การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่...

34
การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา: กรณีศึกษาภาพสะท้อนจากภาพยนตร์ เรื่อง เกมล่าเกม The Hunger Games The Studies of illusion under Neoliberalism United state of America: A reflection fromThe Hunger Games-Movie ณีรนุช ธราธรชนะกุล 1 Neeranuch Tharathonchanakul 1 1 บัณฑิตศิลปศาสตรบัณฑิต ปรัชญา การเมืองและเศรษฐศาสตร์รุ่นที่ 1 วิทยาลัยสหวิทยาการ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ บทความนี้พัฒนาจากภาคนิพนธ์หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต ปรัชญา การเมืองและเศรษฐศาสตร์ ปีการศึกษา 2559 วารสารสหวิทยาการ วิทยาลัยสหวิทยาการ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 36

Transcript of การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่...

Page 1: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

การศกษาภาพลวงตาภายใตสงคมเสรนยมใหม

ในสหรฐอเมรกา:

กรณศกษาภาพสะทอนจากภาพยนตร

เรอง เกมลาเกม The Hunger Games

The Studies of illusion under Neoliberalism United

state of America: A reflection fromThe Hunger

Games-Movie

ณรนช ธราธรชนะกล1

Neeranuch Tharathonchanakul1

1 บณฑตศลปศาสตรบณฑต ปรชญา การเมองและเศรษฐศาสตรร นท 1 วทยาลยสหวทยาการ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร บทความนพฒนาจากภาคนพนธหลกสตรศลปศาสตรบณฑต ปรชญา

การเมองและเศรษฐศาสตร ปการศกษา 2559

วารสารสหวทยาการ วทยาลยสหวทยาการมหาวทยาลยธรรมศาสตร36

Page 2: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

บทคดยอ

บทความนเปนบทความวชาการทเกยวของกบสงคมเสรนยมใหมใน

สหรฐอเมรกา โดยศกษาผานจากงานเขยนและบทความของนกวชาการใน

สหรฐอเมรกาทไดมการวเคราะหสงคมภายใตกรอบแนวคดเสรนยมใหมเปรยบ

เทยบกบภาพยนตรเรอง เกมลาเกม The Hunger Games

นบตงแตในชวงปลายทศวรรษท 1970 จนถงปจจบนคนในสงคมเรมตนตว

กบลทธเสรนยมใหม เพราะลทธดงกลาวไมไดเขามาท�าใหวถชวตของคนสวนใหญ

ดขนแตท�าใหวถชวตของผคนเกดความเปราะบาง นอกจากนลทธเสรนยมใหมยง

ท�าใหเกดชองวางทเอออ�านวยประโยชนเพยงกลมชนชนน�าในสงคม ดงนนสงท

ลทธเสรนยมใหมทกลาวอางวาจะเขามาท�าใหผคนในสงคมใชชวตตามความฝน

แบบอเมรกน (American Dreams) ททกคนมโอกาสเทาเทยมกนและสามารถม

ชวตทดผานจากการท�างานหนกและสะสมทนดวยตนเองเปนไปไดยากขน

การเกดภาพสะทอนสงคมทสนหวงในรปแบบภาพยนตรแนวกลยค

(Dystopia) หลายเรอง แตภาพยนตรทผเขยนหยบยกขนมาคอ เรองเกมลาเกม

หรอ The Hunger Games โดยภาพยนตรมการสะทอนภาพรฐพาเนม ซงเปนรฐ

ทปกครองโดยระบอบเผดจการและมความเหลอมล�าของฐานะและโอกาสทสงมาก

ปญหาเสยงของประชาชนทไมมความหมาย เปนตน

[ ค�ำส�ำคญ ]เสรนยมใหม, ความฝนแบบอเมรกน (American Dream), ความเปราะบาง

ของเสรนยมใหม, สงคมแบบอดมคตแบบเสรนยมใหม, สงคมแบบกลยค (Dystopia)

ปท 14 ฉบบท 2 (เมษายน 2560 – กนยายน 2560) 37

Page 3: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

Abstract

This article exhibits the studies of Hunger Games-Movies as the reflection of American contemporary society.Since the 1970s, the U.S. set the Neoliberalism up as the main system and it became the main system in an American society. The Neoliberal economic model has been spread around the world. Since the application of Neoliberal policy, the economic growth dramatically increase but the welfare and civic rights evolve in an opposite way. American Dream which played significant spirit for American middle class seem unsensible. Hyper individualization led to high risk in economic life and obstruct social mobility in society.

Hunger Games-Movies reflects Neoliberalism’s spectacularity in many ways.The article analyzes the construction of neoliberal dystopia via three methods; 1.Movie’s content construction 2.Scenario construction 3. Mode of neoliberal perception from the movie

[ Keywords ]Neoliberalism, Crisis Neoliberalism, American Dream, Dystopia

scenes, The illusion of Neoliberalism’s society

วารสารสหวทยาการ วทยาลยสหวทยาการมหาวทยาลยธรรมศาสตร38

Page 4: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

บทนำ�

นบตงแตชวงปลายทศวรรษ 1970 เปนตนมา เกดการเปลยนแปลงหลายๆ

ดานในสงคม แตจดเปลยนทส�าคญคอเรองการเปลยนแปลงของระบบทนนยมโลก

ทตองเรมปรบตวเปลยนผานจากกรอบแนวคดเดมทเรยกวาเสรนยมดงเดม

(Classic Liberalism) สการสถาปนากรอบแนวคดใหมทเรยกวาเสรนยมใหม

(Neo-Liberalism)

สงคมในแบบฉบบเสรนยมใหมนน ภาครฐมกใหความส�าคญกบการขยาย

ตวของตลาดทนในระบบเศรษฐกจและใหความส�าคญกบความมนคงของประเทศ

เปนหลก สงผลใหประชาชนตองรบภาระคาใชจายของตนเอง อนไดแก ทนการ

ศกษาระดบสง (ระดบวทยาลยขนไป) คาประกนสขภาพ คาสาธารณปโภค เปนตน

(Harvey D., เกงกจ กตเรยงลาภ, ภควด วระภาสพงษ, สรตน โหราชยกล, และ

อภรกษ วรรณสาธพ แปล, 2555)

วถชวตของประชาชนในสงคมเปลยนแปลงไป อ�านาจการตอรองของชนชน

กลางในสงคมลดลง และกลมชนชนน�าผมความมงคง เชน นกธรกจ กลมนายทน

ขาราชการการเมอง เขามามอทธพลในระบบเศรษฐกจและการเมองทเรยกวา

ระบบการปกครองแบบ Plutocracy (Brenner M.,2013) กลาวคอเปนระบบการ

ปกครองทชนชนนายทนจ�านวนมากทมเงนทนมความส�าคญเพราะนายทนเหลาน

พรอมทจะสนบสนนเงนทนใหแกพรรคการเมองใหญสองพรรคทมกจะไดรบเลอก

เปนรฐบาล และเมอผสมครรบเลอกตงในพรรคการเมองเหลานนไดด�ารงต�าแหนง

ประธานาธบดนนจะด�าเนนนโยบายทเปนประโยชนตอกลมชนชนน�า เชน ในวกฤต

ปท 14 ฉบบท 2 (เมษายน 2560 – กนยายน 2560) 39

Page 5: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

เศรษฐกจป 2007-2008 เกดปญหาเศรษฐกจครงใหญในสหรฐอเมรกาสงผลให

รฐบาลตองรกษาเสถยรภาพทางดานเศรษฐกจของประเทศดวยการชวยเหลอ

บรษทและบรรษทขนาดใหญหลายแหงเพราะถอเปนภาพรวมใหญทส�าคญของ

ระบบเศรษฐกจในประเทศ โดยการออกนโยบายยดหยนส�าหรบการจางงาน เพอ

ลดคาใชจายของบรษท เชน การปลดคนงานออกจากระบบเพอรกษาเสถยรภาพ

ของกจการใหอยในระบบเศรษฐกจได แตเกดภาวะอตราการวางงานสงขนเพราะ

บรษทเลกจางพนกงานเปนจ�านวนมาก เพอลดตนทนและเปนทางเลอกทงายทสด

เปนตน (Stiglitz J.E., สฤณ อาชวานนทกล แปล, 2556)

ความฝนแบบอเมรกน (American Dream) เปนปจจยหนงทกระตนผคน

ในสงคมโดยเฉพาะกลมชนชนกลางมความคดเรองการท�างานหนก การสะสมทน

จะเปนหนทางสามารถสรางความส�าเรจใหกบชวต โดยคานยมของความส�าเรจน

จะแปรผนไปตามความคดของผน�าในแตละยค และปจจยแวดลอมทสรางเงอนไข

ใหความฝนแบบอเมรกนแตกตางกนไป แตสวนใหญมกจะออกมาในรปแบบทท�าให

คนเชอในชวตทดกวาเกดไดจากการท�างานหนก การไดครอบครองอสงหารมทรพย

การจบการศกษาในระดบสง เปนตน (Polychroniou C.J., 2016)

ดงนน ความฝนแบบอเมรกนกเปนเครองมอชนส�าคญอกชนหนงส�าหรบยค

เสรนยมใหมทจะชกจงผคนในสงคมใหเขาสภาพลวงตาของเสรนยมใหม

เหตการณทเกดขนในศตวรรษท 21 คอชนชนกลางในสงคมเกดการ

ตระหนกมากขนวาลทธเสรนยมใหมไมใชแนวทางทดส�าหรบการแกไขปญหาสงคม

และเศรษฐกจ เพราะปญหาทเกดขนในสงคม เศรษฐกจและการเมองเพมมากขน

เชน ปญหาทางดานการเมองทระบบประชาธปไตยไดกลายเปนระบบ Plutocracy

และปญหาทางดานเศรษฐกจทมเพยงกลมชนชนน�าซงเปนเพยงสวนนอยของสงคม

ทร�ารวยมากขน แตคนสวนใหญในประเทศตองเผชญกบภาระคาใชจายในครว

เรอนเพมขน

วารสารสหวทยาการ วทยาลยสหวทยาการมหาวทยาลยธรรมศาสตร40

Page 6: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

การเจรญเตบโตของเศรษฐกจผทไดรบผลประโยชนสงทสดไมใชประชาชน

ทกคน แตเปนเพยงกลมคนจ�านวนหนงทมโอกาสท�าการสะสมทนซงเปนเพยงคน

จ�านวน 1 % ในสงคมทอยในชนชนสง (Stiglitz J. E., สฤณ อาชวานนทกล แปล,

2556) ซงการสะสมทนนท�าใหเกดชองวางระหวางรายไดและความเหลอมล�าซง

ปญหาความเหลอมล�านเปนสาเหตทท�าใหเกดลกษณะสงคมทมกลมคนทมฐานะ

ตางกน

ปญหาเหลานเปนปญหาทรฐบาลละเลย กระทงเกดเหตการณการประทวง

ของกลมคนทวางงานและอางวาไมไดรบความยตธรรมจากรฐบาล (Occupy Wall

Street) พวกเขาแทนออกมาเรยกรองแทนกลมคนสวนใหญของสงคม หรอกลม

คน 99% เพอใหรฐบาลสนใจกบปญหาความเหลอมล�าของรายไดและโอกาสท

เพมมากขน เพราะรฐบาลชวยเหลอและสนบสนนเพยงกลมชนชนน�าหรอกลมคน

1% ของสงคมเทานน (Dailey K., 2011)

ปญหาตางๆ ทปรากฏขนในสงคมเรมไดรบความสนใจและถกถายทอดผาน

สอตางๆ โดยสอทเหนชดเจนและสะทอนออกมอยางมนยมากทสดคอ ภาพยนตร

แนวกลยค (Dystopia) ทสะทอนภาพปญหาสงคมในภาพทรนแรงกวาในปจจบน

เชน การเกดสงครามขน การใชอ�านาจรฐทมความชอบธรรมในการท�ารายและเขน

ฆาประชาชน เปนตน ซงภาพยนตรเรองดงกลาวทมการเสยดสสงคมและคาด

การณโลกอนาคตทยงใชระบบเสรนยมใหมทยงด�าเนนอยในสงคม คอ เกมลาเกม

หรอ The Hunger Game เปนภาพยนตรทสะทอนภาพรวมสงคมสหรฐอเมรกา

ทอยในรปแบบสงคมกลยค (Dystopia) โครงเรองเกยวของกบสงคมในรฐแหงหนง

ทปกครองโดยระบอบเผดจการใชความรนแรงในการปกครอง และมชองวางความ

เหลอมล�าของโอกาสและฐานะผคนในรฐเดยวกนทสงมาก ซงภาพยนตรจะน�า

เสนอผานจากตวแสดงทอยในแตละเขตของรฐพาเนม (Panem)

ปท 14 ฉบบท 2 (เมษายน 2560 – กนยายน 2560) 41

Page 7: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

นอกจากนภาพยนตรเรองโดยใสเนอหาวจารณปญหาทเกดขนในสงคม

ปจจบนแตสะทอนออกมาใหรนแรงเพอใหทจะสอใหเหนไดอยางชดเจนกบผชม

โดยเนอหาหลกทเปนตวสะทอนภาพชดเจน คอการแขงขนในเกมทรฐสรางขนมา

เพอแสดงอ�านาจและความรนแรง เพอใหประชาชนในรฐพาเนมเกดความ

หวาดกลวและด�าเนนวถชวตตามกฎกตกาทรฐบาลตงไว โดยเกมดงกลาวจะจดขน

ในทกๆ ป และผเขาแขงขนในเกมนจะถกคดเลอกผานจากการจบฉลากและผท

ไดรบเลอกจะถกเรยกวาเครองบรรณาการ เพอแสดงถงความจงรกภกดตอ

ประธานาธบดซงเปนผน�าของรฐพาเนม นอกจากนยงมเรองความเหลอมล�าของ

โอกาสฐานะและรายไดในแตละเขต และการเลอกปฏบตระหวางเขตทยากจนและ

ร�ารวย ซงเนอหาทเกดขนในภาพยนตรลวนเปนตวสะทอนทเกดจากสภาพสงคม

ในสหรฐอเมรกา

ดงนนภาพยนตรเรองเกมลาเกม หรอThe Hunger Games จงเปนภาพ

สะทอนสงคมทด�าเนนตามแนวทางเสรนยมใหมทชนชนน�าเปนผมอ�านาจควบคม

และตอรองกบอ�านาจรฐไดแตประชาชนทวไปไมมอ�านาจในการตอรองท�าไดเพยง

แคเดนตามทางทผมอ�านาจเปนผก�าหนด

บทความนจะแบงการวเคราะหเปนประเดนปญหาของสงคมในสหรฐอเมรกา

และจะเปรยบเทยบกบเหตการณในภาพยนตรเรอง เกมลาเกม หรอ The Hunger

Games ทงหมด 3 ประเดน ไดแก ประเดนปญหาท 1 เรองความเหลอมล�าใน

สหรฐอเมรกากบความเหลอมล�าในรฐพาเนม ประเดนปญหาท 2 เรองการผกขาด

การแขงขนแบบธรรมชาตในสหรฐอเมรกาและรฐพาเนม และประเดนสดทาย เรอง

เรองเสยงของประชาชนสวนใหญไมมความหมายในสหรฐอเมรกากบเสยงของ

ประชาชนในเขตทไมมความหมาย และมการสรปภาพรวมของสหรฐอเมรกาใน

ชวงยคของประธานาธบดโอบามาทยงคงความเขมขนของอ�านาจทนตามแบบฉบบ

ลทธเสรนยมใหม

วารสารสหวทยาการ วทยาลยสหวทยาการมหาวทยาลยธรรมศาสตร42

Page 8: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

กรอบแนวคดทใชวเคราะห

กรอบแนวคดทใชวเคราะหกบบทความนมทงหมด 3 แนวคด อนไดแก

แนวคดลทธเสรนยมใหม แนวคดเรองความฝนแบบเอเมรกนหรอ American

Dream และแนวคดสดทายจะเปนแนวคดสงคมแบบกลยค (Dystopia)

สหรฐอเมรกาไดด�าเนนตามแนวทางเสรนยมใหมทมหลกการ 3 อยางทส�าคญ

ไดแก การลดบทบาทของรฐบาลในการก�ากบดแล (Deregulation) การใหเสรภาพ

กบประชาชนในสงคมทงการแขงขน (Liberalization) และ การแปรรปกจการ

ของรฐใหกลายเปนของเอกชน (Privatization) หลกการสามอยางนเปนลกษณะ

ส�าคญทใชบงชถงลกษณะของสงคมทด�าเนนตามลทธเสรนยมใหม

นกคดทสนบสนนลทธเสรนยมใหมกลาวอางวาตลาดระดบโลกทมเสรภาพ

จะเปนเครองมอชนส�าคญทท�าใหโลกนาอยขน และสวนใหญกลมทสนบสนน

แนวคดลทธเสรนยมใหมจะเปนกลมชนชนน�าในสงคม เชน นกการเมอง นก

ประชาสมพนธ นกลงทน เจาของกจการขนาดใหญ ดารานกแสดง เปนตน โดย

ภาพเสรภาพของประชาชนแททจรงแลวคอ ภาพลวงตาและไมใชขอดของผคน

สวนใหญในสงคมประกอบกบความเชอเรองความฝนแบบอเมรกนทฝงอยในสงคม

สหรฐอเมรกาวาในสงคมแหงนพวกเขาสามารถเปนอะไรกได หรอยกระดบฐานะ

ตนเองไดโดยทไมมเรองเชอชาตและชนชนมาเปนตวกดกนความพยายามทจะยก

ระดบชวตตนเองใหดขน ดงนนจงท�าใหผคนในสงคมเชอมนในกรอบของแนวคด

เรองเสรนยมใหมวาเปนแนวคดทท�าใหมนษยแสดงศกยภาพเพอการแขงขนได

อยางเตมท อกทงยงมค�าพดของผน�าทางการเมองทใชชกจงใหคนในสงคมยงเชอ

ในความฝนแบบอเมรกนอยางตอเนอง

เสรนยมใหมเปนเพยงภาพลวงตาใหคนในสงคมสวนใหญเชอวาเปนเสรภาพ

ทท�าใหสงคมสามารถแขงขนไดอยางเตมประสทธภาพโดยทไมมขอจ�ากดเรองเชอ

ชาตและชนชน แตในความเปนจรงเสรนยมใหมไดพนธนาการผคนไวใหท�างาน

หนกกวาชวงยคทนนยมเสรนยมดงเดม เสรนยมใหมไมมการก�ากบกจการของ

ปท 14 ฉบบท 2 (เมษายน 2560 – กนยายน 2560) 43

Page 9: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

เอกชนอยางเขมงวดและดแลสวสดการสงคมใหกบประชาชนอยางในยคกอนหนา

น รฐบาลปลอยทกอยางใหเปนไปตามกลไกตลาดเสร โดยรฐจะออกนโยบายหรอ

ก�าหนดกตกาทเปนประโยชนตอกลมชนชนน�าโดยเฉพาะในกลมนายทนเพอให

เกดภาพรวมความมงคงของสงคม กระทงละทงความเปนอยของประชาชนสวน

ใหญทตองการจะบรรลความฝนแบบอเมรกาและยกระดบฐานะตนเอง ผคนเหลา

นนรบภาระคาใชจายในครวเรอนจะตองท�างานเพอหารายไดรบผดชอบคาใชจาย

ในการดแลตนเองและครอบครวเพราะรฐบาลไมไดสนบสนนคาใชจายในสวนนให

อกทงตองใชจายในจ�านวนเงนทสงเพราะบรการตางๆ ทจ�าเปนตอการด�ารงชพ

และสามารถตอยอดเปนโอกาสไดกลายเปนของเอกชน (Privatization) เชน

ประกนสขภาพและประกนชวต คารกษาพยาบาลในโรงพยาบาลเอกชน คาใชจาย

ในสถาบนการศกษาของเอกชนทมชอเสยงและเกาแก (Ivy League) เชน บราวน

(Brown University) คอเนล (Cornell University) เพนซวาเนย (University

of Pennsylvania) พรนซตน (Princeton University) ฮาเวรด (Harvard

University) เยลล (Yale University) เปนตน เปนตน

ชวตของชนชนกลางและชนชนลางถกบบคนจากสงคมทด�าเนนตามลทธ

เสรนยมใหมทรฐพยายามสนบสนนเพราะสงเสรมใหประเทศเกดความมงคงและ

ความสมพนธเชงอ�านาจทเกอหนนกนระหวางชนชนปกครองหรอวอชงตนกบ

ชนชนนายทนหรอวอลลสตรท (Washington and Wall Street) โครงสรางเชง

อ�านาจนท�าใหภาคการเงนมอ�านาจมากในสงคมกระทงมอ�านาจตอรองมากกวา

ทกภาคสวน อนจะน�าไปสการเกดปญหาสะสมในสงคมมานบตงแตสมยปลาย

ทศวรรษท 1970 และสงผลอยางตอเนองถงปจจบน (จตตภทร พนข�า. 2556) โดย

ปญหาทเกดขนในสงคมสามารถวเคราะหได 3 กรณทเกดขนชดเจนคอ ปญหา

เรองความเหลอมล�าในสงคมทเหลอมล�าในดานโอกาสและสทธเขาถงการศกษาท

มอปสรรคเรองฐานะ ซงขดกบหลกของความฝนแบบอเมรกน ปญหาเรองการ

แขงขนทมการผกขาดโดยธรรมชาต และปญหาเรองระบบการเมองทเสยงของ

วารสารสหวทยาการ วทยาลยสหวทยาการมหาวทยาลยธรรมศาสตร44

Page 10: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

ประชาชนไมมความหมาย โดยทง 3 ประเดนปญหานผเขยนไดน�ามาเปรยบเทยบ

กบภาพสะทอนในภาพยนตรเรอง The Hunger Games ทเปนแนวภาพยนตร

แบบสงคมกลยคทวพากษสงคมเสรนยมใหมในปจจบนวาเสรภาพเปนเพยง

ภาพลวงตาทผคนในสงคมไมสามารถยกระดบคณภาพชวตได อกทงยงวพากษ

ระบบเสรนยมใหมทพนธนาการใหผคนในสงคมตองแขงขนและตคาผคนในสงคม

ใหมลกษณะทนมนษย

ภาพท 1 แผนภาพอธบายการเกดและลกษณะพเศษของสงคมเสรนยมใหมในสหรฐอเมรกา

● วเคราะหขอมลวเคราะหขอมลผานจากกรอบแนวความคดหลก 3 แนวความคด ไดแก

แนวคดเรอง American Dream สงเสรมความหวงและความฝนในสงคม และ

แนวคดสงคม Dystopia ทเปนภาพสงคมแบบกลยคทมนยเปนภาพสะทอนสงคม

ในปจจบนทมการแขงขนเพอใหตนกลายเปนบคคลทประสบความส�าเรจ สดทาย

คอแนวความคดสงคมเสรนยมใหมทใชวเคราะหและอธบายลกษณะภาพรวมของ

สงคมในสหรฐอเมรกาตงแตชวงปลายทศวรรษท 1970 เปนตนมา

ปท 14 ฉบบท 2 (เมษายน 2560 – กนยายน 2560) 45

Page 11: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

● การนำ�เสนำอขอมลการน�าเสนอจะน�าเสนอภาพรวมของสงคมเสรนยมใหมในสหรฐอเมรกาท

มความเหลอมล�ากนอยางชดเจน และจะน�าเสนอปญหาความเหลอมล�าดงกลาว

และผลทตามมา โดยจะเปรยบเทยบภาพสะทอนความเหลอมล�าของชนชนใน

สงคมกบการลดคณคาความเปนมนษยผานจากภาพยนตรเรอง The Hunger

Games (2012-2015) ทง 3 ภาค

● วเคราะหภาพสะทอนำภาพยนำตรเรอง เกมลาเกม หรอ The Hunger Games เปรยบเทยบกบปญหาสงคมเสรนำยมใหมในำสหรฐอเมรกา

ขอมลโดยสงเขปของภาพยนตรเรองเกมลาเกม หรอ The Hunger Games

ภาพยนตรเรอง The Hunger Games ถกสรางขนผานจากนวนยายแนว

สะทอนภาพสงคมแบบกลยค (Dystopia) ทมชอเสยงทงหมด 3 เลม โดย ซซาน

คอลลนส (Suzan Collins) เนอหาของเรองจะเกยวของกบรฐแหงหนงทครงหนง

เคยเกดสงครามขนภายในรฐระหวางเขตท 13 และรฐบาลในเมองแคปตอล โดย

ในสงครามครงนนผทปราบกลมกบฏในเขตท 13 คอ รฐบาลในแคปตอล ดงนน

รฐพาเนมแหงนจงถกปกครองโดยรฐบาลแคปตอลมาโดยตลอด หากเรยงล�าดบ

ความมงคงเมองแคปตอลเปนเมองทมงคงทสดในรฐพาเนมเพราะดวยอ�านาจใน

ทางการเมองทควบคมและก�าหนดโครงสรางของสงคมจงท�าใหแคปตอลไดรบผล

ประโยชนทงในเรองอ�านาจการปกครองและทรพยากรจากทกๆ เขต การไดรบ

ทรพยากรเหลานจะตองแลกเปลยนมาดวยคาตอบแทนทรฐบาลในแคปตอลแจก

จายใหแตคาตอบแทนทใหในแตละเขตแตกตางกนตามมลคาของทรพยากร โดย

สวนใหญจะใหคาตอบแทนทต�ากวามลคาทรพยากรของเเตละเขตทสงมาทเมอง

แคปตอลไดรบลกษณะดงกลาวสงผลใหแคปตอลมตนทนในการซอทรพยากรทต�า

ในการน�ามาใชในเมองจงยงผลใหแคปตอลเปนเมองทมความมงคงทสดในบรรดา

13 เขต

วารสารสหวทยาการ วทยาลยสหวทยาการมหาวทยาลยธรรมศาสตร46

Page 12: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

นอกจากเรองความมงคงแลวรฐบาลในเมองแคปตอลยงเปนผทมความชอบ

ธรรมในการก�ากบดแล ทกๆ เขตในรฐพาเนมโดยการใชกลไกการสรางอ�านาจ

ของเมองแคปตอลทควบคมและก�ากบดแลใหทกเขตใหตกอยภายใตการก�ากบ

ดแล ดวยการสรางความหวาดกลว โดยจดการแขงขนเกมลาเกม (Hunger Game)

และในทกๆ ปจะมการแขงขนเกมนขน ซงวธการคดเลอกผเขาแขงขนคอใหแตละ

ครอบครวทตองการอาหาร ยารกษาโรค หรอของทขาดแคลน ใหน�าชอของสมาชก

ในครอบครวทอายระหวาง 12 -18 ปมาใสในโหลแกว และเมอวนเกบเกยวมาถง

รายชอเหลานจะถกจบขนมาเปนชายและหญงอยางละหนงใบและเรยกผทรบ

เลอกเหลานวาบรรณาการของแตละเขต

กตกาในเกมคอการแขงขนกนเอาชวตรอดในสมรภมสนามแขงขนทเตมไป

ดวยอนตรายทมาจากผสรางเกม บรรณาการทงหมดจะตองเอาชวตรอดและตอง

คอยระวงบรรณาการทเขาแขงขนคนอนๆ ทพรอมจะก�าจดเพอเปนผชนะเพยงคน

เดยวในเกม และผทเหลอเปนคนสดทายในสนามการแขงขนทรอดชวตกลบไปเลา

ประสบการณทรอดชวตจากการแขงขนเพอเปนแรงบนดาลใจใหกบผคนในรนตอ

ไปทจะเขามาแขงขนในฐานะเครองบรรณาการของเขต ซงประธานาธบดสโนว

พยายามท�าใหภาพความรนแรงในการแขงขนกลายเปนเรองปกตและเปนความ

บนเทงของชนชนสง

เหตการณทเปนจดเปลยนเกดขนจากการแขงขนครงท 74 แคตนส

(Katniss) และพตา (Peta) จากเขตท 12 พวกเขาทงคไดรบการสนบสนนจากเฮมช

(Haymitch) ใหสรางเรองราวความรกในการแขงขนจนกระทงคนในแคปตอลเกด

ความเหนใจและคอยลนใหพวกเขาชนะ เฮมช (Haymitch) พยายามโนมนาวใจ

ผสรางเกมใหคลอยตามและเชอเขาในเรองครกจ�าเปนและทายทสดทงคกไดรบ

ชยชนะแตกอนทพวกเขาจะชนะกเกดเหตการณขนมการเปลยนแปลงกตกาจาก

เดมทเปลยนกตกาวาใหทงคชนะรวมกน กลบเปลยนเปนกตกาแบบดงเดมคอม

ผชนะในสมรภมสนามแขงขนนไดเพยงผเดยวสรางความสะเทอนใจใหผชมอกครง

ปท 14 ฉบบท 2 (เมษายน 2560 – กนยายน 2560) 47

Page 13: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

แตทวาแคตนส (Katniss) เดกสาวผมความกลาหาญกหยบยนเบอรพษใหกบพตา

(Peta) ชายหนมทเปนครกจ�าเปน

หลงจากนนทงคเตรยมพรอมทจะกนเบอรพษ (Poison Berry) และยอม

ตายไปดวยกน การฆาตวตายของทงคในมมมองของคนในแคปตอลคลายกบการ

กระท�าของครกหวานชน (Romantic) แตในมมมองของคนบางเขตการกระท�า

ของแคตนสคลายกบวาเปนทาทแขงขอตอประธานาธบด สโนว (President Snow)

ดงนนการกระท�าของแคตนส (Katniss) กลายเปนการจดไฟแหงความหวงใหกบ

ผคนในแตละเขตทพรอมจะลกขนตอสกบระบบเพอเปลยนแปลงน�าไปสการลมลาง

ระบบและโครงสรางทางการเมองของประธานาธบดสโนว (President Snow)

ในการแขงขนครงท 75 เกดจากการทหลายๆ เขตเรมแขงขอตออ�านาจของ และ

สงครามทเกดขนกท�าใหเกดการสญเสยของหลายชวตในรฐพาเนม

ภาพท 1 แผนภาพอธบายความสมพนธของตวแสดงในภาพยนตรเรองเกมลาเกม หรอ The Hunger Games

วารสารสหวทยาการ วทยาลยสหวทยาการมหาวทยาลยธรรมศาสตร48

Page 14: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

2. เปรยบเทยบตวแสดงกบแนวคดเสรนยมใหม

ตวแสดง ลกษณะนสยตวแสดง รปธรรมในสงคมเสรนยมใหม

Katniss Everdeen ยอมท�าทกอยางเพอคนทรก ภาพสะทอนตวแทนประชาชน

ทอยในชนชนกลางถงลางและ

ตองตอสในสงคมเสรนยมใหม

Peta  Mellak ปรบตวกบทกสถานการณ ภาพสะทอนกล มชนชนกลาง

ทมการเรยนรและปรบตวเขาส

ระบบเสรนยมใหม

Gale  Hawthorne เชอมนในความคดของตวเอง ภาพสะทอนการตอตานอ�านาจ

นยม ระบบเสรนยมใหม

Haymitch  Abernathy ชวยเหลอผ ทตกอย ในภาวะ

ยากล�าบากแตไมสามารถชวย

ไดทกคน

ภาพสะทอนกลมคนหรอองคกร

ชวยเหลอทไมสามารถแกปญหา

สงคมเสรนยมใหม

President Coriolanus Snow ผน�าจากกลมชนชนน�าทใสใจ

เพยงผลประโยชนของกล ม

ชนชนน�าในแคปตอล

ภาพสะทอนชนชนน�า อ�านาจ

นยม ลทธเสรนยมใหม

The careers ผชนะในเกมลาเกมทผกขาด

การชนะมาโดยตลอด

ภาพสะทอนกลมคนในอดมคตท

เปนรปธรรมในสงคมเสรนยม

ใหม

ตารางท 2 แสดงการวเคราะหจดเดนของตวแสดงในกรอบเสรนยมใหม (รปภาพจาก www.imdb.com)

ปท 14 ฉบบท 2 (เมษายน 2560 – กนยายน 2560) 49

Page 15: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

● สภาพปญหาในำสงคมทสะทอนำในำภาพยนำตรปญหาความเหลอมล�าทผคนในเมองแคปตอลและผคนในเขต

สาเหตของความเหลอมล�าเกดจากการใชอ�านาจอนชอบธรรมในทางมชอบ

เพอบรหารและกระจายทรพยากรภายในรฐพาเนมอยางไมเปนธรรม การแจกจาย

ทรพยากรทกระจกตวอยเพยงแคเมองแคปตอลจงท�าใหผคนในเมองแคปตอลทม

ความมงคงมากทสดในรฐพาเนมรวมถงการไดรบผลประโยชนและสทธพเศษ

ส�าหรบเขตทใหผลประโยชนอนนาพงพอใจกบเมองแคปตอล ถงแมวาจะมบางเขต

ทไดรบผลประโยชนและสทธพเศษจากประธานาธบดสโนว (President Snow)

แตทกๆ เขตยกเวนเมองแคปตอลยงคงตองสงบรรณาการหนมสาว อยางละ 1 ค

เพอเขาแขงขนเกมลาเกมเพอแสดงออกถงความจงรกภกดและไมคดกอการกบฏ

เหมอนในอดตทเขตท 13 ไดกระท�าการ

สวนในเขตทไมมทรพยากรทเปนผลประโยชนอนนาพงใจของผคนในเมอง

แคปตอลจะถกละเลยในการดแลและใหสทธพเศษหรอผลประโยชนจงท�าใหเขต

ทไมไดรบสทธพเศษหรอผลประโยชนเหลานตองตอสดนรนในการด�ารงชพใหอย

รอดและตองเสยงเสนอชอลกหลานใสลงในโหลแกวทจะถกจบฉลากรบเลอกเปน

บรรณาการแขงขนในเกมลาเกม โดยการเสยงนเกดขนเพอเเลกกบอาหาร หรอ

ของทจ�าเปนแกการประทงชวตของตนและครอบครว ในบางครงของทจ�าเปน

แกการด�ารงชพเหลานนมไมเพยงพอตอจ�านวนคนในเขตทตองการอนน�าสภาวะ

อดอยาก (Simmons A.M., 2013)

ภาพความเหลอมล�าในฐานะทแตกตางกนเหนไดจากในภาพยนตรหลายๆ

ฉาก เชน ครงแรกทแคตนส (Katniss) และพตา (Peta) ไดโดยสารขบวนรถไฟท

หรหราทมารบตวทงคเพอเดนทางไปยงเมองแคปตอลเพอแขงขนเกมลาเกม เขา

และเธอตางกประหลาดใจทไดเหนอาหารทอดมสมบรณและการประดบตกแตง

บนขบวนรถไฟทหรหราซงเปนสงททงสองไมเคยพบเจอในชวตประจ�าวนทอยใน

เขตท 12

วารสารสหวทยาการ วทยาลยสหวทยาการมหาวทยาลยธรรมศาสตร50

Page 16: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

นอกจากนภาพความเลอมล�าทเกดขนในงานเลยงในเมองแคปตอลพวกเขา

รบประทานอาหารแบบกนทงกนขวาง แตกตางจากในเขตทขนมปงเพยงกอนเดยว

สามารถเเบงทานกนไดทงครอบครว เปนตน ความแตกตางทางทงทเปนรฐเดยวกน

ใชกฎหมายเดยวกน กฎทวาคอหามฝกการตอส หามลาสตว หามฝกใชอาวธ หรอ

หามมอาวธในครอบครอง แตในเขตท 1 และ 2 กบมการฝกการตอสการใชอาวธ

โดยในเขต 1และ2 มการฝกนกสเพอเขาแขงขนในเกมลาเกมโดยเฉพาะทเรยกวา

กลมอาชพ ดงนนจะเหนไดวาปญหาความเหลอมล�าของฐานะกบรายไดและโอกาส

คนในรฐพาเนมทอยในระดบทแตกตางกนนนมสาเหตมาจากการใชอ�านาจโดย ม

ชอบของประธานาธบดสโนว (President Snow) ทอ�านวยผลประโยชนและสทธ

พเศษใหเพยงสวนทเปนผลประโยชนตอเขาและเมองแคปตอลเทานน

การผกขาดการเปนผชนะเพยงไมกเขต

ภาพการผกขาดผชนะในรฐพาเนมมเพยงไมกเขตทเปนผชนะแบบผกขาด

ซงหนงในลกษณะของผชนะคอเปนผทมาจากสงคมทมงคง ไดรบโอกาสเขาถงการ

ฝกฝนและทกษะการเอาชวตรอดในปาหรอการเอาชวตรอดจากภยธรรมชาต

ดงนนผชนะสวนใหญจงเปนผชนะทมาจากเขตทมผลประโยชนกบรฐบาลทน�าโดย

ประธานาธบดสโนวจงถกละเวนการฝกฝนการตอสไดเพราะในรฐพาเนมการม

อาวธและการฝกฝนการตอสเปนเรองผดกฎหมาย และจะตองเปนเขตทมความ

มงคงพอสมควรเพราะในกาเขาแขงขนจะตองไดรบเงนจากผสนบสนนในการสง

อาหาร น�า ยารกษาโรค อปกรณทจ�าเปนรวมไปถงอาวธสงใหกบกลมผเลนในเกม

ซงผเลนสวนใหญทไดของเหลานมกจะมผสนบสนนจากในเขตเดยวกนเปนผ

บรจาคเงนเพอใหผเขาแขงขนทมาจากเขตตนเองยงอยรอดและเปนผชนะใหได

(Hoerl K., 2016.)

ปท 14 ฉบบท 2 (เมษายน 2560 – กนยายน 2560) 51

Page 17: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

เสยงของประชาชนในเขตทไมมความหมาย

รฐพาเนมถกปกครองดวยระบอบเผดจการทมชนชนน�าในสงคมเปน

ผปกครอง ตวแทนของผปกครองแบบเผดจการอ�านาจนยมคอคอประธานาธบด

สโนว (President Snow) การปกครองโดยกลมชนชนน�าเพยงหยบมอเดยวของ

สงคมทสามารถก�าหนดกตกาและกฎหมายใหเปนประโยชนและสนบสนนกลม

ชนชนน�าดวยกน เกดขนในสงคมของรฐพาเนม เหนไดชดเจนเรองการคดเลอก

เครองบรรณาการทรฐบาลจากแคปตอลเปนผสรางกฎนขนมาเพอปองกนการ

ตอตานหรอกระดางกระเดองของผคนในแตละเขตไมใหกอกบฏเพอลมลางอ�านาจ

ของกลมชนชนน�า และการทรฐจดการแขงขนเกมลาเกมเพอเปนการสรางความ

บนเทงและความพงพอใจใหกบกลมชนชนน�าซงไมไดใสใจถงชวตของผเขาแขงขน

ทเปนสวนหนงของรฐพาเนมเชนเดยวกบกลมชนชนน�าในแคปตอล ทงหมดน

เปนการสะทอนใหเหนถงการทรฐใหความส�าคญกบกลมชนชนน�ามากกวาจน

กระทงละเลยคณภาพชวต ความปลอดภย และความสขของประชาชนในแตละ

เขต ทงทประชาชนสวนใหญของรฐพาเนมก�าลงเผชญกบปญหาเรองคณภาพชวต

เชน ภาวะอดอยาก แรงงานเสยง แตรฐบาลเพกเฉยและยงท�าใหชวตของผคนใน

เขตตองเสยงอนตรายมากขนจากการแขงขนเกมลาเกมทถกจดขน (Hoerl K., 2016.)

● การเปรยบเทยบประเดนำปญหาทเกดจากเสรนำยมใหมในำสหรฐอเมรกา กบเนำอหาในำภาพยนำตรเรอง เกมลาเกม หรอ The Hunger Games

จากปญหาทง 3 ประเดนทเกดขนในภาพยนตรเปนภาพสะทอนทชดเจน

ของปญหาทเกดขนในสงคมเสรนยมใหมอกดวย ผเขยนไดน�าปญหาทง 3 ประเดน

ทเกดขนในภาพยนตรมาเปรยบเทยบเปนภาพสะทอนของสงคมเสรนยมใหมใน

สหรฐอเมรกา ในดานการเมอง เศรษฐกจและสงคม โดยมรายละเอยดดงน

วารสารสหวทยาการ วทยาลยสหวทยาการมหาวทยาลยธรรมศาสตร52

Page 18: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

ประเดนปญหาท 1เรองความเหลอมล�าในสหรฐอเมรกากบความเหลอมล�าในรฐพาเนม

ความเหลอมล�าของรายไดและฐานะ

ปญหาเรองความเหลอมล�าเกดขนมาเปนระยะเวลายาวนาน นบตงแต

สหรฐอเมรกาเรมใชแนวคดเสรนยมใหมชองวางของความเหลอมล�ากเรมขยาย

กวางขน สงเกตไดจากคาเฉลยรายไดตอปของประเทศสหรฐอเมรกาทแสดงใหเหน

วาระหวางคนสวนใหญในประเทศ และกลมชนชนน�า ผจดการธนาคาร เจาของ

บรรษทเกดปญหาความเหลอมล�าทางรายไดเพมขนทกๆ ป

สาเหตของปญหาความเหลอมล�าทางรายไดและฐานะเกดมาจากการสะสม

ทนของกลมชนชนน�าผานจากการท�าธรกจและแขงขนกนอยางเสรในตลาด โดย

การแขงขนดงกลาวกลมชนชนน�ามความไดเปรยบเพราะมตนทนทเพยงพอในการ

ลงทนเพอใหไดผลก�าไรอกทงยงมรฐบาลคอยสนบสนนและชวยเหลอ หนาทของ

รฐบาลในการสนบสนนและชวยเหลอคอรบหนาทเปนกรรมการตดสนและก�าหนด

กตกาใหผเลนปฏบตตาม และกฎกตกาสวนใหญลวนแตเขาขางกลมชนชนน�าทง

สน ยกตวอยางเชน การจายภาษผลไดจากเงนลงทนในมลคาทต�ากวาคนทท�างาน

ทตองเสยภาษรายไดบคคลธรรมดาดวยขอกลาวอางทวาการลงทนคอการสราง

งานใหผคนในสงคม การจางงานแบบสญญาจางชวคราวเพอลดคาใชจายสวสดการ

การจายคาจางทไมเปนธรรมหรอการไลคนออกเพอใหบรษทสามารถด�ารงอยตอ

ไปและแขงขนกบบรษทอนๆ ได หรอแมกระทงการปลอยเงนกดอกเบยต�าส�าหรบ

ธรกจขนาดใหญ เปนตน (Stiglitz J.E., สฤณ อาชวานนทกล แปล, 2556)

รฐบาลมองวาภาพรวมของเศรษฐกจในสหรฐอเมรกามความส�าคญกวา

ภาพเลกๆ ของสงคมจงท�าใหรฐไมใสใจถงผลประโยชนของกลมประชาชนทไมใช

ชนชนน�า สงผลใหเกดการเจรญเตบโตของเศรษฐกจอ�านวยผลประโยชนใหเพยง

ปท 14 ฉบบท 2 (เมษายน 2560 – กนยายน 2560) 53

Page 19: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

กลมชนชนน�าผทแขงแกรงกวาในแงของเงนทนและอ�านาจทางเศรษฐกจเทานน

กระทงในวกฤตเศรษฐกจในสหรฐอเมรกา ในป 2007-2008 เกดภาวะเศรษฐกจ

ซบเซาประชาชนเกดหนสนเปนจ�านวนมากจากการซอขายอสงหารมทรพย ใน

ขณะนนอยในชวงการหาเสยงเลอกตงและหนงในผสมครชงต�าแหนงประธานาธบด

บารค โอบามา (Barack Obama) ไดสญญาวาจะสรางการเปลยนแปลงทผคนใน

สงคมเชอมนไดวาจะมชวตทดกวาทเปนอย โดยการด�าเนนนโยบายทเดนๆ คอการ

สนบสนนชวยเหลอกลมคนทชะลอการผอนช�าระอสงหารมทรพยเขากไดรบ

ต�าแหนงประธานาธบด

อยางไรกตามนโยบายทออกมาไมไดแตกตางจากอดต (Stiglitz J.E., สฤณ

อาชวานนทกล แปล, 2556) ผลลพธจากนโยบายและการบรหารไมท�าใหชวตของ

ประชาชนในสงคมดขนกวาเดมตามทสญญาไว เปนไปไดเพยงการรอดพนจาก

วกฤตเศรษฐกจ ในปจจบนเศรษฐกจในสหรฐอเมรกากยงชะลอตวอย การปลก

ความเชอเรองความฝนแบบอเมรกน (American Dream) ดวยความหวงทวาให

ประชาชนสามารถยกระดบชวตตนเองและสามารถเลอกไดวาอยากจะเปนอะไร

โดยทไมมขอจ�ากดใดๆ ถกน�ากลบมาใชในชวงวกฤตเศรษฐกจครงน เปนไปเพอให

ผ คนเชอมนและรอดพนจากวกฤตนเพอเปนแรงงานใหกบชนชนน�าตอไปได

รฐบาลใชความสมพนธเชงอ�านาจกบประชาชนในสงคมเพอใหเชอมนในความฝน

แบบอเมรกน (American Dream) อกครงหนงเพอใหผคนในสงคมหนกลบมา

แขงขนในตลาดงานและท�างานแลกกบผลตอบแทนทมากกวาคนอนเพอซอ

ความสขคนและยกระดบฐานะใหสามารถเลอกทางเลอกในชวตทอยากจะเปนได

มากขน (ษษฐรมย ธรรมบษด, 2559)

วารสารสหวทยาการ วทยาลยสหวทยาการมหาวทยาลยธรรมศาสตร54

Page 20: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

การเปรยบเทยบความเหลอมล�าของฐานะและรายไดของคนในรฐพาเนมกบ

สหรฐอเมรกาหากน�ากรณความเหลอมล�าทางรายไดและฐานะในสหรฐอเมรกามาเปรยบ

เทยบกบภาพสงคมรฐพาเนมจะท�าใหเหนภาพความเหลอมล�าทชดเจนมากขน จะเหนไดวาผคนในสงคมสหรฐอเมรกาเปรยบเหมอนผคนในรฐพาเนมทมความเหลอมล�ากนของฐานะโดยใชตวชวดจากสภาพแวดลอมของแตละเขตและการแตงกายของตวแสดงในภาพยนตรทบงบอกถงความเหลอมล�าทชดเจน ยกตวอยางเชน ในเมองแคปตอลผคนในสงคมจะสนใจเสอผารวมสมย (Fashion) อาชพทเปนทนยมคอ นกออกแบบเพราะคนในแคปตอลชนชอบความหรหรา เสอผาทมสสนสวยงาม อาคารบานเรอนทมการออกแบบอยางหรหรา เปนภาพสะทอนชวตของชนชนน�าในสหรฐอเมรกาทชดเจน และในบางเขตทมความไดเปรยบทางดานทรพยากรและมทรพยากรบคคลทเปนประโยชนตอสงคมในแคปตอลมกจะไดรบสทธทดกวาท�าใหเกดความเหลอมล�าทางฐานะและรายไดในรฐพาเนม ยกตวอยางเชน เขตท 1 มอญมณและเพชรพลอยเปนทรพยากรหลกจงท�าใหเปนทพงใจกบคนใน แคปตอลทชนชอบความหรหราสงผลใหเขตท 1 ไดรบผลประโยชนในเรองของเงนทนทจะใชซอหาอาหารและฝกการตอสใหกบคนในเขตอยางผดกฎหมายไดเพราะมอ�านาจการตอรอง เขตท 2 ทจดหาอาวธและฝกฝนทกษะการตอสใหทหาร (Peacekeepers) หรอผรกษาความสงบในแตละเขตเพอปองกนการกอกบฏใหกบรฐบาลแคปตอลจงท�าใหแคปตอลสนบสนนทรพยากรทจ�าเปนแกชวต เชน อาหาร ยารกษาโรคและอนๆ เขตท 3 จะเปนกลมคนทมความเชยวชาญดานเทคโนโลย ทรพยากรบคคลในเขตนส�าคญพอๆ กบเขตท 2 เพราะระบบทกอยางในรฐพาเนมเขตท 3 นเปนผวางระบบจงท�าใหเขตท 3 ไดรบทรพยากรทจ�าเปนแกการด�ารงชวตอยางเพยงพอเชนกน (Simmons A.M., 2013)

อยางไรกตามทง 3 เขตนยงคงเปนเขตทจะตองสงบรรณาการใหกบรฐบาลเพอแสดงออกวาตนยอมตกอยใตอ�านาจของประธานาธบดสโนว หากเปรยบเทยบทง 3 เขตกบผคนในสหรฐอเมรกา ทง 3 เขตนอยในกลมคนทท�างานทมฝมอเฉพาะ

ปท 14 ฉบบท 2 (เมษายน 2560 – กนยายน 2560) 55

Page 21: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

ทางหรอท�างานใหกบรฐบาลโดยตรง เชน วศวกร นกการเมอง โปรแกรมเมอร ทหาร ขาราชการ นายธนาคาร เปนตน โดยกลมอาชพเหลานท�างานเพอสงเสรมชนชนน�าในสงคมเสรนยมใหมโดยทพวกเขาอยภายใตความสมพนธเชงอ�านาจของชนชนน�าเพอทจะไดรบผลตอบแทนหรอสวสดการทดกวาถาเทยบกบกลมอาชพ อนๆ ในสงคม

สวนในเขตทมความแตกตางกบเขตท 1,2,3 และ 4 อยางชดเจนคอ เขตท 12 เพราะเปนเขตทมทรพยากรส�าคญอยางเดยวคอถานหน แรงงานสวนใหญจะตองท�าเหมองขดหาถานหนเพอสงไปเปนทรพยากรใหกบแคปตอลใชสอย ในเขตไมมอาหารลาสตวไมได ชอของบตรหลานในครอบครว 1 ชอ สามารถแลกอาหารไดหนงมอ ยงใสเขาไปหลายชอยงไดรบอาหารมากแตกมความเสยงทจะถกจบฉลากรบเลอกไปเปนเครองบรรณาการเขาแขงขนในเกมลาเกมกสงตามไปดวย ดงนนผ คนในเขตสวนใหญจงเผชญภาวะอดอยาก ทงทอย ในรฐเดยวกนแตความเหลอมล�าทางฐานะและรายไดสงมาก หากเปรยบเทยบคนในเขตท 12 กบประชาชนในสหรฐอเมรกากลมคนเหลานคอกลมคนทตกอยในความสมพนธเชงอ�านาจของรฐบาลทไมสามารถตอรองได พวกเขาถกบงคบใหตองท�างานเพอใหครอบครวและตวเองมชวตรอดตอไปในสงคม และการท�างานของพวกเขากท�าใหทนนยมเสรนยมใหมเดนหนาตอไปและไดรบก�าไรหรอผลตอบแทนทมากกวาเงนเดอนในแตละเดอนทพวกเขาได

วถชวตความเปนอยของผคนในหลายๆ เขตเผชญกบความยากล�าบากคลายคลงกบเขตท 12 แตในภาพยนตรจะเนนน�าเสนอภาพในเขตท 12 เปนหลกเพราะตวแสดงทใชด�าเนนเรองอยในเขตท 12 อกทงมภาพความแตกตางของสภาพแวดลอมและการแตงกายทชดเจนระหวางเมองแคปตอลและเขตท 12 เมอน�าลกษณะดงกลาวในภาพยนตรเรอง The Hunger Games มาเปรยบเทยบกบภาพของสงคมสหรฐอเมรกาในเรองของความเหลอมล�าของรายไดและฐานะใน

สงคมทเปนภาพชดเจนมากขน

วารสารสหวทยาการ วทยาลยสหวทยาการมหาวทยาลยธรรมศาสตร56

Page 22: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

ความเหลอมล�าทางดานโอกาสและการศกษา

ปจจบนหลายๆ ประเทศทขบเคลอนสงคมดวยแนวคดเสรนยมใหมเปนสวน

ใหญจะมอตราการแขงขนทสง นอกจากอตราการแขงขนทสง และรปแบบสงคม

ทกลมชนชนน�าเปนกลมเพยงกลมเลกๆ ในสงคมทคอยแสวงหาผลประโยชนจาก

กลมคนสวนใหญทเปนชนชนกลางถงชนชนลางในสงคม และการแสวงหาผล

ประโยชนของชนชนน�านเปนตวทท�าใหความเหลอมล�าในสงคมถางกวางมากขน

ทงในเรองฐานะและรายไดทไดกลาวไวขางตน สงผลใหโอกาสและการเขาถงการ

ศกษามความเหลอมล�าตามไปดวย

สหรฐอเมรกานยามวาเปนดนแดนแหงโอกาสททกคนสามารถมชวตทดม

ทางเลอกทจะเปนอะไรกไดตามแนวคดเรองความฝนแบบอเมรกนในดนแดนแหง

น ในชวงยคบกเบกดนแดนกลมผอพยพทเปนคนผวขาวตางกคาดหวงและฝนท

จะมชวตกวาโดยสามารถเลอกทางเดนวาตนเองอยากเปนอะไรกไดและสามารถ

ยกระดบฐานะตนเองไดโดยไมมขอจ�ากดเรองชนชนและฐานะอยางทอยในดนแดน

ยโรป (Maass M., 2013) แตในปจจบนปจจยทจะท�าใหประชาชนในสงคมเขาถง

ความฝนแบบอเมรกนทจะเลอกไดวาอยากเปนอะไรกไดเรมหางไกลจากความเปน

จรงทจะท�าใหส�าเรจ โอกาสหลายอยางโดยเฉพาะโอกาสในการเขาถงการศกษาท

ดในสถาบนชนน�าทเกาแกและมชอเสยง (Ivy League) ถกกดกนดวยเรองคาใชจาย

การลดบทบาทของรฐบาลในเรองการจดหาสวสดการจงยงท�าใหชนชน

กลางและชนชนลางไมไดรบโอกาสการเขาถงอดมคตขนพนฐานทคนทวไปจะ

สามารถเปนได เชน การเขาถงความฝนแบบอเมรกน ทงทการศกษาเปนพนฐาน

ทวไปทรฐบาลจะตองจดหาใหเพอยกระดบคณภาพชวตใหผคนในสงคมมชวตทด

กวาในอนาคต แตปจจบนรฐบาลกลางและรฐบาลในแตละมลรฐเพกเฉยตอโอกาส

ทจะเขาถงการศกษาทดถกจ�ากดใหขนอยกบรายได ความมงคงและพนฐานของ

ครอบครว รวมถงตวชวดเรองการเขาศกษาในสถาบนการศกษาทดตงแตระดบ

อนบาลจนถงระดบมธยมศกษาตอนปลายกเปนปจจยหนงทท�าใหมโอกาสทางการ

ปท 14 ฉบบท 2 (เมษายน 2560 – กนยายน 2560) 57

Page 23: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

ศกษาทเขาถงมหาวทยาลยชนน�าในสงคม (Stiglitz J. E., สฤณ อาชวานนทกล

แปล, 2556)

นอกจากน การเตรยมตวเขาสอบแขงขนเพอเขาศกษาในมหาวทยาลยชน

น�าในสหรฐอเมรกา พบวามอตราการแขงขนทสงมากและโอกาสทจะสอบเขาได

มกจะอยในมอผเรยนทบานมฐานะทางครอบครวทอยในระดบชนชนกลางถง

ชนชนน�า นนเปนเพราะพวกเขามเวลาเตรยมพรอมตวเองในการสอบแขงขนเขา

มากกวาผเรยนทมฐานะยากจน เปนเพราะพวกเขาจะตองคดหารายไดเพอใหม

คาใชจายเพยงพอในแตละเดอนส�าหรบชวตของเขาและครอบครวทจะอยรอด

ตอไปในสงคมจงท�าใหพวกเขาไมมเวลาทจะเตรยมพรอมสอบแขงขนเขามหาวทยาลย

ชนน�า สงผลใหการสอบแขงขนมความเหลอมล�าของชองวางของคะแนนสอบระหวาง

เดกทยากจนและเดกทร�ารวยในสหรฐอเมรกาทถางกวางขนกวาเมอ 25 ปทแลวถง

รอยละ 30-40 (จาก True Progressivism. 2556 อางถงใน Stiglitz J. E., สฤณ

อาชวานนทกล แปล. 2556) สงนเปนตวชวดวาสงคมแบบเสรนยมใหมท�าใหผคน

ในสงคมมโอกาสลดลงเพราะดวยเงอนไขเรองความเหลอมล�าดานทรพยสนและ

รายไดทสงมากจงสงผลใหเกดความเหลอมล�าของโอกาสของผคนในสงคม

การเปรยบเทยบความเหลอมล�าทางดานโอกาสและการศกษาของผคนในรฐ

พาเนมกบสหรฐอเมรกา

ประเดนความเหลอมล�าเรองโอกาสและการศกษาทเกดขนในสหรฐอเมรกา

มความชดเจนวาเปนผลพวงจากความเหลอมล�าของรายไดและฐานะทไดกลาวไป

กอนหนาน หากน�าเรองความเหลอมล�าของโอกาสและการเขาถงการศกษามา

เปรยบเทยบกบสงคมในรฐพาเนม เพอใหเหนภาพทชดเจนอาจเปรยบไดกบการ

แขงขนในเกมลาเกมทเปนเกมการแขงขนทเอาชวตเปนเดมพนเพอเปนผชนะเพยง

คนเดยวทเอาชวตรอดจากการลากนเอง และไดรบรางวลจากการเปนผชนะคอ

คณภาพชวตทดกวาเดม เงนทอง บาน อาหาร

วารสารสหวทยาการ วทยาลยสหวทยาการมหาวทยาลยธรรมศาสตร58

Page 24: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

โอกาสในการชนะในเกมลาเกมนขนอยกบความสามารถของทกษะการตอส

ทกษะการใชชวตในปา ทกษะการใชอาวธและเขตทมทกษะเหลานคอเขตทม

โอกาสไดรบการฝกฝนทกษะการตอส ทกษะการใชชวตในปาและทกษะการใช

อาวธซงในกลมอาชพ เปนเขตทมโอกาสไดฝกทกษะการตอสและการใชอาวธมาก

ทสดจนเรยกไดวา เปนกลมอาชพ และโดยสวนใหญเขตท 1 และ 2 จะอาสาสมคร

ลงแขงขนโดยไมตองจบฉลากชอเหมอนในเขตอนๆ เพราะมความมนใจทไดรบ

การฝกฝนทกษะการตอสและการใชอาวธมาแลว นอกจากนยงมเขตท 3 และ 4

ทยงมความมงคงและเปนประโยชนกบเมองแคปตอลโดยในระหวางทแขงเขตเหลา

นไดรบของบรจาคชวยเหลอจากผสนบสนนในเขตตนเองจงมโอกาสรอดชวต

มากกวาเขตอนๆ ทตองดนรนหาทางรอดในเกมลาเกม และในวถชวตของผทอย

ในเขตอนทไมใชเขตทกลาวไปขางตนนนในแตละวน อาหาร ยารกษาโรค ของ

จ�าเปนเหลานเขตอนๆ ไมเพยงพอตอประชากร นอกจากจะตองคดเรองการใช

ชวตใหตนและครอบครวอยรอดแลว เขตอนๆ นนไมมทรพยากรทเปนทพงใจหรอ

หรหราหรอเปนประโยชนส�าคญในการครองอ�านาจมากไปกวา 4 เขตนทสามารถ

ใชแลกเปลยนหรอตอรองกบแคปตอล จงท�าใหไมมโอกาสเขาถงการฝกทกษะการ

ตอสและการใชอาวธไดอยางทกลมอาชพในเขตทมงคง

ความเหลอมล�าของโอกาสทจะเขาถงการฝกทกษะตางๆ เพอใหเปนผชนะ

ในเกมเปนผลมาจากความเหลอมล�าของฐานะและรายไดรวมถงการไดรบการ

สนบสนนสวสดการทดจากประธานาธบดสโนวจงมความพรอมสามารถเตรยมตว

ในการเขาแขงขนไดอยางเตมท และตวชวดจ�านวนผชนะในแตละเขตเปนสงท

แสดงใหเหนความเหลอมล�าของโอกาสไดชดเจน ในเขตท 12 มผชนะเพยง 3 คน

คอ เฮมช (Heymitch) แคตนส (Katniss) และ พตา (Peta) เปนจ�านวนผชนะท

นอยทสดใน 12 เขตดงนนจงกลาวไดวาเขตท 12 เปนเขตทยากจนสดและมโอกาส

นอยทสด ซงความเหลอมล�าทางโอกาสในรฐพาเนมเปนภาพสะทอนทชดเจนให

กบสงคมเสรนยมใหมในสหรฐอเมรกากลมคนทไดโอกาสมากกวาทงในการสอบ

ปท 14 ฉบบท 2 (เมษายน 2560 – กนยายน 2560) 59

Page 25: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

แขงขนส�าหรบการศกษาในระดบทสง การเขาศกษาในสถานศกษาทดมกจะเปนก

ลมคนทมพนฐานครอบครวทมงคง สวนกลมคนทยากจนไมโอกาสและพนทให

พวกเขามากพอเพราะพนทของพวกเขาคอการตอสกบระบบทนนยมเสรนยมใหม

ทสรางเงอนไขใหพวกเขาไมสามารถเขาถงโอกาสและการศกษาทดได

ประเดนปญหาท 2 เรองการผกขาดการแขงขนแบบธรรมชาตในสหรฐอเมรกาและรฐพาเนม

การผกขาดโดยธรรมชาตในเรองการแขงขนระหวางเอกชน

ปจจบนสงคมสหรฐอเมรกาด�าเนนตามแนวทางเสรนยมใหมทสนบสนนการ

แขงขนกนอยางเสร (Liberalization) โดยแขงขนกนภายใตกรอบของสถาบนท

ภาครฐเปนผก�าหนดขนมา การแขงขนตางๆ ทเปนสงส�าคญในสงคมคอการแขงขน

ประมลสมปทานการใหบรการสาธารณปโภคกบประชาชน โดยการแขงขนเพอให

ไดผลประโยชนจากสมปทานเหลานเกดขนเพอลดความวนวายและการทจรต อก

ทงปญหาทอาจจะเกดขนหากมผใหบรการสาธารณปโภคหลายราย เชน ในกรณ

วกฤตไฟฟาในแคลฟอรเนย (California) ป 2000 ทเกดปญหาไฟฟาดบเปนเวลา

นานทเกดขนบอยครงในบางพนท และปญหาไฟฟาขายปลกแบบไมมการท�า

สญญาและก�าหนดราคากลาง โดยในชวงเวลานน แคลฟอรเนย (California) ได

เปดใหมการคาปลกกระแสไฟฟาจากเอกชน แตกเกดปญหาการขายกระแสไฟฟา

ทไมมการก�าหนดราคากลางในตลาดท�าใหราคากระแสไฟฟาผนผวนและเกด

ปญหาราคากระแสไฟฟาสงมาก (ส�านกงานคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหง

ชาต, 2544) จงท�าใหเปนกรณตวอยางส�าหรบขอเสยในๆ การแขงขนทเอกชนเขา

มารบสมปทานหลายแหง ทน�ามาใชเปนขออางในการผกขาดการแขงขนใหมผท

ประมลสมปทานไดเพยงเจาเดยวซงน�าไปสการผกขาดผทรบสมปทาน และเอกชน

ทไดโอกาสในสมปทานเหลานนมกเปนกลมชนชนน�าทมเงนทนจ�านวนมากและม

วารสารสหวทยาการ วทยาลยสหวทยาการมหาวทยาลยธรรมศาสตร60

Page 26: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

อ�านาจในตลาดทน (Wall Street) ทไดรบการสนบสนนเปนล�าดบแรกเสมอ

(Harvey D., เกงกจ กตเรยงลาภ, ภควด วระภาสพงษ, สรตน โหราชยกล, และ

อภรกษ วรรณสาธพ แปล. 2555)

การเปรยบเทยบการผกขาดเปนผไดผลปรโยชนในสหรฐอเมรกา

และการผกขาดผชนะในการแขงขน

การแขงขนในรฐพาเนมคอการแขงขนทสามารถยกระดบชวตใหมทางเลอก

ทดกวาและเลอกไดวาจะท�าอะไร แตยงคงอยภายใตการควบคมของรฐบาลของ

ประธานาธบดสโนว (President Snow) การผกขาดผชนะในเกมลาเกมมกจะเปน

เขตท 1, 2, 3 และ 4 เพราะเขตเหลานมกจะเปนกลมทร�ารวยมากกวาเขตอนๆ

ซงสามารถเทยบไดกบชนชนน�าในสงคมสหรฐอเมรกาทมกจะไดเปรยบเพราะ

เปนกลมคนสวนนอยในสงคมทมเงนทนสะสมจ�านวนมากอกทงไดรบการสนบสนน

จากรฐบาลโดยเฉพาะ

ในสหรฐอเมรการฐบาลใหความส�าคญกบภาคการเงนเปนอยางมากนบ

ตงแตปลายทศวรรษท 1970 เปนตนมาความเขมขนของระบบทนนยมเพมมาก

ขนในยคทเรยกวาเสรนยมใหม สทธตางๆ เชน ระบบกรรมสทธทเขมแขง ทงหมด

เปนการเปดเสรภาพอยางเตมทส�าหรบการลงทนในตลาดทนและการลงทนใน

กจการตางๆ โดยทรฐบาลเปนผก�าหนดกรอบกตกามอบเสรภาพใหกบประชาชน

ทจะเขามาแขงขนโดยใชหลกกฎหมายเปนตวควบคมสงคมทงสงคมใหด�าเนนตาม

ทางเลอกทมเสรภาพภายใตกรอบของสถาบนซงกรอบทก�าหนดขนเปนประโยชน

ทเขาขางกลมชนชนน�าใหแสวงหาผลประโยชนไดโดยทมความชอบธรรมจาก

กฎหมายมาเปนตวรบรองสทธของกลมชนชนน�าเหลาน ลกษณะเชนนคลายกบ

ในสงคมของรฐพาเนมทมกระท�าการใดๆ กไดหรออยากทจะเปนอะไรกได แตตอง

ถกควบคมโดยอ�านาจของรฐบาลประธานาธบดสโนว (President Snow)

ปท 14 ฉบบท 2 (เมษายน 2560 – กนยายน 2560) 61

Page 27: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

อกทงยงถกควบคมโดยชนชนในสงคมทเปนตวก�าหนดวาตวเรามความ

สามารถไดอยในขดจ�ากดเทาใด โดยทไมมอ�านาจตอรองเหมอนกบกลมคนชนชน

น�าในสงคม อกทงกลมประชาชนสวนใหญในรฐพาเนมกไมสามารถแขงขนไดอยาง

เทาเทยมเพราะในแตละเขตมฐานะทไมเทาเทยมกนความมงคงทแตกตางกนและ

การสนบสนนของรฐบาลประธานาธบดสโนว (President Snow) ท�าใหภาพสงคม

การแขงขนในภาพยนตรเปนตวสะทอนถงภาพสงคมวา จะมกลมทมงคงในสงคม

เพยงหยบมอทผกขาดทจะไดรบผลประโยชนเพยงกลมเดยว เพราะตลาดทนและ

ทกอยางทเกยวกบทนเอกชนจดวาเปนสวนส�าคญทสดในสงคมยคเสรนยมใหม

และทกอยางถกตคาเปนทนและตวเงนทงหมด (David Harvey, เกงกจ กตเรยงลาภ,

ภควด วระภาสพงษ, สรตน โหราชยกล, และอภรกษ วรรณสาธพ แปล. 2555.)

ประเดนปญหาท 3 เรองเสยงของประชาชนสวนใหญไมมความหมายในสหรฐอเมรกา

กบเสยงของประชาชนในเขตทไมมความหมาย

ภายหลงจากการเกดวกฤตเศรษฐกจในสหรฐอเมรกาชวงป 2007-2008

เกดเสยงสะทอนของประชาชนมากขน ในเรองการปฏบตตอประชาชนในสงคมท

ไมเทาเทยมกน การเคลอนไหวของกลมประทวงทเรยกวา Occupy Wall street

เกดขนเพอเรยกรองความเทาเทยม ความโปรงใสตอการปฏบตงานของรฐ เพราะ

นโยบายสวนใหญทรฐใชเปนนโยบายทสนบสนนกลมชนชนน�าทเปนกลมคนเพยง

1% ของสงคมและละเลยกลมคน 99% การเคลอนไหวดงกลาวทวความรนแรงขน

เมอมการใชก�าลงเขาสลายการประทวง (Dailey K., 2011)

ภาพการประทวงของประชาชนสวนใหญทใชเกณฑเรองรายไดเปนตว

ก�าหนดชอเรยกวา กลมคน 99% ของสงคม สวนกลมคน 1% คอกลมชนชนน�าท

วารสารสหวทยาการ วทยาลยสหวทยาการมหาวทยาลยธรรมศาสตร62

Page 28: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

มรายไดสงกวาคน 99% มาก การออกมาประทวงนคอการแสดงใหเหนวารฐบาล

ไมใหความส�าคญกบประชาชนสวนใหญในประเทศทงทคน 99% เปนประชาชน

ในรฐเหมอนกบคน 1% แตการปฏบตของรฐปฏบตไดแตกตางกน เชน การ

สนบสนนชวยเหลอเรองเงนกดอกเบยต�า การออกนโยบายยดหยนตอการจางงาน

การลดภาษส�าหรบบรษทและกจการดวยขออางวาเปนการสรางรายไดใหคนใน

สงคม เปนตน สวนประชาชนสวนใหญทเปนแรงงานใหกบบรษทและกจการเหลา

นกตองยอมรบในชะตากรรมทบรษทจะปลดออกหรอลดชวโมงการท�างาน โดยท

รฐไมมการชวยเหลอหรอสนบสนนประชาชนเพอใหไดรบความยตธรรม จงเปน

สาเหตใหเกดการประทวง

การเปรยบเทยบเสยงของประชาชนในสหรฐอเมรกา

กบในเขตทไมมความหมาย

ประชาชนในสหรฐอเมรกาเปรยบไดกบกลมคนสวนใหญในเขตของรฐพาเนม

ทรฐไมไดใหความส�าคญมาเปนระยะเวลายาวนาน ยงไปกวานนรฐยงใหความรวม

มอกบกลมชนชนน�าออกนโยบายสนบสนนชนชนน�าแตบนทอนคณภาพชวตของ

ประชาชนสวนใหญในสงคม

เปรยบเทยบเรองการออกนโยบายของรฐบาลสหรฐอเมรกากบการก�าหนด

กตกาและกฎของรฐบาลประธานาธบดสโนวทการสนบสนนชนชนน�าโดยการ

จดการแขงขนเกมลาเกมทสงผลใหชวตของผคนตองเกดความเสยงตอชวต และ

ถกละเลยการมคณภาพชวตทดทงทคนในเขตเปนสวนหนงของรฐพาเนมเชนเดยว

กบประชาชนในสหรฐอเมรกาทถกละเลยตอคณภาพชวต และความมนคงของชวต

ดวยการทรฐบาลในสหรฐอเมรกาสนบสนนนโยบายการจางงานแบบยดหยนเพอ

ชวยเหลอกลมนายทนไมตางจากการท�าลายความมนคงของประชาชน รายไดของ

ประชาชนทหายไปท�าใหผคนเหลานนเปนหนเพมขน เพราะไมมรายไดมาใชจาย

ตอรายไดครวเรอนทจ�าเปนในชวตประจ�าวน อนน�าไปสการประทวงของกลมคน

ปท 14 ฉบบท 2 (เมษายน 2560 – กนยายน 2560) 63

Page 29: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

สวนใหญททนไมไดตอการกระท�าของรฐเชนเดยวกนในแตละเขตเรมแสดงทาท

ตอตานรฐเพราะความไมพอใจตอการกระท�าทรฐบาลประธานาธบดสโนวปฏบต

กบผคนในเขตเหมอนเครองบรรณาการทเขาไปแขงขนเพอควาความฝนในอดมคต

ทไมสามารถท�าใหคณภาพชวตดขนไดจรงและเครองจกรทเปนเพยงเครองผลต

ทรพยากรเพอหลอเลยงคนในเมองแคปตอล การปฏบตทไมเทาทยมกนของ

ประธานาธบดสโนวท�าใหผคนเรมลกขนตอตานและเรยกรองความเทาเทยมกนใน

สงคมของรฐพาเนมเชนเดยวกบในสหรฐอเมรกาทคนสวนใหญออกมาเรยกรอง

ตอการกระท�าของรฐทปฏบตอยางไมเทาเทยมกนระหวางประชาชน 99% กบ

ประชาชน 1%

สหรฐอเมรกาใหความส�าคญกบระบบการเงนและตลาดทนเปนหลกนบ

ตงแตใชลทธเสรนยมใหมเปนหลกในการด�าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจและ

การเมอง สงผลใหประเทศเกดการกระจกตวของความมงคงในสงคมจงท�าให

ประเทศมความเหลอมล�าทสงมากประเทศหนง จากการแสดงรายไดของผคนใน

สงคมรายไดของชนชนกลางทอยในระดบปานกลางและชนชนน�าทอยในระดบสง

โดยระดบปานกลางเมอป 2014 อยท 791 ดอลลาหสหรฐฯ ตอสปดาห เทยบกบ

ระดบสงอยท 1,898 ดอลลาหสหรฐฯตอสปดาห (Inequality, 2014) แสดงให

เหนถงความเหลอมล�าของรายไดระหวางชนชนน�ากบผคนทวไปในสงคมทเปน

ชนชนกลางวามระดบรายไดทตางกนเปนอยางมาก โดยในสงคมเสรนยมใหมท

ผคนตองรบผดชอบตนเองโดยทไมมสวสดการจากรฐบาลท�าใหประชาชนรบภาระ

คาใชจายในการครองชพ และแนวคดเรองความฝนแบบอเมรกนมาเปนตวชกจง

ผคนในสงคมใหเกดแรงบนดาลใจในการยกระดบฐานะหรอการมทางเลอกใหกบ

ชวต โดยวธทจะเขาถงโอกาสนนจ�าเปนตองเขาถงการศกษาในระดบทสงและยง

บทสรป

วารสารสหวทยาการ วทยาลยสหวทยาการมหาวทยาลยธรรมศาสตร64

Page 30: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

การเลอกการศกษาในกลมมหาวทยาลยเกาแก (Ivy League) และท�าใหไดรบ

โอกาสตางๆ ทสามารถตอยอดใหเลอกไดวาอยากเปนอะไรหรออยากท�าอะไร ซง

เปนปญหาทท�าใหความฝนแบบอเมรกนเปนจรงไดนอยลงในสงคมเสรนยมใหมน

เพราะความเหลอมล�าทสงขนของชองวางรายได ประกอบกบการใหความส�าคญ

ของระบบการเงนและตลาดทนเปนส�าคญท�าใหสหรฐอเมรกาเรมมความ

เปลยนแปลงไปจากเดมทด�าเนนตามหลกการ 1 คนตอ 1 เสยง ตามแนวทาง

ประชาธปไตยตามทไดอางไวในเจตนารมณวาดนแดนแหงนเปนดนแดนแหงเสร

ประชาธปไตยทใหความส�าคญกบทกสทธทกเสยง

การเปลยนแปลงทเกดขนประกอบกบภาวะทางเศรษฐกจท�าใหสงคมทม

ความเหลอมล�าในสงคมน�าสสงคมทสนหวงกระทงมการปลกความหวงทจะท�าให

ผคนในสหรฐอเมรกากลบมาไดอกครงโดยประธานาธบดบารค โอบามา (Barack

Obama) แตการหาเสยงกอนไดรบเลอกและการเขามาปฏบตการจรงสวนทางกน

ประธานาธบดบารค โอบามา (Barack Obama) ยงคงด�าเนนการสานตอความ

สมพนธกบกลมตลาดทน (Wall Street) อกทงเอออ�านวยผลประโยชนใหกบชนชน

น�ามาโดยตลอด ความหวงทเคยใหไวในสงคมขาดลงกลายเปนการรวมตวกนออก

มาเรยกรองทเรยกวา Occupy Wall Street ทออกมาประทวงเรยกรองการจดสรร

ผลประโยชนของรฐทไมเทาเทยมรฐชวยเหลอกลมชนชนน�าทมอยเพยงหยบมอ

เดยวหรอทเรยกวา กลมคน 1% แตละเลยการสนบสนนหรอชวยเหลอกลมคน

99% ในสงคม เชน การลดอตราภาษส�าหรบเงนลงทนเพราะการลงทนเปนการ

สรางงานใหสงคมแตเกบอตราภาษรายไดบคคลธรรมดาเทาเดม อนญาตใหมการ

เลกจางพนกงานไดเพอใหกจการด�าเนนตอไปอยางมเสถยรภาพและแขงขนใน

ตลาดได เปนตน

ปท 14 ฉบบท 2 (เมษายน 2560 – กนยายน 2560) 65

Page 31: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

รายการหนงสอDavid Harvey. (2555). ประวตศาสตรฉบบยอของลทธเสรนยมใหม A Brief History of

Neoliberalism. เกงกจ กตเรยงลาภ, ภควด วระภาสพงษ, สรตน โหราชยกล, และอภรกษ วรรณสาธพ แปล. กรงเทพฯ: สวนเงนมมา.

ษษฐรมย ธรรมบษด. (2558). รายงานวจยเรอง: ส�ารวจกายวภาคทนนยมไทยในกระแสเสรนยมใหม: กรณศกษาการแปรสภาพ โครงสรางชนชนทางเศรษฐกจและความสมพนธในสงคม. วทยาลยสหวทยาการ มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ษษฐรมย ธรรมบษด. (2559). เดนไปดวงดาว. กรงเทพฯ: โครงการศลปศาสตรบณฑต ปรชญา การเมองและเศรษฐศาสตร (ทาพระจนทร)

James Fulcher, ปกรณ เลศเสถยรชย แปล.(2554). ทนนยม ความรฉบบพกพา (Capitalism a very short introduction). กรงเทพฯ : openworlds

Joseph E. Stiglitz, สฤณ อาชวานนทกล แปล. (2556). ราคาของความเหลอมล�า The Price of Inequality. กรงเทพฯ: Openworld.

บทความในวารสารจตตภทร พนข�า. (2556). แนะน�าหนงสอ บารค โอบามา, วอลลสตรท และเสรนยมใหม:

เบองหลงเศรษฐกจการเมองของสหรฐอเมรกาหลงวกฤตเศรษฐกจป 2008 (Ron Suskind, Confidence Men: Wall Street Washington and the education of president. New York: Harper Collins Books, 2011). (ปท 34, ฉบบท 1, 2556). รฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ส�านกงานคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต. (2543). การปรบโครงสรางกจการไฟฟาในประเทศสหรฐอเมรกา. วารสารนโยบายพลงงาน (ฉบบท 48 เมษายน-มถนายน 2543)

บรรณานกรม

วารสารสหวทยาการ วทยาลยสหวทยาการมหาวทยาลยธรรมศาสตร66

Page 32: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

ษษฐรมย ธรรมบษด. บทความเรอง การบรหารทรพยากรบคคลบนหวงโซอปทานโลก: การจดการทรพยากรบคคลเพอเลยงการขยายตวของแรงงานเสยง. Journal of HR Intelligence (ปท 8 ฉบบท 2 กรกฎาคม-ธนวาคม 2556) สถาบนทรพยากรมนษย มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สออเลกทรอนกส

สโขทยธรรมาธราช. วกฤตเศรษฐกจในสหรฐอเมรกา. สบคนเมอวนท 10 เมษายน 2560. จาก

เวบไซต: http://www.stou.ac.th/stouonline/lom/data/sec/Lom6/04-01.html.

Thomas More. ยโทเปย. สมบต จนทรวงศ แปล. สบคนเมอวนท 19 เมษายน 2560.

จากเวบไซต: http://www.openbase.in.th/files/tbpj087.pdf. (2526).

Books

Kristen Hoerl. (2016). Rhetorical Criticism Perspective in Action: Critical essay1

The Hunger Games as allergory for class struggle. London. The Rowman

and Littlefeild. (P.279-280)

Articles

Amber M. Simmons. Class on fire: Using The Hunger Games Trilogy to Encourage So-

cial Action (Vol.56 Number1, September 2012)

Jonathan Alexander, Rebecca Black. The Darker Side of the sorting Hat:

Representations of Educational Testing in Dystopian Young Adult

Fiction (Vol.43,2015)

Marsha Sprague. Surviving Dystopia: Lessons from Tally, Katniss, and Tris.

(Vol.65 Number 2,Fall2015/Winter2016)

Matthias Maass. Which Way to Take The American Dream: The US Elections

of 2008 and 2010 as a Struggle for Political Ownership of The Amer-

ican (Vol.31 Number1, July 2012)

ปท 14 ฉบบท 2 (เมษายน 2560 – กนยายน 2560) 67

Page 33: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

Electronic Medias

Bureau of labor statistics. Table A-4. Employment status of the civilian

population 25 years and over by educational attainment. Accessed

October 15, 2017. Available at: http://www.bls.gov/news.release/

empsit.t04.htm

Center for American progress. The Middle-Class Squeeze: A Picture of Stagnant

Incomes, Rising Costs, and What We Can Do to Strengthen America’s

Middle Class. Accessed May 30,2016. Available at : https://www.

americanprogress.org/issues/economy/report/2014/09/24/96903/

the-middle-class-squeeze/.

C.J. Polychroniou.(2013, December 16). Chomsky: Is the American Dream Dead?.

Alternet. Available at: http://www.alternet.org/election-2016/chomsky-

american-dream-dead

Deepanshu Banshee. (2012, June 26). The American Dream is Now a Myth:

Joseph Stigilize. CNBC.

Institute for policy studies. Income Inequality. Accessed May 2, 2017. Available

at: http://inequality.org/income-inequality.

International Monentary fund. Neoliberalism: Oversold?. Accessed May 2, 2017.

Available at: http://www.imf.org/external/pubs/ft/fandd/2016/06/pdf/

ostry.pdf.

Library of Congress. What is the American dream?. Accessed April 10, 2017.

Available at: http://www.loc.gov/teachers/classroommaterials/lessons/

americandream/students/thedream.html.

Kate Dailey. (2011, October 14). Is Occupy Wall Street bad for the American

Dream?. BBC. Available at: http://www.bbc.com/news/magazine-15301200.

Michael Brenner, Plutocracy in America, Counterpunch. Accessed April 10, 2017.

Available at: http://www.counterpunch.org/2013/04/01/plutocracy

-in-america/.

วารสารสหวทยาการ วทยาลยสหวทยาการมหาวทยาลยธรรมศาสตร68

Page 34: การศึกษาภาพลวงตาภายใต้สังคมเสรีนิยมใหม่ ในสหรัฐอเมริกา ...ci.tu.ac.th/image/data/journal/14_2/2.pdf ·

Tanner Mirrlees. Hollywood’s Uncritical Dystopia. Cineaction. Accessed April

10, 2017. Available at: http://www.cineaction.ca/wp content/

uploads/2015/01/CA95_01Mirrlees.pdf.

David Harvey. Space of Hope. สบคนเมอวนท 30 พฤษภาคม 2559. จากเวบไซต:

https://sculptureatpratt.files.wordpress.com/2015/07/david-harvey-

spaces-of-hope- 1.pdf. (2000).

Audiovisual materials

Gary Ross (Director). The Hunger Game [Film]. Lionsgate, Color Force. 2012-15.

Joon Ho Bong (Director). Snowpiercer [Film]. SnowPiercer. Moho Film, Opus

Pictures, Stillking Films, CJ Entertainment. 2013.

Mark Osborne (Director). The Little Prince [Film]. Onyx Films, Orange Studio,

Kaibou Productions, LPPTV, M6 Films, ON Animation Studios, On

Entertainment, Paramount Animation,TouTenKartoon. 2015.

❈ ❈ ❈

ปท 14 ฉบบท 2 (เมษายน 2560 – กนยายน 2560) 69