KENT PEYZAJINDA KENT MOBİLYALARININ · Ülkemizde hızlı kentleşme 1950 yıllarında başlar. Bu...
Transcript of KENT PEYZAJINDA KENT MOBİLYALARININ · Ülkemizde hızlı kentleşme 1950 yıllarında başlar. Bu...
50
KENT PEYZAJINDA KENT MOBİLYALARININ
YERİ VE ÖNEMİ
Özge Volkan AKSU
Peyzaj Yük. Mimarı
Doğu Karadeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü-Trabzon
ÖZET
Kent içindeki doğal ve yapay çevrenin birlikteliği kent peyzajını
oluşturmaktadır. Yapay çevrenin oluşmasında etkili olan ögelerin içinde kent
mobilyaları da yer almaktadır. Kent mobilyaları kamu mekanların da yer alan, kentlinin
toplumsal ve bireyler arası iletişimini sağlayan ve kolaylaştıran elemanlardır. Bu
elemanlar işlevsel oldukları kadar estetik ve görsel açıdan da bulundukları mekanları,
yani kent peyzajını olumlu ya da olumsuz yönde etkilemektedirler.
Kentlerde plansız, düzensiz, yoğun ve yerel yönetimlerin beğenileri
doğrultusunda kullanılan kent mobilyaları görsel kirliliğin oluşmasına sebep olmaktadır.
Bu bağlamda kent mobilyası kavramı, kent ve kent mobilyası ilişkisi ve kent peyzajına
etkisi güncel ve önemli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Kent, Kent mobilyası, Kent peyzajı
URBAN LANDSCAPE OF URBAN FURNİTURE
WİTH PLACE AND İMPORTANCE
ABSTRACT
Both The natural and artificial environments form urban landscape together.
Urban furniture are important products which helps formed of artificial environment.
Urban furniture are the products which communicate between public and individual life
style in urban life. Not only these elements are functional but also they have pozitive
and negative effects on aesthetic and visual characteristics of the spaces they formed.
Urban furniture which is used to not plan and system of urban and municipal
administration of appreciation has caused to visual pollution. This concept of urban
furniture, connection between urban and urban furniture and effect of urban landscape
is important subject to appear.
Keywords: Urban, Urban furniture, Urban landscape
51
1. GİRİŞ
Fiziksel çevrenin insan faaliyetleri için olanaklar sağladığını, insanların
bu çevre ile karmaşık bir şekilde etkileşerek etkili çevrelerini oluşturduklarını
söyleyebiliriz (ERTÜRK, 1984). Ortamı temsil eden, insanın hareket, iş, iskan,
çeşitli kültürel ve sosyal ilişkiler, üretim vb. etkinlikleri çevreleyen, onların
oluşumuna olanak veren fiziksel çevredir. Çevre bütünü, bu ortam ve insan
ilişkilerinin bir serisidir ve bu niteliği ile hem insanlar ve fiziksel elemanlar
arasındaki ilişkileri yansıtır hem de onlara aracı olur (ŞENTÜRER, 1995).
Günümüzde hızlı kentleşme olgusuyla başlayan ve giderek artan
düzensiz ve karmaşık yapılaşma sonucu fiziksel çevreler olumsuz yönde
değişmektedir (VELİOĞLU, 1991). Çevre kimliği ve karakterini kaybetmekte;
bu durum bir yandan varolan dokuda-çevrede olumsuz ve bilinçsiz yapılan
tahribatlarla, diğer bir yandan da yeni yerleşmelerde yanlış veya eksik
oluşturulan karakteriyle gözlenmektedir (ÇEVİK, 1991).
İnsanların bulundukları ortamlardan, çevrelerden büyük ölçüde
etkilenmeleri yapılan çeşitli araştırmalardan bilinmektedir (ŞENTÜRER, 1995).
Bu etkilenmeyi yapan, büyük ölçüde bu çevreleri oluşturan mimarlık
ürünlerinin nitelikleri ve görünümleridir ki, bu mimarlık ürünlerinin bir
bölümünü de kent mobilyaları içermektedir (AKSU, 1998).
Geleneksel kent kavramında resmi yada sivil mimari örneklerine verilen
önemin kent öğelerine de verilmesi, bu öğelerin kentlerdeki kullanımı ve
önemini da ortaya koymaktadır. Çünkü kent sadece yapı ve yapı öğelerinin
oluşturduğu bir olgu değildir. Bunun yanı sıra tamamlayıcı konumunda olan en
önemli unsur ise kent mobilyaları olarak verilebilir (SAĞSÖZ ve ark., 1997).
Kentleşmenin getirdiği toplu yaşamın sağlıklı bir biçimde
sürdürülebilmesi, kent bütünlüğü içinde alışveriş çevreleri, haberleşme, kültürel
çevre, ulaşım sistemleri, trafik düzenlemeleri, eğlence ve hizmet birimlerinin
organizasyonunda kullanılan tasarım nesnelerinin varlığına bağlıdır
(ERHAN,1990). Özellikle kentsel ortak mekanlar olarak önem kazanan kamu
mekanlarında, kentlilerin gerçek gereksinimlerini karşılamada önemli yeri olan
kent mobilyaları da küçük ölçekli kent öğeleri olmalarına rağmen birçoğu bir
araya gelerek oluşturdukları birliktelik ile oluşmuş, yeni oluşan-oluşturulan
veya yenilenen çevreleri etkileyebilmektedir.
Kent mobilyalarının yoğun ve düzensiz kullanımı bulundukları
mekanlarda işlevsel ve görsel kirlilik oluşturarak, kent peyzajının da olumsuz
yönde zarar görmesine neden olabilmekte ve kent düzeninin göstergesi olan
elemanlar olma özelliğini yitirebilmektedirler.
52
2. KENT MOBİLYASI
2.1. Kent Mobilyası ve Tanımı
Kent mobilyalarının kent yaşamında yerini alması, kentsel tasarımda bir
alan olarak kabul edilmesi endüstri devrimi sonucunda gerçekleşmiştir. Endüstri
devrimi sonrası giderek hızlanan kentleşmenin doğal sonucu olarak kent açık
alanları, daha da önem kazanmaya ve yoğun kullanılmaya başlanmıştır. Bu
gelişmenin sonucu olarak da “kent mobilyası” kavramı giderek yerleşmeye ve
gelişmeye başlamıştır (GÜRSU, 1988).
Ülkemizde hızlı kentleşme 1950 yıllarında başlar. Bu hızlı kentleşme ve
doğurduğu sonuçlar toplumsal bir sorun olarak önem kazanmaya başlar. 1970
yılından sonra bu sorunlar, yerel yönetimlerin kısa vadeli, yanlış alt yapı
uygulamaları ve gelişmelere ayak uyduramamalarından dolayı büyük boyutlara
ulaşır (ULUDAĞ, 1990).
Kent bünyesinde yer alan kent ögeleri, toplumsal, kültürel ve kentsel
yaşam açısından kaçınılmaz bir gereklilik ve zorunluluktur. Kent mobilyaları,
kent ögelerinin bir bölümüne verilen addır. Bu ögeler, insanın kent yaşamını,
toplumsal yaşamını ve bireyler arası iletişimini sağlamakta ve
kolaylaştırmaktadır (ULUDAĞ, 1990).
Hem kentsel sorunların giderilmesi, hem de çevreye uygar bir görüntü
kazandırma çabasından ve amacından hareketle girişilen çalışmalar sonucu
üretilen objeler kent mobilyalarını oluşturur. Kent karakteri ve yaşamı için
gerekli olan, alt yapıyı da içeren tüm elemanları “kent mobilyaları” adı altında
toplamak “TÜBİTAK” tarafından benimsenmiştir (ULUDAĞ, 1990).
Kent mobilyası yerine “kent donatı elemanları”, “çevre donatı
elemanları”, “kent aksesuarları”, “çevre düzenleme ögeleri”, “peyzaj
elemanları”, gibi terimler kullanılabilir (GÜL, 1991). Ancak bu terimler
kapsamları nedeniyle yetersizdirler. Çünkü donatı elemanları deyimi alt yapıyı
da içerir ve daha büyük ölçekli olup, kent yaşamının zorunlu ögeleridir (bina,
okul, cami vb.). Çevre düzenleme elemanları daha çok peyzaj ağırlıklıdır. Kent
aksesuarları ise sadece dekoratif ögeleri içeren bir anlam taşımaktadır. Bu
nedenle “kent mobilyası” diğer terimler içinde en uygun olanıdır (GÜL, 1991).
Kent mobilyası yurt dışında “urban furniture”, “urban equipment”, “street
furniture”, total landscape element”, “outdoor furniture” gibi özdeş terimlerle
ifade edilmektedir.
Herkese açık ve kamunun sorumluluğunda olan yapılanmış yada
yapılanmamış kentsel kamusal açık alanlarda yer alan kent mobilyaları, mekanı
tanımlayan ve tamamlayan ögeler niteliğindedir (ÖZTÜRK, 1991).
53
2.2. Kent Mobilyalarının Sınıflandırılması
2.2.1. İşlevsel Amaçlı Kent Mobilyaları
Kentsel kamusal mekanlarda insanların birtakım gereksinimlerini
karşılamak amacı ile ortaklaşa kullanılan mobilyalar, birden çok işlevi
sağlayarak çok amaçlı olarak kullanılabilirler (AKSU, 1998). Bunlar,
Koruma amaçlı: Koruma amaçlı mobilyalar, özellikle kent içi trafik
akışını düzenleyen trafik lambaları, trafik işaret panoları, aydınlatma elemanları
olarak sayılabilir.
Dinlendirme amaçlı: En önemli olanları oturma elemanlarıdır.
Temizlik amaçlı: Çevrenin kirlilikten korunması amacı ile meydanlar,
parklar, sokaklar vb. mekanlarda yer alan çöp kutuları, çeşmeler olarak
örneklenebilir.
Eğlendirme amaçlı: Özellikle rekreasyon ve çocuk oyun alanlarında
yer alan, insanları rahatlatan, dinlendiren ve eğlendiren mobilyalar olarak
sayılabilir.
Satış ve alışveriş amaçlı: Günlük insan gereksinimlerini karşılayan
büfeler, bilet gişeleri, otomatik alışveriş makinaları bu grupta sınıflandırılabilir.
İletişim kurma amaçlı: Telefon kabinleri olarak sayılabilir.
Barındırma amaçlı: Aşırı yağmur, rüzgar, güneş gibi insanları
olumsuz yönde etkileyen hava koşullarına karşı açık mekanlarda kullanılan örtü
elemanları, tenteler, otobüs durakları barındırma amaçlı mobilyalardır.
Yönlendirme amaçlı: İnsanların ulaşmak, varmak istedikleri yerlere
doğru yönlendirme amacı güden yer döşeme kaplamaları, sokak levhaları, alt ve
üst geçitler olarak sayılabilir.
Sınırlayıcı amaçlı: Mekanlar arası geçişleri sağlayan veya engelleyen
çitler, parmaklıklar, duvarlar, bariyerler, çiçeklikler olarak örneklenebilir.
Bilgi verme amaçlı: Çevremizde sıkça görmeye alıştığımız ilan ve
reklam panoları, meydan saatleri bilgi verme amacı ile kullanılan kent
mobilyaları olarak ele alınabilir.
Süsleme amaçlı: Görsel açıdan etkili olan çevrelerine estetik değer
katan çiçeklikler, heykeller ve su oyunlarının da yer aldığı havuzlar olarak
sayılabilir.
İşlevsel amaçlı kent mobilyalarına bazı örnekler verilmiştir(Şeki 1,2,3).
2.2.2. Görsel Amaçlı Kent Mobilyaları
Kent mobilyaları fonksiyonel olabildikleri gibi; simgesel, anıtsal, estetik
vb. değerleri bir arada taşıyabilir ve kent mekanlarında aldıkları konumlara göre
görsel değer kazanırlar (AKSU, 1998).
54
Şekil 1. İşlevsel amaçlı kent mobilyalarına bazı örnekler (1,2,3).
55
Şekil 2. İşlevsel amaçlı kent mobilyalarına bazı örnekler (4,5,6).
56
Şekil 3. İşlevsel amaçlı kent mobilyalarına bazı örnekler (7,8,9).
57
2.2.3. İçinde Bulundukları Mekana Bağlı Olarak Kent Mobilyaları
Kent mobilyalarının yer aldığı kentsel kamusal mekanlar (kentsel dış
mekanlar), yapıların oluşturduğu, kentlilerin algıladığı ve tüm kentsel olayların
ilişkilendiği bir bütündür. Kent için önemli olan bu dış mekanların
dekorasyonu, canlandırılması kentsel mobilya, peyzaj elemanları (bitkiler) ve
yapılanmış tanıtım ögelerinin belirli bir anlamda bilinçli olarak düzenlenmesine
bağlıdır (BAKAN ve KONUK, 1987).
Kent mobilyalarının bulunduğu kentsel kamusal mekanlar dört grup
altında incelenmektedir (BAKAN ve KONUK, 1987).
Düzenlenmiş yaya alanları Alışveriş mekanları
Parklar Çarşı
Dinlenme, eğlenme ve spor alanları Alışveriş sokağı
Çocuk oyun alanları Pazar yerleri
Geçiş alanları Bölgeler
Sokaklar Meydanlar
Yaya yolları ve kaldırımlar Odak noktaları
Ulaşım alanları Tarihi doku mekanları
2.2.4. Teknik Donatısına Göre Kent Mobilyaları
Kent mobilyaları alt yapıya bağlı ve alt yapıya bağlı olmayan elemanlar
olarak iki grupta incelenebilir. Alt yapıya bağlı kent mobilyaları; alan
aydınlatıcıları, yol aydınlatıcıları, trafik lambaları, meydan saatleri, telefon
kabinleri, otobüs durakları, büfeler, çeşmeler, aydınlatma kolonları, havuzlar,
üst geçitler olarak sayılabilir (DOĞAN ve ERHAN, 1986). Alt yapıya bağlı
olmayan kent mobilyaları; döşeme elemanları, sınır elemanları, trafik lambaları,
yönlendirici ve yer belirleyici elemanlar, reklam panoları, trafik işaretleri,
dinlenme, park alanı elemanları, oyun alanı elemanları, çöp kutuları vb. olarak
sayılabilir.
2.3. Bir Kent Mobilyasının Taşıması Gereken Kriterler
Fonksiyon: Kent mobilyası tasarımında her şeyden önce işlevsellik ön
planda olmalıdır. Kullanım amacı belirlendikten sonra her mobilyanın temel
işlevine uygun olarak biçimlendirilmesi gerekmektedir. Bir kent mobilyasına
doğru biçim, ölçü, malzeme kullanılarak kazandırılan fonksiyonellik
beraberinde daha estetik ve algılanabilir olma kavramlarını getirecektir (AKSU,
1998).
Algılanabilirlilik: Her şeyden önce bir kent mobilyasının kullanıcıları
tarafından anlaşılabilmesi, ne olduğunun tanımlanması gerekir. Kullanıcıların
beğenisi ve kullanım kolaylığı gibi etkenler dikkate alınmadan yapılan ve farklı
58
form anlayışı içeren tasarımlar bazen algılanamayabilir. Bu durum kullanıcılar
üzerinde olumsuz etkiler oluşturabilir.
Dayanıklılık: Her endüstri ürünü gibi kent mobilyaları da tasarlanır,
aşınır, eskir ve yenilenir. Bu süre içinde kent mobilyasının yaşamını olumsuz
yönde etkileyen bazı dış faktörler vardır (BAYRAKÇI, 1991). Yapı ve malzeme
üzerinde iklimsel verilerin etkileri oldukça önemlidir (ÖZAYDIN ve ark.,
1991). Çevremizde örneklerini bolca gördüğümüz parçalanmış, sökülmüş bir
telefon kulübesi, üzerleri kesici aletlerle çizilmiş, kazılmış banklar, kırılmış,
tahrip edilmiş aydınlatma elemanları vb. toplumsal yıkımın önemli bir parçası
olan vandalizm’i oluşturmaktadır (EROĞLU; 1991).
Tasarımcılar, özellikle vandalizm’ e karşı insanların benimseyeceği,
iletişim kurabileceği ve zarar vermeyeceği kent mobilyaları üretirken, bunu en
iyi hangi malzeme ve bağlantı detayları, hangi formlar, renkler, dokular vb.
etkilerin sağlayacağını araştırmalıdırlar (EROĞLU, 1991).
2.4. Bir Kent Mobilyasını Biçimlendiren Faktörler
Bir kent mobilyasını biçimlendiren en önemli faktörlerden biri
teknolojik gelişmeye bağlı olarak artan üretim çeşitliliği olarak belirlenebilir.
Ancak her çevrenin, ülkenin rekabet edecek güçte olan kendi üretim kimliği, o
çevrelerdeki çevre ve şehir mobilyası tasarımının en temel kimliğinin izlerini
taşımak ve ifade etmek zorundadır (KÜÇÜKERMAN, 1992).
Kentlerimizde çok değişik ve yoğun yapılaşmalarda yer bulmaya
çalışan kent mobilyalarının biçimlenmesinde etkili olan diğer faktörler ise
(ÖZTÜRK, 1991);
Nüfus artışı,
Toplum etkileri, gelenekler, ön yargılar, zaman
boyutunun birikimleri, tarihsel çerçeve,
Psikolojik etkiler, bellek seçiciliği,
Eskime,
Eş zamanda mevcut fiziksel çerçeve,
Tasarım dili ve yenilik koşullanması, insanın konfor
düzeyinin artması,
Malzeme özellikleri olarak sayılabilir.
3. KENT PEYZAJI VE KENT MOBİLYASI İLİŞKİSİ
Çağdaş yaşam kentlerde insanın ön plana alındığı, yaşamın
kolaylaştırıldığı, yaşayanların konforlarının sağlandığı kent mekanlarını
gerektirir. Kentlerin yaşamında işlevleri yadsınamayan kamu mekanları ve kent
mobilyalarının tasarımının niteliği, mekan içinde yer alan insanın etkinliklerini,
özelliğini belirler ve yönlendirir (DEMİREL ve ark., 2004).
59
Kentler özgün karakterleri ile kimlik kazanırlar. Mimari ve kentsel
açıdan özgün, tanınan karakterlerini kaybeden kentler ise herhangi bir kent, köy
veya yerleşim kimliğine bürünürler ve hatta kimlik karmaşasına düşerler.
Kentsel kimlik bir kentin, çevrenin doğal ve yapay elemanları ve sosyo-kültürel
özellikleriyle tanımlanır (HACIHASANOĞLU, 1995). Doğal ve yapay ya da
doğa yapısı ve insan yapısı olmak üzere iki ana gruba ayrılan faktörler kent
imge öğelerini oluşturmaktadır. Kentin toplumsal, ekonomik ve fiziksel bünyesi
ile mekanda ortaya çıkan, kent imgesine kent görüntüsü içinde görsel algımızı
etkileyen tüm nesneler birer hammadde (kent öğeleri) olmaktadır (GÜREL,
1970).
Nesnel bir çevrede yaşamanın nesne kullanımının değişik boyutlarda
iletişimi gerektiren, ilişkileri içerdiği düşünülürse, kent mobilyaları da bu
iletişim ortamına değişik boyutlarda bildiriler taşıyarak katkıda bulunurlar.
Toplumun değişik kesimleri tarafından farklı anlaşılan bu bildiriler tüm kültür
grupları tarafından anlaşılabilecek yalınlıkta olmalıdır. Her kültürel kökenli
kullanım nesnesi gibi kent mobilyaları da, temel kullanım işlevlerinin yanı sıra
toplum yaşamının içinde zamanla “ bir anlam aktarma”, “anlamaya konu olma”,
“bilgi iletme”, “bir bildirim taşıyanı olma”, gibi iletişimsel işlevleri de
yüklenirler. Böylece nesne kendini anlatmakla kalmaz, katıldığı çevrenin
peyzajı içinde işlevsel, anlamsal, estetik boyutlarda görevler yüklenerek çevre
kimliğinin ayırıcı, özelleştirici varlıklarından biri olarak yerini alır
(BAYRAKÇI, 1991).
Her geçen gün kentlerde artan oranlarda donatı elemanları
kullanılmaktadır. Gerek donatı elemanlarını kullanan kişilerin meydana
getirdiği tahribat, gerekse planlama ve tasarım aşamalarında yapılan hatalar
nedeni ile günümüzde donatı elemanları tam anlamı ile amaca hizmet
vermemektedir. Donatı elemanları ile onu kullanan kişiler arasındaki iletişimin
sağlanmasında, kültür düzeyleri, mobilyaların işlevlerine uygun olarak
kullanılıp kullanılmaması, mobilyanın beklenen işlevini yerine getirip
getirmemesi, ayrıca kullanımı teşvik edici olması ve doğru biçimde doğru yere
yerleştirilmiş olması gibi faktörler etkilidir (ŞİŞMAN ve YETİM, 2004).
Kent mobilyaları özelde çevre kimliği, genelde ise kent kimliği ile ilişki
içerisindedirler. Bu nedenle kent mobilyalarının çevreden soyutlanarak tekil bir
obje olarak ele alınıp değerlendirilmesi oldukça hatalıdır. Bir kent mobilyasının
taşıması gereken tüm kriterler sağlanmasına rağmen, eğer o mobilya yer alacağı
mekan ile uyuşmuyorsa başarılı bir kent mobilyası tasarımından söz edilemez.
Kent mobilyalarının önce yer aldıkları mekanlarla ilişkilendirilmesi ve bu
ilişkinin de diğer kent öğeleri ile birlikte daha geniş bir bütün içinde ele
alınması gerekmektedir.
60
4. SONUÇ VE ÖNERİLER
Kent mobilyaları, yalnızca işlevsel amaçlı olarak değil, aynı zamanda
kentsel mekanları tamamlayan ve tanımlayan görsel amaçlı kent ögeleri olarak
da önem taşımaktadırlar. Çevreyi olumlu ya da olumsuz yöndeki etkileri, kent
mobilyalarının yoğun olarak kullanıldığı yerlerde kendini daha çok göstermekte
ve kent peyzajına da yansımaktadır.
Bir kent mobilyası, ne kadar iyi tasarlanmış olursa olsun yer aldığı
çevre ile de uyum içerisinde olmalıdır. Farklı çevrelerde (tarihi doku, kent içi
parkı, sokaklar, odak noktaları, meydanlar vb.) aynı tür malzeme, renk, doku,
biçim vb. tasarım anlayışı ile üretilen standart kent mobilyaları
kullanılmamalıdır. Ancak belirli fonksiyonları karşılamak amacı ile belirli
standartlar geliştirilmelidir. Bir kent mobilyasını biçimlendiren mevcut çevreye
ve kullanıcılarına özgü yaşam tarzı, gelenekler, tarihsel çerçeve ve teknolojik
gelişme gibi faktörler belirlenmelidir (AKSU, 1998).
Kent mobilyaları kullanımında belirli standartlar kullanmak mümkün
olmayabilir. Ama mekan, mekanın büyüklüğü, mekanın kullanıcılara sunduğu
hizmete bağlı olarak belirli sınırlamalar getirilebilir. Kent için önemi büyük
olan kentsel kamusal mekanlar, kent mobilyalarının aşırı kullanımı ile
engellenmemelidir. Kent mobilyaları gereksinim doğrultusunda kullanılmalı,
sade, temiz, ferah ve açık mekanlar oluşturulmaya çalışılmalıdır. Birbirleriyle
ilişkili, birkaç fonksiyonu yerine getirebilen, bulundukları çevreye ve mimariye
uygun estetik kent mobilyaları kullanılmalıdır. Ayrıca seçilen hazır kent
mobilyaları, sadece yerel yönetimlerin değil, tüm kullanıcıların zevk ve istekleri
ile de uyumlu olmalıdır.
Kent mobilyaları ile ilişkin önemli sorunlardan biride vandalizmdir.
Kent mobilyalarına verilen zarar ve yapılan tahribat, bu elemanlarda oluşan
işlevsel sorunların yanında, görsel kirlilik oluşturmakta ve kent peyzajını
olumsuz yönde etkilemektedir. Bu konunun da güncel ve toplumsal bir sorun
olarak ele alınması gerekmektedir.
Endüstri ürünleri tasarımının bir kolu olan kent mobilyaları, salt bir
sistemin parçası olarak ele alınmamalı, kentsel mekanları yaşanılabilir kılan,
kentin fiziksel yapısını ve görüntüsünü etkileyen kent ögelerinden biri olarak
değerlendirilmeli ve küçük-büyük ölçekli diğer bütün kent ögeleri ile sıkı bir
ilişki içerisinde oldukları unutulmamalıdır (AKSU, 1998).
Kent mobilyaları tasarımında, yerel yönetimlerin dışında kentsel
mekanların yaşanılabilirliliği ile uğraşan mimarlar, peyzaj mimarları, endüstri
ürünleri tasarımcıları vb. gibi uzman grupların öncelikle kendi aralarında
iletişim sağlayarak organize olmaları ve daha sonra da doğrudan kullanıcı ve
etkin karar verici olan halkın katılımını sağlamaları gerekmektedir.
61
KAYNAKLAR
AKSU, V., 1998. Kent Mobilyalarının Yer Aldıkları Mekanlara Etkileri
Üzerine-Trabzon Kenti Ölçeğinde- Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi,
KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
BAKAN K., KONUK, G., 1987. Türkiye’ de Kentsel Dış Mekanların
Düzenlemesi, Tübitak Yayınları.
BAYRAKÇI, O.,1991. Kent Mobilyaları Tasarımında Kimlik Sorunu ve Kent
Kimliği İçindeki Yeri, Kamu Mekanları ve Kent Mobilyaları
Sempozyumu I, M.S.Ü., Mimarlık Fakültesi Tasarım ve Uygulamalar
Sempozyumu Dizisi, Cilt I, 75-77.
ÇEVİK, S., 1991. Mekan-Kimlik-Kimliklendirme, Trabzon Sokağı Örneği,
Doktora Tezi, K.T.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon .
DEMİREL, Ö., YAŞAR, Y., ÖZTÜRK, B., 2004. Kentlerde Mekan
Tanımlayıcı Ögelerin Kent Yeşili İle Birlikte Mekansal Kurgu Rolleri,
TMMOB Peyzaj Mimarları Odası, Peyzaj Mimarlığı II. Kongresi,
Sayfa 372-377, Ankara.
DOĞAN, N., ERHAN, İ., 1986. Endüstri Ürünleri Tasarımında Kent
Mobilyaları, Tübitak Yayınları.
ERHAN, İ., 1990. Endüstri Tasarımı Açısından Kent Mobilyaları, Tasarım,
Mimarlık, iç Mimarlık ve Görsel Sanatlar Dergisi 4, 60-61.
EROĞLU, G., 1991. Vandalizm ve Kent Mobilyası, Kamu Mekanları ve Kent
Mobilyaları Sempozyumu,İstanbul, M.S.Ü. Mimarlık Fakültesi Tasarım
ve Uygulamalar Sempozyumu Dizisi, Cilt I, 115-121.
ERTÜRK, S., 1984. Mimari Mekanın Algılanması Üzerine Deneysel Bir
Çalışma, Doktora Tezi, K.T.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
GÜL, B., 1991.Kent Mobilyalarının İnsan Yaşamındaki Yeri, Peyzaj Mimarlığı
Dergisi, 29, Sayfa 41-42.
GÜREL, S., 1970. Kent Planlamasına Giriş ve Çevre Kavramı, O.D.T.Ü,
Ankara.
GÜRSU, H., 1998. Toplumsal Kullanım ve Ürün Bazında Kent
Mobilyaları, İnşaat Dergisi 2, Sayfa 31-32.
HACIHASANOĞLU, İ., 1995. Mimari ve Kentsel Kimlik, Yapı Der., S. 46-50
KÜÇÜKERMAN, Ö., 1992. Bir Kimlik Sistemi Olarak Şehir Mobilyaları
Tasarımı, Kentsel Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu II, İstanbul,
M.S.Ü. Mimarlık Fakültesi Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu
Dizisi, Cilt I, 76-77.
ÖZAYDIN, G., ERBİL, D., ULUSOY, B., 1991. Kamu Mekanları Tasarımının
Tamamlayıcısı Olarak Bildirişim Öğeleri, Kamu Mekanları ve Kent
Mobilyaları Sempozyumu I, İstanbul, M.S.Ü. Mimarlık Fakültesi
Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu Dizisi, Cilt I, 63-69.
ÖZTÜRK, K., 1991. Kent Mobilyaları Tasarımında Bilgi İletim Estetiği, Kamu
62
Mekanları ve Kent Mobilyaları Sempozyumu I, İstanbul, M.S.Ü.
Mimarlık Fakültesi Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu Dizisi, Cilt
I, 69-75.
SAĞSÖZ, A., AKSU, V., ÖZGÜ, Ö., 1997. Kentlerin Tamamlayıcı Öğeleri:
Kent Mobilyaları ve Kullanıcı Tercihleri, Uluslar arası IX. İnternational
Yapı ev Yaşam Building Life , Mayıs 1997, Kongre Bildiri Kitabı,
Bursa.
ŞENTÜRER, A., 1995. Mimaride Estetik Olgusu, Birinci Baskı, İ.T.Ü.,
Mimarlık Fakültesi, İstanbul.
ŞİŞMAN, E., YETİM, L., 2004. Tekirdağ Kentinde Donatı Elemanlarının Peyzaj
Mimarlığı Açısından İrdelenmesi, Trakya Ü. Fen Bil. Dergisi, 5(1),
Sayfa 43-51.
ULUDAĞ, K., 1990 Kent Mobilyalarında Seramiğin Yeri, Yüksek Lisans Tezi,
Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
VELİOĞLU, A., 1991. Tarihi Çevre İçinde Mimari Tasarım ve Süreci Üzerine
Bir Araştırma, Doktora Tezi, K.T.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü , Trabzon.
ŞEKİLLER
Şekil 1. www.users.globolnet.co.uk
Şekil 2. www.husson-co.fr/Images/generic
Şekil 3. www.intertraffic.com
Şekil 4,5. www.surfaceamorica.com
Şekil 6. www.blucimp.com
Şekil 7. www.imagecommunity.net
Şekil 8. www.jcdecaux.co.uk
Şekil 9. www.city,vancovver.bc.ca