ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite...

32
GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

Transcript of ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite...

Page 1: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite

Abas,Daylight

Arispe,Edwin

DaclesonII,Rodolfo

Icaranom,LaiLee

ABJOURN1-B

Page 2: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

KabanataI

Panimula

Sorbetesangbersiyonng"icecream"ngmgaPilipinonatumatataknasa

atingkulturaatkasaysayan.Unangnatikmanangsorbetesnoong1898kasabay

angpagdeklarangkalayaanngbansaatpagkilalakayHeneralEmilioAguinaldo

bilangunangpangulongPilipinas.(Ylaya,2016)

Sakasalukuyan,isaitosamgapanghimagasnahinahanapngpanlasang

maramingPilipinosatuwingdaratingangtag-init.Angsorbetesayinilalakosa

daankayahindiitomahiraphanapinatibinibentamulalimahanggang20pesos

(Ylaya,2016).Ayonsa‘PinasSarap’,hangoangsorbetessasalitangKastilana

sorbeternanangangahulugang“tolickortosuck”atmayayamanlangang

nakabibilinitodahilinaangkatpaangyelonaisamgapangunahingsangkapsa

paggawanito.SapanahonngmgaAmerikano,naipatayoangInsularIcePlant

andCoolStoragenoong1902nanagpababasahalagangyeloatnagingdaan

upang makilala pa ang sorbetes.Matapos ang Ikalawang Pandaigdigang

digmaan,sumikatangpaglalakongsorbetesnapinalalamigsagarapiñeraatang

ingaymulasakulilinganghudyatnamaypapalapitnasorbeterosainyo.

Kasabayng mabilisna pagbabago ng lipunan bunga ng teknolohiya,

mahalagarinnamaykaalamanangtaosapagtatalangimpormasyonukolsa

wikaupangmapanatiliangkultura.Angwikaatkulturaaydalawangkonseptona

hindi mapaghihiwalay. Maipapasa ang kultura sa pamamagitan ng

komunikasyon sa pagitan ng mga indibidwalna kabilang sa isang lipunan.

Page 3: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

Samantala,sinasalaminnamanngparaannatinsapakikipagtalastasanangating

kultura.

Sapaggawangglosari,matutukoyangmgasalitaoterminonamaririnig

sa iba'tibang industriya tulad ng pagsosorbetes.Bukod pa rito,maiuuriat

mabibigyang-kahulugan din ang mga salita/termino na may kinalaman sa

industriyangpaggawangsorbetes.

AngpaggawangisangglosariaynaayondinsasinasabingSaligang

Batasng1987nanaglalayongpayamaninatpayabunginangwikaatkultura.

AyonsaArtikuloXIV,Seksiyon6ngSaligangBatasng1987:

AngwikangpambansangPilipinasayFilipino.Samantalang

nililinang,itoaydapatpayabunginatpagyamaninpasaligsa

umiiralnamgawikangPilipinasatsaibapangmgawika.

Alinsunodsamgatadhanangbatasatsang-ayonsa

nararapatnamaaaringipasyangKongreso,dapatmagsagawa

ng mga hakbangin ang Pamahalaan upang ibunsod at

puspusangitaguyodangpaggamitngFilipinobilangmidyum ng

opisyalna komunikasyon atbilang wika ng pagtuturo sa

sistemangpang-edukasyon.

Bukodparito,ayondinsaKonstitusyonng1987,Artikulo14,Seksyon14:

Dapat itaguyod ng Estado ang pangangalaga,

pagpapayamanatdinamikongebolusyonngisangpambansang

Page 4: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

kulturangPilipinosaligsasimulaingpagkakaisasapagkakaiba-

iba sa kaligirang malaya, artistiko at intelektwal na

pagpapahayag.

Pinatutunayanlangnitonaangpagpapayamansawikaaypagpapaunlad

dinsakulturangmayroonangisangbansa.

NagingbahaginangkulturaatkasaysayanngmgaPilipinoangsorbetes

bilangisangpanghimagasnausotuwingtag-init.Malakiangmaitutulongng

paggawang glosariupang maitalahindilang ang mgasalitapatungkolsa

pagsosorbeteskundipatinarinangkulturangpinagmulannitonanaaayonsa

sinasabingatingKonstitusyon.Angpag-aaralnaitoaynaglalayongtukuyin,uriin,

atbigyang-kahuluganangmgasalita/terminonamaykinalamansaindustriyang

paggawangsorbetes.

LayuninngPag-aaral

Angpangkalahatanglayuninngpag-aaralaymakagawangglosaringmga

salita/terminonahanggosaindustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite.

Angmgatiyaknalayuninayangmgasumusunod:

1.Matukoyangmgasalita/terminonamaykinalamansaindustriyasa

pagsosorbetessaKawit,Cavite.

2.Mauriang mga salita/termino na maykinalaman sa industriya sa

pagsosorbetessaKawit,Cavite.

3.Mabigyanngkahuluganangmgasalita/terminonamaykinalamansa

Page 5: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

industriyasapagsosorbetessaKawit,Cavite.

KahalagahanngPag-aaral

Mahalagaangpag-aaralnaitodahilditonailalahadangkaragdagang

kaalaman upang matukoyang mga salita o termino na maykinalaman sa

industriyangpagsosorbetes.Bukodparito,nakatutulongangpag-aaralnaito

upang mauristmabigyang-kahulugan ang mga salita o termino na may

kinalamansanasabingindustriya.

SaklawatHanggananngPag-aaral

Ang saklaw lamang ng pag-aaralna ito ayang matukoy,mauri,at

mabigyang-kahuluganangmgasalita/terminonamaykinalamansaindustriyang

pagsosorbetessaKawit,Cavitelangatmakabuongisangglosaryotungkoldito.

Katuturanngmgakatagangginamitsapag-aaral

Kultura -isang kumplikadong sistema ng ugnayan na nagbibigay-

kahulugan saparaan ng pamumuhayng isang grupong panlipunan o isang

lipunansakabuuan(AndersenatTaylor,2007).

Wika-itoayisangsistemangkomunikasyongnagtataglayngmgatunog,

salita,atgramatikangginagamitsapakikipagtalastasanngmgamamamayansa

isangbayanosaiba’tibanguringgawain(CambrigeDictionary).

Diksyunaryo–ayisangaklatngmganakatalangsalitangisangparticular

nawikanaangayosayayonsapagkakasunod-sunodngtitikngabakadao

alpabeto(Lunar,2015).

Page 6: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

Glosario talahulugan-hindiito pangkaraniwang diskyonaryo lamang

kundiisang bukod ng akda na sumasaklaw atnakatuon lamang sa isang

larangan(Susniene,2008).

Filipino–“angitinakdangwikangpambansangPilipinasayonsaSaligang

Batasng1987,ArtikuloXIV,Seksiyon6”.

Leksikograpiya-angprosesongpagsulat,pag-edit,at/ongdiksyunaryo

(Nordquist,2019)

Sinonim -mgasalitanakatuladomalapitangkahulugansaibapang

salitananakapaloobsaisangwika(SchoolTutoringAcademy).

Antonim –magkasalungatnasalita(TagalogLang).

Payak–binubuongsalitang-ugatlamang,walangpanlapi,hindiinuulit,at

walangkatambalnaibangsalita(Lloydi,2011).

Maylapi– binubuongsalitang-ugatatisaohigitpangpanlapi(Lloydi,

2011).

Inuulit–angkabuuanoisaathigitpangpantigsadakongunahanay

inuulit(Lloydi,2011).

Tambalan–binubuongdalawangsalitangpinagsasamaparamakabuo

ngisalamangnasalita(Lloydi,2011)

Page 7: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

KabanataII

KaugnaynaLiteraturaatBatayangKonseptuwal

2.1HinggilsaKulturaatWika

Angwikaatkulturaaydalawangkonseptonahinuhubogangisanglipunan.

Pinauunladdinngmganaturangkonseptoangisa’tisasapagkatmaipapasalang

ang kultura sa pakikipag-usap sa kapwa habang sinasalamin naman ng

komunikasyonangmgasamu’tsaringpaniniwalamayroonangisangpangkatng

tao.

AyonkayHill(saTumangan,etal.2000)atGleason(saTumangan,etal.

2000),ang wika ay nagbabago.Dinamiko ang wika.Hindiito maaaring

tumanggingmagbago.Angisangwikangstagnantaymaaaringmamataydahil

hindiginagamit.

Paanonagbabagoangwika?Angisangwikaaymaaaringmadagdaganng

mgabagongbokabularyo.Bungangpagigingmalikhainngtao,maaaringsilaay

nakakalikhangmgabagongsalita.Angpinakamahusaynahalimbawanitoay

angmgasalitangbalbalatpangkabataan.Samantala,kailangandinglapatanng

mgakatawaganangmgaproduktongpag-unladngterminolohiyaatsiyensya.

Bunganito,angatingwikaaynadaragdaganngmgabagongsalitanahindi

umiiralnoon.Maymgasalitaringmaaaringmawalasapagkathindinaginagamit.

Samantala,angkulturaayangpangkabuuangpananaw ngmgataosa

isanglipunansamundoatsakanilangkapaligiran.Angpananawnaitoayhango

Page 8: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

samgapaniniwala,tradisyon,uringpamumuhay,atibapangmgabagaynanag-

ugnay sa kanila at nagpapatibay sa bigkis ng pagkakaisa na siyang

nagpapalaganap sa kanilang pangkalahatang diwa,pananaw,kaugalian,at

adhikain.Angbawattaoaymaykinabibilangangkulturanasiyangkinalakhan

niyaatnagtuturosakanyasamgapapelnadapatniyanggampanansalipunan

atkungpaanoniyaitomaisagawasapamamaraangmaituturingnakanais-nais.

Higitsalahatangkulturangitoangkanyangsandiganatgabaysakanyang

paglalakbaytungosamakabuluhangbuhay(Rubrico,2009).

Samakatuwid,angwikaayangnagbibigayanyosadiwaatsaloobinng

isang kultura.Ito rin ang nag-uugnaysa mga tao sa isang kultura,atsa

pamamagitannitoangkulturaaymaiintindihanatmapahalagahanmagingsa

mgataonghindinapaloobsatinutukoynakultura(Rubrico,2009).

2.2AngPapelngmgaKatutubongWika

“Unangwikaangtawagsawikangkinagisnanmulasapagsilangatunang

itinurosaisangtao.Tinatawagdinitongkatutubongwika,mothertongue,arterial

na wika,at kinakatawan din ng L1. Sa wikang ito pinakamatatas o

pinakamahusaynanaipapahayagngtaoangkanyagmgaideya,kaisipan,at

damdamin”(DayagatDelRosario,2016,p.28).

Ang bawatlipunan aymaykatutubong wika.Ang bawatlipunan ay

bumubuongisangspeechcommunitynakinabibilanganngmgataonamayiba’t

-ibangsocialorientationbataysakanilangkatayuansabuhay,samgagrupona

kanilang ginagalawan,sa iba’t-ibang tungkulin na kanilang ginagampanan

Page 9: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

(Rubrico,2009).

2.3HinggilsaLeksikograpiya

Malakiangginagamapanangtungkulinngleksikograpiyasapagbuong

isangglosari. Tinutulungannitoangmgaindibidwalnanagnanaisbumuong

naturang libro sapamamagitanng paglalahad ng mgaalituntuninnadapat

sundinsapaggawanito.

AyonkayFishman(1974),“Angpagpaplanongpangwikaaynakadepende

nang malakisa elaborasyong lesikal.Ito ay tumutukoy sa proseso ng

intelekwalisasyonngmgaterminolohiya.Naisasagawaitosapamamagitanng

pagdaragdagngmgadatingdi-kilalangsalitasapamamagitanngpagbibigayng

depenisyon,sinonim,antonym,athayperonim ngmgabagongterminolohiya”.

Idagdagparito,angleksikonngwikaaynagsasaadrinsamgabagayna

pinapahalagahansamganagsasalitanito.Halimbawa,mapapansinnatinnaang

mga Pilipino aymaymaraming terminolohiya para sa ibatibang anyo ng

bigas—palay,bigas,kanin,lugaw,sinangag,puto,suman,atbp.Malibandiyan,

mayiba’tibangklasepatayongbigastuladngmalagkit,denorado,wagwag,atbp.

SamantalangisalamangangterminolohiyangmgaAmerikanosabigas—rice.

Kayasilaaymayricegrain,steamedrice,friedrice,atbp.Tayonamanaywalang

salitaparasasnowngunitangmgaEskimoaymayhumigitkumulangsampung

salitaparadito(Rubrico,2009).

2.4KaugnaynaPag-aaral

Page 10: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

Nangangailanganngsapatnakaalamanangmgataongnaisbumuong

glosarikayanararapatlangnasilaaynagbabasangmgakaugnaynapag-aaral

namaykinalamansapaksanakanilangnaisnatalakayin.

Ayonsapag-aaralnaisinagawaninaVelardi,Poler,atTomas(2004),“ang

kabuuangmetodosapag-gawangglosariayangpangangalapngbokabukaryo,

pangongolektangdepinisyon,magtatagngmgapanuntunangpormat,magtatag

ngmgapanuntunansapagsulatngdepinisyon,pag-aralanangmgadepinisyon

ng iba’tibang kahulugan,makasulatng payak na kahulugan,magsuriat

makapagkumparaparasahindipabago-bagongpagpapakahulugan,makapag-uri,

makapiling mga gustong salita,makapag-pangkatng mga salita,suriin at

ipinalisaangglosaryo”.

Sapagsasanay,angilansamganabanggitnahakbangaytinatanggal,

habangangibanamanaypinauunladupangmasmapalalim nanakasalalaysa

hulingpangkalahatanglayuninngglosaryo.Angpagigingkumplikadongdetalye

saanumangyugtongpaggawangglosaryoaynakadependesasaklawnito,sa

lakingbokabularyo,atbilangngmgataonglalahoksaproyekto.Mauunawaanito

dahilsinasalamin ng malaking pangkatang malakirin na bilang ng mga

nagtatrabaho,ipinapakilalapaangibapangmgasalitanadapatikunsideraat

nagsusuplayngiba’tibapangkahulugannamaykaugnayansapagkakaibang

kaligiran.

AyonnamansaBatayangKonseptualngPag-aaralnaisinagawaniCovers

(2016),hinalaw ngmananaliksikangteoryangkolektibismoniJackson(2002).

Page 11: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

Sa ganitong pananaw,sinasabing isang kolektibong proseso ng pagbuo ng

diksyonaryoatibapangsangguniangleksikograpikalnahindimaaringmabilisat

mabisangmaisagawangisangtaolamang.Dagdagpa,hinangodinkayJackson

angpagsasagawangbalidasyonngbubuuingglosaryo,dahilsapaghahangadng

mga leksikograperna magkaroon ng mga de-kalidad na mga sangguniang

leksikograpikal.Mahalagang punahin ang mga kahinaan atkalakasan ng

bubuuingglosaryotungosalalongikakabutiatikakagandanito.

2.5Paggawangglosari

Ang paggawa ng glosariay isang masusiatkritikalna gawain na

nangangailanganngoras,sipag,attiyagangmgataongnagbabalaknabumuo

nito.AyonkayHartmann(2001),sakanyangaklatnaTeachingatResearching

Lexicography,“anumanggawaingnaisnamakabuongproduktoaydumadaansa

isangmasuringproseso.Nabanggitdinsaaklatnaangpagbuongglosaryoay

pagdaraanandinito”.

Dagdagpaniya,angmgasuliraninngmgatagawangmgadiksyunaryoay

natutuhansapamamagitanngprosesongtrialanderror.Unaangpangangalap

atpagtatalangmgasalitangkaugnaysagagawingglosaryosatulongngmga

taong umiralna kurpos atkalahok sa pag-aaral.Ikalawa,ang pag-editat

pagkakategoryangmganakuhangdatosbataysaklasipikasyonginihandang

mananaliksik.Angikatlongprosesonamanaytumutukoynamansapaggawang

unangburadorngisasagawangglosaryo.Atangikaapatayangpagwawastong

mgaterminobataysamgataongmaalam sawika.Ganoondinsalaranganng

Page 12: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

kinabibilanganngisinasagawangglosaryo.

Sapag-aaralnaisinagawaniSanJuan(2012),gumamitangmananaliksik

ngpalarawanodeskriptibongpamamaraanngpananaliksik.Karaniwanitong

ginagamitsapananaliksikukolsapanitikan,linggwistika,atagham panlipunan.

Isinagawaniyaangkanyangpananaliksiksapaggamitngsumusunodna

balangkas:

a.Pagkalapatpagbasangmgaaklatsapanitikan

b.Pagpiliatpagtatalangmgaterminosapanitikan

c.Pagbibigayngkatumbasnasalinoadapsyonngorihinalnatermino

d.Pagbibigayngkahulugansabawatsalitanglahok

e.Pagsasagawangbalidasyon

f. Pagrebisasaglosaryo

Page 13: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

BatayangKonseptuwal

Upangmakabuongisangglosaritungkolsaindustriyangpagsosorbetes,

kinailangang magsagawa ng mga hakbang upang makalikom ng mga

salita/termino namaykinalamansaindustriyangito.Una,nagbasangmga

artikuloatnakipanayam samay-aringisangpagawaanngsorbetessaKawit,

Cavite.Kasunodnitoangpagtukoy,pag-uri,atpagbibigay-kahulugansamga

salita/terminonamaykinalamansaindustriyangpagsosorbetes.

Matukoyangmga

salita/terminonamay

kinalamansaindustriya

sapagsosorbetessa

Kawit,Cavite.

Mauriangmga

salita/terminonamay

kinalamansaindustriya

sapagsosorbetessa

Kawit,Cavite.

Mabigyanng

kahuluganangmga

salita/terminonamay

kinalamansaindustriya

ngpagsosorbetessa

Kawit,Cavite.

Makagawang

glosaritungkolsa

industriyang

pagsosorbetessa

Kawit,Cavite.

Pagbabasangmga

artikuloatpakikipanayam

samay-aringisang

pagawaanngsorbetessa

Kawit,Caviteupang

makalikom ngmga

salita/terminonamay

kinalamansa

Page 14: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

KabanataIII

Metodolohiya

3.1Pagpilingindustriya

NapiliangindustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavitedahilsamgasumusunod:

a.Napukawnitoanginteresngmgamag-aaralsapagkatisaangsorbetessa

mgahinahanap-hanapngmgaPilipinosapanahonngtag-init.

b.Napapanahon na itala ang mga salita/termino na maykinalaman sa

industriyangpagsosorbetes.

c.Isa ang paggawa ng glosariupang matukoy,mauri,atmabigyang-

kahuluganangmgasalita/terminonamaykinalamansapagsosorbetes.

d.NaaayonangpaggawangglosarisasinasabingSaligangBatasng1987

namaylayuningpaunlarinangwikaatkulturangPilipino.

3.2Pagbabasaatpagtatala

Upang masmalalim na maunawaan ang mga salita/termino na may

kinalaman sa industriya ng pagsososorbetes,nagsagawa ng pag-aaralsa

pamamagitanngpagbabasangmgaartikuloatpakikipanayam samay-aring

isangpagawaanngsorbetessaKawit,Cavite.Nakalikom angmgamag-aaralng

mgasalita/terminonamaaringmaitalaupangmakabuongisangglosarihinggil

saindustriyangito.

3.3Pagkakategorya

Angmgaterminongmaykinalamansaindustriyangpagsosorbetessa

Page 15: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

Kawit,Caviteaysistematikongikinategoryabataysakayarianngmgaitona

maaaringpayak,maylapi,tambalan,oinuulit.Tinutukoydinkunganongbahagi

ngpananalitaangisangsalitaoterminokungitoaypangngalanopandiwa.

3.4Pagbibigay-kahulugan

Ang mga salita/termino na may kaugnayan sa industriya ng

pagsosorbetes sa Kawit,Cavite ay binigyang-kahulugan upang lubos na

maunawaankunganoangibigsabihinngmgaito.Ditorinmatutukoykungano

angpagkakaibangmgasalitananakabataysakatumbasnitongmgasalitang

sinonim atantonim.

3.5Pagtayasaglosari

Matapos matukoy, mauri, at mabigyang-kahulugan ang mga

salita/termino na maykinalaman sa industriya ng pagsosorbetessa Kawit,

Cavite,isinaayosangmgaitosapamamagitanngsumusunodnatalahanayan:

Page 16: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

SALITA Bahaging

Pananalita

Bataysa

Kayarian

Salitang-

ugat

Kahulugan Katum-

bassa

Ingles

SInonim

at

Antonim

Amirol pangngalan payak - isang uring

pampalapot

na gawa sa

kamoteng-

kahoy

- ¬-

Apa pangngalan payak - pinaglalagya

n ng

sorbetes na

gawa sa

wafer na

maaaring

ihainsamga

mamimili

Ice

cream

cone

-

Page 17: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

Apahan pangngalan maylapi apa bahagi ng

karo na

pinaglalagya

n ng mga

apa

- -

Balibol pangngalan payak - isang uring

kasangkapan

naginagamit

sa paghalo

ng timplada

ng sorbetes

bago ito

maisalin sa

galon

- -

Balukay pangngalan payak - isang uring

kasangkapan

na gawa sa

kahoy at

- -

Page 18: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

alambreng

nakapabilog

naginagamit

sa manu-

manong

paghalo ng

sorbetes

hanggangsa

makuha ang

tamanglapot

nito

Banli Pandiwa payak - isang uring

proseso sa

pamamagita

n ng

pagpapainit

ng tubig

bago ihalo

angamirol

- -

Galon pangngalan payak - orbe

isinasalin

ang orbets

- -

Page 19: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

bago ito

mailagay sa

karo

Gata pangngalan payak - angkatasng

niyog na

ginagamitsa

paggawa ng

timplada ng

sorbetes

Coconu

tmilk

-

Gawgaw pangngalan payak - isangsankap

sa paggawa

ngamirol

Corn

starch

-

Kalemba

ng

pangngalan payak - kasangkapan

naginagamit

ng sorbetero

Page 20: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

sa paglalako

ng sorbetes

upang

makatawag

atensyon sa

mga

mamimili

Karo pangngalan payak - ang

kasangkapan

g itinutulak

ng mga

sorbetero

upang ilako

angsorbetes

- -

Lako pandiwa payak - ang paraan

ngpagtitinda

ngsorbetes

sell ¬¬-

Page 21: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

Manggu pangngalan payak - anghawakan

ng karo na

gawa sa

kahoy

handle hawakan

Paleta pangngalan payak - kasangkapan

na

maihahalintu

lad ang

gamit sa

isang

kutsara

- -

Platapor-

mapangngalan payak

-

- ang

nagsisilibing

pundasyon

ng karo na

gawa sa

- -

Page 22: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

kahoy

Ruweda pangngalan maylapi sala mga gulong

ng karo na

gawa sa

kahoy

wheel gulong

Salaan pangngalan payak - kasangkapan

naginagamit

sa pagsala

habang

ginagataan

angniyog

strainer -

Sorbeter-

o

pangngalan payak - angtawagsa

mga taong

gumagawa

at naglalako

Ice

cream

vendor

-

Page 23: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

ngsorbetes

Tambol pangngalan payak - kasangkapan

na makikita

sa loob ng

karo na

pinaglalagya

n ng

sorbetes

- -

Timplado

r

pangngalan payak - ang taong

manu-

manong

hinahalo ang

timplada ng

sorbetes

- -

Uraro pangngalan payak

angtradisyunalnasangkapnaginagamit

- -

Page 24: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

bilangpampalapotngtimpladanamaikukumparaanghitsurasalabanos

Page 25: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

KabanataIV

ResultangPananaliksik

Angmgasalita/terminongnakalapnamaykinalamansaindustriyang

paggawangsorbetessaKawit,Caviteayumabotsa21angbilang.Natukoyat

nauriang mga salita bataysa gamitnito sa pangungusap (pangngalan o

pandiwa),bataysakayarian(payak,maylapi,inuulit,attambalan);kungangmga

salita naman aymaylapi,tinutukoynaman ang mga salitang ugatnito.Sa

pamamagitanngpayakpagpapakahulugan,aybinigyang-kahuluganangmga

salitaoterminoupangmalamandinangsinonim atantonim ngmgaito.

Page 26: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

KabanataV

Buod,Kongklusyon,atRekomendasyon

Bahaginarinngkulturangisanglipunannapatuloynanagbabagoat

binabagoangpag-alam nakinakailanganngistardisasyonatintelektwalisasyon

angatingwikasapagbuongglosaryosakahitnaanongsangguniannapwedeng

magamitngmag-aaralupangmasmaintindihanangsalitangbagosakanilang

pag-iisipatmapayabongangkanilangkaalamansaatingwika.

Malakiangmagandangmaidudulotngpagkalapngdatossapaggawang

glosaryosapagkatmasnapapalawigpanitoangkaalamanngbawatmag-aaral

tungkolsaatingwikanamakakatulongdinsamag-aaralsamgasusunodna

henerasyonbilangsangguniangmaaarinilangmagamitsasusunodnapag-aaral

samgaasignaturangnakasulatsaFilipino,angwikangkanilangmashigitna

kailangangpagtuonanngpansinatmaskanilangmauunawaankaysasaanupa

mangwikangbanyaga.Mahalagaringmagkaroonngmapanuringkamalayanang

mgamag-aaralsaindustriyangpagsosorbetes.

Inihanda ng mga mag-aaralang glosaryong ito sa pamamagitan ng

pangangalap ng termino sa industriya ng pagsosorbetes sa Kawit,Cavite.

Pinagsikapangalamin,suriin,atmabigyangkahuluganangmgasalitanglahok

upang mas maging makabuluhan ang glosaryo ukol sa industriya ng

pagsosorbetes.

Pagkataposnginihandangburadorngglosaryonabinubuong21salitang

lahok sa nakalap na datos ukolsa industriya ng pagsosorbetes.Ito ay

pagbibigyangkomentoatmasmaisasaayosangbawatdetalyengnakalapna

Page 27: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

datossapag-aaral.

Mahalagang mapangalagaan ang wastong estado ng wikang Filipino

sapagkatnasasalamindinngatingwikakunganoangatingsarilingsalitana

dapatgamitinsalahatngindustriyangatingbansa.

Konklusyon

Sapamamagitanngmatiyagangpag-aaral,napatunayanngmgamag-

aaralnamalakiangkakayahanngindustriyangpagsosorbetessapaglagong

atingwika.

Bataysamgadatosnasinuriatpinakahuluganngmgamag-aaral,nakita

naangglosaryonamulasamgadatosatresultangnakalapaynakabuoangmga

mag-aaralngmgasumusunodnakonklusyon:

1.MayamanangwikangFilipinosamgasalitanamaaaripangmapalawig

sapagdaanngoanahon.

2.Malakiangpangangailanganngglosaryoupangmasmaintindihanng

bawatmamamayanangdepinasyonngmgasalitangginamitsaindustriyang

pagsosorbetes.

3.Kailangantuloytuloyangpaggamitngmgabawatterminonakalap

upangmasmapalawigpaangkaalamansaatingwika.

4.MalakiangnaiambagnitosapagpapalawakngtalasalitaangFilipino

5.Angpag-alam ngmgasalitanakalapayhigitnamakakapagpalaganap

saatingwika,hindilamangsaleksyonngwikakundinadinsaindustriyang

pagsosorbetessaKawit,Cavite.

6.Matibaynanapatunayanngpag-aaralnaitonaangwikaaykaakibatng

Page 28: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

kulturangginagalawantuladngindustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite.

7.Napaunladatnapagkakaisaangmgataongkasangkotditoatnaysapat

nakaalamansapaggawangsorbetes.

8.Napagtanto namin na ang paggawa ng glosaryo ayhindimadali,

nangangailanganitongsapatnakaalamanatmaypinagbabatayangdatos.

Rekomendasyon

Pag-aaralanngmgasusunodnamag-aaralangibapangsalitana

maaaripanilangmakalapsaindustriyangpagsosorbetessamga

karatig-bayanhindilamangsaCavite.

Maaaridinnilangalaminatmasuriangbawatsalitanginilarawan

sa bawatbayan ng bansa atang pagkakaiba nito sa salitang

inilalarawan ukolsa mga datos na nakalap sa industriya ng

pagsosorbetes.

IturongmgapropesorsabawatprogramangCvSU-ImusCampus

angbawatsalitananakalapupangmasmapalawigangkaalaman

ngbawatmag-aaralsanasabingpamantasanukolsaindustriyang

pagsosorbetes.

Maintindihanngbawatmag-aaralangkahalagahanngmgadatos

na nakalap sa makabagong panahon atmaaaridin nila itong

magamit sa pang araw araw na pakikioagkomunikasyon sa

kanilangkaibigan,propesor,administrator,atmagulang.

Magamitngmgamag-aaralbilangsanggunianngisasagawangpag

-aaralna may kaugnay dito.Makapagbigay ng karagdagang

Page 29: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

impormasyonsamgamag-aaralatmaimpluwensyahannilaang

mgataosapaligidnila.

Mabigayanpansinngbawatmamamayanngstingbansaangpag-

alam sabawatsalitangginamitsaiba'tibangindustriyaatmas

mapalawig sana ng media, bilang isang kasangkapang

pangimpormasyon,ang makalap ng mga datos upang mas

maunawaan at maintindihan ng bawat mamamayan ang

kahalagahanngatingwikasakasalukuyan.

Page 30: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

Glosaringmgasalita/terminosaindustriyangpagsosorbetes

Amirol/pangngalan//payak/-isanguringpampalapotnagawasakamoteng-

kahoy

Apa/pangngalan//payak/-pinaglalagyanngsorbetesnagawasawaferna

maaaringihainsamgamamimili

saIngles(icecream cone)

Apahan/pangngalan//maylapi/-bahagingkaronapinaglalagyanngmgaapa

salitang-ugat(apa)

Balibol/pangngalan//payak/-isang uring kasangkapan na ginagamitsa

paghalongtimpladangsorbetesbagoitomaisalinsagalon

Balukay/pangngalan//payak/-isanguringkasangkapannagawasakahoyat

alambrengnakapabilognaginagamitsamanu-manongpaghalongsorbetes

hanggangsamakuhaangtamanglapotnito

Banli/pandiwa//payak/-isanguringprosesosapamamagitanngpagpapainit

ngtubigbagoihaloangamirol

Galon/pangngalan//payak/-ditoisinasalinangsorbetesbagoitomailagaysa

karo

Gata/pangngalan//payak/-angkatasngniyognaginagamitsapaggawang

timpladangsorbetes

saIngles(coconutmilk)

Gawgaw/pangngalan//payak/-isangsankapsapaggawangamirol

Kalembang/pangngalan//payak/-kasangkapannaginagamitngsorbeterosa

Page 31: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B

paglalakongsorbetesupangmakatawagatensyonsamgamamimili

Karo/pangngalan//payak/-angkasangkapangitinutulakngmgasorbetero

upangilakoangsorbetes

Lako/pandiwa//payak/-angparaanngpagtitindangsorbetes

Manggu/pangngalan//payak/-anghawakanngkaronagawasakahoy

Paleta/pangngalan//payak/-kasangkapannamaihahalintuladanggamitsa

isangkutsara

Plataporma/pangngalan//payak/-angnagsisilibingpundasyonngkarona

gawasakahoy

Ruweda/pangngalan//payak/-mgagulongngkaronagawasakahoy

Salaan/pangngalan//maylapi/-kasangkapannaginagamitsapagsalahabang

ginagataanangniyog

salitang-ugat(sala)

Sorbetero /pangngalan//payak/-ang tawag sa mga taong gumagawa at

naglalakongsorbetes

Tambol/pangngalan//payak/-kasangkapannamakikitasaloobngkarona

pinaglalagyanngsorbetes

Timplador/pangngalan//payak/ -ang taong manu-manong hinahalo ang

timpladangsorbetes

Uraro/pangngalan//payak/-angtradisyunalnasangkapnaginagamitbilang

pampalapotngtimpladanamaikukumparaanghitsurasalabanos

Page 32: ABJOURN1-B Icaranom,LaiLee DaclesonII,Rodolfo …...GlosaringIndustriyangpagsosorbetessaKawit,Cavite Abas,Daylight Arispe,Edwin DaclesonII,Rodolfo Icaranom,LaiLee ABJOURN1-B