Winter 2017. Vol 11. Num 4

518

I R A N I A N J O U R N A L o f

A G E I N G

* Corresponding Author:Abolfazl Rahgoi, MSc.Address: University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences, Kodakyar Ave., Daneshjoo Blvd., Evin, Tehran, Iran.Tel: +98 (021) 22180036E-mail: rahgouin@yahoo.com

Research PaperThe Relationship Between Self-Efficacy and Quality of Life Among Elderly People

1. Department of Nursing, University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran, Iran.2. Research Centre on Aging, Department of Aging, University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran, Iran.3. Department of Biostatistics, University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran, Iran.4. Department of Nursing, Faculty of Nursing & Midwifery, Hamadan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran.

Javad Shaabani1, *Abolfazl Rahgoi2, Kian Nourozi1, Mahdi Rahgozar3, Mahdi Shaabani4

Objectives Self-Efficacy is an important variable in the field of elderly, to which little attention has been paid. Quality of Life (QoL) is also one of the most important factors of human development. This study aimed to determine and investigate the relationship between self-efficacy and QoL among elders resid-ing in Tehran nursing homes in 2015.Methods & Materials In this cross-sectional descriptive-analytic study, the statistical population com-prised the residents of nursing homes, especially catering to the elderly, in Tehran. The sample size was 210 individuals, who were selected based on the research criteria. For the elderly people residing in el-derly care centers, quota random sampling was performed, and random sampling in each nursing home was made proportionate to the number of elderly residents therein. General self-efficacy scale (GSE-10), elderly quality of life questionnaire (LIPAD), and demographic questionnaire were utilized to collect data. The tools were investigated in terms of reliability. The elderly residents’ average (SD) age was 78.66 (11.78) years. After sampling and gathering the questionnaires, the collected data were entered into SPSS Version18, and analyzed with descriptive indexes and analytic tests, including frequency, mean, standard deviation, Chi-square test, Kolmogorov–Smirnov test, ANOVA, and independent t test.Results The findings showed that the mean (SD) score of self-efficacy among the elder residents of Tehran nursing homes was 17.68 (4.00), and the mean (SD) score of QoL was 27.88 (9.80). There is no significant correlation between self-efficacy and demographic characteristics such as age, sex, or marital status, but there was a significant correlation between the education level (P=0.042) and self-efficacy. There also happened to be a significant correlation between QoL, and age (P=0.047) and education level (P=0.038). Again, there was no significant correlation between QoL, and sex and marital status. In this particular research, the confidence level was considered as 95%.Conclusion According to the results of the study, self-efficacy of residential elderlies and their quality of life was low. Increase in self-efficacy among the elderly residents of the nursing homes led to a rise in their QoL.

A B S T R A C T

Keywords: Self-efficacy, Qual-ity of life, Nursing home

Received: 22 Jun. 2016

Accepted: 08 Nov. 2016

Citation: Shaabani J, Rahgoi A, Nourozi K, Rahgozar M, Shaabani M. [The Relationship Between Self-Efficacy and Quality of Life Among Elderly People (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2017; 11 (4):518-527. http://dx.doi.org/10.21859/sija-1104518

: : http://dx.doi.org/10.21859/sija-1104518

Use your device to scan and read the article online

519

زمستان 1395، دوره 11، شمارة 4

* نویسنده مسئول:ابوالفضل ره گوی

نشانی: تهران، اوين، بلوار دانشجو، خيابان كودكيار، دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشی.تلفن: 22180036 )021( 98+

ab.rahgoi@uswr.ac.ir :پست الکترونیکی

اهداف خودكارآمدی متغير مهمی در حوزه سالمندی است كه كمتر به آن توجه شده است. كيفيت زندگی يکی از مهم ترين شاخص های توسعه انسانی است. اين مطالعه با هدف بررسی ارتباط بين خودكارآمدی و كيفيت زندگی سالمندان مقيم آسايشگاه های شهر تهران در

سال 1394 انجام شد.مواد و روش ها در اين مطالعه توصيفی و تحليلی كه به روش مقطعی انجام شد، جامعه آماری شامل تمام سالمندان مقيم آسايشگاه های سالمندی شهر تهران بود. 210 نفر از سالمندان مقيم آسايشگاه های شهر تهران با توجه به معيارهاي پژوهش انتخاب شدند. نمونه گيری با روش سهميه ای انجام شد و از هر آسايشگاه به نسبت تعداد سالمندان مقيم نمونه گيری تصادفی ساده به عمل آمد. به منظور جمع آوری داده ها از مقياس خودكارآمدی عمومی و پرسش نامه كيفيت زندگی سالمندان ليپاد و پرسش نامه جمعيت شناختی استفاده شد. ابزارها از نظر پايايی ارزيابی شدند. ميانگين سن سالمندان 11/78±78/66 سال بود. داده ها بعد از جمع آوری به نسخه 18 نرم افزار SPSS وارد شد و با آمار توصيفی شامل فراواني و ميانگين و انحراف معيار و آمار استباطی شامل آزمون كای اسکوئر، ضريب همبستگی پيرسون، آزمون

كلموگروف اسميرنوف، تحليل واريانس يک طرفه و آزمون تی مستقل تجزيه وتحليل شد.یافته ها ميانگين خودكارآمدی وكيفيت زندگی سالمندان مقيم آسايشگاه های سالمندی شهر تهران به ترتيب 17/68±4/00 و 88/80±27/9 بود. بين سن و جنسيت و وضعيت تأهل با خودكارآمدی در سالمندان رابطه معنادار وجود ندارد. بين سطح تحصيالت )P=/0/042( با خودكارآمدی تفاوت معنادار وجود دارد. بين سن )P=0/047( و سطح تحصيالت )P=0/038( با كيفيت

زندگی ارتباط معنادار وجود دارد. بين جنسيت و وضعيت تأهل با كيفيت زندگی ارتباط معنادار وجود ندارد.نتیجه گیری با توجه به نتايج اين مطالعه، خودكارآمدی و كيفيت زندگی سالمندان مقيم آسايشگاه های سالمندی شهر تهران پايين بود.

با افزايش نمره خودكارآمدی در بين سالمندان مقيم سراهای سالمندی،كيفيت زندگی آنان نيز افزايش می يابد.

کلیدواژه ها: خودكارآمدی، كيفيت زندگی، خانه سالمندان

تاريخ دريافت: 02 تير 1395تاريخ پذيرش: 18 آبان 1395

مقدمه

سالمندي فرايندي همگاني است كه از لحظه لقاح آغاز مي شود ادامه مي يابد. به طوري كه همه موجودات زنده و در تمام عمر سالمندي را تجربه مي كنند ]1[. طبق گزارش سازمان جهاني بهداشت در سال 2012، تعداد سالمندان جهان تا سال 2050 از 605 ميليون نفر به دو ميليارد نفر افزايش خواهد يافت. با روند سريع افزايش سالمندان، تا سال 2050 از هر پنج نفر جمعيت جهان يک نفر سالمند خواهد بود ]2[. طبق برآوردهاي مراجع بين المللي، جمعيت سالمند ايران از سال 1419 به بعد در قياس با نقاط ديگر و حتي ميانگين جهان رشد سريع تري خواهد داشت

و تا سال 1424 از ميانگين رشد جمعيت سالمند جهان پيشي خواهد گرفت ]3[. در ايران بر اساس سرشماري عمومي سال 1385 سالمندان باالي 60 سال حدود 5ميليون و 119هزار نفر كه 3/7 درصد از كل جمعيت كشور را شامل مي شدند. پيش بيني مي شود تا سال 2050 به بيش از 25ميليون نفر برسد كه روندي

سريع تر از ديگر گروه هاي جمعيتي خواهد داشت ]4[.

امروزه تعداد سالمندان به سرعت در حال افزايش است. توجه به مسئله بهداشت و تأمين آسايش و رفاه آنان و ابعاد مختلف سالمت آنان در جامعه اهميت ويژه اي دارد ]5[. انسان موجودي متفکر و اجتماعي است. هر يک از انسان ها رفتارهاي متفاوتي از

1- گروه پرستاری، دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي، تهران، ايران.2- مركز تحقيقات سالمندی، گروه سالمندی، دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي، تهران، ايران.

3- گروه آمار زيستی، دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي، تهران، ايران.4- گروه پرستاری، دانشکده پرستاری و مامايی، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ايران.

ارتباط خودکارآمدی و کیفیت زندگی سالمندان مقیم آسایشگاه های شهر تهران

جواد شعبانی1، *ابوالفضل ره گوی2، کیان نوروزی1، مهدی رهگذر3، مهدی شعبانی4

520

زمستان 1395، دوره 11، شمارة 4

خود بروز مي دهند ]6[. عوامـل متعددي در شکل گيري رفتار تأثير می گذارد. يکی از اين عوامل خودكارآمدی1 است. در واقع باورهاي خودكارآمدي تعيين مي كنند كه انسان ها چه اندازه براي انجام كارهايشان زمان مي گذارند، هنگام برخورد با دشواري ها تا چه مدت مقاومت مي كنند و در برخورد با موقعيت هاي گوناگون

چه اندازه نرمش پذيرند ]8 ،7[.

توانايي فرد درباره از احساس تسلط خودكارآمدي درجه اي به عبارت ديگر، خودكارآمدي فعاليت هاي مدنظر است. انجام به توجه با را خاصي رفتار آن با كه شخص است اطميناني موقعيت معيني انجام مي دهد و انتظار نتايج مورد نظر را دارد كنش هاي و انديشه الگوهاي بر خودكارآمدي باورهاي .]9[هيجاني افراد اثر مي گذارد. بنابراين افراد با خودكارآمدي پايين باوري اين باور كنند كه مشکالت حل نشدني هستند و شايد باريک بينانه اي را نااميدي و ديد است كه تنيدگي، افسردگي، براي گره گشايي پرورش مي دهد. از سويي ديگر، خودكارآمدي باال هنگام نزديک شدن به كار و كنش هاي دشوار، به پديدآمدن

احساس آساني كمک مي كند ]7[.

خودكارآمدي در سالمندان اهميت ويژه اي دارد. مطالعات تأثير خودكارآمدي بر ابعاد مختلف زندگي سالمندان را نشان داده اند. به طور مثال، بين خودكارآمدي با سازش موفقيت آميز با سراي سالمندان، كيفيت زندگي، فعاليت هاي فيزيکي، فعاليت هاي اساسي روزانه و انجام خودمراقبتي در سالمندان ارتباط وجود دارد ]10-

12[. خودكارآمدي در تمام دوره هاي سني به ويژه در سالمندان به لحاظ شرايط سني و تغييرات فيزيولوژيک و آسيب پذيري آن ها،

بحث وسيعي را بين متخصصان ايجاد كرده است.

بندورا2 در نظريه شناختي و اجتماعي3 خود، سازه هاي4 بهترين پيش بيني كننده هاي رفتار و تغيير رفتار را معرفي و تصويري از رفتار انسان را ترسيم مي كند كه مهم ترين عنصر آن خودكارآمدي است ]13[. رابطه مثبت خودكارآمدي و عملکردهاي فيزيکي طي مطالعات مشخص شده است. به طوري كه سالمنداني كه تحت برنامه ارتقاي خودكارآمدي قرار گرفته بودند عملکرد فيزيکي بهتر و رضايت بااليي از زندگي داشتند ]8[. پژوهشگران نشان داده اند افرادي كه به توانايي هاي خود اطمينان دارند به طور فعاالنه در برنامه هاي ارتقاي سالمتي شركت مي كنند. آن ها قادرند به طور مؤثري از عهده كنترل رويدادهاي زندگي خود برآيند. بنابراين باور خودكارآمدي يک عامل حياتي در موفقيت يا شکست در سراسر زندگي انسان محسوب مي شود ]14 ،11[ هدف زندگي سالمندان فقط داشتن عمر طوالني و زنده بودن نيست، بلکه نوع و كيفيت زندگي آن ها مهم است. با وجود اينکه در قرن بيستم چالش اصلي

1. Self Efficacy2. Bandura3. Social Cognitive Theory4. Constructs

بهداشت عمومي »افزايش اميد به زندگي« بود، در قرن بيست و يکم »زندگي با كيفيت بهتر« مهم ترين دغدغه در اين حوزه شده است. از اين رو ارتقاي كيفيت زندگي سالمندان در وهله نخست نيازمند داشتن اطالعات جامع درباره كيفيت زندگي آن هاست ]15[. كيفيت زندگي در دوره سالمندي مي تواند به راحتي تهديد شود ]16[. مشکالت و مسائل متعدد كه به طور فيزيولوژيک در سنين باال رخ مي دهد ]17[ و نيز كمبودهاي دوره سالمندي كه و كاهش خوداتکايي مي شود سبب كاهش سازگاري شناختي

]18[ در كاهش كيفيت زندگي در دوره سالمندي تأثير دارد.

به نسبت پيري دوران در زندگي كيفيت و خودكارآمدي دوره هاي ديگر زندگي با مخاطرات بيشتري روبه رو است. از سويي دگرگوني ساختارهاي اجتماعي در دهه هاي اخير و تغيير نظام خانواده سنتي از شکل گسترده كه به حفظ و نگهداري سالمند در خانواده تأكيد داشت، به نظام خانواده هسته اي كه سعي در كوچک كردن واحد خانواده دارد و والدين جدا از فرزندان زندگي مي كنند باعث رونق گرفتن آسايشگاه هاي سالمندان و فرهنگ سپردن سالمندان به مراكز نگهداري شده است. در اين وضعيت اين سؤال مطرح مي شود كه در كدام شرايط و موقعيت زندگي

سالمندان از سالمت و كيفيت زندگي بهتري برخوردارند.

تحقيقات نشان مي دهد محيط زندگي سالمندان عاملي بسيار مهم و تأثيرگذار در سالمت و كيفيت زندگي و طول عمر است ]19[. به عقيده برخي پژوهشگران قرارگرفتن سالمند در مراكز نگهداري مشکالت زيادي را به دنبال خواهد داشت. وقتي سالمند در خانه سالمندان قرار مي گيرد جدا از تغيير سبک و روش زندگي كه در تعيين آن نقشي ندارد، از نظر جسمي، رواني، عاطفي و حتي اقتصادي نيز وابسته مي شود. اگر اين وابستگي تداوم يابد مي تواند خودكارآمدي و كيفيت زندگي سالمند را تهديد كند. تحقيقات نشان مي دهد سالمنداني كه با خانواده زندگي مي كنند سطح سالمت باالتر و كيفيت زندگي بهتري دارند ]20-22[، چرا كه حضور در كنار خانواده از سويي با حمايت عاطفي افراد خانواده همراه است و از سوي ديگر سبب روابط اجتماعي مفيد و مؤثر فرد سالمند با خانواده و دوستان و جامعه مي شود كه اين شرايط در حفظ سالمت و كيفيت زندگي افراد سالمند مؤثر و كارآمد است.

يافته هاي محدودي به تأثير مثبت نگهداري افراد سالخورده در مراكز سالمندان اشاره كرده اند و نشان مي دهند كه حضور سالمندان در مراكز باعث غلبه بر محدوديت هايشان مي شود. به عقيده اين پژوهشگران اقامت در آسايشگاه هاي سالمندان موجب تطابق با كمبودهاي احتمالي در منابع و تأمين جنبه هاي مختلف زندگي سالمند مي شود. مؤسسات و مراكز نگهداري از سالمندان مي توانند نبود ظرفيت عملکردي و عدم استقالل را براي فرد قابل تحمل و به گونه اي جبران كنند. از طرفي مزاياي زندگي در سراهاي سالمندان ارتباط با همساالن و همتاها، دسترسي به امکانات پرستاري، بهداشتي، درماني و دورشدن از تنهايي و

521

زمستان 1395، دوره 11، شمارة 4

افسردگي است كه مي تواند در حفظ سالمت و كيفيت زندگي و خودكارآمدي سالمندان مؤثر باشد ]23[.

كشور ايران تجربه سالمندي را آغاز كرده است، پس در نظر گرفتن و پرداختن به موضوعات خودكارآمدي و كيفيت زندگي ايران در است. مهم بسيار سالمندان مراكز مقيم سالمندان مطالعات اندكي به بررسي ارتباط خودكارآمدي و كيفيت زندگي سالمندان مقيم آسايشگاه هاي سالمندي پرداخته اند. با توجه به اهميت خودكارآمدي و كيفيت زندگي افراد سالمند مقايسه اين دو متغير در سالمندان مقيم مراكز سالمندي مي تواند ارزشمند باشد، زيرا اطالعات مهمي درباره تأثير شرايط زندگي بر خودكارآمدي و

كيفيت زندگي سالمندان ارائه مي دهد.

هدف اصلي مطالعه حاضر تعيين و بررسي ارتباط خودكارآمدي و كيفيت زندگي سالمندان مقيم مراكز سالمندي بود تا ضمن پژوهش اين يافته هاي از حيطه ها، اين در دانش توسعه ارتقاي زمينه در مناسب مشي خط ارائه و برنامه ريزي در خودكارآمدي سالمندان مقيم سراهاي سالمندي و بهبود كيفيت

زندگي آنان استفاده شود.

روش مطالعه

اين مطالعه از نوع توصيفي تحليلي بود كه به روش مقطعي مقيم تمام سالمندان پژوهش شامل آماري انجام شد. جامعه آسايشگاه هاي شهر تهران بودند. مالک هاي ورود به اين پژوهش برقراري توانايي وباالتر، از: داشتن سن 60 سال بودند عبارت ارتباط، عدم ابتال به مشکالت جسمي حاد، تمايل و موافقت براي شركت در مطالعه. مالک هاي خروج نيز شامل انصراف سالمند از ادامه مشاركت در مطالعه و خروج پرسش نامه هاي ناقص بود.

كه بود تهران شهر آسايشگاه هاي شامل پژوهش محيط اداره تهران وجود داشت كه در مجموع 10 آسايشگاه در شهر بهزيستي شهر تهران مجوز نمونه گيري آن ها را صادر كرد. براي به دست آوردن حجم نمونه با مطالعه مقدماتي )پايلوت( 30 نفر از سالمندان مقيم بررسي شدند و ضريب همبستگي كيفيت زندگي و خودكارآمدي آنان r=0/178 محاسبه شد. سپس بر اساس فرمول حجم نمونه براي ضريب همبستگي دو متغير در سطح معناداري

α=0/05 و توان β-1=0/08 حجم نمونه 210 نفر تعيين شد.

مجوز نمونه گیري از کمیته اخالق در پژوهش دانشگاه علوم

بهزيستی و توانبخشی تهران و سازمان بهزيستي شهر تهران گرفته شد. پس از كسب رضايت آگاهانه از سالمندان پرسش نامه های پژوهش در اختيار آن ها قرار گرفت. نمونه گيری برای سالمندان از و بود نمونه گيری سهميه ای به روش مراكز سالمندی مقيم تعداد به نسبت و نمونه برآورد حجم به با توجه هر آسايشگاه سالمندان مقيم نمونه گيری تصادفی ساده به عمل آمد. اگر هر

پرسش نامه ها سؤال های درک يا و خواندن در نمونه ها از يک مشکل داشتند، پرسش نامه ها برای آن ها خوانده و توضيح داده شد. سپس پرسش نامه ها جمع آوری شد و داده ها به نسخه 18 نرم افزار SPSS وارد شد و با شاخص های مركزی و پراكندگی آمار توصيفی شامل فراواني و ميانگين و انحراف معيار و آمار استباطی شامل كای اسکوئر، آزمون پيرسون، كلموگروف اسميرنوف و تی مستقل و تحليل واريانس تجزيه وتحليل شد. به منظور گردآوری داده ها از پرسش نامه استاندارد استفاده شد و عالوه بر پرسش نامه جمعيت شناختی محقق ساخته از مقياس خودكارآمدی عمومی و

پرسش نامه كيفيت زندگی سالمندان ليپاد استفاده شد.

)GSE-10( مقیاس خودکارآمدي عمومي

ايران در اورشليم6 ساختند كه در اين مقياس را شوآرزر5 و مطالعات مختلفي هنجاريابي و اعتبارسنجي شده است.ضرايب آلفاي كرونباخ در مطالعه معيني 0/81 ]24[ و در مطالعه رجبي 0/82 ]7[ به دست آمد. اين مقياس شامل 10 سؤال است كه پاسخ هاي آن به صورت گزينه هاي »اصاًل صحيح نيست« تا »كاماًل صحيح است« و با امتياز يک تا چهار درجه بندي شده است. كمينه و بيشينه نمره آن 10 و 40 است. در اين مقياس گرفتن نمره باال نشان دهنده خودكارآمدي عمومي باالتر است. اين مقياس نقطه برش )Cut Point( ندارد، اما با توجه به ميانه ابزار، آزمودني ها به

دو دسته خودكارآمدي باال و پايين تقسيم می شوند.

پرسش نامه کیفیت زندگی سالمندان لیپاد7

پرسش نامه ليپاد 31 سؤال دارد كه هفت بُعد كيفيت زندگي را مي سنجد. قاسمي و همکاران )1390( روايي و پايايي اين پرسش نامه را در سالمندان ايراني محاسبه و تأييد كردند و ضريب پايايي آن را با استفاده از آلفاي كرونباخ 0/831 گزارش دادند ]25[. در اين پرسش نامه نمره دهي به صورت ليکرتي است و هر پرسش چهار حالت( )بهترين سه تا حالت( )بدترين صفر از كه دارد گزينه

امتيازبندي شده و دامنه نمره دهي بين 0 تا 93 است ]26[.

یافته ها

زنان فراوانی كردند. شركت سالمند مطالعه 210 اين در شركت كننده در مطالعه از مردان بيشتر است و درصد سالمندانی است. از ديگر سالمندان بيشتر كه همسرانشان فوت كرده اند گروه هاست. بقيه از كمتر متأهل سالمندان درصد همچنين ميانگين سن سالمندان 11/88±78/76 سال است كه كمترين 60 سال و بيشترين 95 سال سن داشته اند. از طرف ديگر درصد سالمندانی كه بی سوادند )93 سالمند( بيشتر از ديگر گرو هاست

5. Schwarzer6. Jerusalem7. Leipad

ارتباط خودكارآمدی و كيفيت زندگی سالمندان مقيم آسايشگاه های شهر تهران

522

زمستان 1395، دوره 11، شمارة 4

و فقط 15 سالمند تحصيالت دانشگاهی دارند. بيشتر سالمندان مقيم سرای سالمندی )82 سالمند( بين 12 تا 36 ماه در سرای سالمندان اقامت داشته اند و مدت اقامت كمتر از 12 ماه )72

سالمند( در رتبه بعدی قرار دارد )جدول شماره 1(.

و 17/58 مقيم سالمندان خودكارآمدی نمره های ميانگين انحراف معيار آن 4 است. به گونه ای كه كمترين نمره 10 و بيشترين 27 است. بنابراين ميانگين خودكارآمدی سالمندان مقيم آسايشگاه در حد پايين است. ميانگين نمره كيفيت زندگی سالمندان مقيم 27/68 و انحراف معيار آن 9/81 است. به گونه ای كه كمترين نمره 12 و بيشترين نمره 55 است. بنابراين ميانگين كيفيت زندگی

سالمندان مقيم نيز در حد پايين است )جدول شماره 2(.

در ادامه توزيع پراكندگی خودكارآمدی و كيفيت زندگی به تفکيک متغيرهای جمعيت شناختی )جنس، وضعيت تأهل، گروه سنی و سطح تحصيالت( ارائه شده است. ميزان خودكارآمدی در مردان سالمند 18/10 و در زنان سالمند 17/18 است. كيفيت زندگی در مردان سالمند 30/86 و در زنان سالمند 29/32 است. خودكارآمدی در سالمندان مجرد 18/22 است و كيفيت زندگی در سالمندان متأهل 33/51 است. همچنين ميزان خودكارآمدی در سالمندانی كه سطح تحصيالت دانشگاهی دارند 18/30 و در سالمندان ديپلمه 17/62 است. ميزان كيفيت زندگی با تحصيالت

دانشگاهی 40/51 است )جدول شماره 3(.

نمره های در اسميرنوف كلموگروف آزمون به مربوط P مقدار است. از 0/05 بيشتر زندگی كيفيت و خودكارآمدی متغيرهای بنابراين می توان دريافت كه توزيع تمام متغيرها نرمال است )جدول شماره 4(. بين خودكارآمدی و كيفيت زندگی سالمندان سراهای سالمندی رابطه معناداری وجود دارد )P=0/015(. با توجه به مقادير مثبت ضريب همبستگی )r=0/178( می توان نتيجه گرفت كه با افزايش نمره خودكارآمدی در سالمندان مقيم سراهای سالمندی،

كيفيت زندگی آنان نيز افزايش می يابد )جدول شماره 5(.

خودكارآمدی با سن بين همبستگی ضريب به توجه با و سن بين )P=0/094( به دست آمده P مقدار و )r=0/235(خودكارآمدی ارتباط معناداری وجود ندارد. بين سن با كيفيت مقيم سالمندان در نيز )r=-0/147( و )P=0/057( زندگی سراهای سالمندی ارتباط معنادار وجود دارد )جدول شماره 6(. با توجه به مقدار P آزمون تحليل واريانس، بين سطح تحصيالت با كيفيت زندگی )P=0/039( و خودكارآمدی )P=0/049( ارتباط

معناداری وجود دارد.

همچنين بين وضعيت تأهل با كيفيت زندگی )P=0/108( و ندارد. )جدول معنادار وجود ارتباط )P=0/098( خودكارآمدیاز آزمون تی با توجه به مقدار P به دست آمده شماره 7 و 8(. مستقل، بين جنسيت با خودكارآمدی و كيفيت زندگی سالمندان و خودكارآمدی( در P=0/637( ندارد وجود معنادار ارتباط

جدول 1. اطالعات جمعيت شناختی سالمندان.

سالمندان مقیممتغیر

درصد تعداد

66/433/6100/0

14070210

زنمردجمع

جنسیت

21/355

14/79/2

100/0

451163019210

مجردهمسر فوت شده

مطلقهمتأهلجمع

وضعیت تأهل

23/018/447/511/1100/0

504010020210

60 تا 70 سال70 تا 80 سال80 تا 90 سال

بیشتر از 90 سالجمع

گروه سنی

4436/1136/9

100/0

93762715210

بی سوادسیکلدیپلم

دانشگاهیجمع

سطح تحصیالت

523

زمستان 1395، دوره 11، شمارة 4

)P=0/642 در كيفيت زندگی( )جدول شماره 9(.

بحث

نمره های ميانگين به دست آمده يافته های به توجه با شهر سالمندی آسايشگاه های مقيم سالمندان خودكارآمدی تهران در حد پايين قرار دارد. خودكارآمدی مردان سالمند بيشتر از زنان سالمند و در مردان سالمندان مجرد بيش از ديگران بود. همچنين خودكارآمدی سالمندانی كه در گروه سنی 60 تا 70 سال بودند بيشتر از گروه های سنی ديگر بود. در سالمندانی كه سطح تحصيالت دانشگاهی داشتند ميزان خودكارآمدی از سطوح

تحصيالت ديگر بيشتر بود.

مقيم سالمندان خصوص در حاضر پژوهش يافته های آسايشگاه ها با يافته های تركی و همکاران )2011( مغايرت دارد. بر اساس يافته های تركی و همکاران وضعيت خودكارآمدی سالمندان آسايشگاه های غرب تهران باالست ]27[ كه اين يافته با پژوهش حاضر همسو نيست. به نظر پژوهشگر پژوهش حاضر، سالمندان زمانی كه در آسايشگاه هستند احساس بی نقشی و مصرف كنندگی می كنند كه سبب می شود توان و قدرت آن ها كاهش يابد. همچنين نوسان كه وضع روحی بدون و عادی يکنواخت داشتن زندگی سالمندان را مختل كند می تواند عاملی در كاهش خودكارآمدی

جدول 4. آزمون تعيين نرمال بودن متغيرهای خودكارآمدی و كيفيت زندگی سالمندان مقيم آسايشگاه های سالمندی.

مقدار Pآماره کلموگروف اسمیرنوفمتغیر

1/1450/145خودکارآمدی

1/2420/091کیفیت زندگی

جدول 2. مقدار كمينه، بيشينه، ميانگين و انحراف معيار خودكارآمدی و كيفيت زندگی سالمندان مقيم.

انحراف معیارمیانگینبیشینهکمینهمتغیر

102717/584/00خودکارآمدی

125527/689/81کیفیت زندگی

جدول 3. توزيع پراكندگی در ارتباط با ميزان خودكارآمدی و كيفيت زندگی در سالمندان به تفکيک جنسيت، وضعيت تأهل، سطح تحصيالت و سن.

شاخصانحراف معیار میانگین خودکارآمدی متغیر 

انحراف معیار کیفیت میانگین کیفیت زندگیخودکارآمدیزندگی

جنسیت17/183/9029/3214/94زن18/104/0130/8615/11مرد

سن 17/704/1328/8315/57زن17/903/6829/7313/40مرد

وضعیت تأهل

18/224/1131/2312/11مجرد18/093/9527/3113/21همسر فوت شده

16/804/3028/5516/35مطلقه

17/253/6033/5115/26متأهل

سطح تحصیالت

15/594/2029/5015/90بی سواد16/793/9030/1016/21سیکل17/524/2338/7012/30دیپلم

18/303/2140/517/25دانشگاهی

524

زمستان 1395، دوره 11، شمارة 4

آن ها باشد. شايد برای سالمندان مقيم آسايشگاه ها بتوان محروميت از خانواده را يکي از ديگر داليل اين مسئله دانست.

گروه هاي در را خودكارآمدي وضعيت پژوهش ها برخي مختلف غيرسالمند بررسي كرده اند. در برخي از اين پژوهش ها وضعيت خودكارآمدي باال ]27-29[ و در برخي ديگر وضعيت در ناصح است. شده گزارش ]30، 31[ پايين خودكارآمدي

مطالعه اي ارتباط خودكارآمدي عمومي و كيفيت زندگي را در سالمندان مقيم سراهاي سالمندي استان چهارمحال وبختياري بررسي كرد. نتايج اين بررسي نشان داد خودكارآمدي عمومي سالمندان با تمام خرده مقياس هاي كيفيت زندگي همبستگي مستقيم و معنادار دارد. نتايج اين مطالعه با مطالعات ديگر كه روي گروه هاي ديگر انجام گرفته است همخواني دارد ]34-32[.

جدول 5. نتايج آزمون همبستگی بين خودكارآمدی و كيفيت زندگی سالمندان.

متغیرکیفیت زندگی

مقدار Pضریب همبستگی

0/1780/015 خودکارآمدی

جدول 6. نتايج آزمون همبستگی بين سن با خودكارآمدی و كيفيت زندگی سالمندان.

سن

مقدار Pضریب همبستگیمتغیر

0/2250/084خودکارآمدی

0/1270/047-کیفیت زندگی

جدول 7. مقايسه ميانگين )تحليل واريانس( سطح تحصيالت در سالمندان.

مقدار Pآماره fمتغیر

3/890/049خودکارآمدی

4/9520/039کیفیت زندگی

جدول 8. مقايسه ميانگين )تحليل واريانس( وضعيت تأهل سالمندان.

مقدار Pآماره fمتغیر

3/550/098خودکارآمدی

4/9470/108کیفیت زندگی

جدول 9. نتايج آزمون تی مستقل برای مقايسه ميانگين جنسيت با خودكارآمدی و كيفيت زندگی سالمندان.

مقدار pآماره tانحراف معیار میانگین گروهمتغیر

خودکارآمدی17/183/90زن

0/4460/63718/104/01مرد

کیفیت زندگی29/3214/94زن

0/4120/64230/8615/11مرد

525

زمستان 1395، دوره 11، شمارة 4

اسميت معتقد است خودكارآمدي باال باعث افزايش اميد و انگيزه در فرد مي شود و كيفيت زندگي را ارتقا مي بخشد ]33[.

از يافته های ديگر پژوهش اين بود كه بين سطح تحصيالت و جنست و وضعيت تأهل با خودكارآمدی در سالمندان مقيم سرای سالمندی رابطه معنادار وجود ندارد و بين سن با خودكارآمدی تفاوت معنادار وجود دارد. كيف8 و همکاران نبود ارتباط معنادار بين خودكارآمدي و متغيرهاي فردي )سن و جنسيت و سطح يافته هاي با يافته اين .]32[ كرده اند گزارش را تحصيالت( ُوو و همکاران ]35[ و سو9 وهويِچن ]36[ همسو است. شايد با توانايی فرد را در مقابله اين دليل كه دانش و تحصيالت به آشفتگی و عوامل تنش زا افزايش مي دهد و سبب موفقيت فرد در اين موقعيت ها مي شود ]37[. همچنين با افزايش سن مشکالت جسمی نيز افزايش می يابد و می تواند خودكارآمدی را كاهش دهد.

پژوهش حاضر نشان داد ميانگين كيفيت زندگي سالمندان مقيم آسايشگاه هاي سالمندي در حد پايين قرار دارد. كيفيت زندگي سالمندان مرد از سالمندان زن باالتر بود و سالمنداني كه در گروه سني 60 تا 70 سال و متأهل بودند و تحصيالت بودند. برخوردار بهتري زندگي كيفيت از داشتند دانشگاهي بين سن و سطح تحصيالت سالمندان با كيفيت زندگي ارتباط معنادار وجود داشت و بين جنسيت و وضعيت تأهل با كيفيت زندگي ارتباط معنادار وجود نداشت. جعفرزاده فخاري و همکاران سالمندان زندگي كيفيت وضعيت خود مطالعه در )1389(ارزيابي كردند ]38[. احمدي و نامطلوب را شهرستان سبزوار همکاران )1384( وضعيت كيفيت زندگي سالمندان شهر زاهدان را نامطلوب گزارش كردند ]39[. نتايج اين دو پژوهش با پژوهش

حاضر همخواني دارد.

وضعيت خود پژوهش در )1383( همکاران و وحداني نيا كيفيت زندگي سالمندان شهر تهران را مطلوب ارزيابي كردند زندگي كيفيت وضعيت )1385( نجاتي و جغتايي .]16[ .]40[ كردند گزارش مطلوب را كاشان شهرستان سالمندان يافته هاي پژوهش هاي اخير با پژوهش حاضر همخواني ندارد. در بررسي مطالعات خارجي جانباز و همکاران وضعيت كيفيت زندگي سالمندان شهر سامسون تركيه را مطلوب گزارش دادند ]41[. اشتراوس10 و همکاران )2003( نيز وضعيت كيفيت زندگي سالمندان شهرهاي جنوبي لبنان را مطلوب گزارش كردند ]42[.

يافته های هر دو مطالعه با پژوهش حاضر همخوانی ندارد.

در مطالعه لی11 و همکاران )2006( بين جنسيت و كيفيت زندگي ارتباط معناداري وجود داشت و كيفيت زندگي سالمندان

8. Keefe9. Su10. Strauss11. Lee

مرد به طور معناداري بهتر از كيفيت زندگي سالمندان زن بود. و لي مطالعه در ندارد. همخواني پژوهش حاضر با يافته اين كيفيت داشتند باالتري تحصيالت كه سالمنداني همکاران زندگي بهتري نيز داشتند. با افزايش سن كيفيت زندگي كاهش مي يابد. افـزايش سن با تغييرات شناختي و جسمي متعددي در سالمندان همراه است. به طوري كه با افزايش سن اين تغييرات وضعيت بين پژوهش اين در مي شود. مشخص تر و شديدتر تأهل و كيفيت زندگي ارتباط معناداري وجود نداشت ]43[. اين

يافته ها با پژوهش حاضر همخواني دارد.

داشتن همسر در دوران سالمندي گام مؤثري در تقويت روحيه افراد سالمند محسوب مي شود، چرا كه نيازهاي روحي افراد مانند دوست داشتن، همدلي، حمايت و احساس نياز به صميميت را برطرف مي كند و زندگي سالم و پرنشاطي را براي سالمند رقم مي زند. عدم ارضاي نيازهاي عاطفي سالمندان باعث تسريع روند پيري و فاصله گرفتن آن ها از سالمت جسمي و روحي خواهد شد و درنهايت موجب كاهش كيفيت زندگی آنان خواهد شد. البته سالمندان متأهلی كه در آسايشگاه زندگی می كنند، با توجه به محدوديت هايی كه برای كنار هم بودن دارند به نسبت سالمندان

ديگر، كمتر از وجود همسر بهره مند می شوند.

با توجه به يافته هاي اين پژوهش بين خودكارآمدي و كيفيت زندگي سالمندان سراهاي سالمندي رابطه معناداري وجود دارد. افزايش خودكارآمدي سالمندان مقيم آسايشگاه هاي سالمندي باعث افزايش كيفيت زندگي آنان مي شود. از آنجا كه موضوع پژوهش حاضر در حوزه سالمندي جديد بود با كمبود پيشينه تحقيقاتي مواجه بوديم. هيئون كيئونگ و همکاران در مطالعه اي زندگي در و كيفيت ارتباط خودكارآمدي بررسي به )2014(249 سالمند و ميان سال در ُكره پرداختند. يافته هاي آنان نشان داد خودكارآمدي و كيفيت زندگي در سالمندان به طور معناداري با هم ارتباط داشتند ]44[. ادوارد مکاولي و همکاران )2006( به بررسي رابطه كيفيت زندگي و خودكارآمدي پرداختند. نمونه هاي اين مطالعه 249 زن سالمند سياه پوست و سفيدپوست با ميانگين سني 68/12 بود. يافته هاي پژوهش نشان دهنده ارتباط معنادار متغيرهاي پژوهش بود ]45[. يافته هاي اين دو پژوهش با پژوهش

حاضر همخواني دارد.

نتیجه گیری نهایی

بر اساس يافته های پژوهش وضعيت خودكارآمدی و كيفيت تهران شهر سالمندی آسايشگاه های مقيم سالمندان زندگی مقوله های اهميت به توجه با دارد. قرار نامطلوبی در وضعيت خودكارآمدی و كيفيت زندگی سالمندان، بايد به اين موضوعات است اميد شود. بيشتری توجه سالمند آسيب پذير قشر در دست اندركاران امور سالمندان از رهگذر اين نتايج، برنامه ريزي مناسبي برای افزايش سطح خودكارآمدی و ارتقای كيفيت زندگی

526

زمستان 1395، دوره 11، شمارة 4

سالمندان مقيم سرای سالمندی تدوين كنند و مالحظات الزم را انجام دهند تا در آينده شاهد زندگي با كيفيت در سالمندان باشيم.

محدودیت ها

به دليل محدودبودن نمونه پژوهش به سالمندان شهر تهران امکان تعميم يافته ها به جوامع ديگر بايد با احتياط صورت گيرد. همچنين به دليل محدودبودن پژوهش هاي داخلی در اين زمينه ديگر محدوديت نداشت. وجود يافته ها كامل مقايسه امکان پژوهش مقطعی بودن آن و تفاوت هاي ذهني و فردي و اجتماعي

سالمندان بود.

پیشنهادها

پيشنهاد می شود در زمينه بازنگری در سپردن سالمندان به خانه هاي سالمندان به خانواده ها آموزش داده شود. همچنين بهبـود كيفيـت و افزايش امکانات محيطی و رفاهی خانه هاي سالمندان، يکسان سازی محيط خانه هاي سالمندان به محيط خـانواده، ترغيب خانواده ها و دوستان فرد سـالمند بـه عيادت منظم از سالمندان، افزايش خدمات رفاهی و توان بخشی توسط مسئوالن و توانمندسازی سالمندان می تواند در افزايش كيفيت

زندگی سالمندان سودمند باشد.

تشکر و قدردانی

تحقيقات مركز در مصوب پژوهشی طرح از مطالعه اين سالمندی دانشگاه علوم بهزيستی و توانبخشی تهران با شماره طرح 801/94/19781 گرفته شده است. بدين وسيله از مسئوالن ادارات بهزيستی استان تهران و شهر تهران، مديران آسايشگاه های سالمندان شهر تهران و تمامی سالمندانی كه در اين پژوهش

مشاركت داشتند سپاسگزاری می شود.

References

[1] Abedi HA, Shahriari M, Alimohammadi N. [Nursing in elderly (Persian)]. Isfahan: Orooj; 2003.

[2] World Health Organization. World health statistics. Geneva: World Health Organization; 2012.

[3] Mirzaei M, Shams-Ghahfarkhi M. [Demographic characteristics of the elderly population in Iran according to the census 1976-2006 (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2007; 2(5):326-31.

[4] Statistical Center of Iran. [Census of 2006 (Persian)]. Tehran: Sta-tistical Center of Iran; 2006.

[5] Habibi A, Nikpour S, Seyedoshohadaei M, Haghani H. [Health promoting behaviors and its related factors in elderly (Persian)]. Iran Journal of Nursing. 2006; 19(47):35-48.

[6] Shariatmadari A. [Educational psychology (Persian)]. 11th ed. Tehran: Amir Kabir Publication; 2002.

[7] Rajabi G. [Reliability and validity of the General Self-Efficacy Beliefs Scale (GSE-10) comparing the psychology students of Sha-hid Chamrin University and Azad University of Marvdasht (Per-sian)]. New Thoughts on Education. 2006; 2(1):111-22.

[8] Rabiei L, Mostafavi F, Masoudi R, Hassanzadeh A. [Effects of family-centered interventions on empowerment of the elderly (Persian)]. Health System Research. 2012; 8(2):301-13.

[9] Akbaryboorang A, Aminyazdi SA. [Test-anxiety and self-effica-cy: A study on the students of Islamic Azad University, Branch of Southern Khorasan (Persian)]. Ofogh-e-Danesh. 2009; 15(3):70-77.

[10] Bhupinder S, Rakhi U. Self-efficacy and well-being of adoles-cents. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology. 2009; 35(2):227-32.

[11] Chang S-H, Crogan NL, Wung S-F. The self-care self-efficacy enhancement program for Chinese nursing home elders. Geriatric Nursing. 2007; 28(1):31–6. doi: 10.1016/j.gerinurse.2006.11.006

[12] Hellstrom K, Lindmark B, Wahlberg B, Fugl-Meyer AR. Self-efficacy in relation to impairments and activities of daily living disability in elderly patients with stroke: a prospective investiga-tion. Journal of Rehabilitation Medicine. 2003; 35(5):202-7.

[13] Zimmerman BJ. Self-efficacy: An essential motive to learn. Contemporary Educational Psychology. 2000; 25(1):82–91. doi: 10.1006/ceps.1999.1016

[14] Lev EL, Daley KM, Conner NE, Reith M, Fernandez C, Owen SV. An intervention to increase quality of life and self-care self-ef-ficacy and decrease symptoms in breast cancer patients. Scholarly inquiry for nursing practice. 2001; 15(3):277-94. PMID: 11871585

[15] Sajjadi H, Biglryian A. [Quality of life in elderly women in Kah-rizak Hospice Charity (Persian)]. Payesh. 2006; 5(2):105-8.

[16] Vahdaninia M, Goshtasbi A, Montazeri A, Maftoun F. [Health-related quality of life in an elderly population in Iran: A popula-tion-based study (Persian)]. Payesh. 2005; 4(2):113-20.

[17] Habibi A, Nikpour S, Seyedoshohadaei M, Haghani H. [Qual-ity of life and physical activity (Persian)]. Iran Journal of Nursing. 2007; 21(53):30-51.

527

زمستان 1395، دوره 11، شمارة 4

[18] Tajvar M, Farziyanpour F. [Elderly health and a review on dif-ferent Aspects of their life (Persian)]. Tehran: Nasle Farda Publica-tions; 2004.

[19] Winningham RG, Pike NL. A cognitive intervention to enhance institutionalized older adults’ social support networks and de-crease loneliness. Aging & Mental Health. 2007; 11(6):716–21. doi: 10.1080/13607860701366228

[20] Hemati Alamdarlo G, Dehshiri GH, Shojaee S, Hakimirad E. Health and loneliness status of the elderly living in nursing homes versus those living with their families (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2008; 3(2):557-68.

[21] Kwang YS, Yung GM. A study on the health statue and the needs of health- related services of Female elderly in an; urban – rural combined city Korea. Community Health Nursing Aca-demic Society. 2003; 17(1):47-57.

[22] Sun WP. State and policy issues of home aged welfare service. Journal of the Korea Gerontological Society. 2001; 4:29-33.

[23] Asakawa K, Feeny D, Senthilselvan A, Johnson JA, Rolfson D. Do the determinants of health differ between people living in the community and in institutions? Social Science & Medicine. 2009; 69(3):345–53. doi: 10.1016/j.socscimed.2009.05.007

[24] Moeini B, Shafii F, Hidarnia A, Babaii GR, Birashk B, Allahver-dipour H. Perceived stress, self-efficacy and its relations to psy-chological well-being status in Iranian male high school students. Social Behavior & Personality. 2008; 36(2):257-66. doi: 10.2224/sbp.2008.36.2.257

[25] Ghasemi H, Harirchi M, Masnavi A, Rahgozar M, Akbarian M. Comparing quality of life between seniors living in families and institutionalized in nursing homes (Persian)]. Social Welfare Quarterly. 2011; 10(39):177-200.

[26] De Leo D, Diekstra RFW, Lonnqvist J, Lonnqvist J, Cleiren MHPD, Frisoni GB, et al. LEIPAD, an Internationally applicable instrument to assess quality of life in the elderly. Behavioral Medi-cine. 1998; 24(1):17–27. doi: 10.1080/08964289809596377

[27] Keefe FJ, Ahles TA, Porter LS, Sutton LM, McBride CM, Pope MS, et al. The self-efficacy of family caregivers for helping cancer patients manage pain at end-of-life. Pain. 2003; 103(1):157–62. doi: 10.1016/s0304-3959(02)00448-7

[28] Gilliam CM, Steffen AM. The relationship between caregiv-ing self-efficacy and depressive symptoms in dementia fam-ily caregivers. Aging & Mental Health. 2006; 10(2):79–86. doi: 10.1080/13607860500310658

[29] Holland JM, Thompson LW, Tzuang M, Gallagher-Thompson D. Psychosocial factors among Chinese American women demen-tia caregivers and their association with salivary cortisol: results of an exploratory study. Ageing International. 2010; 35(2):109–27. doi: 10.1007/s12126-010-9057-0

[30] Bastani F, Ghasemi E, Negarandeh R, Haghani H. General self-efficacy among family’s female caregiver of elderly with Alzhei-mer’s disease (Persian)]. Hayat. 2012; 18(2):27-37.

[31] Mohammadi Shahbolaghi F. [Self-efficacy and caregiver strain in Alzheimer’s caregivers in the city of Tehran (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2006; 1(1):26-33.

[32] Middleton J, Tran Y, Craig A. Relationship between quality of life and self-efficacy in persons with spinal cord injuries. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2007; 88(12):1643–8. doi: 10.1016/j.apmr.2007.09.001

[33] Rafii F, Naseh L, Yadegari M. [Relationship between self-effica-cy and quality of life in ostomates (Persian)]. Iran Journal of Nurs-ing. 2012; 25(76):64-76.

[34] Brink E, Alsén P, Herlitz J, Kjellgren K, Cliffordson C. General self-efficacy and health-related quality of life after myocardial in-farction. Psychology, Health & Medicine. 2012; 17(3):346–55. doi: 10.1080/13548506.2011.608807

[35] Wu AMS, Tang CSK, Kwok TCY. Self-efficacy, health locus of control, and psychological distress in elderly Chinese women with chronic illnesses. Aging & Mental Health. 2004; 8(1):21–8. doi: 10.1080/13607860310001613293

[36] Su-Hui Chen. The relationships among nutrition self-efficacy, health locus of control in elderly [PhD thesis]. Austin: University of Texas at Austin. 2007.

[37] Rambod M, Peyravi H, Sareban MT, Rafii F, Hoseini F. [Self-efficacy in hemodialysis patients and its related factors (Persian)]. Advances in Nursing & Midwifery. 2008; 18(62):29-34.

[38] Jafarzade Fakhari M, Behnam Voshani HR, Vahedian Shah-roodi M. [The quality of life of the elderly in Sabzevar, Iran (Per-sian)]. Journal of Sabzevar University of Medical Sciences. 2010; 17(3):213-7.

[39] Ahmadi F, Alizadeh S, Faqihzadeh S. [Quality of life in Za-hedan elderly population (Persian)]. Hayat. 2004; 10(22):61-67.

[40] Joqataei MT, Nejati V. [Assessment of Health Status of Elderly People in the City of Kashan (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2006; 1(1):3-10.

[41] Canbaz S, Tevpik Senter A, Dabak S, Peksen Y. The prevalence of chronic diseases and quality of life in elderly people in Samsun. Turkish Journal of Medical Sciences. 2003; 33:335-40.

[42] Strauss E von, Agüero-Torres H, Kåreholt I, Winblad B, Fratigli-oni L. Women are more disabled in basic activities of daily liv-ing than men only in very advanced ages: A study on disability, morbidity, and mortality from the Kungsholmen Project. Journal of Clinical Epidemiology. 2003; 56(7):669–77. doi: 10.1016/s0895-4356(03)00089-1

[43] Lee TW, Ko IS, Lee KJ. Health promotion behaviors and qual-ity of life among community-dwelling elderly in Korea: A cross-sectional survey. International Journal of Nursing Studies. 2006; 43(3):293–300. doi: 10.1016/j.ijnurstu.2005.06.009

[44] Lee H, Cho SH, Kim JH, Kim YK, Choo HI. Influence of self efficacy, social support and sense of community on health-related quality of life for middle-aged and elderly residents living in a rural community. Journal of Korean Academy of Nursing. 2014; 44(6):608. doi: 10.4040/jkan.2014.44.6.608

[45] McAuley E, Konopack JF, Motl RW, Morris KS, Doerksen SE, Rosengren KR. Physical activity and quality of life in older adults: Influence of health status and self-efficacy. Annals of Behavioral Medicine. 2006; 31(1):99–103. doi: 10.1207/s15324796abm3101_14