k12 - Filipino - Dec 19, 2012
-
Upload
gerastig-gear -
Category
Documents
-
view
578 -
download
6
Transcript of k12 - Filipino - Dec 19, 2012
Republic of the Philippines Department of Education
DepEd Complex, Meralco AvenuePasig City
December 2012
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 1
K to 12 Curriculum Guide
FILIPINO
K to 12 Curriculum: Overall Goal, Desired Outcomes, Content and Standards
FILIPINO
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 2
Deskripsyon ng Batayang Konseptuwal na Balangkas sa Pagtuturo ng Filipino K-12
Pangkalahatang layunin ng Kurikulum ng K to 12 ang makalinang ng isang buo at ganap na Pilipinong may kapaki - pakinabang na
literasi.
Kaugnay nito, layunin ng pagtuturo ng Filipino na malinang ang (1) kakayahang komunikatibo, (2) replektibo / mapanuring pag-iisip, (3)
pagpapahalagang pampanitikan ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng mga babasahin at teknolohiya tungo sa pagkakaroon ng pambansang
pagkakakilanlan, kultural na literasi, at patuloy na pagkatuto upang makaagapay sa mabilis na pagbabagong nagaganap sa daigdig.
Sa ikatatamo ng mithiing ito, kailangan ng mga kagamitang pampagtuturo ng mga guro bilang suporta sa kurikulum na magmumula sa
administrasyon, ahensiyang panlipunan, pribado at publiko, pamahalaang lokal, midya, tahanan at iba pang sektor ng lipunan.
Isinaalang-alang sa pagbuo ng kurikulum ang pangangailangang panlipunan, lokal at global na pamayanan, maging ang kalikasan at
pangangailangan ng mga mag-aaral. Pinagbatayan din ang mga legal na batas pang-edukasyon, at mga teoryang pilosopikal ng edukasyon at
wika nina Jean Piaget (Developmental Stages of Learning), Leo Vygotsky (Cooperative Learning), Jerome Bruner (Discovery Learning), Robert
Gagne (Heirarchical Learning ), David Ausubel (Interactive/Integrated Learning),Cummins (Basic Interpersonal Communication Skills-BICS at
Cognitive Academic Language Proficiency Skills-CALPS at ng ating pambansang bayaning si Dr. Jose P. Rizal na nagsabing “nasa kabataan
ang pag-asa ng bayan”. Isinaalang-alang din ang nasa Banal na aklat na gintong aral na “Ituro sa bata ang wastong landas upang sa pagtanda
ay hindi siya mawawala”. Dahil ang Filipino ay nasa disiplina ng wika, pinagbatayan ang mga teorya sa kalikasan at pagkatuto ng wika, mga
teorya / simulain sa pagsusuring panliterasi at mga pagdulog sa pagtuturo ng wika (W1, W2, W3) at pagtuturo ng mga akdang pampanitikan at
tekstong palahad.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 3
Mga Pamantayan sa Filipino K-12A. Pamantayan sa Programa (Core Learning Area Standard):
B. Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards):
K – 3 4 – 6 7 – 10 11 – 12
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo, mapanuring pag-iisip sa wikang katutubo (MT) at Filipino sa tulong ng mga lokal na babasahin at teknolohiya upang mapaunlad ang sarili at mapahalagahan ang sariling kultura
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagahang pampanitikan sa tulong ng iba’t ibang anyo ng panitikan at teknolohiya upang makaangkop at makibahagi sa pag-unlad ng tahanan at pamayanan
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikang rehiyonal, pambansa, saling-tekstong Asyano at pandaigdig at teknolohiya upang matamo ang kultural na literasi
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng iba’t ibang disiplina at teknolohiya upang magkaroon ng akademikong pag-unawa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 4
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng iba’t ibang babasahin at teknolohiya tungo sa pagkakaroon ng pambansang pagkakakilanlan, kultural na literasi at patuloy na pagkatuto upang makaagapay sa mabilis na pagbabagong nagaganap sa daigdig.
Pamantayan sa Bawat Baitang (Grade Level Standards):
Grade Level Pamantayan sa Bawat Baitang
KNaipamamalas ng mag-aaral ang kakayahan sa pagpapahayag ng iniiisip at damdamin sa wikang katutubo at ang kahandaan sa pagbasa at pagsulat upang makilala ang sarili at matutong makisalamuha sa kapwa.
Grade 1Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip sa wikang katutubo sa pamamagitan ng mga lokal na babasahin at teknolohiya upang magkaroon ng malawak na pag-unawa sa sarili at kapwa at pagpapahalagang kultural.
Grade 2
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip sa pamamagitan ng iba’t ibang teksto/ babasahing lokal at teknolohiya upang magkaroon ng mapag-usisang pag-iisip at makalahok sa gawaing pangkaunlaran ng pamayanan.
Grade 3Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip sa pamamagitan ng iba’t ibang teksto/ babasahin upang magkaroon ng malawak na pag-unawa sa mga pangyayari sa pamayanan.
Grade 4
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng iba’t ibang teksto/ babasahin at teknolohiya upang magkaroon ng malawak na kamalayan sa kaganapan sa kapaligiran at makalahok sa gawaing pagpapaunlad ng pamayanan.
Grade 5
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng iba’t ibang teksto/ babasahing lokal at pambansa upang mapangalagaan at mapahalagahan ang kagandahan ng kapaligiran.
Grade 6Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng iba’t ibang anyo ng panitikang lokal at pambansa upang makapag-ambag sa pagkakamit ng maunlad at makatarungang bansa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 5
BAITANG 7-10(Filipino)
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 6
Pamantayan ng Programa (Program Standard) - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa
at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa, saling-
akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi.
Pamantayan para sa Baitang 7 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at
pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang rehiyunal upang maipagmalaki ang
sariling kultura, gayundin ang iba’t ibang kulturang panrehiyon.
Pamantayan para sa Baitang 8 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at
pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang pambansa upang maipagmalaki ang
kulturang Pilipino.
Pamantayan para sa Baitang 9 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at
pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at saling-akdang Asyano upang mapatibay ang pagkakakilanlang
Asyano.
Pamantayan para sa Baitang 10 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at
pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at saling-akdang pandaigdig tungo sa pagkakaroon ng
kamalayang global.
K to 12 Filipino 1
PROGRAM STANDARD Nagagamit ang wikang Filipino upang madaling mauunawaan at maipaliwanag ang mga kaalaman sa araling pangnilalaman, magamit ang angkop at wastong salita sa pagpapahayag ng sariling kaisipan, damdamin o karanasan nang may lubos na paggalang sa kultura ng nagbibigay at tumatanggap ng mensahe.
KEY STAGE STANDARDSa dulo ng baitang 3, kailangang nakakáya ng mga estudyante na ipakita ang sigla sa pagtuklas at pagdanas ng pabigkas at pagsulat na mga teksto at ipahayag nang mabisà ang mga ibig sabihin at mga nadaramá.
GRADE LEVEL STANDARD
Pagkatapos ng Unang Baitang, ang mga mag-aaral ay inaasahang nauunawaan ang mga pasalita at di- pasalitang paraan ng pahayag at nakatutugon nang naayon. Nakakamit ang mga kakayahan at istratehiya sa mabuting pagbasa at pagsulat upang maipahayag at maiugnay ang sariling ideya, damdamin at karanasan na may kaugnayan sa mga narinig at nabasang age-appropriate and culture-based materials.
DOMAINPamantayang Pangnilalaman
(Content Standard)Pamantayan sa Pagganap(Performance Standard)
Batayang Kasanayan
Wikang Binibigkas
Ang mag-aaral ay...
nauunawaan at nagagamit nang may ganap na kahusayan ang mga batayang kasanayan sa pakikinig at pagsasalita upang ipahayag ang sariling ideya, kaisipan, karanasan at damdamin
Ang mag-aaral ay...
naibibigay ang lubusang atensyon sa nagsasalita at nakukuha ang mensaheng inihahatid upang makatugon nang maayos
Ang mag-aaral ay... nakikinig nang mabuti
sa nagsasalita upang;- maulit at mabigkas nang
wasto ang mga salitang napakinggan.
- matukoy ang mga mahahalagang pangyayari sa napakinggang teksto
- maiugnay ang sariling karanasan sa napakinggang teksto
- matukoy ang damdaming ipinahihiwatig
- makasali sa isang usapan- maipahahayag nang maayos
ang mga sariling pangangailangan at mga kagustuhan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 7
DOMAINCONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Ang mag-aaral ay... Ang mag-aaral ay... Ang mag-aaral ay...
nabibigkas nang may tamang diin at intonasyon ang mga tugma/ tula
Napapalawak ang mga kasanayan sa pag-unawa, pagpapakahulugan, pagsusuri at pagbibigay-halaga sa mga kaisipan o paksang napakinggan .
nasusuri ang mga impormasyon upang maunawan, makapagbigay kahulugan, at mapahalagahan ang mga tekstong napakinggan at makatugon ng maayos.
nakapagbibigay ng maikling panuto.
- nakapagbibigay ng panuto gamit ang simpleng mapa.
nasasabi ang mensahe ng di-pasalitang panuto (pakitang kilos) ng nagsasalita.
naisasalaysay muli ang tekstong napapakinggan.
nasasagot ang mga tanong tungkol sa tekstong narinig.
napag-uusapan ang damdaming ipinahihiwatig ng mga tauhan sa kuwento, dayalogo, tula o awit na napakinggan.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 8
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 9
Ang mag-aaral ay...
nasasabi at napaghahambing ang mga katangian ng mga tauhan sa napakinggang kuwento sa tulong ng;- Character Map- Venn Diagram.
napagsusunod-sunod ang mga detalye ng napakinggang teksto sa pamamagitan ng larawan/pamatnubay na mga tanong/timeline/kadenang kuwento
naikukuwento nang pabigkas ang napakinggang teksto sa pamamagitan ng Story Grammar/CABLA – Story.
nailalarawan ang isang tao/bagay/lugar/pangyayari ayon sa larawan/napanood na palabas;
- Maikling video tungkol sa biodiversity/climate change
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Ang mag-aaral ay... Ang mag-aaral ay... Ang mag-aaral ay...
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 10
nahuhubog at napa-uunlad ang kasanayang mag-isip at kakayahang mangatwiran sa pamamagitan ng pakikinig upang magamitn nang wasto at angkop ang pasalita at di pasalitang pahiwatig.
nakikinig nang may pagsusuri upang ipahayag nang wasto ideya, damdamin, kaisipan at karanasan na may kaugnayan sa napakinggang teksto.
napag-uusapan ang mga personal na karanasan nang may tamang pagkakasunod sunod.
naibibigay ang sariling ideya / damdamin/pananaw sa napakinggang teksto/balita.
naibabahagi ang mga obserbasyon sa silid-aralan, sa paaralan, sa tahanan at sa pamayanan.Hal. Climate Change Traffic Safety
nagkukuwento.
Naibibigay ang maaaring epekto ng isang pangyayari (tulad ng Climate Change) sa pamamagitan ng dula-dulaan
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Kasanayang PonolohiyaAng mag-aaral ay...
naipamamalas ang pag-unawa na ang mga salita ay binubuo ng mga tunog na may katumbas na tiyak na
Ang mag-aaral ay...
nakikilala at nagagamit ang mga tunog ng mga titik upang makbuo ng salita.
Ang mag-aaral ay...
natutukoy at nabibigkas ang wastong tunog ng bawat letra ng alpabetong Filipino;
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 11
titk sa alpabeto. - (mga titik na hindi naituro sa MT)
- Alpabetong Filipino- patinig- katinig- kambal katinig- diptonggo
(aw,ew,iw,ow,uw/ay,ey,iy,oy,uy).
naiiugnay ang bawat tunog sa letrang kumakatawan nito.
nakikita ang kaibahan ng mga tunog na napakinggan.
nabibigkas ang mga salita na binubuo ng mga;
- kambal-katinig/klaster- diptonggo.
natutukoy ang unahan/gitna/hulihang tunog ng mga salita.
nasasabi ang mga tunog na katinig/patinig na pinagsama sa napakinggang pantig o salita.
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
. Ang mag-aaral ay...
nadadagdagan, nababawasan o napapalitan ang isang tunog upang makabuo muli ng panibagong salita ( Add, delete
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 12
or change target sounds to change words).
o Pagpapalit- b aka - saka
o Pagdaragdag- baka - a+baka
o Pagbabawas- hanay (-h) - anay.
napapantig ang mga salita.
(may kakayahang bilangin ang pantig ng isang salita) nabibilang ang pantig ng isang salita.
natutukoy ang mga salitang magkakasintunog.
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Palabigkasan at Pagkilala sa Salita
Ang mag-aaral ay...
nauunawaan na ang mga nakalimbag na salita ay binubuo ng mga letra na may kanya-kanyang tunog at pinagsama-sama upang makabuo ng mga salitang may kahulugan.
Ang mag-aaral ay...
nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pag-unawa ng mga salita.
Ang mag-aaral ay...
nakikilala at nababasa ang mga salita gamit ang mga;
- palatandaang konpigurasyon- biswal na hudyat
o tunay na bagay
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 13
o larawan- palatandaang nagbibigay-
kahulugan (ayon sa gamit sa pangungusap)
nasasabi ang pagkakatulad at pagkakaiba ng mga bagay/larawan/titik/pantig/salita ayon sa anyo/hugis/kulay/kayarian
nababasa sa unang kita ang mga pangalan/label ng mga bagay/larawan sa silid-aralan
nababasa ang mga salitang madalas makita sa paligid tulad ng label/pananda/billboards/logo
Ang mag-aaral ay...
nasasabi ang mensaheng nais ipabatid ng nabasang pananda/patalastas/babala/paalala na nakikita sa mga pribado/pampublikong lugar.
natutukoy ang mga titik,salita, at mga pangungusap sa binasang kuwento/tula/teksto.
nakapag-uuri-uri ng mga salita ayon sa kaisipang ipinahihiwatig
nababasa ang mga magkakatulad/magkakaibang salita sa pangkat.
nauunawaan na ang pagkakaayos ng mga titik ng isinulat na salita ay
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 14
kumakatawan sa pagkakaayos ng mga titik ng binibigkas na salita.
nakasasanayang basahin ang mga karaniwang salita tulad ng ang mga at si.
nagagamit ang kaalaman sa palabigkasan upang mabasa ang mga hindi kilalang salita.
Ang mag-aaral ay... Ang mag-aaral ay... Ang mag-aaral ay...
nakikilala ang susing salita sa bawat pangungusap na nabasa.
nababasa ang mga salita/parirala/pangungusap nang malakas at may tatas.
Gramatika Naipakikita ang kasanayan sa pggamit ng Filipino sa pasalita at di-pasalitang pakikipagtalastasan.
nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng pananalita sa mabisang pakikipagtalastasan upang ipahayag ang sariling ideya, damdamin at karanasan.
nakabubuo ng mga wasto at payak na pangungusap kapag pinag-uusapan ang mga personal na karanasan.
gumagamit ng tamang pangngalan sa pagkukuwento tungkol sa pamilya o kaibigan at isang indibidwal.
naipahahayag ang mga impormasyon tungkol sa sarili gamit ang pangngalan;
- Sarili a. pangalanb. gulangc. tirahan
- Pamilya a. tatay, nanay, b. kapatid at iba pa
Ang mag-aaral ay…
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 15
natutukoy ang salitang ngalan; - Tao- Hayop- Bagay - Bahagi ng computer- Gamit sa ICT- Pook- Ngalan ng araw/buwan.
napag-uuri-uri ang mga salitang ngalan
nagagamit nang wasto ang mga panandang ang/ang mga sa pagtukoy sa ngalan ng tao, bagay, hayop, pook.
nagagamit nang wasto ang salitang at sa pag-ugnay ng ngalan ng tao, hayop, bagay at pook.
nagagamit nang wasto ang si/sina sa pagtukoy ng tanging ngalan ng tao.
nagagamit nang wasto ang pandang kay sa pagtukoy ng tanging may-ari ng bagay.
nakagagamit ng tamang pananalitang pang direksyon (ng mga tamang directional terms).
nagagamit ang mga salitang ito, iyan, iyon sa pagtukoy ng mga bagay o hayop. nagagamit sa pangungusap o
usapan ang ako, ikaw, siya, kami, tayo, kayo at sila.
natutukoy ang mga salitang naglalarawan ng tao, hayop, bagay
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 16
at pook.
nagagamit nang wasto ang mga salitang naglalarawan ng tao, hayop, bagay at pook.
nasasabi at nagagamit ang mga salitang naglalarawan nghugis, dami at bilang ng mga bagay o tao.
nasasabi ang mga salitang nagsasaad ng kilos sa tulong ng larawan/sitwasyon.
naipapakita ang pag-unawa sa pinanood sa pamamagitan ng paggagagad at pagtukoy sa kilos.
nagagamit sa pangungusap o usapan ang angkop na salitang kilos.
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Pag-unlad ng Bokabularyo
Ang mag-aaral ay…
nauunawaan ang isang salita sa pamamagitan ng pagsusuri ng kayarian nito upang magamit nang wasto at angkop sa pakikipagtalastasan.
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pagpapaunlad ng talasalitaan at magamit ang mga ito sa pakikipagtalastasan.
Ang mag-aaral ay…
nagtatanong tungkol sa mga di kilalang salita upang malaman ang kanilang kahulugan.
natutukoy ang kahulugan ng di-pamilyar/bagong salita batay sa;
- kumpas o galaw- ekpresyon ng mukha
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 17
- paggagagad- ugnayang salita-larawan- gamit ng mga salita
o kayarian salitang-ugat at
panlapio katangian
kasingkahulugan magkasalungat na
kahulugan homonyms.
naiuugnay ang mga salita at mga kaisipan na napag-aralan sa aklat sa dating kaalaman.
nagagamit ang angkop na salita sa pakikipagtalastasang pasalita o pasulat
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Kaalaman sa Aklat at Limbag
Ang mag-aaral ay…
nagkakaroon ng kamalayan sa mga bahagi ng aklat at kung paano ang limbag ay nakakatulong sa wasto at naayon sa teksto.
Ang mag-aaral ay…
nasusuri ang mga nakalimbag na teksto bilang paghahanda sa pormal na pagbabasa.
Ang mag-aaral ay…
natutukoy ang pamagat, awtor at may guhit ng teksto/kuwento
nauunawaan ang gawain ng mga awtor at illustrator
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 18
naituturo ang simula at katapusan ng pangungusap/talata/kuwento
nasusundan ang teksto ayon sa tama nitong pagkakaayos: bawat pahina, mula kaliwa hanggang kanan, mula itaas pababa.
nauunawaan at nagagamit nang tama ang mga salitang tumutukoy sa kalakaran ng paglimbag: aklat, pabalat, panumila, katapusan, pahina, salita, titik, linya.
nasusundan ang pagkakasulat ng teskto, mula sa kaliwa papunta sa kanan at mula sa itaas pababa.
nauunawaan ang ugnayan ng teksto at ng mga larawan sa aklat
nauunawaan na ang mensahe ng aklat ay nasa teksto at hindi nasa larawan.
nakikilala ang malaki at maliit na titik sa isang hanay ng teksto
natutukoy ang mga salita sa teksto
natutukoy ang mga pangungusap sa isang teksto
natutukoy ang simula at katapusan ng pangungusap
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 19
naipaliliwanag ang gamit ng malaking titik sa isang pangungusap
nasasabi ang kahalagahan ng bantas sa isang teksto
nakilala ang letter order
natutukoy ang ayos at estruktura ng tugma at ng mga nakaayos na teskto kapag nagsasalaysay o tumutula.
maunawaan na ang mga nakalimbag na teksto ay may kahulugan at kumakatawan sa mga binibigkas na wika
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Pag-unawa sa Pinakinggan
Ang mag-aaral ay…
Napapalawak ang kasanayan sa pakikinig, pagsusuri ng mga napakinggang teksto upang makatugon nang mabilis at wasto.
Ang mag-aaral ay…
nakikinig at nauunawaan ang mga pasalita o di-pasalitang pagpapahayag upang makatugon nang naayon.
Ang mag-aaral ay… naiuugnay ang mga personal na
karanasan sa mga napakinggang kuwento.
Nakikinig nang mabuti sa mga aklat/tekstong binasa upang
- Maisalaysay sa sariling salita ang
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 20
napakinggan- Maiulat nang malinaw ang
napakinggan
nakasusunod sa maikling panutong napakinggan may 2 o higit pang pangungusap
nahuhulaan ang nilalaman ng teksto batay sa pabalat/pamagat ng aklat.
nagtatanong at sumasagot ng mga tanong tungkol sa napakinggan.
nagagamit ang mga naunang kaalaman sa pag-unawa ng pinakikinggang kuwento.
nakagagawa ng tuwirang ugnayan sa pagitan ng nakasulat at binibigkas na salita.
nailalarawan ang mga tauhan sa kunwentong narinig (ayon sa kanilang mga katangian, mga pagkakapareho at pagkakaiba).
Naibibigay ang paksa ng kuwento/impormasyong napakinggan
nakapagbibigay ng sariling hinuha bago, habang at pagkatapos mapakinggan ang teksto.
nakapagbibigay ng sariling hula sa maaring mangyari sa kuwentong napakinggan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 21
naiguguhit ang paboritong parte ng napakinggang teksto.
naisasakilos ang tula/awit/tugma na napakinggan.
Pag-unawa sa Binasa
Ang mag-aaral ay…
naipamamalas ang maayos na pagbasa upang maunawaan ang mensaheng ipinahihiwatig ng tekso.
Ang mag-aaral ay…
nababasa ang mga teksto upang makatugon nang naaayon
Ang mag-aaral ay…
nakasusunod sa mga panutong nakalimbag.
Nabibigyang kahulugan ang mga pananda/logo/babala na mababasa
naiuugnay ang binasa sa sariling karanasan
nasasabi ang diwang nakapaloob sa binasang pangungusap/maikling talata o kuwento.
nasasagot ang mga tanong tungkol sa binasang teksto.
natutukoy at nailalarawan ang mga tauhan sa kuwento ayon sa sinabi/ikinilos
napagsusunud-sunod ang mga pangyayari sa kuwentong binasa sa pamamagitan ng mga larawan/pangungusap
nakapagbibigay ng angkop na pamagat sa maikling talatang binasa
Ang mag-aaral ay…
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 22
nakapagbibigay ng sariling wakas sa kuwentong binasa.
napag-uugnay ang sanhi at bunga sa mga pangyayari sa binasang talata/teksto.
Tatas nakikinig nang wasto at nakatutugon
nang angkop at wasto
naipapahayag ang ideya/kaisipan/damdamin nang may wastong tono at diin
nababasa ang mga salita/pangungusap/maikling talata nang may tamang bilis, diin at intonasyon
naisusulat nang malinaw at wasto ang mga titik/salita/parirala/pangungusap
Pagbabaybay napahahalagahan ang wastong pagbaybay ng mga salita para sa malinaw na paglalahad ng mensahe.
naisusulat ang mga salita ng may wastong baybay.
naisusulat ang mga bagong salita sa pamamagitan ng invented o developmental spelling.
naisusulat nang wasto ang mga pantig/salita/pangungusap na idinikta.
naisusulat ang mga salita na may wastong baybay
- tatlo o apat na apat na pantig - batayang talasalitaang
pampaningin- natutunang salita mula sa
mga aralin-
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 23
Pagsusulat Nagkakaroon ng papaunlad na kasanayan sa wasto at maayos na pagsulat at paggamit sa mga pamantayan sa pagsulat.
Nagkakaroon ng panimulang kasanayan sa maayos na pagsulat ng palimbag at sa paggamit ng mga sangkap sa pagsulat.
naisusulat ang mga titik ng alpabeto (mga hindi naituro sa MT) nang may wastong porma o hugis
nasisipi ang malaki/maliit na titik
naisusulat ang label, captions sa mga larawan, tsart at mga bagay.
nagagamit ang kaalaman sa paggamit ng malaki at maliit na titik at mga bantas sa pagsulat ng;
- impormasyon tungkol sa sarili
Komposisyon nauunawaan kahalagahan ng pagsulat ng isang komposisyon ay may iba't ibang layunin.
Naipamamalas ang kakayahang maisulat nang wasto at maliwanag ang damdamin, ideya, kaisipan at sariing karanasan sa mga tiyak na layunin.
naiintindihan na may saysay ang tekstong nakasulat.
nakapagbabahagi ng kaugnay na pangungusap sa kuwentong isinusulat ng klase
naiguguhit ang kuwentong ginawa ng klase/paboritong pangyayari sa kuwentong napakinggan o nabasa.
nasisipi ang salita/mailking pangungusap mula sa huwaran
nakasusulat ng mga salita ng may sapat na ispasyo
nakasusulat ng isang talaan/maikling pangungusap/talata upang maipahayag ang sariling damdamin at ideya.
Ang mag-aaral ay…
nakakapagpahayag ng sariling karanasan, damdamin at ideya sa pamamagitan ng maikling
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang angkop na salita at bantas sa pagpapahayag ng ideya, karanasan, kaalaman,
Ang mag-aaral ay… nakagagamit nang angkop na salita
upang maipahayag ang sariling ideya, karanasan, kaalaman o damdamin.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 24
pangungusap o talata. damdamin. nakabubuo ng mga payak na
pangungusap tungkol sa isang bagay/ larawan/pangyayaring nasaksihan/napakinggan/nabasa
Pakikitungo sa Wika, Literasi at Panitikan
Ang mag-aaral ay…
napapahalagahan ang mga pasalita at di-pasalitang paraan ng pagpapahayag ng damdamin, karanasan, kultura at kaalaman.
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang kaalaman kaalaman sa wikang binibigkas at literasi upang maipahayag ang sariling kaisipan, karanasan at damdamin at maiugnay ang mga nabasa/narinig sa sariling iskima.
Ang mag-aaral ay… mapahalagahan ang mga mga
tekstong pampanitikan sa pamamagitan ng maayos na pakikinig.
nakapipili ng angkop na aklat batay sa sariling pangangailangan.
naibabahagi ang karanasan sa pagbasa upang maisaloob, patuloy na maisagawa at maitaas ang antas ng ang pakikipagkapwa-tao.
naipamamalas ang paggalang sa edad, kasarian at kultura ng awtor nang narinig/nabasang awit/tula/kuwento.
naipakikita ang pagkahilig sa pagbasa sa pamamagitan ng
- pagpili ng sariling aklat na babasahin
- paggamit ng mga resources sa silid-aklatan
makagawa ng portofolio ng mga drowing at mga sulatin upang magamit sa pakikipagtalastasan
Mga istratehiya sa Pag-aaral Naipapamalas ang lubusang pagkaunawa na may mga istratehiya sa pag-aarla na magagamit upang makakuha ng mga bagong impormasyon at mapalawak ang dating kaalaman
Napipili ang gagamiting pamamaraan/mga pamaaraan ng pagtuklas ng bagong kaalaman o pagpapayaman ng dating kaalaman
natutukoy ang mga bahagi ng aklat at ang kahalagahan ng bawat isa- Talaan ng Nilalaman- (Talahuluganan)Glossary
nagagamit nang wasto ang mga
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 25
bahagi ng aklat upag matugunan ang pangangailangan
Nakasusunod nang wasto sa mga panuto
Napagsunud-sunod ang mga salita batay sa alpabeto
Naibibigay ang kahulugan ng mga pictograph
Nabibigay ang kahulugan ng mga simpleng mapa ng mga pamilyar na lugar
Nakagagamit ng graphic organizers pagtatala ng mga impormasyon mula sa
tekstong napakinggan/nabasa
Natutukoy ang mga nakikita sa silid-aklatan at ang kahalagahan ng bawat isa
Nakasusunod sa mga tuntunin sa paggamit ng silid-aklatan
-
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 26
K to 12 Filipino 2
PROGRAM STANDARD Nagagamit ang wikang Filipino upang madaling mauunawaan at maipaliwanag ang mga kaalaman sa araling pangnilalaman, magamit ang angkop at wastong salita sa pagpapahayag ng sariling kaisipan, damdamin o karanasan nang may lubos na paggalang sa kultura ng nagbibigay at tumatanggap ng mensahe.
KEY STAGE STANDARD
Sa dulo ng baitang 3, kailangang nakakáya ng mga estudyante na ipakita ang sigla sa pagtuklas at pagdanas ng pabigkas at pagsulat na mga teksto at ipahayag nang mabisà ang mga ibig sabihin at mga nadaramá.
GRADE LEVEL STANDARD
Pagkatapos ng Ikalawang Baitang, ang mga mag-aaral ay inaasahang nakakapagsabi ng pangunahing diwa ng tekstong binasa o napakinggan, nagagamit ang mga kaalaman sa wika, nakababasa nang may wastong paglilipon ng mga salita at maayos na nakasusulat nang kabit-kabit upang maipahayag at maiugnay ang sariling ideya, damdamin at karanasan na may kaugnayan sa mga narinig at nabasang age-appropriate and culture-based materials.
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 27
(Content Standard) (Performance Standard)
Wikang Binibigkas
Ang mag-aaral ay...
nauunawaan at nagagamit nang may ganap na kahusayan ang mga batayang kasanayan sa pakikinig at pagsasalita upang ipahayag ang sariling ideya, kaisipan, karanasan at damdamin
Ang mag-aaral ay...
naibibigay ang lubusang atensyon sa nagsasalita at nakukuha ang mensaheng inihahatid upang makatugon nang maayos
Ang mag-aaral ay... nakikinig nang mabuti
sa nagsasalita upang;
- matukoy ang mga pangunahing ideya sa napakinggang teksto
- maiugnay ang sariling karanasan sa napakinggang teksto
- matukoy ang damdaming ipinahihiwatig
- makasali sa isang usapan gamit ang telepono/media
- naisasalaysay muli ang tekstong napapakinggan
sa pamamagitan ng mga pangungusap/timeline/ pamatnubay na mga tanong
sa pamamagitan ng Story Grammar/CABLA – Story
nabibigyang-kahulugan ang mga panutong napakinggan
DOMAINCONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Napapalawak ang mga kasanayan sa pag-unawa, pagpapakahulugan, pagsusuri at pagbibigay-halaga sa mga kaisipan o paksang napakinggan .
nasusuri ang mga impormasyon upang maunawan, makapagbigay kahulugan, at mapahalagahan ang mga tekstong napakinggan at makatugon ng maayos.
nakapagbibigay ng maikling panuto/pamamaraan - ga mit ang mga pangunahing
direksyon- paggawa ng isang
proyekto/gawain
nasasabi ang mensahe ng larawan/pangyayaring nasaksahin
nasasagot ang mga tanong tungkol sa tekstong narinig
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 28
napaghahambing ang mga damdaming ipinahihiwatig ng mga tauhan sa kuwento, dayalogo, tula o awit na napakinggan sa kapwa tauhan sa napakinggan o sa saril
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Ang mag-aaral ay... nasasabi at napaghahambing ang
mga katangian ng mga tauhan sa napakinggang kuwento
naihahambing ang mga tauhan sa kuwento/tekstong napakinggan sa isang indibidwal
napagsusunod-sunod ang mga detalye ng napakinggang teksto sa pamamagitan ng pamatnubay na mga tanong/kahalagahan ng mga ito
nakapagbibigay ng maaaring
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 29
mangyari kung maiiba ang isang pangyayari sa napakinggang teksto
nakapagbibigay ng reaksyon sa napakinggang teksto sa maayos at magalang na pamamaraan
natutukoy ang kahinaan/kamalian/suliranin sa tao/bagay/lugar/pangyayari ayon sa larawan/napanood na palabas/napakinggang teksto
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Ang mag-aaral ay... nahuhubog at napa-uunlad ang
kasanayang mag-isip at kakayahang mangatwiran sa pamamagitan ng pakikinig upang magamitn nang wasto at angkop ang pasalita at di pasalitang pahiwatig.
Ang mag-aaral ay...
nakikinig nang may pagsusuri upang ipahayag nang wasto ideya, damdamin, kaisipan at karanasan na may kaugnayan sa napakinggang teksto.
Ang mag-aaral ay...
napag-uusapan ang mga personal na karanasan na may kaugnayan sa napakinggang teksto
naibibigay ang sariling ideya / damdamin/pananaw sa napakinggang teksto/balita.
Nakapaglalahad ng impormasyong natutunan mula sa napanood/napakinggang teksto
nagkukuwento nang may tamang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari at may tamang
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 30
organisasyon ng mga ideya
Nakapagmumungkahi ng solusyon sa isang suliranin na napanood/ napakinggan
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Kasanayang PonolohiyaAng mag-aaral ay...
naipamamalas ang pag-unawa na ang mga salita ay binubuo ng mga tunog na may katumbas na tiyak na titk sa alpabeto.
Ang mag-aaral ay...
nakikilala at nagagamit ang mga tunog ng mga titik upang makabuo ng salita.
Ang mag-aaral ay... natutukoy ang mga salitang
magkakasintunog
natutukoy ang unahan/gitna/hulihang tunog ng mga salita
nakikilala ang mga tunog na bumubuo sa pantig ng mga salita- P (patinig)- KP (katinig-patinig)- PK - KPK- KKP- KKPK
Napagsasama-sama ang mga ponema upang mabasa ang mga salitang may dalawang pantig
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 31
Nahahati ang mga ponema ng salita
Nadadagdagan , nababawasan o napapalitan ang isang tunog ng salita upang makabuo ng isang bagong salita
Nababasa ang mga salitang - May kambal katinig- diptonggo
Natutukoy ang bilang ng mga salita sa isang pangungusap
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Palabigkasan at Pagkilala sa Salita
Ang mag-aaral ay...
nauunawaan na ang mga nakalimbag na salita ay binubuo ng mga letra na may kanya-kanyang tunog at pinagsama-sama upang makabuo ng mga salitang may kahulugan.
Ang mag-aaral ay...
nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pag-unawa ng mga salita.
Ang mag-aaral ay...
nasasabi ang pagkakatulad at pagkakaiba ng mga pantig/salita ayon sa kayarian
nababasa ang mga salitang madalas makita sa paligid tulad ng label/pananda/
nagagamit ang palabigkasan upang mabigkas ang mga hindi kilalang salita
nasasabi ang mensaheng nais ipabatid ng nabasang
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 32
pananda/patalastas/babala/paalala na nakikita sa mga pribado/pampublikong lugar.
nakapag-uuri-uri ng mga salita ayon sa kaisipang/konseptwal na ipinahihiwatig
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Gramatika Naipakikita ang kasanayan sa pggamit ng Filipino sa pasalita at di-pasalitang pakikipagtalastasan.
nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng pananalita sa mabisang pakikipagtalastasan upang ipahayag ang sariling ideya, damdamin at karanasan.
nagagamit ang pagkakaunawa sa gramatika upang madaling maunawaan ang mga di-kilalang salita
nagagamit nang wasto ang pangngalan sa pagbibigay ng pangalan ng tao, lugar at mga bagay- pambalana- pantangi
nagagamit ang angkop na pananda sa pagtukoy ng pangngalang pambalana/pantangi
napag-uuri ang pangngalan ayon sa kasarian- panlalaki- pambabae- di-tiyak- walang kasarian
nagagamit nang wasto at angkop ang pangngalan sa pagpapahayag ng ideya/impormasyon/orihinal na kuwento
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 33
nagagamit ang panghalip panao bilang pamalit sa pangngalan- panauhan(sa anyong
ang/ng/sa)- kailanan (isahan, dalawahan)
nagagamit nang wasto ang mga magagalang na pantawag sa tao
nagagamit ang tamang pandiwa na naaayon sa ginamit na pangngalan o panghalip- pangngagdaan- pangkasalukuyan- panghinaharap
nagagamit nang wasto ang pang-uri sa paglalarawan ng tao, lugar at bagay
nagagamit nang wasto ang mga salita sa paghahambing ng dalawa/tatlo o higit pang tao, bagay , hayop at lugar
nagagamit nang wasto ang pang-ukol- ng- ni/nina- kay/kina- ayon sa- para sa
nagagamit nang wasto ang pang-angkop na na, -ng at - g
natutukoy ang simuno at pandiwa ng pangungusap
nakabubuo nang wasto at payak na pangungusap na may tamang ugnayan ng simuno at pandiwa sa pakikipag-usap at pagsulat
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 34
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Pag-unlad ng Bokabularyo
Ang mag-aaral ay…
nauunawaan ang isang salita sa pamamagitan ng pagsusuri ng kayarian nito upang magamit nang wasto at angkop sa pakikipagtalastasan.
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pagpapaunlad ng talasalitaan at magamit ang mga ito sa pakikipagtalastasan.
Ang mag-aaral ay…
nakaklasipika ang mga karaniwang salita sa mga konseptuwal na kategorya (hayop,pagkain, laruan)
nagtatanong tungkol sa mga di
kilalang salita upang malaman ang kanilang kahulugan.
(natutukoy ang kahulugan ng mga salita batay sa pagkakagamit ng mga ito sa pangungusap, pagkakarinig, pagkakabasa)natutukoy ang kahulugan ng di-pamilyar/bagong salita batay sa; - paggamit ng mga palatandaang
nagbibigay ng kahulugahan (context clues) kasingkahulugan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 35
kasalungat katuturan o kahulugan ng salita pag-uugnay sa sariling karanasan sitwasyong pinaggamitan ng salita
napag-uusapanang kahulugan ng mga salita at gamitin ang mga ito sa pangungusap
naiintindihan na ang ibang salita ay magkasingkahulugan at ang iba naman ay magkasalungat
natutukoy kung ang mga salita ay magkasingkahulugan o magkasalungat
nakapagbibigay ng mga salitang magkakasingkahulugan/magkakasalungat
nauunawaan na may iba't ibang gamit ang mga salita sa pangungusap (bilang pangngalan, pandiwa, at iba pa)
natutukoy ang mga pinaikling salita (contractions)
nabibigyang kahulugan ang mga dinaglat na salita
nakikilala na ang dalawang salita ay maaring maging tambalang salita- tambalang salita na nananatili
ang kahulugan naglalarawan layon gamit
nauunawaan na ang mga wika ay mayroong iba't ibang antas ng pormalidad
nagagamit ang wika nang may higit na control
nababasa nang malakas at ng may tatas ang mga pamilyar na teksto na may ekspresyong angkop sa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 36
gramatika
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Kaalaman sa Aklat at Limbag
Ang mag-aaral ay…
nagkakaroon ng kamalayan sa mga bahagi ng aklat at kung paano ang limbag ay nakakatulong sa wasto at naayon sa teksto.
Ang mag-aaral ay…
nasusuri ang mga nakalimbag na teksto bilang paghahanda sa pormal na pagbabasa.
Ang mag-aaral ay… alam ang ilang bahagi ng teksto,
tulad ng bungad at hulihan ng pangungusap, simula at pagtatapos ng mga talata at iba pang bantas
nauunawaan ang dahilan kung bakit nagbabasa ang mga tao- upang matuto at masiyahan
nauunawaan ang pagkakaiba ng kathang isip at di-kathang teksto
nahuhulaan ang pamagat batay sa pabalat ng aklat
nakikilala ang pagbibigay ng mga salita (capitalization, bold print)
natutukoy kung paano nagsisiumula at nagtatapos ang isang pangungusap/talata
natutukoy ang kahalagahan malaking titik sa isang salita/pangungusap
natutukoy ang kahalagahan ng bantas sa isang pangungusap
- kuwit
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 37
- tandang pananong- tandang padamdam
natutukoy ang mga salita, pangungusap at talata sa binasang teksto
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Pag-unawa sa Pinakinggan
Ang mag-aaral ay…
Napapalawak ang kasanayan sa pakikinig, pagsusuri ng mga napakinggang teksto upang makatugon nang mabilis at wasto.
Ang mag-aaral ay…
nakikinig at nauunawaan ang mga pasalita o di-pasalitang pagpapahayag upang makatugon nang naayon.
Ang mag-aaral ay… alam kung tama ang ginawang
prediksyon matapos pakinggan o basahin ang kuwento
nahuhulaan ang susunod na mangyayari sa kuwento
nagagamit ang mga naunang kaalaman sa pag-unawa ng pinakikinggang kuwento
nasasabi ang banghay ng kuwentong napakinggan
napagsusunod-sunod ang mga pangyayari sa kuwentong napakinngan
nakasusunod nang wasto sa panuto na may dalawa-tatlong hakbang
Naibibigay ang paksa ng kuwento/impormasyong napakinggan
nakapagbibigay ng sariling hinuha bago, habang at pagkatapos mapakinggan ang teksto.
nakapagbibigay ng sariling wakas
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 38
sa napakinggang kuwento naiguguhit ang mensahe/kaisipan
ng tekstong napakinggan naisasakilos ang tula/awit/tugma
na napakinggan
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Pag-unawa sa Binasa
Ang mag-aaral ay…
naipamamalas ang maayos na pagbasa upang maunawaan ang mensaheng ipinahihiwatig ng tekso.
Ang mag-aaral ay…
nababasa ang mga teksto upang makatugon nang naaayon
Ang mag-aaral ay…
A. Paggamit ng Konteksto at Dating Kaalaman
nagagamit ang mga personal na karanasan sa paghula ng mga maaaring maganap sa tekstong binasa
naiuugnay ang binasa sa sariling karanasan
nababago ang mga naunang kaalaman base sa mga bagong natuklasang kaalaman sa teksto
B. Pag-unawa sa Pampanitikang Teksto
Nasasagot ang mga simpleng tanong tungkol sa binasang teksto
nahuhulaan ang mga susunod na mangyayari sa kuwento
nakikilala ang mga pangunahing pangyayari sa kuwento
nailalarawan ang mga literal na bahagi ng kuwento tulad ng tauhan, banghay at tagpuan
Nasasabi ang banghay ng
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 39
kuwentong binasa natutukoy ang pagkakapareho at
pagkakaiba ng banghay o mga pangyayari sa kuwento, sa mga personal na karanasan
nagagamit ang kaalaman sa tauhan at sa mga linya ng tauhan para sa epektibong pagbabasa
nakikilahok sa mga malikhaing pagtugon sa kuwento tulad ng sabayang bigkas at dula-dulaan
nakikilahok sa pagpalakpak, pagsagot, pagkanta at sabayang pagbasa na bahagi ng pagbasa ng tula o kuwento
C. Pag-unawa sa Informational Text1. Procedure
Nasasagot ang mga simpleng tanong tungkol sa binasang teksto
Nailalarawan sa sariling salita ang mga natutunan sa binasa
nababasa at naisasagawa ang simpleng panutong nakasulat
naipaliliwanag sa sariling salita ang pamamaraang nabasa
naiguguhit ang pmamaraan na nabasa
2. Recount nasasagot ang mga simpleng
tanong tungkol sa binasang teksto
nasasagot ang mga tanong na ano, sino, saan, kalian, paano tungkol sa binasa
naisasalaysay muli ang isang tekstong napakinggan nang may tamang pagkakasunod-sunod
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 40
3. Explanation naipaliliwanag ang dahilan ng
isang pangyayari nagagamit ang mga pang-
ugnay na salita tulad ng una, pangalawa, sunod upang mailahad nang may pagkakasunod-sunod ang nabasang teksto
D. Mga Istratehiya sa Pag-unawa nakapagbibigay ng dahilan o motibo
para magbasa (para maaliw, kumalap ng impormasyon)
humihingi ng tulong para maintindihan ang teksto
nahahanap ang impormasyon sa teksto/kuwento na kinakailangan upang tugunan ang simpleng tanong
natutukoy kung ang isang teksto at tunay o kathang-isip
Nabibigyang kahulugan ang mga
pananda/logo/babala na mababasa
nasasabi ang diwang nakapaloob sa binasang pangungusap/maikling talata o kuwento
napagsusunud-sunod ang mga pangyayari sa kuwentong binasa sa pamamagitan ng mga pangungusap
nakapagbibigay ng angkop na pamagat sa maikling talatang binasa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 41
nakapagbibigay ng sariling wakas sa kuwentong binasa.
napag-uugnay ang sanhi at bunga sa mga pangyayari sa binasang talata/teksto
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
TatasNaipapahayag nang wasto at naangkop ang damdamin, ideya, kaisipan, karanasan sa pasulat at di-pasulat na paraan ng pagpapahiwatig ng mensahe
Nakikinig nang wasto upang makatugon nang naangkop sa pamamagitan ng pagsasalita, pagbasa at pagsulat
nakikinig nang wasto at nakatutugon nang angkop at wasto
naipapahayag ang ideya/kaisipan/damdamin nang may wastong tono at diin
nababasa ang mga salita/pangungusap/maikling talata nang may tamang bilis, diin, ekspresyon at intonasyon
nakababasa ng 20 na high-frequency /sight words ng may pagkukusa
nababasa ang tekstong pang ikalawang baiting (60wpm)
naisusulat nang malinaw at wasto ang mga titik/salita/parirala/pangungusap
Pagbabaybay napahahalagahan ang wastong naisusulat ang mga salita Nagagamit ang phonemic awareness
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 42
pagbaybay ng mga salita para sa malinaw na paglalahad ng mensahe.
ng may wastong baybay. at letter knowledge para makabaybay ng mga salita
Natutukoy ang mga salitang may maling baybay sa isang pangungusap
nagagamit nang wasto at angkop ang simpleng bantas at malaking titik
naisusulat ang mga salita na may wastong baybay
- tatlo o apat na apat na pantig - batayang talasalitaang
pampaningin- natutunang salita mula sa
mga aralin- mga salitang dinaglat
naipapangkat ang mga salita ayon sa baybay/kayarian nito
Pagsusulat Nagkakaroon ng papaunlad na kasanayan sa wasto at maayos na pagsulat at paggamit sa mga pamantayan sa pagsulat.
Nagkakaroon ng panimulang kasanayan sa maayos na pagsulat ng pakabit-kabit at sa paggamit ng mga sangkap sa pagsulat.
Nakagagawa ng- Pataas-pababang guhit- Pataas na paikot- Pababang ikot
Nakasusulat sa kabit-kabit na paraan na may tamang laki at layo sa isa't isa- malaking titik - maliit na titik- mga salita- pangungusap
nasisipi nang wasto at sa maayos na paraan- malaking titik - maliit na titik- mga salita- pangungusap
Form lower case letters correctly in a script that will be easy to join later
naisusulat ang label, captions sa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 43
mga larawan, tsart at mga bagay.
nagagamit ang kaalaman sa paggamit ng malaki at maliit na titik at mga bantas sa pagsulat ng;
- mga salitang natutunan sa aralin
- mga salitang dinaglat- parirala- pangungusap
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Komposisyon nauunawaan kahalagahan ng pagsulat ng isang komposisyon ay may iba't ibang layunin.
Naipamamalas ang kakayahang maisulat nang wasto at maliwanag ang damdamin, ideya, kaisipan at sariing karanasan sa mga tiyak na layunin.
may iba't ibang dahilan sa pagsulat
nakapagbabahagi ng kaugnay na pangungusap sa kuwentong isinusulat ng klase
nasisipi ang salita/mailking pangungusap mula sa huwaran
naisusulat nang wasto ang mga salitang/pangungusap na ididikta
Ang mag-aaral ay…
nakakapagpahayag ng sariling karanasan, damdamin at ideya sa pamamagitan ng maikling pangungusap o talata.
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang angkop na salita at bantas sa pagpapahayag ng ideya, karanasan, kaalaman, damdamin.
Ang mag-aaral ay… nakagagamit nang angkop na
salita/bantas upang maipahayag ang sariling ideya, karanasan, kaalaman o damdamin
nakabubuo ng mga payak na pangungusap/talata tungkol sa isang bagay/ larawan/pangyayaring nasaksihan/napakinggan/ nabasa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 44
nakasusulat ng isang talaan/maikling pangungusap/talata /liham pangkaibigan upang maipahayag ang sariling damdamin at ideya
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Pakikitungo sa Wika, Literasi at Panitikan
Ang mag-aaral ay…
napapahalagahan ang mga pasalita at di-pasalitang paraan ng pagpapahayag ng damdamin, karanasan, kultura at kaalaman.
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang kaalaman kaalaman sa wikang binibigkas at literasi upang maipahayag ang sariling kaisipan, karanasan at damdamin at maiugnay ang mga nabasa/narinig sa sariling iskima.
Ang mag-aaral ay… Ikinukuwentong muli ang mga
akdang binasa
May mga dahilan na sa pagpili ng mga kuwentong babasahin (nasasabi ang dahilan ng pagpili sa kuwentong babasahin)
gustong humiram ng mga libro para basahin sa bahay (nakahihiram ng aklat na babasahin sa bahay)
may mga paboritong manunulat at libro (naipapakita ang kawilihan sa pagbasa ng paboritong aklat at maa akda ng paboritong manunulat)
mapahalagahan ang mga mga tekstong pampanitikan/pang-impormasyon sa pamamagitan ng maayos na pakikinig
nakapipili ng angkop na aklat batay sa sariling pangangailangan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 45
nakapag bibigay ng motibo/dahilan para magbasa
naipamamalas ang paggalang sa edad, kasarian at kultura ng awtor nang narinig/nabasang awit/tula/kuwento
naipakikita ang pagkahilig sa pagbasa sa pamamagitan ng
- pagpili ng sariling aklat na babasahin
- paggamit ng mga resources sa silid-aklatan
makagawa ng portfolio ng mga drowing at mga sulatin upang magamit sa pakikipagtalastasan
nagpapakita ng sipag at tiyaga sa pagsipi ng mga gawaing pasulat
nakasusulat nang may pagkukusa upang magpahayag ng mensahe
nakapagsasalita nang may tamang ekspresyon, lakas ng boses, katamtamang bilis at angkop na galaw ng katawan para sa mabisang pagpapahayag ng mensahe
Mga istratehiya sa Pag-aaral Naipapamalas ang lubusang pagkaunawa na may mga istratehiya sa pag-aarla na magagamit upang makakuha ng mga bagong impormasyon at mapalawak ang dating kaalaman
Napipili ang gagamiting pamamaraan/mga pamaaraan ng pagtuklas ng bagong kaalaman o pagpapayaman ng dating kaalaman
nabubuklat ang mga picture book nang may kasiyahan
natutukoy ang mga bahagi ng aklat at ang kahalagahan ng bawat isa- Talaan ng Nilalaman- Index- May akda
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 46
- Tagaguhit
nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng aklat upag matugunan ang pangangailangan
naiisa-isa ang mga paraan ng pangangalaga sa aklat
Nakasusunod nang wasto sa mga panuto
Napagsunud-sunod ang mga salita batay sa alpabeto
Naibibigay ang kahulugan ng mga bar graph at table
Nabibigay ang kahulugan ng mga simpleng mapa ng mga pamilyar na lugar
Nakagagamit ng graphic organizers pagtatala ng mga impormasyon mula sa
tekstong napakinggan/nabasa
Nakasusunod sa mga tuntunin sa paggamit ng silid-aklatan
Naisasagawa ang mga tamang gawi sa paggamit ng silid-aklatan
Natutukoy ang mga print at electronic resources sa silid-aklatan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 47
Nakagagamit nang wasto ng mga print at electronic resources sa salid-aklatan
K to 12 Filipino 3
PROGRAM STANDARD Nagagamit ang wikang Filipino upang madaling mauunawaan at maipaliwanag ang mga kaalaman sa araling pangnilalaman, magamit ang angkop at wastong salita sa pagpapahayag ng sariling kaisipan, damdamin o karanasan nang may lubos na paggalang sa kultura ng nagbibigay at tumatanggap ng mensahe.
KEY STAGE STANDARDSa dulo ng baitang 3, kailangang nakakáya ng mga estudyante na ipakita ang sigla sa pagtuklas at pagdanas ng pabigkas at pagsulat na mga teksto at ipahayag nang mabisà ang mga ibig sabihin at mga nadaramá.
GRADE LEVEL STANDARD
Pagkatapos ng Ikatlong Baitang, ang mga mag-aaral ay inaasahang nakakapagsabi ng pangunahing diwa ng tekstong binasa o napakinggan at nakapgbibigay ng kaugnay o katumbas na teksto , nagagamit ang mga kaalaman sa wika, nakababasa nang may wastong paglilipon ng mga salita at maayos na nakasusulat gamit ang iba't ibang bahagi ng pananalita upang maipahayag at maiugnay ang sariling ideya, damdamin at karanasan na may kaugnayan sa mga narinig at nabasang teksto na akma sa kanyang edad, pangangailangan at sa kanyang kulturang kinabibilangan.
DOMAINPamantayang Pangnilalaman
(Content Standard)Pamantayan sa Pagganap(Performance Standard)
Batayang Kasanayan
Wikang Binibigkas
Ang mag-aaral ay...
nauunawaan at nagagamit nang may ganap na kahusayan ang mga batayang kasanayan sa pakikinig at pagsasalita upang ipahayag ang sariling ideya, kaisipan, karanasan at damdamin
Ang mag-aaral ay...
naibibigay ang lubusang atensyon sa nagsasalita at nakukuha ang mensaheng inihahatid upang makatugon nang maayos
Ang mag-aaral ay... nakikinig at nakikilahok sa diskusyon
sa isang grupo o klase
nagkukuwento, nagsasalaysay o nagbabasa nang malakas sa harap ng mga tagapakinig- nakapagsasalaysay ng
kuwento/tekstong napakinggan/nabasa nang may pagkakasunod-sunod at gumagamit nang wasto at angkop na salita
- nakabubuo ng isang katumbas sa kuwentong napakinggan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 48
natutukoy, nailalarawan at nagagamit ang ilang pasalita at di-pasalitang bahagi sa isang hanay ng teksto, at simulang iangkop ang binibigkas na wika sa harap ng tagapakinig
DOMAINCONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Napapalawak ang mga kasanayan sa pag-unawa, pagpapakahulugan, pagsusuri at pagbibigay-halaga sa mga kaisipan o paksang napakinggan .
nasusuri ang mga impormasyon upang maunawan, makapagbigay kahulugan, at mapahalagahan ang mga tekstong napakinggan at makatugon ng maayos.
nagtatanong, nakikinig, nagbibigay-kahulugan at naglalahad ng impormasyon- nagagamit ang wastong paraan
at angkop na pananalita sa pagtatanong pagbibigay ng direksyon
nakapagbibigay ng isang maikling panuto/pamamaraan- makagawa ng isang folder sa
computer- makagawa ng isang proyekto
nakagagawa ng isang kuwento sa pamamagitan ng isang larawan
naipapahayag ang sariling opinyon sa pamamagitan ng pagsali sa isang debate/usapan
nakapagbibigay ng maaaring mangyari sa kuwentong napakinggan kung maiiba ang katangian/kilos ng isa/mga tauhan
natatalakay ang isang isyu sa tulong ng isang balangkas
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 49
naisasadula ang isang sitwasyon na nasaksihan
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Ang mag-aaral ay... nahuhubog at napa-uunlad ang
kasanayang mag-isip at kakayahang mangatwiran sa pamamagitan ng pakikinig upang magamitn nang wasto at angkop ang pasalita at di pasalitang pahiwatig.
Ang mag-aaral ay...
nakikinig nang may pagsusuri upang ipahayag nang wasto ideya, damdamin, kaisipan at karanasan na may kaugnayan sa napakinggang teksto.
Ang mag-aaral ay...
nakikinig at tumutugon sa teksto, naaalala ang mga pangunahing ideya at naiuugnay ang mga ito sa personal na karanasan sa isang grupo
naipagpapatuloy ang kuwentong napakinggan batay sa sariling karanasan/kaalaman
nakapag-uulat nang pasalita- ang mga nasaksihang
pangyayari sa paaralan/tahanan/pamayanan
- napakinggang teksto/balita
naihahalintulad ang sariling ideya/damdamin sa napakinggang/nabasa/napanood na teksto sa iba at naiuulat ito
nabibigyang katwiran ang damdamin/reaksyon sa napakinggan/nabasang teksto
nakapagbabahagi ng posibleng
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 50
solusyon sa nakitang suliranin sa kuwento/tekstong napakinggan/napanood/nabasa
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Kasanayang PonolohiyaAng mag-aaral ay...
naipamamalas ang pag-unawa na ang mga salita ay binubuo ng mga tunog na may katumbas na tiyak na titk sa alpabeto.
Ang mag-aaral ay...
nakikilala at nagagamit ang mga tunog ng mga titik upang makabuo ng salita.
Ang mag-aaral ay... natutukoy ang mga salitang
magkakatugma sa isang tula
nakabubuo ng magkatugmang salita sa tulong ng pahiwatig ng larawan
nahahati nang pabigkas ang isang salita ayon sa pantig
napapantig ang mga salita kapag may dalawang
magkaibang katinig na magkasunod sa loob ng isang salita
kapag may tatlo o higit pang katinig na magkakasunod sa loob ng isang salita
napapalitan,nadadagdagan at napapalitan ang mga ponema upang makabuo ng baging salita
nakapagbibigay ng mga salitang may magkatulad na pantig at nakabubuo ng bagong salita mula sa pantig
napagsasama ang mga ponema upang makabuo ng salitang mayroong dalawang pantig gamit ang- klaster
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 51
- diptonggo- digrapo
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Palabigkasan at Pagkilala sa Salita
Ang mag-aaral ay...
nauunawaan na ang mga nakalimbag na salita ay binubuo ng mga letra na may kanya-kanyang tunog at pinagsama-sama upang makabuo ng mga salitang may kahulugan.
Ang mag-aaral ay...
nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pag-unawa ng mga salita.
Ang mag-aaral ay...
nakababasa ng mga salitang mayroong dalawa at tatlong pantig
naisasaayos ang mga pantig upang makabuo ng bagong salita
nagagamit ang palabigkasan upang mabigkas ang mga hindi kilalang salita
mabasa nang tama ang mga karaniwang salita
napagsasama ang mga ponema, upang mabasa ang mga salitang mayroong klaster ng katinig
nakikilala ang mga karaniwang panlapi at mga anyo ng pandiwa upang mabuo ang kahulugan ng ginamit na salita- natutukoy ang mga salitang ugat
at mga panlaping bumubuo sa salita
- nakabubuo ng salita sa tulong ng panlapi
nakikilala ang mga salitang iisa ang baybay ngunit magkaiba ng bigkas/kahulugan
nababasa ang mga hiram na salita sa biglang tingin
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 52
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Gramatika Naipakikita ang kasanayan sa pggamit ng Filipino sa pasalita at di-pasalitang pakikipagtalastasan.
nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng pananalita sa mabisang pakikipagtalastasan upang ipahayag ang sariling ideya, damdamin at karanasan.
nagbabasa nang malakas at nang may tamang intonasyon at ekspresyon at isinasaalang-alang ang mga bantas (speech mark at tandang padamdam)
bumubuo ng talata ng mayroong hindi bababa sa tatlong pangungusap, na may tamang ugnayan ng simuno at pandiwa sa pagsasalaysay o pagsusulat ng mga personal na karanasan
napaghahambing ang pangngalang tahas- palansak- di-palansak
natutukoy ang kailanan ng pangngalan- isahan- dalawahan- maramihan
gumagamit ng mga wastong pangngalan, pambalana , isahan at maramihan sa pagsasalaysay o pagsusulat ng mga tao, lugar at bagay
nagagamit ang panghalip pamatlig bilang pamalit sa pangngalan- anyong ang
ito/iyan/iyon- anyong ng
nito/niyan(noon)niyon gumagamit ng tamang aspekto ng
pandiwa sa pagbigkas at pagsulat ng mga personal na karanasan
nagagamit nang wasto ang pang-uri ayon sa kayarian
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 53
payak maylapi
nagagamit nang wasto ang pang-uring pamilang sa paglalarawan
gumagamit ng mga pang-uri, pati ang kanilang kasingkahulugan at kasalungat sa paglalarawan ng mga tao, lugar at bagay
nagagamit nang wasto ang pang-abay na pamanahon sa paglalarawan ng isang kilos o gawi
gumagamit ng karaniwang pang-ukol at sumusubok gumamit ng mga wastong pariralang pang-ukol
nagagamit nang wasto ang pang-ukol- laban sa- ayon sa- para sa- ukol sa- tungkol sa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 54
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Pag-unlad ng Bokabularyo
Ang mag-aaral ay…
nauunawaan ang isang salita sa pamamagitan ng pagsusuri ng kayarian nito upang magamit nang wasto at angkop sa pakikipagtalastasan.
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pagpapaunlad ng talasalitaan at magamit ang mga ito sa pakikipagtalastasan.
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang wikang Filipino sa binibigkas o sinusulat na ekspresyon
nag bibigay ng mga salitang nabibilang sa mga konseptuwal na ekspresyon
nagbibigay ng mga kapalit na salita para sa tinutukoy na salita upang maipakita ang pagkakaunawa ng bahagyang pagkakaiba ng kahulugan ng mga salita (maganda, kaakit-akit,marikit)
alam kung paano babaguhin ang anyo ng salita upang iangkop ito sa pangungusap
nagagamit ang Filipino upang bigyang kahulugan ang ibang salita sa Filipino
nagagamit ang Filipino upang ilarawan ang mga tao, lugar, proseso at mga pangyayari
nakikilala ang mga salitang kinakatawan ng mga daglat
nabibigyang kahulugan ang mga dinaglat na salita
natutukoy ang kahulugan ng mga tambalang-salita gamit ang kaalaman sa bawat salitang ginamit
nakikilala na ang dalawang salita ay maaring maging tambalang salita- tambalang salita na nananatili
ang kahulugan pinaglalagian/pinagmulan pagtitimbang
nais matuto ng mga bagong salita at
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 55
ibahagi ito sa paaralan at tahanan (gumagamit ng context clues upang
malaman ang kahulugan ng mga salita) natutukoy ang kahulugan ng di-pamilyar/bagong salita batay sa; - paggamit ng mga palatandaang
nagbibigay ng kahulugahan (context clues) kasingkahulugan kasalungat katuturan o kahulugan ng salita sitwasyong pinaggamitan ng salita pagbibigay ng halimbawa pormal na depinisyon ng salita
napag-uusapan ang kahulugan ng mga salita at gamitin ang mga ito sa pangungusap
napagyayaman ang bokabularyo- sa pamamagitan ng paggamit ng
magkasingkahulugan at magkasalungat ng mga salita
- sa pamamagitan ng pagbubuo ng mga salita pagpapahanap ng maliit na
salitang matatagpuan sa loob ng isang mahabang salita
pagbubuo ng mga bagong salita mula sa isang salitang-ugat
gumagamit ng iba't ibang bahagi ng pananalita nang wasto, kasama ang pangngalan, pandiwa at pang-abay
napapangkat ang mga salita ayon sa punong salita o paksa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 56
natututo ng mga bagong salita sa pamamagitan ng independiyenteng pagbabasa
naiintindihan na ang ibang salita ay magkasingkahulugan at ang iba naman ay magkasalungat
natutukoy kung ang mga salita ay magkasingkahulugan o magkasalungat
nakapagbibigay ng mga salitang magkakasingkahulugan/magkakasalungat
mga salitang magkasalungat
- komplimentaryo- naaantas/nasusukat- tugunan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 57
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Kaalaman sa Aklat at Limbag
Ang mag-aaral ay…
nagkakaroon ng kamalayan sa mga bahagi ng aklat at kung paano ang limbag ay nakakatulong sa wasto at naayon sa teksto.
Ang mag-aaral ay…
nasusuri ang mga nakalimbag na teksto bilang paghahanda sa pormal na pagbabasa.
Ang mag-aaral ay… naikukumpara ang mga aklat sa
pamamagitan ng pagtatala ng kanilang pagkakapareho at pagkakaiba - pisikal na pagkakaayos ng
aklat- tema- tauhan- tagpuan
nabibigyang kahulugan ang hudyat ng nagsasalita sa isang teskto
nauunawaan ang paraan ng paggamit ng mga tesktong naaayos ayon sa mga titik nito upang kumalap ng impromasyon
nahuhulaan ang nilalaman/paksa ng aklat - pahapyaw na pagbabasa- pagbasa sa pamagat- pagtingin sa mga larawan
naipapaliwanag ang kahalagahan ng mga larawan sa isang teksto/aklat
nauunawaan kung paano nakadadagdag ng impormasyon ang mga dayagram at ang talaan ng nilalaman
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 58
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Pag-unawa sa Pinakinggan
Ang mag-aaral ay…
Napapalawak ang kasanayan sa pakikinig, pagsusuri ng mga napakinggang teksto upang makatugon nang mabilis at wasto.
Ang mag-aaral ay…
nakikinig at nauunawaan ang mga pasalita o di-pasalitang pagpapahayag upang makatugon nang naayon.
Ang mag-aaral ay… alam kung tama ang ginawang
prediksyon matapos pakinggan o basahin ang kuwento
nagagamit ang mga naunang kaalaman sa pag-unawa ng pinakikinggang kuwento
napagsusunod-sunod ang mga pangyayari sa kuwentong napakinngan
nakasusunod nang wasto sa panuto na may dalawa-tatlong hakbang
Naibibigay ang paksa ng kuwento/impormasyong napakinggan
nakapagbibigay ng sariling hinuha bago, habang at pagkatapos mapakinggan ang teksto
naisasalaysay muli ang napakinggang teksto sa tulong ng mga larawan/pamatnubay na mga tanong
nakapagbibigay ng sariling wakas sa napakinggang kuwento
naiguguhit ang mensahe/kaisipan ng tekstong napakinggan
naisasakilos ang tula/awit/tugma na napakinggan
nakabubuo ng isang dugtungang pagkukuwento
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 59
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Pag-unawa sa Binasa
Ang mag-aaral ay…
naipamamalas ang maayos na pagbasa upang maunawaan ang mensaheng ipinahihiwatig ng tekso.
Ang mag-aaral ay…
nababasa ang mga teksto upang makatugon nang naaayon
Ang mag-aaral ay…
E. Paggamit ng Konteksto at Dating Kaalaman
nagagamit ang mga naunang kaalaman sa pagpili ng posiblengwakas ng kuwento
nakagagawa ng mga tanong na inaasahang masasagot sa teksto
nahuhulaan ang maaaring mangyari sa kuwento gamit ang mga naunang karanasan sa pagbabasang mga aklat na may kaparehas na tema
naiuugnay ang binasa sa sariling karanasan
nababago ang mga naunang kaalaman base sa mga bagong natuklasang kaalaman sa teksto
F. Pag-unawa sa Pampanitikang Teksto
nagmumungkahi ng iba't ibang maaaring maganap sa teksto
nailalarawan ang mga literal na bahagi ng kuwento- tauhan- banghay- tagpuan
nasasabi ang mga pangunahing tema at mga dahilan sa likod ng mga pangyayari sa mga kuwento
napagsusunod-sunod ang mga pangyayari sa isang kuwentong binasa
nasasabi ang dahilan at bunga ng mga pangungusap sa kuwento
napaghahambing ang mga kuwento sa pamamagitan ng pagtutumbas ng tema, tauhan at pangyayari
G. Pag-unawa sa Informational Text4. Procedure
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 60
Nasasagot ang mga simpleng tanong tungkol sa binasang teksto
Nailalarawan sa sariling salita ang mga natutunan sa binasa
nababasa at naisasagawa ang simpleng panutong nakasulat
nakasusunod sa nakasulat na panuto na may tatlong hakbang
naipaliliwanag sa sariling salita ang pamamaraang/panutong nabasa
naiguguhit ang pamamaraan na nabasa
5. Recount nasasagot ang mga simpleng
tanong tungkol sa binasang teksto
nasasagot ang mga tanong na ano, sino, saan, kalian, paano tungkol sa binasa
naisasalaysay muli ang isang tekstong napakinggan nang may tamang pagkakasunod-sunod
nakagagawa ng isang timeline batay sa binasang teksto
6. Explanation nagbabago ang mga naunang
kaalaman base sa mga bagong natuklasang kaalaman sa teksto
nasasagot ang mga tanong na bakit at paano
naipaliliwanag ang dahilan ng isang pangyayari
nagagamit ang mga pang-ugnay na salita tulad ng una, pangalawa, sunod upang mailahad nang may pagkakasunod-sunod ang
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 61
nabasang teksto
H. Mga Istratehiya sa Pag-unawa Nakapagbibigay ng iba't ibang gamit
ng pagbasa Nagtatanong para maintindihan lalo
ang binabasai ng impormasyong nakadayagram, tsart at graph
Nahahahanap ang impormasyong hinihingi sa mga graphic organizer
Naaalala ang mga impormasyon, pangunahing ideya at mga detalye pagkaraan bumasa
nasasabi ang diwang nakapaloob sa binasang pangungusap/maikling talata o kuwento
nakapagbibigay ng angkop na pamagat sa maikling talatang binasa
nakapagbibigay ng sariling wakas sa kuwentong binasa
napag-uugnay ang sanhi at bunga sa mga pangyayari sa binasang talata/teksto
TatasNaipapahayag nang wasto at naangkop ang damdamin, ideya, kaisipan, karanasan sa pasulat at di-pasulat na paraan ng pagpapahiwatig ng mensahe
Nakikinig nang wasto upang makatugon nang naangkop sa pamamagitan ng pagsasalita, pagbasa at pagsulat
nakikinig nang wasto at nakatutugon nang angkop at wasto
naipapahayag ang ideya/kaisipan/damdamin nang may wastong tono at diin
nababasa ang mga salita/pangungusap/maikling talata nang may tamang bilis, diin, ekspresyon at intonasyon
naisusulat nang malinaw at wasto ang mga
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 62
titik/salita/parirala/pangungusap
Pagbabaybay napahahalagahan ang wastong pagbaybay ng mga salita para sa malinaw na paglalahad ng mensahe.
naisusulat ang mga salita ng may wastong baybay.
Nababaybay nang wasto ang mga salita- natutunan sa aralin- di-kilalang salita batay sa
kanilang bigkas- tatlo o apat na apat na pantig
batayang talasalitaang pampaningin
- mga salitang dinaglat- mga salitang katutubo at
hiram
Pagsusulat Nagkakaroon ng papaunlad na kasanayan sa wasto at maayos na pagsulat at paggamit sa mga pamantayan sa pagsulat.
Nagkakaroon ng panimulang kasanayan sa maayos na pagsulat ng pakabit-kabit at sa paggamit ng mga sangkap sa pagsulat.
Nagagamit ang kaalaman sa pagbaybay upang maisulat ang mga salita nang tama
Nakasusulat sa kabit-kabit na paraan na may tamang laki at layo sa isa't isa- mga salita- mga parirala- pangungusap
nasisipi nang wasto at sa maayos na paraan- parirala- pangungusap
nagagamit ang kaalaman sa paggamit ng malaki at maliit na titik at mga bantas sa pagsulat ng;
- mga salitang natutunan sa aralin
- mga salitang katutubo at hiram
- mga salitang dinaglat- parirala- pangungusap
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Komposisyon nauunawaan kahalagahan ng pagsulat ng isang komposisyon ay
Naipamamalas ang kakayahang maisulat nang
nakasusulat sa iba't ibang kadahilanan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 63
may iba't ibang layunin. wasto at maliwanag ang damdamin, ideya, kaisipan at sariing karanasan sa mga tiyak na layunin.
nakasusulat ng iba't ibang komposisyon
naiisa-isa ang mga detalyeng dapat banggitin sa isang komposisyon
naibabahagi ang isinulat at narerebisa ito nang may gabay ng guro
nasusunod ang mga tuntunin sa pagsulat- pagbaybay- paggamit ng malaking titik- paggamit ng bantas
napaghahambing ang mga pangungusap
- ayon sa kayarian karaniwan kabaligtaran
naipapahayag ang ideya,damdamin o karanasan sa pamamagitan ng pagsulat- pangungusap sa ayon sa uri
pasalaysay padamdam patanong
nakapagbabahagi ng kaugnay na pangungusap sa kuwentong isinusulat ng klase
nasisipi ang salita/mailking pangungusap mula sa huwaran
naisusulat nang wasto ang mga salitang/pangungusap na ididikta
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Ang mag-aaral ay…
nakakapagpahayag ng sariling
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang angkop na
Ang mag-aaral ay… nakagagamit nang angkop na
salita/bantas upang maipahayag
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 64
karanasan, damdamin at ideya sa pamamagitan ng maikling pangungusap o talata.
salita at bantas sa pagpapahayag ng ideya, karanasan, kaalaman, damdamin.
ang sariling ideya, karanasan, kaalaman o damdamin
nakabubuo ng mga payak na parirala/pangungusap/talata sa pamamagitan ng
- paggamit ng substitution table-tumbasang pagsulat-pagpuno ng mga puwang
nakabubuo ng mga payak na parirala/pangungusap/talata tungkol sa isang bagay/ larawan/pangyayaring nasaksihan/napakinggan/ nabasa
nakasusulat nang wasto upang maipahayag ang sariling ideya/kaisipan- tala- diary- dyornal- liham pangkaibigan- liham paanyaya- panuto- patakaran/tuntunin- maikling kuwento
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Pakikitungo sa Wika, Literasi at Panitikan
Ang mag-aaral ay…
napapahalagahan ang mga pasalita at di-pasalitang paraan ng
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang kaalaman kaalaman sa wikang
Ang mag-aaral ay… pnipili ang susunod na babasahin
batay sa mga naunang binasa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 65
pagpapahayag ng damdamin, karanasan, kultura at kaalaman.
binibigkas at literasi upang maipahayag ang sariling kaisipan, karanasan at damdamin at maiugnay ang mga nabasa/narinig sa sariling iskima.
Napag-uusapan ang paboritong kuwento at tauhan
Nakasusulat at nakapagbabahagi ng sariling kuwento
nakapipili ng angkop na aklat batay sa sariling pangangailangan
nakapag bibigay ng motibo/dahilan para magbasa
naipamamalas ang paggalang sa edad, kasarian at kultura ng awtor nang narinig/nabasang awit/tula/kuwento
naipakikita ang pagkahilig sa pagbasa sa pamamagitan ng
- pagpili ng sariling aklat na babasahin
- paggamit ng mga resources sa silid-aklatan
makagawa ng portfolio ng mga drowing at mga sulatin upang magamit sa pakikipagtalastasan
nagpapakita ng sipag at tiyaga sa pagsipi ng mga gawaing pasulat
nakasusulat nang may pagkukusa upang magpahayag ng mensahe
nakapagsasalita nang may tamang ekspresyon, lakas ng boses, katamtamang bilis at angkop na galaw ng katawan para sa mabisang pagpapahayag ng mensahe
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 66
Mga istratehiya sa Pag-aaral Naipapamalas ang lubusang pagkaunawa na may mga istratehiya sa pag-aarla na magagamit upang makakuha ng mga bagong impormasyon at mapalawak ang dating kaalaman
Napipili ang gagamiting pamamaraan/mga pamaaraan ng pagtuklas ng bagong kaalaman o pagpapayaman ng dating kaalaman
nakasusunod sa mga panuto nakagagamit ng diksyunaryo
- dictionary entry nabibigyang kahulugan ang graph,
tsart at table nakabubuo ng mga mapa ng mga
pamilyar na lugar nakakaintindi ng mga simpleng
balangkas nagagamit nang wasto ang mga
bahagi ng aklat upag matugunan ang pangangailangan
Nakagagamit ng graphic organizers pagtatala ng mga impormasyon mula sa
tekstong napakinggan/nabasa Natutukoy ang kahalagahanng
periodicals at iba pang babasahin sa silid-aklatan
Nagagamit nang wasto ang borrower's card
Nagagamit nang wasto ang mga audio-visual na kagamitan at kasangkapan sa salid-aklatan
K to 12 Filipino 4
PROGRAM STANDARD Nagagamit ang wikang Filipino upang madaling mauunawaan at maipaliwanag ang mga kaalaman sa araling pangnilalaman, magamit ang angkop at wastong salita sa pagpapahayag ng sariling kaisipan, damdamin o karanasan nang may lubos na paggalang sa kultura ng nagbibigay at tumatanggap ng mensahe.
KEY STAGE Sa dulo ng baitang 6, kailangang nakakáya ng mga estudyante na ipakita ang sigla sa pagtuklas at pagdanas ng
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 67
STANDARD pabigkas at pasulat na mga teksto at ipahayag nang mabisà ang mga ibig sabihin at mga nadaramá
GRADE LEVEL STANDARD
Pagkatapos ng Ikaapat na Baitang, ang mag-aaral ay nakapagsasabi ng pangunahing diwa ng kuwento o saknong ng tulang napakinggan; nakapaglalarawan ng mga tao, bagay, pook; nakababasa nang may wastong paglilipon ng mga salita at maayos na nakasusulat gamit ang iba't ibang kumbensyon ng pagsulat upang maipahayag ang mga dati at bagong kaalaman, damdamin batay sa narinig o nabasang teksto na angkop sa kanyang edad at sa kulturang kinabibilangan.
DOMAINPamantayang Pangnilalaman
(Content Standard)Pamantayan sa Pagganap(Performance Standard)
Batayang Kasanayan
Wikang Binibigkas
Ang mag-aaral ay...
nauunawaan at nagagamit nang may ganap na kahusayan ang mga batayang kasanayan sa pakikinig at pagsasalita upang ipahayag ang sariling ideya, kaisipan, karanasan at damdamin
Ang mag-aaral ay...
naibibigay ang lubusang atensyon sa nagsasalita at nakukuha ang mensaheng inihahatid upang makatugon nang maayos
Ang mag-aaral ay... nakikinig nang mabuti
sa nagsasalita upang;- maulit at mabigyang-kahulugan ang mga
salita at tunog na napakinggan napakinggan
natutukoy ang saloobin at damdamin ng tagapagsalita na inihuhudyat ng- Tono- Diin- Bilis- intonasyon
natutukoy ang paksa ng tula/awit na napakinggan
masagot ang mga tanong tungkol sa mga mahahalagang detalye ng teksto tulad ng lathalain,balita,sanaysay, kalalagayan na napakinggan
DOMAINCONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
matukoy ang mga mahahalagang pangyayari sa napakinggang teksto
maiugnay ang sariling karanasan sa napakinggang teksto
makasali sa isang usapan maipahahayag nang maayos ang mga
sariling pangangailangan at mga
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 68
kagustuhan nabibigkas nang may tamang diin at
intonasyon ang mga tugma/ tula
Napapalawak ang mga kasanayan sa pag-unawa, pagpapakahulugan, pagsusuri at pagbibigay-halaga sa mga kaisipan o paksang napakinggan .
nasusuri ang mga impormasyon upang maunawan, makapagbigay kahulugan, at mapahalagahan ang mga tekstong napakinggan at makatugon ng maayos.
nakapagbibigay ng panuto.
nasasabi ang mensahe ng di-pasalitang panuto (pakitang kilos) ng nagsasalita.
naisasalaysay muli ang tekstong napapakinggan.
nasasagot ang mga tanong tungkol sa tekstong narinig.
Natutukoy ang mga pahayag na nagpapakilala ng mga tauhan, pangyayari at layon sa isang usapan at napakinggang kuwento
Nasusuri at nabibigyang kahulugan ang mga salita o pahayag na ginamit sa mga pahayag na narinig
- Pagtutulad (simile)- Pagwawangis (metaphor)
Nakikilala ang mga elemento ng mga pang-impormasyong teksto sa pamamagitan ng pagkuha ng tiyak na kaalaman o impormasyon tungkol sa nakita at iniulat
Nasusuri ang mga pahayag ng nagsasalita kung opinyon o katotohanan ang tinuran
Ang mag-aaral ay... nahuhubog at napa-uunlad ang
Ang mag-aaral ay... Ang mag-aaral ay...
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 69
kasanayang mag-isip at kakayahang mangatwiran sa pamamagitan ng pakikinig upang magamitn nang wasto at angkop ang pasalita at di pasalitang pahiwatig.
nakikinig nang may pagsusuri upang ipahayag nang wasto ideya, damdamin, kaisipan at karanasan na may kaugnayan sa napakinggang teksto.
naibibigay ang sariling ideya / damdamin/pananaw sa napakinggang teksto/balita
naibabahagi ang mga obserbasyon sa silid-aralan, sa paaralan, sa tahanan at sa pamayanan at sa kapaligiran
Naibibigay ang maaaring bunga at epekto ng isang pangyayari
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 70
Naipakikita ang kasanayan sa pggamit ng Filipino sa pasalita at di-pasalitang pakikipagtalastasan.
nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng pananalita sa mabisang pakikipagtalastasan upang ipahayag ang sariling ideya, damdamin at karanasan.
Nagagamit nang wasto ang mga uring pangkayarian ng pangngalan sa pagsasalita tungkol sa sarili, sa mga tao, lugar, bagay at pangyayari sa paligid at pagtalakay tungkol sa usapan
Nagagamit ang panghalip na panaklaw bilang pamalit sa pangngalan
Nasusuri ang mga pagbabago ng anyo ng mga pandiwa batay sa panlaping ginamit
Nagagamit nang wasto ang mga pandiwang katawanin at palipat
Gumagamit ng pamilang na panunuran o pamilang na ordinal sa paglalarawan ng isang bagay, tao, hayop
Nakikilala ang mga pariralang pang-abay sa pamamagitan ng patalastas, panawagan
Nakikilala ang sugnay na pang-abay sa mga pangungusap na nasa kuwento
Nagagamit nang wasto ang mga pang-abay na inglitik
Nagagamit nang wasto sa pakikipagtalastasan ang mga pang-akop
Nakikilala ang mga pangatnig sa tambalan/hugnayan na pangungusap
Nasasabi ang pang-angkop at pangatnig na ginamit sa tambalan at hugnayang pangungusap.
Nagagamit ang mga uri ng pangungusap ayon sa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 71
Gramatika
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Pag-unlad ng Bokabularyo
Ang mag-aaral ay…
nauunawaan ang isang salita sa pamamagitan ng pagsusuri ng kayarian nito upang magamit nang wasto at angkop sa pakikipagtalastasan.
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pagpapaunlad ng talasalitaan at magamit ang mga ito sa pakikipagtalastasan.
Ang mag-aaral ay…
Nabibigyang-kahulugan ang- Mga salitang iisa ang baybay ngunit
magkaiba ang diin- Iisa ang baybay at bigkas, magkaiba ang
kahulugan- Tambalang salita (literal/matalinghagang
kahulugan)
Natutukoy ang kahulugan ng di-pamilyar o
bagong salita batay sa- Katuturan o kahulugan ng mga salita- Sitwasyong pinaggamitan ng mga salita- Pagbibigay ng halimbawa
Nakapagbibigay ng mga salitang magkakasingkahulugan/magkakasalungat- Komplimentaryo- Nasusukat- tugunan
Pag-unawa sa Pinakinggan
Ang mag-aaral ay…
Napapalawak ang kasanayan sa pakikinig, pagsusuri ng mga napakinggang teksto upang makatugon nang mabilis at wasto.
Ang mag-aaral ay…
nakikinig at nauunawaan ang mga pasalita o di-pasalitang pagpapahayag upang makatugon nang naayon.
Ang mag-aaral ay ... Nailalarawan ang mga tauhan sa kuwentong
napakinggan
Nakapagbibigay hinuha sa kalalabasan ng mga pangyayari sa narinig na teksto
Nakabubuo ng balangkas batay sa napakinggang teksto
Nakapagbibigay ng lagom o buod sa tekstong napakinggan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 72
Nakapagbibigay ng angkop na pamagat sa tekstong narinig
Naisasagawa ang narinig na mga hakbang ng isang gawain
Nakagagawa ng dayagram ng ugnayang sanhi at bunga mula sa tekstong napakinggan
Naisasakilos ang bahagi ng kuwento na nagustuhan
Pag-unawa sa Binasa
Ang mag-aaral ay…
naipamamalas ang maayos na pagbasa upang maunawaan ang mensaheng ipinahihiwatig ng tekso.
Ang mag-aaral ay…
nababasa ang mga teksto upang makatugon nang naaayon
Ang mag-aaral ay…
I. Paggamit ng Konteksto at Dating Kaalaman
nagagamit ang mga naunang kaalaman sa pagbibigay ng possible o panibagong wakas ng kuwento
nahuhulaan ang maaaring mangyari sa kuwento gamit ang mga naunang karanasan sa pagbabasang mga aklat na may kaparehas na tema
naiuugnay ang binasa sa sariling karanasan
nababago ang mga naunang kaalaman base sa mga bagong natuklasang kaalaman sa teksto
J. Pag-unawa sa Pampanitikang Teksto nagmumungkahi ng iba't ibang maaaring
maganap sa teksto
nakapagbibigay ng sariling kuwento kung
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 73
iibahin ang ilang mga bahagi ng nabasang kuwento
napagsusunod-sunod ang mga pangyayari sa isang kuwentong binasa
nasasabi ang epekto ng mga pangyayari sa kuwento
napaghahambing ang mga kuwento sa pamamagitan ng pagtutumbas ng tema, tauhan at pangyayari
K. Pag-unawa sa Informational Text7. Procedure
Nasasagot ang mga simpleng tanong tungkol sa binasang teksto
nababasa at naisasagawa ang simpleng pamamaraang nakasulat
nakasusunod sa nakasulat na panuto
nakapagbibigay ng simpleng panuto/pamamaraan sa paggawa ng isang proyekto
8. Recount nasasagot ang mga simpleng tanong
tungkol sa binasang teksto
nasasagot ang mga tanong na ano, sino, saan, kailan, paano tungkol sa binasa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 74
naisasalaysay muli ang isang tekstong napakinggan nang may tamang pagkakasunod-sunod
nakagagawa ng isang timeline batay sa binasang teksto
9. Explanation nagbabago ang mga naunang kaalaman
base sa mga bagong natuklasang kaalaman sa teksto
nasasagot ang mga tanong na bakit at paano
naipaliliwanag ang dahilan ng isang pangyayari
nagagamit ang mga pang-ugnay na salita tulad ng una, pangalawa, sunod upang mailahad nang may pagkakasunod-sunod ang nabasang teksto
10. Report Nasasagot ang mga tanong na bakit at
paano
Naibibigay nang wasto at may kumpletong detalye ang nabasang pag-uulat
Natutukoy ang mga detalyeng sumusuporta sa mahahalagang detalye
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 75
Napagsusunod-sunod ang mga detalye upang makabuo ng isang pag-uulat
L. Mga Istratehiya sa Pag-unawa Nakapagbibigay ng iba't ibang gamit ng
pagbasa
Nagtatanong para maintindihan lalo ang binabasai ng impormasyong nakadayagram, tsart at graph
Nahahahanap ang impormasyong hinihingi sa mga graphic organizer
Naaalala ang mga impormasyon, pangunahing ideya at mga detalye pagkaraan bumasa
Naitatala ang mga impormasyon mula sa binasang teksto
Nakapagbibigay ng buod/lagom
TatasNaipapahayag nang wasto at naangkop ang damdamin, ideya, kaisipan, karanasan sa pasulat at di-pasulat na paraan ng pagpapahiwatig ng mensahe
Nakikinig nang wasto upang makatugon nang naangkop sa pamamagitan ng pagsasalita, pagbasa at pagsulat
Ang mga mag-aaral ay ...
nakikinig nang wasto at nakatutugon nang angkop at wasto
naipapahayag ang ideya/kaisipan/damdamin nang may wastong tono at diin
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 76
nababasa ang mga salita/pangungusap/maikling talata nang may tamang bilis, diin, ekspresyon at intonasyon
naisusulat nang malinaw at wasto ang mga titik/salita/parirala/pangungusap
Pagbabaybay napahahalagahan ang wastong pagbaybay ng mga salita para sa malinaw na paglalahad ng mensahe.
naisusulat ang mga salita ng may wastong baybay.
Nababaybay nang wasto ang mga salita- natutunan sa aralin- di-kilalang salita batay sa kanilang
bigkas
Pagsulat at Komposisyon Nagkakaroon ng papaunlad na kasanayan sa wasto at maayos na pagsulat at paggamit ng pamantayan sa pagsulat at mauunawaan ang kahalagahan ng pagsulat ng isang komposisyon ay may iba't ibang layunin.
Naipamamalas ang kakayahang maisulat nang wasto at maliwanag ang damdamin, ideya, kaisipan at sariing karanasan sa mga tiyak na layunin.
naiintindihan na may saysay ang tekstong nakasulat.
nakapagbabahagi ng kaugnay na pangungusap sa kuwentong isinusulat ng klase
nakasusulat ng sariling kuwento, tula at iba pang lathalain batay sa nabasa o napakinggang teksto
naiguguhit ang kuwentong ginawa ng klase/paboritong pangyayari sa kuwentong napakinggan o nabasa.
nasisipi ang salita/mailking pangungusap mula sa huwaran
nakasusulat ng isang talaan/maikling
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 77
pangungusap/talata upang maipahayag ang sariling damdamin at ideya.
Ang mag-aaral ay…
nakakapagpahayag ng sariling karanasan, damdamin at ideya sa pamamagitan ng maikling pangungusap o talata.
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang angkop na salita at bantas sa pagpapahayag ng ideya, karanasan, kaalaman, damdamin.
Ang mag-aaral ay… nakagagamit nang angkop na salita upang
maipahayag ang sariling ideya, karanasan, kaalaman o damdamin.
nakabubuo ng mga payak na pangungusap tungkol sa isang bagay/ larawan/pangyayaring nasaksihan/napakinggan/nabasa
Pakikitungo sa Wika, Literasi at Panitikan
Ang mag-aaral ay…
napapahalagahan ang mga pasalita at di-pasalitang paraan ng pagpapahayag ng damdamin, karanasan, kultura at kaalaman.
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang kaalaman kaalaman sa wikang binibigkas at literasi upang maipahayag ang sariling kaisipan, karanasan at damdamin at maiugnay ang mga nabasa/narinig sa sariling iskima.
Ang mag-aaral ay… mapahalagahan ang mga mga tekstong
pampanitikan sa pamamagitan ng maayos na pakikinig.
nakapipili ng angkop na aklat batay sa sariling pangangailangan.
naibabahagi ang karanasan sa pagbasa upang maisaloob, patuloy na maisagawa at maitaas ang antas ng ang pakikipagkapwa-tao.
naipamamalas ang paggalang sa edad, kasarian at kultura ng awtor nang narinig/nabasang awit/tula/kuwento.
naipakikita ang pagkahilig sa pagbasa sa pamamagitan ng
- pagpili ng sariling aklat na babasahin- paggamit ng mga resources sa silid-
aklatan
makagawa ng portofolio ng mga drowing at mga sulatin upang magamit sa pakikipagtalastasan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 78
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Mga istratehiya sa Pag-aaral Naipapamalas ang lubusang pagkaunawa na may mga istratehiya sa pag-aarla na magagamit upang makakuha ng mga bagong impormasyon at mapalawak ang dating kaalaman
Napipili ang gagamiting pamamaraan/mga pamaaraan ng pagtuklas ng bagong kaalaman o pagpapayaman ng dating kaalaman
Nakasusulat ng balangkas sa anyong pangungusap o paksa sa binasang teksto
Nagagamit ang mga pamatnubay na salita ng diksyunaryo
Nagagamit nang wasto ang talaan ng nilalaman at indeks
Natutukoy ang gamit at uri ng kard katalog Nabibigyang kahulugan ang
line/bar/circle/pie grap
Nakakakuha ng tala buhat sa binasa/napakinggang teksto
Nagagamit ang gawaing mapping upang maipahayag ang ideya/konspeto mula sa binasang teksto
Nagagamit nang wasto at angkop ang mga graphic organizer
Nakikilala ang iba’t ibang bahagi ng pahayagan:
Pamukhang pahina Editoryal Anunsyo klasipikado Tanging lathalain
Natutukoy ang sangkap ng pagsasagawa ng Radio Broadcasting
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 79
K to 12 Filipino 5
PROGRAM STANDARD Nagagamit ang wikang Filipino upang madaling mauunawaan at maipaliwanag ang mga kaalaman sa araling pangnilalaman, magamit ang angkop at wastong salita sa pagpapahayag ng sariling kaisipan, damdamin o karanasan nang may lubos na paggalang sa kultura ng nagbibigay at tumatanggap ng mensahe.
KEY STAGE STANDARDSa dulo ng baitang 6, kailangang nakakáya ng mga estudyante na ipakita ang sigla sa pagtuklas at pagdanas ng pabigkas at pasulat na mga teksto at ipahayag nang mabisà ang mga ibig sabihin at mga nadaramá
GRADE LEVEL STANDARD
Pagkatapos ng Ikalimang Baitang ay nakapagbubuod ng napakinggan o nabasang teksto, nakabubuo ng mga pangungusap, talata o pahayag , nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pag-aaral tulad ng paggamit ng thesaurus , dictionary entry, at iba pang sanggunian gayundin ang graphic organizer at mga grap sa pagkalap at pagsasaayos ng mga datos upang mapagyaman ang dati at bagong mga kaalaman. .
DOMAINPamantayang Pangnilalaman
(Content Standard)Pamantayan sa Pagganap(Performance Standard)
Batayang Kasanayan
Wikang Binibigkas
Ang mag-aaral ay...
nauunawaan at nagagamit nang may ganap na kahusayan ang mga batayang kasanayan sa pakikinig at pagsasalita upang ipahayag ang sariling ideya, kaisipan, karanasan at damdamin
Ang mag-aaral ay...
naibibigay ang lubusang atensyon sa nagsasalita at nakukuha ang mensaheng inihahatid upang makatugon nang maayos
Ang mag-aaral ay... nakikinig nang mabuti sa nagsasalita upang;
- maulit at mabigyang-kahulugan ang mga salita at tunog na napakinggan napakinggan
- Nasasabi at naisasagawa ang mga kahandaang dapat maisagawa ayon sa ipinahihiwatig ng napakinggang tunog tulad ng babala ng sunog,baha,lindol,
tsunami at iba pa
naipapahayag ang saloobin at damdamin ayon sa ipinahayag ng nagsalita sa pamamagitan ng paggamit ng tamang- Tono- Diin- Bilis- intonasyon
nabibigyang kahulugan ang tula/awit na napakinggan
masagot ang mga tanong tungkol sa mga mahahalagang detalye ng teksto tulad ng lathalain,balita,sanaysay, kalalagayan na
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 80
napakinggan
matukoy ang mga mahahalagang pangyayari sa napakinggang teksto
maiugnay ang sariling karanasan sa napakinggang teksto
makasali sa isang usapan maipahahayag nang maayos ang mga sariling
pangangailangan at mga kagustuhan nabibigkas nang may tamang diin at intonasyon
ang mga tugma/ tula
Napapalawak ang mga kasanayan sa pag-unawa, pagpapakahulugan, pagsusuri at pagbibigay-halaga sa mga kaisipan o paksang napakinggan .
nasusuri ang mga impormasyon upang maunawan, makapagbigay kahulugan, at mapahalagahan ang mga tekstong napakinggan at makatugon ng maayos.
nakapagbibigay ng panuto
nasasabi ang mensahe ng di-pasalitang panuto at mga babalang makikita sa kapaligiran
naisasalaysay muli ang tekstong napapakinggan
nasasagot ang mga tanong tungkol sa tekstong narinig.
Natutukoy ang mga pahayag na nagpapakilala ng mga tauhan, pangyayari at layon sa isang usapan at napakinggang kuwento
Nailalarawan ang mga tauhan sa isang tekstong napakinggan batay sa kilos at tinuran nito
Nakapagbibigay ng sariling palagay o opinyon sa mga napakinggang pahayg mula sa napakinggang teksto
nagagamit ang mga elemento ng mga pang-impormasyong teksto sa pamamagitan ng pagkuha ng tiyak na kaalaman o impormasyon tungkol sa nakita at iniulat at paggamit nito sa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 81
pakikipagtalastasan
Nakapagbibigay ng sariling reaksyon at opinyon sa napakinggang pahayag
Ang mag-aaral ay... nahuhubog at napa-uunlad
ang kasanayang mag-isip at kakayahang mangatwiran sa pamamagitan ng pakikinig upang magamitn nang wasto at angkop ang pasalita at di pasalitang pahiwatig.
Ang mag-aaral ay...
nakikinig nang may pagsusuri upang ipahayag nang wasto ideya, damdamin, kaisipan at karanasan na may kaugnayan sa napakinggang teksto.
Ang mag-aaral ay...
naiuugnay ang paksa o ideya ng napakinggang teksto sa sariling karanasan
naibibigay ang sariling ideya / damdamin/pananaw sa napakinggang teksto/balita
naibabahagi ang mga obserbasyon sa silid-aralan, sa paaralan, sa tahanan at sa pamayanan at sa kapaligiran
Naibibigay ang maaaring solusyon sa isang suliranin na nakita sa napanood na palabas o sa kapaligiran at naobserbahan sa kapaligiran
DOMAIN CONTENT STANDARDPERFORMANCE
STANDARD LEARNING COMPETENCIES
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 82
Naipakikita ang kasanayan sa pggamit ng Filipino sa pasalita at di-pasalitang pakikipagtalastasan.
nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng pananalita sa mabisang pakikipagtalastasan upang ipahayag ang sariling ideya, damdamin at karanasan.
Nagagamit nang may katiyakan ang kakanyahan ng pangngalan sa iba't ibang bahagi ng pangungusap/balita/dayalogo/anunsyo/lathalain/ liham/talata
Nagagamit ang panghalip na pananong bilang pamalit sa pangngalan
Nasusuri ang mga pagbabago ng anyo ng mga pandiwa batay sa panlaping ginamit
Nagagamit nang wasto ang mga pandiwang katawanin at palipat
Gumagamit ng pamilang na patakaran bilang batayan ng iba't ibang pang-uring pamilang sa paglalarawan ng isang bagay
Nagagamit nang wasto ang mga pang-abay salita o parirala (pamanahon,panlunan, pamaraan, pang-agam)
Nasasabi ang pagkakaiba ng pang-uri at pang-abay sa pamamagitan ng wastong paggamit nito sa pagpapahayag ng sariling ideya
Nagagamit nang wasto sa pakikipagtalastasan ang mga pang-akop at pangatnig sa tambalan at hugnayang pagngungusap
Nagagamit ang mga uri ng pangungusap ayon sa tungkulin,pasalaysay,pautos,patanong,padamdam sa pagsasalaysay ng sariling karanasan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 83
Gramatika
Pag-unlad ng Bokabularyo
Ang mag-aaral ay…
nauunawaan ang isang salita sa pamamagitan ng pagsusuri ng kayarian nito upang magamit nang wasto at angkop sa pakikipagtalastasan.
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pagpapaunlad ng talasalitaan at magamit ang mga ito sa pakikipagtalastasan.
Ang mag-aaral ay…
Nabibigyang-kahulugan ang- Mga salita ayon sa gamit nito sa
pangungusap at ayon sa asignatura- Mga salitang hiram
Natutukoy ang mga salitang-ugat at ang kahulugan nito
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Pag-unawa sa Pinakinggan
Ang mag-aaral ay…
Napapalawak ang kasanayan sa pakikinig, pagsusuri ng mga napakinggang teksto upang makatugon nang mabilis at wasto.
Ang mag-aaral ay…
nakikinig at nauunawaan ang mga pasalita o di-pasalitang pagpapahayag upang makatugon nang naayon.
Ang mag-aaral ay ... Nabibigyang-kahulugan ang kilos, gawi,
pananalita ng mga tauhan sa tekstong napakinggan
Nakapagbibigay hinuha sa kalalabasan ng mga pangyayari sa narinig na teksto
Nakabubuo ng balangkas batay sa napakinggang teksto
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 84
Nakapagbibigay ng lagom o buod sa tekstong napakinggan
Naiuulat ang tekstong napakinggan gamit ang balangkas ng tekstong napakinggan
Nakapagtatala ng mga sumusuportang pangungusap sa pagbup ng balangkas ng naakinggang teksto
Naisasagawa ang narinig na mga hakbang ng isang gawain
Nakagagawa ng dayagram ng ugnayang sanhi at bunga at maaaring solusyon mula sa tekstong napakinggan
Pag-unawa sa Binasa
Ang mag-aaral ay…
naipamamalas ang maayos na pagbasa upang maunawaan ang mensaheng ipinahihiwatig ng tekso.
Ang mag-aaral ay…
nababasa ang mga teksto upang makatugon nang naaayon
Ang mag-aaral ay…
M. Paggamit ng Konteksto at Dating Kaalaman
nagagamit ang mga naunang kaalaman sa pagbibigay ng possible o panibagong wakas ng kuwento
nahuhulaan ang maaaring mangyari sa kuwento gamit ang mga naunang karanasan sa pagbabasang mga aklat na may kaparehas na tema
naiuugnay ang binasa sa sariling karanasan
nababago ang mga naunang kaalaman base sa mga bagong natuklasang kaalaman sa teksto
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 85
N. Pag-unawa sa Pampanitikang Teksto nagmumungkahi ng iba't ibang maaaring
maganap sa teksto
nakapagbibigay ng sariling kuwento kung iibahin ang ilang mga bahagi ng nabasang kuwento
napagsusunod-sunod ang mga pangyayari sa isang kuwentong binasa
nasasabi ang epekto ng mga pangyayari sa kuwento
napaghahambing ang mga kuwento sa pamamagitan ng pagtutumbas ng tema, tauhan at pangyayari
O. Pag-unawa sa Informational Text11. Procedure
Nasasagot ang mga simpleng tanong tungkol sa binasang teksto
nababasa at naisasagawa ang simpleng pamamaraang nakasulat
nakasusunod sa nakasulat na panuto na may tatlong hakbang
12. Recount nasasagot ang mga simpleng tanong
tungkol sa binasang teksto
nasasagot ang mga tanong na ano, sino, saan, kailan, paano tungkol sa binasa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 86
naisasalaysay muli ang isang tekstong napakinggan nang may tamang pagkakasunod-sunod
nakagagawa ng isang timeline batay sa binasang teksto
13. Explanation nasasagot ang mga tanong na bakit at
paano
naipaliliwanag ang dahilan ng isang pangyayari
4. Exposition/Discussion Natutukoy ang paniniwala ng may-akda
ng teksto sa isang isyu
Naiisa-isa ang mga argumento sa binasang teksto
Naipapahayag ang sariling paniniwala batay sa tekstong binasa
P. Mga Istratehiya sa Pag-unawa Nakapagbibigay ng iba't ibang gamit ng
pagbasa
Nagtatanong para maintindihan lalo ang binabasai ng impormasyong nakadayagram, tsart at graph
Nahahahanap ang impormasyong hinihingi sa mga graphic organizer
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 87
Naaalala ang mga impormasyon, pangunahing ideya at mga detalye pagkaraan bumasa
nasasabi ang diwang nakapaloob sa binasang pangungusap/maikling talata o kuwento
nakapagbibigay ng angkop na pamagat sa maikling talatang binasa
nakapagbibigay ng sariling wakas sa kuwentong binasa
napag-uugnay ang sanhi at bunga sa mga pangyayari sa binasang talata/teksto
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
TatasNaipapahayag nang wasto at naangkop ang damdamin, ideya, kaisipan, karanasan sa pasulat at di-pasulat na paraan ng pagpapahiwatig ng mensahe
Nakikinig nang wasto upang makatugon nang naangkop sa pamamagitan ng pagsasalita, pagbasa at pagsulat
Ang mga mag-aaral ay ...
nakikinig nang wasto at nakatutugon nang angkop at wasto
naipapahayag ang ideya/kaisipan/damdamin nang may wastong tono at diin
nababasa ang mga salita/pangungusap/maikling talata nang may tamang bilis, diin, ekspresyon at intonasyon
naisusulat nang malinaw at wasto ang mga titik/salita/parirala/pangungusap
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 88
Pagbabaybay napahahalagahan ang wastong pagbaybay ng mga salita para sa malinaw na paglalahad ng mensahe.
naisusulat ang mga salita ng may wastong baybay.
Nababaybay nang wasto ang mga salita- natutunan sa aralin- di-kilalang salita batay sa kanilang
bigkas
Pagsulat at Komposisyon Nagkakaroon ng papaunlad na kasanayan sa wasto at maayos na pagsulat at paggamit ng pamantayan sa pagsulat at mauunawaan ang kahalagahan ng pagsulat ng isang komposisyon ay may iba't ibang layunin.
Naipamamalas ang kakayahang maisulat nang wasto at maliwanag ang damdamin, ideya, kaisipan at sariing karanasan sa mga tiyak na layunin.
nakapagbabahagi ng kaugnay na pangungusap sa kuwentong isinusulat ng klase
naisusulat nang wasto ang mga idiniktang salitang/pangungusap/talata
nasisipi ang salita/mailking pangungusap mula sa huwaran
nakasusulat ng mga salita ng may sapat na ispasyo
nakasusulat ng isang talaan/maikling pangungusap/talata upang maipahayag ang sariling damdamin at ideya
Nagagamit ang matatalinghagang pananalita sa pagapapahayg ng sariling ideya o reaksyon
Ang mag-aaral ay…
nakakapagpahayag ng sariling karanasan, damdamin at ideya
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang angkop na salita at bantas sa
Ang mag-aaral ay… nakagagamit nang angkop na salita upang
maipahayag ang sariling ideya, karanasan, kaalaman o damdamin.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 89
sa pamamagitan ng maikling pangungusap o talata.
pagpapahayag ng ideya, karanasan, kaalaman, damdamin.
nakabubuo ng mga payak na pangungusap tungkol sa isang bagay/ larawan/pangyayaring nasaksihan/napakinggan/nabasa
Pakikitungo sa Wika, Literasi at Panitikan
Ang mag-aaral ay…
napapahalagahan ang mga pasalita at di-pasalitang paraan ng pagpapahayag ng damdamin, karanasan, kultura at kaalaman.
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang kaalaman kaalaman sa wikang binibigkas at literasi upang maipahayag ang sariling kaisipan, karanasan at damdamin at maiugnay ang mga nabasa/narinig sa sariling iskima.
Ang mag-aaral ay… naipapamamalas ang paggalang sae dad,
ideya, damdamin at kultura ng may akda ng tesktong napakinggan o nabasa
mapahalagahan ang mga mga tekstong pampanitikan sa pamamagitan ng maayos na pakikinig.
nakapipili ng angkop na aklat batay sa sariling pangangailangan, edad at kultura
naibabahagi ang karanasan sa pagbasa upang maisaloob, patuloy na maisagawa at maitaas ang antas ng ang pakikipagkapwa-tao.
naipamamalas ang paggalang sa edad, kasarian at kultura ng awtor nang narinig/nabasang awit/tula/kuwento.
naipakikita ang pagkahilig sa pagbasa sa pamamagitan ng
- pagpili ng sariling aklat na babasahin- paggamit ng mga resources sa silid-
aklatan
makagawa ng portofolio ng mga drowing at mga sulatin upang magamit sa pakikipagtalastasan
Mga istratehiya sa Pag-aaral Naipapamalas ang lubusang pagkaunawa na may mga istratehiya sa pag-aarla na magagamit upang makakuha ng
Napipili ang gagamiting pamamaraan/mga pamaaraan ng pagtuklas ng bagong kaalaman o pagpapayaman ng
Nakasusulat ng balangkas sa anyong pangungusap o paksa sa binasang teksto
Nagagamit nang wasto ang dictionary entry
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 90
mga bagong impormasyon at mapalawak ang dating kaalaman
dating kaalaman Nagagamit nang wasto ang thesaurus
Nagagamit ang kard katalog sa pagsasaliksik
Nagagamit nang wasto ang Dewey Classification System at call number
Nakagagawa ng grap upang ipakita ang mga datos na nakalap
Nakakakuha ng tala buhat sa binasa/napakinggang teksto
Nagagamit ang gawaing mapping upang maipahayag ang ideya/konsepto mula sa binasang teksto
Nagagamit nang wasto at angkop ang mga graphic organizer
Nakasusulat nang wastong talata/sulatin para sa:
Pamukhang pahina Editoryal Anunsyo klasipikado Tanging lathalain
Nakasusulat ng iskrip para sa radio broadcasting
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 91
K to 12 Filipino 6
PROGRAM STANDARD Nagagamit ang wikang Filipino upang madaling mauunawaan at maipaliwanag ang mga kaalaman sa araling pangnilalaman, magamit ang angkop at wastong salita sa pagpapahayag ng sariling kaisipan, damdamin o karanasan nang may lubos na paggalang sa kultura ng nagbibigay at tumatanggap ng mensahe.
KEY STAGE STANDARDSa dulo ng baitang 6, kailangang nakakáya ng mga estudyante na ipakita ang sigla sa pagtuklas at pagdanas ng pabigkas at pasulat na mga teksto at ipahayag nang mabisà ang mga ibig sabihin at mga nadaramá
GRADE LEVEL STANDARD
Pagkatapos ng Ikaanim na Baitang, ang mga mag-aaral ay naiuugnay ang dating karanasan at kaalaman sa mga bagong impormasyong natutunan at nagagamit ang mga ito sa mabisang pagpapahayag ng sariling kaisipan, damdamin at upang mapahalagahan ang wika at ang kulturang kinabibilangan.
DOMAINPamantayang Pangnilalaman
(Content Standard)Pamantayan sa Pagganap(Performance Standard)
Batayang Kasanayan
Wikang Binibigkas
Ang mag-aaral ay...
nauunawaan at nagagamit nang may ganap na kahusayan ang mga batayang kasanayan sa pakikinig at
Ang mag-aaral ay...
naibibigay ang lubusang atensyon sa nagsasalita at nakukuha ang mensaheng inihahatid upang makatugon
Ang mag-aaral ay... nakikinig nang mabuti sa nagsasalita upang;
- Nasasabi at naisasagawa ang mga kahandaang dapat maisagawa ayon sa ipinahihiwatig ng napakinggang tunog tulad ng babala ng sunog,baha,lindol,
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 92
pagsasalita upang ipahayag ang sariling ideya, kaisipan, karanasan at damdamin
nang maayos tsunami at iba pa
Naiiugnay ang sariling karanasan sa kahalagahan ng pagpapahayag ng saloobin at damdamin ayon sa ipinahayag ng nagsalita sa pamamagitan ng paggamit ng tamang- Tono- Diin- Bilis- intonasyon
nakalilikha ng orihinal na tula/awit na may katulad na paksa o tema sa napakinggang tula/awit
nalalapatan ng tunog ang isang tulang isinulat
masagot ang mga tanong tungkol sa mga mahahalagang detalye ng teksto tulad ng lathalain,balita,sanaysay, kalalagayan na napakinggan
maiugnay ang sariling karanasan sa napakinggang teksto at makasali sa isang usapan tungkol ditto
maipahahayag nang maayos ang mga sariling pangangailangan at mga kagustuhan
nakapagbibigay ng reaksyon sa mga napakinggang pahayag at pangyayari
Napapalawak ang mga kasanayan sa pag-unawa, pagpapakahulugan, pagsusuri at pagbibigay-halaga sa mga kaisipan o paksang napakinggan .
nasusuri ang mga impormasyon upang maunawan, makapagbigay kahulugan, at mapahalagahan ang mga tekstong napakinggan at makatugon ng maayos.
nakapagbibigay ng panuto
nasasabi ang mensahe ng di-pasalitang panuto at mga babalang makikita sa kapaligiran
nakagagawa ng isang pahayag na may opinyon
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 93
at katotohanan kaakibat ang pagsasabuhay ng magalang na pagtatanong/pagbibigay ng mungkahi at kaisipan
Natutukoy ang mga pahayag na nagpapakilala ng mga tauhan, pangyayari at layon sa isang usapan at napakinggang kuwento
Nailalarawan ang mga tauhan sa isang tekstong napakinggan batay sa kilos at tinuran nito
Nakapagbibigay ng sariling palagay o opinyon sa mga napakinggang pahayag mula sa napakinggang teksto
nagagamit ang mga elemento ng mga pang-impormasyong teksto sa pamamagitan ng pagkuha ng tiyak na kaalaman o impormasyon tungkol sa nakita at iniulat at paggamit nito sa pakikipagtalastasan
Nakapagbibigay ng sariling reaksyon at opinyon sa napakinggang pahayag
Ang mag-aaral ay... nahuhubog at napa-uunlad
ang kasanayang mag-isip at kakayahang mangatwiran sa pamamagitan ng pakikinig upang magamitn nang wasto at angkop ang pasalita at di pasalitang pahiwatig.
Ang mag-aaral ay...
nakikinig nang may pagsusuri upang ipahayag nang wasto ideya, damdamin, kaisipan at karanasan na may kaugnayan sa napakinggang teksto.
Ang mag-aaral ay...
naiuugnay ang paksa o ideya ng napakinggang teksto sa dati ng kaalaman
naibibigay ang sariling ideya / damdamin/pananaw sa napakinggang teksto/balita
Naibibigay ang maaaring solusyon/epekto ng isang isang suliranin na nakita o napanood sa palabas o sa kapaligiran at naobserbahan sa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 94
kapaligiran
DOMAIN CONTENT STANDARDPERFORMANCE
STANDARD LEARNING COMPETENCIES
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 95
Naipakikita ang kasanayan sa pggamit ng Filipino sa pasalita at di-pasalitang pakikipagtalastasan.
nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng pananalita sa mabisang pakikipagtalastasan upang ipahayag ang sariling ideya, damdamin at karanasan.
Nagagamit nang wasto pangngalan sa iba't ibang bahagi ng pagungusap/balita/dayalogo/anunsyo/lathalain/ liham/talata upang maipahayag ang sariling palagay, damdamin o ideya
Nagagamit ang panghalip sa pakikipagtalastasan at pagpapahayag ng ideya
Nakagagawa ng hierarchy chart gamit ang panghalip bilang gabay sa pag-unawa ng isang teksto
Nasusuri ang mga pagbabago ng anyo ng mga pandiwa batay sa panlaping ginamit
Nagagamit nang wasto ang mga pandiwang katawanin at palipat
Gumagamit ng pamilang na patakaran bilang batayan ng iba't ibang pang-uring pamilang sa paglalarawan ng isang bagay
Nagagamit nang wasto ang mga pang-abay salita o parirala (pamanahon,panlunan, pamaraan, pang-agam)
Nagagamit ang isang salita bilang pang-uri at pang-abay sa pamamagitan sa pagpapahayag ng sariling ideya
Nagagamit nang wasto sa pakikipagtalastasan ang mga pang-akop sa lathalain
Naipaliliwanag ang kahalagahan ng pangatnig at magamit ito nang maayos at wasto sa pakikipagtalastasan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 96
Gramatika
Pag-unlad ng Bokabularyo
Ang mag-aaral ay…
nauunawaan ang isang salita sa pamamagitan ng pagsusuri ng kayarian nito upang magamit nang wasto at angkop sa pakikipagtalastasan.
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pagpapaunlad ng talasalitaan at magamit ang mga ito sa pakikipagtalastasan.
Ang mag-aaral ay…
Nabibigyang-kahulugan ang- Mga salita ayon sa gamit nito sa
pangungusap at ayon sa asignatura- Mga salitang hiram
Nagagamit nang wasto ang mga bagong natutunang salita
Natutukoy ang mga salitang-ugat at ang
kahulugan nito
Nabibigyang katuturan ang mga salitang matalinghaga
Pag-unawa sa Pinakinggan
Ang mag-aaral ay…
Napapalawak ang kasanayan sa pakikinig, pagsusuri ng mga napakinggang teksto upang makatugon nang mabilis at wasto.
Ang mag-aaral ay…
nakikinig at nauunawaan ang mga pasalita o di-pasalitang pagpapahayag upang makatugon nang naayon.
Ang mag-aaral ay ...
Nabibigyang-kahulugan ang kilos, gawi, pananalita ng mga tauhan sa tekstong napakinggan
Nakapagbibigay ng paliwanag batay sa kinalabasan ng mga pangyayari sa tekstong napakinggan
Naiuulat ang tekstong napakinggan
Nakapagbibigay ng reaksyon sa buod na tekstong napakinggan
Nakapagbibigay ng reaksyon at pananaw sa ugnayan ng sanhi at bunga batay sa napakinggang teksto
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 97
Nakapagtatala ng mga sumusuportang pangungusap sa pagbup ng balangkas ng naakinggang teksto
Naisasagawa ang narinig na mga hakbang ng isang gawain
Nakagagawa ng dayagram ng ugnayang sanhi at bunga at maaaring solusyon mula sa tekstong napakinggan
DOMAIN CONTENT STANDARDPERFORMANCE
STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Pag-unawa sa Binasa
Ang mag-aaral ay…
naipamamalas ang maayos na pagbasa upang maunawaan ang mensaheng ipinahihiwatig ng tekso.
Ang mag-aaral ay…
nababasa ang mga teksto upang makatugon nang naaayon
Ang mag-aaral ay…
Q. Paggamit ng Konteksto at Dating Kaalaman
nagagamit ang mga naunang kaalaman sa pagbibigay ng possible o panibagong wakas ng kuwento
nahuhulaan ang maaaring mangyari sa kuwento gamit ang mga naunang karanasan sa pagbabasang mga aklat na may kaparehas na tema
naiuugnay ang binasa sa sariling karanasan
nababago ang mga naunang kaalaman base sa mga bagong natuklasang kaalaman sa teksto
R. Pag-unawa sa Pampanitikang Teksto nagmumungkahi ng iba't ibang maaaring maganap
sa teksto
nakapagbibigay ng sariling kuwento kung iibahin ang ilang mga bahagi ng nabasang kuwento
napagsusunod-sunod ang mga pangyayari sa isang kuwentong binasa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 98
nasasabi ang epekto ng mga pangyayari sa kuwento
napaghahambing ang mga kuwento sa pamamagitan ng pagtutumbas ng tema, tauhan at pangyayari
S. Pag-unawa sa Informational Text14. Procedure
Nasasagot ang mga simpleng tanong tungkol sa binasang teksto
nababasa at naisasagawa ang simpleng pamamaraang nakasulat
nakasusunod sa nakasulat na panuto na may tatlong hakbang
15. Recount nasasagot ang mga simpleng tanong
tungkol sa binasang teksto
nasasagot ang mga tanong na ano, sino, saan, kailan, paano tungkol sa binasa
naisasalaysay muli ang isang tekstong napakinggan nang may tamang pagkakasunod-sunod
nakagagawa ng isang timeline batay sa binasang teksto
16. Explanation nasasagot ang mga tanong na bakit at paano
naipaliliwanag ang dahilan ng isang pangyayari
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 99
5. Exposition/Discussion Natutukoy ang paniniwala ng may-akda ng
teksto sa isang isyu
Naiisa-isa ang mga argumento sa binasang teksto
Naipapahayag ang sariling paniniwala batay sa tekstong binasa
5. Response Naipaliliwanag ang mensahe ng isang
likhang-sining
Natutukoy ang panahon at lugar nang pinaggawaan ng isang likhang-sining
Nailalarawan nang may buong detalye ang isang likhang -sining
T. Mga Istratehiya sa Pag-unawa Nakapagbibigay ng iba't ibang gamit ng pagbasa
Nagtatanong para maintindihan lalo ang binabasai ng impormasyong nakadayagram, tsart at graph
Nahahahanap ang impormasyong hinihingi sa mga graphic organizer
Naaalala ang mga impormasyon, pangunahing ideya at mga detalye pagkaraan bumasa
nasasabi ang diwang nakapaloob sa binasang pangungusap/maikling talata o kuwento
nakapagbibigay ng angkop na pamagat sa maikling talatang binasa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 100
nakapagbibigay ng sariling wakas sa kuwentong binasa
napag-uugnay ang sanhi at bunga sa mga pangyayari sa binasang talata/teksto
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
TatasNaipapahayag nang wasto at naangkop ang damdamin, ideya, kaisipan, karanasan sa pasulat at di-pasulat na paraan ng pagpapahiwatig ng mensahe
Nakikinig nang wasto upang makatugon nang naangkop sa pamamagitan ng pagsasalita, pagbasa at pagsulat
Ang mga mag-aaral ay ...
nakikinig nang wasto at nakatutugon nang angkop at wasto
naipapahayag ang ideya/kaisipan/damdamin nang may wastong tono at diin
nababasa ang mga salita/pangungusap/maikling talata nang may tamang bilis, diin, ekspresyon at intonasyon
naisusulat nang malinaw at wasto ang mga titik/salita/parirala/pangungusap
Pagbabaybay napahahalagahan ang wastong pagbaybay ng mga salita para sa malinaw na paglalahad ng mensahe.
naisusulat ang mga salita ng may wastong baybay.
Nababaybay nang wasto ang mga salita- natutunan sa aralin- di-kilalang salita batay sa kanilang
bigkas
Pagsulat at Komposisyon Nagkakaroon ng papaunlad na kasanayan sa wasto at maayos na pagsulat at paggamit ng pamantayan sa pagsulat at
Naipamamalas ang kakayahang maisulat nang wasto at maliwanag ang damdamin, ideya, kaisipan at
nakapagbabahagi ng kaugnay na pangungusap sa kuwentong isinusulat ng klase
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 101
mauunawaan ang kahalagahan ng pagsulat ng isang komposisyon ay may iba't ibang layunin.
sariing karanasan sa mga tiyak na layunin.
naisusulat nang wasto ang mga idiniktang salitang/pangungusap/talata /sulatin
nasisipi ang salita/mailking pangungusap mula sa huwaran
nakasusulat ng mga salita ng may sapat na ispasyo
nakasusulat ng isang talaan/maikling pangungusap/talata upang maipahayag ang sariling damdamin at ideya
Nagagamit ang matatalinghagang pananalita sa pagapapahayg ng sariling ideya o reaksyon
Ang mag-aaral ay…
nakakapagpahayag ng sariling karanasan, damdamin at ideya sa pamamagitan ng maikling pangungusap o talata.
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang angkop na salita at bantas sa pagpapahayag ng ideya, karanasan, kaalaman, damdamin.
Ang mag-aaral ay… nakagagamit nang angkop na salita upang
maipahayag ang sariling ideya, karanasan, kaalaman o damdamin.
nakabubuo ng mga payak na pangungusap tungkol sa isang bagay/ larawan/pangyayaring nasaksihan/napakinggan/nabasa
Pakikitungo sa Wika, Literasi at Panitikan
Ang mag-aaral ay…
napapahalagahan ang mga pasalita at di-pasalitang paraan ng pagpapahayag ng damdamin, karanasan, kultura at kaalaman.
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang kaalaman kaalaman sa wikang binibigkas at literasi upang maipahayag ang sariling kaisipan, karanasan at damdamin at maiugnay ang
Ang mag-aaral ay… naipapamamalas ang paggalang sae dad,
ideya, damdamin at kultura ng may akda ng tesktong napakinggan o nabasa
mapahalagahan ang mga mga tekstong pampanitikan sa pamamagitan ng maayos na pakikinig.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 102
mga nabasa/narinig sa sariling iskima.
nakapipili ng angkop na aklat batay sa sariling pangangailangan, edad at kultura
naibabahagi ang karanasan sa pagbasa upang maisaloob, patuloy na maisagawa at maitaas ang antas ng ang pakikipagkapwa-tao.
naipamamalas ang paggalang sa edad, kasarian at kultura ng awtor nang narinig/nabasang awit/tula/kuwento.
naipakikita ang pagkahilig sa pagbasa sa pamamagitan ng
- pagpili ng sariling aklat na babasahin- paggamit ng mga resources sa silid-
aklatan
makagawa ng portofolio ng mga drowing at mga sulatin upang magamit sa pakikipagtalastasan
Mga istratehiya sa Pag-aaral Naipapamalas ang lubusang pagkaunawa na may mga istratehiya sa pag-aarla na magagamit upang makakuha ng mga bagong impormasyon at mapalawak ang dating kaalaman
Napipili ang gagamiting pamamaraan/mga pamaaraan ng pagtuklas ng bagong kaalaman o pagpapayaman ng dating kaalaman
Nakasusulat ng balangkas sa anyong pangungusap o paksa sa binasang teksto
Nagagamit nang wasto ang encyclopedia at atlas
Nakapagtatala ng mga datos na kailangan mula sa binasang teksto
Nagagamit ang kard katalog sa pagsasaliksik
Nagagamit nang wasto ang Dewey Classification System at call number
Nakagagawa ng grap upang ipakita ang
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 103
mga datos na nakalap
Nakakakuha ng tala buhat sa binasa/napakinggang teksto
Nagagamit ang gawaing mapping upang maipahayag ang ideya/konsepto mula sa binasang teksto
Nagagamit nang wasto at angkop ang mga graphic organizer
Nakasusulat nang wastong talata/sulatin para sa:
Pamukhang pahina Editoryal Anunsyo klasipikado Tanging lathalain
Nakasusulat ng iskrip para sa radio broadcasting
References:David Cooper, J. Literacy Helping Children Construct Meaning 3rd edition.,1997,Boston, Houghton Mifflin CompanyTompkins, Gail E., Teaching Writing Balancing Process and Product ,2000,New Jersey, Prentice-Hall, Inc.Spodek, Bernard & Olivia N. Saracho., Right from the Start, Teaching Children Ages to Eight,1994, Massachusetts, Allyn and BaconBadayos, Paquito . Metodolohiya sa Pagtuturo ng Wika,1999, Makati City, Grandwater Publications and Research CorporationGunning, Thomas G. Creating Litreracy Instruction for All Children,2000. MA Allyn & BaconRichards, Jack.,Curriculum Development in Language Teaching,2001, USA, Cambridge University Press.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 104
K to 12 Filipino 7
PROGRAM STANDARD (PAMANTAYAN NG PROGRAMA)
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa, saling-akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi.
KEY STAGE STANDARDNaipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikang rehiyonal, pambansa, saling-tekstong Asyano at pandaigdig at teknolohiya upang matamo ang kultural na literasi
GRADE LEVEL STANDARD (PAMANTAYAN PARA SA BAITANG 7)
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang rehiyunal upang maipagmalaki ang sariling kultura, gayundin ang iba’t ibang kulturang panrehiyon.
DOMAIN(KAKAYAHAN)
Pamantayang Pangnilalaman(Content Standard)
Pamantayan sa Pagganap(Performance Standard)
Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan Ang mag-aaral ay...
naipamamalas ang pag-unawa sa mga impormasyon, konteksto, at epekto ng suprasegmental sa kahulugan ng tekstong napakinggan
Ang mag-aaral ay...
nakapagbabahagi ng sariling pagpapakahulugan/ interpretasyon sa tekstong napakinggan
Ang mag-aaral ay...
Nakapagbibigay-hinuha sa konteksto ng pinakikinggan ayon sa lugar, kausap at paksa
Nakapagbibigay ng paksa ng tekstong napakinggan
Nakalilikom ng mahahalagang impormasyon mula sa tekstong napakinggan
Nakasasagot sa mga tanong
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 105
tungkol sa tekstong napakinggan
Nakapagbibigay-hinuha sa kalalabasan ng mga pangyayari ng
DOMAINPamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan Ang mag-aaral ay... Ang mag-aaral ay... Ang mag-aaral ay...
tekstong pakikinggan
Nakapagsasaayos ng mga ideya o impormasyong napakinggan
Nakapaglalahad ng mga detalye ng tekstong napakinggan
Nakapaglalahad ng magkakasunod-sunod at magkakaugnay na pangyayari ng tekstong napakinggan
Nakabubuo ng mga tanong batay sa tekstong napakinggan
Ang mag-aaral ay...
Naipamamalas ang pag-unawa sa media (radyo, telebisyon, pahayagan, at iba pa) bilang isa sa mga pagkukunan ng mahahalagang impormasyon
Ang mag-aaral ay...
nakapagsasalaysay ng ilang napapanahong paksa/isyu na may kaugnayan o batay sa napakinggang media
Nakalilikom ng mahahalagang impormasyon mula sa media (radyo, telebisyon, pahayagan, at iba pa)Nakapagtatala ng mga detalye ng napakinggang mediaNakapagbibigay ng sariling kuro-kuro, saloobin at pananaw
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 106
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan Ang mag-aaral ay...tungkol sa napakinggang media
Nakapagpapaliwanag ng kabuluhan ng napakinggang media
Nakapaglalahad ng mga napapanahong isyu mula sa napakinggang media
Ang mag-aaral ay...
naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalagahan ng suprasegmental (tono, antala, haba at diin), at mga di-pasalitang palatandaan (non-verbal clues) sa pagpapahayag ng damdamin/saloobin, pananaw at iba pa
Ang mag-aaral ay ....
nakapagpapahayag ng sariling damdamin/saloobin batay sa tekstong napakinggan
Nakapagpapaliwanag ng kahalagahan ng paggamit ng suprasegmental (tono, antala, haba at diin), at mga di-pasalitang palatandaan (non-verbal clues) sa tekstong napakinggan
Nakapagbibigay-hinuha sa mga detalye sa tekstong napakinggan batay sa paraan ng pagsasalita
Nakapaglalahad ng saloobin/damdamin at pananaw ng mga nagsasalita sa tekstong napakinggan batay sa paraan ng pagsasalita
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 107
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Ang mag-aaral ay...
naipamamalas ang pag-unawa sa iba’t ibang paraan ng pakikinig
Ang mag-aaral ay...
nakapagbabahagi ng paraan kung paano niya nauunawaan ang kaniyang pinakikinggan
Ang mag-aaral ay...
Nakapagpapakita ng sariling paraan ng pakikinig sa mga teksto
PagsasalitaAng mag-aaral ay...
naipamamalas ang pag-unawa sa iba’t ibang uri ng teksto (naglalarawan, nagsasalaysay, naglalahad, at nangangatuwrian)
Ang mag-aaral ay ...
nakapagpapahayag ng sariling damdamin/saloobin at pananaw tungkol sa ilang napapanahong isyu o paksa
Nakabubuo ng mga pahayag na naglalarawan, nagsasalaysay, naglalahad, at nangangatuwiran
Nakapaglalarawan ng mga:o bagay sa paligido pangyayari
Nakapagsasalaysay ng mga:
o pangyayari tungkol sa sariling buhay
o pangyayari tungkol sa buhay ng ibang tao
Nakapaglalahad ng mga katuwiran mula sa nakuhang detalye
Nakapagpapahayag ng damdamin, ideya, opinyon, at mensahe gamit ang malilinaw na pangungusap
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 108
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsasalita Nakapagpapahayag ng
damdamin tungkol sa mga tauhan sa akda
Nakapagbibigay-puna sa mga ginawa at desisyon ng mga tauhan sa akda
Ang mag-aaral ay...
naipamamalas l ang pag-unawa sa maayos na pagsusunod-sunod ng mga pangyayari/ideya sa paraang pasalita
Ang mag-aaral ay ...
nakapagsasalaysay ng mga pangyayari/ sariling karanasan o karanasan ng iba sa masining na paraan
Nakapagsasalita nang may maayos na pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari/ideya
Nakapagpapamalas ng organisadong pag-iisip sa pagsasalita
Nakapag-iisa-isa ng mga ideya at pangyayari upang makuha ang nilalaman ng akda
Nakapagsasalaysay ng mga pangyayari sa isang akda
Nakapagsasaayos ng mga pahayag tungkol sa mga pangyayari sa paligid
Nakapagsasalaysay ng mga pangyayari sa sariling buha
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 109
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsasalita Ang mag-aaral...
naipamamalas ang pag-unawa sa iba’t ibang paraan ng paglalahad ng mga katuwiran
Ang mag-aaral ay...
nakapaglalahad ng mga katuwiran batay sa isang napapanahong isyu o paksa
Nakapagbibigay-katuwiran kaugnay ng mga napapanahong isyu o paksa
Nakapaglalahad ng sariling opinyon/pananaw/pangangatuwiran nang may kaayusan, kaisahan ay kabuuan
Ang mag-aaral...
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa iba’t ibang paraan ng paglalahad ng mga nasaliksik na impormasyon
Ang mag-aaral ay...
Ang mag-aaral ay nakapaglalahad ng mga nasaliksik na imoormasyon
Nakapag-uulat tungkol sa nasaliksik
Nakapanghihikayat sa pamamagitan ng pananalita
Nakagagamit ng simbolismo para pagyamanin ang mga ipinahahayag
Pag-unawa sa Binasa Ang mag-aaral...
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pagpapakahulugan sa mga kaisipan sa teksto at akdang pampanitikan
Ang mag-aaral...
Ang mag-aaral ay nakapag-uugnay ng pinakamalapit na sariling karanasan o karanasan ng iba sa mga karanasang inilahad sa binasa
Nakagagamit ng dating kaalaman at karanasan sa pag-unawa at pagpapakahulugan sa mga kaisipan sa teksto at akdang pampanitikan
Nakapagbibigay-kahulugan sa mga salita sa isang akda batay sa:
o pagkakagamit sa pangungusapo denotasyon/konotasyono tindi ng pagpapakahulugan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 110
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa o kasingkahulugan at kasalungat na kahulugan
o kontekstuwal na pahiwatig
Nakapagpapaliwanag sa pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa isang akda
Nakapaglalahad ng pangunahing ideya ng teksto
Nakapagbibigay ng sariling hinuha sa kahihinatnan ng mga pangyayari sa teksto
Nakapagbubuod ng tekstong binasa sa tulong ng mga pangunahin at pantulong na kaisipan
Nakapag-uugnay ng pinakamalapit na sariling karanasan o karanasan ng iba sa mga karanasang inilahad sa binasa
Ang mag-aaral...
naipamamalas ang pag-unawa sa mga pangunahing elemento (tauhan, tagpuan, banghay) ng alamat at kuwentong bayan
Ang mag-aaral...
nakalilikha ng sariling alamat na naglalarawan ng kultura ng kaniyang sariling lugar/rehiyon
Nasusuri ang mga elemento ng alamat at kuwentong bayan
Natutukoy ang karaniwang tema ng mga alamat at kuwentong bayan
Nakapaglalarawan sa karaniwang katangian ng mga tauhan ng mga alamat at kuwentong bayan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 111
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nakapaglalarawan sa mga katangian ng mga tagpuan ng mga akdang binasa
Nakapagsasalaysay ng banghay (mga pangyayari) sa kuwento
Nakapaghahambing ng mga katangian ng mga tauhan sa kuwento
Nakapagsusuri sa mga katangian at papel na ginagampanan ng bawat tauhan sa kuwento (pangunahing tauhan, pantulong na tauhan, at iba pang pantulong na tauhan)
Nakapagpapaliwanag sa kaangkupan ng mga ikinikilos ng tauhan batay sa kaniyang mga katangian
Nakapagpapaliwanag sa kaangkupan ng tagpuan sa paksa ng kuwento
Nakapaghahambing sa motif ng mga alamat at kuwentong bayan
Nakapagbibigay ng haka sa kahalagahan ng mga alamat at kuwentong bayan sa mga sinaunang lipunan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 112
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa
Ang mag-aaral ay...
naipamamalas ang pag-unawa sa kasiningan, pangyayari, motibo ng may-akda at bisa ng akdang binasa
Ang mag-aaral ay...
nakapagmumung-kahi ng solusyon sa ilang suliranin sa kasalukuyan gamit ang kaisipang hatid ng akdang binasa
Nakapaglalahad ng mungkahing solusyon, kongklusyon, paniniwala at bisa ng akda sa sarili
Nakapagbibigay ng mga opinyon tungkol sa mga akdang binasa
Nakapagbabahagi ng bisang pandamdamin ng akda
Nakapagbibigay ng sariling hinuha sa kahihinatnan ng mga pangyayari sa akda
Nakapagbibigay-halaga sa kasiningan at kabuluhan ng mga tekstong binasa ayon sa pamantayang pansarili
Nakapangangatuwiran sa kaangkupan ng pagiging makatotohanan at di-makakatohanan ng binasang akda
Nakapagbibigay-hinuha sa pangyayari, kaalaman at pakay/motibo ng may akda
Nakagagamit ng mga kaisipang inilahad sa teksto sa pagpapaliwanag o pagpapahayag ng ibang bagay na nasa labas ng teksto
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 113
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa Ang mag-aaral ay...
naipamamalas ang pag-unawa sa iba’t ibang akdang pampanitikang rehiyunal
Ang mag-aaral ay...
nakapaghahambing ng kultura ng iba’t ibang rehiyon batay sa uri ng kanilang panitikan
Nakapaghahambing ng iba’t ibang akdang pampanitikang rehiyunal
Nakapagpapaliwanag sa mga katangian ng panitikan na natatangi sa bawat rehiyon:
o wikao tema at paksao tauhano tagpuano kaisipan
nakapaglalarawan ng mga natatanging aspetong pangkultura na nagbibigay-hugis sa mga panitikan ng bawat rehiyon (halimbawa: heograpiya, uri ng pamumuhay, at iba pa)
nakapagpapaliwanag sa pagkakatulad at pagkakaiba ng mga tema at paksa ng mga panitikan mula sa iba’t ibang rehiyon
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 114
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
nakapagbibigay ng haka kung bakit nagkakaiba o nagkakatulad ang mga panitikan ng iba’t ibang rehiyon sa Pilipinas
Naiisa-isa ang katangian ng relasyon ng tao sa lipunan na inilalahad sa akda
Nasusuri ang mga elemento at sosyo-historikal na konteksto ng binabasang akda
Nakapagbibigay-halaga sa mga anyo ng panitikan alinsunod sa isang payak ngunit malinaw na kasaysayang pampanitikan ng Pilipinas
Pagsulat Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa tekstong naglalarawan, nagsasalaysay, naglalahad at nangangatuwiran
Ang mag-aaral ay ...
nakasusulat ng talata kaugnay ng paksa
Nakagagamit ng iba’t ibang kakayahan at estratehiya upang mabisang makapagsulat para sa iba’t ibang layon
Nakapagpapaliwanag sa kaibahan ng pasalita at pasulat na paraan ng wika na may tuon sa kani-kanilang katangian
Nakapaglalahad ng mga katangian ng pasulat na paraan ng wika
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 115
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Napag-iiba-iba ang pasalita at pasulat na paaan ng wika
Nakapaglalarawan gamit ang payak na panuring (pang-uri at pang-abay)
Nakabubuo ng matatalinghagang paglalarawan gamit ang mga idyoma at tayutay
Nakasusulat ng tekstong paglalarawan, nagsasalaysay, naglalahad at nangangatuwiran
Nakapaglalahad ng mga dapat tandaan sa pagsulat ng mabisang talata (mekaniks at kayarian ng talata)
Napag-iiba-iba ang payak at masining na paglalarawan sa pamamagitan nang paggamit ng panuring
Napag-iiba-iba ang payak at masining na paglalarawan sa pamamagitan nang paggamit ng mga idyoma at tayutay
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 116
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nakapagpapahayag ng damdamin, ideya, opinyon, at mensahe gamit ang malilinaw na pangungusap
Nakasusulat ng simple at organisadong talata
Pagsulat Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa balita bilang isang uri ng tekstong nagsasalaysay
Ang mag-aaral ay ...
nakasusulat ng balita batay sa ilang napapanhong isyu o paksa
Nakasusulat ng tekstong nagsasalaysay
Nakapagpapaliwanag sa mga katangian ng tekstong nagsasalaysay
Nakasusuri ng halimbawa ng tekstong nagsasalaysay
Nakapagpapaliwanag sa mga katangian ng balita
Nakapagpapaliwang sa mga hakbang sa pagsulat ng balita
Nakasusulat ng balita tungkol sa ilang pangyayari sa mga tekstong binasa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 117
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsulat Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ang pag-unawa sa mga elemento at hakbang sa pagsulat ng suring papel
Ang mag-aaral ay ...
nakasusulat ng suring papel ng isang nabasa, napakinggan o napanood na akdang pampanitikan
Nakasusulat ng sanaysay na may kaayusan, kaisahan at kabuuan
Nakasusulat ng suring papel sa isang akda
Pagsulat Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ang pag-unawa sa mga bahagi at hakbangin sa pagsulat ng pamanahong papel
Ang mag-aaral ay ...
nakasusulat ng pamanahong papel kaugnay ng napiling paksa
Nakasusulat ng pananaliksik
Nakapagpapaliwanag sa mga bahagi ng pananaliksik
Nakapaglalahad ng mga paraan ng pananaliksik
Nakahahanap ng mga angkop at iba’t ibang pagkukunan ng impormasyon upang mapagtibay ang mga pinaninindigan, mabigyang-bisa ang mga pinaniniwalaan, at makabuo ng mga kongklusyon
Nakapaghahambing sa mga primarya at sekundaryang pinagkukunan ng impormasyon
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 118
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Tatas Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ang pag-unawa sa wastong gamit ng wika, pabigkas man o pasalita
Ang mag-aaral ay ...
nakababasa, nakasusulat at nakapagsasalita, nakapanonood nang may katatasan gamit ang wastong gramatika/retorika
Nakagagamit nang wastong wika, pabigkas man o pasulat
Nakapaghahambing ng pormal at impormal na Filipino
Nakapagsusuri ng mahahalagang detalye ng napanood, napakinggan, o nabasang impormasyon (media literacy)
Nakapagtataya kung ang napakinggan, napanood o nabasa ay may kabuluhan at kredibilidad
Gagap ang gramatika at bokabularyong Filipino
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 119
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pakikitungo sa Wika at Panitikan
Ang mag-aaral ay ...
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa makabuluhang tanong at ideya sa iba’t ibang paraan, para sa iba’t ibang sitwasyon
Ang mag-aaral ay ...
nakapagpapahayag ng mga makabuluhang tanong at ideya sa iba’t ibang paraan, para sa iba’t ibang sitwasyon
Nakapagpapahayag ng mga makabuluhang tanong at ideya sa iba’t ibang paraan, para sa iba’t ibang sitwasyon
Estratehiya sa Pananaliksik
Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ang pag-unawa sa mga primarya at sekundaryang pinagkukunan ng impormasyon
Ang mag-aaral ay ...
nakahahanap ng mga angkop at iba’t ibang pagkukunan ng impormasyon upang mapagtibay ang mga pinaninindigan, mabigyang-bisa ang mga pinaniniwalaan, at makabuo ng mga kongklusyon
Nakagagamit ng iba’t ibang kakayahan at kasangkapan bilang tulong sa pag-aaral
Nakahahanap ng mga angkop at iba’t ibang pagkukunan ng impormasyon upang mapagtibay ang mga pinaninindigan, mabigyang-bisa ang mga pinaniniwalaan, at makabuo ng mga kongklusyon
Nakapaghahambing sa mga primarya at sekundaryang pinagkukunan ng impormasyon
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 120
K to 12 Filipino 8
PROGRAM STANDARD (PAMANTAYAN NG PROGRAMA)
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa, saling-akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi.
KEY STAGE STANDARDNaipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikang rehiyonal, pambansa, saling-tekstong Asyano at pandaigdig at teknolohiya upang matamo ang kultural na literasi
GRADE LEVEL STANDARD
(PAMANTAYAN PARA SA BAITANG 8)
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang pambansa upang maipagmalaki ang kulturang Pilipino.
DOMAINPamantayang Pangnilalaman
(Content Standard)Pamantayan sa Pagganap(Performance Standard)
Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ang kasanayan sa pag-unawa, pagpapakahulugan, pagsususuri at pagbibigay-halaga sa mga kaisipan o paksang napakinggan.
Ang mag-aaral ay ...
nakalilikha ng isang komik istrip na nagpapakita ng kanilang pag- unawa sa tekstong napakinggan.
Natutukoy ang mga makabuluhang talasalitaan na ginagamit sa mga usapang napakinggan.
Nabibigyang-kahulugan ang mga salitang narinig batay sa paraan ng pagsasalita (tono, diin, paghinto at intonasyon)
Natutukoy ang mga puntong binibigyang-diin o halaga ng tagapagsalita.Natutukoy ang paksang pangungusap sa napakinggang pahayag.Nakikinig nang mabuti upang:
matukoy ang layunin ng napakinggang ulat at/o babasahin
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 121
masagot ang mga tanong matukoy ang mahahalaga at di-
mahahalagang pangyayari
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan
masabi ang pagkakaugnay-ugnay ng mga pangyayari
masabi ang sanhi at bunga ng mga pangyayari
mapatunayan ang kawastuhan ng impormasyon
mataya ang saloobin , haka o opinyon at argumentong napakinggan.
Nakikilala ang mga pangkomunikatibong gamit ng mga pahayag batay sa sitwasyon, layunin at sa gumagamit ng wika.
Nakalililkha ng isang’ artwork” na nagpapakita ng kanyang pag-unawa sa napakinggan.
Ang mag-aaral ay:
naipamalas ng mag-aaral ang kahusayan sa proseso ng pakikinig na may pag-unawa gamit ang berbal at di-berbal na paraan ng pagtugon.
Ang mag-aaral ay ...
nakasusulat ng talata ukol sa kanilang pag-unawa at pagbabahagi ng kanilang damdamin sa teksto o pahayag na napakinggan.
Naibibigay ang buod ng akdang napakinggan.
Naipapahayag ang sariling damdamin ukol sa mga impormasyong napakinggan.
Naisasagawa nang mahusay ang proseso ng pakikinig na may pag-unawa gamit ang berbal at di-berbal na paraan ng pagtugon.
Natutukoy ang mga panawag-hudyat na ginagamit ng nagsasalita upang:
magpatuloy huminto nang bahagya tumigil at magwakas
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 122
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan
Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ang kahusayan sa mapanuring pakikinig.
Ang mag-aaral ay ...
nakakapagbabahagi ng sariling interpretasyon at opinyon sa tekstong napakinggan
Natutukoy ang kontradiksyon/kasalungat sa napakinggang pahayag.
Nagpapamalas ng kakayahang suriin ang teksto o diskursong napakinggan.
Natutukoy ang di-sapat na impormasyon at iba pang pagpapakahulugan ng nagsasalita.
Napag-iiba-iba ang katotohanan sa mga hinuha, opinyon at personal na interpretasyon ng nagsasalita at ng nakikinig.
Naiuugnay ang pinapaksa ng nagsasalita sa iba pang paksa at karanasan.
Nakabubuo ng makabuluhang tanong batay sa napakinggan.
Nakabubuo ng sariling pananaw tungkol sa isang napapanahong isyu batay sa napakinggang impormasyon, ideya o mensahe
Muling nasasabi o naisusulat sa sariling pamamaraan ang mga napakinggang pahayag, mensahe at teksto.
Naisasaayos ang mga ideya o impormasyon mula sa narinig na teksto o
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 123
diskurso. Nakapaghahambing ng katotohanan sa
mga hinuha, opinyon at personal na interpretasyon ng nagsasalita at nakikinig.
Naihahambing ang sariling saloobin sa saloobin ng nagsasalita.
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ng mga mag-aaral ang kahusayang makagawa ng angkop na pagtugon sa pinakinggang usapan/talakayan
Ang mag-aaral ay ...
nakapag-oorganisa ng isang talakayan, programa o positibong pagkilos na ukol sa programa o talakayang napakinggan.
Nakasusuri ng de-kahon at progresibong katuwiran.
Nakapagbibigay ng sariling kuro-kuro, pananaw, kontradiksyon o saloobin sa narinig.
Nakabubuo ng sariling pananaw tungkol sa isang napapanahong isyu batay sa napakinggang impormasyon, ideya o mensahe.
Nakabubuo ng mahahalagang punto sa napakinggang impormasyon, ideya o mensahe.
Nakukuha ang iba’t ibang tala mula sa napakinggan sa pamamagitan ng:
ugnayang pamaksa pagsulat kung ano ang narinig ugnayang –sunuran pagbibigay-diin rebisyon
Gumawa ng isang kampanya o programa na magsusulong ng positibong reaksyon gamit ang multi media sa mga isyung natalakay sa programang napakinggan.
Mapalawak at mapayaman ang sariling interes sa pakikinig sa mga tekstong na nangangailangan ng mas mataas na antas ng pag-unawa.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 124
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan(Fluency)
Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ang mga kaalaman at kasanayan sa paggamit ng Filipino sa pakikipagtalastasang pasalita ayon sa sitwasyon, pangangailangan at pagkakataon.
Ang mag-aaral ay ...
nakalalahok sa usapang angkop sa iba’t ibang sitwasyon at naisasalaysay ang mga bagay na narinig, nabasa at napanood.
Nagagamit ang angkop at magalang na pananalita sa pakikipag-usap.
Naipapahayag nang mabisa ang mga kaalaman/palagay at saloobin sa pamamagitan ng:
tono o lakas ng tinig bilis ng pagsasalita paghinto o pagpigil diin intonasyon
Nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng panalita.
Nabubuo at nagagamit nang wasto ang mga pangngalang hango sa pandiwa sa pakikipag-usap sa kapwa
Nasasabi ang pagkakaiba ng gamit ng mga pang-uring nagkakahawig ang kahulugan sa pagpapakilala sa sarili.
Natutukoy at naihahambing ang pang-uring panlarawan at pamilang sa pagpapakilala ng tao bagay o pangyayari.
Nagagamit sa makabuluhang pangungusap ang mga pang-uring panlarawan at pamilang
Natutukoy ang mga panuring sa pagbibigay ng magandang saloobin sa ibang tao.
Nagagamit ang iba’t ibang uri ng pangungusap.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 125
Nagagamit ang ilang kataga o ingklitik na angkop sa pagsagot sa mga tanong.
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan(Fluency)
Ang mag-aaral ay...
naipamamalas ang kahusayan upang mapagyaman ang mga natatamong kaalaman at kakayahan sa paglinang ng pangangailangang pangkomunikatibo.
Ang mag-aaral ay...
nakapagpapaliwanag ng kanyang ideya at iba pang impormasyon ukol sa napapanahong isyu o paksa.
Naipapaliwanag ang mga impormasyon at naiuulat ang kahalagahan ng mga ito.
May kakayahang mangatwiran sa mga napapanahong isyu sa lipunan.
Gumagamit ng mga angkop na simbolo, imahen at pahiwatig sa pananalita.
Higit na bihasang nakagagamit ng epektibo’t mapanghikayat na pananalitâ.
Nagagamit ang kasanayan sa pagkuha ng impormasyon sa iba’t ibang paraan tulad ng pagbabasa, pakikipanayam atbp.
Nailalahad nang maayos at mabisa ang mga nalikom na datos sa pananaliksik.
Nasasabi ang pagkakaiba ng tuwiran at di-tuwirang pahayag.
Nagagamit ang magkakaugnay na pahayag sa pagbibigay ng sanhi at bunga ng mga pangyayari.
Nakabubuo ng isang maayos at may kaisahang ulat/sanaysay, at/o katha sa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 126
magkakaugnay na pangungusap.
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan(Fluency)
Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ang mga kaalamang gramatikal at retorikal na makakatulong sa pagtamo ng mabisang pasalitang pangkomunikatibo
Ang mag-aaral ay ...
nakapagpapahayag ng kanyang damdamin, sariling opinyon at nakapagpapalitang-kuro upang mahikayat ang kausap na pakinggan ang kanyang pananaw.
Nagagamit ang mga angkop na salita sa: pagtanggi pagtanggap pagpapahayag ng argumento pag-iisa-isa pagbibigay ng opinyon pagbibigay ng proposisyon pagbibigay ng alternatibo pagtutulad ng ideya paglalagom
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 127
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan(Fluency)
Nagagamit ang salita/pangungusap ayon sa pormalidad ng pagkagamit nito
Nabibigyang-kahulugan ang mga pahayag/pangungusap na na nagbibigay-pahiwatig.
Nakabubuo ng mga pangungusap na: nagpapaliwanag nangangatwiran nagsasalaysay naglalarawan
Nakakapagsasagawa ng panayam.Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ang kahusayan sa pagsasalita tungo sa mabisang komunikasyon.
Ang mag-aaral ay ...
nakapamuno sa talakayan at anumang uri ng palatuntunan.
Nagagamit nang wasto ang angkop na istratehiya sa :
pagbubukas ng usapan paglipat at pagbalik ng usapan pagtatapos ng usapan
Nakapagpapahayag nang wasto ng mga pag-aalinlangan/pag-aatubili/pasubali.
Naipaliwanag ang pagpagkakasunud-sunod ng mga hakbang sa pagsasagawa ng isang gawain
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 128
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan(Fluency)
Nailalahad ang mga pagpapasya batay sa mga patunay at katwiran.
Naipapahayag nang maayos ang matinding reaksyon sa bagay na di maunawaan at nagugustuhan.
Nailalahad nang maayos ang pansariling pananaw, opinyon at saloobin.
Namumuno sa isang pormal na pagtitipon o palatuntunan.
Nakapagbigay ng pahayag ukol sa isang paksa sa isang pormal ng okasyon.
Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)
Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ang pag-unawa sa tekstong binasa
Ang mag-aaral ay ...
nakasusulat ng maikling talata ukol sa mga akdang binasa.
Naibibigay ang buod ng akdang binasa
Nakapagbibigay ng mungkahi, sariling pananaw at paghahambing ng sariling karanasan sa nabasang akda.
Napauunlad ang sariling kakayahang umunawa sa binasang akda sa pamamagitan ng pagkilala sa kahulugan ng mga salita ayon sa:
pagtutulad o pagkakakaiba kasingkahulugan/katulad ng
kahulugan kasalungat na kahulugan
talinghaga at idyoma/sawikain
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 129
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng
Talasalitaan)
pagbabagong naganap sa salita dahil sa: Paglalapi Pag-uulit
Tindi o antas ng kahulugang ipinahahayag (klino/clining)
Di-lantad na kahulugan ng salita (contextual clues) sa pamamagitan ng:
halimbawa paliwanag pag-uugnay sa sariling karanasan pahiwatig kontekstong pinaggamitan mga salita /pahayag na pamilyar o
pambansa (antas ng wika)
Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ang kakayahang maiangkop ang kahusayan sa pagbasa sa layunin at antas ng kahirapan ng tekstong binasa.
Ang mag-aaral ay ...
nakasusulat ng isang sanaysay o komposisyon batay sa tekstong kanyang binasa at sinuri.
Naibibigay ang buod ng akdang binasa sa malikhaing pamamaraan.
Nakapagbibigay ng mungkahi, sariling pananaw at paghahambing ng sariling karanasan sa nabasang akda.
Nakapagbibigay hinuha/kahulugan sa mga matalinghagang pahayag.
Nasasabi ang bisa sa akda ng piniling salita, pangungusap ayon sa kahulugang:
likas tago
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 130
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)
matalinghagaatbp.
Naibibigay ang mga bahaging nagpapahayag ng mga:
talinghaga larawang-diwa pagpapatungkol (reperensya)
Naiuugnay ang mga kaisipang nakapaloob sa akda batay sa mga nangyayari sa:
sarili pamilya pamayanan lipunan daigdig
Nabibigyang-puna ang istilong ginamit ng may akdaNakikilala ang mga bahagi ng akda na nagpapakita ng kapangyarihan ng tao batay sa kanyang:
kilos gawi/ugali paniniwala paninindigan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 131
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)
Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ang kakayahang makapagsuri, makapagbigay-kahulugan at nakakapaghahambing ng impormasyong inilalahad sa iba’t ibang tekstong binasa ukol sa mga napapanahong paksa.
Ang mag-aaral ay ...
nakalilikom, nakahahanap, nakapag-uuri at nakapaglalagom ng mahahalagang impormasyon mula sa iba’t ibang sanggunian at media upang makasulat ng isang lathalain.
Nahahanap/natutukoy at nalalagom ang mahalagang impormasyon para sa sariling pagpapakahulugan sa daigdig na kanyang ginagalawan.
Naiisa-isa ang katangian ng relasyon ng tao sa lipunan na inilalahad sa mga akda.
Nakapagpapamalas ng kakayahang bumasa at sumuri ng tekstong binasa.
Nailalahad ang mga halimbaw,patunay at iba't ibang damdamin ng tekstong binasa.
Nakapaglalahad ng sariling kongklusyon, paniniwala, pagbabago sa sarili at epekto ng mga akda di lamang para sa sarili kundi para sa nakararami.
Nabibigyang-puna ang estilong ginamit ng may akda.
Naiuugnay ang mga kaisipang nakapaloob sa akda batay sa mga nangyayari sa:
sarili pamilya pamayanan lipunan daigdig
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 132
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)
Nakapagpapatunay na ang mga pangyayari sa mga akda ay maaaring mangyari sa hinaharap.
Natatalakay ang mga tradisyunal na balangkas, kalakaran, ideya, paniniwala na nakapaloob sa bawat akdang binasa.
Nalilinaw ang pagpapahalaga sa pantay na papel ng babae at lalaki sa lipunan.
Naiisa-isa ang mga epekto ng iba’t ibang isyu na ating hinaharap
Nakapagbibigay ng kuro-kuro at mungkahi ukol sa alinman sa mga sunod-sunod na paksa gaya ng:
o Bio-diversityo Pagbabago-bago
ng Klimao Disaster Risk
Reductiono HIV and Drug
Preventiono Consumer
Educationo Education for
Sustainable Development
o Peace Educationo Karapatang
Pambata at kanilang Responsibilidad
o Intellectual Copyright Laws
o Adolescent
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 133
Reproductive Health
o Kaligtasan ng Tao, Batas Trapiko at ang mga Pilipino
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
o Information and Communication
TechnologyPag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)
Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ang kakayahang makapag-suri, makapag-bigay-kahulugan at nakakapaghahambing ng impormasyong inilalahad sa iba’t ibang tekstong binasa ukol sa isang/ilang mga napapanahong paksa.
Ang mag-aaral ay ...
nakalilikom, nahahanap, nakapag-uuri at nakapaglalagom ng mahahalagang impormasyon mula sa iba’t ibang sanggunian at media upang makasulat ng isang pangulong tudling o editoryal.
Nababasa nang masidhi ang aralin nang mapili ang angkop na mga detalye ng mga ito para sa isang tiyak na layunin.
Naipamamalas ang kakayahang maiangkop ang bilis sa pagbasa sa layunin at antas ng kahirapan ng babasahin.
Nakapagpapamalas ng kakayahang bumasa at sumuri ng tekstong binasa.
Naipamamalas ang kakayahang maipaliwanag ang mga mahahalagang punto ng mga artikulo o tekstong binasa.
Napayayaman ang mga kakayahan at kaalamang nagbibigay-diin sa tiyakang karanasan upang mahinuha ang kahulugan ng bawat tekstong binasa.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 134
Natutukoy ang mahahalagang punto/ideya para mabuod o malagom ang:
buong teksto isang tiyak na ideya batayang ideya
Nasusuri ang seleksiyon para matukoy ang impormasyong kailangan sa isang simpleng /payak na pananaliksik.
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nakahahalaw para makuha ang: diwa o mahalagang ideya ng
teksto pangkalahatang impresyon sa
teksto/pahayagNakapagpapatunay na ang mga pangyayari sa mga akda ay maaaring mangyari sa hinaharap.
Natatalakay ang mga luma, tradisyunal na balangkas, kalakaran, ideya, paniniwala na nakapaloob sa bawat akdang binasa.
Nalilinaw ang pagpapahalaga sa pantay na papel ng babae at lalaki sa lipunan.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 135
Naiisa-isa ang mga epekto ng iba’t ibang isyu na ating hinaharap
Nakapagbibigay ng kuro-kuro at suhestiyon ukol sa alinman sa mga sumusunod na paksa:
o Bio-diversityo Pagbabago-bago
ng Klimao Disaster Risk
Reductiono HIV and Drug
Preventiono Consumer
Educationo Education for
Sustainable Development
o Peace Educationo Karapatang
Pambata at kanilang Responsibilidad
o Intellectual Copyright Laws
o Adolescent Reproductive Health
o Kaligtasan ng Tao, Batas Trapiko at ang mga Pilipino
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 136
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
o Information and Communication Technology
Pagsulat at Komposisyon Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ang kakayahang pumili ng angkop na gramatika at retorika upang maipahayag nang pasulat ang sariling kaisipan, opinyon at damdamin.
Ang mag-aaral ay ...
nakapagpapahayag ng sariling kaisipan, opinyon at damdamin nang pasulat gamit ang angkop na gramatika at retorika.
Naisasaalang-alang ang mga kasanayan sa paggamit ng Filipino sa pagsulat ng talata
Nakasusulat ng talata na binubuo ng magkakaugnay na mga pangungusap na nagpapahayag ng isang buong palagay o kaisipan
Nakabubuo ng talata na may wastong paglulugar (sintaks) ng paksang pangungusap sa:
unahan malapit sa unahan katapusan di tuwirang nakalahad
Nagagamit ang iba’t ibang teknik sa pagpapalawak ng paksa:
depinisyon paghahalimbawa pagsusuri paghahawig o
pagtutulad sanhi at bunga
Naisasaayos ang mga pangungusap sa loob ng talata upang magkaroon ng kaisahan sa pamamagitan ng:
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 137
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsulat at Komposisyon
pag-aayos ng mga detalye na lohikal ang pagkakasunud-sunod
paggamit ng mga ekspresyong transisyunal
paglalahad ng mga pangungusap nang may magkatulad na pagkakabuo
Napalulutang ang pangunahing ideya at iba pang pansuportang ideya sa pamamagitan ng:
paglulugar ng mahahalagang kaisipan sa unahan o hulihan ng talata
pagsasaayos ng mga detalye mula sa di-makahulugan tungo sa pinaka-makahulugan
Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ang kakayahang pumili ng angkop na gramatika at retorika upang maipahayag nang pasulat ang sariling kaisipan, opinyon at damdamin.
Ang mag-aaral ay ...
nakapagpapahayag ng sariling kaisipan, opinyon at damdamin sa isang orihinal na komposisyon gamit ang angkop na gramatika at retorika.
Naipakikita ang kasanayan sa pagsulat ng komposisyon Naisasaalang-alang ang sariling karanasan at
kawilihan sa pagpili ng paksa. Naisasagawa ang angkop na paraan ng
paglilista ng paksa. Nailalahad nang maayos ang mga kaisipan
upang malinaw na makita sa target na awdyens/mambabasa ang ugnayan ng mga ito sa loob ng talata sa pamamagitan ng:
kronolohikal na pagkakasunod-sunod
lohikal na pagkakasunod-sunod patungo sa di alam; tangi patungo sa kalahatan; payak patungo sa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 138
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsulat at Komposisyon pagiging masalimuot at mula sa abstrak patungong kongkrit pag-aayos batay sa
kahalagahan ng mga ideya
Nakabubuo ng isang balangkas upang maipakita nang malinaw ang sariling ideya at intension sa pagbuo ng komposisyon.
Nakapipili ng pamagat na may dating ng pagiging orihinal at may pang-akit sa target na mambabasa.
Nagagamit ang iba't ibang estratehiya sa pangangalap ng ideya sa pagsulat tulad ng panayam, brainstorming, pananaliksik at panonood.
Nakapagsasagawa ng rebisyon kung kinakailangan
Nagagawang kawili-wili ang panimula ng komposisyon sa pamamagitan ng isang:
kaakit-akit na pahayag
napapanahong sipi o banggit
anekdota serye ng mga tanong
at iba pa Nawawakasan ang
komposisyon nang may
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 139
pangkalahatang impresyon sa pamamagitan ng:
pagbubuod makabuluhang
obserbasyon
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsulat at Komposisyon
kaisipang hango sa binuong komposisyon
konklusyonAng mag-aaral ay ...
naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang pumili ng angkop na gramatika at retorika upang maipahayag nang pasulat ang sariling kaisipan, opinyon at damdamin na batay sa mga impormasyong nakalap.
Ang mag-aaral ay ...
nakasusulat ng isang lathalain ng sumusunod sa wastong estruktura at angkop na gramatika at retorika.
Naisasaalang-alang ang mga kailanganin sa pagsulat ng isang lathalain.
Nakapipili ng isang napapanahong paksa.
Nakapagtatala ng mga kinakailangang impormasyon.
Nakapagpapangkat-pangkat ng mga magkakaugnay na ideya at impormasyon.
Napalalawak ang mga kaisipang kaugnay ng paksa.
Nakabubuo ng maayos na balangkas Nakabubuo ng isang:
makatawag-pansing panimula mabisang wakas
Nagagamit ang iba't ibang estratehiya sa pangangalap ng ideya sa pagsulat tulad ng panayam, brainstorming, pananaliksik at panonood.
Nakapagsasagawa ng rebisyon kung kinakailangan.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 140
Nakasusulat ng kathambuhay batay sa mga tiyak na katangian nito.
Nakapagtatala ng mahahalagang impormasyon.
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nakabubuo ng kathambuhay.
Naipakikita ang kasanayan sa pagsulat ng isang tiyak na uri ng paglalahad.
Nababanggit nang wasto ang may-akda, personalidad, organisasyon o grupo na nagpapatunay sa datos o impormasyong nagbibigay kredibilidad sa mga kaisipan at opinyong ipinahahayag sa kanyang lathalain.
Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ang kakayahang magpahayag ng kanyang opinyon na nakakapag-ganyak/nakakakumbinse sa mga mambabasa.
Ang mag-aaral ay ...
nakasusulat ng isang editoryal/pangulong tudling nang sumusunod sa wastong estruktura at angkop na gramatika at retorika.
Naisasaalang-alang ang mga kailanganin sa pagsulat ng isang editoryal o pangulong tudling.
Nakapipili ng isang napapanahong paksa. Nakapag-uuri-uri ng editoryal batay sa mga tiyak
na katangian nito. Nakikilala ang mga tiyak na pamantayan sa
pagsulat ng editorial. Nakasusulat ng tiyak na uri ng editorial. Nakapagtatala ng mga kinakailangang
impormasyon. Nakapagpapangkat-pangkat ng mga
magkakaugnay na ideya at impormasyon. Napalalawak ang mga kaisipang kaugnay ng
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 141
paksa. Nakabubuo ng maayos na balangkas Nakabubuo ng isang:
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
makatawag-pansing panimula mabisang wakas
Nagagamit ang iba't ibang estratehiya sa pangangalap ng ideya sa pagsulat tulad ng panayam, brainstorming, pananaliksik at panonood.
Nakapagsasagawa ng rebisyon kung kinakailangan.
Naipakikita ang kasanayan sa pagsulat ng isang tiyak na uri ng paglalahad.
Naibabanggit nang wasto ang may-akda, personalidad, organisasyon o grupo na nagpapatunay sa datos o impormasyong nagbibigay kredibilidad sa mga kaisipan at opinyong ipinahahayag sa kanyang editoryal o lathalain.
Wastong Gamit ng Gramatika
Ang mag-aaral ay...
naipamamalas ang wastong pagpapahayag ng pasalita o pasulat gamit ang wastong
Ang mag-aaral ay...
nakapagpapahayag ng kanyang ideya gamit ang wastong estruktura at angkop na gramatika
Nakatitiyak sa diwa o mensahe ng ulat na narinig sa tulong ng mga pananda.
Nakabubuo ng pangungusap na : nagpapaliwanag nangangatwiran
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 142
gramatika at retorika. at retorika. nagsasalaysay naglalarawan
Nakapagpapahayag ng iba’t ibang damdamin/layunin gamit ang wastong tono o intonasyon.
Nakagagamit ng mga wastong pananda sa pagpapahayag ng kilos.
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Wastong Gamit ng Gramatika
Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ang kakayahang pangkomunikatibo gamit ang wastong gramatika at retorika.
Ang mag-aaral ay ...
nakapagpapaliwanag ng kanyang saloobin at opinyon gamit ang wastong gramatika at retorika
Natutukoy sa loob ng pangungusap ang mga kumplemento at pokus ng pandiwa tulad ng:
kumplemento/pokus tagatanggap/benepaktibo
kumplemento/pokus gamit: instrumental kumplemento/pokus direksyunal kumplemento/pokus sanhi: kusatibo atbp.
Nakasusulat ng mga pangungusap na walang paksa nang maayos at wasto.
Nakagagamit nang wasto ng mga pang-uring pamilang.
Nagagamit nang wasto ang pang-abay na panang-ayon/pananggi para sa mga positibo at negatibong pahayag.
Nakabubuo nang wastong mga tanong na kailangan sa talata.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 143
Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ang wastong pagpapahayag ng
Ang mag-aaral ay ...
nakakapagpahayag ng mga kaisipan, ideya,
Nakagagamit ng maayos ang mga katagang pang-abay o ingklitik.
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Wastong Gamit ng Gramatika
mga natutuhang konsepto ng pasulat.
opinyon ng pasulat gamit ang wastong gramatika at retorika
Naisasaalang-alang ang mga panuring na ginagamit sa modipikasyon ng pangungusap.
Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ng mag-aaral ang mga kasanayang pangkomunikatibo, pasalita man o pasulat
Ang mag-aaral ay ...
nakapagpapamalas ng kasanayan sa pakikipagtalastasan (pasalita o pasulat) na tugma sa anumang okasyon.
Nakasusulat ng mga pangngusap gamit ang wastong pananda at bantas
Nagagamit nang wasto ang mga panghalip.
Naiaangkop ang wastong gamit ng aspekto ng pandiwa.
Estratehiya sa Pananaliksik (Pag-aaral)
Ang mag-aaral ay ...
naipamamalas ng mag-aaral ang wastong paggamit ng modernong estilo ng pagdodokumento ng mga impormasyon mula sa aklat at internet
Ang mag-aaral ay ...
nakasusulat ng komposisyon, gamit ang wastong pagdodokumento ng datos na kanilang nakalap.
Nagagamit ang “features” ng “MS Application” ng computer upang mailapat nang mabilis at maayos ang bibliograpi o “Works cited”
Naisasaayos ang teksto/pahayag sa pamamagitan ng pag-alis ng mga inuulit, labis o walang kaugnayang impormasyon.
Nakukuha ang mga mahahalagang datos o impormasyon mula sa aklat, pahayagan, magasin, dokumentaryo, panayam o internet.
Nabubuo ang tiyak na pagpapasiya sa pamamagitan ng
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 144
paghahambing ng ipinahahayag na mga kaisipan sa loob ng mga datos o impormasyong nakalap ng :
pamantayang pansarili, pamantayang galing sa guro, ibang babasahin at mga pahayag mula sa mga awtoridad o personalidad.
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Estratehiya sa Pananaliksik (Pag-aaral)
Ang mag-aaral ay...
naipamamalas ang kakayahang gumamit ng impormasyon at talang nalikom mula sa iba’t ibang lawak ng pag-aaral/pananaliksik.
Ang mag-aaral ay...
nakasusulat ng pormal na sanaysay batay sa impormasyong nakalap gamit ang tamang pamamaraan ng pananaliksik.
Naisasaalang-alang ang mga kakailanganing impormasyon o datos sa pagsulat ng sanaysay.
Nagagamit ang wastong pamamaraan ng “in-text citation”.
Nagpapakita ng pagpapahalaga at paggalang sa impormasyong pagmamay-ari ng mga may-akda.
Ang mag-aaral ay...
naipamamalas ang kakayahang mangalap ng impormasyon upang makasulat ng piling lathalain
Ang mag-aaral ay...
nakakabuo ng piling lathalain na batay sa impormasyong nakalap gamit ang tamang pamamaraan ng pananaliksik.
Naisasaalang-alang ang mga kakailanganing impormasyon o datos sa pagsulat ng lathalain.
Naisusulat nang wasto at may lohikal na pagkakasunod-sunod ang mga impormasyon.
Nagagamit nang wasto ang mga bantas gaya ng panipi at tuldok.
Ang mag-aaral ay...
naipamamalas ang kakayahang mangalap ng impormasyon upang
Ang mag-aaral ay...
nakakabuo ng piling editoryal o pangulong tudling na batay sa
Naisasaalang-alang ang mga kailanganin impormasyon o datos sa pagsulat ng editoryal.
Naisusulat ang opinyon batay sa mga tunay na datos at di sa mga haka-haka lamang.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 145
makasulat ng iba’t ibang klase ng artikulong pampahayagan
impormasyong nakalap gamit ang tamang pamamaraan ng pananaliksik.
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsusuri ng Florante at Laura
Ang mag-aaral ay...
naipamamalas ng mag-aaral ang kasanayan sa pagbasa ng akda upang hanguin ang mahahalagang aspeto nito na maaring mapagkunan ng mahahalagang kaisipan at aral na maari nating magamit sa suliraning pangkasalukuyan.
Ang mag-aaral ay...
nakakapag-pahayag ng kanyang ideya ukol sa mahahalagang aral ng akda.
Natitiyak ang kaligirang pangkasaysayan ng akda sa pamamagitan ng:
pagtukoy sa mga kalagayan sa panahong isinulat ang akda
pagpapatunay ng pag-iral ng kondisyong ito sa kabuuan o ilang bahagi ng akda
pagtukoy sa layunin ng may-akda sa pagsulat ng akda
pagsusuri sa epekto ng akda pagkaraang isinulat ito hanggang sa kasalukuyan.
Nalilinaw ang kakaibang katangian ng akda sa pamamagitan ng:
pagbubuod sa akda pagtiyak sa mga elementong makikita sa akda
kaugnay ng kinabibilangan nitong genre ( awit o romansang metrikal )
pagtukoy sa mga papel na ginagampanan ng mga tauhan sa akda
pagbibigay-kahulugan sa mga:o matalinghagang kaisipano tayutayo simbolo
paglalahad ng pangunahing kaisipan ng
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 146
bawat kabanata pagtalunton sa mga pangyayari at
tunggaliang naganap sa akda pagtiyak sa tagpuan
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
pagtukoy sa wakas ng akdaNasusuri ang mga kaisipang inilahad (Diyos, bayan, kapwa, magulang)
Naiisa-isa ang mga kaisipang ito gaya ng:o pagmamahal o pagtataksilo katapatano pamamalakad/pamamahala sa
bansao atbp.
Natutukoy ang mga bahaging tumitiyak sa mga kasipang ito
Natitiyak ang kabuluhan ng mga kaisipang ito kaugnay ng mga karanasang:
o pansarilio pampamilyao pangkomunidado pambansao pandaigdig
Naipahahayag ang pansariling paniniwala at pagpapahalaga sa mga kaisipang ito sa pamamagitan ng pagsang-ayon o pagsalungat
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 147
Nasusuri ang akda batay sa iba’t ibang lapit at pananaw sa panunuring pampanitikan
Naiisa-isa ang mga elementong romantiko na pangunahing katangian ng akda
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Napatutunayan ang ilang elementong klasismo, naturalismo, romantisismo sa ilang bahagi ng akda
Natitiyak ang ilang mga bahagi ng pagiging makatotohanan ng akda sa pamamagitan ng pag-uugnay ng ilang pangyayari sa kasalukuyan
Naipakikita nang lubusan ang pagkakaroon ng malalim na pagkaunawa sa akda upang mapahalagahan ito.
Nailalahad nang pasalita o pasulat man ang mga pansariling damdamin tungkol sa akda na may kaugnayan sa:
o mga hilig/interes o kawilihano kagalakan/kasiglahano pagkainip/pagkayamoto pagkatakoto pagkapooto pagkaaliw/pagkalibango atbp.
Naipakikita ang pakikiisa at pakikisangkot sa mga tauhan at pangyayari sa akda sa pamamagitan ng mga malikhaing paraan:
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 148
o biswalo awdyoo pagtatanghal
Nakapagbibigay ng sariling puna o reaksyon sa kahusayan ng may-akda sa paggamit ng salita at mga kaukulang pagpapakahulugan sa akda
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nabibigyang-pansin ang artistikong kakayahan ng may-akda sa paggamit ng mga salitang naglalarawan sa akda
Nakapaglalarawan sa mga tauhan at pangyayari sa tulong ng imahinasyon.
Natutukoy sa akda ang mga:o tradisyong katutubo at pambansao pananaw panrelihiyono kaugnay na pangyayari sa
kasaysayano kaugnay na pangyayari sa
kasalukuyan Naihahambing ang akda sa ilang katulad
na akdang:o nabasao napanoodo napag-aralan sa klase
Nakagagawa ng pagtatasa sa akda sa pamamagitan ng:
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 149
o pagsusuri sa pagiging makatotohanan/ di- makatotohan ng akda
o pagbibigay ng sariling solusyon sa suliranin ng tauhan
Nakabubuo ng sariling pagwawakas sa akda batay sa:
o posibilidad ng mga pangyayario kilos ng mga tauhano sariling mga paniniwala, kaisipan
at pagpapahalagao mga tunay na pangyayari sa
buhay
K to 12 Filipino 9
PROGRAM STANDARD (PAMANTAYAN NG PROGRAMA)
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa, saling-akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi.
KEY STAGE STANDARDNaipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikang rehiyonal, pambansa, saling-tekstong Asyano at pandaigdig at teknolohiya upang matamo ang kultural na literasi
GRADE LEVEL STANDARD (PAMANTAYAN PARA SA BAITANG 9)
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at saling-akdang Asyano upang mapatibay ang pagkakakilanlang Asyano.
DOMAINPamantayang Pangnilalaman
(Content Standard)Pamantayan sa Pagganap(Performance Standard)
Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan Ang mag-aaral ay …
naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa impormasyon, pananaw, opinyon, batay sa ibat ibang tekstong/seleksiyong/ akdang napakinggan:
Ang mag-aaral ay …
nakapagpapahayag ng impormasyon sa napakinggang seleksiyon
A. Pag-unawa sa impormasyong napakinggan Nakilala ang talasalitaang ginamit
sa mga paksang-araling napakinggan
Naipahahayag ang mga impormasyon sa napakinggang seleksiyon
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 150
PanayamMaikling kuwentoSaling akdang Asyano
Naipahahayag nang buong linaw ang mga kaisipan ang damdamin tungkol sa ginawang panayam
Napipili ang layunin at saklaw ng panayam
Natutukoy ang paksa at paraan ng pagkakabuo ng panayam
Naibibigay ang sariling hinuha/opinyon/palagay tungkol sa narinig na panayam/seleksiyon/akda
Napapangatuwiranan ang
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan kahalagahan ng pagbibigay-tuon sa kapangyarihan ng salita sa kasiningan ng akda sa pamamagitan ng pakikinig sa isang panayam
Ang mag-aaral ay …
naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa impormasyon, pananaw, opinyon, istilo batay sa ibat ibang tekstong/seleksiyong/ akdang napakinggan:
PanayamMaikling kuwentoSaling akdang Asyano
Ang mag-aaral ay …
nakapag-bibigay ng sariling interpretasyon sa ibat ibang tekstong/seleksiyong/ akdang napakinggan
B. Pag-uuri-uri ng impormasyong napakinggan Napag-iiba-iba ang sariling
interpretasyon kung bakit ang mga suliranin ay ipinararanas ng mga manunulat sa tauhang binuhay nila sa kanilang akda batay sa napakinggan
Nauuri ang mga tiyak na bahagi sa akda na nagpapakita ng pinakamataas na antas ng katotohanan, kabutihan at kagandahang batay sa napakinggang maikling kuwento
Nailalahad ang sariling pananaw kaugnayng pananaw ng iba tungkol sa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 151
pagkakaiba-iba/pagkakatulad ng paksa sa maikling kuwentong Asyano batay sa napakinggang opinyon
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan
Ang mag-aaral ay …
naipamamalas ang pag-unawa sa impormasyon, pananaw, opinyon, istilo batay sa ibat ibang tekstong/seleksiyong/ akdang napakinggan:
PanayamMaikling kuwentoSaling akdang Asyano
nakapagsusuri sa ibat ibang tekstong/ seleksiyong/ akdang napakinggan
C. Pagsusuri ng mga impormasyong napakinggan
Nabibigyang-puna ang kaangkupan ng istilo sa pagkakabuo ng akda batay sa napakinggang ulat
Nakabubuo ng kritikal na paghuhusga sa kapayakan ng mga tauhan at sa epekto nito sa kasiningan ng akda hinggil sa napakinggang pahayag
Nailalahad sa pamamagitan ng pakikinig na may panunuri ang sariling damdamin/damdamin ng iba kapag ang sarili ay nakita sa katauhan/katayuan ng manunulat/pangunahing tauhan sa maikling kuwento
Ang mag-aaral ay …
naipamamalas ang pag-unawa sa impormasyon, pananaw,
Ang mag-aaral ay …
nakapagsasagawa ng isang panayam ng isang
Nagagamit ang kasanayan sa pagkuha ng impormasyon sa ibat ibang paraan tulad ng pakikinig, pagbabasa, pakikipanayam at iba pa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 152
opinyon, istilo batay sa ibat ibang tekstong/seleksiyong/ akdang napakinggan:
PanayamMaikling kuwentoSaling akdang Asyano
napiling paksa
Ang mag-aaral ay nakasusulat ng isang mabisang wakas ng napiling saling akdang Asyano
Ang mag-aaral ay nakapagtatanghal ng isang panayam sa klase tungkol sa isang napapanahong paksa
Naisasagawa ang isang pakikipanayam Naihahanda ang plano para sa pakikipanayam at
naisasaayos ang anumang napagkasunduan Natutukoy ang saklaw ng pakikipanayam Naibibigay ang kaibahan ng pakikipanayam sa ibang
uri ng sanaysay Natutukoy/naibibigay ang mga detalye sa ginawang
pakikipanayam Naibibigay ang makahulugang tanong tungkol sa
pakikipanayam Nasasabi ang kaisipang inilahad sa pakikipanayam
Nagagamit ang mga angkop na istilo sa pagbuo ng akda batay sa napakinggang akda
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Naiuulat ang kinalabasan ng isang isinagawang panayam
Nagagamit ang angkop na pananalita sa pagsagot sa isang panayam/interview:
Naibibigay ang sariling paliwanag o palagay sa mga paksang tinatalakay sa panayam/interview
Naibibigay ang mga hinihinging datos sa panayam/interview
Pagsasalita Ang mag-aaral ay ..
naipamamalas pag-unawa sa kaalaman at kakayahan sa paggamit ng makahulugan at makulay na pagpapahayag para sa mabisang pakikipagtalastasan
Ang mag-aaral ay ..
nakapagpapahayag nang malinaw ang mga impormasyon sa binasang seleksiyon
A. Pagpapahayag ng mga nakalap na impormasyon Naipahahayag nang malinaw ang mga impormasyon
sa binasang seleksiyon Naipahahayag nang buong linaw ang mga kaisipan
at damdamin tungkol sa paksa/akda Nasasabi ang bisa ng ginawang pamimili ng salita sa
pagbubuo ng akda
Ang mag-aaral ay ..
naipamamalas ang pag-unawa sa kaalaman at kasanayan sa kalakaran sa pagsusuri ng akda
Ang mag-aaral ay …
nakapagbabahagi/ naiuugnay nang pasalita ang kanyang pansariling damdamin tungkol sa
B. Pag-uuri-uri ng mga nakalap na impormasyon Naibabahagi nang pasalita ang kaalaman sa
kalakaran sa pagsusuri ng akda: Naturalismo Realismo Klasisismo
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 153
akda Pormalismo Nailalahad nang pasalita ang mga pansariling
damdamin tungkol sa akda namay kaugnayan sa:
Mga hilig/interes o kawilihan Kagalakan/kasiglahan Pagkainip/pagkayamot Pagkatakot Pagkapoot Pagkaaliw/pagkalibang At iba pa
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsasalita
Ang mag-aaral ay ..
naipamamalas ang pag-unawa sa kaalaman at kasanayan sa paggamit ng Filipino sa pakikipagtalastasang pasalita
Ang mag-aaral ay ..
nakapaglalahad nang pasalita sa kakaibang katangian ng akda sa pamamagitan ng pagkukuwento sa wakas ng akda
Nasasabi ang sariling hinuha kaugnay ng layunin ng mga manunulat sa paggamit ng dulog sa pagkatha:
Naturalismo Realismo Klasisismo Pormalismo
Naibibigay ang sariling kuro-kuro o palagay sa mga detalye, pangungusap, kaisipan at opinyong napapaloob sa akdang binasa
Naisasagawa ng maayos ang wastong pagpapahayag o pakikipag-unawaan ayon sa sumusunod na kalagayan kung paano: sasagot (kikilalanin, pag-uugnayin, sasang-
ayunan/sasalungatin at iba pa) mababago iaangkop batay sa reaksiyon
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 154
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Ang mag-aaral ay ..
naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kaalaman at kasanayan sa paggamit ng Filipino sa pakikipagtalastasang pasalita
Ang mag-aaral ay ..
nakapaglalahad nang pasalita sa kakaibang katangian ng akda sa pamamagitan ng pagkukuwento sa wakas ng akda
(debate, dula, biglaang pagtatalumpati)
C. Paglalapat ng mga kasanayan sa pagsasalitaNatatamo ang kaalaman at kasanayan sa paggamit ng Filipino sa pakikipagtalastasang pasalita
Naipahahayag nang malinaw ang mga impormasyon sa binasang seleksiyon
Naipahahayag nang buong linaw ang mga kaisipan at damdamin tungkol sa paksa/akda
Nagagawang mabisa ang pagpapahayag o pakikipag-unawaan sa pamamagitan ng pagsang-ayon o pagsalungat
Nagagamit ang kakayahan at kasanayan sa malinaw at mabisang pagbigkas
Naipamamalas ang kakayahan sa paggamit ng makahulugan at makulay na pagpapahayag para sa mabisang pakikipagtalastasan
Naipapakita ang kakaibang katangian ng akda sa pamamagitan ng pagkukuwento sa wakas ng akda
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 155
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa
Ang mag-aaral ay…
naipamamalas ang pag-unawa sa impormasyong binasa
Ang mag-aaral ay…
nabibigyang-reaksiyon ang mga impormasyong binasa
A. Pag-unawa sa impormasyong binasa1. Nagagamit nang mabisa ang paraan sa mabilis na
pagbasa2. Nabibigyang-kahulugan ang mga pahiwatig o
konotasyon3. Natutukoy ang sanhi at bunga ng mga pangyayari4. Nabibigyang-reaksiyon ang sangkap ng akda batay
sa mga kaisipan o ideya tungo sa: Paksang- diwa o tema Banghay Katimpian Paningin Pahiwatig Simbolo
5. Nakabubuo ng sariling paghahatol o pagmamatuwid sa mga ideyang nakapaloob sa akda na batay sa mga pamantayang:
Binuo ng klase o otoridad Internal na taglay ng mambabasa at
pagpapahalagang pangkultura6. Nabibigyang-puna ang bisa ng paggamit ng mga
salita na nagpapahayag ng matitinding damdamin7. Nakapagbibigay patunay na ang buhay ay puspos
ng pakikipagsapalaran at pakikipagtunggali8. Nakapagpapatunay na ang mga pangyayari sa akda
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 156
ay maaaring maganap sa tunay na buhay9. Naipapakita ang transpormasyong nagaganap sa
tauhan batay sa pagbabagong: Pisikal emosyonal intelektuwal ispirituwal ideolohikal
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa
Ang mag-aaral ay…
naipamamalas ang kasanayan sa pag-uuri sa mga batayang kaalaman at kasanayan sa mapanuring pagbasa/pag-unawa sa ibat ibang genre ng panitikan satulong ng iba’t ibang element at pananaw na nakapaloob sa akda
Ang mag-aaral ay…
nakapag-uuri-uri
B. Pag-uuri ng impormasyong binasa1. Naiuugnay ang mga kaisipang nakapaloob sa
akda batay sa karanasang: Pansarili Pampamilya Pampamayanan Panlipunan Pandaigdig
2. Napipili ang mga kaisipan at pahayag na nagpapakita ng kadakilaan ng Diyos at ang epekto nito sa tao
3. Naiisa-isa ang mga bahaging nagpapakita ng tiyakang kaugnayan ng mga tauhan sa pwersa ng kalikasan
4. Naihahambing ang akda sa iba pang katulad na genre batay sa tiyak na elemento nito
Ang mag-aaral ay …
naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga batayang kaalaman at kasanayan sa mapanuring pagbasa/pag-unawa sa ibat
Ang mag-aaral ay …
nakapagpapahayag ng artistikong kakayahan sa paggamit ng mga salitang naglalarawan sa akda
C. Pagsusuri ng impormasyong binasa1. Nasusuri ang batayang elemento ng iba’t ibang anyo
ng panitikan (patula o tuluyan)2. Nasusuri ang mga mahahalagang kaisipang
napapaloob sa akda3. Nasusuri ang akda batay sa pagkakabuo nito mula
sa:
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 157
ibang genre ng panitikan sa tulong ng iba’t ibang elemento at pananaw na nakapaloob sa akda
Simula Saglit na kasiglahan Kaigtingan Kasukdulan Kakalasan Wakas
4. Naiuugnay ang mga argumentong nakuha sa seleksiyong binasa o mga artikulo mula sa aklat, pahayagan, magasin at iba pa.
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Paglinang ng Talasalitaan
Ang mag-aaral ay…
naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa samga talasalitaang nagdudulot ng kahirapan sa pag-unawa sa teksto/akda
Ang mag-aaral ay…
nakapagpapaliwanag ng mga mga salitang nagdudulot ng kahirapan sa pag-unawa sa teksto/akda
1. Nakilala ang talasalitaang ginamit sa mga paksang-araling binasa
2. Nakikilala ang kahulugan ng salitang di lantad ang kahulugan o mga salitang ang kahulugan ay nasa pagitan ng hanay ng mga salita
3. Naibibigay ang kahulugan ng matalinghagang salita o idyoma
4. Nasasabi ang kahulugan ng mga salita ayon sa ginamit na panlapi
5. Naipaliliwanag ang salitang may higit sa isang kahulugan
6. Naibibigay ang kahulugan ng mga tambalang salitang mababasa sa seleksiyon
7. Nakikilala ang salitang may magkatulad/ magkasalungat na kahulugan
8. Napag-uuri-uri ang mga paraan/estratehiya sa pagpapalawak ng talasalitaan: Pag-uugnayan ng mga salita (word association
Pagsasama ng salita sa iba pang salita upang makabuo ng ibangkahulugan (collocation)
Pagbibigay ng iba pang salita na halos
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 158
kapareho rin ang kahulugan ng pangunang salita (clustering)
Pagkilala ng pagkakaugnayan ng mga salita ayon sa antas o tindi ng kahulugan na ipinahahayag (clining)
Pagpapangkat ng mga salita ayon sa antas ng paggamit o pormalidad ng gamit nito (level of formality)
Pagpapangkat ng mga salita ayon sa punong salita o paksa (classification)
Pagbibigay ng mga salitang kaugnay sa isang paksa o ideya (association or word network)
Paggamit ng semantic mapping
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
9. Naipaliliwanag ang iba’t ibang paraan sa pagbibigay pahiwatig sa kahulugan ng salita:
Kasingkahulugan ng salita na nakapaloob sa pangungusap
Kasalungat na kahulugan ng salita Katuturan o kahulugan ng salita
Pag-uugnay sa sariling karanasan Sitwasyong pinaggamitan ng salita Buod o lagom ng binasa Pagbibigay ng halimbawa Formal na depinisyon ng salita Paglalarawan Pahiwatig ng tono o damdamin
Pagsulat Ang mag-aaral ay …
naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga katangian ng akdang
Naturalismo Realismo Klasisismo Pormalismo
Ang mag-aaral ay …
nakasusulat ng tekstong/akdang nagsasalaysay, naglalarawan, naglalahad at nangangatuwiran
A. Pag-uuri ng mga nakalap na impormasyon Nakalilikha ng pansariling matulaing imahe batay sa
akda Nailalarawan ang mga katangian ng mga akdang
may manipestasyon ng: Naturalismo Realismo Klasisismo Pormalismo
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 159
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsulat
Ang mag-aaral ay …
naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga kayarian, balangkas ng isang pagsasalaysay, paglalarawan, paglalahad at pangangatuwiran
Ang mag-aaral ay …
nakasusuri ng tekstong/akdang nagsasalaysay, naglalarawan, naglalahad at nangangatuwiran
B. Pagsusuri ng mga pinagbatayang impormasyon Nasusuri ang kayarian at balangkas ng tekstong:
Pasalaysay Paglalarawan Paglalahad Pangangatuwiran
C. Pag-unawa sa proseso ng pagsulat Naisasaalang-alang ang mga istrukturang pangwika
sa pagsulat ng: Pagsasalaysay Paglalarawan Paglalahad Pangangatuwiran
Naisasaalang-alang ang mga pangunahing kabatiran sa pagbuo ng isang tekstong:
Pasalaysay Paglalarawan Paglalahad Pangangatuwiran
Nakikilala ang talasalitaang ginagamit sa mga paksang aralin
Naiuugnay-ugnay ang pagkakasunod-sunod ng mga parirala, at makabuluhang pangungusap sa pagbuo ng talataan
Naipahahayag ang tungkuling pangkomunikasyon ng mga pangungusap at pahayag sa gawaing pasulat
Ang mag-aaral ay …
naisasaalang-alang ang mga proseso ng ng pagsulat tekstong/akdang nagsasalaysay, naglalarawan, naglalahad at nangangatuwiran
Ang mag-aaral ay…
nakasusulat/nakabubuo ng tekstong/akdang nagsasalaysay, naglalarawan, naglalahad at nangangatuwiran
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 160
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nakasusulat ng isang teksto na sinusunod ang proseso sa paglikha nito gaya ng:
A. Tekstong nagsasalaysay Isang bagay na bumulaga sa iyo Isang mahalagang desisyon Isang nakahihiyang pangyayari Isang kalunos-lunos na balita Isang litrato mo nang ikaw ay 2 or 3 taon
B. Tekstong naglalarawan Paglalarawan ng sarili Pangyayari- sunog, aksidente, pagkakasakit,
okasyon, kaganapan sa pamilya Bagay – regalong natanggap damdamin
C. Tekstong naglalahad Pagbibigay-kahulugan o depinisyon Pagpapaliwanag ng pamamaraan Siyentipikong ulat Editorial Suring-basa Sanaysay
D. Tekstong nangangatuwiran Ang gawaing-pambahay ay tungkuling kapwa
ng mag-asawa Filipino/ingles ang nararapat na midyum sa
pagtuturo Awitin ngayon na sa iba ay nakaiirita Salapi/pera ang susi sa kaligayahan ng tao
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 161
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Wastong Gait ng Wika at Gramatika
Ang mag-aaral ay…
naipamamalas ang pag-unawa sa ibat ibang uri, anyo, kayarian at pagbabagong morpoponemiko
Ang mag-aaral ay… 1. Napag-iiba-iba ang mga uri at anyo ng morpema2. Natutukoy ang kayarian ng mga pantig at salita3. Nagagamit nang wasto ang mga ingklitik4. Nailalarawan ang pagbabagong morpoponemiko sa mga
salita5. Naiuugnay-ugnay ang pagkakasunod-sunod ng mga
parirala, at makabuluhang pangungusap sa pagbuo ng talataan
Estratehiya sa Pananaliksik
Ang mag-aaral ay …
naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa impormasyon at talang nalikom mula sa iba’t ibang lawak ng pag-aaral/pananaliksik
Ang mag-aaral ay …
nakapagsasagawa ng isang pananaliksik
1. Naisaayos ang mga impormasyon at talang nalikom mula sa ibat ibang lawak ng pag-aaral/pananaliksik Naisasaayos ang teksto/pahayag sa pamamagitan
ng pag-aalis ng mga inuulit, labis, o walang kaugnayang impormasyon
Pag-aalis ng pag-uulit, maligoy na pahayag, paglayo sa paksa (digression), maling simula
Pagpapaikli ng mga pangungusap o mga lipon ng mga salita
Paggamit ng daglat
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 162
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Estratehiya sa Pananaliksik
2. Naipapamalas ang kakayahang magtala mula sa iba’t ibang pinagkukunang sanggunian o impormasyon Nakukuha ang mga tala mula sa mga panayam,
aklat, tapes at/o pelikula (ibat ibang media) Nauunawaan ang mga sistemang pansangguniang
pang-aklatan3. Nagagamit ang:
Maliwanag na pagpapakita tulad ng ulo/ pamagat, mga pangalawang pamagat, paglalagay ng bilang, palugit, maiitim na limbag, mga tala sa ibaba (footnotes)
Talaan ng nilalaman at indeks Pagsangguni sa ibang bahagi ng teksto/pahayag Katalogo/kalipunan ng mga kard Transkripsyong ponetika/bantas
4. Nagagamit ang iba’t ibang indeks kapag sumasangguni sa mga aklat at koleksyon ng dyornal
5. Naisusulat sa wastong pormat at kaayusan ang nilalaman ng talasanggunian
6. Nailalahad ang ginawang pag- aaral/ pananaliksik: Panimula Kahalagahan ng paksa Mga layunin Katuturan ng mga salita sa paksa Paglalahad ng paksa Katapusan Pagbibigay ng kuro-kuro at mungkahi Talasanggunian (mga aklat, magasin, diksyunaryo,
at iba pa)
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 163
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Noli Me Tangere Ang mag-aaral ay …
naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa akda gamit ang pangkalahatang kaalaman sa genre, panahong kinabibilangan nito, mapahalagahan at makalugdan ang buong akda
Ang mag-aaral ay …
nakagagawa ng 2 minute movie trailer
nakapagsasagawa ng palitang-kuro (forum) o mga kauari nito tungkol sa kasalukuyang kalagayan ng nobela sa Asya
nakapagsasagawa ng suring – basa o book review ng nobela ng alinmang bansa sa Asya
nakapaglalahad ng mga katangian/kakanyahan ng iba’t ibang uri ng nobela sa tulong ng mind mapping o mga kauri nito
1. Natitiyak ang kaligirang pangkasaysayan ng akda sa pamamagitan ng:
1.1 pagtukoy sa layunin ng may-akda sa pagsulat ng akda
1.2 pagtukoy sa mga kondisyon sa panahong isinulat ang akda at ang epekto nito pagkaraang maisulat hanggang sa kasalukuyan
1.3 pagpapatunay ng pag-iral ng mga kondisyong ito sa kabuuan o ilang bahagi ng akda
2. Natutukoy ang kakaibang katangian ng akda sa pamamagitan ng:
2.1 pagtiyak sa mga elementong matatagpuan sa akda kaugnay ng kinabibilangan nitong genre (nobela)
2.2 pagtukoy sa mga papel na ginampanan ng mga tauhan sa akda
2.3 pagbibigay-kahulugan sa mga: matalinghagang kaisipan tayutay simbolo
2.4 paglalahad ng pangunahing kaisipan sa bawat kabanata
2.5 pagtukoy sa mga tunggaliang naganap sa akda2.6 pagtukoy sa wakas ng akda
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 164
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
3. Nasusuri ang mga kaisipang inilahad (Diyos, bayan, kapwa, magulang)
3.1 Naiisa-isa ang mga kaisipang ito gaya ng: pamamalakad sa pamahalaan paniniwala sa Diyos kalupitan sa kapwa kayamanan kahirapan at iba pa
3.2 Natutukoy ang mga bahaging tumitiyak sa mga kaisipang lutang sa akda kaugnay ng:
karanasang pansarili gawaing pangkomunidad isyung pambansa pangyayaring pandaigdig
3.3 Naipahahayag ang sariling paniniwala at pagpapahalaga kaugnay ng mga kaisipang lutang sa akda
4. Nailalapat ang mga tiyak na lapit at pananaw sa pagsusuri ng akda
4.1Naiisa-isa ang mga elemento na pangunahing katangian ng akda bilang:
Romantiko Klasisismo Humanism Naturalistiko
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 165
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
4.5Natutukoy ang mga imaheng ginamit sa akda4.6Natitiyak sa mga bahagi ang
pagkamakatotohanan ng akda sa pamamagitan ng pag-uugnay sa ilang pangyayari sa kasalukuyan
5. Naipakikita ang pagkakaroon ng mas malalim na pagkaunawa sa akda upang mapahalagahan at kalugdan ito nang lubos
5.1 Nakapagbibigay ng sariling puna o reaksiyon sa kahusayan ng may-akda sa paggamit ng salita at mga kaukulang pagpapakahulugan sa akda
5.2 Natutukoy sa akda ang mga: tradisyong katutubo at pambansa pananaw panrelehiyon kaugnay na pangyayari sa kasalukuyan kaugnay na pangyayari sa kasaysayan
5.3 Naihahambing ang akda sa ilang katulad na akdang:
nabasa napanood napag-aralan sa klase
5.4 Nakagagawa ng pagtatasa sa akda sa pamamagitan ng
pagsusuri sa pagiging makatotohanan/di makatotohanan ng akdapagsusuri sa mga pagkilos ngmga tauhan
pagbibigay ng sariling solusyon sa mga suliranin ng mga tauhan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 166
K to 12 Filipino 10
PROGRAM STANDARD (PAMANTAYAN NG PROGRAMA)
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa, saling-akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi.
KEY STAGE STANDARDNaipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikang rehiyonal, pambansa, saling-tekstong Asyano at pandaigdig at teknolohiya upang matamo ang kultural na literasi
GRADE LEVEL STANDARD
(PAMANTAYAN PARA SA BAITANG 10)
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at saling-akdang pandaigdig tungo sa pagkakaroon ng kamalayang global.
DOMAINPamantayang Pangnilalaman
(Content Standard)Pamantayan sa Pagganap(Performance Standard)
Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan
Ang mga mag-aaral ay …
naipamamalas ang pang-unawa sa mga napakingging impormasyon sa radyo at iba pang uri ng medya bilang mabilis at matipid na daluyan ng impormasyon
Ang mga mag-aaral ay …
nakapagbubuod ng mga impormasyong napakinggan mula sa iba’t ibang ng uri ng media
1. Nakikilala ang ibat’ ibang uri ng media na pinanggagalingan ng mga impormasyon
2. Naiuugnay ang mga kaisipang napakinggan batay sa mga sariling karanasan
3. Naihihiwalay ang mga talang may kabuluhan at walang kabuluhan upang makabuo ng isang matalinong hinuha/kungklusyon
4. Nabibigyang puna ang istilo ng nagsasalita habang pinakikinggan ang mga impormasyon
5. Natutukoy ang mga pangunahing paksa at ideya sa mga pinakikinggang impormasyon sa radio at iba pang media
6. Nabubuod ang napakinggang impormasyon
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 167
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsasalita Ang mga mag-aaral ay ..
naipamamalas ng mag-aaral ang pang-unawa sa iba’t ibang gawaing pangtalastasan na matutukoy ang sitwasyon, layunin at manonood
Ang mga mag-aaral ay ..
may sapat na kakayahan na matukoy ang mga pasalitang pakikipagtalastasan, makapagbigay ng reaksiyon, at maiugnay ang sariling karanasan sa mga napakinggan teksto
1. Nababalikang –aral ang mga supra-segmental na ponema: diin, intonasyon, tono,diin at antala na ginagamit sa mga gawaing pasalita tulad ng debate, talumpati, gawaing pangradyo at iba pa
2. Napauunlad ang kakayahang pasalita sa paggamit ng mga verbal at di-verbal na estratehiya
3. Natatalakay ang papel na ginagampanan ng radio at telebesyon sa pagpapalaganap ng mga impormasyong pambansa at pandaigdigan
4. Naibibigay ang sariling paliwanag o palagay sa mga paksang tinalakay o tinatalakay
5. Naipahahayag nang maganda, malinaw at maayos ang pagsalungat, pag sang –ayon, pag-aalinlangan o pag-aatubili sa mga ideya, opinyon, o datos sa nabasa o napakinggan
Pag-unawa sa Binasa
Ang mga mag-aaral ay …
naipapamalas ng mag-aaral ang pag unawa ng mga binasa na ginagamitan ng mga viswal at di-viswal na impormasyon upang masubaybayan ang antas ng komprehensyon ng mga mag-aaral
Ang mga mag-aaral ay …
nakapagsusuri ng mga textong binasa at mga akdang pampanitikan sa pamamagitan ng viswal at di-viswal na impormasyon
1. Masusukat ang lalim ng iskema kaugnay ng binasang paksa gamit ang individwal o maramihang pagtaya
2. Masusukat ang nilalaman, elemento at kakanyahan ng binasa o pinanood na akda gamit ang mga estretehiyang binuo ng guro at/o mga mag-aaral
3. Makabubuo ng isang nagsasarili at sistematikong pagdulog sa pagpuna ng isang babasahin o panoorin
4. Nabibigyang- kahulugan ang mga impormasyong taglay ng ibat’ibang uri ng mga grapikong material
5. Nakukuha ang kailangang impormasyon sa binasang teksto/materyal( ulo ng balita, artikulo, editorial at iba pa)
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 168
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Paglinang ng Talasalitaan
Ang mag-aaral ay …
naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa binasa o napakinggang akda ayon sa kahulugang likas, tago, matalinghaga at iba pa
Ang mag-aaral ay …
nakagagamit ng mga estratehiya upang ma decode ang kahulugan ng mga salitang nagsosolo o sang-ayon sa pagkagamit/konteksto
1. Nababawasan ang kalituhan sa pagtukoy ng kahulugan ng salita o ekspresyon
2. Naipaliliwanag ang kahulugan ng salita habang nababago ang istruktura
3. Naiiugnay ang kahulugan ng salita batay sa kaligirang pangkasaysayan nito
4. Nabibigyang-puna ang istilo ng may akda batay sa mga salita at ekspresyong ginamit niya
Pagsulat Ang mag-aaral ay …
naipamamalas ng mag-aaral ang pang-unawa sa damdamin at kaisipan batay sa uri ng layunin at babasa ng sinulat( sosyal, pangangalakal,siyentifiko atbp)
Ang mag-aaral ay …
nakasusulat ng talata/komposisyon/tula/sanaysay/reserts batay sa layunin at babasa ng akda o teksto
1. Nalilinang ang mga kaalaman at kasanayan sa proseso ng pagsulat
2. Nagagamit ang mga kohesiv at literaring kagamitan upang makasulat ng isang rebyu/report/skrip
3. Naipaliliwanag ang mga isyu/problema sa pamamaraang pasulat
4. Nasusuri ang layunin ng may-akda5. Naisusulat ang sanaysay/komposisyon tungkol sa
isang paksang napapanahon
Wastong Gamit ng Gramatika
Ang mga mag-aaral ay …
naipamamalas ng mag-aaral ang pang-unawa sa iba’t ibang istruktura at mga alituntuning dito ay gumagabay sa pagbuo ng sugnay, parirala, at salita sa pakikipagtalastasang pasalita at pasulat
Ang mga mag-aaral ay …
maipamamalas ang tatas sa pagsasalita, pagbasa at pagsulat na ginagamitan ng wastong gramatika/istruktura
1. Nagagamit ang mga tamang ekspresyon/pahayag sa pagpapasimula, pagpapalawak, pagbubuod ng paksa
2. Nagagamit ang mga tamang pahayag sa pagbuo ng dipinisyon, sintesis, at iba pa
3. Matukoy ang ugnayan sa loob ng talata ang kayarian ng pangungusap, kayarianng modipikasyon at modal na Filipino ( baka, kailangan, dapat)
4. Nasusuri ang bisa ng pagkakabuo ng mga pangungusap batay sa : Paggamit ng mahahaba at maiikling
pangungusap Pag-uulit ng mga pangungusap Pagbabagu-bago ng istilo sa pagbubuo ng mga
pangungusap
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 169
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pakikitungo sa Wika at Panitikan
Ang mga mag-aaral ay …
naipamamalas ng mag-aaral ang pang unawa sa kahusayan, kaalaman, at angkop na kamalayan sa pagsasagawa ng pamanuring paghuhusga at pagbasa ng akdang pampanitikan na ginagamitan ng wastong istruktura
Ang mga mag-aaral ay …
nakapagpapamalas ng kahusayan sa mapanuring pagbasa (pagsusuring pangnilalaman,pagsusuring pampanitikan)
1. Nasusuri ang mga elementong pangnilalaman ng akda sa pamamagitan ng istruktura ng banghay: Simula Saglit na kasiglahan Kaigtingan Kasukdulan Kakalasan Wakas
2. Naiuugnay ang mga kaisipang nakapaloob sa akda batay sa nangyayari sa: Sarili Pamilya Pamayanan Lipunan Daigdig
3. Naihahambing ang akda sa iba pang akda batay sa: Tauhan Pangyayari Mensahe Paksa Tema Istruktura
4. Natutukoy ang layunin ng akda gaya ng: Nagtuturo Nagpapaliwanag Nagbibigay-aliw At iba pa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 170
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Estratehiya sa Pananaliksik
Ang mga mag-aaral ay …
naipamamalas ang pag- unawa at tatas sa pananaliksik sa pamamagitan paggamit ng ibang sanggunian at impormasyong makukuha gamit ang ICT
Ang mga mag-aaral ay …
nakagagawa ng siyentifikong pag- aaral at pananaliksik ng mga pangkasalukuyang isyu/problemang pambansa o pandaigdigan
1. Nakukuha ang maga tala mula sa panayam, aklat, tapes, pelikula, internet at iba pa
2. Napaiikli ang mga mapananaligang tala sa pamamagitan ng mga: Pag-aalis ng mga inuulit na mga salita Pagpapaikli ng pangungusap at mga halimbawa Paggamit ng mga simbolong pananda sa mga
pahayag3. Naipaliliwanag ang nilalaman ng mga grap,
dayagram, talahanayan, at iba pa4. Nabibigyang –kahulugan ang impormasyon mula sa
balangkas/grap/tsart/talahanayan sa paraang pasalita o pasulat
5. Natutukoy ang iba’t ibang paraan ng paglalahad sa mga siniping tuwirang tala sa pamamagitan ng: Angkop na pormat Talaan ng nilalaman at indeks Talababa o footnotes Pangsangguni sa ibang bahagi ng teksto Katalogo/kalipunan ng kard
El Filibusterismo Ang mag-aaral ay…
• magkaroon ng pangkalahatang kaalaman tungkol sa akda at sa genre at panahong kinabibilangan nito, at
• mapahalagahan at makalugdan ang buong akda
1. Natitiyak ang kaligirang pangkasaysayan ng akda sa pamamagitan ng:1.1 pagtukoy sa mga kondisyon sa panahong isinulat
ang akda1.2 pagpapatunay ng pag-iral ng mga kondisyong ito
sa kabuuan o ilang bahagi ng akda1.3pagtukoy sa layunin ng may-akda sa pagsulat ng
akda
2. Nalilinaw ang kakaibang katangian ng akda sa pamamagitan ng:
2.1 pagbubuod sa akda 2.2 pagtiyak sa mga elementong matatagpuan sa akda
kaugnay ng kinabibilangan nitong genre (nobela) 2.3 pagtukoy sa mga papel na ginampanan ng mga t
tauhan sa akda
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
2.4 pagbibigay-kahulugan sa mga:
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 171
matalinghagang kaisipan tayutay simbolo
2.5 paglalahad ng pangunahing kaisipan sa bawat kabanata
2.6 pagtunton sa mga pangyayari sa akda 2.7 pagtukoy sa mga tunggaliang naganap sa akda
2.8 pagtiyak sa tagpuan 2.9 pagtukoy sa wakas ng akda3. Nasusuri ang mga kaisipang lutang sa akda (Diyos,
bayan, kapwa, magulang)
Naiisa-isa ang mga kaisipang ito gaya ng: kabuluhan ng edukasyon pamamalakad sa pamahalaan pagmamahal sa
o sarilio bayano pamilyao iniibig
kabayanihan karuwagan paggamit ng kapangyarihan kapangyarihan ng salapi kalupitan sa kapwa kahirapan karapatang pantao paglilibang pagsasamantala kawanggawa paninindigan sa prinsipyo at iba pa
Natutukoy ang mga bahaging tumitiyak sa mga kaisipang lutang sa akda
Natitiyak ang kabuluhan ng mga kaIsipang lutang sa akda kaugnay ng mga:
• karanasang pansarili• gawaing pangkomunidad• isyung pambansa•
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 172
pangyayaring pandaigdigNaipahahayag ang sariling mga paniniwala at
pagpapahalaga kaugnay ng mga kaisipang lutang sa akda
4. Nailalapat ang mga tiyak na lapit at pananaw sa pagsusuri ng akda
Naiisa-isa ang mga elementong romantiko na pangunahing katangian ng akda
Nabibigyang-pansin sa tulong ng mga tiyak na bahagi ang ilang katangiang klasiko sa akda
Napatutunayan ang ilang elemento ng humanismo sa ilang bahagi ng akda
Nakapagpapatunay sa naturalistiko ng katangian sa ilang bahagi ng akda
Natutukoy ang mga imaheng ginamit sa akda Natitiyak sa mga bahai ang pagkamakatotohanan
ng akda sa pamamagitan ng pag-uugnay sa ilang pangyayari sa kasalukuyan
5. Naipakikita ang pagkakaroon ng mas malalim na pagkaunawa sa akda upang mapahalagahan at kalugdan ito nang lubos
6. Nailalahad nang pasalita o pasulat man ang mga pansariling damdamin tungkol sa akda na may kaugnayan sa:
• mga hilig/interes o kawilihan• kagalakan/kasiglahan• pagkainip/pagkayamot• pagkatakot• pagkapoot• pagka-aliw/pagkalibang• at iba pa
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 173
Naipakikita ang pakikiisa at pakikisangkot sa mga tauhan at kaganapan o pangyayari sa akda sa pamamagitan ng pagiging:
o sensitiboo pagkamahabagin
Nakapagbibigay ng sariling puna o reaksyon sa kahusayan ng may-akda sa paggamit ng salita at mga kaukulang pagpapakahulugan sa akda
Nabibigyang-pansin ang artistikong kakayahan ng may-akda sa paggamit ng mga salitang naglalarawan sa kada
Nakapaglalarawan sa mga tauhan at pangyayari sa tulong ng imahinasyon at lahat ng pandamdam
Natutukoy sa akda ang mga:• tradisyong katutubo at pambansa• pananaw panrelehiyon• kaugnay na pangyayari sa kasalukuyan• kaugnay na pangyayari sa kasaysayan
Naihahambing ang akda sa ilang katulad na akdang:
o nabasao napanoodo napag-aralan sa klase
Nakagagawa ng pagtatasa sa akda sa pamamagitan ng
pagsusuri sa pagiging makatotohanan/di makatotohanan ng akda
pagsusuri sa mga pagkilos ng mga tauhan pagbibigay ng sariling solusyon sa mga
suliranin ng mga tauhan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 174