oF. N.

DISSERTATIO HISTORICO-CRITICAD e

E P I C O ,Q U A M

C O N S E N T AMPLtSS. F A C U L T . PH ILO S.IN KEG. ACADEMrA UPSALIENSI,

PUBLICO E XA M IN I MODESTE S U B ItC W N l ,

C A R O L U S

A U R I V I L L I U S ,IF ac. P h il . A d iu n c t .

e tSTIPENDIARIUS REGIUS,

JOHANNES NIC. HAGEMAN,S M O L A N D US.

IN AUDITORIO CAROL. MAIOR. DIE X. N O V . ANNI MDCCLIII.

HO R IS A N T E MERID

U P S A L I ,Excud. LAUR, MAGN. HO JEti. , Reg, Acad, T y a

Dn. Mag. E R I C OH A L E N I O ,

A d Tem pi. Cathedr. Upflienfs Eccle/iC O M MI N I S T R O

Meritrflmo,N U TRITIO & EVERGET Optimo.

T jv y iiegyeirirjV h ) TtXsmx SgtftAa*EJ&S*TIKC.V fJLCi 7iOS KSV iytVO 'LcCpOS.cccc yret eycv yiey in' yjyan ru$g 7rx>cvTt+1 (pevos faa&roto $r/ nere Siyyu Biyev y

A pfuhris fjLcchoe, %&cc Terjv, ntKvYiar Ave,Y\ns iyoi tora Aaynx oretx nihet

Avr Toawv oyctBv wv j-yyc eytuys (hxyn^ *Evaisoos yym tovto yAtaya (pliant.

Ou n yu K/v iyoi ,Aatrl Tot go

|am diu compertum eft, ex vivida potius & promta ingenii copia , quam anxia fixarum quarumdam regularum obfervatio- ne, vim ip(am& perfe&umde- eus Pocfeos pendere. Dum e- nim naturam imitabitur hoc con- filio, ut dignas homine, animi

commotiones excitet ac nutriat, fieri non poteft, quin eo valitura fit felicius, quo fui juris fuerit tenacior. Imagines Poeta verbis depinget,in eorum quos movebit, animos infinuari aptas, hasqueadeo, domefticis abundans opibus, ipfe fibi informet ne- cefe eft, proprioque lenlu contingat, antequam re- fte fentiendas exhibere poffit aliis. Eft quoque rerum & exemplorum, qu ponet libi ob oculos, tanta diflimilitudo, eft ab illis impreflarum menti notionum tam multiplex veluti fitus & relatio.; ut in-

A .. nume-

; s ( a

numerabiles modos, quibus exprimi hc poflt, car- ceribus fecretorum & conflantium generum, quae regulis fundamento e ru n t , aegerrime continuerit. N ec prter rem obfervat DE VOLTAIRE

huic aliqua ex parte obfuturum, fi licentius circumvolitantem entheae mentis vigorem moderetur certis legibus judicii acumen, & ad ea dirigat, quae facilitate, decentia, veritate placeant, rationi primas, non prjudicat opinioni, deferentibus.

. ii.Sit igitur Pof, a is , cum ceteris artibus com

m une, ut alligari regulis 8c poft & debear. Quis autem eas conflituet? Unde eruentur? Idem agat Pota, ae reliquarum faciunt artium magifiri. Quidquid repetita tentamenta vim in animos hominum habere maximam docuere, id norm inftar venere tur, quod displicuifle fine partium (ludio judicantibus intellexerit, fugiendum notet. Expendat eorum induftriam, quibus haurire limpidis e fontibus dudum contigit ; ad exemplar, quod natura ultro offert, fingula in illis exigat, hocque in negotio non fibi folus fufficiat, fed exercitatione fuba&orum monita & eliciat & jufle fiimet. Ncque hreat dubius, utrum antiquis ausioribus familiarius, an recentibus utatur. Neutri temere fpernendi fuerint. Si quid in illis hi accufantcs a natura aut noftris abhorrere moribus demonflrent, cur hos non audiat? Sin ex iisdem pleraque in recentiorum derivata libros videat j (apientum ubique calculis probantibus, quidni viam terat, quam per faeculorum decadas continuata experientia ad palmam dlfcere propohtam indicaverit? Dele&etur, fas e lW top ia , (implicitate', Qtmncris H O M ERI, majeflate VIRGILII; a tncc ri c A a dentes

dentes afpernetur colores T A S S I, fublimia auft M IL T O N I , mafculum robur V O L T AI RII, conatus teliciffimos DALINI. Non quod hos aliosque, his forte jungendos intuens, naturam ex oculis vel tantillum dimittendam putet; fed quod horum ad illam comparando fpecimina, mox deprehenfurus fit, quibus egeat regulis, ne ab illa usquam aberret.

$. III.Nobis certe carminis id genus, quod epicum vo

cari fo le tp ro modulo virium delinearuris, in hunc campum aditus fc alius non obtulit, quam ut Epicos committendo veteres recentioribus, fi qua natu re re&que rationi congruentia finguli offenderint , formam & quafi faciem optatam perficere putemus, cetera ut maculas rejiciamus, quibus put- crum violari os, indecorum fuerit. Epicum vero dum appellamus carmen, non Grammaticam fequi- m ur vocis originem, ad omne ducentem-metrum, quo rem quarneumque non ignobilem Pota graviori di&ionis genere enarrat, fed htoitoduv intelligi- mus A R IS T O T E L IS , eodem fere nomine Latinis noftrisque cognitam hominibus, qua fingularis & illuftrif atfio, integram publtcamque foci et at cm alt quam afficient, non ut perafta re ipfa fuerit, fed ut vertfimi- le videatur peragi potuije , carmine depingitur, tamqui feite fi is implicatur fortuna vicibus, ut erigere legentium mentes admiratione poffit & virtutis amore fortiter inflammare, ^

. . . S c A io

2 ) 5 ( W

Settio I:ma

D e ABonc Fpic.

$ IV.

Iliade, pcfcmatum Grcorumantiquifnmo, HOME- RUS nemini cedentem fortitudinem Achillis, qua is folus refiduis a navibus atque copiis Grco- ru m , ante T ro jam , ultimum exitium prohibuit, confpicuam haud dubie & memorabilem a&ionem complexus efh In Odyfiea, errores principis praeclare admodum de Gracia meriti, & conftitutam a reduce domum enarravit, quibus rebus, per fe licet confidcratis, dignitas fubefle minor videretur, ex per- fbna tamen , cui acciderant, inque Ithacam univer- fam redundante effe&u, pondus & celebritas acces- fit. Invaleicente autem deinde tifu, ut epica vocarentur Homeri illa carmina, dhrere cpit nomini exiflimatio gravitatis & a&ionis non e trivio petitae Quumque abfonum non fit, certo quodam Carminis genere eas res exponere, quibus tra&andis confvetudine deftinatur, primam legem epici carminis A RISTO TE L ES b) dudum pofuit, ucina&io- ne verfetur tttx $qlix, hoc eft grandi infigniori Cui*dam p o rt i humatu communitatis /pe ct and a. HaeC fanc eo pertinebit, ut dum fua interefie illius ccnfidera- tionern quam plurimi putaverint, ad virtutis fimul, quam docere Poeta velit, agnofeendam praftantiam efficaciffima incitamenta fub&iniftret* Quapropter

tancah) Poetic* Op. f

tanta confendone ratam habuerunt regulam, quicum- que pod HOM ERUM ad epos (cribendum aggres- fi funt, ut preunce eo,* argumentum fere dnguli elegerint, quod per fe non tantum magni momenti foret, fed & illis prcipue, quorum allici favorem oportebat, admirandum obveniret & ar&iori nexu jungeretur. VIRGILIUS Augudo imperatori & fqis civibus, qu fublimiora viderentur, vix excogitas- fet, quam in Italiam ab nea portatum Ilium jatta- que orbis imperio fundamenta. L U C A N U S at- que SILIUS, etf a ceteris decoribus epici carminis nimium remoti, Cfares tamen, Pompejos, Fabios, Scipiones, Romanos Heroas Romanis oculis quum /ubjecerint, prudentiores fuere S T A T IO , qui ejusdem populi paraturus gratiam & Grcas fabulas Latinis praetulit, & paupere de rcgnd c) pugnam cecinit. Latini recentiores Vedadi, Scanderbegi, Con- dantini merita, quod in Chridianam cum primis rem publicam prclara edent, epica laudavere tuba. Itali Rolandos, Belifarios, Godefridos; Galli fuosClo- dovos, Childcbrandos, Carolos, Ludovicos, Hen

j-icos; Germani Maximilianos, Ottobertos, Vilhel- mos, Vittekindos, Hermannos in (cenam provoca-

.runt, tum quod fortidimis olirn fa&is gloriam con- fccuti edent, tum quod fu quique genti dile&i co-

.lerentur. Anglis Arthurus memoratur, indigenarum regum percelebris & Leonidas, Grcus qnidem, fed ea virtute inclutus, quam pr ceteris fere An-

.gli venerantur. CAM OVENS Lufitanus, petitam i mari-

e) Ikebaid* L l v. / / / . . >,

maritimo itinere Indiam, G R A Z1ANI Sz D'ERCI- L IA Hifpani, debellatam alter Granadam, alter fuba&am in America Araucannm, egregia inter fuos facinora, audaciori pi&tir non ineptam datura occa- fionem exidimarunt. SCUDERYubi ingeniumcom- mendare Gothic potifimum principi decreverat, ab Alarico, Gothico Marte, captam Romam opportune ingreflus cd. C A F E L L A N O , Gallis feri- p tu ro , difficulter placuidet Aurefianenfis puella, ni- f\ eam prae ceteris fingularem & miram perfonam Gallica Hidoria exhibuidet. Nodratum denique Poetarum nobilidimus DALlNUS libera gente dignius nihil, quam de coelo miflam & a patri tot patribus vindicatam legum juriumque aequabilitatem adumbrare potuit. Quocirca in eamdem fententiam con- fpirantium addutti multitudine, epici nominis honorem poemati, quod aionis rpfius dignitas non il- Judraverit, fanto fidentius derogamus, quo condet certius La Jcechia rapira TA SS N I, Le Lutrin BOI- L E A V II, The Difpenfary G A R T Z II , The rap of the lock PO PII, Peder Laars HOLBERGII, Le Ververt G R E SSE TI, cum aliorum judicio, tum jpis pr- fertim fatentibus ingeniofiffimis au&oribus, ex epicorum numero carminum hanc unice ob caudam excludi , quod comica magis crepundia quam ferias res contineant. Immo Chridiana religione quum fan&ius nihil Deoque propius exditerit, humanum- qtte illa genus univerlum attingat, multi fe tum demum eo i'rogr Puros fperarunt, quo altius nfcen* dere haud darecur, fi luis imprimenda tabellis ex

empla,

empta, vel in lacr hiftori partibus, vel in ipfs Deo foli patentibus mylteriis anquirerenr. Partum Virginis SA N N A ZA R IU S, Efther viftoriam C E - BA, edu&os ex gypto Ilralitas S A IN T AM AN- D U S , mortem & triumphum Pauli GODELLUS diluvium BODMERIUS incluferunt carmine; amis- fum & recuperatum paradilum RAM S US, MA- SENIUS, M IL T O N U S , bis genitum mortuum- que Dei filium VIDA & KLOPFSTOCKlUS, nuperus autor Germanici poematis Der Meffias, modulari in Parnafo conati lunt. Quorum piis & magnis moliminibus uti mea interpolita lententia nihil detrahetur merit glori, fie vellem, ne ulli ifta in* tuenti, quod mihi accidit, in memoriam redeant verius BOILEAVII:

De la foi (Pun Chretien les my/lercs terribles D' ornemens egayer, ne [ont point Jufceptibles ;Et de vos fitiom le melange coupable Mme [es vrits donne l* air de la fable. d)

. V.Sed grande ac magnificum, in quo virtus non

dominetur, cogitari nihil poteft. Itaque non opinione Poct folum,Ied & per fe honefla ac laudabilis aftio fit oportet, qua epico celebretur carmine. MASENIUS e \ L E BOSSU/), DA CERIA ^), PO- PIUS b) valde impiam excludentes, truci nihilomi*

nuid) V art. potique, ch. III. v.ip. fq. 0 Pal t Hr.

E. L. p. H. p. 1J- / ) Pr. du potme cpique.L. IV.C.If. g) h) Coqf. Mmoires de Irevoux / a*. t74J P-S27*

nus & nefariae primum concedi pofe in Epoprea locum volunt, tum quod A R IST O T E L E M jam antea id concefiiffe exiftiment , tum quod HOM ERUS fu Iliadis Heroa, Achillem , H O R A T IO interprete, fic finxerit, ut

Impiger, iracundus, inexorabilis, acer,Jura neget (ibi n a ta , mbil non arroget armis f) ,

At vero in illas partes invitum trahi A R IS T O T E L E M , nihilque ab HOMERO tribui Achilli, quod non exigat, ut fcgwy ejus & chara&erem ab HOR A T IO datum clementius interpretemur, eleganter demonfirat auftor litterarum, qu Gallice ver- fo xMiltoniano operi junfbe funt k). Et fi vel maxime uterque a nobis diverfa fecutus efiet, tamen quod natura nofiri carminis & decus pofiulat, quam quod illi fenferint, potius tenendum. Gaudet hoc honore epica pofis, ut refragante nemine, prc- pua & excellentifiima putetur omnium. Tanto igitur titulo fi fufficiet, quod univerf commune efi arti, ad honefiatis cultum mortalium animos inflc- tere, planiflime illi 8z' perfe&ifiime conficiendum. Hoc vero, dum virtutis nativum fplendorem fiabili- que junlam beatitati eminentiam par operi 'artifer imitetur, prfiari qui negaverit, aut indignus e f i , quem divinior illa moveat cohors imaginum, aut luis ipfe contradicit fenfibus. Poterit, fateor, ad virtutis infiillandum amorem a&io etjam minus ho- uefta conducere, fi errorem pofiremo agnolcere in

ii que0 Art. poet. v. /21,122. k) Lettr\ f.

qne oppofita transire cadra , qui huic (occubuerat, ponatur. Prterquam vero quod aftionis hoc ob- efle unitati, mox explicandas, poffir, facile etiam in- telligitur, multo in majori luce virtutis collocatum iri majeftatem, fi fiiorum ipfa ad fimilitudinem lineamentorum conformetur, quam ubi adverf demum ex nequitiae ingrato habitu colligenda fit. Ue omittam, fieri non poffe, quin dedu&i per integrum poma fceleris defcriptioni tum ineffe plurima oporteat, ad qu fi oculos non ftatim claudere probus le&or malit, tdo faltem & horrore oppleatur; tum interferenda prter rem multa fint a Poeta, ne illecebris pra fentis vitii leviores animi abripiantur , quorum alterum narrationis feriem intemperti- v e rumpet, alterum alienum eft a virtutis puriori illa veneratione, quam epicum carmen parier. Quis cerre non majori cum voluntate animi aut Ttov^yjn Ulyfemaut piton contueatur neam, quam

Fraterna* acie t ah er na que regna f r of ani s Decertata odiis /),Jusque datum fceleri - - fopuluviquc fotentem In fua vitfrici cenverfum vi/cera dextra ni).

Perlnfiret, cui volupe fuerit, M 1L T G N 0 d u ce , dehifcentium cavernarum committas igne tenebras ri), in his clum ipfum petentes ttultitia damnatos fpiritus o), & turpitfime commixta fetaque monttris

peccati

l) Stat. Jhcbai. L f. iv r. 2 . tn) fucatu PharL L L v 2, 3 n) Varudiie lofi% Book i. v. 62. feq. 0) I b id . . j j , s

peccati atque rrionis cadavera p) ; ego libentius detinear fpe&aculo inferentis Solymorum urbi Chri- ftiana ligna principis q), aut Gallici herois, qui ejusdem & vi&or gentis & pater exllitit r j .

VI. tQuod fi obverterit quispiam Tragicorum ex

empla, turpes non numquam a&iones haud fine fru- hi reprfentantium, hincque miretur, feveriores leges ferri in epopia narranti Po:, quam agenti in theatro, non folum appofite negabit A R IS T O T E L E S /) TtdnOL EV 7yj tltOTCQlifc C7lCC{XeiV * y , omnia ineffe epopi, qu habeat t ragdia , led & nodum folvet utramque infer accuratius (ta- bilienda differentia. Qu enim in diverf poma- tum magnitudine & introducendarum perlonarum ratione cernitur, externam modo fpeciem tangit, interna aut nulla erit, aut in eo ponenda, quod ut Gallus autor ncrvofe judicat, l'une nous peint le crime avec toutes fes horreurs & nous apprend compatir aux malheurs dune vertu que I iniquit opprime ; l'autre nous etale la vertu dans tcla t de Ja gloire j toujours triomphante au milieu des t r aver (es des contradictions; l une nous corrige nous redree , lau tre nous anime

nous fondent5 lune prvient nos garement, l'autre revt lie notre parefc cJ diipc notre lchet, lune nous conduit par la crainte & l'autre par lejperance; lu n e

B 2 touchep) Ibid. v. 64g. feq. q) Tafjo Gieru[al. Liber. Cant.

XVI I I . Stanz 90.100. r) Voltaire Henriade Ch. I. y . . Ch. X . j) Poedc.Gap. V.

y i2 ( c s

touche plus le cur c f l'autre frappe -plus l'efprit; F une remue les partons, F autre excite admiration ; les effeti de lune font la terreur la piti f la effets de l'autre le courage c f I elevation d'efpritj en un mot, l'une nous apprend plus ce que nous devons fu ir , f lautre ce que nous devons imiter ?). Ex qui bus porro fuit, frtifira conarr, qui a&ionis turpitudini mederi velint, banc demonraturo infelici exitu , quippe quifalvo diferimine, epopam inter & tragoediam confiituendo, locum habere nullum pofftu Confentit usque eo celebratifiimorum epicorum au&oritas, ut ADD1SQNUS u) fuum , quem defendere quo demum cumque modo inflituerat, M IL T O N U M , relinquere Arirbrchorum coaCtus fit arbitrio, quod a* Ctionem amplexus fuifiet, cafu terminatam longe infelicifiima Quumque excufare Poetam ita aggreditur, ut appoficis dein mitioribus Dei decretis, ex calamitate antecedente oriundam triftitiam ab eo diminutam dicat, ftis ipf offendit, quantam inefle vim regulperfn ferit. Interim tamen cavendum*ne infelix putetur exitus, qui videatur tantum, non fit re ipf. Id folum infelix habeatur, quod dum publice privatimve nocet, invito cuipiam accidit &pcir- n inftar eenferi debet; non quod ex virtutis ita f* quitur indole, ut in eo hc maxime appareat. Itaque Leonidas Lncedmonius,ex fortiflme pugnantium numero folus fu perdes, fed telorum ultimo fijecumbens multitudini, in carmine G L O V E R I

Angi i,t ) Lcttr. Critiq* fur le Parad, perdu L L u) Spe-

fator nu 297.

Angli, a multis magnopere laudato, nofr haud opponatur fententi. Etenim ifhim a&ionis exitum ultro ipf quferat, fummamque gloriam dum as fequitur prcelf virtutis, qu pro patriafubeiirt- dam mortem dulcem efficit, publice utili, fibi luis- que non gravi vulnere cadens, ad paria, ubi opus fuerit, prftanda unum quemque ingenuum lectorem concitat, non ab illis deterret*

$. VILQuarta virtus deligendae ab epico Poeta' a& kr

nis efto , ut ver

dificatoriim duci exemplo, qni fundamenta ita fere difponunt, ut ne movenda iterum fint ecrum ob caufiam, qu fuperftruentur. Fac, te fiatuifie a* pud animum, quam in a&us dein deduces fabulam, huicque jam accommodandas ex hiltoria perfonas qurere. Num tales etjam prftare poteris, ut in fabul dudum finita compage, illis fupervenientibus mutare nihil cogaris? Sin accidere hoc polfit, cur priora illa ponenda erant inutiliter ? Multo ibis fecurior, fi hifioria telle jam diu certam hominum que frequenratam Termonibus a&ionem in tuosufus decenter f lebas, non folum quia, H O R A T IO ju* d ice ,

Difficile eft 'proprie communia dicere a ), fed etiam, quia fortius tangunt, qu vera efle confiat, quam qu narrantis in cerebro nata contemni ob lalfitatem poffint. Atque haud Icio, an veterum epicorum quisquam argumentum fu fcriptionis a liunde petiifie, quam ex anteatli temporis hifioria, certo afieveretur. Inter recentiores foliis, quod noverim , RONSARDLJS fua Franciadc, quidquid HOMERO & VIKGILIO pulcri infit, ita compin* gere infiituit, ut binominem Heftorida, pofiquam neiis fatis fimillima pafius fuifiet, Gallie dominationis ultimum architeflum conficeret. Nam Pro* ftrpine raptori, quem canit CL AUDI ANUS, & Margariti PULCIf, epicorum heroum laudes non magis tributas memini, quam terribili bellatori BOI L E A VII, reliquisque illi adjun&is , IV. Adonis

autemm) Art. Po't. y. /*/.

tern M AKINF, d BA ILLETO b) credendum* c CAPELLANUS pervincet, nec ceteri, qui e i in Italia caudam drenue egerurif, ut epici pe- atis nomen refte fudinear- Ceterum tari Puera es- nequit, nid quoad iple finxerit fiipfe ex ingenio, ionemque veritatis e regno decerptam compodtis i arte coloribus ornaveiir ; fic ex veteri potius, am propiori fuis temporibus hidoria primas retat ducendas lineas * quippe quum in illa Vel i- orari multa, vel paucisTaitem obvia ede foleant,

vjc. fupplere tum liber poterit, in progreffu oper is , aut pofcente eodem immutare} hc vero tam firmiter & abunde omnium fere animis inbrcat, uc ne a Pota quidem illatam dbi vim condonatura fuerit. Accedit, quod ex hac petita aftio ad per- fonas (pectet, quas inter & viventes ea fipe intercedat communio } ut nec laudare pro meritis, nec vituperare, fine mulcorum ofFendone liceat, idque adeo, quod maxime optabit Pota, Ut placeat quam plurim is, obtinere nequeat, L U C A N O in primis obditide videtur argumenti novitas, quo minus * qua fibi ac piftoribus potedate uteretur, aut grandiloqua licet poftulanre heroum multitudine, veri Pot nomen ad poderos propagaret^ Contra antiquior hidoria & VIRGFLI favit 8z ceteris, qui fua illinc prudenter irrigare arva noverunt*

f VIII.Q uum autem ex jam podiis facile efficiatur^

amplam fore aftronem, cui (e epicus immittet, acfecurti

b) jugemens des Sanans. 7 m , IV. % 1404.

fecundam c'cent i l us, inculcandam illud diftin&ius haud eilet , nili docerent exempla, angufiiisfe hac in parte vel capaciffima ingenia pofie includere* Etenim M IL T O N U S , quam pingendam fibi aftionem fum- fit primorum hominum, disturbantium efu fru- tus vetiti paradifum, five perle conlideres, five ad notitiam de illa noftram referas, fatente ipfo AD- D ISO N O e),tam arH limites conlfringunt, ut nitentem frufira Poetam coegerint ad aliena, quum- que peccantis hominis daret effigiem , definita narrationi (patia complere non potuerit, antequam ex orco phalangas umbrarum Eumenidumque univer- fas evocafiet. Ac tametfi KLOPFSTO CKIUS, redimentis humanum genus Servatoris imaginem per- fufurus poeticis luminibus, in immenfam Divinae fa- pienti ac potentiae abyfium illapfus eft, tamen quia res hodie, non oifi l trcicTps h dwtyy.au, vilendas reperire licebat, infcius itineris oberravit in labyrin- th o , quem ut eminus tantum veneremur, humani tenuitas ingenii permittit. Longe autem aliter pec- cafie Iliadis autorem fi qui putent, arripiendo a- ftionem , qua per fe minutior & adlfriftior vix cogitetur, litem videlicet duorum hominum, unius obeaufiam mulierculae; cogitent, velim, hos ambo praepotentes reges fuifie, exercitibus cin&os fortiffimis, nec tam litem cantatam ab H O M ERO , quam fortitudinem alterius, illa interveniente con- fpicuam, hineque fatis elocere, quanto fecundius& uberius five pulpito BQILEAVII, five rapto cincinno

PO-c) Spcftator p. L

POPII argumentum fibi Grcus Pora conftituerit. Enimvero liquet, ampliorem quamlibet actionem, longius , dum perada intelligatur, tempus requirere , etf ut generaliter hoc determinetur , adtionum difpar indoles earrrque refpiciens varius Poetarum ufus prohibet. Neque enim incitatior adio & majoribus agitata animorum motibus tam -diuturnam moram feret, atque illa, cui tranquillior eventuum fuccefiio longiores metas atque tempora concedit. Hinc in Iliade quadraginta feptem diebus adio finitur , in -Odyflea per odo annos & dimidium , in - neide per feptem fere extrahitur, in ceteris nunc ardiorem g y ru m , nunc laxiorem implet. Uti autem horarum aliquot fpatio qu acciderint, epic ftruend moli non fufficiunt; fic per plurcs annos continuata geffarum rerum feries eidem pariter inimica erit, nifiartificio, quo audores Odyflae & - neidis, hosque imitati alii u tuntur, ad brevius eam intervallum ferius ponendum narrationis initium redegerit.

5. X.Nimirum adioni fic (fatuantur termini, ut per

totum pomafimplex maneat dumtaxat c? una d).

H iftoricus, veritatis (ludio ut fbprema obligatus leg e , tot fada cumulet, quot re ipf exfiitere; Poeta, qui placere volet apertius, ^iotv Tgoc%iv ab ARIS T O T E L E e) jam olim commendatam occupabit, ut & intuendum hc attentionem tanto citius in f

Cd) Herat. A. P. v. 2j>. e') poet. C. 2j,

convertat, 8 c ne mxt^ diverfi generis, dum varie dirtraxerint, .illi efficiant virtuti* qua potifmum in ftriiendi le&ores fuerint* Nec difentit B O R R l- C H I U S / J , nid quod epici Pot titulum latius, ac dfaillit A R ISTO TELES , extendi velit, aut tam tenuem praecipi a&ionem putet, quae una dicitur, ut in partes refolvi nullas poffit* Metiri autem aftio- nis unitatem convenit unitate nec herois, nec loci, nec temporis, immo judice L E BOSSU g ) , mulro eft facilius, in quo non confidat, quam quo potiffi- muin fe prodat indicio , explicare* Attamen cerni tum maxime neceOe eft, fi ad eventum, quod ait H O R A T IU S b), feftinet Pota, hoc eff fi ad ejusdem a&ionis obtinendum finem, qucumque uno eodem* que opere includantur, proxime tetenderint, vel ut idem explicat li A T T EUX /j, in medio & fine o* peris non memorentur aliena ab iis , qu propofi- ta fuerant in initio. EtlT enim non defunt, quibus binas enarrare a&iones in neide ipfc vifus eft VIRGILIUS,, propterea quod in fex libris prioribus* Odyftearn imitatus, per varia diferimina & cafus navigantem heroa exhibeat, in fex reliquis, paribus inftrn&im armis, atque utitur Achilles in Iliade, haud abfimiles fnrrare pugnas tradat; tamen quia inferendos ab nea Deos Latio fingula fpeffant, plures una a&ione non commentus eft Pora, regu- lamque nec ignoravit nec deferuit, quando fummo artificio ex duahus divifis olim fabulis unam ipf

exeo*f ) Prf. ad ijprt. de Poetis., g) Lib.cit II.Cap.j~

) P. v.. 14Z. Caurs de belles lettres Tcm.

excogitavit. Forte & HOMERUM non injuria px> cufanc Critici t ubi in Iliadis duobus 1,Liu,is libris, honores funebres Patroclo habitos, & redditum Trojanis fuorumque tin&um lacrimis fk t fo ra memorar, quorum neutrum ad fortitudinem a t iracundiam Achillis admodum pertinet', tum in quattuor prioribus libris Odyfle, ab itineribus incipit Telem achi, cum reliquo poematis corpore a gre cohaerentibus; in ultimo iniuper res perfequatur, qu poifc evolutum com pletumque primarium argumentum exffitere. At illi veterum, quos reprehendit A R IS T O T E L E S k) aut p"enio-es Homerica fibulas molitos, aut nomine Thefidos & Heracleidos integras heroum fuorum vitas perfecutos, ejusdem- que 7roXvtJivQiai reus S T A T IU S in Achilleide, non magis unitatem fervarunt a&ionis, quam fervant Hiftorici, nihil dum praetereunt, in fubftratam materiam quod conveniat. His merito jungit VOS- S1US l) L U C A N U M atque SILIUM , integri u- .trumque & quid m amplioris belli feriptorem, V A LERIU M item FLA CC U M in Argonauticis ab A- P O L L O N IO , duce non opumo, ad plura tra&um, A R IO ST U M fibi non con(tare,fed

Humano capti cervicem - - - equinam Jungere - - varias inducere plumas w),

T A S S U S ri) queritur, in hunc eamdem culpamC 2 MAM-

A) Poetic. Cap VIIL XXIII . I) Inflit. Poet. L. 1. C. 7. p. 62. m) Horat. A. P. v* ry 2. ti) Apud Battict. Jug. des Savant, n. 1261. lorn. IV.

/

M A M B U N 0) & VOLTllxILJS p ) impingunt. Efl: et jam-, cui eenfeatur M IL T O N (JS-, poftquam hominis inobedientiam &rfuneftos fruQrus v e t kx arboris fc cantaturum promiferat, alteram, quam non prom-iferat, atlionem confultantis, pugnantis & 11- bivis le ingerentis fatan, binis ab initio libris, & fope dein nimium patienter expofuifle, immo utri* que ab extrema- parte noni libri, usque ad finem totius poematis, ea adfui lie, qu finitam illam primariam confequantur, non conftituant tint , vel ab interjetais peregrinis fejunguntur, quo^ rum utrumque mox infra latius difpurabitur..

. X.N u n c r e f t a t , u t e picre a t f i o n i o?rj xai TsXrix ro

ri 5* perfeft.e, q u o d ait A R I S T O T E L E S *)y ctpffl m l (JLScrov m i rXo initiumy medium finir p r o p t e r e a

vindi-g) Apud eiundm n. 1348* p) Efuy fur ta P. E .

ap. VIT. q) Isttrer critiquer L. r. r) Bullet, loc. rir. s'). De Ia Mennoye iti Baillet, ?i, 1143, *) FotiX X X llL -

y i* c

vindicetur, quod placere mutila non polt, necittf- telligia lectoribus, quancum latis fuerit, led ficulnei inftar teli, concidentis ante metam, evanelcar, quum in lenius eorum nondum penetraverit. Namque lucide apparer, nili rudia inutilia fui veftigia imprimere menti nihil pofie, cujus propiores caufi:, natura & in hac fundati limites ignorentury vel ut rem eamdcm pingit Poeta,

cui nec pe/ nec caput uniReddatur for nue t).

Haud tamen ad integritatem necefle elt gemino ab o- vo ?/), quod carpit idem, & tentavit tamen S T A T IU S x ) , rem ordiri, nedum latis fuerir, quod- cumque aut initium ponere, aut qu demum cumque fe obtulerint, perficiend a&ioni ingerere v fed ubique confiderandum, qnid propria ejus indoles requirat, & qunam huic meta potilfimum eonlen* tiat. Deformis quidem feparandarum rerum congeries fe prodit citius, hineque pluribus forte in Poetis Criticos offendit, quam abfentia partis alicujus, qu decore adfuifiet, led eodem nihilominus loco u- traque hallucinatio habenda elf. Nec folum trunca judicentur Achilleis S T A T U , Jofephus FRA- CA STO RII, Francias RONSARDI, Florentia VIL- L A N I , Puella C A P E L L A N I,, Vittekindus PO- S T E L L I , quibus ultimam admovere operam aut tduit auefores, aut vit terminus prohibuit, led

& malet) Flor. art. poet. v. 8, 9> u) Ibidem v. 147*

x) Confer bebaid. v, $. fq.

& male fintns erit Klopfftockianus labor i fi quidem in quinto fubfiftens cantu, ex univerlo redem- tionis opere, quod celebrandum erat, praeter ea, quae in Gethlemane patiebatur nofiri vindex, nihil amplius tetigerit. QV IN T U S autem SM YRN US, TRYPHIODORUS & VEGIUS* quorum illi Iliada , bic neida complere, additis libris voluere, nifi exercitationis tantum caufla fecerint, quod ad fidem erit pronius, hanc facti mercedem referent, ut epicae poeleos menfuram haud latis intellexifie peritis videantur. Nam HOMERUS quidem, tantum abeft, ut neceflaria omilerit, ut abundare potius nimia copia a plerisque judicetur; V E G IU M autem nihil juvabunt, qui TERR ASONU M y) fe- cu ti, ne in Italia ledem, Turni morte haud adeo firmatam putant, ut non multa vicinarum ab invidia gentium in advenam, multa ab odio Amat, in hujus vivente amicis, ultumque Turnum ituris Rutulis timenda luperfuifient; quippe qu locum quidem habitura eficnt, fi per fe fpe&entur, in fy- ftemate autem Virgiliani carminis polita nihil remo- rae objiciunt, a folis metuend Amata & T u rn o , illisque adeo (ublatis, una penitus ceflantis.

S e tio llrd a D e E p i f o d i i s .

5. XI.

Ut igitur augufiiori palatio, fi luis abfolutum numeris judicabitur, inefle omnia oportet, quaeid

y) Di]). Critiq.jur t Homere in Mmoires de Irevoux em, 1J16* m, Mjj .

id conftituant hc autem, licet plura omninofue- r in t , impedire non poflunt, quin unum id nihilominus rete exidimetur, fie epic etjam aHonis va* ri partes erunt, quarum notabiliores iongiorique a Poeta apparatu explicanci Epi/odia dicuntur. O riginem vocis & fignificationes alias haud incelebres VOSSIUS z) dabit, LE BOSSU a) & B A T T E U Xb) nobis fuffecerit ex illa, qua utemur colligere, quod in epifodiorum commoda inventione & difpo- (itione elucens artificium, ab Hiftorico Epicum maxime (cernat, totumque illud corpus in fi rua t , quod pivov A R IS T O T E L E S ,fabulatu rcctmloves nuncu-

Eant. Eli hc, qu defiderata in L U C A N O , SI- 10 , DU HARTAS hujusque vel interpretibus vel mulis# a confe& epopi laude fngulos disjung i t ; in HOM ERO, quia fmplicifma & vetufiioris x v i quafi exprefia imago, dele&at in VIRGfLIO ita eminet, ut dux ille pr ceteris jure meritoquc arriferit V O L T A 1R IO , imitatione exprimendus, quam fervili propiorem non judicaflet VA N EF- F E N r), fi quantum Virgilianas opes alter ille Vir- gilius expoliverit & auxerit, pari in omnibus accuratione ponderafiet. Nam quemadmodum neidi Ingeniol fabul honorem nemo denegaverit, propter ea, quod obfervet VO LTAIRIUS r/), in fex poflerioribus libris multo majorem futurum le&orii gratioremque neam fuiffe, fi liberata potius La

viniaz) Tnff. Pc et. L. t. C 4. a) Lih IT. C 2. b) Cours

de B* L. [cm. IV. p. yo. / X IX : d) Effay f , /. P* h. Cap. U L

vira ab eo vind ica taque videri potuiflet, quam violentis armis amplexibus extorta principis , tjuem dignum illa & parentum & civium communis con- enfio judicaflet, aut quod abfeotiam ne e ca- ftris, tempore, quo maxime fuiflet neceflarium, ut illis prfuifiet, non ferat B A T T E U X e)\ dcfruftra nititur V A N E F F E N , ut ex iis, qu male partim , partim probabiliter taxat in Henriade , fcate- re eam maculis docear , fabul ipfius confiitutionem deformantibus, neque obtinebit, ut fibi magis faveant eam dijudicaturi, quam COCCHIO / ) laudanti pro meritis Pot ingenium, non in eligendo folum argumento, fed & digerendo ordinandoque follertis- fime. Scilicet Epicum decet ea adferre^ qu inopinato rerum concurfu jucundaque cafuum varietate permulcendos animos attrahant, moveant, retineant, operisque proinde partes ita diflribuere, ut Qxvpctcv illud, quod urget A R I S T O T E L E S & epopi proprium eft, fentiendum fe lecturis offerat* N on infiftet geft rei tenaciter, quod ad fidem omnino faciendam valuerit, admirationem vel

# nullan? vel mediocrem excitabit ; fed ampliori fe credens aequori, quidquid advehere machinarum at- que ponderis rete poffit, apparando a fe theatro inferet. Etfi enim folis figmentis nemo admodum capitur, multumque propterea juvat, ut primaria in epopeeia a&io vera fuerit; tamen quia vix ita quidpiam acciderit, quin addi a cogitante poffint

aliae) Lib. tit.p, ipy, f ) hi Eplfl. prcexa Henriai ed

Arnft. An JJ41, g) Poetic. C 24.

alia ad grandiores animis ingenerandos motus aptioi ra , non licebitfolum Poetae, fed & ab eo plane requiretur, ut fingendi adjutus arte vim & efficaciam veritati indat, quam nuda tum demum exfe- ret, quum human menu's imbecillitas, fenfuum f lufibus, ab omni parte, fubtraxerir.

$. XII.Quocirca in epifodiis fuo quidem genio indui-

geat Poeta, fed moderate fervataque re& rationi reverentia. Nihil inducat, quod veri non tueatur fimilitudo, nihil natur rerum aut decoro contrarium , nihil quod primari a&ionis dignitati obfit. Hiftori, quoad liceat per fingendi libertatem, fe accommodet, fan&iori nusquam repugnet. Vitia & errores hominum ita reprfentet, ut fditas eorum patefiat & ftultitia, non ut falf obdu&a fpecie, dum innoxii aut excufandi videantur, pellicere incautos pofiint. In omnibus recordetur, nullas perpetuo virides lauros fore, nifi quas defenfa honeftatis a- mabilitas & flagitiorum per catervas edita ftrages promeruerit. Nam fi ineptis & impiis de Divina natura nugis HOM ERUS & VIRGILIUS fua opple- runt carmina ; fi equos /;) atque fluvios /) loqui audias; fi obfidentibus menlas Harpyiis te percellant / ) , aut in marina monfira iri) faxumve n) fii- bito verfis navibus ; fi piefur, qu feuti continea-

D turh) II. L. X IX . v. 4 0 4 . Iq. i) L X X I v. 2 /2. P7' !ecl- 0 'ieid. L 111, v. 212. [q . m ) Lib. IX . v

7 7 - Iq. h) Odyff. X III . . i f i .

tu r magnitudine, totum fere immitti orbem, immo

vivere in ea & moveri hominum animaliumque fi

guras mireris o); fi ou narrat Ulyftes Phaeacibus

prodigia p ) , ab his folis haberi pro verifimilibus

potuifle judices; fi cetera denique, turpia partim ve

teris mythologi fcita, partim duriora antiquorum

Poetarum commenta, acerrimis licet contra niten

tibus patronis, haudquaquam diflmuland reputa

veris, indigne, fas eft, feras, in tempora modifie

fummi ingenii viros, qu caeca opprimebantur (u-

perditione, & quibus fapientiae certifiimum docu

mentum credebatur, fabulis & allegoriis, quidquid

fcribendum eflet, involvere. Dein H O R A T IU M

imiteris, qui plura ficubi rn carmine nitebant, illi

non offendebatur maculis,quas aut incuria fu d i t ,

Aut humana 'parum cavit natura q),

Rccentiores autem quo paffo cenfuram evitabunt,

qui Homerica &Virgiliana imitaturi decora, nvos

nmul exprcftere, quamquam & religionis eos ad

monere fan&itas potuiffet & veteribus rn exemplis

data major ad cavendum opportunitas. Quis enim

HIP PO LIT O DE ST IO , Cardinali, non confntiat,

dicatum fibi ab ARIOSTO Kolandum ubi legerat,

hunc interroganti : Dove McJJer Ludovico, avete piglta-

te tante cogtionerie, unde tantas, Ludoviee, com-

parafti ineptias r ) ; aut ERSMO /}, vrx credentiutili*

o) Iliad. XVTT1 47$. fq. p Odyff. / X (q q) A.

P, v .j f t . (q- r) Morer. Dtfiion. tit. Ari oft. *) D ial

Ciceron, p, ^11. ed. Boj. n jv .

utilitatem fan&ioris coetus & gloriam Cbrlflian fidei fpe&atam a SA N N A Z A R IU in celebri de / w - tu Virginis poemate? Ita in ARIOSTO, farviorum judicio Criticorum r), ridicula & incredibilia rriffa occurrunt feriis ; in SA N N A ZA RIO parier & VID A , C A M O V E N S I, T A S S O , MIJLTONO fa- cra profanis obvoluta, ut per intervalla tantum de- le&are lapientem le&orcm poffint. Nec fperan- dum , ut magicis prftigiis confh miracula, quibus & locum ARIOSTUS dedit & TASSUS 8c SCUDERY, acute pervidentibus magis placeant, quam placuit BOILEAVIO u) quorumdam licentia in mali ipfius genii immifeendis carmini infidiis. Necefri h quidem erant in paradifo MILT- N I , in quo facra dudum hiftoria eas collocaverat ; fed quam is infuper cernebat ftru&am in tenebra- arum patria, ad accuratiflmas archite&onic artis regulas, auro etjam luperbam & multo fulgore arce m * ) , tum peccato atque morte fabricantibus ponte junftam cum inferno terram y \ fubje&um proprio & quidem loquenti ordinantique principi ru de indigcftumque chaos 2;); jocantes, faltantes, dormientes angelos a), & b is fimrlia, non figmenta, fed portentofa ludibria, illi forte laudaverint, quibus in- tolens nec KLORSTOCKU5 videatur, dum in terr intimo mortuorum infantum habitare animas, iilasque vifitaturum, Divino ex mandato, Gabriclem

D 1 pert) Vid. Batikt, $ug. Tom. IV.t1.12C0. ti) C art poet. Ch.

111. v .zojs iq. x ) Book I. v jo.fq, y) B X v. 2$2.fq. z) B. II. v. iQj. Iq. a)B. VJ-tfJ ' Cop.lq. V.Ol.jq.

J 28 c & & Txwyper oftia feptemtrionalis poli tranare fingit b ) , nec J30DMER1US, in pcmate, cni Nvachi nomen dedit, paradifum, Deo olim juhente, angelica clau- fum cuftodia, novis ipfe accolis aperiens c). Qai rationis morigeri imperio hc talia non probant, veniam tamen largiuntur VIKGILIO, Didonem - ne jungenti, integris licet fculis juniorem, quippe quum minuta in re hiftoria antiquior e ra t , & a paucis magnopere examinanda; immo laudant VOL- TAIR IUM, quod levioribus temporum momentis, libi fabul inimica obfifiebant, fe conOringi haud paflus fuerit, quodque HOMERO & ViRGILlO preuntibus, ad inferos finim pariter quum deducere heroa vallet, non tam Sibyllina per antra, aut

K IfJLfASpW cvfyuv - - orjfXOV TS ?ToPUV T S (I ) ,qnam fomniantem potius illuc advexerit, eadem dexteritate, atque ufus eft DALINUS ejt illata Sve- can libertati probra depingens, non quafi oper* ipfo exflitiflent, fed in fomnio tantum auguft Principi occurrentia. Contra optandum fuiflet, ut H O M ERO, ARIOSTO, TRISSIN O , T A SSO , M A RINO, in mentem haud veniflet ea infrere epifo- dia, qu legentium haud paucis pudendae voluptatis vividiores quam virtutis fpecies obtulerint, led Virgiliana ut placuiftet verecundia, quae inaufpicata ne cum Didone fdera fpelunc abdic, nec aliter nolcenda leporibus permittit, quam quoad infequen-

tibush) Me(Jis* l qe/ang. />. 2f. e) 1.

tibus ex turbis & peccantem mox corripiente Divina voce ftimare liceat.

. XIII.At ex eo, quod in epico carmine tam frequen

tem Numinis prfentiam, ac veterum in fabellis cernicur, notitia, qu nobis obtigit, Divinarum rerum amplior & certior non permittit, infert BOUGE- A N T U S /) , fieri plane non poffie, ut inter veri Dei cultores epos conlcribatur, quod pari vi legentes afficiat, atque affici debuerint, qui Iliada olim aut neida legebant mythic Theologi addi&i. Concedendum hoc forte, modo fimul teneatur, parum referre, quibus potiffimumrebus fecapiffiverint (tuiti homines & in rationis jura iniqui, liquidem ab his ut gratiam mererentur, ne optandum quidem Poetis fuiflet, nihilquc propterea ponderis decedere carmini, in quo fana omnia fint ac fobria, mult minus ex hac quidem parte veterem epopeeiam anteponendam illi, a qua fummo injuria Numini h * faXoc exfulaverint. Largiar ctjam B A T T E U X I O ^ , admirationi lapientibus movend idoneum magis nihil fore, quam fi occultiorum caudarum, ipfius prazfertim inclo moderatricis, cum illis, qu vulgo parent, conjun&am ad calus quoslibet invehendos vim contemplari liceat, epicumque propterea poma nullum efle, fi quoad feri poffit, legentibus eam fpettandain non exhibeat. Quis autem hoc in

negotiof) I>i DijJ. inferta Diario Trevclt. An. 1*130.

fW*. g) Lib. cit, pj / / )

negotio HriBius tari H O M ERU M & VIRGI- LIUM , quam rationis praecepta, mallet, aut cuinam aequum videretur, non rebus lolum in leviffimis, quod illi auf funt, fuprcm cauf tribuere, quae Inferioribus proxime debentur, fed & rtjv 2cav r &otTd Q e u X X x tth v iv c[jloiv[jl&ti iixcvo t y b a g i i dyfyihas b)? Qui mortalium ab univerfo genere immortali Domino praedandus cultus e f t , Poetam et* jam obligabit, ut in carmine quoties Illius injicienda mentio fuerit, ne cogitet quidem alia, quam quae aut ratio re&a docuerit, aut fan&ioribus in libris revelata exftent. In ceteris mirabilium eventuum pingendis caufls verfjftur liberius; virtutes, vitia, animorum m hominibus inclinationes, gentes intgras, & his fimiles pertonas alias formet atque ve- ftiat, quo habitu fabula poftulaverit, fingulasque in confpe&um ita producat, ut qu fugere plerorum- que notitiam vulgo foleant, coram quafi omnes intueri & dadinguere oculis in poemate fi bi videantur.

. XIV.Quo vero & huic modum fbllerti ponat eo

re&ius nodrorum temporum luce circumtulus Poeta , nullum in carmen epifodium inferciat, quod ambitu primariae a&ionis non contineatur, hoc eft in finem, quem fpeftat, non apprime quadret. Ea obfervata Pharo , in confiituenda fabula nusquam offendet, nec in afbione a f delefta-, utpote grandi, honefta, vera, quid quam in vomet, quo innocuo

-, abutis v. %

b ) Rom. I. 2 j .

abuti fingendi privilegio cogatur ; fed miftis ceteris, qu aliquo forfan modo cum illa conjungi poflent, ea unice in cenfum provocabit, qu celebrandam illius commemoratione virtutem pandant facillime & clariflime commonftrent. Erit inter epicam a- tlionem & epilodia, quibus amplificetur, eadem ab finitas , atque cerni debet inter rem arte fa&am alia quacumque & huius ope indita ilii ornamenta. Uti horum nullum fapiens probaverit, fi in u fum , ob quem res ipfa conftituta fit, aut nihil conferat, aut illum plane impediat ; ita epitodium, nifi afhonem explicet, iiluftret, perfidat, nifi innexum illi &

Et fne Homericorum in Iliade epifodiorum ratio, excludentium, per magnam operis parrem, principem Achillis perfonam, licet dari hc pofiit,quod Fortitudinem Herois celebraturus Poeta fore pura* verit, ut tum demum evidentiffime confpiceretur, fi ad incitas reda&i, Grci, quod prfente eo fieri non potuiflet, ei tandem uni falutem deberent; licet inquam adferri hc queat probabiliter, omnibus tamen vix fufficiet, nec fufiicit ipfi mihi , quum , cetera ut mittam , no&u in adverfis cafiris obambulantes exploratores Ulyfiem & Diomedem, nihilque, communi rei quod infer v ia t , perficientes in tu e o r /) . VIRGILIUM vero, cui in hac caufla ludi libri quinti, & in fxto per Avernum Ely- fiasqne domos ne itinera maxime pofient obiici, fatorum comites penates, in Italia demum collocandi, quorum cultum & futuram gloriam illa lingula docebant, ftis fuperque tuebuntur. In ceteris ita concefierim, artis quam natur fpius vefiigia fe- c u tu m , ut ne in templo quidem Junonio Cartha ginis, nifi

Iliacas ex ordine pugnas / ) , in Clypeo ne , nifi

res Italas Romanorum que triumphos u) conrpici obfervem, hoc efi in minimis etiam narrationis partibus fuo aptififima propofito Poetam effinxifie.

E . XV.sj Iit ad. X. v. 204. Jeq. t) n. 1. 460. u ) Ibid V IIL dzd

5. XV.Proximum e f t , ut inter fe quoque epifodia

fngnla ea vinciantur communione, quam venuflo in corpore naturalis membrorum jun&ura indicat. Nam & unitas aliter fervari aftionis n eq u it , & merito dubitandum, an le&ori omni tanta fuerit patientia , quanta opus e r i t , fi finita unius rei contemplatione i ad diverfam continuo fpe&an- dam duci volet. Dubitabat certe OVIDIUS, qui metamorphofeon exa&urus o p u s difcordes fabulas , ut le&orem retinerent, qualicumque jungere focietate laboravit, etfi infinita rpugnante formarum copia, epos inde corxrefccre haud quaquam poterat. Ad hoc enim requiritur, ut in uno non folum epifodio nihil contineatur, quod repugnet alteri, fed ut fingula etiam fint p s f AAjjA, hoc eft antecedenti infit ratio, anr necefiaria, aut probabilis, cur fequatur pofterius. illud mediocri obtinetur attentione animi, hincque rarius regle&um reperi- tur. VIRGILIO tamen difficile forte fuiflet explicare, qui fieret, ut complexu patris colloque libi nuper pependerat Afcanius, immo gremio fotus fuerat Didonis, equo mox Sidonio inveheretur , nec pugn folum cieret

fimulacra (ub armis ,v), fed & ferio rem agens

Remuli cava tempera ferro y ) trajiceret. Paucis etjam fidem faciet amiffe Creli* fse illacrimans neas, pofiquam de induftria quafi

pei di-s) n._ V. f f f . y ) / X C33.

perditurus, medios eam inter cladium furores, Ion. ge fervare veigia z) ipfe j ude rat. Atque humani generis hoffis, in paradifo M 1L T O N I , dum fo- mnio immiffo deterrere a fcelere, quod ipfe apparabat, primam matrem conatur, ea agit, qu decretae dudum fraudi erant concraria a). Alterum roboratam pofeit vim ingenii, quali, Homerica ut con- furgeret Ilias & Virgiliana neis, opusjfuir. Iri utraqne enim, d pauca excipias, qu Criticos fo- lent offendere, non cohrent tantum omnia aptifd- me , led & prparantur quad le&ores praeviis cad- b u s , ut inopinato licet deinde exdffentium cauff in promtu tamen ffatim fuerint. Fa&a Chryf injuria peffem provocat; hc litem infert Agamemnonis cum Achille, tum hujus dilceflum & matris ope nuntiatam Jovi violentiam. Jupiter ita ul- cifcitur , ut & Patroclo moveat mifericordiam & i- pd Achilli. Is igitur pugn immixtus trucidatur, hic amici dolens cde talem fe offendit, qualem exitus requirebat fabul. In neide,

ne fa t i nrjeia Did*Finibus arceret b \

jam ante adventum Dardani quietam illi benignam- que mentem immittit Maja genitus. In primo libro fomites accendi videbis fvientis, qui reginam in quarto carpit, ignis. * Ut inffitui ludi podent in qninto, Anchifes moritur in tertio; & nid illos ce-

E 2 lebra-z ) II. 7//. a) Book. V. v. 2$. jq. h) tie\d.

lbratura Trojana juventus a navibus abfbiflet, fe- dreeas in ah Troadas fruffra tentafet perfonat concio Iridis. Quo praeteritorum pariter & futurorum adyta heroi paterent,

Euboicis Cumarum allabi tr oris r) ,& in Italiam poflremo adventanti ne fata viam prcluderent, veteris Fanni fors effecerat. MuF to illi aliter,quos in $. IX. unitatem a&ionis infu per habuifie oblervavimus & R APIN US t/), magnam partem , no tat, epifodiV non folum fuper- iflua & vero diflimilia, fed & point du tout 'prepares , haudquaquam fluentia ex antecedentibus, im- mifcuifle, Quorum exemplis, timidus licet, junxerim quod mihi quidem videtur in Henriade occurrere e), dum amores Principis ea unica ratione bellicis fociantur virtutibus f quod excitati 'a difcor* dia dicantur. Antecedit fere nihil, quo Jvrenfl e campo in Idali lucos migraturo le&ori fternatur via. Ac difcordiam & amorem, in poemate Chri- fliani auQoris, fi confiderare liceret inftar perfona- rum re ipf exiftentium, haud fane inepte una alteram rogafle flatueretur, ut fuis commodis confideret. Sed fitee funt & allegoric#, nihilquc adeo admittunt aliud, quam quod vitiis, qu reprx . fntant, re&e poflit tribui, quorum unum ex akcd ro proxime oriri quum nemo fenferit, neque in allegoria uni cum altero quidquam erit commercii.

f XVI.r) VI. 2. (T) Reflex, part. /. /. Prit, $ , V. e)

C bm . VIII. # IX.

. XVI.Enimvero continuam feriem , qua jdngentur

pifodia, nihil fere turbat magis, quam fi usque eo exponatur illorum quodpiam, ut non membri amplius, inhaerentis fuo corpori, lpeciem praebeat, fed per f quart conftitucre fenaratam molem videatur. Id accidet, fi nihil intactum Po'ta reliquerit,

uod pertinere ad illud quo demum cumque mo- o poffir, H O M E R Iq u e improvidus aemuletur divitias, t m y fx ^ s u v quidem dgfcis f ) piHoris fine fa r i felicis, led ea faepe obruentis abundantia, quae delicatiori guftui moveat faftidium. Accidifl autem VIRGILIO lufpicatur B A T T E U X ^ ) ,q u a n do port defrta dudum ab nea litora, furentis lilulatus feminae, rogum ludfantemque immaturo fato animam legentium auribus oculisque obiicit, quodque illa fuftecerat epifoditim fic abfolvit, ut pauci, poft finitam adeo percellentem fcenam, cupido futura fit, temere oberrantem exfulem comitari ulterius in itinere. Verum crto, quod completum dici portet epifodium, fi Dido conrtderetur, non erit pariter* fi neam intueamur, perlonam non participem folum totius cauf, fed & in illa principem; quumque ignotum non fit, quid maxime in Didone fpe&averit Pora, juftiflima fimul caurta aderit, cur fuccumbentem Romae exfpiran- temque Carthaginem reliquarum in umbras imaginum non abfconderit. Laetarentur, qui M ILT-

N Of ) Lucian, hnag. Jom, IL p. f. ed. Amft,

) Libi citf pt jf>4%

* )

N O bene cupiunt, fi que facile defendere enm pofcnr, cunftantem in inferno, donee plus centum verfibus enurneraflec b ), non quae robora forfan captis de perdendo homine confiliis addidilent in- col , led quot modis terna fallere tdia canentu r , ad decretam profe&ionem ubi le accinxerat fabulam a&urus dominus, le&orisquc adeo nullius fcire intererat, quid fdiffimo a famulitio gereretur interea poli: fiparium. Moram perfimilem, difl- mili in loco,SCUDERY / ) prtexechujus amceni- tate, quam fatis (e vel quingentis metris aiiecu- turum diffidit; led ne immenla quidem elegantiarum copia impediet, quin falcinante e palatio letto- r e s , ut primam elabendi occafionem invenerint, cum B O I L E A V I O J le libenter eripiant. O- mnium vero in onerandis epifodiis fedulitatem lu- peravit S T A T IU S , dum petenti Thebas, cum exercitu, Adradi Hypfipylcm obviam adducit, regii pueri nutricem in aula Thebis vicina. Hc enim neceflttudine licet alia Adradi eumque comitantibus haud jungeretur, quam quod liti fffis aqu forte laticem in itinere offenderat, Pot tamen usque eo grata emicuit, ut per integrum quintum librum, (uos exponentem calus loqui linat, quum que interea fcrpente i&us puer, quem deferuerat in gramine, m oreretur, toto iterum lequcnte libro, inlfitutos in ejuspbitu ludos, ridicula ablona- que HOMERI & VIRGILII imitatione, comple-

flatur.b) B. IT. a. vevs. f2 t. ad 62 p. i ) Rome Vaineuc

p, 10 iiS% A) L art potique C. L v. / jV

atur. Tantum potuit ingenii fecunditas deditura judicio. Quiefcendum Etheocli & Polynici, heroibus, donec peregrina Hypfipyle exltinctusque puer, ad fabulam nihil plane qui contulerat, bis prope millenis verfibus Ipeftandum vilus mora, rentur.

$- XVII.Namque Pot quidem erit, epifodiorum cui

libet, uti primariam a&ionem magis minufve atfe- cerit, ampliorem ar&ioremve in tabula locum ad- fignare, led ea ubique cuftodita ratione, qu tum partes inter fingulas, tum has inter & totum eft necefiaria. Fac merito defendi VIRGILIUM, quod fecundum & tertium librum uno eodcmque epifo- dio compleverit, 17 quidem plane non intelligi fine eo potuifiet atio integra, & fpecbcula id offerat, quibus nemo facile leaorum carere velit 5 at breviori tamen ufum Icrmone Henricum, in re non dis- pari, decentius finxit VOLTAIRIUS / ) , & H O M ERO nihil fere gratiarum abftuliHc plurimis cep- lettir DE EA M O T T E , quum viginti quattuor libris turgeas Pi erna in aliud, dimidia parte minus, transformai ric. Quid, quaefo, relponfurum fpcras M IL T O N U M , li caufiam rogares, cur vix dimidia in parte narrationis cum honrine verftur, de quo tamen, ut pofuerac in initio, praecipue agendum fiifier; aut quo f muniet praetextu KLOP- STOCKIUS, fi conmlrantes nunc ad Siygiam palu

deml) Hcnrial Ck. IL o I I I

dem Adrammeechum,MoIochum, Abbadonam ni), nunc in Synedrio Caipham, Philonem, Nicode- mum, ceteros n) multo uberius efle perfecutus arguatur, quam aut prlentem ultim cum difcipu- lis cnre Meffiam, aut hos edocentem fu murtis cauHas & e t t m f l ) ? Quis ferat, annuntiaturi?, per cceieftium orbium intermundia, redtmtionis o- pus angelis integrum fere primum cantum tribui, in parte tantum quinti enarrari, qu ad illud re ipfa praeditum attineant? Aut ingenii hoc prodet paupertatem, a qua uno omnes ore utrumque Poetam liberaverint, aut inaequaliter faltem illius diftri- butas opes, partibusque non nullis plus datum , quam vel reliquarum vel totius naturalis magnitudo tulerit.

. XVIII.Sunt denique ita implicanda invicem epifo*

dia, ut confli&us quali exfidat caluum fe mutuo oppugnantium, exque his oriens nunc fpes nunc metus le&orem varie lollicitet, haud facile praela* gientem, qnis ultimo fumm rerum fit futurus exitus. Nodum appellant Poccici myft & pro- pterea praecipiunt, quod a&ionis ipfius dignitati lu- peradditiF, cum admirandam magis reddat fabulam, tum vinculis haud moleftis leftorum illi fhidia devinciar, Id vero ut prfter, natyr magis neces- (itate quam artis colligatus beneficio appareat. Si multiplici & denfiori rerum turba perc.lluerit, ob-

ftupe-

m) Meffia i p.42 - 6$. n) p. iqj 12&. 0) p. 142- Jf2.

fhipeicent primum intuentes, dein vix credent, ita peragi omnia potuifle ac narrantur, coque hc tum tare bunt ftimulo , fine quo utiliter te moveri humana mens non patitur. Sin natur rerum congruenter , e propiia actionis indole prodierint Turgentia cbftacula , tanto plus ad perTvadendum valebunt, quom inus quaefita ab artifice videri poffint, aut eum in finem excogitata , quem fu dare a- tioni iple conflituerat. Quamquam enim in 3- Qdone Poet, ad fcribendum aggredientis, primo omnium finis cogitandus efi, in illa tamen, quam defcribet, is finis erit, qui ex natura ifiius fequi intelligatur, non qui dudum pofitus coegerit, u t illum effi-ftura a&io confingeretur. Quare in hoc quidem negotio felicifiima Ilias Homerica , quia natur maxime propinqua. Ilia florentis juvenis, oh lfos, qui debiti (ibi fuerant, honores, pertinacem iracundiam ejusdem opponit fortitudini, re- moram videlicet, qua frequenrior in maximis animis fplendidiflimisque exiftere haud foler. In Odys- fea navigantem Pota tempeflate detinet, afflidis reducem docnelticis caritatibus, quorum utrumque in adionis ab eo enarratae modum tam convenit, quam quod maxime; (ed & Calypfo & Circen & cetera comminiiCitur, haud eodem habenda loco. Grrr- cum fecutus Latinus non tempefhci folum id dedif, ut in fabula obfifteret, fed & nunc amore percitae reginae, nunc comburentibus naves aniculis, nunc rmis defeniuro fponfam T urno ; impedimentis, ab adionos quidem non alienis, fed nec ita illi-pro-F pri.'s

pr iis, quin fatis fuperque pateat, ab ingenio potius lingentis con fi itura, quam e fundo ipfius a&ionis prorupifle. Poteft autem retinaculum , fuccefluris in fabula rebus a nodo injiciendum, vel umverfis ex - quo obeffe, vel fingulis peculiare aliquod parari. In utroque genere quia confpici natura, uti nuper innuebamus, velit, nec veteris mythologi impie- tas ,nec magic prftigi, nec umbratiles mortuorum dmonumve larvae efficient, ut a Poetis . XII. nominatis aliisque fcite ac decenter conftri&us nodus putetur, Re&ius VOLTAIR1US diverias in religionis cultu opiniones hincque glifcentem discordiam , fuperandas heroi difficultates objicit,quippe ex a&ione ipfa primaria ultro profluentes, non illis additurus, credo, amores, nifi in Virgiliano Alnea confpicuos renovare imitatione voluifTet. Her- mannum quoque, Germnni liberatorem, qn de- fticuebant, ignavia vicini principis & futuri foce- ri perfidia p), nodum in fabula haud inelegantem vinciunt, nili quod tantum decuifie facinus paul- Jo graviora obftacula videantur, in paratlifo autem perdito, item & Mefftade, an nodi nomine quod infigniri poffit, quidpiam occurrat & qualis ille fuerit , aut an locum omnino habuiflet , per narratarum rerum indolem , dicant qui me fcientio- res perviderint, qu aHo inter plures, in utroque poemate occurrentes, potiffimum defcripta judica, ri debeat. g XIX.

f ) C 0. v. Sllmkb Hermann p. te. n . fq.

*

$. XIX.N i tamen Gordio nodo fmilis, quem in fa

bula requirimus, evadat, fol vendus etiam eft Poe- t. Qua in re artis iterum fumma fuerit naturam fervando prohibere, ne lecatuin magis quam folutum indices exiftiment. Ut enim fimplex animi propofitive mutatio in perfona aliqua levior eft , qsam ut concitandam in epopceia admirationem pariat ; fie Deum interefie ne H O RATIUS quidein patitur, nifi tanto

dignus vindice nodusInciderit r/).

Atque in univerfum fore arbitror, tit qui naturae fe permiferit in complicando nodo, in explicando ab illa non deferatur, hineque patere , quid de Pccis, in prcedente paragrapho laudatis, in hac quoque ftatuendum fit. Nam quod in Henriade reprehendit V A N E F F E N r ) , miraculo folutum efie nodum , qui potuerat aperiri fimplicius, fi benefica magnitudine animi , quam oftenderat Henricus in nutriendis ipfis hoftibus, hi moti eum viciftm ita moviftent, ut veritatis agnolccnd oc- cafio illi fimul inde fuiflet fiibnata , falfijs eft re- prehenfor, quum ejusmodi mutatio animi, quam innuit Poeta , cxfiftere numquam fine miraculo operantis cceleftis veritatis poftit, ut bene norunt

F 2 Theo-g) A. r . v, ryr. t$2, r) Nvuv, SpeB, Franc, n. X IX .

Theologi , & efferam fu perditionis petulantiam vix rreiius quispiam depinxerit , quam fi ne beneficiis quidem, quibus moventur tamen durimi, illius tangi mancipia po fuerit. Nec in ponis urbis, ad vocem fiinCti Ludovici, cuius manum onerabat oliva, fponte fe aperientibus, (I poeticum co* lorem ahderferis, aliud cern itu r, quam icta pax, mutuo confentientibus rege atque urbicis , poft- quam e medio fublata erat, qu fola huc usque cbdicerat, religionis calumnia. Quod autem precibus clrcol nititur Foeta, quod Henrici co- rarn Deo merita is jatac , quodque rebellium potius fceleratifTmorurnque a partibus hom inum , quam tantis commendabilis virtutibus herois de- tifle veritas dicitur, partim feCbe, cui favet Poeta , condonandum, partim ad cleCbe ab eo afho- nis modum pertinet, non ad foluti nodi rationem* Ceterum hc in omni fabula converfionem qua- lemcumque rerum inducat necefTe ed , quam fi nuda tantum perfn, pro alia ante fiabitar, agnitio abfolverit, [jlm appellat A R IS T O T E LEAS s ) , fin mutationem datus adferat rn op- pofltum , TteginfosLotv. Hinc fabula, cujus in primaria aCtrone neutra apparet, cctX) fimp te x , eodem auCtore /), dici fvev i t , nenteypisvyj implexa, fi alterutra vel utraque adfuerit. Ejus exemplum !- lias, hujus Odyflea & neis fubminidrant, qui-

buscum

s) Poetic, & p. X L /J Cap, X ,

biiscum collata reccntiora carmina, ad debitam fin- gulis clafem nnllo negotio ablegabuntur.

Sequeretur porro IU:tia SefHo, quam perfonis fabulam agentibus deflinaveramus, & IV:ta formam qu expi icar et epici cat minis but eque debt tum d tel io- nis geniis, 'Sed five noftra culpa acciderit, qui multa paucis dicere non novimus, five amplitudinem potius dicendorum cogitare Benevolo Lefrori placuerit , usque eo dudum crevit opella, ut fi addantur reliqua , praefinitos illi limites ruptura fint. Auderemus fpondere, alio tamen tempore, hanc pertextum iri telam , fi nofix fortis efiemus do

mini, aut verecundum fatis putaremus, ea polliceri, qu prfiare forfan numquam

licuerit.

E M E N D A N D A .Tag l L > p. rf. I. 13. p. 22. /. /. pro KLOPFSTOCK.

leg. KLOPSTOCK.Tag. io. L /. pro MAMBLJN leg.. MAM BRUN.