โดยใช้ Smart Electronics...
Transcript of โดยใช้ Smart Electronics...
สนคาประมงมความส าคญตอภาคการสงออกไทยมาอยางยาวนาน แตอยางไรกตาม
อตสาหกรรมประมงไทยก าลงเผชญกบปญหาและอปสรรคตาง ๆ มากมาย ไมวาจะเปนปญหา
น าทวม ปญหาภยแลง ปญหาโรคระบาดในสตวน า ปญหาการขาดแคลนแรงงานหรอแรงงาน
ผดกฎหมาย ปญหาสารเคมตกคางในแหลงน าตามธรรมชาตและปญหาการปนเปอนสารเคม
ในอาหารทะเล เปนตน ซงผลกระทบจากปญหาดงกลาว ท าใหชาวประมงไทยรวมท งผเพาะเล ยง
สตวน าไดผลผลตนอยและมประสทธภาพต าลง ดงน นจงควรมการน าเทคโนโลยหรอนวตกรรม
เขามาประยกตใชเพอชวยลดผลกระทบทจะเกดข นตออตสาหกรรมประมงไทย หรอทเรยกกนวา
Smart Fishery นนเอง
ยกระดบประมงไทยสการเปน Smart Fishery
โดยใช Smart Electronics ในการขบเคลอน
แผนกนโยบายและแผน สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส
2
Smart Fishery คออะไร
Smart Fishery เปนการน าเทคโนโลยตางๆ เชน Internet of Things (IoT) เซนเซอร GPS
เปนตน มาใชในการบรหารจดการการเพาะเล ยงสตวน าและการท าการประมง เพอใหเกด
ประสทธภาพมากข น ไมวาจะเปนการควบคมสงแวดลอมทเหมาะสมแกสตวน า การควบคมการให
อาหาร รวมไปจนถงการใชระบบ GPS ในการระบต าแหนงพกดเรอประมง
องคประกอบของ Smart Fishery
ปจจบนเกษตรกรผเล ยงสตวน าไดเรมน าเอาเทคโนโลยสมยใหมเขามาใชผสมผสานกบ
การเล ยงสตวน าแบบด งเดม โดยองคประกอบส าคญของ Smart Fishery มดงตอไปน
1) อปกรณอ เลกทรอนกสตางๆ เชน เซนเซอร มอเตอรไฟฟา วงจรรวม เปนตน
โดยอปกรณเหลาน จะตรวจวดคาตางๆ ภายในฟารมเพาะเล ยงสตวน าและสงขอมลทไดไปยงระบบ
วเคราะหขอมล
2) เทคโนโลยและระบบวเคราะหขอมล เชน ปญญาประดษฐ (Artificial Intelligence: AI),
Internet of Things (IoT), Cloud, Big Data Analytics และ Platforms เปนตน ระบบเหลาน จะชวยให
เกษตรกรผเพาะเล ยงสตวน าสามารถน าขอมลมาวเคราะหเพอแกไขปญหาทเกดข นไดอยางรวดเรว
3
การคาดการณปรมาณสนคา Fishery ของโลก
งานวจย Fish to 2030 Prospects for Fisheries and Aquaculture ของ ธนาคารโลกหรอ
The World Bank ไดคาดการณสถานการณการจบสตวน าจากธรรมชาตและการเพาะเล ยงสตวน า
ทวโลก ในป 2030 วาจะมปรมาณสตวน าท งส น 186.3 ลานตน โดยแบงเปนการจบสตวน าจาก
ธรรมชาตท งส น 93.2 ลานตน และการเพาะเล ยงสตวน า 93.6 ลานตน ซงจะเหนวา ทวโลก
มปรมาณสตวน าเพมมากข นหรอมอตราการเตบโตรอยละ 20.97 เมอเทยบจากป 2011 ทมปรมาณ
สตวน าท งส น 154 ลานตน แบงเปน การจบสตวน าจากธรรมชาตท งส น 90.4 ลานตน
และการเพาะเล ยงสตวน า 63.6 ลานตน
ท งน จากการคาดการณดงกลาว แสดงใหเหนถงการเพาะเล ยงสตวน าทมแนวโนมเพมสงข น
อยางมาก ซงการเพาะสตวน าท เพมสงข นดงกลาวจะสงผลใหชาวประมงและผประกอบการ
มความตองการใชงาน Smart Fishery เพอใชจดการฟารมเพาะเล ยงสตวน าเพมมากข นตามไปดวย
ภาพท 1 การคาดการณปรมาณการจบสตวน าจากธรรมชาตและการเพาะเล ยงสตวน าทวโลก ป 2030
ทมา : FishStat and Impact Model Projections
Smart Fishery ของโลก
4
นโยบาย Fishery ของตางประเทศ
นอรเวย
ปจจบนนอรเวยเปนประเทศทมการสงออก
ผลตภณฑจากสตวน าและอาหารทะเลมากเปน
อนดบตนๆ ของโลก โดยรฐบาลนอรเวยไดม
การออกนโยบายเพอสงเสรมดานการสงออก
สตวน าและอาหารทะเล ซ งมสาระส าคญ
3 ประเดนใหญๆ ดงน
1) การท าวจยเพอการพฒนาการประมง
(Marine Research & Development)
นอรเวยได เน นเ ร องการวจ ยและ
การพฒนาทางทะเล โดยรฐบาลนอรเวยได
มการเพมเงนในกองทนดานการวจยและ
การท า R&D รวมกน รวมถงการจดท า
ฐานขอมลขององคความรของผประกอบการ
ประมงขนาดเล กและขนาดกลางระหว าง
ภาคอตสาหกรรมทางทะเลท ง 3 ภาค คอ
การประมง การเดนเรอและการขดเจาะน ามน
2) การสรางมลคาเพมและการเพมผลก าไร
รฐบาลนอรเวยไดสนบสนนงานวจย
ทมงเนนใหสามารถน าทกสวนของปลาและ
สตวน ามาใชใหเกดประโยชนสงสด รวมถงยง
ขยายความรวมมอกบประเทศตางๆ และ
องคการระหวางประเทศ โดยเนนประเดน
เรอง Global Food Security การแลกเปลยน
องคความรและเทคโนโลยการรกษาสงแวดลอม
และการรวมมอปราบปรามอาชญากรรม
ดานประมง (Fisheries Crime)
3) การรกษาสงแวดลอมทยงยน
มาตรการส าคญในการรกษาสงแวดลอม
ใหยงยน เชน (1) การก าหนดโซน การท าฟารม
เพาะเล ยงประมงชายฝง รวมถงอตสาหกรรม
ตางๆ ทเกยวของกบการประมง (2) การให
หนวยงานทองถนดแลการท าฟารมเพาะเล ยง
ประมงชายฝง โดยใหมสวนรวมในการประเมน
ความเสยงและใหเปนผออกใบอนญาต รวมถง
ไดรบรายไดจากภาษของผประกอบการประมง
เปนตน
เวยดนาม
กระทรวงเกษตรและพฒนาชนบท
เวยดนามไดมการอนมตแผนปฏบตการ
พรอมกบแนวทางแกปญหาส าหรบโครงการ
พฒนาอตสาหกรรมกงน ากรอยในป 2020
ทมง เนนใหจงหวดตามชายฝงเปนแหลง
ส าคญในการเล ยงกงกลาด าและกงขาว
โดยจะ พฒนาการเล ยงก งด วยการใ ช
เทคโนโลยข นสงและมประสทธภาพ พรอมท ง
ยกระดบอตสาหกรรมประมงใหทนสมยเพอ
ดงดดการลงทน เ ขาส ห วง โซการผลต
การแปรรป การบรโภค เพมประสทธภาพ
การผลตและมม ลค า เ พมสง ข น เ พอ ให
อตสาหกรรมกงและการเพาะเล ยงสตวน า
ประสบความส าเรจภายในป 2030
5
ตวอยางการใชงาน Smart Fishery ของตางประเทศ
บรษท เอนอซ และบรษท นปปอน
ซยซน คาอชา ของญปน ไดน ากลองจ านวน
หลายตวมาตดต งไว ในบอเพาะเล ยงปลา
ซงการตดต งกลองดงกลาว ชวยใหเกษตรกร
ผเพาะเล ยงปลาสามารถจบภาพการเคลอนไหว
ของปลาขณะวายน าและด าเนนการค านวณ
น าหนกปลาอตโนมต รวมถ งเกษตรกร
ผ เพาะเล ยงปลายงสามารถปรบเวลาและ
ค านวณปรมาณในการใหอาหารปลาไดอยาง
เหมาะสมอกดวย
ภาพท 2 กลองจบภาพปลาขณะวายน า
ทมา: Nikkei Asian Review
บรษท Sojitz Corporation ผเล ยง
ปลาทนาเล ยงรายใหญของญปนไดรวมมอกบ
บรษท NTT DoCoMo,Inc. ในการน าเทคโนโลย
ปญญาประดษฐ (Artificial Intelligence: AI)
มาพฒนาวธและรปแบบการใหอาหารปลาทนา
เชน การตรวจวดอณหภมหรอความเคมของ
น าทะเล การตรวจวดขนาดปลา วธการให
อาหารปลาทน าในปรมาณนอยท ส ดแต
สามารถเล ยงปลาทนาใหไดน าหนกมากทสด
เปนตน นอกจากน บรษท Sojitz Corporation
ยงไดรวมมอกบ บรษท Information Services
Int’l-Dentsu,Ltd. โดยน าเทคโนโลยตดตาม
การเคลอนไหวของนกกฬาโดยอตโนมตมา
ประยกตใชในการนบจ านวนปลาทนาเล ยง
เพอใหสามารถทราบจ านวนปลาทนาเล ยงได
อยางถกตองครบถวน ไมมขอผดพลาดมาก
เทากบการนบดวยสายตา
บรษท Grieg NL เปนหนงในบรษท
ฟารมปลาทใหญทสดในโลกทเชยวชาญดาน
การเพาะเล ยงปลาแซลมอนแอตแลนตกได
ไววางใจให AMG Norway ซงเปนบรษท
ในเครอของบรษท Aqua Maof Group เปน
ผ ส รางฟารมเพาะเล ยงและอนบาลปลา
ในเมองแมรสทาวน บนเกาะนวฟาวดแลนด
โดยไดมการน าระบบ RAS (Re-circulating
Aquaculture System) หรอระบบเพาะเล ยง
เพอการเกษตรแบบหมนเวยนน ามาปรบใช
นอกจากน บรษท AMG Norway ยงไดสราง
แพลตฟอรมเทคโนโลยสวนกลางของบรษท
เพอใหทกฟารมสามารถใชโซลชนการเพาะเล ยง
ปลาในรมทเปนมตรตอสงแวดลอมไดอกดวย
ภาพท 3 ระบบ RAS
(Re-circulating Aquaculture System)
ทมา:.AquaMaofGroup
6
Smart Fishery ของไทย
มลคา Fishery ของไทย
ภาพท 4 ปรมาณและมลคาการน าเขาสนคาประมงท งหมด
ของไทยกบประเทศคคาสงสด 3 อนดบแรก ป 2019
ภาพท 5 ปรมาณและมลคาการสงออกสนคาประมงท งหมด
ของไทยกบประเทศคคาสงสด 3 อนดบแรก ป 2019
จน
ปรมาณ 211,231.81 ตน
มลคา 14,636.40 ลานบาท
เวยดนาม
ปรมาณ 132,947.50 ตน
มลคา 9,766.32 ลานบาท
ไตหวน
ปรมาณ 146,015.59 ตน
มลคา 8,289.41 ลานบาท
จน
สหรฐฯ
ญปน
ปรมาณ 225,610.29 ตน
มลคา 40,265.64 ลานบาท
ปรมาณ 221,589.42 ตน
มลคา 39,639.08 ลานบาท
ปรมาณ 148,283.37 ตน
มลคา 16,657.71 ลานบาท
ทมา : กลมวเคราะหการคาสนคาประมงระหวางประเทศ กองประมงตางประเทศ กรมประมง ประมวลผลขอมลจากกรมศลกากร
รวบรวมและวเคราะหโดยแผนกนโยบายและแผน สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส
ขอมลเดอนเมษายน 2019
ภาพท 6 ปรมาณและมลคาการน าเขาสนคาประมง
ท งหมดของไทยสงสด 3 อนดบแรกป 2019
ภาพท 7 ปรมาณและมลคาการสงออกสนคาประมง
ท งหมดของไทยสงสด 3 อนดบแรกป 2019
ปรมาณ 732,219.06 ตน
มลคา 37,180.90 ลานบาท
ปรมาณ 721,417.24 ตน
มลคา 33,049.10 ลานบาท
ปรมาณ 160,772.77 ตน
มลคา 13,582.02 ลานบาท
ปรมาณ 529,927.92 ตน
มลคา 67,204.47 ลานบาท
ปรมาณ 100,188.10 ตน
มลคา 26,253.77 ลานบาท
ปรมาณ 67,491.08 ตน
มลคา 22,311.56 ลานบาท
ทนาสดแชเยนแชแขง
ปลาสดแชเยนแชแขง
หมกสดแชเยนแชแขง
ทนากระปอง
กงสดแชเยนแชแขง
กงปรงแตงหรอท าไว
ไมใหเสย
7
ภาพรวมของอตสาหกรรมประมงไทยในป 2019 น น พบวา ไทยเปนฝายไดเปรยบดลการคา
ซงไทยมการสงออกสนคาประมง มลคา 197 ,589.75 ลานบาท หรอมปรมาณการสงออก
1,546 ,181.61 ตน โดยไทยสงออกสนคาประมงไปยงสหรฐฯ สงสด ในขณะเดยวกนไทยเองกม
การน าเขาสนคาประมง มลคา 120,963.41 ลานบาท หรอมปรมาณการน าเขา 2,064,476.37 ตน
โดยไทยน าเขาสนคาประมงจากจนสงสด
ส าหรบสนคาประมงทไทยมการน าเขาจากประเทศคคาสงสด ไดแก สนคาทนาสดแชเยน
แชแขง ขณะทการสงออกสนคาประมงของไทยสวนใหญเปนการผลตเพอสงออก โดยไทยม
การสงออกทนากระปองและกงเปนสนคาหลก แตอยางไรกตาม ประเทศคคาหลายประเทศไดม
การเพมเตมมาตรการส าหรบผน าเขาสนคาทางทะเลทตองรายงานขอมลการท าประมงตลอดหวงโซ
อปทาน ต งแตการจบสตวน าจนกระทงเขาสจดน าเขา และสนคาทนากระปองและกงกอยในลสตสนคา
ทตองปฏบตตามมาตรการดงกลาวดวย
8
นโยบาย Smart Fishery ของไทย
กรมประมง กระทรวงเกษตรและสหกรณไดจดท ายทธศาสตรกรมประมง 5 ป
(พ.ศ. 2560–2564) ซงแบงออกเปน 4 ยทธศาสตรดงน
ยทธศาสตรท 1 พฒนาประสทธภาพการผลตและสรางความเขมแขงใหเกษตรกร
ซงภายใตยทธศาสตรดงกลาวไดมกลยทธท เนนการวจย พฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม
ในการผลตเพอเพมประสทธภาพและลดตนทนการผลต รวมถงเพอเพมจ านวนเกษตรกรท
พฒนาเปน Smart Farmer อกดวย
ยทธศาสตรท 2 การพฒนาและตรวจสอบสนคาประมงใหมมาตรฐานเพอเพมมลคา
และความสามารถในการแขงขน โดยภายใตยทธศาสตรดงกลาว มกลยทธทางดานการวจย
พฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมการผลตและรปแบบผลตภณฑประมงเพอใหมความหลากหลาย
และสรางมลคาเพม
ยทธศาสตรท 3 การบรหารจดการดานการประมงและทรพยากรสตวน าใหม
ความยงยนและคงความหลากหลาย ซงภายใตยทธศาสตรดงกลาวไดมกลยทธทเนนการวจย
พฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมเพอเพมประสทธภาพในการบรหารจดการทรพยากรสตวน า
ยทธศาสตรท 4 การบรหารจดการองคการสความเปนเลศ โดยยทธศาสตรน
เนนไปทการพฒนาบคลากรและกระบวนการท างานเพอเพมประสทธภาพขององคการเปน
หลก
จะเหนไดวายทธศาสตรกรมประมง 5 ป (พ.ศ. 2560–2564) ไดใหความส าคญกบ
การพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม ซงจะชวยผลกดนการเพาะเล ยงสตวน าและการท าการประมง
ไทยไปส Smart Fishery ไดในอนาคต
9
ตวอยางการใชงาน Smart Fishery ของไทย
สายวด เปนโปรแกรมวดขนาด
อาหารเมดส ตว น าท ว จ ยและพฒนาโดย
ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอร
แหงชาต (NECTEC) โดยโปรแกรมดงกลาวเปน
การประยกตใชเทคโนโลยคอมพวเตอรวชนกบ
งานตรวจสอบขนาดอาหารสตวในอตสาหกรรม
การผลตอาหารสตวน า เพอใหเกดการผลตทม
ประสทธภาพ ไดขนาดอาหารเมดทมขนาดตาม
มาตรฐานและลดโอกาสการเกดความผดพลาดใน
กระบวนการผลต
FAARM Series: Bubble FiT วจย
และพฒนาโดยศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกส
และคอมพวเตอรแหงชาต (NECTEC) เปน
ระบบควบคมและเฝาระวงสภาพแวดลอม
ส าหรบการเล ยงสตวน า ซงใชระบบ Oxy ใน
การตรวจวดปรมาณออกซเจนละลายและ
เปด-ปดเครองเตมอากาศใหมระดบออกซเจน
ท เหมาะสม โดยผ ใชงานสามารถตดตาม
การท างานผานทางแอปพลเคชนได
Aqua Grow หรอระบบอจฉรยะ
เพอการเพาะเล ยงสตวน าเศรษฐกจทวจยและ
พฒนาโดยศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและ
คอมพวเตอรแหงชาต (NECTEC) ซง Aqua
Grow เปนแพลตฟอรมการบรหารจดการ
ฟารมและการเพาะเล ยงกงเศรษฐกจทชวย
ตดตามดแลคณภาพน าในการเพาะเล ยง
สตวน าเศรษฐกจ ประกอบดวย 3 เทคโนโลย
หลก คอ ระบบบรหารจดการคณภาพน า
อปกรณตรวจวดปรมาณสารเคมและอปกรณ
ตรวจวดการเจรญเตบโตของแบคท เ รย
โดยระบบจะแจงเตอนเมอบอเล ยงมสภาวะน า
ทผดปกต
ภาพท 8 Aqua Grow หรอระบบอจฉรยะ
เพอการเพาะเล ยงสตวน าเศรษฐกจ
ทมา: ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอร
แหงชาต (NECTEC)
10
โอกาสของผประกอบการอตสาหกรรมไฟฟาและอเลกทรอนกสไทยใน Smart Fishery
ภาพท 9 Supply Chain ของอาหารทะเล โดย Manta Consulting
ทมา: Manta Consulting
จากภาพท 9 แสดงถง Supply Chain ของอาหารทะเล โดย Manta Consulting ซง Supply Chain
ดงกลาวแบงออกเปน 6 ข นตอน ไดแก
1) การใชเทคโนโลยเพอสนบสนนการจดการทรพยากร (Technology Support for Resources
Management) ซงในข นตอนน จะเปนการน าเทคโนโลยและระบบตางๆ เขามาใชวางแผนในการจดการทรพยากร
ทางทะเลรวมถงสตวน าทเกษตรกรเพาะเล ยงไว
2) การเพาะเล ยงสตวน าและการจบสตวน าจากแหลงน าธรรมชาต (Production/Capture)
เปนการน าเทคโนโลยและระบบตางๆ เขามาประยกตใชในการเพาะเล ยงสตวน าและการจบสตวน าจากแหลงน า
ธรรมชาตเพอชวยลดคาใชจายในการด าเนนงาน
11
3) การรวบรวมผลผลตสตวน า (Collection from 1st Producer Point) เปนการรวมผลผลต
ทไดจากการเพาะเล ยงสตวน าและการจบสตวน าจากแหลงน าธรรมชาต รวมถงตรวจสอบคณภาพของ
ผลผลตสตวน าทได
4) การสรางมลคาเพมแกผลผลตสตวน า (Preparation of Value-Added Products) เชน
การแยกช นสวนและตดแตงช นสวน การแปรรปผลตภณฑ การบรรจลงบรรจภณฑ เปนตน
5) การกระจายสนคาและโลจสตกส (Distribution/Logistics) เปนข นตอนขนสงสนคา เชน ขนสง
โดยรถบรรทก เครองบน หรอเรอ เปนตน
6) การขาย (Sales) ขายสนคาใหแกลกคารายยอยโดยตรง จดสงไปยงรานอาหารหรอรานคา
ปลก รวมถงผซ อรายใหญ เชน หางสรรพสนคา เปนตน
12
ภาพท 10 โอกาสของผประกอบการอตสาหกรรมไฟฟาและอเลกทรอนกสไทยใน Smart Fishery
Technology
Support for
Resources
Management
Production
/ Capture
Collection
from 1st
Producer
Point
Preparation
of Value-
Added
Products
Distribution
/ Logistics Sales
• ระบบ
ฐานขอมลแบบ
Cloud
• ระบบ
Big Data
• เซนเซอร
• มอเตอรไฟฟา
• วงจรรวม
• ระบบควบคม
เครองเตม
อากาศส าหรบ
การเพาะเล ยง
สตวน า
• ระบบใหอาหาร
สตวน าอตโนมต
• ระบบ GPS
• ระบบ GPS
ระบบ (Domains)
อปกรณอเลกทรอนกส
(Components)
• SSD/HDD
• ระบบ
Smart
Warehouse
• Portable
Scanner
• Camera
• ระบบ
Big Data
• ระบบ
E-Commerce
• ระบบ
การตรวจสอบ
ยอนกลบ
(Traceability)
• Portable
Scanner
• ระบบตรวจเชค
น าหนกบน
สายพานแบบ
อตโนมต
• ระบบตด
ช นสวนหรอ
เครองหนสไลด
อตโนมต
ทมา: Manta Consulting รวบรวมและวเคราะหโดยแผนกนโยบายและแผน สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส
13
ระบบ (Domains) ทเกยวของกบ Smart Fishery
• ระบบฐานขอมลแบบ Cloud
การใชคลาวดแพลตฟอรม (Cloud Platform)
จะชวยใหการเกบขอมล การวเคราะหขอมลและ
การคาดการณขอมลสตวน าท งหวงโซอปทานเปนไป
อยางมประสทธภาพมากข น รวมถงยงสามารถ
เขาถงขอมลดานประมงไดทกททกเวลา
• ระบบ GPS (Global Positioning System)
ปจจบนมการใชระบบ GPS ในการระบพกด
เรอประมง เสนทางเดนเรอ ประวตการเดนเรอ
ตดตามความปลอดภยของเรอประมง รวมถง
พฤตกรรมการท าการประมงได โดยจะมการตดต ง
อปกรณทมระบบก าหนดต าแหนงบนพ นโลก (GPS)
และรบสงขอมลดวยการสอสารผานดาวเทยม
นอกจากน ยงมการใชระบบ GPS ในการตดตาม
รถบรรทกขนสงสนคาเพอการระบต าแหนงและ
ตดตามความปลอดภยอกดวย
• ระบบควบคมเครองเตมอากาศส าหรบการเพาะเล ยง
สตวน า
การเพาะเล ยงสตวน าใหไดปรมาณผลผลต
เ พมข นและคณภาพดตองอาศยระบบควบคม
เครองเตมอากาศ เนองจากกระบวนการสงเคราะห
แสงตามธรรมชาตไมสามารถผลตออกซเจนให
เพยงพอตอความตองการของสตวน า โดยเฉพาะ
อยางยงในบอเพาะเล ยงสตวทมอตราการบรโภค
ออกซเจนของสตวน าและจลนทรยสง ซงระบบ
ควบคมเครองเตมอากาศจะท าการตรวจวดปรมาณ
ออกซเจน ควบคมการเปด-ปดเครองเตมอากาศใหม
ระดบออกซเจนทเหมาะสม แจงเตอนเมอมเหตฉกเฉน
รวมถงผใชงานสามารถเขาถงขอมลการท างานและ
การตรวจวดคาออกซเจนแบบเรยลไทมได
• ระบบใหอาหารสตวน าอตโนมต
การจะ เล ยงส ตว น า ให ม คณภาพและ
ไดมาตรฐานเทากนทกตวน น ตองอาศยการให
อาหารในปรมาณท เหมาะสมและตรงตามเวลา
การน าระบบใหอาหารอตโนมตมาใชในบอเพาะเล ยง
สตวน าจงมความจ าเปนอยางยง ซงระบบดงกลาว
สามารถใหอาหารสตวน าไดตรงตามเวลาทก าหนด
ไวและระบบยงสามารถตรวจเชคปรมาณอาหาร
คงเหลอไดอกดวย
• ระบบ Big Data
ระบบ Big Data เปนสวนส าคญในการเกบ
รวบรวมขอมลพ นฐานและความตองการของ
ผบรโภค เชน ชนดของสตวน าทขายด ขนาด ราคา
เปนตน ซ งขอมลเหล าน จะ ชวยใหชาวประมง
ผ เพาะเล ยงสตวน าและโรงงานผผลต สามารถ
วางแผนเพอจบสตว น าและเพาะเล ยงสตวน า
วางแผนการผลตส นค าเ พ อให ตอบสนองต อ
ความตองการของลกคาและตอยอดสรางมลคาเพม
ใหกบสนคาได รวมถงยงเกดประสทธภาพและ
ประหยดตนทนการผลตอกดวย
14
• ระบบ E-Commerce
ระบบ E-Commerce เปนอกหนงชองทางทท าใหผบรโภคสามารถเขาถงตวสนคาไดอยางรวดเรว
โดยระบบดงกลาวน นชวยใหผบรโภคสามารถดรปหรอคลปวดโอตวอยางสนคาบนเวบไซตหรอโซเชยล
มเดยได รวมถงสามารถเลอกซ อสนคาไดตลอด 24 ชวโมง ไมตองเสยเวลาในเดนทางเพอไปซ อสนคา
ในขณะทผขายไมจ าเปนตองมหนาราน ไมตองใชพนกงานขาย ชวยลดคาใชจายในการบรหารจดการ
อกท งยงสามารถเกบขอมลลกคาจากการเลอกชมสนคาได ท าใหผขายสามารถท าการตลาดไดตรง
เปาหมายมากข นอกดวย
• ระบบคลงสนคาอจฉรยะ (Smart Warehouse)
ระบบคลงสนคาอจฉรยะ หรอ Smart Warehouse จะครอบคลมท งการรบสนคา (Receiving)
การจดเกบ (Put away) และการจดและการเตมสนคา (Picking & Replenishment) โดยระบบดงกลาว
จะท าใหผใชงานสามารถควบคมและบรหารจดการวตถดบและตรวจสอบรายการสนคาทคงเหลอในสตอก
ไดอยางเรยลไทม โดยระบบจะมการตดรายการสนคาทขายแลวออกจากสตอกแบบอตโนมตและท าการสง
สนคาใหมเขามาเตมในสตอกหากสนคาในคลงมจ านวนนอยกวาทก าหนดเอาไว ท าใหชวยลดปญหา
การขาดแคลนวตถดบในไลนการผลตหรอปญหาสนคาคางสตอกเพราะสงมามากจนเกนความตองการได
• ระบบการตรวจสอบยอนกลบ (Traceability)
ในปจจบน ผบรโภคใหความส าคญในการเลอกซ อสนคามากข น โดยเฉพาะสนคาประมงทผบรโภค
ตองค านงถงคณภาพ ความสะอาด ไมมสงปนเปอน อกท งยงตองสามารถตรวจสอบแหลงทมาของสนคา
น นๆ ได ซงระบบการตรวจสอบยอนกลบจะเปนตวการนตคณภาพสนคาประมง เนองจากระบบดงกลาว
ท าใหผบรโภคสามารถตรวจสอบและตดตามแหลงทมาของวตถดบได ไมวาจะเปนข นตอนการเพาะเล ยง
สตวน า วนทมการจบสตวน าธรรมชาต กระบวนการผลต กระบวนการแปรรปอาหารตลอดจน
การกระจายสนคาจนถงมอผบรโภคทครอบคลมตลอดท งหวงโซอปทาน
15
• ระบบตรวจเชคน าหนกบนสายพานแบบอตโนมต
ระบบตรวจเชคน าหนกบนสายพานแบบอตโนมตน น สามารถคดแยกขนาดของสตวน าพรอมท ง
นบจ านวนช นไดดวยอตราความเรวสง โดยระบบดงกลาวจะมสญญาณแจงเตอนเมอตรวจพบสนคาทม
น าหนกไมไดมาตรฐานและสนคาดงกลาวจะถกคดออกจากสายการผลตทนท นอกจากน ระบบยง
สามารถตรวจสอบกระบวนการท างานไดแบบเรยลไทม รวมถงยงชวยใหผประกอบการสามารถ
ลดตนทนดานแรงงานได
• ระบบตดช นสวนหรอเครองหนสไลดอตโนมต
ระบบจะตดช นสวนเน อสตวตามขนาดทตองการไดโดยอตโนมต รวดเรว และไดขนาดช นท
สม าเสมอไมวาจะเปนผลตภณฑแบบสดหรอแบบแชแขง รวมถงระบบยงฉดน าเพอลางสงสกปรกหลงจากท
ตดช นสวนเรยบรอยแลวอกดวย
อปกรณอเลกทรอนกส (Components) ทเกยวของกบ Smart Fishery
• เซนเซอร (Sensor)
การเพาะเล ยงสตวน าในปจจบนจ าเปนตองอาศยเซนเซอรเปนตวชวยส าคญในการตรวจวดคาตว
แปรตาง ๆ เชน เซนเซอรวดอณหภมของน า เซนเซอรวดขนาดอาหารเมด เซนเซอรตรวจวดคาออกซเจน
ในน า เซนเซอรตรวจสอบสารเคมในน า เปนตน นอกจากน เซนเซอรยงเปนอปกรณทมความส าคญอยาง
ยงในระบบการผลตอาหารแปรรปอาหารทะเลแบบอตโนมต เนองจากเซนเซอรจะท าหนาท เปน
ตวตรวจสอบและตรวจวดสงทเกดข นในกระบวนการผลต เชน ก าหนดต าแหนง ตรวจนบจ านวน คดแยก
ขนาด เพอใหระบบการผลตอาหารแปรรปอาหารทะเลสามารถด าเนนการอยางตอเนองและมคณภาพ
• มอเตอรไฟฟา (Motors)
มอเตอรเปนสวนส าคญของระบบควบคมเครองเตมอากาศส าหรบการเพาะเล ยงสตวน า เนองจาก
มอเตอรจะท าหนาทในการขบเคลอนใบพดใหหมนเพอตน า ซงจะชวยเพมคาออกซเจนและท าใหน าในบอ
เพาะเล ยงสตวน ามคณภาพทดข น
16
• วงจรรวม (Integrated Circuits)
คอ การน าช นสวนอเลกทรอนกสตางๆ เชน
ทรานซ ส เตอ ร ต วต านทาน ได โอด ไมโคร
โปรเซสเซอรหรอหนวยประมวลผลกลาง เปนตน
มาประกอบรวมกนบนแผงวงจรพมพ (PCB)
โดยช นสวนอเลกทรอนกสในวงจรรวมจะท าหนาท
ควบคมการท างานของอปกรณตางๆ ไมวาจะเปน
ระบบควบคมเครองเตมอากาศหรอระบบใหอาหาร
สตวน า ซงท าใหอปกรณสามารถท างานไดโดย
อตโนมต รวมถงยงสามารถเชอมตอกบอนเทอรเนต
ไดอกดวย
• อปกรณจดเกบขอมล (Data Storage Device)
ในปจจบนอปกรณจดเกบขอมลอยาง Solid
State Drive และ Hard Disk Drive ถอเปนผชวย
ส าคญส าหรบการสรางแพลตฟอรมกลางในการท า
ประมง (Cloud Platform) และการเกบรวบรวมขอมล
แบบ Big Data เนองจากอปกรณจดเกบขอมลดงกลาว
สามารถจดเกบรวบรวมขอมลสตวน าธรรมชาตและ
การเพาะเล ยงสตวน าไดตามทตองการ รวมถงยงม
สวนชวยในการบรหารจดการและวเคราะหขอมล
ตลอดท ง Supply Chain ของ Smart Fishery
• กลองตดรถยนต (Camera)
การน ากลองไปตดต งไวบนรถขนสงสนคา
สตวน าและผลตภณฑแปรรปจากสตวน าจะชวยให
ผประกอบการสามารถควบคมและตรวจสอบ
การขนสงสนคาไดแบบเรยลไทม ชวยปองกน
ทรพยสนและสนคาไมใหเกดความเสยหาย รวมถง
ยงสามารถใหความชวยเหลอไดทนทวงทเมอม
เหตการณฉกเฉนเกดข น
• อปกรณอานบารโคดหรอควอารโคด (Portable
Scanner)
อปกรณดงกลาวจะชวยใหผใชงานสามารถ
บนทกรายการสนคา ตรวจเชคจ านวนรายการ
สนคา ดรายละเอยดของสนคา ดรายละเอยดสถานท
ทจดสงสนคา รวมถงสามารถควบคมการจดสง
สนคาใหมความถกตองและเกดประสทธภาพสงสด
17
ปจจบนอตสาหกรรมประมงทวโลกรวมถงไทยเองก าลงประสบกบปญหาการขาดแคลน
ทรพยากรสตวน าตามธรรมชาตทมปรมาณลดลงอยางเหนไดชด จากจ านวนประชากรของโลกท
เพมสงข นและมความตองการบรโภคอาหารจากผลตภณฑสตวน าทเพมมากข น ท าใหเกดการท า
การประมงทเกนขนาดเพอใหตอบสนองตอความตองการ ไมวาจะเปนการจบสตวน าทมขนาดเลก
กวามาตรฐาน การจบสตวน าในชวงฤดวางไขและการใชเครองมอประมงทไมเหมาะสม ซงการท า
ประมงในลกษณะดงกลาวสงผลใหสตวน าขาดแหลงเพาะพนธและไมสามารถเพมจ านวนประชากร
ข นมาทดแทนไดทนตามความตองการของผบรโภค
การท สตว น าตามธรรมชาตลดนอยลงท า ให เ กษตรกรผ เพาะ เล ยงสตว น าม
ความจ าเปนตองน าเทคโนโลยทเรยกวา Smart Fishery เขามาชวยเพอรองรบกบความตองการ
สตวน าท เ พมข น นอกจากน เทคโนโลยดงกลาวยงชวยลดตนทน รวมถงชวยใหเกษตรกร
ผเพาะเล ยงสตวน าสามารถด าเนนกจการอยางมประสทธภาพมากข นและสงส าคญกคอ รฐบาล
ไทยและผทมสวนเกยวของควรรบออกมาตรการสนบสนนใหเกษตรกรผเพาะเล ยงสตวน าไทย
สามารถเขาถงเทคโนโลย Smart Fishery ตนทนต าน ไดโดยเรวทสด
สรป
18
World Bank.2013.FISH TO 2030 Prospects for Fisheries and AquacultureRetrieved April 1,
2020 fromhttp://www.fao.org/3/i3640e/i3640e.pdf
Aqua MaofGroup.2018.ฟารมทใชระบบRAS (re-circulating aquaculture system หรอระบบเพาะเล ยง
เพอการเกษตรแบบหมนเวยนน า).สบคนเมอ 1 เมษายน 2563, เขาถงไดจาก https://www.aquamaof.com/
กรมประมง.2563.รายงานปรมาณและมลคาการน าเขา-สงออกสนคาประมงท งหมดของไทย.สบคนเมอ 1
เมษายน 2563, เขาถงไดจากhttps://www.fisheries.go.th/strategy-
tradestat/index.php?option=com_content
&view=article&id=533&Itemid=111
กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย.2563.ฟารมปลาทนาเรงพฒนาระบบเพาะเล ยง พง
AI และ IT หวงเพมประสทธภาพและลดตนทน ประเทศญปน สคต.โตเกยว.สบคนเมอ 1 เมษายน 2563,
เขาถงไดจากhttps://www.ditp.go.th/contents_attach/221352/221352.pdf
กลมวเคราะหการคาสนคาประมงระหวางประเทศ กองนโยบายและยทธศาสตรพฒนาการประมง กรม
ประมง.2563.สถานการณขาวการคาประมงระหวางประเทศ.สบคนเมอ 1 เมษายน 2563, เขาถงไดจาก
https://www.fisheries.go.th/strategytradestat/tradeNewsShowPage.php?Country=%E0%B9%80%E0%
B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A1
กองยโรป2.2563.นโยบายดานการประมงของนอรเวย.สบคนเมอ 1 เมษายน 2563, เขาถงไดจาก
https://globthailand.com/%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%
B8%94%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3
%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%87%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%99/
ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต (NECTEC).2563.Aqua Grow หรอระบบอจฉรยะ
เพอการเพาะเล ยงสตวน าเศรษฐกจ.สบคนเมอ 1 เมษายน 2563, เขาถงไดจากhttps://www.nectec.or.th
/innovation/innovation-hardware-electronics/aquagrow.html
เอกสารอางอง