De impact van Open Educational Resources (OER),

Open Courseware (OCW) en Open Education (OE) op

het onderwijs in de gezondheidszorg en welzijn

Presentatie voor WGV zorg en welzijn, Apeldoorn, 6 maart 2014

drs. Nicolai van der Woert

senior beleidsadviseur

bureau onderwijsinnovatie

Zorgacademie Radboudumc

Even voorstellen

Senior beleidsadviseur, bureau onderwijsinnovatie, Radboud Zorgacademie

- open toolkit voorbehouden en risicovolle handelingen - OER Basic Life Support - OER simulatietrainingen OK

- OER in nieuw geneeskunde curriculum - OER voor tandartsen

Lid kerngroep Special Interest Group Open Education van SURF Voorzitter NeuroBlend Foundation

promotieonderzoek “ecosystemen voor open onderwijs in de gezondheidszorg”

Nicolai.vanderWoert@radboudumc.nl

Copyright

• Deze presentatie mag worden gedeeld onder een CC-by licentie

• Waar externe inhoud wordt gebruikt is de bron vermeld/klikbaar. • Deze presentatie bevat delen van de presentatie “open online education”

van de SIG Open Education van SURF, welke wordt verspreid onder een CC-by licentie

De impact van Open Educational Resources (OER),

Open Courseware (OCW) en Open Education (OE)

op het onderwijs in de gezondheidszorg en welzijn

• Waar komen we vandaan, waar gaan we heen?

• Brief minister Bussemaker

• Het open onderwijs spectrum: OER, OCW en OE • Wat kunt u daarmee?

• Hoe verder?

http://blog.core-ed.org/derek/2013/09/learning-in-a-networked-world.html

Netwerkleren en leernetwerken (1)

• Leren en werken steeds meer in netwerken

• Werken en leren zijn sociale processen

• Continu bewust en onbewust samen aan het leren • Communities of Practice • Sociale media

• Live sociale componenten (Blended) • Weblectures (ook: verletkosten!) • Teamleren

• Kennisdelen en leren • Rol van de werkplek • Non-formeel leren naast formeel leren

• 70 :20 : 10 verhouding = werkplek/informeel : sociaal leren/non-formeel : formeel leren

Netwerkleren en leernetwerken (2)

• Uw instelling als lerend netwerk

• Nederland • Ziekenhuizen en uitgevers/leveranciers

• Onderwijs gemaakt met gemeenschapsgeld… gesloten • Samen onderwijs maken en delen… open! • Delen wat je hebt i.p.v. gesloten houden

• Kennisdelen

• Van gesloten naar open onderwijs

• Van eigendom over de inhoud naar delen van materialen • Van commercieel belang naar gedeeld belang • Van alles alleen doen naar co-creatie van inhoud

• Van eigen kwaliteitsnormen naar gedeelde afspraken, peer review • Van commercieel leverancier naar partner in onderwijs

Weblectures

Flipping the classroom

• Sterk in opkomst, studenten vragen er

om, maar waarom? • Thuis (anywhere, mobiel) de theorie en

voorbereiding doen via: • Weblectures, rich media

• e-learning

• Interactieve multimedia syllabi,

e-books, i-books

• website

• Social media/learning networks

• Contactmomenten = quality time, interactieve werkvormen, kleine groepen

Soorten:

1. Repositories (OER)

2. Open Courseware (OCW)

3. Massive Open Online Courses (MOOCs)

4. Open textbooks

Trends naar Open Onderwijs Systemen (OE):

- Erkenning van elders behaalde resultaten in ‘echte’ studiepunten

- Open badges certificering

- Geaccrediteerde leereenheden, leerpaden en complete open opleidingen

- Een beetje van ons, een beetje van hun

Open Onderwijs Spectrum

Brief van minister Bussemaker over de digitalisering van het hoger onderwijs

• http://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ocw/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2014/01/08/kamerbrief-over-digitalisering-van-het-hoger-onderwijs.html

• http://dewerelddraaitdoor.vara.nl/media/306946

Wat kun je doen met open onderwijsmateriaal? Publiceren: zenden • Kwaliteit eigen instelling en reputatie laten zien

• Branding, onderscheiden van de anderen

• Aantrekken talent (studenten, werknemers)

• Andere doelgroepen aanboren

(Life Long Learning, alumni, self learners, buitenland)

• Open onderwijs, arrangementen, trajecten, mini curricula

Naar binnen halen: ontvangen • Redistribute, Reuse, Remix, Repurpose

• Goedkoper en sneller produceren onderwijsmateriaal

• Kwaliteit van onderwijsmateriaal (peer reviewed, geaccrediteerd)

• Zeldzaam materiaal, beroemde wetenschappers

• Verdiepend en remediërend materiaal

Gewetensvragen…

“wat goed genoeg is voor mijn studenten is ook goed genoeg voor de jouwe”

“wat goed genoeg is voor jouw studenten is ook goed genoeg voor die van mij”

Digitale openheid

Open content is vrij beschikbaar creatief werk (zoals teksten, afbeeldingen, geluid en video) dat is gepubliceerd met een open licentie die het kopiëren en vaak ook het bewerken en verspreiden ervan expliciet toestaat.

Bij open content is het de bedoeling dat materialen gekopieerd, bewerkt en verspreid worden.

Open access is vrije toegang tot onderzoeksresultaten zonder de bedoeling deze te bewerken.

Hoe open is open? De 4 R’s van David Wiley

1. Reuse (of hergebruiken): het recht om de inhoud te hergebruiken in

onveranderde, letterlijke vorm. 2. Revise (herzien): Het recht om de inhoud van leermaterialen aan te passen of

te wijzigen.

3. Remix (arrangeren): Het recht om de oorspronkelijke of herziene inhoud van leermaterialen te combineren met een andere inhoud om iets nieuws te maken (bijvoorbeeld een cursus).

4. Redistribute (herverdelen): Het recht om kopieën van de originele inhoud, de herzieningen of arrangementen te delen met anderen

Bron: http://www.opencontent.org/definition/

Open licenties: Creative Commons

• Met een Creative Commons-licentie geef je anderen toestemming om jouw werk onder

bepaalde voorwaarden te publiceren, kopiëren en verspreiden.

• Dit zijn de drie meest voorkomende licenties:

Zie ook: https://www.surfspace.nl/artikel/919-open-educational-resources-en-auteursrechten/

Naamsvermelding: CC BY

Naamsvermelding – Gelijk delen: CC BY-SA

Naamsvermelding – Niet commercieel – Gelijk delen: CC BY-NC-SA

Open Onderwijs Spectrum nader bekeken

Wat zijn open educational resources?

“Open educational resources (OER) zijn leermaterialen die online vrij beschikbaar

zijn voor (her)gebruik. Het kopiëren, bewerken en verspreiden van het

materiaal is onder voorwaarden toegestaan door het gebruik van een open licentie (zoals Creative Commons).”

https://www.surfspace.nl/artikel/853-wat-zijn-open-educational-resources/

http://content.lib.utah.edu/cdm/search/collection/uu-heal

https://www.mededportal.org/

http://healthsciences.merlot.org/

http://oerc.merlot.org/

http://www.oerafrica.org/healthoer/Home/tabid/1858/Default.aspx

Open Educatie Spectrum

Open Onderwijs Materiaal Open Educational Resources

OER

Open CourseWare OCW

Massive Open Online Courses MOOCs

Open Textbooks

Open (Online) Education

Wat is open courseware?

“Bij open courseware gaat het om een complete cursus met open leermaterialen, die online vrij

beschikbaar is voor (her)gebruik. Het kopiëren, bewerken en verspreiden van het materiaal is onder

voorwaarden toegestaan door het gebruik van een open licentie (zoals Creative Commons).”

Bij open courseware staat het leermateriaal centraal; je krijgt als student dus geen begeleiding en er is

geen mogelijkheid om er studiepunten voor te halen.

bron: gebaseerd op blog Willem van Valkenburg, http://www.e-learn.nl/2012/07/06/onderwijs-in-de-online-wereld

http://www.ocwconsortium.org/

http://ocw.mit.edu/index.htm

http://www.khanacademy.org/

http://ocw.jhsph.edu/

http://open.umich.edu/education/med

Open CourseWare

Open Educatie Spectrum

Open Onderwijs Materiaal Open Educational Resources

OER

Open CourseWare OCW

Massive Open Online Courses MOOCs

Open Textbooks

Open (Online) Education

Wat zijn (massive) open online courses?

Een MOOC staat voor: • massive = veel deelnemers (> getal van Dunbar)

• open = vrij toegankelijk • online = via internet • courses = een cursus (van enkele weken) als eenheid van aanbod

> complete cursuservaring > certificaat > verschillende typen MOOC’s > Meer informatie over MOOC’s: zie artikel over MOOC’s op SURFspace

(https://www.surfspace.nl/artikel/1024-massive-open-online-courses-moocs/) en verslag met video-opnamen

SURFacademy seminar MOOC’s d.d. 26 februari (https://www.surfspace.nl/artikel/1065-mooc-seminar-groot-succes/ )

Statistieken over MOOCs

Gemiddelde leeftijd 32-36 Bachelor degree of hoger 65-75%

Onder 25 jaar 25-30% Bachelor 30-35%

26-35 jaar 35-40% Master of hoger 35-45%

36-45% 15-20% Werkend 60-75%

Ouder dan 45 15-20% Fulltime baan 45-55%

Mannen 55-60% Parttime baan 15-20%

Vrouwen 40-45% Werkloos en op zoek naar werk 10-15%

Geografische herkomst: circa 25-40 % USA, 10-20% Europa, circa 195 landen totaal

Werkenden met HO-diploma en ouder dan 25 jaar profiteren het meest van MOOCs Slagingspercentage: 10 – 20 % Big Data: het nieuwe goud

Typen MOOC’s (1)

1. cMOOC (lerende centraal) 2. xMOOC (docent centraal) 3. Taakgebaseerde MOOC (lerende centraal)

Typen MOOC’s (2)

En meer typen ontwikkelen zich… -Small Open Online Courses -Nottingham Open Online Courses -Feminist Open Online Courses - … - …

MOOC-platforms: de 3 grootste

https://www.coursera.org/

https://www.edx.org/

Andere aanbieders

Pagina 44 Pagina 44

MOOC’s vergeleken

Pagina 46 Pagina 46

Aanbod Feedback Certificaat Tempo Didactiek

EdX Cursus Instructeur/

Geautomatiseerd

Prestatie Paced Instructeur

gedreven

Udacity Cursus Instructeur/

Geautomatiseerd

Prestatie/

Deelname

Zelfbepaald/

Paced

Instructeur

gedreven

Coursera Cursus Instructeur/

geautomatiseerd/

Peer

Prestatie/

Deelname

Paced Instructeur

gedreven

cMOOC Cursus Peer Geen/prestatie/

Badges

Paced Samenwerken

Canvas.net Cursus Peer/Instructeur Geen/prestatie/

Badges

Zelfbepaald/

Paced

Diverse

Futurelearn Cursus

? ? Zelfbepaald Instructeur

gedreven

OpenUpEd Cursus In leermateriaal Geen/prestatie Zelfbepaald Lerende centraal

Khan

Academy

Les/

Fragment

- Badges Zelfbepaald Instructeur

gedreven

Saylor.org Curriculum - - Zelfbepaald/

Paced

Instructeur

gedreven

OERu Curriculum - Diploma Zelfbepaald -

Open Educatie Spectrum

Open Onderwijs Materiaal Open Educational Resources

OER

Open CourseWare OCW

Massive Open Online Courses MOOCs

Open Textbooks

Open (Online) Education

Verschillende dimensies van openheid

bron: gebaseerd op artikel Mulder & Janssen in Trendrapport OER 2013

‘klassieke’ openheid 1. open toegankelijk = geen ingangseisen 2. open in tempo = geen afgebakende of gelimiteerde cursusperiode 3. open in plaats = geen verplichting ergens fysiek aanwezig te zijn 4. open in tijd = geen vaste begindatum, geen cohorten 5. open in programma = keuze voor losse cursussen of heel curriculum

‘digitale’ openheid 6. open voor bewerkingen = open licenties 7. open beschikbaar = gratis

Classificatie op openheid

xMOOC cMOOC OER/OCW OU

Open

toegankelijk

Open in

tempo

X Deels wel X

Open in plaats

Open in tijd X Deels wel X

Open in

programma

Wel in

aanbod, niet

binnen cursus

Wel in aanbod,

niet binnen cursus

Open voor

bewerkingen

X EdX wel

intentie

X Deels wel

(Opener,OpenU)

Open

beschikbaar

X Deels wel

(Opener, OpenU)

Open Educatie Spectrum

Open Onderwijs Materiaal Open Educational Resources

OER

Open CourseWare OCW

Massive Open Online Courses MOOCs

Open Textbooks

Open (Online) Education

Wat is open education?

Open online onderwijs beslaat het hele ecosysteem van open leermaterialen, open courseware en (massive) open online cursussen.

Bij open education gaat het niet alleen om de leermaterialen of ‘ingeblikte

colleges’, maar ook om diensten (dlwo, toetsing, certificering) en onderwijsinspanningen (de ‘menselijke inbreng’ van o.a. docenten).

zie ook artikel Fred Mulder en Ben Janssen in het Trendrapport OER 2013 (http://www.mindz.com/plazas/SURF_Open_Educational_Resources/book/2013_06_Open_(het)_onderwijs)

en presentatie Fred Mulder tijdens het Open Education evenement op 13 maart 2013 (http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=2vUKeaLZB6A)

traditioneel HO online onderwijs

open education massive open online

cursussen

open courseware

open leer-materiaal

(OER)

open beschikbaar (gratis) ✗

✗

✗ (soms ✔)

✔

✔

✔

open voor bewerkingen (open licenties)

✗

✗

✗ (soms ✔)

✗ (soms ✔)

✔

✔

open toegankelijk (geen ingangseisen)

✗ ✗ ✔

✔ ✔ ✔

open in tempo (geen afgebakende duur)

✗

✗ en ✔

✔ ✗ ✔

✔

open qua plaats (geen noodzaak tot fysieke aanwezigheid

✗ ✔

✔ ✔

✔

✔

open in tijd (geen vaste begindatum, geen cohorten)

✗

✗ en ✔

✔ ✗

✔

✔

open in programma (losse cursussen of heel curriculum)

✗

✗ en ✔

✔ (in aanbod)

✔ (in aanbod)

✗

✗

interactie met docenten / studenten

✔ ✔ ✔ ✔ ✗

✗

oefeningen, opdrachten en toetsen

✔ ✔ ✔ ✔

✗

✗ (soms ✔)

certificaten of diploma’s ✔ ✔ ✔ ✔

✗

✗

Waarom open?

• Verbeteren studiekeuzeproces • Verhogen studierendement en studenttevredenheid • Onderwijs op maat en niveaudifferentiatie • Continue kwaliteitsverbetering • Profilering (van individuele instelling en NL HO) • Werving van getalenteerde studenten en medewerkers • Een leven lang flexibel leren • Kennisvalorisatie • Docentprofessionalisering • Kostenbesparing en efficiency • Delen als kernwaarde van de wetenschap • Internationalisering • Samenwerking met bedrijfsleven / arbeidsmarkt • Katalysator van innovatie • Nieuwe doelgroepen • Education for all https://www.surfspace.nl/artikel/854-waarom-

open-educational-resources/

… en waarom niet?

• Verdienmodellen zijn niet helder: wie betaalt de rekening?

• Rendement is nog niet bewezen.

• MOOC’s zijn vaak nog ‘didactisch arm’ (verlengde van F2F onderwijs).

• MOOC’s zijn vooral een vorm van reclame en spekken de commercie.

• Het hoger onderwijs heeft andere prioriteiten (prestatieafspraken, bezuinigingen etc.).

• De wetgeving staat de ontwikkeling van open education in de weg.

• Er is geen geschikt Nederlands platform om open leermateriaal of open cursussen te delen.

• Er is weerstand om te delen (“ik ga niet investeren in iets waar anderen mee aan de haal

gaan”).

• Auteursrechten en open licenties zijn lastig.

• Kwaliteit en betrouwbaarheid van open education zijn lastig te beoordelen.

• Het is een oerwoud.

• Gratis = inferieur.

OER, OE: Wie zal dat betalen?

Huidige situatie

• Onderwijs is gemaakt met gemeenschapsgeld, het is van iedereen • We zijn gewend om iedereen daarvoor te laten betalen • Onderwijs is gesloten

OER en OE • Inhoud is gratis, geen dozen met onderwijs meer verkopen

• Andere verdienmodellen voor OER, OE: onderwijs services • Coaching, begeleiding • Advies: studiepaden, maatwerk, onderwijs a la carte

• Toesting, assessment • Certificering, authorisatie • Leven Lang Leren – klantenbinding

• Netwerkleren, leernetwerken: faciliteren • Accreditatie van onderwijs (modules EN complete trajecten)

Verschuivende rol leerhuizen, bibliotheken en uitgevers • Consortia, Co-creatie, niet meer in je eentje onderwijs maken en verspreiden

• Onderwijs services:

• Begeleiding, coaching

• Toetsing, certificering

• Accreditatie van onderwijs en materialen

• Leertrajecten

• Ontsluiten van electronische uitgaven, e-books, i-books

• Publiceren en ontsluiten van OER

• Docenten begeleiden in het vinden van OER

• Content Curation voor OER

• Meerdere bronnen toestaan

• Ander verdienmodel:

• minder verdienen op de inhoud

• meer verdienen met educational services

Businessmodellen

• Centrale vraag: hoe zorg je ervoor dat het er kan (€)?

• Sturende factoren: maatschappelijke, economische en sociale factoren • Op weg naar open onderwijs: denk voorbij de materialen • Redenen:

• Kostenbesparing student, onderwijsinstelling • Snelheid van ontwerp en ontwikkeling • Kwaliteit van onderwijs verhogen • Keuzevrijheid student, individuele leerpaden, leven lang leren • Onderwijsinnovatie • Nieuwe didactische mogelijkheden • Arbeidsmarktcommunicatie • Aanboren nieuwe doelgroepen • Voorlichting, werving • Kwaliteit van instituut aantonen, reputatie • Branding • Kennisvalorisatie

Open Educatie Spectrum

Open Onderwijs Materiaal Open Educational Resources

OER

Open CourseWare OCW

Massive Open Online Courses MOOCs

Open Textbooks

Open (Online) Education

http://blog.core-ed.org/derek/2013/09/learning-in-a-networked-world.html

Aanbevolen literatuur: “startpakket”

SIG Open Education van SURF (voorheen SIG OER)

• Expertise • Kennis delen • Netwerk – community o.a Linked In groep • Seminars op SURF Academy • Strategieworkshop OE • (Docent-/Opleider-)professionalisering • Trendrapport 2012 – 2013 - 2014

Vragen?

Contact

Nicolai van der Woert

bureau onderwijsinnovatie

Radboud Zorgacademie

Nicolai.vanderWoert@radboudumc.nl