SAL ı

HEJMAR 1

Çt\RŞEMB

ı NİSAN 1942

.....

ftOl'lt\ı-U AN:\EE l

NU'\IEHO 1

MERCREDI

1 AVRIL 19·12

SUPPLE:\IENT ILLUSTHE DE U IU.YUE KURDE HA WAR

Balariren ingilizi cU peraven Norveje de bi ser vapo ren dijmin de girtine u ew daneber bimbeyen xwe. Balaf iran

hingafte vaporeke ı.i ew bin av dibe.

ŞAM-1942 ÇAPXANA SEBATf:

~

SAL 1

HEJMAR

Çi\RŞEMB

1 NİSAN 1942 ftOI'lAt-11

ANNEE 1

NUMERO 1

MERCREDI 1 AVRIL 1942

SUPPLEMENT ILLUSTHE DE Li\ REVUE KURDE HAWAR

ELİSABI~T XUDANTACA INGILİST.Ii'\1~

Qraliçe Ellsahet li rex ıııere xwe e xudan la c li di gel milete xwe ~ dilqewiıı ji bo zefer (ı serdcstiya welat. tl kişwere xwe bi her awayi ıi li her dere dixchile. Elisabet heT­çi rivaten arilwriyeji ho şereYaniyen ingilizi hene tc de ye ıi bi leb:ıten wıın civatan re bi kar ıi wezifa xwc a mili mina yeke ji xelke radibe. Dikeve destegahen ko te de gore ıi kirasen hiri cedikin; rııdiheje singi­kan, hiriye diresc ıi ev dayilm dilo­van ji kuren xwe en esker re gorıın çedike.

Di resme jorin de xudantııca lngillstane, li Londre, li her deriye xestexaneke frensizcn aza tete dilııı. Elisabel C\' xcslexaııe digd serkaııe Fren­sa ııza u fermandan~ hinerwer, general De Gol ziyaret ldriye. Qraliçe pişll zi­yarete, li her deri sekiniye ıi bi general De Gol re dipeyive.

BALAFIIWAN

Di şen~ Lilıyaye de pişti ko eleıııaıı dı dora Xeznle de sekiııiııe şere bnlafınııı xurt bılye. Her du ali lıi balaliran li ~vargelıcıı lıev didin. Bala­fiırvanen ko di resme jorin de tene dilin bi ken li balafiren dijmin dinilıhin. Balafir~n di­jmin hi ser wan de ten ft dikin li wargelıe wan bidin.

Pişti kelike balafirvanen ingilizi ft elemani di eznıanan de ewe li' hev xin.

... ~·:.~ '•

: .. , ' . . + ,+,~·· ~ı

' ~

.r~1.,; .:::·;,p:~?L '

Pışti şereki behri vapor ti fılCıqeyen ingilizi nizingi li noqareke talyani

dikin. Ev noqar di wi şeri de birin bCıye Cı bin av dibe. Ingiliz deryavanen we

noqare dikin besir bigirin.

Ji mej ve ye dora asegeh ıi peşıya xeten şer bi telen bi derzi digirtin

t'ı te re derhas bt'ın ji milınciman re işeki dişwar bti. Le niho ev tişt ne ew­

çend zelıınet e. Eskeren milıaciın doşekine nerm tavejin ser wan telen bi stirih

ıi di ser waıı re diborin t'ı dikevin çeper ıi koziken dijmin.

ı 2 2

Lİ BYE

Di eniya Lilıyaye de eriş ji her du aliyan her­çend sist hi'ıye ji tnııg Cı balafir her (ı her li hev di din.

Di wena aliye raste de mitralyozeke ingilizi tete ditin. Mitralyoz bera balafiren dijınin dide.

Wena jerin topeke t:ıııg~iken şani dide. Topçi ta\cjin tangen dijmin.

....... , .. .,. ~.:::-···....-··

3

DI ENIYA ÜHIS DE

Bi nizingbı'ına Bihare şere tiris hero xurtir dibe. Üris be etiahi direji elema­nan dikin. Üris dizanİn ko eleman xwe ji bo Bihare kar dikin ti bi Bihare ve ewe bavejin xeten rôsi. Li gora risporen eskeri ev eriş nemaze di qada ııino df' we xurt hibe. Eleınan we hixwazin di Qevqase re dakevin Eecmistane ôje di­reji rohelate nizing bikin. Herçi tiris bi­

ra vi tişti dibin ti ji lewre be etiahi di­

reji xeten elemani dikin da ko fırsenda karkirine nekeve deste elenıanan. Ve

paşiye şer nemaze di dora Xerkove de

germ buye. Üris gelek esker anine ve qade u pey hev radibin hieume. Dibejin

ko şer di dora bajer de çedibe u Xerkov li her ketine ye.

Eleman ji di midafebe de pe didin erde u eelıda xwe dikin ko xeten xwe

ji dest nedin u xwe bi şı'ın de nekişinin.

Je pe ve eleman bi her awayi xwe kar

1

dikin. Li gora nôçeyen ejansan eleman

ti talyanan di navbera Triyeste Cı Odesa­

ye de reke tiıııohilaıı çekırıııe lı te re esker ti çek t'ı cebirxane ditiııiıı eııiya

iiris. Ji aliye din lıerçi treneıı :\Iecads­tan ti dewleten Belqane ııe şev Ll roj u

bi tene eskeren elemani hilliııiıı; eske­ren ko diçin eniya şen~ urıs. Bi

rasti di ve eniye de şerine no ti

xwindar çedibiıı. Dinya hemi çave xwe

berdaye ve eniye tl bi ıueraq le temaşa dike. Gelo ki zora ke we hibe.

Herçi ingiliz u emerikani di arikari­

ya tırisan de teqsir nakin. Ve paşiye

mirovdevleteki ingilizi da zanin ko ingili­zun ji çek tl çebirxeniyen xwe ji nivi

betir şandine Rtlsyaye.

Resme jorin di qada nivro de hate

girtin. Zabiteki rtisi emre agirkirine

dide topçiyen xwe.

4 4

SER 0 ZAD "'

Nemaze di vi şere me­zin ıl xedar de mesela zed bt'ıye yek ji heınanen zefare. Dijmin hevt'ıc;lıi ne bitenedi qaden şer de 1~ di metbexen hev de ji diı~şi­nin t'ı dikin zora hev ne bi ten e bi çek t'ı posatan le bi nez (ı bir­çinan ji bibin.

Dijminan ev tevdir bere­ji ji hevdt'ı re diditin. Di kele­han de ekt'ıdt'ı mihasere dikirin ı'ı av li neyare xwe dibirin t'ı dikirin ko asegeh ji kembt'ına cebirxane an ji Lirçinan teslim hibe.

Ev di beje de ye. D! belı­ran ı\ avan de ji heçi ku serdestiya behran pe re ye welate neyare xwe bi stole ebloqe

(2)

(1)

dih' ü mılıilc !w zad Li !ır r le:dit leba beııe welall' dijıııin.

Di vi şeri de ıl lıi deslpeldriııa şe­ı i ingiliz ti frensİ­

zan welalc elema­nan ~dstiııe bin eb­loqt\ ıi lıi reva he­mi Ewrope ket bin ehloqa soııdxwari­yaıı. Ji her ko ele­nıanan piraniya er­de~'Ewropc vegirt ti dewletinji bılııe he­valen wl.

Elemanan ji berebloqeyek ilan

kir ı'ı di belıran de bi noqar ıi balafıren xwe dest hi xeriqanriiııa va po ren 5 1 5

ingilizi u yen heval­benden w i kir. V e ber­ebloqeye iııgilizan xi­ste tengiye. Ji lewre ingilizan işe zad t"ı

xwarine kirine bin ni­nizameke xweser. Bi ve nizame heye ko xwarina xelke keıu bıi. Le tahika birçitiye ji nave rahıi ıi xwarinen wezir u palan, di In­gilistane de bıine we­kehev.

Ji bona ve yeke ji Hiktimeta Ingiltere du tevdiren bingelıin

diline. Rexma talıika

noqar li balafiren ele- (3)

mani zad u nane xwe ji derve aıiin u ji aliye din di lıuııdire weıet de çan­diniye bi her awayi xnrt kiriıı.

Ingiltere gelek misteınlike hene li di waı. mistemlikan de her tişt

peyda ·dibin. Ji van peve Emerike ji ji ingilizan re, bi vaporan, her tişti

dişine li ji welaten din ji dide şandin. Ev va por li Etiantike derhas di b; n

(4)

ıı~t::.' :·~,:.

ı 6

ıi ten benderen ingilizi u malen xwe dadixin wan ben­rleraıı. Herweki di ( sılret -1 ) de te te di­lin. Le digel vi ·qasi li Ingiltere ji her tişt lı e ha ])liye. J i le w re bı teşebisa Qraliçe Eli­sabel ji xelke re be pe re xwarın tete dayin. Stiret 2 aıı sifreyek ji wmı sifreyen herwe şani dide. Xelk pişti

himbardimaneke ba­IDfiren elemani li her w e sifre r(ııı iş­

ii ne lİ şorbeke germ dixwin.

Ji bo iaşa welet hiktimele wezaretekc

6

xweser çekiriye. Ev wet.uret bi teııe bi vi işi mijiıl dibe. Di ve wez<ırete de ji ho her ıııule def­terek tetc çekiriıı ( sılrct-:ı ). Di ve deftere de nıixdarc pey:ı­yen her ımıle ıl tayina waıı

ni'f'isandi ne. Kehaniyeıı ımı­

lan, sere sıbehe bi wan delle­ran diçin dikanmı ti hılrııııi­

ren xwe dikirin siırcl-4 ). Me got ko iııgilizıııı ji

aliye din qeweta xwe dane col­kariye. Erde Ingilistane ne cr­deki bi nıın e. Bcriya şer cot­kari te de kem Ini. Lt1 n i ho, heseb, her eleren Ingilistane diçiııin ti xelk hi tevayi bi cotkariye ınijı1l dihin. Herçi bexçeycn bajıın'n ıııet.i n in, çi~·cken wan nıkiriııc ı1 cw kirine zeviyen cclı ıl geıı~ııı.

Şekire Ingılislane bt1re ıl !cv de ji derve di hat. N i ho i ngi i iz

(5)

~cwcııc'er di(iııiıı ll JC !)Ckir çtldikiıı

( sıireı-.-ı ). Erde Ingilisla­

ne !ıcı wcki ıııc gcıt ııc lıcrislan c. .li lcwrc di lıiıı de-ran de ııı:ıkiııc

Di wıın

lrck!or ıl

ııaşixuliıı.

dcrıın de xelk paleyiya xwc hi Mslcn xwe di­qc11inin ( süret-Il ).

Emerike herwc­Id di ıncsala çek ı1 posa ta n de ye; di mesela iaşe de ji gelek arikariya

de bide iııgilizan.

7

00

30 3NVQZVH IQ NVNIS3H V.LS3Q N3:JNVWcnımı: If )13dO.L

00 ON3AOD

BALAFIREN LÜKHED P. 38 Ev balafıren ha li Emerike tene çekirin

u ji hemi balafiren dinyaye bileztir in. Ingil­tere ji van balariran mixdareki mezin şipariş

kiriye. Ev balafir hin bi hin tene ıngilistane.

SİWANVANİ Di vi şer! de şere­

vant carina xwe ji ezına­nan berdidin erde. Ev şe­revani di bıılafiran de ne ô gava balafir digehe erde ko ew le peya bibin si­wanvani siwanen xwe bi xwe ve dikin u xwe ji b~lafire tavejin hewaye ô hedt hedi dadikevin erde. Herwekl di weneya aliye raste de tete ditin.

W~NEYA J~RlN

Di ve weneye de ba­lafirine R. A. F. tene dilin. Ev balafir di ser stola dijmin re difirni ô elikin we bidin ber bimbayen xwe.

ı

!·: 1 '

L . · ..

. :'i,··.,:. ~·: .~· •• , ,'< ' J.'

; .(.

. ~~ . . . ' .. '• ...... ·,,·, ... : ,,

.. ~-·­,---

j ı~

9

BERIYA .ERİŞE, SIWARINE FRENSA AZA, DI ÇOLEN EFRIQA ROAVE DE, XWE KAR DIKIN.

SARLDE GOL " (CHARLES DE GAULLE)

Li 22e Hizerana sala 19401 Frense mitareke xwest, begav ma, teslim bu. Frense reşa xwe gireda.

Di demen felakete de xelk ji her wexti betir li hevudin dipirsin. Di nav frensizen hizni de ji wele bti. Herkesi li mirov ıi peyayen xwe dipirsi u li wan digeriya.

Peyayen wezareta Frense hejmar­tin. Zelamek je keın bı'ı. Ew zelarn çu bu ldı'? Ew çire çı! lııl u ewe çi biki­ra? Tııkesi pe ne dizani.

Pişti çend rojan zelame winda­biıyi bi xwe, ji her ınikrefona radyowa Londre bersiven pirsiyariyen jorin di dan.

Ew zelarn generaleki fren~izi,

generale Frense e ciwantir De Gol, Şarl De Gol blı.

ı

De Gol ji her radyowa Londre ji milete xwe u ji hemi dinyaye re di­da zanin ko heke di şereki de Frense hati be ji çevaudi n zora Frensene çuye u Frense ev ceng cenga mirin ıl heyi­ne winda ne kiriye; u Frenseke nu, Frensa ko ne ketiye bin lingen neyaran, Frensa Aza, di rex hevalbande xwe, di rex Ingiltere de, u heta zefera paşin ewe şere dijmine xwe bike.

Frensizine din gihan dore gene­rale ciwan; hikuıuet, ordu u stolek çe­kirin u ev frensizen ha iro li her dere digel sondxwariyan u bi merani u qeh­reınani şer di kin. .

* * General De Gol di sa la 1891 e u

di bajare Lite de ji diya xwe bı'ıye. Ba­ve wi di wi hajari de seydaye felsefe biı. Gava kete Sensir, dibistana herbiye,

10 10

GENEHAL KETRÜ ( LE GENERAL CA TROUX)

Niınineıııley~ Freıısa Aza u kumisere we e hiliıııl gene­ral ketrıl nişane bı siııga kum­andan Suvey ve d ike. Kıınwn­dan Savey kıırdizaneld wefakar ı\ dosteki kıırdıııaııcaıı e. Xelke Cizir~ wi xwe; ııas dil-in Savey merelo qenc e ji. Sa­vey gava xwe gilıaıııli In\ ordiwa Freıısa Aza liyotııaıı bu. Saleke ne ajot Ini ku­mandan. Ui şere Misaweh~ ( Hebeşistaıı ) de Savey beri herkesi kete bajer u di ben­dere de bi ser~ xwe cenkeş­tiyeke talyani, zemt kir.

De Gol lıist sali hıi. Ji dihisl<ılll; hi rillıa ıııilaziııı derkel ı1 ı~ıyiııi alaya :~:lan bu. Ev alay di hin kumanda Peteıı de lııi ( ~lert\şal Peleıı ). Di şen\ 1!J14-HI18 an de De Gol se canın birindar ht\ ı'ı dawiye !ıesir ket. Pişli wi şeri kete dibistana erkaıı!ıerbiye; ıi gm·a je derkel di~a tayini erkaıılıerhiya Peten hı!.

De Gol beri herkesi lıinı şere mekaniki biriye ı1 di sala l!J:l4an de di ve babete de kitebek ji nivisundiye, kilelıekc lıeja. Elemanan bi xwe ew wergerande zimane xwe tl gelek guh dane we kitehe. Heçi frensiz pe emel ne kirin.

Li 15e Gulana 1 !l.tOi De Gol bi generallıı1, liı·­qeke mekaniki pek ani u qehreınanane şen~ ne­yaran kir.

Di wezareta Reno de De Gol misteşan~ weza­reta ceng bt!. Gava mita­reke çebU, herweki me li jor got, De Gol hale Lon­dre u Frçnsa Aza ani pe.

Merkeza Frensa Aza di Londre de ye. Di mer­keze de mecliseke kumi­seran heye. Ev kumiser herbere wezlran in u kare

ESKEHEN PIYAm: lll COLI~N EI-:Hi()l~ llE X\\'E llANE BEH I(EV!llA!\ Ü AGIH IHKIN.

hikumete digerinin. Frensa Aza di rahelale nizing de du ııinıiııeııde lıcııe: General Ketrtl lı General Kole. General Ketrtı niıninendeye Freıısa Aza e gelenı­per u kumisere bilind e. Herçi General Kole ye cenı hiklımeta Sıiriye şandiye kumisere bilind u niıninendeye Frensa Aza ye.

1 ll 11

WENA JORIN:

Topen cenkeşliyen in­giliz! beri siwarkirine. Ev top gelek mezin in u heta bi 25 kilometiran tavejin.

Keştiyen van topan di behre de ne tl top di be­hre de li wan bene siwar kirin.

vVENA ALIYf RASTf:

Tano.;~ıı iıı •,i 1 ,·~i ji tex­lite Weıemııı 111. J. di Ler qrale Ingilistane re diborin

1 12 12

Tang ıl balafiren ingilizi, bi lıev re, direji dijnıiıı dikiıı.

X w edi u gennendeye herpirsiyar: M ir Celadel Ali lil'dir-Xml. Şam-SUriye

Directeur Proprietaire : Emir Djeladet Aalı Bedır-Rhan. Daınas-Syrıe