Kristian Thalai - January, 2013

download Kristian Thalai - January, 2013

of 32

Transcript of Kristian Thalai - January, 2013

  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    1/32

    January, 2013 1

    www.mizoramsynod.org

    Rilru tharin

    Kristian |halai chanchinbu chhiartu zawngzawngte Editorial Board-in kumthar chibai kan buka che u. Pathian hruainain kum 2013 kan chuangkaita, kum 2013 chhung hian Pathian nena inzawmna

    \ha zawk leh nghet zawk neih tumin \an la thar ila, kumthar hi Lal Isuanen hmang zel turin inbuatsaih ila, kan hlawhchhamna te, kan tihsualte, kan awmdan \ha lo zawng zawng leh hma kan sawn theih loh nachhanhrang hrangte leh hmasawn thei tawh miah lo leh nunchhan tlak lehhlimna tur pawh hmu ve ngai dawn lo nia kan inhriatna te, \hat tum \hathei reng reng lo kan nihna te Lal Isua Krista ke bulah thlen in, he kumthar

    hi Lal Isua nen hmang ila, mahni pawh inchingfel hlei thei lo kan ni,mahse Lalpan engkim a tithei a ni. Kumin chhung ngei hianrawngbawlnaah emaw, zirnaah emaw, eizawnna hrang hrangah,chhungkuaah, hma kan sawn theih nan Pathian rawn chungin \an in la\ha leh teh ang.

    Kan khawvelah hian nitin nuna hautak sawt hle, thil engpawh mannei leitheih hi chuan a man san lam a pan zel mai, Pathian rawngbawlnaahpawh inhuamna leh inpekna thuk zawk nen kan kal a ngai zel si. Hun

    thar han thlen chiah hian kan nitin nuna thil thleng pangngai reng \hinleh ni tur renga kan ngaih te hi a lo danglam ve hret hret zel a, hetiangkarah hian inthlahrung tak chunginKristian |halai chanchinbu man

    pawh kum 2013 January a\ang hian copy khat Rs 5.00/-, kumkhatahRs. 60/- lai mai chanchinbu la tuten aman atan kan pek a ngai ta, achhutkaina man te, rawng sen, rawng hring leh a pawl te, lehkha manbakah hnathawktute hlawh sang ve zel bawk nen, kumtharah man tharpek angai ta a. A man tihsan avang hian Branch tinin kan lak kalmek zat

    tihhniam phah lo se kan ti hle a, kumthar a nih angin chanchinbu latupawh pung deuh deuh ila, kum hmasaa kan lak zat aia tam \heuh lak itum teh ang u. Kristian |halai chanchinbu latu leh chhiartu zawng

    zawngte, Kristian |halai chanchinbu atan thu tha tak tak rawn thawhzel turin kan sawm che u a. Kan chanchinbu hian hma a sawn zel theihnan fuihna leh rawtna leh thuziak \ha tak tak te kan lo beisei reng a ni.

    Hriattirna kan siam tawh angin December (2012) chhunga kumtharatana Kristian |halai chanchinbu lak zat tur report hman lo te chu kum

    kaltaa lakmek zat angin kan inthawn a. Lak belh kan duh pawhin ainhriatir zel theih a ni. Tin, chanchinbu man hi branch tinin a rang lamapek \heuh i tum bawk ang uw

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    2/32

    January, 2013 2

    www.mizoramsynod.org

    Kristian |halai chhiartuzawng zawngte

    Kumthar chibai ule. HeKumthar hian malsawmna tamtak rawn thlen mawlh che urawh se.

    Hun a danglam a, mihringkan danglam a. Ngaihdan lehduh dan a danglam zel a. K|Prawngbawl dan pawh hi ainher danglam ve zel na china awm lo thei lo va. |halaitechhiar tur awm han chhawpchhuah ve pawh hi a

    huphurhawm ta lek lek mai.|halai \awngkam te hawhinhan ' inla young' ve ngialdawn mah ila, hmel lamah tephei chuan chal te hi a lo pevuk tawh a; ha hmai nenpawh kan mu tawh si lo! K|Pkum kan 'over' sanna pawh

    \hangkhat lian lai a lo ni veleh ta. Kan K|P ve lai te hansawi dawn ila, kan activity te

    R A W N G B A W L

    TURA CHHANDAM

    Rev. Lalramliana PachuauSynod Moderator

    chu K|P lo neih, sawhthinghmun neih, thingfakmissionary khawn, zaipawlintihsiak tura truck chungachuanga khaw danga zin te ania! Heng hi tunlai K|Pmember tam tak chuan an

    hriat phak tawh loh a ni hialang a. Eng pawh ni se,rawngbawl dan a lo danglamta hret hret a nih pawhin arawng kan bawl saka hi chu apawngngai reng mai le.

    Ka'n \an bul ret rawt hle

    teh ang. K|P thupui -'Rawngbawl tura Chhandam'tih hi thupui fun kim tak, thuhausa deuh mai a ni a.Ngaihtuah chian thar fo a \ul.Tunlai hian K|P thupui pawhhre mang lo, member ni vetawp mai te hi a awm theih

    angem? He thupui tawi tehian Kristian nun a fun kim hlea. Thupuia neihtute ber hian

    Moderator kum thar thuchah

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    3/32

    January, 2013 3

    www.mizoramsynod.org

    kan nunpui lo thei hle mai angtih te ka hlau. A chhan chupiangthar ve si, piangtharnuna nung lo kan tam em mai.Rawngbawl pawh ngaihsaklem lo, lo 'ui pui tuilian thlir've vung vung ringawt pawhkan awm. Chhandam kan nihhi vanram kalna tur atan chauhemaw ti kan ang. MahsePathian thu chuan rawngbawltura chhandam kan ni a tialawm. "Thil tha ti atan KristaIsua-ah chuan siama awminama kutchhuak (workmanship)kan ni si a." Chu thil \ha tih chua chang changa tih, hmanchang leh peih chang leh phurchang chauha tih tur a ti lo va,kan awmna turin min lo

    buatsaih lawk diam tawh a tizawk a ni.

    La bih chiang leh deuh ila.'Krista Isua-ah chuan siamaawmin' tih leh, 'ama kutchhuakkan ni si a' tih te hian kanpiantharna leh chhandamnaah

    pawh hian a bul tumtu chuPathian a ni a, kan tih a tel velo; a tih sa chu ring ve maiturin min sawm a, kan ring a,kan piangthar a ni tih a tilang.Khawngaihnain minchhandam a, chu chhandamnachu ka rin avangin thiam min

    chantir a. Thil \ha tihin kainchhandam lo va, thil \ha titurin min chhandam zawk a

    ni. Sual rawngbawl \hin khaPathian rawngbawla thil \ha titurin min siam, amakutchhuakte kan ni. Mahniduh zawng ti leh ngaihtuahanitina hman hlel \hin hi, a duhzawng ngaihtuah leh tia nitinahun hmang turin min siam,min din a nih chu. Inkhawmtlut tlut, missionary-a kal, etc.tih lam ka sawi kher lo. |huringawt tur leh mahni duh dandana awma, changpat chehchum ang maia let tawp tawpringawt turin min chhandamlo. Nun hi awmze neia hmangturin min duh alawm. AmahPu K. Sapdanga tih dan takahkeini hi thawh chhuah aia dilchhuah hahdam thlak ziahretu, hlawh chhuah aia tlawnchhuah thlangtute kan nitamai em ni? Thiamna aiah passte kan zir chhuak ta mai em?Thawk vak lo va neih \euh kanduh te a lo nih chuan chu chuBible-in work culture/workethics a sawi hi chu a ni lo.

    Kohhranah hianrawngbawlna tur service kannei a, khawvelah hian tih turmission kan nei. Awm mai maihman kan ni lo ve.

    Tunlai hian K|P membertam tak hian Kohhran

    inkhawm Nilai zan inkhawmte, Inrinni zan inkhawm te lehPathianni chawhnu

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    4/32

    January, 2013 4

    www.mizoramsynod.org

    inkhawmah te hian inkhawman tum ta meuh lo emaw ni le.Inrinni zan inkhawm lo va,inkhawm bana Sunday Schoolzir tur enlawknaa kal turaBiakin bula lo \hu te, Pathiannichawhnu inkhawm lo va banhnua fellowship-a tel te kantam ta a ni awm e. K|P thiltumpakhat, lian tak chu Kohhrankutke ni tura \halaite buatsaiha ni a. Kohhran hnathawhtihpuitlin tih nen. Kan K|P emem ang a, kan 'Kohhran' mangsi lo vang a tih te hi ka hlaumai mai.

    Kan \halai pui, hekhawvel nawmsaknain ahruai bo mek, Setana bawihatang mek an tam em em reng.

    Heng mite \anpui tur hian, LalIsua ke bula hruai thleng turhian i \ang sauh sauh teh angu. Keini lo chu mi dang anawm chuang lo a nia. Tih danchangkang ber ber leh zei ber

    ber te a ngai kher lo. Mahniinpekna a pawimawh ber fo.Khawngaihnaa chhandamkan ni a, khawngaihrawngbawl hna min pe nghal

    bawk. Chu chu kan theihtawk \heuhin i thawk ang u.Kan thawhrimna a thlawndawn lo ve. "Bawih \ha lehrinawm, i ti \ha e" min tihhun a awm dawn. Thawk zella, i thawhah lawm rawh.

    K|P rawngbawlna Lalpanmalsawm zel rawh se.

    Nuih hi..

    Man nei si lovin siamchhuah a ngah a,

    A petu tihek si lovin a dawngtu a tihausa a,

    Mitkhapkr lek chhungin a pe chhuaktu chu kumkhua atan hriatreng a

    hlawhtir a.

    Mi hausa ber pawh a tel lovin a khawsa thei lo va,

    Pe chhuak thei lo khawpin tumah kan rethei hek lo.

    Chhungkuaah hlimna a thlen a, hnathawhna leh sumdawnnaah

    \hian\ha a siam a, \hian nihna nemnghettu a ni.

    Chau leh thinlung nguite tan chawlhna leh hlimna ruai a hlui a,

    Buaina chinfelna tura khuanu kutchhuak a ni.

    Lei theih leh a ngena ngen chhuah theih a ni lo va,Hawhchawp leh rukbo theih a ni hek lo.

    Mahse...pek chhuah a nih chauhin a hlutna a hlen chhuak si.

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    5/32

    January, 2013 5

    www.mizoramsynod.org

    Chhuanlam nge Hnatlang : Chunichhuak eng fiahkak mai chuanahma zan maia ruahpuiin alo nanfai, boruak thiang tak maiathinghnah no hring nghulh maian chhun chiah chu, a hmaa nisensa rum rut mai leh khawkhenghri, romei zam paw chuk rengmitthlaah alang tawhlo. Buh tuhzawh anih tawh vang lehHnuhpui lak ala hun chiahlohavangin chumi ni khera K|Phnatlang kan lo ko pawh chu a

    vanneihthlak mai bakah, lei khuhrehawm tur nan hnawng turaVan ruahtui lo tla lehzel pawh chua lawmawm han tih loh rual anilo. Chhuanlam siam turte tan lahchhuanlam siam tur a vang mai nilovin Committee kal \hat ber tumarel a nih miau avang leh hnatlanghmasaa rin ai a \ha kan thawh

    chhuah vang pawh a ni ange Re-freshment Department lampawhin Sa 5 Kg. lai an lo khai tawhreng a. Kawtchhuah hma taka lomawitu nih pawh phurawm takchu a ni. A air aw te nen raltevahila an sawi ang maiin kan rithla leh le lu mai dawn zawng ania leh, engzat tak chu rawn

    thawkchhuak leh ang maw...?Feh tur an rawn chhuak \ak

    \aka an kal liam zela, hnatlang tur

    awm tak taka kan lo ngaih, rilruakan lo tlarsa, sawiho laia phur berber ho pawh khan min mitsir duhchauha, nui thler duai duai

    chungin min kal liam san zel a.Hnatlang hming ziahna lamah lahlungthu zah bak kan pel thei derlo. Feh tur an liam zo chu a ni mai,sa lah 5Kg., chawh rualin pakhatinKg. 1 leh a chanve aia tam mah kanei a ngaih hmel ta. Ei lama kanchhuan deuhte lah a feh liamhmasaah an \ang tawh si a. Inhlawhchu sawiloh, engzat tak chawibelhang i maw? Hnatlang ve ta lo hokha an hnatlanloh chhan kan zawhkual chuan CHHUANLAM \hatak zuk nei vek a...

    A ni reng lah taka changpattak ngial pawh hi chhuanlam neilovin a thisawn duh miah lo an

    tih chu. Conference/Meet-a kal lo,Inkhawm huna Inkhawm lo,Hlazir huna zir lo, Fellowship naakal lo leh hnatlan huna hnatlangvelo te reng reng hian chhuanlam\hatak chu kan nei vek mai zawnga nih hi. Chunglam khian kanchhuanlamte hi min pawmpui vea ngem? tih erawh kan inzawh fo

    a \ha. Chatuan nunna kawng lamni lovah hian kan inham buai mahmah ang tih a hlauhawm hle a ni.

    Member 150 awmnaa 25 velInkhawm \hin ang kan nih chuana dang 125, hmun ruka \hena hmunnga, chhuanlam \ha tak siamainkhawm lote kha khawiah nge anawm ang? General Conference Re-

    port-a K|P Inkhawm zat tarlan\henkhat pawh 18%, 19% -te kha, adang 82% vel khan chhuanlam \ha

    OSTRICH VRS

    C HHU A N LA M

    P.C.RamtharmawiaVenglai, Sialhau

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    6/32

    January, 2013 6

    www.mizoramsynod.org

    tak insiamin an inkhawmlo tihchu a chiang phawt a.

    Pathianin a pawm a ngem? : He

    zawhna mawlte, mahse,ngaihtuah chiana chhan maiharsa tak si hi ka chhan sak theihauhlo che a nangmah ngei khanchhang ang che. Amaherawhchuhei hi hre hmasa ang che.

    Aigupta a\anga Israela thlahtechhana hruaichhuak turaPathianin Mosia a koh lai khan,Mosia chhuanlam siam khamihring lamah chuan chhuanlamtling tak vek a ni. |awngban, \awngmawh, \awnghmang thiamlo anihna kha pawm sak a nilo.

    Lal Isua ruai ropui tehkhinthu(Luka 14:15-24) -ah ruai kil turasawm hrang hrang ten

    chhuanlam; loneih, sebawng neihleh nupui neih an chhuanlama ankal hman lo. Heng an chhuanlamsiam ho pawh hi amal malin hanngaihtuah mah teh, awmlo pakhatmah a awmlo, a sawmtu chuan Kahrilh a che, mi ka sawm khanpakhat mahin ka ruaitheh an eilovang a ti hmiah mai.

    Lehkha ziaktu pakhatchhuanlam te hi chhuanlamtlingah pawmloh chi a nilo, a paala vui tlat lova Isua ala zui maithei lo. Isuan Mi zui rawh;mitthiin anmahni mitthi chu vuirawh se a ti tawp mai. Mitthi khaa ngainep a ni ngawt lova amahzui aia chhuanlam dang siam kha

    a pawmlo mai zawk a ni Nang lehkeia chhuanlam hi pawm sakkanni ve a ngem?

    Chhuanlam siam lote :Chhuanlam siam lova thuawihtamtak Bible-a tarlan zingah hengchauh hi tarlang teh ang.Pathian

    thuawihin Nova chuan kum 100zet lawng a tuka, chhuanlamengmah siam lova a thuawihnarah chu amah mai nilovin achhungte leh leia thilnung dangchithlah turte tan damkhawchhuahna a ni.

    Pathianin ram ala entir turlam thuawih taka pantu a nihavang leh, a fapa neihchhun, atarlam fa meuh pawh ui lova hlanngamtu a nih avangin rinna paAbrahama chu Israel hnamdinchhuahna bul a ni.

    Joshua chu Pathian thu aawih avang leh a huaisen a vanginMosia hmachhawp a hlen puitling

    thak thei a, Israel mipui phunchiarleh hrawn hrehawm ve takte chuhlawhtling taka hruaiin JordanLui len vanglai takin a daikai puia,Kanaan ram a hruai thleng a ni.

    Isua Krista lo chawrchhuahna Josepha leh Mari tekhan mihring tak chuanchhuanlam siama, an chunga

    rorelna lothleng kha lo dodala lohnial pawh an chak viauin arinawm. Mahse thuawih mai khadamna tih an chianga, chhuanlamengmah siam lova Pathian aw anAmen-na rah chu nang leh kei,chatuana boral mai turtlanchhuaha kan awm theihna alo ni reng si a.

    Chhuanlam nei reng ringtu :Setana chuan ringtu Kristiante

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    7/32

    January, 2013 7

    www.mizoramsynod.org

    tihchhiat theihna hmanrua \ha taktak; Corruption, Sex, thatchhiatna,dawngdahna, bumna, ruk ruk,pawngsual, ruihhlo, inthah,

    thuawihlohna, dawtsawina,chhuanlam leh adang tamtak a emkhat tlatin a rawn phura, aengamah chu a hralh hlei theihauhlo maia, a hmanrua tihringtuten an hriat miau avanginan hnawl chawpchilh nghal maizel a. Mahse, thil pakhat hralhtheih phian mai a neia tlat mai a, ahralh theihna chhan pawh ahmanrua tih an hriat tlatloh vanga ni. Chu a thil hralh theih ber chuChhuanlam hi a ni. Ni e tiraw,ringtute tana hnawksak ber chuChhuanlam hi a ni chiang a ni.

    Krismas/Kumthar vuakvet-ahemaw, Camping chhuah boruak

    nawm lai chuan chhuanlam siamlova kan Inkhawm mai \hinavangin a nuam hle \hin reng a,\omir thla, vawkhniakzawn thla-ah te hi chuan chhuanlam eng engemaw kan insiam leh a Kohhranpawh kan nung hleithei \hin lo.K|P Member zawng zawngte hichhuanlam engmah siam lovin

    han inkhawm tehreng ila, hanhnatlang tehreng ila, hla han zirtehreng ila tihte hi i ngaihtuah vengai em?

    Ostrich tluklo ringtu : Lal Isuan aduh ber chu mahni hrehawmpawisa lova thuawih taka a hnungzuitu a ni. I kut lo chu kut dang a

    nei lova, i ke lo chu ke dang a neilo. Khawvela Sava lian ber Os-trich hi han um ila, vaivutah hian

    a lu a phum kak a, a umtu a hmuhtheih takloh a vangin him taah ainngaia, a thla a muang em em maia ni an ti. I nuih a za viau e lo...(?)

    Ostrich ai hian ila a fe maithei ania. Nang chuan i boralna tur tih ihriat reng, i hmuha i khawih rengpawh tlansan nachang hre lovinila ti mawlh mawlh a. Thisena leitawhtu che pawh ila pen bo sanduh a. Marthi ang maiin Lalpa awtakngial pawh dawngsawnghman lo khawpa buaiin, thutak,chatuan nunna lama hruai tumtuche pawh ngaihsak lovinthawnthu leh a phaw vuakah ibuai a, sulrul leh tuiek eichhiattheihna hmunah ro khawl tumintheihtawp i chhuah a, mawi lehmawi lo pawh i thlu tawh lo a nilawm ni. I mihring puite bumah i

    inngai a, Pathian i bum tih reng ingaihtuah lo. Chhunah mawitakin angelte cousin ni awm takininah i awm a, zanah erawh chuaninthlahrunna nei hauh lovinhriau leh zu no i lek a, sex pawh ihmang mai zel a ni lawm ni?Pathian chu sawiloh, i mihringpuite hmel eng takngial pawh i

    zah zo tawh lova, i rawngbawl vetheihna tawk inkhawm, hlazir,hnatlang leh thilpekahchhuanlam ho te te insiamchawpin hruaitute hnungtakngial pawh i zui hman ta meuhlo. A hnung zuia a rawngbawltura a hrilh mawlh mawlh lai chepawhin mahni sa him nan leh

    inphat mar nan chhuanlamphenah mawng lang rengin i hmaii phum kuk a ni lawm ni?

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    8/32

    January, 2013 8

    www.mizoramsynod.org

    Vawikhat chu ka kawng kallai kan K|P member

    pakhat hian rui nam deuh phetphawt lungawi lo tih hriat zetmai hmel pu hian, In beramtehi min ngaihsak ve \hin ta che umawle a tih laia ka lo nuih liammai mai chuan ka thinlungahthu alo sawi thuk hman viauaniang, a sawi laia a hmel lehawmdan chuan keimahah phutleh beisei a nei hle a ni tih ka

    inhrechhuak nasa tial tial a, kangaihtuahna a vak kual \an ta...

    Pathian chuan kan \hatlai,kan vanglai chu am taka chena, kan pang tina tu pawh awmlo hial turin duhsakna min hlana. Amaherawhchu, setana

    chuan chu chu a lo remti ve maihuah lo. Hmanraw hrang hranga hman a lo ngai ta...., ngaihsantur dik min ngaihnep tir a, kanmamawh loh zawk chumamawhin kan lo inhre ta.Khawvel changkanna lehhmasawnna hmang chuan kan

    Kristian nun min eiral tir ta a.Kan \halaipui an vanglai hlimleh nuam ti taka chen turte chu

    rilru hnualna(depression) aneih tira, Lawmna reng ka neitawh love tiin beidawng takinan hringnun par vul mawi takchu zung(root) pawh phawiinalo awm a, nun beidawnginmahni nunna hial lakduhna(suicide) a lo awm ta, avarapthlak em!

    Khawvelah lawmna anzawng a lungngaihna an chharsi. Nawmsak beiseiin hma thlirthui tak neiin hna an thawk a,an nunah Isua a awm lohavangin ei tlak loh khawpa rahkha an seng ta si. An manganga\anpuitu an mamawh, mahsezahna leh mahni lo induhtawkve na (snobbish pride) avanginan tan ngawih bo a, mahnichauha tuar tlawk tlawk maichu a lo \ul ta zawk si. An valainatawm tak em! Mahnidinhmun leh nihna pawhpuang chhuak ngam tawh lohiala an in up beh a lo \ul ta.Hetianga kan bul lawka kan

    \hiante an awm mek lai hianRawngbawl tura chhandamtih thupui innghah nanahmang te hian tih tur kan nei.

    Kan Lal Isuan a rawngbawlturin min chhandam tete a, kutkuangkuaha kan lo \hut thluan

    der der hian tu pawi nge kansawi kan in hre si lo. Changkangtakin rawng kan bawl a, rimawi

    Lalrindika SailoZonuam

    R A W N G B A W L N A

    H L E N

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    9/32

    January, 2013 9

    www.mizoramsynod.org

    \ha ber ber leh tunlai ber berhmanga kan chet vel hianrawngbawlna pui berah kanngai ta mai ani thei a ngem?|hing nih hlauvin mawi lehchangkanna lamah kanintlansiaka, kan bul vela mem-

    ber hla zawkte chu kan tlanpelthuak thuak a, kan pal thlu remrum a, an mangang au aw chu

    beng arawngah kan khunghman ta lo. Khawvel zawngzawngah kal ula, Chanchin |hahi hril rawh u ti a min chahlawm lawmtu kan Pathian hian,In rimawi tum ri leh in thusawiau aw te hi ka kham ta a tihhma hian kan ngaimawh zawngleh vei zawng ringawtngaihtuah lo hian Pathian duhzawng dah pawimawh hmasakzawk hi hriat hmasak tum ila.Kan che vel han thlir hianPathian rorel nghak hman lolekin kan hmanhlela, kan chakzawng leh nuam deuh zawk turhawi zawng chauha programmekan ruahman hian Ropuina Lal

    hi a lawm ber ang em? J.OsweldSenders-a chuan, Kan harsatnatam tak hi chu kan chakloh lutukvang pawh nilovin, Pathian tankan chak lutuk vang ani fozawka ti.

    Heti zawng hian ngaihtuah

    leh teh ang, thatchhiatna lehdawngdahna in min run a, peihchin neia kan rawngbawlna

    chuan thingsemim kawrawngang mai in eitur tak a haihchhama. Member hla zawkte hnuhhnaih a \ul tih rilrua hre rengchungin a kawtawp kan thlengpeih lova, awm hmunahhahdam taka koh thlen zawkkan tum ta. Rawngbawltuzawk chuan pan zawk nih kanphut a, kan nuna Isua hmelhmuh tur awmlo ta chu phurritchhawktu leh nun hahchawlhnana rawn hmang duhtu kanhaihchham ta. Member hlazawkte sualin a bawhbet mekani tih kan hriain kan hmu a,mahse tih ngaihna reng kanhre ta lo. Teirei peihna (Tenac-ity) kan tlachham a, kan tihtheih tawk tur pawh a laiahrek bungin kan beidawnsan a,mahni inthiam chawp nanLalpa kan tih theih tawk hi atlem em a ni kan ti kur lehduai duai mai zawng a nih hi.Lalpa rawngbawl chuchhiahhlawh hna a ni tih aTheory-a hrechiangtute hian a

    practical-ah tlawmah lehzahah kan la a, tlawmna nunkal pelin kan chung tlak tasiah siah mai a ni. Pulpit tlanga\anga auh kim theih emawtiin, lamlianah leh daiah teasual rawngbawlte chu Biak Inchhung khawk rum rum

    khawpa ringin kan han au taaleh.....hre phak hlawm takang maw!

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    10/32

    January, 2013 10

    www.mizoramsynod.org

    Hawh u, Lal chhungte hi ihrilh ve ang u, kan inthlahdahloh zawngin a hun takah kanseng ve dawn a sin. Lansarhnaleh hming\hatna chauh umarawngbawltu ni lo hian mitinhnen thleng phak tur hian kanrawngbawlna huang hi zauhila. Ngaihtuahna i seng thar lehdeuh ang u. Ropuina leh hmingmawina avang chauha kanrawngbawlna hi kan kalpuireng a nih chuan engtinnge kanLalpa hian a thuruk enkawltuahmin ngaih theih ang? Rick War-ren-a chuan, Ringlo mitechuan Bible-a inziak rintlakziaan pawm hma ngeiin Bible-ainnghat ringtute rintlakzia

    hriat hmasak an duh \hinati.Kan beisei thurin hi anghinlohna turin nghet takinvuan tlat ila, Kan ram sualnasan tawhzia leh rapthlak tawhem em zia hi tia iak iak lo hian

    bul \an ila, hma thar la turin kanpuanven sawi chhing ila, mihlate hnen thleng phakCHANCHIN |HA hril turininbuatsaih zawk ila, kanrawngbawlna hi i hlen zel angu. A tel loa rawngbawl phalmiah lotu kan Lal Isua chuan,In hnenah ka awm zel ang tiinmin tiam a. Chuvangin, zamlovin Lal tan thawk ila kanrawngbawlna hi tun ai hian ahlawhtling zawk ngei ang lew

    Lalpa min vengtu

    Nausen buchip ka nih lai a\ang renga bawrhsawm leh hrisel lo ka ni a, dam ni kanei ngai lo ti ila ka uar lutuk lo vang. Chuvangchuan ka sawngnawiin ka taksa pawha chak lo em em a; chutiang reng reng chuan hun ka hmang a. A tuka \hat zawkbeiseiin zan tin hm takah ka mu a; mahse hmasawn tih ni ka nei thei lo va.

    Zan khat chu zan dang ang bawkin a tuka \hat lehzual inbeisei rilru chungin kamu leh a. Ka muhil ni pawhin ka inhre lo va; mahse mumang ka nei zui ta tho va. Kamumang tawp lamah chuan van a\anga ng mawi em em rawn rawn chhuk delh delhhi a hmu ta a. A tirah chuan ka hlau hle mai a, ka lu chu rizai phenah ka thukruringawt mai a.

    Eng chu a lo hnai zel a, ng lai takah chuan Isua hmel hi ka hmu ta a. Isua hmelka hmuh rual rual chuan ka hlauhna zawng zawng chu thawklehkhatah a bo vek a, kathinlung chu thlamuannain a khat nghal a. Eng chuan ka taksa pum pui chu a rawn

    fan chhuakin ka hria a, chumi hnu chuan van lamah a let ta a.Chumi tuk ka tho chu tuk dang ka tho aiin ka \ha hle mai a. Tuk tin maiin ka zing

    tho chu a hma zing aiin ka \ha ta telh telh mai a.Chuta \ang chuan Pathian awm leh awm loh hi ka buaipui tawh ngai lo. Mihring

    nun pum pui hi a veng a ni tih ka chiang tawh tlat a ni. Mary DeWitt

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    11/32

    January, 2013 11

    www.mizoramsynod.org

    Lai ram Isua Krista Baptist Kohhran

    Thalai Pawl (LIKBKTP)

    Inkhawmpui kan chhim ve a

    T.Upa Zothangzuala Chhangte,Treasurer, CK|P

    A \o bul : Lai ram Isua KristaBaptist Kohhran leh MizoramPresbyterian Kohhran te hi

    Kohhran pakhat ni lo mah ila,Trinity ringtu kan nih avang lehhun hmasa lama MissionarySapte kohhran phun kan nihvang a ni mai thei e,inhriatthiamna thui tak nei a,Kohhran serh leh sang lamahpawh kawng hrang hranga

    inpawm tawn leh thawk ho kanni a. Chutianga Synod level-akan thawhpuite an nih vanginLIKBK Assembly leh SynodInkhawmpuiah hun engemawti a\ang tawh khan Palaikan intir tawn nghe nghe a ni.

    Sawmna duhawm: HetiangaKohhran Inkhawmpui lianaPalai kan intirh tawn bakah hian|halai Pawl leh KohhranHmeichhe lamah pawhInkhawmpui/Gen.Conference-a palai intir tawn tura ruahmana ni a. Chu ruahmanna bawhzui

    chuan kum 2012 K|PGen.Conference-ah khanLIKBK|P-te hi kan Gen. Confer-

    ence rawn chhim a, palai 2 rawntir turin Central K|P Commit-tee chuan a sawm nghe nghe a

    ni. He kan hruaitute sawmnaang hian palai pahnih an rawntir a. Tichuan, LIKBK|P lampawhin an Inkhawmpui vawi10-na, 2012 hmang tur hian Cen-tral K|P hruaitute min sawmnaduhawm tak kan dawng a.Tichuan, Tv.V.L.Muanchhana,

    Asst.Secretary, CK|P nen kankal ta a ni.

    Inkhawmpui lamtluang :LIKBK|P inkhawmpui hi hundanga inkhawmpui ang ngawta ni lo. Lai rama Chanchin |hathlen kum 100-na (Gospel Cen-

    tenary) kum a ni a. Chuvangchuan hun danglam bik a ni.|ulna dang avangininkhawmpui hun bul kanhmang hman lo va, a zia lo hle.Dt.9.11.2012 (Zirtawpni)tuk\huan ei hun pelhfeahAizawl kan chhuahsan a.Lenglen hun velhah Saihathlengin Tourist Lodge-ah kanriak a. He hmun kan chan theih

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    12/32

    January, 2013 12

    www.mizoramsynod.org

    nana Upa Tluangtea ofChaltlang (Tourist Deptt. hotu)hma min laksaknaah lawmthukan sawi e.A tukah Pu Chhanaw/o Pi Lalliannguri, NewColony te inah sa chikimhmehin tukthuan puar el euhakan ei hnuah Inkhawmpuinghahna hmun Vawmbuk khuapanin kan chhuak leh a.

    Serampore University Principal

    nen : Saiha khuaa kan cham zanhian vanneihthlak takin Indiarama Pathian thu zirna kawngathuneitu sang ber, SeramporeUniversity College Principal -Upa Prof.LaltluanglianaKhiangte (Central K|P Asst.Secretary lo ni tawh), Church

    Visit Programme hmanga zinmek nen kan intawng nawlhmai a. Hun chep tak karah titihona hun \ha tak kan hmangthei kha, ruahmanlawkprogramme ni si lovah chuan ahluin, a chhinchhiahthlak hleawm e.

    VAWMBUK khua: He khua hiMizorama tlang sang berPhawngpui tlang (Blue Moun-tain) bul\hut a awm a ni a.Chuvang chu a ni mai thei, zanlamah chuan a boruak pawh avin tak tawh mai. Tin, Mizoram

    \hawpui Aizawl a\angin Saihapaltlangin 400 Km chuang zet ani. Chutianga hla-te khua ni

    mahse, Mizoram chhung a nihmiau avang leh an inkhawmah(Mizo tawng-Duhlian tawng/Lushei \awng an hman avangin)kan inti mikhual chuang lo. Kanleng halh mai a ni.

    INKHAWMPUI CHU :LIKBK|P hruaitute min beiseidan hriat loh chu thuhran ni se,hna tul avangin Inkhawmpuihun bul atangin kan hmang ve

    hman ta lova(kan thla pawh anlo tawng fe ni se, a mawh lo ve).Kawngchin zawt chawp zelininrinni chhun dar 11:00 vel-ahVawmbuk khua kan lut a. Kanthlenna tur Tourist Lodgeawmna kan hriat loh avanginpandal lam kan pan a. Chutah,

    programme kan ensual/hriatsual avangin hmanhmawhfein chawhnu inkhawmaGreetings sawi hman ngei turinkan inbuatsaih a. Mahse, zaninkhawma greeting sawi turchauh kan lo ni si a. Tichuan,zan inkhawmah Central K|P

    aiawhin keiin inkhawmpuichibai bukna ka sawi ta a ni.

    He Inkhawmpuiah hian anthupui chu, Mamawh chhannaIsuatih a ni a. Speaker atan UpaLalhunpuia, Synod RevivalSpeaker an hmang a. Palai leh|halai hruaitute \awngkam kan

    hriat theih chinah |halaiInkhawmpui hlawhtlin ber tuma ni awm e.

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    13/32

    January, 2013 13

    www.mizoramsynod.org

    Hun hman dan : Palai thlenkimtuk - Zirtawpni zing a\angaPathianni zing thlengin pandal-ah |awngtai Inkhawm an nei a.He hunah hian \halai tam tak tenrilru inhawng takin Pathian anau a, a ropui hle a ni.

    Inkhawm Programme-ah Zaipawl 6/7 vel an awmziah a. Inkhawm a rei tlangpui. Heti chunga member/palai ten dawhthei taka thu

    leh hla an ngaithla hi anentawn tlak hle.

    Fellowship lamah SpecialItem an nei tam vak lo na a, anneih \umah erawh chuan hun anren vak lo. Short play drama/skitshow tute chuan darkar 1 emawdawn lai hun an hmang a, chanvo

    dang changtute tan chuan amangan thlak viau mai thei.

    Zai/Lam an ngaina : Gospel Cen-tenary kum a nih vang nge,Inkhawmpui Speaker-a SynodRevival Speaker an rawih vangzawk zai a nuam em em mai a.

    Palaite an hlim a, lam tual mawitawk kan awm reng mai (Lamtualah ka lam ve miau va).Inrinni zan leh Pathianni zanInkhawm ban Fellowship chuzaikhawm a ni tawp mai a, spe-cial item dang awm lovin zaialam char char a ni mai. Chutiang

    chuan Pathiani zan Inkhawm

    ban fellowship chu zing lam dar1:00 dawnah an \in chauh a ni.LIKBK|P dinhmun :Pastor Bial : 16Unit zat : 72Member zawng zawng

    : 5441CLIKBK|P sum hmuh

    : Rs. 48,91,845Member 1 thawh zat

    : Rs. 899Unit sum hmuh zat

    : Rs. 2,32,131Kum 2012 - 13 Budget

    : Rs. 5,64,600Inkhawmpui Thurel \henkhatte:1. Tlaivara \awng\ai2. Tlai khat chaw nghei a

    \awng\ai3. Thla khat chhung zuk leh

    hmuam nghei. Hemi chhungazuk leh hmuama sen ral tur aiMission fund-a chhun luh.

    Tlipna : Central K|P committeeduhsakna changa CK|P lehLIKBK|P in palai tawn\umkhatnaa kan tel thei hlauh

    hi vannei kan in ti tak zet a.LIKBK|P te hnen a\ang hian thiltam tak zir tur kan hmu a ni. A

    bik takin sum leh pai tuak thuahan thawk rim hle a. Member 1-in Central lama Rs. 110 vel anchhunluh laiin keini erawhchuan Rs 6.30 vel chauh CK|P-

    ah thehlut ang kan niw

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    14/32

    January, 2013 14

    www.mizoramsynod.org

    Ka mobi le phone

    a bo

    PC Lalngilneia, Gauhati

    Torchlightawm ngei, thlauhchawrh chawrh dawl, bat-

    tery daih rei, address leng tam thei,camera awm ve ngei leh nu berphone aia to vak lo tihte chu ka lei

    dawna tehfung pawimawh deuhdeuhte an ni. A tawp ber hi apawimawh zual. Nu berin Rs. 1,600man vel a hman miau avangin katan chuan han melhsan vakngaihna a awm lo. Uluk taka vawitam ka biak hnu chuan budget atanRs. 4,000 vel chu dah a lo ni ve ta a,miscellaneous a\anga han

    pawhpen tur lah anin a kawl tlatavangin a ruk a rala budget aia tamlo hman a remchang lo.

    Khitiang khi kan dinhmun anih avangin tute nge rinawm takazuar tlawm tih chu melh leh charchar a lo ngai leh ta. Internet bazaralei ve ngei chu ka tum ruh tlat a.

    |hiante zinga titi titamtu atanGoogle a\anga \anin mobile zuarhokan zawng kual ve \an ta a, a tawpahchuan flipkart ho dawrah chuan katlu lut ve ta rawih a. A tuk tuk lehchawhma dar 11 vela Flipkartbungraw phur pain, 'I thilchah arawn thleng a, a man tur zat chiahnen rawn lam rawh' a rawn tihlai

    te kha mitthlaah a la cham reng mai.A rawn thlen tirha \awng\aia kahlan lai te kha tunah pawh hian ka

    la mitthla zut zut thei nia maw le!Nu ber pawmpuinaa lei, torchlightawm ngat, vawi 10 chuang kathlauh hnu pawha chhiat lam la

    pan lo a nih avangin ka phone hika ngaina a, hlate khuaa ka awmchung pawha ka chhungte nenamin inzawmtir tlattu, khuantevikaarkhuang hriat tur a awm lohnahmun pawha second khat pawhpelh lova zing min kaitho theitu,chhungte leh \henrual \hate

    hlimthla \ha taka min vawnsaktu anih avang hian min hlat takah aawm ka phal ngai lo. Mahse tunahchuan vainu kut bal zetin a hmetzut zut a nih loh vek pawhin vaipatu emaw chuan man man takin alei tawh ang a, ka delete phal ngailoh tura message ka dawn te,thlalak ka vawn \hat ve ngar ngarte

    chu a delete mual mual mai thei, anih loh vek pawhin thlalak anhawng ang a, Gauhati tuilianthlalak te, Vaipa nylon hrui zuarpipu uai lai te an hmu ngei ang a, aho a tih viau loh pawhin a nuihchu a za ve ngei ang.

    A lo bo tak danInrinni a ni a, Gauhati Bialhuap K|P Leadership training PuDingtea leh Upa Zotea ten minrawn hmanpui a. Zan inkhawmbanah hostel thlen huna ka ei turtlai lama kan eibang Chicken-plus-egg biryani pawh khiangkawiipteah min thunsak vek tawh. A

    tirah chuan a patling berineibangnawi han hawn chu hrehdeuh mah ila zana ril a \am turzia te

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    15/32

    January, 2013 15

    www.mizoramsynod.org

    han ngaihtuahin ka iptea a rawndah meuh chuan a rih phah sawtawm reng ka hre ta der lo mai! Kankhaw lam kal bus-ah kan inhnawh

    lut ve a, conductor \hahnemngailutuk pahnihin a hnung leh a hmalam a\angin duh tawkin min hanbeng khawm ta mai a. Kan chuannabus chu a bit em avangin ka byrianipack chu ka ipte chhungah chuana him em tih chu ka ngaihtuah bera ni. Ipte chu ka hmathlak reng a,

    zu bih reng hman lo mah ila a himthawkhat viau chuan ka ring a ni.Chutia rim chi hrang hrang te,rawng chi hrang hrang karah lehinham behna tur zawng reng rengakan vir buai vel lai chuan ka biryanikianga thlamuang taka lo let ve bammai ka phone chu a him em tihreng ka lo hre tawh lo. Bus a\anga

    kan chhuk hnu chuan phonehman tumin ipte chu kan dap ta a.Thil manganthlak tak mai ka tawngta! Ka zanriah tur biryaniduhthusama vaipain bawlhlo chihrang hrang leh aieng \ha mia atihen tawh chu Bible te, Kristian|halai October issue te, pen te,

    sunhlu te, romawl te, camera te,purse te, notebook te nen chuan anlo inchawhpawlh ta nuai mai le!Ka phone ka dap fuh thei ta tlat lo!Eng a awm miau loh avangin iptechhung chu ka dap kual ta vak vakmai a, ka dap kual nasat poh lehbiryani pawh chu a kawi \ha tawhmai a. A chang leh artui ka dap

    chhuak a, a chang leh arbawp katham fuh thul, pen leh arbawp tepawh ka tham chhuak ta nawlh

    nawlh mai. Artui phei kha chukalpahin ka hmawm ta daih nghenghe a nih kha. Ka phone chu kahmu zo ta lo.

    Tute nge ka rinhlelh dawn?Rilruin ar bo a zawng a, thil ni

    thei awm lo pui pui thlengin angaihtuah ta zut zut mai. Kakalpuite hi han ringhlel dawnchhin teh ang. Ka bula ding Tv.Hriata hi. Mobile sangkhat chuang

    man awrh, a volume tihhniamtheih hlawl loh a hman mek avanghian ka mobile hi a hmu ang a,awhna sualin a hneh ta mai em niang? Mahse ani hi chu Bial K|PSecretary ni lai a ni a, vawiin hian ahahin a buai em em a, Centralsawrkar zemzen pha a nih bawkavangin chutiang a tih duh a

    rinawm loh. Tin, han ru dawnpawh ni se a zei dawn lo em a, kaman chhuak ngei ang. Ka piahdeuha ding Tv. Sangtea hi le. Anipawh hi han rinhleh vak ngaihnaa awm lo. Inren thei tak ni mahsetunlai hian a inren vak bik lo, naktiplawka sapram kal tur a nih avangin

    khu lama a scholarship lak turtengaihtuahin keini mobile angduang a lo lak chu thil rin har tak ani. Ka bul lawka ding, a hnua iptemin kensaktu Nl. Zonuni hi le. Anihi ringhlel dawn ila chuanrinhlelhawm berte zing ami a niang. Mahse engmah thil dang kena neih loh avangin ka mobile chu

    lo la pawh ni se thuhrukna tur anei dawn tlat lova, a rinawm chiahloh. Chubakah mobile 3/4 lai lo tibo

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    16/32

    January, 2013 16

    www.mizoramsynod.org

    tawh a nih thu min hrilha minhnem ve karh karhtu kha a ni tlatmai a, ringhlel buai lo phawt ang.Kan Missionary, Nl. |hatei thung

    hi le. Ani hi ka rilru tibuai deuhtuchu a ni. A rawngbawlna lam dah\haa a hmel ringawt en hi chuan arinhlelhawm chiang a ni. 'A tawtem mai, rickshaw ka la mai ang'tiin a chhuk \hinna thlen hmain achhuk tlat mai a. Tin, ka iptechhunga biryani lo in\het darh vek

    ta pawh kha heti zawng hian achhuidawn theih - amah hian zanriltam a nei \hin ang a, biryani khaka ipteah rawn dahhawhin chhukdawna lak leh turin a lo ti ang a;mahse a vanduai asiamin biryanipack chu tikeh palhin hlawhchhamaiah tiin ka mobile phone chu a\ham haw ta niin a ngaih theih.

    Mahse ani kher kher hi chu kum 10chuang kal ta a\anga ka lo hriat tawhkha a ni tlat mai a. Tin, hun pumarawngbawl tura inpe a nih bawkavangin ka ringhlel chhunzawmduh ta lo a ni ber mai.

    A hnua |hatei'n min hrilh lehdanin ka hma chiaha ding vainu

    balh hmel deuh, saree sen bat, a kutvela tattoo ang reng chiang vak lovainchhu, huairuai tel rim nam ngeikha niin kan hre tlang ta deuh ber.Hmu leh pawh ni ila ka lo hre lopalh a nih pawhin ani tal chuanmin la hre thuak ta ve ang.

    Ka phone a bo, mahse a aia \ha ka chhar

    Ka phone rutu nia ka hriat chumitthlaah kan herhchhuak \hin a,huat viau kan tum pawhin ka haw

    thei der lo mai! Han inngaihtuahlungpuam deuh \alh kan tumpawh chuan ka hlawhchham titihta zel mai! A hmel berh ve tak mai

    te, a saree sen bal ve tak tawh te, asam sen \hap tawh te chu kamitthlaah an lo lang zut zut a. Thihleh thih dam leh dam tia ka ipte arawn zen laia a lungphu ran turziate, hlawlhtling inti taka ka phone alak hnua a han switch off tur hmelte chuan min tihlim ta zawk mah a.

    A tuk velah a han tinung leh ang a,thlalak hrang hrangte an bihkualvel ang a. Ka message dawn hranghrangte chu han en ve bawk mahsea hrethiam awm der si lo. A sangawizawnpuite nen an han inrinsiak vel\hin ang a, India ram mi pawh ni lo,foreign khawi maw lai a\anga lokalvelah min chhuah daih mai thei bawk.

    Kum 10 chuang kal taa hostelSeptic tank kan paih hlawh CivilHospital thlanga ka tihbo tuma karilru a nat tehlul nen, tun ami hichu a van dang ta ve? Khami hnulawk khan thil ka chhar reng a ni.Nun tam zinga pakhat - thil tihbolaia hman tur nun, Isuan min lo

    chhartir tawh a lo ni. Kei mitiphelhphulh hian ka thil neihchhun chhunte pawh hi ka la hlohzel mai thei. Ka hmuh reng laipawn misualin min la laksak vekthei bawk; mahse, Isua ka neihchhung chuan kut ruakin ka awmngai lovang. Engmah nei lo mah ilaengkim neitu Isua kan neih miau

    avangin a hun leh hmun mila hmantur nun min chhawp chhuahsakzel dawn a lo niw

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    17/32

    January, 2013 17

    www.mizoramsynod.org

    Nepal ram hi ram mawi takleh hmuhnawm tak mai a

    ni a. Khualzin mite pawh a hip

    reng a, thlatin mai hian misangtel hi lut chhuak an insulzut zut reng mai a. Kathmandu-a Tribhuvan InternationalAirPort-ah kal ila, nitin mai hiankhualzin an in zial mup mupreng mai a. Chu chu Nepal ramsum hnar lian tak a ni reng a ni.

    Thlasik lai phei chuan tlangmawi tak tak vurin a khuh techu an rawn inpho chhuak a, mithar tan phei chuan en khamhleihtheih loh a ni ngawt mai.Chuvang chuan thlasik lai pheichuan khualzin an tam lehzual\hin a ni.

    Chung khualzin zinga mi\henkhatte chu tlang lawn turleh a ram mawina thlir turringawta lo kal an ni lova; Isuachanchin an hril theih dan danahril turin an lo kal a ni. Thlahnihthlathum, kum chanve, a,kumkhat thleng pawhin an

    thiamna leh theihna Isua tan anrawn hlan a, a \hen damdawiinah te, zirna School-ah te,

    NGO-ah te, Mission lo awmmek thawhpui tur te, Theologi-cal College-a visiting Lecturerni tur tein an lo kal hlawm a, anramah an intuak a, mahnisensovin hun an rawn hmang\hin. Isua tan an rawninthawnchhuak a nih chu. Isuapawh Van ropuina kalsanin leihrehawm chhiarchhuak turin arawn inthawn chhuak a. Nangpawh |halai duh tak, i \hatlai

    hun Zoramah i hmang tlingtlamai dawn em ni?

    Nepal ram kan han tihngawt hian mi tam tak chu kanchiang lo mai thei. Nepal ramchu India hmarlamahkhawthlang zawngin a inphah

    thla zur mai a, Siliguri a\anginkhawthlang lam Jamu & Kash-mir thlengin India ram a ri a ni.India ram hnaih lam hiphaizawl zau tak a ni a, a ramlaili hi ramngaw \ha tak takin akhuh a, a ram hmarlam chu sangchho hret hretin Tibet leh Chinaramri lam chu Himalayatlangdung feet 20000 chuangasangte an lo ni a, kumtluanavurin a khuh ram a lo ni tawh ani. Chutiang taka ram mawithlir pah chuan Isua chanchin ihril thei a nih chu. Greenlandram an sawi ang maiin, Nepalram zawng thlirlam apiang a

    mawi a, mihring te erawh chuanIsua an hre si lo. Zorama\huthluang duai reng lo hian

    NEPAL RAMAH LO

    KAI LA MIN PUI

    R A W H

    Rev. Lalrintluanga NgenteKathmandu

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    18/32

    January, 2013 18

    www.mizoramsynod.org

    Isua tan i \hatlai hun i hmantheih nan i han ti ti dun teh ang.

    1. Nang rawngbawltu duh tak,Doctor lai i ni maw? Ring loIsua ke bula hruai i duh em ?Nepal ramah PresbyterianMission hmalaknain vawihnih vawi thum Crusadeliantham kan nei \hin. Doc-tor tan rawngbawlnaremchang lutuk a awm \hin.

    I inhuam thei a nih chuansawi tam a ngai lo ve, ahnuaiah contact No., E.mail.kan dah e aw.

    2. Nang zirtirtu/Lecturerthiamna sang tak nei i nimaw? Kan Mission

    hmalakna ni lo, Missionpawl dang kan Presbyteriankutchhuak School leh kanhmalak mekna PELI (Pres-

    byterian English LanguageInstitute)-ah te pawh ichawlh chhung rei lo Kristatan i in pe chhuak thei e.

    3. Theology Degree neitepawh Theological College

    kan Presbyterian puitekutchhuakah i in exposethei e. Nangni ang hi he ramhian a mamawh nasa hlemai. Mahni inchawminemaw, Sponsorship neiinemaw i lo kal thei e.Pro.Pastor dilna tura experi-ence atan pawh a \ha fu ang.Hetiang tak hian miten anthawk si a, rualawh a na ema, Nepal ram hi kan han zuar

    ve ngawt mai a ni e.

    Heng bakah hian Synodhnuaiah Short Term Missionaryatan Mistiri lam emaw, Musiclam emaw pawh rawngbawlnatur a inhawng reng e. Ikutchhuak themthiamna kha

    Zoramah em ni i hman zawhvek dawn le. Pathian tan thilropui tak i ti thei a sin. Nepalram hian i chhanna a nghak renge. Zoram |halai rual zingah hianNepal rama lo kai a min pui theiengzatnge awm ang?Hrechiang duh tan :Mobile : 00977 9843165144.Phone : 00977 5535263Email : [email protected].

    JUBILEE SAWMNA

    Kristian |halai Pawl, Lunglei Farm Veng Branch chuan January ni 31, 2013(Ningani) hian Silver Jubilee kan lawm dawn a. Farm Veng Branch K|P-a mem-ber lo ni tawh zawng zawngte he ni min hmanpui turin kan sawm a che u.

    A hranpaa sawmna kan siam loh avangin hei hi sawmnaa min pawmsak turin

    kan in ngen e.Secretary

    Silver Jubilee Organising Committee

    http://www.mizoramsynod.org/mailto:[email protected]:[email protected]://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    19/32

    January, 2013 19

    www.mizoramsynod.org

    Kristian |halai Pawl,Zuangtui Branch kum

    2012 Committee hmasaber inProject atan Mission Fieldtlawh ni rawhse a tih chu Sub-Committee siam a bawhzui a nia, remchang melh chho zelinAugust thla tir lamah TripuraMission Field huam chhung aDarchawi Pastor Bialah Biak Insak hna thawh tur a awm tih

    hriat a ni a. Committee-inngaihtuahin Work-Camp neihnan pawm zui a ni a, hmalaknghal a ni.

    InbuatsaihnaWork-Camp kan neihna

    tur hmun hi a hlat deuh avang

    te, Biak In sakna bungruazawng zawng kan tum vek angaih bawk si avangin sum lehpai tam tak mamawh a ni a.Theihtawp chhuaha sum tuakhna thawhzui niin kanKohhran Committee ten minphur puiin an inhuam hle mai

    a. Sum leh pai lam pawh kanmamawh zat sawi a, tum an inhuam thu kan han hre ta zel

    WORK-CAMP AH KA

    KAL VE !!

    C LalhmangaihzualaAsst Secretary. Zuangtui KTP.

    nen Pathian remruat a ni tihloh rual a ni ta lo. Kan WorkCamp-na tur Darchawi BialtuPastor-te nen phone-a inbia inWork-Camp hun atan October23 - 29, 2012 chu ruatfel a ni a,tluang taka inbuatsaih zelinOctober 23, 2012 zing dar 6:00-ah Work-Camp turin mipa19 leh hmeichhe 5 Busenkawltute 2 nen kan vaiin mi26 chu, kan Kohhran Commit-tee a\angin UpaLalchhuanawman min ho va,kan Biak In kawtah kanKohhran Upa min, UpaKhumthangan \awng\aiinmin thlah ta a ni.

    Kalkawng

    Kan Work-Camp kal hunhi YMA Gen. Conference kalhun nen a in rual avangin YMAGen. Conference-a kal turtenen khawhar thlak loh takinkan inzui tlang a, zing dar 8:30velah Rawpuichhip-ahtuk\huan ei in, tluang takin kan

    kal zel a, tlai lam dar 3;30 velahZawlnuam thlengin kan vengpa Pu OttoK.Lalchhuanawman (SDOP&E) Ar sawhchiar lehthingpui in min lo hrai a, kanpuar in kan tlai hle. Kanthawhchhuah ni hi Kanhmun

    Bazar ni a nih avangin duhangin a hmanhmawh theihlova, Kanhmun Police O.C leh

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    20/32

    January, 2013 20

    www.mizoramsynod.org

    a thawhpuite zarah DamcherraBazar kan paltlang thei hram a,Kanhmun Police O.C leh athawhpui te chungah kanlawm hle a ni. Tripura State kanluh hnuah Puja thil vel avangakan din khawmuan zeuh zeuhhnuin zan dar 8:00 velahDarchawi Bialtu Pastor, RevLalhruaitluanga Ralte chennakan thleng hram a, Pu Hruaialeh a rawngbawlpui KohhranHmeichhia ten zanriah tui takmin lo buatsaih sak chu kanpuarpui tlang hle mai.

    Hnathawhna lamA tuk ni 24.10.2012

    (Nilaini) zingah Biak In saknaa thil \ulte Kumarghat Bazar-ah lam khawm leh in tuk\huaneikhamah kan hnathawhnahmun tur Ramnarayanparapanin K.M 10 chuang zet Bus-a kan chuan hnuah darkarchanve vel (3 K.M) ke in kankal leh a, chhun dar 12:00-ahkan tum ram kan thleng ta a.

    Mipa ho leh an khawpa te nen\ang tlangin in sakna bungrua(rangva, tile etc.) leh bungbelte thiar in hun kan hmang zuinghal a. Bungraw thiar tur\hahnem tak karah ei leh in tura tel bawk nen keini a awmnem deuh te zawh tawk lah a

    tam. Kan zinga banbul liandeuh ten buhfai leh cement

    bag Km 3 vel zet an han kalpui

    laiin rangva tel kan pu ve \ang\ang bawk a, hahthlak deuhmahse a nuam danglam hle.

    Zan dar 9:00 velah kanthiar zo thei hram a, mut a tuiduh hle mai. A tuk zing dar 6:30a\angin kan kalchhan Biak Insak hna chu \anin, a hmun hmaan lo laih ve nial nual tawh chukan han chhunzawm ve nghalzat a. Ban khur laih nanthirtiang hmang lovin chempuingat kan hmang a tuk\huan eihmain ban kan tung fel nghalder mai, kan \ang tlang bawka. Mistiri bik pawh a awm theihtak tak lova, tuboh kan hanhum fur mai chu a khaw mitenmak min tih hmel hle. A khawmiten \hahnem an ngai a,Work-Camp-a kal ten \an kanla bawk a, kan thiam zawng lehtheih zawngah kan han phesung sung mai a, a lungawithlak hliah hliah mai a ni.

    Harsatna l ianpui kanneih a awm a, chu chu \awngkan in hre tawn lo kha a ni.

    Babel insang an saklai te minhriat tir rum rum mai. Tubohmamawh laia ara in pek tlatmai te kha kum tam pawhliam se theihnghilh a harngawt ta ve ang. Theihtawptak meuh kan chhuah tlang

    bawk a ni 27.10.2012 (Inrinni)

    tlai lamah kan tihtur chin kanzo fel thei ta a ni . kanhnathawh chhung zawng

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    21/32

    January, 2013 21

    www.mizoramsynod.org

    hian Darchawi Bial-a Evange-list engemaw zatin minchenchilh a, kan l irtheienkawltute lah fatuah aninngai hmiah mai bawk nen athlamuan thlak hle.

    A khaw dinhmun :Ramnaranyanpara hi hun

    engemaw chen kalta a\angkhan khawhnihah an in \hena. A khawhlui zawk chukhawthar a\anga Km. 1 velzeta hla a la ni a. Kan Biak Insakna hi khawtharah niinKohhran In 15 an ni a. Kohhranmember zawng zawng 56 niinDan zawhkim 36 an ni. Kum 20dawn kalta a, thlipuiin an khuaa nuai hnuah ngaihsaktumumal awm lova khawsa anni a. Kohhran dang unau Bap-tist leh EFCI ten an sawmnazawng zawng hnar inDarchawi Bialtu Pastorhnenah an mahni tlulutin tunaan dinhmunah hian lo awm taan ni. Presbyterian Kohhran

    tan chuan kan fa hrin dik takan ni a, kan Missionary Martarta Rohmingthangi rawngbawl

    bul \anna khua a ni nghe nghe.

    Biak In hawnBiak In sa ve ta chu

    hawnna Inkhawm neih ve te a

    lo \ul a. Ni 28.10.2012(Pathianni) chawhma dar10:30-ah Darchawi Bialtu Pas-

    tor-in Biak In hawnna neiininkhawm hun hmasa ber neihzui nghal a ni. Biak In hawnnahi ropui thei ang bera tih vetum mah ila tih ngaihna a awmngang lo. An khaw nulachhuanvawr in tray-ah

    bakcheh lo keng a ribbon chehchah tih lam chu hla tak a ni.Buara hrui pawhphelh tura suihchu Pastor-in an pawt phelh rupmai a, mipui zawng zawng a lunung in 50 velin kut kan lo benghluah hluah mai a, kandamchhunga kan tawn lehtawh loh turte pawh a ni mahna.

    TlangkawmnaKawng hrang hrangah

    hlimawm deuh te, hahthlakdeuhte a awm nual a, Pathiannichawhnu lamah kan Kohhrana\anga Missionary-a awm PiLalzuithangi lawina Nalkatalam kan pan a, zan Inkhawmahtelin a tuk zingah haw zai kanrel ta a. Haw pahin Unokuti(Lung milem kerna hmun) kan

    tlawh a, mit a tlai fu mai, an sawidan chuan kum 2000 chuang zeta upa a ni awm e. Tluang takakal zelin zan dar 12:00 velahkan Biak In kan thleng leh a,Kohhran mi \hahnemngaite lehK|P-a kan member puiengemaw zatin min lo hmuak

    a, thingpui in hona leh\awng\aina hun te kan hmanzawhah kan \in ta a niw

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    22/32

    January, 2013 22

    www.mizoramsynod.org

    Ecumenical Youth Leadership Training Camp/ Fest

    Zoe Chennai, CSI Secretariat-a

    November ni 12-17, 2012chhunga neihah CSI (Churchof South India) hnuaia De-partment of Pastoral Con-cerns (DPC) leh Departmentof Ecumenical Relations andEcological Concerns (DEREC)te chuan Mizoram Synod tel

    turin an rawn sawm a, Synodchuan CK|P atangin tel turinruat turin a ti a. MizoramSynod aiawh in mi pali - Tv.Lalramnghaka, CKTP Com-mittee member ni bawkBawngkawn a mi te, Nl.Lalmawipuii , MissionVengthlang te, Tv.Rosangluaia Bungkawn te lehkei te kan zuk tel ve thei a,Pathian min hruainaah kanlawm em em a ni.

    He leadership Trainingcamp hi a theme pawh BeyondGlobalisation, Youth Culture,

    Mission and Leadership a nihangin khawvel changkanna lo\hang zel leh culture in ang lo

    ECUMENICAL YOUTH LEADERSHIP TRAINING

    CAMP/ FEST ZOE - 2012 REPORT

    Lalropuii, Republic Vengthlang Br. K|P

    tak tak hnuai ah pawh Lalpa tanti tlat thei tur leh Leader ni theitur khawpa intuaihriamna a ni

    ber a. Fest Zoe vuah a ni thobawk a, Zoe hi Greek \awnga\anga lak a ni a, Life tih na a niawm e. Tichuan he leadershiptraning camp hi Festival of Lifetiin kan sawi zawk mah a ni.

    Mizoram bakah South In-

    dia - Karnataka, AndhraPradesh, Tamil, Kerala a\angteleh Japan, Scotland , Nigeria, SriLanka, Bangladesh a\ang te inkan kalkhawm a. Kohhranpawh in ang lo tak tak Presby-terian te, Roman Catholic te,

    Jacobite te, Lutheran te kan ninuaih hlawm bawk. Presbyte-rian ho bik Mizoram, Nigerialeh Scotland te kan inti unau bikhle. Tin, kal zawng zawng hi mi72 vel kan ni. Group 8-ah min\hen a, Mizoram Synod a\angakal te pawh group hranghrangah \hen darh kan ni.

    Zing dar 6:30-ah personaldevotion mahni room-ah neiindar 7-ah programme \an \hin a

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    23/32

    January, 2013 23

    www.mizoramsynod.org

    ni a, group tinin devotion hikan in hruai chhawk \hin.Nilengin hun hman \hin a nia,zan dar 10 velah programme hikan zo tlangpui a ni. Resourceperson hnen a\angin thungaihnawm tak tak ngaihthlak\hin a nih bakah, games-te, Roll& Roll hun te neih ani \hin a,thupui hrang hrang - Youth 4mission, Culture of Peace, The-atre & Youth, Relationship :

    Christian Perspectives, Impactof media in Youth Culture,Women in leadership, Creationcare etc.. tih te ngaihthlak a,sawiho na neih \hin a ni. Re-source person te an thiam emem \heuh a, an thusawingaihthlak a nuam thei hle a ni.

    Tin, Bible study hlawhthlak takneih \hin a ni bawk a, grouphrang hrangte tih tur min penasa em em a, engtik lai pawhinkan in el reng mai a, strawhmanga tower siam te, news-paper hmanga Biak In lem siam

    te, newspaper hmanga leihlawnsiam te leh adang te pawh inelnaan siam thiam hle a, a hautak vehle hlawm a ni. Zirtawp tlailamah Outreach Programmeneih a nia, group hrang hrangtehmun hrang hrang tlawh pui kanni a. Programme an siam thiama, Organiser te, resource person-te hi Pastor fel tak tak an nihlawm a, an nelawm em em veka ni.

    Tichuan, kan tranining chuInrinni chawhnu dar 2-ah kanzo a, kan vaiin nuam kan ti tlanghle a. Ni 18-ah Kolkata-ah kanchho a, ni hnih kan cham a, ni 20tlailam dar 4-ah Aizawl kan lothleng leh a ni. K|P member-te

    bakah Kohhran ho min lo\awng\aipui naah kan lawm a,hrtiang hun hlu taka telnahunna hun min siamsaktuPathian leh Central K|Phruaitutge chungah lawmthukan sawi a niw

    Presbyterian unau dangte nen

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    24/32

    January, 2013 24

    www.mizoramsynod.org

    Central K|P Committee membermipa zinga naupang ber Tv.

    Lalruatkima, Larke tia kohduat hian kum

    1978, April ni 17 (Thawhlehni) khanAizawl Civi l Hospit al-ah UpaR.Biakhluna leh Pi Robuangi te karahkhawvel eng a a hmu \an a. Nu leh patethuawih thei tak niin, Aizawl-a venghulum tak Zarkawt-ah a seilian. An unauhi mipa 2 leh hmeichhia 4 an ni a. Ani hia naupang ber dawttu a ni.

    Tv. Larke-a hi pa lian han tih tur ni

    hauh lo mah se, Mizo pa vantlang sanzawng chu a el pha zan. 165 cm (5.4 ft) ani a, harhvang leh zuan zng tawk velchauha taksa inphut mawi tawk niin, 73kgs a rit a ni. A harhvanna leh chk mi anihna hi chhawrnahawm tak a ni.

    Kum 5 chhung a nu malchungazirna bul \anin, kum 1983 khan R.B.School, Zarkawt-ah lehkha a zir \an a.

    Tluang taka zir zelin kum 2001-ah chuanGovt. Aizawl College-ah a Graduate a.Chumi zawhah Pathian Thu zir lehin,kum 2005 khan Serampore College,Serampore a\angin B.D. a zo leh a ni.

    Bachelor of Divinity a zir zawh hnulamah hi chuan eizawnna atan sumdawnlam a khawih ta a. Sumdawnna lamahpawh Pathian malsawmna dawngin,tluang takin Chanmari kawnah dawr ala kai ta reng a ni.

    Pathian Rawngbawlnaa mi tui tihtakah K|P leh Kohhranah te nihna

    pawimawh tak tak a chelh \hin a. Kum1998-ah Branch K|P committee mem-ber a ni a, 2006 a\angin Office Beareratan thlan a ni. Leader, Asst. Leader,

    Asst. Secy. leh Fin. Secy. te a ni tawh ani. Bial K|P-ah 2008 khan committeemember atan ruat a ni a, 2011-ah Fin.Secy. atan thlan a ni leh a, tunah hianBial K|P Asst. Secy. chanvo a chelh mek.An Kohhran-in Senior Deptt. Leaderleh Youth for Christ Leader lehthuhriltu atan an hmang mek a; larpuitham aw chu nei bik mah suh se, rimawi

    leh zai tui leh thiam a nih vang a ni chekang - an Kohhran zai hruaitu niin,Music Committee-ah Vice-Chairman ani mek bawk.

    Kohhran lamah \ul em em rengchungin khawtlang rawngbawlna lamaha bang chuang hauh lo mai. YMA Li-brary Sub-Committee-ah Vice-Chairmanchanvo a chelh mek bawk a ni.

    Sports te, Zai te leh lehkhabu chhiar

    a tui em em a; Sports-ah chuan footballleh basketball leh cricket-ah tui.

    Aw Hmangaihna min thlah lotu(KHB 257) leh Ka Chhandamtu minvengin a hnai reng,(KHB 433) te hi ahla duh te an ni a. Bible-a Mat. 5:3-12Nihlawhna thu te, Rom 12:1-2 Kristaanun thar te, I Kor. 1:18-31 KristaPathian thiltihtheihna leh finna te hi a

    thu duh zual te an ni.Eng thu nge i sawi duh? tia zawhnachu Pathianin mi tling lo leh fel lo ber, arawngbawlna hmanraw pakhat ni ve turamin thlang hi lawmawm ka ti hle mai.Keima chakna ni lovin, thiltihtheihna nihek lovin, Pathian Thlarau zawkarawngbawl turin \awng\aipui kamamawh hle a ni tiin a chhang.

    Mamawhna i neia i be duh a nih

    chuan a phone number chu - 9436360571a ni a. Chaw ei tura sawm dawn chuanuih lam a ti thei lo a niaw

    Tv. LalruatkimaCommittee Member, Central K|P

    Hruaitu

    CHANCHIN

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    25/32

    January, 2013 25

    www.mizoramsynod.org

    |umkhat chu Sunday School-a ka zirtirtu hian pawl a lak zawhin Krismaslaia thil thleng hriat reng tlak, sawi chhawn tur hria kan awm leh awm lohmin zawt a. Carrie Fuller-i a rawn ding chhuak a, Chhungkaw pakhatchanchin sawi tur chu ka hria, a rawn ti a.

    Chu chhungkaw hming chu Canaday a ni a, Kansas (USA) lam chhuakan ni nghe nghe a. An awmna hmunah chuan kum 1930 chhova America ramin

    ei leh bara harsatna namen lo a tawh kha hmun dang zawng aiin an tuar nasazual emaw tih tur a ni a. An nupa chuan fapa 7 an nei a, an hun tawng chuanzir hek lo, Krismas-ah pawh thawmhnaw thar leina tur leh in chhungcheimawina tur engmah an nei loh avangin Krismas lo thleng tur chu nghahhlelhchhan tur engmah a awm lo.

    Engmah leina tur nei hek lo le, Krismas a hnaih tak hle hnu chuan nu berchuan a fate chu Krismas tree anga chei mawi theih tur an hmuh theih apiang

    zawnga, chutiang an hmuh chuan an theih leh thiam dan dana chei turin a fatechu a hrilh ringawt mai a. Thlasik khawvawh vang lai a nih avangin Krismas

    tree anga chei theih tur hmuh tur pawh a vang ngang mai.A tawpah chuan thing ro, chhe t a \awi ve leih hi an hmu hlauh va; hlimtakin inah an hawn a. |inah lei an chhungkhat a, chutah chuan an phun ta a.Cheina tur hmanrua an neih ang ang an thawh khawm a, an theih leh thiamdan danin an chei ta a. An unau zing a naupang ber, Judy chuan Krismas treechei dan dik tak chu a la suangtuah thiam lo nain Krismas tree an chei dan chuKrismas tree chei dan tur a ni lo chuan a hre ve a!

    Krismas a lo hnai takzet ta. Naupang dang ang bawkin Canadaychhungkua naupangte pawh chuan Krismas tree hnuaiah chuan a nu leh pateneng thilpek tak lo dahsak ang maw tih chu an enghelh ve tho mai. Pa ber chuan

    Krismas thilpek leina tur pawisa an neih loh avangin Krismas-ah pawh engthilpek mah an pek theih loh tur chu a fate a hrilh tlang nghal vek a.

    Nu ber erawh chu Pathian ring tlat mi a nih avangin an fate chu,|awng\ai rawh u. In duhzawng apiang rawn pe tur che uin Pathian dil rawhu. |awng\aina hi Pathianin a chhang lo ngai lo, tiin a fuih sauh sauh thunga. Pa ber erawh chuan beisei tur neiin a inhre tawh lo. Nu ber hnenah chuan,Naupangho beidawnna tisei turin beiseina i siamsak mai mai a ni. An \ahnakhua a sei mai mai e, a ti chuai raih a; mahse nu ber chu a beidawng chuanglo. A fate chu \awng\ai turin a la fuih ta fan a; tichuan a fuih ang tak chuan

    naupangho chu an \awng\ai ta a.Urlawk zan a lo thleng ta hial mai. Zanah chuan naupangho chu anmahnirawn tlawhtu tur an awm mial beiseiin tukverhah an dak \hap hlawm a;mahse chutiang awm reng reng a lang lo.

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    26/32

    January, 2013 26

    www.mizoramsynod.org

    Pa ber chuan naupangho chu hmangaih takin a en vawng vawng a, an fateduhzawng tihhlawhtling tura an chhungkaw dinhmunin a zir lo chu a rilru ana hle mai. Khawnvar chhemhlum ula, mu tawh rawh u. Tu mah an lo kaldawn lo a ni ngei ang. Hetah kan awm tih hria pawh va awm ngut suh, a ti

    chuai raih a. Naupangho chuan beisei tur awm an hmuh mai loh avanginthuawih takin khawnvar chu an chhem hlum a, khumah an kai hlawm a.Chumi zan, rei tawh takah chuan naupang zinga pakhat chuan an in

    panna kawng chhe taka motor mit eng ni awm tak rawn eng phei zel chu a hmuta a. An zavai chuan rang takin an tho chhuak a, tukverhah darthlalang chhanahchuan an bih \hap hlawm a. Motor ri-ah chuan an nu leh pa pawh harhin anrawn tho chhuak ve a, naupangho chu, Phur lutuk suh u. Heta lo kal tum anni lo mai thei a; tute kawngbo palh emaw pawh an ni thei ania, an ti a.

    Amaherawhchu motor chu a in panna kawngah chuan a rawn tlan zel a, ankawtah a rawn ding ta a.

    Pa ber chuan khawnvar a nun a, naupangho chuan kawngka lamah tlanvek an chk tawh a; mahse pa ber chuan, Hetah hian lo awm rawh u. Keimahka va kal ang e, a ti a. Mi pakhat hi car a\ang chuan a chhuk a, car kawngkaa khar ri pawh a ri khap mai. Chu pa chuan, Ip min hlan thlakpui turin inchhung a\ang khan in lo kal thei em? tiin a rawn au ta lauh lauh va. Naupanghochu phur lutukin kawngka lam panin a tlan nghal a; nu ber chuan a fa naupangber, Judy chu, Nang chu hetah hian awm la, bag min hawnpui dawn nia, a ti a.

    Krismas urlawk zanah chuan chu khuaa kohhran enkawltu, Pastor chu muhilthei lovin a khumah a let a let a; a thinlungah Canaday te chhungkua chu a lang

    tlat mai. A rei tak hnu phei chuan, Eng ang chhungkua khawsa nge maw an nihpawh ka chiang si lo va; mahse an tan eng emaw kan tih chu a ngai a ni, a ti a.Khum a\ang chuan a tho va, a kohhran mi leh sate chu a kai tho va, Canada

    te chhungkaw mamawh tur nia an ngaih chu ui hauh lovin an thehkhawm tahlawm a. Chhang leh naupang lawm tur chi hrang hrang leh thawmhnaw anthehkhawm chu bag-ah an khung a, Canaday te in lam panin a a car-in a rawnphur ta a ni. Tichuan Canaday te chhungkua chuan Pathian mite thilphalna lehinpekna hmang chuan hlim takin Krismas an hmang ta a ni.

    Krismas zawh Pathianni hmasa berah chuan Canaday te chhungkua chuhlim takin biak inah an inkhawm a. Pa ber, Canaday-a a rawn pen chhuak a,

    mipui hmaah, mipui ep zawng chuan a va ding ta a. Kohhran mite chu anchhungkaw chunga an inpekna, an \hatna leh thiltih avang chuan lawmthu asawi ta a. Inkhawm zingah chuan mittui tla lo tumah an awm lo.

    An chhungkaw chunga thil thleng chu an fa upa ber, Eva-i chuan a kumlehah an School-ah a sawi a. A tia lawm Eva-i chuan: Bag chhunga thil chihrang hrang, kohhran miten min pek khawm kan hmuh chuan kan chhungkuachu kan lawm em em a, kan mit a vai rum rum hial a ni. Amaherawhchu bagchhunga awm zawng zawng aia pawha hlu zawk Krismas thilpek dawn kan neia, chu chu ka nu rinna, Isua Krista ring tlat tura min fuihna kha a ni a. Thinlung

    taka ka pa min duhsakna rilru kha a hlu ka ti em em bawk a ni, a ti a ni.

    Judy Hillane(Source : Alabasta)

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    27/32

    January, 2013 27

    www.mizoramsynod.org

    RIMAWI

    'Music' kan tih hi

    Music-a mihringtezauthauna (emotion)

    chawk tho tur hian thil pathumlangsar zual chu - Volume,Rhythm leh Repetition te an ni

    e, mithiam te chuan an ti a.i) Volume a rin \hat loh chuanzauthauna(emotion) hi a thothei lo. Khuang hi zawiteinvaw ta sela, zai pawh zawite

    bawk, tumah an lam chhuakkher lo vang.ii) Rhythm hi 'Music-ah' chuana pawimawh em em a. Hei hi'tempo' nen ngaih fin loh tur.Mizo lengkhawm hla thluk(khuang hnih) - a khuang pui lehkhuangte han inchhawn dapdapa Khuangpui ri hi rhythmsawi fiah nan, khuangte ri hitempo sawi fiah nana \ha tak ani awm e. Hei pawh hi 'emotion'

    chawh thawh nan apawimawh khawp a, Rhythmchian vak lohna hla, entirnan:'Pathian lehkha ka ring e' tih te,'I lamah min hip rawh...' tihahte hian mihlim rui fe pawh hian lam mang lo.iii) Repetition : A thluk ngai sak

    nawn sak nawn ang chi hian kanemotion chu a lo chawk tho ngenge chu a ni. Gurkhali Kristian

    unau te tih loh hi chu, hla sak\antirh a\anga lam chhuaknghal mai hi Mizo chu vang takkan ni. Chang hnih khat sakzawh hnuah emaw, lak nawnleh hnua lam chhuak ta hi a tam

    ber kan ni a.Rock musician-ho (a tam

    berah Heavy Metals ho) hianheng thil pathum kan han sawitak te hi an an uar ta lutuk hi,ninawm lamah a kal ta mah mah

    a ni. Mi emotion chawh thawhtum hrim hrim tih hriat fahranaan repeat hnem luttuk te, an tiring luttuk te, rhythm ti chiangtura Bass, mi nghawr dut dutkhawpa an ti ring luttuk hi chu,an rilru 'commercial' zia a hriatdeuh mah mah \hin.

    Pathian fakna hla tam takhi chu a phuahtu ten kanzauthauna chawhthawh an tumlem lo va. Kan rilru (feeling &sentiment) leh ngaihtuahna(reasoning) lam zawk kaih harhhi an tum a nih zawk avangin,heng hlaahte hi chuan a chungakan han sawi thil pathumte hihman ve chi an ni lo.

    Music chungchanga 'Clas-sic' tih pawh hi tunlai \halaitehian an hre fuh lo deuh vekin kahria,.'Classic' tih hi ' \hing, hlui'tihna angin tam tak chuan anngai a, '\ha chungchuang, tlo,hlui ve thei lo' sawina a ni zawk.

    Oxford Dictionary in a hrilhfiahdan chuan - 'of the first class';'acknowleged excellence' a ti a.

    Upa Thanhawla, Kulikawn

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    28/32

    January, 2013 28

    www.mizoramsynod.org

    'This is a classic performance' tean tih chuan, ' A ti \ha bon tawp'an tihna ang deuh a ni a, hmanlailam a kawk lo. Khawvelathawnthu emaw, poetry emaw,drama emaw - \ha chungchuangentirnan Shakespeare-a Dramate, Charles Dickens-a thawnthuziak te, Romantic poets ho po-etry te, John Milton, AlexanderPope-a te poem te etc, angaihnawm leh a ropuina chuai ve

    thei lo te hi 'Classic' an ti a. (Ka ar-ticle ziak hi 'Classic' min tih sak vehram se ka va lawm dawn em !)

    Kan Pathian hla (hymns)ho te pawh hi 'Classic' tling pha\halh an ni hlawm. 'Isua krawsmak tak chungah khan (1707)'tih te hi kum 300 hma lam ami a

    ni naa an mawina leh mithinlung an khawih dan chu a lachuai chuang miah lo. A thar berpawl 'A saw raltiang tlangah' tihte pawh kum 1913-a phuah khaa ni daih a. Hei tak hi Pathian hla,kan tih ho 'thlarau' bikna chu ani. An tlovin an \hing ve thei lo.

    Enrico Caruso-in a lovesong sak pakhat 'O, sole mia',1917-a an record ka downloada. Tunlai \halaiten mawi an tihloh dan tur chu sawi ngam pawha ni lo, kum 100 pawh a la tlinglo a nia. Pathian hlaah chauh lopawh, pop, country, blues, jazz,rock, blue grass etc-ah pawh hla

    phuah fuh, sak fuh tak tak ho,mawi reng mai ho hi chu 'clas-sic' an ti ve tho va. Chung hlate

    chu sawi tur a tam. Amaherawhchu, han chik chiah chuan PopMusic-a 'Classic' an tih ho hi chukum 100 tling pawh sawi tur aawm lo. Jimmy Rogers te Mon-tana Slim ten 1930/40s vela anhla sak te kha chu, a thu te a\hain mi mal chuan lo ngainaviau mah ila, khawvela mi tamtak lawm a hlawh zo tawh lova, a sap \awng takin 'univer-sal appeal' a neih loh chuan

    'classic' tih ngam a ni lo. 'Clas-sic' tih ngam chin chu 1940s hnulam vek tih theih niin ka hria.Bing Crosby-a 'White Christ-mas' te hi a hlui pawl a ni deuhmai awm a nia.

    Hymn- ho ropuina chu 'athu' hi a ni a. Ngun takin han

    chhiar ila, 'sermon' tham an nideuh zel. Ka hmuh ve dan chuanMizo Pathian hla phuah\henkhat hi chu, kan sa tui viau\hin naa, hla \henkhat thu hi chua Biblical lem lovin, a thuk vaklovin ka hria. Mahse sawiselngawt chi chu a ni lo. Kan hla"Sande sikul i kal ang u" tihahpawh 'Thu lau, mi phak tawk aawm' tih a awm hi maw !

    Han chik chiah hi chuanSolfa thiam nazawng hian 'Mu-sic' chu kan thiam kher lo tih achiang a. Music thiam em emsolfa thiam lo lah an tam.Kohhran zai hruaitu te hi chuan

    'music' leh 'solfa' an thiam lohchuan Biak ina solfa zai hi chu afuh hlei thei low

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    29/32

    January, 2013 29

    www.mizoramsynod.org

    HRISELNA

    Lu-na han tih hian a huamzau hle mai a, eng natna

    pawh mai hian natna a thlen theia, heng hi chu kan sawi senglovang. Mahse Migraine (Lu-nachikhat) chanchin hi lo sawi ila.

    Migraine lu natna danglambikna pakhat chu naupang deuhleh \halai zingah a awm duh a, kumupa lamah a awm ngai mang lo.Tin, mipa aiin hmeichhe zingah atam zawk. He natna hinachhawkna naran chuan achhawk zo ngai meuh lo va, a nat

    dan pawh hi lu pangkhingchauhahte a na bing ngur ngur\hin. Mit vai de chuai chuai lehluhai luakchhuak a tel ziah bawka ni. Migraine lo awmdan ber niahriat chu, thluaka thisen zamte anlo sawng te thut a, chutah aninthlahdul leh thut bawk a.

    Tichuan thluaka thisen leh oxygenkal dan a lo mumal lo va, lu a lo nata \hin a ni.

    Hetiang natna hi a rawn lanzin dan pawh a tuartu hran hranaha in ang lo thei. |henkhat chuankar 1-ah vawi 2 te an tawrh laiin adang chuan thlakhatah vawi 1chauhte an tuar \hin a ni. Heng a

    hnuaia kan sawite hian migrainehi a chawk chhuak duh hle.

    Lu-na chi khat

    (Migraine)

    1. Rilru leh taksa hah lutuk :Mahni hnaa tui lutuk vanga rilruleh taksa hman nasat chingtezingah migraine hi a lar hle. Thilduhtui mi, engkim fel thlap turabeisei mite hian ri lru leh mittikhamtu an hmu tam a, hetiang lunatna hi an nei duh bik a ni. Nupachungchangah emaw, a ruka rilrukaptu leh tihahtu chinfel theih mailoh neite hian lu na an sawi duhviau bawk. Hengho hi chuan

    hahchawlh leh intihhlim hun anmamawh ber a, an harsatnatengawihpui mai lo va sawi fel thuaihi a damdawi \ha ber a ni.2. Ei leh In : Lu na nei mi tan thilthau leh mawm lam chite leh pai\awih har chite ei tam loh a \ha.Migraine tuartute chuan an ngeih

    loh zawng an hre thei thuai \hin a,chung lakah chuan an insum hramhram tur a ni.3. Exercise : Lu na nei mi chuanhah lutukin excercise an la tur a nilo va, taksa lum tawk chauha kalemaw, zuan emaw a \ha tawk a ni.4. Natna dang : Thisen sang, Si-nus \ha lo, mit natna leh ha na a loawmte hian migraine hi a lo langthei bawk a ni. Tin, lu lehnghawng tihpalh avangin mi-graine hi a awm thei bawk a ni.5. Thil dang : Hmun lum lutukemaw, vawt lutuka awm leh thilthle, rangva i lo, mit tikham chibula awmte hian lu natna hi a

    chhuak thei bawk a niw(Source : Hriselna)

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    30/32

    January, 2013 30

    www.mizoramsynod.org

    KANTU

    Hortoki Br.

    HORTOKI BRANCH

    Hortoki Pastor Bial hi KawnpuiPastor Bial a\angin January ni 16,

    2006 khan a indang a. Hortoki BranchK.|.P hi Hortoki Pastor bial chhungaKohhran pahnih awmah Pastor\hu\hmun zawk a ni.

    May ni 12,1968 khan lo ding \anin, Aizawl a\anga hmar lam Km 72-ahla, Kawnpui khaw tlak lam, Tlawnglui kama awm a ni. Tunah hian mem-ber - mipa 136, hmeichhia 69 an vaiin205 an awm mek a. Sub Committee - 5

    Evangelical cell, Programme,Receiption & Ushering, Sound lehDecoration te din a ni a. Branchtihchak nan Group thum - Daniela,Davida leh Josua Group-ah te in\hen ani bawk. Group Budget, Faith Prom-ise, Pickle siam, Balu lak, K.|.Pinkhawm thawhlawm etc. hmangte asum lakluh \hin a ni. Sermon, Short

    sermon, sharing, kumpuan thupui zirleh surprise programme hmang te ininkhawmah hun hman \hin a ni.Thawh\an zan inkhawm chawhrual inmember 44 inkhawm ziah ang an ni.

    Kum 2004 a\ang khan Branchchanchinbu 'K.|.P INLENG' Pathianni

    zingah tihchhuah \hin a ni. Kristian |halaichanchinbu hi copy 41 an la mek a ni.

    Kohhran zaipawl neiin, zirtawp zan

    hi hla zirna hun nghet atan hman a ni a,Kohhran ni pawimawhah leh Biak Inhawnga innei an awmin zai \hin a ni.

    Branch huamchhungah Kohhranmember boral an awm in an boral a\angaPathianni vawi hnihnaah khawharchhungte inkhawmpui \hin a ni a,

    thlamuanna thuchah sawiin tuarpuinathilpek kenkhawm a rl \hin a ni.Kuminah hian target kan neih zing

    a mi Computer leh Printer neih a ni tawha. Hei bakah hian Biak In sakna atanatam thei ang ber sum dah tum a ni a,thawh\an zan inkhawm ban apianginbranch committee member te memberhlte leh missionary te puala \awng\aiho \hin a ni bawk. Member hlte

    hnuhhnaih kawngah hma lk mek niinbial huapa camping te buatsaih niin

    zantin Biak Inah \awng\ai \hin a ni bawkBiak In hawnga nupui pasal nei

    an awmin lawmpuinathuziak(citation) leh bungrua pek \hinan ni a, hei bakah hian K.|.P soundsystem hman tir an ni a, mipa in lamahK.|.P Flag nilenga zar \hin a ni bawk.

    Kan Kohhran Biak Ina innei chu par\hiawrhtir \hin an ni .Memberte inpumkhatna leh

    thawhhona a \ha\ lehzual theih nanSports te neiin Group hrang hranginelna neih \hin a ni a, varietyprogramme hman \hin a ni bawk.Branch evangelical cell huaihawtin\awng\ai bethel Pathianni tlai apianganeih \hin a ni a, tin, Mizorama

    chanchin\ha hrilna hmasa ber Kutbullui (Tlawng kam) chhuahah \awng\aibethel neih a ni bawk.

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    31/32

    January, 2013 31

    www.mizoramsynod.org

    Keimahni

    n November 28, 2012 (Nilaini) khan Central K|P buatsaihin MissionVeng Kohhran Hall-ah Evangelism tihchak dan tur chungchang Consulta-tion tluang taka neih a ni. Chawhmaah Evangelism awmzia leh Evange-lism kalphung tih Rev. Lalrinmawia, Central K|P Leader-in paper a present

    a. Chawhnuah Thlarau lam inbuatsaihna tih Tv. Vanlalvuana, Venghluiinpaper a present bawk. Paper present zawh ve veah hian sawiho nghal a nia, an tuitlangin sawihona pawh a \ha a, hunin min daih lo hial zawk a ni.

    Resource person 2, Central Hruaitute mi 14, branch aiawh 358, avaiinmi 373 kan tel a ni. Bial 30 a\angin branch aiawh an kalkim a, bial 33 chuaiawh kal an awm lo a ni. Mission Veng Kohhranin hneh tak maiin anthleng a, an chungah kan lawm hle a ni. Tlai lama thingpui, a hmeh lehBanner senso` 16,500 zet mai chu Mission Veng Branch K|P-in an tuma, an chungah kan lawm em em a ni.

    Hemi nia kan paper ngaihthlakte leh rawtna hrang hrang awmteCentral K|P chuan ennawna a \ul anga siam\haa booklet-a siamin Branchhrang hrangah tihdarh ni se, a ti a ni.n Synod Executive Secretary-te term a tawp avangin term thar 2013-2015 a mi tur SEC-in a thlang thar a. An department chan tura ruahmanchu Synod Inkhawmpui rorel Gen. 65-in pawmin K|P chu Rev.Lalzuithangan min chang dawn a ni.

    Executive Secretary i/c K|P \anglai Rev. Zosangliana Colney chu a

    term a tawp dawn avangin 2013 a\angin Director, Synod MultipurposeTraining Centre-ah dah a ni.

    n Synod Officers Meeting chuan Coordinator-te hna chanvo siamrem\ula hriain SEC-ah rawtna a thlen a. SEC 241:65 chuan Synod Office-aCoordinator mi 7 te awmna siamremin Upa Lalrinmuana, K|P GeneralSecretary chu Synod Mission Board-ah dah a ni a, Upa Zonunmawia,Synod Information a mi chu K|P-ah a lo awm thung ang. Kum tharJanuary 2013-a office luh veleh charge inhlanin an inthlak ang.

    n Branch ding thar : Lunglei Venglai bial chhungah Khawiva Branchchu September 29, 2012 (Inrinni) khan a ding thar a. Ni 30.11.2012-ahregistartion fee an rawn pe. Member 18 an awm a ni.

    http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/
  • 7/29/2019 Kristian Thalai - January, 2013

    32/32

    January, 2013 32

    SYNOD CHOIR RAWNGBAWLNA :

    1. Bungkawn branch-ah : Ni 5 November, 2012-a K|P inkhawman hmanpui a, \um 3 dinah hla vawi 7 an rem a, Nl. NancyZothanmawii solo bawkin Pu Vanlalhruaia, Director-in thuchahtawi a sawi a ni.

    2. Lungdai bialah : Ni 13 November, 2012-a Sentlang KohhranahBial Meet hmanpuiin an kal a, \um 2 dinah hla vawi 5 an rem.Fellowship-ah Pu K. Lalbiakthanga, Conductor-in thuchah tawia sawi a, Nl. Nancy Zothanmawii, Nl. Vanlalpari, Nl.Lalhmangaihi, Dr.Zothansanga leh Pu Jacob Lalrohnuna te solo

    bakah Male Voice an zai bawk a ni.

    3. Salem boarding-ah : Ni 17-18 November, 2012-ah Salem Board-ing-ah retreat leh Praise & Worship neihpuiin an kal a, \um 5dinah hla vawi 11 an rem a, Nancy Zothanmawii vawi 4,Vanlalpari, Lalhmangaihi, Lalrinfeli, Jacob Lalrohnuna leh IssacLalramthara solo-in an zai a. Hruaitu kalte T. Upa Lalhruaizelaleh Pu Vanlalhruaia, Director- ten Pathian thuchah vawi 2 ve vean sawi bakah Director-in chawhnu inkhawm Praise & Wor-ship a kaihruai bawk. Pathianni zan inkhawm ban fellowship

    chu Pu K. Lalbiakthanga, Conductor-in a hruai a, Salem Board-ing tan 2010-2012 Synod Choir Album leh term thara musicvideo an siam thar chu an present a ni. He programme hi hlimtak leh kham lo takin an hmanpui a ni.

    4. Zarkawt Kohhranah : Ni 25 November, 2012 (Pathianni) zanahZarkawt Kohhranin Hla Kutpui an hmanah kalin \um 2 dinahhla vawi 4 an rem a ni. Zarkawt Kohhran hian rawngbawla anchhuahna senso atan `10,000 (cheng Singkhat) an lo pe a,Zarkawt kohhran chungah kan lawm tak zet zet a ni.

    5. Maubuang Kohhranah : Ni 1 December, 2012 (Inrinni)-ahMaubuang Kohhran Biak In thar hawn leh hlannaah SynodModerator \awiawmin an kal a. |um 2 dinah hla vawi 4 an rema ni. Chawhnu Fellowship hi Biak In kawtah hmangin SynodChoir kutah programme leh a hruai hna an dah a, zaipawl Di-rector Pu Vanlalhruaian a kaihhruai a ni. Pu Lallianmawia Tlau,Dr. Zothansanga, Nl. Lalrinfeli, Nl. Vanlalpari leh Nl. NancyZothanmawii te an solo bawk a ni.

    6. Chanmari Kohhranah : Ni 4-9 December, 2012-a ChanmariKohhrana Synod Inkhawmpui vawi 89 na \an zanah vawi khat