Lessons learned from local energy initiatives

www.energyeducation.eu


INHOUDSOPGAVE

3

1. Over Grundtvig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pagina 5

2. Het project . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pagina 9

3. Over de partners . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pagina 13

4. Uitwisselingsbezoeken . . . . . . . . . . . . . . . . pagina 21

5. Best practices en try-outs per land . . . . . pagina 33

6. Algemene conclusies . . . . . . . . . . . . . . . . pagina 51

7. Fotogallerij . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pagina 55



“Verschillende mensen met verschillende denkbeelden, opvattingen, ervaringen en

achtergronden kunnen veel van elkaar leren en kunnen elkaar voorzien van goede

praktijkvoorbeelden om toe te passen."

5

1. OVER GRUNDTVIG



“Ik vond dit project interessant, leerzaam en inspirerend. Ik heb tijdens het programma

veel interessante en gemotiveerde mensen ontmoet en ik heb gezien hoe deze mensen samenwerkten. Persoonlijke verbanden en

vriendschappen maken het de moeite waard en geven mensen de energie en motivatie

om te blijven proberen een verschil te maken in de wereld."

Over Grundtvig

7

Het Lifelong Learning Programme (LLP) is ontworpen om mensen, op enig moment in hun leven, in staat te stellen om stimulerende leerervaringen op te doen en om educatie en training in heel Europa te volgen.

Met een budget van bijna €7 miljoen ondersteunde het programma, dat van 2007-2013 liep, een reeks uitwisselingen, werkbezoeken en netwerkactiviteiten.

De activiteiten van LLP gaan verder onder het nieuwe Erasmus+ programma van 2014-2020.

Grundtvig Learning Partnership is een kader voor praktische samenwerkingsactiviteiten tussen organisaties, die actief zijn op het terrein van volwasseneneducatie in de breedste zin: formeel, niet-formeel of informeel. Het richt zich op het proces en heeft als doel het verbreden van met name de participatie van kleinere organisaties die Europese samenwerking in hun educatie-activiteiten willen opnemen.

DEELNEMERS Ten minste drie deelnemende landen dienen gedurende een

periode van 2 jaar te werken aan onderwerpen van

gemeenschappelijk belang.

Het programma biedt de kans om ervaringen en informatie uit te wisselen en samen methodes en aanpakken te ontwikkelen die tegemoetkomen aan de behoeften van de organisaties. Nieuwe organisatorische en pedagogische benaderingen kunnen zo in de praktijk worden getest.

Over Grundtvig

Gedurende de looptijd van het programma heeft LLP ondersteuning geboden aan leerlingen, studenten, lerende volwassenen en een scala aan projecten ondergebracht in de vier belangrijkste subprogramma's:

• Comenius voor scholen • Erasmus voor hoger en academisch onderwijs • Leonardo da Vinci voor beroepsonderwijs en -opleidingen • Grundtvig voor volwasseneneducatie

Het programma omvatte ook de "Jean Monnet"-acties, die zijn gericht op het stimuleren van het lesgeven, reflecteren en discussiëren over Europese integratie.

Het Grundtvig-subprogramma richt zich op het lesgeven aan lerende volwassen, hun studiebehoeften en op het ontwikkelen van de sector volwasseneneducatie in het algemeen.

Het programma richt zich op leraren, staf en lerende volwassenen en heeft als doelen:

• het aantal mensen binnen volwasseneneducatie te vergroten • mobiliteitsvoorwaarden binnen volwasseneducatie te verbeteren • de kwaliteit en samenwerking tussen organisaties voor

volwasseneducatie te verbeteren • innovatieve onderwijs- en managementmethoden te ontwikkelen • deelname van mensen in achterstandssituaties aan volwasseneneducatie te bevorderen • innovatieve, ICT-gebaseerde educatieve inhoud van

diensten en methodes te ondersteunen

8

9

2. HET PROJECT



“In het Grundtvig-project zagen we in de regio’s die we bezochten dat energie werd

gecreëerd, gebruikt en verminderd door een scala aan methoden binnen kleine

gemeenschappen. In veel gevallen ontstaan de grootste successen daar waar

voortdurende actie de "norm" is, gebaseerd op de wil van de groep om te doen wat zij

juist achten voor de samenleving.”

Het project

11

Het doel van het partnerschap was om wervingsmethoden uit te wisselen en volwassen burgers te helpen, die betrokken zijn bij lokale energie-initiatieven. Met daarbij een speciale focus op het betrekken van kwetsbare en/of lager opgeleide burgers. Er zijn in heel Europa veel burgers betrokken bij lokale initiatieven rondom energiebesparing en duurzame energie, maar vaak is er een tekort aan kennis en in sommige gevallen bereikt men burgers en groepen die al overtuigd en gemotiveerd zijn.

Het project vereiste de bundeling van bestaande wervings- en voorlichtingjsmethoden, die in de partner-gebieden worden gebruikt. Aan de hand daarvan moesten de partners gezamenlijk proberen de meest effectieve methoden te gebruiken voor achtergestelde groepen. Dit document is een brochure, die is gemaakt om good practices te laten zien van wervings- en voorlichtingsmethoden op het gebied van energie op lokaal niveau voor volwassenen in het algemeen en met een speciale focus op het werven van kwetsbare groepen.



“Zowel op nationaal als op lokaal niveau zijn de dynamiek en steun van burgers essentieel

om de benodigde verandering naar meer energiebesparing en een groter aandeel van duurzame energie in de Turkse samenleving

te realiseren."

13

3. OVER DE PARTNERS

14

Over de Partners

3.1. LEAD PARTNER - KENNISCENTRUM VOOR ENERGIE (KCE), BELGIË

Het langetermijndoel van KCE is het vergroten van de duurzaamheid en de betrouwbaarheid van energiestromen in gebouwen (en hun omgeving) om uiteindelijk meer energievriendelijke gebouwen en gebouwen met een prettige leefklimkaat te realiseren. KCE werkt nauw samen met lokale bedrijven, burgers, overheidsorganisaties, onderzoekscentra, universiteiten en hogescholen.

Kenniscentrum Energie Kleinhoefstraat 4 2440 Geel + 32 (0)14 562 134 [email protected] http://kce.thomasmore.be/

Er nemen drie andere lokale groepen deel aan het project: Transitiestad Scherpenheuvel-Zichem, de Kringwinkel Hageland en Universa.

15

Over de Partners

3.2. TIPPERARY ENERGY AGENCY LTD (TEA), IERLAND

Tipperary Energy Agency is opgericht in 1998 om duurzaam energiegebruik in alle sectoren te ondersteunen. Het team met experts van TEA heeft zich gecommitteerd aan het aanleveren van een uitgebreid scala aan energiediensten om het volgende doel te realiseren: technische expertise, contact met en toegang tot fondsen die projecten rond duurzame energie succesvol kunnen maken.

Tipperary Energy Agency Craft Granary, Cahir, Tipperary. + 35 3 52 7443090 [email protected] http://tea.ie/

Er nemen vier andere lokale groepen deel aan het Ierse project: Borrisokane Energy Neighbourhood, Get Local Co-op, Birdhill Tidy Towns and Tipperary Green Business Network.

16

Over de Partners

3.3. ADELANTE SOCIETÀ COOPERATIVA SOCIALE ONLUS, ITALIË

Adelante is een sociale coöperatie, die in 2002 in Bassano del Grappa (VI) is opgericht. Het belangrijkste doel is het plannen en implementeren van sociale activiteiten ten gunste van kinderen en gezinnen. Adelante houdt zich sinds 2009 bezig met onderwerpen als energiebesparing en duurzame energie. De energieprojecten van Adelante zijn gebaseerd op de methode van collectieve inkoop.

Adelante Società Cooperativa Sociale Onlus Via Gobbi 8 – 36061 Bassano del Grappa (Vicenza) Italy +39 0424 504912 [email protected] http://www.adelanteonlus.it/

Een lokale partner van Adelante is Buen Vivir.

17

Over de Partners

3.4. GEMEENTE EMMEN, NEDERLAND

Het doel van het Windteam (grotendeels bestaand uit inwoners van het gebied Runderveen) is het zoeken naar een geschikte plek om 60 MW windenergie te realiseren en het opzetten van een regionale organisatie, die gebiedsontwikkeling mogelijk maakt met opbrengsten uit de windenergie.

Windteam Gemeente Emmen Postbus 30001 7800RA Emmen (NL) http://gemeente.emmen.nl [email protected]

18

Over de Partners

3.5. "ALWAYS BUILDING TOGETHER" ASSOCIATION (ACMI), ROEMENIË

Het doel van de Association is het promoten van nationale waarden in de context van de integratie van Roemenië in de Europese Unie. ACMI richt zich op het beschermen en ontwikkelen van waarden van de lokale gemeenschappen, het realiseren van onderzoeksactiviteiten, marketing en management in het sociaal domein. Daarbij gaat het om samenwerkingsverbanden op het gebied van milieu, educatie en cultuur.

AsociaŠia Construim Mereu Împreună Avântului street, no. 84, 4th floor, Vaslui, Romania. +40 723 035 036

Tel: 0335881657,fax: 0335818813 http://www.acmi.ro/ [email protected]

19

Over de Partners

3.6. SOSYAL YAŞAMA VE EĞİTİME KATKI DERNEĞİ, TURKIJE

"Sosyal Yasama ve Egitime Katki Dernegi" is opgericht als een open rehabilitatiecentrum voor kinderen met een verstandelijke beperking. De organisatie heeft haar activiteiten echter uitgebreid met het ontwikkelen van een maatschappelijke onderneming. Recente initiatieven zijn gericht op energiebesparende maatregelen voor instellingen en huishoudens. Energie-besparende maatregelen worden gezien als een sociaal initiatief om de effecten van armoede te beperken.

Aticilar Mahallesi Zafer Bulvari 169 - Osmangazi 16260 Bursa Turkey +90 224 253 22 53 [email protected]

Soyad werkt samen met de Energy Efficiency Organisation en the Sarem Special Education and Rehabilitation Center.


“We willen graag de internationale kruisbestuivingsmethode benadrukken,

vooral vanwege de deelname van experts, lokale bestuurders, technici, studenten etc.

Verder ook de toegevoegde waarde die voortkomt uit een beter begrip bij de lokale

try-outs van de partners ”


21

4. UITWISSELINGSBEZOEKEN

Uitw

isselingsbezoeken

4.1 IN BELG

IË

20

13

20

14

20

15

22

Uitwisselingsbezoeken

23

Programma:

1 Kick-off bijeenkomst 2 Workshop: “Inventarisatie van good practices” 3 Bezoek aan een aantal good practices:

- Kringwinkel Hageland: langdurig werkloze mensen worden opgeleid om energiescans uit te voeren en dakisolatie aan te brengen.

- Watermolen van Rotselaar: een leefgemeenschap die zich richt op lokale productie van duurzame energie. Het was de aanzet voor een coöperatie met 50.000 aandeelhouders.

Samenvatting van lessons learned

- Lokale gemeenschappen kunnen hun eigen duurzame energie produceren met bijv. watermolens.

- Kwetsbare mensen kunnen het beste bereikt worden door middel van erg concrete en toegankelijke acties, zoals ‘Repair Café’s’ of woningscans.

Uitw

isselingsbezoeken

4.2 IN IER

LAND

20

13

20

14

20

15

24


25

Programma:

1 Workshop: “Inventarisatie van wervingsmethodes”

2 Bezoek aan een aantal good practices:

- Drumbane upperchurch: een leefgemeenschap die met ondersteuning van een lokale overheid een herstructureringsprogramma heeft ontwikkeld om energieverbruik op lokaal niveau te verminderen. Duurzaamheid en het creëren van lokale werkgelegenheid/ vaardigheden waren de belangrijkste thema’s.

- Cloughjordan Eco-village: een bewust gepland dorp dat is gebouwd met natuurlijke, duurzame bouwmaterialen en met gebruik van alternatieve bouwconstructiemethodes, die werden ondersteund door een lokaal verwarmingssysteem op basis van zonne-energie en biomassa.

- Templederry Community Wind Farm: een bezoek aan het enige 1.3 MW windpark in Ierland dat eigendom is van een gemeenschap en dat is ontwikkeld door 20 lokale inwoners.

- Gurteen College: een bezoek aan een onderwijsinstelling dat educatie aanbiedt op het terrein van agrarische duurzaamheid voor de productie van biomassa als duurzame warmtebron.


• Vaardigheden om de gemeenschap te betrekken en de ontwikkeling van een gezamenlijke/gedeelde cultuur zijn erg belangrijk voor het tot stand komen van duurzame energieprojecten op lokaal niveau.

• Het is belangrijk om mensen te leren hoe ze de kracht van de duurzame bronnen in hun land kunnen benutten.

Uitw

isselingsbezoeken

4.3 IN ITA

LIË

20

13

20

14

20

15

26


27

Programma:

1 Workshop: “Evaluatie van de try-outs”


- Banca Etica - Ethical Bank: bezoek aan een bank die diensten levert aan organisaties in de sociale sector. Het gebouw heeft ecovriendelijke en duurzame aanpassingen ondergaan.

- Buen Vivir association: deelname aan een doe-het-zelf-cursus voor het zelf produceren van biologische reinigingsmiddelen. Buen Vivir biedt veel van deze cursussen aan en faciliteert groepen bij gezamenlijke inkoop voor energiebesparende maatregelen.

- De sociale boerderij Conca D'Oro: bezoek aan sociale boerderij die werkgelegenheid biedt aan jonge mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking.


• Lokale gemeenschappen kunnen energiegebruik verminderen door groepsinitiatieven zoals het isoleren van woningen en plaatsen van zonnepanelen.

• Het werkt het beste als mensen de wereld van milieuvriendelijk gedrag en duurzame energie persoonlijk ervaren.

Uitw

isselingsbezoeken

4.4 IN NEDERLAND

20

13

20

14

20

15

28


29

Programma:

1 Workshop: “Definitieve brochure en communicatieplan”


- Scholtenszathe: dit bedrijf voor duurzame landbouw toont een high-tech gecontroleerd gebruik van zo weinig mogelijk kunstmest, alsmede de productie van zonne-energie voor eigen en algemeen gebruik.

- Veenpark: praktijkvoorbeeld van het gebruik van veen als brandstof in de afgelopen 150 jaar en informatie over hedendaagse en toekomstige mogelijkheden van koolstof.

- Drenthe College academy: Informatie over het faciliteren van het gebruik van fietsen in Nederland, duurzame elementen in het professionele onderwijs en de ontwikkeling van een boot op zonne-energie.

- Emmen Zoo: de benodigde hoeveelheid water die in de dierentuin wordt gebruikt wordt gezuiverd in een centrale “waterfabriek”, zodat de dierentuin hetzelfde water kan blijven gebruiken.


• Succesvolle wervingsprocessen en onderwijs kunnen onderbroken worden door politieke veranderingen

• Gebruik maken van de energie van de zon helpt lokale boeren om gewassen te produceren en helpt de lokale werkgelegenheid..

Uitw

isselingsbezoeken

4.5 IN TU

RKIJE

20

13

20

14

20

15

30


31

Programma:

1 Workshop: “Evaluatie van het project”

2 Bezoek aan een aantal good practices in Bursa:

- Merinos Energie Museum

- Solidarity Association of Women of Seitabat Village

- Energy Efficiency Associaton


• Hoewel er nog steeds een tekort aan kennis en bewustwording over energiegebruik is in de gemeenschap, wordt er op dit moment gewerkt aan belangrijke projecten en is er ook een reeks energie-efficiënte of “schone” technologieën beschikbaar.

• In een regio met veel cultuur en traditie, handel en politiek, begint onderwijs over energiebesparing bij vrouwen en kinderen. Mannen zullen hierin volgen.


“Het was een mooie ervaring om een energiescan te doen in een kleine, lokale school in Tienen. De samenwerking met onderwijzers, ouders en leerlingen was

verrassend positief. We begrijpen nu beter dat publieke organisaties (zoals scholen) te

maken hebben met de paradox van financiële beperkingen en het investeren in energiebesparende maatregelen.”


33

5 BEST PRACTICES EN TRY-OUTS PER LAND

34

Best Practices en Try-outs

België

Transitiegroep Scherpenheuvel-Zichem

Best Practice

“Repair Café” van Transitie Groep Scherpenheuvel-Zichem: burgers leren hoe ze hun spullen kunnen repareren, met hulp van deskundige vrijwilligers uit de gemeenschap. ‘Repair cafe’s ’zijn gratis en voor iedereen toegankelijk; ook als men niets heeft om te repareren.

Doelgroep = Burgers Focus = Energiebesparing

De Transitie Groep Scherpenheuvel- Zichem werkt in diverse thema’s (voedsel, energie, vervoer, afval, geld…) samen met andere lokale groepen en de lokale overheid in de gemeente Scherpenheuvel-Zichem om de overgang naar een CO2 neutrale gemeenschap te realiseren, met meer veerkracht en klaar voor toekomstige uitdagingen.

Contactinfo: www.scherpenheuvel-zichem.transitie.be Martensstraat 27, 3271 Averbode +32 (0) 473 40 45 04 [email protected]

35


België

Transitie Groep Scherpenheuvel-Zichem

Try-out

Wervingsmethode: Synergie zoeken met lokale groepen

Het doel was in contact te komen met lokale groepen/overheid en te ontdekken of we samen kunnen werken rond CO2-reductie. Een belangrijk onderdeel voor het creëren van synergie is het vinden van een gezamenlijk doel.

De leden van de Transitie Groep bezochten twee informatiesessies voor welzijnsinstellingen over het project Vlaams-Brabant Klimaat Neutraal in december 2013 en februari 2014.

Korte conclusie: Gezamenlijk doel & commitment gevonden

“Ik vond dit project interessant, leerzaam en inspirerend. Ik heb

tijdens het programma veel

interessante en gemotiveerde

mensen ontmoet en ik heb gezien

hoe deze mensen met elkaar

werkten. Persoonlijke connecties en vriendschappen maken het de

moeite waard en geven mensen

de energie en motivatie om te

blijven proberen een verschil te

maken in de wereld."

Links naar meer informatie: www.transitie.be (Transitie Groep in Vlaanderen-België)

36


België

Kringwinkel Hageland

Best Practice

Energiescans verbinden met andere overheidsactiviteiten, zoals een contract voor installatie van rookmelders in sociale woning-bouw in Tienen (CV Huisvesting Tienen / SVK Woonregt) en Landen (Sociale Huisvesting regio Landen) Er is speciale aandacht voor mensen die in kwetsbare situaties wonen.


De “Energiesnoeiers” is een project (van De Kringwinkel Hageland) waarbij langdurig werklozen: 1 Worden opgeleid tot energie-adviseurs en energie-advies geven door energiescans uit te voeren 2 Worden opgeleid om dakisolatie aan te brengen

De Kringwinkel Hageland runt ook een hergebruikcentrum waar wegge-gooide producten (afval) worden ingezameld, gesorteerd, gerepareerd en verkocht om hergebruik van dergelijke producten te stimuleren..

Contactinfo: www.kringwinkelhageland.be De Kringwinkel Hageland vzw Walstraat 2 3300 Tienen Tel:+3216765390 gsm:+32474200356 [email protected]

37


België

Kringwinkel Hageland

Try-out

Wervingsmethode = gebruik je netwerk.

Onderwijsmethode = Interne bewust-wordingscampagne, presentaties, metingen, follow-up tools voor het scannen van scholen om energie te besparen. We brachten al het energie- en brandstof-/olieverbruik in twee basisscholen in kaart, analyseerden dat en informeerden onderwijzers, leerlingen en ouders over het besparen van energie en geld en het verminderen van CO2-uitstoot.

Korte conclusie: Het gebruiken van je eigen netwerk werkt

“Het was een mooie ervaring om een energiescan te doen in

een kleine, lokale school in

Tienen. De samenwerking met

onderwijzers, ouders en

leerlingen was verrassend

positief. We begrijpen nu beter

dat publieke organisaties (zoals scholen) te maken hebben met

de paradox van financiële

beperkingen en het investeren

in energiebesparende

maatregelen.”

Links naar meer informatie: www.energiesnoeiers.be (Energy Savers)

38


Ierland

Tipperary Energy Agency

Best Practice

Tipperary Green Business Network

is een netwerk voor ondernemers die werkzaam zijn en kansen zoeken in de Groene Economie (in Tipperary).

Tipperary Green Business Network is opgericht om voordeel te halen uit de opkomende Groene Economie, gebruik te maken van de potentie van die sector om banen te creëren, met als langetermijnambitie om Tipperary tot één van de groenste gebieden van Ierland te maken.

Het merendeel van de leden is zelfstandig ondernemer en is werkzaam in 4 brede sectoren – Energie, Voedsel & Landbouw, Toerisme & Andere Groene Bedrijven (o.a. Consultancy en bedrijven in de ambachtelijke sector).

Doelgroep = Bedrijven/organisaties

Focus = Energiebesparing & -productie

Contactinfo: www.tipperarygbn.org Kate Walsh / Patrick Lambe [email protected] [email protected]

39


Ierland

Cloughjordan Eco-village

Best Practice

Cloughjordan Eco-village

is het eerste eco-dorp van Ierland en beslaat 27 hectare prachtige, vruchtbare grond. Daar heeft de community tot op heden 53 lage-energie-woningen en werk-units gebouwd en is er toestemming om in totaal 132 units te bouwen. Een op zonne-energie en hout gestookt verwarmingssysteem voor het gebied voorziet de huizen, het groene Enterprise Centre en het eco-hostel van een duurzame warmtebron terwijl de productie van CO2 van het dorp wordt gereduceerd.

Een gezamenlijk thema onder de leden van de community is de wens om aan een duurzamere, community-based levensstijl te werken.


Contactinfo: http://www.thevillage.ie/ Sustainable Projects Ireland Limited (SPIL) c/o 2 An Corrán, Cloughjordan, Co. Tipperary, Ierland

40


Ierland

Better Energy Community initiatief in Birdhill

Try-out

Wervingsmethode = Nieuwsbrief via e-mail & huis-aan-huis, www.birdhilltidytowns.ie nieuws afdeling, lokaal weekblad ‘Nenagh Guardian’ notes for Birdhill, informatiebijeenkomsten in het gebied en één-op-één gesprekken.

Dit initiatief richt zich op energie-efficiënte verbeteringen van woningen en gemeentegebouwen. Dit omvat zolderisolatie, spouwmuurisolatie, externe muurinsolatie, efficiënte boilers, gezoneerde verwarmingssystemen, zonnepanelen, kachels, etc.


Korte conclusie: Leden van de gemeenschap zijn geïnteresseerd in het verminderen van hun energieverbruik en CO2 uitstoot en in het besparen van geld.

“ In het Grundtvig-project zagen

we in de regio’s die wij bezoch-

ten dat energie werd gecreëerd,

gebruikt en verminderd door het

scala aan methoden dat door

kleine gemeenschappen werd

gehanteerd. In veel gevallen ontstaan de grootste successen

daar waar voortdurende actie

de "norm" is, gebaseerd op de

perceptie van de wil van de

groep om te doen wat zij juist

acht voor de gemeenschap.”

Contactinfo: energycommunities.wordpress.com Contactpersoon: Aileen Campion Cregough, Birdhill, Co Tipperary [email protected]

Links naar meer informatie: http://www.getlocal.coop/ http://www.birdhilltidytowns.ie/ http://www.Borrisokane.com/

41


Italië

Adelante

Best Practice

Groep voor gezamenlijke inkoop van zonnepanelen (SPG) SPG’s richten zich op het ontwikkelen van een gedegen methodiek van bottom-up initiatieven die bepaalde gebreken in het marktsysteem kunnen goedmaken en op het realiseren van een wijdverbreid welzijn. SPG’s zijn gecreëerd omdat bepaalde groepen mensen de behoefte voelen om hun leven en consumptiepatronen te veranderen teneinde de menselijke en economische relaties in de heden-daagse samenleving te verbeteren. Door de ethische keuze die SPG-leden maken kan het idee van collectieve aankoop ontstaan en kan dit een effectief middel zijn om het verlies van aankoopkracht te bestrijden en om de toenemende armoede en economische uitsluiting te beperken.

Dit levert dubbele winst op: een significante daling van prijzen en een significant voordeel in de levering van producten en diensten. Mensen met een laag inkomen kunnen ook meedoen aan het SPG-initiatief, omdat het in ons geval bijvoorbeeld mogelijk was om 30% te besparen op fotovoltaïsche installaties in huizen.

Doelgroep = burgers Focus = Energieproductie

Contactinfo: http://www.adelanteonlus.it/ Adelante Società Cooperativa Sociale Onlus Via Gobbi 8 – 36061 Bassano del Grappa (Vicenza) Italië +39 0424 504912

42


Italië

Adelante

Try-out

Wervingsmethode = betrekken van lokale experts, civiel ingenieur en elektrotechnicus.

Het doel was om de bezoekers te laten zien dat het besproken onder-werp complex was en interventie en advies van professionals vereiste. Tijdens de info-bijeenkomsten gaven beide professionals gedetailleerde informatie over energiebesparende interventies aan de bezoekers en beantwoordden zij vragen.

Korte conclusie: Uitstekende manier om het project te voorzien van professionalisme en een serieus karakter.

Try-out

Wervingsmethode = Deelname aan openbare festivals

Dankzij de samenwerking met comités die lokale openbare festivals organiseerden, vond een aantal van onze info-bijeenkomsten plaats tijdens die festivals. Zo konden we zoveel mogelijk burgers werven tijdens de bewustzijnscampagne en het creëren van verschillende SPG’s.

Korte conclusie: De nauwe samenwerking met lokale festival-comités die tot stand kwam, is erg nuttig voor het organiseren van evenementen/cursussen.

43


Italië Buen Vivir

Best Practice

Doe-het-zelf-cursussen Het centrale thema van de cursussen is het verspreiden van een duurzamere levensstijl door bepaalde aspecten van het leven, waar vaak niet over nagedacht wordt, belangrijk te maken. De focus van de cursussen ligt daarom op intermenselijke relaties en individuele competenties.

Voorbeelden van doe-het-zelf-tuin;

cursussen zijn: synergetische natuurlijke zelfreinigingsmiddelen voor in huis maken; voedsel bewaren zonder koelkast; zuur-desembrood, pizza, crackers en soepstengels bakken; zelf zuurdesem maken en gebruiken, een klei-oven maken, tomaten/ fruitjam en producten op basis

van olijfolie conserveren, natuur-keuken, zelf sandalen maken.

Doelgroep = burgers Focus = Energiebesparing

Contact info: http://www.buen-vivir.org/ via Cartigliana 200 a Bassano del Grappa

44


Italië

Buen Vivir

Try-out Betrokkenheid van andere lokale organisatie met dezelfde doelen als Buen Vivir

Het betrekken van andere lokale organisaties en lokale, informele groepen mensen stelde ons in staat om het gevoel en de betekenis van het project te verspreiden. De samenwerking was erg vruchtbaar en tijdens de projectperiode zijn veel evenementen georganiseerd. Tot slot heeft het vergroten van het aantal organisaties ons in staat gesteld om meer “kwetsbare” mensen te bereiken. Deze betrokkenheid werd gegarandeerd door de samenwerking met organisaties op het gebied van: biologisch voedsel, productie van lokaal voedsel, duurzame mobiliteit, duurzame energie en energiebesparingen.

“ We willen graag de

internationale kruisbestuiving' benadrukken, vooral vanwege de

deelname van experts, lokale

bestuurders, technici, studenten

etc. Verder ook de toegevoegde

waarde die voortkomt uit een

beter begrip van de lokale try-outs

van de partners ”

Links naar meer informatie: www.associazionearianova.it www.pubblichenergie.it

45


Best Practice

Regionale bijeenkomsten om te informeren over windmolens en om een Windteam te formeren.

Het meest innovatieve element is dat het creëren van windenergie is gekoppeld aan gebiedsontwikkeling en dat dit samen met inwoners wordt opgepakt.

Als spin-off promoot het Windteam ook zonne-energie en heeft het als doel om elk huishouden in het Runderveengebied te voorzien van zonne-energie.

Doelgroep: Burgers Focus: Energieproductie

Contactinfo: Postbus 30001 7800RA Emmen (NL) [email protected] Dhr. Rudi Gengler

46


Try-out

Wervingsmethode = bewustzijn, campagnes, flyers, bijeenkomsten, workshops, werkbezoeken …

Korte conclusie: Campagne werd beëindigd vanwege verandering in politieke meerderheid. Politieke veranderingen kunnen lopende ontwikkelingen herroepen.

“Succesvolle voorbeelden overheersen teleurstelling. Politieke veranderingen hadden

een negatieve invloed op de best

practice van Emmen. De andere

best practices in het project

stimuleerden de deelnemers in Emmen om te focussen op

andere duurzame activiteiten in

hun gemeenschap.…”

Links naar meer informatie: http://www.lochemenergie.net www.zeeuwsklimaatfonds.nl www.tegenwindrundeveen.nl

47


Roemenië

Asociatia Construim Mereu Împreună (ACMI)

Best Practice Best Practice

Educatie/seminars over energiebesparing in huis

Het doel van de seminars is het promoten van duurzame energie-bronnen en het bewustzijn van burgers over het gebruik daarvan. Een resultaat van de seminars is een handleiding over duurzame energie, die is ontworpen om in het district Vaslui geïmplementeerd te worden.

Doelgroep= Burgers Focus=Energiebesparing

Contact info: Avantului street, no. 84, 4th floor, Vaslui, Roemenië. +40 723 035 036 Tel: 0335881657, fax: 0335818813 http://www.acmi.ro/ [email protected]

Educatie over besparen van energie

Het doel van de seminars is het promoten van hernieuwbare energie-bronnen en het vergroten van het bewustzijn bij burgers over het gebruik daarvan. De lokale autoriteiten in het district Vaslui willen programma’s en acties implementeren, die zullen leiden tot aanzienlijke energiebesparingen in zowel openbare gebouwen als bij openbare diensten.

Doelgroep:=autoriteiten/organisaties Focus= Energiebesparing

“ Verschillende mensen met

verschillende denkbeelden,

mentaliteit, ervaringen en achter-gronden kunnen veel van elkaar

leren en kunnen elkaar voorzien

van goede praktijkvoorbeelden.”

Link naar meer informatie: http://www.mdlpl.ro/_documente/constructii/legislatie/ordonanta_reabilitare_termica.pdf

48


Turkije

Sosyal Yasama ve Egitime Katki Dernegi (SOYAD)

Best Practice

The Energy Efficiency Association

The Energy Efficiency Association (EEA) is een niet overheidsorganisatie, die is opgericht in 2008. Het primaire doel is het creëren van bewustzijn bij mensen en hen te helpen om met energie effectief en efficiënt om te gaan.

EEA organiseert succesvolle campagnes, acties en activiteiten met een sterk management en een gekwalificeerde technische infrastructuur. Het is in staat om het bewustzijn over energie-efficiency in de gemeenschap in een kort tijdsbestek te vergroten.

Doelgroep= Burgers Focus= Energiebesparing

Contactinfo M. Ziya Söğüt Izmir Yolu 5.km Baris Mah.No:204/3 Bursa www.enver.org.tr [email protected]

“Zowel op nationaal als op

lokaal niveau zijn de dynamiek

en steun van burgers essen-

tieel om de benodigde transitie naar meer energiezuinigheid en

een groter aandeel duurzame

energie in de Turkse

samenleving te realiseren.”

49


Turkey

Sosyal Yasama ve Egitime Katki Dernegi (SOYAD)

Try-out

Wervingsmethode = train de trainer, interne bewustwordingscampagne, presentaties

Al het personeel van Sarem Special Education en Rehabilitation Center (administratie, leraren, psychologen, fysiotherapeuten) worden door SOYAD getraind in “energie-efficiency, energiebesparing en duurzame energiebronnen”, zodat ze training kunnen geven in het veld. Tijdens de volgende stap worden de ouders van de kinderen die Sarem Special Education and Rehabilitation Center bezoeken getraind in energiebesparing.

Korte conclusie: Er is nog veel werk te doen in Bursa !

“Deelname aan dit project was een onvergetelijke ervaring voor mij. Om nieuwe vrienden te ontmoeten, nieuwe landen en plekken te zien, verschillende tradities op het gebied van energiebesparing te bekijken,… etc.”

Links naar meer informatie: Turkey’s Sustainable Development Report: ttp://www.enver.org.tr/UserFiles/Article/cca9c7ba-9f23-4edf-a88f-fd3a937e5a32.pdf “Transition to a Green Economy”: http://www.enver.org.tr/UserFiles/CKUpload/Upload/TEVEM_Report_English.pdf


“ Succesvolle voorbeelden overheersen teleurstelling. Politieke veranderingen

hadden een negatieve invloed op de best practice van Emmen. De andere best

practices in het project stimuleerden de deelnemers in Emmen om te focussen op

andere duurzame activiteiten in hun gemeenschap.……”


51

6 ALGEMENE CONCLUSIES

Algemene conclusies

Lokale energie-initiatieven zijn onderdeel van een duurzamere samenleving en in de werkbezoeken die we hebben gedaan, ontdekten we een aantal verschillende aspecten van duurzaamheid alsmede verschillende stadia van ontwikkeling.

Op basis van deze verscheidenheid aan good practices en initiatieven kunnen de belangrijkste algemene conclusies als volgt worden omschreven:

• Energie is onder andere een kwestie van culturele gewoonten. Keuzes die gemaakt worden over energie- en milieu-aangelegenheden zijn afhankelijk van de manier waarop mensen over energie denken. Een adequate culturele achtergrond en het verspreiden van informatie aan met name kwetsbare groepen en gemeenschappen zijn daarom noodzakelijk voor het vergroten van het bewustzijn en het verantwoordelijkheidsgevoel voor het beschermen van het milieu waarin mensen leven.

• Mensen hebben empowerment nodig om nieuwe levensstijlen te creëren.

• In de regio’s die wij bezochten is energie gecreëerd, gebruikt en verminderd door het scala aan methoden dat door kleine gemeenschappen werd gehanteerd In veel gevallen ontstaan de grootste successen daar waar voortdurende actie de "norm" is, gebaseerd op de perceptie van de wil van de groep om te doen wat zij juist achten voor de gemeenschap.

• Ook voor initiatieven rond duurzame energie geldt dat filosofie en passie leiden tot betrokkenheid, maar in sommige situaties blijft die betrokkenheid beperkt tot een kleine groep deelnemers.

• Om meer burgers en kwetsbare groepen geïnteresseerd te krijgen, moeten bredere bewustwordingscampagnes, onderwijsprogramma’s en ondersteuning opgezet worden.

• Het organiseren van duurzame activiteiten leidt in sommige situaties tot aanzienlijke besparingen voor kwetsbare burgers; deelnemen aan de activiteiten betekent ook dat je een baan hebt en meer respect krijgt.

52

Algemene Conclusies

53

• Implementatie van duurzame energie draait niet alleen om techniek, de betrokkenheid van lokale gemeenschappen is even belangrijk voor het behalen van goede resultaten.

• Binnen het project ontmoetten technici en welzijnswerkers elkaar en leerden zij van elkaar wat de verschillende stappen en problemen zijn, die opgelost moeten worden om goede resultaten op het gebied van energieonderwijs te bereiken.

• Dit project heeft zijn effectiviteit bewezen, in die zin dat het bezoeken van elkaars projecten heeft geleid tot een grotere drive om verder te gaan met de eigen activiteiten. De uitwisselingsbezoeken gaven de lokale initiatieven een boost en het delen van de resultaten versterkte de lokale inzet.

• De belangrijkste conclusie is echter dat, om huidige en toekomstige generaties beter te onderwijzen over duurzame energie, het noodzakelijk is dat lokale of landelijke autoriteiten het werk van lokale organisaties faciliteren en meer initiatief nemen om gedrag te veranderen en een nieuwe levensstijl te promoten.


“Deelname aan dit project was een onvergetelijke ervaring voor mij. Om

nieuwe vrienden te ontmoeten, nieuwe landen en plekken te zien, verschillende

tradities op het gebied van energiebesparing te bekijken,… etc.”


55

7 FOTOGALERIJ

56

Fotogalerij

België

Watermolen Rotselaar

Bijeenkomst in De Kringwinkel Hageland

57

Fotogalerij

België

2014 Energysnoeiers rookmelder - energiescan

Repair Café - Transitie Groep Scherpenheuvel-Zichem

Repair Café - Transitie Groep Scherpenheuvel-Zichem

58

Fotogalerij

Ierland

Con Harrington, Drombane- Upperchurch Energy Team

Bijeenkomst Drombane gemeenschap retrofit

59

Fotogalerij

Ierland

Europese Partners in Drombane

Noel Byrne bij aangepast huis in Drombane

60

Fotogalerij

Italië

Bijeenkomst bij Banca Etica

Doe-het-zelf-cursus bij Buen Vivir

61

Fotogalerij

Italië

Doe-het-zelf-cursus bij Buen Vivir

Bezoek Coöperatie "In Sieme"

62

Fotogalerij

Nederland

Uitleg Drenthe college

Boot op zonne-energie bij Drenthe College

63

Fotogalerij

Nederland

Bijeenkomst bij Drenthe College

Scholtenszathe

64

Fotogalerij

Turkije

Merinos Energy Museum Bursa

65

Fotogalerij

Turkije

Groepsfoto 2015

Energy Efficiency Association Bursa

Lessons learned from local energy initiatives · 2018-07-05 · Erasmus+ programma van 2014-2020....

Documents

Transcript of Lessons learned from local energy initiatives · 2018-07-05 · Erasmus+ programma van 2014-2020....