GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of...

20
แนวปฏิบัติในการใช้มาตรฐานสินค้าเกษตร มกษ. 6909(G)-2562 GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL STANDARD TAS 6909(G)-2019 การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสําหรับฟาร์มไก่ไข่ GOOD AGRICULTURAL PRACTICES FOR LAYER FARM สํานักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ICS 65.020.30 ISBN XXX-XXX-XXX-X

Transcript of GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of...

Page 1: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท

แนวปฏบตในการใชมาตรฐานสนคาเกษตร

มกษ. 6909(G)-2562 

GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL STANDARD

TAS 6909(G)-2019

การปฏบตทางการเกษตรทดสาหรบฟารมไกไข

GOOD AGRICULTURAL PRACTICES FOR

LAYER FARM

สานกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต กระทรวงเกษตรและสหกรณ

ICS 65.020.30 ISBN XXX-XXX-XXX-X

Page 2: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท

แนวปฏบตในการใชมาตรฐานสนคาเกษตร

มกษ. 6909(G)-2562 

GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL STANDARD

TAS 6909(G)-2019

การปฏบตทางการเกษตรทดสาหรบฟารมไกไข

GOOD AGRICULTURAL PRACTICES FOR

LAYER FARM

สานกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต

กระทรวงเกษตรและสหกรณ 50 ถนนพหลโยธน เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900

โทรศพท 0 2561 2277 โทรสาร 0 2561 3357

www.acfs.go.th

ประกาศในราชกจจานเบกษา ฉบบประกาศและงานทวไป เลม 126 ตอนพเศษ 186 ง

วนท 28 ธนวาคม พทธศกราช 256x

Page 3: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท

(2)

คณะกรรมการวชาการพจารณามาตรฐานสนคาเกษตร

เรอง การปฏบตทางการเกษตรทดสาหรบฟารมไกไข

1. อธบดกรมปศสตว หรอผทอธบดมอบหมาย ประธานกรรมการ

นายสรวศ ธานโต รองอธบดกรมปศสตว

นายสมชวน รตนมงคลานนท รองอธบดกรมปศสตว

2. ผแทนกรมปศสตว กรรมการ

นายพลกฤษณ อยตา

นางสาวอญญารตน ราชประโคน

นายโสภชย ชวาลกล

นายธต อนตรเสน

3. ผแทนสานกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต กรรมการ

นางสาวองอร ปญญากจ

นางสาวยพา เหลาจนดาพนธ

4. ผแทนคณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรรมการ

ผชวยศาสตราจารยธรวทย เปยคาภา

นายสมบต ประสงคสข

5. ผแทนคณะสตวแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย กรรมการ

รองศาสตราจารยจกรกรศน เนองจานงค

รองศาสตราจารยนวตร จนทรศรพรชย

6. ผแทนสตวแพทยสภา กรรมการ

นางสาวอรวรรณ ฟกขา นายณรงค อาพนธ ศาสตราจารยทวศกด สงเสรม

7. ผแทนสภาเกษตรกรแหงชาต กรรมการ

นายอาทร ชวยณรงค

8. ผแทนสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย กรรมการ

นายบญเพง สนตวฒนธรรม

9. ผแทนสมาคมสตวบาลแหงประเทศไทย ในพระราชปถมภ กรรมการ

สมเดจพระเทพรตนราชสดา สยามบรมราชกมาร

นายอรรณพ สขสวานนท นายวระ ววตรกล

Page 4: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท

(3)

10. ผแทนสมาคมผผลต ผคาและสงออกไขไก กรรมการ

11. ผแทนสมาคมผเลยงไกไข กรรมการ

นายธนาวฑ เออละพนธ นายอรรณพ สขสวานนท นายสมหมาย วศษฎศาสตรกล

12. ผแทนสมาคมสตวแพทยควบคมฟารมสตวปก กรรมการ

นายสดแถว อมาตยกล นายสถาพร สทธลกษณ นายเอกสงห สาเรอง

13. ผแทนสมาคมสงเสรมการเลยงไกแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ กรรมการ

นายธนเดช แสงวฒนกล

นายประทป ผดงพจน

14. ผแทนสหกรณผเลยงไกไข กรรมการ

นางจฑามาศ บญแสง

นายสนต วโรจนบรสทธ

15. ผแทนสานกกาหนดมาตรฐาน กรรมการและเลขานการ

สานกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต นางสาวมนตรา ลกขณา นายสงขลา จลกะเศยน

Page 5: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท

(4)

กระทรวงเกษตรและสหกรณไดประกาศมาตรฐานสนคาเกษตร เรอง การปฏบตทางการเกษตรทดสาหรบ

ฟารมไกไข (มกษ. 6909-2562) สาหรบใชเปนแนวทางในการพฒนาฟารมไกไขของไทยใหเปน

ทยอมรบยงขนในระดบประเทศและระดบระหวางประเทศ คณะกรรมการมาตรฐานสนคาเกษตรจงกาหนด

มาตรฐานสนคาเกษตร เรอง แนวปฏบตในการใชมาตรฐานสนคาเกษตร การปฏบตทางการเกษตรทด

สาหรบฟารมไกไข เพอสรางความเขาใจในมาตรฐาน มกษ. 6909 และนาไปปฏบตไดอยางถกตอง

มาตรฐานสนคาเกษตรน กาหนดขนโดยใชเอกสารตอไปนเปนแนวทาง

สานกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต. 2562. การปฏบตทางการเกษตรทดสาหรบฟารมไกไข.

มกษ. 6909-2562.

สานกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต. 2559. มาตรฐานหลกการความปลอดภยทางชวภาพสาหรบ

ฟารมสตวปก. มกษ. 9044-2559.

Page 6: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท
Page 7: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท

มกษ. 6909(G)-2562

แนวปฏบตในการใชมาตรฐานสนคาเกษตร

การปฏบตทางการเกษตรทดสาหรบฟารมไกไข

แนวปฏบตน ใชอธบายขยายความทางวชาการครอบคลมเหตผลและการปฏบตในแตละขอกาหนด

ในมาตรฐานสนคาเกษตร เรอง การปฏบตทางการเกษตรทดสาหรบฟารมไกไข (มกษ. 6909-2562)

การตรวจประเมน การใหรบรอง และการใหเครองหมายรบรองมาตรฐานสนคาเกษตรสาหรบฟารมไกไข

ใหถอตาม มกษ. 6909-2562

คาอธบาย มกษ. 6909-2562 มรายละเอยดดงน

ขอกาหนด มกษ. 6909-2562 พมพอยในกรอบและมคาอธบายขอกาหนดอยใตกรอบ

1. ขอบขาย

1.1 มาตรฐานสนคาเกษตรน กาหนดการปฏบตทางการเกษตรทดสาหรบฟารมไกไขทเลยงไกไขเพอการคา

จานวนตงแต 1,000 ตวข นไป ครอบคลมองคประกอบฟารม การจดการฟารม อาหาร นา การจดการ

บคลากร การจดการสขภาพสตว การจดการดานสวสดภาพสตว การจดการไกรน ไกระยะไขและไขไก

การจดการสงแวดลอม การบนทกขอมล โดยมวตถประสงคเพอใหไดไขไกทปลอดภย มคณภาพเหมาะสม

ในการนาไปบรโภคเปนอาหาร

1.2 มาตรฐานฉบบนไมครอบคลมฟารมไกไขทไดรบการรบรองมาตรฐานการเลยงระบบอน ทรบรอง

โดยกรมปศสตว เชน มาตรฐานเกษตรอนทรย เลม 2: ปศสตวอนทรย (มกษ. 9000 เลม 2) ฟารมไกไข

แบบเลยงปลอยอสระ

คาอธบาย

ขอบขายการบงคบและระยะเวลาปรบเปลยนเขาสการบงคบทแตกตางกนในแตละขนาดฟารมไกไข

มรายละเอยดดงน

จานวนไกไขทเลยง (ตว) การบงคบ ระยะปรบเปลยนหลงจากประกาศในราชกจจานเบกษา

1-999 ไมบงคบ -

1,000-99,999 บงคบ 5 ป

ตงแต 100,000 บงคบ 1 ป

มาตรฐานฉบบนไมครอบคลมฟารมไกไขท ไดรบการรบรองมาตรฐานการเลยงระบบอน ท รบรอง

โดยกรมปศสตว อาทเชน มาตรฐานเกษตรอนทรย เลม 2 : ปศสตวอนทรย (มกษ. 9000 เลม 2)

และฟารมสตวปกแบบเลยงปลอยอสระเนองจากมลกษณะการเลยงและแนวปฏบตทแตกตางกน

และมการกาหนดมาตรฐานและระเบยบเฉพาะไวแลว

Page 8: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท

มกษ. 6909(G)-2562 2

กรณเปนฟารมไกไขทอยในระหวางระยะปรบเปลยนเพอขอการรบรองตาม มกษ. 9000 เลม 2 จะตองม

หลกฐานทแสดงวาอยระหวางดาเนนการเพอขอการรบรองมาตรฐานดงกลาว และตองมใบรบรอง

ภายในระยะเวลา 6 เดอน

ฟารมสตวปกแบบเลยงปลอยอสระ รายละเอยดตามระเบยบกรมปศสตววาดวยการขอรบและออกใบรบรอง

ฟารมสตวปกแบบเลยงปลอยอสระ พ.ศ. 2560 โดยการเลยงสตวปกแบบปลอยอสระ (Free-range

poultry farming) หมายความวา การเลยงสตวปกซงมชวงเวลาในแตละวนทปลอยใหสตวปกไดออกมา

ภายนอกโรงเรอนไดอยางอสระ โดยมพนทใหสตวปกไดแสดงพฤตกรรมตามธรรมชาต เชน การคลกฝ น

คยเขย การไซรขน การจกกนพช ผก แมลง ทาใหสตวปกอารมณดและมความสข

2. นยาม

ความหมายของคาทใชในมาตรฐานสนคาเกษตรน มดงตอไปน

2.1 ไกไข (layer) หมายถง ไกทมชอวทยาศาสตรวา Gallus gallus ซงเปนไกสายพนธทใหไขสมาเสมอ

เพอการบรโภค ครอบคลมทงไกรนและไกระยะไข

2.2 ไกรน (pullet) หมายถง ไกไขในชวงอายกอนใหไข

2.3 ไกระยะไข (laying hen) หมายถง ไกไขทอยในชวงอายทเหมาะสมในการผลตไขจนถงระยะปลดระวาง

ทงน ขนกบสายพนธ

2.4 ฟารมไกไข (layer farm) หมายถง สถานประกอบการทเลยงไกไขเพอการคา จานวนตงแต 1,000 ตว

ขนไป 2.5 โรงเรอน หมายถง สงกอสรางทใชเลยงไกไข ซงมทงชนดทควบคมและไมควบคมสภาพแวดลอม

3. ขอกาหนด

รายการท 1. องคประกอบฟารม

1.1 สถานทตง

ขอกาหนด 1.1.1 ตงอยในสภาพแวดลอมทไมเสยงจากการปนเปอนของอนตรายทางกายภาพ เคม

และชวภาพ หรอมมาตรการปองกนทเหมาะสม

คาอธบาย

ฟารมไกไขมทาเลทตงอยในสภาพแวดลอมทไมเสยงจากการปนเปอนของอนตรายทางกายภาพ เคม

และชวภาพทอาจเปนอนตรายตอสขอนามยของไก เชน ไมตงอยใกลโรงงานอตสาหกรรม สถานทรวบรวม

และกาจดขยะ และแหลงรวมสตวปก หรอมมาตรการปองกนทเหมาะสม

ฟารมไกไขควรตงอยหางจากแหลงรวมสตวปก เชน ตลาดคาสตวปก โรงฆาสตวปก อยางนอย 5 กโลเมตร

เวนแตมมาตรการปองกนโรคทมประสทธภาพเพอปองกนการแพรระบาดของโรคเขาสฟารม

Page 9: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท

3 มกษ. 6909(G)-2562

นอกจากนฟารมไกไขควรตงอยในพนททเหมาะสาหรบการจดการเล ยงไกไข เชน การคมนาคมสะดวก

ไมมนาทวมขง มแหลงนาสะอาดเพยงพอตอการเลยงสตว เปนบรเวณทอากาศสามารถถายเทไดด ควรอย

หางจากแหลงชมชน

รายการท 1. องคประกอบฟารม

1.2 ผงและลกษณะฟารม

ขอกาหนด 1.2.1 ฟารมมขนาดพนทเหมาะสมไมหนาแนนจนกอใหเกดปญหาสงแวดลอม

1.2.2 มการวางผงฟารมท เอ อตอการปฏบตอยางถกสขลกษณะและสขอนามยสตว

และแยกพนทปฏบตงานเปนสดสวน

1.2.3 มบรเวณหรอสถานทเกบรวบรวมไขไกกอนเคลอนยายออกนอกฟารม

คาอธบาย

ฟารมไกไขตองมพนทเหมาะสมกบจานวนโรงเรอน ไมหนาแนนจนกอใหเกดปญหาสงแวดลอม เชน

เกดกลนไมพงประสงค ทงน ขนาดพนททเหมาะสมควรคานงถงพนทปฏบตงานอนๆ ทจาเปนดวย เพอให

ดาเนนการจดการฟารมไดอยางมประสทธภาพ

ฟารมตองมการวางผงฟารมทด สาหรบการจดแบงการกอสรางโรงเรอนอยางมระเบยบ สอดคลองกบ

การปฏบตงาน จดแบงพนทใหเปนสดสวนและมผงแสดงการจดวางทแนนอน เชน บรเวณพนทเลยงสตว

ตาแหนงทตงของโรงเรอน สถานทรวบรวมไข โรงเกบอาหารสตว โรงเกบอปกรณ พนททาลายซากสตว

อาคารตางๆ สานกงาน ทางเขา-ออก พนทรวบรวมขยะและของเสย มรวหรอแนวกนธรรมชาตรอบบรเวณ

พนทเลยงไกไขทสามารถควบคมการเขา-ออกของคนและสตวตางๆ เชน สนข แมว ถนนภายในฟารม

มสภาพเหมาะสม มความกวางทเหมาะในการขนสงลาเลยงอปกรณ อาหารสตว รวมทงผลตผลทเขา-ออกฟารม

อาคารสานกงาน ทพกอาศยตองแยกเปนสดสวน อยหางและอยนอกบรเวณเลยงสตว เพอใหสะดวก

ในการปฏบตงานอยางถกสขลกษณะ สามารถปองกนและควบคมโรคภายในฟารมได

มบรเวณรวบรวมและเกบรกษาไขไกเปนสดสวน อาจเปนพนท หรอหอง หรอโรงเรอน ทเหมาะสม

กบการปฎบตงานตามสภาพของฟารม มการดแลสถานทใหสะอาดถกสขลกษณะ โดยใชภาชนะเกบไข

ทเหมาะสมในการรวบรวม สะดวกในการปฏบตงานอยางถกสขลกษณะและลดการปนเปอน

รายการท 1. องคประกอบฟารม

1.3 โรงเรอน

ขอกาหนด 1.3.1 มการวางผงทแสดงตาแหนงอปกรณซงเออตอการเลยงไกไข

1.3.2 มพนทเพยงพอในการเล ยงไกไขโดยคานงถงหลกสวสดภาพสตว

1.3.3 มความแขงแรง ถกสขลกษณะ ระบายอากาศไดด งายตอการบารงรกษา ทาความสะอาด

และฆาเชอ รวมทงมลกษณะทเหมาะสมตอการวางไขและการเกบไข

Page 10: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท

มกษ. 6909(G)-2562 4

คาอธบาย

มการวางผงโรงเรอนทแสดงตาแหนงอปกรณทใชเลยงไกไข เชน ตาแหนงทใหอาหาร นา ซงเอ อตอ

การเขาถงอาหารและนาของไกไขโรงเรอนตองมลกษณะและขนาดทเพยงพอ เหมาะสมกบจานวนไกไข

ท เลยง ใหไกเคลอนไหวไดอยางอสระ และไมหนาแนนเกนไป เพอใหเอ อตอการเล ยงไกไดอยาง

ถกสขลกษณะ และเปนไปตามหลกสวสดภาพสตว

โรงเรอนควรมโครงสรางแขงแรง สรางดวยวสดคงทน งายตอการทาความสะอาดและบารงรกษาและ

มการระบายอากาศทด วสดทใชในการสรางโรงเรอนไมควรมสวนยนทแหลมคมซงทาใหไกไดรบอนตราย

และควรเปนชนดทสามารถทาความสะอาดและฆาเชอได ในชวงไกระยะไขควรมโรงเรอน และ/หรอ อปกรณ

รองรบไขทเออตอการวางไขและเกบไขไดงาย ถกสขลกษณะ

การเลยงไกไขสามารถแบงออกไดเปน 2 ลกษณะ คอ

1) การเลยงแบบปลอยพน

ความหนาแนนในการเลยง ไกรน จานวนไมเกน 32 ตว ตอ 1 m2 (ตารางเมตร)

ไกระยะไข จานวนไมเกน 20 ตว ตอ 1 m2

2) การเลยงแบบกรงตบ

ความหนาแนนในการเลยง ไกรน พนทในการเลยงอยางนอย 285 cm2 (ตารางเซนตเมตร) ตอไกรน 1 ตว

ไกระยะไข พนทในการเลยงอยางนอย 450 cm2 ตอไกระยะไข 1 ตว

หรอ ใหจดการความหนาแนนในการเล ยงตามคมอการเลยงไกไขของแตละสายพนธ

ฟารมไกไขควรมระยะหางระหวางโรงเรอนทเหมาะสมตอการจดการฟารม บรเวณหนาประตของโรงเรอน

ตองมระบบปองกนเชอเขา-ออกจากโรงเรอน เชน อางนายาฆาเชอสาหรบจมเทา เปลยนหรอหมรองเทา

กอนเขา-ออกโรงเรอน และตองปองกนสตวปกหรอสตวพาหะนาเชอชนดอนเขามาในโรงเรอน เชน มตาขาย

นอกจากน ในโรงเรอนระบบปดควรควบคมสภาพแวดลอมของโรงเรอนใหเหมาะสม ไมใหเกดอนตราย

ตอไกไขได ดงน

1) ควบคมการหมนเวยนอากาศใหเหมาะสมกบอายและฤดกาล

2) ควบคมอณหภม ความชนสมพทธ ความเรวลม และฝ นละอองใหเหมาะสม โดยใหไกอยอยางสบาย

3) ควบคมปรมาณแกส (ตรวจวดทระดบหวไก) โดยมปรมาณแกสแอมโมเนยในโรงเรอน ไมเกน 20 พพเอม

และมปรมาณแกสคารบอนไดออกไซด ไมเกน 3,000 พพเอม

รายการท 2. การจดการฟารม

2.1 คมอการจดการฟารม

ขอกาหนด 2.1.1 มคมอการจดการฟารมทแสดงใหเหนรายละเอยดการปฏบตงานทสาคญภายในฟารม

ไดแก ระบบการเลยง การจดการอาหารและนา การจดการดานสขภาพ และการจดการ

ดานสวสดภาพสตวปก

Page 11: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท

5 มกษ. 6909(G)-2562

คาอธบาย

ฟารมไกไขตองมคมอการจดการฟารมแสดงใหเหนระบบการเลยง อาหารและนา การจดการดานสขภาพ

การจดการดานสวสดภาพสตวปก ประกอบดวยหวขอดงตอไปน

- ระบบการเลยง เชน การเตรยมโรงเรอน การกกลกไก การเลยงไกรน การเลยงไกระยะไข หรอตามระยะ

การเลยงของการจดการแตละฟารม การปลดระวางไก การเกบผลผลต เชน การเกบไข การคดไขและ

การทาความสะอาด การเกบรกษาไข และการทาลายไขทเสยหาย การจดการเรองสขาภบาลและสงแวดลอม

เชน แสงสวาง อณหภม ความชน การระบายอากาศ และการกาจดของเสย

- การจดการอาหารและนา เชน อาหารสาหรบไกไข และนา

- การจดการดานสขภาพ เชน การควบคม กาจดสตวพาหะนาโรคและการจดการดานสขภาพสตว

เชน โปรแกรมการใชวคซนปองกนโรค การสมตรวจสภาวะโรคและระดบภมคมกนโรค การจดการไกปวย

ไกตาย การใชยาสตว และการจดการดานสวสดภาพสตวปก

รายการท 2. การจดการฟารม

2.2 การจดการอาหารและน าทใชเลยงไก

ขอกาหนด 2.2.1 อาหารไกไขสาเรจรปและหวอาหารสตวตองมคณภาพและมาตรฐานตามกฎหมาย

วาดวยการควบคมคณภาพอาหารสตว

2.2.2 ในกรณทผสมอาหารไกไขเอง หรอนาอาหารจากขอ 2.2.1 มาผสม หามใชสารตองหาม

ตามกฎหมายวาดวยการควบคมคณภาพอาหารสตว

2.2.3 ตรวจสอบคณภาพอาหารไกไขทางกายภาพในเบองตน และเกบตวอยางไวเพอใช

วเคราะหกรณมปญหา

2.2.4 มสถานทเกบอาหารไกไขโดยแยกตางหาก และเกบอาหารในสภาพทปองกน

การเสอมสภาพและปนเปอน

2.2.5 มการจดการใหไกไขทกตวไดรบอาหารและนาอยางเพยงพอ

2.2.6 นาทใชเลยงไกไขตองสะอาดและมผลตรวจวเคราะหคณภาพ

คาอธบาย

อาหารไกไขสาเรจรปและหวอาหารสตว ตองเปนไปมาตรฐานตามกฎหมายวาดวยการควบคมคณภาพ

อาหารสตว เพอใหมนใจวาไดอาหารไกไขทมคณภาพและมความปลอดภย

อาหารไกไขสาเรจรปและหวอาหารสตว ตองซอจากผทไดรบใบอนญาตตามพระราชบญญตควบคม

คณภาพอาหารสตว พ.ศ. 2558 และฉบบแกไขเพมเตม

อาหารไกไขทใชควรเหมาะสมกบความตองการทางโภชนาการในแตละชวงอายและสายพนธ

Page 12: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท

มกษ. 6909(G)-2562 6

ขนสงอาหารไกไขดวยพาหนะทเหมาะสม สวนทใชบรรทกควรแหงและสะอาด เหมาะตอการขนสงอาหาร

ไกไข

ในการตรวจรบอาหารไกไขควรมการตรวจสอบอาหารสตวทางกายภาพเบองตนอยางสมาเสมอ เชน สมตรวจ

อาหารไกไขวาไมมลกษณะ ส กลนทผดปกต หรอรวมตวเปนกอน กรณอาหารไกไขบรรจถงใหตรวจภาชนะ

บรรจวาไมฉกขาด แตก ชารด และควรมฉลากหรอเอกสารกากบสนคาทถกตอง

กรณผสมอาหารไกไขใชเอง หามใชสารตองหามตามกฎหมายวาดวยการควบคมคณภาพอาหารสตว

เกบตวอยางอาหารไกไขทใชในฟารม เพอเปนตวอยางสาหรบการสงตรวจยนยนทางหองปฏบตการ

กรณเกดปญหาสขภาพทสงสยวาอาจมสาเหตจากอาหารขนภายหลง

ทงน กรมปศสตวจะตรวจสอบคณภาพอาหารไกไข โดยการสมตวอยางสงหองปฏบตการ เพอตรวจวเคราะห

คณภาพและสารตกคางตามกฎหมายวาดวยการควบคมคณภาพอาหารสตว

ฟารมไกไขตองจดใหมสถานทเฉพาะเพอแยกเกบรกษาวตถดบและอาหารไกไขทผสมแลว โดยตองเปน

สถานททสะอาด แหง ระบายอากาศไดด ปลอดจากแมลงและสตวพาหะนาโรคตางๆ สามารถปองกน

การปนเปอนและรกษาคณภาพของอาหารไมใหเสอมสภาพ โดยอาหารไกไขทบรรจในถงตองวางอยบน

วสดรองพน เชน พาเลท (pallet) เพอใหอากาศถายเทและปองกนความชนได

ภาชนะบรรจอาหารไกไขควรสะอาด แหง กนความชนได ไมเคยใชบรรจวตถมพษ ปย หรอวตถอนใดทอาจ

เปนอนตรายตอไกไข ไมมสารทอาจปนเปอนกบอาหารไกไข และถาถกเคลอบดวยสารอน สารดงกลาว

ตองไมเปนอนตรายตอไกไข

การใหอาหารและนาควรใชภาชนะทเหมาะสม ปรมาณเพยงพอและวางไวในตาแหนงทเหมาะสมเพอใหไก

ไดรบอาหารและนาอยางทวถง

ภาชนะใหอาหาร

- ไกรน ความยาวของภาชนะใหอาหารไมนอยกวา 5 cm (เซนตเมตร) ตอไก 1 ตว

- ไกระยะไข ความยาวของภาชนะใหอาหารไมนอยกวา 10 cm ตอไก 1 ตว

ภาชนะใหนา

- ไกรนและไกระยะไข ความยาวของภาชนะใหนาหรอรางนาอยางนอย 2.5 cm ตอไก 1 ตว

หวจายนาอตโนมต หรอ nipple 1 หว ตอไก ไมเกน 15 ตว

หรอ ใหจดการตามคมอการเลยงไกไขของแตละสายพนธ

นาทใหไกไขกนมปรมาณเพยงพอ เปนนาสะอาด โดยมปรมาณโลหะหนกและจลนทรยเปนไปตามเกณฑ

ในรายการดงตอไปน

1) โลหะหนก

- สารหน (As) ไมเกน 0.05 mg/L (มลลกรมตอลตร)

- แคดเมยม (Cd) ไมเกน 0.01 mg/L

- ตะกว (Pb) ไมเกน 0.05 mg/L

- ปรอท (Hg) ไมเกน 0.001 mg/L

Page 13: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท

7 มกษ. 6909(G)-2562

2) จลนทรย

- จลนทรยทตรวจพบโดยวธ Standard plate count ไมเกน 500 Colony Forming Unit ตอ ml (มลลลตร)

- โคลฟอรม (Coliform) นอยกวา 2.2 Most Probable Number ตอ 100 ml

- อโคไล (E. coli) ไมพบ

- แซลโมเนลลา (Salmonella spp.) ไมพบ

มผลตรวจตวอยางคณภาพนาในรายการขางตน เพอใชเปนหลกฐานในการตรวจประเมนครงแรก

และตรวจตวอยางคณภาพนาอยางนอย 1 ครงตอรอบการตออายใบรบรองมาตรฐานฟารม ทงนในชวงทม

สภาพแวดลอมเสยงตอการนานาไปใชในการผลตหรอมความสงสยในคณภาพนา ควรมการตรวจคณภาพ

นาบางรายการตามความเสยงของการปนเปอนอนตรายทสงผลกระทบตอสขภาพไกไขและผบรโภค

เพอวเคราะหการปนเปอนจากวตถหรอสงทเปนอนตราย

รายการท 2. การจดการฟารม

2.3 การจดการโรงเรอนและอปกรณ

ขอกาหนด 2.3.1 โรงเรอน อปกรณ และบรเวณโดยรอบโรงเรอนตองสะอาด และบารงรกษาใหอยใน

สภาพดและถกสขลกษณะ

2.3.2 ใหทาความสะอาด ฆาเชอโรงเรอน และอปกรณ หลงจากยายไกไขรนเกาออก

และปดพกโรงเรอนในระยะเวลาทเพยงพอตอการตดวงจรเชอโรคไมใหสะสมในโรงเรอน

เวนแตกรมปศสตวกาหนดเปนอยางอนในแตละพนท

2.3.3 ภาชนะเกบไข เชน ถาดไข เหมาะสมและถกสขลกษณะ

2.3.4 ใหทาความสะอาดและฆาเชอภาชนะเกบไข กอนนาเขาในบรเวณพนทเล ยงไกไข

และกอนการนาไปใชงานทกครง

คาอธบาย

โรงเรอนและอปกรณทใชเล ยงไกไขตองมการซอมแซมบารงรกษาใหอยในสภาพด มความปลอดภยตอไก

และผปฏบตงาน มการตรวจสอบการทางานของเครองมอและอปกรณตางๆ ทสาคญอยางนอยวนละครง

เชน อปกรณการเลยงแบบอตโนมตทจาเปนตอสวสดภาพสตว ควรมการตรวจสภาพการทางานทกวน

ถาพบวาชารดตองดาเนนการแกไขทนท หรอมขนตอนทเหมาะสมในการปกปองสขภาพสตว และมระบบ

ระบายอากาศทดเพอใหสตวไดรบอากาศเพยงพอ มอปกรณสารองเมอเกดเสยหาย และมสญญาณเตอน

กรณระบบขดของโดยมการตรวจสอบระบบสญญาณเตอนอยางสมาเสมอ

ฟารมไกไขตองมระบบการทาความสะอาดและฆาเชอโรงเรอน อปกรณและบรเวณโดยรอบอยางมประสทธภาพ

ถกสขลกษณะ โดยพนทรอบโรงเรอนอยางนอย 3 เมตร ควรสะอาด และไมมขยะ โรงเรอนและอปกรณ

ทเกยวของกบการเล ยงไกไข เชน ภาชนะใหอาหารและนา จะตองทาความสะอาดอยางทวถง กอนนาไกเขาเล ยง

ใหถกสขลกษณะและสะดวกในการปฏบตงาน

Page 14: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท

มกษ. 6909(G)-2562 8

วสดรองพนทใชภายในตองมลกษณะแหงสะอาดและอยในสภาพด ฆาเชอกอนนามาใช หรอกอนนาไกเขาเล ยง

ในกรณทพบวสดรองพนทเปยก หรอจบเปนกอน ใหตกออกจากโรงเรอนทนท กรณการเลยงในกรงตบ

มการนามลไกออกจากโรงเรอนอยางสมาเสมอ เพอปองกนกลนและการสะสมเชอโรค

นอกจากนฟารมไกไขตองมการพกโรงเรอนหลงจากยายไกรนเกาออก โดยทาความสะอาดและฆาเชอ

โรงเรอนและอปกรณใหเรยบรอยและปดพกโรงเรอนกอนนาไกชดใหมเขาเลยง ในระยะเวลาทเพยงพอ

ตอการตดวงจรเชอโรคไมใหสะสมในโรงเรอน เวนแตกรมปศสตวกาหนดระยะเวลาปดพกโรงเรอนเฉพาะ

ในแตละพนท

ใหทาความสะอาดและฆาเชอ ภาชนะเกบไข กอนนาเขาในบรเวณพนทเลยงไกไขและกอนการนาไปใชงานทกครง

รายการท 3. บคลากร

ขอกาหนด 3.1 มการจดแบงหนาทและความรบผดชอบของบคลากรอยางชดเจน

3.2 มบคลากรผเลยงไกไข สตวบาลหรอบคลากรทไดรบการอบรมหลกสตรดานสตวบาล

เปนผควบคมดแลการเลยงไกไข และสตวแพทยทมใบรบรองเปนสตวแพทยผควบคม

ฟารมสตวปก จานวนพอเหมาะกบจานวนไกไขทเลยง

คาอธบาย

ฟารมไกไขตองมจานวนบคลากรอยางเพยงพอ เหมาะสมกบจานวนไกไขทเลยง มการจดแบงหนาท

และความรบผดชอบในแตละตาแหนงอยางชดเจน ประกอบดวย

1) ผเลยงไกไข คอ ผดแลเลยงไกไข ทไดรบการฝกอบรมดานการเลยงไกไข

- โรงเรอนระบบเปด ผเลยงไกไข 1 คน ควรดแลไกไมเกน 10,000 ตว

- โรงเรอนระบบปด ผเลยงไกไข 1 คน ควรดแลไกไมเกน 20,000 ตว

- โรงเรอนระบบปด (ระบบอตโนมต) ผเลยงไกไข 1 คน ควรดแลไกไมเกน 100,000 ตว

2) สตวบาลหรอบคลากรทไดรบการอบรมหลกสตรดานสตวบาลเปนผควบคมและดแลการเลยงไกไข

มหนาทควบคม กากบ ดแลการเลยงไกไขและรบผดชอบดแลดานสวสดภาพสตว - ผควบคมและดแลการเลยงไกไขทเปนสตวบาลเปนผทจบการศกษาทางสตวบาลหรอสตวศาสตร

ไมตากวาระดบปรญญาตร โดยสตวบาล 1 คน ควรดแลไกไขไมเกน 1,000,000 ตว

- ผควบคมและดแลการเล ยงไกไขทจบการศกษาทางสตวบาล หรอสตวศาสตรระดบตากวาปรญญาตร 1 คน

ควรดแลไกไขไมเกน 300,000 ตว

- ผควบคมดแลการเลยงไกไขทเปนผทมประสบการณหรอไดรบการอบรมหลกสตรดานสตวบาลทเกยวของ

จากสถาบนทเปนทยอมรบ 1 คน ควรดแลไกไขไมเกน 200,000 ตว

3) สตวแพทย คอ ผควบคม กากบและดแลดานสขภาพสตวตลอดจนรบผดชอบดแลมาตรการดานสขอนามย

ภายในฟารมและดานสวสดภาพสตว ซงจบการศกษาทางสตวแพทย และมใบอนญาตเปนผประกอบวชาชพ

การสตวแพทยชนหนงและไดรบใบรบรองสตวแพทยผควบคมฟารมสตวปกจากกรมปศสตว สตวแพทย 1 คน

ควรรบผดชอบในการดแลไกไขไมเกน 2,000,000 ตว

Page 15: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท

9 มกษ. 6909(G)-2562

รายการท 3. บคลากร

ขอกาหนด 3.3 บคลากรททาหนาทเล ยงไกไขตองมความร โดยไดรบการฝกอบรมหรอการฝกอบรม

ในขณะปฏบตงานในการเลยงไกไขเพอใหจดการฟารมได

3.4 มการดแลสขลกษณะสวนบคคลทดเพอปองกนไมใหเกดการปนเปอนและแพรเชอ

คาอธบาย

บคลากรทดแลเลยงไก ตองมความร ความชานาญในการดแลไกเปนอยางด โดยไดรบการฝกอบรม

หรอการฝกอบรมในขณะปฏบตงาน เพอพฒนาทกษะอยางตอเนอง และควรบนทกขอมลการฝกอบรม

หรอการฝกอบรมในขณะปฏบตงานในประวตบคลากร

ฟารมตองมการดแลสขลกษณะสวนบคคล โดยหามผทมอาการเจบปวย หรอบาดเจบ เชน อาการทองรวง

อาเจยน เจบคอ มไข เขาปฏบตงานในโรงเรอน ทงนควรแจงผประกอบการ/ผจดการฟารมใหทราบดวย

และควรไดรบการตรวจสขภาพ เปนประจาทกปอยางนอยปละ 1 ครง

รายการท 4. สขภาพสตว

4.1 การปองกนและควบคมโรค

ขอกาหนด 4.1.1 มหลกฐานหรอเอกสารระบแหลงทมาของไกไข

4.1.2 มมาตรการปองกน ควบคม และกาจดเชอโรคเขาสฟารมจากบคคล ยานพาหนะ

วสดและอปกรณ รวมทงสตวพาหะนาเชอ

4.1.3 มแผนเฝาระวงและปองกนโรคโดยสตวแพทยผควบคมฟารม

คาอธบาย

ไกไขทนามาเล ยง ตองมหลกฐานระบแหลงทมาได เชน ใบอนญาตเคลอนยายทแสดงแหลงทมาของไกไข

ฟารมไกไขตองมมาตรการปองกน ควบคม และกาจดเชอโรคเขาสฟารมจากบคคล ยานพาหนะ และอปกรณ

รวมทงมมาตรการควบคมสตวพาหะนาเชอ ทแสดงใหเหนวาเหมาะสมกบการปองกนหรอลดความเสยง

ในการนาเชอโรคเขาสหรอออกจากฟารม

การใชสารเคม ยาฆาเชอ หรอวตถอนตรายทใชในฟารมปศสตวใหใชตามคาแนะนาในฉลากผลตภณฑ

ทขนทะเบยนกบกรมปศสตว หรอตามคาแนะนาของสตวแพทย

ทงนฟารมควรมมาตรการ ทเหมาะสมกบสภาพฟารม เพอปองกนความเสยงในการนาเชอโรคเขาสฟารม

ทมาจาก

1. บคคล

1.1 มมาตรการปองกนการเขา-ออกฟารมของบคคลภายนอกหรอผไมไดรบอนญาต

1.2 มการบนทกการผานเขา-ออก และเวลาทเขา-ออกจากฟารมของบคคลเพอใหตรวจสอบได

1.3 ใหฆาเชอรองเทาและมอของบคคลทจะเขาเขตฟารม ททางเขาฟารม

Page 16: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท

มกษ. 6909(G)-2562 10

1.4 กอนเขาพนทเลยงไก ใหอาบนาฆาเชอ เปลยนชดและรองเทาทฟารมจดเตรยมไวให

หองอาบนาฆาเชอ ประกอบดวย

- บรเวณเปลยนเครองแตงกายกอนเขาบรเวณฉดพนนายาฆาเชอ

- บรเวณฉดพนนายาฆาเชอมระยะทางพอประมาณ พนไมลน

- บรเวณอาบนาหลงผานนายาฆาเชอ

- บรเวณเปลยนเครองแตงกาย รองเทากอนเขาพนทเลยงไก

1.5 แยกผปฏบตงานในการดาเนนกจกรรมแตละโรงเรอนอยางชดเจน กรณทไมสามารถแยกผปฏบตงาน

ไดตองมมาตรการทเหมาะสมในการปองกนการปนเปอนขาม

2. ยานพาหนะ

2.1 มมาตรการปองกนการเขา-ออกฟารมของยานพาหนะ

2.2 มการทาความสะอาดและฆาเชอยานพาหนะทเขา-ออกฟารมหรอเขตพนทเลยงไกอยางเขมงวด

ยานพาหนะตองผานการฉดพนดวยนายาฆาเชอ หรอผานโรงพนและบอนายาฆาเชอโรค (ผสมนายาฆาเชอ

ในอตราสวนทระบตามเอกสารกากบหรอตามคาแนะนาของสตวแพทย)

2.3 มการบนทกการผานเขา-ออก และเวลาทเขา-ออกจากฟารมของยานพาหนะทกชนดเพอใหตรวจสอบได

2.4 ยานพาหนะทใชในฟารมและนอกฟารม ไมควรใชรวมกน

2.5 พนททใชในการฆาเชอยานพาหนะตองเปนพนคอนกรต หรอวสดชนดททนทาน งายตอการทาความสะอาด

3. วสดและอปกรณ

3.1 ใหแยกอปกรณทใชในแตละโรงเรอน เชน ภาชนะเกบไข ถาดไข เพอปองกนการปนเปอนขาม ในกรณ

ทมการใชอปกรณรวมกนตองมมาตรการทเหมาะสมในการปองกนการปนเปอนขาม มการรกษาความสะอาด

อยางสมาเสมอ ฆาเชอทกครงหลงใชงานเสรจ

3.2 มวธการฆาเชอและมมาตรการการควบคมวสด อปกรณเขา-ออกฟารม เพอปองกนการปนเปอน

ของเชอโรคจากวสด อปกรณตางๆ

4. อนๆ

4.1 บรเวณประตเขาฟารมตองมมาตรการทเขมงวด ประตตองปดตลอดเวลา จะเปดใหเขาไดเมอไดรบ

อนญาตจากผรบผดชอบ

4.2 มรวรอบบรเวณพนทเลยงไก

4.3 มมาตรการปองกนการสะสมของเชอโรคในเขตพนทเล ยงไก เชน มเครองพนนายาฆาเชอโรคทเหมาะสม

กบขนาดของฟารมและสามารถใชงานไดเปนอยางด

4.4 มการปองกนควบคมสตวพาหะนาเชอไมใหเปนแหลงของเชอโรคทมผลกระทบตอสขภาพและ

สขลกษณะ

สตวแพทยผควบคมฟารมตองกาหนดแผนเฝาระวงและปองกนโรคในฟารมทสอดคลองกบแผนของ

กรมปศสตว เชน การทาวคซนในไกทกตวเพอสรางภมคมกนโรค

Page 17: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท

11 มกษ. 6909(G)-2562

รายการท 4. สขภาพสตว

4.1 การปองกนและควบคมโรค

ขอกาหนด 4.1.4 ตรวจตดตามสขภาพไกไขประจาวน และมการจดการซากสตวทเหมาะสม

4.1.5 กรณเกดโรคระบาดหรอสงสยวาเกดโรคระบาดใหปฏบตตามกฎหมายวาดวย

โรคระบาดสตว

คาอธบาย

การตดตามสขภาพไกไขประจาวน ควรทาอยางนอยวนละครง ซงตองระบฝงสตว เชน ระบโรงเรอน รหสฝง

เพอตรวจสอบสขภาพไกจากผลผลตประจาวน เชน ปรมาณไข คณภาพ ขนาด ลกษณะและสผวเปลอกไข

รวมกบการสงเกตความผดปกตของไก ในกรณทพบอตราการปวยหรอตายผดปกต ตองแจงสตวแพทย

ผควบคมฟารม

ทกครงทมการตรวจสอบและพบซากสตวใหเกบออกจากโรงเรอนทนท โดยนาใสในวสดหรอภาชนะกนนา

ทปดมดชด

ในภาวะปกต ใหทาลายซากสตว โดยมพนทและวธการทเหมาะสมดงตอไปน

1) การทาลายโดยการฝง มเนอทเพยงพอ และอยในบรเวณนาทวมไมถง ฝงซากสตวโดยใหสวนบนสด

ของซากสตวอยใตระดบผวดนไมนอยกวา 50 cm และใชสารเคมทสามารถทาลายเชอจลนทรยหรอ

เชอโรคตางๆ โดยการแช ราด หรอโรยทสวนตางๆ ของซากนน จนทว รวมถงบรเวณปากหลมทฝงซากนนดวย

กรณเปนหลมฝงถาวร ควรมฝาปดมดชดไมใหสตวไปคยเขย

2) การทาลายโดยการเผา มสถานทเผา หรอเตาเผา อยในบรเวณทเหมาะสม และกาจดซากสตวใหหมด

3) การทาลายโดยการกลบทบและยอยสลาย (composting) มพนทสาหรบการกลบทบและหมกซากสตว

ทเหมาะสมและมนใจไดวาอณหภมในการหมกทาใหเกดการยอยสลายอยางสมบรณ ไมมความเสยง

ตอการเปนแหลงแพรเชอหรอพาหะนาเชอ และมขนตอนปฏบตถกตองตามหลกความปลอดภยทางชวภาพ

4) การทาลายซากสตวดวยวธอน ใหปฏบตตามแนวทางปฏบตการนาซากสตวทตายปกตหรอคดท ง

ออกจากฟารม ซงกรมปศสตวกาหนด

5) กรณไขเสยและไขคดทงทไมเหมาะสมกบการบรโภคใหบรรจในภาชนะทมดชด เพอนาไปจดการดวยวธ

ทเหมาะสมตอไป

ในกรณเกดโรคระบาดหรอสงสยวาเกดโรคระบาดตองปฏบตตามพระราชบญญตโรคระบาดสตว พ.ศ. 2558

และฉบบแกไขเพมเตม

Page 18: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท

มกษ. 6909(G)-2562 12

รายการท 4. สขภาพสตว

4.2 การบาบดรกษาโรค

ขอกาหนด 4.2.1 การบาบดรกษาโรคสตว ตองอยภายใตความดแลของสตวแพทย โดยปฏบตตาม

กฎหมายวาดวยวชาชพการสตวแพทย และตามกฎหมายทเกยวของ

คาอธบาย

การบาบดรกษาโรคสตว การใชยาสตวรวมถงวตถอนตรายทใชในฟารม ใหอยภายใตการกากบดแลของ

สตวแพทยผควบคมฟารม หามใชสารตองหามตามทกฎหมายกาหนด และตองบนทกขอมลการบาบด

รกษาโรค การใชยาสตวรวมถงวตถอนตรายทใชในฟารม

รายการท 5. สวสดภาพสตว

ขอกาหนด 5.1 ดแลไกไขใหมความเปนอยตามหลกสวสดภาพสตว

คาอธบาย

ฟารมไกไขตองมการจดการดานสวสดภาพสตว เคลอนยายไกไขอยางระมดระวง ไมใหไดรบบาดเจบ

มการตรวจสอบสขภาพไกไขอยางสมาเสมอ ในชวงระยะเวลาทเหมาะสม สาหรบไกไขทปวย บาดเจบ

ควรมการดาเนนการอยางเหมาะสมโดยเรว เพอไมใหเปนการทรมานสตว

นอกจากนควรจดโปรแกรมการใหอาหารอยางเหมาะสมกบความตองการทางโภชนาการในแตละชวงอาย

และพนธไกไข ไกไขทกตวตองเขากนอาหารและนาไดอยางเพยงพอ

รายการท 6. การจดการไกรน ไกระยะไขและไขไก

6.1 ไกรนและไกระยะไข

ขอกาหนด 6.1.1 สมตรวจสขภาพ ขนาดและนาหนกไก

6.1.2 คดแยกไกไขทมลกษณะผดปกต ไมสมบรณ มขนาดและนาหนกไมใกลเคยงกบรน

หรอไมเหมาะสมตอการใหผลผลตออก

คาอธบาย

สมตรวจสขภาพไกรน ความสมาเสมอของขนาดและนาหนกเฉลยเปนระยะ ใหสอดคลองกบมาตรฐาน

ของสายพนธ เพอใหไดไกระยะไขทมสขภาพด ลกษณะเหมาะสม และมความพรอมในการผลตไขไก

คดแยกไกทมลกษณะผดปกต ไมสมบรณ ขนาดหรอนาหนกไมใกลเคยงกบรนหรอไมเหมาะสมตอการให

ผลผลตออกเพอจดการอยางเหมาะสม เชน แยกเลยงเปนการเฉพาะ หรอทาลาย

Page 19: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท

13 มกษ. 6909(G)-2562

รายการท 6. การจดการไกรน ไกระยะไขและไขไก

6.2 ไขไก

ขอกาหนด 6.2.1 เกบไขและคดแยกไขทผดปกต มรอยราวหรอแตกออก และคดแยกไขทสกปรก

มมลไกตด เพอแยกทาความสะอาด

6.2.2 เกบรกษาไขไกไวในทรมมอากาศถายเทไดสะดวกหรอทมการควบคมอณหภม

6.2.3 การขนสงไขใชพาหนะทสะอาด ระบายอากาศไดดหรอควบคมอณหภมได

คาอธบาย

ควรเกบไขหลายครงในแตละวน เพอชวยลดปญหาไขสกปรกและเสยหาย รวมถงปองกนไมใหไกจกไข

และเกบไขอยางระมดระวงเพอลดโอกาสการแตกราวของฟองไข

การคดไขใหดาเนนการโดยเรว คดแยกไขทมรปทรงหรอขนาดทผดปกต แตกหรอมรอยราว เปลอกบาง

หรอขรขระ นาไปดาเนนการดวยวธทเหมาะสม

คดแยกไขทเปลอกสกปรก และมมลไกออก เพอแยกทาความสะอาดกอนสงจาหนาย และปองกนการปนเปอน

เกบรกษาไขไกไวในททเหมาะสม ไมควรวางไขไวกลางแจงหรอเกบในหองทอณหภมสง เกบไขไวในทรม

มการระบายอากาศทด หากเปนไปไดควรเกบในหองเยนเพอชวยใหไขคงคณภาพความสดไดนานขน

กรณทาการขนสงไขไกไปยงศนยรวบรวมไข ใชพาหนะขนสงทสะอาด แหง ปลอดจากแมลงและสตวพาหะ

นาโรคตางๆ ระบายอากาศไดดหรอมการควบคมอณหภม มการปองกนการปนเปอน รกษาคณภาพไมให

เสอมสภาพ

รายการท 7. สงแวดลอม

ขอกาหนด 7.1 กาจดขยะ นาเสย ของเสย โดยวธทเหมาะสม เพอไมใหเปนแหลงของกลนและเชอโรค

7.2 ปองกนการฟงกระจายของวสดรองพนหลงการยายไกไขออกจากฟารม

คาอธบาย

ฟารมตองมการกาจดขยะและของเสยอนๆ เพอไมใหสะสมเปนแหลงของกลนและเชอโรคแพรออกส

ภายนอก สาหรบซากซงเปนพาหะนาเชอ เชน นก หน ใหทาลายโดยการฝงหรอเผา ควรจดการนาเสย

ทเกดจากการลางโรงเรอนและอปกรณในชวงเตรยมโรงเรอนกอนปลอยลงในแหลงนาสาธารณะ

วสดรองพนทใชแลวหลงการปลดไกตองพนดวยยาฆาเชอโรคเพอปองกนการฟงกระจายกอนเคลอนยาย

และหามนาวสดรองพนเกากลบมาใชอก มผาใบคลมรถบรรทกเพอปองกนการตกหลน

รายการท 8. การบนทกขอมล

ขอกาหนด 8.1 ใหบนทกขอมลผลการปฏบตงานในขนตอนทสาคญทมผลตอสขภาพ การควบคมโรค

และผลตผล

8.2 ใหเกบรกษาบนทกขอมลเปนเวลาอยางนอย 3 ป

Page 20: GUIDANCE ON THE APPLICATION OF THAI AGRICULTURAL …G)_2562.pdf · guidance on the application of thai agricultural standard tas 6909(g)-2019 การปฏิบตัิทางการเกษตรท

มกษ. 6909(G)-2562 14

คาอธบาย

ฟารมตองมระบบการบนทกและเกบบนทกขอมลทสาคญ โดยตองเกบรกษาไวอยางนอย 3 ป เพอสามารถ

ตามสอบได ท งนครอบคลม ขอมลเก ยวกบการจดการดานสขภาพ การควบคมโรคและผลตผล

เชน จานวนไกไข นาหนกไกไขในชวงการเลยง จานวนไขรวม อตราการไข และจานวนไขผดปกตหรอคดทง

การขนสง การจดเกบ (storage) ขอมลเกยวกบตวสตว อาหารและนาสาหรบไกไข การจดการฟารม

สขภาพไกไข การปองกนและควบคมโรค การกาจดของเสย การควบคมสตวพาหะ และขอมลเกยวกบ

การตรวจสอบยอนกลบ

นอกจากน ควรบนทกขอมลเกยวกบการบรหารฟารม เชน การจดแบงโครงสรางการทางานของฟารม

ขอมลดานสขภาพ ประวตและการฝกอบรมของบคลากร การแบงหนาทความรบผดชอบ ผเขาเยยมฟารม

การผลต การจดซอ