgjedhsit prcaktohen

    pr njrn nga alternati-vat PRO ose KUNDR.

    Klasifikimi i formave treferendumit bhet n

    baz t faktorve tndryshm si jan:- Baza juridike prmbajtjen e referendumit;- Obligueshmria evendimit nga referendu-mi;- Efekti i vendimit ngareferendumi;- shtja pr t cilnvendoset me referendum;- Koha e zbatimit treferendumit.Pr nga baza juridike

    pakicave kombtareprfaqsimi me simbolekombtare. Populli shqip-tar n Mal t Zi, ka njkarakteristike q nuk e kaasnj popull tjetr n atshtet, sepse sht popullautokton.Ligji pr organiziminterritorial, e parashehMalsin e Madhe pavetqeverisje lokale, dukeia dhn fjaln prfundim-tare Qeveris. Aty po

    prgatitet q t bhetnjlloj referendumi jokushtetues, por i njohurme emrin referendumkonsultativ sui generis n

    llojin e vet. E shoh tarsyeshme t jap disashpjegime n lidhje mekt akt anti-ligjor. Refer-endumi sht instituti m i

    prhapur dhe m irndsishm i demo-kracis si rezultat i sov-ranitetit t popullit. Fjalareferendum rrjedh ngalatinishtja q dmth: pr tcilin duhet informuar.Referendumi sht instituti t drejts ndrkombtare

    publike, q shrben pr:ndarjen dhe bashkimin e

    ANTON LULGJURAJ Pozita e shqiptarve n Mal t zi (Fq.5)

    pjese popullate meorigjin jo shqiptaremund t sjell humbjen estatusit t Komuns sMalsis dhe t sjell n

    pikpyetje fatin e popullitautotkton! Kt projekt t

    pushtetit qndror evlersojm si kurth pr t

    pastruar popullin autoktonshqiptar n territorin eMalsis! Ne duam t

    bashkjetojm me t gjithqytetart e Malsis,qofshin kta shqiptar apo

    jo, por duhet q pr fatinton t shprehet vetm

    populli autokton shqiptarsepse duhet cilsuar si

    pasuri shtetrore si eprkufizon KonventaNdrkombtare pr PopujtAutokton dhe Fisnor.Duke qen se referendumisht i ideuar nga Partian pushtet s bashku mesatelitt e saj, n terma t

    prgjithshm paraqet ktsituat:- Referendumin do tashpallin kur ata tvlersojn se e kansituatn nn kontroll. Mket dua t them q nsezhvillohet referendumi,

    partia n pushtet e kat parashikuar re-zultatin.- Rasti i dyt sht,nse n mnyrhipotetike, Malsiame shumic shprehetPRO Komuns sMalsis, prsri kjonuk sht e garantuar,sepse politikisht isht dhn mundsiaq pas prmbylljes sreferendumit, t jet

    prsri pushtetiekzekutiv ai q dovndos pr fatin eKomuns sMalsis. Por, duke

    qen se vullnetin etyre e njohim shummir prej dekadash,

    Ne e dijm se cili dojet qndrimi i tyre.- Nuk do t zhvillohetn t gjith territorine Malsis s Madhe.Kjo tregon q Planisht q disa pjes siKoja, Korita, Poprati,Rakiqi, Vrellat,Kakarriqi,Omerbozhajt etj, most votojn (shprehen)

    pr Komunn e

    Malsis!

    - Nse i referohemi klasifikimit tformave t referendumit t cituara mlart, vrejm n pika t shkurtra: baza

    juridike sht e hartuar nga komisioneprkatse n organe shtetrore medirigjenca thellsisht politike, dukeshkelur minimalisht katr akte juridikeq n hierarki do t ishin: Konventandrkombtare pr popujt autokton dhefisnor; Konventa Evropiane pr tDrejtat dhe Lirit themelore t Njeriut;Konventa Evropiane pr VetqeverisjeLokale, Konstitucioni i Malit t Zi. Nsei referohemi obligueshmris, vrejmq edhe nse bhet referendumi, rezulta-ti i tij nuk sht i obliguar pr tu re-spektuar. Kjo lehtson arsyetimin eMalit t Zi prpara faktorit ndrk-

    ombtar. Nse i referohemi efektit tvendimit nga referendumi; ai sht

    plotsisht negativ pr kto arsye:1. Nse nuk kalon referendumi prKomun, ather i hapen rrugt pushtetitq t veproj politikisht mbi territorin eMalsis s Madhe duke prfunduaraktin e ndryshimit t strukturs s

    popullsis, t plakisin pronat, mos tzhvillojn infrastrukturn, mos t zhvil-lojn ekonomin, t rrisin papunsin, tkrijojn kushtet pr dbim kolektivetj;2. Edhe nse referendumi kalon meshumic votash q Malsia ta ketKomunn, nuk sht i detyruar pushteti

  • 7/27/2019 Newsletter Volume 5 Issue 29

    4/28

    P a g e 4 O u r W o r d s

    XHELAJL ZENELIKONFERENCA E AMBASA-

    DORVE N LONDR (17 dhjetor1912 maj 1913)

    KONFERENCA E AMBASADORVEN LONDR(17 dhjetor 1912 maj 1913)

    Nga trungu i atdheut grshrt errobaqepsve t mbledhur n Londr,si u shpreh shtypi i kohs, shkputnkrahinat m pjellore dhe q kishin qenvatra t rndsishme t Lvizjeskombtare.

    Me fillimin e konfliktit ballkanik, shtjashqiptare u vu n qendr t lufts diplo-

    prapasken u prcaktuan grosso modo,zgjidhjet e kompromisit:

    - Rusia hoqi dor nga plani i saj pr ndarjen et gjitha tokave shqiptare ndrmjet aleatvefitimtar (Serbis, Greqis, Bullgaris dheMalit t Zi) dhe u pajtua me iden e krijimit tnj shteti shqiptar. Ajo pranoi t mos ngulte

    kmb pr daljen toksore t Serbis n Adri-atik, por t knaqej vetm me daljen e sajekonomike n det;- Austro-Hungaria u bashkua me krkesn eRusis, t prkrahur aktivisht edhe nga Franca,

    pr t krijuar nj shtet shqiptar autonom tvarur nga Turqia, gj q ajo e kishte parashi-kuar qysh m par, si nj variant t mundshmt zgjidhjes s shtjes shqiptare, krahas asaj t

    pavarsis.

    T dyja Fuqit pr njfar kohe bn njfront t prbashkt, q e fshihte deri-dikurivalitetin e tyre n Shqipri.

    Nga ana tjetr, Rusia cariste i bnte lloga-rit e veta. Ajo prpiqej t shtrintendikimin e vet n Ballkan nprmjetzmadhimit t shteteve sllave. Ajo ishte prnj coptim t ri t tokave shqiptare dhe

    pr ndarjen e tyre ndrmjet shtetevefqinje.Prball ksaj gjendjeje, kundrvepriminga ana e Austro-Hungaris ishte i pash-mangshm.T shqetsuara pr fatet e paqes evropi-ane, kancelarit e Fuqive t Mdhazhvilluan bisedime t fshehta pr afrimin e

    pikpamjeve dhe pr gjetjen e zgjidhjevet pranueshme. Gjat bisedimeve n

    matike ndrmjet Fuqive t Mdha. M tinteresuara n kt shtje ishin tri Fuqit:Austro-Hungaria, Italia dheRusia. Secilasipas mnyrs s vet. Dy t parat ishin prnj Shqipri autonome ose t pavarure mekufij sa m t gjer, por nn ndikimin etyre. N rrethana t reja, t krijuara ngashembja e sundimit osman n Ballkan,

    Shqipria merrte rndsi t veant npolitikn ballkanike:

    - pr Austro-Hungarin, si nj gardh q dot pengonte shtrirjen e sllavizmit n Ga-dishull dhe si njur pr t dal n Selan-ik; ndrsa- pr Italin, si nj baz pr deprtimin emtejshm drejt Lindjes.

    XHELAJL ZENELI KONFERENCA E AMBASADORVE N LONDR (17 dhjetor 1912 maj 1913)

    Biggest Heist on private land continues tohappen in Albania...How can they, the Alba-

    nian politicians sell someone elses land??

    MENDIMET E ARISTIDHITRRETH SHTJES SHQIPTARE

    KREU III

    INTERVISTA PR SHTYPINSHQIPTAR

    6.- Sa arvanitas ka n Greqi?

    Nga Arben LLALLA

    Para pak kohsh n ambientet e sallst korrespondentve t shtypit t huajn Athin u b prezantimi i librit ishkrimtarit dhe studiuesit t njohur me

    jave, ne jemi vllezr t nj kombi. Aq mtepr q pas kaq shekujsh i kemi ruajtur tgjalla gjuhn dhe traditat e vjetra shqiptare.

    Aktorja e njohur e kinemas dheteatrit grek me origjin arbreshe, Keti Papani-ko recitoi me pasion dhe me lot n sy poezit e

    bukura popullore t mbledhura nga urat Anto-nio Belushi si Kali i lufttarit, Balada earbreshve, Nna e t burgosurit. Mesduartrokitjeve e mori fjaln i ftuari i nderit uratBelushi, duke falnderuar t pranishmit nshqip e greqisht, ai theksoi se libri i AristidhKols sht libr me gjak dhe lodhje t shumt.Ai u shpreh krenar q gjuha, feja dhe traditat e

    bukura shqiptare jan ruajtur pas kaq shumshekujsh n zemrat e arbreshve dhe kjotregon pr vitalitet t racs son shqiptare.

    spital t Athins nj dit m par,mesazhin e lexoi e shoqja e shkrimtarit.M pas fjaln e mori zoti Jorgo Miha,kryetar i Qendrs s studimeve Arvan-itase (arbreshe) i cili pasi i uroi shrimt shpejt shkrimtarit e cilsoi urat Belush-in Apostoli Pavl i arbreshve. N fundt fjals zoti Miha tha: Do ti shpiem derin fund prpjekjet tona, pr mos tunnshtruar kulturat dhe traditat tona ar-

    breshe.Fjaln e mori muzikologu i njohur, MarkoDragumi, i cili i bri nj koment me

    pasion librit duke theksuar se: Megjithndryshimet ndrmjet arvanitasve, ar-

    breshve dhe shqiptarve n mnyrn e tmenduarit, t t shprehurit dhe t ndjen-

    origjin shqiptare n Greqi z.AristidhKola.

    Libri titullohet AntonioBelushi dhe magjia e tradits populloredhe i kushtohet Antonio Belushit ktijshkenctari n studimet e racs arbreshe(arvanitas-shqiptar).

    N prezantimin e librit ishint pranishm shum shqiptar, grek dheitalian me origjin shqiptare, gjithashtuishte i pranishm edhe ambasadori shqip-tar n Athin zoti Kastriot Robo.

    Hapja e prezantimit t libritfilloi me nj prshndetje t ngroht tshkrimtarit Aristidh Kola, i cili nukndodhej n sall pr shkak t nj smundjet papritur i cili u shtrua urgjentisht n nj

    ARISTIDH KOLA DHE SHTYPI SHQIPTAR nga Arben Llalla

    - Esht edhe ajo nj pun e nj famullita-ri kapedan . Kjo arsye nuk shdhe pr kt nuk kini shqetsoheni.Pun tona ne kemi me punime toks,

    pun e tyre me shkrime e libri t shenjt ,- gjegji Nikoll Mavriqi.Kapedani i Mavriqve ishte i shtrnguar

    pr shkak edhe trrethanave q t mbante nj qndrim t

    dihej prej t gjithve se sa t acaruarai kishte ai mardhniet me papatin. Sipasmendimit t tij at Buzuku nuk kishtese si t bekonte martesn e nj katolikeje menj mysliman. Pra, me hir apo pa hir ati po ia prishte dasmn Marash Nikollitdhe Dilinn po e przinte nj her e prgjithmon nga faltorja e zotit.

    Duke eparandjer se `pasoja do t sillte vazhdimi i

    mtejshm i asaj bisede,

    me at humorin e tij t zakonshm, kapedanPrenga, zuri t fliste n myr t prgjithshme pr tema t cilatkapedant i kishinfort pr zemr. Mbase n kt mes duhet tket ndonje copz tksaj enigme q na nuk e njohim ende -mendoi. Prandaj e pa tudhs t fliste m mir pr t tjera gjra. Ekshtu ai s pari foli perzhvillimin e luftimeve te kapedan Shpendit nrrethinat e Shkodrs dhe m pas

    pr tregtart Ulqinakas q tashm ishin br

    frat Ambrozit mbm nfamullin e tij, - prfundoi teksa u kthyekt her jo nga kapedanMirani, por nga Progri i Pepajve dhe si e

    pa nj her n sy, uli shikiminprdhe.

    Kapedan PrengLekaj po e vshtronte me mosbesimkapedanin e Piprit prmes qellave gjysm t ulura, duke ndjer nj

    rrenqethje q po i rreshqiste me

    shpejtesi jo vetem supeve, po edhe pergja-t gjith trupit. Vertetfrat Ambrozin e kishin par t hynte nfamullin e at Buzukut mbrmjen e djeshme pak pasi dielli kishte nisur t

    binte posht kreshtave t malit, porkjo mendoi ai, nuk do ishte nj arsye mtepr pr t prligjur mosadhjen e famullitarit n dasm. kur vet shkaku sipasmendimit t tij, duhej krkuar dikutjeter; tek ajo q famullitari nuk kishtendr mnd t sakrifikonte karrieren e tij pr hir t Marashit, kur nga ana tjetr

    ftoht e t prmbajtur,ndonse Bogdan Doroshi kishte shkuarshum larg mehamndesimet e tij dhe ai e kuptontefare mir se pr kushtegtonin fjalt e tij.N krelat e buta

    boj gshtenj t kapedanNikoll Mavriqit nuk spikaste asnj fijethinje.Dhe Bogdan Doroshit n ato momente nuk ia donte interesi t pson-

    te nj prplasje

    me kapedanin e Mavriqve. -

    Pikrisht ktu qndron e keqja. Ka njndryshim t madh midisshkrime t shenjta dhe shkrimeve t tjera,q nuk i shkojn prshtat nj famullitari, pr shkak t misionitq i ka ngarkuar papati. Kamdegjuar,por se sa sht e vrtet nuk e di.Thon se at Buzuku ka nisur

    prej kohe t shkruaj nj liber t madh, - uprgjigj aty pr aty kapedan BogdanDoroshi. Nuk sht dhe e rastit bujtja e

    Nga Skender Braka Nj libr p Arbrit. Kushtuar Gjon Buzukut (vijon)

  • 7/27/2019 Newsletter Volume 5 Issue 29

    5/28

    P a g e 5V o l u m e 5 , I s s u e 2 9

    ANTON LULGJURAJ Pozita e shqiptarve n Mal t zi (nga Fq.3)

    cili i paraqiti krkesn q gjith Shqipria tmund t vihej nn mbrojtjen e Venetikut dukeofruar rreth 30.000 lufttar me t cilt do tlironin t gjitha lokalitetet n vendin e tyre tokupuara nga turqit.Senati venezian i dorzoi Dhimitr Skurrs njdiplom q t'ja u tregonte t gjith ipeshkve e

    krerve krahinor se propozimi i tyre kishteqen plqyer publikisht. M tej ngarkoi gjener-alin e prgjithshm Leonardo Foscolo, q tndiqte nga afr ngjarjet e Shqipris ku po prkt qllim u drgua gjithashtu AleksandroMikeli ndryshe Sulltan Jakia me titullin kont iMontenegros.Fjalt premtuese t Venedikut nuk u shoqruanme veprime konkrete edhe pse shqiptartmorn pjes aktivisht n ann e Venedikutgjat luftimeve n Dalmaci ku u shquan prtrimri t rrall.Mbas fitores mbi Risano, n koht ant ikeqendr e lulzuar e mbretrve ilir, Foscolo nvend q t vazhdonte luftn n drejtim tShqipris n prill t vitit 1649 u kthye n Zarq sipas raporteve t misionarve franeskan:"me nj neveri shum t madhe nga Malazezte t tjert prej atyre popujve drejt Shqipris, t

    cilt me prkushtim koht e fundit i ishindhn Republiks, meqense kishin shpresuart gzonin mbshtetjen e saj ushtarake, t

    paktn aq, sa t fillonin me marrjen e ndonjQyteti pr t qen, e u gjendn tashm papritur

    pa asnj (qytet t liruar-IK)"Mungesa e ksaj mbshtetje por edhe plogsht-ia e moskordinimi i forcave kryengritse shqip-tare apo ideja e lufts krahinore e jo mbarkombtare i dha mundsi turqve t filloninndjekjet dhe terrorin kundra popullsis civile,klerikve t huaj apo shqiptarve.

    N Shkodr turma turqish arrestuan dy mision-art franeskan At Ferdinando d'Albizola ngaGenova dhe At Giacomo (Xhiakomo) ngaRoma, t cilt me akuza fallso s i autort elvizjes kristiane i shpun para kadiut t qytetit,i cili vendosi aty pr aty me 28 shkurt 1648dnimin me vdekje duke i kryqzuar n publik.

    Ndrhyrjet e disa autoriteteve shkodrane, sidshmitar pr pafajsin e ktyre klerikveapo ofertat n para pr mos dnimin e tyre nuk

    patn asnj efekt mbi kadiun. N t njjtnmnyr, po ato dit, u vran me tortura topiuLania dhe prifti katolik shqiptar Gjergj Jubani,i cili i kryqzuar rrojti gjasht or dhe vdiq "indihmuar nga dy t shtna pushke" (aiutato dadue moschettate).

    Nj tjetr prift po nga Shkodra Padre Cherubi-no s bashku me persona t tjer po pr ktqllim u burgos por u lirua me ndrhyrjen e tshoqes t Sanxhakbeut, i cili n at momentishte i angazhuar n luftn e Krets. Ipeshkvi iLezhs Bendetto Orsini u burgos prsri e prt fituar lirin u detyrua t paguante treqind

    Klerik dhe parsia e Himars t katandisurn nj gjendje t mjerueshme q nuk dininse ku t prplasnin kokn me q shtetiImperial i luftonte vazhdimisht dhe nuk indihmonte aspak drguan letra ankese dhe ikrkuan ndihma Selis s Shenjt. Nj farndihme ju drgua por sot nuk diskutohet m

    pr histori e fakte historike por pr historio-grafi e pr interpretime all-turka.Prsa i prket angazhimit zyrtar t S hkodrsn luftn turko-venete qysh nga fillimi i sajdel nga nj relacion q fra Gregorio Roma-no i drgon Propagands Fide m 22 korrik1646, ku e njofton pr veprimet luftarake tJusuf Beut t Shkodrs q kishte mbrriturn kufijt e Kotorit tre dit m par me njmij kmbsor e prej andej kishte shkuarn Pastroviq ku kishin ndodhur disa

    prpjekje t vogla. T tilla inkursione ngaana e sanxhakbeut do t prsriteshin gativit pr vit bile m 1648 indirekt msohet seai kishte shkuar t luftonte edhe n Kret.Situata akoma m e rnd dukej nShqiprin e mesme ku kishte mbrriturMurat Pasha q ishte si "nj zjarr i ndezur,gjakatar dhe i pa mshirshm" (un vivo

    fuoco, huomo spietato e senza misericordia)me 10 mij ushtar e kishte burgosurgjasht t moshuar nga Kurbini me krcni-min se do t'i vdiste n tor tura n se nuk dota ndihmonin t kapte ipeshkvin e Durrsit.Ipeshkvi Marko Skurra i nxitur edhe ngavala e lufts q kishte shprthyer kundraTurqis n bashkpunim me Mirditasitkishte organizuar nj kryengritjen n zonne Krujs dhe t Lezhs.Se far ndodhi me pleqt e Kurbinit,dokumentet q patm mundsi t konsul-tonim nuk e thon por ndrkoh msohet segati t gjith klerikt aty ishin larguar nDalmaci nga frika e persekucioneve. Kishtembetur ipeshkvi i Lezhs q ishte torturuargjat dy muajve q e mbajtn n burg.Keqsimi i situats n frontin turk dhe

    jehona e fitoreve t ushtrive veneciane n

    Dalmaci n vitin 1448 ngjalln shpresat prnj lirim t mundshm n trojet shqiptare.Epiqendra e kryengritjes u b Shqipria eMesme gj q tregonte se vala e

    persekucionve e dhuns s egr nuk i kishtefashitur dshirn pr liri. N ball t kryen-gritjes popullore vazhdonin t ishin kleriktm t shquar t vendit t udhhequr ngaipeshkvi i Durrsit Marko Skurra me t cilinu bashkuan Benedetto Orsini ipeshkvi iLezhs, Gjergj Bardhi ish-arqipeshkv iTivarit e m pas ipeshkv i Zadrims eShurdhahut, ipeshkvi i Shkodrs GjergjFashina e nj sr krersh t krahinave.Pr t siguruar mbshtetjen e jashtme udrgua n Venedik prifti Dhimitr Skurra, i

    n konflikt ky ishte nj element m shum qshtynte autoritetet lokale turke t konsideroninautomatikisht popullsin e besimit katolik e nmnyr t veant klerin shqiptar si armike tPerandoris. Nuk kishte shum rndsi fakti n seishin apo nuk ishin fajtor, ata mbeteshin vazhdim-isht objekt i domosdoshm pr tu luftuar.

    Mbas ngjarjeve q kishin ndodhur n Vlor(1638) en Kelmend(1639) q folm m lart aty nga korrikui vitit 1645 msohet se n Shkodr kishte mbrriturnj lajm: "me urdhrin nga Porta (e Lart) q doshtpi si Turke(myslimane) ashtu edhe e Krishterduhet t jap pes real pr kok, pr mbajtjen elufts. Ve ksaj do shtpi duhet t j ap nj skudo

    pr mbrojtjen e ushtarve marinar dhe toksor, (e)q do shtpi e Krishter ku jan t re vet n familje,njri duhet t shkoj si remtar.."M 18 shkurt t vitit 1646 famulltari i Buds donGiovanni Vestio referonte se: "Q t gjith kemimbetur t befasuar nga tmerri i padgjuar dhe terrori

    pr lvizjet e tanishme ku pr t gjith Turqin jangrumbulluar ushtri shum t armatosura..."E domosdoshme sht t bhet pyetja me kt rast:A pati ndonj prfitim apo rikthim t mirash mate-riale Shqipria nga administrata taksambledhseotomane me rastin e ksaj lufte? Sigurisht q jo.

    Periudha 1645-1669 u shoqrua me shprngulje

    masive popullsish (shqiptar, morlak, malzez)drejt veriut dalmatin (Grykat e Kotorit, Istria) apon Bullgari ku shqiptart psuan asimilimin e tyre t

    plot.Jemi akoma n gjendjen e lufts e nj dokument qmban datn 30.III.1661 i shkruar nga Himara prejarqipeshkvit t Durrsit Lascari bn t ditur se nVlor ishin drguar tre aush me qllim q t

    bllokonin e t sekuestronin t gjitha drithrat, e nt njjtn koh ishte hapur lajmi se turqit po pr-gatiteshin pr t sulmuar me ushtri at Provinc.Kuptohet interesat imperiale nuk pyesnin shum nse nj krahin malore si Himara kishte apo nukkishte drith pr t'u ushqyer. Por me q himariott endjenin veten jo t varur nga Porta e Lart po at vitu sulmuan nga Bejlerbeu Osman n krye t njushtrie turke prej 15 mij vetsh. Ushtrit turke nvern e vitit 1661 vrshuan n fshatrat e Himars

    duke grabitur 'mund t gjenin por n fund u detyru-an t trhiqen t mundur. Gjendja aty u keqsua steprmi n maj -qershor t vitit 1664, kur nj tjetrushtri e madhe turke e udhhequr nga Mehmet

    pash Vrlaci u dynd duke br dme t mdha dhezuri rob patriarkun e Ohrit Atanasio dhe sipasdshmis t ipeshkvit t Myzeqes Arkadio deshnta rripnin t gjall por mundn ta shptonin duke

    paguar 1500 reali .Pra principi i grabitjes, shkatrrimit e vrasjeve e

    bnte t nderuar pashan shqiptar edhe para Portss Lart dhe nuk ishte aspak n kontradikt meformn e administrimit otoman. Pastaj himariottishin edhe "fajtor" se deshn t jetonin t lir e t

    pavarur nga Porta e Lart. Mos duhet t'i inter-pretojm e t mendojm ndryshe pr kto fakte?

    Nga Ilia S. KaranxhaLufta Turko - Veneziane (1645-1669) dhe terrorizmat Turke n

    trojet shqiptare*Mezi i shekullit t XVII pr Peran-dorin Otomane prkon me angazhi-min e saj n luftn pr marrjen e

    ishullit t Krets e njohur ndrysheedhe me emrin Lufta e Kandias(1645-1669). Veprimet luftarakekryesore u zhvilluan n detin Egje en ishulli i Krets mirpo nj front idyt, jo m pak i rndsishm, uzhvillua edhe n Dalmaci. Pra ishtenj luft q kishte si qllim kryesorzgjerimin apo ruajtjen e zonave tinfluencs e cila mori edhe karak-terin e nj lufte fetare mes shtetevendrluftuese.Gjendja dhe zhvillimi i veprimeveluftarake drejtprsdrejti ose trtho-razi do t preknin edhe trojet e

    banuara nga shqiptart. Fillimi iksaj Lufte u parapri nga ngjarje ttjera q ritn s teprmi tensioninmes dy shteteve ndrluftuese. Ksh-

    tu m 1638 flota veneciane sulmoi eshkatrroi flotn e piratve bar-

    bareski, q ishte e strehuar n gjirine Vlors duke bombarduar edheqytetin. Ndrsa turqit nga ana e tyrenj vit m von me qllim q tvendosnin rregullin e kontrollin nzonn e Kelmendit drguan njushtri prej 15 mij ushtarsh e cilaedhe pse dogji e shkatrroi shumshtpi nuk ja arritn dot qllimitmbasi kelmendasit sipasdshmitarve t kohs: "u trhoqnn malet e ashpra, me fmijt e tyre,e meqense zbrisnin natn , e luf-tonin, kshtu q turqit u rraskapitnq t arrinin t'i mposhtnin e u lar-guan me humbje t rnda e meturp."

    Mirpo n lidhje me kt Luft,ashtu si pr gjith periudhn esundimit otoman, del nevoja s parit gjurmohen e t nxirren n drithap pas hapi gjithka q ndodhte nShqipri e s dyti t'u jepet mundsiat gjithve q n baz t fakteve tndodhura realisht n mnyr t

    pavarur t mund t gjykojn mbikarakterin e regjimit turk nShqipri e pasojat shkatrrimtare ttij.Vet karakteri grabitqar i Luftsrndonte pa m t voglin dyshimmbi gjith popullsin shqiptare,ndrsa pr sa i prket ngjyrave fetare

    hartuara nga FDI-ja dhe n baz t tyre t

    themelohet Komuna e Malsis. Pas elaboratitton pr Fizibilitetin e Themelimit t Komunss Malsis qndrojn shum ekspert, si t

    brendshm ashtu edhe t jashtm!5. T themelohet nj grup nga Malsia n

    bashkpunim me trojet e tjera shqiptare n Malt Zi dhe t fillojn punn pr t realizuar ktideal n mnyrat e cituara m lart

    t detyroj Qeverin t respektoj instru-mentat ligjor t brendshm dhe ndrk-ombtar.2. Me Vendim t Kshillit t Ministrave tMalit t Zi t vendoset q pa asnj hezitim,

    pa asnj zvarritje t mtutjeshme, tthemelohet Komuna e Malsis.3. Tirana dhe Prishtina zyrtare, t krkojnme kmbngulje q Malsis ti jepet Komu-na pa asnj kusht. Si hap i par duhet q

    prfaqsuesit tan politik n Parlamentin eMZ-s dhe n Kuvendin e KU-s t japindorheqjen dhe t krkojn ndrmjetsimine Tirans, Prishtins, Ambasads s SHBA-s dhe Ambasads s BE-s.4. T merren n shqyrtim elaboratet e

    anti-konstitucional!

    5. Efekti negativ i referendumit, nse n mnyrhipotetike nuk kalon, ather Pushteti ka gjithfuqin dhe legjitimitetin pr t sjell vendim q most themelohet Komuna e Malsis, sepse vullneti i

    popullit ka qen KUNDR Komuns, etj.- Nse i referohemi aspektit koh: shohim q sht

    plotsisht n duart e qeveris pr t vendosur edhepr datn se kur do t mbahet referendumi. Kjotregon mos seriozitet dhe loj t ndyr me qytetarte Malsis. sht kulmi i poshtrimit dhe degrad-imit t qytetarve.Dua t sqaroj edhe mnyrat e fitimit t Komuns sMalsis pa referendum konsultativ:1. T eliminohet referendumi konsultativ mevendim t Gjykats Konstitucionale dhe kjo e fundit

    Ekzekutiv q ta zbatoj. (shiko mlart prkufizimin e referendumitkonsultativ);3. Cnohet parimi i siguris juridike.Kjo do t thot q edhe pse shumicae Malsis (pr aq sa u jepetmundsia) mund t shprehet mereferendum, mos zbatimi nga ana eqeveris e vullnetit t votuesvetregon mos funskionim t shtetit ts drejts dhe parimit t siguris

    juridike;4. Cnohet e drejta e vots pr tgjith qytetart e Malsis! Ky shtedhe nj aspekt tjetr pr ta trajtuarreferendumin konsultativ si akt

    Nga Ilia S. Karanxha Lufta Turko - Veneziane (1645-1669) dhe terrorizmat Turke n trojet Shqiptare

  • 7/27/2019 Newsletter Volume 5 Issue 29

    6/28

    P a g e 6 O u r W o r d s

    Mblodhi dhe perktheu, Gent Ulqini Greqia q flet Shqip

    Mblodhi dhe perktheu: Gent UlqiniGreqia q flet Shqip`

    Viktor Bernard

    N librin e tij La Turqie et lHellenisme contem-porain, francezi Viktor Bernard, me admirimin etij pr racn shqiptare, shkruan Ndonjher racashqiptare sht ngritur, sht personifikuar, n njnjeri t madh, dora e t cilit, kushdo q t ketqn, Mehmet Aliu, Ali Tepelena, Skndrbeu ePirro, oi pesh mbar nj bot dhe gdhendi mbi

    popuj q drejtuan, shenjat e gjenis s saj. Jeta eshqiptarve n kt shekull t mbram, vepra etyre n Egjypt ku qen mbretr, n Greq i ku qenautort e vrtet t pavarsis, duhet t nashpjegoj mjaft periudha t historis s hershme,dhe kur shqiptart rivendikojn Aleksandrin,Akilin e Agamemnonin, teprimi duket t jetvese nj form, sepse paradoksi mban n vetveh-te nj t vrtet.

    ***

    Cevasi

    N Historia e Tebs II, Cevasivren sht e ditur se gjat luftskombtare dhe pas asaj kohe deri nvitin 1850, n t gjith Atikn, dhe nvet Athinn, flitej gjuha shqipe, dheshum pak vet dinin t flisningreqisht. Kt ai e shnon edhe prrajonet e Tebs, me pak prjashtimen qytet.

    ***J. Maruga

    Studiuesi J. Maruga n Kontributi iarvanitve.... n lidhje me revolu-cionin q solli krijimin e shtetit grek,q n fillim shtron pyetjen: far idetyrohet Greqia arvanitve? Judetyrohet -guxoj t them- Lirin esaj!. Ndrsa V. Rafailidhi nEthnos vren se Fallmerajeri i cili

    i simpatizonte shum arvanitt, shkruantese: revoluciuoni grek sht n t vrtetvepr e arvanitve. Madje n shtetin q ukrijua menjher mbas 1821 t Kapodistri-as dhe Otonit, pothuajse shumica e bano-rve flisnin shqip.***V.Rafailidhi

    N nj artikull t gazets Ethnos,V.Rafailidhi shkruan Nj pjes e neo-helenizmit q ka si gjuh t prditshmeat arvanitase, luajti rolin kryesor nkrijimin e ktij shteti ku jetojm sot, sanga pikpamja ushtarake aq edheekonomike. Athere pse evidentohen n

    plane t para pjes t tjera t popull-sis?....

    ***Elefterudhaqi

    N enciklopedin e Elefterudhaqit, pr

    Familjen e Ralve (me shum kryeministradhe ministra n shtetin grek) shnohet se ajoka prejardhje shqiptare ose normane. Poashtu, pr prkatsin shqiptare flitet edhe prFamiljen e Rendve nga Korinti. I njohur ngakjo familje sht kapedan Dhimitr Rendi.

    ***Vadington

    Pr rolin mbizotrues t shqiptarve n revo-lucionin q oi n krijimin e shtetit grek, fletedhe Vadington gjysma e ushtris s Odis-es (Andrucit) jan kryesisht shqiptar, nnkomandn e Gurrs dhe shnon se Odisejavet ishte rritur dhe edukuar n oborrin e AliPashs n Janin. Ndrsa konsulli anglez nMore, Green e cilson Odisen si kapedan t

    prgjithshm t Greqis Lindore, nj prejkrerve m t njohur shqiptar.

    Odise Elitis

    Shkrime nga NAFI EGRANI

    KUSH ISHIN SPIUNT SHQIPTARN RRJETIN E ARKANIT?

    Prfaqsis diplomatike n Vjen, pornjkohsisht n "linj" e mbanin edhedisa shefa t SDB-s n Shkup siJordan Spasovski, Nikolla Ilievski,Sveto Mitrevski etj. Megjithat, nmnyr t vazhdueshme "upi"shrbente si burim pr dhnien e infor-matave dhe shnimeve q i prgatistekundr puntorve shqiptar ngaMaqedonia dhe Kosova e t cilt kinsezhvillonin veprimtari t rrezikshmearmiqsore kundr Jugosllavis nga

    pozitat e nacionalizmit dhe irredentiz-mit shqiptar.Po me t njjtat forma, mnyra dhe stilt veprimtaris sekrete agjenturore nMarsej, duke qen i angazhuar ngaUDB e Gostivarit dhe Shkupit veprontedhe spiunonte rreth Alinafi Hoxhs dheOrganizats emigrante shqiptare"Lidhja e Vardarit" t ciln e kryesonteAlinafiu i lindur nga fshati Trnov iGostivarit, emigrant n Franc. Poashtu edhe rreth personit Reiz Ali

    Hoxha, ishte i angazhuar me detyra tveanta spiuni dhe informatori VahedinRamadani nga fshati ajne i cili ishteme pseudonim t regjistruar si "DoktorZhivago". Materialet operative dheinfotmata t tjera interesante pr SDB

    jugosllave mbi veprimtarinarmiqsore t emigracionit shqiptar iadrgonte Despod Aleksovskit kryeshefi SVR Gostivar, por lidhje t tilla si

    burim dhe si "lidhje operative" imbante kontaktet e spiunazhit edhe meTemelko Boshkovskin, Zhivko Mitev-skin etj. M von, Vahedin Ramadani,srish me instruksione dhe detyra tveanta t Temelko Bshkovskit i cili

    ato vite ishte operativ SDB n Gost ivar,transferohet nga Franca n Rom t Italisku duhej t zhvillonte veprimtarin e tijagjenturore antishqiptare kundr vepri-mtarive t disa organizatave emigranteshqiptare, e sidomos rreth Mentor okut,Ernest Koliqit, Beqir Malokut dhe t bntesurvejimin e personave t cilt mbaninkontakte me Ambasadn shqiptare nRom. Ktu duhet t theksosh se kyinformator, i cili njherit spiunonte edhe

    pr policin italiane, (ashtu si bnte edheNexhat Golija me policin gjermane, i cilie spiunoi Alit shehun dhe grupin e tij nlidhje me shitjen e armve, dhe erdhn nkonflikt direkt t armatosur "Grupi iKrovs" me policin gjermane ku kishteedhe t plagosur por edhe t vrar), nRom vepronte Vahedini me nofkn"Federiko Amati". Kurse n Gostivarnjihej me emrin si Fadil ... Ky njeri mbetogurzi dhe mkatar flliqt ndaj shqiptarve

    por edhe ndaj familjes s tij, i nemur edhesot.Informatort e tipit t till ishin si za-konisht t dyfisht, por edhe t trefisht.Megjithat UDB-ja i mbante pr qllimedhe interesa t veta, sepse ishin t pash-kolluar por t zhdrvjellt n punt espiunazhit dhe n lojrat n t cilat iinfiltronin SDB, KOS-i dhe SJB. Gjithash-tu sht interesante pr t theksuar ktu, sekta dy spiun (ashtu si vepronin edheMuhamer Vishko e t tjer n planin e

    brendshm n ndjekjen e "irredentistve"dhe "separatistt" apo "enveristt" shqip-tar n Shkup, Kumanov, Tetov, Gos-

    tivar, Strug, Dibr e Krov etj.) vepro-nin dhe shrbenin si Burim informatashdhe mbaheshin n "lidhje" nga disasektor t ndryshm, por edhe nga disaoperativ t disa Shrbimeve informativesi t atyre t SDB-s ashtu edhe nga ata tKOS-it dhe VOS-it ushtarak jugosllav,gjegjsisht n vzhgimin, prcjelljen dhegrumbullimin e informacioneve ndaj

    personit i cili sht prndjekur... Dhe tgjitha kto materiale edhe sot gjenden narkivat e dosjeve t mbyllura hermetikishtn kasafortat e elikta dhe t blinduara tUDB, aty ka dosje personash t cilt kanqen t prndjekur, t personash trrmbyer dhe n saj t materialeve kom-

    promentuese jan kthyer nj numr i madhn informator, kurse dosjet e spiunve tcilt UDB-ja i mban si t veanta, prdekada mbahen si "dosje heronjsh" etj.,etj. prka do t shkruajm m gjersishtn veanti kur do t bjm fjal mbiveprimtarin agjenturore t ShrbimeveInformative, gjegjsisht pr Shrbimet eZbulimit dhe t Kundrzbulimit t UDB-s dhe VOS-it. Ja nj shembull se si shkruhej nj raport

    zyrtar nga nj informator i regjistruar mepseudonim t veant, ose si burim i njsektori t SDB-s:Sekretariati Republikan pr pun t

    brendshmeDrejtoria e Shrbimit t Sigurimit sht-etrorSektori i II,Puntori operativ Nazmi MusliuBurimi: "Profesori",Dt. m 12.06.1976Shkup

    Raport / Izveshtaj /nga biseda informativeI. T dhnat merren nga bashkpuntoriyn i regjistruar me shifr, si burim sht isigurt dhe i sakt, e t cilat t dhna kant bjn mbi veprimtarin armiqsore n

    baza nacionaliste dhe irredentiste shqip-tare t nj grupi profesorsh dhe t NN. nAkademin Pedagogjike n Shkup, t ciltn bisedn e tyre t zhvilluar m dat09.06.1976, n prezencn e bash-kpuntorit ton, akcent t veant i kandhn asaj se si Kosov duhet t bhet

    pjes e pandar dhe e bashkuar meShqiprin, edhe sikur t jet nn sistemine Enver Hoxhs.II. N raport nga biseda informative me

    bashkpuntorin ton "Profesori do tshtjellojm edhe kontaktet e "Jupiterit" me"Sokratin"... etj.

    AUTORI I ROMANIT ,,TRADHTIA,,NUK ESHTE KAPLLAN RESULI

    ALIAS RESULBEGOVIQ- BUROVIQI POR PROF MAHMUT DUMANI

    Nj roman q brezi im e ka lexuar me aq endje qyshn rinin e hershme te viteve 65 -70, sidomos pasviteve 90, ishte botuar e ribotuar disa her, /si perhabi arkivat sekrete te UDB-se jugosllave me vitembanin si fshehtesi te rrept dhe enigme/ se njedoreshkrim i shkruar me pedanteri gjate kohe eshtembajtur ne sirtare te shefave te UDB-se dhe KOS-it,nuk ishte shkruar nga ai q pr gati gjysm shekulliishte hequr si autori i tij, por nga dikush tjetr t cilit iishte vjedhur prdhunisht n banesn e prof MahmutDumanit ne Shkup gjate arrestimit te tij dhe bastisjes.Pas vjedhjes, autorsia ishte gatuar n kuzhinat eerrta t UDB-s dhe autori i vrtet i romanitTradhtia ishte zhdukur barbarisht, q kurr t mosmerrej vesh se far kishte ndodhur e si ishin stisurgjrat nga ustallart e shrbimeve t fshehta.Dhe, ai q u gjet e u pagzua si autor, ai q ka gatigjysm shekulli q po nnshkruan autografe n faqene par t romanit Tradhtia dhe sht n nj luft t

    pashpallur, por t vazhdueshme me shkrimtart dhebotuesit m t mir t letrsis shqipe, me IsmailKadaren dhe me cilindo q i pat dale prpara, nukmund t ishte nj njeri i rastit, as i zakonshm. Aiishte Kapllan Resuli alias Kapllan Resulbegoviq-Buriq, i ardhur si mesues ne fshatrat e Tetoves dheShkupit me direktiva te UDB-se per te bere nje para-

    pregatitje afatgjate ne fushat afjenturore dhe tespiunazhit ndaj disa grupeve ,,armiqsore,, shqiptarenga Kosova dhe Maqedonia e asaj kohe...Kryekputeishte marre me shkrime ne gjuhen sl lave, por tani simesues ne fshatin Tearce te Tetoves, kishte filluar teshkruante artikuj ne gjuhen shqipe, bile edhesi ,,shkrimtar,, i ri, q kishte botuar sprovat e tij t

    para n shtypin e kohs, /permes Esat Mekulitne ,,Jeta e re,,/ madsje edhe ne ,,Flaka e vellazerimit,,ne Shkup, e me shume ne serbokroatishten ,,Iskra,, teBeogradit, por q nuk kishte ambicie t vetme t tij

    vetm msuesin dhe letrsin. Ai kishte paraplqyert ishte edhe bashkpuntor e spiun i shrbimeve mte zeza t Jugosllavis, duke pranuar pa mdyshje t

    bnte gjithka q i krkohej, sepse t till ishindemont q prlesheshin ne shpirtin e tij t trazuar. Aiishte thjesht nj bir plangprishs i kombit shqiptardhe, t gjitha q kishte thn e shkruar pr vetennpr vite, vuajtjet, prndjekjet, persekutimet, burgjete njpasnjshme, nuk ishin vese nj fasad eshmtuar. Spiun andej, spiun edhe kndej, udi emadhe me at njeri sherrxhi e zhurmshum. udi mekta njerz dhe me at koh t mistershme, e cila nukt merrte vetm jetn fizikisht, por t vriste edhetalentin, edhe identitetin, veprn e artin tnd, vet

    prjetsin...Npr stenda e panaire, por edhe pothuajse n t

  • 7/27/2019 Newsletter Volume 5 Issue 29

    7/28

    P a g e 7V o l u m e 5 , I s s u e 2 9

    Shkrime nga Vullnet MatoPUTHJET NPR NDRRA

    Kur adoleshencspo i shkoja n skaj,bota m thrristehorizonteve tutje.

    Vajzat m dukeshinmrekullia e saj,

    dhe netve me tondrroja puthje.

    Gjat asaj koheputha vajza dhe nuse,

    nga m t bukuratq kishte bota filmike. N perde kinemajeputha artistet ruse:

    Zvjetllann, Ljudmilln,Tatjann magjike.

    Putha Luien, Nailen,Pagarushn, Anitn,me zrat drithmtart zogzave t pyllit.Putha aktore Tinkn,

    Violetn, Margaritn,q m luanin brenda

    skens s shpirtit.

    Po kur putha t parnbukuroshe n realitet,

    mu duk se kish te buztgjysma hne n vezullim.

    Shkrepi nj vettim,sikur putheshin ret

    dhe u dehm sqep m sqepsi dy fajkonj n fluturim...

    BASHK N DOORBIT

    Nse disa dit st vjenmesazh n celular,dije se jam kthyern kng bilbili.

    Hap dritaren t dgjoshn pemt vrdall,zrin tim t blert

    me fshfrima pylli!

    Nse disa dit nuk lexon,emrin tim t shkruar,

    diku mbi vargje,apo n rreshtat e krijimit,

    shiko mes dy malesh,ku dielli ka ndriuarshkronjn e par V

    me rrezet e agimit.

    Nse disa dit nuk shfaqemte muri n internet,dije se jam kthyer

    n val elektronike.Hap monitorin e shpirtitt m kesh aty ku je vet, t prqafohemi srish,si npr nett magjike.

    Pra, dije se nuk shkputemdot nga trheqja jote

    nga vlaga fuqidhnseq m japin buzt e tua. Edhe sikur t na ndajn nga vrtitja e ksaj bote,

    n dy hapsira planetsh,un prap ty do t dua.

    Oh, qofsha n gravitett prjetshm me ty,

    q t desha me t tragrimcat e shpirtit njerzor!

    Dhe paim n trheqjen

    magnetike at megafuqi,q mban t pashkputurorbitat e dy trupave qiel-

    lor!...

    DIT T PRVLUARAVERE

    Tani t tr shiratkan vdekur dhe jan varro-

    surn humnerat e nntoks,

    mes shkmbinjve t rnd.N horizonte digjet lkura e

    dheutnga nxehtsia e alivanosur

    dhe npr pem prcllohen

    gjinkallat eshkrumbuara n

    kng.

    Ret kan shkuart krehin krelat

    me krehr vetti-mash n ishujt

    Malvine,se ktu flokt e

    dendur ua shkur-ton

    grshra e skuqure diellit,

    teksa era bn tualetdiku larg,

    n sallonin e padukshm tstinve.

    dhe ylberet kan palosurt gjitha shallet n raftet e

    qiellit.

    Trndafilat n kopsht ipoqi vapa

    me grahmat e saj

    prvluese.N kt thatsir edhe zrat e

    zogjvekan mbetur t mekur npr

    fusha.Ne kemi mbetur n bunkert

    e dhomave,ku na ka mbyllur nxehtsia

    ngujuese.

    Kush jan shkijet ? Nga: Fahri Xharra

    demografike-statistike t rrethit t Gjakovssi q nga Gjakova e deri n Dean ishint gjith shkizmatik dhe Manastiri i Dea-nit . Pra frati Kerubini q nga Gjakova nDean i hasi fshatrat shkizmatik (molteville di Scismatici.)Shembull i pranis t shqiptarve ortodokssht edhe ky, ku pr Hasin ( ndr bjeshkt

    e Pashtrikut ,n lugine e Lumit Dr in,n jugt Gjakovs) ,shkruhet (1837): i tr rajonisht i banuar me serb t albanizuar dheme Shqiptar ..(.tout le districkt habite pardes Serbes allbanises et des Albanais.) Ka me mija dokumente pr egzistimin eshkijeve n ant tona dhe m gjer ,por tcilt kan kalur ose n musliman ose nSerb.Pr kazat e Pejs dhe t Gjakovs ,deri nluftn e Krimes ,sipas Myllerit dheBues,konstatohej se n rrethinat e ktyreqyteteve ka mbizotrua element ii krishterortodoks (shkijet f.xh.) e m pak Shqiptarkatolik ,Latin ,kshtuq n 35.750 mashkujmusliman ishin edhe 48.200 fshtar t

    krishter.Kemi shembuj t gjall ku shkijet dheshqiptart me trung familjar t prbashkt jan sot familjet shqiptare Kora ngafshati Gmic n komunn e Dardans q

    jetojn sot n disa qytete t Kosovs,Familjet sot serbe Kori nga fshatiZebinc komuna e Artans, q sot jetojnn Zebinc dhe shum qytete n Serbi, sidhe familja Llapashtica q sot jetojn n

    fshatin Marec, Hajvali dhe qytete t Koso-vs. Lagjja Kora n fshatin Gmic tDardans sot ka mbi njzet shtpi mys-limane shqiptare q e dshmojn

    prejardhjen e prbashkt t krishter mefamiljet sot serbe n fshatin Zebinc.Fshati Zebinc n mesjet sht quajturArbanashi i Artans. Kto familje jantrashgimtar t dy vllezrve Ilit dheSimonit. Duke e par origjinn e prbash-kt t ktyre familjeve akademiku serb ishtyr nga politika pan sllaviste pa tdrejt shkruan se korajt e Gmics janserb q s pari u myslimanizuan dhe kinsem von u shqiptarizuan. Pas hulumtimitdhe studimit t ksaj shtje vrtetohet se

    pikrisht korit e Zebincs u asimiluandhe u bn serb n fillim t shekullit XX.Kto dy familje gjat gjith shekullit XXkan komunikuar mes veti dhe t gjith tmoshuarit e korive t Zebincs e kanfolur gjuhn shqipe. Si dshmi tjetr shtedhe prkatsia e prbashkt fisnore e fisitKrasniqe. Ili pas myslimanizmit e ndrroiemrin n Ali, ndrsa Simoni mbeti ikrishter n fshatin Zebinc. (Fakte

    historike mbi serbizimin e popullatsshqiptare n Kosov ,Qazim Namani ) sht interesant t theksohet se s i n Srbiashtu n Malin e Zi t sotit ,shkizmatiktnse jan shndrruar n musliman dheflasin serbisht i quajm Boshnjak, kurseata shkizmatik q mbetn ortodoks dhe

    poashtu flasin serbisht quhen Serb oseMalazez.Pra ,shkijet ishin shqiptar ,e q rrethanathistorike aspak favorizuese pr ne i shtyenq t bhn armiq t vetvets dhe tokavet tyre. Pra serbt e kan t kot tmburrn me trashgimin e t tjerve -shqiptarve, dhe at trashgimi t`a bjn sit vetn.

    Kush i vrau Aristidh Koln dhe Luka iipin?Nga Fahri Xharra

    Por, edhe bijt e mdhenj t kombit, Arist idh Kolndhe Luka iipin, do t`i lm t qet t prehen dikulart n qiellin arbror, t prehen t qet pr punn etyre t madhe se edhe kta shpresonin n lindjet e

    bardha mbi errsirn verbuese t mohimit dhestrmohimit t nj pjese t madhe t Arbris dhearvanitasve mu nga ata, nga t cilt e pan dritn dhekulturn aty ku e vodhn me themel.

    Vdekje nga smundja e prgatitur n laborator

    Q t dyt, si Aristidhi ashtu edhe Luka, vdiqn nmnyr t njjt, nga e njjta smundje e prgatiturn laboratort antishqiptare, nga nj smundje, ecila e sjell heshtjen e t tjerve pr t mos u dgjuarzri i s vrtets s mbyllur me shekuj n shtat

    pasht e thellsis s harress; duhej patjetr t harro-hej se: Ka pak njerz n Greqi q nuk e kangjyshen apo gjyshin arvanitas dhe duhej q t mos

    prmendej se Greqia sot i ka 695 fshatra shqiptareku jetohet shqip, frymohet shqip, duhet q t mos

    prmendur kurr q:amt dhe arvanitasit q jetojnn Greqi prbjn nj komunitet prej afro 3 milion

    banorsh, ndonse sot jo t gjith flasin shqip.

    Kush jan shkijet ? Nga, Fahri Xharra

    Blood on the streets of Kavaje Albania.WhatNow!!!

    Whats Elvis Roshi doing for the man that diedfor him!!! Burg per vrasesit

  • 7/27/2019 Newsletter Volume 5 Issue 29

    8/28

    P a g e 8 O u r W o r d s

    Intervist me Mimoza Agalliun , autore e vllimit poetik elnaj

    Poezi

    Vasil TabakuPRARTJE

    Npr muzgfjal

    si goditje gurshm kafshojn pas shpine.

    Fjal qenroresharje

    dhe smir e ftohtsi brym.

    Kafshime t egrapabesisht

    shqyejn buzqeshjentime

    hiqmani baltn prejshpirtit.

    Pas shpinelehje qensh

    prartje t trbuara.Zra jargavitst neveritshm,

    veshtullor.Dita

    ndjehet e ndotur,hiqmani baltn prej

    shpirtit.

    Pilo ZybaSHQIPONJA E TRO-

    JEVE T LIRA

    Kraht hapur, thik

    sqepin,

    Vshtrimin thell ngamalet.Thonjt mbi shkmb i

    prehin,Liria e vjedhur kurr nukfalet...

    Me sqep ret qiellit iukit,I trheq - araft nprer,Si balona hapsirs ivrtit,

    Firma, vula, npr qielleter...

    Ret thirrje larg npr qiell,Ngrkuar vettima edhe shi,Krkojn si zogj, hapsir,diell,Qiellit - bot i krkojndrejtsi...

    Shikon larg trojet q nga ret, Krkon male, krkonhapsir,Atje, lart sht msuar n

    jet,

    T firmosi bashkiminarommir...

    Shqipri - Shqiponj,fluturim - lir...

    Raimonda MoisiuZhytemi n fluturimin e

    puthjeve-

    Nn dritn verbuese t shan-danve,sy q kryqzojn vshtrimet,duart t grshetuara fort,frym...frym...frym....,

    pika djerse q pikojn.....,gotat e vers si dy pika gjaku,tiktaket e ors,dy fytyra q ndricohen ,

    dy cigare q tymosen...n natn e fundit t vitit....-.-

    Nn dritn verbuese t shan-danve....Sekreti i virgjris s ksajnate,m pushton me dlirsin e

    brishtsi nj serenat gazmore,n castin e pasionit tdashuris....-.-Sekreti i virgjris s ksajnate...

    N valzimin e flladit t

    nats,mezi pres t prkundem leht,n shtratin e argjnt,t dgjoj e knaqem, me sinfonine ujit,t lumit,q gurgullon posht dritares ton.-.-Mezi pres....!I dashuri im..!T mos i friksohemi drits sshandanve,t pshpritim prralln edashuris,t'i bjm buzt si flutura,

    e t zhytemi n fluturimin eputhjeve,t ndricojm t fshehtat e syve.-.-I dashuri im..!

    N strehn e prehrit t nats,t ndrrimit t viteve,ors dymbdhjet.ora m e bukur e vetmis,e zhurms s mrekulleshme t

    jets,t vallzojm si nj puhiz lulesh,t ndjejm t rrahurat e ankthitdashuror,t zemrs,t knaqemi me parfumin eshprthimit,t frymmarrjes,t bashkojm livadhet tona.

    -.-Sikur dreri thrret drenushn e tij,

    n kt nat t fundit t vitit ,Ti falemi altarit t dashuris!

    Enkelejda Kondi-MasseboeufJet

    Dialektin, e shpirtin geg askndnuk la m e gjykue

    LINGUA MIA, IL DIALETTO(GEGE)

    Quanto l`ho amo!Quanto li devo.!

    Quanto si ingelosiscono..Lingua fedele, dialetto forte

    Non esiste la piu` bella chelingua mia.In gege e stata la primamonetaMescarie` scritto in bellogegeLa prima bandiera si esventolatta in terra con lalingua gegeIl bell` inno albaneze se e`cantata nel dialetto gegeUomini che cantavano ilgrande Fishta il libro

    titollato Lahuta imparonoIl teatro,i grandi di nazione

    in gege recitavanoPrima opera in gege si estata interpretataIn gege si rissi con i primihumoristiI primi demostranti gegesono statiI busti di dittatori i primi,gege li hanno battutiDemocrazia e nata e timbra-ta in gegeIo sto cantando li miodialettoCon rispeto e amorePer la verita che tiene Se qualcuno prova farmiarrabiare

    Il dialetto e l`anima gege,nessuno lo lascio a giudi-care

    MRIZI I SHKODRS....

    po mbezdis ky zog iMrizitPo un e dua shum !!!Fllad e zog po kuvendojnUn u dj nga bukuria etyne

    Koh me ta,Grafik me jetn.Lajmtare, q m thrrasin

    Mriz e zan tuj kujtue

    Atje pari n ShkodrntemeMezi pres pr me shkueDhe mu smundet askushm ndalue.

    REQUIE DI SCUTARI

    Come` mi da fasdidioquell uccellino di requieMa io l`hoo amoRequie e uccellini stanochiacherando

    Io mi sono ubriaca dallabellezza di loro..Tempo con loroI grafico con la vita

    Notoziari che mi chia-manoRequie e uccellini storicordando.

    La vicina alla mia ScutariNon vedo ora di an-drsesneA me, la nostalgia derequie nessuno non mispegne.

    SI SU LODHNRRNJT E MIA!

    Nga kam ardhur?Eh, kemi vuajtur..

    Epik identikitEleminim t ndaluarJemi vuajts si Krishti,Tolerues si aiU prleshem me ujqrPrbindsha pa shpirtIshim engjj njerz t zot Shejntr t kryqzuarT fort n dlireT mir n mshir

    Fals deri n fundKemi ardhur dhe do ikim

    Ne kalorsit e mir

    Duke vrapuar drejtN rrugn pa fundndrrues npr ndrraTuj ujit rrnjt tonaTu i rrit e mos u lodh

    Pa i ikur kurr rrnjve tmiaSepse prodhon pem efise t mira!

    NON SI STANCANO LEMIE RADICI!

    Da dove sono venuta?Eh !! siamo sofferti

    Epica identikitEliminazione proibita

    Siamo sofferti comeCristo !Tolleranti come LuiAzzuffati con i lupiMostri senz`animaEravamo angeli,gentevalorosaSanti crocifissiDuri contro i deliriGenerosi in misericordia

    Alla parole fine in fondo Siamo venuti e ci an-dremo

    Noi i cavalieri buoniCorrendo dritto

    Sulla strada senza fineSognatori per i sogni

    Annaffiando le nostreradiciFarli crescere e nonstancarsiSenza allontanarsi maidale mie radiciPerche` danno frutti

    buoni e buone stirpi

    NDRR

    Je si nj tunelHer n drit e her pa t

    Un, s pari, poezin e jetoj,pastaj e filozofoj n vargje

    Intervist me Mimoza Agalli-un , autore e vllimit poetik

    elnaj

    Intervistoi: Aleksandra Shabani

    (Majlinda) IA, PS, UPLI

    E nderuara Mimoza, keni kaqvjet q merreni aktivisht me

    krijimtari n gjinin e poezis,

    po kshtu edhe me shkrimet karakterit social dheprofesional si dhe jenitrajnuar pr probleme te

    mprehta t shoqris. Jetajuaj sht e mbushur plot

    ngjasi , evente dhe kulturim,duke u kujdesur gjithmon

    pr nivelin tuaj arsimorNj veprimtari e gjer, plot

    nerv, krkim, lodhje.Pr t arritur q,

    pjesmarrsit, n kt

    auditor, t realizojn njnjohje sa m konkrete prju, do t dshironim tju

    drejtonim disa pyetje. Dukebr nj kontrast me t

    kaluarn, shkurtimisht, dot donim ti prgjigjeshit

    pyetjes:

    1. far vini re n at qrrjedh, pas ndryshimit tkonceptit n fushat, ku juprotagonistoni? E kemi

    fjaln pr profesionin tuaj si

    pedagoge, por edhe prlvizjet poetike, prozn,median e shkruar dhe at

    vizive.

    Zhvillimi i shoqrisshqiptare, prmes etapave,fazave t vshtira, ku ka

    kaluar, ka sjelle, rritjen,formimin e identitetit tim

    profesional n profesionine pedagoges, si dhe njpjekuri n lvrimin e

    poezise dhe prozs !Profesioni im m ndih-

    mon n zgjerimin ekoncepteve pr jetn,

    vizionin e t perceptuaritt problematikave, e cilashrben n precipitimin e

    situatave edhe kur ato

    jan t vshtira .

    Ka risi. Duke kaluar n dykoh, ose dy periudha ,t cilat

    sfidojn njra- tjetrn, nat-

    yrisht periudha e dytjeton nj faz pjekurie,me koncepte m t qarta

    Ku eshte sherbetori tani te fusi keto dy llume neper burgje per krimet e tyre apo ka neo-je per ndonje shtytje dhune si ne kohen e diktatures se 1945.a mjere ai popull dhe per

    ato njerez atje...Ina Rama-Adriatik Llalla Nga nje e pa-afte tek nje sherbetor shkon Prokuroria e

    Shqiperise.presim nqs ka ndryshim...

  • 7/27/2019 Newsletter Volume 5 Issue 29

    9/28

    P a g e 9V o l u m e 5 , I s s u e 2 9

    Ja shrbimet 23 vjeare pro greko-serbe t misionarit anti-shqiptar Sali Berishaga (vijon)

    NJ PYETJE PRESIDENTIT T REPUB-

    LIKS-

    A E NJIHINI MARIE LOG-ORECIN?! Nga Dr. PRPARIM KABO

    kaprcye fal kulturs, civilitetit e vizionit qmbretronte n ambientin familjar ku kishtehyr si nuse.Logorect prmenden qysh n vitin 1300 siLogoreseos.Altissima quaeque flumina mini-mo sono labuntur, - thonin latint, q do tthot Lumenjt e thell rrjedhin pa zhurm, -njerzit q bjn vepra t mdha nuk bjn bujdhe zhurm. N at ambient intelektual Mariakishte dgjuar nga i vjehrri, personaliteti MatiLogoreci, t flitej pr marrdhniet dhe ide-shkmbimet e tij me Fishtn, Koliqin, abejin,Xhuvanin e Luigj Gurakuqin, por edhe me

    Mjedn n nj koh kur askushnuk mund t hamendsonte qMaria, kushrira e Ndreut do t

    bhej nusja e djalit t Matis. Kyambient vlejti si nj universitetkulture pr Marien, e cila blatoin nj t vetme, kujtesn e saj t shklqyer me kulturn e begatdhe shqiptarin. Marie Logorecikishte nj aftsi recitimi t rrall.Recitonte vargje t tra ngaOmeri prej kryepoemave tnjerzimit, Iliada dheOdisea, q ishin shndrruar nqiellin e saj t brendshm, sikozmogoni arti dhe rrfenje. Kjo

    kishte br q edhe pasdisa dekadash Mariambante mend tekste t

    pjesve q kishte luajtur.Kultura e gjer e bnnjeriun komunikativ,social dhe t preferuar nambientet shoqrore.Porse nj grua artiste mekultur q kishte inter-

    pretuar edhe n filminSknderbeu qysh n1953, n filmin e parshqiptar me metrazh tshkurtr Fmijt e saj, sidhe n filmin Tana, pr

    t kulmuar tek Toka Jon, kjoartiste pra, sht pjes e historiss artit, e historis s kulturskombtare, e historis s nderit tkombit. Kjo artiste ishte nj gruame njohuri t gjithanshme, qdialogonte me bujari dhe shprehte

    begati n arsyetimet e saja.Marie Logoreci harmonizontetemperamentin me tiparet e nuritt saj t natyrs njerzore, forcn eshprehjes me thellsin e pr-

    jetimit psiko-emocional, pjekurinartistike q u ndrtua hap pas hapin punn me ajkn e aktorve tteatrit dhe regjisorve m n z n

    kohra, me forcn shprehse qvinte si nj pathos me thellsindjeshmrie.Gjuha e saj skenike ishte eveant, unikale, tejet muzikore,logjike, e ndjer, prjetuese e

    prthithse. Veprimtaria shtnj sjellje shoqrisht e njohur menj qllim t caktuar, rezultate ts cils jan ndryshimet pr-katse shoqrisht t dobishme, -shkruante Erich Froom.Marie Logoreci ka qenshoqrisht e dobishme, por dhevazhdon t jet sa her q sho-him filmat apo pjest teatrore ku

    NJ PYETJE PRESIDENTIT T REPUBLIKS - A E NJIHINI MARIE LOGORECIN?! Nga Dr. PRPARIM

    Ja shrbimet 23 vjeare pro greko-serbe tmisionarit anti-shqiptar Sali Berishaga

    dhe dekretoi ngritjen e kishave dhe simbolevepublike greke, kudo q e krkonte Greqia,madje dhe n ato qytete e rajone ku nuk kishtezona minoritare, por q minoritar grek kishin

    punuar disa vite si msues, shofer, berber,

    oficer e sigurimsa.11. Sali Berisha, pas takimit me Nikolas

    Geixh n vitin 2006, n selin e PD dhe nviln qeveritare n Vlor, konfirmoi Himarnsi troje, si zon e popull grek, duke dal

    publikisht, prkrah flamurit grek e parulls:HIMARA-GREKE dhe n krah t 3 de-

    putetve grek, q mbanin fjalime pr Vorio-Epirin, duke br koalicion paraelektoralzgjedhor pr pushtetin lokal me OMONIANn shkurt 2007.12. Sali Berisha, pas pazareve me Greqin n

    vitin 1993, pranoi t hesht e tmos thot asnj fjal pr shtjename, pr pronat, trojet,gjuhn, memorialet ame dhegjenocidin grek ndaj tyre, dukemos lejuar n parlament shqip-tar, hartimin dhe miratimin erezoluts s shtetit shqiptar, pr

    krkimin dhe kthimin e tdrejtave t amve.13. Sali Berisha, pas pazareveme Greqin, Serbin, Malin e Zi,Maqedonin, Bullgarin e Ru-manin, bri ligj dhe realizoiregjistrimin e popullsis shqip-tare mbi baza etnike e fetare,duke zbatuar skemn anti-shqiptare greko-serbe, pr trritur fiktivisht numrin mino-riteteve e t popullsive t tyre,

    me qllim shprbrjen ekombit shqiptar, pr takthyer Shqiprin nVend Multi-etnik paekzistencn e popullsis

    baz shqiptart.14. Sali Berisha, n 15shtator t vitit 1993, me

    pushtetin e plotfuqishmsi president Republike,nnshkroi marrveshjenkriminale me Mi-losheviin, pr furnizimine Serbis me karburante earm, ndrkoh q Serbiakishte nisur dhe po va-zhdonte prgjakshmgenocidin spastrues etnikt shqiptarve n Kosov,duke shkelur embargon e

    vendosur nga SHBA dhe ndrk-ombtart.15. Sali Berisha, me pushtetin e

    plotfuqishm si president Repub-like, Sali Berisha zbatoi urdhrin eMilosheviit pr t zbuluar, kapure asgjsuar drejtuesit e UK qkryenin veprimtari nga Shqipria,

    duke e realizuar kt akt patriot-ik nprmjet SHIK-ut.16. Sali Berisha pranoi dherealizoi takimin me krye mafiozinkrye terrorist serb, anti-shqiptarinArkan dhe presidentin serb Slo-

    bodan Miloshevi, pr t ndrtuarpolitika e veprimtari t prbash-kta unike, kundr pavarsis sKosovs dhe sabotimin e luftslirimtare t UK.17. Sali Berisha, i vetshpalluri

    patriot, doli hapur publikishtkundr marrveshjes sRambujes duke br deklara-ta n favor t genocidit, in-teresave e politikave anti-shqiptare serbe, ndrkoh qKosovn e mbshtetn gjithaleatt ndrkombtar.

    18. Sali Berisha, n emr tpatriotizmit e atdhetarizmit,ia ka dhn firmave serbe gjithtendert e blerjes, shitjes dhetransmetimit t energjis el-ektrike.19. Kryeministri patriot eatdhetar Sali Berisha, ka marrvendim q gjith sistemin endrtimit t TEC-ve, tia japserbit anti-shqiptar DamirFazlli, duke nxjerr jasht loje

    PerfundimeGjergj Marku Permes dallgeve

    -historia e nje emigranteje-

    qe te rigjeta ti je po e njejta,perseri e brishte

    dhe une dua te martohem me ty te lutem meprano, kjo eshte dashuri e vertete. Une poqaja.. u fejuam me deshiren e te gjitheve. Babiim e dinte shume mire kush ishte dja li meemrin GjergjTashme kemi nje djale. NOA e quajne , jemi telumtur, une nga Elbasani, ai nga Puka

    Nje dite Noa me pyeti ku e ke njohur babin?!Dhe une i thashe : PERMES DALLGEVE

    Historiant e Ballkanit po e pranojn butpadrejtsin mbi Shqiprin!

    n ekzistencn e ktyre debateve?

    Edhe sot, q po flasim bashk ktu n ktkonferenc edhe historiant e huaj e pranojn,

    por n mnyr latente, n mnyr m t but qndaj shqiptarve n vitin 1913 ka pasur pa-drejtsi. N veanti kumtesat e studiuesve

    shqiptar natyrisht ju prmbajtn ksaj linje.

    sht nj moment; politika po e riaktivizonKonferencn e Londrs si nj njoll e zez

    pr historin ton, e ndeshur koht e funditedhe n bulevardet e Tirans. Po krijohet njide antibritanike n kt kontekst. far duhetveuar, dhe prfaqson ky qndrim?

    Un nuk besoj se britanikt jan fajtor prvendimet e Konferencs s Londrs.Prkundrazi jan disa fuqi t tjera si R usia dheFranca, por natyrisht projekti u Austro -

    Hungaris nuk u mbshtet prshkak t qndrimeve t tyre, nuku mbshtet nga Anglia dhe Italia.Sigurisht projekti italian nuk

    prfitoi sepse ishte n mesin egjrave. Por nuk ka pse fajsohetLondra pr kt. PrkundraziEduard Grei ka theksuar se ne,morm nj vendim t padrejt

    pr shkak t ruajtjes s ekuilibritmidis fuqive evropiane. Ekui-libr n fakt q nuk u ruajt, sepse

    pas dy vjetve shprtheu lufta epar botrore, dhe ekuilibri uprish. Por ai vendim u mor pr truajtur nj ekuilibr pr t mosshkuar deri te lufta Botrore, dhe

    jo pr shkak t armiqsive tAnglis ndaj Shqipris. Kto

    jan t ditura, por problemi shtse ajo, q dua t theksoj, n vit in1999 Anglia e prmirsoiqndrimin e vet. Ky ishte vendi

    m aktiv n lirimin e Kosovs.Kshtu, mendoj se qndrimi isotm nuk ka t bj me britani-kt. Nse i referohemi historis

    jan Rusia dhe Franca, t cilatkan kmbngulur n coptimine Shqipris.

    100 vjet nga Luftrat Ballkanike,cilat jan msimet historike?

    Gjith shtja sht se ballka-nasit nuk duhet t grupohen n

    aleanca, grupime dhe nluft me njri tjetrin.Thelbi sht harmonia,

    paqja, stabiliteti n rajon.

    100 vjet pas atyreluftrave, aleancave,krimeve q jan br,Ballkani ishte pr gjithkt koh nj rajon desta-

    bilizues, i pazhvilluar, ipaintegruar, i prapambetur pikrisht pr shkak tmungess s paqes.

    IK, KUR T MOS TKET MBETUR

    ASNJ I DJATHT!Nga Sokrat Habilaj

    tej mass idealiste t PD-s, ai grumbull vartsish ttij q vazhdon e u bnmbledhje, presin me

    padurim q ai t (mos) iki.Ai e di shum mir sendrsa ata betohen pr t,ndrsa prgjrohen se aido t jet udhheqsi i tyresa t ken frym, e vetmjagj q dshirojn realishtata, sht q s paku ai, tmos shfaqej m nprmbledhje, duke ua ln ttjerve administrimin e

    punve pas humbjes. Ishliderin e Partis Demo-kratike, kjo gj jo thjesht etrishton, por i jep inat pr

    mos ikje. Po t vini re me kujdes,npr mbledhje t forumeve t PD-s, organizuar natyrisht nga ai,mund t vrehen ndoshta shum

    gjera, por ajo q nuk konstatohetsht ikja. Ai jep udhzime, fletpr nj opozit t fuqishme, qnuk e ka par kurr ky vend, a prfitore t madhe n zgjedhjet eardhshme dhe asgj pr humbjen.E pra, ku sht ikja ktu? M tejakoma, ndrsa n fillim u paraqitshpirt gjer, duke thn, po ikiun, ndrsa me fjal, i mori mbivete t gjitha mkatet, tani ka cakoh, a mbase q t nesrmen eikjes, q jo m indirekt, pordirekt u thot atyre q mbledhrreth tavolins se, nuk duhet tflasin. M tej akoma, u thot se tdrejt t flas ka vetm ai, sepse aidha (mos)dorheqjen, duke

    prfunduar si pa dashje n nj

    krcnim, se kush do q t flas,duhet m par t iki. Po ikjet etyre, natyrisht q nuk do t jen s i(mos)ikja e tij dhe ai e di shummir kt gj, prandaj ata bjnmir t rrin urt, duke ndjekur atq po bn ai.

    S treti, (mos)ikja e tij mund tjet edhe e mbuluar me nj tismjegulle. Askush si ai, nuk kadominuar n kto njz e tre vite,

    politikn shqiptare. Gjat ksajperiudhe, do apo nuk do ai, sht

    pjesmarrs direkt, a indirekt, igjithkaje q ka ndodhur n ktvend. Ato q kan ndodhur ktu,si vet historia jon post dikta-

    toriale, kan qen her arritje eher zhgnjime, her ligjore eher antiligjore. Ikja apo mosikja, ve tjerash, sht edhe njmoment dshmimi i raporteve qka me kt t kaluar. Ikja apomos ikja, sht edhe qartsim imarrdhnieve me t kaluarn.

    Njeriu mund t hezitoj t iki,edhe kur e ndjen se ai ende kashum energji pr t punuar,ashtu si dhe mund t hezitoj,kur kjo e kaluar t mban peng.

    Nse ky njeri ka ende shumenergji, le t rrij atje fundja, porai duhet ta thot kt gj si njqndrim t qart dhe t mos bjnj ikje si mos ikje.

    S katrti, nj logjik e thjeshtdo t pranonte se ikjen e t ij,duhet ta shpejtonte edhe fakti seai nuk i bri shrbimin e duhur tdjathts shqiptare n trsi, apoedhe vet Partis Demokratike nveanti. Duhet t iki edhe sishenj pendese dhe autokratikendaj tyre, pasi nse do t va-zhdoj t rrij ende atje, ndoshtado vazhdoj tu bj edhe mkeq. Kshtu duhej, por me saduket nuk do t ndodh kjo gj.Ky stoicizm n (mos)ikje,

  • 7/27/2019 Newsletter Volume 5 Issue 29

    10/28

    P a g e 1 0 O u r W o r d s

    Petitioning Ministrave tjashtm t An-glise,Rusis,Francs,Austris,Gjermanis,ItalisMinistrave t jashtm t An-glise,Rusis,Francs,Austris,Gjermanis,Italis: Anullimin eKonferencs s Londrs 1913,qe coptoi Shqiperine ne 5shtete

    Petition byKoco DanajTirana, Albania

    Peticion pr anullimin e Kon-ferencs s Londrs 1913Drejtuar ministrave t jashtmt Britanis s Madhe, Rusis,Francs, Austris, Gjermanisdhe ItalisPr dijeni: Sekretarit amerikant shtetitDuke studjuar dhe analizuarKonferencn e Londrs s

    viteve 1912-1913 e cilacoptoi n pes pjes kombinshqiptar,Duke studjuar thelbin eksaj konference dhe qlli-min pr t cilin ajo umblodhDuke u bazuar n gjndjenaktuale t kombit shqiptar,konkludohet se: Takimet e ambasadoreve

    te 6 fuqive te mdha, Italis,Francs, Gjermanis, Aus-tro-Hungaris, Rusis nndrejtimin e ministrit t

    jashtm britanik EduardGrey, nuk prbjn bazn emjaftueshme pr t qn njkonferenc. Cilat janargumentet q sillen nfavor t tezs slartprmndur:o Gjat zhvillimit t puni-meve t saj nuk mbajti

    proces verbale, cka do tthot se nuk kan mbetur

    raporte t rregullta zyrtarembi punimet e Konferences.Kt e pohon vet drejtuesii Konferencs ish-ministri i

    jashtm britanik Grey nKujtimet e tij. Ja pohimi itij: M takoi

    prgjegjsia e drejtimit, porne vendosm ti thjeshtojm

    procedurat dhe t bnim njKomitet Miqsh, ashtu sicedhe ishim. N mblidhesh-im pasditeve, zakonishtrreth ors 4 dhe diskutonimderi rreth ors 6 ose shtatme nj pushim t vogl aji.Konferenca vazhdoi deri mgusht 1913...(EdardsGrey, Memoires, faqe 248,

    botimet Payot, 1927) Mbledhja e ambasadoreve

    te 6 fuqive te medha neLonder nuk u thirr per tediskutuar lidhur me kombinshqiptar, por per te zgjidhurmosmarrveshjet midis 4

    fuqive nderluftuese ball-kanike, Serbise, Greqise,Malit te Zi , Serbise dheTurqise, pas Luftes se dyte

    ballkanike. Pol Kambon epohon nje gje te tille. Aishprehet se: ...Pasnenshkrimit te paqes midisTurqise dhe Italise, marjae vendimeve qe do tuimponoheshin shteteve

    ballkanike dhe Turqise jubesua trupit diplmatik neLonder. Ai kishte perdetyre hartimin emarrveshjeve midisshteteve te ndryshmenderluftuese te ballkanit.Mbledhja e Londres u hapne 16 dhjetor 1912. (PolKambon, Corespodenca,faqe 31, botimet Grasset,viti 1946)Po kt e pohonvet drejtuesi i mbledhjesGrey i cili shprehet se:..Ta mendosh mir, roli

    im personal n kt Konfer-enc dukej pa ngjyra dheshum banal. Interesat britan-ike nuk ishin t afektuar ngafati i Gjakovs, Shkodrs apofshatrave te tjera shqiptare..(Grey, Memoires, Payot,1927,faqe 254) Ne keto takime qe zgjaten 6

    muaj, teritoret shqiptare uperdoren per te qetesuar dhekenaqur palet nderluftuese qeishin fqinjet e Shqiperise.Vet Grey e pranon nj gj ttill. Ai pohon n Kujtimet etij se: .... Aleatt ballkanikishin t verbuar nga fitorja;Serbia donte, t kishte daljen Adriatik, dhe kishte shummundsi q ajo dhe Mali i Zit dshironin t merrnin disarajone t Shqipris duke ikonsideruar pjes t plackss lufts..... (Grey, Mem-oires, botime Payot, 1927faqe 246)

    Perfaqesuesit e 6 fuqive te

    medha, nuk u moren asnje-here me Aktin Juridik teshpalljes se pavarsise seShqiperise ne 28 Nentor1912 nga politikanet shqip-tare qe nga Kosova deri neCameri, qe nga Durresi derine Shkup. Kemi te bejmeme nje akt juridik i cili i uinjorua pergjate cdotakimi.Qeveria shqiptare qu krijua pas 28 Nntorit1912 ishte nj qeveri e

    prbr nga prfaqesues tt gjitha trojeve shqiptare.Pr shmbull, ministr Imbrojtjes ishte MehmetPash Deralla nga Tetova,ministr I bujqsis ishteHasan Prishtina nga Prisht-ina. Kryetar I Asamblesishte Vehbi Agolli ngaDibra e Madhe. Pjesmarrsit e asaj q u

    konsiderua padrejtsisht

    Skerdilajd Konomi, the face of Hope in Albania...( never will he be forgotten)

    Enkelejd GurbardhiMIHAL GRAMENO -

    SHKRIMTARI KRYEN-GRITS

    nj plag t rnd. Gramenojadhe rilindsit e tjer ditn tahetojn kt plag dhe n

    poezit e tyre i ftuan bash-katdhetart pr bashkim, prngadhnjim n luftn pr liridhe pr prparim t mtejshm:

    Mjaft o djema si gjer m sot,qu prpoqt pr t huajSardhi kon e dituris, punoni

    pr vethen tuaj! (9)

    Zri kryengrits i shkrimtaritkumbon n disa prej vjershavem t mira t tij, si n at Prmmdhen, Ardhi dita,Urat pr liri, Trompeta,Lamtumir e n t tjera.

    Ngrthehet n to porosia, prnj luft t rrept:

    Rrmbeni armt mi supe,edhe shpatat vrvitni, Sishqiponja mi armiqt, tidrmoni e ti grini. (10)

    N vjershn Lamtumirparaqet traditn revolu-cionare t popullit tonheroik, q luftoi brez pas

    brezi pr ti shporrurarmiqt dhe pr t jetuar ilir. Ky kontinuitet luftarak

    shprehet me nj mburrje tpashoqe:

    Pushka msht mm edashur Edhe shpata eklqyer, Ati im kto ka

    pasur Me gjak t armikutlyer (11)

    Vet Mihail me bash-klufttart e me koman-dantin eriz Topulli eshokt e tjer, i prballon tgjitha vshtirsit, kur shtfjala pr nj ideal t lart:

    lirimin e atdheut ngarobria. Shtpi kam gunne thirt, Malet pyjet ku

    jetonj... thot MihalGramenoja n vjershnLamtumir.

    N kt luft lirimtarelufttarve u jep zemr edhenna trimresh. N disavjersha patriotikeGramenoja paraqet nnn

    heroin, e cila prqafonidealin e t bijve dhe uuron ngadhnjim n luft.

    N vjershn Urat pr liri,q sht ndr m t mirat,nna shqiptare i jep t birituratn dhe i fton djemt tvdesin pr liri:

    Rojtja pa nder shtvdekje, Po nj vdekje pambuluar E kur vdes prmmdhen Je i gjall i paharruar.

    Apo para se t niset pr nluft:

    Andaj, bir, pa ndar duaPrmi armt t betosh; Qi vdekur a i gjall Kthenashti t m nde-rosh! (12)

    Nna e Bojo dhe e erizTopullit, nna e Mihalitdhe nnat e tjera t komi-

    tave i prcillnin t bijt etyre n luft, duke kndu-ar. I prgatitnin dhe indihmonin sa kishinmundsi. Po nnat e tyredinin t bnin edhezemrn guri, visheshin sd

    pr fest dhe nuk lejoninti ngushllonin n rastvrasje t t bijve, po tiurojn: dshmort ndero-hen e nuk vajtohen, emrate tyre nuk harrohen po

    prjetsohen. Sepse shtnder i madh kur njeriu

    vdes pr liri thoshin.

    Kto jan disa nga mendimete ndjenjat q shpreh MihalGramenoja n vjershat e tij.

    Ndaj dshmorve shfaqrespekt t thell. VjershnVe ata ia kushton SpiroBellkamenit, q ra dshmor

    pr lirin e atdheut. Nj tjetrvjersh, t shkruar kur bredh-te si komit maleve, ia kushtoi

    poetit kombtar, NaimFrashri. N t gjitha kto

    prkushtime gufojn eshprthejn ndjenjat e patri-otit revolucionar:

    ...Gzo ti zemrn e dfre sefarn qu ke hedhur U rnjosmir e lulzoj, nj pem fort telur (13)

    Mihal Gramenoja shkroi pakvjersha edhe kur ishte nmrgim, n Rumani, kushpreh mallin pr atdhe.

    Shkrimtari dshiron t ketkrah e t fluturoj mbi

    bregun e Shqipris, e dukeluftuar, t mbyll syt igzuar se derdhi gjak prlirin e atdheut. Duke marr

    parasysh vitin 1906, q e vn fund t vjershs Lutje,shihet qart se MihalGramenoja bnte prgatitjete fundit pr tu kthyer natdhe, pr tu kthyer n

    malet e tij e pr t luftuarme arm n dor kundrturqve. Prandaj i drejtohetqyqes pr ti shpn t falaatdheut t tij.

    Njfar sentimentalizmi, tprzier me ndjenjn eatdhedashuris, e hasim nvjershn Fati. N tshpreh mllefin ndajmrgimit, mallkon at q i

    pari nxori mrgimin. PorMihali tani nuk sht ngjendje t vr n pah

    Enkelejd Gurbardhi MIHAL GRAMENO - SHKRIMTARI KRYENGRITS

  • 7/27/2019 Newsletter Volume 5 Issue 29

    11/28

    P a g e 1 1V o l u m e 5 , I s s u e 2 9

    Lule MarsiSonte zgjodha lule MarsiSi dhurat ndrrePr secilin shpirt pranvere

    N kujtim t nnaveQ lindin heronj atdheu

    Pr kt dit zgjodhaarom zemrePr miken ameT vetmn ndrr bash-kimiMbi gjethin e secilittrndafilE shkruan kt fjal

    shqipeN zemr e ruan bashk

    me lotin kujtimHer si vargun tim rebelq e shkruaj pr tyDhe qirinj ndezi edhembi valdetiE di se cunamet e shuajnflakn e ndezurPor etjen e shpirtit shqip

    as nj bot nuk e shuanSe djeg dielli lirida-shs,vrbon syshEh,si nuk e do bota as fjaln elirAs lirin e mikes sime,prse ozotSi nuk ka nj fund bota

    mkatarePo rri e proteston pr fjalen

    timeSot mblodha lule n secilin cepShqiprieI ruaj pr ty n zemr e mendjeSa her vi e rri aty ku ruanflamurinKuq e zi si besn e dhn

    brezave

    Pr kt dit q do t vjenbashk me lufttarin timQ ka rrit nna pr pranve-rat shqiptareO sot o kurr ai sht br

    burr shkuar burraveSonte mora vargun tashkruaj kt mbrmje shiu

    E mora edhe uratn przotin si lot shpirtiPr Marsin e luleve t nasjell nj pranver shqiptarePr tokn t vetmen shqipetna e mbajn kujtimSebashku me zanat e malit

    jemi ktu denbadenKur skishte as njeri,edhedjallt na erdhen nga larg

    Pr bukurin e shqipeve ukndua lahutaveSe vet engjjt ishin dhe

    jan me shekuj n kt tokKur na vodhen lirin eshpirt e zemrKur e kishim t vetminemr shqip e Shqipri

    Me kilometra matej gjuhaime q flisja n shtetin timKur m ndan trupin tim ncopa-copaEndesha ta ruaj atdheun pae nda e pa e sha E kot ishte lutja ime tandalsha EvropenSi m vjedhi shpirt e zemre m mori bes e emr

    Si ma vodhi edhe lirin,si mandau pr gjyms ShqiprinSi m vodhi kng e lis ,si m

    preku edhe n plisSot kujtojm emrat nprlapidare q dhan jetnPa u trebmur fare,pr atdhe e

    pr liri

    Pr t shtrejtn ,NJ Shqipri..................................

    Ma thuaj nj fjal pranvere Ma thuaj nj fjal pranvere T secils lule marsi q mfalin aromPak e ruaj si freski e liri tshpirtit timEh,m bhet se shoh engjllin e

    pranvers.

    Shkrime nga Agim Desku

    Albania heading toward anew Dictatorship where the

    parliament commits fraud

    the president follows and

    the premier orders it. Ku eshte Kallezimi Penal ne GjykatenKushtetuese per votimin me dy duar?

    Fjale shume dhe veprahic...Shperdoroet besimi, vullneti & ...

    Mik i gjith njerzimit - e veanrisht ishqiptarve, Papa Gjon Pali II

    FRANK SHKRELI

    n roje t liris n vitet e pafund tshtypjes s regjimit totalitar. Tindrioft hapat e tu dashuria prfamiljen, shpirti i vllazrimit, mikpritjandaj t huajit dhe vetit q e dallojn

    popullin tuaj, veti kto q prbjnpasurin m t muar shekullore shqip-tare."Presidenti i athershm i Shqipris, Dr.Sali Berisha prshndeti me at rast GjonPalin n emr t t gjith shqiptarve,duke theksuar lidhjet historike midisVatikanit dhe t kombi shqiptar. "Lidhjet

    e Shqipris me Selin e Shenjt janlidhje shpirti dhe lirie", tha udhheqsishqiptar. "N historin e tyre, shqiptartkan patur n Selin e Shenjt mikun dhealeatin e tyre, kan gjetur mbshtetjen efuqishme n luftn dhe prpjekjet e tyre

    pr t ruajtur lirin, ndrsa tek Ju, mikune shquar q lutej gjithnj pr Shqiprin.Zoti e ka dgjuar lutjen Tuaj dhe sot Juvini n nj Shqipri t lir. Ne, dhe

    brezat q do vijn, do t'ju jemi gjithmonmirnjohs", tha ndr t tjera ish-

    presidenti i Shqipris Sali BerishaLidhjet e Paps Gjon Palit me Shqiprindhe me kombin shqiptar kaloninnprmjet Nn Terezs, me t ciln ai

    kishte jo vetm njohuri,por edhe bashkpunim tngusht, por mbi t gjithaai shprehte gjithmonrespekt pr t dhe prkombin q lindi kt bijt madhe. Nn Tereza, eshoqronte Papn n ktvizit historike nShqipri dhe Papa GjonPali falnderoi kombinshqiptar dhe iu drejtua

    Nn Terezs duke thnse, "Nuk mund t mos

    prshndes sot nj njeri qndodhet sot midis nesh,

    Nn Terezn e Kalkuts.

    T gjith e dim se cilisht atdheu i saj. Atdheui saj sht ktu! Edhe nkoht e izolimit t plot tShqipris, ishte kjorregulltare e prvuajtur,kjo shrbyese e prvuajture m t varfrve q prfa-qsonte n t gjith botnemrin e Atdheut t saj. Me

    personin e Nn Terezs,Shqipria sht nderuargjithmon'', ka thn Papa.Papa Gjon Pali II ishtegjithashtu edhe shum afrKosovs gjat kalvarit t

    saj, dhe jo vetm shpirtrisht.Nga pozita e tij si nj udhheqsbotror dhe fetar, ai prpiqej qt zgjonte ndrgjegjen e botsmbi krimet q po ndodhnin nKosov. N nj deklarat "Urbiat Orbi", d.m.th. drejtuar Romsdhe bots, udhheqsi i KishsKatolike, prononcoi uratn e tij

    para bots, "Pr tokn e martiri-zuar t Kosovs, ku lot e gjakvazhdojn t przihen n njskenar dramatik urrejtjeje dhedhune. Mendoj pr ata q janvrar, pr ata q kan mbetur pashtpi, pr ata q jan larguar meforc nga familjet e tyre, pr ata

    q jan detyrua t ikin larg... Tmobilizohet solidariteti i tgjithve an e mban bots,"vazhdoi Gjon Pali i II, "q m nfund t flitet serish prvllazrim e paqe. Si mund tqndrojm pasiv para lumit tdhimbshm t burrave e grave tKosovs q trokasin n dernton duke krkuar ndihm"?,sfidoi botn Papa Gjon Pali, prt br dika pr Kosovn mar-tire. Si nj shembull i seriozitetitt Paps pr t sensibilizuar

    botn mbi gjendjen tragjike nKosov, dhe pr thirrjet e tija pr

    Mik i gjith njerzimit - e veanrisht i shqiptarve, Papa Gjon Pali