DRWSOME MAGAZINE Didi Rikken

JUNE2013

DRWSOME MAGAZINE

ROC Nijmegen

Reseach FLOW Research on motivation at vocational education

Interview

TREND BLOGGIN’

Teach now J O B v i s u a l i s a t i o n

Study Stuff survival kit for your study

DRWSOME MAGAZINE | DIDI RIKKEN | FONTYS MASTER LEREN & INNOVEREN | EDITION JUNE 2013

2

Didi Rikken

Juni 2013

[email protected]

+316 20174692

drwsome.blogspot.com

Master Leren en Innoveren

Fontys Hogeschool voor Kind en Educatie

Eindhoven

mailto:[email protected]


3

KIJKWIJZER

ROL Niveau Teken

Excellente leraar

Meesterschap

Ondernemend

ontwikkelaar

Meesterschap

Reflective Practitioner

Consolidatie

Begeleider en

gesprekspartner

Consolidatie/meersterschap

De beroepskritische situatie en het eigen maken van de rollen:

Voorafgaande aan de MLI voerde ik onderdelen van de rollen al uit maar op kleine

schaal. Dat wil zeggen; binnen mijn eigen onderwijs en alleen intern. Met name in mijn

eerste jaar als docent heb ik intuïtief gehandeld als het gaat om het opzetten van mijn

eigen vak (Engels).

Gedurende afgelopen twee jaar is dit verschoven van een deel van het team (vakgroep)

naar het hele team en daarnaast ook met collega’s buiten het team en externen van

andere instellingen en stagebedrijven. Het accent van mijn werkzaamheden heeft ook

meer betrekking gekregen op de onderliggende visie die de organisatie uitdraagt en de

processen waarin ik werkzaam ben, hebben een meer onderzoeksmatige aanpak en

bieden oplossingen of materialen voor een langer tijdsbestek (planmatig). Het aansturen

van collega’s en LIO’s en het gesprek aangaan met externen en mijn teammanager gaat

steeds meer als vanzelf.

In dit magazine heb ik mijn ontwikkeling binnen de vijf leerarrangementen en de vier

beroepsrollen beschreven. Ook bevat dit magazine informatie en beeldmateriaal over

mijn werk als docent en de organisatie waarvoor ik werk.


4

EDITORIAL Met trots presenter ik dit tijdschrift als afronding van de tweejarige master Leren en Innoveren die

ik heb volbracht aan de Hogeschool voor Kind en Educatie in Eindhoven. Als docent Engels bij

ROC Nijmegen geef ik met veel plezier les aan mijn studenten. Toch was ik op zoek naar een

uitdaging. Een nieuwe weg om mijzelf te ontwikkelen en nieuwe kansen te creeëren binnen de

wereld van het onderwijs.

De afgelopen twee jaar waren zeker pittig maar ook erg interessant. Ik heb ontzettend veel

geleerd, leuke en inspirerende mensen ontmoet en mooie producten kunnen afleveren zoals

blogs in de les, mijn onderzoek naar flow in het mbo en een nieuwe module media & vormgeving.

In al deze maanden heb ik gelukkig veel steun gehad van vrienden en familie. Zij hebben veel

vertrouwen in mij maar hebben vooral ook begrip getoond wanneer ik prioriteit moest geven aan

mijn studie. Vooral mijn vriend Don, mijn ouders, en vriendin Eline hebben mij vaak vertroeteld,

gerustgesteld, gemotiveerd en met mij geproost op het afronden van steeds weer een nieuw LA.

Daarnaast ben ik Dianne erg dankbaar voor haar hulp en gezelligheid tijdens de studie. Samen

hebben we veel plezier beleefd, in de auto en tijdens de les en elkaar geholpen als we er niet

uitkwamen. Ik ben erg blij zo’n leuke studiegenoot, carpoolmaatje en vriendin te hebben

ontmoet.

Ook wil ik mijn docenten bedanken voor de inspiratie, kennisdeling en feedback van de

afgelopen twee jaar. Bedankt en ga zo door dames!

Veel leesplezier in dit blad, mijn laatste werk

in opdracht van de MLI!

Didi


5

CONTENTS

ROC Nijmegen P19

ARTIKEL FLOW Research on motivation at vocational education

P34

NICE STUFF P.8

4 rollen P14

HOW IT

STARTED P.11

LINKS P.6

Study Stuff P.13 survival kit for your study

Leerarrangementen …La la la la la…

P22

KIJKWIJZER P3

EDITORIAL P4


6

LINKS

blogspot.com

Instagram: didi_rikken

ROC Nijmegen www.roc-nijmegen.nl

BLOGS designingvet.blogspot.com

innokitchen.blogspot.com

vetenglishyear1.blogspot.com

englishprojecthanroc.blogspot.com

nma1213.blogspot.com


7

B VISUAL


8

NICE STUFF

THE EDITOR’S CHOICE

MUSIC & DANCING

CITIES

{ANTWERP}

CHEESECAKE

STARBUCKS

@WORK


9

VENICE

ITALIAN COFFEE

PANCAKES& MAPLE SYRUP

DON <3

ORANGES


10


11

HOW it started


12

STORY LINE Tijdens schooljaar 2009-2010 heb ik mijn LIO stage volbracht binnen ROC Nijmegen, team Juridisch en Secretarieel. Dit was een intensief jaar. Mijn vriend was van november tot eind maart in Afghanistan en ik heb me volledig op het afstuderen gestort enveel taken uitgevoerd binnen mijn stage. Deze periode gaf me veel onrust maar ook de tijd om te kijken waar mijn mogelijkheden als docent lagen. Mijn inzet tijdens dit jaar bleef niet onopgemerkt. De stage heb ik afgerond met een assessment waar ik een 10 voor scoorde en ik kreeg daarnaast ook nog een baan aangeboden als docent Engels binnen een nieuw team.

Het eerste jaar bij Marketing en Communicatie was heftig, er komt veel bij kijken. Halverwege dat jaar raakte ik in gesprek met een coach. We hebben veelvuldig gesproken over mijn mogelijkheden, wensen en ambities. Hoewel het lesgeven soms zwaar was miste ik toch een stuk uitdaging. Hieruit is het idee ontstaan om verder te studeren en in september 2011 ben ik begonnen aan de Master Leren en Innoveren aan de Fontys in Eindhoven.

Momenteel is het diploma in zicht en ben ik de mogelijkheden aan het bekijken voor mijn verdere loopbaan. Volgend jaar zal ik een taak gaan vervullen in de coördinatie van de Beroeps Praktijkvorming (stage, red.) en het ontwikkelen en verzorgen van een nieuwe module “Media en Vormgeving”


13


14

MLI ROLLEN Tijdens de Master Leren en Innoveren werk je aan diverse leerarrangementen op basis

van de steeds terugkerende MLI rollen. Het gaat hierbij om de volgende vier rollen:

1_ Excellente Leraar

2_ Ondernemend ontwikkelaar

3_ Reflective Practitioner

4_ Begeleider en gesprekspartner voor collega’s

Aan de hand van vastgestelde criteria en praktijkvoorbeelden vanuit de master en de

werkzaamheden binnen ROC Nijmegen wordt weergegeven hoe ik aan deze rollen

heb vormgegeven. Voorgafgaande aan de master las ik zo nu en dan vakbladen en

onderzoeken met betrekking tot onderwijs. Dit laatste met name tijdens de

afstudeerfase aan de lerarenopleiding en later tijdens het bekijken en invoeren van

veranderingen binnen de onderwijspraktijk.

Tijdens de MLI heb ik dit structureel toegepast als onderdeel van mijn werk. Ik ben

meer artikelen en papers gaan lezen en ben op de hoogte van actuele

ontwikkelingen in het onderwijs. Deze kennis pas ik toe in het ontwikkelen van

onderwijs en uitvoeren van taken binnen mijn werk. Hieraan valt te denken aan

coördinatietaken van de Beroepspraktijkvorming (stage), opzetten van nieuwe

modules, samenwerking met andere instellingen (HAN) en het werkveld en het

uitproberen van nieuwe didactische werkvormen in mijn lessen.


15

EXCELLENTE

LERAAR In het eerste jaar dat ik bij ROC Nijmegen werkte, was ik snel enthousiast over opdrachten en

taken en werkte ik mee aan veel verschillende projecten en ontwikkelingen. Momenteel ben

ik door de afgelopen jaren wat genuanceerder en kritischer gaan kijken naar verniewingen,

processen en taken. Ik kijk zorgvuldiger naar een opdracht voordat ik ermee begin en zoek

bewust naar taken die mij uitdaging bieden.

Collega’s geven hierbij aan dat ik tijdens overleg kritische vragen stel over een taak of proces

en meer nadenk over de tot standkoming van een proces en de gevolgen van de acties die

ondernomen worden. Daarnaast geven zij aan dat ik een beter beeld heb van de connecties

tussen kwalificatiesdossiers, het curriculum, de toetsing en het werkveld. Hierdoor ben ik in

staat om ontwikkelingen systematischer en onderwbouwd aan te sturen en door te voeren.

Ik houdt in mijn lessen rekening met niveauverschillen, het ondersteunen van autonomie door

een keuze aan materiaal en opdrachten en lesvormen die toepasbaar of vergelijkbaar zijn

met taken binnen het werkveld. In gesprekken gaven collega’s aan dat ik mijn ideeën en

kennis daarnaast ook inzet om collega’s te ondersteunen en begeleiden in het

onderwijsproces. Voorbeelden hiervan zijn het scholen van collega’s op ICT gebied en het

begeleiden van stagiaires en nieuwe docenten in ons team.

“Je was in eerste instantie al een

enthousiaste en ondernemende docent. Nu

zien collega’s ook meer in dat je veel kennis

hebt en nemen ze jouw adviezen ter harte”

- collega loopbaan

“Je kunt Didi altijd om hulp vragen bij lesinhoudelijke zaken. Ze

heeft veel ideeën voor werkvormen en opdrachten en leuke activiteiten.

Ze kent de groepen goed en weet wat studenten aanspeekt. En voor

ict vragen klop ik vaak bij haar aan” – ict docent


16

ONDERNEMEND

ONTWIKKELAAR Al vanaf het begin van mijn loopbaan als docent ben ik enthousiast over het onwtikkelen van

materialen en onderwijsinhouden. Tijdens de lerarenopleiding werkte ik als freelance auteur

voor een uitgeverij van lesmethoden.

Ook binnen ROC Nijmegen heb ik veel aan innovaties met betrekking tot curriculuminhoud en

lesmateriaal gedaan. Voorbeelden hiervan zijn de nieuwe ERK gerichte opbouw van het vak

Engels, het initiëren van een samenwerkingsproject tussen ROC Nijmegen en de HAN, het

herontwikkelen van de BPV boeken en opzetten van de modules Presenteren en Media &

Vormgeving. Voor deze opdrachten heb ik nauw samengewerkt met mijn manager en met

collega’s binnen en buiten het onderwijsteam. Ook heb ik overleg gevoerd met externen en

samengewerkt met docenten van de HAN.

Voor leerarrangement 2 heb ik ervaren hoe je een blog kunt inzetten in verschillende

onderwijskundige situaties. Zelf heb ik blogs gemaakt voor dit LA, individueel en als leerteam

en als eindproduct; een blog met daarin de instructies voor het project met de HAN.

Daarnaast heb ik een cursus nieuwe media in de klas gevolgd via mijn werk. Momenteel werk

ik met diverse blogs in mijn lessen en heb ik tevens collega’s begeleid in het opzetten van

blog-/social mediagerichte lesmaterialen. Onderdelen waar ik onder andere uitleg en

begeleiding bij gegeven heb zijn het werken met Facebook, Blogger, Prezi, Dropbox en

Scoop.it.

“Het is mooi om te zien hoe je jouw lessen vormgeeft. Aantrekkelijke

presentaties en leuke interactieve opdrachten. De sfeer in de klas was

goed,ik kreeg zelf zin om mee te doen.”- Teammanager


17

REFLECTIVE

PRACTITIONER In de afgelopen twee jaar heb ik natuurlijk praktijkonderzoek uitgevoerd voor

leerarrangement 5. Dit LA heb ik met een GOED afgerond. Daarnaast heb ik diverse LIO’s

begeleid in het uitvoerenv an onderzoek door uitleg te geven over de cyclus van onderzoek

doen en het in kaart brengen van praktijkprobleem en probleemstelling. Ook heb ik deze

onderzoeken tussentijds doorgenomen en van feedback voorzien. Het viel mij op dat door

leerarrangement 1 en 5, het reviewen van onderzoeksvoorstellen en verslagen mij beter af

ging en ik een kritische blik heb ontwikkeld. Naast de LIO’s op het werk heb ik ook reviews

geschreven voor diverse papers, onderzoeksvoorstellen en artikelen van medestudenten aan

de MLI.

Voor een LIO is naast het onderzoek het reflecteren op de ontwikkelingen als docent ook

essentieel voor het inzichtelijk maken van de competenties van de LIO. Ik heb hieraan

bijgedragen, en zal dit in de toekomst ook blijven doen, door lessen van LIO’s en collega’s bij

te wonen en vanuit specifieke leervragen te reflecteren op de ontwikkeling van mijn

collega’s. Hiervoor heb ik tevens een cursus gevolgd als praktijkopleider.

“Het ontbreekt in ons team wel

eens aan zelfreflectie en kritisch

naar een probleem kijken. Didi

neemt hier het voortouw als het

gaat om het analyseren van een

probleem en minder ad hoc

beslissingen maken. Ook spreekt

ze collega’s aan op een niet

kritische houding.”-teammanager


18

BEGELEIDER EN

GESPREKS-

PARTNER Het begeleiden van collega’s en gesprekken aangaan over verschillende thema’s heb ik op

verschillende wijzen ontwikkeld en getoond. Allereerst heb ik mijn medestudenten regelmatig

van feedback voorzien, deelgenomen aan een debat (LA1) en het onderdeel

Gesprekstechinieken van leerarrangement 3 behaald.

In mijn eigen onderwijspraktijk heb ik de afgelopen twee jaar vier stagiaires begeleid. Met mijn

teammanager heb ik diverse gesprekken gevoerd over onderwijsveranderingen en

problemen binnen het team en verschuivingen in taken. Mijn teammanager geeft hierbij aan

dat ik altijd goed voorbereid ben op de gesprekken en mijn argumenten helder en goed

onderbouwd zijn. Zij benoemde mijn bijdrage in het team een voorbeeld van professionele

houding en taakvolbrenging. Dit heeft onderandere geleid tot een verandering in mijn

takenpakket. Zo ben ik sinds januari medeveratwoordelijk voor de BPV coördinatie (stage) en

deze taak zal ik aankomend jaar verder volbrengen. Ook word ik voorzitter van de

Leerplancommissie. Een onderdeel binnen elk onderwijsteam dat zich bezighoudt met

ontwtikkelingen en veranderingen in het onderwijs. Het is de spil tussen de kwalificatiedossier,

het examineringsprogramma, het curriculum en het werkveld. Ik ben erg blij dat mijn manager

mijn kwaliteiten als aanstuurder en gespreksleider voor het team onderkent en mij de kans

geeft deze taak te gaan uitvoeren.

“Didi is ontzettend snel, zo

ook in het doorzien van

groeps-processen. Ze

luistert naar collega’s en

vervolgens direct

verschillende uitingen en

standpunten koppelen en

samenvatten”- collega

“In het LPC kan Didi haar deskundigheid met betrekking tot beleid,

regelgeving en curriculumopbouw toepassen. Als BPV coördinator kan ze

haar interpersoonlijke en organisatorische kwaliteiten laten zien”- teammanger


19


20

ROC NMGN

ROC Nijmegen is een MBO instelling met verschillende locaties in en om

Nijmegen. Er zijn verschillende sectoren en binnen deze sectoren een verscheidenheid

aan opleidingen. In totaal volgen zo’n 11.000 studenten een opleiding aan ROC

Nijmegen. Studenten komen uit verschillende dorpen in de regio Nijmegen maar ook

daarbuiten. Aan de Campusbaan gelegen, dichtbij het station en opvallend door de

opmerkelijke architectuur, staat het hoofdgebouw van de school waar zich de sectoren

Zorg en Welzijn en Economie bevinden. Het gebouw is nu zo’n 6 jaar in gebruik en

spreekt aan door de enorme glaspartijen en lichte uitstraling wanneer je binnenloopt.

Op de Plaza, de centrale hal, bevinden zich diverse, door studenten bezette bedrijfjes.

Denk hierbij aan een kapsalon, sportcentrum, restaurant, bakker, schoonheidspecialist,

kinderopvang, evenementenbureau en een uitzendbureau.

Naast de Campusbaan heeft ROC Nijmegen tevens andere locaties; de nieuwste

aanwinst, het Techonovium bij station Heyendaal, Sport Defensie en Veiligheid in

Boxmeer en kleinere locaties aan de Marterstraat en Klooster Elzendael.


21

‘ENTER THE SCHOOL OF LIFE’


22

STUDY CYCLE


23

LEERARRANGEMENTEN De Master Leren en Innoveren bestaat uit vijf leerarrangementen

LA1 | Zin in Leren

LA2| Uitdagend Ontwerpen

LA3 |Initiëren en Begeleiden van Onderwijsvernieuwingen

LA4 |De Maatschappelijke Context van het Onderwijs

LA5 |Praktijkonderzoek Uitvoeren

Binnen deze arrangementen heb ik aan de vier

verschillende rollen van de MLI gewerkt.

A | Excellente Leraar

B | Ondernemend Ontwikkelaar

C | Reflective Practitioner

D | Gesprekspartner Collega’s


24

ZIN IN LEREN Het eerste leerarrangement van de master Leren en Innoveren had een duidelijk

inleidend karakter. Aan de hand van een verscheidenheid aan artikelen en

publicaties maakte ik kennis met diverse leertheoriën, onderwijsthema’s en

praktijkvoorbeelden. We hebben uitvoering stilgestaan bij het onderwerp toetsing.

Dit veelvoorkomende thema blijft vaak onderbelicht hoewel het van groot belang

is hier nauwkeurig en kritisch naar te kijken.

Nadat ik me had ingelezen in de stof, ben

ik gestart met het schrijven van een

paper. Het onderwerp van mijn paper,

flow, is een vrij recente theorie die de

ervaring beschrijft wanneer iemand

volledig opgaat in hetgeen hij of zij mee

bezig is. Het kan hier gaan om werk,

hobby, sport maar natuurlijk is deze

theorie ook binnen de onderwijscontext te

plaatsen.

Na afloop van LA1 kan ik stellen dat ik een

meer kritische blik op onderwijs en

leertheorieën heb ontwikkeld. Door het

schrijven van een paper heb ik ervaring

opgedaan in het raadplegen van

bronnen, kritisch lezen van publicaties en

vaardigheden in academisch schrijven

ontwikkeld. Naast mijn eigen paper heb ik

diverse malen werk van medestudenten

gelezen en feedback gegeven.


25

LA1


26

LA2


27

UITDAGEND ONTWERPEN Tijdens LA2 – Uitdagend Ontwerpen – heb ik gewerkt aan het ontwerpen van

onderwijsvormen en het vormgeven van processen in stappen volgens het trapmodel.

Innovatieve vormen en ideeën stonden centraal. Ik heb gewerkt aan verschillende blogs.

Zowel individueel, met medestudenten als ook in opdracht voor een andere

onderwijsinstelling. Bovendien gebruik ik momenteel blogs voor mijn studenten binnen de

opleiding Marketing & Communicatie. Als laatste heb ik ook een blog voor mijn illustraties.

Ik heb me ontwikkeld in het in kaart

brengen van processen op macro,

meso, micro en nano niveau. Het is

hierbij belangrijk om te zien wij er bij

welk niveau betrokken zijn. Er is hierbij

een belangrijk verschil is tussen

intented, implemented en attained.

Intented: het voornmen omtrent een nieuw ontwerp

Implemented: hoe men het uiteindelijk binnen het onderwijs plaatst

Attained: wat het uiteindelijke effect is van het ontwerp

EINDPRODUCTEN:

- Herontwerp Project HAN-ROC: ERK, competenties en kerntaken

- InnoKitchen2012: Ontwerpbureau voor onderwijsvernieuwingen

- Educational Design: Blog met alle producten van LA2

- Trapmodel Taalververving Engels in het MBO

- Flow task Rekenen met M&M’s

- Blogs voor vakken Engels, Communicatie en NMA @ ROC Nijmegen


28

LA3


29

INITIEREN & BEGELEIDEN VAN

ONDERWIJSVERNIEUWINGEN Tijdens dit leerarrangement heb ik ontzettend veel

geleerd over beleid, veranderingen en management. Ik

vond dit inhoudelijk gezien het meest interessante LA. We

hebben als groep ons verdiept in de verschillende lagen

van een organisatie en de verschillende stakeholders die

hierbij komen kijken.

Op basis van literatuur van onder andere Rogers, Kets de Vries, Schein, Agyrish en Schon veel

anderen heb ik een plan van aanpak geschreven voor mijn manager. Zij gaf aan dat de

rolverdeling en communicatie binnen ons team te veranderen of verbeteren was. Met behulp van

de literatuur en de matrix van Van Camp heb ik een plan opgesteld waaruit naar voren komt

waar het verschil ligt tussen veranderen, verbeteren en innoveren. Ook geef ik weer waar

verschillende stakeholders om de hoek komen kijken en de verschillen tussen een change agent

en een opinion leader. Met deze informatie is mijn teammanager aan de slag gegaan en zijn

heeft momenteel een concept klaar voor een nieuw model van taakverdeling binnen ons team.

Niet geheel onvoordelig zijn mijn taken hierbij ook verschoven omdat bleek dat ik vaak wel

betrokken werd bij veranderingen (opinion leader?) maar geen specifieke verantwoordelijkheden

droeg. Komend jaar zal ik mijn bezighouden met de coördinatie van de stage en daarnaast word

ik voorzitter van de leerplancommissie, een leerteam dat zich bezig houdt met veranderingen en

ontwikkelingen binnen het curriculum en het werkveld.

PLAN VAN AANPAK: http://issuu.com/didirikken/docs/leerinterventie_la3_2012b

https://webmail.fontys.nl/OWA/redir.aspx?C=Y8SrQ2ubTEGSEOhjCprPjH28wiJoPNBIcuZKF3Jy8HCQpCjzq6I0iWFvwQ_4MQ3Lpi1kuCkTemg.&URL=http%3a%2f%2fissuu.com%2fdidirikken%2fdocs%2fleerinterventie_la3_2012b


30

DE MAATSCHAPPELIJKE

CONTEXT VAN HET ONDERWIJS Met zes thema’s als basis zijn we als MLI groep aan de slag gegaan met dit

leerarrangement. Mijn georganiseerde bijeenkomst stond in het teken van

veiligheid en radicalisering. Ik heb hierbij vooral gekeken naar de

onderwijspraktijk zelf en daarbijhorende casussen voorgelegd aan de groep.

Vervolgens heb ik bij opdracht twee en drie nieuwe thema’s gekozen

namelijk duurzaamheid en nieuwe media. Hoewel ik duurzaamheid zelf een

interessant thema vind en hier ook een slag geslagen kan worden binnen

het onderwijs, heb ik uiteindelijk het plan van aanpak geschreven over

nieuwe media.

Dit kwam zo uit omdat wij als opleiding in het

teamjaarplan beschreven hadden een module met

een innoverend en interessant karakter aan te bieden.

Nadat ik in het kwalificatiedossier de kerntaken en

werkprocessen van onze opleidingen had bekeken

kwam ik tot de conclusie dat de opleiding geen

module media en vormgeving aanbood terwijl dit wel

terugkwam in de werkprocessen. Op basis van deze

informatie heb ik een plan van aanpak geschreven

voor het ontwerpen en aanbieden van deze module.

Mijn manager en collega’s waren erg te spreken over

het plan van aanpak en mijn visie en ideeën over deze

module.

De module Media & Vormgeving zal vanaf schooljaar

2013-2014 geïntegreerd worden binnen het huidige

curriculum voor de eerste een tweede jaars klassen.

Presentatie trailer: https://www.dropbox.com/s/91g4r8fo2g66h6r/trim.wJVWMK.MOV

PowerPoint: https://www.dropbox.com/s/9yxfugqgkznxifc/plan%20van%20aanpak%203%20LA4%20MLI%202013.pptx

https://webmail.fontys.nl/OWA/redir.aspx?C=nQ_12GbmlUyZU47NmD_Vrl7DumqmPNBIwwLK7hb7wh_4WSaA3XV4VczUmYwX4KNNBONoSVtW7iU.&URL=https%3a%2f%2fwww.dropbox.com%2fs%2f91g4r8fo2g66h6r%2ftrim.wJVWMK.MOV

https://webmail.fontys.nl/OWA/redir.aspx?C=nQ_12GbmlUyZU47NmD_Vrl7DumqmPNBIwwLK7hb7wh_4WSaA3XV4VczUmYwX4KNNBONoSVtW7iU.&URL=https%3a%2f%2fwww.dropbox.com%2fs%2f9yxfugqgkznxifc%2fplan%2520van%2520aanpak%25203%2520LA4%2520MLI%25202013.pptx


31

LA4


32

LA5


33

ONDERZOEK


34


35

FLOW IN HET MBO

‘Ik heb geen zin in deze opdracht.’, ‘wat heb ik hier eigenlijk aan?’, ‘ik snap het

niet!’ Uitingen van studenten die nagenoeg alle mbo docenten wel eens

aanhoren. School is ook niet altijd even leuk en interessant. Wat is het nut van

schoolopdrachten als je 17 bent en je ook lekker de stad in kunt met vrienden of

op je brommer op pad, lekker je eigen weg gaan? Hadden de lessen maar wat

meer flow… Huh? Flow?

Studenten in het mbo proberen graag nieuwe dingen, ontmoeten nieuwe mensen en

gaan zo op zoek naar hun eigen identinteit. De school draagt voor een belangrijk deel bij

aan deze identiteitsontwikkeling doordat docenten en klasgenoten mede vormgeven

aan allerdaagse activiteiten en kaders stellen. Hoewel jongeren veel tijd op school

doorbrengen zijn zij niet altijd gemotiveerd1. Mbo studenten geven in enquetes2 aan dat

ze schoolopdrachten weinig uitdagend vinden en duidelijke structuur missen. Docenten

geven daarnaast aan dat opleidingen interessanter moeten worden. Jongeren zijn, mede

door internet en social media aan snelle veranderingen gewend geraakt3. Meer

uitdaging, structuur en interessante thema’s dus. Zo is het idee ontstaan voor een

flowproject voor mbo’ers.

Flow in het kort: De flow theorie van Mihaly Csikszenmihalyi is een vrij recente

motivatietheorie die specifiek is gebasseerd op uitdaging en interesse. Deze theorie beschrijft de

ultieme ervaring van betrokkenheid bij een taak of activiteit waarbij je geabsorbeerd wordt door

hetgeen je mee bezig bent en besef van tijd en ruimte verliest. Niet geheel verrassend, is flow al

vaak geregistreerd bij sporters en mensen in creatieve en kunstzinnige beroepen. Het opgaan in

sport of het maken van een kunstwerk draagt positief bij de flowervaring omdat je hoofd, hart en

handen een worden.

1 Scholten, M. (2011). Loopbaancompetenties bij MBO studenten.

2 JOB Enquete, 2011 ROC Nijmegen

3 Groeneveld, M., Benshop, M., Olvers, D. (2010). Kenmerkend vmbo, mbo, havo en vwo; een

overkoepelende publicatie van de onderzoeken onder leerlingen en ouders.


36

De juiste balans

Belangrijk bij flow is de perfecte balans tussen de uitdaging die de activiteit biedt en de

vaardigheden die je bezit. Dit wil zeggen, als je geen uitdaging ervaart zul je sneller

verveeld of afgeleid raken. Daarnaast zal een te moeilijke taak voor onzekerheid of zelf

angst zorgen.

In het schema over de balans tussen uitdaging en

vaardigheden is te zien dat er acht verschillende stadia

zijn waarvan er maar een zal leiden tot flow. Door goed

te kijken naar de mogelijkheden en voorkennis of ervaring

van de persoon in kwestie is het mogelijk om mate van

uitdaging en vereiste vaardigheden op elkaar af te laten

stemmen.

Dimensies

Er zijn een aantal aspecten waaraan een flowtaak of activiteit zou moeten voldoen. Deze

dimensies4 vormen samen de sleutel tot een heuse flowervaring.

1. Balans tussen uitdaging en vaardigheden

2. Mogelijkheid tot verlies van zelfbewustzijn; het opgaan in de activiteit

3. Duidelijke doelen en structuur

4. Directe feedback; die het proces stimuleert en stuurt

5. Controle over de activiteit en keuzemogelijkheid

6. Focus en concentratie

7. Verlies van tijdsbesef

8. De activiteit is intrinsiek belonend

Het flow project

De vraag blijft; Hoe schoolopdrachten op basis van bovengenoemde dimensies de

interesse en motivatie van de mbo studenten verhogen?

Een klas mbo studenten hebben een vakintegreerd project gevolgd met daarin verwerkt

de verschillende flowdimensies. Zo mochten studenten tijdens dit project in groepen aan

verschillende opdrachten werken waarbij ze regelmatig feedback ontvingen van de

docent en elkaar. Omdat het project steeds op een vaste dag plaatsvond en startte met

een introductie en de te behalen doelen, werd structuur geboden aan de studenten.

4 Csikszentmihalyi, M. (2000) Beyond Boredom and Anxiety: Experiencing Flow in Work and Play


37

Tevens konden ze door de dag heen in eigen tempo werken aan de taken zodat ze

minder bewust met de tijd en tijdslimiet bezig waren. In het project was ruimte voor eigen

inbreng en het kiezen interessante thema’s. Omdat het project een didactische opbouw

had op basis van de zone van naaste ontwikkeling5, is de balans tussen uitdaging en

vaardigheden in acht genomen.

Flow in het mbo

Resultaten van het project zijn getoetst met een gevalideerde vragenlijst 6over flow die

vooraf en na afloop van het project is afgenomen, in zowel de projectgroep als in een

controlegroep die niet heeft deelgenomen aan het project. Hieruit is gebleken dat

studenten het project als interessant hebben ervaren. De scores van de projectgroep

waren hoger dan die van zowel de vragenlijst vooraf als de score van de controlegroep

die reguliere lessen hadden gevolgd.

De verschillen tussen de groepen waren niet uitzonderlijk groot, dus een landelijke

implementatie van flowonderwijs zal nog even op zich laten wachten. Toch is het mooi

om te zien dat mbo studenten bewuster en intensiever gewerkt hebben aan het project

en daarnaast lieten weten dat ze de opdrachten interessant vonden. Ook de structuur

van een projectdag met een vaste docent hebben zij als zeer waardevol ervaren. Iets

wat ik collega’s ook zeker wil aanraden. Het zelf werken aan taken met kleuzevrijheid

maar wel de gezamelijke start en tussentijdse feedback gaf een prettige sfeer en rust voor

zowel student als docent.

GA VOOR FLOW!

Wanneer je flow wilt stimuleren bij jouw studenten is het belangrijk om te kijken waar zij

intrinsiek voor gaan. Probeer hier eerst voor jezelf een duidelijk beeld te schetsen. Wat

maakt mij tevreden en blij? Waar ligt een uitdaging, wat wil ik leren of proberen? Wat zijn

écht gave dingen en waar liggen mijn interesses? Als je dit voor jezelf weet kun je

studenten op dezelfde wijze laten nadenken over hun interesses en passies. Met deze

input en de flowdimensies wordt het ontwerpen van een flowtaak op zich al een mooie

uitdaging. En wie weet, raak je zelf ook in flow.

5 McLeod, S. A. (2010). Zone of Proximal Development - Scaffolding

6 Bakker, A. (2007) The Work-related Flow Inventory: Initial Validation of the WOLF


38

DRWSOME MAGAZINE DIDI RIKKEN

FONTYS MASTER LEREN & INNOVEREN EDITION JUNE 2013

DRWSOME MAGAZINE Didi Rikken

Documents

Transcript of DRWSOME MAGAZINE Didi Rikken