Hepatik Kist Hidatik Hastalığında Kisto-Biliyer İlişki, Tedavi Öncesi Hepatobiliyer Spesifik Ajan Gd-EOB-DTPA ile Elde Edilen MR Kolanjiografi ile Belirlenebilir Mi?

Dr. R. Berhan Pirimoğlu

Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı, Erzurum

Dr.Pirimoğlu

2

AMAÇ

•Çalışmamızda hepatobiliyer spesifik kontrast madde olan Gd-EOB-DTPA kullanılarak elde edilen T1 ağırlıklı MR kolanjiografiler aracılığıyla;

•Tedavi öncesi kist hidatik hastalarında kist ile biliyer sistem arasındaki ilişkiyi yüksek tanısal doğruluk ile gösterebilmek ve böylelikle tedavi esnasında oluşabilecek komplikasyonları en aza indirebilmek amaçlanmıştır.

Dr.Pirimoğlu

3

MATERYAL - METOD•Klinik ve laboratuvar bulguları eşliğinde

kisto biliyer ilişki şüphesi bulunan 37 hepatik kist hidatik hastası çalışmamıza dahil edildi.

•Bu 37 hastadan 6 tanesi klostrofobi (1), kontrast madde alerjisi (2) ve GFR değeri 30/ml/1.73 m2 altında olan (3) çalışmadan çıkarıldı.

Dr.Pirimoğlu

4

MATERYAL - METOD

Bu 31 hastadaki toplam 45 adet hidatik kist;

•Kist çapı

•Kisto-biliyer ilişkinin varlığı

•Hepatosit spesifik kontrast ajan uygulandıktan sonra kaçıncı dakikada kontrastlanmanın gerçekleştiği yönünden değerlendirildi.

Dr.Pirimoğlu

5

MATERYAL - METODTablo 1: Kisto-biliyer ilişki saptanan ve saptanmayan grupta yer alan hastaların demografik ve laboratuvar verileri Kisto-biliyer ilişki saptanmayan

grup (n= 9) Kisto-biliyer ilişki saptanan grup (n= 22)

Ortalama yaş (SS) 45.7 (13) 41.3 (15) Cinsiyet, Erkek / Kadın 4 / 5 15 / 7 Ortalama karaciğer fonksiyon test değerleri (SS) Total bilirubin 5.7 (0.9) *7.3 (0.7) Direkt bilirubin 2.1 (0.2) 2.7 (0.3) AST 99 (22) 107 (27) ALT 154 (31) *175 (34) ALP 1198 (84) 1264 (89) GGT 57 (25) *64 (29) Not, SS: Standart sapma. *: istatiksel olarak belirgin farklılık gösteren değerler (p<0.05)

Dr.Pirimoğlu

6

MATERYAL - METOD

•Tüm hastalarımıza ilk önce rutin T2 ağırlıklı MR kolanjiografi (3-T MRI tarayıcı, Magnetom Skyra, Siemens Healthcare ile HASTE sekansı) çekildi.

•Ardından tüm hastalarımıza 0.1 ml/kg, 2 ml/ s hız ile ve 20 ml bolus serum fizyolojik ile Gd-EOB-DTPA verilerek T1 ağırlıklı postkontrast MR kolanjiografi (VIBE, volumetric interpolated breath-hold examination sekansı) görüntüleri alındı.

Dr.Pirimoğlu

7

MATERYAL - METOD

•Postkontrast kesitler rutin olarak kontrast madde uygulanışından 10, 20, 30 ve 60. dakika sonra alındı.

•Özellikle çapı 10 cm den büyük, multipl ve radyolojik olarak tip 3 ve 4 kistlerde mevcut intrakistik negatif basıncın yüksek olabileceği düşünülerek kontrast madde uygulanışından 3, 6, 12 ve 24 saat sonra da görüntüler alındı.

Dr.Pirimoğlu

8

MATERYAL - METOD

•Mevcut görüntüler 13 yıllık hepatobiliyer tecrübesi olan bir radyolog tarafından ayrı ayrı ve birlikte kisto-biliyer ilişkinin var olup olmaması yönünden değerlendirildi.

•MR kolanjiografi bulguları ve cerrahi ve girişimsel radyolojik işlemler ile elde edilen tedavi sonuçları karşılaştırıldı

•Her iki MR kolanjiografi tekniği için sensitivite, spesifite ve tanısal doğruluk değerleri hesaplandı.

Dr.Pirimoğlu

9

Table 2: For each group, comparison between routine T2w-MRC and surgical and interventional radiology exploration findings. T2w-MRC

findings Surgical and interventional radiology exploration findings

*Sensitivity (%)

*Specificity (%)

*Accuracy (%)

TP TN FP FN TP TN < 5 cm group group (n= 9) 3 1 2 3 6 3 50 33.3 44.4

5-10 cm group (n= 19) 8 2 2 7 15 4 53.3 50 52.6

> 10 cm group group (n= 17) 7 1 2 7 14 3 50 33.3 57.1

Note: * Sensitivity, specificity and accuracy of T2w-MRC images. TP: True positive, TN: true negative, FP: False positive, FN: False negative.

Table 3: For each group, comparison between Gd-EOB-DTPA-enhanced MRC and surgical and interventional radiology exploration findings. Gd-EOB-DTPA-enhanced

MRC findings

Surgical interventional radiology exploration findings

*Sensitivity (%)

*Specificity (%)

*Accuracy (%)

TP TN FP FN TP TN < 5 cm group group (n= 9) 5 3 - 1 6 3 83.3 100 88.8

5-10 cm group (n= 19) 14 4 - 1 15 4 93.3 100 94.7

> 10 cm group group (n= 17) 12 3 - 2 14 3 85.7 100 88.2

Note : * Sensitivity, specificity and accuracy of Gd-EOB-DTPA-enhanced MRC images. TP: True positive, TN: True negative, FP: False positive, FN: False negative.

Dr.Pirimoğlu

10

Kontrastlanma zamanlarının karşılaştırılması

Table 4: Contrast enhanced time of cysts with BCC, after injection of the Gd-EOB-DTPA 10 min 20 min 30 min 60 min 3 hours 6 hours 12 hours 24 hours < 5 cm group (n= 6) *2 *3 5-10 cm group (n= 15)

*1 *4 *4 *5

> 10 cm group (n= 14)

*1 *4 *7

Note: n= number of cyst with BCC, *: number of contrast enhanced cysts after infection of the Gd-EOB-DTPA, the difference was statistically significant (p<0.05)

Özellikle çapı 5-10 cm arası ve 10 cm den büyük olan kistlerde kist içi basınç yüksekliği nedeniyle geç kontrastlanma beklenmektedir.

Dr.Pirimoğlu

11

İstatistiksel Analiz

Table 1: p values of the chi-square test comparison of surgical and interventional radiological explorations for each group.

T2-weighted MRC

Gd-EOB-DTPA–enhanced MRC

< 5 cm group (n= 9) *0.375 #0.037

5-10 cm group (n= 19) *0.459 #0.041

> 10 cm group (n= 17) *0.443 #0.031

Note: n number of cysts, *: p>0.05 in T2-weighted MRC; #: p<0.05 in Gd-EOB-DTPA–enhanced MRC

Ki kare testi kullanılarak rutin T2 ağırlıklı MR kolanjio ve postkontrast MR kolanjio ve T2 ağırlıklı MR kolanjio kombinasyonun tanısal etkinlikleri karşılaştırıldı

Dr.Pirimoğlu

12

SONUÇLAR

• Postkontrast T1 ağırlıklı ve rutin T2 ağırlıklı MR kolanjiografi kombinasyonu ile kisto-biliyer ilişkinin varlığı, tek başına rutin T2 ağırlıklı MR kolanjiografiye göre daha yüksek doğrulukla ortaya kondu (p<0.05).

• Çapı 10 cm den büyük, multipl ve radyolojik olarak tip 3 ve 4 kistlerde kisto-biliyer ilişki daha yüksek oranda izlendi (p<0.05).

• Özellikle çapı 10 cm den büyük kistlerde postkontrast kesitlerde kavernöz hemanjiyomlardaki gibi perifereal nodüler kontrastlanma artışı izlendi.

Dr.Pirimoğlu

13

Radyolojik bulgular21 yaşında bayan 4 cm çapında tip 3 hidatik kisti olan hasta

T2 ağırlıklı coronal imajda kisto-biliyer ilişki hakkında belirgin bir bulgu yok

Gd-EOB-DTPA uygulanarak elde edilen T1 ağırlıklı postkontrast VİBE sekansında kist içerisine kontrast ekstravazasyonu izleniyor (30.dakika)

Dr.Pirimoğlu

14

Radyolojik bulgular48 yaşında bayan 8 cm çapında tip 3 hidatik kisti olan hasta

T2 ağırlıklı coronal imajda (HASTE) 4b segmentte hidatik kist ve dilate safra yolları gözlenmekte.

Gd-EOB-DTPA uygulanarak elde edilen T1 ağırlıklı postkontrast VİBE sekansında periferal golbuler kontrastlnma izleniyor. (12 saat)

Dr.Pirimoğlu

15

Radyolojik bulgular37 yaşında 14 cm çapında tip 3 hidatik kisti olan erkek hasta

T2 ağırlıklı coronal imajda (HASTE) hidatik kist skoleksler ve iç membranlar gözlenmekte

Gd-EOB-DTPA uygulanarak elde edilen T1 ağırlıklı postkontrast VİBE sekansında kavernöz hemanjiyom benzeri kontrastlanma izleniyor(Periferal nodüler kontrastlanma) 24 saat sonra

Dr.Pirimoğlu

16

SONUÇ

•Biz rutin uygulamada kist hidatik ve safra yolu ilişkisini değerlendirmek müdahale öncesi olası kist ve safra yolları arasında bir ilişki olup olmadığını doğru olarak saptamak için mutlaka rutin MR kolanjio çekimlerine hepatobiliyer kontrast ajan olan Gd-EOB-DTPA kullanılarak elde edilen MR kolanjioların da eklenmesini öneriyoruz.

Dr.Pirimoğlu

17

SONUÇ

•Eğer tedavi öncesi kistobiliyer ilişkinin var olup olmadığı belirlenemezse cerrahi ya da girişimsel radyolojik işlemler esnasında verilebilecek alkol benzeri skolosidal ajanlar safra yollarında sklerotik reaksiyonlar gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Dr.Pirimoğlu

18

TEŞEKKÜRLER