Instrvmenta Graeca pvblica et privata e papyris primvm...

$: Instrvmenta Graeca pvblica et privata e papyris primvm ...warburg.sas.ac.uk/pdf/hkh25b2477326.pdf · k 4 i]\x Instrumentapublicaetprivataquaeediturussumcontinenturpa- pyrislandanis,quaeMarpurgiasservanturapudCarolumKalbfleisch$
MASTER NEGATIVENO. 93-81322-

MICROFILMED 1 993

COLUMBIA UNIVERSITY LIBRARIES/NEW YORK

as part of thet^ • »

"Foundations of Western Civilization Preservation Project

Funded by the _^_„NATIONAL ENDOWMENT FOR THE HUMANITIES

Reproductions may not be made without permission from

Columbia University Library

COPYRIGHT STATEMENT

The copyright law of the United States - Title 17, UnitedStates Code - concerns the making of photocopies orother reproductions of copyrighted material.

Under certain conditions specified in the law, libraries andarchives are authorized to furnish a photocopy or otherreproduction. One of these specified conditions is that thephotocopy or other reproduction is not to be "used for anypurpose other than private study, scholarship, orresearch." If a user makes a request for, or later uses, aphotocopy or reproduction for purposes in excess of "fair

use," that user may be liable for copyright infringement.

This institution reserves the right to refuse to accept acopy order if, in its judgement, fulfillment of the orderwould involve violation of the copyright law.

AUTHOR:

SPOHR, LUDWIG

TITLE:

INSTRVMENTA GRAECAPVBLICA ET PRIVATA...PLACE'

MARPVRGI CHATTORVMDATE:

[1913

Master Negative #

COLUMBIA UNIVERSITY LIBRARIESPRESERVATION DEPARTMENT

BIBLIOGRAPHIC MICROFORM TARGET

Restrictions on Use:

Original Material as Filmed - Existing Bibliographic Record

r

L.-

887 • 17

Z8

V.4

Spohr, Ludwig, 1888-

Instrvmenta Graeoa pvblioa et privata e papyrisprimvm edita* Dis8ertatio#*#qvam*««scrip8it Lvdo-vicva Spohr..* Marpvrgi Chattorvm, typis B. G#Tewbneri Lipsiensis, 1913«

p« 79-12324-J- cm<

Thesis, Marburg#

"Hoo opusculum IV tabulis auctum prostat.,#sub

titulo"Papyri Iandanae«««"|

Voluaic >t pAuivblei* *^".

j

^837<^i

^,1

TECHNICAL MICROFORM DATA

FILM SIZE: "^5 /Vkvfl REDUCTION RAT10:_JJ_)CIMAGE PLACEMENT: lA ^p IB UB n ^DATE FILMED: ^llcl^:3i INITIALS__J3ilt-FILMEDBY: RESEARCH PUBLICATIONS. INC WOODBRIDGE. CT

<b.

^,

%

^#.^

c

Association for Information and image IManagement

1 1 00 Wayne Avenue, Suite 1 1 0O^Silver Spring, Maryland 20910

301/587-8202

Centimeter

Llil

I rr

2 3 4 5 6

liiiiliiiiliiiiliiiiliiiiliiiiliIIIIIIIIIMIIIIIIIMIIIIIIIIMIIIIIIIIMIIIIIIIIMIIIIIIIII

Inches

TTT

1

T

7 8 9 10 11

llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHII

TTT T

1.0

l.l

1.25

T

1.4

12 13 14 15 mm

TTT

l^ 12.8

|M "= II

I&3^J 3.6 ""

2.5

2.2

2.0

1.8

1.6

IIIHIIIIIIIIIIIIIIIII

T

MRNUFflCTURED TO nilM STfiNDfiRDS

BY fiPPLIED IMfiGE, INC.

u-'Vvt*/

iJ7-

•^ INSTRVMENTA GEAECA PVBLICAET PRIVATA

E PAPYRIS PRIMVM EDITA

I.. «

4

'\- ''

M

•1

i'

A

DISSERTATIO INAVGVRALISQVAM AD SVMMOS

IN PHILOSOPfflA HONORES AB AMPLISSIMO

PHILOSOPHORVM MARPVRGENSIVM ORDINE

RITE IMPETRANDOS

SCEIPSIT

LVDOVICVS SPOHRCASSELANVS

^^

MARPVRGI CHATTORVM MCMXHI

TYPIS B. G.TEVBNERI LIPSIENSlS

A

1

/^

Dissertatio ab amplissimo philosophorum ordine referente

Carolo Kalbfleisch

probata die X mensis Decembris anni MCMXI

Hoc opusculuin IV tabnlis auctum prostat in aedibus B. G. Teubneri Lipsiensis

8ub titulo

„PAPYRI lANDANAE cum discipulis edidit Carolus Kalbfleisch, fasciculus in"

<?

u

1

MATRI OPTIMAE

k

4

i

]\x

Instrumenta publica et privata quae editurus sum continentur pa-

pyris landanis, quae Marpurgi asservantur apud Carolum Kalbfleisch.

Qui magister meus carissimus non modo elementa papyros legendi et

interpretandi me docuit, sed etiam benevolentissime in fasciculo hoc per-

ficiendo opera consilioque mihi adesse nunquam desiit. Gratiam debeo

magnam etiam Udalrico Wilcken viro clarissimo, qui de compluribus lec-

tionibus mihi interroganti benigne consuluerit.

Chartae hae maxima ex parte a mercatore Eschmunensi, nonnullae

autem a Gizehano per societatem cui nomen est Deutsches Papyruslcartell

emptae atque ab Hugone Ibscher vitreis inclusae sunt.

In papyris in ordinem digerendis semper fere temporum rationem

quoad potui secutus sum; interdum autem argumentorum similitudinem

magis respexi quam aetates.

Notis compendiisque usus sum iisdem quae Ernestus Schaefer et

Leonhardus Eisner in fasciculis I et II adhibuerunt. Nisi quid aliud ad-

notatum erit, scripturam in adversa pagina positam, i. e. versus fibris

parallelos esse scito.

I

\\

INDEX

Petitio conductionis agri publici (a. 98) 79

Fragmentum petitionis conductionis (s. I ex./II in.) ... 82

Litterae a colonis ad strategum scriptae (a. 100/101) . . 83

Petitio conductionis (a. 104) 86

Apocha exactoris (a. 103/4) 88

Yadimonium iuratum (a. 105/106) 89

De morte filii relatio (Traiani aet.) 90

Ratio redituum (s. II) 92

Sacramentum vigilum noctumorum (Commodi aet.) ... 93

Litterae a sacerdotibus ad scribam regium datae (a. 190) 96

Venditionis instrumentum (s. II/III) 96

Apocha (s. III) 97

Apocha riparii vnhQ cvvri&slag (s. V/VI) 98

Apocha vnsQ SthlogIcov et iiL^oXfjg (s. V/VI) 101

Inventarium horrei et ratio acceptorum (s. V/VI) .... 102

Indicis hominum fragmentum (s. V/VI) 103

Pacti Iragmentum (s. V/VI) 103

Apochae fragmentum (s. VI) 105

Apocha (a. 525) 106

Cautio pecuniae mutuae acceptae (s. VI/VII) 108

Apocha vTteQ evvri^-slag (s. VI/VII) 109

Delegatio vini (s. VI/VTI) 110

Delegatio frumenti (s. VI/VII) IUCautio pecuniae mutuae acceptae (a. 582) 111

Instrumenti Oxyrhynchitici fragmentum (ca. a. 582). . . 119

Pacti initium (a. 619) 119

Apocha machinae acceptae (s. VI/VII) 120

Rationes expensorum et acceptorum (s. VI/VII) 121

*) Numeri continuantur fasciculis ab E. Schaefer et L. Eisner editis.

26*) (P. 22)

26a (P. 190)

S7 (P. 135)

28 (P. 191)

29 (P. 52)

80 (P. 60)

Sl (P. 53)

82 (P. 23)

88 (P. 55)

84 (P. 86)

85 (P. 90)

86 (P. 89)

87 (P. 13)

38 (P. 47)

89 (P. 37)

40 (P. 139)

41 (P. 50)

42 (P. 15)

48 (P. 6)

44 (P. 138)

45 (P. 4)

46 (P. 206)

47 (P. 205)

48 (P. 5)

48 a (P. 164)

49 (P. 24)

50 (P. 137)

51 (P. 7)

X

\

'i

26

PETITIO CONDUCTIONIS AGRI PUBLICI

(P. 22) a. p. Chr. 98 m. Sept. d. 11 8,1x21,5 cent.

Omniuni fortasse antiquissima papyrorum quae hoc libello conti-

nentur certe quidem earum, in quibus ascriptum invenimus diem, est

papyrus haec; sola enim sine dubio primo p. Chr. n. saeculo attribuenda

est. Eo magis dolemus, quod non tam integra charta mansit, ut argu-

mentum plane perspicuum sit; haud sane dubium est, quin papyrus con-

ductionis pactum vel potius petitionem contineat^), qua Aegyptius qui-

dam, cui nomen est Heras, se agros profitetur conducturum esse, si sibi

locentur. Nec quantum voluerit solarium ((poQov) solvere nescimus; deni-

que etiam ad magistratum aliquem de agro publico litteras has datas

esse ex eo colligere possumus, quod in subscriptione legimus verbum

ijtLdBdaxa; sic enim ii scribere solent, qui magistratus libello adeunt.^)

Sed a quo magistratu^) quo in oppido^) quantum qualemque agrum (xa-

fir}Xiavriv yfivT) ille agricola conduxerit, certe intellegere nequimus.

1) De conductionis et locationis instrumentis eorumqne formulis Stephanus

Waszynski egit a. 1905 in libro cui inscripsit Die Bodenpacht Agrargeschicht-

liche Papyrusstudien. I. Die Privatpacht. De publicis autem agris conductis

nonnuUa praebet Rostowzew in Philologi IX vol. suppl. (Geschichte der Staats-

pacht in der romischen Kaiserzeit) atque in Archivi vol. suppl. I (Studien zur Ge-

schichte des romischen Kolonats. Archiv filr Papyrusforschung , 1. Beiheft 1910).

Praeterea confer G. Gentilli, Bagli antichi contratti d'affitto. Studi italiani di

filologia classica XIII (1905) p. 269 sqq. et Wilcken, Grdz. I, 290 sqq.

2) Parum igitur accurate Waszynski 1. 1. p. 27 iitididonLi interpretatur ein

Angebot (an den Verpdchter) einreichen, immo potius in iis tantum petitionibus,

qnae ad magistratum mittuntur, haec locutio usurpatur (cf. P. Lond. III 1227

p. 143 II 350 p. 192, BGU 831, P. Giss. 4; 6 al.). Etiam P. Amh. 86, in qua sane

de agris privatis agitur, ad magistratum {i^riy7]tr}v 'EQiioTtoXiTov) scripta est, cui

illi agri quippe qui orborum essent administrandi mandati erant.

3) Aut ad scribam regium, sicut P. Oxy. 279, Lond. H 350 p. 112, Teb. 374,

BGU 640; 831, al. aut ad strategum, ut P. Oxy. 500, Lond. HI 1227 p. 143 atque

instrumenta huius editionis quae sequentur, petitionem datam esse veri est si-

millimum.

4) Ceterae eius aetatis papyri, quas paginis sequentibus publici iuris faciam,

quoniam Theadelphiae scriptae sunt, fortasse hanc quoque chartam ex eodem vico

ortam esse suspicor.

80 26 Petitio conductionis agri publici

Scriptura cursiva est; duae autem manus distinguendae sunt, quarum

prior ipsam petitionem diligenter exaravit, altera festinanter subscriptio-

nem pro Hera, qui ipse scribendi expers fuit, addidit.

[T(w dsiVL magistratui]

[ ]ov H^Îq^ôs ]

%aQ[a 'H]Qatog t[ov IIsrBeoviov (?)

II^Q<So]v xf^g i7CL[yovfig. Bovlo-

5 iiai ^[L]6d-66a6âc â^[r}Xiavriv yrjv^?)

] . vrjv xal dsLOêy[riv

tfig] TCQOKSLfisvrjg . [

Qsiiri aQovQcby [•

OVg Q.7tQL^[. ..]...[

10 dLOQvyog Xsyoiisvri[g sig xa-

rdpQOâ xal x[a]ravo/i[)Jv tcqo-

pdrcov cpvfjg rov ivsa^rarog

dsvrsQOv srovg Avr[oK]Qdro[Qog

KaC6aQog NsQova TQa[L]ayoy [Uspaarov

15 FsQâvLTcov (pQQoy rov Ttay-

rbg aQyvQCov dQa[x]iiG)y sxa-

xov SLX06L ccTiLvdvviDV yJal• ••• •• «L

dwxoXôyca^yj rbv [dh] (p6Q0V

aTtodoÔL }[v dv]aq)OQaig rs66aQ-

30 6L xatd iifiva ro alQovv i| i'6ov

scog Xolax ^rjvbg rov av[r]ov

dsvrsQOv srovg TQaiavov KaC6aQog

rov xvqCov^ h(p^ a3 y.ara(pdyovr-

ccL 7ta\ iyP7]6oâL shg yov-

35 iirjvCag rov Tv^l ^[rjvbg

roi) avrov dsvtSQOv [stovg^

sdv (psvrjraL iiL^dâê [iol

ijcl ro[r]g TCQOxsL^svoLg^ d ^sra-

îL^dd-cjâ^^Ly irsQOLg zal fifi av-

so rovQyfi[6aL i^s6]rccL(?).

(Manu alt.) 'HQdg nsrs6ovxov(?) imdsdcoxa

ro dva(p[6QLo]v ijcl rolg 7CQOxsL^{svoLg)

dQyvQUov) d[Qax]iiq)y Q^{^) ^[C]g [xara]vo^(i)v)(?) [tcqo-• • •

'

pdr(c3v) Btp^ 9?(?) x(zra(pdyoyraL xal iyPTi]6o(ia[L• •

ss •]•••[ ^^^ vov^^rjvCag

A

^v

A

26 Petitio conductionis agri publici 81

ro]v Tv^L ^r}vbg r[o]v § srovg,

"EyQaipa v[7c]sq a[vro]v §

^ri sid6rog. ('Erovg) dsvrsQov AvroxQdroQog

KaL6aQog NsQOva TQaLavov Z!sPa6rov

40 FsQâvLXOv [fi]i?v6(g) Zlspa6rov lS,

10 1. SimQvyog^ cf. Cronert, Memoria Graeca Herculanensis p. X 11 1. xara-

BQOiia 19 1. oc7coSo)6(o 23 extremae litterae t forma haec fere est: ^ 27 1.

(paivritaL iuad^cbaai /lot 31 nominis litterae ts6ov notatae potius quam perscriptae

sunt 40 [jxJtjv P

4 Plurimi Persae et Persides inveniuntur in papyris aetatis Lagi-

darum et Romanorum usque ad medium alterum p. Chr. n. saeculum-, po-

stremo enim, quantum scio, in P. Lond. II p. 189 a. 149 scripta conmie-

morantur. Quamvis autem de condicione eorum viri docti dissentiant, certum

videtur illos progeniem fuisse militum Persicorum, qui a Ptolemaeis conducti

erant atque postea sedes agrosque in Aegypto acceperant (cf. Lumbroso,

L'EgiUo p. 77sqq., P. M. Meyer, Das Heerwesen der Ptolemaer und Bomer

p. 83, W. Scbubart, Quaestiones de rebus militaribus in regno Lagidarum,

Diss. Vratisl. 1900, Viereck in Berl. philol Wochenschrift a. 1906 p. 35 sq.,

Wilcken Grdzge p. 384).

5 KcctirilLavri yri'. cf. BGU 104, 6. 438, 4. 708, 9.

6 dsLOfiivriv = dsvofiivriv?

12 Compares velim quae leguntur in BGU III 708 ditixotisv xi^riv xoq-

rov (pvrig xov iveaxazog e kxovg et in P. Flor. 25, 11 sig hxLCLV. . . .lav qtvfig

rov iv£6xS>xog kxovg.

13 Imperatoris Traiani annus alter incipiebat a Tboytb mensis

Aegyptiaci die primo, i. e. ab Augusti mensis die 29 anni p. Chr. n. 98; dies

autem quartus decimus eiusdem mensis Thoyth cum ascriptus sit in fine sub-

scriptionis, instrumentum certo scimus anni p. Chr. n. 98 mensis Septembris

d. 11 confectum esse.

15 sq. q)6Q0v xov navxog k. x. X. Eandem vel similem locutionem in-

venimus in P. Fay. 93, Lond. voL IH 906, lOsq. p. 108, Flor. 10, 10, BGU108, 603, 604, 916, aliis.

17 sq. aKLvdvvav %al dvv7toX6y(ov i. e. sine ullo tuo periculo atque

sine ulla deductione ex mercede facta. Recte enim Waszynskium hanc formulam

refutatis Wesseleii et Brassloffii sententiis explicasse censeo (cf. etiam P. M.

Meyer iu Berl phil. Woch. a. 1906 p. 1643).

18sq. xbv cp6Q0v aTtoScoaa) iv dvacpOQaXg xiaCaqGi %axa ^fiva xo

ccLQOvv i'^ lcov mercedem quattuor pensiomhus per partes aequas solvam sin-

gulis mensihus, i. e. primam partem mercedis Thoyth mense eodem, quo in-

strumentum scriptum est, alteram insequenti mense Phaophi, tertiam proximo

qui est Hathyr, quartam denique Choiach mense. Initio autem mensis se-

quentis Tybi, i. e. m. Decembris d. 27, se agris conductis egressurum esse

K

82 26 a Fragmentum petitionis conductionis

poUicetur. Confer locutiones similes in P. Lond. 11 306, 21 p. 119: av oial

xriv anodaaiv jtOL^âsxaL avto iv TtQOêOiilaLg xiacaqai 6ui tQifirjvov ro.iôvv

(sic scripsit Kenyon; certe kutem t6 aiQOvv restituendum est) i| âoy; BGU

1146, 9sq. iv doasaiv iao^SQiaL xiaaaQai 8i86vxsg. Vox ava(poqa hic ob-

lationem, pcnsionem mercedis significat, cf. P. Lond. II p. 184 1. 17 (poQOv xov

navxbg aQyvQiov dQaxiiag Biaôaiag xsaaaQaKOvxa , ag xal StayQaôiiev iv ava-

(fOQatg dixa xaxa |ii^va xb avxo, P. Eleph. 20, 8sq. TtaQaXa^cov Xixâaâi iitl

xriv âadiKTiv xQ^ccnstav) xag loiTtag avacpoQag XQstg, P. Hamb. 5, 21 xbv 6s

q)6Q0V a7to66aofisv i[v a\va(poQatg 6vai. . .xara KaiQbv xb aiQOVv i^ Laov, BGU

1119, 16 iv avaq)OQaig iaofiSQiai xQtal 6La xsxQa^r}vov^ BGU 1118 (similiter

suppL), P. Alex. a Vitellio editam {Melanges Chatelain) 1. 27 iv ava^poQalg

6iKa, i)itt. Syll. inscr. Gr. Or. 225, 17 xr]v 6s XLfiriv avsvsyasLV sig xb %axa

axQuxsiav yato(pvlaY,LOv iv xQialv cevacpoQalg. Valde alia notio verborum

ava(poQd et ava(p6QL0v, quod 1. 32 legitur, est lihcllus, petitw {= V7t6^vr}jia,

^L^Xiov)^ cf. P. Lond. II p. 438 {avxiyQacpov avacpoQiov. BovXonai îaâaa-

6d-aL. .); BGU 5 n 10 {i7tL6s6coKivaL avacp^QLOv), 163, 7; 168, 1; 250, 21;

613, 1; P. Oxy. 294, 13; P. Gen 74, 6; P. Giss. 4, 17; 8, 13; 92, 14; P.

Flor. 61, 17.

23 Verbum %axa(pccyovxaL (scil. xa 7tQ6§axa) ipsum quoque cum verbis

1. 24sqq. scog vovfiriviag coniungendum esse apertum est. Formam autem fu-

turi y.axa(payoâL etiam apud interpretes Veteris Testamenti invenimus, velut

Ezech. 36, 8 xbv vMQTtbv v^lv y.axacpdysxai 6 la6g^ Eeg. 2, 14, 11 xbv xs^vrj-

%6xa xaxacpdyovxaL oi %vveg. Alia exempla verbi cpdyoâL ac compositorum in-

venies apud Stephanum. Vide etiam Helbing, Grammatilc der Septuaginta

p. 88; Blass, Grammatik des neutestamentUchen Griechisch p. 42, 46, 53;

Radermacher, Das Griechisch des Neuen Tesfamcnts im Zusammenhang mit

der Volkssprache (in Handhuch zum Neuen Testament I l) p. 77.

28—30 cf. P. Oxy. I 101, 47sq. ovk i^6vxog xrj iis^La&coKvir] sxiQOig

^sxafiLa^&ovv ov6e avxovQyetv ivxbg xov xQOvov; vide etiam P. Teb. II 372,

I3sqq. 29; 378,29.

32 De verbi avacp6QL0v significatu vid. supra ad 1. 18sq.

(P. 190)

26aFRAGMENTUM PETITIONIS CONDUCTIONIS

saec. p. Chr. 1 ex. vel II in. 7x13,2 cent.

'^

^0

:

Pascuum agrum se conducturum esse ApoUonius quoque, qui et ipse k

Persam se nominat, profitetur in parvo collectionis nostrae fragmento, quod

ut cum instrumento modo tractato comparetur, quasi appendicis loco pro-

ponam. Observandum autem est hic non agrum publicum, sed privatum con-

ducendum peti, quod ex verbis 7taQd aov 1. 3 facile intellegas.

ÔvvcoCpQ^St^ /o\ rr'

TtaQa 'A7ton\p\vi()\y'\ xov Za^â TtQOâxoKxrivoxQlo^cpov [a\7tb 5t[w|w,??5 @ea6s\cpsiag {y) UsQaov

xrig i7tLyovfig. JBorAoftaf ^La&coaaa^ccL 7taQd [a~\ov sig Kaxay()(Ariv . [wxt

7tQO^dxcoy v[ ,\. .V xfig ^[. . .].[. . : ]

27 Litterae a colonis ad strategum scriptae

40 fere litt. desunt]

8$

M.

V

5 TtSQl 0tXayQi6[a\ . . .[

a7t[b\ xfjg dvaysyQaii(i[svr}g

7t . . . .\_

.V .0L.0.[Cetera desiderantur.

2 Vox 7tQoPaxoKxrivoxQ6(pog quae lexicis deest invenitur etiam ul

P. Lond. III 842, 10 p. 141 et Ditt. Inscr. Or. Gr. 11 655, 5. Thea-

delphiae incolam Apollonium fuisse duabus de causis mihi verisimiUimum

videtur, quod cum plurimae huius aetatis papyri quae hoc libello continentur

ex ilio oppido ortae sunt tum in 1. 5 legimus agrum prope Philagridem, vicum

Theadelphiae finitimum, fuisse. Insuper in P. land. 28 infra p. 86 edita»

agricolae Theadelphiae agros Philagrideos conducunt.

27

LITTEEAE A COLONIS AD STKATEGUM SCEIPTAE

(P. 135) a. 100/101 p. Chr. 15x18,9 cent.

At*

Argumentum huius libeUi misere dilacerati non satis perspicuum

est. Agitur autem, ni fallor, de agris publicis vici Euhemeriae, qui co-

lonis usiacis Theadelphenis traditi atque magna ex parte ab his Lysati

cuidam Apollonii filio locati sunt. Deinde autem Petesuchum quendam

calamitatem intulisse, si recte verba ivoxkei xal evTCodLtsi 1. 27 et di6q)âQ[

1. 30 interpretor, referunt illi coloni, duo filii Maronis, ad Claudium

Erasum, Arsinoitae nomi Themistae regionis strategum.

Kkavd[LG) 'EQddG) 6tQax{riyG)) !dQ6i{yoiTOv) ®6^C(Stov ^[6Qi\6og

TtaQd 'Ovv[6q)Q6(og xal. . .\gy d^cpgteQCOv MdQ(o[vog\ tav aTtb 7i6(fiYig)

06ad6X(p[6Cag d[icpot6QGiv ov6\iaytGiv [y\6(DQyG3V. r[c5 6v\66tG}ti 6 {€t6L)

TQaLavgy [KaL6aQos tov x\vqlov 60cXr}Q[(o\d"r}^6V 6Lg [ye^^pQyCav d^[b t&v

5 ut6Ql Evri[[i6Q6Lav t\rjg TtQatrjg acpQayldog "6- îy^ d7c[b d\6 tG)v icQoa-

avayQacpgii[6VG)v tfi y6G)Q\yov^6vri ^cpQayldL d6n[6Q0v\ d^[o\xaXvg)6C6ag

G)6av[tG)g 1t rj y6G)QyovvtG)\v rjâv Tcatd tb dvâ^yxcca^d^^fiyaL %qo6-

t avayQ[d(p66%âL . .[.\6[. . . 6\(pQ(x\yl8o\g, talg gXcc[^g 1j va wg ;r[p]ox£trat, v^ta-

Tov 61 fi6d'' fiv i^gri^hdiiedâ xat\a67iOQdv Av6ag tig !d7tokkG)VLOv jtQg6-

10 eXdâv talg 6riiia[LV0iii6vaL\g % l^ G)g dy^G^Qy^tOLg ov[6\aLg v7tB6-

trj avt&y 67i(pgQL[a t6k6\66LV dvd 'iCQLd^r]g — d, dXXag dh

%r tj3 d7tgx[aX\y(p6C6[rig x^Qô\v (^lyLccXov xcct6Qya6dii6V0L tcccX

âta67t6CQ[a\yt6g [Iv t(p daWrt] âLQm 6 aytbg J[v6d\g ['\at6[.\. .

QLgy 7t<x^<}yt[og V7t66tri (?) ro] ixcpdQiov t6[Xe6\6L[v z]ar' aQovQav

15 7ivQ(pv) -Q- £, r« 6[h

84 27 Litterae a colonis ad Btrategum scriptae

Cetera nimis lacera sunt; dignoscuntur haec:

16 n€t€6ovx9V 19 6ô{G)[g ftfjO"' rjv iicollriGccfisld-a xa[ra6JtOQav

].[«:()r]a/3[as rerrâQag

|[. . . .]ov ^vq[o]v 22 â(J4[fcx]c5

yQaiiiiariel) 23 xarla^xoQst xarsXôvri, slg |[vAa]|fti)r £^£ra[(?]a[t] iQya-

6a^[. .~\.aig sysvsro vtp* iiu&v 7] xa[ra\6\7ioQa xal [. .] a().[.]r7â.v.[. .]v

[a]vrG)i rag aôdsC^sig s. .[. ,]si.[. . . \ 6 TtQoysyQa^nsvog Usrsôvxog

21 âQSVox^sl K[a]l ivôdC^SL 30 discpdâQ^r] ....

1 Ad Claudium Erasum strategum aliud quoque instramentum

haius coUectionis (P. 43) ab eodem, ut videtur, Onnophre, filio Maronis, in-

cola Theadelphiae scriptum est, quod sic incipit:

27 Litterae a colonis ad strategum scriptae 85

*

y

KXavd[l](OL Êo[a]am 6TQaTri[y&L] ÂQCLvofzov &s

naQa Ôvv(ocpQSo[g rov] MdQ(ov[og] ra^v ait^b xoS

îiarov] iiSQido[g

(irig 0sa8[sk](plag t^-^g avtri]g (iSQld[og.

»

Versus qui sequuntur nimis deleti ac parum a me investigati sunt quam ut

hic proponi possint; videtur autem libellus querulus illa charta contineri.

Erasus commemoratur etiam in epistula P. Faj. 117 a Lucio Belleno

Gemello Euhemeriae incola a. 108 mens. Tybi d. 19 ad filium missa, quem

certiorem facit Eluram scribam regium iussu epistrategi suscepisse Erasi

strategi partes ut eius vicarium. Ad eundem strategum Erasum P. Lond. 904

voL III p. 125 data est (a. 104). Semper autem, ubi«dignitas additur, avQu-

rriybg ÂQaivolxov &s(ilaTOv fiSQiSog appellatur. Fuitne igitur Erasus strategus

Themistae regionis solius, quod ex illis instrumentis videtur patere, an The-

mistae et Polemonis regionum, quibus coniunctis eundem strategum saeculis

p. Chr. II et III praefuisse vulgo creditur, atque neglegentia tantum scribae

altera regio omissa est? Inter omnes enim constat nomum Arsinoitam aetate

Lagidarum communi nomine ab uno stratego administratum esse, postea autem

ab ineunte saeculo p. Chr. n. altero usque ad medium saeculum tertium tribus

nomi regionibus ut singulos scribas regios ita duo tantummodo strategos,

alterum regioni Heraclidae, alterum Themistae et Polemonis regionibus con-

iunctis praefuisse. Has in duas strategias nomum inter a. p. Chr. n. 50 et

100 divisum esse opinantur Grenfell et Hunt (P. Teb. voL II p. 351). Qui

recte intellexerunt iam in P. Lond. 256 (e) 2 voL II p. 86 a. 11 p. Chr. n.

scripta strategum Themistae aut Polemonis regionis nominatum esse; itaque

fortasse ineunte saeculo p. Chr. n. primo aliquamdiu tribus regionibus sin-

gulos strategos praefectos fuisse coniciunt; quamquam scribam nomen alterius

regionis omisisse verisimilius existimant. Neque vero anie a. p. Chr. n. 131

invenimus ullum strategum Gs(ilaTov %al TloXsficovog (isQldoyv, quae res illos

viros doctissimos praeterisse videtur; immo praeter strategos Heraclidae re-

gionis aut &s(iiaTov (iSQidog solius aut TIoXs(i(ovog solius strategorum mentio

fit in papyris; en habes exempla e papyris editis collecta:

PSI 57, 1 "Eq(oti aTQUTTiyo) 0s(iiaTov (iSQidog (a. 52 p. Chr.),

P. Teb. 298 ATtoXX(ovi(o aTQaxrjya ÂQaLvosirov TIoXs(i(ovog (iSQidog (a. 107/08),

P. Fay. 296 AitoXXtovi^p aTQarriya ÂQaivoiTov &s(iiaT0v (iSQidog (a. 113); nomen

Apollonii usitatius est quam ut Apollonium Them. reg. strategum eundem

putare liceat ac strategum PoL reg. in P. Teb. 298 nominatum.

/

P. Teb. 470 ârQarriybg "'AQaivoirov noXs(i(ovog (iSQidog (a. 111/112 vel

112/113),

P. Teb. 331 'AvdQO(idx(p aTQarrjya 'AQaivoixov UoXs^Kovog (iSQidog (ca. a. 131),

P. Teb. 566 'AvdQO(idx(p aTQarriya v.a\ nToXs(iai(p âaiXLKa YQa(i(iaTst 'AQaivoi-

tov TIoXs(i(ovog (iSQidog (a. 131/32).

Dionysius (a. 133) primus aTQaTrjybg &s(iiatov Kal TIoXs(i(ovog (iSQid(ov

appellatur. Quamvis autem pauca exempla illa sint, tamen editorum Oxonien-

sium sententiam, qui omnia scribarum errori vel incuriae attribuunt, sequen-

dam esse nego. Immo equidem veri existimo simillimum Romanos Aegypto

potitos Arsinoitae nomi regionibus singulos strategos, quo nomi administratio

facilior fieret, praefecisse; postea autem, ca. a. 132, cum Heraclidae regionem

vix minorem esse intellexissent quam ceteras ambas, Polemonis et Themistae

regiones coniunxisse atque uni eidem stratego administrandas mandasse.

3 Theadelphiae vici reliquiae hodie Harit nominantur; vid. Fayum

towns p. 51sqq.

5 Euhemeriae vico prope Theadelphiam sito hodie nomen Qasr el

Bandt est; vid. Fay. towns p. 43sqq. a^pQaytdsg in papyris agri partes

vocantur emensae et lapidibus finalibus determinatae {sa^pQayiaîsvai),quae

numeri ordine notari solebant (cf. BGU 831, 6 sv tfj a acpQiaytdi)). Hanc

sigilli notionem ex Aegyptiaco sermone in Graecum transisse H. Brugsch

ostendit in Thes. inscr. Aeg. voL HI p. 598 sq. Idem valere verba (iSQig et

Koitri, quae in chartis Hermupolitanis leguntur, Preisigke ad P. StraBb. 23

(p. 90) et Croenert in Stud. z. Fal. u. Pap. voL IV p. 91 censent. Eratosthe-

nem autem iam orbem terrarum in acpgaytdag descripsisse apud Strabonem

II cap. 1 § 22 traditum est.

6 a7tOKaXvg)siaag et L 12 d7tOK[aX]v(psia[rig %SQaov(?)] aiyLaXovi

alyiaXbg aTtonaXvipsig agri litorales dicuntur, qui aqua, sive Nili sive lacus

seu fossae, detecti, revelati sunt; litus enim non quotannis opportuno tempore

inundatione liberatur, quo saepe fit, ut agri coli nequeant. Sin autem aqua

tempore suo recessit, magistratus agros ad colonos regionis locare solent;^ cf.

P. Gen. 16, llsqq.: satLV TtaQ r}(iLv aiyLaXbg dvayQa(p6(isvog TtSQL rrjv r}(iSTSQav

7i(0(iriv, "bv sv TtXsiaTaig aQOVQatg^ xal bitOTav ri TOLavTrj yri ditonaXv^p^ri., (iLaôv-

TaL Y,al aitsiQSTaL xata Tr]v avvri^SLav h(pOQiov xar' aQOVQav. Inspicias etiam

C. Wessely, Karanis wnd Sohnopam Nesos. Studien zur Geschichte aniiker

Kultur- und Personenverhalt/nisse (in: Denkschr. d. Kaiserl. Akad. d. Wiss. in

Wien, Phil.-Hist. Kl. Bd. 47) et M. Rostowzew, Studien zur Geschichte des

rom. Kolonats p. 166 sqq. Praeterea in comparationem velim vocentur CPR

239, 6sq. §ovXo(iaL (iLadâaaaâL dnb KaXvcpsiarjg (sic Wessely; ego malim

d7tOKaXv(psiarjg) x^Q^^g (lege -ov) aiyLaXov nsQl tr]v jtQOKSLîsvrjv K(0(iriv dQOV-

Qag. . .; BGU 640, 7 dnb KaXv(pfig alytaXov, quod me intellegere non posse

confiteor, nam quid naXv(prij quod verbum semel invenitur in Etym. Magn.

87, 19 signif. vdamentum, cortex, hic sibi velit, nescio; immo potius dito-

KaXv(p<(^siayr}g (quasi yfjg aiyLaXixLdog sequatur) aiyLaXov legendum propono;

idem sentio de CPR 32, 7 ano %aXv(prig aLyiaXov^ quod Wessely vertit von der

Erdkrume des Uferlandes (sic!); BGU 831, 5 ditb %£><)0v aiyLuXov; P. Lond.

350 voL n p. 192, 5sqq. dnb xhôv aiyLaXitLdog yfjg nsQL rijv. . . .K6(iriv.

86 28 Petitio conductionis

11 avd praepositio cuin accusativo coniuncta significat aequalem quan-

dam distributionem; quae vis non solum apud medicos, ubi de medicamento-

rum compositionibus agunt (vide Stepban.), et Novi Testamenti scriptores

(vide Radermaclier 1. 1. p. 16 et 115) invenitur, sed etiam saepe in papyris

(vide Mus. Rbenan. vol. 57 p. 147 sqq.), cf. P. Lond. 350 hq>OQiov haGxrig

ciQOVQag ava tivqov aQTaâg, P. Oxy. 499 cpoQOv iKdatrjg aQOVQTjg . . . dva aQ-

yvQLov SQaxiidg (item CPR 40), P. Flor. 41, Amh. II 88, CPR 41, 239 al.

Solarium autem (singularum arurarum quatemae vel quinae artabae) satis

magnum videtur esse, si cetera instrumenta conferas, in quibus de agris lito-

ralibus conductis agitur, e. g. P. Lond. 350 vol. n p. 192, CPR 239, 33, 32;

vide etiam Waszynski 1. 1. p. 118 sqq., Gentilli p. 321 sqq., Rostowzew in REVII p. 161 s. v. Frumentum.

28

(P. 191)

PETITIO CONDUCTIONISa. 104 p. Chr. 7,7x20,6 cent.

Huius chari;ae plus dimidio omnino amissum est, quapropter con-

diciones pacti plerasque intellegere nequimus. Continetur autem papjro

petitio conductionis quam duo fratres, qui Theadelphiae habitabant, ad

strategum regionis alicuius Arsinoitae nomi d. 5 m. Choiach a. 8 Tra-

iani, i. e. d. 1 m. Decembr. a. p. Chr. 104 miserunt, ut sibi prope vicum

Philagridem trecentae fere arurae agri publici locarentur. Veri autem

mihi quidem simiUimum videtur non solum ad eundem strategum @s-

lii6xov ^SQtdog Claudium Erasum hoc instrumentum datum esse ac prae-

cedens, sed etiam ab iisdem filiis Maronis, colonis publicis.

KkavdccjL ÊQd6]cn 6lT]QarY]y[m] j4Q6[i{voirov) ®sî6tov ^SQidog

TCaQa 'OvvcDCpQSCjg xal. . .].(dqov d^q)[o]rsQcov M[dQC3vog(?y] rgy Md-

Qcovog ysc3Q'y(x)]y rcbv d%h xcofirjg &£a[dskq)SLa]g. Bov-

Xo^sdâ s^ dV\.r}ksyyvrig (?) ii]L6^c()6a6&aL tisql XG)^[riv OiXa^yQida

& aQOVQcbv ;|r£t^f()fcv]av xal d^sQLV&v dg JtQOsixs [sv ^^L^d^cp^^sv

]yaL xal dvri[K]ov6ag dQovQag dL[axoo]iag [^]y[B-

vrjTcovrai?) sxxaLdsxa]rov dvdQLaxo6rbv rsrQaxaLS^rjxo^rbv ri[.

]ag^ dQo[vQ]ag ^sv exarbv dexa rs6aQ[a]g

ixl xq6v]ov srrj r[s66]aQa djtb rov h[vs]0rcbrog oy8[6ov

10 srovg^ aXlag (?) ds s]xarbv [ . . . . Jxôji^ra tcsvts TCQbg ^6vo[v

rb svs6rbg bydoov srog A]vrox[QdroQog Kai6aQ[og Ns]Qova TQa[Lavovm

]aro .

[

16

(Unus vel duo versus exciderunt)

].6[. ..M..]. . .[

]v dQyv{ )7t.[. . ]xoq) . . . xal

]•[

4--

*

(

h

w

28 Petitio conductionis 87

tbv ds dQyv]QLxbv (p6Q0v d[La]yQdilJOiisv r.[. .]. .[

rd] d[s] xar' srog sx[(p]6Qia iisrQ7}6o[isv.[.] 7i[

®sa8sk](psiag 6iroUyoLg' [s]dv ds tt sx [r]ovrov id[a-

80 (pG)v d^Qoxov ysvntaL (?),] %aQc^dsxH^B[tai r]]iLLV TtQbg ro alQOvv r[

âO-a dXXrjXsyyvoL tolg trjg ^LkayQLd[og

]dQtdp[ag]. .aTt. .[ fis^dâ t[. .

d]a7tdvag^ hdv (paivr}t[aL ^L6d^G)6a]L ijtl 7td6L

'OvvG3(pQLg (?) o^bkri] 8axtvX{a>) (ilx{q^)[

. . .oQog ovkii V7t]b ya6tQ0x[vri^LavtoZg TtQoxsi^svoLg,

S5

(Altera manu:) ]sQaLov (?)[

ijtl 7td6L tOtg] TtQOXl^SVOLg ^[

V dsLva syQaipa v7t\]Q dtov yQd[iii[ara fii) sid6tog.

(^'Etovg) 71 AvtoxQdtoQog KaL6aQ](ig NsQOva T[QaLavov Us-

80 pa6tov FsQiiavLXOv Xo]lax s.

7 1. dvtQiayioatbv

5 cf. P. Lond. in p. 141 1. 12: îioXoyoviisv TtSTtQaKsvaL . . .vofidg 7tQ0§d-

x(ov i(p' iviavtbv eva ^SQLvdg xal xLêQivdg djtb îrivbg. . .

9 Octavus Traiani annus ab 29. d. m. August. a. 104 usque ad d.

28. m. Aug. a. 105 fuit.

12 cf. P. Lond. II 350 p. 192, 1. llsq. idv di tLg d^QOxog ri xaO' ^Satog

yivritai, TcaQadex^vGetaL riêLV tb iy^poQLOv, CPR 239: idv de wg dpQOxov i)

Ka^vdatov yevr}te (1. -ul), TtaQaSsx^riaete (1. -ai) rnietv £x twv iK(poQL(ov. . .,

BGU 831, 14sqq. idv 8e tLg d^QO%og ri â^' Uatog yevritai, naQadexKy^'')

iiOL ro. . .iyi(p6QL0v. Item in BGU 640, 12sqq. legendum propono: idy de t[Lg

dj^QOxog 5 xaO-' ijSatog yevritaL, 7taQa[6e]x&fivai îol; ubi Krebs editor sic

scripsit: idv Se y[f}^'d]§Q6xog rj Kad'. . .to qy . . .r^g 7iaQa[. .]x^y^f f*o^- ôr-

tasse semper %d^vSatog adiectivum est a xa^' ^jSatog vulgari in sermone den-

vatum; id certe putabant qui Ka^vSatov in papyro Hla Raineri et in nostra

charta scripserunt. Verbum autem TtaQaSexôetaL valet nohis reddetur (sic

vertit L. Wenger, Die Stellvertretung im Beclit der Papyri p. 77) vel potius

deducetur de pecunia debita, merces non soluta in tahulas accepta nohis referetur

(cf. Preisigke, Girowesen p. 79).

17 SiayQa^peLv cum in universum solvere tum maxime delegatione sol-

vere, pecuniam perscrihere significat (cf Mitteis, Trapezitica in Zeitschr. d. Sav.-

St. XIX p. 217; Wilcken, Ostr. I p. 89sqq.; Preisigke 1. 1. p. 186). Hic autem

utra vi verbum usurpatum sit, nescimus. Frumentaria autem merces êtQeltaL

eig tbv ^riOavQov s. elg t6 SrnioGLOv, cf apochas a sitologis confectas, quae

incipiunt: tieiietQrjKev 6 Setva eig d-YiaavQOV s. iieêtQrjtaL eig d-riaavQOV, vid.

etiam Wilcken, Ostr. I p. 98sqq. 111 sq. et Preisigke 1. 1. p. 88.

22 TtQbg t6 aLQOvv scil. fieQog etiam in P. Lips. 106, 16 legitur; cf.

Wilcken, Archiv I 157; similis est formula in conductionibus saepe obvia xatd

88 29 Apocha exactoris

firjva t6 cciQovv i^ lCov, quam invenias supra in P. land. 26 1. 20, P. Fay.

93, 17, P. Lond. m 904, 14 p. 108, P. Amh. 92, 14 sq. 93, 15sq.; cf. etiam

P. Flor. 13, 5 P. Oxy. 502, 27 BGU 405, 10 P. Genev. 11, 12 P. Goodsp. 13, 5.

29

(P. 52)

APOCHA EXACTORISa. 103 vel 104 p. Chr. 11,6x12 cent.

Hanc apocham Sambas tributorum exactor pecuniariorum ad vici

nesciocuius nomi Arsinoitae incolam, cuius nomen deletum est, conscri-

psit. Pecuniam autem elg Xoyov daTcdvrjg XQLOtdcpcov (s. -ov) nxokeiiaidog

X>Qôv acceptam testatur. Quorum sacerdotum minoris ordinis^) sumptus

incolis regionis circumiectae vel totius nomi videntur distributi et a pra-

ctoribus publicis esse exacti.

Pag. aversa

2JaiiPccg [7t]QdxtcoQ aQyvQix&lv tcco-m

i^VS ]n?[oS-]-[

Mi;^^[ov] xaLQLV. 'Exco naQa \povm

alg Xoyoy dajtdvrjg XQL0td(p[c3Vm

5 ntoXeâ[L]dogX^Qiiov £ (etovg) TQa[La-

vov K]aL6[aQog To]i) 7cvq[C]ov [d]Qaxiidg

ixatbv 6[y]d(oyv}covta êvte {yCvetaL) dQiaxâl] Q7t[e

cog tf^g ^Q{axiifig) dvd xf^kiiô^v e7ita[ . .

.

. . ava [...].. ^QccXi^V •«[•.•

10 ] dvv . . . 6/3oA[ . .

.

Finis perisse videtur

2 fortasse KaQcc]vid[os sive Geo^s]vCd[os s. ©soyo]viS[os suppl.

7 corr. dly^S^ôy^qxovtcc

3 1. XCClQStV

Isqq. De formula epistulari instrumentis praeposita vide Ziemann,

De epistularum Graecarum formulis, diss. Hal. 1910 p. 265.

4 Inter sacerdotes inferioris ordinis Aegyptios non solum inveni-

untur, quorum curare fuerit corpora mortuorum hominum {TtaQccCiiGxcci^ laQi-

XevraL^ Xoayiyxai)^ sed etiam complura genera sacerdotum innotuerunt, qui

sacras bestias aut vivas nutrirent aut mortuas condirent ac sepelirent, velut

iPioôGKoij leQaKoôOKOL et dqyevxacpLGtcci^ i^Loaxohaxai^ i^LOxdcpOLy KQLOxdcpOL.

Hi arietum sepultores certe una adhuc in papjro Tebtynensi commemorantur

vol. I 72, 1. 411, fortasse etiam 61 (b), 401. De singulis inspicias Ottonis

librum egregium.

l

'

<

l

30 Vadimonium iuratum 89

b^nxoXeiialg (M xov) '''Oqôv in Heraclidae regione Arsinoitae nomi

, loco, quo IUahun oppidum nunc est, prope finem Heracleopolitae nomi sita

^ videtur fuisse; cf. Fay, towns p. 12sq., Teb. pap. vol. H p. 400.

30

(P. 60)

VADIMONIUM lUKATUMa. 105 vel 106 p. Chr. 8,8x23,5 cent.

J) cf. W. Otto, Priester und Tempd im helhnistischen Aegypten 1 p. 94 8qq.

>

Hac papyro vadimonii instrumentum continetur ad regium scribam

Tbemistae regionis nomi Arsinoitae datum. Theadelpbiae enim oppidi

incolae tres ut videtur per imperatorem Traianum iurant se sua sponte

ac voluntate pro tribus agricolis Tbeadelpbenis, qui agrum publicum

prope Eubemeriam in quinquennium videntur conduxisse, praedes fore et

vectigalia, quae illi non pependerint, in se recepturos esse. Quamvis autem

pauca e verbis cbartae valde mutilatae cognoscere possimus, tamen magni

censeo momenti banc papyrum esse, quia nuUum quantum scio adhuc e

papyris innotuit instrumentum vadimonii pro colonis publicis ad ma-

gistratus datum.^)

Za]QactLC3VL âdLhTcm yQaiiâtel

'AQaL{yoitov) Qeîâtov) êQid{og)

'J§ {?)]oyg My6tov xal 'A^faLg TL^geiovg

7ca]L. .a.o[.]gv [.j.[.]v «^^ 3ccp[fii?]ff

s @ea]dekq)eiag ri5[g avtif^g êQidgg

d^]yvoêv Av[toxQ]dto[Q]a Kai6aQa

N]eQovav TQa[Lavbv] 2e§a6tov reQfiavLoc{bv)

Ja]7CL%bv ^['iiovGi^cog xa[l] aydâLQet^cDg)

iy^yvciadâL '0[vvG)(pQL]y xal MaQQYjta

10 xal.] êQOV [ ] t&v d%b tfjg

x](i)^rjg @ea[de^(peia]g tcbv xat etog

ex](pgQiG)v ocal 6^[eQ]^dtG)v cpv eiiL6-

%^(D]6avto ey 6[riiLo]6iov elg Tcevta-

1) Imprimis conferas BGU 244 (aetate Gallieni) 6iivv(o . . . kxoveiois nal av»-

aiQSTcas iyyv&adâL AvqijXlov ZaQccnicavcc ysvoiisvov xal ccvtbv iyyvT\tr]v AiQtiXlov

'Exvaecog ccvccSsSoiievov (sic recte corr. Wenger) elg Qccfidovxiccv , ubi vadimonium

fideiussor fideiussoris fecit, quod Wenger UberbUrgschaft vocat; cf. etiamP. Petr. 46.

Plane alia sunt vadimonia a Wengero vindexartige Gestellungsbiirgschaften nomi-

nata, in quibus eadem formula oilvvo) kKovcicog xai avdâiQitag iyyv&6âL in-

venitur, velut BGU II 581, P. Grenf. II 62, II 79, BGU UI 936. De omnibus his

rebus vide Leopoldi Wenger commentariolum cui inscripsit Der Eid in den grie-

chischen Papyri (in Zeitschrift der Savigny - Stiftung , Romanistische Abteilung,

vol. XXIII a. 1902 p. 158 sqq.).

i

Il<

^ 31 De morte filii relatio

15

£r]/:[a]v ccjcb tov [svea^tGyros 6vdt[o]y {etovg) ^

ns]Ql EvrjêQSLCcv ix tG)v aTtoxaXv-

^BvtG)]y aiC aly[ia\lov «^«[^Jfiv

] . îxa dvo [ . . . ] eccv [ • ]^[ . ] • •

]LGty d7caLt[ovii]6voi [lYi [a]7tod[.

Sequuntur vestigia quinque versuum nimis deletoinim.

Subscriptionis alterius manus quae dignoscuntur, haec sunt:

27 ixcpOQCcjv x{al) [6]7tBQiicit{G)v)I[tfig mvt]aBtCag [xal tcbv av-

^y]xaCG)v d[ri]iioaCG)v \[ ]y ocQOVQay [ ] iocv ajtodm ri[

Subsequuntur tertiae manus subscriptionis vestigia.

'(P.-53)

31

DE MORTE FILII EELATIO

saec. p. Chr. II in. 10,2x9,1 cent.

Hac papyro continetur vnoiivrjfia tijg tskBvtr]g quod dicunt Graeci,

quo Mareus Mareutis filius incola vici Theadelpbiae refert ad Sarapionem

eiusdem vici scribam publicum mortuum esse filium Onnophrem.

Similis argumenti sunt papyri Fay. 29 (a. p. Chr. n. 37 conscripta),

Lond. 281 vol. II p. 66 (a. 66), BGU 773 (a. 69—117), 1068 (a. 101),

Lond. 173 vol. II p. 66 sq. (a. 101), 208 a vol. II p. 67 sq. (a. 138), P.

StraBb. 70 (a. 138), BGU 17 (a. 142), Oxy. 1198 (a. 150), Teb. 300

(a. 151), Rain. 2026^) (a. 153), BGU 254 (a. 160), Oxy. 262 (a. 161),

Lond. 338 vol. II p. 68 (a. 170), Fay. 30 (a. 173), Oxy. 173 vol. I p. 240

(a. 174), BGU 79 (a. 175), Oxy. 79 (a. 181-92), Teb. 301 (a. 190),

Oxy. 1030 (a. 212), Rain. 1410 (a. 237), 1412 ^) (a. 237), Oxy. 1200

(a. 266), Vindobonensis certo ut videtur numero carens, quae in actis

academiae scientiarum Vindob. class. phil.-hist. vol. XXXI p. 7 a 1895

edita est a Wesseleio. Haec documenta omnia declarant morem legemque

fuisse apud Aegyptios, ut brevi tempore ^) post mortem propinquorum

magistratus, et scribam regium (r« âeLXiXG) yQaiiâtsi, cf. BGU 17,

79, Rain. 1412, 2026, Lond. 173, 208 a) et scribam vici (r^ xG)^G)yQaiL-

Hatsi^ cf. P. Fay. 29, Teb. 300, 301, Lond. 338) aut scribas nomi capitis

{tolg yQaniiatBv6i tf^g ^rjtQ07t6lsG)g, cf. BGU 254, Fay. 30) certiores

1) Raineri archidncis papyri a Wesseleio lectae et suppletae exstant in

dissertatione, quam Guilelmus Levison scripsit Bonnae a. 1898 Die Beurkundmg

4es Zivilstands im Altertum. Ein Beitrag zur Geschichte dtr Bevolkerungsstatistik

2) Semper fere legimus tc5 ivsct&ri. ^trivl tov ivsct&tog hovg.

31 De morte filii relatio 91

'i

facerent de illorum morte atque orarent, ut nomina eorum referrentur

J^ in mortuorum indicem {oc^lg) td66B6âi avtbv iv tfj t&v tstsXsvtrixotciv

tdlsi) vel, quod exstat in instrumentis tertii saeculi, de vivorum tabulis

eximerentur {cc^lg) 6s TtsQLaLQsd^fjvaL tovto tb ^voâ),^) Eosdem ad ma-

gistratus Aegyptii litteras de filiis natis mittere solebant, vTtofivîiata

tfjg STtLysvvrlascjg quae vocabantur, velut BGU 111 (a. 138/139), 110

(iisdem annis), 28 (a. 183), aliae. Imprimis vero comparandae sunt rela-

tiones de peregrinatione {dvaxG)Qrj6Lg slg iivriv) ad magistratus a propin-

quis factae, ut P. Oxy. 251, 252, 253. De causa autem huius consuetu-

dinis confer, quae Wilcken, Ostr. 1 p. 454 sq. et Grdisge p. 196 exposuit.

Dimidia fere cbartae pars amissa est; sed id maxime doleo, quod

\ etiam, quo tempore filius mortuus vel quo die papyrus scripta sit, iam

non certe cognoscere possumus. Saeculo autem p. Chr. n. alteri ineunti

et propter litterarum formas et propter formulas ceteris huius aetatis

papyris similes^) existimaverim papyrum attribuendam esse. Quodsi in

versuum noni et decimi reliquiis recte vestigia litterarum vsq et qlo

dignovi, instrumentum Traiani aetate confectum esse apparet, quae res eo

quoque comprobatur, quod ceterae huius editionis papyri Theadelphenae

omnes Traiani temporibus scriptae sunt. Scriptura est cursiva pulchra

atque perspicua.

>v

x^

Zl]aQa7t[L]G)yL xG)iiG)yQaiiiiatsi &sa[8BXcpBCag

TtaQcc] MaQBvrog tov MaQSvtog toy MâQSV-

Tog (?) [i]ritQbg ToQBv[t]og tijg MvGdôv tG)[v

aTtb tfi]g x6[Lrig. V vl[6]g ii[ov] 'OvycbfpQLg [. .

5 . .]cf.[. .]'tcc MccQBVtog t.[.]fog X[

X]agy[Qa](p[ov^]svog iTtl tf}g TtQO^KSLUB-

vr^g] Kcoiirig itsXsvtrjeBV t[a svs6tG)tL

U^sâ^tG) firjul [t]ov ivs[6tG)tog

stovg] NsQôva TQaLavov KaL6aQog

10 tov xv]QCg[v

Cetera desunt. In parte aversa nihil exstat.

5 Hic Onnophris puto professionem indicatam fuisse et fortasse ii]etoc

MccQSVTog, i. e. socium Mareutis patris, supplendum esse.

1) Digna quae commemorentur sunt verba papyri Teb. 300 (a. 151), in qua

duae illae formulae iam inter se videntur coniunctae esse: Stb i-jtidiSaiLi (sc. t6

vn6iLvriy.cc), onag nsQLSQsd^y rovto tb dvopLa tayfjvai> (quasi a:|tc6 praecessisset aut

mente supplendum esset) iv rjj r&v ofioitov (i. e. r&v rsrsXsvrrinotav) td^sL.

2) In utraque papyro Rain. tertii saeculi supra allata constructio hypotactica,

non paratactica invenitur {insl 6 Sslva itslsvtricsv . . . aîoi . . .).

Papyri landanae. III"

i 9232 Ratio reditnum

6 XaoyQdcpoviisvog est qui tributum capitis pensitat. laoyQcctpta est

proprie populi numeratio per eos facta qui laoyQdipoi, , censores, vocabantur,

census censura, deinde vulgari significatione, quod Wilcken imprimis in Her-

mae vol. XXVIII p. 247 sqq. et in libro de ostr. Graec. I p. 230 sq. 243 sq.

docuit, capiiis trihutum, t6 iTfLKStpdXiov', nam per censum capitum tributa con-

stituuntur. Cum autem omnes pueri, qui nondum quattuordecim annos nati

erant, ab illo tributo liberi essent, collegerim filium Mareutis iam adulescentem

vel iuvenem fuisse eo quo mortuus est tempore (vid. Wilcken 1. L; cf. e. g.

BGU 1068 (a. 101): 6 vfo? tiov 'Marinog iiritqbg IâQQag acpfiXi^ iiTiitco Kata-

Xriâg slg XaoyQacplav izsXsvxrjas . . .).

lOsqq. sic fere supplendae sunt: Slo a^t& xayrivai (s. xaCdsaâi)^ avroy

t6 ovoâ (s. arT6v) iv t^ twv xsxsXsvxriKOxav xd^SL vel dib imdldcoiiC aoi xb

'bTtoiiVTiiia 07t(og xayy xoircov xb ovojâ iv xfi xcbv xsxsXsvxr}K6x(ov xd^Si yiaxa xb

sôg, praeterea fortasse xal 6f*vi;a) per imperatorem sive imperatoris fortunam

iiXrilfi slvai xa TtQoysyQaiiiiiva-, confer papjros quas supra coUegi p. 90 sq.

/^

(P. 23)

32

RATIO REDITUUMsaec. n p. Chr. 8x9,1 cent.

Ratio redituum xar' avdQa confecta in bac cliarta servata est. Omnia

eadem manuB tam festinanter ac neglegenter Bcripsit, ut multae litterae

lectu difficillimae sint. Huc accedit, quod charta lacuniB, ut ita dicam,

scatet atque versus extremi prorsus amissi sunt.

Vocem sxdêaig s. Ex^saig hic rationem, indicem significare e multis

papyris similibus elucet; e. g. cf. P. Lond. III p. 93 xaraXeLTcetac iv hx^t6ei^

elg lifiva MexBlQ . . .^Qoaodov i)jtaQx6vt(ov, P. Fay. 42a I 5 exê6ig^ât

'dv8{Qa) eig ^nva Oaêvcad^ Xri^ndtov gL rov eve6twrog, 246 exê-

6ig %ori6iL(fiv) iXai6v(Dv, 320 exê^cg loin{pv) eig Uaxhv xg, BGU 539

ei^êîg 6irov tg MiY.r{iovog), P. form. min. Wess. 1201 Uê6i{g) 6i-

rov. ., P. Lond. H p. 307 ixêîg oivov, P. Genev. 65 ax^êîg vavîcov,

P. Teb. 410 exdêîg rL^{fi)g %QO^d{r(Xiv) , 520 e^ê6i{g) kaoyQ{a(piag\

Ditt. Syll. 929, 37 %eQl ^g xal rrjv xa^r]xov6av exê6LV nenoiriêdâ.

>

ff

'Ex^B6ig %Q0666{(ov) elg ÊTcitp

XaLQTîKov Od6L8o{g) ~ O*

XaLQrjii[G}v] Evdaiii{ov)o{g) ~ A/3

na\7to'\vr\hg'\ 'Ovv6(pQeo{g) ^^ t,

IIe\%êvg Vvv(pq)Qeo{g) ~ |

.

VQ6evovq)Lg l4xovr{og) ~ Q

ZdX^Lgg Aeoyrg{g) ~ fL

». •«

-<

a*

1 1. ^X-d-CCtg

tiTUQTOV^

33 Sacramentum vigilum noctumorum

^SlQog Ta6evrog ~ /3

TLdôfig Mvk[ ..] <^ U10 'l6ag N[L]}tdydQov ^.6

'j^TCoXXâiJvLO^g) JlS^vôv) [~] . .

"AlTiLiiog naovrg{g) ^ X.

'jQapiayv 'Aii(pi(pygg ~ i

••[

2sqq. ~ signum oboli est 7 [^ = 7JiiL6v Q Ll= H

33

93

rjiuav

SACEAMENTUM VIGILUM NOCTURNOKUM(P. 55) Commodi aetate 8,3x15,8 cent.

Hoc in instrumento tres Busiridis vici incolae, qui nocturni vigiles

{vvxroq)vXaxsg) eiusdem vici constituti sunt, sacramentum apud magistra-

tus dicunt ac per imperatoris fortunam iurant se diligenter officii sui

partes impleturos esse. Similia instrumenta in magistratibus ineundis

confecta complura in papyris inventa sunt, velut P. Oxy. 82 a stratego

medio saeculo tertio scripta, P. Oxy. 81, in qua a. 244/5 vir ad vectigalia

eiigenda designatus se munere bene esse functurum iurat, P. Lond. 301

vol. II p. 256 sq. aetate imperatoris Antonini conscripta, qua continetur

ius iurandum alicuius, qui liturgiam quandam suscepit ^), P. Oxy. 87,

quam a. 342 vavxXrjQog âlarxiov vavxXrjQLOV scripsit ad logistam Oxy-

rhynchi, aliae.^) In universum conferenda sunt, quae Leopoldas Wenger

de iure iurando in papyris Graecis obvio 1. 1. p. 158 sqq. exposuit.

NvKro(pvXaxeg nomen adhuc in papyris quantum scio nondum

repertum est. Alexandriae autem cohortes vigilum, quibus praeerat 6

vvxreQLvbg 6rQarrjy6g^ vvxro(pvkaxag nominatas esse docet Philo vol. II

p. 534 ed. Mangey. {Soqvôv d' '6vrog xard rrjv noXLv xal rav vvxro-

<pvXdx(ov dv(o xdr(o dLadê^vrcsv ). Accedit papyrus bibliothecae Pa-

risinae, quam a Wesseleio lectam Otto Hirschfeld publici iuris fecit in

opusculo de Aegyptiorum magistratibus quibus publicae securitatis cura

aetate imperatoria delata erat (in actis Acad. litt. Berol. a. 1892 p. 815 sq.).

Illo enim instrumento continetur index custodum vicorum complurium a

1) Verba sunt: . . . d^vvG) . . . &vtt.Xr]iii()a6d'aL Tfjg XQStâg m6T&g %ai iniyiBX&q

%aX n&euv cpQOvxida Ttoiriâ^Qâi tov nciQa^Blvai Tovg imnXoov^ î%Qi Tfig iv noXBi

l^vyo6Ta6iag aai 7CaQa$6i6co rov yoôv 6&ov nal &7iaxovQyriTov Tqt iiiavTov thvSvvco

^ ^voxog sfriv tco oqhco.

2) cf. P. Flor. 75, P. Goodsp. 14, Archiv f. Fap. III p. 518, Oxy. I 77, 100,

125 II 239, 240, 260, 263.

8*

94 33 Sacramentiim vigilum noctnniorum

vici scribis confectus atque commemorantur cum alii custodes, velut

alQrivoq)vkaxsg^ eiQrivdQxai^ jcsdioq)vlaxeg^ OQeocpvlaxsg^ tum ccQxtvvKto-

q)vXaxeg xal (pvXaxeg avtcbv. His quoque custodibus, quibus ol dQxcwxto-

(pvXaxeg praefecti erant, nomen vvKtoqvkaxag fuisse veri simillimum esse

putaverim.

Scriptura est valde cursiva et satis difficilis lectu.

^ tov delvog îet* iyyvov

BaQ^CXXov BeQatog xal My6'

trjg Âxriovg êt hyyvov Âq-

{Laxiog Mv6tov xal 'AQiiaxltg

5 -4^[ • • ôotov iiet ' iyyvov Ilax^C-

viog Uaa^Log ol ndvteg d%o

xa^rig BovêiQecog ol y

xata6taêvteg vvxtocpvXa-

xeg tfig a(vrijg) dfivvoiiev tijv

10 AvQriUov Kofiy.6dov ÂvtovCvov

KaCâQog tov xvqCov tvx^'^

dvtLkrjailfaadâL tf^g XQ^^S

xal (pvXdîv dLa vvxtbg

tfiy x(h^[rjv^ dveyxXri-

16 t(og xal dfLeii7t]tc3g TCQbg

ev] etog xLvdvvov ita-

Qa r\}i\ag ovtog^ edv tL

^ri de6]ytcag yivritai.

(Manu altera:) L. .MâQXov AvQriUov

20 KoaiL6]8ov IdvtovCvov

KaC6aQo]g tov xvqCov

]'•

10 19 20 imperatoris nominum litterae contractae sunt ea ratione, quam

Wilcken, Grdz. p. XLII Verschleifung vocavit 10 sub exitu avt(ovt.vov nominis

lineolam acclivem habet P 121. avtiXTîiipsedâL rfjg %psias 13 1. (pvld^siv

7 De Busiri Heracleopolitae nomi vico vide C. Wessely, Topographie

des Faijum (Arsinoiies nomus) in griechischer Zeit (Denhschriften der Wiener

Akademie der Wiss. phil.-hist. Kl. Bd. 50) p. 53sq., Grenfell - Hunt - Smyly,

The Tehtunis papyri vol. H p. 374.

12 dvriXri(iipa6^ccL tfig XQiag est lat. se offlcio suo hene functuros esse.

Quae formula invenitur etiam in P. Lond. supra coUata: dvtLXfnAipaad-aL tfig

XQdag.

J

o

^

34 Litterae a sacerdotibua ad scribam regium datae 95

34

LITTERAE A SACEEDOTIBUS AD SCRIBAM REGIUM DATAE

(P. 86) a. p. Chr. 190 m» Kov. d. 26 11.2x26 cent.

His litteris Sarapion propheta templi Mercurii et Veneris et Pathotes

aliique sacerdotes (ihidis ut videtur) Sereno scrihae regio nuntiant se

instrumentum quoddam magistratihus tradidisse (xataxc3QC6aL) atque

apocham accepisse. Cf. Preisigke, Girowesen p. 455 sqq. et 409.

ZeQ7]VG) pa6LX{LxS) yQ{aiiâtel) ^^6L(yoCtov) no{UpLG)vog) êQ(C)d{og)

ZaQajtCcov Ilad^^tov 7CQoq)7]trig leQOV

'Eqôv xal 'jicpQodCtrjg x6^rjg Te^.[. . .

xal Uad^^trjg 'jQ^[oxQ]atC[ov]og

6 t[.].Ldog xal ol Ioljcol [l]eQe[L]g to[i)] avtov ieQ[of)

XaCQeLV. Katex(0Q[C6a^]ev o . [

;^[ . ] . . . vrov '6vtC3V ev tS) fi^[eteQ(p (?)

leQa xal t[.]Q. .Ldog tfjg avtfjg .[

tov dLeXrjkvd^^tog k (etovg) Avqi^[XC]ov [Ko^î^dov

10 !dvtGiveCvov KaC6aQog tov xvqCov

xal £^;to/i£v d[7t]ox7]v. ('EteL) Xa

AvtoxQdtOQog K[aC]6aQog MdQxov AvQr^XCgv

Ko]îi6dov Ay[t]c3veCy[ov Ev6e]§gyg

Ev]tvxovg Z^fjSa^^roi)] ^QêvLaxov MrjdLxov

15 na]Qd^LXo[v 2J]aQ^[a]tLxov r[e]Qây[L]xov

Me]yC(3tov BQetay[v]Lxov Ad^vQ X

Manu altera:

â^QaTtCav TCQgcpi^tr^g xal Ilad^^trjg

. . .]a7Ciecp ipLoX[e]QeLg Sl^ eôv !4vov7t

....]. xatexc3QC6apLev cjg 7CQ6x{eLtai).

2 Deprophetis, sacerdotibus superioris ordinis Aegyptiis, vide W. Otto

1. 1. I p. 80sqq. Idem p. 7 docuit deorum nomina Graeca, quae in papyris

lapidibusque Aegypti inveniuntur, plerumque deos Aegyptios significare, non

Graecos. Deae enim Hathori, ut exemplum afferam, Aegyptii nomen dederunt

Aphroditae, quippe quam eandem esse putarent atque Hathorem (cf. Wilcken

Ostr. I p. 710, uhi ostenditur ÂcpQodCxrig tioXlv eandem ac Ila^vQiv^ i. e. urbem

Hathoris, fuisse). — In papyris Parisinis (5, V 11 VII 10 XXXI 10 XXXXH6; 11, 18) sacerdotes et Hermae et Aphrodites commemorantur; in lapide

Rosettano (CIG III 4697) cum alii di tum Helius, Hermes, Aphrodite nomi-

nantur.

18 i^LOLBQBLg in papyris adhuc non sunt inventi, quantum scio.

A'

96

(P. 90)

85 Venditionis instrumentum

35

VENDITIONIS INSTRUMENTUM8. II ej. vel III in. 10,8x15,3 cent.

Mulier incerti nominis, fortasse Teseuris, incola Philadelphiae se

Copriae cuidam bovem nigram vendidisse et venditi pretium ab illo ac-

cepisse profitetur.

Scripturam, quamvis a papyris praecedentibus differat, tamen quia

manu inculta et agresti exarata videtur esse, saeculo p. Chr. n. alteri

exeunti vel tertio ineunti assignare non dubito. Eandem ad aetatem

annus vicesimus primus spectat in v. 11 ascriptus nomine imperatoris

omisso. Quem annum non tam Hadriani aut Antonini Pii fuisse quam

Commodi vel Caracallae, quorum utriusque annos ab initio patris imperii

numeratos esse constat, propter litterarum formas existimaverim. Anni

igitur p. Chr. n. 181 aut 213 mense Mesore, qui est a d. 25. m. lul. us-

que ad d. 23. m. Aug., instrumentum confectum esse verisimillimum est.

Tel^svlQLg Mvdôv djtb x(p-

[^r^g] Oikadel^pCag Ko-

7tQf[a .]i7CvavLs xaiQeLV,

'Oii[oX\oy€b jce^^Qâycive rf^y

5 vjt[dQx\ov6dv /a[o]6 ôvv iieXld-

vrjv xeXiav aQyvQLOv

I^êâarcjv) d[Q]axiiG)v ixatbv i)io-

6l {i]î6v) [elg] %lriQLg x(al) ^£/J£-

(6^[(t)] %d6ri êêd)6L >c(al) â-

10 '9'ci[(>6]v aTtb navxb[g] mvd[v-

vov. (etovg) xd Me6oQfi [.

2Ja[Qa]7tduii(p[v .]c3g

ey[Qa]t{^[a] y:teQ avtfjg dy[Qa-

fi[^d]tov.

1 Teseuris nomen, quod supplevi, in papyris non raro invenitur; possis

etiam Ts[6av]QLg vel T8[va)]Qi,g vel sim. Mv&ov videtur scriptum esse pro

Mved-ov, quod est nomen apud Aegyptios frequentissimum 3 fort. genet.

.]invavrig 4 nsTtQayievs saepius (velut BGU 471) pro TCSTtQaxsvai 5 y>4Xa

vos, -rj, 'ov legitur etiam in P. Lond. I p. 94, p. 105 (jisXdvrig §o6g) et P. Gen. 48, 7

(fiovv pisXdvTiv). Aliter BGU 603,18, ubi iyXsxtfjg y.sXivrig legendum esse puto;

potest igitur in hac quoque papyro exstitisse iisX[i]v7iv pro y,sXaiv7iVy quod in-

venitur etiam B6U 153, 15 xaftTjXov iiiav zsXsiav dî^Xsiav pLsXaivriv 6 1. tsXsiav

7 initio versus <j) legi nec quo alio modo suppleri possit scio nisi Z{s§a6tcbv)

Cxoci pro ftxotft 8 y ut vid. P lege slg nXriQrig, quod saepe in papyris (velut

36 Apocha 97

C

P. form. min. 26, 4; 30, 4; 32, 5; 54, 1; 72, 5; 73 5; 83 5; 96 5 al.) mvemtur ac

scriptum est pro slg nXfiQeg. vel potius nXifiQns hic mdeclinabihs forma est, vid.

Brinkmann in Mus. Rhen. vol. 63 p. 306, Mayser 1. 1. § 10, Radermacher I. I. p. 50.

x) in pap., item in versu sequenti 8sq.I. Ma.,6)aco ndarj §s§a,&asL

2 Nomi Arsinoitae regionis Heraclidae vicus est Philadelphia, cuius

ruinae prope vicum Rubbayyat a Grenfellio Huntioque repertae sunt; cf. Ar-

cJiaeological Beport 1900— 1, p. 7.

6 telslav: xiXeLog non est vitiis carens, sed designat pecudem adultam,

quae iam ad iustam aetatem et magnitudinem pervenit; cf. exempla quae

Stephanus s. v. collegit, imprimis respicias Hom. H. A 66 aiy&v ze xeXsLCov,

quod Hesychius explanavit xrj riXL%La xsXsLGiv.

8 ps§aL66(o Ttdar} ^sâKoasL i. e. in sermone iudiciali omm auctori-

tate praestaho tihi ius possessionis, quod per emptionem accepisti.

10 Formula Tia^&aQov dito Ttavxbg KLvdvvov idem valet quod for-

mulae usitatissimae dTilvdvva 'ovxa ditb navxbg %lv6vvov et dMvva itdvxa

iditb) Ttavxbg Mvdvvov, i. e. sine ullo tuo periculo. Teseuns affirmat, ut mos

est in eiusmodi instrumentis, emptorem nullo damno affectum iri, sed se ipsam

de omnibus periculis ei cauturam esse.

36

APOCHA

(P. 89) s. ni p. Chr. 7,2x13,5 cent.

Hac papyro apoclia continetur ab Aurelio Isidoro curatore filiae

Acutis ad Nepotianum Philadelphiae procuratorem data. Conscripta

est papyrus d. 30 mensis Phamenoth anni noni imperatoris cuiusdam,

quem aut Alexandrum Severum aut Gallienum esse inde concludo, quod

scripturam saeculo p. Chr. n. tertio ineunti vel medio censeo attribuendam

esse, i. e. d. 26 mensis Martii anni p. Chr. n. 230, id quod verisimillimum

puto, aut anni 262. Constantini vero aetati propter litterarum formas in-

strumentum non assignem. Post annum autem 212 chartam exaratam

esse inde elucet, quod et is, qui apocham dat, et is, cui datur, nomini-

bus suis Aurelii praenomen praeposuerunt. Litteras manus rudis in vili

charta male confecta transversas per fibras exaravit.

aor. aversa

AvQ7]XLog 'laCdcjQog

cpQovtL6tiig

Trj^xCag Âxovtog

tov Mv6tov

A\yQriXCGi N[e]w(otLa-

A^

98 37 Apoclia 87 Apocha 99

v^ ^Q0v[T]L6rfl Ol-

X]a$6X(pCa[g] x[cc]lq6i,v.

n]aQskaPgy [x]aQa 6o[v

il^] iyxslsv6€cog tov

10 dia6]i]^[or(arov)] iâ[Q-

Xov 7iv]gg[v fisrQO) dr}-

Ii]g6(a) [aQrdpag

ipdg^T^xgyrâ

i]^L6v rsraQrgy.

15 (srovg) îl' OaiL^svcad) k'

In tergo nihil scriptum est.

6 cf. Nefotianus P. Fay. 105 n 14 (c. 180 p. Chr.) et Mayser p. 174

2 (pQovTLaTrjg hic curatorera, tutorem designat; de quo vide praecipue

0. Gradenwitz, Mnfuhrung in die Papyruskunde p. 156 et Archiv f. Pap,vol. ni p. 406 sqq. In v. 6 autem inest plane alia vocis notio. Hic enim(pQovzKSTi^g Philadelphiae nominatur. Cuius vici procuratores nondum inno-

tuerunt; sed complures aliorum vicorum procuratores in papyris commemo-rantur, velut in P. Lond. 851, 11. 47 ÔQaevovcpLg (pQovTLarrjg xc6(it]g Mmccdogxai Sivd^scogj per quem a pastore (poQov TtQo^drcov se accepisse strategus

Alexandriae testatur, in papyris Florentinis Irenaeus (pQovxLOTrig Evri{jLSQeLccg^

Heras cpQOVTLaTrjg MvQokLdog^ Palas (pQovTLarrjg OdaTSQLdog, alii, imprimis veroHeroninus g)QovTLaTrig 0sa6sX(psLccg et SQccaS) (s. Zcc^qg)) et NaQôvd^saig. IdemHeroninus in P. Lond. III p. 199 v. 267, p. 203 v. 424 7tQovoov(isvog Tcbv

nsQL Triv &sa8sX(psLav appellatur similem in modum ac (pgovTLaTrjg Av^civcov

in P. Flor. 147, 3 TtQovo&v Oso^svldog et Horion in P. Flor. 234, 3 cpQOv-

rLazrig t&v TtsQi ZsvTQsndsL. Fuerunt igitur ot (pQovTLarccC magistratus publici

qui singuli omnes possessiones agrosque vici vel urbis et publica {ovaiaL) et

privata {^Tri^naTa) administrabant; cf. P. Oxy. I 58 (a. 288): sdiriasv imaTa-XfivaL v(iSLv Lva SKciaTrig ovaiag sva tlvcc cpQovTiaTriv a§L[6]xQS0)v klvSvvc3 Ixa-

6Trig povXrjg aLQsd^jivaL noLriarjTS. Inspicias velim quae Comparetti in P. Flor. II

p. 58sqq. de eis scripsit, praeterea confer Reinach ad p. Rein. 52, 5; 53, 11et Rostowzew, Siudien p. 132.

9 cf. P. Thead. 15, 5 £x KsXsvasog rov 6Laar}(ioTdTov rjysfiSvog, P. Teb.338,11 i'^ iyKsXsvasag tov HQaTiaTov inLaTQaxriyov ^ P. Oxy. 78,14. 237 V 15.

897, 7. 1115, 11. 1191, 16 al.

37

APOCHA(^- 13) 8. V vel VI p. Chr. 8,2x 31,5 cent.

Anastasius riparius a Phib Curi vtcsq ^vvrjd^sCag rov QLJtagCov xar^t6 lôg tres solidos aureos tredecim semis siliquis deductis se accepisse

testatur.

>u^

^

%

10

16

80

86

¥ "E6x(ov iyG) !dva6r[d-

6Log QLJtaQ^Log) TCaQa

Of/3 KovQL 6vîiax(pv)

ofal ctQO^d^vQSog

rfjg IviLaxiag 8[i]7icc-

6rrjQCag vtcsq

^vvrj&sCag rov

Qi7taQ{Cov) xara rb sdôg

vTtsQ dsvrsQag

ivd^LxrCovog) xQ^^ôv

vo}iL6iidrLa

r]QCa TtaQa %sQdria

dsy,a] rQCa i](iv6L

i]d{L(x)rLxm) ^vy^ yC{ysraL) ^(^(vôv)

yo{(iL6(idrLa) y Jt{aQd) xsQ^drLa) Ty (i][iL6v) id^LcorLxa)

t]vy{<p) ^^^ ^Qog rr^v

d6(pd]X{sLav) jtsjtoCrj-

(i]aL ravrrjv rijv

a]7tox(riv) cog ctQoz^sLraL).

Êy]Qdcp{rj) (irj{vbg) Êjtslcp

. r]r}g /3 iv8{LxrCovog)

Sl'] i(iov Âva6ra6Cov

QL7t]aQ{Cov), 2kLxl flOL

rav]rriv rijv ditoxiiv

6s6]rj[i{sC(x)[iaL) cjg :tQ6x{sLraL).

1 1. i^xov 2 QLnag/ P 3 6V(L(iax^ P 41. Ttgoad^vQioDg 5 1. aviiiiaxlas

6 prius a e corr. ut vid. vTCtg P 8 QiTtaQ/ 9 vtcsq 10 'Cv$/ 13 1. 7J(Li,av

14 t]d/ ^vyo) yi/ xq/ Ib v y tc ksq/ Xy % i8/ 16 Qvy/ 17 a<yqpa]V 19 aJjro^cS

et uqo-a/ 20 sy^Qatp/ \yr\ 21 iv8/ 23 Qvn\aQ/ 1. axoixsl 26 asa\r\\i/

2 Ripariorum de officiis ac potestate, etsi non raro in papyris com-memorantur, tamen certo nondum iudicare possumus. Principio enim eos ripa-

rum litorumque custodes fuisse et nomen ipsum et glossa Latinograeca ripa-

rius oxôcpvXa^ (CG II 174, 53) ostendunt. Deinde autem ampliora muneraad eos delata sunt, atque superioris ordinis administri disciplinae publicae

videntur facti esse, quibus etiam iudicialis quaedam potestas concessa erat.

Officium vero liturgiam valde molestam fuisse aperte e P. Oxy. 904 elucet,

ubi Flavius quidam, qui pro Philoxeno ripario Trjv tov QiJtaQiov XsLTOvQyiav

suscepit (1. 3), apud praesidem Thebaidis queritur illum, qui TCQog §ori^SLav

OLKSTag TS Kal avfi(idxovg Kai aAôvg Tovg ocpsiXovTag Trjv 7taQa(pvXaKriv rfjg

TtoXsoDg TtoLstadâL se Flavio vicario traditurum {naQsx(o 1. 4) esse promisisset,

fidem fefellisse eamque ob rem se ipsum a maleficis vexatum ac vi iniuriaque

affectum esse. In P. Lips. 37 et P. Cairo 10269 libelli inveniuntur ad ripa-

100 37 Apocba

rios de iniuria accepta dati. Irenarchas autem, qui sub iis erant, in P. Amh.

146 aliquem in custodiam includere riparius iubet. Etiam in P. Oxy. 897

in reis inquirendis riparius occupatus est. Neque solum urbium (velut P.

Lips. 49) ac nomorum (P. Oxy. 897, P. Lips. 37) riparii erant, sed etiam

domorum nobilium possessorum, ut Apionis consulis (Wess. pap. min. 86 naQa

Tov ccldicltiov îJtaQ^lov) tov ivd6'^{ov) otxot; ÂTtlcovog tov Ttccvsvcprifiov

vndtov). Praeterea cf. P. Oxy. 154 {av(jiâxoL x&v QLnaQlav), min. P. Wess.

138 (xo|[*£Tt nai Qi7taQL(p ravTrjg rjjg ÂqGlvoit&v 7t6XeoDg\ 343 (tw Xa^TtQOtdTa)

Qi%aQUp\ 9 {dQiLvni^QiixTig) QLnaQilov)), P. Lips. 49, 3. 52 {QLitdQLog xfig 'T^ti-

Xlx&v TToAgog), 62 I 34, CPR 30, 52 {§L7tdQLog rov ivdrov oIkov)^ Wien. Stud.

XII p. 87, P. Cairo Cat. 67054, 2 {yvcbCLg r&v i^rQaoQdLvaQilcov) Kal irsQcov

Cvvrid^LOv {-eL&v) 7iav6v{og) rj Lv8LV,{rLOVog) QLnaQLOv . . .), P. Lond. II p. 62, III

p. 241, P. Cairo Preis. 2 et 3 {QinaQLOLg voôv 'EQfionohkov\ P. Goodsp. 15

(iidem). Vide etiam Wilcken, Grdisge p. 415 et Gelzer, Shidien p. 53.

3 GvfiâxoL magistratus minoris ordinis fuerunt. Cum titulo nQoad-vQSvg

adhuc ignoto cf. P. form. min. 84 Za^§ag nQOG^vQalog.

7 Formulae vneQ avvYid-elag et X6y(o aw^^delag saepe in Byzantinae

aetatis papjris leguntur inde a quarto saeculo exeunte (cf. e. g. P. Lips. 102

I 8sqq., BGU 310, 15, 694, 3, 840, 7, P. Lond. 1036, 8 vol. IH p. 268,

P. Grenf. I 57,16 (ubi post naQe^co Uycp awriêlag 'Kard t6 [ supplendum esse

mog pro certo affirmaverim), 67, 2, P. Amh. II 88, 27, 90, 9, 93, 11, P. form.

min. 34(?j, 1180, 317, 1152, Wiener Stud. IX p. 220). Vox enim avvri&eLa

seriore Graecitate paulatim notionem accepit pensionis, quae ex consuetudine

praestatur, quaeque plerumque primo voluntaria, postea autem perpetua ac

necessaria videtur fuisse; cuius usus in Stephani Thesauro cum alia exempla

adscribuntur tum Leonis Tacticorum c. 19 § 18 naQayyiUrjg Kal rotg aQxovai

^rjdeva ro)v vn avrotg arQartcorav ddLKetv ?) t6 olovovv doiQOv naQ avrcbv

XafjL^dveLv rj rdg Xeyoîvag awridêLag. Latinum quoque verbum consuetudines

tributa quae regibus a subditis exsolvebantur significasse Ducangius s. v. do-

cuit. Tales sportulae non modo praefectis a militibus, abbatibus a monachis,

episcopis a sacerdotibus solvebantur, sed etiam exactoribus tributorum publi-

corum; cf. Anal. Gr. a monach. Bened. ed. 330: iKrbg de rovrcov (sc. tribu-

torum) eico%ev dnaLrelv 6 nQaTircoQ y.al vneQ rfjg eavrov u)(peleiag icp iiidarcp

vo^LafiarL awT^êLav, voîaârog dcodiy.arov rjroL fiLlhaQriaLOv. Vide etiam quae

Zachariae in lur. Graeco-Roman. vol. III p. 225 et Henr. Gelzer in Leontii

Neapol. vitae St. lohannis editione {Sammlung ausgewdJilter kirchen- und

dogmcngescliichtl. Quellenschriften vol. V) p. 133 adnotaverunt. Deinde illud

verbum etiam stipendia, salarium magistratuum significabat, quam vim in

Glossa Lat.-Graec. CGl. II 177, 35 invenias; cf. etiam P. Grenf. I 81 (a), 6

eaxov naQa aov y,a\ nenXrjQcoâL tc6v îLadâv rcbv xard awridêLav dLdoîvcov.

Item in Novellis Constantini Porphyr. neQL avvr]êLa)v et neQL awridêLo^v rov

aKQLâ salaria iudicum et scribarum awridêLaL vocata sunt. Cf. etiam P. Cairo

Cat. 67057 col. II 1. 10 [avv]ri^(eLaL) §orid-{ov) [fia^yLarriQôg) XoyLarriQ^LOv),

1.13 awrid^êLaL) rov ;t[^r](?ix(ov) aKQ^LVLaQLOv?)', 67040; 67054 al. Vide

nunc Gelzer, Arch. V p. 353 sqq. et Wilcken, Grdzge p. 222.

12 naQa deductionem designare pro collybo factam existimat Wessely

in Stud. Vindob. vol. V p. 306; sed vide Kubitschek, Wien. Num. Z, XXIX

p. 166 sqq. et Wîlcken, Grdzge p. LXVII.

38 Apocha 101

(

'

14 IdicorLv.^ fvyw ponderibus privatis; vide adnotationem Grenfellii

Huntiique ad P. Oxy. 154.

25 aearjfjLeicoâL verbi de significatione conferas Wilcken, Os/r. Ip. 83,

Gerhard, Philologi vol. a. 1905 p. 519, Preisigke, Girowesen p. 455.

(P. 47)

38

APOCHAs. V vel VI p. Chr. 6,6x10,8 cent.

Hac chari;ula apocha continetur, qua lulius fiSitcov vici Leucii a

monasterio, ut videtur, sanctae Philoponiae vectigalia frumentaria et

pecuniaria {vtcsq driiioaCcov — vjtsQ s^poXfig) per eius administratorem

se accepisse profitetur.

In parte aversa nonnuUa verba, quae epistulae saeculi YI vel VTI

versuum extremorum videntur fuisse, exstant ( dcaKdvo) et . bck^sl

avtbv dvsXdêlv).

+ Êyd) ÎovUov iisil[civ rfjg

xcoiirig AsvTcCov sXX[ricpa

âl ^s^l[7f]Q(pâi, [jcagd

rfig ayiag 0Lko7Co[vCag

5 rfj dsvtSQ{a) dîd) Nixsro[v

TCQOVorjroy rijg avrilg [dyCag

Qi[X]ojc[o]vCag vjcsq [

ov[.^li6iog WarrCov [. . . .

V7CSQ driiLoaCov d(Qds[^drrig

10 ivd{ixrCovog) slg dgyvQCov ^vQi[ddag

rsrQaxo0iag 7Csvri^[xovra

xal vjcsQ i^PoX{fjg) rQi6x[aidsKdrrjg

i[v]d{ixriovog) (SCr{ov) xayaslov dQra[lâg . . .

fiiii6v yi{vsrai) d^yvQ^Cov) livQi^dc^dâg)^

Cetera desunt.

1 CovXlo'^ P pro 'lovXiog, cf. Wess. P. form. min. p. 243 2 eil[ncpa potius

quam B6x[ri%a P 8 ipat^tio P 131. y!.ayv.iXXov Compendia inveniuntur haec:

2 ncoyiS^, 5 dBVtsQl d/, 10 lvS/, 12 c/i|SoV, 13 l[v]9/ (JtT^, 14 y^/ agyvQ/ ilvqlS^

2 7i6^ri AevKLOv nondum innotuit e papyris. Via AevKLOv Xeyofiev)]

fuit in vico Dionysiade (cf. P. Lond. 289, 15 vol. 11 p. 185), sed hic potius

de Lucio aliquo cogitaverim.

6 nQovorjtrig est administrator , curator; cf. BGU 310,4. 24. Tiber.

Novell. p. 25, 5 Zach. Cyrill. H. p. 497 A Migne al.

2Q2 39 Inveiitarimn horrei et ratio acceptorum

7 vneQ praepositio nomen collectoris vectigalium inducere videtur.

10 aQyvQLOv fivQiddag: cf. Wilcken, Grdzge p. LXVII.

12 ifiôkri (lat. canon frumentarius) , interdum ri i^ôXri 7) svrvxrig vel

alala s. felix enibola (cf. cod. lust. XI 4, 2) vocata, tributum frumentarium

erat, quod quotannis ab agricolis pendebatur atque usque ad saeculum quar-

tum Romam, postea Constantinopolim mittebatur; pars autem quaedem em-

bolae Alexandriae videtur relicta esse; cf. imprimis P. Oxy. 127: Zvvxskst 6

sv6o^(og) oh{og) Ô^VQvyxîrav) vîtSQ) ifiôXfig aL(rov) xav(x6U«) aqra^&v

fivQiadag r} xat. . . . Quam ad embolam lustiniani lex de Alexandrinis et

Aegypti provinciis (edict. XIII) pertinet. Cf. Wilcken, Philol 53, 93, Griech.

Ostr. I 364sq., Grdzge p. 370sq., M. Gelzer, Stiidien p. 37sq., ^rc/îvV 348 sq.,

C. H. Becker, ZeiMr. f Assyriol 20, 102, Bell P. Lond. IV p. XXVI.

13 De alrov KayKsXlov et cCrov TiaynsXXcp aQrd^.^ quae compluries

in cbartis Byzantinae aetatis leguntur, vide C. H. Becker, P. Heid. III 1 p. 32.

39

INVENTAEIUM HOEKEI ET KATIO ACCEPTOKUM

(P. 37) 8. V vel VI p. Chr. 8,9x 9,4 et 9,2x 9,6 cent.

-h ''E0TLV sv rcj d^rj6avQ(^) scog Oa&q^v g

iyd{iKrCovog) ly ^vXov x6[i^{ata) la

biioC{og) d^Lo) jiTCoXa x6^fi{ara) /3

d^Lo) FeoQyCov x6ii^{ara) y

5 d{La) Ilaîovd^Cov IlerQOv x6iiii{a) a

d{La) OoLpdnncovog 7c6û{a ) [

d{La) Ilanvovd^Cov x6^fi{a ) [

d{La) IlavvaQiov TtQ^s^^vrsQov) x6ii^{a ) [

d{La) Ilavlov Ild^Log x6y\a{tt )

10 d(ta) na%vov%^Cov 7tQs{6pvTSQ0v) x6[fipL{a )

d{Ld) Mriva UQa^Lrog x[6[i^{a )

Quot versus desint, nescitur.

++/ d{Ld) Ila^xvov^Cov 7tQs{6pvrsQ0v) [

vo{^L6âra) g xal {xsQdrLa) g

//d{Ld) UavXov IIlsxov xard rb g' ^[sQ{og) y^Cvsrav) j3^

15 /d(ta) Ol^ xara rb g' ^£Q{og) y{CvsraL) /3 S [?

/d{Ld) 'I(D6r}(p xard ro g' ^SQ{og) y^CvsraL) /3^ [?

/8{La) 'Avovjt 0aQlfi xard rb g' fisQ{og) y^Cvsrai) [j8 ^/d{Ld) IlaTtvovd^Lov Ê^lsCov . [

40 Indicis hominum fragmentum 103

«;t

Spatium sequitur vacuum 25 fere mill. altum; deinde in fine chartae:

b\ol %o{CvLXBg) d vo{^C6âra) y x6yi.\i{ard) |g'

Similia in tergo inveniuntur, quae tamen nondum satis investigata

sunt.

1 %r\60LVQ/ P 2 ivhj v.oyi\iS 3 0^01/ 8/, item 11. sqq. 8 Ttg/

12 ytg/ 13 V 15 sq. hsq/ 19 J» ^^ ômi/

12, 14sqq. Lineamenta obliqua in principiis versuum a magistratibus

facta sunt, qui rationem examinaverunt, fortasse a sitologis.

40

INDICIS HOMINUM FKAGMENTUM(P. 139) s. V vel VI p. Chr. 6,8x 20,5 cent.

Initium deest; relictae partis dimidium tantum litteris completum.

0OLpd^[^C3V

KavrriXdvxcpy [

MaQrvQLo[g] MaqrvQ{Cov)

UsQTJvog ns67CQLâipyCov

5 7toXLrsv6iib{svog)

Ilaxôvg âipsvg

0av6Lvog x[

^c3Q6d^sog !AcpLyxLov

'EQiiCag 'EvoLxrvQog

10 OLX6^svog utokLrsv6^{svog),

5 nomen detersum est 5 et 10 «oXfcrsvo/i' P 6 ycanfiovg videtur

scriptum pro IIa§ovg, quod est nomen Aegyptiacum haud raro obvium.

5 et 10 Urbium decuriones et curiales in papyris et a scriptoribus ca-

dentis antiquitatis et medii quod vocatur aevi TtolirsvSiisvoL vocautur (vid.

Ducange).

41

PACTI FKAGMENTUM(P. 50) s. V vel VI p Chr. 12,6 x 17,5 cent.

Papyrus fragmentum exliibet pacti, quod in urbe Oxyrhynclio duo

fratres inter se videntur confecisse; sed qualia faerint pacti argumentum

ac condiciones, ex papyri reliquiis exiguis intellegi nequit. Qua de causa

pauca suppleri possunt.

104 ^l Pacti fragmentuin

Scriptura qnam semicursivam dixeris magnis et perspicuis litteris

exarata seriori aetati Byzantinae assignanda est; eadem manus omnia

scripsit exceptis tribus verbis prioribus versus quintidecimi. Complures

yersus eo perierunt, quod fibrae superiores cbarta solutae discesserunt.

Initium instrumenti et extrema pars amissa sunt; praeterea in singulorum

versuum principiis plus denae litterae desunt praeter vs. 16 sq.

(Quot versus initio exciderint, ignoratur.)

^ysvoiisvovm

duo versus perierunt

]oy

6 unus versus deest

6 dslva vlbg] tov rfig svXaôvg

^VTjiirjg ]g ysvoiisvov diaxovov

.... ix ds roi) stsQ]ov iisQovg HjtoXkag

adsX](pgg sx Tcatgbg

10 ]0tov d^q)6tSQ0L

sif}g vzoyQd]cpovtsg i8Ca %slqI

. . . dnb tf^g 'Oi,vQv]y%itG)v TtdXsog

Yi^(pL6p7it]rj}c6tsg TtQog savtovg

TCSQL (pavsQ&v zs(p]aXaLcov xoLvfi yviD^ri

18 ]vt() aldsS^L^ , .) d7t' sjtLxQ^ i(p' (pts

av]tOLg 7taQaysys6dâL ^Qog avtbv

x[a]6 Tvjcov dalacJât jrap' avtov

]dyovta xal s^^stvaL

tovtOLgxal ^rj 7taQa]§fjvcc[L] .\^. . . .]«[. . .]f

Ad hanc papyrum etiam duo fragmenta nostrae coUectionis haud scio an

pertineant, quorum color clarus ac litterarum formae huic chartae similes sunt.

L ]q)V vl&v *Ay[

dnh ri)5 X\u^nQa[g '0^vQvy%ix&v noXitog.

Hoc fragmentum fortasse sinistra a parte versuum 1 et 2 ponendum est

n ] Y,QCi . .[

Svayqlov rav X[

Ubi haec verba inseri possint, nescio.

6 Confer P. fonn. min. Wess. 125 r^g evXaPovg fivrj^rig^ PSI 77, 3 r^g

evXaôvg iivrifirig^ P. Graz., 1. 2 {Arch. 11 p. 183) vVog xov xfjg d^sovcpLXovg

fivrifirig al. Saepius autem in papjris s. VI presbyteri, diaconi, anagnostae,

monachi svXaîaxaxoi appellantur, cf. e. g. BGU 305, 10 xov evXaêaxdxov

dLaKovov; vid. Ducange: svXaîaxaxog est reverendissimus. Vide etiam Zehet-

42 Apochae fragmentum 105

mair, De appeUationihus honorificis inpapyris Graecis ohviis, diss. Marp. 1912

^ p. 52 sq. 56.

8 Supplementum praebuerunt P. Paris. Not. et exir. p. 238, Lond. 483

vol. II p. 323, 1008, 8 vol. III p. 265; eundem in modum in P. Lill. 26,5

mihi explenda videntur verba: sy 8s xov...sq. .ftffovL? (sic editores).

9 Cf. P. Lond. 1008, 7 6ôyvri(SLOL ddsXqôl sa TtaxQog.

11 In eadem P. Lond. v. 8 legimus s^fig xiTtoyQdcpovxsg. Praeterea vid.

BGU 304, 7 s^fig vTtoyQdcpovxsg idla xslql, P. Oxy. 125 i^fig 'b%oyQd(p(ov idCoLg

yQafiâaLV.

13 sqq. Horum versuum sententiam similem fuisse conicio ac verba quae

in P. Lond. 992, lOsq. vol. III p. 253 leguntur: snsLdri rj^tpLaprixriaafisv TtQog

^ savxovg nSQL (pavSQ&v %sg>aXaL(ov Tial tcqo 8L%r\g xal (pLXovLrîag Uo^sv i]fi,LV

KOLvfi yvcoiiy ditavxfiaaL sig diaLxav JtQog , unde nostrae chartae versus 13

et 14 supplere liceat.

15 Veri mihi similius videtur supplere aTt imK{siiisv(ov) quam d% im-

K^QLxmv) vel aliam dignitatem, praesertim cum de epicritis illius aetatis, qui

in P. Lips. 64, 13 commemorantur, nihil fere sciamus; sed £7ttxft>ei/ot, qui

inferioris ordinis magistratus videntur fuisse, saepius in papyris Byzantinis

inveniuntur etiam nomine sic abbreviato; de quibus vid. Eisner ad P. land.

24, 1. Qua cum sententia convenit appellatio aiSiaLfiog^ quam magistratuum

minorum fuisse Zehetmair 1. 1. p. 38sqq. ostendit. De praepositionis dito signi-

ficatione vid. infra p. 108.

18sq. cf. P. Oxy. 38, 16. 138, 36sq. 908, 36. P. Flor. 93, 29, P. Giss.

104, 10. De verbis ififiiv(o et TtaQaâiva vide Berger, Die Strafklauseln

in den Fapyrusurlcunden p. 3.

(P. 15)

42

APOCHAE FEAG]\IENTU]\I

s. VI 15x8,5 cent.

lobannes Pastillas incola vici Mnacbis ab Oxyrhyncbita quodam,

filio Pbilippi, pecuniam se accepisse profitetur. Quod vero verba I. Isq.

3t{aQd) IlaTtvovd^LOv [—dta (vel e|?) yQaîiîatLOv sibi velint, pro certo

affirmare nequeo; nam verborum ordo et coniunctio insolita sunt, atque

nimis multae litterae a parte sinistra exciderunt. Videtur autem Pa-

pnutbius incola eiusdem vici Mnachis per litteras esse iussus pecuniam illi

PastiUae tradere.

Tc5 dstvL

dnb Mvdxsciig

] îXCitnov d%b r^g 'OlvQvyxLtGiv Tto-

Xs(Dg. n(aQd) Ilajtyov^Loy

dLa yQa]^[iatLOV I(odvvrig IlaCtLXXag d%b tf^g

avtr^g

ll

106 43 Apocha

x6(irig id^sidfirjv cjQa naQ^ '^n&v tb %Qri6i(ov

]fovog x(al) ovdiva k6(^yo}v sxg) tcqos

viias ^sqI tov-

5 tov. *Iodvvrig IlaetLXXag (?) d^^^slovQybg djtb Mvd%B(Xig avfKpcovl fiOL

cag TtQOXSitaL. *0 daival yQaiin{atavg) tfig avtfig x6[irig îaQ-

tvQG) z(aL) ayQaipa

vTtBQ avtov dyQaniidtov 8vrog.]

1 jr' P 21. Sia yQaiL[Lati(ov; fortasse autem scriba accusativo pro genetivo

yQa^liatiov usus est 3 TjfMov errore scriptum pro v^cov (cf. BGU 668, 3; P.

Lond. II 139 a, 4) et ^^prjeJttov pro xQ^^^ôv 4 Xo^^yoyv: cf. P. Lond. III 1157, 144

et P. StraBb. 52, 5 Zaga^^ndyniuov, P. Lond. I 113, 6 (a), 13 ix' ^ftqpd<ô>v,

P. Lond. II 315, 17 apra^jSa)?, 318, 4 &7tE<^Xsyv9eQOV , 401, 14 (po(^QoyXoyiag al.

Item scribendum est in P. Magdol. 23, 3 ano8(î8y(a6Lv 4 x^P 5 1. <jvft-

(fxovil 6 ypa^^y/ P x/P

3 G)Qa quod alibi non inveni, idem videtur valere quod verba saepius

illa aetate obvia hxBv^Bv 7]6r} (vid. infra P. land. 48, 17); cf. etiam adver-

bium temporale Neo-Graecum tcoQa et Italicum ora = nunc.

5 Mnachis (Mvaxig) nomi Hermopolitae vicus est, qui etiam in P. Flor.

in Melanges Nicole p. 193 sqq. edita, P. StraBb. 23, 62, P. Amh. 11 88, 9

commemoratur.

43

APOCHA(P. 6) a. 525 m. Oct. d. 14 18x30,5 cent.

Papvro apocha continetur, quam Aurelia Rahel fullo in urbe Oxy-

rhyncho d. 17 mensis Phaophi FL Philoxeno consule, i. e. d. 14 m. Octobr.

anni p. Chr. n. 525 confecit. lUa enim profitetur a Flavio Sereno tribuno

honorario duas artabas et dimidiam frumenti mercedem operae fuUonicae

se accepisse.

Pag. adversa

-p ^T7tatCa[g] OXaovLOv ^Lkoâvov tov

Xaa:tQOtdtov 0aG)q)L l^ lvdLx(tCovog) d'

OXaovLC) XaQrivG) tkI Xaii7tQot{dt(p) d%\b

tQLôvvcov vl(p tov tfjg Xa[i7tQag ^vnl^rjg

5 MaQtvQLOv dnb ti]g XaiiTtQccg

Ô^vQvyxLt&v TtoXacog AvQrjXCa 'PaxrjX

^vydtrjQ Ayay ^rjtQog ^lQyCyrjg

xva(pC6f] djtb tfjg [a]ytflg ^6Xac3g

XaCQaLV, ÔîoXoyG) aiXri(pa[v]aL xal

10 TtanXriQcb^d-aL naQa tfjg 6fig Xcc[i7tQ6-

.

43 Apocha 107

trjtog tbv aîbv fii^&^Vy ov iTtoLrj^dfiriv

4, iQyaôîvri alg t^v efiiiv tlixlvrjv

tcby Kvacpicav t(p tfjg si^lxXa^Cag

(ly^firjg Ilaôvd^CG) ysvafiivG) v7tod[ixtrj

15 VLc5 tov iiaxccQLOv IlaTtvovd^Cov tov

xal "Aâ Kovtog ditb tavtrjg tfjg jt^Xacog

{)7taQ tov avbg i[vLa]vtov td alQovvtd

ôc TtX^^Qrjg to[vt] s6tiv 6Ctov dQtdîag) dvo

rnLL6v yCiystaL) 6C(tov) /3 {îil6v) xal [7tQb]g d6(pdXsLav

20 tfjg 6fig XaiiJtQccg tavtrjv TtSTtoCrjfiat

triv d7t68sL^LVj r^tLg xvQCa ov6a

.^ aTtXfi yQa(pSL6a^ xal iitSQôtrid^slâ) G)iioX(6yYi6a).

Manu altera:

AvQrjXCa ^Pax)]^ d^vydtrjQ Av[d]v rj

TtQoysyQaiiîvrj TtSTtoCriât tavtrjv

25 trjv d7t6dsL^LV [cjg 7tQ6~\xsLt(av) ^tXrjQcod^stâ

[X]6yG) ^L6dôv tov ay[bg ivLa]vtgy 6Ctov dQtdâg

dvo riiLL6v xal 6v^(p{g)vsl) ôi [jtdvta] G)g 7tQ6(7c(sLtaL)y xal

iTtsQ^cotrjd^SLâ) G)ôX{6yri6a) xal d7tiX{v6a). Ay[Q7JXL]og BCxtG)Q vlbg

tov (laxaQ^Cov) ^lcodvvov d^L^c^d^slg) syQailâ v7tsQ

30 avtrig dyQaî^^dtov) ov6rjg,

/^ di ent(u) .... eteliotti

Pag. aversa

32 -f A7t6dsL^{Lg) ^PaxrjX xvacpC^rjg d^vyatQbg Avdv dTtb

tfjg ÔivQvyx{ir^G)v 7t6XsG)g) X6y(p fLL6d^{ov)

88 6C{tov) {dQtapcbv) p {rjiiL6v).

Isqq. supra litteras t et v saepe bina puncta posita sunt: vxatia[s] 1. 1,

(pXaovCov 1. 1, (pXaovCo) 1. 3, v'C(o 1. 4, vLQyivris 1. 7, iJnsQ 1. 17.

Compendia sunt haec: Lvdi%/ 1. 2, XaiinQotj 1. 3, yi/ av/ §<^ 1. 19, snsQ/ oaÔil^

L 22 et 28, aviup. L 27, ftaxa^/ L 29, ayâ/t/t^ ^- ^^» anoSsi^/ o^vQvyx^ fitiJ^^ 1. 32,

^ A|5V 1. 33.

20 âfijrâs pro iafiwporrjros errore scriptum

1 Anno p. Chr. n. 525 Flavius Theodorus Philoxenus Sotericus et

Probus lunior consules fuerunt; vid. Chron. min. ed. Mommsen vol. III p. 543et Liebenam, Fasti consulares p. 54. Hoc in instrumento nomen alterius con-

sulis, quippe qui in occidentali imperii parte designatus esset, de more illius

aetatis omissum est. Similem in modum apud Rossium (Inscr. christ.) 975.

1003. 1076. 1077. 1115. 1116. 1172. 1176 Probus lunior solus nominatus

Fapyri landanae.m 9

\

108 44 Cautio pecuniae mutuae acceptae

l(

est Philoxeno consTile orientali neglecto. Eodem anno BGU 673 et 1094,

P. Lond. 1306 vol. UI p. LXXII et 327 conscriptae sunt.

3sq. ano tQiôvvoiv: Mommsen in Ephem. epigr. vol. V p. 129 sq.

cum vim usumque praepositionis ex (ccito) cum honoribus coniunctae exposuit

tum vocabulo ex tribuno (ccTtb tqiôvvcov) designari ostendit non eum, qui

tribunus meruerit, sed tribunum honorarium sive codicillarem ; ille etiam tri-

bunatu deposito tribunus appellabatur. Praeterea confer quae Mommsen in

Zeitschrift f. neutest. Wiss. vol. III (a. 1902) p. 198 adnotavit.

12 Confer P. Grenf. 11 87, 12sqq. oôXoyovfiev adLaLQetcog iaxrjxivai kuI

dsdixâL . . Xoycp TtQOXQslag Trjg r}(iGiv %oy%L6xi,iifig Tixvrjg. . .iqp' co ri(iccg. . .

iQyaGaGâi 6ol slg xriv r}(ia>v 7ioyxL6XL7ir}v Tixvrjv . . .

13 De fullonibus vide Biichsenschutz, Die Hauptstatten des Gewerb-

fleipes p. 89.

19 TtQog acg^dXsLav: cf. B. Schwarz , Hypothek und HypaUagma

p. 7sq. 105.

21 a%68sL^Lg significat declarationem, securitatem, cautionem de pecunia

accepta; cf. mediae Latinitatis vocem apodixa.

28 aniXvaa ahsolvi, cf. Cod. lust. 4. 21. 17; P. Lond. 11 p. 318; Flor.

75, 28; Grenf. II 89, 6; 90, 20; Oxy. 133, 26; 136, 45. 48 al. Vide etiam

Mitteis, Grdzge p. 89.

44

CAUTIO PECUNIAE MUTUAE ACCEPTAE(P. 138) 8. post Chr. VI vel VII 10,6x14 cent.

Instrumeiituin ad sacerdotem quendam ecclesiae Christianae videtur

scriptum esse, per quem Aegyptius aliquis, cuius nomen amissum est,

filius Papnuthii ab illa ecclesia complures solidos aureos se sumpsisse

mutuos testatur. Fragmentum tantum papyri superest, plus dimidio deest;

nam et initio multi amissi sunt versus et in singulorum versuum prin-

cipiis vicenae circiter litterae exciderunt: sed multa similibus ex instru-

mentis suppleri possunt. Homologiae quam vocamus fragmentum papyrum

esse pro certo affirmaverim. Quamobrem sic suppleam initium: incipiebat

instrumentum a dei sanctae trinitatis vel lesu Christi invocatione (velut

+ !Ev ovoâTL trig ayCag Ttal bôovdCov XQiccdog TcaxQhg zal vlov xal

ayCov Jtvevitarog sive + Êv ovoiLaxt xov xvqCov xal dsdjcoxov *Irj6ov

Xql^xov xov d^sov xal 6oxr]Qog ij^&v)^ deinde tempus indicabatur, quo

datum est symbolum, et nomine imperatoris regnique anno et indictione;

sequebantur nomina atque salutandi formula (6 d£lva—x& dBlvL—xccCgeLv).

Tum demum homologia ipsa, symboli gravissima pars, his fere verbis

introducebatur: 6/ioAoy6 i^^jri^xaVat (sive eiXriipevaL) X6ya) TtQoxQeCag xxL

>

46 Apocha 109

....]...M.]-.[Jl ] :?:«()[«] xfig vfiav dêocpikeCag

XQV60V vo^Lîiata lu , a]jteQ dxCvdy[v]a ovxa d%o TCayxog

mvdvvov iTtdvayxeg d7tod66~\(p xfj avx[fj] dyCcx. exxXrjaCa

5]xal dv d7to[X]aPeiv ôvkrjdêCrj

dvvTteQdêxcog xivdvvc) xcbv ifi]ol {)â[Qx6]vxcov vôx[ei]êv(py

eig xovxo. Kvqlov xb yQaiiâx]iov djtX{ovv) yQ[cc]q){ev) xal iTte-

g(a)XY]dêlg) [G)]ôk{6yri0a).

Manu altera:

V detva vlbg IlaTt^vovd^Cov 6 TtQoyeyQafiêvog

\ bîoXoyG) i6xr}xevaL l6yG)]7tQOXQ[eiccg]xQv6ovvo^C6^{axa)ia

iQ G)g 7tQ6xeixai xal] djtodaaco xa[vx]a^ bn6xav ^q[v-

Xri^^êCrig xal

:jtQbg d6(pdX{eiav) ^teTtoirjiiai] xa[vxri]y xrjv d7t[6{deiîv)]. &§..[..]..

eyQafa {^TteQ avxov yQdîi{axa) ^rj eid]6xog,

dL eôv xov detva ] exelei^d^rj

2 1. dêo^fLXlag 6 vTtagxovTcov vjcoKSiiLSvaiv P 7 1. yQaiiiiarsTov anXl

yQccq}/ v,ai STtsgJ (oôXj P 9 voîe^) P

2 êocpiXia (et &eo(pLXr]g sive ^£0(pLli(5xazog) est nomen honoris, quo*^

solebant episcopi, abbates, archimandritae, presbyteri, sacerdotes, archidiaconi,

diaconi appellari (vide conciliorum acta, scriptores ecclesiasticos multosque

papyrorum locos, cf. Zehetmair, 1. 1. p. 50sqq.).

3sq. d%ivSvva ovxa dno itavxog v>iv8vvov sine uUo periculo tuo,

vid. supra p. 97. His verbis respondent vs. 6sq. KLvdvv(p xav iiiol vitaQiov-

x(ov 'hTtonsiîvcDv slg toxJto, i. e. periculo meorum bonoriim ad id pignori dato-

rum. Similes formulae saepe in papyris leguntur.

(P. 4)

45

APOCHA8. VI vel Vn p. Chr. 30,3x8 cent.

i

Hac apocha Iul(i)us Adius a Theodoro nomicario VTteQ 6vvriêiag

ôrjdôv vovîeQaQCov x&v xQ^^î^^cbv quartae indictionis aureum solidum

unum et quartam partem atque vjteQ 6vvriêCag ôrj&ov vovîeQaQCov xfig

xQid"rig solidum dimidium profitetur se accepisse.

+ Tc) ddeX(p{S) ®eodd)Q6) vo[iixaQ{Ca)) (spatium 20 fere mill.) ''lovXog

Hdiovg e[6]x[()]v jtaQd xr]g ^fjg [d^Qexrjg

9*

11

ii

110 46 Delegatio vini

vjt6Q 6w7i%êCag Porjdôv vov^SQâQCov) r&v iQv6i7iG)v rfig tB[x\dQrrig

IvdixrCovog xqv60v voiLLîidriov

?i/ xiraQrov xal drov r^g ^Qt^fig [vofiL]6fidrLOv i]fi[L]6v {yCvsrai) [a\

{ijiiL6v) (reraQrov) ^(al) ^Q[bg] d6(pdleiav êjtoCrjâL

ravrrjv rriv djioxr^v. 'A^vq y' lvdLx(rCovog) d/. (Altera ut videtur manu:)

''loykog l4dLo[if\g 6roLil ôl.

5 Aversa in parte man. tert. : l4.%ox(rti) 'ArLoy XQv[6ov vo(iiL6iiarCov) a

(riiiCêcog) (rerdQrov)

1 adsX^ P voiiiTcccQ^ P lovXos pro lovXios scriptum puto pariter ac %vqos pro

yivQios (cf. infra P. land. 47, 2) 2 voviiSQ/ P 3 1. ccbtov ^ d' P x) P

4 LovXos et nol P 1. etoix^t 5 ccnoxS P AtLov pro 'ASiov^ cf. 1. 1 et 4.

1 Christianos saepe in papyris fratres inter se appellare notum est.

vofiiKccQLog Grenfell et Hunt ad P. Oxy. 154, 10 vertunt 'lawyer\ i. e. iuris

consultus; cf. etiam P. Oxy. 136, 10. 45. 52. r] Cr] ciQerri: Haec appellatio

honorifica et apud losephum semel (Antiqu. XH 53 Ti^g afig dQetfig) et in

papyris compluries legitur: P. Oxy. I 60 (a. 323 ad praefectum), 67 (a. 338

ad praefectum), P. Lips. I 40 (s. IV/V ad praefectum), P. Oxy. I 157 (s.VI),

BGU m 818 (Byz. aet.), P. Lond.III p. 129, P. Grenf. II 90, P. Oxy. 1204,14

(ad notarium, fratrem christ.). Vide etiam DeiBmann, Bibelstudien p. 90 sq.

278 sqq.

2 Numerarii in Notitia dignitatum utriusque imperii saepe inter pro-

vinciarum magistratus nominantur; quorum videtur fuisse pecuniam publicam

ex tributis et portoriis et vectigalibus partam in aeraria inferre; cf. Valenti-

niani novellam de officio et numerariis, cod. lustin. 12 tit. 48 (50), Sidon.

111 ni, Basil. epist. 408, 409, Nil. Monach. I 130, al. (vide Ducangii The-

saurum). In papyris adhuc editis non commemorantur nisi in P. Cairo Cat.

67057, col. II 10, 67058, col. IL 5; praeterea cf. CIG ed. Boeckh 9154

IjvGxaîov vovfieQccQLOV.

46

DELEGATIO VINI

(P. 206) s. VI vel Vn p. Chr. 6,2x8,6 cent.

Pag. aversa

+ Tc5 ddelq)[af Quot litterae desint, nescimus

7caQd6x(ov) ta x,[vqCc} (?)

yC(veraL) ol{vov) xv(C)d(La) d ii6(va)[

Altera manu:

6roLxl /^(oO rovT[o ro ivrdyiov(?)

3 yt/ ot/ ^v d <2 P; oi/ etiam in P. form. min. 92, 1132, 1130, 1136;

%v P. form. min. 253, 978, 1101, 1304; î P. form. min. 291 4l. ctoix^t ^S ^

atoixit iioi t6 ivrdyiov in similium delegationum exitu invenias, cf. e. g. P. form.

min. 42, 318, 1156.

vr

A

^

(P. 205)

17 Delegatio fiumenti

47

DELEGATIO FRUMENTI8. VI vel VII

111

16,4x10,5 cent.

Pag. aversa

-f T(p ddeX(p((p) A^vxCov dQrox(6jcc))[

7CaQd6xov rov xvQgy[ ..]..[

^|^[ro]v dQt[d]§ag nevre[

yL/] 6C(rov) d[Qr]d§(aL) [e

1 aSsX^ P, item aprox/; 1. 'A^vxifo et 2 tcp kvqco (pro xvpwo, cf. P. form.

min. 166, 831, 1252); in papyris serioris aetatis interdum pro dativo genetivus

invenitur, cf. e. g. P. form. min. 1066 {Kvqov (1. -co) naQaX^n^ntjj, nccQdGxov Mriva

aQtoKonov), 1161 {naQaexov QboBcoqov), 1157 (item).

48

CAUTIO PECUNIAE MUTUAE ACCEPTAE

/p^ 5) a. 582 m. Mai. d. 29 12,9x32,9 cent.

Magnus inter papyros Graecas, quae Oxyrhynchi in lucem protractae

atque saeculis p. Chr. n. sexto septimoque assignandae sunt, invenitur

numerus, quae ad FlaviumApionem eiusque gentem pertineant (cf.

P. Oxy. 130, 133-139, 190(?), 191 (?), 192-202, 996, 998(?), 999,

P. Lond. vol. III p. 278—281, PSI I 58—62 ^), fortasse etiam 81 aliae-

que, P. form. min. Vêssel. 86, 1158, BGU 305).

Tres autem partes sunt discernendae: primum quae ad Flavium

Apionem, cui cognomen distinguendi causa demus maiorem, pertinent

atque annis 550—570 scriptae sunt; deinde papyri ad Flavii Apionis

heredes qui vocantur oi v%eQ(pvB6tatoL xXrjQov6ôL sive dLddoxoL tov

(trjg) ev evxXeei tf] ^vr^^ji ATiCavog yevoêvov ytatQLTcCov annis sequenti-

bus datae, denique quae ad alterum Flavium Apionem, cui cognomen

sit minor, saeculo sexto exeunte vel septimo ineunte conscriptae sunt.^)

1) PSI 59, quae ad Flavium Apionem missa est, non a. 582 scriptam ac

perperam ab editore suppletam esse facile intellegas; hoc enim anno Apionis

heredes bona illius gentis administrant, neque ipsa indictio convenit cum a. 582.

Quibus de causis potius 1. 3 [avtoKQdtOQOS ^tovs ib, vnateius rov avtov svas-

§£atdtov 7]ii&v d]san6tov kovs i^ 'A&vq ^ lvS{ixtiovos) is (i. e. a. 596 m. Nov.

d. 4) legendum esse mihi statim persuasum fuit. Atque hanc coniecturam Vitellio

intercedente officiosiasime per litteras confirmavit Theresa Lodi, quae papyro denuo

inspecta ante S vestigium l numeri agnovit.

2) Ad hunc Flavium Apionem minorem etiam P. land. 49, quam infra in-

venies, data est.

o

112 48 Cautio pecuniae mutuae acceptae

Universas vero iUas cnartas ad eandem gentem spectare vel ex eo apparet,

quod in omnibus fere commemoratur Menas quidam olxetrjgj qui audit

6 iTceQotav xal TtQoeTtOQCôv tc5 Idiip ds67t6trj rc5 avt(p Tcavsvtprj^G)

dvdQl (sive tolg idCoig ds^Jtotacg totg avtolg %avsv(priyLoig dvdQaaiv i. e.

heredibus Flavii Apionis) triv dycoyrjv xal ivoxrjv.^) Sed Flavius Apion

quem minorem appellavimus filius maioris fuerit an nepos, mea quidem

sententia distincte diiudicari nequit. Filium fuisse censent causis non

allatis editores pap. Oxy., Grenfell et Hunt; cui opinioni ego assentiri

possum ea sola condicione, ut Apion minor puer infans fuisse putetur,

cum pater non ita multo post annum 570 mortuus est, ob eamque rem

multis demum annis post patris mortem in papyris commemorari.*) At

quoniam viginti quinque fere annorum spatium inter papyros, in quibus

Apionis maioris fit mentio, et quae ad alterum Flavium Apionem perti-

nent, interpositum est, mihi quidem veri esse similius videtur hunc non

filium, sed nepotem illius fuisse.^) Praeterea haec sententia eo compro-

batur, quod instrumenta post Apionis maioris mortem confecta non ad

minoris tutorem vel tutores scripta sunt, sed ad heredes sive successores

Apionis (tolg vTtsQCpvsetdtoig xkrjQovoôcg sive diadoxotg ^jticovog).

De heredibus vero etsi certi nihil statui potest, tamen existimaverim

Apionem maiorem bonis suis testamento instituisse complures propinquos

heredes; deinde autem inter hos convenisse, ut possessiones non divi-

derentur, sed coniunctim ab illo Mena et ceteris ministris Apionis ad-

ministrarentur. Multis annis post Apionis nepos eodem nomine et pos-

sessiones avi aut omnes aut plurimas et dignitates obtinuit.

Appellantur^) Flavii Apiones et maior et minor dignitatibus hisce:

^Xaovic) !d%icovL tcj navsv(f7]^G) xal v7tSQ(pvs6tdtG) djtb vTtdtcov oqSl-

vaQiav ^) xal natQixicp ^) ysovxovvti xal svtavxta trj XaiiTtQa Ô^VQvy%L-

tcbv TCoXsL. Fuerunt igitur viri summi ordinis et dignitate patricii

ornati. Nam appellationes honorificae navsvcprjôg et vTtsQcpvsavatog

praeter Apiones paucis tantum viris nobilissimis attribuuntur in papyris.

1) Ceterum cf. infra p. 118.

2) Invenitur primo in P. Oxy. 201 anni 593 m. Sept. d. 27 scripta, quammisere mutilatam Grenfell et Hunt edere omiserunt.

3) Idem iudicat M. Gelzer, Studien zur hyzantinischen Verwaltung Aegyptens

p. 83.

4) Vide etiam Zehetmair 1. 1. p. 32sqq.

5) Yox oQiivaQiayv deest in P. Oxy. 138, 139 et PSI 59, 60, 61, 62, quae ad

Flavium Apionem minorem spectant. Deest etiam in P. land. 49 infra p. 119 edita.

6) Patricii dignitas utrum in papyris prioris aetatis (P. Oxy. 133 a. 550 et

P. Lond. 776 a. 552) casu omissa an Flavio Apioni maiori postea demum attri-

buta sit, ignoramus, praesertim cum etiam in PSI 59 et 60, quae ad Apionem

minorem annis 595 et 597 scriptae sunt, desit.

y

^->

48 Cautio pecuniae mutuae acceptae 113

Patricii autem summi magistratus soli appellantur, velut augustales et

j duces. Imprimis vero animum quaeso intendas ad illam dignitatem dnb

'bTtdtov dQdLvaQiov; quae verba proprie certe significant Flavium Apio-

nem fuisse consulem ordinarium. Fuitne re vera consul imperii Romani?

Omnes id negare videntur, qui adhuc de Apione scripserunt; Grenfell

enim et Hunt illa verba vertunt of consular rank neque quicquam ad-

notant- censent igitur Apionem honorarium consulem fuisse, i. e. ei ab

imperatore codicillis honorariis dignitatem consularis ordinis honoris

causa concessam esse consulatu nunquam functo. Idem sentire videtur

Matthias Gelzer, qui 1. 1. p. 83sqq. de Apione breviter egit. Tamen falsam

iUam opinionem esse puto his de causis. Primum quidem ipsum adiecti-

i vum oQdLvdQLog ostendit Apionem consulatu functum esse. Nam ii con-

sules qui magistratum re vera gesserant, ex consule ordinario, i. e. Graeco

sermone djtb vTtdtcov oQdLvaQicov se appellare solebant, ut ab iis, qui

honoris tantum causa consulari dignitate ornati erant, distinguerentur.^)

Deinde autem non solum in papyro 86 collectionis pap. min. Wesseie-

ianae 6 svdoh,og olxog tov n:avsv(p7juov vjtdtov kstiovog commemoratur,

sed etiam in P. Cairo Cat. 67 106, 1 vitatsiag Ok{aoviov) 'Aniavog tov

hdolotdtov invenitur atque in serioris aetatis chronicis legimus anno

p. Chr. n. 539 Apionem Strategii filium legitimum consulem solum fuisse^),

velut in chronico Paschali lv8. /3' vTcatsiagÂiticavog vCov ZtQatrjyiov ^dvov.

Hunc Apionem etiam in CIG 8635 {v{jtatsiag) ^k{aoviov) !A7t7tio-

> vog tov laiiTtQiotdtov) Lvd /3) et in CIL H 2699 {Flavius Strategius

Apion v{ir) inl{ustris) com{es) dev{otissimorum) dom{esticorum) et cons{uI)

or{dinarius)) nominatum esse iam pridem intellexerunt viri docti. Eundem

autem esse atque Flavium Apionem maiorem ego quidem verisimillimum

existimo; id unum, si quis sententiae meae assentiri non audeat, con-

cedam fortasse Fl. Apionem consulem Fl. Apionis maioris patrem fuisse,

quod mihi veri multo minus simile videtur; Oxyrhynchita certe e gente

Apionum consulem esse persuasum habeo.

Pater quoque Flavii Apionis, quem cbronicon Paschale (vide supra)

filium Strategii vocat, in papyris videtur commemorari. Papyrum enim

10073 Musei Gizeh. ad Flavium Strategium quendam, qui appellatur

I ditb VTtdtcov dtQatrjkdtrjg svxXss6tatog JtatQixLog jtQCOtsvcov xatd ts trjv

'HQaxXsovg xal tavtrjv trjv la^TtQav 'OlvQvyxLtov 7t6hv^ a. 535 scriptam

esse GrenfeU et Hunt referunt in adnot. ad P. Oxy. 130; neque iUum

1) Yide Kiibler in Wissowae Encycl. s. v. consul Confer e. g. Ditt. Inscr. Or.

568,5 (a. 244 p. Chr.) mQdivoLQiov vnaxov, Cagnat, Inscr. Gr. ad res Rom. pert. I

p. 58 n. 137, 3, CIL VI 1351, 3.

2) Inspicias indicem V a Mommseno editioni Chron. min. additum, vol. III

p. 543 et Liebenam, Fasti consulares p. 56.

K)

if

I

114 48 Catitio pecaniae mntnae acceptae

Strategium patrem Apionis ducere dubito, praesertim cum in illa quoquecharta Gizehana exstet illa formula 6i,a Mrjva olxarov rot» msQcsvavrog9cal 3CQ06xoQCôvtog xtL Strategium autem honorarium consulem fuisse

fasti consulares docent, in quibus consul boc nomine nusquam inveni-

tnr. Item res se habet de Flavio Apione minore; nam non casu factumesse, ut semel tantum in omnibus papyris quae ad eum spectant djcb

vTcdtav oQdivaQLOv legamus, sed hunc quoque honorarium consulem fuisse

mihi persuasum est.

Ad eandem Apionis gentem certe referenda est P. Oxy. 130, quamsaeculo p. Chr. n. sexto editores censent scriptam et ab Anup servo quo-

dam aTcb tov xtrjfLatog xakovâvov OdxQa missam esse t« £/ic5 dya^^m

da6%6tri q>iXoxQC6t(p q)ikojctmxG) 7Cav£vq)7Jiia) v7CBQ(pvB6Tdt(p TcatQcxCc} xal

dovxl tfjg QriâCcDV xôQccg '^tcCcovl. Sed hic Apion idemne sit ac Flavius

Apion maior, quod Gelzer 1. 1. p. 32 pro certo fere affirmat, dubium est.

Grenfell et Hunt in adnotatione p. 203 vol. I existimant Strategium Apio-nis ducis Thebaidis filium, cuius fit mentio in iUa P. Oxj. 130 1. 22 sq.,

fortasse eundem esse atque Flavium Strategium, ad quem papyrus Mus.Giz. scripta sit; hunc autem Strategium Flavii Apionis maioris fratrem

natu maiorem vel etiam patrem ducunt; qua ex re coniciunt ApionemThebaidis ducem Flavii Apionis patrem vel avum fuisse. At huic opi-

nioni non assentiar, sed quia Strategii nomen hac in gente videtur usi-

tatum fuisse, audacissimum existimo Apionem ducem Flavii Strategii

patrem putare ea de causa, quod in papyro illa Apionis filius nomineStrategius commemoretur; ego potius ad Gelzeri sententiam accedam at-

que, quamquam ducis titulus in ceteris quae ad Apionem spectant papy-ris nusquam invenitur, tamen Fl. Apionem Thebaidi praefuisse censeam,praesertim cum haud sciam an per nonnuUos tantummodo annos duxThebaidis fuerit et anno p. Chr. n. 550 hoc munere iam se abdicaverit.

Fortasse etiam Fl. Apionem minorem ducem Thebaidis fuisse, quod Gel-zero verisimne videtur, negare nequimus, sed ignoramus.^)

Flavius vero Apion 6 svdo^dtatog dtQatrjXdtrig xal ndyaQxog tfjg

l4Q6LvoitG)v xal eBodo6Cov ucoht&v ^), cui a. p. Chr. n. 556 papyrus 305Musei Berol. oblata est, idemne ac Flavius Apion maior, quem pagarchum

1) 1. 1. p. 33. — lam medio quarto saeculo Flavium Strategium Thebaidiscomitem fuisse docent P. Amh. H 140, 6sq. (ca. a. 349 conscr.) et P. Lips. 487(a. 368) (cf. Ludwig Mitteis, Zur Statthalterliste der Thebais in Melanges Nicolep. 372); quem fortasse unum ex Apionis gente fuisse nec negandum nec pro certoaffirmandum est.

^2) In P. Lond. 1135 (c) vol. I p. 212 (a. 600) rtco tS> navsv(prjiia}

nuyd{Qx<p) [xai etQatriY^m tfjg 'AQaivoLt&v xal ©boSogLov [noXit&v] haud scio an^X{aovi(p) EtQatriyUp in principio recte suppleamus.

\

nl

1

-<•


et Oxyrhynchitae nomi et tov dv(o KvvonoUtov vo[iov fuisse P. Oxy.

j 133 (139) et Lond. 776 docent, an proxima cognatione cum illo con-

iunctus sit, valde dubito. Magis etiam haesito, quid de Flavio T5[.]rra

Tco ^syalonQB7C£6tdtc) xo^stL xal ^BLôtSQtp UtQatrjyCov rov navsvcptjôv

TcatQLxCov djcb r^g ÂQ6ivoLt&{y) 7c6ks(og (BGU 368 a. 615) iudicandum

sit, si quidem nominis litterae recte lectae sunt; forsitan filius fuerit

Strategii filii Apionis in P. Oxy. 130 1. 22 commemorati. Verisimile

autem existimo HtQatrjyLov 6vv ^{sm) d%b vTcdtcav^ qui in P. form. min.

Wess. 1158 (saec. VI vel VII) in regione Fayumensi reperta legitur,

unum fuisse e Strategiis gentis Apionum. At contra eum ducem, qui

6%)^ %^sm QXd{oviogyAtLag (T) svxlss^tatog dov^ nominatur in pap. 1186

Jk eiusdem coUectionis (e Heracleopoli), in Apionum propinquis numeran-

dum esse negaverim.

Denique ad gentem Apionum Oxyrhynchiticam audeo adiungere,

etsi non sine aliqua dubitatione, Appionem iUum praefectum praetorio

per Orientem, quem ab imperatore Anastasio in beUo Persico summa

potestate instructum, postea autem in exiUum eiectum et ab lustino de-

mum revocatum esse Malalas (p. 398 B) et Procopius (hell. Pers. 18

p. 40B) narrant.

Hanc nobiUssimam et potentissimam gentem praecipue in nomo

Oxyrhynchita^) plurimos possedisse agros vicos viUas declarant papyri

ad Apiones spectantes. In quibus et xtri[Lata^ hjcoCxLa^ x&iiaL dLatpsQovta

* tri 'bfi&v 'b7CSQ(pvsC(f et xaâL TCayaQxovfisvav vjcb tfjg vfistSQag v%BQ(pv-

sCag commemorantur. lUarum possessionum incolae, qui sva7c6yQa(poL

ys(DQyoC^) vel vjcsvd^vvoL yscjQyoC in instrumentis nominantur, cum uxo-

ribus Hberisque, pecore ac tota re famiUari servi, ut ita dicam, erant do-

mini, cuius praedia colebant. Agricolae autem, qui sv x^îaLg nayaQxov-

liBvaLg habitabant, nomine Uberi, sed re vera non multo minus obnoxii

atque subiecti domino videntur fuisse quam iUi coloni ascripticii; e. g.

P. Oxy. 133 ostendit xcaâg nayaQxoviisvag ad pagi praepositum (p6QOV

(pOQLx6v, i. e. tributa vectigaHaque pensitavisse.

Argumenta papyrorum editarum admodum varia sunt. In nonnuUis,

ut exempla afferam, coloni se ab Apione sive heredibus eius ergatas,

k machinas ad aquam hauriendam^) vel ad agrbs irrigandos factas, rotae

axem profitentur accepisse aut semen vel pecuniam mutua sumpsisse.

1) Sed respicias non yiov%ovvti ivtavdâ t^ XaiiTCQa 'O^vQvyxit&v noXsiy sed

ysovxovvti xal ivtavdâ xtX. in papyris semper legi.

2) ivanoyQafpog est in tahulis inscriptus, ascriptidus (cf. cod. lust. 11, 47 c,

quo loco sermo fit de colonis ascripticiis) et eodem fere sensu videtur usurpari

atque dovXog, Tcsvsatrig.

3) cf. etiam papyri fragmentum, quod infra edam p. 120.

'

116 48 Cantio pecuniae mutuae acceptae

Aliis in instrumentis agricolae vel opifices se praestituros esse dicunt

tbv dslva oQiLGiiLBvov dicb xtijâTog s. ijioLxCov rov delvog dicccpEQovTog

TTj v^cbv vjCBQfpvBLa kvaTioyQatpov avTfjg yBOQybv semper in illa posses-

sione mansurum cum coniuge ac liberis neque decessurum esse. Papyro

Oxy. 999 continetur ratio accepti et expensi (Xoyog k[r}fifidTov] xal dva-

jloftarov), quam Fl. Apioni minori reddit Stephanus jiQovorjTrig complu-

rium possessionum. Similis est P. land. 51, quam infra publici iuris faciam

(p. 121). Papyrum quoque Oxy. 998, quae a verbis FvobiSLg Tfjg TcaQaxcoQr]-

6B(Dg Tov 8b67i6tov ri^cjv rov xvqov incipit et pecuniae frumentique in-

colis viginti duorum nomi Oxyrhynchitae vicorum dati rationem videtur

exhibere, ad Apionis gentem referendam esse certo possumus ex eo con-

cludere, quod complures vicos hic nominatos Apionis fuisse ex aliis in-

strumentis scimus.

Quantae autem divitiae et potentia Apionum fuerint, maxime demon-

strant P. Oxy. 138 et 136. lUa enim charta a. 610 vel 611 lohannes

conductor curriculi gloriosissimae domus Apionis etiam stablum eiusdem

procurandum suscipit atque administratoribus spectabilibus et secretariis

clarissimis {Tolg TCBQL^kBTtTOLg dLOLKrjralg xal Xa^TCQOTaTOLg x^cQ^ôvXaQLOLg)

et servis ad agros colendos et alias res rusticas quolibet tempore profitetur

se mulos equosque iu usum traditurum esse; ipse autem libram auri in

solutum accipit. In pap. autem Oxy. 136 pactio scripta est, quam a. 583

Apionis heredes et Serenus diaconus fecerunt. Serenus enim in annum

munus procuratoris (pcQovor^Tov) et susceptoris {ynodixTov) obit ad com-

plures vicos administrandos atque pollicetur se secundum praecepta, quae

sibi secretarii clarissimae domus dederint, in colonos consulturum et

omnia xQv6Lxd^ xaQTCovg, TCQOoodovg^ quae iUi domino pendere debeant,

cum pecuniis retro debitis exacturum ac frumentum ad nautam publicum

clarissimae domus et pecuniam ad clarissimum trapezitam Apiouis solu-

turum esse et rationes acceptorum expensorumque redditurum. Complu-

ribus autem vel potius multis viris quotannis pronoetae munus ad exi-

genda agricolarum tributa ab Apionibus, quippe quorum possessiones

permagnae essent, mandatum esse pro certo affirmare possumus; nam

singulis pronoetis pauci vici et viUae tradebantur.

Satis mihi videor loiigo prooemio iUustrasse potentiam Apionum;

nunc ad nostrae coUectionis papyros ipsas, quae ad iUam gentem perti-

nent, accedamus.

Hoc instrumentum, quod cautionem pecuniae mutuae acceptae con-

tinet, a. 582 ad Apionis heredes scripsit Aurelius PtoUion, filius Anuthii

et Nonnae, bQ^co^Bvog dnb BTCOLXLOvÂy^^LOVTog tov Ôi,vQvy%LTov voôv dLa-

(fBQovTog TTi vâv VTCBQCpvBLcc Bva7c6yQa(pog avTTig yBC0Qy6g'^ idem in P. Oxy.

137 a. 584 se ab Apionis heredibus axem rotae accepisse professus est.

>


A

Pag. adversa

\ + Ba^lîXsLag tov d^SLordTOv xal Bi)6s^B6TdT0v

riiiLG)\v ds67c6Tov ^syCatov s\)SQyBTov QXaovCov

TlPbqCo]v KG)v6TavTCvov tov aiovCov Avyov6Tov

xal A]vTOXQdtoQog etovg_ rj vTcatCag tov avtov sv6Bp{s6TdT0v)

5 iiiiG)]v ds67c6T0v STOvg d Ilavvi d ivd^LXtCovog) ls.

Tolg v]7CSQ(pvs6TdT0Lg xXrjQov6^0Lg tov tfig

sv sv]xXbsI tfj iivTjîn 'A7cCG)vog ysvo[iBvov 7CaTQLx{Cov)

ysovxo]y6LV xal [i]vTavâ t^ XafiTCQa VlvQvyx{LTG)v) 7c6Xsl

dLa Mrjva oixstov tov B7CBQG)tG)vtog xal %Qo67COQCl{ovTog)

10 Tolg idCoig dB67c6TaLg rolg avTolg 7Cavsv(p7]^0Lg

dvdQd6Lv Trjv dyoyrjv xal ivox^v AvQrjlLog IItg)Uov

vlbg Avovd^LOV iiriTQbg N6vvag bQiiG)^svog

dTcb i7Co[L]xCov 'A^^LOvtog xtrjâtog tfjg vhg)v

v7CBQ(pvsCag tov V^vQvyx^Ctov) voôv iva7c6yQacpog avtfjg

16 ysG)Qybg â^^ftv. 'OfioXoycb sCXrj^pivaL TcaQa tfjg

v^G)v v7CSQ(pvsCag 8id tcbv avTfj 7CQo6rix6vTOV

X6yG) 7CQ[ox]QsCag ByTsf^d^sy fidrj [xq]vôv voii[C6âTa

dvd idL[G)]TLXO ivyo yC{vsTaL) %9(vôv) vo{^C6iiaTa) /3 id^LOtLXo)

gvy(o5), d7CSQ dxCvdvva

'6vta dTcb 7cavtbg xlvSvvov hTcdvayxsg

so d7Cod66G) avtfi dLcc tcbv avtfj 7CQ06rjx6vTG)v

67c6Tav ôvXri^sCrig dvv^csQd^sTog

XLvdvVG) tG)V iliol V7CaQx6vtG)V V7C0XSL^SVG)V

sCg tovto. x[v]qlov tb yQaîi{aTLOv) d7cX{ovv) yQa(p{iv) xal i^csQôTr]-

^^1^) G)ôX{6yri6a).

s

—

A\)Q{r]XLog) UtoXXCov vibg 'Avovd^Cov

25 6 7CQ0yByQa^^{BV0g) 7CB7C0CrjlJL{aL) tovto

ro yQaiiii{atlov) tcbv dvo vofi^L^^dtov) r^g

7CQ0XQ^Cag og 7CQ6x{sLtaL), 'Ava6Td6Log

syQailâ v7Csq avtov dyQa^fi^dtov) bvtog.

^ di emu Iust(u) eteliotJiTi +

Pag. aversa

30 -f- rq(x{iiiiatLOv) UtoXXCovog vlo[x)] 'Avovd^Cov [d7cb] s[7Col]x{lov)

[A^^LOVTog X6yG)] 7CQ0XQ{sCag)

Xq{v6ov) [vo{^L6^dTG)v)] /3 idUoTLxo) [i]vy{(p)-

•

• • •

;}

lii

118 48 Cantio pecnniae mutuae acceptae

2 ^XaovCov 7 natQixl 8 oiv^yi), item 1. 14 9 nqoaitoQiJ;/ 11 ayoyrjv

pro aytoyriv atque ntfoXtov pro ntoXXuov (cf. 1. 24. 30 P. Oxy. 137) 12 viog

13 viuov 14 rsrfp^^vfms 18 yt/ ;fp/ v ^ td/ ^vy^ 23 ypa/ift^ aarX/ ygacp/ xat

«Tfp/ oo/ioX/ 24 avQ<^ viog 25 jrpoyeyeaftft^ nsnotrnL/ 26 ypa/i^^ et vo/t^

27 jrpox/ 28 ayâft/i^ 29 crucis prioris forma exomata est, v. tab. 30 sq.

yga/, B[jtoi]x//, nQOXQ/, t^/KJvy/ P

I Imperator Flavius Tiberius 11 Constantinus mense Decembri anni p.

Chr. 574 a lustino II Caesar factus est; quattuor annis post, die 26. mens.

Septembr. anni 578, imperium iniit (cf. Gelzeri hist. aet. Byz. in Krumbacheri

hist. litt. Byz. p. 964; Burj, A history of the later Roman Empire vol. II

p. 76 sqq.; Mommseni indicem V in Chronic. Minor. vol. III p. 549). Ab illo

tempore regni anni numerabantur, ab hoc anni consulatus; octavus igitur

annus regni et quartus consulatus est 581/582 p. Chr., quem ad annum in-

dictio quoque convenit; quoniam autem Payni decimus mensis Aegyptius a d.

26 mens. Maii incipiebat, hoc instrumentum conscriptum est d. 29 m. Maii a.

582. Tribus mensibus post Tiberius Constantinus mortuus est. Eodem anno

papyri Lond. 774 et 777 ad heredes Apionis scriptae sunt: utraque âcdeiag

0Xaovlov Ti^BQiov KcovatavTlvov exovg r] VTtaxiag etovg d (DaGxpt id IvdLKziovog

a, i. e. d. 11 mens. Octobr., iam duobus mensibus post imperatoris mortem.

6—11 Verba eadem atque in P. Oxy. 135,4—13, Lond. 777,5—9;cf. etiam similia verba P. Oxy. 136, 137, Lond. 774.

6 Tov tfjg iv svkXssi tfj (iviîir} ortum ex commixtione duarum locu-

tionum tov t7]g svKXsovg (ivrifirjg (sic in P. Lond. 774, 5, simil. in P. Oxy.

137, 5 Toi; tfig svaXsLag (ivi^(irig) et tou iv svkXssl tfj (ivrnir].

9 sqq. dLCi Mrjva olKStov tov iTtsgcot&vtog Kai TtQOCTtOQiôvtog

.... trjv aycoyriv Kal ivoxriv: Haec locutio videtur in universum significare

Menam Apionis servum ac ministrum superioris ordinis, fortasse etiam sum-

mum esse et omnibus possessionibus eius administrandis praeesse. Verbum

enim iTcsgcotav vim habere stipulandi ex glossariis (cf. Corp. Gloss. vol. 11

p. 306 num. 49) et lexicis novimus; aycoyrjv autem hic negotiorum gestionem

valere mihi persuasum est (cf. e. g. Polyb. III 8, 5 aycoyriv TtQayfidtcov itoi-

ftaO-at); porro TtQoaTtoQi^sLv est acqiiirere, comparare, suscipere; vocis denique

ivoxi^ significationem esse ohligationem docet Gloss. in Corp. Gloss. vol. II

p. 299 num. 60. Menas igitur Apionis procurator est, cui rerum agendarum

licentia permissa est. In omnibus fere papyris cum hoc Apionis bonorum ad-

ministratore agunt agricolae et operarii. Formula autem 8ia Mr]va %. t. X. quod

iam in P. Gizeh. a. 535 scripta (cf. P. Oxy. 130 adnot.) invenitur atque etiam

in papyro a. 619 conscripta, quam infra pg. 119 leges, exstat, inde apparet

Menam non semper eundem fuisse, immo potius veri lest simillimum illo munere

functos esse patrem et filium et fortasse nepotem.

II P. Oxy. 137 legimus (ir]tQbg Novvrig.

16 01 T^ vfiG)v vTCSQcpvsia TtQoai^Kovtsg vel dtacpiQOVtsg Apionis mi-

nistri saepissime nominantur.

18 IdLcotLKm ^vyco: vid. supra p. 101. ccaivdvva ovta aTtb Ttavtbg

KLvSvvov: vid. supra p. 97.

>

49 Pacti initiiun 119

19 Mvayy^Bg (etiam in P. Oxy. 102, 18; 103,16; 133,17 P. Amh.

i U9,li) aAêrhiaiiUT âitam necessario, iuridica necessiiate coactus.

'

21 &vv^sQ9ira>g (etiam in P. Oxy. 101, 20^ 130, 18; 133 20 P. Amh.

149,16; 150,29) sme mora; eodem sensu Sixa v7ieQ9c0c<os e. Uxy. id4,J<,

&vev imsQîaecas P. Oxy. 71,9 al.

29 Verba notarii publici in papyris saec. VI saepe Latinis litteris scri-

pta sunt (cf. e. g. P. Oxy. 126, 133-140, 1129, P. Amh lf9, 150). - Al-

terum h (*) pro r, scriptum esse GrenfeU et Hunt recte mtelleierunt.

i

48a

INSTRUMBNTI OXYRHYNCHITICI PRAGMENTUM

(P. 164) ca. a. 582 6,6 X 6,9 cent.

lisdem manibus, quibus in papyro modo tractata, subscriptiones exaratae

sunt instrumenti, cuius hoe fragmentum parvum superest. Quam ob rem hanc

quoque chartam ad Apionis heredes ca. a. 582 scriptam esse ven von dissi-

mile existimo. De argumento nihil cognosci potest nisi homologiae forma in-

stnunentum conceptum esse.

c. 25 litt. desunt ] tQvyriv (ttW.•

KvQLOV t6 yQafinatiov a'7t^0'u]v yQdcpsv

%al iTtSQCotri^slg 6)(ioX6yr]aa. (Manu alt.) . .^svvag

]^ KvQLanov 6 7tQoysyQa(i(i{svog)

5 ] 0)5 7r^6jc(€t*Kt). 'AvaatdaLog

syQaipa 'iJTtSQ avt]ov dyQaii(i{dtov) ovxog.

(Notarii subscriptio) ^ dqem{u) Iust(u) eteliothfi +

Compendia: 7tQoyByQa(iii^, ttôh/, ayQaî^^.

(P. 24)

49

PACTI INITIUM

a. p. Chr. 619 11x11,9 cent.

Haec quoque papyrus ad Apionum pertinet gentem nobilissimam.

Ad Flavium enim Apionem minorem ab AureUo Papnuthio filio SamueUi

d. 11 m. Epiph anni noni imperatoris Fl. HeracHi i. e. d. 5 m. lulii anni

p. Chr. n. 619 datum est instrumentum, quod pactum continuisse videtur

(vid. pag. aversam). Scripturam propemodum semicursivam dixeris.

Pag. adversa

+'E[v dvdiiaxL rov 7i]vqCov âl ds6n{6tov) 'Ji^ôv

XQiîipv %ov\ ^'Biov] x[al] 6(xixfiQog r](i&v

â^dsCag tov d-siotdtov zal sv6s^{s6tdtov)

/

220 ^^ Apocha machinae acceptae

'^fiG)[v d'\£67t(6tov) ^syCfftov svsQysrov ^X{ccovCov)

5 *H[Qa])iksCov xov aimvCov Avyov6rov xal

AvtoxQ^dtoQog) stovg ^ 'Ejcslq) Ta lvd(ixtCovog) ^-{-

^XaovCc) ÂtcCovl tc5 7tavsvq)(7]iiG)) xul v7CSQcp{ys6tdt(p)

djcb VTcdtcov xal TcaxQixCG) ysovxovvtt

xal svtavdâ tfj ka[^\:CQa Ô^vQvyx^t^t^&v) %6Xsi

10 did Mrjva olxstov tov STCSQooxGivxog

xal 7CQo67COQCôvxog xip ISCcp

8s67c{6xri) x& avx[^ 7Ca\vsv(p(îi]^c}) dvdQu xriv

dy\G)yri[v\ xal i[vox^\v AvQr^lcog

nûTi^vovd^^Lôg vlbg^ UafioriUov

Cetera desunt.

Pag. aversa (manu alt.)

15 -j- 2vv(dXXayâ) IIa7Cvovîov (pQ[ovxL6tov (^)

1 8s6n^ P, item 4 3 iv6i^^ 4 qpZ^ ^ ^^ tvd^/ 7 nccvsvtp/ xat

V7tSQ(p/ V in vnsQ(p e corr. 9 o^vQvyx 11 'C$ica 15 qp^/

3 sqq. Imperatoris Flavii Heraclii, qui inde ab anni p. Chr. n. 610mens. Octobr. die 5 usque ad annum 641 regnavit (vid. supra p. 118) anni

noni mens. Epiph d. 11 est anni p. Chr. n. 619 m. lulii d. 5, quocum tempore

indictio septima congruit.

50

(P. 137)

APOCHA MACHINAE ACCEPTAE8. Vl/Vn p. Chr. 14,5x6,7 cent.

Hoc instrumenti fragmentum, quamquam parvum est, tamen e si-

milibus chartis facile ita restitui potest, ut argumentum fiat perspicuum.

Nam ad verbum fere huius papyri quae supersunt cum P. Lond. 776

(vol. in p. 278), P. Oxy. 137, PSI 60 congruunt ^), quae ad Apionem s.

Apionis heredes datae sunt (a. 552, 584, 595). Unde hoc quoque instru-

mentum ad unum ex Apionibus scriptum esse apparet. Ab eorura igitur

ministris (TcaQa tcbv tfj viistsQCf v7CSQ(pvsCcc dLa^pSQ^vtcov) agricola qui-

dam, cuius nomen excidit, profitetur se novum et idoneum organum ad

aquam hauriendam factum accepisse.

Initium sic fere supplendum est: ^XaovLG) 'AtcCovl (s. heredibus

Apionis) dLa Mrjva olxstov tov STCSQcotcbvtog xtk. 6 dstva xocCqslv. XQsCag

xal vvv ysva}ievrig sig tr^v vtc^ i^s ysovxLxi^v ^rjxav^v xaXoviisvrjv

1) cf. P. Oxy. 196 (a. 667), P. Lond. 774 (a. 682), 775 (a. 667).

i1

i

4

51 Rationes expensorum et acceptorum 121

dvtXov0av sig dQG)6C[iriv yriv organi alicuius dvsX^G)v S7cl tfig 7t6ksG)g

J rilCG)6a triv vnstsQav v7CSQ(pvsLav d^d t&v avtfj dLa(psQ6vtG)v (sive 7Cqo6-

rix6vtG)v), G)6ts xslsv6aL fioL 7caQa6xe%^nvaL iUud organum, xal svd^sog

ri v^stSQa v7CSQcpvsLa ^CQOvoLav 7C0L0v^Bvri tfig

6v6td6SG)g tG)V iavtfig 7CQa]yiidtcpy rovro[?

7CaQS6xBt6 iLOL h dlyQOlg xal t[ri\v avtov

tLiiriv xatsloyC6at6 /Lt]ot hv tolg siiolg 7CLttaxL0Lg.

KaLvbv i7CLt7]dsL0V dvx^riXLxbv svdQs[6]xov sdsld[i[riv

5 sig dva7cXriQG)6Lv 7cdvxG)v x^&v ^rjxc^vLxav oQydvov

sv xfi 6ri\iiSQo\y Wlm ^'b^J? ^^^^^ ^'^^^ ^^ ^^^ 7ca[Qov6]rig

\ XQL6xaL]dsxdzr}g [i]v8(LXxCovog) 'bd[Qo]7caQOXsCag xaQ[7CG)v xf^g

^sp. vacuum xs66[aQS6xaLdsxdTi^g h7CLVs^fi6SG)g

Quae secuta sunt sic suppleas: xal TCQbg d7i68sLlLV xfjg v7Codox(fig)

xavxriv 7CS7COLriiLaL xfjv xeiQoyQa(p(Lav) fixLg xvQ^Ca) ov6a d7cX(fi) yQa(p(sl6a)

xal s^csQ^G^xrid^slg) d)iioX(6yri6a). Denique altera manu subscriptio con-

fecta erat.

7 [i]vS/ vd[Qo]naQOXBi(xg P

3 sq. Aliter ac Grenfell et Hunt interpungo ut constructio verborum

grammatica recte evadat.

^ 51

EATIONES EXPENSORUM ET ACCEPTORUM

(P. 7) s. VI p. Chr. 9,8x30,9 cent.

Papyrus fragmentum videtur chartae latissimae esse, qua rationes

multis paginis continebantur. Ex aliis autem papyris iam editis cum

sciamus vicos qui in parte antica nominantur magnam partem Apionum

fuisse ^), non solum verisimile, sed etiam certum fere esse censeo hoc m-

strumentum ad Apionis possessiones spectare.

Pag. aversa

+ÂvaX6^(axa) iv dyQolg

]SJCxr}g

AsovCdov

1) Ev(XYysletov (P. Oxy. 998), Tccnova (P. Oxy. 134, 998), Ms6iiavovvig (P.

Oxy. 998), MsydXov Xg)qIov (P. Lond. p. 280 vol. HI), Td^nstL (P. Oxy. 998),

Sl(pLg (P. Oxy. 998), TsQvdîg (ibidem), ^d^Qa (P. Oxy. 998, 999), nayYOvXBsiov

(ibidem et PSI 61, 12. 39), Ma{s)iovii& (P. Oxy. 999).

X

122 51 Rationes ezpensonim et acceptorum 51 Rationes expenBornm et acceptorum 123

10

15

JO

EvayyaUov

Z^xotaXCridog

IlarQifiovvaX/

Msydkrjg IlaQOQiov

Taxova

2î6(p%-a

Ms^xavovvLog

Meydkov XoqCov

nsxQcovCov

TdiiTtsri

rcbv sv"Slcpsi

Kad^Lyirov

TsQvd^SG^s

ÂQroKOJiCov

0dxQa

UayyovkssCov

TQiyov

MasLovfid

IlaQ&sviddog.

^ A

f^^ i

Pag. adversa

25

7c(aQa) rov dslvog

Êv vico

7i{aQa) rov dstvog

jiiaQo) rov dslvog

30

a5

Col. I

vo(^C6âra) i -jr

vo{fiC6âra) s\ x^SQdnov) a

spatium vacuum

vo(fiC6âra) y\vo{fxC6iiara) p\vo(^C6âra) dd'

voijiCîLara) y\vo(^C6[iara) yy'

]/3 vo[fiC6âra) /3

vo{^C6âra) yvo{^C6âra) s

v6(^L6â) a

vo(^C6fiara) fi

vo{iiC6âra) y

Co

'Ev

x(aQa) xkrjQ(ov6iiC3v) *P\

>

II

VICO

vo(^C6fiara)

40 Jc(aQd) ^l7tJCsog[

7c(aQd) 'AQs6r[ov vo(^C6iiara) . .

n(aQd) navkoy[

7c(aQd) rov avro\y

:c(aQd) 'IjC7c[dlov (vel -sog) .

46 7c(aQd) 2aôv[i]Uov

7c(aQd) 0OLpd[îic3Vog

x(aQd) 'Icodvv[ov

7c(aQd) na7CBvr[G)rog

'E[v vico

50 7t(aQd) 'A7Côv[rog

jc(aQd) ^cjpLld^sov

7c(aQd) ÔLp[d^^G)vog

7t(aQd) r&v avr[cbv

7c(aQd) xkrjQ(ov6^cov) '!.[

55 7c(aQd) xXrjQ(ov6iic3v)[

7c(aQd) rov xo.[

1 avccXani^ P 5 svayysXiov 14 ante xa\Lnsti exstat C, errore ut videtur

scriptum 15 sub x(ov duae litterae, quas xa fuisse puto, exstinctae sunt, for-

tasse priores nominis sequentis litterae fort. xa«"?]yrjTov 20 nay'yovUBiov

24sqq. v 24 doidiyLaxov, cf. P. form. min. 537, 3 sq. 25sqq. rnLiCv 29 xixaQXOVî

39sqq. ^, interdum JT 39, 54 sq. xXtjq/ 40 CmtBog 44 l«3t[

2 sqq. Nomina Mx)], Amvid^g^ 'AaTtidag^ IIstQavLog inveniuntur etiam

in P. Oxy. 103, 530, 644, 1149: 475, 713, 894, PSI 52, 10 (ajto Kxrniaxog

Amvldov tveqI TdiiTteTL)', P. Oxy. 984, 942, 1145.

8 MsydXtjg IlaQOQLOv commemorari videtur in. P. Oxy. 154, ubi edi-

tores legunt MsydXo^v) IlaQOQ^SLOv?).

10 Zsccpâ: cf. P. Oxy. 79, 125, 153.

De ceteris vicis villisque vid. supra p. 121.

Fapyri landanae. III10

VITA

Natus sum Ludovicus Spohr in urbe Cassella pridie Non. Novembr.

anni prioris saeculi LXXXYIII patre Martino, qui mihi ante octo annos

morte ereptus est, matre Friderica e gente Roehle, quam adhuc superstitem

esse yalde gaudeo. Civis Borussus sum. Fidem profiteor evangelicam.

In patria urbe primis litterarum elementis instructus inde ab anno

XCVin gymnasium Fridericianum, quod tunc Friderico Heussner rectore

florebat, per novem annos frequentavi. Yere anni h. s. YII maturitatis

testimonium adeptus, ut studiis antiquarum litterarum me dederem, al-

mam adii Philippinam. Tribus post semenstribus autumno a. YIII Bero-

linum me contuli, ubi per sex menses universitatis civis fui. Deinde vere

anni insequentis Marpurgum redii ad perficienda studia, ^quibus per pro-

ximos quattuor annos continuos operam dedi. Examen rigorosum die

XYII mensis lanuarii a. XII superavi atque facultatem docendi die XXXmensis Novembris eiusdem anni assecutus sum. Inde ab initio mensis

Aprilis a. XIII Aquis Mattiacis seminarii paedagogici sodalis sum.

Docuerunt me viri doctissimi Berolinenses Deissmann, Diels, Har-

nack, Helm, Kawerau, Lasson, Norden, Wentzel, de Wilamowitz-MoeUen-

dorff- Marpurgenses Altmann, Joh. Bauer, Birt, Budde, Cohen, Hartmann,

Heitmueller, Herrmann, Jacobsohn, Juelicher, Kalbfleisch, Knopf, Maass,

Mannkopf, Menzer, Mirbt, Natorp, Rade, Schwarz, Stephan, de Sybel,

Thiele, Thumb, Tuczek, Weiss. Proserainario philologo Marpurgensi

ut per bis senos menses interessem, concesserunt Birt et Thiele; in pro-

seminarium prioris ordinis Berolinense de Wilamowitz-Moelleudorff et

Helm me receperunt. Seminarii philologi ut per tria semenstria sodalis

ordinarius essem atque per unum senior, humanitate effectum est Birtii,

Kalbfleischii, Maassii directorum. Exercitationibus benigne me admiserunt

philologis per sex menses Thiele, grammaticis per sex semenstria Thumb,

Guil. Schulze, Jacobsohn, archaeologicis per tria Altmann, Bauer, de Sybel,

philosophicis per sex semenstria Cohen, Hartmann, Natorp, Schwarz,

historicis ecclesiasticis per tria Juelicher, Mirbt, Stephan; per bis senos

menses interfui exercitationibus ad Novum Testamentum spectantibus,

quas HeitmueUer gubernabat.

Quibus omnibus viris bene de me meritis gratias ago quam maxi-

mas; gratissimum autem animum me servaturum esse confirmo Kalb-

fleischio, qui ad hanc materiam tractandam insigni humanitate me invi-

taverit atque fautorem studiorum meorum adiutoremque semper se prae-

stiterit.

i

Instrvmenta Graeca pvblica et privata e papyris primvm...

Documents

Transcript of Instrvmenta Graeca pvblica et privata e papyris primvm...