data.ptho.moph.go.thdata.ptho.moph.go.th/.../f0502_20160630215401.docx · Web viewผ ต ดเช...

วสยทศน : ระบบสขภาพทกระดบมคณภาพมาตรฐาน ประชาชนสขภาพด ชมชนพงตนเองทางสขภาพ สเมองสขภาวะทยงยน

2.) การวเคราะหสภาพปญหาสขภาพ

การจดปญหาสาธารณสขของจงหวดพทลง ประจำาปงบประมาณ 2559 ใชกระบวนการวเคราะหและจดอนดบปญหา โดยการมสวนรวมของภาคสวนตาง ๆ ทเกยวของ โดยมขนตอนดำาเนนการดงน

1.วเคราะหสภาวการณทางสขภาพโดยกลมงานตาง ๆ ทรบผดชอบ

2.ระบปญหาโดยการเปรยบเทยบกบเกณฑ คาเฉลย ขอมลในอดต

3.จดประชมผเกยวของ ผมสวนไดสวนเสย จากภาคสวนตาง ๆ ใหคะแนนโดยพจารณาใน 4 ประเดน คอ ขนาดของปญหา ความรนแรงของปญหา ความยากงายในการแกไขปญหา และความสนใจ/ความมสวนรวมของชมชน

4.จดอนดบปญหาตามลำาดบคะแนน

ปญหาสาธารณสขทสำาคญ 10 อนดบแรกของจงหวดพทลง

ลำาดบท 1 ปญหาโรคไขเลอดออก

สภาพปญหา

1. สถานการณและแนวโนมของปญหาโรคไขเลอดออก เปนปญหาสาธารณสขทสำาคญของจงหวด

พทลงมาหลายป โดยมลกษณะการระบาดของโรคแตกตางกนในแตละป โดยในป พ.ศ.2530 - 2539 มลกษณะการระบาดแบบปเวนป พ.ศ.2540 - 2549 มลกษณะการระบาดแบบปเวนสองป และตงแตป 2550 ถงป 2556 มการระบาดตอเนองทกป และการระบาดไดเรมลดลงในป 2557 ถงป 2558 โดยเฉพาะในป 2558 มรายงานผปวยลดลง

สรปผลการดำาเนนงานเสนอผตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข เขต 12 รอบท 1 ปงบประมาณ 2559 หนา 53

วสยทศน : ระบบสขภาพทกระดบมคณภาพมาตรฐาน ประชาชนสขภาพด ชมชนพงตนเองทางสขภาพ สเมองสข

ภาวะทยงยนจากคามธยฐาน ป 2553-2557 ณ สนเดอน ตลาคม 2558 รอยละ 31.33 (3.19 เทา)

2. สภาพปญหาในปจจบนนบตงแตวนท 1 มกราคม 2558 ถงวนท 31 ตลาคม 2558

สสจ.พทลง ไดรบรายงานผปวยโรคไขเลอดออกรวมทกรหส (26, 27, 28) จำานวนทงสน 395 ราย คดเปนอตราปวย 75.64 ตอประชากรแสนคน ไมมรายงานผปวยเสยชวต อตราปวยลดลงจากคามธยฐานป 2553 - 2557 ณ ชวงเวลาเดยวกน รอยละ 31.33 (3.19 เทา) พบผปวยเพศชายมากกวาเพศหญง โดยพบเพศชาย 211 ราย เพศหญง 184 ราย อตราสวนเพศชาย ตอ เพศหญง เทากบ 1.15 : 1

กลมอายทพบสงสดคอกลมอาย 15 - 24 ป จำานวนผปวยเทากบ 99 ราย รองลงมา คอ กลมอาย 10 - 14 ป, 25 – 34 ป และ 5 – 9 ป จำานวนผปวยเทากบ 74, 56 และ 53 ราย ตามลำาดบ

อาชพทมจำานวนผปวยสงสดคอนกเรยน จำานวนผปวยเทากบ 198 ราย รองลงมาคออาชพเกษตร และอาชพรบจาง จำานวนผปวยเทากบ 65 และ 49 ราย ตามลำาดบ

พบผปวยสงสดในเดอน กรกฎาคม จำานวนผปวย เทากบ 83 ราย รองลงมาเปนเดอน สงหาคมและเดอนมถนายน จำานวนปวย 58 และ 57 รายตามลำาดบ

อำาเภอทมอตราปวยตอประชากรแสนคนสงสด คอ อำาเภอตะโหมด อตราปวยเทากบ 181.96 ตอประชากรแสนคน รองลงมา คอ อำาเภอควนขนน, อำาเภอปากพะยน และ อำาเภอเมองพทลง อตราปวยเทากบ 105.93, 95.82 และ 83.14 ตอแสนประชากร ตามลำาดบ

3. สาเหตหลกของปญหา (Root Cause)1.) การจดการกบสงแวดลอมทเอออำานวยตอพาหะ

นำาโรคไขเลอดออกยงไมดเทาทควร

หนา 54 สรปผลการดำาเนนงานเสนอผตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข เขต 12 รอบท 1 ปงบประมาณ 2559


2.) มาตรการควบคมโรคบางพนทยงตำากวามาตรฐาน

3.) ประชาชนยงขาดความตระหนกตอปญหา4.) มาตรการตดตามประเมนผลทกระดบยงตำา

ลำาดบท 2 ปญหาโรคมะเรง


1. สถานการณและแนวโนมของปญหาป 2553 - 2558 อตราตายดวยโรคมะเรงทกชนดของ

จงหวดพทลงมแนวโนมเพมสงขน โดยมอตราตายตอแสนประชากร เทากบ 68.68, 78.32, 79.55, 96.22, 93.34 และ 32.55 (5 เดอน) ตามลำาดบ โดยมะเรงทเปนสาเหตการตายในเพศชาย ไดแกมะเรงปอด มะเรงตบ มะเรงลำาไส สวนเพศหญงไดแก มะเรงเตานม และมะเรงปากมดลก ตามลำาดบ

อตราตายดวยมะเรงเตานมตอแสนประชากร เทากบ 2.0, 4.63, 6.08, 10.6, 8.63 และ 3.75 (5 เดอน) ตามลำาดบ ในขณะทจำานวนผปวยรายใหมกมแนวโนมเพมสงขนคอ 30 , 26, 20, 24, 23 และ 63 รายตามลำาดบ

อตราตายดวยมะเรงปากมดลกตอแสนประชากร เทากบ 2.7, 5.01 6.64 6.81 2.65 และ 1.13 (5 เดอน) ตามลำาดบ ในขณะทจำานวนผปวยรายใหมกมแนวโนมลดลงคอ 33, 24, 26, 25, 15 และ 14 รายตามลำาดบ

อตราตายดวยมะเรงปอดมะเรงตบ และมะเรงลำาไส กมแนวโนมสงขน

2. สภาพปญหาในปจจบนการดำาเนนงานตรวจเตานมดวยตนเองของสตรอาย 30 - 70

ป ในปงบประมาณ 2558 เปาหมายสตรอาย 30 - 70 ป จำานวน



ภาวะทยงยน110,339 คน ตรวจเตานมดวยตนเองจำานวน 99,389 คน คดเปนรอยละ 90.01 โดยอำาเภอทกลมเปาหมายตรวจเตานมดวยตนเองมากทสดคอ อำาเภอควนขนน (99.01%) รองลงมาคออำาเภอบางแกว (97.56%) อำาเภอตะโหมด (95.07% ) อำาเภอศรบรรพต (94.02%) และ อำาเภอปากพะยน (93.24%) ตามลำาดบ อำาเภอทกลมเปาหมายตรวจเตานมดวยตนเองนอยทสดคออำาเภอเมองพทลง (79.51%) สำาหรบสตรกลมเปาหมายทตรวจเตานมดวยตนเองตรวจพบความผดปกต จำานวน 166 รายคดเปนรอยละ 0.17 ทกรายไดรบการสงตอและพบวาเปนมะเรงเตานม จำานวน 30 ราย คดเปนรอยละ 0.03 โดยอำาเภอทตรวจพบวาเปนมะเรงเตานมมากทสด ไดแกอำาเภอเมองพทลง จำานวน 9 ราย รองลงมา คอ อำาเภอปากพะยน อำาเภอปาพะยอม (4 ราย) อำาเภอควนขนน (3 ราย) อำาเภอกงหรา อำาเภอบางแกว และ อำาเภอศรนครนทร (2 ราย) สวนอำาเภอทเหลอ พบอำาเภอละ 1 ราย

การดำาเนนคดกรองมะเรงปากมดลก ปงบประมาณ 2558 ในกลมสตรอาย 30 - 60 ป (เกด พ.ศ. 2498 - 2528 ) โดยการทำา Pap Smear เปาหมายการตรวจคดกรองทงจงหวดจำานวน 88,138 คน ไดรบการตรวจคดกรองมะเรงปากมดลก จำานวน 24,677 คน คดเปนรอยละ 28.01 อำาเภอทตรวจคดกรองมะเรงปากมดลกไดมากทสด คอ อำาเภอปากพะยน (43.06) รองลงมาคออำาเภอศรบรรพต (37.18) และอำาเภอควนขนน (31.54) ตามลำาดบ สวนอำาเภอทตรวจคดกรองมะเรงปากมดลกไดนอยทสดคอ อำาเภอบางแกว (21.66) จากจำานวนผทตรวจคดกรองทงหมด พบวามผลการตรวจผดปกตจำานวน 180 ราย คดเปนรอยละ 0.66 และพบวาเปนมะเรงปากมดลกจำานวน 8 ราย คดเปนรอยละ 0.03

มะเรงลำาไส ป 2556 - 2558 พบผปวยรายใหม จำานวน 105 ราย เพศชาย จำานวน 60 รายคดเปนรอยละ 57.14 เพศหญง จำานวน 40 ราย คดเปนรอยละ 42.86 อำาเภอทพบผปวยมาก ทสดคอ อำาเภอ



เมอง (29 ราย) รองลงมาคออำาเภอควนขนน (20 ราย) อำาเภอเขาชยสน (16 ราย) อำาเภอปาบอน (13 ราย) อำาเภอทไมพบผปวยมะเรงลำาไสรายใหม คออำาเภอศรบรรพต

3. สาเหตหลกของปญหา (Root Cause)1.) พฤตกรรมการบรโภค 2.) เหลา บหร 3.) การออกกำาลงกาย 4.) กรรมพนธ

ลำาดบท 3 ปญหาโรคไมตดตอ (เบาหวาน/ความดนโลหตสง)


1. สถานการณและแนวโนมของปญหาจงหวดพทลง พบวาแนวโนมอตราปวยและตายดวยโรคไม

ตดตอเรอรงเพมมากขน เชนเดยวกนกบระดบประเทศ ขอมล 3 ปยอนหลง ของจงหวดพทลง พบวามอตราตายมากกวาคาเฉลยระดบประเทศ และระดบเขตสขภาพ สวนอตราความชก/อบตการณ กมแนวโนมเพมขน

อตราตายดวยโรคความดนโลหตสงของจงหวดพทลง ป 2554 – 2556 พบวา มแนวโนมลดลง แตมคาเฉลยสงกวาระดบเขตสขภาพท 12 และอตราตายดวยโรคเบาหวานของจงหวดพทลง มแนวโนมลดลง แตมคาเฉลยสงกวาระดบเขตสขภาพท 12 และประเทศ

อตราความชกดวยโรคหลอดเลอดหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคเบาหวาน ป 2554 - 2557 มแนวโนมเพมขน จากการจดลำาดบความสำาคญปญหาสาธารณสข จงหวดพทลง ปงบประมาณ 2557 เพอใชแกปญหาใน ปงบประมาณ 2558 พบวา โรค NCDs จดเปนปญหาสาธารณสข อนดบ 2 รองจากโรคไขเลอดออก

2. สภาพปญหาในปจจบน



ภาวะทยงยนอตราปวยรายใหมดวยโรคเบาหวานมแนวโนมลดลง ในขณะท

อตราการควบคมระดบนำาตาลในเลอดของผปวยเบาหวานสามารถควบคมโรคไดดขน โดยปงบประมาณ 2558 สามารถควบคมได รอยละ 43.70 เพศชายควบคมไดดกวาเพศหญง อำาเภอทสามารถควบคมไดด คอ อำาเภอกงหรา รอยละ 56.39 อำาเภอทควบคมไดนอยคออำาเภอตะโหมด รอยละ 34.25

อตราปวยรายใหมดวยโรคความดนโลหตสงมแนวโนมเพมขน ในขณะทอตราการควบคมระดบความดนโลหตของผปวยความดนโลหตสงสามารถควบคมโรคไดดขน โดยปงบประมาณ 2558 สามารถควบคมไดรอยละ 44.72 เพศหญงสามารถควบคมไดดกวาเพศชาย อำาเภอทสามารถควบคมไดดคออำาเภอกงหรา รอยละ 54.91 อำาเภอทควบคมไดนอยคออำาเภอเมอง รอยละ 40.72

3. สาเหตหลกของปญหา (Root Cause)จากพฤตกรรมททำาใหผปวยไมสามารถควบคมโรคได โดยเฉพาะ

การรบประทานอาหารหวาน มน เคม การสบบหร การดมสรา รวมกบปจจยทสงเสรมการเกดโรครนแรงขน ไดแก ภาวะอวน ภาวะไขมนในเลอดสง การมรอบเอวเกนและออกกำาลงกายไมพยงพอ หากผปวยไมสามารถควบคมระดบนำาตาล/ความดนโลหตได จะสงผลใหผปวยเกดภาวะแทรกซอนไดเรวขน ทงภาวะแทรกซอนทางตา ไต เทา หวใจและหลอดเลอด และมโอกาสเสยชวตกอนวยอนควร

4. มาตรการดำาเนนการในปงบประมาณ 2559มการดำาเนนงานคลนก NCD คณภาพ ควบคกบคลนก DPAC

และหมบานปรบเปลยนพฤตกรรม เพอดำาเนนการเฝาระวงโรค และปรบเปลยนพฤตกรรมทงรายกลมและรายบคคล โดยพยาบาลจดการราย



กรณ และเฝาระวงกลมปวยโรคเบาหวาน/ความดนโลหตสง ดวยการคดกรอง CVD Risk และปรบเปลยนพฤตกรรมอยางเขมขน

ลำาดบท 4 ปญหายาเสพตด


1. สถานการณและแนวโนมปญหาผเขารบการบำาบดรกษายาเสพตดของจงหวดพทลง พบวา ป

2554-2557 มจำานวน 1,050 3,724 2,329 และ 1,570 คนตามลำาดบ จากการศกษาขอมลทวไปของผเขารบการบำาบดรกษา สามารถสรปไดดงน

1. เพศ พบวาผเขารบการบำาบดรกษาในทกปทผานมาสวนใหญเปนเพศชาย โดยปงบประมาณ 2557 เขารบการบำาบดรกษา รอยละ 95.54

2. อาย พบวาผเขารบการบำาบดรกษาสวนใหญเปนเดกและเยาวชนมอายอยในชวง 18-24 ป และมแนวโนมผเขารบการบำาบดรกษามอายนอยลงเรอยๆ โดยปงบประมาณ 2557 มผเขารบการบำาบดรกษาในชวงอาย 12-17 ป รอยละ 20.89 และชวงอาย 18-24 ป เขารบการบำาบดรกษาสงสด คอรอยละ 34.90

3. อาชพ พบวาผเขารบการบำาบดรกษาสวนใหญเปนกลมอาชพรบจาง นกศกษา และการเกษตร โดยป 2557 พบรอยละ 36.88, 22.93 และ 20.57 ตามลำาดบ

4. ชนดสารเสพตดทใช ในทกปสวนใหญ คอยาบา/ยาไอซ ซงผปวยจะมการสลบกนใช รองลงมาคอ กญชา และ อนๆ (4x100)

5. ประเภทการบำาบดรกษา ในชวง 3 ปทผานมา (ป 2553-2555) สวนใหญเปนสมครใจบำาบดรกษา ยกเวนปงบประมาณ 2556 และ 2557 เปนระบบบงคบบำาบด



ภาวะทยงยน2. สภาพปญหาในปจจบนจากการศกษาขอมลการบำาบดทกระบบในปงบประมาณ 2558

มจำานวน 1,332 คนลดลงจากปงบประมาณทผานมา โดยเปน ระบบสมครใจ จำานวน 771 คน (คายบำาบดรกษา จำานวน 557 คน ระบบสมครใจบำาบดในสถานบำาบด จำานวน 214 คน) ระบบบงคบบำาบด จำานวน 559 คน ระบบตองโทษ จำานวน 2 คน

จากการศกษาผเขารบการบำาบดรกษายาเสพตดในสถานบำาบดรกษา (ยกเวนคายบำาบดรกษา) ตามระบบรายงานตดตามและเฝาระวงปญหายาเสพตด (บสต.) ปงบประมาณ 2558 จำานวน 775 ราย ซงเปนผปวยในระบบสมครใจบำาบดในสถานบำาบด ระบบบงคบบำาบด และ ระบบตองโทษ พบวา

1. เพศ พบวาผเขารบการบำาบดรกษาในโรงพยาบาลสวนใหญเปนเพศชาย โดยปงบประมาณ 2558 เขารบการบำาบดรกษา รอยละ 95.48

2. อาย พบวาผเขารบการบำาบดรกษาในโรงพยาบาลสวนใหญเปนเดกและเยาวชนมอายอยในชวง 18-24 ป พบรอยละ 36.65 รองลงมา คอ ชวงอาย 25-29 ป และ 30-34 ป พบรอยละ 21.81 และ 16.26 ตามลำาดบ

3. อาชพ พบวาผเขารบการบำาบดรกษาในโรงพยาบาลสวนใหญมอาชพรบจาง รอยละ 42.84 รองลงมา คออาชพเกษตรกร รอยละ 29.29

4. ชนดสารเสพตดทใช สวนใหญ คอยาบา/ยาไอซ ซงผปวยจะมการสลบกนใช รอยละ 72.13 รองลงมาคอ กญชา รอยละ 20.26

5. ประเภทการบำาบดรกษา สวนใหญ คอ บงคบบำาบดรกษา และรองลงมา คอสมครใจบำาบดรกษา

3. สาเหตหลกของปญหา (Root Cause)



1. ความเขมแขงของชมชนในการเฝาระวงปญหายาเสพตด

2. ความเขมแขงในครอบครว ไดแก การอบรมเลยงดทไมถกตองในชวงวยตางๆ ทำาใหเดกและเยาวชนขาดความเขมแขงทางจต ขาดทกษะชวตทดในการดำารงชวตประจำาวน

3. มาตรฐานการบำาบดรกษาไมเปนมาตรฐานเดยวกนทงระบบ ตงแตการจำาแนกคดกรอง การบำาบดรกษาในระบบตางๆ และการตดตามชวยเหลอหลงการบำาบดรกษา

4. มาตรการดำาเนนการในปงบประมาณ 2559การดำาเนนงานในเชงบรณาการ ทงดานปองกน ปราบปราม

และบำาบดรกษา ซงมมาตรการดำาเนนงานในภาพรวมของจงหวด

ลำาดบท 5 ปญหาอนามยแมและเดก


ดานอนามยมารดา1. สถานการณและแนวโนมปญหา

สถานการณอนามยแมและเดก จงหวดพทลง ป 2558 พบปญหาทเปนอปสรรคตอสขภาพของมารดาและเดกอายแรกเกดถง 5 ปในหลายประเดนไดแก ภาวะโลหตจางในหญงตงครรภในระยะใกลคลอด (รอยละ 12.22) อำาเภอทพบภาวะซดสงคอ อำาเภอปากพะยน, อำาเภอเมอง และ อำาเภอควนขนน คอรอยละ 20.6,13.29 และ 12.72 ตามลำาดบ

อตราทารกแรกเกดขาดออกซเจน (20.60: 1,000 การเกดมชพ) อำาเภอทมอตราสงคอ อำาเภอเมอง,อำาเภอศรบรรพตและอำาเภอปากพะยน เทากบ 33.29, 27.02 และ 23.07 ตามลำาดบ



ภาวะทยงยนอตราทารกแรกเกดนำาหนกนอยกวา 2,000 กรม (รอยละ

3.34) อำาเภอทพบอตราสงคอ อำาเภอศรบรรพต.อำาเภอเขาชยสนและอำาเภอปากพะยน คอ 24.32,17.77 และ 11.53 ตามลำาดบ

อตราภาวะตกเลอดหลงคลอด (รอยละ 1.77) ถงแมวาทกอำาเภอผานเกณฑแตมแนวโนมสงขนคอ อำาเภอบางแกว,อำาเภอเขาชยสนและอำาเภอปาพะยอม คอรอยละ 4.47,3.88 และ 3.24 ตามลำาดบ

สำาหรบ อตราสวนการตายของมารดาป 2555, 2556 และ 2557 เทากบ 23.90, 26.65 และ 36.37 ตามลำาดบ สาเหตการตายของมารดาพบวา เกดจากหญงตงครรภมภาวะเสยง จากโรคประจำาตวคอ โรคเบาหวาน ความดนโลหตสง โรคหวใจ และภาวะตกเลอดหลงคลอด สำาหรบ ป 2558 มจำานวนมารดาตาย 2 รายคดเปน อตรา 29.90 ตอการเกดมชพแสนคน สาเหตการตายของมารดา คอ ภาวะตกเลอดหลงคลอดและ ภาวะนำาครำาอดตนหลอดเลอด

จากการรวบรวมขอมล (ขอมลเดอนตลาคม 57 - มถนายน 58 ) พบวาจงหวดพทลงมหญงตงครรภทมภาวะเสยง จำานวน 209 คน เปน หญงตงครรภเปนโรคเบาหวานมากทสด รอยละ 53.81 รองลงมาคอ โรคความดนโลหตสง รอยละ 29.52 และไทรอยด รอยละ 7.14 อำาเภอทพบกลมเสยงมากทสดคอ อำาเภอเมอง,อำาเภอควนขนน และอำาเภอกงหรา/ปาพะยอม พบจำานวนกลมเสยงจำานวน 80 คน,47 คน และ 15 คน ตามลำาดบ

2. สภาพปญหาในปจจบนจากผลการดำาเนนงานในป 2558 พบวา แตละอำาเภอมการ

ดำาเนนงานตามแนวทางทวางไว และเมอวเคราะหผลการดำาเนนงาน และจากการประเมนตามตวชวด พบวา

1. รอยละของหญงตงครรภฝากครรภครงแรกกอน 12 สปดาห ป 2558 ดำาเนนการรอยละ 58.26 (เกณฑมากกวาหรอเทากบรอยละ 60) อำาเภอทดำาเนนการไดด คอ อำาเภอบางแกว,กงหรา,ปา



พะยอม คอ รอยละ 74.8,68.51 และ 67.61 สวนอำาเภอทไมผานฯ คอ อำาเภอเขาชยสน,ตะโหมด,ปาบอน และศรนครนทร

2. รอยละของหญงตงครรภไดรบการฝากครรภครบ 5 ครงตามเกณฑ(เกณฑมากกวาหรอเทากบรอยละ 60) พบวาจงหวดไมผานเกณฑ มอำาเภอทผานเกณฑเพยง 2 อำาเภอ คอ อำาเภอเขาชยสน และอำาเภอควนขนน รอยละ 63.12 และ 62.28 ตามลำาดบ

3. อตราสวนการตายของมารดาป2558 เทากบ 29.90 มจำานวนมารดาตาย 2 ราย คอ อำาเภอบางแกวสาเหตจากภาวะตกเลอดหลงคลอด และโรงพยาบาลพทลง สาเหตจากภาวะถงนำาครำาอดตน

3. สาเหตหลกของปญหา1. ปญหาการฝากครรภชาและไมครบตามเกณฑพบวา

สาเหตสวนใหญ ปญหาเกดจากการฝากครรภลาชาของหญงตงครรภ คอ การเดนทางไปทำางานตางจงหวด มประวตประจำาเดอนไมสมำาเสมอ การตงครรภทไมพงประสงคและหญงตงครรภไมมาตามนด

2. สาเหตการตายของมารดาสวนใหญพบวา เกดจากหญงตงครรภมภาวะเสยง จากโรคประจำาตวคอ โรคเบาหวาน ความดนโลหตสง โรคหวใจ ภาวะตกเลอดหลงคลอด และโรคทางระบบ Autoimmunity การคนพบโรคอยางรวดเรว การ Consult อายรแพทยเฉพาะทางหรอแพทยเฉพาะทางทเกยวของการคนหากลมเสยง และการสงตอทรวดเรว ตองมการพฒนารวมกนในทกระดบของสถานบรการ

3. เครอขายสตแพทย กมารแพทย ในการดแลโรงพยาบาลชมชน ตองเพมความเขมแขงใหมากขน

4. ขาดการควบคมกำากบ ตดตาม นเทศ และประเมนผล อยางตอเนอง ในแตละระดบ

4. มาตรการดำาเนนการในป 2559



ภาวะทยงยน1. พฒนาระบบและกลไกการจดการปญหาแมและเดก

ระดบจงหวด เปาหมาย : อตราสวนการตายของมารดาไมเกน 15 ตอการเกดมชพแสนคน

1.1 โดยใชกลไกในการขบเคลอนงานอนามยแมและเดกโดยคณะกรรมการ MCH Board ระดบจงหวด และคณะกรรมการฯ ระดบอำาเภอ ในการวเคราะหสถานการณ ปญหา มการประชมแลกเปลยน และกำาหนดวาระในการตดตาม/ดแล หญงตงครรภกลมเสยง ทกเดอน กำาหนดแนวทางการดำาเนนงานการแกปญหา ตดตามกำากบกรณเกดภาวะวกฤตกบระบบงานฯ มระบบสงตอ มแนวทางการดำาเนนงาน มระบบขอมลทเปนปจจบน

1.2. ดานการพฒนาระบบบรการ สงเสรมและสนบสนนใหสถานบรการทกระดบพฒนามาตรฐานสถานบรการตามเกณฑมาตรฐานฯและ ตามเปาหมาย อยางมคณภาพและตอเนอง

1.3.ดานพฒนาศกยภาพเจาหนาท โดยพฒนาวชาการงานอนามยแมและเดก เพอเพมศกยภาพแกบคลากรสาธารณสข ตองทำาอยางตอเนองและยงยน

1.4.กำาหนดแผนการประเมน/ตดตามหนางานฯ ในคลนก ANC/หองคลอด

1.5 ระบบการจดการชวยเหลอหญงตงครรภทมความเสยงและหญงตงครรภภาวะฉกเฉน โดยคณะกรรมการ MCH Board เปนแนวทางทชดเจน รปแบบเดยวกนทงจงหวด

แมวยรน

1. สถานการณและแนวโนมปญหาการประเมนจากการคลอดบตรมชพในกลมหญงวยรน อาย

15-19 ป ปงบประมาณ 2558 พบวา มหญงอาย 15 -19 ป จำานวน 17,688 คน คลอดบตรมชพ จำานวน 494 ราย คดเปน 27.93 ตอ



ประชากรหญงอาย 15-19 ป 1,000 คน และอตราการตงครรภซำา รอยละ 22.47 ซงเปนลำาดบท 3 ของระดบเขต รองจาก จงหวดยะลา จงหวดสตล รอยละ 23.91,22.93 (ตามลำาดบ) (รายงาน 43 แฟม)

จากผลการวจย เฝาระวงการตงครรภในวยรน จงหวดพทลง ซงสมตวอยางนกเรยน จำานวน 849 ตวอยาง พบวาดานคานยมการมแฟนและเคยมแฟน รอยละ 66 มเพศสมพนธกบแฟน รอยละ 16.8 เหนวาเปนเรองธรรมดา พบวาเปน เพศชาย รอยละ 42.7 และเพศหญง รอยละ 52.8 กลมตวอยางสวนใหญมเพศสมพนธครงแรกตอนอาย 15 ป รอยละ 43.1 ซงมมลเหตจงใจ คอ การใกลชดสองตอสอง รอยละ 51.2 รองลงมาคอความรก รอยละ 22.2 และความอยากร อยากลอง รอยละ 19.4 โดยพบวา สถานทมเพศสมพนธครงแรก สวนใหญ มเพศสมพนธทบานตนเอง/บานแฟน รอยละ 61.1 รองลงมา โรงแรมมานรด รอยละ 27.8 และหอพก/บานเชา และบานเพอน รอยละ 4.2

2. สภาพปญหาในปจจบน1. อตราการมเพศสมพนธครงแรกของวยรนมแนวโนม

อายตำาลง สวนใหญมเพศสมพนธทบานตนเองหรอบานแฟนและอตราการใชถงยางอนามยครงแรก ตำากวา รอยละ 50

2. อตราการตงครรภมแนวโนมสงขน 3. อตราการคมกำาเนดกงถาวรตำาทำาใหอตราการตงครรภ

ซำาสงขน4. ระบบการจดเกบขอมลไมครอบคลมปจจยของปญหา5. ระบบขอมลการประเมนไมตอบประเดนนโยบายและการ

กำากบตดตาม6. ปญหาการพฒนาคณภาพมาตรฐาน RHD และ YFHS

ไมผานเกณฑ7. ขาดการบรณาการกบงานทเกยวกบกลมวยรน เชน ยา

เสพตด บหรสรา และการปองกนและแกไขปญหาโรคเอดสและเพศสมพนธสรปผลการดำาเนนงานเสนอผตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข เขต 12 รอบท 1 ปงบประมาณ 2559 หนา 65


ภาวะทยงยน3. สาเหตหลกของปญหา

1. ครอบครวขาดการสอสารทถกตองกบลกและไมเฝาระวงพฤตกรรมทางเพศของลก

2. โรงเรยนไมไดสอนวชาเพศศกษาอยางตอเนองและขาดมมเพอนใจวยรน ทจะเปนพนทการเรยนรและแสดงออกของวยรน

3. โรงพยาบาลบางแหงไมใหบรการคมกำาเนดกงถาวรหลงคลอด ขาดการสงตอโรงพยาบาลในพนทตดตามหลงคลอด

4. ฐานขอมล 43 แฟมไมสามารถวเคราะหปจจยสาเหตปญหาไดทงหมด

5. ขาดอบรมชแจงความเขาใจในมาตรฐาน YFHS เปนมาตรฐานคณภาพของโรงพยาบาล

6. กลมวยรนเขารบบรการใน YFHS ในระบบและนอกระบบนอย เนองจากขาดกจกรรมเชงสรางสรรค สำาหรบการเรยนร

7. การเขาถงยากอปกรณคมกำาเนด เชน ถงยางอนามย ยาคมกำาเนดฉกเฉน

8. ขาดหนวยงานททำาการยตการตงครรภทปลอดภย

4. มาตรการดำาเนนการในป 2559ยทธศาสตรท 1. การเสรมสรางทกษะชวตและการเรยนร

ดานเพศศกษามาตรการ1.อบรมทมวทยากร2 ใหความรนกเรยนโรงเรยน ละ 1 ครง/ป

ยทธศาสตรท 2. การสงเสรมบทบาทครอบครวและชมชนในการเลยงด สรางสมพนธภาพ และการสอสารดานสขภาวะทางเพศ

มาตรการ1.อบรมหลกสตรการสอสารเรองเพศของครอบครวตอ

ลก



2.อบรมครอบครวบรณาการโครงการครอบครวอบอนยทธศาสตรท 3. การพฒนาระบบบรการสขภาพทางเพศและ

อนามยการเจรญพนธมาตรการ1.จดอบรมภาคเครอขาย RHD และ YFHS2.พฒนาระบบระเบยนรายงาน3.นเทศประเมน

ยทธศาสตรท 4. การพฒนาระบบชวยเหลอ คมครอง และสวสดการสงคม

มาตรการ1.การดำาเนนงาน OSCC2.พฒนาระบบขอมลและสงตอชวยเหลอ

ยทธศาสตรท 5. การสอสารเพอสงเสรมความเขาใจเรองสขภาวะทางเพศ

มาตรการ1.จดเวทวชาการ2.การประชาสมพนธทางสถานวทย

ยทธศาสตรท 6. ใหมกลไกขบเคลอนยทธศาสตรมาตรการ1.ประชมตดตามคณะกรรมการระดบจงหวด อำาเภอ2.ปรบปรง KPI

เดกปฐมวย

1. สถานการณและแนวโนมปญหาจากสถานการณพฒนาการเดกปฐมวย จงหวดพทลง

ปงบประมาณ 2558 การใชเครองมอและคมอคดกรองพฒนาการ ตามแบบคดกรองอนามย 55 ผลการรายงานไมสอดคลองกบผลการสำารวจ



ภาวะทยงยนระดบประเทศ ซงมเดกทพฒนาการลาชา ประมาณ รอยละ 25 ผลการดำาเนนงานของจงหวดพทลงเดก 0-5 ปมพฒนาการสมวยถงรอยละ 99 กระทรวงสาธารณสขไดพฒนาเครองมอในการตรวจคดกรองพฒนาการเดกดวยเครองมอ DSPM ในเดกปกตและ DAIM ในเดกกลมเสยงคอเดกนำาหนกตำากวาเกณฑ ,ขาดออกซเจนระหวางคลอด,ในเดกอาย 9, 18, 30, 42 เดอนทกราย โดยเจาหนาทสาธารณสข และเฝาระวงโดยพอ แม ผปกครอง และไดมนโยบาย ใหทกจงหวด รณรงคคดกรองพฒนาการเดก อาย 42 เดอนทกรายในศนยเดกเลก ระหวางวนท 6 – 10 กรกฎาคม 2558 ผลการรณรงค จงหวดพทลงมเดก 42 เดอนทงหมด จำานวน 595 คน ไดรบการคดกรองพฒนาการ จำานวน 544 คน คดเปนรอยละ 91.43 โดยอำาเภอทคดกรองพฒนาการไดนอย 3 อนดบแรกคอ เมอง บางแกว และปาบอน เทากบ รอยละ 69 , 88 และ 90 ตามลำาดบ เดกทสงสยมพฒนาการลาชาทงหมด จำานวน 225 คน คดเปนรอยละ 41.36 อำาเภอทพบพฒนาการลาชาสง 3 อนดบแรก คอ เมอง ปาพะยอมและศรบรรพต เทากบรอยละ 85.5, 71.8 และ 54.5 ตามลำาดบ เดกสงสยพฒนาการลาชาไดรบการกระตน จำานวน 176 คน คดเปนรอยละ 78.22 และจากผลการกระตนตดตามจำานวน 1 เดอนพบพฒนาการลาชาทตองสงตอ รพช.กระตนดวยเครองมอ TEDA 4I จำานวน 29 ราย คดเปนรอยละ 16.47 และอำาเภอทมเดกพฒนาการลาชาสง 3 อนดบแรก คอ ศรนครนทร ปาบอนและกงหรา เทากบรอยละ 39.13, 33.33 และ 30.76 ตามลำาดบ

ภาวะซด ในเดกปฐมวยซงจงพทลงไดมนโยบายป 2558 การใหยาเสรมธาตเหลกในเดกอาย 6 เดอน – 5 ป ตามสทธประโยชนทเดกควรจะได อยางครอบคลมและตอเนอง ซงทกอำาเภออยในชวงขบเคลอนใหเดกอาย 6 เดอน – 5 ป ไดรบการเจาะเลอดกอนใหยาเสรมธาตเหลกซงมการปฏบตในทก รพ. และกำาลงขยายลงไปยงทกรพสต. ใหครอบคลมและตอเนอง ซงในปงบประมาณ 2558 ทก คปสอ.รบทราบนโยบายและ



กำาลงขบเคลอนใหเดกอาย 6 เดอน – 5 ป ไดรบยาเสรมธาตเหลก ทงแบบปองกนภาวะซดและการรกษาภาวะซดในเดกปฐมวยตามแนวการดำาเนนการปองภาวะซดในเดกอาย 6 เดอน – 5 ป

2. สภาพปญหาในปจจบน1. การตรวจพฒนาการโดยเครองมอ DSPM และ DAIM

ยงไมครอบคลมกลมเปาหมาย2. เจาหนาทยงขาดทกษะในการตรวจคดกรองพฒนาการ3. รพช. ยงไมมคลนกกระตนพฒนาการทชดเจน4. การใหยาเมดเสรมธาตเหลกในเดก 6 เดอน-5 ป

เนองจากอยในระยะเรมขบเคลอนการดำาเนนงาน จากการตดตามหนางานบางรพสต.ยงไมไดดำาเนนการ

5. กลมเปาหมายรบยาเสรมธาตเหลกไปแลวแตไมรบประทาน

3. สาเหตหลกของปญหา1. กจกรรมใน wcc มหลายกจกรรม แตเวลาในการให

บรการใน wcc มนอยจงไมสามารถตรวจพฒนาการไดครอบคลม 2. DSPM และ DAIM TEDA 4I เปนเครองมอใหม

จนท.ยงขาดประสบการณในการใชเครองมอ

4. มาตรการดำาเนนการในป 25591. พฒนา WCC คณภาพใหผานเกณฑกรมอนามย และ

เพมเวลาใหบรการในกรณใหบรการไมทน2. พฒนาระบบและกลไกการจดการปญหาพฒนาการเดก

ปฐมวย โดยตดตามประชมราชการงานเดกปฐมวย ทก 3 เดอน เพอตดตามงาน แลกเปลยนเรยนรปญหางานพฒนาการเดกปฐมวย และงานเดกปฐมวยทงหมด และหาแนวแนวทางแกไขปญหางานทเกดขน



ภาวะทยงยน3. จดทำาแนวทางการดำาเนนงานคดกรองพฒนาการเดก

และระบบการการสงตอจงหวดพทลงพรอมทะเบยนขอมลเดกพฒนาการลาชาและสงตอใหแกสถานบรการเพอการทำางานทเปนแนวทางเดยวกน

4. รพช.จดตงคลนกกระตนพฒนาการเดกทชดเจน5. จดประชมเชงปฏบตการบคลากรสาธารณสขผรบผด

ชอบงานศนยเดกเลกคณภาพ และการตรวจคดกรองพฒนาการเดกดวย DSPM ,DAIM

6. รพ.ทกแหง , CMU 4 แหง , รพ.สต. , และ สสอ. ( ต.ค. 58 – ก.ย. 59)

7. จดประชมเพอสรางองคความรความเขาใจในการดำาเนนงานศนยพฒนา

8. เดกเลกคณภาพ และการเฝาระวงพฒนาการเดก DSPM, DAIM ใหครผดแลเดกในศนยเดกเลกทกแหงๆละ 1 คน และผทเกยวของ ( ต.ค. 58 – ก.ย. 59)

9. จดทำาแนวทางการดำาเนนงานปองกนการซดในเดก 0-5 ปใหแกสถานบรการเพอการทำางานทเปนแนวทางเดยวกน

10. ตดตามการรบประทานยาเสรมธาตเหลกโดย อสม. และมรายงานสงเจาหนาท

ลำาดบท 6 ปญหาอบตเหตจราจร


1. สถานการณและแนวโนมอบตเหตทางถนนของจงหวดพทลง ยงคงเปนปญหา

สาธารณสขทสำาคญ ถงแมจะมอตราการตายจะมแนวโนมลดลง ในป 2558 (กนยายน 2558) อตราตายเทากบ 20.69 ตอประชากรแสนคน เมอเทยบกบป 2555 – 2557 อตราตาย เทากบ 30.23, 22.86,



และ 23.11 ตอประชากรแสนคนตามลำาดบแตกยงเกนเปาหมายทกระทรวงกำาหนด ซงถาไมมมาตรการการปองกนอบตเหต กอาจทำาใหอตราการตายเพมสงขนได ดงเชนในป 2556 ทอตราตายลดลง เนองจากชวงนนมการออกมาตรการรณรงคสวมหมวกนรภยและการบงคบใชกฎหมาย โดยการรวมมอจากหลายหนวยงานทเกยวของแตในป 2557 ไมมการดำาเนนงานปองกนอบตเหตจราจรอยางตอเนอง จงทำาใหมอตราการตายเพมขน สวนในป 2558 ไดมการอบรมการสอบสวนการบาดเจบจากการจราจรแบบสหสาขา มเจาหนาทจากหนวยงานทเกยวของเขารบการอบรม และไดออกสอบสวน วเคราะหสาเหตของการเกดอบตเหตรวมกน ทำาใหหนวยงานทเกยวของไดมแนวทางในการแกไขปญหา ซงหากมการบรณาการเฝาระวงและปองกนอบตเหตทางถนนรวมกบเครอขายในพนทระดบอำาเภอ/ตำาบล ผาน DHS จะทำาใหการดำาเนนงานปองกนอบตเหตมประสทธภาพมากขน โดยใชหลก 5 ส คอ

1.สารสนเทศ(Information) การบรหารจดการขอมล วเคราะหสถานการณ ปจจยเสยงของการเกดอบตเหต

2.สดเสยง (Priority) มการสอบสวนการบาดเจบจากกการจราจรรวมกบทมสอบสวนของอำาเภอ เพอหาปจจยททำาใหเกดอบตเหตและแนวทางแกไข

3.สหสาขาวชาชพ (Multidisciplinary) มการทำางานรวมกนของหนวยงานทเกยวของในการปองกนอบตเหตทางถนน

4.สวนรวม (Community participation) รวมกนดำาเนนการโดยมสวนรวมของชมชน ภาคประชาชนและภาคเครอขายในพนท เชน การจดตงดานชมชน โดยประชาชนในพนทรวมกนดำาเนนการ และมหนวยงานราชการทเกยวของสนบสนนการดำาเนนงานมาตรการองคกร

5.สดคม (Cost effective) จากการประเมนประสทธผล ความคมคาของมาตรการทดำาเนนงาน จากอตราการเกดอบตเหต การบาดเจบ และอตราตายในพนท



ภาวะทยงยน6.สวนชนดของยานพาหนะทเกดเหตและทำาใหเสยชวตมากทสด

คอ รถจกรยานยนตและมพฤตกรรมไมสวมหมวกนรภย

2. สภาพปญหาในปจจบนสถานการณปญหาอบตเหตจราจร ป 2558 (30 กนยายน

2558) พบวามผเสยชวตจากอบตเหตจราจร 108 ราย คดเปนอตราตาย 20.69 ตอประชากรแสนคน(เปาหมายไมเกน 18/ประชากรแสนคน)เปนเพศชายมากกวาเพศหญง ซงอยในชวงวยทำางานอบตเหตสวนใหญเกดกบรถจกรยานยนตและไมสวมหมวกนรภยมากทสด อำาเภอทมอตราการตายจากอบตเหตจราจรมากทสด 3 ลำาดบแรก คอ อำาเภอเมองพทลง จำานวน 50 รายอำาเภอปาบอน จำานวน 14 รายและอำาเภอควนขนน จำานวน 13 ราย ตามลำาดบ

3. สาเหตหลกของปญหา (Root Cause)ปญหาอบตเหตจราจรสวนใหญเกดจากพฤตกรรมของคนใน

การขบขทไมปฏบตตามกฎจราจร ไมสวมหมวกนรภย/คาดเขมขดนรภย/สภาพรางกายไมพรอมในการขบข เชน งวง เมาการตดสนใจทผดพลาดการบงคบใชกฎหมายไมเครงครด สภาพรถไมพรอมใช/ไมมเขมขดนรภย/ดดแปลง/บรรทกเกน สภาพถนนทชำารด/ลน/ไมมปายเตอน และสงแวดลอมทบดบงทศนวสยในการมองเหน

4. มาตรการดำาเนนการในปงบประมาณ 25591. มาตรการองคกรการดำาเนนงานมาตรการองคกร

ความปลอดภยทางถนนของหนวยงานเพอสรางวนยในการขบขรถของเจาหนาทในหนวยงาน

2. ดานชมชน โดยจะบรณาการรวมกบ ศปถ.ระดบจงหวดและอำาเภอ ในการจดตงดานชมชน สกดกลมเสยง เลยงอบตเหต ซงมขนตอนการดำาเนนงาน 3 ต. ดงน



2.1 ต. เตรยม เตรยมความพรอมรวม สรางมาตรการชมชน

2.2 ต. ตง ตงดานชมชน สกดกลมเสยง เลยงอบตเหต

2.3 ต. ตดตาม ตดตามผลมงสความสำาเรจเปาหมาย 1 ดาน/อำาเภอ หรอมากกวา ในชวงเทศกาลป

ใหม3. การสอบสวนการบาดเจบจากการจราจร เปาหมาย แกไขจดเสยง 5 จด/จงหวด ทก 3 เดอน

ลำาดบท 7 ปญหาเอดส


1. สถานการณและแนวโนมของปญหาจงหวดพทลงมผตดเชอเอชไอวทลงทะเบยนเขารบการรกษา

สะสมตงแตป 2551 ถงปจจบน 2,419 คนและเสยชวตแลว 516 คน โดยลงทะเบยนเขารบการรกษาทโรงพยาบาลพทลง 1,106 คน คดเปนรอยละ 45.72 รองลงมาคอ รพ.ควนขนน 415 คน โรงพยาบาลเขาชยสน 177 คน คดเปนรอยละ 17.16 และ 7.32 ของผลงทะเบยนเขารบการรกษาทงหมดตามลำาดบ ซงสอดคลองกบการรายงาน 506/1 ทไดเกบรวมรวมจากป พ.ศ.2532 – 2550 พบ ผตดเชอสะสม 2,370 ราย โดยจำาแนกผตดเชอตามภมลำาเนา พบวาอำาเภอเมองพบผปวยมากทสด จำานวน 562 ราย คดเปนรอยละ 31.4 รองลงมาไดแก อำาเภอควนขนน จำานวน 368 ราย คดเปนรอยละ 20.6 และอำาเภอเขาชยสน จำานวน 175 ราย คดเปนรอยละ 9.8

ผตดเชอเอชไอวทมอาการ พบมากทสดกลมอายระหวาง 30-39 ป คดเปนรอยละ 41.2 รองลงมาไดแก กลมอายระหวาง 20-29 ป คดเปนรอยละ 37.8 และกลมอายระหวาง 40-49 ป คดเปนรอยละ 11 สรปผลการดำาเนนงานเสนอผตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข เขต 12 รอบท 1 ปงบประมาณ 2559 หนา 73


ภาวะทยงยนสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม คดเปนรอยละ 36.3 รองลงมาเปนกลมผใชแรงงาน คดเปนรอยละ 33 และกลมวางงาน คดเปนรอยละ 6.7 โดยมปจจยเสยงเกดจากเพศสมพนธมากทสด คดเปนรอยละ 73.7 จากการศกษาของสำานกระบาดวทยา พบวาแนวโนมการตดเชอเอชไอว ทมโอกาสสงขนคอ กลมชายทมเพศสมพนธกบชาย โดยการตดเชอในกลมประชากรหลกทสำาคญทตองดำาเนนการเรงดวนคอ กลมผตองขง พนกงานบรการหญง ผใชสารเสพตดชนดฉด แรงงานตางชาต และกลมชายทมเพศสมพนธกบชาย

ในจงหวดพทลงมผตดเชอทลงทะเบยนเขารบบรการทโรงพยาบาลของรฐในจงหวดพทลง รายใหมของแตละป มแนวโนมลดลง จากป 2551-2557 จำานวน 385, 276, 248, 243, 199, 194 และ 144 คน ตามลำาดบ

2. สภาพปญหาในปจจบนผตดเชอเอชไอว มกระจายอยทกพนท และทกกลมอาชพ และผ

ตดเชอทเขาสระบบการรกษา ยงเขารบการรกษาขณะทม CD4 ตำา กลาวคอยงเขาสการรกษาชา ทำาใหมโอกาสแพรเชอในขณะทตวเองไมรวามการตดเชอได โดยเฉพาะการแพรเชอจากเพศสมพนธ ซงเปนปจจยมการตดเชอมากทสด จากการสมตวอยางสำารวจพฤตกรรมเสยงในประชากรกลมวยรน พบวาประชากรวยรนมเพศสมพนธทไมปลอดภย ถงรอยละ 47 และจากการวเคราะหแนวโนมของการตดเชอในภาพรวมของประเทศพบวา กลมเปาหมายหลกทสำาคญทยงมโอกาสตดเชอเอชไอวสงขนของทกจงหวดคอ กลมชายทมเพศสมพนธกบชาย โดยทกลมผใชสารเสพตดชนดฉด กลมผตองขง กลมพนกงานบรการหญง มอตราการตดเชอทคงท แตกยงเปนกลมทสำาคญทตองดำาเนนการลดการตดเชอรายใหมเพอกาวไปสการยตปญหาเอดสในป 2573

3. สาเหตหลกของปญหา (Root Cause)



1. ประชาชนกลมเปาหมายทสำาคญโดยเฉพาะกลมวยรน มเพศสมพนธทโดยไมใชถงยางอนามยยงนอยรอยละ 47 ซงถอวายงมพฤตกรรมเสยงตอการตดเชอเอชไอว

2. ในพนทจงหวดพทลงและจงหวดใกลเคยงยงมแหลงแพร และสภาพแวดลอมทเอออำานวยตอการมเพศสมพนธทสามารถเขาถงไดงาย

3. ความชกของผตดเชอทมอยในสงคมมากขนเพราะยงมผตดเชอใหมและอตราเสยชวตจากเอชไอวลดลง

4. การตดตอสอสารการเขาถงบรการเรองเพศสมพนธสะดวกรวดเรว ทำาใหการควบคมดแลยากขน

5. ความรของประชาชนเกยวกบโรคเอดสยงไมดมากพอ จงทำาใหมการตตราและเลอกปฏบตกบผตดเชอและผปวยของสงคม ทำาใหเปนปจจยหนงทผมพฤตกรรมเสยงไมกลาไปตรวจเลอด

6. ความรวมมอในการดำาเนนงานดานการปองกนการตดเชอเอชไอวของภาคสวนตางๆ ยงไมเขมแขงพอ โดยเฉพาะองคกรหลกคอ สาธารณสข องคกรปกครองสวนทองถนและสถานศกษา

4. มาตรการดำาเนนการในปงบประมาณ 2559จงหวดพทลงไดกำาหนดวสยทศนวา จะยตปญหาเอดสภายในป

2573 พทลงสามารถควบคมการตดเชอเอชไอวได จะไปสเปาหมายทประชาชน ไมตด ไมตาย ไมตตรา (ไมมผตดเชอรายใหม ไมมผเสยชวตจากเอดส ไมตตราและเลอกปฏบตตอผตดเชอหรอผปวยเอดส) ภายใตการทำางานโดยใชโครงสรางการทำางานของคณะอนกรรมการปองกนและแกไขปญหาเอดสจงหวดพทลง ซงทกภาคสวนทงภาครฐและเอกชนเขามามสวนรวมในการจดการปญหาเอดส โดยใชกระบวนการ RRTTR (Reach Recruit Test Treat Retain) คอการทำางานทงเชงรกและตงรบเพอเขาถงกลมเปาหมายใหเขาสระบบการตรวจเลอดโดยเรว รกษาไวและอยในระบบใหนานทสด ซงไดกำาหนดยทธศาสตรการพฒนาไว 5



ภาวะทยงยนดาน คอ พฒนาศกยภาพคณะทำางาน การพฒนาระบบขอมลขาวสาร การพฒนาคณภาพการดแลรกษา การจดบรการทเปนมตร

ลำาดบท 8 ปญหาวณโรค


1. สถานการณและแนวโนมของปญหาปงบประมาณ 2555 – 2557 มผปวยวณโรครายใหมขน

ทะเบยนรกษา จำานวน 421, 441 และ 388 ราย ผลการรกษาเมอครบกำาหนดปรากฏวาอตราการรกษาสำาเรจ(Success rate ) คดเปนรอยละ 82.7, 83.2 และ 83.2 ตามลำาดบ ซงยงตำากวาเปาหมายทกำาหนดไว (รอยละ 85) อตราการตาย คดเปนรอยละ 10.7, 9.5 และ 10.8 ตามลำาดบ อตราการขาดยา คดเปนรอยละ 4.0, 5.7 และ 5.1 ตามลำาดบ และอตราการรกษาลมเหลว คดเปนรอยละ 2.6, 1.6 และ 0.8 ตามลำาดบ สวนสถานการณวณโรคดอยาหลายขนาน(MDR-TB) จงหวดพทลง ขนทะเบยนรกษาผปวยวณโรคดอยาหลายขนาน (MDR-TB) ในปงบประมาณ 2556 – 2558 จำานวน 4, 2 และ 6 ราย ตามลำาดบ ซงมแนวโนมสงขน ในปงบประมาณ 2556 ผลการรกษาเมอครบกำาหนดปรากฏวาอตราการรกษาสำาเรจ (Success rate) คดเปนรอยละ 75 (เปาหมายรอยละ 60) เสยชวต 1 ราย (XDR-TB) ซงมโรคเบาหวานรวมดวย

2. สภาพปญหาในปจจบนผลสำาเรจของการรกษาผปวยวณโรค โดยเฉพาะอยางยง ผปวย

ใหมเสมหะบวกซงสามารถแพรโรคสผอนยงตำากวาเปาหมาย 85 % และวณโรคดอยาหลายขนาน (MDR-TB) มแนวโนมสงขนเนองจากปจจยสำาคญ คอ อตราตายสงถง 10 %, อตราการขาดยาสง > 3 %



3. สาเหตหลกของปญหา (Root Cause)- ผปวยเขาถงบรการรกษาชา บางรายปฏเสธการรกษา- ขาดผดแลการกนยาทกมอและเจาหนาทมการเยยมบาน

ไมสมำาเสมอ- การมสวนรวมของชมชนตอการดำาเนนงานควบคม

วณโรคยงไมเขมแขง

4. มาตรการดำาเนนการในป งบประมาณ 2559มงเปาหมายเพอลดการปวย การตาย การขาดยา และปองกน

การดอยา ซงเนนหนก 3 เรอง คอ คนใหพบ จบดวยหาย พฒนาระบบเครอขายการปองกนดแลรกษาอยางตอเนอง ประกอบดวย การสงเสรม สรางกระแสใหประชาชนเกดการรบรตนตว ตระหนก และมความรในการดแลสขภาพเพอปองกนวณโรค ตลอดจนสรางความรวมมอระหวางภาคสวนตางๆในการดำาเนนงานควบคมปองกนและแกไขปญหาวณโรค อนจะนำาไปสมงหมายสงสด คอ เมองไทยปลอดวณโรค“ ”

ลำาดบท 9 โรคอบตใหม อบตซำ6า


1. สถานการณและแนวโนมของปญหาโรคอบตใหม และโรคอบตซำา ในปจจบนไดเกดขนจำานวนมาก ม

ความรนแรงและแพรระบาดอยางรวดเรว เชน โรคตดเชอทางเดนหายใจตะวนออกกลาง หรอโรคเมอรส ซงเกดจากเชอไวรสโคโรนาสายพนธ 2012 (MERS-CoV) ทแพรระบาดในภมภาคแถบตะวนออกกลาง จากขอมลขององคการอนามยโลก ผปวยยนยนการตดเชอไวรสโคโรนา ตงแตเดอนกนยายน 2555 จนถงวนท 12 ตลาคม 2558 รวมทงสน 1,595 ราย เสยชวต 571 ราย จาก 26 ประเทศ อตราปวยตายรอยละ 35.80 ซงในป 2558 พบผตดเชอไวรสโคโรนาสายพนธ 2012 ใน 11 ประเทศ



ภาวะทยงยนไดแก จอรแดน โอมาน การตาร ซาอดอาระเบย สหรฐอาหรบเอมเรตส อหราน เยอรมน จน เกาหลใต ฟลปปนส และไทย และเมอวนท 20 พฤษภาคม 2558 พบผปวยยนยนในประเทศเกาหลใตรายแรก ซงผปวยมประวตเดนทางไปประเทศแถบตะวนออกกลาง สถานการณโรคทางเดนหายใจตะวนออกกลางในประเทศไทย ตงแตวนท 1 มกราคม - 15 กนยายน 2558 สำานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค ไดรบรายงานผเขาเกณฑสอบสวนโรคทางเดนหายใจตะวนออกกลางในระบบเฝาระวงของกรมควบคมโรครวม 404 ราย เปน ชาวไทย 326 ราย ชาวตางชาต 78 ราย ผลการตรวจทางหองปฏบตการ พบสารพนธกรรมของเชอไวรสโรคทางเดนหายใจตะวนออกกลาง (MERS-CoV) จำานวน 1 ราย เมอวนท 18 มถนายน 2558 (ชาวตางชาต อาย 75 ป รบการรกษา ณ สถาบนบำาราศนราดร จนเสรจสนกระบวนการตามมาตรฐานแลว และพนจากการเปนผปวยโรคเมอรส ไดเดนทางกลบประเทศแลวเมอวนท 3 กรกฎาคม 2558 ) ไมพบสารพนธกรรมของโรคเมอรส 386 ราย อยระหวางรอผล 12 ราย และไมไดสงตรวจ 5 รายสถานการณการเดนทางกลบของชาวไทยทเดนทางไปประกอบพธทางศาสนา ณ ประเทศซาอดอาระเบยตงแตวนท 30 กนยายน – 1 ตลาคม 2558 มผแสวงบญทเดนทางกลบมาแลวรวมทงสน 9,215 ราย (รอยละ 88 ของผแสวงบญทงหมด) มผเขาเกณฑสอบสวนโรคทางเดนหายใจตะวนออกกลาง จำานวน 160 ราย ซงทกรายไมพบการตดเชอ

ในจงหวดพทลงตงแตวนท 1 มกราคม – 26 ตลาคม 2558 ยงไมพบผปวยยนยนตดเชอไวรสโคโรนาสายพนธ 2012 แตมผเขาเกณฑสอบสวนโรคทางเดนหายใจตะวนออกกลาง จำานวน 6 ราย รายแรกพบเมอวนท 22 มถนายน 2558 เปนผเดนทางกลบจากพธอมเราะห และอก 5 ราย ซงเปนผทกลบจากประกอบพธฮจย ประเทศซาอดอาระเบย ในระหวางวนท 30 กนยายน - 26 ตลาคม 2558 ทงหมด และทกรายตรวจไมพบการตด



เชอไวรสโคโรนาสายพนธ 2012 นอกจากนยงมโรคตดเชออบตใหมทแพรระบาดรวดเรวและรนแรงอนๆ เชน โรคตดเชอไวรสอโบลา (Ebola Virus Disease: EVD) ทแพรระบาดในประเทศแถบแอฟรกาตะวนตก และตอมาไดแพรกระจายไปนอกแถบภมภาคอกหลายประเทศ เชน สหรฐอเมรกา สเปน สหราชอาณาจกร และดานควบคมโรคตดตอระหวางประเทศของไทย มการคดกรองผเดนทางทมประวตเดนทางกลบมาจากประเทศทเกดโรค โดยการ ซกประวตและวดอณหภม ตงแตวนท 8 มถนายน 2557 – 15 ตลาคม 2558 ผเดนทางจากประเทศทเกดโรค รวมทงสน 5,650 ราย (ประเทศกน 2,554 ราย เซยรราลโอน 325 ราย ไลบเรย 51 ราย และอนๆ 2,720 ราย) และรายงานจากสำานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค ตงแตเรมมการระบาดของโรคตดเชอไวรสอโบลาในแอฟรกาตะวนตกเปนตนมา ประเทศไทยพบผปวยเขาเกณฑ สอบสวนโรค 7 ราย เปนชาวตางชาตทงหมด และทกรายตรวจไมพบสารพนธกรรมเชอไวรสอโบลา

พนทจงหวดพทลงมแนวโนมทจะเกดการแพรระบาดของโรคตดเชออบตใหม อบตซำา ไดสง โดยเฉพาะการรบเชอโรคอบตใหมจากตางถน เชน โรคตดเชอทางเดนหายใจตะวนออกกลาง ไวรสอโบลา ไขหวดใหญ ไขหวดนกกลายพนธหรอสายพนธใหม โปลโอสายพนธวคซน โรคเวสตไนล หรอโรคอนๆทเกดขนในประเทศใดประเทศหนง จากการเดนทางเขา-ออกในพนทการเกดโรคของคนในพนทและคนตางถนทเขามาในจงหวดพทลง ทงน การเปลยนแปลงทางสงแวดลอม สงคม ความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ววฒนาการทางสายพนธของเชอโรค การคมนาคมขนสงทสะดวกรวดเรว และปจจยอนๆ รวมถงพฤตกรรมของมนษย ลวนเปนปจจยทจะเพมโอกาสใหมการแพรระบาดของโรคทงสน

2. สภาพปญหาในปจจบนคน ประชาชนทวไปและเจาหนาทสาธารณสข



ภาวะทยงยน - มกจะไมมองคความรเกยวกบโรคมากอน เพราะสวนใหญ

เปนโรคทเกดใหม - มความตระหนกนอย ไมคอยสนใจตดตามสถานการณ

และไมศกษาหาความรทเกยวของ ในการปองกน ควบคมโรค จนกวาโรคภยจะเกดขนแลว

- บคลากรสาธารณสขทไมเกยวของกบงานดานการควบคมปองกนโรคโดยตรง ใหความสนใจนอย ตอโรคภยสขภาพทเกดขน

เครองมอวสดอปกรณ -การจดเตรยมความพรอมของสถานท วสดอปกรณ ใน

หนวยงานสาธารณสขทเกยวของไมเปนระบบและยงมความพรอมนอย -หนวยงานภายนอก ทเกยวของยงไมมแผนการจดเตรยม

เครองมอ วสดอปกรณ สำารองในการรบมอกบสถานการณการระบาดของโรคหรอภยสขภาพในวงกวาง

การจดการ -การเฝาระวง และการแจงเตอน ยงไมมความเขมแขง ไม

เปนระบบ -การบรณาการงานรวมกนของกลมงาน/ฝายตางๆใน

หนวยงานสาธารณสข และกบหนวยงานภายนอกยงมนอยงบประมาณ -การวางแผนใชจายงบประมาณเพอการปองกนควบคม

โรคอบตใหม-อบตซำา ยงมนอย -การสนบสนนงบประมาณ หรอวสดอปกรณ จะสนบสนน

เมอเกดเหตการณแลว ประชากร -ประชากรผสงอาย และผปวยโรคเรอรงของจงหวด

พทลงมแนวโนมเพมขนทกป



-จากสถตการเดนทางไปประกอบพธฮจยของชาวไทยมสลมในจงหวดพทลง 2 ปทผานมา ป 2557 จำานวน 115 ราย และ ป 2558 จำานวน 156 ราย

3. สาเหตหลกของปญหาคน - มประชากรกลมเสยงเพมมากขน เชน เดก ผสงอาย ผปวย

โรคเรอรง - มการ เดนทางเขา-ออกของคนในพนทคนตางถน และชาว

ตางชาต มากขนอยางตอเนอง –มการอยรวมกนเปนกลมในสถานทเดยวกนมากขน เชน หางสรรพสนคา โรงเรยน ททำางาน

-พฤตกรรมสงเสรมสรางเสรมสขภาพมนอยเชอโรค - เกดเชอกลายพนธหรอเชอใหม ทมความรนแรง และแพร

ระบาดตดตอไดงาย- เชอโรคมความทนทานตอยาฆาเชอ/ดอยา หรอบางชนดไมม

ยาฆาเชอเฉพาะ- โรคบางโรคไมทราบแหลงรงโรคทแนชดสงแวดลอม - การตงชมชน มบานเรอนหนาแนนมากขน - การคมนาคมมความสะดวกรวดเรว - สงคมเขาสสงคมเมอง/กงเมองความสมพนธของคนใน

ชมชนมความเหนหางกนมากขน ความสนใจตอเพอนบาน และสขภาพชมชนลดนอยลง

- ภาวะโลกรอน และชนบรรยากาศทเปลยนแปลงของโลกสงผลตอสขภาพคน และววฒนาการของเชอโรค

อนๆ



ภาวะทยงยน-ระบบการเฝาระวง การตรวจจบทยงไมเขมแขง ครอบคลมทว

ถงทกระดบ-การเขาสประชาคมอาเซยน เปดโอกาสในการเคลอนยาย

ประชากรอยางเสรมากขน

4. มาตรการดำาเนนการในปงบประมาณ 25591. โครงการพฒนาระบบการจดการโรคอบตใหม-อบตซำา

สาธารณภยและภยสขภาพ มกจกรรม ดงน-จดประชม คณะกรรมการตอบโตภาวะฉกเฉนโรคและภย

สขภาพจงหวดพทลง-ประชมจดทำาแผนปฏบตการ จดการโรคอบตใหม-อบตซำา

และภยสขภาพระดบอำาเภอ 11 อำาเภอ-ซอมแผนรบมอสถานการณฉกเฉนโรคภยสขภาพ/

อบตภยในระดบจงหวด 1 ครง-จดตงศนยปฏบตการฉกเฉน(EOC)จงหวดพทลง 1

ศนย และสนบสนนใหมการจดตงศนยฯระดบอำาเภอทกแหง-จดการเตรยมความพรอมดานสถานท และวสดอปกรณ

การปองกนควบคมโรคของ โรงพยาบาลในสงกด 11 แหง ใหมความพรอมสามารถรบมอกบการระบาดของโรคได

2. พฒนาการจดการฐานขอมลประชากรกลมเสยง 3. พฒนารปแบบการสอสารความเสยง และสถานการณโรค

ภยสขภาพทมโอกาสแพรระบาดในจงหวดพทลง

ลำาดบท 10 โรคเลปโตสไปโรซส


1. สถานการณและแนวโนมของปญหา



ป 2558 จงหวดพทลง มรายงานผปวยโรคเลปโตสไปโรสส (Leptospirosis) จำานวน 14 ราย คดเปนอตราปวย 2.68 ตอแสนประชากร มรายงานผเสยชวต 2 ราย (ผลการตรวจชนสตรเพอยนยนเปนลบ) อตราตายตอแสนประชากร 0.38 อตราผปวยตายรอยละ 14.29 ผปวยเขารบการรกษาท โรงพยาบาลทวไป 8 ราย และโรงพยาบาลชมชน 6 ราย

ลกษณะผปวย เปนเพศชายมากกวาเพศหญง โดยพบเพศชาย 11 ราย และเพศหญง 3 ราย อตราสวนเพศชาย ตอ เพศหญง เทากบ 3.67 : 1

กลมอายทพบสงสดคอกลมอาย 55 - 64 ป จำานวนผปวยเทากบ 4 ราย รองลงมาคอ กลมอาย 45 - 54 ป จำานวน 3 ราย, กลมอาย 35 - 44 ป จำานวน 2 ราย, กลมอาย 25 - 34 ป จำานวน 2 ราย, กลมอาย 15 - 24 ป จำานวน 2 ราย, และ กลมอาย 65 ป ขนไป จำานวน 1 ราย

อาชพทมจำานวนผปวยสงสดคอเกษตร จำานวน 7 ราย รองลงมาคอ รบจาง 5 ราย, นกเรยน 1 ราย, และคาขาย 1 ราย

เวลาทปวย พบผปวยสงสดในเดอนมกราคม 3 ราย โดยมรายงานผปวยเดอน มกราคม 3 ราย กมภาพนธไมมผปวย, มนาคม 1 ราย, เมษายน 3 ราย, พฤษภาคม 2 ราย, มถนายน 3 ราย, กรกฎาคม 1 ราย, สงหาคม 1 ราย, และกนยายนไมมผปวย

สถานทปวย พบผปวยในเขตเทศบาล 3 ราย และในเขตองคการบรหารตำาบล 11 ราย อำาเภอทมอตราปวยสงสดคอ อำาเภอศรบรรพต 11.24 ตอแสนประชากร รองลงมาคอ อำาเภอกงหรา, อำาเภอควนขนน, อำาเภอบางแกว, อำาเภอตะโหมด, อำาเภอเขาชยสน, อำาเภอเมองพทลง อตราปวย 8.22 , 4.76 , 3.79, 3.31, 2.28, 1.61 ตอแสนประชากรตามลำาดบ สวนอำาเภอศรนครนทร, อำาเภอปาพะยอม, อำาเภอปาบอน, และอำาเภอปากพะยนไมมผปวย

2. สภาพปญหาในปจจบน



ภาวะทยงยนโรคเลปโตสไปโรสสในจงหวดพทลง มผปวยตอเนองมาทกป

ในป 2558 พบผปวยทงสน 14 ราย สวนใหญเปนเพศชาย เปนกลมวยทำางานทมอาชพเกษตรกรรม อำาเภอศรบรรพตมอตราปวยสงสด 11.24 ตอแสนประชากร

3. สาเหตหลกของปญหา (Root Cause)โรคเลปโตสไปโรสส เปนโรคทเกดในประชากรกลมวยทำางาน ท

ประกอบอาชพเกษตรกรรม และมพฤตกรรมยำาในนำาทปนเป อนดวยเชอโรคโดยไมมการปองกน หรอทำาความสะอาดเทาหลงยำาแหลงนำาไมดเพยงพอ และอกประการคอการเขารบการรกษาทชาเกนไป

4. มาตรการในปงบประมาณ 2559จากสาเหตหลกของปญหาโรคเลปโตสไปโรสสของจงหวด

พทลง มาจากการขาดความรในการปองกนและพฤตกรรมในการปองกนโรค รวมถงขาดความรในการเขารบการรกษาทถกตองดงนนกจกรรมในป 2559 จงเนนในเรองการใหสขศกษาการปองกนโรค พฤตกรรมการปองกนโรคและหลกในการปองกนโรค 4E2C (Early detection, Early diagnosis, Early treatment, และ Early control) (Coordination, Community involvement)


data.ptho.moph.go.thdata.ptho.moph.go.th/.../f0502_20160630215401.docx · Web viewผ ต ดเช...

Documents

Transcript of data.ptho.moph.go.thdata.ptho.moph.go.th/.../f0502_20160630215401.docx · Web viewผ ต ดเช...