นาฏยประดษฐ ชด โนรดดตนThe Choreography of The Dance “Noree-Dadton”

(Received: Sep 18, 2018 Revised: Oct 21, 2019 Accepted: Nov 23, 2019)

จนตนา อนวฒน1

Jintana Anuwat

บทคดยอ งานวจยนมวตถประสงคเพอสรางสรรคการแสดงจากทาฤๅษดดตน

เปนการแสดงนาฏศลปไทยประเภทพนเมองภาคใตในรปแบบโนราประยกต

ชด“โนรดดตน”โดยศกษาขอมลเกยวกบกระบวนทาร�าหลกและวธการสรางสรรค

ทาร�าโนราจากเอกสาร การสงเกต และการสมภาษณจากศลปนพนบานรวมทง

ประสบการณของผวจยตลอดจนศกษาขอมลทเปนแรงบนดาลใจคอทาฤๅษดดตน

จากต�าราโคลงภาพฤๅษดดตนทคดลอกจากจารกในสมดไทยด�าและรปปนฤๅษดดตน

ของวดพระเชตพนวมลมงคลาราม

นาฏยประดษฐชดโนรดดตนด�าเนนการตามหลกนาฏยประดษฐ7ขนตอน

ของศาสตราจารยกตตคณ ดร.สรพล วรฬหรกษ คอ 1) การคดใหมนาฏศลป

2) การก�าหนดความคดหลก 3) การประมวลขอมล 4) การก�าหนดขอบเขต

5)การก�าหนดรปแบบ6)การก�าหนดองคประกอบการแสดงและ7)การออกแบบ

นาฏยศลปการแสดงประกอบดวยผแสดงใชผหญงลวนจ�านวน7คนการแตงกาย

เลยนแบบกนรประยกตจากเครองโนราโบราณแบบบว เครองดนตร ไดแก ทบ

กลองตกปโหมงฉงและใชเสยงสงเคราะหประกอบรปแบบการแสดงแบงออก

3 ชวง ไดแก ชวงท 1 “ฤๅษดดกายา” ชวงท 2 “ซดทาจบระบ�า”และชวงท 3

“ร�าลกถงคณคร” โดยแบงอารมณการแสดงตามแบบเทอรนาร การเคลอนไหว

1ครช�านาญการวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป

70 วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

ปท 13 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2562)

ตามแบบไบนาร คอ ชวงแรกเคลอนไหวชา ชวงหลงเคลอนไหวเรวและแรง และ

การเคลอนไหวทาร�าของกลมทสมพนธกบเวลาตามทฤษฎของแจควน เอม สมธ

โดยมโครงสรางทาร�าหลก สวนของล�าตว ขาและเทาปฏบตตามลกษณะทาทาง

ของฤๅษดดตนจ�านวน42ทาสวนของแขนและมอปฏบตตามลกษณะการซดทาร�า

ของโนรา กระบวนทาร�าเรมดวยการนงร�า ยนร�าและเดนร�า ในอตราจงหวะ

ท เรมจากชาและเรวขนตามล�าดบ ระดบทาร�าเรมจากทาต�าไปหาทาสง

ตามหลกเกณฑในการปฏบตตามรปแบบการร�าโนราแบบโบราณการแสดงชดน

นอกจากเปนศลปวฒนธรรมส�าคญทสรางความรนเรงบนเทงใจใหเกดแกผชมแลว

ยงถอเปนกายบรหารดวยหลกการตามต�าราฤๅษดดตน นบเปนวฒนธรรม

แหงสขภาพอนทรงคณคาของภมปญญาไทยทควรแกการน�ามาพฒนาตอยอด

เปนองคความรทงศาสตรทางดาน การแพทยและดานนาฏศลป ใหคงอยควบค

ไปกบบรบทสงคมไทยตอไป

ค�าส�าคญ:นาฏยประดษฐโนรดดตนทาร�าซดทา

Abstract The purpose of this research was to create the performance

from Ruesidadton (Thai hermit exercise) to be Thai southern folk dance

undertheNoramodernstylenamed“Noree-Dadton”.Thisresearch

studied the dance processes, dance principles and creative approaches

of Nora’s movement from documents, observation, the interview from

folk artists andexperiencesof the researcher. Thedocument that

inspired the researcher was Ruesidadton from the image hermit

exercise textbook which is a copy from an inscription in Samut-Thai-Dam

(Thai palm black leaf manuscripts) and hermit exercise statue in

Wat Phra Chetuphon Vimolmangklararm Rajwaramahaviharn.

The choreography of the dance is called “Noree-Dadton”.ItfollowsthesevenprinciplesofchoreographybySuraponeWirulruk.Some elements of the dance including the performers are seven women;the costume imitates the Kinnari dress; the music instruments consist of Thạb, Klong Tuk, Pi, Mong, and Ching;usethesoundcomposition.The style of this performance follows the binary motion in which the movement was slow at the beginning and later become fast and forceful.Themovementwasrelatedtotime-spacebyJacquelineM.Smith’s theory and separated the performance emotion by the Temary’stheorywhichhas3range:Firstrange:“Ruesi-Dadkaya”Secondrange:“Sattha-Jạbrabam” and Third range: “Ramlụk thụng khunkhru”.Thedanceprocesswastakenfrom42Ruesidadtonstyles.movementandattheendshowedthestructureofthemainmovement.Thebody,legs, and feet show the gesture of Ruesidadton while arms and hand showed the movement of Nora. The dance movements started from sitting,standing then walking movement which starts slowly and becomes faster.Themovementsalsostartfromlowtoahigherpositionwhichis the Noraprimitivepatterncompliancerules. This performance will be an important art and culture that helpstoentertaintheaudience.Itisstillconsideredaphysicalexercisewith the principles according to the Ruesidadton. It is considered a valuable health culture of Thai wisdom that should be developed further. It is a body of knowledge that integrates both the artsofThaidance,medicineorotherfieldstocontinuetobeinparallelwiththeThaisocietycontext.

Keywords:ChoreographyofDance,Noree-Dadton,SatthaDance Pattern

71นาฏยประดษฐ ชด โนรดดตน

จนตนา อนวฒน

บทน�า โนรา เปนการแสดงพนเมองแบบดงเดมทมเอกลกษณเฉพาะตวทเดนชด

ทงวธการแตงกายเครองดนตรบทกลอนท�านองเพลงรวมทงการรองและลลาทาร�า

ทมรปแบบการแสดงและพฒนาการมาเปนล�าดบเพอความคงอย ในปจจบน

ซงผร�าจะตองเตรยมความพรอมของรางกายเปนอยางด โดยเฉพาะการทรงตวนน

จะตองอดอก แอนหลง ยนล�าตวไปขางหนา ยอล�าตวและเขา สวนกนตองงอน

ชวงสะเอวจะตองหก ชวงวงหนาจะตองเชดขนเลกนอย พลงในการเคลอนไหว

และการร�าซดทาของโนรามทงออนหวานและความกระฉบกระเฉง แขงแรง

การปฏบตกระบวนทาร�าโนราตามหลกเกณฑทยดถอกนมาแตโบราณคอ การร�า

ตองเรมจากทานงไปหาทายนทาร�าตองเรมจากต�าไปหาทาสงตองไมขดมอขดเทา

ทาร�าทกทาตองมความสมพนธกนสวนการสรางสรรคทาร�าโนรามหลกการทส�าคญ

อนไดแกการก�าหนดทาทางใหเหมาะสมกบสรระรางกายของแตละบคคลในการร�า

ความถกตองตามแบบฉบบ ความตอเนองกลมกลนของทาร�า ความคลองแคลว

และความช�านาญของผร�า ความสอดคลองและเหมาะสมกบทวงท�านองและ

จงหวะดนตร รวมไปถงหลกทฤษฎทางกายวภาคศาสตร ซงตองหาความสมดล

ของการใชรางกายแตละทาใหเหมาะสมกบสรระและศกยภาพซงมความสามารถ

โดดเดนแตกตางกนในแตบคคลอาทผทมล�าแขนสวยงามจะอวดลลาการพลกแขน

หรอการร�าโนราตวออน เพออวดความสามารถเฉพาะตนในการยดหยนรางกาย

ใหเกดทาทางทแปลกพสดารอนสอดคลองกบศาสตรวชา ฤๅษดดตน ทวาดวย

การบรหารรางกายเพอแกอาการและรกษาโรคตาง ๆ ทไดรบอทธพลจากอนเดย

มายาวนาน พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช ทรงพระกรณา

โปรดเกลาฯใหตงต�าราหลวงและปนรปฤๅษดดตนไวเปนทานตามศาลารายรมก�าแพง

วดพระเชตพนวมลมงคลาราม ใน พ.ศ. 2344 โดยไดรบการบรณะและ

จดสรางขนใหมในสมยพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว จ�านวน 80 ทา

พรอมโคลงสสภาพทจารกอธบายลกษณะและสรรพคณของทาทางฤๅษดดตน

72 วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

ปท 13 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2562)

แตละทาบนทกลงในหนงสอสมดไทยด�าเมอพ.ศ.2381(กรมศลปากร,2550,น.5)

สบทอดมาจนถงพ.ศ.2559รปปนฤๅษดดตนปรกหกพงและสญหายมเหลออยเพยง

24ทา ในสมยพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชบรมนาถบพตร

จงไดมการจดโครงการสรางรปฤๅษดดตนขนใหมใหครบถวนจ�านวน 80 ทา

(จากสมดไทยด�า)ทาฤๅษดดตนสามารถรกษาโรคและอาการผดปกตได74อาการ

เปนวธการรกษาโรคลมและการแกอาการ ไดแก การแกเคลด แกขด แกเสน

แกจกเสยดแนน แกกลอน แกตะครว แกเหนบ แกเกยจ แกเสมหะในล�าคอ

แกโรคในอก ด�ารงกายอายยน แกลนกระดาง เปนตน ดวยคณลกษณะดงกลาว

ท�าใหฤๅษดดตนซงถกบนทกไวเปนสวนหนงของจารกวดพระเชตพนวมลมงคลาราม

(วดโพธ)นนไดรบการประกาศขนทะเบยนในระดบภมภาคเอเชยแปซฟกปพ.ศ.2551

และเปนมรดกความทรงจ�าแหงโลกMemory of theworld ในป พ.ศ. 2554

โดยองคการศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาตหรอ ยเนสโก

(MGROnline,2561,Online)ท�าใหฤๅษดดตนเปนทรจกของชาวไทยและชาวตางชาต

ทวโลก ปจจบนหลายสถาบนไดน�าองคความรนมาพฒนาเปนทาออกก�าลงกาย

ซงเปนทาพนฐานทวไปทมประโยชนในการจดสมดลของโครงสรางรางกาย ทงน

ฤๅษดดตนอกหลายทาทยงไมมการน�าออกไปประยกตใชหรอเผยแพรใหเปนทรจก

เพราะเปนทาทเกนสมดลของรางกายและมความยากในการปฏบตดวยตนเองผวจย

จงเกดแรงบนดาลใจในการน�าทาฤๅษดดตนมาสรางสรรคเปนการแสดงนาฏศลปไทย

พนบานประเภทโนรา เพอเปนการพฒนาศลปวฒนธรรมทเปนเอกลกษณทองถน

อกทงเปนการประกาศเกยรตคณแหงพระอจฉรยภาพของพระมหาบรพกษตรยไทย

ผสรางมรดกอนเปนเอกลกษณของชาตไวใหคงสบไปโดยใชชอนาฏยประดษฐชดนวา

“โนรดดตน”

วตถประสงคของการวจย เพอสรางสรรคชดการแสดงจากทาฤๅษดดตนเปนการแสดงนาฏศลปไทย

ประเภทพนบานภาคใตในรปแบบโนราประยกตชดโนรดดตน

73นาฏยประดษฐ ชด โนรดดตน

จนตนา อนวฒน

กรอบแนวคด

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการสรางสรรคงานนาฏศลป ชด โนรดดตน(จนตนาอนวฒน,2561)

กรอบแนวคดงานนาฏศลป ชด โนรดดตน เปนสรางสรรคตามหลกการ

ร�าโนราประสมทา ผสมผสานทาฤๅษดดตน ซงก�าหนดองคประกอบการแสดง

อนไดแก การคดเลอกผแสดง เครองแตงกาย ดนตรและเพลง กระบวนทาร�า

รปแบบแถว รปแบบการเคลอนไหวตามหลกการและทฤษฎนาฏยประดษฐ

โดยผานกระบวนการตรวจสอบความถกตองของผทรงคณวฒทางดานนาฏศลป

ระเบยบวธวจย นาฏยประดษฐ ชด โนรดดตน เปนงานวจยเชงคณภาพ (Qualitative

research)ศกษาถงความเปนมาพฒนาการของโนรารปแบบองคประกอบการแสดง

กระบวนทาร�าโนรารวมทงศาสตรแหงฤๅษดดตนโดยศกษาจากเอกสารบทความ

งานวจยและการลงพนทเกบขอมลโดยการสงเกตทงแบบมสวนรวมและไมมสวนรวม

การสมภาษณกลมศลปนพนบานโนรา การทดลองปฏบต และจากประสบการณ

ของผวจยใชวธการสอบขอมลแบบสามเสาน�าความรทไดมาท�าความเขาใจเกยวกบ

74 วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

ปท 13 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2562)

หลกการและปจจยตางๆ อนมสวนทท�าใหเกดการสรางสรรคงานนาฏศลปพนบาน

ประเภทระบ�าในรปแบบโนราประยกตมตรวจสอบความถกตองดวยวธการสนทนา

กลมยอยของผทรงคณวฒทางดานนาฏศลปไทยกอนน�าการแสดงชดนเผยแพร

ในโอกาสตอไป

ผลการวจย ขนตอนนาฏยประดษฐนาฏยประดษฐชดโนรดดตนด�าเนนการออกแบบ

การแสดงตามหลกนาฏยประดษฐ7ขนตอนของศาสตราจารยกตตคณดร.สรพล

วรฬหรกษดงตอไปน

ขนตอนท 1 การคดใหมนาฏศลป เปนงานสรางสรรคเพอสงเสรมเอกลกษณ

ทางวฒนธรรมไทยคอศาสตรของวชาการดดตนและศลปะการแสดงพนบานภาคใต

ประเภทโนรา

ขนตอนท 2 การก�าหนดความคดหลก ระดบเปาหมาย เพอถายทอด

ศลปะการแสดงพนบานประเภทโนราใหกบเยาวชนทไมมพนฐานการฝกหดโนรา

ระดบวตถประสงคเพอสรางสรรคการแสดงชดใหมโดยการผสมผสานทาฤๅษดดตน

กบการเคลอนไหวตามหลกการร�าโนรามาเปนการแสดงพนบานภาคใตรปแบบ

โนราประยกต

ขนตอนท 3 การประมวลขอมล ขอมลทเปนขอเทจจรง ศกษาความร

ของศาสตรโนราเรอง องคประกอบการแสดง รปแบบการแสดง กระบวนทาร�า

วธการร�าและหลกการสรางสรรคทาร�าโนราและศกษาขอมลทเปนแรงบนดาลใจ

คอศาสตรฤๅษดดตน80ทามาเปนหลกในการสรางสรรคงาน

ขนตอนท 4 การก�าหนดขอบเขตเปนการแสดงประเภทระบ�าตามหลกการ

ร�าประสมทาของโนราจ�านวนผแสดงไมเกน7คนเวลาทใชแสดงไมเกน6นาท

ขนตอนท 5 การก�าหนดรปแบบก�าหนดใหประยกตจากนาฏยจารตเดม

ใชโครงสรางการแสดง และเทคนคของร�าโนราเปนหลกและออกแบบทาทางใหม

โดยน�าทาฤๅษดดตนมาเปนตนแบบ

75นาฏยประดษฐ ชด โนรดดตน

จนตนา อนวฒน

ขนตอนท 6 การก�าหนดองคประกอบการแสดงไดแก

ผแสดง ใชผหญงลวนจ�านวน7คนโดยคดเลอกจากกลมตวอยางนกเรยน

วทยาลยนาฏศลป จ�านวน 14 คนทเขารบการฝกหดร�าโนราซงเปนผทมพนฐานการเรยนนาฏศลปไทยในระดบด รปรางสมสวน รางกายและสขภาพแขงแรงมความสนใจอดทนมความพรอมและอทศเวลาในการฝกฝน เครองแตงกาย แตงกายโดยเลยนแบบกนร ซงยดรปแบบเครองแตงกายโนราโบราณเรยกวาแบบบว(มเฉพาะกรองคอไมใชชดลกปด5ชน)มาประยกตใหเหมาะกบการแสดง ก�าหนดใหมทงแบบทผแสดงสวมเทรดและแบบมวยผมจก(แถบดนทองพนรอบมวย)ประกอบดวยเสอแขนยาวและกางเกงขายาวทมลกษณะยดหยนงายเพอใหสะดวกแกการเคลอนไหวทาร�า โดยก�าหนดใชสด�าเปนพนเพอเสรมใหกรองคอทรอยดวยลกปดสทองมความโดดเดน สวนเครองประดบท�าจากกะลามะพราวตดเปนรปแบบตาง ๆ แลวขดเงา ประกอบดวย ทบทรวงปกนกแอนประจ�ายามและปนเหนงลกษณะการแตงกายนงผาแบบจบพกยกหางคาดทบดวยหนาผาผาหอยหางหงสขอเทาตนแขนก�าไลและเลบ

ภาพท 2 ลกษณะการแตงกาย ภาพท 3 ลกษณะการแตงกาย (แบบสวมเทรด) (แบบมวยผมจก)(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)

76 วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

ปท 13 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2562)

ดนตรประกอบการแสดงใชรปแบบตามวงดนตรพนเมองโนราประกอบดวยป ทบ กลองตก โหมงและฉง ก�าหนดจงหวะตามแบบแผนการแสดงโนราบนเทงทเนนความงดงามดานการรายร�า โดยมท�านองเพลงเปลยนไปตามจงหวะหนาทบไดแก เพลงหวปและเพลงสอดสรอย (เพลงโนราโบราณใชในจงหวะรวสามลาและหนาทบสอดสรอย)เพลงพมาแทงกบ(ไดเคาโครงมาจากเพลงไทยเดมใชในจงหวะหนาทบเพลงโค)เพลงลาวจอย(เพลงไทยเดมใชในจงหวะหนาทบนาดชาและนาดเรว)เพลงเตยสาวจนทรกงโกบ(เพลงลกทงของเกาใชในจงหวะนาดสบ)เพลงหกคอไอเทง(เพลงโนราของเกาใชในจงหวะหนาทบจบระบ�า)เพลงฝรงร�าเทา(สรางสรรคขนใหม

โดยน�าเคาโครงจากเพลงฝรงร�าเทามาตดทอนดดแปลงและตกแตงใหเกดส�าเนยงใหม

ใชในจงหวะหนาทบเพลงคร)ตอนทายเปนท�านองเพลงปโนราของเกาทสบทอดกนมา

โดยไมทราบชอเพลงน�ามายดอตราใหชาลงเพอปดการแสดง นอกจากนยงม

การใชเสยงประกอบโดยน�าเสยงสงเคราะหหรอซนธไซเซอร(Synthesizer)มาเพม

และลดเสยงในชวงตาง ๆ ของท�านองเพลงใหมความไพเราะขน (ใชแทนเสยงซอ

พนเมอง)ไดแกเชลโลดบเบลเบสวโอลาฮารปแอคคอรเดยนไวโอลนและมาลากส

สวนของจงหวะใชเสยงโพนใตและฉาบมาชวยใหมความเราใจมากยงขน ขนตอนท 7 การออกแบบนาฏยศลป ออกแบบการแสดงตามหลกการดงตอไปน 1) โครงรางรวม ประกอบดวย การร�าในจงหวะหนาทบเพลงสอดสรอย เพลงโค นาดชา นาดเรว นาดสบ จบระบ�า เพลงคร แลวจบดวยหนาทบเพลงสอดสรอย 2) การแบงชวงแสดงอารมณออกเปน3ชวงไดแกชวงแรกชวงกลางและชวงทายโดยชวงแรกเคลอนไหวชาชวงหลงเคลอนไหวเรวและแรงดงน ชวงท 1 “ฤๅษดดกายา”การร�าประสมทาในทานง ประกอบดวยกระบวนทาร�าในเพลงหวปและหนาทบเพลงสอดสรอย เปดตวผแสดงพรอมกนในจงหวะหนาทบรวสามลา ออกมาแสดงภาพนงเปนซมทาฤๅษดดตน แลวร�าในจงหวะเพลงสอดสรอย 2 ชด ตอดวยกระบวนทาร�าในจงหวะหนาทบเพลงโค(จงหวะชา)การร�าในทานงทเรมจากทาต�าไปทาสง

77นาฏยประดษฐ ชด โนรดดตน

จนตนา อนวฒน

ชวงท 2 “ซดทาจบระบ�า”การร�าประสมทาในทายน ทาเดน และจบระบ�าสอถงความสวยงามของทาร�าทออนชอยกระฉบกระเฉงและความแขงแรง

ของผหญงประกอบดวยกระบวนทาร�าในจงหวะหนาทบเพลงนาดชา-นาดเรว-นาดสบและจบระบ�า ชวงท3“ร�าลกถงคณคร”การร�าประสมทาในทายนเปนการท�าทานงเพอร�าถวายครดวยความเคารพศรทธา ในจงหวะหนาทบเพลงคร ตอดวยการร�าในจงหวะหนาทบเพลงสอดสรอย เปนกระบวนทาร�าสดทายทอวดลลาการดดตนและความแขงแรงของผหญงจบดวยการตงซม 3) การก�าหนดทาทาง ใชทาทสรางสรรคจากฤๅษดดตนเปนทาหลกทาเคลอนไหวโดยใชการซดทาของโนราโดยมวธการออกแบบทาทางโดยเรมตงแตการฝกทาร�าโนราพนฐานโดยเรมตงแตการฝกหดหดทาเบองตน ร�าทาพนฐานสบสองทา ร�าบทสบสอง ร�าทาครและร�าประสมทา จากนนจงทดลองเลยนแบบทาฤๅษดดตนและออกแบบทาร�าทง 80 ทาแลวจงคดเลอกจ�านวน 42 ทามาจดหมวดหมเรมจากทาต�าไปทาสง 4) การก�าหนดต�าแหนง ใชองคประกอบทศนศลป ไดแก จด เสนและรปทรงทงแบบรปทรงเรขาคณตและรปทรงธรรมชาตมาจดต�าแหนงของผแสดงและรปแบบแถวตามหลกทฤษฎทศนศลป คอ ความมเอกภาพ ความสมดลความกลมกลนและการสรางความแตกตาง 5) การใชทวางและทศทางตามทฤษฎการเคลอนไหว การใชพนทมทงความกวาง ความยาวและความสง ซงมความส�าคญในการก�าหนดทศทางของการแปรแถว 6) การลงรายละเอยดเปนขนตอนของการฝกซอมการแสดงแลวปรบปรงในเรองของลายเสนระดบความพรอมเพรยงรวมทงความสมพนธของกระบวนทาร�าของการแสดงเปนหม

78 วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

ปท 13 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2562)

กระบวนทาร�าของนาฏยประดษฐ ชด โนรดดตน 1. ลกษณะกระบวนทาร�า นาฏยประดษฐ ชด โนรดดตน มโครงสรางการแสดงดงน 1)ทานงหรอทาร�าหลกมสวนประกอบส�าคญดงน (1) โครงสรางทาร�า เปนการใชสรระในสวนตาง ๆ ของรางกายผสมผสานระหวางทาฤๅษดดตนทาร�าโนราและทาร�าทางนาฏศลปไทยมทาร�าหลกจ�านวน42ทาประกอบดวยทาร�าทเลยนแบบทาฤๅษดดตนจ�านวน16ทาทาร�าทประยกตโดยใชสรระในสวนของล�าตวและขาตามทาทางของฤๅษดดตนใชสวนของมอและแขนตามทาร�าโนราและทาร�านาฏศลปไทย จ�านวน 18 ทาและทาร�าทน�าาฤๅษดดตนมาใชซ�ากนทงการเลยนแบบทาจรงและการประยกตจ�านวน8ทา (2) ลายเสน การใชสรระรางกายในการออกทาทางตามลายเสนทง2ชนดคอลกษณะทาร�าเปนเสนตรงมมฉากและเสนโคง (3) ระดบของทาร�า ล�าตว ขาและเทาทใชในทาร�า มตงแตทานงฉกขา ทานงพบเพยบ ทานงขดสมาธ นงไขวขา นงทบสนเทา นงคกเขานงชนเขา ทายนยอเขา (ตนเตย) ทายนลงเหลยมลงฉาก ทายกขาไปขางหนาระดบเอว ทายนกระดกเทาระดบสะโพก ระดบเอวและระดบศรษะ สวนระดบของแขนและมอทใชในทาร�า มตงแตระดบเขา ระดบเอว ระดบอก ระดบไหลระดบทายทอยระดบหนาระดบหนาผากระดบศรษะและระดบสงกวาศรษะ

79นาฏยประดษฐ ชด โนรดดตน

จนตนา อนวฒน

ลกษณะทาร�าโนรดดตนและวธปฏบตตามต�าราฤๅษดดตน

ทาฤๅษดดตนทาทประยกตใช

ในการร�าโนรดดตน

วธปฏบตและคณลกษณะ

ทาฤๅษดดตน

ภาพท 4 ฤาษดดตนทาแกเอว ขาขด

(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)

ภาพท 5 โนรดดตนทาเหยยดขา

(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)

ทาท2แกเอวขดขาขด

ชฎลดดตนนนานกเอะใจชอบ

ชชอสงปตเหงะหงอมงอม

ถวดเทาทามวยเตะตงเมอยหาฮา

แกกะเอวขดคอมเขาคโขยกเหยง

พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว

(กรมศลปากร,2550,น.22)

ภาพท 6 ฤาษดดตนทาแกลมตะครว

(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)

ภาพท 7 โนรดดตนทาเหยยบหลง

(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)

ฤๅษดดตนทาท19แกลมตะครว

สวามตคกเขาแลวเหลยวพกตรผนแฮ

วสทธเหยยบยนสลก-เพชรเคลน

กรขวาจบบาทชกเฉวยงฉดแขนแฮ

โรคตะครวกลอนเสนหยอนไดหลายเดอน

พระญาณปรยต

(กรมศลปากร,2550,น.39)

ภาพท 8 ฤาษดดตนทาแกลมจนทฆาฏ

(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)

ภาพท 9 โนรดดตนทาเกยวขหนอน

(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)

ฤๅษดดตนทาทาท22แกลมจนทฆาฏ

ลมเขาลมขาลมหนาอก

พระนารอทวายเราทรวงรนท�านา

ขดเขาขาและจนท-ฆาฏราย

ฉวยเทาทายนหนเหนเยยงเหาะแฮ

มอหนงคนเขาซายเสอมสนสลม

สมเดจพระสงฆราช

(กรมศลปากร,2550,น.42)

80 วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

ปท 13 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2562)

ทาฤๅษดดตนทาทประยกตใช

ในการร�าโนรดดตน

วธปฏบตและคณลกษณะ

ทาฤๅษดดตน

ภาพท 10 ฤาษดดตน

ทาด�ารงกายอายยน

(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)

ภาพท 11 โนรดดตน

ทาฉากใหญ-พนตว

(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)

ฤๅษดดตนทาท24ด�ารงกายอายยน

ทศไภยโพนผนวชขางเขาเขน

ทวพนสชายณนทาน�า

ประนบตดดองคเจรญชนมชพพระนา

กมกดธารกรค�าพางพนยนยน

กรมหมนไกรสรวชต

(กรมศลปากร,2550,น.44)

ภาพท 12 ฤาษดดตนทาแกลมกรอน

(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)

ภาพท 13 โนรดดตนทาขาพาดคอ

(ขางเดยว)

(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)

ฤาษดดตนทาท62แกลมกรอน

สทธกรรมนงหนวงเทาไขวคอ

หลงขดคตวงองบง�า

ตงตลอดสอดมอพอโชลงเขาไวแฮ

แกกลอนแหงกลอนน�าแกกลอนกระษย

พระยาราชมนตรบรรกษ

(กรมศลปากร,2550,น.82)

ภาพท 14 ฤาษดดตนทาแกสลกไหล

(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)

ภาพท 15 โนรดดตน

ทาเดยวเทา-ซดแขน

(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)

ฤาษดดตนทาท64แกสลกไหล

เพชญโองการยอเทาเบองขวายนแฮ

เทาหนงยกยนขากดเสน

หตถหนงเหนยวองสานวรดเสนแฮ

กรหนงกมศอกเคลนไหลเทาลมถอย

พระสมบตธบาล

(กรมศลปากร,2550,น.84)

81นาฏยประดษฐ ชด โนรดดตน

จนตนา อนวฒน

ทาฤๅษดดตนทาทประยกตใช

ในการร�าโนรดดตน

วธปฏบตและคณลกษณะ

ทาฤๅษดดตน

ภาพท 16 ฤาษดดตน

ทาแกตะโพกตนขาขด

(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)

ภาพท 17 โนรดดตน

ทาขาพาดคอ (สองขาง)

(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)

ฤๅษดดตนทาท73แกตะโพกตนขาขดหาย

พระสมทรท�าถาดดประหลาดหลกเพอนแฮ

ขาแยกยกเฉยดฉกครากแท

ใครเหนจกหดอกระอาออกโอษฐเอย

แตทานเดยวดดแกตะโพกตนขาแคลง

กรมหมนนชตชโนรส

(กรมศลปากร,2550,น.93)

2)ทาเชอม เปนการเคลอนไหวของทานงเพออวดลลา ในลกษณะ

การสอดมอการวาดมอการแทงมอการมวนมอเพอเปลยนทาหรอเปนต�าแหนง

อยางรวดเรวซงใชทงสวนแขนและขอมอเนนไปตามจงหวะโดยยดหลกการร�าซดทา

ของโนราทเปลยนไปตามจงหวะหนาทบ

3)ทาเคลอนไหวเปนทาร�าในลกษณะการเคลอนทใชเปลยนต�าแหนง

ของผแสดงในการแปรแถว โดยใชมอในระดบตาง ๆ ใชขาและเทาในลกษณะ

การซอยเทาและการเกบตนเตยเปนหลก

2. การล�าดบทาร�า เรยงรอยทาร�าโดยยดหลกเกณฑการร�าโนรา

แบบโบราณกลาวคอ

1) รปแบบการร�าจะเรมดวยการนงร�ายนร�าเดนร�าในอตราทเรมจากชา

และเรวขนตามล�าดบ

2) ทาร�าเรมจากการปฏบตตงแตทานงไปหาทายนโดยล�าดบจากทานง

ฉกขาทเปนทาต�าสดแลวเปลยนทาในระดบทคอย ๆ สงขน จนเปนการยนร�า

ทเปนทายกขาระดบศรษะซงเปนทาสงทสดของกระบวนทาร�า

3) ทาร�าเรมจากต�าไปหาทาสงอาททาแรกเรมร�าระดบเอวทาตอไป

เพมเปนระดบอก ไหล จนถงระดบสงสดคอระดบศรษะ เปนตน ซงในการปฏบต

82 วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

ปท 13 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2562)

ทาโนราระดบมอจะสงสดแคเหลยมเทรด แตกระบวนทาร�าโนรดดตนนนระดบของมอทต�าสดคอระดบเขาและระดบสงสดคอปลายมออยระดบกลางศรษะ 3. รปแบบการเคลอนไหวทาร�าของกลมทสมพนธกบเวลา 1) การแสดงอยางพรอมเพรยงกนประกอบดวย (1)ความพรอมเพรยงในเวลาเดยวกน คอ ผ แสดงทกคนร�าทาเดยวกนในเวลาเดยวกน (2)แสดงประกอบกนในเวลาเดยวกนคอผแสดงทกคนเคลอนไหวทาร�าทงหมดพรอมๆกนแตใชทาร�าแตกตางกน (3)แสดงความขดแยงในเวลาเดยวกนมทงรปแบบทผแสดง1กลมเคลอนไหวสวนอก1กลมตงทาตางกนเปนภาพนงและรปแบบทผแสดงทกคนเคลอนไหวทาร�าทงหมดพรอมกนโดยทผแสดง2กลมใชทาร�าทแตกตางกน

ภาพท 18 ผแสดงเคลอนไหวพรอมกน ภาพท 19 ผแสดงทงหมด

ในทาร�าทเหมอนกน เคลอนไหวพรอมกน ผแสดง 2 กลม

(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561) ใชทาร�าทตางกน

(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)

83นาฏยประดษฐ ชด โนรดดตน

จนตนา อนวฒน

ภาพท 20 ผแสดงกลม 1 (3 คน) เคลอนไหวในทาร�าทเหมอนกน

ผแสดงกลม 2 (4 คน) หยดนงในทาร�าทแตกตางกน

(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)

2) การแสดงอยางเปนล�าดบประกอบดวย

(1)แสดงความพรอมเพรยงอยางเปนล�าดบเปนลกษณะการแบง

ผแสดงออกเปน 2 กลม โดยกลมท 1 น�าปฏบตทาร�า และกลมท 2 ปฏบตตาม

ในทาร�าเดยวกนทละทาเปนล�าดบ

(2)แสดงการประกอบกนอยางเปนล�าดบเปนลกษณะการปฏบต

ทาร�าทมความคลายกนแลวเคลอนไหวประกอบกนในชวงเวลาทคาบเกยวกน

ตามล�าดบ

84 วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

ปท 13 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2562)

ภาพท 21 ผแสดงเคลอนไหว ภาพท 22 ผแสดงเคลอนไหว

ตามล�าดบในทาร�าทเหมอนกน ตามล�าดบในทาร�าทมความคลายกน

โดยกลมท 1 น�าปฏบต กลม 1 ร�าในจงหวะท 1

กลมท 2 ปฏบตตาม กลม 2 ร�าในจงหวะท 2

(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)กลม 3 ร�าในจงหวะท 3

(จนตนาอนวฒน,ผถายภาพ,2561)

85นาฏยประดษฐ ชด โนรดดตน

จนตนา อนวฒน

4. รปแบบแถวและทศทางเคลอนไหวก�าหนดต�าแหนงของผแสดงการแปรแถวและการใชทวางตามทฤษฎการเคลอนไหวดงน รปแบบแถวใชพนทการแสดงในลกษณะตางๆ ตามรปแบบธรรมชาตและแบบเรขาคณตไดแก เสนตรง (หนากระดาน) เสนทแยง สามเหลยมสเหลยมขาวหลามตด สเหลยมคางหม วงกลม โดยมทงรปแบบแถวเดยวและหลายรปแบบในแถวเดยวกน จดความสมดลชนด 2 ขางเหมอนกนและชนด2ขางแตกตางกน ทศทางการหนหนาของผแสดงประกอบดวยการหนทง8ทศ ไดแกการหนดานหนาหรอหนหนาเขาหาคนด หนดานขวา หนดานซาย หนดานหลงหรอหนหลงใหคนดหนดานหนาเฉยงทางขวาหนดานหนาเฉยงทางซายหนดานหลงเฉยงทางขวาและหนดานหลงเฉยงทางซาย ทศทางการเคลอนไหวเปนลกษณะการเคลอนทจากจดหนงไปจดหนงในการแปรแถว โดยใชทง 8 ทศทาง คอ การเคลอนทเขาหาคนด การเคลอนทถอยออกจากคนดหรอการถอยหลง การเคลอนททแยงมมกบคนด การเคลอนทขนานกบคนด การวนเปนวงหรอการเดนตามกน การสวนกน การกดต�า และการยกสงอยางรวดเรว

รปแบบแถวและทศทางเคลอนไหว

ภาพท 23 รปแบบแถวและทศทางการเคลอนไหว (1)

(จนตนาอนวฒน,2561,ผออกแบบ)

86 วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

ปท 13 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2562)

1. รปแบบแถววงกลมมจดกงกลาง(1รปแบบในแถวเดยวกน)

2. ต�าแหนงผแสดงทงหมดจดระยะเทาๆกนตรงกลางเวท

ความสมดลในการจดต�าแหนงชนด2ขางเหมอนกน

3. ทศทางผแสดงหนหนาออกนอกวง

4. การเคลอนไหว ผ แสดงวงนอกกดต�าเพอใหผ แสดงตรงกลาง

มความโดดเดนโดยเคลอนทหาคนด

ภาพท 24 รปแบบแถวและทศทางการเคลอนไหว (2)

(จนตนาอนวฒน,2561,ผออกแบบ)

1. รปแบบแถวสามเหลยมและสเหลยมขาวหลามตด

(2รปแบบในแถวเดยวกน)

2. ต�าแหนงผแสดงกลม1อยสวนหนาทางขวาของเวท

3. ผแสดงกลม2อยสวนหลงทางซายของเวท

4. มความสมดลในการจดต�าแหนงชนด2ขางตางกน

5. ทศทางผแสดงกลม1หนหนาหาคนด

ผแสดงกลม2หนหลงใหคนด

6. การเคลอนไหวเคลอนไหวพรอมกน

87นาฏยประดษฐ ชด โนรดดตน

จนตนา อนวฒน

อภปรายผลการวจย โนรดดตน เปนการแสดงนาฏศลปไทยประเภทพนบานภาคใตในรปแบบโนราประยกต ทเลยนแบบและออกแบบทาร�าตามโครงสรางของทาฤๅษดดตนจากต�าราโคลงภาพฤๅษดดตนทคดลอกจากจารกในสมดไทยด�าและรปปนฤๅษดดตนของวดพระเชตพนวมลมงคลารามโดยด�าเนนการตามหลกนาฏยประดษฐ7ขนตอนของศาสตราจารยกตตคณ ดร.สรพล วรฬหรกษ (2547, น. 225) ประกอบดวย1) การคดใหมนาฏศลป 2) การก�าหนดความคดหลก 3) การประมวลขอมล4)การก�าหนดขอบเขต5)การก�าหนดรปแบบ6)การก�าหนดองคประกอบอนๆและ7)การออกแบบนาฏยศลป รปแบบการแสดง มลกษณะการเคลอนไหวตามแบบเบนาร (Binary)คอชวงแรกเคลอนไหวชาชวงหลงเคลอนไหวเรวและแรงและแบงอารมณการแสดงตามแบบเทอรนาร(Ternary)ทฤษฎของแจควนเอมสมธ(JacquelineM.Smith)(สพรรณบญเพงผแปลและเรยบเรยง,2541อางถงในสวภาเวชสรกษ,2547,น.19)ซงม3ชวงคอชวงท1เปนการร�าในจงหวะชาสงางามชวงท2เปนการร�าในจงหวะทมอตราเรวขน และชวงท 3 เปนการร�าในทานง สงางาม ตามจงหวะของการร�าทาครจบดวยการตงซมตามหลกการของการร�าโนรา โครงสรางทาร�าหลกใชทงการเลยนแบบทาฤๅษดดตนและการประยกตใชทาในสวนของล�าตวขาและเทาตามลกษณะทาทางของฤๅษดดตนสวนของแขนและมอตามลกษณะทาร�าโนราล�าดบทาร�าเรมดวยการนงร�ายนร�าและเดนร�าตามอตราทเรมจากชาและเรวขนตามล�าดบ ลกษณะทาร�าเรมจากทาต�าไปหาทาสงตามหลกเกณฑในการปฏบตตามรปแบบการร�าโนราแบบโบราณ ซงสอดคลองกบสพฒน นาคเสน (2561, สมภาษณ) ทกลาวไว คอ 1) การร�าตองเรมจากทานงไปหาทายนการร�าตองเรมดวยทานงจากนนจงคอยเปลยนเปนทาอนในระดบทคอยๆสงขนจนเปนการยนร�าในทสด2)ทาร�าตองเรมจากทาต�าไปหาทาสงอาททาแรกเรมร�าระดบเอว ทาต อไปควรเพมเป นระดบอก ไหล จนถงระดบสงสด

คอระดบเหลยมเทรด3)ทาร�าตองไมขดมอขดเทาการเลอกสรรทาร�าทมาเรยงรอย

88 วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

ปท 13 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2562)

89นาฏยประดษฐ ชด โนรดดตน

จนตนา อนวฒน

เปนกระบวนการร�า จะตองเปนทาทมความถนด สามารถร�าไดถกตอง สวยงามเหมาะสมกบแขนขาและสรระผร�า และ 4) ทาร�าทกทาตองมความสมพนธกนการเลอกสรรทาร�าทน�ามาเรยงรอยเปนกระบวนการร�าเดยวกนทาร�าทน�ามาเรยงรอยตองมความสมพนธกน สวนรปแบบการเคลอนไหวทาร�า ใชหลกการเคลอนไหวทาเตนแบบกลมทสมพนธกบเวลาตามทฤษฎของของแจควนเอมสมธ(JacquelineM.Smith)(สพรรณบญเพงผแปลและเรยบเรยง,2541อางถงในสวภาเวชสรกษ,2547,น.15-19)คอการแสดงอยางพรอมเพรยงกน(Unison)และการแสดงอยางเปนล�าดบ(Cannon) เปนการสรางความแตกตางมาประมวลเขาในงานใหเกดเปนหนงเดยวเพอใหเกดความหลากหลายอนเปนมลเหตใหการแสดงเปนหมประเภทระบ�ามความนาสนใจตนเตนเราใจและชวนตดตามมากขน คณลกษณะของทาร�าโนรดดตนตามต�าราฤๅษดดตน(กรมศลปากร,2550,น. 7-10) ทง 42 ทา สามารถรกษาโรคตาง ๆ ไดแก รกษาอาการของโรคลมทเกดในอวยวะตาง ๆ อาท แกลมทวสารพางค แกลมตะครว แกลมจนทฆาฏแกลมปตคาดแกลมบาดทะยกแกลมกลอนแกลมหนาอกแกลมในเอวแกลมในขาแกลมในเขาแกลมมอลมเทาแกลมสนเทาและรกษาอาการไดแกแกเคลดแกขดแกเสนตาง แกปวดและวงเวยน แกจกเสยดแนน แกกลอน แกตะครวและเหนบแกอาการของโรคทเกดกบอวยวะหนาอก ไหลทองตะโพกมอและเทารวมทงแกโรคในอกและด�ารงกายอายยนไดอยางเหนผลจรง อาจกลาวไดวาการร�าโนรดดตนเปนการบรหารรางกายใหมความยดหยนซงน�าพาไปสความสมดลขององคาพยพในตนเอง อนไดแก ความสมดลของระบบกลามเนอ กระดกและเสนเอนในรางกาย ความสมดลของอวยวะสวนตาง ๆภายในรางกาย ทงระบบประสาท ระบบโลหตและเลอดลมทไหลเวยนในรางกายไดสะดวกความสมดลของอารมณยกระดบจตใจใหแจมใสความสมดลของสตและการมสมาธทดซงนอกจากการแสดงชดโนรดดตนจะเปนศลปวฒนธรรมส�าคญทชวย

สรางความรนเรงบนเทงใจใหเกดแกผชมไดเปนอยางมากแลวยงเปนวถแหงสขภาพ

ทสรางความผอนคลายแกรางกายของผฝกซงถอเปนกายบรหาร ดวยหลกการ

ตามต�าราฤๅษดดตน นบเปนวฒนธรรมแหงสขภาพอนทรงคณคาอยางแทจรง

นคอศกยภาพทซอนเรนของภมปญญาไทยทควรแกการน�ามาพฒนาองความร

ทางนาฏศลปไทยใหคงอยควบคไปกบบรบท(Context)สงคมไทยตอไป

ขอเสนอแนะจากการวจย 1. งานนาฏยประดษฐนนมองคประกอบหลายประการทท�าใหการแสดง

มความสมบรณสงทนกนาฏยประดษฐตองค�านงคอขอจ�ากดและขดความสามารถ

ของผแสดงซงมความส�าคญอยางยงในออกแบบกระบวนทาร�าเวลาในการฝกปฏบต

ทจะท�าใหการแสดงมความพรอมเพรยงมากทสด นอกจากนงบประมาณนบเปน

สวนส�าคญในการออกแบบเครองแตงกายและองคประกอบการแสดงตาง ๆ

ใหมความเหมาะสม

2. นาฏยประดษฐชดโนรดดตนเปนงานสรางสรรคทสามารถใชประโยชน

ในเรองการบรหารรางกายตามหลกการในต�าราฤๅษดดตนควรศกษาและขยายผล

ในเรองหลกกายวภาคหรอหลกการตามแพทยศาสตรเพอใหเกดคณประโยชน

ในเชงสขภาพตอไป

3. ต�าราฤๅษดดตนอนเปนศาสตรวชาทสบทอดมาตงแตสมยกรงศรอยธยา

โดยบรพมหากษตรยไทยในราชวงศจกรไดจดสรางเปนอนสรณทเปนทรพยสน

ทางปญญาของชาตไวในแผนดน ซงควรอนรกษและเผยแพรใหเปนทประจกษ

เพอเปนประโยชนตอสาธารณชนดวยนาฏยประดษฐรปแบบอนในโอกาสตอไป

90 วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

ปท 13 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2562)

เอกสารอางอง

กรมศลปากร. (2550).สมดภาพโคลงฤาษดดตน : คณะกรรมการฝายประมวล

เอกสารและจดหมายเหต ในคณะกรรมการอ�านวยการจดงาน

เฉลมพระเกยรต จดพมพเนองในมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา

80 พรรษา 5 ธนวาคม 2550. กรงเทพฯ:อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง.

จนตนา อนวฒน. (2561). กรอบแนวคดในการสรางสรรคงานนาฏศลป

ชด โนรดดตน. สาขาวชานาฏศลปไทยละคร วทยาลยนาฏศลป

สถาบนบณฑตพฒนศลป.

________.(2561). โนรดดตนทาเกยวขหนอน. กรงเทพฯ:สาขาวชานาฏศลป

ไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

________.(2561).โนรดดตนทาขาพาดคอ (ขางเดยว).กรงเทพฯ:สาขาวชา

นาฏศลปไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

________. (2561).โนรดดตนทาขาพาดคอ (สองขาง).กรงเทพฯ :สาขาวชา

นาฏศลปไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

________.(2561). โนรดดตนทาฉากใหญ-พนตว.กรงเทพฯ:สาขาวชานาฏศลป

ไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

________.(2561).โนรดดตนทาเดยวเทา-ซดแขน.กรงเทพฯ:สาขาวชานาฏศลป

ไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

________. (2561). โนรดดตนทาเหยยดขา. กรงเทพฯ : สาขาวชานาฏศลป

ไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

________.(2561).ผแสดงกลม 1 (3 คน) เคลอนไหวในทาร�าทเหมอนกน

ผแสดงกลม 2 (4 คน) หยดนงในทาร�าทแตกตางกน. กรงเทพฯ:สาขาวชา

นาฏศลปไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

91นาฏยประดษฐ ชด โนรดดตน

จนตนา อนวฒน

จนตนาอนวฒน.(2561).ผแสดงเคลอนไหวตามล�าดบ ในทาร�าทมความคลายกน

3 กลม กลม 1 ร�าในจงหวะท 1 กลม 2 ร�าในจงหวะท 2 กลม 3

ร�าในจงหวะท 3. กรงเทพฯ : สาขาวชานาฏศลปไทยละคร วทยาลย

นาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

________.(2561).ผแสดงเคลอนไหวตามล�าดบในทาร�าทเหมอนกน โดยกลมท 1

น�าปฏบต กลมท 2 ปฏบตตาม.กรงเทพฯ:สาขาวชานาฏศลปไทยละคร

วทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

________. (2561). ผแสดงเคลอนไหวพรอมกน ในทาร�าแตกตางกนบางชวง.

กรงเทพฯ:สาขาวชานาฏศลปไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑต

พฒนศลป.

________.(2561). ผแสดงเคลอนไหวพรอมกน ในทาร�าทเหมอนกน. กรงเทพฯ:

สาขาวชานาฏศลปไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

________.(2561).ผแสดงทงหมดเคลอนไหวพรอมกน ผแสดงทง 2 กลมใชทาร�า

ทแตกตางกน. กรงเทพฯ:สาขาวชานาฏศลปไทยละครวทยาลยนาฏศลป

สถาบนบณฑตพฒนศลป.

________. (2561). รปแบบแถวและทศทางการเคลอนไหว (1). กรงเทพฯ :

สาขาวชานาฏศลปไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

________. (2561). รปแบบแถวและทศทางการเคลอนไหว (2). กรงเทพฯ :

สาขาวชานาฏศลปไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

________.(2561).ฤาษดดตนทาแกลมตะครว.กรงเทพฯ:สาขาวชานาฏศลป

ไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

________.(2561).ฤาษดดตนทาแกเอว ขาขด.กรงเทพฯ:สาขาวชานาฏศลป

ไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

________. (2561).ฤาษดดตนทาเหยยบหลง. กรงเทพฯ : สาขาวชานาฏศลป

ไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

92 วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

ปท 13 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2562)

93นาฏยประดษฐ ชด โนรดดตน

จนตนา อนวฒน

จนตนา อนวฒน. (2561). ฤๅษดดตนทาแกตะโพก ตนขาขด. กรงเทพฯ :

สาขาวชานาฏศลปไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

________. (2561).ฤๅษดดตนทาแกลมกรอน. กรงเทพฯ : สาขาวชานาฏศลป

ไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

________.(2561).ฤๅษดดตนทาแกลมจนทฆาฏ. กรงเทพฯ:สาขาวชานาฏศลป

ไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

________.(2561).ฤๅษดดตนทาแกสลกไหล.กรงเทพฯ:สาขาวชานาฏศลป

ไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

________.(2561).ฤๅษดดตนทาด�ารงกายอายยน.กรงเทพฯ:สาขาวชานาฏศลป

ไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

________.(2561).ลกษณะการแตงกาย (แบบมวยผมจก).กรงเทพฯ:สาขาวชา

นาฏศลปไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

________.(2561).ลกษณะการแตงกาย (แบบสวมเทรด). กรงเทพฯ:สาขาวชา

นาฏศลปไทยละครวทยาลยนาฏศลปสถาบนบณฑตพฒนศลป.

สวภาเวชสรกษ.(2547).หลกนาฏยประดษฐของทานผหญงแผว สนทวงศเสน.

วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชานาฏยศลปไทย

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สพฒนนาคเสน.นายโรงโนราและครช�านาญการวทยาลยนาฏศลปนครศรธรรมราช.

(สมภาษณ,15กมภาพนธ2561).

สรพล วรฬหรกษ. (2547).หลกการแสดงนาฏยศลปปรทรรศน. กรงเทพฯ :

ส�านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

MGR Online. (2561). งานมรดกความทรงจ�าแหงโลกวดโพธ. คนเมอวนท

4เมษายน2561จากhttps://mgronline.com/qol/detail/9610000

033581